Cva Ich Novita
-
Upload
prilly-priskylia -
Category
Documents
-
view
248 -
download
0
Transcript of Cva Ich Novita
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
1/35
RENCANA KEGIATAN MINGGUAN
PASIEN DENGAN CVA ICH (Carebrovascular Accident Intracranial Hemorhagic)
LAPORAN INDIVIDU
Untuk Memenuhi Tugas Peniikan P!"#esi Ne!s De$a!temen Meika%
i Ruang &' St!"ke Unit RS Sai#u% Ana! Ma%ang
O%eh)
PRILL* PRISK*LIA
NIM+ ,,-./.&..,,,..0
PROGRAM STUDI ILMU KEPERA1ATAN2AKULTAS KEDOKTERAN
UNIVERSITAS 3RA1I4A*A
MALANG
&.,-
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
2/35
RENCANA KEGIATAN MINGGUAN (RKM5
Nama Mahasiswa : Prilly Priskylia Program : 2011 A
NIM : 115070200111004 Ruangan : R. 26 Srok! uni
"!lom#ok : 15 Minggu : $0 No%!m&!rs'( 5 )!s!m&!r 2015
A+ Ta!get 6ang ingin i7a$ai
)a#a m!m&!rikan asuhan k!#!rawaan #a(a #asi!n *+A I*,s!lama 1
minggu:1. )a#a m!lakukan #!ngka-ian #a(a #asi!n (!ngan *+A I*,2. Mam#u m!nganalisis (aa yang (i(a#a$. Mam#u m!m&ua #riorias masalah #a(a #asi!n4. Mam#u m!n!nukan u-uan (an kri!ria hasil (ari #riorias masalah5. Mam#u m!m&ua r!nana in!r%!nsi6. Mam#u m!ngim#l!m!nasikan r!n#ra/ yaiu:
M!ngam&il (arah %!na
M!ngam&il A
M!masang inus
M!masang ka!!r N3 Nasogasrik u&!
M!lakukan ka!!risasi urin
M!nyia#kan #asi!n unuk #!m!riksaan (iagnosik
M!lakukan irigasi gasri
M!ng!nali suara #aru normal
M!lakukan #!rsonal hygin! :
M!man(ikan #asi!n M!nui ram&u M!moong kuku ral hygin! P!rin!al hygin!
M!lakukan #!m!riksaan gula (arah (!ngan ) sik
M!lakukan !ra#i insulin m!lalui #!n (an (ri#.
M!lakukan in-!ksi S*/ I+/ IM/ I*
7. Mam#u m!lakukan !%aluasi (ari in(akan k!#!rawaan
3+ Ren7ana Kegiatan
3I" 8!nis "!giaan 9aku "ri!ria hasil
1 "omunikasi !ra#!uik
P!ngka-ian #a(a #asi!n aku
Analisa (aa
,ari 1
2
,SP
2 M!m&ua #riorias masalah #a(a #asi!n
aku.
M!n!nukan u-uan (an kri!ria hasil (ari#riorias
,ari $
4
Priorias masalah
s!suai (!ngan
masalah yang
akual (ari #asi!n
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
3/35
M!m&ua r!n#ra
Im#l!m!nasi
$ M!ngam&il (arah %!na
M!ngam&il A
M!masang inus
M!masang ka!!r N3
Nasogasrik u&! M!lakukan ka!!risasi urin
M!nyia#kan #asi!n unuk
#!m!riksaan (iagnosik M!lakukan irigasi gasri
M!ng!nali suara #aru normal
M!lakukan #!rsonal hygin! :
M!man(ikan #asi!n M!nui ram&u
M!moong kuku ral hygin! P!rin!al hygin!
M!lakukan #!m!riksaan gula (arah
(!ngan ) sik M!lakukan !ra#i insulin m!lalui #!n
(an (ri#. M!lakukan in-!ksi S*/ I+/ IM/ I*
,ari $
6
M!lakukan
in(akan s!suai
(!ngan #ros!(uryang !lah
(i!a#kan SP
C+ E8a%uasi Pe%aksanaan Kegiatan
D+ E8a%uasi Di!i P!aktikan
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
4/35
E+ Ren7ana Tinak Lan9ut
M!ng!ahui
Pr!!#or "linik R.26 S
..............................................
Malang/ $0 No%!m&!r 2015
Mahasiswa
...........................................
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
5/35
LAPORAN PENDAHULUAN
CVA ICH (Carebrovascular Accident Intracranial Hemorhagic)
Disusun Untuk Memenuhi Tugas Ini8iu De$a!temen Meika%
i Ruang &' St!"ke Unit RSSA Ma%ang
O%eh)
PRILL* PRISK*LIA
NIM+ ,,-./.&..,,,..0
4URUSAN ILMU KEPERA1ATAN2AKULTAS KEDOKTERAN
UNIVERSITAS 3RA1I4A*A MALANG
&.,-
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
6/35
LAPORAN PENDAHULUAN
CVA ICH
A+ De#inisi
Srok! a(alah (isungsi n!urologis yang umum (an im&ul s!ara m!n(a(ak
s!&agai aki&a (ari a(anya gangguan su#lai (arah k! oak (!ngan an(a (an g!-ala
s!suai (!ngan (a!rah oak yang !rganggu (WHO, 1989).
Srok! aau #!nyaki s!r!&ro%askular m!ngau #a(a s!ia# gangguan n!urologik
m!n(a(ak yang !r-a(i aki&a #!m&aasan aau !rh!ninya aliran (arah m!lalui
sis!m su#lai ar!ri oak ( Sylvia A. Price, 2006 )
Srok! m!ru#akan #!nyaki #!r!(arah (arah oak yang (iaki&akan ol!h
!rsum&anya aliran (arah k! oak aau #!ahnya #!m&uluh (arah (i oak/ s!hingga
su#lai (arah k! oak &!rkurang Sml!r ; ar!/ 2005.
Srok! h!moragik a(alah (isungsi n!urologi okal yang aku (an (is!&a&kan ol!h
#!r(arahan #rim!r su&sansi oak yang !r-a(i s!ara s#onan &ukan ol!h kar!na
rauma ka#iis/ (is!&a&kan ol!h kar!na #!ahnya #!m&uluh ar!ri/ %!na (an ka#il!r.
(Djoenaidi Widjaja et. al, 199)
Srok! h!moragik yaiu suau k!rusakan #!m&uluh (arah oak s!hingga
m!ny!&a&kan #!r(arahan #a(a ar!a !rs!&u. ,al ini m!ny!&a&kan gangguan ungsi
sara (Haryono, 2002)
Srok! h!moragik !r-a(i kar!na salah sau #!m&uluh (arah (i oak an!urisma/
mikroan!urisma/ k!lainan #!m&uluh (arah kong!nial #!ah aau ro&!k. "!a(an
#!n(!ria srok! h!moragik umumnya l!&ih #arah. "!sa(aran umumnya
m!nurun.M!r!ka &!ra(a (alam k!a(aan somnol!n/ osmnol!n/ s#oor/ aau koma
#a(a as! aku.
Srok! h!moragik a(alah (isungsi n!urologi okal yang aku (an (is!&a&kan ol!h
#!r(arahan #rim!r su&sansi oak yang !r-a(i s!ara s#onan &ukan ol!h kar!na
rauma ka#iis/ (is!&a&kan ol!h kar!na #!ahnya #!m&uluh ar!ri/ %!na (an ka#il!r
9i(-a-a/ 1
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
7/35
(is!&a&kan ol!h PIS. Sum&!r (aa (ari Srok! )aa ank S)/ *a#lan/ 2000
m!ny!&ukan &ahwa s!i(aknya 1 (ari 10 kasus srok! (is!&a&kan ol!h #!r(arahan
#ar!nkim oak. Po#ulasi (imana r!ku!nsi hi#!r!nsinya inggi/ s!#!ri Am!rikaArika
(an orangorang *ina/ 8!#ang (an k!urunan 3hai/ m!miliki r!ku!nsi yang inggi
!r-a(inya PIS.
Angka k!-a(iannya &!rkisar anara 1215 #!r 100.000 #!n(u(uk #!r ahun (an
l!&ih s!ring (i-um#ai #a(a lakilaki/ usia ua/ (an orang Asia Arika. )alam suau su(i
#o#ulasi yang (ilakukan #a(a 1.041 #!n(!ria PIS/ 50= #!n(arahan !r-a(i (i
su&korikal (alam/ $5= (i su&sansia al&a lo&ar/ 10= (i s!r!&!lum/ (an 6= (i
&aang oak. Angka k!maian PIS (alam $0 hari s!!lah s!rangan srok! m!na#ai
$552=. )ari -umlah ini/ s!!ngah (ianaranya m!ninggal (alam (ua hari #!rama
s!!lah s!rangan srok!. S!kiar 40= kasus PIS (is!rai #!n(arahan inra%!nrikular.
"!a(aan ini m!ngaki&akan hi(ros!alus aku/ #!ningkaan 3I"/ s!ra #!ningkaan
moralias (an k!aaan.
P!r(arahan inras!r!&ral (a#a !r-a(i #a(a r!nang umur yang l!&ar/ (a#a !r-a(i
#a(a (!ka(! u-uh #uluh/ (!la#an #uluh (an s!m&ilan #uluh. 9alau#un #!rs!nas!
!ringgi kasus srok! #a(a usia (i&awah 40 ahun a(alah kasus #!r(arahan/ PIS
s!ring -uga !r-a(i #a(a usia yang l!&ih lan-u. >sia lan-u (an hi#!r!nsi m!ru#akan
akor r!siko #aling #!ning (alam PIS. P!r(arahan inras!r!&ral !r-a(i s!(iki l!&ih
s!ring #a(a #ria (i&an(ing wania (an l!&ih s!ring #a(a usia mu(a (an s!!ngah
&aya #a(a ras kuli hiam (i&an(ing kuli #uih (i usia yang sama ro(!rik/ 1
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
8/35
(an !ksra%asi (arah k! (alam ruang su&araknoi( la#isan m!ning!n (a#a
&!rlangsung !#a. P!ny!&a& ingginya angka k!maian ini a(alah &ahwa
!m#a #!nyuli (a#a m!ny!&a&kan isk!mia oak s!ra mor&i(ias (an
moralias ?i#! lam&a@ yang (a#a !r-a(i lama s!!lah #!r(arahan
!rk!n(ali. P!nyuli#!nyuli !rs!&u a(alah:
+aso#asm! r!aki (is!rai inark
S!kiar $ sam#ai 12 hari s!!lah #!n(arahan iu/ ar!ri (i oak (a#a
konrak k!-ang/ m!m&aasi aliran (arah k! oak. "!mu(ian -aringan
oak i(ak m!n(a#akan oksig!n yang uku# (an (a#a mai s!#!ri
#a(a srok! isk!mik. +asos#asm (a#a m!ny!&a&kan g!-ala miri#
(!ngan srok! isk!mik/ s!#!ri k!l!mahan aau hilangnya s!nsasi
#a(a sau sisi u&uh/ k!sulian m!nggunakan aau m!mahami &ahasa/
%!rigo/ (an koor(inasi !rganggu.
Ru#ur ulang
agi #asi!n yang &!rahan hi(u# s!!lah #!r(arahan awal/ ru#ur
ulang aau #!r(arahan ulang a(alah #!nyuli #aling &!r&ahaya #a(a
masa #asa #!r(arahan (ini.
,i#onar!mia
,i(ros!alus
)alam waku 24 -am/ (arah (ari #!r(arahan su&arahnoi( (a#am!m&!ku. )arah &!ku ini (a#a m!ngganggu aliran airan
s!r!&ros#inal yang !rl!ak (i s!kiar oak. Aki&anya/(arah
!rakumulasi (alam oak/ #!ningkaan !kanan (alam !ngkorak.
,y(ro!#halus akan m!ny!&a&kan g!-ala s!#!ri saki k!#ala/
m!nganuk/ k!&ingungan/ mual/ (an munahmunah (an (a#a
m!ningkakan risiko koma (an k!maian (Sylvia A. Price dan Wil!on,
2006).
$. P!nyalahgunaan kokain/ am!amin4. P!r(arahan aki&a umor oak
5. Inark h!moragik
6. P!r(arahan sis!mik !rmasuk !ra#i anigulan.
Pe7ahn6a aneu!isma
iasanya #!r(arahan s!r!&ri !r-a(i aki&a an!urism! yang #!ah maka
#!n(!ria &iasanya masih mu(a (an 20= m!m#unyai l!&ih (ari sau an!urism!.
)an salah sau (ari iri khas an!urism! a(alah k!!n(rungan m!ngalami
#!r(arahan ulang (Sylvia A. Price, 199").
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
9/35
Ate!"sk%e!"sis (t!"m:"sis5
40 = kaiannya (!ngan k!rusakan lokal (in(ing aki&a an!roskl!rosis.
Pros!s a!roskl!rosis (ian(ai (!ngan #lak &!rl!mak #a(a la#isan inima ar!ri
&!sar. agian inima ar!ri s!r!&ri m!n-a(i i#is (an &!rs!ra&u/ s!(angkan s!l
s!l oonya m!nghilang. umina !lasika in!rna ro&!k (an &!r-um&al s!hingga
lum!n #!m&uluh s!&agian &!risi ol!h ma!ri skl!roik !rs!&u.
Em:"%isme
Bm&olism! s!r!&ri !rmasuk uruan k!(ua (ari #!ny!&a& uama srok!.
"!&anyakan !m&oli s!r!&ri &!rasal (ari suau rom&us (alam -anung/ s!hingga
masalah yang (iha(a#i s!sungguhnya m!ru#akan #!rwu-u(an #!nyaki -anung/
-arang !r-a(i &!rasal (ari #lak a!romaosa sinus aroikus aroisin!ma.
S!ia# &aang oak (a#a m!ngalami !m&olism! !a#i &iasanya !m&olus akan
m!nyum&a &agian&agian yang s!m#i.
Pen6e:a: %ain (a$at menim:u%kan in#a!k atau $e!a!ahan5+
3rom&osis sinus (ura
)is!ksi ar!ri karois aau %!r!&ralis
+askuliis sis!m sara #usa
P!nyaki moyamoya oklusi ar!ri &!sar inrakranial yang #rogr!si
"on(isi hy#!rkoagulasi
P!nyalahgunaan o&a kokain (an am!amin
"!lainan h!maologis an!mia s!l sa&i/ #olisi!mia aau l!uk!mia
Miksoma arium.
2akt"! !isik"
Cakor risiko a(alah akor yang m!ningkakan risiko unuk !r-a(inya suau
#!nyaki (#letc$er d%%, 1992). Cakor risiko srok! (ik!lom#okan m!n-a(i (ua/ yaiu
akorakor yang i(ak (a#a (iu&ah (an yang (a#a (iu&ah (&'!tai, 200).
P!n-a&aran akor risiko !rs!&u s!&agai &!riku (Sacco d%%, 1996).2akt"! !isik" st!"ke 6ang tiak a$at im"i#ikasi aa%ah )
2akt"! Risik" Kete!angan
>mur >mur m!ru#akan akor risiko yang #aling kua unuk srok!.
S!kiar $0= (ari srok! !r-a(i s!&!lum usia 65D 70= !r-a(i #a(a
m!r!ka yang 65 k! aas. Risiko srok! a(alah (ua kali gan(a
unuk s!ia# 10 ahun (i aas 55 ahun
S!ks Pria l!&ih &!risiko !rk!na srok! (ari #a(a wania/ !a#i
#!n!liian m!nyim#ulkan &ahwa l!&ih &anyak wania yang
m!ninggal kar!na srok!. Risiko srok! #ria 1/25 l!&ih inggi (an#a(a wania. 3!a#i s!rangan srok! #a(a #ria !r-a(i (i usia l!&ih
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
10/35
mu(a s!hingga ingka k!langsungan hi(u# l!&ih inggi.
S!m!nara/ wania l!&ih &!r#o!nsi !rs!rang srok! #a(a usia
lan-u hingga k!mungkinan m!ninggal kar!na #!nyaki iu l!&ih
&!sar.
"!urunan/
s!-arah srok!(alam
k!luarga
Srok! -uga !rkai (!ngan k!urunan. Cakor g!n!ik yang sanga
&!r#!ran anara lain a(alah !kanan (arah inggi/ #!nyaki-anung/ (ia&!!s (an aa #a(a &!nuk #!m&uluh (arah/ gaya
(an #ola hi(u# k!luarga (a#a m!n(ukung risiko srok!. *aa
#a(a &!nuk #!m&uluh (arah a(asil mungkin m!ru#akan akor
g!n!ik yang #aling &!r#!ngaruh (i&an(ingkan akor risiko srok!
lainnya.
2akt"! !esik" st!"ke 6ang a$at im"i#ikasi aa%ah)
2akt"! Risik" Kete!angan
,i#!r!nsi ,i#!r!nsi m!ru#akan akor risiko uama yang m!ny!&a&kan#!ng!rasan (an #!nyum&aan ar!ri. P!n(!ria hi#!r!nsi
m!miliki akor risiko srok! !m#a hingga !nam kali li#a
(i&an(ingkan orang yang &!&as hi#!r!nsi. S!kiar 40
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
11/35
Ci&rilasi arial G Sanga !rkai (!ngan srok! !m&oli (an
i&rilasi arial kar!na #!nyaki -anung r!maikD m!ningkakan
risiko srok! s!&!sar 17 kali.
ainnya G !r&agai l!si -anung lainnya !lah (ikaikan
(!ngan srok!/s!#!ri #rola#s kau# miral/ #a!n oram!no%al!/ (!!k s!#um arium/ an!urisma s!#um arium/ (an
l!si a!roskl!roik (an rom&oik (ari as!n(ing aora.
"arois &ruis "arois &ruis m!nun-ukkan #!ningkaan risiko k!-a(ian
srok!/ m!ski#un risiko unuk srok! s!ara umum (an
i(ak unuk srok! khusus (alam (isri&usi ar!ri (!ngan &rui.
M!rokok !&!ra#a la#oran/ !rmasuk m!aanalisis angka su(i
m!nun-ukkan &ahwa m!rokok -!las
m!ny!&a&kan #!ningkaan risiko srok! unuk s!gala usia
(an k!(ua -!nis k!lamin. 3ingka risiko &!rhu&ungan
(!ngan -umlah &aang rokok yang (ihisa#. P!ngh!nianm!rokok m!ngurangi risiko.
P!ningkaan
h!maokri
P!nigkaan %iskosias m!ny!&a&kan g!-ala srok! k!ika
h!maokri m!l!&ihi 55=. P!n!nu uama %iskosias (arah
k!s!luruhan a(alah (ari isi s!l (arah m!rah/ #lasma #ro!in
!ruamanya i&rinog!n m!mainkan #!ranan #!ning. "!ika
%iskosias m!ningka hasil (ari #olisi!mia/
hy#!ri&rinog!n!mia/ aau #ara#ro!in!mia/ &iasanya
m!ny!&a&kan g!-ala umum/ s!#!ri saki k!#ala/ k!l!suan/
innius/ (an #!nglihaan ka&ur. Inark oak okal (an oklusi
%!na r!ina -auh kurang umum/ (an (a#a m!ngikui (isungsi
rom&osi aki&a rom&osiosis. P!r(arahan Inras!r!&ral (an
su&arahnoi( ka(angka(ang (a#a !r-a(i.
P!ningkaan
ingka i&rinog!n
(an k!lainan
sis!m #!m&!kuan
3ingka i&rinog!n inggi m!ru#akan akor risiko unuk srok!
rom&oik. "!lainan sis!m #!m&!kuan (arah -uga !lah
(iaa/ s!#!ri anirom&in III (an k!kurangan #ro!in * s!ra
#ro!in S (an &!rhu&ungan (!ngan %!na hrom&oi.
,!moglo&ino#ahy Sikl!!ll (is!as! G )a#a m!ny!&a&kan inark isk!mik
aau h!moragik inras!r!&ral (an #!r(arahan su&araknoi(/
%!na sinus (an rom&osis %!na korikal.
"!s!luruhan k!-a(ian srok! (alam Sikl!!ll (is!as! a(alah615=.
ParoHysmal Nournal ,!moglo&inuria G )a#a
m!ngaki&akan rom&osis %!na s!r!&ral
P!nyalahgunaan
o&a
&a yang !lah &!rhu&ungan (!ngan srok!
!rmasuk m!ham#h!amin!s/ nor!#in!rin / S)/ h!roin/ (an
kokain. Am!amin m!ny!&a&kan s!&uah %askuliis n!krosis
yang (a#a m!ngaki&akan #!n(arahan #!!hial m!ny!&ar/
aau okus &i(ang isk!mia (an inark. ,!roin (a#a im&ulkan
s!&uah hi#!rs!nsii%ias %askular m!ny!&a&kan al!rgi.P!r(arahan su&arahnoi( (an (iarion oak !lah (ila#orkan
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
12/35
s!!lah #!nggunaan kokain.
,i#!rli#i(!mia M!ski#un ingka kol!s!rol inggi !lah -!las &!rhu&ungan
(!ngan #!nyaki -anung koron!r/ namun hu&ungannya
(!ngan srok! kurang -!las. P!ningkaan kol!s!rol
i(ak munul unuk m!n-a(i akor risiko unuk a!roskl!rosis
karois/ khususnya #a(a lakilaki (i &awah 55 ahun. "!-a(ianhi#!rkol!s!rol!mia m!nurun (!ngan &!ram&ahnya usia.
"ol!s!rol &!rkaian (!ngan #!r(arahan inras!r!&ral aau
#!r(arahan su&arahnoi(. 3i(ak a(a hu&ungan yang -!las
anara ingka kol!s!rol (an inark lakunar.
"onras!#si oral Pil "/ !srog!n inggi yang (ila#orkan m!ningkakan risiko
srok! #a(a wania mu(a. P!nurunan kan(ungan !srog!n
m!nurunkan masalah ini/ !a#i i(ak (ihilangkan sama
s!kali. Ini a(alah akor risiko #aling kua #a(a wania yang
l!&ih (ari $5 ahun . M!kanism! (i(uga m!ningkakan
koagulasi kar!na simulasi !srog!n !nang #ro(uksi #ro!inli%!r aau -arang #!ny!&a& auoimun.
)i! "onsumsi alkohol G A(a #!ningkaan risiko inark oak/ (an
#!r(arahan su&arakhnoi( (ikaikan (!ngan #!nyalahgunaan
alkohol #a(a orang (!wasa mu(a. M!kanism! (imana !anol
(a#a m!nghasilkan srok! !rmasuk !!k #a(a !kanan
(arah/ #la!l!/ osmolalias #lasma/ h!maokri/ (an s!ls!l
(arah m!rah. S!lain iu/ alkohol &isa m!ny!&a&kan
miokar(io#ai/ arimia/ (an #!ru&ahan (i (arah aliran oak
(an auor!gulasi.
"!g!mukan G )iukur (!ngan &!ra u&uh r!lai aau &o(y
mass in(!Hs/ o&!sias !lah s!ara konsis!n m!ramalkan
srok!. Asosiasi (!ngan srok! (a#a (i-!laskan s!&agian
ol!h a(anya hi#!r!nsi (an (ia&!!s. S!&uah &!ra
r!lai l!&ih (ari $0= (i aas raaraa konri&uor in(!#!n(!n
k!ah!roskl!roik inark oak &!rikunya.
P!nyaki #!m&uluh
(arah #!ri!r
"ar!na &isa m!ny!&a&kan ro&!knya #!m&uluh (arah.
In!ksi In!ksi m!ning!al (a#a m!ngaki&akan inark s!r!&ral
m!lalui #!ng!m&angan #!ru&ahan inlamasi (alam
(in(ing #!m&uluh (arah. Siilis m!ningo%askular (an
muormyosis (a#a m!ny!&a&kan ar!riis oak (an inark.,omosisin!mia
aau homosisinuria
Pr!(is#osisi rom&osis ar!ri aau %!na (i oak. Bsimasi risiko
srok! (i usia mu(a a(alah 1016=.
Sr!s ,am#ir s!ia# orang #!rnah m!ngalami sr!s. Sr!s
#siokososial (a#a
m!ny!&a&kan (!#r!si. 8ika (!#r!si &!rkom&inasi (!ngan
akor risiko lain misalnya/ a!roskl!rosis &!ra/ #!nyaki
-anung aau hi#!r!nsi (a#a m!miu !r-a(inya srok!.
)!#r!si m!ningkakan risiko !rk!na srok! s!&!sar 2 kali.
D+ K%asi#ikasi1.Srok! (a#a (iklasiikasikan m!nuru #aologi (an g!-ala kliniknya/ yaiu
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
13/35
a.Srok! ,a!morhagi
M!ru#akan #!r(arahan s!r!&ral (an mungkin #!r(arahan su&arahnoi(.
)is!&a&kan ol!h #!ahnya #!m&uluh (arah oak #a(a (a!rah oak !r!nu.
iasanya k!-a(iannya saa m!lakukan aki%ias aau saa aki/ namun &isa -uga
!r-a(i saa isiraha. "!sa(aran #asi!n umumnya m!nurun.
&.Srok! Non ,a!morhagi
)a#a &!ru#a isk!mia aau !m&oli (an hrom&osis s!r!&ral/ &iasanya
!r-a(isaa s!!lah lama &!risiraha/ &aru &angun i(ur aau (i #agi hari. 3i(ak
!r-a(i#!r(arahan namun !r-a(i isk!mia yang m!nim&ulkan hi#oksia (an
s!lan-unya(a#a im&ul !(!ma s!kun(!r . "!sa(aran umummnya &aik.
2. M!nuru #!r-alanan #!nyaki aau sa(iumnya:
a.3IA 3rans Isk!mik Aak
angguan n!urologis s!!m#a yang !r-a(i s!lama &!&!ra#a m!ni
sam#ai &!&!ra#a -am sa-a. !-ala yang im&ul akan hilang(!ngan s#onan (an
s!m#urna (alam waku kurang (ari 24 -am.
&.Srok! in%olusi
Srok! yang !r-a(i masih !rus &!rk!m&ang (imana gangguan n!urologis
!rliha s!makin &!ra (an &!ram&ah &uruk. Pros!s (a#a &!r-alan 24 -am aau
&!&!ra#a hari.
.Srok! kom#li
angguan n!urologi yang im&ul su(ah m!n!a# aau #!rman!n. S!suai
(!ngan isilahnya srok! kom#li (a#a (iawali ol!h s!rangan 3IA &!rulang.
Srok! ,a!morhagi m!ru#akan #!r(arahan s!r!&ral (an mungkin #!r(arahansu&arahnoi(. )is!&a&kan ol!h #!ahnya #!m&uluh (arah oak #a(a (a!rah oak
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
14/35
!r!nu. iasanya k!-a(iannya saa m!lakukan aki%ias aau saa aki/ namun &isa
-uga !r-a(i saa isiraha. "!sa(aran #asi!n umumnya m!nurun. Srok! ,a!morhagi
(i&agi (ua/ yaiu:
(a5 Pe!a!ahan Int!ase!e:!a%
P!ahnya #!m&uluh (arah mikroan!urisma !ruama kar!na hy#!r!nsi
m!ngaki&akan (arah masuk k! (alam -aringan oak/ m!m&!nuk massa yang
m!n!kan -aringan oak (an m!nim&ulkan !(!ma oak. P!ningkaan 3I" yang !r-a(i
!#a/ (a#a m!ngaki&akan k!maian m!n(a(ak kar!na h!rniasi oak. P!r(arahan
inras!r!&ral yang (is!&a&kan kar!na hy#!r!nsi s!ring (i-um#ai (i (a!rah #uam!n/
alamus/ #ons (an s!r!&!lum.
(:5 Pe!a!ahan Su:a!a7hn"i
P!r(arahan ini &!rasal (ari #!ahnya an!urisma &!rry aau A+M. An!urisma yang
#!ah ini &!rasal (ari #!m&uluh (arah sirkulasi 9illisi (an a&anga&angnya yang
!r(a#a (i luar #ar!nkim oak 8uwono/ 1
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
15/35
k!&uuhan glukosa u&uh/ s!hingga &ila ka(ar glukosa #lasma urun sam#ai 70 =
akan !r-a(i g!-ala (isungsi s!r!&ral. Pa(a saa oak hi#oksia/ u&uh &!rusaha
m!m!nuhi 2 m!lalui #ros!s m!a&olik ana!ro&/ yang (a#a m!ny!&a&kan (ilaasi
#!m&uluh (arah oak.
Pe!:eaan $e!a!ahan Int!a Se!e:!a% (PIS5 an Pe!a!ahan Su: A!a7hn"i (PSA5
Ge9a%a PIS PSA
3im&ulnya
Ny!ri "!#ala
"!sa(aran
"!-ang
3an(a rangsangan
M!ning!al.
,!mi#ar!s!
angguan sara oak
)alam 1 -am
,!&a
M!nurun
>mum
'
12 m!ni
Sanga h!&a
M!nurun s!m!nara
S!ring okal
'
E+ Mani#estasi K%inis
Inra!r!&ral h!morrhag! mulai (!ngan i&ai&a. )alam s!kiar s!!ngah
orang/ hal iu (iawali (!ngan saki k!#ala &!ra/ s!ringkali s!lama akiias.
M!ski#un &!giu/ #a(a orang ua/ saki k!#ala k!mungkinan ringan aau i(ak a(a.
)ugaan g!-ala !r&!nuknya (isungsi oak (an m!n-a(i m!m&uruk s!&agaimana
#!luasan #!n(arahaan. !&!ra#a g!-ala/ s!#!ri l!mah/ lum#uh/ k!hilangan
#!rasa/ (an mai rasa/ s!ringkali m!m#!ngaruhi hanya salah sau &agian u&uh.
orang k!mungkinan i(ak &isa &!r&iara aau m!n-a(i #using. P!nglihaan
k!mungkinan !rganggu aau hilang. Maa &isa (i u-ung #!rinah yang &!r&!(a aau
m!n-a(i lum#uh. Pu#il &isa m!n-a(i i(ak normal &!sar aau k!il. Mual/ munah/
s!rangan/ (an k!hilangan k!sa(aran a(alah &iasa (an &isa !r-a(i (i (alam
hiungan (!ik sam#ai m!ni.
M!nuru *orwin 200
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
16/35
!-ala awal #a(a #!r(arahan inra s!r!&ral/m!nuru ,arsono 1
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
17/35
m!nu-u #ar!nkim oak yang (i &agian (isalnya &!ru#a anyaman ka#il!r.
A!roskl!rosis (a#a !r-a(i (!ngan &!ram&ahnya umur (an a(anya hi#!r!nsi kronik/
s!hingga s!#an-ang ar!ri #!n!rans !r-a(i an!urisma k!ilk!il (!ngan (iam!!r 1
mm. P!ningkaan !kanan (arah yang !rus m!n!rus akan m!ngaki&akan #!ahnya
an!urism! ini/ s!hingga (a#a !r-a(i #!r(arahan (alam #ar!nkim oak yang &isa
m!n(orong srukur oak (an m!r!m&as k! s!kiarnya &ahkan (a#a masuk k!(alam
%!nrik!l aau k! ruang inrakranial.
P!r(arahan inraranial &iasanya (is!&a&kan ol!h kar!na ru#ur ar!ri s!r!&ri.
Bksra%asasi (arah !r-a(i (i (a!rah oak (an aau su&araknoi(/ s!hingga -aringan
yang a(a (is!kiarnya akan !rg!s!r (an !r!kan. )arah ini sangan m!ngiriasi
-aringan oak/ s!hingga (a#a m!ngaki&akan %asos#asm! #a(a ar!ri (i s!kiar
#!r(arahan. S#asm! ini (a#a m!ny!&ar k! s!luruh h!mis!r oak (an sirkulus willis.
!kuan (arah yang s!mula lunak akhirnya akan laru (an m!ng!il. )a!rah oak
(is!kiar &!kuan (arah (a#a m!m&!ngkak (an m!ngalami n!krosis/ kar!na k!r-a
!nim!nim maka &!kuan (arah akan m!nair/ s!hingga !r&!nuk suau rongga.
S!su(ah &!&!ra#a &ulan s!mua -aringan n!kroik akan (igani ol!h asrosi (an
ka#il!rka#il!r &aru s!hingga !r&!nuk -alinan (!s!kiar rongga a(i. Akhirnya rongga
rongga !rs!&u !risi ol!h asroglia yang m!ngalami #roli!rasi Pri! ; 9illson/
2002.
"!&anyakan kasus PIS !r-a(i #a(a #asi!n (!ngan hi#!r!nsi kronik. "!a(aan ini
m!ny!&a&kan #!ru&ahan ar!rioskl!roik #!m&uluh (arah k!il/ !ruama #a(a
a&anga&ang ar!ri s!r!&ri m!(ia/ yang m!nsu#lai k! (alam &asal ganglia (an
ka#sula in!rna. P!m&uluh#!m&uluh (arah ini m!n-a(i l!mah/ s!hingga !r-a(i
ro&!kan (an r!(u#likasi #a(a lamina in!rna/ hialinisasi la#isan m!(ia (an akhirnya
!r&!nuk an!urisma k!il yang (ik!nal (!ngan an!urisma *haroouhar(. ,al
yang sama (a#a !r-a(i #!m&uluh (arah yang m!nsu#lai #ons (an s!r!&!lum.
Ru#urnya sau (ari #!m&uluh (arah yang l!mah m!ny!&a&kan #!r(arahan k! (alam
su&sansi oak ilroy/2000D Ro##!r/ 2005.P!r(arahan su&araknoi( s!ring (ikaikan (!ngan #!ahnya an!urisma.
"!&anyakan an!urisma m!ng!nai sirkulus wilisi. ,i#!r!nsi aau gangguan
#!r(arahan m!m#!rmu(ah k!mungkinan !r-a(inya ru#ur/ (an s!ring !r(a#a l!&ih
(ari sau an!urisma. angguan n!urologis !rganung l!ak (an &!ranya #!r(arahan.
P!m&uluh yang m!ngalami gangguan &iasanya ar!ri yang m!n!m&us oak s!#!ri
a&ang a&ang l!nikulosriaa (ari ar!ri s!r!&ri m!(ia yang m!m#!r(arahi s!&agian
(ari $ ganglia &asalis (an s!&agian &!sar ka#sula in!rna. 3im&ulnya #!nyaki ini
m!n(a(ak (an !%olusinya (a#a !#a (an konsan/ &!rlangsung &!&!ra#a m!ni/&!&!ra#a -am/ &ahkan &!&!ra#a hari.
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
18/35
G+ Peme!iksaan Neu!"%"gis an 2isik
Pe!sia$an A%at Peme!iksaan 2isik Pe!s6a!a#an
1. R!l!ks hamm!r
2. ar#uala
$. "a#as (an li(i
4. P!nligh aau s!n!r k!il
5. #halmosko#
6. 8arum s!ril
7. S#a!l ongu!
F. 2 a&ung &!risi air hanga (an air (ingin
langi #!m!riksaan yang sama (!ngan maa yang s!&!lahnya. >kur
&!ra#a (!ra-a k!mam#uan kli!n saa #!rama kali m!liha o&-!k. unakan
o#halmosko# unuk m!liha un(us (an o#i (isk warna (an &!nuk
;+ 2ungsi sa!a# k!ania% III< IV< VI (N+ Oku%"m"t"!is< T!"k%ea! an A:usen5
a. Pa(a maa (io&s!r%asi a#akah a(a o(!ma #al#!&ra/ hi#!r!mi kon-ungi%a/ (an#osis k!lo#ak maa
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
19/35
&. Pa(a #u#il (i#!riksa r!aksi !rha(a# ahaya/ ukuran #u#il/ (an a(anya
#!r(arahan #u#il
. Pa(a g!rakan &ola maa (i#!riksa !nam la#ang #an(ang !nam #osisi ar(inal
yaiu la!ral/ la!ral k! aas/ m!(ial aas/ m!(ial &awah la!ral &awah. Mina kli!n
m!ngikui arah !lun-uk #!m!riksa (!ngan &olamaanya
0+ 2ungsi sa!a# k!ania% V (N+ T!igeminus5
a. Cungsi s!nsorik (i#!riksa (!ngan m!ny!nuh kili wa-ah (a!rah maHilla/
man(i&ula (an ronal (!ngan m!ngguanakan ka#as. Mina kli!n m!ngua#kan ya
&ila m!rasakan s!nuhan/ lakukan kanan (an kiri.
&. )!ngan m!nggunakan s!nsori ny!ri m!nggunakan u-ung -arum aau #!nii (i
k!iga ar!a wa-ah a(i (an mina m!m&!(akan &!n(a a-am (an um#ul.
. )!ngan m!ngguanakan suhu #anas (an (ingin -uag (a#a (ilakukan (ik!iga ar!a
wa-ah !rs!&u. Mina kli!n m!ny!&a&kanukan ar!a mana yang m!rasakan
s!nuhan. 8angan lu#a maa kli!n (iuu# s!&!lum #!m!riksaan.
(. )!ngan rasa g!ar (a#a #ukla (ilakukan (!ngan m!nggunakan gar#uala yang
(ig!arkan (an (is!nuhkan k! k!iga (a!rah wa-ah a(i (an mina kli!n
m!ngaakan g!aran !rs!&u !rasa aau i(ak
!. P!m!rikasaan orn!al (a#a (ilakukan (!ngan m!mina kli!n m!liha lurus k!
(!#an/ (!kakan gulungan ka#as k!il (ari sam#ing k!a rah maa (an liha r!l!ks
m!nuu# maa.
. P!m!riksaan moorik (!ngan m!ngau#kan rahang (an m!ra#akan gigi #!riksa
oo mas!!r (an !m#oralis kiri (an kanan #!riksa k!kuaan oonya/ mina kli!n
m!lakukan g!rakan m!ngunyah (an liha k!sim!risan g!rakan man(i&ula.
-+ 2ungsi sa!a# k!ania% VII (N+ 2asia%is5
a. Cungsi s!nsorik (!ngan m!n!lu#kan li(i ka#as k! air garam (an s!nuhkan k!
u-ung li(ah/ mina kli!n m!ngi(!niikasi rasa ulangi unuk gula (an asam
&. Cungsi moorik (!ngan m!mina kli!n !rs!nyum/ &!rsiul/ m!ngangka k!(ua alDis
&!r&ar!ngan/ m!ngg!m&ungkan #i#i. iha k!sim!risan kanan (an kiri. P!riksak!kuaan oo &agian aas (an &awah/ mina kli!n m!m!-am#an maa kuakua
(an o&a unuk m!m&ukanya/ mina #ula kli!n unuk m!ngg!m&ungkan #i#i (an
!kan (!ngan k!(ua -ari.
'+ 2ungsi sa!a# k!ania% VIII (N+ Vesti:u%"k"k%ea!5
a. a&ang %!si&ulo (!ngan m!nggunakan !s #!n(!ngaran m!ngguanakan w!&!r
!s (an rhinn! !s
&. *a&ang hol!ar (!ngan rom&r!ng !s (!ngan ara m!mina kli!n &!r(iri !gak/
k!(ua kaki ra#a/ k!(ua l!ngan (isisi u&uh/ lalu o&s!r%asi a(anya ayunan u&uh/
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
20/35
mina kli!n m!nuu# maa an#a m!ngu&ah #osisi/ liha a#akah kli!n (a#a
m!m#!rahankan #osisi
/+ 2ungsi sa!a# k!ania% I= an = (N+ G%"s"8a!ingeus an Vagus5
a. Mina kli!n m!ngua#kan aa liha g!rakan o%ula (an #alaum/ normal &ila u%ula
!rl!ak (i !ngan (an #alaum s!(iki !rangka.
&. P!riksa gag r!l!ks (!ngan m!ny!nuh &agian (in(ing &!lakang aring
m!nggunakan a#likaor (an o&s!r%asi g!rakan aring.
. P!riksa akiias moorik aring (!ngan m!mina kli!n m!n!lDan air s!(iki/
o&s!r%asi g!rakan m!!lan (an k!sulian m!n!lan. P!riksa g!aran #ia suara saa
kli!n &!r&iara.
>+ 2ungsi sa!a# k!ania% =I(N+ Ases"!is5
a. P!riksa ungsi ra#!ius (!ngan m!mina kli!n m!ngg!rakkan k!(ua &ahu s!ara
&!rsamaan (an o&s!r%asi k!sim!risan g!rakan.
&. P!riksa ungsi oo s!rnol!i(omasoi(!us (!ngan m!mina kli!n m!nol!h k!
kanan (an k! kiri/ mina kli!n m!n(!kakan !linga k! &ahu kanan (an kiri
&!rganian an#a m!ngangka &ahu lalu o&s!r%asi r!nang #!rg!rakan s!n(i
. P!riksa k!kuaanoora#!ius (!ngan m!nahan k!(ua &ahu kli!n (!ngan k!(ua
!la#ak angan (anmina kli!n m!n(orong !la#ak angan #!m!riksa s!kua
kuanya k! aas/ #!rhaikan k!kuaan (aya (orong.
(. P!riksa k!kuaan oo s!rnol!i(omasoi(!us (!ngan m!mina kli!n unuk
m!nol!h k!sau sisi m!lawan ahanan !la#ak angan #!m!riksa/ #!rhaikan
k!kuaan (aya (orong
?+ 2ugsi sa!a# k!ania% =II (N+ Hi$"g%"sus5
a. P!riksa #!rg!rakan li(ah/ m!ngg!rakkan li(ah k!kiri (an k! kanan/ o&s!r%asi
k!sim!risan g!rakan li(ah
&. P!riksa k!kuaan li(ah (!ngan m!mina kli!n m!n(orong salah sau #i#i (!ngan
u-ung li(ah/ (orong &agian luar #i#i (!ngan u-ung li(ah/ (orong k!(ua #i#i (!ngan
k!(ua -ari/ o&s!r%asi k!kuaan li(ah/ ulangi #!m!riksaan sisi yang lain
:+Peme!iksaan 2ungsi M"t"!ik
Sis!m moorik sanga kom#l!ks/ &!rasal (ari (a!rah moorik (i or!ks !r!&ri/
im#uls &!r-alan k! ka#sula in!rna/ &!rsilangan (i &aang rakus #yrami(al m!(ulla
s#inalis (an &!rsina#s (!ngan low!r moor n!uron.
P!m!riksaan moorik (ilakukan (!ngan ara o&s!r%asi (an #!m!riksaan
k!kuaan.
1. Massa oo : hy#!rro#i/ normal (an aro#i
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
21/35
2. 3onus oo : )a#a (ika-i (!ngan -alan m!ngg!rakkan anggoa g!rak #a(a &!r&agai
#!rs!n(ian s!ara #asi. ila angan ' ungkai kli!n (i!kuk s!ara &!rganigani (an
&!rulang (a#a (irasakan ol!h #!m!riksa suau !naga yang agak m!nahan
#!rg!rakan #asi s!hingga !naga iu m!n!rminkan onus oo.
a. ila !naga iu !rasa -!las maka onus oo a(alah inggi. "!a(aan oo (is!&u
kaku. ila k!kuaan oo kli!n i(ak (a#a &!ru&ah/ m!lainkan !a# sama. Pa(a
ia# g!rakan #asi (inamakan k!kuaan s#asis. Suau kon(isi (imana k!kuaan
oo i(ak !a# a#i &!rg!lom&ang (alam m!lakukan l!ksi (an !ks!nsi !Hr!mias
kli!n.
&. S!m!nara #!n(!ria (alam k!a(aan ril!ks/ lakukan !s unuk m!ngu-i ahanan
!rha(a# l!ksi #asi s!n(i siku/ s!n(i luu (an s!n(i #!rg!langan angan.
. Normal/ !rha(a# ahanan #asi yang ringan ' minimal (an halus.
$. "!kuaan oo :
Aurlah #osisi kli!n agar !ra#ai ungsi o#imal yang (iu-i. "li!n s!ara aki m!nahan
!naga yang (i!mukan ol!h si#!m!riksa. o yang (iu-i &iasanya (a#a (iliha (an
(ira&a. unakan #!n!nuan singka k!kuaan oo (!ngan skala o%!Ks m!miliki
nilai 0 J 5
0 L i(ak a(a konraksi sama s!kali.
1 L g!rakan konraksi.
2 L k!mam#uan unuk &!rg!rak/ !a#i i(ak kua kalau m!lawan ahanan aau
gra%iasi.
$ L uku# kua unuk m!ngaasi gra%iasi.
4 L uku# kua !a#i &ukan k!kuaan #!nuh.
5 L k!kuaan konraksi yang #!nuh.
7+ Peme!iksaan 2ungsi Sens"!ik
P!m!riksaan s!nsorik a(alah #!m!riksaan yang #aling suli (ianara #!m!riksaansis!m #!rsaraan yang lain/ kar!na sanga su&y!ki s!kali. l!h s!&a& iu s!&aiknya
(ilakukan #aling akhir (an #!rlu (iulang #a(a k!s!m#aan yang lain !a#i a(a yang
m!ngan-urkan (ilakukan #a(a #!rmulaan #!m!riksaan kar!na #asi!n &!lum l!lah (an
masih &isa kons!nrasi (!ngan &aik.
P!m!riksaan ini &!ru-uan unuk m!ng!%aluasi r!s#on kli!n !rha(a# &!&!ra#a
simulus. P!m!riksaan harus s!lalu m!nanyakan k!#a(a kli!n -!nis simulus.
!-ala #ar!sh!sia k!luhan s!nsorik ol!h kli!n (igam&arkan s!&agai #!rasaan
g!li ingling/ mai rasa num&l!ss/ rasa !r&akar'#anas &urning/ rasa (ingin ol(n!ss
aau #!rasaan#!rasaan a&normal yang lain. ahkan i(ak -arang k!luhan moorik
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
22/35
k!l!mahan oo/ wihing ' k!(uan/ mioonia/ ram# (an s!&againya (isa-ikan ol!h
kli!n s!&agai k!luhan s!nsorik. ahan yang (i#akai unuk #!m!riksaan s!nsorik m!li#ui:
1. 8arum yang u-ungnya a-am (an um#ul -arum &un(!l aau -arum #a(a #!rl!ngka#an
r!l!ks hamm!r/ unuk rasa ny!ri su#!risial.
2. "a#as unuk rasa ra&a.
$. ool &!risi air hanga ' #anas (an air (ingin/ unuk rasa suhu.
4. ar#u ala/ unuk rasa g!ar.
5. ainlain unuk #!m!riksaan ungsi s!nsorik (iskriminai s!#!ri :
a. 8angka/ unuk 2 wo #oin ail! (ysriminaion.
&. !n(a&!n(a &!r&!nuk kuni/ uang logam/ &ool/ (an s!&againya/ unuk
#!m!riksaan s!r!ognosis
. P!n ' #!nsil/ unuk gra#h!sh!sia.
+Peme!iksaan 2ungsi Re#%eks
P!m!riksaan akiias r!l!ks (!ngan k!ukan #a(a !n(on m!nggunakan r!l!ks
hamm!r. Skala unuk #!ringka r!l!ks yaiu :
0 L i(ak a(a r!s#on
1 L hy#oai%! ' #!nurunan r!s#on/ k!l!mahan
2 L normal
$ L l!&ih !#a (ari raaraa/ i(ak #!rlu (iangga# a&normal
4 L hy#!raki/ (!ngan klonus
R!l!ksr!l!ks yang (i#!riksa a(alah :
,+ Re#%eks $ate%%a
Pasi!n &!rå !rl!nang/ luu (iangka k! aas sam#ai l!ksi kurang l!&ih $00.
3!n(on #a!lla (i!ngah!ngah #a!lla (an u&!rosias i&ia! (i#ukul (!ngan r!l!ks
hamm!r. R!s#on &!ru#a konraksi oo ua(ri!#s !moris yaiu !ks!nsi (ari luu.
&+ Re#%eks :i7e$s
!ngan (il!ksikan !rha(a# siku (!ngan su(u
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
23/35
R!s#on yang normal a(alah konraksi oo ri!#s/ s!(iki m!ningka &ila !ks!nsi
ringan (an hy#!raki &ila !ks!nsi siku !rs!&u m!ny!&a&kanar k!aas sam#ai oo
oo &ahu aau mungkin a(a klonus yang s!m!nara.
0+ Re#%eks a7hi%%es
Posisi kaki a(alah (orsol!ksi/ unuk m!mu(ahkan #!m!riksaan r!l!ks ini kaki
yang (i#!riksa &isa (il!akkan ' (isilangkan (iaas ungkai &awah konrala!ral.
3!n(on ahill!s (i#ukul (!ngan r!l!ks hamm!r/ r!s#on normal &!ru#a g!rakan
#lanar l!ksi kaki.
-+ Re#%eks a:"mina%
)ilakukan (!ngan m!nggor!s a&(om!n (iaas (an (i&awah um&ilikus. "alau
(igor!s s!#!ri iu/ um&ilikus akan &!rg!rak k!aas (an k!arah (a!rah yang (igor!s.
'+ Re#%eks 3a:inski
M!ru#akan r!l!ks yang #aling #!ning . Ia hanya (i-um#ai #a(a #!nyaki rakus
korikos#inal. >nuk m!lakukan !s ini/ gor!slah kuakua &agian la!ral !la#ak kaki
(ari umi k!arah -ari k!lingking (an k!mu(ian m!linasi &agian -anung kaki. R!s#on
a&inski im&ul -ika i&u -ari kaki m!lakukan (orsil!ksi (an -ari-ari lainnya !rs!&ar.
R!s#on yang normal a(alah l!ksi #lanar s!mua -ari kaki.
P!m!riksaan khusus sis!m #!rsaraan/ unuk m!ng!ahui rangsangan s!la#u
oak misalnya #a(a m!ningiis (ilakukan #!m!riksaan :
,+ Kaku kuuk
ila l!h!r (i!kuk s!ara #asi !r(a#a ahanan/ s!hingga (agu i(ak (a#a
m!n!m#!l #a(a (a(a/ kaku ku(uk #osii .
&+ Tana 3!u@inski I
!akkan sau angan #!m!riksa (i&awah k!#ala kli!n
(an angan lain (i(a(a kli!n unuk m!n!gah &a(an i(ak
!rangka. "!mu(ian k!#ala kli!n (il!ksikan k!(a(a s!ara
#asi. ru(inski I #osii &ila k!(ua ungkai &awah akan
l!ksi #a(a s!n(i #anggul (an s!n(i luu.;+ Tana 3!u@inski II
3an(a ru(inski II #osii &ila l!ksi ungkai kli!n #a(a s!n(i #anggul s!ara
#asi akan (iikui ol!h l!ksi ungkai lainnya #a(a s!n(i #anggul (an luu.
0+ Tana Ke!nig
Cl!ksi ungkai aas !gak lurus/ lalu (io&a
m!luruskan ungkai &awah #a(a s!n(i luu. Normal/ &ila
ungkai &awah m!m&!nuk su(u 1$50 !rha(a# ungkai
aas.
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
24/35
"!rnig &ila !ks!nsi luu #asi akan m!ny!&a&kan rasa saki !rha(a# ham&aan.
-+ Test Laseue
Cl!ksi s!n(i #aha (!ngan s!n(i luu yang lurus akan m!nim&ulkan ny!ri
s!#an-ang m. ishia(ius.
M!ngka-i a&normal #osur (!ngan m!ngo&s!r%asi :
1. )!oria! #osuring/ !r-a(i -ika a(a l!si #a(a rakus orios#inal.
Nam#ak k!(ua l!ngan aas m!nuu# k!sam#ing/ k!(ua siku/ k!(ua
#!rg!langan angan (an -ari l!ksi/ k!(ua kaki !ks!nsi (!ngan m!muar
k!(alam (an kaki #lanar l!ksi.
2. )!!r!&ra! #osuring/ !r-a(i -ika a(a l!si #a(a mi(&rain/ #ons aau
(i!n!#halon.
!h!r !ks!nsi/ (!ngan rahang m!ng!#al/ k!(ua l!ngan #ronasi/
!ks!nsi (an m!nuu# k!sam#ing/ k!(ua kaki lurus k!luar (an kaki #lanar
l!ksi.
H+ Peme!iksaan Diagn"stikBPenun9ang
1. Angiograi s!r!&ral
M!m&anu m!n!nukan #!ny!&a& (ari srok! s!ara a#!siik s!#!ri #!r(arahan
ar!rio%!na aau a(anya ru#ur.
2. *3 San
M!m#!rlihakan s!ara s#!siik l!ak o!(!ma/ #osisi h!maoma/ a(anya -aringan
oak yang inark aau isk!mia s!ra #osisinya s!ara #asi. *3 san m!ru#akan
#!m!riksaan #aling s!nsii unuk PIS (alam &!&!ra#a -am #!rama s!!lah
#!r(arahan. *3san (a#a (iulang (alam 24 -am unuk m!nilai sa&ilias.
$. Pungsi lum&al
3!kanan yang m!ningka (an (i s!rai (!ngan &!rak (arah #a(a airan lum&al
m!nun-ukkan a(anya ha!moragia #a(a su& arahnoi( aau #!r(arahan #a(a
inrakranial. P!ningkaan -umlah #ro!in m!nun-ukan a(anya #ros!s inlamasi.
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
25/35
4. MRI (*a+netic a+in+ -e!onance)
)!ngan m!nggunakan g!lom&ang magn!i unuk m!n!nukan #osisi s!ra &!sar'
luas !r-a(inya #!r(arahan oak.
5. >S )o#l!r
>nuk m!ngi(!niikasi a(anya #!nyaki ar!rio%!na masalah sis!m karois.
6. BB
M!liha masalah yang im&ul (am#ak (ari -aringan yang inark s!hingga
m!nurunnya im#uls lisrik (alam -aringan oak.
Peme!iksaan La:"!at"!ium
a. P!m!riksaan (arah l!ngka#
>nuk m!ng!ahui a(anya an!mia/ rom&osio#!nia (an
l!ukosiosis yang (a#a m!n-a(i aor risiko srok! h!moragik
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
26/35
&. P!m!riksaan glukosa (arah
>nuk m!ng!ahui ka(ar glukosa (arah s!&agai sum&!r &ahan
&akar unuk m!a&olism s!l oak. A#a&ila ka(ar glukosa (arah yang !rlalu
r!n(ah maka akan (a#a !r-a(i k!rusakan #a(a -aringan oak
. P!m!riksaan analisa gas (arah
>nuk m!ng!ahui gas (arah yang (isu#lai k! -aringan oak s!&agai
sum&!r unuk m!a&olism!
(. P!m!riksaan s!rum !l!kroli
!. P!m!riksaan B) a-u Bn(a# )arah
M!ng!ahui a(anya hi#!r%iskosias yang (a#a m!n-a(i aor risiko
srok! h!moragik
. P!m!riksaan aal h!mosais
>nuk m!ng!ahui a(anya risiko #!r(arahan s!&agai kom#likasi
(an #!n!us srok! h!moragik
I+ Penata%aksanaan St!"ke
M!nuru Am!rian ,!arh Assoiaion A,A/ algorihm *+A s!&agai &!riku :
>nuk m!ngo&ai k!a(aan aku #!rlu (i#!rhaikan akorakor kriis s!&agai
&!riku:
2. !rusaha m!nsa&ilkan an(aan(a %ial (!ngan:
a. M!m#!rahankan saluran naas yang #a!n yaiu lakukan #!ngisa#an l!n(ir yang
s!ring/ oksig!nasi/ kalau #!rlu lakukan rak!osomi/ m!m&anu #!rnaasan.
&. M!ngonrol !kanan (arah &!r(asarkan kon(isi #asi!n/ !rmasuk usaha
m!m#!r&aiki hi#o!nsi (an hi#!r!nsi.
$. !rusaha m!n!mukan (an m!m#!r&aiki arimia -anung.
4. M!rawa kan(ung k!mih/ s!(a#a mungkin -angan m!makai ka!!r.
5. M!n!m#akan #asi!n (alam #osisi yang !#a/ harus (ilakukan s!!#a mungkin
#asi!n harus (iru&ah #osisi ia# 2 -am (an (ilakukan laihanlaihan g!rak #asi.Peng":atan K"nse!8ati#
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
27/35
1. +aso(ilaor m!ningkakan aliran (arah s!r!&ral A)S s!ara #!ro&aan/ !a#i
maknanya :#a(a u&uh manusia &!lum (a#a (i&ukikan.
2. )a#a (i&!rikan hisamin/ amino#hilin/ as!aolami(/ #a#a%!rin inra ar!rial.
$. Ani agr!gasi hrom&osis s!#!ri as#irin (igunakan unuk m!ngham&a r!aksi#!l!#asan agr!gasi hrom&osis yang !r-a(i s!su(ah uls!rasi al!roma.
Peng":atan Pem:eahan
3u-uan uama a(alah m!m#!r&aiki aliran (arah s!r!&ral)
1. Bn(os!r!komi karois m!m&!nuk k!m&ali ar!ri karois/ yaiu (!ngan m!m&uka
ar!ri karois (i l!h!r.
2. R!%askularisasi !ruama m!ru#akan in(akan #!m&!(ahan (an manaanya #aling
(irasakan ol!h #asi!n 3IA.
$. B%aluasi &!kuan (arah (ilakukan #a(a srok! aku
4. >gasi ar!ri karois komunis (i l!h!r khususnya #a(a an!urisma.
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
28/35
ASUHAN KEPERA1ATAN KLIEN DENGAN STROKE
a. P!ngka-ian
P!ngka-ian m!ru#akan aha# awal (an lan(asan #ros!s k!#!rawaan unuk
m!ng!nal masalah kli!n/ agar (a#a m!m&!ri arah k!#a(a in(akan k!#!rawaan.3aha# #!ngka-ian !r(iri (ari iga k!giaan/ yaiu #!ngum#ulan (aa/ #!ng!lom#okkan
(aa (an #!rumusan (iagnosis k!#!rawaan. ismi(ar/ 1
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
29/35
Srok! m!mang suau #!nyaki yang sanga mahal. iaya unuk
#!m!riksaan/ #!ngo&aan (an #!rawaan (a#a m!ngaaukan k!uangan
k!luarga s!hingga akor &iaya ini (a#a m!m#!ngaruhi sa&ilias !mosi (an
#ikiran kli!n (an k!luarga.,arsono/ 1
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
30/35
yang saki. Pa(a #ola kognii &iasanya !r-a(i #!nurunan m!mori (an
#ros!s &!r#ikir.
Pola r!#ro(uksi s!ksual
iasanya !r-a(i #!nurunan gairah s!ksual aki&a (ari &!&!ra#a
#!ngo&aan srok!/ s!#!ri o&a ani k!-ang/ ani hi#!r!nsi/ anagonis
hisamin.
Pola #!nanggulangan sr!ss
"li!n &iasanya m!ngalami k!sulian unuk m!m!ahkan masalah
kar!na gangguan #ros!s &!r#ikir (an k!sulian &!rkomunikasi.
In!grias !go
3!r(a#a g!-ala #!rasaan ak &!r(aya/ #!rasaan #uus asa (!ngan
an(a !mosi yang la&il (an k!i(aksia#an unuk marah/ s!(ih (an g!m&ira/
k!sulian m!ng!ks#r!sikan (iri )o!ngo!s/ 2000: 2
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
31/35
Pa(a #!rnaasan ka(ang (i(a#akan suara naas !r(!ngar ronhi/
wh!!ing aau#un suara naas am&ahan/ #!rnaasan i(ak !raur aki&a
#!nurunan r!l!ks &auk (an m!n!lan/ a(anya ham&aan -alan naas.
M!rokok m!ru#akan akor r!siko.
P!m!riksaan a&(om!n
)i(a#akan #!nurunan #!risalik usus aki&a &!( r!s yang lama/
(an ka(ang !r(a#a k!m&ung.
P!m!riksaan inguinal/ g!n!alia/ anus
"a(ang !r(a#a inonin!nsia aau r!!nsio urin!
P!m!riksaan !ksr!mias
S!ring (i(a#akan k!lum#uhan #a(a salah sau sisi u&uh.
P!m!riksaan n!urologi
P!m!riksaan n!r%us ranialis: >mumnya !r(a#a gangguan n!r%us
ranialis +II (an II !nral. P!nglihaan m!nurun/ (i#lo#ia/ gangguan
rasa #!ng!a#an (an #!niuman/ #aralisis aau #ar!s! wa-ah.
P!m!riksaan moorik: ,am#ir s!lalu !r-a(i k!lum#uhan' k!l!mahan
#a(a salah sau sisi u&uh/ k!l!mahan/ k!s!muan/ k!&as/ g!nggaman
i(ak sama/ r!l!ks !n(on m!l!mah s!ara konrala!ral/ a#raksia
P!m!riksaan s!nsorik: )a#a !r-a(i h!mihi#!s!si/ hilangnya rangsang
s!nsorik konral!ral.
P!m!riksaan r!l!ks
Pa(a as! aku r!l!k isiologis sisi yang lum#uh akan m!nghilang.
S!!lah &!&!ra#a hari r!l!ks isiologis akan munul k!m&ali (i(ahuli
(!ngan r!l!ks #aologis.
Sinko#'#using/ sakik!#ala/ gangguan saus m!nal'ingka k!sa(aran/
gangguan ungsi kognii s!#!ri #!nurunan m!mori/ #!m!ahan
masalah/ aasia/ k!kakuan nukhal/ k!-ang/ (ll 8usu Mis&ah/ 1
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
32/35
2. "!i(ak!!kian &!rsihan -alan na#as &'( akumulasi s#uum aki&a #!nurunan ingka
k!sa(aran/ #!nurunan k!mam#uan &auk/ k!i(akmam#uan m!ng!luarkan s!kr!
$. "!rusakan mo&ilias isik &'( k!!rli&aan n!uromuskul!r k!l!mahan/ #ar!s!sia/
k!rusakan #!rs!#ual'kognii
4. )!isi #!rawaan (iri &'( k!rusakan n!uromuskul!r/ #!nurunan k!kuaan (an
k!ahanan/ k!hilangan konrol/ ny!ri/ (!#r!si
5. "!rusakan komunikasi %!r&al &'( k!rusakan sirkulasi s!r!&ral/ k!hilanga onus oo
asial k!i(akmam#uan &!r&iara
Ren7ana Inte!8ensi
,+ Ketiake#ekti#an $e!#usi 9a!ingan se!e:!a% :B inte!u$si a%i!an a!ah< 8as"s$asme
se!e:!a%< eema se!e:!a%
"ri!ria hasil:
- M!m#!rahankan ingka k!sa(aran ungsi kognii (an moorik's!nsori.
- M!n(!monrasikan an(aan(a %ial sa&il.
In!r%!nsi k!#!rawaan
1 "a-i akorakor yang &!rhu&ungan (!ngan #!ny!&a& !r-a(inya koma aau
m!nurunnya #!rusi -aringan oak.
R' m!m#!ngaruhi in!r%!nsi.
2 *aa saus n!urologis (an &an(ingkan (!ngan k!a(aan normal.
R' m!ng!ahui k!!n(!rungan ingka k!sa(aran (an #o!nsial #!ningkaan 3I" (an
m!ng!ahui lokasi luas (an k!ma-uan k!rusakan SSP.
$ Panau an(aan(a %ial.
R' r!aksi mungkin !r-a(i ol!h kar!na !kanan ' rauma s!r!&ral #a(a (a!rah
%asomoor oak.
4 B%aluasi #u#il: ukuran/ &!nuk/ k!samaan (an r!aksi !rha(a# ahaya.
R' r!aksi #u#il &!rguna (alam m!n!nukan a#akah &aang oak !rs!&u masih &aik.>kuran (an k!samaan #u#il (i!nukan ol!h k!s!im&angan anara #!rsyaraan
sim#ais (an #arasim#ais yang m!m#!rsarainya.
5 *aa #!ru&ahan (alam #!nglihaan : k!&uuhan/ gangguan la#ang #an(ang.
R' gangguan #!nglihaan yang s#!siik m!n!rminkan (a!rah oak yang !rk!na (an
m!m#!ngaruhi in!r%!nsi yang akan (ilakukan.
6 "a-i ungsi &iara -ika #asi!n sa(ar.
R' #!ru&ahan (alam isi kognii (an &iara m!ru#akan in(ikaor (ari lokasi.
7 !akkan k!#ala !ngan #osisi agak (iinggikan (an (alam #osisi anaomis.
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
33/35
R' m!nurunkan !kanan ar!ri (!ngan m!ningkakan (rainas! (an m!ningkakan
sirkulasi.
F P!rahankan k!a(aan irah å : i#akan lingkungan yan !nang.
R' aki%ias yang koninu (a#a m!ningkakan 3I"/ isiraha (an k!!nangan
(i#!rlukan unuk #!n!gahan !rha(a# #!r(arahan (alam kasus srok! h!moragik.
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
34/35
R' M!minimalkan aroi oo/ m!ningkakan sirkulasi/ m!m&anu m!n!gah
konrakur.
5 unakan #!nyangga (!ngan k!ika #asi!n &!ra(a (alam #osisi !gak/ s!suai
in(ikasi.
R' #!nggunaan #!nyangga (a#a m!nurunkan r!siko !r-a(inya su&luksasi l!ngan.
6 B%aluasi #!nggunaan (ari'k!&uuhan ala &anu unuk #!ngauran #osisi .
R' konrakur l!ksi (a#a !r-a(i aki&a (ari oo l!ksor l!&ih kua (i&an(ingkan
(!ngan oo !ks!nsor.
7 3in(akan "ola&orasi
- !rikan !m#a i(ur khusus s!suai in(ikasi.
- "onsulasikan (!ngan ahli isio!ra#i s!ara aki/ laihan r!sisi/ am&ulan #asi!n
- !rikan o&a r!laksan oo/ anis#asmo(ik/ s!suai in(ikasi.
;+ De#isit $e!aatan i!i :B ke!usakan neu!"musku%e!< $enu!unan kekuatan an
ketahanan< kehi%angan k"nt!"%< n6e!i< e$!esi
"ri!ria hasil:
- M!n(!monsrasikan !knik unuk m!m!nuhi k!&uuhan #!rawaan (iri.
- M!lakukan aki%ias #!rawaan (iri (alam ingka k!mam#uan s!n(iri.
- M!ngi(!niikasi sum&!r #ri&a(i.
In!r%!nsi "!#!rawaan
1 "a-i k!mam#uan (an ingka k!kurangan unuk m!lakukan k!&uuhan s!harihari.
R' m!m&anu (alam m!nganisi#asi #!m!nuhan k!&uuhan s!ara in(i%i(ual.
2 P!rahankan (ukungan sika#/ yang !gas/ &!ri #asi!n waku ya uku# unuk
m!ng!r-akan ugasnya.
R' Pasi!n akan m!m!rlukan !m#ai !a# #!rlu unuk m!ng!ahui #!m&!ri asuhan
yang akan m!m&anu #asi!n s!ara konsis!n.
$ "a-i k!mam#uan #asi!n unuk &!rkomunikasi !nang k!uuhannya.
R' i(ak (a#a m!ngaakan k!&uuhannya #a(a as! #!mulihan aku !a#i&iasanya (a#a m!ngonrol k!m&ali ungsi s!suai #!rk!m&angan #ros!s
#!ny!m&uhan.
4 "ola&orasi
- "onsulasikan (!ngan ahli isio!ra#i.
R' m!m&!rikan &anuan unuk m!ng!m&angkan r!nana !ra#i (an m!ng
i(!niikasikan k!&uuhan ala #!nyokong khusus.
-
7/23/2019 Cva Ich Novita
35/35
Da#ta! Pustaka
Sm!l!r *. Suann!/ runn!r ; Su((arh. 2002/ &'%' Ajar e/eraatan *edi%al &eda$/
8akara/ B*.
*ar#!nio in(a 8uall. 1