Basa Jawa 5A

download Basa Jawa 5A

of 6

description

Basa Jawa 5A TA 2014/2015 (Tahun terbit 2014)

Transcript of Basa Jawa 5A

  • 1Lets go to Smart Learning with Fokus!

    WELCOME TO SMART LEARNING

    Diterbitkan oleh CV SindunataJl. Diponegoro No. 123 Kartasura, Sukoharjo 57166

    Telp. (0271) 781797, 781853Email: [email protected]

    Penulis : Tim Catha EdukatifEditor : Reni Wahyu HapsariSetter : Isnani MuthoharohIlustrator : Andika, MargoArt Design : Teguh Pribadi

    Mengacu SK Gubernur Jateng No: 423.5/5/2010

  • 2Bahan PiwulanganPembelajaran berangkat dari kajian teori yang telah tersurat, dan realisasi dari proses pengalaman hidup. Materi mengemban fungsi sebagai pendulum pembelajaran menuju proses yang sistematis, efektif, efisien, dan berbudaya. Materi Fokus sarat dengan nilai-nilai edukatif, etika, dan kecakapan hidup.

    1Piranti lan Sarana PasinaonMedia dan metode pembelajaran merupakan bagian dari rencana pembelajaran. Validitas dan akurasi keduanya, menjadi salah satu syarat menuju keberhasilan pembelajaran. Pembelajaran dengan metode Aktif, Inovatif, Kreatif, Efektif, dan Menyenangkan (PAIKEM) merupakan pendekatan yang digunakan Buku Fokus agar pembelajaran lebih bermakna.

    2

    Gladhen, Gladhi, lan Ajang GladhenPembelajaran berorientasi pada proses dan hasil. Keduanya terintegrasi dan terelaborasi melalui pengukuran kompetensi dan pengembangan perilaku. Standardisasi keberhasilan tidak hanya berupa skor, tetapi juga terciptanya kebiasaan. Kebiasaan harus dikreasi. Kebiasaan harus dilatih. Dari situlah keahlian bermula. Keahlian hanya dimiliki oleh mereka yang sering berlatih. Penilaian pembelajaran dalam Buku Fokus mencakup penilaian afektif, kognitif, dan psikomotorik.

    3

    Angkah Pandaya KapribadenPembelajaran menjadi media untuk menggali keutamaan. Teori yang tersurat dan peristiwa yang terlihat, menjadi kaca benggala untuk menumbuhkan kebiasaan berbudaya luhur dalam interaksi, baik dengan sang Pencipta, sesama manusia, maupun jagat raya. Puncak perjalanan keutamaan manusia adalah kemampuan mempersonifikasikan diri menjadi pengemban dan pelaksana CITRA MULIA SANG MAHA. Pembelajaran dalam Buku Fokus sarat dengan nilai-nilai Karakter dan Budaya Bangsa Indonesia.

    4

    Kawruh JawaBerisi tentang teori dan informasi-informasi penting yang berhubungan dengan mata pelajaran dan budaya lokal. Bermanfaat untuk menambah pengetahuan dan merangsang keingintahuan peserta didik pada informasi yang telah disajikan. Dengan demikian peserta didik dapat mengetahui tentang informasi yang belum pernah diketahui sebelumnya.

    5

    Lets go to Smart Learning with Fokus! Buku Fokus menyajikan keunggulan materi dan strategi belajar baru yang akan mengantarkan peserta didik memasuki Pembelajaran Aktif, Inovatif, Kreatif, Efektif, dan Menyenangkan!

    The Power of Book

  • 3Table of ContentWelcome to Smart Learning ....................................................................................... 1The Power of Book ...................................................................................................... 2Table of Content .......................................................................................................... 3

    WULANGAN 1: KEPENDHUDHUKAN ........................................................................ 4

    Kagiyatan Piwulangan 1: Nyemak lan Micara ...... 5A. Ngrungokake Piweling ..................................... 5B. Menehi Panyaruwe .......................................... 6

    Kagiyatan Piwulangan 2: Maca lan Nulis ............. 8A. Pawarta ............................................................ 8B. Nulis Layang .................................................... 9

    WULANGAN 2: KABUDAYAN ..................................................................................... 18

    Kagiyatan Piwulangan 1: Nyemak lan Micara ..... 19A. Nyemak Crita Tokoh Wayang ........................... 19B. Wawanrembug ................................................. 20

    Kagiyatan Piwulangan 2: Maca lan Nulis ............. 23A. Maca Aksara Jawa ........................................... 23B. Nulis Aksara Jawa ........................................... 25

    ULANGAN TENGAH SEMESTER ................................................................................ 34

    WULANGAN 3: KASENENGAN ................................................................................... 40

    Kagiyatan Piwulangan 1: Nyemak lan Micara ..... 41A. Ngrungokake Piweling liwat Telpun .................. 41B. Wawanrembug ................................................. 42

    Kagiyatan Piwulangan 2: Maca lan Nulis ............. 46A. Pidhato ............................................................. 46B. Nulis Layang .................................................... 47

    WULANGAN 4: PRASTAWA ........................................................................................ 59

    Kagiyatan Piwulangan 1: Nyemak lan Micara ..... 60A. Nyemak Piweling .............................................. 60B. Gawe Tanggapan Pawarta ............................... 62

    Kagiyatan Piwulangan 2: Maca lan Nulis ............. 64A. Maca Pawarta .................................................. 64B. Nulis Aksara Jawa Nganggo Sandhangan Panyigeg Wanda .............................................. 65

    ULANGAN SEMESTER ................................................................................................ 75

    DAFTAR PUSTAKA ...................................................................................................... 80

  • 4Sumber: andi-kheydot.blogspot.com

    Pambuka

    Wong ing donya iku ora bisa urip ijen. Sakabehe panguripan mesthi ana gegayutan karo wong liya sanajan mung sithik. Urip ing sakjeroning masyarakat umum kuwi ana aturan-aturan kang kudu dilakoni tumrap sakabehing anggota masyarakat kareben bisa mujudake keadilan sosial bagi seluruh rakyat Indonesia. Anane program transmigrasi iku ancase supaya jiwa kang manggon ana ing pulau-pulau ing Nuswantara bisa warata. Ora mung kebak lan suksukan ana ing Pulau Jawa. Saliyane kuwi ancase transmigrasi ngajab supaya uripe warga uga dadi kepenak, amarga wis kabantu dening pamarintah wujud papan panggonan, sawah, lan tegal ana ing wewengkon transmigrasi.

    Komponen Silabus

    KEPENDHUDHUKANWulangan 1

    Standar Kompetensi1. Mampu mendengarkan dan memahami ragam

    wacana lisan berupa pesan langsung dan cerita tokoh wayang.

    2. Mampu mengungkapkan pendapat dan perasaan untuk menanggapi permasalahan dan melakukan wawancara sesuai dengan unggah-ungguh.

    3. Mampu membaca dan memahami teks bacaan teknik, intensif, dan membaca huruf Jawa..

    4. Mampu menulis karangan dalam berbagai ragam bahasa Jawa sesuai dengan unggah-ungguh dan menulis huruf Jawa.

    Kompetensi Dasar1.1 Mendengarkan pesan.2.1 Menyampaikan tanggapan dan saran.3.1 Membaca teknik (teks pidato, berita, dialog,

    dan sebagainya).4.1 Menulis surat pribadi.

    Alokasi Waktu.... x 1 jam pelajaran (diisi oleh guru)

    Metode Pembelajaran- Teks Acak- Reading Guide

    Media dan Sumber Belajar- Buku Teks Basa Jawa kelas 5.- Kamus Basa Jawa.- Slide PowerPoint, dan lain-lain.

  • 5A Ngrungokake PiwelingSalah sawijining ancas nindakake pacelathon, yaiku golek informasi.

    Informasi-informasi kasebut maneka warna jinise, gumantung karo kabutuhane. Urip lan orane pacelathon didayani dening para paragane. Mula, bakal luwih prayoga menawa guneman nggunakake basa kang gampang dimangerteni supaya gunemane katon urip.Rungokna pacelathon sing ditindakake pegawe kalurahan lan Andi Wibowo ing ngisor iki!

    Kagiyatan Piwulangan

    Demokratis Mandiri

    1 Nyemak lan Micara

    Pegawe Kalurahan : Kula nuwun.Andi Wibowo : Mangga.Pegawe Kalurahan : Dhik, apa bener iki daleme Pak Sarjono?Andi Wibowo : Leres, Pak. Mangga pinarak rumiyin! Pegawe Kalurahan : Iya, Dik, nuwun. Bapak ana dalem, Dhik?Andi Wibowo : Boten, Pak. Bapak tindak sabin, nuwun sewu Bapak

    punika sinten lan wonten kersa punapa madosi Bapak.

    Pegawe Kalurahan : Ngene ya, Dhik. Aku pegawe kalurahan. Jenengku Pak Sutrisna. Aku diutus Pak Lurah nemoni Pak Sarjono.

    Andi Wibowo : Nuwun sewu, Pak. Menawi kepareng ngertos punapa tujuwanipun Bapak madosi tiyang sepuh kula?

    Pegawe Kalurahan : Oleh, nanging adhik apa bisa daktitipi pesen kanggo Pak Sarjono?

    Andi Wibowo : Inggih saged, Pak. Pegawe Kalurahan : Ngene ya, Dik. Suk dina Selasa tanggal 19 April

    2015 Pak Sarjono ditimbali Pak Lurah menyang kalurahan.

    Andi Wibowo : Jam pinten lan wonten punapa, Pak?Pegawe Kalurahan : Jam 09.00. Durung suwe Pak Sarjono rak

    tindak kalurahan, nakokake kapan arep dianakake transmigrasi. Nah, saiki wis ana kabar kang cetha.

    Andi Wibowo : Transmigrasi? Punapa ta Pak punika?

  • 6B Menehi Panyaruwe

    Saben babagan panguripan ing donya iki mesthi wae ana perkara. Pakulinan sing becik, manawa ana perkara kudu diadepi, aja malah dilirwakake. Perkara prelu dirampungke kanthi padha menehi panyaruwe (saran) sing luwih becik. Kanggo ngritik utawa menehi panyaruwe sawijining bab kang ditindakake wong liya diprelokake basa kang sopan, alus, lan ora nyinggung atine wong kang dikritik/wong sing diwenehi panyaruwe (saran).

    Bab kang prelu digatekake nalika ngritik utawa menehi panyaruwe ana 2, yaiku:1. Kritikan utawa saran diandharake kanthi sopan, alus, lan wicaksana supaya

    bisa ditampa tumrap wong sing dikritik.2. Kritikan aja nganti nyinggung ati lan marakake kecut (sinis) supaya wong

    kang dikritik ora nesu.

    Pegawe Kalurahan : Transmigrasi iku pindahe penduduk saka papan sing wis kebak penduduke menyang papan sing isih arang-arang.

    Andi Wibowo : Lho, punapa Bapak kula badhe transmigrasi?Pegawe Kalurahan : Bisa iya bisa ora. Ngene bae, mengko yen bapakmu

    kondur matura yen aku mrene. Terus kaya pesenku mau suk Selasa ditunggu ing kalurahan. Aku pamit ya, Dik.

    Andi Wibowo : Inggih, mangke kula aturaken. Nderekaken sugeng kondur.

    Kapethik dening: Seneng Basa Jawa V

    Gladhen

    Sawise korungokake coba tulisen apa pesen sing ana ing njero pacelathon iku! Garapen ana papan kang wis sumadya!

    ..........................................................................................................

    ..........................................................................................................

    ..........................................................................................................

    ..........................................................................................................

    ..........................................................................................................

    ..........................................................................................................