BAHASA RAKYATFOKLOR LISAN

A. Bahasa Rakyat

1. Dialék

Istilah dialék asalna tina basa Yunani dialéktos, anu hartina ‘kaayaan hijibasa’. Dina kamus Umum Basa sunda ditetelakeun yén dialek téh nyaéta basa wewengkon.

Dialék mangrupakeun hiji ragam basa nu dipatalikeun jeung sakelompokpanutur nu tangtu nu silih ngarti kana ragam-ragam nu lianna.(Wardough, 1972: 191).

Dialék nya éta idéolék-idéolék anu ditandaan ku ciri-ciri anu has dina tatasora, kecap-kecap, ungakra-ungakara, jsté. ( Keraf, 1984: 18)

Dialék nya éta ragam basa nu béda-béda disawang ti para pamakéna(Sudaryat, 1991: 128)

Macem dialek bisa dipasing dumasar kana faktor daerah (regional), waktujeung sosial.

2. Slang

Pamakean slang nya eta ngawanohkeun kecap-kecap anyar, atawa kecap

heubeul nu ngabogaan harti anyar. Tadina istilah slang memang diacukan pada

kosakata husus dina rupa-rupa kejahatan. Maksad diciptakeun basa slang ieu

the pikeun nyamurkeun harti basana ti jalma luar kelompokna. Tapi ayeuna

mah geus jadi idiom dina kolektif nu tangtu.

Ieu di handap aya sababaraha wangenan slang.

Suatu bentuk bahasa dalam pemakaian umum. Dibuat dengan adaptasi yang

populer dan pengluasan makna dari kata-kata yang ada dan dengan menyusun

kata-kata baru tanpa memperhatikan standar-standar skolastik dan kaidah-

kaidah linguistic dalam pembentukan kata-kata; pada umumnya terbatas pada

kelompok-kelompok social atau kelompok usia tertentu. (Pei & Gaynor.

1954:199).

Satu variasi ujaran yang dicirikan dengan kosakata yang baru ditemukan dan

cepat beruban, dipakai oleh kaula muda atau kelompok-kelompok social dan

professional untuk komunikasi ‘di dalam’, jadi cenderung untuk tidak diketahui

leh pihak lain dalam masyarakat ujaran. (Hartmann & Stork, 1972:210).

a. Cant

Dina umumna cant leuwih diterapkeun dina kekecapan nu merengek,

dijieun-jieun, atawa api-api. (Zeigher (ed.), 1973:45).

Aya nu mere kahususan sejen, yen cant dipake utamana dina strata

social rendah, saperti basa nu dipake ku tukang copet.

b. Jargon

Watesan Jargon nya éta :

Rupaning istilah jeung ungkapan-ungkapan nu dipake ku hiji kelompok social

atawa sakelompok pagawe, tapi teu dipake jeung mindeng teu dipikaharti ku

masarakat sagemblengna. (Hartmann & Stork, 1972:121)

c. Argot

Aya nu nyebut yén jargon sarua jeung argot. Ieu di handap batasan argot.

Basa rusiah, atawa basa khas tukang maling. Dipake oge pikeun kosakata

teknis atawa husus, dina pausahaan, profesi, atawa kagiatan liana. Ku kituna,

argot sinonim jeung jargon…

d. Colloquial

Asalna tina basa Latin colloquium (=conversation). Nya éta basa

sapopoé nu kaluar tina basa konvensional.

Dina batasan nu pastina nya éta kecap atawa frase nu lazim dipaké

dina paguneman lain dina tulisan. Colloquial dipaké pikeun nambahan

keintiman perhubungan.

3. Shop talk

Shop talk atawa basa tukang dagang.

4. Sirkumlokusi (sisindiran, poyok Ungkal)

Nya éta ungkapan teu langsung.

5. Cara mére ngaran hiji jalma

Patalina jeung mere ngaran, di Sunda oge aya kabiasaan pikeun

mere jujuluk ka hiji jalma. Jujuluk eta biasana patali jeung bentuk awak

jalmana. Upamana bae mun eta jelema the irungna pegek, sok disebut Si

Pegek, atawa jala eta disebut Si hideung lantaran kulitna hideung.

Nukeur ngaran oge mindeng dilakukeun masarakat Sunda. Hal ieu

dilakukeun lantaran ayana kapercayaan yen ngaran the beurat teuing nu

ngabalukarkeun budak geringan wae

6. Nama gelar

7. Speech level

Bahasa bertingkat nya éta basa nu dipaké ku nginget ayana

perbedaan dina lapisan masarakat, tingkatan masarakat, atawa tingkatan

umur.

Pamakéan ieu basa aya pakaitna jeung ajén budaya pamakéna tur

aya pakaitna jeung adat sopan santun. Ari anu di Sunda mah disebutna téh

undak usuk basa.

8. Onomatopoetic

Nya éta kecap-kecap nu dibentuk kucara nyonto sora alamiah.

Contona bae dina basa sunda aya kecap panganteur prang-preng-prong. Eta

kecap asalna tina sora piring atawa panci nu murag kana tehel.

9. Onomastis

Onomastis nya éta ngaran tradisional jalan atawa patempatan nu

ngabogaan carita salaku sajarahna. Nu tangtu waé éta sajarah teu salawasna

bisa dianggep salaku sajarah sabenerna.

B. Fungsi

1. Pikeun méré sarta nguatkeun identitas folkna

2. Pikeun ngajaga folk nu dipimilik ku eta folklor tina

ancaman kolektif liana atawa nu ngawasa.

3. Pikeun nguatkeun kalungguhan folkna dina jenjang

lapisan masarakat.

4. Pikeun nguatkeun kapercayaan rahayat tina folkna.