1

2

LATIHAN UJIAN AKHIR

SEKOLAH DASAR / MADRASAH IBTIDA’IYAH

TAHUN PELAJARAN 2012/2013

Nama : ...........................

Mata Pelajaran : Bahasa Jawa

Hari : ....................

Waktu : 07.00 – 09.00

I. WENEHANA TANDHA PING (x) AKSARA a, b, c, UTAWA d SANGAREPE

WANGSULAN KANG BENER!

1. Kerlap – kerlip gumebyar ing wayah bengi

Mol, swalayan awan bengi ora tau sepi

Luwih- luwih ing wayah prei

Iku mratandhani subur makmur kuthaku saiki

Geguritan ing dhuwur ngemu isi………………….

a. Endhaing alam kuthaku c. Kutha jing long jinawi

b. Kutha sing subur d. Subur makmur kuthaku saiki

2. Wacanen kanthi teliti!

Kancil iku kewan alas. Wujude cilik nanging julik lan pinter ngapusi, yen baya, akeh bocah

sing padha weruh, baya uga bisa urip ing banyu uga ing daratan.

Sifate kancil………….

a. Seneng ngapusi c. seneng kekancan

b. Seneng tetulung d. pinter

3. Gajah mungkur yen di tulis jawa dadi…………….

a. c.

b. d.

4. a. Lelara iku mbebayani amarga bisa nyebabake pepati.

b. Lelara iku disebabake cokotane lemut aedes aegypti

c. Lemut iku wujude rada gedhe lan ono garis putih ing wetenge

d. Lelara demam berdarahiku lelara sing bisa nular

Urutane crita ing dhuwur sing bener yaiku………

a. d,a,b,c c. d,b,a,c

b. c,b,a,c d. a,b,c,d

5. Dhandhang gula

Urip iku neng donya tan lami

Umpamane simbok menyang pasar

Tan langgeng neng pasar bae

Amulya samya wangsul

Wonten ndalem prayogi

Makarya kacukupane warga

Nyandhing warga utamo

Tansah kacukupan uripe

Ngupaya tentreme ati

Murih slamet donya akherat

Guru gatrane tembang macapat ing dhuwur ana……….

a. 6 b. 7 c. 8 d. 10

3

6. Kang klebu tembang macapat yaiku…………..

a. Gundul - gundul pacul c. Prau layar

b. Pucung d. Gambang suling

7. Tulisan jawa diwaca rina. Ukara iki yen ditulis jawa

a. c.

b. d.

8. Pankur

Singgang gung kang piniyara,

Mardi siswa kaka winiring entri,

Wineh winulang aken wadu

Peputhat mong prejiwa

Kang jumewa pase makaning kalangan

Pangranta miring pradangga

Sasendharon genti – genti

Guru wilangan lan guru lagune gatra kapisan tembang Pangkur ing duwur yaiku...................

a. 8a b. 7i c. 10a d. 8u

9. Pangeran Diponegoro kalaisake sikala taun 1785. Pangeran Diponegoro iku putrane Sri

Sultan Hemengkubuwono III, raja ing Ngayogyakarta. Sing kalairake rikala taun 1785 yaiku

……

a. Sri Sultan Hamengkubuwono III c. Pangeran Antasari

b. Pangeran Diponegoro d. Trunojoyo

10. yen ditulis latin dadi ………………

a. Apel kuning b. Apel ijo c. Apel abang d. Jambu abang

11. Kang ngemu surasa tembang panyandra yaiku …………………………………

a. Angreini pancen manis, pipine kaya duren jakjuring

b. Akeh wong udan tangis, merga kancane ilang ing kutha

c. Ali – aline nggunung sapikul

d. Ayune kaya Dewi Ratih

12. Abang kumpul padha abang. Tembung pepindhan iki tegese …………………………

a. Akeh klambi abang c. kaya jumba abang

b. Kaya alas kobong d. kaya omah kobong

13. Bapak nulis layang, ukara iki yen ditulis nganggo aksara jawa dadi ………………

a. c.

b. d.

14. Lilakna aku mbukaki cathetan lawasku

Kang wis remuk dipangan bubuk

Kang wis prithil pating jrantil ora gathuk

Iba bungah ku

Ukara gaguritan ing garis ngisor tegese …………….

a. Wis rusak ora kena diwoco

b. Suwek kabeh dadi sak walang – walang

c. Cathetane dipangan rayap

d. Ajur mumur dadi bubur

15. Malin Kundang isin duwe ibu tuwek tur elek. “ Sopo kowe ?! aku ora duwe ibu tuwek elek

kaya koe !!! “ sak wise ngomong kaya ngono iku Malin Kundang bali menyang kapal, kapale

banjur budhal.

Tokoh cerita ing duwur yaiku ……………………………

4

a. Ibu tuwek elek c. Ibuke Malin

b. Malin Kundang d. Garwane Malin Kundang

16. Miturut crita ing dhuwur watake Malin Kundang................

a. iri b. dengki c. durhaka d. Nginoan

17. Amanat crita ing dhuwur.................

a. Dadi anak kudu nurut marang wong tua

b. Anak duraka

c. Anak sing ora duwe tata krama

d. Aja niru Malin Kundang kudu ngakoni karo ibuke

18. Bima bocah sing sregep donga lan sinahu ing omah.

Yen budal sekolah kudu…………………..dhisik supaya dadi bocah pinter lan miturut

marang guru lan wong tua

a. nyuwun sangu c. ndelok TV

b. pamit marang wong tua d. main PS

19. Budi :………………..

Pak Amir : Ana perlu apa nak ?”

Budi : “ Kula bade ngrusuhi ,Pak ! Punapa pareng?”

Ukara sing cocok kanggo ngisi pacelaton ing dhuwur yaiku…………………..

a. Kados pundit kabaripun c. Sinten engkang mboten mlebet ?

b. Sugeng enjang Pak ? d. Pak amir tindak pundi ?

20. Pak Saiful saben dinten tindhak Puskesmas. Piambakipun sering mriksa piyantun engkang

sakit, nyaosi resep obat. Profesinipun Pak Saiful…………………

a. dokter b. pasien c. guru d. Polisi

21. Ono tulisan arab, macane saka ngendi……

a. Saka Tengen b. Saka kiwo c. saka alas d. saka kebun

22. Piranti sing digawe ngresiki meja kursi arane kebus.

Ukara cangkriman sing mathuk yaiku……………………………………..

a. Pitik walik saba kebun c. Pitik walik saba sawah

b. Pitik walik saba meja d. Pitik walik aba pawon

23. Bengi iku udane deres banget , gludug, bledeg lan kilat nambah tentreme kampung pinggir

segara Pak Darnilan bu Darni sing omahe rada cedhak segara ora bisa turu.A tine was-was

ana banjir bandhang kaya taun kapungkur .Yani anake sing wis ngancik lima wis turu angler.

Ora suwe ana swara kenthongan telu ngungkung .Pratandha yen ana banjir.

Tema wacan ing dhuwur sing mathuk yaiku…………………………………………

a. Banjir b. Banjir bandhang c. Bencana alam d. Udan deres

24. Kepriye prasaane Pak Darnilan Bu Darni ……………………………. .

a. Kuwatir ana banjir c. Ana bledheg lan kilat

b. Ana swara kenthongan d. Ora bisa turu

25. Isih bocah kudu nggugu

Marang pitutur satuhu

Aja ngumbar karepmu

Bocah iku ngertine apa

Isi geguritan ing dhuwur yaiku…………………………….

a. Ngumbar karep c. nggugu marang pitutur

b. Bocah kudu manut d. manut marang wong tua

26. Marang pitutur satuhu

Arti ukara pitutur satuhu ing geguritan dhuwur yaiku…..

a. Pitudhuh bener c. Pithudhuhe bener

b. Petunjuk sing bener d. Pithudhuh saktemene

27. Budi tiba, sikile nganti babak ….

a. Belundas b. Biyun c. bundas d. benjut

5

28. Sumini nandur kembang ing latar. Ukara ing dhuwur sing kelebu lesan yaiku….

a. Kembang b. Nandur c. Sumini d. Ing latar

29. 1945 yen ditulis angsa Jawa….

a. b. c. d.

30. Bapak ngendika, ”kowe kudu sinau supaya lulus ujian”.

Ukara ing dhuwur yen di owah dadi ukara ora langsung yaiku….

a. Bapak ngendika aku kudu sinau supaya lulus ujian

b. Bapak ngendika aku kudu sregep sinau supaya lulus ujian

c. Bapak ngendika menawa aku kudu sregep sinau supaya lulus ujian

d. Bapak ngendika menawa aku sregep sinau supaya lulus ujian

31. Sepatune bapa yen didhadhekna ukara tanduk dadi….

a. Aku nyemir sepatu bapak c. Bapak nyemir sepatune

b. Sepatu bapak disemir aku d. Aku disemir sepatune bapak

32. ……………………………., bangsa Indonesia ora bisa nglalikake Ki Hajar Dewantara.

Panjenengane gedhe banget lelabuhe ing babagan pendidikan. Mila dina wiyose 2 Mei

katetepake minangka Hari Pendidikan Nasional.

Isine pidato ing dhuwur yaiku…..

a. Mengeti wiyose Ki Hajar Dewantara c. Mengeti lahire Bangsa Indonesia

b. Mengeti hari Pendidikan Nasional d. Mengeti lelabuhane Ki Hajar Dewantara.

33. Langkung rumiyin, kula ngaturake puji sukur dhamateng ngarsanipun…..

a. Kepala Sekolah c. Dhumateng konca – kanca

b. Gusti kang Maha Agung d. Bapak soho ibu

34. Kinanthi

Anoman malumpat sampun

Prapteng witing nagasari

Mulat mangandhap katinggal

Gelung rusak wor lan kisma

Kang iga-iga kaeksi

Guru gatra tembang “kinanthi”ing dhuwur ana….

a. 4 b. 8 c. 6 d. 10

35. Gatra kakura tembang Kinanthi ing dhuwur ,sing kelebu tembung garba yaiku…..

a. Prapteng b. Witing c. nagasari d. aking

II. ISENANA CECEK- CECEK ING NGISOR IKI NGANGGO TEMBUNG SING MATHUK !

36. Bersajak ab ab baris 1 lan 2 sampiran baris 3 lan 4 isi. Adedasar ciri- cirine, jenis karangan

iki klebu…………………..

37. Yen ditulis latin…………………….

38. Pucung

Bapakpucung bias ngrengengbisambengung

Ngambah jumantara

Kaya manuk rajawali

Wira-wiri nggawa barang lan manungsa

Guru wilangan kaca katelu sekaran pucung ing dhuwur ana…………………

39. Dhek jaman kuna ing desa Banjarsari tlatah Kediri ana sawijining kalawarga kang anggone

omah wis suwe. Kaluarga mau tansah nyenyuwun marang Gusti Kang Maha Kuasa supaya

duwe anak. Ananging panyuwune meksa durung dikabulake. Wusanane kulawarga mau

mung pasrah marang Gusti kang makarya jagad.

Latar crita ing dhuwur yaiku…………..

40. Anak polah bapa……….

Ganepane paribasan ing dhuwur yaiku…………

6

41. Pandhawa iku ana lima sadulur.

Dulur sulung pandhawa jenenge…………

42. Kuku pancanaka salah sijine senjatane raden………………….

43. Gambar wayang ing sisih iki jenenge ……………

44. Semanten engkang kula aturaken , mbok bilih wonten kalepatan , kula nyuwun agunge

pangapunten. Perangan layang ing dhuwur diarani………………..

45. Kanggo nyukupi kebutuhan keluarga ,olehe nyambut gawe direwangi ………………..

III. WANGSULANA PITAKON- PITAKON INGISOR IKI NGANGGO TEMBUNG SING

MATHUK !

46. Gambar ing sisih kiwa iki gawenen deskripsine

47. Tamatna gambar ing ngisor iki, banjur gawenen ukara karangan sak paragraph!

.............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

48. a. Sing dadi tukang kayu Pak Salam lan Pak Amir.

b. Kabeh biyayane dicukupi pemerintah

c. Gentheng , reng, lan usuk diganti anyar.

d. Gedhung sekolahku dibangun dening pemerintah

Ukara acak ing dhuwur iki uruten supaya dadi paragraph sing padu !

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

49. Sebutna 4 tuladhane tembung dwiwasana !

………………………………………………………

7

……………………………………………………………..

……………………………………………………………

………………………………………………………………..

50. Gawea ukara nganggo tembung dwilingga salin swara !

.....................................................................................................................................................