Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
-
Upload
abah-alysya -
Category
Documents
-
view
219 -
download
1
Transcript of Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
1/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
BAB | 8 | ARAHANPENGENDALIAN PEMANFAATAN RUANG
8.1 KEWENANGAN PEMERINTAH DALAM PENATAAN RUANG
8.1.1 Kewenangan Pemerintah Pusat
Dalam Undang-Undang No. 26 Tahun 200 !"n!ang P"na!aan Ruang
d#$"%u!&an %ah'a &"'"nangan ("m")#n!ah dalam ("n*"l"ngga)aan ("na!aan
)uang m"l#(u!# +
1. P"nga!u)an, ("m%#naan, dan ("nga'a$an !")hada( ("la&$anaan
("na!aan )uang '#la*ah na$#onal, ()o#n$#, dan &a%u(a!"n&o!a, $")!a!")hada( ("la&$anaan ("na!aan )uang &a'a$an $!)a!"g#$ na$#onal,
()o#n$#, dan &a%u(a!"n&o!a/
2. P"la&$anaan ("na!aan )uang '#la*ah na$#onal/
. P"la&$anaan ("na!aan )uang &a'a$an $!)a!"g#$ na$#onal/ dan
. ")3a $ama ("na!aan )uang an!a)n"ga)a dan ("m4a$#l#!a$an &")3a $ama
("na!aan )uang an!a)()o#n$#.
5"'"nang P"m")#n!ah dalam ("la&$anaan ("na!aan )uang na$#onal
m"l#(u!#+
1. P")"nanaan !a!a )uang '#la*ah na$#onal/
2. P"man4aa!an )uang '#la*ah na$#onal/ dan
. P"ng"ndal#an ("man4aa!an )uang '#la*ah na$#onal.
5"'"nang P"m")#n!ah dalam ("la&$anaan ("na!aan )uang &a'a$an
$!)a!"g#$ na$#onal m"l#(u!#+1. P"n"!a(an &a'a$an $!)a!"g#$ na$#onal/
2. P")"nanaan !a!a )uang &a'a$an $!)a!"g#$ na$#onal/
. P"man4aa!an )uang &a'a$an $!)a!"g#$ na$#onal/ dan
. P"ng"ndal#an ("man4aa!an )uang &a'a$an $!)a!"g#$ na$#onal.
P"la&$anaan ("man4aa!an )uang dan ("ng"ndal#an ("man4aa!an )uang
&a'a$an $!)a!"g#$ na$#onal da(a! d#la&$ana&an ("m")#n!ah da")ah m"lalu#
d"&on$"n!)a$# dana!au !uga$ ("m%an!uan. Dalam )ang&a ("n*"l"ngga)aan
("na!aan )uang, P"m")#n!ah %")'"nang m"n*u$un dan m"n"!a(&an ("doman
%#dang ("na!aan )uang. Dalam ("la&$anaan '"'"nang !")$"%u!, P"m")#n!ah+
1. M"n*"%a)lua$&an #n4o)ma$# *ang %")&a#!an d"ngan+
a7 R"nana umum dan )"nana )#n# !a!a )uang dalam )ang&a
("la&$anaan ("na!aan )uang '#la*ah na$#onal/
%7 A)ahan (")a!u)an ona$# un!u& $#$!"m na$#onal *ang d#$u$un dalam
)ang&a ("ng"ndal#an ("man4aa!an )uang '#la*ah na$#onal/ dan
7 P"doman %#dang ("na!aan )uang/
2. M"n"!a(&an $!anda) ("la*anan m#n#mal %#dang ("na!aan )uang.
"'"nangan P"m")#n!ah dalam ("man4aa!an )uang dan ("ng"ndal#an
("man4aa!an )uang &a'a$an $!)a!"g#$ na$#onal m"na&u( a$("& *ang !")&a#!
d"ngan n#la# $!)a!"g#$ *ang m"n3ad# da$a) ("n"!a(an &a'a$an $!)a!"g#$.
P"m")#n!ah da")ah ()o#n$# dan ("m")#n!ah da")ah &a%u(a!"n&o!a !"!a(
m"m#l# &"'"nangan dalam ("n*"l"ngga)aan a$("& *ang !#da& !")&a#!
d"ngan n#la# $!)a!"g#$ *ang m"n3ad# da$a) ("n"!a(an &a'a$an $!)a!"g#$.
9"$ua# d"ngan &"!"n!uan (")a!u)an (")undang-undangan,
d"&on$"n!)a$# d#%")#&an &"(ada Gu%")nu) $"%aga# 'al P"m")#n!ah d# da")ah,
$"dang&an !uga$ ("m%an!uan da(a! d#%")#&an &"(ada Gu%")nu) dan
:u(a!#5al#&o!a.
8.1.2 Kewenangan Pemerintah Provinsi
5"'"nang ("m")#n!ah da")ah ()o#n$# dalam ("n*"l"ngga)aan
("na!aan )uang m"l#(u!# +
1. P"nga!u)an, ("m%#naan, dan ("nga'a$an !")hada( ("la&$anaan
("na!aan )uang '#la*ah ()o#n$#, dan &a%u(a!"n&o!a, $")!a !")hada(
("la&$anaan ("na!aan )uang &a'a$an $!)a!"g#$ ()o#n$# dan
&a%u(a!"n&o!a/
2. P"la&$anaan ("na!aan )uang '#la*ah ()o#n$#/
. P"la&$anaan ("na!aan )uang &a'a$an $!)a!"g#$ ()o#n$#/ dan
. ")3a $ama ("na!aan )uang an!a)()o#n$# dan ("m4a$#l#!a$an &")3a $ama
("na!aan )uang an!a)&a%u(a!"n&o!a.
5"'"nang ("m")#n!ah da")ah ()o#n$# dalam ("la&$anaan ("na!aan
)uang '#la*ah ()o#n$# m"l#(u!# +
1. P")"nanaan !a!a )uang '#la*ah ()o#n$#/
2. P"man4aa!an )uang '#la*ah ()o#n$#/ dan
. P"ng"ndal#an ("man4aa!an )uang '#la*ah ()o#n$#.
Dalam ("na!aan )uang &a'a$an $!)a!"g#$ ()o#n$# ("m")#n!ah da")ah
()o#n$# m"la&$ana&an+
1. P"n"!a(an &a'a$an $!)a!"g#$ ()o#n$#/
2. P")"nanaan !a!a )uang &a'a$an $!)a!"g#$ ()o#n$#/
1
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
2/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
. P"man4aa!an )uang &a'a$an $!)a!"g#$ ()o#n$#/ dan
. P"ng"ndal#an ("man4aa!an )uang &a'a$an $!)a!"g#$ ()o#n$#.
P"la&$anaan ("man4aa!an )uang dan ("ng"ndal#an ("man4aa!an )uang
&a'a$an $!)a!"g#$ ()o#n$# !")$"%u! da(a! d#la&$ana&an ("m")#n!ah da")ah
&a%u(a!"n&o!a m"lalu# !uga$ ("m%an!uan. Dalam )ang&a ("n*"l"ngga)aan
("na!aan )uang '#la*ah ()o#n$#, ("m")#n!ah da")ah ()o#n$# da(a! m"n*u$un
("!un3u& ("la&$anaan %#dang ("na!aan )uang (ada !#ng&a! ()o#n$# dan
&a%u(a!"n&o!a.
Dalam ("la&$anaan '"'"nang !")$"%u!, ("m")#n!ah da")ah ()o#n$#+
1. M"n*"%a)lua$&an #n4o)ma$# *ang %")&a#!an d"ngan+
a7 R"nana umum dan )"nana )#n# !a!a )uang dalam )ang&a
("la&$anaan ("na!aan )uang '#la*ah ()o#n$#/
%7 A)ahan (")a!u)an ona$# un!u& $#$!"m ()o#n$# *ang d#$u$un dalam
)ang&a ("ng"ndal#an ("man4aa!an )uang '#la*ah ()o#n$#/ dan
7 P"!un3u& ("la&$anaan %#dang ("na!aan )uang/
2. M"la&$ana&an $!anda) ("la*anan m#n#mal %#dang ("na!aan )uang.
"'"nangan ("m")#n!ah da")ah ()o#n$# dalam ("man4aa!an )uang dan
("ng"ndal#an ("man4aa!an )uang &a'a$an $!)a!"g#$ ()o#n$# m"na&u( a$("&
*ang !")&a#! d"ngan n#la# $!)a!"g#$ *ang m"n3ad# da$a) ("n"!a(an &a'a$an
$!)a!"g#$. P"m")#n!ah da")ah &a%u(a!"n&o!a !"!a( m"m#l# &"'"nangan
dalam ("n*"l"ngga)aan a$("& *ang !#da& !")&a#! d"ngan n#la# $!)a!"g#$ *ang
m"n3ad# da$a) ("n"!a(an &a'a$an $!)a!"g#$.
8.1. Kewenangan Pemerintah Kabuaten!Kota
5"'"nang ("m")#n!ah da")ah &a%u(a!"n&o!a dalam ("n*"l"ngga)aan
("na!aan )uang m"l#(u!#+
1. P"nga!u)an, ("m%#naan, dan ("nga'a$an !")hada( ("la&$anaan
("na!aan )uang '#la*ah &a%u(a!"n&o!a dan &a'a$an $!)a!"g#$
&a%u(a!"n&o!a/
2. P"la&$anaan ("na!aan )uang '#la*ah &a%u(a!"n&o!a/
. P"la&$anaan ("na!aan )uang &a'a$an $!)a!"g#$ &a%u(a!"n&o!a/ dan
. ")3a $ama ("na!aan )uang an!a)&a%u(a!"n &o!a.
5"'"nang ("m")#n!ah da")ah &a%u(a!"n&o!a dalam ("la&$anaan("na!aan )uang '#la*ah &a%u(a!"n&o!a m"l#(u!#+
1. P")"nanaan !a!a )uang '#la*ah &a%u(a!"n&o!a/
2. P"man4aa!an )uang '#la*ah &a%u(a!"n&o!a/ dan
. P"ng"ndal#an ("man4aa!an )uang '#la*ah &a%u(a!"n&o!a.
Dalam ("la&$anaan ("na!aan )uang &a'a$an $!)a!"g#$ &a%u(a!"n&o!a,
("m")#n!ah da")ah &a%u(a!"n&o!a m"la&$ana&an +
1. P"n"!a(an &a'a$an $!)a!"g#$ &a%u(a!"n&o!a/
2. P")"nanaan !a!a )uang &a'a$an $!)a!"g#$ &a%u(a!"n&o!a/
. P"man4aa!an )uang &a'a$an $!)a!"g#$ &a%u(a!"n&o!a/ dan
. P"ng"ndal#an ("man4aa!an )uang &a'a$an $!)a!"g#$ &a%u(a!"n&o!a.
Dalam m"la&$ana&an &"'"nangan !")$"%u!, ("m")#n!ah da")ah
&a%u(a!"n&o!a m"ngau (ada ("doman %#dang ("na!aan )uang dan ("!un3u&
("la&$anaann*a $")!a d"ngan +
1. M"n*"%a)lua$&an #n4o)ma$# *ang %")&a#!an d"ngan )"nana umum dan
)"nana )#n# !a!a )uang dalam )ang&a ("la&$anaan ("na!aan )uang
'#la*ah &a%u(a!"n&o!a/ dan
2. M"la&$ana&an $!anda) ("la*anan m#n#mal %#dang ("na!aan )uang.
P"na!aan )uang d"ngan d"m#an adalah $")ang&a#an ()o$"$ dan
()o$"du) *ang d##&u!# $"a)a &on$#$!"n $"%aga# $a!u &"$a!uan, *a#!u &"g#a!an
(")"nanaan !a!a )uang, ("man4aa!an )uang, dan ("ng"ndal#an ("man4aa!an
)uang. 9"la#n #!u, (")lu d#la&u&an &"g#a!an ("n#n3auan &"m%al# $"a)a %")&ala
d"ngan m"man4aa!&an #n4o)ma$# *ang d#(")ol"h da)# ()o$"$ ("ng"ndal#an
("man4aa!an )uang *ang !")d#)# a!a$ (")#3#nan, ("nga'a$an ;("la(o)an,
("man!auan, dan "alua$#7, dan ("n")!#%an. P"ng"ndal#an d#la&u&an $"a)a
)u!#n, %a#& ol"h (")ang&a! P"m")#n!ah P)o#n$#, P"m")#n!ah a%u(a!"no!a/
Ma$*a)a&a!/ a!au "!#gan*a.
Dalam ()o$"$ dan ()o$"du) ("na!aan )uang (")lu d#l#%a!&an (")an $")!a
ma$*a)a&a!. P")an $")!a ma$*a)a&a! dalam ("na!aan )uang d#a!u) dalam
(")a!u)an (")undangan, m"l#(u!# Undang-Undang No. 26 Tahun 200 !"n!ang
P"na!aan Ruang, Undang-Undang Nomo) 2 Tahun 200 !"n!ang P"m")#n!ah
Da")ah, PP Nomo) 6< Tahun 1. In$!#!u$# ("ng"ndal#an.
2
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
3/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
8.2.1 Kategori Peman%aatan Ruang &an Kebi'a(sanaann)a
P"man4aa!an )uang da(a! d#%"da&an m"nu)u! dua &a!"go)#, *a#!u *ang
d#do)ong ("ng"m%angann*a $")!a *ang d#%a!a$# ("ng"m%angann*a.
"%#3a&$anaan un!u& m"ndo)ong ("ng"m%angan ("man4aa!an )uang dalam
)ang&a m"na(a# !u3uan, $!)a!"g#, dan )"nana $!)u&!u) ("ng"m%angan
'#la*ah 3ang&a (an3ang P)o#n$# al#man!an T"ngah adalah m"lalu#&"$"#m%angan an!a) %ag#an '#la*ah, m"m%")#&an a&$"$ *ang m")a!a dan
()o(o)$#onal %ag# ("ng"m%angan $"!#a( %ag#an '#la*ah, $")!a m"m%")#&an
#n$"n!#4 dan do)ongan %ag# ("ng"m%angan (")"&onom#an )a&*a!.
"%#3a&$anaan un!u& m"m%a!a$# (")&"m%angan ("man4aa!an )uang
d#la&u&an m"lalu# ("man4aa!an &a'a$an l#ndung, m"ngu)ang# !"&anan
("ndudu& m"lalu# ("ng"ndal#an la3u (")!um%uhan ("ndudu&, ("ng"lolaan
R"nana Ta!a Ruang 5#la*ah &a'a$an %ud#da*a $"a)a "=$#"n dan "4"&!#4, dan
("m%")#an d#$#n$"n!#4 dalam ("ng"ndal#an o&u(a$# &a'a$an l#ndung ol"h
&"g#a!an %ud#da*a.
8.2.2 Pering(at Pengaruh Geogra%is Kebi'a(sanaan
P"nga)uh g"og)a=$ ma&a &"%#3a&an a&an m"ng#&u!# (")#ng&a! $"%aga#
%")#&u! +
1. P")#ng&a! (")!ama adalah ("nga)uh ("man4aa!an *ang %")$#4a!
$!)a!"g#$, *a&n# *ang m"m#l# dam(a& %")$&ala )"g#onal $")!a
%")("nga)uh (ada $!)a!"g# ma&)o dan )"nana $!)u&!u) ("ng"m%angan
'#la*ah ()o#n$# *ang %")%a!a$an. Pada (")#ng&a! (")!ama,
(")!#m%angan ("ng"ndal#an d#!"&an&an (ada &)#!")#a (")!ahanan dan
&"amanan, "&o$#$!"m, $")!a "&onom# )"g#onal dan glo%al.
2. P")#ng&a! &"dua adalah ("man4aa!an )uang *ang %")$#4a! $!)a!"g#$ dan
non-$!)a!"g#$ namun m"m(un*a# dam(a& $")!a %")("nga)uh (ada
$!)a!"g# dan )"nana $!)u&!u) )uang P)o#n$# al#man!an T"ngah. Pada
(")#ng&a! &"dua, (")!#m%angan ("ng"ndal#an $"la#n d#!"&an&an (ada
&)#!")#a l#ng&ungan/ 3uga (ada &"ad#lan $o$#al/ l#ng&ungan/ $#$!"m dan
a)a ("n*"d#aan #n4)a$!)u&!u), $"(")!# ("ng"lolaan a#), lalu-l#n!a$, dan
l#m%ah %")%aha*a/ =$&al ;cost recovery 7/ dan ("ng"lolaan (")!anahan.
. P")#ng&a! &"!#ga adalah ("man4aa!an )uang *ang %")$#4a! $!)a!"g#$ dan
non-$!)a!"g#$ namun m"m(un*a# dam(a& $")!a %")("nga)uh (ada
$!)a!"g# dan )"nana $!)u&!u) )uang $&ala &a%u(a!"n&o!a. Pada
(")#ng&a! &"dua, (")!#m%angan ("ng"ndal#an $"la#n d#!"&an&an (ada
&)#!")#a l#ng&ungan/ 3uga (ada &"ad#lan $o$#al/ l#ng&ungan/ $#$!"m dan
a)a ("n*"d#aan #n4)a$!)u&!u), $"(")!# ("ng"lolaan a#), lalu-l#n!a$, dan
l#m%ah %")%aha*a/ =$&al ;cost recovery 7/ dan ("ng"lolaan (")!anahan.
. P")#ng&a! &""m(a! adalah ("man4aa!an )uang *ang han*a %")dam(a&
(ada $&ala lo&al, *a#!u $"!#ng&a! &"ama!an a!au %"%")a(a &"ama!an.
Pada (")#ng&a! &""m(a! (")!#m%angan ("ng"ndal#an l"%#h d#!"&an&an
(ada &)#!")#a &"ad#lan $o$#al, l#ng&ungan, !"&n#$ ("n*"d#aan
#n4)a$!)u&!u), ("ng"lolaan (")!anahan, $!anda) a)$#!"&!u), dan
&"(ada!an %angunan.
8.2. Kerang(a Pengen&a*ian )ang +er(e*an'utan
P"ng"ndal#an ("man4aa!an )uang *ang "4"&!#4 (ada ()#n$#(n*a ha)u$
m"n3am#n ("la&$anaan ("ng"ndal#an *ang %")$#4a! m"n")u$. 9"%aga# %ag#an
!#da& !")(#$ah&an da)# ()o$"$ ("na!aan )uang P)o#n$# al#man!an T"ngah,
ma&a ("ng"ndal#an ("man4aa!an )uang d"ngan d"m#an ha)u$ $"a)a !")u$-
m"n")u$ da(a! %")4ung$# m"m%")#&an um(an-%al#& %ag# (")"nanaan dan
#m(l"m"n!a$# ("man4aa!an )uang. ?l"h &a)"nan*a, ("ng"ndal#an
("man4aa!an )uang (")lu d#$#a(&an dalam &")ang&a +
1. M"m"nuh# ()#n$#( &"%")lan3u!an ;sustainability 7
2. M"n3am#n &"l"ng&a(an dan &"lua$an (")!#m%angan dan dam(a&n*a
;comprehensiveness7
. M"m%")#&an $um%angan !")hada( ("m"ahan #$u ("na!aan )uang
("n!#ng ;efectiveness7 d# P)o#n$# al#man!an T"ngah9"!#a( u$ulan ("man4aa!an )uang (")lu d#"alua$# $"a)a m"n*"lu)uh
dalam &")ang&a ("ng"ndal#an *ang %")&"lan3u!an, d# mana a(l#&a$# &om(on"n
dan (")#ng&a! &")#n#an &)#!")#a d#$"$ua#&an d"ngan &"%u!uhan ma$#ng-ma$#ng
(")#ng&a!, $&ala RTR5, dan ()#o)#!a$ ("m"ahan ma$alah !a!a )uang *ang
d#hada(#. om(on"n-&om(on"n u!ama ("ng"ndal#an ("man4aa!an )uang
da(a! d#l#ha! (ada !a%"l d# %a'ah #n#.
Tabe* A,- Komponen Utama Pengendalian Pemanfaatan Ruang
Komponen
UtamaKriteria
Pertahanan Kesesuaian dengan strategi pertahanan dan
keamanan negaraEkonomi Pertumbuhan ekonomi di tingkat nasional,
regional maupun global
Peningkatan peluang investasi
Pengentasan kemiskinan
Peniptaan lapangan ker!a "ang luas
untuk menampung usia produkti#
Pengembangan sektor sekunder dan
tersier "ang berbasis sumberda"a lokalKeadilan $osial Pemerataan keadilan
3
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
4/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
Komponen
UtamaKriteria
Kemudahan akses bagi setiap bagian
%ila"ah provinsi untuk berkembang
sesuai dengan potensin"a masing&masing'ingkungan Perlindungan daerah ba%ahn"a
Kesesuaian denngan ()(*P Peningkatan kualitas lingkungan hidup
E+siensi peman#aatan lahan
Pengelolaan sumberda"a alam seara
n#rastruktur Pengelolaan sarana dan prasarana
transportasi
Pengelolaan air
Pengelolaan drainase dan irigasi
Pengelolaan prasarana %ila"ah lainn"aSumber: Hasil Analisis, 2010
8.2. Instrumen &an Tata .ara Pengen&a*ian
Pada ()#n$#(n*a, #n$!)um"n ("ng"ndal#an ("man4aa!an )uang d# P)o#n$#
al#man!an T"ngah d#$"$ua#&an d"ngan $#4a! &"-$!)a!"g#$-an )"nana
("man4aa!an )uang, (")#ng&a! adm#n#$!)a$# dan g"og)a=$ )"nana, $")!a $#4a!
("man!a(an *ang da(a! %")$#4a! !"!a( a!au lu'"$.Un!u& l"%#h 3"la$n*a da(a!
d#l#ha! (ada !a%"l d# %a'ah #n#.
Tabe* A,- Instrumen Pengendalian Pemanfaatan Ruang
)ingkatan
Administrati#
$i#at nstrumen Pengendali
a'a$an (ada T#ng&a!
P)o#n$# a!au L#n!a$
a%u(a!"no!a
9!)a!"g#$
Na$#onal
Undang-Undang
P")a!u)an P"m")#n!ah
"(u!u$an P)"$#d"n
9 M"n!")#P")m"n
RTR5 P)o#n$#
P")da P)o#n$#
9 Gu)%")nu)
9!)a!"g#$
P)o#n$#
RTR5 P)o#n$#
P")da P)o#n$#
9 Gu)%")nu)
Non 9!)a!"g#$
P)o#n$#
P")da P)o#n$#
9 Gu)%")nu)
RTR5 P)o#n$#
RTR a'a$an T")!"n!u
AMDAL
)ingkatan
Administrati#
$i#at nstrumen Pengendali
a'a$an (ada T#ng&a!
a%u(a!"no!a
9!)a!"g#$
a%u(a!"no!a
RTR5 P)o#n$#
P")da P)o#n$#
9 Gu)%")nu)
P")da a%u(a!"no!a
9 :u(a!#5al#&o!a RTR5 a%u(a!"no!a
AMDAL
Non 9!)a!"g#$
a%u(a!"no!a
P")da a%u(a!"no!a
9 :u(a!#5al#&o!a
RTR5 a%u(a!"no!a
AMDAL
P"m#n!a&a!an ; Zoning
Regulation7a'a$an (ada T#ng&a!
"ama!an
9!)a!"g#$
a%u(a!"no!a
P")da a%u(a!"no!a
9 :u(a!#5al#&o!a
RTR5 a%u(a!"no!a
AMDAL
Non 9!)a!"g#$
a%u(a!"no!a
P")da a%u(a!"no!a
9 :u(a!#5al#&o!a
RTR5 a%u(a!"no!a
AMDAL
RDTR "ama!an
Urban Design Guidelines
P"m#n!a&a!an ; Zoning
Regulation7Sumber: Hasil Analisis, 2008
8.2.> Institusi Pengen&a*ian
Pada R"nana Ta!a Ruang 5#la*ah P)o#n$# al#man!an T"ngah,
("ng"ndal#an ("man4aa!an )uang m"ngandung ("ng")!#an d#la&u&ann*a
!#nda&an ("nga'a$an dan ("n")!#%an, $")!a ("la&$anaan ("m%")#an (")#3#nan.
Fung$# ("nga'a$an !")d#)# a!a$ !#ga &"g#a!an *ang $al#ng !")&a#!, *a#!u("la(o)an, ("man!auan ;mon#!o)#ng7, dan "alua$#. 9"dang&an 4ung$#
("n")!#%an m"na&u( &"g#a!an ("ng"naan $an&$# adm#n#$!)a!#4, $an&$#
(")da!a, dan $an&$# (#dana.
P"ng"ndal#an ("man4aa!an )uang d#la&u&an m"lalu# ("n"!a(an
(")a!u)an ona$#, (")##nan, ("m%")#an #n$"n!#4 dan d#$#n$"n!#4, $")!a
("ng"naan $an&$# +
4
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
5/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
1. P")a!u)an ona$# d#$u$un $"%aga# ("doman ("ng"ndal#an ("man4aa!an
)uang.
2. P")a!u)an ona$# d#$u$un %")da$a)&an )"nana )#n# !a!a )uang un!u&
$"!#a( ona ("man4aa!an )uang.
. P")a!u)an ona$# d#!"!a(&an d"ngan+
a7 (")a!u)an ("m")#n!ah un!u& a)ahan (")a!u)an ona$# $#$!"m na$#onal/
%7 (")a!u)an da")ah ()o#n$# un!u& a)ahan (")a!u)an ona$# $#$!"m
()o#n$#/ dan
7 (")a!u)an da")ah &a%u(a!"n&o!a un!u& (")a!u)an ona$# $#$!"m
&a%u(a!"n&o!a
P")a!u)an ona$# m")u(a&an &"!"n!uan *ang m"nga!u) ("man4aa!an
)uang dan un$u)-un$u) ("ng"ndal#an *ang d#$u$un un!u& $"!#a( ona
(")un!u&an $"$ua# d"ngan )"nana )#n# !a!a )uang. P")a!u)an ona$# %")#$#
&"!"n!uan *ang ha)u$, %ol"h, dan !#da& %ol"h d#la&$ana&an (ada ona
("man4aa!an )uang *ang da(a! !")d#)# a!a$ &"!"n!uan !"n!ang am(lo( )uang
;&o"=$#"n da$a) )uang h#3au, &o"=$#"n da$a) %angunan, &o"=$#"n lan!a#
%angunan, dan ga)#$ $"m(adan %angunan7, ("n*"d#aan $a)ana dan ()a$a)ana,
$")!a &"!"n!uan la#n *ang d#%u!uh&an un!u& m"'u3ud&an )uang *ang aman,
n*aman, ()odu&!#4, dan %")&"lan3u!an.
"!"n!uan la#n *ang d#%u!uh&an, an!a)a la#n, adalah &"!"n!uan
("man4aa!an )uang *ang !")&a#! d"ngan &"$"lama!an ("n")%angan,
("m%angunan ("mana) ala! &omun#&a$#, dan ("m%angunan 3a)#ngan l#$!)#&
!"gangan !#ngg#.
9"dang&an *ang d#ma&$ud d"ngan (")##nan adalah (")##nan *ang
!")&a#! d"ngan ##n ("man4aa!an )uang *ang m"nu)u! &"!"n!uan (")a!u)an
(")undang-undangan ha)u$ d#m#l# $"%"lum ("la&$anaan ("man4aa!an )uang.
I#n d#ma&$ud adalah ##n lo&a$#4ung$# )uang, am(lo( )uang, dan &ual#!a$
)uang. Da)# a$("& (")##nan, %"%")a(a ()#n$#( da$a)n*a adalah +
1. "!"n!uan (")##nan $"%aga#mana d#a!u) ol"h P"m")#n!ah dan
("m")#n!ah da")ah m"nu)u! &"'"nangan ma$#ng-ma$#ng $"$ua# d"ngan
&"!"n!uan (")a!u)an (")undang-undangan.
2. I#n ("man4aa!an )uang *ang !#da& $"$ua# d"ngan )"nana !a!a )uang
'#la*ah d#%a!al&an ol"h P"m")#n!ah dan ("m")#n!ah da")ah m"nu)u!
&"'"nangan ma$#ng-ma$#ng $"$ua# d"ngan &"!"n!uan (")a!u)an
(")undang-undangan.
. I#n ("man4aa!an )uang *ang d#&"lua)&an dana!au d#(")ol"h d"ngan
!#da& m"lalu# ()o$"du) *ang %"na), %a!al d"m# hu&um.
. I#n ("man4aa!an )uang *ang d#(")ol"h m"lalu# ()o$"du) *ang %"na)
!"!a(# &"mud#an !")%u&!# !#da& $"$ua# d"ngan )"nana !a!a )uang
'#la*ah, d#%a!al&an ol"h P"m")#n!ah dan ("m")#n!ah da")ah $"$ua#
d"ngan &"'"nangann*a.
>. T")hada( &")ug#an *ang d#!#m%ul&an a%a! ("m%a!alan ##n !")$"%u!
ma&a da(a! d#m#n!a&an ("nggan!#an *ang la*a& &"(ada #n$!an$#
("m%")# ##n.
6. I#n ("man4aa!an )uang *ang !#da& $"$ua# lag# a%a! adan*a (")u%ahan
)"nana !a!a )uang '#la*ah da(a! d#%a!al&an ol"h P"m")#n!ah dan
("m")#n!ah da")ah d"ngan m"m%")#&an gan!# &")ug#an *ang la*a&.
. 9"!#a( ("3a%a! ("m")#n!ah *ang %")'"nang m"n")%#!&an ##n
("man4aa!an )uang d#la)ang m"n")%#!&an ##n *ang !#da& $"$ua# d"ngan
)"nana !a!a )uang.
9"lan3u!n*a dalam ("la&$anaan ("man4aa!an )uang aga) ("man4aa!an
)uang $"$ua# d"ngan )"nana !a!a )uang '#la*ah da(a! d#%")#&an #n$"n!#4
dana!au d#$#n$"n!#4 ol"h P"m")#n!ah dan ("m")$#n!ah da")ah. In$"n!#4
!")$"%u! m")u(a&an (")ang&a! a!au u(a*a un!u& m"m%")#&an #m%alan
!")hada( ("la&$anaan &"g#a!an *ang $"3alan d"ngan )"nana !a!a )uang,
%")u(a+
1. &")#nganan (a3a&, ("m%")#an &om("n$a$#, $u%$#d# $#lang, #m%alan, $"'a
)uang, dan u)un $aham/
2. ("m%angunan $")!a ("ngadaan #n4)a$!)u&!u)/
. &"mudahan ()o$"du) (")##nan/ dana!au
. ("m%")#an ("ngha)gaan &"(ada ma$*a)a&a!, $'a$!a dana!au
("m")#n!ah da")ah.
9"dang&an d#$#n$"n!#4 m")u(a&an (")ang&a! un!u& m"n"gah,
m"m%a!a$# (")!um%uhan, a!au m"ngu)ang# &"g#a!an *ang !#da& $"3alan
d"ngan )"nana !a!a )uang, %")u(a+
1. ("ng"naan (a3a& *ang !#ngg# *ang d#$"$ua#&an d"ngan %"$a)n*a %#a*a
*ang d#%u!uh&an un!u& m"nga!a$# dam(a& *ang d#!#m%ul&an a%a!
("man4aa!an )uang/ dana!au
2. ("m%a!a$an ("n*"d#aan #n4)a$!)u&!u), ("ng"naan &om("n$a$#, dan
("nal!#.
In$"n!#4 dan d#$#n$"n!#4 d#%")#&an d"ngan !"!a( m"ngho)ma!# ha&
ma$*a)a&a!. In$"n!#4 dan d#$#n$"n!#4 da(a! d#%")#&an ol"h+
1. P"m")#n!ah &"(ada ("m")#n!ah da")ah/
2. ("m")#n!ah da")ah &"(ada ("m")#n!ah da")ah la#nn*a/ dan
. ("m")#n!ah &"(ada ma$*a)a&a!.
P"n")a(an #n$"n!#4 a!au d#$#n$"n!#4 $"a)a !")(#$ah d#la&u&an un!u&
(")##nan $&ala &"#l#nd##dual $"$ua# d"ngan (")a!u)an ona$#, $"dang&an
("n")a(an #n$"n!#4 dan d#$#n$"n!#4 $"a)a %")$amaan d#%")#&an un!u& (")##nan
$&ala %"$a)&a'a$an &a)"na dalam $&ala %"$a)&a'a$an d#mungn&an adan*a
5
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
6/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
("man4aa!an )uang *ang d#&"ndal#&an dan d#do)ong ("ng"m%angann*a
$"a)a %")$amaan.
D#$#n$"n!#4 %")u(a ("ng"naan (a3a& *ang !#ngg# da(a! d#&"na&an un!u&
("man4aa!an )uang *ang !#da& $"$ua# )"nana !a!a )uang m"lalu# ("n"!a(an
n#la# 3ual o%3"& (a3a& ;N@?P7 dan n#la# 3ual &"na (a3a& ;N@P7 $"h#ngga
("man4aa! )uang m"m%a*a) (a3a& l"%#h !#ngg#.
In$"n!#4 da(a! d#%")#&an an!a)("m")#n!ah da")ah *ang $al#ng
%")hu%ungan %")u(a $u%$#d# $#lang da)# da")ah *ang ("n*"l"ngga)aan
("na!aan )uangn*a m"m%")#&an dam(a& &"(ada da")ah *ang d#)ug#&an, a!au
an!a)a ("m")#n!ah dan $'a$!a dalam hal ("m")#n!ah m"m%")#&an ()"4")"n$#
&"(ada $'a$!a $"%aga# #m%alan dalam m"ndu&ung (")'u3udan )"nana !a!a
)uang.
A$("& ("ng"naan $an&$# m")u(a&an !#nda&an ("n")!#%an *ang d#la&u&an
!")hada( ("man4aa!an )uang *ang !#da& $"$ua# d"ngan )"nana !a!a )uang
dan (")a!u)an ona$#.
8.- PENGAWA"AN PENATAAN RUANG
Un!u& m"n3am#n !")a(a#n*a !u3uan ("n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang,
d#la&u&an ("nga'a$an !")hada( n")3a ("nga!u)an, ("m%#naan, dan("la&$anaan ("na!aan )uang. P"nga'a$an !")d#)# a!a$ !#nda&an ("man!auan,
"alua$#, dan ("la(o)an. P"nga'a$an d#la&$ana&an ol"h P"m")#n!ah dan
("m")#n!ah da")ah $"$ua# d"ngan &"'"nangann*a.
P"nga'a$an !")hada( n")3a ("nga!u)an, ("m%#naan, dan ("la&$anaan
("na!aan )uang d#ma&$ud&an un!u& m"n3am#n !")la&$anan*a (")a!u)an
(")undang-undangan, !")$"l"ngga)an*a u(a*a ("m%")da*aan $"lu)uh
("mang&u &"("n!#ngan, dan !")3am#nn*a ("la&$anaan ("na!aan )uang.
"g#a!an ("nga'a$an !")ma$u& (ula ("nga'a$an m"l"&a! dalam un$u)-un$u)
$!)u&!u)al (ada $"!#a( !#ng&a!an '#la*ah.
P"nga'a$an P"m")#n!ah dan ("m")#n!ah da")ah d#la&u&an d"ngan
m"l#%a!&an (")an ma$*a)a&a!. P")an ma$*a)a&a! !")$"%u! da(a! d#la&u&an
d"ngan m"n*am(a#&an la(o)an dana!au ("ngaduan &"(ada P"m")#n!ah dan
("m")#n!ah da")ah.P"man!auan dan "alua$# d#la&u&an d"ngan m"ngama!# dan m"m")#&$a
&"$"$ua#an an!a)a ("n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang d"ngan &"!"n!uan
(")a!u)an (")undang-undangan. A(a%#la ha$#l ("man!auan dan "alua$#
!")%u&!# !")3ad# ("n*#m(angan adm#n#$!)a!#4 dalam ("n*"l"ngga)aan ("na!aan
)uang, M"n!")#, Gu%")nu), dan :u(a!#5al#&o!a m"ngam%#l lang&ah
("n*"l"$a#an $"$ua# d"ngan &"'"nangann*a. T#nda&an ("man!auan, "alua$#,
dan ("la(o)an !")hada( ("n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang m")u(a&an
&"g#a!an m"ngama!# d"ngan ")ma!, m"n#la# !#ng&a! ("na(a#an )"nana
$"a)a o%3"&!#4, dan m"m%")#&an #n4o)ma$# ha$#l "alua$# $"a)a !")%u&a.
@#&a :u(a!#5al#&o!a !#da& m"la&$ana&an lang&ah ("n*"l"$a#an,
Gu%")nu) m"ngam%#l lang&ah ("n*"l"$a#an *ang !#da& d#la&$ana&an
:u(a!#5al#&o!a. @#&a hal Gu%")nu) !#da& m"la&$ana&an lang&ah ("n*"l"$a#an,
M"n!")# m"ngam%#l lang&ah ("n*"l"$a#an *ang !#da& d#la&$ana&an Gu%")nu).
Dalam hal ("n*#m(angan dalam ("n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang, (#ha&
*ang m"la&u&an ("n*#m(angan da(a! d#&"na# $an&$# $"$ua# d"ngan &"!"n!uan
(")a!u)an (")undang-undangan.
Un!u& m"n3am#n !")a(a#n*a !u3uan ("n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang,
d#la&u&an (ula ("nga'a$an !")hada( n")3a 4ung$# dan man4aa!
("n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang dan n")3a ("m"nuhan $!anda) ("la*anan
m#n#mal %#dang ("na!aan )uang. Dalam )ang&a ("n#ng&a!an n")3a 4ung$# dan
man4aa! ("n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang '#la*ah na$#onal d#$u$un $!anda)
("la*anan ("n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang un!u& !#ng&a! na$#onal. 9!anda)
("la*anan m#n#mal %#dang ("na!aan )uang m"l#(u!# a$("& ("la*anan dalam
(")"nanaan !a!a )uang, ("man4aa!an )uang, dan ("ng"ndal#an ("man4aa!an
)uang.
9!anda) ("la*anan m#n#mal !")$"%u! m"na&u( $!anda) ("la*anan
m#n#mal %#dang ("na!aan )uang ()o#n$# dan $!anda) ("la*anan m#n#mal
%#dang ("na!aan )uang &a%u(a!"n&o!a. 9!anda) ("la*anan m#n#mal
m")u(a&an ha& dan &"'a3#%an ("n")#ma dan ("m%")# la*anan *ang d#$u$un
$"%aga# ala! P"m")#n!ah dan ("m")#n!ah da")ah un!u& m"n3am#n ma$*a)a&a!
m"m(")ol"h 3"n#$ dan mu!u ("la*anan da$a) $"a)a m")a!a dalam )ang&a
("n*"l"ngga)aan u)u$an 'a3#%.
@"n#$ ("la*anan dalam (")"nanaan !a!a )uang '#la*ah
()o#n$#&a%u(a!"n&o!a, an!a)a la#n, adalah ("l#%a!an ma$*a)a&a! dalam
("n*u$unan )"nana !a!a )uang '#la*ah ()o#n$#&a%u(a!"n&o!a, $"dang&an
mu!u ("la*anann*a d#n*a!a&an d"ngan 4)"&u"n$# ("l#%a!an ma$*a)a&a!.
9!anda) ("la*anan m#n#mal %#dang ("na!aan )uang ()o#n$#&a%u(a!"n&o!a
d#!"!a(&an P"m")#n!ah $"%aga# ala! un!u& m"n3am#n 3"n#$ dan mu!u ("la*anan
da$a) *ang d#%")#&an ("m")#n!ah ()o#n$#&a%u(a!"n&o!a &"(ada ma$*a)a&a!
$"a)a m")a!a dalam )ang&a ("n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang.
P"nga'a$an !")hada( ("na!aan )uang (ada $"!#a( !#ng&a! '#la*ah
d#la&u&an d"ngan m"ngguna&an ("doman %#dang ("na!aan )uang.
P"nga'a$an d#!u3u&an (ada ("nga!u)an, ("m%#naan, dan ("la&$anaan
("na!aan )uang.
6
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
7/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
8. ARAHAN PERATURAN /0NA"I 1/0NING REGULATI0N2
Ind#&a$# a)ahan (")a!u)an ona$# %")!u3uan un!u& m"n3am#n 4ung$#
$#$!"m ()o#n$# *ang %")ada d# '#la*ah &a%u(a!"n&o!a, *ang !")d#)# a!a$+
1. a)ahan m"ng"na# &"!"n!uan 3"n#$ &"g#a!an ("man4aa!an )uang *ang
d#(")%ol"h&an (ada $ua!u &a'a$an/
2. a)ahan m"ng"na# &"!"n!uan 3"n#$ &"g#a!an ("man4aa!an )uang *ang!#da& d#(")%ol"h&an (ada $ua!u &a'a$an/
. a)ahan m"ng"na# &"!"n!uan 3"n#$ &"g#a!an ("man4aa!an )uang *ang
d#(")%ol"h&an d"ngan (")$*a)a!an !")!"n!u (ada $ua!u &a'a$an/
dana!au
. a)ahan m"ng"na# !#ng&a! #n!"n$#!a$ &"g#a!an ("man4aa!an )uang (ada
$ua!u &a'a$an.
Ind#&a$# a)ahan (")a!u)an ona$# $#$!"m ()o#n$# d#guna&an $"%aga#
("doman %ag# ("m")#n!ah &a%u(a!"n&o!a dalam m"n*u$un (")a!u)an ona$#.
Ind#&a$# a)ahan (")a!u)an ona$# $#$!"m na$#onal m"l#(u!# #nd#&a$# a)ahan
(")a!u)an ona$# un!u& $!)u&!u) )uang dan (ola )uang. Ind#&a$# a)ahan
(")a!u)an ona$# un!u& $!)u&!u) )uang !")d#)# a!a$+
1. $#$!"m (")&o!aan/
2. $#$!"m 3a)#ngan !)an$(o)!a$#/. $#$!"m 3a)#ngan "n")g#/
. $#$!"m 3a)#ngan !"l"&omun#&a$#/
>. $#$!"m 3a)#ngan $um%") da*a a#)/
9"dang&an #nd#&a$# a)ahan (")a!u)an ona$# un!u& (ola )uang D# P)o#n$#
al#man!an T"ngah !")d#)# da)#+
1. &a'a$an l#ndung/ dan
2. &a'a$an %ud# da*a.
8..1 In&i(asi Arahan Peraturan /onasi untu( "tru(tur Ruang
Ind#&a$# a)ahan (")a!u)an ona$# un!u& $#$!"m (")&o!aan ()o#n$# dan
3a)#ngan ()a$a)ana ()o#n$# d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. ("man4aa!an )uang d# $"!a) 3a)#ngan ()a$a)ana ()o#n$# un!u&
m"ndu&ung %")4ung$#n*a $#$!"m (")&o!aan ()o#n$# dan 3a)#ngan()a$a)ana ()o#n$#/
2. &"!"n!uan ("la)angan ("man4aa!an )uang *ang m"n*"%a%&an
gangguan !")hada( %")4ung$#n*a $#$!"m (")&o!aan ()o#n$# dan 3a)#ngan
()a$a)ana ()o#n$#/ dan
. ("m%a!a$an #n!"n$#!a$ ("man4aa!an )uang aga) !#da& m"ngganggu
4ung$# $#$!"m (")&o!aan ()o#n$# dan 3a)#ngan ()a$a)ana ()o#n$#.
A. ndikai Arahan Peraturan /onasiuntuk item perkotaan
Ind#&a$# (")a!u)an ona$# un!u& $#$!"m (")&o!aan !")d#)# da)# #nd#&a$#
(")a!u)an ona$# un!u& PN, P5, PL dan P9N.
P")a!u)an ona$# un!u& PN d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an )uang un!u& &"g#a!an "&onom# (")&o!aan %")$&ala
#n!")na$#onal dan na$#onal *ang d#du&ung d"ngan 4a$#l#!a$ dan
#n4)a$!)u&!u) (")&o!aan *ang $"$ua# d"ngan &"g#a!an "&onom# *ang
d#la*an#n*a.
a. "g#a!an "&onom# (")&o!aan %")$&ala #n!")na$#onal dan na$#onal
an!a)a la#n m"l#(u!# + (")dagangan, 3a$a, #ndu$!)#, a!au (a)#'#$a!a.
%. Fa$#l#!a$ (")&o!aan, an!a)a la#n m"l#(u!# + ("nd#d#&an, &"$"ha!an,
"&onom#, &"amanan, (")%an&an, (")#%ada!an, $o$#al %uda*a, h#%u)an,
olah)aga, dan )uang !")%u&a h#3au.
. In4)a$!)u&!u) (")&o!aan, an!a)a la#n m"l#(u!# + 3a)#ngan a#) %")$#h,
!"l"&omun#&a$#, l#$!)#&, ga$, 3alan, !")m#nal !#(" A, $!a$#un &"la$ %"$a),
3a)#ngan ("ng"ndal#an l#m%ah ;(ada!, a#), dan ga$7, !"m(a!
("m%uangan $am(ah a&h#) ;TPA7, #n$!ala$# ("ngolahan a#) l#m%ah
;IPAL7, dan d)a#na$".
2. P"ng"m%angan 4ung$# &a'a$an (")&o!aan $"%aga# (u$a! (")muman
d"ngan !#ng&a! #n!"n$#!a$ ("man4aa!an )uang m"n"ngah h#ngga !#ngg#
*ang &""nd")ungan ("ng"m%angan )uangn*a &" a)ah ")!#&al.
a. P"ng"m%angan )uang &" a)ah ")!#&al ha)u$ m"m(")!#m%ang&an
d#m"n$# =$#& dan non=$#&. D#m"n$# =$#&, an!a)a la#n, m"l#(u!#
&a)a&!")#$!#& lahan, !o(og)a=, dan da*a du&ung lahan. D#m"n$#
non=$#&, an!a)a la#n, m"l#(u!# "&onom#, $o$#al, dan %uda*a.
%. Un!u& m"'u3ud&an (u$a! (")muman d"ngan !#ng&a! #n!"n$#!a$
("man4aa!an )uang m"n"ngah h#ngga !#ngg# *ang &""nd")ungan
("ng"m%angan )uangn*a &" a)ah ")!#&al, ("ng"m%angan
(")muman d# PN da(a! d#la&u&an d"ngan %")da$a)&an &a'a$an
$#a( %angun dan l#ng&ungan $#a( %angun.
P")a!u)an ona$# un!u& P5 D# P)o#n$# al#man!an T"ngah d#$u$un
d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an )uang un!u& &"g#a!an "&onom# (")&o!aan %")$&ala ()o#n$#
*ang d#du&ung d"ngan 4a$#l#!a$ dan #n4)a$!)u&!u) (")&o!aan *ang $"$ua#
d"ngan &"g#a!an "&onom# *ang d#la*an#n*a.
a. "g#a!an "&onom# (")&o!aan %")$&ala ()o#n$#, an!a)a
la#n m"l#(u!# + (")!an#an(")&"%unan (")#&anan, (")dagangan dan
3a$a, (")!am%angan, a!au #ndu$!)#.
%. Fa$#l#!a$ (")&o!aan, an!a)a la#n m"l#(u!# + ("nd#d#&an,
7
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
8/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
&"$"ha!an, "&onom#, &"amanan, (")%an&an, (")#%ada!an, $o$#al
%uda*a, h#%u)an, olah)aga, dan )uang !")%u&a h#3au.
. In4)a$!)u&!u) (")&o!aan, an!a)a la#n m"l#(u!# + 3a)#ngan
a#) %")$#h, !"l"&omun#&a$#, l#$!)#&, ga$, 3alan, !")m#nal !#(" :, $!a$#un
&"la$ m"n"ngah, 3a)#ngan ("ng"ndal#an l#m%ah ;(ada!, a#), dan ga$7,
!"m(a! ("m%uangan $am(ah a&h#) ;TPA7, #n$!ala$# ("ngolahan a#)
l#m%ah ;IPAL7, dan d)a#na$".
2. P"ng"m%angan 4ung$# &a'a$an (")&o!aan $"%aga# (u$a! (")muman
d"ngan !#ng&a! #n!"n$#!a$ ("man4aa!an )uang m"n"ngah *ang
&""nd")ungan ("ng"m%angan )uangn*a &" a)ah ho)#on!al
d#&"ndal#&an.
P")a!u)an ona$# un!u& PK' d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an
("man4aa!an )uang un!u& &"g#a!an "&onom# %")$&ala &a%u(a!"n&o!a *ang
d#du&ung d"ngan 4a$#l#!a$ dan #n4)a$!)u&!u) (")&o!aan *ang $"$ua# d"ngan
&"g#a!an "&onom# *ang d#la*an#n*a.
1. "g#a!an "&onom# (")&o!aan %")$&ala &a%u(a!"n&o!a, an!a)a la#n
m"l#(u!# + (")!an#an, (")#&anan, (")dagangan dan 3a$a, a!au
(")!am%angan.
2. Fa$#l#!a$ (")&o!aan, an!a)a la#n m"l#(u!# + ("nd#d#&an, &"$"ha!an,
"&onom#, &"amanan, (")%an&an, (")#%ada!an, $o$#al %uda*a, h#%u)an,
olah)aga, dan )uang !")%u&a h#3au.
. In4)a$!)u&!u) (")&o!aan an!a)a la#n m"l#(u!# 3a)#ngan a#) %")$#h,
!"l"&omun#&a$#, l#$!)#&, ga$, 3alan, !")m#nal !#(" , $!a$#un &"la$ &"#l,
!"m(a! ("m%uangan $am(ah, dan d)a#na$".
P")a!u)an ona$# un!u& PK$0 D# P)o#n$# al#man!an T"ngah d#$u$un
d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an )uang un!u& &"g#a!an "&onom# (")&o!aan *ang %")da*a
$a#ng, (")!ahanan, (u$a! ()omo$# #n"$!a$# dan ("ma$a)an, $")!a (#n!u
g")%ang #n!")na$#onal d"ngan 4a$#l#!a$ &"(a%"anan, #m#g)a$#, &a)an!#na,
dan &"amanan/ dan
2. P"man4aa!an un!u& &"g#a!an &")3a $ama m#l#!") d"ngan n"ga)a la#n
$"a)a !")%a!a$ d"ngan m"m(")ha!#&an &ond#$# =$#& l#ng&ungan dan
$o$#al %uda*a ma$*a)a&a!.
B. ndikai Arahan Peraturan /onasi untuk $istem aringan)ransportasi
Ind#&a$# a)ahan (")a!u)an ona$# un!u& $#$!"m 3a)#ngan !)an$(o)!a$#
!")d#)# da)# a)ahan (")a!u)an ona$# un!u& + $#$!"m 3a)#ngan 3alan ()o#n$#/
3a)#ngan 3alu) &")"!a a(#/ 3a)#ngan !)an$(o)!a$# $unga#, danau dan
("n*"%")angan/ $")!a %anda) uda)a umum.
P")a!u)an ona$# un!u& !aringan !alan provinsi d#$u$un d"ngan
m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an )uang d# $"(an3ang $#$# 3alan ()o#n$# d"ngan !#ng&a!
#n!"n$#!a$ m"n"ngah h#ngga !#ngg# *ang &""nd")ungan ("ng"m%angan
)uangn*a d#%a!a$#/
2. "!"n!uan ("la)angan al#h 4ung$# lahan *ang %")4ung$# l#ndung d#
$"(an3ang $#$# 3alan ()o#n$#/ dan
. P"n"!a(an ga)#$ $"m(adan %angunan d# $#$# 3alan ()o#n$# *ang
m"m"nuh# &"!"n!uan )uang ("nga'a$an 3alan. Ruang ("nga'a$an 3alan
m")u(a&an )uang !")!"n!u d# lua) )uang m#l#& 3alan, *ang
("nggunaann*a d# %a'ah ("nga'a$an ("n*"l"ngga)a 3alan, dan *ang
d#(")un!u&&an %ag# (andangan %"%a$ ("ng"mud# dan ("ngamanan
&on$!)u&$# 3alan $")!a man4aa! 3alan.
P")a!u)an ona$# un!u& !aringan !alur kereta api d#$u$un d"ngan
m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an )uang d# $"(an3ang $#$# 3a)#ngan 3alu) &")"!a a(# d#la&u&an
d"ngan !#ng&a! #n!"n$#!a$ m"n"ngah h#ngga !#ngg# *ang &""nd")ungan
("ng"m%angan )uangn*a d#%a!a$#/
2. "!"n!uan ("la)angan ("man4aa!an )uang ("nga'a$an 3alu) &")"!a a(#
*ang da(a! m"ngganggu &"("n!#ngan o(")a$# dan &"$"lama!an
!)an$(o)!a$# (")&")"!aa(#an/
. P"m%a!a$an ("man4aa!an )uang *ang ("&a !")hada( dam(a&
l#ng&ungan a%a! lalu l#n!a$ &")"!a a(# d# $"(an3ang 3alu) &")"!a a(#/
. P"m%a!a$an 3umlah (")l#n!a$an $"%#dang an!a)a 3a)#ngan 3alu) &")"!a a(#
dan 3alan/ dan
>. P"n"!a(an ga)#$ $"m(adan %angunan d# $#$# 3a)#ngan 3alu) &")"!a a(#
d"ngan m"m(")ha!#&an dam(a& l#ng&ungan dan &"%u!uhan
("ng"m%angan 3a)#ngan 3alu) &")"!a a(#.
P")a!u)an ona$# un!u& !aringan transportasi sungai, danau, dan
pen"eberangan d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. "$"lama!an dan &"amanan ("la*a)an/
2. "!"n!uan ("la)angan &"g#a!an d# )uang uda)a %"%a$ d# a!a$ (")a#)an
*ang %")dam(a& (ada &"%")adaan alu) ("la*a)an $unga#, danau, dan
("n*"%")angan/
. "!"n!uan ("la)angan &"g#a!an d# %a'ah (")a#)an *ang %")dam(a& (ada
&"%")adaan alu) ("la*a)an $unga#, danau, dan ("n*"%")angan/ dan
. P"m%a!a$an ("man4aa!an (")a#)an *ang %")dam(a& (ada &"%")adaan
alu) ("la*a)an $unga#, danau, dan ("n*"%")angan.
P"man4aa!an )uang d# dalam dan d# $"!a) ("la%uhan $unga#, danau,
dan ("n*"%")angan ha)u$ m"m(")ha!#&an &"%u!uhan )uang un!u& o(")a$#onal
8
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
9/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
dan ("ng"m%angan &a'a$an ("la%uhan. P"man4aa!an )uang d# dalam Da")ah
L#ng&ungan ")3a P"la%uhan dan Da")ah L#ng&ungan "("n!#ngan P"la%uhan
ha)u$ m"nda(a!&an ##n $"$ua# d"ngan &"!"n!uan (")a!u)an (")undang-
undangan *ang %")la&u.
Da")ah L#ng&ungan ")3a P"la%uhan ;DLR7 adalah '#la*ah (")a#)an dan
da)a!an (ada ("la%uhan *ang d#(")guna&an $"a)a lang$ung un!u& &"g#a!an
("la%uhan. 9"dang&an *ang d#ma&$ud d"ngan Da")ah L#ng&ungan
"("n!#ngan P"la%uhan ;DLP7 adalah '#la*ah (")a#)an d# $"&"l#l#ng da")ah
l#ng&ungan &")3a (")a#)an ("la%uhan umum *ang d#(")guna&an un!u&
m"n3am#n &"$"lama!an ("la*a)an.
P")a!u)an ona$# un!u& ("la%uhan umum D# P)o#n$# al#man!an T"ngah
d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an )uang un!u& &"%u!uhan o(")a$#onal dan ("ng"m%angan
&a'a$an ("la%uhan/
2. "!"n!uan ("la)angan &"g#a!an d# )uang uda)a %"%a$ d# a!a$ %adan a#)
*ang %")dam(a& (ada &"%")adaan 3alu) !)an$(o)!a$# lau!/ dan
. P"m%a!a$an ("man4aa!an )uang d# dalam Da")ah L#ng&ungan ")3a
P"la%uhan dan Da")ah L#ng&ungan "("n!#ngan P"la%uhan ha)u$
m"nda(a!&an ##n $"$ua# d"ngan (")a!u)an (")undang-undangan *ang
%")la&u.
P")a!u)an ona$# un!u& alu) ("la*a)an D# P)o#n$# al#man!an T"ngah
d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an )uang (ada %adan a#) d# $"(an3ang alu) ("la*a)an d#%a!a$#
$"$ua# d"ngan &"!"n!uan (")a!u)an (")undang-undangan/ dan
2. P"man4aa!an )uang (ada &a'a$an ("$#$#) dan (ulau-(ulau &"#l d#
$"!a) %adan a#) d# $"(an3ang alu) ("la*a)an d#la&u&an d"ngan !#da&
m"ngganggu a&!##!a$ ("la*a)an.
P")a!u)an ona$# un!u& %anda) uda)a umum D# P)o#n$# al#man!an
T"ngah d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an )uang un!u& &"%u!uhan o(")a$#onal %anda) uda)a/
2. P"man4aa!an )uang d# $"!a) %anda) uda)a $"$ua# d"ngan &"%u!uhan
("ng"m%angan %anda) uda)a %")da$a)&an &"!"n!uan (")a!u)an
(")undang-undangan/ dan
. :a!a$-%a!a$ a'a$an "$"lama!an ?(")a$# P"n")%angandan %a!a$-%a!a$
&a'a$an &"%#$#ngan.
P")a!u)an ona$# un!u& )uang uda)a un!u& ("n")%angan d#$u$un d"ngan
m"m(")ha!#&an ("m%a!a$an ("man4aa!an )uang uda)a *ang d#guna&an un!u&
("n")%angan aga) !#da& m"ngganggu $#$!"m o(")a$#onal ("n")%angan $"$ua#
d"ngan &"!"n!uan (")a!u)an (")undang-(")undangan.
. ndikai Arahan Peraturan /onasi untuk $istem aringan Energi
Ind#&a$# a)ahan (")a!u)an ona$# un!u& $#$!"m "n")g# D# P)o#n$#
al#man!an T"ngah !")d#)# da)#+
a. P")a!u)an ona$# un!u& 3a)#ngan (#(a m#n*a& dan ga$ %um# + d#$u$un
d"ngan m"m(")ha!#&an ("man4aa!an )uang d# $"!a) 3a)#ngan (#(a m#n*a&
dan ga$ %um# ha)u$ m"m(")h#!ung&an a$("& &"amanan dan &"$"lama!an
&a'a$an d# $"!a)n*a.
%. P")a!u)an ona$# un!u& ("m%ang! !"naga l#$!)#& + d#$u$un d"ngan
m"m(")ha!#&an ("man4aa!an )uang d# $"!a) ("m%ang! l#$!)#& ha)u$
m"m(")ha!#&an 3a)a& aman da)# &"g#a!an la#n, dan
. P")a!u)an ona$# un!u& 3a)#ngan !)an$m#$# !"naga l#$!)#& + d#$u$un d"ngan
m"m(")ha!#&an &"!"n!uan ("la)angan ("man4aa!an )uang %"%a$ d#
$"(an3ang 3alu) !)an$m#$# $"$ua# d"ngan &"!"n!uan (")a!u)an (")undang-
undangan.
3. ndikai Arahan Peraturan /onasi untuk $istem aringan)elekomunikasi
Ind#&a$# (")a!u)an ona$# un!u& $#$!"m 3a)#ngan !"l"&omun#&a$# d#$u$un
d"ngan m"m(")ha!#&an ("man4aa!an )uang un!u& ("n"m(a!an $!a$#un %um#
dan m"na)a ("mana) !"l"&omun#&a$# *ang m"m(")h#!ung&an a$("&&"amanan dan &"$"lama!an a&!##!a$ &a'a$an d# $"!a)n*a.
E. ndikai Arahan Peraturan /onasi untuk $istem aringan$umberda"a Air
Ind#&a$# (")a!u)an ona$# un!u& $#$!"m 3a)#ngan $um%") da*a a#) (ada
'#la*ah $unga# d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an )uang (ada &a'a$an d# $"!a) '#la*ah $unga# d"ngan
!"!a( m"n3aga &"l"$!a)#an l#ng&ungan dan 4ung$# l#ndung &a'a$an/ dan
2. P"man4aa!an )uang d# $"!a) '#la*ah $unga# l#n!a$ n"ga)a dan l#n!a$
()o#n$# $"a)a $"la)a$ d"ngan ("man4aa!an )uang (ada '#la*ah $unga#
d# n"ga)a()o#n$# *ang %")%a!a$an.
9"dang&an #nd#&a$# (")a!u)an ona$# un!u& $um%")da*a a#) d# &a'a$an
l#ndung dan &a'a$an %ud#da*a d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an )uang un!u& &"g#a!an ("nd#d#&an dan ("n"l#!#an !an(a
m"ngu%ah %"n!ang alam/
a7 "g#a!an ("nd#d#&an *ang da(a! d#la&u&an d# lua) &a'a$an
(")muman adalah &"g#a!an ("nd#d#&an d# alam !")%u&a.
%7 "g#a!an ("n"l#!#an da(a! m"na&u( &"g#a!an "&$(lo)a$# *ang
%")!u3uan m"m(")ol"h #n4o)ma$# m"ng"na# &ond#$# g"olog# un!u&
m"n"mu&an dan m"m(")ol"h ("))aan adangan "n")g# dan $um%")
9
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
10/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
da*a m#n")al, *ang d#la&u&an $"a)a !")%a!a$ !an(a m"ngu%ah 4ung$#
u!ama &a'a$an.
2. "!"n!uan ("la)angan ("man4aa!an )uang *ang m"m%aha*a&an
&"$"lama!an umum/
. P"m%a!a$an ("man4aa!an )uang d# $"!a) &a'a$an *ang !"lah
d#!"!a(&an $"%aga# &a'a$an )a'an %"nana alam/ dan
. P"m%a!a$an ("man4aa!an )uang *ang m"nu)un&an &ual#!a$ 4ung$#
l#ng&ungan.
8..2 In&i(asi Arahan Peraturan /onasi untu( Po*a Ruang
A. ndikasi Arahan Peraturan /onasi untuk Ka%asan 'indung
Ind#&a$# a)ahan (")a!u)an ona$# un!u& &a'a$an l#ndung !")d#)# da)#
a)ahan (")a!u)an ona$# un!u& hu!an l#ndung/ &a'a$an %")gam%u!/ &a'a$an
)"$a(an a#)/ $"m(adan (an!a#/ $"m(adan $unga# dan &a'a$an $"!a)
danau'adu&/ )uang !")%u&a h#3au/ $ua&a alam, $ua&a alam lau! dan $ua&a
alam la#nn*a/ $ua&a ma)ga$a!'a dan aga) alam/ &a'a$an (an!a# %")hu!an
%a&au/ !aman na$#onal/ hu!an )a*a/ !aman '#$a!a alam/ aga) %uda*a dan
#lmu ("ng"!ahuan/ )a'an !anah long$o) dan )a'an g"lom%ang (a$ang/ )a'an
%an3#)/ aga) %#o$4")/ )am$a)/ !aman %u)u/ &a'a$an (")l#ndungan (la$ma
nu!4ah/ &a'a$an ("ngung$#an $a!'a/ !")um%u &a)ang/ &a'a$an &o)#do) $a!'a*ang d#l#ndung#/ &a'a$an &"un#&an %a!uan dan 4o$#l/ &"un#&an %"n!ang alam/
&"un#&an ()o$"$ g"olog#/ &a'a$an )a'an %"nana alam g"olog#/ &a'a$an
#m%uhan a#) !anah/ $")!a &a'a$an $"m(adan ma!a a#). A)ahan (")a!u)an
ona$# $"l"ng&a(n*a da(a! d#l#ha! (ada !a%"l %")#&u! #n#.
Tabe* A,- Indikasi Arahan Peraturan Zonasi untuk Kawasan Lindung
0o
enis Ka%asan ndikasi Arahan Peraturan /onasi
Ka%asan 'indung Ba%ahan1 a'a$an Hu!an
L#ndung P"man4aa!an )uang un!u& '#$a!a alam !an(a m")u%ah
%"n!ang alam. "!"n!uan ("la)angan $"lu)uh &"g#a!an *ang %")(o!"n$#
m"ngu)ang# lua$ &a'a$an hu!an dan !u!u(an "g"!a$#. P"man4aa!an )uang &a'a$an un!u& &"g#a!an %ud#da*a
han*a d###n&an %ag# ("ndudu& a$l# d"ngan lua$an !"!a(,!#da& m"ngu)ang# 4ung$# l#ndung &a'a$an, dan d# %a'ah("nga'a$an &"!a!.
2 a'a$an :")gam%u! P"man4aa!an )uang un!u& '#$a!a alam !an(a m")u%ah
%"n!ang alam. "!"n!uan ("la)angan $"lu)uh &"g#a!an *ang %")(o!"n$#
m")u%ah !a!a a#) dan "&o$#$!"m un#&. P"ng"ndal#an ma!")#al $"d#m"n *ang ma$u& &" &a'a$an
%")gam%u! m"lalu# %adan a#). a'a$an R"$a(an A#) P"man4aa!an )uang $"a)a !")%a!a$ un!u& &"g#a!an
%ud#da*a !#da& !")%angun *ang m"m#l# &"mam(uan
0o
enis Ka%asan ndikasi Arahan Peraturan /onasi
!#ngg# dalam m"nahan l#m(a$an a#) hu3an. P"n*"d#aan $umu) )"$a(an dana!au 'adu& (ada lahan
!")%angun *ang $udah ada.
P"n")a(an ()#n$#( zero delta Q policy !")hada( $"!#a(
&"g#a!an %ud#da*a !")%angun *ang d#a3u&an ##nn*a.Ka%asan 'indung $etempat1 9"m(adan Pan!a# P"man4aa!an )uang un!u& )uang !")%u&a h#3au.
P"ng"m%angan $!)u&!u) alam# dan $!)u&!u) %ua!an un!u&
m"n"gah a%)a$#. P"nd#)#an %angunan *ang d#%a!a$# han*a un!u&
m"nun3ang &"g#a!an )"&)"a$# (an!a#. "!"n!uan ("la)angan ("nd#)#an %angunan $"la#n *ang
d#ma&$ud&an un!u& &"g#a!an )"&)"a$# (an!a#. "!"n!uan ("la)angan $"mua 3"n#$ &"g#a!an *ang da(a!
m"nu)un&an lua$, n#la# "&olog#$, dan "$!"!#&a &a'a$an.
2 9"m(adan 9unga# dana'a$an 9"!a)Danau5adu&
P"man4aa!an )uang un!u& )uang !")%u&a h#3au.
"!"n!uan ("la)angan ("nd#)#an %angunan &"ual#%angunan *ang d#ma&$ud&an un!u& ("ng"lolaan %adana#) dana!au ("man4aa!an a#).
P"nd#)#an %angunan d#%a!a$# han*a un!u& m"nun3ang
4ung$# !aman )"&)"a$#. P"n"!a(an l"%a) $"m(adan $"$ua# d"ngan &"!"n!uan
(")a!u)an (")undang-undangan.
9"m(adan Ma!a A#) P"man4aa!an )uang un!u& )uang !")%u&a h#3au. P"la)angan &"g#a!an *ang da(a! m"n#m%ul&an
("n"ma)an !")hada( ma!a a#). Ruang T")%u&a H#3au P"man4aa!an )uang un!u& &"g#a!an )"&)"a$#.
P"nd#)#an %angunan d#%a!a$# han*a un!u& %angunan
("nun3ang &"g#a!an )"&)"a$# dan 4a$#l#!a$ umum la#nn*a. "!"n!uan ("la)angan ("nd#)#an %angunan (")man"n
$"la#n un!u& %angunan ("nun3ang &"g#a!an )"&)"a$# dan4a$#l#!a$ umum la#nn*a.
Ka%asan $uaka Alam, Ka%asan Pelestarian Alam dan agar Buda"a1 a'a$an 9ua&a Alam,
9ua&a Alam Lau! danP")a#)an La#nn*a
P"man4aa!an )uang un!u& &"g#a!an '#$a!a alam.
P"m%a!a$an &"g#a!an ("man4aa!an $um%") da*a alam.
"!"n!uan ("la)angan ("man4aa!an %#o!a *ang
d#l#ndung# (")a!u)an (")undang-undangan. "!"n!uan ("la)angan &"g#a!an *ang da(a! m"ngu)ang#
da*a du&ung dan da*a !am(ung l#ng&ungan. "!"n!uan ("la)angan &"g#a!an *ang da(a! m")u%ah
%"n!ang alam dan "&o$#$!"m.2 9ua&a Ma)ga$a!'a,
9ua&a Ma)ga$a!'aLau!, aga) Alam danaga) Alam Lau!
P"man4aa!an )uang un!u& ("n"l#!#an, ("nd#d#&an, dan
'#$a!a alam. "!"n!uan ("la)angan &"g#a!an $"la#n un!u& ("n"l#!#an,
("nd#d#&an dan '#$a!a alam. P"nd#)#an %angunan d#%a!a$# han*a un!u& m"nun3ang
&"g#a!an ("nd#d#&an, ("n"l#!#an dan '#$a!a alam. "!"n!uan ("la)angan ("nd#)#an %angunan $"la#n un!u&
("nd#d#&an, ("n"l#!#an dan '#$a!a alam. "!"n!uan ("la)angan !")hada( ("nanaman Bo)a dan
10
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
11/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
0o
enis Ka%asan ndikasi Arahan Peraturan /onasi
("l"(a$an $a!'a *ang %u&an m")u(a&an Bo)a dan $a!'a"nd"m#& &a'a$an.
a'a$an Pan!a#:")hu!an :a&au
P"man4aa!an )uang un!u& &"g#a!an ("nd#d#&an,
("n"l#!#an, dan '#$a!a alam. "!"n!uan ("la)angan ("man4aa!an &a*u %a&au.
"!"n!uan ("la)angan &"g#a!an *ang da(a! m"ngu%ah
m"ngu)ang# lua$ dana!au m"n"ma)# "&o$#$!"m %a&au. Taman Na$#onal dan
Taman Na$#onal Lau! P"man4aa!an )uang un!u& '#$a!a alam !an(a m")u%ah
%"n!ang alam. P"man4aa!an )uang &a'a$an un!u& &"g#a!an %ud#da*a
han*a d###n&an %ag# ("ndudu& a$l# d# ona ("n*anggad"ngan lua$an !"!a(, !#da& m"ngu)ang# 4ung$# l#ndung&a'a$an, dan d# %a'ah ("nga'a$an &"!a!.
"!"n!uan ("la)angan &"g#a!an %ud# da*a d# ona #n!#.
"!"n!uan ("la)angan &"g#a!an %ud# da*a *ang
%")(o!"n$# m"ngu)ang# !u!u(an "g"!a$# a!au !")um%u&a)ang d# ona ("n*angga.
> Taman Hu!an Ra*a P"man4aa!an )uang un!u& ("n"l#!#an, ("nd#d#&an, dan
'#$a!a alam. "!"n!uan ("la)angan &"g#a!an $"la#n un!u& ("n"l#!#an,
("nd#d#&an dan '#$a!a alam. P"nd#)#an %angunan d#%a!a$# han*a un!u& m"nun3ang
&"g#a!an ("n"l#!#an, ("nd#d#&an dan '#$a!a alam.
"!"n!uan ("la)angan ("nd#)#an $"la#n un!u&&"("n!#ngan ("n"l#!#an, ("nd#d#&an dan '#$a!a alam.
6 Taman 5#$a!a Alamdan Taman 5#$a!aAlam Lau!
P"man4aa!an )uang un!u& '#$a!a alam !an(a m"ngu%ah
%"n!ang alam. "!"n!uan ("la)angan &"g#a!an $"la#n un!u& &"("n!#ngan
'#$a!a alam !an(a m"ngu%ah %"n!ang alam. P"nd#)#an %angunan d#%a!a$# han*a un!u& m"nun3ang
&"g#a!an '#$a!a alam !an(a m"ngu%ah %"n!ang alam. "!"n!uan ("la)angan ("nd#)#an %angunan $"la#n un!u&
&"("n!#ngan '#$a!a alam !an(a m"ngu%ah %"n!angalam.
a'a$an aga):uda*a dan IlmuP"ng"!ahuan
P"man4aa!an un!u& ("n"l#!#an, ("nd#d#&an, dan
(a)#'#$a!a. "!"n!uan ("la)angan &"g#a!an dan ("nd#)#an %angunan
*ang !#da& $"$ua# d"ngan 4ung$# &a'a$an.Ka%asan (a%an Benana Alam1 a'a$an Ra'an
:"nana TanahLong$o) dan Ra'an:"nana G"lom%angPa$ang
P"man4aa!an )uang d"ngan m"m(")!#m%ang&an
&a)a&!")#$!#&, 3"n#$, dan anaman %"nana. P"n"n!uan lo&a$# dan 3alu) "a&ua$# da)# (")muman
("ndudu&. P"m%a!a$an ("nd#)#an %angunan &"ual# un!u&
&"("n!#ngan ("man!auan anaman %"nana dan&"("n!#ngan umum.
2 a'a$an Ra'an:"nana :an3#)
P"n"!a(an %a!a$ da!a)an %an3#).
P"man4aa!an da!a)an %an3#) %ag# )uang !")%u&a h#3au
dan ("m%angunan 4a$#l#!a$ umum d"ngan &"(ada!an)"ndah.
"!"n!uan ("la)angan ("man4aa!an )uang %ag# &"g#a!an
0o
enis Ka%asan ndikasi Arahan Peraturan /onasi
(")muman dan 4a$#l#!a$ umum ("n!#ng la#nn*a.Ka%asan 'indung 'ainn"a1 a'a$an
P")l#ndungan Pla$maNu!4ah
P"man4aa!an un!u& '#$a!a alam !an(a m"ngu%ah
%"n!ang alam. P"l"$!a)#an Bo)a, 4auna, dan "&o$#$!"m un#& &a'a$an.
P"m%a!a$an ("man4aa!an $um%") da*a alam.
2 a'a$an P"ngung$#an9a!'a
P"man4aa!an un!u& '#$a!a alam !an(a m"ngu%ah
%"n!ang alam. P"l"$!a)#an Bo)a dan 4auna "nd"m#& &a'a$an.
P"m%a!a$an ("man4aa!an $um%") da*a alam.
T")um%u a)ang P"man4aa!an un!u& (a)#'#$a!a %aha)#.
"!"n!uan ("la)angan &"g#a!an ("nang&a(an #&an dan
("ngam%#lan !")um%u &a)ang. "!"n!uan ("la)angan &"g#a!an $"la#n (a)#'#$a!a %aha)#
*ang da(a! m"n#m%ul&an ("n"ma)an a#). a'a$an o)#do) %ag#
@"n#$ 9a!'a a!au :#o!aLau! *ang D#l#ndung#
"!"n!uan ("la)angan ("nang&a(an %#o!a lau! *ang
d#l#ndung# (")a!u)an (")undang-undangan. P"m%a!a$an &"g#a!an ("man4aa!an $um%") da*a
&"lau!an un!u& m"m(")!ahan&an ma&anan %ag# %#o!a*ang %")m#g)a$#.
B. ndikasi Arahan Peraturan /onasi untuk Ka%asan Budida"a
Ind#&a$# (")a!u)an ona$# un!u& &a'a$an hu!an ()odu&$# dan hu!an)a&*a! d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"m%a!a$an ("man4aa!an ha$#l hu!an un!u& m"n3aga &"$!a%#lan n")aa
$um%") da*a &"hu!anan/
2. P"nd#)#an %angunan d#%a!a$# han*a un!u& m"nun3ang "g#a!an
("man4aa!an ha$#l hu!an/ dan
. "!"n!uan ("la)angan ("nd#)#an %angunan $"la#n *ang d#ma&$ud d# a!a$.
P")a!u)an ona$# un!u& &a'a$an (")un!u&an (")!an#an d# P)o#n$#
al#man!an T"ngah d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an )uang un!u& (")muman ("!an# d"ngan &"(ada!an )"ndah
2. "!"n!uan ("la)angan al#h 4ung$# lahan m"n3ad# lahan %ud#da*a non
(")!an#an &"ual# un!u& ("m%angunan $#$!"m 3a)#ngan ()a$a)ana u!ama.
P")a!u)an ona$# un!u& &a'a$an (")un!u&an (")#&anan d# P)o#n$#
al#man!an T"ngah d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+1. P"man4aa!an )uang un!u& (")muman ("!an# dana!au n"la*an d"ngan
&"(ada!an )"ndah/
2. P"man4aa!an )uang un!u& &a'a$an ("m#3ahan dana!au &a'a$an $a%u&
h#3au/ dan
. P"man4aa!an $um%") da*a (")#&anan aga) !#da& m"l"%#h# (o!"n$# l"$!a)#.
P")a!u)an ona$# un!u& &a'a$an (")un!u&an (")!am%angan d#$u$un
d"ngan m"m(")ha!#&an+
11
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
12/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
1. P"nga!u)an ("nd#)#an %angunan aga) !#da& m"ngganggu 4ung$# alu)
("la*a)an *ang d#!"!a(&an (")a!u)an (")undang-undangan/
a'a$an (")!am%angan da(a! m"na&u( )uang lau! *ang d#!"!a(&an
$"%aga# alu) ("la*a)an, !")ma$u& Alu) Lau! "(ulauan Indon"$#a. ?l"h
$"%a% #!u, ("ng"m%angan &"g#a!an (")!am%angan (")lu d#a!u) aga)
!#da& m"ngganggu &"lana)an lalu l#n!a$ &a(al.
2. P"nga!u)an &a'a$an !am%ang d"ngan m"m(")ha!#&an &"$"#m%anganan!a)a %#a*a dan man4aa! $")!a &"$"#m%angan an!a)a )#$#&o dan
man4aa!/ dan
. P"nga!u)an %angunan la#n d#$"!a) #n$!ala$# dan (")ala!an &"g#a!an
(")!am%angan *ang %")(o!"n$# m"n#m%ul&an %aha*a d"ngan
m"m(")ha!#&an &"("n!#ngan da")ah.
P")a!u)an ona$# un!u& &a'a$an (")un!u&an #ndu$!)# d# P)o#n$#
al#man!an T"ngah d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an )uang un!u& &"g#a!an #ndu$!)# %a#& *ang $"$ua# d"ngan
&"mam(uan ("nggunaan !"&nolog#, (o!"n$# $um%") da*a alam dan
$um%") da*a manu$#a d# '#la*ah $"!a)n*a/ dan
2. P"m%a!a$an ("m%angunan (")umahan %a)u $"!a) &a'a$an
(")un!u&an #ndu$!)#.
P")a!u)an ona$# un!u& &a'a$an (")un!u&an (a)#'#$a!a d# P)o#n$#al#man!an T"ngah d#$u$un d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"man4aa!an (o!"n$# alam dan %uda*a ma$*a)a&a! $"$ua# da*a du&ung
dan da*a !am(ung l#ng&ungan/
2. P")l#ndungan !")hada( $#!u$ ("n#nggalan &"%uda*aan ma$a lam(au/
. P"m%a!a$an ("nd#)#an %angunan han*a un!u& m"nun3ang &"g#a!an
(a)#'#$a!a/ dan
. "!"n!uan ("la)angan ("nd#)#an %angunan $"la#n *ang d#ma&$ud d# a!a$.
P")a!u)an ona$# un!u& &a'a$an (")un!u&an (")muman d#$u$un
d"ngan m"m(")ha!#&an+
1. P"n"!a(an am(lo( %angunan/
Am(lo( %angunan *ang d#!"!a(&an an!a)a la#n m"l#(u!# + ga)#$ $"m(adan
%angunan, &o"=$#"n da$a) %angunan, &o"=$#"n lan!a# %angunan,
&o"=$#"n da$a) h#3au, dan &"!#ngg#an %angunan.2. P"n"!a(an !"ma a)$#!"&!u) %angunan/
P"n"!a(an !"ma a)$#!"&!u) %angunan an!a)a la#n m"l#(u!# + (")*a)a!an
("nam(#lan %angunan g"dung, !a!a )uang dalam, &"$"#m%angan,
&"$")a$#an, dan &"$"la)a$an %angunan g"dung d"ngan l#ng&ungann*a,
$")!a (")!#m%angan adan*a &"$"#m%angan an!a)a n#la#-n#la# $o$#al
%uda*a $"!"m(a! !")hada( ("n")a(an %")%aga# (")&"m%angan
a)$#!"&!u) dan )"&a*a$a.
. P"n"!a(an &"l"ng&a(an %angunan dan l#ng&ungan/
"l"ng&a(an %angunan *ang da(a! d#!"!a(&an an!a)a la#n m"l#(u!# +
lahan (a)), 3alan, &"l"ng&a(an ("madam &"%a&a)an, dan 3alu) "a&ua$#
%"nana.
. P"n"!a(an 3"n#$ dan $*a)a! ("nggunaan %angunan *ang d###n&an.
9"dang&an un!u& ("n"n!uan %a!a$ d"l#n#a$# a!au %a!a$ ona$# un!u&
&a'a$an %ud#da*a, &)#!")#a !"&n#$n*a da(a! m"ngau (ada P")a!u)an M"n!")#P"&")3aan Umum Nomo) 1PRTM200 !"n!ang CPED?MAN RITERIA TENI9
A5A9AN :UDI DAA $")!a (")a!u)an (")undangan la#nn*a *ang )"l"an.
8.4 MEKANI"ME PERI3INAN
P")#3#nan d#ma&$ud&an $"%aga# &on=)ma$# a!a$ ("man4aa!an )uang
dalam ()o$"$ ("ng"ndal#an ("man4aa!an )uang.9"$ua# d"ngan 3"n3ang dan
$&ala RTR5P *ang ada, (ada da$a)n*a RTR5P *ang da(a! d#3ad#&an auan
un!u& m"n")%#!&an $ua!u 3"n#$ #3#n dalam ("man4aa!an )uang adalah R"nana
R#n# Ta!a Ruang 5#la*ah ;RRTR57 d# !#ng&a! "ama!an dana!au RRTR5
a'a$an Fung$#onal %"$")!a 3"n3ang %")#&u!n*a *ang l"%#h )#n# d"ngan $&ala
#n4o)ma$# *ang l"%#h %"$a).
9"$ua# d"ngan h#)a) )"nana !a!a )uang, ("n")%#!an #3#n dalam("man4aa!an )uang ha)u$ m"ngau (ada RTR5P, RTR5 a%u(a!"no!a dan
)"nana *ang l"%#h )#n#,*a#!u +
RTR5 ;R"nana Ta!a Ruang 5#la*ah7 P)o#n$# ;m#n#mal $&ala 1 + >0.0007
*ang m"mua! a)ahan umum ("na!aan )uang '#la*ah ()o#n$#.
RTR5 ;R"nana Ta!a Ruang 5#la*ah7 a%u(a!"no!a ;m#n#mal $&ala 1 +
100.0007 *ang d#guna&an $"%aga# auan ("n")%#!an (")#3#nan lo&a$#
(")un!u&an )uang un!u& $ua!u &"g#a!an.
RDTR ;R"nana D"!a#l Ta!a Ruang "ama!an7 "ama!an ;$&ala 1 +
10.000 1 + >.0007 *ang d#guna&an $"%aga# auan ("n")%#!an (")#3#nan
(")"nanaan ("m%angunan ;(lann#ng (")m#!7 %angunan dan %u&an
%angunan.
RRTR5 ;R"nana R#n# Ta!a Ruang 5#la*ah7 9u% a'a$an ;$&ala 1 + 1.000
1 + >007 *ang d#guna&an $"%aga# auan ("n")%#!an (")#3#nan !a!a l"!a& dan)anang %angunan%u&an %angunan, !")ma$u& I3#n M"nd#)#&an :angunan
;IM:7.
8.5 MEKANI"ME PENGAWA"AN
P"nga'a$an !")hada( n")3a ("nga!u)an, ("m%#naan, dan ("la&$anaan
("na!aan )uang d#ma&$ud&an un!u& m"n3am#n !")la&$anan*a (")a!u)an
12
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
13/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
(")undang-undangan, !")$"l"ngga)an*a u(a*a ("m%")da*aan $"lu)uh
("mang&u &"("n!#ngan, dan !")3am#nn*a ("la&$anaan ("na!aan )uang.
"g#a!an ("nga'a$an !")ma$u& (ula ("nga'a$an m"l"&a! dalam un$u)-un$u)
$!)u&!u)al (ada $"!#a( !#ng&a!an '#la*ah.
T#nda&an ("man!auan, "alua$#, dan ("la(o)an !")hada(
("n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang m")u(a&an &"g#a!an m"ngama!# d"ngan
")ma!, m"n#la# !#ng&a! ("na(a#an )"nana $"a)a o%3"&!#4, dan m"m%")#&an#n4o)ma$# ha$#l "alua$# $"a)a !")%u&a.
8.6 MEKANI"ME PELAP0RAN
9"a)a &"l"m%agaan, ("la(o)an 'a3#% d#la&u&an dana!au
d#&oo)d#na$#&an ol"h P"m")#n!ah P)o#n$# al#man!an T"ngah $"a)a )u!#n.
:"n!u& ("la(o)an dalam ("nga'a$an adalah %")u(a ("m%")#an #n4o)ma$#
o%*"&!#4 m"ng"na# ("man4aa!an )uang, %a#& *ang $"$ua# mau(un *ang !#da&
$"$ua# d"ngan RTR5 P)o#n$# al#man!an T"ngah 2010 200.
Pada da$a)n*a, $"lu)uh $!a&"hold")$ ("m%angunan da(a! d#l#%a!&an
dalam &"g#a!an ("la(o)an. @"n#$ ("la(o)an a(a(un *ang d#la&u&an ol"h
$"lu)uh (#ha& *ang a()"$#a!#4 !")hada( &ual#!a$ !a!a )uang, (")lu
d#!#nda&lan3u!# dalam &"g#a!an ("man!auan.8..1 Pemantauan
P"man!auan adalah u$aha a!au !#nda&an m"ngama!#, m"nga'a$#, dan
m"m")#&$a d"ngan ")ma! (")u%ahan &ual#!a$ !a!a )uang dan l#ng&ungan
*ang !#da& $"$ua# d"ngan RTR5 P)o#n$# al#man!an T"ngah 2010 200.
9"%aga#mana dalam u$aha ("la(o)an, ma&a u$aha m"ngama!#, m"nga'a$#,
dan m"m")#&$a (")u%ahan &ual#!a$ !a!a )uang dan l#ng&ungan !")$"%u!
m"n3ad# &"'a3#%an (")ang&a! P"m")#n!ah P)o#n$# $"%aga# &"lan3u!an da)#
!"muan (ada ()o$"$ ("la(o)an. Dalam hal #n# !#da& m"nu!u( &"mungnan
("la&$anaan ha& dan &"'a3#%an ma$*a)a&a! un!u& %")(")an $")!a dalam
("man!auan !a!a )uang, *ang &"mud#an %")$ama-$ama d"ngan (")ang&a!
P"m")#n!ah Da")ah a%u(a!"n Mano&'a)# m"n#nda&lan3u!# m"nu)u! ()o$"$
dan ()o$"du) *ang %")la&u.
8..2 Eva*uasi
Ealua$# d#ma&$ud&an $"%aga# u$aha un!u& m"n#la# &"ma3uan &"g#a!an
("man4aaa!an )uang dalam m"na(a# !u3uan )"nana !a!a )uang $"$ua# RTR5
P)o#n$# al#man!an T"ngah 2010 200. Ealua$# d#la&u&an $"a)a m"n")u$
dan $"!#a( a&h#) !ahun d#$#m(ul&an m"lalu# gam%a)an &ond#$# !a!a )uang.
?l"h &a)"na #!u, "alua$# m")u(a&an 4ung$# dan !uga$ )u!#n (")ang&a!
P"m")#n!ah P)o#n$# d"ngan ma$u&an dan %an!uan a&!#4 da)# ma$*a)a&a! dan
(#ha&-(#ha& la#n *ang %")&"("n!#ngan. "g#a!an u!ama "alua$# adalah
m"m%and#ng&an an!a)a !"muan ha$#l ("man!auan la(angan d"ngan RTR5P.
a)"na (ada #n!#n*a adalah m"n#la# &"ma3uan $"lu)uh &"g#a!an
("man4aa!an )uang dalam m"na(a# !u3uan RTR5P, ma&a (")lu &"(u!u$an
m"ng"na# ("n*#m(angan !")hada( !aha(an dan $&"na)#o !a!a )uang *ang
d#)"nana&an $")!a u(a*a m"nga!a$#n*a. T#nda&an ("n")!#%an d#la&u&an 3#&a
&on$"(, !u3uan, $a$a)an, dan mua!an a)ahan ("man4aa!an )uang *angm"n3ad# $!anda) ("m%and#ng adalah $ah#h. 9"dang &"g#a!an ("n#n3auan
&"m%al# $"a)a m"n*"lu)uh !")hada( $"lu)uh ()o$"$ ("na!aan )uang
d#la&u&an 3#&a ("n*#m(angan *ang !")3ad# m"ngu%ah &"$ah#han &on$"(,
!u3uan, $a$a)an, dan mua!an a)ahan ("man4aa!an )uang.
P"n#n3auan &"m%al# adalah u$aha un!u& m"n#la# &"m%al# &"$ah#han
)"nana !a!a )uang dan &"$"lu)uhan n")3a ("na!aan )uang $"a)a %")&ala,
!")ma$u& m"nga&omoda$#&an ("mu!a&h#)an *ang d#)a$a&an (")lu a%a!
adan*a (a)ad#gma $")!a (")a!u)an)u3u&an %a)u dalam ("na!aan )uang dan
("m%angunan. D"ngan d"m#an, &"g#a!an ("n#n3auan &"m%al# !")ma$u& &"
dalam &"g#a!an (")"nanaan !a!a )uang *ang d#la&u&an $"!"lah &"g#a!an
"alua$# m"n*#m(ul&an (")ma$alahan-(")ma$alahan *ang m"nda$a) dan
&"mungnan !#da& da(a! d#$"l"$a#&an m"lalu# !#nda&an ("n")!#%an. ?l"h
&a)"na #!u, ("n#n3auan &"m%al# da(a! d#la&u&an $"!#a( $aa! a(a%#la gam%a)ann")3a !a!a )uang m"nun3u&&an ("n*#m(angan *ang $#gn#=&an.
8.. Penertiban
Lang&ah ("n*"l"$a#an m")u(a&an !#nda&an n*a!a ("3a%a! adm#n#$!)a$#,
an!a)a la#n, %")u(a !#nda&an adm#n#$!)a!#4 un!u& m"ngh"n!#&an !")3ad#n*a
("n*#m(angan. P"n")!#%an m")u(a&an !#nda&an ("ng"naan $an&$# a!a$ $"mua
("langga)an !")hada( ("man4aa!an )uang *ang !#da& $"$ua# d"ngan RTR5P
m"lalu# ()o$"$ dan ()o$"du) ("m")#&$aan dan ("n*"l#d#&an. :"n!u& $an&$#
*ang d#&"na&an adalah $an&$# adm#n#$!)a!#4, $an&$# (")da!a, dan $an&$# (#dana.
P"ng"naan $an&$# d#la&u&an %")da$a)&an &"!"n!uan&"!"n!uan *ang d#a!u)
dalam (")a!u)an (")undang-undangan *ang %")la&u.
T#nda&an ("n")!#%an d"ngan ("ng"naan $an&$# ha)u$ m"ngau &"(ada
RTR5P dana!au ("doman ("na!aan )uang dan ("na!aan %angunan $"$ua#d"ngan ("nggunaann*a $"%aga# auan o(")a$#onal ("la*anan (")#3#nan
("man4aa!an )uang. P"ng"naan $an&$# d#a'al# !")l"%#h dahulu d"ngan
(")#nga!an!"gu)an &"(ada a&!o) ("m%angunan *ang dalam ("la&$anaan
("m%angunann*a !#da& $"$ua# d"ngan )"nana !a!a )uang *ang d#&"lua)&an +
1. 9an&$# adm#n#$!)a$#, da(a! %")u(a !#nda&an
("m%a!alan #3#n dan ("na%u!an ha&. 9an&$# #n# d#&"na&an a!a$
("langga)an ("na!aan )uang *ang %")a%a! (ada !")ham%a!n*a
13
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
14/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
("la&$anaan ()og)am ("man4aa!an )uang. 9an&$# adm#n#$!)a!#4
m")u(a&an $an&$# *ang d#&"na&an !")l"%#h dahulu d#%and#ng&an $an&$#-
$an&$# la#nn*a. Dalam ("man!auan ("man4aa!an )uang ;("langga)an
(")$#l7 &"mungnan *ang m"la&u&an ("langga)an adalah ("m#l#& (")$#l
a!au l"m%aga ("m%")# #3#n ;dalam hal #n# d#'al# ol"h ("3a%a! *ang
%")!anggung 3a'a%7. 9an&$# *ang d#&"na&an adalah/
a. A(a)a! ("m")#n!ah T"gu)an.
P"m"a!an.
D"nda.
Mu!a$#.
%. Ma$*a)a&a!
T"gu)an.
P"na%u!an #3#n.
P"ngh"n!#an P"m%angunan.
P"m%ong&a)an.
9an&$# !")$"%u! d#%")# %a!a$ 'a&!u ("la&$anaan !")u!ama un!u& (u!u$an
*ang m"m%u!uh&an 'a&!u $"(")!# ("m%ong&a)an a!au ("la&$anaan
adm#n#$!)a$#. A(a%#la $am(a# %a!a$ 'a&!u *ang !"lah d#!"n!u&an $udah
!")lam(au#, $an&$# adm#n#$!)a$# %"lum d#la&$ana&an, ma&a ("m")#n!ah
%")ha& m"nga3u&an &a$u$ &" l"m%aga (")ad#lan.
2. 9an&$# P")da!a, da(a! %")u(a !#nda&an
("ng"naan d"nda a!au ("ng"naan gan!# )ug#. 9an&$# #n# d#&"na&an a!a$
("langga)an ("na!aan )uang *ang %")a%a! !")ganggun*a &"("n!#ngan
$"$"o)ang, &"lom(o& o)ang a!au %adan hu&um. 9an&$# (")da!a da(a!
%")u(a gan!# )ug#, ("mul#han &"adaan a!au (")#n!ah dan ("la)angan
m"la&u&an $ua!u (")%ua!an.
. 9an&$# (#dana, da(a! %")u(a !#nda&an
("nahanan a!au &u)ungan. 9an&$# #n# d#&"na&an a!a$ ("langga)an
("na!aan )uang *ang %")a%a! !")ganggun*a &"("n!#ngan umum.
9an&$# (#dana da(a! %")u(a &u)ungan, d"nda dan (")am(a$an %a)ang.
14
Ijin Pemanfaatan Ruangoleh Masyarakat dan
Swasta
Skala asional !R"R#$
Skala #ilayah !R"R#P$
Skala #ilayah !R"R#Ka%&Kota$
Skala Kawasan !R'"R$
Skala Su% Kawasan !R"R$
Skala Pemanfaatan%erdasarkan (enis A)uan Perijinan
PenilaianKesesuaian
(enis Pemanfaatan& Penggunaan Lahan *Pengusahaan +utan !,udidaya +utan$,udidaya Perke%unan !Skala ,esar$
,udidaya Perikanan !Skala ,esar$IndustriPertam%anganPariwisataPermukiman
Sesuai "idak Sesuai
Proses Pengawasan
'ikeluarkan IjinPemanfaatan Ruang
"idak 'isetujui
SK MenteriSK -ur%ernur SK ,upati& #alikotaSurat Keputusan Lainnya
Sesuai +irarki (enis
Pemanfaatan Ruang
"idak ,oleh 'IlakukanPemanfaatan Ruang Sesuai
Ijin yang 'iajukan
Pemanfaatandengan Ijin
Peman%aatanTana I'in
"ebe*um
Peman%aatanRuang
Peri'inan
Peman%aatanRuang
"T0P
Gambar -,- 'iagram Alir Arahan Proses PengendalianPemanfaatan Ruang
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
15/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH15
Proses Pengawasan
Pelaporan oleh Stakeholder !Pemerintah dan
Masyarakat$
Pemantauan oleh Stakeholder !Pemerintah dan Masyarakat$
./aluasiPemanfaatan Ruang
"idak Menyimpang dariRen)ana "ata Ruang
Menyimpang dariRen)ana "ata Ruang
Pola PemanfaatanRuang dapat 'ilanjutkan
Penilaian "ingkatPenyimpangan
Proses Penertiban
Sesuai dengan Ren)ana "ataRuang #ilayah
"idak Sesuai dengan Ren)ana"ata Ruang #ilayah
Proses Penertiban
Penilaian ,esarandan "ingkatKepentingan
'ampak Apa%ila'ilakukan
Penerti%an 0
'ampak,esar dan
Penting
'ampak"idak
,esar dan"idak
Penting
KemungkinanPenyesuaianRen)ana "ata
Ruang 0
1a
"idak
Penyesuaian Ren)ana "ataRuang #ilayah yang "elah
'isusun dengan PemanfaatanRuang yang Ada
Penyusunan Re/isi Ren)ana"ata Ruang #ilayah sesuai"ingkatan Administratif dan"ingkatan Penyimpangan
Peren)anaanPenerti%an
Khusus
Penerti%an PenggunaanLahan sesuai R"R#
'apat'iterti%kan
"idak 'apat'iterti%kan
Penggunaan Lahan'ikem%alikan Sesuai denganRen)ana "ata Ruang #ilayah
yang "elah 'itetapkan
Pem%erianSanksi
Penerti%anPaksa
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
16/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
8.8 MEKANI"ME IN"ENTI$ DAN DI"IN"ENTI$
M"&an#$m" a)ahan ("m%")#an #n$"n!#4 dan d#$#n$"n!#4 m")u(a&an auan
%ag# ("m")#n!ah dalam ("m%")#an #n$"n!#4 dan ("ng"naan d#$#n$"n!#4. In$"n!#4
d#%")#&an a(a%#la ("man4aa!an )uang $"$ua# d"ngan )"nana $!)u&!u) )uang,
)"nana (ola )uang, dan #nd#&a$# a)ahan (")a!u)an ona$# $"$ua# d"ngan *ang
d#a!u) dalam RTR5 #n#. D#$#n$"n!#4 d#&"na&an !")hada( ("man4aa!an )uang*ang (")lu d#"gah, d#%a!a$#, a!au d#&u)ang# &"%")adaann*a %")da$a)&an
&"!"n!uan dalam RTR5 #n#.
P"m%")#an #n$"n!#4 dan ("ng"naan d#$#n$"n!#4 dalam ("man4aa!an )uang
'#la*ah ()o#n$#d#la&u&an ol"h ("m")#n!ah da")ah ()o#n$# &"(ada ("m")#n!ah
&a%u(a!"n&o!a &"(ada ma$*a)a&a!. P"m%")#an #n$"n!#4 dan ("ng"naan
d#$#n$"n!#4 d#la&u&an ol"h #n$!an$# da")ah *ang %")'"nang $"$ua# d"ngan
&"'"nangann*a. In$"n!#4 &"(ada ("m")#n!ah &a%u(a!"n&o!a d#%")#&an, an!a)a
la#n, dalam %"n!u&+
1. ("m%")#an &om("n$a$#/
2. u)un $aham/
. ("m%angunan $")!a ("ngadaan #n4)a$!)u&!u)/ a!au
. ("ngha)gaan.
9"dang&an #n$"n!#4 &"(ada ma$*a)a&a! d#%")#&an, an!a)a la#n, dalam%"n!u&+
1. &")#nganan (a3a&/
2. ("m%")#an &om("n$a$#/
. #m%alan/
. $"'a )uang/
>. u)un $aham/
6. ("n*"d#aan #n4)a$!)u&!u)/
. &"mudahan ()o$"du) (")##nan/ dana!au
8. ("ngha)gaan.
D#$#n$"n!#4 &"(ada ("m")#n!ah &a%u(a!"n&o!a d#%")#&an, an!a)a la#n,
dalam %"n!u&+
1. ("m%a!a$an ("n*"d#aan #n4)a$!)u&!u)/
2. ("ng"naan &om("n$a$#/ dana!au. ("nal!#
D#$#n$"n!#4 da)# P"m")#n!ah &"(ada ma$*a)a&a! d#&"na&an, an!a)a la#n,
dalam %"n!u&+
1. ("ng"naan (a3a& *ang !#ngg#/
2. ("m%a!a$an ("n*"d#aan #n4)a$!)u&!u)/
. ("ng"naan &om("n$a$#/ dana!au
. ("nal!#.
P"m%")#an #n$"n!#4 dan ("ng"naan d#$#n$"n!#4 d#la&u&an m"nu)u!
()o$"du) $"$ua# d"ngan &"!"n!uan (")a!u)an (")undang-undangan. P"m%")#an
#n$"n!#4 dan ("ng"naan d#$#n$"n!#4 d#&oo)d#na$#&an ol"h ("3a%a! da")ah *ang
%")'"nang.
8.7 INDIKA"I ARAHAN "ANK"I
A)ahan $an&$# m")u(a&an auan dalam ("ng"naan $an&$# !")hada(+
1. ("man4aa!an )uang *ang !#da& $"$ua# d"ngan )"nana $!)u&!u) )uang
dan (ola )uang '#la*ah/
2. ("langga)an &"!"n!uan a)ahan (")a!uan ona$# $#$!"m ()o#n$#/
. ("man4aa!an )uang !an(a ##n ("man4aa!an )uang *ang d#!")%#!&an
%")da$a)&an RTR5P/
. ("man4aa!an )uang !#da& $"$ua# d"ngan ##n ("man4aa!an )uang *ang
d#!")%#!&an %")da$a)&an RTR5P/
>. ("langga)an &"!"n!uan *ang d#!"!a(&an dalam (")$*a)a!an ##n
("man4aa!an )uang *ang d#!")%#!&an %")da$a)&an RTR5P/
6. ("man4a!aan )uang *ang m"nghalang# a&$"$ !")hada( &a'a$an *ang
ol"h (")a!u)an (")undang-undangan dan (")a!u)an da")ah d#n*a!a&an
$"%aga# m#l#& umum/ dana!au
. ("man4aa!an )uang d"ngan ##n *ang d#(")ol"h d"ngan ()o$"du) *ang
!#da& %"na).
P"langga)an-("langga)an !")$"%u! da(a! d#&"na&an $an&$# adm#n#$!)a!#4
%")u(a+
1. (")#nga!an !")!ul#$/
2. ("ngh"n!#an $"m"n!a)a &"g#a!an/
. ("ngh"n!#an $"m"n!a)a ("la*anan umum/
. ("nu!u(an lo&a$#/
>. ("na%u!an ##n/
6. ("m%a!alan ##n/
. ("m%ong&a)an %angunan/
8. ("mul#han 4ung$# )uang/ dana!au
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
17/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
>. ("m%ong&a)an %angunan/
6. ("mul#han 4ung$# )uang/ dana!au
. d"nda adm#n#$!)a!#4.
"!"n!uan m"ng"na# !a!a a)a ("ng"naan $an&$# adm#n#$!)a!#4 !")$"%u!
$"lan3u!n*a d#a!u) $"a)a l"%#h )#n# dalam (")a!u)an da")ah d"ngan m"ngau
(ada RTR5P #n# $")!a (")a!u)an (")a!u)an (")undangan *ang %")la&u.
8.1HAK4 KEWA3I+AN DAN PERAN MA"5ARAKAT DALAM PENATAAN RUANG
Dalam ("n*u$unan R"nana Ta!a Ruang 5#la*ah $"$ua# d"ngan UU No.
26 !ahun 200 !"n!ang P"na!aan Ruang, ma$*a)a&a! da(a! m"ng"!ahu#
)"nana !a!a )uang m"lalu# L"m%a)an N"ga)a a!au L"m%a)an Da")ah,
("ngumuman, dana!au ("n*"%a)lua$an ol"h ("m")#n!ah. P"ngumuman a!au
("n*"%a)lua$an !")$"%u! da(a! d#&"!ahu# ma$*a)a&a!, an!a)a la#n, adalah da)#
("ma$angan ("!a )"nana !a!a )uang '#la*ah *ang %")$ang&u!an (ada
!"m(a! umum, &an!o) &"lu)ahan, dana!au &an!o) *ang $"a)a 4ung$#onal
m"nangan# )"nana !a!a )uang !")$"%u!. Dalam ("na!aan )uang, $"!#a( o)ang
%")ha& un!u&+
1. M"ng"!ahu# )"nana !a!a )uang/
2. M"n#&ma!# (")!am%ahan n#la# )uang $"%aga# a%a! ("na!aan )uang/
P")!am%ahan n#la# )uang da(a! d#l#ha! da)# $udu! (andang "&onom#,
$o$#al, %uda*a, dan &ual#!a$ l#ng&ungan *ang da(a! %")u(a dam(a&
lang$ung !")hada( ("n#ng&a!an "&onom# ma$*a)a&a!, $o$#al, %uda*a,
dan &ual#!a$ l#ng&ungan.
. M"m(")ol"h ("nggan!#an *ang la*a& a!a$ &")ug#an *ang !#m%ul a%a!
("la&$anaan &"g#a!an ("m%angunan *ang $"$ua# d"ngan )"nana !a!a
)uang/ P"nggan!#an *ang la*a& adalah %ah'a n#la# a!au %"$a)n*a
("nggan!#an !#da& m"nu)un&an !#ng&a! &"$"3ah!")aan o)ang *ang d#%")#
("nggan!#an $"$ua# d"ngan &"!"n!uan (")a!u)an (")undang-undangan.
. M"nga3u&an &"%")a!an &"(ada ("3a%a! %")'"nang !")hada(
("m%angunan *ang !#da& $"$ua# d"ngan )"nana !a!a )uang d#
'#la*ahn*a/
>. M"nga3u&an !un!u!an ("m%a!alan ##n dan ("ngh"n!#an ("m%angunan
*ang !#da& $"$ua# d"ngan )"nana !a!a )uang &"(ada ("3a%a!
%")'"nang/ dan
6. M"nga3u&an guga!an gan!# &")ug#an &"(ada ("m")#n!ah dana!au
("m"gang ##n a(a%#la &"g#a!an ("m%angunan *ang !#da& $"$ua# d"ngan
)"nana !a!a )uang m"n#m%ul&an &")ug#an.
9"lan3u!n*a dalam ("man4aa!an )uang, $"!#a( o)ang m"m#l# &"'a3#%an
un!u& +
1. M"naa!# )"nana !a!a )uang *ang !"lah d#!"!a(&an/ M"naa!# )"nana !a!a
)uang *ang !"lah d#!"!a(&an d#ma&$ud&an $"%aga# &"'a3#%an $"!#a(
o)ang un!u& m"m#l# ##n ("man4aa!an )uang da)# ("3a%a! *ang
%")'"nang $"%"lum ("la&$anaan ("man4aa!an )uang.
2. M"man4aa!&an )uang $"$ua# d"ngan ##n ("man4aa!an )uang da)#
("3a%a! *ang %")'"nang/
M"man4aa!&an )uang $"$ua# d"ngan ##n ("man4aa!an )uangd#ma&$ud&an $"%aga# &"'a3#%an $"!#a( o)ang un!u& m"la&$ana&an
("man4aa!an )uang $"$ua# d"ngan 4ung$# )uang *ang !")an!um dalam
##n ("man4aa!an )uang.
. M"ma!uh# &"!"n!uan *ang d#!"!a(&an dalam (")$*a)a!an ##n
("man4aa!an )uang/
M"ma!uh# &"!"n!uan *ang d#!"!a(&an dalam (")$*a)a!an ##n
("man4aa!an )uang d#ma&$ud&an $"%aga# &"'a3#%an $"!#a( o)ang un!u&
m"m"nuh# &"!"n!uan am(lo( )uang dan &ual#!a$ )uang.
. M"m%")#&an a&$"$ !")hada( &a'a$an *ang ol"h &"!"n!uan (")a!u)an
(")undang-undangan d#n*a!a&an $"%aga# m#l#& umum.
P"m%")#an a&$"$ d#ma&$ud&an un!u& m"n3am#n aga) ma$*a)a&a! da(a!
m"na(a# &a'a$an *ang d#n*a!a&an dalam (")a!u)an (")undang-
undangan $"%aga# m#l#& umum. "'a3#%an m"m%")#&an a&$"$ d#la&u&ana(a%#la m"m"nuh# $*a)a! %")#&u!+
a. un!u& &"("n!#ngan ma$*a)a&a! umum/ dana!au
%. !#da& ada a&$"$ la#n m"nu3u &a'a$an d#ma&$ud.
ang !")ma$u& dalam &a'a$an *ang d#n*a!a&an $"%aga# m#l#& umum,
an!a)a la#n, adalah $um%") a#) dan ("$#$#) (an!a#.
9"!#a( o)ang *ang m"langga) &"!"n!uan !")$"%u!, d#&"na# $an&$#
adm#n#$!)a!#4. 9an&$# adm#n#$!)a!#4 da(a! %")u(a+
1. P")#nga!an !")!ul#$/
2. P"ngh"n!#an $"m"n!a)a &"g#a!an/
. P"ngh"n!#an $"m"n!a)a ("la*anan umum/
. P"nu!u(an lo&a$#/
>. P"na%u!an ##n/
6. P"m%a!alan ##n/. P"m%ong&a)an %angunan/
8. P"mul#han 4ung$# )uang/ dana!au
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
18/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
$"a)a $u&a)"la ol"h *ang %")$ang&u!an a!au d#la&u&an ol"h #n$!an$#
%")'"nang.
Ma$*a)a&a! 3uga m"m#l# (")an *ang ("n!#ng dalam ()o$"$ ("n*u$unan
R"nana !a!a Ruang 5#la*ah. P"n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang d#la&u&an ol"h
("m")#n!ah d"ngan m"l#%a!&an (")an ma$*a)a&a!. P")an ma$*a)a&a! dalam
("na!aan )uang an!a)a la#n, m"lalu#+
1. Pa)!#$#(a$# dalam ("n*u$unan )"nana !a!a )uang/2. Pa)!#$#(a$# dalam ("man4aa!an )uang/ dan
. Pa)!#$#(a$# dalam ("ng"ndal#an ("man4aa!an )uang.
P")an ma$*a)a&a! $"%aga# ("la&$ana ("man4aa!an )uang, %a#& o)ang
(")$"o)angan mau(un &o)(o)a$#, an!a)a la#n m"na&u( &"g#a!an ("man4aa!an
)uang *ang $"$ua# d"ngan )"nana !a!a )uang. ")ug#an a%a!
("n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang m"na&u( (ula &")ug#an a%a! !#da&
m"m(")ol"h #n4o)ma$# )"nana !a!a )uang *ang d#$"%a%&an ol"h !#da&
!")$"d#an*a #n4o)ma$# !"n!ang )"nana !a!a )uang. Ma$*a)a&a! *ang d#)ug#&an
a%a! ("n*"l"ngga)aan ("na!aan )uang da(a! m"nga3u&an guga!an m"lalu#
("ngad#lan. Dalam m"nga3u&an guga!an !")$"%u!, !")guga! da(a!
m"m%u&!#&an %ah'a !#da& !")3ad# ("n*#m(angan dalam ("n*"l"ngga)aan
("na!aan )uang.
18
-
8/18/2019 Bab 8 Rencana Rtrw Kalteng Edisi Oktober
19/19
RENCANA TATA RUANG WILAYAH PROVINSI KALIMANTAN TENGAH
+A+ 6 7 6 ARAHAN PENGENDALIAN PEMAN$AATAN RUANG,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,7#-
7,- KEWENANGAN PEMERINTAH DALAM PENATAANRUANG,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,23434 Kewenangan Pemerintah Pusat333333333333333333333333333333333333323435 Kewenangan Pemerintah Pro/insi333333333333333333333333333333333
23436 Kewenangan Pemerintah Ka%upaten&Kota333333333333333333337,8 PRIN"IP # PRIN"IP PENGENDALIAN PEMAN$AATAN
RUANG,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,23534 Kategori Pemanfaatan Ruang dan
Ke%ijaksanaannya333333333333333333333333333333333333333333333333333333333323535 Peringkat Pengaruh -eografis Ke%ijaksanaan3333333333333323536 Kerangka Pengendalian yang ,erkelanjutan3333333333333333323537 Instrumen dan "ata 8ara Pengendalian333333333333333333333333323539 Institusi Pengendalian3333333333333333333333333333333333333333333333333333
7,9 PENGAWA"AN PENATAAN RUANG,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,7,: ARAHAN PERATURAN /0NA"I 1/0NING REGULATI0N2
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,23734 Indikasi Arahan Peraturan Zonasi untuk Struktur
Ruang33333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333 A3 Indikai Arahan Peraturan Zonasiuntuk item
perkotaan33333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333,3 Indikai Arahan Peraturan Zonasi untuk Sistem
(aringan "ransportasi333333333333333333333333333333333333333333333383 Indikai Arahan Peraturan Zonasi untuk Sistem
(aringan .nergi3333333333333333333333333333333333333333333333333333333'3 Indikai Arahan Peraturan Zonasi untuk Sistem
(aringan "elekomunikasi33333333333333333333333333333333333333333.3 Indikai Arahan Peraturan Zonasi untuk Sistem
(aringan Sum%erdaya Air333333333333333333333333333333333333333323735 Indikasi Arahan Peraturan Zonasi untuk Pola Ruang
3333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333 A3 Indikasi Arahan Peraturan Zonasi untuk
Kawasan Lindung3333333333333333333333333333333333333333333333333333,3 Indikasi Arahan Peraturan Zonasi untuk
Kawasan ,udidaya333333333333333333333333333333333333333333333333
7,; MEKANI"ME PERI3INAN,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,7,< MEKANI"ME PENGAWA"AN,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,7,= MEKANI"ME PELAP0RAN,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
23:34 Pemantauan33333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333323:35 ./aluasi33333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333323:36 Penerti%an33333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333
7,7 MEKANI"ME IN"ENTI$ DAN DI"IN"ENTI$,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,7,> INDIKA"I ARAHAN "ANK"I,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
7,-? HAK4 KEWA3I+AN DAN PERAN MA"5ARAKAT DALAMPENATAAN RUANG,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
Tabe* 7,- Komponen Utama Pengendalian Pemanfaatan Ruang3333333333333333333333333
Tabe* 7,8 Instrumen Pengendalian Pemanfaatan Ruang33333333333333333333333333333333333333
Tabe* 7,9 Indikasi Arahan Peraturan Zonasi untuk Kawasan Lindung333333333333333333
Gambar 7,- 'iagram Alir Arahan Proses Pengendalian Pemanfaatan Ruang3333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333333
19