AKIYAR NGINA EMAM NYEDAUN Igirit Andrew …delessons.org/tools/de_program_condensed/DE... ·...

LEVEL 1 LESSON 1

AKIYAR NGINA EMAM NYEDAUN

Igirit Andrew Wommack

Epei alotooma ngiemuto ka ebaibul erai ngolo a Yohanna 3:16. Etakini ebi eyeni ngini tunganan tar edit eemut logo, nai atami ayong atemar emam nyeyenio akepolou ejok ka nyisitiyao ejok. Ebala Yohanna 3:16 ebe, `` Anerai amina Akuj ngakwapin nooi, abu inak Lokokukeng ngolo donupei, kotere ngini tunganan enupi inges nyetwana, nai toriamu akiyar ngina emam nyedaun.``

Kolong, aponi kisitiyai eemut logo akitatamia ngitunga atemar abunit Yesu atwanare kotere aiun iwon anatwanare. Tar kiyokino, nguna akire ikes atemar abunit Yesu nakwap naga atwanare kotere ainun iwon akiyar ngina emam nyedaun. Aris kolong ngayok secisya eriwokin kidding iwon ka akiyar ngina emam nyedaun.

Iyokino atemar atwani Yesu kotere ngayok secisya, ka nabo dang iyokino atemar kenupi iwon Yesu, emam ngikitwaki, nai epol apolou alo Vanjeli nooi ka akilo nugu. Eemut ngolo a kire alo Vanjeli erai ebe abunit Yesu ainun iwon aakiyar ngina emam nyedaun. Acamit nai tokona akitocaun nugu.

Atabong ngina aringa inges nyibubukino, ani ilipi Yesu, abu tema, `Èrai naga akiyar ngina nyedaun, tosodi itoyenut ikes Akuj apei bon ngina a kire, ka Yesu Kristo ngolo kiyakiuni iyong`` ( Yohanna 17:3)

Ebala eemut logo eriamun akiyar ngina emam nyedaun anayenut Papa, Akuj ngina a kire, ka ayenut Yesu Kristo, ngolo eyakuni inges. Inges erai akiyar ngina emam nyedaun. Etamete ngitunga ngulu alalak ebe, erai akiyar ngina emam nyedaun akiayr emam atwanare. Nai, eyari angina tunganan jik. Emam nyiyokino akitam ebe ani etwani itunganan todaun jik. Ebongorete etau ka ekeyenganu neni ka Akuj. Ebosi akuwan analyal. Nguna a kire ikes nuta, ngini tunganan daadang ayarit anakwap anaga,eropari eke tau eyari jik. Tosodi, atemar erai akiyar ngina emam nyedaun akiyar ngina a jik, emam nyerai nguna akire ejok-eyari angina tunganan jik. Itocauni engaet logo ebe, emam nyeriamuni angina tunganan akiyar ngina emam nyedaun.

Etemarete ngice tunga, `Èrai akiyar ngina emam nyedaun akiboi anaKuj ka akilo akiboi alobuku a sitan.`` Nai erai akiyar ngina emam nyedaun ngina abala Yesu alokitabo a Yohanna 17:3- ebe ayenut Akuj ka Yesu Kristo. Epol ka akilo aosou. Akiroit naga `àyenut`` inges isitiyatai aloemuto ka Evanjeli kotere alimor epite ngolo erukitotor, ka iboyooto ka itunganan.

Emam nyerai apolou ka aiuno akiboi jik anaKuj, tar kiyokino. Erai apolou ka aiuno arukit ka akiboi ka Akuj elope. Eyakasi ngitunga ngulu alalak, ngulu elipa akigyeno ka akisyon ka Akuj, nai emam nyerukito ka Akuj kire.

Tosodi, ani pa kitocaun apolou ka aiuno ejok, erai akiwait eemut ka Akuj alotunga. Ani kelimor aiuno ikwa ibore ngini ikigangi iwon ananupit bon kotere akiyar ngina a rwanu anaKuj, emam ngingarakinitai iwon ngitunga ejok. Eyakasi ngice tunga tokona ngulu iboyete alobuku a sitan tar anakwap anaga. Elalak ngulu itasyonosi, ngulu kulyak, ngulu iwarito akiyar, ngulu engeritoi, ngulu iyalolongete, ka ngulu epiyo akiboi ikwa ekal. Emunikinito ngitunga ngulu alalak tokona akiyar angina kolongit bon nooi. Emunikinito nooi akikeunit ngakec kies anakipi. Tosodi ka akisilereun aiuno ikwa ibore ngini a rwanu bon, imuriakini ngitunga ngulu alalak eemut logo anerai emunikinete nooi akiyar angina kolongit bon.

Nguna a kire ikes nuta, emam pa abunit Yesu akilocokin ayok kiyar ngina a rwanu anaKuj kotere acoitor akisicano ka ngilam alobuku a sitan, nai abunit Yesu aiun iwon aneni a sitan ka akwap anaga. (Ngigal: 1:4). Abunit Yesu arikor iyong ka akisiboikin ka Akuj Papa tokona.

Abunit Yesu akinyakar iyong diyete, ka akiruk ka Akuj. Ikimina iyong Yesu. Ecamit Yesu ayenun iyong ejok. Ecamit Yesu ainakin iyong akiyar ngina ajokan ngina epol ka akilo ebari ngolo iwarit iyong daadang.

Abu Yesu alokitabo a Yohanna 10:10 tema: ``nyebuni ekokolan (torai sitan) ikongin,mati erai akoko ka akiar ka amunyar; abunit ayong kotere ikes eriamunete akiyar, nabo toriamut ngina alalan nooi.`` (Erai ngaluket nguna kang). Ecamit Akuj ainakin iyong akiyar ngina emam nyedaun. Ecamit Akuj ainakin iyong akiyar ngina alalan nooi, ka ayeni ayong atemar iitanit iyong akiyar naga--tokona.Atwani Yesu, mere akisyon ngasecisya bon, nai arikor iyong diyete inges. Ani pa kiyeni iyong Akuj elope, emaasi iyong toyenu inges kotere nugu bon. Ani kiunit iyong, emaasi iyong todepa akisyon angasecisya tar toriamunia akiyar ngina emam nyedaun aneni ka Akuj Papa.

Nguna a kire kotere Akiyar ngina emam Nyedaun

A. Apolou ka akirot ka Akuj-Evanjeli erai kotere akiyar ngina emam nyedaun. (Yohanna 3:16) B. Erai akiyar ngina emam nyedaun ayenut Akuj. (Yohanna 17:3) C. Ayenut Akuj inges akiboi ka inges. (1 Ngikorinto 6:16-17) D. Adolu tokona akiyar ngina emam nyedaun. (1 Yohanna 5:12) E. Ikicamit iyong Akuj tokona nooi. (Apukokino 3:20)

Ngakingiset Angikatupak

1. Toswom Yohanna 3:16. Kotere nyo eyakuna Akuj Yesu nakwap naga? ________________________________________________________________

2. Alotooma ebaibul isitiyao akirot ``ayenut`` kotere arukit ka akiboi ka itunganan ( Ageunet 4:1) Toswom Yohanna 17:3. Nyo erai akiyar ngina emam nyedaun, alotooma engaet logo? ________________________________________________________________

3. Toswom 1 Yohanna 5:11-12. Alotooma ngingaeta lugu, iwori egeunia akiyar ngina emam nyedaun? ________________________________________________________________

4. Toswom Yohanna 10:10. Ani kiyar abunit Yesu ainun iwon? ________________________________________________________________

5. Tolimo anatametait kon bon apolou ka akiyar angina alalan. ________________________________________________________________

6. Inupit iyong atemar abu Akuj kiyaku lokoku keng Yesu nakwap naga atwanare kotere ngasecisya, kotere iwon tonupere akiyar ngina emam nyedaun a? ________________________________________________________________

7. Ileerei aneni kon atemar emam nyerai akiyar ngina emam nyedaun aoyau ka akoni kiyar nai epite ka akiyar rwanu a? ________________________________________________________________

Ngaswometa ka abongokinio ngakisngiset

Yohanna 3:16-`` Anerai amina Akuj ngakwapin nooi, abu inak Lokokukeng ngolo donupei, kotere ngini tunganan enupi inges nyetwana, nai toriamu akiyar ngina emam nyedaun.``

Ageunet 4:1- ``ka ayeni Adam Eva ikwa naberu keng; topotiu ikoku Kaino, ka abu tema, ariamu ayong ekile aneni ka Akuj elope.``

Yohanna 17:3- `` Erai naga akiyar ngina nyedaun, tosodi itoyenut ikes Akuj apei bon ngina a kire, ka Yesu Kristo ngolo kiyakiuni iyong`` (ngaluketa nguna kang)

1 Yohanna 5:11-12-``[11] naga inges akitoyenunet ebe, aabu Akuj ikiinak iwon akiyar ngina a ngikaru, eyiai dang akiyar ngin tooma Lokokukeng.Inges ngini eyai lokoku, eyai akiyar; ngini emam Lokoku ka Akuj, emam akiyar.``

Yohanna 10:10-`` nyebuni ekokolan (torai sitan) ikongin,mati erai akoko ka akiar ka amunyar; abunit ayong kotere ikes eriamunete akiyar, nabo toriamut ngina alalan nooi.``

Akitocaun abongokinet

1. Toswom Yohanna 3:16. Kotere nyo eyakuna Akuj Yesu nakwap naga? Kotere aiun akwap, ainakin ngulu enupito Yesu daadang akiyar ngina emam nyedaun kotere alemar akisican ka asecit.

2. Alotooma ebaibul isitiyao akirot ``ayenut`` kotere arukit ka akiboi ka itunganan ( Ageunet 4:1) Toswom Yohanna 17:3. Nyo erai akiyar ngina emam nyedaun, alotooma engaet logo? Erai akaiyar ngina emam nyedaun ayenut Akuj ka Yesu Kristo (mere ka arukit nai ka akiboi)

3. Toswom 1 Yohanna 5:11-12. Alotooma ngingaeta lugu, iwori egeunia akiyar ngina emam nyedaun? Ani eriamunio iwon lokoku(Yesu Kristo) nakiyar yok.

4. Toswom Yohanna 10:10. Ani kiyar abunit Yesu ainun iwon? Akiyar ngina alalan nooi!

5. Tolimo anatametait kon bon apolou ka akiyar angina alalan. Erai akiyar ngina alalan nooi akilocokinet anguna abala Yesu abunit ekokolan akitiya

6. Inupit iyong atemar abu Akuj kiyaku lokoku keng Yesu nakwap naga atwanare kotere ngasecisya, kotere iwon tonupere akiyar ngina emam nyedaun a? Eeh

7. Ileerei aneni kon atemar emam nyerai akiyar ngina emam nyedaun aoyau ka akoni kiyar nai epite ka akiyar rwanu a? Eeh

Copyright©2004, Don W. Krow

Einakinio apedor neni angina ecamit akigurun kori akitolal etic logo kotere ngikanupak nai mati ecamunit itunganan ngini akorar emam agelanar

Discipleship Evangelism

P.O.Box 17007

Colorado Springs, Colorado 80935-7007 U.S.A

www.delessons.org

http://www.delessons.org/

LEVEL 1 LESSON 2

ALAKUNO KA ARERENGU

Igirit Don Krow

Esitiyat Yesu ngarwa nguna alalak ngakitadapet, ngiemuto ngulu etocaete ngakiyokinet ka anupit. Egeuni Evanjelli a Luka 18:9-14, `` ka tolimok Yesu akitodapet naga dang neni a ngice a ngulu ekinyomasi make ebe iyookino ikes, tojamuwarito nguluce.`` Adodit Yesu ngice tunga: Ngulu abasi ikikinyoma ikes nai tojamuwarito nguluce. Abu Yesu tolimok akitodapet naga neni angulu ekinyomito nguna etiyaete ikes. Enyarao iwon ikes ngulu ekinyomasi-bon, inges abala Yesu ngulu ekinyomasi bon anerai abasi, `àseg ayong ka akilo iyong!``

Alongaet a 10, ebala Yesu, `` apotu ngikiliok ngiarei toloto lotempul akilip, aria epei Eparisayot, ka ngoloce erai ekeriran occur.`` ngapakio nugu etamario iwon alosito ikes akilip, aria epei aparisayot. Arai eparisayot ekanupan nooi. Erai kire akepolou ``ngolo etyakara`` itunganan ngini eseg ananupit nooi, ace paki epedori atemar kiyoto aneni kang, ngikitongorian! Nyekoni ayong ngitunga nguluce! Aseg ayong ananupit ka akilo nguluce daadang! Ekile ngoloce alimunit Yesu aria ekeriran occur. Erai ngitunga lugu ngulu ijaete ngisilinga alotunga ka ayenio atemar erai ikes ngikasecak, anerai amodianakinete ngitunga. Ademete ngitunga ngikec boro ka esiling ngolo eyatakina, ka akibor ece napukan a Ngiromanin, ka ajamuwaritai ikes nooi alokiding nguluce.

Eropari eemut logo alongaet a 11, ``towuo eparisayot togeu akilip keng ikonaga alotau keng ebe, Akuj, alakara ayong nooi nenikon, anerai nyekoni ayong ngitunga nguluce, ngikademanarak, ngulu nyiyookino, ngikalomak, kori dang ikwa ekeriran occur logo.`` Acamit ayong iyong toripik nugu ejok. Neni angai elipi inges? Elipi kire neni ka ekekuwan tar kenyarit ekiro ka Akuj, kori tar isitiyai ngakiro nguna iyookino. Emam pa apupi Akuj akekilip, ingolikinio iwon ta kotere nyo.Totamunite atemar elipi inges atemar, `Èmam nyekoni ayong ngitunga ngukuce. Ngasecana ayong. Ngademanari ayong, ngalyokono, ngalomana, ka nyekoni ekeriran ocur ngolo dang ebunit akilip logo.`` Kingolik iyong, abu tomor ka tojamuwa nguluce tunga anerai atami inges atemar aseg ka akilo ikes.

Alongaet a 12, abu eparisayot tema, `Àronenenei ayong ngarwa ngaarei angolo sabit, epotonori atubet ngina kitomonet ngina a ngini bore ariamununui daadang.`` Abala inges, ``kingolik nguna etiyai ayong?`` Iyeni iyong apolou ka akiron a? Erai kire akiboi emam akimuj. Ebu inges tar kikoba ngisilinga lokelesya. Erai inges ipei alokiding ngitunga ngulu ebasi, `` ngikican ayong!`` Ayakar ayong akiyar ngina ajokan. Ainanakini tar ngikuliak! Ainanakini tar ekelesya!``

Tosodi opotu nai neni ka ekeriran occur alongaet a 13: `` nai towuo ekeriran occur aneni alwanan. Nyecamit akireor ngakonyen nadis, nai toram eketorob, tema, Akuj kisioni ayong ekasecan.`` Kingolik ekerwor: `` akiwo mono aneni alwanan.`` Emam tar nyelomara inges ejok jik tooma ekelesya. Erumito inges ngileec kotere akekiyar ka nguna etiyat inges tosodi towuo aneni alwanan, ka ngingoliya tar nadis, nai toram atorobu. Ani elimuni akitutuket ngina ngorot akiram ka atorobu, acilete tar ngilowi. Ekwaan ka atemar ``Kisyoni ayong nooi Akuj kotere nguna etiya!`` Erai akilipa akision nooi, alotooma etau ngolo ecilil, etau ngolo emam pa ajamuwari Akuj. Abu ekeriran occur logo, ekasecan, kigor neni ka Akuj ka kilip, `Àkuj kisioni ayong, aria ayong ekasecan.``

Alongaet a 14 ebala, `` akalimokini ayong iyes, abu etunganan ngol tolot kai keng itojokitai akilo ngoloce; anerai ngini tunganan itopoloor bon, itoditiunio, nai inges ngini itoditiun bon, itopoloorio.`` Abu ekeriran occur tobongo lore itojokitai, nai nooi alokkingaren Akuj, aloteten ka Akuj, anakision ka Akuj. Aponi kisionioi inges a? Kotere nyo abongoria inges lore itojokitai alokingaren Akuj ka akilo eparisayot? Anerai abu Eparisayot kitojoka bon, ebala, `àseg ayong ka akilo nguluce! Ngasecana ayong! Nyekoni ayong ngitunga nguluce.`` na abu ekeriran occur ngolo

ayeni atemar ayai inges kingaren Akuj, emam ibore ainakini Akuj. Ayeni atemar aria inges ekasecan. Ebala ebaibul ebe, emam pa abunit Yesu aiun ngulu asegak, nai ngikasecak, ka esecitai iwon daadang ka acamun aesikin ebuku ka Akuj. Abu ekeriran occur logo kitoditiun nooi alongaren Akuj kilipu akision.

Emorio iwon alakuno ka arerengu. Erai arerengu akirot ngina ebusan, ka akalimokini ayong iyong akepolou ngina ecamunitai, tar kelal akepolou. Anangajep a Greece angina egirere akitutuket ngina kitete, erai arerengu akica charis. Apolou ka arerengu ngina ecamuna inges ebala: Alacakina, akimwaimwakina ka Akuj lotunga ngulu ngyitemokino. Emam pa etemokino ekeriran occur logo tar akision aneni ka Akuj, nai abo toriamu. Eyai ace kirot anangajep a Greece, charisma ngina etubitoi ikwa charis ageun aneni a ma anangetakinet. Inges atemar akilereunet ka arerengu ka Akuj, ka abu ekeriran occur toriamu arerengu naga, alokingaren Akuj ikwa ainakinet.

Alokitabo a Ngiromanin 5:17 ebala, ``anerai ani kipukat atwanare alotooma ipei tunganan anguna ka akisec a ipei, akilo nooi ikes ngulu eriamunete alalau ka ajokis k angina ka akiyookino , ipukaete alotooma akiyar a ipei tunganan, inges Yesu Kristo.`` Ikinak iwon Akuj arerengu alokingaren inges ikwa ainakinet, alotooma eyok eemut, abu ekeriran occur toriamu ainakinet naga alotooma Yesu Kristo. Ebala ebaibul alokitabo a Yohanna 1:17 ebe, `` anerai etorunete ngikisila neni a Musa, nai ajokis ka akiyookino etorunete neni a Yesu Kristo.`` Einakinio arerengu ka ajokis naga neni a ipei tunganan bon—ngini ecamuni akitoditiun alokingaren Akuj, ngini igoro akision ka Akuj. Eriamunete ngitunga ngul akision ka Akuj.


1. Toswom Luka 18:9 Nyo erai akitodapet? ________________________________________________________________

2. Toswom Luka 18:9 Neni angai etenit Yesu akitodapet? ________________________________________________________________

3. Toswom Luka 18:9 (asalunet ka engaet). Ngitunga ngulu ipurosi bon ikes ejamuwarito nguluce. Aneni a Luka 18:9, nyo ajamuwaret ngin? A. Ecamito nguluce. B. Ejamuwarito jik nguluce. C. Eminasi nguluce. ________________________________________________________________

4. Toswom Luka 18:10. Alosito ngitunga ngiarei akilip; ai alosito ikes akilip? ________________________________________________________________

5. Toswom Luka 18:10. Atangai ngitunga ngul? ________________________________________________________________

6. Toswom Luka 18:11. Nyo akilip ka eparisayot? ________________________________________________________________

7. Toswom Luka 18:12. Nyo apolou ka akiron? ________________________________________________________________

8. Toswom Luka 18:12. Nyo apolou ka akitub ekoni bari? ________________________________________________________________

9. Toswom Luka 18:13. Ai aweya ekeriran ocur?........................kotere nyo? ________________________________________________________________

10. Toswom Luka 18:13. Kotere nyo arapia ekeriran occur ekereet ka akilo akiteor nadis? ________________________________________________________________

11. Toswom Luka 18:13. Nyo akilip ka ekeriran occur? ________________________________________________________________

12. Toswom Luka 18:14. Ngai alokiding ngikiliok ngulu yarei lugu aponi kitojokai alokingaren Akuj ebongori lore? ________________________________________________________________

13. Toswom Luka 18:14. Kotere nyo etojokere ekeriran occur mere eparisayot ebongori lore? ________________________________________________________________

14. Toswom Luka 18:14. Abu Akuj kisioni ekeriran ocur a? ________________________________________________________________

15. Toswom Ngiromanin 10:13. Ani kiriedik iyong tokona alokingaren Akuj alotooma ekoni tau ``Akuj kisioni ayong, ekasecan,`` ecamuni Akuj akisioni iyong ikwa ekeriran ocur a? ________________________________________________________________


Luka 18:9- `` ka tolimok Yesu akitodapet naga dang neni a ngice a ngulu ekinyomasi make ebe iyookino ikes, tojamuwarito nguluce.``

Luka 18:10-`` apotu ngikiliok ngiarei toloto lotempul akilip, aria epei Eparisayot, ka ngoloce erai ekeriran occur.``

Luka 18:11-`` towuo eparisayot togeu akilip keng ikonaga alotau keng ebe, Akuj, alakara ayong nooi nenikon, anerai nyekoni ayong ngitunga nguluce, ngikademanarak, ngulu nyiyookino, ngikalomak, kori dang ikwa ekeriran occur logo.``

Luka 18:12-`` Aronenenei ayong ngarwa ngaarei angolo sabit, epotonori atubet ngina kitomonet ngina a ngini bore ariamununui daadang.``

Luka 18:13-`` nai towuo ekeriran occur aneni alwanan. Nyecamit akireor ngakonyen nadis, nai toram eketorob, tema, Akuj kisioni ayong ekasecan.`` Kingolik ekerwor: ``

Luka 18:14-`` akalimokini ayong iyes, abu etunganan ngol tolot kai keng itojokitai akilo ngoloce; anerai ngini tunganan itopoloor bon, itoditiunio, nai inges ngini itoditiun bon, itopoloorio.``

Ngiromanin 10:13-`` anerai ani kipukat atwanare alotooma ipei tunganan anguna ka akisec a ipei, akilo nooi ikes ngulu eriamunete alalau ka ajokis k angina ka akiyookino , ipukaete alotooma akiyar a ipei tunganan, inges Yesu Kristo.``

1 Yohanna 1:8-9-``ani kikitema ebe emam iwon akisec, ikimodikini iwon make, emam akiyookino alotooma yok. Ani kikilimo iwon ngayok secisya, erai inges ngolo eyiunan idio ngolo iyookino, isioni inges ngayoko secisya, ka ikilotari iwon nguna nyiyookino daadang.``


1. Toswom Luka 18:9 Nyo erai akitodapet? Erai eemut ka ebaibul kotere akitocaunia nguna ka anupit ka kiun.

2. Toswom Luka 18:9 Neni angai etenit Yesu akitodapet? Neni angulu etojokasi bon atemar ikesg ikes ka akilo mguluce.

3. Toswom Luka 18:9 (asalunet ka engaet). Ngitunga ngulu ipurosi bon ikes ejamuwarito nguluce. Aneni a Luka 18:9, nyo ajamuwaret ngin? A. Ecamito nguluce. B. Ejamuwarito jik nguluce. C. Eminasi nguluce. B. Ejamuwarito jik nguluce

4. Toswom Luka 18:10. Alosito ngitunga ngiarei akilip; ai alosito ikes akilip? Lokelesya

5. Toswom Luka 18:10. Atangai ngitunga ngul? Epaarisayot ka ekeriran ka ocur.

6. Toswom Luka 18:11. Nyo akilip ka eparisayot? Akuj, eketolakarit ayong iyong anerai emam nyekoni ayong ngitunga nguluce (ngarai ayong ekasecan). Ngademanari ayong, ngamodiyana, ngalomana, kori tar ekeriran ocur logo.

7. Toswom Luka 18:12. Nyo apolou ka akiron? Akiboi emam akimuj.

8. Toswom Luka 18:12. Nyo apolou ka akitub ekoni bari? Akikobar ekoni bari ece.

9. Toswom Luka 18:13. Ai aweya ekeriran ocur?........................kotere nyo? Aneni alwanan. WHY? Anerai erumito inges ngileec Alomar lokelesya (tempul) anguna asecitor inges, tosodi kidong kinga.

10. Toswom Luka 18:13. Kotere nyo arapia ekeriran occur ekereet ka akilo akiteor nadis? Erumito inges ngileec. Itiyator iyong ngadi kiro nguna nyingolikinia ereet a itunngana a?

11. Toswom Luka 18:13. Nyo akilip ka ekeriran occur? Akuj kisioni ayong, aria ayong ekasecan.

12. Toswom Luka 18:14. Ngai alokiding ngikiliok ngulu yarei lugu aponi kitojokai alokingaren Akuj ebongori lore? Ekeriran ocur.

13. Toswom Luka 18:14. Kotere nyo etojokere ekeriran occur mere eparisayot ebongori lore? Anerai abu inges kitoditiun alokingaren Akuj. Eleleba akisupa lotau ka eparisayot nooi; emam pa eitanit inges akision.

14. Toswom Luka 18:14. Abu Akuj kisioni ekeriran ocur a? Eeh

15. Toswom Ngiromanin 10:13. Ani kiriedik iyong tokona alokingaren Akuj alotooma ekoni tau ``Akuj kisioni ayong, ekasecan,`` ecamuni Akuj akisioni iyong ikwa ekeriran ocur a? Eeh, Kire. Kekesion ayong ka akitoseg jik anasecisya. Kingolik Yohanna 1:8-9.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 3

AKIYOOKINO KA ARERENGU

Igirit Don Krow

Akolongit naga, elosio iwon aripikin ekiyan ka Akiyookino ka Arerengu. Ebala ekitaabo a Ngiromanin 3:21-23 ebe, ``nai tokona isilereunitoi akiyookino ka Akuj tomam ngikisila, idoudiunito ngikisila ka ngikaduarak, inges akiyookino ka Akuj anguna ka akiun tooma Yesu Kristo, neni kec daadang angulu iunito. Anerai emam atiakatiak; [akitiak]. Anerai aseceseceta daadang, ido angopiki asir ka Akuj. (ngaluketa nguna kang).

Toyeni atemar, ebala eemut logo ebe, `` nai tokona isilereunitoi akiyookino ka Akuj tomam ngikisila.`` Engisit kolong ayong ekile atemar, `` nyo emaasi iyong kitiya kotere tolot naKuj?`` Abu ekile ngol tobongok tema, emaasi ayong otup ngakiciket nguna 10, akerit akeberu, akiyar ngina ajokan, kaapei ka ngunace. Abu nai ayong engit inges atemar, iyeni kire iyong nguna emaasi kitiya kotere alosio naKuj ka akiboi alobuku ka Akuj a? Emaasi iyong toyakar akiyookino ngina eriyaniyara k angina ka Akuj. Abu na inges tema, ``Tobongok nabo!`` Emam itunganan epedori ayakaunor akiyookino ngina eriyan ka Akuj. Epei kile bon ayakar akiyookino ngina etya nen, aria Yesu Kristo!`` abu ayong olimok inges. ``tocamu nai inges dang ngakakiro!`` `Ìyookino ngakiro ngun! Emam iwon daadang ngin ewap ngakiciket daadang ejok, alotooma ka alokingaren ngitunga nguluce dang, nai iitanitai iwon akiyookino ngina eriyan k angina ka Akuj kotere ikicamuni iwon Akuj.``

Inges ebala engaet a 21-22. `` nai tokona isilereunitoi akiyookino ka Akuj tomam ngikisila…………. inges akiyookino ka Akuj anguna ka akiun tooma Yesu Kristo, neni kec daadang angulu iunito…`` Akiyookino ngina ikiinit iwon Akuj inges akiyookino ngina `ìtorunit neni a Yesu Kristo,`` ka erai apedor angulu enupito kori ngulu ecamito akinup.Eyakasi ngakiyokinet ngarei, akiyookino a itunganan ka akiyookino ka Akuj. Erai akiyokino a itunganan nguna itiyai itunganan alokingaren nguluce nai nyepedorete akitocamun iyong alokingaren Akuj. Iitanit iyong akiyookino ngina eriyaniyara ka Akuj, ka ecamit Akuj ainakin iyong akiyookino ngin-akiyookino ngina emamukatar ngikisila.

Anangajep a Greece, emam eemut ngolo idiri, inges atemar ebala eemut logo ecamit Akuj ainakin akiyookino ngina erai jik ngina keng ngina emamukatar ngikisila. Erai akiyookino ngina eyakar ngikisila ngina itiyaere, ilejilejere, k angina iwaritere acamuno alokingaren Akuj. Iwarito ngikanupak ngulu egelegelia ngapakio nugu ngipitesio ka nguna kitiya daadang kotere acamuno alokingaren Akuj. Erai apolou ka `Èvanjelli`` atemar `èemut ka Akuj ngolo ajokan,`` ka erai eemut ngoloecamit Akuj akikobar kaapei ka akiyookino ka acamunet alotooma ngulu enupito Yesu Kristo—ebe ake twanare alomusalaba kotere ngayok secisia, kotere angicakin iwon nakiyookinet angikisila. Erai naga akiyookinet ka Akuj ngina emam nyiwapit ngikisila, tar emam ibore itiyao iwon, iwaritai kori ilejilejere, nai elomuni ananupit a Yesu Kristo.

Toyeni nabo alongaet a 22 atemar erai akiyookino ka Akuj ngina itorunit nanupit Yesu Kristo neni yok daadang. Kotere nai nyo einakinitor Akuj akekiyookino neni angitunga a daadang? `` Anerai emam atiakatiak; [akitiak]. Anerai aseceseceta daadang, ido angopiki asir ka Akuj. (ngaluketa nguna kang). Isec iyong, asec ayong dang, ka ikingopik iwon daadang asir ka Akuj. Anguna ka ayok secit, emaasi iwon daadang ocamutu, akiruk ka akiwo alokingaren Akuj……ka angau Akuj nugu mere aloticisio angikisila nai ananupit Yesu Kristo. Emam nyebuni akiyookino ka Akuj alotic, anakikatanakin, akilejilej, kori akiwarit ariamun, nai ebuni ananupit, akiwo, ka ayarikinit neni a Yesu Kristo.

Ekokini Abraham (Papa Angisrael) eiun ai? Ebala ebaibul ebe anupit inges Akuj. Anupit nguna adwarakinio inges, ka aponi kikobakinai inges akiyookino. Emam pa eseraunio akiyookino ka Abraham bon alokingaren Akuj, aria ngina

yok daadang. Eswomunio iwon nugu alokitabo a Ngiromanin 3:21-22 atemar iseraunio akiyokino ka ekile ananupit keng neni a Yesu Kristo. Ebala ebaibul ebe, anguna angaokot anguna abukori Yesu ka atwanare alomusalaba, elosi akiyokino abunore (idiri) neni a itunganan angina enupi yesu Kristo.

Ebala ekitabo a Ngiromanin 5:17 ebe, `ànerai anikipukat atwanare alotooma ipei tunganan anguna ka akisec a ipei, akilo nooi ikes ngulu eriamunete alalau ka akiyookino, ipukaete alotooma akiyar anguna a ipei tunganan, inges Yesu Kristo.``


1. Toswom Tito 3:5. Erai akiyookino ngina iitanitai iwon ngina epedorio iwon akitiyaun a? ________________________________________________________________

2. Toswom 2 Ngikorinto 5:21. Ani kiyookino iitanitai iwon? ________________________________________________________________

3. Toswom Ngiromanin 3:22. Ikwai eriamunere iwon akiyookino naga? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngipilipi 3:9. Nyo erai akiyookino angikisila? ________________________________________________________________

5. Toswom Ngigalati 2:21. Ikwai isipiyorere iwon arerengu ka Akuj? ________________________________________________________________

6. Toswom Ngiromanin 5:17. Eriamun akiyookino ka Akuj ikwa nyo? ________________________________________________________________


Tito 3:5-- `àbu ikitoyar iwon, mere anguna angiticisio angulu ikitiyat ka akiyookino, nai anguna ka akekitim, anguna ka akilotario angina ka aurio angina ngaarei, ka akitorauno ngulu kitet alotooma ekuwuam ngolo akwangan.``

2 Ngikorinto 5:21--`` inges ngolo emam pa ayeni akisec aponi kitoraunai akisec anguna yok, kotere ikrauni iwon akiyookino ka Akuj alotoma keng.``

Ngiromanin 3:22--`` inges akiyookino ka Akuj, anguna ka akiun tooma Yesu Kristo, neni kec daadang angulu iunito. Anerai emam atiakatiak;``

Ngipilipi 3:9--`ìdio atoriam alotooma keng, nyeyai akiyookino ngina kang a elope, ngina erai aka ngikisila, nai ngina eyai toma akiun Kristo, akiyookino ngina erai aka Akuj anguna ka akiun.``

Ngigalati 2:21--``nyetotwaniyari ayong ajokis ka Akuj; anerai ani kebuni akiyookino alokisila, angun atwana Kristo ikongin.``

Ngiromanin 5:17--`` anerai anikipukat atwanare alotooma ipei tunganan anguna ka akisec a ipei, akilo nooi ikes ngulu eriamunete alalau ka akiyookino, ipukaete alotooma akiyar anguna a ipei tunganan, inges Yesu Kristo.``


1. Toswom Tito 3:5. Erai akiyookino ngina iitanitai iwon ngina epedorio iwon akitiyaun a? Mam

2. Toswom 2 Ngikorinto 5:21. Ani kiyookino iitanitai iwon? Akiyookino ka Akuj (ngina itoruni neni a Kristo)

3. Toswom Ngiromanin 3:22. Ikwai eriamunere iwon akiyookino naga? Ananupit Yesu Kristo.

4. Toswom Ngipilipi 3:9. Nyo erai akiyookino angikisila? Akiyookino kang—akiyookino angiticisio ngina apedori ayong akitiyaun.

5. Toswom Ngigalati 2:21. Ikwai isipiyorere iwon arerengu ka Akuj? Isipiyorio iwon arerengu ka Akuj erai kiwari iwon etic ngolo ikitoyari iwon ka akilo akinup etic a Yesu Kristo kotere aiuno ka aketwanare.

6. Toswom Ngiromanin 5:17. Eriamun akiyookino ka Akuj ikwa nyo? Ainakinet




P.O.Box 17007

Colorado Springs, Colorado 80935

www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 4

ERUKITENE KA AKUJ


Ipei ibore ngini apolon nooi alokiding erukitene ka ice tunganan erai ayenut ejok itunganan ngini ilosi iyong arukio, ka iyokino tar ka Akuj. Emaasi iyong toyen ejok epite ngolo eyakar Akuj kotere torukioto ejok ka inges. Adiakit ayenut Akuj inges ngapakio nguna alalak epeyoria ngitunga ngulu alalak akiruk ka Akuj.Ngakiro etiyauna alomana ka Eden nugu alokiding Adam ka Eva ngina abenyuneta ikes emuna sitan. Apotu ikes tocamut akitemo, akimen Akuj, ka akimasakin ngitunga daadang nasecit. Emam pa ayenete ikes arukit ka Akuj ejok tar apaki ngina etemere ikes.

Eyenete ngitunga ngulu alalak eemut alokitabo ka Ageunet 3:1-5: ``tokona aos emun a sitan nooi ka akilo ngityaang daadang ngulu etiyaunit Akuj. Abu inges tolimok aberu atemar, ebala Akuj, nginyam ngaraito daadang alomana? Abu nai aberu tobongok emun a sitan tema, enyamio isua ngaraito daadang nai mere arait ka ekitoi alokiding amana, ebala Akuj, nginyam kori tar ngitap, anerai itwakete. Tolimok emun a sitan aberu atemar, emam ngitwakete iyes; eyeni Akuj atemar anikinyam iyes arait ngin engaarosi ngakus konyen kikwanikinos ka Akuj[Akuj Papa], ayenut nguna ajokak ka asecit.``(ngaluketa nguna kang).

Erai naga aosis a sitan atemar ebe emam nyejok Akuj kire……ebe ewait Akuj ngice boro aneni ka Adam ka Eva….ebe emam pa acamit Akuj ayenut daadang…..ebe emam pa acamit ikes kikwanikin ka inges….ka ebe ngakiro ka akiwait arait ka aosou aria akimik ikes ayenut ajokis ka aronis kotere awania ikes. Abu sitan tomen ajokis ka erukitene ka Akuj anerai abu tolimo atemar nyikimina iyes Akuj. Ngakiro tokona itiyasi lotunga ngulu alalak nugu. Ebala tokona sitan ebe, ``ani kitupit iyong nguna ebala Akuj, ka ngitiya nguna tar ebala akekirot, emam nyiriamuni alakara ngina a kire. Epianiar akiyar…erauni ngina etwanit.`` Alottoma akiyalolong, etiyata ngitunga ngace kiro nugu ikwa akimat ngikito, etule, akitep, akinger apukan, amenit ngakec wat, kotere ebari, ka ngiboro ngulu alalak nguluce kotere akiwarit alakara. Nai apaki ngina erienguneta ngakec wat, toriamut atemar kemunayar akiyar kolong sek, ngikec kalya ka akec ngaleu dang.

Nguna a kire ikes nuta Ejok Akuj nooi, ka iitanit nguna ajokak kotere iwon dang. Nai isitiyai sitan ngakitemieto nguna pei ikote nguna ainit Adam ka Eva alomana ka Eden, kotere amodikinia iwon atemar erono ayok Kuj. Enupete ngitunga ngulu ngeyenete eemut ka ebaibul ejok anerai eyakasi ngapakio nguna esicanitere ngice tunga ikwa ekile ngolo enapio alokitabo a Ngimarai 15:32-36 anerai emam pa ewapit apaki ka akikany tosodi aponi tocakai inges angamoru tar totwan. Erai ngin akisicanet ngina aronon nooi, nai ayai akitodapet anakitu angina, tar pa keyente ngulu alalak eswomete eemut alobaibul. Keyeunitai ngikisila Anakitutuket angina Ngorot akitoroniyar ngayok secisia nooi. Ikwa igiritor Paulo neni a Ngiromanin 7:13. Arai apolou akisileerekin ngintunga apolou ka akec ronis anasecisia neni ka Akuj. Apotu ngitunga tosecia anerai esikwanete nguna itiyaete ikes ka nguna itiyaete nguluce tunga.

Ani kesecit itunganan, etemokino inges kimiliaik ekipie tar natwanare, emam pa ayenete ikes atemar arono asecit nooi, tosodi todipaut akekisican. Apotu ikes kimuriak nguna ka ajokis ka aronis. Abu Akuj tomunik nooi akinyakun itunganan natameta keng, kotere aripun akiyar ngina ajokan, kan tongerioto sitan ka ngakekitemieto tosodi toripuneta aronis ka asecit. Ani nai itiyakini ngakiro ngun, abu togeu akiten ngikisila ngulu atikakini elope.

Emam pa atikakini Akuj ngikisila ka akitutuket angina ngorot kotere atemaria ``ani pa kitiyata iyes ngakiro nugu, emam ngakacamuni kori ngakaminakini ayong iyes.`` Meere epite ngolo itiya Akuj ngol. Nai, atikakini Akuj ngikisila ngul kotere akingarakinia iwon aripun ajokis ka aronis kan arikoria iwon neni ka ekalakunan. Nguna emam pa

ayenete ngitunga ikes ebe, atamete atemar kori eitanit Akuj ngikajokak eringa nyeminakina ikes, nguna ainakis ngice ngatameta atemar mati ijok inges ikiminakinia Akuj. Etamete ngice atemar ebe mati itiyat nguna ajokak inges ikiminakinia Akuj, nai mere emut ngolo eyai lobaibul logo.

Erai etau ka Akuj ngolo iwarit akimorikin ka ngitunga mere ngolo etubonokini ngitunga…..mere akisican ngitunga kotere ngakec secisia….meere akien ikes kotere asecit. Etau ngolo eyakar Akuj ngol aloemut ka ebaibul ka dang eketau ngol tar tokona. Emaasi iyong toyenu etau ka Akuj kotere ngitunga tokona, atemar ``erai Akuj amin`` (1 Yohanna 4:8). Iwarit Akuj epite ngolo kilotaret ngakonisecisia kori ibore daadang ngini ikiuriarit iyong aneni keng tokona, mere anguna itiyai iyong nai anguna ka akoni nupit ka acamunit Yesu ikwa ekelotaran angasecisia. Ipedori iyong akimorikin ka Akuj akolongit naga tar kisecana anakiyar kon. Nguna iitanit Akuj bon erai anumpit kon neni a Yesu Kristo.


1. Toswom Ageunet 3:1. Anikingiset engisit Sitan Eva? ________________________________________________________________

2. Toswom Ageunet 2:17 ka Ageunet 3:3. Anu kiro abu Eva kiyatak neni anguna alimokinit Akuj Adam? ________________________________________________________________

3. Toswom Ageunet 3:6. Nginapei adaunia Sitan amodikin Eva, nyo abu Eva kitiya? ________________________________________________________________

4. Toswom Ageunet 3:9-10. Kedaut Adam ka Eva akisec, abu Akuj toropa iyanete ka ikes a? ________________________________________________________________

5. Toswom Ageunet 3:22-24. Kotere nyo eritaria Akuj Adam ka Eva alomana ka Eden? ________________________________________________________________

6. Ingolik iyong atemar aria ngin akision ka Akuj ka akilo akisican ikes a? ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiromanin 5:17. Ikwai eriamunere iwon ngainakinet ka Akuj alowae ka Arerengu ka erukitene ka Akuj? A. Agelun. B. Ainakino. C. Ariamun

8. Toswom Ngiromanin 6:23. Nyo jik eriamunio iwon erai keseci? ________________________________________________________________

9. Anarerengu, nyo ikini iwon nabo Akuj? ________________________________________________________________

10. Toswom Ngiromanin 10:3. Ani kikatakin iwon akimorikinka Akuj anguna yok bon, nyo ikipiyori iwon akitiya? ________________________________________________________________

11. Toswom 1 Yohanna 1:9 ka Ngiromanin 4:3. Nyo ebala Akuj etiyakini neni angikasecak a daadang angulu enupete eke eemut? ________________________________________________________________

12. Nyo ikilikmokini iyong eemut logo kotere eyakae ka Akuj?

Ngaswometa ka abongokinio ngakisngiset Ageunet 3:1-`` tokona aos emun a sitan nooi ka akilo ngityaang daadang ngulu etiyaunit Akuj. Abu inges tolimok aberu atemar, ebala Akuj, nginyam ngaraito daadang alomana?`` Ageunet 2:17-``nai alokitoi ka aosou anguna ajokak ka aronis, nginyam:akolongit ngina inyamia iyong arait ka ekitoi angol itwani.`` Ageunet 3:3-``nai kotere ekitoi ngolo alokiding amana, ebala Akuj nginyam, anerai anikinyam kori kitap, itwani.``

Ageunet 3:6-``nai ani ingolikini aberu arait ka ekitoi angol atemar ejok kotere akimuj, ka angar ngakonyen, kotere aosou, abu inak tar lokile keng, tonyam ngolo dang.`` Ageunet 3:9-10-``[9] ka abu Akuj tonyara Adam, ka tolimok inges atemar, ai iyai iyong? [10] ka tobongok inges, abu ayong eira ekoni toil alomana, ka abu okobul ayong anerai aleru ayong, tosodi oduk.`` Ageunet 3:22-24-``[22] ka abu Akuj tema, anguna ekokinia itunganan iwon, ayenu aronis ka ajokis, ka tokona, epedori ariamun arait alokitoi ka akiyar, toyaria jik:[23] tosodi abu Akuj kirita ikes alomana ka Eden, kotere akitare ngalup nguna ayeunere inges. [24]abu kirita ekile; kide amana ka Eden Cherubims, ka tosipok ekileng ngolo akwanan nooi diyete ekitoi ka akiyar.`` Ngiromanin 5:17-`ànerai ani kipukat atwanare alotooma ipei tunganan anguna ka akisec a ipei, akilo nooi ikes ngulu eriamunete alalau ngina ka ajokis k angina ka ainakinet angina a ikongin ka akiyookino, ipukaete alotooma akiyar anguna a epei tunganan, inges Yesu Kristo.`` Ngiromanin 6:23-`Ànerai akirop ka akisec inges atwanare, nai ainakinet ka Akuj inges akiyar ngina nyedaun alotooma Yesu Kristo eyoko kapolon.`` Ngiromanin 10:3-`ànguna ngeyeneta ikes akiyookino ka Akuj, idio kiwarito akitogogong nginakec a ngilopeyek, apotu ikes nyipukaunos make nakiyookino ka Akuj.`` 1 Yohanna 1:9-`àni kikilimo iwon ngayokosecisia, erai inges ngolo eyiunan idio ngolo iyookino, isioni inges ngayokosecisia, ka ikilotari iwon nguna nyiyookino daadang.`` Ngiromanin 4:3-`ànerai ebala akigiret ai? Eyiunit Iburahim Akuj, idio kimarakinai inges araun ngolo iyookino.``


1. Toswom Ageunet 3:1. Anikingiset engisit Sitan Eva? `àbu Akuj tema, nginyam ngikito daadang alomana.``

2. Toswom Ageunet 2:17 ka Ageunet 3:3. Anu kiro abu Eva kiyatak neni anguna alimokinit Akuj Adam? Ebe, nyemaasi ikes akitap ekitoi.

3. Toswom Ageunet 3:6. Nginapei adaunia Sitan amodikin Eva, nyo abu Eva kitiya? Abu ya tar tonyam arait. 4. Toswom Ageunet 3:9-10. Kedaut Adam ka Eva akisec, abu Akuj toropa iyanete ka ikes a? Eeh 5. Toswom Ageunet 3:22-24. Kotere nyo eritaria Akuj Adam ka Eva alomana ka Eden? Kotere ngenyam

ekitoi ka akiyar kan ngeyareta jik. 6. Ingolik iyong atemar aria ngin akision ka Akuj ka akilo akisican ikes a? Eeh 7. Toswom Ngiromanin 5:17. Ikwai eriamunere iwon ngainakinet ka Akuj alowae ka Arerengu ka erukitene

ka Akuj? C. Ariamun 8. Toswom Ngiromanin 6:23. Nyo jik eriamunio iwon erai keseci?

Atwanare 9. Anarerengu, nyo ikini iwon nabo Akuj?

Akiyar ngina emam nyedaun alotooma Yesu 10. Toswom Ngiromanin 10:3. Ani kikatakin iwon akimorikinka Akuj anguna yok bon, nyo ikipiyori iwon

akitiya? Akiruk ka Yesu ikwa ayok gogongu. 11. Toswom 1 Yohanna 1:9 ka Ngiromanin 4:3. Nyo ebala Akuj etiyakini neni angikasecak a daadang angulu

enupete eke eemut? Alemar ikes, akimuriakin ikes ka akision ikes.

12. Nyo ikilikmokini iyong eemut logo kotere eyakae ka Akuj? Ebe isionono Akuj ka ikimina dang.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 5

EYAKAE KA AKUJ


Kotere ayakaunor ekiboye ngolo ajokan ka Akuj, emaasi iwon oyenete eyakae ka eopne ka Akuj. Engoit Akuj anguna ka ayok secit a, kori erai inges Akuj ngina esyonon ngina ecamit ainakin iwon akimwaimwakinet ngina akilocokin ayok kiyar a? Ikiinito iwon ngiemuto ka ebaibul eyakae ka Akuj alowaetin angiarei, mere atemar elocokin Akuj, kori etiya ice bore ngini egelaana. Ayai apaki alotooma ebaibul ngina ``esicanitor Akuj ngitunga kotere ngakec secisia.``

Isikwanikinio iwon eemut logo ka akitopoloun ngidwe. Ani edisiak ngidwe nooi, emam nyepatana akiyan ka ikes, kotere alimokin ikes ajokis ka akiboi ejok kori tar ajongore aroroko ka ademanar ngikec kaitotoi ngiboro ngulu eboliare. Emaasi ikes tolimokinai ngipitesio ka akiyar angina ajokan, erai kesecito, kisicanai. Emaasi ngikisila totupai ejok erai tar pa keyenete ngidwe nguna ka Akuj, kori tar aronis, kori tolimokinai ikes atemar erai etic a sitan aroroko. Emam nyepedorete ikes acamun apolou angakiro angun, nai epedorete ikes aripun atemar, ani keseci ikisicanio.

Anaosou angina, nguna etiyai Akuj aloemuto ka akitutuket angina ngorot ngun. Eringa ngitunga ngiuna, amamukatar ikes anupit ngina ikoni ngina eyakare iwon anakitutuket angina kitete, tosodi abu Akuj toyeu ngikisila ka akiten ikes ejok alowae ka akisican ngitunga, ngace pakio tar natwanare, kotere akiuriar ngitunga anasecit. Anerai aris sitan ageu amunaar akiyar angitunga anasecit, amaasi ayeun epite ngolo iretakinere asecit ngin. Tar keesikinit epite logo ngatameta alotunga atemar emam pa ikimina Akuj anguna ka ayok secit, emam nyerai nguna ikitatami akirot ka Akuj iwon ngun. Ebala ekitabo a Ngiromanin 5:13 ebe, `` anerai ekingaren ngikisila ayai akisec nakwapin, nai emam nyimarakinio akisec erai emam ngikisila.`` ``mati eyai ekisil`` inges atemar nginapei acamunotor Musa ka Akuj ayeun ngikisila ka akitutuket angina kitete 10 ngulu egangito akiyar angitunga a Israel. Ageun apaki ngin, ayai asecit nakwap, nai aringa ngisicana. Akirot ebe ngisicana, inges isitiyao anege akiskwanikin ka alosit lodukan agelun ngiboro nai kigirakinai kotere iyong totac. Ani pa kigiritai ebei angiboro angul, inges atemar emam ngitaci iyong.

Ebala engaet logo, eringa ngakiciket 10 a Musa, emam pa esicanio ngitunga kotere asecit. Erai logo eemut ngolo ajokan. Toswom Ageunet 3 ka 4. Etamete ngice tunga ebe nginapei aseceta Adam ka Eva neni ka Akuj, anguna asegia Akuj nooi, ka araunia itunganan ikasecan, amam nabo idio bore eitanit Akuj alotunga anerai aris aseca.Etamete ngitunga ngulu alalak ebe abu Akuj kirita Adam ka Eva jik alomanikor anguna ka asecit, tosodi todaun nabo idio bore iitanit Akuj alokasecak. Etamete nabo ngice ebe, ani pa kiki iyong jik, emam nyikicamuni iyong Akuj. Egelaka ngun aloemut angolo abu Yesu yau alokitabo a Ngiromanin 5:8 ebe aris Akuj acaku ake min neni kon tar eringa iyong irai ekasecan, abu Yesu Kristo totwan kotere iyong, tosodi ebala akitutuket ngina kitete ebe abu Akuj kisiyotu akemin neni kon tar eringa iyong irai ekasecan, mere iseg iyong. Ece eemut ngolo ikitolakari iyong aloemut ka ebaibul inges ebala ebe ikimina iyong Akuj ikwa ngina iyakar iyong. Ikimina iyong Akuj nooi erai kicamu iyong akemin, emam ngiropari iyong iyari ikwa tokona. Ilocokin akoni kiyar, nai ilocokin iyong ikwa itunganan ka Akuj meer ariamunia amin ka Akuj.

Alokitabo ka Agenunet 4 ingolikini iyong atemar aringa Akuj iyanete ka ngitunga, aringa iyanete ka Adam ka Eva tar kedaut ikes akisec. Abu Akuj toropa iyanete ka Caino ka Abele, tar eyaunete akec muronot neni keng. Abu Akuj kiyana ka ikes jik alotoil ka elope. Nai anatameta kec, anaikinito ikes akiyan ka Akuj, tosodi emam pa abulit ikes. Ngina aaria Cain Abele, torau ekaaran ngolo esiaunan anakwap, abu Akuj tonyara inges ka etoil anaKuj. ``ai eyai lokatokon Abele?`` Abu Caino tomodik Akuj, ka akelaerer emam ngileec. Itiyaun ngakiro ngun erai kenaikinit sek

itunganan akiyan ka Akuj. Ebala eemut logo, abu Akuj toropa iyanete ka ngitunga tar ketamete ngice tunga atemar abu Akuj totiakas ka ngitunga anguna ka asecit.Emam pa emari Akuj asecit angitunga. Inges nai atemar acamunit Akuj asecit angitunga kori emam pa arono akisec apaki ngin? Mam, inges ayeunia Akuj ngikisila ngulu tupa.Abu Akuj toyeu ngikisila ngulu erikinete akiyar angitunga.Acamit Akuj akitodikin ngitunga atemar iitana ekalakunan nai emaasi itunganan tocamu aseconu kotere ariamun ainakinet ka akision. Nai anguna ka akiyalolong, etatam ngikelesiai ngice ngitunga atemar ayeuni Akuj ngikisila lugu kotere akisiun ngitunga akec secit ka ariamunia akision aneni ka Akuj. Mam! Arai apolou ka akitutuket angina ngorot akisingolikin ngitunga akec secit ka abongor neni ka Akuj atemar, ``Akuj, Ani kerai logo epite ka akonikibuses, apedori ayong dang akitiya. Kisioni ayong, kitimoi ayong.`` Arai eyakae ka Akuj nginapei kolong amin.


1. Toswom Ngiromanin 5:13. Nyo apolou ka ``akisican``? ________________________________________________________________

2. Toswom Ngiromanin 7:7. Nyo apolou angikisila? ________________________________________________________________

3. Toswom Ngigalati 3:24. Alongaet alogo, nyo apolou angikisila? ________________________________________________________________

4. Toswom Yohanna 8:1-11. Ikwai atubio Yesu ngakiro ka aberu angina alomit? ________________________________________________________________

5. Apotu ngakiro a Yesu kisileereut eyakae ka Akuj a? Kingolik Yohanna 3:34. ________________________________________________________________

6. Toswom 1 Yohanna 4:8. Alongaet alogo, ngaali eyakae ka Akuj ngolo akire? ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiromanin 5:6. Eyakunit Akuj akemin ngina arakare iwon nyo? ________________________________________________________________

8. Toswom Ngiromanin 5:8. Ikimina iwon Akuj ngina arakare nyo? ________________________________________________________________

9. Toswom Ngiromanin 5:10. Ikimina iwon Akuj ngina arakare iwon nyo? ________________________________________________________________

10. Ani kingit iyong Yesu Kristo akision iyong ka araun ekoni kalakunan, anupit ngakekiro ka akitac akoni secit, epedori Akuj akitodikin iyong akemina ka akision ka arerengu a? ________________________________________________________________

Ngaswometa ka abongokinio ngakisngiset Ngiromanin 5:13- `` anerai ekingaren ngikisila ayai akisec nakwapin, nai emam nyimarakinio akisec erai emam ngikisila.`` Ngiromanin 7:7-`àsosi, ikitemari iwon ai? Erai ngikisila akisec a?Mam jik! Nai pa ayenunit ayong akisec, mati nguna abalatar ngikisila ebe, nyingobelenenei.`` Ngigalati: 3:24-`ànguna, araut ngikisila eyok ketataman ayaun iwon neni a Kristo, kotere ikitojokio iwon anguna ka akiyiun.`` Yohanna 8:1-11-``[1]Nai tolot Yesu lomoru a Seitun, [2]kisioku inges nabo lotempul, potu ngitunga daadang neni keng, kiboikin inges kitatam ikes. [3] Yaut ngikegirak ka ngiparosayon aberu ngina kikamunio elomi, ani kiwuaakis inges kidding, [4] temasi neni keng ebe, eketataman , ikamunitai aberu n aka elomi. [5] Aso, ikicikakinit isua Musa alokisila akicak a ngamoru ngina ikoni naga, ibala iyong ai? [6] Erworosi ikes akirot na anguna ka akikatakin inges, kotere isburaete inges. Tokukum Yesu kigir a ekimoyon akwap. [7] Ngolopite engitingitiata ikes inges, kikeun Yesu tema neni kec ebe, inges ngini emam akisec alotomakus, kisiau mono akimas inges a ngamoru. [8] Tokukum nabo kigir akwap. [9] Kiirasi ikes totubokinos makete, tolomasi a ngipeipei, anyoun alokasikou akitodol ngulu ewasiak; kidong Yesu bon, ka aberu ewuoi alokiding. [10] kikeun Yesu nyeanyua itunganan, mati abeu bon, tema nenikeng ebe, Toto, ai eya ngikonikesiburak? Emam itunganan ikitubok iyong a? [11] Tema aberu ebe, emam, ekapolon, Tema Yesu neni keng ebe, ayong dang nyakatubokini iyong, tolot nysec nabo.`` Yohanna 3:34-`ànerai ngolo kiyakiuni Akuj irworo ngakiro ka Akuj; anerai Akuj nyeinakini ekuwuam ka akitemis.`` 1 Yohanna 4:8-``ngini nyemina nyeyeni Akuj, anerai Akuj erai amina.`` Ngiromanin 5:6-`ànerai ani eringa iwon ikipalag, anapaki angina adolit, abu Kristo totwanik ngulu nyiyookino.`` Ngiromanini 5:8-``nai itoodiunit Akuj akemina neniyok, anerai ani eringa iwon ikirai ngikasecak, abu Kristo itotwanik iwon.`` Ngiromanini 5:10-`àni kikimorikin iwon neni ka Akuj anguna ka atwanare a Lokoku keng, oringa ikirai ngimoi, akilo nooi, ikwapei ikimorikinor, ikiteyiario iwon anguna ka akekiyiar.``


1. Toswom Ngiromanin 5:13. Nyo apolou ka `àkisican``? Akitotac itunganan.

2. Toswom Ngiromanin 7:7. Nyo apolou angikisila? Akitoyenun ngitunga nguna ka asecit.

3. Toswom Ngigalati 3:24. Alongaet alogo, nyo apolou angikisila? Akitoyenikin ngitunga ajokis ka ekalakunan, Yesu Kristo.

4. Toswom Yohanna 8:1-11. Ikwai atubio Yesu ngakiro ka aberu angina alomit? Anakision ka narerengu.

5. Apotu ngakiro a Yesu kisileereut eyakae ka Akuj a? Kingolik Yohanna 3:34. Eeh.

6. Toswom 1 Yohanna 4:8. Alongaet alogo, ngaali eyakae ka Akuj ngolo akire? Amina.

7. Toswom Ngiromanin 5:6. Eyakunit Akuj akemin ngina arakare iwon nyo? Emam agogongu; ikwa apalago ka amamukau anupit.

8. Toswom Ngiromanin 5:8. Ikimina iwon Akuj ngina arakare nyo? Ngikasecak.

9. Toswom Ngiromanin 5:10. Ikimina iwon Akuj ngina arakare iwon nyo? Ngimoi.

10. Ani kingit iyong Yesu Kristo akision iyong ka araun ekoni kalakunan, anupit ngakekiro ka akitac akoni secit, epedori Akuj akitodikin iyong akemina ka akision ka arerengu a? Eeh.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 6

AKIKI

Igirit Don Krow

Emam nyeyente ngice tunga apolou ka akiki. Emam nyerai akiki akitiya nguna akire bon nai akilocokin akoni kiyar. Elosio iwon akirwor akitodapet alokoku ka ekabaran angolo abu kijaa apakeng ebari ka alosio lokitela ece, kori lokoku ngolo acakara. Abu Yesu tolimo eemut logo kotere akitodapakin epite ngolo ekiya itunganan ejok. Alokitabo a Luka 15:11-12 abu Yesu tema, ``ka abu inges tema, ayakar epei tunganan ngidwe ngiarei. Tema ngolo cici kec neni a papa keng ebe, papa inakinai ayong atiaket ngina ka akoni baru ngina akabeikina ayong. Tokorak inges ikes abaru keng.``

Acamit ngolo cici abaru ka apakeng eringa papa eyari, ibore ngini emam nyepatana kiirar, nai abu apakeng tocamu ka ainakin ngike dwe ebebari akirum. Alongaet a 13, ebala, `èkau a ngidi rua, tocunak ngolo cici daadang iwapei, idio towuot nakwap ngina alwanan; tosodi kielel akebaru a nen a epite angolo aronon.`` Abu ngolo cici towuotokinia atiaket ka ekebari neni alwanan, ka kicanican aina ikwa acamitor elope. Ebala ece eemut ebe, `àboliatar ka ngikonei ka akitac ngamalae.``

Alongaeta a 14-15 ebala, `` ani kedau akieleaar daadang, tolomu eron ngolo apolon anakwap angina, togeu inges akicanakin. Tolot tonaik neni a epei tunganan a ngolo ka akwap a ngin; kiyakia inges nariet akiyok ngipegei.`` abu inges toriamu etic ka elejilej akitan ngipegei ka ekabaran angol. Ebala nabo engaet a 16 ebe; ``Kiburak inges akimuonore ka ngakaabuk anguna anyamete ngipegei, tomam itunganan einakini inges adio kimuj.`` Tar enyamit inges akoro nooi, eapikini akiriyar, abu inges elope tema `ìnakinai ca kona akimuj angipegei pei-idio bore daadang.`` Nai emam idio tunganan abu inak inges idio bore. Aberakin inges akielar ekebari. Ebala engaet a 17 ebe, ``nai ngolopite abongio eketau,tema ebe, ngiai ngiketiyak a papakang ngulu eyiai akimuj ngina itemokino idio kideuna, ka otwanite ayong ka akoro a ne! Ebala ece eemut, `àni ebongunete ngaketameta.`` Inges atemar, ayakatar ngiketiyak ka apakeng akimuj ngina iyatakina, ka acamit inges atwanare kotere akoro.

Abu inges totamun, toki. Erai akiki akilocokin ngatameta, akilocokin etau kotere akibelekin akoni kiyar. Alongaet a 18-19, ebala ebe, `ànyouni ayong olot neni a papakang, atemari neni keng ebe, Papa, asecit ayong aneni eyai adis ka kingarenkon, nyeketemokino ayong nabo anyarao lokoku kon. Kitoraunai ayong ikwa epei alotooma ngikoni ketiyak.`` `` Kitoraunai ayong epito, Papa. Akasecak ayong iyong nooi, abu ayong oboliar ekoni bari, ka asecak tar Akuj. Kitoraunai epei alotooma ngikoniketiyak.`` Abu nai inges tonyou alosit abongor neni a Papa keng. Epol akiki tar ka akilo akilocokin eyakae angakonitameta, akibelekinet angatameta, kori tar etau; erai acamun akitiya nguna inupit iyong, akibelekin akoni kiyar neni ajokan. Abobongior iwon daadang aneni ka Akuj tokona, papa yok, ka aneni ka adis, eyok re. Ebala ebaibul alokitabo ka Isaiah ebe, `ìkwaan daadang ka ngamesekin nguna aoliyosi; engoliyar iwon daadang lowaetin yok bon.`` nai abu Akuj anakision keng toritak ngayok secisia daadang neni a Yesu.

Eropari eemut logo alongaeta a 20-24. ``tonyou inges, tolot neni a Papa keng.`` Apei kolongit alimonokini ayong eemut logo neni ka ekile angolo pa eiraritor eemut logo, ka abu inges tema, ngina adolio lokoku logo neni a Papa keng, abu Papa keng tema, `òkoku, kingolik nguna ibu iyong kitiya, icanican iyong ekabari ngolo ediasit ayong daadang anakiyar. Torau nai ekaketiyan.`` Epedorete ca tokona ata papa ngulu alalak akingo ka atemar nen, nai kingolik nguna abu Papa logo tema.`` Nai ani eringa inges elwana, toanyuwa Papa keng inges, kisioni, tonged, toruakin lomosiring, tonu. Tema lokoku neni keng ebe, Papa, asecit ayong neni eyai adis ka kingarenikon, nyeketmokino ayong nabo anyarao lokokukon. Nai tema Papa keng neni a ngiketiyak ebe, yautu atipei elou ngolo ajokan nooi, kitonapa inges, kirepakis ekaboboot lokimoyon keng ka ngamuk nakejen keng. Nabo dang yautu itaok

ngini atuman, toara onyama iwon olakaros. Anerai lokoku kang logo atwanit, ayiaru nabo, angopiyarit, nai atakanu. Togeut ikes alakar.``

Alimokinit ayong eemut logo neni ka ekile angolo abu tema, ``engolik ayong nguna ebala Yesu, ebe ani kengoliya ayong neni a Papa anaKuj otema kisioni ayong, asec neni kon, ka nyetemokino tar araun lokoku kon, ecamuni atipei.`` Epedori papa yok ngolo anaKuj akision iyong, ka ngikitorauni tar eketiyan, epito. Ikitorauni nabo iyong lokoku keng ejok. Ikidarit iwon Akuj. Ibobong kona iyong a? Kotere nyo nyingoliyaria iyong neni ka Akuj tokona, neni a Papa, Nakuj, lore kon tokona?


1. Nyo erai akiki. ________________________________________________________________ 2. Toswom Luka 13:1-5. Nyo emaasi akitiya kotere ngitwaniya?

________________________________________________________________ 3. Toswom 2 Petero 3:9. Nyo iitanit Akuj kotere ngitunga daadang?

________________________________________________________________ 4. Toswom Luka 16:19-31. Alokitabo a Luka 16:28, kotere nyo eitanitor ekabaran itunganan ayarun kotere

akisirwor ngikekaitotoi? ________________________________________________________________

5. Toswom Luka 16:30. Nyo emaasi ngikaitotoi ngul kitiyata kotere acoitor akim a sitan? ________________________________________________________________

6. Toswom Ngiticisio angikiakia 26:18. Tar pa kitenit ejok angaet logo eemut ka akiki. Nyo itiyakin neni angulu engerete akiki? ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiticisio angikiakia 26:20. Anangetakinet engaet logo, eyakasi ngiboro ngiuni ngulu icikitai Ngitunga a Damasko atemar kitiyata. Nyo ngiboro lugu? ________________________________________________________________

8. Toswom Mateo 7:21-23. Nyo abala Yesu etiyaete ngitunga lugu ka akilo akitub eemut ka Akuj? ________________________________________________________________

9. Nyo itodiunit eemut logo kotere apolou ka akiki alongakingaren Akuj? ________________________________________________________________

10. Toswom Isaiah 55:7. Nyo emaasi ngikasecak kitiyata? ________________________________________________________________

11. Alu boro yarei emaasi ngulu nyesegak kitiyata? ________________________________________________________________

12. Nyo itiyakini Akuj neni aitunganan angina itiyai ngiboro ngulu emarun alokidiama? ________________________________________________________________

13. Toswom Luka 15:7. Nyo itiyakin anaKuj neni a ipei tunganan angina ecamuni akiki? ________________________________________________________________

14. Toswom ngiticisio angikiakia 3:19. Ani kiki iyong kibelekin, nyo itiyakin nasecisia kon? ________________________________________________________________


Luka 13:1-5. ``[1] apaki ngini, ayia ngice ngulu alimokinete Yesu nguna a Ngigalilayan, ngulu abu Pilato toar eringa emurosi. [2]Tobongok Yesu tema neni kec ebe, Itamete iyes atemar aria ngigalilayan lu ngikasecak akilo ngigalilayan daadang, anguna ariamuniata ngican ikwa naga? [3] Akalimokini ayong iyes ebe, mam; nai ani pakibelekis iyes ngitai, imunyarosi iyes daadang ikwa nginapei ngin. [4] Kori ngulu tomon ka ngikanikauni, ngulu atiyakin akai a Siloam kidiamakec, idiot oar, itamete iyes atemar aria ikes ngikasecak akilo ngitunga daadang ngulu eboyete alo Yerusalem a? [5] Akalimokini ayong iyes ebe, Mam; nai ani pakibelekis iyes ngitai, imunyarosi iyes daadang ikwa ngina pei.``

2 Petero 3:9- `` Nyiyapi Ekapolon anakikonget keng, ikwapei etamitotor ngice akiyap, ani ikidangit inges iyes, tomam nyecamit idio tunganan awolior, nai todolo daadang nakibelekin etau.``

Luka 16:19-``[19] Ayai kolong ekabaran epei, anapit inges ngilowui ngulu pusiyek-arengak ngulu delet ajokak, kimuji akimuj ngina ajokan jwijwi. [20] Toperi alokek keng ekeliparan epei, ekekiro Lasaro, kilelebas ngajomei, [21] tocamite akisimujio kan ngarare anguna acakunun alomesa a ekabaran, nabo tari ngingokwo dang poneneete akime ngajomei keng. [22] Tosodi totwana ekelipanaran, todakasi ngipian ka Akuj inges ayakaun ka Abraham. Totwana ekabaran dang, tonukai. [23] Kikea inges ngakekonyen alotooma Lokatwak aneni ariebar, toanyuwa Abraham elwana ka Lasaro anatorobu keng. [24] Kikalou inges tema ebe, Abraham Papa, kitimoi, kiyaku Lasaro kilumok ekekimoin nakipi kitililimok angajep kang, anerai ayai ayong nariebo ka narira na. [25] Nai tema Abraham ebe, lokoku, totamu atemar anapaki angina ka akonikiyar iriamunit iyong ngiboro kon ngulu ajokak, ka Lasaro dang ngiboro ngulu aronok, nai tokona elakara inges a nege, ka iyiai iyong nariebo.[26] Nabo akilo nu, kidding isua ka iyong iriwuokinitai akope ngina apolon nooi, idio ikes ngulu etubun anege nenikus nyepedorete, ka emam ngini etubun aina nenikosi. [27] Tosodi tema inges ebe, ekemaimai ayong iyong, Papa, kiyakiya inges kai a Papakang, [28] Anerai eyiakasi ayong ngikaitotoi ngikan, kioyenik inges ikes, kotere nyepotu ikes dang nakibois n angina ka ariebo. [29] Nai tema Abraham ebe, eyiakasi ikes Musa ka ngikadwarak, kimiekisi kiirasi ikes. [30] Tosodi tema inges ebe, mam Abraham papa, nai ani kelot ipei nenikec alokatwak, ibelekinete ikes ngitai. [31] Tema Abraham nenikec ebe, Ani erai pa kiirasi ikes Musa ka ngikadwarak, nyepedorete acamun ata keyiaru itunganan alokatwak.``

Luka 16:30-`` Tosodi tema inges ebe, mam Abraham papa, nai ani kelot ipei nenikec alokatwak, ibelekinete ikes ngitai.``

Ngiticisio angikiakia 26:18-``angaak ngakec konyen, akisibelekin ikes anakirionut toanyut akica, anyoun anapedor a Sitan kibelekinos neni ka Akuj, kotere eriamunete akisionio ngasecisia ka akirum alokiding kkec a ngulu itokuanitai anguna ka akiyiun toma kang.``

Ngiticisio angikiakia 26:20-``nai abu olimok neni kec angulu alo Damasko mono, ka alo Yerusalem, ka nakwap a Yudaya daadang, idio neni a Ngibukui dang, ebe ejoikinit ikes akibelekin ngitai ka kibelekinos neni ka Akuj, kitiyiata ngiticisio ngulu itemokino akibelekinio ngikec tai.``

Mateo 7:21-23-``[21] ngini tunganan daadang ebala neni kang ebe ekapolon ekapolon, mere inges elomari toma apukan ngina anadis, nai inges ngini itiyiai acamit a Papa kang angolo eyiai nadis. [22] Etemarete ngikalalak neni kang akuwar ngin, ekapolon, ekapolon, paikiduarit isua alokirokon, ka alokirokon pa ikiritarit ngikerep, ka alokiro kon pa ikitiyiat ngiticisio ngulu alalak ngulu ka apedor a? [23] Tosodi alimokini ayong ikes ebe, ngakayeni ayong iyes, tonyoutu aneni kang, iyes ngulu itiyaete aronis.``

Isaiah 55:7-`Èmaasi ngikaronok, toesikis ekeerot, ka ekile ngolo nyeseg toesik ngaketameta: ka tobomgo neni ka Akuj ekapolon, kotere akision; ka neni ka ayoko Kuj anerai ikisioni.``

Luka 15:7-`àkalimokini ayong iyes ebe, ikwanginapei ikongin, eyiakaun alakara tooma nadis anguna a ekasecan epei angolo ibelekini etau, akilo anguna angitunga angatomonikaomwon ka ngikanikomwon, angulu nyiitanito akibelekin ngitai.``

Ngiticisio angikiakia 3:19-`àsosi, kibelekisi ngitai, tobongut nabo, kotere ikisario ngakusi secisia, kotere epote aneni a Ekapolon ngapakio nguna ka akiengun.``


1. Nyo erai akiki. A. Erai acamun akibelekin B. Akilocokin ngatameta C. Akibelekin etau kotere akingoliyar neni ka Akuj, aloticisio angulu ngorok neni angulu ka Akuj. D. Akilocokin erot, mere ajokis bon. E. Acamun eemut ngolo ibelekini jik akoni kiyar. F. Aesikin ngiticisio ngulu ngorok neni angulu ka Akuj. G. Akibelekin nitunganan ka Akuj alotooma Yesu Kristo.

2. Toswom Luka 13:1-5. Nyo emaasi akitiya kotere ngitwaniya? Akiki.

3. Toswom 2 Petero 3:9. Nyo iitanit Akuj kotere ngitunga daadang? Ebe tokiwa daadang.

4. Toswom Luka 16:19-31. Alokitabo a Luka 16:28, kotere nyo eitanitor ekabaran itunganan ayarun kotere akisirwor ngikekaitotoi? Ebe tocoikis abunore nakibois ngina ka ariebo.

5. Toswom Luka 16:30. Nyo emaasi ngikaitotoi ngul kitiyata kotere acoitor akim a sitan? Ebe Tokiwa ikes. 6. Toswom Ngiticisio angikiakia 26:18. Tar pa kitenit ejok angaet logo eemut ka akiki. Nyo itiyakin neni

angulu engerete akiki? A. Engaarosi ngakonyen B. Aesikin akirwonut abunore nakica C. Aesikin etic a sitan abunore neni ka Akuj D. Ariamun akision kotere ngasecisia E. Ariamun akirum ebuku ka Akuj

7. Toswom Ngiticisio angikiakia 26:20. Anangetakinet engaet logo, eyakasi ngiboro ngiuni ngulu icikitai Ngitunga a Damasko atemar kitiyata. Nyo ngiboro lugu? A. Akiki B. Akibelekin neni ka Akuj C. Akisileereun akec kiki angiticisio

8. Toswom Mateo 7:21-23. Nyo abala Yesu etiyaete ngitunga lugu ka akilo akitub eemut ka Akuj? Asecit kori amenit ngikisila.

9. Nyo itodiunit eemut logo kotere apolou ka akiki alongakingaren Akuj? Ebuni alakuno alotau, mere anakirworo.

10. Toswom Isaiah 55:7. Nyo emaasi ngikasecak kitiyata? Aesikin ngikec ticisio.

11. Alu boro yarei emaasi ngulu nyesegak kitiyata? Aesikin ngakec tameta kotere abongor neni ka Akuj.

12. Nyo itiyakini Akuj neni aitunganan angina itiyai ngiboro ngulu emarun alokidiama? Eriamunete akision ka akitimo aneni ka Akuj

13. Toswom Luka 15:7. Nyo itiyakin anaKuj neni a ipei tunganan angina ecamuni akiki? Eyakaun alakara nooi naKuj.

14. Toswom ngiticisio angikiakia 3:19. Ani kiki iyong kibelekin, nyo itiyakin nasecisia kon? Ikisario ngakec secisia.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 7

AINAKINA

Igirit Don Krow

Luka 14:25-26-Toloto kaapei ka Yesu ngasepicio nguna alalak, tobobong inges tema nenikec ebe, Ani kebu itunganan idio nenikang, ido nyengerit papakeng, ka totokeng, ka aberukeng, ka ngidwekeng, ka atalokaatokeng, ka atanakaatokeng, ee, ka akekiyar dang a elope, nyepedori araun ekakatupan.

`` Toloto kaapei ka Yesu ngasepicio nguna alalak, tobobong inges tema nenikec ebe……``(Luka 14:25). Apaki naga alotic a Yesu, atupito inges ngasepicio angitunga nguna alalak. Emam nyeyaunit ekitabo angamusungui nugu ejok, nai alokitabo aNgagreek, elomunit eemut logo ejok. Inges atemar ageun apaki naga, apotu ngasepicio angitunga idio etupito Yesu angina kolongit. Erauni kona anguna etiya Yesu ngatwokisio kori anguna etania ikes Yesu, emam nyeyenio iwon nugu ejok, nai atupito inges ngasepicio.Inges abunio Yesu togeunia akirworo ngakiro nguna apotu kielasi ngice tunga.

`` Ani kebu itunganan idio nenikang…..[inges atemar kecamit idio tunganan atupakin, arukit kori alosit ka ayong, nguna emaasi kitiya nugu], ido nyengerit papakeng, ka totokeng, ka aberukeng, ka ngidwekeng, ka atalokaatokeng, ka atanakaatokeng, ee, ka akekiyar dang a elope, nyepedori araun ekakatupan.`` (Luka 14:26 erai ngaluketa nguna kang). Ngina engolikinia ayong eemut logo, abu ayong otema, Ekapolon, nyipedori iyong atemar nege. Nyo apolou ka akirot anaga ``tonger`` ? Erai kona atemar amina iwadio kori ikongina pei. Nai ngina ageunia ayong akiswom ejok, abu ayong oripu atemar erai cha `àkinger``.

Abu Yesu kisitiya akirot ngina apolon nooi alimoria nguna atami inges. Abu Yesu tema, Ani kebu itunganan idio nenikang, ido nyengerit papakeng, ka totokeng, ka aberukeng, ka ngidwekeng, ka atalokaatokeng, ka atanakaatokeng, ee, ka akekiyar dang a elope, nyepedori araun ekakatupan. Acamit ayong akingit iyong akingiset adio: Ngaani ayena ngina eapi nooi ngina ipedori iyong ayakaunor anakwap anaga? Erauni cha atokon ka apakon kori ekonirukitos ka ngidwe. Nyo nai itiyaun erai kikinger iyong naberu kon jik, kori ketwaka atokon ka apakon? Ngai bo irukioto iyong? Erauni ngikonikaitotoi. Abu Yesu tema, mati kinger iyong ikes, kotere torau ekekatupan. Nyo abala Inges?

Irworo Yesu ngakiro angiyok yeneta. Iitanit Yesu ainakina aneni kon, ainakina ngina ileerei ejok. Ecamit Yesu araun ngolo esyaunan anakiyar kon. Elosi Yesu akisikwanikin akoni yena ka inges ka ngina angikoni yeneta anakwap anaga. `àkinger`` erai akirot ngina isikwanere, ka ebala Yesu, `àka yen aka iyong epol nooi ka akilo ayena daadang anakwap anaga.`` Eyai idio tunganan ngini imina iyong ka akilo naberu kon, ngikoni dwe, atokon, papakon, kori ngikonikaitotoi. Iyeni iyong atemar ngai ngini a? Emam nyerai Akuj….erai iyong. Imina iyong akoni kuwan ka akilo ngikoniyeneta dang.

Kotere nyo bo etyakatyakatar ngitunga alokitaanu? Nyo etyakatar ngikalia? Anerai eminasi ngakec wat ka akilo tar ngikec rukitos. ``mam ngitiyai iyong nugu anerai acamit ayong iyong kitiya, nai acamit ayong akiritar iyong.``

Ebala Yesu eyai apei Yen angina ecamit inges iyong toyakaunor—erai amina akoni kuwan. Erai naga araun ekatupan ngolo a kire. Emam nyirworo Yesu nguna ka ekatupan angolo emam apipilu. Ecamit inges iwon otupa inges. Ecamit araun ekesyaunan anakiyar yok.


1. Toswom Luka 9:57-62. Nyo ikitatami iwon eemut logo kotere ainakina anakiwapit Yesu Kristo? ________________________________________________________________

2. Toswom Luka 8:13-14. Kotere nyo easenakineta ngice tunga, kori engerioto anupit Kristo? ________________________________________________________________

3. Toswom Ezekiel 16:8. Abu Akuj kisitiya akitodapet ka ekitaanu akisikwanikinia arukit ka inges. Ngini angai erauni itunganan anarukit anaga? ________________________________________________________________

4. Toswom 1 Ngikorinto 6:19. Ngini angai iyong? ________________________________________________________________

5. Toswom 1 Ngikorinto 6:20. Ngina angai akuwan ka etau kon? ________________________________________________________________

6. Toswom James 4:4. Ipedori iyong akilom ka anupit ka Akuj a? ________________________________________________________________

7. Nyo epedori araun akilom ka anupit alokingaren Akuj? Kingolik Ngiromanin 1:25 ________________________________________________________________

8. Toswom Yohanna 2:23-25. Nyo epedorio iwon aripun kotere ainakina ka anupit alongaeta alugu? ________________________________________________________________

9. Toswom Luka 14:28-30. Iripu iyong ationis ka arukit ka Yesu a? Icamit kona iyong akiwap Yesu a? ________________________________________________________________


Luka 9:57-62-``[57] ngolopite alosioto ikes loroto, tema itunganan ice neni a Yesu ebe, akatupari ayong iyong neni ilosi daadang. [58] Tema Yesu nenikeng ebe, eyakatar ngikweei ngaduyion, ka ngikieny ngulu alokidiama eyakatar ngakais, nai lokoku a itunganan emam neni iperikini ekekou. [59] Tema inges neni a ece ebe, totupakinai ayong. Nai tema inges ebe, ekapolon, kimiekinai mono olot akinuk papakang. [60] Nai tema Yesu nenikeng ebe, kimiek ngikatwak tonuka ngikec katwak. Tolot iyong tolimonok nguna ka apukan ka Akuj. [61] Tema ece dang ebe, akatupari ayong iyong, ekapolon, nai kimiekinai mono aonyun a ngitunga ngulu alore kang. [62] Nai tema Yesu neni keng ebe,Emam itunganan ngini ani kiwuak akekan lomeleku angimongin, emam kau, nyitemokino anguna ka apukan ka Akuj.``

Luka 8:13-14-``ikes ngulu anataaba erai ngulu ani kedaut akiirar, tocamut akirot ka alakara, nai tomam ngatagor, lu ikes ngulu iyiunete adio paki, tosodete anapaki angina ka akikatakino kibusokinos. [14] Ngul ngulu adoete kidding ngikukwa erai ikes ngulu eirasi, idio ani elosete torida akikujukujio ka abaru ka alakara ngina ka akiyar a na, na nyerai ngaraito nguna ajokak.``

Ezekiel 16:8-``Ngina etirunio ayong neni kon, ekengolik iyong, abu ayong engolik apaki ka amina, abu ayong opeta eka lou ekemukio iyong, orap akoni kiler, eeh kire, abu aayong ocamun ka iyong, ebala Akuj ekapolon, irau iyong ngini kang.``

1 Ngikrointo 6:19-``kori nyiyenete iyes atemar ngakusiwat erai etempul ngolo a ekuwuam a ngolo akwangan angolo eyiai tooma kus, angolo iriamunito iyes aneni ka Akuj? Nabo meer iyes ngikus a ngilopeyek.``

1 Ngikorinto 6:20-`` Anerai aponi itogeli iyes a egielit. Asosi, kipuro Akuj alotooma ngakusiwat.``

James4:4-``Iyes ngakalomak ka ngikalomak, toyenete atemar erai akoneo ka akwap naga amoitanu ka Akuj? Itunganan daadang ngini erauni ekone ka akwap anaga erauni emoit ka Akuj.``

Ngiromanin 1:25-``anerai kijulakis ikes akiyookino ka Akuj torau aliokon, tokukonokinos ka kijaanakis isubuna akilo ekasuban, ngolo ituritoi ngikaru ka ngikaru, Amen.``

Yohanna 2:23-25-``[23] ngolopite ayakar Yesu Yerusalem apaki ngina angasuban a Pasika, kiyiut ngitunga ngulu alalak alokirokeng, ngolopite keanyuniata ngakitaanyunet nguna etiyai inges.[24] Nai abu Yesu ngikinyokin neni kec, anerai ayeni inges ngitunga daadang; [25] paacamit itunganan akiteyenun inges nguna a nginice, anerai keyeni inges elope nguna keyia nitunganan.``

Luka 14:28-30-``[28] ngai alotooma kus ngini ani erai ecamit akiduk akai, nyiboikin mono akimar egielit, erai keyiai ibore kirikakinet? [29] Ngarukwa ani kedau akisiakin, ido nyepedo akirikakin, ngulu eanyunete daadang egeunete akienar inges. [30] Temasi ebe, abu itunganan en togeu akiduk, nai abu nyepedo akirikakin.``


1. Toswom Luka 9:57-62. Nyo ikitatami iwon eemut logo kotere ainakina anakiwapit Yesu Kristo? Acamun jik aesikin ngiboro daadang.

2. Toswom Luka 8:13-14. Kotere nyo easenakineta ngice tunga, kori engerioto anupit Kristo? Amamukatar ngatagor anakirot ka Akuj. Abu ebari, ngiboro ka alakara anakwap anaga kitumo ikes.

3. Toswom Ezekiel 16:8. Abu Akuj kisitiya akitodapet ka ekitaanu akisikwanikinia arukit ka inges. Ngini angai erauni itunganan anarukit anaga? Ika Akuj.

4. Toswom 1 Ngikorinto 6:19. Ngini angai iyong? Ngini ka Akuj.

5. Toswom 1 Ngikorinto 6:20. Ngina angai akuwan ka etau kon? Ngina ka Akuj.

6. Toswom James 4:4. Ipedori iyong akilom ka anupit ka Akuj a? Eeh.

7. Nyo epedori araun akilom ka anupit alokingaren Akuj? Etau ngolo anger Akuj, nai akipuro ngakujio ngace nguna esubunitai(ngiboro ngulu itopol iyong akilo Akuj). Kingolik Ngiromanin 1:25

8. Toswom Yohanna 2:23-25. Nyo epedorio iwon aripun kotere ainakina ka anupit alongaeta alugu? Ebe ecamit Yesu ngiyok tai daadang (ainakina ngina a kire).

9. Toswom Luka 14:28-30. Iripu iyong ationis ka arukit ka Yesu a? Icamit kona iyong akiwap Yesu a? Eeh.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 8

EBATISIMU ANGAKIPI

Igirit Don Krow

Akingiset: `Àcamit ayong aripun erai kemaasi iyong ikibatisai kotere tolosio naKuj. Amina ayong Akuj, ka ekebatisao ayong aria ngikaru ngikankaarei bon. Arai tokona ayong ngikaru ngitomon angikankauni, abu ice tunganan alokelesia ka ece okolimok ayong atemar emam itunganan epedor aiun ibatisao alokaru kang angulu adisiak. Apotu nabo temasi emaasi iyong ikibatisai kotere tolosio naKuj, nai ebasi ngitunga aneni ekebatisaere ayong, mam. Nai acamit ayong alosit naKuj. Ayari ayong angina kolongit akiyar ngina iitanit Akuj, nai acamit ayong ayenun erai kemaasi ayong ekebatisai nabo kotere olosio naKuj. Kingarakinai ayong atipei. Ikimwaimwak Akuj, alakara.``

Abongokinet: Alakuno ka akision angasecisia ikes emam etacit anerai eponito aneni a Yesu Kristo. Ngiticisio 10:43 ebasi ebe, `ìdodiunito ngikadwar daadang ngunakeng ebe anguna ka ekekiro ngini daadang iyiuni nenikeng eriamuni akisionio angasecisia.`` (aloemut angolo kitete kotere ngitela daadang). Ebuni alakuno ananupit; inges atemar acamunit ka ayarikinit nakirot a Yesu ebe abu inges tobuko ngakeokot kotere akiten iyong akiwo alokingaren Akuj. Alokitabo a Ngiticisio 10:44-48, aponi inakinai ngikanupak daadang etau ngolo esegan (alimor akec lakuno) eringa tar ikes ngibatisa.

Tar kiyookino nugu, ebi alowaeting angice, abunit alakuno apaki ngina ka ebatisimu (Ngiticisio 2:38). Anerai erai ebatisimu acamun, ka alimor anupit atemar ibongu neni a Yesu kidau akiki ka akinup (Mariko 16:16 inges ebala, `ìnges ngini iyiunit idio kibatisai iteyario, nai inges ngini nyiunit etubokinio``). Arai nabo ece pite ngolo nyaraunet ekiro ka ekapolon alakun(Ngiticisio 22:16 ka 1 Petero 3:21).

Ani kire kicamunit iyong akiyar a Yesu ngina iraakar iyong ngikaru ngikankaarei apaki ngina ikibatisaere iyong, Ikicamuni iyong Akuj ka akoni nupit. Eyakasi ngakiitanet ka ebatisimu dang. Apei erai akiki. Iyakar iyong akilocokinet ka etau ka ngolo angatameta apaki ngina ingerio iyong asecit ka abongor neni a Yesu akisionio a? (Ngiticisio 2:38, 20:21 ka 17:30). Ibu iyong togeu akinup ekiro a Yesu ikwa ekapolon ka ekalakunan a? (Mariko 16:16, Yohanna 3:16, ka Ngiromanin 10:9-10). Ani kemam, tobongo neni a Yesu, toki akisec, tolot neni ka arerengu keng kotere ikisionio, ka tocamu nai akiwap inges alobatisimu angakipi.

Erai batisimu epei pite ngolo camunet akinup akirot a Yesu. Ani emam anupit, erai etic dang ikongin. Apotu ngitunga ngulu apotu tonupa ngakiro a Yesu ikwa ekapolon ka ekalakunan tocamut akitiya ngakekiro lokingaren ngitunga daadang. Ngitunga ngulu engerito akirot a Yesu ikes emamukatar adio nupit. Etwanit anupit erai kekuriaka ngitunga akitiya nguna ka anupit (James 2:18-19). Ikilakuni anupit, nai emam nyepatana alakun anupit bon. Ecamit anupit angina paki akitiya idio bore. Arai ebatisimu angakipi epei pite ka alimor anupit. Emam nyikilakuni anupit, nai Yesu. Emam nyilotarete ngakipi asecit, erai ngaokot a Yesu. Nai ikibukokini iyong anupit ngaokot ngun, ka alomuni anupit ngin apaki ngina ibatisaere itunganan (Ngiticisio 22:16). Erai nai akingiset ebe, iki iyong a? Inupit iyong Yesu a? Ani kerai eeh, nyo bo ingelitor iyong—tonyou tolot ikibatisai!


1. Anikingiset ingisit itunganan cici yen? ________________________________________________________________

2. Alokitabo a Ngiticisio 10:43, ikwai ebunio alakuno? ________________________________________________________________

3. Erai ebatisimu alimor akoninupit apaki ngina icamunia iyong alakuno. Ikwa elimunitor eemut a Ngiticisio 2:38 ngakiro nugu? ________________________________________________________________

4. Ikwai elimunitor Mariko 16:16 ngakiro nugu? ________________________________________________________________

5. Erai ebatisimu epite ngolo nyaraunet ekapolon. Ikwai elimunitor eemut a Ngiticisio 22:16 ngakiro nugu? ________________________________________________________________

6. Erai batisimu epite ngolo nyaraunet Akuj alakun iyong. Elimunit 1 Petero 3:21 nugu a? ________________________________________________________________

7. Nyo iitana alobatisimu, alokitabo a Ngiticisio 2:38? ________________________________________________________________

8. Nyo iitana alobatisimu alokitaabo a Mariko 16:16? ________________________________________________________________

9. Epedori ikoku ngini cici akiki a? ________________________________________________________________

10. Epedori ikoku ngini cici akinup a? ________________________________________________________________

11. Toswom Ngiticisio 10:43-48. Nyo emaasi kitiya kidau akinup Yesu alokiding ngikanupak? ________________________________________________________________


Ngiticisio 10:43-`` idodiunito ngikadwar daadang ngunakeng ebe anguna ka ekekiro ngini daadang iyiuni nenikeng eriamuni akisionio angasecisia.``

Ngiticisio 2:38-``tema Petero nenikec ebe, kibelekisi ngikus tai, idio ikibatisai iyes daadang alokiro a Yesu Kristo anguna ka alemar ngakusisecisia; iriamunete ainakinet ngina a ekuwuam angolo a kwangan.``

Mariko 16:16-`` inges ngini iyiunit idio kibatisai iteyario, nai inges ngini nyiunit etubokinio``

Ngiticisio 22:16-``nyo tokona idarit iyong? Tonyou ikibatisai, idio kilota ngakonisecisia, ka tonyarite ekekiro.``

1 Petero 3:21-``ngakiro ngun ikuaan ka akibatisao, ngina tokona ikiteyiarit iyes, meer alemar elos ngolo ka akuwan, nai akingit Akuj anguna a ngatameta a nguna a jokak, anguna ka ayiarun a Yesu Kristo.``

Ngiticisio 10:44-48-``[44] ani eringa Petero irworo ngakiro nu, todou ekuwam ngolo akwangan kidiama ngulu daadang apupete akirot. [45] Apotu toumokis ngulu akepitai ngulu eyiunito, ngulu aponito kaapei ka Petero, anerai aponi tobukokinai ainakinet ngina a ekuwam a ngolo akwangan neni a Ngibukui dang. [46] Anerai kiirasi ikes irworosi ngangajepa, kitopoloorito Akuj. Tosodi tema Petero ebe, [47] Epedori mono idio tunganan akimik ngakipi kotere ngibatisai lugu, ngulu ariamut ekuwam ngolo akwangan ikwa iwon pei a? [48] Tolimok inges ikes akibatisao alokiro a Yesu Kristo. Kimaimaa ikes iinges akiboi ngidirua.``


1. Anikingiset ingisit itunganan cici yen? Ani kiitanit itunganan akibatisao kotere alosit naKuj.

2. Alokitabo a Ngiticisio 10:43, ikwai ebunio alakuno? Emam etacit, ikwa ainakinet aneni a Yesu Kristo.

3. Erai ebatisimu alimor akoninupit apaki ngina icamunia iyong alakuno. Ikwa elimunitor eemut a Ngiticisio 2:38 ngakiro nugu? Abu Petero tema, ``tokiwa kotere ikibatisai.``

4. Ikwai elimunitor Mariko 16:16 ngakiro nugu? Abu Yesu tema, ``ngini daadang enupi ekaemut, kibatisai inges elakunio,`` inges atemar itiyakin apaki nginapei daadang.

5. Erai ebatisimu epite ngolo nyaraunet ekapolon. Ikwai elimunitor eemut a Ngiticisio 22:16 ngakiro nugu? Ebala eemut logo ebe, ani kenyarau itunganan ekiro ka ekapolon, ilotario ngakesecisia. Inges atemar anege, anyarare ekekiro ka ekapolon (Luka 18:13) kori alosit akibatisao, ikwa elimunitor eemut logo.

6. Erai batisimu epite ngolo nyaraunet Akuj alakun iyong. Elimunit 1 Petero 3:21 nugu a? Eeh. 7. Nyo iitana alobatisimu, alokitabo a Ngiticisio 2:38?

Akiki. 8. Nyo iitana alobatisimu alokitaabo a Mariko 16:16?

Emaasi itunganan tonup. 9. Epedori ikoku ngini cici akiki a?

Mam. 10. Epedori ikoku ngini cici akinup a?

Mam. 11. Toswom Ngiticisio 10:43-48. Nyo emaasi kitiya kidau akinup Yesu alokiding ngikanupak? Ebatisimu

Angakipi.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 9

AYENA KA KRISTO (ATUBET NGINA 1)


Ebala ekitabo a 2 Ngikorinto 5:17 ebe, `àngun,ani keyiai itunganan tooma Kristo, arau inges esubuna ngolo kitete; alunyarosi ngiboro ngulu ngorok, araut ngulu kitet.`` eemut a``tooma Kristo`` inges isitiyata ngarwa 300 anakitutuket angina kitete, ikwa atemar arukit ka Akuj ejok. Ani kitiyakin ngun, irauni iyong itunganan ngini kitete. Ebasi ngice eemuto ebe `ìsubuna ngini kitete.``

Inges ikirikori iwon natametait ngina kitete ebe ayenut ayok yen aka Kristo: Emam pa etiyauna nugu kire jik. Emam nyirorwoi iwon ngakiro ka akoni kuwan, ebe abu jik kilocokin, kori ibu iyong dang kilocokin. Ani ketumit itunganan eringa nyekiwa ka nyelakuna, idongi akoni kuwan etumit tar kidau akiki ka alakuno, erai ca pa kilot iyong ageun akikany akimuj. Emam nabo nyirworoi iwon nguna angakoni tameta kori epite ngolo iyakar iyong, nguna ebasi ngice tunga erai ekec yakae ngolo a kire. Ani pa kios iyong sek eringa nyekiwa ka nyelakuna, ngiosuni kidau akiki ka alakuno, nai iyakaunor ngatameta nguna pei kolong.

Eyai atubet ngina angauni aloemut alogo, ebe alowae ka alemanar, emaasi epei nerin aneni yok ilocokin.-ayok nupit. Eyai eemut ngolo itenit nugu alokitabo a 1 Ngitesalonikai 5:23 neni ilipiata Paulo ka ngitunga a Tesalonika, `Àkuj elope ngolo ka aiyorit ikitokwangu iyes jik, kiyokietei ekusikuwam ka akiyiar kus ka ngawat kus, tomam akitoronet anabunore a Ekapolon yok Yesu Kristo.`` Esilereu eemut logo atemar eyakare iwon etau ngolo akwangan, ekipie ka Akuj ka akuwan dang.Iteo iwon akuwan anerai iteete nguluce dang. Eyenio nabo iwon atemar eyai akuwan iwace tooma ikwa ngatameta, inges enyarit eemut logo ebe etau ka ekipie ka Akuj. Eyenio iwon atemar tar pa kikitap iyong itunganan nakuwan, ikitapi tooma angakec kiro, kerai neni aronon kori neni ajokan.Eyenete ngitunga ngulu alalak akuwan ka etau nai aloemut alogo eyai ace kuwan, ekipie ka Akuj.

Erai ekipie ka Akuj epei nerin anakuwan yok ngina eseguni erai kikilakun iwon. Erai inges ikiinit iwon akiyar. Ebala James 2:26 ebe, `ànerai etwanit akuwan ngina emamukatar ekipie ka Akuj, tosodi anupit dang ngina emam etic etwanit.`` Inges atemar erai ekipie ka Akuj inges itoyari nginerin ka akuwan nguluce. Neni ebunitor ayok kiyar neni. Alokitabo ka Ageunet 2 ngina ayeunia Akuj Adam ka Eva, aris Akuj adau ayeun Adam, nai kiyengak ekekuwam tooma inges. Ekirot ebe ``kiyengak`` anakitutuket angina ngorot erai angajep a Ngiburayon ebe atemar kiyengak ekekiyenganu. Abu Akuj toyeu akuwan ka etau ka Adam, nai iinak inges ekiyenganu kotere akiyar. Erai ekiyenganu ekipie ka Akuj ngolo ikitoyari iwon.

Ani eringa iyong nyelakuna, eringa itunganan nyecamuna akiyar ka ekapolon alomun neni keng, etwanit ekiyenganu ka Akuj alotooma iwon. Ebala ekitabo a Ngiepesoi 2:1 ebe, `àbu ikitoyaru iyes, ngolopite itwakitotor alotooma ngakusdiakanareta ka ngakusisecisia.`` Ayenio iwon atemar ayario eringa nyelakuna, nai akirot ebe `àtwanit`` inges abunit ananupit. Alotooma ebaibul, emam nyerai atwanit, amamukau ka akiyar, ikwa ngina etameta ngice tunga. Nai erai `àtyakaro.`` Ani etwani itunganan, engopiyari. Ebala ebaibul ebe elosi itunganan ngin neni ka Akuj kori neni a Sitan. Eroparete etau ka ekiyenganu ka Akuj eyarete, nai etyakario neni erai akuwan, totwan ka tobos.

Ani etemari eemut alokitabo ka Ageunet 2:17 ebe, `àkolongit ngina inyamia iyong itwani kire,`` emam pa aria atwanare ngina a kire ka akuwan, nai ityakarosi aneni ka Akuj. Ebe etyakar ekiyenganu ka Akuj, ngolo sek ikiinit iwon akiyar ngina ka apedorit etic anakwap anaga…..ekekiyenganu ngolo ebala Akuj erai inges erai titiroi ankiyar anaga, tosodi abu itunganan togeu apalagun. Tar keyari itunganan kitiyae dang, etiyai bon anerai atyakara aneni ka Akuj. Inges eyaunit ngican daadang nakiyar yok….ngatammeta nguna ikicanito iwon daadang.

Ani ebonguni itunganan neni ka Akuj, eriamunete ekiyenganu ngolo kitete ka toraut ngulu kitet, akirot ngina esitiyai Yesu alokitabo a Yohanna 3:5. Alopite angolopei, erauni itunganan ngini kitete alotau, lokiyenganu ka Akuj ka nakuwan dang, anerai eriamuni ekeyenganu a Yesu Kristo. Alokitabo a Ngigalati 4:6 ebala ebe, `ànerai iraakasi iyes ngidwe, abu Akuj kiyaku ekuwuam a lokokukeng tooma ngiyokotai, kiworoi ebe, Aba Papa.`` inges atemar iwaanakini Akuj eketau tooma iwon ka ikiyakar iwon akiyar ngina kitete k angina ajokan, ayena ngina egelaana k angina kitete alotooma ngiyokotai.

Akiyar angikiristo neni lala eringa ewsomi ekoni tau, ka ngakonitameta ka nguna etiyakin tooma ekoni tau. Nai nguna a kire, iyapiyari iyong neni ka Akuj nooi apaki ngina icamunia iyong Yesu Kristo ikwa ekoni kapolon. Ilocokin ekoni tau nooi.Erai nai etau ngolopei iyakaunor iyong ngol alotooma akoni kiyar daadang. Eyakar amin, alakara, ekisil ka erukito ka Akuj. Emam nyengopikin ka ekiyenganu ka Akuj, nai emaasi iyong tonup nugu, inges ejokia aropar iswomi akirot ka Akuj. Irauni iyong itunganan ngini kitete, nai mati kiyenu iyong ngakiro ka Akuj, emam ngilocokin. Akiloun daadang alokiro a Kristo inges ebuni erai kipedo iyong akingolikin akwap, alopite ka etau ka akiyar, aripun akoni kiyar ka nguna etiya Akuj, kotere togeu akinup.


1. Toswom 2 Ngikorinto 5:17. Ani keyai idio tunganan neni a Kristo, erai nyo? ________________________________________________________________

2. Toswom 2 Ngikorinto 5:17. Nyo itiyakin loboro ngulu mojong? ________________________________________________________________

3. Toswom 2 Ngikorinto 5:17. Alu boro eraunete ngulu kitete? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngiepesoi 2:1. Ikoni iyong ai eringa nyelakuna, kori ngeyaruna? ________________________________________________________________

5. Toswom Ngiepesoi 2:2. Ikwa ekapir, ikoni iyong ilosi, kori iyari ai? ________________________________________________________________

6. Toswom Ngiepesoi 2:3-5. Nyo erai ebari ka Akuj? ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiepesoi 2:4. Kotere isioniono Akuj? ________________________________________________________________

8. Toswom Ngiepesoi 2:5. Nyo abu Akuj kitiya neni yok eringa iwon etwakitai kori eyakai nasecit? ________________________________________________________________

9. Toswom Ngiepesoi 2:5. Ikwai ikilakunia iwon Akuj? ________________________________________________________________

10. Toswom 1 Ngikorinto 6:9-10. Ipedori iyong acamun ngakiro nugu ngace a? ________________________________________________________________

11. Toswom 1 Ngikorinto 6:11. Arai akirot `ària`` ngina a bien, tokona,kori rwanu? ________________________________________________________________

12. Toswom 1 Ngikorinto 6:11. Ani `ìkilakunio iyong``, alu boro 3 itiyakin neni kon? ________________________________________________________________

13. Toswom 1 Ngikorinto 6:11. Erai logo eemut ngolo bien,tokona koori rwanu? ________________________________________________________________

14. Toswom 1 Ngikorinto 6:17. `ìnges ngini imorikin ka Akuj erauni……………..ka inges.`` ________________________________________________________________


2 Ngikorinto 5:17-`` angun,ani keyiai itunganan tooma Kristo, arau inges esubuna ngolo kitete; alunyarosi ngiboro ngulu ngorok, araut ngulu kitet.``

Ngiepesoi 2:1-``abu ikitoyaru iyes, ngolopite itwakitotor alotooma ngakusdiakanareta ka ngakusisecisia.``

Ngiepesoi 2:2-``nguna sek iwuapito iyes ikwanginapei iyiakatar ngipitesio ka akwap a na, ikwanginapei eyiakar ekepukan ngolo ka apedor angina alokidiama, ka ekuwam ngolo itiyai tokona alotooma ngidwe ngulu ka maange.``

Ngiepesoi 2:3-5-``[3] Iwon dang ikilosenenei kolong alotoma kec alotooma ekibure ngolo a ngawateyok, etiyianene acamit ka akuwan ka ngatameta, idio alotooma euruunitene ikirai ngidwe ngulu ka anyunyura ikwa ngulupei ce dang. [4] Nai Akuj ngina ebarit alotooma akitim, anguna ka akemina a ngina apolon a ngina ikiminar iwon, [5] tar ngolopite ikitwakitor iwon alotooma ngayokoronisia, ikiteyaru inges iwon kaapei ka Kristo(anguna ka ajokis adaun iyes akiteyiar).

1 Ngikorinto 6:9-10-``[9] kori ngiyenete iyes atemar nyepedorete ngulu nyiyookino akirum apukan ka Akuj? Nyikimodikin; kerai dang ngidoteanotin, kerai dang ngikakukonokinok ngaputosia, kerai dang ngikalomak, kerai dang ngulu isiberuanar, kerai dang ngulu eperete make ka ngikiliok, [10] kerai dang ngikokolak, kerai dang ngikengobelok, kerai dang ngikamerak, kerai dang ngikeyianyak, kerai dang ngikademanarak, nyirumete apukan ka Akuj.``

1 Ngikorinto 6:11-``Ekote ngice kus nen, nai aponi ikilotar, tosodete ikitokwangun, ka ikitojoki alokiro a ekapolon Yesu Kristo, idio alotooma ekuwuam ka Akuj yok.``

1 Ngikorinto 6:17-``nai inges ngini imorikinosi ka ekapolon eraunete ekuwam epei.``


1. Toswom 2 Ngikorinto 5:17. Ani keyai idio tunganan neni a Kristo, erai nyo? Isubuna ngini kitete.

2. Toswom 2 Ngikorinto 5:17. Nyo itiyakin loboro ngulu mojong? Edaun daadang.

3. Toswom 2 Ngikorinto 5:17. Alu boro eraunete ngulu kitete? Ngiboro daadang.

4. Toswom Ngiepesoi 2:1. Ikoni iyong ai eringa nyelakuna, kori ngeyaruna? Atwanit ka aseciana nooi.

5. Toswom Ngiepesoi 2:2. Ikwa ekapir, ikoni iyong ilosi, kori iyari ai? Abu ayong ewap ngipitesio ka akwap anaga, abu eira akirot a Sitan (elope ka ebari ka ekuwam), ka abu omen akirot ka Akuj.

6. Toswom Ngiepesoi 2:3-5. Nyo erai ebari ka Akuj? Akision.

7. Toswom Ngiepesoi 2:4. Kotere isioniono Akuj? Anguna ka akemin angina apolon nooi kotere iwon.

8. Toswom Ngiepesoi 2:5. Nyo abu Akuj kitiya neni yok eringa iwon etwakitai kori eyakai nasecit? Ikitorau iwon ngulu kitet alotooma Kristo.

9. Toswom Ngiepesoi 2:5. Ikwai ikilakunia iwon Akuj? Anguna ka akererengu.

10. Toswom 1 Ngikorinto 6:9-10. Ipedori iyong acamun ngakiro nugu ngace a? Eeh.

11. Toswom 1 Ngikorinto 6:11. Arai akirot `ària`` ngina a bien, tokona,kori rwanu? Nguna alunyar, bien.

12. Toswom 1 Ngikorinto 6:11. Ani `ìkilakunio iyong``, alu boro 3 itiyakin neni kon? Ikilotar iyong, torau ngini ka Akuj, ka ikitorerengi iyong alokingaren Akuj.

13. Toswom 1 Ngikorinto 6:11. Erai logo eemut ngolo bien,tokona koori rwanu? Nguna a tokona.

14. Toswom 1 Ngikorinto 6:17. `ìnges ngini imorikin ka Akuj erauni epei kiyenganu ka inges.``




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 10

AYENA KA KRISTO (ATUBET NGINA 2)


Alokiyan yok angolo alunyar, amorio iwon apolou ka alakuno, ebe alotooma ngiyok tai, ilocokin ayok kiyar. Aponi iwon kisitiyai ekitaabo a 2 Ngikorinto 5:17, neni ebala, `` angun,ani keyiai itunganan tooma Kristo, arau inges esubuna ngolo kitete; alunyarosi ngiboro ngulu ngorok, araut ngulu kitet.`` aponi iwon kingolikinai atemar ani kelakun itunganan, ilocokin akiyar a itunganan daadang tar lokiyenganu, nai kicamit akingolikin akilocokinet ngin, emaasi iyong aripikin akirot ka Akuj. Emam nyingolikinio iwon aloboro ka loticisio ngulu alokinga, kori anguna itiyao iwon, anerai erai ekiyenganu ka Akuj. Nai alotooma ngiyok tai eyai akilocokinet ngina apolon nooi.

Tocamakinai ayong akisitiya ngiemuto ka ebaibul akisilereun nguna itiyaun erai kecamu itunganan Yesu anakiyar keng. Alokitabo a Ngiepesoi 4:24 ebala ebe, ``tonapa itunganan ngini kitete, ngini kesubunio ka aputo ka Akuj alotooma akiyookino ka akuangis ngina a kire.`` Ani elakun itunganan, iyoonokini eke tau nooi angina paki ka erai ngolo ekwang angina paki. Ebala ebaibul ebe eyakasi ngakiyookinet ngaarei.

Eyai akiyookinet ngina elomuni anamunikinit kon ailope, ka emaasi iyong toropa ka akiyookinet ngin irukito ka ngitunga nguluce. Ani pa kiboi iyong ejok kori pa kitiyai ejok, epedori ekoni kapolon akiritar iyong alotic, kori epedori ekoni rukitos aesikin iyong, tosodi emaasi iyong toropa imunikinit akiyookinet nag angina iteete ngitunga. Nai anen, emam nyecamunit Akuj akiyookinet ngina iteete ngitunga. Ikiinit iyong Akuj akekiyookinet.

Alotooma 2 Ngikorinto 5:21 ebala ebe abu Akuj Papa kiyaku lokoku keng akilotar ngayok secisia kotere akisiyookin iwon daadang anguna keng. Tosodi eyai akilocokinet ngina epolo nooi ka akilo ngina iteete ngitunga nai ebunit aneni ka Akuj anguna yok. Ikitiyauni iwon Akuj emam asecit, nai eyai akiyookino ka akwangis ngina ebusan. Emam nai nyepoloo iwon nakiyookinet ngina angina paki; ikiyookinet sek iwon. Inges atemar erukitoi iwon sek ka Akuj ejok.

Elakara Akuj neni yok kotere Kristo, mere angace. Eyakasi ngiyok tai neni elocokinor ayok kiyar. Ikitiyauni iwon Akuj emam asecit, nai eyai akiyookino ka akwangis ngina ebusan tosodi ikirai iwon ngisubuna ngulu kitet. Alokitabo a Ngiepesoi 2:10 ebala ebe, ``anerai ikirai iwon eketic, ngulu ikisubunio alotooma Kristo Yesu anguna a ngiticisio ajokak, ngulu kitemokini Akuj ekingaren ebe oloseneneete iwon alotoomakec.`` Alotai yok, ikiyookinit iwon ka itemokino. Emam adio secit kori aditiu. Alokitabo angiepesoi 1:13 ebala ebe, ``iyes dang alotomakeng, kidaut akiirar akirot ngina a kire, eemut ngolo ajokan ngolo ka akusikiteyiario, alotomakeng kidaut akiyiun, aponi ikipucakin a ekuwam angolo akwangan a ngolo ka akikonget.``

Itamete kona iyes ngice atemar, ebe, apaki ngina anupitor ayong Akuj ikwa ekapolon, abu ayong onup atemar aponi kisioni ngakasecisia daadang, ka aris akiyar ajoku. Nai ageun apaki nginapei, abu ayong osec, ka ebusok Akuj. Ani kisecit iyong, aria anguna itiyai iyong ka anguna itami iyong, nai emam nyesecia ekoni tau. Agolitoi ekoni tau ikwa ngina egolio aberu arait tooma etio ka akiwosakin aparaffin nakituret kotere akiuriar edio kuwam nyeloma tooma akitobos nginyomen. Ikigolit iyong dang Akuj, ageun apaki ngina ikilakunere iyong, ibu iyong toriamu etau ngolo kitete, ngolo emam nyepedori asecit Alomar amunayar. Iyakar iyong ace kiyar tokona. Kotere nai iyong ayenakin ka Akuj ejok, emaasi iyong kiyanete ka Akuj ka kilipi neni keng, aloyakae ka ekoni tau mere anguna ka akoni kuwan.

Erai naga akilocokinet ngina apolon nooi anakiyar a ekristoit, ebe emaasi itunganan kilocokin ejok. Emaasi iyong ayenakin ka Akuj mere alowae anguna itiyae iyong kori anguna itami iyong, nai anguna ka eyakae ka ekoni tau

kotere nguna ikitiyak inges iyong. Erauni ngol etic ngolo adaun, etic ngolo emam ngiloconokin(ngolo eropari ikoni nenipei). Ikisubuni iyong Akuj anakiyookino keng ka nakwangis keng. Inges erai ekonitau, ka ekoni kiyan ka Akuj, tosodi emaasi iyong kilipi neni ka Akuj alotau ka anguna akire. Emaasi iyong towuo anguna ka akoni yen alotooma Kristo.


1. Toswom 1 Ngikorinto 6:17. Epei pite bon ngolo ilereunio atemar kilocokin akoni kiyar alotooma Kristo inges aripikin akirot ka Akuj. Nyo apolou ka engaet alogo anakiyar yok? ________________________________________________________________

2. Toswom Ngiepesoi 3:17. Ai tokona iboyio Kristo? ________________________________________________________________

3. Toswom Ngiepesoi 3:17. Ikwai itiyaunor? ________________________________________________________________

4. Toswom 1 Yohanna 5:12. Ngai emaasi iwon oyakatar ikotere olakunos? ________________________________________________________________

5. Toswom Ngikolosai 1:26-27. Ani kujuwanut nag angina angopit ngina pei kolong nai atakanu tokona? ________________________________________________________________

6. Toswom Ngiepesoi 4:23-24. Nyo etiyaunitai anakiyookinet ka nakwangis? ________________________________________________________________

7. Toswom 2 Ngikorinto 5:21. Akilocokinet angai ikiyar iwon? ________________________________________________________________

8. Toswom Ngiepesoi 1:4. Ikwai ewaar ikanupan ka Akuj? ________________________________________________________________

9. Toswom Ngiepesoi 1:6. Ikwai ikicamunere iwon? ________________________________________________________________


1 Ngikorinto 6:17-``nai inges ngini imorikinosi ka ekapolon eraunete akuwan apei.``

Ngiepesoi 3:17-``kiboieneene Kristo alotai kus anguna ka akiyiun, tosodete iyes pena nataagor ka kisiakinos alotooma amina.``

1 Yohanna 5:12-``inges ngini eyiai lokoku, eyiai akiyar; ngini emam lokoku ka Akuj, emam akiyar.``

Ngikolosai 1:26-27-`` [26] akimunono ngina iwuaitai ameun alokaru a daadang ka ngaturio daadang, nai tokona adaun akisilereun neni a ngikakuangakakeng, [27] ngulu etojoki Akuj akiteyenikin abaru ngina ka asir angina ka akimunono a na alokiding ngibukui, ngin inges Kristo alotoma kus, atametait ngina ka asir.``

Ngiepesoi 4:23-24-``[23] tosodete kiteteunos alotooma ekuwuam ngolo a ngakusitameta, [24] tonapa etunganane ngolo kitete, ngolo kesubunio ka aputo ka Akuj alotooma ka akuangis ngina a kire.``

2 Ngikorinto 5:21-``inges ngolo pa ayeni akisec aponi kitoraunai akisec anguna yok, kotere ikirauni iwon akiyookino ka Akuj alotooma keng.``

Ngiepesoi 1:4-``ikwanginapei ikiseunia inges iwon alotooma arerengu daadang ngina ka etau anakiboisio anguna anadis alotooma Kristo.``

Ngiepesoi 1:6-``tosodi kituroi asir ngina ka akejokis, ngina ikiinakini inges iwon ikongin alotooma ngolominat.``


1. Toswom 1 Ngikorinto 6:17. Epei pite bon ngolo ilereunio atemar kilocokin akoni kiyar alotooma Kristo inges aripikin akirot ka Akuj. Nyo apolou ka engaet alogo anakiyar yok? Emorikin ngiyok tau ka Akuj.

2. Toswom Ngiepesoi 3:17. Ai tokona iboyio Kristo? Alotooma ngiyok tai. 3. Toswom Ngiepesoi 3:17. Ikwai itiyaunor? Ka anupit. 4. Toswom 1 Yohanna 5:12. Ngai emaasi iwon oyakatar ikotere olakunos? Lokoku (Yesu Kristo) 5. Toswom Ngikolosai 1:26-27. Ani kujuwanut nag angina angopit ngina pei kolong nai atakanu tokona?

Kristo alotooma iwon, anupit ka apolou. 6. Toswom Ngiepesoi 4:23-24. Nyo etiyaunitai anakiyookinet ka nakwangis? Eyok kile ngolo kitete (ngiyok

tai ngulu alakun). 7. Toswom 2 Ngikorinto 5:21. Akilocokinet angai ikiyar iwon? Akiyookinet ka Akuj alotooma Kristo. 8. Toswom Ngiepesoi 1:4. Ikwai ewaar ikanupan ka Akuj? Asegis ngina ka akwangis emam asecit. 9. Toswom Ngiepesoi 1:6. Ikwai ikicamunere iwon? Alotooma akemina (Yesu Kristo).




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 11

NYO ITIYAKIN ESECI EKRISTOIT?

Igirit Don Krow

Akolongit naga acamit ayong iwon omora eemut ka ``nyo itiyakin eseci ekristoit? Ikilimokinit iwon ebaibul alokitabo a 1 Yohanna 1:8-9 ebe, `àni kikitema iwon ebe emam iwon akisec, ikimodikin iwon make, emam akiyookino alotooma yok. Ani kikilimo iwon ngayokosecisia, erai inges ngolo eyiunan idio ngolo iyookino, isioni inges ngayokosecisia, ka iklotari iwon nguna nyiyookino daadang.`` Ikwa ngikristo, ikipedori iwon dang akibusokin ka akisec.Ikitogelanit iwon bon eringa kolong alakuno erai nguna tokona acamunere iwon alakuno ka araun ngulu kitet. Ikibulit iwon nooi akisec. Nyecamitai iwon akisec; ecamitai iwon akiyar ngina ilocokino. Nai nyo itiyaun erai kikisec iwon? Emaasi iwon olakunosi nabo a? Nguna ebaibul nugu a? Angun inges atemar emam iwon adio gogongu ka alakuno, inges atemar ikikwan iwon ka ngitunga anakwap nguluce. Nai anen dang, emam nyicanito ngasecisia akwap. Tosodi, ikwa ngikanupak, mam nyemaasi iwon okerito akisec. Ebala eemut alokutabo a Ngiburayon 10:2 ebe alotooma ainakinet a Yesu, emam nyemaasi ekanupan tar tokerite akisec. Inges atemar emam nyemaasi iwon otamete tar ekabule ka akisec. Emaasi iwon oyenete nguna ka Akuj.

Ngiromanin 4:2 ebasi, `ànerai ani kitojokitai Abraham anguna a ngiticisio,(akiyookino) eyiai inges ibore ngini kiturokinet. Nai mere alokingaren Akuj.`` (Ngaluketa nguna kang). Ani kerai bunite alakuno alotooma nguna itiyao iwon ejok, keyai iwon akituro nooi. Ketemari iwon, `àh Akuj, alakara nooi kotere nguna itiyat iyong alomusalaba, nai totamunite nguna etiyat ayong dang!`` Inges atemar kegariyo iwon Yesu angina paki ka iwon dang makete kotere nguna etiyai. Mam! Ayeun Akuj alakuno alopite angolo iuriari ngitunga anakituro kotere nguna etiyai iwon. Akituro daadang emaasi bunite aneni a Yesu Kristo ekapolon (Ngiromanin 3:27). Erai ainakinet ka akiyar angina emam nyedaun ainakinet ngina a kire, ka nyepedori agielun. (Ngiromanin 6:23).

Ngiromanin 4:2 ikes ebasi ebe kerai kitopoloe Abraham kotere nguna etiyai, kituro inges nooi, nai mere nguna apotu totakanut ngun. Ikwa nai ebaatar ngiemuto lugu ebe eiun itunganan? Kotere nguna itiyai inges a? Kotere ekeyare a? Kori ngiboro ngulu itiyai elope? Ikwai nai esiyookinere Abraham alokingaren Akuj? Arai anguna etiyai inges, kori anguna pa etiyai inges kori anguna ka akenupit neni ka Akuj? Ebala eemut alokitabo a Ngiromanin 4:3 ebe, `Ànupit Abraham Akuj, tosodi kisiyook inges Akuj ejok.``

Nyo nai ngini eketenit ayong kotere ngacakar, tar alotooma ngakitemieto ka asecit? Erai anguna abunio Yesu kiwok ngakasecisia daadang alomusalaba, ka ananupit inges (mere aloticisio kang), inges ekesiyookinio (ayong Akuj alokingaren inges).

Ebala ekitabo a Ngiromanin 4:6 ebe, `ìkwanginapei Daudi dang itererengitor itunganan ngini imarakinit Akuj akiyookino, tomam ngiticisio.`` Ebala Daudi anakitutuket angina ngorot ebe, eyakaun apaki anacamunet angina kitete, ngina isiyookinio Akuj ngini tunganan daadang emam tar ibore itiyat. Abu nabo tema alongaet a 7 ebe, `èbe, itererengio ikes ngulu isionio ngaronisia, ka ngulu erapitai ngakecsecisia.`` Erai naga akisiyookinet: `ìterengi Akuj itunganan ngini isionio ngakesecisia`` (Ngiromanin 4:7). Emam nyebala acepaki engeri, ace tocamu kori ngapakio ngun daadang. Ebala, `ìtererengi Akuj itunganan ngini isionio ngakesecisia.`` Anangajep a Greece, ecai eemut logo ejok. Inges atemar itererengi jik emam asecit. Erai logo eemut ngolo ajokan anacamunet angina kitete. Alokitabo a Ngiburayon 10:16 ebala ebe, `ègirakini ayong ngikakisila lotai kec (lotai kec) ka natameta kec (nakies kec dang) egiri ayong.`` (ngaluketa nguna kang). Ka ace camunet ka Akuj inges eyai longaet a 17: ``ka ngakusisecisia kori ngaronisia ikes emuriakini ayong jik.``

Nyo nai ngini ikitenit iyong ngini, ikisiyookinit iyong kotere kidong iwei tar irai ikasecian ngini ngilimorit tar akonisecit? Erai akoni nupit neni a Yesu Kristo. Ebe ekekiro Yesu, ka abu ikilaku anasecit. (Mateo 1:21).


1. Toswom Ngiromanin 4:5. Isiyookini Akuj ngitunga ngulu________________________________________________________________

2. Toswom Ngiromanin 4:2-3. Abu Akuj kisiyook Abraham (ngina anupia inges) kotere nguna pa etiyat inges. Nyo ngini? ________________________________________________________________

3. Toswom Ngiromanin 4:22-24. Ani kenupi iwon ikwa Abraham, nyo ikiini iwon Akuj? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngiromanin 4:6. Abu Akuj kisyook ngitunga daadang: A. Kotere ngikec ticisio. B. mere Kotere etic. C. Kotere akec jokis.

5. Toswom Ngiburayon 10:14. Ebai ai ajokis angikanupak neni ka Akuj? ________________________________________________________________

6. Toswom Ngiromanin 5:17. Eriamun akiyookinet anege, A. Agielun. B.Ainakinet. C. Akitiyaun. 7. Nyo apolou ka ``ainakinet``?

________________________________________________________________ 8. Kotere akiun atemar erai Yesu ekalakunan emaasi iyong tonup inges tar A. Lokelesia. B. NaKuj. C.Russia.


Ngiromanin 4:5-``Nai inges ngolo nyitiyiai, nai kiyiunite nenikeng angolo itojoki ngulu nyiyookino, akekiyiun imarakinio anguna ka akiyookino.``

Ngiromanin 4:2-3-`` anerai ani kitojokitai Abraham anguna a ngiticisio,(akiyookino) eyiai inges ibore ngini kiturokinet. Nai mere alokingaren Akuj. Anupit Abraham Akuj, tosodi kisiyook inges Akuj ejok.``

Ngiromanin 4:22-24-``[22] angun aponi kimarakinai neni keng akiyookino. [23] aso mam pa egiritai anguna keng bon, ebe emarakinitai neni keng, [24] nai angunayok dang angulu ikimarakinio, angulu ikiyiunit neni keng angolo abu kiteyiaru Yesu Eyokokapolon alokatwak.``

Ngiromanin 4:6-`` ikwanginapei Daudi dang itererengitor itunganan ngini imarakinit Akuj akiyookino, tomam ngiticisio.``

Ngiburayon 10:14-`` egirakini ayong ngikakisila lotai kec (lotai kec) ka natameta kec (nakies kec dang) egiri ayong.``

Ngiromanin 5:17-``anerai ani kipukat atwanare alotooma ipei tunganan anguna ka akisec a ipei, akilo nooi ikes ngulu eriamunete alalau ngina ka ajokis k angina ka ainakinet angina a ikongin angina ka akiyookino, ipukaete alotooma akiyiar anguna a epei tunganan, inges Yesu Kristo.``


1. Toswom Ngiromanin 4:5. Isiyookini Akuj ngitunga ngulu emam nyenupito. 2. Toswom Ngiromanin 4:2-3. Abu Akuj kisiyook Abraham (ngina anupia inges) kotere nguna pa etiyat inges.

Nyo ngini? Akiyookino, akiwo ejok kori arukit ka Akuj. 3. Toswom Ngiromanin 4:22-24. Ani kenupi iwon ikwa Abraham, nyo ikiini iwon Akuj? Akiyookino, akiwo

ejok kori arukit ka Akuj. 4. Toswom Ngiromanin 4:6. Abu Akuj kisyook ngitunga daadang: B. mere Kotere etic. 5. Toswom Ngiburayon 10:14. Ebai ai ajokis angikanupak neni ka Akuj? Ngina a Jik. 6. Toswom Ngiromanin 5:17. Eriamun akiyookinet anege, B.Ainakinet.. 7. Nyo apolou ka ``ainakinet``? Ibore ngini ikiinio iyong, emam nyegela. 8. Kotere akiun atemar erai Yesu ekalakunan emaasi iyong tonup inges tar B. NaKuj.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 12

APOLOU KA AKIROT KA AKUJ


Alokek a Mariko 4, epol akirot ka Akuj nooi anerai-eyakar apolou ka ekiboye ka anupit alotooma keng. Ayakasi ngakitodapet nguna edolete ngatomon nguna esitiyatai akitatamia apaki naga. Emaasi iyong kisikwaanik ekek a 4 a Mariko ka ngolo a Mateo 13 ka Luka 8 kotere aripunia ngakiro nugu. Ayakasi ngakitodapeta nguna alalak ikwa ngina ka eketan angolo abu kielak ngikinyom lomanikor. Alokitabo a Mariko 4:26 ebala ebe, ``tema Yesu ebe, apukan ka Akuj ikwaan ka itunganan ngini eekini ngikinyom nalup.`` Totamunite atemar alongaet a 14, ebala ebe, erai ngikinyom ngul Akirot ka Akuj. Emam ngikitatami iyong Akuj araun eketan, nai isitiyai akitodapet ikwa akoninupit. Alongaet a 27 ebala ebe, ``tojotor inges, ka tokienyununuye nakwaare ka naparan, toruput ngikinyom topolout, nai nyeyeni inges ikwa epolooto.`` Tokona, ayeni ayong atemar epol eemut logo.Ebala ebe emam nyeyeni ekile kire. Emam nyeyeni nguna itiyasi.

Ebasi ngice tunga ebe, `èmam ngayeni ayong nguna ibala iyong. Ikokini akiswom akirot ka Akuj ilocokini akakiyar kotere elomuni akiyar ka Akuj nakiyar kanga i?`` Emam jik ngayeni ayong ngakiro ngun, nai ayeni ayong epite ngolo itiyaa. Emam ngayeni ayong epite ngolo iyekinia iyong epei cokit bon nalup nai tolomu ekidikidi ngolo alalan nooi. Emam itunganan eyeni ngun ejok, nai itiyaunun, ka akalimokini ayong iyong epite ngolo itiyar. Akiswom akirot ka Akuj ka acamun akirot ngin akiriam akoni kuwan inges ilocokini akoni kiyar, ekoni yakae ka nguna itiyai iyong.

Alongaet a 28 ebala ebe, `ànerai erai akwap ngaraito bon,`` Etiyaunitai ngalup akitorub ngicok, kotere toruput ka ayaun akiyar. Etiyaunitai ekoni tau dang kotere akirot ka Akuj—kire jik. Etiyaunitai akirot ka Akuj dang ayakaun tooma ekoni tau. Akiwokit akirot ka Akuj-ebaibul bon, ka asipokinit lomesa kon imasi ecai kori aridit bon inges ngitiyai. Emam nyengakini apolou nakiyar kon. Emaasi iyong kiliko akirot ngin, torau ecokit alotooma ekoni tau. Ani kitiya iyong ngakiro nugu, epedori ekoni tau araun ngaraito bon. Ilocokini atipei epite ngolo eyakar akoni kiyar. Eropari engaet ngol tema-`` isiaunete ngakui, tosodi tosurosi, ekau ngakies nguna ileleba ngicok.`` Inges atemar eyakasi ngapakio anakiyar. Eponeneete ngitunga neni kang angina paki ebasi anupi ikes Akuj anguna ajokak itiyanakin nenikec, ibore ka Akuj ngini anupit ayong dang. Nai ani pa kitiyato ikes ido bore, ani pa kerikorito idio tunganan neni ka Akuj, apedori ayong atemar emam nyeriamunete ekiyan ka a Television kori Radio alotooma ngisabito ngidi ngulu eponito alokingaren.

Emaasi iyong kitiya ngakiro iwadio iwadio. Eyakasi ngapakio nguna kiriamunet ka Akuj, inges ebala akitodapet naga.Ka ageun mono, emaasi iyong togeu, tosodi nai kidaru ka anupit, kotere tolomu idio bore. Eyakasi nguna kitiya kotere akilam. Emam ngini epedori anyoun alosa ka epei ka aporor namairei nguna alalak nooi anenipei. Tar kerai akujuwanut, emam nyemaasi kitiyas ikwangina. Esilereu eemut logo atemar ikwan ebuku ka Akuj ka ecokit. Emaasi akirot ka Akuj todupakinai lotau, topolou iwadio: Togeut mono ngakwii, ngaki angakwii, tar todol jik narait. Ebala engaet ngolo ebe, ``nai ani kedupakin, epolouni, epoloor akilo ngikarupak daadang, epetari ngaten nguna apolok, tododete ngikeiny ngulu alokidiama kiboitio alotolim keng.`` Eyakasi ngirwa ka epoloe ka ekinyomit, nai edoluni apaki ngina elemere dang epolouni.

Ileereuni eemut logo alongaet a 35, `` akuwar ngin, kewar akwap, tema Yesu neni a mgikekasiomak ebe, oloto kekuaye anam.`` Etatami Yesu ikes akolongit ngin apolou ka akirot ka Akuj, ikwa ngina eraakar akirot ecokit, ka ikwangina engaunia akiyar ka Akuj nakiyar kon. Abu inges kitatam ikes anakitodapet angatomon, tosodi nai iinak ikes akingiset. Abu tolimok ikes ebe, `Èjok, eyai akirot nege aneni ka ekapolon, oloto mono kekuaye anam.`` Ngetemara inges odokakisi ameeli, nai alunyar yaye anam ka amatuwar ngakipi. Nai toloma inges tooma nameeli ka ajotoor. Eropari eemut logo ebala, abu ekuwam ngolo apolon tokut kilelebun tooma ameeli. Emaasi iyong

toyeni atemar emam pa aria naga ameeli ngina apolon, neni emam pa adolioto ngakipi neni a Yesu. Arai ameeli ngina cici ngina angaara aneni aperio Yesu, alodiyete ngakipi. Nai ebala eemut logo ayeni Yesu nguna etiyasi, nai kiredak ajotor. Apotu ngikaswomak tongoa, potu neni a Yesu ka alimokin inges atemar, `Èkapolon, ngitami iyong atemar aapu iwon atwanare a?`` Inges atemar acamito ikes Yesu akitiyakin ``ngadi kiro!`` kotere todipaaros ngakipi, kori amear ameeli atipei, kori akingitakin inges adipaun akiru!``

Ngarwa nguna alalak itiyaete ngitunga ngakiro ngun neni ka Akuj ka ebasi, `Àkuj, nyo ngitiyakinia iyong idio bore?`` Etiya Akuj ngadi kiro. Ayau Akuj ngiboro ngulu iitanitai iwon daadang alotic a Yesu Kristo. Angau akekirot ikwa ecokit. Erai nai eyok tic ayekin akirot ngin lotai yok, tar akimima inges todol apaki ngina eyaunia akiyar neni yok. Nai acamito ngikaswomak akitokienyun Yesu atemar inges ebe, ``kitiya ngadi kiro?`` Tonyou Yesu, tomoru ngikekaswomak tema, ``nyo ikibulitor iyes?`` Nyo emamukar iyes adio nupit?`` Emam nyetemara inges, kisioni kare. Ketiyat ayong ngadi kiro. Mam, aria eketic akitatam ikes ngadwarisia ka Akuj. Abu Akuj yau ibore daadang alokiro a Yesu anakwap. Abu inges yau ibore ngini iitanitai iwon daadang kotere akidup ngikinyom anakiyar yok anakirot ka Akuj. Nguna emaasi iyong bon kitiya erai alemun ngikinyom anakirot ka Akuj, todupak lotau kon ka akiswom akirot ka Akuj, akitam inges ajok, ka acamun ngaketaagor arupun alotooma iyong. Ani itiyai iyong ngakiro ngun, ipedori iyong akiuriar ekuwam ka akiru anginati apolon anakiyar kon.

Atami ayong atemar aria eemut ka Akuj lokaswomak a Yesu akolongit ngin atemar, `àpena lowae ngoloce.`` ketemarito ikes ebe, `àlotooma akitatamo ngina ka akolongit anaga, erai adwaris ka Akuj.`` Erai logo ekayeunan ka akwap anaga, ngolo abu tema oloto lowae yege ka anam, mere oloto tar kiding odoyoosi tooma nakipi. Kecamunito ikes akirot ngin, `Òh iyes ngulu edit anupit, nyo pa inupitotor iyes?`` Iyenete iyes nyo? Emaasi iwon onupa akirot ka Akuj etiyata nguna ebala inges.


1. Toswom Mateo 13:19. Ani pa kedupi iwon akirot ka Akuj lotai yok, nyo itiyakin? ________________________________________________________________

2. Toswom Joshua 1:8. Iwori emaasi iwon otameta akirot ka Akuj? ________________________________________________________________

3. Toswom Yohanna 6:63. Alongaet alogo, erai akirot ka Akuj ________________________________________________________________

4. Toswom Mateo 4:4. Emaasi ngitunga nyeyarikis nakimuj bon nai ________________________________________________________________

5. Toswom Ngiepesoi 6:17. Ikwaan akirot ka Akuj ka aniupal? ________________________________________________________________

6. Epedori aupal akiwan emoit a? ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiromanin 8:6. Ani kitopoloi iwon akirot ka Akuj anakiyar yok, ikiyakaunor iwon ________________________________________________________________

8. Toswom 2 Ngikorinto 3:18. Nguna elosikinete ngayok tameta inges ilelebun nakiyar yok. Nyo emaasi iwon olosikisi akitam? ________________________________________________________________


Mateo 13:19-``ngolopite iiraria itunganan akirot ngina ka apukan, nyepedo ayenun, ebuni ngolo aronon tolema nguna keekinitai lotau keng.``

Joshua 1:8-`Èmam nyengopiyari ekitabo ngolo angikisila logo anakituk kang, anerai alosi ayong akitam inges nakware ka naparan, ka akinup nguna eekinitai lotau kang. Inges itunganan ngini ariamu ecokit aloroto.``

Yohanna 6:63-`ìteyiari ekuwuam, emam ibore ejokia akuwan; ngakiro nguna erworo ayong nenikus erai ekuwuam ka erai akiyiar.``

Mateo 4:4-``nai tobongok Yesu tema ebe, igiritai ebe, nyeyiari itunganan anguna ka atap bon, nai anguna ka akirot daadang angina elomuni anakituk ka Akuj.``

Ngiepesoi 6:17-``tolemutu akopiya ngina ka akiteyiar, ka atumi ngina a ekuwuam, inges akirot ka Akuj.``

Ngiromanin 8:6-`ànerai akitam ngina ka akuwan erai atwanare, nai akitam ngina a ekuwuam erai akiyiar ka aiyorit-ekisil.``

2 Ngikorinto 3:18-``nai iwon daadang, a ereet angolo nyimukoritai, ikitei asir a ekapolon, ikilocokinio ekuaanikinos ka aputo nginapei ngin, anyoun anasir akitodol nasir, epote nguna aneni a ekapolon angolo erai ekuwuam.``


1. Toswom Mateo 13:19. Ani pa kedupi iwon akirot ka Akuj lotai yok, nyo itiyakin? Elosi ngolo aronon akiwok akirot ngin kotere ngilocok ayok kiyar.

2. Toswom Joshua 1:8. Iwori emaasi iwon otameta akirot ka Akuj? Naparan ka nakware.

3. Toswom Yohanna 6:63. Alongaet alogo, erai akirot ka Akuj Etau ka akiyar.

4. Toswom Mateo 4:4. Emaasi ngitunga nyeyarikis nakimuj bon nai Angina kirot elomuni anakituk ka Akuj.

5. Toswom Ngiepesoi 6:17. Ikwaan akirot ka Akuj ka aniupal? Aupal.

6. Epedori aupal akiwan emoit a? Eeh.

7. Toswom Ngiromanin 8:6. Ani kitopoloi iwon akirot ka Akuj anakiyar yok, ikiyakaunor iwon Akiyar ka ekisil.

8. Toswom 2 Ngikorinto 3:18. Nguna elosikinete ngayok tameta inges ilelebun nakiyar yok. Nyo emaasi iwon olosikisi akitam? Ekapolon ka ekebuku.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 13

EMAM NGISITAKINIO AKUJ


Akolongit naga, acamit ayong akimor ka iyong ipei bore ngini apolon nooi ngini etiyak Akuj nakiyar kang. Ebi etamete ngitunga ngulu alalak atemar ibore daadang ngini itiyakin nakiyar kec abunit aneni ka Akuj, anerai ebasi ikes Akuj eyaunit ngiboro daadang. Ebunit atametait naga, anerai epol Akuj nooi k aka inges eyaunit ngiboro daadang. Inges itei ngiboro ngulu itiyasi anakiyar yok. Tar ngikapir eyenete ngakiro nugu.Eyakasi Ngikristo ngulu alalak ngulu itopoloto eemut logo ka eriam nakiyar kec. Nai ayong, nganupit ngakiro anerai ebala eemut ka ebaibul nege alokitabo a James 1:13-17, `` nyemaasi idio tunganan tema, anieketemi inges idio bore, erai Akuj eketemi, anerai emam ngisitiyai Akuj sitan akitem iyong kori tar idio tunganan,: Nai itemio idio tunganan daadang, ikwa iriyari inges akedoteo, tocamu. Ani nai ekoni adoteu, tolomu asecit dang, ka ani elomuni asecit, tolomu atwanare. Ngicamut akisec ngikakaitotoi. Ebunit ainakinet daadang anadis, ka ebunit aneni a Papa ka akica angolo emam ngikimiki kori nginyakari akeinakinet.``

Esileereu eemut logo atemar erai Akuj eyaunit ngiboro ngulu ajokak daadang. Abu Yesu alokitabo a Yohanna 10:10 tema, ``nyebuni ekokolan ikongin, mati akoko ka akiar ka amunyar, abunit ayong kotere ikes eriamunete akiyiar, nabo toriamut ngina alalan nooi.`` ani kerai ngina ajokan, erai Akuj, ani kerono, erai Sitan. Epatana akinup nugu. Nguna itopoloto nugu erai eemut a James 4:7 ngolo ebala ebe, ``tojalak akoni kiyar neni ka Akuj, tonger Sitan, kotere ikiesikini iyong.`` Inges atemar emaasi iwon oinakisi ayok kiyar, ojalakisi Akuj kotere ongero Sitan. Akirot ebe `òngero`` inges erai akitojiere nooi.

Ani kenupa ngitunga atemar ebunit ibore daadang aneni ka Akuj, ikwa tar edeke, akibusokin ka elejilej, akiritaro alotic, ngidwe ngulu esiak, angero ka ekoni rukitos-inges eyauni akurianu anakiyar kec. Ani kenupa ikes atemar ebunit ngini bore aneni ka Akuj kotere akisican ikes, kori akilocokin ikes, kitojiete ikes Akuj. Nai, ebala James 4:7 ebe, tongero Sitan kotere ikiesikini iyong. Emaasi iyong iinak akoni kiyar neni ka Akuj. Inges atemar eponito ngice boro aneni ka Akuj ngice aneni a Sitan. Eyai agogongu a Sitan nakwap naga, tosodi mere ngini bore ebunit neni ka Akuj ebunitor. Ani pa kiripu iyong nugu, iinakini iyong akoni kiyar neni a Sitan, tosodi nai kitogogong Sitan nooi.

Acamit ayong ayaun eemut alokitabo a Ngiromanin anerai icanicanio angina paki. Alostor ayong neni enukere ngitunga ngapakio nguna alalak neni ngeyeneta ngitunga ngulu alalak Akuj, ngelosete tar lokelesia, kori tar ngeyenete akirot ka Akuj, nai eyenete logo. Ngiromanin 8:28 ebala ebe, `ìkiyeni ebe anenikec angulu eminasi Akuj itiyaete ngiboro daadang ka iwapei anguna ka ajokis, tari anenikkec a ngulu enyaritai ikwapei eyiakar akelosikinit.`` Inges atemar anege ebe, ibore daadang ngini itiya anakiyar kon, erai neni ka Akuj ebunitor, tosodi nai kitiyaun ejok alowae ka ece. Alosit ayong neni anukere ikoku pese ka esapat ngulu kemataka etule ka ngikito, tolomasi amear amotoka, kirita esipid alorot, kipiecar alorot, tonanga akitoi ka asimu alorot, ka totwaka daadang. Abu ekesilipan anen toseu eemut logo, `` Ikiyeni ebe itiyasi ngakiro daadang neni ajokan,`` ka ikiyeni atemar abala Akuj eyai apolou angina bore. Emam pa aria Akuj aari ngidwe ngul, nai aloemut angol, ngitemari aria tar Sitan. Arai ngikulepek. Ayeni ayong atemar aria Sitan etongeri ikes ngikec kauriak ka ngulu etatamete ikes, nai aria akec seunet. Erai ikes aseunete akimat etule; ikes anangete akitoi ka asimu alorot. Arai ngin atakanunet ka akitu alorot, ka emam pa aria Akuj etiyai ngakiro ngun.

Nyo apolou ka atemar, `ìkiyenio etemar itiyaunun nguna kiro kotere ajokis``? Nguna esiaunak mono, Emam nyetemara ikiyeni ebe eponito daadang aneni ka Akuj ka ngitiyasi daadang kotere nguna ajokak. Ebala ebe, itiyasi daadang kotere ajokis, nai kiyatak nabo apolou, ``neni angulu eminasi Akuj.`` ngitiyai eemut logo neni angulu ngeminasi Akuj. Inges emaasi iwon oyenete,ka olimonorete, nai ikibuli elimorete ngitunga eemut logo kotere tar

akitu angitunga angulu cicik ikwa ngul ngulu amasete etule ka ngikito anerai amenito Akuj ka akekirot. Ebala eemut ejok itiyasi ngakiro daadang kotere ajokis, nai neni angulu eminasi Akuj, ka ngulu enyarit Akuj kotere eketic.

Alokitabo a 1 Yohanna 3:8 ebala ebe, ``angun, inges etakanunia lokoku ka Akuj, kotere amunyari ngiticisio a Sitan.`` Abu Akuj totakanu kotere amunyar etic a Sitan. Erai ngol eketic, ka itiyai ejok kotere daadang ngulu eminasi inges ka enyaritai alotic keng.; inges atemar ngulu etupito erot keng, ngulu engerito etic a Sitan, ka ngulu ecamito amunyar etic a Sitan. Ngulu daadang engerito Sitan, nai kitiyaete etic ka Akuj elimunete ngakiro ngun ejok anakiyar kec, epedori Akuj akibelekin etic ngol anakiyar kec neni ajokan.

Emaasi iwon ogeutu aripirip ebe emam nyebunit ngini bore nakiyar yok aneni ka Akuj. Eyai emoit a Sitan dang akiar, akokoyar ka munayar ayok kiyar, nai abu Yesu ainun iwon akiyar. Emaasi iwon oseutu akiyar ka acamun akirot ka Akuj anerai nyemaasi iwon esitakisi Akuj kotere nguna itiyasi daadang anakiyar yok.

Ani kerai torai Akuj ibore ngini iteo ikwa itunganan itiyai ngiboro daadang ngulu isitakinitere, ikwa edeke a Cancer, angwalu, akiyalolong, akigoro, ka akitasiono, ayeni ayong atemar kemamu apukan anakwap anaga epedori akikamun, akien kori akiretakin inges. Nai anen dang etamio iwon jik atemar irimit Akuj akiar ngitunga ka akitiya ngun daadang. Eyakasi ngice boro ngulu eponito aneni a sitan, ka eyakasi ngice ngulu itiyaunun bon, ka emam ngeponito ngaronisya ngun aneni ka Akuj. Igirete ngariongeta nguna igangito akiyar-insurance-ebe, ``ngakitiyaunet ka Akuj ikwa akiriangakin ka akwap, ngidekesio.`` Mam, mere Akuj eyaunit ngiboro ngulu daadang.


1. Toswom James 1:13. Ecamuni Akuj itunganan itemi Sitan a? _______________________________________________________________

2. Toswom James 1:17. Ai eponitoro ngainakineta? _______________________________________________________________

3. Toswom Yohanna 10:10. Ngai ekokolan? _______________________________________________________________

4. Toswom Yohanna 10:10. Nyo akepolou? _______________________________________________________________

5. Toswom Yohanna 10:10. Kotere nyo abunio Yesu? _______________________________________________________________

6. Toswom James 4:7. Nyo ajokis ka acamun Akuj ka akinger Sitan? _______________________________________________________________

7. Toswom Ngiromanin 8:28. Ebala eemut logo eponito ngiboro daadang anaKuj a? _______________________________________________________________

8. Toswom Ngiticisio 10:38. Ebunit adekis anaKuj a? _______________________________________________________________

9. Toswom 1 Yohanna 3:8. Kotere nyo abunio lokoku ka Akuj? _______________________________________________________________


James 1:13-`` nyemaasi idio tunganan tema, anieketemi inges idio bore, erai Akuj eketemi, anerai emam ngisitiyai Akuj sitan akitem iyong kori tar idio tunganan.``

James 1:17-`` Ebunit ainakinet daadang anadis, ka ebunit aneni a Papa ka akica angolo emam ngikimiki kori nginyakari akeinakinet.``

Yohanna 10:10-`` nyebuni ekokolan ikongin, mati akoko ka akiar ka amunyar, abunit ayong kotere ikes eriamunete akiyiar, nabo toriamut ngina alalan nooi.``

James 4:7-`` tongero Sitan kotere ikiesikini iyong. Emaasi iyong iinak akoni kiyar neni ka Akuj.``

Ngiromanin 8:28-`` ikiyeni ebe anenikec angulu eminasi Akuj itiyaete ngiboro daadang ka iwapei anguna ka ajokis, tari anenikkec a ngulu enyaritai ikwapei eyiakar akelosikinit.``

Ngiticisio 10:38-``Ngina a Yesu angolo Nazareth, ikwapei abukokinia Akuj inges ekuwuam ngolo akwangan ka apedor, ngolo erimit kitiyianenee nguna ajokak, kitangaleununuyie daadang ngulu ecanit Sitan, anerai ayiai Akuj kaapei ka inges.``

1 Yohanna 3:8-``angun, inges etakanunia lokoku ka Akuj, kotere amunyari ngiticisio a Sitan.``


1. Toswom James 1:13. Ecamuni Akuj itunganan itemi Sitan a? Mam. 2. Toswom James 1:17. Ai eponitoro ngainakineta? Papa ka akica. 3. Toswom Yohanna 10:10. Ngai ekokolan? Sitan. 4. Toswom Yohanna 10:10. Nyo akepolou? Akoko,akiar, ka amunayar. 5. Toswom Yohanna 10:10. Kotere nyo abunio Yesu? Ainun iwon akiyar ngina alalan nooi. 6. Toswom James 4:7. Nyo ajokis ka acamun Akuj ka akinger Sitan? Ikiesikini iwon jik. 7. Toswom Ngiromanin 8:28. Ebala eemut logo eponito ngiboro daadang anaKuj a? Mam. 8. Toswom Ngiticisio 10:38. Ebunit adekis anaKuj a? Mam. 9. Toswom 1 Yohanna 3:8. Kotere nyo abunio lokoku ka Akuj? Amunayar etic a sitan.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 14

APOLOU KA AKIYAR ANGINA ILELEBA EKIYENGANU

Igirit Don Krow

Alokitabo a Mariko 16:15-16 elomunit eemut ngolo apolon nooi. Abu Yesu tolimok ngikekaswomak atemar, ``toloto nakwapin daadang, tolimokisi eemut ngolo ajokan neni angitunga a daadang.Inges ngini iyiuni idio kibatisai iteyiario, nai inges ngini nyiuni etubokinio.`` Ka alokitabo a Ngiticisio 8, engaet a 5 ka ngolo a 12, ingolikinio iwon atemar abu etic logo kitiyakin ejok anakitatam a Pilipo alo Samaria. ``Tolot Pilipo tar lore a Samaria, tolimonok nenikec nguna a Kristo….nai ngolo pite eyiuneta ikes neni a Pilipo elimonokini eemut ngolo ajokan ngolo ka apukan ka Akuj, ka ekiro a Yesu Kristo, aponi kibatisai ikes, ngikiliok ka ngaberu dang.``

Eyai nai akingiset nege ebe, apotu ngitunga a Samaria toraut Ngikristo aloemut ka ekitabo a Mariko 16:15-16 a?. Eeh, apotu toraut. Abu Pilipo tolot lotaun a Samaria, kitatam eemut a Yesu Kristo, ka alotooma anupit a Kristo, aponi ikes kibatisai, ngikiliok ka ngaberu.Alotooma eemut ngolo apolon nooi, etemario apotu ngitunga lugu tolakunos,anerai apotu ikes toriamut ebatisimu ka etau angolo akwangan a?

Ebala ebaibul ebe ibatisai Yohanna angakipi, nai Yesu Kristo bon ibatisai ka etau angolo akwangan. Alotooma eemut ka ebaibul,, apotu ngitunga tonupa, tolakunos, ka kibatisai, nai nyeriamuna ikes etau ngolo akwangan. Ebala eemut a Ngiticisio 8:14-17 ebe, ``ngolopite eirareta ngikiakia ngulu ayia Yerusalem atemar ariamu Samaria akirot ka Akuj, apotu kiyakiasi Petero ka Yohanna nenikec; ngolopite aponiata ngul, kilipakis, kotere eriamunete etau ngolo akwangan; anerai aringa nyedokuna inges neni a idiokec, nai ebatisai ikes alokiro a ekapolon Yesu Kristo bon. Tosodete kidokokis Petero ka Yohanna ngakec kan kidiama kec, toriamut etau ngolo akwangan.``

Ikingolik iwon aloemut alogo atemar, meer anguna ka anupit, akiun ka akibatisao toriamu itunganan etau ngolo akwangan. Abu etau ngolo akwangan tolomu nakiyar kec alokitabo a Yohanna 20:22 neni ingolikinere iwon atemar abu etau ngolo akwangan kitogogong ngikaaswomak a Yesu, nao anakolongit a Pentecoste ngina ebatisaere ikes ka etau angolo akwangan ka akitogogong ka Akuj. Eyai atyaketait alokiding alakuno ka etau angolo akwangan ka akibatisao ka etau angolo akwangan anakiyar aitunganan. Eyai akibatisao ngina ilelebunor etau ngolo akwangan nakiyar a itunganan ka akitogogong iyong. Tar kiunit itunganan, nyerai ngin akibatisao ka etau angolo akwangan.

Alokitabo a Ngiticisio 19:1-2 ebala ebe, `àni eringa Paulo eyai Korinto, kitor Paulo nakwap ngina mukur, todol Epeso. Toriamu ngice kasiomak; tema inges neni kec ebe, ipotu iyes toriamut ekuwam ngolo akwangan ngolo pite iyiuneta a? Temasi ikes neni keng ebe, Paikiirarit isua atemar eyiai ekuwam ngolo akwangan.`` Tema nai Paulo neni kec ebe, `ìriamut iyes ekuwuam ngolo akwangan nginapei iyiuneta iyes a?`` Temasi ikes ebe, emam nyiirara isua ebe eyiai ekuwuam ngolo akwangan, tema Paulo ebe, `àni pa kikibatisatai iyes ka ekuwuam angolo akwangan ngina eyiunere iyes, nyo bo ikibatisaere iyes?`` Tobongokis ikes temasi, `ìkibatisao isua ka ebatisimu a Yohanna.`` Atami ayong atemar abu Paulo kitatam ejok kotere Yesu Kristo, ka apotu ngikanupak lugu tocamut akiruk ka Yesu alobatisimu angakipi. Alongaet a 6-7 ebala ebe, `àni kedau Paulo akidokokin ngakekan kidiam ikes, abu ekuwuam ngolo akwangan todo kidiamakec, kirworo ikes ngangajepa, ka toduara. Arai ikes daadang ngitunga ngitomon ka ngiarei.``

Tar kerai ngitunga lugu ngikanupak ngulu anupito abongun ka ekalakunan, emam pa ebatisatai ikes ka ekuwuam angolo akwangan. Epedori itunganan akiuin ka alakuno ka kibatisai angakipi, nai ngikibatisatai ka ekuwuam angolo akwangan. Erai akibatisa ka ekuwuam angolo akwangan alakuno ngina egelaana.

Tar kebatisai ayong itunganan angakipi, emam ngapedori ayong akibatisa ka etau angolo akwangan; Yesu bon epedori akitiya ngun. Ani pa kingisitor iyong Yesu akibatisa iyong ka ekuwuam angolo akwangan, nyo nyingisia iyong inges tokona? Ebala Luka 11:13 ebe, ``asosi, ani kiyenete iyes ngulu iroko ainakin ngainakineta nguna ajokak neni angikus dwe, ikokini nai ai Papakus ngolo anadis paiyatakini ainakin ekuwuam ngolo akwangan neni kec a ngulu ilipete inges ai?`` Nyo ngingisia iyong inges tokona?


1. Toswom Mariko 16:16, ka toswom nabo Ngiticisio 8:5, 12. Apotu ngitunga ngulu imarunitai alokitabo a Ngiticisio 8:12 toraut ngikristo a? _______________________________________________________________

2. Toswom Ngiticisio 8:14-16. Ariamunito ngitunga lugu ekuwuam ngolo akwangan a? _______________________________________________________________

3. Toswom Ngiticisio 19:1-5. Erai ngitunga lugu ngikanupak a ? _______________________________________________________________

4. Toswom Ngiticisio 19:6-7. Ariamunito ikes ekuwuam ngolo akwangan a? _______________________________________________________________

5. Toswom Luka 11:13. Nyo elimunit Luka 11:13 atemar emaasi iwon etiyata oriamutu ekuwuam ngolo akwangan? _______________________________________________________________

6. Toswom 1 Ngikorinto 14:2. Ani irworikini itunganan ngangajepa nguna egalaaka, nyo itiyai inges? _______________________________________________________________

7. Toswom 1 Ngikorionto 14:14. Ani irworikini itunganan ngangajepa nguna egalaaka, nyo itiyai inges? _______________________________________________________________

8. Toswom 1 Ngikorinto 14:16-17. Ani irworikini itunganan ngangajepa nguna egalaaka, nyo itiyai inges? _______________________________________________________________

9. Toswom Ngiticisio 2:4. Ani irworikini itunganan ngangajepa nguna egelaaka, erai ekuwuam ngolo akwangan irworo kori itunganan ilope? _______________________________________________________________

10. Toswom Ngiticisio 2:4. Ngai isirwori itunganan? _______________________________________________________________


Mmariko 16:16-`ìnges ngini iyiuni idio kibatisai iteyiario, nai inges ngini nyiuni etubokinio.``

Ngiticisio 8:5,12-``[5] Tolot Pilipo tar lore a Samaria, tolimonok nenikec nguna a Kristo….[12] nai ngolo pite eyiuneta ikes neni a Pilipo elimonokini eemut ngolo ajokan ngolo ka apukan ka Akuj, ka ekiro a Yesu Kristo, aponi kibatisai ikes, ngikiliok ka ngaberu dang.``

Ngiticisio 8:14-16-``[14] ngolopite eirareta ngikiakia ngulu ayia Yerusalem atemar ariamu Samaria akirot ka Akuj, [15] apotu kiyakiasi Petero ka Yohanna nenikec; ngolopite aponiata ngul, kilipakis, kotere eriamunete etau ngolo akwangan; [16] anerai aringa nyedokuna inges neni a idiokec, nai ebatisai ikes alokiro a ekapolon Yesu Kristo bon.``

Ngiticisio 19:1-5-``[1] ani eringa Paulo eyai Korinto, kitor Paulo nakwap ngina mukur, todol Epeso. Toriamu ngice kasiomak;[2] tema inges neni kec ebe, ipotu iyes toriamut ekuwam ngolo akwangan ngolo pite iyiuneta a? [3] ani pa kikibatisatai iyes ka ekuwuam angolo akwangan ngina eyiunere iyes, nyo bo ikibatisaere iyes? ikibatisao isua ka ebatisimu a Yohanna.[4] tosodi tema Paulo ebe, abu Yohanna ikibatisa kan akibatis ngina ka akibelekin etau, tobala neni angitunga ebe ejoikinit ikes akiyiun inges ebunit alokau keng, inges atemar neni a Yesu. [5] ngolo pite eirareta nu, kibatisai alokiro a Ekapolon Yesu.``

Ngiticisio 19:6-7-`` [6]ani kedau Paulo akidokokin ngakekan kidiam ikes, abu ekuwuam ngolo akwangan todo kidiamakec, kirworo ikes ngangajepa, ka toduara. [7]Arai ikes daadang ngitunga ngitomon ka ngiarei.``

Luka 11:13-`` asosi, ani kiyenete iyes ngulu iroko ainakin ngainakineta nguna ajokak neni angikus dwe, ikokini nai ai Papakus ngolo anadis paiyatakini ainakin ekuwuam ngolo akwangan neni kec a ngulu ilipete inges ai?``

1 Ngikorinto 14:2-`ànerai inges ngini irworo kan angajep nyirworo neni a itunganan, nai neni ka Akuj, anerai emam itunganan epupuni, nai alokuwuam irworo inges nguna imunono.``

1 Ngikorinto 14:14-`ànerai ani kilip iyong anangajep, ilipi ekakuwuam, nai emam ngakatameta ngaraito.``

1 Ngikorinto 14:16-17-``[16] ani erai kitur iyong Akuj a ekuwuam, ikokini ai itunganan ngini iboi anakibois a ngina a ngini nyeyeni etemari ebe, Amen, ekau ka akituritikon erai pa eyeni nguna irworo iyong? [17] anerai iturit iyong Akuj, anerai erworo a ngangajepa akilo iyes daadang.``

Ngiticisio 2:4-``kilelebikinai daadang etau ngolo akwangan, togeut akirworo ngangajepa nguna egelegelia, ikwapei ainakinia ikes ekuwuam alimun.``


1. Toswom Mariko 16:16, ka toswom nabo Ngiticisio 8:5, 12. Apotu ngitunga ngulu imarunitai alokitabo a Ngiticisio 8:12 toraut ngikristo a? Eeh

2. Toswom Ngiticisio 8:14-16. Ariamunito ngitunga lugu ekuwuam ngolo akwangan a? Mam 3. Toswom Ngiticisio 19:1-5. Erai ngitunga lugu ngikanupak a ? Eeh 4. Toswom Ngiticisio 19:6-7. Ariamunito ikes ekuwuam ngolo akwangan a? TOYENI: Ileerei atemar egelaana

naga analakuno nooi. 5. Toswom Luka 11:13. Nyo elimunit Luka 11:13 atemar emaasi iwon etiyata oriamutu ekuwuam ngolo

akwangan? Kingit. 6. Toswom 1 Ngikorinto 14:2. Ani irworikini itunganan ngangajepa nguna egalaaka, nyo itiyai inges?

Akisirwor Akuj ka anakujuwanisia. 7. Toswom 1 Ngikorionto 14:14. Ani irworikini itunganan ngangajepa nguna egalaaka, nyo itiyai inges? Isilipi

ekec tau Akuj. 8. Toswom 1 Ngikorinto 14:16-17. Ani irworikini itunganan ngangajepa nguna egalaaka, nyo itiyai inges?

Akitur Akuj alotai keck a akitopol inges (akilip Akuj). 9. Toswom Ngiticisio 2:4. Ani irworikini itunganan ngangajepa nguna egelaaka, erai ekuwuam ngolo

akwangan irworo kori itunganan ilope? Irworo itunganan. 10. Toswom Ngiticisio 2:4. Ngai isirwori itunganan? Etau ngolo akwangan.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 15

EPITE NGOLO RIAMUNET ETAU NGOLO AKWANGAN

Igirit Don Krow

Elosio iwon akolongit naga akirwor epite ngolo riamunet etau ngolo akwangan. Ebala ekitabo a Ngiticisio 10:1 ebe, `àyai etunganan Kaisaria ekekiro Korunelio, ekapolokiniton ngasigariaamiat nguna ka jore angina enyaritai Italian.`` Arai naga ariang ngina apolon, tosodi nyengopi inges akapolon noi. Alongaet a 2, eropari ebala, `ètunganan ngolo ajokan ngolo akerit Akuj kaapei ka akekai dang, ngolo ainanakini ngainakineta nguna alalak lotunga, idio kilipi Akuj juijui.`` Eyookinit inges nooi, etiyai nguna iyookino, ka akerit Akuj, iinanakini ngitunga ngulu eitanito ngisilinga, ka ebala ebaiubul ebe, elipi inges neni ka Akuj angina paki. Nai elosio iwon aripikin, eemut ngolo ajokan, ebe tar kitiyai inges ngiboro ngulu ajokak, tar kekerit Akuj, ka kilipi angina paki, amamukatar inges akiyar ngina arukito ka Akuj kaapei ka Yesu Kristo.

Ebala alongaet a 3-6 ebe, `àbu inges toanyu anakitatakanikinet ekipie ka Akuj ileerei ebunit nenikeng alosaa angolo a ngikanikaomwon angolo ka apaaran, idio tema nenikeng ebe, Korunelio.Kitek Korunelio inges, tokurianiar tema ebe, Inyoni ekapolon? Tema ekipie nenikeng ebe, akonikilip ka ngakonikingaranakinet a lot kidiama araun akisiitunet alokingaren Akuj. Aso, kiyakia tokona ngitunga tar Yopa, idio yaut Simon ngolo enyaritai Petero. Iboiete inges ka Simon ekemanyimanyan ngijamu, ngolo eyiai akai keng diyete anam.``

Ekile logo, tar ekerit inges Akuj,iyoonokini ejok, ka itiyaia ngakiro nguna ajokak, ka ilipi dang alokingaren Akuj, kiyakikinai inges ekipie ka Akuj alosit ayaun Simon Petero ngolo amaasi tolimok inges nguna kitiya. Ingolikinio iwon alokitabo a Ngiticisio 10:43 nguna aponi tolimokinai Petero alimokin ekile logo.`ìdodiunito ngidwarak daadang nguna keng ebe, anguna a ekekiro ngini daadang nyiuni nenikeng eriamuni akisionio ngasecisia.``(alokiro a Yesu Kristo). Nyikitoriangakini emut logo a? Ekile logo, ngolo etiyai ngakiro daadang nguna ajokak, emam pa arukito akekiyar k angina ka Akuj alokiro a Yesu Kristo.Abu Akuj tema, `ìtiyai iyong ngakiro daadang ejok, ibusak nooi, ka akajoikinito ayong dang, nai akalimokini ayong iyong nguna kitiya. Eyakuu ayong ekipie alimokin iyong nguna kitiya, ebe anyaraun ekile ngolo enyaritai Petero, ikilimok iyong nguna kitiya.`` Alokitabo a Ngiticisio 10:43, ani elosi Petero kai a Korunelio, abu inges tema ebe, ``ngini daadang iyiuni nenikeng(alokiro a Yesu Kristo) eriamuni akisionio angasecisia.`` (Erai ngaluketa nguna kang).

Kingolik nai nguna apotu kitiyaun. `àni eringa petero irworo ngakiro nugu, todou ekuwuam ngolo akwangan kidiama daadang ngulu apupete akirot.`` (Ngiticisio 10:44). Abu Korunelio toriamu ekuwuam ngolo akwangan eringa epupi ngakiro ngun alokiro a Yesu Kristo, tosodi tonup inges akirot a Kristo ka toriamu akisionio angasecisia. Ngina pei anupia inges, toriamu ekuwuam ngolo akwangan kaapei ka ngulu ayakasi kai keng akipup ngakiro ngun. Alongaet a 45, ebala ebe, `àpotu toumokis ngulu akepitai ngulu eyiunito, ngulu aponito kaapei ka Petero, anerai aponi tobukokinai ainakinet ngina a ekuwuam angolo akwangan neni angibukui a daadang.`` Ekokinete nai ikes aenyunete ai? `ànerai kiirasi ikes irworosi ngangajepa nguna alalak, kitopolorito Akuj.`` (ngiticisio engaet 46).

Alotooma akitutuket ngina kitete, angina paki edoiunio ekuwuam ngolo akwangan nitunganan idio, ileereuni atemar aloma akepedor tar lotunga ngulu alodiyete. Anakitutuket angina kitete, egeunete ngitunga akirworo ngangajepa nguna alalak kori tar akidwar.

Abu ayong oriedik apei tabong alomanikot ka epei alo Dallas, Texas, ka otema, `Àkuj, emam ngayeni ayong apolou ka akirworo angangajepa ka ebatisimu ka ekuwuam angolo akwangan angolo elimito ngitunga nginapei, nai keyai epite ngolo ekuturio ayong iyong, epite ngolo alimoria ayong ekoni kiro lotunga daadang, acamit ayong aripun. Abu ayong ogeu akitur Akuj, ka aneni pei, abu ekuwuam ngolo akwangan okoinak ayong angajep, ngina limoret

ekiro ka Akuj, ngina emam pa eiraritor ayong.`` Ebala ebaibul alokitabo a Ngiticisio 2:4 ebe, ``kilelebikinai daadang ekuwuam ngolo akwangan, togeut akirworo ngangajepa nguna egelegelia, ikwapei ainakinia ikes ekuwuam alimun.`` Ngai erworo? Arai ikes. Ngai aini ikes apedor alimun? Arai ekuwuam ngolo akwangan.

Alokitabo a Luka 11:13 ebala ebe, `àsosi, ani kiyenete iyes ngulu iroko ainakin ngainakineta nguna ajokak lodwe kus, ikokini nai ai Papakus ngolo anadis pa iyatakiniainakin ekuwuam ngolo akwangan neni kec a ngulu ilipete inges ai?`` Nguna emaasi iyong kitiya bon inges akingit ines tokona, tonup ebe iriamuni, kiyoto neni ka Akuj, togeu akitur inges, ka ikiini iyong apedor ngina kirworet ka akitur inges angangajepa anguna sek ngiyeni iyong.


1. Kimaru ceni ngadi kiro nguna elimunit ebaibul kotere alakuno. ________________________________________________________________

2. Toswom Ngiticisio 11:15. Ikwai elimunitor engaet logo akibatisao ka ekuwuam ngolo akwangan? ________________________________________________________________

3. Apotu ngikaswomak a Yesu toriamut ekuwuam ngolo akwangan (Yohanna20:22), nai ani elunyar ngirwa ngidi, aponi kibatisai ikes ka ekuwuam angolo akwangan (Ngiticisio 2:1-4). Kingolik, kisikwanik ngakiro nugu (Yohanna 20:22 ka Ngiticisio 2:1-4). ________________________________________________________________

4. Toswom Ngiticisio 1:8. Nyo apolou ka ebatisimu ka ekuwuam angolo akwangan? ________________________________________________________________

5. Toswom Ngiticisio 2:38-39 ka 1 Ngikorinto 1:7. Erai ebatisimu ka ekuwuam angolo akwangan ikotere iwon dang tokona a? ________________________________________________________________

6. Toswom Luka 11:13. Ani pa kiriamunit iyong ebatisimu ka ekuwuam angolo akwangan, nyo emaasi iyong kitiya tokona? ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiticisio 2:4. Emaasi iyong kingit, toriamu, kirwor, ka kitur Akuj anakilip kon ka angajep angina ikiini iyong Akuj a? ________________________________________________________________


Yohanna 3:3-``tobongok Yesu tema neni keng, kire kire, abala ayiong, ani pakidoun itunganan nabo, nyepedori nabo Alomar napukan ka Akuj.``

Ngiticisio 3:19-`àsosi kibelekisi ngikus tai,tobongutu nabo, ikotere ikisario ngakus secisia, kotere epote aneni a ekapolon ngapakio nguna ka akiengun.``

Mariko 16:16-``Ngina enupi ka kibatisai inges eyiunio, nai inges ngini emam nyenupi inges etubokino.``

Ngikolosai 2:13-``ka iyes ngulu itwakito alotooma ngakusidiakanareta ka amamut akepio mgima a mgakusiwat, abu ikiteyaru kaapei ka inges, kedau akision iwon ngayokodiakanareta daadang.``

Ngiromanin 8:9-``nai nyiyiakasi iyes tooma akuwan, nai tooma ekuwuam, erai kiboi ekuwuam ka Akuj alotomakus. Nai ani kemam idio tunganan ekuwuam a Kristo, nyerai inges ngolokeng.``

Mateo 25:46-`èlosete lugu natubokino ngina a ngikaru ka ngikaru, nai ngulu iyookino nakiyiar ngina angikkaru ka ngikaru.``

Ngiticisio 11:15-``nai ngina ageunia ayong akirworo, abu ekuwuam ngolo akwangan todoiu kidiama kec, ka neni kosi anageunet.``

Yohanna 20:22-``ngolopite adaunia inges akisirwor ikes, kiengak kidiamakec, tema nenikec ebe, kijaasi ekuwuam ngolo akwangan.``

Ngiticisio 2:1-4-``[1] ngolopite adolunio akuwar ngina a Pentecoste, toyiakas ikes daadang iwapei nakibois apei.[2] atipei abu anadis akiruruma ikuaan ka akiruruma ngina a ekuwuam angolo apolon, kilelebun akai daadang neni eboyioto ikes. [3] Totakanut nenikec ngangajepa nguna ekuaan anguna ka akim, tokorakin ka akiboikin kidiama ngini tungananikec. [4] Kilelebikinai daadang ekuwuam ngolo akwangan, togeut akirworo ngangajepa nguna egelegelia, ikwapei ainakinia ikes ekuwuam alimun.``

Ngiticisio 1:8-``nai iriamunnete iyes apedor, ngina abunio ekuwuam ngolo akwangan kidiama kus; iraunete iyes ngikayenakakang alo Yerusalem, ka alo Yudaya daadang ka Samaria, ka anawaetin ka akwap.``

Ngiticisio 2:38-39-``[38] tema Petero nenikec ebe, kibelekisi ngikus tai, idio ikibatisai iyes daadang alokiro a Yesu Kristo anguna ka alemar ngakusisecisia; iriamunete ainakinet ngina a ekuwuam angolo akwangan. [39] Anerai erai akikonget ngina kus, k angina a ngikusidwe, k angina angulu elwaka daadang, idio ngina a daadang angulu enyarauni ekapolon Akujuyok nenikeng.``

1 Ngikorinto 1:7-``kotere nyitwakiasi adio inakinet daadang, kidarito apukorio ngina a eyokokapolon Yesu Kristo.``

Luka 11:13-``asosi, ani kiyenete iyes ngulu aronok ainakin ngainakineta nguna ajokak neni angikusdwe, ikokini nai ai Papakus ngolo anadis paiyatakini ainakin ekuwuam ngolo akwangan neni kec a ngulu ilipete inges ai?``

Ngiticisio 2:4-``kilelebikinai daadang ekuwam ngolo akwangan, togeut akirworo ngangajepa nguna egelegelia, ikwapei ainakinia ikes ekuwuam alimun.``


1. Kimaru ceni ngadi kiro nguna elimunit ebaibul kotere alakuno.Akidouno nabo( Yohanna 3:3), akibelekin(Ngiticisio 3:19), akinup ka akibatisao (Mariko 16:16), akisionio (Ngikolosai 2:13), ariamun ekuwuam ngolo akwangan alotooma Kristo (Ngiromanin 8:9), ka akiyar ngina emam nyedaun (Mateo 25:46).

2. Toswom Ngiticisio 11:15. Ikwai elimunitor engaet logo akibatisao ka ekuwuam ngolo akwangan? Ikwa ekuwuam ngolo akwangan edoi nitunganan.

3. Apotu ngikaswomak a Yesu toriamut ekuwuam ngolo akwangan (Yohanna20:22), nai ani elunyar ngirwa ngidi, aponi kibatisai ikes ka ekuwuam angolo akwangan (Ngiticisio 2:1-4). Kingolik, kisikwanik ngakiro nugu (Yohanna 20:22 ka Ngiticisio 2:1-4). Alokitabo a Yohanna 20:22, apotu ngikaswomak toriamut ekuwuam ngolo akwangan. Alokitabo a Ngiticisio 2:1-4, apotu nabo ngikaswomak ngulu pei toriamut ekuwuam ngolo akwangan (inges atemar alotooma ka kinga), Kingolik Ngiticisio 1:8.

4. Toswom Ngiticisio 1:8. Nyo apolou ka ebatisimu ka ekuwuam angolo akwangan? Akitogogong kotere alosit lotic (aweikin).

5. Toswom Ngiticisio 2:38-39 ka 1 Ngikorinto 1:7. Erai ebatisimu ka ekuwuam angolo akwangan ikotere iwon dang tokona a? Eeh. Edaun ngainakinet ka ekuwuam angolo akwangan anabongun a Kristo, nai mere tokona.

6. Toswom Luka 11:13. Ani pa kiriamunit iyong ebatisimu ka ekuwuam angolo akwangan, nyo emaasi iyong kitiya tokona? Akingit.

7. Toswom Ngiticisio 2:4. Emaasi iyong kingit, toriamu, kirwor, ka kitur Akuj anakilip kon ka angajep angina ikiini iyong Akuj a? Eeh, Erworikini ayong, nai emaasi ekuwuam ngolo akwangan okoinak ayong apedor ka alimun(angajep).




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 1 LESSON 16

AJOKIS KA AKIRWORO ANGANGAJEPA ANGUNA EGELEGELIA


Ipei bore ngini apolon etiyauna apaki ngina ageunia ebatisimu ka ekuwuam angolo akwangan aria akirworo angangajepa nguna egelegelia alokiding ngitunga daadang ngulu ayakasi neni. Ebala eemut a Ngiticisio 2:4 ebe, akolongit ngina a Pentecoste, apotu ngitunga daadang kilelebun ekuwuam ngolo akwangan ka togeut akirworo angangajepa nguna ainakini ikes eukuwuam. Alotooma ekitabo a Ngiticisio daadang, ayai atakanunet ka Akuj neni daadang ariamuneta ngitunga ekuwuam ngolo akwangan.

Eyakasi robo nguna apolok neni ka ekuwuam angolo akwangan ka akilo akirworo angangajepa bon, nai erai akirworo angangajepa ipei bore ngini apolon nooi. Alokitabo a 1 Ngikorinto 14:13-14, ebala ebe, ``angun, ngini irworo angajep, kilip akibelekin, anerai ani kelip ayong anangajep, ilipi ekakuwuam, nai emam ngakatameta ngaraito.`` Ani ilipi iyong anangajepa, erai ekoni tau ilipi. Ani igeuni iyong akirworo angangajepa, kilip ebe toyenu nguna ibala iyong kotere torau ngaraito.

Akalimokini ayong iyong nguna apotu kitiyakin neni kang apaki ngina ariamunia ayong ekuwuam ngolo akwangan ka ageunia ayong akirworo angangajepa, abu akakiyar kilocokin nooi. Anupit ayong atemar ngina ebelekinor ayong, abu Yesu Kristo towuot akiboi alotooma ayong, kotere akisileerekin ayong ka ngitunga nguluce dang. Eyakasi ngakiro nguna alalak itiyaun. Ekaru ngolo ageunia ayong akirworo angangajepa, ayeni ayong atemar erai ngikerep, ebe aria akicanican esaa. Abu ayong onup kotere aropar akirworo angangajepa, inges ebala ekitabo a Yuda 20 ebe, iduki iyong akonikuwan alotooma akoni nupit. Ikiwoki iyong eemut logo anatameta kon, tar akitam nguna ka akujuwanut bon alowae ka anupit.

Ice bore nabo ngini abu kitiyakin neni kang, erai atamun ngitunga ngulu abu ayong emuriak kolong sek. Abu ayong ogeu akilipanakin ikes, ka alotooma apei kolongit kori ngaarei, akaramakinete ayong asimu ka abu ayong oripu atemar eyai akujuwanut itiya nakuwan kang. Apotu ngiboro ngulu alalak lugu toropasi ityasi nakiyar kang, tosodi abo ayong oropa elipi anguna ka aosou kotere akilocokin ngakatameta. Abu ekatau ngolo arukito ka Kristo togeu akilipanakin ngitunga ngulu emam pa apedori akakuwan bon akilipakin.

Apei kolongit, elipi ayong bon angangajepa-ikwa ngina sek alimunitor ayong atemar aria anupit eitanit ayong akilipia angangajepa, ka etoji ayong ngace tameta ikwa, emaasi iyong kirworo ngamusungui ka akilo akibino bon ca ikongin. Abu ayong opedo akimasar ngatameta nugu ka aropar akilip. Abu ekile ngolo pa engolikinit ayong ngikaru ngiomwon kikongikongok ekapuke. Tolomu tooma, nyekemal, kori tar nyelimu ngadi kiro, kiboikin ca kwap ka ageun akigworo ka abukun ekeetau kinga aneraai ariamunit inges ngican nooi. Abu ayong eboikin nen otamu atemar, okoe edia logo, amaasi ayong elipi angamusungui. Abu nabo ayong otamu atemar, ekokini ayong elipakini logo tar pa engolikinit nginapei kolong ai? Anen dang, abu ayong oripu atemar kelipi sek ayong, ka akasubanakini ayong Akuj. Kelipakinit ayong inges alopite angolosek pa elipakinitor. Aneni pei, abu atakanunet okotap ayong, ka abu ayong oripu ngike can ka alimokin inges, ``akalimokini ayong iyong ngikonican.`` Abu ayong ongetak ekeemut ka alimokinit inges nguna aroko.

Emaasi iyong toyeni atemar aria nugu kolong eringa ayong ayai lokelesia ece. Emam pa ayeni inges dang nguna apotu kitiyakin neni kang ka ayong dang emam pa ayeni. Abu ikitoriangak isua daadang. Nai aria apedor ka Akuj etiyai, ka apol nooi. Akepolou inges naga: Ani ilipi iyong angangajepa, erai ekonitau ilipi. Edoun ekoni tau nabo, ka eyakar ngatameta a Kristo, ka eyeni jik nguna kitiya. Eyakar ekoni tau akinyonyoet ka Akuj kotere akitiya ngakiro daadang, anerai emam nyipiyori ekoni tau. Ani kerai tolosi iyong anapedor ka nagogongu ka ekoni tau, kilocokin

akoni kiyar daadang. Epei pite ngolo geunet ngun, tar pa keria inges bon ngol, erai ageun akirworo angangajepa. Totamunite atemar ani itiyai iyong ngun, itopoloi iyong akoni kuwan ananupit, angina ilipia ekoni tau anaosou ka Akuj kotere abunore ka Akuj. Nai alokitabo a 1 Ngikorinto 14:13, kilip kotere toyenu nguna irworo iyong. Meere nai inges atemar emaasi iyong tojongo akilip angangajepa kotere ageun akilip angamusungui kotere ayenun nguna ibala iyong, nai erai ayenun nguna ilimu iyong kotere ngaraito keng.

Ani kisirwor iyong ngitunga alokelesia angangajepa, emaasi iyong tojong mono, kotere tolimo nguna ibala iyong toyenut nguluce dang angamusungui. Ani ilipi iyong bon, elipi ayong angangajepa onupite neni ka Akuj kotere akitotakanikinet keng. Ngace pakio ilocokin eyakae ka akakiyar bon. Tar kemamu ayong nguna limuno, engolikini ayong ngakiro itiyasi bon. Epedori tar akiya epei sabit eringa nyetakanuna, nai anupit ayong atemar angina paki elipia ayong angangajepa alosi ayong ayenun nguna alimu.

Ejok akirworo angangajepa alowaetin angulu alalak, mere alimor ebe iriamu iyong ekuwuam ngolo akwangan bon. Emaasi torai ibore ngini itiyai iyong angina kolongit. Erai epite ngolo isirworia ekoni tau Akuj papa, emam pa etami akoni kou kori tar eyai akurianu dang. Ikiduki iyong nooi kotere akiten aosou ka Akuj alotooma iyong. Elipi ayong nooi ebe toyenut iyes dang apolou angakiro anugu, tolakut akus nupit, ka toriamut ajokis ka akirworo angangajepa.


1. Toswom Yuda 20. Ani rerengu eriamun anakilip neni ka ekuwuam angolo akwangan? _______________________________________________________________

2. Toswom Ngiticisio 2:4. Ngitunga ngiai apotu toriamut ekuwuam ngolo akwangan? _______________________________________________________________

3. Toswom Ngiticisio 2:4. Nyo apotu ikes kitiyakis eriamunete ekuwuam ngol? _______________________________________________________________

4. Toswom 1 Ngikorinto 14:14. Anikuwan kon ilipi irworo iyong ka ace ngajep? _______________________________________________________________

5. Toswom 1 Ngikorinto 14:2. Ani irworo itunganan angangajepa, ngai isirwori inges? _______________________________________________________________

6. Toswom 1 Ngikorinto 14:2. Ani irworo itunganan angangajepa, epupete ngitunga nguluce a? _______________________________________________________________

7. Toswom 1 Ngikorinto 14:2. Ani irworo iyong angangajepa, nyo ebala ekoni tau? _______________________________________________________________

8. Toswom 1 Ngikorinto 14:4. Ani irworo iyong angangajepa, nyo itiyai iyong? _______________________________________________________________

9. Toswom 1 Ngikorinto 14:16. Ani irworo iyong angangajepa, nyo itiyai iyong? _______________________________________________________________


Yuda 20-``Nai iyes, ngulu minan, toduko ngakus wat ka anupit, ilipete neni ka ekuwuam angolo akwangan.``

Ngiticisio 2:4-``kilelebikinai daadang ekuwuam ngolo akwangan, togeut akirworo ngangajepa nguna egelegelia, ikwapei ainakinia ikes ekuwuam alimun.``

1 Ngikorinto 14:14-`ànerai ani ilipi iyong angangajepa, ilipi ekakuwuam, nai emam ngakatameta ngaraito.``

1 Ngikorinto 14:2-`ànerai inges ngini irworo kan angajep nyirworo neni angitunga, nai neni ka Akuj, anerai emam itunganan epupuni. Nai alokuwuam irworo inges nguna imunono.``

1 Ngikorinto 14:4-`ìnges ngini irworo ka angajep eduko ibon,nai inges ngini eduari eduki ekanisa.``

1 Ngikorinto 14:16-`àni erai kitur iyong Akuj a ekuwuam, ikokini ai itunganan ngini iboi anakibois a ngina angina nyeyeni etemari ebe, Amen, ekau ka akituritikon erai pa eyeni nguna irworo iyong ai?``


1. Toswom Yuda 20. Ani rerengu eriamun anakilip neni ka ekuwuam angolo akwangan? Ani elipi ayong neni ka ekuwuam angolo akwangan, aduki ayong akakuwan.

2. Toswom Ngiticisio 2:4. Ngitunga ngiai apotu toriamut ekuwuam ngolo akwangan? Ikes daadang. 3. Toswom Ngiticisio 2:4. Nyo apotu ikes kitiyakis eriamunete ekuwuam ngol? Apotu ikes kirworo

angangajepa. 4. Toswom 1 Ngikorinto 14:14. Anikuwan kon ilipi irworo iyong ka ace ngajep? Ilipi ekatau. 5. Toswom 1 Ngikorinto 14:2. Ani irworo itunganan angangajepa, ngai isirwori inges? Akuj. 6. Toswom 1 Ngikorinto 14:2. Ani irworo itunganan angangajepa, epupete ngitunga nguluce a? Mam. 7. Toswom 1 Ngikorinto 14:2. Ani irworo iyong angangajepa, nyo ebala ekoni tau? Ngatakanikineta, nguna

imunono (Ekitabo ngolo kitete), alokiding ayong ka Akuj (eemut). 8. Toswom 1 Ngikorinto 14:4. Ani irworo iyong angangajepa, nyo itiyai iyong? Akiduk

akakuwan(akitogogong akuwan). 9. Toswom 1 Ngikorinto 14:16. Ani irworo iyong angangajepa, nyo itiyai iyong? Akitur ka akitolakar Akuj.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 1

AKITOPOLOT AKONIKUWAN BON


Erai akitopolot akonikuwan inges eyaunit ngakiro nguna alalak anakiyar yok. Eyai engaet alokitabo a Ngakitadapeta a Solomon 13 ngolo emaasi iyong kiwaru, anerai nginupi iyong erai pa kingau alobaibul kon. Ebala engaet a 10 ebe, ``nakituro inges elomunitotor ngiburasyo, nai eryamun aosou aneni angulu ecamunete nguna ebookoi kitiyata.`` Atamete ngitunga ngulu alalak anakirot anaga abasi, ``kidaru mono iyong.Meere akituro bon eyauni ngiburasyo, kori edinget.Nai alokitabo a Ngakitadapeta 17:14 ebala ebe erai ebura ageunet ka edinget, tosodi meere akituro bon eyauni ebura. Nai erai nguna itiyaete ngitunga neni kon.`` Etemarete ngice ebe, `èmam nyiyeni iyong; ayong ro pei itunganan yen.`` Mam, ebala eemut ka Akuj ebe, erai akituro eyauni ebura. Nai meere inges ingarenit anayaunit ngakiro ngun, inges bon. Etemarete nabo ngice tunga ebe, `àyakar ayong ngican ngulu egelegelia, emam epite ekesitakinia ayong idio tunganan kotere akituro.``

Emaasi iwon arikin apolou ka akituro. Emam nyerai akitam atemar kori ijok iyong ka akilo ngince, nai anapatanu, erai akitere akoni kuwan ikwa ekapolon angina bore. Erai nai akitopolot akonikuwan eyaunit ngakiro ka akituro daadang. Alokitabo a Ngimarai 12:2 Kepotu Miriam ka Aaron, ngikaitotoi a Moses toswomatar inges anguna eisitor aberu alokitela ka ece temasi, `èrwor mono Ekapolon aneni a Moses bon a? nyirworit mono inges aneni kosi dang a?`` Eropari nai eemut logo alokitabo a 3 ebala aria Moses itunganan ngini etiditeuna bon nooi akilo ngitunga daadang anakwap. Ka akilo akingo kotere nguna abasi ikes, abu inges togeu akilip ka akilipakin tar ikes dang.

Ani etemari eemut logo ebe etiditeuna Moses nooi ka akilo ngitunga daadang anakwap, emaasi iyong towuo mono totamak iwadio. Emam nyeyenio iwon atemar ngitunga ngiyai ayakasi nakwap, nai alalak ngitunga nooi, ka aria Moses ngolo etiditeuna ka akilo daadang. Nguna nabo abobok anege, erai anerai aria Moses egiri ngakiro nugu. Ebasi ngice tunga, anikitiditeuna iyong nooi, emam tar ngiyanyuni iyong elope. Erai ngin alyokonu ngina iwaitotor ngitunga aroroko. Emam nyerai akituro akitam atemar ijok iyong ka akilo nguluce nai erai akitopolot akonikuwan bon. Ikwaan ka ayakar ebela ngolo eyakar aroroko lowae ngoloce ka arimaanut lowae ngoloce. Erai ngin ayakar ngipitesio ngulu egelaaka iwapei, lobela epei. Erai akitopolot akonikuwan bon. Emam ngace tar kitami iyong atemar ijok ka akilo nguluce kori irono dang ka akilo nguluce, nai itopolot iyong akonikuwan bon. Elomunete ngakiro daadang anenipei. Itunganan ngini edingana, ekuriana inges epedori akituro ka akitopol akekuwan bon, anerai etami anguna keng bon.

Nguna abala ayong anege, erai atemar neni itorunit akituro erai akitopolot akonikuwan bon, ka ani kingolik iyong ekitabo a Ngakitadapeta 13:10, `` nakituro inges elomunitotor ngiburasyo,`` inges atemar erai ayok kitopolot angawat bon eyaunit angoit, meere nguna itiyaete ngitunga neni yok. Emam nyipedori iyong akiretakin ngitunga anakicanit iyong; eroparete ngakiro ngun itiyasi. Emam nyerai anupit ngina kitojokunet ngitunga nguluce nai ngina kitojokunet akoni kuwan ka nguna itiyai iyong alotooma akoni kuwan. Tosodi, meere nguna itiyaete ngitunga neni kon.

Ngina ebubukinere Yesu, abu inges kingoliya neni angitunga angulupei ebubuyete inges tema, ``Papa, kisioni ikes, nyeyenete nguna itiyaete.`` Emam pa abu inges topolok ngitunga ngul, nai topolok akekuwan bon. Erai akitopolot ngayok wat eyaunit angoit. Emam pa abunit Yesu nege kotere akekuwan, nai amina akwap nooi kotere akijal akekuwan abunore ikotere iwon. Abu inges totamu kotere atokeng ngina enenor inges alomusalaba ka abu tolimok ekekatupan epei akitere atokeng. Erai anguna pa etopolotor Yesu akekuwan bon, inges abunio topedoria akision ngitunga, emam angoit kotere nguna apotu kitiyaun daadang.

Erai akoni roroko bon ikiinit iyong angoit, nai ebala eemut logo ebe emaasi iyong totwanite anakuwan kon bon. Ani kerai etee ayong akakuwan ngina etwanit, kamor ayong, kapet, kemwaak, kori kadepa, nai anikire kerai akuwan ngina etwanit, kelimu ngadi kiro a. Nai ibore eyaunit angoit aneni kon erai anerai meere nguna itiyasi alokinga iyong nai alotooma iyong. Emam nyipedori iyong akinup nooi kotere alemar ngiboro daadang ngulu ikitongoyete iyong, nai ipedori iyong alemar ngulu eyakasi tooma iyong. Ipedori iyong abunore neni itoraunia iyong Yesu ekapolon ka akoni kiyar, tominak inges, ekebuku kka ngitunga nguluce ka akilo akoni kuwan. Iripuni iyong atemar, ani kitiya iyong ngakiro ngun, ka tolema nguna eyakasi tooma iyong, edauni akituro ka ebura alotooma akoni kiyar jik.

Ipei bore anaripun nguna itiyator Akuj ngakiro nugu nakiyar kon erai aripun atemar emam pa ikiinit inges iyong ebuku keng akituror. Emam pa ayaunit Akuj ngiboro lugu kotere iyong toriamunia ngini bore iitanit iyong. Emaasi iyong toyenu atemar erai anakimik akoni kuwan ngice boro inges iriamunia iyong apolou ka akiyar.Erai anamina ngitunga nguluce ka Akuj ka akilo akonikuwan inges elemaror angoit ka ebura, ka ngiboro ngulu eyakasi tooma iyong.

Elipi ayong akolongit naga atemar kitocau Akuj ngiboro ngulu alimu ayong lugu kisitiya ikes angaaria ekoni tau toripunia atemar erai akitopolot akonikuwan eyaunit akiyalolong. Ka akilo areikinit ngakiro lotunga nguluce, emaasi iyong tocamu akonisecit, toripik ejok, kitiditeu akonikuwan alokingaren Akuj, kilipu inges alomun nakiyar kon. Erai ngol epite ngolo ilomaria iyong nalelyanu.


1. Toswom Mariko 9:33-34. Nyo eburaeta ngikanuapk alorot kec elosete Kapernaum? ________________________________________________________________

2. Erai naga akitodapet ka aroroko alotooma iwon a? ________________________________________________________________

3. Toswom Mariko 9:35. Aloemut alogo, ani kecamit itunganan araun ngini esyaunan, nyo emaasi kitiya? ________________________________________________________________

4. Tolimu ejok nguna abala Yesu itatami alokitabo a Luka 22:24-27. ________________________________________________________________

5. Toswom Ngakitadapeta 13:10. Nyo ipei bore ngini eyauni ebura? ________________________________________________________________

6. Tosowm Ngigalati 2:20. Ikwai emaasi iwon oyareta? ________________________________________________________________

7. Toswom Mateo 7:12. Nyo erai ekitoe ka akitopolot akonikuwan bon? ________________________________________________________________


Mariko 9:33-34-``[33]toloto ikes Kaperenaum. Ani elomarete kai, kingit Yesu ngakaswomak keng tema, anukiro takae ipegasi iyes alorot? [34] Kililinga ikes, anerae apegasi ikes alorot ebasi, ngae epol akilo?``

Mariko 9:35-``Kiboikin nai Yesu kwap, tonyara ngikaswomak keng ngulutomon ka ngiarei tema, itunganan daadang ngini ecamit aruwor ngini engarenon, itemokino toruwor inges ngini esidion ka eketiyan a daadang.``

Luka 22:24-27-``[24]topegakinos ngikaswomak ngikaswomak a Yesu irworosi make ebasi, ngae alokiding kec epol akilo nguluce.[25] tolimok Yesu ikes tema,Epolokinito ngirwosi ngulu a ngibukui a ngulu ngerai ngiyudayan ngitunga kec; nabo ngulu ipukato enyaritae Ngikengaranakinak ngitunga. [26] Nai nyitemokino ngakiro ikote neni aneni kus; itemokino ngini epol aneni kus kikwaanikin ka ngini edit kaa ekarikon kikwaanikin ka eketiyan.[27]

Nyaani ngini epol, ngini iboi alomesa kori ngini ekori akimuj? Meere mono ngini iboi alomesa a? Nai ayai ayong kiding kus arae ekejanakinan.``

Ngakitadapeta 13:10-`` nakituro inges elomunitotor ngiburasyo, nai eryamun aosou aneni angulu ecamunete nguna ebookoi kitiyata.``

Ngigalati 2:20-``anguna nai nyarubakinit ayong area ngolo ayari, nak kristo eyari alotooma kang. Akiyar kang ngina anakwap ana, ayari ananupit Lokoku ka Akuj, ngolo abu okominak ayong ka tojal akiyar keng anguna kang.``

Mateo 7:12-``tolakara ka tolelyana, anerae epol nooi eropit kus anaKuj; ngikadwarak dang ngulu kolong, esicanitae ikwanginapei.``


1. Toswom Mariko 9:33-34. Nyo eburaeta ngikanuapk alorot kec elosete Kapernaum? Epegasi ikes ebe ngae epol alokiding ikes.

2. Erai naga akitodapet ka aroroko alotooma iwon a? Eeh.

3. Toswom Mariko 9:35. Aloemut alogo, ani kecamit itunganan araun ngini esyaunan, nyo emaasi kitiya? Eketiyan a daadang.

4. Tolimu ejok nguna abala Yesu itatami alokitabo a Luka 22:24-27. ``topegakinos ngikaswomak ngikaswomak a Yesu irworosi make ebasi, ngae alokiding kec epol akilo nguluce. tolimok Yesu ikes tema,Epolokinito ngirwosi ngulu a ngibukui a ngulu ngerai ngiyudayan ngitunga kec; nabo ngulu ipukato enyaritae Ngikengaranakinak ngitunga. Nai nyitemokino ngakiro ikote neni aneni kus; itemokino ngini epol aneni kus kikwaanikin ka ngini edit kaa ekarikon kikwaanikin ka eketiyan. Nyaani ngini epol, ngini iboi alomesa kori ngini ekori akimuj? Meere mono ngini iboi alomesa a? Nai ayai ayong kiding kus arae ekejanakinan.``

5. Toswom Ngakitadapeta 13:10. Nyo ipei bore ngini eyauni ebura? Akituro.

6. Tosowm Ngigalati 2:20. Ikwai emaasi iwon oyareta? Ka anupit a Kristo (anupit a Kristo), meere akitopolot ngayok wat anagogongu yok kori anapalagu.

7. Toswom Mateo 7:12. Nyo erai ekitoe ka akitopolot akonikuwan bon? Akitopolot Akuj ka nguluce. Akitiya neni anguluce ikwa icamitor iyong dang neni kon.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 2

EPITE NGOLO TAMATAMAET AKIROT KA AKUJ

Igirit Don Krow

Erai apolou ka atamatam ebe, ``aripikin, abongonokin, ayeun epite ngolo kisitiyaet, akitopol kori akisitiya.`` Anangajep a Greece, erai apolou ka akirot atemar ``aomoom ngadi kiro anatameta`` ka nabo akitam.

Eya apolou tooma atamatam ngakiro ka ebaibul ngarwa ngaarei kotere `` aripirip aosou ngina a kire, ka nabo isitiyatai alimoria nguna a kire alokingaren akirot ka Akuj`` anakilip, akitur, ka akitam, ikwa atemar, aomoom,akisitiya, ka akitam inges.

Epedori atamatam alomun anakiro anguna iitana akiswom.Aseun ngadi kiro nguna ripikina. Ikwa: Akibatisa. Toyenu akirot naga anangajep a Greece, Ngiburayon, kori alokitabo angakiro angolo ajokan. Toripu jik neni eponitotor ngatagor ka akirot angina. Toripik jik apolou angakiro angun kotere ikirikori nakiro nguna etapito akepolou tar alotooma nguna eponito alokingaren, ikwa akikisar (Ngiticisio 2:38), akiki (Ngiticisio 2:38), anupit (Mariko 16:16), ateneo (1 Petero 3:21), Anyaraun Akuj (Ngiticisio 22:16) ka ngunace.

Emaasi iyong toripik ngakingiset nguna iyakar iyong kori nguna elimunit eemut ka ebaibul, ikwa: Eyakasi nguna emaasi itunganan kitiyate eringa ebatisimu a? Nyo apolou ka ebatisimu? Iwori etiyatar ngakiro a batisimu? Ani paki?

Epedori atamatam alomun anakiswom ngakiro ka ebaibul iwadio; ikwa akiswom angina kirot alotooma ekitabo ka ebaibul. Nguna apolok ikes akitam ngakiro nguna elimunit ekitabo ka ebaibul apaki ngina aoyan kotere toyenu ejok akec polou (ngikekia ka ngingaeta).

Elomuni atamatam anakiswom ngakiro alotooma ekitabo. Nyo apolou angace kiro? Nyo apolou ka akinup? Nyo apolou ka akirot ekapolon? Nyo apolou ka akirot ebe Yesu? Nyo apolou ka akirot ebe Kristo? Nyo apolou ka akirot ebe kiten ngakiro ejok, ka ngunace.

Ipedori atamatam ngakiro anatubeta angiemuto ka ebaibul. Erai atubet ngakiro nguna etami ekegiran alotooma ebaibul, ngapakio nguna alalak igirir angakiro anguna alalak. Ani kilocok ekegiran ngaketameta, ilocokini natubet ace.

Ani itamatamai iyong anakigiret ka ebaibul, kiwarite epite ngolo igiritere ngakiro ngun ejok kaapei ka ngakingiset dang. Ikotere nyo ingisitere akingiset naga? Nyo akepolou aloemut alogo, ka ngunace?

Emam nyerai atamatam ngakiro ka ebaibul akitere ngakiro ikongin, nai akiwarit Akuj anakiro angun.


1. Nyo apolou ka akirot ebe `àtamatam``? ________________________________________________________________

2. Ngaanu ngakiro ngaarei nguna ka apolou ka atamatam alobaibul? ________________________________________________________________

3. Nyo erai akitam ngakiro nguna iitana akiswom? ________________________________________________________________

4. Nyo erai akitam ngakiro ka ebaibul iwadio? ________________________________________________________________

5. Toswom Luka 6:46. Nyo itami iyong ebe erai apolou ka akirot `èkapolon``? ________________________________________________________________

6. Toswom Mateo 1:21. Nyo itami iyong ebe erai apolou ka akirot ``Yesu``? ________________________________________________________________

7. Toswom Luka 23:1-2. Nyo itami iyong ebe erai apolou ka akirot ``Kristo``? ________________________________________________________________

8. Nyo erai atubet anakigir? ________________________________________________________________

9. Emam nyerai atamatam ngakiro ka ebaibul akitere ngakiro, nai akiwarit ________________________________________________________________


Luka 6:46-``ka anukiro ikinyaritotor iyes ayong Ekapolon, Ekapolon, ido nyitiyaete nguna abala ayong?``

Mateo 1:21-`Ànerai idouni inges ikoku ngini sapat, ilimokini iyong ekiro keng YESU, anerai iteyari inges ngiketunga anasecisia kec.``

Luka 23:1-2-``[1] tonyou asepic daadang, yaa Yesu kingaren Pilato. [2] Togeut akisibur inges ebe, ikipotu isua oriamutu etunganan lo itowoliorit ateker kosi, itangasit ngitunga akilem ocur neni a Kaisar, ido ebala ebe inges elope erai Kristo, Ekapolon.``


1. Nyo apolou ka akirot ebe `àtamatam``? Aomoom, aripirip kori akitam ejok ngadi kiro anatameta.

2. Ngaanu ngakiro ngaarei nguna ka apolou ka atamatam alobaibul? Aomoom apolou ngina iyookino anaosou angakiro(anatameta anguna kitete) kotere akirwor ka Akuj anakiro angun(ka akitam, aomoom, ka ariprip ngakekiro).

3. Nyo erai akitam ngakiro nguna iitana akiswom? Aseun ngakiro alotooma ebaibul kotere akitam.

4. Nyo erai akitam ngakiro ka ebaibul iwadio? Aripikin ngakiro angolo ngaet alotooma ebaibul.

5. Toswom Luka 6:46. Nyo itami iyong ebe erai apolou ka akirot `èkapolon``? Itunganan ngini epupio iwon ngakekiro(ikwa ekapolon).

6. Toswom Mateo 1:21. Nyo itami iyong ebe erai apolou ka akirot ``Yesu``? Ekalakunan anasecisia.

7. Toswom Luka 23:1-2. Nyo itami iyong ebe erai apolou ka akirot ``Kristo``? Ngini inyonyoitai araun erwosit.

8. Nyo erai atubet anakigir? Atyaket angatameta anakigir.

9. Emam nyerai atamatam ngakiro ka ebaibul akitere ngakiro, nai akiwarit Aripun Akuj anakirot keng.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 3

AKITOSEGUN NGATAMETA

Igirit Don Krow

Akolongit naga acamit ayong iwon erworo nguna ka akitosegun ngatameta. Acamit ayong aswomun ngiemuto ngiarei. Ngolo esyaunan alokitabo a Ngipilipi 4:8 ngolo ebala ebe, `àngetakin ngikaitotoi kang, totamete ngakiro nu nguna ejokak nguna emaikina yaut ekipuri; ngakiro nguna erae kire nguna ekerer, nguna iyookino, nguna emam aronis, nguna ka amina ka nguna itojokitae.`` Ebala ekekia Paulo ebe eyakasi ngakiro nguna emaasi iwon otama ejok. Inges atemar emaasi iwon oseutu ngayok tameta. Ayeni nabo ayong atemar eyakare iwon ngapakio nguna alalak ngatameta nguna engerito nguna ebala Akuj, alotooma ekitabo a Ngiromanin 7, engaet 22 ka 23. Eyai ekisil ka asecit ngolo eyai tooma iwon akitijiere ngayok tameta. Nai ikilimok iwon ebaibul alokitabo a Ngipilipi ebe emam nyemaasi iwon opalikinos eteete ngayok tameta edukete emaase, nai epedorio iwon aseun nguna anatameta yok. Ebala nabo ebaibul ebe, ikwangina etamia ekile alotau keng, erauni inges (Ngakitadapeta 23:7). Tosodi, epolok nooi nguna emaasi iwon otamete.

Alokitabo a Ngiromanin 12:1 ka 2, ebala ebaibul ebe, `àngun nai ngikaitotoi kang, anguna ka akision angina apolon a ngina ka Akuj neni yok, ekemaimai ayong iyes, kituruwosi ngawat kus amuronot ngina eyari anguna ka Akuj. Ngina einakinitae neni keng ka angina italakarit inges. Erai ngol epite ngolo itemokino iyes kilipeta.tocamakisi Akuj ikiinak iyes ngatameta nguna kitet.`` Ebala ebaibul ebe ikipedori iwon akibelekin erai kitosegun ngayok tameta. Iyeni iyong atemar ngina etopororere akandeke la Apollo, amaasi ikes kilocete nguna kitiya anguna dakikai tomon a? Alosete ikes lolap isiisete. Ani edoyete ikes lolap, amaasi ikes todoo anamairei a 500, nai todiaka iwadio. Nai ajok ekec rot. Emaasi iwon dang ogeutu eyok rot alosit neni a Yesu Kristo ikwa ainakinet ngina eyari. Ibore eronia ainakinet ngina eyari acepaki epedori aliar analitare ka Akuj, tosodi emaasi iwon ogeutu erot ngolo ajokan ka akitosegun ngayok tameta. Emaasi iwon oyakaunotor etau ngolo ebala, `Àkuj, akacamit ayong iyong, ka ekonirot.``

Mam nyemaasi iwon oinakinos bon, nai emaasi iwon ikwa ngikristo ngulu einakina oyakaunotor akilocokinet natameta yok ngina itoseguni ikes ejok. Nyemaasi iwon otamete ikwa ngitunga ka akwap anaga,erai pa kikicamit iwon nguna ka akwap anaga. Ani ikiswomuni iwon alokitabo a Ngipilipi 4:8, ikipedori iwon aseun nguna tamat. Nguna ka amina daadang, nguna ajokak, nguna a kire, ikes emaasi iwon otama. Nguna etiyaete ngitunga anakitutuket angina ngorot ikes akigir akirot ka Akuj lokekia angakais ka lolowui kec. Ayai angina paki kingaren ikes. Abu Akuj kicikak ikes atemar emaasi ikes akirwor nguna keng angina paki kotere akitiya nguna ebala inges. Amaasi ikes alimokin ngakiro nugu tar lodwe kec. Emaasi iwon otama nugu ejok. Emaasi iwon oyakatar akirot ka Akuj kingaren iwon angina paki kotere akiyar ngina ajokan. Anikicamit iyong akinger nguna ka amina, nguna a kire, nguna iyookino ka nguna ecamit Akuj, inges atemar inger iyong akitam nguna ebala etau ka Akuj. Alokitabo a Ngiromanin 8:6 ebala ebe, `àni kikipukato iwon ngipitesio ka aseconu, ikitwaki, nai kikipukwat etau ngolo ka Akuj iwon, ikiinakini Akuj iwon akiyar ka ekisil.`` Erai akiyar ka erai ekisil akitam ngakiro nguna ebala etau ka Akuj. Nai kikigeu iwon akitam nguna ka akilom, ngakiro ka akwaap anaga, nguna angisilinga, adoteu, ka ngunace, iyeni iyong nguna itiyaun nakiyar yok a? Ikwa etamia ekile alotau keng, erauni elope. Egeunio iwon akitiya ngakiro ngun. Egeunio iwon akisitiya ngakiro ngun anakiyar yok, ka togeut nai amunayar ayok kiyar. Kingolik nai atemar anakiyar a ikanupan, emam nyerai angerit nguna ka asecit angina paki, tar keyakasi ngakitemeta. Nai erai ejie ka anupit akitam nguna ajokak ka nguna itiyao iwon.

Ebala ebaibul alokitabo a Isaiah 26:3 ebe iteni Akuj inges alokisil ngini etami ngakiro nguna ajokak kotere inges. Eyakasi ngapakio angina kolongit nguna emaasi iwon elocokinoto nguna etamio ikwa alokitabo a Ngiromanin 12.

Emaasi iwon otemasi, `Àkuj, erai nguna ngatameta nguna aronok. Emaasi ayong ebelekin etosegu ngakatameta ogeu akitam nguna ka amin, nguna iyookino ka nguna ajokak.``

Ani nai kiripunit iyong akonigogongu, ani kienen iyong, ani kiriamu iyong atemar itami nguna aronok, emaasi iyong kikamu akoni kuwan atipei. Ebala ebaibul anikiyotor iwon diyete Akuj, iyotuni inges dang diyete. Ani kengeri iwon emoit, eemi aneni yok. Eyakasi ngapakio anakiyar kang nguna aesikinia ayong akiyalolong elomuni. Ngapakio ngun, egogong nooi alemun tar ebaibul akisiom ngadi kiro atemar, `Àkuj, nguna ibala iyong nugu ikotere ayong. Itunganan ibala iyong aria ayong yen. Irai iyong akagogongu.`` Iyeni nai iyong atemar epetana akiloun nugu a? Emaasi iyong tema, `Àlosi ayong akinger nguna erikunito emoit nakiyar kang tokona. Alosi ayong akiboikin kwap enga ekabaibul oswomu ngadi kiro, nai meere aswomun bon, akirworikin ka Akuj.Alosi ayong angakin inges ngakatameta. Ka, Ekapolon, nguna ibala iyong nugu ikotere ayong. Itema iyong ikision ayong. Itema iyong asegu ayong. Itema iyong emam ibore akatyakari ayong anamina kon.`` Ani kiboikin iyong ca nen tocamu akitam nguna ajokak daadang nguna etiya Akuj neni kon, alotooma apaki ngina aditian, ikimuriakinete iyong ngunace daadang.

Kimiek mono ogeu ka akitadapet. Abu ayong eira ekile ebala nege, ``Tokona, acamit ayong akingitakin iyong aesikin akitam nguna angitomei angulu limayek nenipus alotooma ngadakikai ngatomon.`` Iyeni iyong nguna apotu kitiyakin a? Alotooma ngadakikai ngatomon, atamio isua daadang kotere ngitomei ngulu limayek neni pus. Kingit nai inges tema, `Èyesiyana ai etorube ka alakuno ai? Tema ice tungan ebe elib. Kingit nabo inges pei tema, `Èwa, ani kan ikiarit etorube ngol?`` Tema ice tunganan ngina aloteten. Kingit nabo elope tema, ``nyo bo etingit etirube anakan?`` Tema nabo ice tunganan akica. Tema nai ekile, ``nyo abu kitiyakin natameta kus ikotere ngitomei ngulu limayek neni pus?`` Apotu kimuriakin. Ingolik iyong a, emam nyerai atemar, ``tokona, ngitam nugu,`` anerai iyeni iyong atemar etamakini itunganan. Ebala eemut logo ebe, emaasi iwon elunyokisi ngatameta yok ka nguna ka Akuj, ka ani ikingolikini iwon ngatameta nguna aronok eponito,emaasi iwon etosegutu ngayok tameta atipei. Emaasi iwon engoliyasi atipei neni ka Ekapolon, emorikinos ka inges, meere anakiro ka ekitabo bon, nai anacamun ngakekiro. Ebala ekitabo a Ngiromanin 8:6 ebe ikwa ngina itiyaere iwon, ingolikinio iwon akilocokinet ka akiyar alokisil ka angolo eyauni Akuj, angina ilocokinotor ngayok tameta akitam nguna ka etau ka Akuj bon. Totam ceni iyong ngakiro nugu, ikatokang, ka torotok akolongit naga alorot ka alakuno ka angaara ngina ikigelakini iwon Kristo.


1. Toswom Ngiromanin 12:1. Nyo emaasi iwon etiyata angayok wat? ________________________________________________________________

2. Toswom Ngiromanin 12:2. Ebala eemut logo emaasi iwon ogelaaka ikwai? ________________________________________________________________

3. Toswom Ngiticisio 17:11. Emaasi ngayok tameta kikote ai? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngiromanin 8:5-6. Kotere araun ikanupa emaasi kikoni ai? ________________________________________________________________

5. Toswom Ngiromanin 12:1-2. Aluboro yarei emaasi iwon etiyata aloemut alogo? ________________________________________________________________

6. Toswom Isaiah 26:3. Ikwai iboyere iwon alokisil angolo a kire? ________________________________________________________________

7. Toswom Isaiah 26:3. Alupitesio ngidi epedorere iwon akitam nguna ka Ekapolon? ________________________________________________________________


Ngiromanin 12:1-`` angun nai ngikaitotoi kang, anguna ka akision angina apolon a ngina ka Akuj neni yok, ekemaimai ayong iyes, kituruwosi ngawat kus amuronot ngina eyari anguna ka Akuj. Ngina einakinitae neni keng ka angina italakarit inges. Erai ngol epite ngolo itemokino iyes kilipeta.``

Ngiromanin 12:2-``nyirubakis itiyaete nguna itiyaete ngitunga ngulu anakwap anaga, nai tocamakisi Akuj kibelek ngitai kus, ikiinak iyes ngatameta nguna kitet. Ikotere nai iyes iyenunete acamit ngina ka Akuj-ayenut ibore ngini ejok ka ngini italakarit inges ka ngini iyookino.``

Ngiticisio 17:11-``apupete ngitunga anen ngakiro ka akilo ngulu alo Tesalonika, anerai apotu kijaut nguna ka Akuj ecamito nooi, toswomete angina kolongit ngakiro nguna igiritai nakigireta, ecamito aripun erae kerae kire ngakiro nguna erworo Paulo.``

Ngiromanin 8:5-6-``[5] ikes ngulu eyarete alopite angolo ka aseconu kec, ipukato ngipitesio ngulu ka aseconu kec tari ngatameta kec. Ikes ngulu eyarete alopite a ngolo ka etau angolo ka Akuj, ipukato nguna ecamit etau ngolo ka Akuj tari ngatameta kec.[6] ani kikipukato iwon ngipitesio ngulu ka aseconu, ikitwaki, nai kikipukkat etau ngolo ka Akuj iwon, ikiinakini Akuj iwon akiyar ka ekisil.``

Ngiromanin 12:1-2-``[1] angun nai ngikaitotoi kang, anguna ka akision angina apolon a ngina ka Akuj neni yok, ekemaimai ayong iyes, kituruwosi ngawat kus amuronot ngina eyari anguna ka Akuj. Ngina einakinitae neni keng ka angina italakarit inges. Erai ngol epite ngolo itemokino iyes kilipeta.[2] nyirubakis itiyaete nguna itiyaete ngitunga ngulu anakwap anaga, nai tocamakisi Akuj kibelek ngitai kus, ikiinak iyes ngatameta nguna kitet. Ikotere nai iyes iyenunete acamit ngina ka Akuj-ayenut ibore ngini ejok ka ngini italakarit inges ka ngini iyookino.``

Isaiah 26:3-``iyoki iyong a ekisil ngulu nyiryangiryangasi anatameta kec, iyokit iyong ikes, anerae ikikinyomito iyong.``

Isaiah 26:4-`` Kikinyoma Ekapolon ngikaru ka ngikaru, anerae Ekapolon Akuj, inges erae neni iryamuneta iyes aiuno ngina a ngikaru ka ngikaru.``


1. Toswom Ngiromanin 12:1. Nyo emaasi iwon etiyata angayok wat? Kikoba ikes neni ka Akuj. 2. Toswom Ngiromanin 12:2. Ebala eemut logo emaasi iwon ogelaaka ikwai? Nakwap naga, kori ngikapir. 3. Toswom Ngiticisio 17:11. Emaasi ngayok tameta kikote ai? Eemut ka Akuj, akirot ka Akuj. 4. Toswom Ngiromanin 8:5-6. Kotere araun ikanupa emaasi kikoni ai? Akiyar ka ekisil. 5. Toswom Ngiromanin 12:1-2. Aluboro yarei emaasi iwon etiyata aloemut alogo? Ainakin ayok kiyar neni

ka Akuj ikwa ainakinet ngina eyari, ka akitosegun ngayok tameta. 6. Toswom Isaiah 26:3. Ikwai iboyere iwon alokisil angolo a kire? Ainakin ngayok tameta neni ka Ekapolon. 7. Toswom Isaiah 26:3. Alupitesio ngidi epedorere iwon akitam nguna ka Ekapolon? Akilip, akitur, atamata

akirot ka Akuj, akitolakar inges, ka ngunace.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 4

AJOKIS KA EKELESYA A KRISTO

Igirit Don Krow

Akolongit naga irworoi iwon nguna ka ajokis ka ekelesya a Kristo. Acamit ayong aswomun eemut alokitabo a Ngiburayon 10:25 ngolo ebala ebe, ``ngikipalik acunanakin iwapei ikwangina apalikineta ngice. Nai orubakisi ikisimukekina make, nooi anapaki a na angina aapunia akolongit ngina a Ekapolon.`` Ani ikimori iwon ajokis a ekelesya a Kristo, acamit ayong akingit atemar, ``Nyo mono erai ekelesya?``

Abu ayong oya akitatam angakiro ka edin angikanupak lokelesya epei alo Colorado Springs. Aponi kitatamai ngitunga alokelesya epite ngolo kisitiyaet edin, ka aponi isua dang kisitiyae anakitatam. Alotooma ngisabito ngikanikaipei bon alokelesya angol, aris isua angar ngigurupo ngatomoniyarei ngulu swomet ebaibul alokinga ngitunga ka ekelesya angol. Aponi isua toroporai itatamio ngitunga ngul apaki angilapio angulu alalak ngakiro ka ebaibul. Abu epei Pastor ekesibiler ayong apei kolongit etemari, `Ìyeni iyong, ebala ebaibul iyatasi ngitunga ngulu elekun lokelesya angina kolongit, nai nyobo nyecununotor ngitunga nguluce ngulu alogurupo angul akimorikin ka iwon alokelesya yok?``

Ani eyakae isua neni etatamere ngitunga alokinga, apotu ngitunga ngulu alalak tolakunos ka toraut ngikanupak. Nai nguna kebala epastor aria, ``nyobo nyecununotor ikes daadang apei taparacu esabit lokelesya akilip kaapei?`` Agelaana akatametait ka ekelesya nooi. Apotu nguna abu epastor tolimu ekesibilero ayong nooi, ka emam pa ayeni ayong nguna kitiya. Abu ayong otamu otema, `Ìtiyai kire akitatam angikanupak naga ejok? Atapi kire isua akiyar angitunga alugu a? Ayeni ayong atemar adolitoi lotunga ngulu alalak, nai nguna ekesibilerito ayong, aria nguna emam pa aponeneeta ikes lokelesya nataparacu esabit akilip.

Abu ayong ogeu nai aripirip apolou ka akirot ebe `èkelesya.`` Nguna eyakasi loemut logo daadang erai nguna abu ayong oripu. Alokitabo a Ngiromanin 16:3, 1 Ngikorinto 16:19, Ngikolosae 4:15, Pilemon 2, Ngiticisio 5:42 ka Ngiticisio 20:20, irworo ebaibul kire ejok nguna ka ekelesya ka akitutuket angina kitete neni eriamunotor ngitunga ka ekelesya local a ipei tunganan. Ayeni ayong ebe eyakasi ngikabilai angikelsyai ngulu alalak. Eyakasi ngikelesyai angikalia, ngikelesyai angikanupak angulu ekudioko ka ngulu alalak, ka ngulu alalak nooi dang. Nai nguna apotu kikamut ngakatameta nooi erae epite ngolo eriamununutor ngitunga ka ekelesya anakitutuket angina kitete local a ipei tunganan.

Elimunit eemut alo Baibul a Lawrence O. Richards (Engaet 164) ebe, `ìsioniyo idio tunganan daadang erae pa keyeni apolou ka akirot ebe, ekelesya.`` Isitiyao akirot ngin alowaetin angulu alalak. Epedori araun ace kai (ikwa alo America) [kori alokelesya a Ebatisimu], kori tar ekokwa ka esabit (ikwa, ilosit iyong lokelesya tete a). Emam alotooma nugu daadang elomunit alobaibul.`` Abu nai ayong ogeu akitam, nyo kire apolou angakiro anugu? Nyo apolou ka akirot `èkelesya``? Alosi ayong nabo aropar eyani nugu. Ebala eropari, `ànguna etameta ngulu alalak ekelesya ikwa akai ka akilip angikanupak ka akilo ngikanupak ilipete, alimit ekelesya inges itooliyori ngitunga.`` Anangajep a Greece, erae apolou ka `èkelesya`` ebe ecclesia ka erae atemar ekokwa angitunga angulu ecununa akilip, akitur kori akipur ka akitere Akuj. Alosi ayong aswomun ngace kiro anege. Ebala ebe, `Ècclesia anakitutuket angina kitete inges epedori ayakaunor edio kimar daadang angikanupak. Epedori araun ngolo angulu ekudioko aloreria angitunga (Ngiromanin 16:5). Epedori araun ngolo angitunga angulu iboyeete alo City angolo apolon nooi (Ngiticisio 11:22), kori neni epol nooi ikwa Asia kori Galatia.`` ropari nabo ebala, `Èriamunun ngikanupak ngapakio nguna alalak lore a itunganan. Ani iriamunosi ngikanupak ngul, ayakar kaati edio kiruk/eete ngolo yeokino, adio kirot ngina limuno, adio umokinet ngina morat, kori edio eemut ka angajep angina apotion``( 1 Ngikorinto 14:26). Amorete ngitunga ngakiro, ka acoito ngice nguna limuno.(1 Ngikorinto 14:29)….ka etopoloi akimor ngakiro ngin

ekelesya nooi ananupit….ka amaasi angina tunganan tolemu idio bore kori kitiyak ngadi kiro kotere akigangia nguluce ananupit keng.

Alokitabo a Ngiburayon 10:25 ebala ebe, ``nyikipalik acunanakin iwapei ikwangina apalikineta ngice.`` Erai ekelesya egurup angitunga angulu ecunanakin iwapei kotere akisirwor Yesu, akitur Ekapolon, ariamun akigango aneni ka Ekapolon, ka akiwap ngakiciket ngun. Arai apolou angikelesyai ka akitutuket angina kitete akitatamar. Acunanakin ngitunga kotere akitatam ka akitogogong nguluce ananupit kec.

Arae ekelesya ngolo esyaunan kolong ekelesya ka akimor ngakiro. Eyelakina ngitunga neni alalan, akimor akec nupit alotoma Yesu Kristo, ka aneni pei, alomuni Ekapolon dang lokelesya—meere kai adio—nai neni angitunga ka Akuj angulu acamut akiki ka akinup. Acunakinosi nai ikes iwapei kotere akitogogong ngulu epalag, akimor ngainakineta ka Akuj, ka akijaanakin nguluce kaapei ka ayakaunor apaki ngina kilipet kaapei alotooma akimor akimuj. Ani ecununa ikes iwapei, etatamasi kaapei. Anupito ikes Ekapolon Yesu Kristo, inges acunanakinotor iwapei. Emam pa ayai apolou adio neni acunakinosi ikes. Apedori araun kai adio kori lore adio tunganan. Apedori araun ekimar angitunga ngolo apolon nooi, kori tar ngolo edit, nai eriamun ikes kaapei alokiro ka Ekapolon kotere akimor ngainakineta ka Akuj ka akitatam ka akitogogong nguluce, kaapei ka akilip aiwapei.

Abu ayong oripu atemar nguna etiyao isua ka Akitatam Ngikanupak nguna kitiya alore angolo alimunit ayong tete, alowae ka akiriamunun alogurupo angatominayarei kerai akiriamunun alokelesyai angatominyarei. Emam pa aria ngikelesyai ngulu eyenio iwon tokona, nai eriamununoi isua ikwa ekelesya, ngarwa ngatomoniyarei angolo sabit, anerae eriamununoi isua alokiro a Yesu Kristo akitogogong ngulu palag, akiwarit Yesu, akiwap nguna ebala eemut a Ekapolon, ka akiwap nguna ebala eemut ka anupit.

Mam nyemisitai ekelesya ngolo ilipia iyong—kori tar lodin ngolo inupit iyong, tar kiriamununosi iyes lokelesya ngolo apolon kori ngolo cic, ebala iwon eemut ka ebaibul ebe, ikwa ngina iteoto iyes apaaran ebunit ka asecit ecununa, ebunit arerengu ka Akuj dang. Ebuni arerengu ka Akuj kiding ngitunga ngulu ecunanakin iwapei. Alokelesya angolo eyakar angini kanupan a Yesu Kristo nguna kitiya, epedorete akiganga make, ka akitogogongo make ananupit angina tunganan.

Ikipedori iwon daadang ariamun akimwaimwakinet erai kiriamununoi ikwa ngikanupak ngul. Tar kerai ngiyarei kori ngiuni iriamunun alokiro a Yesu, emaasi toropasi iriamunun. Ejok akiriamunun kaapei kotere akimor arerengu ka ayok nupit, akiganga make, akitogogong ngulu palag, akiwarit Yesu Kristo ka akilip kaapei. Nguna alalak apedorio iwon alimun kotere ekelesya nugu. Kemoorun iwon tar nguna angimojong, ngulu eteete ngikanupak, ngiketatamak, ngikarikok ka ekelesya, nai meere apolou ka eemut alogo apaki naga ngol. Nguna apolok aloemut alogo akolongit naga erai aripun apolou ka ekelesya ka acamun atemar emam ngejok atyakara ikwa ipei tunganan alokaamukut ka anam. Emam nyepedorio iwon akiyar ikongina. Ngina ariamunere iwon alakuno, abu Akuj ikiwaak iwon daadang ikwa akuwan a Yesu Kristo—ngina iriamit ngitela angikanupak daadang. Iitanitai iwon nginice, ka iitana iwon akiriamunun ikwa ekal ka Akuj kotere akitogogong ngulu palag ka akijanaakin nguluce anainakineta anguna ikiinit iwon Akuj. Acamit ayong akilipakin iyes, akiriamun akolongit naga ka ngitunga ka Akuj.


1. Toswom Ngiburayon 10:25. Nyo ngemaasi iwon opalikisi ________________________________________________________________

2. Toswom Ngiticisio 5:42. Angina kolongit alo Tempul ka angolo re etiyai Yesu………………….ka ________________________________________________________________

3. Toswom Ngiticisio 2:42. Alu boro omwon abu Ekelesya akolong toropa itiyai? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngiticisio 2:44-45. Abu ekelesya akolong toropa elemi ngisilinga ngulu duket neni eweeta ngamotokai. Kire kori alyokonu. ________________________________________________________________

5. Toswom 1 Ngikorinto 12:28. Kimaru ngainakinet ngakanikauni nguna eyaunit Akuj lokelesya. ________________________________________________________________

6. Toswom 1 Ngikorinto 14:26. Ani iriamunosi ngitunga ka Akuj iwapei, ayai ainakina ngina limunet ngakiro angakec pedorosyo daadang. Kimaru ngiboro ngikan ngulu etiyaun iriamunosi ngikanupak. ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiticisio 6:1. Amori ekelesya ngolo esyaunan akimuj ka……… ________________________________________________________________

8. Toswom James 1:27. Anupit ka edin angolo iitanit Akuj inges…………. ________________________________________________________________

9. Toswom 1 Timoteo 5:9-11. Ngaberu nguna donge nguna egangit ekelesya ikes amaasi ikote ai? ________________________________________________________________

10. Toswom 1 Ngikorinto 9:14. Ka akilo ekelesya akigangit Ngadongei, ngikokiok ka ngikuliak, egangit….. ________________________________________________________________

11. Toswom Mateo 25:35-40. Ikotere nyo etammeta ngice tunga atemar alemunun ngisilinga nasani angainakinet inges bon erai epite ngolo iinakinet Akuj? ________________________________________________________________

12. Toswom Ngiticisio 4:32-35 ka Ngakitadapeta 3:9-10. Arai nyo etiyata ngipastor ka ngimojong esiling ka ekelesya? ________________________________________________________________


Ngiburayon 10:25-`` ngikipalik acunanakin iwapei ikwangina apalikineta ngice. Nai orubakisi ikisimukekina make, nooi anapaki a na angina aapunia akolongit ngina a Ekapolon.``

Ngiticisio 5:42-``torubakis ngikiyakia a nginakolongit itatamete ka elimonorete alo kai ka Akuj ka aloreria atemar Yesu erae Kristo.``

Ngiticisio 2:42-``torubakis ikes daadang epupete ngakiro nguna etatamete ngikiyakia, togeut alosenen natukot ngina a ngikanupak akimuj ka akinumunum akimuj ngina ke ekapolon ta akilipenen.``

Ngiticisio 2:44-45-``[44] torubakis ngikanupak daadang erukito ka emorete ngiboro kec. [45] Agyelanarete ikes ebari ka ngiboro kec, tokorakis ngisilinga neni a ngini tunganan lopite ngolo eitanitor inges.``

1 Ngikorinto 12:28-``anatukot a ngikristo, adau Akuj akiwuakin ngitunga loticisio kec, ngulu esyaunak erae ngikiyakia, ngulu a ngiarei erae ngikadwarak, ngulu a ngiuni erae ngiketatamak, totupakis ngulu etiyak ngakujuwanisia ka nabo ngulu einakinitae apedor akitangaleunun ngidekesio, ngice akingaranakin nguluce, ngice apolokinit nguluce ka ngice dang akirworo angangajepa anguna egelaaka nguna ke etau.``

1 Ngikrointo 14:26-``ngikaitotoi kang, apolou a ngakiro a nguna erworo ayong inges na; ani iryamiryamete akilip, epedori ipei tunganan alimun eete, kitatam ice ngakiro nguna ka Akuj, ice toyakar akitoodikinet aneni ka Akuj, ice

toyakar akirot angangajepa a nguna egelaaka ka ice dang kisileereu nguna irworoe angangajepa anguna egelaaka. Nai itemokino ngini bore torae ngini itogogongi ngikanupak.``

Ngiticisio 6:1-``alorwa angulu eyatakinor ekimar ngolo a ngikasyomak a Yesu, kingurungurakinos ngiyudayan ngulu erworosi Ngagirik neni a Ngiyudayan a ngulu erworosi Ngaburayon. Abasi ngulu erworosi Ngagirik ebe nyemitakinitae ngapuseru kec anginakolongit apaki ngina ekorere akimuj.``

Yakobo 1:27-``edin ngolo ajokan ngolo emam aronis alokingaren Akuj Papa inges lo; akingaranakin ngikokiok ka ngapuseru alocan keck a akiyokiuno iyong elope nyikinyasut ngakiro nguna ka akwap.``

1 Timoteo 5:9-11-``[9] nyimarak ekiro ngolo ka apuserut angina eringa ngikaru keng nyedepara ngatomonikankapei lororw a ngulu angapuseru. Itemokino inges torae ngina sek eisitae akiiset apei bon. [10] k angina eyenitae anguna angiticisio keng angulu ajokak, ngina abu kitopolou ngidwe keng ejok, ngina abu kijaununuye ngitunga ngulu gelae lore keng, ngina abu kitiya ngiticisio ngulu ka Akuj, ngina abu kingarak ngitunga alocan keck a ngina abu torubak itiyae nguna ajokak alopitesyo a daadang. [11] Nyigirakis ngirorwa ngulu a ngapuseru anguna esorokaka lororwa a ngunace, anerae ngina iitaniata ikes akiitar nabo, engerete ikes Kristo.``

1 Ngikrointo 9:14-``Nyekegirakinit ayong iyes nu akisirumya iyes ngileec, nai akitatam iyes ikwa ngidwe kang ngulu minan.``

Mateo 25:35-40-``[35]anerae akanyamit ayong akoro, ipotu iyes ikiinakis ayong akimuj. Akanyamit ayong akure, ipotu iyes ikitamat ayong. Agelaana ayong, ipotu iyes ikijaut ayong. [36] Aleri ayong, ipotu iyes ikitanap ayong, adyaka ayong, ipotu iyes ikimukeut ayong, akaenitae ayong alomabus, ipotu iyes ikingoliut ayong.[37] Egeunete ngulu iyookino abongokin inges temasi, Ekapolon, ori ikianyunitor isua iyong ikinyamit akoro ikisimuji, kori ikinyamit akure ikitamasi? [38] Ori iraakar iyong egela, ikijaun kori ileryo ikitanapi? [39] Ori idyakar iyong, kori ori ikienitere iyong alomabus ikingoliun isua iyong? [40] Ebongokini nai Erwosit ikes tema, akalimokini ayong iyes atemar, nginapaki daadang iponeta iyes kitiyata nugu neni a ipei a Ngikaitotoi kang angulu caryo, iptou iyes kitiyata ngun neni kang.``

Ngiticisio 4:32-35-``[32] area atukot a ngikanupak ngina atami ka anupit ngakiro ngapei. Amam tar idio ngini abala area ngiboro keng ngulu keng a elope, nai amorete ikes ngiboro daadang ngulu ayakatar. [33] Kiteyenut Ngikiyakia ka apedor a ngina apolon ngakiro nguna ka ayarun ke Ekapolon Yesu, ido kiterereng Akuj ikes daadang nooi. [34] Amam alokiding kec itunganan ngini acanaana, anerae ngulu ayakatar ngamanat kori ngakais, apotu togyelanasi yaut ngisilinga ngulu agyelanarere, [35] inakis Ngikiyakia, tosodi tokorakinai nginitunganan lopite ngolo ayakar akiitanit keng.``

Ngakitadapet 3:9-10-`` [9]Kitopolorite ekapolon anainanakin inges ibore idio alobari kon, ainanakini ekapolon ngaraito a ngikinyom kon a daadang. [10] ngun nai ilelebunotor ngikinyom natukit kon todaun iwace iwuakinio.``


1. Toswom Ngiburayon 10:25. Nyo ngemaasi iwon opalikisi Ebe acunanakin yok kaapei ikwa ngikanupak. 2. Toswom Ngiticisio 5:42. Angina kolongit alo Tempul ka angolo re etiyai Yesu akitatam ka akisilip 3. Toswom Ngiticisio 2:42. Alu boro omwon abu Ekelesya akolong toropa itiyai? Apotu ikes toropasi itiyaete

nguna abasi ngikanupak, akilip, akitur, akimor akimuj ka acunanakin. 4. Toswom Ngiticisio 2:44-45. Abu ekelesya akolong toropa elemi ngisilinga ngulu duket neni eweeta

ngamotokai. Kire kori alyokonu. Alyokonu. 5. Toswom 1 Ngikorinto 12:28. Kimaru ngainakinet ngakanikauni nguna eyaunit Akuj lokelesya.Ngikanupak,

Ngikadwarak, Ngulu angakujuwanisia, Ngulu itongaleete, ngikengaranakinak, ngikarikok, ka ngulu irworosi angangajepa anguna egelaaka.

6. Toswom 1 Ngikorinto 14:26. Ani iriamunosi ngitunga ka Akuj iwapei, ayai ainakina ngina limunet ngakiro angakec pedorosyo daadang. Kimaru ngiboro ngikan ngulu etiyaun iriamunosi ngikanupak. Ayakar ipei eete, ice akitatam, ice alimor eemut ka Akuj, ice akirworo ka angajep angina egelaana, ice alimor nguna ka angajep angina egelaana.

7. Toswom Ngiticisio 6:1. Amori ekelesya ngolo esyaunan akimuj ka……… Ngapuseru. 8. Toswom James 1:27. Anupit ka edin angolo iitanit Akuj inges………….ngini idarit ngikokiok ka ngapuseru

ka ngulu a ngican. 9. Toswom 1 Timoteo 5:9-11. Ngaberu nguna donge nguna egangit ekelesya ikes amaasi ikote ai?

``Nyemaasi apuserut ngina nyerai ngikaru ngatomonikapei ka nyemina lokilekeng kimarakinai nakingarakino. Amaasi apuserut tokerite ngitunga nguluce ka kitiyae nguna ajokak. Amaasi apuserut kitopolounite ngike dwe ejok. Amaasi kijaunite ngigelai ejok lore keng? Ejanakinit inges Ngikristo ejok a? Engarakinit inges ngulu angican a? Nyemaasi ngapuseru nguna cicik kimarakinai akingarakino….(1 Timoteo 5:9-11……..Eemut Ngolo kitete).

10. Toswom 1 Ngikorinto 9:14. Ka akilo ekelesya akigangit Ngadongei, ngikokiok ka ngikuliak, egangit Ngulu itatamete akirot ka Akuj.

11. Toswom Mateo 25:35-40. Ikotere nyo etammeta ngice tunga atemar alemunun ngisilinga nasani angainakinet inges bon erai epite ngolo iinakinet Akuj? Anerae nguna itatamitae ikes ngun.

12. Toswom Ngiticisio 4:32-35 ka Ngakitadapeta 3:9-10. Arai nyo etiyata ngipastor ka ngimojong esiling ka ekelesya? Akingarakin ngulu angican, ka akerit Akuj anainakineta.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 5

ALAKUNO

Igirit Don Krow

Akolongit naga elosio iwon akiyanun nguna ka akiritar sitan. Alotooma akekiyar anakwap ana, abu Yesu tomunik akiritanar ata sitan, akitongaleun ngikadekak, akitoyarun ngikatwak ka ngakujuwanisia ngunace dang. Alal nooi akiritanar ata sitan anawat angitunga aloticisio a Yesu angulu alalak. Ikilimokinit iwon ebaibul alokitabo a Ngiticisio 10:38, ebe `ìyenete iyes epite ngolo aseunia Akuj Yesu ngolo a Nazareth, inak etau keng ka apedor. Abu inges kirim itiyae nguna ajokak ka kitangaleunun ngulu daadang ayakasi napedor ngina a Sitan, anerae arukito Akuj ka inges.`` ka nabo alokitabo a 1 Yohaana dang 3:8, `ìtunganan daadang ngini esecenene erae ngini a Sitan, anerae aberakin kolong sek Sitan asecenen anakisyakinet.Atakanuni Lokoku ka Akuj anguna ka akinyasun etic a Sitan.`` Ayakar ayong kolong atametait ngina egelana kotere akiritanar ata Sitan-- ebe erae ngipian, ata Sitan, ngitau ngulu nyesegak, akapil ka epite ngolo icamitor iyong anyarare ikes daadang—ebe ayai India bon kori lotela ngulu eringa epoloete neni ilipiata ngitunga nakujio nguna cicik, nguna iceunito ngilopeyek meere neni ka Akuj a Ekapolon. Nai pa kiyookino akatametait.

Acamit ayong alimokin iyong nguna engolikinit ayong alokelesya ka epei alo Dallas, Texas. Aeosi ngitunga daadang ngina acakakinor ipei koku kwap. Ebi ekamunit inges ekipie a Sitan. Ayai edakitar nen ngolo anyaritai Dr. Rice. Ayai nabo ece ere dang diyete ekelesya neni pei, tosodi toodakarai ikoku lore ngol kotere kingolik edokita inges. Ani edolere isua ikoku ngin lore, aris ekok elure! Acaete ngakonyen nooi, ka ayai etoil ka ekile ngolo adedengan nooi tooma nikoku ngini pese cici ngin, ngini tar amelek. Aneni pei, abu elure ngol togeu akisirepar ayong, ebala, ILOSI IYONG NAKIM A SITAN! Otema nai ayong, ``Mam! Jik.`` Abu okobul ayong nooi anerae emam pa engolikinitor ibore ngini ikoni ngin. Tobongok nabo tema, `ÈEH, ILOSI IYONG JIK NAKIM A SITAN, `` obongok ayong dang otema, ``Mam! Jikk ngalosi ayong nakim a Sitan.`` Ebi ayakar apedor ka apolou anerae adikino ekelouni ayong, ka emam pa ayeni ayong nguna kitiya kori tar epite ngolo kilounet ibore ngini ayai tooma ikoku ngin.

Abu ekakone epei tobul nooi, ka togiraar atipei, edong ayong. Abu nai ayong otamak otema, ``nyo mono kona emaasi ayong etiya?`` Agogong apese naga tokona nooi, togeu akirworo angajep ngina ebi German ngina sek emam pa ayeni dang—ka akitiya ngiboro ngulu ecamit Sitan. Kebu locipero a sitan kikamu inges nooi, ka tar pa ayeni ayong nguna kitiya, anupit ayong atemar eyakar ebaibul agogongu. Ikwaan k angina iraakar iyong ikoku itei ngavideo ka akapil etwakete ngitunga. Ngina eapunia locipero a sitan diyete itunganan, nai nginapei elemunia itunganan emusalaba, kirakar ekipie a sitan! Epite ngolo atamunia ayong ebaibul ngol. Ayeni ayong atemar eyakar agogongu, nai emam pa ayeni ayong epite ngolo lemunet agogongu alo baibul. Abu nai arerengu ka Akuj ekengarak ayong, anerae emam sek pa engolikinitor ayong ibore ngini ikoni ngin. Abu ayong ongau alo baibul kang ekitabo a Ngipilipi. Abu ayong ogeu akiswom 2:8-11, `àlotakane keng area itunganan, abu kitiditeun, ido kiwuap nguna acamit Akuj tar natwanare keng—atwanare keng alomusalaba. Angun, abu Akuj kitopoloo inges nooi ka inak inges ekiro ngolo epol akilo ngirorwa daadang, ikotere nai ngulu daadang eya Nakuj, nakwap ka ngulu eya nakibois ngina a ngikatwak, toryediko kitopoloosi ekiro a Yesu ka itemokino daadang tocamut alimor atemar eare Yesu Kristo Ekapolon. Alopite a lo itopooryo Akuj Papa.``

Abu nai ekipie a Sitan tema, ``nyibala neni! Emam ngacamit ayong akipup ngakiro ngun! Nyilimu nabo!`` abu nai ayong oripu. Nyo bo abulio! Tosodi otema nai, `àlokiro a Yesu, eryedikete ngakungin daadang, ageun a Nakuj, nakwap ka ngulu anakibois angikatwak.`` ``nyibala neni! Emam ngacamit ayong akipup ngakiro ngun! Nyilimu nabo!`` tolimu apese ededeng nooi. Abu nai ayong oripu atemar eruma nai ekipie logo ngikerep alotooma apese naga, tosodi emaasi ayong oropa aswomi ngakiro ka Akuj! Tosodi oswom nabo ayong… alotakane keng area

itunganan, abu kitiditeun, ido kiwuap nguna acamit Akuj tar natwanare keng—atwanare keng alomusalaba. Angun, abu Akuj kitopoloo inges nooi ka inak inges ekiro ngolo epol akilo ngirorwa daadang, ikotere nai ngulu daadang eya Nakuj, nakwap ka ngulu eya nakibois ngina a ngikatwak, toryediko kitopoloosi ekiro a Yesu ka itemokino daadang tocamut alimor atemar eare Yesu Kristo Ekapolon….`` Abu nabo ekipie ngol kiriengakin. ``nyibala neni! Emam ngacamit ayong akipup ngakiro ngun! Nyilimu nabo.`` Kimasak nai ekipie ngol ikoku kwap, togeu aryedik alokingaren Yesu. Otema nai ayong, `àlokiro a Yesu eryedikete ngakungin daadang, anaKuj, Kwap ka nakibois angikatwak.``

Nai alotooma apaki ngina auruwanan ngina alunyar, ekelounit ayong ekipie ngol. Abala ayong kori adikino ekenapi ayong, ekedici kori ekemasari ayong kinga anen—emam pa ayeni ayong!! Nguna ayeni ayong bon area atemar eyakar ebaibul agogongu, tosodi onga ka ageun akiswom. Ebala ebaibul alokitabo a Ngiepesoi 6:17 ebe, ``tocamutu aiuno ikwa kopiya ngina iuryarit akou nyewana. Totinga ikwa atum akirot ngina ka Akuj, ngina ikiinakini iyes etau ka Akuj.`` Ingolik iyong ebe eyai atum ngina apenan nooi ngina pedori akingol emoit a? Erae akirot ka Akuj. Itamunit iyong ngina etemitere Yesu a? Abu Sitan bu neni a Yesu tema, `àkainakini ayong iyong ngibukui ka akwap daadang kiryedik iyong alokingaren ka akinup ayong…`` Tema Yesu, ``toloto anege sitan, anerae igiritai nakirot ka Akuj ebe, nyinup ace kuj mati ayong bon.`` (Mateo 4:10). Toropa sitan itemi Yesu, ka itemi jik, nai toropa Yesu dang jik ebala, `ìgirir ro Sitan, igirir……`` nakirot ka Akuj. Abu Yesu kisitiya atum ka etau ka akirot ka Akuj, alotooma ebaibul, ebala eemut abu Sitan toem toesik Yesu ka ngakekiro.

Eyai ebuku ka akirwonut, ka eyai ngolo alokoku ka Akuj. Alokitabo a Ngikolosae 1:13, ebala Paulo ebe, `àbu inges ikilaku iwon anapedor angina ka akirwonut ka ikilopa iwon napukan a Lokoku keng a ngolo minat.`` Lobuku ali iyai iyong? Erae ebuku neni eyakar itungan apedor ngina yaret. Erae Yesu Kristo erwosit. Iinak iyong akoni kiyar neni keng a? Iwapit iyong inges tokona a? kori ijalak iyong akoni kiyar lobor ka akwap anaga? Ebala Yesu alokitabo a Luka 6:46 ebe, ``ka anu kiro ikinyaritotor iyes ayong ebe, Ekapolon, Ekapolon, nyitiyaete bo nguna akalimokinit ayong iyes?`` Ecamit Yesu akoni kiyar, torau ngina esyaunan. Eyai ebuku ka akirwonut ngolo ikatakinit akimukor iyong, akimukor akoni kiyar. Erai emoit ecamit arikor iyong lobuku ngol. Kingoliu neni a Yesu tokona ka ekoni tau daadang, toripu atemar eyai emoit ngol. Erae ekekiro Sitan ka akepedor ka ekipie, nai erae ebaibul akoni tum ngina eyakar agogongu akilounia inges.

Ebala Yesu alokitabo a Mateo 10:8 ebe, ``kitangaleutu ngikadekkak, kiteyarutu ngikatwak, kitesegutu ngulu ka atapon, ka kiritanasi ngipian; ipotu iyes toriamut ikongin, angun kipotosi iyes dang ikongin.`` Kitatama eemut ka ebuku ka Akuj, kotere toriamuneta agogognu aneni ka emoit. Nyicamut emoit ikimodiyari alobuku ka Akuj anerae eyai akus kiyar neni. Kitorautu Yesu Ekapolon ngolo esyaunan anakiyar kus. Emam nyikalounete iyes jik.


1. Toswom Ngiepesoi 6:12. Ikwa elimunitor eemut logo eyok jie ka anupit ka ekipie a Sitan? ________________________________________________________________

2. Toswom Mariko 16:17. Nyo ikitatami iwon eemut logo kotere agogongu angikanupak? ________________________________________________________________

3. Toswom Yakobo 4:7. Nyo emaasi itunganan ngini ecamit akiloun ekipie a sitan kitiya? ________________________________________________________________

4. Toswom Yakobo 1:14. Ikwai ikimodikinia iwon Sitan acamun ngiboro ngulu aronok atemar ejokak? ________________________________________________________________

5. Toswom Ngiromanin 6:13. Ani kecamu itunganan akiyar a Yesu, eemi Sitan anakiyar keng. Nyo ebala eemut logo ebe emaasi iwon kitiyai? ________________________________________________________________

6. Toswom Ngiromanin 13:14. Eyarikinit ekipie lotic ka akonikuwan, nyiinak inges adio kimuj anakiyar ka Akuj alowae ka amina ka asegis ka etau. Nyemaasi iwon…….kotere akuwan. ________________________________________________________________

7. Toswom Luka 10:17. Nyebala Yesu iwon ebe emaasi elipa kotere akiritaria Sitan. Ikiinak iwon apedor. Ebala iwon eemut logo ebe ikiyakar iwon apedor ngina ________________________________________________________________


Ngiepesoi 6:12-``anerae meere ngitunga ejiere iwon, nai ikiji ka ngikepukak, ngapedorosyo ka ngipyan ngulu eya kidiama ngulu epolokinito akwap na, alororwa a lu angulu ikote akirwonut.”

Mariko 16:17-``ngakujuwanisia nguna einakinio ngikanupak akitiya ikes nu; iritanarete ikes ngipian alokiro kang, epedorete erwor angangajepa anguna kitet.”

Yakobo 4:7-``anguna inakinosi neni ka Akuj. Kitepega Sitan, eemi inges aneni kus.``

Yakobo 1:14-``nai itemio ngini tunganan apaki ngina icocoiyaryata ka ikamuniata inges ngakiburakiniata keng nguna aronok.``

Ngiromanin 6:13-``nyijalakis edio kineri kus neni ka asecit, ikotere nyisitiyae ikwa ibore ngini ejiere alowae angolo ka aronis. Nai inakisi ngakusiwat neni ka Akuj ikwa nguna eteyyarun alokatwak nakiyar ngina kitete. Tojalakisi nginerin kus daadang neni ka Akuj, ikotere kisitiya ikwa ngiboro ngulu ejiere alowae angolo ka akiyookino.``

Ngiromanin 13:14-``nai tolemutu ngibo ngulu ka ejie ngulu erae ngulu a Yesu Kristo, ido tojongoto atamunit aseconu ngina angwat kus anguna ka akitiya nguna ecamito ikes akitiya.``

Luka 10:17-19-``[17] tobongu ngulu tomonikanikaarei ka ngiarei elakara nooi temasi, Ekapolon, aponi isua toreunai tari ngipyan alokiro kon! [18] Tema inges ebe, engolikinit ayong Sitan ecakun anaKuj ikoni akimiliaunet. [19] Topupokisi! Akainak ayong iyes apedor daadang ngina reunet ngimuno ka ngitwania ta areun apedor daadang ngina angolo aronon, emam ibore ngini ikiwani iyes.``


1. Toswom Ngiepesoi 6:12. Ikwa elimunitor eemut logo eyok jie ka anupit ka ekipie a Sitan? Isikwanitai ka akileka.

2. Toswom Mariko 16:17. Nyo ikitatami iwon eemut logo kotere agogongu angikanupak? Ikiyakar apedor ngina kilounet Sitan alokiro a Yesu.

3. Toswom Yakobo 4:7. Nyo emaasi itunganan ngini ecamit akiloun ekipie a sitan kitiya? Abongor neni ka Akuj ka akinger Sitan.

4. Toswom Yakobo 1:14. Ikwai ikimodikinia iwon Sitan acamun ngiboro ngulu aronok atemar ejokak? Itiyai ka akitem iwon, akisiburakin asecit (akisingolikin akisec ebi ejok).

5. Toswom Ngiromanin 6:13. Ani kecamu itunganan akiyar a Yesu, eemi Sitan anakiyar keng. Nyo ebala eemut logo ebe emaasi iwon kitiyai? Nyicamu akisec, nai Akuj. Kisitiyae nginerin ka ayok kuwan akitiya nguna ajokak.

6. Toswom Ngiromanin 13:14. Eyarikinit ekipie lotic ka akonikuwan, nyiinak inges adio kimuj anakiyar ka Akuj alowae ka amina ka asegis ka etau. Nyemaasi iwon ojalakisi Sitan kotere akuwan.

7. Toswom Luka 10:17. Nyebala Yesu iwon ebe emaasi elipa kotere akiritaria Sitan. Ikiinak iwon apedor. Ebala iwon eemut logo ebe ikiyakar iwon apedor ngina kilounet apdeor ka emoit.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 6

APEDOR A EKANUPAN


Aloemut ka akuwar anaga acamit ayong akiyan nguna ka apedor angina ikiinit iwon Akuj ikwa ngikanupak. Kotere akimor nugu ejok, elosio iwon aripikin apedor ngina ikiyar iwon k angina eyakar Sitan. Aberakinoi akimasar inges aneni sek eyai. Enipito ngice Kristo atemar itojio iwon ibore ngini epol akepedor ka akilo ngina yok, ka ikikatakinit iwon akiloun inges. Meere nguna ebala eemut ka Akuj nguna. Ebala alokitabo a Ngiepesoi 6:12 ebe, `ànerae meere ngitunga ikijio iwon , nai ngikepukak, ngapedorosyo ka ngipyan ngulu eya kidiam akwap na, ngulu epolkinito akwap na alorwa ngulu a lu angulu ikote akiryonut.” Tosodi erae Sitan epei; eyari inges dang aneni pei. Eyakar inges dang apedor ka agogongu ngina itijio iwon, nai aloemut angolo ingarenit, ebala emaasi iwon ogogong alojie ka ngipyan a sitan. Agogongu bon eyakar Sitan aneni yok erai amodiyo. Emamukatar inges agogongu ngina kilounet iwon.

Alokitabo ka Akisiakinet 3 ingolikinio iwon atemar ngina ageunia akitemo ngina esyaunan neni ka Adam ka Eva, emam pa abuni Sitan ka agogongu angina apolon nooi. Emam pa acunun ebur nooi, ikwa etom, kotere akicak akou ka Adam, kotere akitobul inges, ka areikin inges akinup sitan, nai abu toloma neni ka emun, ibore ngini cici ipei ngini asubuni Akuj. Anege, ngini cici inges atemar, ngini palag, ngina epatana awana kori ngini emodiyana nooi. Abuni Sitan alomun anerae amamukatar inges apedor ngina reikinet Adam ka Eva akinup inges. Tosodi abuni erae amodikin ikes. Abu inges tonger etic ka eyakae ka Akuj, bu akiyany Akuj ebale, ``Nyikimina iyes Akuj—iwait ngice boro aneni kus.`` Abu inges tomodik Adam ka Eva kotere akisec alokingaren Akuj. Arae ikes ayakatar apedor, inges abunio Sitan amodikin ikes anerae amamukar inges ace pedor.

Elalak nguna ngapedori ayong alimun anege anguna ka esaa, nai nguna apolok ikes apedor a ikanupan, ngina emaasi iwon esikwaanikisi ka apalagu a sitan anakiyar kon. Erae sitan emoit ngolo aberakinoi akiloun.Eyakar sitan apei gogongu bon, ngina ka amodiyo. Ani kedikino akoni kiyar emunayar, emaasi iyong totamu atemar, `èrae sitan egumunit ngikoi ngul neni kon amunayar akoni kiyar.`` nai iyong iinit inges ngikoi ngul daadang. Iyong emaasi tonger akemodiyo ka alyokonu. Ani kerai ngiirarit iyong etoil a sitan, kemamukar inges edio rot anakiyar kon. Alokitabo a 2 Ngikrointo 10:3-5 ebala ebe, ``kire, ikiboi isua anakwap a na. Nyerai ngiboro ngulu ikijio isua ngulu ka akwap a na, nai erai ngiboro ngulu agogongok ngulu ka Akuj. Ikisitiyae isua ngiboro ngul akilounia ngajorei a ngolo aronon. Inyasunio isua ngipegeta ngulu nyiyookino ka nginibore eturon daadang ngini epedorit akiretakin ayenut ka Akuj; ikikatakinit isua akikamun ngatameta daadang etacamutu akipup Kristo.`Ìlimto ngiemuto lugu daadang atum ka ejie, ka adio tum daadang ngina elimunitoi anege erae ngakonitameta. Emamukatar Sitan adio gogongu ngina kilounet iyong nai ake modiyo bon ikilouni iyong.

Acamit ayong atipei akiten nugu. Anageunet, ayakar Akuj, robo ca, apedor daadang. Abunit apedor ka agogongu daadang aneni ka Akuj. Inges bon eyakar apedor keng. Neni keng ebunitor ibore daadang. Ngina asubunia inges Nakuj ka kwap, ayakar inges apolou ka apedor daadang. Nai alokitabo ka Akisiakinet 1:26, ngina asubunia Akuj Adam ka Eva, abu inges tema, `òsubutu ngitunga eyakatar ngasima yok, ikikwan ka iwon; kipukata ikes ngityang ngulu ka anam, ngikyeny ngulu alokidiama, ngibaren ka ngityang daadang ngulu ka akwap ta ibore daadang ngini eliat alokwap.`` kimorik iyong eemut logo ka ngolo a Ngikirukisio 115:16, ngolo ebala, `èrae kidiama nooi neni ka Ekapolon, nai ainaki inges ngitunga akwap.`Àrae Akuj elope angiboro a daadang angina araakar inges ekasuban, tosodi iinak itunganan ace pedor, ka apolou loboro ngice tar ngulu eyarete. Emamukatar Sitan apedor ka agogongu ngina a idio bore anakwap. Abu inges toriamu anamodikin itunganan. Ainakinit Akuj apedor ngin neni a itunganan,

ka ani eseci itunganan, ecamuni amodiyo a sitan. Amamukatar Sitan adio pedor aneni ka Akuj kotere akiloun itunganan kori tar akilounia akwap.

Ebala eemut logo ebe erae sitan ikuj ka akwap anaga, nai meere Akuj aini inges apedor ngin anakwap. Emam pa ewaakinit Akuj sitan apoloor ka akilo itunganan. Ainakinit Akuj itunganan apolou ka akilo ngiboro daadang anakwap. Ibore einit sitan apedor bon akilounia itunganan erai acamit a itunganan amodiyo a sitan. Apotu ngakiro ngun yaut atwonis nooi kotere Akuj, anerai area Akuj etau, ka abu tocamu ainakin ace pedor neni a itunganan angina aria akuwan. Itunganan bon ngini ayakar akuwan inges ayakar apedor ngina polokinet etic anakwap. Abu sitan todolu neni yok, ka ikitocamu iwon akinup inges. Inges ecamitor sitan akilom nawat yok. Aloemut, amaasi ekipie toloma nakuwan kotere ageun eketic anerae nyepdori akitiya idio bore emam akuwan. Angina araakar Akuj etau, meere akuwan ikwa ngina a itunganan, apotu ngakan ka Akuj toenas. Meere anguna amamukar inges apedor ka apolou nai anguna ka akerit ngiboro ngulu etiyauni elope. Abu inges inak apedor loboro ngulu ayakatar ngawat, nai kotere akiten akecamuno ka ngitunga, emam pa acamit Akuj akinyakar apedor ngin ikwa atemar, ``meere logo epite ngolo acamitor ayong, adaun apaki, tojongoto, ogeutu nabo ece pite.`` Mam, abu Akuj tocamu aesikin acamunet ngin elosi ngaren anakiroit keng. Alotooma akiyar daadang abu inges kiwaru itunganan ngini elosi asubakin ngakiro nugu ejok, anerae abu sitan tomodik ngitunga ka kitocamu ikes akinup inges, tosodi nyo abu Akuj kitiya?

Abu Akuj elope bu nakwap ikwa itunganan.Epol eemut logo erae kiripu iyong ejok., anerae abu nai sitan toloma locan nooi. Esitiyai sek sitan apedor a itunganan anakwap, ka emam pa alosi Akuj abunore elope akiten ngakiro nugu, anerae aris itunganan epoto akepdor ngina ariamuni aneni ka Akuj tojalak sitan akisitiya. Asecit sitan anguna abu kitiya, nai abu itunganan dang tojalak inges akepedor akisitya. Nai tokona, abu Akuj todolu, meere ikwa etau ka ekuwam nai ikwa itunganan ngini eyakar akuwan. Abu sitan toriangakin nooi, anerae abu Akuj kikakam apedor anaKuj ka kwap dang. Ebala Yesu alokitabo a Yohanna 5:26-26 ebe, `ìkwanginapei eyakar Papa akiyar tooma keng, ainaki inges lokoku dang akiyar ikwanginapei. Adau inges ainakin lokoku apedor ngina tubokinet, anerae erae inges lokoku a itunganan.”Arae akekuwan a elope alimit Yesu.

Abu Yesu bu nakwap akikamar apedor ka Akuj anitunganan. Abu Sitan dang kite minges, ka abu Yesu nyecamu ngakitemiet keng. Abu sitan kibusokin anakitemiet a daadang. Abu nai Yesu kiwok ngasecisia, totwan ikotere ikes, todoyo nalimbo, toyaru alokatwaak, ikwangina elimitor eemut alokitabo a Mateo 28:18 ebe, `èyai apedor daadang anakwap ka ngina a Nakuj neni kang.” Abu inges kinyaku apedor daadang ngina ainit Akuj itunganan,ngina abu itunganan kicanican, nai ikwa Akuj anakuwan, ayakar tokona Yesu apedor anaKuj ka kwap. Aloemuto angulu etupito, abala inges, ``toloto nai nabo kitiyata ngiboro lugu.” Anen, abala inges, `àyakar ayong apedor anaKuj ka kwap, ka acamu akimor ka iyes tokona.” Nai anapaki anaga, eyai atyaketait iwadio napedor ngina tokona ikiinak iwon Akuj ikwa ngikanupak.Erae apedor ngina emorio ka Yesu Kristo. Emam nabo nyeringa erae ngina yok bon ikwa ainitere Adam ka Eva. Apedori nabo itunganan akipotor apedor ngin, kipiyo nai apolokinit akwap, ka tongero Akuj, nai tokona emorio apedor ka Yesu Kristo. Ikwaan ka akimor abank angisilinga neni iitanitere ngitunga daadang tocamut alemun esiling. Emoritai iwon apedor ka Ekapolon Yesu Kristo, ka emoritai akepdor dang alokelesya.

Tar kibusokinoi iwon, emam nyecamuni Akuj nabo akipotor apedor naga neni a sitan. Emam nabo sitan jik adio pedor. Emam nabo inges epite ngolo ebongunio nawat yok, mati kikimodik erae amodikin kotere nai tocamu iyong nguna ebala inges. Tar kiinak iyong inges apedor anakiyar kon, iyong bon iriamuni ngican, nai apedor ngina abuni aneni ka Akuj emam nabo nyeringa sitan eriamuni. Emorio tokona iwon ka Ekapolon, ka idongi inges nacamunet ngin. Emaasi iyong toyenu atemar iyong tokona iyakar apedor ngin. Ikitoji iyong sitan anatameta, ka aconitum dang egogong kotere akikamar amodiyo a sitan. Ipedori iyong aripun atemar emam nyiyookino sitan apolokin iyong erae kiyenu iyong apolou ka akitongaleuno. Ebala ekitabo a Yohanna 8:32 ebe, `ìyenunete nguna a kire ka ikilacakinete

iyes dang nguna a kire.” Erae iyong iyakar apedor ka agogongu. Ikiinak iyong Akuj, nai erae ngakonitameta bon, nguna inger iyong akikamar ikisipiyosi iyong akisitiya apedor ngin. Ering iyong nyisitiya atum ka anupit naga asubakinia ngakonitameta kotere aripunia agogongu ka apedor ngina iyakar iyong. Ejok ayenun atemar iyong iyakar agogongu ka apedor.

Elipi ayong nooi atemar toyenu iyong nugu, totamatam ejok, ka ikingak iyong Akuj akujuwanut kotere tomaranik sitan. Nyemasi iyong tomarani alokingaren sitan, anerae iyong iyakar apedor ka agogongu. Ani kinger iyong aronis a sitan, eemi inges aneni kon. (Yakobo 4:7).


1. Toswom Akisiakinet 3:1. Eyari sitan, nai eyai akepdor namodiyo keng. Nyo abu Emun a sitan tolimok Eva? ________________________________________________________________

2. Toswom Akisiakinet 3:1. Ikotere nyo itamia iyong atemar abu sitan kisitiya amodiyo? ________________________________________________________________

3. Toswom Akisiakinet 1:26, 28. Ngai ainakini itunganan apedor ngin? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngikituk 8:4-8. Ikwai etiyaunia Akuj itunganan? ________________________________________________________________

5. Toswom 2 Ngikorinto 4:4. Nyo ebala eemut logo abu kitiyaun? ________________________________________________________________

6. Toswom Mateo 4:8-9. Itogogongito ngingaeta lugu eemut logo a? ________________________________________________________________

7. Toswom Mateo 28:18. Kelunyar atwanare ka ayarun a Yesu, ngai tokona eyakar apedor daadang anaKuj ka kwap? ________________________________________________________________

8. Toswom Mateo 28:18-19. Ngai ainakin apedor ngin aloemut alogo? ________________________________________________________________

9. Toswom Ngiepesoi 1:19. Ngai eyakar apedor ka Akuj ngina apolon? ________________________________________________________________


Akisiakinet 3:1-``area emun etyang ngolo aratana ka aos nooi akilo ngityang daadang ngulu ka ariet ngulu abu Ekapolon Akuj tosub. Tolimok emun aberu tema, Erae mono kire atemar ikilimokinit iyes Akuj ebe, nginyam arait a ekitoi a edio alomanikor a?”

Akisiakinet 1:26-``Tema nai Akuj, osubutu ngitunga eyakatar ngasima yok, ikwaan ka iwon, kipukata ikes ngityang ngulu ka anam, ngikieny ngulu alokidiama, ngibaren ka ngityan daadang ngulu ka akwap ta ibore daadang ngini eliat alokwap.”

Ngikiruk 8:4-8-``[4]atangae mono ngitunga itamunit iyong ngakiro kec.nyo imisitor iyong ngakiro angitunga? Nyo imisitor iyong ngitunga ngulu erae ngikonginae ngulu etwakete? [5]Ibu iyong kitiditeu ikes iwadio akilo iyong, ibu iinak ikes apolou ka akerit. [6] Iinak iyong ikes apolokin ngiboro daadang ngulu ibu iyong kitiyau a ngakan kon; idau iyong ainakin ikes akipuka ngiboro daadang. [7] ngameseekin daadang ka ngaatuk ka ngityang ngulu ka ariet, [8] ngikieny ngulu eporete alokidiama ka ngikolya ngulu ka anam ta ngisubuna daadang ngulu eya nanam.”

2 Ngikorinto 4:4-``adau ekepukan ngolo ka akwap ana akitumudukan ngatameta angulu nyenupito, ikotere nyingolikineta akica ngina angakiro anguna ajokak, nguna ka apolou a Kristo, angolo iwaan ka Akuj per.”

Mateo 4:8-9-``[4] tobongok Yesu inges tema, igiritae nakigireta atemar, nyerae itunganan ka akimuj bon, nai ka akirot a daadang angina elomunit anakituk ka Akuj. [5] Ya sitan Yesu yerusalem lotaun ngolo ka Akuj, kitowuo inges alobibiru angolo ka akai ka Akuj. [6] tolimok inges tema, ani kirae iyong Lokoku ka Akuj, kimasar kwap, anerae igiritae nakigireta ebe, icikakini Akuj ngimalaikan keng akiyok iyong. Igiritae nabo atemar, ikigagaunete iyong angakan kec, ikotere nyewan ngamoru tari ngakejen kon. [7] tobongok Yesu inges tema, igiritae nabo ebe, nyitem Ekapolon Akuj kon. [8] Ya nabo Sitan Yesu lomoru ngoloti aoyan, kitoodik inges ngibukui daadang.”

Mateo 28:18-``toapiya Yesu diyete kec tolimok ikes ebe, akainakin ayong apedor daadang, ngina anaKuj k angina alokwap.”

Mateo 28:19-``angun, toloto kituruwosi ngitunga angakwapin a daadang ngikaswomak kang, kibatisata ikes alokiro a Papa, ka ngolo alokoku ka angolo ka etau angolo asegan.”

Ngiepesoi 1:19-``nabo dang alalu ngina ka apedor keng a ngina apolon a ngina itiyae alotooma yok a ngulu ikinupit. Apedor ngin ngina itiyae aneni yok, ikwaan ka apedor ngina abu inges kisitiya…”


1. Toswom Akisiakinet 3:1. Eyari sitan, nai eyai akepdor namodiyo keng. Nyo abu Emun a sitan tolimok Eva? Akirot ka Akuj (atema kire Akuj neni a?)

2. Toswom Akisiakinet 3:1. Ikotere nyo itamia iyong atemar abu sitan kisitiya amodiyo? Emam pa apedori areikin ikes. Amaasi inges tomodik ikes akipotor akec pedor.

3. Toswom Akisiakinet 1:26, 28. Ngai ainakini itunganan apedor ngin? Akuj. 4. Toswom Ngikituk 8:4-8. Ikwai etiyaunia Akuj itunganan? Anguna ka agogongu ka etic angakekan. 5. Toswom 2 Ngikorinto 4:4. Nyo ebala eemut logo abu kitiyaun? Abu sitan ya apedor a itunganan, torau

ikuj anakwap ana (alobuku alogo, kori alokaru alugu). 6. Toswom Mateo 4:8-9. Itogogongito ngingaeta lugu eemut logo a? Eeh. 7. Toswom Mateo 28:18. Kelunyar atwanare ka ayarun a Yesu, ngai tokona eyakar apedor daadang anaKuj

ka kwap? Yesu. 8. Toswom Mateo 28:18-19. Ngai ainakin apedor ngin aloemut alogo? Ekanupan. 9. Toswom Ngiepesoi 1:19. Ngai eyakar apedor ka Akuj ngina apolon? Neni yok angikanupak.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 7

ELOMUNI AKITANGALEUNO ANAKISION


Akolongit naga erae nguna ka akitangaleuno, ka epite ngolo ikigelakinia iwon Yesu inges. Alokitabo a Mariko 2 ka Luka 5 etatami Yesu alokai angina eleleba ngitunga nooi ngina eyooliunere ekile ngolo alilimiyorito ngakoyio ka akuwan alobibiru ka akai ngikekonei neni ebooyio Yesu, abu inges kitangaleu ekile ngol. Alokitabo a Mateo 8:14-16, kedau Yesu akitangaleun ngitunga ebala ebbaibul ebe, `` ani elomari Yesu kai a Petero, toanyua nakamuran a Petero eperi ikamunit elekes nooi. Totap Yesu akan keng, toesik elekes inges; tosodi aberu tonyou, kisyak akisimuj inges. Ani ebong, yaut ngitunga neni a Yesu ngitunga ngulu alalak ngulu ekamunito ngipyan, ido kirita Yesu ngipyan ngul ka akirot a ngina alimuni inges, nabo kitangaleu ngulu adekasi daadang.” Toropa nai engaet a 17 ebala: `ètiyae inges ngun ikotere kiyookinotor nguna kolong erworo ekadwaran Isaya ebala, abu inges ya apalagu yok, ka kiwok ngidekesyo yok.” Anege nai, abu Yesu toropa itongaleununui ngitunga ngulu alalak, ka isilereunit engaet ka ekitabo a Isaya 53:3-5 ebala, `àjamuarito ka angerito ngitunga inges(erae naga adwarun abunore a Yesu Kristo Ekapolon), arae inges itunganan ngini eyalolongi. Ngini ayeni ngakiro nguna a ngican, area inges itunganan ngini pa acamito ngitunga akingolikin, ajamuwaritae inges, eteete ngitunga inges erae ecaryoit. Kire jik, abu inges ya apalagu yok ka abu kiwok ngidekesyo yok, nai aponi iwon totamatamae atemar erae Akuj esican inges, Akuj inges ebunga inges ka eteryamu inges ngican. Nai aponi inges towanawanae anguna abilere iwon ngikisila, aponi inges toarae anguna a ngasecisia yok, aponi inges kisicanae anguna yok, anguna angajemei keng, adaun akitangaleun iwon.” (Ngaluketa nguna kang).

Ngiemuto ka ebaibul ngulu apolok nooi ikes lugu. Ebasi ngice tunga kotere ngiemuto lugu ebe, ``kidaru mono, erae naga akirworo ananupit.`` Emam pa anupit ekelesya ngolo apolounio ayong akitangaleun ka akuwan. Aswomunete ikes eemut ngolo ikoni logo, togeut nai akitatam kotere anupit, ebasi ebe erae ayok nupit ewanan, nai ani ikibongori iwon neni ka Akuj, ikitangaleu.Nai ani kecunakin iwon eemut logo ka ngulu aberakinoi iwon aswomun, itemokin nai etic angiemuto alugu daadang. Iyookino atemar ikitangaleuni iyong Yesu alotau, nai ebasi ngiemuto lugu itangaleuni inges tar akoni kuwan. Ingolikini iyong eemut logo alokitabo a Mateo 8:17, neni ebala ebe etiyaun akitangaleun ngin ikotere akilelebikin adwaris ka ekadwaran Isaya, eswomunio iwon ebala, `ànguna angakejemei ikitangaleun iwon.” Elimit eemut logo akuwan ngina awanan, aryeba meere etau. Abu Yesu kitangaleu ngawat angitunga kotere akisiyookin nguna ebala eemut ikotere ngakejemei aponi ikitangaleun iwon.

Eropari nabo eemut ka ebaibul alokitabo a 1 Petero 2:24 ebala, `àbu Kristo elope kiwok ngasecisia yok alomusalaba, ikotere ikipedori atwakare alokingaren asecit, ido oyara anguna ka akiyookino. Ikitangaleun iyes anguna angajemei keng.” Erae nugu nguna alunyar. Abuni Yesu ikotere tar akitangaleun akonikuwan.Emam ngacamit ayong akiwa atemar abunit Yesu tar akision ngayok secisia. Epolok nguna nooi, ka erae akision epuke angiboro a daadang, nai emam pa abunit Yesu akision ngasecisia bon. Abunit inges tar akitangaleun akuwan. Anangajep a Ngigirik, isitiyatai akirot ebe alakun anakitutuket angina kitete ikwa sozo, ebe alimun nguna alalak. Nai kiwaru iyong inges ejok, erae atemar `àkitangaleun.” Alokitabo a Yakobo 5:14 ebala ebe, `èyai alokiding kus ngini edeka a? Itemokino inges tonyara ngikatukok angiKristo, kilipakis ka kiwosakis inges akimyet alokiro ka Ekapolon.” Isitiyatai nabo akirot ebe `àlakun`` anangajep a Ngigirik sozo, atemar akitangaleun akuwan a itunganan. Akirot nabo napei naga inges isitiyatai anakitutuket angina kitete ikwa akitangaleun pei.

Ngina eyakiyaria Yesu ngikekewapak alokitabo a Mateo 10, abu inges kicikak ikes akitangaleun ngikadekak, akitosegun ngulu ka atapon, akitoyarun ngikatwak, akiritar ngipyan, ka akisera eemut ka Akuj. Alotoil ka akisera

eemut ka Akuj, abu inges kicikak ikes akitangaleun, akitoseg ngulu ka atapon, ka akiritar ngipyan. Erae akitangaleun ipei bore ngini apolon nooi ngini abunit Yesu akitiya anakiyar kon kaapei ka akision ngasecisia.

Alowae angolopei, emam nyinupi iyong atemar acamit Ekapolon iyong tosec kotere akitatam iyong ice bore anasecit, emam pa kecamunit inges iyong todekakin. Emam nyerae Akuj eyaunit edeke nakiyar kon. Ace paki elimunete ngakiro ikwa, `èwa, erae edeke logo akimwaimwakinet aneni ka Akuj anerae abu ekenyaka ayong neni keng.” Iyookino kire atemar, ani elomunete ngican, kingoliyasi ngitunga neni ka Akuj, nai nyiyakuni inges adeka kotere akitatam iyong. Nyitiyai Akuj ikongina tar akitosec iyong. Ipedori iyong aripun idio bore erae kilot iyong akisec a? Ani kilom iyong kori kepero ekile ka ekile toriamu edeke, ipedori iyong aripun atemar eroko ngakiro ngun a? Ipedori ca aripun, nai meere Akuj ikingakini iyong nakiro ngun. Emam pa ayauni inges asecit nakiyar kon, ikotere toyenu iyong aronis anasecit. Ipedori iyong aramakin akoni kou naratata nai ngiyookino akitiya ngakiro ngun ikotere toyenu atemar epipil. Nyemaasi iyong toanyu ngiboro daadang ka apipilu. Nyiwaakini Akuj edeke nakiyar kon kotere akitatamia iyong. Atwani Yesu ikotere akision ngakoni secisia ka akitangaleun iyong alodekesio kon. Abu inges kiwok ngakoni secisia anakuwan keng, ka anajemei keng ikitangaleun iyong.

Eyai apedor ka Akuj ngina ka angaleu nakiyar yok daadang anguna ka akision angayok secisia anatwanare a Yesu. Ani pa kiriamunit iyong akoni ngaleunet, nyikingoikinit iyong Akuj. Nyemasi iyong tongaleu kotere tominak Akuj. Ipedori iyong aminakin Akuj a ekoni tau, meere akinup nangaleu bon, ilosi iyong dang naKuj. Ipedori tar akidol naKuj atipei anerae emam nyiyeni iyong alosit alorot ka akitangaleuno. Nai emaasi iyong toyeni atemar iyakar iyong dang akitangaleuno ka Akuj. Atwani Yesu kotere ayaun angaleu. Ikicamit iyong Akuj ingalei.


1. Toswom Mateo 8:16-17. Ngitunga ngiyai abu Yesu kitangaleu? ________________________________________________________________

2. Toswom Isaya 53:3-5. Aningaleu elimito ngiemuto lugu? ________________________________________________________________

3. Toswom Mateo 8:17. Nyo abu kitiyakin nadekis yok? ________________________________________________________________

4. Toswom 1 Petero 2:24. Alu boro yarei ebala engaet logo abu Yesu kitiyak ikotere iwon? ________________________________________________________________

5. Toswom Yakobo 5:14-15. Akiror ebe `àlakuno`` alongaet a 15 anangajep a Ngigirik erae sozo, ikwa atemar `àlakun, aiun, akitangaleun, akingadaar, ayakaunor.`` Ikwaan nabo ka akirot nginapei ka `àlakuno``. Alotooma ngingaeta lugu anangajep a Ngigirik, nyo eyai tooma alakuno? ________________________________________________________________

6. Toswom Mateo 10:7. Ngina eyakiyaria Yesu ngikekewapak, nyo abu inges kicikak ikes? ________________________________________________________________

7. Toswom Mateo 10:8. Nyo abu yesu tolimok ikes akitiya? ________________________________________________________________

8. Toswom Mariko 16:15. Nyo abu Yesu tolimok ngikekewapak akitiya? ________________________________________________________________

9. Toswom Mariko 16:15. Ngulu ecamunete eemut ka Akuj ikes ikokinete ai? ________________________________________________________________

10. Toswom Mariko 16:17. Alu pitesyo etupakinete ikanupan? ________________________________________________________________

11. Toswom Mariko 16:18. Alu pitesyo ngice etupakinete ikanupan? ________________________________________________________________


Mateo 8:16-17-``[16] Ani ebong, yaut ngitunga neni a Yesu ngitunga ngulu alalak ngulu ekamunito ngipyan, ido kirita Yesu ngipyan ngul ka akirot a ngina alimuni inges, nabo kitangaleu ngulu adekasi daadang.[17] etiyae inges ngun ikotere kiyookinotor nguna kolong erworo ekadwaran Isaya ebala, abu inges ya apalagu yok, ka kiwok ngidekesyo yok.”

Isaya 53:3-5-`` [3] ajamuarito ka angerito ngitunga inges(erae naga adwarun abunore a Yesu Kristo Ekapolon), arae inges itunganan ngini eyalolongi.[4] Ngini ayeni ngakiro nguna a ngican, area inges itunganan ngini pa acamito ngitunga akingolikin, ajamuwaritae inges, eteete ngitunga inges erae ecaryoit.[5]Kire jik, abu inges ya apalagu yok ka abu kiwok ngidekesyo yok, nai aponi iwon totamatamae atemar erae Akuj esican inges, Akuj inges ebunga inges ka eteryamu inges ngican. Nai aponi inges towanawanae anguna abilere iwon ngikisila, aponi inges toarae anguna a ngasecisia yok, aponi inges kisicanae anguna yok, anguna angajemei keng, adaun akitangaleun iwon.”

Mateo 8:17-`` etiyae inges ngun ikotere kiyookinotor nguna kolong erworo ekadwaran Isaya ebala, abu inges ya apalagu yok, ka kiwok ngidekesyo yok.”

1 Petero 2:24-`` abu Kristo elope kiwok ngasecisia yok alomusalaba, ikotere ikipedori atwakare alokingaren asecit, ido oyara anguna ka akiyookino. Ikitangaleun iyes anguna angajemei keng.”

Yakobo 5:14-15-[14] eyai alokiding kus ngini edeka a? Itemokino inges tonyara ngikatukok angiKristo, kilipakis ka kiwosakis inges akimyet alokiro ka Ekapolon.[15] akilip ngin, ngina aka anupit, itangaleuni itunganan ngini edyak, itojokuni Ekapolon inges ka isyoniyo ngasecisia keng.”

Mateo 10:7-``toloto kitatama ikes ibasi, aapuu apukan ngina anaKuj.”

Mateo 10:8-``kitangaleutu ngikadekak, kiteyarutu ngikatwak, kitesegutu ngulu ka atapon ka kiritanasi ngipyan, ipotu iyes toriamut ikongin, angun, kipotosi ikongin.”

Mariko 16:15-`` toloto nakwapin daadang, kitatama akirot ka Akuj.”

Mariko 16:16-``itunganan ngini enupi kibatisae, eiunio, nai ngini nyenupi, etubokinio.”

Mariko 16:17-`` ngakujuwanisia nguna einakinio ngikanupak akitiya ikes nu: iritanarete ikes ngipyan alokiro kang, epedorete erwor angangajepa anguna kitet.”

Mariko 16:18-``ikamunete ikes ngimuno a ngakecekan, kemata ikes tar ibore ngini aaran, nyewani ikes jik; idokokinete ngakcecekan lokadekak, kitangaleut.”


1. Toswom Mateo 8:16-17. Ngitunga ngiyai abu Yesu kitangaleu? Ngulu daadang aponito nenikeng. 2. Toswom Isaya 53:3-5. Aningaleu elimito ngiemuto lugu? Angaleu daadang (tar ngina ka akuwan). 3. Toswom Mateo 8:17. Nyo abu kitiyakin nadekis yok? Abu Yesu kiwok ikes. 4. Toswom 1 Petero 2:24. Alu boro yarei ebala engaet logo abu Yesu kitiyak ikotere iwon? Abu Yesu kiwok

ngayok secisia anakuwan keng ka anajemei keng tongaleunoi iwon. 5. Toswom Yakobo 5:14-15. Akiror ebe `àlakuno`` alongaet a 15 anangajep a Ngigirik erae sozo, ikwa atemar

`àlakun, aiun, akitangaleun, akingadaar, ayakaunor.`` Ikwaan nabo ka akirot nginapei ka `àlakuno``. Alotooma ngingaeta lugu anangajep a Ngigirik, nyo eyai tooma alakuno? Angaleu.

6. Toswom Mateo 10:7. Ngina eyakiyaria Yesu ngikekewapak, nyo abu inges kicikak ikes? Aapuu ebuku anapukan ka Akuj.

7. Toswom Mateo 10:8. Nyo abu yesu tolimok ikes akitiya? Akitangaleun ngikadekak, akiteyarun ngikatwak, ka akiritar ngipyan.

8. Toswom Mariko 16:15. Nyo abu Yesu tolimok ngikekewapak akitiya? Alosit lotela daadang akielar eemut ka Akuj lotunga daadang.

9. Toswom Mariko 16:15. Ngulu ecamunete eemut ka Akuj ikes ikokinete ai? Akinup ka akibatisao. 10. Toswom Mariko 16:17. Alu pitesyo etupakinete ikanupan? Akiritar ngipyan ka akirworo angangajepa

anguna kitete. 11. Toswom Mariko 16:18. Alu pitesyo ngice etupakinete ikanupan? Akidokokin ngakecekan lokadekak ka

akitongaleun ikes.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 8

NGUNA IKISIPIYORITO ANANGALEUN


Alokiyan yok angolo alunyar, abu ayong erwor ainakina ka Akuj akitangaleun iwon, ka atemar erae akitangaleun akision angasecisia. Epedor nguna alalak alimuno anege, nai tar kingolikinit iyong kori kiswomunit aloemuto ka ebaibul dang, eringa ngulu alalak ingitasi ebasi, `Àni kerae acamit ka Akuj akitangaleun iwon, ikotere nyo bo edekatar ngice tunga?” Eyakasi ngakiro nguna alalak nguna eyaunito nugu, ka alosi ayong akitap ngadi bon nguna ayeni ayong. Eyakasi nguna alalak nguna ngapedori ayong alimun anege, nai ani kerai acamit ka Akuj akitangaleun daadang, alosi ayong alimun nguna edekatar ngice tunga. Ipei bore erae abangao angice tunga. Emam nyipedori iyong ariamun ibore ngini emam nyiyeni, ka anakiyar kang, eyookino kire ngakiro nugu.

Aponi eketatami ayong atemar abu acamit ka Akuj tolunyar kolong, ebe emam ayong apedor, kori agogongu anakiro angun. Tosodi, anabangao kang, apotu nguna alalak kitiyakin. Abu apakang totwan area ayong ngikaru ngitomon angiarei bon, ka atwakito nabo ngice tunga dang alokingaren ayong area ayong ngikaru ngatomoniyarei a ipei. Elipi ayong ikotere ikes daadang tongaleut, nai emam nyngolikina ayong adio ngaleu, meere anguna pa acamitor Akuj, nai anguna pa ayenia ayong akepolou. Erae abangao eyauni ngace kiro anakiyar yok, nai meere apaikin ngakiro daadang nabangao. Ikwaan ka acamunet ngina cakunet kwap: Etemari ice tunganan, `Èmam pa ayeni ayong atemar ani kaporu alobibiru ka akai anginati aoyan atwani.” Emam nyemaasi iyong kitiya ngakiro ngun kotere tonup atemar itwani. Nyeyenete ngitunga ngikisila ka Akuj ngulu alalak. Nyeyente tar epite ngolo itiyaa angaleu ka Akuj, tosodi eari abangao ngitunga ngulu alalak.

Ice bore nabo ikisipiyori iwon angaleu erae asecit. Engoete ngice tunga itemari neni, anerae etamete ikes ebe ebunit adeka daadang anasecit, nai meere kire ngakiro ngun. Meere nguna abala ayong ngun. Alokitabo a Yohanna 9, ayai apaki ngina alomunia Yesu alotempul, tododa ngikekewapak ekile ngolo kidounio emudukana. Apotu ngikekewapak alongaet a 2 temasi, `Èkapolon, ngai asecit, ekile lo kori ngikekauriak, inges edounere inges emudukana?” Anen, acamito ikes akisikwanikin amudukanut ka ekile nasecit, anerae engitasi kerae ekile asecit kori ngikekauriak. Abu nai Yesu tobongok tema emam ikes itunganan asecit. Meere nai inges atemar emam ikes alokiding ngikauriak ka emuduk itunganan asecit anakiyar kec, nai meere asecit ayauni amudukanut. Emam nyiyookino akitam atemar elomunit adeka daadang anasecit, nai nyiyookino alemar asecit dang alodekesio angice.

Alokitabo a Yohanna 5 ayai apaki ngina alositor Yesu nabwal a Bethesda, neni abunio inges kitangaleu ekile anenipei. Ayakasi ngitunga ngulu alalak nabwal ngin, nai kitangaleu Yesu ipei tunganan bon. Alongaeta angulu alokingaren, ileerei atemar emam tar pa ayeni ekile itunganan ngini etangaleuni inges ngina engiseta inges Ngiyudayan alongaet a 12.``ngae mono etunganan ngolo atemari iyong, tonyou tolema akoniperit, torotok?” alongaet a 13-14, ebala ebe, ``nai pa ayeni ngolo etangaleunio atemar kerae ngae, anerae aberakin Yesu angopikin nasepic ngina ayai inaa.Ekaku, abu Yesu toryamu ekile ngol alo kai ka Akuj, tolimok inges tema, kiira, ingaleu iyong tokona, tojongo asecesec, ikotere nyitiyakin ibore ice ngini aronon neni kon.” Abu Yesu anege tema eyauni asecit ice bore ngini aronon ka akilo alilimiyorit angakoyo nakuwan a ekile. Abu inges kimorik asecit ka edeke. Alokitabo a Yohanna 9, abu nabo Yesu tema meere asecit inges etumudukani ekile ngol.

Itiyaunun ngace kiro bon anakiyar, nai eyakasi ngapakio nguna elomunia edeke, ngadekisia kori ngican anasecit. Tar anakiro anguna dang, meere Akuj eyaunit ngakiro ngun neni yok. Kingolik ceni iyong, ekile ngolo eperete ka ngikiliok nguluce, ibore ngini ebilit ayakau a itunganan. Emam nyitiyaunitai akuwan a itunganan akitiya ngakiro ngun. Elomunete ngice dekesio anakiro angun. Emam nai nyerai Akuj eyaunit ngidekesio ngul—erae ca ekonitic eyaunit ikes anerae engerit akuwan ngakiro ngun. Ani bo kilot iyong kinga kimuj ibore ngini aronon, ingalakin robo

akonikuwan, nai meere Akuj etiyai ngun. Eyakasi ngikisila ka akiyar dang bon nege. Tosodi, iyookino kire atemar, erae asecit ice bore ikisipiyorit iwon angaleun.

Ani keyai asecit ngina iyeni iyong anakiyar kon tonupito ebe ikitangaleuni iyong Akuj, emaasi iyong toki asecit ngin, anerae iinakinit iyong sitan apaki ngina kisipiyoret Akuj akitangaleun iyong. Alokitabo a Ngiromanin 6:16, ebala ebe, ``iyenete iyes kire atemar, ngina ijalatar iyes tocamut aruwor ngipi ngulu a itunganan a ice, iruworosi ngipi a itunganan angina iwuapito iyes—kerae ngipi ngulu ka asecit angina ikirikori natwanare kori ngipi ngulu ka akiwuapit ngakiro nguna ka Akuj, nguna eyaunete akiyookino alokingaren Akuj.” Meere nai inges atemar erauni sitan ekonikapolon anerae ijal iyong akoni lakuno ka icamu alosit nakim a sitan, nai ebala ani kirai iyong iKristoit kori mam—ani kiyakar iyong asecit—iinak iyong sitan erot ngolo lomunet nakiyar kon. Alokitabo a Yohanna 10:10 ebala ebe, nyebuni ekokolan akitiya ice bore mati akoko, akiar ka amunayar. Nai abunit Yesu ainun iyong akiyar. Iyakar iyong Yesu ngolo ebunit ayaun akiyar ka angaleu nakiyar kon, nai iyakar iyong dang sitan ngolo ikatakinit ayaun edeke. Ani kicamunit iyong akisec anguna a sitan, itogogongi iyong inges nooi, ka iinak iyong inges erot ngolo lomunet nakiyar kon. Ipedori iyong akilip ka akingit Akuj ibore ngini icamit iyong daadang, nai ani kengakinit ekoni tic sitan nakiyar kon ayaun edeke egogongior akoni kiyar. Tosodi anikeyai iyong asecit, emaasi akiki atipei.

Acamit ayong akiyatakin atemar emaasi iyong togeu akiki ka atemar, ``adit ayong angina paki ka akilo neni emaasi ayong otya.”ka toyakaun neni iyeni iyong atemar epedori Akuj akitangaleunio iyong, nai tonupite atemar emam nyitemokino iyong ikitangaleun. Emam nyiyookino atametait naga. Emam iwon itunganan elosi ariamun akitangaleuno aneni ka Akuj anerae ikitemokino alokingaren Akuj. Emamukatar Akuj idio tunganan ngini itemokino akitiya alokingaren keng, tosodi nyemaasi iyong akitam atemar itemokino tokona akoniyar alokingaren Akuj, anguna ka akoninupit. Emaasi kisikwanik ka nguna abu Yesu kitiya kotere akoni kiyar ka akoni nupit neni keng. Aneni pei, nyemaasi iyong ikimuriak akoni nupit aloticisio kon kotere akinger sitan. Ingolikini iyong angaleu anakiyar kon, ecai nooi erae kiki iyong ka kinger ngaronisia daadang nguna erikunito sitan nakiyar kon.

Ice bore nabo isipiyorit angalleu anakiyar yok erae ngatameta angice tunga nguna aronok nguna ikisipiyorito iyong akinup. Eyai akitadapet naga lokitabo a Mariko 6 neni abunio Yesu toloma lore kec, neni emam pa akeritotor ngitunga inges anerae atamunitai inges ikwa ikoku ngini cici nooi. Ayenete ikes papa keng ka toto keng, ngikekaitotoi ka ngakaitotoi, tosodi nyekera inges ikwa akeritere aiwace. Apotu ikes tomena ka kiyanya inges ebasi, Mariko 6:4-6-`` tolimok Yesu ikes tema, ekerer ekadwaran anakwapin a daadang, nai nyekerer anakwap keng, anateker keng ka alore keng. Nyitiya inges adiokujuwanut aina mati akidokokin ngakeekan kidiama ngikadekak ngidi, kitangaleu ikes. Toumok Yesu anguna ka apega kec. Kirimo nai inges lorerya ngulu aya nen itatami ngitunga.” Emam nai nyebala eemut logo ebe abu Yesu kipiyo akitiya adio kujuwanut, nai abu tonger akitiya. Eyai yesu nege, Lokoku ka Akuj, ngolo abu nakwap naga ikwa itunganan, ngolo ayakar anupit ngina apolon nooi. Amamu kire nooi edio rot ka asecit anakiyar keng. Nai abu inges tonger akitiya ngace kiro kotere ngice tunga anguna amamukatar ikes anupit. Kimorik nugu ka nguna alokitabo a Mateo 13:58, ebala ebe, ``nyitiyai inges ngakujuwanisia nguna alalak anguna pa anupitotor ikes.” Ka ingolikinio iwon atemar abu Yesu, ngolo emam ibore epiyorit anakiyar keng ka ngolo amamukatar asecit kotere angakin sitan akekiyar, tonger akitiya ngace kujuwanisia anguna pa anupitotor ikes.

Epol kire nooi akinup ngakiro nugu anerae abala ayong erae acamit ka Akuj akitangaleun daadang angina paki. Ani kinup iyong ngakiro nugu, ipedori iyong alosit lodakitar edio daadang kikatak akitangaleun ngitunga daadang anerae itami iyong atemar erae acamit ka Akuj akitangaleun ikes. Erae acamit ka Akuj akitangalleun ikes, nai emam nyepedori Akuj akitocamun ikes erae pa kecamito ikes. Emam ngini ereikini ikes angaleun—ka nyengaleunete ikes ikotere anupit a ice tunganan. Epedori anupit a ice tunganan akingarakin ikes erae kikatakinito ikes dang, nai emam itunganan ingarakini ikes. Ipedori iyong akijukar amotoka ngina elakakinitai meere amotoka ngina eenitai kori ngina ikusikusi. Ani kengerit itunganan angaleun, emam nyippedori iyong akitangaleun inges.

Tosodi anguna angun, nyipedori iyong akitangaleung ngitunga daadang alodakitar kori alokelesya emam pa ecamito ikes.

Eyakasi nguna alalak nguna epatana alimun kotere nugu. Ngina etongaleunio Yesu ngitunga kori ngina etoyarunia alokatwak, alosi inges neni keck a atemar, ``Nyigor.” Alimokini inges toto a itunganan atemar nyigor, tosodi nai kitoyar ikekoku. Emaasi anupit a itunganan kisitiyai aiwace. Emaasi iwon oyakatar anupit, anerae eyakasi nguna itiyaun nooi ikotere angaleu. Amori iwon nguna ekudwoko iwadio tokona, ka erae akakilip ebe ikingarakis iyong, nai ipei bore emaasi iyong toyenu anege erae atemar enupana Akuj nooi. Erae akecamit ebe tongalee iyong, nai emaasi iyong tocamite angaleun. Emam nyepedori Akuj areikin iyong angaleun; emaasi iyong akimorikin ka inges. Elomuni angaleun alotooma iyong.

Elipi ayong atemar ikingarakis iyong ngakiro nugu alakun akoni kiyar, tocamu apedor ka Akuj toloma nakuwan kon, ka togeu iyong akiyar ngina kitete, ngina ka angaleu alotooma inges.


1. Toswom Mateo 8:17. Nyo abu Yesu kitiya kotere ariamun ayok ngaleu? ________________________________________________________________

2. Toswom Osea 4:6. Nyengaleunete ngice tunga anguna ka A. Abangao (amamukau ka aosou). B. Nyelosete lokelesya. C. Nyejokak. ________________________________________________________________

3. Toswom Yohanna 9:1-3. Nyo atamete ngikkewapak a Yesu ebe ayauni amudukanut lokile ngol?.....eyookino akec tametait a? ________________________________________________________________

4. Toswom Yohanna 5:14. Engauni asecit edeke, nai meere angina paki. Ka akilo edeke, nyo ice epedori asecit ayaun neni a itunganan? ________________________________________________________________

5. Toswom Ngiromanin 5:12-14(alokitabo angolo kitete kepedor). Ani pa kerai asecit angina paki eyaunit adekis, nyo ice? ________________________________________________________________

6. Toswom Ngiticisio 10:38. Alokitabo alogo, epedori edeke alomun? ________________________________________________________________

7. Toswom Mateo 13:38. Nyo epdori akiretakin angaleu? ________________________________________________________________

8. Toswom Yakobo 5:15. Nyo elakuni ngikadekak? ________________________________________________________________


Mateo 8:17-`ètiyae inges ngun ikotere kiyookinotor nguna kolong erworo ekadwaran Isaya ebala, abu inges ya apalago yok ka kiwok ngidekesio yok.”

Osea 4:6-`àmunyarosi ngitunga kang angina amamukatar ayenut, anerae ingero iyes ayenut, akanger ayong dang iyes anarakau ngisacaradotin kang. Anguna ikimuriakiniata iyes ngikisila ka Akuj kus, ayong dang ekemuriakinete ngidwe kus.”

Yohanna 9:1-3-``[1] ani eringa Yesu elosi alorot, kingolik inges ekile ngolo edounitoi emudukana. [2] kingita ngikaswomak keng inges temasi, Eketataman,ngae esecit, ekile lo kori ngikekauriak, idounitere inges emudukana? [3] Tobongok Yesu ikes tema, Nyeseit ekile lo kori nyesecito ngikekauriak, Erae amuduko keng ngina kisileereunet apedor ka Akuj neni keng.”

Yohanna 5:14-`èkaku, abu Yesu toriamu ekile ngol alokai ka Akuj, tolimok inges tema, kiira, ingaleu iyong tokona, tojongo asecesec, ikotere nyitiyakin nabo ice bore ngini aronon neni kon.”

Ngiromanin 5:12-14 (alokitabo angolo kitete)-``[12] abu asecit bu nakwap alotooma ipei tunganan ka anerae abu inges tosec, etemokino inges totwan ka angun, akeikin atwanare lotunga daadang, anerae aseca daadang.[13] Ayai asecit nakkwap eringa Akuj nyeina ngikisila neni a Moses, nai neni emam ngikisila, nyimaryo ngasecisya. [14] nai ageun alorwa ka Adam tar lorwa ngulu a Moses, abu atwanare kipuka ngitunga daadang, tar ngulu pa asecito ikwa asecitor Adam ngolo pa akerit akiciket ngina ka Akuj.”

Ngiticisio 10:38-`Ìyenete iyes epite ngolo aseunia Akuj Yesu ngolo a Nazareth, inak etau keng ngolo ka apedor, abu inges kirim ityae nguna ajokak ka kitangaleununu ngulu daadang ayakasi napedor a sitan anerae arukito Akuj ka inges.”

Mateo 13:58-`` nyitiyai inges ngakujuwanisia nguna alalak anguna pa anupitotor ikes.”

Yakobo 5:15-`àkilip ngin, ngina ka anupit, itangaleuni itunganan ngini edyak; itojokuni Ekapolon inges ka isyoniyo ngasecisia nguna itiyat inges.”


1. Toswom Mateo 8:17. Nyo abu Yesu kitiya kotere ariamun ayok ngaleu? Abu inges kiwok ngayok secisia ka ngiyok dekesio.

2. Toswom Osea 4:6. Nyengaleunete ngice tunga anguna ka A. Abangao (amamukau ka aosou). 3. Toswom Yohanna 9:1-3. Nyo atamete ngikkewapak a Yesu ebe ayauni amudukanut lokile ngol? Asecit

eyookino akec tametait a? Mam. 4. Toswom Yohanna 5:14. Engauni asecit edeke, nai meere angina paki. Ka akilo edeke, nyo ice epedori

asecit ayaun neni a itunganan? Ngakiro nguna alalak nguna eroko ka akilo adekis, tar atwanare. (Ngiromanin 6:23).

5. Toswom Ngiromanin 5:12-14(alokitabo angolo kitete kepedor). Ani pa kerai asecit angina paki eyaunit adekis, nyo ice? Asecit ka Adam (Akisiakinet 3) ngina ageunia asecit ka ngidekesio.

6. Toswom Ngiticisio 10:38. Alokitabo alogo, epedori edeke alomun? Anakisilouno sitan. 7. Toswom Mateo 13:38. Nyo epedori akiretakin angaleu? Amamukau ka anupit. 8. Toswom Yakobo 5:15. Nyo elakuni ngikadekak? Akilip ka anupit.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 9

AKISION NGULUCE

Igirit Don Krow

Akolongit naga, ikilosi iwon akingolikin nguna ka akison alokitabo a Mateo 18:21-22: ``bu Petero neni ayai Yesu tema, Ekapolon ngarwa ngayai itemokino ayon esyinio lokatokang kesec neni kagn? Ngarwa ngakanikaarei a? Tobongok Yesu tema, nyabla ayong ngarwa ngakanikaarei, nai ngatomonikankaarei ngarwa ngakanikaarei.” Atami Petero atemar engisit inges akingiset ngina ajokan kotere akision itunganan ngini esecakinit inges, ``ngarwa ngakanikaarei angina kolongit, itami iyong a?” Nai tema Yesu, ``Petero, meere ngakanikaarei nai ngatomonikanikaarei angakanikaarei.” Inges atemar ngarwa 490, nai meere atemar ani kedaun ngarwa 490 nyemaasi kisioni nabo. Nguna abala Yesu, aria ekimar ngolo apolon nooi ngolo ikisecakinia itunganan angina kolongit. Abala Yesu emaasi akision toropa jik tar rwanu. Emaasi akision torai ibore ka akiyar a Ikristoit. Abu Yesu tema alokitabo a Luka 23:24 ebe, ``Papa, kisioni ikes, nyenete nguna itiyaete.” Abu nabo Stephano ekiakia dang alokitabo a Ngiticisio 7:60 tema; `Èkapolon, nyimarak asecit na neni kec!” Mam nai nyepedorete ngitunga daadang ariamun akision, nai emaasi etau ka ekristoit toyakar akision alotooma.

Abu Yesu tolimu akitadapet ka akision eropari alongaet a 23 alokitabo a Mateo 18, `ànerae ikoni apukan ngina anaKuj ne, ayai erwosit erwosit ngolo acamit aanyun ngamicae keng nguna ayakatar ngiketiyak keng. Ani isyakini inges etic ngol, yaunae epei ngolo edenit ngitalantae ngalipyo ngatomon. Anguna pa apedorya eketiyan ngol akitac eden, abu ekapolon tolimu atemar togielarai inges, akeeberu, ngikeedwe ka nginibore ayakar inges daadang, totacere eden.Toryedik eketiyan alokingaren Ekapolon todyek inges tema, Ekapolon, inakinae kare ca adiopaki! Ataci ayong eden daadang.” Eyai eemut nege ngolo ajokan;Eyai ekile ngolo idenit Ngatalantae ngatomon aneni a Ekapolon keng. Emam inges epite ngolo tacet—eyeni inges dang atemar emam ngapedori akitac, ekekapolon dang eyeni atemar nyepedori.Ngarwa ngun, emam pa ipedori iyong atemar ikulyakana ikwa alo United States---ikigyelario jik iyong, naberu kon, ngikonidwe ka ngini bore iyakar iyong, ka ani kipiyor ikroci jik alojara akoni kiyar daadang. Abu ekile logo kitiya nguna apedori akitiya. Abu toryedik alokingaren ekapolon ka akilipun akision, `Èkapolon, inakinae adio paki!, ataci ayong eden daadang.” Kingolik nguna apotu kitiyakin alongaet a 27. Ebala eemut ebe, abu Ekapolon kisioni inges, kikisa eden ka alacakin inges tolot.

Ayakare iwon dang eden ngolo agogong akitac. Ebala ebaibul ebe erae eropit ka asecit atwanare (Ngiromanin 6:23)—atyakaro aneni ka Akuj jik---emam pa apedori edio gold kori esilva anakwap alakun iwon. Abu nai Akuj anamina keng kiyaku Lokoku keng Yesu Kristo akitac eden ngolo agogong iwon akitac. Abu Akuj ikingolik iwon ka amina, tema, `Èkisa ayong ekus den.”

Edenit nai ice tunganan ekile ngolosek esionikinio logo ngatalantae ngatomon, edenit ngidinari ngatomoniyarei bon. Abu inges kiriamunosi ka itunganan ngin, `àringa sek ayong ekesionikinio ngatalantae ngatomon, nai nyo ngidinari ngatomoniyarei aneni kang, acamit ayong iyong dang tolakara ikwa ayong! Ekisa ayong dang ekoni den!” Nguna amaasi kitiyakin ngun, nai ngitiyakina. Engolikisi nguna apotu kitiyakin alongaet a 28-31-``nai ngolopite alosyo eketiyan ngolopei ngol kinga, kiryamunosi ka epei ngolo edeniyorit ngidinari ngulu akudyoko. Kikam tomyed tema, totac eden kang! Toryedik eketiyan ngol alokingaren keng todyek tema inges,inakinae kare ca adio paki! Ataci ayong eden daadang.Nai abu inges towou, tolot kipotok inges mabus toenae akitodol neni etaca eden keng. Ani eanyuwarete ngiketiyak nguluce ngakiro ngun, tobul nooi toloto tolimokis ekecekapolon nguna daadang apotu totakanut.” Abu inges kimasak eketiyan ngoloce lojara kotere ngidinari ngatomoniyarei bon tarae sek esionio inges kotere ngatalantae ngatomon a! Kingolik nai iyong ngakiro ngun?

Alongaeta a 32-34 ebala ebe, ``tonyarau nai ekapolon eketiyan ngol,tolimok tema; Iyong eketiyan ngolo aronon, abu ayong ekisa eden anguna ibunio iyong ikidyek ayong. Pa kitemokino iyong dang akisyon eketiyan ngoloce ikwangina abunio ayong ekesyon iyong a? Tongo Ekapolon nooi, kipotok inges mabus toenae akitodol neni etaca eden daadang.” Aponi kipotokinoi ekile ngolo mabus anguna epotokinio inges dang ngoloce mabus. Abu Yesu tema alongaet a 35 ebe, `ìtiyakini Papa Kang ngolo anaKuj ikwanginapei neni kus erae pa kisyon nginitunganan lokaato keng alotau.”Nyerae nai kire abangao ani sek kikisyoni iyong ngakonisecisia daadang—nguna sek adikino ikirikorete natwanare ka atyakar iyong aneni ka Akuj—tonger nabo iyong dang akisyon a? Ikidyekit iwon Akuj ebe, ``Kisiyoni ayong alokiro a Yesu Kristo,” oriamuti akisyon, nai ongero akisyon nguluce ngulu ikisecakinito iwon ibore ngini tar aditian—kedaun akisyon iwon kotere ayok secit daadang. Ebala Akuj erae ngin aseconu ngina apolon nooi.

Arikit ayong ece kelesia ngoon, ka ayai aberu kiding ngitunga ngina ayeni aripun nguna itiyaun rwanu. Abu inges bu neni kang apei kolongit tema, `Èrae kire etau ka Akuj akalimonokini ayong nguna itiyaun rwanu a? Ayeni ayong apaki ngina elosio itunganan atwanare k angina elosio amotoka a itunganan akimasar ka nguna ikwaan ka nguna daadang.” Emam nyikijoikini iyong akabongokinet, anerae meere etau ka Akuj . Atami ayong atemar erae etau ka akiruja, etau ngolo pei ewapit Ekiakia Paul alokitabo a Ngiticisio 16. Abu nai inges tonger etau ngol, ka tolimok inges alomun anaberu angina, tosodi nai kipiyo inges aripun nguna itiyaun rwanu. `àbu nai ayong olimok inges atemar meere ayong Akuj, ka abu ayong otema, tolot neni a Yesu kingitu aneni keng ibore ngini ikitoyeni iyong nguna itiyaun rwanu, tar kilakuna iyong?” Kingit iyong yesu atemar, erae kire etau ka Akuj, kori ice bore? Abu nai aberu ngin tobongu ace kolongit neni kang tema, `àbu ayong esirwor Ekapolon, ka ayeni ayong tokona atemar iyookino.” Otema ayong inges ebe, `ìyookino nguna ebala Akuj daadang—meere ayong ekeyokon ngolo apolon.”

Arae ngun nguna etiyaun anageunet ka ekaru 1986, Ka iyeni iyong nguna etiyauna ekaru a 1986? Ayai akandeke ngina anyaritae Space Challenger, ngina apororitor ngitunga ngikanikauni kidiama. Arai ipei alotooma ikes aberu ngina etatami. Ani itei abberu naga a Television apei kolongit, abu kingolik aberu ngina etataman naga ebala, ``taparacu aporori ayong ka akandeke,” irworo ngakiro ka akipor angina. Abu etau tolimok inges tema, `èlosi aberu ngin atwanare.” Akolongit nginace, ngina apororia akandeke ngin, abu toduwok iteete ngitunga daadang anakwap, totwaka ngitunga daadand. Abu aberu ngin tobongu neni kang tema, ``Lokato Don, atami ayong atemar ekesirwori ayong etau ka Akuj. Kilipakinai mono iyong ayong.” Ani edaun akilip akuwuar ngin, torotokis ngitunga daadang, abu ayong erum akekan, otema, `ètau ngolo aronon, tolomu aneni keng!” Emam ibore abu kitiyakin. Ekatakinito ngikewapak a Yesu dang ace paki akiritar ekipie alodya ka ece kolong nai kipiyor. Abu nai Yesu tema ikes, yautu edya ngol neni kang. `Àbu nai ayong otema, Ekapolon, abala ayong kori ayeni nguna itiyasi anege, kimiek nai oyau aberu naga neni kon. Kitodikinai nai isua nguna itiyasi anege.” Ayai naberu kang nenipei elipi, abu nai Akuj tolimok inges akirot ka aosou. Abu inges tema, `èrae atokeng itiyae ngakiro nugu.” Abu nai ayong otema aberu ngin, `ìpedori iyong akision atokon a?” Nginapei alimunio ayong ngakiro ngun, abu etoil ngolo apolon kikalou alotooma inges, ``Mam jik! Kimiekinai ayong!” Otema nai ayong, `Èkilipakini ayong iyong, iyong etau ngolo aronon nooi.” Engit nabo ayong aberu ngin kepedori akision atokeng. Abu nai inges tocamu akision atokeng toloto ka arerengu ka Akuj. Abu inges tolakun anerae abu kisioni atokeng kotere alacakinia akekiyar.

Ikwanginapei alimunitor Yesu alokitabo a Mateo 18 ebe, Ani pa kikision iwon alotooma ngiyok tai tar kikisionitoi iwon ngayok secisia anaKuj papa yok, ikidongi iwon nakan angiyok moi. Atangae nai ngiyok moi? Erae ngiboro ngulu aronok daadang—ngipyan, edeke, akiyalolong ka akitasiono. Erae nai akision ereit daadang. Akinger akisionikin kedaun akision iwon inges engauni sitan nakiyar yok nabo. Ebala ebaibul ebe emaasi iwon esionioto nguluce dang. Anakilip a Ekapolon (Mateo 6:9-11), ebala Yesu kisioni ikwa ngina ikisioniyere.

Mariko 11:25-26 inges ebala ebe, ani ikilipi iwon, nai tongoitetei ka ice tunganan, emaasi iwon mono esionioto. Nyo nai apolou anaga? Tar iwori emaasi ngiman kiboyoto alotai yok? Tar apaki ngina elosere iwon akilip neni a

Papa. Nai ani pa kecamun iwon akision idio tunganan, emaasi iwon olacakisi inges otemasi, ``Akuj, alacak ayong itunganan ngin tokona. Esioni ayong inges. Acamu ayong ngun anerae ikision iyong ayong nooi.”

Ekapolon, elipi ayong kotere idio tunganan daadang ngini eswomi eemut logo nai tomamukar akision anakiyar keng, ebe tocamu apaki naga akision nguluce tunga tar keyarete kori ketwakito. Elipi ebe tocamut alacakin ngiman toloto tar kewanito ikes noi kotere tongaleut ngikec tai anarerengu kon akolongit nnaga, Ekapolon, eketalakarit ayong iyong nooi alokiro a Yesu, Amen.


1. Toswom Mateo 18:21. Ngarwa ngai atami Petero ebe erae kisioniyere? ________________________________________________________________

2. Toswom Mateo 18:22. Ngarwa ngai abu Yesu tema erae kisioniyere? ________________________________________________________________

3. Toswom Mateo 18:23-24. Ngisilinga ngiyai edenit eketiyan alokapolon? ________________________________________________________________

4. Toswom Mateo 18:25. Angina emam pa alimoria eketiyan ngol atemar akulyakana, nyo amaasi kitiyakin neni keng? ________________________________________________________________

5. Toswom Mateo 18:26. Nyo adyekit eketiyan?..................ketacit kire inges eden a?.............. ________________________________________________________________

6. Toswom mateo 18:27. Nyo abu Ekapolon kitiya loketiyan?.............nyo abu Akuj kitiya neni yok?..... ________________________________________________________________

7. Toswom Mateo 18:28. Ngisilinga ngiyai ayakar eketiyan ngoloce ngolo emicai eketiyan ngolo aris esionikin? ________________________________________________________________

8. Toswom Mateo 18:28. Nyo atami eketiyan ngol neni angoloce? ________________________________________________________________

9. Toswom Mateo 18:29-30. Nyo abu eketiyan ngol kitiyak loketiyan ngoloce? ________________________________________________________________

10. Toswom Mateo 18:31-33. Nyo abu Ekapolon tonyara eketiyan ngolo abu tonger akision ngoloce? ________________________________________________________________

11. Toswom Mateo 18:33. Nyo abu Ekapolon tolimok eketiyan atemar amaasi inges kitiyate? ________________________________________________________________

12. Toswom 18:34. Ani eripuni Ekapolon nguna apotu kitiyaun, nyo abu inges kitiya? ________________________________________________________________

13. Toswom Mateo 18:34. Abu eketiyan ngolo abu tonger akisio logo (anguna keng) kilam akision ngina sek ariamunit alokapolon a? ________________________________________________________________

14. Toswom Mateo 18:35. Nyo apolou ka akitadapet anaga? ________________________________________________________________


Mateo 18:21-`` bu Petero neni ayai Yesu tema, Ekapolon ngarwa ngayai itemokino ayon esyinio lokatokang kesec neni kagn? Ngarwa ngakanikaarei a?”

Mateo 18:22-`` Tobongok Yesu tema, nyabla ayong ngarwa ngakanikaarei, nai ngatomonikankaarei ngarwa ngakanikaarei.”

Mateo 18:23-24-``[23] anerae ikoni apukan ngina anaKuj ne, ayai erwosit erwosit ngolo acamit aanyun ngamicae keng nguna ayakatar ngiketiyak keng.[24] Ani isyakini inges etic ngol, yaunae epei ngolo edenit ngitalantae ngalipyo ngatomon.”

Mateo 18:25-`` Anguna pa apedorya eketiyan ngol akitac eden, abu ekapolon tolimu atemar togielarai inges, akeeberu, ngikeedwe ka nginibore ayakar inges daadang, totacere eden.”

Mateo 18:26-`` Toryedik eketiyan alokingaren Ekapolon todyek inges tema, Ekapolon, inakinae kare ca adiopaki! Ataci ayong eden daadang.”

Mateo 18:27-``tosodi nai ekapolon kisionik eketiyan ngol, kikisa tar eden keng, tolacak inges torotok.”

Mateo 18:28-`` nai ngolopite alosyo eketiyan ngolopei ngol kinga, kiryamunosi ka epei ngolo edeniyorit ngidinari ngulu akudyoko. Kikam tomyed tema, totac eden kang!”

Mateo 18:29-30-``[29] Toryedik eketiyan ngol alokingaren keng todyek tema inges,inakinae kare ca adio paki! Ataci ayong eden daadang.[30] Nai abu inges towou, tolot kipotok inges mabus toenae akitodol neni etaca eden keng.”

Mateo 18:31-33-``[31] Ani eanyuwarete ngiketiyak nguluce ngakiro ngun, tobul nooi toloto tolimokis ekecekapolon nguna daadang apotu totakanut.[32] tonyarau nai ekapolon eketiyan ngol,tolimok tema; Iyong eketiyan ngolo aronon, abu ayong ekisa eden anguna ibunio iyong ikidyek ayong.[33] Pa kitemokino iyong dang akisyon eketiyan ngoloce ikwangina abunio ayong ekesyon iyong a?”

Mateo 18:33-`` Pa kitemokino iyong dang akisyon eketiyan ngoloce ikwangina abunio ayong ekesyon iyong a?”

Mateo 18:34-`` Tongo Ekapolon nooi, kipotok inges mabus toenae akitodol neni etaca eden daadang.”

Mateo 18:35-(Eemut ka Ebaibul)-`` itiyakini Papa Kang ngolo anaKuj ikwanginapei neni kus erae pa kisyon nginitunganan lokaato keng alotau.”


1. Toswom Mateo 18:21. Ngarwa ngai atami Petero ebe erae kisioniyere? Ngarwa ngakanikaarei. 2. Toswom Mateo 18:22. Ngarwa ngai abu Yesu tema erae kisioniyere? Ngarwa ngamiyai ngakanikaomwon

angakanikaomwon(kori nguna emam nyedaun, tar rwanu). 3. Toswom Mateo 18:23-24. Ngisilinga ngiyai edenit eketiyan alokapolon? Ngatalantae ngatomon, kori

ngamiliionin ngatomon (ikwa esiling ngolo egogong akitac). 4. Toswom Mateo 18:25. Angina emam pa alimoria eketiyan ngol atemar akulyakana, nyo amaasi kitiyakin

neni keng? Inges, naberu keng, ngikedwe ka ngikeboro alosio agyelar tar tocere eden. 5. Toswom Mateo 18:26. Nyo adyekit eketiyan? Ebe inak inges ekapolon adio paki ketacit kire inges eden a?

Mam. 6. Toswom mateo 18:27. Nyo abu Ekapolon kitiya loketiyan? Akision nyo abu Akuj kitiya neni yok? Akision. 7. Toswom Mateo 18:28. Ngisilinga ngiyai ayakar eketiyan ngoloce ngolo emicai eketiyan ngolo aris

esionikin? Ngidinari ngatomon (ngulu ka apei kolongit). 8. Toswom Mateo 18:28. Nyo atami eketiyan ngol neni angoloce? Ngolo emam akision, akidarun iwadio, ka

ejie. 9. Toswom Mateo 18:29-30. Nyo abu eketiyan ngol kitiyak loketiyan ngoloce? Kipoto inges lojara tar totac

eden. 10. Toswom Mateo 18:31-33. Nyo abu Ekapolon tonyara eketiyan ngolo abu tonger akision ngoloce? ``Iyong

eketiyan ngolo aronon” 11. Toswom Mateo 18:33. Nyo abu Ekapolon tolimok eketiyan atemar amaasi inges kitiyate? Amaasi inges

kisionite eketiyan ngoloce dang ikwa ngina esioniyo inges Ekapolon. Kelacakinit inges dang ngoloce. 12. Toswom 18:34. Ani eripuni Ekapolon nguna apotu kitiyaun, nyo abu inges kitiya? Abu tongo nooi. 13. Toswom Mateo 18:34. Abu eketiyan ngolo abu tonger akisio logo (anguna keng) kilam akision ngina sek

ariamunit alokapolon a? Eeh. 14. Toswom Mateo 18:35. Nyo apolou ka akitadapet anaga? ``itiyakini Papa Kang ngolo anaKuj

ikwanginapei neni kus erae pa kisyon nginitunganan lokaato keng alotau.” (Mateo 18:35, eemut).




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 10

EKIITANU (Atubet 1)

Igirit Don Krow

Akolongit naga, ikilosi iwon akirwor nguna ka ekiitanu. Anageun mono, Acamit ayong ainakin iyong edio kimar: Ngikalia ngulu edolete 75% ikes iitanete akisiyano adio. Epei kal alotooma ngiarei ikes etyakasi. Alotooma ngikalia 50%, elomi ipei tunganan alotooma ngikaru ngikan ka ekiitanu. Tar alokalia a Ngikristo, ebookoi ngiketatamak 30% ikes etingakinosi ka ngikecekewapak alokelesya. Aneni kang, ebi eringa iwon ngiwapa nguna ebala ebaibul erae kiyookino ekimar angiemuto alugu. Elosio iwon aripikin ngakiro ka ekiitanu akolongit naga, kotere tar oriputu nguna ebala Akuj ikotere ekiitanu alokalia—epite ngolo ipedoria iyong akitogogong erukitene alokiitanu kon.

Anakisiakinet, acamit ayong atemar: Erae ekiitanu atametait ka Akuj; Inges ayeuni ekiitanu. Ebala ekitabo ka Akisiakinet 2:18 ebe, ``tema Ekapolon Akuj, nyejok ekile erae inges bon eyai. Etiyauni ayong ikengarakinan ngini ejok aneni keng.”Alokitabo ka Akisiakinet 1:31, ebala ebe, ``toanyu Akuj ibore daadang ngini abu inges tosub, toriamu kire ejokak nooi. Toyakaun atabong ka toyakaun ataparacu, area ngin akolongit ngina a ngakanikapei.” Emaasi iyong totamunite atemar arae ngin akitiyaunet ngina ajokan. Abu Akuj bu akilip ka itunganan, ayakar inges eboyos ngolo ajokan ka itunganan. Angina kolongit, epasauni Akuj akiyan ka itunganan ebong. Ngace pakio etamio iwon atemar ani kerai kiboyeete Akuj ka Itunganan ejok, kemam nabo iwon ngace kitiya, nai meere kire ngakiro ngun. Abu Akuj tema alokitabo ka Akisiakinet 1:31, ikotere nguna abu inges kitiyau anakwap, `` toanyu Akuj ibore daadang ngini abu inges tosub, toriamu kire ejokak nooi.” Ibore ngini abu Akuj toripu atemar `èmam pa ajok`` eyai tooma Akisiakinet 2:18, `` nyejok ekile erae inges bon eyai. Etiyauni ayong ikengarakinan ngini ejok aneni keng.” Tosodi erae ekiitanu atametait ka Akuj kotere akingarakin ekile alemar asilikinit anakiyar keng. Ekiitanu, erae kiwapi iwon ejok nguna ebala Akuj, ayaun alakara meere akiyalolong neni a itunganan.

Erae ekitabo ka Akisiakinet 2:24 inges egeunitor ebaibul alimit nguna ka ekiitanu. Ebala ebaibul ebe, `àngakiro angun,eesikini ekile papa keng ka toto keng, tosodi kimorikin os ka aberu keng; toruworos ikes apeikuwan.” Erae ekiitanu aesikin ngiyeneta daadang kotere alosikin akiten ayena ngina kitete ka ipei tunganan, ka acamit Akuj kikoni neni. Ikwaan ka akimorikina angitunga angiuni. Ngayeni ayong erae kiripunit iyong nguna abala ayong, Nai nayena ka ekiitanu ngina anyara Akuj Adam ka Eva iwapei,emam pa area Adam arukito ka Akuj kori Eva arukito ka Akuj. Abu torau tokona Adam ka Eva apotu kimorikinos, ikwangina acamitor Akuj. Ebala ebaibul alokitabo a 1 Petero 3:7 ebe, `ìkwanginapei, iyes dang ngikilyok, itemokino kiboyete ka ngaberu kus ejok, toyenete atemar epalag ikes. Tokerito ikes, anerae einakini Akuj ikes dang ikwa iyes akiyar ngina nyedaun. Kitiyata ngun, ikotere tomam ibore isigukini akilip kus.” Alokitabo ka Akisiakinet 5:1-2, ebala ebe, `Èrae lu ngirorwa angipapae ka Adam. Apaki ngina asubunia Akuj itunganan, abu tosub ikwaan ka inges. Abu Akuj tosub ikes, ekile ka aberu, ido kiterereng ikes, tolimok ekiro kec, Ngitunga apaki ngina asubunure ikes.” Toyeni atemar abu Adam tonyara naberu keng Eva, nai anyarit Akuj ikes Adam ka Eva,kaapei ikwa ipei, Adam. Tosodi anarukit ikwa aberu ka ekile, nyeringa erae iyong ka Akuj kori aberu ka Akuj—arau tokona ayong ka naberu kang kaapei, anerae irumio isua arerengu ka Akuj anakiyar kosi, anerae emorikin akosi kiyar.

Ebala eemut ka Akisiakinet 2:24 ngina sek aringa iwon eswomunio ebe eesikini ekile papa keng ka totokeng tolot akimorikin ka naberu keng, toraut apeikuwan. Akirot ebe `àkimorikin” erae atemar:Akiruk, kori akimidikin, kori araun ipei alotooma ekec tic. Ani kiyakar iyong ngican alotooma ekoni kiitanu, kidaru ekengit ngadi kiro: Iyookino kire nguna itiyai iyong, epite ngolo irukitotor iyong ka naberu/lokile kon, nguna ilimonokini iyong inges, elosete ngakiro ngun akimorikin iyes ejok a? Kori, kori elosete akityak iyes,akielar iyes? Ebala ekisil ka ekiitanu ebe

kimorikinos, kimidikinos. Tosodi, elosete nguna itiyai iyong akimorikin kori akityak iyes a? Emaikina iyong toripik ngakiro ngun ejok.

Etamete ngice tunga ebe kori erae amina anaikina ka nginice tunganan: ``Akamina kolong ayong iyong, nai abu amina todaun—nyeringa ayong akamina iyong tokona.” Ani bo kibunit iyong alokal angolo nyimorikina ejok. Toloto ngaren epastor kori ekatubon angakiro akiitar; tocamut akiruk ka nginice tunganan; tocamu jik akiruk ngin tar ikityak atwanare.Nai anguna ka ekal kus angolo nyimorikina ngitunga ejok, nyingolikina iyong adio mina. Ani kebunit ikoni rukitos alokal angolo eminare ejok, nai mam nguna iyeni iyong ikotere amina. Tar kicamit iyong aminakin itunganan ngini irukitotor iyong yen, anguna pa ingolikinitor iyong amina alokal kus, ikipiyori iyong. Epedorio iyes apei kolongit anyoun alokal kus alosit akisirworo ka iyong atemar, nyeringa ekiitanu logo epedor, nyeringa iyong imina itunganan ngin. Nai akolongit naga, ayakar ayong eemut ngolo ajokan ikotere iyong, ani kiyakar iyong ngican alokiitanu kon, eyai epite ngolo subakinet ngakiro ngun. Erae naga ageunet ka ekiyan angakiro ka ekiitanu. Elosio iwon aropar ekiyan logo alokingaren, nai acamit ayong atemar, ``Ikitorereng iyong Akuj akolongit naga iswomi.” Ikinupit ebe ecamit Akuj ainakin iyong aosou alotooma iyong akiswom eemut logo.


1. Toswom Ngiepesoi 5:31-32. Elomunit eemut logo alokitabo ka Akisiakinet 2:24. Ani ingolikini iyong Ngiepesoi 5:32, Nyo itami iyong atemar ebala Akuj aloemut alogo? ________________________________________________________________

2. Toswom Yakobo 4:4-5. Nyo ikitatamete ngingaeta lugu? ________________________________________________________________

3. Toswom 1 Petero 3:7. Ikotere nyo emaasi iyong kimorikinotor ka tominas ka naberu kori lokile kon? ________________________________________________________________

4. Toswom Yohanna 15:5. Epedori ekoni kiitanu alosit ngaren emam akiganget aneni a Kristo ikwa ekapolon ka akiyar a? ________________________________________________________________

5. Toswom Tito 2:4. Emam nyerai amina anaikina ka itunganan. Aloemut alogo, erae amina……________________________________________________________________

6. Toswom 1 Yohanna 5:3. Ani ikilosi iwon alorot anguna ebala Akuj, ikilosi iwon………………………________________________________________________________________

7. Toswom Mateo 7:12. Ani ikiyakar iwon ngican alokiitanu yok, erae anerae eyai ipei tunganan alokal ngini……………________________________________________________________________

8. Toswom 1 Ngikorinto 13:4. Erae amin: A.anaikina B. Akiboi ejok C.Arimaanut________________________________________________________________


Ngiepesoi 5:31-32-``[31] ikwapei igiritere nakigireta ebe, angun, eesikini ekile papa keng ka toto keng, kimorikinos ka akeeberu, toruworosi nguluarei ngul apei kuwan.[32]Eya nakigireta ngun ngakiro nguna ajokak nguna imunono, nguna ayenu ayong atemar ikamunito Kristo ka atukot a Ngikristo.”

Yakobo 4:4-5-``[4]iyes ngulu nyikikinyomitae alokingaren Akuj, ikwa ngikalomak alokingaren ngaberu kec! Nyiyenete iyes atemar akoneo ka akwap erae aruwor emoit ngolo ka Akuj a? Itunganan ngini ecamit aruwor ekone ngolo ka akwap, eruwor emoit ngolo ka Akuj. [5]Nyitamete atemar kori nyiyookino ngakiro nguna igiritae nakigireta ebe, Ecamit Akuj ikotere iyes bon etau ngolo abu kiwuak tooma yok.”

1 Petero 3:7-`Ìkwanginapei, iyes dang ngikiliok, itemokino kiboiyete ka ngaberu kus ejok, toyenete atemar epalag ikes. Tokerito ikes, anerae einakini Akuj ikes dang ikwa iyes akiyar ngina nyedaun. Kitiyata ngun, ikotere tomam ibore isigukini akilip kus.”

Yohanna 15:5-`àrea ayong ekitoi ngolo ka epiini, irae iyes ngaten, Ngini iboi alotooma kang ka ayong alotooma keng, inges erauni ngaraito nguna alalak, anerae emam idiobore ngini itiyakinete iyes amam ayong.”

Tito 2:4-`ìkotere epedoreta ikes akitatam ngaberu nguna esorokoka, amina ngikiliok keck a ngikecedwe.”

1 Yohanna 5:3-`Èpite lo inges erae amina Akuj:akiricakin ngakiciketa keng. Nyegogong Ngakiciketa keng.”

Mateo 7:12-``kitiyata neni anguluce nguna icamito iyes ikes kitiyata neni kus; ngun ikes erae apolou a Ngikisila a Moses ka ngakitadapeta nguna a ngikadwarak.”

1 Ngikorinto 13:4-`` etitiny amina ka erimaana, nyerakaana amina kori nyitojoka bon kori nyiturono.”


1. Toswom Ngiepesoi 5:31-32. Elomunit eemut logo alokitabo ka Akisiakinet 2:24. Ani ingolikini iyong Ngiepesoi 5:32, Nyo itami iyong atemar ebala Akuj aloemut alogo? Erukitene ngolo ajokan alokiding Kristo ka ekekelesya (ikwa ekiitanu).

2. Toswom Yakobo 4:4-5. Nyo ikitatamete ngingaeta lugu? Erakaana Akuj ikotere ayok kiyar ka ikicamit iwon orukito kire ka inges.

3. Toswom 1 Petero 3:7. Ikotere nyo emaasi iyong kimorikinotor ka tominas ka naberu kori lokile kon? Ikotere ngiguk idio bore akakilip.

4. Toswom Yohanna 15:5. Epedori ekoni kiitanu alosit ngaren emam akiganget aneni a Kristo ikwa ekapolon ka akiyar a? Mam.

5. Toswom Tito 2:4. Emam nyerai amina anaikina ka itunganan. Aloemut alogo, erae amina…… Akitatam. 6. Toswom 1 Yohanna 5:3. Ani ikilosi iwon alorot anguna ebala Akuj, ikilosi iwon…………Amina. 7. Toswom Mateo 7:12. Ani ikiyakar iwon ngican alokiitanu yok, erae anerae eyai ipei tunganan alokal

ngini…………… Amina. 8. Toswom 1 Ngikorinto 13:4. Erae amin: C.Arimaanut




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 11

EKIITANU (Atubet 2)

Igirit Don Krow

Akolongit naga, ikilosi iwon akimor nabo nguna ka ekiitanu, ka ingitai iwon atemar, ``Nyo erae ekiitanu?” Ikatakinit iyong akingitun ngakiro ngun a? Alotooma ebaibul, area atametait ka Akuj ayeun ekiitanu. Erae Ekiitanu akimorikin angitunga iwapei, taraut ipei, anakimorikina. Ebala ekitabo ka Akisiakinet 2:24 ebe, `ànguna angun, eesikini ekile papa keng ka toto keng kimorikinos ka naberu keng [toraut ipei, toruko ka naberu keng] toraut ipei.”(alokitabo angolo kitete). Iyeni iyong atemar epol ekiitanu ka akilo ca akimorikina kori araun ipei a? Ikwa, alokitabo a 1 Ngikorinto 6:15-16 inges ebala,tar ka a lot ayong kinga, ikwa e Kristoit, emorikin ka amalaat, ikirauni isua ipei. Kingolik nai eemut ka ekitabo ka Akisiakinet 2:24 kotere ekiitanu. Akimorikin ka amalaat inges nyemaasi eketoesik ayong naberu kang kori eketupudok ayong amalaat anerae aponi isua toperoi ka inges. Erae na kire ngin ekiitanu a? Ani kerae ekiitanu akiruk ikwa ipei tunganan,araun apei kuwan, nyo atyaketait ka akiper ka amalaat? Anerae kipero iyong ka amalaat inges atemar iraut apei akuwan ka inges.

Ebala ebaibul erae ekiitanu araun apei kuwan, akimorikin, toruko toraut ipei, nai epol ka akilo nugu. Erae akiruk kaapei alotooma acamunet. Akirot ebe `àcamunet” anangajep a Ngiburayon inges ebookoi berith ikwa akimorikin araun ipei. Erae acamunet ngina esidion anitunganan, tar acamun akiruk todol neni ikityakia atwanare. Tosodi, anikikipero ayong ka amalaat etiya asecit apaki ngin, emam acamunet ngina ruket ka inges tar ikityaki atwanare.Erae apolou ka ekiitanu mono aesikin nguluce. Ebala ebaibul ebe iesikini iyong papa kon ka toto kon kotere kimorikinos ka naberu kon. Alokitabo ka Ezekiel, ebala ebe, `ìrau iyong ngini kang.” Erae aesikin nguluce daadang ikotere ipei bon—ainakin akoni kiyar neni a ipei.Inges nai atemar, ani kilot iyong neni aice, ipudorit sek iyong, ibil iyong acamunet ka akiciket a ekiitanu, ka akimorikina, ka arukit ka araun ipei. Ebala ekitabo ka Ezekiel 16:8 ebe erae acamunet ka ekiitanu. Alokitabo a Ngiepesoi 5, ikiripuni iwon atemar, alokiitanu, emaasi ekile tomina naberu keng, ikwa ngina amina Kristo ekekelesya, tosodi erae acamunet ka amina. Erae acamunet ka amina anerae amina inges erae ekisil ngolo imorikinit ekiitanu. Alotooma daadang, amina inges epol alokiitanu.

Erae ekiitanu acamunet ka araun ipei. Ebala ekitabo a 1 Petero 3:7 ebe ani pa kakerit ayong naberu kang ikwa itunganan ngini palag ka pa kayeni ayong atemar ikirae daadang ngikerumak ka arerengu anakiyar, igukini akosi kilip jik. Totamak mono iyong nugu—epedori ayok kilip akigukin erae pa kiboyo iwon alokiitanu akiyar ngina iitanit Akuj ka akimorikina ejok. Alokitabo a Ngakitadapeta 2:16-17 ebala ebe aberu ngina engeri acamunet ka ekiitanu, eringa inges edit, anerae erae acamunet a ekiitanu acamunet ka Akuj ka inges. Epolok ngakiro nugu nooi. Erae acamunet ngina ecamakinoi iwon ka ipei tunganan, alokingaren Akuj. Tar kamina ayong akinyonyo ngitunga alokiitanu, epol Akuj nooi, anerae nguna iitana alokiitanu ngun. Erae ekiitanu ajalakin akoni kiyar neni anginice, ikwa akiciket ka amina.

Mateo 7:12 inges ebala ibore daadang ngini icamit iyong nguluce kitiyakis neni kon, kitiyak iyong dang neni kec, anerae erae naga akiciket ngina angikadwarak. Erae naga akicikket ngina itiyae nooi alokiitanu. Emam nyerae ekiitanu aroroko, meere akiwarit nguna ajokak ikotere iyong bon, meere akiwarit nguna ikiini nginice. Ebala ebaibul alokitabo a 1 Ngikorinto 13:4 ebe erimaana amina. Inges atemar akiwarit ibore ngini itolakari nginice, arimaanut, ka akiwarit nguna ajokak ikotere ikonirukitos. Ibore epoloo ekiitanu ngin, anerae epite emaasi iwon orukitotor ka Akuj ngol. Ikiinak iwon Akuj akitadapet anakiyar yok. Ikitoodik inges iwon epite ngolo kibooyet alokiitanu ejok, anerae ikicamit inges iwon oriputu epite ngolo rukiet ka inges ejok anakiyar yok. Erae ekiitanu acamunet ngina ikiteni iwon tar ikitiaki atwanare bon, ngini edaun. Ebala ebaibul ebe, anayarunet, emam nabo ekiitanu. Ecamit Akuj iwon oriputu akiciket ka ekiitanu ikwa acamunet ka amina—ngina ka akingarakinit nginice

emam aroroko. Ebala inges, ``Nguna abala ayong iyes toanyut ikes atemar akanyarit ayong iyes akiruk ka ayong—meere arukit ngina edaun, meere ngina angidi karu, nai arukit ngina akire jik, ngina engauni akamin neni kus tar jik.”

Acamit ayong alimokin iyong ngadi kiciket kotere ekiitanu. Erae ekiitanu akimorikin, meere arukit bon. Ebala ebaibul alokitabo ka Akisiakinet 4 ebe erae ayenut ka alokitabo a 1 Petero 3:7 ebe erae araun ngulu irumete arerengu ka Akuj anakiyar kus. Erae ekiitanu acamunet, inges atemar erae akimorikinet; ikwa ainakina alotai kus. Emam pa alomarit asecit lokelesya ngolo esyaunan, abu toloma lokiitanu ngolo esyaunan, tosodi emaasi iwon oripikisi ngakiro ngun ejok, kotere oyenutu apolou ka ekiitanu kan etiyata nguna ikicikit iwon eemut ka amina anakiyar yok. Engita nabo atemar, ``Nyo mono erae amina?’’ Erae amina, aloemuto, amamukau ka aroroko. Ebala Isaya 53:6 ebe ikikwaan iwon daadang ka ngameesekin, nguna eoliyorito nguna aesikis erot, nai alokiitanu, emaasi iwon oripikisi akingarakin akiyar anginice kotere akitojokun inges.

Ebala ekitabo a Ngiepesoi ebe amina akoni beru ikwaan ka amina akoni kuwan. Iwon ngikiliok emaasi ominasi ka otingito ejok ngaberu nguna ikiinit iwon Akuj, inges atemar engarakinito ikes. Amina akoni kuwan emam nyerae akiboikin kwap togeu atuna, idio irarapi ibala nai `òh akakuwan, akamina ayong iyong nooi!” meere ikongina. Amina akoni kuwan inges akitere inges ejok, akitan inges ejok, ka akiwarit ngiboro ngulu ajokak ikotere inges. Nyemaasi iwon omenito ngayok beru, nyilimok ngitunga nguluce akeronis tar adio, nyikienar inges, kori ngitongo. Emaasi iwon ominas inges ikwangina eminare ngayok wat.

Acamit ayong iyong kikia akoni kiyar neni ka Akuj kitolaka inges kotere amina iyong. Ngini angiarei, acamit ayong iyong kitolaka ikoni rukitos, irukitos ngini ikiini inges iyong. Neni elomunitotor ngace tyokisio neni. Emam nyitalakara iyong ikonirukitos, anerae ijamuwarit iyong inges nginapei, ikicikite bo iyong ebaibul atemar erae ngin aroroko ngina erae asecit. Ebala Akuj alokitabo a Ngiepesoi 5 ebe abu Yesu kilota ekelesya angakipi ka akirot, angakekiro anguna erworo inges alokelesya. Ani irworosi iyong a ikonirukitos, ikeun akec kiyar nakiro nguna ibala iyong. Anikitema iyong, `Ìrono iyong, ingotor iyong, itumit iyong nooi,’’ ibusokini iyong ekoniitanu kwap, tolema araakau ipei tunganan ka tongicak atyaka kiding iyes. Nai ani kilimu iyong ngakiro ka arimaanut ikwa, `ìkaminat, akajoikinito ayong ngiboro ngulu itiyae iyong. Akamina ayong iyong,’’kingarakinite ikes aloticisio kon, ikeun akec kiyar nakiro kon.

Emam nyitei iyong tokona atemar erae ngakiro nguna irworo iyong ikes eyaunito ngican alokiitanu kon a? Ibusok iyong ikonirukitos angakiro anguna irworo iyong ka akilo akikeun inges. Ekelipit nai ayong iyong akolongit naga togeu akirworo nguna ajokak. Erae amina akiitanit alakara; amina inges akiwarit nguna ajokak ikotere nguluce tar pa kilakara iyong. Togeu akolongit naga angiticisio ka arimao, ikwa akiwos erangi nakito ka akai. Erae epite ngolo itopoloere amina ngol—angiticisio angulu cicik ka amina. Togeu akerit, akigangit, ka akirworo nguna ajokak, nguna ka amina neni a ikonirukitos, ingolikini iyong akilocokinet ngina ajokan. Ikiterereng iyong Akuj alotic alogo.


1. Toswom Ngakitadapeta 18:22. Erae ekiitanu A. Ibore ngini ajokan. B. Ngini aronon. C. Akiwarit akitalakar Akuj. ________________________________________________________________

2. Toswom Ngiburayon 13:4. Akiper alokiitanu (alokitada a ekiitanu) inges erae, A. Asecit B. Aongorianut ka akapil C. Ngakiro nguna kirwonok. ________________________________________________________________

3. Toswom Ekalimonokina 9:9 (Alokitabo angolo kitete ka America). Erae ekiitanu ka Akuj ainakinet ka akitalakaret anakiyar aneni ka Akuj. Kire kori alyokonu? ________________________________________________________________

4. Toswom 1 Yohanna 3:18(Alokitabo angolo kitete). ``Abu ekatubon Pilipo Gilliam tema alotooma ngakiro angidwe a 28,000 nguna atubit inges, amamukau ka amina alokiding papa ka toto inges ayaunit akisianu angidwe’’ (Together forever p.152). Ikwai emaasi iwon etodiuneta amina? ________________________________________________________________

5. Toswom Ngiepesoi 5:28. Nyemaasi ayong oesik naberu kang tokona anerae ikwaan ka aesikin akakuwan. Kire kori Alyokonu? ________________________________________________________________

6. Toswom 1 Yohanna 3:16. Ngakiro ebe, ``akamina ayong iyong’’ ikes ibusak nooi erae kerukito ka nguna itiyae iyong. Abu Yesu tojal akekiyar ikoter amina iwon. Emaasi iwon dang ojala ayok kiyar ikotere ngiyok rukitos alowaetin angulu ikipedori iwon. Kire kori alyokonu. Tolimu nguna itami iyong atemar erae kitiyae ikotere amina. ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiepesoi 5:25-26. Elosi akaberu akiyar alorot angolo alimit ayong. Ikieun akekiyar ikotere nguna alimonokini ayong inges.Kire kori alyokonu? ________________________________________________________________

8. Toswom Ngiromanin 8:38-39 ka 1 Yohanna 4:19.Ikigangete iwon ngakiro ka nguna itiyao alokingaren iwon. Abu Akuj ikisileerek iwon akemin ka akisiyan iwon anabaruwae, ka loemuto keng. Kire kori alyokonu? ________________________________________________________________

9. Toswom 1 Yohanna 5:3 ka 2 Yohanna 6. Ileerei eemut ka mina anakiciket a yesu. Ikipedori iwon akisisa ngakiciket ka amina anakirot ka Akuj. Kire kori alyokonu? ________________________________________________________________

10. Toswom Yohanna 14:15. Emam nyerae amina nguna iitanit iyong nai nguna ka ajokis kon. Nguna angakiciket aloemuto alugu a daadang elomunito anamina ka Akuj meere nguna iitanit inges. Emam nyikilimokini iyong Akuj epite ngolo itamia iyong, nai nguna kitiya. Kire kori alyokonu? ________________________________________________________________

11. Toswom Ngigalati 5:22-23. Emam nyerae amina ngina ruba. Emaasi toripunai ka kitopolounoi alokiding ngitunga ka etau ka Akuj. Erae amina arait a A. Ngatameta a itunganan B. Eyakae a itunganan C. Etau ka Akuj. ________________________________________________________________

12. Toswom Ngiepesoi 5:31-32. Erae ekiitanu ngolo ajokan akitadapet ngina ajokan a inyo? ________________________________________________________________


Ngakitadapeta 18:22-`ìtunganan ngini eyakar aberu, ayakaunor ibore ngini ajokan, ido eryamuni ajokis a neni a Ekapolon.”

Ngiburayon 13:4-`ìtemokino ngitunga daadang kitopoloorito ekiitanu. Itemokino ngikiliok ka ngaberu torae ngulu ikinyoma make, anerae etubokini Akuj ngulu emalaaka ka ngikalomak.’’

Ekalimonokinan 9:9-`èmaikina ngini tunganan elelyani anakwap keng kaapei ka aberu keng ngirwa ngulu erae ngikonginae lu daadang ngulu adau Akuj ainakin ngitunga akiboiyo anakwap a na.’’

1 Yohanna 3:18-``ngidwe kang! Nyikiminin a ngakiro a nguna ikirworo bon, nai ominin kire a ngiticisio.’’

Ngiepesoi 5:28-`ìkwanginapei,itemokino ngikiliok dang tominasi ngaberu kec ikwangina eminatar ikes ngawat kec a ngilopeyek. Ekile ngolo emina aberu keng, emina inges akuwan keng ka elope.’’

1 Yohanna 3:16-`èpite lo ikiyenia iwon amina:abu Kristo tojal akiyar keng anguna yok.Ojala iwon dang akiyar yok anguna a ngikaitotoi yok!’’

Ngiepesoi 5:25-26-``[25] ngikiliok tominasi ngaberu kus, ikwangina aminar Kristo Ngikristo, ido tojal akiyar keng angunakec.[26] Abu Kristo kitiya ngun anguna ka ainakin ikes neni ka Akuj, kedau akitesegun ikes a ngakipi anguna ka ebatisimu ka alotooma akirot keng.’’

Ngiromanin 8:38-39-``[38]anerae ayeni ayong atemar emam ibore epedori atyakar iwon anamina a Kristo; nyepedori atwanare kori akiyar, nyepedorete ngimalaikan kori nguna epote kori ngapedorosyo.’’

1 Yohanna 4:9-`èpite lo inges abunio Akuj ikisileerekinio iwon amina keng: abu kiyaku Lokoku keng ngolo donupei nakwap, ikotere iwon ikiyari anguna keng.’’

1 Yohanna 5:3-`èpite lo inges erae amina Akuj: akiricakin Ngakiciketa keng. Nyegogong Ngakiciketa keng.’’

2 Yohanna 6-`èrae na amina:itemokino iwon ewuapa ngakiciketa keng. Akiciket ngina ipotu iyes kiirasi nginapei anakisiakinet inges na: Itemokino iyes daadang iboiyete iminin.”

Yohanna 14:15-`àni kikiminasi iyes ayong, iricakinete ngakiciket kang.’’

Ngigalati 5:22-23-``[22]nai eyauni etau ngolo ka Akuj na erae arait alotooma itunganan:amina, alelyan, ekisil,akidangidang,arimao,ajokis,akikinyoma,[23]akitiditeuna, ka akiyookino bon. Emam Ngikisila eremokino ka ngakiro nguna ikote ngun.’’

Ngiepesoi 5:31-32-``[31]ikwapei igiritere nakigireta ebe, angun, eesikini ekile papa keng ka toto keng, kimorikinos ka akeeberu, toruworos nguluarei ngul apeikuwan.[32] Eya nakigireta ngun ngakiro nguna ajokak nguna imunono, nguna ayenu ayong atemar ikamunito Kristo ka atukot a Ngikristo.’’


1. Toswom Ngakitadapeta 18:22. Erae ekiitanu A. Ibore ngini ajokan. C. Akiwarit akitalakar Akuj. 2. Toswom Ngiburayon 13:4. Akiper alokiitanu (alokitada a ekiitanu) inges erae, C. Ngakiro nguna kirwonok. 3. Toswom Ekalimonokina 9:9 (Alokitabo angolo kitete ka America). Erae ekiitanu ka Akuj ainakinet ka

akitalakaret anakiyar aneni ka Akuj. Kire. 4. Toswom 1 Yohanna 3:18(Alokitabo angolo kitete). ``Abu ekatubon Pilipo Gilliam tema alotooma ngakiro

angidwe a 28,000 nguna atubit inges, amamukau ka amina alokiding papa ka toto inges ayaunit akisianu angidwe’’ (Together forever p.152). Ikwai emaasi iwon etodiuneta amina? Angiticisio ka amina.

5. Toswom Ngiepesoi 5:28. Nyemaasi ayong oesik naberu kang tokona anerae ikwaan ka aesikin akakuwan. Kire.

6. Toswom 1 Yohanna 3:16. Ngakiro ebe, ``akamina ayong iyong’’ ikes ibusak nooi erae kerukito ka nguna itiyae iyong. Abu Yesu tojal akekiyar ikoter amina iwon. Emaasi iwon dang ojala ayok kiyar ikotere ngiyok rukitos alowaetin angulu ikipedori iwon. Kire. Tolimu nguna itami iyong atemar erae kitiyae ikotere amina.

7. Toswom Ngiepesoi 5:25-26. Elosi akaberu akiyar alorot angolo alimit ayong. Ikieun akekiyar ikotere nguna alimonokini ayong inges.Kire. Akirot a Ngirik ngina isitiyatae Ngiepesoi 5:25 rhema, erae atemar ``nguna limuno.’’

8. Toswom Ngiromanin 8:38-39 ka 1 Yohanna 4:19.Ikigangete iwon ngakiro ka nguna itiyao alokingaren iwon. Abu Akuj ikisileerek iwon akemin ka akisiyan iwon anabaruwae, ka loemuto keng. Kire. Ileleba amina nakirot ka Akuj.

9. Toswom 1 Yohanna 5:3 ka 2 Yohanna 6. Ileerei eemut ka mina anakiciket a yesu. Ikipedori iwon akisisa ngakiciket ka amina anakirot ka Akuj. Kire.

10. Toswom Yohanna 14:15. Emam nyerae amina nguna iitanit iyong nai nguna ka ajokis kon. Nguna angakiciket aloemuto alugu a daadang elomunito anamina ka Akuj meere nguna iitanit inges. Emam nyikilimokini iyong Akuj epite ngolo itamia iyong, nai nguna kitiya. Kire.

11. Toswom Ngigalati 5:22-23. Emam nyerae amina ngina ruba. Emaasi toripunai ka kitopolounoi alokiding ngitunga ka etau ka Akuj. Erae amina arait a C. Etau ka Akuj.

12. Toswom Ngiepesoi 5:31-32. Erae ekiitanu ngolo ajokan akitadapet ngina ajokan a inyo? Kristo ka ekekelesya.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 12

AMINA KA AKUJ (Atubet 1)

Igirit Don Krow

Akolongit naga ikimori iwon nguna ka amina ka Akuj. Alokitabo 1 Ngikorinto 13:13 ebala ebe, `èringa nai nu ngunauni eroparito:anupit,akigeno ka amina[amin], nai ngina iloit ngun daadang inges amina[amin].”(ngaluketa nguna kang).Ka alokitabo a 1 Ngikorinto 14:1 ebala ebe,`` itemokino tongirikis amina. Kiitanito ngainakineta nguna ka etau angolo asegan, kiitana nooi ainakinet ngina ka akiidwar ngakiro nguna ka Akuj.” Ebala ebaibul ebe, ikotere akiwuap amina, kiwara inges, ka kitoraut inges epol ka akilo daadang. Ebasi ngice eemuto kitoraut inges iloit daadang.Erae inges bon epedorio iwon akiwok nakiyar ngina alokingaren. Emam nyiwokorio iwon ngayokomotokai, ngiyok reria, kori ngiyok silinga, nai ikiwoki iwon amina a Yesu Kristo ngina ewaakini inges nakiyar yok ikotere etau ngolo asegan. Erae amina bon eyakar apedor ngina kiboyeet jik.

Nyo nai jik erae amina? Abala ayong amina naberu kang, amina abarafu ngina ewinyiwinyi, amina enanas. Eyai apei kirot bon anamusungui ngina epedori akiten amina, tosodi ani atemari ayong amina naberu kang kori amina ika kappa, elakari naberu kang a? mam jik. Ingolik iyong nguna abala ayong a? Ani esitiyae ayong akirot ebe, amina etamete ngice ebe abala ayong akiper ka aberu, etamete nabo ngice ebe atemar kori arukit ka itunganan nooi—eyakatar ngitunga ngatameta nguna alalak kotere amina. Anangajep a Ngigirik, eyakasi ngakiro ngaomwon ikotere amina. Apei erae eros ngina emam nyisitiyao alobaibul, ka erae atemar akiwarit epite ngolo periet ka aberu. Alimunit Akuj amina ngin, ngina atemaria inges eesikini ekile ere a Papa keng ka toto keng tolot toruko ka naberu keng, toraut apei kuwan. Enyaritae ekitabo ngol alobaibul Ngikirukisio a Solomon ngina irworo amina ngina alimit Akuj ikotere ekile ka naberu keng alokiitanu. Acemina nabo ngina ebala Akuj erae ngina ka arukit ka ngitunga nguluce daadang, nai eros erae ngina ka ekiitanu bon.

Acemina nabo anangajep a Ngigirik erae storge ka erae arukit kori akiitanit ngitunga alotooma ekus kal. Eyai nabo phileo ngina elomunit anatagor ka akirot a phillia. Isitiyatae akirot naga ngarwa ngatomonikanikaarei anakitutuket angina kitete alimor amina ngina epatana angopiyar. Etamete ngitunga ngulu alalak atemar kori ibore erae amina ngin, tosodi etemarete `àkamina ayong iyong, ka nyakaminakini moi,” Ani keyai ekonikiitanu namina ngin, eyakaun apaki ngin ka alakara ka angoit. Anerae iminakinosi ace paki ka ace paki mam.

Ebala ebaibul ebe emaasi iwon ominakinos alopite ka amina ka Akuj, amina ngina engaara. Nyo nai erae amina ngina `èngaara``? Eyakasi ngatameta nguna alalak ikkwa alokitabo a 1 Ngikorinto 13 ngina imarunit ngikabilai ka amina. Alokitabo a 1 Yohanna 5:3 ebala ebe, `èpite lo inges erae amina Akuj: akiricakin ngakiciketa keng. Nyegogong ngakiciketa keng,’’ Ikitoodikinito iwon ngakiciketa a Yesu epite ngolo ka amina, nai kirikakin iwon ikes ka auruwuanut, isitiyao ekitabo a Mateo 7:12, ``kitiyata neni anguluce nguna icamito iyes ikes kitiyata neni kus; ngun ikes erae apolou a Ngikisila a Moses ka Ngakitatameta nguna a Ngikadwarak.’’ Emam nyerae akitam atemar ngakaminasi ayong ngitunga ngul daadang alokelesya kosi,nyekeitanito ayong, ka nguna alalak. Mam, ebala ebaibul, kitiya neni anguluce nguna icamit iyong kitiyakinai neni kon. Ibore erae amina ngin. Emaasi tomen nguna ebala akuwan, nguna iitanit akonikuwan nai kiwar epite ngolo kitojokunet akiyar anginice tunganan. Iitani akiganget ka Akuj. Nyitami atemar abala ayong itiyakini iyong bon nugu emam akiganget ka Akuj. Ebala ebaibul ebe erae arait ka etau amina, ka erae Akuj amina. Erae inges eitanit ka amina ka elosi ice tunganan akitoodikin iwon akeemin anakiciket keng. Inges iikini iwon agogongu, akica anakuwan, kotere aseun nguna a kire ka akitiya nguna iyookino anakiciket keng.

Eitiyae ayong narionget ka akitatam edin ka Andrew Wommack, ka apei kolongit ngikaru ngulu alunyar, acamit ayong alosit akilip eringa nyeloto lotic, ikwangina sek etiya angina kolongit. Ayai ayong neni ewaatar ngamotokai

ka abu ayong otema, `Àkuj, acamit kire ayong akisilip idio tunganan anege.’’ Amwana akolong iwadio akolongit ngin, ka abu ayong engolik isapat ka ipese iboyeete aneni ipunare. Angaara apuna, tosodi olot ayong dang oloma tooma napuna. Abu ayong emala ikoku pese ka otema, `èjok akolongit naga, meere a?’’ Tema ikoku ngin, ``ngayeni ayong ngamusungui,’’ ka abu ayong otema,`ài bo ibunitor iyong?’’ tema ikoku abunit inges alo Romania. Abu nai ayong oripu atemar eyakasi ngitunga a Romania nen, ka abu ayong engolik ikes eketeete ayong nooi, etamete kona atemar nyo esirworia ayong ngikec dwe. Abu nai ayong olot neni kec otema, `àcamit ayong akingarakin iyes,’’ temasi ikes `ìcamit kire iyong akingarakin isua a?’’ ikotere nyo icamitor iyong akingarakin isua? Emam tar ngikiyeni iyong isua! Abu nai ayong otema, `ànerae ecamit Akuj akingarakin iyes,’’ Aringa ayong atami ngakiciket ka amina alokitabo a 1 Yohanna 3:18 neni ebala, ``nyikiminin a ngakiro anguna ikirworo bon, nai ominin kire a ngiticisyo.’’ Nyikiminin angakiro angayok kituka bon, nai anguna ikitiyai dang. Tar sek pa kewokit ayong ngisilinga angina kolongit, akolongit naga ewokit ayong ngidi alopuko kang. Abu nai ayong erepa akan lopuko otema, ``kingarakinotor lugu.’’ Angina ekanyia ayong akolongit ngin, ayai adio kimuj dang, otema ayong ikes, `èyai nabo ace kimuj dang nege ikotere iyes ka ekus kal.’’ Abu ikes tobul nooi, tema, ``ngai iyong?’’ Abu ayong olimok ikes atemar, `Èseunit Akuj akolongit naga ikotere iwon eriamunotor, ka alosi ayong akiriamun ka iyes nabo.’’

Abu ayong obongo lore olimok naberu kang epite ngolo eriamunere ka ngitunga a Romania ngul. Abu ayong olemu airing ope alokai kosi. Ani iwalari ogelu asaduku ngina eleleba ngasaani obongoria nabo neni ewaatar ngamotokai erukitoi ka naberu kang. Ayakasi nabo ngitunga a Romania nen ka ngikec dwe, ka abu ayong otema ikes, `àyaunit ayong ngainakineta neni kus. Apotiok nooi, tosodi alosi ayong alemun anamotoka kang, ka ani kikitoodikis iyes ayong neni iboyooto iyes, ewoki ayong ikes loreria kus.’’ Ani edolio kai kec ngina adit nooi. Abu ayong olemu ngasaani ka ngikopoi—ekwaan ngiboro daadang—anasaduku ka ogeu akorakin ikes angipeipei. Ani akori ayong ngiboro ngul, togeut ngakiyo alel anakonyen kec, tema nai apei beru, `àlosi ayong akikaloun! Alosi ayong akikaloun!’’ Otema nai ayong, ``Moi ngina kaapei ikiswomi isua ebaibul alokai kang, ka ekengitakinit ayong iyes aponare,’’ temasi nai ikes, `ìkicamit aponare,’’ kka otema ayong ikes, ``nyipotu anguna akainakinia ayong iyes ngiboro lugu.’’ Temasi nai ikes, ``Mam, ikicamit isua aponare aanyun ngikus konei.’’

Angina amamukar ikes epite ngolo bunet, abu ayong ewoku ikes ka akamotoka lore kang, ka aneni pei, abu Akuj totap ngikec tai. Tar pa eyenete ikes Ngamusungui ejok, apotu ikes kibelekin ilipakinio isua. Abu amina ka Akuj tongakin ikes. Aneni pei, aponi isua kiriamunetei ka ece kal a Romania, ka abu ayong olimok ikes ebe, `àpana robo kitenarae ayong akiriamun ka ece kal a Romania?’’ Apotu nai ikes tocamut ka okoramakis ayong asimu apei kolongit atemar, ``Don, ikilimitoi iyong anege. Ikisilikinit isua anege, ka ikicamit isua akiriamun ka iyong.’’ Abu nai ayong orukosi ka ngikakonei a Romania akiriamun ka ikes. Abu ayong ewok ngainakinet neni kec, akimuj, ka ngiboro nguluce neni kec. Abu nai ayong oropa akitiya ngun ejok tar todol apei kolongit ngina atemaria epei kal a Romania, `èmaasi iwon oloto akiswom ebaibul apei kolongit.Erworo nguna a Yesu, anerae ejok ibore ngin!’’ Temasi nai ikes, kidaru mono! Eponitai iwon alokitela angolo emam akirot ka Akuj.Nyikiitanit iwon akirot a Yesu naga.’’

Abu nai ayong otema, ``kitoraunai robo kona ayong ekone,’’ abu nai ayong ogeu akipasaanar ka ikes eramiram ka akigel ikes ngilowi, ngikotio, ka ngiboro ngulu eitanito ikes. Apotu ikes ngileec kiruma ka tocamut akikutukutoor. `Èmam nyicamit iyong ngikotio a?’’ `Èitanit robo ca, nai….’’ `` ogelutu nai ekot logo ikotere iyong.’’ Abu ayong ogeu amina ikes aloticisio kang, nai apotu ikes tongero aponare akiswom ebaibul ka isua, tar otema ayong, `` Eyakasi ngice tunga ka America nen ngulu epedorete akingarakin iyes ariamun edio lejilej.’’ Tocununosi nai daadang. Aneni aswomere ebaibul apei kolongit, abu ayong esibura Akuj otema, `Èkapolon, acamit ayong iyong akolongit naga ikiinak ayong etau ka akirworo ngangjepa anerae ekipiyo ayong akiyan tar ka ngitunga lugu ejok.’’ Ayakasi ngice tunga ka America akolongit ngin ngulu apotu tolimosi ngikec eemuto. Ngina nai ageunia ayong akirworo, abu apei beru a Romania togeu akipup, ka abu ayong oripu atemar eyai ibore itiya. Ani edaun akiswom ebaibul atabong ngin, abu ayong otema inges, ``kidaru ekelipak iyong,’’ ka ani ilipio isua, abu Akuj totap ikes

daadang ka kilelebik etau ka amina tooma akai. Tema nai aberu ngin, ``ngina sek erworotor ngitunga ka America ngul, emam ibore apupi ayong, nai nginapei igeunia iyong akirworo ngakiro a Yesu, epite ngolo ikiminar inges iwon, ka ngolo atwania ikotere iwon apupi ayong ngakiro daadang, apupi jik ejok! Emaasi erae Akuj erworo! Emaasi erae Akuj!’’ Anen nai, abu akec kiyar kilocokin jik, meere ngina angitunga a Romania bon.

Kidaru nai okolimok nguna apotu kitiyaun ekau. Abu ekare togeu akilelebunun angina tabong ngina kaapei anerae aponito ngitunga alotela angulu egelaaka—ageun alo Romania, Bulgaria ka ngulu a Russia. Aris Akuj akilocokin akec kiyar, ka apotu ikes toyenut atemar ikimina Akuj. Ayakasi tar ngitunga ka Africa dang. Tar pa kepupoi isua ejok ilipio, ayenete ikes atemar ikitakanikini Akuj bon ilipio. Ageuni aiuno naga daadang, anerae apei kolongit engolikini ayong ngitunga ngulu egelaaka aneni idaritere ngamotokai, ngulu alokitela ka ece. Emam pa ayeni ayong apite ngolo nyaraunet ikes, nai ayeni ayong atemar ikoni amina nen: Ebe, ibore ngini icamit iyong ice tunganan kitiyak neni kon, togeu mono iyong akitiyakin neni a ice. Abu ayong ewaru epite ngolo kitalakaret ikes tar pa ayeni atemar elakarosi, ka iyeni iyong nguna apotu ikes temasi a? Apotu tolakaros nooi, ka tonyout temasi, akaminasi ayong nooi, okolidakinos, ka okonuwa ayong. Abu nai ibore ngin okoinaki ayong etau ka amina angina ka akiyar angitunga. Kiwaru iyong dang epite ngolo kitalakaret ngitunga tar pa kiyeni atemar elakarosi, kori epite ngolo itamia iyong atemar elakarotor ikes.


1. Toswom 1 Yohanna 5:3. Ingolikin amina ka Akuj alo………….________________________________________________________________

2. Toswom Ngiromanin 13:9-10. Tolimo epite ngolo isileereunioto ngakiciket anege amina. ________________________________________________________________

3. Toswom Ngiromanin 12:19-21. Ikwa ikiminakinia ngiyok moi, tar pa kikicamit iwon? ________________________________________________________________

4. Toswom Tito 2:4. Nyo ikitoodikinit iwon eemut logo kotere amina? ________________________________________________________________

5. Toswom 1 Ngikorinto 13:4-8 (Alokitabo angolo kitete). Tolimo ngakiciket ka amina ejok. ________________________________________________________________

6. Toswom 1 Yohanna 3:18. Ikwai emaasi iwon esisaata amina? ________________________________________________________________


1 Yohanna 5:3-``epite lo inges erae amina Akuj: akiricakin ngakiciketa keng, nyegogong ngakiciketa keng.’’

Ngiromanin 13:9-10-``[9]ngakiciketa nguna ebasi: nyilom, nyiar, nyikoko, nyikiburak ibore angincetunganan, ka ngakiciketa ngunace daadang, eyakasi tooma lokisil epei ngolo ebala, tomina ekonikidunyet ikwangina iminar iyong akonikuwan. [10] Itunganan ngini emina ekidunyet keng, nyitiyakini jik aronis neni keng. Amina nai inges akiwuap ngikisila daadang.’’

Ngiromanin 12:19-21-``[19]ngikaakonei, nyinyanganarete jik, nai kimiekisi anyunyura ngina ka Akuj kitiya ngun.anerae ebasi ngakigireta ebe, Ebala Ekapolon, erae akinyanganar ngina ka kang; ayong elope enyangari.[20] nai akilo kitiyaete ikwa ngina ebaakatar ngakigireta ebe, anikenyamit akoro ekonikoit, kisimuj, ani kenyamit akure, kitamat, anerae ani kitiya iyong ikwangina, isurumit iyong inges ngileec.[21] Kiurya nguna aronok nyikireut iyong, nai toreu ikes kan ajokis.’’

Tito 2:4-``ikotere epedoryata ikes akitatam ngaberu nguna esorokaka: amina ngikiliok keck a ngikecdwe.’’

1 Ngikorinto 13:5-8-``(alokitabo angolo kitete) [5]nyitiyae amina ngipitesyo ngulu aronok ka emam emwane aneni kkeng, nyngoyenenei amina atipei, Nyidyasi amina ngakiro nguna aronok.[6]nyelakara amina anguna angakiro anguna nyoyookino, nai elakara anguna a kire.[7] idangidangi amina ngakiro daadang, igeno ka etitinyikinit nginibore daadang. [8] Erae amina ngina a jik. Eyakasi ngakiro nguna edwaritae, nai erae nguna ka adiouriyen, eyakasi ngainakineta nguna kirworet ngangjepa nguna egelaaka, nai elunyarosi, eyai ayenut, nai esaluni.’’

1 Yohanna 3:18-``Ngidwe kang! Nyimikinin a ngakiro a nguna ikirworo bon, nai ominin kire a ngiticisio.’’


1. Toswom 1 Yohanna 5:3. Ingolikin amina ka Akuj anakiciket keng. 2. Toswom Ngiromanin 13:9-10. Tolimo epite ngolo isileereunioto ngakiciket anege amina. Emam nyimanit

amina ngikidunyet. Elimito ngakiciket daadang epite ngolo elomunia amina anamina ekidunyet. 3. Toswom Ngiromanin 12:19-21. Ikwa ikiminakinia ngiyok moi, tar pa kikicamit iwon? anikenyamit akoro

ekonikoit, kisimuj, ani kenyamit akure, kitamat, anerae ani kitiya iyong ikwangina, isurumit iyong inges ngileec. Iwaritae iwon epite ngolo kitalakaret inges tar pa keyenio atemar elakari.

4. Toswom Tito 2:4. Nyo ikitoodikinit iwon eemut logo kotere amina? Ikitatamio iyong amina. Emam nyerae nguna iyong.

5. Toswom 1 Ngikorinto 13:4-8 (Alokitabo angolo kitete). Tolimo ngakiciket ka amina ejok. Nyitiyae amina ngipitesyo ngulu aronok ka emam emwane aneni kkeng, nyngoyenenei amina atipei, Nyidyasi amina ngakiro nguna aronok.nyelakara amina anguna angakiro anguna nyoyookino, nai elakara anguna a kire. idangidangi amina ngakiro daadang, igeno ka etitinyikinit nginibore daadang. Erae amina ngina a jik.

6. Toswom 1 Yohanna 3:18. Ikwai emaasi iwon esisaata amina? Nyikimina anguna irworoi bon, nai angiyok ticisio dang.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 13

AMINA KA AKUJ (Atubet 2)

Igirit Don Krow

Alokiyan angolo alunyar `Àmin aka Akuj (Atubet 1)`` akalimokinit ayong iyong eemut ka ekal a Romania angolo eriamunoi ka ayong aneni ewatar ngamotokai. Acamit ayong alimokin iyong tokona ejok nguna apotu kitiyaun, nai eringa ngun, acamit ayong akitotamun iyong nguna alimunitoi iwon kotere amina ka Akuj. Arae Yesu Kristo ereet ka amina ngolo apolon ngolo abunit nakwap na, ikwangina elimunitor eemut ka ebaibul, emam nyelimuno inges akirot ebe, `àkamina ayong iyong.’’ Nyebobok kire ngakiro nugu a? Emam pa atemarit ereet ka amina ngolo apolon, `àkamina ayong iyong.’’Iyeni nai iyong ikotere nyo a? Anerae epol amina ka akilo akirworo; erae akitiya. Ani bo kalimok ayong naberu kang atemar `àkamina ayong iyong’’ ka alosit akilom. Enupi kire inges ngakakiro, kori nguna abu ayong etiya? Enupi robo inges nguna abu ayong etiya, meere nguna alimunit ayong.

Alokitabo a 1 Yohanna 3:18, ikswomi iwon ebe, `` Ngidwe kang! Nyimikinin a ngakiro a nguna ikirworo bon(angayok kituka), nai ominin kire a ngiticisio.’ ‘(Ngaluketa nguna kang). Erae amina akirot ka etic. Alokitabo a Mateo 25:35-36, ebala Yesu elomuni amina ankitiya ka akilo akirworo, ebala inges, ``ngina akanyamitor ayong akoro, ikisimuj iyong ayong, akanyamit ayong akure, ikitamat iyong ayong, aleri ayong, ikitanap iyong ayong, adeka ayong, ikidar iyong ayong.’’ Ani nabo alongaet a 40 ebala ebe, `àni kitiya iyong nugu nei angulu angican, itiyak iyong neni kang.’’ Ingolik iyong a, erae amina ngina ka akitiya; erae ngun ipedori iyong akitiya. Alokitabo a Ngiburayon 6:10 ebala ebe, `Èrae Akuj ngina iyookino nooi, nyimuriakini inges etic ngolo itiyaete iyes. Idaut iyes akingarakin Ngikristo nguluce ka eringa ingaranakinete, ido itoodiunito iyes amina kus neni keng alopite a ngol.’’(alokitabo angolo kitete). Alokitabo a Mateo 22 ngina engisere Yesu atemar ngaani akiciket ngina apolon ka akilo, Abu inges tema erae amina Akuj, amina itunganan nginice. Erae ngakiciket ngunayarei ngun apei erae kiripik iyong ejok. Ani kitoodik iyong amina neni angina eriamunit ngican, erae inges imina iyong. Ebala ebaibul anege ebe ikiyakar iwon abaat ngina kitoodikinet Yesu Kristo amina ka amina nguluce tunga.

Alokiyan yok angolo alunyar, akalimokinit ayong iyong nguna ka ekal a Romania angolo ariamuni ayong aneni idaritere ngamotokai. Abu akec kiyar kilocokin ngina ekatakinia ayong akitolakar ikes tar sek pa ayeni atemar elakarosi. Arae ikes ngulu ka ece kitela ka ekabila dang., nai ayeni ayong atemar epite epedoria amina ka Akuj akidol lotunga nguluce ngol erae kikatakin iwon akialakar nguluce tar pa eyenio atemar elakarosi. Emam pa acamit Yesu akibubukino lomusalaba. Abu inges tema, ``Papa, ani keyai ece pite, kitiya anguna kon, meere anguna kang.’’ Abu Yesu kiwar ayok lakara meere angina ayenia inges atemar elakaroi iwon.

Apei kolongit, apotu ngitunga a Romania okanyarata ayong ka asimu. Egorosi ikes daadang. Eboito ikes alo United States ngikaru ngikanikaarei ka atubet. Eboyeete ikes alo Kansas ka etiyaete dang. Apotu ikes temasi, `Àriamun isua atubokinet ngina iboyeere alokitela alogo, ikiinakin isua ngirwa ngatomoniuni bon apegaria ngakiro ngun, kori ikinyakar lokitela kosi.’’ Emam nyepatana ngitunga ngulu aloking akiboi alokitela alogo. Apotu ikes toloto neni ka ekapegan angakiro alokot, nai abu inges dang tolimok ikes atemar egogong ngakiro ngun apegar. Abu ayong olimok ikes atemar elosio akilip ka akikatakin akingarakin ikes. Nai ikwai, emam pa ayeni ayong dang. Atami ayong atemar emam pa eyookino akinyakar ikes—anerae tokona emam pa ayenete ngikec dwe angajep a Romania.

Abu ekosi kone epei alo Colorado tocamu anyarare epei kapolon Senator Sam Brownback alo Kansas, anerae neni eboyooto ngitunga a Romania ngul neni. Ajok ibore ngin, anerae ayakar ayong dang ekone epei, Kim, ngolo etiyae napis a ekapolon angol. Abu ayong onyara Kim, ngina abu kiwaru ngitunga ngiomwon alo Washinton D.C akingarakin anakiro angun. Apotu ngitunga dang alore a Sublette, Kansas tocamut akikong ngakaritasia nguna kiboyeet ka ngitunga a Romania ngul alokitela kec. Temasi ikes, `èrae ngitunga lugu ngulu ajokak, etacete tar

occur kec, ka itiyaete nooi. Ikicamit isua ikes anege.’’ Apotu ngabaruwae angiemuto dang kigira ngakiro ngun ejok nooi. Abu ngin torau aumokinet aneni kosi, ka apotu tar ngace polon nguna ayenio isua kigira ngabaruwae kotere kimiekinere ngitunga a Romania ngul kiboyooto alo United States.

Abu ayong olot Sublette, Kansas. Emam pa ayenete ngikakonei ngul atemar abunit ayong, ani adoli ayong, oriamu ikes enyarito ekapolon Senator Brownback akitalakar inges kotere akingarakin ikes akiboi anen. Emam pa apedori inges abunore elope, anerae area akolongit ngina esidion kotere ekapolon Clinton anapis, nai ayakasi ngiemuto ka ABC ka NBC iwokito ngikec picai. Ani ekengolikinete ayong, tomotunos daadang okolidasi ayong. Temasi ikes, ``ngae iyong, ka ikkwai iyenia iyong ngitunga ngul?’’ Abu nai ayong olimok ikes eemut daadang, ka epite ngolo eriamunere isua ka ikes ka akilipakinit Akuj ikwa elimitor Yesu alokitabo a Mateo 7:12.

Aponi nai isua torukoroi ka ikes kai ngina sek eboliatar ngitunga neni enenetoi ngapirai nguna arengak, akwangak, ka pusiyek ka aeosi ngitunga nooi. Ani elomunete ngikakonei tooma, tocalut ngitunga daadang, ka kikalout ikes. Abu nai ekapolon anen tolimu tema, `àkolongit naga 12th elap a 2 elosi araun ngina ka ekal a Jucan kotere akiitoria ngitunga a Romania.’’ Aponi tolemunai amendera ka America ngina sek enenekinit ekapolon locity a Washington D.C inakinai ikes. Aponi nabo inkainai ikes ngabaruwae nguna abasi ecamakinitae ikes akiboi anege—tar akec kiyar daadang kecamito. Apotu ikes daadang tolimosi ekec eemut, ka abu ayong elipak ikes. Abu nai ayong otema, `èyai ipei tunganan ngini eringa iwon nyitalakara akolongit naga, erae ngini Akuj elope. Aneni idaritere ngamotokae alo Colorado Springs, CO, ngikaru ngikanikaarei ka atutubet, ngina ewaritor ayong Akuj, abu ayong olimok inges atemar acamit ayong akitalakar idio tunganan kotere akitoodikin akeemin lotunga. Abu inges okoriku ayong neni angitunga a Romania a lugu.’’ Abu nai ayong obongok eemut ngol ejok, `Ècamit Akuj akingarakin iyes---ikijaunitae U.S.A.’’

Epite ngolo etiyaunotor ngakiro ngun daadang, area aumokinet. Abu ayong oyenu ngitunga ngulu iyookino aneni iyookino apaki ngina eyookino. Abu ekakone Kim toyeu epite ngolo rikunet ekapolon Brownback akiriamun ka ayong anapis ka edin ka Andrew Wommack kelunyar epei karu angakiro angun. Abu inges tema, `èmaasi iyong kiriamun ka Don Krow.’’ Emam nai pa ayeni ayong nguna kitiya,tosodi akabulit ayong nooi. Emam pa ayeni ayong atemar kesubakinit Akuj eemut ngolo ajokan kotere ekal ngolo keberakin elope ayeun kolong alokiro ka amina a yesu Kristo neni kec daadang. Erae naga aumokinet ngina emam nyimuriakin aneni kec, ka ikilimokinete ikes iyes tar apaki naga., `èrae anguna ka Akuj.’’ Abu Anka, aberu a Romania tema, `àdit akanupit nooi, nai eyookinit Akuj, ka abu ikicamak isua akiboi alo United States ka America.’’

Eyakasi ngabungei angitunga tokona nooi ngulu igorosi anguna ka amina. Epite ngolo epedoreta ikes ariamun ka akingolikin amina erae kicamu iyong ka ayong akiten ngakiciket ka amina ka Akuj. Erimaana amina, ka iwarit epite ngolo kitalakaret nguluce—ikwa ewaritor Yesu akitalakar iwon alomusalaba. Ikiterereng iyong Akuj akolongit naga iswomi ngakiciket ka amina ka Akuj.


1. Toswom Mateo 7:12. Anakiro kon, tolimo akiciket ngina apolon nooi. ________________________________________________________________

2. Toswom Mateo 7:12. Ani iwaritae amina, iwarito ngitunga ngulu alalak itunganan ngini iyookino. Emaasi iyong kiwaru itunganan ngini iyookino kori torau iyong ngini iyookino? ________________________________________________________________

3. Toswom 1 Yohanna 5:3. Erae amina akitam, kori akitiya? ________________________________________________________________

4. Toswom 1 Yohanna 3:18. Ani kilimok iyong akoni beru atemar imina iyong inges, nai tolot akilom, enupi inges nguna ilimu kori nguna itiya iyong? ________________________________________________________________

5. Toswom Ngiromanin 5:6-8. Itami iyong atemar acamit Yesu atwanare a? ________________________________________________________________

6. Toswom Ngigalati 5:22. Ikipedori kire iwon amina emam Akuj alokiding a? ________________________________________________________________

7. Toswom 1 Yohanna 4:8. Nguna iitanitere iwon Akuj akingarakin anamina nguluce erae anguna eraakar inges…..________________________________________________________________

8. Toswom 1 Ngikorinto 13:5 (Ekitabo ngolo kitete). Toseu alokiding ngakiro nugu nguna nyerae apolou ka amina: Adedengu, aroroko, amamukau akision. ________________________________________________________________

9. Toswom 1 Ngikorinto 13:8 (Ekitabo ngolo kitete). Nyo ibore ipei bon ngini ipedori iyong akiwok nakiyar ngina a rwanu? ________________________________________________________________

10. Toswom Ngakitadapeta 10:12. 1 Ngikorinto 13:5 (Ekitabo ngolo kitete). Inges ebala, ``Emam nyingadae amina nguna aronok.’’ Etya asecit ingadae amina ai? ________________________________________________________________

Ngaswometa ka abongokinio ngakingiset

Mateo 7:12-``kitiyata neni anguluce nguna icamito iyes ikes kitiyata neni kus; ngun ikes erae apolou a ngikisila a Moses ka ngakitadapeta nguna a ngikadwarak.’’

1 Yohanna 5:3-``epite lo inges erae amina Akuj: akiricakin ngakiciketa keng. Nyegogong ngakiciketa keng.’’

1 Yohanna 3:18-`` ngidwe kang! Nyiminin a ngakiro a nguna ikirworo bon, nai ominin kire a ngiticisio.’’

Ngiromanin 5:6-8-``[6] anerae ani eringa iwon ikipalag anguna ikipukator iwon asecit, abu Kristo totwan anguna yok a ngikasecak apaki ngina aseunit Akuj.[7] Nyepatana itunganan atwanare anguna aitunganan a ngini ajokan. Acepaki epedori icetunganan kire akidang atwanare anguna a itunganan angina ajokan.[8] Nai ikitoodik Akuj iwon etyae ngolo ikiminar inges iwon, anerae abu Kristo totwan anguna yok eringa iwon ikirae ngikasecak.’’

Ngigalati 5:22-``nai eyauni etau ngolo ka Akuj na erae arait alotooma itunganan: amina,alelyanu, ekisil, akidangidang, arimao, ajokis, akikinyoma.’’

1 Yohanna 4:8-``ngini nyemina, nyeyeni itunganan ngin Akuj, anerae erae Akuj amina.’’

1 Ngikorinto 13:5 (Ekitabo ngolo kitete)-``nyitiyae amina ngipitesyo ngulu aronok ka emam emwane aneni keng; nyengoenenei amina atipei, nyidyasi amina ngakiro nguna aronok.’’

1 Ngikorinto 13:8 (Ekitabo ngolo kitete)-`Èrae amina ngina a jik, Eyakasi ngakiro nguna edwaritae, nai erae nguna ka adiouriyen, eyakasi ngainakineta nguna kirworet ngangajepa nguna egalaaka, nai elunyarosi, eyai ayenut, nai esaluni.’’

Ngakitadapeta 10:12-`ìasete ngiman ngican, nai erapuwarit amina ngasecisia daadang.’’


1. Toswom Mateo 7:12. Anakiro kon, tolimo akiciket ngina apolon nooi. Akitiya neni anguluce nguna ikicamit iwon kitiyakinai neni yok.

2. Toswom Mateo 7:12. Ani iwaritae amina, iwarito ngitunga ngulu alalak itunganan ngini iyookino. Emaasi iyong kiwaru itunganan ngini iyookino kori torau iyong ngini iyookino? Torau ngini iyookino.

3. Toswom 1 Yohanna 5:3. Erae amina akitam, kori akitiya? Erae akitiya nguna ecamit Akuj anakiciket keng(ngakiciketa).

4. Toswom 1 Yohanna 3:18. Ani kilimok iyong akoni beru atemar imina iyong inges, nai tolot akilom, enupi inges nguna ilimu kori nguna itiya iyong? Nguna itiyai iyong, ecalasi nguna itiyai ka akilo akirworo.

5. Toswom Ngiromanin 5:6-8. Itami iyong atemar acamit Yesu atwanare a? Mam, anerae abu inges kiwaru ayok lakara daadang, tar pa eyeni atemar ikilakar iwon.

6. Toswom Ngigalati 5:22. Ikipedori kire iwon amina emam Akuj alokiding a? Mam. 7. Toswom 1 Yohanna 4:8. Nguna iitanitere iwon Akuj akingarakin anamina nguluce erae anguna eraakar

inges….. Amina. 8. Toswom 1 Ngikorinto 13:5 (Ekitabo ngolo kitete). Toseu alokiding ngakiro nugu nguna nyerae apolou ka

amina: Adedengu, aroroko, amamukau akision. Ngakiro nugu daadang (Adedengu, aroroko, amamukau akision) emam nyerai amina.

9. Toswom 1 Ngikorinto 13:8 (Ekitabo ngolo kitete). Nyo ibore ipei bon ngini ipedori iyong akiwok nakiyar ngina a rwanu? Amina, iboi tar rwanu.

10. Toswom Ngakitadapeta 10:12. 1 Ngikorinto 13:5 (Ekitabo ngolo kitete). Inges ebala, `Èmam nyingadae amina nguna aronok.’’ Etya asecit ingadae amina ai? Asecit daadang.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 14

NGISILINGA (Atubet 1)


Akolongit naga acamit ayong akimor ka iyong epite ngolo ecamitor Yesu iyong tobar angisilinga. Erae ibore yen ngini ejoikinit ngitunga ngulu alalak. Iitanit ngini tunganan ngisilinga ayaria, ariamunia ngiboro ngulu iitana, ka toraunia arerengu aneni anguluce. Emam pa abu Akuj ikiesik iwon aneni emam ngisilinga tema, `àcamit ayong akoninupit bon, ngamisit ayong nguna angikonisilinga…toanyu epite ngolo ingarakinor.’’ Mam, ikimina iyong Akuj alowaetin a daadang—ageun alotau, lokiyenganu ka nakuwan dang—inges ikiinitor iyong ngiboro daadang. Eyenete ngice tunga atemar ejok ayakar esiling ngolo iyatakina, nai elimunit anupit angikristo nguna ka ayakar esiling ngolo alalan.

Itatami akirot ka Akuj aronis ka aroroko, nai elimunit tar atemar erae ayakar esiling ngolo itemokino arerengu aneni ka Akuj. Alokitabo a 3 Yohanna 2, ebala eketupan a Yesu Yohanna ebe, `Èkakone ngolo minat, elipit ayong atemar tomameete ngace nguna aronok aneni kon, ka tongalee iyong ejok; ayeni ayong atemar ingale iyong alotau kon.’’Erae eemut logo ngolo agogongon nooi aneni a Yohanna, anerae ebala inges, `àlotooma ngiboro daadang!!’’ Irworo inges nguna ka angaleu, eyakae ka akuwan, ekiboye ka ngisilinga. Ecamit Akuj atemar tobarite iyong ka tongalee alobor a daadang. Ecamit Akuj atemar tojok akoni kiyar ka topoloe alotau, lokiyenganu ka nakuwan dang. Nguna ecamit inges ikotere iyong ngun.

Ebasi kire ngice dinio ebe ecamit Akuj iyong tokulyakana, anerae ebasi ikes ebe erae akulyako anupit Akuj, ka ani kikulyakana iyong, inupit Akuj. Apolouni ayong anatametait angina, ebe nyemaasi ngikesilipak tobarito, ebe nyemaasi ekristoit tobarite, emaasi toronite. Emam nyigangit eemut ka ebaibul ngakiro ngun. Arae Abram ekabaran nooi anapaki keng, ka apotu ngirwosi angitela kiritasi inges anerae adikino akebaru iyelari ngikec bukui. Eyookino nguna dang ikotere Isaako ka Yakobo. Arae Yosepu dang ekile ngolo abu tobar nooi ka ayakar ibore ngini eitanit elope. Abu Daudi iinak Akuj alobari keng ngisilinga ngabillionin angadolai 2.5 ka egold ka silva adukio eketempul. Solomon , lokoku a Daudi inges area ekile ngolo abarit nooi anakwap anaga ka akilo idio tunganan ngini ayarit. Ani ingolikini iyong eemut logo ejok, itunganan daadang ngini anupit Akuj abarit nooi.

Eyakasi nabo ngikabilae angitunga dang angulu ekatakinito nai kipiyo. Ebala Paulo alokitabo a Ngipilipi 4:13 ebe etiyai inges ngiboro daadang alokiro a Kristo ka acamunit inges daadang nguna etiyasi anakiyar keng. Ebala inges ayeni epite ngolo yaret alobari ka nakulyako. Ayakasi ngapakio nguna ariamunitotor ngitunga ka Akuj ngican nooi anguna ka akulyako, nai ngiriamuni iyong aloemuto ka ebaibul neni ebala anikikulyakana iyong irae ngini ka Akuj. Ngiyookino ngun, ka ipedori iyong dang Alomar kinga loroting kingolik ngakiro ngun. Eeh, iyookino, eyai eemut nege ebe emam nyejok kire aroroko. Alokitabo a 1 Timoteo 6:10, ebala ebe,`ànerae amina angisilinga inges erae akisiakinet ngina a ngakiro anguna aronok a daadang. Erae ekibure ngol inges etooliyo ngice ananupit kce.’’ Ebasi ngice tunga ebe ngisilinga eyaunito aronis, nai ebala anege amina ngisilinga, meere ngisilinga; eyakasi ngulu ebarito nooi, nai nyeminasi ekec siling. Isitiyaete.

Alokitabo aNgilepi 8:18 ileerei etic ka ebari. Esirwori Akuj Ngiyudayan ngulu aapunit Alomar lokitela ngolo adwarakinit ikes Akuj ikotere Alomar nalup nguna ka ebari ka alakara neni emam pa ayakauna ikes kolong. Abu inges tolimok ikes tema, ``nyikimuriak Akuj ekapolon kus, anerae inges ikiini iyes ebari logo, ka eyakar apedor ngina riamunet ebari, akolongit naga esiyook inges acamunet ngina acamakina ka ta papa kus kolong.’’ Aloemut alogo, meere ebari ngolo isupare nai ngolo kitiyaet etic ka Akuj anakwap anaga. Anakiro angace, Ikitorereng iyong Akuj ikotere kiterereng iyong dang nguluce. Alokitabo ka Akisiakinet 12:2 abu Akuj tolimok Abram tema, `èketipituni

ayong iyong anakwap ka eketererengi, ido eturuwo ekiro kon ngolo eyenen anakwap, ikotere iyong iruwor ngolo ka arerengu.’’ Eringa iyong nyerauna arerengu neni a ice tunganan, emaasi mono iyong torae arerengu neni kon.

Iitanit iyong ngice boro ka iyakar iyong ngice boro ngulu iitanit Akuj iyong atemar kitiya, nai edepari etic ka aroroko. Ecamit Akuj akitobar iyong ikotere kisitiya esiling ngol akitodolio arerengu lotunga anakwap. Alokitabo a 2 Ngikorinto 9:8 ebala ebe, ``epdori Akuj ainakis iyes alotyae angolo alalan adepar etyae ngolo iitanito iyes, ikotere nai toyakatar iyes jwi jwi ngini bore daadang iitanito ka kilapara dang anguna a etic angolo ajokan a daadang.’’Alimu eemut logo nguna ecamitor Akuj akitobar iyong—ikotere kitiya etic ngolo ajokan. Ikwaan kire ka nguna ebala eemut logo ikotere ebari. Nyo nai erae ebari? Erae ayakar ere ngolo ajokan a?, amotoka ngina ajokan a?, ngilowi ngulu ebusak a? kori akimuj alomesa kon a? Alongaet alogo, erae ayakar ngini itemokino ikotere ariamunia ngiboro ngulu iitanit Akuj iyong totapia ekoni tau, ikotere toraunia arerengu lotunga nguluce. Ebala Akuj ebe ikitererengi iyong ikotere toriamu ibore ngini iitanit daadang, ikotere kitiya nguna ajokak.

Emam nyerae ebari alobaibul ayakar ngiboro ngulu iitanit iyong daadang, nai araunia arerengu alokingaren ngitunga nguluce. Itunganan ngini etami kotere akekuwan bon inges erorokona nooi. Ani ketama itunganan ebe anupi inges Akuj ikotere obaria, etemarete ngitunga nguluce ebe irorokona iyong, nai ani kegelaana akonitametait, ejok. Ani kingit iyong Akuj ebari ikotere toriamunia akai nginati apolon kori amotoka ngina ajokan, emam nyiyookino akoni kilip aloemut ka ebaibul. Nai ani kilip iyong Akuj akitobar iyong ikotere akingarakinia ngitunga nguluce, araunia arerengu alokingaren nguluce, erae nguna iwarit Akuj akiirar ngun. Ikitobari iyong Akuj. Erae akecamit ebe tobar iyong.

Alokitabo a Mateo 6, irworo nguna angiboro angulu iitanitae iwon, ka ebala ani mono kiwari iwon ebuku ka Akuj ka akekiyookino, iyatakini Akuj ngiboro ngul daadang neni yok.Ani igeuni iyong akisingaren Akuj alotic kon, eyauni inges ngini bore iitanit iyong. Iriamuni iyong ngini bore iitanit daadang, ka irauni arerengu alokingaren nguluce tunga. Erae acamit ka Akuj akitobar iyong, nai elomuni ebari ngol anatametait angina ajokan ikotere ngikoni tunga.

Elipi ayong atemar kilocok eemut logo ngakonitameta ka togeu akolongit naga akinup Akuj ikotere ngakiro nguna ajokak kan ikotobari inges iyong.


1. Toswom 2 Ngikorinto 8:7-8. (Ekitabo ngolo kitete). Ani iinakini iyong neni angikulyak, erae logo epei pite ngolo…………..________________________________________________________________

2. Toswom 2 Ngikorinto 8:13-14. (Ekitabo ngolo kitete). Ani imorikinoi iwon daadang akingarakin, inyoni ecamit Akuj atemar erae toyai? ________________________________________________________________

3. Toswom 2 Ngikorinto 8:13-14. (Ekitabo ngolo kitete). Ikwai eriamunia ngini tunganan ibore ngini iitanit? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngiepesoi 4:28. Itunganan ngini area ekokolan inges emaasi tojongo, nai togeu akitiya nooi toriamu ngulu keng. Nyo ebala eemut alokitabo a Ngiepesoi 4:28 ebe kitiyata ngul? ________________________________________________________________

5. Toswom Akisiakinet 13:2 ka 12:2. Abu Akuj inak Abram ebari anerae emam pa atami inges ikotere akekuwan nai………………nguluce_____________________________________________________________

6. Toswom 1 Timoteo 6:17-18(Ekitabo ngolo kitete). Alu boro ngiuni emaasi ngikabarak kitiyaata ngikec silinga? ________________________________________________________________

7. Epedori Akuj akitobar iyong a? _______________________________________________________________


2 Ngikorinto 8:7-8-(Ekitabo ngolo kitete).-``[7]iyakatar iyes ngakiro nu nooi adepar: Anupit, erwor, ayenut,akiitanit akingaraki ka amina kus isua; angun ikicamit isua iyes torimaakiata alopite a lo dang angolo ka amina. [8]Nyalimunit ayong ngun erae akiciket, nai acamit aanyun akikinyoma ngina ka amina kus alotooma akisikwaanikin ka epite ngolo iburitor ngitunga ngulu a Makedonia ainakin.’’

2 Ngikorinto 8:13-14-(Ekitabo ngolo kitete). ``[13] nyabala ayong esienga nguluce, ido tolalata ngican kus, nai acamit toriyan iyes daadang.[14] Nai tokona, anguna iyakatar iyes ngiboro ngulu alalak, kingarakisi ngulu angican.’’

Ngiepesoi 4:28-``tojongo ekademanaran ademanar, nai emaikina togeu akitiya etic, ikotere toryamunia eropit anguna ka etic keng ka topedo tar akingarakin ngulu iitanito akingarakino.’’

Akisiakinet 13:2-``Apaki ngin, abarit Abram nooi, ayakar ngibaren, esilipa ka egolid.’’

Akisiakinet 12:2-``eketipituni ayong iyong anakwap ka eketererengi, ido eturuwo ekiro kon ngolo eyenen anakwap ikotere iyong iruwor ngolo ka arerengu.’’

1 Timoteo 6:17-18(Ekitabo ngolo kitete).``[17]tolimok ngitunga ngulu ebarito angiboro angulu ka akiyar a na nyiturokinosi, nyiwuakis akigeno kec lobari ngolo nyeropari, nai kigenos neni ka Akuj, angina ikiinakini iwon ibore daadang anarimao, ikotere ikilakkara iwon.[18] tolimok ikes kitiyata nguna ajokak, tobarito aloticisyo angulu ajokak ka totenito akimor ngiboro keck a nguluce anarimao.’’


1. Toswom 2 Ngikorinto 8:7-8. (Ekitabo ngolo kitete). Ani iinakini iyong neni angikulyak, erae logo epei pite ngolo………….. Ebe torae akonimina ngina a kire.

2. Toswom 2 Ngikorinto 8:13-14. (Ekitabo ngolo kitete). Ani imorikinoi iwon daadang akingarakin, inyoni ecamit Akuj atemar erae toyai? Ariyanu, emaasi angina tunganan iinak ngini eyakar.

3. Toswom 2 Ngikorinto 8:13-14. (Ekitabo ngolo kitete). Ikwai eriamunia ngini tunganan ibore ngini iitanit? Ka ainanakin ibore ngini ipedori ainakin, adio paki.

4. Toswom Ngiepesoi 4:28. Itunganan ngini area ekokolan inges emaasi tojongo, nai togeu akitiya nooi toriamu ngulu keng. Nyo ebala eemut alokitabo a Ngiepesoi 4:28 ebe kitiyata ngul? Ainakin neni angikulyak, ngulu iitanito.

5. Toswom Akisiakinet 13:2 ka 12:2. Abu Akuj inak Abram ebari anerae emam pa atami inges ikotere akekuwan nai akiterereng nguluce

6. Toswom 1 Timoteo 6:17-18(Ekitabo ngolo kitete). Alu boro ngiuni emaasi ngikabarak kitiyaata ngikec silinga? Kitiya nguna ajokak, iinak ka etau angolo ajokan, tomora ka nguluce ibore ngini iriamuni aneni ka Akuj.

7. Epedori Akuj akitobar iyong a?




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 15

NGISILINGA (Atubet 2)


Akolongit naga acamit nabo ayong akimor ka iyong nguna angisilinga. Alokiyan angolo alunyar, abu ayong otema erae acamit ka Akuj atemar erae tobarite iyong. Tokona acamit ayong ainakin iyong ngipitesio ngulu itiyatar ngakiro nugu. Alokitabo a Luka 6:38, ebala ebe, ``kipotonorete neni anguluce, ikiinakini Akuj iyes etyae ngolo ajokan idicakinitae, ngolo iyangiyangakinitae ka ngolo ilapanar; inges iwuakini Akuj locwee kon. Etyae ngolo iinakinnete iyes, inges ikiinakinio iyes dang.’’ Eyakasi ngakiciket nguna elomunito anege, anerae emam nyipedori iyong akirworo nguna ka ebari nyirworo nguna ka ainanakin.

Ani ilimuni iyong nguna ka ebari angisilinga, temasi ngitunga ngulu alalak ebe, ``Ewa, ecamit Akuj akitobar ayong angisilinga, nai amamukatar ayong tokona ngulu kipotoro.’’ Ingolikini yiong alobaibul neni erworor Akuj nguna ka apuserut angina alemuni ngilinga keng ngulu esidiok natuba ka ainakinet. Etei inges ngikabarak iwaanakinete ngisilinga ngulu alalak natuba, nai tonyara ngikekewapak iwapei tolimok tema, aberu ainaki ngulu alalak ngin. Alimuni Yesu ngun anerae alemete ngikabarak alobari kec, nai aberu ngin alemuni anakulyako keng. Emam nyitei Akuj etyae a ibore angina iinakini iyong alokinga, nai alotooma ekoni tau. Ani etemari itunganan, ``emam robo ayong ibore kipotoro,’’ emam nyerae kire. Ani kemam ibore, tolemu nai ekoni lowu kipoto. Eyakar ngini tunganan idio bore ngini kipotoro, tosodi tonger apega nag angina ebala emam iyong ibore ngini kipotoro. Ikwa nguna a kire, apaki ngina iyakar iyong ngini aditian akipotor inges erae apaki ngina kipotoret ibore ngini apolon. Itunganan ngini eyakar ngadolai ngatomon kipoto ngakan inges epoto ngulu alalak ka kilo ngini ipotori amilion angadolai toyakatar ngamilionin ka ngabilionin angadolai. Abu Akuj toyeu atemar toyakatar ngini tunganan idio bore ngini kipotoro.

Ikotere nyo ikilimokinia iwon Akuj ebe tomorete? Eyakasi ngakiro nguna alalak tooma nege, nai nguna esyaunak ikes atemar ecamit Akuj iwon akinup inges anibore daadang ka ayok kiyar. Ani kerae tomam Akuj, kori nyiyookino akekirot ebe ``tomorete, ikiinakinio iyong dang,’’kemam pa kemorete ngitunga ngiboro, kerae abangao akipotonor ngikoni boro.Ka akilo akiwarit ebari, idio nabo ipotonori ngikoni boro anerae iyeni iyong atemar elosi Akuj akiterereng iyong. Erae anupit ngina apolon akipotor ikwa ngina ikicikakinitor Akuj, ka nguna elimunitor ikes ngun.

Alokitabo a Luka 16 eyae akitadapet a eketiyan angolo kebu tomodik ekekapolon, ka abu ekeemut kikoki nege: Ani sek pa kiricana iyong alobari angisilinga, ngae ikinupi iyong alobari angolo a kire?Ani pa kinupit iyong Akuj aloboro angulu cicik, ikwa ngisilinga, ikwai bo inupia iyong Akuj aloboro angulu apolok ikwa anupit ngakekiro? Itoraunito ngiemuto ngulu ikote lugu ngisilinga ibore ngini cici nooi alotic ka anupit. Ani pa kinup iyong Akuj alosilinga kon, ikwai bo inupia iyong inges anakiyar kon angina a rwanu? Ikokini nai iyong kire inupi atemar abu Yesu kisioni ngakonisecisia ka ebe ilosi iyong naKuj ai? Anakisikwaanet, epol anupit Akuj ka akilo ngiboro daadang ngulu iteo iwon ikwa ngisilinga. Edit esiling nooi, nai erae ipei bore ngini apolon nooi anacamun anupit ka Akuj.

Alokitabo a Ngakitadapeta 11:24 ebala ebe eyakasi ngice ngulu ipotorete ka akilo ngulu iitana, nai tobara, ka eyakasi ngulu ingadaete ekec bari nai toriku nabo akulyako jik nakiyar kec.

Anikiwar iyong ebuku ka Akuj ka akekiyookino mono, iyatakini inges ngiboro lugu nakiyar kon. Ani kitema iyong iitanit Akuj ikingarak iyong alosilinga kon, ka kilipi kotere akekingarakinet—nai nyiwarit mono ebuku ka Akuj, ka nyinupit dang, kori nyiricit nguna ebala inges ikotere ngikonisilinga, akimor ka nguluce—inges atemar emam nyinupit iyong inges.


1. Toswom Yohanna 3:16. Nyo etocamuni Akuj ainakin? ________________________________________________________________

2. Toswom 1 Ngikorinto 13:3. Nyo emaasi toyai nacamunet yok akipotor? ________________________________________________________________

3. Toswom Yakobo 2:15-16. Tolimo apolou ka engaet alogo. ________________________________________________________________

4. Toswom Luka 6:38 (Ekitabo ngolo kitete). Nyo ikilimok iyong engaet logo? ________________________________________________________________

5. Toswom Ngiepesoi 1:7. Abu Akuj kipoto alobari keng kori anabaru keng? Kisileeru ejok. ________________________________________________________________

6. Toswom Ngakitadapeta 19:17. Ani ipotori iyong lokulyak, nyo itiyae iyong…………….ikitaci iyong Akuj a? ________________________________________________________________

7. Toswom Ngikiruk 41:1-3. (Ekitabo ngolo kitete). Kimaru ngiboro ngikan ngulu itiyakini Akuj neni angulu emorete ka ngikulyak. ________________________________________________________________


Yohanna 3:16-``kire, abu Akuj tomina akwap nooi, tojal lokoku keng ngolo donupei, ikotere ngini enupi inges nyebukori, nai toryamu akiyar ngina nyedaun.’’

1 Ngikorinto 13:3-`` ani kakorak ayong ngiboro kang lokulyak, ojalak dang ngitunga kicunya akuwan kang, nai tomam amina aneni kang, emam ibore aryamuni.’’

Yakobo 2:15-16-``[15]ani keyai lokkato kori nakato ngulu iitanito ngilowi ka ngulu emam akimuj ngina itemokino, [16] ido temasi iyes, ikidarite Akuj! Kiboiyoto ejok, kimuja neni ajokan! Nyo nai ajokis angakiro angun, tomam nyiinakinito iyes ikes ngiboro ngulu iitanito anguna a ngawat kec?’’

Luka 6:38(Ekitabo ngolo kitete)-``kipotonorete neni anguluce, ikiinakini Akuj iyes etyae ngolo ajokan idicakinitae, ngolo iyangiyangakinitae ka ngolo ilapanar; inges iwuakini Akuj locwee kon. Etyae ngolo iinakinete iyes, inges ikiinakinio iyes dang.’’

Ngiepesoi 1:7-``anerae ikituruwor iwon ngulu ikilakuna a nguna a ngaokot a Yesu Kristo, anguna aponi tobukoroe alomusalaba; inges nai atemar esyoni ngasecisia yok. Alopite angol, ikitoodik Akuj iwon epite ngolo epoloo nooi ajokis keng.’’

Ngakitadapeta 19:17-``itunganan ngini erimaana aneni angikulyak, einanakini ngiboro keng neni a Ekapolon tari kerae ngikulyak ijaanarete, ido einakinio nabo itunganan ngin eropit ngolo alalan.’’

Ngikiruk 41:1-3 (Ekitabo ngolo kitete)-``[1]erereng ngitunga ngulu ingarakinito ngikulyak; elakuni Ekapolon ikes anapakio a nguna angican.[2] Iuriarit Ekapolon ikes ka iyoki ikes; eruworosi ikes ngulu erereng anakwap. Nyipotokini Ekapolon ikes napedor angimoi kec.[3] Ingarakini Ekapolon ikes apaki ngina edyakakinotor itangaleuni Ekapolon ikes alodekesyo kec a daadang.’’


1. Toswom Yohanna 3:16. Nyo etocamuni Akuj ainakin? Akemina. 2. Toswom 1 Ngikorinto 13:3. Nyo emaasi toyai nacamunet yok akipotor? Amina; inges atemar, Akiwarit

alakara anguluce tar pa iyeni iyong atemar elakarosi (Mateo 7:12). 3. Toswom Yakobo 2:15-16. Tolimo apolou ka engaet alogo. Ebe 95% ka amina a daadang emam nyilimorio.

Emam nyerae nguna irworoi iwon nai nguna itiyao. 4. Toswom Luka 6:38 (Ekitabo ngolo kitete). Nyo ikilimok iyong engaet logo? Anakipimet a daadang angina

isitiyae itong (kepol kori kedit), isitiyao akipimia ibore ngini iriamuni iyong. 5. Toswom Ngiepesoi 1:7. Abu Akuj kipoto alobari keng kori anabaru keng? Kisileeru ejok. Alotooma

ekebari. Abu inges iinak daadang ikotere alakun iwon, lokokukeng. 6. Toswom Ngakitadapeta 19:17. Ani ipotori iyong lokulyak, nyo itiyae iyong ainakin Akuj. ikitaci iyong Akuj

a? Eeh. 7. Toswom Ngikiruk 41:1-3. (Ekitabo ngolo kitete). Kimaru ngiboro ngikan ngulu itiyakini Akuj neni angulu

emorete ka ngikulyak. Elakuni inges ikes alocan. Igangi ikes. Einakini ikes ebari. Eiuni ikes alomoi kec. Itongaleuni ikes ikwa kimad ikes alodekesio.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 2 LESSON 16

NGUNA KITIYA ERAE KITAMI ATEMAR ERINGA AKONI KILIP NYEBONGOKINO


Akolongit naga ikilosi iwon akimor nguna kitiya erae kitami iyong atemar eringa akoni kilip nyebongokino, ka acamit ayong akitogogong atemar erae ``kitami`` atemar eringa nyebongokino.Iyookino atemar ebongonokini, ebongonokini Akuj akilip adio daadang ngina ilipio ananupit akekirot. Alokitabo 1 Yohanna 5:14-15 ebala ebe, `ìkiyakar iwon atitinyu alokingaren Akuj, anerae ikikinyomit iwon atemar, ani kikingit iwon ibore daadang ngini ejok anacamit keng, ikiirari inges iwon. Ikwa ngina ikiyenia iwon atemar ikiiranari inges iwon nginapaki ikingisia idiobore daadang, ikiyeni dang atemar, ikiinakini iwon ibore ngini ikingita aneni keng.’’ Erae ngin akikinyomit ngina apolon nooi. Ebongonokini Akuj akilip angina paki, nai etakani ebi eringa nyebongokino. Alokitabo a Mateo 7:7-8 ebala ebe, ``kingita, ikiinakinio, kiwara, iryamunete, kikongikongo, ikingaario, anerae nginitunganan ingita, einakinio, ngini iwarit, eryamuni ka ngini ikongikongi, engaario.’’ Ebasi ngingaeta lugu ebe ebongonokini Akuj akilip. Nai ikitami iwon ngulu alalak ebe apaki ngina ingisitor ido bore ngini itami iyong ananupit ka akoni kiyar atemar eyookino, ajok, ka emam pa area ngini ka arakao kori ngini emam ppa angerit Akuj, nai nyeriamun abongokinet.

Ebala akirot ka Akuj ebe kingit, ikiinakinio; nai ikitami iwon ebe, emam pa aponi ikiini. Iyookino kire a? Ikitobuli iyong abongokinet, anerae iyookino daadang. Etamete ngitunga ngulu alalak, kidaru mono iyong, ebala akirot ka Akuj ebe kingit, ikiinio, nai nyeriamuna. Yohanna 4:24 ebala ebe, `Èrae Akuj etau, ngulu ilipete neni keng, itemokino kilipa alotooma Etau ka alorot angolo a kire.’’ Ebongonokini Akuj ayok kilip alotooma Etau ka anupit, nai iitanit anupit aanyunia abongokinet ngin. Erae anupit eyauni akirot ka Akuj kotere kingolikinere alokingaren iwon ikwa igiritere lokitabo a Ngiburayon 11:1 atemar, `ànupit inges ayenut kire atemar erae ngakiro nguna ikigeno iwon nguna a kire, anupit inges amamukau ka angayangayat aloboro angulu nyikite iwon.’’ Emam nyebala erae Anupit akitere ngiboro ngulu emamukasi. Eyakasi ngiboro ngul, nai emam nyiteo iwon ikes, anakwap ana nai iteo anakwap ka anupit. Edoli anupit neni eyai etau ka eyauni ngiboro ngul kingolikinai iwon anakwap ana.

Ikwaan ka aradio. Irworosi ngaradio ka Ngatelevision angina paki. Ipedori iyong ayakaun tooma nagule neni emam nyingolikinia iyong epite ngolo iyelarori eemut ngol, nai nyiyookino atemar emam nyielari eemut ngol. Emaasi iyong kitoru akoni Radio neni icamit iyong atemar erae topupunio ngadi kiro. Elosi nai aradio akiriun ngakiro ngun aneni eyakasi anerae nyitei iyong tar kiira iyong angaki kon aneni iyai. Ebongokini Akuj ayok kilip ikwangina pei: Eyauni inges ngiboro ananupit, nai emaasi iyong todol nanupit ikotere kiriu ikes nakwap na. Elosete ngatameta ka anupit ka nguna anakwap ana iyelara, Epupi Akuj ka ebongonokini ayok kilip, nai emam nyingolikini iyong mati iyakar anupit ikotere kimorik ikes iwapei kinolikinere anakiyar anaga.

Engolikisi akitadapet a Daniel, ekile ngolo anupit Akuj nooi, ka elipi angina paki neni ka Akuj ariamun abongokinet. Anguna ka esaa etubio iwon ekeemut euruwana. Abu Akuj kiyaku ekemalaika, Gabriel, neni a Daniel abongokin akekilip. Daniel 9:22-23 ebala, `àbu inges bu tema neni kang, Daniel, abunit tokona ayong ainakin iyong aosou ka ayenut. Apaki ngina igeunia iyong adyekanar ilipi, ibu iyong tolimu akirot, abu tokona ayong alimokin iyong abongokinet a kirot angina, anerae ikiminae iyong nooi.’’ Eyai nai apolou nege: Abu Gabriel tema, anageun ka akilip keng, abu Akuj kicik inges ayaun abongokinet neni ka akilip angina. Ani kiswom iyong neni ebai apaki ngina ayaunere abongokinet ngin, ebai ngadakikai ngauni bon, ngadakikai ngauni alokiding akicikiet ka Akuj ka atakanun neni keng.

Ikitami iwon ngapakio nguna alalak atemar ani kerae Akuj ngina a kire, emaasi ngakekiro kitiyas ikwa adodar ekimoyon, nai meere ngun kire. Anege, abu Akuj yau akiciket, ka abu ya ngadakikai ngauni ikotere Gabriel adolun

ayaun abongokinet. Emam ayong ngabongokineta natameta nugu daadang, ka emam tar nyiitana. Nguna abala ayong ikes nuta, ebe abu ya adio paki ikotere abongokin akilip ngin. Ani nai kerae totitinyikinoi iwon dang ikwanginapei, kejok, nai emam ngini ekatak.

Alokitabo a Daniel 10 ikiriamuni iwon inges ilipi nabo ace kilip, ka anege, abu yaa apaki ngina aoyan ariamun abongokinet. Ebasi ngitunga ngulu alalak eswomete eemut logo, ``Ikotere nyo bo abongokinio Akuj akilip a Daniel apei alotooma ngadakikai ngauni bon ka nginace alotooma ngisabito ngiuni?’’ Daniel 10:11-12 ebala ebe, ``tema inges neni kang, okoe Daniel nyikuryaniar, anerae ameun akolongit ngina esyaunan ngina icamunia iyong akitiditeun bon alokingaren Akuj ikotere iryamuni ayenut ngakiro, eirar ngakiro kon, ido abunit ayong anguna angakiro kon.’’ Inges atemar keberakin Akuj akiirar akilip a Daniel akolongit nginapei elipia kotere akiyakuun erotot. Nai abu ya ngisabito ngiuni abongokin, nai ikinyoma Akuj. Ebala eemut ebe ikwaan Akuj ngina a bien k angina a tokona ka rwanu. (Ngiburayon 13:8).

Ani kiwaak iyong engaet a 9 ka 10 iwapei, atami ayong atemar kebu Akuj tobongok ngakilipasinei ngun kaapei. Abu apei ya ngadakikai ngauni, nginace ya ngisabito ngiuni, anerae emam pa amarani Akuj. Eyai apolou nege: Ebongonokini Akuj ayok kilip. Itiyai Akuj ngun emam amaran, inges eyakar atyaketait alokiding ngapakio nguna ebongonokinio inges akilip. Emaasi iyong tonup; ka toyakat anupit ngina edoli nakwap ngina ka akirot ka Akuj ikotere eyauni abongokinet kingolik iyong. Tosodi erae anupit ice bore ngini iitana nooi.

Ani nabo ingaari iyong Daniel 13, ka 10, ``nai alotooma ngirwa ngatomoniyarei ka epei, abu emalaika ngolo epolokinit apukan ngina a Perisia eketepeg ayong, nai abu Mikael epei a ngikapolokinitok ngimalaikan, ekengarak ayong ido abu ayong emyek inges aina kaapei ka emalaika ngolo epolokinit apukan ngina a Perisia.’’ Emam nyelimitoe anege emalaika ikwa itunganan nai ekipie. Eyai Sitan dang lotic keng akisipiyor iwon. Ngace pakio ebongokini Akuj ayok kilip, nai kisipiyo sitan ikes anitunganan a ice. Ikwa, ani kinupit iyong losilinga nooi, nyikiinakini iyong Akuj ngisilinga. Emam nyelosi Akuj akitiyaun ngisilinga a United States ngulu aronok kori edio siling alotela anguluce. Emam nyelosi inges akitiyaun ngisilinga, kotere tocakun anaKuj ikwa kiru, tolomasi lopuko kon. Ebala Luka 6:38 ebe, ``kipotonorete neni anguluce, ikiinakini Akuj iyes etyae ngolo ajokan idicakinitae, ngolo iyangiyangakinitae ka ngolo ilapanar; inges iwuakini Akuj locwee kon. Etyae ngolo iinakinete iyes, inges ikiinakinio iyes dang.’’ Ebuni Akuj abongokin ayok kilip, nai itoruni lotunga ngice. Eyakasi ngice tunga ngulu erorokoka, nai ani kingoito ka iyong kori kitiyai iyong ngakiro nguna itongoito ikes, elosi Sitan akiretakin abongokinet ka akoni kilip aneni kec. Ani ilipi iyong, nooi ikotere ngisilinga, emaasi iyong toyeni atemar eyakasi ngitunga ngulu emaasi ikiinakis iyong ngisilinga ngul anakujuwanut ka Akuj, tosodi emaasi iyong dang kilipak ikes.

Ikinyoma Akuj. Emam nyipiyoro Akuj abongokin adio kilip ngina ilipai ananupit akekirot. Einanakini inges, nai nyepatana iyong akingolikin erae kimarani iyong. Elipi ayong atemar ikingarak iyong eemut logo akitogogong akoni nupit apaki ngina ilipia iyong ikotere toriamu abongokinet aneni ka Akuj.


1. Toswom Mateo 7:7-8. Nyo emaasi iwon oriamutu aneni ka Akuj erae kingisi? ________________________________________________________________

2. Toswom Mateo 7:7-8. Ani kiwari iwon aneni ka Akuj, nyo eriamunio? ________________________________________________________________

3. Toswom Mateo 7:7-8. Nyo eriamunio iwon erae kikongikongi? ________________________________________________________________

4. Toswom Yohanna 10:35. Ikiinakini kire Akuj ibore ngini aditian ka akilo ngini elimunit akekirot a? ________________________________________________________________

5. Toswom Yakobo 4:1-3. Nyo esipiyori ngitunga ngul ariamun idio bore aneni ka Akuj? ________________________________________________________________

6. Toswom 1 Petero 3:7. Ani kinapi iyong ikonirukitos, nyo etakanuni nakiyar kon? ________________________________________________________________

7. Toswom 1 Yohanna 5:14-15. Nyo emaasi kitiya ikotere tobongokinoi akonikilip? ________________________________________________________________

8. Toswom Mariko 11:24. Ani ilipi iyong, inyoni itiyae? ________________________________________________________________


Mateo 7:7-8-``[7]kingita, ikiinakinio, kiwara, iryamunete, kikongikongo, ikingaario,[8]anerae nginitunganan ingita, einakinio, ngini iwarit, eryamuni ka ngini ikongikongi, engaario.’’

Yohanna 10:35-`ìdo abu Akuj tonyara ngitunga ngulu alimonokinio ngakiro keng, ngakujo.’’

Yakobo 4:1-3-``[1] ai itorunito ngijiyesyo ka ngiburasinei alokiding kus? Itorunito lokibure ngolo aronon ngolo eji alotooma kus.[2]Iitanito iyes nguna nyipedorete aryamun; angun, iarete. Irakakina ngiboro a nguluce ngulu nyipedorete ayaar, angun, kiburata ka tojioto. Nyiyakatar iyes, anerae nyingitasi aneni ka Akuj. Tari ngina ingisyata iyes inges, nyiryamunete, anerae ingitasi erono, ingitasi iyes ngiboro ngulu isitiyaete anguna ka ekibure kus.’’

1 Petero 3:7-`ìkwanginapei, iyes dang ngikiliok, itemokino kiboiyete ka ngaberu kus ejok, toyenete atemar epalag ikes. Tokerito ikes, anerae einakini Akuj ikes dang ikwa iyes akiyar ngina nyedaun. Kitiyata ngun ikotere tomam ibore isigukini akilip kus.’’

1 Yohanna 5:14-15-``[14] ikiyakar iwon atitinyu alokingaren Akuj, anerae ikikinyomit iwon atemar, ani kikingit iwon ibore daadang ngini ejok anacamit keng, ikiirari inges iwon.[15] Ikwa ngina ikiyenia iwon atemar ikiiranari inges iwon nginapaki ikingisia idiobore daadang, ikiyeni dang atemar, ikiinakini iwon ibore ngini ikingita aneni keng.’’

Mariko 11:24-`àngun, akalimokini ayong iyes atemar, nginibore ingitasi iyes ilipete ka tonupito atemar idaut aryamun inges kire, itiyakinio neni keng.’’


1. Toswom Mateo 7:7-8. Nyo emaasi iwon oriamutu aneni ka Akuj erae kingisi? Ikiinakinio. 2. Toswom Mateo 7:7-8. Ani kiwari iwon aneni ka Akuj, nyo eriamunio? Iriamuni. 3. Toswom Mateo 7:7-8. Nyo eriamunio iwon erae kikongikongi? Engaario ngipukei. 4. Toswom Yohanna 10:35. Ikiinakini kire Akuj ibore ngini aditian ka akilo ngini elimunit akekirot a? Mam. 5. Toswom Yakobo 4:1-3. Nyo esipiyori ngitunga ngul ariamun idio bore aneni ka Akuj? Emam pa ajokak

ngikec tai ka ngatameta. Atamete ikes anguna kec bon, meere anguna anguluce. Aroroko ngina apolon nooi.

6. Toswom 1 Petero 3:7. Ani kinapi iyong ikonirukitos, nyo etakanuni nakiyar kon? Ipiyori akoni kilip abongokino.

7. Toswom 1 Yohanna 5:14-15. Nyo emaasi kitiya ikotere tobongokinoi akonikilip? Akilip alotooma akecamit.

8. Toswom Mariko 11:24. Ani ilipi iyong, inyoni itiyae? Tonupite ebe iriamuni, ka iriamuni.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 1

ELELIA NGOLO EBUNIT ANAKUJ


Acamit ayong ageun akimor iyes epite ngolo igeuneta iyes acamakin elelia ka Akuj akitorun nenikus akitatamia ngitunga nguluce. Iyakatar iyes apedor ka arerengu ka Akuj alotooma iyes, nai ikwai ikobarere iyes lotunga nguluce? Eyakasi ngiemuto alobaibul ngulu egeunere iwon. Alokitabo a Philemon 6, ilipi Paulo “elipi ayong Akuj atemar kiyatak nooi anakimorikina yok ananupit ayenut ngina a ngarerengisio a daadang anguna erae nguna yok alotooma Yseu Kristo.” Egeuni arerengu ka Akuj anyoun aneni kon tar neni aice tunganan erai mono kiripu iyong atemar eyakasi nguna ajokak tooma akonukuwan. Emam ngipedori iyong akipotor ibore ngini imamukar iyong, nai nginapei irupunia iyong ibore ngini eyai tooma iyong, egeunete ngiboro ngul akitiyakin make. Igeuni iyong akimor ka nguluce akoni lakara, togeu akimor nguna etiyak Akuj nakiyar kon, ka anenipei, egeunete ngice tunga akingarakin.

Alokitabo a 1 Yohana 4:7-8 ebala ebe, “ngikakonei ngulu minan, ominin make, anerae ebunit amina aneni ka Akuj. Itunganan daadang ngini emina, erae inges ikoku ka Akuj ka eyeni Akuj. Ngini nyemina, nyeyeni itunganan ngin Akuj, anerae erae Akuj amina.” Nginapaki iyangunia iyong amina elosi alotooma iyong neni aice tunganan, erae Akuj elosi aneni kon neni aitunganan angina.Eyakasi ngakiro ngaomwon nguna enyaritere amin anangajep angagirik, erai ngina apolon amin ka arukit, erae amin ka Akuj ngina apolon nooi. Emaasi iyong toripu atiaketait alokiding anirarit, akiburit, ka akuwan aice tunganan nai erae nag angina a kire, amin ka Akuj ngina apolon. Ani iripuni iyong amin ka Akuj elelei aneni kon neni aice tunganan, emam nyerai akoni min, nai ngina ka Akuj.Ipedori iyong akingolikin nugu alokitabo a 1 Ngikorinto 13:4-8, neni imarunitere epite ngolo ka amin ka Akuj, ebe emam nyerakaana, nyerorokana, nyimikana, nyengoana ka ngunace. Emaasi iyong toripu nooi apolou ka amin angina erae ngina ka Akuj—ngina emam nyerorokana, ka nyimikana—kotere ngiminak iyong itunganan anguna iwaritor iyong ice bore anenikeng.Ani kipolou iyong anakiro anugu, togeu nai akiwarit amin ka Akuj, ka ani iripuni amin ngin elelei aneni kon neni aice tunganan, erae ngin Akuj elosi. Ani kiripu iyong amin ka Akuj elelei aneni kon neni aice tunganan, nguna emaasi iyong bon kitiya erae akiwapakin ka akirot ka agogongu kori ka etic---kitiya idio bore.

Eyakasi ngarwa nguna elipia ayong ebuni itunganan natameta kang, ka ayakaunor ayong amin ka Akuj tooma kang kotere itunganan ngin.Amam kire apolou ka atakanunet angakiro angun; area ca arerengu bon. Abu ayong oyenu anyarare itunganan ngin, akigirakin abaruwa, kori akiwarun ikes ka edio pite daadang. Angina paki, atemari itunganan ngin, isapat ngini cici, area Akuj erworo aneni kon neni kang, ka abu totap akakiyar anakiro angun.Iyeni iyong epite ngolo etiyatar ngakiro ngun a? Etiyaun ani erae abu ayong oripu amin ka Akuj, amin ka Akuj elelei aneni kang neni aice tunganan. Nginapei aripunia ayong nugu tokona, ayeni ayong atemar mere ayong etiyai ngun, nai Akuj. Erae Akuj amin, ka ani amina ayong ngitunga nguluce, erae inges emina ngitunga nguluce alotooma ayong.Erae logo epite ngolo etatamia Yesu.Alokitabo a Mateo 14:14, ebala ebe; “ani eringa Yesu edoki anataker, kingolik asepic ngina alalan, kisionioto ikes inges, tosodi kitangaleu ngulu adekasi.” Epite ngolo aleleunia amin ka Akuj aneni a Yesu area epite ngolo abunio inges kisionio ikes ka abu kingarak ikes. Alokitabo a Mateo 8:2-3, abu ekile ka atapon, ngolo emam pa aseg ka emam pa amaasi idio tunganan totap inges alotal a Ngiyudayan( emam itunganan amaasi toruko ka inges anerae iyong dang ikingerio kori ikiritario alokiding ngitunga) kiserau eketoil nooi ka kikalou neni a Yesu eringa elwana tema , “ ekapolon, ani kicamit iyong, ipedori akitangaleun.Torwa Yesu akan keng, totap inges tema, Acamit, tongaleu! Atipei tongaleu ekile ngol.” Arae akision abu inges totap kotere ekile ngol, ka abu inges torwa akekan totap ekile ngol. Ani kiswom iyong eemut logo, iriamuni iyong akision ngin, amin ka Akuj alowaetin angulu alalak. Emam nyerai atametait kori ariangakinet, nai akision ngina elomuni alotooma iwon.

Ngina enenor Yesu alomusalaba, amina inges ngitunga ngulu enenosi ka inges nooi ka abu tema, “Papa, kisioni ikes, emam nyeyente nguna itiyaete.” (Luka 23:34) Arai ngul ngitunga ngulupei ebubuyete inges, nai ayakar inges akision neni kec ka abu kingitak Akuj akision ikes. Ikiyeni iwon atemar emam pa angoikinit inges ikes—emam pa area aketametait kori ariengunet—arae nguna alomunito alotooma inges. Aneni pei, abu inges tolimok ngitunga ngul kiirasi. Iyes daadang ngulu ikibatisatai eyai Akuj tooma iyes. Alotooma engaet ngolo ageunere iwon, 1 Yohana 4:8, Erae Akuj amin, ka ecamit inges aleleyar aneni kon neni anguluce.Nai kotere akiya ngun, engauni inges akision. Iyanyuni iyong akision ngin eleleuni alotooma iyong neni anguluce, ka ani itiyai iyong ngun, emaasi iyong tolimo.

Emam nyemaasi iyong kitiya ngakiro nguna ationok. Emam nyemaasi erae nguna ebala Akuj. Ngarwa nguna alalak, ani iripuni iyong amin ka Akuj ecamit aleleyar neni aice tunganan, tolot tolidakin itunganan ngin tema, “Ikimina iyong Akuj ikwa akaminar ayong iyong.”Etiyakina ngakiro ngun neni kang apei paki, ngina adikino ayong ekeritarere alokelesia. Alimito ngitunga nguna ka aliokonu ikotere ayong nooi, ka acamit ice dang akiar ayong. Abu ayong okobul nooi, ka abu ayong otema, “Akuj, nyo bo ekoni tic?” Emam itunganan elakara kotere nguna etiyai ayong. Etoji ayong sitan kotere ngakiro ngun, ngina akanyara ayong ekone aneni alwanan. Abu inges kirworik iwadio, ka abu ayong otema, “Ewa, nguna ikinyaritor iyong ayong nguna bon a?” Tema inges ebe, “ Akanyarit sek ayong iyong atemar akamina ayong iyong nooi.” Nguna abu inges tema nguna bon. Emam pa ayeni inges ngadikiro kotere nguna etiyasi anakiyar kang, nai abu Akuj kisitiya inges. Abu ayong oripu atemar area inges akamina ayong anitunganan angin, ka abu eketoropa ayong alotic keng tar kilocokin akakiyar.

Emam nyemaasi torai ngakiro nguna apolok nooi kori nguna ationok. Erae Akuj amin, ka ani kikatak iyong akkiwarit epite ngolo elelia amin ka Akuj aneni kon, erauni elelia ngolo ebunit anaKuj….akiyar anaKuj. Ani irupuni iyong ngun, emaasi iyong totupak. Tolot kitiya ngadi kiro, tolimu ngadi, torau arerengu neni aice tunganan. Iwuakini Akuj ngadi kiro nakituk kon. Ikisitiyai iyong Akuj, ka elacakini ngitunga anerae elomuni akekision aneni kon kotere kitatam ngulu ikidunyito iyong.


NGUNA APOLOK: Anakitatamet anaga, ikilosi iwon aripun epite ngolo itodolere nguna ikiinit iwon Akuj neni anguluce.

1. Toswom Pilemon 6. Nyo ngini esyuanan akitiya kotere acamakin Akuj eleuni alotooma iwon? ________________________________________________________________

2. Toswom 1 Yohana 4:7-8. Ikwai epedorere iwon akidol neni anguluce ejok? ________________________________________________________________

3. Ebala Andereya ebe, “ angina paki iyanyunia iyong amin elelei alotooma iyong, erae Akuj elelei aneni kon.” Alingaet alokitabo a 1 Yohanna 4:7 elimit nugu? ________________________________________________________________

4. Toswom 1 Ngikorinto 13:4-8. Ikoni amin ka Akuj ai? ________________________________________________________________

5. Toswom Mateo 14:14. Ikwai atapiata Yesu ngakiro ka akitatam ngitunga? ________________________________________________________________

6. Toswom Mateo 25:37-40. Ani ikidoli iwon nakiyar anguluce ka akision ka akiman, anakiyookino, ngai ikimina iwon ka ikimuketa iwon? ________________________________________________________________


Pilemon 6-“elipi ayong Akuj atemar kiyatak nooi anakimorikina yok ananupit ayenut ngina a ngarerengisio a daadang anguna erae nguna yok alotooma Yseu Kristo.”

1 Yohana 4:7-8; “[7] ngikakonei ngulu minan, ominin make, anerae ebunit amina aneni ka Akuj. [8]Itunganan daadang ngini emina, erae inges ikoku ka Akuj ka eyeni Akuj. Ngini nyemina, nyeyeni itunganan ngin Akuj, anerae erae Akuj amina.”

1 Yohana 4:7-“[7] ngikakonei ngulu minan, ominin make, anerae ebunit amina aneni ka Akuj.”

1 Ngikorinto 13:4-8-“[4] etitinyi amina ka erimaana; nyerakaana amina kori nyitojoka bon kori nyiturono. [5] nyitiyai amina ngipitesio ngulu aronok ka emam emwane aneni keng; nyengoyeneni amina atipei. Nyidiasi amina ngakiro nguna aronok. [6]Nyelakara amina anguna angakiro anguna nyiyookino, nai elakara anguna a kire. [7] Idangidangi amina ngakiro daadang, enupit ngakiro daadang, igeno ka etitinyikinit nginibore daadang. [8] Erae amina ngina a jik. Eyakasi ngakiro nguna edwaritae, nai erae nguna ka adiouriyen.”

Mateo 14:14-“ ani eringa Yesu edoki anataker, kingolik asepic ngina alalan, kisionioto ikes inges, tosodi kitangaleu ngulu adekasi.”

Mateo 25:37-40-“[37] Egeunete ngulu iyookino abongokin inges temasi, Ekapolon, iwori ikianyunitor isua iyong ikinyamit akoro ikisimuji. Kori ikinyamit akure ikitomasi? [38] Iwori iraakar iyong egela, ikijaun, kori ilerio, ikitonapi? [39] Iwori idekar iyong, kori ikienitere alomabus ikingoliun isua iyong? [40] Ebongokini nai erwosit ikes tema, akalimokini ayong iyes kire atemar, nginapaki daadang iponiata iyes kitiyakis nugu neni a ipei a ngikaitotoi kang angulu cario, ipotu iyes kitiyata neni kang.”

Ngiburayon 6:10- (Ekitabo Ngolo kitete)-“Erae Akuj ngina iyookino nooi, nyimuriakini inges etic ngolo itiyaete iyes. Idaut iyes akingarakin ngikristo nguluce ka eringa iyes ingaranakinete, ido itoodiunito iyes amina kus neni keng alopite angol.”


NGUNA APOLOK: Anakitatamet anaga, ikilosi iwon aripun epite ngolo itodolere nguna ikiinit iwon Akuj neni anguluce.

1. Toswom Pilemon 6. Nyo ngini esyuanan akitiya kotere acamakin Akuj eleuni alotooma iwon? Aripun ibore daadang ngini ikiinit inges iwon alotooma Yesu Kristo.

2. Toswom 1 Yohana 4:7-8. Ikwai epedorere iwon akidol neni anguluce ejok? Akuj, erae Akuj amin (1 Yohana 4:8)

3. Ebala Andereya ebe, “ angina paki iyanyunia iyong amin elelei alotooma iyong, erae Akuj elelei aneni kon.” Alingaet alokitabo a 1 Yohanna 4:7 elimit nugu? Erae amin ngina ka Akuj (Neni keng ebunitor amin)

4. Toswom 1 Ngikorinto 13:4-8. Ikoni amin ka Akuj ai? Etitinyi amina ka erimaana; nyerakaana amina kori nyitojoka bon kori nyiturono. Nyitiyai amina ngipitesio ngulu aronok ka emam emwane aneni keng; nyengoyeneni amina atipei. Nyidiasi amina ngakiro nguna aronok. Nyelakara amina anguna angakiro anguna nyiyookino, nai elakara anguna a kire. Idangidangi amina ngakiro daadang, enupit ngakiro daadang, igeno ka etitinyikinit nginibore daadang. Erae amina ngina a jik. Eyakasi ngakiro nguna edwaritae, nai erae nguna ka adiouriyen.”

5. Toswom Mateo 14:14. Ikwai atapiata Yesu ngakiro ka akitatam ngitunga? Abu inges kisioni ikes. Ebala ekitabo angamusungui ebe, akision, akitim.

6. Toswom Mateo 25:37-40. Ani ikidoli iwon nakiyar anguluce ka akision ka akiman, anakiyookino, ngai ikimina iwon ka ikimuketa iwon? Yesu elope. Kingolik Ngiburayon 6:10




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 2

AKISITIYA NGAINAKINETA AKIJANAKINIA NGULUCE


Akolongit naga ecamitai iwon amorun epite ngolo ipedoria iyong akisitiya amin ka Akuj ngina iriamu iyong akijanakinia nguluce tunga- epite ngolo ijanakinia iyong nguluce tunga ejok. Alokitabo a 1 Petero 4:11 ebala ebe; ``itunganan ngini itatami, itemokino kitatam ngakiro nguna ka Akuj; “Alimunet ebe “ngakiro nguna ka Akuj” erai alimunet anacamunet angina ngorot ngina ayakar acamunet ka Akuj tooma arika ka acamunet ka Akuj. Anyaritai acamunet ngin, “akirot ka Akuj” tosodi ani etemari akigiret naga ebe, “kitatam ngakiro nguna ka Akuj,” ikwaan ka atemar kitatam alotoil ka Akuj. Kitatam ebi ibunit aneni ka Akuj. Eropari engaet logo ebala, “itunganan ngini itiyae etic, itemokino inges kitiya ka agogongu angina einanakini Akuj inges, ikotere ipuroe Akuj aloboro a daadang, alotooma Yesu Kristo, ngolo eyakar apolou ka apedor ngina a ngikaru ka ngikaru.” Ebala emut logo ebe itemokino iyong kitatam nguluce tunga, mere anguna kon bon, nai alotooma apedor ngina ikiinit iyong Akuj.

Eyai ajokis ngina apolon nanupit angikristo anerai ani ikitatami iwon nguluce tunga, mere iwon itatamio ikes anguna yok, nai anguna ka Akuj angina eyai tooma iwon. Egeuni Akuj akirworo alotooma iwon ka alomun aneni yok. Epedori etau ka Akuj Alomar tooma iwon, tosodi nai ikikamu iwon kotere elomari lotunga nguluce alotooma nguna itatamio iwon. Tosodi ani ikigeuni iwon akitatam nguluce tunga, emaasi iwon otamunito atemar erai nugu ngainakineta ka etau ka Akuj, ka emaasi iwon esitiyata ejok.Elemuni Akuj ngini tunganan anakuwan a Kristo ka ainakin apedor apei. Alokitabo a 1 Ngikorinto 12, ebala ebe, ikiinakinitai iwon angina tunganan apei pedor alotooma akecamakinet. Alongaet a 4-6, ebala ebe, “egelegelia ngainakineta ka etau angolo asegan, nai etau ngolopei ekori ikes. Egelegelia ngirotin ngulu itiyaere ngiticisio, nai Akuj apei ekorakinit nginitunganan apedor nginakitiyaet etic.” Inges atemar itiyai Akuj nugu alotooma iwon, ikwa ngina alongaet a 7 ebala ebe, “itoodiunitae ayakau ngina ka etau angolo asegan tooma nginitunganan alopite ke ece, anguna ka akingarakinia nguluce daadang.” Kori akitobaria daadang.

Ebala eemut logo ebe einakinit Akuj nginitunganan alotooma iwon apedor ngina kitatamet. Ngipedori nai iyong aripun atipei, kori emam tar ngiyeni dang, nai erai naga alimunet ka akirot ka Akuj.Ani kidolunit iyong nege anakitatamo anaga,ani kicamunit iyong atemar erai Yesu ekoni kapolon, ani kiripunit iyong epite ngolo riamunet ainakinet ka Akuj ka ageun akitatamia anakiyar kon, akalimokini ayong iyong atemar egeuni agogongu ka etau angolo asegan akitiya alotooma iyong.Iyakar iyong ngarerengisio angitunga anguluce tooma iyong.Iwuakinit Akuj arerengu anguluce tunga tooma iyong. Erai nai akoni pedor angaun arerengu ngin kinga nakiyar angitunga angul.Ebala eemut ka Akuj ebe, ikiyakar iwon nginitunganan arerengu ngin aneni ka etau angolo asegan.Emam ngini ngeyakar. Imarunit ekitabo a 1 Ngikorinto 12 ngainakinet ka etau angolo asegan 9 ikwa aosou, apiirianut, akimima nguna ka etau, akitiya ngakujuwanisia, akitongaleunun ka ngunace. Eyakasi nabo ngainakinet ngace lokitabo a Ngiromanin 12, nguna nai emam nyelosio iwon akimor akolongit naga. Emaasi iyong tolot toswom ikes kotere toyenu ikes ejok atemar einakinitai angini tunganan alotic ka etau angolo asegan kotere iyong kisitiya---ikwa ainakinet ngina ka Akuj akitatamia nguluce tunga.Emam nyepedorete ngitunga daadang

akitatam ikwa ayong. Ngiyakar kona iyong ainakinet ka akitatam, nai eyakar ngini tunganan alotooma Kristo ainakinet ngina kitatamet erai kinupit iyong akimor ka nguluce tunga.Eyakasi ngitunga ngulu enyaritai akitatam, ngice akitatam alokelesiai. Ainakinet ace ngina imarunitai alokitabo a Ngiromanin 12 ebala ebe, eyakasi ngice ngulu enyaritai akijaunun ngitunga ejok. Iyakatar kona iyes ngice ainakinet kori arerengu emam pa iyenete. Iyakar iyong anyaraet ngina raunet akimwaimwakinet neni aice tunganan.Irai kona iyong itunganan ngini, ani ilomari kai, toyen ngitunga ngulu ebi nyengaleete. Togeu nai iyong akisyon ikes, anerai iyeni iyong akec riebo, ka iyakar iyong dang ariimanut ngina lakunet akec riebo ka akitatam ikes. Iyeni iyong atemar erai ngin ainakinet ka etau ka Akuj a?

Ebala ekitabo a Ngiromanin 12 ebe, enyaritai ngice tunga ainanakin, ainakinet ngina kitiyaunet ngisilinga kotere akigangia eemut ka Akuj. . erai ngin akec inakinet, anyaraet anakiyar kec, ka ngice alotooma iyes ikinyaritai lotic ngol. Iyes ngice iyakatar ainaknet ngina ka akisirwor. Ngice ngina ka akirik ngitunga, ikwa enyaritor ekelesia ebe anyaraet akingaranakin ngitunga.Eyakasi nguna alalak nguna kitiya, nai mere alokelesia bon, nai anakiyar angitunga angina kolongit. Eyakasi iyes ngice ngulu eyakatar ainaknei ngina kisrworet ngitunga ngulu ekoporo ngatameta, nguna emam ngapedori ayong akitiya anakitatam ngakiro bon.Iyakar iyong ainakinet alotau angolo asegan akinu ka alidakin itunganan, kimwaimwak inges ka kinyaku ngaketameta nabo.Nguna alosokinit ayong anege erai atemar emam nyemaasi iyong kingolik ngakiro nugu ebi nguna eponito anakiyar kon ikongina pas, “ebe, erai ca akakiyar naga” Ipedori iyong akimarakin akoni kuwan ikongina, nai emaasi iyong totamunite atemar, erai ngina ainakinet aneni ka Akuj tooma iyong akijaanakinia ngitunga alowaeting angulu egelegelia.

Ani itatami iyong ngitunga nguluce, ebala eemut logo ebe emaasi iyong kitatam nguna iwuakinit Akuj tooma iyong. Emaasi iwon daadang orautu ngiketatamak , kerai angina kolongit kori aloticisio yok, kori aneni ikiboyo iwon. Ani kitiya iyong ngun lokidunyet kon, kori lotunga alodukan kon, emaasi iyong kitiya ngun alotooma nguna ikiinit iyong Akuj, mere nguna ca itami iyong. Tosodi, ekengitakinit ayong iyong akiwarit Akuj, toripu ngakeinakineta alotooma akonikiyar, ka ngimen ikes erai pa kikiinit iyong Akuj ngace inakineta anerai erai anyaraet ka Akuj. Totamunite atemar eyakar ngini tunganan ainakinet ka etau angolo asegan alotooma akekiyar, ka akitatam nguluce tunga anainakinet ka Akuj anguna eyakasi tooma akonikiyar.

Epedori akiya apaki ka etic. Emam ngipedori iyong akitiya ngun apki ngina esyaunan bon, tosodi ngikurianiar akisisa. Ani kibutor iyong, ngikibutori Akuj iyong alokicolong keng, ka ingolikinete nguluce tunga arimaanut ka etau kon. Itatami ikes akoni min tar kikipiyorit iyong akitiya ejok. Togeu tokona akitatam nguluce tunga. Toyeni atemar irai iyong ainakinet aneni ka Akuj, tosodi togeu akimor ka nguluce tunga ngakoniinakineta ikwa ngina ikiinitere iyong ka ngitunga nguluce.


1. Toswom 1 Petero 4:11. Nguna angai emaasi iwon etatama?

________________________________________________________________

2. Toswom 1 Ngikorinto 12:4. Eyakasi ngainakineta nguna alalak, nai ngai eyaunit ikes daadang?

________________________________________________________________

3. Toswom 1 Ngikorinto 12:6. Toseu nguna iyookino. A. Itiyai Akuj alowae ka epei bon. B. Eyakasi ngipitesio ngulu alalak ngulu itiya Akuj alotunga. C. Itiyai Akuj aloketataman bon.

________________________________________________________________

4. Toswom 1 Ngikorinto 12:7. Eyaunitai ayakau ka etic ka etau angolo asegan neni yok daadang. Kire kori Mam. ________________________________________________________________

5. Toswom 1 Ngikorinto 12:8-10. Kimaru ngainakinet ngadi nguna einakinit Akuj ngitunga.

________________________________________________________________

6. Toswom Ngiromanin 12:6-8. Kimaru ngainakinet nguna einakinit Akuj anege ngitunga.

________________________________________________________________

7. Ingolikinit iyong ngace inakineta anege itiyasi anakiyar kon a? Ani kingolikinit, anu?

________________________________________________________________

8. Toswom 1 Ngikorinto 12:7. Ngai emaasi toriamu eropit angainakineta anugu?

________________________________________________________________


1 Petero 4:11-“Alimunet ebe “ngakiro nguna ka Akuj”

1 Ngikorinto 12:4-“ egelegelia ngainakineta ka etau angolo asegan, nai etau ngolopei ekori ikes.”

1 Ngikorinto 12:5- “Egelegelia ngirotin ngulu ijanakinere, nai ekapolon ngolopei ijanakinio.”

1 Ngikorinto 12:6-: Egelegelia ngirotin ngulu itiyaere ngiticisio, nai Akuj apei ekorakinit nginitunganan apedor nginakitiyaet etic.”

1 Ngikorinto 12:7.-“itoodiunitae ayakau ngina ka etau angolo asegan tooma nginitunganan alopite ke ece, anguna ka akingarakinia nguluce daadang.”

1 Ngikorinto 12:8-10.-“[8]einakini etau ngolo asegan neni a ipei apedor ngina kirworet nguna ka aosou, neni a ice einakini etau ngolopei ngol apedor ngina ka ayenut ngakiro.” [9] Neni aice einakini etau

anupit, neni aice einakini etau ngolopei apedor ngina kitangaleununuyet. [10] Neni aice einakini apedor nginakitiyaet ngakujuwuanisia, neni aice akidwar; neni aice apedor nginayenunet ngakiro nguna erae nguna ka etau angolo asegan kori nguna nyerae. Einakini neni aice apedor ngina kirworet angangajepa anguna egelaaka.”

Ngiticisio 27:21-25-“[21] temasi ikes nenikeng ebe, nyeryamuna isua alo Yudeya ngabaruwae ngadi nguna etapito ngakiro kon, emam alokiding Ngiyudayan ngulu apotu nege, ngini ayau eemut edio kori tari ngadi ngakiro aronok nguna ikitapito iyong.[22] nai ikicamit isua akiirar eneni kon ngakiro nguna itami iyong, anerae ikiyeni isua atemar anakwap a daadang itoroniarito ngitunga atukot ngina iyai iyong. [23] angun, totubok ikes akolongit ngina iryamunotor ka Paulo. Akolongit ngin, potu ikes elalak neni eboiyo Paulo. Nginapei taparcu akitodol ebong, kiteyenik ka kisileerek dang ikes ngakiro nguna ka apukan ka Akuj. Alorwor keng ngakiro nguna a Ngikisila a Moses ka ngakigireta nguna angikadwarak, abu kikatak akitocamun ikes ngakiro nguna erworo. [24] Tocamut ikes ngakiro nguna erworo inges, towout ngice akinup.[25] angun, torotokis ikes imocoete make, kedau Paulo alimun ebe, alimunit etau ngolo asegan ejok neni atapapa kus alorwor a ngolo ka ekadwaran Isaya”

Ngiticisio 9:11-12- “tolimok ekapolon inges tema, tonyou tolot lorukude ngolo enyaritae erukude ngolo idiri, kingitu alokai a Yuda ekile ngolo Taso, ngolo enyaritae Saulo, Ilipi inges. [12] Aanyu inges anatakanikinet ekile ngolo enyaritae Anania, ebuni akidodikin ngakan neni keng, ikotere ekienyunia nabo.”

1 Ngikorinto 13:2-“ani kayaker ayong apedor ngina dwaret ngakiro nguna ka Akuj, oyeni nguna imunono ka aosou daadang, ani kayaker anupit ngina apolon ngina iitana anguna ka akisiyotonor ngimoru, nai tomam amina aneni kang, area ayong kongin.”

Mariko 16:18-“ikamunete ikes ngimuno angakec kan,kemata ikes tari ibore ngini aaran, nyewani ikes jik, idokokinete ngakecekan lokadekak, kitangaleut.”

Ngiburayon 2:3-4-“ anerae tar ngakiro nguna kolong alimokinete ngimalaikan atapapa yok, area nguna a kire, ido itunganan daadang ngini abili ka towou akiricakin ngakiro ngun, abu toriamu akisicanio ngina ewarit inges elope. [3] Ikokini nai iwon ikibucari anakisicanio aim erae kikijamak aiuno ngina epol ngina etya na? Ekapolon kolong esyauni erwor ngakiro nguna ka aiuno a ngin ka apotu ngulu eirarito ikitunupa atemar erae ngakiro nguna nguna a kire. [4] Nabo, abu Akuj dang kitoodiu atemar erae ngun kire alotooma akitiya ngakitoodikineta ka ngakujuwanisia nguna egelegelia ka ngiticisio ngulu ka apedor keng ka nabo alotooma akoranakin ngainakineta nguna ka etau angolo asegan alopite angolo ecamitor inges.”

Ngiticisio 11:27-28-“[27]alorwa angul, aponeneete ngikadwarak alo Yerusalem tari Antiokio. [28] Tonyou epei alokiding kec ngolo anyaritae Agabo, todwar ka apedor angina ka etau angolo asegan atemar ebuni eron ngolo apolon nakwap daadang. Abu nai eron ngol bu apaki ngina araakar Klauda ekepukan a Roma.

1 Ngikorinto 14:3-“nai itunganan ngini edwari, irworo lotunga anguna ka akitogogong, akisimukekin ka akimaima ikes.”

Ngiticisio 16:16-18-“[16] apeikolongit elosyo isua neni elipeneere, kiryamunetei ka apese ngina area apito, ngina ayakar ekipye ngolo ainakinit inges akidwar ngakiro nguna eponito alokingaren. Aryamianakini inges ngikapolok keng ngisilinga ngulu alalak anakidwar keng. [17] Kiwuapu inges Paulo ka isua ecela ebala, erae ngikiliok lugu ngiketiyak ngulu ka Akuj angina alokidiama nooi! Iseraete ikes epite ngolo ipedoryata iyes aiuno! [18] Kitiya inges nu ngirwa ngulu alalak, akitodol ngina angoya Paulo, ido tobobong tolimok ekipye tema, akalimokini ayong iyong alokiro a Yesu Kristo atemar tolomu aneni keng! Tolomu ekipye aneni keng esaa ngolo pei.”

Ngiticisio 2:4-11-“[4] kilelebikin etau ngolo asegan neni kec daadang, togeut akirworo ngangajepa nguna egelegelia, ikwangina ainakinitor etau ngolo asegan ikes akirwor. [5] Ayakasi nai nen Ngiyudayan ngulu eboyete alo Yerusalem, ngulu ainakina neni ka Akuj, aponito ikes alobukui a daadang angulu anakwap. [6] Ani iirarete ikes eruye ngol, tocunun asepic angitunga ngina alalan, toumokis ikes daadang, anerae nginitunganan alokiding kec apupi Ngikiyakiya irworosi angajep keng. [7] Toumokis ikes nooi temasi, erae ngitunga lu ngulu irworosi Ngagalilean. [8] Kanukiro nai ikipupio iwon ikes, [9] opinto iwon anakwapin anu; alu Parisia, alo Media ka Elam, alo Mesopotamia, Yudaya ka alo Kapadokia, Ponito ka Asia; [10] Alo Pirigia, Pampilia ka Ijipit ta Ngiwaetin a Libia ngulu eya diyete Kurene. Ikirae iwon ngice ngulu alo Roma. [11] Ngiyudayan ka ngulu nyerae Ngiyudayan ngulu ikicamu anupit kec. Ikiponito bo iwon ngice alo Kirete ka Arabia—nai opupete bo iwon daadang ikes irworosi angangajepa yok ngakiro nguna ka aumokin nguna etiyak Akuj!”

1 Ngikorinto 14:13-14-“[13]angun, itunganan ngini irworo ngangajepa nguna egelaaka, itemokino kilip Akuj anguna ka ainakinet a nginakisileereunet nguna irworo inges.[14] Anerae ani elipi ayong angajep angina egelaana, elipi alotooma etau ka Akuj, nai nyimorikina ngatameta kang ka etau.”

Ngiromanin 12:6-8-“[6] angun,itemokino iwon esitiyaete ngainakineta yok nguna egelegelia alopite angolo ikiinakinitor Akuj iwon anajokis keng. [7]Ani kerae akitiyanakin, itemokino iwon etiyanakisi. Ani kerae akitatam, itemokino iwon etatama. [8] ani kerae akisimukekin nguluce, itemokino iwon esimukekisi. Itunganan daadang ngini ipotonori ka arimao neni anguluce, itemokino kitiya ka alakara. Itunganan daadang ngini erae ekarikon, itemokino kitiya ka alelakinit.”

2 Timoteo 4:11-“Luka bon inges ikirukit ka ayong, toryamu Mariko, ido torukut ka iyong, anerae epedori inges akingarakin ayong alotic.”

Ngiticisio 13:1-“[1] Ayakasi ngikadwarak ka ngiketatamak neni a Ngikristo angulu alo Antiokio. Araakasi ikes Baranaba ka Simeon ngolo area Niger (Inges atemar ngolo kirwonon), Lukio ngolo abunit alo Kurene, Manaen ngolo kepolounete kaapei ka erwosit Erode ta Saulo.”

Ngiticisio 13:15-“[15] Ani kesyomi ekitaabo ngolo a Ngikisila a Moses ka ngakigireta nguna angikadwarak, kiyakikis ngikapolokinitok esinagoga ikes akirot ebasi, Ngikaitotoi, ani keyai iyes akirot ngina isimukekini ngitunga, tolimutu.”

Ngakitadapeta 22:9-“[9] eryamuni itunganan ngini emorete ka nguluce ngiboro ngulu eyakar arerengu, anerae emorete ikes ka ngikulyakonotin akimuj keng.”

Ngiticisio 20:28-“[28]kimukeuna make ka kiyoko esipan daadang ngolo ecikak etau ngolo asegan nakan kus. Toraakas ngikeyokok ngulu ka atukot angina a ngikanupak Akuj, ngina abu inges kituruwo ngina keng angaokot a Lokoku keng.”

Mateo 5:7-“[7[ Erereng ngulu isyoniyeneenete nguluce, isyoniyo ikes.”

1 Ngikorinto 12:7-“ [7] Itodiunitae ayakau ngina a etau angolo asegan tooma nginitunganan alopite ke ece, anguna ka akingarakinia nguluce daadang.”


1. Toswom 1 Petero 4:11. Nguna angai emaasi iwon etatama? Apedor ka Akuj.

2. Toswom 1 Ngikorinto 12:4. Eyakasi ngainakineta nguna alalak, nai ngai eyaunit ikes daadang?

Akuj/ etau ngolo asegan

3. Toswom 1 Ngikorinto 12:6. Toseu nguna iyookino. B. Eyakasi ngipitesio ngulu alalak ngulu itiya Akuj alotunga.

4. Toswom 1 Ngikorinto 12:7. Eyaunitai ayakau ka etic ka etau angolo asegan neni yok daadang. Kire kori Mam. Kire

5. Toswom 1 Ngikorinto 12:8-10. Kimaru ngainakinet ngadi nguna einakinit Akuj ngitunga.

Akirot ka aosou = Akisileerekient aneni ka Akuj alotooma aketametait. Kingolik Ngiticisio 27:21-25. Akirot ka ayenut = Akisileerekinet aneni ka Akuj kotere nguna etakanunete moi. Kingolik Ngiticisio 9:11-12. Ainakinet ka anupit = Ainakinet aneni ka Akuj akinup emam angayangayat kori akiwarit nguna akire. Kingolik 1 Ngikorinto 13:2. Ainakinet ka akitongaleun = Ainakinet ngina kitongaleunet ngulu edekasi emam akingarakinet aneni a itunganan. Kingolik Mariko 16:18. Akitiya ngakujuwanisia = Akitiya ngakujuwanisia nguna nyepedorete ngakiro anakwap anaga. Kingolik Ngiburayon 2:3-4.

Akidwar = alimor nguna eponito anaKuj, alopite angolo ecamitor Akuj, alimor ka angajep angina eyeni ekerworon. Kingolik Ngiticisio 11:27-28 ka 1 Ngikorinto 14:3. Akiwarit etau ngolo asegan = Akisileerekinet aneni ka Akuj kotere ayakau ka ngiticisio angitai angulu asegak. Kingolik Ngiticisio 16:16-18. Ngangajepa nguna egelaaka = Alimor alotooma agogongu ka Akuj, ka angajep angina egelaana ( ikwa, angajep ngina nyeyeni itunganan). Kingolik Ngiticisio 2:4-11.

Alimor ngangajepa nguna egelaaka = Alimor anapedor ka Akuj, nguna emam sek nyeyenio. Kingolik 1 Ngikorinto 14:13-14.

6. Toswom Ngiromanin 12:6-8. Kimaru ngainakinet nguna einakinit Akuj anege ngitunga.

Akidwar = alimor nguna eponito anaKuj, alopite angolo ecamitor Akuj, alimor ka angajep angina eyeni ekerworon.

Akitatam = Akijanaakin nguluce tunga, alotic angolo ajokan. Kingolik 2 Timoteo 4:11

Akisirwor = Akisimukekin, akigang, akisirworikin, alimor, akisiyan kori akitocoikin. Kingolik Ngiticisio 13:15.

Ainanakin = Akimor ka arimaanut ngainakineta ka Akuj ka ngitunga nguluce. Kingolik Ngakitadapeta 22:9.

Akipuka = Akirik ka apolokinit. Kingolik Ngiticisio 20:28.

Akision = Akisionikin ngini ikisecakinit iyong. Kingolik Mateo 5:7.

7. Ingolikinit iyong ngace inakineta anege itiyasi anakiyar kon a? Ani kingolikinit, anu?

8. Toswom 1 Ngikorinto 12:7. Ngai emaasi toriamu eropit angainakineta anugu?

Ngitunga daadang. Ka akisitiya ngainakineta akijaanakinia nguluce tunga, icamak iyong Akuj akitiya alotooma kon.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 3

ITOPOLOETE NGAKUJUWANISIA AKUJ


Erwori iwon nguna ka akiyar alotooma apedor ka Akuj ka akitatam ngitunga nguluce anainakineta anguna ikiinit inges iwon. Acamit ayong tokona akimor ka iyes epite ngolo itopoloto nugu Akuj ka epite ngolo ecamitor inges iwon esitiyata akepedor. Eyakasi ngiemuto ka ebaibul nguna elimite ngakiro nugu, nai atapi ayong ngadi bon. Alokitabo a Mateo 9 eyai neni etongaleunio Yesu ekile ngolo alilimiyorito ngaokot ka akuwan, ka alosi ayong akiten nguna ejok alokitabo a Mariko 2. Ebala ekitabo a Mateo 9:8 ebe, “ani ingolikinete ngasepico angitunga nguna apotu totakanut, tobul ikes, kipuro Akuj anguna keinakinia ngitunga apedor ngina etya ngin.” Iyeni iyong atemar itopoloete ngaumokineta—ngakujuwanisia—ka etau angolo asegan Akuj, ka inges ainakinia inges elope ngitunga apedor ngin a?

Ani kigeu iyong akimor ka ngitunga nguluce, eyakaun ikes apega ka akingita. Etemarete ngice, ekokini ayong anupu nguna ibala iyong ai? Eirarit ayong kolong T. L Osborne, ekile ngolo ayenio kotere akisera eemut ka Akuj nasepicio angitunga ka Akuj, irworo ngakiro ka akekiyar ngina etatamia inges alotela angulu alokinga.Abu inges kikatak akitonup ngitunga, nai apotu ikes nyenupa nguna abala inges. Ani nai edoli apei kolongit, esirwori inges ece kile, ebala, “ ebala ebaibul ebe,” temari ekile ingisi inges, inyoni itogelaanit ekoni kitaabo ngolo kirworon ka ngikitaboi ngulu kirwonok nguluce? Tema nai T.L Osborne ebe, Ikokinete ngitunga lugu enupete atemar iyookinit ebaibul ai? Anupit ayong atemar erae ebaibul akirot ka Akuj, nai ekokini ayong etonupi ikes dang ai?

Abu inges toesik akitatam ngitunga ngul anerae abu inges kipiyo akitonup ikes, tobongu inges lore ka togeu akiwarit akisiyan Akuj. Abu nai Akuj Ekapolon tolimok inges atemar emaasi inges kisitiya apedor ka Akuj. Erai ngaumonokineta ka ngakujuwanisia akitogogongio akirot ka Akuj, kotere akilocokinio akiyar angitunga. Alokitabo a 1 Petero 1:23 ebala ebe, “pa aponi ikidoun iyes nabo alokinyomit angolo ebosi, nai alokinyomit angolo eyari, alotooma akirot ngina ka Akuj, ngina nyedaun.” Erai akirot ka Akuj inges ilocokini akiyar angitunga, Nai ikwai itonupia iyong ikes atemar erae Akuj irworo? Inges nai erauni etic angaumokineta. Ani ikilipi iwon atemar erae acamakinet ka Akuj atemar tongaleu itunganan, emaasi iwon olimutu ngun alokiro a Yesu. Ani engaarosi ngakec konyen kori ngaki, erai akitopol etic ka Akuj. Emam nyilocokinete ngaumonokineta ngitunga, nai itonupete ikes atemar erae akirot ka Akuj ilimu iyong.

Eyai eemut logo lokitabo a Mariko 2:1-9 neni eyai eemut ka ekile angolo etongaleuni Yesu: “kelunyarosi ngirwa ngice, tobongo Yesu Kapernaum, kiirasi nai ngitunga atemar eyai Yesu Lore, Potu ikes ngulu alalak nooi, kilelebun tari lokek ngolo ka akai a ngina etatamia Yesu ngakiro nguna ka Akuj. Kilepuleput ngitunga ngiomwon ekile ngolo alilimiyorito ngaokot ka akuwan neni a Yesu. Nyepedosi ikes adolio neni keng, anguna amamukar neni kitoro. Todokakis kidiama akai, toketasi alowae angolo ayai Yesu, kiyooliyosi nai inges tooma. Ani eyenuni Yesu anupit kec, tolimok ekadyakan tema, Lokoku, esyoni ngasecisia kon. Aya ngiketatamak a Ngikisila kai ngin, kingitanaros alotai kec ebasi, Kaanu kiro irworor ekile logo ikona? Erae ngin akiyany Akuj, anerae emam itunganan epedori akision ngasecisia, mati Akuj bon. Ani eyenuni Yesu alotau keng atemar etamete ikes alotai kec, kingit ikes tema, Kaanukiro itameta

iyes ngakiro ngun alotai kus? Nyo epatana, atemar neni ke ekangwalan, esyoni ngakonisecisia, kori atemar, Tonyou, tolema akonidaket tolot?” Nguna iyookino kire erai agogongu angakiro angun a daadang. Emam nyepatana itunganan akision ngasecisia, ka nyepatana itunganan akitongaleun ice tunganan ngini elilimiyorito ngaokot ka akuwan. Tosodi ani kitiya Akuj apei, inges atemar epedori akitiya ngunace dang.

Abu Yesu alongaet a 10-12 tema, “nai acamit ayong iyes toyenut atemar eyakar Lokoku aitunganan apedor ngina kisioniyet ngasecisia anakwap, Tosodi tolimok ekadekan ngol tema, Akalimokini ayong iyong atemar, tonyou, tolema akonidaket, tolot lore. Tonyou nai inges atipei, tolema adaket keng iteete ngitunga daadang, Toumokis ngitunga ngakiro ngun nooi kipuro Akuj ebasi, Okoe, nyeanyuna nginapei kolong ngakiro nugu.”Abu Yesu kisileereu ebala, acamit ayong iyes toyenut atemar eyakar Lokoku a tiunganan apedor ngina kisioniyet ngasecisia anakwap, (tolimok inges ekadekan). Abu inges kitongaleu ekadekan kotere akitonup ngitunga ngul atemar epedori Akuj akitiya ngunace dang anakwap anakiro keng, tosodi tar akision ngasecisia ananupit erae nguna keng. Abu Yesu kisitiya akitodikinet akitopoloo akekirot.

Eyai nabo eemut lopei logo lokitabo a Ngiburayon 2:2-3: “anerae tar ngakiro nguna kolong alimonokinete ngimalaikan atapapa yok, area nguna a kire, ido itunganan daadang ngini abili ka towou akiricakin ngakiro ngun, abu toriamu akisicanio ngina ewarit inges elope. Ikikokini nai iwon ikibucari anakisicanio ai, erae kikijamak aiuno ngina epol ngina etya na? Ekapolon kolong esyauni erwor ngakiro nguna ka aiuno a ngin ka apotu ngulu eirarito ikitunupa atemar erae ngakiro ngun nguna a kire.” Ebala eemut logo ebe, abu Akuj kiten ngakiro ngun anapedor ka etau angolo asegan. Kimorik nugu ka ekitabo a Mariko 16:20, ”toloto ngikaswomak alimonokin ngakiro nguna ajokak Lobukui daadang, kitiyata ikes ka Ekapolon kaapei, kitodiun dang akitatam kec erae ngina iyookino anguna a ngakujuwanisia anguna etiyaete ikes.” Nguna alosikinit ayong erae atemar ecamit Akuj iyong kisitiya apedor keng akitatamia ngitunga nguluce. Iisitiyai inges ngaumonokineta alotic ka etau angolo asegan akitonupia ikes atemar inges irworo neni kec aneni kon. Ecamit Akuj alacakin ngitai angitunga, nai ngace rwa eyai erot lotai angitunga nawat kec kori loticisio kec. Ani kitiya iyong ngakiro ngun alacakinia etau aitunganan, ecamunete ikes akiun Ekapolon akitap akec kiyar toruko ka inges.

Alokitabo a 1 Ngikorinto 2:1 egiri Paulo neni a Ngikorinto alimokin ikes epite ngolo ageunia inges akisiyan ikes: “ngikaitotoi, apaki ngina abunio ayong neni kus alimonokin ngakiro nguna ka Akuj, nguna imunono pa erworo ayong ebeli ngakiro anapiirianut kori anaosou. Anerae abu ayong otyaku atemar nyitemokino ayong eketatam iyes idiobore, mati nguna a Yesu Kristo bon angolo aponi kibubukinoi lomuslaba. Apaki ngin, ayai ayong neni kus area itunganan ngini palag anakuryanu angina apolon ka amaran. Ipotu iyes nyicamut ngakiro kang anguna abunio Akuj kitoodiu atemar erae nguna a kire anapedor angina ka etau angolo ka Akuj.” Abu inges kiten tema, emam pa abu inges omunik akitatam ikes anerae ayeni inges atemar emaasi akec nupit tolomu aneni ka apedor ka Akuj alotic ka etau angolo asegan, mere anaosou a itunganan.

Eyakar anupit a Ngikristo aosou keng bon tooma. Nginapei ingolikinia iyong nguna a kire, togeu nai akitam atemar nyo nginapei kolong ikibucitor iyong ka kaanu kiro amamukar itunganan ngini ecamit ngakiro ngun. Nai emam nyerai anupit a Ngikristo aosou bon, erae arukit ka Akuj elope. Eyari Akuj tar

tokona, ka ecamit alomun anapedor keng epite ngolopei alomunia anakirot keng. Alokitabo a Ngiburayon 13:8 ebala ebe, “Nyiloconokin Yesu Kristo jik, ikoni inges neni pei ayakar bien, nakolongit naga ka rwanu dang.” Abuni Yesu erae itunganan ngini eyakuunit Akuj alokiding yok anakujuwanisia ka nakitadapeta keng. Alokitabo a Ngiticisio 10:38 ebala ebe, “iyenete iyes epite ngolo aseunia Akuj Yesu ngolo a Nazaret, inak etau keng ka apedor. Abu inges kirim itiyae nguna ajokak ka kitangaleununu ngulu daadang ayakasi napedor ngina a Satan, anerae arukito Akuj ka inges.” Abu inges kiten ngakekiro nooi kotere acununia ngitunga nakiro keng. Apotu ikes kitopoloto Akuj. Ebasi ngiemuto ka ebaibul ngulu alalak apotu ngakujuwanisia kitopoloto Akuj, ka kerae kisitiyate Yesu apedor ka etau akitatamia ka akijanaakinia ngitunga kotere akilocokinio akec kiyar, ikwai nai ikitamia iwon atemar epedorio akitiya ngikulepek? Ani kisitiyat Yesu ngaumonokineta ka Akuj anakirot keng, ikwai ikitonupia iwon ngitunga ka akwap anaga tokona akirot ka Akuj emam akepedor? Iyookino kire atemar itopoloete ngakujuwanisia akirot ka Akuj. Erae ikes ekadong ngolo enyarauni ngitunga nakirot kkeng. Ikwaan ka aramakin ekadong anyaraunia ngitunga akimuj---nakimuj ngina ikisimwoni iyong--, nai erae ekadong ikinyarae iyong. Ani kemamu ekadong, eronete ngice tunga. Ani kemamu apedor ka Akuj, ebucarosi ngice tunga anakirot keng, kotere kisioni inges ngikec tai ka ngakec secisia.

Ekengitakini ayong iyes tokona akiwarit ka akiun Akuj anerae ecamit inges akitorun neni yok kotere akitiya ngakujuwanisia keng akilocokinio akiyar angitunga anguluce. Etemarete iyes ngice ebe, Erae robo naga akitobul ayong. Nyo itiyaun erae kelipak ayong itunganan towou angaleun? Ekokini ayong aripuni atemar engaleuni itunganan ngini ai? Emaasi iyong toyeni atemar mere iyong itiyai ngun; Elosi Akuj akitiya ngun. Meere iyong ikingisio ngakujuwanisia keng, nai itunganan ngin elacakinio, ka emam ngikisitakinio iyong erae pa kitiyakin. Emaasi iyong kilip, Akuj inges itiyai nguna ka akitongaleun, nai emaasi inges kitoru neni kon. Ecamit inges akisitiya iyong akitolomunia ake kujuwanut. Emaasi iyong toloma nakirot ka Akuj, kingolik epite ngolo itiya alotunga anguluce, kisitiya iyong dang anakiyar kon, tocamu ngakujuwanisia ka Akuj, ka akepedor egeuni akitiya aneni kon.


1. Nyo erae akujuwanut? ________________________________________________________________

2. Toswom Mariko 2:10-12. Nyo abu akujuwanut a Yesu kisileereu atemar eyakar inges apedor akitiya? ________________________________________________________________

3. Toswom Mariko 16:15-18. Ikwa ngikanupak, nyo emaasi iwon etiyata? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngiticisio 8:5-8, 12. Nyo apotu ngitunga kingolikis, ka nyo apotu ikes kitiyata? ________________________________________________________________

5. Toswom Ngiticisio 3:12. Nyo abu ekiyakiya Petero tema kotere akenupit akitiya ngakujuwanisia? ________________________________________________________________

6. Tosowom Ngiticisio 3: 16. Ikwai itiyatar ngakujuwanisia? ________________________________________________________________

7. Eyakasi neni etiyatar ngakujuwanisia anacamunet angina kitete emam pa erae ngiketatamak a Yesu a? ________________________________________________________________

8. Toswom 1 Ngikorinto 1:7. Iwori edaunor apedor ka ariamun akujuwanut? ________________________________________________________________


Mariko 2:10-12- “[10] nai acamit ayong iyes toyenut atemar eyakar Lokoku aitunganan apedor ngina kisioniyet ngasecisia anakwap, Tosodi tolimok ekadekan ngol tema, Akalimokini ayong iyong atemar, tonyou, tolema akonidaket, tolot lore.[12] Tonyou nai inges atipei, tolema adaket keng iteete ngitunga daadang, Toumokis ngitunga ngakiro ngun nooi kipuro Akuj ebasi, Okoe, nyeanyuna nginapei kolong ngakiro nugu.”

Mariko 16:15-18- “[15] Tolimok Yesu ikes tema, apesi nakwapin daadang, kitatama ngitunga daadang ngakiro nguna ajokak nguna ka Akuj. [16] Itunganan ngini enupi kibatisae, eiunio, nai ngini nyenupi, etubokinio. [17] Ngakujuwanisia nguna einakinio ngikanupak akitiya ikes nu; iritanarete ikes ngipyan alokiro kang, epedorete erwor angangajepa nguna kitet, [18] Ikamunete ikes ngimuno a Ngakecekan, kemata ikes tari ibore ngini aaran, nyewani ikes jik; idokokinete ngakec kan lokadekak, kitangaleut.”

Ngiticisio 8:5-8, 12- “[5]tolot epei kec ngolo anyaritae Pilipo lotaun ngolo apolon alo Samaria, tolimonok ngitunga ngakiro nguna a Kristo. [6] Ani iirarete Ngasepicio Ngakiro a Pilipo ka toanyuwasi ngakujuwanisia nguna etiyae inges, topupokis nooi daadang ngakiro nguna erworo inges. [7] Anerae apotu ngipian tolomut alotunga angulu alalak iworoete nooi a etoil angolo apolon; kitangaleunoe ngulu alalak ngulu alilim ngakoyo ka ngawat ka ngulu angwalito. [8] Angun, toyakaun alelyan nooi lotaun ngolo apolon nooi. [12] Nai ani enupete ikes Pilipo ngina alimonokinia Ngakiro nguna ajokak nguna ka apukan ka Akuj ka nguna ka apedor ka ekiro a Yesu Kristo, aponi kibatisae ikes, ngikiliok kaapei ka ngaberu.”

Ngiticisio 3:12- “[12]ani ingolikini Petero ngun, tolimok ikes tema, a ngitunga a Israel, nyo ikituumokinitotor iyes ngun? Nyo iketeoto iyes isua esibit erae apedor n angina kosi, kori esibit erae anguna ekeritere isua Akuj inges ikitorotokinio isua ekile lo?”

Ngiticisio 3:16-“[16] anguna ka anupit ekiro a Yesu, aponi kitangaleunoi ekile lo ngolo iteete ka ngolo iyenete iyes. Anupit Yesu inges ainaki ekile lo angaleun kire ikwangina iteoto iyes daadang.”

Mariko 9:38-39-“Tema Yoana neni a Yesu ebe, Eketataman, engolikinitae isua ekile iritanari ngipian alokiro kon, kiretakinai isua inges, anerae mere inges erukitos yok, [39] Tema Yesu, nyiretakis inges, anerae nyepedori idiotunganan ngini itiyae nguna ka aumokin alokiro kang akirworor ayong atipei ekaku.”

Ngiticisio 8:5-7-“[5]tolot epei kec ngolo anyaritae Pilipo lotaun ngolo apolon alo Samaria, tolimonok ngitunga ngakiro nguna a Kristo. [6] Ani iirarete Ngasepicio Ngakiro a Pilipo ka toanyuwasi ngakujuwanisia nguna etiyae inges, topupokis nooi daadang ngakiro nguna erworo inges. [7] Anerae apotu ngipian tolomut alotunga angulu alalak iworoete nooi a etoil angolo apolon; kitangaleunoe ngulu alalak ngulu alilim ngakoyo ka ngawat ka ngulu angwalito.”

Ngiticisio 9:10-18-“[10]Ayai Damasko ekasyoman a Yesu ngolo anyaritae Anania. Tonyara Ekapolon inges anatakanikineta tema, Anania! Tobongok inges tema, Ekapolon, ayong lo. [11] Tolimok Ekapolon inges tema, tonyou tolot lorukude ngolo enyaritae Erukude ngolo idiiri, kingitu alokai a Yuda ekile ngolo alo Taso, ngolo enyaritae Saulo. Ilipi inges. [12] Aanyu inges anatakanikineta ekile ngolo enyaritae Anania, ebuni akidokokin ngakan neni keng, ikotere ekienyunia nabo. [13] Tobongok Anania tema, Ekapolon, akalimonokis ayong ngitunga ngulu alalak ngakiro nguna ka ekile a ngol nguna aronok nooi, nguna etiya inges lokanupak kon alo Yerusalem. [14] abu inges Damasko ka apedor a ngina eriamunit inges alosacaradotin a ngulu apolok, akikam daadang ngulu enyarito ekiro kon. [15] Nai tolimok Ekapolon Anania tema, Tolot, anerae inges eketiyan kang ngoloseuna, ngolo iteyenuni ekiro kang lobukui ngulu nyerae Ngiyudayan ka lorwosi kec ta lotunga ngulu a Israel. [16] Etoodikini ayong elope inges etyae ngolo a ngican a daadang a ngulu itemokino inges toriamu anguna a ekiro kang. [17] Torotok nai Anania toloma kaim kidokok ngakan neni keng tema, Lokaato Saulo, ekeyakuu ayong Ekapolon Yesu, ngolo abu totakanu neni kon alorot apaki ngina ibunio iyong, ekeyakuu inges ayong ikotere tokienyu iyong nabo, ikilelebikin Etau ngolo asegan. [18] Atipei toraraun ibore ngini ekoni ngakabebekwa a ekolya anakonyen a Saulo, tokienyu inges nabo.”

1 Ngikorinto 1:7-“[7]angun emam ainakinet ngina ka etau angolo asegan ngina nyiryamunito iyes eringa idarito kitoodiunae Ekapolon yok Yesu Kristo anapolou keng.”


1. Nyo erae akujuwanut? Atakanunet kori akitiyakinet ngina eyente ngitunga atemar ebunit anapedor ka Akuj.

2. Toswom Mariko 2:10-12. Nyo abu akujuwanut a Yesu kisileereu atemar eyakar inges apedor akitiya? Akision ngasecisia.

3. Toswom Mariko 16:15-18. Ikwa ngikanupak, nyo emaasi iwon etiyata? Akisiera eemut ka Akuj, akibatisa, akiritar ngipian, akirworo angangajepa anguna egelaaka, akitongaleun ngulu edekasi.

4. Toswom Ngiticisio 8:5-8, 12. Nyo apotu ngitunga kingolikis, ka nyo apotu ikes kitiyata? Apotu ikes kingolikis ngakujuwanisia (longaet 7), tonupa ikes Yesu, kibatisai ikes (engaet 12).

5. Toswom Ngiticisio 3:12. Nyo abu ekiyakiya Petero tema kotere akenupit akitiya ngakujuwanisia? Emam pa area akenupit ka apedor etongaleuni itunganan, nai ngina ka Akuj.

6. Tosowom Ngiticisio 3: 16. Ikwai itiyatar ngakujuwanisia? Alokiro a Yesu ka nanupit. 7. Eyakasi neni etiyatar ngakujuwanisia anacamunet angina kitete emam pa erae ngiketatamak a

Yesu a? Eeh. Eyai ekeyakiya a Yesu ngolo nyelimoritai ekiro (Mariko 9:38-39) Pilipo (Ngiticisio 8:5-7). Ananias (Ngiticisio 9:10-18).

8. Toswom 1 Ngikorinto 1:7. Iwori edaunor apedor ka ariamun akujuwanut? Ngina ebongunio Ekapolon Yesu; ebonguni inges.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 4

AGOGONGU KA ARUKIT KA AKUJ

Igirit Don Krow

Akolongit naga emorio iwon agogongu ka arukit ka Akuj. Ani itamakini iyong ngakiro nugu, elimit ebaibul ngakiro nugu nooi. Ikwa, akirot ebe “ekelesia” isitiyatai anangajep a Ngigirik dang “ekklesia” ebe “atukot angitunga.” Ani ingolikini iyong akirot ka Akuj, iriamuni iyong atemar, erae ekelesia, kori ngitunga ka Akuj, ngulu ingitakinitai acunanakin iwapei. Ingitakinitai ikes akilip kaapei ka akiganga makete angina kolongit.Igangit ikes agogongu ka Akuj erukito kaapei. Ani nabo kiripik iyong akirot ebe “emojong” dang, isitiyatai alobaibul, alimoria itunganan ngini emojongit, ngina eos, ngini erukito ka Kristo, ka ngini eyakar ekal ngolo iboi ejok alokitaanu keng. Ani kayaker ayong ngican alokal kang, amaasi ayong olot nitunganan ngini erukito ka Kristo, ngina eyakar aosou ka Akuj alotooma akekiyar.

Emaasi nabo iwon otamutu atemar elimit ebaibul akuwan a Kristo ikwa akuwan ngina iteo, ngina a itunganan. Eyakar ngakan, ngakonyen, ngaki ka nginerin nguluce dang. Ikirai iwon dang nginerin anginice. Ka ikwa nginerin anginice, emaasi iwon oriamunito akigango aneni angince. Eyakar ngolo kiner ka akuwan eketic, ka nguna kitiya, kori epite ngolo ingarakinitor akuwan.

Ebala ebaibul alokitabo a Yakobo 5:16 ebe, “angun, tolimonokinos ngasecisia kus make ka kilipanakinos make, ikotere ikitangaleunio. Akilip ngina a itunganan a ngini iyookino, eyai apedor nginakitiyaet nguna apolok.” Erae naga apei kitadapet alobaibul ngina ka arukit ka Akuj. Iyeni iyong, ebe eyai ibore anakuwan a Kristo ngini emam. Atami ayong atemar angina etopoloere iwon nooi arukit ka Akuj, angina iwaritere iwon alosit Nakuj mere neni yok angilopeyek, ikicaka iwon ngiboro ngulu alalak. Ebala ebaibul olimonokinos ngayok secisia maka. Ikiyakar ayong ekone ngolo enyaritae Dr. Loren Lewis. Emojongit inges, ka ikiruk ka ayong nooi. Erae inges ekaswoman a Ngagirik ka eswomi angagirik. Ani eyai ibore ngini emam ngayeni ayong ejok alobaibul, engisi ayong inges nguna ebasi ngagirik kotere ekengarak ayong nooi aswomi ekabaibul. Ikiboi ayong nooi ngarwa nguna alalak ka ekile logo. Erae inges itunganan ka Akuj. Eyakar ekal ngolo ajokan. Epudokinitai ejok. Eyakasi ngarwa nguna elimonokinere isua ngakosisecisia ka inges. Tokona, ayeni ayong atemar ebala ebaibul elosio iwon alimor ngayok secisia neni ka Akuj, emam nai ngabala ayong emaasi iyong tolimok idio tunganan ngakoni secisia ebi elosi inges akisionikin iyong, anerae emaasi iwon oloto jik neni ka Akuj. Nai emaasi iwon esiemeto ayok kiyar ejok.

Agogongu ka ayakar akiyar ka Akuj inges agogongu ngina isiemeere iwon ayok kiyar kotere egangas anakiwarit Ekapolon. Alkitabo angiburayon, ikilimokinit iwon ebaibul akisirwor ngitunga angina kolongit, kotere nyimuriak ikes akiriamunun kaapei, akiganga, ka akitocoikin nguluce amodiyo ka asecit. Erae nugu daadang agogongu ka arukit ka Akuj. Alowae angolo aronon, ikitocoikinit iwon ebaibul nooi kotere arukit ka ngipian ngulu ka amodiyo anerae emunaarete ngayok tameta ka kilocokis epite ngolo etamere iwon. Tar eringa iwon nyeyanyuna, ikilomari iwon nakiro nguna emam nyemaasi oyenete, anerae emam nyiganga iwon ngayok wat kori nyikirukit iwon ka Akuj (Ngakitadapeta 11:14, 13:20 ka 1 Ngikorinto 15:33.) Ebala ebaibul ebe, “tocoito ilomarete nayokot apei ka ngitunga ngulu nyenupito Kristo” (2 Ngikorinto 6:14).

Ani ilosi iyong anakiyar angikristo anaga, emaasi iyong kiwarite epite ngolo irukitotor ka Akuj kotere tonger ngipian ngulu ecamito arikor iyong neni aronon. Epol nooi atemar emaasi iwon orukito ka ngikanupak ka Akuj anakiyar yok kotere akiten ayok kiyar ( Ngakitadapeta 27:17) ka akisiem ayok kiyar aneni ka Akuj. Ikiterereng iyong Akuj kotere toropa iwarit akekirot.


1. Toswom 1 Ngikorinto 15:33. Nyo ikitatami iwon engaet logo kotere arukit ka Akuj? ________________________________________________________________

2. Toswom 1 Ngikorinto 12:12. Nyo ikisileerekini iwon engaet logo kotere ayok kiyar alotooma Kristo? ________________________________________________________________

3. Toswom Ngiburayon 10:24. Nyo eripunio iwon anarukit ka Akuj alongaet a Ngiburayon 10:24? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngiburayon 10:25. Nyo eriamunio iwon alongaet alogo kotere arukit kaapei? ________________________________________________________________

5. Toswom Ngakitadapeta 5:22-23. Ikotere nyo emaasi iwon euriareta ngiyok tai alopian angulu aronok? ________________________________________________________________

6. Toswom 2 Timoteo 2:22. Emaasi iwon ewara ajokis, anupit, amin, ka ekisil ka ngai? ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiburayon 13:7. Ngai emaasi iwon esikwaneta ayok kiyar ka? ________________________________________________________________


1 Ngikorinto 15:33-“tocoito ngikimodikin! Emunaarete Ngirukitos ngulu aronok ngipitesio ngulu ajokak.”

1 Ngikorinto 12:12-“Ikoni Kristo akuwan ngina erae apei ngina eyakar nginerin ngulu alalak; anerae ani tari kelalak nginerin anakuwan, eringa erae apei kuwan.”

Ngiburayon 10:24-“ewara epite ngolo ikisimukekinor bon iwon make, ominakisi nguluce ka etiyata nguna ajokak.”

Nguiburayon 10:25-“Nyikipalik acunanakin iwapei ikwangina apalikiniata ngice. Nai orubakisi ikisimukekina make, nooi anapaki a na angina aapuunia akolongit ngina ka ekapolon.”

Ngakitadapeta 5:22-23-“[22] ikamununeete ngasecisia a ngulu aronok ngitunga ngul, iduponor ikes aloticisio angulu ka asecit kec. [23] Etwakete ikes anerae nyiyokuuno ikes make ido anguna ka abangao kec a ngina apolon, aoliyosi ikes.”

2 Timoteo 2:22-“tonger ekibure ngolo itemi ngisorok akisec, tongirik ka agogongu aruwor ngolo iyookino, ngolo inupit, ngolo imina, ka ngolo isilito kaapei ka ngulu ilipete neni ka ekapolon angitai angulu asegak.”

Ngiburayon 13:7-“totamutu ngikarikok kus ngulu kolong, ngulu ikilimonokinete iyes ngakiro nguna ka Akuj. Totamutu epite ngolo ayakar akiyar kec ka ngolo atwaketa; torokutu anupit kec.”


1. Toswom 1 Ngikorinto 15:33. Nyo ikitatami iwon engaet logo kotere arukit ka Akuj? Arukit ka ngitunga ngulu aronok inges emunaari akonikiyar.

2. Toswom 1 Ngikorinto 12:12. Nyo ikisileerekini iwon engaet logo kotere ayok kiyar alotooma Kristo? Ikwa akuwan aitunganan, iitanitai iwon nginerin ka akuwan a Kristo.

3. Toswom Ngiburayon 10:24. Nyo eripunio iwon anarukit ka Akuj alongaet a Ngiburayon 10:24? Ngulu erukito ka Akuj ikes epedorete akigang nguluce anamin ka aloticisio angulu ajokak.

4. Toswom Ngiburayon 10:25. Nyo eriamunio iwon alongaet alogo kotere arukit kaapei? Emaasi iwon ocunanakinos, akilip, ka akigang nguluce.

5. Toswom Ngakitadapeta 5:22-23. Ikotere nyo emaasi iwon euriareta ngiyok tai alopian angulu aronok? Anerae epedorete akitooliyor iwon nariyet. (engaet 23).

6. Toswom 2 Timoteo 2:22. Emaasi iwon ewara ajokis, anupit, amin, ka ekisil ka ngai? Ka ngulu enyarito Ekapolon alotai kec angulu asegak.

7. Toswom Ngiburayon 13:7. Ngai emaasi iwon esikwaneta ayok kiyar ka? Ngiyok karikok ngulu akolong ngulu etatamete ngakiro ka Akuj neni yok.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 5

ANIPIT

Igirit Don Krow

Akolongit naga ikilosi iwon akimor ngakiro ka anipit ka nguna ebala Yesu alokitabo a Mateo 10:16-23. Acamit Yesu akiten ngikekaswomak kotere ngikanipok; acamit inges ikes toyenut atemar alosete ngikanipok abunore. Ngulu daadang arukito ka Akuj anakiyar kec, anakiyar a Kristo, alosete akiriamun ka ngikanipok (2 Timoteo 3:12). Emam nyerae nguna ilosi iyong akiuriar. Tar keyai emoit yaye ngiikanipok, erae ngin epei rot analakuno. Ebala ebaibul ebe elosete ngulu erukito ka Akuj anakiyar kec daadang akiriamun ka ngikanipok. Etenit Yesu ngikaswomak keng ebala, “Topupokisi, ekeyakiyari ayong iyes ikwa ngamesekin alokiding ngipeei. Topiiriaka ikwa ngimuno ka kiyapara alopitesio kus ikwa ngakurio.” (Mateo 10:16). Akirot ebe, topupokisi, ikwaan ka atemar, Kiirasi mono iyes nguna abala ayong okolimok iyes. Alosi ayong akiyakiyar iyes ikwa ngameesekin alokiding ngipeei. “Erae ngamesekin ngibaren ngulu palag nooi, ngulu ecamito akigango.” Emamukar amesek agogongu kori angajep ngina ikoni ngina ka emun—emam epite ngolo ingarakinor. Erae ekeyokon bon epedori akingarakin amesek.

Erae ekeyokon inges epedori akiritar epeot anamesekin, nai ebala Yesu ngace anege, ekeyakiyari ayong iyes ikwa ngamesekin alokiding ngipeei. “Ngikitobulete ngakiro nguna a?” Acamit Yesu akiten ngikaswomak kotere ngikanipok. Alokitabo a Ngiepesoi 6:2 ebala ebe, “anerae mere ngitunga ejiere iwon, nai ikijie ka ngikepukak, ngapedorosio ka ngipian daadang ngulu jiyet ngulu ka Akuj! Ikotere nai ani edoluni akolongit ngina aronon, topedosi akitepeg emoit anakitijiore ejiye, kidongo iyes irae ngulu alojiye.” Eyakaun kire ngikanipok. Erae ngice anakiyar a Ngikristo ngikanipok, tosodi ecamit Yesu iwon oyenutu nugu. Ecamit Yesu akiten iyong kotere ngulu anerae ebala inges, “Topiiriaka ikwa ngimuno.” (Mateo 10:16). Akirot ebe, topiriaka, erae ngina anginakolongit, mam nyemaasi iyong topwaku ngakiro nai emaasi iyong toyakar aosou ngina ipedoria ngatwokisio nguna ikidakakin iyong. Tosodi emaasi iyong topiiriana ikwa emun kori ka kiyapara ikwa ngakurio.

Ebala nabo Yesu ebe, “Nai tocoikinito ngitunga, anerae eyakasi ngulu ikikamunete iyes.” (Mateo 10:17) . Elosi emoit akisitiya ngitunga. Alokitabo a Ngiepesoi 2:2 ebala ebe, ekipie ngolo tokona epolokinit ngitunga ngulu ngiwuapito ngakiro ka Akuj. Elosi Sitan akisitiya ngitunga pei akinip iwon, akiuriar etic a Yesu Kristo, ka akirot ka Akuj. “Nai tocoikinito ngitunga, anerae eyakasi ngulu ikikamunete iyes.”(Mateo 10:17). Abu Paulo tema, anguna a Kristo angolo a kire, angolo alimonokini ayong, aponi ekebunage ayong ngarwa nguna alalak, anguna ka eemut keng. (2 Ngikorinto 11:23-24). Ebala Yesu ebe, ikirikorio iyes kingaren ngiikikoe, tar apukan dang ngace pakio isitiyao akiuriaria iyes alotic a Yesu Kristo. Ikisitakinio iyes alokingaren ngapolon anguna a Yesu Kristo, kotere akinger ekus tic alokingaren kec.

Arae ayong eketataman alosukul ka akiswom ebaibul alo Charis. Etatami ayong eemut ka Akuj, ka etatami ayong ngikaswomak epite ngolo isitiyaata ikes eemut ka Akuj anabaruwa kotere adolio lotunga ngulu eoliyorito. Abu ayong egir apei, ka abu eyakiya lotunga ngatominkan, ngice amiyat. Alotooma ngirwa ngidi bon, abu ayong oriamu aramakinet nasimu kang anaberu ka ece kitela angina anyaritae Mary Anne. Abu inges tema, Emam nyipedori iyong angopia eemut logo; Emam nyipedori iyong alimokin ayong nguna a Yesu Kristo, emam jik nyingopi iyong. Ai bo iriamunia iyong ekakiro, ai jik? Abu inges

tobongok tema ariamuni alokitabo angolo igirit iyong nginambai angasimwo kon.Abu ayong otema, Iliokono iyong, anerae emam ngigiritai ekanamba tar nabaruwa ngin. Tema nai inges, neni ca jik ariamunia ayong neni pei. Taparacu ikinyaraete iyong ngipoliso. Abu nai ayong otamak atemar, iyookinit kire ebaibul a? Apotu ca jik Polis ekewarut ayong akolongit nginace, ka apotu ekesiyana ayong apaki ngina aoyan, ngisae ngiarei.

Ingolik iyong nguna abala ayong a? Ani tar eyakasi ngikasecak lorotin daadang, abu Polis ekewar ayong apaki ngin daadang. Ikotere nai nyo? Kotere akirot a Yesu Kristo, eemut ka Akuj. Iyookinit kire akirot ka Akuj a? Ani kisitiya iyong akirot ka Akuj, ani kicamu iyong akirot ngin, tocamu akielar, tocamu akiyar ngina ebala eemut ngol alokingaren ngitunga, eyakaun ngikanipok. Eyai agogongu a Sitan, eyai ngina ajokan, tosodi acamit Yesu akiten ngikekaswomak kotere ngun.

Ebala Yesu alokitabo a Mateo 10:19 ebe, “ani ikipotorete ikes iyes akisitakin, ngiyalolongo anguna ilosete iyes akirwor kori epite ngolo limunet,(ngikibul nooi) anerae ikiinakinio iyes ngakiro nguna itemokino tolimut apaki ngin.” (Ngaluket nguna kang). Alotooma etau ka Akuj, iriamunete iyes aosou ngina ikoni ngina a Stefano angolo kolong. Abu ikes kipiyo aosou ngina erworor Stefano. Abu Yesu alongaet a 22-23 tema, “ikitoroniyarete ngitunga iyes anguna ka ekiro kang, nai ngini etitinyikini akitodol nasalunet, eiunio. Ani ikitidingete ikes iyes alotaun ka epei, toema lotaun ece, akalimokini ayong iyes kire atemar, nyirikakinete iyes ekusitic alotaunio angulu a Israel, eringa nyebuno Lokoku a Itunganan.” Eyakaun kire ngikanipok anakirot a Yesu Kristo erae kiseraete iyes akirot ngin ngina a kire.

Ayai ayong neni edoketa ngitunga ngamotoka ngoon, ngina engolikinia ayong akimat ngina eboi anapuna. Abu ayong otamak otema, Emam nyepedori inges akiwan ayong! Abu nai ayong engit inges otema, ani keboikin ayong diyete iyong erono a, abu nai inges tocamu akimor ka ayong apuna ka togeunai akiyan, abu ayong oripu atemar erae ekekiro Jane, ka abu ayong otema, Nyo itiyai iyong Jane? Abu nai inges tema, amojongit ayong, nyeringa ayong etiyai edio tic. Eyengu ayong. Ekengit nai inges ayong dang atemar, nyo bo itiyae iyong? Abu nai ayong olimok inges atemar eserae ayong eemut ka Akuj alokelesia. Abu nai ekereet kilocokin, ka abu inges tema, nyigeu robo alimonokin ayong ngakiro ka Akuj. Nyigeu akirworo nguna a Yesu. Abu nai ayong otema, okoe Jane, nyitema kare neni. Abu nai inges tema, ani kerae toyai Yesu Kristo nege, kemwaak ayong loreet keng jik. Abu nai ayong otema, Jane nyirwor kare ikongina, eyakasi kona ngitunga ngulu ikitongoito iyong alokelesia, inges irworor iyong ikongina kotere Yesu. Kidaru mono iyong okolimok ayong iyong nguna ka ekakal. Abu nai Jane tonger akiirar ngadi kiro. Abu inges tema, icamit iyong ageun akirworo nguna etiya Yesu local kon, ka emam ngalosi ayong acamun akiirar ngakiro nguna. Ngilosi iyong akirworikin. Abu nai ayong otema, Jane, alosi ayong alimokin iyong nguna a Yesu Kristo. Akalimok ayong iyong, KILILING!! Tema Jane neni.

Arikit Jane iingok ka auno, ka kiriu inges diyete, ka torotok. Emam pa apatana akisiyanakin inges, anerae ayai tooma keng etau ngolo aronon, ngolo apegan. Arae emoit ayai tooma keng. Abu nai ayong otamak otema, emam sek nyekesiburaete ayong ngitunga ikongin. Emam sek nyerotonokinete ngitunga aneni kang ikongina. Nai emam robo nguna apedori ayong akitiyakin tokona, nai akision Jane bon. Abu inges kipiyor jik. Abu ayong obongo lore, engit Ekapolon otema, abu ayong ekatak, abu inges torotok, nai esyoni ayong inges alotooma akamin.”

Ngikanipok ka ngikapegak ikes elosete ayakaun lorot yok alokiro a Yesu. Elosi etau ngolopei ikiinit iwon amin ka arimao ka Akuj ainakin iwon agogongu tar apaki ngina ikiesikinere kori ikijamuwarere alotic yok.


1. Toswom 2 Timoteo 3:12. Nyo eriamunete ngulu eyarete alokingaren Akuj? ________________________________________________________________

2. Ikwai iyenia iyong anipit? ________________________________________________________________

3. Toswom Mariko 4:16-17. Nyo eyaunit ngikanipok ka ngikapegak? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngiticisio 8:1, 4. Nyo abu anipit yau Yerusalem? ________________________________________________________________

5. Toswom Mateo 5:10-12. Eyai arerengu neni angulu enipitoi kotere nyo? ________________________________________________________________

6. Toswom Mateo 5:12. Ani enipitoi ngikanupak kotere ajokis, nyo emaasi ikes toyenete kotere rwanu? ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiticisio 9:4-5. Ngai anipit Saulo? ________________________________________________________________

8. Toswom Ngiticisio 9:1. Anguna a kire, ngai anipit Saulo? ________________________________________________________________

9. Toswom Ngigalati 6:12. Acamito ngitunga a Yudaya alokitabo a Ngigalati akiricakin ngikisila ka anupit, alotic kec, nyo acamito ikes akitiya? ________________________________________________________________


2 Timoteo 3:12-“[12] Kire, ngulu daadang ecamito akiboi anakiyar a ngina ecamit Akuj anakimorikina ka Yesu Kristo, eriamunete ngakisicaneta.”

Mariko 4:16-17-“[16] ikote ngice tunga ngikinyom ngulu adoete longaro neni akudioko ngalup, Nginapei iirareta ikes eemut ka Akuj, kijaut atipei ka alakara. [17] Nai emamukatar ikes ngataagor alotooma kec ka nyeroparete, ani epote ngican ka ngatwokiso anguna angakiro angun, toesikis ikes.”

Ngiticisio 8:1, 4-“[1] akolingit ngin, tolomu akisicanio ngina aronon nooi natukot a ngikanupak a Yesu ngina ayai Yerusalem. Kielarae ngikanupak daadang, toloto ikes Yudaya, Samaria, kidongo Ngikiyakia bon. [4] apotu ngikanupak ngulu aponi kielarae tolimonokis Ngakiro nguna ajokak nakwapin daadang nguna apotu ikes toloto.

Mateo 5:10-12-“[10] erereng ngulu isicanitae anguna ka akiyookino, erae apukan ngina anaKuj ngina kec. [11] Irereng iyes ngina ikiyanyeta ngitunga ka ikisicanito, nabo ikireikin ngakiro nguna aronok anguna iraakatar iyes ngulu kang. [12] Tolakara ka tolyelana, anerae epol nooi eropit kus anaKuj, ngikadwarak dang kolong, escinaitae ikwanginapei.”

Mateo 5:12-“[12] Tolakara ka tolyelana, anerae epol nooi eropit kus anaKuj, ngikadwarak dang kolong, escinaitae ikwanginapei.”

Ngiticisio 9:4-5-“[4] kimasar inges kwap, kiira etoil ebala neni keng, Saulo Saulo! Kaanukiro ikisicanitor iyong ayong? [5] Kingit Saulo tema, ngae iyong Ekapolon? Tobongok etoil tema, Arae ayong Yesu ngolo isicanit iyong.”

Ngiticisio 9:1-“[1]nai aringa Saulo emunikinit akitukurian ka akiar ngikaswomak ngulu ka ekapolon Yesu. Abu inges tolot neni ka Esacaradoti angolo apolon nooi.”

Ngigalati 6:12-“ [12] Ngitunga ngulu ikatakinito akitingakin iyes akilengero ikes ecamito akitoodiuna erae ngulu ajokak alokingaren ngitunga. Itiyaete ikes ngun, ikotere nyisicani ikes anguna a ngakiro a nguna ka emusalaba a Kristo.”


1. Toswom 2 Timoteo 3:12. Nyo eriamunete ngulu eyarete alokingaren Akuj? Anipit 2. Ikwai iyenia iyong anipit? Akibunga, Akisican kotere anupit. 3. Toswom Mariko 4:16-17. Nyo eyaunit ngikanipok ka ngikapegak? Anguna ka akirot, ikwa

ademar akirot. 4. Toswom Ngiticisio 8:1, 4. Nyo abu anipit yau Yerusalem? Kiyatakin ekimar angitunga angulu

apotu kielasi akirot. 5. Toswom Mateo 5:10-12. Eyai arerengu neni angulu enipitoi kotere nyo? Anguna ka ajokis. 6. Toswom Mateo 5:12. Ani enipitoi ngikanupak kotere ajokis, nyo emaasi ikes toyenete kotere

rwanu? Eyai ekec ropit naKuj. 7. Toswom Ngiticisio 9:4-5. Ngai anipit Saulo? Yesu. 8. Toswom Ngiticisio 9:1. Anguna a kire, ngai anipit Saulo? Ngikaswomak (Ngikristo) a Ekapolon. 9. Toswom Ngigalati 6:12. Acamito ngitunga a Yudaya alokitabo a Ngigalati akiricakin ngikisila ka

anupit, alotic kec, nyo acamito ikes akitiya? Akisicano anguna ka emusalaba a Kristo. Apotu ikes tokera ngican ngulu arukito ka akirot ka Akuj ebe ebuni alakuno ananupit Yesu Kristo bon.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 6

ERWOSIT KA EKEBUKU

Igirit Don Krow

Alotooma acamunet ngina ngorot, ibore etogelaanit Israel bon, aria ayakar Ngirwosi ngulu amamukatar ngitela nguluce. Ayakar Israel erwosit ngolo area Akuj (Isaya 43:15). Ani elunyar apaki ngin, apotu ngitunga a Israel dang temasi ikicamit Ngirwos ngulu alokwap ikwa ngitela nguluce, (1 Samuel 10:24-25). Anen, anguna ka asecit a Saulo, abu Akuj kitopolou Daudi araun erwosit, area inges ekile ngolo ayakar etau ngolo egalaana. (Ngiticisio 13:21-23 ka 1 Ngirwosi 15:3).

Amaasi erwosit toweik Akuj anarikit Israel ( Ngikisila 17:14-20). Ani kiwap erwosit nguna abala Akuj, apolouni ekebuku nooi. Ani kenger erwosit nguna ebala Akuj, ebusokin ebuku ngol tar kikama ece buku. (1 Samuel 15:22-23).

Ani keseu Akuj erwosit, eyakuuni inges ekadwaran akinyonyo inges ka akimiet. Arae ngol epite ngolo eyakuunia Akuj etau ngolo asegan akinyonyo ka akitogogong erwosit anapukan keng. Abuni etau ngolo asegan akinyonyo erwosit kotere kipuka ekebuku anainakinet ka naosou, anerae arukito inges ka Akuj. (1 Samuel 10:1, 6-7 ka 9). Erae akinyonyo naga( araun erwosit) inges abunio ekalakunan. Akirot ebe, “akinyonyo” angaburayon, ikwaan ka atemar ekalakunan, ngolo nai enyaritae Kristo angagirik. Adwarito ngikadwarak anacamunet angina ngorot atemar ebuni ekalakunan rwanu, ngolo inyonyoit ekapolon, ageun ebuku ka Akuj anakwap angina amunayar anaga. (Daniel 2:44, 7:14, ka 27). Aloemut ka ebaibul, erae kitei iyong, emam nyelimokina Yesu Ngisirael nguna atami inges ebala ebuku. Arae eemut ka acamunet angina ngorot anerae ayenete ikes nguna (Isaya 9:6-7, 11:1-6; Daniel 2:44, 18, ka 27).

Emam nyepatana aripun eemut a Yesu erae pa kiyeni iyong apolou ka ebuku. Arae ebuku eemut ngolo alimit alimit Yesu nooi ka ngolo acamit inges ngikaswomak kielasi lotela daadang. (Mariko 1:14-15, Luka 9:1-2, Ngiticisio 28:23-31, Luka 16:16, ka Mateo 24:14). Anyaritae nabo eemut logo dang “alakuno” kori “akiyar ngina emam nyedaun” (Ngiburayon 2:3, Mateo 19:16 cp, 19:23; Ngiticisio 28:23-24, 28, ka 30-31). Aloemut angolo ebala, “ebuku ka Akuj” area ekimar angitunga angulu elosi Akuj akipuka. Ikotere Alomar lobuku ka Akuj, ayakasi nguna amaasi iyong kitiya. Amaasi iyong kibelek ekoni tau. Enyarit ebaibul akilocokinet naga ebe akiki. Arae akilocokin ekoni tau neni ka Akuj; ebe akinger sitan, asecit ka ngiketicisio daadang, tobongo neni ka Akuj, neni a Kristo ka eketic. Ani kiki iyong, alosi Akuj (ainakin iyong anaokot a Yesu) akision angasecisia ka akiyar ngina emam nyedaun (Ngiromanin 6:23). Erae ngolo ajokan logo “Evanjeli ka arerengu” kori akisera “ebuku ka Akuj” (Ngiticisio 20:24-25).

Eyakar ebuku ka Akuj arerengu (Mateo 20:1-16) ka alomu iwadio ka elelebun lotic a Yesu (Mateo 13:33). Apei kolongit anakiyar yok, elomuni tar kingolikinai iwon (mateo 13:36-43).


1. Toswom Daniel 2:44. Adwarito ngikadwarak anacamunet angina kitete atemar ebuni rwanu ekalakunan (ngolo inyonyoitai), ka elosi Akuj alokidiam angaar ekebuku alokwap ngolo: A. Eayi ngikaru 1,000 B. Ngolo ruba. C. Ngolo eayi apaki ngina euruwana.

2. Toswom Mateo 4:17, 23. Nyo area eemut a Yesu? ________________________________________________________________

3. Toswom Mariko 1:14-15. Etatami Yesu eemut ali________________________________________________________________

4. Toswom Luka 4:43. Apolou ngina eyakuunitere Yesu kwap arae________________________________________________________________

5. Toswom Yohana 4:25. Aloemuto, emam pa etenit Yesu neni angisirael apolou anguna alimit inges kotere ebuku. Arae eemut ka acamunet angina kitete: A. Emam pa ayeni akepolou. B. Emam pa alosi atakanun. C. Aberakinosi akiwarit.

6. Toswom Luka 9:1-2. Nyo ngiboro ngiuni ngulu apotu ngikaswomak kitiyata? ________________________________________________________________

7. Toswom Luka 10:1-2, 8-9. Ali eemut alimokinit Yesu ngulu 70 akielar? ________________________________________________________________

8. Toswom Luka 23:2. Anatameta angisirael, akirot ebe Kristo erae atemar ai? ________________________________________________________________

9. Toswom Ngiticisio 17:7. Ka akilo ngikisila a Ngiromanin, abasi ngisirael ebe etatami ekaswoman Paulo ebe eyai ace…………………….epei…………………………….

10. Toswom Ngiticisio 19:8-10. Abu Paulo kirwor nooi aloepeso akisimukekin ikes anu kiro? ________________________________________________________________

11. Toswom Ngiticisio 28:23-31. Alongaet a 31, Arae nyo etatami ekaswoman Paulo? ________________________________________________________________

12. Toswom Mateo 24:14. Ali eemut emaasi kielarai lotela daadang? ________________________________________________________________

13. Toswom Ngiticisio 20:24-25. Ngace pakio elimitoi eemut ka Akuj ikwa? ________________________________________________________________

14. Toswom Luka 16:16. Emam nyepatana ayenun eemut a Yesu emam pa iyeni apolou ka ebuku. Area ebuku eemut ngolo etatami Yesu ka ngolo abala inges ngikaswomak, A. Kielasi B. Tongero C. Totama________________________________________________________________

15. Toswom Mateo 6:10. Anapolou, erae ebuku ka Akuj ekisil ka Akuj. Ikwai elimitere inges alongaet alogo. ________________________________________________________________

16. Toswom Ngikolosae 1:13-14 ka Ngiromanin 14:9. Anakirot ebe “ebuku ka Akuj” erae ekimar angitunga angulu, A. Ecamito Yesu alotai Kec B. Ecamito akirot ka Akuj (tongero Sitan) ka toriamut akision C. Ecamito Alomar Lokelesia________________________________________________________________

17. Toswom Mateo 4:17. Ikotere Alomar lobuku ka Akuj, emaasi akilocokin ekonitau. Enyarit ebaibul akilocokinet ngin, A. Akibelekin B. Etic ka ekisil C. Akiki________________________________________________________________

18. Toswom Ngiticisio 26:18. Ibeleun iyong……………nakica, aneni……..a Sitan neni………………..kotere ariamun akision angasecisia a? ________________________________________________________________

19. Toswom Ezekiel 36:26-27 ka Ngiticisio 11:15-18. Iriamu iyong etau ngolo kitete ngolo ikingarakini iyong alosit alotooma nguna iitanit Akuj a? ________________________________________________________________

20. Toswom Luka 18:13-14. Inyara iyong Akuj akision ngakonisecisia a? ________________________________________________________________


Daniel 2:44-“[44] alorwa a ngirwosi angul, iwuakini Akuj ngina anaKuj apukan ngina nyepedorio alemar, kori nyeinakinio apukan ngin neni a ngitunga a ngice. Emunyari apukan ngin ngapukanisia ngunace daadang kitasalu, ido erubakini inges ngikaru ka ngikaru.”

Mateo 4:17,23-“[17] Nginapei ngina, kisiak Yesu alimonokin ebala, Kibelekinos anasecisia kus, anerae aapuu apukan ngina anaKuj. [23]Tolot Yesu Kirimo Galileya daadang itatami alosinagogae kec ka tolimonokini ngakiro nguna ajokak nguna ka apukan ka Akuj, kitangaleununuye ngitunga alodekesio a daadang.”

Mariko 1:14-15-“[14]kedaun akiwaakin Yoana mabus, bu Yesu Galileya, kitatam ngakiro nguna ajokak nguna ka Akuj. [15] Ebala, adolu apaki aapuu apukan Akuj, Tokiwa ngasecisia kus, tonupa ngakiro nguna ajokak!”

Luka 4:43-“[43]nai tolimok inges ikes tema, itemokino ayong etatam ngakiro nguna ajokak nguna ka apukan ka Akuj tari lotaunio nguluce dang, anerae erae ngun ekeyakuunitere ayong.”

Yohana 4:25-“[25]Tolimok aberu ngin Yesu tema, ayeni ayong atemar ebuni Messia, ngolo enyaritae Kristo. Ngina ebunio inges, ikilimokini inges isua ngakiro daadang.”

Luka 9:1-2-“[1]tonyarau Yesu ngulutomon ka ngiarei, inak ikes apedor ka apolou ngina kiritanaret ngipian ka ngina kitangaleununuyet ngikadekak. [2] Kiyakiya ikes akisera ngakiro nguna ka apukan ka Akuj ka akitangaleunun.”

Luka 10:1-2, 8-9-“[1]Ekaku angakiro angun, toseu Ekapolon ngicetunga ngulu arae ngatomonikanikaarei ka ngiarei; kiyakiya angiarei kingareno loreria ka nakwapin daadang nguna eitanit inges akidol. [2] Tolimok inges ikes tema, elal akilem, nai ekudioko ngikalemak. Angun, kilipa elope ngolo ka akilem kiyakiya ngikalemak ngulu alalak nakilem keng. [8] Ngolore daadang ilomarete iyes ikijaun, kimuja akimuj daadang ngina ikiinakinio. [9] Kitangaleununutu ngikadekak a nen, tolimokisi ngitunga temasi, aapuu apukan ka Akuj neni kus.”

Luka 23:2-“[2]togeut ikes akisitakin inges anen ebasi, ikiryamuni isua ekile lo icocoi ngitunga ngulu ka akwap kosi ka ikitengerit isua akibuk occur neni ka ekepukan a Roma, ebala nabo arae inges Kristo—erwosit.”

Ngiticisio 17:7-“[7]ka ejau Yason ikes kai keng. Engerito ikes daadang ngikisila ngulu ka ekepukan a Roma, anguna ebaakatar ebe eyai erwosit ece ngolo enyaritae Yesu.”

Ngiticisio 19:8-10-“[8]torubak Paulo elosenenei losinagoga, ngilapio ngiuni irworo lotunga pa ekuriana, kisimoco ikes iwarit akitunup ikes ngakiro nguna ka apukan ka Akuj. [9] Nai esyaaka ikes ngice jik, nyenupa ido kirworotor erot ngolo ka ekapolon alopite angolo aronon alokingaren atukot daadang. Angun, toesik Paulo ikes. [10]Kitiya inges ngun ngikaru ngiarei, kisiira ngiyudayan ka Ngigirik dang alo Asia ngakiro nguna ka Ekapolon.”

Ngiticisio 28:23-31-“[23]angun, totubut ikes akolongit ngina iriamunotor ka Paulo. Akolongit ngin, potu ikes elalak neni eboiyo Paulo. Nginapei taparacu akitodol ebong, kiteyenik ka kisileerek dang inges ikes ngakiro nguna ka apukan ka Akuj. Alorwor keng ngakiro nguna a Ngikisila a Moses ka ngakigireta nguna a Ngikadwarak, abu kikatak akitacamun ikes ngakiro nguna a Yesu. [24] Tocamut ngice ngakiro nguna erworo inges, towout ngice akinup. [25] angun, torotokis ikes imocoete make, kedau Paulo alimor ebe, Alimunit etau ngolo asegan ejok neni atapapa kus alorwor a ngolo ka ekadwaran Isaya; [26] Anerae abu inges tema, ebala Akuj ebe, Tolot lotunga lu tolimok atemar, iirarete ngina erae akiirar, nai nyiyenunete; ingolikinete ngina erae akingolikin nai nyianyuwarete. [27] Anerae abanganiyasi ngatameta angitunga alu, ago likes ngaki kec, arapa ngakonyen kec. Kerae nyikote nen, keanyuwarito a Ngakonyen kec, kiirarito angaki kec, nabo keyenunito angitai kec. Ido tobongut neni kang akitangaleuno!. [28] Tongetak Paulo tema, Toyenete nai atemar, eyakiya tokona Akuj ngakiro nguna ka aiuno a ngitunga neni angulu nyerae Ngiyudayan epeganakinosi nooi alokiding kec make. [30] Kiboi Paulo ngikaru ngiarei alokai angina etacenene inges, kijaununuye ngulu daadang aponeneete aanyunun inges. [31] Tolimok inges ikes nguna ka apukan ka Akuj ka kitatam dang nguna ka Ekapolon Yesu Kristo, kirwor pa ekuriana ka amam ibore etukuruworit.”

Mateo 24:14-“[14]itatamio ngakiro nguna ajokak nguna ka apukan ka Akuj anakwapin daadang, toyenut ngitunga daadang, ani irikakin todolu asalunet.”

Ngiticisio 20:24-25-“[24]nai aneni kang nyepol akiyar nooi ka akilo angetakin akerit n angina erae etic ngolo akainakinit ekapolon Yesu ayong akitiya, etic ngol inges akiteyenun Ngakiro nguna ajokak nguna ka ajokis angina ka Akuj. [25] Ayeni ayong tokona atemar iyes daadang ngulu adau ayong alimonokin nguna ka apukan ka Akuj, nyikingokinete ayong nabo.”

Luka 16:16-“[16]Etatamio kolong ngikisila a Moses ka ngakigireta nguna a Ngikadwarak tari lorwa ngulu a Yoana ka ekebatisan. Nginapei alorwa angul, aponi kisyakinae alimonokin ngakiro nguna ajokak nguna ka apukan ka Akuj. Nabo ecamit nginitunganan Alomar napukan ka agogongu.”

Mateo 6:10-“[10]Akonipukan bu. Kitiyae acamit kon alokwap, ikwangina itiyaere anaKuj.”

Ngikolosae 1:13-14-“[13]abu inges ikilaku iwon anapedor angina ka akirionut ka ikilopa iwon napukan a Lokoku keng angolo minat. [14] Ngolo ikilakunia Akuj iwon, inges atemar, esyoni ngasecisia yok.”

Ngiromanin 14:9-“[9]Anerae abu Kristo totwan ka toyaru anguna ka aruwor Ekapolon angulu eyarete ka ngulu atwak.”

Mateo 4:17-“[17]Nginapei ngina, kisiak Yesu alimonokin ebala, Kibelekinos anasecisia kus, anerae aapuu apukan ngina anaKuj.”

Ngiticisio 26:18-“[18]Ingaari iyong ngakonyen kec, ikotere kibelekinos anakirionut nakica ka anapedor angina a Sitan, pena neni ka Akuj; toriamut nai anguna ka anupit kec akisioniyo ngina angasecisia ka akibois aneni a ngitunga a ngulu eturuwo Akuj ngulu keng.”

Ezekiel 36:26-27-“[26]Akainakini ayong iyes Ngitai ngulukitet ka ewuakini ayong ngatameta nguna kitet neni kus; alemari ayong aneni akisianuu kus okoinak iyes ngitai ngulu iwuapito ngakiro kang. [27]Ewuakini ayong etau kang neni kus ka akainakini ayong iyes kiwuapa ngakiro nguna atubunit ayong ka tocoikis nooi epite ngolo iwuapitotor ngikisila kang.”

Ngiticisio 11:15-18-“[15]ani ageuni ayong erwor, min etau ngolo asegan neni kec, lopite ngolo aminio neni yok anageunet. [16] otamu nai ayong ngakiro nguna ka ekapolon ngina abaakar, abu Yoana Kibatisa angakipi, nai ikibatisao iyes a Etau angolo asegan. [17] Ani nai keinakinit Akuj ikes ainakinet ngina ikoni ngina abu ikiinak iwon apaki ngina anupere Ekapolon Yesu Kristo, karae nai ayong nae ekatakini akiretakin Akuj. [18]Ani iirarete ikes ngun, tojongoto apega. Kipuro Akuj temasi, ainaki nai Akuj ngulu nyerae Ngiyudayan dang apaki ngina ekiyata, toyara!”

Luka 18:13-14-“[13]towo ekeriran occur aneni alwana, nyireo ngakeekonyen tari naKuj, toram etau keng tema, Akuj, kisyoni ayong ekasecan! [14] Akalimonokini ayong iyes atemar, abu ekeriran occur tolot lore keng iyookino alokingaren Akuj, akilo eparisayot; anerae nginitunganan itopoloorio bon, itiditeunio; nai ngini itiditeuna bon, itopoloorio.”


1. Toswom Daniel 2:44. Adwarito ngikadwarak anacamunet angina kitete atemar ebuni rwanu ekalakunan (ngolo inyonyoitai), ka elosi Akuj alokidiam angaar ekebuku alokwap ngolo: B. Ngolo ruba.

2. Toswom Mateo 4:17, 23. Nyo area eemut a Yesu? Tokiwa, anerae aapuu abuku ka Akuj. 3. Toswom Mariko 1:14-15. Etatami Yesu eemut ali Ebuku ka Akuj. 4. Toswom Luka 4:43. Apolou ngina eyakuunitere Yesu kwap arae akitatam ebuku ka Akuj. 5. Toswom Yohana 4:25. Aloemuto, emam pa etenit Yesu neni angisirael apolou anguna alimit

inges kotere ebuku. Arae eemut ka acamunet angina kitete: C. Aberakinosi akiwarit. 6. Toswom Luka 9:1-2. Nyo ngiboro ngiuni ngulu apotu ngikaswomak kitiyata? Akiritar ngipian

asitan, ngidekesio, ka akitatam nguna ka ebuku ka Akuj. 7. Toswom Luka 10:1-2, 8-9. Ali eemut alimokinit Yesu ngulu 70 akielar? Ebuku ka Akuj. 8. Toswom Luka 23:2. Anatameta angisirael, akirot ebe Kristo erae atemar ai? Erwosit. 9. Toswom Ngiticisio 17:7. Ka akilo ngikisila a Ngiromanin, abasi ngisirael ebe etatami ekaswoman

Paulo ebe eyai erwosit epei Yesu. 10. Toswom Ngiticisio 19:8-10. Abu Paulo kirwor nooi aloepeso akisimukekin ikes anu kiro? Ebuku

ka Akuj. 11. Toswom Ngiticisio 28:23-31. Alongaet a 31, Arae nyo etatami ekaswoman Paulo? Ebuku ka Akuj

ka akitatam nguna a Yesu Kristo.

12. Toswom Mateo 24:14. Ali eemut emaasi kielarai lotela daadang? Eemut ka Ebuku ka Akuj. 13. Toswom Ngiticisio 20:24-25. Ngace pakio elimitoi eemut ka Akuj ikwa? Arerengu ka Akuj. 14. Toswom Luka 16:16. Emam nyepatana ayenun eemut a Yesu emam pa iyeni apolou ka ebuku.

Area ebuku eemut ngolo etatami Yesu ka ngolo abala inges ngikaswomak, A. Kielasi 15. Toswom Mateo 6:10. Anapolou, erae ebuku ka Akuj ekisil ka Akuj. Ikwai elimitere inges alongaet

alogo. Ebe erae acamit ka Akuj inges itiya anakwap anaga ikwa itiyar anaKuj. 16. Toswom Ngikolosae 1:13-14 ka Ngiromanin 14:9. Anakirot ebe “ebuku ka Akuj” erae ekimar

angitunga angulu, B. Ecamito akirot ka Akuj (tongero Sitan) ka toriamut akision. 17. Toswom Mateo 4:17. Ikotere Alomar lobuku ka Akuj, emaasi akilocokin ekonitau. Enyarit ebaibul

akilocokinet ngin, C. Akiki. 18. Toswom Ngiticisio 26:18. Ibeleun iyong anakirwonut nakica, aneni ka agogongu a Sitan neni ka

Akuj kotere ariamun akision angasecisia. 19. Toswom Ezekiel 36:26-27 ka Ngiticisio 11:15-18. Iriamu iyong etau ngolo kitete ngolo

ikingarakini iyong alosit alotooma nguna iitanit Akuj a? 20. Toswom Luka 18:13-14. Inyara iyong Akuj akision ngakonisecisia a?




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 7

APOLOU KA ANUPIT ANGINA IKIUNI

Igirit Don Krow

Ani kitiya ekus Pastor nugu akolongit ngina iramia iyong epeta alokelesia kus, ebe “icamu iyong aberu naga araun akonikepon, ngina eninai akoni kai ka akilot ngasaani jik a? Icamu iyong inges ageun akolongit naga tar rwanu akilot akoni kai ka anina apuwa alore kon tar ikitiak atwanare a? Tema nai naberu kon eringa epastor irworo, “Tojongo anenipei!, anikikicamit iyong ayong araun akoniketiyan, kiwara ace kengarakinan. Acamit ayong amin aneni kon ka akidar ayong ikwa itunganan. Ani kikidar iyong ayong ikwa itunganan, apedori ayong akitiya ngiticisio ngul daadang, nai acamit ayong iyong oruko ka ayong! Akakiyar daadang! Ngacamit ayong iyong ikiya ayong bon kotere nguna etiyai ayong.

Abala kolong A. W. Tozer nege, “tokona, ebe nyingolkinito ngice ketatamak atemar ani kicamit iyong ayakar anupit ngina ikiuni erae alosit neni a Yesu Kristo bon; mere akelakuno bon.” Kori ake Kristoonu kori akepolou, nai Kristo bon. Emam nyelakuni Akuj itunganan ngini enupit nguna ka apis a Kristo, kori erae apis a Kristo ibore ka anupit. Emam nabo nyikingitakinitai iwon akinup nguna ka akision, kori aketwanare alomusalaba, kori akekiwarit alakun iwon. Eyakasi nugu daadang neni a Kristo, ka emam nyetiakak kori nyegelaaka aneni anguluce. Aneni dang, emam nyikingitakinitai iwon acamun apei pis a Kristo kori akinger nginace. Nguna ebasi ngiemuto ebe ikicamakinitai iwon daadang erai nguna ka aliokonu, acamit ayong abongokin erai nguna ka aliokonu ka erai Sitan eyai nakiro nguna akiwaritor ngikristo” (The Root of Righteou, pp. 84-86).

Iripu iyong nguna abala ayong anege a? Nyo nai itopolotere iwon ngace kiro a Kristo (nguna ajokak bon), apis a Kristo, mere Kristo? Ikwaan ka akiya aberu angina eyenia akipore mere angina eraakar itunganan.


1. Toswom Yoana 1:12. Ikwa ngina ijaunere ngulu alalak: A. Inges (Ekapolon Yesu Kristo), B. Yesu ikwa Ekalakunan, C. Yesu ikwa Ekapolon, D. Yesu ikwa Epaderet, aneni kec, abu inak ikes apedor ngina raunet ngina ka Akuj.”

2. Toswom Ngiticisio 16:31. Emaasi iwon onupa (atemar, acamunit kori akitocamun) ngayok wat nguna angai? ________________________________________________________________

3. Toswom Luka 6:46. Nyo apolou ka akirot, “Ekapolon”? ________________________________________________________________

4. Toswom Mateo 1:21. Nyo apolou ka akirot, “Yesu”? ________________________________________________________________

5. Toswom Luka 23:2. Nyo apolou ka akirot, “Kristo”? ________________________________________________________________

6. Toswom Ngiromanin 1:16. Alongaet alogo, erae evanjeli kori eemut ngolo ajokan, ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiromanin 1:1-3. Elosikinit Evanjeli ka Akuj, kori iwarit, Ngadi nguna alokokukeng kori daadang aneni alokokukeng? ________________________________________________________________

8. Toswom Yoana 6:54. Ani kimuj iyong idio bore, nyo akepolou? ________________________________________________________________

9. Toswom Ngigalati 3:27. Ani ibatisao itunganan alotooma Kristo, eriamunete ikes,---- Nyo eriamunete ikes aneni a Kristo? ________________________________________________________________

10. Toswom Ngiticisio 9:5-6. Ngina ebelekinor Saulo, ngaanu ngakingiseta ngaarei nguna abu inges kingit Yesu? ________________________________________________________________

11. Toswom Ngiromanin 7:4. Ngai ikipudokinit iwon?-----Neni erai ai aneni keng ikipudokinit iwon? Iyai iyong lokiitanu ngolo ajokan ka Kristo a?---------------Imorete iyes ngakiro, ekiyan, amin, ka ilipi iyong neni keng a? ________________________________________________________________


Yoana 1:12-“[12]nai ngulu daadang apotu kijaut inges, tonupa ekiro keng, abu inges inak ikes apedor ngina ruworet ngidwe ngulu ka Akuj.”

Ngiticisio 16:31-“[31] Temasi ikes, Tonup Ekapolon Yesu, ido toiun kaapei ka ekonikal.”

Luka 6:46-“[46]Kaanukiro ikinyaritotor iyes ayong, Ekapolon Ekapolon, nyitiyaete bo nguna akalimokini ayong iyes?”

Mateo 1:21-“[21]Idouni inges ikoku ngini sapat, ilimokini iyong ekeekiro Yesu, anerai eiuni inges ngikeetunga anasecisia kec.”

Luka 23:2-“[2] togeut ikes akisitakin inges a nen ebasi, ikiryamuni isua ekile lo icocoi ngitunga ngulu ka akwap kosi ka ikitengerit isua akibuk occur neni ka ekepukan a Roma, ebala nabo arae inges Kristo-Erwosit.”

Ngiromanin 1:16-“[16]Anerai nyekerumito ayong ngileec anguna angakiro anguna ajokak: Erai ikes apedor ngina ka Akuj ngina eiunia itunganan daadang, ngini eyakar anupit, Ngiyudayan mono, ido nai ngulu nyerai Ngiyudayan.”

Ngiromanin 1:1-3-“[1]Ayong Paulo, eketiyan a Yesu Kristo, egirit abaruwa na. Akanyarau Akuj ayong aruwor ekiyakia ka akaseu aruwor ekalimonokinan Ngakiro keng nguna ajokak. [2] Kebu kolong sek Akuj kiik Ngakiro keng nguna ajokak neni a ngitunga ikwapei egiritotor ngikadwarak Nakigireta. [3] Erai ngakiro ngun nguna a Lokoku ka Akuj angolo erai Yesu Kristo Ekapolon yok. Alokuwane, erai inges eletonit ngolo a Daudi.”

Yoana 6:54-“[54]ngini imuji akakuwan, tomata ngakaokot, eyakar inges akiyar ngina nyedaun, abuni ayong akiteyarun inges akolongit ngina esidion.”

Ngigalati 3:27-“[27]Aponi iyes ikibatisai tooma nakimorikina ka Kristo ka tokona inapito iyes ngipitesio ngulu a Kristo.”

Ngiticisio 9:5-6-“[5]kingit Saulo tema, Ngai iyong Ekapolon? Tobongok etoil tema, aria ayong Yesu ngolo isicanit iyong. [6] Nai tokona, tonyou toloma lotaun itolimokin nguna itemokino iyong kitiya.”

Ngiromanin 7:4-“[4]Ikote iyes dang neni pei nen ngikaitotoi kang. Apaki ngina iponiata iyes tomoriata atwanare a Kristo ipotu iyes tolacakinos aneni a Ngikisila ka itwakito tokona alokingaren Ngikisila. Irai iyes tokona ngulu a Kristo angolo aponi kiteyarunai alokatwak, ikotere itiyaete nguna ajokak anguna ka Akuj.”


1. Toswom Yoana 1:12. Ikwa ngina ijaunere ngulu alalak: A. Inges (Ekapolon Yesu Kristo), B. Yesu ikwa Ekalakunan.

2. Toswom Ngiticisio 16:31. Emaasi iwon onupa (atemar, acamunit kori akitocamun) ngayok wat nguna angai? Ekapolon Yesu.

3. Toswom Luka 6:46. Nyo apolou ka akirot, “Ekapolon”? Ekarikon, ekapolon, erwosit, ngolo eyakar apedor kotere ngakiro ka ayok kiyar daadang. Ikwaan akirot naga ka Akujuwanut.

4. Toswom Mateo 1:21. Nyo apolou ka akirot, “Yesu”? Yesu ikwa Ekalakunan.

5. Toswom Luka 23:2. Nyo apolou ka akirot, “Kristo”? Yesu ikwa Erwosit ka Ekaiunan.

6. Toswom Ngiromanin 1:16. Alongaet alogo, erae evanjeli kori eemut ngolo ajokan, Yesu elope, kaapei ka akejokis daadang.

7. Toswom Ngiromanin 1:1-3. Elosikinit Evanjeli ka Akuj, kori iwarit, Ngadi nguna alokokukeng kori daadang aneni alokokukeng? Lokoku ka Akuj, Yesu Kristo Eyok Kapolon, ka akekuwan daadang.

8. Toswom Yoana 6:54. Ani kimuj iyong idio bore, nyo akepolou? Ebe kiliko daadang, ibore ngini imuji iyong erauni akoni kiyar, akoni gogongu.

9. Toswom Ngigalati 3:27. Ani ibatisao itunganan alotooma Kristo, eriamunete ikes, Kristo. Nyo eriamunete ikes aneni a Kristo? Akekuwan daadang.

10. Toswom Ngiticisio 9:5-6. Ngina ebelekinor Saulo, ngaanu ngakingiseta ngaarei nguna abu inges kingit Yesu? Ngai iyong, ka nyo ikisitiyai iyong ayong?

11. Toswom Ngiromanin 7:4. Ngai ikipudokinit iwon? Neni ka Ekapolon Yesu Kristo. Neni erai ai aneni keng ikipudokinit iwon? Akekuwan daadang.

12. Iyai iyong lokiitanu ngolo ajokan ka Kristo a? Imorete iyes ngakiro, ekiyan, amin, ka ilipi iyong neni keng a?




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 8

AKISITIYA EKISIL KA AKUJ EJOK

Igirit Don Krow

Apei kolongit ikiyani ayong ka Joe neni a Bill ka Steve alodiyete anam.Abu akingiset naga bu, “Ikwai isicanere itunganan alokingaren Akuj emam pa iirarit eemut ka Akuj ka ngolo a Yesu Kristo.” Abu nai ayong otema, “Bill, ani bo kilot iyong akipeyokin Steve alore keng, nai ngiriamu iyong inges eyai, nai toriamu naberu keng. Ani kitoper iyong naberu keng, ikirumete iyong ngileec ikotere akitoperit naberu alokone kon a? Tar emam pa iirarit iyong nguna angakiciket a 10 kori tar pa kiswomit ebaibul a? Ai bo eponitotor ngikonileec?

Ingolik iyong a, einit Akuj angina tunganan, alotooma ngikisila ka ngatameta, aosou ngina ripunet aronis ka ajokis. Erae ngikisila ka ngatameta nguna ikingarakinete iyong akisec kori akinger akisec (Ngiromanin 2:14-15).

Aberakin Bill abal arae inges itunganan ngini ajokan nooi nginapei ageunere ekiyan. Emam pa aripunit inges edio tic ngolo ebuni ekalakunan akitiya. Abu ayong ongau ekitabo ka Akisiakinet 20 ka ogeu aswomakin Bill ngakiciket 10. “Bill, isingarenit iyong Akuj anakiyar kon a, ka imina iyong inges ka akilo ngiboro nguluce anakwap a? Ani kemam, ibilit iyong akiciket ngina esyaunan.” (Awosit. 20:3). “Isingarenit iyong idio bore alokingaren Akuj a? Ani kitiyat iyong ngun, ibilit iyong akiciket ngina angaarei.” (Awosit 20:4). “Isitiyat iyong ekire a Yesu Kristo ikwa ace kirot a?” Ani kitiyat iyong ngun, ibilit iyong akiciket ngina angauni. (Awosit 20:7). “Itiakarit iyong adio kolongit ngina kipuret Akuj a?” Kemam, ibilit iyong akiciket ngina angaomwon. (Awosit 20:8). “Ikerit iyong apakon ka atokon anasoroko kon a?” Kemam, ibil iyong akiciket ngina angakan. (Awosit 20:12). Ingoikinitor iyong idio tunganan nooi a?” Kiyookino, ibilit iyong akiciket ngina angakanikapei. (Kisikwaanik Awosit 20:13 ka Mateo 5:21-22). “Ingolikinitor iyong aberu aice tunganan ebi kitoper a? Ibilit iyong akiciket ngina angakanikaarei. (Kisikwaanik Awosit 20:14 ka Mateo 5:27-28). Ilemaritor iyong ibore ngini nyerai ngini kon a? Ibilit iyong akiciket ngina angikanikauni.” (Awosit 20:15). Irworitor iyong nguna a kire a? Ani kemam,ibilit iyong akiciket ngina angikanikomwon. (Awosit 20:16). Ikiburitor iyong ibore aice tunganan a? Ibilit iyong akiciket ngina angitomon.” (Awosit 20:17). Ingolik iyong nguna alimitor Yesu ebe,abunit inges aiun ngikasecak a?” (Mariko 2:16-17).

Aronis ka akitam ebe ikijokak iwon, kori akitam atemar ikipedori iwon alosit naKuj, erae asecit ngina abilere iwon daadang ngakiciket nguna tomon. Alokitabo a Yakobo 2:10 ebala, ebe ngini tunganan daadang etupi ngikisila nai tobil apei kiciket bon, abil ngikisila daadang. Emam pa ayeunio ngikisila ngul akitojokia iyong nai aripun akoni secit. (Ngiromanin 3:19-20).

Ikiitanit iwon daadang ekalakunan! Akirot ebe “Ekalakunan” erae ngolo ikiuni iwon anakisicanet ka asecit. Aiuni Yesu ngulu asecito ikotere ariamunia akiyar ngina emam nyedaun. (Mateo 1:21).

Ikotere alosit naKuj, emaasi iwon oyakatar ajokis ngina ikwaan ka ngina ka Akuj. (2 Ngikorinto 5:21). Ajokis ka eemut ka Akuj, erae atemar emam ngisioni Yesu ngakoni secisia bon, nai elosi akigang iyong ka akeinakinet ajokis (Ngiromanin 5:17): Erae kire atemar anguna ka asecit a ipeitunganan abu atwanare togeu akipuka, anguna a ipeitunganan angin. Nai etya ai nguna apotu alotooma nguna adau Yesu Kristo akitiya? Ngulu daadang eryamunete ajokis ka Akuj ngina alalan ka ainakinet keng ngina ecamunere ikes erae ngulu iyookino, eyarete ikes tokona ka ipukato asecit anguna a Yesu Kristo.”


1. Toswom Mariko 2:16-17. Ngai abunit Yesu aiun? ________________________________________________________________

2. Toswom Ngiromanin 2:1. Ani ketubokin iwon nguluce, nyo itiyao iwon nawat yok? ________________________________________________________________ Ikotere nyo?

3. Toswom Yakobo 2:10. Ani kiwapi iwon ngikisila ka Akuj ngulu alalak nai tobilai ngidi bon, nyo itiyaun? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngigalati 3:10. Ani kecamitai iwon akiwap ngikisila ka Akuj, ngulu ekwa ai emaasi iwon kiwapai?............... ka tar iwori emaasi iwon kiwapeyere ikes?....................Ingolik iyong nguna emam nyepatania iwon ajokis bon a?--------------------------------

5. Toswom Ngigalati 2:16. Erae ajokis ainakinet ngina apolon, aneni ka Akuj, anerae eyauni itunganan kingaren Akuj. Eripunio ngikaseciak alotooma anupit neni a Yesu Kristo ka itiyaun alotooma aketwanare ka ayarun alokatwak (1 Ngikorinto 15:3-4 ka Ngiromanin 4:25). Nyo nyepedori akigang ngitunga?..........................Ikwai eiunor itunganan?.......................................Ngitunga ngiyai epedorete ngikisila aiun?.......................

6. Toswom Ngiromanin 6:14. Ikwa ikristoit, irae iyong: A. Itunganan angikisila. B. Ngina ka arerengu. ________________________________________________________________

7. Toswom Ezekiel 18:20. Ani kiwapit iyong ngikisila, ikwai ikisicanere iyong kisec? ________________________________________________________________

8. Toswom Ngiromanin 4:6-8. Anikwapit iyong ngikisila ka arerengu, ngiboro ngiuni ngiyai itiyakini Akuj nasecisia Kon. ________________________________________________________________

9. Toswom Ngiromanin 5:1. Ani nai kikijokak iwon, nyo ikiriamuni iwon? ________________________________________________________________

10. Toswom Ngiromanin 5:9. Angina kona ikiunere anaokot a Yesu Kristo, ani ronis ikiunio iwon? ________________________________________________________________

11. Toswom Ngiromanin 10:4. Abu Kristo tolema ngikisila alotic keng……………………..alokingaren Akuj.

12. Toswom 1 Ngikorinto 1:30. Abu Akuj kitorau Yesu eyok…………………………ka………………………………… 13. Toswom Ngipilipi 3:9. Ani kiwap iyong ngikisila a Moses, iwarit iyong

akoni________________________________________________________________ 14. Toswom 1 Ngikorinto 11:1. Ikwa Ngikristo, ikiwapit iwon ngikisila a Kristo. Emam nyerai ngikisila

a Kristo ngulu kiwapa; erai akiwap akiyar ikwa itunganan ngini ajokan. Erai itungan ngin………….

15. Toswom Ngiromanin 8:3. Nyepedori ekisil aiun iwon, mere angina eronia ekisil, nai anguna ka ayok palagu…………………………., anerai aponi iwon ngiwapi.


Mariko 2:16-17-“[16]Ani ingolikinete ngiketatamak a ngikisila ngulu aria Ngiparisayon Yesu imujete ka ngikerirak occur ta Ngikasecak, kingita ikes ngikasyomak temasi, Kaanukiro imujeta inges ka ngikerirak occur ta ngikasecak? [17] Ani iirari Yesu akingiset ngin, tema, nyiitanito ngitunga ngulu engaleete emuron, nai ngulu edyakasi. Nyabunit ayong anyarare ngulu iyookino, nai ngikasecak.”

Ngiromanin 2:1-“[1]Iyong dang ngini itubokini nguluce, anguna itiyaata ikes aronis, emam ngakiro ipedorya aiunor bon aneni ka Akuj tari kirae iyong ngae. Anerae ngina itubokinia iyong nguluce, ido kitiyae iyong dang ekatubon ngunapei, isitakin iyong bon elope.”

Yakobo 2:10-“[10]itunganan ngini ebili ekisil tar epei, abil inges daadang.”

Ngigalati 3:10-“[10]Ilamam ngitunga ngulu eringa erubakinito nguna angikisila . Anerai ebasi ngakigireta ebe, ilamam aneni ka Akuj itunganan daadang ngini nyiwuapit ngakiro daadang nguna igiritai lokitabo ngolo a Ngikisila.”

Ngigalati 2:16-“[16]oyenet bo isua atemar elimori Akuj atemar iyookino itunganan alokingaren keng anguna ka anupit Yesu Kristo, ikotere elimori Akuj atemar ikiyookino isua alokingaren keng anguna ka anupit kosi Yesu Kristo, mere anguna ka akitiya nguna ecamito Ngikisila. Anerai emam itunganan elimorio atemar iyookino alokingaren Akuj anguna itiyaa nguna ecamito ngikisila.”

Ngiromanin 6:14-“[14]Nyikipukat asecit iyes, anerai nyikipukato iyes ngikisila, nai ikipukat ajookis ngina ka Akuj.”

Ezekiel 18:20-“[20]Emaikina itunganan ngini eseci totwan, nyemaikina lokoku kisicanai anguna ka asecit a Papa keng, kori nyemaikina Papa kisicanai anguna ka asecit a lokoku keng; emaikina itunganan ngini iyookino toryamu ngarerengisio anguna aka akiyookino keng ka emaikina itunganan ngini aronon toryamu ngican anguna ka ronis keng.”

Ngiromanin 4:6-8-“[6]Erai ngun dang apolou angakiro anguna abu Daudi kirwor anguna ka arerengu a itunganan a ngini adau Akuj acamun erai ngini iyookino, akilo ngiticisio keng, [7] Erereng ngulu adau Akuj akision ngaronisia kec, ngulu ekisar ngasecisia kec! [8] Erereng itunganan ngini nyerubakini Akuj idyasi ngasecisia keng!”

Ngiromanin 5:1-“[1]Anguna tokona ikicamunere iwon alokingaren Akuj, ikirae ngulu ikiyookino ananupit yok, ikiyakar iwon ekisil kaapei ka Akuj alotooma Ekapolon yok Yesu Kristo.”

Ngiromanin 10:4-“[4]Anerai adau Kristo ayaun ekisal ngolo a Ngikisila, ido nai itunganan ngini enupit ituruworio ngini iyookino alokingaren Akuj.”

1 Ngikorinto 1:30-“[30]Erai anguna keng inges iyakatar iyes nakimorikina ka Yesu Kristo ngolo abu Akuj kituruwo aosou yok, akiyookino yok ka ikiruwor iwon ngulu ikityakunitae anguna ka Akuj ka ngulu ikilakunia.”

Ngipilipi 3:9-“[9]Nyeryamuna ayong akiyookino alokingaren Akuj angna kang ka elope, kori anguna ka akiwuapit Ngikisila. Nai aryamu tokona ayong akiyookino ngin anguna ka anupit Kristo-akiyookino ngin ebunit aneni ka Akuj, ngina itorunit nanupit.”

1 Ngikorinto 8:3-“[3]Nai itunganan ngini emina Akuj, eyeni Akuj inges.”


1. Toswom Mariko 2:16-17. Ngai abunit Yesu aiun? Ngikaseciak 2. Toswom Ngiromanin 2:1. Ani ketubokin iwon nguluce, nyo itiyao iwon nawat yok?

Etubokinio iwon ngayok wat, akisitakin ngayok wat. Ikotere nyo? Anerai kisitakin iwon nguluce, itiyao iwon dang nguna itiyaete ikes.

3. Toswom Yakobo 2:10. Ani kiwapi iwon ngikisila ka Akuj ngulu alalak nai tobilai ngidi bon, nyo itiyaun? Ikisec iwon dang.

4. Toswom Ngigalati 3:10. Ani kecamitai iwon akiwap ngikisila ka Akuj, ngulu ekwa ai emaasi iwon kiwapai? Daadang. ka tar iwori emaasi iwon kiwapeyere ikes? Emaasi iwon oropasi ikiwapit daadang. Ingolik iyong nguna emam nyepatania iwon ajokis bon a? Eeh.

5. Toswom Ngigalati 2:16. Erae ajokis ainakinet ngina apolon, aneni ka Akuj, anerae eyauni itunganan kingaren Akuj. Eripunio ngikaseciak alotooma anupit neni a Yesu Kristo ka itiyaun alotooma aketwanare ka ayarun alokatwak (1 Ngikorinto 15:3-4 ka Ngiromanin 4:25). Nyo nyepedori akigang ngitunga? Eketic; inges atemar, etic alotooma ngikisila. Ikwai eiunor itunganan? Alotooma anupit Yesu Kristo.Ngitunga ngiyai epedorete ngikisila aiun? Meere akuwan, inges atemar, mere itunganan.

6. Toswom Ngiromanin 6:14. Ikwa ikristoit, irae iyong: B. Ngina ka arerengu.

7. Toswom Ezekiel 18:20. Ani kiwapit iyong ngikisila, ikwai ikisicanere iyong kisec? Atwanare. 8. Toswom Ngiromanin 4:6-8. Anikwapit iyong ngikisila ka arerengu, ngiboro ngiuni ngiyai itiyakini

Akuj nasecisia Kon. Akision ikes, akirap ikes, ka mere akisitakin ikes anguna kang. 9. Toswom Ngiromanin 5:1. Ani nai kikijokak iwon, nyo ikiriamuni iwon? Ekisil ka Akuj (Emam

nyikingoikinit inges iwon). 10. Toswom Ngiromanin 5:9. Angina kona ikiunere anaokot a Yesu Kristo, ani ronis ikiunio iwon?

Akisicano (Ikotere ngayok secisia). 11. Toswom Ngiromanin 10:4. Abu Kristo tolema ngikisila alotic keng kotere ariamunia ajokis

alokingaren Akuj. 12. Toswom 1 Ngikorinto 1:30. Abu Akuj kitorau Yesu eyok aosou, ajokis, arerengu ka aiuno. 13. Toswom Ngipilipi 3:9. Ani kiwap iyong ngikisila a Moses, iwarit iyong ajokis. 14. Toswom 1 Ngikorinto 11:1. Ikwa Ngikristo, ikiwapit iwon ngikisila a Kristo. Emam nyerai ngikisila

a Kristo ngulu kiwapa; erai akiwap akiyar ikwa itunganan ngini ajokan. Erai itungan ngin Kristo. 15. Toswom Ngiromanin 8:3. Nyepedori ekisil aiun iwon, mere angina eronia ekisil, nai anguna ka

ayok palagu ka akuwan, anerai aponi iwon ngiwapi.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 9

MEERE AKIWAPIT NGIKISILA, NAI ARERENGU

Igirit Don Krow

Bien nakwaare erujai ayong nguna ka aberu angina esicanio ikotere nguna aronok etiyai inges daadang(ngakesecisia). Ayai ekile ngolo ewapit inges jik, neni itori daadang, ka nguna eseci, emungumungakini inges akou, tolacu akoroba ka elou, ka akinap aberu.Ani kelimu aberu akirot ngina aronon kori kitiya nguna aronok, esicani ekile ngol inges. Alosi aberu ngin icodo, tomaisiani iwadio ebi elakara, nai etiyai inges nguna aronok, nguna ainakinito inges akisicano. Emam pa aria nguna etiyai inges nguna apolok nooi, nai nguna cicik daadang etei ekile ngol inges itiyai ainakinete inges akisicano. Abu nai ayong esioni inges nooi. Acamit ayong akingarakin inges angopiyar alokingaren ekile ngolo aronon ngolo enapi inges ngol. Nai abu ayong okienyu.

Abu ayong ogeu akitam nguna ka arerengu ka Akuj, ngina emam nyetacio, ngina emam nyikiitanit iwon. Ani eyai ekoni tau narerengu, emam nabo nyikiitani iwon akiwarit acamit ka Akuj alotooma nguna ikitiyai iwon kori anakiwapit ngikekisila anagogongu yok. Ikipedori iwon akiyotor ka angopiyar anakisicano ka akinapo ngina ikiriamuni iwon anakibil ngikisila ka Akuj. Ikiuni iwon Yesu.

Totamak ceni iyong nguna ka akigango. Inges atemar arimun akingarakino, akigango, kori akimwamwaakinet aneni aice. Ani kicamit iyong akingarakino aice tunganan, nyo emaasi iyong kitiya? Igeuni iyong akitiya ka alimit nguna itolakarete inges, mere nguna itongoyete inges. Erai akitiya ejok angina paki. Epatana nai kire akitiya ngun a ? Ikwaan ka akinger acakun alokidiama. Ikatakini iyong akinger ngun iwadio, nai aneni dang, icakun jik. Anerai egogong ka akilo iyong.

Abu nai ayong otamak nguna ka aberu angin. Ekoni ayong nen angina paki ekatakinitor akitiya nguna ajokak nai etobuca apei bon ngina aditian. Abu ayong otema ani kerikak ayong erai apei kolongit dang bon emam nyeseca, inges atemar etiya ayong ibore ngini ajokan akolongit ngin. Nai epiyoro anerai asecesecei ayong jik angina apaki. Abu ayong otamu atemar mere Papa ngolo alokidiama bon etongoit ayong, nai ayong dang elope ariamunit akibungao aneni pei. Abu akakuwan kipiyo akitiya nguna atami ayong.Amunikinit ayong nooi akitiya nguna ajokak, nai epiyoro. Emam pa apimit ayong epite ngolo etiyatar, anerai emam pa aria ayong itunganan ngini ajokan nooi, eitanit ayong idio tunganan okoiu ayong.

Abu Akuj anakision keng ikiyakik iwon akingarakinet; ekekiro Yesu. Abu Akuj kiyakuu inges aiun iwon anawat yok ka aloticisio angulu adikino ikisipiyorete iwon akiwap ngikekisila. Abu Yesu toriamu akisicano kotere ngikisila ngulu aponi iwon ngiwapi, ikotere iwon nyetwaki, nai oloto kingaren ariamun akiyar ngina emam nyedaun ka inges. Abu Yesu ikiinak iwon ajokis kotere akiwo alokingaren Akuj Papa ka opedoreta akiwap ngikekisila. Ikiyakar iwon ekisil ka Akuj kotere nguna abu inges kitiya kotere iwon anatwanare keng, tonukai, ka toyaru alokatwak. Ikiyakar iwon akiganget ka Akuj, ngina emam nyetacio, ngina emam nyikiitanit iwon. Erai ngin arerengu.

Ani kinupit iyong eemut logo, esiporit ekonitau emam angayangayat, anerai iyeni iyong atemar ikimina iyong Akuj. Emaasi iyong kitoriangu ekoni tau, alokisil, anatitinyu ka akiwo anarerengu keng; inges atemar, akiten emam angayangayat kori akingita nabo ngace anerai ikiinak inges iwon akiyar ngina alalan alotooma Yesu.

Ani keropar iwon iteo kori emunikinitoi aripirip nguna ikisecit iwon, nguna aronok itiyao iwon, ngayoksecisia, ka akilo akiwap Yesu ananupit yok, eoliyorete ngiyok tai anerai nyenupete atemar ikiriamuni iwon idio bore aneni ka Akuj. Erai ngiyok tai ikes ikitunupete iwon atemar ikiriamuni ajokis ka arerengu aneni keng. Emaasi ngiyok tai torai ngulukeng. Inges ikilelebar iwon ka ikiyengunitor ejok.

“kiyokite akiyar kon icoikinit ngakiro daadang anerai nen eleleunia akiyar ngina ajokan.”(Ngakitadapeta 4:23)


1. Ikwai elimitere “arerengu” alokiyan alogo? ________________________________________________________________

2. Ani eyai etau narerengu, emam nabo nyemaasi iwon ewara acamunet ka Akuj alotic yok ________________________________________________________________

3. Toswom Ngiburayon 10:14. Emam kire nyikimunaarito iwon ngayok secisia. Ikwai ikijokia iwon alongaet alogo? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngiromanin 5:17. Abu Yesu ikiinak iwon……………ka ajokis kotere iwon ikijokak ka ikibusak alokingaren Akuj Papa ka opedoreta akitiya daadang nguna iitanito ngikisila.

5. Toswom Isaya 26:3. Ani kikiropa iwon ikitei ayok ronis, nguna ikitiyai iwon eroko, ngayok secisia, ka akilo akiwap nguna ebala Yesu ananupit, iyalolongete ngiyok tai anerai nyikinupi anariamun idio bore aneni ka Akuj. Nyo emaasi iwon oyenete anatameta yok? ________________________________________________________________

6. Toswom Ngiepesoi 3:17. Emaasi ngiyok tai torai ngulu keng bon. Inges ikiraunia iwon________________________________________________________________

7. Toswom Ngiromanin 4:5. Erai alakuno ibore ngini eriamunio alotic kori ngini eriamunio anarerengu ka Akuj? ________________________________________________________________

8. Toswom Ngiromanin 5:17. Ajokis (akiwo alokingaren Akuj) inges erai ainakinet. Emaasi iyong tomunik ariamun ainakinet a?.............Ikwai iriamunia iyong ainakinet? ________________________________________________________________

9. Toswom Ngiromanin 6:23. Nyo erai ainakinet ka Akuj alongaet alogo? ________________________________________________________________

10. Toswom Tito 3:5. Etia ekoni tic ngolo epedori ainakin iyong alakuno ai? ________________________________________________________________

11. Toswom Ngiromanin 6:14. Tolimo alotooma nguna itami iyong atemar erai arerengu ka Akuj. ________________________________________________________________

12. Toswom Ngiromanin 11:6. Ani kebunit akimwaimwakinet ka Akuj neni yok anarerengu, inges atemar mere ka eyok________________________________________________________________

13. Toswom Ngiromanin 3:24. Tolimo alotooma nguna itami iyong kotere apolou ka engaet alogo ________________________________________________________________

14. Toswom Ngiepesoi 1:7. Ebunit akision angayok secisia________________________________________________________________


Ngiburayon 10:14-“[14]anguna ka amuronot ka apei, eturuwo inges ngulu itesegunio anasecit ngulu iyookino jik.”

Ngiromanin 5:17-“[17]Erai kire atemar anguna ka asecit a ipei tunganan abu atwanare togeu akipuka, anguna a ipeitunganan angin. Nai etya ai nguna apotu alotooma nguna adau Yesu Kristo akitiya? Ngulu daadang eryamunete ajokis ka Akuj ngina alalan ka ainakinet keng ngina ecamunere ikes erai ngulu iyookino, eyarete ikes tokona ka ipukato asecit anguna a Yesu Kristo.”

Isaya 26:3-“[3]Iyokit iyong a ekisil ngulu nyiryangiryangasi anatameta kec, iyokit iyong ikes , anerai ikikinyomito iyong.”

Ngiepesoi 3:17-“[17]Ka elipenenei ayong Akuj kituruwo ngitai kus neni iboiyo Kristo anguna ka anupit kus. Elipi ayong atemar ibore daadang ngini itiyaete iyes, torae ngini ebunit alotooma amina.”

Ngiromanin 4:5-“[5] Nai itunganan ngini ikinyomit Akuj ngina isiyookini ngikasecak, mere ngiticisio keng eyenuni inges atemar erai anupit keng eyenuni inges atemar erai anupit keng, imarakini Akuj anguna ka alimor atemar iyookino inges alokingaren keng.”

Ngiromanin 6:23-“[23] Anerai eropit ngolo ka asecit inges atwanare, nai ainakinet ngina a ikongin ngina ka Akuj inges akiyar ngina nyedaun alotooma Yesu Kristo Ekapolon yok.”

Tito 3:4-“[4]Nai ngina etoodiunere lotunga arimao ka amina ngina ka Akuj akaiunan yok.”

Ngiromanin 6:14-“[14] Nyikipukat asecit iyes, anerai nyikipukato iyes Ngikisila, nai ikipukat ajokis ngina ka Akuj.”

Ngiromanin 11:6-“[6]Eseunit Akuj ikes kire anguna ka ajokis keng, mere anguna adaut ikes akitiya. Anerai kerai toseununuye Akuj ngitunga anguna a ngiticisio kec, pa kerae ajokis keng ngina a kire.”

Ngiromanin 3:24-“[24]Nai anajokis keng abu Akuj tolimo atemar iyookino ikes alokingaren keng anguna a Yesu Kristo a ngolo elakununui ikes anakipukao angina ka asecit. Erai ngin ainakinet ngina nyetacio.”

Ngiepesoi 1:7-“[7]Anerai ikiturowor iwon ngulu ikilakuna anguna anguna angaokot a Kristo, anguna aponi tobukoroe alomusalaba, inges nai atemar esyoni ngasecisia yok. Alopite angol, ikitoodik Akuj iwon epite ngolo epoloo nooi ajokis keng.”


1. Ikwai elimitere “arerengu” alokiyan alogo? Erai ainakinet ngina emam nyetacio, ngina emam nyiitanitai kori ngina ebunit aneni ka Akuj.

2. Ani eyai etau narerengu, emam nabo nyemaasi iwon ewara acamunet ka Akuj alotic yok munikinit etic nooi.

3. Toswom Ngiburayon 10:14. Emam kire nyikimunaarito iwon ngayok secisia. Ikwai ikijokia iwon alongaet alogo? Alotooma ainakina a Yesu, ikilaku inges iwon.

4. Toswom Ngiromanin 5:17. Abu Yesu ikiinak iwon ainakinet ka ajokis kotere iwon ikijokak ka ikibusak alokingaren Akuj Papa ka opedoreta akitiya daadang nguna iitanito ngikisila.

5. Toswom Isaya 26:3. Ani kikiropa iwon ikitei ayok ronis, nguna ikitiyai iwon eroko, ngayok secisia, ka akilo akiwap nguna ebala Yesu ananupit, iyalolongete ngiyok tai anerai nyikinupi anariamun idio bore aneni ka Akuj. Nyo emaasi iwon oyenete anatameta yok? Emaasi ngayok tameta kiwapito nguna ka Ekapolon.

6. Toswom Ngiepesoi 3:17. Emaasi ngiyok tai torai ngulu keng bon. Inges ikiraunia Iwon ngulu einakina ka ngulu iyengunito.

7. Toswom Ngiromanin 4:5. Erai alakuno ibore ngini eriamunio alotic kori ngini eriamunio anarerengu ka Akuj? Ainakinet anarerengu ka Akuj.

8. Toswom Ngiromanin 5:17. Ajokis (akiwo alokingaren Akuj) inges erai ainakinet. Emaasi iyong tomunik ariamun ainakinet a? Mam. Ikwai iriamunia iyong ainakinet? Ka alosit akiwar inges.

9. Toswom Ngiromanin 6:23. Nyo erai ainakinet ka Akuj alongaet alogo? Akiyar ngina emam nyedaun (ka akilo atwanare ngina a jik).

10. Toswom Tito 3:5. Etia ekoni tic ngolo epedori ainakin iyong alakuno ai? Mam. 11. Toswom Ngiromanin 6:14. Tolimo alotooma nguna itami iyong atemar erai arerengu ka Akuj.

Emam nyikiriamunit iwon nguna itemokino nasecisia yok nai nguna iitanit Akuj alotooma Kristo. Ajokis, acamunit, akision iwon (daadang ikwa akision ka Akuj).

12. Toswom Ngiromanin 11:6. Ani kebunit akimwaimwakinet ka Akuj neni yok anarerengu, inges atemar mere ka eyok etic.

13. Toswom Ngiromanin 3:24. Tolimo alotooma nguna itami iyong kotere apolou ka engaet alogo Ajokis (ngina iitana) inges erai ainakinet alotooma arerengu ka Akuj ngina eriamunete ngikanupak aneni ka etic a Kristo alomusalaba.

14. Toswom Ngiepesoi 1:7. Ebunit akision angayok secisia aneni ka ebari ka arerengu ka Akuj.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 10

EMAM NABO AMISIT NGUNA KA ASECIT

Igirit Don Krow

Apei kolongit, abu ekameran toloma namotoka keng togeu amear amotoka lorot ngolo emam pa ayeni elope dang, tosodi tonangakin ka ace motoka. Anakitu angin, abu ikoku angikaru a ngitomon angikakauni totwan.Abu nai ekal aikoku angin kisitak ekile ngol alokot angikisila kitotacai ngisilinga angamiliionin angadolai $1.5M.

Ka akilo akiya ngisilinga ngul, apotu ngitunga alokal angol tocamut ngadolai ngamiyai $936. Anerai acamito ikes ekile ngol totac anacamit kec. Acamito ikes ekile ngolo amera ngol totamu nguna etiyat inges. Amaasi inges kigirak abaruwa angisilinga, alokiro a ikoku angina abu ingest oar, apei dola angina kolongit ka akiyakuun local ngol. Itami kona iyong atemar elal esiling a $936 alokal angol. Anageun, apatana akitac apei dola alotooma epei sabit angina kolongit, nai ani elunyar apaki, akigir abaruwa angisilinga alokiro a ikoku angina etwanit angina kolongit inges abu kilelebun natameta ka ekile alogo. Angolo sabit eyalolongi inges, anguna atamia nguna a ikoku angina aari inges.

Ani kelunyar ngidi karu, abu inges tonger akitac. Abu nai ekal ngol kiriya inges nabo lokot kotere aropar akitac ngisilinga ngul. Alotooma ngikaru ngikanikaapei kori ngikankaarei ngulu apotu tolunyaros, abu ekile ngol toesik akitac ngisilinga ngul ngarwa nguna edolete ngaomwon kori ngakan. Nai angina apaki anen, eriyanario inges lokot angikisila kotere ageun akitac ngisilinga nabo.

Abu nai ekal ngol tema, nyeringa ikes engoitai nabo, nai acamito ikes akitotamun inges nguna etiyat.

Ani kitamak iyong ngakiro ngun, ekal dang ikwa ekile ngolopei, iyalolongete daadang kaapei. Angolo sabit arimunito ikes dang abaruwa angisilinga angulu etotamunete ikes ikec koku, tosodi emam pa abu atwanare aikec koku kimuriak ikes.

Tokona, eriya ikes dang ekile ngol lokotio angikisila kotere nguna ebala inges “akisicanit ka akisiyalolong inges nooi.” Ebala inges, ikwaan ka aarit inges. “Amunaarit akekiyar! Egogong ayong akimuriakin ngakiro ngun ka alosit ngaren anakiyar kang.”

Alotooma eemut logo, aanyunit ayong dang Ngikristo ngulu eyakasi nakiro nguna ikote nugu. Aponi tolimokinai ikes atemar abu Yesu totac akec secit daadang! Nai etamete ikes atemar emaasi ikes totacia angolo sabit alotooma akec nupit anerai nyecamuni ikes Akuj.


1. Ani tametait eyakaunor ekile logo kotere ekal ngol anapaki ka akitac ngisilinga ngul daadang? ________________________________________________________________

2. Toswom Ngiburayon 10:1. Nyo pa apedor ekisil akitiya? ________________________________________________________________

3. Toswom Ngiburayon 10:1 Nyo ikilimokini iwon engaet logo kotere ngainanakineta anacamunet angina ngoroto ikotere akitojokia iwon? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngiburayon 10:2. Ani kerai buni ainakinet ngina ilotari ngasecisia daadang, kerai nyo itiyakini ainakinet ngin ngikanupak? ________________________________________________________________

5. Nyo aponi toreikinai ekameran ngol akitiya? ________________________________________________________________

6. Toswom Ngiburayon 10:14. Itojoki Akuj ngiketunga ka akitiya nugu. A. Nguna ajokak. B. Alosit Lokelesia. C. Akiwapit Ngakiciket nguna tomon. D. Ainanakin neni a Yesu. ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiburayon 10:14. Elosi ainakinet a Yesu (alotooma anupit) akitojok ekanupan: A. Tar apaki ngina escia nabo. B. Akilotar ngasecisia nguna alunyar. C. Tar rwanu. ________________________________________________________________

8. Toswom Akisiakinet 20:1. Atangai ngikiliok ngulu yarei elimitoi anege? ________________________________________________________________

9. Toswom Akisiakinet 20:2, 5. Ngai ekile ngolo amodikini ngoloce aloemut alogo? ________________________________________________________________

10. Toswom Akisiakinet 20:7. Ayeni ayong etemar emam pa acamunit Akuj etic ka Abramo. Nai ngai abu Akuj toriyoto, Abramo kori Abimelech?.............Ikotere nyo? Toswom Akisiakinet 15:1, 18 ka Yakobo 2:23. ________________________________________________________________

11. Toswom Akisiakinet 20:7, 17-18. Tar kesecit Abramo, ngai abu Akuj tema kilipak nginice? A. Abramo inges amaasi kilipak Abimelech. B. Abimelech inges amaasi kilipak Abramo. C. Amaasi ikes kilipakinos daadang. ________________________________________________________________

12. Toswom Ngiromanin 8:31. Tar kikipiyorit iwon ngapakio nguna alalak, ngai ikingarakinit iwon? ________________________________________________________________

13. Toswom Ngiromanin 4:8. Tar kikisecenenei iwon, nyo abu Akuj tema emam nyetiyai inges? ________________________________________________________________

14. Toswom Ngiburayon 8:12-13. Anacamunet angina kitete, nyo abu Akuj todwar tema, emam nyetiyai inges? ________________________________________________________________

15. Toswom Ngiepesoi 2:5, 8-9. Ikwai ikilakunor iwon? ________________________________________________________________

16. Toswom Tito 3:5. Ikwai nyikilakunor iwon?............ikwai ikilakunor iwon…………………________________________________________________________________

17. Toswom Ngiepesoi 1:6. Ikipuri iwon Akuj alotooma ayok kiyar daadang angina ikilakunia iwon alotic keng a………………… Anerai ikitorau iwon……………ngikeminan (alotooma Yesu Kristo). ________________________________________________________________


Ngiburayon 10:1-“[1]Nyepedorete ngikisila akitetem ngakiro ngun ejok. Erai ikes etorube ngolo angakiro anguna a jokak anguna epote rwanu. A ngolo karu elemununuyo ngamuronisya ngunapei esk. Ikokinete nai tokona Ngikisila ituruworete ngitunga ngulu epote neni ka Akuj ngulu iyookino anguna a ngamuronisya a nu ai?”

Ngiburayon 10:2-“[2]ani kerai kire kitesegunitetei jik anasecit kec ngitunga ngulu elipete Akuj, pa keringa ikes eyenete atemar ikirae ngikasecak, nabo keesikinito alemunun ngamuronisya.”

Ngiburayon 10:14-“[14]anguna ka amuronot ka apei, eturuwo inges ngulu itesegunio anasecit ngulu iyookino jik.”

Akisiakinet 20:1-18-“[1]Towotok Abramo alo Mamure, kidir lowae ngolo a Negeb, tolom Gerar kidding Kades ka Sur, ani eringa inges iboi a nen erai egela, [2]Abu Abramo tolimu atemar, erai aberu keng Sara nakaato keng. Ngun nai abunio Abimelek erwosit ngolo a Gerar kiyakiya ngitunga ngul yaut Sara neni keng.[3] Nai abu Akuj bu neni ka Abimelek anakiruja nakware, tolimok inges tema, Kiira, eapi iyong atwanare anguna ka aberu angina iya iyong anerai erai inges aberu ngina iitit. [4] Apaki ngin, aringa Abimelek nyeloto aanyun aberu ngin, angun, abu inges tema, Okoe Ekapolon, imunyari kire iyong ngitunga ngulu emam aronis itiyato a? [5] Meere mono Abramo abu tema erai aberu ngin nakatokeng a? Inges dang alope abu tolimu tema, erai inges lokato kang.Abu ayong etiya nguna ayeni atemar iyookino.[6]Tolimok Akuj inges anakiruja tema, eeh ayeni ayong atemar ibu iyong kitiya ngun iyeni atemar iyookino ka abu ayong ekeretak iyong nyisec neni kang. [7] Kinyaka tokona aberu a itunganan, anerai erai ekile aberu a na ekadwaran, ikilipakini inges iyong, ido toyar. Nai ani pa kinyaka iyong inges, kire jik, itwani iyong; iyong ka ibore kon daadang ngini eyari.[8]angun tonyou Abimelek taparacu sek, tonyarau ngiketiyak keng daadang, tolimok ikes ngakiro ngun daadang, ido apotu ngakiro ngun inakis ngiketiyak ngul ekabule. [9] Tonyarau Abimelek Abramo kingit tema, Anukiro nu, nguna itiya iyong neni kang ka nakwap kang? [10] Kingit nabo Abimelek Abramo tema, Anukiro itami iyong apaki ngin, nguna itiyakinia iyong ngun daadang? [11] Tema Abramo abu ayong etiya ngun, anerai atamakinit ayong atemar nyekerito jik ngitunga anakibois a na Akuj, ido epedorete ikes akiar ayong anguna ka aberu kang; [12] Meere ngun bon, erai kire jik inges nakaato kang, nakoku a Papa kang, nai mere nakoku a toto kang, abu ayong eturuwo inges naberu kang. [13] Abu ayong olimok inges apaki ngina eketuruworia ayong Akuj ekawoton alokal a papa kang otema, erai na ajokis ngina emaikina iyong kitiya neni kang, akibois daadang ngina edolio iwon, emaikina iyong tolimok ngitunga anakibois angin atemar erai lo lokaato kang. [14] Tollemu Abimelek ngameseekin, ngimongin, ngipi ka ngapi, inak Abramo, Kinyakak Abramo aberu keng Sara. [17] Kilip nai Abramo neni ka Akuj anguna ka Abimelek, tolema Akuj ngilam aneni ka Abimelek ka aneni ka aberu keng ka aneni angaberu keng anguna pa eitit, togeut akidore, [18] Anerai aris Ekapolon iktojong Abimelek ka ngitunga a ekal keng akidore anguna a Sara aberu ka Abramo.”

Akisiakinet 20:2, 5-“[2]Abu Abramo tolimu atemar, erai aberu keng Sara nakaato keng. Ngun nai abunio Abimelek erwosit ngolo a Gerar kiyakiya ngitunga ngul yaut Sara neni keng. [5] Meere mono Abramo abu tema erai aberu ngin nakatokeng a? Inges dang alope abu tolimu tema, erai inges lokato kang.Abu ayong etiya nguna ayeni atemar iyookino.”

Akisiakinet 20:7-“[7] Kinyaka tokona aberu a itunganan, anerai erai ekile aberu a na ekadwaran, ikilipakini inges iyong, ido toyar. Nai ani pa kinyaka iyong inges, kire jik, itwani iyong; iyong ka ibore kon daadang ngini eyari.”

Akisiakinet 15:1, 18-“[1]Kelunyar ngun daadang, bu akirot ka Ekapolon neni ka Abramo anatakanikinet ebala, Abramo, nyikurianiar! Arai ayong aupal kon, iyatakin eropit kon nooi.[18]Akolongit ngin, tocamun Akuj ka Abramo tema Akuj ainak ayong akwap na neni angiletok kon, anyoun anangolol ngina apolon nooi ngina enyaritae Euparate.”

Yakobo 2:23-“[23]Angun, apotu kiyookinos ngakigireta nguna ebasi, Abu Abramo tonup Akuj ka anguna ka anupit keng, abu Akuj tocamu inges erai ngolo iyookino.”

Akisiakinet 20:7, 17-18-“[7] Kinyaka tokona aberu a itunganan, anerai erai ekile aberu a na ekadwaran, ikilipakini inges iyong, ido toyar. Nai ani pa kinyaka iyong inges, kire jik, itwani iyong; iyong ka ibore kon daadang ngini eyari.[17] Kilip nai Abramo neni ka Akuj anguna ka Abimelek, tolema Akuj ngilam aneni ka Abimelek ka aneni ka aberu keng ka aneni angaberu keng anguna pa eitit, togeut akidore, [18] Anerai aris Ekapolon iktojong Abimelek ka ngitunga a ekal keng akidore anguna a Sara aberu ka Abramo.”

Ngiromanin 8:31-“[31]anguna angakiro angun a daadang, ikitemari iwon ai? Ani keriit Akuj neni yok, ngai epedori akitepeg iwon?”

Ngiromanin 4:8-“[8] Erereng itunganan ngini nyerubakini Akuj idyasi ngasecisia keng!”

Ngiburayon 8:12-13-“[12]Esyoni ayong ngaronisya kec, nabo nyatamuni ngasecisia kec jik. [13] Anakirworo nguna ka acamunet a ngina kitete, itoodiunit Akuj atemar angoroton ngina ka ekingaren; ibore nai ngini angoroton ka elosi amojongiyar, eri ikangopiyaran.”

Ngiepesoi 2:5, 8-9-“[5]Tari ngina ikitwakitor iwon alotai alokingaren Akuj anguna angasecisia yok, abu inges ikiinak iwon akiyar kaapei ka Kristo. Toyenutu; erai anguna ka ajokis angina ka Akuj ikiunere iyes! [8]Anerai erai anguna aka ajokis angina ka Akuj ikiunere iyes, aiuno ngina ipotu iyes toryamut ananupit kus. [9]Meere anguna angiticisio kus ikiunere iyes nai erai aiuno ainakinet ngina ka Akuj, ikotere nyiturokin idiotunganan anguna ka ainakinet angin.”

Tito 3:5-“[5]Abu inges ikiu iwon. Pa arae anguna a ngiticisio a ngidi angulu ajokak angulu ikitiyat iwon, nai aria anguna ka akision keng ka elope abunio ikunia iwon. Abu inges ikiu iwon, ikitesegu iwon anakidouno ngina angaarei ka ikituruwo iwon ngulu kitet aneni ka Etau angolo asegan.”

Ngiepesoi 1:6-“[6]ikotere iwon ikipuri inges anguna ka ajokis keng angina apolon, angina erai ainakinet keng ngina a lokoku keng angolo minat!”


1. Ani tametait eyakaunor ekile logo kotere ekal ngol anapaki ka akitac ngisilinga ngul daadang? Arukit ngina emam akision, ngina ka angoit ka akiyalolong.

2. Toswom Ngiburayon 10:1. Nyo pa apedor ekisil akitiya? Akitojok ngulu ilipete (Emam asecit).

3. Toswom Ngiburayon 10:1 Nyo ikilimokini iwon engaet logo kotere ngainanakineta anacamunet angina ngoroto ikotere akitojokia iwon? Emaasi ikes kitiyaetei angina apaki, angina kolongit, angolo sabit, angolo lap. Tosodi emam pa apedorete ikes akikisar aronis ka asecit.

4. Toswom Ngiburayon 10:2. Ani kerai buni ainakinet ngina ilotari ngasecisia daadang, kerai nyo itiyakini ainakinet ngin ngikanupak? Emam pa etomitakini ikes nguna ka asecit nabo (elouni ikes akipiyorit akitiya idio bore).

5. Nyo aponi toreikinai ekameran ngol akitiya? Akitam nguna ka akesecit angina apaki. 6. Toswom Ngiburayon 10:14. Itojoki Akuj ngiketunga ka akitiya nugu. D. Ainanakin neni a Yesu. 7. Toswom Ngiburayon 10:14. Elosi ainakinet a Yesu (alotooma anupit) akitojok ekanupan: C. Tar

rwanu. 8. Toswom Akisiakinet 20:1. Atangai ngikiliok ngulu yarei elimitoi anege? Abramo ka Abimelech. 9. Toswom Akisiakinet 20:2, 5. Ngai ekile ngolo amodikini ngoloce aloemut alogo? Abramo. 10. Toswom Akisiakinet 20:7. Ayeni ayong etemar emam pa acamunit Akuj etic ka Abramo. Nai ngai

abu Akuj toriyoto, Abramo kori Abimelech? Abramo Ikotere nyo? Toswom Akisiakinet 15:1, 18 ka Yakobo 2:23. Anerai acamakinai Akuj ka Abramo ka aria tar ekone ka Akuj.

11. Toswom Akisiakinet 20:7, 17-18. Tar kesecit Abramo, ngai abu Akuj tema kilipak nginice? A. Abramo inges amaasi kilipak Abimelech.

12. Toswom Ngiromanin 8:31. Tar kikipiyorit iwon ngapakio nguna alalak, ngai ikingarakinit iwon? Akuj.

13. Toswom Ngiromanin 4:8. Tar kikisecenenei iwon, nyo abu Akuj tema emam nyetiyai inges? Akitotac iwon ngayok secisia, anerai iwon ikisecit.

14. Toswom Ngiburayon 8:12-13. Anacamunet angina kitete, nyo abu Akuj todwar tema, emam nyetiyai inges?

15. Toswom Ngiepesoi 2:5, 8-9. Ikwai ikilakunor iwon? Emam nyetamuni Akuj ngayok secisia kori nyikisitakini iwon kotere ikes.

16. Toswom Tito 3:5. Ikwai nyikilakunor iwon? Aloticisio ka ayok jokis. ikwai ikilakunor iwon Alotooma akekision. Abu inges kilota ayok secit ka akitoraun iwon ngulu kitet alotau angolo asegan.

17. Toswom Ngiepesoi 1:6. Ikipuri iwon Akuj alotooma ayok kiyar daadang angina ikilakunia iwon alotic keng a arerengu Anerai ikitorau iwon acamunet ngikeminan (alotooma Yesu Kristo).




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 11

AKAMINAI AYONG, EBUS AYONG

Igirit Don Krow

Apei kolongit, abu Michael tolomu napis kang alimokin ayong ngakiro nguna iwaitae kotere ipei koku ngini eswometa inges. Aringa ayong ngirwa ngul etatami losukul a Charis Bible College, inges aripunia ayong atemar kigiri Patricia ngakiro nguna aswomio lokitabo keng. Nguna egirit inges nugu; “Akaminai Ayong, Ebus Ayong,” ka ngunace. Arai Patricia ikoku ngini anapit ngilowi ngulu esingoliunete ngitunga daadang neni keng. Egiri Patricia ngakiro ngun lokitabo keng anerai atami inges atemar ngakaminai inges kori tar nyebus inges, nai atami inges atemar akangeritoi kori ngakaminai inges.

Ikwa ngitunga, ikiyakar iwon daadang nguna ikiitanit—ikwa akiwarit amina, acamuna, ayenut ebe ijok, ka ayenut ebe itemokino iyong dang toyari ka torukito ejok ka Akuj. Alomu edi ngolo alalan tokona nakiyar yok ka ikitamak iwon atemar kori emam itunganan ikimina iwon, emam ngini ikiitanit iwon, ngikicamitai iwon.Ipei bore ngini isitiyai Sitan akikamaria ngikanupak erai akitotam ikes atemar emam itunganan ikimina, emam ngini ikicamit, nai ikitotami iwon atemar ikinupit tar ikoni akiyar nen.

Eyai akingiset nege; Iyes ngiyai ikilimokinitai apaki ngina ibunio neni a Yesu atemar, ikimina inges iyong, nai ani kicamunit iyong inges, erauni inges akonicamunet ngina ajokan? Iyookino kire atemar ikiinakini iyong Yesu ajokis ngina iitanit iyong anakiyar kon daadang (1 Ngikorinto 1:30 inges ebala, “erai anguna keng inges iyakatar iyes nakimorikina kaapei ka Yesu Kristo ngolo abu Akuj kituruwo aosou yok, akiyookino yok ka ikiruwor iwon ngulu ikityakunitae anguna ka Akujka ngulu ikilakuna.”) Erai logo eemut ngolo ajokan alobaibul. “anerae nyekerumito ayong ngileec anguna a ngakiro anguna ajokak: Erae ikes apedor ngina ka Akuj ngina eunia itunganan daadang, ngini eyakar anupit, ngiyudayan mono, ido nai ngulu nyerae Ngiyudayan. Anerae isilereunito ngakiro nguna ajokak epite ngolo ituruworya Akuj ngitunga ngulu iyookino alokingaren keng; erae alotooma anupit, ameun anakisiakinet tari nasalunet, ikwapei igiritere atemar, inges ngini iyookino a nguna enupitor neni ka Akuj, eyari.” (Ngiromanin 1:16-17). “nai itunganan ngini ikinyomit Akuj ngina isiyookini ngikasecak, mere ngiticisio keng eyenuni inges atemar erae anupit keng; imarakini Akuj anguna ka alimor atemar iyookino inges alokingaren keng.” (Ngiromanin 4:5). Emam pa ikinyarit iwon Akuj akiwarit anupit kori anupit aloticisio yok, nai ayenut, atitinyu, ka akidarit inges.

Emam nabo nyikiminakini iyong Akuj ka akilo amin ngina tokona eyakar inges. Erai inges amin (1 Yoana 4:8). Nai ipedori iyong ariamun ace min, aripun amin anakiyar kon. Ani kinup iyong amin ngin, iriamuni epite ngolo iminakinia Akuj ejok. Ebala eemut alobaibul ebe, “eyai iwon amina, annerae aris sek Akuj kikiminak iwon.”(1 Yoana 4:19 ). Totamak nugu, tonup, ka toriamu inges!


1. Nyo engitakinitai ekaswoman Paulo akitiya? ________________________________________________________________

2. Ngina ayakar ayong losukul ka akiswom ebaibul, ayakare isua eketataman ngolo egirit atemar: “erai atubunet ka Akuj akisileereun ngulu ajokak, mere akitojok ngitunga.” Ani nai aropari ayong akiswom ebaibul, abu ayong ocamu atemar erae atubunet ka Akuj ainakin iwon ajokis kotere ajokia alokingaren Akuj. Toswom Ngiromanin 5:19. Alotooma akeroru a Yesu Kristo (akiwapit ngikisila ka acamun alosit atwanare alomusalaba), ikokinete ngulu alalak ai? A. Ejokunete ngulu alalak. B. Etamakinio ebe ejokak ngulu alalak. C. Itojokunio ngulu alalak. ________________________________________________________________

3. Toswom 2 Ngikorinto 5:21. “amam asecit aneni a Kristo, nai abu Akuj kitoruwo inges (Yesu Kristo) asecit angina yok, ikotere nai iwon alotooma keng oruworos ngulu ikiyookino aneni ka Akuj(emam pa asecit inges)” ikotere iwon ekokisi ai? ________________________________________________________________

4. Toswom Ngikolosae 1:21:22. Abu Yesu bu nakwap ka totwan ikotere ngayok secisia.Anguna angun, ikiyai iwon kingaren Akuj ikwa ngitunga ngulu ajokak, emam iwon asecit, ka emam iwon aongorianut: A. Alokingaren ikonirukitos B. Alokingaren ekonikone C. Alokingaren Akuj________________________________________________________________

5. Toswom Ngiepesoi 1:6. Ikipuri iwon Akuj anakiyar yok daadang anguna ka arerengu keng anerae ikitorai inges iwon________________________________________________________________

6. Toswom Ngiburayon 10:14. Alotooma Kristo ka aketwanare alomusalaba, ikiyar iwon ejok tar iwori? A. Tar iseci iyong nabo B. Tar ilosi iyong lokelesia C. Tar rwanu________________________________________________________________

7. Toswom Ngiburayon 10:15-17. Anacamunet angina kitete, Ebala Akuj alosi inges atamun ngayok secisia: A. Angina paki ikisecia iwon B. Erai pa ketaci iwon occur lokelesia C. Mam nabo________________________________________________________________

8. Toswom Ngiromanin 6:1-2. Epol arerengu ka Akuj nooi ka akilo ayok secit. Emaasi iwon oropasi ikisecesecei ikotere ileereuni arerengu ka Akuj a? ________________________________________________________________

9. Toswom Ngiburayon 9:12. Ani lakuno (aiuno anasecit yok) abu Yesu ikiinak iwon? A. Alakuno ngina edaun B. Alakuno ngina engopiyari C. Alakuno ngina nyedaun________________________________________________________________

10. Toswom Ngiromanin 8:33. Tolimo idio tunganan ngini epedori akisitakin itunganan ngini eseunit Akuj________________________________________________________________

11. Toswom Ngiromanin 8:34. Tolimo itunganan ngini epedori akisican (atubokin) ngitunga ka Akuj, ________________________________________________________________

12. Toswom Ngiromanin 8:35. Tolimo itunganan ngini epedori atiakar Ikristoit anamin ka Akuj. ________________________________________________________________

13. Toswom Ngiromanin 8:31. Nyo erai angetakinet anakitatam anaga? ________________________________________________________________


Ngiromanin 8:38-39-“[38]anerai ayeni ayong atemar emam ibore epedori atyakar iwaon anamina a Kristo; nyepedori atwanare kori akiyar, nyepedorete nguna a tokona kori nguna epote kori ngapedorosio. [39] Nyepedori ibore ngini eyai nadis kori nakwap—emam ibore alosubuna a daadang epedori atyakari iwon anamina angina ka Akuj, angina erai ngina yok alotooma Yesu Kristo Ekapolon yok.”

Ngiromanin 5:19-“[19]Anerai ikwangina aponore kituruworere ngitunga ngulu alalak ngikasecak anguna angerio ipei tunganan akiwuap ngakito nguna ka Akuj, ikwanginapei, ituruworio ngikalalak ngulu iyookino alokingaren Akuj, anguna ewuapia ipeitunganan ngakiro nguna ka Akuj.”

2 Ngikorinto 5:21-“[21]Amam asecit aneni a Kristo, nai abu Akuj kituruwo inges asecit anguna yok, ikotere nai iwon alotooma keng oruworos ngulu ikiyookino aneni ka Akuj.”

Ngikolosae 1:21-22-“[21]Ilwaka kolong sek iyes nooi aneni ka Akuj ka iraakasi ngimoe keng anguna a ngakiro anguna aronok anguna itiyaete ka itamete iyes.”

Ngiepesoi 1:6-“[6]ikotere iwon ikipuri inges anguna ka ajokis keng angina apolon, angina erai ainakinet keng ngina a Lokoku keng angolo minat!”

Ngiburayon 10:14-“[14] Anguna ka amuronot ka apei, eturuwo inges ngulu itesegunio anasecit ngulu iyookino jik.”

Ngiburayon 10:15-17-“[15]Ikiteyenikinit dang iwon etau ngolo asegan ngakiro ngun, mono, ebala, [16]Ebala Ekapolon, erai tokona na acamunet ngina ikicamunor ayong ka ikes alowa angulu eponito. Eteyenuni ayong ikes ngikisila kang anatameta kec, egirakini dang ikes lotai kec. [17] Nabo ebala inges, nyatamuni nabo jik ngasecisia kec ka ngiticisio kec ngulu aronok.”

Ngiromanin 6:1-2-“[1]Ikitemari nai tokona iwon ai? Ikitemari orubakisi ikisecenenei ikotere ajokis ngina ka Akuj iyatakin a? [2] Mam jik! Nyepedori asecit akitap iwon otwaka alokingaren asecit, ikikokini nai iwon ikirubakini ikisecenene ai?”

Ngiburayon 9:12-“Abu Kristo toloma loema akitodol nakibois ngina asegan nooi apeilomaret ngina itemokino jik; pa atingit inges ngaokot nguna a ngamee ka nguna a ngitak a ngulu mongin, nai abu toloma a ngaokot keng ka elope, ido ayau alakuno yok ngina a jik.”

Ngiromanin 8:33-“[33]Ngai isitakini ngitunga ngulu ka Akuj ngulu eseunitae? Emam ipei dang, anerai Akuj elope acamu ikes erai ngulu iyookino alokingaren keng.”

Ngiromanin 8:34-“[34] Ngai nai etubokini ikes? Emam ipei dang, anerai Yesu Kristo abu totwan, nabo akilo aponi kiteyarunai alokatwak, ido iboi alowae a ngolo aloteten angolo ka Akuj. Inges edyekit anguna yok Akuj.”

Ngiromanin 8:35-“[35]Ngai epedori atyakar iwon anamina a Kristo? Epedorete ngican atyakar a? Kori ngatwokisio, kori akisicanio kori eron kori akuliako, kori awasya kori atwanare a?

Ngiromanin 8:31-“[31]anguna angakiro a ngun a daadang, ikitemari iwon ai? Ani keriit Akuj aneni yok, ngai epedori akitepeg iwon?”


1. Nyo engitakinitai ekaswoman Paulo akitiya? Aponikingitakinai inges atemar emam ibore ikitiakari iwon anamin ka Akuj—mere akiyar kori atwanare, ngimalaika kori ngipian, akiyar atokona kori ngina a rwanu, apedor alokidiama kori ngina alokwap. Emam ibore ikitiakari iwon anamin ka Akuj alotooma Yesu Kristo eyok Kapolon.

2. Ngina ayakar ayong losukul ka akiswom ebaibul, ayakare isua eketataman ngolo egirit atemar: “erai atubunet ka Akuj akisileereun ngulu ajokak, mere akitojok ngitunga.” Ani nai aropari ayong akiswom ebaibul, abu ayong ocamu atemar erae atubunet ka Akuj ainakin iwon ajokis kotere ajokia alokingaren Akuj. Toswom Ngiromanin 5:19. Alotooma akeroru a Yesu Kristo (akiwapit ngikisila ka acamun alosit atwanare alomusalaba), ikokinete ngulu alalak ai? C. Itojokunio ngulu alalak.

3. Toswom 2 Ngikorinto 5:21. “amam asecit aneni a Kristo, nai abu Akuj kitoruwo inges (Yesu Kristo) asecit angina yok, ikotere nai iwon alotooma keng oruworos ngulu ikiyookino aneni ka Akuj(emam pa asecit inges)” ikotere iwon ekokisi ai? Ikitojokunio alokingaren Akuj alotooma Kristo.

4. Toswom Ngikolosae 1:21:22. Abu Yesu bu nakwap ka totwan ikotere ngayok secisia.Anguna angun, ikiyai iwon kingaren Akuj ikwa ngitunga ngulu ajokak, emam iwon asecit, ka emam iwon aongorianut: C. Alokingaren Akuj.

5. Toswom Ngiepesoi 1:6. Ikipuri iwon Akuj anakiyar yok daadang anguna ka arerengu keng anerae ikitorai inges iwon ngulu minan (alotooma Kristo).

6. Toswom Ngiburayon 10:14. Alotooma Kristo ka aketwanare alomusalaba, ikiyar iwon ejok tar iwori? C. Tar rwanu.

7. Toswom Ngiburayon 10:15-17. Anacamunet angina kitete, Ebala Akuj alosi inges atamun ngayok secisia: C. Mam nabo.

8. Toswom Ngiromanin 6:1-2. Epol arerengu ka Akuj nooi ka akilo ayok secit. Emaasi iwon oropasi ikisecesecei ikotere ileereuni arerengu ka Akuj a? Nyecamuni Akuj. Mam!

9. Toswom Ngiburayon 9:12. Ani lakuno (aiuno anasecit yok) abu Yesu ikiinak iwon C. Alakuno ngina nyedaun.

10. Toswom Ngiromanin 8:33. Tolimo idio tunganan ngini epedori akisitakin itunganan ngini eseunit Akuj. Emam idio tunganan.

11. Toswom Ngiromanin 8:34. Tolimo itunganan ngini epedori akisican (atubokin) ngitunga ka Akuj, Emam idio tunganan.

12. Toswom Ngiromanin 8:35. Tolimo itunganan ngini epedori atiakar Ikristoit anamin ka Akuj. Emam idio tunganan.

13. Toswom Ngiromanin 8:31. Nyo erai angetakinet anakitatam anaga? Ebe erai Akuj ngina yok, ka emam idio tunganan ikimani iwon.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 12

ARAIT KA ALAKUNO (NGINA KA 1)

Igirit Don Krow

Epedori apei paki ka anupit “alakun” erai pa keropa a? Epedori ajongore nai toriamu adwarakinet a? Abu Abramo tonup Akuj ka abu ajokis toruko ka inges (Akisiakinet 15:16). Kerai tojongote anupit ka Abramo (todauna), kedauna ajokis dang a?

Alotooma eemut ka ebaibul, ikiyeni iwon atemar egeuni anupit ikwa etic ngolo esiaunan (aorist tense) nai eropari anakiyar a ekristoit ikwa elimitotor ngigirik (present tense). Nguna elimitoi tokona eroparete itiyasi, kori irucanakinosi, alotic. Ani isitiyai iyong ngakiro nguna atokona, ani kisitiyai iwon ngakiro ngun ikotere ngitunga ngulu eswomete ebaibul, ingarakinio iwon kire nooi inges aripun nguna ebala ebaibul. Eraunete ngakiro ngun: Nguna irucanakin; inges atemar angina paki, itiyao jik, angina kolongit, aloreria, alotalio, ikwa nguna kitiya anakiyar, kori emam akisipiyorit.

Toswom mono iyong ngakigiret nugu ikwa ngina eyeneta Ngigirik ka epite ngolo isitiyaere.

Yoana 3:16- Kire, abu Akuj tominak akwap nooi, tojal tari Lokoku keng ngolo donupei ikotere ngini enupi (nguna atokona, ngini enupi ka toropa enupit) inges nyebukori, nai toriamu akiyar ngina nyedaun.”

Ngiburayon 10:14-“anguna ka amuronot ka apei, eturuwo inges ngulu itesegunio anasecit ngulu iyookino jik.” (nguna atokona: ngulu eturuwor ka ngulu eropario ituruworitai, itesegunio tar jik, alokitabo a King James angolo kitete, ebe ngulu itoruworio kori alokitaboi anguluce ngulu elosio akitiruwor).

1 Yoana 3:9-“itunganan daadang ngini erae ikoku ka Akuj,(nguna atokona, ikwa nyeropari inges esecenenei anakiyar keng, ebe ekii eketau jik) nyesecenenei, anerae eyakar inges epite ngolo eyakar Akuj;(nguna atokona: idongi ekinyomit ka Akuj toropa anakiyar keng) Nyepedori asecenen, anerae erae inges ikoku ka Akuj.”

Mariko 1:15-“ebala, adolu apaki, aapuu apukan ka Akuj.(nguna atokona: ikwa, tokiwa ka toropasi ikiito anakiyar kus kori adio paki daadang) Tokiwa ngasecisia kus, tonupa ngakiro(nguna atokona: tonupa ka toropasi inupito) nguna ajokak!”

Yoana 5:24-“akalimokini ayong iyes kire atemar, ngini iirari akaakirot, ido tonup inges ngolo ekeyakuunit ayong,(nguna atokona; ka toropasi inupito) eyakar akiyar ngina nyedaun, nyetubokinio inges, nai alunyar inges anatwanare nakiyar.”

Luka 15:7-“ikwanginapei, akalimokini ayong iyes atemar, eyakaun alelyan nakuj anguna ka ekasecan a epei angolo ekii ngasecisia keng,(nguna atokona: ka toropasi ikiito) akilo nguluce ngulu tomonikaomwon ka ngikanikaomwon ngulu ajokak, ngulu nyiitanito akiki ngasecisia kec.”

Ngiticisio 17:30-“akitodol apaki na, abu Akuj nyimaraki ngapakio nguna pa ayeneta ngitunga inges, nai tokona ecikak(nguna atokona: ka toropa akicikakin) ngitunga anakwapin a daadang akibelekin neni keng.”(nguna atokona: ka toropa ekiit).

Yoana 6:47-“ Akalimokini ayong iyes atemar, ngini enupi(nguna atokona: ka toropa enupit), eryamuni akiyar ngina nyedaun.”

Ngiromanin 4:5-“nai itunganan ngini ikinyomit Akuj ngina isiyookini ngikasecak, mere ngiticisio keng eyenuni inges atemar erae anupit keng,( nguna atokona: ka toropa enupit) imarakini Akuj anguna ka alimor atemar iyookino inges alokingaren keng.”

Ngiticisio 26:20-“Nai abu esileereu nu; neni angitunga a daadang akisiakin mono alo Damasko, tosodi nai alo Yesrusalem ka akwap daadang ngina a Yudeya tari lobukui ngulu nyerai NgiyudayanAbu olimonok atemar itemokino ikes ikes tokiwa ngasecisia.(nguna atokona: ka toropa ekiit) kibelekinos neni (nguna atokona: ka toropa itiyai etic, kori nguna kitiya kotere akiki) ka Akuj, kitiyata nguna itoodiunete atemar kekiwa ikes.”

Agolokinet: Isitiyatai nguna atokona ngarwa nguna alalak alobaibul. Emam ngainakina ayong apaki naga akitodiun ngingaeta alobaibul daadang ngulu isileereunito ngakiro nugu. Nguna akire alotooma aiun anupit ikes itatamio anakitadapeta ka aosou ka Armenia ka Calvin, tar keponito alowaetin angulu egelegelia.

Aosou a Calvin (Calvinism), ngina edwarit ekisil ngolo ruba, itatami akitadapet naga atemar epedorete ngikanupak akibusokin, nai eroparete enupito akirot a Kristo (1 Ngikorinto 1:8). Ngulu enupito ekisil ngolo ruba ikes enupito atemar eyenete Ngikristo atwanare anasecit ka emam nyeroparete anen jik (Ngiromanin 6:1-3). Ngulu engerete akirot a Kristo ikes isileereunete atemar emam pa kecamunito akirot ngin anageunet.

Aosou ka Arminia inges itatami atemar epedorete ngikristo ngulu a kire akibusokin ananupit. Itatamete ikes angina paki atemar ngulu ibusokinosi ka toesikis, kori tongero, akec lakuno. Emam nyecamit akec kitatam akisileereun atemar epedorete ngikristo (alokiro bon) akisec ngarwa nguna alalak, nai tokiwa.

Abala kolong ekaswoman Yoana ebe, “ani kikitema iwon ebe nyikisecenenei, ikimodianakin iwon bon make, ido emam nguna a kire alotooma yok.”(1 Yoana 1:8). Nai abu nabo inges kiyatak tema, “itunganan daadang ngini erai ikoku ka Akuj, nyesecenene, anerai eyakar inges epite ngolo eyakar Akuj, nyepedori asecenen anerai erai inges ikoku ka Akuj.” (1 Yoana 3:9). Ikiyakar iwon nege ngakiro nguna etiakak, nai mere nguna engerito nguna ebala ebaibul. Eseceneneete Ngikristo daadang (1 Yoana 1:8), nai epupete Ngikristo daadang (1 Yoana 2:3).Eringa asecit eyai kidding Ngikristo, nai emam nyepedori asecit akipuka ikes kori atiakar ikes (1 Yoana 3:9).Iyookino kire, iitanito akiki ka anupit akilocokin angakonitameta, akilocokin ka etau, ka aneni icamit iyong alosit, tar pa kerai nguna ka ajokis angina apolon. (Ngiticisio 26:18 ka 1 Yoana 1:8). Erai “arait” akitemiet ka anupit ka atitinyu. Erai anupit acamunet ngina a kire kotere akiten epite ka akiyar a ekanupan alotooma nguna itiyai inges. Ingolikinio iwon nugu ejok alotooma anupit angiburayon alokek a 11, kotere nguna itiyaete ngikanupak. Inges atemar, erai nguna ikitiyai iwon nguna ikinupit iwon. Ebala ekitabo a Yakobo 2:18 ebe, “iyakar iyong

anupit ka ayakar ayong ngiticisio, kitodikinai ayong anupit kon emam ngiticisio, eketodikini ayong iyong anupit kang ngina erukito ka ngiticisio.”

Ani irworosi ngikaswomak anangerit kotere ngiticisio, ebasi ikes “ngiticisio angikisila”; inges atemar, itiyai itunganan kotere ariamun idio bore, elejilej, kori alakuno.

Elimito ngakigiret ka ebaibul dang nguna angaraito ka alakuno, anerai ejokak kotere ngiticisio , kori ngiticisio ka anupit. Erai ngul ngiticisio kori akitiya, ngina erukito ka akiki ka anupit (Ngiticisio 26:20, Mateo 3:7-10, 1 Ngitesalonikai 1:3 ka Yakobo 2:14-26), itodiunito ngakigiret nugu daadang ajokis ka alakuno. Akimorikina ngina elomunit alokiding akiki ka anupit inges ngina ka akitiya nguna a kire. Emam ngikilakunio iwon anguna ka etic angolo ajokan, nai ikilakunio iwon akitiya nguna ajokak (Ngiepesoi 2:8-10) kotere akitiak alakuno akitiya nguna akire. Erai ngiticisio akitemiet ka anupit angina a kire, ka arerengu ngina ilocokini akiyar ka eyakae a itunganan alokingaren arerengu a kire ka Akuj (Tito 2:11-12). Itatami Yesu ebe, anguna ka arait eripunio ngikanupak ngulu akire (Mateo 3:8, 7:16-20, 25:34-40; Yoana 13:35, 14:23; Ngiticisio 26:20; Ngiromanin 2:6-11, Yakobo 2:14-18 ka Yoana 3:10).


1. Ngakiciket nguna elimitoi anakirworo a tokona ikes emaasi________________________________________________________________

2. Toswom Yoana 3:16. Alotooma nguna atokona anakigireta a Ngigirik, nyo ebala Yoana 3:16? ________________________________________________________________

3. Toswom 1 Yoana 3:9. Ebe nginitunganan ka Akuj inges emam asecit. Nyo apolou angakiro anu? ________________________________________________________________

4. Toswom Luka 15:7. Eyai alakara nakuj kotere ipei kasecan ngini________________________________________________________________

5. Toswom Ngiticisio 17:30. Icikakinit Akuj ngitunga daadang akitiya________________________________________________________________

6. Toswom Ngiticisio 26:20. Nyo elimit engaet logo? ________________________________________________________________

7. Toswom 1 Yoana 2:3. Nyo ajokis ka arukit ka Akuj, ikwa, ayenut inges? ________________________________________________________________

8. Toswom Yakobo 2:18, ebala Yakobo ebe, “Kitodikinai ayong akoninupit emam etic (nguna egogong akitiya), eketodik ayong iyong akanupit ka________________________________________________________________

9. Toswom 1 Ngitesalonikai 1:3. Ngiticisio kori nguna itiyao iwon, nguna erukunito ka anupit ikes enyaritai________________________________________________________________

10. Toswom Ngigalati 2:16, 21. Ngiticisio angikisila ikes ngulu itiyaete ngitunga kotere ariamun alakuno kori……………(alongaet 21). Emam nyikilakunete, emam ikes agogongu ka alakuno. ________________________________________________________________

11. Toswom Ngiromanin 2:7-10. Elimito ngingaeta lugu ngaraito angikabilai angitunga? ________________________________________________________________


Yoana 3:16-“[16] Kire, abu Akuj tominak akwap nooi, tojal tari Lokoku keng ngolo donupei ikotere ngini enupi inges nyebukori, nai toriamu akiyar ngina nyedaun.”

1 Yoana 3:9-“[9] itunganan daadang ngini erae ikoku ka Akuj, nyesecenenei, anerae eyakar inges epite ngolo eyakar Akuj; Nyepedori asecenen, anerae erae inges ikoku ka Akuj.”

Luka 15:7-“[7] ikwanginapei, akalimokini ayong iyes atemar, eyakaun alelyan nakuj anguna ka ekasecan a epei angolo ekii ngasecisia keng, akilo nguluce ngulu tomonikaomwon ka ngikanikaomwon ngulu ajokak, ngulu nyiitanito akiki ngasecisia kec.”

Ngiticisio 17:30-“[30] akitodol apaki na, abu Akuj nyimaraki ngapakio nguna pa ayeneta ngitunga inges, nai tokona ecikakngitunga anakwapin a daadang akibelekin neni keng.”

Ngiticisio 26:20-“[20] Nai abu esileereu nu; neni angitunga a daadang akisiakin mono alo Damasko, tosodi nai alo Yesrusalem ka akwap daadang ngina a Yudeya tari lobukui ngulu nyerai NgiyudayanAbu olimonok atemar itemokino ikes ikes tokiwa ngasecisia kibelekinos neni ka Akuj, kitiyata nguna itoodiunete atemar kekiwa ikes.”

1 Yoana 2:3-“[3]ikianyuni iwon kire atemar, ikiyeni iwon Akuj, erai kikiricak iwon ngakiciketa keng.”

Yakobo 2:18-“[18] Iyakar iyong anupit ka ayakr ayong ngiticisio, kitodikinai ayong anupit kon emam ngiticisio, eketodikini ayong iyong anupit kang ngina erukito ka ngiticisio.”

1 Ngitesalonikai 1:3-“[3]anerai apaki daadang ngina ilipere isua Akuj Papa, ikitamunit epite ngolo itiyata iyes anguna ka anupit kus ka epite ngolo imunikinitotor anguna ka amina kus ta epite ngolo ititinyikinitotor anguna ka akigeno kus neni ka Ekapolon Yok Yesu Kristo.”

Ngigalati 2:16, 21-“[16]oyenete bo isua atemar elimori Akuj atemar iyookino itunganan alokingaren keng anguna ka anupit Yesu Kristo bon, mere anguna itiyaa nguna ecamito ngikisila. [21] nyakarit ayong ajokis ngina ka Akuj. Anerae ani kelimo Akuj atemar iyookino itunganan anguna angikisila, inges atemar kerae atwanare a Kristo akonginait.”

Ngiromanin 2:7-10-“[7]Einakini Akuj akiyar ngina nyedaun neni a ngulu erubakinete itiyaete nguna ajokak, kiwarito akitopolooro ka akitojokio aneni ka Akuj ka kiwarito akiyar ngina nyedaun.[8]Nai ebuni anyunyura ka angoit ngina ka Akuj neni a ngulu iwarito nguna kec angilopeyek make, tongerito dang nguna iyookino, ido kiwuapito nguna aronok. [9] Eyakaun ngican ka arieba neni angitunga a daadang angulu itiyaete aronis; neni a Ngiyudayan mono, ido nai neni angulu nyerai Ngiyudayan. [10}Nai neni angitunga a daadang angulu itiyaete nguna ajokak, einakini Akuj ikes ekisil, itopoloori ka itojoki dang, neni a Ngiyudayan mono, ido nai neni a ngulu nyerai Nguyudayan dang.”


1. Ngakiciket nguna elimitoi anakirworo a tokona ikes emaasi torai ngina eropari, ebongonokin jik, angina paki.

2. Toswom Yoana 3:16. Alotooma nguna atokona anakigireta a Ngigirik, nyo ebala Yoana 3:16? - Kire, abu Akuj tominak akwap nooi, tojal tari Lokoku keng ngolo donupei ikotere ngini enupi (nguna atokona, ngini enupi ka toropa enupit) inges nyebukori, nai toriamu akiyar ngina nyedaun.

3. Toswom 1 Yoana 3:9. Ebe nginitunganan ka Akuj inges emam asecit. Nyo apolou angakiro anu? itunganan daadang ngini erae ikoku ka Akuj,(nguna atokona, ikwa nyeropari inges esecenenei anakiyar keng, ebe ekii eketau jik) nyesecenenei, anerae eyakar inges epite ngolo eyakar Akuj;(nguna atokona: idongi ekinyomit ka Akuj toropa anakiyar keng) Nyepedori asecenen, anerae erae inges ikoku ka Akuj.

4. Toswom Luka 15:7. Eyai alakara nakuj kotere ipei kasecan ngini eki ngasecisia keng ka toropa ekiit jik.

5. Toswom Ngiticisio 17:30. Icikakinit Akuj ngitunga daadang akitiya eki ngasecisia keng ka toropa ekiit jik.

6. Toswom Ngiticisio 26:20. Nyo elimit engaet logo? Nai abu esileereu nu; neni angitunga a daadang akisiakin mono alo Damasko, tosodi nai alo Yesrusalem ka akwap daadang ngina a Yudeya tari lobukui ngulu nyerai NgiyudayanAbu olimonok atemar itemokino ikes ikes tokiwa ngasecisia.(nguna atokona: ka toropa ekiit) kibelekinos neni (nguna atokona: ka toropa itiyai etic, kori nguna kitiya kotere akiki) ka Akuj, kitiyata nguna itoodiunete atemar kekiwa ikes.

7. Toswom 1 Yoana 2:3. Nyo ajokis ka arukit ka Akuj, ikwa, ayenut inges? Akitiya nguna ebala inges, akiwapit ngakekiciket.

8. Toswom Yakobo 2:18, ebala Yakobo ebe, “Kitodikinai ayong akoninupit emam etic (nguna egogong akitiya), eketodik ayong iyong akanupit ka ngiticisio kori nguna etiyai ayong.

9. Toswom 1 Ngitesalonikai 1:3. Ngiticisio kori nguna itiyao iwon, nguna erukunito ka anupit ikes enyaritai ngiticisio ngulu ka anupit.

10. Toswom Ngigalati 2:16, 21. Ngiticisio angikisila ikes ngulu itiyaete ngitunga kotere ariamun alakuno kori ajokis (alongaet 21). Emam nyikilakunete, emam ikes agogongu ka alakuno.

11. Toswom Ngiromanin 2:7-10. Elimito ngingaeta lugu ngaraito angikabilai angitunga? Ngikanupak ka ngikapir.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 13

ARAIT KA ALAKUNO (NGINA A 2)

Igirit Don Krow

Toripik ejok akigiret naga: “angun, ileereunete ngidwe ngulu erai ngulu ka Akuj ka ngulu erai ngulu a Sitan; itunganan daadang ngini nyitiyai nguna iyookino, kori ngini nyemina lokaato keng, nyerai inges ikoku ka Akuj.”(1 Yoana 3:10, alokitabo angolo kitete). Emam nyebala, “erai logo epite ngolo ikilakunor iwon.” Ebala, “epite ngolo eyenere ngidwe ka Akuj logo….” (Itenit 1 Yoana 3:10 ejok nooi).

Alimunit Yesu ikona; “iyenunete iyes ngikadwarak ngulu aliokonok anaraito kec” (Mateo 7:20).

Anakigiret, elimit Akuj alakuno alowaetin angiarei; (1) ebe erai alakuno ngina ebuni anarerengu ka anupit (Ngiepesoi 2:8-9) ka (2) ebe aloticisio angulu ajokak angulu itiyaete ngitunga ngulu elakuna daadang (Ngiepesoi 2:10).Nyo nai ikikeritor iwon akirworo nguna ka arait angikanupak? Emam nyekerit ebaibul alimun ngakiro ngun. Epite ngolo ikiripunia iwon atemar ikiyaka lobuku ka Akuj logo:

1 Yoana 2:3-5-“[3]ikianyenuni iwon kire atemar, ikiyeni iwon Akuj, erai kikiricak iwon Ngakiciket keng. [4] Inges ngini ebala, ayeni ayong Akuj, nai nyiricakinit Ngakiciketa keng, erai inges ikaliokonon ka emam nguna a kire alotooma keng, [5] Nai ngini iricit akirot keng, neni keng kire itemokinor amina ngina ka Akuj. Angun, ikiyenuni iwon kire atemar, ikiya neni ka Akuj.”

Ani kiyeni iyong atemar ejok inges, iyeni iyong atemar itunganan daadang ngini itiyai nguna ajokak elakuna aneni keng (1 Yoana 2:29). (ngiyokino nai nugu a? Erai akirot ka Akuj ngina ka ajokis a Kristo, ka ngini daadang itiyai nguna ka ajokis inges itodiunit akiyar keng, ka ebala Yoana ebe, alakun inges).

1 Yoana 3:5-10-“[5] Nai ngini iricit akirot keng, neni keng kire itemokinor amina ngina ka Akuj. Angun, ikiyenuni iwon kire atemar, ikiya neni ka Akuj.[6] Itunganan ngini ebala, ikirukit ka Akuj(angangajep angigirik, erai nguna a tokona, inges atemar eroparete itiyasi, kotere toripunia ikaswoman ka ebaibul atemar emaasi aropar alotic angol emam akimuriakin alotooma akoni kiyar). itemokino inges iboi ikwangina eboiyo Yesu Kristo.[7] Ngikaakonei, nyekegirikinit ayong iyes akiciket ngina kitete, nai akiciket nginangorot, ngina iyakatar iyes nginapei anakisiakinet.(nguna atokona: akirucanakin, angina paki anakiyar kon) Akiciket ngina ngorot ngin, inges akirot ngina idaut iyes akiirar. [8] Nai ekegirakinit ayong iyes akiciket ngina kitete,(nguna atokona: akirucanakin anakiyar kon anerai inaik tokona) ngina erai kire aneni a Kristo ka aneni kus; anerai elosi akirionut alunyar k adau akica ngina a kire acaun. [9] Ngini ebala ayai nakica,(nguna atokona: ikwa nguna ka akekiyar, akitodiun ebe isecana iyong) ido toremokino lokato keng, eringa inges eyai nakirionut. [10] Ngini emina lokato keng, iboi alotooma akica( nguna atokona) ka emam idiobore anakica ngini isigukini inges.” (Ebala Yoana ebe; epite ngolo ikiyenunia iwon ikoku ka Akuj ka ngini a Sitan ngol. Ngulu emam nyitiyaete nguna ajokak ka ngulu nyeminasi ikes emamukatar akiyar a Papa. Emam nai kire ngiitana akica ka alakuno anege a?).

1 Yoana 3:14-“[14]ikiyeni iwon atemar ikilunyar iwon anatwanare ka ikiloma nakiyar, anerai ikimina iwon ngikatotoi yok, Ngini nyemina, erubakini eyai natwanare.”

1 Yoana 4:6-“[6]Nai ikirai iwon ngulu ka Akuj. Ngini eyeni Akuj, epupi ngakiro yok (Ngikaswomak), ka ngini nyerai itunganan ngini ka Akuj, nyepupi ngakiro yok (Ngikaswomak). Epite ngol ikiyenunia iwon etau ngolo a kire ka ngolo ka aliokonu.”

1 Yoana 4:8-“[8] Ngini nyemina, nyeyeni itunganan ngin Akuj, anerai erai Akuj amina.”(erai amina akipimet ngina angikanupak, kotere akitodiun akiyar ka Akuj).

1 Yoana 5:2-“[2]Epite lo ikiyenunia atemar ikimina iwon ngidwe ka Akuj(nguna atokona: ka aropar eminai inges): Apaki ngina eminare iwon Akuj ka ericakinito(nguna atokona: aropar ikiricit) Ngakiciketa keng.”

1 Yoana 5:18-19-“[18] Ikiyeni iwon atemar itunganan daadang ngini erai ikoku ngini ka Akuj nyesecenene(nguna atokona: ikwa akoni kiyar, ngina erai ngina aikasecan), anerai iyoki Lokoku ka Akuj (Alokitabo a King James, akidarit akekuwan, Nguna atokona: aropar idarit akekuwan)inges ka nyepedori ngolo aronon akiwan inges. [19] Ikiyeni iwon atemar ikirai iwon ngulu ka Akuj, tari kipukat ngolo aronon akwap daadang.”

IKOTERE NAI NYO ACAMUNIA EKASWOMAN YOANA AKIMOR KA IWON NGAKIRO NUGU?

Egiri ayong ngakiro nugu daadang ikotere iyes ngulu inupito ekiro alokoku ka Akuj ikotere iyes toyenuneta atemar iriamut akiyar ngina emam nyedaun. (1 Yoana 5:13).

Agolokinet: Ajokis, akujuwanut, amin, ka ngaraito ka etau ka Akuj ikes erai akisileereunet aka alakuno. Iyong dang emam nyinupit atemar irai iyong ngini keng (Akuj) anerai isecenene. Anerai eyenete ngakonitameta atemar isec iyong, iker iyong dang Akuj. Ikingitakinit iyong ekaswoman Petero anyarare Akuj (2 Petero 1:10) ikwa, akitocamun ekonitau ebe irai iyong ngini keng alotooma akonikiyar ka akiwap nguna ebala eemut ka Akuj. Emam pa abala ayong, “Epite ngolo ikilakunor iwon logo:, abala ayong, “ Epite ngolo eyenunere iwon atemar ikirai ngulu keng logo.”


1. Toswom Ngiticisio 8:13, 18-22. Anakisiakinet, elimit Yoana “arait” kori alimoret aikanupan. Erai nugu daadang nguna elomunete alotau. Ani keripun atemar esecit etau a ikanupan (ikwa ngolo a Simon), nyo emaasi ikes kitiyata? ________________________________________________________________

2. Toswom 2 Petero 1:5-11. Nyo itodiunit, kori isileereunit atemar erai itunganan ngini ka Akuj ngini eseunitai? ________________________________________________________________

3. Toswom Mateo 25:34-40. Nyo itoduinit ikanupan alongaeta alugu? ________________________________________________________________

4. Toswom Yoana 13:35. Eyenio ngikaswomak a Yesu ikwai? ________________________________________________________________

5. Toswom Mateo 7:21-23. Ikotere nyo eritarere ngitunga ngul alobuku ka Akuj? ________________________________________________________________

6. Toswom Yoana 14:23. Ani kemina itunganan Yesu, nyo itiyakinete ikes? ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiticisio 26:20. Nyo elimit engaet logo? ________________________________________________________________

8. Toswom Yakobo 2:17. Ani pa kerukito akoninupit ka ngiticisio, erai bo anupit akainyo? ________________________________________________________________


Ngiticisio 8:13, 18-22-“[13]Abu Simone dang elope tonup, kibatisae. Abu inges torubak erukito ka Pilipo, etuumokinito inges ngaumonokineta ka ngakujuwanisia nguna apolok nguna etuyasi. [18] Ani eanyuni Simone atemar aponi iinakinai etau ngolo asegan anakidokokin ngakan nguna a Ngikiakiya, inak inges ikes ngisilinga, [19] Tema, inakinai ayong dang apedor na, ikotere ani ngini daadang edokokini ayong ngakan, toriamu Etau ngolo asegan. [20] Nai kingenyak Petero inges tema, Totwania iyong kaapei ka ngikonisilinga! Itami mono iyong kire atemar ipedori aryamun ainakinet ngina ka Akuj angisilinga a? [21] Nyimarar iyong ka emam ibore kon eyai lotic lo, anerai nyiyookino etau kon alokingaren Akuj. [23] Anerai ete ayong atemar ileleba arakao neni kon ka ikienit iyong asecit.”

2 Petero 1:5-11-“[5]anguna angakiro a nupei anu, kitiyata ka agogongu kiyatakis ajokis nanupit kus; najokis kus kiyatakisi ayenut, [6] nayenut kus kiyatakisi atitinyikinit; natitinyikinit kus kiyatakisi eyare ngolo ecamit Akuj; [7] Loyare ngolo ecamit Akuj, kiyatakisi amina ngina ka ekaitotoonu ka namina kus ngina ka ekaitotoonu, kiyatakisi amin. [8] Erai lu ngipitseio ngulu itemokino iyes toyakatar ka ani kelalak ikes aneni kus, irworosi nai ngulu akukuranak ngulu etiyak, ido yaut neni kus ayenut ngina ka ekapolon yok Yesu Kristo. [9] Nai ngini nyeyakar ikes, erai inges emuduk alotau keng, emuriak inges atemar esyoni ngasecisia keng nguna ngorok. [10] Angun, ngikaitotoi kang,kimukekisi nooi kitogogongo anyarauno ka aseuno kus. Ani kitiyataikongina, nyibusokinosi jik. [11] Alopite a lo, iriamunete iyes apedor nginalomaret Napukan ngina nyedaun, ngina ka Ekapolon ka Ekaiunan Yesu Kristo.”

Mateo 25:34-40-“[34]Etemari erwosit isirwori ngitunga ngulu aloteten keng, potu iyes ngulu ikitererengit Papa kang! Toriamut ajakanut ngina itemokinitoe anguna kus ameun anasubunet ka akwap.[35] Anerai akanyamit ayong akoro, ipotu iyes ikiinakis ayong akimuj, akanyamit ayong akure, ipotu iyes ikitomata ayong. Agelaana ayong, ipotu iyes ikijaut ayong. [36]Aleri ayong, ipotu iyes iktonapa ayong, akaenitai ayong, ipotu iyes inkingoliut ayong. [37] Egeunete ngulu iyookino abongokin inges atemar, Ekapolon, iwori ikianyunitor isua iyong ikinyamit akoro ikisimuji, kori ikinyamit akure ikitomasi? [38] Iwori iraakar iyong egela, ikijaun, kori ilerio, ikitonapi.[39] Iwori idekar iyong, kori ikienitere alomabus, ikingoliunisua iyong?[4] Ebongokini nai erwosit ikes tema, Akalimokini ayong iyes atemar, Nginapaki daadang iponiata iyes kitiyata nugu neni a ipei angikaitotoi kang ka ngulu caryo, ipotu iyes kitiyata neni kang.”

Yoana 13:35-“[35]ani kitiyata iyes ikongina, eyenunete ngitunga atemar irae iyes ngikaswomak kang, erae kiminin iyes make.”

Mateo 7:21-23-“[21] Meere ngini tunganan ebala ayong, Ekapolon Ekapolon, elomari napukan ngina anakuj, nai ngini itiyae nguna ecamit Papa kang ngolo anakuj inges kitiya. [22] Akolongit ngin, etemarete ngikalalak neni kang, Ekapolon Ekapolon! Pa aponi isua todwarae alokiro kon ka eritanasi ngipian alokiro kon, nabo etiyata ngakujuwuanisia alokiro kon a? [23] Alimokini nai ayong ikes otema, Pa akyeni ayong iyes, Toloto aneni kang iyes ngulu itiyaete aronis!”

Yoana 14:23-“[23]Tobongok Yesu tema, nginitunganan akamina ayong, iricakini ngakiro kang. Eminakini Papa kang inges ka ikiponi isua neni keng, eboiyoto ka inges.”

Ngiticisio 26:20-“[20]nai abu esileereu nu; neni angitunga a daadang akisiakin mono alo Damasko, tosodi nai alo Yesrusalem ka akwap daadang ngina a Yudeya tari lobukui ngulu nyerai Ngiyudayan. Abu olimonok atemar itemokino ikes tokiwa ngakecesecisia kibelekinos neni ka Akuj, kitiyata nguna itoodiunite atemar kekiwa ikes.”

Yakobo 2:17-“[17]Anupit dang ikoni nen; ani pa kerukito ka ngiticisio, erai ngina etwanit.”


1. Toswom Ngiticisio 8:13, 18-22. Anakisiakinet, elimit Yoana “arait” kori alimoret aikanupan. Erai nugu daadang nguna elomunete alotau. Ani keripun atemar esecit etau a ikanupan (ikwa ngolo a Simon), nyo emaasi ikes kitiyata? Tokiwa ngasecisia kus (aronis) ka kilipa neni ka Akuj kotere toriamut ngikus tai akisionio.

2. Toswom 2 Petero 1:5-11. Nyo itodiunit, kori isileereunit atemar erai itunganan ngini ka Akuj ngini eseunitai? Iyatakinito nanupit kec eyakae ka etau angolo asegan.

3. Toswom Mateo 25:34-40. Nyo itoduinit ikanupan alongaeta alugu? Ngiticisio ngulu itenete anupit—ikwa ainanakin akimuj neni angulu enyamit akoro, akijaun ngulu egelaaka, akitonap ngulu emam ngilowi, akitere ngulu edekasi, ka akipeyonokin ngulu eenitai alomabus.

4. Toswom Yoana 13:35. Eyenio ngikaswomak a Yesu ikwai? Anerai eminasi ngilopeyek. 5. Toswom Mateo 7:21-23. Ikotere nyo eritarere ngitunga ngul alobuku ka Akuj? Arai ikes ngitunga

ngulu etiyaete aronis. Anangajep angigirik, nguna atokona ikes ebasi, arai aronis ekec tic, nguna anaikinito ikes akitiya. Tema Yesu emam pa ayeni inges ikes. Arai ikes ngitunga ngulu acakara ananupit anerai emam pa elocokino ngikec tai, ka ngatameta alotooma eemut ka Akuj.

6. Toswom Yoana 14:23. Ani kemina itunganan Yesu, nyo itiyakinete ikes? Akiwap ngakekiro, kori nguna ebala inges.

7. Toswom Ngiticisio 26:20. Nyo elimit engaet logo? Akitoduin akonikiki anguna itiyai iyong. 8. Toswom Yakobo 2:17. Ani pa kerukito akoninupit ka ngiticisio, erai bo anupit akainyo? Anupit

ngina etwanit, anupit ngina emam nyikiuni (Yakobo 2:14).




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 14

ANYARAET ARAUN EKEWAPAN A YESU


Akolongit naga ikilosi iwon akiyan nguna ka arakau ekewapan a Yesu ka epite ngolo kitoraunet ngitunga nguluce ngikewapak a Yesu. Acamit ayong akitotamun iyong atemar ikicikakinit iwon Ekapolon acoit akiloconokin ngitunga nguluce, mere ca akitocamun ngitunga atemar erai Yesu ekec kapolon kotere akision angasecisia, nai akitoraun ikes ngikewapak keng. Tar kepolok nguna yarei ngun, emam nyetoditeunit ayong ngunace, emaasi anyaraet ngin topol ka akilo alakuno bon nai torai ngina engaari ngatameta. Emaasi etic a Ikristoit, angina erai ekewapan a Yesu, torai alosit anyarare ka akilocokin ngitunga nguluce toraut ngikewapak a Yesu.

Ikicikakinit iwon Yesu alosit anyarare ngitunga nguluce araun ngikekewapak, angaar ngitunga ngatameta kotere elalaunete. Ering ngiyok kelesiyai anakwap anaga ngitiya ngun. Ajalakin iwon etic ngol lotunga ngulu enyaritai ngulu ka Akuj bon, kori ngiketatamak. Ikiyakar iwon ngikeserak ka eemut ka Akuj ngulu irimito anakwap, akitatam ngitunga kotere akiwap Ekapolon. Tar pa kerai ngice aneni kec ngulu elakuna, anerai irworosi nguna etamete ngilopeyek. Ngarwa nguna alalak, anen dang, emam nyitopoloto ngitunga ngul araun ekewapan a Yesu, ka mere ngol epite ngolo acamitor Akuj.

Esikwanikini ayong etic logo ka itunganan ngini emina ngidwe nooi. Emam kire nyejok ayakar ikoku, tolakar nooi angun, nai ikijoikinite akitere inges bon idounio.Ani iyakar iyong ikoku, emaasi iyong toyakaunor etic ngolo kitatamet inges jok, kotere topolou erai itunganan ngini ajokan. Ikilimonokini iwon ngitunga ebe, Nguna iitana nooi erai alakun mono, tocamu atemar erai Yesu ekoni kapolon ka ekalakunan. Ani nai ecamuni itunganan ngun, otemasi nai iwon, irau iyong Ekristoit atipei. Tonup nai Akuj, toswom Ebaibul, kotere tojoketa ngakiro ka akoni kiyar daadang. Meere nguna iitanit Ekapolon ngun.

Anguna angun, ikinyarau iwon ngitunga ngulu acamut akiun Ekapolon, mere anacamit angikec tai ka ngatameta. Emam nyepedori akec nupit apoloun, anerai emam ibore ngini itopoloi inges. Ka akilo araun ngisuudai a Yesu ngulu ajokak, kipiyo akisuuda inges ejok. Ikicikakinit iwon Ekapolon adolokin ka anyarare ngitunga alopite angolo isiuni ikes araun ngikewapak keng ngulu a kire kotere tokorasi ikes dang eemut ngolopei lotunga nguluce.

Ani kinyarau iyong ipei tunganan neni ka Ekapolon alotooma ngilapio ngikanikapei, totiakar nai iyong kotere akitatam ikes ejok akiwap Yesu tar napaki ngina iuneta ikes eemut keng ejok kotere epedorete akorar lotunga nguluce dang, ani edaun ngilapio ngikanikapei, eyakaun ngikristo ngiarei bon. Tosodi, ani kegeu iyes nginitunganan anyarare ipei tunganan nabo alotooma ngilapio ngikanikapei, totiakaros akitatam inges tar kiu eemut a Ekapolon jik, eyakaun Ngikristo ngiomwon. Emam nyikwaanikin iyes ka itunganan ngini enyarauni ngabungei angitunga nakonja kotere akisiun ikes akiwap Ekapolon. Etemarete ngitunga ngulu alalak ebe, “Eyauni epite logo ngitunga ngiomwon bon angolo karu akiwap Ekapolon, nai eyauni ngoloce ngabungei akiwap Yesu. Esitiyata ngoloce.” Ekile ngolo adikino erikuni ngitunga apeiliput bon neni a Ekapolon inges elosi arikun ngalipio ngatomoniuni angakan neni ka Ekapolon. Ejok etic ngol,

emam itunganan engeri epite ngol; nai erai inges dang etapir bon ikongin alotooma akwap daadang. Erai ngol epite ngolo etiya ekelesiya nginapei kolong.

Ani kitopoloi iwon anyarit ngitunga alosit neni ka Ekapolon, itunganan dang ngini enyarauni ipei tunganan neni a Ekapolon alotooma ngilapio ngikanikapei, kitiyata nabo ngulu yarei ngul etic ngolopei, alotooma apaki ngina euruwana alokaru a ngitomonangiarei ka atutubet, enyaraete ngitunga ngul atutubet ka ekimar angitunga a daadang anakwap. Etamete ngice atemar emame ngitiyakin ngun nai ekengitakinit ayong iyong akikatakin ngun. Emar ayong jik, ka aripu ayong atemar itiyakin alotooma ngikaru ngitomon angiarei ka atutubet, erai kelot ipei tunganan anyarare nginice alotooma ngilapio ngikankapei bon, kotere akiwap Yesu Kristo, enyarai itunganan ngin ngitunga ngabillionin ngakan ka atutubet alotooma ngikaru ngitomonangiarei ka atutubet ka akilo ngitunga ngalipio ngatomon angarei ka atutubet alopite angoloce.

Ani kikilot iwon neni sek emam nyidolitor iyong ka akoninupit nai ikiburite alosit kotere anyarare ngitunga nguluce dang, ani kirau iyong eketataman ka akilo araun ngini itatamio, nguna itiyakin erai kecamu ipei tunganan akitiya nugu, akiwap Ekapolon tar neni engaarotor ngaketameta, tosodi nai togeu akitatam ka anyarit nguluce. Ani kigeu iyong anyarit ipei tunganan dang bon, angolo karu, ani edaun ekaru ngol, iyakaunosi iyong ka itunganan ngini akiwapit Yesu, iraunete ngiarei.Ani edaun ngikaru ngiarei iraunete ngiomwon. Ani nai kiropa iyong imari ekimar ngol, tar todol ngikaru ngitomon eyakaun ngitunga 1,024 ngulu iwapito Yesu, eringa jik enyarito nguluce dang akiwap Kristo. Ani nai kiropasi iyong ka itunganan ngini igeunia, ani elunyar ngikaru ngatominyarei, edoli ekimar angitunga angul apei million. Nyejok kire etic logo a. Erai logo epite ka akimar ngolo alimit Yesu, ebe alosit anyarit ngitunga akiwap inges, mere akilocokin ngitunga. Erai logo epite ngolo ejok nooi anyaaria ebuku ka Akuj kotere todol lotunga nguluce dang, nai iwarito ngayok tameta anyaar ekimar ngol atipei.

Ngitunga ngiyai eloseneneete nakonjai neni iseraere ngakiro ka Akuj, tocamut akiun, ka toloto anyarare nguluce dang, nai toyakatar angoit lotai kec, akigoro, ka arakao, tosodi nai toraut ngisuudai ngulu ka aronis? Ani kikicamit iwon akimar ngitunga, oriputu mono atemar ngitunga ngiyai angero Yesu Kristo anerai engolikisi itunganan ngini iserai eemut a Kristo, ka temasi, ajok ayong dang ka akilo ngolo iwait aronis ngol alokelesia, ngacamit ayong edin ngol.

Nguna apolok anege, erai atemar, abu Akuj toyeu epite ngolokiseraet ekeemut ejok. Emam nyikilacakini iyong akirworo nguna a kire erai pa kidolio iyong eemut nakwap (Yoana 8:31-32). Nguna ecamit Akuj aneni yok ngun ikotere iwon daadang eriamunio alakara aneni keng, nai erai dang epite ka akisera akirot keng ngolo ayeunit inges ngol. Ngini daadang abu tonger epite ngol, ka ayeun ece inges epiyo akielar eemut ka Akuj.

Elipi ayong akolongit naga atemar ikisiira iyong Akuj eemut ka akielar ngakekiro logo ejok. Ekengitakinit ayong iyong alosit ngaren araun ikewapan a Kristo ka anyarare nguluce dang.


1. Iriangakin kona iyong erai kiira atemar emam pa anyarit Yesu idio tungana akiwap inges ikwa “ikristoit” nai araun ngikewapak keng. Kingolik ngakigireta (Mateo, Mariko, Luka ka Yoana), ka anakaritas ka ace, kigir ngingaeta ngulu itodiunito atemar anyarit Yesu ngitunga araun ngikekewapak.

2. Alokitabo a Ngiticisio, emam pa anyaritai ngitunga araun “Ngikristo” nai anyaritai ikes araun “Ngikewapak”. Kiwaru alokitabo a Ngiticisio, ka kigir nakaritas ace ekimar angingaeta angulu elimito ngakiro ka anyaraet araun ngikewapak.

3. Anakigireta, akirot ebe, “ekewapan” isitiyatai ngarwa 273. Alobaibul a daadang, isitiyatai akirot ebe,”Ngikristo” ngarwa ngauni bon. Kigir ka kimar nakaritas ace neni elimitere akirot ebe “Ngikristo” anakigireta.

4. Toswom Mateo 10:25. Nyo erai ekewapan a yesu, alongaet alogo? 5. Toswom Luka 14:26. Araun ekewapan a Yesu inges erai akijal akoni kiyar ikotere ice tunganan.

Kire kori mam? 6. Toswom Luka 14:33. Alotooma ngapakio nguna alalak, araun ekewapan a Yesu inges atemar

amaasi toesik ngiboro daadang, kisingaren Yesu bon. Kire kori mam? 7. Toswom Mateo 19:29. Itunganan daadang ngini ajal ngakais, ngikaitotoi, ngakaitotoi, Papakeng,

Totokeng, Naberukeng, Ngikedwe, kori ngalup, anguna a Yesu Kristo, inges eriamuni akidokokinet ka etacit angol adepar amiyat, ka irumi akiyar ngina emam nyedaun. Kire kori mam?

8. Toswom Ngiticisio 14:22. Emaasi ngikewapak toropasi ananupit kec. Kire kori mam? 9. Toswom Ngiburayon 10:14. Nguna engerito ngice tunga anakigireta ikotere araunia ekewapan a

Yesu inges nguna ka araun “Ekristoit” (alotooma arerengu), nai araun ekewapan a Yesu inges iitanit ainakina ngina a kire ka akilo araun ekristoit bon. Nguna a kire inges atemar emam pa eitanit akiwap Yesu adio twonis aneni kon, anerai emam nguna apolok iitana aneni yok, anguna ikinyaritor iwon Kristo akijal ayok kiyar daadang. Kire kori mam?

10. Toswom Ngiticisio 11:26. Emam pa aria anyaraet a Yesu ngina angikanupak angiarei, ebe toraut ngice Ngikristo ngulu eroparete enupito ka ngice ngikewapak ca pas. Nai alotooma nguna iyookino, amaasi ngikristo ka ngikewapak toriyan. Kire kori mam?

11. Toswom Mateo 28: 19. Anyarit Yesu ngikanupak alosit akitiya: A.Araun ngikewapak B. Akilocokin akwap daadang.

12. Toswom Mateo 28:20. Emaasi ngikanupak kitatama ngitunga acamun ngakiro nguna abala Yesu daadang. Kire kori mam?

13. Toswom Yoana 1:12. Abu Yesu kire kikoba ngakeinakineta (akision, akitojok ka ngunace), nai mere pa erikorit iketunganan. Kire kori mam?


Mateo 10:25-“[25]Itemokino ekaswoman kikokini eketataman keng ka eketiyan kikokini ekapolon keng. Ani kenyaritae ekapolon ngolo ka akai atemar Belesebul, enyarao ngitunga ngulu ka akai angina ngirorwa a ngulu aronok nooi.”

Luka 14:26-“[26]Nginitunganan ebuni neni kang, nyeruwor ekakewapan, mati kakaminaki inges ayong nooi akilo Papa keng, toto keng, aberu keng, ngidwe keng, atalokatokeng, atanakatokeng, ta akiyar keng a elope.”

Luka 14:33-“[33]Tongetak Yesu erwor keng ebala, ikongina pei, emam tari ipei alokiding kus ngini eruwor ekewuapan kang, mati kipoto ibore daadang ngini eyakar inges.”

Mateo 19:29-“[29]Nabo itunganan daadang ngini aesiki ekeere kori ngikaitotoi keng, Papa keng, Toto keng, aberu keng, ngidwe keng, kori ngamanat keng anguna kang, einakinio eropit ngolo erae amiat ngarwa amiat, ka eriamuni akiyar ngina nyedaun.”

Ngiticisio 14:22-“[22]Kitogogongo ikes ngikanupak, kisimukekis arubakin ananupit. Kitatama ikes ngikanupak ebe, Itemokino iwon etoro locan ngulu alalak, eringa nyelomara napukan ka Akuj.”

Ngiburayon 10:14-“[14]Anguna ka amuronot ka apei, eturuwo inges ngulu itesegunio anasecit ngulu iyookino jik.”

Ngiticisio 11:26-“[26]Ani eriamuni, yau inges Antiokio esyakinere anyarare ngikaswomak atemar Ngikristo.”

Mateo 28:19-“[19]Angun, toloto kituruwosi ngitunga angakwapin a daadang ngikaswomak kang, kibatisata ikes alokiro a Papa, angolo alokoku ka angolo ka etau angolo ebusan.”

Mateo 28:20-“[20]Kitatama ikes toyenut ka kiwuapa ngakiro daadang nguna adau ayong akicikakin iyes; ka dang toyenete atemar ikirukit ayong ka iyes ngirwa daadang tari ngina esalunia akwap.”

Yoana 1:12-“[12]Nai ngulu daadang apotu kijaut inges, tonupa ekiro keng, abu inges inak ikes apedor ngina ruworet ngidwe ngulu ka Akuj.”


1. Iriangakin kona iyong erai kiira atemar emam pa anyarit Yesu idio tungana akiwap inges ikwa “ikristoit” nai araun ngikewapak keng. Kingolik ngakigireta (Mateo, Mariko, Luka ka Yoana), ka anakaritas ka ace, kigir ngingaeta ngulu itodiunito atemar anyarit Yesu ngitunga araun ngikekewapak.

2. Alokitabo a Ngiticisio, emam pa anyaritai ngitunga araun “Ngikristo” nai anyaritai ikes araun “Ngikewapak”. Kiwaru alokitabo a Ngiticisio, ka kigir nakaritas ace ekimar angingaeta angulu elimito ngakiro ka anyaraet araun ngikewapak.

3. Anakigireta, akirot ebe, “ekewapan” isitiyatai ngarwa 273. Alobaibul a daadang, isitiyatai akirot ebe,”Ngikristo” ngarwa ngauni bon. Kigir ka kimar nakaritas ace neni elimitere akirot ebe “Ngikristo” anakigireta. Ngiticisio 11;26, Ngiticisio 26:28; ka Petero 4:16.

4. Toswom Mateo 10:25. Nyo erai ekewapan a yesu, alongaet alogo? Erai ekewapan a Yesu itunganan ngini ikokini eketataman kori ekapolon.

5. Toswom Luka 14:26. Araun ekewapan a Yesu inges erai akijal akoni kiyar ikotere ice tunganan. Kire.

6. Toswom Luka 14:33. Alotooma ngapakio nguna alalak, araun ekewapan a Yesu inges atemar amaasi toesik ngiboro daadang, kisingaren Yesu bon. Kire.

7. Toswom Mateo 19:29. Itunganan daadang ngini ajal ngakais, ngikaitotoi, ngakaitotoi, Papakeng, Totokeng, Naberukeng, Ngikedwe, kori ngalup, anguna a Yesu Kristo, inges eriamuni akidokokinet ka etacit angol adepar amiyat, ka irumi akiyar ngina emam nyedaun. Kire.

8. Toswom Ngiticisio 14:22. Emaasi ngikewapak toropasi ananupit kec. Kire. 9. Toswom Ngiburayon 10:14. Nguna engerito ngice tunga anakigireta ikotere araunia ekewapan a

Yesu inges nguna ka araun “Ekristoit” (alotooma arerengu), nai araun ekewapan a Yesu inges iitanit ainakina ngina a kire ka akilo araun ekristoit bon. Nguna a kire inges atemar emam pa eitanit akiwap Yesu adio twonis aneni kon, anerai emam nguna apolok iitana aneni yok, anguna ikinyaritor iwon Kristo akijal ayok kiyar daadang. Kire.

10. Toswom Ngiticisio 11:26. Emam pa aria anyaraet a Yesu ngina angikanupak angiarei, ebe toraut ngice Ngikristo ngulu eroparete enupito ka ngice ngikewapak ca pas. Nai alotooma nguna iyookino, amaasi ngikristo ka ngikewapak toriyan. Kire.

11. Toswom Mateo 28: 19. Anyarit Yesu ngikanupak alosit akitiya: A.Araun ngikewapak. 12. Toswom Mateo 28:20. Emaasi ngikanupak kitatama ngitunga acamun ngakiro nguna abala Yesu

daadang. Kire. 13. Toswom Yoana 1:12. Abu Yesu kire kikoba ngakeinakineta (akision, akitojok ka ngunace), nai

mere pa erikorit iketunganan. Kire.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 15

EPITE NGOLO KISITIYAET NGUNA ETIYAT AKUJ NENI KON

Igirit Don Krow

Akolongit naga acamit ayong alimokin iyong epite ngolo kisitiyaet nguna etiyat Akuj neni kon. Ngiticisio 5:42 ebasi, “ka angina kolongit alotempul ka elomete nakais, apotu ikes toropasi itatamete ka irworosi nguna a Yesu Kristo.” (Ebaibul ka America ngolo Kitete).Toripu atemar eriamunun ngikaswomak a Yesu angirwa angul kai ka Akuj angina kolongit, ka erimito anakais, elomete alopukei akitatam ka akirworo eemut a Yesu Kristo.Etamete ngice tunga ebe emam nyejok akilom nakais ka akirop alopukei angitunga kotere akielar eemut ngol. Acamit ayong apaki naga akimor ka iyong nguna aripun isua alotic angol, angina angaarere ngipukei kotere eemut a Yesu, ka anyaraun ngitunga akiwap ka acamun Yesu Kristo.

Emam nyegogong ikwa ngina ikilimokinitere iyong, anerai ipei bore ngini abu ayong oripu anakigireta inges etic ka ekewapan Paulo ngolo alimonokini ngitunga anakitatam keng nguna etiyak inges Akuj. Alokitabo a Ngiticisio 9, 22 ka 26, abu inges tolimok ikes nguna etiyakinit inges Akuj, nguna etiyasi anakiyar keng apaki ngina etatamia inges eemut a Kristo neni angulu pa ayenete.Ipei bore ngini abu ayong oripu anakirimitor eemut a Kristo erai “akilip-alorotin.”Ikilosi isua lopuke, kikongikongokinoi, ka alimokin ikes atemar, ikiyaka isua nege akilipanakin ngitunga. Ikinupit isua atemar epupi Akuj ka ebongonokini akosi kilip, ka ikitami ebe icamit iyong dang akilip kotere ngatwokisio alokal kon---ikwa ngidekesio kori nguluce dang; Ngarwa nguna alalak atemanarete ngice emam ikes ngatwokisio anerai ikikerito kori pa ikicamito. Tosodi nai togeunai isua alimokin ikes nguna etiya Akuj anakiyar kosi.

Atemari ayong, “Engolik ayong ngikonidwe. Ikiyakar ayong dang ngiuni. Elap a Ngitomon angiarei 14, 1981, edounio ngikamuu ngapesur ngaarei. Ngini a ngiarei edounio eringa akepaki.”Atemarete ikes, ikitimitoi iyong kotere akidouno ngin, nai atemari ayong, Nyemaasi iyes ikitimo ayong, kidarutu okolimok nguna etiyaun ejok, Tosodi ogeu nai ayong alimokin ikes nguna etiyaun. Imuut ngini angiarei alomun kinga; areikinio alomun, kisiaut ngakejen mono. Tosodi tolomu ikoku itudesit. Inges atemar edounio etwanit.

Abu nai akareton todaku inges, kibapu iwadio (akibap ca iwadio kotere toringu), kiimak tar atorobu erai keyai idio bore isitudesit, kikatak jik nguna apedori alope, ka ani ipiyor, toesik.Ekoni ayong dang ekile, Papa ngoloce alokinga dang. Abu ayong otema atwana ca jik ika koku, ekokini kona ai? Abu nai ayong olimok ngitunga ngulu alopuke, “Acamit ayong akingit iyes, eyai iyes idio ngini eswomitor ebaibul a? Apotu ikes tobongonokis, ebasi ngice iwadio ca, ngice jik mam. Abu nai ayong olimok ikes atemar nguna engitar ayong erai atemar, ebala ekitabo a Ngiticisio 10:38 ebe, abu Yesu kipasa itiyai ka itongalei ngitunga ngulu etodeki sitan, anerai arukito Akuj ka inges. Alosi ayong alimokin iyes nguna etiyaun, ani kicamito akiirar kiirasi, anerai atwanit ikakoku, ka atami ayong atemar elosio akinuk alotooma apaki ngina euruwana.Abu nai ayong otema, kidarutu odak inges iwadio,Ani eyotori ayong adakun inges, ayai ekuwam a Sitan diyete inges. Abu okokutak ayong ka akitosiliyor ngaokot ka akuwan.Ngina etiyaunotor ngakiro nguna, abu ayong otema, “alokiro a Yesu Kristo, ekengitakini ayong iyong, etau ngolo eongoriana, toesik ikakoku, ka akiyar a ikoku Yesu toloma nikoku yen.” Abu nai ikoku ngin, ngini pa tar

eyengakinit iwadio, togeu akiteduka, ka jik ageun akiyenga. Abu nai ayong otema nabo, “Alokiro a Yesu Kristo, iyong etau ngolo aongorianan, toesik ikoku ngin tokona, ka toloma akiyar neni keng!” Apaki ngin, abu ikoku kiyengak ejok, ka toropa jik iyenga ejok.

Abu nai ayong onyara itunganan ngini ikirworor ayong anen ka ekekiro otema, “ Iyeni iyong, ani elunyar ngadakikai ngauni bon, epedori itunganan ngini emamukatar ekiyengun akisiruma ngikerep. Engalei ikakoku ejok nooi.Aponi nai isua tonyarai inges Vita, inges atemar Akiyar angalatin, anerai ikicamit isua alimor eemut ngolo abu Akuj kitiya neni kosi. Abu inges kinyakak akiyar nikoku ngin. Ageun apaki ngin tar rwanu, aropa ayong aswomi ebaibul jik nooi, ka inges aripunia ayong atemar: Ikwa etau ngolo aongorianan anikoku kang, eyai ebuku ka akirwonut, neni iboyo Sitan ka akepukan, ka eyai ebuku ka Akuj dang neni erukitotor ka lokoku keng.

Ngina abunio yesu nakwap na, abu inges togeu anyaraun ngitunga alobuku a Sitan lobuku keng alotooma akiki ka akinup inges—ariamun akision angasecisia ka acamun akiwap inges. Ngayeni ayong nguna inupit iyong, nai akalimokini ayong iyong nguna apotu kitiyakin alokal kang ka anakiyar kang. Acamit ayong alimokin iyong nguna ikiyakar isua lopuke kon. Abu Yesu ikingitak isua abunore akielar ekeemut lotunga daadang. Ayeni ayong atemar etingiyara ngitunga ngulu alalak ka nyepedorito alosit tar lokelesia kori tar nyecamito alosit. Ani kiyakar iyong adio kingiset nyipedori akikiar akoni kan akingit epastor alokelesia itema, “Pastor (kori pader), nyo apolou anguna sek ilimu iyong? Nguna ikiyaunito isua lopuke kon nguna tokona.Alotooma ngadakikai ngatomon bon, ikiyakaunor isua apaki ngina kiyanet akirot ka Akuj. Olomasi nai nakigiret ka akingit ngadi kingiset kotere ikiripuni atemar ikiira iyong isua. Erauni logo ekiyan ngolo emorere ngakiro. Emam nyikitatami isua ngitunga nguna ebala ebaibul nai ikikatakinit isua aripun nguna iyanyu iyong anakingiseta.

Icamit kona oropasi a? Ikiripuni isua adio paki alotooma ngina iseuni iyong, opotu nai lore kon, ka akiyan ka iyong ngakiro nguna. Ani pa kiripu iyong ngadi kiro alotooma akiriamunet yok ngina esyaunan, anipa kikingarak iyong ekosi rwor, pa kikikeu iyong, ka ikitopolou, nyikingolikini nabo iyong isua jik.Emam nyikiyaka isua nege akicanit iyong, kori anyarayar iyong lokelesia kosi kori nariyet kosi. Ikiyaka isua nege alimokin iyong nguna etiya Yesu Kristo nakiyar kon ka akingarakin iyong ayenun akirot ka Akuj ejok.Eyakasi ngakiro nguna alalak alotooma ebaibul nguna nyeyenio iwon kori nguna egogong aripun akec polou, nai ikiyaka isua nege akiswom ka iyong ngakiro ngun iwadio.Icamit kona iyong akimor ka isua a? Apotu ngitunga ngulu alalak temasi, Eeh, ikicamit, aponi nai isua toyeunai apaki ngina moret ka ikes ngakiro ngun aloreria kec. Emam pa ikilosit isua nen akilocokin ikes, ebe akisingoliyar ikes iwace, kotere togeut ikes akilip tar emam pa eyenete nguna itiyaete ngikulepek.Atupio isua ngakitatameta ka edin kotere akingarakin ikes aripun nguna a Kristo ka nguna atwania inges alomusalaba.

Abu ayong olimok epei Pastor nguna ka akosi kitatam, abu inges tema, “Don, nyo itiyakin anakitatam angina esyaunan?” Alotooma akitatam ngina esyaunan, eyenuni itunganan nguna emaasi inges kitiya kotere Yesu Kristo kan ariamun akision ngina a Yesu Kristo.Nyikirai isua ngikagelanarak akirot ka Akuj. Meere epite ngolo itiyaere isua ngol, nai anakitatam kosi angina esyaunan, eyenunete ngitunga bon atemar iitana akitiya alotai kec bon. Abu nai inges ekengit ayong tema, “ Ewa, nyobo itiyaun anakitatamet angina a 15?” Abu nai ayong otema, “Anakitatamet a 15, ani kiboit itunganan jik ka isua,

aris inges akii ngakesecisia, ebatisai angakipi ka etau ngolo asegan. Ikitei isua ngakiro ngun itiyasi, mere anakitatamet a 15 bon, nai tar ngina a 6.”

Alokitabo a Mateo 28, Ebala Yesu toloto lobukui daadang kielasi ekeemut lotunga ka, alotic angol, kibatisata ikes alokiro a Papa, Lokoku, ka Etau ngolo asegan. Alotooma akisera eemut a Yesu, eyaunio iwon aripun apolou a Yesu Kristo ka aketwanare alomusalaba neni a itunganan angina emam nyeyeni ngun.Ani keropiun iwon lotunga ngul angolo sabit, ikiyenunete ikes iwon dang, orautu ngikonei.Ikiminakinete ikes iwon ka tocamut akiirar ngayok kiro.Ikiinunit iwon ikes eemut ka Akuj, mere abunore akitatam ikes bon.Ikisiomi iwon akirot ka Akuj, ikes dang toswomut, engita iwon ikes ngadi kingiseta kotere toripuneta akirot keng ngikulepek.Alotooma ngisabito ngul, ikingolkini iwon ngitunga ecunun acamun Yesu ikwa ekec kalakunan, tocamut akiwapakin inges, ka akiruk ka inges. Egelaana nooi ka akilo ngipitesio ka akisera eemut daadang.

Epite ngolo ikolosio iwon adolokin ngitunga ngulu acakara inges erai ageun mono ka alimor nguna etiya Akuj anakiyar yok. Ngarwa nguna alalak ikigiri iwon ngayok kiro bon. Egirit ayong dang ngina enyaritai “Atwanare a ikakoku” nguna aesenakini ayong alopukei angitunga ngarwa nguna alalak.Igirito nabo nguluce tunga dang alogurup yok ngunakec dang, ikwa “Emabus ngolo alacakinio” igirit Joe Rose, ngolo aria ekameran ka ekamatan angikito ka “Atwanare a ekone angolo ajokan” igirit Rocky Forry, ngolo aria ekamatan angikito nginapei araakar inges ngikaru 15 tar ngina aiunia inges Yesu. Elimonorio isua ngakiro ngun daadang alopukei angitunga.

Ebasi ngice tunga ikimamukar nguna limoro nguna etiya Akuj nenikec. Emam pa abu ikakoku toyaru alokatwak alotooma apaki ngina euruwana. Aripu ayong atemar emamukatar ngitunga ngulu alalak nguna limoro. Iyakar kona iyong nguna limoro ikwa Andrew Wommack ngolo abu Akuj toiu akekiyar, ngakiro nguna apotu kingarakis inges alotooma akekiyar daadang nyesec, ngakiro nguna ipiyorito ngitunga ngulu alalak tokona.Eyakar iwon ngina tunganan nguna limoro, ani kiyeni iyong atemar emam nyejok ngina kon, kisitiya ngina kang.Ngina ageunere isua akipeyonokin ngitunga aloreria kec, esitiyat Joe Rose ngina kang. Ani elunyar apaki ngina euruwana, abu inges tolimo ejok, anerai engitakini ayong inges, “ Hey, Joe, tolot ngaren tolimok ikes nguna etiyakina neni kang.”

Ani kisitiyat ekaswoman Paulo nguna etiyakina neni keng anacamunet angina kitete ngarwa ngauni itatami ngitunga ngulu acakara, ipedori iyong dang. Ikiyakar iwon Ngakomputai ngirwa lugu kotere akigiria nguna etiya Akuj neni yok—epite ngolo ikitakanikinia iyong Yesu Kristo. Tosodi nai inak ice tunganan toswom alore keng kidau akipeyokin.

Ani kicamit iyong nguna alalak aloemut alogo, tolot tongau alointanet kang: www.krowtracts.com toripik nguna “ ka akimor akoninupit.” Kigirak iyong dang nguna etiyakina nakiyar kon, kisisa alimor, ka toswom “Nguna ka akimor akoninupit.”

Epol nooi iyong akiswom nugu—meere ca akiswom bon---apki ngina ilosio iyong akipeyokin ngitunga anakwapin, togeu kotere ipei tunganan. Ikitorereng iyong Akuj.

http://www.krowtracts.com/


1. Toswom Mariko 16:15. Ngai emaikina kiira eemut ka Akuj? ________________________________________________________________

2. Toswom Mateo 28:19-20. Ngai emaikina kitatamai? ________________________________________________________________

3. Toswom Ngiticisio 8:5, 26, 16:13-15, 20:20-21. Ai etiyar akitatam? ________________________________________________________________

4. Toswom Mariko 4:11-12. Ani eringa itunganan nyibelekino ejok, emaasi inges: A. Kingolik. B. Tocamu. C. Kiira. D. Toyenu. E. Daadang nugu. ________________________________________________________________

5. Toswom Ngiticisio 28:23-24. Ngina ekeunia ka alimoria Paulo eemut ka Akuj ejok, abu inges ya apaki ngina ebai ai kotere akitocamun ngitunga ngakiro a Kristo? ________________________________________________________________

6. Toswom Ngiticisio 16:14. Ani ebonguni itunganan kire neni a Kristo, nyo emaikina engaara? ________________________________________________________________

7. Toswom Ngiticisio 2:37. Nyo itiyakin engaar etau a itunganan? ________________________________________________________________

8. Toswom Ngiticisio 16:31, 2:38. Ka nyo emaikina itunganan kitiya? ________________________________________________________________

9. Toswom Ngiticisio 2:42 ka Yoana 8:31-32. Ka inyo emaikina itunganan kitiya? ________________________________________________________________

10. Toswom Ngiromanin 10:14-15. Alotooma akimarun ageun alokau (anakigireta anugu), ikwai ebunio itunganan neni a Kristo? ________________________________________________________________


Mariko 16:15-“[15]Tolimok Yesu ikes tema, Apesi nakwapin daadang kitatama ngitunga daadang ngakiro nguna ajokak nguna ka Akuj.”

Mateo 28:19-20-“[19]Angun, toloto kituruwosi ngitunga angakwapina daadang ngikaswomak kang, kibatisata ikes alokiro a Papa, ka angolo alokoku ka angolo ka etau angolo asegan.[20] Kitatama ikes toyenut ka kiwuapa ngakiro daadang nguna adau ayong akicikakin iyes; ka dang toyenete atemar ikirukit ayong ka iyes ngirwa daadang tari ngina esalunia akwap.”

Ngiticisio 8:5, 26-“[5]Tolot epei kec ngolo anyaritai Pilipo lotaun ngolo apolon alo Samaria, tolimonok ngitunga ngakiro nguna a Kristo. [26]Apei kolongit, tolimok emalaika ngolo ka Ekapolon Pilipo tema, Tonyou tolot nakan ngina alo kwap, loroto ngolo etiyaar alo Yerusalem, ngolo itori nalongisat tari Gasa.”

Ngiticisio 16:13-15, 23-“[13]Ani edoli akolongit ngina a sabato, tolotoi isua kinga etaun diyete angolol, neni atamakinitae isua atemar kori etukonokin Ngiyudayan akilip. Kiboikinetei isua, kirworoe neni a Ngaberu anguna atukokina nen. [14] Apei alokiding nguna ikipupete isua aria aberu ngina anyaritai Lidia ngina alotaun a Ngolo a Tyatira, ngina agyelanari ngilowi ngulu kipura arengak. Arai inges aberu ngina ainakina neni ka Akuj. Abu Ekapolon tongaa etau keng akiirar tocamu ngakiro nguna erworo Paulo. [15] Ani kibatisae inges kaapei ka ngitunga ngulu ka ekal keng, itodyek isua tema, Ani kire kitamete iyes

atemar aria ayong akanupan ngina ka Ekapolon, potu kiboiyoto alokai kang.Abu inges ikitocamu isua alosit ka inges. [23] Ani kibungai ikes nooi, kiricakinai ekapolokiniton mabus akiyok ikes ejok. “

Ngiticisio 20:20-21-“[20]Iyenete iyes atemar abu ayong nyemunon idio bore ngini eyai aneni kus, abu okolimonok ka eketatamik anatukon ka aloreria kus. [21] Abu ayong eteyenik Ngiyudayan ka Ngigirik dang atemar etemokino ikes tokiwa ngasecisia kec alokingaren Akuj ka tonupa Ekapolon yok Yesu Kristo.”

Mariko 4:11-12-“[11]Tobongok Yesu ikes tema, ikiinakinitai iyes ayenun nguna imunono nguna ka apukanka Akuj. Nai Ngitunga nguluce itatamio a Ngakitadapeta. [12] Ikotere ani kingolikis dang, nyeanyuwasi, ani kepuput dang, nyiirasi. Anerai kerae toanyuwarito ka kiirarito, kebongorito neni ka Akuj akisionio.”

Ngiticisio 28:23-24-“[23]Angun, totubut ikes akolongit ngina iryamunotor ka Paulo. Akolongit ngin, potu ikes elalak neni eboiyo Paulo. Nginapei taparacu akitodol ebong, kiteyenik ka kisileerek dang inges ikes ngakiro nguna ka apukan ka Akuj. Alorwor keng ngakiro nguna a Ngikisila a Moses ka ngakigireta nguna angikadwarak, abu kikatak akitacamun ikes ngakiro nguna a Yesu, [24] Tocamut ngice ngakiro nguna erworo inges, towout ngice akinup.”

Ngiticisio 16:14-“[14] Apei alokiding nguna ikipupete isua, aria aberu ngina anyaritai Lidia ngina alotaun a Tyatira, ngina agielanari ngilowi ngulu kipura arengak. Arai inges aberu ngina ainakina neni ka Akuj. Abu Ekapolon tongaa etau keng akiirar tocamu bgakiro nguna erworo Paulo.”

Ngiticisio 2:37-“[37]Ani iirarete ngitunga ngakiro ngun, tonomosi ngakiro ngitai kec, tosodo kingita Petero ka ngikiakia nguluce temasi, Angikaitotoi, ikikokini tokona isua ai?”

Ngiticisio 16:31-“[31]Temasi ikes ebe, Tonup ekapolon Yesu ido toiun kaapei ka ekoni kal.”

Ngiticisio 2:38-“[38] Tolimok Petero ikes tema, Tokiwa ngasecisia kus, kibatisai ngini tunganan alokiding kus alokiro a Yesu Kristo, ikotere isioniyo ngasecisia, ido toriamut ainakinet ngina ka Akuj—etau ngolo asegan.”

Ngiticisio 2:42-“[42]Torubakis ikes daadang epupete ngakiro nguna etatamete Ngikiakia, togeut ikes alosenen natukot ngina a ngikanupak akimuj kaapei ka akinumunum akimuj ngina ka ekapolon ta akilipenen.”

Yoana 8:31-32-“[31]Tolimok Yesu ngiyudayan ngulu anupito inges tema, Ani kiricakis iyes ngakiro kang, iraakasi kire iyes ngikasyomak kang. [32] Iyenunete nguna a kire ka ikilacakinete iyes nguna a kire.”

Ngiromanin 10:14-15-“[14] Nai ikokinete ikes ilipete neni kang ai? Erai keringa nyenupa? Ikokinete ikes enupete ai, erai keringa nyiirara ngakiro nguna ka Akuj? Nabo ikokinete ikes iirarete ai, erai kiserae ngakiro nguna ka Akuj? [15] Ikokinio iserao ngakiro nguna ka Akuj ai, erai pa kiyakiar ngikiakia ai? Ikwa nginapei ebaakatar ngakigireta ebe, Ejok nooi abunore ngina a ngulu eyaunete Ngakiro nguna ajokak.”


1. Toswom Mariko 16:15. Ngai emaikina kiira eemut ka Akuj? Isubuna daadang, itunganan dadang 2. Toswom Mateo 28:19-20. Ngai emaikina kitatamai? Ngitunga angakwapin a daadang. 3. Toswom Ngiticisio 8:5, 26, 16:13-15, 20:20-21. Ai etiyar akitatam? Alotaunio, anadeudeui,

alokipetotio, jails, alokiding ngabungei angitunga, ka akirop anakais. 4. Toswom Mariko 4:11-12. Ani eringa itunganan nyibelekino ejok, emaasi inges: E. Daadang nugu. 5. Toswom Ngiticisio 28:23-24. Ngina ekeunia ka alimoria Paulo eemut ka Akuj ejok, abu inges ya

apaki ngina ebai ai kotere akitocamun ngitunga ngakiro a Kristo? Ageun nataparacu tar ebong, ebi ageun ngisae ngikankapei tar ebong.

6. Toswom Ngiticisio 16:14. Ani ebonguni itunganan kire neni a Kristo, nyo emaikina engaara? Lotau, neni erai etau ka akuwan a itunganan.

7. Toswom Ngiticisio 2:37. Nyo itiyakin engaar etau a itunganan? Ani kenbongokis ejok, ikingisete, “Nyo emaasi ayong etiya?”

8. Toswom Ngiticisio 16:31, 2:38. Ka nyo emaikina itunganan kitiya? Tokiwa ka tonupa Ekapolon Yesu Kristo, ikibatisai.

9. Toswom Ngiticisio 2:42 ka Yoana 8:31-32. Ka inyo emaikina itunganan kitiya? Toropasi iseraete eemut angikewapak (akitatam). Toropasi iswomete ka itiyaete ngakiro a Yesu.

10. Toswom Ngiromanin 10:14-15. Alotooma akimarun ageun alokau (anakigireta anugu), ikwai ebunio itunganan neni a Kristo? Iyakuunitai ice tunganan. Itatamio ice tunganan, kori elimonokinio. Anerai eirasi ikes eemut a Kristo, enupete. Anerai anupa ikes, enyaraete ekiro ka Ekapolon aiuno.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


LEVEL 3 LESSON 16

AKISITIYA AINAKINET ANGINI TUNGANAN AKITATAMIA NGULUCE

Igirit Don Krow

Akolongit naga ikilosi iwon akiyan epite ngolo isitiyaere ainakinet angina tunganan akitatamia nguluce ngakiro ka Akuj. Epedorio akisitiya ikes. Esitiyai isua epite ngol ngilapio ngulu alalak ka etiyak ejok anenikosi, anerai elocok ngitunga ngulu alalak, ebatisai dang ka etau angolo asegan, ka ngakipi. Apei kolongit esiyani ayong ekakone ka abu ayong olimok inges atemar, “Ikibucito iwon ngice boro, ecakanarosi anaciwan.” Abu nai inges tema, atami ayong atemar itiyai ibore daadang ejok. Nyo nabo ibala iyong?

Nguna alosi ayong akimor ka iyes erai epite ngolo eyeunere ekelesia ngolo alotooma—neni iboikinosi ngitunga, kiirasi nguna ka epastor, tobongosi lore—kotere araun ekelesia ngolo alokinga kotere akielar akielar eemut kinga aratata ka ekelesia. Eyai ekimar ngolo iyookino nege, Ngikristo 95% ikes nyerikunito idio tunganan neni ka Ekapolon ka 90% a eemut ka Akuj inges elimokinitai neni a Ngikristo. Erai akai ka Akuj ngina itatamitai nooi anakwap. Itatamio iwon ngidwe angolo sabit ecununa, ka itatamio iwon ngitunga ecununa lokelesia. Ani ingolkini iyong epite ngolo itatamere ngitunga alokelesia ebi ngulu emaasi kilocokinoi.

Amamukasi ngikelesiai tar ngina adolunio Constatine alokaru 200 aageun ka akwap.Nginapei ngina, alotic ka adolonokin lotunga ngulu acakara, abongo ekelesia jik tooma aratata angakais. Ikicamit iwon apaki naga akimor nguna ka akitolomun ekelesia ngol anaratata tar kielar lotunga alokinga.Alotooma nguna iyookino, eemut ngolo edoli 0.5% (nyedoli 1%) inges edolit kinga aratata ka ekelesia.Inges atemar emam ekelesia alotooma United States ngolo etami akidol lotunga ngulu eringa nyiirara eemut ka Akuj.Akitatam ngitunga ngulu alokinga inges erai akisera ka eemut ka Akuj ngina eringa nyeripuna.

Alotooma akilocokinet, abu Martin Luther Kinge kisilereu akilocokino alotooma anupit ka ekelesia. Alokaru angulu ka 1800s, abu eemut ka Akuj kielun alotooma etic a John Wesley. Nai etakini ebi eringa adolonokin ngitunga angipei-pei nyeripuna ejok nginapei adauneta ngikewapak a Yesu ekect tic. Ipedori iyong atemar ngayeni epiet ngolo kitiyaet. Nai alotooma etic logo, ikilosi isua akitoodikin iyong epite ngolo kitiyaet-anerai epatana. Ikitodikinio isua iyong epite ngolo epatania akiyan ka ngitunga ka akiriamunun ka ikes alopukei kec ka akimor nguna etiya Akuj anakiyar kon. Nguna acamit ayong alosikin tokona nugu. Eemut ngolo ajokan tokona ngol.

Ikwai icamitor iyong akitiya nguna itami iyong, mere epite ngolo etameta ngitunga atemar kitiya iyong (nguna kire ngicamit iyong akitiya), ka kire nooi nguna icamit iyong akitiya? Nguna ikimori iwon ngun apaki naga. Ani keketodik ayong iyong epite ngolo isitiyaere akisera naga, atemari ayong, “Kingolik, nguna itiyao iwon nugu: Ikitapi iwon akiyar angitunga. Alakun ikes, edoun nabo alotooma Kristo, anerai elelebun etau ngolo asegan, ka ebatisai ikes.” Etemarete ngitunga, “Ejokak ngun nooi!” Nai katema ayong, “tokona, iyes ngiyai icamito arukor ka ayong tokona,” nyengopi iyes ngiuni alotooma apei miat bon aponore, anerai ekuriaka nguluce kori nyecamito akitiya ngun. Kori ka tema ayong, “Tokona, toesikis ngakiro ngun. Nyimitakis; Nyikibul. Ikilosi iwon kinga aswomakin ngitunga ngakiro ka Akuj.” Ngitunga

ngiyai ecamunete akitatam alotooma iyes?” Ilalaketa iyes---ideparete ngitomon kori ngitomon angiarei---ngulu ecamunete,” etemarete acamit ayong dang alosit, nai emam nyedepari ekimar ngol.

Ikicamit iwon aripun epite ngolo isitiyaere ngina inakinet anakuwan a Kristo akitatamia ngulu ecakara, amina ka akitatam ngitunga. Isitiyao angina inakinet ka ngainakineta anakuwan a Kristo, alokelesia alore kus. Itemarete iyes ngice, “Acamit ayong akilip kotere ebatisimu ka etau angolo asegan, nguna ikote nen. Eyakaun apaki alotooma ayok kitatam ngina ikingitakinere isua iyes alomun akikatakin kotere akisera eemut logo. Etemarete iyes ngice, ngapedori ayong akitiya ngun, nai ipedori iyong akidorokin amukat a? Kori akiyakiar akad? Ipedori iyong aramar asimu a? Ipedori iyong akiwos eranga nawes a itunganan a? Ipedori iyong akidak ikoku ka aberu angina itatamio iwon a alotooma epei saa kotere toloma inges kinga a? Ipedori iyong akitiya ngadi kiro nguna iyeni iyong a? Ani akilipakin itunganan? Ikinyaritai iyes ngice akilipanakin ngitunga, akilip. Ikitodikinio isua iyes ngitunga ngulu itatamio iwon, ikikorakin ngikec rorwa, kotere nai togeut iyes akilipanakin ikes, iyes bon anatuketa kus, ikotere ikes ka ngakec tukon angolo sabit.

Eyakar iwon kaati apaki ngina doliet akitatam ngitunga ngul, akisera eemut a Kristo. Ikiyakar iwon epite ngolo isitiyaere angina inakinet. Ikicamit ayeun atukot a eketataman ka ikatupan a eketataman kotere torukosi akitatam ngitunga alokinga. Tosodi nai tolomut ngitunga ngiarei anatukot angina ikingarakini iyes kotere akitiya nguna etamete ngitunga, ikwa akikor akimuj, akipore ngamukati, kori anyaraun ngitunga akingolikin nguna itiyasi. Ikiyakar nabo iwon ngitunga ngulu ilipanakinete ngulu itatamio iwon.

Iyeni iyong nguna ikibala iwon a? Ikingolik iwon Akuj ilocokini akiyar angitunga anerai etatami ikes ka edari ikes ejok, anerai ecamit Akuj akitodikin ngitunga akemin.Ka iyeni iyong itunganan ngini itiyai ngun daadang a? Erai ngitunga ngulu emaasi kitiyata ngakiro ngun. Alokitabo a Ngiepesoi 4:11 ebala eketataman, ekadwaran, ekeseran, epastor ka emalimu ikes emaasi kielut eemut ka Akuj. Itiyai ekelesia etic ka akielun eemut ka Akuj, mere itunganan bon ngini irworo. Ani kitatam epastor ngitunga alokelesia, tosodi nai toloto ngulu dang akitatam ngulu alokinga, erai ngol etic ngolo etiyai ejok.

Kidaru eten nugu ejok. Ani kengaar iwon ejie lokitela ece, kikeu nai eyok karikon ebe, “Etwakete ngitunga ngulu alalak alojie, tosodi acamu ayong akinyakun ngikeain ikotere toloto ngakec polon lojie.” Ikikieniyata iwon ngitunga alotela anguluce, ka kire erai nguna itiyasi ngun. Anerai ikijalak iwon ngayok polon bon itiayete etic ngol akitojiere Sitan. “Kimie kikes kitiyata anerai ikitaci iwon ikes akitiya ngun.” Ikipiyo iwon ayeun ayok riang. Ecamit Akuj ayeun ariang ngin, ka ikiyakar iwon ngini tunganan ainakinet ngina emaasi kisitiyai akielaria eemut ka Akuj.

Emaasi iwon engarakisi ayeun ariang, ngina etenit angiboro angulu ajokak kotere akielaria eemut—meere anege bon—nai akidol lotela ngulu ka akwap. Itiyaun alotooma ngiboro ngulu ikiyakar iwon, ngakitatameta nguna ayeun iwon ka nguna ayeu Akuj anakiyar yok.

Ikitorereng iyong Akuj anerai ecunun ngitunga daadang kaapei akisitiya ngakec inakineta akielaria eemut ka Akuj neni angulu ecakara ka neni angina aringa iirari ekeemut, kotere kiricakineta ngakiciket a Yesu alosit akielar eemut nakwapin.


1. Erai logo epite ngolo elosere iwon acunakin ngatuketa nguna irimorete akorar eemut, akitatam, ka adolokin ngitunga ngulu ecakara. Epedori ekus kelesia Alomar natukot adio alotooma nugu.Ani kiropasi iyes itutupito, isitiyaete ngakus inakinet akitatamia, irikunete iyes itunganan lobuku ka Akuj ka akibatisao atipei. Erai nugu ngakingiseta nguna ingesete iyes ngitunga alokelesia kus. Toyeut nai ngatuketa nguna etupakinete etic logo.

Nguna acamit ayong akitiya nugu: (Toseu apei kori ngace)

--Adolonokin ngitunga ngulu kitet alopukei kec.

--Akitatam eemut logo.

--Akilipanakin: Akilipakin ngulu ecekara ka ngatuketa nguna ka akitatam.

--Akikor akimuj kori ngiboro nguluce lokalia angikuliak.

--Anyarare ngitunga anasimu ka akipeyonokin.

--Akitatam nguna ka arimao: Akiporo akimuj, akiyakiyar ngakadia, ka akingaranakin.

--Akingarakin ngaberu nguna edakito ngidwe ka ngikec dwe dang.

--Akiwokonor ngitunga lokelesia ka ngunace.

--Ngunace: Acamit ayong--------------------------------

2. Epite ngolo iwapitere etic ka akitatam logo elosio akielar eemut. Elosi ekitabo logo akitodikin epastor kori ngapolon ekimar angakitatameta nguna etiyai iyes apaki ngin. Akolongit ka apeyos/akitatam: Ngitunga ngulu itatamete: Ngitunga ngulu ipeyokinitoe: Neni etatamere: Nguna etatamitai: Abu akitatam tolot ngaren ikwai?

3. Toswom Yoakobo 1:22. Ani kiirar iwon akirot ka Akuj nai nyitiyai, nyo etiyakin iwon? 4. Toswom Mateo 7:24-27. Ikotere araun itunganan ngini aoson, nyemaasi iwon opupo ngakiro a

Yesu bon, nai etiyata nyo? 5. Toswom Ngiepesoi 4:11-12. Ngai emaasi kitiya etic ka akitatam? 6. Toswom Ngiticisio 8:1, 4. Ngai alosit lotela akielar eemut? 7. Toswom Ngiticisio 8:1, 4. Ngai abu nyelot akielar eemut? 8. Toswom Ngiticisio 11:19-22. Alokelesiai ka acamunet angina kitete, apotu ngikanupak kitiyata

etic ka akielar eemut, ka apotu ngikewapak a Yesu totupakis ekec tic ka nguna abasi ikes.

Alokelesiai yok tokona, erai ngapolon egeunete aakitiya tosodi nai ngikatupak kiwapakis. Ikwai elimitor ekitabo a Ngiticisio 11:19-22 ngakiro nugu?

9. Toswom 1 Ngikorinto 12:14-18. Iitana nginerin ka akuwan a Kristo daadang. Nyemaasi iwon esikwaanas bon. Nai, nyerai akiwapit Kristo akitiya ngakiro daadang nai akitiya nguna ikitopedorit iyong Akuj akitiya. Nyo ilosi iyong akitiya aloemut angolo iriamu iyong anege?


Yakobo 1:22-“[22]Nyeanyuna tokona iyes atemar anupit ka ngiticisio keng etiyaete etic epei a? Abu anupit keng toruwor ngina iyookino anguna angiticisio keng.”

Mateo 7:24-27-“[24]angun, itunganan daadang ngini iraari ngakakiro kitiya, ikwaanikin ka itunganan ngini aoson ngini adukokini akai keng nataaba. [25] Kilim akiru, bu akalele ka tokut ekuwuam kai ngin, nai abu nyeukor, anerai adukokinitai nataaba. [26] Itunganan daadang ngini iirari ngakaakiro nu nyitiya, ikwaanikin ka itunganan ngini abangaannan ngini adukokini akai keng nasinyon. [27] Kilim akiru, bu akalele ka tokut ekuwuam kai ngin, toukor eukore ngolo aronon.”

Ngiepesoi 4:11-12-“[11]Inges ngolo egiritai ebe, inak ngainakineta lotunga, abu inak ngice aruwor ngikiakia, ngice ngikadwarak, ngice aruwor ngikalimonokinak, ngice ngikeyokok ngulu angatukon a Ngikristo ka ngiketatamak. [12] Abu inges kitiya ngun anguna ka akitemonokin ngitunga ngulu ka Akuj daadang anguna ka etic angolo angikristo, ngina erai akuwan a Kristo.”

Ngiticisio 8:1, 4-“[1]akolongit ngin, tolomu akisicanio ngina aronon nooi natukot a Ngikanupak a Yesu ngina ayai Yerusalem, Kielarae Ngikanupak daadang toloto ikes Yudeya ka Samaria; kidongo Ngikiakia bon. [4] Apotu ngikanupak ngulu aponi kielarai tolimonokis ngakiro nguna ajokak nakwapin daadang nguna apotu ikes toloto.”

Ngiticisio 11:19-22-“[1]Toloto ngikanupak ngulu aponi kielarai anguna ka akisicanio angina atakanuni kelunyar atwanare a Stepano, todolo Poenika, Kupuro ka Antiokio. Kitatama ikes ngakiro nguna ajokak neni a Ngiyudayan make.[20] Nai apotu ngikanupak ngice ngulu alo Kupuro ka Kurene toloto Antiokio, kirworo tari lotunga ngulu pa aria Ngiyudayan, tolimokis ikes ngakiro nguna ajokak nguna ka Ekapolon Yesu. [21] Ayai apedor ngina ka Ekapolon neni kec, kibelekinos ka tonupa ngitunga ngulu alalak Ekapolon. [22] Todolo ngakiro nu natukot ngina a ngikanupak a Yesu alo Yerusalem, ido kiyakiya atukot Baranaba alosit Antiokio.”

1 Ngikorinto 12:14-18-“[14]Kire, nyeyakar akuwan ekiner epei, nai nginerin ngulu alalak. [15] Ani kerai tolimu akeju tema, Nyarai ayong ekiner ngolo ka akuwan, anerai nyarai ayong akan, nyiretakinete ngun akeju araakau ekiner ngolo ka akuwan. [16] Ani kerai tolimu akit atemar, nyarai ayong ekiner ngolo ka akuwan anerai nyarai ayong akongu, nyiretakinete ngun akit araakau ekiner ngolo ka akuwan.[17] Ani bo kerai torau akuwan daadang akongu, kiiranari bo inges ikwaani? Ani bo torai akuwan daadang akit, kinguununui bo inges ikwai? [18] Nai ikwanginapei tokona eyakar, abu Akuj kitemok nginerin nakuwan ngulu egelegelia, ikwangina ecamitor inges.”


1. Erai logo epite ngolo elosere iwon acunakin ngatuketa nguna irimorete akorar eemut, akitatam, ka adolokin ngitunga ngulu ecakara. Epedori ekus kelesia Alomar natukot adio alotooma nugu.Ani kiropasi iyes itutupito, isitiyaete ngakus inakinet akitatamia, irikunete iyes itunganan lobuku ka Akuj ka akibatisao atipei. Erai nugu ngakingiseta nguna ingesete iyes ngitunga alokelesia kus. Toyeut nai ngatuketa nguna etupakinete etic logo.

Nguna acamit ayong akitiya nugu: (Toseu apei kori ngace)

--Adolonokin ngitunga ngulu kitet alopukei kec.

--Akitatam eemut logo.

--Akilipanakin: Akilipakin ngulu ecekara ka ngatuketa nguna ka akitatam.

--Akikor akimuj kori ngiboro nguluce lokalia angikuliak.

--Anyarare ngitunga anasimu ka akipeyonokin.

--Akitatam nguna ka arimao: Akiporo akimuj, akiyakiyar ngakadia, ka akingaranakin.

--Akingarakin ngaberu nguna edakito ngidwe ka ngikec dwe dang.

--Akiwokonor ngitunga lokelesia ka ngunace.

--Ngunace: Acamit ayong--------------------------------

2. Epite ngolo iwapitere etic ka akitatam logo elosio akielar eemut. Elosi ekitabo logo akitodikin epastor kori ngapolon ekimar angakitatameta nguna etiyai iyes apaki ngin. Akolongit ka apeyos/akitatam: Ngitunga ngulu itatamete: Ngitunga ngulu ipeyokinitoe: Neni etatamere: Nguna etatamitai: Abu akitatam tolot ngaren ikwai?

3. Toswom Yoakobo 1:22. Ani kiirar iwon akirot ka Akuj nai nyitiyai, nyo etiyakin iwon? Ikimodik iwon ngayok wat.

4. Toswom Mateo 7:24-27. Ikotere araun itunganan ngini aoson, nyemaasi iwon opupo ngakiro a Yesu bon, nai etiyata nyo? Emaasi iwon etiyata jik.

5. Toswom Ngiepesoi 4:11-12. Ngai emaasi kitiya etic ka akitatam? Ngimalaika, mere ngice tunga ngulu enyarita ngiketatamak.

6. Toswom Ngiticisio 8:1, 4. Ngai alosit lotela akielar eemut? Ngikanupak ngulu eyelara alokinga.

7. Toswom Ngiticisio 8:1, 4. Ngai abu nyelot akielar eemut? Ngikiakia. Ikiyanyu iwon atemar alokelesia ka acamunet angina kitete aria ikes eseraete ngakiro ka Akuj.

8. Toswom Ngiticisio 11:19-22. Alokelesiai ka acamunet angina kitete, apotu ngikanupak kitiyata etic ka akielar eemut, ka apotu ngikewapak a Yesu totupakis ekec tic ka nguna abasi ikes. Alokelesiai yok tokona, erai ngapolon egeunete aakitiya tosodi nai ngikatupak kiwapakis. Ikwai elimitor ekitabo a Ngiticisio 11:19-22 ngakiro nugu? Abu ekelesia kiira akilocokinet angitunga ka kiyakiya Barnabas alosit akingarakin ikes (engaet 22).

9. Toswom 1 Ngikorinto 12:14-18. Iitana nginerin ka akuwan a Kristo daadang. Nyemaasi iwon esikwaanas bon. Nai, nyerai akiwapit Kristo akitiya ngakiro daadang nai akitiya nguna ikitopedorit iyong Akuj akitiya. Nyo ilosi iyong akitiya aloemut angolo iriamu iyong anege? Ani kapedo, alosi ayong akitiya nguna ekecikak eemut logo akisitiya ngakainakineta akingaranakinia ngitunga nguluce.




P.O.Box 17007


www.delessons.org


AKIYAR NGINA EMAM NYEDAUN Igirit Andrew …delessons.org/tools/de_program_condensed/DE... ·...

Documents

Transcript of AKIYAR NGINA EMAM NYEDAUN Igirit Andrew …delessons.org/tools/de_program_condensed/DE... ·...