Post on 28-Mar-2023
V.
fd^riftlic^en ©rnfwurbiäfeifen,*)
mtQit^iiU »on Ö5. 2), Seutfc^.
III.
liimitatio ViilTersitatis Uoiuiii.
Saxoiiuni.
l. Ciuitas Cibiniensis c w m septemJudicibus et seclibus eorundem habet domos nu-
merales vigimi septem , vnaquaeque vero domus nu-
meralis continet in se portas 400- Dum infligilur
censud aut taxa, contribuunt
:
fl. 1000 ~ — fl. U2k
j. fl. 100 — — fl. k2, kOfl. 10 — - fl. k, 24fl. 1 — — fl. 0, 43
SJeröI. S3min3-5lr(^i9 S3. II. ®. 3 u. 305. 3a(^(JTia»
gilfcniu«, autft 3Bci)roud^ unb Siteratu» öfncnnt — Daoit)
Segrauti» ®i6wePetfo{)n — war »cn 1623— 34 9Zotartu*,
bann ®tu^I«ti(^tet tu (Sc^a^burg, fpäter ÄcniflJrii^icr in
JRcp*, aU »eichet tt ben 14, 3fbr. 1642 jlarb.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
' J4_Giuitas Brasso cum sua prouincia
habet domus numerales QS , vnaquaeque vero domusnumeralis continet in se porlas 32. Alioquin habent
summatim portas antiqiiitus 3800, contribuuntque
:
f. 1000 — — f. 190
Del'
^0^ - - ^- 19*
f. 10 — — f. 1, gof. 1 _ _ f. 0, 19
deputanturque eisdem annuatim pro conservatione
viae per silvam, vulgo Czaybc^ SBarbt f. 50.
Meggiess cum duabus sedibus habet
domos numerales — . Porlas antiquitus Nro. 4520.Conlribuuntque:
f. 1000 — ~ f. 226. j.^ f. 100 — - f. 22, 66^ f. 10 - - f. 2, 26i
f. 1 - — f. 0, 22i.Bystricium cumsuo districtu habet
domos numerales — . Portas antiquitus Nro. 3200-
Contribuuntque:
f. 1000 — -- f. 160
Def. 100 — — f. 16f. 10 — — f. 1, 60f. 1 — _ f. 0, 16.
G a u t e i a.
Limitaturus censum aliquem in sortem et ratio-
nem Vniversilatis Saxonum procede per regulamproporlionum , semper vulgarem, reguiam Delrj.
Exempli gratia , limitanda taxa f- 20000. Clbinium
cum Septem sedibus de f. 1000 danl ul pote f. k2k,quol dabunt de f. 20000. Exemplum. Ex f. 1000danl f. U2kf quot dabunt ex f. 20000 etc. Et sie
procede in reliquis.
f. 42420
f. 8480.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
85
liinillatio Ceiisas ^aiietj IVIartlivi
perpetua
Cibinium cum seplem sedibus contribuit antiquitusf. 2550, recenter f. 2307, •)
Corona cum districtu Barcensi antiquitus f. 750,recen. f. 660.
Meggiess cum duabui sedibus antiquitus f. 2000,rec. f. 1760.
Bystricium cum suis pertinentiis antiquitus f. 2200,rec. f. 1936.
Summa antiqua f. 7500, recens summa f. 6663.
Nolandum. Annuatim ex hoc censu deputantur1. D. Magistro Civium et Judici Regio Cibiniensi
pro conseivatione rubrae turris f. 2OO2. Coronenses in Censum S. Martini ideo minus
justo numerant, quod ex propriis sumtibus ex-ploratores in Turciam, Moldaviam etValachiamannuatim alere tenentur, deputanturque rationeexemptionalium ex hoc censu eisdem f. 100.
3. Bystricienses in banc taxam plus pendenl quamvel Coronenses vel duae sedes, pro compen-satione ejus beneficii, quod Saxones eis sub-venerunt, cum ex Servitute nobilitari liberarcn-tur, et quod Saxonibus sunt incorporati.
Contribulio Census S. Martini specialis a seplemJudicibus perpetua.
Contribuunl:
Cibinium —
.
— f. 5l2Segesvar — — f. 332
) 1593 imtn bie VII ©tÜ^fr ouf We^nuna be« 9HarHn«i<nfe«3998 f. 75 d., »on totläjtt ©untme 2550 f. an beit giU-llen mti^iti mxUn, 3o&. SBaiba'« »{«(^nung auf bai 3.1593/ mitflft^eilt oon 21. Äurj int «Wagajitt L 294, 308.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
86
Szasz Sebess — f. 152Nag-y Senk — — f. 307Szeredahely — — f. 2kkKeohallom — — f. 2kkVyeg^yhaz —
;
— f. 204Szaszvarass-^—ij.,^. •( -r f. 122 , brioi'
Facit summa f. 2307. Quae conjuncta contribulioni
tri^m civitstiitn Bras30, Meg-g^iess et Besztercze la-
cit nniversalitei" f. 6663.
Lirrtftatio Septem Sedium Saxonicalium et Civitatis
Cibinieüsis secundum domus niimerales etc.*)
CibinJensis Ciuitas cum sua sede babet domus
num- rales .-^»w'.- Je . . 7^.
o .'^eg'esv.tr OMi» f Afna^'^sfeite r.babet '' "i<^J
domijs nuhif't!»l''{! ''\. .'',• . 5 minfas -rV«
l!^h^ cudH.Jisiia 'Siede habet do-
mus Ttddierales ; , . ; . 4'.
Ku;ies (Mim sua sede habet ilo
mus numerales . . .3.Vyegyh.jz cum sua se«U habet
dorn, numerales . . . 2-j-
Sxeredahely cum sua sede ha-
bejt ^om. numeral, . . 3.
Szasz Sebess cum sua sede ha-
bet dorn, nnmer. . . . 1 a T* • •
Szaszvaras cum^sua sede hab,
dorn. num.,
^' ' • ,' H*Summa domorum npmeralium 28i tt«
Contribuunt autem de sfngulis f. 1000 «t pote
Cibinium . . . f. 1 12
De f. 100 f. Q, 10. De f. 10 den. Ql. Def. 1 den. Qj-V.
*} DUfelfie eint^eilunö in 3fl^'^äufer w>ic 1593. S)ra0«4(n I. 293. :
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
67
Segesvar . . . . f. 75De f. 100 f. 7, 50. De f. lO den. 75. De
f. 1 den. 7-L,
Szasz Sebess . . . . f. 26De f. 100 f. 2, 60. De f. lo den. 20* De
f. 1 den. 2^.Na^y Senk . . . . f. 72De f. 100 f. 7, 20. De f. 10 den. 72- De
f. 1 den. 7f.R"pes
.•
. , . f. /»8De f. 100 f. k, 80. De f. lO den. 48. De
f. 1 den. 4f.Vyegyhaz . . . . f. 40De f. 100 f. 4. De f. 10 den. 40. De f. l
den. 4»Szeredahely
. , , . f. 48De f. 100 f, 4, 80. De f. lo den 48. De
f. 1 den. 4-t.
Szaszvarass ., . • f. 24
De f. 10 f. 2, 40. De i\ 10 den. 24. Def. 1 den. 2i.
Summa f. (445).*)De singulis f. lOO contribuiint
:
Cibinium — f. q, ()5.**)
Seg-esvar — f. 7, 50.Szaszsebess — f. 2, 80.**)
*) 3n ben VII (Stühlen fatfcn btmiio^ eon le 10()0®ulb«n üufba« Ba^t^ous 16 ®., jufommcn alfo 445 ©. Da« bis jutSBcfljat)! »on 1000 no* ffirfcrberli(i;e troöeit bie jt»ei et.,Äronllabt iinb SiHriu bei. Do* gibt ^trmannPabt na* einerbolb fotflfnben SPemerfting be« Silfentus ni*t Me tjoHe 3ablfeinfr 3a()I()äuier in bie Slectnung, fonbern nur 27; ja na*ber anfong* beftnbli4)cn Slngabe ber „Liinitatio ," ba§ bie
VII @t. bei etfuern ton lüOO 424 0). beiirflgen, nur 26 Vi-Da« Uebrlge bi» ouf 28y,6 „devolvitur" tt>le Silf. fogt„in crumenam consulum Cibiniensium privalam cumdetrimenlo VII judicum nianifestissimo."
**) ÜÄtt Ut Slnflate eitn niijt iibrrfinjliinincnb.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
88
Nag^y Senk — f. 7, 20.
Szeredahely — f. 4> 80.
Kupes — — i. U) 80.
Vypg'yhaz — f. U-
Szaszvarass — f. 2> kO'
Summa f.
N o t a n d u n».
In limilalione taxarum in sortem septem Judi-
ouni Saxonicalium cadenlium iste modus et ordo est
ol)servandus, ut de millenar. semper f. lö ad domumriuineralem iiiflig-antur. Exemplum in taxa hoc est:
f. 20000; f. 1000 danl f. l6, quot dabunt f. 20000 ?
multiplica f. l6 per 20- Productum ostendil, quol
ad domum numeralem sint imponendi , ut f. 320.
Isla summa per viginli septem (tot enim ? sedes
habent domus numerales) multiplicata, producit f. 86^0.
Possessiones septem Judicum inter No-bilitatem non dicatae.
®cep Thalmtf^, Elein Thalmifd(>, Porczesd,
Boytza, f(ein Sebess, ©i'og Sebess,
MichelpGccg, 9?eu^cn, ©cijben.
Possession es septem Judtcumj quaeintra Nobilitatem numerantur, et primo de iis, qui
in Comitalum de KueUelleo contribuunt: *)
(^cop '^rcßborf habet portas 104*
.
Äffin g^coporf habet portas 2U'
«Sepbcn habet portas 35'
Bolkacz habet portas 56.
Posses.siones septem Judicum, quaenumerantur et contribuunt in Comitatum Albensem.*)
Perlinent vero ad Abbatiam Kertz:
*) 33e!antttllc& fleänb^rt burc^ He Stccorbc , na^ Weld^er bie ®ie-
beurii^tertjutcr tfiit im ©a^fcn ileuern, ©. Szasz: Syl-
loge ®. 239.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
89
Kertz habet portas l6.
Feoldvar habet portas li!|.
9!}?ff4)enborf habet portas ^0.
Creulz habet portas 57»
Stofiborf habet portas 28-
Tlpe^bocf habet portas 20.
Colon habet portas 13.
Hukur liabet portas 3Q.
Ravas habet portas Q.
Szilisty cum annexis pagis Zibiel, Kal«ova,
Dalyoss, Kryzbach, Bedenibach, Thiliska
et Valya habent in vniversum portas Nro200.
Varolya*) habet portam 1.
Feliele viz habet portam 1.
Rako?itza habet portas 2.
Ratio Gens US ordinarii a possessio»nibus Septem Judicum circa F. a. Georgii nume*rari soliti. **)
Antiquitus
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
90
Antiquitus
f. 6 — Ravas
f. 40 — Rukurf. 25 — ^\d)ei^betQt)
f. 140 — Szylist
f. l6 -— ®m Thalmifc^
f. 13 — ÄIcin Thalmifi
f. 14 — Boitza
f. 12 — Porczesd
f. 10 — Sie 2 Sebeas
f. 2 — Fekete viz
Census s. Michaelis a possessionibusSeptem Judicum colligi solitus.
9?euj5en — f. 76. Boytza — f. 22.
Rtlkar — f. l6. Porczesd — f. i6.
mdftUbevQ —f. 14. 2)ie2Sebess f. 10.
Szilyst cum perlin. — f, i50, Fekete viz — f. j.
®rotJ Thalmifc^ -- f. 25. Varolya — f. i,
Älcin Tbalmifc^ -— f. l6. Rakovilza — f. o.
Census ad Ecciesiam Cibinien. perti-nens, circa f. s. Martini praesentari solitus.*)
. .©iro^ g>ro^boi-f — f. 60.
Recen.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
91
Rltin ^ifoßborf
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
92
Regio Judici Gibin. ab Vnivcrsit,
a Septem Judicibus
a Septem Judicibus denuo
Ex f. 724 eidem
Ex censu a. Martini
Summa f. 675*
Judici sedis Cibin, ab Vniversit.
a Septem Judicibus
a Septem Judicibus denuo
Ex f. 724 eidemSumma f. QO
Senatoribus Giuitatis Gibiniens.
Ab Vniversitate
A Septem Judicibus
A Septem Judicibus denuo
Ex f. k2k (? 72U ?) eisdem
A Giuitate Gibiniens.
Summa 320.
Notario Gibinien. ab Vniversitate
A Septem Judicibus
Pro annuen.
A Septem Judicibus pro Sallario
Ex f. 724 eidemA Giuitate
Summa f. 325.*)
Segesvar.Ab Vniversitate
Ab Vnivers., Holdvilagh ratione pontis
Ab Vnivers., Danoss ratione pontis
A Septem Judicibus
A Septem Judicibus Gonsuli
Ab eisdem Judici Hegio
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
93
Notario ab eisdcmHoldvilagh a 7 Judic. ralione pont.
Servitoribus 6 ab eisdemEx f. 724 ConsuliJudici RegioJudicl Sedis
Jur.Senatoribus, id estAerarii Praefeet. f.
Ex f. 400 ConsuliJudici Regio
Summa integralis f. 538. (? 508)Szaz Sebeas a Septem JudicibusNotario ab eisdemServitoribus tribus ab eisdemEx f. 724 Judici RegioJudici sedis
Jur. Senaloribus ex f. 400Ex f. 400 similiter Judici Regio
Summa f. 210.
Szeredahely a Septem JudicibusNotario a Septem Judicib.Ex f. 724 Judici RegioJudici sedis
Ex f. 400 Judici RegioSumma f. 178. (? 170)
Nagy Senk a Septem JudicibusVerd ralione pontis ab eisdemVni servilori ab eisdemNotario ab eisdemEx f. 724 Judici RegioJudici sedis
Juralis SenatoribusEx f. 400 Judici Regio
Summa f. i6l.
Keohallom a Septem JudicibusFelmer ab eisdem
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
94
.^iDuobus servitoribus ab eisdem f. li.
,..iNotario f. 10-
.Ex f. 72/» Judici Regio f, 25.
Consuli f. 8.
Judici sedis f» 6.
Juralis Senatoribus £, . 8.
Juratis sedis fj" 8'
,,Ex f. 400 Judici Regio . ,j,\ .tfjtMöo.
Summa f. 184' ' '
(2Ba^«:fc^eittli4> t>on bet:fe(beh ^anb, bo^ ou^ fpäterct 3«iO:
NB. Integrum ho-c deputatum quoltannis et
per triginta trium quibus praefuit annorum Spacium
soliis pro se recepit.
f.yyegyhaz a septem Judicibus ' ' f/'25.o Vni servitori ab eisdem f.
' 5-
ViHoltzmangien ab eisdem rat. pont, f. 6.
Ex f. 724 Judici Regio f. 25.
Judici sedis f. 5-
Jurat. Senatoribus f. 6.
Magarey ratione pontis f. 6.
Ex f. 400 Judici Regio f. 50.
Summa f. 128.
Szaszvarass a seplem Judicibus f. 100.
Notario ab eisdem f. 8-
Servitoribus 4 ab eisdem f. 20.
Septem Juratis ab eisdem f. 14.
Ex f. 724 Judici Regio f. 25«
Judici sedis f. 8.
Juralis Senatoribus f. 24«
Villico f. 8.
Ex f. 400 Judici Regio f. 50.
Summa f. 257.
Summa dep.ulalorum vniversalis f. 5456.*)
*) SRic^Jiget 3399.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
95
N o t a n d II m.
Septem Judices in vniversum habent domus nu-
merales Nro. 28-|- tt» quamvis Consules Cibinienses
viginti Septem soliimmodo osiendant, et quotquot nu-
inerum vig^inti septem domorum excedunt ad 28-|- t*t
usque, ut pote unaintegra domus, dimidia et sedcci-
male, id toliiin in crumenaiu Consuium Cibiniensiiun
privatam devolvitiir Cum delrimenlo septem Judicura
manifestissimo. Ab antiquo tainen nos Seg-esvarien-
ses per viginti septem inlegras domus et dimidiam
rationem fecimus, nobis enim res haec innotuit, ila-
que et posleri noslri rationem hanc observent. Con-
numeramur enim, ut praemissum est, ad domusnumerales viginti Septem et dimidiam, et quanto mi-
nus his connumeramur , eo majus sumet crumena
Consulis Gibiniensis, sie enim plus cedit ad domumnumeralem. Et quod hactenus eo rerum perveneri-
mus,quod ad domus numerales 28-y tV "O" taxati
fuerimus, factum fuit aut ex ignoranlia nostra , aut
vero quod id pro infinitis laboribus Consuli Cibi-
niensi gratis concesserunl praedecessores nostri. Ila-
que dum infliguntur provinciales expensae , vulgo
Canbtjef)rung diclae, divide domus numerales viginti
Septem et dimidiam in duas partes per cifram 2, qui-
bus divisis constituuiit medias domus Nro. 55, quam-vis dimidiam domum ex bis reüquis ex septem Ju-
dicibus detrabant Cibinienses. Summam ergo babens
erogationis universalis integram, eandem divide per
55 dimidias domus et produetum deinde duplice per
banc cifram 2. Et boc produetum unius domus in-
tegrae summam ostendet. Nos vero Civilas Seges-
variens. habemus domus numerales Nro 5 , sedeci-
mali exoepto, ilaque qtiatuor domorun» summis inte-
gre permanentibus quititam solummodo domum nu-
meralem diuide per cifras has: l6 , et produetum
oslendet qnanture ex ista quinta domo integra sit
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
96
defalcandum. Hcliquis ergo quatuor domibus inle-
gris residiiitas quintae, sedecimali jam ex integra
domo excepto et defalcato , conjuncta, summa inte-
gralis contributionis nostrae producelur, Exemplumhoc esto:
Expensac provincialea hujus anni sunt f. k^8().
Q5> quos divide per 55 medias domus
i 2
o^ 5
Produetam jam duplica per cifram 2.
QO 71
2
181 42 Et liaeo est summa uniiis
domuä numeralis integrae. Jam ex quiitta domo,nempe f. 181. 42 sedecimale eximendum est, divide
ergo ialam domum per l6
i
^^ (pi (U 33. defalcabis jam f. 11, 33 ex
^ '^ quirtta integra domo nempe
f. 181 42
11 35
m
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
97
J)ai SBeitfre fe^U (eiber, ba bie (tvei fo(genben S3(ätter
au^geriffen (inb-
SEBir fügen einige Erläuterungen (jinju.
a5eEanntli4> war feit Äönig Äarl SKobert^ 5J?ü«iorbnun9
pon 1342 bie ^orte, b. (>. ein ^of, burc^ beffen S^or ein ^eu«
ober fru(^tbelabener SBagen fa()ren fonnte, bcr 9}?a§(tab, na4>
welkem im ungrifc^en JHei^ bie ®tcuer berechnet »uurbe. Sie
©röjje ber ouf eine ^orte faüenben TibQabe »oec^fette natürlich
mit ber 3tit unb flieg in Sfiebenbürgen j. SB. von 60 X^enaren,
wie 1546,*) hii auf 15 S^alcr, wie 1667,**) ja bii auf 20
S^aler, wie 1678.***) Sbenfo änberte fic^ oud^ ber Inbegriff
ber ^orte. SBenn fie urfprüngtic^ einen einzelnen ^of mit
orbent(i<(>em Zifcv bejei^nete, umfafjte fie nac^ bem Sanbtag^*
bef^fujj Don 1608 je lO .^au^oäter.t)
£)ie 0a(^fen aber ging biefe ^ortaleint(;ei(ung unb ^or^
talfleuer nic^ti an. Unter ben Königen ja^(ten fte bie in i^ren
Freibriefen «ertrag5nä^ig feflgefef^te Tlbgabe, n<4>t feUen auf
5er bebrattgten .^errf^^er $6ttten ouc^ oußerorbent(t(^e Steuern,
beibf na^f felbfleigenen i^eflimmutigen unter ii<if auft^eifenb unb
er^ebenb unb wtnn Uni^Uift &teuerf4>r((ber t^r (Gebiet betreten
woQten, verwahrten He ^6f, oon ben S^M^tn unterftu^t, oQen
(Ernfte« bagegen, „ba (le i^re Hb^&htn ni(^t in ber Seife bec
ttbrigen 6teueri>f{i4)ti0en entrichteten/^ ff) (Eben fo iur Seit
ber Surften. ,,Doinini Nobile« /' bef(^(e{l ber Sanbtog in
t^orenburg 1545, ,,r1e singiilis portis solvant denariof
65, qui coniputati faciurit fl. l6,000, .... dominivero Saxonea solvent tum ad rationem reginalia Ma-jeatatia , tum ad alia neceasaria regni >— auäf bi«
fr
Priesen. Die Dittifionnveife, beten {1($ 9il(enittl bebient« (e^ft
»M. Crnefti @trutt|er» nnweifung tut tvelfd^en )^racHe««'
iti^ii, 1707.
) «mob. IIL 2, i.
*•) Compil. V. 45.***} Gi\: Kz erdelyi diaeläk etc. L 77.
t) Approb. III. 2, 3.
ff) C»(r De initiia e. 203.
!Oeretn5'2(r(^ie IV. i. 1
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
98
(Steuer bei "Ubtli fofl ju ben Beiben .Swedfeit bienen —10,000 fl."*) 3)omit ii'mm iibercin ber ^exiä)t ber Äom«
miffärc i^fi^^inonbä I. »om 3- 1552: ,,Saxones in com-mune conferunt censum . . . Non est autem facta
connumeratio per porlas,quemaclmodum in bonis
Nobilium . . . Quaesitum est tarnen cliligenter, an
non usilatum antea fuissel aut utilius esstt, Saxones
eodem quo Colones Nobilium modo connumerari, aed
compertum est, eos illa übertäte perpetuo usos et
g-avisos esse et praestare, ul una ab universis summaexig-atur. Ipsos enim inter se non per capita aut
pro numero portarum, sed pro modo et valore bono-
rum immobilium contribuere et hoc plus solvere
quemlibet,quo plures agros, prata , vineas et alia
fiimilia soli bona (b. i. (Srunbflücfe; Tinm. Sberi) ha-
bet." **) Tfe^nlicf» bai ,,53erieic(>nif3 bec (Siebenbürget ^ro»
centen" unter 9?ubo(f 1603 : „Die Reg'nioolae unb ber libei
nd^ et{)eif^enber ?not()b«rft ton ben '5>orten contribuiren , an
welker Statt bie Sac^fen ein taxam erlegen, alfc, »Denn ber
Übel oon einer ^ortc 99 ^f. ccntribuirt , i^ahen bie Sadjfen
20,000 gegeben." ***) SBenn ba^er fpäter in ber 'JIcccrba be«
(Imtmt wirb : „in comitatibus censeantur lOOO portae
. U'^» -in Saxonica aütem nalione censeantur 1400piörlae," fo ^eipt ba$ ni4>t : ba6 fäc^fif^c 5Solf iäf){e in fei»
ner 5D?ittc 1400 Porten in bem obigen (Sinne bd SßorteS —benn Herten in bieffm (Sinne gab e^ auf bem ©a^fenboben
nie — fonbern einfach : oon ber auf Unger unb Sad)feiilanb
foUenben Steuer iai)\en bie ^omitate -^\ , bie Sad)fen ba=
9^9'" TT-
Der 9}?apfltab ober bie Dici^nungigri^pe, nac^ wd^tt biefe
bie ©teuer unter ft^) auft^eitten, luar ,,bai ^af^lijaüi /' bie
*) ©lebenb. Sanbtagäbef^Iiijye in ber ^anbf^tift ber iBatt^pait.
Sfic^etf. K. 5. II. 3.
**•) (Sngtl III. 12.***) Transsilvania III. 111.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
99
,,domus numeralis.".®ie erfc^eint uc!unbli^ f^on im
14. 3<»^'^f)wn^^rt,
\o 1355: ,,Nos universi provinciales
sedis Cibiniensii ac aliarum VII sedium universi
provinciales ad eandem scdem Gibiniensem pertinen-
tes significamua . . . quod quidam anni sunt trans-
acli, quod consideravimus, numerationem domorumnunicralium villariim regalium ex parte censusregalifl et quing'entarum hastarum incon*
grue Stare ^t esse, unde ad inutandum hoc misimus
quosdam probos viros seniores nostros cum auctoritale
nostra, aliam numeratarum ipsarum domoriiin numera-
• tionem congruam et condignam faciendam . . . Dicti
reambulatores venerunt ad Mergental et viderunt,
ipsum vicinum fundum Widenlal , . ipsis . . adjacenlem
siniulque de jure perlinere, unde praefati reambula-
tores eundem fundum auctoritate nostra . . ipsis de
Merg^ental ad fiiios filiorum . . commisevunt ....Pro eodem dato fundo dictis populis de Mergental
media domus rtumeraiis est adjudicata et
data serviendi ad censum regalem." *) 3*" ^afy^t
1381 |'4)rei6c ^ubtvig ,,Senioribus, judicibus, juratis et
universis Saxonibus VII sedium nee non
sedium de Megyes et de Selk . . . . ^ . . Posses-
siones fidelis noslri Ladislai Filii Emerici de Ebes-
falva — nad) einrr in bec (Sammlung bei ^erm ©raren Se-
menp bifinbl\d)en Ucfunbe oon 1391 Spefc^botf, 3'^to"n«*borf,
Srgang, Jpa^nborf, Öogcfc^bocf (Gog-anfalva), Srijopnerf4>,
SÖelejd^borf — ... duximus . . . sedibus de Megyeset de SeiU adjungentlas . « . vobisque damus in man-datis, — quatenus . . . vos de VII sedibus quatuor
probos viros , vos de Megyes et de SelU totidem
*) 3lu« bem 9?ationa(art^io unter ber 3o^t 10. — Üüt bie frei»
fmnißfle Oejlottung bcr aSenüfung befftlfccn fei ti mir rer«
gönnt, au^ \}iix bou $errn <Sa4)fen9(of<:it ben ergebenflen
Bont iu faflcn.
7*
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
100
idoneos homines ad Facies düctarum possessionum
transmitlatis . . . ubi iidem octo probi homines ip-
sas possessienes ad d o in o s numerales inensurare
dicare et disjungendo locare secundum consuetudi-
nem ipsarum sedium Meg-yes et de Seil» et debe-
ant et teneantur," *)
2)a6 »Sa^t^aw^* «war ni4)t eine fefle, unoeränberli4»e
®ro§e, fonbern ju oetfc^iebenen Seiten unb an oerf4)iebenen
Orten cerf^jieben. X)ii qe^t fc^on aui bec mitget^eilten „limi-
talio" ^erpoc — na4> tvcft^er tai Sa^^^au^ im SSurjenlanb
fleinec war, b. ^. weniger ipöfe umfaßte, ali in ben 7 @tü^*
len — no4> me^r aui ben 9te4)nungen bei ^etmannflöbtec
{Bürgcrmeifler^ ^ihlaui Stewffe tom ^a^t i468. **) SJ^ac^
benfelben ja^Ue in ^dIqi einer oom ^anbtag bef4>Ioffenen
,,ContriLutio unius denarii novi de qualibet domovillarum sedis Cibiniensis pro custodia parciuni in-
fgi'iofuhi,'' ^(f^eöenberg 6i l^tMti, ^Mnf^ltiefri gl tttt.,
®iiB§\ifmm n ^»^ l^m^tu §§ ®.^ @i9f|ifllufg iss ID.
iß NüifdbH §ä|f(i |d|(ie itl ^^ta^g KXll llortnarufn
§nnf d@ Ciüäiib@l d@m§ nüineriU ()f§ @§niy rifie ft»
Sil §< l^ät^tlnP^ ^#iB^Rl«t| IS @§[lp{Nn, i(fiflf#iuitn
)J)§b§i i1§fri§§ num^Fäigg quitugr'* =» rsinlg« Sa^ii
f>äi?^ i4§r; |dH^ ^lef^^Hlu^l um g |ä|(|äufir. ***) »y$M ^im^^rm m^ M^U^ {ih^ IU lä^i^äyf^e dRgigeltn,
Nfl l|^ ^'m §1 #^«tl«H§efg tüuf Hd# ^m ^«{Metfag bt«
f^R H^ @f@if#«u«ffl g g^^ali läleHt ^«»iRä^ l^gtiff bU
f1§mii§ Humyfgli§ in m^^iimm^ %if >|lf^ in tUinf^tu»
Ff» §S|» in @^eif$9U?i?t! §0, iß ^urg^ti^g 40« iR^td|«nbutg
4s| ^^Ui ^4 ^^ii ^<^ ^iß^itßfß ^i^^n UffilUa 9»a b«»
5 F&j^f eai. äipl 11^, 1» 414.**) Sdt iftnliÖHätörtjiö «ftUf b, g. I?8* SSI. §# bffböfttl H«
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
101
naä) ben ^o^I^äufern auf bie (Btmtinbe faUenben Steuer nic^t
gleiche 5t>eile trugen ift Hav. X)ie ©emeinbe t^iiUe ben ©e>
fammtt^eit ,,j)ro modo et valore bonorum immobilium"unter bie Srürger auf.
Ü]a4) b^-m 93orI)ergefc^icften fonnen 1526 auf bie einjel»
nen 3a|>H>aufer, roie |le bi'r cerbienilocHe 2eiit»ert^ im ungr,
SOJaga^in II, 801 mitgetfjeilt (Äteinfdjeucrn 8, ®ref,fcf)euern
12, ©torjenburg 15 u.f.w ) unniöglid^ je 400 ^ijfe gerec^);
net roerben, wie ei ein 3*1?'^^""^*'^' fpäter na^ gilfeniuiJ 2In=
gäbe bei fo fe^r oerminberter 3a^l ter 3a^t()äufec in ben VII
gtü^fen ber gafl mar.
I)ofj auf bie Sa^I^äufer in ben rerfc^iebenen 3eit?n nac^
ber ^ij^e brr 5ot''«r""9 «>erftt>icbene (^tcuergrifpen gefallen,
getit aüi i^rer Si?ebeutung fowol ali — au4> aufier ber ,,limi-
talio" — aui üielen 3«ugniffen ^ercor. ^o famen nac^
inifolauj 9?en)ffe« 9\eci^nung im '^a^t 1468 im ^ermannfläbter
(2)tu(;I ouf bat 3a^Ii)au5 22 ©clfcgulben; von bem im grü^--
\a\}t 13 93 rcn ben Canbflänben aufgefc^tagenen 3in3 fielen auf
«in Sa^I^au« 650 ©uicen, oon ber «Steuer be^ i2pätjat)re5
625, roä(>renb rcn titm «Dtanin^iini bei ^il^vei 1593 basJ Sii}i^
f}aui 150 @. ja()rte. •)
Sßenn gilfeniuS angibt, jebei 3^1)I^auj (28-j-V) ber VII
Stüt)Ie Ijabe 40« ^T^crten, unter ben ^^ccten aber nur einzelne
Jpöfe oerftanben werben fönnen, **) fo gäbe ba* eine Sabl con
11425 -Oöfen, alfo beiläufig eine aSepöIferung oon mefjr ali
51,000 €in«v. I)ie je^ige beträgt me^r ali 216,000 barunter
etwa 80,000 ^a4)fen, im 3. 1766 roenig über 54,000.
X>ai Unoerbältnipmäliige b<i S^teuerauffcjjtogi na4» ber
„Limitatio'' i|l flar. 33iftri§ j. 33. ja^It bei auperorbentlictjen
Steuern ju ivenig, bie II Stütjte ju »iel. 97immt man bai
Sa^lf}aui im gongen ^ac^fenlanb in gleicher ©rijpe an (= 16
*) «DJflijajin I. 293.*•) Porten in ftnanstct ilaafSrec^tli^em Sinne battc J667 tit
Cter- unb Untcrftei^enb. ®cfpannic^aft nur 119, bie Äolel«
burger 218, bie ^un^abcr IPO. Ccmpil, V. 45.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
102
®,) fo ja|)ftett ju öU^erci:tcntlid[)en «Steuern öuf je lOOO (^uU
ben bic VII ®tü^Ie bei einem 5'^4>f"'n^<^^*^ ^'^^ 92 ©eriert*
nieifen 26-|-, bie II (Stühle bei einem 5'<i4)^"'"^Ä't üon 12
S!)?ei(en I4f, Äronflabt bei einem g(äcf)enin^a(t eon 82 ^Weifen
ll-|-, SÖi|lri§ bei einem 5fä4)enin(jatt von 57 9)?eilen 10 3a^f=
Käufer. Sben fo «ngünftig i(l für bie II (Stufte unb ijiec
au^ für $Öijlti^ bai 93er^ä(tniü bei bem SOlartinSjin^, ju bem
fte über -^ me^r beitragen, üU bie VII i^tüfjle. 5Öefcnber5
(>od^ ijl ber SÖeitrag ber II (Stii()(e*) — 2Ba5 übrigenä wol
5ilfeniu3 mit ber J^emerfung meinen mag: bie 55i|lri§er ja^l.
ten beßwegen jum S!)?artinijtn5 me^r aii bie onbern, weit biefe
fte üüi bem obeligen ^oije Ratten befreien Reifen? 3" Servi-
tute nobililari finb bie S3i(^ri§er nie gemefen.
3)0^ bie unüer^ättniJ5mö^ige 2I«ft^ei(ung ber ©teuer bei
ben S5ebrüc!ten pielfa4> ^nflo0 gegeben ^abe, barüber finbet |I4>
au* bem Snbe be5 16. S'^^t^- «'« intereffantoJ 3««9n'§ »o«
ber ^anb bej ,,Joannes Veidner Dipsensis" in bem, im
97ationalarc^io bepnbtic^en ,,Prolocollum provinciale I57i
— 1687."
Sm ^at^arinotconflur 1596, erja()[t JTJotariui SSBeibner,
(>ätten rbie Ferren unb 2(bgeorbneten oon Äronflabt fiirges
brü4)t, wie baji fie a\\$ bem merElidEjen Untergang unb cffentli=
c^er 53er«)it(lung i(>re3 3itgel^ör (b. ^. 2)if!ricteä), wetdje ba()er
entflanben, ba^ um etwa brei ^cii)v über, be* Äriegiiucfen fyal--
ber in ber SOiolbau unb SGBa(a4)ci, mancherlei ÄriegSoolE fic^
otlba jwift^en i^nen gelagert unb [m f^ier geplünbert ^ätte . .
fonberlid^ ober, ba^ bur4> folc^en ÄriegS^anbel bie beiben bc
*) ©c^Ott 1464 flfläctt r«c ööf fettig 5)?atbiae: ,,qiianivis ipsi
ex antiqua eorum libertate taxarum, quae super ipsas
VII et II sedes imponebanlur, semper quartam partemjjolverint, tarnen vos (YII sedes) tertiam partem exi-
gere velletis", movauf 9}?aH)iaJ ben VII ©tütlen befieblt
:
„quatenus Saxones II sedium ad soivendam tertiam
partem taxarum, quae super vos et ipsos communiter
imponuntur, compellere nunquam praesummatis. 3tt
taümann« C^artcp^. 1,392.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
103
n&^batten Cänbet ganj unb gar geplünbert wären, ba^)er benn
in friebfamer S«'t l>i< 3^r'9«" «'" e^clic^eä 2Iu5bmm«n unb
?(ufre4>l()a[tung (>ätten genoffen,' roeJ()alb |le »eine löbliche
Unioerfitöt ivie aud) f«rflli4)e X^urd^fauc^jt Reiften anfucfecn muf-
fen, bafi bie Limitation unb i^r ©ebüt>r um bie contributio-
nes i^nen etman geringere unb auf t^t 93ermögen unb ^afüU
tat acoomobirt würbe, welches, bicweil (ie nun fc^ier jwei gan*
jer 3at)t in 53erf)eip Ratten, begehrten ft«/ ba^ benn einmal ini
SBerE ju fe^cn."
r^ierauf ^idten üuc^ bie 2Ibgeorbneten t>on 9J?ebi»if^ fe(l
unb fteif an unb wenbeten für, wie ba^ , . . (aut voriger
Cimitatiott bet Unioerfität i(>nen oon 1000 fT. . . i^nen nik
me^r benn 200 wären, jugefaUen ju contribuiren, wefcfjeJ fle
au^ mit einem (Tommiffionolbrief tii wailanb Äijnig Cubwig bes
miefen* (nad^ beffen 3"^^^^ i""' subsidltim oon 12000 fl.,
bai bie Unioerfltät ber Königin 9}?aria »jur ?Iuiflatfirung i^--
Tti ^tautnimmet' auf fönigf. Wajeflät ^o^^jeit bewilligt,
Q)?ebwif4> mit feinen (Stühlen 200 oon lOOO fl. beitragen fcU.)
Da aber mittler 3eit anbre @tü^le in grope JHot^ g<rrat()en,
^ätte eine löbli^)« Unioeriltat ein billige* 93?itleiben gehabt unb
bamit fte nid^t ganj unb gar oerwüflen unb untergingen, bie«
fen (2)tü()fen bie (Kontribution geringert, unb it)nen, ben SWeb*
wif4)ern »|)r ©ebü^r oon iOOO fl. mit 26 augmcntirt. X>a fitt)
nun bie ©ac^en geänbert, »etli^e 0tü^l fe^entti4>er ^iii in
i^ren Facultatibiis jugenommen* bäten fie um 2lenberung unb
bie 5^' 26 über bie 200 ganj abjufc^affen , burc^ occultam
revisjonem bie aug^mentalion unb imminution ju befc
^en unb banac^ oon neuem an ju limitiren.
,2Bcl4)er beiber ^nfinnen,* fä(>rt SBeibner fort, »na(^)bera
eine 2. U. genugfam ju ®inn genommen, (^aben fi4> man(t)er>
It-i Weinungen erreget .... <2inb etlic^jer Stimmen gcwofen,
ti werbe groije 5[J?ü^e unb Uneiwigfeit, 3'i>iftra4>t imb ipaber
aus einer neuen Limitation ent|let>en. Unfere *Gorältern \)(kttn
t<xi Qui genugfamen Urfa4>en alfo georbnet. S^ ti^äre fein
©tubt über ben onbern ber Söefc^werni^ überhoben unb f)ätte
3gli(()ee mit eigener ^lag jU Diel. 2ibec omne pr >[niäsum
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
104
cadit indebitum. X)ie Limitation ifl fd^on oerl^ei^en; man
wartet nur ^ug unb ©elegen^eit^ ha« 9}er^ei§ene in^ Sert
(U fegen. Unb quod majiis est: {^ürflfic^e 'Jbuvd)\a\x6)t \)at
oftmatJ baoor 93efe()I flet^an, beroivegen rau^ bai necessario
gefd^el^en. Sie Unio bet Unioerfität läffet ou^ ba^ ju unb
gubernatio reipiiblicae befehlet, iit tolum corpus pro-
curetur, ne dum pars aliqua curatur. reliqua desera-
tur. <i6 ifl auc^ biUig unb vet^t, bdß man Einern ber in
IKot^ gesotten ifl mit c^ri|l((((jem 9J?itleiben ^ulf unb ^anb
juneige. Senn meil bie Unioerfität in einem ®(^iffifl, tantum
facit, ei ge^e prora ober piippis erflli^) unter; buf ganje
@4>'ff '«'bet 9?ot^ unb oerfinfet. Um Ceib eJ fei ein Öliebmaß in
©efa^r, entj^ie^en ficf» bie anbern ©lieber ber ^ülf, ber ganje 2"ei&
mufi U^tUä) unterge^n. <ii wav auiS) ein f^(ec^t unb una4>tfam
^auJoater, ber nit oft feine ipau^^attung bebenfete, ben Un-
rat^ obf4)offete unb oerraerfete, roie er feinem ^au5 fürfle^e.
Sero^alben weil mir ber tfutf4)en SHation oU^ier in ©iebenbürs
gen Admirtistratores |tnb, ifl billig unb bequem, baf, luirbenn
oud^ einmal auffegen, wie unfer 3"f'*bifrion abminijlrirt wirb,
wo ein genugfam ^luebmmen unb ^ermi^gen unb wo S^ot^lei^
bung, Untergang unb SJerwüflung entfiele, bamit wir clfo toti
corpori respublicae confuliren unb uno^rlegt amptlic^ bei
einanber bleiben. Unb alfo aui folc^en Urfa^jen (»at biefe Wei»
nung ermatten, ba^ bie Limitatio.i wirb muffen angefangen unb
üoUenbet werben. 3(^ ^^^ fl"' angefe()en, bafj nac^ gehaltenem
Canbtag baoon weiter folle conclubiret werben. Unb alfo fmö
bie ^erren con ber Unioerfität fegen SBeitJenburg oerreifet.*
„37jc^ rollenbetem Canbtag ^aben fi4> bie .^erren wiebes
rumb fämmtli4> in bie ^ermannflabt Uneben unb ber 13. Sag
be3 3!}?onac4 Secembri^ pon S^itvn 2uca Snpeter bie 9?e4)nung
genommen; ba nun bie Percepta gcwefen fT. 117250, bie
Extradata aber fi. 121150 i, 64, weld(>e Summas oon einanbet
abgezogen, 9ie|li^m bie Unioerfität fl. 3898 „21, 2Ba^ bie gewöhn«
li4)enDeputata anlangt, finb alle ge^jalbt^eilt worben, auigenom»
men roai gewiffe ^erfon Deputala flnb, oerocbnete alfo bie Unioer^
firär, tiffdbe ^u beja^len, eine gewiffe Kontribution unb ^t^itttr
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
105
trit ^rrrn Cucam SnptUr von ftinrr 2Ibminiflration mit 2>anf<
faßung."
»3n t)en Citniration^fac^en aber ivucbe (>rf<^(offen, ba§ auf
ben na(^|len i^ufünftigen (Sonntag na4> bem geft^wocnen 9)?on(
tag, b. i. b«n 19. %aq bti i^^cnattf S'*""^!^'' " ^"n '^^^^
3a^t jutünfugeJ aui iflUt^ec ^tabt unb @tu(>l 3 Stat^iperfo*
nen alliier rrfc^einen foUen, ive((^e barna4> auf 3 ^^(i( bie
ganje Unioerfuät reambulirtn unb oculiccn unb brmnac^ auf
geiwiffen terminum ivirberumb referiren fotlen, bainit alfo ti«
Limitation cerlis modis lunc concliiclendis möge '\ni SBert
gefegt werben.*
„Darnach ali bebac^ter Terminus \\df na^t, ifl Sinem
(£{>rfümen weifen 9?ai^ fltfatlig geiuefen, bie iperren oon ber
Unioerfität i^rem i^ef4)(u|i nadf iiMeberumb ju berufen.* (r^on
ber ©(^»ä^burg* fommen igeroatiuJ SEBiener unb 2ütai Site*
fc^>er, pon 9!)?ebiuif4> 3 ?tbgeorbneten, von ^lü\)lba^, Cef(^fir(^
unb iörooi je 1 u.f. «>.) »tiefe .^erren »on ber löbJ. Unio.
Q\i n^ ntan4)er(ei Seife, ben 2(nfang, ^ro^e^ unb Snbe unb
ivai baraui einlaufen möge, fleißig betrac^^tet , nämlic^ baraut
wenn man bie gan^ Äret* ber fä(^fifd[>en Su^'^bifticn reambu(t«
ren, octiliren unb viritim jä^^Ien foUte, \)at fic^ fo(^er füg«
üd) jura Propositc nit wollen fc^icfen. Denn um eon "Uhtt
^)er i(l uniweifelbaftig unb gewip, bag ber ?Ibel ber 0a4>fen
Sa^l ju wiffen auf ba« ^'6i}iie geflrebet ^>at, wel4?e< fte mit
mant^erlet Exaction »2(nf4>Iagunjj ad eapila unb fonfl ge#
wiffenen 3«i4>^n an 5ag geben. 2tfcer fol^jen, wie unfre 93or'
eitern eben au4> jegiger Seit, i(l flei^igli{<> fürjufommen unb auf
fol(^e infliction »iel me()r ein leibli(^>e Summa ju offeriren alj
ben TJnjabl ber ^act>fen an 5;ag geben. Derobalben bamit
auc^ b'cna^mal^ wie ^uoor immer bie ^i\)l ber ^ac^fen möge
in @e^eim bleiben unb bai legte nit ärger werbe al4 bai
erjle, ifl für biaig ernannt, baß man bie reambuiation ganj
unb gar ^inbanfegen foOe unb auf anbere SBei« au« 93ermcg--
li(^!eit iglic^er @täbte unb ^tu^l eermerfen unb abnehmen,
wem oufiule^en fei, ober obiune^jmen. 3« welc^jem bieweil
Äeiner aui ben 2Ibgefenbet*n oon feinen ^rinjipaten gar feine
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
106
auctoritatem unb plenipotentiam ober au^ instruction
ni^t l^atte, »uurbe fotd^e auf «inen anbern furjen termiiuim,
wenn bie ©elegen^eit erbulbete, weitet aufgefc^iebet.*
eDanat^ mittfet S£Bei( würbe ber 5- SG8. ^err Joannes
Waida jum SÖurgermeifler erwartet, wetd^er aud^ nac^ bem üo»
rigen JÖefc^fuß ber Unioerfttät ou3 QSerwiUigung eine« S^rfa-
men Stot^eS bie iperten »on ber Unioerf. ad doiniuicam
Oculi, ber ifl ber 9. Sag Mariii berufen liep. Srfc^ienen
bajumol lieben einen €(jrfamen 9tat^ (folgen bie 9^amen: oon
St^ä^burg, fronen, 9D?ebwif4), 97öfen je 4, oon OTüüenbac^ 3,
oon @4>enf, JWepep, 8efc(?fir4>, ^rcoJ je 2, oon EKeupraar! i
2(bflecirbneter). S" biefer 53erfamm(ung ifl oon ber Limitation
SWan^ertei ge^anbett. Stli4)er 9!}?einung i(l gewefen , bap
furjumb o^ne occulatam revisionem feine gleid^je Limitation
nit fisnne gef4)e^en. 2)enn foHe man ben ffagenben Parteien
mai abnehmen, muffe beftd^tigt unb erachtet werben, wem fol«
6)ei aufzulegen wäre, bamit ber ©oc^fen ®ebüt an 3'ni «in-
fame, benn 3^''*^'"*"" ffaget 83efc^wernip. ©olle aber bai
geft^e^en, wie ti benn mup fein, ^ätte bie occulala je^t feine
©efegenl^eit, ei müptc weitet üufgef4?iebet werben. X)ai meifle
S^eif ifi auf fold^er Weinung beruhet. €6 ifl au^) oon bew
gel^anbelt werben, wie ba§ bie brei @täbte Äronen, ÜWebwifc^,
9f]öfen eine fonberlit^e Limitation oon TiUevi ber Ratten aU bie
VII ©tü^I; benn bie ©tü^I wären auf gewiffe 3abf Käufer aui-
get^eilt, nac^ weI4>em fte contribuirten, bie ®täbte aber geben
Dom iOOO eine gewiffe Summa m. 2)a^er benn bie VII ©tu^I
eine fonberlic^e !He4)fnfc^aft oom ^errn R3ürgermeifler jä^r(it^
entftngen. 2)ei^atben ifl ju limitiren, fo limitiren ft^ genannte
brei iStäbt unter einanbec unb tragen bai ^Öefc^wernip, fo auf
fie fömmt nad) gfei^ier SOBeife. t)ie VII ®tü^( wenn fie fi(^
limitiren, fönnen fte ben ©täbten xvai jura S3e(len geben, foUen
fie baoon nit frembb fein. S^boc^ bamit bie Älag unb föitt
ber Äroner unb 5[)?ebwifdjer nit umbfonft abgelte, ifl gebifliget
werben, bap con ben folgenben ^ween gewöhnlichen 3inf«n, fo
©eorgi unb SWartini jä^rli^» fürfltic^et Durc^kjud^t bewilliget
werben, bie ©utnma fei gro^ ober flein, relarirt foUe werben
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
107
ben Äronern con \i)xtv ©uinma ff. 2000, btn Webwif^iern ff.
1200. SEBflc^e Summe ttmna^ 9lei4>n)o^l auf bie flanje Uni»
ret|ltät, fluc^ fie bie Äroner unb 9)?ebn)if4>er, na^ oetigec Li
mitation fcQe auf^ttl^tHt werben. ®el^e Üxtlaxation ^aben fie
jivac mit 4)an^fagung angenommen, boc^ gleic^tvo^I angejeiget,
wie bop n« immer ber 5!)?einun9 geroefen ^ ba^ bie UnioecHtat
ein corpus ivöre unb gat fein Unteffc^)teb jiüif4>en Stäbten
unb ©tupfen, roelc^ej benn aucft abjune^men rodre aui bec Li-
mitation im 1532 ^a\)v gef4>e^en, ta bie @täbte unb ®tü^I
citra discriinen aeqiialiter ig(i(^er Stu()( limitirt ifi gewe«
fen. I>ieiveil (1« aber feinet 53ei|lanb nit gewarten, müfft'n
fit i^tt @erec(jtigfeit anbec^ fut^en.* —2tu(^ ouf cem folgenben Cfonflux würbe bie @a4>e »er»
^anbelt: ,,Congregatio Universilatis dominorum Sa-
xoniim" f4)reibt SBeibner, ,,pro festo b. Galharinae vir-
ginis in hoc anno domini 1597 celebrata est 25 die
mensis Novembris ..... In hac etiam congr^iga-
gatione inst^bant domini Megiessienses, iit illos sex
et viginti llorenos, ipsis ultra ducentos in sortem
mille floneuorum contributionis cedectcs, universitas
relaxare velif. Sed quia subsidium duodecim milli-
um et diiceiitorum flor., ipsis in ])roxima congrega-
tione ad certum temporis spatium depulatum adhucvigebal, diflferlur illud negotium una cum difficulta-
tibus sedis Zazwaros^ qui etiam se aliquantum sub-
levatos cupiunt , in futura comitia discutiendum,"
So weit S^etariuS 2Beibner in bem genannten ^rotofoöc
®. 93— 106. X><i^ bie go'^^'runö t»er II Stühle au^ fpatec
nid>t bur^gegangen (ivcnigffenJ nit^t in ber crllen Jpälfte bei
folg 3at)rt)unbertJ) te^rt bei Sac^ar. Jilfeniui 2(ngabe, bo§
bie II (£tü(>le ocn 1000 f. 226 p. ja^^Ien.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
108
IV.
im 3a^tc 1640/1.
T>a jum 9?a(^t^ei( brc Siffenf^aft ini (Sin)e(ne ge^enbe
fä(^jif(^( i^toöKcrung^angaben äu4 früher» 3«it fafl gättilt^
freien, fo i(l bie na^fofgfnbe Witt^cifung, obwohl fi< l«« J«»
^igen Sorbrrungtn flatiflifc^rc (Genauigkeit ivenig entfpri(^t, ben
greunben btv 93aterlanb»!unb< wieQei^t nic^t unwiDfommen. —:Die Ucfc^rift fü^rt bie €inivo(>ner aUe namentU^» an ; wie t^ei*
Ten bIo§ ba< Sa^reneraebni^ mir. SGBo feine JÖemerfung He%(tnb bie Slamen aüt beutfc^, b. ^. irenn au(^ etwa lateinif4>en
UtfprungJ unter 2>emf(^en 9ebräu4>li(^. 3«'»«'« S^amen ifl bei»
gefügt bie Angabe, wie »iele gjferbe ober O^jfen — bie SaMwec^feft iwjif4?en 2 unb 6, fetten f(einer ober grö§er — ber
Slröger befi^e. 90?it fe^ wenigen Tiüina^mtn (jaben bie
@a4>fen ^ferbe, Ungar unb SSBatac^jen Ot^fen. SKur in ©alt
tai ben Siatnen naif ^alb ungrifc^ ifl, bebienen ftc^ aüi) bie
0a(^fen ber Oc^fen.
Anno Domini l640 «lie 22. Oclobris. Deo pro-
pilio et conatus nostros promovente, primiim incho-
ata est visitatio g'eneraiis in sede Saxonicali Heohal
miensi per Prudente» sc Circumspectos Dominos DnZachariam Literatum, Regium Judicem , Dn Petnim
Roth Judicem sedis, Dn Georgium Pellionem Iura-
tum Civem, Quod bene vertat Deus,
Incolae (^aujoater). Vi<luae.
Szasz Sz. Peter alias Homo-rod — — — — 105 11
Katza — — — — — igo 19
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
109
Darotz — — ^ —Sombor — — —Mirliväüar (;^treitfort) —Ugra C®art) — — —Seovenser (St^roeifc^er) —Fejereg'yhaz — — —
Anno 1640 Hie 20,
habita est et coiitinuata
ledis Heohalom inchoataque in pago
Gyara'h (Stein) —- — 89Anno 1640, 38 die Decembr.
Syberk _ — — — 71
Anno l6/iO die 29. Decembr.Lebnek — — — 52
Anno 1640 die 50. Decembr.Kobor — — — —Felmer— — —. —
Anno 1640 51. Decembr.Sona — — —* —Halmagy ~. «• -^
Anno 1641« 1 Januar,
Szasz Ty?ko8 — —Olah Tyvkos — —
Anno 164I9 3. Januar.
KeohBlOm .^ ^mm mm. ^kl
Inc.
© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at
ZOBODAT - www.zobodat.atZoologisch-Botanische Datenbank/Zoological-BotanicalDatabase
Digitale Literatur/Digital Literature
Zeitschrift/Journal: Archiv des Vereins für SiebenbürgischeLandeskunde
Jahr/Year: 1851
Band/Volume: 04
Autor(en)/Author(s): Teutsch G.D.
Artikel/Article: Auszug des Zacharias Filkeniushandschriftlichen Denkwürdigkeiten 83-109