Handout Anatomi Blok Gastrointestinal
INTESTINUM TENUE et INTESTINUM CRASSUM
Dicky Maulana Lazuardi
G0012060
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
2
Intestinum Tenue et Intestinum Crassum
INTESTINUM TENUE
Intestinum tenue terdiri dari duodenum yang retroperitonealis dan jejunum serta ileum
yang intraperitonealis. Bagian intestinum tenue mulai dari distalis pylorus yang merupakan
awal dari duodenum, yang dilanjutkan pada flexura duodenojejunalis menjadi jejunum dan
seterusnya menjadi ileum sampai bermuara ke caecum.
a. Duodenum
Duodenum merupakan bagian pertama penyusun dari intestinum tenue. Organ yang
berbentuk huruf C ini mempunyai panjang 20-25 cm dan terletak kira-kira setinggi level
umbilicus. Duodenum terletak retroperitonealis kecuali pada pars superiornya.
Duodenum terletak pada regio epigastrica serta regio umbilicalis.
Pembagian duodenum berdasarkan pars-parsnya
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
3
Pembagian duodenum juga berdasarkan pars”nya, untuk memperjelas letak
lig.hepatoduodenale, perhatikan area yang dilingkari
1. Pars superior duodeni
- Panjang sekitar 5 cm
- Mulai dari pylorus, berjalan ke atas dan ke belakang pada sisi kanan VL I
- Setinggi VTh XII – VL I
- Terdapat ampulla duodeni klinis: sebagian besar ulkus duodenum sering terjadi
pada bagian ini
- Berhubungan dengan hepar melalui ligamentum hepatoduodenale (duplicatur
peritonei)
- Sudut pertemuan antara pars superior dan pars descendens disebut sebagai
flexura duodeni superior
2. Pars descendens duodeni
- Panjang sekitar 8 cm
- Setinggi VL I – VL III
- Pada margo medialis terdapat muara ductus choledocus dan ductus pancreaticus
(Wirsungi)bermuara pada ampulla hepatopancreatica (Vateri)pada muara
ini terdapat tonjolan yg disebut papilla duodeni major
- Pada ampulla Vateri terdapat m. Sphincter oddi (gabungan dari m.sphincter
choledochi,m.sphincter ampulla Vateri,m.sphincter ductus pancreaticus)
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
4
- Sekitar 2 – 3 cm diatas dari papilla duodeni major terdapat papilla duodeni minor
(Santorini)muara dari ductus pancreaticus accesorius
Papilla duodeni major et minor pada duodenum pars descendens
3. Pars inferior (horizontalis) duodeni
- Panjang sekitar 8 cm
- Setinggi VL III
- Sudut pertemuan antara pars inferior dengan pars ascendens disebut sebagai
flexura duodeni inferior
4. Pars ascendens duodeni
- Panjang sekitar 5 cm
- Setinggi VL III – VL II
- Beralih menjadi jejunum flexura duodenojejunalis
- Terdapat ligamentum Treitz (m. Suspensorium duodeni)membentang dari
flexura duodenojejunalis hingga crux dexter diaphragmatica di sebelah kiri dan
caudal dari foramen oesophageumfungsi: menaikkan flexura duodenojejunalis
agar tidak terjadi obstruksi
Vascularisasi
Duodenum mendapat suplai darah dari:
1. a.pancreaticoduodenalis superior cabang dari a.gastroduodenale, ada dua:
- a.pancreaticoduodenalis superior anterior
- a.pancreaticoduodenalis superior posterior
2. a.pancreaticoduodenalis inferior cabang dari a.mesenterica superior, ada dua:
- a.pancreaticoduodenalis inferior anterior
- a.pancreaticoduodenalis inferior posterior
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
5
3. a. Supraduodenalis Wilkie cabang dari a.gastroduodenalememberi darah pd pars
superior duodeni
4. a.retroduodenalis cabang dari a.gastroduodenale
Darah duodenum nantinya akan dibawa ke:
1. v.pancreaticoduodenalis superior v.portae hepatis
2. v.pancreaticoduodenalis inferior v.mesenterica superior
Limfe
Mengikuti aliran dan bermuara ke:
1. Atas nl.pancreaticoduodenales nl.gastroduodenales
2. Bawah nl.pancreaticoduodenales nl.mesentericis superiores
Innervasi
Saraf-saraf berasal dari saraf simpatis dari plexus coeliacus dan plexus mesentericus
superior, dansaraf parasimpatis (n.vagus)
Struktur dinding
1. Tunica adventitia
2. Tunica muscularis
- Stratum circulare (dalam)
- Stratum longitudinale (luar)
3. Tunica submucosa terdapat glandula duodenalis (Brunner)
4. Tunica mucosa terdapat plica circulares (kerckringi)
b. Jejunum et ileum
Jejunum dan ileum mempunyai panjang sekitar 6 meter, dua perlima diatasnya adalah
jejunum, ileum menempatitigaperlima di bawahnya. Jejunum dimulai pada junctura
duodenojejunalis dan ileum berakhir pada junctura ileocaecalis.
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
6
Struktur dinding (dari luar ke dalam)
1. Tunica serosa
- Merupakan peritonium viscerale yang membungkus jejunum dan ileum,
kemudian berlanjut ke arah dinding abdomen membentuk mesenterium.
2. Tunica muscularis
- Stratum longitudinale (luar)
- Stratum circulare (dalam)
- Plexus myentericus (Auerbach) terletak diantara kedua stratum
3. Tunica submucosa
4. Tunica mucosa
- Membentuk pelipatan yang disebut plica circularis (Kerckringi)
- Pada plica tersebut dijumpai vili intestinales yang didalamnya terdapat cekungan
yang disebut sebagai criptae lieberkuhn tempat bermuaranya glandulae
intestinales.
- Satu vilus intestinalis didalamnya terdapat:
Epithelium
Lamina propria
Lamina muscularis mucosae yang menjadi dasar vilus
Cabang-cabang dari plexus submucous Meisneri
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
7
Hubungan dengan peritoneum
Alat penggantung jejunum dan ileum adalah mesenterium. Perlekatan mesenterium
pada dinding dorsal abdomen, yang membentang dari flexura duodenalis setinggi VL II
sebelah kiri, ke kanan caudal dari ventral pars ascendens duodeni atau menyilang
columna vertebralis. Perlekatan ini disebut radix mesenterii. Didalam mesenterium
terdapat bangunan-bangunan:
- Jaringan adiposa
- Aa.jejunalis atau a.mesenterica superior, yang membentuk arcade
- Cabang-cabang dari plexus mesentericus superior
- Nl.mesenterici dengan vasa-vasa lymphaticanya
Vascularisasi
- Arteriae:
Aa.jejunales et Aa.ileales cabang dari A.mesenterica superior
A.ileocolica vaskularisasi bagian bawah ileum
- Venae
Mengalirkan darahnya ke v.mesenterica superior
Innervasi
- Simpatis (inhibitor)n.Splachnicus minor
- Parasimpatis (stimulator)n.X
Systema lymphatica
- Bermuara ke nodus lymphaticus mesenterica superior
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
8
Perbedaan jejunum dan ileum
Jejunum Ileum
Warna Merah tua Pink pucat
Diameter 2-4 cm 2-3 cm
Dinding/otot polos Tebal Tipis Vasa recta Panjang Pendek
Arcade arteri Hanya 1-2 tingkat Bersusun dan lebih kompleks
Lemak pada mesenterium Sedikit Banyak Plicae circularis Besar, pendek, rapat Sedikit, jarang
Plaque peyeri Sedikit Banyak (khas)
INTESTINUM CRASSUM
Intestinum crassum membentang dari bagian distal ileum sampai ke anus, yang
mempunyai panjang sekitar 1,5m pada orang dewasa, dan merupakan 1,5 dari panjang
canalis analis intestinales. Diameternya lebih lebar daripada intestinum tenue. Posisi lebih
tetap dan sacculated.
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
9
Intestinum crassum adalah suatu lengkungan yang berawal dari regio inguinalis
dextra sebagai caecum, berjalan ascendens melewati regio lumbalis dextra, hypocondriaca
dextra dibawah hepar, sebagai flexura hepatis (flexura coli dextra) setinggi VL II kemudian
berjalan ke kiri transversal menyilangi abdomen di regio epigastrica dan lumbalis
menujuregio hypocondriaca sinistra membelok sebagai flexura lienalis (flexura coli sinistra)
setinggi VL I dan berjalan descendens melewati regio lumbalis sinistra sampai ke fossa iliaca
sinistra membentuk flexura sigmoidea dan akhirnya masuk ke pelvis turun berjalan
sepanjang dinding posterior anus.
Intestinum crassum dibagi menjadi :
a. Caecum dan appendix vermiformis (organ intraperitoneal)
b. Colon:
- Colon ascendens (organ retroperitoneal)
- Colon transversum (organ intraperitoneal)
- Colon descendens (organ retroperitoneal)
- Colon sigmoideum (organ intraperitoneal)
c. Rectum (organ retroperitoneal)
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
10
Susunan dinding
Dinding dari intestinum crassum terdiri atas 4 lapis seperti pada dinding canalis
intestinalis lainnya, yaitu dari luar ke dalam sebagai berikut:
- Tunica serosa
Berasal dari peritoneum visceral, pada beberapa tempat membentuk appendices
epiploicae
- Tunica muscularis, terdiri dari :
Stratum circulare (dalam)
Stratum longitudinale (luar) mengalami reduksi menjadi taenia coli
- Tunica submucosa
- Tunica mucosa
Sedikit ditemukan vili intestinales dan plicae circularis, tapi banyak ditemukan
nodus lymphaticus.
Bangunan-bangunan umum
- Taenia
Dibentuk oleh stratum longitudinale tunica muscularis, dimana pada intestinum
crassum tidak membenruk lapisan yang utuh dan kontinu, tapi tersusun ke dalam
3 pita longitudinal. Ada 3 taenia :
Taenia mesocolica
Merupakan tempat perlekatan mesocolon. Pada colon transversum
terdapat pada bagian dorsal, sedang pada colon ascendens dan
descendens terletak di medial.
Taenia omentalis
Merupakan tempat perlekatan dari omentum majus. Pada colon
transversum terletak di ventral, sedang pada colon ascendens dan
descendens terletak di sebelah lateral.
Taenia libera
Tidak dilekati oleh bangunan
Taenia tidak terdapat pada appendix dan rectum, karena ketiganya bersatu
menjadi stratum longitudinale.
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
11
Pembagian Taenia
- Incisura dan haustra
Pada caecum dan colon, taenia panjangnya lebih pendek dari stratum circulare,
sehingga stratum circulare melipat-lipat ke dalam membentuk plicae
semilunares, sedang yang keluar membentuk haustra. Haustra dari luar kelihatan
menggembung (sacculated) diantara lekukan-lekukan yang disebut incisura
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
12
Yang dilingkari: Haustra dan incisura (cekungan di antara dua haustra)
- Plica semilunaris
Ditutupi oleh mukosa yang ikut melipat dan tidak terdapat vili
- Appendices epiploicae
Kantung-kantung kecil yang berisi lemak. Dibentuk oleh tunica serosa colon.
Terbanyak pada coln transversum.
Pembagian
Caecum
Morfologi dan topografi
Caecum merupakan bagian dari intestinum crassum yang terletak di perbatasan
ileum dan intestinum crassum. Caecum memiliki panjang sekitar 6cm dan seluruhnya
ditutupi oleh peritoneum. Adanya pelipatan peritoneum di sekitar caecum membentuk
Haustra
Incisura
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
13
recessus ileocaecalis superior, recessus ileocaecalis inferior, dan recessus retro caecalis.
Caecum berhubungan dengan ileum melalui ostium ileale.
Caecum terletak di fossa iliaca dextra di atas dari M. Illiopsoas dan tepat di
belakang dinding abdomen. Pada bagian dalam dari caecum dapat dijumpai:
- Plica semilunares
- Valvula ileocaecalis (Bauhini)
Caecum sering tergang oleh gas dan dapat diraba melalui dinding anterior
abdomen pada orang hidup.
Vascularisasi
Caecum divascularisasi oleh R. Caecalis anterior posterior cabang A. Mesenterica
superior. Sedangkan venae mengikuti arteriae dan mengalirkan darah ke V. Mesenterica
superior.
Innervasi
Simpatis oleh n. Splanchnicus minor, parasimpatis oleh n.X
Aliran Limfe
Pembuluh limfe berjalan melalui beberapa nodi mesenterici dan akhirnya
mencapai nodi mesenterici superiores
Bangunan penting
- Valvula ileocaecalis (Bauhini)
Pars terminalis ileum masuk ke intestinum crassum pada tempat
pertemuan caecum dengan colon ascendens. Lubangnya (ostium ileocaecale)
mempunyai 2 lipatan yang berbentuk semilunar, yakni:
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
14
Sebelah atas disebut labium superius, lebih convex
Sebelah bawah disebut labium inferius, lebih concave
Kedua lipatan tersebut membentuk sebuah katup, yakni valvula
ileocaecalis Bauhini. Sudut pertemuan keduanya membentuk suatu peninggian
yang disebut frenulum atau retinaculum valvulae ileales. Menutupnya valvula ini
akibat kontraksi dari M. Sphincter yang ada pada akhir ileum.
- Appendix vermiformis
Merupakan tonjolan buntu dari bagian apex caecum yang kaya akan
jaringan limfoid. Dasarnya melekat pada permukaan posteromedial caecum
dibawah junctura ileocaecalis. Panjang appendix vermiformis bervariasi dari 8-13
cm.Appendix vermiformis diliputi seluruhnya oleh peritonium, yang melekat
pada lapisan bawah mesenterium intestinum tenue melalui mesenteriumnya
sendiri yang pendek yang dikenal sebagai mesoappendix. Mesoappendix berisi
arteria, vena appendicularis dan saraf-saraf.
Macam-macam letak appendix:
Appendix retrocaecalis
Terletak di belakang caecum, mengarah ke atas, merupakan bentuk
paling umum
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
15
Appendis postillealis
Terletak lebih mengarah ke kiri, di belakang ileum dan mesenterium
Appendix pelvicum
Appendix preilealis
Terletak lebih mengarah ke kiri, di depan ileum dan mesenterium
Appendix subcaecalis, terletak descendens ke caudal
Penentuan letak pangkal dan ujung appendix yang normal adalah sbb:
Menurut garis Monroe-Pichter
Diukur dari SIAS dextra ke umbilicus. Pangkal appendix terletak 1/3 lateral
garis Monroe-Pichter yang disebut sebagai titik Mc Burney.
Menurut garis Lanz
Diukur dari SIAS dextra sampai SIAS sinistra. Ujung appendix adalah pada
titik 1/6 lateral dexter.
Vascularisasi
Arteriae : A.appendicularis (cab. A.caecalis posterior cab.A.Ileocaecalis)
Venae : V.appendicularis menuju ke V.caecalis posterior
Innervasi
Simpatis : n.splachnicus minor, parasimpatis N.X
Colon ascendens
Membentang ke atas dari caecum sampai ke permukaan inferior lobus
hepatis dexter, lalu colon ascendens membelok ke kiri, membentuk flexura coli
dextra, dan melanjutkan diri sebagai colon transversum.
Vascularisasi
Arteriae : A.ileocolica et A.colica dextra (cab.A.mesenterica superior)
Venae : bermuara ke V.mesenterica superior
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
16
Innervasi
Simpatis : n.splanchnicus minor, parasimpatis : N.X
Limfe
Nl.colica nl.Mesenterica superior
Colon transversum
Berjalan menyilang abdomen mulai dari flexura coli dextra sampai flexura
coli sinistra. Flexura coli sinistra lebih tinggi daripada flexura coli dextra dan
digantung ke diaphragma oleh lig. Phrenocolicum. Mesocolon transversum
menggantungkan colon transversum dari facies anterior pancreas. Mesocolon
transversum dilekatkan pada pinggir superior colon transversum, dan lapisan
posterior omentum majus dilekatkan pada pinggir inferior. Karena mesocolon
transversum sangat panjang, posisi colon transversum sangat bervariasi dan
kadang-kadang dapat mencapai pelvis.
Vascularisasi
Arteriae : 2/3 proksimalA.colica media cabang A.mesenterica superior
1/3 distal A.colica sinistra cabang A.mesenterica inferior
Venae : mengikuti arteriae yang sesuai dan bermuara ke V.mesenterica
superior dan V.mesenterica inferior
Innervasi
2/3 proksimalsaraf simpatis n.Splachnicus minor, parasimpatis N.X
1/3 distalsaraf simpatis n.splanchnolumbalis dan parasimpatis
(N.Splanchnici pelvici/n.erigentes)
Limfe
2/3 proksimalnodi colicinodi mesenterici superiores
1/3 distalnodi colicinodi mesenterici inferiores
Colon descendens
Terletak pada kuadran kiri atas dan bawah . berjalan ke bawah dari
flexura coli sinistra sampai ke pinggir pelvis.
Vascularisasi
Arteriae : a.colica sinistra et a.sigmoidaecab. A.mesenterica inferior
Venae: mengikuti perjalanan arteri, bermuara ke V.mesenterica inferior
Innervasi
Simpatis:n.splanchnolumbalis dan parasimpatis n.splanchnici
pelvici/n.erigentes
Limfe
Dialirkan ke nodi lymphoidei colici dan nodi mesenterici inferiores yang
terletak di sekitar pangkal arteria mesenterica inferior.
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
17
Colon sigmoideum
Merupakan bagian tersempit dari colon yang terletak di fossa iliaca
sinistra (dasar dari cavum pelvicum). Colon sigmoideum terletak intraperitoneal
dengan penggantungnya yang lebar yang disebut mesocolon sigmoideum. Colon
sigmoideum melanjutkan diri ke rectum setinggi corpus VS III.
Vascularisasi
Arteriae : Aa.sigmoidea (cab.A.mesenterica inferior)
Venae: Vv.sigmoidea V.mesenterica inferior
Innervasi
Simpatis:n.splanchnolumbalis
parasimpatis:n.splanchnici pelvici/n.erigentes
Rectum
Merupakan bagian terminal dari intestinum crassum yang merupakan
kelanjutan dari colon sigmoideum. Rectum terletak di linea mediana sebelah
anterior dari sacrum. Dia berjalan descendens dari flexura sigmoidea sampai
orifficium anal, penggantungnya disebut dengan mesorectum.
Rectum dapat dibagi menjadi 2 bagian:
Rectum proprium
Sisi luarnya terdapatflexura sacralis dan flexura perianalis, sedang
sisi dalamnya (tunica mucosa) terdapat lipatan-lipatan transversal yang
disebut plicae transversalis recti (Houston). Batas antara rectum
proprium dengan canalis analis disebut ampulla recti.
Canalis analis
Pada bagian ini lapisan otot berkembang baik dan stratum
longitudinalenya lengkap (tidak ada taenia). Pada permukaan dalam
dapat dijumpai:
1. Columna rectalis/analis (Morgagni)
Merupakan lipatan tunica mucosa longitudinal karena adanya
anastomose arteri dan vena cabang-cabang dari pars
intramuscularis A.rectalis superior
2. Valvulae anales
Merupakan pelipatan mucosa yang menghubungkan tiap 2
columna pada bagian caudal
3. Sinus rectalis
Cekungan diantara valvulae anales
4. Zona haemorrhoidales
Tempat yang memungkinkan terjadinya benjolan haemmorhoid
(karena pelebaran Vv.Haemorrhoidales)
Otot-otot fungsional rectum:
o M.levator ani
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
18
o M.sphincter ani internus (otot polos)
o M.sphincter ani externus (otot skelet)
Vascularisasi
A.rectalis superior cabang A.mesenterica inferior
A.rectalis media cabang a.hypogastrica
A.rectalis inferior cabang a.pudenda interna
Vena menuju ke vena porta hepatis
Innervasi
Simpatisn.splanchnolumbalis
Parasimpatisn.splanchnici pelvici/n.erigentes
Rectum bagian caudal juga mendapat innervasi dari cabang plexus
sacralis yaitu n.pudendus yang disebut n.haemorrhoidales inferior
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
19
Rumus Z
Pendahuluan
Rumus Z merupakan rumus yang digunakan untuk mempermudah dalam menghafal
vascularisasi dan innervasi dari systema digestiva. Rumus Z dibagi menjadi 3 regio
berdasarkan dari huruf Z. Regio pertama, bagian ATAS dari huruf Z, meliputi organ gaster,
duodenum, hepar, vesica felea, pancreas, dan lien. Regio kedua, bagian KIRI dari huruf Z,
meliputi organ jejunum, ileum, caecum, colon ascendens, colon transversum (2/3
proksimal), dan appendix. Regio ketiga, bagian KANAN huruf Z, meliputi organ colon
transversum (1/3 distal), colon descendens, colon sigmoid, dan rectum. Bisa dilihat pada
gambar dibawah:
a. Arteriae
Regio ATAS (A) akan mendapatkan vascularisasi dari percabangan Truncus coeliacus.
Percabangan tersebut meliputi:
- A. Hepatica communis (a.gastrica dextra, r.dextra a.hepatica propria, r.sinistra
a.hepatica propria, a.hepatica media,a.gastroduodenales)
- A. Gastrica sinistra
- A. Lienalis (r.pancreaticus, r.gastrica brevis, r.gastroepiploica sinistra)
Regio KIRI (B) akan mendapatkan vascularisasi dari percabangan a.mesenterica
superior. Percabangan tersebut dapat dijelaskan seperti berikut:
A = Regio ATAS
B = Regio KIRI C= Regio KANAN
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
20
- A. Colica media
- A. Pancreaticoduodenales
- A. Colica dextrra
- A. Ileocolica
- A. Intestinales
Regio KANAN (C) akan mendapatkan vascularisasi dari percabangan a.mesenterica
inferior. Percabangan tersebut adalah:
- A. Colica sinistra
- A. Sigmoidea
- A. Rectales superior
b. Systema Venosa
Inti dari systema venosa pada systema digestiva adalah semua darah venosa akan
bermuara ke v. Mesenterica superior & v. Lienales kemudian bermuara ke vena porta
hepatis untuk selanjutnya mengalami metabolisme di hepar.
c. Systema Nervosa
SIMPATIS
Persarafan simpatis sebagai inhibitor. Regio ATAS, terdiri dari gaster, duodenum,
hepar, vesica felea, lien, dan pancreas mendapatkan innervasi seperti berikut:
- Afferent
SBN I SBN II
SBN I = Ganglion spinale
SBN II = NILCLMS (Th V-IX)’
- Efferent
SBN I [pre gln] SBN II
SBN I = NILCLMS (Th V-IX)
Pre ganglion = N.Splanchnicus major
SBN II = Ganglion coeliacum
Regio KIRI,terdiri dari jejunum, ileum, caecum, colon ascendens, colon transversum
(2/3 proksimal), dan appendix mendapatkan innervasi sebagai berikut:
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
21
- Afferent
SBN I SBN II
SBN I = ganglion spinale
SBN II = NILCLMS (Th X-XII)
- Efferent
SBN I [pre gln] SBN II
SBN I = NILCLMS (Th X-XII)
Pre ganglion = N.Splanchnicus minor
SBN II = Ganglion mesenterica superior
Regio KANAN, terdiri atas colon transversum (1/3 distal), colon descendens, colon
sigmoid, dan rectum akan mendapatkan innervasi sebagai berikut:
- Afferent
SBN I SBN II
SBN I = ganglion spinale
SBN II = NILCLMS (L I-III)
- Efferent
SBN I [pre gln] SBN II
SBN I = NILCLMS (L I-III)
Pre ganglion = N.Splanchnolumbalis
SBN II = Ganglion mesenterica inferior
PARASIMPATIS
Persarafan parasimpatis sebagai stimulator/accelerator. Regio ATAS & KIRI
mendapatkan innervasi sebagai berikut:
- Afferent
SBN I SBN II
SBN I = ganglion nodusum
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
22
SBN II = Nucleus dorsalis N.X
- Efferent
SBN I [pre gln] SBN II
SBN I = Nucleus dorsalis N.X
Pre ganglion = N.Vagus
SBN II = Ganglion terminale
Regio KANAN akan mendapatkan innervasi sebagai berikut:
- Afferent
SBN I SBN II
SBN I = ganglion spinale
SBN II = NILCLMS (SII-IV)
- Efferent
SBN I [pre gln] SBN II
SBN I = NILCLMS (SII-IV)
Pre ganglion = N.Erigentes
SBN II = Ganglion terminale
Klinis
Ulkus peptikum: luka menganga
di duodenum pars superior
Crohn Disease: Inflammatory
bowel disease di ileum pars
terminalis dan colon
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
23
Ulkuspeptikum: Radang di
appendix vermiformis
Ulcerative Colitis: Inflammatory
bowel disease di segmen colon
dan rectum
Diverticulosis: Herniasi tunika
mukosa dan submukosa colon
melewati tunika muscularis colon
Volvulus: Perputaran colon,
sering sampai terjadi torsi,
obstruksi, strangulasi dan
konstriksi
Appendicitis akut: Radang akut
pada appendix vermiformis
[INTESTINUM TENUE ET INTESTINUM CRASSUM] G0012060
24
Sumber:
- Buku Pantom (PanduanAnatomi)
- Drake R.L, Mitchell A.W.M, Vogl W. (2007). Gray’s Anatomy for Students. Elsevier
Inc.
- Derrickson B, Tortora G.J. (2012). Principle’s of Anatomy and Phisiology 13th
Edition. USA: John Wiley & Sons, Inc.
- Handout anatomy 2009
- Moore K.L, Dalley A.F. (2006). Clinically Oriented Anatomy. Edisi ke-5. USA:
Lippincott Williams & Wilkin
- Snell RS (1997). Anatomi Klinik untuk Mahasiswa Kedokteran. Edisi ke-3. Jakarta:
EGC
SEMOGA BERMANFAAT
Carcinoma caecum
Intussusception: Invaginasi/
pelipatan ke dalam dari segmen
ileum dan colon
Top Related