7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 1/18
EKSTRAKSI ULTRASONIK
Makalah
Diajukan untuk Memenuhi Tugas Farmakognosi – Fitokimia II
OLEH
Afri Yanti 1113102000081
Lisa Ibrahim 1113102000030
Fifi Nur Hia!ah N" 11131020000#8$us%a N&'aianti S" 1113102000028
Sabi(ah )isa *" S" 1113102000018
Yuni Rahmi 11131020000+2
,uha Yu(iana 111310200000#
KELAS -*
*&s.n $.n/aar Ismiarni K&ma(a"S4"$h""A%t
PROGRAM STUDI FARMASI
FAKULTAS KEDOKTERAN DAN ILMU KESEHATAN
UIN SYARIF HIDAYATULLAH JAKARTA
MARET/2015
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 2/18
EKSTRAKSI ULTRASONIK
A" $.n/.rtian E5stra5si
Ekstaks! a"alah #$s%s #%&'a()!la& s%&*a+a k!(!a "a! s!(#l!s!a
(%&'',&aka& #%la,t $'a&!k- Ekstaks! (%(!l!k! )%)a'a! (a.a( #$s%", s%s,a!
"%&'a& s,()% ala( *a&' "!aka& "!),at %kstak "a& ka&",&'a& k!(!a&*a- P%(!l!ha&
(%t$"% %kstaks! "!s%s,a!ka& "%&'a& t,,a& "a! #%&'',&aa& ata, a#l!kas! %kstak
t%s%),t- %)%a#a t,,a& "a! %kstaks! a"alah s%)a'a! )%!k,t-
1- M%&'%tah,! ka&",&'a& )!$akt! ata, s%&*a+a "ala( s,()% ala( t%s%),t
2- M%&'%l$(#$kka& ka&",&'a& s%.aa st,kt,al
- I"%&t!!kas! (%ta)$l!t s%k,&"%
P$s%", Ekstaks!
1- P%&*!a#a& Sa(#%l• P%(!l!ha& 3 )%"asaka& )a'!a& ta&a(a&4 "a& "!#!l!h s%.aa a&"$(
• I"%&t!!kas!
2- P%&'%!&'a& )a'!a& ta&a(a& 3"a,&4 ),&'a4 !(#a&'4 "ll
- P%aa&'a& ata, %",ks! ,k,a& #at!k%l
6- P%&.a(#,a& )aha& "%&'a& #%la,t
P%(!l!ha& P%la,t
1- P%la,t P$la 7 a!4 %ta&$l4 (%ta&$l
2- P%la,t S%(!8P$la 7 Et!l As%tat4 D!kl$$(%ta&
- P%la,t N$&8P$la 7 N8H%ksa&4 P%t$l%,( Et%4 Kl$$$(J%&!s8J%&!s Ekstaks!
1- Mas%as!
2- P%(a&asa& "%&'a& a! (%&"!"!h
- S$kl%tas!
6- Ekstaks! Fl,!"a S,#% K!t!k
5- Ekstaks! "%&'a& )a&t,a& '%l$()a&' ,ltas$&!k
9- S,)l!(as!
:- D%st!las! Ua#
-" $.n/.rtian .t&. E5stra5si U(tras&ni5
Ekstaks! ,ltas$&!k 3s$&$k!(!a a"alah ($"!!kas! "a! (%t$"% (as%as!-
Esktak "!#$s%s (%&'',&aka& ,ltas$,&" 3'%l$()a&' ,ltas$&!k )%%k,%&s!4 "%&'a&
'%taa& *a&' t!&''!4 *a!t, 20kH;- P!&s!# k%a !&! *a!t, "%&'a& (%&'a(at! s!at ak,st!k
'%l$()a&' ,ltas$&!k *a&' "!a()atka& (%lal,! (%"!,( *a&' "!l%+at!- Saat '%l$()a&'
(%a()at4 (%"!,( *a&' "!l%+at! aka& (%&'ala(! '%taa&- M%"!,( #%a()ata& "%&'a&
.a!a& "!k%&al "%&'a& &a(a %kstaks! ultrasonic bath. G%taa& aka& (%()%!ka&
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 3/18
#%&'a",ka& !&t%&s! t%ha"a# #$s%s %kstaks!- P%&'a",ka& aka& (%&!&'katka& $s($s!s
a&taa )aha& "%&'a& #%la,t s%h!&''a aka& (%&!&'katka& #$s%s %kstaks!-
M%t$"% %kstaks! ,ltas$&!k ,'a "!k%&al "%&'a& s$&$k!(!a4 *a!t, #%(a&aata&
%%k '%l$()a&' ,ltas$&!k ,&t,k (%(#%&'a,h! #%,)aha&8#%,)aha& *a&' t%a"! #a"a
#$s%s k!(!a- K%,&t,&'a& ,ta(a %kstaks! '%l$()a&' ,ltas$&!k a&taa la!& %!s!%&s!
l%)!h )%sa4 +akt, $#%as! l%)!h s!&'kat4 "a& )!asa&*a la, #%#!&"aha& (asa l%)!h .%#at
!ka "!)a&"!&'ka& "%&'a& %kstaks! k$&<%&s!$&al (%&'',&aka& soxhlet 3Ga.!a "a&
=ast$4 2006-
Ekstaks! ultrasonic bath "%&'a& (%&'',&aka& '%l$()a&' ,ltas$&!k (%,#aka&
%kstaks! "%&'a& #%a()ata& %&%'! (%lal,! '%l$()a&' "%&'a& (%&'',&aka& .a!a&
s%)a'a! (%"!a #%a()ata& *a&' "a#at (%&!&'katka& !&t%&s!tas #%#!&"aha& %&%'!4
s%h!&''a #$s%s %kstaks! l%)!h (aks!(al "!)a&"!&'ka& (%t$"% %kstaks! k$&<%&s!$&al-G%l$()a&' ,ltas$&!k (%&*%)a)ka& t%'a&'a& (%ka&!k s%h!&''a sa(#%l (%&a"!
#at!k%l "%&'a& ,a&'8,a&' *a&' k%.!l "a& '%l$()a&' !&! ,'a "a#at (%&!(),lka& %%k
ka<!as! 3"a#at (%(%.ah "!&"!&' s%l- Uk,a& #at!k%l "a& ,a&' *a&' k%.!l t%s%),t aka&
(%&!&'katka& k%la,ta& (%ta)$l!t "ala( #%la,t4 "a& %%k ka<!tas! aka& (%(,"ahka&
s%&*a+a k%l,a "a! "!&"!&' s%l-P$s%s %kstaks! *a&' %!s!%& ,'a )%'a&t,&' #a"a
%k,%&s! !&st,(%&4 s%#%t! #a&a&' '%l$()a&'4 +akt, "a& t%(#%at, "a! ,ltas$&!k-
G%l$()a&' ,ltas$&!k t%)%&t,k "a! #%()a&'k!ta& ,ltas$& s%.aa l$kal "a!
ka<!tas! (!k$ #a"a s%k%l!l!&' )aha& *a&' aka& "!%kstaks!- P%(a&asa& #a"a )aha& *a&'
aka& "!%kstaks! t%a"! "a& akh!&*a (%l%#aska& s%&*a+a %kstak- Hal8hal *a&'
(%(#%&'a,h! k%(a(#,a& ,ltas$&!k ,&t,k (%&!(),lka& %%k ka<!tas! *a&'
"!a#l!kas!ka& #a"a #$",k #a&'a& a&taa la!& kaakt%!st!k ,ltas$&!k s%#%t!
%k,%&s!4 !&t%&s!tas4a(#l!t,"$4 "a*a4 kaakt%!st!k #$",k 3s%#%t! <!sk$s!tas4 t%'a&'a&
#%(,kaa& "a& k$&"!s! s%k!ta s%#%t! s,h, "a& t%ka&a& 3>!ll!a(s4 1?@-
M%&,,t #%&%l!t!a& *a&' "!la#$ka& $l%h E&%st* >!&&!% >!&ata 320154 s%(ak!&
la(a +akt, %ktaks! "%&'a& Ultas$&!k4 s%(ak!& t!&''! ka"a s%&*a+a 3a&t$s!a&!&- Hal
!&! t%a"! ka%&a s%(ak!& la(a +akt, %kstaks! (aka s%(ak!& la(a #,la )aha& aka&
t%#a#a $l%h '%l$()a&' ,ltas$&!k- T%#a#a&*a )aha& t%s%),t (%&*%)a)ka& ;at
t%la,t k%l,a "a! "!&"!&' s%l "a& (as,k k% "ala( #%la,t s%h!&''a %kstak *a&'
"!has!lka& s%(ak!& (%&!&'kat h!&''a t!t!k %&,h la,ta&-
Ultas$&!k )%s!at (,"ah "!a#l!kas!ka&- Fakt$ la!& )%#%&'a,h t%ha"a#
%kstaks! a"alah #$s%s )la&s!&'- U&t,k (%(!&!(al!s! h!la&'&*a s%&*a+a #a"a )aha&4
(aka s%)%l,( #$s%s %kstaks!4 "!lak,ka& )la&s!&' t%l%)!h "ah,l,- P$s%s )la&s!&'
)%t,,a& ,&t,k (%&'!&akt!<as! %&;!( *a&' a"a "!"ala( )aha&4 s%h!&''a #a"a saat
#$s%s %kstaks!4 k$(#$&%& "ala( )aha& "a#at "!#%taha&ka& ka%&a %&;!( t!"ak "a#at
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 4/18
(%,sak k$(#$&%& *a&' "!!&'!&ka& *a!t, s%&*a+a %&$l- T,,a& )la&s!&' *a&' la!&
a"alah ,&t,k (%&'$#t!(alka& #$s%s %kstaks!- Pa"a #%&%l!t!a& t%&ta&' %kstaks!
a&t$s!a&!& ,)! ala4 #$s%s )la&s!&' sa&'at )%#%&'a,h t%ha"a# kaakt%!st!k )aha&-
S%(ak!& la(a )la&s!&'4 %kstak *a&' "!has!lka& aka& s%(ak!& )a&*ak-
6" $rinsi% K.ra E5stra5si U(tras&ni5
P!&s!# k%a %kstaks! ,ltas$&!k *a!t, "%&'a& (%&'a(at! s!at ak,st!k
'%l$()a&' ,ltas$&!k-K%t!ka ,ltas$&!k (%a()at "ala( s,at, .a!a& )%!s! )aha& *a&'
aka& "!%kstak4 '%taa& ,ltas$&!k )%k%.%#ata& t!&''! aka& (%&*%)a)ka& (%"!,( *a&'
"!l%+at! )%'%ta- G%taa& aka& (%()%!ka& #%&'a",ka& !&t%&s! t%ha"a# #$s%s
%kstaks!- P%&'a",ka& aka& (%&!&'katka& $s($s!s a&taa )aha& "%&'a& #%la,t s%h!&''a
aka& (%&!&'katka& #$s%s %kstaks!- S%la!& !t,4 '%l$()a&' ,ltas$&!k t%s%),t #,& aka&
(%&'has!lka& ka<!tas! '%l%(),&' "ala( )aha& #%la,t- K%t!ka '%l%(),&' !&! #%.ah "!
"%kat "!&"!&' s%l4 (aka '%l$()a&' k%,t *a&' "!has!lka& "a& .%#at&*a .a!a& )%'%ak
aka& (%&*%)a)ka& "!&"!&' s%l #%.ah- Ol%h ka%&a !t,4 !s! "a! s%l aka& k%l,a (%&,,
#%la,t-
T%"a#at %%k 'a&"a *a&' "!has!lka& "a! '%l$()a&' ,ltas$&!k *a!t, #%&'a.a,a&
"!&"!&' s%l s%h!&''a (%()%)aska& ka&",&'a& s%&*a+a *a&' a"a "! "ala(&*a "a&
#%(a&asa& l$kal #a"a .a!a& "a& (%&!&'katka& "!,s! %kstak- E&%'! k!&%t!k "!l%+atka&
k% s%l,,h )a'!a& .a!a&4 "!!k,t! "%&'a& (,&.,l&*a '%l%(),&' ka<!tas! #a"a "!&"!&'
ata, #%(,kaa& s%h!&''a (%&!&'katka& ta&s% (assa a&taa #%(,kaa& #a"at8.a!-
E%k (%ka&!k *a&' "!t!(),lka& a"alah (%&!&'katka& #%&%tas! "a! .a!a& (%&,,
"!&"!&' (%()a& s%l4 (%&",k,&' #%l%#asa& k$(#$&%& s%l4 "a& (%&!&'katka& ta&s%
(assa 3K%!l4 200:- L!, %t al- 320104 (%&*ataka& )ah+a ka<!tas! ,ltas$&!k
(%&'has!lka& "a*a #atah *a&' aka& (%(%.ah "!&"!&' s%l s%.aa (%ka&!s "a&
(%&!&'katka& ta&s% (at%!al-
M%&,,t ala.ha&"a& 320094 #%&'',&aa& ,ltas$&!k aka& (%&a!kka& ha'a
"!,s!!tas %%kt! #a"a #$s%s #%#!&"aha& (assa "!(a&a %%k !&! aka& (aks!(,( #a"a
+akt, *a&' s!&'kat- J! 32009 (%&*ataka& )ah+a '%l$()a&' ,ltas$&!k (a(#,
(%&!&'katka& "!,s! #%la,t "ala( s,at, ;at4 "!(a&a #%&'a,h '%l$()a&' ka<!tas! *a&'
"!has!lka& t!"ak ha&*a "!s%k!ta #at!k%l t%ta#! ,'a la&'s,&' k% t!t!k #,sat ;at t%s%),t-
S%(%&taa !t,4 Ga.!a 32006 (%la#$ka& )ah+a +akt, %kstaks! ,ltas$&!k l%)!h s!&'kat
"!)a&"!&'ka& "%&'a& %kstaks! s$hl%t ,&t,k (%&'has!lka& ,(lah %&"%(%& #$",k
*a&' sa(a #a"a #$s%s %kstaks! l%(ak "a! )!! t,(),ha&- S%la&,t&*a4 Ga.!a 3200
,'a (%&*ataka& )ah+a %kstaks! "%&'a& )a&t,a& ,ltas$&!k (%(!l!k! )a&*ak
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 5/18
k%,&'',la& "!)a&"!&'ka& "%&'a& %kstaks! k$&<%&s!$&al (%&'',&aka& s$hl%t
"!a&taa&*a (a(#, (%&a!kka& %&"%(%& #$",k- K%.%&"%,&'a& *a&' sa(a ,'a
"!la#$ka& $l%h #%&%l!t! la!&&*a- Ma 3200: (%lak,ka& %kstaks! h%s#%!"!& "a! #%&''a&
3citrus reticulata #%l "a& (%la#$ka& )ah+a #%&'',&aa& ,ltas$&!k "a#at
(%(#%s!&'kat +akt, %kstaks! "a& aka& (%&!&'katka& has!l %kstaks!-
S%(ak!& la(a +akt, %kstaks!4 s%(ak!& la(a #,la )aha& aka& t%#a#a $l%h
'%l$()a&' ,ltas$&!k "a! ultrasonic sistem bath4 (%&'ak!)atka& #%.ah&*a "!&"!&' s%l
#a"a )aha& s%h!&''a (%&'%l,aka& ;at t%la,t 3 solute k% "ala( #%la,t 3 solvent -
S%(ak!& la(a +akt, %kstaks!4 k,a&t!tas )aha& *a&' t%%kstak ,'a aka& s%(ak!&
(%&!&'kat "!ka%&aka& k%s%(#ata& ,&t,k )%s%&t,ha& a&taa )aha& "%&'a& #%la,t
(ak!& )%sa s%h!&''a has!l&*a aka& )%ta()ah sa(#a! t!t!k %&,h la,ta& 3Ma&"al4 %t-al-4
200:- P%&a()aha& +akt, t!"ak (%()%!ka& k$&s%&tas! *a&' &*ata "%&'a& la(a
%kstaks! t%ha"a# #$s%s %kstaks! saat la,ta& (%&a"! %&,h-
*" Instrum.ntasi A(at U(tras&ni5
Ekstaks! (%&'',&aka& )a&t,a& '%l$()a&' ,ltas$&!k "!lak,ka& "%&'a&
s$&$t$"% "a& ta&'k! %aks! ka.a- La#!sa& (a&t%l 'a&"a "a! %akt$ (%(,&'k!&ka&
k$&t$l s,h, %kstaks! "%&'a& s!st%( #%&"!&'!& *a&' (%(a&aatka& s!k,las! a!-
Ta&s",s% t%h,),&' k% ta&",k- T%"a#at #,la #%&',at 3booster - S$&$t$"%
"!t%&''%la(ka& k% t%&'ah .a!a&-
Ekstaks! ,ltas$&!k *a&' k$&t!&*, "!lak,ka& "%&'a& alat *a&' t%"!! "a! #$(#a
s!k,las!- Inlet *a&' )%!s! a! "a& )aha& *a&' aka& "!%kstak )%a"a "! "ala( '%las )%k%
)%sa- P!#a8#!#a (%()a+a al!a& "a! '%las )%k% )%!s! !&l%t k% #$(#a4 k%(,"!a& k%
ta),&' s$&!kas!"%&'a& al!a& *a&' (%&a!k- Ta),&' s$&!kas! kh,s,s "!#asa&' k%
s$&$t$"%- S%la&,t&*a4 al!a& k%l,a "a! ta),&' s$&!kas! (%&,, '%las )%k% outlet -
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 6/18
7ambar 1I&st,(%&tas! Ultas$&!k
S,()%7 htt#7//+++-("#!-.$(/16228009:/16//5:50/ht(
7ambar 2 P$(#a8#$(#a S!k,las! #a"a I&st,(%&tas! Ultas$&!k
S,()%7 htt#7//+++-("#!-.$(/16228009:/16//5:50/ht(
B!)as! *a&' "!k%l,aka& ta&s",s% )!asa&*a t%lal, %&"ah ,&t,k #%&'',&aa&
#akt!kal s%h!&''a "!),t,hka& #%()%saa& ata, #%&a()aha& k%k,ata& "a! '%aka&
t%s%),t- Hal !t, "a#at "!lak,ka& "%&'a& ta&",k4 *a&' (%,#aka& %l%(%& %s$&a&s!-
N$(al&*a4 ta&",k (%(#,&*a! s%t%&'ah "a! #a&a&' '%l$()a&'4 t%ta#! #a&a&'
'%l$()a&' t%s%),t "a#at "!ta()ah "%&'a& #%&,(#,ka&sat, ta&",k k% ta&",k la!&&*a
"a& )%'!t, s%t%,s&*a- Na(,&4 (%t$"% !&! aa&' "!',&aka&-
T%'a&'a& *a&' t%,s8(%&%,s #a"a stepped horn (%(),t,hka& #%a+ata& *a&'
)a!k ka%&a ta&"a 3mark #a"a nodal region aka& (%()%&t,k Ck%&a!ka& t%'a&'a&4 *a&'
(%&*%)a)ka& k%a,sa& (%tal #a"a high-magnificationhorn- aha& ,&t,k ta&",k ak,st!k
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 7/18
(%(),t,hka& %&"ah&*a k%h!la&'a& ak,st!k4 )%s!at !&%t s%.aa k!(!a4 s!at "!&a(!k
*a&' t!&''! t%ha"a# k%a,sa& 4 s%ta %s!st%& t%ha"a# %$s! ak!)at ka<!tas!- Hal8hal
t%s%),t "a#at "!#%&,h! "%&'a& .a(#,a& t!ta&!,(4 al,(,&!,(4 #%,&'', al,(,&!,(4
"a& stainless steel - =a(#,a& t!ta&!,( (%,#aka& *a&' #al!&' ,&'',l "!)a&"!&'ka&
)aha& la!&&*a- =a(#,a& al,(,&!,( t%lal, l,&ak ,&t,k #%&*$$ta& .a!a&4 s%h!&''a
)%"a(#ak #a"a a(#l!t,"$ t%akh! )%k,a&' s%)a&*ak 04:5 "a& 045 "!)a&"!&'ka&
"%&'a& .a(#,a& t!ta&!,( "ala( hal (%()%!ka& k%k,ata& #a"a ta&s",s%-
Ta&",k *a&' "!),at "a! )aha& *a&' )%s!at "!&a(!k t%ha"a# k%a,sa& "a&
%s!st%& t%ha"a# %$s! ak!)at ka<!tas! aka& (%&a"! #a&as s%h!&''a t%a"! ta&s% #a&as
t%ha"a# %aks!-
7ambar 3 K,<a a(#l!t,"$ "a& t%'a&'a& "a! t!'a "%sa!& ta&",k *a&' )a&*ak "!',&aka&-
3Mas$&4 1??0
E" 6ara K.ra
=aa k%a (%t$"% ,ltas$&!k "ala( (%&'%kstaks! a"alah s%)a'a! )%!k,t-
1- Sa(#%l "!k,(#,lka& "a& "!lak,ka& s$tas! )asah "a& k%!&'- Sa(#%l k%(,"!a&
"!ha&.,ka&-
2- Sa(#%l "a& #%la,t "!.a(#,ka& k%(,"!a& "!(as,kka& k% "ala( ta&'k!-
- Lak,ka& %kstaks! ,ltas$&!k "%&'a& (%&*alaka& ,ltas$&!k '%&%at$ "a& k$&"%&s$
6- Ekstak "!"a#at
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 8/18
G%l$()a&' ,ltas$&!k t%)%&t,k "a! #%()a&'k!ta& ,ltas$& s%.aa l$kal "a!
ka<!tas! (!k$ #a"a s%k%l!l!&' )aha& *a&' aka& "!%kstaks!- P%(a&asa& #a"a )aha& *a&'
aka& "!%kstaks! t%a"! "a& akh!&*a (%l%#aska& s%&*a+a %kstak-
T%"a#at %%k 'a&"a *a&' "!has!lka&4 *a!t, #%&'a.a,a& "!&"!&' s%l s%h!&''a
(%()%)aska& ka&",&'a& s%&*a+a *a&' a"a "! "ala(&*a "a& #%(a&asa& l$kal #a"a
.a!a& "a& (%&!&'katka& "!,s! %kstak- E&%'! k!&%t!k "!l%+atka& k% s%l,,h )a'!a&
.a!a&4 "!!k,t! "%&'a& (,&.,l&*a '%l%(),&' ka<!tas! #a"a "!&"!&' ata, #%(,kaa&
s%h!&''a (%&!&'katka& ta&s% (assa a&taa #%(,kaa& #a"at8.a!- E%k (%ka&!k *a&'
"!t!(),lka& a"alah (%&!&'katka& #%&%tas! "a! .a!a& (%&,, "!&"!&' (%()a& s%l4
(%&",k,&' #%l%#asa& k$(#$&%& s%l4 "a& (%&!&'katka& ta&s% (assa 3K%!l4 200:-
L!, %t al- 320104 (%&*ataka& )ah+a ka<!tas! ,ltas$&!k (%&'has!lka& "a*a #atah *a&'
aka& (%(%.ah "!&"!&' s%l s%.aa (%ka&!s "a& (%&!&'katka& ta&s% (at%!al-
P%la,t *a&' "!',&aka& "ala( (%t$"% %kstaks! ,ltas$&!k ha,s (%(#,&*a!
<$l,(% *a&' .,k,# ,&t,k (%%&"a( (at!ks )aha& a'a #$s%s #%&'%l,aa& ;at t%la,t
)%ala& l%)!h $#t!(al- B$l,(% t!"ak )$l%h #,la )%l%)!ha& ka%&a "a#at (%&*%)a)ka&
t%ha()at&*a ta&s% %&%'! '%l$()a&' ak!)at "!s%a# $l%h #%la,t s%)%l,( sa(#a! k%
(at!ks )aha&-
T%k&!k %kstaks! ,ltas$&!k (%(!l!k! )%)a'a! k%l%)!ha& "!)a&"!&'ka& t%k&!k
s$hl%t- A"a#,& #%)a&"!&'a& %kstaks! s$hl%t <%s,s %kstaks! ,ltas$&!k 3S$&! et al - 4
2010 *a!t, s%)a'a! )%!k,t-
N$
-
D%sk!#s! Ekstaks! S$hl%t Ekstaks! Ultas$&!k
1 >akt, %kstaks! 6@ a( 10 90 (%&!t
2 Uk,a& sa(#%l 1 0 ' 1 0 '
P%&'',&aa& #%la,t 100 500 (L 0 200 (L
6 K%,&t,&'a& T!"ak (%(),t,hka& !ltas! M,lt!#l% %kstaks!
Sa(#%l "a& #%la,t "!(as,kka& k%
"ala( ta&'k!- Ultas$&!k '%&%at$ "a&
k$&"%&s$ "!&*alaka&
A&al!s!s7
• R%&"%(%&
• %at J%&!s
• K$(#$&%&Ekstak P%la,tD!,a#ka&
A( asF!ltatD!sa!&
Ekstaks! "%&'a& Ultas$&!k-
>akt, "a& S,h, "!at,
P%la,t D!t!()a&D!a ak D!%",ks! Uk,a& Pat!k%l
D!k%!&'ka&
D!aa&'
Ta&ah4D!)%s!hka&
Sa( %l
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 9/18
7ambar +a'a& P$s%s Ekstaks! M%&'',&aka& M%t$"% Ultas$&!k
F" $aram.t.r $aa $r&s.s S&n&5imia
T%&a'a ,ltas$&!k #a"a #$s%s8#$s%s k!(!a t!"ak s%.aa la&'s,&' k$&tak "%&'a&
(%"a& *a&' )%sa&'k,ta&4 aka& t%ta#! (%lal,! (%"!a #%a&taa *a&' )%,#a .a!a&-
G%l$()a&' ),&*! *a&' "!has!lka& $l%h t%&a'a l!st!k 3l%+at ta&s",s%4 "!t%,ska&
(%"!a .a! k% (%"a& *a&' "!t,, (%lal,! %&$(%&a ka<!tas!- F%&$(%&a ka<!tas! *a!t,
t%)%&t,k&*a '%l%(),&' k%.!l #a"a (%"!a #%a&taa4 *a&' la(a k%la(aa& '%l%(),&'
aka& )%ta()ah )%sa "a& akh!&*a #%.ah ata, collapse "a& (%&'%l,aka& t%&a'a )%sa4
t%&a'a !&!lah *a&' "!',&aka& ,&t,k #$s%s k!(!a- F%&$(%&a !&! "a#at "!'a()aka&
s%#%t! 'a()a )%!k,t-
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 10/18
7ambar F%&$(%&a Ka<!tas!
S,()%7T- J- Mas$&31???
1" Fr.5u.nsi
M%&!&'kat&*a %k,%&s! aka& (%(#%k%.!l t%ka&a& (!&!(,( s%h!&''a %&%'! l%)!h
)a&*ak "!#%l,ka& ,&t,k (%&%&t,ka& ka<!tas! "ala( s!st%(-
2" )is5&sitas $.(arut
S%(ak!& k%&tal #%la,t (aka ka<!tas! aka& s%(ak!& s,l!t t%)%&t,k s%h!&''a
%%!s%&s! #$s%s )%k,a&'-
3" T./an/an
S%(ak!& %&"ah t%'a&'a& #%(,kaa& #%la,t4 ka<!tas! aka& s%(ak!& s,l!t t%a"!-
P%la,t *a&' l%)!h <$lat!l s%!&' "!',&aka& "ala( #$s%s sonochemistr ka%&a
#%la,t !&! (%(#,&*a! t%ka&a& ,a# *a&' t!&''! *a&' )!sa (%(,"ahka& t%)%&t,k&*a
'%l%(),&'- Ua# #%la,t !&! aka& (%&'!s! '%l%(),&' ta"! s%h!&''a %&%'! *a&'
"!#%l,ka& ,&t,k t%)%&t,k&*a ka<!tas! l%)!h k%.!l-+" 7as9/as T.r(arut
A"a&*a 'as t%la,t ata, '%l%(),&' 'as "ala( s,at, .a!a&4 )!sa )%#%a& s%)a'a!
!&t! t%a"!&*a ka<!tas!-
" T.5anan Luar
K%&a!ka& t%ka&a& l,a aka& (%&*%)a)ka& )%ta()ah&*a !&t%&s!tas ,&t,k t%a"!&*a
#%.ah&*a ka<!tas! "a& s%.aa k$&s%k,%& aka& (%&!&'katka& #%&'a,h
sonochemical -
:" Suhu
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 11/18
T!&''!&*a s,h, aka& (%&a!kka& t%ka&a& ,a# "ala( (%"!,( s%h!&''a ka<!tas! aka&
(,"ah t%)%&t,k-
#" Int.nsitas
%ta()ah&*a !&t%&s!tas s$&!kas! aka& (%&!&'katka& #$s%s sonochemical -
7" ;.nis U(tras&ni5
1. Cleaning Bath Ultrasonic
Ultas$&!k %&!s bath s%.aa ,(,( (%(!l!k!7
• Da*a ta&s",s%7 1 sa(#a! "%&'a& 5 >/.(2-
• F%k,%&s!7 60 kH;-
• Ka#as!tas 145 L 3sat, ta&s",s% sa(#a! "%&'a& 50-000 3ata, l%)!h "a! 1
ta&s",s%-
• M%"!,(7 a! #l,s s%"!k!t s,akta& ,&t,k (%&,,&ka& t%'a&'a& #%(,kaa&-
%)%a#a %&!s cleaning bath! *a!t,7
• Indirect cleaning bath!
• Direct cleaning bath-
Direct cleaning bath ultrasonic l%)!h .$.$k "!',&aka& #a"a #$s%s k!(!a
"%&'a& )aha& *a&' )%s!at t!"ak <$lat!l "a& <$l,(%&*a %lat! )%sa- S%"a&'ka&
,&t,k %&!s indirect cleaning bath ultrasonic "!',&aka& ,&t,k )aha& *a&' (,"ah
(%&',a#4 (aka +a"ah 3%l%&(%*% ata, '%las )%k% #%l, "!l%&'ka#! "%&'a&
#%&,t,#- A"a#,& k%l%)!ha& "a& k%k,a&'a& #%(aka!a& ,ltas$&!k %&!s cleaning
bath #a"a sono chemistr a"alah s%)a'a! )%!k,t-
a- K%l%)!ha&7
• M,"ah "!"a#at s%.aa ,(,( ata, l,as-
• T!"ak (ahal-
• Da%ah ak,st!k t%"!st!),s! s%.aa (%ata-
• Da#at (%&'',&aka& '%las %aks! )!asa-
• "ath "a#at "!',&aka& s%)a'a! t%(#at %aks!-
)- K%k,a&'a&7
• Da*a k,a&' )%sa 3(aks!(,( 5 >/.(2-
• E&%'! (as,k ha,s "!ka! #a"a s%t!a# s!st%(4 ka%&a t%&a'a *a&'
"!#%l,ka& )%'a&t,&' #a"a ,k,a& bath4 %&!s +a"ah4 #$s!s! +a"ah "ala(
bath-
• F%k,%&s! ,ltas$&!k t!"ak sa(a s%.aa ,&!<%sal-
• S,l!t ,&t,k (%&'$&t$l s,h,-
• S%.aa ,(,( t!"ak (%(#,&*a! adjustable po#er -
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 12/18
7ambar : Direct $leening "ath %ltrasonic
S,()%7 T- J- Mas$&4 "kk 31??:
2. Summersible Transducer Ultrasonic
&ubmersible transducer ultrasonic a"alah salah sat, %&!s ,ltas$&!k
cleaning bath "%&'a& ta&s",s% *a&' t%.%l,# "! "ala( s!st%(- Alat !&! "!',&aka&
a#a)!la la,ta& t!"ak k$$s!4 "a& k%l%)!ha& a"alah l%tak ta&s",s% *a&' )!sa
"!#!&"ah8#!&"ah4 +a"ah a#a#,& "a#at "!,)ah (%&a"! ,ltas$&!k bath4 #%&'',&aa&
ta&s",s% )!sa l%)!h "a! sat,-
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 13/18
7ambar # &ummersible Transducer
S,()%7T- J- Mas$& 31???
3" U(tras&ni5 ;.nis $r&b. < Horn=
Ultas$&!k (%(!l!k! )%)%a#a %&!s k$&!',as! %akt$ '%l$()a&'4
"!a&taa&*a s!st%( ta&",k '%ta4 )at.h4 a()ata& %k,%&s! 'a&"a4 a()ata& %k,%&s!
t!#l%4 s!st%( )at.h "%&'a& '%taa& l$&'!t,"!&al4 h$($'%&!;% t%ka&a&
t!&''!4 h$($'%&!;% k%.%#ata& t!&''! "a& #lat $!!.% 3G$'at% %t al-4 2009-
Ultas$&!k S!st%( Ta&",k G%ta a"alah salah sat, s!st%( ,ltas$&!k *a&'
s%!&' "!',&aka& a"alah ,ltas$&!k ta&",k '%ta- Ultas$&!k ta&",k '%ta
(%&'',&aka& '%l$()a&' *a&' "!ta&s(!s!ka& "%&'a& %k,%&s! 1980 kH; "%&'a&
"a*a h!&''a 260>- L,as #%&a(#a&' !a"!as! t%'a&t,&' "a! k%"ala(a& .%l,# ta&",k
'%ta "a& )!sa "!',&aka& ,&t,k (%&'at, !&t%&s!tas !a"!as!- K$&!',as! ,ltas$&!k
s!st%( ta&",k '%ta !&! )!sa "!',&aka& ,&t,k k%),t,ha& (%,sak a!&'a& s%l
ta&a(a&4 h$($'%&!sas!4 "a& #$s%s8#$s%s #%.%#ata& %aks! k!(!a- P%alata&
,ltas$&!k s!st%( ta&",k '%ta t%"!! "a! '%&%at$ #%()a&'k!t '%l$()a&'4 ta&",k
'%ta4 #%&'at, %k,%&s!4 #%&'at, a(#l!t,"$4 "a& ta&",k '%ta- P%&*a&''a ta&",k
'%ta )!sa (%&'',&aka& a&'ka ata, stat!- E!s!%&s! #%()a&'k!t '%l$()a&'
,ltas$&!k %&!s !&! #al!&' %&"ah "!)a&"!&'ka& %&!s la!& *a&' t%lah )%k%()a&'-
E!s!%&s! a()ata& %&%'! "a! ta&",k '%ta k% .a!a& t%ha"a# !&#,t t$tal %&%'!
)%k!sa :49 3S,s!l$4 200:-
K%l%)!ha& ,ltas$&!k %&!s !&! *a!t, "a#at "!k$&t$l4 ka%&a (%&'',&aka&
horn *a&' t%lah "!($"!!kas!4 (aka t!"ak a"a k$&ta(!&as! $l%h a'(%& l$'a( "a!
probe *a&' "!.%l,#- K%k,a&'a&&*a4 ,k,a& +a"ah %aks! t%)atas-
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 14/18
7ambar 8 'orn %ltrasonicS,()%7 T- J- Mas$&4 "kk 31??:
H" K.(.bihan an K.5uran/an
1" K.(.bihan
T%k&$l$'! %kstaks! ,ltas$&!k "a#at (%&',a&'! +akt, "a& #%la,t *a&'
"!),t,hka&4 s%h!&''a "a#at "!',&aka& ,&t,k (%(#%$l%h t!&'kat %&"%(%& *a&'
l%)!h t!&''! "a& %kstak l%)!h )a!k- Hal !&! "!s%)a)ka& kaakt%!st!k *a&'
"!$#%as!ka& #a"a s,h, %&"ah s%h!&''a )a!k ,&t,k (%&',a&'! k%h!la&'a& #a&as
*a&' "!s%)a)ka& $l%h akt$ s,h,- S%la!& !t, #,la ,&t,k (%&'h!&"a! #%&',a#a&
;at ka%&a t!t!k "!"!h %&"ah s%ta ,&t,k (%(#%taha&ka& ;at akt! )!$l$'!s-
F%k,%&s! ,ltas$&!k *a&' t!&''! ,'a (%(),at #%&%tas! *a&' t!&''! *a&'
(%(as!l!tas! a"h%s! "a& .a(#,a& a&taa .a!a& "!%kstaks! "a& (%&!&'katka&
%!s!%&s! %kstaks!- P%&%tas! a"alah --- s%"a&'ka& a"h%s! (%,#aka& ---
Ka<!tas! ,ltas$&!k '%l%(),&' ,'a )!sa (%(),at ($l%k,l *a&' l%)!h
k%.!l "a& l%)!h akt!- S%la(a ($l%k,l akt!<as! ,ltas$&!k4 k%l$(#$k ($l%k,l
"a#at (%&',a&'! &!la! H; "ala( +akt, s!&'kat- Hal !t, )%at! ,(lah "a&
#a&a&' "a! !kata& a&ta8($l%k,l )%k,a&'- %k,a&'&*a ,(lah "a& #a&a&'
!kata& a&ta8($l%k,l aka& (%&*%)a)ka& k%&a!ka& #%(%a)!l!tas "a& k%la,ta&
s%ta #%&!&'kata& ka"a $ks!'%&- S%)a'a! ta()aha&4 t,),h (a&,s!a "a#at
(%&*%a# &,t!s! "a& (%(#%.%#at (%ta)$l!s(% "%&'a& a"a&*a ($l%k,l *a&'
l%)!h k%.!l t%s%),t- S%"a&'ka& k%,&t,&'a& *a&' la!& "a! (%t$"% %kstaks!
,ltas$&!k a"alah s%)a'a! )%!k,t-
a- E!s!%&s! l%)!h )%sa-
)- >akt, $#%as! l%)!h s!&'kat-
.- La, #%#!&"aha& l%)!h .%#at !ka "!)a&"!&'ka& "%&'a& (%t$"% s$kl%tas!-
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 15/18
"- T!"ak (%(),t,hka& #%&a()aha& )aha& k!(!a "a& )aha& ta()aha& la!&
%- P$s%s&*a .%#at "a& (,"ah4 *a&' )%at! #$s%s&*a t!"ak (%(%l,ka& )!a*a
t!&''!-
- P$s%s&*a a(a& ka%&a t!"ak (%&'ak!)atka& #%,)aha& *a&' s!'&!!ka& #a"a
st,kt, k!(!a4 #at!k%l4 "a& s%&*a+a8s%&*a+a )aha& *a&' "!',&aka&-'- M%&!&'katka&%kstaks! l!#!" "a& #$t%!& "a!)!!ta&a(a&4 s%#%t!k%"%la!
3(!sal&*at%#,&'k%"%la!ata, *a&' "!h!la&'ka&l%(ak ata,)!)!t(!&*akla!&&*a-
h- M%&*%)a)ka& #%&!&'kata& s%&*a+a %&$l!k4 "a& alkal$!" "%&'a& a"a&*a
#%&!&'kata& #$s%s %kstaks!-
!- Da#at "!',&aka& ,&t,k %kstaks! )%sa 3skala !&",st!-
2" K.5uran/an
a- M%(),t,hka& t%k&!s! *a&' k$(#%t%& "ala( #%&'',&aa&&*a-
)- Ha'a alat *a&' (ahal-
4" Da#at (%&*%)a)ka& 'a&'',a& !s!k )a!k #a"a "!&"!&' (a,#,& (%()a& s%l
)!$l$'!s "a& t%a"! #%&,,&a& ,k,a& #at!k%l- E%k t%s%),t )%"a(#ak
#a"a #%&%tas! #%la,t *a&' l%)!h )a!k t%ha"a# (at%!al s%l *a&' #a"a
akh!&*a aka& (%&!&'katka& la, #%#!&"aha& (assa #a"a a!&'a& s%ta
(%(as!l!tas! #%#!&"aha& s%&*a+a akt! "a! s%l k% #%la,t 3N$<ak et al -4
200@- Hal !&! "a#at t%a"! a#a)!la s%)%l,(&*a "!"ah,l,! $l%h %&$(%&a
,&t,h&*a '%l%(),&' *a&' "!has!lka& $l%h ka<!tas! 3R$"!',%s a&" P!&t$4
2009-
*AFTAR $USTAKA
ala.ha&"a& S-4 K%&t!sh S-E-4 Ma+s$& R-4 Ash$kk,(a M-4 2009- %ltrasonic enhancement
of the supercritical extraction from ginger 4 Ultas$&!.s S$&$.h%(!st*4 B$l- 14 ##-
6:186:?-
=a(%$&4 D-K a&" >a&'4 Ya8Ja&%- 2009- A##l!.at!$& $ P$t%as% a&" H!'h8I&t%&s!t*
Ultas$,&" !& =$& Sta.h Is$lat!$& $( D%'%(%" =$& Fl$,- J$,&al F$$"
S!%&.% U&!<%s!t* O Aka&sas 7 S%#t%()%/O.t$)% 20094 B$l,(% @4 N,()%
5-Pa'% 505850?-
F,a"!4 A&+a- CUltas$&!k s%)a'a! Alat a&t, Ekstaks! Ol%$%s!& Jah%- (urnal Teknologi!
B$l- 124 N$- 14 A#!l 20127 16821-
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 16/18
Ga.!a J-L-L-4 =ast$ M-D-L-4 2006- %ltrasound-assisted soxhlet extraction ) an expeditive
approach for solid sample treatment! *pplication to the extraction of Total Fat
from oleaginous seeds4 J$,&al $ =h$(at$'a#h* A4 E"- 1064 ##- 2:8262-
Ga.!a J-L-L-4 =ast$ M-L-L-4 200- %ltrasound) a po#erful for leaching 4 T%&"s !& A&al-
=h%(.4 B$l- 224 ##- 6186:-
G$'at%4 P-R-4 R-K- Ta*al "a& A-- Pa&"!t- 2009- $avitation) * Technolog
on The 'ori+on- =URRENT S=IEN=E4 BOL- ?14 NO- 14 10 JULY 2009-
Hat,t!l4 S!4 "a& S,#a"a&4 M,ha((a" Da&!- O#tt!(as! Ekstaks! G%l$()a&' Ultas$&!k
,&t,k P$",ks! Ol%$%s!& Jah% 3 ,ingiber officinale oscoe M%&'',&aka&
esponse &urface Methodolog 3RSM- */IT0$'! B$l- 4 N$- 64 N$<%()%
201-
htt#7//+++-("#!-.$(/16228009:/16//5:50/ht(
J!- J-4 L, -4 =a! M-4 , -4 2009- Improvment of leaching proses of /eniposide #ith
ultrasond 4 Ultas$&!.s S$&$.h%(!st*4 B$l- 114 ##- 686@-
K%!l4 F- J- 200:- M$"%l!&' $ P$.%ss I&t%&s!!.at!$&- I& Al,#,l,!4 A-4 I$a& =al!&%s.,4 a&"
Bas!l% La<!.- 200?- Ultas$&!. Bs- M!.$+a<% Eta.t!$& I&t%&s!!.at!$& $ A.t!<%
P!&.!#l%s F$( M%"!.!&al Pla&ts- AIDI= =$&%%&.% S%!%s4 B$l- ? 200? #a'% 18@-
K,l"!k$l%4 J- 2002- E%.t $ Ultas$,&"4 T%(#%at,% a&" P%ss,% T%at(%&ts $& E&;*(
A.t!<!t* a&" ,al!t* I&"!.at$s $ F,!t a&" B%'%ta)l%s J,!.%s- D!ss%tat!$& "%
T%.h!s.h%& U&!<%s!tas %l!&- %l!&-
L!"a4 Y-4 T,;!,t! T-4 Yas,! K-4 T$+ata A-4 a&" K$;,ka T-2002- =$&t$l $ B!s.$s!t* !& Sta.h
a&" P$l*sa..ha!"% S$l,t!$& +!th Ultas$,&" At% G%lat!&!;at!$&- J$,&al $
Nat!$&al I&st!t,t% $ A"<a&.%" I&",st!al S.!%&.% a&" T%.h&$l$'* 3AIST-Na'$*a4
Ja#a&-
L!,4 - M-4 %t al- 2010- O#t!(!;at!$& $ Ultas$&!.8ass!st%" %ta.t!$& $ .hl$$'%&!. a.!"
$( F$l!,( %,.$((!a% a&" %<al,at!$& $ !ts a&t!$!"a&t a.t!<!t*- J$,&al $
M%"!.!&al Pla&ts R%s%a.h B$l- 6324 ##- 25082511-
Ma Y-4 Y% -4 Ha$ Y-4 , G-4 , G-4 L!, D-4 200:- %ltrasound-assisted 0xtraction of
hesperidin from 1enggan 2$itrus reticulate peel 4 Ultas$&!.s S$&$8.h%(!st* ! B$l-
154 ##- 22:822-
Ma&"al4 B-4 M$ha&4 Y-4 a&" H%(alatha4 S- 200:- M!.$+a<% Ass!st%" Eta.t!$& A&
I&&$<at!<% a&" P$(!s!&' Eta.t!$& T$$l $ M%"!.!&al Pla&t R%s%a.h-
1harmacognos evie#s 4 1 317 :81@-
7/17/2019 EKSTRAKSI ULTRASONIK
http://slidepdf.com/reader/full/ekstraksi-ultrasonik 17/18
Mas$&4 T-J-4 Pa&!+*&k L-4 L$!(% J-P-4 1??94 The uses of ultrasound in Food Technolog4
Ultas$&!.s S$&$.h%(!st*4 B$l- 4 ##- S258S290
Mas$&4 T- J- 1??0- Introduction! $hemistr #ith %ltrasound -E"!t%" )* T-J Mas$&- Els%<!%
A##l!%" S.!%&.%-L$&"$&-
M.=l%(%&ts D-J- 1??5- A"<a&.%s !& Th% A##l!.at!$& $ Ultas$,&" !& F$$" A&al*s!s a&"
$.%ss!&'- T%&"s F$$" S.!- T%.h&- 94 2?82??-
Na<as4 M- J-4 J!(%&%;8M$%&$4 A-M-4 ,%&$4 J-M-4 Sa%;8Pla;a4 P-4 and A-G- As,%$- 2012-
A&al*s!s a&" A&t!$!"a&t =a#a.!t* $ A&th$.*a&!& P!'(%&ts- Pat IB7 Eta.t!$&
$ A&th$.*a&!&s- $ritical evie#s in *naltical $hemistr! 6271862-
P%t!'&*4 L$.4 %t- al- at.h a&" =$&t!&,$,s Ultas$,&" Ass!st%" Eta.t!$& $ $l"$ L%a<%s
3P%,(,s )$l",s M$l--I&t- J- M$l- S.!- Ma%t 2014 1634 5:5085:96
"$!710-?0/!(s1605:50
Shah4 Yat!sh T-4 "kk-- 1???-$avitation eaction 0ngineering - N%+ Y$k7 Kl,+%
A.a"%(!./Pl%&,( P,)l!sh%-
Sak%4 Sat*a!t D- 2009- 3atural 1roduk Isolation &econd 0dition. T$t$+a N%+ J%s%* 7
H,(a& P%ss-
S,s!l$4 - 200:- St,"! P%&'',&aa& Ultas$&!k ,&t,k Ta&s%st%!!kas! M!&*ak-
P%&'%()a&'a& I&",st! I&t%'at%"&*a- H$t%l S%&a*a& Jakata- SR= LPPM IP
$'$- ISN ?:@8?:?811281180-
S,sl!.k4 K- S- 1?@@- Ultas$,&"s7 Its =h%(!.al4 Ph*s!.al a&" !$l$'!.al E%.ts- BH=
P,)l!sh%s4 N%+ Y$k-
T- J- Mas$&- 1???- &onochemistr- N%+ Y$k7 O$" U&!<%s!t* P%ss I&.-
>!ll!a(s4 A-R- 1?@- Ultas$,&"7 !$l$'!.al E%.ts a&" P$t%&t!al Ha;a"s- A.a"%(!. P%ss-
>!&&ata4 E&%st* >!&&!%4 Y,&!a&ta- CEkstaks! A&t$s!a&!& ,ah M,)%! 3 Morus *lba 4.
M%t$"% %ltrasonic "ath 3Ka!a& >akt, "a& Ras!$ aha& 7 P%la,t- JURNAL
PANGAN DAN AGROINDUSTRI4 B$l- 4 N$- 2 #-::8:@4 A#!l 2015-
ha&'4 H-4 Ya&'- -4 a&" >a&'4 Y- 2011- MAE O S%.$&sa* M%ta)$l!t%s F$( Pla&ts7
=,%&t Stat,s a&" F,t,% D!%.t!$&s- Trends in Food &cience 5 Tecnolog4 22 7
9:2 89@@-
Top Related