ن�ق�ش� ص�ر�ف� د�ر� ب�ی�ن� ا�ل�ن�ه�ر�ی�ن� :� ش�و�ا�ه�د�ی�ب�ر�ا�ی� ت�ب�ا�د�ل� و� ت�ج�ا�ر�ت� ع�م�ا�ن� و� د�ر�ه� س�ن�د�

ن�و�ش�ت�ه� ی�:�ت�و�م�ا�س� گ�ن�ش�ی�م�ر�ت�ر�ج�م�ه� ی�:�ف�ر�ا�ن�ک� ا�س�م�ا�ع�ی�ل�ی�

:چکیده

از النهرنی بین اصلی های سایت از صدفی افزارهای تا 3تا 4دست

بین بافت در آنها نقش نظر از منتقدانه طور به میالد از قبل سال هزار

دوباره خارجی، تجارت ارتباطات شاخص عنوان به آنها ارزش و النهرین

. خاص اشیاء ساخت در که صدف مختلف های گونه اند شده امتحان

آنها احتمالی یا دردسترس منبع مناطق ی وسیله به شدند می استفاده

. عنوان به تواند می سند رود ساحل و عمان خلیج شدند می شناسایی یا

شناخته یا شوند معرفی شاخص های گونه اساس بر منبع مناطق

بین. دریایی تجارت در تجاری کاالهای عنوان به ها صدف اهمیت شوند

. است مطرح سند دره تمدن و عمان با ها النهرینی

معرفی:

بهره مهم منبع یک تنان نرم اخیر، های دوره در بیشتر تاریخ، از پیش در

. های گونه خصوص به آنها پوسته بودند جهان سراسر در برداری

می استفاده زیستی سودمندواشیاء اشیاء ساختن برای دریائیشان،

و اجتماعی های نقش در است ممکن همچنین آنها از بسیاری اند، شده

. پردازش برای ها آوری فن باشند شده گرفته خدمت به خاص مراسم

کردن پردازش برای متفاوت های تکنیک همراه خام، مواد این موثر های

یافته توسعه آنها، شناسی ریخت خاطر به متفاوت های گونه

ومناسب. بهتر اشیاء از خاصی انواع تولید برای ها گونه از بعضی بودند

1

. به یا شان یگانه و خاص های رنگ برای آنها بقیه که حالی در هستند تر

. اند شده آوری جمع و شده ظاهر شان شکل خاطر

منجر ناچار به منبع، از دور مناطق در صدف خاص های گونه برای تقاضا

در کنندگان مصرف و منبع مناطق بین توزیع های شبکه گسترش به

. مکان از ها گونه این حرکت ردیابی بود شده دوردست های سرزمین

و فرهنگی بین اتصاالت به تواند می ها سایت در خود وقوع به شان منبع

زمان طول در تبادلی نقش تغییر این با که هایی مکانیسم شدن روشن

. بکند است،کمک

های آیین و هنر و صدف نقش از تر مفصل و تر جزئیات با توضیح یک با

درک آینده، در است ممکن منبع، خاص مناطق مطالعه با و النهرین بین

از قبل سه و چهار هزاره طول در شان تجارت و تبادل اهمیت از جدید

. آید دست به و شود ممکن میالد

: صدف مهم های گونه

باستان زمینه در صدف های گونه شناخت در مشکالت اولین از یکی

صدف از صدف مصنوعات از بسیاری که است واقعیت این شناسی

برای الزم تشخیصی های ویژگی فاقد غالبا و اند شده بریده بزرگتر های

. چه اگر است، شده شناسایی صدف های گونه از یکی اند شناسایی

آن از بعد و اش کنونی منبع منطقه و مکان شناسایی برای مشکلی

. وجوددارد مشکالتی آن باستانی منبع مناطق بالقوه بازسازی

اظهارات فارس، خلیج در مشکل های حل راه بررسی عدم به توجه با

طول در مهم های گونه از برخی وجود عدم یا وجود مورد در قطعی

. اساس بر اما است دشوار و سخت میالد از قبل سوم و چهارم هزاره

دوباره را اولیه توزیع الگوهای از بعضی توانیم می ما منفی مدارک

2

. از بسیاری که گرفت عهده به را آن توان می کنیم بازسازی

رایج بسیار سالتی سلیتی خلیج در اکنون که ها ای دوکفه و گاستروپودها

بوده دسترس در مناطق این در باستانی های زمان در همچنین و ، است

مثل. ,Cardidoeاست Spondulidae, Arcidoa, Olivideo, Nextidao,

Conidao ... و

گونه از شده ساخته عنوان، به تواند می صدفی افزارهای دست دیگر

حتی یا عمان خلیج در اند، شرقی خلیج در محدود توزیع دارای که هایی

. مهم شوند معرفی و شناخته هند، قاره شبه سواحل امتداد در بیشتر

. اند شده داده توضیح زیر در ها گونه این ترین

, * طرف دو هر در که است متحدی و کوچک گاستروپود مندیکاریا انجین

آن،در شرقی لبه دور در اول درجه در اما است، شده پیدا پراکنده خلیج

. به ها گونه این اند بوده تر شایع مارکان ساحل امتداد در و عمان خلیج

به 25mmحدود که اند شده سوراخ معموال آنها و رسند می طول در

. میشوند واستفاده شده پوشیده آویز یا و مهره عنوان

( * است بزرگ گاستروپودنسبتا یک طورقطع به فسیوالریاترپزیوم20mm پیچی( 150تا بدنه شانه روی بر کوتاه برامدگی از ای مجموعه با

مرکزی( fig 2.1aاش، ) گلومالی . 3یا 2و برابردارد یا متمایز پشته

سر تا سر در یا ای صخره مناطق در ها گونه این کلی طور به اگرچه

اقیانوس کف در توانند می اما کنند، می زندگی مرجانی های صخره

. شوند پیدا هم شنی های

کوچک. * خلیج در دارند، عرب دریای در گسترده توزیع یک ها ترپزیوم اف

متداول و رایج چندان ماکران ساحل در اما اند، رایج عمان خلیج در و

نیستند.

3

باشند، داشته وجود خلیج خود در ها گونه این که است ممکن اگرچه

شده منقرض احتماال یا است بوده نادر بسیار که ای دوره از امااحتماال

. است نبوده متداول باشد

( . * حدود است بزرگتر کمی سبائه ترونکاتا و( 300mmلمبیساز بیشتر بزرگ بسیار لب 7یا 6گاستروپودهای از که انگشتی ویژگی

. اند پیداکرده گسترش اب بیرونی

*Engine mendicardia

*Fasciolaria TrapeziumL

*F.Trapezium * Lambis truncate sebae

صدف این مانده باقی بیرونی، های لبه روی بر ضخیم تجمع برای جز به

ها گونه نوع این نازک، کلومالی و ضعیف نسبتا بقیه با است، نازک کامال

. تاجرز منطقه از کنند می زندگی سنگ قلوه یا شنی کف متر، 10بر

. صخره از دریا سوی به اطراف ترغیب

شود، می محدود عمان سواحل به ما، منطقه در ها گونه این توزیع

. از اند شده داده بهبود گاه به گاه های نمونه و است رایج کامال که جایی

گزارش * خلیج خود ازداخل مقدارزیادی هیچ کوچ خلیج و کاراچی ساحل

* است ممکن آنها که کند می پیشنهاد اسمیت اقای چند هر است، شده

. اند نمانده باقی هنوز احتماال که باشد داده رخ ایران ساحل امتداد در

* بدن با که است دیگر بزرگ گاستروپود یک راموسوس چیکورئوس

های کرنش از ای مجموعه با شده داده پوشش و متورم شکل پیچی

. ها گونه این اند تشخیص قابل و شناسایی متعدد های وبرامدگی برآمده

در و کنند می زندگی مرجانی های صخره یا ای صخره مناطق در

4

) ( در غرب در هند در است متداول و رایج کوچ خلیج جنوبی سواحل

. * سواحل در اگرچه است رایج کمتر مارکان سواحل و سند امتداد

. بسیارنادر یا خلیج خود در اما است رایج کامال مسقط نزدیک عمان،

. اند شده منقرض کامال یا و است

* و است گاستروپودها ترین مهم از یکی موضوع این پیروم توربینال

می برده کار به سند دره در خام ماده عنوان به متداول طور به اگرچه

. گونه با ها گونه این است بوده کمیاب و نادر کامال النهرین بین در شده،

. * تخم شکل اما هستند سایز هم است فسیوالریاترپزیوم در که هایی

. اطراف که دارند شکل پیچی ونازک ظریف بدنه شدت به و دارند مرغی

. است پیچی آن

*Kutch Gulf *Smyth

*Chicoreus ramosus

*Turbinella pyrum

*Fascelaria trapezium

5

. ترپزیوم اف های ازگونه هستندکه کامل متمایز پشته دارای گلومال این

. های. گونه از که شنی های کف روی بر پیروم تی کامالمتفاوتند

آب. به محدود آن توزیع و کنند می زندگی اند متفاوت کامال ترپزیوم اف

. ساحل، امتداد در و کوچ خلیج در کامال این است سند قاره شبه های

. شده یافت پسنی تا فقط مارکان ساحل در ولی کاروچی غرب تنها

و سند ساحلی مناطق امتداد در جغرافیایی تغییرات های مطالعه

های گونه این برای ها زیستگاه عمده مناطق که دهد می نشان پاکستان

از اهمیت پر و توجهی 4تا 3مهم قابل طور به میالد از قبل سال میلیون

. . ما وجوددارد مشابه مطالعات فقدان خلیج در اگرچه اند نکرده تغییر

خلیج در آب باالی الی و گل و شوری محتوای که کنیم فرض توانیم می

گاسترپودها بزرگتر های جمعیت محرومیت سمت به مهم حقیقت یک

. ممکن ای شده جدا جمعیت هر وجود احتمال عالوه، به است بوده

, بهره برای عمان دیگردرخلیج مناطق منابع به ازنظردسترسی است

باشد بوده ناچیز کامال تجاری یا تبلیغاتی enginaبرداری mendicaria

fasciolaria trapezium,lambis truncata sebae,chicoreus ramosuss از

جمع که گرفت نظر در خلیج شرقی انتهای در احتماال و عمان خلیج

. مناطق از فقط توان می دیگر راازسوی پیروم توربینال اند شده آوری

. آورد دست به توان می سند تمدن ساحلی

) النهرین ) بین دورود درمیان صدف نقش6

تواند می زیورآالت عنوان به مشخص های صدف کاربرد النهرین، بین در

. مهره خاص، طور به جدید سنگ و مس و نوسنگی های دوره به برگردد

در متداول ویژگی یک که هستند زمین روی بر دیسکی صدفی های

النهرین بین در تدفینی های سایت از بسیاری در ها صدف مجموع

و ایران فالت سراسر در هایی سایت در همچنین آنها هستندو جنوبی

. دهنده نشان توزیع و پراکندگی این پاکستان مانگارادر شرق تا حتما

/ ساحل به که تجارتی های شبکه است هم با تجارت حضور متعدد تداخل

هفت هزاره از داخلی، دور های سایت همراه به اند، شده متصل خلیج

. اند شده آغاز میالد از قبل

از ای گسترده استفاده ما سه هزاره اوایل و چهار هزاره اواخر در

توانیم می شده کار و طبیعی اشکال دو هر در را النهرین بین در صدف

. ممکن ها صدف دهد می نشان که دارد وجود هایی نشانه کنیم پیدا

اند شده می استفاده شده می برگزار که خاص مذهبی مراسم در است

در و اند شده پیدا معابد های ریشه و ها پایه در که آنها آیینی اهمیت یا و

پیشگیری قدرت داشتن عنوان به اند شده اشاره جادویی متون

) ( .، گردنبند آویز صدف یافت یا وقوع درماری، چهارم کشیش وحفاظتی

کاری خاتم صدف با سفالگری و النگوها یا کارشده صدفی دستبندهای

اشیاء به که آیینی ارزش برای بیشتر شواهد عنوان به است ممکن

. باشد شده گرفته اند خورده پیوند صدفی

تدفینی محصوالت عنوان به متداول طور به همچنین دریایی های صدف

. آویزها طلسم عنوان به یا ثروت از بدنشان یا است، شده می استفاده

. ) است) شده هاازانجینامندیکاریاساخته مهره و Cowries Conusگردنبند

ebroaues تدفینی تلوهای در دیگر کوچک گاسترپودهای و مختلف، های

. بین تاسر سر در ها سایت بیشتر در و درخفاجه اند بوده متداول کامال

7

اور در رویال قبرستان های تدفین و قبور در دوره این طول در النهرین

های لباس روی بر صاف های حلقه از کمربندهایی ربته باال زنان

های سلسله گورهای در رسوم این و اند پوشیده می خود تشریفاتی

. منار از صدفی های حلقه این بیشتر است شده دیده خفاجه در اولیه

. صدف اند شده دیده شده، ساخته مخروطی های صدف از مخروطی

از بسیاری در و شدند می پر دارویی های رنگ با اغلب دار چروک های

. شد می قرارداده ها خانم قبرهای

مراسم اهمیت به بیشتر سنگ و گرانبها فلزات در صدفی اشیاء از تقلید

استفاده – است ممکن ها صدف که دهد می گواهی اجتماعی آیینی های

- چروک. های صدف از جفت دو شامل پوابی ملکه تدفین یا قبر شوند

شامل مسکالومدوگ قبر و نقره در یگری د و طال در یکی است، تقلیدی

از شده ساخته صدفی های المپ شبیه که طال lambis truncateالمپ

هستند.

که حدی از خوبی های مثال از بسیاری اور، در رویال قبرستان

کار که هایی صدف هنر شالوده اند داده توسعه النهرین بین صنعتگران

. کند می فراهم را سلسله های دوره اوایل و قبل طول در کردند می

سلطنتی های صحنه و سازی مجسمه در ها صدف پیچیده کاری خاتم

در شده، کاری کنده شده، حک های صدف پالک اور، استانداردهای در

حک آویزهای از زیادی تعداد و شده می استفاده موسیقی آالت تزئینات

.) این ) به باید کنند می تحمل کشند می دوش به را بار این همگی، شده

بزرگان های زمینه به اشیاء این همه اگرچه، که شود اشاره نکته

های ارائه در لوکس های آیتم اشیاء دیگر امتداد در یا درمعبدها ونخبگان

. شود می محدود قبرها

8

تجاری های شاخص عنوان به صدفی افزارهای دست

) تجارت)

نقش صدفی اشیاء و آیند می کار به هایی صدف که است واقعیت این

به که است این مهم کند، می بازی النهرین بین های آیین و هنر در مهمی

داشته توجه مختلف اشیاء ساخت برای استفاده مورد خاص های گونه

. است. شده شناسایی حتی را بدن که ها گونه از یکی Enginaباشید

Mendicaria عنوان به شد سوراخ کلی طور به که زمانی از که است

. است این در ها گونه این اهمیت شد استفاده گردنبند در آویز یا مهره

عمان خلیج و مارکان ساحل شرقی، خلیج به که رسد می نظر به که

. اند شده می تجارت ها این دور، منبعی مناطق این از اند شده محدود

) در ) که جایی سوریه کویر صحرا در ماری سایت داخلی های محوطه در

گردنبندها در مشابه کوچک گاستروپودهای شده می استفاده گردنبندها

تپه جمله از اند شده می برده کار به دیگر های سایت در ها تدفین از

بقیه و درکنوس قطعا آنها از بعضی همچنین و Engina mendicaraگارا

. به قبلی، شده کاوش گردنبد این در بازنگری اگرچه اند شده یافت

. گرفته قرار توجه قابل که است مهم نکته این است پذیر امکان سختی

ستد. و داد و تجارت مهم های شاخص عنوان به ها گونه این اهمیت شود

است.

به F. trapeziumسایت شده استفاده توجه قابل های گونه از دیگر یکی

. صدف این بیرونی بخش است النهرین بین در خام ماده عنوان

استفاده کاری خاتم مختلف های گونه تولیدوساخت هاشایدبرای

میشده.

این های تفاوت تشخیص اغلب شده، منتشر تصاویر اساس بر ، اگرچه

های بررسی طریق از است ممکن است سخت ها گونه دیگر از ها گونه

9

شده کاری منبت خاص های صدف قطعات ساختارهای از تر دقیق

. در ها گونه این از فزاینده یا پیچ در پیچ جامد گلومالی بگیرد صورت

پشته و ای استوانه طوالنی های مهره ساختن برای شده سوراخ و زمین

. هستند مشاهده قابل هم کار از پس حتی اغلب گلومال متمایز های

پیشین سارگن قبر در یکی و کیش ، وارکا در ها مهره زیاد های نمونه

از است شده گزارش که هایی مثال از دیگر یکی و اند شده یافته ازتلو

صدفی مهره دو که جایی هست، اور در نصر حمدت تدفین و قبرها

. است شده یافت گردنبندی روی بر ای استوانه

اما هد، مید نشان گلومالرا های پشته واضح طور به ها مهره از یکی

. قابل غیر شده منتشر تصاویر در آنها پس است وپوشیده مدور دیگری

. های مهره بیشتر که شود می داده نشان یا شود می گفته اند تشخیص

گلومالو از احتماال که ها دوره این قبور از ای استوانه یا ای لوله صدفیf.trapezium . و مهر برای گلومال ها، مهره عالوه به شده گزارش است

. کوچک نسبتا قطر به توجه با شده می استفاده ها استوانه کردن موم

شدند، می ساخته ها گونه این از که ای استوانه های موم و مهر گلومال،

) ( از کمتر کلی طور به هستند، کم ضخامت با باریک و بلند مشخصا

25 . ارند قطرد میلیمتر

عظیم و بزرگ ترونکاتای لمبیس صدف مهم های گونه از دیگر یکی

مورد منبت قطعات ساخت برای همچنین و ظروف قالب در که است

. ما اور در قبور تسلسل از پیش دوره از است گرفته قرار استفاده

شده پوک و توخالی که یابیم می ها صدف این از هایی مثال از بسیاری

. که هایی مکان از یکی اند شده حکاکی یا شده تزئین کاری خاتم با و اند

یک سر که اند شده داده مدل شده حکاکی اند شده درست استادانه

10

توخالی و پوک های شکل با هایی صدف و شده متصل آن رأس به اردک

. اند گرفته شکل اردک بدن صورت به

المپ عنوان به معموال اشیاء این اگرچه که شود توجه نکته این به باید

. است نشده آنها ظرفیت از استفاده از ای نشانه هیچ اند، شده اشاره

مدور که پایینی های قسمت و لبه در سوزندگی و حرارت وجود فقدان

. نامناسب های برچسب متأسفانه اما اند شده اشاره گذشته در اند

. اند داشته تداوم

ریختن برای که است مشهود کامال ها صدف این برای دقیق جستجوی

غرق عنوان به نفت که زمانی از است، تر مناسب فتیله یک جای به

( . وولی اصلی پیشنهاد بود فتیله توسط برای( woolleyشدن که بود این

( کی ومک شده می استفاده یاریختن شراب (mackayنوشیدن یک

فرهنگ در یکسان تقریبا صدفی ظروف برای استفاده مشابه پیشنهاد

. سندپیداکرده شهری

داده گزارش وولی اما دارند، شده حذف قسمتهای ظروف این همه

را متمایز انشعاب هنوز که ظرفی یا شده حک البستر المپ که است

. از تقلید عنوان به قطعه این که کند می بیان اشتباه به او کند می حفظ

همراه به انشعابی شاخص هفت حقیقت در که ازمانی ترونکاتا صدف

. است بوده لمبیس صدف از تقلید یک این که دهد می نشان پایه شکل

. واژه است بوده المپ برچسب همراه به که در tridacaهمانطوری

از استفاده برای مدرکی هیچ واقعا که هنگامی است شده تکرار ادبیات

. بیشترظروف ندارد وجود ظرف تولید برای ای دوکفه تریانکاهای

. ندارند نازکی های انشعاب

) شده) بریده ها این است ممکن اینکه برای دلیلی و مانند انگشت طرح

. منبت های پالک یا کوچک های پیکره ساختن برای باشند11

در کشیشان اتاق در شده حکاکی کوچک های صورت برای مثال دو

می نشان صدفی ساختارهای رشد و افزایش از دقیق بررسی و ماری

. اند شده حکاکی نازک لمبیس صدف ازانشعاب آنها که دهد

ممکن همچنین که است مشخص بسیار بیرونی لبه به ای کنگره ساختار

شناخته کوچک شده کاری خاتم های گونه از حتی ها گونه این که است

صدفی. های تصاویر،پالک در الزم جزئیات بیشتر فقدان اگرچه شود

نشان را پرچین خطاهای رشد واضح طور به العبید تل در شده حکاکی

. های پالک بیشتر که کرد پیشنهاد که نیست منطقی غیر این هد مید

ممکن شده می استفاده النهرین بین در شده حکاکی های صدف بزرگتر

. باشد شده ساخته ها گونه این از است

Chicoruesاگرچه ramosus نبوده النهرین بین در متداول صدف یک

ی باکتیبه بزرگ صدف یک است، شده گزارش مثال دو مجموعه است،

* ها گونه این میان از که اوتلو بزرگ مالقه یک و شد ثبت کیسی لوگال

. ) است ) خارج رده از افتاده مد از این

یا و کمیابند نادرو یا عظیم های گونه این شد اشاره پیشتر که همانگونه

منبع مناطق ترین نزدیک و خلیج خود در که ندارند ووجود اند غایب کامال

. ها گونه این وجود یا وقوع باشد بوده عمان خلیج در بایست می اصلی

اولیه های سلسله های دوره و پروتو طول در النهرین بین های سایت در

. است بوده همزمان خلیج منطقه در تجاری های شبکه توسعه با همراه

. است تجاری کاالی یک شک بدون ها صدف این و

می ستد و داد النهرین بین شهری مراکز است ممکن خام های صدف

تولیدی های سایت در توانستند می آنها با آنها طبیعی شکل در شده

در که سواالت این با تحقیقات بیشتر هنوز اما شود، پردازش ساحلی

سخت ای نتیجه هر آوردن دست به برای است شده انجام است ذهن

12

و. صدف استفاده روی بر مختصر و جزئی، نگاه یک وجود، این با است

درآوردن سر به است ممکن خلیج منطقه با آن های ارتباط سندو تمدن

. کند کمک مهم سواالت از بعضی از

سند تمدن در تجارت و صدف از استفاده و کاربرد

پایینی دره در تجاری مهم شبکه یک میالد از قبل سوم هزاره حدود در

های سایت به ها صدف همه آن وسیله به که کرد پیدا گسترش سند

های سایت به تجارت بیشتر گرچه اند، شده می توزیع دور داخلی

. شد می جدیدسندمحدود

*Rimus Lugal Kisi

نزدیکی تا حتی شدند می توزیع مجاور مناطق به ها صدف از بعضی

حدود سیستان در سوخته شهر بعد 2500دوره کمی یا میالد از قبل سال

و کرد پیدا سندگسترش دره از باالتر به هاراپان تجاری های شبکه تر

کالیبانگان حتی و هاراپا جمله از شمالی های سایت در صدف ساخت

بسیار ها صدف کار هاراپا، بلوغ های دوره طول در شده، می انجام

که افزارهایی دست انواع در و آوری فن دوره در هم شده، تخصصی

. شد می تولید

آالت زیور و آویزها ها، حلقه النگو، جمله، از شخصی متمایز زیورآالت

ها، کاری منبت از بزرگ گستره یک همراه به شدند، می تولید ای حلقه

به بازی، اسباب های گاری حتی و حیوانات های پیکرک بازی، قطعات

13

از ها سطل از هایی گونه شده Chiroresu romasusخصوص ساخته

نوشیدن برای شده حکاکی اشیاء و پیچیده کامال های حکاکی و است

. است شده تولید توربینال از شراب

سندنشان های سایت همه در صدف از استفاده پراکندگی و گستردگی

است، گذار تأثیر تجارت های شبکه و صدف منابع محلی فراوانی دهنده

همراه به را مراکزشهری تولیدات عرضه که خارجی، هم و داخلی هم

. دهد می نشان خام مواد

کامال شده می استفاده مختلف تولیدی مراکز در که ای تکنولوژی

نشده کامل هنوز که صدفی افزارهای دست مطالعات و هستند یکسان

نشان را صدف خاص های گونه از برداری بهره یک دورریزها تولید و اند

. هد مید

از خام مواد بیشتر بوده Chircoreus romosusو Turbinella pyrumاگرچه

از همچنین ها هاراپان می Fasciolariaو lambis truncataاست، استفاده

از شده بریده قطعات ها، کاری خاتم تولید برای ویژه به اند، کرده

* سایت* در که چیزی آن با مشابه کامال شاید موهنجودارو از لمبیس

یک هیچ هنوز اگرچه باشد بوده النهرین بین در صفحه های کارگاه

. اند نشده گزارش

* Lambis

*Mohenjo Daro

برای* اخیر صدفی گونه دو این که میدهد نظر یا کند می پیشنهاد کانویر

و عمان خلیج در دور منبع ازمناطق اند شده می سندتولید های کارگاه

14

. این اند شده می استفاده شهری مراکز از هایی شاخه در فقط آنها

محلی های درساحل ابتدا در ها گونه این که است حقیقتی پایه بر تفسیر

این هاراپان ساحلی های سایت از یک هیچ و اند نبوده سندرایج و کوچ

. کردند نمی استفاده هایشان درکارگاه را ها گونه

مثل بزرگ شهری مراکز در ها صدف این فرد به منحصر استفاده

داشته مستقیم تجاری ارتباطات آنها که دهد می نشان وموهنجو هاراپان

. ساحل. سراسر در راپان های سایت حضور دوردست منبع مراکز با اند

تولید همه عمان در الجنیز رأس در هاراپان سایت یک سنگ و ماکران

هزاره طول در خلیج منطقه با دریایی تجارت وجود برای مهم مدارک

میالد از قبل سوم

النهرین بین در سند موجود صدفی مصنوعات

و عمان بین صدف تجارت مدارک مورد در مختصر و کوتاه توضیحی اگر

اجازه باشیم، داشته غرب و شرق به شهر فرهنگ و تمدن شاخه دو

بین بین مستقیم تجارت از گواهی و نشانه اگر کنیم، نگاه ما دهید

. است داشته سندوجود و النهرین

عنوان * به النهرین بین در پیروم توربینال های نشانه و شواهد گذشته، در

اطالعات سنداما تمدن با تجارت یا شد می استفاده ارتباط مدرک

. کننده گمراه اغلب و است قاطی ریخته هم به گاهی موجود

*Kanoyer

*Turbinella pyrum

15

به* او که هنگامی کرد، اشاره ارتباطات به که بود کسی اولین هورنل

( . کرد اشاره هندی چانک اور،( Turbinella pyrumپدیده های سایت در

شناخت که است شده گزارش مربوط سایت مرور در و کیش و الگاش

ممکن غیر ها گونه این از شده منتشر تصاویر از یک هر از ها گونه این

) گیج ) را آان دیگری دریابید را آن شود متعجب یکی از کسی اگر و بوده

های صدف این با دسترس در گاستروپودهای آنها ترین راحت کند، می

. از کندکه می اشاره آویزها جایگاه به همچنین هورنل هستند سندمهم

جنس از و تلو بدون T.pyrumسایت دوباره اما اند، آمده دست به

کننده منتشر سایت طرف از او شناسایی یا شناخت و منابع، یا تصاویر

. است نشده پشتیبانی ها گزارش

افزارهای دست شناخت که است ممکن این اگرچه، موارد، دیگر در

از اند مشخص و واضح آنها از بسیاری و شود بازنگری و چک خاص

. عنوان به اصال که ازتلو، صدفی المپ دو از مثال یک هستند پیروم جنس

لمبیس است ممکن که هد مید نشان را ها آن شد ساخته پیروم تی

. باشند* ترونکاتا

جنس* از که مشابه صدفی های المپ به گردد می بر همچنین رتناگار

t.pyrum . مشخصا اینها که کند می ادعا و اند آمده بدست او در قبور در

. قبرهای در صدفی افزارهای دست دیگر اند شده می وارد هند از

. Yقبرستان شناخته پیروم تی عنوان به همچنین که اند شده پیدا کیش

. صدف از مشخصا و اند نامشخص مثال های منبع این همه ماه اند شده

. اند شده ساخته لمبیس

عنوان به که دارد وجود صدفی اشیاء از نمونه چندین اگرچه

. شده* می سندتولید های کارگاه در یا شود می شناخته توربینالپیروم

16

. عنوان به که شد کشف شوش از پهن بزرگ النگوی یک اند شده ظاهر

. * شده شناخته ترپزیوم فسیوالریا

*Hornell

* Lambis trucata sebae

* Ratnagar * Turbinella pyrum * Fasciolaria trapezium

یک با است، نشده شناخته افزارها دست این برای محلی و ایالت اگرچه

“V ”بلوغ مشخصه و شاخصه که اند شده کاری کنده تزئینی دستکش یا

از که آید می نظر به بقاودوام شناسایی برخالف اما و است بوده سند

. . از ای مجموعه پیروم تی مثل النگوهای شداند ساخته سند های گونه

شوش از پهن بزرگ النگوی یک همچنین کننده، سوراخ های دیسک

از ساخته صدفی های دیسک به آنها مشابهت و اند شده گزارش

. است. برجسته کامال هاراپان مثل سند های سایت در پیروم تی

17

صدفی .B.C.4300-4500گردنبند

خلیج یا عمان در میانه های سایت در افزارها ازدست گونه این نشانه

دره و شوش بین مستقیم تجارت از اشکالی که دهد می نشان فارس

. از استفاده برای مدارک است داشته وجود سوم هزاره طول در سند

. شود. یافت همچنین تواند می پیروم تی

از های مثال از زیادی ماتعداد که جایی دراور، تسلسل ی اواخردرجه در

مهر * یک مسکاالمدی قبر در کنیم می پیدا ای استوانه بزرگ های صدف

حدود مهر آن که است و mm49بوده طول شده 3mmدر ارزیابی قطر در

. مثال چندین است شده حکاکی الجورد باسنگ انتهایشان در و است

نظامی قبور گروه از بزرگ مهره ای استوانه های صدف این از دیگر

در اند شده کاوش که اند . pit xآمده با همگی اخیر های مهره این اور در

نر گاو یک یا و کوهی بز یک بر که شیر یک و شکارچی یک که ای صحنه

18

* عنوان به که است شده تفسیر وولی وسیله به و شده مسلط و چیره

. هستند سربازها این از نشانی و جنگی های نشان و ها مدال از اشکالی

گلومالی شد اشاره باال در یکه است، f.trapeziumهمانطور باریک بلندو

قطر با ای استوانه حجم یک تواند نمی آن نمونه بزرگترین حتی را 30و

. کند تولید

. به نسبت است متوسط و دارد بیشتری های گلوله پیروم تی اگرچه

قطر با هایی استوانه تواند می راحت بزرگتر های در 50mmتا 30صدف

. از بزرگ ای استوانه های مهره مقدماتی مطالعات کنند تولید را طول

) ( از توانستند می فقط آنها که هند مید نشان که گویند می اور قبور

. استوانه. های مهر از تک و مجزا های مثال دیگر شوند ساخته پیروم تی

می نشان آنها و اند شده گزارش گارا تپه و شوش از بزرگ صدفی ای

. استوانه یا پیروم تی گلومالی شامل النهرین بین های کارگاه که دهند

. سندپیش دره با تجاری ارتباطات میان از اند شده می ای صخره های

ظاهرا بزرگ، صدفی های استوانه بودن دسترس در و ها قابلیت این از

. همانطوریکه شدند می ساخته هم به صدف های قطعه کردن متصل با

. است شده دیده رویان قبرستان در ای استوانه مهرهای در

*Meskalamdy

Woolly*

19

رویداد در النهرین بین و سند دره بین صدف تجارت از شواهد دیگر

جنس از ای مالقه های دیده chicoreus ramosusسازه تواند می تلو در

در. فقط سند تمدن های سایت در ها مالقه از نوع این تولید شود

گسترش تکنیک سازی خصوصی که جایی است، شده دیده مدراکش

. کرد پیدا

صدف هر از مالقه و یاد یک و بیرونی و ظاهری های مارپیچ حذف برای

. سایت از که آنهایی با تلو محوطه از افزارها دست است شده دیده

های تکنیک از استفاده و همانندند و یکسان آمده دست سندبه های

. عمان خلیج در همچنین ها گونه این گرچه دهد می نشان یکسان تولیدی

. پس ندارد، وجود خلیج منطقه در اینها تولید بر شواهدی هستند رایج هم

. شده سندآورده دره از تلو مثال که کنیم فرض ماباید

گیری نتیجه

بین سندو دره بین تجاری ارتباطات حضور مورد در سوالی گونه هیچ

. ما اما ندارد وجود میالد از قبل سوم هزاره دوم نیمه طول در النهرین

. متنی شواهد هستیم معامله این ذات دقیق تعریف برای فقدان در هنوز

وسایل و اشیاء که دریانوردی های تجارت به گردد می بر النهرین بین از

ای وسیله به آخر مورد اند، آورده می ملوها، ماگان، دیلمون از را

. برای شناسی باستان شواهد دیگر است شده سندشناخته ای منقطه

تعداد وسیله به النهرینی بین های سایت در هاراپان افزارهای دست

و است شده بیان خالصه طور به محققان و پژوهان دانش از زیادی

در النهرین بین افزارهای دست از پیشنهادی اتفاقات کمی تعداد حتی

. دارد وجود هاراپان های سایت

اطالعات مقداری است ممکن صدفی، افزارهای دست اساس بر

. هد مید نشان این ها تجارت این ساختار عنوان به آید وجود به اضافی

20

خلیج اند شده می استفاده النهرین بین در که صدف منابع بیشتر که

. سایت بیشتر در نصر جمدت سفال از نوعی حضور است بوده عمان

این بین تجاری قوی ارتباطات گسترش برای متنی شواهد و عمان های

. دارند وجود میالد از قبل سوم هزاره آغاز از منطقه دو

. های مالقه شدن تمام و پیروم تی آمد پیش تفسیر Chicoruesاگرچه،

romesus صدف تعدادی دیرتر، کمی یا هزاره نیمه در که هد مید نشان

. اند شده می سندوارد سواحل از نشده تمم یا و شده تمام های

معینی های صدف سند دره در شهری های سایت بیشتر نحو، همین به

مسی . های قالب با اتصال در شاید اند، کرده می وارد عمان خلیج از را

میان از شاید النهرین بین به اشیاء دیگر و سند های صدف مکامن تغییر

. تجارت این فشار باشد بوده عمان در بزرگ شبکه دو این مشترکان

یا النهرین بین به نسبت باشد بزرگتر خلیج ارتباطات در است توانسته

از معتبرتر اخر فلورانس برای که است ممکن این حتی و سند دره

باشد النار ام عمانی. (B.C2500-2000)فرهنگ بازرگانان که واقعیت این

خوبی شرایط در را آنها تواند می کردند، می صادر را خود های صدف

وسیله از را ها صدف یا و کننده توزیع دوباره که زمان آن تا دهد قرار

. گونه هر فقدان دهند انتقال سند ی دیگرازدره وسیله به یا نقلیه

. به تواند می خلیج های درسایت پیروم تی از استفاده برای شواهدی

. کند اشاره اخیرتر

باقی جواب بدون النهرین بین در صدف نقش درباره سوال زیادی تعداد

کارگاه وجود مورد در گاهی و انیم مید آنها مورد در یکی مقدار و ماند

. نداریم اطالعاتی گونه هیچ شهری بزرگ مراکز در صدف واقعی های

در اند شده می استفاده النهرین بین در که صدفی افزارهای دست آیا

تولید خلیج در است ممکن یا اند شده می ساخته شهری های سایت این

21

به ایران در کلوریت های رگه دارندکه یکسان راه بیشتر، باشند، شده

. ما سوال این به مناسب و کافی جواب برای اند شده می ساخته خوبی

جمع محل تعیین برای داریم، جهان در ها سایت مطالعات به بیشتر نیاز

اهمیت گسترش وسیله به تنها تواند می این شاید و ها صدف آوری

. مناطق و صنعتگران چهارم یک حدود گریرد قرار توجه مورد مطالعه

. بزرگتر های سایت تولید

گنشیمر: توماس نویسنده

- - دانشگاه: باستانشناسی کارشناسی دانشجوی اسماعیلی فرانک مترجم

نیشابور

Faranakesmaeily1375@gmail.com

- باستانشناسی: استادیارگروه رضایی دکترمحمدحسین استادراهنما

نیشابور دانشگاه

22