Mihaloğulları'na Ait 1586 Tarihli Akıncı Defteri

27

Transcript of Mihaloğulları'na Ait 1586 Tarihli Akıncı Defteri

Mihaloğulları’na Ait 1586 Tarihli

AKINCI DEFTERİ

ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMUTÜRK TARİH KURUMU YAYINLARI

III-5. Dizi -Sayı: 8

Mihaloğulları’na Ait 1586 Tarihli

AKINCI DEFTERİ

ANKARA, 2015

Prof. Dr. Ayşe KAYAPINAR - Emine ERDOĞAN ÖZÜNLÜ

Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Yönetim Kurulu'nun 18.12.2014 tarih ve 696/17 sayılı kararı gereği 1500 adet basılmıştır.

ISBN: 978-975-16-3057-5

Raportör : Prof. Dr. Feridun EMECEN Prof. Dr. Mustafa ÖZTÜRK

Baskı:Afşaroğlu MatbaasıKazım Karabekir Cad. Altuntop İşhanı No. 87/7 İskitler-AnkaraTel: 0312 384 54 88 · Faks: 0312 384 54 98

Mihaloğulları'na ait 1586 tarihli akıncı defteri / yayına hazırlayanlar Ayşe Kayapınar, Emine Erdoğan Özünlü. — Ankara : Türk Tarih Kurumu, 2015.

xv, 735, [1] s. : tıpkıbasım, tablo, grafik, 1 katlı harita ; 28 cm. — (AKDTYK Türk Tarih Kurumu yayınları ; III-5. Dizi-Sayı 8)

Bibliyografya ve indeks var.ISBN 978 - 975 - 16 - 3057 - 5

1. Akıncı ocağı _ Osmanlı İmparatorluğu _ Tarih _ 16. yy. 2. Akıncı defterleri _ Osmanlı İmparatorluğu_ Tarih _ 1586. 3. Osmanlı İmparatorluğu _ Tarih, Askeri _1586_ Kaynaklar. 4. Osmanlı İmparatorluğu _ Sosyal ve ekonomik durum _ 16. yy. 5. Tapu tahrir defteri _ Tıpkıbasımlar. I. E.a. II. Kayapınar, Ayşe, yayına hazırlayan.

III. Erdoğan Özünlü, Emine, yayına hazırlayan. IV. Dizi.

355.31956.101525

Prof. Dr. Ayşe KAYAPINAR

Prof. Dr. Ayşe KAYAPINAR, Bulgaristan’ın Provadia kentinde doğdu. İlk ve Orta öğrenimini Bulgarca, Lise öğrenimini de Fransızca eğitim yapan okullarda tamamladı. Lisans öğrenimini Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümünden 1996 yılında mezun olarak bitirdi. Yüksek Lisans eğitimini 1998 yılında araştırma görevlisi olarak çalıştığı Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarihi Anabilim Dalında “Bulgaristan’da Osmanlı Egemenliğinin Kurulması” başlıklı tezi ile tamamladı. Doktora öğrenimini 1999-2004 yılları arasında Paris’te École des Hautes Études en Sciences Sociales’de Histoire et Civilisations Bölümünde bitirdi.

2005 yılında Abant İzzet Baysal Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümüne yardımcı doçent olarak atandı. 2009 yılında Yeniçağ ve Yakınçağ Tarihi Alanında Doçentlik unvanını almaya hak kazandı. 2014 yılında İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Tarih Bölümü Yeniçağ Anabilim Dalına profesör olarak atandı. Bulgarca, Fransızca, İngilizce ve Rusça bilmekte olan Prof. Dr. Ayşe KAYAPINAR’ın Balkanlar’da Türk tarihi üzerine Türkçe, Bulgarca, Yunanca, İngilizce ve Fransızca dillerinde yazılmış çok sayıda makalesi ve kitabı bulunmaktadır.

Emine ERDOĞAN ÖZÜNLÜ

Emine ERDOĞAN ÖZÜNLÜ, Gaziantep’te doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Gaziantep’te tamamladı. Lisans öğrenimini 1995 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü’nde tamamladı. Yüksek lisansını 1998 yılında Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Prof. Dr. Refet Yinanç’ın danışmanlığında “XVI. Yüzyılda Kudüs Merkez ve Nahiyesi’nde Nüfus ve Etnik Yapı” adlı tez ile tamamladı. Doktorasını ise 2004 yılında Prof. Dr. Bahaeddin Yediyıldız’ın danışmanlığında “Ankara’nın Bütüncül Tarihi Çerçevesinde Ankara Tahrir Defterleri’nin Analizi (TÜSOKTAR Veri Tabanına Dayalı Bir Araştırma)” adlı tez ile tamamladı. 1995-1998 yılları arasında Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Kuyûd-ı Kadîme Arşivi Osmanlı Tahrir Defterleri Araştırma Grubu’nda uzman olarak görev yapan Emine ERDOĞAN ÖZÜNLÜ, 1998 yılında Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’ne Araştırma Görevlisi, 2005 yılında ise Yardımcı Doçent olarak atandı. 2009-2010 yılları arasında Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü’nde misafir öğretim üyesi olarak görev yaptı. 2012 yılında Doçent unvanını almaya hak kazandı. 2014 yılında Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü’ne geçiş yapan Emine ERDOĞAN ÖZÜNLÜ, hâlen aynı üniversitede görev yapmaktadır. Klasik dönem Osmanlı sosyal ve ekonomik tarihi üzerine muhtelif çalışmaları bulunmaktadır.

İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ ............................................................................................................................ IX

KISALTMALAR ........................................................................................................................XI

TABLO VE GRAFİKLER LİSTESİ ......................................................................................XIII

YAYIN İLKELERİ .....................................................................................................................XV

GİRİŞ .............................................................................................................................. 1

A. Çalışmanın Amacı ve Yöntemi .......................................................................................... 1

B. Defterin Tanıtımı ve Mahiyeti .......................................................................................... 5

C. 1586 Tarihli Defterin Tarihî Zemini ................................................................................ 9

D. Mihaloğulları ve Akıncıları ............................................................................................. 12

E. Defterin Analizi .............................................................................................................. 14

1. Akıncı Ocağı’na Dair Verilerin Analizi ......................................................................... 14

2. İdari ve Coğrafi Verilerin Analizi................................................................................... 23 a.Yer Adları ................................................................................................................. 31

3. Sosyo-Ekonomik Verilerin Analizi ................................................................................ 35 a. Akıncıların Kökenleri .............................................................................................. 35 b. Şahıs Adları ............................................................................................................ 37 c. Göçe Dair Verilerin Analizi .................................................................................... 39 d. Ekonomik Yapıları .................................................................................................. 42 e. Diğer Verilerin Analizi ............................................................................................ 46

SONUÇ ............................................................................................................................ 47

KAYNAKÇA ............................................................................................................................ 51

EKLER ............................................................................................................................ 61

Tablo-7 Akıncı Defterinde Yer Alan Yerleşim Birimleri ve Bugünkü Adları

(Nefs ve Köyler) .................................................................................................................... 63

Yeni Yazı Metin .......................................................................................................................... 141

DİZİN .......................................................................................................................... 491

Tıpkıbasım Metin ...................................................................................................................... 736

HARİTALAR

ÖN SÖZ

Osmanlı tarihinde popüler tarihe konu olmuş ve efsaneleşmiş akıncılar ve deliler gibi muharip güçler her zaman için merak konusu olmuştur. Bu gruplar içerisinde akıncılar, hem teşkilât yapılan-ması hem de devlete verdikleri hizmetler göz önüne alındığında, Osmanlı tarihinde ayrı bir öneme sahiptir. Bu çalışmada söz konusu ocağın önemi göz önünde bulundurularak ocağa dair kıymetli veriler içeren Mihaloğulları’na ait 1586 tarihli ve 625 numaralı akıncı defterinin neşri yapılmıştır. Bu akıncı defterinin en önemli özelliği, Türkiye Arşivleri’nde şu ana kadar varolduğu bilinen tek akıncı defteri olmasıdır. Zira bilinen diğer iki defter parça (fragman) halinde olup, bugün Bulgaristan’da bulunan Sofya Milli Kütüphanesi’nin Oriental (Şark) Kısmı’nda muhafaza edilmektedir.

1586 tarihli defterin neşredilmesi fikri, bu defter üzerinde farklı zamanlarda çalışma yapan iki yazarın yollarının kesişmesi ve defterin neşredilmesi hususunun önemi konusunda hemfikir olmaları sebebiyle ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla defterin girişinde yapılan değerlendirme kısmı, yazarların bir anlamda defter üzerine yapmış oldukları çalışmalarının yeniden gözden geçirilerek bir araya getiril-mesi ve bu arada değerlendirilmesi gereken bir takım konuların yeniden kaleme alınmasından iba-rettir. Bu açıdan çalışmanın, Osmanlı tarihi alanında özellikle de Osmanlı askeri ve sosyo-ekonomik tarihi alanında araştırma yapan araştırıcılara, ihtisas sahiplerine ve tarih meraklılarına faydalı olması temenni edilmektedir.

Bu defterin neşredilmesi sürecinde birçok kişi ve kurumun katkısı oldu. Öncelikle Prof. Dr. Le-vent Kayapınar’a defterin neşri hususunda bizi cesaretlendirdiği ve yaptığı değerlendirmelerle katkıda bulunduğu için müteşekkiriz. Bugün Romanya’da yer alan Kuzey Dobruca’da geçen yerleşim birimle-rinin tespiti ve haritaların temini konusunda bize yardımcı olan Dr. Anca Popescu’ya ve Sofya Milli Kütüphanesi’nde muhafaza edilen Akıncı defterleri ile ilgili bilgi veren Dr. Nevena Gramatikova’ya teşekkür ederiz. Defterde yer alan yerleşim birimlerinin harita üzerindeki lokalizasyonu Araş. Gör. İlker Yiğit tarafından yapıldı. Kendisine minnettarız. Silistre bölgesi ile ilgili bize dijital haritalar gönderen Bilgin İnceoğlu’nu da burada anmak isteriz. Ayrıca değerlendirme metnini okuyup ça-lışmanın dil özellikleri konusunda düzeltmelerde ve önerilerde bulunan Faruk Emre Özünlü’ye de şükranlarımızı ifade etmek isteriz. Bunun yanı sıra Başbakanlık Osmanlı Arşivi personeline ve Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi çalışanlarına araştırmamız esnasında sağladıkları destekten dolayı ayrıca teşekkür ederiz.

Prof. Dr. Ayşe KAYAPINAR - Emine ERDOĞAN ÖZÜNLÜ

KISALTMALAR

a.g.e. Adı geçen esera.g.m. Adı geçen makaleBkz. BakınızBOA Başbakanlık Osmanlı Arşivic. Ciltcm. Cemâ'atçev. ÇevirenDİA Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisied. Editörhaz. HazırlayanİA İslâm Ansiklopedisik. KaryeKKA Kuyûd-ı Kadîme Arşivikz. Kazâlv. LivâMC Muallim Cevdet Fonumh. Mahallenf. Nefsnh. Nâhiyenşr. Neşredens. Sayfasy. SayıTTD Tapu Tahrir DefteriTKGM Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüyay. haz. Yayına Hazırlayan

TABLO VE GRAFİKLER LİSTESİ

Tablo 1- Defterde Kayıtlı Livâ (Sancak) ve Nâhiyelerin Listesi .................................................... 8

Tablo 2- Defterde Yer Alan Taviçe (Toyca)ler ve Sancaklardaki Toplam Sayıları .........................19

Tablo 3- Defterde Yer Alan Subaşı, Onbaşı ve Kethüdâ Sayıları ile Bulundukları Sancaklar .........................................................................................................20

Grafik 1-Silistre Sancağına Bağlı Nahiyelerde Bulunan Akıncıların Oranları .............................21

Grafik 2- Niğbolu Sancağına Bağlı Nahiyelerde Bulunan Akıncıların Oranları ..........................22

Grafik 3- Defterde Bulunan Sancaklar Bazında Akıncıların Oranı .............................................22

Tablo 4 - Defterde Kayıtlı Nahiyelere Göre Köylerin Dağılımı ...................................................27

Tablo 5- XVI. Yüzyılda Rumeli’de İdari Taksimat ve 1586 Tarihli Akıncı Defterinde Yer Alan İdari Taksimat ...........................................................................28

Tablo 6- Deftere Göre Akıncıların Meslekleri .............................................................................42

Tablo 7- Akıncı Defterinde Yer Alan Yerleşim Birimleri ve Bugünkü Adları (Nefs ve Köyler) ...63

YAYIN İLKELERİ

Defterin neşrinde bazı yayın ilkelerinin esas alınması uygun görülmüştür: Defterde yer alan yer-leşim birimlerinin yazıldığı kısımda yer alan nâhiye ve karye isimleri, önemine binaen büyük harflerle; yerleşim birimlerinin uzantısı olarak yazılan diğer bilgiler ise (der nezd-i, der kurb-ı vs.) küçük harfle yazılmıştır. Yerleşim birimleri, bölgenin coğrafi durumu ve yerel ağzı da göz önüne alınarak Osmanlı-ca yazım kurallarına uygun olarak okunmaya çalışılmış ve bölgenin bugünkü durumu da göz önünde bulundurularak lokalize edilmiştir. Yer adlarının yazıldığı kısım, başlık addedilerek cümle sonuna nokta konulmamıştır. Bununla birlikte tamamlanmayan, kısaltma yapılan cümle sonlarına nokta ko-nulmuştur (Örneğin m. yani mezbûr gibi).

Defterde yer alan şahıs isimleri, Osmanlıca yazım kuralları esas alınarak okunmuş, isimlerde uzatma harfleri (â, î, û) kullanılmamış, sadece gerekli görülen bazı isimlerde, ‘ayın (ع) harfinin geç-tiği yerlere vurgu yapılmıştır (Sun’ullah, Nu’man gibi). Okunmasında emin olunamayan isim ve yer adlarının yanına soru işareti (?) konulmuştur. Defterin orijinal yazımından kaynaklanan ve bir takım sebeplerle (mürekkep taşması gibi) okunamayan yazılar ise “silik, okunamıyor” şeklinde yazılmıştır.

Defterde yer alan isimlerin büyük çoğunluğunda akrabalığı, yakınlığı ifade eden ibareler (veled, damâd, birâder gibi) bulunmamaktadır. Bu sebeple isimlerin aynı satırda arka arkaya yazılması zo-runlu hale gelmiştir. Bununla birlikte, şahıs isimlerinin üzerinde yer alan meslek veya şahıslarla ilgili başka bir durumu açıklamaya yönelik yazılan ifadeler, italik yazılmak suretiyle defterde yer alan yazım ve bilgi farklılığı gösterilmeye çalışılmıştır. Ayrıca burada bir hususu daha ifade etmekte yarar vardır. Doğrudan doğruya meslek ifade eden terimler italik olarak yazılırken bazı durumlarda meslek mi yoksa baba adı mı olduğu kesin anlaşılmayan ifadeler isim gibi okunmuştur (Akıncı gibi).

Defterde dikkati çeken bir diğer husus ise bazı harflerin birbirinin yerine yazılmış olmasıdır. B yerine p, ç yerine c veya bazen bunun tam tersinin de yazıldığı tespit edilmiştir. Hasanca yerine Hasança, Dobrıcalı yerine Doprıcalı veya Paşe, Başe gibi. Dolayısıyla üzerine veya altına üç nokta konulan harfler, kelime yapısında b veya c olması gerekirken, p veya ç olarak okunmuştur.

Yazım esnasında eksik kalan kelimeler parantez içerisinde tamamlanmıştır. Umu(r), tâ (bi’) gibi. Bazı kelimeler iki farklı şekilde yazılmıştır. Derzi, terzi gibi. Bu tür kelimelerde orijinal yazım esas alınarak yeni yazıya aktarım gerçekleştirilmiştir.

KAYNAKÇA

a) Basılmamış Kaynaklar

İstanbul, Başbakanlık Osmanlı Arşivi

Akıncı Tahrir Defteri, No: 625.

Bosna Sancağı Mufassal Tahrir Defteri, No:56.

Niğbolu Sancağı Mufassal Tahrir Defteri, No: 382, 718.

Maliyeden Müdevver, No.1.

Ankara, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Kuyûd-ı Kadîme Arşivi

Niğbolu Sancağı Mufassal Tahrir Defteri, Eski no:381/42, Yeni no:151.

Silistre Sancağı Mufassal Tahrir Defteri, Eski no:398/83, Yeni no:174, c. I.; Eski no:399/86, Yeni no:175, c. II.

Niğbolu Sancağı Evkâf Tahrir Defteri, Eski no:380/559, Yeni no: 411.

Vidin Sancağı Mufassal Tahrir Defteri, Eski no:369/57, Yeni no:199.

Atatürk Kitaplığı

Muallim Cevdet Fonu, No: O.90.

b) Basılmış Kaynaklar

167 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Rûm-İli Defteri (937/1530), Dizin ve Tıpkıbasım, c. I, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü yay., Ankara 2003.

3 Numaralı Mühimme Defteri (966-968/1558-1560), Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü yay., Ankara 1993.

370 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Rûm-İli Defteri (937/1530), Dizin ve Tıpkıbasım, c. I, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü yay., Ankara 2001.; c. II, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü yay., Ankara 2002.

6 Numaralı Mühimme Defteri (972-/1564-1565). (Özet-Transkripsiyon-İndeks), c. II, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü yay., Ankara 1995.

AYŞE KAYAPINAR - EMİNE ERDOĞAN ÖZÜNLÜ52

Angiolello, Giovan Maria, Fatih’in İçoğlanı Anlatıyor Fatih Sultan Mehmet, çev. Pınar Gökpar, Profil yay., İstanbul 2011.

Anonim Osmanlı Kroniği (1299-1512), haz. Necdet Öztürk, İstanbul 2000.

Aşık Paşa Zâde, Tevarih-i Al-i Osman, nşr. Fr. Giese, Leipzig, 1929.

Âşık Paşazade, Osmanoğulları’nın Tarihi, haz. Kemal Yavuz - M. A. Yekta Saraç, İstanbul 2003.

Evliyâ Çelebi b. Derviş Mehemmed Zıllî, Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi, VI.Kitap, (haz. -Seyit Ali Kahraman- Yücel Dağlı), YKY, İstanbul 2002.

, Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi, VII.Kitap, (haz.Yücel Dağlı-Seyit Ali Kahraman-Robert Dankoff ), YKY, İstanbul 2003.

İnalcık, Halil - Mevlûd Oğuz (yay.), Gazâvât-ı Sultân Murâd b. Mehemmed Hân, İzladi ve Varna Savaşları (1443-1444) Üzerinde Anonim Gazavâtnâme, TTK yay., Ankara 1989.

Jorga, N., Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, çev. Nilüfer Epçeli, c. 1, Yeditepe yay., İstanbul 2005.

Kılıç, Filiz-Mustafa Arslan vd., Otman Baba Velayetnâmesi, Tenkitli Metin, Ankara 2007.

Levend, Agâh Sırrı, Gazavât-nâmeler ve Mihaloğlu Ali Bey’in Gazavât-nâmesi, TTK yay., Ankara 1956.

Mehmed Neşri, Kitāb-ı Cihān-nümā, (ed. F. R. Unat - M. A. Köymen), c. I, Ankara 1995.

Peçevî İbrahim Efendi, Peçevî Tarihi, c. I, (haz. Bekir Sıtkı Baykal), Kültür Bakanlığı yay., Ankara 1999.

Sofyalı Ali Çavuş Kanunnâmesi, Osmanlı İmparatorluğu’nda Toprak Tasarruf Sistemi’nin Hukukî ve Mâlî Müeyyede ve Mükellefiyetleri, haz. Midhat Sertoğlu, İstanbul 1992.

c) Diğer Kaynaklar

Acaroğlu, M. Türker, Bulgaristan’da Türkçe Yer Adları Kılavuzu, TTK yay., Ankara 2006.

Ahmet Refik, Türk Akıncıları, Muallim Ahmet Halit Kitaphanesi, İstanbul 1933.

Akdağ, Mustafa, “Osmanlı Müesseseleri Hakkında Notlar”, AÜDTCF Dergisi, c. XIII, sy. 1-2 (Mart-Haziran 1955), ss. 37-38.

Akgündüz, Ahmed, Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri, 3. Kitap Yavuz Sultan Selim Devri Kanunnâmeleri, Fey Vakfı yay., İstanbul 1991.; 4. Kitap Kanunî Devri Kanunnâmeleri, I. Kısım Merkezî ve Umumî Kanunnâmeler, Fey Vakfı yay., İstanbul 1992.; 6. Kitap Kanunî Devri Kanunnâmeleri, I.Kısım Eyâlet Kanunnâmeleri II, Fey Vakfı yay., İstanbul 1993.; 7/I. Kitap Kanunî Devri Kanunnâmeleri (IV), 7/II.Kitap II.Selim Devri Kanunnâmeleri, Osmanlı Araştırmaları Vakfı yay., İstanbul 1994.

MİHALOĞULLARI’NA AİT 1586 TARİHLİ AKINCI DEFTERİ 53

Aktepe, Münir, “Çandarlı Ali Paşa”, DİA, c. 8, s. 211-212.

, “Çimbi”, DİA, c. 8, ss. 317-318.

Alkan, Mustafa, “Osmanlı Devleti’nde Akıncı Ocağının Sonu”, Gazi Akademik Bakış, c. 7, sy. 13 (Kış 2013), ss. 107-116.

Aslan, H. Çetin, Türk Akıncı Beyleri ve Balkanların İmarına Katkıları (1300-1451), T.C. Kültür Bakanlığı yay., Ankara 2001.

Babinger, F., “Turakhan Beg”, EI, c. X, ss. 670-672.

, “Mikhâl-oghlu”, EI, vol. VII, ss. 34-35.

Barkan, Ö.Lütfi, “Çiftlik”, İA, c. III, ss. 392-397.

, “Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu Olarak Sürgünler”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, c. 13, No 1-4 (Ekim 1952-Temmuz 1952), ss. 56-78.; “Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu Olarak Sürgünler”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, c. 15, no 1-4 (Ekim 1953-Temmuz 1954), ss. 209-237.

,“Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıflar ve Temlikler I, İstilâ Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zaviyeler”, Vakıflar Dergisi, sy. II (1942), ss. 279-386.

, “Osmanlı Tarihinde Rumeli’nin İskanı İçin Yapılan Sürgünler Meselesi”, CHP Konferanslar Serisi Kitapları, Ankara, 1940, ss. 55-72.

, “XV ve XVI’ncı Asırlarda Osmanlı İmparatorluğu’nda Toprak İşçiliğinin Organizasyonu Şekilleri”, Türkiye’de Toprak Meselesi, Toplu Eserler 1, Gözlem yay., İstanbul 1980, ss. 575-716.

, XV ve XVI ıncı Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Ziraî Ekonominin Hukukî ve Malî Esasları, Kanunlar, c. I, yay.haz. Hüseyin Özdeğer, İstanbul 2001.

Başar, Fahamettin, “Evranosoğulları”, DİA, c.11, ss. 539-541.

, “Mihaloğulları”, DİA, c. 30, ss. 24-25.

, “Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Döneminde Hizmeti Görülen Akıncı Aileleri-I Mihaloğulları”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, 6/63 (Mart 1992), ss. 20-26.

, “Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Döneminde Hizmeti Görülen Akıncı Aileleri- II”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, 6/64 (Nisan 1992), ss. 47-50.

, “Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Döneminde Hizmeti Görülen Akıncı Aileleri III-Turahanoğulları”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, 6/65 (Mayıs 1992), ss. 47-50.

, “Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Döneminde Hizmeti Görülen Akıncı Aileleri IV-Malkoçoğulları”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, 6/66 (Mayıs 1992), ss. 47-50.

AYŞE KAYAPINAR - EMİNE ERDOĞAN ÖZÜNLÜ54

Beldiceanu-Steinherr, Irène, “En Marge d’un Acte Concernant le Pengyek et les Aqinğı”, Revue des études islamıques, XXXVII, f.1, Paris 1969, ss. 21-47.

Canatar, Mehmet, “Kethüdâ”, İA, c. 25, ss. 332-334.

Çabuk, Vahit, “Sultan I.Murad’ın Gazi Evrenos Bey’e Gönderdiği Yönetimle İlgili Bir Emr-i Şerif ve Bunun Düşündürdükleri”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, Sayı 63 (Mart 1992), ss. 34-40.

Çalık, Sıddık, Çirmen Sancağı Örneğinde Balkanlar’da Osmanlı Düzeni (15. ve 16. Yüzyıllar), Ankara 2005.

Covacef, Petre, “Catalogul numelor de locuri din Dobrogea de la Evlia Celebi la Ion Ionescu de la Brad”, prima parte, Analele Dobrogei, nouvelle serie, 2000, nr. 1, p. 162-194.

Decei, A., “Akindji”, EI, c.I, ss. 340.

Demir, Alpaslan, “XVI. Yüzyıl Anadolusunda Dış Göçler: Şarkiyan”, Karadeniz Araştırmaları, Balkan, Kafkas, Doğu Avrupa ve Anadolu İncelemeleri Dergisi, sy. 28 (Kış 2011), ss. 51-66.

Dimitriadis, Vassilis, “Via Egnatia Üzerindeki Vakıflar”, Sol Kol, Osmanlı Egemenliğinde Via Egnatia (1380-1699), çev. Özden Arıkan, Ela Gültekin, Tülin Altınova, ed. Elizabeth A. Zachariadou, Tarih Vakfı Yurt yay., İstanbul 1999, ss. 92-104.

Doğan (Kayapınar), Ayşe, Bulgaristan’da Osmanlı Egemenliğinin Kurulması (XIV-XV. Yüzyıl), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 1998.

Doğru, Halime, Osmanlı İmparatorluğunda Yaya-Müsellem-Taycı Teşkilatı (XV. ve XVI. Yüzyılda Sultanönü Sancağı), Eren yay., İstanbul 1990.

, XVIII.-XIX. Yüzyıllar Arasında Rumeli’de Sağ Kolun Siyasi, Sosyal, Ekonomik Görüntüsü ve Kozluca Kazası, Anadolu Üniversitesi yay., Eskişehir 2000.

Faroqhi, Suraiya, “Agricultural Activities in a Bektashi Center: the tekke of Kızıl Deli 1750-1830”, Peasants, Dervishes and Traders in the Ottoman Empire, Londra 1986, ss. 69-96.

Emecen, Feridun, XVI. Asırda Manisa Kazâsı, TTK yay., Ankara 1989.

, “Turahan Bey”, DİA, c. 41, ss. 405-407.

, “Gelibolu”, DİA, c.14, ss. 1-6.

Erdoğan Özünlü, Emine, “Kırgız ve Osmanlı Toplumunda Muharip Unsurlar: Baatır ve Akıncı Örneği”, M.Cihat Özönder Armağanı, ed. Hayati Beşirli, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü yay., Ankara 2012, ss. 255-264.

Eyice, Semavi, “Varna ile Balçık Arasında Akyazılı Sultan Tekkesi”, Belleten, c. XXXI, sy. 121-124 (1967), ss. 551-592.

Fine, J. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, Michigan 1994.

MİHALOĞULLARI’NA AİT 1586 TARİHLİ AKINCI DEFTERİ 55

Gazimihal, Mahmut R., “İstanbul Muhasaralarında Mihaloğulları ve Fatih Devrine Ait Bir Vakıf Defterine Göre Harmankaya Malikanesi”, Vakıflar Dergisi, sy. 4 (1958), ss. 125-137.

Generalsabkarten 39-42 Skoplje, Wien 1906.

Generalsabkarten 40-42 Eğri Palanka, Wien 1908.

Generalsabkarten 40-42 Philippopel, Wien 1908.

Ghiaţă, Anca, “Toponimie şi geografie istorică în Dobrogea medievală şi modernă”, Memoriile secţiei de ştiinţe istorice, serie IV, t. V (1980), ss. 29-61.

Ghidul drumurilor din România, Bucureşti, 1928.

Gökbilgin, M. Tayyib, XV-XVI. Asırlarda Edirne ve Paşa Livâsı Vakıflar-Mülkler-Mukataalar, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi yay., İstanbul 1952.

, “Edirne”, DİA, c. 10, ss. 425-431.

, “Kanunî Sultan Süleyman Devri Başlarında Rumeli Eyaleti, Livaları, Şehir ve Kasabaları”, Belleten, XX/78 (1956), ss. 247-285.

, Rumeli’de Yürükler, Tatarlar ve Evlâd-ı Fatihân, İstanbul Üniversitesi yay., İstanbul 1957.

, “Mihaloğulları”, İA, c. VIII, ss. 285-292.

Gramatikova, Nevena, “Jitieto na Demir Baba i sızdavaneto na rıkopisi ot Müsülmanite ot heterodoksnite teçeniya na İslyama v Severoiztoçna Bılgariya (izvor za kulturnata i religioznata im istoriya)”, Müsülmanskata kultura po bılgarskite zemi, İzsledvaniya, ed. Rositsa Gradeva-Svetlana İvanova, IMIR Yay., Sofya 1998, ss. 400-435.

Gültek, Vedat, Rusça-Türkçe Sözlük, Bilim ve Sanat vakfı yay., Ankara 2004.

Gümüşçü, Osman, “International Migrations in Sixteenth Century Anatolia”, Journal of Historical Geography, 30 (2004), ss. 231-248.

Hacısalihoğlu, Mehmet, Doğu Rumeli’de Kayıp Köyler, İslimye Sancağı’nda 1878’den Günümüze Göçler, İsim Değişiklikleri ve Harabeler, Bağlam yay., İstanbul 2008.

Halaçoğlu, Yusuf, “XVI. Asırda Çirmen Sancağı’nın Sosyal ve Demografik Tarihi”, X. Türk Tarih Kongresi, (Ankara 22-26 Eylül 1986, Kongreye Sunulan Bildiriler), c. IV, Ankara 1993, ss. 1795-1801.

İnalcık, Halil, “Çiftlik”, DİA, c. 8, ss. 313-314.

, “Osmanlılar’da Raiyyet Rüsumu”, Belleten, XXIII/92 (1959), ss. 575-610.

, “Osmanlı Devleti’nde Uc (Serhad)lar”, Doğu Batı Makaleler, c. II, Ankara 2009, ss. 45-60.

, “Osmanlı Timar Rejimi ve Sipahi Ordusu”, Türk Kültürü, sy. 34, yıl III (Ağustos 1965), ss. 758-765.

AYŞE KAYAPINAR - EMİNE ERDOĞAN ÖZÜNLÜ56

, “Edirne’nin Fethi (1361)”, Edirne. Edirne’nin 600. Fetih Yıldönümü Armağan Kitabı, Ankara, 1965, ss. 137-159.

, “Rumeli”, İA, c. 9, ss. 766-773.

, “Türkler ve Balkanlar”, Balkanlar, Eren yay., İstanbul 1993, ss. 9-32.

, Devlet-i ‘Aliyye, Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-I, Türkiye İş Bankası yay., İstanbul 2009.

, “XVI.-XVII. Yüzyıllarda Bulgaristan’daki Yörük Yerleşmeleri”, Uluslararası Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi Türk-Bulgar İlişkileri Sempozyumu 11-13 Mayıs 2005 Bildiriler Kitabı, Eskişehir 2005, ss. 170-187.

, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, (1300-1600), c. I, (Ed. Halil İnalcık ve Donald Quataert), (çev. Halil Berktay), İstanbul 2000.

İnbaşı, Mehmet, “Balkanlarda Osmanlılar: Fetih ve İskân”, Balkanlar El Kitabı, Akçağ yay., Ankara 2000, ss. 283-295.

Ionescu Dobrogianu, Marin, Dobrogia în pragul veacului al XX-lea. Geografia matematică, fisică, politică, economică şi militară, Bucureşti, 1904.

İsen, Mustafa, “Rumeli’de Türk Kültür ve Sanatını Besleyen Bir Kaynak Olarak Akıncılık”, Balkanlar’da Kültürel Etkileşim ve Türk Mimarisi Uluslar arası Sempozyumu Bildirileri (17-19 Mayıs 2000, Şumnu-Bulgaristan), c. I, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı yay., Ankara 2001, ss. 391-397.

Káldy-Nagy, Gyula, “The First Centuries of the Ottoman Military Organization”, Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, tom. XXXI (1977), ss. 147-183.

Kayapınar, Levent, “Yunanistan’da Osmanlı Hâkimiyetinin Kurulması (1361-1461), Türkler, c. 9, Ankara 2002, ss. 187-195.

, “Osmanlı Uç Beyi Evrenos Bey Ailesinin Menşei, Yunanistan Coğrafyasındaki Faaliyetleri ve Eserleri”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi -Journal of Social Sciences, c. 2004-1, sy. 8 (2004), ss. 133-142.

,“Teselya Bölgesinin Fatihi Turahan Bey Ailesi ve XV. – XVI. Yüzyıllardaki Hayır Kurumları”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi- Journal of Social Sciences, c. 2005-1/sy.10, ss. 183-196.

,“Mora’da Tourkokratia’nın Kurulması (1387-1461), XIV. Türk Tarih Kongresi (Ankara: 9-13 Eylül 2002), Kongreye Sunulan Bildiriler, c. II, kısım 1, Ankara 2005, ss. 3-21.

,“Malkoç Oğlu Bali Bey Vakfı ve Bayezid Baba Âsitânesi”, Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, sy. 1 (Almanya, Yaz 2009), ss. 105-116.

Kayapınar, Ayşe, Le sancak ottoman de Vidin du XVe à la fin du XVIe siècle, ISIS press, İstanbul 2011.

MİHALOĞULLARI’NA AİT 1586 TARİHLİ AKINCI DEFTERİ 57

,“Balkanlar’da Mihaloğullarına Tâbi Akıncıların Bektaşilikle Bağlantısına Dair Onomastik ve Toponomik Bir Araştırma”, Doğumunun 800. Yılında Hacı Bektaş Veli, ed. Filiz Kılıç, Ankara 2009, ss. 39-57.

,“Dobruca Yöresinde XVI. Yüzyılda Gayr-i Sünnî İslam’ın İzleri”, Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, sy.1 (Almanya, Yaz 2009), ss. 85-104.

,“Bulgaristan’da Osmanlı Hâkimiyetinin Kurulması: Dönemlendirme Sorunu ve İskân”, Türk Tarihinde Balkanlar, Balkans in the Turkish History, ed. Zeynep İskefiyeli-M. Bilal Çelik-Serkan Yazıcı, Sakarya 2013.

, “Kuzey Bulgaristan’da Gazi Mihaloğulları Vakıfları (XV-XVI. Yüzyıl)”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi- Journal of Social Sciences, c. 2005-1/sy.10, ss. 169-181.

,“İki Balkan Şehri Tırnova ve Vidin’de Türkler (Bulgar Çarlığından Osmanlı İmparatorluğuna)”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Journal of Social Sciences, c. 2004-2, sy. 9, ss. 117-141.

, “La circonscription de Varna et sa région au XVIe siècle”, Études balkaniques, Cahiers Pierre Belon (La culture ottomane dans les Balkans), sy. 16 (Paris 2009), ss. 291–340.

Kiel, Machiel, “The Türbe of Sarı Saltık at Babadag-Dobrudja, brief historical and architectorical notes”, Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları, sy. 6-7 (1977-1978), ss. 206-226.

, “Mevlana Neşrî and the Towns of Medieval Bulgaria”, Studies in Ottoman History in Honour of Professor V. L. Ménage, ed. By C. Heywood-C. Imber, Istanbul, 1994, ss. 165-187.

, “The Oldest Monuments of Ottoman-Turkish Architecture in the Balkans”, Sanat Tarihi Yıllığı, XII (1982), İstanbul 1983, ss. 117-144.

, “Dimetoka”, DİA, c. 9, ss. 305-308.

, “Köstendil”, DİA, c. 26, ss. 277-279.

, “Tırnova”, DİA, c. 41, ss. 118-122.

Kiprovska, Mariya, The Military Organization of the Akıncıs in Ottoman Rumelia, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bilkent Üniversitesi, Ankara 2004.

Köse, Metin Ziya, “Yeniçeri Ocağının Bektaşîleşme Süreci ve Yeniçeri-Bektaşî İlişkileri”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî, 49 (2009), ss. 195-207.

Kurat, Akdes Nimet, Peçenek Tarihi, İstanbul 1937.

Kurt, Yılmaz, “1572 Tarihli Adana Mufassal Tahrir Defterine Göre Adana’nın Sosyo-Ekonomik Tarihi Üzerine Bir Araştırma”, Belleten, LIV/209-211 (1991), ss.179-211.

, “Adana Sancağında Kişi Adları”, DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, XV/26 (1991), ss. 169-252.

AYŞE KAYAPINAR - EMİNE ERDOĞAN ÖZÜNLÜ58

,“ Çorumlu Kazası Kişi Adları (XVI. Yüzyıl), OTAM, 6 (1995), ss.211-247.

, “Kozan (Sis) Sancağında Kişi Adları”,  Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1990), ss. 179-193.

,”Osmanlı Tahrir Defterlerinin Onomastik Değerlendirilmesinde Uygulanacak Metod”, Osmanlı Araştırmaları / The Journal of Ottoman Studies, XVI (1996), s. 45-59.

Lowry, Heath W., Osmanlı Döneminde Balkanların Şekillenmesi, 1350-1550, Kuzey Yunanistan’ın Fethi, İskânı ve Altyapı Gelişmesi, Türkçesi: Ahmet Cemal, Bahçeşehir Üniversitesi yay., İstanbul 2008.

, The Nature of the Early Otoman State, New York 2003. (Eserin Türkçe çevirisi: Heath W. Lowry, Erken Dönem Osmanlı Devleti’nin Yapısı, çev. Kıvanç Tanrıyar, İstanbul Bilgi Üniversitesi yay., İstanbul 2010).

, The Evrenos Family&the City of Selânik (Thessaloniki): Who Built the Hamza Beğ Câmi’i & Why?, Evrenos Ailesi ve Selânik Şehri: Hamza Beğ Câmii Niçin ve Kimin Tarafından Yapıldı?, Bahçeşehir University Press, İstanbul 2010.

, Fourteenth Century Ottoman Realities, In Search of Hâcı-Gâzî Evrenos (On Dördüncü Yüzyıl Osmanlı Gerçekleri, Hacı-Gazi Evrenos’un İzinde), Bahçeşehir Üniversitesi yay., İstanbul 2012.

Malkoç, Nami, “Akınlar, Akıncılar ve Büyük Akınlar”, Süvari Mecmuası, sy. 97 (1936), ss. 68-89.

Matanov, H., Vıznikvane i oblik na Küstendilski sancak prez XV-XVI vek, Sofya 2000.

Mèlikoff, I., “Ewrenos”, EI, vol. II, ss. 720.

Melikoff, Irène, “1826’dan Sonra Bektaşîler Tarikatı”, Uyur idik Uyardılar, Alevilik-Bektaşîlik Araştırmaları, İstanbul 2009, ss. 211-229.

, “Bulgaristan’da Deliorman Kızılbaş Topluluğu”, Uyur idik Uyardılar, Alevilik-Bektaşîlik Araştırmaları, İstanbul 2009, ss. 129-139.

Ocak, Ahmet Yaşar, Osmanlı İmparatorluğunda Marjinal Sûf îlık: Kalenderîler (XIV-XVII. Yüzyıllar), TTK yay., Ankara 1992.

, Sarı Saltuk, Popüler İslam’ın Balkanlar’daki Destanî Öncüsü, TTK yay. Ankara 2002.

Ocaklı, Nuray, Demographic Structure and Settlement Patterns of North-Eastern Bulgaria: A Case Study on Niğbolu Sandjak (1479-1483), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bilkent Üniversitesi, Ankara 2006.

Popescu, Anca, Integrarea imperıală otomană a teritoriilor din sud‐estul Europei. Sangeacul Silistra (sec. XV‐XVI), Bükreş 2013.

Öz, Mehmet,“Osmanlı Klasik Döneminde Tarım”, Osmanlı, c. III, Yeni Türkiye yay., Ankara 1999, ss. 66-141.

Öz, Mehmet, "Kimlik Tartışmalarına Osmanlı Kimliği Vasıtasıyla Bir Katkı: Osmanlı Devleti Kimler Tarafından ve Nasıl Kuruldu?" (H.W. Lowry, The Nature of The Early Ottoman State, New York Press, Albany 2003), Türkiye Günlüğü, sy. 83 (Kış 2005), ss. 57. 64.

Özcan, Abdülkadir, “Akıncı”, DİA, c. 2, ss. 249-250.

59

, “Osmanlı Askerî Teşkilâtı”, Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi, c. I, ed. Ekmeleddin İhsanoğlu, IRCICA yay., İstanbul 1994, ss. 337-370.

, “Osmanlılar’da Askerî Teşkilât”, Osmanlı Ansiklopedisi, c. 4, Ağaç yay., İstanbul 1995, s. 119.

, “Osmanlı Devleti’nin Askeri Yapısı”, Türkler, c.10, Yeni Türkiye yay., Ankara 2002, ss. 107-121.

Öztuna, Yılmaz, “Akıncı”, Tarih ve Politika Ansiklopedisi, Ötüken yay., İstanbul 2006, ss. 15-22.

Sabev, Orlin, “The Legend of Köse Mihal Additional Notes”, Turcica, Tom 34 (2002), ss. 241-253.

Sertoğlu, Mithat, “Osmanlı İmparatorluğu Devrinde Toprak Dirliklerinin Çeşitli Şekilleri”, VI. Türk Tarih Kongresi, (Ankara 20-26 Ekim 1961) Kongreye Sunulan Bildiriler, Ankara 1967, ss. 281-291.

, “Osmanlı İmparatorluğu Ordu Teşkilatı ve Kıyafetleri”, Resimli Tarih Mecmuası, c. 7, sy. 7-79 (Mart 1955-Temmuz 1956), ss. 454.

Spisık na naselenite mesta v Tsarstvo Bılgariya [Bulgaristan Krallığında Yerleşim Birimlerinin Listesi], Sofya 1935.

Süer, Aydın, Lehçe-Türkçe Sözlük, Başkent Yayınevi, Ankara 1993.

Sümer, Faruk, “Osman Gazi’nin Silah Arkadaşlarından Mihal Gazi”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, sy. 50 (Şubat 1991), ss. 3-8.

Şahin, İlhan-Feridun M. Emecen vd., “Turkish Settlements in Rumelia (Bulgaria) in the 15th and the 16th Centuries: Town and Village Population”, International Journal of Turkish Studies, c. 4/2 (1989), ss. 28-38.

Şemseddin Sâmi, Kâmûs-ı Türkî, Çağrı yay, İstanbul 2007.

Tacan, Necati, Akıncılar ve Mehmed II., Bayazıt II. Zamanlarında Akınlar, İstanbul 1936.

Tuncel, Metin, “Kırklareli”, DİA, c. 25, ss. 479-481.

Turski izvori za bılgarskata istoriya, ed. Str. Dimitrov, E. Grozdanova, St. Andreev, c. VII, Sofya 1986.

Uyar, Gülgûn, Ehl-i Beyt, İslam Tarihinde Ali-Fatıma Evladı, M.Ü. İlahyat Fakültesi Vakfı yay., İstanbul 2008.

Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, “Akıncı”, İA, c. I, ss. 239-240.

, “Evrenos”, İA, c. 4, ss. 414-418.

, Osmanlı Tarihi, c. I, TTK yay., Ankara 1988.

Üçok, Coşkun, “Osmanlı Devleti Teşkilâtında Tımarlar”, A.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, c. II, sy. 1 (1944), ss. 73-95.

Vásáry, István, Kumanlar ve Tatarlar. Osmanlı Öncesi Balkanlar’da Doğulu Askerler (1185-1365), çev. Ali Cevat Akkoyunlu, YKY yay., İstanbul 2008.

Zachariadou, Elizabeth, “The Conquest of Adrianople by the Turks”, Studii Veneziani, c. XII (1970), s. 211-217.