LİSANSÜSTÜ SEVİYEDE YABANCI DİL SORUNLARI* Rüveyda H. ÇEBİ KOZALLIK** Zeki KARAKAYA

10
Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/2 Winter 2015, p. 183-192 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7857 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY LİSANSÜSTÜ SEVİYEDE YABANCI DİL SORUNLARI * Rüveyda H. ÇEBİ KOZALLIK ** Zeki KARAKAYA *** ÖZET Yabancı dil her yerde olduğu gibi, Türkiye'de de eğitim ve iş için gereklidir. Yabancı dil puanı ise, özellikle lisansüstü eğitim görebilmek, akademisyen olabilmek, bazı kamu kuruluşlarında görev alabilmek ve hatta görevde yükselebilmek için gerekli şartlardan biridir. Bu puan farklı sınavlar ile elde edilmektedir. ÖSYM'nin uyguladığı, zaman zaman isimleri değişmekle beraber, yabancı dil seviyesini belirlemek üzere yapılan bu sınavlar, ortaya çıkan puan ortalamaları ve sınavın şekli itibariyle sık sık gündeme gelmektedir. Herhangi bir alanda yüksek lisans veya doktora yapmak isteyenlerin, doktora aşamasında iki farklı dil puanına ihtiyacı olan yabancı dil çalışanların ve hem de üniversitelerde görev alabilmek, görevde yükselebilmek için gerekli olan bu dil sınavları, bireylerin önüne önceleri ÜDS ve KPDS olarak çıkmıştır, 2013’ten beri de YDS olarak çıkmaktadır. Bu sınavlarda istenen puanların alınamaması farklı sorunları da beraberinde getirmektedir. Yabancı dil öğrenme kültürümüz, bireysel öğrenme biçimlerimiz, ders çalışma alışkanlıklarımız, eğitim aldığımız alan, olması gereken yabancı dil eğitim sistemi ile sınav sistemlerinin birbiriyle çelişmesi ve YDS'ye bakış açımız araştırılması gereken bazı alt başlıklardandır. Bu çalışmada Türkiye’deki farklı üniversite ve bölümlerde lisansüstü eğitim gören veya görmüş olan 214 öğrencinin yabancı dil tutum ve davranışları ile yabancı dil sınavına bakışlarını ölçmek amacıyla uzman görüşü alınarak anket uygulaması yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: lisansüstü seviyede yabancı dil, yabancı dil sorunları, YDS, yabancı dil sınavlar, dil puanı. * Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu tespit edilmiştir. ** Arş. Gör. Ondokuz Mayıs Ü. Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Bölümü, El-mek: [email protected] *** Prof. Dr. Ondokuz Mayıs Ü. Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Bölümü, El -mek: [email protected]

Transcript of LİSANSÜSTÜ SEVİYEDE YABANCI DİL SORUNLARI* Rüveyda H. ÇEBİ KOZALLIK** Zeki KARAKAYA

Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 10/2 Winter 2015, p. 183-192

DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7857

ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY

LİSANSÜSTÜ SEVİYEDE YABANCI DİL SORUNLARI*

Rüveyda H. ÇEBİ KOZALLIK**

Zeki KARAKAYA***

ÖZET

Yabancı dil her yerde olduğu gibi, Türkiye'de de eğitim ve iş için

gereklidir. Yabancı dil puanı ise, özellikle lisansüstü eğitim görebilmek, akademisyen olabilmek, bazı kamu kuruluşlarında görev alabilmek ve

hatta görevde yükselebilmek için gerekli şartlardan biridir. Bu puan

farklı sınavlar ile elde edilmektedir. ÖSYM'nin uyguladığı, zaman

zaman isimleri değişmekle beraber, yabancı dil seviyesini belirlemek

üzere yapılan bu sınavlar, ortaya çıkan puan ortalamaları ve sınavın

şekli itibariyle sık sık gündeme gelmektedir. Herhangi bir alanda yüksek lisans veya doktora yapmak isteyenlerin, doktora aşamasında

iki farklı dil puanına ihtiyacı olan yabancı dil çalışanların ve hem de

üniversitelerde görev alabilmek, görevde yükselebilmek için gerekli olan

bu dil sınavları, bireylerin önüne önceleri ÜDS ve KPDS olarak

çıkmıştır, 2013’ten beri de YDS olarak çıkmaktadır.

Bu sınavlarda istenen puanların alınamaması farklı sorunları da

beraberinde getirmektedir. Yabancı dil öğrenme kültürümüz, bireysel

öğrenme biçimlerimiz, ders çalışma alışkanlıklarımız, eğitim aldığımız

alan, olması gereken yabancı dil eğitim sistemi ile sınav sistemlerinin

birbiriyle çelişmesi ve YDS'ye bakış açımız araştırılması gereken bazı alt

başlıklardandır.

Bu çalışmada Türkiye’deki farklı üniversite ve bölümlerde

lisansüstü eğitim gören veya görmüş olan 214 öğrencinin yabancı dil

tutum ve davranışları ile yabancı dil sınavına bakışlarını ölçmek

amacıyla uzman görüşü alınarak anket uygulaması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: lisansüstü seviyede yabancı dil, yabancı dil sorunları, YDS, yabancı dil sınavlar, dil puanı.

*Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu

tespit edilmiştir. ** Arş. Gör. Ondokuz Mayıs Ü. Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Bölümü, El-mek: [email protected] *** Prof. Dr. Ondokuz Mayıs Ü. Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Bölümü, El-mek: [email protected]

184 Rüveyda H. ÇEBİ KOZALLIK – Zeki KARAKAYA

Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 10/2 Winter 2015

FOREIGN LANGUAGE PROBLEMS AT GRADUATE LEVEL

ABSTRACT

Foreign language is necessary for both education and work in

Turkey like everywhere. Foreign language score is one of the

requirements especially for graduate education, to be academician, to

get a position in some state foundations and even to promate in a work.

This score is taken with different exams. These exams, which ÖSYM

apply to decide one’s foreign language level, still remain on the agenda in terms of their average scores and styles. From 2013 on called as

YDS, which was formerly ÜDS and KPDS, is needed by those who want

to have a graduate or postgraduate degree, who need an extra foreign

language and who want to promote and to have a position at a

university.

Not being able to get desired scores in these exams causes

different problems. Our foreign language learning approach, individual

learning styles, studying strategies, education area, contradiction of

education and exam systems and our approach to YDS are some

subcategories that need research.

In this study, a qustionnaire was applied in order to evaulate the attitude and behaviours of 214 students who still maintain or finished

graduate or postgraduate education to foreign language exam.

The reason behind high language scores of graduates of education

faculties is and the and positive contributions to the organization of

language learning is that they work. But despite being the maximum working group lessons, language learning for FEAS alumni group with a

low score and a language score at the desired level is an open problem.

But the number of areas and support to the both courses is very low as

well as working predominantly in the range of 0-2 hours working on

their own courses. All these results are quit cause two out considering:

First, the acquired learning habits during the school life of the language teaching methods of accuracy in the country, the quality of learning,

second, conducted in the presence of individual or course, the method

is and duration. Also to go on a course that has been concluded with

the participants enough time separating foreign language. In this

context arises individual self-criticism.

Results of the participants revealed that foreign language learning

necessity. Foreign language is not a case of force that can be learned or

taught. After starting language learning with individual curiosity

request enters the sources and methods of operation. Most participants

said that experience difficulties in motivation, showed that in fact is

causing the problem. The collapse of social prejudice against the foreign language needs to be done for it and learned / acquired information is

to provide the ability to use the environment.

The majority of the group on their own course work that they are

working less than two hours or days. Depending on whether self-study

methods taught in schools, that should be considered on how efficient these two hours late. Here are put time management issue. In schools

to students in basic level, instead of useless information piles, changing

Lisansüstü Seviyede Yabancı Dil Sorunları 185

Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 10/2 Winter 2015

and developing time management that can be used in all areas of life, the ways of getting the right information, they should be better

diagnosis can project work. More applications must be submitted to

familiarize themselves with individuals at all levels. In this way the

lessons of being a task should be removed and converted into an area

where individuals enjoy.

Participants, the lack of multiple-choice yds'n and language skills are equally agreed that measuring is required. The style of the exam

questions used in this case should be revised.

Talk to the opposite side of the individuals was concluded that the

weight of incomprehension concerns. In this case, it is the work for

speaking and listening skills has less to do and emerging areas of daily life can not find these skills.

When the results are evaluated, has emerged once again the

importance of the following issues:

Teaching-learning culture and education methods must be

changed permanently. Experts for this service by teachers-training

should be given. Applied exams individuals should exercise to test the culture, because foreign language is something other than measured by

testing and language teaching is contrary to the language of nature. The

expansion of Turkey, replacing the existing state-driven learning and

lifelong learning and understanding is required to settle. Lifelong

learning means, does not mean reading outside schools, lifelong learning is really durable and can be used to obtain information.

Key Words: foreign language at graduate level, foreign language

problems, foreign language exams, language scor

1. Giriş

Lisansüstü eğitim, dört yıllık eğitimini tamamlayan bireylerin lisans eğitimini aldıkları

alanda ilerlemek için olabileceği gibi, farklı bir alanda bilgi sahibi olmak, ilgi duydukları alanda

bilgi ve deneyim elde etmek isteyenler için üniversiteler tarafından sunulan bir eğitim ve öğretim

biçimidir. Ünal ve İlter’e göre: Lisansüstü eğitimin içinde yer alan yüksek lisansın amacı, alanında

uzmanlaşmış bireyler yetiştirmek; doktora eğitiminin amacı ise, ekonomik ve teknoloji kalkınma

için gerekli temel araştırmaları planlayıp yürütecek, sonuçlandıracak ve yayımlayacak bilim adamı,

öğretim üyesi ve araştırmacı yetiştirmektir. (Ünal/İlter, 2010)

Bu eğitimi alma isteği, kişilerin eğitim aldıkları alanda meslek edinmek ve meslekte

gelişmek için olabileceği gibi ilgi ve merak uyandıran farklı alanlarda da belli koşulların

sağlanmasıyla yapılabilmektedir.

Lisansüstü eğitim bireylere, ilgi duydukları alanda yapılmış çalışmaları inceleme, öğrenme,

bilimsel bir bakış açısı kazandırma, bir konuda uzmanlaşma ve bu uzmanlaşılan alanda yeni bir

ürün ve fikir sunabilme olanağı verir. Bilimin birikimli ilerlemesi sebebiyle lisansüstü eğitim

insana bilimsel yolda bir basamak oluşturmaktadır. Sevinç’e göre “Eğer ülkeler, kalkınmayı ve tüm

alanlarda gelişmeyi hedefliyorsa, bilim ve eğitimi bütün kurum ve kuruluşları ile tam olarak

kullanmak zorundadırlar. Bu açıdan bakıldığında bilim ve eğitimi kaynaştırması bakımından

lisansüstü eğitim oldukça önem taşımaktadır.” (Sevinç, 2001)

186 Rüveyda H. ÇEBİ KOZALLIK – Zeki KARAKAYA

Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 10/2 Winter 2015

2. Yabancı Dil Sorunu

Lisansüstü eğitim seviyesine gelmiş bireylerin bir yabancı dilde kendilerini ifade

edememeleri, okuduklarını anlamamaları ve herhangi bir yabancı dil sınavından en azından orta

seviyede bir puan alamamaları geriye dönüp bakmayı gerektiren bir bulgudur. Bireyler, örgün

eğitim hayatları sürecince muhtelif sebeplerden dolayı iyi seviyede dil öğrenememektedirler. Dil

öğrenmek için yeterince heveslendirilmeyen ve motive edilmeyen bireyler ortaöğretimde ve lisans

eğitiminde sadece geçer not alarak dersleri geçmek niyetindedirler. Bu durum yabancı dil

öğrenilmesinin sürekli geçiştirilmesine sebep olmuştur.

Bir alanda lisans diplomasına sahip bireylerin lisansüstü eğitim almak veya görevde

yükselmek istedikleri zaman öğrenmek üzere öğrenilmesi ötelenmiş, bireysel ya da çevresel

sebeplerden dolayı başarısızlık ve kaygı ile sonuçlanmış dil öğrenim süreci, çeşitli sebeplerden

ötürü dil puanı gerektiğinde, bir engel gibi bireylerin karşısına çıkmaktadır. Bu aşamada yabancı

dil öğrenmek artık ilk ve asıl amaç olmaktan çıkıp bir yere varabilmek için aşılması gerekilen bir

engel konumuna düşmektedir. Bu durum dili severek ve isteyerek öğrenmeleri gereken bireylerin,

dışsal bir yaptırım ile mecburiyetten öğrenmeye çalıştıkları bir durumu ortaya çıkarmaktadır.

Aslan’a göre; “Yetişkinler için yeni bir dil edinimi daha çok bir ihtiyaçtan kaynaklanmaktadır”

(Aslan,2010). Burada sorun doğru zamanda ve doğru yerde gerçekleşmesi gereken eğitim ve

öğretimin eksik veya yanlış yapılmış olmasından kaynaklanmaktadır.

Yabancı dil öğrenme ve öğretme konusunda çeşitli sorunlar vardır. Türkiye’de eskiden 6.

sınıfta başlanırken şu anda 4. sınıfta birinci yabancı dil olarak İngilizce okutulmaya

başlanmaktadır. Lise seviyesine gelen bir öğrencinin yıllardır yabancı dil ile muhatap olmuş

olmasına rağmen kendini temel düzeyde bile güçlükle ifade etmekte oluşu ve yabancı bir birey ile

iletişim kurmakta zorlanması dikkat çekicidir.

Işık’a göre, “Türkiye’de yabancı dil eğitiminde sarf edilen bunca kaynak ve emeğe rağmen,

istenilen seviyede verim alınamadığı değerlendirilmektedir. Bunun nedeni olarak, öteden beri

devam eden geleneksel dil öğretme alışkanlıkları, yabancı dil eğitimi planlamasındaki eksiklikler

ve bunların doğurduğu yöntem, etkinlik, malzeme ve ölçme değerlendirmedeki yetersizlikler ya da

yanlışlar gösterilebilir.(Işık, 2008) Yaşam birkaç durumla sınırlandırılamayacak kadar karmaşık

olduğundan dil her olay ya da oluşum karşısında değişik söz varlığı içerir. Bu yüzden özellikle

öğrencilerin dikkati hedef dildeki değişik ifade tarzlarına çekilip farkındalık sağlanır ve

öğrencilerin dilin nasıl işlediği ile ilgili hipotezler öne sürüp test etmelerine deneme yanılma

yoluyla olanak verilirse dil becerilerine odaklanarak dil edinmeleri kolaylaşabilir. (Tüm, 2010)

Yabancı dil öğrenmek sadece öğretmen, materyal gibi dış faktörlere bağlanmamalıdır. Bu

durum aslında ilk önce kişinin motivasyon ve isteği ile yakından ilişkilidir. Öğretmen öğrenme

isteği olan bireylerin yol göstericisi ve rehberidir. Yalçın’ın da belirttiği gibi; burada öğretici bir

bakıma motive edici bir roldedir. (Yalçın, 2014)

Bilimsel çalışmalar, bireyin sadece yaşadığı ülkede yapılan bilimsel araştırmaları takip

ederek değil, tüm dünyadaki araştırmaları takip ederek yapılmalıdır. Bunun için, en az bir ya da

daha fazla yabancı dilde en azından okuduğunu anlamayabilmek gerekmektedir. Artık küresel bir

bilim dünyasında yaşıyoruz ve bilimde çok dillilik önemli. Sınavı geçene kadar öğrenmek değil,

hayat boyu öğrenmek gerekir. Yani, edinecek ve içselleştirilecek düzeyde öğrenme ve güncel

iletişim ve mesleki iletişim için öğrenmek şarttır (Karakaya, 2012). Türkiye’ de yabancı dil denince

birçok ülkede olduğu gibi ilk akla gelen ve dünya dili olarak bilinen İngilizce, daha sonrasında da

okullarda ve yüksek öğrenimde ağırlıklı olarak sunulan, Almanca ile Fransızca akla gelmektedir.

Sevinç'e göre“ Yine bazı alanlardaki araştırmalar ve Türkçe literatürün yeterli olmaması

yabancı dil bilgisini zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle öğrencilerin yabancı dil öğrenebilmeleri

Lisansüstü Seviyede Yabancı Dil Sorunları 187

Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 10/2 Winter 2015

amacıyla üniversite bünyesinde kurslar açılmalı, yabancı dil merkezleri ile koordineli eğitim

çalışmaları yürütülmelidir. (Sevinç,2001)

3. Yöntem

Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden olan anket yöntemi ile çalışılmıştır.

Türkiye'de farklı üniversite ve bölümlerde lisansüstü eğitim alan bireye yirmi üç soruluk çoktan

seçmeli bir anket uygulanmıştır. Katılımcıların yüz kırk dördü bayan, altmış dokuzu ise erkektir.

3.1 Veri Toplama

Anket hazırlanırken bilirkişi görüşleri alınmış ve şifahen ve internet aracılığı ile ilgili

kişilere ulaşılmıştır. Yüksek lisans yapan 11 kişiye, yüksek lisansını bitirmiş 17 kişiye, doktora

yapan altmış iki kişiye ve doktorasını bitirmiş yedi kişiye ulaşılmıştır.

3.2 Veri Analizi

Anket yöntemi ile ulaşılan veriler SPSS programı ile analiz edilmiştir. SPSS programının

frekans değerlendirmesi, T-Test, Oneway ve Post Hoc Tests yorumları kullanılmıştır.

4. Bulgular

Araştırmada, anket yöntemi ile ulaşılan veriler incelenerek aşağıdaki verilere ulaşılmıştır:

Anket katılımcılarının %68' i bayan %32' si erkektir. Katılımcıların yaş aralığı 22 ile 50

arasında değişmektedir. Katılımcıların %56 'sının dil puanı 66-75 aralığındadır. %20'si ise 56-65

aralığında yer almaktadır.

Eğitim düzeyiniz nedir?

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid Yüksek l.

yapıyorum

116 54,2 57,4 57,4

Yüksek

l.yaptım

17 7,9 8,4 65,8

Doktora

yapıyorum

62 29,0 30,7 96,5

Doktora

yaptım.

7 3,3 3,5 100,0

Total 202 94,4 100,0

Missing System 12 5,6

Total 214 100,0

Tablo 1

Tablo 1'de görüldüğü üzere, katılımcılar; %57,4' ü yüksek lisans yapan, %8.4 yüksek

lisansı bitirmiş olan,%3.7'si doktora yapan ve % 3.3ü doktorayı bitiren bireylerden oluşmaktadır.

Bu eğitim düzeyindeki bireylerin eğitim aldıkları alanlar gruplandığında ortaya şu sonuçlar

çıkmaktadır: Katılımcıların %34.7'si Eğitim, %28.6'sı Fen-Edebiyat, %21.4'ü İktisadi ve İdari

Bilimler ve 15.3'ü ise Mühendislik Fakültesi mezunlarındandır.

188 Rüveyda H. ÇEBİ KOZALLIK – Zeki KARAKAYA

Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 10/2 Winter 2015

Dil Puanı Aralığı ile bölüm kıyaslaması

95% Confidence Interval for Mean

N Mean Std. Deviation Std. Error Lower Bound Upper Bound

Egitim 68 4,88 1,865 ,226 4,43 5,33

Fen 56 3,84 1,693 ,226 3,39 4,29

İBF 42 3,55 1,517 ,234 3,07 4,02

Mühendislik 30 5,20 1,730 ,316 4,55 5,85

Total 196 4,35 1,832 ,131 4,09 4,61

Tablo 2

Tablo 2'ye göre dil puanları en yüksek olan bireyler, Eğitim Fakültesi mezunlarıdır. En düşük dil

puanına sahip olanlar ise İktisadi İdari Bilimler Fakültesi mezunlarıdır.

Katılımcıların %35'i çalıştıkları kurumun yabancı dil çalışmalarına olumlu ya da olumsuz

bir etkisi olmadığını ifade etmiştir. Çalıştığı kurumun yabancı dil öğrenmesini olumlu etkilediğini

söyleyen ağırlıklı grup Eğitim Fakültesi mezunlarıdır.

Branş ile Yabancı dil öğrenmek için kendi kendinize çalışıyor munuz sorusu

karşılaştırması

11.Yabancı dil öğrenmek için kendi

kendinize çalışıyor munuz?

evet hayır Total

3. Branşınız? Egitim 41 26 67

Fen 32 21 53

İBF 31 11 42

Mühendislik 15 15 30

Total 119 73 192

Eğitim Fakültesi katılımcılarının %61.2'si kendi kendine çalıştığını söylerken, %38.8'i

hayır cevabını vermiştir. Fen-Edebiyat Fakülteli katılımcıların %60.3'ü kendi kendine çalıştığını

söylerken %39.7' si hayır cevabını vermiştir. İİB Fakültesi katılımcılarının %73.8'i soruya evet

yanıtını verirken %26.2'si hayır cevabını vermiştir. Mühendislik Fakültesi mezunu katılımcılarda

ise durum yarı yarıyadır. Bu sonuçlar göz önünde bulundurulursa bireysel çalışma oranının düşük

olduğu gözlenmektedir. Kendi fakültesi içinde en fazla çalıştığını bildiren grup ise İİBF

mezunlarıdır.

Lisansüstü Seviyede Yabancı Dil Sorunları 189

Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 10/2 Winter 2015

5. Dil Puanı Aralığı

95% Confidence Interval for Mean

N Mean Std. Deviation Std. Error Lower Bound Upper Bound

Egitim 68 4,88 1,865 ,226 4,43 5,33

Fen 56 3,84 1,693 ,226 3,39 4,29

İBF 42 3,55 1,517 ,234 3,07 4,02

Mühendislik 30 5,20 1,730 ,316 4,55 5,85

Total 196 4,35 1,832 ,131 4,09

Buna karşın, dil puanı en yüksek olan grup Eğitim Fakülteleri mezunları iken puanı en düşük

olanlar ise İktisadi İdari Bilimler Fakültesi mezunlarıdır.

Çalıştığınız kurum yabancı dil öğrenmenize etki ediyor mu? sorusuna ise katılımcıların %59.3'ü

herhangi bir etki etmiyor cevabını verirken, %33.5'i olumlu etki ettiğini belirtmiştir.

Yabancı dil öğrenmek için bir destek alıyor musunuz? sorusuna ise katılımcıların yüzde 56.4'ü

herhangi bir destek almıyorum, %21.3'si internet kaynaklarından faydalanıyorum, 19.3'ü

ise kursa gidiyorum cevabını vermiştir.

Katılımcıların %16'sı mecburen öğrenmediğini belirtirken %84'ü yabancı dil öğrenmenin

kendileri için bir mecburiyet olduğunu ifade etmişlerdir. Buna bağlı çoklu şıkların seçilebildiği

“Yabancı dil öğrenmek neden bir mecburiyet?” sorusuna, %36.2'si kişisel gelişimim için, %32.8'i

lisansüstü eğitim almak için, %13'ü kamuda görev alabilmek için , %11.9'u yurt dışında eğitim

görebilmek için ve %6.2'si diğer sebepler olarak yanıt vermiştir.

Katılımcıların %62.6'sı kendi başına ders çalıştığını ifade etmiştir. Bununla beraber, bu

katılımcıların %90.1'i günde 0-2 saat arasında, %9.9'u ise 3-5 saat arasında çalıştıklarını

belirtmiştir.

12. Kendi kendinize günde kaç saat yabancı dil çalışıyorsunuz?

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

Valid 1 118 55,1 90,1 90,1

2 13 6,1 9,9 100,0

Total 131 61,2 100,0

Missing System 83 38,8

Total 214 100,0

“Örgün eğitiminiz boyunca kaç yıldır yabancı dil öğreniyorsunuz?” sorusuna katılımcıların

%41’i 8-10 yıl aralığında yabancı dersi aldıkları cevabını vermişlerdir. “Örgün eğitiminiz boyunca

yabancı dil öğrenme konusunda bir sorun yaşadınız mı?” sorusuna katılımcıların %37.7'si bir sorun

yaşamadığını, 21.6'sı motivasyon konusunda sorun yaşadığını, %18.6'sı ise öğretmen tutumları

konusunda %33' ü tutumları konusunda sorun yaşadığını ifade ederek yanıt vermişlerdir.

190 Rüveyda H. ÇEBİ KOZALLIK – Zeki KARAKAYA

Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 10/2 Winter 2015

“Yabancı dil çalışmak için yeterli vakit ayırabiliyor musunuz?” sorusuna ise katılımcıların

%77'.2’si hayır, %22.8'i ise evet cevabını vermiştir. Katılımcıların %13.9'u yabancı dil

kursuna gitmektedir. %86.1'i ise herhangi bir dil kursuna gitmediğini belirtmiştir.

“Sizce, YDS yabancı dil becerilerini ölçmek için yeterli midir?” sorusuna ise, katılımcıların %96'sı

“hayır” cevabını, yalnızca %4'ü ise “evet” cevabını vermiştir.

“Lisansüstü eğitim için gerekli olan YDS’nin çoktan seçmeli olması doğru mudur?” sorusuna ise

katılımcıların %68.3'u “hayır”, 31.7'si “evet” cevabını vermiştir. “YDS' nin hangi dil

becerisine ağırlık vermesi gerekir?” sorusuna ise, katılımcıların %83.3'ü okuma-yazma-

konuşma ve dinlemenin eşit ağırlıklı olması gerektiği yanıtını vermiştir.

“Lisansüstü eğitiminiz için gerekli olmasaydı yine de yabancı dil öğrenir miydiniz?” sorusuna ise,

katılımcıların %86.6'sı “evet”, 13.4'ü “hayır”cevabını vermişlerdir. Son soru olan, “Yurt

dışında bir toplantıya katılacak olsaydınız, bir kaygı yaşar mıydınız?” sorusuna ise

katılımcıların %431.2'si konuşamama kaygısı yaşayacağını, %28'i ise karşı tarafı

anlayamama kaygısı yaşayacağını söyleyerek cevap vermiştir. Hiç kaygı yaşamayacağını

ifade edenlerin yüzdesi ise 24.8'dir.

4. Sonuç ve Tartışma

Anket sonuçları değerlendirildiğinde şu sonuçlara ulaşılmıştır:

Yabancı dil sınavından alınan puanların ağırlıklı olarak 55-75 arasında olması öğrenmenin

tam anlamıyla gerçekleşmediğini göstermektedir.

Eğitim Fakültesi mezunlarının dil puanlarının yüksek olmasının sebebi öğretim

yöntemlerini bilmeleri ve çalıştıkları kurumların dil öğrenmelerine olumlu katkı sağlamasıdır.

Fakat en fazla ders çalışan grup olmalarına rağmen, puanları düşük bir grup olan İİBF mezunları

için dil öğrenimi ve istenilen seviyede bir dil puanı açık bir sorundur. Fakat hem kursa gidenlerin

ve destek alanların sayısı oldukça düşüktür hem de kendi kendilerine ders çalışanlar ağırlıklı olarak

0-2 saat aralığında çalışmaktadır. Bütün bu sonuçlar göz önünde bulundurulduğunda ortaya iki

neden çıkmaktadır: Birincisi, okul hayatı boyunca edinilen öğrenme alışkanlıkları ile ülkede geçerli

olan dil öğretim yönteminin doğruluğu, ikinci olarak da bireysel ya da kurs eşliğinde yapılan

öğrenmenin kalitesi, yöntemi ve süresidir. Ayrıca katılımcıların bir kursa gitmemekle beraber

yabancı dile yeterli zamanı ayırmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda bireysel bir özeleştiri

ortaya çıkmaktadır.

Sonuçlar, katılımcıların yabancı dili mecburiyetten öğrendiğini ortaya çıkarmıştır. Yabancı

dil zorla öğretilebilecek ya da öğrenilebilecek bir olgu değildir. Bireysel merak ile başlayan dil

öğrenme isteğinden sonra kaynaklar ve yöntem devreye girmektedir. En çok motivasyon

konusunda sıkıntı yaşadığını söyleyen katılımcılar, aslında sorunun nereden kaynaklandığını

göstermişlerdir. Bunun için yapılması gereken yabancı dile karşı olan toplumsal önyargıların

yıkılması ve öğrenilen/edinilen bilgilerin kullanabilme ortamının sağlanmasıdır.

Kendi kendilerine ders çalıştıklarını söyleyen grubun büyük bir çoğunluğu günde iki saat

yada daha az çalışmaktadır. Kendi kendine ders çalışma yöntemleri okullarda öğretilmediğine göre,

bu iki saatin ne kadar verimli geçtiğinin üzerinde düşünülmelidir. Burada zaman yönetimi konusu

devreye girmektedir. Temel seviyedeki öğrencilere okullarda, gereksiz bilgi yığınları yerine,

değişen ve gelişen hayatta her alanda kullanabilecekleri zaman yönetimi, doğru bilgi edinme

yolları, kendilerini daha iyi tanıyabilecekleri proje çalışmaları verilmelidir. Bireylere her kademede

kendilerini tanımak için daha fazla uygulama alanı sunulmalıdır. Bu şekilde dersler bir görev

olmaktan çıkarılmalı ve bireylerin keyif aldığı bir alan haline dönüştürülmelidir.

Lisansüstü Seviyede Yabancı Dil Sorunları 191

Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 10/2 Winter 2015

Katılımcılar, YDS'nin çoktan seçmeli olmaması ve dil becerilerini eşit bir şekilde ölçmesi

gerektiği konusunda hemfikirdir. Bu durumda uygulanan sınavın soru tarzı gözden geçirilmelidir.

Bireylerin konuşamama ve karşı tarafı anlayamama kaygılarının ağırlıkta olduğu sonucuna

ulaşılmıştır. Bu durumda, konuşma ve dinleme becerilerine yönelik çalışmanın daha az yapıldığı ve

bu becerilerin günlük hayatta kullanım alanı bulamadığı ortaya çıkmaktır.

Sonuçlar değerlendirildiğinde, şu konuların önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır:

Eğitim öğretim yöntemi ile öğrenme- öğretme kültürü kalıcı olarak değiştirilmelidir. Bunun

için öğretmenlere bilirkişiler tarafından hizmet-içi eğitimler verilmelidir. Uygulanan sınavlar da

bireyleri test kültürüne alıştırmamalıdır, zira yabancı dil bilgisi, test ile ölçülmekten öte bir şeydir

ve dil öğretimine, dilin doğasına aykırıdır. Türkiye'de var olan güdümlü öğrenme durumunun

değiştirilmesi ve hayat boyu öğrenme anlayışının yaygınlaşması ve yerleşmesi gerekmektedir.

Hayat boyu öğrenme demek, dışarıdan okunan okullar demek değildir, hayat boyu öğrenme

gerçekten kalıcı ve kullanılabilir bilgilerin edinilmesi demektir.

KAYNAKLAR

ASLAN, C. (2010). Türkçe Eğitimi Programlarında lisansüstü öğrenim gören öğrencilerin

akademik özyeterliklerine ilişkin görüşleri. Mehmet A. Ersoy Üniversitesi Dergisi, sayı

19(87-115)

ARSLAN, M. (2009) . Türkiye'de yabancı dil edinim sorunu ve yabancı dil olarak Türkçe.

GÖVER. İ. (2002). Akademik personelin yabancı dil durumu ve yabancı dil sınavlarına bakış. Fırat

Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.12-1(143-158)

IŞIK, A. (2008). Yabancı Dil eğitimimizdeki yanlışlıklar nereden kaynaklanmaktadır. Journal of

Language and Linguistic Studies.4-2

KARAKÜTÜK, K. (1989). Türkiye'de lisansüstü öğretim sorunları ve çözüm önerileri. Ankara

Üniversitesi. Sosyal Bilimler dergisi.

KARAKAYA, Z. (2012).Lisansüstü eğitimde yabancı dil. Ondokuz Mayıs Üniversitesi. 1.

Lisansüstü eğitim günleri

ÜNAL, Ç. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının lisansüstü eğitime olan tutumları. Atatürk Ü.Sosyal

b. Dergisi.14-2(1-18)

SEVİNÇ, B. (2001). Türkiye’de lisansüstü eğitim uygulamaları, sorunlar ve öneriler. Ankara

Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34(1-2), 125-137.

TÜM, G.(2010). “Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde drama tekniğinin rolü”, TURKISH

STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or

Turkic-, Volume 5/3, Summer 2010, p.1898-1920

YALÇIN, C.(2014). “Yabancı dil öğretiminde sosyal öğrenme modeli”, TURKISH STUDIES -

International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-,

Volume 9/12, Spring 2014, p.699-710.

192 Rüveyda H. ÇEBİ KOZALLIK – Zeki KARAKAYA

Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 10/2 Winter 2015

Citation Information/Kaynakça Bilgisi

ÇEBİ KOZALLIK R.H., KARAKAYA, Z., Lisansüstü Seviyede Yabancı Dil Sorunları, Turkish

Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or

Turkic Volume 10/2 Winter 2015, p. 183-192, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net,

DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7857, ANKARA-TURKEY