LESSEN OVER DROMENDe droom van Jacob

Samenstelling Drs. J.L.C. Marechal

1

INLEIDINGElk mens droomt ‘s nachts. Als we ons die dromen herinneren, lijken ze vaak een onzinnige mengelmoes van beelden. Sommigen menen dat dromen willekeurige gedachten zijn, waar onze bewustegeest een verhaal omheen weeft. Anderen menen juist dat ons onderbewustzijn het verhaal vertelt. Dromen worden ook wel gezien als spirituele boodschappen, herinneringen of toekomstvoorspellingen. “Wat denk jij dat dromen zijn?” In dezelessen over dromen zullen we ingaan op deze vraag. Verschillende culturen geven verschillende antwoorden, omdat zeanders in het leven staan. Hoe zou jij deze vraag beantwoorden?Misschien geef jij wel een ander antwoord dan ik? Dat zou best eens kunnen want ook wij zijn niet hetzelfde. En natuurlijk hebjij ook andere dromen dan ik... Wat droom jij eigenlijk en wat denk jij dat dat betekent? We zullen zien dat er in de bijbel ook over dromen wordt vertelt. Naast wat algemene informatie over de geschiedenis van dromen, de verschillende soorten dromen en Freud en Jung zullen we stilstaan bij de droom van Jacob.

Vragen en opdrachtenVRAAG 1: Wat denk jij dat dromen zijn?

VRAAG 2: Schrijf een droom, die jij ooit gehad hebt, op. Je magde droom ook in een stripverhaaluitbeelden.

VRAAG 3: Wat denk jij dat die droom, die jij hierboven hebt opgeschreven, betekent?

LES 1: DE GESCHIEDENIS VAN DE DROOM

De EgyptenarenDe Egyptenaren probeerden de dromen als eerste te verklaren. Dromen werden beschouwd als boodschappen van goden of andere

2

bovennatuurlijke berichten. De Egyptenaren maakte daarom een boek over droomsymbolen. Er was ook een Egyptenaar die de godenom hulp wilde vragen. Hij werd in een tempel in slaap gebracht en de priester (of meester van de geheime dingen) verklaarde zijn droom. De bijbel laat zien dat de Egyptenaren heel lang geleden al bezig waren met het verklaren van dromen. De Egyptische Farao droomde over zeven vette koeien en zeven magere koeien. Ook al waren de Egyptenaren de eersten die dromen probeerden te verklaren, ze kwamen er niet achter wat deze dromen van de Farao moest betekenen. Ze haalde een Jood uit de gevangenis diedit wel kon. Zijn naam was Jozef. Jozef’s uitleg van deze droomis dat de zeven vette koeien voor zeven vette jaren staan en dat de zeven magere koeien voor zeven magere jaren staan. Dit hadden de droomuitleggers van de Farao misschien ook nog wel kunnen bedenken, maar de raad die Jozef aan de Farao gaf was van enorme betekenis.

Vragen en opdrachtenVRAAG 1: Welke raad gaf Jozef naar aanleiding van de Farao’s dromen?

VRAAG 2: Op grond van deze raad verklaart de Farao: “Is er nog zo’n man, die op gelijke wijze door de geest van God vervuld is?’ Waarom zegt de Farao dat, welke betekenis had de raad van Jozef namelijk voor de

Egyptenaren?De GriekenDe Grieken begonnen zich in de 8e eeuw voor Christus serieus bezig te houden met dromen. Met net zulke priester-uitleggers als de Egyptenaren hadden, geloofden ook de Grieken dat dromen goddelijke boodschappen waren. De Grieken hebben niet voor niets veel technieken van de Egyptenaren geërfd. Ze gebruikte ze in de geneeskunst en stuurden zieke mensen naar bepaalde tempels waar de ‘goden van het lichaam’ hun heiligdom hadden. De zieke Grieken bezochten deze tempels en vielen na religieuzerituelen in slaap, waarbij ze hoopten op een droom die hen weereen gezond leven zou beloven. De grote tempel van Aesculapius bij Epidaurus was waarschijnlijk de bekendste droomtempel.

3

De eerste stap naar de moderne droominterpretatie werd gezet inde 5e eeuw voor Christus. De Griekse filosoof Heraclitus beweerde dat dromen persoonlijk waren en niet altijd het gevolgvan invloeden van buitenaf. De meeste Griekse filosofen hebben zich beziggehouden met dromen en hun betekenis. Plato veronderstelde bijvoorbeeld dat dromen een invloed konden hebben op het dagelijkse leven van mensen. Plato schreef: “In elk mens, ook in een goed mens, schuilt een bandeloze, beestachtige persoonlijkheid die in de slaap te voorschijn komt.”Aristoteles maakte een eind aan het idee dat dromen boodschappen van goden waren en probeerde het droomproces op een verantwoorde manier te verklaren. Hij wijst erop dat de meeste zogenaamde ‘voorspellende’ dromen als toevalligheden moeten worden gezien. Later stelt hij: “De meeste bekwame uitlegger van dromen is hij die in staat is gelijkenissen te onderkennen.” Hij bedoelt hiermee dat dromen vergelijkbaar moeten zijn met fragmenten van herinneringen van dagelijkse gebeurtenissen, want dat zijn in feiten dromen volgens hem. Hijontwikkelde ook de theorie dat dromen een weergave zijn van de lichamelijke toestand en dat een arts met behulp van de droom kon vaststellen wat voor ziekte iemand had.Galenus van Pergamum, een Grieks-Romeinse medicus, volgde deze ideeën op. Hij schreef bijvoorbeeld over een man die droomde dat zijn linkerdijbeen in marmer was veranderd en kort daarna het gebruik van zijn linkerbeen verloor door een verlamming. Ook was er een worstelaar die hij eens behandelde, die droomde dat hij tot zijn kruin in bloed stond. Galenus van Pergamum leidde daaruit af dat hij bloed moest laten aftappen en daardoor genezen werd van de borstvliesontsteking.

Vragen en opdrachtenVRAAG 3: Wat zijn de overeenkomsten tussen de Grieken en de Egyptenaren?

VRAAG 4: Wat zijn de verschillen tussen de Grieken en de Egyptenaren?

De RomeinenHoewel er over dromen enkele oude documenten bestaan, zoals het

4

Egyptische droomboek, is de ‘Oneirocrition’ of ‘de interpretatie van dromen’ van de Romein Artemidorus het eerste boek over de verklaring van dromen. In dit vijfdelig werk steltArtemidorus dat dromen uniek zijn voor de dromer ervan. De symbolen in een droom worden beïnvloedt door de bezigheden, sociale status en de gezondheid van de dromer. Bijvoorbeeld:

“Een man droomde dat zijn vriend en zakelijke partner met wiensdochter hij een relatie had, hem een paard stuurde. De verzorger bracht het paard twee trappen op naar de slaapkamer van de man. Niet lang daarna verloor de man het contact met zijn geliefde, want het paard symboliseerde de vrouw. De plaatsaanduiding betekende echter dat de bestaande situatie niet zou voortbestaan omdat het voor een paard onmogelijk was om op de tweede verdieping te zijn.”

Andere boeken van de Romein Artemidorus bevatten stellingen als: “Het dragen van een paars kleed wijst op een lange ziekte”; “Het vasthouden of het eten van eieren symboliseert ergernis” en “Naakt zijn betekent verlies van eigendom”.

Vragen en opdrachtenVRAAG 5: Wat is het eerste boek over de verklaring van dromen en door wie is het geschreven?

5

De PerzenIn Perzië ontwikkelde ‘Sifat-i-Sirozah’ een stelsel dat op tijdgebasseerd was: “Een droom kon alleen verklaart worden op de dag waarop de droom verscheen”. Zijn theorie gaf regels voor elke dag van de maand. Zoals: “De tweede dag is de dag van Baham.... Gebeurtenissen waarover gedroomd wordt, zullen binnenvier dagen plaatsvinden, maar in gekoesterde hoop wordt U teleurgesteld”. De bekendste Arabische droomuitlegger was Gabdorrhachaman (ca. 720). Hij stelde dat dromen voorspellend waren en alleen verklaart konden worden door personen die ‘zuiver van geest en moraal waren en het woord van de waarheid bezaten’. Zijn uitspraken lijken meer op eigen intuïtie dan datze op inzicht in symboliek gebasseerd waren: “Hij die droomt dat zijn tong buitensporig gekrompen is, zal veel dwaasheden engrove taal uitslaan”.

Vragen en opdrachtenVRAAG 6: Wat heeft tijd met dromen te maken volgens ‘Sifat-i-Sirozah’?

VRAAG 7: Wat zijn dromen volgens de bekendste Arabische

6

droomuitlegger ‘Gabdorrhachaman’?

De Joden en de ChristenenIn het Oude Testament van de Joden en het Nieuwe Testament van de Christenen staan verschillende dromen. Hieruit kunnen we opmaken dat dromen al ongelofelijk oud zijn. Het kunnen dromen zijn die ons een opdracht geven of ons iets willen leren. (De mens begon waarschijnlijk al te dromen voordat ze voldoende intelligent waren om over dit proces na te kunnen denken). Bij de Christenen herleefde het idee dat dromen bovennatuurlijke verschijnselen waren.

Vragen en opdrachtenVRAAG 8: “Bij de Christenen herleefde het idee dat dromen bovennatuurlijke verschijnselen waren”. Wiedachten hierboven ook dat dromen bovennatuurlijke verschijnselen waren en wie juist niet?

De bekendste bijbelse droom is waarschijnlijk de hierboven besproken droom van de Egyptische Farao over de zeven vette koeien en zeven magere koeien. Deze profetische dromen waarschuwen voor naderend onheil dat kon worden afgewend als men de dromen juist uitlegde en actie ondernam. Naast deze profetische dromen bevat de bijbel ook dromen die iets leren ofeen bepaalde opdracht geven. In de volgende les zullen we Jacobs droom bestuderen. Gaat het hier om een profetische droom, een droom om van te leren of een droom met een opdracht....? We zullen het de volgende les eens goed gaan onderzoeken.

7

8

LES 2: JAKOBS’ DROOM

INLEIDING:Jakob heeft de zegen voor de eerstgeborene met een list verkregen. Esau, zijn broer, zweert hem uit wraak te doden, wanneer eenmaal zijn vader Isaäk niet meer leeft. De moeder Rebekka komt dit te weten en wil Jakob redden: ‘Sta op, ontvlucht naar Laban, mijn broer, naar Haran!’ Tot de woede vanEsau verdwenen is, zal hij daar verblijven als vluchteling. Niet lang, naar zij gelooft. ‘Enige dagen’ worden echter 20 jaren.Het plotselinge vertrek van Jakob wordt door Rebekka geheim gehouden. Zelfs Isaäk trapt in de briljante uitvlucht. Jakob zal geen ‘van de dochters van Chet’ (een Hethitische) tot vrouwnemen. Rebekka suggereert haar man het idee Jakob naar haar familie te sturen, welke in het land der Arameeërs in het stroomgebied van de Eufraat woont, opdat hij daar een vrouw zalvinden. Isaäk geeft aan Jakob het bevel te vertrekken. En Jakobluisterde naar zijn vader en naar zijn moeder en hij ging.

Vragen en opdrachtenVRAAG 1: Er zijn volgens de voorafgaande tekst twee motieven voor Jakobs vertrek. Welke tweemotieven heeft Jakob om te vertrekken? Jakob wordt op zijn vlucht zo arm als een bedelaar, vol zorgen over de toekomst. In deze situatie valt hij in slaap en krijgt hij een droom die hem weer wat moed geeft.

Het verhaal: Jakobs droom (Gen. 28:10-19a)10 Jakob trok weg van Beërsjéva en ging naar Haran.11 Hij kwam op een plaats en overnachtte daar, want de zon was ondergegaan, en hij nam een van de stenen van die plaats en legte die onder zijn hoofd. En hij ging liggen op die plaats.12 Hij droomde en zie, een ladder is opgesteld op aarde, en haar top reikt tot aan de hemel. En zie, de boden van Godstegen daarlangs opwaarts en daalden afwaarts.13 En zie, de Eeuwige stond op haar (of: naast hem - Jakob) en Hij sprak: ‘Ik ben de Eeuwige, de God van Abraham, je

9

vader, en de God van Isaäk: Het land waarop je ligt, geefIk jou en je nageslacht.14 Je nageslacht zal zijn als het stof der aarde. Je zult je uitbreiden naar het westen en naar het oosten, het noorden en het zuiden. Door jou worden alle geslachten van de aardbodem gezegend, en door je nakomelingen.15 Zie, ik ben met je. Ik behoed je, waarheen je ook gaat. Ik breng je terug op deze bodem, want Ik verlaat je niet, voordat Ik gedaan heb, wat Ik je heb toegezegd.16 Jakob ontwaakte uit zijn slaap en zei: ‘Waarlijk, de Eeuwigeis er op deze plaats, en ik wist het niet’.17 Hij vreesde en sprak: ‘Hoe vreeswekkend is deze plaats! Dit is niets anders dan een huis van God en dit is de poort van dehemel’.18 Jakob stond op in de ochtend, nam de steen die hij onder zijn hoofd gelegd had en stelde die op tot een gedenksteen. Toen goot hij olie over diens punt.19 Hij noemde de naam van die plaats ‘Beet-El’...

Vragen en opdrachtenVRAAG 2: Waarom zal deze droom Jakob weer wat moed geven?

VRAAG 3: Als deze droom Jakob moed geeft hoe denkt Jakob dan over de betekenis van dromen?

VRAAG 4: Maak een stripverhaal van dit verhaal.

VRAAG 5: Vergelijk je stripverhaal met de leerling die naast jezit en noteer de overeenkomsten en de verschillen.

De uitleg van de droomJakob trok weg van Beërsjéva (bron van de eed) en ging naar Haran. Jakob was te voet en daarom weken onderweg, want de afstand was groot. De preciese route kent Jakob niet, hij moet daarvoor informeren bij de gevestigde bewoners. Toevallig komt hij bij de plaats die hij in het verhaal Beet-El (Huis van God)

10

zal noemen. Er is op deze plaats niets te zien anders, zou Jakob daar niet zijn gaan slapen. Hij nam een steen van die plaats en legde die bij zijn hoofd. Hij legt deze steen onder zijn hoofd maar dat wil nog niet zeggen dat de steen dient als hoofdkussen. Voor een reiziger kon het ook als een wapen dienentegen ‘wilde dieren’. Hij ging op die plaats liggen en viel in slaap. Toen droomde hij. Men laat volgens enkele wijze Joden een mens in de droom alleen iets zien van het gepieker (de gedachten) van zijn hart. Iedere droom komt slechts voort uit het gepieker van de mens. Waarmee iemand zich overdag geestelijk bezighoudt, daarover droomt hij ‘s nachts.

Vragen en opdrachtenVRAAG 6: Waar zou Jakob over dromen als dromen de weerspiegeling zijn van het gepieker van het hart?

De droom bestaat uit drie elementen:1. ‘En zie, een ladder is opgesteld op de aarde en haar top rijkt tot aan de hemel.’2. ‘En zie, de boden van God stijgen daarlangs opwaarts en dalen afwaarts.’3. ‘En zie, de Eeuwige staat op haar’ (op de ladder, of: naasthem, d.w.z. Jakob).1. De ladder weerspiegelt in Jakobs droom het oude geloof vaneen kosmische band tussen hemel en aarde’. Het is mogelijk datop de achtergrond het beeld meespeelt van een trappentoren metaan de voet en op het bovenste platform een tempel.

Je kunt ook een vergelijking trekken tussen de Sinai en deladder: ‘opgesteld op de aarde’ vers 12...Sinai: ‘en zij (deisraelieten) stonden aan de voet van de berg’ Ex. 19:17.Ladder: ‘en haar top reikt tot aan de hemel’, Sinai: (deut.4;11): ‘en de berg brandt in vuur tot aan het hart van dehemel’. Bij de ladder: ‘en de boden van God stijgen langs haarop en dalen neer’, Sinai: Mozes en Aaron stijgen op’ (ex.19:24). God anderzijds ‘daalt op de Sinai neer’ (Ex. 19:20)

Deze vergelijking maakt zelfs een direkte verbinding mogelijktussen God en zijn schepselen. In de droom van Jakob beelden de

11

‘boden van God’ de verbindende schakel uit. Het zijn ‘gaande’,geen vliegende boodschappers. Ze zijn niet met vleugelsuitgerust, maar toch hogere wezens. Men moet zich hen nietvoorstellen als mensen maar als Jakobs beschermengelen.

2. ‘Zij stegen langs haar opwaarts en daalden afwaarts - zij,die hem in het land Israël begeleidden, stegen op, zij, die hemin het buitenland begeleiden zouden, daalden af.’ Dat wilzeggen, ‘dat God hem daar beschermen zou zoals Hij hier gedaanhad, en dat de engelen hem begeleiden zouden’.

3. De boden van God spreken niet, maar God, die bovenaan deladder of bij Jakob staat spreekt. Jakob bevindt zich in eenpsychische depressie, maar hij komt nu tot het inzicht, dat Godhem bijstaat. Na zijn terugkeer, twintig jaar later, heeft hijnogmaals een ontmoeting met de boden van God (Gen. 31:38-42) enweer wordt zijn vertrouwen in God versterkt.

Deze droom leert ons dat God met Jacob is en dat hij elkewereldlijke heerschappij zal laten afdalen. Dus niet deBabyloniërs, Grieken of Romeinen zullen boven blijven en overde Joden heersen maar Jacob met Gods bescherming.

Vijf toezeggingen vallen Jakob ten deel: (We vergelijken deze toezeggingen met debeloften van God aan Abraham.

a. het bezit van het land:dat hij nu als vluchteling moet verlaten (dat land is geenklein stukje aarde maar zal zich uitbreiden naar het westen enhet oosten, het noorden en zuiden (Abraham had een anderepositie nam. het noorden Gen. 12:9 en hij wou naar het zuiden,Jakob is in het westen Gen. 29:1 en wil naar het oosten dusverschil in volgorde van de windrichtingen). Het kleine stukjeaarde waarop hij ligt te dromen wordt tot de kern van deinbezitneming van het land door het volk omdat God het heleland Israël samenvouwde en het onder Jakob legde); Jakob Gen.28:13 Abraham Gen. 13: 13-14

b. God belooft hem nakomelingen:(Jakobs nakomelingen vermeerderen zich als het korrelige ‘stof(zand) der aarde’. Stof is hier nederigheid. Vanuit het stof

12

zal hij zich uitbreiden tot aan de sterren (22:17). Het joodsevolk zal eerst door het stof moeten gaan om de sterren tebereiken (verlossing).Jakob Gen. 28:14 Abraham Gen. 13:15-17

c. de volheid van de zegen:Jakob Gen. 28:14 Abraham Gen. 12:2-3(Abraham wordt zevenvoudig gezegend - overeenkomstig de zevenverzen bij de schepping van de wereld, waarin ‘dat het goedwas’ geschreven staat. Bij Isaak (26:3-4) en Jakob (27:28-29)komt deze zevenvoudige zegen ook terug. Onder de zevenvoudigezegen keert vijfmaal de uitdruking voor ‘zegen’ terug, zoals inhet scheppingsverhaal het vijf maal genoemde ‘licht’. Het iseen tweede wereld, die met Abraham in het leven geroepen wordt,de wereld van de zegen door mensen voor mensen. Met Abrahambegint een geheel nieuw tijdperk, en daarom wordt ook hij eennieuw schepsel.

d. de bescherming en Jakob Gen. 28:15 Abraham Gen. 12:3:God verzekert Jakob - anders dan Abraham - Zijn bijzonderebescherming. Deze bescherming is voor een voortvluchtig mens,die rondtrekt in het onzekere, van groot belang. “Ik verlaat jeniet” heeft betrekking op levensonderhoud. de bescherming isniet aan tijdsgrenzen gebonden want God heeft het ook tegenJakobs nakomelingen.

e. de terugkeer:Jakob Gen. 28:15 Abraham Gen. 12:7a

Vers 13 heeft uitdrukkelijk betrekking op Abraham. Hij is‘jouw’ vader’, ‘hetgeen leert, dat de zonen van de zonen alszonen zijn’. Jakob wordt eveneens erfgenaam van de belofte, dieaan Abraham gegeven werd.Jakob is niet alleen: God staat aan zijn zijde. Meer kan Jakobniet verwachten. Naast het beeld van de ladder die tot aan dehemel reikt (symbool van het opstijgen uit de diepte)versterken de woorden van God hem in de hoop, dat de toekomster beter zal uitzien dan het heden.

De droom is ten einde, Jakob wordt wakker, staat op en handelt.(Jacob handelt 10-11 7 werkwoorden; Jacob 12-15 droomt 1

13

werkwoord (hij droomde) en Jakob handelt 16-19 7 werkwoorden).De droom wordt niet opgevat als een onbetekenende droom maarals een profetische openbaring. En deze overtuiging brengt hijtot uitdrukking in de uitroep vers 16: ‘Waarlijk! Aanwezig isHij op deze plaats, en ik wist het niet’

Vragen en opdrachtenVRAAG 7: Vul de volgende zin aan: ‘Waarlijk! Aanwezig is Hij opdeze plaats, en ik wist het niet’anders.....

Gen. 28:17 De plaats op de aarde noemt Jakob “Huis van God”, ende plaats aan de hemel “Hemelpoort”. De verwijzing naar hetbestaan van een hemels en een overeenkomstig aards huis van Godis interessant.Gen. 28:18 Jakob richt ‘de steen, die hij bij zijn hoofd gelegdhad’, op tot een gedenksteen. In Deut. 16:22 wordt het verbodop de gedenkstenen uitgevaardigd, ‘die de Eeuwige, je God,haat’. Maar die gedenkstenen (matseben) zijn gedenkstenen terere van de afgoden (Deut. 16:21). De gedenkstenen (matseva)voor God is geoorloofd.Mozes richt ‘twaalf matseben voor de twaalf stammen van Israëlop (Ex. 24:4). Jakob zal na zijn terugkeer bij zijn gedenksteeneen altaar bouwen (Gen. 35:7). De gedenksteen is voor hem eenherkenningsteken voor de plaats, hij bezit geen enkelegoddelijke eigenschap.Voordat hij weggaat, giet hij olie over het bovenste gedeeltevan de steen. Waar haalt hij die olie vandaan? ‘uit de hemel’‘iedereen had een klein flesje olie bij zich om zijn lichaam tezalven. In 2 Kon. 4:2 is de vrouw in het bezit van de kleineoliekruik.’ Door het zalven wordt de steen een cultische steenen ook jaren later nog herkenbaar. Jakob noemt de plaats vanhet gebeuren beet el, ‘huis van God’. Uit de tijd van Abrahamis een Bethel bekend (12:8).

Bethel na de dood van Salomo een treurige beroemdheid:- Jerobeam I, de eerste koning van het Noordrijk Israël, steltin het heiligdom een gouden stier op en viert een nieuwingevoerd feest op de vijftiende dag van de achtste maand. (1Kon. 12:32; als concurrentie voor het Loofhutten feest op de

14

vijftiende dag van de zevende maand). - Naast Dan, het heiligdom helemaal in het noorden, wordtBethel in de ogen van de mensen van Juda ingelijfd bij de afvalvan de afgodendienst.- Hosea (4:15...) en Jeremia (48:13) vervloeken de tempel vanBethel op hun scherpst.- Amos heeft in Bethel een aanvaring met de opperpriesterAmazja (7: 10-17).- Koning Josia van Juda verwoest tijdens zijn reformatie van detempeldienst in 620 voor Christus ook de tempel van Bethel (2Kon. 23:15...)- De stad zelf blijft bestaan tot zij na de val van Jeruzalemin 70 voor Christus door de Romeinen wordt ingenomen.

Vragen en opdrachtenVRAAG 8: De naam ‘Jacob’ heeft twee betekenissen: ‘Hijbedriegt’ en ‘God beschermt’.Probeer aan de hand van wat je hierboven geleerd hebt deze tweebetekenissen uit te leggen.

15

16

De Jacobsladder

Daar staat een ladderopgericht.Engelen klimmen in hetlichten roepen luid, bij elketree:Sta op, o mens, ga met onsmee!

Daar staat een ladderopgericht.Maar hij die in het donkerligtis moe. Hij gaat niethemelwaarts.Hij houdt zich met de aardeaards.

Is het zo goed of is hetkwaaddat hij niet mee naar bovengaat?Waar hoort hij die zijn huis ontvlucht,gezegend en in kwaad gerucht?

De vossen zijn in holen thuis,de vogels bouwen zich een huis,de engelen gaan één voor éénten hemel. Hij heeft slechts een steen.

Hij heeft er zich bij neergelegden nauwelijks een gebed gezegd.Hij die de grootste zegen kreegvoelt zich ten einde raad en leeg.

Jan de Wit

17

18

LES 3: VERSCHILLENDE SOORTEN DROMEN

Er zijn naast de dromen uit de bijbel nog andere soorten dromenbijvoorbeeld creatieve dromen, heldere dromen, voorspellendedromen en onthullende dromen.

Creatieve dromenVeel kunstenaars en geleerden worden geïnspireerd door hundromen. Want als je slaapt kun je dingen bedenken (dromen) dieje normaal als gek beschouwd. Een voorbeeld hiervan is de droomvan de Duitse chemicus Friedrich Kehule. Hij maakte demoleculaire shiclum van benzeer zichtbaar als een koolstofcyclus na een droom over een rij koolstof- en waterstof atomendie in een ring sloten zoals een slang in zijn staart bijt.

Heldere dromenBij een heldere droom weet je dat je droomt. Ook kun je bepalenhoe de droom verloopt. Meestal doe je dit met opzet. Eenheldere droom is eigenlijk een opzettelijke droom die jevrijwel helemaal zelf stuurt. Dit klinkt heel gek maar als jeoefent kun je het zelf ook. Wat met je doen: - Bedenk eerstwaar de droom zich af moet spelen;- Bepaal in je droom een bewust-zijn teken (bijv. kijk in je

droom naar je hand.Als het lukt deze twee dingen uit te voeren dan heb jewaarschijnlijk controle over je droom. Je kunt dan ook anderedingen regelen bijvoorbeeld wie je in je droom wilt ontmoeten.Ervaren heldere dromers kunnen deze stappen met elkaarafspreken en elkaar daar ontmoeten.

Voorspellende dromenVeel mensen geloven in voorspellende dromen, andere mensenzeggen dat het toeval is. Maar wie heeft er nu gelijk? Dit isheel moeilijk te zeggen en waarschijnlijk hebben ze allebeigelijk. Bijvoorbeeld je droomt dat je vliegtuig neerstort en jeannuleert. De reis en je vliegtuig stort echt neer, je zultzeggen dat is een voorspellende droom die je wou waarschuwen.Maar waarom krijg jij alleen die droom of is het gewoon toeval.Een echt gebeurde voorspellende droom is die van een vriend vanAbraham Lincoln. Hij zei dat Lincoln ooit in een droom een dodein het witte huis zag liggen. Op zijn vraag wie dat was zou het

19

antwoord zijn geweest; de president is vermoord.

Onthullende dromenDromen kunnen je laten weten wat je wenst en nodig hebt. Somsvertellen ze dat je onzeker bent of wijzen ze op een probleemwaar nog een oplossing voor moet komen. Wat je wilt of wat jenodig hebt, is niet altijd hetzelfde als waar jeonderbewustzijn op wijst. Het onderbewustzijn is vaak wijzerdan het bewustzijn dus probeer te luisteren aar hetonderbewustzijn. In het dagelijks leven zijn er heel wat mensenonzeker en proberen dat te verbergen, maar in dromen wordt dezeonzekerheid onthult. Ook hebben veel mensen terugkerendedromen. De dromen hebben vaak te maken met hele sterkegevoelens van angst en onzekerheid. Je moet in het dagelijksleven proberen erachter te komen wat de droom betekent.

20

LES 4: WAAROM DROMEN WIJ?Om precies te zeggen waarom wij dromen is onmogelijk. Je kunthier slechts praten over de eventueel mogelijke theorieën diehierover bekent zijn. Dit zijn er een heel stel maar de tweebelangrijkste zijn van de Oostenrijkse psychiater Sigmund Freuden zijn Zwitserse medewerker Garl Jung. Na een meningsverschilging ieder zijn eigen weg en ontwikkelden ze beiden een eigentheorie.

Sigmund Freud (1856-1939)Sigmund Freud dacht dat dromenwensvervullingen waren. In jedromen worden je diepste engrootste verlangens vervult.Dit waren volgens Freud bijvolwassenen meestal seksueleverlangens. Aan deze verlangenswilden mensen meestal overdagniet denken omdat dezegedachten niet gepast waren.Deze gedachten konden alleen inhet onderbewustzijn toegelatenworden. Het dromen tijdens hetslapen was dus volgens Freudeen toestand vanonderbewustzijn waarin je jewensen in vervulling liet gaan.Freud was een van de eerste moderne denkers die dedroomsymboliek opnieuw onderzocht. Een belangrijk punt vankritiek blijft dat Freud bijna elk droomsymbool seksueelvertaalt.

21

Carl Jung (1875-1961)De theorie van Garl Jung zegtdat de mens over veel dingen kandromen als hiervoor een zekereaanleiding is. “Dromen gevenuitdrukking aan onontkoombarewaarheden, filosofieën,hersenschimmen, wildefantasieën...en de hemel weetwat nog meer.” In zijn theorievan het ‘collectiefonderbewuste’ stelde hij dat desymboliek van onze dromenpersoonlijk is, maar meestalgebaseerd op het universele.“Het is alsof mensen uit velevolkeren van over de hele wereldbij de schepping van hun dromenallemaal dezelfde bouwstenen

gebruikten.”Jung geloofde ook in de persona (het beeld van onzepersoonlijkheid dat we aan de buitenwereld tonen) en in hetschaduwbeeld (die delen van onze persoonlijkheid die verborgenblijven). Dit schaduwbeeld kan in onze dromen naar boven komen,vaak in de vorm van figuren die facetten van onszelf zijn.

22

www.jurgenmarechal.nl

23