ΟΜΗΡΟΥ, ΟΔΥΣΣΕΙΑ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΜΑΛΑΠΑΝΗ Ν. ΑΘΗΝΑ

ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

Ο ΟΜΗΡΟΣ, Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ.

ΜΕΡΗ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣΤΗΛΕΜΑΧΕΙΑΡαψωδίες α-δ ~ Πρωταγωνιστής ο Τηλέμαχος.

ΝΟΣΤΟΣΡαψωδίες ε-ν ~ Περιπέτειες Οδυσσέα κατά το ταξίδι της επιστροφής του στην Ιθάκη και επιστροφή του.

ΜΝΗΣΤΗΡΟΦΟΝΙΑΡαψωδίες ν-ω ~ Θάνατος μνηστήρων

ΡΑΨΩΔΙΑ α• Προοίμιο: Οι Θεοί συνεδριάζουν και αποφασίζουν να βοηθήσουν τον Οδυσσέα να επιστρέψει στην Ιθάκη.

• Η Αθηνά θα μεταβεί στην Ιθάκη για να δραστηριοποιήσει τον Τηλέμαχο.

• Ο Ερμής θα πάει στην Καλυψώ για να της πει να αφήσει τον Οδυσσέα να φύγει.

Η ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ, ΠΡΟΣΤΑΤΙΔΑ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ

ΡΑΨΩΔΙΑ β• Συνέλευση των Ιθακήσιων.• Αναχώρηση του Τηλέμαχου για την Πύλο προκειμένου να μάθει για τον πατέρα του.

ΡΑΨΩΔΙΑ γ• Ταξίδι του Τηλεμάχου στην Πύλο και τη Σπάρτη.

ΡΑΨΩΔΙΑ δ• Ο Τηλέμαχος βρίσκεται στη Σπάρτη, ενώ οι μνηστήρες του ετοιμάζουν φονική ενέδρα.

ΡΑΨΩΔΙΑ ε• Ο Ερμής μεταβαίνει στην Ωγυγία, το νησί της νύμφης Καλυψώς. Τη διατάζει να αφήσει τον Οδυσσέα να φύγει και τότε εκείνος κατασκευάζει ένα πλοιάριο και αποχωρεί. Ωστόσο, ο Ποσειδώνας σηκώνει τρικυμία, αλλά ο Οδυσσέας παλεύει και δεν πνίγεται.

ΤΟ ΠΛΟΙΟ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ

ΡΑΨΩΔΙΑ ζ-η• Ο Οδυσσέας συναντά τη Ναυσικά η οποία τον οδηγεί στον πατέρα της, τον βασιλιά του νησιού των Φαιάκων.

• Φιλοξενείται στο παλάτι του.

ΡΑΨΩΔΙΑ θ• Η φιλοξενία του Οδυσσέα από τους Φαίακες ολοκληρώνεται με αγώνες, γεύματα κ.ά.

ΤΥΠΙΚΟ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ• Υποδέχονται τον ξένο και του παίρνουν το δόρυ ή το σπαθί.

• Του προσφέρουν κάθισμα.• Ακολουθεί γεύμα.• Τον ρωτούν ποιος είναι και ποιος ο λόγος της επίσκεψής του.

• Τον αποχαιρετούν με δώρα.

ΡΑΨΩΔΙΕΣ ι-μ• Εκεί διηγείται όλες τις περιπέτειές του, ενώ κανονικά θα έπρεπε να το είχε κάνει από την αρχή.

• Το σχήμα αυτό ονομάζεται ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΜΟΣ.

ΡΑΨΩΔΙΕΣ ν-ο• Το γοργό καράβι των Φαιάκων μεταφέρει κοιμισμένο τον Οδυσσέα στην Ιθάκη και τον αποθέτει σε μια ακτή.

• Μόλις ο ήρωάς μας ξυπνά, συναντά την Αθηνά που τον μεταμορφώνει σε ζητιάνο και τον συμβουλεύει να μείνει στην καλύβα του Εύμαιου.

• Ο Τηλέμαχος ταξιδεύει πίσω στην Ιθάκη και στην καλύβα του Εύμαιου θα συναντηθεί με τον πατέρα του και θα ακολουθήσει ο ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΟΣ.

ΡΑΨΩΔΙΑ π• Αναγνωρισμός Οδυσσέα – Τηλεμάχου.

• Σχεδίαση της Μνηστηροφονίας.• Προοικονομία της Μνηστηροφονίας.

ΡΑΨΩΔΙΑ ρ• Ο Οδυσσέας μεταμορφωμένος σε ζητιάνο πηγαίνει στην Ιθάκη μαζί με τον Τηλέμαχο και μένει στο παλάτι. Οι μνηστήρες τον προκαλούν και τον προσβάλλουν συνεχώς, ωστόσο ο Οδυσσέας δεν αντιδρά και επιδεικνύει αδιαφορία.

• Μνηστήρες, σύνολο 108Αγέλαος, Αμφιμέδος, Αμφίνομος, Αντίνοος, Δημοπτόλεμος, Έλατος, Ευρυάδης, Ευρυδάμας,

Ευρύμαχος, Κτήσιππος, Λειώδης, Λεώκριτος, Πόλυβος, Πείσανδρος…

ΡΑΨΩΔΙΑ σ• Μονομαχία Οδυσσέα – Ίρου. ~ Προοικονομείται η μονομαχία του με όλους τους μνηστήρες αργότερα ~ Μνηστηροφονία.

• Εμφάνιση Πηνελόπης.• Δίνει ψευδείς ελπίδες για γάμο.

ΡΑΨΩΔΙΑ τ• Ο Οδυσσέας και ο Τηλέμαχος κρύβουν τα όπλα για να μη χρησιμοποιηθούν από τους μνηστήρες και να μπορέσουν να τους εξοντώσουν την επομένη στη Μνηστηροφονία.

• Συνομιλία Οδυσσέα – Πηνελόπης.• Αναγνωρισμός Οδυσσέα από την παραμάνα του, Ευρύκλεια.

ΡΑΨΩΔΙΑ υ-χ• Στο παλάτι ετοιμάζεται συμπόσιο.

• Διεξάγεται αγώνας τοξοβολίας μεταξύ Οδυσσέα – μνηστήρων και ο Οδυσσέας νικά. ~ Προοικονομία και πάλι της Μνηστηροφονίας.

• Μνηστηροφονία

ΡΑΨΩΔΙΑ ψ•Αναγνωρισμός Οδυσσέα –

Πηνελόπης.

ΡΑΨΩΔΙΑ ω• Αναγνωρισμός Οδυσσέα από Λαέρτη.• Οι συγγενείς των μνηστήρων ζητούν εκδίκηση κηρύττοντας εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος όμως δε συμβαίνει λόγω της παρέμβασης της Αθηνάς και του εξαναγκασμού τους να συμφιλιωθούν.

ΠΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ• Ο Όμηρος μας προειδοποιεί και μας ενημερώνει για κάποιο γεγονός που θα γίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα.

ΕΙΡΩΝΕΙΑ•Ο ήρωας λέει κάποια πράγματα που δεν τον συμφέρουν, αλλά

δεν το γνωρίζει!

ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΜΟΣ• Οι περιπέτειες του Οδυσσέα δεν παρουσιάζονται στην αρχή του έργου! Βρίσκουμε τον ήρωα για πρώτη φορά μέσα στο ποίημα όταν βρίσκεται στο νησί της Καλυψώς.

• Από εκεί ταξιδεύει για Ιθάκη, αλλά η τρικυμία του Ποσειδώνα τον γυρίζει πίσω. Βρίσκεται στο νησί των Φαιάκων και εκεί συναντά τη Ναυσικά και διηγείται τις περιπέτειές του από την αρχή. Αυτός είναι ο εγκιβωτισμός.

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΟΣ• Διαδικασία κατά την οποία κάποιος ήρωας αναγνωρίζει τον Οδυσσέα μέσα στο έπος. Για να βεβαιωθεί ότι είναι ο ίδιος πρέπει να υπάρχει κάποιο σημάδι.

Ας γνωρίσουμε κάποια «περίεργα» ονόματα της Οδύσσειας και ας τα

συνδέσουμε με το έπος. Ποιος κρύβεται από πίσω;

Όταν ο (μισητός ή οργισμένος) …………….……… έφυγε από την Τροία με προορισμό την (επιθυμητή κατεύθυνση)…………………………., πολλοί ήταν αυτοί που προσπάθησαν να τον εμποδίσουν: ο (θεός ποταμός)…………………., η (φαρμακογνώστρια)……………………, η (αυτή που καλύπτει)…………………. ήταν μερικοί από αυτούς. Όμως εκείνος με τη βοήθεια της (αυτής που κουνούσε το δόρυ)………………… έφτασε στον προορισμό του.

Εκεί, συνάντησε όσους αγαπούσαν και τον αγαπούσαν: την (υφάντρια)………………., τον (μακρινό πολεμιστή)…………., τον (λευκό)…………….. και τον (εκλεγμένο από το λαό)…………..

Έζησαν ευτυχισμένοι αφού πρώτα έδιωξαν μακριά τους (γαμπρούς)………………………….., που διεκδικούσαν το βασίλειο της χώρας του.