Double definiteness and Danish influence in Faroese

Double definiteness and Danish influence in Faroese

Remco Knooihuizen 29 may 2015

rijksuniversiteit groningen • centre for language & cognition groningen

iclave 8 • leipzig

The Faroe Islands

open streetmap

The Faroe Islands

open streetmap

• 48,693 inhabitants (2015)

• first language Faroese • dialectal diversity • language planning

• second language Danish • early sequential

bilingualism • diglossia → bilingualism • Faroe-Danish (kühl 2011, ’13, ’15)

Contact-induced change in Faroese

• dialect contact-induced change

• language contact-induced change • lexicon • syntax (pedersen 2010, and others)

• morphology • generic pronouns mann vs. tú (cf. jensen 2009) • double definiteness in NPs

Definiteness in Scandinavian

• definite article suffix

• Danish • en bil → bil-en ‘a/the car’ (c) • et hus → hus-et ‘a/the house’ (n)

• Faroese • ein bilur → bilur-in ‘a/the car’ (m) • ein kúgv → kúgv-in ‘a/the cow’ (f) • eitt hús → hús-ið ‘a/the house’ (n)

einar lundeby


• options for definiteness in more complex NPs

tann stóra kúgvin



tann stóra kúgvindefinite article suffix (as before)



tann stóra kúgvinseparate definite article (preposed)



tann stóra kúgvinweak inflection on the Adj (cf. ein stór kúgv)



Faroeseart adj suf

✔ ✔ ✔ tann stóra kúgvin

✔ ✔ tann stóra kúgvin


✔ tann stóra kúgvin



Faroeseart adj suf





Danishart adj suf

✔ ✔ ✔ den store koen

✔ ✔ den store koen

✔ ✔ den store koen

✔ den store koen


• constructions that allow store koen in Danish • superlatives and comparatives • ordinals • både, begge ‘both’ • halve ‘half’, hele ‘whole’ • selve ‘the very’ • samme ‘same’

lundeby (1965)

} ‘Lundeby words’

Hypothesis

• standard hypothesis would be convergence towards Danish

• more of the tann stóra kúgv construction, less of tann stóra kúgvin • survival of other constructions where Danish allows them

• no introduction of new material → sociolinguistic change

Data sources

spoken datawritten data

present-day data

older data

Føringatíðindi

• periodical published by Føringafelag (1890–1901, 1906)

FØRINGATÍÐINDl NR.' 9. 7. MAI 1896. 7. ÁR.

Ansi eftir.

Meiri enn túsund ár eru umliðin síðan fedrar okkara, Normenninir, settist á stein-arnar her. Tað var einki at undra, tó henda langa tíð hevði havt kávað burtur meginpartin av tí, sum gjordi okkara for-fedrar til góðar, stórar og merkiligar menn. Men so er ikki: kannske trúlig'ari enn flest onnur fólk hava Foringar goymt og lívgað um flest allar av teimum góðu gávum, fedrarnir gávu teimum til arvar. Hesar ognir, sum vit hava goymt og goyma, ja, sum vit eiga, tað eru tær, sum hava gjort, at hetta lítla fólk, sum byggir hesu skerini úti í miðjum Atlantshavi, enn dagin í dag heitur — Forjafólk.

Vit eiga nærskyldar broður her tætt sunnanfyri okkum, tað eru Hjatlendingar (Hettlendarir). Báðir eru vit av somu slegt, báðir fingu vit líka nógvan og líka stóran arvin eftir fedrarnar, men tað er munurin, at Foringurin goymdi og vardi trúgliga um tann arvin hann fekk, og er tí F o r -i n g u r enn ; Hjatlendingurin goymdi hann ikki og er — E i n g i l s k m a ð u r .

Men sum vit ikki nóg nógv kunnu takka Gudi fyri, at vit eru okkum sjálvi enn, so kann tað ikki loynast, at aldri meiri enn júst i hesu tíðini er vandi við, a t F o r i n g a r m i s s a s e g s j á l v a n b u r t u r .

Og vandin er storstur júst nú av tí at okkum sum Foringum ikki stendur bráð-deyði fyri; tí hevði tað verið tað, so hovdu vit v a r n a s t í tíð. Men nú gongur tað so líðandi —. Vit finna tað manna á millum, vit finna tað á allmanna samkomum og vit finna tað á prenti so vakurt framborið og fort undir so penum flaggi, at fjóldin aldri merkir hesu spakuligi, men sára munagóðu ot út eftir — út móti eggini. Kannske vit síggja skaðan, tá ið vit eru komin út fyri upsastráðini, men tá er ov seint, tá eru vit í heljum.

O, vakni tó upp, o, vendi tó við, enn er tað jú tíð

sigir ríman, og sama sigum vær við somd og sátti, men fyri rama álvara, við F o r -i n g a r .

Seyðaútflutningurin.

Sum frætst hevur, fæst tað enska út-flutningsforboðið ikki leyst, og er tí knýtt og fyribuhdið fyri Fóringar at senda út livandi seyð til Einglands.

Men »ikki er at missa hopið, soleingi hondin er í stokkinum«; tað eru nógvir vegir til Rom at ganga, hetta skuldi júst knógvað okkum til at hugsað um útflut-nindin fyri álvara, tí tað er ikki at tala um tað; Vóru vit tilgjordir sum vit áttu, so vunnu vit og einki tapti við forboðið, og hagar at má landið koma.

Tí nú skuldu vit sent seyðin (t. e. seyðakropparnar) í ísi ella onkrum slíkum, so fingu Eingilskmenninir einki annað enn hvat teir skuldi hava: krpvini, og vit hovdu avnotir og skinn eftir, sum hevur meiri virði her.

At fora greiniligari orð um hettar, erum vær ikki búnir við hesu ferð, oe loyvur blaðíð heldur ikki rúm til; men tað skal takast fram, at ikki minnst nú stendur ógvuliga nógv í boði at gera bæði hjá bondrum og tingi.

Og eitt enn viljum vær siga við lesar-irnar: Lati aldri teir villi meiningar fáa rót í okkara fólki, at ein »standur« ikki kann mennast og fáa frama, uttan at ein annar skal ganga undir; men læri hvor og ein seg at skinna á, at tað hollasta fyri land og fólk er at vit — »lofte i flok«. »Standirnir« skulu ikki níva hvonn annan niður, men toga hvonn annan upp — hægri og hægri.

Búreisingar.

L a g : Glýmur, dansur í holl.

I Noreg búðu raskir menn, teir kundu væl svðrð at brúka, gyltan hjálm á hovdu bóru, vildu for ongum lúta.

Sjálvir fyri borgum ráddu kapparnir teir mæti, tað skuldi eingin bjóða til at skúgva teir úr sæti.

Føringatíðindi

• periodical published by Føringafelag (1890–1901, 1906) • discussion of issues of interest to Føringafelag • national and international news • poetry • advertisements

• tokens taken from 1896 issues • 4 pages every two weeks → 96 pages → ~55–60k words • evidence for less editorial purism that year

Nordic Dialect Corpus

johannessen (2009)

◉

◉

◉ ◉

◉ tórshavn

sandur

tvøroyri

klaksvíkfuglafjørður

• collected in 2008

• total of 20 speakers • 5 locations • age and gender • interview / conversation

• ~ 45k words

First results

• Token counts in Føringatíðindi and Nordic Dialect Corpus

constructionart adj suf





countsføringatíðindi dialect corpus

113 36.5% 71 36.7%90 29.0% 3 01.5%38 12.3% 37 18.4%69 22.3% 85 43.4%

Odd ones out

• Tokens of the tann stóra kúgv type in NDC (n = 3)

• til Kina (.) Kina at tað kinesiska marknað var ómettiligur (.) skriva teir to China (.) China that the Chinese market was insatiable (.) write theyk7, older male, klaksvík, conversation

• tað var e teir allar flestu dreingir sum ikki vóru innanfyrithat was e the very most boys that not were insidek32, older male, klaksvík, interview

• ja fyrsta og tann fimta klassa (.) nú fara vit læra at dividera yes first and the fifth class (.) now go we learn to divides5, younger male, sandur, conversation

Odd ones out

• Tokens of the tann stóra kúgv type in NDC (n = 3)

• til Kina (.) Kina at tað kinesiska marknað var ómettiligur (.) skriva teir to China (.) China that the Chinese market was insatiable (.) write theyk7, older male, klaksvík, conversation

• tað var e teir allar flestu dreingir sum ikki vóru innanfyrithat was e the very most boys that not were insidek32, older male, klaksvík, interview

• ja fyrsta og tann fimta klassa (.) nú fara vit læra at dividera yes first and the fifth class (.) now go we learn to divides5, younger male, sandur, conversation

✘

✘

Constructions

• Tokens of the stóra kúgv type in NDC (n = 85)

• nú fáa they nýggjan skúla so tað verður fínasta slag hjá teimum now get they new school so that becomes finest kind for thems8, younger female, sandur, interview

• tað var nokkso cool (.) tað var fínasta slag (.) onkur av teimum that was pretty cool (.) it was finest kind (.) some of themf7, younger female, fuglafjørður, conversation

• og tað verður fínasta slag at fáa (.) nakrar treningsdystirand it becomes finest kind to get (.) some training.matchestv9, older male, tvøroyri, interview

• a total of 24 tokens of fínasta slag

Constructions


• tað vóru (.) fjúrtan í fyrsta klassa í ár (.) tólv fóru í fjørthere were (.) fourteen in first class this year (.) twelve went last years9, older female, sandur, interview

• tað var í hálvfemsinda minutti beint uppum yvirleggjaranit was in ninetieth minute right on the.crossbars16, younger male, sandur, conversation

• so nú (.) seinasta ár (.) kutaði mann heila lortið vekk so now (.) latest year (.) cut one whole the.shit awaytv9, older male, tvøroyri, interview

• a total of 37 tokens with (pseudo)ordinals

Constructions


• tykur hava faktiskt hagaseyð tað er sama prinsipp sum okur hava you have actually field.sheep it is same principle that we havetv9, older male, tvøroyri, conversation

• at sláa (.) rekord elsti elsti landsliðsspælari nakrantíð to beat (.) record oldest oldest national.team.player evert33, younger male, tórshavn, conversation

• ja (.) tað er einasti kjansur viss tú skalt menna teg altso yes (.) it is only chance if you must develop refl sotv9, older male, tvøroyri, interview

• a total of 8 tokens with samur, 7 with superlatives

Constructions


• names (total 8 tokens) • Hægri Handilsskúli (2×) • Tekniski Skúli (4×) • Ovari Vegur (1×) • Psykiatriska Deild (1×) (?)

• mann skal læra seg at e dividera uppá gamla máta one must learn refl to e divide in old ways5, younger male, sandur, conversation

Overview

• Constructions by adjective type (tokens, NDC)

type constructiondet + suf suffix neither

basic 39 16 1 comp/sup 16 6 7 ordinals 11 10 37 same 5 2 8 Lundeby 3 names/fixed 32

71 37 85

Overview

• Constructions by adjective type (tokens, NDC)


basic 39 16 1 comp/sup 16 6 7 ordinals 11 10 37 same 5 2 8 Lundeby 3

71 37 53

Overview

• Constructions by adjective type (% ↓, NDC)


basic 54.9% 43.3% 01.9% comp/sup 22.5% 16.2% 13.2% ordinals 15.5% 27.0% 69.8% same 07.1% 05.4% 15.1% Lundeby 08.1%

100% 100% 100%

Overview

• Constructions by social factors (% →, NDC)

gender construction ndet + suf suffix neither

male 41.8% 23.1% 35.2% 91 female 46.2% 21.5% 32.3% 65

Overview


age construction ndet + suf suffix neither

older 42.1% 21.2% 36.8% 95 younger 45.9% 24.6% 29.5% 61

Overview


style construction ndet + suf suffix neither

conversation 50.0% 25.8% 24.2% 66 interview 38.9% 20.0% 41.1% 90

Overview


location construction ndet + suf suffix neither

Fuglafjørður 64.0% 28.0% 08.0% 25 Klaksvík 40.4% 29.8% 29.8% 47 Sandur 32.1% 14.3% 14.3% 28 Tórshavn 54.5% 22.7% 22.7% 22 Tvøroyri 38.7% 16.1% 16.1% 31

First interpretations

• (much) lower rates of ‘Danish’ constructions without suffix • divergence; goes against convergence hypothesis • two factors: change and modality • factors probably not entirely independent

• social constraints • gender → no effect • location → appears random, low token counts • age and style → effect for neither construction

• higher proportion in older speakers, interview style • probably a topic effect (school)

Towards first explanations

• influence of language policy • morphological, syntactic normativity • phonological non-normativity

• awareness of normative Faroese grammar • Faroese rules influence (written) Faroe-Danish (kühl 2011)

• what does Faroe-Danish do? • perhaps also cross-modal influence?

• double definiteness indexical of ‘good Faroese’?


• awareness of normative Faroese grammarf6 hvat stendur har? (.) matlaging -gingf7 matla- lagingf6 [laughs] (.) madlav- lavning (.) * hattar * er dansktf7 * ja *

matgerð haldi egf6 matgerð eitur tað á føroyskumf7 tit * (.) * matgerð [laughing] (.) [abuse] nei tvætlf6 * tit altso *

altso eg meini tað grótseriøstf7 nú mugu vit tosa fø- (.) mugu vara tað føroyska sprokið * [laughs] *f6 * sprokið [laughing] [laughs] *

nei tvætl ja ja (.) tað er taðf7 ja jaf6 & f7, younger females, fuglafjørður, conversation


• awareness of normative Faroese grammarf6 what does it say here? (.) matlaging -gingf7 matla- lagingf6 [laughs] (.) madlav- lavning (.) * that * is Danishf7 * yes *

cooking I thinkf6 cooking's what it is in Faroesef7 you guys * (.) * cooking [laughing] (.) [abuse] no rubbishf6 * hey you guys *

really I'm seriousf7 now we have to speak Fa- (.) we have to guard the Faroese tongue * [laughs] *f6 * tongue [laughing] [laughs] *

no rubbish yeah yeah (.) that's itf7 yeah yeahf6 & f7, younger females, fuglafjørður, conversation

Selected references

Jensen, Torben Juel. 2009. Generic variation? Developments in use of generic pronouns in late 20th-century spoken Danish. Acta Linguistica Hafniensia 41(1). 83–115.

Johannessen, Janne Bondi. 2009. A corpus of spoken Faroese. Nordlyd 36(2). 25–35. Kühl, Karoline. 2011. Featurs of writtenness transferred: Faroe-Danish language of distance.

In Svenja Kranich, Viktor Becher, Steffen Höder & Juliane House (eds.), Multilingual discourse production: diachronic and synchronic perspectives, 183–205. Amsterdam: Benjamins.

Kühl, Karoline. 2013. Dansk på Færøerne og færødansk. Mål og Mæle 35(4). 15–22. Kühl, Karoline. 2015. Faroe Danish: an unknown variety. In Eivind Torgersen, Stian Hårstad,

Brit Mæhlum & Unn Røyneland (eds.), Language variation – European perspectives V, 157–168. Amsterdam: Benjamins.

Lundeby, Einar. 1965. Overbestemt substantiv i norsk og de andre nordiske språk. Oslo: Universitetsforlaget.

Pedersen, Hjalmar P. 2010. The dynamics of Faroese-Danish language contact. Heidelberg: Winter.

Double definiteness and Danish influence in Faroese

Documents

Transcript of Double definiteness and Danish influence in Faroese