Boris Mouravieff

Boris Mouravieff

GNOZA

KNJIGA PRVA - EGZOTERIČNI CIKLUS

UČENJE I KOMENTARI NA EZOTERIČNU TRADICIJU ISTOČNOG PRAVOSLAVLJA

Prijevod: Madhavii

Mudrost doduše navješćujemo među zrelima, ali ne mudrost ovoga svijeta, ni knezova ovoga svijeta koji propadaju,

nego navješćujemo Mudrost Božju, u Otajstvu, sakrivenu; onu koju predodredi Bog prije vjekova za slavu našu, a koje nijedan od knezova ovoga svijeta nije upoznao.

(I Korinćanima 2: 6 - 8)

Sadržaj UVOD ................................................................................................................... 6

PREDGOVOR ...................................................................................................... 10

UVOD AUTORA .................................................................................................. 14

PRVI DIO - ČOVJEK ............................................................................................... 18

POGLAVLJE I ....................................................................................................... 20

POGLAVLJE II ...................................................................................................... 28

POGLAVLJE III ..................................................................................................... 34

POGLAVLJE IV ..................................................................................................... 42

POGLAVLJE V ...................................................................................................... 48

POGLAVLJE VI ..................................................................................................... 58

POGLAVLJE VII .................................................................................................... 70

DRUGI DIO - SVEMIR ............................................................................................ 78

POGLAVLJE VIII ................................................................................................... 80

POGLAVLJE IX ..................................................................................................... 90

POGLAVLJE X ...................................................................................................... 98

POGLAVLJE XI ................................................................................................... 110

POGLAVLJE XII .................................................................................................. 118

POGLAVLJE XIII ................................................................................................. 130

POGLAVLJE XIV ................................................................................................. 142

TREĆI DIO - PUT ................................................................................................. 154

POGLAVLJE XV .................................................................................................. 156

POGLAVLJE XVI ................................................................................................. 166

POGLAVLJE XVII ................................................................................................ 178

POGLAVLJE XVIII ............................................................................................... 190

POGLAVLJE XIX ................................................................................................. 206

POGLAVLJE XX .................................................................................................. 216

POGLAVLJE XXI ................................................................................................. 238

POSTSCRIPTUM................................................................................................ 264

5 |

6 |

UVOD

Ljudi koji se zanimaju za ezoterična pitanja vjerojatno su pročitali knjigu P.D. Uspenskog, izdanu posthumno od strane njegovog najbližeg rođaka, pod naslovom Fragmenti Nepoznatog učenja.1

Ideje koje se nalaze u toj knjizi autor je prikupio od 'G'.2

'G' je nagovijestio u tom tekstu što je osnova njegovog učenja: 'za dobrobit onih koji već znaju, reći ću, ako želiš, ovo je ezoterično Kršćanstvo.'3

Zanimljivo je u ovim uvjetima da naslov govori o nepoznatom učenju. Kršćanska Ezoterična Tradicija se uvijek održala živom unutar određenih manastira u Grčkoj, Rusiji, i drugdje, i ako je istina da je ovo znanje bilo hermetički skriveno, ipak je njegovo postojanje bilo znano i pristup njemu nikad nije bio zabranjen onima ozbiljno zainteresiranima za ova pitanja. Ako neki odlomci knjige i ostavljaju dojam, u određenom smislu, sinkretičnog skupljanja iz različitih tradicionalnih učenja,4

ja ne sumnjam da - u

njihovoj suštini - sustav otkriven u fragmentima koji sačinjavaju djelo Uspenskog potječu iz otkrića koja su proizašla od onog Velikog ezoteričnog Bratstva na koje je Apostol Sv. Pavao aludirao u svojoj Poslanici Rimljanima.5

Ovi fragmenti su prema tome izvučeni iz autentičnog izvora. Pa ipak - kao što je pravilno naznačeno naslovom - knjiga Uspenskog sadrži samo fragmente tradicije koja se, donedavno, prenosila samo usmeno. A samo proučavanje kompletne tradicije može dati pristup Otkrivenju. Moji vlastiti odnosi s Uspenskim, kojeg sam dobro poznavao, opisani su u članku časopisa Syntheses.6

Ovdje moram ponovo potvrditi da iako je Uspensky imao žarku želju izdati svoju knjigu za svog života, uvijek je oklijevao to učiniti. Ja sâm sam čvrsto naglasio opasnost fragmentarnog objavljivanja, i nesigurnosti u izlaganju određenih suštinskih točaka. Činjenica da su Fragmenti objavljeni tek nakon smrti autora, više od dvadeset godina nakon što su napisani, podupire ove tvrdnje.

1 Fragments d'un enseignment inconnu, Paris, Stock, 1950. (U Potrazi za Čudesnim:

fragmenti nepoznatog učenja, Metaphysica, Beograd, 2007.) 2 U Potrazi za Čudesnim.

3 Ibid.

4 Ibid.

5 Rimljanima 8: 28 - 30.

6 Woluwe-Saint-Lambert, Bruxelles, Izdanje Syntheses, broj 144 – studeni 1957.

7 |

***

Učenje koje je ovdje predstavljeno direktno je izvučeno iz Istočne Kršćanske Tradicije: svetih tekstova, komentara napisanih oko tih tekstova, i posebno iz Dobrotoljublja koje je, iznad svega, isto učenje i disciplina, prenesena od strane potpuno ovlaštenih pojedinaca. Naći ćemo određene sličnosti između sadržaja ove studije i knjige Uspenskog, budući da su izvori dijelom isti, ali pažljivo pregledavanje i uspoređivanje će, iznad svega, pokazati nepotpun karakter te knjige - njene devijacije od doktrine. Svi znamo važnost dijagrama u Ezoteričnoj Tradiciji. Oni su uvedeni da omoguće prijenos ovog znanja kroz stoljeća usprkos smrti civilizacija. Greške u pozadini posebno važnog dijagrama7

razotkrivene su u prethodno spomenutom članku u (časopisu) Syntheses. Što bismo drugo rekli o mjestu koje je dano čovjeku u dijagramu nazvanom 'Dijagram Svega živućeg'?8

Nakon nekoliko razmatranja ciljajući na pokazivanje 'ništavnosti' čovjeka koji nije ezoterično evoluirao - čije je u Svemiru vrlo malo mjesto - u tom je umjetno kompliciranom dijagramu smješten na razinu Anđela i Arhanđela. To znači da je prikazan u Kraljevstvu Božjem - predstavljenom višim obrnutim 'L'-om

- iako je Krist kategorički potvrdio da je ulazak u Kraljevstvo Božje zatvoren za one koji nisu nanovo rođeni.9

Ovo drugo Rođenje je predmet i cilj ezoteričnog rada. Prema Novom Zavjetu10, mjesto vanjskog čovjeka, čovjeka koji nije, do sad, proizveo plod; čije latentne sposobnosti se tek trebaju razviti, zapravo se nalazi na tom dijagramu između dva obrnuta 'L'-a, gdje on čini vezu između vidljivog i nevidljivog svijeta. Ima još nešto ozbiljnije: koncept mehaničkog-čovjeka ima za posljedicu njegovu neodgovornost.11

Ovo je u direktnoj kontradikciji s doktrinom o grijehu, pokajanju i spasenju koji čine osnovu Kristovog učenja.

***

Najveća iskrena vjera, ljudska inteligencija, i dobra volja, nisu dovoljne da spriječe pogreške i devijacije u svemu što dodiruje domenu Otkrivenja ali nije potpuno nadahnuto njime. Greške i devijacije Fragmenata svjedoče činjenici da knjiga nije napisana po nalogu, i pod kontrolom, Velikog ezoteričnog Bratstva. To znači da činjenice na kojima se temelji knjiga imaju fragmentarni karakter. U ezoteričnoj oblasti, svo fragmentarno znanje izvor je opasnosti. Djela antičkih pisaca, kao što su Sv. Irenej, Klement Aleksandrijski, i Euzebije

7 U Potrazi za Čudesnim.

8 Ibid.

9 Ivan 3: 3.

10 Marko 4: 11.

11 U Potrazi za Čudesnim.

8 |

Cezarejski, koji su pisali o herezi prvih stoljeća naše ere, potvrđuju ovo. Mi učimo, na primjer, da su određene gnostičke škole, vidjevši nesavršenost stvorenog svijeta, i bez da traže razlog za postojanje ovih nesavršenosti, prečicom misli, skočile na zaključak kao što je nemoćnost Stvoritelja, Njegova nesposobnost, ili čak Njegova zla priroda. Tako je nepotpunost pravi izvor sve hereze. Samo ono što Tradicija zove Pleroma, što znači Punina, uključujući Gnozu

12 u svojoj cijelosti, nudi jamstvo protiv svih takvih devijacija.

12

Efežanima 3: 18 - 19; Didahe, passim; Sv. Klement Aleksandrijski, Stromata, passim, itd.

9 |