32 istoriani .Tebervali 2015

wmin da eka te ri nes de da Ta mo nas te­ri ker Zo sax lis ezo Sia Zve li qa la qis qris ti a nul uban Si, fran cis kis qu Ci­dan el­xa da di nad wo de bul mar cxe na Se sax vev Si, ra su lis (mo ci qul Ta) qu Ca­ze. we ri lo biT wya ro eb Si es mo nas te ri pir ve lad 1450 wels ix se ni e ba; Tum ca, sxva das x va gad mo ce mis Ta nax mad, igi XIII sa u ku ne Sic qar T ve lebs eka vaT. ti mo Te ga baS vi li mo nas t ris mSe neb lo bas (Tu ga nax le bas) Si da qar T lel did g va rov­nebs, amir bar fa nas ker tel­ci ciS vil sa da ma Ca bels ukav Si reb da. mi si ve sity viT, iq ma Ti mo sax se ne be lic yo fi la da we se bu­li. am wmin da sa va nes ru si ar qi man d ri ti le o nid ka ve li nic qar Tuls uwo debs. os ma le Tis sul T nis su le i man I­is 1517 wliT da Ta ri Re bul fir man Si ber Z ne bi am sa va nis maT T vis ga da ce mas iTxo ven. 1530

wlis er Ti sa bu TiT is de da Ta mo nas t rad ix se ni e ba. amis Se sa xeb aR niS navs 1558­61 wleb Si ru si ba si li pos ni a ko vic. mar Ta­lia, es mo nas te ri, sxve bis msgav sad, XVII sa u ku nis dam degs ieru sa li mis ber Z nu li sa pat ri ar qos xel Si ga da vi da, mag ram na xe va ri sa u ku nis Sem deg ti mo Tes iq qar­T ve li de de bi isev uxi lavs. mo nas te ri wlis gan mav lo ba Si ume te sad da ke ti lia (taZ ris ka ri mxo lod dRe sas wa u leb ze iRe ba). ax lan de li ta Za ri ga nax le bu lia XIX sa u ku nis da sawyis Si da qar Tu li kva li, sam wu xa rod, iq ar sad Se i niS ne ba.

mci re pa na Ri ad wo de bu li sa id na i as (sa i da na gi as), ima ve mir q mis an wmin da anas sa xe lo bis de da Ta mo nas te ri mde ba re obs Zve li qa la qis qris ti a nul uban Si, sa i di­as qu Ca ze. gad mo ce miT, aq id ga wmin da anas mSob le bis sax li. sa xel wo de ba sa id naia

yofili qarTuli monastrebi wminda miwaze

nawili II

ierusalimsa da mis SemogarenSi, garda Cvens wina werilebSi aRwerili eklesia-monastrebisa, qarTvelTa araerTi sxva kerac arsebobda. maTi nawili dResac gvxvdeba Zvel qalaqSi Tu mis farglebs miRma. qarTuli kvali iqac TiTqmis srulad waSlilia. Tumca adgilobrivi zepiri gadmocemebi Tu materialur ZeglTa fragmentebi mainc jiutad mowmoben Soreuli saqarTvelos Svilebis mravalsaukunovani moRvaweobis faqts am miwaze.

ierusalimi. Zveli qalaqi

uCinari qarTuli ierusalimi

33istoriani .Tebervali 2015

si ri i dan ieru sa lim Si mob r Za ne bul RvTis­m Sob lis sas wa ul moq med xats ukav Sir de ba. ti mo Te ga baS vi lis cno biT, mo nas te ri ra­Wis eris Ta vebs augi aT (an ga nu ax le bi aT). ieru sa li mis pat ri ar qi do si Te o sic am sa va nes qar T vel Ta kuT v ni lad asa xe lebs. sul Tan meh med IV­is mi er 1686 wels ga ce­mul fir man Sic wmin da anas sa xe liT nax­se ne bi sa va ne ase ve qar Tu lad iwo de ba. iq ve la pa ra kia ber Z ne bis T vis mi si Se ke Te bis uf le bis mi ce ma zec. 1758 wels ti mo Te ga­baS vils aq uxi lavs qar T ve li mo naz v ne bi, Tum ca ki sa va ne im dros ofi ci a lu rad uk ve ber Z nebs ekuT v no da. mo nas t ris na ge bo­bam dRem de di di sa xec v li le ba ga ni ca da, Tum ca qar Tul ma sa mec ni e ro eq s pe di ci am am aTi o de wlis win taZ ris Crdi lo eT fa sad ze ma inc da a fiq si ra Sua sa u ku ne e bis­d ro in de li (XI­XIII ss.) qar Tu li xu roT­moZR v re bis frag men tu li kva li.

wmin da Tek las de da Ta mo nas te ric ima ve dros da uT mi aT qar T ve lebs ber Z ne bis­T vis, ra dro sac wmin da eka te ri ne sa da wmin da anas sa va ne e bi. es mci re mo nas te ri ieru sa li mis e.w. di di ber Z nu li mo nas t­ris te ri to ri a ze mde ba re obs. mi si er Ti na wi li ieru sa li mis pat ri arq Te o fa­nes dros ig des xelT ber Z neb ma, me o re, sam x re Ti na wi li ki pat ri arq pa i si oss Se u Ze nia kop te bis gan XVII sa u ku nis Sua xa neb Si. ti mo Te ga baS vi li am sa va nis aR m­Se neb lad ieru sa li mis jvris mo nas t ris wi nam ZR var qris te fo re zed gi ni Ze sa da mis sag va re u los asa xe lebs. ima ves gvam c nobs de ka no zi pet re kon WoS vi lic. ad gi lob­ri vi tra di ci is Ta nax mad, sam loc ve lo am ad gi las uk ve VI sa u ku ne Si mdga ra. qar T vel Ta aq yof nis faq ti is to ri u li sa bu Te biT da das tu re bu lia XIII­XVI sa­u ku ne e bis T vis. sam wu xa rod, dRes taZ ris fa sa di dan gam q ra lia qar Tu li war we ra, ro mel Sic qa i xos ro zed gi ni Ze iyo nax se­ne bi. Tum ca ek le si is max lob lad, ber Z nu­li sa pat ri ar qos te ri to ri a ze, erT­er Ti se na kis sar k mel Tan qar Tul ma sa mec ni e ro eq s pe di ci am am aTi o de wlis win mi ak v lia ke del Si Tav da yi ra Cad g mul, la ma zad mo­Car Co e bul sxva war we ras, sa i da nac vi gebT, rom XV sa u ku ne Si vin me zed gi ni Ze Ta gans Ta vi si mSob le bi sa da qa i xos ro zed gi ni­

wminda ekaterines monasteri

wminda anas monasteri (saidnaia)

33istoriani .Tebervali 2015

34 istoriani .Tebervali 2015

Zis su lis Se san do bad qa la qis cen t r Si auSe ne bia rva sax li da oc dar va ka ma ra. Cans, Zve lad am wmin da sa va ne sa da mis mim­de ba re te ri to ri as zed gi ni Ze Ta sag va re­u lo did yu radRe bas aq cev da.

wmin da ioane ma xa reb lis mo nas te ri ieru sa li mis erT­erT uZ ve les qar Tul sa va nes war mo ad gen da. es, V sa u ku ni dan XVI sa u ku nis 60­ian wle bam de qar T vel­Ta mflo be lo ba Si myo fi mo nas te ri Zve­li qa la qis Crdi lo­da sav leT kuTxe Si, qris ti a nul uban Si, `a xal ka rib Wes Tan~ mde ba re obs. am mo nas t ris qar Tul kuT­v ni le ba ze mi u Ti Tebs Ta vis Ca na we reb Si VII­VIII sa u ku ne Ta mij na ze mcxov re bi so me xi pi lig ri mi anas ta si u si. ti mo Te ga baS vi li ki mo nas t ris aR Se ne bas (uf ro, ga nax le bas) XIII Tu XIV sa u ku ne Si mcxov­reb sam cxis ro me li Rac aTa bag sa da mis sag va re u los ukav Si rebs. 1400 wlis T vis mo nas te ri je rac qar Tu lia ber Z nu li sa pat ri ar qos an ga ri Sis, fran Ces ko su­ri a no sa Tu sxva mog za ur Ta Ca na we re bis mi xed viT. mas qar Tul sa va ned ix se ni ebs 1479 wels J. Tuc her­ic. sa va ne qar T ve lebs ram den jer me ga nu ax le bi aT, sul bo los _ XVI sa u ku nis da sawyis Si. faq tob ri vad, 1561 wlam de am mo nas ters yve la qar T vel­

Ta kuT v ni lad mi iC nev da, sa nam os ma le Tis sul Tan su le i man ka nu nis brZa ne biT, 1551 wels sa va ne si o nis mTi dan Zvel qa laq Si iZu le biT gad mo bar ge bul fran cis ka ne­lebs ar ga da e caT. ro ca fran cis ka ne le bi Zvel qa laq Si sa Ta vi so ad gi lis Ser Ce vas Se ud g nen, Se niS nes, rom iqa u ri ek le si e bis di di na wi li qar T vel Ta xel Si iyo. im Ja mad am sa va ne e bis mkvid r Ta ricx vi Zli er Sem­ci re bu li yo fi la. ioane ma xa reb lis mo­nas ter Si im Ja mad sul sa mi mo na zo ni im yo­fe bo da. fran cis ka nel Ta ar Ce va ni swo red am wmin da sa va ne ze Se Cer da da sul Tan mac igi brZa ne biT ga das ca maT mflo be lo­ba Si. ita li u ri da fran gu li wya ro e bis cno be biT, wmin da ioane ma xa reb lis sa va ne 1559 wels qar T vel Ta gan Se u Ze nia fran cis­ka nel Ta wi nam ZR var bo ni fa ci us ste fa ne ra gu zels. mog vi a ne biT ase ve qar T vel­Ta gan 80 flu rad Se us yi di aT mo nas t ris mim de ba re sax li da baR­ve na xic, dam x ma re na ge bo be bis na wils ki ber Z ne bi da e uf l nen da iq wmin da gi or gis mo nas te ri mo awy ves.

qar T vel Ta na qo ni mo nas t ris axal ma me pat ro ne eb ma _ fran cis ka ne leb ma na ge­bo ba Zir fes vi a nad ise Sec va les, rom iqi­dan qar Tu li kva li sru li ad ga aq res. 1836 wlis sa res tav ra cio sa mu Sa o e bis Se de gad

wminda Teklas monastris Sida ezo

warwera, romelic gvamcnobs, rom vinme zedginiZes qalaqis centrSi rva saxli da

ocdarva kamara auSenebia

uCinari qarTuli ierusalimi

35istoriani .Tebervali 2015

ki mo nas t ris Se no bam mTli a nad ic va la ier sa xe _ im mi ze ziT, rom igi da an g ri­es da mis ad gi las axa li aaSe nes. Zve li na ge bo bis naS Te bi ax la mxo lod Se no bis sar daf Si Tu Se im C ne va. mo nas ter ma uwin­de li sa xe lic Se ic va la. ka To li ke eb ma mas St. Sal va to re („wmin da mxsne li~) uwo des, ad gi lob ri vi ara be bi ki Deir Amud­is (`wmin da sve tis~) sa xe liT ix se ni e ben da am wmin da sa va nis odin del qar Tu lo ba ze xsov nas dRem de ina xa ven. iq da i do bi na fran cis ka nel Ta kon ven t ma, ro me lic ax lo aR mo sav leT Si am or de nis mTa var centrs war mo ad gens. mo nas t ris taZ ris ukan ezo Si mdga ri, XIV sa u ku ne Si age bu li sam rek lo qar Tul ier sa xes XIX sa u ku nis da sawyi­sam de inar Cu neb da, mag ram res tav ra ci is Sem deg, sxva na ge bo be bis msgav sad, ma nac Zir fes vi a ni cvli le be bi ga ni ca da. am Ja mad qar Tul kvals iq spe ci a lis te bi frag men­tu lad Se mor Ce nil de kor Si Tu xe da ven.

XV sa u ku ne Si qar T ve lebs vxe davT wmin da ioane naT lis m cem lis mo nas ter­Sic. igi mde ba re obs mu ris ta nis mo ed nis si ax lo ves da ieru sa li mis ber Z nu li sa pat ri ar qos kuT v ni le bas war mo ad gens. sa va nes, ro me lic qris ti a nu li qu Ci sa da da vi Tis qu Cis kuTxe Si dgas, Se sas v le li

ha­noc ri mis qu Cis mxri dan aqvs. am ad gi­las mo nas te ri pir ve lad TiT qos V sa u­ku ne Si, de do fal ev do ki as dros Cnde ba; sxva mo saz re biT, is er Ti an ori sa u ku niT gvi a naa aSe ne bu li. mah ma di an Ta gan dar­be u li sa va ne XI sa u ku ne Si aRud ge ni aT da ga u far To e bi aT jva ros nebs. taZ ris da sav le Ti na wi li dgas bi zan ti u ri ek­le si is naS Teb ze. 1099 wels swo red aq mkur na lob d nen qa la qis dac vis dros daW ril ra in debs, rom leb mac Sem deg sa­fuZ ve li Ca u ya res hos pi ta li er Ta cno bil or dens. jva ros neb ma ta Zars mi a Se nes ori sam rek loc. X sa u ku nem de ad gi lob ri vi qris ti a ne bi fiq rob d nen, rom mo nas te ri za qa ri as sax lis ad gil ze id ga, mag ram Sem d gom es az ri Se ic va la da ioane naT­lis m cem lis sax lis ad gi lad en­qa re mi dad gin da. dRe is T vis sa xe ze gvaqvs or­sar Tu li a ni na ge bo ba, rom lis pir vel sar Tul ze gan Tav se bu lia uf ro ad re u li sam loc ve lo. is jva ro san Ta taZ ris („san­ta ma ria gran da~) nan g re veb zea age bu li. me o re sar Tul ze gan Tav se bul uf ro gvi­an del ek le si a Si da cu lia wmin da ioane naT lis m cem lis Ta vis na wi li, ro me lic Ta vis dro ze bi zan ti i dan sa qar T ve lo Si ga u xiz navT da sul bo los qar T ve lebs

yofiliwminda ioane maxareblis monasteri

36 istoriani .Tebervali 2015

aR niS nul mo nas ter Si da ub r Za ne bi aT. 1842 wels ta Zars mo ri gi res tav ra cia Ca u­tar da, Tum ca is ma inc qa la qis erT­erT uZ ve les mo nas t ra daa aRi a re bu li.

pir ve lad ti mo Te ga baS vil Tan gvxvde­ba qar Tu li tra di cia wmin da iakob al­fe sis mo nas t ris gi or gi ku ra pa la tis mi er aSe ne bis Se sa xeb. pet re kon WoS vi lis cno biT, gi or gim iakob ze be de sis mo nas­te ri aago. sa va nis ma Se neb lis vi na o ba ka maTs iw vevs. er T ni mas me fe gi or gi I­ad mi iC ne ven, me o re ni _ gi or gi II­d, sxva ni ki, gi or gi V­d. am Ja min de li mo nas t ris ad­gil ze wmin da sa va ne uk ve V sa u ku nis T vis ar se bob da, ro me lic gad mo ce mis Ta nax mad, XI sa u ku nis 20­30­ian wleb Si qar T ve lebs aRud ge ni aT, zo gi er Ti cno biT, pro xo re Sav Te lis Ta os no biT. am mo nas ters qar T­ve le bi mci re xans flob d nen, XII sa u ku­ne Si mas som xe bi da e uf l nen da 1142­1165

wleb Si Zir fes vi a nad ga na ax les. erT­er Ti da u das tu re be li ver si iT, Tav da pir ve lad qar T ve leb ma som xebs es mo nas te ri qi riT ga das ces, Sem deg ki ukan ve Rar da ib ru nes. XV sa u ku ne Si mo nas ters uk ve qris ti­a ni kop te bi da e uf l nen, Sem deg aba Se bi (e Ti o pi e le bi), 1595 wels isev som xe bi, 1658 wels _ ber Z ne bi da 1666 wli dan dRem de mo nas t ris me pat ro ne e bi kvlav som xe bi ari an. 1511­1514 wleb Si be e na Co­lo yaS vi lis mi er som xeb Tan am mo nas t ris kuT v ni le bis Se sa xeb wa mowye bu li da va uSe de go aR moC n da, sa va ne som xebs dar CaT. mo nas ters som xeb ma res tav ra cia­ga nax­le ba XVIII­XIX sa u ku ne eb Sic Ca u ta res. is Zve li qa la qis som xur uban Si, si o­nis ka rib Wis si ax lo ves mde ba re obs da ad gi lob ri vi som xu ri gri go ri a nu li ek le si is mwyem s m Tav ris re zi den ci a sac war mo ad gens. mo nas t ris wig n T sa cav Si da cul ram de ni me qar Tul xel na wers Tu ar Cav T v liT, qar Tu li kva li ad gil ze aRar sad Se im C ne va.

si o nis mTe bis mkvid r Ta So ris dRem de ar se bobs Zve li gad mo ce ma, rom wag r Ze le­bu li for mis mTis sam x re TiT mde ba re erT maR lob ze uwin id ga mar Ta li svi me o nis sax li ba Ri TurT. iq ve iyo sa o ja xo saf­la ve bic. es ad gi li ieru sa li mis cen t r Si, Zve li qa la qis zRu dis ga reT, ka ta mo nad (berZn. „mo nas ter Tan~, `mo nas t ris gver­diT~) sa xel de bul uban Si, ax lan de li gi va To ra ni mis par kis ter ito ri a ze mde­ba re obs. am sa xe lis ga go ne ba ze mkiTx vels al baT po et irak li aba Si Zis cno bi li leq si „xma ka ta mon Tan~ mo a gon de ba... ad gil ze siZ ve le Ta gan dRem dea Se mor­Ce ni li di di rus ti re bu li qve bi (sa gan­ge bod uxe Sad da mu Sa ve bu li ze da pi riT), wylis mi wis q ve Sa cis ter ne bi, mo za i kis frag men te bi. zo gi er Ti gad mo ce mis Ta­nax mad, am ad gi las mo nas t ris da fuZ ne ba qar T ve lebs ukav Sir de ba. erT­er Ti ase Ti gad mo ce miT, 1177 wels qar T vel ma me fem jva ros ne bis wi na aR m deg eg vip tis sul­Tan Tan TiT qos kav Si ri Sek ra da mo a xer xa jvris mo nas t ri sa da ieru sa li mis sxva wmin da sa va ne e bis ga mox s na. maT da sa ca vad ki mo nas t reb sa da max lo bel sof leb Si qar T ve le bi Ca a sax la. sxva Tqmu le bis mi­

wminda ioane naTlismcemlis monasteri

uCinari qarTuli ierusalimi

37istoriani .Tebervali 2015

xed viT, 1526 wels qar T lis me fe gi or gi IX­m, ka xe Tis me fe le van II­m da ime re Tis me fe bag rat III­m sul Tan su le i man ka nu­nis mo wo de biT ieru sa lim ze ga i laS q res, brZo liT wa ar T ves igi eg vip tis sul Tans da sa nac v lod os mal Ta gan mi i Res iqa u ri qris ti a nu li sa va ne e bi, maT So ris ka ta­mo nis mo nas te ric.

am le gen de bis miR ma zog jer re a lu­ri am be bis ga mo Za xi lic is mis. cno bi lia, rom 1520 wels jvris mo nas te ri mar T lac da ub ru nes Tur qeb ma qar T ve lebs. ase ve cno bi li faq tia isic, rom ka ta mo nis wmin da svi me on mar T lis sa va ne ze jvris mo nas t ris saZ mo zru nav da da rom qar­Tu li mo nas t re bis usaf r Txo e bis uz run­vel sa yo fad, vax tang gor gas lis dro i dan mo yo le bu li, TiT qos qar T vel Ta da sax le­ba mo nas t ri dan da sav le TiT ar c Tu Sors mde ba re mal xa Si mar T lac ar se bob da. es mo nas te ri ix se ni e ba sul Tan su le i man ka­nu nis 1517 wliT da Ta ri Re bul fir man Si. mog za ur tob le nis cno biT, 1483 da 1519 wleb Si am ad gi las mdga ra Zve li, moz r­di li, 20 met ri si maR lis koS ki, uk ve na­wi lob riv dar R ve u li da bev ri daq ce u li oTa xiT. Tum ca uk ve 1542 wels es koS ki uke Tes mdgo ma re o ba Si yo fi la. sxva mo na­ce me biT, am ad gi las 1620 wels jer ki dev Se i niS ne bo da na wi lob riv dan g re u li am koS kis msgav si Se no ba, ro mel Sic Ta vis dro ze aT ze me ti sacxov re be li oTa xi iyo qar T ve li be re bis T vis. fiq ro ben, rom is im dros da zi an da da qar T vel ma me fe eb ma ma le ve isev aRad gi nes. tob le nis ve cno­biT, 1646 wels Can da oTx kuTxa ma Ra li koS ki mci re ga u kac ri e le bu li se na ke biT. am nan g re vebs zog jer mo sa lo cad stum­rob d nen la Ti ni be re bi (mi no ri te bi anu fran cis ka ne le bi). mag ram mas Sem deg, rac iq mah ma di an ma ara beb mac ga mar Tes Ta vi an Ti sa lo ca vi, be reb ma im ad gi lis mo loc va Sewy vi tes. 1666 wels ad gil ze faq tob ri­vad nan g re ve bis gro va iyo dar Ce ni li. 1738 wels ga u kac ri e le bul koS k ze Tva lis T vis jer ki dev sa xil ve li yo fi la qar Tu li war we ra. am koS k ma iar se ba 1859 wlam de, ro de sac er T ma ber ma, sa xe lad ab ra am ma, mi si aR d ge nis dros mi ag no uk ve da na wev­re bul qar Tul war we ras. sa kur Txe vel Si,

tra pe zis mar cx niv iatak Si Cad g mu li mi si frag men ti Ta vis dro ze una xavs aleq san d­re ca ga rels. gri gol fe ra Zem ki war we ris sa mi frag men ti ixi la. qar T vel mec ni er Ta aTi o de wlis win mowyo bil ma eq s pe di ci am, sam wu xa rod, maT gan mxo lod erTs mi ag no. igi ek le si is in te ri e ris Crdi lo­da sav­leT kuTxe Si ido (Sar San mo nas ter Si mis­v li sas am ad gi las aRar dag v x ved ria; mi si ad gil sam yof lis Se sa xeb in for ma cia verc iqa u ri mRvdel m sa xu ri sa da mo naz v ne bis­gan mi vi ReT). asom Tav ru liT Ses ru le bu li war we ris frag men t Si sul Svi di sity vis amo kiTx va mo xer x da, maT So ris „qu Ta Te­li sa~. Tvi Ton war we ras pa le og ra fi u li niS ne biT XII­XIII sa u ku ne e biT aTa ri Re ben. mo nas ter Si uk ve X sa u ku nis T vis qar T­ve li be re bis yof nas mow mobs 983 wels iero mo na zon (mRvdel mo na zon) mi qa e lis ka ta mo ne lad mox se ni e bis faq tic. ax lan­de li ta Za ri 1888 wels ikur Txa. mis mar­cxe na na wil Si mar Ta li svi me o nis ca ri e li saf la via. wmin da na wi le bi Ta vis dro ze kon s tan ti no pol Si ga da i ta nes, iqi dan ki _ xor va ti a Si. taZ ris mrevls 1948 wlam de ka ta mo ne li qris ti a ni ara bo ba war mo ad­gen da. Sem d gom Si maT da to ves es uba ni da dRes san si mo nad wo de bul sa va nes mud mi vi mrev li aRar hyavs.

wi nas war mety vel sa mu e lis mo nas te­ri („na bi sam vil~//„mo ci qu li sa mu e li~)

wminda iakob alfesismonasteri

37istoriani .Tebervali 2015

38 istoriani .Tebervali 2015

uCinari qarTuli ierusalimi

jer ki dev bi zan ti ur pe ri od Si (V­VII ss.) ar se bob da. pro ko pi ke sa ri e lis cno biT, im pe ra tor ius ti ni a ne dids am sa va nis mkvid r Ta wyliT mo ma ra ge bis T vis ad gil­ze Wa ga uTx re vi ne bia. dRes bi zan ti u ri mo nas t ris gan mci re di ram Tu Se mor Ca. ome i a di xa li fe bis epo qis d ro in del qu­ra Si na povn qoT nis sa xe lur ze gvxvde ba ara bu li war we ra: `de ir sam vil~, rac mow mobs aq jva ros ne bis ga mo Ce nam de wi nas­war mety ve lis sa xe lo ba ze mo nas t ris ar­se bo bas. sa va ne ieru sa li mis Se mo ga ren Si, ra mo Tis ub nis Crdi lo­da sav le TiT, e.w. si xa ru lis mTa ze (laT. Mons Gaudi) mde­ba re obs. gza iafos nav sad gur sa da ieru­sa lims So ris Zve lad swo red aq ga di o da. jva ro san Ta pir ve li laS q ro bis qro ni kis av to ris Ray mond D’Aguilers­is cno biT, 1099 wlis 7 iv niss am maR lo bi dan ixi les pir ve lad jva ros neb ma wmin da qa la qi da mTis sa xel wo de ba swo red ma Ti Ser q me u­lia. jva ros neb ma bi zan ti u ri ek le si is sa Zir k vel ze (ro me lic maT praq ti ku lad sru li ad da an g ri es), aages axa li ta Za ri, ro me lic pir ve lad 1157 wels ix se ni e ba wmin da saf la vis taZ ris sa bu Teb Si. mag­ram uk ve 1187 wels, ro de sac mo nas te ri mah ma di a neb ma da ar bi es, mi si bi nad re bi iZu le bu li gax d nen, zRvis pi ra ci xe­qa laq akos T vis Se e fa re bi naT Ta vi. ieru sa li mis dapy ro bis Sem deg uk ve sul Tan ma sa la­din ma da a Se na me Ce Ti jva ros ne bis taZ ris

sa fuZ vel ze. 1192 wels si xa ru lis mTa ze ram de ni me sa a Ti ga a ta ra wmin da qa la qis ur ju lo Ta gan ga mo sax s ne lad mi ma val ma me fe ri Card lom gul ma. sa mu e lis mo­nas t ris Se sa xeb cno bebs gvaw v di an XIII sa u ku nis ara bi av to re bic al­mu qa da si da iaku Tal­ha maui. 1219 wels aiubi de bis di nas ti is sul Tan ma al­mu az zam ma da an­g ria mo nas t ris kom p leq si, xo lo 1738 wels mus li meb ma uk ve ek le si ac mi iT vi ses da igi me Ce Tis na wi lad aq ci es.

es ad gi li tra di ci u lad sa mu el wi­nas war mety ve lis saf la vad mi iC ne o da. XIV sa u ku ni dan mo yo le bu li aq loc vis uf le bis T vis er T ma neT Si cxa red da ob­d nen eb ra e le bi da mus li me bi. 1730 wels Tur qeb ma eb ra e lebs sa er Tod auk r Za les sa lo ca vad iq mis v la (maT es uf le ba di di xnis Sem deg, 1967 wli dan aRid gi nes). qar­T ve li be re bi mo nas ter Si sak ma od ad re, XI­XII sa u ku ne eb Si Ca nan. maT saZ mos aq sa ku Ta ri iRu me ni hyav da. erT­erT aseTs, vin me ioane uxa murs iqa u ri qar Tu li saZ­mos T vis ga da u we ria wmin da ioane oq ro­pi ris Txzu le ba Ta Sem c ve li xel na we ri, rom lis mi na wer Si Ta na mo sag re ebs mkac rad af r Txi leb da, xe li ar ax loT da mo nas­t ri dan ar sad ar wa i Ro To. kon k re tu lad ra dro i dan im yo fe bod nen qar T ve le bi am sa va ne Si an ro dis da to ves sa bo lo od igi, jer je ro biT bo lom de ga mor k ve u li ar aris.

wminda svimeon marTlis monasteri katamonSi

39istoriani .Tebervali 2015

ieru sa li mis rok fe le ris mu ze um Si ina xe ba e.w. da vi Tis koS k Tan V sa u ku nis Sua xa neb Si pet re ibe ris mi er age bu li qar T vel Ta (i ber Ta) mo nas t ris epis ko­po sis _ sa mu e lis VI­VII sa u ku ne e biT da Ta ri Re bu li ber Z nu li epi ta fia. is iafos ka rib Wis si ax lo ves, qa la qis zRu dis ga reT, qris ti a nul sa saf la o ze ipo ves ga sul sa u ku ne Si. sa u ku nis bo­los ieru sa li mis ga re u ban be iT sa fa fas max lob lad aR mo Ce ni li na mo nas t ra lis te ri to ri a ze ar qe o lo geb ma ga mo av li nes ki dev er Ti ber Z nu li mo za i ku ri war we ra, ro mel Sic, is ra e le li mec ni e ris, Leah Di Seg ni­s az riT, igi ve sa mu e lia nax se ne bi. war we ra Ta ri Ri a nia. iq mi Ti Te bu li dro _ „da sa ba miT gan 6200 we li~ qar Tu li qris ti a nu li wel TaR ricx viT ian ga ri Se­ba da gvaZ levs war we ris Seq m nis Ta riRs _ 596 wels. ro gorc Cans, be iT sa fa fas na mo nas t ra lis Sem Tx ve va Si bi zan ti u ri xa nis ki dev erT uc nob qar Tul sa va nes Tan gvaqvs saq me. qar Tu li wel TaR ricx vis uk ve VI sa u ku ne Si ga mo ye ne bis faq ti ki mar T lac sa yu radRe boa, rad gan qar Tul we ri lo biT wya ro eb Si mi si ga mo ye ne ba ara u ad res IX sa u ku niT Ta riR de ba. war­we ris ber Z nu lad Ses ru le bis faq ti mi si qar T vel TaT vis mi kuT v ne bis azrs ver ga­a ba Ti lebs, rad gan bi zan ti ur pe ri o dis ieru sa lim Si ber Z nu li lin gu af ran ca gax l daT da iber Ta mo nas t ris epis ko pos

sa mu e lis ze moT nax se ne bi epi ta fi ac xom ase ve ber Z nu li eni Taa Ses ru le bu li. sxva­Ta So ris, qar Tu lis gver diT ber Z nu li war we ris naS Ti gvxvde ba bir el­qu tis qar Tul na mo nas t ral zec. ki dev er Ti sa­gu lis x mo ni u an si spe ci a lis teb ma be iT sa fa fas war we ra Si Se niS nes _ ber Z nu li mar T l we ris nor me bis alag­alag dar­R ve vis Tval Si sa ce mi faq ti. es eW v q veS aye nebs war we ris av to ris ga wa fu lo bas am ena Si; sa va ra u dod, igi ber Ze ni ar un da yo fi li yo.

sa in te re soa, rom be iT sa fa fas na­mo nas t ra li sxva qar Tu li sa mo nas t ro ke re bis So ri ax los mde ba re obs. mis gan Crdi lo e TiT ka ta mo ni da jva ria, aR mo­sav le TiT ki _ bir el­qu ti da umm le­i su ni. sa xel gan T q mul pet re ibers, mi si bi og ra fis cno biT, V sa u ku ne Si ieru sa­li mis Se mo ga ren sa da ax lo max lo sof­leb Si bev ri ek le sia­mo nas te ri auSe ne bia. sam wu xa rod, be iT sa fa fa si ar iyos, Cven jer je ro biT ma Ti arc sa xe le bi vi ciT da arc zus ti ad gil m de ba re o ba. mo ma va li ar­qe o lo gi u ri Zi e be bi, ime dia, ki dev ara erT uc nob qar Tul ar te faqts ga mo am ze u rebs wmin da mi wa ze.

be sik xur ci la va

stu doq to ran ti, mos wav le axal gaz r do bis erov nu li sa sax lis

sa qar T ve los is to ri i sa da eT nog ra fi is gan yo fi le bis gam ge

nebi samueli