Ang Napoleonic Wars - Araling Panlipunan - ZNNHS

16
Republic of the Philippines Department of Education Regional Office IX, Zamboanga Peninsula Araling Panlipunan Ikatlong Markahan- Modyul 7: Ang Napoleonic Wars Zest for Progress Zeal of Partnership 8 Name of Learner: ___________________________ Grade & Section: ___________________________ Name of School: ___________________________

Transcript of Ang Napoleonic Wars - Araling Panlipunan - ZNNHS

Republic of the Philippines

Department of Education Regional Office IX, Zamboanga Peninsula

Araling Panlipunan Ikatlong Markahan- Modyul 7:

Ang Napoleonic Wars

Zest for Progress

Zeal of Partnership

8

Name of Learner: ___________________________

Grade & Section: ___________________________

Name of School: ___________________________

2

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Blythe Lou G. Urbano

Editor: Abner Carpio

Tagasuri: Earl B. Neri

Al R. Pastor

Tagaguhit/Tagakuha ng Larawan:

Tagalapat: Blythe Lou G. Urbano

Tagapamahala: Majarani M. Jacinto, EDD, CESO VI OIC, Schools Division Superintendent

Visminda Q. Valde, EdD

OIC, Assistant Schools Division Superintendent

Raymond M. Salvador, EdD, CESE

OIC, Assistant Schools Division Superintendent

Juliet A. Magallanes, EdD

CID Chief

Florencio R. Caballero, DTE

EPS - LRMDS

Alma L. Carbonilla, EdD

EPS – Araling Panlipunan

3

Alamin

Sa Modyul na ito, inaasahang maipamalas mo ang sumusunod na

kaalaman, kakayahan at pang-unawa: Naipapaliwanag ang kaugnayan ng Rebolusyong Pangkaisipan sa

Rebolusyong Amerikano at Pranses

Layunin:

Inaasahan na iyong natatalakay ang mga pangunahing dahilan ng

pagsisimula ng Napoleonic Wars,

a. nakikilala ang lakas at galing ni Napoleon sa pakikihamok sa ibat-ibang

digmaan

b. natutunton sa mapa ang mga bansang sinakop

c. nasusuri ang epekto ng digmaan sa Europa at maging sa ibang panig ng

daigdig.

Balikan

Panuto: Basahing Mabuti ang bawat aytem o tanong. Piliin ang titik ng tamang

sagot at isulat sa sagutang papel.

1. Para mapigil ang papalakas na puwersa ng mga Pransses minabuti ng mga

bansang ito na sumali sa digmaan. Maliban sa;

A. Austria C. Espanya

B. Britanya D. Russia

2. Saang labanan nasira sa ikalawang pagkakataon ang sasakyang pandagat

ng mga Pranses?

A. Battle ng Austerlitz C. Battle of Trafalgar.

B. Battle of Friedland D. Battle of Ulm

4

3. Noong 1812 ay nagpadala si Napoleon ng 600,000 mga sundalo na binubuo

ng mga Polish, German, Italyano at mga Pranses upang lumaban sa

_____________.

A. Battle of Borodino C. Battle of Jena

B. Battle of Friedland d. Battle of Ulm

4. Humina ang kapangyarihan ni Napoleon sa Pransiya at siya ay ipinatapon

sa isang isla sa Mediterranean, ang isla ng Elba noong _______.

A. 1793 C. 1814

B. 1798 D. 1815

5. Kailan nasakop ni Napoleon ang Hilagang Italya, Switzerland at ang Timog

Alemanya?

A. 1804 C. 1806

B. 1805 D. 1807

5

Aralin

4C Ang Napoleonic Wars

Tuklasin

Ang Napoleonic Wars ay isinunod sa pangalan ni Napoleon Bonaparte na

naging pinuno ng Pransiya noong 1799 at nagtangkang ipakilala ang kanyang

ideya ng pamahalaan sa buong Europa. Ang Napoleonic Wars ay di tuloy-tuloy na

pakikipaglaban sa dahilang nagkaroon pa ng mga peryodo ng kapayapaan sa

pagitan ng mga labanan. Ang digmaan ay nagwakas ng si Napoleon ay natalo sa

Digmaan sa Waterloo noong 1815.

Mga Pangunahing dahilan ng Digmaan

Ang digmaang Napoleonic ay nag-umpisa sa panahon ng Rebolusyong

Pranses. Nagtagumpay ang mga rebolusyonaryo na mapaalis at mapahina ang

kapangyarihan ng hari sa Pransiya at maitatag ang isang Republika. Dahil sa

pangyayaring ito ay nagkaroon ng takot ang iba pang mga monarko sa napipintong

paglaganap ng rebolusyon na posibleng magpabagsak sa kanilang mga

pamumuno.

Noong 1792 ay nagpadala ang mga pinuno ng Austria at Prussia ng

hukbong sandatahan upang lusubin ang Pransiya. Natalo sila ng mga

rebolusyonaryong Pranses kaya sa pananaw nila ang mabuting paraan para

madepensa ang rebolusyon ay ipalaganap ito sa mga bansa.

Noong 1793 ay nagpasimulang lusubin ng mga rebolusyonaryong Pranses

ang Netherlands. Upang mapigil ang papalakas na puwersa ng mga Pranses ay

minabuti ng Britanya, Espanya, Portugal at Russia na sumali sa digmaan.

Ang Pagkilala sa Kakayahan ni Napoleon

Sa mga ilang taon ng digmaan sa Europa ay nanatili ang lakas ng Pransiya

sa pakikihamok sa kalupaan at ang mga British naman ay sa katubigan. Nagbago

6

lang ang sitwasyon ng naging kilala ang kakayahan bilang pinunong heneral ni

Napoleon Bonaparte.

Noong 1798 ng magpadala ng mga barkong pandigma si Napoleon sa

Ehipto dahil ang kanyang plano ay atakihin ang puwersa ng British sa India.

Nakontrol ni Napoleon ang Ehipto nguni’t ang kanyang mga bapor na pandigma ay

sinira ng puwersa ng British admiral na si Horatio Nelson. Nag-ipon muli ng lakas

ang puwersa ni Napoleon at naghandang lusubin muli ang puwersa ng mga

British. Sa ikalawang pagkakataon ay nasira ang mga sasakyang pandagat ng mga

Pranses, ito’y nangyari sa Battle of Trafalgar.

Ang Pananakop ng mga Pranses sa Europa

Ang Battle ng Austerlitz, sa kasalukuyan ay ang Slakov na nasa Timog

Silangang bahagi ng republikang Czeck Ang tagumpay ng mga digmaang inilunsad

ni Napoleon sa Europa ay karamihang naipapanalo niya sa mga labanan sa

katubigan at di sa kalupaan.

Noong 1805 ay nasakop niya ang Hilagang Italya, Switzerland at ang

Timog Alemanya. Tinalo niya ang mga Austrians sa Battle of Ulm at ang

pinagsanib na puwersa ng mga Austrians at Russians sa Battle of Austerlitz.

Noong 1806 nang durugin ng puwersa ni Napoleon ang hukbo ng mga

Prussian sa Battle of Jena at sa kabuuan ay kanyang masakop ang Gitnang

Alemanya na nakilala bilang Konpederasyon sa Rhine.

Noong 1807 patuloy niyang sinakop ang iba pang bahagi ng Italya, tinalo

niya ang puwersa ng mga Ruso sa Battle of Friedland. Nakontrol din niya ang

Poland nang lumaon. Napilitan ang mga Ruso na makipagkasundo sa Pransiya, at

sinunod naman niya ang pagsakop sa Espanya at Portugal. Halos sa huling bahagi

ng 1807 ay nakapagtayo at napalawak na ni Napoleon ang Imperyong Pranses sa

Kanlurang Europa. Tanging ang Britanya na lamang ang nakikipagdigma sa

Pransiya. Dahil sa lakas ng kapangyarihan ni Napoleon ay nagtatag siya ng mga

bagong pamahalaan at pinuno. Karamihan ay miyembro ng kanyang pamilya. Isa

sa kanyang mga kapatid na lalaki, si Joseph, ay itinalagang hari sa Naples noong

1806 at nang lumaon bilang hari ng Espanya. Ang isa pa niyang kapatid na si

Louis, ay naging hari sa Holland. Ang mga bagong pinuno na ito ay nagpakilala ng

mga reporma upang baguhin at gawing modernisado ang mga kaharian.

7

Ang Paglusob sa Russia

1808 ay nagkaroon ng mga pag-aalsa laban sa pamamahala ng mga

Pranses sa Espanya at Portugal. Nagpadala ng tulong na mga sundalo ang

Britanya sa 32 mga rebelde nguni’t tinalo sila ng mga Pranses sa Espanya kaya

minabuti ng mga British na magkonsentreyt na lang sa Portugal. Ang bahagi na ito

ng Napoleonic Wars ay naging kilala bilang Peninsular War sa dahilang ang

Espanya at Portugal ay nasa bahagi ng Europa na Iberian Peninsula. Dahil dito ay

napagdesisyunan ni Napoleon na lusubin ang Russia sa dahilang kapag ito’y

kanyang masakop ay madali na niyang mapapasok ang Britanya.

Noong 1812 ay nagpadala si Napoleon ng 600,000 mga sundalo na binubuo

ng mga Polish, German, Italyano at mga Pranses upang lumaban sa Battle of

Borodino.

Marami sa mga sundalong pinadala ni Napoleon ang namatay sa labanan at

kinulang ang bilang ng mga sundalo na magpapatuloy ng paglaban. Nakaabot ang

hukbo ni Napoleon hanggang sa Moscow nguni’t laking gulat nila dahil wala silang

naabutang tao dito ng sila’y dumating. Nang gabi ng Setyembre 14 ay nagkaroon

ng malaking sunog sa Moscow. Ang mga gamit at tinitirhan ng mga sundalo ni

Napoleon ay nadamay sa sunog kaya nawalan sila ng pananggalang sa malamig na

klima.

Ang Pagkatalo ng Pransiya Napilitan si Napoleon pabalikin ang kanyang

hukbo sa Pransiya dahil sa makamatay na lamig sa Russia. Karamihan sa mga

natirang sundalo na kanyang nakasama sa Battle of Borodino ay namatay naman

sa kanilang paglalakbay pagbalik sa Pransiya. Sila ay namatay dahil sa gutom, sa

lamig ng klima o napatay ng mga Russians. Mga 20,000 sundalong Pranses na

lamang ang nakabalik ng maluwalhati sa Pransiya. Habang abala sa

pakikipaglaban si Napoleon sa Russia ay sinamantala naman ng mga British ang

Espanya at nanalo sila ng maraming beses sa kanilang pakikipaglaban.

Noong 1813 ay nasakop ng mga British ang Timog Pransiya at ang

pinagsanib na puwersa ng mga Ruso at Austrian ang sumakop naman sa Hilagang

Pransiya. Napulbos ang hukbo ng mga Pranses sa Digmaan sa Leipzig at

bumagsak ang imperyong itinayo ni Napoeon unti-unti.

8

Pagtatapos ng mga Labanan

Humina ang kapangyarihan ni Napoleon sa Pransiya noong 1814 at siya ay

ipinatapon sa isang isla sa Mediterranean, ang isla ng Elba. Noong 1815 ay

nakatakas siya sa Elba at muling nagpasimula ng digmaan sa popular na

katawagan na Isandaang Araw.

Sa taong iyon ay natalo rin si Napoleon ng Duke ng Wellington sa Battle of

Waterloo. Muling ipinatapon si Napoleon sa isang napakalayong isla sa may

Karagatan ng Atlantiko ang isla ng St. Helena. Sa islang ito na siya namatay na sa

kasalukuyang imbestigasyon at pag-aaral ay namatay siya sa pamamagitan ng

arsenic poisoning. Pagkatapos ng mga digmaan sa Europa ay ibinalik ang mga

dating monarkong pinuno sa kanilang mga trono. Sa karamihang mga Europeo ay

naging inspirasyon si Napoleon sa pagpapalaya ng mga nasyon sa ilalim ng mga

mapang-aping pamahalaan. Sa Pransiya marami sa mga tao ang nanatiling

sumusunod sa kanilang unang hari. Nguni’t lalong dumami ang mga digmaan sa

kabuuan ng Europa noong 1830 at 1848. Ito’y isang malaking palatandaan na ang

mga ideyang iniwan at inilatag ni Napoleon ay di nabura maski siya ay natalo sa

labanan.

ANG LABANAN SA WATERLOO

Ang Labanan sa Waterloo ay ang naging wakas ng pakikipaglaban at ng

kapangyarihan ni Napoleon Bonaparte. Itinuturing itong isa sa kilala at

mahalagang digmaan sa kasaysayan ng Europa. Noong 1815, ang pinagsamang

puwersa ng Britanya at Prussia ang nagtapos sa mga digmaang pinagwagian at

nagpalawak sa Imperyong Pranses na umabot sa 25 taon.

ANG PAGTAKAS NI NAPOLEON

Taong 1813 ng talunin ng pinagsamang puwersa ng Britanya, Austria,

Prussia at Russia ang emperador na Pranses na si Napoleon Bonaparte. Ang

imperyong binuo at itinatag ni Napoleon ay biglang bumagsak at siya ay sumuko

sa kanyang mga nagbubunying mga kalaban. Si Louis XVIII, ang kapatid ni Louis

XVI (ang haring pinapatay nang panahon ng Rebolusyong Pranses) ang naging hari

ng Pransiya noong 1814 at si Napoleon ay ipinatapon sa isla ng Elba, malapit sa

kanlurang baybayin ng Italya.

Noong Pebrero 1815 ay nakatakas si Napoleon sa Elba at nakabalik sa

Pransiya. Nang kanyang ipinahayag ang kanyang pagbabalik ang dati niyang mga

sundalo ay dali-daling sinalubong at pinagbunyi siya. Kaya ng kalagitnaan ng

9

Marso ng taong iyon ay nakapagbuo na muli ng isang malaking hukbo si Napoleon.

Nagmartsa sila patungong Paris upang agawin ang trono sa kasalukuyang hari at

iproklama siya bilang emperador muli. Ang peryodong ito ay tinawag na Isang

daang Araw. Ang Planong Talunin si Napoleon Ang apat na bansa na tumalo kay

Napoleon ay nagpasyang muling magpadala ng kanilang mga hukbo sa Belgium.

Magsasama-sama ang puwersa ng kanilang mga hukbo at kanilang lulusubin ang

Pransiya upang matalo si Napoleon. Mas minabuti ni Napoleon na unahan na ang

paglusob ng kanyang mga kaaway bago pa sila magsanib ng kanilang mga

puwersa. Ang mga sundalong taga-Britanya at Prussia ang unang nakarating sa

Belgium. Ang Duke ng Wellington ang komander ng hukbo ng mga British at si

Gebhard von Blucher naman ang komander ng Prussia.

Suriin

Modified True or False

Panuto: Basahin at unawain ang bawat pangungusap. Alamin kung ito ay tama o

mali. Isulat ang tama kung ang pahayag ay nagsasaad ng tamang diwa.

Kung ang pahayag ay mali, isulat ang tamang salita o katawagang dapat

humalili sa salitang may salungguhit upang ito ay maging tama.

____________1. Napoleonic Wars ay kilala bilang Peninsular War sa dahilang ang

Espanya at Portugal ay nasa bahagi ng Europa na Iberian

Peninsula.

____________2. Tinalo ni Napoleon ang mga Austrians sa Battle of Jena

____________3. Ang bansang Austria at Russia ang siyang pangunahing kalaban ni

Napoleon sa Battle of Austerlitz

____________4. Ang Labanan sa Waterloo ay naging wakas ng pakikipaglaban at

ng kapangyarihan ni Napoleon Bonaparte.

____________5. Noong 1806 ay naitayo at napalawak ni Napoleon ang Imperyong

Pranses sa Kanlurang Europa.

10

Pagyamanin

SURIIN MO!

Panuto: Ilista ang mga bansang naging bahagi ng paglaki ng Imperyong Pranses sa

panahon ng pamumuno ni Napoleon Bonaparte. Isulat ang sagot sa sagutang

papel.

Isaisip

PAGTUGMAIN!

Panuto: Iugnay ang sagot sa HANAY B sa mga katanungan sa HANAY A. Gawin ito

Sa sagutang papel.

HANAY A HANAY B

1. nasakop niya ang Hilagang Italya, Switzerland a. 1814

at ang Timog Alemanya

2. nakapagtayo at napalawak na ni Napoleon ang b. 1812

ImperyongPranses sa Kanlurang Europa

3. Ang paglusob sa Russia c. 1805

4. Battle of Borodino d. 1807

5. Ang pagtakas ni Napoleon sa Isla Elba e. 1808

f. 1815

11

Tayahin

Panuto: Basahang Mabuti at bawat tanong at piliin ang titik ng tamang

sagot. Gawin ito sa sagutang papel.

1. Ang 600,000 na bilang ng mga sundalong ipinapadala ni Napoleon sa Battle

of Borodino ay kinabibilangan ng mga sumusunod, Maliban sa:

A. Italyano C. Polish

B. German D. Russian

2. Sino ang itinalaga ni Napoleon Bonaparte bilang hari ng Espanya?

A. Louis Bonaparte C. Maurice Talleyrand

B. Joseph Bonaparte D. Simon Bolivar

3. Ito’y tumutukoy sa panahon mula sa kanyang pagtakas sa isla ng Elba

hanggang at nakabalik sa Pransiya at ang kanyang pagkatalo sa labanan ng

Waterloo

A. Isang daang Araw C.Reign of Terror

B. Peninsular War D. Labanan sa Waterloo

4. Sino ang kapatid ng haring pinatay nang panahon ng Rebolusyong Pranses

at naging Hari ng Pransiya noong 1814?

A. Charles X C. Louis XVII

B. Louis Philippe D. Louis XVIII

5. Si Napoleon Bonaparte ay ipinatapon sa isla ng_____________ at doon na din

namatay noong 1821.

A. Crete C. St. Helena

B. Elba D. St. Tropez

6. Sino ang Duke of Wellington na namuno sa British army na naging dahilan

sa unti-unting pagbagsak sa imperyong itinayo ni Bonaparte?

A. Arthur Wellesly C. John B. Harrison

B. Gebhard von Blucher D. Louis Phillipe

12

7. Upang mapigil ang papalakas na pwersa ng Pranses ay minabuti ng mga

pangunahing bansa na Great Britain, Spain, Portugal at _____________ na

sumali sa digmaan.

A. Hilagang Italya C. Switzerland

B. Russia D. Timog Germany

8. Kailan nasakop ni Napoleon ang Hilagang Italya, Switzerland at Timog

Germany?

A. 1793 C. 1805

B. 1801 D. 1807

9. Sino ang namuno ng pwersang Prussia na nagpahina at tumalo sa hukbo ni

Napoleon Bonaparte?

A. Arthur Wellesly C. John B. Harrison

B. Gebhard von Blucher D. Louis Phillipe

10. Noong 1812, napagdesisyunan ni Napoleon na lusubin ang naturang bansa

sa dahilang kapag itoy kanilang masakop madali na niyang mapapasok ang

Britanya.

A. Paglusob sa Canada C. Peninsula War

B. Paglusob sa Russia D. Reign of Terror

13

Karagdagang Gawain

SANAYSAY

Panuto: Gumawa ng sariling sanaysay na may isa hanggang tatlong talata. Gawin

Ito sa sagutang papel.

1. Ano ang Napoleonic Wars? Bakit inilunsad ito?

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

____________________________________________________________________.

2. Gumawa ka nga ng isang maikling plano kung paano mo maaring talunin

ang iyong kalaban sa isang laro na madalas ninyong gawin sa inyong lugar.

Tandaan mo ang mga taktikang iyong ginamit.

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

__________________.

14

BALIKAN

1.A 2.C

3.A 4.C

5.B

ISAISIP : PAGTUGMAIN

1.C 2.D

3.E 4.B

5.F

SURIIN

1.TAMA

2.Battle of Ulm 3.TAMA

4.TAMA 5.1807

TAYAHIN

6.D 6.A 7.B 7. B

8.A 8. C 9.D 9. B

10.C 10. A

Susi sa Pagwawasto

15

Sanggunian:

Kasaysayan ng Daiddig_Araling Panlipunan_Modyul para sa Mag-aaral, Unang

Edisyon, 2014, pp 406 -411

Araling Panlipunan III, EASE Modyul 15

16

Region IX: Zamboanga Peninsula Hymn – Our Eden Land

Here the trees and flowers bloom

Here the breezes gently Blow,

Here the birds sing Merrily,

The liberty forever Stays,

Here the Badjaos roam the seas

Here the Samals live in peace

Here the Tausogs thrive so free

With the Yakans in unity

Gallant men and Ladies fair

Linger with love and care

Golden beams of sunrise and sunset

Are visions you’ll never forget

Oh! That’s Region IX

Hardworking people Abound,

Every valleys and Dale

Zamboangueños, Tagalogs, Bicolanos,

Cebuanos, Ilocanos, Subanons, Boholanos,

Ilongos,

All of them are proud and true

Region IX our Eden Land

Region IX

Our..

Eden...

Land...

The Footprints Prayer Trees by Joyce Kilmer

One night I had a dream. I dreamed

that I was walking along the beach

with the LORD.

In the beach, there were two (2) sets

of footprints – one belong to me and

the other to the LORD.

Then, later, after a long walk, I

noticed only one set of footprints.

“And I ask the LORD. Why? Why?

Why did you leave me when I am sad

and helpless?”And the LORD replied

“My son, My son, I have never left

you. There was only one (1) set of

footprints in the sand, because it was

then that I CARRIED YOU!

I think that I shall never see

A poem lovely as a tree.

A tree whose hungry mouth is prest

Against the earth’s sweet flowing

breast;

A tree that looks at God all day,

And lifts her leafy arms to pray;

A tree that may in Summer wear

A nest of robins in her hair;

Upon whose bosom snow has lain;

Who intimately lives with rain.

Poems are made by fools like me,

But only God can make a tree.