Ang Napoleonic Wars - Araling Panlipunan - ZNNHS
-
Upload
khangminh22 -
Category
Documents
-
view
4 -
download
0
Transcript of Ang Napoleonic Wars - Araling Panlipunan - ZNNHS
Republic of the Philippines
Department of Education Regional Office IX, Zamboanga Peninsula
Araling Panlipunan Ikatlong Markahan- Modyul 7:
Ang Napoleonic Wars
Zest for Progress
Zeal of Partnership
8
Name of Learner: ___________________________
Grade & Section: ___________________________
Name of School: ___________________________
2
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat: Blythe Lou G. Urbano
Editor: Abner Carpio
Tagasuri: Earl B. Neri
Al R. Pastor
Tagaguhit/Tagakuha ng Larawan:
Tagalapat: Blythe Lou G. Urbano
Tagapamahala: Majarani M. Jacinto, EDD, CESO VI OIC, Schools Division Superintendent
Visminda Q. Valde, EdD
OIC, Assistant Schools Division Superintendent
Raymond M. Salvador, EdD, CESE
OIC, Assistant Schools Division Superintendent
Juliet A. Magallanes, EdD
CID Chief
Florencio R. Caballero, DTE
EPS - LRMDS
Alma L. Carbonilla, EdD
EPS – Araling Panlipunan
3
Alamin
Sa Modyul na ito, inaasahang maipamalas mo ang sumusunod na
kaalaman, kakayahan at pang-unawa: Naipapaliwanag ang kaugnayan ng Rebolusyong Pangkaisipan sa
Rebolusyong Amerikano at Pranses
Layunin:
Inaasahan na iyong natatalakay ang mga pangunahing dahilan ng
pagsisimula ng Napoleonic Wars,
a. nakikilala ang lakas at galing ni Napoleon sa pakikihamok sa ibat-ibang
digmaan
b. natutunton sa mapa ang mga bansang sinakop
c. nasusuri ang epekto ng digmaan sa Europa at maging sa ibang panig ng
daigdig.
Balikan
Panuto: Basahing Mabuti ang bawat aytem o tanong. Piliin ang titik ng tamang
sagot at isulat sa sagutang papel.
1. Para mapigil ang papalakas na puwersa ng mga Pransses minabuti ng mga
bansang ito na sumali sa digmaan. Maliban sa;
A. Austria C. Espanya
B. Britanya D. Russia
2. Saang labanan nasira sa ikalawang pagkakataon ang sasakyang pandagat
ng mga Pranses?
A. Battle ng Austerlitz C. Battle of Trafalgar.
B. Battle of Friedland D. Battle of Ulm
4
3. Noong 1812 ay nagpadala si Napoleon ng 600,000 mga sundalo na binubuo
ng mga Polish, German, Italyano at mga Pranses upang lumaban sa
_____________.
A. Battle of Borodino C. Battle of Jena
B. Battle of Friedland d. Battle of Ulm
4. Humina ang kapangyarihan ni Napoleon sa Pransiya at siya ay ipinatapon
sa isang isla sa Mediterranean, ang isla ng Elba noong _______.
A. 1793 C. 1814
B. 1798 D. 1815
5. Kailan nasakop ni Napoleon ang Hilagang Italya, Switzerland at ang Timog
Alemanya?
A. 1804 C. 1806
B. 1805 D. 1807
5
Aralin
4C Ang Napoleonic Wars
Tuklasin
Ang Napoleonic Wars ay isinunod sa pangalan ni Napoleon Bonaparte na
naging pinuno ng Pransiya noong 1799 at nagtangkang ipakilala ang kanyang
ideya ng pamahalaan sa buong Europa. Ang Napoleonic Wars ay di tuloy-tuloy na
pakikipaglaban sa dahilang nagkaroon pa ng mga peryodo ng kapayapaan sa
pagitan ng mga labanan. Ang digmaan ay nagwakas ng si Napoleon ay natalo sa
Digmaan sa Waterloo noong 1815.
Mga Pangunahing dahilan ng Digmaan
Ang digmaang Napoleonic ay nag-umpisa sa panahon ng Rebolusyong
Pranses. Nagtagumpay ang mga rebolusyonaryo na mapaalis at mapahina ang
kapangyarihan ng hari sa Pransiya at maitatag ang isang Republika. Dahil sa
pangyayaring ito ay nagkaroon ng takot ang iba pang mga monarko sa napipintong
paglaganap ng rebolusyon na posibleng magpabagsak sa kanilang mga
pamumuno.
Noong 1792 ay nagpadala ang mga pinuno ng Austria at Prussia ng
hukbong sandatahan upang lusubin ang Pransiya. Natalo sila ng mga
rebolusyonaryong Pranses kaya sa pananaw nila ang mabuting paraan para
madepensa ang rebolusyon ay ipalaganap ito sa mga bansa.
Noong 1793 ay nagpasimulang lusubin ng mga rebolusyonaryong Pranses
ang Netherlands. Upang mapigil ang papalakas na puwersa ng mga Pranses ay
minabuti ng Britanya, Espanya, Portugal at Russia na sumali sa digmaan.
Ang Pagkilala sa Kakayahan ni Napoleon
Sa mga ilang taon ng digmaan sa Europa ay nanatili ang lakas ng Pransiya
sa pakikihamok sa kalupaan at ang mga British naman ay sa katubigan. Nagbago
6
lang ang sitwasyon ng naging kilala ang kakayahan bilang pinunong heneral ni
Napoleon Bonaparte.
Noong 1798 ng magpadala ng mga barkong pandigma si Napoleon sa
Ehipto dahil ang kanyang plano ay atakihin ang puwersa ng British sa India.
Nakontrol ni Napoleon ang Ehipto nguni’t ang kanyang mga bapor na pandigma ay
sinira ng puwersa ng British admiral na si Horatio Nelson. Nag-ipon muli ng lakas
ang puwersa ni Napoleon at naghandang lusubin muli ang puwersa ng mga
British. Sa ikalawang pagkakataon ay nasira ang mga sasakyang pandagat ng mga
Pranses, ito’y nangyari sa Battle of Trafalgar.
Ang Pananakop ng mga Pranses sa Europa
Ang Battle ng Austerlitz, sa kasalukuyan ay ang Slakov na nasa Timog
Silangang bahagi ng republikang Czeck Ang tagumpay ng mga digmaang inilunsad
ni Napoleon sa Europa ay karamihang naipapanalo niya sa mga labanan sa
katubigan at di sa kalupaan.
Noong 1805 ay nasakop niya ang Hilagang Italya, Switzerland at ang
Timog Alemanya. Tinalo niya ang mga Austrians sa Battle of Ulm at ang
pinagsanib na puwersa ng mga Austrians at Russians sa Battle of Austerlitz.
Noong 1806 nang durugin ng puwersa ni Napoleon ang hukbo ng mga
Prussian sa Battle of Jena at sa kabuuan ay kanyang masakop ang Gitnang
Alemanya na nakilala bilang Konpederasyon sa Rhine.
Noong 1807 patuloy niyang sinakop ang iba pang bahagi ng Italya, tinalo
niya ang puwersa ng mga Ruso sa Battle of Friedland. Nakontrol din niya ang
Poland nang lumaon. Napilitan ang mga Ruso na makipagkasundo sa Pransiya, at
sinunod naman niya ang pagsakop sa Espanya at Portugal. Halos sa huling bahagi
ng 1807 ay nakapagtayo at napalawak na ni Napoleon ang Imperyong Pranses sa
Kanlurang Europa. Tanging ang Britanya na lamang ang nakikipagdigma sa
Pransiya. Dahil sa lakas ng kapangyarihan ni Napoleon ay nagtatag siya ng mga
bagong pamahalaan at pinuno. Karamihan ay miyembro ng kanyang pamilya. Isa
sa kanyang mga kapatid na lalaki, si Joseph, ay itinalagang hari sa Naples noong
1806 at nang lumaon bilang hari ng Espanya. Ang isa pa niyang kapatid na si
Louis, ay naging hari sa Holland. Ang mga bagong pinuno na ito ay nagpakilala ng
mga reporma upang baguhin at gawing modernisado ang mga kaharian.
7
Ang Paglusob sa Russia
1808 ay nagkaroon ng mga pag-aalsa laban sa pamamahala ng mga
Pranses sa Espanya at Portugal. Nagpadala ng tulong na mga sundalo ang
Britanya sa 32 mga rebelde nguni’t tinalo sila ng mga Pranses sa Espanya kaya
minabuti ng mga British na magkonsentreyt na lang sa Portugal. Ang bahagi na ito
ng Napoleonic Wars ay naging kilala bilang Peninsular War sa dahilang ang
Espanya at Portugal ay nasa bahagi ng Europa na Iberian Peninsula. Dahil dito ay
napagdesisyunan ni Napoleon na lusubin ang Russia sa dahilang kapag ito’y
kanyang masakop ay madali na niyang mapapasok ang Britanya.
Noong 1812 ay nagpadala si Napoleon ng 600,000 mga sundalo na binubuo
ng mga Polish, German, Italyano at mga Pranses upang lumaban sa Battle of
Borodino.
Marami sa mga sundalong pinadala ni Napoleon ang namatay sa labanan at
kinulang ang bilang ng mga sundalo na magpapatuloy ng paglaban. Nakaabot ang
hukbo ni Napoleon hanggang sa Moscow nguni’t laking gulat nila dahil wala silang
naabutang tao dito ng sila’y dumating. Nang gabi ng Setyembre 14 ay nagkaroon
ng malaking sunog sa Moscow. Ang mga gamit at tinitirhan ng mga sundalo ni
Napoleon ay nadamay sa sunog kaya nawalan sila ng pananggalang sa malamig na
klima.
Ang Pagkatalo ng Pransiya Napilitan si Napoleon pabalikin ang kanyang
hukbo sa Pransiya dahil sa makamatay na lamig sa Russia. Karamihan sa mga
natirang sundalo na kanyang nakasama sa Battle of Borodino ay namatay naman
sa kanilang paglalakbay pagbalik sa Pransiya. Sila ay namatay dahil sa gutom, sa
lamig ng klima o napatay ng mga Russians. Mga 20,000 sundalong Pranses na
lamang ang nakabalik ng maluwalhati sa Pransiya. Habang abala sa
pakikipaglaban si Napoleon sa Russia ay sinamantala naman ng mga British ang
Espanya at nanalo sila ng maraming beses sa kanilang pakikipaglaban.
Noong 1813 ay nasakop ng mga British ang Timog Pransiya at ang
pinagsanib na puwersa ng mga Ruso at Austrian ang sumakop naman sa Hilagang
Pransiya. Napulbos ang hukbo ng mga Pranses sa Digmaan sa Leipzig at
bumagsak ang imperyong itinayo ni Napoeon unti-unti.
8
Pagtatapos ng mga Labanan
Humina ang kapangyarihan ni Napoleon sa Pransiya noong 1814 at siya ay
ipinatapon sa isang isla sa Mediterranean, ang isla ng Elba. Noong 1815 ay
nakatakas siya sa Elba at muling nagpasimula ng digmaan sa popular na
katawagan na Isandaang Araw.
Sa taong iyon ay natalo rin si Napoleon ng Duke ng Wellington sa Battle of
Waterloo. Muling ipinatapon si Napoleon sa isang napakalayong isla sa may
Karagatan ng Atlantiko ang isla ng St. Helena. Sa islang ito na siya namatay na sa
kasalukuyang imbestigasyon at pag-aaral ay namatay siya sa pamamagitan ng
arsenic poisoning. Pagkatapos ng mga digmaan sa Europa ay ibinalik ang mga
dating monarkong pinuno sa kanilang mga trono. Sa karamihang mga Europeo ay
naging inspirasyon si Napoleon sa pagpapalaya ng mga nasyon sa ilalim ng mga
mapang-aping pamahalaan. Sa Pransiya marami sa mga tao ang nanatiling
sumusunod sa kanilang unang hari. Nguni’t lalong dumami ang mga digmaan sa
kabuuan ng Europa noong 1830 at 1848. Ito’y isang malaking palatandaan na ang
mga ideyang iniwan at inilatag ni Napoleon ay di nabura maski siya ay natalo sa
labanan.
ANG LABANAN SA WATERLOO
Ang Labanan sa Waterloo ay ang naging wakas ng pakikipaglaban at ng
kapangyarihan ni Napoleon Bonaparte. Itinuturing itong isa sa kilala at
mahalagang digmaan sa kasaysayan ng Europa. Noong 1815, ang pinagsamang
puwersa ng Britanya at Prussia ang nagtapos sa mga digmaang pinagwagian at
nagpalawak sa Imperyong Pranses na umabot sa 25 taon.
ANG PAGTAKAS NI NAPOLEON
Taong 1813 ng talunin ng pinagsamang puwersa ng Britanya, Austria,
Prussia at Russia ang emperador na Pranses na si Napoleon Bonaparte. Ang
imperyong binuo at itinatag ni Napoleon ay biglang bumagsak at siya ay sumuko
sa kanyang mga nagbubunying mga kalaban. Si Louis XVIII, ang kapatid ni Louis
XVI (ang haring pinapatay nang panahon ng Rebolusyong Pranses) ang naging hari
ng Pransiya noong 1814 at si Napoleon ay ipinatapon sa isla ng Elba, malapit sa
kanlurang baybayin ng Italya.
Noong Pebrero 1815 ay nakatakas si Napoleon sa Elba at nakabalik sa
Pransiya. Nang kanyang ipinahayag ang kanyang pagbabalik ang dati niyang mga
sundalo ay dali-daling sinalubong at pinagbunyi siya. Kaya ng kalagitnaan ng
9
Marso ng taong iyon ay nakapagbuo na muli ng isang malaking hukbo si Napoleon.
Nagmartsa sila patungong Paris upang agawin ang trono sa kasalukuyang hari at
iproklama siya bilang emperador muli. Ang peryodong ito ay tinawag na Isang
daang Araw. Ang Planong Talunin si Napoleon Ang apat na bansa na tumalo kay
Napoleon ay nagpasyang muling magpadala ng kanilang mga hukbo sa Belgium.
Magsasama-sama ang puwersa ng kanilang mga hukbo at kanilang lulusubin ang
Pransiya upang matalo si Napoleon. Mas minabuti ni Napoleon na unahan na ang
paglusob ng kanyang mga kaaway bago pa sila magsanib ng kanilang mga
puwersa. Ang mga sundalong taga-Britanya at Prussia ang unang nakarating sa
Belgium. Ang Duke ng Wellington ang komander ng hukbo ng mga British at si
Gebhard von Blucher naman ang komander ng Prussia.
Suriin
Modified True or False
Panuto: Basahin at unawain ang bawat pangungusap. Alamin kung ito ay tama o
mali. Isulat ang tama kung ang pahayag ay nagsasaad ng tamang diwa.
Kung ang pahayag ay mali, isulat ang tamang salita o katawagang dapat
humalili sa salitang may salungguhit upang ito ay maging tama.
____________1. Napoleonic Wars ay kilala bilang Peninsular War sa dahilang ang
Espanya at Portugal ay nasa bahagi ng Europa na Iberian
Peninsula.
____________2. Tinalo ni Napoleon ang mga Austrians sa Battle of Jena
____________3. Ang bansang Austria at Russia ang siyang pangunahing kalaban ni
Napoleon sa Battle of Austerlitz
____________4. Ang Labanan sa Waterloo ay naging wakas ng pakikipaglaban at
ng kapangyarihan ni Napoleon Bonaparte.
____________5. Noong 1806 ay naitayo at napalawak ni Napoleon ang Imperyong
Pranses sa Kanlurang Europa.
10
Pagyamanin
SURIIN MO!
Panuto: Ilista ang mga bansang naging bahagi ng paglaki ng Imperyong Pranses sa
panahon ng pamumuno ni Napoleon Bonaparte. Isulat ang sagot sa sagutang
papel.
Isaisip
PAGTUGMAIN!
Panuto: Iugnay ang sagot sa HANAY B sa mga katanungan sa HANAY A. Gawin ito
Sa sagutang papel.
HANAY A HANAY B
1. nasakop niya ang Hilagang Italya, Switzerland a. 1814
at ang Timog Alemanya
2. nakapagtayo at napalawak na ni Napoleon ang b. 1812
ImperyongPranses sa Kanlurang Europa
3. Ang paglusob sa Russia c. 1805
4. Battle of Borodino d. 1807
5. Ang pagtakas ni Napoleon sa Isla Elba e. 1808
f. 1815
11
Tayahin
Panuto: Basahang Mabuti at bawat tanong at piliin ang titik ng tamang
sagot. Gawin ito sa sagutang papel.
1. Ang 600,000 na bilang ng mga sundalong ipinapadala ni Napoleon sa Battle
of Borodino ay kinabibilangan ng mga sumusunod, Maliban sa:
A. Italyano C. Polish
B. German D. Russian
2. Sino ang itinalaga ni Napoleon Bonaparte bilang hari ng Espanya?
A. Louis Bonaparte C. Maurice Talleyrand
B. Joseph Bonaparte D. Simon Bolivar
3. Ito’y tumutukoy sa panahon mula sa kanyang pagtakas sa isla ng Elba
hanggang at nakabalik sa Pransiya at ang kanyang pagkatalo sa labanan ng
Waterloo
A. Isang daang Araw C.Reign of Terror
B. Peninsular War D. Labanan sa Waterloo
4. Sino ang kapatid ng haring pinatay nang panahon ng Rebolusyong Pranses
at naging Hari ng Pransiya noong 1814?
A. Charles X C. Louis XVII
B. Louis Philippe D. Louis XVIII
5. Si Napoleon Bonaparte ay ipinatapon sa isla ng_____________ at doon na din
namatay noong 1821.
A. Crete C. St. Helena
B. Elba D. St. Tropez
6. Sino ang Duke of Wellington na namuno sa British army na naging dahilan
sa unti-unting pagbagsak sa imperyong itinayo ni Bonaparte?
A. Arthur Wellesly C. John B. Harrison
B. Gebhard von Blucher D. Louis Phillipe
12
7. Upang mapigil ang papalakas na pwersa ng Pranses ay minabuti ng mga
pangunahing bansa na Great Britain, Spain, Portugal at _____________ na
sumali sa digmaan.
A. Hilagang Italya C. Switzerland
B. Russia D. Timog Germany
8. Kailan nasakop ni Napoleon ang Hilagang Italya, Switzerland at Timog
Germany?
A. 1793 C. 1805
B. 1801 D. 1807
9. Sino ang namuno ng pwersang Prussia na nagpahina at tumalo sa hukbo ni
Napoleon Bonaparte?
A. Arthur Wellesly C. John B. Harrison
B. Gebhard von Blucher D. Louis Phillipe
10. Noong 1812, napagdesisyunan ni Napoleon na lusubin ang naturang bansa
sa dahilang kapag itoy kanilang masakop madali na niyang mapapasok ang
Britanya.
A. Paglusob sa Canada C. Peninsula War
B. Paglusob sa Russia D. Reign of Terror
13
Karagdagang Gawain
SANAYSAY
Panuto: Gumawa ng sariling sanaysay na may isa hanggang tatlong talata. Gawin
Ito sa sagutang papel.
1. Ano ang Napoleonic Wars? Bakit inilunsad ito?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
____________________________________________________________________.
2. Gumawa ka nga ng isang maikling plano kung paano mo maaring talunin
ang iyong kalaban sa isang laro na madalas ninyong gawin sa inyong lugar.
Tandaan mo ang mga taktikang iyong ginamit.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________.
14
BALIKAN
1.A 2.C
3.A 4.C
5.B
ISAISIP : PAGTUGMAIN
1.C 2.D
3.E 4.B
5.F
SURIIN
1.TAMA
2.Battle of Ulm 3.TAMA
4.TAMA 5.1807
TAYAHIN
6.D 6.A 7.B 7. B
8.A 8. C 9.D 9. B
10.C 10. A
Susi sa Pagwawasto
15
Sanggunian:
Kasaysayan ng Daiddig_Araling Panlipunan_Modyul para sa Mag-aaral, Unang
Edisyon, 2014, pp 406 -411
Araling Panlipunan III, EASE Modyul 15
16
Region IX: Zamboanga Peninsula Hymn – Our Eden Land
Here the trees and flowers bloom
Here the breezes gently Blow,
Here the birds sing Merrily,
The liberty forever Stays,
Here the Badjaos roam the seas
Here the Samals live in peace
Here the Tausogs thrive so free
With the Yakans in unity
Gallant men and Ladies fair
Linger with love and care
Golden beams of sunrise and sunset
Are visions you’ll never forget
Oh! That’s Region IX
Hardworking people Abound,
Every valleys and Dale
Zamboangueños, Tagalogs, Bicolanos,
Cebuanos, Ilocanos, Subanons, Boholanos,
Ilongos,
All of them are proud and true
Region IX our Eden Land
Region IX
Our..
Eden...
Land...
The Footprints Prayer Trees by Joyce Kilmer
One night I had a dream. I dreamed
that I was walking along the beach
with the LORD.
In the beach, there were two (2) sets
of footprints – one belong to me and
the other to the LORD.
Then, later, after a long walk, I
noticed only one set of footprints.
“And I ask the LORD. Why? Why?
Why did you leave me when I am sad
and helpless?”And the LORD replied
“My son, My son, I have never left
you. There was only one (1) set of
footprints in the sand, because it was
then that I CARRIED YOU!
I think that I shall never see
A poem lovely as a tree.
A tree whose hungry mouth is prest
Against the earth’s sweet flowing
breast;
A tree that looks at God all day,
And lifts her leafy arms to pray;
A tree that may in Summer wear
A nest of robins in her hair;
Upon whose bosom snow has lain;
Who intimately lives with rain.
Poems are made by fools like me,
But only God can make a tree.