(Active Learning) -...

แนวทางการนเทศ เพอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก

หนวยศกษานเทศกสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

f

(Active Learning)

esdc.go.thhttp://www.esdc.go.th(+66) 02 628 5324, 02 288 5896

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ

ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร

เอกสารหมายเลข 1/[email protected]

ค ำน ำ

สบเนองจากกระทรวงศกษาธการมนโยบายพฒนาคณภาพการจดการเรยนการสอน ใหมการปรบลดระยะเวลาเรยนภาควชาการหรอภาคทฤษฎลดลง แตยงคงไวซงเนอหาหลกทผเรยนควรรตามมาตรฐานของหลกสตร และใหครผสอนปรบเปลยนวธการสอนและการจดกจกรรมการเรยนร โดยเพมเวลาใหผ เรยนได เรยนรจากการปฏบตจรงมากขน ภายใตโครงการ ลดเวลาเรยน เพมเวลาร เชอมโยง กบการปฏรปการเรยนการสอนในยคประเทศไทย 4.0 ทมงเนนการสงเสรมใหผเรยนไดเรยนรอยางมความหมาย ใหผเรยนมบทบาทในการเรยนรมากขน ครลดบทบาทการสอนดวยการบอกเลา การใหขอความรแกผเรยนโดยตรง ไปเปนการจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมทจะท าใหผเรยนเกดความกระตอรอรนในการเรยนรและปฏบตกจกรรมการเรยนรอยางหลากหลาย ผสอนตองเปนครแบบ Actively Teach คอ สอนแบบมสวนรวม จดกจกรรมใหผเรยนอยากเรยนรตลอดเวลา เปนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) โดยผสอนสามารถน าการจดการเรยนรเชงรกไปจดกจกรรมการเรยนการสอนตามมาตรฐานและตวชวดในทกกลมสาระการเรยนร ทกรายวชา รวมถงน าไปใชในการจดกจกรรมพฒนาผเรยน และกจกรรมสงเสรมการเรยนรอน

เพอเปนการสงเสรม สนบสนนการนเทศ ตดตามครผสอนในการน าหลกการ รปแบบและลกษณะกจกรรมการเรยนรเชงรกไปใชจดการจดการเรยนการสอน และกจกรรมการเรยนรตาง ๆ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงไดจดท าแนวทางการนเทศเพอพฒนาและสงเสรม การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) เพอใหศกษานเทศกและผเกยวของ ใชเปนเครองมอนเทศ ตดตาม ชวยเหลอ แนะน าการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก Active Learning ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร ตามสภาพ บรบทของเขตพนทการศกษาและสถานศกษาตอไป

ขอขอบคณคณะท างาน และผเกยวของทกฝายทรวมระดมความคด ใหความรวมมอจดท าเอกสารฉบบน จนส าเรจลลวงดวยด

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

สารบญ

ค าน า สารบญ

สวนท 1 สวนน า ความส าคญและความเปนมา 1 วตถประสงค 3 เปาหมาย 3

สวนท 2 การจดการเรยนรเชงรก (Active learning) แนวคดการจดการเรยนรเชงรก (Active learning) 4 ความหมายของการจดการเรยนรเชงรก 4 ความส าคญของ Active learning 4 ลกษณะการจดการเรยนรเชงรก 6 รปแบบวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active learning) 6 บทบาทของครในการจดการเรยนรเชงรก (Active learning) 26

สวนท 3 การออกแบบการจดการเรยนรเชงรก (Active learning) ความหมายของการออกแบบการจดการเรยนร 28 แนวคดในการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) 28 หลกการส าคญของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ในกจกรรมลดเวลาเรยน เพมเวลาร 33 รปแบบการจดการเรยนรเชงรก(Active learning) การออกแบบหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนร ทเนนการจดการเรยนรเชงรก (Active learning) 39

สวนท 4 การนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก (Active learning) กรอบแนวคดการนเทศ 49 วตถประสงคของการนเทศ 52 ประเดนการนเทศ 52 กระบวนการนเทศ 52 เครองมอบนทกการนเทศ 55

สารบญ (ตอ)

สวนท 5 การเสรมสรางความเขมแขงในการนเทศ ตดตาม การจดการเรยนรเชงรก (Active learning) เพอขบเคลอนนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร โครงการเสรมสรางความเขมแขงในการนเทศ ตดตามการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) 66 แบบรายงานผลการนเทศการจดการเรยนรเชงรก (Active learning) 68

บรรณานกรม 71

ภาคผนวก 72 ตวอยางแบบฟอรมหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนร ตวอยางการออกแบบหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนร

ผจดท า

การแนวทาง นเทศเพอพฒนาและสงเสรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร

สวนท 1 สวนน ำ

ควำมส ำคญและควำมเปนมำ

รฐบาลก าหนดนโยบาย “ลดเวลาเรยน เพมเวลาร” ใหเปนแนวทางในการปฏรปการเรยนร โดยมอบหมายใหกระทรวงศกษาธการ และส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานด าเนนการตามนโยบาย มเปาหมายใหครผสอนออกแบบการจดการเรยนรทสงเสรมใหผเรยนมความร มทกษะ มคณธรรมและจรยธรรม สามารถปรบตวใหอยในสงคมไดอยางเหมาะสมตามบรบททปรบเปลยนไป สงเสรมใหผเรยนคนพบความชอบและความถนดของตนเองตามศกยภาพ เพอพฒนาสการเปนมนษยทสมบรณ

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ด าเนนการตามนโยบาย ลดเวลาเรยน เพมเวลาร ดงน

ระยะท 1 ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 มโรงเรยนเขารวมโครงการ จ านวน 4,100 โรงเรยนเปนโรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 3,831 โรงเรยน สงกดส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน จ านวน 161 โรงเรยน และสงกดกรมสงเสรมการปกครองทองถน จ านวน 108 โรงเรยน กจกรรมเพมเวลารในระยะแรกเนน 4 หมวด คอ หมวดท 1 กจกรรมพฒนาผเรยน (กจกรรมบงคบตามหลกสตร) หมวดท 2 สรางเสรมสมรรถนะและการเรยนร หมวดท 3 สรางเสรมคณลกษณะและคานยม และหมวดท 4 สรางเสรมทกษะการท างาน การด ารงชพและทกษะชวต ใชรปแบบการจดกจกรรมทงในและนอกหองเรยน กจกรรมการพฒนาเปนไปตามความสนใจของผเรยน ผเรยนมสวนรวมในการออกแบบกจกรรม และมความสขในการปฏบตกจกรรม ตอมา มการปรบเปาหมายกจกรรมจากเดม 4 หมวด เปนการพฒนา 4 H คอ Head (กจกรรมพฒนาสมอง) Heart (กจกรรมพฒนาจตใจ) Hand (กจกรรมพฒนาทกษะการปฏบต) และ Health (กจกรรมพฒนาสขภาพ) ซงสอดคลองกบองคประกอบ 4 ของการจดการศกษา คอ พทธศกษา จรยศกษา หตถศกษา และพลศกษา ทงน เพอมงเนนการพฒนาผเรยนในทกดาน ใหผเรยนไดศกษา คนควา สรางความคดเชงเหตผล และประยกตใชองคความรในชวตประจ าวนหรอสถานการณตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม การประเมนผลเนนการประเมนความสข และความพงพอใจในการเขารวมกจกรรม ผลจากการตดตามของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานในระยะท 1 พบวา ผเรยน มคณภาพ 4 H โดยรวมอยในระดบมาก ผเรยนมความตนตว และมความสขทไดเขารวมกจกรรมตามเวลา ทก าหนด กลาแสดงออก กระตอรอรนในการปฏบตกจกรรม นอกจากน ยงไดรบความรวมมอจากบคลากรในทองถน ปราชญชาวบาน หนวยงานราชการ และเอกชน แตกจกรรมทด าเนนการสวนใหญเปนกจกรรมพฒนาทกษะการปฏบต (Hand) และกจกรรมพฒนาสขภาพ (Health) โดยทกจกรรมพฒนาสมอง (Head) และกจกรรมพฒนาจตใจ (Heart) มการด าเนนการนอย ลกษณะกจกรรมทจดยงพฒนาไดไมเขมขนเทาทควร และมความเขาใจคลาดเคลอนเกยวกบเปาหมายของนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร

ระยะท 2 ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 มโรงเรยนเขารวมโครงการเพมขน จ านวน 17,317 โรงเรยน เปนโรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 15,897 โรงเรยน สงกดส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน จ านวน 504 โรงเรยน สงกดกรมสงเสรมการปกครองทองถน จ านวน 479 โรงเรยน และสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร จ านวน 437 โรงเรยน รวม 2 ระยะ

2

แนวทางการนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร

มโรงเรยนเขารวมโครงการ จ านวน 21,417 โรงเรยน ในระยะน เนนการจดกจกรรมการเรยนรทมเปาหมาย การพฒนา 4 H คอ Head (กจกรรมพฒนาสมอง) Heart (กจกรรมพฒนาจตใจ) Hand (กจกรรมพฒนาทกษะ การปฏบต) และ Health (กจกรรมพฒนาสขภาพ) และเนนกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนไดเรยนรอยางมความสข โดยใชขนพฒนาการของ Bloom Taxonomy เปนหลกในการจดกจกรรม และเนนใหเกดทกษะกระบวนการคดขนสง ผลจากการตดตามของกระทรวงศกษาธการ และส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน พบวา โรงเรยนบางสวน มความไมเขาใจแนวทางการด าเนนงาน มความเขาใจคลาดเคลอน สบสนในการจดกจกรรมเพมเวลาร โดยแยกสวนกบหลกสตรของสถานศกษา ซงอาจสงผลใหผเรยนไดเรยนวชาพนฐานหรอวชาหลกไมครบตามทหลกสตรก าหนด ทงน ในการจดกจกรรมเพมเวลารทผเรยนเขารวม และ ลงมอปฏบตนน เปาหมายส าคญนอกจากผเรยนมความสขกบการเรยนรแลว ผเรยนควรจะไดรบประโยชน ทงในดานการด ารงชวตและการศกษาตอ

ระยะท 3 ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 มการพฒนากจกรรมเพมเวลารใหเชอมโยงกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และยงคงเนนเปาหมายในการพฒนา 4 H ( Head Heart Hand และ Health ) โดยใหความส าคญทงการจดกจกรรมการเรยนรในหองเรยนและกจกรรมเพมเวลาร โดยมงเนนลดเวลาเรยนในลกษณะการสอน การถายทอดความรดวยการบรรยาย/สาธต และเพมเวลาและโอกาสในการสรางความรดวยตนเองผานการลงมอปฏบต เปนการเรยนรทผเรยนมความสขกบการเรยนร ครผสอนปรบบทบาทเปนผใหค าปรกษา ชแนะ มการประเมนพฒนาการของผเรยนอยางหลากหลาย ตามสภาพจรง และเชอมโยงกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดตามหลกสตร ทงน กระทรวงศกษาธการ มนโยบายใหน ากระบวนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) มาเปนสวนหนงของการจดกจกรรม ลดเวลาเรยน เพมเวลาร เพอสงเสรมใหผเรยนเกดกระบวนการคด วเคราะหขนสง และมพฒนาการให เกดทกษะวชาการ ทกษะอาชพ และทกษะชวต

ในการด าเนนงานตามนโยบายดงกลาว ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดจดท าเอกสาร คมอบรหารจดการเวลาเรยน ตามนโยบาย “ลดเวลาเรยน เพมเวลาร” เพอใชเปนแนวทางพฒนาการศกษาใหกบโรงเรยนในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทกโรงเรยน โดยมงใหเกดการเปลยนแปลงการเรยนการสอน ทงในและนอกหองเรยน ครปรบบทบาทในการสอนเปนผอ านวยความสะดวก สงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนรผานการปฏบต ฝกการคดวเคราะห แกปญหา สรางองคความรใหม เพอน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนดวยตนเอง ดงนน เพอเชอมโยงการขบเคลอนนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร และสงเสรมใหครผสอนน าแนวทางการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ไปใชในการจด กจกรรมการเรยนรทงในรายวชาพนฐาน รายวชาเพมเตม กจกรรมพฒนาผเรยน หรอกจกรรมการเรยนรอน รวมถง สงเสรมการนเทศ ตดตามการจดการเรยนการสอนของครผสอนทเนนกระบวนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ในส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน จงจดท าเอกสารแนวทางการนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร ขน

3


วตถประสงค เอกสารแนวทางการนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร มวตถประสงคในการด าเนนงาน ดงตอไปน

เพอเปนแนวทางการนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) เพอสรางเครองมอนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) เพอรายงานผลการด าเนนงานโครงการเสรมสรางความเขมแขงในการนเทศ ตดตาม การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) เพอขบเคลอนนโยบาย“ลดเวลาเรยน เพมเวลาร”

เปำหมำย เชงปรมำณ

โรงเรยนในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทกโรงเรยน เชงคณภำพ

ครผสอนไดรบการนเทศ ตดตาม แนะน า ชวยเหลอ ใหสามารถบรณาการการจดการเรยนรเชงรก (Active learning) ไปใชในการจดการเรยนการสอนและกจกรรมพฒนาผเรยน เชอมโยงนโยบาย ลดเวลาเรยน เพมเวลาร

แนวทางการนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร

สวนท 2

การจดการเรยนรเชงรก (Active learning)

แนวคดของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) การจดการเรยนรเชงรก (Active learning) เปนกระบวนการเรยนการสอนทสงเสรมให

ผเรยนมสวนรวมในชนเรยน สรางปฏสมพนธระหวางครผสอนกบผเรยน มงใหผเรยนลงมอปฏบต โดยมครเปนผอ านวยความสะดวก (Facilitator) สรางแรงบนดาลใจ ใหค าปรกษา ดแล แนะน า ท าหนาทเปนโคชและ พเลยง (Coach & Mentor) แสวงหาเทคนควธการจดการเรยนร และแหลงเรยนรทหลากหลาย ใหผเรยน ไดเรยนรอยางมความหมาย (Meaningful learning) ผเรยนสรางองคความรได มความขาใจในตนเอง ใชสตปญญา คด วเคราะห สรางสรรคผลงานนวตกรรมทบงบอกถงการมสมรรถนะส าคญในศตวรรษท 21 มทกษะวชาการ ทกษะชวต และทกษะวชาชพ บรรลเปาหมายการเรยนรตามระดบชวงวย

ความหมายของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) คอ การเรยนทเนนใหผเรยนมปฏสมพนธกบการเรยนการสอน กระตนใหผเรยนเกดกระบวนการคดขนสง (Higher-Order Thinking) ดวยการวเคราะห สงเคราะหและประเมนคา ไมเพยงแตเปนผฟง ผเรยนตองอาน เขยน ตงค าถาม และถาม อภปรายรวมกน ผเรยนลงมอปฏบตจรง โดยตองค านงถงความรเดมและความตองการของผเรยนเปนส าคญ ทงน ผเรยนจะถกเปลยนบทบาทจากผรบความรไปสการมสวนรวมในการสรางความร ความส าคญของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

1. Active Learning สงเสรมการมอสระทางดานความคดและการกระท าของผเรยน การมวจารณญาณ และการคดสรางสรรค ผเรยนจะมโอกาส มสวนรวมในการปฏบตจรงและมการใชวจารณญาณในการคดและตดสนใจในการปฏบตกจกรรมนน มงสรางใหผเรยนเปนผก ากบทศทางการเรยนร คนหาสไตลการเรยนรของตนเอง สการเปนผรคด รตดสนใจดวยตนเอง (Metacognition) เพราะฉะนน Active Learning จงเปนแนวทางการจดการเรยนรทมงใหผเรยนสามารถพฒนาความคดขนสง (Higher order thinking) ในการมวจารณญาณ การวเคราะห การคดแกปญหา การประเมน ตดสนใจ และการสรางสรรค

2. Active Leaning สนบสนนสงเสรมใหเกดความรวมมอกนอยางมประสทธภาพ ซงความรวมมอในการปฏบตงานกลมจะน าไปสความส าเรจในภาพรวม

3. Active Learning ท าใหผเรยนทมเทในการเรยน จงใจในการเรยน และท าใหผเรยนแสดงออกถงความรความสามารถ เมอผเรยนไดมสวนรวมในการปฏบตกจกรรมอยางกระตอรอรน ในสภาพแวดลอม ทเอออ านวย ผานการใชกจกรรมทครจดเตรยมไวใหอยางหลากหลาย ผเรยนเลอกเรยนรกจกรรมตาง ๆ ตามความสนใจและความถนดของตนเอง เกดความรบผดชอบและทมเทเพอมงสความส าเรจ

4. Active Learning สงเสรมกระบวนการเรยนรทกอใหเกดการพฒนาเชงบวกทงตวผเรยน และตวคร เปนการปรบการเรยนเปลยนการสอน ผเรยนจะมโอกาสไดเลอกใชความถนด ความสนใจ ความสามารถทเปนความแตกตางระหวางบคคล ( Individual Different) สอดรบกบแนวคดพหปญญา (Multiple Intelligence) เพอแสดงออกถงตวตนและศกยภาพของตวเอง สวนครผสอนตองมความตระหนก

5


ทจะปรบเปลยนบทบาท แสวงหาวธการ กจกรรมทหลากหลาย เพอชวยเสรมสรางศกยภาพของผเรยนแตละคน สงเหลาน จะท าใหครเกดทกษะในการสอนและมความเชยวชาญในบทบาท หนาท ทรบผดชอบ เปนการพฒนาตน พฒนางาน และพฒนาผเรยนไปพรอมกน

ลกษณะของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ลกษณะของการจดการเรยนรเชงรก มดงน

1. เปนการพฒนาศกยภาพการคด การแกปญหา และการน าความรไปประยกตใช 2. ผเรยนมสวนรวมในการจดระบบการเรยนร และสรางองคความรโดยมปฏสมพนธรวมกน ในรปแบบของความรวมมอมากกวาการแขงขน

3. เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรสงสด 4. เปนกจกรรมทใหผเรยนบรณาการขอมล ขาวสาร สารสนเทศ สทกษะการคดวเคราะหและ

ประเมนคา 5. ผเรยนไดเรยนรความมวนยในการท างานรวมกบผอน 6. ความรเกดจากประสบการณ และการสรปของผเรยน 7. ผสอนเปนผอ านวยความสะดวกในการจดการเรยนร เพอใหผเรยนเปนผปฏบตดวยตนเอง

จากลกษณะการเรยนรแบบ Active Learning ดงกลาว จงควรมกระบวนการจดการเรยนร ทสอดคลองกน ดงน

1. จดการเรยนรทพฒนาศกยภาพทางสมอง ไดแก การคด การแกปญหาและการน า ความรไปประยกตใช

2. จดการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรสงสด 3. จดใหผเรยนสรางองคความรและจดกระบวนการเรยนรดวยตนเอง 4. จดใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนร ทงในดานการสรางองคความร การสรางปฏสมพนธ

รวมกน สรางรวมมอกนมากกวาการแขงขน 5. จดใหผเรยนเรยนรเรองความรบผดชอบรวมกน การมวนยในการท างานและการแบงหนาท

ความรบผดชอบในภารกจตาง ๆ 6. จดกระบวนการเรยนทสรางสถานการณใหผเรยนอาน พด ฟง คดอยางลมลก ผเรยนจะเปน

ผจดระบบการเรยนรดวยตนเอง 7. จดกจกรรมการจดการเรยนรทเนนทกษะการคดขนสง 8. จดกจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนบรณาการขอมล ขาวสาร หรอสารสนเทศและหลกการ

ความคดรวบยอด 9. ผสอนจะเปนผอ านวยความสะดวกในการจดการเรยนร เพอใหผเรยนเปนผปฏบตดวย

ตนเอง 10. จดกระบวนการสรางความรทเกดจากประสบการณ การสรางองคความรและการสรป

ทบทวนของผเรยน

6


ลกษณะกจกรรมทเปนการเรยนรเชงรก

1. กระบวนการเรยนรทลดบทบาทการสอนและการใหความรโดยตรงของคร แตเปดโอกาสให ผเรยนมสวนรวมสรางองคความร และจดระบบการเรยนรดวยตนเอง

2. กจกรรมพฒนาการเรยนรของผเรยนใหน าความร ความเขาใจไปประยกตใช สามารถวเคราะห สงเคราะห ประเมนคา คดสรางสรรคสงตาง ๆ พฒนาทกษะกระบวนการคดไปสระดบทสงขน

3. กจกรรมเชอมโยงกบนกเรยน กบสภาพแวดลอมใกลตว ปญหาของชมชน สงคม หรอ ประเทศชาต

4. กจกรรมเปนการน าความรทไดไปใชแกปญหาใหม หรอใชในสถานการณใหม 5. กจกรรมเนนใหผเรยนไดใชความคดของตนเองอยางมเหตมผล มโอกาสรวมอภปรายและ

น าเสนอผลงาน 6. กจกรรมเนนการมปฏสมพนธกนระหวางผเรยนกบผสอน และปฏสมพนธกนระหวางผเรยนดวยกน

7


รปแบบวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) การจดการเรยนรทเนนบทบาทและการมสวนรวมของผเรยน ในลกษณะการจดการเรยนร

เชงรก (Active Learning) มวธการจดการเรยนรหลากหลายวธ เชน - การเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน (Activity-Based Learning) - การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning) - การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) ฯลฯ อยางไรกตามรปแบบ วธการจดกจกรรมการเรยนรเหลาน มพนฐานมาจากแนวคดเดยวกน

คอ ใหผเรยนเปนผมบทบาทหลกในการเรยนรของตนเอง

ขอสงเกต 1. เนองจากการจดการเรยนร เชงรก (Active Learning) มรากฐานมาจากแนวคดทาง

การศกษาทเนนการสรางองคความรใหม (Constructivist) โดยผเรยนเปนผสรางความรจากขอมลทไดรบมาใหมดวยการน าไปประกอบกบประสบการณเดมในอดต นอกจากน ยงมมตกจกรรมทเกยวของ 2 มต ไดแก กจกรรมดานการรคด (Cognitive Activity) และกจกรรมดานพฤตกรรม (Behavioral Activity) ผน าไปใชอาจเขาใจคลาดเคลอน วาการเรยนรแบบน คอรปแบบทเนนความตนตวในกจกรรมดานพฤตกรรม (Behavioral Active) โดยเขาใจวาความตนตวในกจกรรมดานพฤตกรรมจะท าใหเกดความตนตวในกจกรรมดานการรคด (Cognitively Active) ไปเอง จงเปนทมาของการประยกตใชผด ๆ วาใหผสอนลดบทบาทความเปนผใหความรลง เปนเพยงผอ านวยความสะดวกและบรหารจดการหลกสตร โดยปลอยใหผเรยนไดเรยนรเองอยางอสระจากการท ากจกรรมและการแลกเปลยนประสบการณกบผเรยนดวยกนเองตามยถากรรม โดยผเรยนไมไดเรยนรพฒนามตดานการรคด

2. ความตนตวในกจกรรมดานพฤตกรรมอาจไมกอใหเกดความตนตวในกจกรรมดานการรคดเสมอไป การทผสอนใหความส าคญกบกจกรรมดานพฤตกรรมเพยงอยางเดยว เชน การฝกปฏบตและการ อภปรายในกลมของผเรยนเอง โดยไมใหความส าคญกบกจกรรมดานการรคด เชน การล าดบความคดและการ จดองคความร จะท าใหประสทธผลของการเรยนรลดลง

3. กรณการน ารปแบบการจดการเรยนรแบบทใหผเรยนท ากจกรรมและคนพบความรดวยตนเองนไปใชกบการพฒนาการเรยนรตามล าดบขนการเรยนรดานพทธพสย (Cognitive Domain) จะเหมาะกบการพฒนาในขน การท าความเขาใจ การน าไปประยกตใช และการวเคราะห ขนไปมากกวาขนใหขอมลความร เพราะเปนการเสยเวลามาก และไมบรรลผลเทาทควร

โดยสรป การจดการเรยนรทเนนบทบาทและการมสวนรวมของผเรยน โดยการน าเอาวธการสอนเทคนคการสอนทหลากหลายมาใชออกแบบแผนการจดการเรยนรและกจกรรมการเรยนร กระตนใหผเรยนมสวนรวมในชนเรยน สงเสรมปฏสมพนธระหวางผเรยนกบผเรยนและผเรยนกบผสอน เปนการจดการเรยนร ทมงเนนพฒนากระบวนการเรยนร สงเสรมใหผเรยนประยกตใชทกษะและเชอมโยงองคความรนาไปปฏบตเพอแกไขปญหาหรอประกอบอาชพในอนาคต และถอเปนการจดการเรยนรประเภทหนงทสงเสรมใหผเรยนมคณลกษณะสอดคลองกบการเปลยนแปลงในยคปจจบน

ในทน จงเสนอรปแบบวธการจดกจกรรมการเรยนร ทเนนบทบาทและการมสวนรวมของผเรยน ดงตอไปน

8


รปแบบการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน (Activity-Based Learning) การเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน เปนวธการจดการเรยนรทพฒนามาจากแนวคดในการ

จดการเรยนการสอนทเผยแพรในปลายศตวรรษท 20 ทเรยกวา การเรยนรทเนนบทบาท และการมสวนรวมของผเรยน หรอ “การเรยนรเชงรก” (Active Learning) ซงหมายถง รปแบบการเรยนการสอน ทมงเนนสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนร และบทบาทในการเรยนรของผเรยน "ใชกจกรรมเปนฐาน" หมายถงน ากจกรรมเปนทตงเพอทจะฝกหรอพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนรใหบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายทก าหนด

ลกษณะส าคญของการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน 1. สงเสรมใหผเรยนมความตนตวและกระตอรอรนดานการรคด 2. กระตนใหเกดการเรยนรจากตวผเรยนเอง มากกวาการฟงผสอนในหองเรยน และการ

ทองจ า 3. พฒนาทกษะการเรยนรของผเรยน ใหสามารถเรยนรไดดวยตวเอง ท าใหเกดการเรยนร

อยางตอเนองนอกหองเรยนดวย 4. ไดผลลพธในการถายทอดความรใกลเคยงกบการเรยนรรปแบบอน แตไดผลดกวาในการ

พฒนาทกษะดานการคด และการเขยนของผเรยน 5. ผเรยนมความพงพอใจกบการเรยนรแบบนมากกวารปแบบทผเรยนเปนฝายรบความร

ซงเปนการเรยนรแบบตงรบ (Passive Learning) 6. มงเนนความรบผดชอบของผเรยนในการเรยนรโดยผานการอาน เขยน คด อภปราย และ

เขารวมในการแกปญหา และยงสมพนธกบการเรยนรตามล าดบขนการเรยนรของบลม ทงในดานพทธพสย ทกษะพสย และจตพสย

หลกการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน 1. ใหความสนใจทตวผเรยน 2. เรยนรผานกจกรรมการปฏบตทนาสนใจ 3. ครผสอนเปนเพยงผอ านวยความสะดวก 4. ใชประสาทสมผสทง 5 ในการเรยน 5. ไมมการสอบ แตประเมนผลจากพฤตกรรม ความเขาใจ และผลงาน 6. เพอนในชนเรยนชวยสงเสรมการเรยน 7. มการจดสภาพแวดลอม และบรรยากาศทเออตอการพฒนาความคด และเสรมสรางความ

มนใจในตนเอง ประเภทของกจกรรมในการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน กจกรรมการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน มหลากหลายกจกรรม การเลอกใชขนอยกบความ

เหมาะสม สอดคลองกบวตถประสงคของการจดกจกรรมนน ๆ วามงใหผเรยนไดเรยนร หรอพฒนาในเรองใด สามารถจ าแนกออกเปน 3 ประเภทหลก คอ

1. กจกรรมเชงส ารวจ เสาะหา คนควา (Exploratory) ซงเกยวของกบการรวบรวม สงสม ความร ความคดรวบยอด และทกษะ

2. กจกรรมเชงสรางสรรค (Constructive) ซงเกยวของกบการรวบรวม สงสมประสบการณโดยผานการปฏบต หรอการท างานทรเรมสรางสรรค

9


3. กจกรรมเชงการแสดงออก (Expressional) ไดแก กจกรรมทเกยวกบ การน าเสนอ การเสนอผลงาน

กจกรรมการเรยนรทนยมใชจดการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน - การอภปรายในชนเรยน (class discussion) ทใชไดทงในหองเรยนปกต และการอภปราย

ออนไลน - การอภปรายกลมยอย (Small Group Discussion) - กจกรรม “คด-จบค-แลกเปลยน” (think-pair-share) - เซลการเรยนร (Learning Cell) - การฝกเขยนขอความสน ๆ (One-minute Paper) - การโตวาท (Debate) - การแสดงบทบาทสมมต (Role Play) - การเรยนรโดยใชสถานการณ (Situational Learning) - การเรยนแบบกลมรวมแรงรวมใจ (Collaborative learning group) - ปฏกรยาจากการชมวดทศน (Reaction to a video) - เกมในชนเรยน (Game) - แกลเลอร วอลค (Gallery Walk) - การเรยนรโดยการสอน (Learning by Teaching) ฯลฯ รปแบบการเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning) การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning) หรอการเรยนรผานประสบการณเชง

ประจกษ เปนการเรยนรทสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนรจากกจกรรมหรอการปฏบต ซงเปนประสบการณทเปนรปธรรม เพอน าไปสความรความเขาใจเชงนามธรรมโดยผานการสะทอนประสบการณ การคดวเคราะห การสรปเปนหลกการ ความคดรวบยอด และการน าความรไปประยกตใชในสถานการณจรง

ลกษณะส าคญของการเรยนรเชงประสบการณ 1. เปนการเรยนรทผานประสบการณเชงประจกษจากกจกรรม หรอการปฏบตของผเรยน 2. ท าใหเกดการเรยนรใหมๆ ททาทายอยางตอเนอง และเปนการเรยนรทเกดจากบทบาท

การมสวนรวมของผเรยน 3. มปฏสมพนธระหวางผเรยนดวยกนเอง และระหวางผเรยนกบผสอน 4. ปฏสมพนธทมทาใหเกดการขยายตวของเครอขายความรททกคนมอยออกไปอยาง

กวางขวาง 5. อาศยกจกรรมการสอสารทกรปแบบ เชน การพด การเขยน การวาดรป การแสดงบทบาท

สมมต การน าเสนอดวยสอตาง ๆ ซงเอออ านวยใหเกดการแลกเปลยน การวเคราะห และสงเคราะหการเรยนร

10


วงจรการเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning Cycles)

วงจรการเรยนรเชงประสบการณ ประกอบดวยองคประกอบทส าคญ 4 องคประกอบ คอ ประสบการณรปธรรม การสะทอนประสบการณจากกจกรรมและอภปราย การสรปความคดรวบยอด หลกการ องคความร การทดลอง/ประยกตใชความร ซงการเรยนรทมประสทธภาพ ควรมครบทง 4 องคประกอบ แมบางคนจะชอบ/ถนด หรอ มบางองคประกอบมากกวา เชน ไมชอบหรอไมกลาแสดงความคดเหน หรอไมน าประสบการณจากการปฏบตมารวมอภปราย ผเรยนจะขาดการมทกษะในองคประกอบอน ฉะนน ผเรยนควรไดรบการกระตนสงเสรมใหมทกษะการเรยนรครบทกดาน และควรมพฒนาการการเรยนรใหครบทงวงจร หรอทง 4 องคประกอบ ดงน

1. ประสบการณรปธรรม (Concrete Experience) เปนขนตอนแรกของการเรยนร ทผเรยนจะไดรบประสบการณจากการลงมอปฏบตกจกรรมทผสอนก าหนดไว การเรยนรทแทจรงจะเรมขนเมอไดลงมอปฏบต กจกรรมอาจเปนการทดลอง การอาน การดวดทศนการฟงเรองราว การพดคยสนทนา การท างานกลม เกม บทบาทสมมต สถานการณจ าลอง และการน าเสนอผลการปฏบต เงอนไขส าคญ คอ ผเรยนมบทบาทหลกในการท ากจกรรม (Do, Act)

2. การสะทอนประสบการณจากกจกรรม และอภปราย (Reflective Observation and Discussion) หรอ Reflect เปนขนทผเรยนจะมการสะทอนคด แสดงความคดเหนและความรสกของตนเองจากประสบการณในการปฏบตกจกรรม และแลกเปลยนกบสมาชกในกลม (Discussion) ผเรยนจะไดเรยนรถงความคด ความรสกของคนอนทแตกตางหลากหลาย ซงจะชวยใหเกดการเรยนรทกวางขวางขน และผลของการสะทอนความคดเหน หรอการอภปรายแลกเปลยน หรอการยอนกลบ จะท าใหไดแนวคดหรอขอสรปทมน าหนกมากยงขน นอกจากนผเรยนจะรสกวาตวเองไดมสวนรวมในฐานะสมาชกคนหนง มคนฟงเรองราวของตนเอง และไดมโอกาสรบรเรองของคนอน ท าใหสมพนธภาพในกลมผเรยนเปนไปดวยด

11


3. การสรปความคดรวบยอด หลกการ องคความร (Abstract Conceptualization) เปนขนทผเรยนรวมกนสรปขอมล ความคดเหน จบหลกขององคความร ทไดจากการสะทอนความคดเหน และอภปรายในขนท 2 ในขนนครอาจใชค าถามกระตนผเรยนใหชวยกนสรปขอคดเหน กรณทกจกรรมนนเปนเรองของขอมลความรใหม ครอาจเสรมขอมล ขอเทจจรงในประเดนนน ๆเพมเตม (Adding) โดยการอธบาย บอกกลาว การใหอานเอกสาร การดวดทศน ฯลฯ เพอเตมเตมประสบการณใหม ใหผเรยนสามารถสรปเปนหลกการ ความคดรวบยอด หรอองคความรใหมได อาจใหผเรยนสรปโดยการเขยนบนทกสรปผลการเรยนร การเขยนแผนภาพมโนทศน (Mind Mapping) การเสนอแผนภาพ แผนภมโดยใช Graphic Organizers การสรปเปนกรอบงาน (Framework) ตวแบบ หรอแบบจ าลองความคด (Model)

4. การทดลอง/ประยกตใชความร (Active Experimentation / application) ในขนน ผเรยนจะตองน าความคดรวบยอด องคความร หรอขอสรปทไดจากขนตอนท 3 ไปทดลอง ประยกตใช กจกรรมการเรยนการสอนสวนมากมกจะขาดองคประกอบการทดลอง/ประยกตใชแนวคด ซงถอวาเปนขนตอนส าคญทผสอนจะไดเปดโอกาสใหผเรยนไดรจกการประยกตใชความร และน า ไปใชไดจรง กจกรรมทเกยวกบการประยกตใชความร เชน การท าโครงงาน การจดกจกรรมเผยแพรขอมลความร การจดกจกรรมรณรงค(Campaign) ในการจดกจกรรมการเรยนรเชงประสบการณ จ าเปนตองจดกจกรรมใหครบวงจรทง 4 องคประกอบ เพราะองคประกอบทง 4 มความสมพนธเกยวของ อยางลนไหล ตอเนอง สงผลถงกน

การเรยนรเชงประสบการณใหไดผลดนน ควรจะฝกผเรยนใหมทกษะตอไปน คอ 1. ผเรยนตองมความมงมนทจะมสวนรวมกบการเรยน ไมใชตงใจจะมาเปนผรบ

“ปอน” ความรอยางเดยว 2. ผเรยนตองไดรบการฝกเรองกระบวนการสะทอนคด (Reflection) มาพอสมควร 3. ผเรยนควรไดฝกกระบวนการคดวเคราะห analytical เเละ conceptualization skill มากอน โดยเฉพาะ หากเปนการเรยนรเชงเทคนคทมความซบซอน เชน การเรยนวชาเเพทย จ าเปนทระบบการศกษาจะตองมชวงเวลาทฝกฝนนกเรยนใหมทกษะนมาตงเเตเรมแรก

4. ผเรยนควรไดรบการฝก decision making เเละ problem solving skills เพอจะไดเปนกลไกส าคญในการสรป เเละเลอกใชองคความรทไดใหมนในอนาคต สรป การเรยนรเชงประสบการณ หรอ Experiential Learning Model (ELM) เปนวงจรการเรยนรทม 4 ขนตอน เรมตนตงเเตการใหผเรยนฝกปฏบต ใหไดฝกการสะทอนคด ใหฝกมการสรปหลกการเหตผลจนเกดเปนความรใหมของตน เเละขนตอนสดทายคอ การฝกการน าเอาความรใหมไปลองปฏบตอกครง การทใหผเรยนไดฝกฝนกระบวนการตาง ๆ เหลานบอยขน เเละมความช านาญขน จะเปนประโยชนในการเรยนรของผเรยนตอไปในอนาคต

รปแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) เปนกระบวนการเรยนรโดย

ใชปญหาเปนตวกระตนใหผเรยนตงสมมตฐาน สาเหตและกลไกของการเกดปญหานน รวมถงการคนควาความรพนฐานทเกยวของกบปญหา เพอน าไปสการแกปญหาตอไป โดยผเรยนอาจไมมความรในเรองนน ๆ มากอน แตอาจใชความรทผเรยนมอยเดมหรอเคยเรยนมา นอกจากนยงมงใหผเรยนใฝหาความรเพอแกไขปญหา ไดคดเปน ท าเปน มการตดสนใจทด และสามารถเรยนรการทางานเปนทม โดยเนนใหผเรยนไดเกดการเรยนรดวยตนเอง และสามารถนาทกษะจากการเรยนมาชวยแกปญหาในชวต การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

12


เปนการเรยนรจากประสบการณ โดยเรมจากการไดประสบการณตรงจากโจทยปญหา ผานกระบวนการคดและการสะทอนกลบ ไปสความรและความคดรวบยอด อนจะน าไปใชในสถานการณใหมตอไป การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานยงเปนการตอบสนองตอแนวคด constructivism โดยใหผเรยนวเคราะหหรอตงค าถามจากโจทยปญหา ผานกระบวนการคดและสะทอนกลบ เนนปฏสมพนธระหวางผเรยนในกลม เนนการเรยนรทมสวนรวม น าไปสการคนควาหาค าตอบหรอสรางความรใหม บนฐานความรเดมทผเรยนมมากอนหนาน นอกจากน การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานยงเปนการสรางเงอนไขส าคญทสงเสรมการเรยนร กลาวคอ

1. การเรยนรสงใหมจะไดผลดขน ถาไดมการเชอมโยงหรอกระตนความรเดมทผเรยนมอย 2. การเรยนรเนอหาทใกลเคยงสถานการณจรงหรอมประสบการณตรงจากโจทยปญหาจะท า

ใหผเรยนเรยนรไดดขน 3. เนองจากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนการเรยนกลมยอย การไดแสดงออก แสดง

ความคดเหนหรอ อภปรายถกเถยงกนจะท าใหผเรยนเขาใจและเรยนรสงนนไดดขน การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนรปแบบการเรยนรท เกดขนจากแนวคดตามทฤษฎการเรยนรแบบสร างสรรคนยม (Constructivism) โดยใหผเรยนสรางความรใหม จากการใชปญหาทเกดขนจรงในโลก เปนบรบทของการเรยนร เพอใหผเรยนเกดทกษะในการคดวเคราะหและคดแกปญหา รวมทงไดความรตามศาสตรในสาขาวชาทตนศกษาไปพรอมกนดวย การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานจงเปนผลมาจากกระบวนการท างานทตองอาศยความเขาใจและการแกไขปญหาเปนหลก สงส ำคญในกำรจดกำรเรยนรแบบใชปญหำเปนฐำน คอ ปญหำ เพราะปญหาทดจะเปนสงกระตนใหผเรยนเกดแรงจงใจใฝแสวงหาความรในการเลอกศกษาปญหาทมประสทธภาพ ผสอนจะตองค านงถงพนฐานความรความสามารถของผเรยน ประสบการณความสนใจและภมหลงของผเรยน เพราะคนเรามแนวโนมทจะสนใจเรองใกลตวมากกวาเรองไกลตว สนใจสงทมความหมายและความส าคญตอตนเองและเปนเรองทตนเองสนใจใครร ดงนน การก าหนดปญหาจงตองค านงถงตวผเรยนเปนหลกรวมถงสภาพแวดลอม และแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกโรงเรยนทเอออานวยตอการแสวงหาความรของผเรยนดวยการจดการเรยนรในรปแบบนจะเนนการสงเสรมใหผเรยนไดลงมอปฏบตดวยตนเอง เผชญหนากบปญหาดวยตนเอง เพอใหผเรยนไดฝกทกษะในการคดหลายรปแบบ เชน การคดวจารณญาณ คดวเคราะหคดสงเคราะห คดสรางสรรค เปนตน

วตถประสงคหรอผลลพธทคำดหวงจำกกำรเรยนรโดยใชปญหำเปนฐำน ไดแก 1. ไดความรทสอดคลองกบบรบทจรงและสามารถน าไปใชได 2. พฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ การใหเหตผล และน าไปสการแกปญหา 3. ผเรยนสามารถเรยนรไดดวยตวเองอยางตอเนอง 4. ผเรยนสามารถท างานและสอสารกบผอนไดอยางมประสทธภาพ 5. สรางแรงจงใจในการเรยนรใหแกผเรยน 6. ความคงอย (retention) ของความรจะนานขน ลกษณะส ำคญของกำรเรยนรโดยใชปญหำเปนฐำน 1. ใชปญหาทสอดคลองกบสถานการณจรงเปนตวกระตนการแกปญหาและเปนจดเรมตนใน

การแสวงหาความร ปญหาทเหมาะสมกบการน ามาจดกจกรรมควรมลกษณะ ดงน - เปนเรองจรงเกยวของกบชวตประจ าวนทเกดขนในชวตจรงและเกดจากประสบการณของ

ผเรยนหรอผเรยนอาจมโอกาสเผชญกบปญหานน

13


- ทาทาย กระตนความสนใจ อาจตนเตนบาง เปนปญหาทยงไมมค าตอบชดเจนตายตว เปน ปญหาทมความซบซอน คลมเครอ หรอผเรยนเกดความสบสน

- เปนปญหาทพบบอย มความส าคญ มขอมลประกอบเพยงพอสาหรบการคนควาไดฝกทกษะ การตดสนใจโดยขอเทจจรง ขอมลขาวสาร ตรรกะ เหตผล และตงสมมตฐาน

- เชอมโยงความรเดมกบขอมลใหม สอดคลองกบเนอหา/แนวคดของหลกสตร มการสราง ความรใหม บรณาการระหวางบทเรยน น าไปประยกตใชได

- ปญหาซบซอนทกอใหเกดการท างานกลมรวมกน มการแบงงานกนท าโดยเชอมโยงกนไม แยกสวน เหมาะสมกบเวลา เกดแรงจงใจในการแสวงหาความรใหม

- ชกจงใหเกดการอภปรายไดกวางขวาง ปญหาทเปนประเดนขดแยง ขอถกเถยงในสงคมทยง ไมมขอยต เปนปลายเปด ไมมค าตอบทชดเจน มหลายทางเลอก/หลายค าตอบ สมพนธกบสงทเคยเรยนร มาแลว มขอพจารณาทแตกตาง แสดงความคดเหนไดหลากหลาย

- ปญหาทสรางความเดอดรอน เสยหาย เกดโทษภยเปนสงทไมดหากใชขอมลโดยล าพง คนเดยวอาจทาใหตอบปญหาผดพลาด

- ปญหาทมการยอมรบวาจรง ถกตอง แตผเรยนไมเชอจรง ไมสอดคลองกบความคดของ ผเรยน

- ปญหาทอาจมค าตอบหรอแนวทางในการแสวงหาค าตอบไดหลายทาง ครอบคลมการเรยนร ทกวางขวางหลากหลายเนอหา

- ปญหาทมความยากความงายเหมาะสมกบพนฐานของผเรยน - ปญหาทไมสามารถหาค าตอบไดทนท ตองการการส ารวจ คนควาและการรวบรวมขอมล

หรอทดลองดกอน ไมสามารถทจะคาดเดาหรอท านายไดงาย ๆ วาตองใชความรอะไร - ปญหาทสงเสรมความรดานเนอหาทกษะ สอดคลองกบหลกสตรการศกษา - ใชสอหลากหลายรปแบบในการระบปญหา เชน ขอความบรรยาย รปภาพ วดทศนสน ๆ

ขอมลจากผลการทดลองในหองปฏบตการ ขาว บทความจากหนงสอพมพ วารสาร สงพมพ 2. บรณาการเนอหาความรในสาขาตาง ๆ ทเกยวของกบปญหานน 3. เนนกระบวนการคดอยางมเหตผลและเปนระบบ 4. เรยนเปนกลมยอย โดยมครหรอผสอนเปนผสนบสนนและกระตนใหผเรยนรวมกนสราง

บรรยากาศทสงเสรมการเรยนรใหเกดขนในกลม 5. ผเรยนมบทบาทส าคญในการเรยนร และเรยนโดยการก ากบตนเอง (Self-directed

learning) กลาวคอ - สามารถประเมนตนเองและบงชความตองการได - จดระบบประเดนการเรยนรไดอยางเทยงตรง - รจกเลอกและใชแหลงเรยนรทเหมาะสม - เลอกกจกรรมการศกษาคนควา แกปญหา ทตรงประเดน มประสทธภาพ - บงชขอมลทไมเกยวของได และคดแยกออกไดอยางรวดเรว

14


- ประยกตใชความรใหมเชงวเคราะหได - รจกขนตอนการประเมน

กระบวนกำรจดกจกรรมกำรเรยนรโดยใชปญหำเปนฐำน ขนท 1 ก าหนดปญหา จดสถานการณตาง ๆ กระตนใหผเรยนเกดความสนใจ และมองเหนปญหา

สามารถก าหนดสงทเปนปญหาทผเรยนอยากร อยากเรยนเกดความสนใจทจะคนหาค าตอบ 1. จดกลมผเรยนใหมขนาดเลก (ประมาณ 3-5 /8-10 คน) 2. ใชปญหาเปนตวกระตนใหเกดการเรยนร โดยลกษณะของปญหาทน ามาใช ควรมลกษณะ

คลมเครอไมชดเจน มวธแกไขปญหาไดอยางหลากหลาย อาจมค าตอบไดหลายค าตอบ โดยค านงถงการเชอมโยงความรใหมเขากบความรเดม ความซบซอนของปญหาจากงายไปสยาก ระดบและประสบการณผเรยน เวลาทก าหนดใหผเรยนใชด าเนนการ และแหลงคนควาขอมล

ขนท 2 ท าความเขาใจกบปญหา ปญหาทตองการเรยนร ตองสามารถอธบายสงตางๆ ทเกยวของกบ ปญหาได

3. ผเรยนท าความเขาใจหรอท าความกระจางในค าศพททอยในโจทยปญหานน เพอใหเขาใจตรงกน

4. ผเรยนจบประเดนขอมลทส าคญหรอระบปญหาในโจทยวเคราะห หาขอมลทเปนขอเทจจรง ความจรงทปรากฏในโจทย แยกแยะขอมลระหวางขอเทจจรงกบขอคดเหน จบประเดนปญหาออกเปนประเดนยอย

5. ผเรยนระดมสมองเพอวเคราะหปญหา อภปราย แตละประเดนปญหาวาเปนอยางไร เกดขนไดอยางไร ความเปนมาอยางไร โดยอาศยพนความรเดมเทาทผเรยนมอย

6. ผเรยนรวมกนตงสมมตฐานเพอหาค าตอบปญหาประเดนตางๆ พรอมจดล าดบความส าคญของสมมตฐานทเปนไปไดอยางมเหตผล

7. จากสมมตฐานทตงขน ผเรยนจะประเมนวามความรเรองอะไรบาง มเรองอะไรทยงไมรหรอขาดความร และความรอะไรจ าเปนทจะตองใชเพอพสจนสมมตฐาน ซงเชอมโยงกบโจทยปญหาทได ขนตอนนกลมจะก าหนดประเดนการเรยนร หรอวตถประสงคการเรยนร เพอจะไปคนควาหาขอมลตอไป

ขนท 3 ด าเนนการศกษาคนควา ผเรยนศกษาคนควาดวยตนเองดวยวธการหลากหลาย 8. ผเรยนคนควาหาขอมลและศกษาเพมเตมจากทรพยากรการเรยนรตางๆ เชน หนงสอต ารา

วารสาร สอการเรยนการสอนตางๆ การศกษาในหองปฏบตการ คอมพวเตอรชวยสอน อนเทอรเนต หรอ ปรกษาผรในเนอหาเฉพาะ เปนตน พรอมทงประเมนความถกตองโดย

- ประเมนแหลงขอมล ความถกตอง เชอถอไดของขอมล - เลอกน าความรทเกยวของมาเชอมโยงวาตรงประเดนเพยงพอทจะแกปญหาอยางไร - หาประเดนความรเพมเตม ถาจ าเปน - สรป เตรยมสอ เลอกวธน าเสนอผลงาน ขนท 4 สงเคราะหความร ผเรยนน าความรทไดคนความาแลกเปลยนเรยนรรวมกน 9. ผเรยนน าขอมลหรอความรทไดมาสงเคราะห อธบาย พสจนสมมตฐานและประยกตให

เหมาะสมกบโจทยปญหา พรอมสรปเปนแนวคดหรอหลกการทวไปโดย

15


- น าเสนอผลงานกลมดวยสอหลากหลาย - สะทอนความคด ใหขอมลยอนกลบ อภปราย ท าความเขาใจ แลกเปลยนความคดเหน

ระหวางกลม ถงกระบวนการเรยนร การแกปญหา การเชอมโยง การสรางองคความรใหม - สรปภาพรวมเปนความรทวไป

ขนท 5 สรปและประเมนคำหำค ำตอบ 10. ผเรยนแตละกลม สรปผลงานของกลมตนเอง และประเมนผลงานวาขอมลทศกษา

คนความความเหมาะสม หรอไมเพยงใด โดยพยายามตรวจสอบแนวคดภายในกลมของตนเองอยางอสระ ทกกลมชวยกนสรปองคความร ในภาพรวมของปญหาอกครง

11. ประเมนผลจากสภาพจรง โดยดจากความสามารถในการปฏบต บทบำทของครในกำรจดกจกรรมกำรเรยนรโดยใชปญหำเปนฐำน 1. ท าหนาท เปนผอ านวยความสะดวก หรอผใหค าปรกษาแนะน า 2. เปนผกระตนใหเกดการเรยนร มไดเปนผถายทอดความรใหแกผเรยนโดยตรง 3. ใชทกษะการตงค าถามทเหมาะสม 4. กระตนและสงเสรมกระบวนการกกลม ใหกลมด าเนนการตามขนตอนของการเรยนรโดย

ใชปญหาเปนฐาน 5. สนบสนนการเรยนรของผเรยนและเนนใหผเรยนตระหนกวาการเรยนรเปนความ

รบผดชอบของผเรยน 6. กระตนใหผเรยนเอาความรเดมทมอยมาใชอภปรายหรอแสดงความคดเหน 7. สนบสนนใหกลมสามารถตงประเดนหรอวตถประสงคการเรยนร/แกปญหาไดสอดคลอง

กบวตถประสงคของกจกรรมทครก าหนด 8. หลกเลยงการแสดงความคดเหนหรอตดสนวาถกหรอผด 9. สงเสรมใหผเรยนประเมนการเรยนรของตนเอง รวมทงเปนผประเมนทกษะของผเรยนและ

กลมพรอมการใหขอมลยอนกลบ

16


17


รปแบบการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน ( Project-Based Learning ) การเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน ( Project-Based Learning ) หมายถง การเรยนรทจด

ประสบการณในการปฏบตงานใหแกผเรยนเหมอนกบการท างานในชวตจรงอยางมระบบ เพอเปดโอกาสให ผเรยนไดมประสบการณตรง ไดเรยนรวธการแกปญหา วธการหาความรความจรงอยางมเหตผล ไดท าการ ทดลอง ไดพสจนสงตาง ๆ ดวยตนเอง รจกการวางแผนการท างาน ฝกการเปนผน า ผตาม ตลอดจนได พฒนากระบวนการคดโดยเฉพาะการคดขนสง และการประเมนตนเอง โดยมครเปนผกระตนเพอน าความ สนใจทเกดจากตวผเรยนมาใชในการท ากจกรรมคนควาหาความรดวยตวเอง น าไปสการเพมความรทไดจาก การลงมอปฏบต การฟง และการสงเกตจากผร โดยผเรยนมการเรยนรผานกระบวนการท างานเปนกลมท จะน ามาสการสรปความรใหม มการเขยนกระบวนการจดท าโครงงานและไดผลการจดกจกรรมเปนผลงาน แบบรปธรรมนอกจากนการจดการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน ยงเนนการเรยนรทใหผเรยนไดรบประสบการณชวตขณะทเรยน ไดพฒนาทกษะตาง ๆ ซงสอดคลองกบหลกพฒนาการตามล าดบขนความรความคดของบลมทง 6 ขน คอ ความรความจ า ความเขาใจ การประยกตใช การวเคราะห การสงเคราะห การประเมนคาและการคดสรางสรรค การจดการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน ถอไดวาเปน การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ เนองจากผเรยนไดลงมอปฏบตเพอฝกทกษะตาง ๆ ดวยตนเองทกขนตอน โดยมครเปนผใหการสงเสรม สนบสนน

ลกษณะส ำคญของจดกำรเรยนรโดยใชโครงงำนเปนฐำน 1. ยดหลกการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ทเปดโอกาสใหผเรยนไดท างานตาม

ระดบทกษะทตนเองมอย 2. เปนรปแบบหนงของการจดกจกรรมการเรยนรทเนนบทบาทและการมสวนรวมของผเรยน

(Active Learning) 3. เปนเรองทผเรยนสนใจและรสกสบายใจทจะท า 4. ผเรยนไดรบสทธในการเลอกวาจะตงค าถามอะไร และตองการผลผลตอะไรจากการท า

โครงงาน 5. ครท าหนาทเปนผสนบสนนอปกรณและจดประสบการณใหแกผเรยน สนบสนนการแกไข

ปญหาและสรางแรงจงใจใหแกผเรยน 6. ผเรยนก าหนดการเรยนรของตนเอง 7. เชอมโยงกบชวตจรง สงแวดลอมจรง 8. มฐานจากการวจย ศกษา คนควา หรอองคความรทเคยม 9. ใชแหลงขอมล หลายแหลง 10. ฝงตรงดวยความรและทกษะตาง ๆ 11. สามารถใชเวลามากพอเพยงในการสรางผลงาน 12. มผลผลต

18


ประเภทของโครงงาน โครงงานทเกยวของกบการจดการเรยนรของผเรยน อาจจ าแนกไดเปน 2 ประเภทหลก ๆ คอ

โครงงานทแบงตามระดบการใหค าปรกษาของคร และโครงงานทแบงตามลกษณะกจกรรม ดงน 1. โครงงานทแบงตามระดบการใหค าปรกษาของครหรอระดบการมบทบาทของผเรยน

1) โครงงานประเภทครน าทาง (Guided Project)

ครก าหนดปญหาให

ครออกแบบการรวบรวมขอมล

ก าหนดวธท ากจกรรม

ผเรยนปฏบตกจกรรม

ตามวธทก าหนด ทกษะการสงเกต ทกษะการวด ทกษะการบนทกผล ทกษะการ

ตความหมายขอมล ทกษะการสรปผล

19


2) โครงงานประเภทครลดการน าทาง - เพมบทบาทผเรยน (Less – guided Project)

ครและผเรยนรวมกนระบปญหา

ครและผเรยนรวมกนออกแบบ

การรวบรวมขอมลเพอหาค าตอบ

ผเรยนใชเครองมอใน การเกบรวบรวมขอมล

ทกษะการสงเกต ทกษะการวด ทกษะการบนทกผล ทกษะการ ตความหมายขอมล

ทกษะการสรปผล

20


3) โครงงานประเภทผเรยนน าเอง ครไมตองน าทาง (Unguided Project)

นกเรยนระบปญหาตามความสนใจ

นกเรยนออกแบบการรวบรวม

ขอมลเพอหาค าตอบดวยตนเอง

นกเรยนใชเครองมอ ในการเกบรวบรวมขอมล

ทกษะการสงเกต ทกษะการวด ทกษะการบนทกผล ทกษะ การตความหมายขอมล ทกษะการสรปผล

2. โครงงานทแบงตามลกษณะกจกรรม

1) โครงงานเชงส ารวจ (Survey Project) ลกษณะกจกรรมคอผเรยนส ารวจและรวบรวมขอมลแลวนาขอมลเหลานนมาจ าแนก

เปนหมวดหมและน าเสนอในรปแบบตาง ๆ เพอใหเหนลกษณะหรอความสมพนธในเรองทตองการศกษาไดชดเจนยงขน

2) โครงงานเชงการทดลอง (Experiential Project) ขนตอนการด าเนนงานของโครงงานประเภทนจะประกอบดวยการก าหนดปญหา

การก าหนดจดประสงค การตงสมมตฐาน การออกแบบการทดลอง การด าเนนการทดลอง การรวบรวมขอมล การตความหมายขอมลและการสรป

21


3) โครงงานเชงพฒนาสรางสงประดษฐแบบจ าลอง (Development Project) เปนโครงงานเกยวกบการประยกตองคความร ทฤษฎ หรอหลกการทางวทยาศาสตร

หรอศาสตรดานอน ๆ มาพฒนา สรางสงประดษฐ เครองมอ เครองใช อปกรณ แบบจ าลอง เพอประโยชนใชสอยตาง ๆ ซงอาจจะเปนสงประดษฐใหม หรอปรบปรงเปลยนแปลงของเดมทมอยแลวใหมประสทธภาพสงขนกได อาจจะเปนดานสงคม หรอดานวทยาศาสตร หรอการสรางแบบจ าลองเพออธบายแนวคดตาง ๆ

4) โครงงานเชง แนวคดทฤษฎ (Theoretical Project) เปนโครงงานน าเสนอทฤษฎ หลกการ หรอแนวคดใหม ๆ ซงอาจจะอยในรปของ

สตรสมการ หรอค าอธบายกได โดยผเสนอไดตงกตกาหรอขอตกลงขนมาเอง แลวนาเสนอทฤษฎ หลกการหรอแนวคด หรอจนตนาการของตนเองตามกตกาหรอขอตกลงนน หรออาจจะใชกตกาหรอขอตกลงเดมมาอธบายกได ผลการอธบายอาจจะใหมยงไมมใครคดมากอน หรออาจจะขดแยงกบทฤษฎเดม หรออาจจะเปนการขยายทฤษฎหรอแนวคดเดมกได การท าโครงงานประเภทนตองมการศกษาคนควาพนฐานความร ในเรองนน ๆ อยางกวางขวาง

5) โครงงานดานบรการสงคมและสงเสรมความเปนธรรมในสงคม (Community Service and Social Justice Project)

เปนโครงงานทมงใหผเรยนศกษาคนควาประเดนทเปนปญหา ความตองการในชมชนทองถนและด าเนนกจกรรมเพอการใหบรการทางสงคม หรอรวมกบชมชน องคกรอน ๆ ในการแกปญหา หรอพฒนาในเรองนน ๆ

6) โครงงานดานศลปะและการแสดง (Art and Performance Project) เปนโครงงานทมงสงเสรมใหผเรยนศกษา คนควา น าความรทไดจากการเรยนตาม

หลกสตร โดยเฉพาะอยางยงดานภาษาและสงคม มาตอยอด สรางผลงานดานศลปะและการแสดง เชน งานศลปกรรม ประตมากรรม หนงสอการตน การแตงเพลง ดนตร แสดงคอนเสรต การแสดงละคร การสรางภาพยนตรสน ฯลฯ

7) โครงงานเชงบรณาการการเรยนร เปนโครงงานทมงสงเสรมใหผเรยนบรณาการเชอมโยงความรจากตางสาระการ

เรยนรตงแตสองสาขาวชาขนไป มาด าเนนการแกปญหา หรอสรางประเดนการศกษาคนควา ทงในแงมตเชงประวตศาสตรทกษะการประกอบอาชพขามสาขาวชา การแกปญหาสงแวดลอม สงคม ทตองน าความรตางสาขามาประยกตใช การคดคนสรางนวตกรรมจากการบรณาการความร ฯลฯ กระบวนการและขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน

การจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน มกระบวนการและขนตอนแตกตางกนไป ตามแตละทฤษฎ ในทน ขอน าเสนอแนวคดการจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนงาน ทเหมาะสมกบบรบทการจดการศกษาของไทย คอ แนวคดท 1 การจดการเรยนรแบบใชโครงงาน ของ ส านกงานเลขาธการสภาการศกษาและกระทรวงศกษาธการ (2550) แนวคดท 2 การจดการเรยนรตามโมเดลจกรยานแหงการเรยนรแบบ PBL ของ นายแพทยวจารณ พาณช (2555) และ แนวคดท 3 การจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน ทไดจากโครงการสรางชดความรเ พอสรางเสรมทกษะแหงศตวรรษท 21 ของเดกและเยาวชน : จากประสบการณความส าเรจของโรงเรยนไทย ของดษฎ โยเหลาและคณะ (2557) มรายละเอยด ดงน

22


แนวคดท 1 การจดการเรยนรแบบโครงงาน ของ ส านกงานเลขาธการสภาการศกษาและกระทรวงศกษาธการ ซงไดน าเสนอขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงาน ไว 4 ขนตอน ดงน

ขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงาน ส านกงานเลขาธการสภาการศกษาและกระทรวงศกษาธการ 1. ขนน าเสนอ หมายถง ขนทผสอนใหผเรยนศกษาใบความร ก าหนดสถานการณ ศกษา

สถานการณ เลนเกม ดรปภาพ หรอผสอนใชเทคนคการตงค าถามเกยวกบสาระการเรยนรทก าหนดในแผนการจดการเรยนรแตละแผน เชน สาระการเรยนรตามหลกสตรและสาระการเรยนรทเปนขนตอนของโครงงานเพอใชเปนแนวทางในการวางแผนการเรยนร

2. ขนวางแผน หมายถง ขนทผเรยนรวมกนวางแผน โดยการระดมความคด อภปรายหารอขอสรปของกลม เพอใชเปนแนวทางในการปฏบต

3. ขนปฏบต หมายถง ขนทผเรยนปฏบตกจกรรม เขยนสรปรายงานผลทเกดขนจากการวางแผนรวมกน

4. ขนประเมนผล หมายถง ขนการวดและประเมนผลตามสภาพจรง โดยใหบรรลจดประสงคการเรยนรทก าหนดไวในแผนการจดการเรยนร โดยมผสอน ผเรยนและเพอนรวมกนประเมน

แนวคดท 2 การจดการเรยนร ตามรปแบบจกรยานแหงการเรยนรแบบ PBL ของ วจารณ พาณช (2555 : 71-75) ซงแนวคดน มความเชอวา หากตองการใหการเรยนรมพลงและฝงในตวผเรยนได ตองเปนการเรยนรโดยการลงมอท าเปนโครงการ (Project) รวมมอกนท าเปนทม และท ากบปญหาทมอย ในชวตจรง ซง สวนของวงลอม 5 สวน ประกอบดวย Define Plan Do Review และ Presentation ดงรป

23


โมเดล จกรยานแหงการเรยนรแบบ PBL

1. Define คอ ขนตอนการระบปญหา ขอบขาย ประเดนทจะท าโครงงาน เปนการสรางความเขาใจระหวางสมาชกของทมงานรวมกบคร เกยวกบ ค าถาม ปญหา ประเดน ความทาทายของโครงงานคออะไร และเพอใหเกดการเรยนรอะไร

2. Plan คอ การวางแผนการท าโครงงาน ครกตองวางแผนในการท าหนาทโคช รวมทงเตรยมเครองอานวยความสะดวกในการท าโครงงานของผเรยน เตรยมค าถามเพอกระตนใหคดถงประเดนส าคญบางประเดนทผเรยนอาจมองขาม โดยถอหลกวา ครตองไมเขาไปชวยเหลอจนทมงานขาดโอกาสคดเอง แกปญหาเอง ผเรยนทเปนทมงานกตองวางแผนงานของตน แบงหนาทกนรบผดชอบ การประชมพบปะ ระหวางทมงาน การแลกเปลยนขอคนพบแลกเปลยนค าถาม แลกเปลยนวธการ ยงท าความเขาใจรวมกนไว ชดเจนเพยงใด งานในขนตอไป (Do) กจะสะดวกเลอนไหลดเพยงนน

3. Do คอ การลงมอท า ผเรยนจะไดเรยนรทกษะในการแกปญหา การประสานงาน การท างานรวมกนเปนทม การจดการความขดแยง ทกษะในการท างานภายใตทรพยากรจ ากด ทกษะในการคนหาความรเพมเตม ทกษะในการท างานในสภาพททมงานมความแตกตางหลากหลาย ทกษะการท างานในสภาพกดดน ทกษะการบนทกผลงาน ทกษะในการวเคราะหผล และแลกเปลยนขอวเคราะหกบเพอนรวมทม เปนตน

ในขนตอน Do น ครจะไดมโอกาสสงเกตท าความรจกและเขาใจผเรยนเปนรายคน และเรยนรหรอฝกท าหนาทเปนผดแล สนบสนน ก ากบ และโคชดวย

4. Review คอ ผเรยนจะทบทวนการเรยนร วาโครงงานไดผลตามความมงหมายหรอไมรวมถงทบทวนวางานหรอกจกรรม หรอพฤตกรรมแตละขนตอนไดใหบทเรยนอะไรบาง ทงขนตอนทเปนความส าเรจและความลมเหลว เพอน ามาท าความเขาใจ และก าหนดวธท างานใหมทถกตองเหมาะสมรวมทงเอาเหตการณระทกใจ หรอเหตการณทภาคภมใจ ประทบใจ มาแลกเปลยนเรยนรกน ขนตอนนเปนการเรยนรแบบทบทวนไตรตรอง (reflection) หรอ เรยกวา AAR (After Action Review)

24


5. Presentation ผเรยนน าเสนอโครงงานตอชนเรยน เปนขนตอนทใหการเรยนรทกษะอกชดหนงตอเนองกบขนตอน Review เปนขนตอนทท าใหเกดการทบทวนขนตอนของงานและการเรยนรทเกดขนอยางเขมขน แลวเอามาน าเสนอในรปแบบทเราใจ ใหอารมณและใหความร ทมงานอาจสรางนวตกรรมในการนาเสนอกได โดยอาจเขยนเปนรายงาน และน าเสนอเปนการรายงานหนาชน มสอประกอบ หรอจดท าวดทศน หรอน าเสนอเปนละคร เปนตน การจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน ทไดจากโครงการสรางชดความรเพอสรางเสรมทกษะแหงศตวรรษท 21 ของเดกและเยาวชน : จากประสบการณความส าเรจของโรงเรยนไทย ของดษฎ โยเหลาและคณะ แนวคดท 3 การจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน ทไดจากโครงการสรางชดความร เพอสรางเสรมทกษะแหงศตวรรษท 21ของเดกและเยาวชน:จากประสบการณความส าเรจของโรงเรยนไทย ของดษฎ โยเหลา และคณะ (2557) ม 6 ขนตอน ดงน

ขนตอนการจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน (ปรบปรงจาก ดษฎ โยเหลาและคณะ, 2557 : 20-23)

1. ขนใหความรพนฐาน ครใหความรพนฐานเกยวกบการท าโครงงานกอนการเรยนร

เนองจากการท าโครงงานมรปแบบและขนตอนทชดเจนและรดกม ดงนน ผเรยนจงมความจ าเปนอยางยง ทจะตองมความร เกยวกบโครงงานไวเปนพนฐาน เพอใชในการปฏบตขณะท างานโครงงานจรงในขนแสวงหาความร

25


2. ขนกระตนความสนใจ ครเตรยมกจกรรมทจะกระตนความสนใจของผเรยน โดยตองคดหรอเตรยมกจกรรมทดงดดใหผเรยนสนใจ ใครร ถงความสนกสนานในการท าโครงงานหรอกจกรรมรวมกน โดยกจกรรมนนอาจเปนกจกรรมทครก าหนดขน หรออาจเปนกจกรรมทผเรยนมความสนใจตองการจะท าอยแลว ทงนในการกระตนของครจะตองเปดโอกาสใหผเรยนเสนอจากกจกรรมทไดเรยนรผานการจดการเรยนรของครทเกยวของกบชมชนทผเรยนอาศยอยหรอเปนเรองใกลตวทสามารถเรยนรไดดวยตนเอง

3. ขนจดกลมรวมมอ ครใหผเรยนแบงกลมกนแสวงหาความร ใชกระบวนการกลมในการวางแผนด าเนนกจกรรม โดยนกเรยนเปนผรวมกนวางแผนกจกรรมการเรยนของตนเอง โดยระดมความคด และหารอแบงหนาทเพอเปนแนวทางปฏบตรวมกน หลงจากทไดทราบหวขอสงทตนเองตองเรยนรในภาคเรยนนน ๆ เรยบรอยแลว

4. ขนแสวงหาความร ในขนแสวงหาความรมแนวทางปฏบตสาหรบผเรยนในการท ากจกรรม ดงน

4.1 นกเรยนลงมอปฏบตกจกรรมโครงงานตามหวขอทกลมสนใจผเรยนปฏบตหนาทของตนตามขอตกลงของกลม พรอมทงรวมมอกนปฏบตกจกรรม โดยขอค าปรกษาจากครเปนระยะ เมอมขอสงสยหรอปญหาเกดขน

4.2 ผเรยนรวมกนเขยนรปเลม สรปรายงานจากโครงงานทตนปฏบต 5. ขนสรปสงทเรยนร ครใหผเรยนสรปสงทเรยนรจากการท ากจกรรม โดยครใชค าถาม

ถามผเรยนน าไปสการสรปสงทเรยนร 6. ขนน าเสนอผลงาน ครใหผเรยนน าเสนอผลการเรยนร โดยครออกแบบกจกรรม หรอจด

เวลาใหผเรยนไดเสนอสงทตนเองไดเรยนร เพอใหเพอนรวมชน และผเรยนอน ๆ ในโรงเรยนไดชมผลงานและเรยนรกจกรรมทผเรยนปฏบตในการท าโครงงาน

การประเมนผล 1. ประเมนตามสภาพจรง โดยผสอนและผเรยนรวมกนประเมนผลวากจกรรมทท าไปนน

บรรลตามจดประสงคทก าหนดไวหรอไม อยางไร ปญหาและอปสรรคทพบคออะไรบาง ไดใชวธการแกไขอยางไร ผเรยนไดเรยนรอะไรบางจากการท าโครงงานนน ๆ

2. ประเมนโดยผเกยวของ ไดแก ผเรยนประเมนตนเอง เพอนชวยประเมน ผสอนหรอคร ทปรกษาประเมน ผปกครองประเมน บคคลอน ๆ ทสนใจและมสวนเกยวของ

นอกจากรปแบบการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคด Active Learning ทน าเสนอขางตน ครผสอนหรอผจดกจกรรมอาจใชเทคนควธการจดการเรยนรอนๆ เชน Peer Instruction Class Debate Role-Playing Case Studies Creative Scenarios and Simulations Think-Pair-Share Discovering Plate Boundaries Peer Review Discussion Problem solving using real data Just in time teaching Game based Learning ฯลฯ

26


บทบาทของครในการเรยนรเชงรก (Active Learning)

ในการจดกจกรรมการเรยนรแนวทาง Active Learning ครผสอนตองออกแบบกจกรรม ทสะทอนการพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนร และเนนการน าไปใชประโยชนในชวตจรง โดยด าเนนการดงน

1. สรางบรรยากาศการมสวนรวม และการเจรจาโตตอบ สงเสรมใหผเรยนมปฏสมพนธทดกบผสอนและเพอนในชนเรยน

2. ลดบทบาทการสอน และการใหความรโดยตรง เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการจดระบบการเรยนร แสวงหาความร และสรางองคความรดวยตนเอง

3. ออกแบบกจกรรมการเรยนรใหเปนพลวต (มการเคลอนไหว/การขบเคลอน) สงเสรม ใหผเรยนมสวนรวมในทกกจกรรม กระตนใหผเรยนคนพบความส าเรจในการเรยนร สามารถน าความร ความเขาใจไปประยกตใช สามารถวเคราะห สงเคราะห ประเมนคา และคดสรางสรรคสงตาง ๆ โดยเชอมโยงกบสภาพแวดลอมใกลตว ปญหาของชมชน สงคม หรอประเทศชาต

4. จดการเรยนรแบบรวมมอ สงเสรมใหเกดความรวมมอในกลมผเรยน วางแผนเกยวกบเวลาในจดการเรยนรอยางชดเจน รวมถงเนอหาและกจกรรม

5. จดกจกรรมการเรยนรททาทาย เปดโอกาสใหผ เรยนไดเรยนรจากวธการสอนทหลากหลาย

6. เปดใจกวางยอมรบในความสามารถ การแสดงออกและการแสดงความคดเหนของผเรยน 7. ผสอนควรทราบวาผเรยนมความถนดทแตกตางกน และทราบความรพนฐานของผเรยน

8. ผสอนควรสรางบรรยากาศในการเรยน ใหผเรยนกลาพด กลาตอบและมความสข ในการเรยนร

การจดการเรยนรทจะสงเสรมใหผเรยนไดมสวนรวมมากทสด ครผสอนตองพยายามสรางลกษณะการเรยนรเชงรก ใหเกดขนอยางสม าเสมอ โดยจะตองใหผเรยนไดเขาใจและรวา ในขณะทก าลงเรยนรนน ผเรยนจะตองมลกษณะดงน

1. รวาตวเองจะตองเรยนรเกยวกบอะไรบาง รสงทจะเรยน 2. สงทจะเรยนรนน เกยวของกบเรองทเรยนไปแลวอยางไร 3. สงทจะเรยนรนน สอดคลองหรอไมสอดคลองกบความเปนไปของโลกปจจบนอยางไร 4. ผเรยนตองรวา ท าอยางไรจงจะรวาขอเทจจรงหรอขอความรทไดรบรนน ถกตองแนนอน 5. ผเรยนจะตองกลบไปตรวจสอบการบาน หรอสงทคนควาใหม วาไดค าตอบทถกตอง

หรอไม หรอตอบถกตองตรงกบค าถามขอไหน 6. สามารถสอบถามความรเพมเตมจากผอน หรอท างานรวมกบผอน เพอใหไดค าตอบ

กอนทจะสรปค าตอบสดทาย โดยตองฟงหรอหาค าตอบใหไดมาอยางสมบรณทสด กอนทจะสรปน าเสนอ

บทบาทของครในฐานะเปนผกระตนการเรยนร ดษฎ โยเหลาและคณะ (2557) ไดกลาวถง บทบาทส าคญของครในขณะจดกจกรรมการ

เรยนร วา ครจะตองแสดงบทบาทตาง ๆ เพอสงเสรมใหเกดกระบวนการเรยนรแบบ Active Learning ขน โดยครจะตองเปนผสงเกตการท างานของนกเรยน ครตองสรางแรงบนดาลใจในการเรยนร โดยใชค าถามปลายเปดกระตนการเรยนรแทนการบอกกลาว ครตองศกษาและรจกขอมลนกเรยนเปนรายบคคลเพอแสดงบทบาทใหเหมาะสมในการท าใหเกด Active Learning กบนกเรยนเปนรายคน ดงน

27


บทบาทของครในฐานะผกระตนการเรยนร

1. ใชค ำถำมกระตนกำรเรยนร ค าถามทใชในการกระตนการเรยนรนน ตองเปนค าถามทม

ลกษณะเปนค าถามปลายเปด เพอใหผเรยนไดอธบาย โดยขนตนวา “ท าไม” หรอ ลงทายวา “อยางไรบาง” “อะไรบาง” “เพราะอะไร”

2. ท ำหนำทเปนผสงเกต ครจะตองคอยสงเกตวา ผเรยนแตละคนมพฤตกรรมอยางไร

ขณะปฏบตกจกรรมเพอหำทำงชแนะ กระตน หรอยบยงพฤตกรรมทไมเหมำะสม 3. สอนใหผเรยนเรยนรกำรตงค ำถำม เมอผเรยนสามารถตงค าถามได จะท าใหผเรยน

รจกถามเพอคนควาขอมล รจกรบฟงความคดเหนของผอน และรวมแสดงความคดเหนของตนเองในเรอง ทเกยวของกบการเรยนร

4. ใหค ำแนะน ำเมอผเรยนเกดขอสงสย ครจะตองเปนผคอยแนะน า ชแจง ใหขอมลตาง ๆ หรอยกตวอยางเหตการณใกลตวตาง ๆ ทเกดขนในชวตประจ าวนของผเรยนเชอมโยงไปสความรดานอน ๆ ในขณะท ากจกรรมเมอผเรยนเกดขอสงสย หรอค าถาม โดยไมบอกค าตอบ

5. เปดโอกำสใหผเรยนคดหำค ำตอบดวยตนเอง สงเกตและคอยกระตนดวยค าถามใหผเรยนไดคดกจกรรมทอยากเรยนรและหาค าตอบในสงทสงสยดวยตนเอง

6. เปดโอกำสใหผเรยนสรำงสรรคผลงำนอยำงอสระ ตามความคดและความสามารถของ ตนเอง เพอใหผไดใชจนตนาการและความสามารถของตนเองในการคดสรางสรรคอยางเตมท

28

สวนท 3 การออกแบบการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

การออกแบบเปนการถายทอดจากรปแบบความคด ออกมาเปนผลงานทผอนสามารถมองเหนรบร หรอสมผสได การออกแบบตองใชทงศาสตรแหงความคดและศลป เพอสรางสรรคสงใหม หรอปรบปรงพฒนาสงเดมใหดขน การออกแบบการเรยนร เปนกระบวนการวางแผนการสอนอยางมระบบ โดยมการวเคราะหองคประกอบการเรยนร ทฤษฎการเรยนการสอน สอ กจกรรมการเรยนร รวมถงการประเมนผล เพอใหผสอนสามารถถายทอดความรสผเรยน และใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ การออกแบบการจดการเรยนรทด จะชวยผสอนวางแผนการสอนอยางมระบบ บรรลจดมงหมาย โดยมหลกการออกแบบการเรยนร ดงน 1. การออกแบบและพฒนาการเรยนรนน เพอใคร ใครเปนผเรยนหรอใครเปนกลมเปาหมาย ผออกแบบควรมความเขาใจ และรจกกลมผเรยนทเปนเปาหมาย 2. ตองการใหผเรยนเรยนรอะไร มความรความเขาใจ มความสามารถอะไร ผสอนตองก าหนดจดมงหมายของการเรยนรใหชดเจน 3. ผเรยนจะเรยนรเนอหาในรายวชานน ๆ ไดดทสดอยางไร ควรใชวธการและกจกรรมการเรยนรอ ะ ไ ร ท จ ะ ช ว ย ใ ห ผ เ ร ย น เ ร ย น ร ไ ด อ ย า ง เ ห ม า ะ ส ม แ ล ะ ม ป จ จ ย ส ง ใ ด ท ต อ ง ค า น ง ถ ง บ า ง 4. เมอผเรยนเขาสกระบวนการเรยนร ผสอนจะทราบไดอยางไรวาผเรยนเกดการเรยนรขน และประสบผลส าเรจในการเรยนร และจะใชวธการใดในการประเมนผลการเรยนรของผเรยน

สรปไดวา การออกแบบการเรยนร ควรมการวางแผนเพอพจารณาวาผ เรยนเปนใคร มลกษณะพนฐานอยางไร จะก าหนดจดมงหมายในการสอนครงนนอยางไร จะใชวธการเรยนการสอน กจกรรมการเรยนร และวธการประเมนผลการเรยนอยางไรบาง จงจะสามารถท าใหการเรยนรนนบรรลเปาหมาย คอ ภายหลงเรยนรแลวผเรยนเขาใจ จดจ า น าไปใช ท าได สรางสรรคสงใหมได เปนตน ดงนน สงทควรพจารณา ในการออกแบบการเรยนร ไดแก ตวผเรยน จดมงหมาย วธการสอนและกจกรรมการเรยนร และการประเมนผล วธการสอน คอ ขนตอนทผสอนด าเนนการใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงค ดวยวธการ ตาง ๆ ทแตกตางไปตามองคประกอบและขนตอนส าคญ อนเปนลกษณะเฉพาะหรอลกษณะเดนทขาดไมได ของวธนน ๆ (ทศนา แขมมณ, 2551 หนา 323) เทคนคการสอน หมายถง กลวธตาง ๆ ทใชเสรมกระบวนการสอน ขนตอนการสอน หรอ การกระท าตาง ๆ ในการสอนใหมคณภาพ และประสทธภาพเพมขน (ทศนา แขมมณ, 2551 หนา 386) จากความหมาย และนยามดงกลาวขางตน จงสรปไดวา วธการสอน เปนขนตอนการสอนทท าใหผเรยนบรรลวตถประสงค เทคนคการสอน เปนวธการเสรมทจะชวยใหวธการสอนเกดประสทธภาพมากขน กลยทธการสอน เปนวธการสอนทใชเทคนควธการตาง ๆ ในการสอน มาชวยในการจดการเรยนรใหเกดประสทธภาพ วธการสอนทมประสทธภาพ จะตองเปนการสอนทมขนตอน ทท าใหผเรยนบรรลวตถประสงค และใชวธการสงเสรมการสอนใหเกดประสทธภาพสงสด มเทคนคการสอนทหลากหลาย

29


ความหมายของการออกแบบการจดการเรยนร ค าวา “การออกแบบ” และ “การจดการเรยนร” เมอน ามารวมกนเปน“การออกแบบ การจดการเรยนร ” ( Instructional design) ไดมนกการศกษาดานการออกแบบการจดการเรยนร ใหความหมายไววา การออกแบบการเรยนร เปนกระบวนการทเปนระบบ ทน ามาใชในการศกษาความตองการของผเรยนและปญหาการเรยนการสอน เพอแสวงหาแนวทางทจะชวยแกปญหาการจดการเรยนร ซงอาจเปนการปรบปรงสงทมอย หรอสรางสงใหม โดยน าหลกการเรยนรและหลกการสอนมาใช เปาหมายของการออกแบบการจดการเรยนร คอ การพฒนาการเรยนรของผเรยน แนวคดในการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) เพอเชอมโยงกจกรรมลดเวลาเรยน เพมเวลาร มเปาหมายเพอใหผสอนจดกจกรรมการเรยนรทเนนใหผเรยนลงมอปฏบต เรยนรดวยตนเอง โดยมแนวคดทฤษฎทเกยวของ ดงน แนวคดของ บลม (Bloom’s Taxonomy) สเสาหลกทางการศกษา (Four Pillars of Education) หลกการพฒนาทกษะ 4 H (Head , Heart , Hand , Health) พระบรมราโชบายดานการศกษาของสมเดจพระเจาอยหววชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร

แนวคดของ บลม (Bloom’s Taxonomy) บลม ( Benjamin S. Bloom.1976) นกการศกษาชาวอเมรกน เชอวา การเรยนการสอน

ทจะประสบความส าเรจและมประสทธภาพนน ผสอนจะตองก าหนดจดมงหมายใหชดเจน เพอใหผสอนก าหนดและจดกจกรรมการเรยน รวมทงวดประเมนผลไดถกตอง โดยไดจ าแนกจดมงหมายทางการศกษา ทเรยกวา Taxonomy of Educational Objectives (อตญาณ ศรเกษตรน. 2543 : 72-74 ; อางองจาก บญชม ศรสะอาด. 2537 ; Bloom. 1976 : 18) ออกเปน 3 ดาน คอ ดานพทธพสย ดานจตพสย และดานทกษะพสย

1. ดานพทธพสย (Cognitive Domain) หมายถง การเรยนรทางดาน ความร ความคด การแกปญหา จดเปนพฤตกรรมดานสมองเกยวกบสตปญญา ความคด ความสามารถในการคดเรองราวตาง ๆ อยางมประสทธภาพ โดยแอนเดอรสนและแครทโวทล (Anderson & Krathwohl) ไดปรบปรงการจ าแนกจดมงหมายทางการศกษาตามแนวคดของ บลม ขนใหม มการปรบเปลยนระดบพฤตกรรม เปน 6 ระดบ ดงน 1.1 จ า (Remember) หมายถงความสามารถในการดงเอาความรทมอยในหนวยความจ าระยะยาวออกมา แบงประเภทยอยได 2 ลกษณะคอ จ าได (Recognizing) ระลกได (Recalling)

1.2 เขาใจ (Understand) หมายถงความสามารถในการก าหนดความหมายของค าพดตวอกษรและการสอสารจากสอตางๆ ทเปนผลมาจากการสอน แบงประเภทยอยได 7 ลกษณะ คอ ตความ (Interpreting) ยกตวอยาง (Exemplifying) จ าแนกประเภท (Classifying) สรป (Summarizing) อนมาน (Inferring) เปรยบเทยบ (Comparing) อธบาย (Explaining)

1.3 ประยกตใช (Apply) หมายถงความสามารถในการด าเนนการหรอใชระเบยบวธการภายใตสถานการณทก าหนดให แบงประเภทยอยได 2 ลกษณะคอ ด าเนนงาน (Executing) ใชเปนเครองมอ (Implementing)

30


1.4 วเคราะห (Analyze) หมายถงความสามารถในการแยกสวนประกอบของสงตางๆ และคนหาความสมพนธระหวางสวนประกอบ ความสมพนธระหวางของสวนประกอบกบโครงสรางรวมหรอสวนประกอบเฉพาะ แบงประเภทยอยได 3 ลกษณะคอ บอกความแตกตาง (Differentiating) จดโครงสราง (Organizing) ระบคณลกษณะ (Attributing)

1.5 ประเมนคา (Evaluate) หมายถงความสามารถในการตดสนใจโดยอาศยเกณฑหรอมาตรฐาน แบงประเภทยอยได 2 ลกษณะคอ ตรวจสอบ (Checking) วพากษวจารณ (Critiquing)

1.6 สรางสรรค (Create) หมายถงความสามารถในการรวมสวนประกอบตางๆเขาดวยกนดวยรปแบบใหมๆ ทมความเชอมโยงกนอยางมเหตผลหรอท าใหไดผลตภณฑทเปนตนแบบ แบงประเภทยอยได 3 ลกษณะคอ สราง (Generating) วางแผน (Planning) ผลต (Producing)

2. ดานจตพสย (Affective Domain) พฤตกรรมดานจตพสยเปนคานยม ความรสก ความซาบซง ทศนคต ความเชอ ความสนใจ

และคณธรรม พฤตกรรมดานนอาจไมเกดขนทนท ดงนน การจดกจกรรมการเรยนรดวยการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสม และสอดแทรกสงทดงามตลอดเวลา จะท าใหพฤตกรรมของผเรยนเปลยนไปในแนวทางทพงประสงคได จตพสยประกอบดวยพฤตกรรม 5 ระดบ ไดแก

2.1 การรบร (Receiving/Attending) เปนความรสกทเกดขนตอปรากฏการณ หรอสงเราอยางใดอยางหนงซงเปนไปในลกษณะของการแปลความหมายของสงเรานนวาคออะไร แลวจะแสดงออกมาในรปของความรสกทเกดขน

2.2 การตอบสนอง (Responding) เปนการกระท าทแสดงออกมาในรปของความเตมใจ ยนยอม และพอใจตอสงเรานน ซงเปนการตอบสนองทเกดจากการเลอกสรรแลว 2.3 การเกดคานยม (Valuing) การเลอกปฏบตในสงทเปนทยอมรบกนในสงคม การยอมรบนบถอในคณคานน ๆ หรอปฏบตตามในเรองใดเรองหนง จนกลายเปนความเชอ แลวจงเกดทศนคตทดในสงนน

2.4 การจดระบบ (Organizing) การสรางแนวคด จดระบบของคานยมทเกดขนโดยอาศยความสมพนธ ถาเขากนไดกจะยดถอตอไปแตถาขดกนอาจไมยอมรบ อาจจะยอมรบคานยมใหมโดยยกเลกคานยมเกา

2.5 บคลกภาพ (Characterizing) การน าคานยมทยดถอมาแสดงพฤตกรรมทเปนนสยประจ าตว ใหประพฤตปฏบตแตสงทถกตองดงาม พฤตกรรมดานนจะเกยวกบความรสกและจตใจ ซงจะเรมจากการไดรบรจากสงแวดลอม แลวจงเกดปฏกรยาโตตอบ ขยายกลายเปนความรสกดานตางๆ จนกลายเปนคานยม และยงพฒนาตอไปเปนความคด อดมคต ซงจะเปนการควบคมทศทางพฤตกรรมของคน

3. ดานทกษะพสย (Psychomotor Domain) พฤตกรรมดานทกษะพสย เปนพฤตกรรมทบงบอกถงความสามารถในการปฏบตงานไดอยาง

คลองแคลว ช านช านาญ ซงแสดงออกมาไดโดยตรง โดยมเวลาและคณภาพของงานเปนตวชระดบของทกษะประกอบดวย 5 ขน ดงน

3.1 การรบร เลยนแบบ ท าตาม (Imitation) เปนการใหผเรยนไดรบรหลกการปฏบตทถกตอง หรอ เปนการเลอกหาตวแบบทสนใจ

31


3.2 การท าเอง/การปรบใหเหมาะสม (Manipulation) เปนพฤตกรรมทผเรยนพยายามฝกตามแบบทตนสนใจและพยายามท าซ า เพอทจะใหเกดทกษะตามแบบทตนสนใจใหได หรอ สามารถปฏบตงานไดตามขอแนะน า

3.3 การหาความถกตอง (Precision) พฤตกรรมสามารถปฏบตไดดวยตนเอง โดยไมตองอาศยเครองชแนะ เมอไดกระท าซ าแลวกพยายามหาความถกตองในการปฏบต

3.4 การท าอยางตอเนอง (Articulation) หลงจากตดสนใจเลอกรปแบบทเปนของตวเองจะกระท าตามรปแบบนนอยางตอเนอง จนปฏบตงานทยงยากซบซอนไดอยางรวดเรว ถกตอง คลองแคลว การทผเรยนเกดทกษะได ตองอาศยการฝกฝนและกระท าอยางสม าเสมอ

3.5 การท าไดอยางเปนธรรมชาต (Naturalization) พฤตกรรมทไดจากการฝกอยางตอเนองจนสามารถปฏบต ไดคลองแคลววองไวโดยอตโนมต เปนไปอยางธรรมชาตซงถอเปนความสามารถของการปฏบตในระดบสง

สเสาหลกของการศกษา (Four Pillars of Education)

องคการการศกษา วทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต หรอยเนสโก ไดศกษา แนวทางการจดการศกษาทเหมาะสมในศตวรรษท 21 โดยเสนอสเสาหลกของการศกษา (Four Pillars of Education) ประกอบดวยการเรยนร 4 ลกษณะ ไดแก การเรยนเพอร (Learning to know) การเรยนรเพอปฏบตไดจรง (Learning to do) การเรยนรเพอทจะอยรวมกน และการเรยนรทจะอยรวมกบผอน (Learning to Live together) และการเรยนรเพอชวต (Learning to be)

Learning to know : หมายถง การเรยนเพอรทกสงทกอยาง อนจะเปนประโยชนตอไป ไดแก การแสวงหาใหไดมาซงความรทตองการ การตอยอดความรทมอย รวมทงการสรางความรขนใหม เปนการจดการเรยนรทมงพฒนากระบวนการคด กระบวนการเรยนร การแสวงหาความร และวธการเรยนรของผเรยน เพอใหสามารถเรยนร และพฒนาตนเองไดตลอดชวต กระบวนการเรยนรเนนการฝกสต สมาธ ความจ า ความคด ผสมผสานกบสภาพจรงและประสบการณในการปฏบต Learning to do : หมายถง การเรยนเพอการปฏบตหรอลงมอท า มงพฒนาความสามารถและความช านาญ รวามทงสมรรถนะทางดานวชาชพ สามารถท างานเปนหมคณะ ปรบประยกตองคความรไปสการปฏบตงานและอาชพ กระบวนการเรยนรเนนบรณาการระหวางความรภาคทฤษฎและการฝกปฏบตงานทเนนประสบการณตาง ๆ ทางสงคม ซงอาจน าไปสการประกอบอาชพจากความรทไดศกษามารวมทง การปฏบตเพอสรางประโยชนใหสงคมทสามารถท างานไดหลายอยาง Learning to live together : หมายถง การเรยนรเพอการด าเนนชวตอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ทงการด าเนนชวตในการเรยน ครอบครว สงคม และการท างาน เปนการด ารงชวตอยางมคณภาพดวยการสรางสรรคประโยชนใหสงคม การจดการเรยนรมงใหผเรยนด ารงชวตอยรวมกบผอนในสงคมพหวฒนธรรมไดอยางมความสข มความตระหนกในการพงพาอาศยซงกนและกน การแกปญหา การจดการความขดแยงดวยสนตวธ มความเคารพสทธและศกดศรความเปนมนษย เขาใจความแตกตางและหลากหลายดานวฒนธรรม ประเพณ ความเชอของแตละบคคลในสงคม

32


Learning to be : หมายถง การเรยนรเพอใหรจกตวเองอยางถองแท รถงศกยภาพ ความถนด ความสนใจ ของตนเอง สามารถใชความร ความสามารถของตนเองใหเกดประโยชนตอสงคม เลอกแนวทางการพฒนาตนเองตามศกยภาพ วางแผนการเรยนตอ การประกอบอาชพทสอดคลองกบศกยภาพตนเองได การจดการเรยนรมงพฒนาผเรยนทกดานทงจตใจและรางกาย สตปญญา ใหความส าคญกบจนตนาการและความคดสรางสรรค ภาษา และวฒนธรรม เพอพฒนาความเปนมนษยทสมบรณมความรบผดชอบตอสงคม สงแวดลอม ศลธรรม สามารถปรบตว และปรบปรงบคลกภาพของตน เขาใจตนเองและผอน หลก 4 H (Head Heart Hand และ Health)

หลก 4 H เปนการมงเนนพฒนาทกษะของผเรยน ใหเกดการเรยนรผานการลงมอปฏบตจรง มประสบการณตรง คดวเคราะห ท างานเปนทม และเรยนรดวยตนเองอยางมความสขจากกจกรรมสรางสรรคทหลากหลาย ดงน กจกรรมพฒนาสมอง (Head) หมายถง กจกรรมสงเสรมและพฒนาทกษะการคด เพอใหผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห สงเคราะห ประเมนคา ตดสนใจ แกปญหาอยางสรางสรรค กจกรรมพฒนาจตใจ (Heart) หมายถง กจกรรมสงเสรม พฒนา และปลกฝงคานยม คณธรรม จรยธรรม การท าประโยชนเพอสงคม เพอใหผเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคจนเปนลกษณะนสย และมจตส านกทด ตอตนเองและสวนรวม กจกรรมพฒนาทกษะการปฏบต (Hand) หมายถง กจกรรมสรางเสรมทกษะการท างาน ทกษะทางอาชพทหลากหลาย เพอใหผเรยนคนพบความสามารถ ความถนด และศกยภาพของตนเอง กจกรรมพฒนาสขภาพ (Health) หมายถง กจกรรมสรางเสรมสขภาวะเพอใหผเรยน มสมรรถนะทางกายทสมบรณ แขงแรง มเจตคตทดตอการดแลสขภาพ และมทกษะปฏบตดานสขภาพจนเปนนสย

พระบรมราโชบายดานการศกษา ของสมเดจพระเจาอยหววชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร สมเดจพระเจาอยหว มกระแสพระราชด ารสกบประธานองคมนตร และคณะองคมนตร ใหรวมกนสรางคนดใหแกบานเมอง โดยจดการศกษาเพอมงเนนสรางพนฐานใหแกผเรยน 4 ดาน ดงน 1. มทศนคตทถกตองตอบานเมอง หมายถง การจดการศกษาตองมงใหผเรยนมความรความเขาใจทดตอชาตบานเมอง ยดมนในศาสนา มนคงในสถาบนพระมหากษตรย และมความเอออาทรตอครอบครวและชมชนของตน 2. มพนฐานชวตทมนคง มคณธรรม หมายถง การจดการศกษาตองมงใหผเรยน รจกแยกแยะสงทผด-ทถก สงชว-สงด เพอปฏบตแตสงทชอบทดงาม ปฏเสธสงทผดทชว เพอสรางคนดใหแกบานเมอง 3. มงานท า มอาชพ หมายถง การจดการศกษาตองมงใหผเรยน เปนเดกรกงาน สงาน ท างานจนส าเรจ อบรมใหเรยนรการท างาน ใหสามารถเลยงตวและเลยงครอบครวได 4. เปนพลเมองด หมายถง การจดการศกษาตองมงใหผเรยน มหนาทเปนพลเมองด สถานศกษาและสถานประกอบการตองสงเสรมใหทกคนมโอกาสท าหนาทพลเมองด การเปนพลเมองดหมายถงการมน าใจ มความเอออาทร ท างานอาสาสมคร งานบ าเพญประโยชน “เหนอะไรทจะท าเพอบานเมองไดกตองท า”

33


หลกการส าคญของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ในกจกรรมลดเวลาเรยน เพมเวลาร



การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) อาจจดกจกรรมไดหลายลกษณะ ขนอยกบธรรมชาตของวชาหรอลกษณะกจกรรมทด าเนนการ เชน กจกรรมบรณาการ หรอกจกรรมเฉพาะเรอง เชนกจกรรมทสนองนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร โดยมหลกการส าคญของการจดกจกรรม ดงน (ส านกงานวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2559, หนา 30)

1. เชอมโยงตวชวด สอดคลองและเชอมโยงกบมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒55๑

2. เนนจด 4H การจดกจกรรมใหบรรลเปาหมาย 4H ไดแก กจกรรมพฒนาสมอง (Head) กจกรรมพฒนาทกษะปฏบต (Hand) กจกรรมพฒนาจตใจ (Heart) และกจกรรมพฒนาสขภาพ (Health)

3. ผเรยนเปนสข เปนการเรยนรอยางมความสข โดยใชวธการจดกจกรรมทหลากหลายอยางเหมาะสม ตอบสนองความสนใจ ความถนด ความตองการ และความแตกตางของผเรยน

4. สนกการคดขนสง เปดโอกาสใหผเรยนไดวางแผน คดวเคราะห คนควา ถกแถลง สรางความคดเชงเหตผล อภปราย สรปความร น าเสนอ จดประกายความคด สรางแรงบนดาลใจ สรางความ มงมนเพอแสวงหาความร การแกปญหาและสรางสรรคนวตกรรม

5. มงท างานเปนกลม จดกจกรรมการเรยนร ใหผเรยนไดเรยนรรวมกนเปนทม ท างานอยางเปนระบบ แลกเปลยนประสบการณ ชวยเหลอเกอกล มความสามคค และเปนผน า ผตามทด

6. ลมลกแหลงเรยนร ใชแหลงเรยนร ภมปญญา สงแวดลอม และเทคโนโลยสารสนเทศ เพอพฒนาคณภาพการเรยนร

7. สการประเมน P&A ประเมนผลตามสภาพจรง (Authentic Assessment) โดยใชเทคนควธการทหลากหลาย เนนการประเมนการปฏบต (P : Performance Assessment) และการประเมนคณลกษณะ (A : Attribute Assessment)

34


การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ( Active Learning)

ก ำหนดหวขอเรอง

ออกแบบกจกรรม

กำรจดกจกรรม

วดและประเมนผล

ผลลพธทเกดขนกบผ เรยน

- มควำมสข

-มทกษะกำรเรยนรทหลกสตรก ำหนด

-มทกษะกำรเรยนรในศตวรรษท ๒๑

-มทกษะกำรคดขนสง

-มคณลกษณะทพงประสงค

-มทกษะชวตและกำรท ำงำน

-มสขนสยและสขภำพทพงประสงค

-มควำมสำมำรถในกำรแขงขนนำนำชำต

Process Outcome Input

มำตรฐำน/ตวชวด

แนวคด ของบลม

สเสำหลกของกำรศกษำ

หลก ๔H

พระบรมรำโชบำย ดำนกำรศกษำ รชกำลท ๑๐

35

การแนวทาง นเทศเพอพฒนาและสงเสรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร

การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning)

การออกแบบการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตองพจารณาวากจกรรมทออกแบบเปนกจกรรมลกษณะใด อาจะเปนกจกรรมการเรยนรตามมาตรฐานและตวชวดของแตละวชาหรอกลมสาระการเรยนร กจกรรมพฒนาผเรยน หรอกจกรรมเสรมทกษะอน ๆ โดยผออกแบบพจารณาแนวคดทฤษฎทเกยวของ อนประกอบดวย แนวคดของ บลม (Bloom’s Taxonomy) สเสาหลกทางการศกษา (Four Pillars of Education) หลกการพฒนาทกษะ 4 H (Head Heart Hand และ Health) และพระบรมราโชบายดานการศกษา ของสมเดจพระเจาอยหววชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร โดยมกระบวนการ ดงน

1. การก าหนดหวขอเรอง (Theme) หวขอเรอง (Theme) เปนขอความทเปนประเดนของเรอง ทผเรยนจะท าการศกษา โดยเปนมโนทศนกวาง ๆ ทเออตอการใชความร และมมมองหลายวชารวมกน สอความหมายเปนแนวคดหรอความคดรวบยอด (Concept) แกผเรยน ควรเปนหวขอเรองททนสมย นาสนใจ และมความหมายส าหรบผเรยน ท าใหเกดความกระหาย อยากจะเรยนร และพรอมทจะสบสวน (Inquiry) แสวงหาค าตอบดวยตนเอง ซงผออกแบบกจกรรมควรพจารณาในประเดน ตอไปน

1) หวขอเรอง มความยากงาย เหมาะสมกบระดบความรความสามารถของผเรยน ไมยงยากหรอซบซอนจนเกนไป และทส าคญตองมความเปนไปได

2) หวขอเรอง มแหลงความรทจะศกษาคนควา 3) หวขอเรอง สอดคลองกบความถนด ความสนใจ และความพรอมของผเรยน

2. การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) เปนกระบวนการจดการเรยนรทผเรยนไดลงมอกระท า และไดใชกระบวนการคดเกยวกบสงทเขาไดกระท าลงไป (Bonwell, 1991) โดยผเรยนจะเปลยนบทบาทจากผรบความร (receive) ไปสการมสวนรวมในการสรางความร (Co-Creators) ความรทเกดขนเปนความรทไดจากประสบการณ ดงนน กระบวนการในการจดกจกรรมการเรยนร ผเรยนตองมโอกาสลงมอกระท ามากกวาการฟงเพยงอยางเดยว การจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรดวยการอาน การเขยน การอภปรายกบเพอน การวเคราะหปญหา และใชกระบวนการคดขนสง ไดแก การวเคราะห การสงเคราะห การประเมนคา และการสรางสรรค เปนกระบวนการเรยนรทใหผเรยนไดเรยนรอยางมความหมาย โดยการรวมมอระหวางผเรยนดวยกน กจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) ท าใหผเรยนสามารถรกษาผลการเรยนรใหอยคงทนไดนาน กระบวนการเรยนรเชงรก จะสอดคลองกบการท างานของสมองและความจ า โดยผเรยนสามารถเกบขอมล และจ าสงทเรยนรโดยมสวนรวม มปฏสมพนธกบเพอน ผสอน สงแวดลอม ผานการปฏบตจรง สามารถเกบความจ าในระบบความจ าระยะยาว (Long Term Memory) การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก อาจแยกการออกแบบกจกรรมได 2 ลกษณะ คอ 1) การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ในหนวยการเรยนรหรอแผนการจดการเรยนร 2) การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ในกจกรรมพฒนาผเรยนหรอกจกรรมเสรมทกษะอน ๆ

36


3. การจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) กจกรรมการเรยนร เปนกระบวนการปฏบตตาง ๆ ของผเรยนทกอใหเกดการเรยนรอยางม

ประสทธภาพ ไดแก วธการ/กจกรรมทครหรอผเกยวของ น ามาใชเพอใหผเรยน ไดเรยนร ตามเปาหมายวตถประสงค สอดคลองเชอมโยงกบมาตรฐานตวชวด ทก าหนดไวในหลกสตรสถานศกษา โดยมองคประกอบทส าคญของการจดการเรยนร คอกระบวนการ/วธการจดกจกรรมการเรยนรทเหมาะสม ซงจะมผลตอการเรยนรของผเรยนอยางแทจรง โดยกจกรรมการเรยนร มผลตอผเรยน ในการกระตนความสนใจ สนกสนาน ตนตวในการเรยน มการเคลอนไหว เปดโอกาสใหผ เรยนประสบความส าเรจในการเรยนร ปลกฝงความเปนประชาธปไตย การใชทกษะชวต ฝกความรบผดชอบ การท างานรวมกน ชวยเหลอเกอกลตามศกยภาพ และคณลกษณะทด นอกจากน กจกรรมการเรยนร ยงตอง สงเสรมทกษะกระบวนการตาง ๆ เชน การคดสรางสรรค การสอสาร การแกปญหา กระบวนการกลม การบรหารจดการ ฝกการใชเทคโนโลยใหเกดประโยชน เปนเครองมอการเรยนรตลอดชวต สรางปฏสมพนธทดระหวางผเรยนกบผเรยน กบคร และบคคลทเกยวของอน ๆ สรางความเขาใจบทเรยนและสงเสรมพฒนาการผเรยนในทก ๆ ดาน

หลกการจดประสบการณหรอกจกรรมการเรยนร 1) เลอกกจกรรมทสอดคลองกบวตถประสงคของการจดการเรยนร สอดคลอง

เชอมโยงกบมาตรฐานหรอตวชวด หากเปนทกษะ ควรเปนทกษะทปฏบตแลวผเรยนเปลยนแปลงพฤตกรรม ไดตามวตถประสงค

2) เลอกกจกรรมทผเรยนพงพอใจ สนก นาสนใจ ไมซ าซาก มประโยชนตอการน าไปใช ในชวตประจ าวน และท าใหผเรยนมเจตคตทดตอการเรยน

3) เลอกกจกรรมทเหมาะสมกบความสามารถ ดานรางกายของผเรยนทจะปฏบตได และ

ควรค านงถงประสบการณเดม เพอจดกจกรรมใหมไดอยางตอเนอง 4) เลอกกจกรรมทสงเสรมจดมงหมายในการจดการเรยนรหลาย ๆ ดาน 5) เลอกกจกรรมใหหลากหลาย ค านงถงความแตกตางระหวางบคคล เหมาะสมกบวย

ความสามารถและความสนใจของผเรยน ใหผเรยนไดใชประสาทสมผสในการเรยนรมากทสด 6) ใชสอ/แหลงเรยนรทหลากหลายและเหมาะสม 7) ใชเทคนควธการเรยนรทหลากหลาย สงเสรมกระบวนการคดและทกษะตาง ๆ 8) ผเรยนมสวนรวมในการท ากจกรรมและการประเมนผล มการวดและประเมนผล

ทหลากหลายและสอดคลองกบกจกรรม

4. การวดและประเมนผลการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) การวดและประเมนผลการจดการเรยนร เปนกระบวนการในการตรวจสอบผลการด าเนน

กจกรรมวาบรรลตามเปาหมาย ทก าหนดไวหรอไม มสวนใดตองปรบปรงแกไขเพอพฒนาตอไป โดยประเมนทงกระบวนการในการจดกจกรรม และประเมนคณภาพของผเรยน ใชการประเมนหลากหลายวธ ใหทกฝายไดมโอกาสในการประเมน เชน ครประเมนผเรยน ผเรยนประเมนเพอน ผเรยนประเมนตนเอง วธการในการประเมนควรถกตองเหมาะสมกบความร ทกษะ และคณลกษณะของผเรยนทก าหนดไวในเปาหมายของการจดกจกรรมนน ๆ

37


การประเมนผลการเรยนร เชงรก ควรใชหลกการประเมนตามสภาพจรงและน าผลการ ประเมนมาพฒนาผเรยนอยางตอเนอง โดยมลกษณะ ดงน 1) ใชผประเมนจาก หลายฝาย เชน ผเรยน เพอน ผสอน ผเกยวของ 2) ใชวธการหลากหลายวธ/ชนด เชน การสงเกต การปฏบต การทดสอบ การรายงานตนเอง 3) ประเมนหลายๆ ครงในแตละชวงเวลาของการเรยนร เชน กอนเรยน ระหวางเรยน สนสดการเรยน ตดตามผล และ 4) สะทอนผลการประเมนแกผเรยนและผเกยวของ เพอน าไปสการพฒนาผเรยน การประเมนผลกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active learning)

การประเมนผลกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active learning)

การประเมนผลกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active learning) การเรยนร เช งรก (Active learning) ในการจดกจกรรมลดเวลาเรยน เ พมเวลาร เปนกจกรรมทตองการพฒนาผเรยนรอบดาน ผสอนสามารถใชวธการประเมนผล ดงน

1. การประเมนตามสภาพจรง (Authentic Assessment) เปนการประเมนดวยวธการท หลากหลายเพอใหไดผลการประเมนทสะทอนความสามารถทแทจรงของผเรยน จงควรใชการประเมนการปฏบต (Performance Assessment) รวมกบการประเมนดวยวธการอน และก าหนดเกณฑในการประเมน (Rrubrics) ใหสอดคลองหรอใกลเคยงกบชวตจรง

2. การประเมนการปฏบต (Performance Assessment) เปนวธการประเมนงานหรอกจกรรมทผสอนมอบหมายใหผเรยนปฏบตงานเพอใหทราบถงผลการพฒนาของผเรยน การประเมนลกษณะนผสอนตองเตรยมสงส าคญ 2 ประการ คอ ภาระงาน (Tasks) หรอเกณฑการประเมนกจกรรมทจะใหผเรยนปฏบต (Scoring Rubrics) การประเมนการปฏบต จะชวยตอบค าถามทท าใหเรารวา “ผเรยนสามารถน าสง ทเรยนรไปใชไดดเพยงใด” ดงนน เพอใหการปฏบตในระดบชนเรยนเปนไปอยางมประสทธภาพ ผสอนตองท าความเขาใจทชดเจนเกยวกบประเดนตอไปน

38


1) สงทเราตองการจะวด (พจารณาจากมาตรฐาน/ตวชวด หรอผลลพธทเราตองการ) 2) การจดการเรยนรทเออตอการประเมนการปฏบต 3) รปแบบหรอวธการประเมนการปฏบต 4) การสรางเครองมอประเมนการปฏบต 5) การก าหนดเกณฑในการประเมน (Rubrics)

3. การประเมนโดยการใชค าถาม (Questioning) ค าถามเปนวธหนงในการกระตน/ชแนะให ผเรยนแสดงออกถงพฒนาการการเรยนรของตนเอง รวมถงเปนเครองมอวดและประเมนเพอพฒนาการเรยนร ดงนน เทคนคการตงค าถามเพอสงเสรมการเรยนรของผเรยน จงเปนเรองส าคญยงทผสอนตองเรยนรและน าไปใชใหไดอยางมประสทธภาพ การตงค าถามเพอพฒนาผเรยนจงเปนกลวธส าคญทผสอนใชประเมนการเรยนรของผเรยนรวมทงเปนเครองสะทอนใหผสอนสามารถชวยเหลอผเรยนใหบรรลจดมงหมายของการเรยนร

4. การประเมนโดยการการสนทนา( Communication) เปนการสอสาร 2 ทางอกประเภทหนง ระหวางผสอนกบผเรยน สามารถด าเนนการเปนกลมหรอรายบคคลกได โดยทวไปมกใชอยางไมเปนทางการ เพอตดตามตรวจสอบวา ผเรยนเกดการเรยนรเพยงใด เปนขอมลส าหรบพฒนา วธการน อาจใชเวลา แตมประโยชนตอการคนหา วนจฉย ขอปญหา ตลอดจนเรองอนๆ ทอาจเปนปญหา อปสรรคตอการเรยนร เชน วธการเรยนรทแตกตางกน เปนตน

5. การประเมนการสงเกตพฤตกรรม (Behavioral Observation) เปนการเกบขอมลจากการด การปฏบตกจกรรมของผเรยนโดยไมขดจงหวะการท างานหรอการคดของผเรยน การสงเกตพฤตกรรมเปนสงทท าไดตลอดเวลา แตควรมกระบวนการและจดประสงคทชดเจนวาตองการประเมนอะไร โดยอาจใชเครองมอ เชน แบบมาตรประมาณคา แบบตรวจสอบรายการ สมดจดบนทก เพอประเมนผเรยนตามตวชวด และควรสงเกตหลายครง หลายสถานการณ และหลายชวงเวลา เพอขจดความล าเอยง 6. การประเมนตนเองของผเรยน (Student Self-assessment) การประเมนตนเอง นบเปนทงเครองมอประเมนและเครองมอพฒนาการเรยนร เพราะท าใหผเรยนไดคดใครครวญวา ไดเรยนรอะไร เรยนรอยางไร และผลงานทท านนดแลวหรอยง การประเมนตนเองจงเปนวธหนงทจะชวยพฒนาผเรยนใหเปนผเรยนทสามารถเรยนรดวยตนเอง 7. การประเมนโดยเพอน (Peer Assessment) เปนเทคนคการประเมนอกรปแบบหนงทนาจะน าใชเพอพฒนาผเรยนใหเขาถงคณลกษณะของงานทมคณภาพ เพราะการทผเรยนจะบอกไดวาชนงานนนเปนเชนไร ผเรยนตองมความเขาใจอยางชดเจนกอนวาเขาก าลงตรวจสอบอะไรในงานของเพอน ฉะนนผสอนตองอธบายผลทคาดหวงใหผเรยนทราบกอนทจะลงมอประเมน การทจะสรางความมนใจวาผเรยนเขาใจการประเมนรปแบบน ควรมการฝกผเรยน

39


การออกแบบหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนร ทเนนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

การออกแบบหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนรทเนนการจดการเรยนเชงรก (Active Learning) ครผสอนจะมการพจารณาตรวจสอบโครงสรางรายวชาทสอนกอน จงด าเนนการออกแบบหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนรทเนนการจดการเรยนเชงรก (Active Learning) ใหสอดคลองกบหลกสตรในแตละกลมสาระการเรยนร/รายวชา

โครงสรางรายวชา โครงสรางรายวชา เปนการก าหนดขอบขายของรายวชาทจะจดสอนเพอชวยใหผสอนและ

ผเกยวของ เหนภาพรวมของแตละรายวชาวา ประกอบดวย หนวยการเรยนร จ านวนเทาใด เรองใดบาง แตละหนวยพฒนาใหผเรยนบรรลตวชวดใด เวลาทใชจดการเรยนการสอน และสดสวนการเกบคะแนนของรายวชานนเปนอยางไร กระบวนการจดท าโครงสรางรายวชา และหนวยการเรยนร อาจด าเนนการ โดยมขนตอนเรมตน หรอลงทายทแตกตางกนไดหลายวธ เชน

วธท 1

วธท 2

การจดท าโครงสรางรายวชาจะชวยใหครผสอนเหนความสอดคลองเชอมโยงของล าดบการเรยนรของรายวชาหนง ๆ วาครจะสอนอะไร ใชเวลาสอนเรองนนเทาไร และจดเรยงล าดบสาระการเรยนรตาง ๆ อยางไร ท าใหมองเหนภาพรวมของรายวชาอยางชดเจน

หนวยการเรยนรท 1

โครงสรางรายวชา

หนวยการเรยนรท 2 หนวยการเรยนรท 3

หนวยการเรยนรท 1


หนวยการเรยนรท 2 หนวยการเรยนรท 3

40


โครงสรางรายวชา มองคประกอบหลก ๆ ดงน - มาตรฐานการเรยนรและตวชวด ทเปนเปาหมายในการพฒนาผเรยนส าหรบหนวยนน ๆ ซงอาจมาจากกลมสาระการเรยนรเดยวกนหรอตางกลมสาระการเรยนรทสอดคลองกน มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด อาจมการสอนหรอฝกซ าใหเกดความช านาญ และมความรกวางขวางขน ในหนวยการเรยนรมากกวา 1 หนวยได - สาระส าคญ เปนความรความคดความเขาใจทลกซง หรอความรทเปนแกน เปนหลกการของเรองใดเรองหนง ทเกดจากการหลอมรวมของมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดในหนวยการเรยนร - ชอหนวยการเรยนร จะตองสะทอนใหเหนสาระส าคญของหนวยการเรยนร นาสนใจ เหมาะสมกบวย มความหมายและสอดคลองกบชวตจรงของผเรยน - เวลา การก าหนดเวลาเรยนควรมความเหมาะสมและเพยงพอกบการจดกจกรรม การเรยนร เพอพฒนาใหนกเรยนมความสามารถตามทระบไวในมาตรฐานการเรยนรและตวชวด และ ควรพจารณาในภาพรวมของทกหนวยการเรยนรในรายวชานน ๆ อยางเหมาะสม - น าหนกคะแนน การก าหนดน าหนกคะแนนเปนสวนชวยใหเหนทศทาง การจดเวลา การจดกจกรรมการเรยนร และการประเมนผล ใหสอดคลองกบความส าคญของมาตรฐาน/ตวชวด ในหนวยการเรยนรนนวาเปนมาตรฐานและตวชวด ทเปนความร ประสบการณพนฐานในการตอยอดความรหรอพฒนาการเรยนรในเรองอน ๆ หรอพจารณาจากศกยภาพผเรยน ธรรมชาตวชา ฯลฯ

การออกแบบหนวยการเรยนร องมาตรฐาน

หนวยการเรยนรองมาตรฐาน คอ หนวยการเรยนรทมมาตรฐานการเรยนรและตวชวด เปนเปาหมายของหนวย และองคประกอบภายในหนวยการเรยนร ไดแก มาตรฐานการเรยนรและตวชวด สาระส าคญ สาระการเรยนร ชนงานหรอภาระงานทก าหนดใหผเรยนปฏบต กจกรรมการเรยนการสอนและเกณฑการประเมนผล ทกองคประกอบของหนวยการเรยนร จะตองเชอมโยงกบมาตรฐานและตวชวดทเปนเปาหมายของหนวย

การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน เปนขนตอนส าคญทสดของการจดท าหลกสตรสถานศกษา เพราะเปนสวนทน ามาตรฐานการเรยนรไปสการปฏบตในการเรยนการสอนอยางแทจรง นกเรยนจะบรรลมาตรฐานหรอไม อยางไร ขนอยกบขนตอนน การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐานโดยใช Backward Design เปนการออกแบบทยดเปาหมายการเรยนรแบบยอนกลบโดยเรมจากการก าหนดเปาหมายปลายทางทเปนคณภาพผเรยนทคาดหวงเปนจดเรมตนแลวจงคดออกแบบองคประกอบอน เพอน าไปสปลายทาง และทกขนตอนของกระบวนการออกแบบตองเชอมโยงสมพนธกนอยางเปนเหตเปนผล ในการน า Backward Design มาใชในการออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน มขนตอนทส าคญ 3 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 ก าหนดเปาหมายการเรยนรทสะทอนมาตรฐานการเรยนรและตวชวด หรอผลการเรยนร ซงบอกใหทราบวาตองการใหนกเรยนรอะไร และสามารถท าอะไรได เมอจบหนวยการเรยนร

41


ขนตอนท 2 ก าหนดหลกฐาน รองรอยการเรยนรทชดเจนและแสดงใหเหนวาผเรยนเกดผลการเรยนรตามเปาหมายการเรยนร มการก าหนดใหผเรยนมการทดสอบกอนและหลงการเรยนรประจ าหนวยการเรยนร ทเปนขอสอบไดมาตรฐานสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด และสมพนธกบขอสอบ O-NET มการก าหนดเกณฑการผานการสอบและเกณฑการผานของผเรยนทรองรบขอมลจากผลการวเคราะหผเรยนเปนรายบคคล ขนตอนท 3 ออกแบบกระบวนการ กจกรรมการเรยนรทชวยพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามเปาหมายการเรยนร ทมงค านงถงการออกแบบ กจกรรมการเรยนรทเนนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) การจดท าหนวยการเรยนร สามารถท าได 2 วธ คอ

วธท 1 ก าหนดประเดนหรอหวเรอง แลวจงวเคราะหมาตรฐานการเรยนรและตวชวด แนวคดหนงของการก าหนดหนวยการเรยนร คอ การก าหนดประเดนหรอหวเรอง( theme) ซงสามารถเชอมโยงการเรยนรตาง ๆ เขากบชวตจรงของผเรยน ประเดนทจะน ามาใชเปนกรอบในการก าหนดหนวยการเรยนร ควรมลกษณะดงน

- ประเดนทเกยวของกบองคความร ความคดรวบยอด หลกการของศาสตรในกลมสาระการเรยนรทเรยน

- ประเดนทเกยวของกบปญหาทวไป ทอาจเชอมโยงไปสผลทเกดขนทงทางบวกและ

ทางลบจากประเดนปญหานน ทงน การก าหนดประเดนอาจพจารณาจากค าถาม ตอไปน

1) ผเรยนสนใจอะไร/ ปญหาทสนใจศกษา 2) ผเรยนมความสนใจ ประสบการณ และความสามารถในเรองอะไร 3) หวเรองสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษาและความตองการของชมชนหรอไม 4) ผเรยนควรไดรบการพฒนาทเหมาะสมในดานใดบาง 5) มสอ/แหลงการเรยนรเพยงพอหรอไม 6) หวเรองทเลอก เหมาะสมและสามารถเชอมโยงประสบการณการเรยนรในกลมสาระ

การเรยนรตาง ๆ ไดหลากหลายหรอไม

โดยสรปหนวยการเรยนรท มคณภาพ คอ หนวยการเรยนรทท าใหผ เรยนไดเรยนร ในความรทลกซงมความหมายสามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได และทส าคญจะตองตอบสนองมาตรฐานและตวชวดดวย

42


แผนภมแสดงการจดท าหนวยการเรยนร วธท 1

* คณลกษณะหมายรวมถงคณลกษณะทปรากฏอยในมาตรฐานการเรยนรและตวชวด และคณลกษณะ อนพงประสงค

ก าหนดประเดนปญหา / สงทนกเรยนสนใจ

ก าหนดชอหนวยการเรยนร

วเคราะหและระบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

ก าหนดสาระส าคญ

ก าหนดสาระการเรยนร ความร ทกษะ/กระบวนการ คณลกษณะ *

ก าหนดชนงาน หรอ ภาระงานทนกเรยนปฏบต

วางแผนการจดกจกรรมการเรยนร

ก าหนดเวลาเรยน

ก าหนดประเดนและเกณฑการประเมน

43


วธท 2 ก าหนดมาตรฐานการเรยนรและตวชวด การสรางหนวยการเรยนรวธน ใชวธการหลอมรวมตวชวดตาง ๆ ทปรากฏอยในค าอธบายรายวชา

แผนภม แสดงการจดท าหนวยการเรยนร วธท 2

* คณลกษณะหมายรวมถงคณลกษณะทปรากฏอยในมาตรฐานการเรยนรและตวชวด และคณลกษณะ อนพงประสงค

เปาหมายของหนวยการเรยนร คอ มาตรฐานการเรยนรและตวชวด ซงแตละหนวยการเรยนร อาจระบมากกวาหนงมาตรฐานและตวชวด แตไมควรมากเกนไป และควรมมาตรฐานและตวชวดทหลากหลายลกษณะ เชน มาตรฐานทเปนเนอหา มาตรฐานทเปนกระบวนการ เพอชวยใหการจดกจกรรมการเรยนรมความหมายตอผเรยน สามารถสรางเปนแกนความรไดชดเจนขน และน าไปปรบใชกบสถานการณจรงได ทงนขนอยกบความเหมาะสมของธรรมชาตกลมสาระการเรยนร

เนองจาก หนวยการเรยนรหนงอาจมมาตรฐานการเรยนรและตวชวดมากกวา 1 มาตรฐานการเรยนรและตวชวด จงควรหลอมรวมแลวเขยนเปนสาระส าคญทจะพฒนาใหเกดคณภาพเปนองครวม แกผเรยน และเพอใหการวางแผนจดกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบแตละมาตรฐานและตวชวด จงควร

ก าหนดชอหนวยการเรยนร

วเคราะหและระบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

ก าหนดสาระส าคญ

ก าหนดสาระการเรยนร ความร ทกษะ/กระบวนการ คณลกษณะ*

ก าหนดชนงาน หรอภาระงานทนกเรยนปฏบต

วางแผนการจดกจกรรมการเรยนร

ก าหนดเวลาเรยน

ก าหนดประเดนและเกณฑการประเมน

44


วเคราะหและแยกแยะเปน 3 สวน คอ ความร ทกษะกระบวนการ และคณลกษณะ ทงน มาตรฐาน การเรยนรและตวชวด บางตวอาจมไมครบทง 3 สวน ผสอนสามารถน าเนอหาจากแหลงอน เชน สาระทองถน และคณลกษณะอนพงประสงคทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มาเพมเตม เสรมได

ชนงาน หรอภาระงานทนกเรยนปฏบต ชนงานและหรอภาระงาน หมายถง สงตอไปน ชนงาน ไดแก 1. งานเขยน เชน เรยงความ จดหมาย โคลงกลอน การบรรยาย การเขยนตอบ ฯลฯ 2. ภาพ / แผนภม เชน แผนผง แผนภม ภาพวาด กราฟ ตาราง ฯลฯ 3. สงประดษฐ เชน งานประดษฐ งานแสดงนทรรศการ หนจ าลอง ฯลฯ ภาระงาน ไดแก การพด/รายงานปากเปลา เชน การอาน กลาวรายงาน โตวาท รองเพลง สมภาษณ บทบาทสมมต เลนดนตร การเคลอนไหวรางกาย ฯลฯ งานทมลกษณะผสมผสานกนระหวางชนงาน ภาระงาน ไดแก การทดลอง การสาธต ละคร วดทศน ฯลฯ ชนงานและหรอภาระงานเปนหลกฐาน/รองรอย วานกเรยนบรรลมาตรฐานการเรยนรและตวชวดในหนวยการเรยนรนน ๆ อาจเกดจากผสอนก าหนดให หรออาจใหผเรยนรวมกนก าหนดขนจากการวเคราะหตวชวดในหนวยการเรยนร หลกการก าหนดชนงานและหรอภาระงาน มดงน

1. ดจากมาตรฐานการเรยนรและตวชวดในหนวยการเรยนร ระบไวชดเจนหรอไม 2. ภาระงานหรอชนงานครอบคลมตวชวดทระบไวหรอไม อาจระดมความคดจากเพอนคร

หรอผเรยน หรออาจปรบเพมกจกรรมใหเกดชนงานหรอภาระงานทครอบคลม 3. ชนงานชนหนง หรอภาระงาน 1 อยาง อาจเชอมโยงกบมาตรฐานการเรยนรเดยวกน

และ/หรอตวชวดตางมาตรฐานการเรยนรกนได 4. ควรเลอกตวชวดทจะใหเกดงานทจะสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาสตปญญาหลาย ๆ ดานไป

พรอมกน เชน การแสดงละคร บทบาทสมมต เคลอนไหวรางกาย ดนตร เปนตน 5. เลอกงานทผเรยนมโอกาสเรยนรและท างานทชอบใชวธท าทหลากหลาย 6. เปนงานทใหทางเลอกในการประเมนผลทหลากหลาย โดยบคคลตาง ๆ เชน

ผปกครอง ผสอน ตนเอง เปนตน ชนงานและหรอภาระงานทแสดงใหเหนถงพฒนาการของผเรยนทไดรบการพฒนาการเรยนรของแตละเรอง หรอแตละขนตอนของการจดกจกรรมการเรยนรน าสการประเมนเพอปรบปรงเพมพนคณภาพผเรยน/วธสอนสงขนอยางตอเนอง

การประเมนผลการเรยนร การประเมนโดยใชรบรค (rubric) เปนการประเมนทเนนคณภาพของชนงานหรอภาระงานทชใหเหนระดบความร ความสามารถของผเรยน การประเมนโดยใชรบรค ( rubric) ชวยในการสอสารอกทางหนง ใหผเรยนมองเหนเปาหมายของการท าชนงานหรอภาระงานของตนเอง และไดรบความยตธรรมในการ

45


ใหคะแนนของผสอน ตามคณภาพของงาน อยางไรกตามการประเมนชนงานหรอภาระงานอาจใชวธการอนไดตามความเหมาะสมกบธรรมชาตของชนงานหรอภาระงาน เชน การท าแบบ check list การทดสอบ เปนตน

การออกแบบกจกรรมการเรยนร การเรยนรเปนหวใจส าคญทจะชวยใหนกเรยนเกดการพฒนา ท าใหนกเรยนมความรและ

ทกษะตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปทก าหนดไวในแตละหนวยการเรยนร รวมทงชวยในการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงคใหเกดแกผเรยน ดงนนผสอนจงควรทราบหลกการและขนตอนในการจดกจกรรม ดงน 1. หลกในการจดกจกรรมการเรยนร 1.1 เปนกจกรรมทพฒนานกเรยนไปสมาตรฐานการเรยนร และตวชวดชนปทก าหนดไวในหนวยการเรยนร 1.2 น าไปสการเกดหลกฐานการเรยนร ชนงานหรอภาระงานทแสดงถงการบรรลมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของนกเรยน 1.3 นกเรยนมสวนรวมในการออกแบบและจดกจกรรมการเรยนร 1.4 เปนกจกรรมทเนนนกเรยนเปนส าคญ 1.5 มความหลากหลายและเหมาะสมกบนกเรยนและเนอหาสาระ 1.6 สอดแทรกคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค 1.7 ชวยใหนกเรยนเขาสแหลงการเรยนรและเครอขายการเรยนรทหลากหลาย 1.8 เปดโอกาสใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรง 2. ขนตอนในการจดกจกรรม การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนานกเรยนใหมศกยภาพ ตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทก าหนดเปาหมายการเรยนรทพงประสงคไวแลวนน ครผสอนตองคดทบทวนยอนกลบวา มกระบวนการ หรอขนตอนกจกรรม ตงแตตนจนจบอยางไร จงจะท าใหผเรยนมขนตอนการพฒนาความรความเขาใจ ทกษะ ความสามารถตาง ๆ รวมถงคณลกษณะทพงประสงค จนบรรลเปาหมายการเรยนร และเกดหลกฐานของการเรยนรทก าหนด ดงแผนภาพตอไปน

หลกฐานของการเรยนร

4 กจกรรม




เปาหมายการเรยนร

จากเปาหมายและหลกฐานคดยอนกลบสจดเรมตนของกจกรรม

จากกจกรรมทละขน เปนบนไดสหลกฐานและเปาหมายการเรยนร

46


ความรความ เขาใจทลกซง อนเปนผลมาจากการสรางความรของผเรยนดวยการท าความเขาใจหรอแปลความหมายในสงทตนเองไดเรยนรทงหมดทกแงทกมมตลอดแนว ดวยวธการถามค าถามการแสดงออก และการสะทอนผลงาน ซงสามารถใชตวชวดดงตอไปนในการตรวจสอบวาผเรยนเกดการเรยนรจนกลายเปนความรความเขาใจทลกซงแลวหรอไม

ความเขาใจ 6 ดาน ไดแก ผเรยนสามารถอธบาย (Can explain) เรองราวตาง ๆ ไดอยางถกตอง มหลกการ โดย

แสดงใหเหนถงการใชเหตผล ขอมล ขอเทจจรง ปรากฏการณตาง ๆ ทนาเชอถอประกอบในการอางอง เชอมโยงกบประเดนปญหา สามารถคาดการณไปสอนาคต

• ผเรยนสามารถแปลความหมาย (Can interpret) เรองราวตาง ๆ ไดอยางมความหมาย ทะลปรโปรง ตรงประเดน กระจางชด โดยอาจใชแนวคด ทฤษฎ เหตการณทางประวตศาสตร หรอมมมองของตนเองประกอบการตความและสะทอนความคดเหน

• ผเรยนสามารถประยกตใช ความร(Can apply) ไดอยางมประสทธภาพ สรางสรรค เหมาะสมกบสถานการณ คลองแคลว ยดหยน และสงางาม

• ผเรยนสามารถมองจากมมมองทหลากหลาย มองเหน รบรประเดนความคดตาง ๆ (Have perspective) และตดสนใจทจะเชอหรอไมเชอ โดยผานขนตอน การวพากษ วจารณ และมมมองในภาพกวางโดยมแนวคด ทฤษฎ ขอมล ขอเทจจรงสนบสนนการรบร นน ๆ

• ผเรยนสามารถเขาใจความรสกของผอน บอกคณคาในสงตาง ๆ ทคนอนมองไมเหน (Can empathize) หรอคดวายากทจะเชอถอได ดวยการพสจนสมมตฐานเพอท าใหขอเทจจรงนน ๆ ปรากฏมความละเอยดออนทจะซมซบ รบทราบความรสกนกคดของ ผเกยวของ

• ผเรยนรจกตนเอง มความตระหนกรถงความสามารถทางดานสตปญญา วถชวต นสยใจคอ ความเปนตวตน ของตนเอง (Have self-knowledge) ซงคอเบาหลอมความเขาใจ ความหยงรในเรองราวตาง ๆ มความตระหนกวา มสงใดอกทยงไมเขาใจ และสามารถสะทอนความหมายของสงทไดเรยนรและมประสบการณ ปรบตวได รจกใครครวญ และมความเฉลยวฉลาด

ครผสอนสามารถใชตวชวดความรความเขาใจคงทน ทง 6 ตวชวดน เปนเครองมอในการก าหนดกจกรรมการเรยนรและวธการวดประเมนผลเรยนรวา ผเรยนบรรลผลการเรยนรตรงตามทก าหนดไวในมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด และเปาหมายหลกของการจดการเรยนรหรอไม

47


1.อะไรเปนเปาหมายส าหรบผเรยนในการจดการเรยนรครงน (Goal Setting)

2. ท าอยางไรผเรยนจงบรรลเปาหมาย (Instruction Plan)

3.ตดสนใจอยางไรวา ผเรยนบรรลเปาหมาย (Technical Evaluation)

.

การจดท าแผนการจดการเรยนรในหนวยการเรยนร

แผนภาพ แสดงความสมพนธของหนวยการเรยนรสการจดท าแผนการจดการเรยนร


หนวยการเรยนร หนวยการเรยนร หนวยการเรยนร หนวยการเรยนร หนวยการเรยนร 10 ชวโมง 13 ชวโมง 15 ชวโมง 8 ชวโมง 10 ชวโมง จดแบงเนอหาเวลา ท าแผนการจดการเรยนร แผนท 1 แผนท 2 แผนท 3 แผนท 4 แผนท 5 1 ชวโมง 2 ชวโมง 3 ชวโมง 2 ชวโมง 2 ชวโมง

จากแผนภาพ ภายหลงการออกแบบหนวยการเรยนรเสรจสน เพอใหการจดการเรยนร

สอดคลองกบหนวยการเรยนร ครผสอนควรวางแผนจดแบงเนอหาสาระ เวลา ใหครอบคลมหนวยการเรยนร จากนน น ามาจดท าแผนการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบเวลา และการพฒนาผเรยน ในการจดท าแผนการจดการเรยนร ครผสอนจะตองก าหนดเปาหมายส าหรบผเรยนในการจดการเรยนร โดยสามารถก าหนดเปนจดประสงคการเรยนรของแผนการเรยนรนน ๆ ซงจดประสงคการเรยนรในแตละแผนการจดการเรยนร ตองน าพาผเรยนไปสมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สมรรถนะส าคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค ทก าหนดไวในหนวยการเรยนร จากนนตองก าหนดการจดกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนบรรลเปาหมาย ครควรใชเทคนค/วธการสอนทหลากหลาย โดยพจารณาเลอกน ากระบวนการเรยนรทจะพฒนาใหผเรยนเกดการเรยนร ทเนนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ซงสามารถน ากระบวนการเรยนรดงตอไปนมาใชในการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบธรรมชาตวชา เชน กระบวนการเรยนรแบบบรณาการ กระบวนการสรางความร กระบวนการคด กระบวนการทางสงคม ฯลฯ รวมทงใหศกษาการน าเทคนควธการสอนมาใชในการ

แตละแผนตองตอบค าถาม…

48


จดการเรยนรดวย และในการจดการเรยนร ครผสอนตองรจกเลอกใชสอ/แหลงเรยนร ภมปญญาทองถน มาใชในการจดกจกรรม เพอใหผเรยนเกดการเรยนร สอทน ามาใชตองกระตน สงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ โดยไมยดสอใดสอหนงเปนหลกในการจดการเรยนร

ทงน กจกรรมในแตละแผนการจดการเรยนรตองสงเสรมและพฒนาใหผเรยนมความสามารถทจะท าชนงาน/ภาระงาน เมอครบทกแผนการจดการเรยนรของหนวยการเรยนรนน ๆ ผเรยนตองสรางชนงาน/ภาระงานของหนวยการเรยนรได นอกจากนในการจดการเรยนรตองก าหนดวาจะใชเครองมอใดวดและประเมนผลผเรยนใหบรรลตามเปาหมายทก าหนด ดงนน ในการวดและประเมนผลครผสอนตองประเมนผเรยนตลอดการจดการเรยนร โดยเลอกใชเครองมอทเหมาะสมกบลกษณะกจกรรมและสงทตองการวด นอกเหนอจากการประเมนชนงาน/ภาระงาน

ในการจดท าแผนการจดการเรยนร องคประกอบของแผนการจดการเรยนรเปนไปตาม ทโรงเรยนก าหนด โดยควรมองคประกอบหลกทส าคญ คอ มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด จดประสงคการเรยนร สาระส าคญ สาระการเรยนร ทกษะ/กระบวนการ สมรรถนะส าคญของผเรยน เจตคต/คณลกษณะอนพงประสงค ภาระงาน/ชนงาน กจกรรมการเรยนร สอและแหลงการเรยนร การวดและประเมนผล บนทกผลหลงการจดการเรยนร ความคดเหนของผบรหารโรงเรยน และภาคผนวกแนบทายแผนการจดการเรยนร


ส วนท4 การนเทศเพอพฒนาและส งเสรมการจดการเรยนรเชงรก(Active Learning)

กรอบแนวคดการนเทศ

การจดการเรยนรเชงรก(Active Learning) เปนการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนพฒนากระบวนการเรยนร สงเสรมใหผเรยนมบทบาทในการแสวงหาความร ประยกตใชทกษะ เชอมโยงและสรางองคความรดวยตนเอง เรยนรอยางมปฏสมพนธสามารถน าความรไปประยกตใชในการแกปญหาหรอประกอบอาชพในอนาคต สามารถวเคราะห สงเคราะห ประเมนคา หรอสรางสรรคสงตางๆ มทกษะการคดเชงระบบและพฒนาตนเองเตมความสามารถ โดยในหลกการจดการเรยนการสอนนน ครตองลดบทบาทในการสอนและการใหขอความรแกผเรยนโดยตรง แตไปเพมกระบวนการและกจกรรมทจะท าใหผเรยน เกดความกระตอรอรนในการจะท ากจกรรมตางๆ มากขนและอยางหลากหลาย จดประสบการณการเรยนรใหผเรยน ไดมโอกาสรวมอภปราย มโอกาสฝกทกษะการสอสาร มการน าเสนองานทางวชาการ เรยนรในสถานการณจ าลอง รวมทง มการฝกปฏบตในสภาพจรง มการเชอมโยงกบสถานการณตาง ๆ จนเกดเปนการเรยนรอยาง มความหมาย (Meaningful Learning)

การนเทศการจดการเรยนร การนเทศการจดการเรยนรหรอการนเทศการสอน เปนเรองยอย (subset) ของการนเทศ

การศกษา การนเทศการสอนเปนกระบวนการปรบปรงงาน พนธกจในชนเรยน และกจกรรมตาง ๆ ทด าเนนการในโรงเรยน โดยเปนการท างานโดยตรงกบครผสอน การนเทศการจดการเรยนรเปนสวนหนงของการบรหารงานโรงเรยน จดมงหมายจะเนนทผลสมฤทธของการเรยนการสอน ซงเปนความคาดหวงของโรงเรยน การนเทศการเรยนร ไมใชหนาทของศกษานเทศกเพยงฝายเดยว แตเปนหนาทของผน าในการจดการเรยนสอนทกคน นบตงแตผบรหารโรงเรยน ผชวยฝายวชาการ หวหนากลมสาระการเรยนร ผเช ยวชาญดานการสอน ตลอดจนครทกคน ซงตองชวยกนรบผดชอบเพอชวยใหโรงเรยนบรรลเปาหมายตามทหลกสตรก าหนดไว

การนเทศการจดการเรยนร สงเสรมใหเกดการพฒนาทางวชาชพ ดงน 1. ชวยใหครเขาใจวตถประสงคของการจดการศกษา หนาทของโรงเรยนในการพฒนา

การศกษาไปสวตถประสงคนน ภารกจของศกษานเทศก และผบรหาร มใชคอยเนนแตเรองเทคนคและ การสอน การคดคนระเบยบวธสอนเทานน หากแตยงตองมงเสรมสรางความเจรญเตบโตของนกเรยนโดย รอบดาน คอ ดานสตปญญา ดานอารมณ ดานรางกาย ดานสงคม ดานสนทรยภาพ ดานมโนภาพ และดานสรางสรรคดวยเหมอนกน

2. ชวยใหครไดเขาใจในความตองการของเยาวชนและปญหาตาง ๆ ของเยาวชน และชวยจดสนองความตองการของเยาวชนอยางดทสดเทาทจะท าได ตลอดจนชวยแกไข และปองกนภยอนจะพงมแกเยาวชน ชวยใหครตระหนกถงความแตกตางระหวางบคคลของเดก ความตองการของเดกในแตละวยยอมแตกตางกน แนวความคดของเดกและผใหญมกจะเดนสวนทางกนเสมอ เพราะผใหญเองกลมสภาพของตนเมอตอนเปนเดก ผนเทศจะตองพยายามชวยกระตนเตอนใหคร รจกใหก าลงใจแกเดกนกเรยน เขาใจปญหาของเดกวยตาง ๆ และเขาใจความตองการของเดกดวย

50

การนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร

3. ชวยสรางครใหมคณลกษณะเปนผน า ลกษณะผน าทดคอชวยเสรมสรางความสามคค รจกท างานรวมกน สงเสรมความเขาใจอนดระหวางบานกบโรงเรยน มความรบผดชอบมความเพยรพยายามท างานในหนาทใหส าเรจลลวงไปดวยด นอกจากน ครตองมความรในเรองตอไปน

3.1 ปรชญาการศกษา วตถประสงคในการจดการศกษา 3.2 หลกสตรและประมวลการสอน 3.3 พฒนาการของเดกและจตวทยา 3.4 วธสอน 3.5 ประเมนผล 3.6 บรหารการศกษาและนเทศการศกษา

4. ชวยเสรมขวญ ก าลงใจของครใหเขมแขง และรวมหมคณะใหเปนทม เพอปฏบตงานรวมกนดวยก าลงสตปญญา เพอบรรลจดประสงคเดยวกน ขวญและก าลงใจเปนเรองของจตใจ ดานปรบปรงการสอนและสงเสรมความเจรญงอกงามของคร

5. ชวยพจารณาความเหมาะสมของงานใหตรงกบความสามารถของครแตละคน เมอมอบงานนน ๆ ใหคร กควรชวยประคบประคองใหครผนนใชความสามารถของตนปฏบตงานใหกาวหนา ชวยคนหาคณลกษณะทดเดนในตวครแลวสงเสรมใหดยงขน

6. ชวยครใหพฒนาการสอนของตน สนบสนนใหครไดพจารณาวธสอนและกจกรรมตาง ๆ ทใชวาตรงไหนเขมแขง และตรงไหนเปนจดออนซงจะตองแกไข อนอาจใช Check List หรอ Rating form โดยอาศยหลกเกณฑวชาหลกการสอน สวนการเลอกเนอหา การสรางโครงการสอน การท าและการใชอปกรณการสอน ตลอดจนเครองมอโสตทศนศกษา และสอการสอน การใชทรพยากรใหเปนประโยชนในการเรยนร การใหงานและการควบคมนนมขอควรระวง ดงน

6.1 ไมพยายามยดเยยดความคดเหนแกคร ไมพยายามฝนใหครท าตามแบบทตนชอบ เพราะครแตละคนตางมความคดเหนเปนของตน และมแบบอยางการท างานตามแบบของตนเอง ผนเทศจงควรท างานรวมกบครโดยใหครไดรจกใชความสามารถของตนเองเปนส าคญ

6.2 หลกเลยงการกรอกค าแนะน าจ านวนมาก ในการพฒนาปรบปรงการสอน จนครรบ ไมไหว คอ ทงมากและยาก

7. ชวยฝกครใหมใหเขาใจงานในโรงเรยน และงานอาชพคร ครใหมแมจะไดรบการฝกอบรมทางวชาการมาเปนอยางด แตยงขาดประสบการณในงานธรการตาง ๆ การชวยฝกครใหม อาจจะท ากอนโรงเรยนเปด ทงดานธรการ และการปกครองชน รวมทงดานสงคมและการท างานรวมกน

8. ชวยประเมนผลงานของคร โดยอาศยความเจรญงอกงามของเดกไปตามแนวทางทไดตกลงกนไว การประเมนผลงานของครมหลกเกณฑ เชน บนทกการสงเกตหรอสงเกตในเวลาทครเขาประชม หลกฐานการแสดงความคดรเรม การวางตน ความขยนหมนเพยร ทศนคตปรมาณ และคณภาพของงาน เปนตนแบบใหครวดตนเอง หรอนกเรยนวดครในดานการสอนความมงหมายในการวดผลเพอจะไดทราบวา

8.1 อะไรบางทกาวหนา และกาวหนาไปในระยะใด 8.2 อะไรบางทหยดนง 8.3 อะไรบางทถอยหลง

ทงขอ 8.2 และ 8.3 น ามาวเคราะหมลเหต หาทางแกไข แตละมลเหตเพอใหการเรยนรของนกเรยนดขนตามล าดบ

51


9. เพอชวยครคนหาปญหาในการเรยนรของเดกแตละคน ชวยครวางแผนการสอนใหเหมาะสม ในการสอนครงหนง ๆ การเรยนรของเดกในวชาเดยวกน ครสอนอยางเดยวกน การเรยนรยอมแตกตางกนเปนคน ๆ ไป เดกทเรยนรไดนอยกวาเดกสวนมากนนเปนเพราะอะไร ครบางคนมองหาจดแตกตางนไมพบ หรอบางทกปลอยปญหาของเดกผานไปโดยไมคดจะหาวธแกไข สงนผนเทศตองชวยครรวมกนวางแผนการสอนและแกไขปญหาใหเหมาะสม

10. ชวยในดานประชาสมพนธ บอกเลาและชแจงใหชมชนและทองถนทราบถงความเคลอนไหวของการศกษาทโรงเรยนไดด าเนนการไปแลว ทงน เพอใหสรางความเขาใจ และใหความรวมมอชวยเหลอโรงเรยน การประชาสมพนธอาจจะเปนไดทงการตดตอเปนสวนตว การเยยมเยยน การกฬา อาศยวด (พระ) การจดตงสมาคมคร-ผปกครอง จดปาฐกถา หองสมดประชาชนเมอชมชนเขาใจกจกรรมตาง ๆ ทโรงเรยนจดขน เพอความเจรญงอกงามของบตรหลานแลว กจะเกดศรทธา ใหความรวมมอทงก าลงใจ ก าลงกาย และก าลงทรพย

11. ชวยปองกนครใหพนจากการถกใชงานจนเกนขอบเขต และชวยปองกนครจากการถกต าหนตเตยน หรอถกลงโทษอยางไมเปนธรรม หนาทของครนอกจากหนาททางการสอนแลว ยงจะตองใหความชวยเหลองานอน ๆ หากการท างานนนโดยสมครใจกไมสมปญหา ถงกระนนกอาจท าใหเสยเวลาทจะปฏบตงานสอนเดกและทรดโทรมทงก าลงวงชา ท าใหการท างานประจ าคองานสอนพลอยบกพรองไปดวย

การนเทศการเรยนร มความส าคญและสนบสนนการพฒนาคร โดยมวตถประสงคส าคญ ดงน 1. การสงเสรมความเจรญกาวหนาทางอาชพ ไดแก

1.1 การประชมตาง ๆ การจดอบรม สมมนา และจด Workshop 1.2 การจดกจกรรมตาง ๆ ใหครไดมโอกาสพบปะสงสรรคในดานวชาการและ

สงเสรมใหเกดการแลกเปลยนความคดทางการศกษา 1.3 การไปเยยมชมสถาบนอน ๆ และศนยฝกทดลองตาง ๆ 1.4 ท าการทดลองหลกสตร หนงสอเรยน และวธสอน 2. การสงเสรมความกาวหนาในการพฒนาอาชพของคร ไดแก 2.1 ใหครไดมโอกาสศกษาหาความรเพมเตมอยเสมอ 2.2 ใหทดลองกจกรรมตาง ๆ ทผสนใจอยากจะท า 2.3 ใหเขารวมเปนสมาชกของสมาคมตาง ๆ ทเกยวกบอาชพ (Professional

Association) เพอสงเสรมใหครสนใจในกจกรรมของสมาคมอาชพครเหลานน ทงภายในประเทศและนานาประเทศ

2.4 สงเสรมครทมความสามารถพเศษในทางใดทางหนงโดยเฉพาะ 3. การปรบปรง พฒนาคณภาพการสอนของคร ไดแก 3.1 พจารณาคดเลอกครทมคณภาพเขาท าการสอน 3.2 มอบหมายงานทตรงกบความสามารถของคร 3.3 ท าการสาธตการสอนทดใหแกคร 3.4 จดใหมโอกาสไดสงเกตการสอน ประชม สมมนา เพอศกษาปญหาตาง ๆ

เกยวกบการสอน สงเสรมการแลกเปลยนครและสงเกตการสอนระหวางโรงเรยน จดมงหมายปลายทางของการนเทศการจดการเรยนร ควรเปนการนเทศครในหองเรยน

โดยตรง

52


วตถประสงคของการนเทศ

1. เพอพฒนาความรความเขาใจเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) 2. เพอพฒนาการออกแบบการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) 3. เพอสงเสรม สนบสนนใหครผสอนจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามทออกแบบไว ไปใชในชนเรยนมากขน

ประเดนการนเทศ

1. องคความรเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) 2. การออกแบบการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) 3. การจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning)

กระบวนการนเทศ

1.การเตรยมการนเทศ 1.1 ส ารวจขอมลสารสนเทศเพอการนเทศ 1) ขอมล สารสนเทศ และสงอ านวยความสะดวกในการจดกจกรรมการเรยนร เชน หองเรยน หองปฏบตการ วสดอปกรณ หองสมด รวมถงแหลงเรยนรทงในและนอกสถานศกษา 2) ขอมลและสารสนเทศทเกยวกบผเรยน เชน ผลสมฤทธทางการเรยน (NT / O-NET) 3) ขอมลและสารสนเทศทเกยวกบคร เชน จ านวนคร คณวฒการศกษา ต าแหนงหนาท รายวชาทสอน ผลงานทางวชาการ การจดแผนการเรยน/ชนเรยน สอ อปกรณการสอน แหลงขอมลเรยนร 4) ขอมลดานการจดการเรยนร เชน ลกษณะและวธการสอน ตารางสอน การมสวนรวมของนกเรยน การใชต าราเรยน สอการสอน การประเมนผลการเรยนการสอน การรายงานผลการเรยน การสอนซอมเสรม วธและการใชเครองมอประเมน 1.2 องคความรเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) เพอน าไปใชในกระบวนการนเทศ ตดตาม ซงมองคความร 4 ประเดน ดงน ประเดนท1นโยบายของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและเปาหมายของการจดการเรยนรเชงรก ประเดนท2 การบรหารจดการ การเรยนรเชงรก ประกอบดวย 1) สารสนเทศ ดานการจดการศกษาในศตวรรษท 21 และนวตกรรมตาง ๆ ทเกยวของ 2) รปแบบ/วธการ/กระบวนการ/ขนตอน/เทคนค เกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก และ 3) การสงเสรม สนบสนนครในการจดการเรยนรเชงรก ประเดนท3 แนวทางการจดท าแผนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) 1) การเลอกกจกรรม รปแบบ วธการทสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก เพอ บรณาการในแผนการเรยนร โดยใช สอ เทคโนโลยและแหลงเรยนรทหลากหลาย เพอกระตนผเรยนอยางเหมาะสม 2) การเสรมสรางสมรรถนะและทกษะทจ าเปนส าหรบผเรยนในศตวรรษท 21 เชน ทกษะวชาการ ทกษะชวต และทกษะวชาชพ 3) การวดและประเมนผลการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) ประเดนท4 การสงเกตชนเรยน ประเดนการจดการเรยนรเชงรก

53


2.การวางแผนการนเทศ การวางแผนการนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) มดงน 2.1 ประชมผเกยวของ เชน ศกษานเทศก ผบรหารสถานศกษา หวหนางานวชาการ ของโรงเรยน และครผสอน 2.2 จดท าปฏทนการนเทศ แผนการนเทศ สอ เครองมอนเทศ 2.3 ด าเนนการนเทศ โดยใชเทคนคการนเทศหลากหลาย เชน เทคนคการนเทศตามสถานการณ เทคนคการนเทศแบบชแนะสะทอนคดและเปนพเลยง (Reflective Coaching and Mentoring) เทคนคการนเทศแบบสนทนากลม เทคนคการสอนแนะ (Coaching Techniques) เทคนคการนเทศแบบกลยาณมตร 2.4 ก าหนดระยะเวลานเทศ ภาคเรยนละ 2 ครง หรอตามความเหมาะสม

3.การด าเนนการนเทศ เรมดวยการเตรยมความพรอม พฒนา สรางสอและเครองมอนเทศ ตามหลกการส าคญ ในการจดกจกรรมลดเวลาเรยน เพมเวลาร โดยเนนกระบวนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ดงน

กจกรรมการนเทศ วตถประสงค เอกสารประกอบการนเทศ/สอเครองมอนเทศ

1.ประชมผเกยวของ ไดแก ศกษานเทศกผบรหารโรงเรยน รองผอ านวยการฝายวชาการของโรงเรยน /หวหนางานวชาการ หวหนากลมสาระการเรยนร และครผสอน

1. เพอสรางทมงานนเทศ 2. เพอสรางความเขาใจ และขอตกลงรวมกนระหวางผนเทศ กบผรบการนเทศในการสงเสรมและพฒนาจดกจกรรมการเรยนรเชงรก

1. เอกสารเกยวกบองคความรในการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก 2.เอกสารนโยบายทเกยวของ

2.นเทศเพอสรางความเขาใจแกครผสอน (อาจใชกจกรรมนเทศ/วธการทหลากหลาย เชน ประชม ชแจง บรรยาย สมภาษณ ระดมความคด ตรวจสอบเอกสาร ) โดยใชเทคนคการนเทศหลากหลาย

1. เพอสรางความรความเขาใจเกยวกบการจดท าหนวยการเรยนร/แผนการจดการเรยนรทใชกระบวนการ Active Learning 2. เพอสรางความรความเขาใจในการจดกจกรรมการเรยนร ทใชกระบวนการ Active Learning

1. เอกสารเกยวกบองคความรในการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก 2. เอกสารหนวยการเรยนร/แผนการจดการเรยนรทใช Active Learning และตวอยาง 3. แบบตรวจสอบแผนการจดการเรยนรเชงรก

3. สงเกตชนเรยน 1. เพอสงเกตการจดกจกรรมการเรยนรทใช Active Learning 2. เพอแลกเปลยนเรยนรระหวาง ผนเทศและผรบการนเทศ

1. แบบบนทกการสงเกตการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก 2. แบบประเมนผลการด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก

`4. จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร โดยใชกระบวนการ PLC

1. เพอแลกเปลยนเรยนร และเสนอแนะแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรทใชกระบวนการ Active Learning

1. เอกสารหนวยการเรยนร/แผนการจดการเรยนรทใชกระบวนการ Active Learning 2. แบบบนทกกจกรรมการแลกเปลยนเรยนร 3.ตวอยางผลงาน ทประสบผลส าเรจ

54


4.การแลกเปลยนเรยนร/น าเสนอผลงานคร จดกจกรรม แลกเปลยนเรยนร และน าเสนอผลงานทสะทอนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของครโรงเรยนในเขตพนท ทงน อาจจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในภาพรวม รวมกบกจกรรมทางวชาการอน ๆ ตามบรบทและความพรอมของแตละเขตพนท

5.การสรปและรายงานผล ส านกงานเขตพนทการศกษา สรปและรายงานผลการนเทศ การจดกจกรรมการเรยนร เชงรก (Active Learning) อยางเปนระบบ ประเดนปญหา อปสรรคในการด าเนนงาน รวมถงความพงพอใจในการด าเนนงานของโรงเรยนและการนเทศ ตวอยางสวนประกอบของเอกสารสรปและรายงานผลการนเทศ ดงน

ส วนท1 ส วนน า 1.1 ปกนอก 1.2 ปกใน / ใบรองปก 1.3 ค าน า / กตตกรรมประกาศ 1.4 บทคดยอ 1.5 สารบญ / เรอง / ตาราง / แผนภาพ

ส วนท2 ส วนเนอหา 2.1 บทน า

ความส าคญ ความเปนมา และการวเคราะหบรบท วตถประสงค ขอบเขตการด าเนนงาน นยามศพทเฉพาะ ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

2.2 การศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ แนวคด ทฤษฎ หลกการ งานวจยทเกยวของ กรอบแนวคดการพฒนางาน

2.3 วธด าเนนการ ประชากร / กลมเปาหมายและกลมตวอยาง เครองมอทใชในการด าเนนงาน / พฒนางาน

- การสรางรปแบบ เทคนค วธพฒนางาน - การสรางเครองมอเกบรวบรวมขอมล การด าเนนการ และการเกบรวบรวมขอมล - การปฏบตการนเทศ ตดตาม - การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล และสถตทใชในการวเคราะห

2.4 ผลการวเคราะหขอมล

55


2.5 สรปผลการด าเนนงาน อภปรายผลและขอเสนอแนะ 2.6 การจดการแลกเปลยนเรยนร และการสรางเครอขาย การขยายผลและตอยอด

ส วนท3 ส วนอางอง 3.1 บรรณานกรม

3.2 ภาคผนวก รายชอผเชยวชาญ เครองมอทใชในการด าเนนงาน การศกษาคณภาพของเครองมอ การเผยแพร แลกเปลยน เรยนร ขยายผล ตวอยางผลงาน 3.3 คณะกรรมการด าเนนงาน

เครองมอบนทกการนเทศ 1. แบบตรวจสอบแผนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) 2. แบบบนทกการสงเกตการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) 3. แบบประเมนผลการด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) 4. แบบบนทกกจกรรมการแลกเปลยนเรยนร

ตวชวดความส าเรจ รอยละ 70 ของจ านวนครผสอนแตละโรงเรยน ไดรบการนเทศ ตดตาม เรองการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning)

ตวอย างเครองมอนเทศการจดการเรยนรเชงรก(Active Learning) เพอขบเคลอนนโยบายลดเวลาเรยนเพมเวลาร เครองมอทใชในการนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร อาจใชเครองมอ ดงตอไปน

1. แบบตรวจสอบแผนการจดการเรยนร (การจดการเรยนรเชงรก : Active Learning) 2. แบบบนทกการสงเกตการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) 3. แบบประเมนผลการด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active learning) 4. แบบบนทกการแลกเปลยนเรยนรกจกรรม การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

56


ตวอย างท1 แบบตรวจสอบแผนการจดการเรยนร

(การจดการเรยนรเชงรก : Active Learning) แผนการจดการเรยนรท......... เรอง....................กลมสาระการเรยนร/รายวชา......................ชน........... .........

ชอครผสอน....................................................โรงเรยน.......................................................

ค าชแจง

แบบตรวจสอบแผนการจดการเรยนร ฉบบน มวตถประสงคเพอใหศกษานเทศก/ผนเทศพจารณา ความเหมาะสม และความสอดคลองขององคประกอบของแผนการจดการเรยนร ทเนนการจดการเรยนร เชงรก แบงเปน 2 ตอน คอ ตอนท1แบบตรวจสอบความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรเปนการพจารณา/ตรวจสอบองคประกอบตาง ๆ ของแผนการจดการเรยนรวามความเหมาะสมเพยงใด ตอนท2แบบตรวจสอบความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร เปนการพจารณา/ตรวจสอบองคประกอบตาง ๆ ของแผนการจดการเรยนรวามความสอดคลองกนเพยงใด

ตอนท1แบบตรวจสอบความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรเชงรก(Active Learning) โปรดท าเครองหมาย / ในชองระดบความเหมาะสมทตรงกบความคดเหนของทาน และ เขยนขอเสนอแนะอน ๆ เพอเปนแนวทางในการปรบปรงแผนการจดการเรยนรเชงรกตอไป

ขอท

รายการประเมน ระดบคณภาพ 3 2 1

1 แผนการจดการเรยนรมองคประกอบส าคญครบถวน ตามแบบทก าหนด 2 การเขยนสาระส าคญในแผนการจดการเรยนร 3 จดประสงคการเรยนรระบพฤตกรรมชดเจน สามารถวดได 4 สาระการเรยนรครบถวน สมพนธกบจดประสงคการเรยนร 5 กจกรรมการเรยนรมความเหมาะสม ใชกระบวนการจดการเรยนรเชงรก

ในทกขนตอน หรอใชเทคนคการสอนทระบไวในแผนการจดการเรยนร

6 การวดผล ประเมนผลใชวธการวด ประเมนทหลากหลาย ชดเจน 7 เครองมอทใชวดผล ประเมนผลเหมาะสม มระบไวอยางชดเจน 8 มการก าหนดเกณฑการประเมนผลไวอยางชดเจน 9 ระบการใชสอ/แหลงเรยนรสมพนธสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร 10 มหลกฐานการเรยนร สอประกอบ เชน ใบกจกรรม ใบความร เครองมอวด ฯ

ทปรากฏในแผนการจดการเรยนรครบถวน

ขอเสนอแนะอนๆ ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................................................

57


เกณฑการประเมน ค าอธบายระดบคณภาพของความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร

ขอท รายการประเมน ค าอธบายระดบคณภาพ

3 2 1 1 แผนการจดการเรยนรมองคประกอบ

ส าคญครบถวน ตามแบบทก าหนด องคประกอบของแผนการจดการเรยนรมครบถวน ตามแบบทก าหนด

องคประกอบของแผนการจดการเรยนรไมครบถวนตามแบบทก าหนด

องคประกอบของแผนการจดการเรยนรไมถกตองตามแบบทก าหนด

2 การเขยนสาระส าคญในแผนการจดการเรยนร

เขยนสาระส าคญถกตอง ชดเจน และครอบคลม

เขยนสาระส าคญถกตอง แต ไมครอบคลม

เขยนสาระส าคญ ไมถกตองและ ไมชดเจน

3 จดประสงคการเรยนรระบพฤตกรรมชดเจน สามารถวดได

พฤตกรรมทระบในจดประสงคการเรยนร มความชดเจนสามารถ วดได

ไมมความชดเจนของพฤตกรรมทระบในจดประสงคการเรยนร และไมสามารถวดได

ไมไดระบพฤตกรรมในจดประสงคการเรยนร

4 สาระการเรยนรครบถวน สมพนธกบจดประสงคการเรยนร

ระบสาระการเรยนรครบถวน และสมพนธกบจดประสงคการเรยนร

ระบสาระการเรยนรไมครบถวน

ระบสาระการเรยนรไมครบถวน และไมสมพนธกบจดประสงคการเรยนร

5 การวดผล ประเมนผลใชวธการวด ประเมนทหลากหลาย ชดเจน

วธการวดผลประเมนผลชดเจนทกพฤตกรรมทตองการวด

วธการวดผลประเมนผลชดเจนแตไมครบทกพฤตกรรมทตองการวด

วธการวดผลประเมนผลไมชดเจน และไมครบทกพฤตกรรมทตองการวด

6 เครองมอทใชวดผล ประเมนผลเหมาะสม มระบไวอยางชดเจน

เครองมอส าหรบการวดผลประเมนผลมความชดเจน

ระบเครองมอส าหรบการวดผลประเมนผล แตไมชดเจน ไมสามารถวดได

ไมไดระบเครองมอส าหรบการวดผลประเมนผล

7 มการก าหนดเกณฑการประเมนผล ไวอยางชดเจน

เกณฑการประเมนผลมความชดเจน

ระบเกณฑการประเมนผล แตไมชดเจน

ไมไดระบเกณฑ การประเมนผล

8 กจกรรมการเรยนรมความเหมาะสม ใชกระบวนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ครบถวนทกขนตอน หรอเทคนคการสอนทระบไวในแผนการจดการเรยนร

กจกรรมการเรยนรมความเหมาะสม ครบถวนทกขนตอนตามทระบในแผนการจดการเรยนร

กจกรรมการเรยนรมความเหมาะสม แตไมครบทกขนตอนตามทระบในแผนการจดการเรยนร

กจกรรมการเรยนรไมมความเหมาะสม และไมครบทกขนตอนตามทระบในแผนการจดการเรยนร

58


ขอท รายการประเมน ค าอธบายระดบคณภาพ

3 2 1 9 ระบการใชสอ/แหลงเรยนร สมพนธ

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร ระบการใชสอ/แหลงเรยนร สมพนธสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

ระบการใชสอ/แหลงเรยนรแตไมสมพนธสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

ไมไดระบการใชสอ/แหลงเรยนร

10 มหลกฐานการเรยนร สอประกอบ เชน ใบกจกรรม ใบความร เครองมอวด ฯ ทปรากฏในแผนการจดการเรยนร ครบถวน

มหลกฐาน อาท สอ ใบกจกรรม ใบความร เครองมอวด ฯ ทปรากฏในแผนการจดการเรยนรครบถวน

มหลกฐาน อาท สอ ใบกจกรรมใบความร เครองมอวด ฯ ทปรากฏในแผนการจดการเรยนรแตไมครบถวน

ไมมมหลกฐานเชน สอ ใบกจกรรม ใบความร เครองมอวด ฯ ทปรากฏในแผนการจด การเรยนร

ตอนท2แบบประเมนความสอดคลององคประกอบของแผนการจดการเรยนรเชงรก(Active Learning) โปรดท าเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทาน

ขอท

รายการประเมน

สอดคลอง (1)

ไมแนใจ (0)

ไมสอดคลอง

(-1) 1 การเขยนสาระส าคญมความสมพนธสอดคลองกบจดประสงคการ

เรยนร

2 จดประสงคการเรยนรมความสอดคลองสมพนธกบสาระการเรยนร 3 หลกฐานการเรยนรมความสมพนธ สอดคลองกบจดประสงคการ

เรยนร/กจกรรมการเรยนร

4 วธการวดผล ประเมนผลมความสมพนธกบจดประสงคการเรยนร คณลกษณะอนพงประสงค และสมรรถนะทส าคญของผเรยน

5 เครองมอวดผล ประเมนผล มความสมพนธกบจดประสงคการเรยนร คณลกษณะอนพงประสงค และสมรรถนะทส าคญของผเรยน

6 กจกรรมการเรยนรมความสมพนธสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร ทกษะ/กระบวนการคณลกษณะอนพงประสงค และสมรรถนะส าคญของผเรยน

7 สอ/อปกรณ/แหลงเรยนร มความสมพนธสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

เกณฑการประเมน

ความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร ความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร คะแนนระหวาง 24 – 30 ระดบคณภาพ ด คะแนนระหวาง 15 – 23 ระดบคณภาพ พอใช คะแนนระหวาง 1 – 14 ระดบคณภาพ ตองปรบปรง

คาความสอดคลองตองมคาตงแต 0.50 ขนไป

59


ตวอย างท 2 แบบบนทกการสงเกตการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก(Active Learning)

โรงเรยน............................................................................................................................. .................................. ชอผสอน............................................................................................................................. ................................. กล มสาระการเรยนร/วชา........................................................................ ............ชน.......................................... วนท.........................................................................เวลา ............................................... .

1.การสงเกตการสอน ประเดนการสงเกต การด าเนนการ

ดานการเตรยมการสอน 1. ออกแบบการเรยนร

2. จดท าหนวยการเรยนร/แผนการจดการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐาน/ตวชวด/ผลการเรยนร/จดประสงคการเรยนร/การวดและประเมนผล

3. ก าหนดเกณฑการวดและประเมนผล

4. จดเตรยมสอ นวตกรรม วสด-อปกรณ

ดานการจดกจกรรมการเรยนร 1. มกจกรรมน าเขาสบทเรยนทนาสนใจ/กระตนผเรยน

2. พฤตกรรมการจดการเรยนร เพอชวยใหผเรยนเกดการเรยนร หาความร/หาค าตอบดวยตนเอง คดวเคราะห สงเคราะห สรางสรรคงาน มสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนร เชอมโยง กบชวตจรง และน าไปประยกตใชได มอบหมายงานใหเหมาะสมตามศกยภาพของผเรยน

3. การมอบหมายงานใหนกเรยนสรางผลงาน/ชนงาน/นวตกรรม

ดานสอนวตกรรมและแหล งการเรยนร 1. การใชสอ และแหลงเรยนร

2. นกเรยนมสวนรวมในการใชสอ และแหลงเรยนร

3. การใชสอและแหลงการเรยนร

60


ประเดนการสงเกต การด าเนนการ ดานการวดและประเมนผล 1. ผเรยนมสวนรวมในการก าหนดเกณฑการวดและประเมนผล

2. มการวดและประเมนผลอยางหลากหลาย ครอบคลมตวชวด/ ผลการเรยนร/จดประสงคการเรยนร

3. ผเรยนมสวนรวมในการประเมนรวมทง ผปกครอง หรอ ผเกยวของมสวนรวมในการประเมน

4. แจงผลการประเมนใหนกเรยนไดทราบเพอการพฒนา

การสรปผลการสอน 1. การบนทกผลการสอน หลงจดกจกรรมการเรยนร

2. การบนทกความเหนของผบรหารสถานศกษา

2.ขอคนพบ/จดเด นในการจดการเรยนร ............................................................................................................................. ................................................. ................................................................................. ............................................................................................. 3.การสะทอนผลการสอน ผนเทศสะทอนผลการสงเกตการสอนใหกบครผสอน/ผเกยวของ ตามประเดนทสงเกตและขอคนพบ

ประเดนการสงเกตและขอคนพบ แนวทางแกไขปญหา ผรบการนเทศ

ลงชอ......................................................ผรบการนเทศ (......................................................) คร โรงเรยน........................................................

ลงชอ.......................................................ครผรวมนเทศ (.....................................................) ครโรงเรยน.........................................................

ลงชอ..........................................................ผนเทศการสอน (..........................................................)

ต าแหนง.............................................................

61


ตวอย างท3 แบบประเมนผลการด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก(Active learning)

ค าชแจง

1. แบบประเมนน ใชส าหรบการนเทศ ตดตาม การจดการเรยนรเชงรก (Active learning) เปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ และเตมค า

2. แบบประเมนน เปนสวนหนงของเครองมอเพอการนเทศ ตดตามการจดการเรยนรเชงรก (Active learning)

3. โปรดท าเครองหมาย ในชองทตรงกบความจรง

ตอนทขอมลทวไปของผตอบ

1. เพศ [ ] ชาย [ ] หญง

2. ต าแหนง [ ] ผบรหารสถานศกษา [ ] ครผสอน [ ] อน ๆ..................................

3. ประสบการณการท างาน (งานบรหาร/ปฏบตการสอน) ........................ป 4. กรณเปนครผสอน [ ] สอนกลมสาระการเรยนร/รายวชา......................................................................................... ............................................................................................................................. ................ [ ] การใชกระบวนการ Active Learning ในการจดกจกรรมการเรยนร [ ] ทกครง [ ] เปนบางครง [ ] ไมเคยใช Active Learning ในการจดกจกรรมการเรยนร/การด าเนนกจกรรมพฒนาผเรยน

62


ตอนท2ความคดเหนเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก(Active learning)

ความคดเหน/ความพงพอใจ หมายถง ความรสกเกยวกบความเหมาะสม ความชดเจน ความ มประโยชนของการจดการเรยนรเชงรก (Active learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร โปรดแสดงความคดเหนทตรงกบทานมากทสด

รายการ

ระดบความคดเหน มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด (1)

1.การจดการเรยนรเชงรก(Active Learning)ช วยขบเคลอน ใหนโยบายลดเวลาเรยนเพมเวลารส าเรจได

2.ท านมความคดเหนอย างไรเกยวกบหวขอต อไปน 2.1 การน านโยบาย Active Learning สหองเรยน

2.2 การสงเสรม สนบสนนใหครจดกจกรรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ภายในสถานศกษา

2.3 การสรางความรความเขาในการจดกจกรรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ใหครผสอน

2.4 การนเทศ ตดตาม ชวยเหลอครผสอนในการน าการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ไปจดการเรยนการสอน

2.5 การสรางเครอขาย /กจกรรม PLC เกยวกบการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ในสถานศกษา

3.ความคดเหนเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก(Active Learning) 3.1 หลกการจดการเรยนรเชงรก ชวยใหการสอนของครมประสทธภาพยงขน 3.2 การจดการเรยนรเชงรก ตอบสนองตอความแตกตางของผเรยนรายบคคล 3.3 การจดการเรยนรเชงรกท าใหผเรยนเกดความกระตอรอรนในการเรยนร

มากขน

3.4 การจดการเรยนรเชงรก สงเสรมการมสวนรวมและการท างานเปนทม ของผเรยน

3.5 การจดการเรยนรเชงรก สงเสรมใหผเรยน ไดใชกระบวนการคดขนสง 3.6 การจดการเรยนรเชงรกท าใหผเรยนสามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง 3.7 การจดการเรยนรเชงรกสงเสรมใหผเรยนน าความรและทกษะตาง ๆ

ไปประยกตใชในชวตประจ าวนได

3.8 การจดการเรยนรเชงรก สรางปฏสมพนธทางการเรยนระหวางครและนกเรยนไดเปนอยางด

3.9 การจดการเรยนรเชงรก ท าใหนกเรยนมผลสมฤทธดขน 3.10 การจดการเรยนรเชงรก สงเสรมใหผเรยนไดประเมนตนเอง หรอสะทอน

สงทไดเรยนร

4.ความพงพอใจของท านโดยรวมเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก(Active Learning)

63


ตอนท3ปญหาและขอเสนอแนะเพอปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนรเชงรก(Active learning)

ปญหา ขอเสนอแนะเพอปรบปรงและพฒนา

64


ตวอย างท4 แบบบนทกการแลกเปลยนเรยนร

กจกรรม การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

โรงเรยน..................................................................................................................... ................................. ชอเจาของเรอง............................................................................................................ ................................ วนท ครงท สถานท ชอกลม (ถาม) .................................................สมาชกทรวมแลกเปลยนเรยนร จ านวน ...............................คน ประเดนการแลกเปลยนเรยนรเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก(Active Learning)(ประเดนปญหา) 1 2 3

ฯลฯ แบบบนทกการแลกเปลยนเรยนร แบงออกเปน 4 สวน ดงน

1. การวเคราะหปญหา 2. การก าหนดแนวทางการแกปญหา 3. การปฏบต สงเกต และเกบขอมล

4. การสะทอนความคดเหน

ส วนท จดประสงค การบนทก 1.การวเคราะหปญหา เพอวเคราะหปญหาการจดกจกรรมการเรยนร

เชงรก (Active Learning) สาเหตของปญหา และผลกระทบทเกดขนในหองเรยน ก าหนดปญหาหรอสงทตองการพฒนารวมกนภายในกลม

ใหบนทกชอปญหา สาเหตของปญหา ตามทไดรบมตจากกลม

2 การก าหนดแนวทางการแกปญหา

เพอรวมคดและวางแผนรวมกนในการก าหนดแนวทางการแกปญหาทพบจากการจดการเรยนรเชงรก และน าไปปฏบตจรงในหองเรยนของตนเอง

บนทกแนวทางแกปญหาของกลม/ระบกจกรรมวธการขนตอน เครองมอการแกปญหา

3การปฏบตสงเกตและเกบขอมล

เพอใหครผสอนบนทกผลจากการสงเกตและการเกบขอมลในระหวางทจดกจกรรมการเรยนรเชงรก ตามแผนทวางไว

ใหครบนทกผลการน าแนวทางแกปญหาทไดจากสวนท 2 ไปใช

4การสะทอนความคดเหน เพอใหสมาชกทกคนในกลมไดรวมพดคย แลกเปลยนความคดเหน และสะทอนผลการปฏบต เพอหาแนวทางในการพฒนา แกไข ในครงตอไป

ใหบนทกสะทอนผลการปฏบตจากสวนท 2 และรวมแลกเปลยนเรยนรซงกน

65


แบบบนทกการแลกเปลยนเรยนรครงท..............

การวเคราะห ปญหา

การก าหนด แนวทางแกปญหา

การปฏบตสงเกตและเกบขอมล

การสะทอน ความคดเหน

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

...................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

หมายเหตรปแบบการบนทกกจกรรมแลกเปลยนเรยนร อาจปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม

การนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร

สวนท 5 การเสรมสรางความเขมแขงในการนเทศ ตดตาม

การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) เพอขบเคลอนนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร

โครงการเสรมสรางความเขมแขงในการนเทศ ตดตามการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) เพอขบเคลอนนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร และสรางความยงยน ในยคประเทศไทย 4.0

ตามทกระทรวงศกษาธการมนโยบายใหขบเคลอนกจกรรมลดเวลาเรยน เพมเวลาร โดยการน ากระบวนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) มาเปนกรอบวสยทศนดานการศกษาเพอพฒนาผเรยน ใหมทกษะวชาการ ทกษะชวต และทกษะอาชพ น าไปสการพฒนาตนเองใหมสมรรถนะทจ าเปนในศตวรรษท 21 รวมทงสงเสรมเรองการสรางจตส านกตอโลก มความร ความเปนพลเมอง มสขภาพทด สามารถเรยนรและ

ร เทาทน ตอการเปลยนแปลงได โครงการลดเวลาเรยน เพมเวลาร (Moderate Class, More Knowledge) เปนนโยบายของกระทรวงศกษาธการ ทใหปรบลดชวโมงเรยนภาคทฤษฎของบางวชาใหนอยลง เพอใหนกเรยนไดใชเวลาปฏบตกจกรรมการเรยนรจรงมากขน มความผอนคลายไมเครยดกบการเรยนในหองเรยนมากเกนไป มเวลาวางส าหรบปฏบตกจกรรม เพอการเรยนรตามวยและศกยภาพ ไมใชทองจ าต าราอยางเดยว

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ก าหนดแนวทางการด าเนนงานทสอดคลองและสนบสนนนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร โดยน าหลกการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) มาใชในการจดกจกรรมการเรยนรในสถานศกษา อยางเปนรปธรรมและตอเนอง ตงแตปการศกษา 2558

หนวยศกษานเทศก ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน รวมกบส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ตระหนกถงภารกจส าคญ คอ สงเสรม สนบสนน การนเทศเรองการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) สการจดการเรยนการสอน ตลอดจนการใหความชวยเหลอ แนะน า ชแจง ชวยวางแผนพฒนาและปรบปรงแกไขปญหาการบรหารจดการและการเรยนการสอนใหบรรลตามเปาหมาย จงจดโครงการเสรมสรางความเขมแขงในการนเทศ ตดตามการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการ Active Learning เพอขบเคลอนนโยบาย “ลดเวลาเรยน เพมเวลาร” และสรางความยงยนในยคประเทศไทย 4.0 ขน

กจกรรมทด าเนนงาน

1. จดท าแนวทางและเครองมอนเทศ ตตตาม การจดการเรยนรเชงรก (Active learning ) 2. สนบสนนการนเทศ ตดตามการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ในระดบเขตพนทการศกษา 3. จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรผลงานดานการนเทศการศกษา การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของศกษานเทศก 4. สรปและรายงานผลการผลการนเทศ ตตตาม การจดการเรยนรเชงรก (Active learning )

67


การด าเนนงาน

ระยะเวลา* กจกรรม* หมายเหต กมภาพนธ 2562

จดท าแนวทางและเครองมอนเทศ ตดตาม การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

ศนฐ.

เมษายน 2562

ขยายผลแนวทางและเครองมอนเทศ ฯ ใหศกษานเทศก ในเขตพนทการศกษา เพอน าไปปรบใชในการนเทศ ตดตามฯ ตามบรบท

ศนฐ./สพท.

เมษายน – กนยายน 2562

-นเทศ ตดตามการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ระะดบเขตพนทการศกษา และระดบ สพฐ. -กจกรรมแลกเปลยนเรยนร -กจกรรมคดเลอกผลงานการนเทศการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

ศนฐ./สพท.

มถนายน 2562

สรปและรายงานผลการด าเนนงานจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ครงท 1 -สถานศกษา รายงานผลการด าเนนงานจดการเรยนรเชงรก -เขตพนทการศกษา สรปผลการนเทศ การจดการเรยนรเชงรก -สพฐ. สรปผลการด าเนนงานเสรมสรางความเขมแขงในการนเทศ ตดตามการจดการเรยนรเชงรก เพอขบเคลอนนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร และสรางความยงยนในยคประเทศไทย 4.0

สถานศกษา สพท. ศนฐ.

กนยายน 2562

สรป รายงาน การด าเนนงานการนเทศการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ครงท 2

ศนฐ.

*ก าหนดระยะเวลา (วนด าเนนการ) และรายละเอยด จะแจงเปนรายกจกรรม/ทงน อาจมการปรบเปลยน ตามความเหมาะสม

การยกยอง สรางขวญ ก าลงใจ ในการนเทศการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

ในปงบประมาณ 2562 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ก าหนดกจกรรม ยกยอง เสรมสรางขวญ และก าลงใจใหศกษานเทศกในส านกงานเขตพนทการศกษาทกเขต ดวยกจกรรมคดเลอกผลงานการนเทศการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบาย ลดเวลาเรยน เพมเวลาร โดยเชอมโยงกบกจกรรมคดเลอกสถานศกษาตนแบบ ลดเวลาเรยน เพมเวลาร : Active Learning ของส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา และส านกตดตามและประเมนผลการจดการศกษาขนพนฐาน

การรายงานผลการด าเนนงาน ของเขตพนทการศกษา

ส านกงานเขตพนทการศกษาทกเขตพนท จดท ารายงานผลการด าเนนงานการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร ประจ าป 2562 ของส านกงานเขตพนทการศกษา จ านวน 2 ครง ครงท 1 เดอนมถนายน 2562 และครงท 2 เดอนกนยายน 2562 ตามแบบรายงานผลการด าเนนงานการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร ของเขตพนทการศกษา เพอสรปในภาพรวมของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ตอไป

68


แบบรายงานผลการนเทศการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร ประจ าป 2562

ส านกงานเขตพนทการศกษา............................................................................... ครงท ........................

********* 1. ขอมลทวไป

1.1 จ านวนโรงเรยนทงหมด ......................... โรงเรยน _(แยกตามขนาดโรงเรยน) ขนาดใหญพเศษ ...... โรงเรยน ขนาดใหญ ...... โรงเรยน ขนาดกลาง ...... โรงเรยน ขนาดเลก ...... โรงเรยน

1.2 จ านวนโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง..................... โรงเรยน ขนาดใหญพเศษ ...... โรงเรยน ขนาดใหญ ...... โรงเรยน ขนาดกลาง ...... โรงเรยน ขนาดเลก ...... โรงเรยน

1.3 จ านวนคร ทงหมด..................... คน 1.4 จ านวนศกษานเทศก ทงหมด..................... คน 1.5 นโยบาย วธการ/แนวปฏบตของส านกงานเขตพนทการศกษา ในการน ากระบวนการ

จดการเรยนรเชงรก (Active Learning ) ไปใชในการพฒนาการเรยนการสอน ตามนโยบาย ลดเวลาเรยน เพมเวลาร

ม/ก าหนดไว คอ (ระบ) ................................................................... ................................... ไมม /ไมไดก าหนดไว

2. ผลการนเทศ ตดตามการจดการเรยนรเชงรก(Active Learning) ของเขตพนทการศกษา

2.1 จ านวนศกษานเทศกทนเทศตดตาม เรองการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ............ คน 2.2 จ านวนครทไดรบการนเทศเรองการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ..........................คน

2.3 วธด าเนนการนเทศ (สงเคราะหในภาพรวมของเขตพนทการศกษา) 1) เครองมอทใชในการนเทศ

............................................................................................................................................... 2) รปแบบการนเทศ ........................................................................................................................... ....................... 3) ระยะเวลาในการนเทศ ............................................................................................................................. .....................

4) วธการ ขนตอน เทคนคการนเทศ ............................................................................................................................. ..................... 5) การเกบรวบรวมขอมล

............................................................................................................................. ....................

6) การวเคราะหขอมล สถตทใช ผลการวเคราะหขอมล ................................................................................................................................................

69


7) สรปผลการนเทศการจดการเรยนรเชงรก (ผลส าเรจ/จดเดน จดดอย) ผลส ำเรจ/จดเดน ............................................................................................................................. .....................

จดดอย ปญหำ และอปสรรค ............................................................................................................................. .....................

3. การจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร ผลงานและสรางเครอขายความรวมมอ

3.1 กจกรรมแลกเปลยนเรยนร ทด าเนนการ (เชน การจดนทรรศการ การประกวดผลงาน การน าเสนอผลงานดเดน การเสวนาทางวชาการ เปดบานวชาการ... PLC ฯลฯ)

ชอกจกรรม วธด าเนนงาน จ านวนผรวมกจกรรม (คน) (ระบ คร ศน.อน ๆ)

3.2 ผลงานดานการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ทประสบผลส าเรจ และเปนตวอยางการจดการเรยนรทด ( Best Practice ) ในระดบเขตพนทการศกษา 1) ผลงานของคร

ชอผลงาน /นวตกรรม โรงเรยน/ชอเจาของผลงาน

กลมสาระ/วชา/กจกรรม ขนตอนการด าเนนการ ความส าเรจ/จดเดน

2) ผลงานของนกเรยน

ชอผลงาน /นวตกรรม โรงเรยน/ชอเจาของผลงาน


3) ผลงานของศกษานเทศก

ชอผลงาน /นวตกรรม/ เจาของผลงาน


หมายเหต แนบเอกสารประกอบของทกผลงาน

70


3.3 เครอขายความรวมมอทางวชาการ ทรวมด าเนนงานดานการจดการเรยนร Active Learning ตามนโยบายลดเวลาเรยน เพมเวลาร ในระดบเขตพนทการศกษา

4. ปญหา อปสรรคในการด าเนนงาน ในระดบเขตพนทการศกษา

............................................................................................................................. ...............................

............................................................................................................................. ...............................

5. ขอเสนอแนะเพมเตม

......................................................................... ...................................................................................

............................................................................................................................. ...............................

ชอเครอขาย กจกรรมทด าเนนการ ผลส าเรจ/จดเดน จ านวนผรวมด าเนนการ

71

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. (2553). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 2 กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

ทศนา แขมมณ. (2551). ศาสตรการสอน องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ พมพครงท 7 : กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มนตร ศรจนทรชน (2554) งานวจยเรองการสอนนกศกษากลมใหญ รายวชา Gsoc2101 ชมชนกบการพฒนาโดยใชการสอนแบบ Active Learning และการใชบทเรยน e-learning. เชยงใหม : มหาวทยาลยราชภฎเชยงใหม.

ศนยพฒนาการนเทศและเรงรดคณภาพการศกษาขนพนฐาน. (2559). แนวทางการนเทศการจดกจกรรม การเรยนรเพอพฒนา 4H. กรงเทพฯ : โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก.

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2553). แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยน ตามหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

____________________________. (2553). แนวทางการบรหารจดการหลกสตร ตามหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

____________________________. (2557). แนวปฏบตการวดผล และประเมนผลการเรยนร ตาม หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : โรงพมพ ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

____________________________. (2559). คมอบรหารจดการเวลาเรยน ตามนโยบาย “ลดเวลาเรยน เพมเวลาร” พมพครงท 1 กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

ภาคผนวก

- ตวอยางแบบฟอรมหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนร - ตวอยางหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนรทเนนการจดการเรยนรเชงรก (ภาษาองกฤษ)

- ตวอยางหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนรทเนนการจดการเรยนรเชงรก (วทยาศาสตร)

73

ตวอยาง แบบบนทกหนวยการเรยนร

หนวยการเรยนรเรอง……………………………………………………………………………………

รหส-ชอรายวชา.......................................................กลมสาระการเรยนร ………………………………

ชน…….............................…….....................ภาคเรยนท............................เวลา………………….….ชวโมง

ผสอน………………....................……………...……….โรงเรยน………..........…………………………..………...........

-------------------------------------------------------

มาตรฐานการเรยนร

........................................................................................................................... .......................................

............................................................................................................................. .....................................

ตวชวด

1. ………………………...…………………………………………………………………….

2………………………………………………………………………………………………..


............................................................................................................................. .....................................

............................................................................................. .....................................................................

ตวชวด

1. ………………………...…………………………………………………………………….

2………………………………………………………………………………………………..

สาระส าคญ

.................................................................................. ................................................................................

............................................................................................................................. .....................................

สาระการเรยนร

ความร

............................................................................................................................. .....................................

..................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .....................................

74

ทกษะ / กระบวนการ

.......................................................................... ........................................................................................

............................................................................................................................. .....................................

คณลกษณะ

............................................................................................................................. ......................................

.................................................................................. ................................................................................. การประเมนผลรวบยอด

ชนงานหรอภาระงาน ............................................................................................................................. ..................................... ..................................................................................................................................................................

การประเมนผล

ประเดน

การประเมน

ระดบคณภาพ

กจกรรมการเรยนร

............................................................................................................................. .....................................

............................................................................................. .....................................................................

............................................................................................................................. .....................................

.................................................................................................................................................... ..............

............................................................................................................................. ..................................... สอการเรยนร

........................................................................................................................................................... .......

........................................................................................................................... .......................................

75

ตวอยาง แบบประเมนหนวยการเรยนร

หนวยการเรยนร.......................................................... กลมสาระการเรยนร .............................................. ชน................................เวลา..........................ชวโมง

ครผสอน ........................................................................................................ ค าชแจง โปรดเขยนเครองหมาย ✓ ลงในชองทตรงกบระดบคณภาพการปฏบต ระดบคณภาพการปฏบต

4 หมายถง คณภาพการปฏบตอยในระดบมากทสด 3 หมายถง คณภาพการปฏบตอยในระดบมาก 2 หมายถง คณภาพการปฏบตอยในระดบปรบปรง 1 หมายถง คณภาพการปฏบตอยในระดบปรบปรงมากทสด

รายการประเมน ระดบคณภาพการปฏบต 4 3 2 1

1. ชอหนวยการเรยนรชดเจน ครอบคลมเนอหาสาระ 2. มาตรฐานการเรยนรและตวชวด มความเชอมโยงกนอยางเหมาะสม 3. สาระส าคญกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดมความสอดคลองกน 4. สาระส าคญกบสาระการเรยนรมความสอดคลองกน 5. ระหวางชอหนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนรและตวชวด สาระส าคญ และสาระการเรยนรมความเชอมโยงสมพนธกน

6. เปาหมายของหนวยการเรยนรมความชดเจน ครอบคลมการเรยนรของหนวยการเรยนร 7. กจกรรมการเรยนรสอดคลองกบสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนรและตวชวด 8. กจกรรมการเรยนรมงเนนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) 9. กจกรรมการเรยนรมความครอบคลมในการพฒนาผเรยนใหมความร ทกษะ กระบวนการ และคณลกษณะทพงประสงค

10. กจกรรมการเรยนรสามารถน าผเรยนไปสการสรางชนงาน/ภาระงาน 11. การประเมนผลตามสภาพจรงและสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด 12. เครองมอหรอแบบทดสอบประจ าหนวยการเรยนรไดมาตรฐาน สอดคลองกบกบ มาตรฐานการเรยนรและตวชวด ลกษณะของเครองมอหรอแบบทดสอบสมพนธกบ การทดสอบระดบชาต

13. ประเดนและเกณฑการประเมนสามารถสะทอนคณภาพผเรยนตามมาตรฐาน การเรยนรและตวชวด

76

14. การก าหนดเกณฑการประเมนทค านงถงผลการวเคราะหขอมลของผเรยน เปนรายบคคล มการจ าแนกเกณฑการประเมนส าหรบผเรยนกลมเกง กลมปานกลาง และกลมออนไวอยางชดเจน

15. สอการเรยนรมความเหมาะสม เพยงพอ สงผลใหผเรยนเกดการเรยนร 16. หนวยการเรยนรทจดท าสามารถน าไปปฏบตไดจรง รวม

เฉลย/สรปผล …………….

การแปลความหมายการประเมนหนวยการเรยนร

เกณฑ คาเฉลย 1.00 – 1.50 : ปรบปรง 1.51 – 2.50 : พอใช 2.51 – 3.50 : ด 3.51 – 4.00 : ดมาก เกณฑการผาน มผลการประเมนในระดบดขนไป

77

ตวอยาง แบบบนทกการออกแบบหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนร

หนวยการเรยนรท ........ชอหนวยการเรยนร ..........................................................................

รหส-ชอรายวชา .................................................................................. .....................................................

กลมสาระการเรยนร......................................................... ชน .................................................................

เวลารวม.....................................ชวโมง

แผน

การ

จดการ

เรยนร

ท

ชอแผนการจด

การเรยนร

มาตรฐาน


ตวชวด จดประสงค


สาระ


เวลา

(ชวโมง)

78

ตวอยาง แบบบนทกแผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนรท......... เรอง .....................................................................................................................

สอนวนท ..... เดอน ................. พ.ศ. ......... ชวงเวลาทสอน ....................................... จ านวน ……...... ชวโมง

หนวยการเรยนร ท ..... เรอง ................................................................................................................................

ชน .............................................................. โรงเรยน ........... ................................................................................

ชอครผสอน.............................................................................. ...............................................................................

.................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. ....................................................... ตวชวด

...................................................................................................................................................................... ..............

..................................................................................................................... ............................................................... มาตรฐานการเรยนร

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. ....................................................... ตวชวด

....................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ....................................................... สาระส าคญ ............................................................................................................................. ...........................................................................................................................................................................................................................................

จดประสงคการเรยนร ............................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................... .......................................................

ทกษะ กระบวนการ สมรรถนะส าคญ

............................................................................................................................. .......................................................

......................................................................... ...........................................................................................................

79

เจตคต คณลกษณะอนพงประสงค

................................................................................................................... .................................................................

............................................................................................................................. ...................................................... ชนงานและหรอภาระงาน

............................................................................................................................. .......................................................

................................................................................................................................................................................. กจกรรมการเรยนร

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................................................ ........................

........................................................................................................... .........................................................................

............................................................................................................................. .......................................................

................................................................................................................................ ....................................................

............................................................................... ..................................................................................................... สอและแหลงการเรยนร

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

....................................................................................................................................................... ............................. การวดและประเมนผล

สงทจะประเมน ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ....................................................... วธการวดและประเมนผลตามสภาพทแทจรง

จดประสงคการเรยนร เครองมอทใชในการประเมน วธการ/เครองมอ ผลงาน/ชนงาน เกณฑการผาน

K : P : A :

80


ประเดน การประเมน

ระดบคณภาพ

เกณฑการตดสน/ระดบคณภาพ ................................................................................ ....................................................................................

เกณฑการผาน .................................................................................... .................................................................................

บนทกผลหลงการจดการเรยนร ผลการเรยนรของผเรยน ............................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................. ......... ปญหาทพบ ............................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ....................................................... ขอเสนอแนะเพอการพฒนาแผนการจดการเรยนรในครงตอไป ............................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................... .......................................................

ความคดเหนของผบรหาร ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................... ..................................................................................... (......................................................) ผบรหารโรงเรยน ............................................................. วนท ....... เดอน............................พ.ศ. .........

81

ตวอยางหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนรทเนนการจดการเรยนรเชงรก (วทยาศาสตร)

หนวยการเรยนร เรอง เรารกตวเรา รหส-ชอรายวชา ว11101 วชาวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 เวลา 10 ชวโมง ผสอน ............................................................... โรงเรยน......................................................................

---------------------------------- มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตาง ๆ ของสงมชวตทสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต ว 1.1 ป.1/3 สงเกตและอธบายลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย ตลอดจนการดแลรกษาสขภาพ

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ง 1.1 เขาใจการท างาน มความคดสรางสรรค มทกษะกระบวนการท างาน ทกษะการจดการ ทกษะกระบวนการแกปญหา ทกษะการท างานรวมกน และทกษะการแสวงหาความร มคณธรรมและลกษณะนสย ในการท างาน มจตส านกในการใชพลงงาน ทรพยากร และสงแวดลอมเพอการด ารงชวตและครอบครว ง 1.1 ป.1/ 2 ใชวสด อปกรณและเครองมองาย ๆ ในการท างานอยางปลอดภย

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ท 2.1 ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราวในรปแบบตาง ๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ ท 2.1 ป.1/2 เขยนสอสารดวยค าและประโยคงาย ๆ

สาระส าคญ อวยวะภายนอกของมนษยมลกษณะและหนาทแตกตางกน อวยวะเหลานมความส าคญตอการด ารงชวต จงตองดแลรกษาสขภาพของตนเองเพอปองกนไมใหอวยวะเหลานนไดรบอนตราย

สาระการเรยนร ความร 1. ลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย 2. การปฏบตตนในการดแล รกษาความสะอาดของสวนตาง ๆ ของรางกาย 3. การใชวสด อปกรณและเครองมองาย ๆ ในการท างานอยางปลอดภย 4. การเขยนสอสารดวยค าและประโยคงาย ๆ

82

ทกษะ/กระบวนการ สมรรถนะส าคญ 1. การใชเครองมองาย ๆ การท างาน 2. กระบวนการท างาน 3. ความสามารถในการเขยนสอสาร คณลกษณะ ความรวมมอในการท างาน

การประเมนผลรวบยอด ชนงานหรอภาระงาน การจดท าและใชคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพ การทดสอบกอนและหลงการเรยนร ประจ าหนวยการเรยนร เรอง เรารกตวเรา การประเมนผล 1. ประเมนจากชนงาน 2. ประเมนการท างาน เกณฑการประเมนผล

ประเดนการประเมน

ระดบคณภาพ คา น าหนก

การประเมน ขนหนเกงแลว(4) ขนหนท าได (3) ขนหนเรมเรยน (2) ขนชวยหนดวย (1)

การบอกอวยวะภายนอกทส าคญพรอมทงหนาท การท างาน

บอกอวยวะภายนอกทส าคญ พรอมทงหนาทการท างานไดถกตองตงแต 6 รายการขนไป

บอกอวยวะภายนอกทส าคญ พรอมทงหนาทการท างานไดถกตอง4-5 รายการ

บอกอวยวะภายนอกทส าคญ พรอมทงหนาทการท างานไดถกตอง 3 รายการ

บอกอวยวะภายนอกทส าคญ พรอมทงหนาทการท างานไดถกตอง 1-2 รายการ หรอไมสามารถบอกได

2

ตารางการดแลรกษาความสะอาดของอวยวะตาง ๆ

บอกการปฏบตตนในการดแลรกษาความสะอาดสวนตาง ๆ ไดถกตองตงแต 6 รายการขนไป

บอกการปฏบตตนในการดแลรกษาความสะอาดสวน ตาง ๆ ไดถกตอง 4-5 รายการ

บอกการปฏบตตนในการดแลรกษาความสะอาดสวนตาง ๆ ไดถกตอง 3 รายการ

บอกการปฏบตตนในการดแลรกษาความสะอาดสวนตาง ๆ ไดถกตอง 1-2 รายการหรอไมสามารถบอกได

2

การใชเครองมองาย ๆ ในการท างาน

ใชเครองมองาย ๆ ในการท างานไดถกตองและปลอดภย ตงแต 4 รายการขนไป

ใชเครองมองาย ๆ ในการท างานไดถกตองและปลอดภย 3 รายการ

ใชเครองมองาย ๆ ในการท างานไดถกตองและปลอดภย 2 รายการ

ใชเครองมองาย ๆ ในการท างานไดถกตองและปลอดภย 1 รายการ หรอไมสามารถท าไดถกตองและปลอดภย ทกรายการ

1

83

ประเดนการประเมน

ระดบคณภาพ คา น าหนก

การประเมน ขนหนเกงแลว

(4) ขนหนท าได

(3) ขนหนเรมเรยน

(2) ขนชวยหนดวย

(1) กระบวน การท างาน

มการวางแผนการท างานอยางเปนระบบ มขนตอนชดเจน และปฏบต งานไดตามแผนและเวลาทก าหนด

มการวางแผนการท างานอยางเปนระบบพอสมควร แตยงขาดความชดเจนบางขนตอน สามารถปฏบตงานไดส าเรจตามเวลาเปนสวนใหญ

การวางแผนยงมความสบสน ขาดความชดเจนในการน าไปสการปฏบต ปฏบตงานไมส าเรจตามเวลา

ไมมการวางแผนงาน ไมสามารถท างานไดส าเรจตามเวลา

2

ความ สามารถในเขยนสอสาร

เขยนค าสอสารดวยค าและประโยคงาย ๆ ไดถกตอง

เขยนค าสอสารดวยค าและประโยคงาย ๆ ไดถกตองเปนสวนใหญ

เขยนค าสอสารดวยค าและประโยคงาย ๆ ไดถกตองเปนบางสวน

ไมสามารถเขยนค าสอสารดวยค าและประโยคงาย ๆ ได

2

ความรวมมอ เอาใจใส กระตอรอรนในการท างาน และรวมมอกนปฏบตงานเปนประจ าสม าเสมอทกครง

เอาใจใส กระตอรอรนในการท างานพอสมควร และรวมมอกนปฏบตงานเปนสวนใหญ

เอาใจใส กระตอรอรนในการท างานนอย ไมใหความรวมมอในการปฏบตงานเปนสวนใหญ

ขาดความเอาใจใส และความกระตอรอรนในการท างาน ไมใหความรวมมอในการปฏบตงาน

1

กจกรรมการเรยนร

กจกรรมชวโมงท 1 กจกรรมน าเขาสบทเรยน

นกเรยนและครรวมกนสนทนาเกยวกบอวยวะภายนอกทส าคญ วามชอ ลกษณะ หนาทและมความส าคญตอการด ารงชวตอยางไร

กจกรรมทชวยพฒนาผเรยน 1. ภายหลงการสนทนาน าเขาสบทเรยน ครมงเนนการใชค าถามเพอกระตนใหนกเรยนคดและรวมกนหา

ค าตอบเกยวกบลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษยโดยใชแผนภาพและหนจ าลอง ครเพมเตมความร ความเขาใจใหกบนกเรยน

2. นกเรยนซกถาม เพอสรางความเขาใจใหกบนกเรยนยงขน 3. นกเรยนท ากจกรรมเลอกวาดรปอวยวะภายนอกทส าคญ บอกชอ ลกษณะ หนาท ความส าคญ

คนละ 1 รป 4. ตรวจผลงานของนกเรยนทกคน นกเรยนน าผลงานของนกเรยนทกคนน ามาตดทบอรดแสดงผลงาน

ของนกเรยน 5. นกเรยนและครรวมกนสรปลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย

84

กจกรรมชวโมงท 2 1. แบงกลมนกเรยน กลมละ 4 คน ใหศกษา CAI เกยวกบอวยวะภายนอก พรอมทงหนาท ความส าคญ และการดแล รกษาอวยวะภายนอกเหลานน 2. นกเรยนแตละกลมอภปรายแลกเปลยนเรยนรรวมกน และรวมกนสรปความรทไดรบจดท าเปน แผนทความคด น าเสนอหนาชนเรยน 3. นกเรยนและครรวมกนสรปความรทไดรบจากการศกษาของแตละกลม

กจกรรมชวโมงท 3-4 1.ใหความรกบนกเรยนเกยวกบวธการท างาน การวางแผนในการท างานจดท าคมอการปฏบตตน ในการดแลรกษาสขภาพ

2. แนะน านกเรยนใหรจกกบเครองมอ อปกรณในการท างานการจดท าคมอการปฏบตตน ในการดแลรกษาสขภาพ 3. ใหนกเรยนทดลองใชเครองมอ อปกรณในการท างานการจดท าคมอการปฏบตตน ในการดแลรกษาสขภาพ เชน ไมบรรทด ดนสอส กรรไกร กระดาษ กาว ฯลฯ

4. นกเรยนรวมกบครสรปวธการท างาน การวางแผนการท างาน และการใชเครองมอ อปกรณตาง ๆ ในการท างาน จดท าคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพ

กจกรรมชวโมงท 5 1. แบงกลมนกเรยน กลมละ 4 คน ศกษาลกษณะของคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพจากตวอยางทครให 2. ใหนกเรยนแตละกลมอภปราย แลกเปลยนความคดเหนเกยวกบคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพจากตวอยางทครใหในประเดน ลกษณะคมอ การจดท าใหสวยงาม นาสนใจ และความถกตองของคมอ 3. ใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอสงทไดเรยนรรวมกนในกลม 4. นกเรยนและครรวมกนสรปผลการเรยนร

กจกรรมชวโมงท 6-7 1. นกเรยนกลมเดมวางแผนรวมกนในการจดท าคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพ 2. นกเรยนแตละกลมคนควารวบรวมขอมลเกยวกบอวยวะ การท างานของอวยวะและการดแลอวยวะ เพอเตรยมการออกแบบคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพ กจกรรมรวบยอด

กจกรรมชวโมงท 8-10 1. ใหนกเรยนแตละกลมจดท าคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพ ครมอบหมายใหนกเรยน แตละคนบนทกการปฏบตตนตามคมอในการดแลรกษาสขภาพของตนเอง

85

2. นกเรยนแตละกลมแลกเปลยนเรยนรรวมกนในกลมทงการจดท าคมอและการใชคมอการปฏบตตน ในการดแลรกษาสขภาพของตนเอง จดนทรรศการและน าเสนอผลงานและเปลยนเรยนรรวมกนกบตางกลม 3. ครและนกเรยนประเมนผลงานรวมกน 4. นกเรยนและครรวมกนสรปผลการเรยนรรวมกน

สอการเรยนร 1. แผนภาพและหนจ าลองเกยวกบลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย

2. สอ CAI เกยวกบอวยวะภายนอก พรอมทงหนาท ความส าคญ และการดแล รกษาอวยวะภายนอก 3. เครองมอ อปกรณในการท างานการจดท าคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพ เชน ไมบรรทด

ดนสอส กรรไกร กระดาษ กาว ฯลฯ 4. ตวอยางคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพ

บนทกผลการเรยนร ผลการเรยนรทเกดกบนกเรยน

............................................................................................................................... ..................................................... ปญหา/อปสรรคทพบ

.................................................................................................................................. .................................................. ขอเสนอแนะเพอการพฒนาหนวยการเรยนรในโอกาสตอไป

................................................................................ .................................................................................................... (ลงชอ)............................................................... (.............................................................) (ครผสอน)

ความคดเหนของผบรหารสถานศกษา ............................................................................................................................. ....................................................... (ลงชอ)............................................................... (.............................................................) (ผบรหารสถานศกษา)

ภาคผนวก 1. แบบประเมนชนงาน การจดท าคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพ 2. แบบประเมนการท างานการจดท าคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพ 3. แบบทดสอบประจ าหนวยการเรยนร เรอง เรารกตวเรา

4. แบบสรปผลการประเมนหนวยการเรยนร เรอง เรารกตวเรา

86

ตวอยาง แบบประเมนชนงาน การจดท าคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยน.................................................

กลมท/ ชอกลม

การบอกอวยวะภายนอกท

ส าคญพรอมทงหนาทการท างาน

(8 คะแนน)

ตารางการดแลรกษา

ความสะอาดของอวยวะ

ตาง ๆ (8 คะแนน)

ความ สามารถ ในเขยนสอสาร

(8 คะแนน)

รวมคะแนน (24 คะแนน)

สรปผล การประเมน(ผาน/ไม

ผาน)


คะแนนทได 22-24 คะแนน อยในระดบ ดมาก คะแนนทได 19-21 คะแนน อยในระดบ ด คะแนนทได 12-18 คะแนน อยในระดบ พอใช คะแนนทได 0-11 คะแนน อยในระดบ ปรบปรง

เกณฑการผาน อยในระดบพอใช ขนไป

87

ตวอยาง แบบประเมนการท างาน การจดท าคมอการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยน.................................................

กลมท/ ชอกลม

การใชเครองมองาย ๆ ในการ

ท างาน (4 คะแนน)

กระบวนการท างาน

(8 คะแนน)

ความรวมมอ(4 คะแนน)


สรปผล การประเมน(ผาน/ไม

ผาน)


คะแนนทได 15-16 คะแนน อยในระดบ ดมาก คะแนนทได 13-14 คะแนน อยในระดบ ด คะแนนทได 8-12 คะแนน อยในระดบ พอใช คะแนนทได 0-7 คะแนน อยในระดบ ปรบปรง

เกณฑการผาน อยในระดบพอใช ขนไป

88

ตวอยาง แบบสรปผลการประเมนหนวยการเรยนร เรอง เรารกตวเรา ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยน.................................................

ชอ-สกล/สมาชกกลมท

ประเมนชนงาน (24 คะแนน)

ประเมน การท างาน

(16 คะแนน)


สรปผล การประเมน

(ผาน/ไมผาน)

รวมเฉลย

เกณฑการประเมน คะแนนทได 36-40 คะแนน อยในระดบ ดมาก คะแนนทได 32-35 คะแนน อยในระดบ ด คะแนนทได 20-31 คะแนน อยในระดบ พอใช คะแนนทได 0-19 คะแนน อยในระดบ ปรบปรง

เกณฑการผาน ยดขอมลจากการวเคราะหผเรยนเปนรายบคคล โดยกลมเกง มผลการประเมนระดบดมาก กลมปานกลาง มผลการประเมนระดบดขนไป และกลมเดกออน มผลการประเมนระดบพอใชขนไป

89

ตวอยาง การบนทกการออกแบบหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนร หนวยการเรยนรท 1 ชอหนวยการเรยนร เรารกตวเรา รหส-ชอรายวชา ว11101 วชาวทยาศาสตร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 เวลารวม 10 ชวโมง

แผน การ

จดการเรยนร

ท

ชอแผนการจด การเรยนร


ตวชวด จดประสงคการเรยนร

สาระ การเรยนร

เวลา(ชวโมง)

1 อวยวะภายนอกของมนษย

ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวตทสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

ว 1.1 ป.1/3 สงเกตและอธบายลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย ตลอดจนการดแลรกษาสขภาพ

อธบายลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษยได

ลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย

1

2 .....

90

ตวอยาง การออกแบบแผนการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง อวยวะภายนอกของมนษย

สอนวนท 18 เดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2553 ชวงเวลาทสอน 09.00 – 10.00 น จ านวน 1 ชวโมง หนวยการเรยนรท 1 เรอง เรารกตวเรา

ชนประถมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 โรงเรยนบานไรปลายนา ชอครผสอน นางสอน ตงใจเรยน ...................................................

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตาง ๆ

ของสงมชวตทสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

ว 1.1 ป.1/3 สงเกตและอธบายลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย ตลอดจนการดแลรกษาสขภาพ

สาระส าคญ อวยวะภายนอกของมนษยมลกษณะและหนาทแตกตางกน อวยวะเหลานมความส าคญตอการด ารงชวตของมนษย

จดประสงคการเรยนร อธบายลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษยได

ทกษะ กระบวนการ สมรรถนะส าคญ กระบวนการปฏบตงานกลมและรายบคคล การสอสารอธบายผลงานหนาชนเรยน

เจตคต คณลกษณะอนพงประสงค ใฝเรยนร (ตวชวด 4.1 ตงใจ เพยรพยายามในการเรยนและเขารวมกจกรรมการเรยนร)

ชนงาน/ภาระงาน ผลงานรายบคคล ภาพวาดอวยวะภายนอกทส าคญ บอกชอ ลกษณะ หนาทและความส าคญ คนละ 1 ภาพ และการน าเสนออธบายผลงานหนาชนเรยน

กจกรรมการเรยนร ขนตอนการเรยนร 1. กจกรรมน าเขาสบทเรยน

1.1 นกเรยนท าสมาธกอนเรยน 5 นาท ครสอดแทรกคตขอคดในดานคณลกษณะอนพงประสงค เรอง การใฝรใฝเรยน

91

1.2 นกเรยนและครรวมกนสนทนาเกยวกบอวยวะภายนอกทส าคญ วามชอ ลกษณะ หนาทและ มความส าคญตอการด ารงชวตอยางไร

2. กจกรรมทชวยพฒนาผเรยน 2.1 ครใชค าถามกระตนใหนกเรยนไดคดเพอหาค าตอบในการเรยนรเกยวกบลกษณะ หนาทและ

ความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษยโดยใชแผนภาพและหนจ าลอง 2.2 แบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4-5 คน ชวยกนคนควาความรเพมเตมในหองสมด เกยวกบ

ลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย นกเรยนและครรวมกนสรปความรเพมเตมทไดจากการคนควา

2.3 น าขอความทเปนชออวยวะภายนอก ลกษณะหนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกทครจดเตรยม แจกใหแตละกลม ใหกลมจดท าแผนภาพแสดงลกษณะ หนาทและความส าคญของมนษย ลงในกระดาษปรฟทครแจกให พรอมทงใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอผลงานหนาชนเรยน

2.4 ครเปดโอกาสใหนกเรยนซกถาม เพอสรางความเขาใจใหกบนกเรยนยงขน 3. กจกรรมรวบยอด/และสรปการเรยนร

3.1 นกเรยนท ากจกรรมเลอกวาดรปอวยวะภายนอกทส าคญ บอกชอ ลกษณะ หนาทและความส าคญ คนละ 1 รป

3.2 ตรวจผลงานของนกเรยนทกคน นกเรยนน าผลงานของนกเรยนทกคนน ามาตดทบอรดแสดงผลงานของนกเรยน

3.3 นกเรยนและครรวมกนสรปลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย สอและแหลงการเรยนร 1. แผนภาพลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย

2. หนจ าลองแสดงลกษณะอวยวะภายนอกของมนษย 3. หองสมด 4. เอกสารประกอบการคนควา เรอง ลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย 5. กระดาษปรฟ และชดขอความของชอ ลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอก 6. ปากกาเคม 7. กระดาษวาดรป 8. สไมหรอสเทยน

92

การวดและประเมนผล สงทจะประเมน

1. ความร เรอง ลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย 2. ประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ใฝเรยนร(ตวชวด 4.1 ตงใจ เพยรพยายามในการเรยนและเขารวม

กจกรรมการเรยนร) 3. กระบวนการท างานและผลงานรายบคคล ภาพวาดอวยวะภายนอกทส าคญ บอกชอ ลกษณะ หนาทและความส าคญ 4. สมรรถนะส าคญของผเรยนในดานการสอสารน าเสนอผลงานเปนรายบคคลหนาชนเรยน

วธการวดและประเมนผลตามสภาพทแทจรง จดประสงคการเรยนร เครองมอทใชในการประเมน

วธการ/เครองมอ ผลงาน/ชนงาน เกณฑการผาน K-ความร อธบายลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอก

แบบทดสอบ

แบบทดสอบ

ผานเกณฑระดบคณภาพ 1

A-คณลกษณะ ขอ 4 ใฝเรยนร

การสงเกตพฤตกรรม

คณลกษณะอนพงประสงค


P-กระบวนการท างานรายบคคล

ตรวจผลงาน/สงเกตพฤตกรรมการท างาน

รปภาพอวยวะภายนอกทส าคญ บอกชอ ลกษณะ หนาทและความส าคญ


P-สมรรถนะส าคญของผเรยนในดานการสอสารน าเสนอผลงาน รายบคคลหนาชนเรยน

การสงเกตพฤตกรรม สมรรถนะส าคญในดานการสอสาร


93


ประเดนการประเมน ระดบคณภาพ น าหนกความส าคญ 0(ปรบปรง) 1(ผาน) 2(ด) 3(ดเยยม)

K-ความร จากขอสอบวดองคความรเกยวกบลกษณะ หนาทและความส าคญของอวยวะภายนอก

ไดคะแนน 0-4




3

A-ตวชวดคณลกษณะ ขอท 4.1 ตงใจเพยรพยายามในการเรยนและเขารวมกจกรรม

ไมตงใจเรยน ตงใจเรยน เอาใจใสและมความเพยรพยายามในการเรยนร และเขารวมกจกรรมการเรยนรเปน บางครง

ตงใจเรยน เอาใจใสและมความเพยรพยายามในการเรยนร และเขารวมกจกรรมการเรยนรบอยครง

ตงใจเรยน เอาใจใสและมความเพยรพยายามในการเรยนร และเขารวมกจกรรมการเรยนรเปนประจ า

1

P-กระบวนการท างานรายบคคล -การสอสารน าเสนอผลงาน -ผลงาน

1.ไมมการวางแผนในการท างาน

1. มการวางแผนการท างาน แตการวางแผน ไมเปนล าดบขนตอนการท างาน

1. มการวางแผนการท างาน ทเปนล าดบขนตอนการท างานเกอบสมบรณ

1. มการวางแผนการท างาน ทเปนล าดบขนตอนการท างานทสมบรณ

1

2. ไมมการปฏบตตามแผนทวางไว

2. มการปฏบตตามแผนทวางไวเปนบางสวน

2. มการปฏบตตามแผนทวางไวเปนสวนใหญ

2. มการปฏบตตามแผนทวางไวอยางครบถวนครบถวนสมบรณ

1

94

ประเดนการประเมน ระดบคณภาพ น าหนกความส าคญ 0(ปรบปรง) 1(ผาน) 2(ด) 3(ดเยยม)

3. ไมมการประเมนผลงาน หรอมการประเมนผลงานแตไมน าผลไปใชในการปรบปรงงาน

3. มการประเมนผลงานและน าผลการประเมนไปปรบปรงเปนบางสวน

3. มการประเมนผลงานและน าผลการประเมนไปปรบปรงเปนสวนใหญ

3. มการประเมนผลงานและน าผลการประเมนไปปรบปรงครบถวน สมบรณ

1

4. ไมมการอธบายผลงานภาพวาด

4. มการอธบายผลงานภาพวาดใหผอนไดเขาใจชดเจนเปนบางสวน

4. มการอธบายผลงานภาพวาดใหผอนไดเขาใจชดเจนเปนสวนใหญ

4. มการอธบายผลงานภาพวาดใหผอนไดเขาใจอยางชดเจน ไมคลมเครอ

1

5. ผลงานภาพวาดตองปรบปรง

5. ผลงานภาพวาดถกตอง ครบถวน สวยงามพอใช

5. ผลงานภาพวาดถกตอง ครบถวน สวยงามด

5. ผลงานภาพวาดถกตอง ครบถวน สวยงามดเยยม

2

เกณฑการตดสน/ระดบคณภาพ คะแนน 27 – 30 หมายถง ดมาก

คะแนน 21 – 26 หมายถง ด คะแนน 16 – 20 หมายถง พอใช คะแนน 0 – 15 หมายถง ปรบปรง

เกณฑการผาน นกเรยนกลมเกง ผานระดบดมาก นกเรยนกลมปานกลาง ผานระดบดขนไป และนกเรยนกลมออน ผานระดบพอใชขนไป

95

บนทกผลหลงการจดการเรยนร ผลการเรยนรของผเรยน ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................. ....................................................... ........................................................................................................................................................ ................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ................................................................................. .. ปญหาทพบ ............................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................................................... ............................... ขอเสนอแนะเพอการพฒนาแผนการจดการเรยนรในครงตอไป ................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ................................................................................. .................................................................................................................................................. ....................................................

ความคดเหนของผบรหาร .............................................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................................................................... (......................................................) ผบรหารโรงเรยน ............................................................. วนท ....... เดอน............................พ.ศ. ............

96

ตวอยาง แบบบนทกการประเมนผล แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง อวยวะภายนอกของมนษย

หนวยการเรยนรท 1 เรอง เรารกตวเรา ชนประถมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 โรงเรยนบานไรปลายนา

เลขท ชอ-สกล

คะแนนขอสอบ (9 คะแนน)

คณลกษณะ (3 คะแนน)

การปฏบตงานรายบคคล(18 คะแนน) รวม (30 คะแนน)

ผลการ ประ เมน(ผาน/ไมผาน)

การวางแผน (3 คะแนน)

การปฏบตตามแผน (3 คะแนน)

การประเมนผลและน าผลปรบปรง (3 คะแนน)

การสอสารน าเสนอผลงาน (3 คะแนน)

ผลงาน (6 คะแนน)

97

ตวอยาง แบบประเมนแผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนรท ...... ชอ ............................................................................................. ชน................................เวลา..........................ชวโมง

หนวยการเรยนร..........................................................เวลาทงหมด............ชวโมง กลมสาระการเรยนร .............................................. ชอครผสอน................................................................

……………………………………………………… ค าชแจง โปรดเขยนเครองหมาย ✓ ลงในชองทตรงกบระดบคณภาพการปฏบต

ระดบคณภาพการปฏบต 4 หมายถง คณภาพการปฏบตอยในระดบมากทสด 3 หมายถง คณภาพการปฏบตอยในระดบมาก 2 หมายถง คณภาพการปฏบตอยในระดบปรบปรง 1 หมายถง คณภาพการปฏบตอยในระดบปรบปรงมากทสด

รายการประเมน ระดบคณภาพการปฏบต 4 3 2 1

1. ชอแผนการจดการเรยนรกะทดรด ชดเจน ครอบคลมเนอหาสาระ 2. มาตรฐานการเรยนรและตวชวด จดประสงคการเรยนรมความเชอมโยงกน อยางเหมาะสม

3. สาระส าคญกบมาตรฐานการเรยนรและ ตวชวด จดประสงคการเรยนร มความสอดคลอง

4. สาระส าคญกบสาระการเรยนรมความสอดคลองกน 5. ชอหนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนรและตวชวด จดประสงคการเรยนร สาระส าคญ และสาระการเรยนรมความเชอมโยงสมพนธกน

6. เปาหมายของการเรยนรในแผนการจดการเรยนรมความชดเจน ครอบคลม การเรยนรในแผนการจดการเรยนร

7. กจกรรมการเรยนรสอดคลองกบสาระการเรยนร มาตรฐาน การเรยนรและตวชวด จดประสงคการเรยนร

8. กจกรรมการเรยนรมงเนนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) 9. กจกรรมการเรยนรมความครอบคลมในการพฒนาผเรยนใหมความร ทกษะ/ กระบวนการ และคณลกษณะทพงประสงค

10. กจกรรมการเรยนรสามารถน าผเรยนไปสการสรางชนงาน/ภาระงาน

98

11. กจกรรมการเรยนรค านงถงผลการวเคราะหขอมลผเรยนเปนรายบคคล 12. มการประเมนผลตามสภาพจรงและสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร และตวชวด

13. มการทดสอบหรอการจดกจกรรมเพอตรวจสอบความร ความสามารถของ ผเรยนในแผนการจดการเรยนรทไดมาตรฐาน สอดคลองกบกบมาตรฐานการ เรยนรและตวชวด สมพนธกบการทดสอบระดบชาต

14. ประเดนและเกณฑการประเมนสามารถสะทอนคณภาพผเรยนตามมาตรฐาน การเรยนรและตวชวด

15. การวดและประเมนผลค านงถงผลการวเคราะหขอมลผเรยนเปนรายบคคล 16. สอ แหลงการเรยนรมความเหมาะสม เพยงพอ สงผลตอการเรยนรของผเรยน 17. แผนการจดการเรยนรทจดท าสามารถน าไปปฏบตไดจรง รวม

เฉลย สรปผล

การแปลความหมายการประเมนแผนการจดการเรยนร

เกณฑ คาเฉลย 1.00 – 1.50 : ปรบปรง 1.51 – 2.50 : พอใช 2.51 – 3.50 : ด 3.51 – 4.00 : ดมาก

เกณฑการผาน มผลการประเมนในระดบดขนไป

99

ตวอยางหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนรทเนนการจดการเรยนรเชงรก (ภาษาองกฤษ)

หนวยการเรยนรท 3 เรอง Clean up the beach รหสวชา อ 16101 รายวชา ภาษาองกฤษ ชนประถมศกษาปท 6 กลมสาระการเรยนร ภาษาตางประเทศ ปการศกษา 2559 ภาคเรยนท 2 เวลา 6 ชวโมง ผสอน นางอไร หตะโกวท โรงเรยนอนบาลสว (บานนาโพธ)

1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ต1.2 มทกษะการสอสารทางภาษาในการแลกเปลยนขอมลขาวสาร แสดงความรสกและความคดเหนอยางมประสทธภาพ

ต1.2 ป.6/5 พด/เขยน แสดงความรสกของตนเอง เกยวกบเรองตาง ๆ ใกลตว กจกรรมตาง ๆ พรอมทงใหเหตผลประกอบ มาตรฐาน ต1.3 น าเสนอขอมลขาวสาร ความคดรวบยอดและความคดเหนในเรองตาง ๆ โดยการพดและเขยน

ต1.3 ป.6/1 พดเขยน ใหขอมลเกยวกบตนเอง เพอนและสงแวดลอมใกลตว ต1.3 ป.6/3 พด เขยนแสดงความคดเหนเกยวกบเรองตาง ๆ ใกลตว

มาตรฐาน ต3.1 ใชภาษาตางประเทศในการเชอมโยงความรกบกลมสาระเรยนรอนและเปนพนฐานในการพฒนา แสวงหาความรและเปดโลกทศนของตน

ต3.1 ป.6/1 คนควารวบรวมค าศพททเกยวของกบกลมสาระการเรยนรอน จากแหลงการเรยนรและน าเสนอดวยการพด/เขยน

2. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด การใชภาษาองกฤษในการใหขอมล แสดงความรสก เกยวกบสงแวดลอมทถกท าลาย ตลอดจนการให

ค าแนะน าเกยวกบวธการ แนวทางในการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาต ดวยการรณรงคไมทงขยะ การน าขยะกลบมาใชใหม เปนการพฒนาทกษะการสอสารภาษาองกฤษและสรางจตสานก เฝาระวงรกษาสงแวดลอมในทองถนอยางยงยน

3. สาระการเรยนร 3.1 Vocabulary - environment สงแวดลอม - the sea ทะเล - the beach ชายหาด

- horseshoe crab แมงดา - ecosystem ระบบนเวศน - coral reef ปะการง

100

- sand ทราย - sea shell เปลอกหอย - coconut tree ตนมะพราว - island เกาะ

- white sand ทรายขาว - clear water นาใส - dirty beach หาดทรายสกปรก - trash ขยะ

- sea animals lose their homes. สตวทะเลไรทอยอาศย - unhealthy living conditions in the sea สภาพทขาดสขลกษณะทดใตทะเล - organize จดการ - dispose คดแยก - reduce ลดปรมาณการใช - recycle การแปรรปของใชแลวกลบมาใชใหม

- paper กระดาษ - plastic พลาสตก - glass แกว - garbage bag ถงใสขยะ - sunscreen ครมทากนแดด - gloves ถงมอ - reuse น ากลบมาใชซ า

3.2 Grammar - Do you like/love the sea? - Yes, I do. - Why do you like/love the sea? - I love the sea because.............. - The sand is white. - What can we do? - We should ............................................. - We should dispose of trash carefully and correctly. - What is the name of the beach clean-up? - When do you clean up the beach? - Where do you clean up the beach? - What should you bring? - What time do you leave from school?. - Why do you clean up the beach? - Who is a sponsor? - I love the sea because.............................. - The water is clear.

101

4. สมรรถนะส าคญของผเรยน - ความสามารถในการสอสาร - ความสามารถในการแกปญหา - ความสามารถในการคดใหเหตผล

5. คณลกษณะอนพงประสงค - มความมนใจในการใชภาษาองกฤษเพอการสอสาร - มเหตผล มวจารณญาณ - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน - มจตสาธารณะ

6. ชนงาน/ภาระงาน 6.1 ชนงาน/ภาระงานระหวางเรยน

- ท าหนงสอเลมเลก (แผนการจดการเรยนรท 1) - พดน าเสนอแผนทความคดปญหาและวธการแกปญหาชายหาดสกปรกหนาชนเรยน

(แผนการจดการเรยนรท 2) -พดน าเสนอขอมลประชาสมพนธจากแผนโปสเตอร (แผนการจดการเรยนรท 3)

6.2 ชนงาน/ภาระงานรวบยอด - พดน าเสนอในหวขอ Why do I love the beach and how to save it?

(แผนการจดการเรยนรท 4) - การทดสอบกอนและหลงการเรยนรตามหนวยการเรยนร เรอง Clean up the beach 7. การวดและประเมนผล

สงทวด วธการวด เครองมอ เกณฑ แผนการจดการเรยนรท 1 พดแสดงความรสกพรอมกบใหเหตผล

ตรวจความถกตองของการพดแสดงความรสก

แบบประเมนการพด

16-20 = ดมาก 13-15 = ด 10-12 = พอใช นอยกวา10 = ควรปรบปรง

เขยนแสดงความรสกพรอมกบใหเหตผลได

ท าหนงสอเลมเลก

แบบประเมนการเขยน

16-20 = ดมาก 13-15 = ด 10-12 = พอใช นอยกวา10 = ควรปรบปรง

102

แผนการจดการเรยนรท 2 พดใหขอมลเกยวกบปญหาสงแวดลอมทางทะเลและบนชายหาดได

- สงเกตการพดน าเสนอแผนทความคดปญหาและวธการแกปญหาชายหาดสกปรกหนาชนเรยน


คะแนน 16-20 = ดมาก 13-15 = ด 10-12 = พอใช นอยกวา10 = ควรปรบปรง

แผนการจดการเรยนรท 3 เขยนโปสเตอร ตรวจสอบการเขยน

โปสเตอร แบบประเมนการเขยน


พดน าเสนอขอมลจากโปสเตอร

สงเกตการพดน าเสนอขอมลจากโปสเตอร



แผนการจดการเรยนรท 4 พดน าเสนอภาพ สงเกตการพดน าเสนอ แบบประเมนการพด


8. กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 1 แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง The Beach - ฟง-พดเพอใหขอมลให ดวยเทคนคการถาม-ตอบโดยมรปภาพประกอบจากวดทศนและสอ

เพาเวอรพอยท ชดท 1 “Amazing the sea” - กจกรรมเกม จบคภาพกบค า เรยนรความหมายของค า - กจกรรมแขงขนเรยงล าดบค าใหเปนประโยคแสดงความรสก พรอมกบใหเหตผล - ท าหนงสอเลมเลก

103

ชวโมงท 2 แผนการจดการเรยนรท 2 เรอง Pollution Issues and How to Solve Them - เลนเกม Onion rings ทบทวนประโยคแสดงความรสกพรอมกบใหเหตผล - ถาม-ตอบปญหาชายหาดสกปรกเตมไปดวยขยะจากภาพโปรแกรมเพาเวอรพอยท ชดท 2

และฝกพดใหค าแนะน าในการแกปญหา - แบงกลมสบคนวธแกปญหาชายหาดสกปรกเตมไปดวยขยะจากเวบไซตบนโทรศพทมอถอ

ของนกเรยนและจดท าแผนทความคด(Mind Mapping) และพดน าเสนอ ชวโมงท 3 -4 แผนการจดการเรยนรท 3 เรอง Awesome Posters! - ถาม-ตอบขอมลเกยวกบรายละเอยดจากแผนโปสเตอรตวอยาง - รวมกลมระดมความคด ออกแบบโปสเตอร - ท าแผนโปสเตอรประชาสมพนธการไปทาความสะอาดหาดทรายชายทะเล - พดน าเสนอขอมลจากโปสเตอร ชวโมงท 5 - 6 แผนการจดการเรยนรท 4 ชอเรอง Clean up the beach together - แขงขนเกบและคดแยกขยะบนชายหาด - พดบอกขอมลขยะประเภทตางๆทเกบไดจากชายหาด - วาดภาพ หวขอ “Why do you love the beach and how to save it?” - พดภาษาองกฤษบรรยายภาพหวขอ “Why do you love the beach and how to save it?” 9. สอการเรยนร/แหลงเรยนร 1. เพาเวอรพอยท ชดท 1 The amazing sea 2. เพาเวอรพอยท ชดท 2 Pollution issues 3. กระดาษปอนด กระดาษการด ส กรรไกร 4. ชายหาดในทองถน 5. เกมจบคภาพกบค า (Pelmanism) 6. เกม แขงขนเรยงค าใหเปนประโยค 7. เกม Onion rings 8. เกม Find someone who 9. ใบงาน Fill in the missing words 10. สมารทโฟน

104

หนวยการเรยนรท 3 Clean up the beach แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง The beach

รหสวชา อ 16101 รายวชา ภาษาองกฤษ ชนประถมศกษาปท 6 กลมสาระการเรยนร ภาษาตางประเทศ ปการศกษา 2559 ภาคเรยนท 2 เวลา 1 ชวโมง ผสอน นางอไร หตะโกวท โรงเรยนอนบาลสว (บานนาโพธ )

………………………………………………………………………………………..

1. มาตรฐานการเรยนรและตวชวด มาตรฐาน ต 1.2 มทกษะการสอสารทางภาษาในการแลกเปลยนขอมลขาวสาร แสดงความรสกและความคดเหนอยางมประสทธภาพ

ต 1.2 ป.6/5 พด/เขยน แสดงความรสกของตนเอง เกยวกบเรองตาง ๆ ใกลตว กจกรรมตาง ๆ พรอมทงใหเหตผลประกอบ

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 พดและเขยนแสดงความรสกพรอมกบใหเหตผลได 2.2 ท าหนงสอเลมเลกได 3. สาระส าคญ การใชภาษาองกฤษในการใหขอมล แสดงความรสกอยางมเหตผลและมวจารณญาณ เกยวกบสงแวดลอม

เปนการพฒนาทกษะการสอสารภาษาองกฤษและสรางจตส านก เฝาระวงรกษาสงแวดลอมในทองถนอยางยงยน 4. สาระการเรยนร 4.1 Vocabulary

- environment สงแวดลอม - the sea ทะเล - the beach ชายหาด - sand ทราย - sea shell เปลอกหอย - coconut tree ตนมะพราว - island เกาะ - horseshoe crab แมงดา - ecosystem ระบบนเวศน - coral reef ปะการง - white sand ทรายขาว - clear water นาใส

4.2 Grammar - Do you like/love the sea? - Yes, I do. - Why do you like/love the sea? - I love the sea because.............. - The sand is white.

105

5. สมรรถนะส าคญของผเรยน 5.1 ความสามารถในการสอสาร 5.2 ความสามารถในการคดใหเหตผล 6. คณลกษณะอนพงประสงค 6.1 มความมนใจในการใชภาษาองกฤษเพอการสอสาร 6.2 มเหตผล มวจารณญาณ 7. ชนงานและหรอภาระงาน นกเรยนท าหนงสอเลมเลก 8. กจกรรมการเรยนร 8.1. กจกรรมขนน าเขาสบทเรยน (Warm - up)

1) นกเรยนดและฟงเพลง A sailor went to the sea จากสอมลตมเดย 2) ครและนกเรยน สนทนาถาม-ตอบเกยวกบเพลงและภาพ ดวยประโยค What can you see?

8.2 กจกรรมขนน าเสนอ (Presentation) 1) ครใหนกเรยนดวดทศนเกยวกบหาดทรายและทองทะเลทสวยงาม เวลา 3 นาท

เพอสรางความตระหนกถงความส าคญของสงแวดลอมทางทะเล จากนน ครแสดงตวอยางการถามและตอบ เกยวกบทะเล Do you love the sea? / Yes, I do.

Why do you love the sea? / I love the sea because the water is clear. ครแสดงภาพจากวดทศนประกอบ และเขยนประโยค “I love the sea because the water is clear.”

ลงบนกระดานไวทบอรด จากนนครถามนกเรยนตอ “ Why do you love the sea?” นกเรยนชวยกนตอบและใหเหตผล ตามรปภาพในวดทศน เชน I love the sea because I love to ride a boat. / I love the sea because I love to play in the water. I love the sea because there are the coconut trees, etc. ครเขยนประโยค จ านวน 5 ประโยค ทนกเรยนตอบลงบนกระดานไวทบอรด

2) นกเรยนชวยกนสรปโครงสรางของประโยคการบอกความรสกและการใหเหตผลลงในสมด 3) นกเรยนแบงกลม กลมละ 5 คนเลนเกมจบคภาพกบค าหรอวล (Pelmanism game) เพอ

เรยนรค าศพททเกยวของกบสงแวดลอมทางทะเลเพมเตม เชน the sea , the beach, a sea shell, an island, a coral reef, white sand, clear water, etc.

4) นกเรยนอานค าศพทจากภาพและสรปความหมาย

106

8.3 กจกรรมขนการฝก (Practice) 1) แบงกลมนกเรยนออกเปน 4 ทม แขงขนกนตอบค าถามจากเพาเวอรพอยท ชดท 1 “The

amazing sea” โดยครตงค าถามจากภาพทละภาพ ดวยประโยค “Why do you love the sea?” ทมใดตอบโดยพดแสดงความรสกพรอมทงใหเหตผลตามภาพทเหนถกตอง จะไดคะแนน เชน

I love the sea because there is a sea shell. / I love the sea because the sea is blue. 2) นกเรยนแบงกลมออกเปน 8 กลม กลมละ 4-5 คน แขงขนเลนเกมเรยงค าใหเปนประโยค

ทถกตอง เพอตอบค าถามประโยค “Why do you love the sea?” เกมเรยงค าใหเปนประโยค เฉลย

I love the sea because .............. 1. white is the sand . 2. clear the water is . 3. there coconut are trees . 4. sunny weather I enjoy . 5. the love I blue the sky clouds and .

1. the sand is white. 2. the water is clear. 3. there are coconut trees. 4. I enjoy sunny weather. 5. I love the blue sky and the clouds. หรอ I love the clouds and the blue sky.

ครเปานกหวดใหสญญาณเมอหมดเวลา 2 นาท ครสมตวแทนนกเรยนแตละกลม / นกเรยนทงกลมพดประโยคทเรยงไวกลมละ 1 ประโยค ใหนกเรยนกลมอนชวยกนตรวจสอบความถกตองของประโยค และครเขยนค าตอบทถกตองบนกระดาน

8.4 กจกรรมขนน าไปใช (Production) 1) นกเรยนจบคแลวหารปภาพเกยวกบทะเลทนกเรยนชอบมาคนละ 1 ภาพแลวพดบทสนทนา

ถาม-ตอบวา ท าไมเพอนถงชอบทะเล และแลกเปลยนบทบาทกน S1: Why do you like the sea? S2: I like the sea because …………………….. 2) นกเรยนท าหนงสอเลมเลก “Why do I love the sea?” โดยมภาพเกยวกบทะเลทนกเรยนชนชอบ

3-5 ภาพ พรอมเขยนค าบรรยายความรสกสน ๆ 8.5 กจกรรมขนสรป (Wrap up) นกเรยนรองเพลง “A sailor went to the sea.” อกครงเพอสรปค าศพททเกยวของกบทะเล

จากนนครและนกเรยนชวยกนสรปโครงสรางประโยคบอกความรสกและการบอกเหตผลอกครง

107

9. การวดและประเมนผล สงทวด วธการวด เครองมอ เกณฑ

พดแสดงความรสกพรอมกบใหเหตผล

ตรวจความถกตองของการพดแสดงความรสก



เขยนแสดงความรสกพรอมกบใหเหตผลได

ท าหนงสอเลมเลก

แบบประเมนการเขยน


หมายเหต เกณฑการวดและประเมน ก าหนดเกณฑการผานไวตามระดบความสามารถของผเรยนทเปนผลจากการวเคราะหขอมลนกเรยนเปนรายบคคล โดยนกเรยนกลมเกง มเกณฑการผานอยในระดบดมาก นกเรยนกลมปานกลาง มเกณฑการผานอยในระดบดขนไป และนกเรยนกลมออนมเกณฑการผานอยในระดบพอใชขนไป

10. สอ/ แหลงเรยนร 1. คลปวดโอ เพลง A sailor went to the sea จาก https://www.youtube.com/watch?v=DX2Er--LYmQ

2. วดทศนหาดทรายชายทะเลทสวยงาม สะอาด จาก https://www.youtube.com/watch?v=5HeEpfyhuVc 3. เพาเวอรพอยทชดท 1 Amazing the sea 4. เกมจบคภาพกบค าหรอวล (Pelmanism game) 5. เกมแขงขนเรยงค าใหเปนประโยค 11. บนทกหลงการจดการเรยนร

1. นกเรยนรอยละ 100 มความสขและสนกกบกจกรรมทตวเองไดลงมอปฏบตและแสดงออกซง

ความรกความประทบใจในธรรมชาตและทองทะเลผานการนาเสนอขอมลอยางกระตอรอรน

2. นกเรยนกลมออนสามารถจดจ าค าศพทและความหมายไดดจากการเลนเกมจบคภาพกบค า

3. เทคนคการถาม-ตอบจากสอเพาเวอรพอยททน าเสนอเรองราวดวยภาพ ชวยใหนกเรยนมโอกาส พดภาษาองกฤษไดตลอดเวลา แตบางครงนกเรยนไมรค าศพทจงทาใหการโตตอบระหวางครกบนกเรยนตดขด ไมราบรน

12. กจกรรมเสนอแนะ ในการจดท าสอเพาเวอรพอยท ครควรมค าภาษาองกฤษประกอบภาพ แตควรเปดขนมาหลงจากการ

น าเสนอภาพแลว เนองจากตองการใหนกเรยนไดคดและพดค าเหลานนดวยตนเองกอน

คณะผจดท ำ

ทปรกษำ นายบญรกษ ยอดเพชร เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน นายอมพร พนะสา รองเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน นางเบญจลกษณ นาฟา ทปรกษาพเศษ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน นางสกญญา งามบรรจง ทปรกษาพเศษ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน นายเกรยงศกด สงขชย ผเชยวชาญดานวจยและประเมนคณภาพทางการศกษา สพฐ. นางลาวณย ตรเนตร ศกษานเทศกเชยวชาญ ปฏบตหนาทในตาแหนงทปรกษา ดานพฒนากระบวนการเรยนร สพฐ.

คณะท ำงำน นายเจตนา เมองมล หวหนาหนวยศกษานเทศก สพฐ. นางพรพรรณ โชตพฤกษวน รองผอานวยการสานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สพฐ. นายธรตน มหายศนนท ศกษานเทศก ชวยปฏบตราชการ ศนฐ. นางบวบาง บญอย ศกษานเทศก ชวยปฏบตราชการ ศนฐ. นายสจพจน นามภกด ศกษานเทศก ชวยปฏบตราชการ ศนฐ. นางสาวภญญาพชญ เชอจนทรยอด ศกษานเทศก ชวยปฏบตราชการ ศนฐ. นายตฤณ กานดอกไม ศกษานเทศก ชวยปฏบตราชการ ศนฐ. นายนตธร ปลวาสน ศกษานเทศก ชวยปฏบตราชการ ศนฐ. นางรวภทร เหลาคม ศกษานเทศก ชวยปฏบตราชการ ศนฐ. นายพรณ พงพานช ศกษานเทศก ชวยปฏบตราชการ ศนฐ. นางสาวสวมล อนทปนต ศกษานเทศก ชวยปฏบตราชการ ศนฐ. นางสาวปฐมาภรณ ปนอนทร ศกษานเทศก ชวยปฏบตราชการ ศพก. นายชชวาล ไชยบญญานภาพ นกวชาการศกษาชานาญการพเศษ สตผ. นางสดใส นยมจนทร นกวชาการศกษาชานาญการพเศษ สตผ. นางสาวองคณา เหวาวทย นกวชาการศกษาชานาญการพเศษ สตผ. นายกาญจนมาโนชญ ขนกอง ผอานวยการกลมนเทศฯ สพม.เขต 39

นายวบลย ชมละมาย ศก ศกษานเทศก สพป.กาญจนบร เขต 3 นายสนธยา หลกทอง ศกษานเทศก สพป.สกลนคร เขต 2 นางณฐมน คนรตน ศกษานเทศก สพป.อบลราชธาน เขต 5 นางสาวเพชรษฎ แกวสวรรณ ศกษานเทศก สพป.สระแกว เขต 2 นางอรอมา บวรศกด ศกษานเทศก สพป.หนองคาย เขต 2 นางหทยา เขมเพชร ศกษานเทศก สพม. เขต 5 นางภทรนทร ชมาก ศกษานเทศก สพม. เขต 11 นายอานนท วงศวศษฏรงส ศกษานเทศก สพม. เขต 29 นางสาวพชญา คาปน ศกษานเทศก สพม. เขต 35 นางสาวธญรด พากเพยร ศกษานเทศก สพม. เขต 41

หนวยศกษานเทศกสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

f esdc.go.thhttp://www.esdc.go.th(+66) 02 628 5324, 02 288 [email protected]

(Active Learning) -...

Documents

Transcript of (Active Learning) -...