รายงานประชุมหารือระดับนโยบายโค...

น ำเสนอโดย MOEF สำธำรณรฐเกำหล

รายงานประชมหารอระดบนโยบายโค

รงการ KSP ป 2020/21

MRC กำรสอสำรและกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง ในคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง

หวขอโครงการ กำรสอสำรและกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง ในคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง

จดท าส าหรบ คณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (Mekong River Commission: MRC)

ดวยความรวมมอกบ

คณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (Mekong River Commission: MRC) ส ำนกงำนเลขำธกำรคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (Mekong River Commission Secretariat: MRCS)

คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตของประเทศกมพชำ (Cambodia National Mekong Committee: CNMC) คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตของประเทศลำว (Lao National Mekong Committee: LNMC) คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตของประเทศไทย (Thailand National Mekong Committee: TNMC)

คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตของประเทศเวยดนำม (Vietnam National Mekong Committee: VNMC)

ไดรบการสนบสนนโดย กระทรวงเศรษฐกจและกำรคลง (Ministry of Economy and Finance: MOEF) สำธำรณรฐเกำหล

จดท าโดย สถำบนเพอกำรพฒนำเกำหล (KDI)

ผอ านวยการโครงการ ซง ฮน อน, ผอ ำนวยกำรบรหำร, ศนยเพอกำรพฒนำนำนำชำต (CID), KDI

ผจดการโครงการ

คยอง ดอก ควอน, ผเชยวชำญ, ศนย CID, KDI เจาหนาทโครงการ

จ ฮ ยน, ผชวยวจยอำวโส, แผนกกำรหำรอระดบนโยบำย, ศนย CID, KDI เยรม คม, หวหนำ, แผนกกำรหำรอระดบนโยบำย, ศนย CID, KDI

ทปรกษาอาวโส

ยอง กอน ชน, อดตผชวยรฐมนตรกระทรวงควำมเสมอภำพทำงเพศ และครอบครว ผตรวจสอบหลก

จ ฮอน อ, อำจำรยมหำวทยำลยจงบ

ผเขยน บทท 1 จ ฮอน อ, อำจำรยมหำวทยำลยจงบ เฮง สธ, ทปรกษำ, คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตประเทศกมพชำ

บทท 2 ซอกฮวำน ฮวำง, นกวจย, สถำบนวศวกรรมโยธำและเทคโนโลยกอสรำง (KICT) แหงเกำหล จองฮำ อ, ผชวยวจย, สถำบน KICT

บยองฮวำ โอ, ผชวยวจย, สถำบน KICT วรรณำโพน เพชรประเสรฐ, ทปรกษำ, คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตประเทศลำว บทท 3 จนซอก อ, CEO, บรษท Korea TOCONET จ ำกด

หว ดก ลอง, ทปรกษำ, คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตประเทศเวยดนำม บทท 4 เจพล โช, ผอ ำนวยกำร, สถำบนกำรจดกำรลมน ำแบบบรณำกำร

อกษรำ พฤทธวทยำ, ผชวยศำสตรำจำรย, จฬำลงกรณมหำวทยำลย

บรรณาธการภาษาองกฤษ บรษท KOREA Translations จ ำกด (KICAT)

บทน า

ควำมรเปนสวนประกอบส ำคญยงส ำหรบกำรเตบโตทำงเศรษฐกจและกำรพฒนำสงคมของประเทศ สงทมควำมส ำคญอยำงมำกคอควำมสำมำรถของรฐบำลทจะก ำหนดและน ำนโยบำยตำงๆ ไปปฏบต ซงสงคมโลกตำงด ำเนนกำรเพอสงเสรมใหเกดกำรรวมแบงปนควำมรระหวำงประเทศตำงๆ และปรบปรงควำมสำมำรถทำงนโยบำยของพวกเขำเพอจดกำรกบประเดนดำนกำรพฒนำและยกระดบควำมเจรญรงเรองในระดบโลก

แนนอนวำควำมรมควำมส ำคญมำกยงขนกวำเคยในชวงเวลำทโลกก ำลงเผชญกบภำวะโรค

ระบำดทวโลก ในสถำนกำรณวกฤตทท ำใหกำรตดตอปฏสมพนธทำงกำยท ำไดอยำงจ ำกด คณคำของกำรแบงปนควำมรกยงชดเจนมำกขน เนองจำกสงนเปนเครองมอทยดหยนและทนเวลำมำกทสดทจะพฒนำและแบงปนวธแกปญหำไดอยำงเหมำะสมตอเวลำ

ในเรองเกยวกบกำรพฒนำเศรษฐกจของเกำหล

ควำมรวำงรำกฐำนใหแกกำรเปลยนโฉมของเกำหลอยำงทไมเคยเกดขนมำกอน จำกเศรษฐกจทพงพำกำรเกษตรและยำกจนไปสชำตอตสำหกรรมสมยใหม พรอมดวยสงคมทเปดกวำงและเปนประชำธปไตย กำรถำยทอดเทคโนโลยจำกตำงประเทศและกำรลงทนดำนกำรศกษำชวยขยำยคลงควำมรในประเทศและท ำใหเกดกำรเปลยนโฉมดงกลำวเปนจรงได นอกจำกน รฐบำลเกำหลยงใชกระบวนกำรพฒนำเพอรวบรวมบทเรยนอนมคำซงไมพบในต ำรำเรยนแบบเกำ

กระทรวงเศรษฐกจและกำรคลง (MOEF) ของเกำหลไดน ำโปรแกรมกำรรวมแบงปนควำมร

(KSP) เขำมำใชในป 2004 เพอแบงปนประสบกำรณดำนกำรพฒนำของเกำหลใหแกชมชนนำนำชำตผำนทำงกำรวจยรวมกน กำรประชมหำรอระดบนโยบำย และกจกรรมเสรมสรำงควำมสำมำรถตำงๆ ตงแตกำรกอตงเปนตนมำ โปรแกรมนมบทบำททส ำคญยงในกำรสนบสนนกำรพฒนำเศรษฐกจและสงคมของประเทศพนธมตรทวโลก

สถำบนเพอกำรพฒนำเกำหล (KDI) ไดเขำรวมในโครงกำร KSP มำตงแตกำรเปดตว

และไดท ำงำนรวมกนกบประเทศตำงๆ มำกกวำแปดสบประเทศ KDI ซงเปนคณะท ำงำนระดบมนสมองชนน ำพรอมดวยประสบกำรณกวำงขวำงดำนงำนวจยนโยบำย ไดมอบทำงแกใหแกปญหำและอปสรรคทประเทศพนธมตรเผชญในสำขำตำงๆ นบตงแตกำรพฒนำอตสำหกรรมไปจนถงกำรปฏรปภำคประชำชน โดยในโครงกำร KSP ป 2020/21 KDI ไดจดกำรประชมหำรอระดบนโยบำยยสบโครงกำร รวมทงหนงโครงกำรกบจอรเจย ซงเปนผเขำรวมใหมในโครงกำร KSP

ในกลมของโครงกำรเพอกำรเรยนรรวมกนอยำงมควำมหมำย

โครงกำรนเรมตนขนโดยส ำนกงำนเลขำธกำรคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRCS)

และประเทศสมำชก โดยมเปำหมำยเพอกำรปรบปรง “กำรสอสำรและกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง” เมอไดรบค ำรองขอจำกส ำนกงำนเลขำธกำรคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRCS) กระทรวง MOEF และสถำบน KDI จงไดจดตงทมวจยทประกอบไปดวยผเชยวชำญของเวยดนำมและเกำหล ทมงำนนด ำเนนกำรวจยสภำพแวดลอมของนโยบำยภำยในและภำยนอกในเชงลก และระบปญหำควำมทำทำยดำนกำรพฒนำทส ำคญของ คณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRC) และแตละประเทศและมอบแผนกำรปฏบตและกำรแนะน ำดำนนโยบำย

สถำนกำรณกำรระบำดของ COVID-19 สงผลกระทบกบโครงกำรในปน

เชนเดยวกบทไดสงผลกระทบกบทกแงมมในชวตของเรำ แมวำจะพบกบควำมทำทำยทไมไดคำดคดมำกอนดงกลำว แตโครงกำรนกเสรจสมบรณเรยบรอย เนองมำจำกกำรอทศและเสยสละของทมงำนจำกทงสองประเทศ ตลอดกระบวนกำรน ผมไดเหนวำควำมรวมมอกนสำมำรถน ำไปสกำรเอำชนะปญหำอปสรรคไดอยำงไร และไดเรยนรควำมส ำคญของกำรแบงปนควำมรเมอมประเทศตำงๆ พยำยำมเรยนรวำประเทศอนรบมอกบปญหำอยำงไร

ในนำมของ KDI ผมขอแสดงควำมขอบคณอยำงสดซงแกMRCS

และคณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตทใหควำมรวมมอในโครงกำรน โดยเฉพำะอยำงยง ผมขอแสดงควำมขอบคณอยำงสงไปยง ฯพณฯ ดร. อน พช หตถำ ประธำนเจำหนำทบรหำร และดร. อนรกษ กตตขรณ ประธำนฝำยยทธศำสตรและพนธมตรของส ำนกงำนเลขำธกำรคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRCS) ทไดใหควำมสนบสนนชวยเหลออยำงเตมท โครงกำรนจะไมสำมำรถเสรจสมบรณไดหำกปรำศจำกกำรอทศตนของบคคลเหลำน นอกจำกน ผมขอขอบคณทมงำนทปรกษำของ KSP ไดแก ทปรกษำอำวโส ดร. ยอง กอน ชน ผตรวจสอบหลก ศำสตรำจำรย จ-ฮอน อ นกวจย ดร. ซอกฮวำน ฮวำง, ดร. จนซอก อ, และ ดร. เจพล โช รวมทงทปรกษำภำยในทองท คณ เฮง สธ คณวรรณำโพน เพชรประเสรฐ คณ หว ดก ลอง และดร. อกษรำ พฤทธวทยำในกำรจดท ำรำยงำนฉบบน

โครงกำรนใหประโยชนอยำงมำกมำยแกหลำยฝำยทงทอยภำยในและภำยนอก MRCS

ผมขอขอบคณบคคลทงหมดทไดรวมใหขอมลอนมคำซงน ำไปสกำรด ำเนนโครงกำรนอยำงประสบผลส ำเรจ นอกจำกน ผมขอขอบคณศนยเพอกำรพฒนำนำนำชำตของ KDI โดยเฉพำะอยำงยงผอ ำนวยกำรบรหำร ดร. ซงฮน อน ผจดกำรโครงกำร ดร. คยง ดง ควอน และเจำหนำทโครงกำร คณ จ ฮ ยน ส ำหรบกำรท ำงำนหนกและกำรอทศตนใหแกโครงกำรน

ผมเชอมนอยำงสงวำโครงกำร KSP

จะท ำหนำทเปนบนไดเพอกำวไปสกำรเรยนรรวมกนและควำมรวมมอกนทำงเศรษฐกจระหวำง MRC และเกำหล แและสงผลใหเกดกำรพฒนำอยำงยงยน

จอง พโย ชเว

ประธำน สถำบนเพอกำรพฒนำเกำหล (KDI)

เนอหา

โครงกำร KSP ป 2020/21 กบ MRC ……………………………………………………………………. 00

รำยงำนสรปส ำหรบผบรหำร ……………………………………………………………………………. 00

บทท 1

การตรวจสอบประสบการณของเกาหลและกลมประเทศ CLTV

กบยทธศาสตรการบรหารจดการน าทวมและภยแลงแบบบรณาการ

สรป 00

1. บทน ำ....................................................................................................................... 00

2. กำรทบทวนยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงส ำหรบพนทลมน ำโขงตอนลำง (LMB)

00

ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง ..................................................... 00

ระบบพยำกรณน ำทวมและภยแลง/ระบบเตอนภยลวงหนำ (F/W) ............................... 00

3. ประสบกำรณของเกำหลดำนกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง ........................................ 00

นโยบำยระดบชำตของเกำหลส ำหรบกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำ ............................ 00

ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงของเกำหล ...................................... 00

กำรลงมอปฏบตและยทธศำสตรเพอกำรปรบตวส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวม

และภยแลงแบบบรณำกำร ....................................................................................... 00

4. ขอแนะน ำและขอสรปตำงๆ ........................................................................................... 00

โอกำสและควำมทำทำยตำงๆ ส ำหรบกลมประเทศ CLTV

และยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงของ MRC ........................................ 00

กำรเปรยบเทยบยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงระหวำง MRC และเกำหล

00

ขอเสนอแนะส ำหรบยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร

ในภมภำคแมโขงตอนลำง ....................................................................................... 00

อำงอง .................................................................................................................... 00

บทท 2

ระเบยบวธส าหรบการพยากรณและการเตอนภยน าทวมโดยใชปญญาประดษฐและบกดาตา

สรป 00

1. บทน ำ....................................................................................................................... 00

2. วตถประสงคและแผนกำรวจย ....................................................................................... 00

3. ระบบกำรพยำกรณและเตอนภยน ำทวม ........................................................................... 00

4. ขอเสนอแนะส ำหรบ MRC ............................................................................................ 00

5. กำรใชเครอขำย IoW ในกำรบรหำรจดกำรน ำทวมทเปนไปได ............................................. 00

6. บทสรป ............................................................................................................. 00

อำงอง .................................................................................................................... 00

บทท 3

ผลตภณฑและชองทางการสอสารส าหรบ MRC

เพอปรบปรงการสอสารและการเตอนภยน าทวมและภยแลงโดยใชบ กดาตา

สรป 00

1. บทน ำ....................................................................................................................... 00

2. กำรส ำรวจระบบบรหำรจดกำรน ำทวมในบรเวณลมแมน ำโขง ............................................... 00

3. กำรวเครำะหขอดของระบบบรหำรจดกำรน ำทวมในเกำหล .................................................. 00

4. ควำมหมำยโดยนยและค ำแนะน ำ ................................................................................... 00

อำงอง .................................................................................................................... 00

บทท 4

ขอเสนอแนะส าหรบยทธศาสตรการบรหารจดการน าทวมและภยแลงแบบบรณาการเพอแม

น าโขง

สรป 00

1. บทน ำ....................................................................................................................... 00

2. กำรทบทวนยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงส ำหรบพนทลมแมน ำโขงตอนลำง (LMB) ...... 00

3. ประสบกำรณของเกำหลเกยวกบยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลง .................................. 00

4. บทสรปและขอเสนอแนะ .............................................................................................. 00

อำงอง .................................................................................................................... 00

รายชอตาราง

บทท 1

<ตำรำงท 1-1> ผลกระทบจำกกำรเกดน ำทวมในประเทศตำงๆ แถบลมน ำโขง ....................... 00 <ตำรำงท 1-2> สถำบนบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำในประเทศไทย....................................... 00

<ตำรำงท 1-3> กำรถำยโอนกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำและหนำทกำรพฒนำ ดวยกำรบรหำรจดกำรน ำอยำงเปนเอกภำพในเกำหล ........................................ 00

<ตำรำงท 1-4> กำรจดตงคณะกรรมกำรบรหำรจดกำรน ำระดบชำตและลมน ำ ภำยใตกฎหมำยวำดวย

กรอบกำรท ำงำนเพอกำรบรหำรจดกำรน ำ ....................................................... 00 <ตำรำงท 1-5> รำยชอของโครงกำรรเรมอยำงละเอยดส ำหรบแตละยทธศำสตรดำนนวตกรรมส

ประกำรของแผนกำรบรหำรจดกำรน ำแหงชำตn............................................... 00 <ตำรำงท 1-6> ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมแหงชำตและโครงกำรรเรมตำงๆ อยำงละเอยด

(ป 2021-2030) ....................................................................................... 00 <ตำรำงท 1-7> ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงและกำรประปำเพอจำยน ำรวมทงโครงกำร

รเรมตำงๆ อยำงละเอยด (2021-2030) ......................................................... 00

<ตำรำงท 1-8> ขอมลดำวเทยมส ำหรบกำรตดตำมภยแลงเชงอตนยมวทยำ/กำรเกษตร/เชงอทก วทยำของเกำหล ...................................................................................... 00

<ตำรำงท 1-9> กำรเตอนภยแลงทแตกตำงกนสประเภทและเกณฑกำรออกค ำเตอน ............... 00 <ตำรำงท 1-10> กำรเปรยบเทยบยทธศำสตรกำรจดกำรน ำทวมท MRC และเกำหลน ำไปใช

ด ำเนนกำร .............................................................................................. 00

<ตำรำงท 1-11> กำรเปรยบเทยบยทธศำสตรกำรจดกำรภยแลงท MRC และเกำหลน ำไปใช ด ำเนนกำร .............................................................................................. 00

บทท 2

<ตำรำงท 2-1> สรปผลกระทบจำกภำวะน ำทวมในลมแมน ำโขงตอนลำง .............................. 00 <ตำรำงท 2-2> สรปกำรเกดน ำทวมฉบพลนรวมทงควำมเสยหำยและผประสบภยจำกเหตกำรณ

ครงนในป 2019 ...................................................................................... 00 <ตำรำงท 2-3> สรปผลลพธเชงพนทหลกในปจจบน ........................................................ 00

<ตำรำงท 2-4> สรปพนทลมน ำยอยในลมแมน ำโขง......................................................... 00 <ตำรำงท 2-5> ขนตอนกำรปฏบตส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวมในเกำหล ............................... 00

<ตำรำงท 2-6> กำรจดหมวดหมล ำน ำสำยตำงๆ ในเกำหล ................................................ 00

<ตำรำงท 2-7> กำรเปรยบเทยบคำสมประสทธสหสมพนธระหวำงปรมำณของขอมลและหยำดน ำฟำ ในเขตซองบก เกำหล................................................................................ 00

บทท 3

<ตำรำงท 3-1> สงทสงผลใหเกดกำรไหลของกระแสน ำไปยงแมน ำโขงอยำงเปนสดสวน ........ 00

<ตำรำงท 3-2> เหตกำรณส ำคญทเกยวของกบศนย Mekong-HYCOS (H/W) ...................... 00 <ตำรำงท 3-3> สถำนะปจจบนของสถำนตดตำมดำนอทกวทยำใน MRC .............................. 00

<ตำรำงท 3-4> สถำนะของกำรเกบรวบรวมขอมลใน MRC (คลงขอมลอนกรมเวลำ MRC)........ 00 <ตำรำงท 3-5> กำรเกบรวบรวมขอมลใน MRC (คลงขอมลอนกรมเวลำ MRC) ...................... 00

<ตำรำงท 3-6> จ ำนวนของพนทลมน ำและแมน ำแยกตำมภมภำคในเกำหล ........................... 00

<ตำรำงท 3-7> สถำนะปจจบนของสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำในเกำหล (2021) ............ 00 <ตำรำงท 3-8> สถำนะกำรเกบรวบรวมขอมลของศนยควบคมน ำทวมทงสแหงในเกำหล .......... 00

<ตำรำงท 3-9> แนวคดขนพนฐำนของระบบควบคมคณภำพ .............................................. 00 <ตำรำงท 3-10> เคลดลบส ำหรบกำรใหควำมชวยเหลอประชำชนดวยกำรพยำกรณน ำทวม ...... 00

<ตำรำงท 3-11> ขนตอนของระดบน ำและหลกเหตผลส ำหรบกำรประเมนระดบน ำ (ตวอยำง) ... 00

<ตำรำงท 3-12> มำตรฐำนส ำหรบกำรสงขอควำมเตอนภยพบต ......................................... 00

<ตำรำงท 3-13> ขอควำมมำตรฐำนส ำหรบกำรสงขอควำมเตอนภยพบต (น ำทวม) ................. 00 <ตำรำงท 3-14> ขอควำมมำตรฐำนส ำหรบกำรสงขอควำมเตอนภยพบต (เขอนพงทลำย) ....... 00

<ตำรำงท 3-15> กำรเปรยบเทยบระหวำงระบบกำรพยำกรณ-เตอนภยน ำทวมใน MRC และเกำหล ... 00

<ตำรำงท 3-16> ปญหำและแผนส ำหรบกำรปรบปรงระบบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมใน MRC ..... 00

<ตำรำงท 3-17> นยำมของมำตรกำรส ำหรบกำรปรบปรงกำรจดท ำมำตรฐำนของขอมล ........... 00

บทท 4 <ตำรำงท 4-1> กำรจดล ำดบควำมส ำคญเชงยทธศำสตรของยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรลมน ำ

(BDS) และยทธศำสตรกำรปรบตวของลมน ำโขงและแผนปฏบตกำร (MASAP) ทเกยวของกบยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงส ำหรบพนทตอนลำงของลมน ำโขง

ป 2020-2025 ........................................................................................ 00

<ตำรำงท 4-2> ล ำดบควำมส ำคญเชงยทธศำสตรและกจกรรมตำงๆ ของยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลง ป 2020-2025 ................................. 00

<ตำรำงท 4-3> ภำคสวนทมควำมส ำคญสงสดและกำรจดหมวดหมเทคโนโลยทเกยวของ กบกำรบรหำรจดกำรภยแลง ........................................................................ 00

<ตำรำงท 4-4> เทคโนโลยส ำหรบบรหำรจดกำรภยแลงของ MRC ทใชทวไปในภำคกำรเกษตร 00

<ตำรำงท 4-5> เทคโนโลยส ำหรบบรหำรจดกำรภยแลงของ MRC ทใชทวไปในภำคน ำ .......... 00 <ตำรำงท 4-6> กระบวนกำรแบบเขำมำมสวนรวมและกจกรรมทเกยวของในกำรท ำแผนท

ควำมเสยงดำนสภำพภมอำกำศและแผนกำรปรบตว ......................................... 00 <ตำรำงท 4-7> กำรตดตำมและพยำกรณขอมลส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง

ทใหไวในศนยรวมขอมล MRC ................................................................... 00 <ตำรำงท 4-8> รำยละเอยดของระบบพยำกรณอำกำศและภมอำกำศแบบมลตสเกล

และมควำมละเอยดสงเพอกำรลดควำมรอนและควำมเสยหำยจำกภยแลงใน

ภำคกำรเกษตรของเกำหล ........................................................................ 00 <ตำรำงท 4-9> กำรจดหมวดหมควำมรนแรงของคำ EDI ส ำหรบกำรพยำกรณภยแลง ............. 00

<ตำรำงท 4-10> กำรแบงกลมเทคโนโลยหลกออกเปนสำมกลม และสวนตำงๆ ทเกยวของในหมวดหมกำรปรบตวทเกยวกบกำรบรหำรจดกำรภยแลง .................. 00

<ตำรำงท 4-11> เทคโนโลยเกยวกบภยแลงทไดลงทะเบยนไวในสวนกำรปรบตวของระบบ CTIS ...

00 <ตำรำงท 4-12> ผลประโยชนทเกดกบกจกำรน ำทไดจำกโครงกำร Saemaul Gakkugi

และระบบเซมอลอนดง .............................................................................. 00 <ตำรำงท 4-13> มำตรกำรลงมอปฏบตโดยสถำบนแบบบรณำกำรส ำหรบกำรบรหำรจดกำร

ควำมเสยงจำกภยแลง ................................................................................................ 00

<ตำรำงท 4-14> แนวทำงพฤตกรรมของประชำชนตำมขนตอนของกำรเกดภยแลง ................. 00 <ตำรำงท 4-15> ประเภทของกำรบรหำรจดกำรอปสงคน ำส ำหรบกำรใชน ำของประชำกร ......... 00

<ตำรำงท 4-16> เกรดกำรประหยดน ำของโถสขภณฑ ...................................................... 00 <ตำรำงท 4-17> ขอมลพยำกรณรำยฤดกำลทด ำเนนกำรในภมภำค MRC ............................. 00

<ตำรำงท 4-18> องคประกอบยอยของระบบเตอนภยลวงหนำแบบแพลตฟอรมและหนำทควำม รบผดชอบตำงๆ ทแนะน ำ ........................................................................... 00

รายชอของภาพ

บทท 1

[รปท 1-1] กรำฟอทกโดยเฉลยรำยปของภมภำคแมน ำโขงพรอมชวงเปลยนผำนฤดกำลทส ำคญ

(พรอมดวยคำสงสดครงเดยวเปนรำยปและระยะเวลำของฤดแลงทยำวนำน) ........ 00

[รปท 1-2] ระบบพยำกรณน ำทวมของกมพชำ ................................................................... 00

[รปท 1-3] ผลลพธของระบบกำรพยำกรณน ำทวมและภยแลงแบบเรยลไทมแบบใหม ................ 00

[รปท 1-4] เวรกโฟลวของกำรพยำกรณน ำทวมของสปป. ลำวทบรณำกำรเขำกบระบบ MRC ....... 00

[รปท 1-5] ผลกำรพยำกรณภยแลงโดยใชดชน CDI ........................................................... 00

[รปท 1-6] ระบบ LaCSA ............................................................................................. 00

[รปท 1-7] ระบบเตอนภยลวงหนำทศนยเตอนภยพบตแหงชำต ประเทศไทย ........................... 00

[รปท 1-8] แผนทแสดงต ำแหนงทตงของระบบวดและสงขอมลทำงไกลในลมน ำโขง................. 00

[รปท 1-9] วฏจกรกำรบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกภยพบตในประเทศไทย .............................. 00

[รปท 1-10] แผนทแสดงพนททมควำมเสยงตอกำรเกดน ำทวมฉบพลนในเวยดนำม................... 00

[รปท 1-11] กระบวนกำรของระบบพยำกรณน ำทวมและกำรเตอนภยลวงหนำ ........................... 00

[รปท 1-12] กำรน ำระบบ MRC-FFS และ MRC FFGS ไปใชงำนในเวยดนำม ............................ 00

[รปท 1-13] องคประกอบหลกของระบบพยำกรณน ำทวมของ MRC ....................................... 00

[รปท 1-14] ระบบพยำกรณน ำทวมของ MRC ด ำเนนกำรประเมนผลขอมลกระแสน ำ .................. 00

[รปท 1-15] ผงระบบงำนของกำรด ำเนนงำนประจ ำวนของ MRC-FFGS ท RFDMC .................... 00

[รปท 1-16] หลกกำรของกำรบรหำรจดกำรน ำในแผนกำรบรหำรจดกำรน ำแหงชำตของเกำหล

(2020-2030) ........................................................................................ 00

[รปท 1-17] วสยทศน เปำหมำย และยทธศำสตรของแผนบรหำรจดกำรน ำแหงชำต (2021-2030)

.......................................................................................................... 00

[รปท 1-18] แนวคดของกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร ............................ 00

[รปท 1-19] กรอบกำรท ำงำนของกระทรวงตำงๆ ของเกำหล เพอกำรบรหำรจดกำรน ำทวม

และภยแลงแบบบรณำกำร ........................................................................ 00

[รปท 1-20] กำรบรหำรจดกำรน ำและน ำทวมในเกำหลใต ..................................................... 00

[รปท 1-21]

ขนตอนปฏบตในกำรพยำกรณน ำทวมและเผยแพรกำรเตอนภยทศนยควบคมน ำทวมใ

ชในกำรด ำเนนงำน ................................................................................. 00

[รปท 1-22] กรอบกำรท ำงำนเพอบรหำรจดกำรและตดตำมภยแลงของกระทรวงหลำยแหงในเกำหล

.......................................................................................................... 00

[รปท 1-23] กระบวนกำรเกบรวบรวมขอมลภยแลงส ำหรบกำรพยำกรณภยแลง

และระบบเตอนภยลวงหนำในเกำหลใต ..................................................... 00

[รปท 1-24] ระบบตดตำมภยแลงเชงอตนยมวทยำ

และหนำจอเวบไซตของส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหล ................................. 00

[รปท 1-25] ระบบบรหำรจดกำรภยแลงดำนกำรเกษตร (ADMS)

และหนำจอเวบไซตของหนวยงำนควำมรวมมอชมชนชนบทแหงเกำหล ............ 00

[รปท 1-26] ระบบตดตำมภยแลงเชงอทกวทยำของ K-water และหนำจอของเวบไซต .............. 00

[รปท 1-27] ศนยรวมขอมลภยแลงแหงชำตของเกำหล ....................................................... 00

[รปท 1-28] ตวแปรดำนอทก-อตนยมวทยำและระบบมลตเซนเซอรส ำหรบกำรตดตำมภยแลงโดย

องตำมขอมลดำวเทยม ................................................................................................. 00

[รปท 1-29] แนวคดกำรตดตำมภยแลงเชงอทกวทยำและกำรเกษตรโดยใชดำวเทยม

และระบบตดตำมภยแลงทใชระบบตรวจจบระยะไกล ...................................... 00

[รปท 1-30] กำรเกบน ำของอำงเกบน ำส ำหรบฤดน ำหลำกและฤดทวไปพรอมทงบรเวณกนชน ..... 00

[รปท 1-31] เสนเครฟกฏและแนวทำงด ำเนนงำนของอำงเกบน ำส ำหรบฤดแลงและฤดน ำหลำก ... 00

[รปท 1-32] องคประกอบของแบบจ ำลองเชงอทกวทยำและชลศำสตรของกำรด ำเนนงำน

เขอนอเนกประสงคของ K-water เพอควบคมกำรเกดน ำทวมและกำรบรหำรจดกำรระบบจำยน ำ .... 00

[รปท 1-33] แนวคดในกำรจดท ำแผนทกำรเกดน ำทวมจำกแมน ำและน ำทวมขงในเมอง.............. 00

[รปท 1-34] กระบวนกำรในกำรจดท ำแผนทน ำทวมขงโดยใชแบบจ ำลองชลศำสตร 1D และ 2D .. 00

[รปท 1-35] แบบจ ำลองกำรเกดน ำทวมขงและ DEM ส ำหรบพนทในเมองและในชนบท ............. 00

[รปท 1-36] เวบเพจของแผนทควำมเสยงน ำทวม (กระทรวงสงแวดลอม) ............................... 00

[รปท 1-37] แนวคดและองคประกอบของกำรประเมนควำมเสยงจำกภยแลง ............................ 00

[รปท 1-38] แผนทควำมเสยงภยแลงแบบรวมและแผนทตวระบชยอย .................................... 00

[รปท 1-39] รำยงำนระดบประเทศเกยวกบกำรปรบตวใหเขำกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

ของเกำหล ........................................................................................... 00

[รปท 1-40] ผลกระทบของกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศทมตอควำมรนแรงของภยแลง

ในอนำคตของเกำหล.................................................................................................... 00

[รปท 1-41] แนวคดและผเขำรวมของกำรด ำเนนกำรจดท ำภยแลงแบบเสมอนโดยใชแบบจ ำลอง

วสยทศนรวม ......................................................................................... 00

[รปท 1-42] กำรสรำงโมเดลและจ ำลองแบบวสยทศนแบบใชงำนรวมกนเพอกำรด ำเนนกำร

จดท ำภยแลงแบบเสมอน ......................................................................... 00

บทท 2

[รปท 2-1] โครงสรำงกำรก ำกบดแลของคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRC) ............................. 00

[รปท 2-2] สถำนกำรณน ำทวมลนตลงจำกแมน ำในป 2018 (ซำย) และในป 2019 (ขวำ) ........... 00

[รปท 2-3] พนททไดรบผลกระทบเนองมำจำกกำรเกดน ำทวมฉบพลนในป 2018 ...................... 00

[รปท 2-4] สถำนวดและสงขอมลทำงไกลในปจจบนในพนทลมน ำโขงตอนลำง ........................ 00

[รปท 2-5] ผลด ำเนนงำนของขอมลดำนอต-อทกวทยำจำกระบบวดและสงขอมลทำงไกล

ทถกโอนยำยไปยงเซรฟเวอร FTP ของ MRC ในป 2020 ................................ 00

[รปท 2-6] ผงระบบงำนส ำหรบกำรแบงปนขอมลดำนอต-อทกวทยำแบบไมเปนอตโนมต ............ 00

[รปท 2-7] กำรสงเกตกำรณดำนอตนยมวทยำและอทกวทยำในพนทลมแมน ำโขงตอนลำง ......... 00

[รปท 2-8] ผลด ำเนนงำนของกำรโอนยำยขอมลอต-อทกวทยำแบบใชเจำหนำทด ำเนนงำน

ไปยงเซรฟเวอร FTP ของ MRC ในป 2020.................................................. 00

[รปท 2-9] ผลด ำเนนงำนดำนเวลำทใชในกำรสงส ำหรบกำรโอนยำยขอมลอต-

อทกวทยำแบบใชเจำหนำทด ำเนนงำนไปยงเซรฟเวอร FTP ของ MRC ในป 202000

[รปท 2-10] แผนทแสดงพนทเกบกกน ำ .......................................................................... 00

[รปท 2-11] ไดอะแกรมแผนผงแสดงล ำน ำสำยหลกและล ำน ำสำขำ

และสถำนสงเกตกำรณเชงอทกอตนยมวทยำในลมแมน ำโขง ........................... 00

[รปท 2-12] ขอมลแยกตำมสถำนในเวบไซตของ MRC (สถำนเมองเกำ, สปป. ลำว) ................. 00

[รปท 2-13] สถำนพยำกรณแมน ำและแบบจ ำลองทใช ........................................................ 00

[รปท 2-14] กำรปฏบตงำนของระบบพยำกรณน ำทวมจำกแมน ำ ............................................ 00

[รปท 2-15] กระบวนกำรท ำงำนของกำรพยำกรณน ำทวมจำกแมน ำผำนทำงกำรปฏบตงำนของศนย

RFDMC................................................................................................ 00

[รปท 2-16] สวนประกอบและกระบวนกำรของระบบแนวทำงส ำหรบกำรเกดน ำทวมฉบพลน ........ 00

[รปท 2-17] ผลตภณฑของระบบแนวทำงส ำหรบกำรเกดน ำทวมฉบพลนของ MRC ................... 00

[รปท 2-18] ระบบแผนผงของแบบจ ำลอง URB ในพนทลมน ำโขงตอนลำง ............................. 00

[รปท 2-19] แผนผงของแบบจ ำลอง URBS ในพนทลมน ำ 2 ................................................ 00

[รปท 2-20] แบบจ ำลอง ISIS แบบแผนผงส ำหรบพนทรำบน ำทวมถงของกมพชำ

และสำมเหลยมปำกแมน ำโขง ................................................................... 00

[รปท 2-21] องคกรดำนกำรพยำกรณน ำทวมในเกำหล ........................................................ 00

[รปท 2-22] กำรสรำงระบบพยำกรณน ำทวมดวยเทคนค AI โดยใชบกดำตำ ............................ 00

[รปท 2-23] ระบบพยำกรณน ำทวมและกำรเตอนภยลวงหนำในเกำหล .................................... 00

[รปท 2-24] สถำนะกำรใชเรดำรในกำรปฏบตงำนของเกำหล ................................................ 00

[รปท 2-25] ระบบขอมลแผนทแสดงควำมเสยงน ำทวมในกรงโซล (ควำมถ 100 ป) ................ 00

[รปท 2-26] ระบบขอมลแผนทแสดงควำมเสยงน ำทวมในกรงโซล (ควำมถ 200 ป) .................. 00

[รปท 2-27] กำรตดตงมลตเซนเซอร IoT แบบประหยดคำใชจำยโดยใชเทคนค AI ................... 00

[รปท 2-28] แผนผงแสดงแนวคดของเทคโนโลย Internet of Water (IoW) .......................... 00

[รปท 2-29] แผนผงแสดงแนวคดในกำรพยำกรณน ำทวมดวย AI โดยใช IoW, AI และบกดำตำ ... 00

[รปท 2-30] แผนผงแสดงแนวคดของมลตเซนเซอร IoW แบบประหยดคำใชจำย ..................... 00

[รปท 2-31] แผนผงแสดงแนวคดของมลตเซนเซอร IoW (ภำพ) แบบประหยดคำใชจำย

โดยใชขอมลจำกสอสงคมออนไลน ............................................................ 00

[รปท 2-32] ตวอยำงกำรประเมนควำมแมนย ำของกำรพยำกรณน ำทวมโดยใชขอมลจำกสอสงคม

ออนไลนในเกำหล .................................................................................. 00

[รปท 2-33] แผนผงแสดงแนวคดส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวมโดยใชมลตเซนเซอร IoW

ขอมลจำกสอสงคมออนไลน และ AI .......................................................... 00

[รปท 2-34] ควำมเสยหำยในจองนงชอนเนองมำจำกกำรเกดฝนตกหนกอยำงฉบพลนในวนท 6

พฤษภำคม 2018 ................................................................................... 00

[รปท 2-35] สถำนะปรมำณน ำฝนในจองนงชอนเมอวนท 6 พฤษภำคม ป 2018 ...................... 00

[รปท 2-36] กำรเปรยบเทยบหยำดน ำฟำรำยวนกบขอมลในระดบภมภำคในเขตซองบก

โดยใชค ำส ำคญในกรณเหตกำรณน ำทวมทจองนงชอน .................................. 00

[รปท 2-37] กำรเปรยบเทยบแนวโนมตำงๆ โดยใชค ำส ำคญในเขตซองบกในกรณเหตกำรณน ำทวม

ทจองนงชอน......................................................................................... 00

[รปท 2-38] กำรเปรยบเทยบปรมำณหยำดน ำฟำรำยวนและคำสมประสทธสหสมพนธโดยใชค ำส ำคญ

.......................................................................................................... 00

[รปท 2-39] กำรเปรยบเทยบปรมำณของขอมลจำกสอสงคมออนไลนและหยำดน ำฟำรำยชวโมง . 00

[รปท 2-40] แพลตฟอรมเพอกำรพยำกรณน ำทวมและยนยนควำมถกตองโดยองตำมขอมล

ดำนภมศำสตร ....................................................................................... 00

[รปท 2-41] แพลตฟอรมเพอกำรพยำกรณน ำทวมและยนยนควำมถกตองโดยองตำมเทคโนโลย IoW

.......................................................................................................... 00

[รปท 2-42] กำรเปรยบเทยบผลกำรพยำกรณโดยใชขอมลจำกสอสงคมออนไลน, บกดำตำ

และผลลพธจำกกำรสรำงโมเดลและจ ำลองแบบเชงอทกวทยำ ......................... 00

[รปท 2-43] ตวอยำงของรถยนตเพอตรวจจบโดยใชระบบ CCTV เมอเกดฝนตก ....................... 00

บทท 3

[รปท 3-1] เคำโครงของงำนวจย .................................................................................... 00

[รปท 3-2] แผนทของลมแมน ำโขง ................................................................................. 00

[รปท 3-3] พนทลมน ำยอย แมน ำสำยหลก ....................................................................... 00

[รปท 3-4] กำรจดรปแบบระบบพยำกรณเชงอทกวทยำของศนยบญชำกำร H/W ..................... 00

[รปท 3-5] กำรจดโครงสรำงระบบพยำกรณเชงอทกวทยำแบบ S/W ใน MRC .......................... 00

[รปท 3-6] โครงสรำงกรอบกำรท ำงำนเพอสนบสนนกำรออกแบบ (Design Support Framework:

DSF) ใน MRC ....................................................................................... 00

[รปท 3-7] อนเทอรเฟสของระบบ Hydmet-Manual System ............................................... 00

[รปท 3-8] บรกำรแผนทของศนยรวมขอมลใน MRC ........................................................... 00

[รปท 3-9] วธกำรเกบรวบรวมขอมลใน MRC ..................................................................... 00

[รปท 3-10] กำรตดตำมเชงอทกวทยำแบบเกอบเรยลไทม ................................................... 00

[รปท 3-11] กำรใชวธสงขอควำมสนหรอ SMS เพอแลกเปลยนและแบงปนขอมล

แบบไมเปนอตโนมต ............................................................................... 00

[รปท 3-12] ระบบส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวม กำรรำยงำนสถำนะ และกำรเผยแพรขำว .............. 00

[รปท 3-13] กำรจดหมวดหมลมน ำทส ำคญ ....................................................................... 00

[รปท 3-14] กำรจดโครงสรำงระบบขอมลน ำทวมแบบ H/W ในเกำหล .................................... 00

[รปท 3-15] กำรจดโครงสรำงระบบขอมลน ำทวมแบบ H/W ในเกำหล .................................... 00

[รปท 3-16] ระบบขอมลกำรบรหำรจดกำรน ำ (WAMIS) ...................................................... 00

[รปท 3-17] ขอมลและองคประกอบกำรสอสำรของศนยควบคมน ำทวมในเกำหล ...................... 00

[รปท 3-18] กำรปรบปรงดำนเวลำทใชส ำหรบสงขอมลอทกวทยำ ......................................... 00

[รปท 3-19] กระบวนกำรควบคมคณภำพขอมลอทกวทยำ .................................................... 00

[รปท 3-20] กำรแสดงระบบควบคมคณภำพ ...................................................................... 00

[รปท 3-21] ระบบแจงเตอนขอมลน ำทวม ......................................................................... 00

[รปท 3-22] หนำจอหลกของระบบแจงขอมลน ำทวมโดยอตโนมต ......................................... 00

[รปท 3-23] หนำจอของระบบแจงขอมลน ำทวมโดยอตโนมต ............................................... 00

[รปท 3-24] ระบบส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวม กำรรำยงำนสถำนะ และกำรเผยแพรขำว .............. 00

[รปท 3-25] หนำจอแสดงขอมลระดบน ำและกำรระบำยน ำ .................................................. 00

[รปท 3-26] หนำจอแสดงขอมลปรมำณน ำฝน ................................................................... 00

[รปท 3-27] กำรแสดงสถำนะกำรเตอนภยน ำทวมอยำงครอบคลม .......................................... 00

[รปท 3-28] แอปพลเคชน "กำรแจงขอมลน ำทวม" ............................................................ 00

[รปท 3-29] กระบวนกำรของขอมลน ำทวมระหวำง MRC และกลมประเทศ CLTV ...................... 00

[รปท 3-30] กำรเผยแพรขอมลน ำทวมจำก MRC ไปยงกลมประเทศ CLTV .............................. 00

[รปท 3-30] กำรเผยแพรขอมลน ำทวมจำกกลมประเทศ CLTV ไปยง MRC .............................. 00

บทท 4

[รปท 4-1] กรอบกำรด ำเนนงำนของหนวยงำนเฝำระวงผลผลตทำงกำรเกษตรและภยแลง

ในลมแมน ำโขง (MDCW) ........................................................................ 00

[รปท 4-2] แนวโนมของภยแลงท MDCW จดหำขอมลให .................................................... 00

[รปท 4-3] ควำมผดปกตของปรมำณน ำฝนทพยำกรณแบบรำยเดอนโดยวธ NMME (มม./วน,

อปเดตเมอเดอนมถนำยน ป 2021) ............................................................ 00

[รปท 4-4] แผนทกำรเกดน ำทวม กำรรกลำของนำเคม และควำมเสยงส ำหรบกำรผลตขำวในพนท

MRD ................................................................................................... 00

[รปท 4-5] กระบวนกำรแบบเขำมำมสวนรวมในกำรท ำแผนทควำมเสยงดำนสภำพภมอำกำศ

และกำรใหควำมชวยเหลอเพอกำรปรบตว .................................................... 00

[รปท 4-6] บรกำรแผนทโลกแสดงกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศเชงโตตอบของ MRC .......... 00

[รปท 4-7] กำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรโดยองตำมวธกำรแบบสองทำง

(วธกำรแบบลำงขนบนโดยใชกำรเขำมำมสวนรวม และบนลงลำงทน ำโดยรฐบำล) 00

[รปท 4-8] แนวคดของกรอบกำรท ำงำนเพอกำรคำดกำรณภมอำกำศแบบไรรอยตอ ................... 00

[รปท 4-9] ขนตอนปฏบตส ำหรบกำรพยำกรณผลกระทบและกำรยอสวนโดยองตำมวธ NMME

ส ำหรบภยแลงและควำมเครยดจำกควำมรอน................................................ 00

[รปท 4-10] แผนทกำรพยำกรณควำมนำจะเปนส ำหรบหยำดน ำฟำ อณหภม ภยแลง

และควำมเครยดจำกควำมรอน (ออกใหในเดอนกรกฎำคม 2021) ..................... 00

[รปท 4-11] สถำบนกำรพยำกรณรำยฤดกำลแบบผสม และกำรพยำกรณแบบ Multi-Model

Ensemble (MME) ของศนย APCC ............................................................ 00

[รปท 4-12] สวนประกอบของระบบกำรยอสวนแบบผสมส ำหรบขอมลพยำกรณรำยฤดกำลของศนย

APCC .................................................................................................. 00

[รปท 4-13] องคประกอบของระบบ CTIS เพอด ำเนนกำรจดหำเทคโนโลยดำนภมอำกำศของเกำหล

และควำมตองกำรดำนเทคโนโลยใหแกประเทศก ำลงพฒนำ ............................ 00

[รปท 4-14] สำขำ บทบำท และจดมงหมำยในกำรใหบรกำรของ FACT .................................. 00

[รปท 4-15] โครงสรำงเมนส ำหรบกำรคนหำแบบละเอยดและขนพนฐำน

ของบรกำรขอมลสทธบตรของ FACT .......................................................... 00

[รปท4-16] ชองทำงเขำระบบชลประทำนเพอกำรอนรกษน ำในนำขำวทไดรบสทธบตร ............... 00

[รปท 4-17] เวบตนเพอใหควำมรภยแลง และโซนใหควำมรและประสบกำรณเกยวกบภยแลง

แบบเสมอนจรง ...................................................................................... 00

[รปท 4-18] เวบตนเพอใหควำมรเกยวกบภยแลงและเกมเพอกำรประหยดน ำส ำหรบกำรเกษตร .... 00

[รปท 4-19] ศนยรวมขอมลกำรพยำกรณรำยฤดกำลเปนรำยเดอนผำนทำง CDS ....................... 00

[รปท 4-20] บรกำรดำนสภำพภมอำกำศแบบไรรอยตอทแนะน ำเพอกำรบรหำรจดกำร

น ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรในภมภำค MLB .......................................... 00

1

โครงการ KSP ป 2020/21 กบ MRC

จ ฮ ยน (สถำบนเพอกำรพฒนำแหงเกำหล)

กำรเออทวมของแมน ำโขงเปนเหตกำรณทเกดขนบอยครง

ทกปจะเกดน ำทวมในบรเวณพนทลมแมน ำโขงตอนลำง (LMB) ซงสงผลกระทบทงเชงบวกและลบ

พลวตน ำหลำกรำยปเชนนหลอเลยงกำรประมงของลมแมน ำ คอยควบคมสณฐำนวทยำของแมน ำโขง

และท ำใหเกดกำรทบถมของตะกอนแมน ำทชวยเพมควำมอดมสมบรณของดน

ประโยชนของกำรเกดน ำทวมเหลำนไดรบกำรประเมนวำมมลคำตงแต 8,000 ถง 10,000

ลำนดอลลำรสหรฐตอปโดยเฉลย

แมวำวงจรกำรเกดน ำทวมนจะถอวำเปนแหลงของกำรด ำรงชวต

แตกมศกยภำพทจะกอใหเกดผลกระทบดำนลบตอกจกรรมทำงเศรษฐกจและของมนษย

ท ำใหสงมชวตตำงๆ ตกอยในอนตรำย และกอใหเกดควำมเสยหำยตอโครงสรำงพนฐำนทส ำคญยง

กำรตงถนฐำนบำนเรอนของผคน และบรกำรทจ ำเปนตำงๆ

กำรเกดน ำทวมกอใหเกดผลกระทบดำนลบตอกำรพฒนำและกำรบรรเทำควำมยำกจนในหลำยๆ

สวนของพนทแถบ LMB อทกภยใน LMB สรำงควำมเสยหำยมลคำเฉลย 60 - 70 ลำนดอลลำรตอป

ภำวะน ำทวมและภยแลงทเกดขนในลมแมน ำโขงเรมเกดขนบอยและทวควำมรนแรงยงขน

เนองจำกรปแบบของสภำพภมอำกำศและสภำวะอำกำศเรมมควำมรนแรงยงขน

โดยมศกยภำพทจะสรำงอนตรำยอยำงรำยแรงตอควำมมนคงดำนอำหำรและเศรษฐกจของภมภำคแห

งน ชมชนตำงๆ ไมไดเตรยมตวรบผลจำกควำมเสยหำยทรนแรงเหลำน

กำรตดตำมและบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงมควำมจ ำเปนอยำงยงกบภมภำคแมน ำโขง

และคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRC) ซงเปนกำรจดตงสถำบนระหวำงรฐบำลประเทศตำงๆ

เพอสงเสรมสนบสนนกำรสนทนำพดคยและควำมรวมมอของภมภำคในพนทลมน ำโขงตอนลำง

นมหนำทกำรท ำงำนหลกทจะตองรบมอกบกำรเกดน ำทวมอยำงบอยครงดงกลำว

งำนของคณะกรรมำธกำรฯ

ในดำนกำรพยำกรณกำรเกดน ำทวมมลกษณะทโดดเดนเนองจำกทจะด ำเนนกำรตดตำมและเตอนภยเ

กยวกบน ำทวมและล ำน ำโขงสำยหลก ในฤดน ำหลำก ซงเรมตงแตเดอนมถนำยนจนถงพฤศจกำยน

ศนยบรรเทำและบรหำรจดกำรน ำทวมในภมภำคของ MRC จะพยำกรณน ำทวมเปนระยะเวลำหำวน

ประเทศสมำชกจะสงขอมลจำกสถำนอทก-อตนยมวทยำ 138 แหงใหแก MRC เพอให MRC

พยำกรณระดบน ำในจดพยำกรณ 23 แหงตลอดระบบแมน ำโขง แลว MRC

จงจะแจกจำยรำยงำนขำวรำยวนทจดท ำเปนหำภำษำใหแกคณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำต

องคกรทไมใชองคกรรฐ สอ และสำธำรณชนผำนทำงแฟกซ อเมล และเวบไซตของ MRC

เกยวกบกำรพยำกรณน ำทวมโดยเฉพำะ อปสรรคในกำรพยำกรณกำรเกดน ำทวม คอ

กำรแสดงผลบำงสวนไมถกตองตรงตำมจรงเสมอไป และ MRC

ไมไดพยำกรณเกยวกบล ำน ำสำขำตำงๆ ซงสงนสงผลใหเกดชองวำงในขอมล นอกจำกน

กำรตดตอพดคยกบผถอผลประโยชนทเหมำะสมยงเปนเรองยำกล ำบำก

2

ภยแลง ซงแตกตำงจำกน ำทวมนน

ไดสงผลใหเกดควำมยำกล ำบำกทำงดำนเศรษฐกจและสงคมในประเทศทอยรมน ำตำงๆ

โดยเฉพำะชมชนรมแมน ำ พนทแถบ LMB เผชญกบปญหำภยแลงอยำงรนแรงมำโดยตลอด

ซงสงผลใหเกดกำรสญเสยเนองมำจำกพชผลจำกไรนำไดรบควำมเสยหำย

เกดผลกระทบรำยแรงตอสงแวดลอม และสงผลตอสภำพควำมเปนอยของผคน

เนองมำจำกภำวะขำดแคลนน ำและกำรรกล ำของน ำทะเลในพนทสำมเหลยมปำกแมน ำโขง

ปรมำณผลผลตขำวและพชผลกำรเกษตรทหลอเลยงชวตของผคนจงลดฮวบลง

จ ำนวนของปลำทจบไดในแตละปก ำลงลดลงเรอยๆ

กำรลดลงของระดบน ำจนถงระดบต ำอยำงอนตรำย ท ำใหกำรขนสงสนคำและบรกำรตำงๆ

ประสบอปสรรคหรอไมสำมำรถด ำเนนกำรไดในบำงพนทของแมน ำโขง

นเปนตวชวดทช ใหเหนอยำงชดเจนวำภมภำคลมน ำโขงตอนลำงก ำลงประสบกบปญหำภยแลงอยำงร

นแรง และคำดวำแนวโนมเชนนจะยงคงด ำเนนตอไป MRC

ไดพฒนำยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลง (DMS) ป 2019-2023

โดยองตำมขอมลจำกกำรคนพบในระดบประเทศและภมภำคจ ำนวนหนง

รวมทงกำรประเมนควำมเสยงจำกภยแลงของพนทลมน ำโขงตอนลำง

ผลกระทบจำกภยแลงในระดบประเทศ และกำรประเมนควำมเสยง

กำรจ ำลองแบบผลผลตทำงกำรเกษตรและสถำนกำรณสมมตเกยวกบสภำพพรอมใชของพนทและน ำ

และระบบเตอนภยแลงลวงหนำในระดบประเทศ

และยทธศำสตรนก ำลงอยในระหวำงกำรน ำไปด ำเนนปฏบต

เพอลดระดบของผลกระทบทเกดจำกภำวะน ำทวมและภยแลงในภมภำคน MRC

ไดขอใหรฐบำลเกำหลแบงปนควำมเชยวชำญและประสบกำรณของเกำหลวำดวยยทธศำสตรกำรตด

ตำม พยำกรณ และบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง กระทรวงเศรษฐกจและกำรคลง (MOEF)

ซงเขำใจและยอมรบวำระยะเวลำและขอบเขตของผลกระทบทมตอภมภำคนซงเพมมำกขนอยำงรนแ

รงตลอดชวงสองทศวรรษทผำนมำ รวมทงกำรพยำกรณวำภยแลงจะมควำมรนแรงในอก 30 ถง 90

ปขำงหนำในพนทลมน ำโขงตอนลำง จงไดคดเลอกขอเสนอแนะส ำหรบโครงกำร KSP ป 2020/21

ในหวขอ "กำรสอสำรและกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง"

จำกขอเสนอทยนโดย MRC กระทรวงฯ

จงไดด ำเนนกำรจดท ำรำยงำนควำมเปนไปไดและกำรประชมขนตนเพออภปรำยพดคยเกยวกบโครงก

ำรอยำงละเอยด เชน ผลทได ผลลพธ และกจกรรมตำงๆ ของโครงกำร สถำบนเพอกำรพฒนำเกำหล

(KDI) ซงไดรบควำมไววำงใจจำกกระทรวงฯ เพอจดกำรโครงกำรน และ MRC

ตกลงวำโครงกำรของปนควรจดท ำขนแบบเสมอนเนองมำจำกภำวะกำรระบำดของเชอโควด - 19

และทมวจยของโครงกำร KSP ป 2020/21 กบ MRC จะประกอบดวยบคลำกรดงตอไปน:

หวขอยอย นกวจย ทปรกษาในทองถน

1. กำรตรวจสอบประสบกำรณของเกำหลและกลมประเทศ CLTV กบยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร

จ ฮอน อ มหำวทยำลยจงบ

เฮง สธ คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตของประเทศกม

พชำ

3

2. ระเบยบวธส ำหรบกำรพยำกรณและกำรเตอนภยน ำทวมโดยใชปญญำประดษฐและบกดำตำ

ซอกฮวำน ฮวำง นกวจย จองฮำ อ

บยองฮวำ โอ

สถำบนวศวกรรมโยธำและเทคโนโลยกอส

รำง (KICT) แหงเกำหล

วรรณำโพน เพชรประเสรฐ

คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตของประเทศลำ

ว

3. ผลตภณฑและชองทำงกำรสอสำรส ำหรบ MRC เพอปรบปรงกำรสอสำรและกำรเตอนภยน ำทวมและภยแลงโดยใชบกดำตำ

จนซอก อ บรษท Korea

TOCONET จ ำกด

4. ขอเสนอแนะส ำหรบยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรเพอแมน ำโขง

เจพล โช สถำบนกำรจดกำรลมน ำแบบบรณำกำร

อกษรำ พฤทธวทยำ จฬำลงกรณมหำวทยำล

ย ⚫ ทปรกษำอำวโส: ยอง กอน ชน อดตผชวยรฐมนตรกระทรวงควำมเสมอภำพทำงเพศ

และครอบครว ⚫ ผจดกำรโครงกำร: คยอง ดอก ควอน, ผเชยวชำญ, CID, KDI ⚫ ผตรวจสอบหลก, จ ฮอน อ อำจำรยมหำวทยำลยจงบ

หลงจำกเตรยมกำรเปนระยะเวลำหลำยเดอน

โครงกำรนกไดเรมตนขนดวยกำรสมมนำเปดตวในวนท 2 กมภำพนธ ป 2021

สมำชกจำกส ำนกงำนเลขำธกำรคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง ซงรวมทงดร. อน พช หตถำ CEO ของ

MRC และคณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำต (NMCs) ไดเขำรวมในกำรสมมนำครงนดวย

นกวจยหวขอยอยแตละทำนไดน ำเสนอประวตควำมเปนมำของกำรวจย จดมงหมำย และทศทำง

รวมทงควำมเหนตอบรบทไดรบมำจำกผเขำรวม กำรใชประโยชนจำก AI

และบกดำตำเพอกำรพยำกรณน ำทวมและภยแลงไดรบควำมสนใจจำกผเขำรวมกำรสมมนำจ ำนวนมำ

ก

และนกวจยแตละทำนไดทบทวนแกไขแผนกำรวจยของตนโดยองตำมควำมเหนจำกส ำนกงำนเลขำธ

กำร MRC และจำก NMCs

ทมงำนวจยของเกำหลไดจดกำรสมมนำระดบนโยบำยและกำรศกษำในเชงลก ตงแตวนท 28

เมษำยนถงวนท 11 มถนำยน 2021 เพอแบงปนควำมกำวหนำของโครงกำร

ขอรบขอมลเพมเตมทเกยวกบหวขอยอยแตละหวขอ และปรบรปแบบรำยละเอยดของกำรวจย

ผเชยวชำญของเกำหลไดแจงควำมคบหนำของกำรวจย

และน ำประสบกำรณกำรพฒนำของเกำหลส ำหรบแตละหวขอเขำมำใช ในขณะทส ำนกงำนเลขำธกำร

MRC และ NMCs รวมทงทปรกษำในทองถนส ำหรบแตละหวขอไดด ำเนนกำรออกควำมเหน

ผเชยวชำญของเกำหลไดพดคยกบทปรกษำในทองถนทไดรบกำรคดเลอก

วำดวยประเดนและอปสรรคควำมทำทำยตำงๆ

ทเกยวกบกำรพยำกรณและกำรจดกำรน ำทวมและภยแลงในพนทลมน ำโขงตอนลำง

และด ำเนนกำรปรบเปลยนใหเหมำะสมตำมกำรรำยงำนขนกลำงโดยองตำมขอมลทพวกเขำคนพบ

โดยใชกำรศกษำเชงลก

แมกำรศกษำเชงลกจะอยระหวำงด ำเนนงำน

4

กไดมกำรจดกำรประชมเชงปฏบตกำรเพอกำรรำยงำนขนกลำงในวนท 18 พฤษภำคม ป 2021

เพอรวมแบงปนขอมลทคนพบขนกลำงและขอเสนอแนะในเชงนโยบำย

ผเชยวชำญและผถอผลประโยชนทเกยวของจำกส ำนกงำนเลขำธกำร MRC และ NMCs

รวมทงทปรกษำในทองถนไดอภปรำยพดคยและใหควำมเหนทเกยวกบกำรรำยงำนขนกลำงฉบบน

หนงในขอเสนอแนะทได คอ ขอสรปตำงๆ ทแยกออกมำควรถกรวมเขำในชวงสนสดของกำรรำยงำน

และผเชยวชำญของเกำหลตกลงทจะดงขอสรปทมเหตผลสมบรณออกมำเมอสนสดแตละบท

นกวจยของเกำหลไดเตรยมขอเสนอแนะดำนนโยบำยขนสดทำยโดยองจำกควำมเหนตอบรบแล

ะกำรคนพบทไดจำกกำรศกษำในเชงลกและกำรประชมเชงปฏบตกำรเพอกำรรำยงำนขนกลำง

และน ำเสนอในกำรประชมเชงปฏบตกำรเพอกำรรำยงำนขนสดทำยและเวทสนทนำทำงนโยบำยระดบ

อำวโสในวนท 26 กรกฎำคม ป 2021 และ 00 กนยำยน ป 2021 กบดร. ชน ยอง กอน

ทปรกษำอำวโสของโครงกำร KSP ป 2020/21 พรอมดวย MRC และดร. อน พช หตถำ CEO ของ

MRC ผใหกำรตอนรบ

โดยผเขำรวมไดออกควำมเหนใหรวมควำมเหนตอบรบและขอมลตำมทปรกษำในทองถนและ MRC

มอบใหไวในกำรรำยงำนฉบบน

และรำยงำนสรปส ำหรบผบรหำรควรถกรวมไวในรำยงำนฉบบนเพอสรปผลขอมลจำกกำรคนพบและข

อเสนอแนะดำนนโยบำยโดยรวมไวในกลมกำรรวบรวมขอมล (กำรตดตำม)

กำรจดกำรขอมลและสำรสนเทศ กำรพยำกรณ กำรสอสำร

และขอเสนอแนะเฉพำะทำงทเกยวกบวธหำขอมลพยำกรณ

เพอมอบใหแกผถอผลประโยชนทเหมำะสมในประเทศสมำชก

ในรำยงำนฉบบนไดมกำรแสดงค ำรองขอจำกประเทศสมำชกตำงๆ

สดทำย กำรประชมเชงปฏบตกำรของผน ำนโยบำยไปปฏบต

ซงไดรบกำรออกแบบมำเพอแบงปนประสบกำรณดำนกำรพฒนำของเกำหลดวยกำรเยยมชมหนำงำน

ในเกำหลนน ไมสำมำรถด ำเนนกำรไดเนองจำกภำวะกำรระบำดของเชอโควด - 19

และกำรจ ำกดควบคมกำรเดนทำง

ทมงำนวจยของเกำหลจงไดจดเตรยมวดโอเพอแนะน ำประสบกำรณดำนกำรพฒนำกำรสอสำรและกำ

รบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงของเกำหล วดโอนจะถกมอบใหส ำนกงำนเลขำธกำร MRC และ

NMCs เพอตรวจสอบทบทวน

เนองจำกปนเปนปทสองของควำมรวมมอกบ MRC ผำนโครงกำร KSP

สำยสมพนธทเรำมกบส ำนกงำนเลขำธกำร MRC และประเทศสมำชกจงยงทวควำมแนนแฟน

แมวำจะเปนโครงกำรทด ำเนนกำรผำนทำงระบบเสมอน

แตผเชยวชำญของเกำหลทมเทควำมพยำยำมอยำงดทสดเพอท ำควำมเขำใจสถำนะของแตละประเท

ศ และน ำเสนอขอแนะน ำเชงนโยบำยตำงๆ ไวในกำรรำยงำนขนสดทำย

จำกขอแนะน ำเชงนโยบำยเหลำน

เรำหวงวำขอมลจำกกำรคนพบดงกลำวจะชวยปรบปรงกำรสอสำรและกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภ

ยแลงใหดข นในกลม MRC และประเทศสมำชกได นอกจำกน เรำหวงวำจะไดรวมมอกบ MRC

ในสำขำกำรสอสำรในภำวะน ำทวมและกำรบรหำรจดกำรขอมลน ำทวมและภยแลงอกในอนำคต

และสรำงผลงำนเพอกำรพฒนำอยำงยงยนในภมภำคน

6

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

จ ฮอน อ (มหำวทยำลยจงบ)

น ำทวมและภยแลงเปนภยพบตทำงธรรมชำตทเกยวกบน ำทรนแรงทสดทมนษยก ำลงเผชญในป

จจบน แมในตอนน พนทบำงสวนของโลกกก ำลงประสบควำมเสยหำยจำกน ำทวม

ในขณะทพนทสวนอนๆ กก ำลงเผชญกบภำวะควำมแหงแลงอยำงรนแรงมำอยำงยำวนำน

หลำยประเทศตำงใหเงนลงทนและด ำเนนมำตรกำรปองกนอยำงตอเนองเพอรบมอกบภำวะน ำทวมแล

ะภยแลงอยำงมประสทธภำพ

แตควำมเสยหำยทเกดจำกน ำทวมและภยแลงกลบก ำลงเพมมำกขนเนองมำจำกอทธพลหลำยประกำ

ร เชน กำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ กำรพฒนำพนทเมอง และกำรเพมจ ำนวนของประชำกร

ลมแมน ำของเกำหลและลมน ำโขงตงอยในเขตลกษณะภมอำกำศแบบมรสมเขตรอนทคลำยคลง

กน โดยมฝนตกชกหนำแนนในฤดรอน

และมปรมำณน ำฝนใชกำรทไมเพยงพอในชวงฤดใบไมผลและฤดหนำว

เนองมำจำกลกษณะภมอำกำศแบบมรสมเขตรอน

ทกปจะมพนทบำงสวนของประเทศเผชญกบภำวะฝนตกหนกและเกดภยแลง

มกำรสรำงโครงสรำงพนฐำนทเกยวกบน ำประเภทตำงๆ

อยำงหลำกหลำยเพอรบมอกบภำวะน ำทวมและภยแลงทเกดขนเกอบทกปไดอยำงเพยงพอ

แตควำมเสยหำยทเกดจำกภยพบตเหลำนกไมอำจลดลงใหเปนศนย

คณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRC)

ซงดแลควบคมดำนกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงใหแกพนทลมน ำโขงทงหมด

มศนยกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงประจ ำภมภำค (Regional Flood & Drought

Management Center: RFDMC) เพอพยำกรณน ำทวมในจดทส ำคญบนลมน ำโขง

แตกำรพยำกรณดงกลำวกยงมควำมแมนย ำไมเพยงพอ นอกจำกน

ระบบกำรพยำกรณทมอยในปจจบนยงไมสำมำรถแบงปนผลกำรพยำกรณกบประเทศสมำชกไดอยำงเ

ตมท และยงไมครอบคลมถงพนทลมน ำทงหมดซงรวมทงล ำน ำสำขำทมอยจ ำนวนมำก

แมในกรณของกำรตดตำมและคำดกำรณภำวะภยแลง กยงไมมระบบตดตำมดำนอตนยมวทยำ

กำรเกษตร และภยแลงในเชงอทกวทยำถงระดบทเหมำะสมเพยงพอ

โครงกำร KSP ป 2020/21 ในหวขอ “กำรสอสำรและกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง”

ไดเสนอเทคโนโลยพยำกรณกำรเกดน ำทวมโดยใชระบบ AI

และบกดำตำเพอปรบปรงควำมมประสทธภำพและควำมถกตองแมนย ำของกำรพยำกรณกำรเกดน ำท

วมและภยแลงในลมแมน ำโขงใหดข น และจดเตรยมแผนรวมแบงปนขอมลน ำทวม

จดมงหมำยของกำรด ำเนนงำนน คอ เพอเสรมมำตรกำรปองกนใหแตละประเทศสมำชกของ MRC

และกมพชำ สปป. ลำว ไทย และเวยดนำม (กลมประเทศ CLTV) ใหมประสทธภำพยงขน

บทท 1 จะด ำเนนกำรตรวจสอบยทธศำสตรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงของกลมประเทศ

7

CLTV และ MRC

และแบงปนประสบกำรณของเกำหลในดำนกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร

ในกำรเสนอแนะยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรทปรบปรงดข น

เกำหลและเจำหนำทระดบยทธศำสตรของ MRC ไดเปรยบเทยบหำสำขำ ไดแก กำรสงเกตดำนอทก-

อตนยมวทยำ ระบบตดตำมและพยำกรณกำรเกดน ำทวมและภยแลง โปรแกรมสรำงขดควำมสำมำรถ

มำตรกำรบรรเทำควำมรนแรง และกำรแบงปนและเผยแพรขอมล โดยสรป

มขอเสนอแนะยทธศำสตรเจดขอส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรของ

MRC และประเทศสมำชก

บทท 2 ไดแนะน ำเทคโนโลยลำสดส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวมโดยใชเทคโนโลย AI

และบกดำตำ

และสำมำรถน ำไปใชเปนทำงเลอกทเหมำะสมเพอเอำชนะขอจ ำกดของระบบพยำกรณน ำทวมในเชง

อทกวทยำและชลศำสตรทมอยในปจจบน ขอแรก

ทมวจยไดเสนอท ำกำรตดตงมลตเซนเซอรโดยใชเทคโนโลย IoT แบบประหยด

(ระบบตรวจจบจำกกำรมองภำพและทำงกำยภำพ) ดวยกำรน ำเทคนค AI ไปใชกบล ำน ำสำขำตำงๆ

ทยงไมถกวดประเมน เพอด ำเนนกำรสรำงระบบพยำกรณน ำทวมแบบใชบกดำตำของ MRC

ประกำรทสอง ไดมกำรน ำเสนอเทคนคกำรพยำกรณน ำทวมทใชเทคโนโลย AI

เทคโนโลยพยำกรณน ำทวมทไดเสนอไวในกำรศกษำชนนสำมำรถแบงออกไดเปนสองสวน ไดแก

"เครองมอคนหำน ำทวม (Flood Finder)" และ "เครองมอท ำแผนทน ำทวม (Flood Mapper)”

เครองมอคนหำน ำทวม (Flood Finder) เปนเทคโนโลยพยำกรณน ำทวมทใชมลตเซนเซอรเครอขำย

IoW ขอมลจำกสอสงคมออนไลน และเทคนค AI เครองมอท ำแผนทน ำทวม (Flood Mapper)

เปนแผนทภยพบตเชงโตตอบทไดรวมเอำกระบวนกำรของกำรเกบรวบรวม แสดงขอมลเปนภำพ

และวเครำะหขอมลภยพบตเพอน ำมำใชงำน

เครองมอนจะมอบขอมลภยพบตทจ ำเปนใหแกบคคลทตองกำรขอมลดงกลำวอยำงเรงดวน

รวมทงผมอ ำนำจตดสนใจในพนททเกยวของกบกำรปองกนภยพบต

โดยมกำรแนะน ำใหจดตงศนยบกดำตำของ MRC

เพอรบหนำทควบคมกระบวนกำรจดกำรบกดำตำและแปลควำมขอมลดงกลำวโดยใช AI

บทท 3 เสนอระบบกำรสอสำรในกำรพยำกรณน ำทวมและภยแลงอยำงมประสทธภำพใหแก

MRC โดยไดด ำเนนกำรวเครำะหวธกำรสอสำรขอมลน ำทวมและภยแลงระหวำง MRC

และกลมประเทศ CLTV เพอด ำเนนกำรพฒนำระบบพยำกรณน ำทวมโดยใช AI และบกดำตำ

ซงถกก ำหนดใหเปนเปำหมำยในกำรศกษำชนน

จงไดมกำรพฒนำวธกำรควบคมคณภำพขอมลจำกกำรสงเกตกำรณดำนอทก-

อตนยมวทยำและกำรแบงปนขอมล รวมทงวธกำรสอสำรดวย

กำรท ำใหขอมลเปนมำตรฐำนเปนปจจยทมควำมส ำคญมำกในระบบบรหำรจดกำรน ำทวมโดยใช

AI และบกดำตำ กำรพฒนำระบบบรหำรจดกำรน ำทวมขนสงโดยใช AI และบกดำตำ

โดยเปนขอมลทมมำตรฐำนกลำยเปนสงทเปนไปได

ดวยกำรพฒนำอลกอรทมจดกำรคณภำพของขอมลและองกอรทมแกไขขอมลทสญหำยไป

8

กลมประเทศ CLTV ด ำเนนกำรจดเกบและใชงำนขอมลสงเกตกำรณดำนอทก-

อตนยมวทยำไวในเซรฟเวอรฐำนขอมลของแตละประเทศ ดงนน

เพอใหสำมำรถรวมแบงปนขอมลดงกลำวกบ MRC

ควรจดเตรยมระบบเพอสงและจดเกบขอมลไวในเซรฟเวอรฐำนขอมลแบบบรณำกำรของ MRC

ในกรณเชนน จะสำมำรถใชประโยชนไดจำกกำรท ำขอมลใหเปนมำตรฐำนและโมดลกำรแปลงขอมล

นอกจำกน ยงสำมำรถน ำไปใชในกระบวนกำรแบบยอนกลบได

โดยสำมำรถสงขอมลกำรพยำกรณน ำทวมจำกส ำนกงำนใหญของ MRC ไปยงสำขำของ MRC

ในประเทศสมำชก และจดสงไปยงประเทศสมำชกของ MRC ในทำงเดยวกน

กยงสำมำรถสงขอมลน ำทวมทมำจำกแตละประเทศตอไปยงประเทศสมำชกอนๆ

จำกส ำนกงำนใหญของ MRC ได

ขอมลน ำทวมทสรำงขนโดยอตโนมตและแบบไมเปนอตโนมตจะถกเผยแพรและสอสำรแจงใหหนวยง

ำนบรหำรจดกำรน ำทวมระดบประเทศของกลมประเทศ CLTV ทรำบในรปแบบทเปนมำตรฐำน

โดยจะสำมำรถเผยแพรขอมลน ำทวมไดอยำงรวดเรวโดยใชวธกำรทหลำกหลำย เชน เวบไซต,

ดำวเทยม, ระบบสงขอควำมแจงเตอนทำงมอถอ (CBS), SMS และ MMS, แฟกซ และอเมล

เพอใชเปนวธกำรสอสำร

กรอบกำรท ำงำนเพอสอสำรและแบงปนขอมลโดยรวมไดรบกำรน ำเสนอในรำยละเอยด

บทท 4 น ำเสนอทำงเลอกตำงๆ

เพอด ำเนนกำรจดท ำยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรใหแก MRC

เพอใหระบบเตอนภยน ำทวมและภยแลงลวงหนำสำมำรถน ำไปปฏบตไดจรง

จำกมมมองดำนกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร

จงเปนสงส ำคญทจะตองน ำโมเดลกำรพยำกรณตำงๆ ทมระยะเวลำน ำ (Lead-time)

แตกตำงกนไปใชงำน

แมจะเปนเรองส ำคญทจะตองจดหำขอมลตดตำมแบบเรยลไทมและขอมลกำรพยำกรณในระยะสนให

เพอบรหำรจดกำรน ำทวม

แตกเปนสงจ ำเปนทจะตองมอบขอมลพยำกรณหยำดน ำฟำลวงหนำนำนหลำยเดอนเพอด ำเนนกำรบร

หำรจดกำรภยแลงในเชงรกดวย ส ำหรบขอมลทเกยวกบภำวะเรมเกดภยแลง

ไดมกำรเสนอใหจดท ำขอมลพยำกรณสภำพอำกำศกงฤดกำลถงฤดกำล (Sub seasonal-to-

Seasonal: S2S) ลวงหนำหนงเดอน ดงนน MRC

จ ำเปนตองพจำรณำจดตงบรกำรดำนสภำพภมอำกำศแบบใหผใชเปนจดศนยกลำง

เพอมอบขอมลพยำกรณภมอำกำศแบบหลำยมำตรำสวนเพอใชในกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแล

งแบบบรณำกำรในเชงปฏบต โดยควรน ำขอมลกำรคำดกำรณภมอำกำศตำงๆ

ไปพจำรณำรวมกบเทคนคกำรยอสวนทยงไมถกวดประเมน

ซงควรไดรบกำรคดเลอกโดยพจำรณตำมคณลกษณะเฉพำะของขอมล

จ ำเปนทจะตองพจำรณำกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรภำยในแนวคดวำดว

ยกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM)

เมอพจำรณำถงสดสวนของน ำทใชในกำรเกษตร

จำกปรมำณของทรพยำกรน ำทงหมดในทงเกำหลและกลมประเทศสมำชก MRC

กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำรในอนำคตยงควรองตำมวธกำรแบบไมมโครงสรำงและจ

ำกลำงขนบน โดยพงพำกบกำรบรหำรจดกำรดวยกำรควบคมอปสงคโดยอำศยกำรเขำมำมสวนรวม

9

ดงนน เพอใหกำรจดกำรอปสงคทมตอน ำ (WDM) โดยอำศยกำรเขำมำมสวนรวมไดผลในเชงปฏบต

จงเปนสงส ำคญทผใชน ำจะตองน ำแนวทำงปฏบตเพออนรกษน ำตำมทไดรบแนะน ำเขำมำด ำเนนปฏบ

ตอยำงจรงจง กำรด ำเนนกำรเชนนตองไดรบแรงสนบสนนดำนนโยบำยและสถำบน เชน

กำรน ำโครงกำรรเรมทคดเลอกไวเขำมำด ำเนนกำรเพอสงเสรมใหใชน ำอยำงมประสทธภำพ

นอกจำกน ส ำหรบกำรจดกำรภยแลงแบบอำศยกำรเขำมำมสวนรวม

เปนเรองส ำคญทจะตองน ำเทคโนโลยดำนภมอำกำศทปรบเปลยนไดโดยพจำรณำตำมคณลกษณะเฉ

พำะของแตละภมภำคไปด ำเนนกำร ในกรณของภมภำคลมน ำโขงตอนลำงดงทกลำวไวแลวขำงตน

ยงไมมแพลตฟอรมเพอกำรแบงปนควำมรดำนเทคโนโลยในขณะน ในเกำหล

มระบบขอมลเทคโนโลยภมอำกำศ (Climate Technology Information System: CTIS)

เพอใหควำมชวยเหลอสนบสนนประเทศก ำลงพฒนำในดำนเทคโนโลยทเกยวกบภมอำกำศ

และขอมลเทคโนโลยดำนเกษตรกรรม ปำไม อำหำร (Agri-forest-food-Tech Information: NATIS)

เพอรวมแบงปนและเรมใชงำนเทคโนโลยดำนกำรเกษตรและขอมลทจดสทธบตร ดงนน MRC

ตองรบบทบำทส ำคญในฐำนะของศนยกลำงเผยแพรขำว

ทจะสำมำรถใชขอมลเทคโนโลยดำนภมอำกำศในภมภำคไดอยำงมประสทธภำพสงสด

ไดมกำรน ำเสนอทศทำงส ำหรบกำรพฒนำระบบพยำกรณน ำทวมทใช AI

และบกดำตำซงสำมำรถน ำไปปรบใชกบลมแมน ำโขง

โดยองจำกกำรทบทวนตรวจสอบระบบกำรพยำกรณน ำทวมในปจจบนของ MRC

และประสบกำรณเมอเรวๆ นของเกำหล

รปดำนลำงอธบำยกำรก ำหนดโครงสรำงของโครงกำรเตอนภยและพยำกรณน ำทวมโดยใช AI

ตำมแนวคดของกำรศกษำแบบน ำรอง และอธบำยกำรเกบรวบรวมขอมล (กำรตดตำม),

กำรจดกำรขอมลและสำรสนเทศ กำรพยำกรณ และระบบกำรสอสำร

<ขอเสนอเพอท ำกำรทดสอบระบบกำรพยำกรณน ำทวมโดยใช AI และบกดำตำ>

10

1. กำรตดตำมและเกบรวบรวมขอมล: ดวยกำรตดตงอปกรณสงเกตกำรณดำนอทก-

อตนยมวทยำแบบประหยดเพมเตม โดยใชระบบ CCTV และอปกรณเซนเซอร IoT

ทมรำคำไมแพงในล ำน ำสำขำตำงๆ

ท ำใหเปนไปไดทจะลดชองวำงในเครอขำยสงเกตกำรณดำนอทก-อตนยมวทยำทมอย

ซงมควำมจ ำเปนในกำรพยำกรณน ำทวม/ภยแลงของ MRC และประเทศสมำชก

ตนทนของเครองมอและอปกรณวดประเมนโดยใชระบบ IoT ในกำรศกษำชนนต ำกวำ

1,000 ดอลลำรสหรฐ และท ำใหสำมำรถวดประเมนหยำดน ำฟำ ระดบน ำ

และกระแสน ำของล ำน ำสำขำได

2. กำรจดกำรขอมลและสำรสนเทศ: ขอมลทไดมำจำกเครอขำยกำรสงเกตกำรณโดยใชระบบ

IoT ทเพงถกตดตงใหมจะถกสงไปยงศนยบกดำตำของ MRC

แบบเรยลไทมผำนทำงเครอขำยเชงพำณชย

และขอมลทสงไปในปรมำณมำกจะตองผำนกำรควบคมคณภำพอยำงละเอยดโดยใชปญญำ

ประดษฐ

ขอมลทไดรบกำรควบคมคณภำพนจะถกน ำไปใชเปนขอมลปอนเขำส ำหรบโมเดลกำรพยำก

รณทใชชลศำสตร-อทกวทยำทมอย รวมทงโมเดลพยำกรณ AI โดยใชบกดำตำแบบใหม

3. กำรพยำกรณ: ในศนยบกดำตำของ MRC

จะมกำรด ำเนนกำรพยำกรณโดยใชปญญำประดษฐ (AI)

ของโมเดลแบบขบเคลอนดวยขอมลน โดยใชขอมลกำรสงเกตกำรณเชงอทกวทยำทมอย

และตดตงระบบ CCTVs เพมเตม รวมทงขอมลจำกเซนเซอรระบบ IoT (บกดำตำ)

โมเดลทใชปญญำประดษฐจะเปนโมเดลกำรเรยนรเชงลกทใชโครงขำยประสำทแบบคอนโ

วลชน (CNN) ททนสมย พรอมไปกบโมเดลกำรเรยนรของเครองแบบเดม

โมเดลกำรพยำกรณเชงสถตแบบใช AI

สำมำรถเอำชนะขอจ ำกดดำนพนทและเวลำของโมเดลแบบกำยภำพทมอยในปจจบน

4. กำรสอสำร: เพอเตรยมพรอมรบมอกบน ำทวม

ขอมลกำรพยำกรณน ำทวมจะถกสงไปทหนวยงำนบรหำรจดกำรน ำทวมของ MRC

อยำงรวดเรวจำกควำมแมนย ำดำนพนทและเวลำ

อนเนองมำจำกกำรตดตงอปกรณสงเกตกำรณแบบประหยดโดยใชระบบ IoT เพมเตม

โดยระบบสอสำรขอมลน ำทวมควรเผยแพรผลกำรพยำกรณน ำทวมและกำรจ ำลองสถำนกำร

ณทด ำเนนกำรโดยส ำนกงำนใหญของ MRC

ระบบสอสำรขอมลน ำทวมจะสรำงขอควำมเตอนภยทงโดยอตโนมตและไมเปนระบบอตโนม

ต

และเผยแพรขอมลทเกยวกบน ำทวมในรปแบบทเปนมำตรฐำนไปยงหนวยงำนทเกยวกบภย

พบตน ำทวมของกลมประเทศ CLTV

โดยสำมำรถเผยแพรขอมลน ำทวมไดอยำงรวดเรวโดยใชวธกำรทหลำกหลำย เชน เวบไซต,

ดำวเทยม, ระบบสงขอควำมแจงเตอนทำงมอถอ (CBS), SMS และ MMS, แฟกซ และอเมล

กำรศกษำชนนเสนอเทคโนโลยทใช AI และบกดำตำแบบลำสด

11

ซงมควำมจ ำเปนส ำหรบกำรปรบปรงระบบกำรพยำกรณน ำทวมและภยแลงของ MRC

และแบงปนประสบกำรณและกรณตำงๆ ในเกำหล อยำงไรกตำม

มกำรจดท ำงำนวจยไดอยำงจ ำกดเนองมำจำกระยะเวลำในกำรวจยทสนไมถงหนงป

และขอจ ำกดในกำรตรวจสอบภำคสนำมเนองมำจำกสถำนกำรณกำรระบำดทวโลกของเชอไวรสโควด

-19 แมวำเรำพยำยำมแสดงใหเหนควำมตองกำรของ MRC และกลมประเทศ CLTV

ใหมำกทสดเทำทจะท ำได แตกอำจยงไมนำพงพอใจอยำงทตองกำร อยำงไรกตำม

ประเมนไดวำไดมกำรเสนอแนะทศทำงในอนำคตส ำหรบกำรปรบปรงกำรพยำกรณน ำทวมของ AI

และระบบเตอนภย และสำมำรถยนยนควำมเปนไปไดของระบบกำรพยำกรณน ำทวมโดยใช AI

และบกดำตำ ดวยกำรจดท ำโครงกำรน ำรองเพมเตมดงทเสนอไวในกำรศกษำชนน

12

Chapter 1

การตรวจสอบประสบการณของเกาหลและกลมประเทศ CLTV กบยทธศาสตรการบรหารจดการน าทวมและภ ยแลงแบบบรณาการ

จ ฮอน อ (มหำวทยำลยจงบ)

เฮง สธ (คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตประเทศกมพชำ)

ค าส าคญ: การบรหารจดการทรพยากรน าแบบบรณาการ (IWRM),

ยทธศาสตรของประเทศ, การบรหารจดการน าทวมแบบบรณาการ (IFM),

การบรหารจดการภยแลงแบบบรณาการ (IDM), ระบบตดตามและการเตอนภย

สรป

น ำทวมและภยแลงเปนภยพบตทำงธรรมชำตทเกยวกบน ำทรนแรงทสดทมนษยชำตก ำลงเผชญ

อย แมในตอนน พนทบำงสวนของโลกกก ำลงประสบควำมเสยหำยจำกน ำทวม

ในขณะทพนทสวนอนๆ กก ำลงเผชญกบภำวะควำมแหงแลงอยำงยำวนำน

เพอรบมอกบปญหำน ำทวมและภยแลงอยำงมประสทธภำพ หลำยๆ

ประเทศจงด ำเนนกำรลงทนและด ำเนนมำตรกำรเพอปองกนอยำงตอเนอง อยำงไรกตำม

ยงคงกำรเกดควำมเสยหำยจำกน ำทวมและภยแลงมำกขนเรอยๆ เนองมำจำกอทธพลหลำยประกำร

เชน กำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ กำรพฒนำพนทเมอง และกำรเพมจ ำนวนประชำกร

ประเทศเกำหลและลมแมน ำโขงอยในเขตลกษณะภมอำกำศแบบมรสมเขตรอนทคลำยกน

โดยเกดฝนตกชกในฤดรอน และมปรมำณหยำดน ำฟำไมเพยงพอในชวงฤดใบไมผลและฤดหนำว

เนองมำจำกลกษณะภมอำกำศแบบมรสมเขตรอนเชนน

ท ำใหมพนทบำงสวนของประเทศเผชญกบภำวะฝนตกหนกและเกดภยแลงทกป

เพอเอำชนะปญหำนและเตรยมพรอมรบภำวะน ำทวมและภยแลง

เรำจงไดสรำงโครงสรำงพนฐำนเพอจดกำรทรพยำกรน ำจ ำนวนหนง

และน ำมำตรกำรแบบใชสงกอสรำง (Structural Measures) ไปด ำเนนกำร แตอยำงไรกตำม

กยงคงไมสำมำรถท ำใหควำมเสยหำยทเกดจำกน ำทวมและภยแลงทกปกลำยเปนศนยได

ส ำหรบประเดนน เพอใหกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำรประสบควำมส ำเรจ

เกำหลจงด ำเนนกำรเพอรวมหนวยงำนบรหำรจดกำรน ำของรฐซงเรมด ำเนนงำนตงแตป 2018

ใหเปนเอกภำพ และจดตงระบบบรหำรจดกำรน ำแบบบรณำกำร

โดยรวมกำรจดกำรน ำเขำกบกระทรวงสงแวดลอมอยำงเปนบรณำกำร นอกจำกน

เกำหลยงด ำเนนขนตอนในเชงรกเพอจดเตรยมมำตรกำรปองกนน ำทวมและภยแลงแบบไมเปนโครงส

13

รำง เชน กำรบงคบใชกฎหมำยกรอบกำรท ำงำนวำดวยกำรบรหำรจดกำรน ำ

กำรจดตงคณะกรรมกำรบรหำรจดกำรน ำแหงชำต

และกำรพฒนำแผนบรหำรจดกำรน ำขนพนฐำนแหงชำต

ยทธศำสตรและประสบกำรณดำนกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงของเกำหล

ท ำหนำทเปนตวอยำงทดใหแกประเทศตำงๆ ทตงอยในลมน ำโขงได เชน คณะกรรมำธกำรแมน ำโขง

(MRC) และกมพชำ สปป. ลำว ไทย และเวยดนำม

คำดวำแผนกำรส ำหรบกำรจดกำรน ำทวมและภยแลงจะตองมยทธศำสตรระยะกลำงถงระยะยำว

ทจะสำมำรถคำดกำรณอนำคตในอก 10 หรอ 20 ปขำงหนำ แทนทจะเปนมำตรกำรปองกนระยะสน

นอกจำกน ควรจดตงยทธศำสตรดงกลำวอยำงสมพนธกบนโยบำยกำรพฒนำเศรษฐกจของประเทศ

และแผนพฒนำทดนในระยะยำว

เกำหลใหกำรสนบสนนกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำรอยำงจรงจง

และด ำเนนกำรเพอใหไดวธกำรแบบบรณำกำรในกำรด ำเนนยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและ

ภยแลง เพอเอำชนะสภำพแวดลอมธรรมชำตทสงผลใหกำรจดกำรน ำเปนไปอยำงยำกล ำบำก

ควำมแตกตำงหลกระหวำงกำรจดกำรน ำทวมและกำรจดกำรภยแลงในเกำหล คอ

กำรสนบสนนควำมเปนเอกภำพของงำนบรหำรจดกำรน ำโดยมศนยกลำงทกระทรวงสงแวดลอมเพอจ

ดกำรน ำทวม

ในขณะทกำรบรหำรจดกำรภยแลงจะองตำมกรอบกำรท ำงำนของควำมรวมมอและกำรประสำนงำนระ

หวำงหนวยงำนซงกนและกน

กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM)

ไดรบกำรนยำมใหเปนแนวคดของกำรรวมและจดกำรทรพยำกรน ำตงแตตนน ำไปถงปลำยน ำ

ภำยใตกำรดแลควบคมของหนวยงำนบรหำรจดกำรลมน ำหนวยงำนเดยว

โดยกำรรวมปรมำณและคณภำพไวในกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำ

กำรรวมองคกรบรหำรจดกำรน ำไมใชทำงแกปญหำเพยงอยำงเดยวเพอด ำเนนกำรบรหำรจดกำรน ำแบ

บบรณำกำร และควำมหมำยขนพนฐำนของกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร

เปนกำรจดกำรปรมำณ คณภำพน ำ และภยพบตในบรเวณลมน ำอยำงบรณำกำรและมประสทธภำพ

ควรจดตงยทธศำสตรส ำหรบกำรจดกำรน ำทวมและภยแลงโดยองตำมแนวคดแบบหนงลมน ำหน

งแผน ส ำหรบลมน ำแตละแหง นอกจำกน

ยงจ ำเปนทจะตองพฒนำแผนกำรเพอก ำกบควบคมและตดตำมทรพยำกรน ำอยำงอสระ

โดยองตำมมำตรกำรทำงกฎหมำยและเศรษฐกจของประเทศ

ในกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำรของเกำหล

กระบวนกำรรวมหนำทจดกำรน ำเขำกบกระทรวงสงแวดลอมไดถกสนบสนนใหเปนโครงกำรหลก

แตกรอบกำรท ำงำนของรฐบำลในกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและกำรบรหำรจดกำรภยแลงนนคอนขำงแ

ตกตำงกน และจนถงปจจบน ยงไมสำมำรถก ำหนดไดวำยทธศำสตรใดมควำมเหมำะสมมำกกวำกน

กำรบรหำรจดกำรน ำทวมแบบบรณำกำร (IFM) และกำรบรหำรจดกำรภยแลงแบบบรณำกำร

14

(IDM) ซงไดมำจำกแนวคดของกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำรนน

ถกจดกำรโดยองตำมมมมองดำนภยพบตทแตกตำงกนออกไป อยำงไรกตำม

กำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรจะท ำงำนอยำงมประสทธภำพเมอถกจดกำรจำกแ

นวคดแบบเดยวกนในกำรจดกำรทรพยำกรน ำและโครงสรำงพนฐำน บรเวณลมน ำ และแมน ำ

ส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร

จงจ ำเปนทจะตองมยทธศำสตรระดบประเทศและเสรมควำมมประสทธภำพของสถำบนบรหำรจดกำร

น ำกอน

พรอมดวยสนบสนนใหเกดกำรพฒนำเทคโนโลยบรหำรจดกำรน ำทจะสำมำรถสงเสรมโยบำยและยทธ

ศำสตรในระดบประเทศได ในเรองดงกลำว รำยงำนนไดน ำเสนอขอเสนอแนะตำงๆ

ส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรของ MRC

โดยใชกรณกำรบรหำรจดกำรน ำในเกำหลเปนพนฐำน

1. บทน า

น ำทวมและภยแลงเปนภยพบตทำงธรรมชำตทเกยวกบน ำทรนแรงทสดทมนษยชำตก ำลงเผชญ

อย แมในตอนน พนทบำงสวนของโลกกก ำลงประสบควำมเสยหำยจำกน ำทวม

ในขณะทพนทสวนอนๆ

กก ำลงตกอยในควำมเสยงทจะตองเผชญกบภำวะควำมแหงแลงอยำงยำวนำน

แมวำทกประเทศจะด ำเนนกำรลงทนและเตรยมมำตรกำรเพอปองกนอยำงตอเนองเพอรบมอกบปญห

ำน ำทวมและภยแลงอยำงมประสทธภำพ แตผลกระทบทกอใหเกดควำมเสยหำยกลบเพมขนเรอยๆ

เนองมำจำกปจจยตำงๆ เชน กำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

กำรพฒนำพนทลมน ำทไมมกำรวำงแผนหรอจดกำร และจ ำนวนประชำกรทเพมมำกขน

ภมภำคแมน ำโขงประสบควำมเสยหำยจำกกำรเกดน ำทวมทกปนบตงแตป 2000 และเมอเรวๆ

นยงประสบกบภำวะแหงแลงครงรนแรงทสดในศตวรรษ (ดตำรำงท 1-1)

<ตำรำงท 1-1> ผลกระทบจำกกำรเกดน ำทวมในประเทศตำงๆ แถบลมน ำโขง (ป 2000 - 2018)

ป มลคำดอลลำรสหรฐ

(ลำน) บคคล

ทเสยชวต (-)

บคคล ทไดรบผลกระทบ

(-)

ผลผลต ทเสยหำย (ha)

2000 62 >845 13,400,000 2,047,116

2001 215 489 2,260,000 206,400

2002 77 76 2,049,800 87,700

2003 92 83 1,882,000 1,056,289

2004 56 69 2,324,000 789,597

2005 196 141 3,354,900 383,232

2006 232 411 5,365,500 933,119

2007 127 133 3,972,800 507,057

2008 135 118 4,589,200 559,736

2009 211 234 360,000 241,500

2010 12,020 98 5,086,100 668,261

2011 466 >1057 16,022,976 1,757,301

2012 383 77 461,316 215,396

15

2013 1,074 437 1,815,455 430,000

2014 651 88 1,008,244 121,889

2015 421 43 178,430 208,098

2016 541 227 89,986 861,457

2017 84.77 121 871,531 23,037

2018 93 168 173,973 115,600

ทมำ: MRC RFDMC (2019)

ลมแมน ำโขงและสำธำรณรฐเกำหลตงอยในเขตลกษณะภมอำกำศแบบมรสมเขตรอนคลำยกน

โดยจะเกดน ำทวมและภยแลงขนทกปเนองจำกมฝนตกชกหนำแนนในฤดรอน

และมปรมำณฝนตกไมเพยงพอในฤดใบไมผลและฤดหนำว

เพอแกปญหำปรมำณฝนตกทแตกตำงกนในแตละฤดกำลดงกลำว

และควบคมควำมเสยหำยทเกดจำกน ำทวมและภยแลง

รฐบำลในภมภำคนจงไดสรำงโครงสรำงพนฐำนดำนทรพยำกรน ำขนมำจ ำนวนมำกและจดเตรยมมำตร

กำรแบบใชสงกอสรำง อยำงไรกตำม ยงคงไมสำมำรถแกปญหำตำงๆ

ทเกดขนจำกกำรเกดน ำทวมและภยแลงทกปแบบซ ำๆ (ดภำพท 1-1)

[รปท 1-1] กรำฟอทกโดยเฉลยรำยปของภมภำคแมน ำโขงพรอมชวงเปลยนผำนฤดกำลทส ำคญ

(พรอมดวยคำสงสดครงเดยวเปนรำยปและระยะเวลำของฤดแลงทยำวนำน)

ทมำ: Sok (2019)

ในบรบทน

ควรมกำรท ำหมำยเหตไววำสำธำรณรฐเกำหลไดด ำเนนกำรเพอรวมอ ำนำจในกำรบรหำรจดกำรน ำอยำ

งเปนเอกภำพมำตงแตป 2018 เพอใหด ำเนนกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM)

ไดอยำงประสบควำมส ำเรจ

โดยเกำหลก ำลงอยระหวำงกำรจดตงระบบบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร

ผำนทำงกำรบรหำรจดกำรน ำอยำงเปนเอกภำพโดยกระทรวงสงแวดลอม นอกจำกน

ยงไดมกำรจดเตรยมมำตรกำรเชงรกเพอใหเปนมำตรกำรปองกนน ำทวมและภยแลงแบบไมใชสงกอส

16

รำง เชน กำรจดตงคณะกรรมกำรบรหำรจดกำรน ำแหงชำต

และกำรพฒนำแผนกำรบรหำรจดกำรน ำแหงชำตภำยใตกฎหมำยกรอบกำรท ำงำนวำดวยกำรบรหำรจ

ดกำรน ำ

ตงแตทศวรรษทแลว ประเทศสมำชกของ MRC

ทกประเทศไดด ำเนนกำรอยำงเตมทเพอพฒนำนโยบำยและยทธศำสตรแหงชำตในเชงลกทเกยวขอ

งกบกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำ รวมทงภำวะน ำทวมและภยแลงดวย อยำงไรกตำม

ยงตองเขำใจดวยวำเหลำประเทศสมำชกยงจะตองจดท ำยทธศำสตรแบบเฉพำะเจำะจงและตรงเปำห

มำยส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมหรอกำรบรหำรจดกำรภยแลงภยแลง

และกำรบรรเทำผลกระทบในภำคตำงๆ นอกจำกน

ยงคงมยทธศำสตรส ำหรบกำรบรณำกำรประเดนปญหำน ำทวมและภยแลงเขำสกลไกกำรท ำงำนระดบ

ประเทศทไมเพยงพอ

คำดวำยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงและประสบกำรณในดำนนของเกำหลจะ

สำมำรถเปนตวอยำงทดใหแกคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRC) และประเทศตำงๆ

ทตงอยในลมน ำโขง เชน กมพชำ สปป. ลำว ไทย และเวยดนำม

เพอใหน ำไปใชประโยชนในกำรจดตงยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร

โดยเฉพำะอยำงยง คำดวำกำรศกษำชนนจะมอบผลงำนทส ำคญ

เนองจำกทกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงตองมยทธศำสตรในระยะกลำงถงระยะยำวส ำหรบใน

อก 10 หรอ 20 ปขำงหนำ มำกกวำมำตรกำรปองกนในระยะสน

และดวยขอพจำรณำทวำจะตองจดตงยทธศำสตรดงกลำวอยำงสมพนธสอดคลองตำมนโยบำยกำรพ

ฒนำเศรษฐกจและทดนในระดบประเทศอกดวย

2. การทบทวนยทธศาสตรการบรหารจดการน าทวมและภยแลงส าหรบพนทลมน าโขงตอนลาง (LMB)

ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง

นโยบำยและยทธศำสตรแหงชำตของกลมประเทศ CLTV

สวนนจะใหขอมลกำรทบทวนนโยบำยและยทธศำสตรแหงชำตทเกยวกบกำรบรหำรจดกำรน ำท

วมและภยแลงอยำงครอบคลมในพนทลมน ำโขงตอนลำง

บทนจะใหเคำโครงเกยวกบบรบทของนโยบำยและยทธศำสตรแหงชำตส ำหรบกำรจดกำรและบรรเทำ

น ำทวมและภยแลงในแตละประเทศสมำชกของ MRC

นโยบำยและยทธศำสตรแหงชำตของกมพชำ

A. ควำมสมพนธกบแผนและนโยบำยทมอยในปจจบน

จำกกำรทบทวนเอกสำรทมอยในระหวำงทด ำเนนกำรศกษำชนน

ไมมแผนทมเอกสำรประกอบและแยกออกมำเพอจดกำรปญหำภยแลง อยำงไรกตำม

17

ไดมกำรจดท ำเอกสำรเกยวกบมำตรกำรเพอชวยเหลอในภำวะภยแลงและกจกรรมเฉพำะสวนหนงไวใ

นกฎหมำย นโยบำย ยทธศำสตรแหงชำต และแผนตำงๆ ดงทสรปไวดงตอไปน

B. เอกสำรดำนกฎหมำย เอกสำรดำนกฎหมำยทเกยวกบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง ไดแก:

− กฎหมำยทเกยวกบกำรบรหำรจดกำรภยพบต;

− กฎหมำยทเกยวกบกำรบรหำรจดกำรน ำ;

− ยทธศำสตรสเหลยม ระยะท IV;

− แผนยทธศำสตรเพอรบมอกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศของกมพชำ ป 2014-2023;

− แผนพฒนำยทธศำสตรแหงชำต ป 2014-2018;

− แผนปฏบตกำรแหงชำตเพอลดควำมเสยงจำกภยพบต (NAP- DRR) ป 2014-2018;

− โปรแกรมกำรปฏบตเพอปรบตวตอกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศแหงชำต (NAPA);

− แผนปฏบตกำรทเนนล ำดบควำมส ำคญกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ ส ำหรบภำคกำรเกษตร ปำไม และ กำรประมง;

− แผนปฏบตกำรวำดวยกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศส ำหรบทรพยำกรน ำและอตนยมวท

ยำ ป 2014-2018;

− แผนปฏบตกำรวำดวยกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ;

− แผนยทธศำสตรวำดวยกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศส ำหรบภำคกำรบรหำรจดกำรภย

พบต;

C. นโยบำยและยทธศำสตรแหงชำต

และแผนปฏบตกำรทเกยวของกบกำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวมและ

ภยแลง

แผนปฏบตกำรแหงชำตเชงยทธศำสตรวำดวยกำรลดควำมเสยงจำกภยพบต (NAP-DRR)

เปนกรอบกำรท ำงำนเพอกำรบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกภยพบตในประเทศอยำงเปนทำงกำร

นอกจำกน

แผนปฏบตกำรและยทธศำสตรสงแวดลอมแหงชำตไดสรปสถำนกำรณดำนสงแวดลอมตำงๆ

ของกมพชำในเรองกำรพฒนำอยำงยงยน

และเสนอแนะทำงเลอกดำนกำรเงนเพอกำรจดกำรทรพยำกรธรรมชำตและปกปองสงแวดลอม

D. แผนยทธศำสตรแหงชำตเพอรบมอกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

โดยรวมถงน ำทวมและภยแลง

จำกขอมลของแผน CCAP-WRM (ป 2014) แผน CCSP

ของกระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำ (MOWRAM)

ไดระบสำขำดำนยทธศำสตรสขอเพอกำรรบมอและจดกำรกบปญหำกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

ในภำคทรพยำกรน ำ สำขำดำนยทธศำสตรเหลำนเปนสงทก ำกบควบคมกำรปฏบตกำรตำงๆ เชน:

− ระบบกำรวำงแผนและบรหำรจดกำรเชงอทกวทยำและระบบเตอนภยลวงหนำทปรบปรงดข

น

− กำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงทปรบปรงดข น ดวยกำรเปลยนแปลงกำรออกแบบอำงเกบน ำและระบบชลประทำนรวมทงโครงสรำงพนฐำ

18

นเพอปองกน โดยเฉพำะอยำงยงในพนทเสยง

− กำรพฒนำขดควำมสำมำรถใหแกเจำหนำทของกระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำฯ;

− กำรสงเสรมกำรตอบสนองบทบำทระหวำงหญงชำยอยำงเทำเทยมในกำรวำงแผนเพอรบม

อกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศในภำคทรพยำกรน ำ

E. แผนพฒนำยทธศำสตรแหงชำต ป 2009-2013 (แผน NSDP ป 2009-2013)

แผน NSDP

นท ำหนำทเปนเครองมอกำรจดกำรหรอโรดแมปเพอน ำยทธศำสตรแบบสเหลยมเพอกำรเตบโต

กำรจำงงำน ควำมมประสทธภำพ และควำมเทำเทยมไปด ำเนนปฏบต แผน NSDP ป 2008-2013

(ระยะท II) คำดกำรณขอบเขตของยทธศำสตรของสภำนตบญญตทส (Fourth Legislature)

และยทธศำสตรสเหลยม แผนนมงควำมส ำคญไปทภยพบตทำงธรรมชำต เชน น ำทวม ภยแลง ไตฝ น

และโรคระบำดตำงๆ

ทสงผลใหเกดกำรสญเสยชวตมนษยและควำมเสยหำยตอพชผลผลตและทรพยสน

รวมทงผลกระทบทภยพบตตำงๆ เหลำนนมตอระบบเศรษฐกจของประเทศ

แผนนพจำรณำกำรจดกำรปจจยทซอนอย ดวยกำรพฒนำทเชอมโยงระหวำงกนอยำงยงยน

และแกไขประเดนปญหำตำงๆ ทท ำใหชมชนและผคนตกอยในภำวะเสยงเพมขน

F. สถำบนด ำเนนกำรปฏบตและบทบำทหนำทหลก

สถำบนหลกและบทบำทหนำทของสถำบนเหลำนน ไดแก:

− กระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำ: กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำ

กำรตดตำมและพยำกรณ รวมทงระบบเตอนภย

− คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตของกมพชำ: ด ำเนนกำรประสำนงำนระหวำงกระทรวง กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM), TWRM และ RBOM;

− กระทรวงสงแวดลอม: กำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ กำรบรหำรจดกำรดำนสงแวดลอม

และกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำต

− คณะกรรมกำรแหงชำตเพอลดควำมเสยงจำกภยพบต (NCDM):

กำรลดควำมเสยงจำกภยพบตและกำรประสำนกำรด ำเนนงำนตำงๆ; กระทรวงกำรวำงแผน: กำรจดท ำแผนแหงชำตและกำรบรหำรจดกำรนโยบำย

2.1.1.2. นโยบำยและยทธศำสตรแหงชำตของสปป. ลำว

A. แผนและยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแหงชำต

สปป. ลำวยงไมมแผนและยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแหงชำตโดยเฉพำะ

มเพยงนโยบำย ยทธศำสตร และแผนส ำหรบภำคสวนตำงๆ

ทเกยวของกบกำรบรหำรจดกำรภยแลงและกำรบรรเทำผลกระทบ

และมบำงสวนยงอยในระยะกำรพฒนำ นโยบำย ยทธศำสตร และแผนกำรตำงๆ

ทมอยซงเกยวของกบกำรบรหำรจดกำรภยแลงไดแก:

− รำงกำรบรหำรจดกำรกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศแหงชำต, วสยทศน ป 2050, ยทธศำสตรและแผนปฏบตกำร ป 2030 (2021);

19

− ยทธศำสตรกำรพฒนำดำนกำรเกษตรจนถงป 2025 และวสยทศนส ำหรบป 2030 (2015);

− ยทธศำสตรกำรพฒนำส ำหรบภำคผลตผลกำรเกษตร ป 2025 และวสยทศนส ำหรบป

2030 (2015);

− แผนปฏบตกำรส ำหรบกำรลดและกำรจดกำรควำมเสยงจำกภยพบตในภำคกำรเกษตร ป

2014-2016 (2014);

− รำงนโยบำยและยทธศำสตรวำดวยน ำ (2013);

− ยทธศำสตรวำดวยกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศของสปป. ลำว (2010);

− โปรแกรมกำรปฏบตเพอปรบตวตอกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศแหงชำต (2009);

− แผนยทธศำสตรวำดวยกำรบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกภยพบตในสปป. ลำว ป 2020, 2010 และแผนปฏบตกำร ป 2003 - 2005 (2003)

มกำรบญญตกฎหมำยทเกยวกบกำรบรหำรจดกำรภยแลง เชน:

− กฎหมำยเกยวกบน ำและทรพยำกรน ำ (2017);

− กฎหมำยวำดวยกำรชลประทำน (2013);

− กฎหมำยเกยวกบกำรเกษตร (1998);

− กฤษฎกำวำดวยกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ (2019);

− รำงยทธศำสตรทรพยำกรน ำแหงชำตจนถงป 2020

และแผนปฏบตกำรทรพยำกรน ำส ำหรบป 2011 - 2015

B. ยทธศำสตรส ำหรบภยแลงและมำตรกำรเพอบรรเทำผลกระทบ

จำกขอมลของรำยงำนกำรประเมนภำวะภยแลงแหงชำตของ MRC ทจดเตรยมโดยผเขยน (ป

2021) โดยองตำมผลลพธของกำรวเครำะหปรมำณน ำฝนนน ฤดกำลทเกดฝนตกนอยจะเกดขนทกๆ 3

- 5 ปในชวงฤดฝน ซงถอเปนชวงระยะส ำหรบกำรเพำะปลกเพอท ำภำคกำรเกษตร

โดยเฉพำะขำวทตองใชน ำฝนในกำรเพำะปลก นำขำวประมำณ 90% ปลกภำยนอกพนทชลประทำน

และพนทเหลำนตองพงพำน ำฝนและมควำมเสยงทจะไดรบควำมเสยหำยจำกผลกระทบจำกภยแลงม

ำกกวำ ปรมำณน ำฝนทลดลงยงสงผลกระทบตอระดบน ำในแมน ำและน ำใตดนในระยะยำวอกดวย

โดยปญหำนจะสงผลกบภำคกำรเกษตรเปนหลก

โดยไมรวมอตสำหกรรมบำงสวนและพนทอยอำศยในบรเวณพนทสวนตำงๆ ของลมน ำทแหงแลง เชน

เซบงเหยงและเซโดน จำกขอมลขำงตน มำตรกำรในกำรจดกำรและบรรเทำภยแลงในสปป.

ลำวจะมรำยละเอยดดงตอไปน:

− พฒนำฐำนขอมลของทรพยำกรน ำ ในปจจบน DMH

ท ำหนำทเกบรวบรวมขอมลสภำพภมอำกำศ เชน กำรเกดฝนตกและอณหภมของอำกำศ

ผำนทำงสถำนประมำณ 60 แหงทวทงประเทศ ขอมลดำนอทกวทยำ (ระดบน ำและกำรระบำยน ำในแมน ำและทะเลสำบ/แองน ำ) มจ ำกด

เนองจำกแมน ำบำงสำยมสถำนวดคำอยไมกแหง สวนในแมน ำบำงสำยนนไมมสถำนทอยใกล ๆ เลย

ควรด ำเนนกำรเกบรวบรวมและเผยแพรขอมลน โดยเฉพำะอยำงยงในพนทท ำกำรเกษตรทมควำมเสยงตอกำรเกดภำวะภยแลง

− ปรบปรงกำรรณรงคเพอสรำงควำมตระหนกรแกสำธำรณะ ในปจจบน DMH

ก ำลงพฒนำหนวยบรกำรดำนสภำพภมอำกำศ

โดยรวมถงกำรพยำกรณสภำพภมอำกำศและระบบกำรเตอนภยแลงทจดใหบรกำรผำนทำงเวบไซตและกำรออกจดหมำยแจงขำวสำร (รำยงำนขำว)

จดหมำยแจงขำวสำรไดถกจดสงไปยงส ำนกงำนกรมกำรเกษตรในจงหวดและเขตตำงๆ และทำยทสดไดถกสงตอไปยงผใหญบำนผจะประกำศแจงขอมลใหเกษตรกรทรำบ

20

ระบบดงกลำวอยในระยะท 1 ของกำรด ำเนนกำรปฏบต

ซงไดถกน ำไปใชในพนทเขตน ำรอง โดยควรด ำเนนกำรประเมนผลและปรบปรงระบบอยำงตอเนอง

เพอใหแนใจวำประชำชนในพนททตกอยในควำมเสยงทจะไดรบผลกระทบจำกภยแลงนนตระหนกรถงปญหำ สำมำรถเขำถงขอมล และเขำใจขอมลทไดรบจดหำใหเปนอยำงด

ดงทกลำวถงแลวขำงตน

มเพยงขอมลทเกยวกบสภำพภมอำกำศทไดรบกำรเผยแพรในปจจบน จงเปนเรองส ำคญทจะตองจดหำขอมลเกยวกบปรมำณน ำในแมน ำ

และทะเลสำบหรอแองน ำตำงๆ ทสำมำรถใชประโยชนไดดวย

− พฒนำแผนปฏบตกำรเพอปองกนและบรรเทำผลกระทบจำกภยแลงแบบบรณำกำร แผนปฏบตกำรนควรใหควำมส ำคญสงสดกบพนททเสยงตอภำวะภยแลง

โดยใหมำตรกำรทเจำะจงตำมสภำวะพนทของแตละแหง โดนเฉพำะอยำงยงแหลงน ำทสำมำรถใชประโยชนในกำรท ำกำรเกษตรและในครวเรอน

นอกจำกน แผนนควรพจำรณำประเภทของโครงสรำงพนฐำนทจะกอสรำง

อยำงสอดคลองตำมแผนระบบชลประทำนเพอจำยน ำใหส ำหรบท ำกำรเกษตร และแผนระบบประปำเพอสงน ำใหอตสำหกรรมขนำดเลกและครวเรอนในพนทเขตเมอง

แผนส ำหรบภำคสวนเหลำนควรถกรวมเขำไวอยำงเปนบรณำกำรเพอสงเสรมกนและกน ตวอยำงเชน สำมำรถใชประโยชนอำงเกบน ำบำงแหงส ำหรบจดประสงคตำงๆ

อยำงหลำกหลำย เชน กำรเกษตรและกำรประปำ

− จดท ำมำตรกำรเพอชวยเหลอใหแกพนททไดรบผลกระทบจำกภยแลง

สงเสรมหนวยงำนชลประทำนในกำรจดหำเครองสบน ำแบบเคลอนทใหเปนขอบงคบ ในกรณทเกดภยแลงอยำงรนแรง

โดยสำมำรถจำยน ำส ำหรบดมและใชในครวเรอนไปยงประชำชนทไดรบผลกระทบโดยใชโครงกำรรเรมของภำคสวสดกำรสงคม

ในฐำนะผน ำของคณะกรรมกำรจดกำรภยพบตแหงชำต

C. สถำบนด ำเนนกำรปฏบตและบทบำทหนำทหลก


− กระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม: กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำ, กำรตดตำม รวมทงกำรพยำกรณและกำรเตอนภยลวงหนำ, กำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ,

กำรบรหำรจดกำรดำนสงแวดลอม และกำรอนรกษทรพยำกรของประเทศ

− คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตของลำว: ด ำเนนกำรประสำนงำนระหวำงกระทรวง กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM), TWRM และ RBOM;

− คณะกรรมกำรจดกำรภยพบตแหงชำต (NDMC), MLSW: กำรลดควำมเสยงจำกภยพบต

และกำรประสำนงำนกำรด ำเนนงำนบรรเทำผลกระทบตำงๆ

2.1.1.3. นโยบำยและยทธศำสตรแหงชำตของไทย


ประเทศไทยไดออกยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรแหลงน ำแหงชำตส ำหรบป 2018 - 2037

เพอบงคบใชยทธศำสตรทส ำคญ มภำรกจทส ำคญหกประกำร ประกำรแรก คอ

ตองด ำเนนกำรจดหำน ำดมทมคณภำพดและมมำตรฐำนสงในรำคำทเหมำะสมใหแกชมชนตำงๆ

และทวทงประเทศ บรกำรจดหำน ำดงกลำวจะตองเขำถงหมบำน ชมชนในเมอง พนททำงเศรษฐกจ

21

และสถำนททองเทยวส ำคญทกแหงอยำงกวำงขวำง ประกำรทสอง

จ ำเปนตองใหควำมมนคงดำนทรพยำกรน ำในภำคสวนตำงๆ ของกำรผลต กำรเกษตร

และอตสำหกรรม ประกำรทสำม

จ ำเปนทจะตองบรรเทำผลเสยหำยทเกดจำกภยพบตน ำทวมในชมชนเมองและพนททำงเศรษฐกจท

ส ำคญ ฟนฟเยยวยำควำมเสยหำย และสงเสรมใหพนทท ำกำรเกษตรเกดกำรปรบเปลยนเพอปรบตว

และลดผลกระทบจำกกำรเกดดนถลมและน ำทวมฉบพลน ประกำรทส

จะตองจดกำรคณภำพของทรพยำกรน ำเพอดแลใหอยในระดบทมคณภำพดอยเสมอ ตอไป

จะตองด ำเนนกำรเพออนรกษและฟนฟพนทลมน ำและปำทสำมำรถไดรบควำมเสยหำย

รวมทงกำรปกปองไมใหเกดกำรกดเซำะของดนใหลลวง สดทำย

เปนสงจ ำเปนทจะตองรวมกำรบรหำรจดกำรใหเปนเอกภำพ (รำชกจจำนเบกษำ, วนท 28 สงหำคม ป

2019)

B. เอกสำรดำนกฎหมำย

− เอกสำรดำนกฎหมำย: พระรำชบญญตทรพยำกรน ำ พ.ศ. 2561 (ป 2018)


และแผนปฏบตกำรทเกยวของกบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงและกำรบรรเทำผ

ลกระทบ

− แผนแมบทกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำ 20 ป พ.ศ. 2561-2580 (ป 2018 - 2037)

D. สถำบนด ำเนนกำรปฏบตและบทบำทหนำทหลก


− กรมทรพยำกรน ำ, กรมชลประทำน: กำรบรหำรจดกำรน ำ

รวมทงกำรพยำกรณและระบบเตอนภยลวงหนำ

− สถำบนสำรสนเทศทรพยำกรน ำ: กำรพยำกรณและกำรเตอนภยลวงหนำ;

− ส ำนกงำนทรพยำกรน ำแหงชำต: หนวยงำนก ำกบควบคมทบรณำกำรกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำของประเทศเขำสระบบเ

ดยว

E. สถำบนบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำในประเทศไทย

จำกขอมลของ TNMC, ป 2021

สถำบนบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำของประเทศไทยสำมำรถสรปไดดงตอไปน (ดตำรำงท 1-2)

− นำยกรฐมนตรจะรบต ำแหนงประธำนคณะกรรมกำรนโยบำยน ำและอทกภยแหงชำต

(National Water Resources and Flood Policy Committee: NWRFPC) ซงมหนำทก ำหนดนโยบำยเพอควบคมจดกำรน ำทวมและจดท ำขอเสนอแนะตำงๆ

ใหแกคณะรฐมนตร

− คณะกรรมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำและอทกภย (Water Resources and Flood Management Committee: CWRFM) โดยมรองนำยกรฐมนตรเปนประธำน

มหนำทน ำมำตรกำรเชงนโยบำยทเลอกใชไปด ำเนนกำร ใหกำรอนมตโครงกำรลงทนและแผนปฏบตกำรเพอบรหำรจดกำรน ำ

22

รวมทงกำรตดตำมและประเมนกำรน ำโครงกำรลงทนตำงๆ ไปด ำเนนกำรปฏบต

คณะกรรมกำร NWFPC ประกอบดวยตวแทนทมำจำกองคกรสำยงำนทส ำคญทงหมด

− หนวยงำนทมระบบสงกำรแบบเบดเสรจ ไดแก ส ำนกงำนคณะกรรมกำรทรพยำกรน ำและอทกภยแหงชำต (ONWF)

ท ำหนำทเปนส ำนกงำนเลขำธกำรของทงสองคณะกรรมกำรดงกลำว

<ตำรำงท 1-2> สถำบนบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำในประเทศไทย

กระทรวง กรม หนาทความรบผดชอบ/ค าส ง

กระทรวงทรพยำกร

ธรรมชำตและสงแวดลอม (MNRE)

กรมทรพยำกรน ำ (DWR) นโยบำย แผน

และกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำทอยนอกเหนอจำกพนทชลประทำน

มหนำทดแลศนยปองกนวกฤตน ำ โดยมหนำทเสนอและประสำนงำนแผนปฏบ

ตกำรเพอแกไขวกฤตน ำในพนททเกดภยพ

บต

กรมทรพยำกรน ำบำดำล

(DGR)

นโยบำย แผน

และกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำบำดำล

ส ำนกงำนนโยบำยและแผนทรพยำกรธรรมชำตและสงแ

วดลอม (ONEP)

นโยบำย แผน และกำรบรหำรจดกำรอนรกษทรพยำกรธรร

มชำตและสงแวดลอม หนวยประสำนงำนกลำงแหงชำต (National

Focal Point)

ดำนกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

กรมควบคมมลพษ (PCD) มำตรฐำนคณภำพสงแวดลอม

กระทรวงทรพยำกรทำงทะเ

ลและชำยฝง (DMCR)

นโยบำย แผน

และกำรบรหำรจดกำรพนททะเลและชำยฝง

กรมชลประทำน (RID) กำรบรหำรจดกำรและกำรจดสรรทรพยำกร

น ำส ำหรบกำรชลประทำนในพนทท ำกำรเก

ษตร เขอน และอำงเกบน ำในพนทใตกำรดแลสงกำร

กระทรวงเกษตรและสหกรณ (MOAC)

กรมพฒนำทดน (LDD) กำรใชประโยชน กำรบรหำรจดกำร และกำรวจยเกยวกบทดน

หนวยประสำนงำนกลำงแหงชำต (National

Focal Point) ของส ำนกงำนอนสญญำวำดวยกำรตอตำน

กำรแปรสภำพเปนทะเลทรำยแหงสหประชำชำต (United Nations Convention to

Combat Desertification– UNCCD)

กรมวชำกำรเกษตร (DOA) กำรวจยและพฒนำพชผลกำรเกษตร

กรมสงเสรมกำรเกษตร (DOAE)

กำรผลตและกำรสงเสรมทำงกำรเกษตร

กรมปองกนและบรรเทำสำธำรณภย (DDPM)

หนวยงำนจดท ำนโยบำยและองคกรของรฐเพอกำรบรหำรจดกำรภยพบต

กระทรวงมหำดไทย

(MOI)

หนวยงำนผมอ ำนำจดำนกจ

กำรน ำในพนทเขตมหำนครและจงหวด

หนวยงำนรฐวสำหกจทรบหนำทจดหำและ

แจกจำยน ำประปำในพนทกรงเทพและสวนจงหวดตำงๆ

23

กระทรวงเทคโนโล

ยสำรสนเทศและกำรสอสำร (MICT)

กรมอตนยมวทยำ (TMD) กำรพยำกรณอำกำศและสภำพภมอำกำศ

ศนยเตอนภยพบตแหงชำต

(NDWC)

ตรวจดแลและควบคมหอเตอนภย

เผยแพรและประกำศแจงเตอนไปยงหนวยงำนตำงๆ ในสำยงำน

กระทรวงวทยำศำส

ตรและเทคโนโลย (MOST)

ส ำนกงำนพฒนำเทคโนโลย

อวกำศและภมสำรสนเทศ (GISTDA)

จดมอบขอมล GIS

และกำรตรวจจบระยะไกลดวยดำวเทยมให แกหนวยงำนรฐและเอกชน

สถำบนสำรสนเทศทรพยำกร

น ำและกำรเกษตร (HAII)

ด ำเนนกำรวจย พฒนำ

และประยกตใชควำมรดำนวทยำศำสตรและเทคโนโลยเพอบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแ

ละกำรเกษตร

กระทรวงพลงงำน (MOE)

กำรไฟฟำฝำยผลตแหงประเทศไทย (EGAT)

กจกำรสำธำรณปโภครฐวสำหกจทรบหนำทผลตและสงกระแสไฟฟำ

รบหนำทดแลกำรด ำเนนงำนและซอมบ ำรงเขอน/อำงเกบน ำ

หมำยเหต: แตเดม หนำทบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำของรฐจะเปนของกระทรวงเกษตรและสหกรณ (MOAC) ระหวำงชวงปลำยยค 1990s ถงชวงตน 2000s ประเทศไทยกำวผำนกระบวนกำรปฏรปสถำบนเปนกำรทวไป ซงน ำไปสกำรปรบเปลยนโครงสรำงองคกรใหมของกระทรวงบำงแหง และรวมถงกำรจดตงกรมกองใหมๆ ขนดวย ดงนน ในป 2002 ไดมกำรจดตงกระทรวงใหม คอ กระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม (MNRE) เพอใหกำรควบคม บรหำรจดกำร และใชประโยชนทรพยำกรธรรมชำตทงหมดรวมถงน ำ แบบองครวม (กำรสมภำษณกบกรมทรพยำกรน ำ)

ทมำ: Franzetti และคณะ (2017)

2.1.1.4. นโยบำยและยทธศำสตรแหงชำตของเวยดนำม


ยทธศำสตรแหงชำตเพอปองกนภยพบตธรรมชำต กำรรบมอ

และวสยทศนเพอกำรบรรเทำผลกระทบจนถงป 2020

ทไดรบกำรอนมตโดยค ำตดสนของนำยกรฐมนตร เลขท 172/2007/QĐ-TTg

นนดเหมอนวำลำสมยแลว ในปจจบน VDMA ก ำลงรำง "กำรทบทวน

กำรสรปยทธศำสตรแหงชำตเพอปองกนภยพบตธรรมชำตจนถงป 2030 และวสยทศนจนถงป 2050"

เชนเดยวกน มตเลขท 76/NQ-CP

ระบวำเอกสำรฉบบนควรถกจดท ำใหเสรจสมบรณและสงใหแกนำยกรฐมนตรในป 2018 นอกจำกน

VDMA ยงจ ำเปนตองจดเตรยม “แผนเพอปองกนภยพบตธรรมชำตแหงชำต ส ำหรบป 2018-2020”

ในป 2018

ดงทกลำวถงกอนหนำน

กำรบรหำรจดกำรภยแลงยงคงถกรวมเขำกบกำรปองกนและควบคมภยพบต ดงนน

เรำจงปฏบตกบเอกสำรเหลำนใหเปนแผนและยทธศำสตรแหงชำตเกยวกบภยแลงฉบบปจจบน

B. เอกสำรดำนกฎหมำย

− กฎหมำยวำดวยทรพยำกรน ำ (พฤษภำคม ป 1998);

− กฎหมำยวำดวยกำรปองกนและควบคมภยพบตธรรมชำต ป 2013;

24

− ขอบญญตวำดวยกำรปองกนและควบคมอทกภยและวำตภย (มนำคม 1993);

− ขอบญญตวำดวยเขอนกนน ำ (พฤศจกำยน 1989);

− ขอบญญตวำดวยกำรบรหำรจดกำรและใชประโยชนโครงสรำงชลศำสตร

− กฤษฎกำท 32 - CP

ซงแสดงรำยละเอยดขนตอนปฏบตในกำรน ำขอบญญตวำดวยกำรปองกนและควบคมอทก

ภยและวำตภยไปด ำเนนกำร (พฤษภำคม 1996);

− กฤษฎกำท 429 - HDBT วำดวยกำรรน ำขอบญญตวำดวยเขอนกนน ำไปด ำเนนกำร (ธนวำคม 1990);

− กฤษฎกำท 168 -HDBT

วำดวยกำรจดตงและหนำทกำรท ำงำนของคณะกรรมกำรสวนกลำงเพอกำรควบคมอทกภยและวำตภย และคณะกรรมกำรเพอบรหำรจดกำรสถำนกำรณอทกภยและวำตภย

ในระดบหนวยงำนรำยภำคและสวนจงหวด - พฤษภำคม 1990 (7 มำตรำ);

− กฤษฎกำท 62/1999/ND-CP กำรประกำศใชระเบยบเพอกำรผนน ำทวมและกำรชะลอน ำทวมเพอปกปองกรงฮำนอย -

กรกฎำคม 1999 (7 มำตรำ);

− ค ำตดสนเลขท 299-TTg

วำดวยกำรจดตงคณะกรรมกำรสวนกลำงเพอกำรควบคมอทกภยและวำตภย (พฤษภำคม 1996);

− ค ำตดสนเลขท 581-TTg

วำดวยกำรจดหำเพอก ำกบควบคมระบบกำรเตอนอทกภยและวำตภยลวงหนำ (กรกฎำคม 1997);

− ค ำตดสนเลขท 355 - TTg วำดวยกำรท ำงำน หนำท

และอ ำนำจของกรมบรหำรจดกำรเขอนกนน ำ กำรควบคมอทกภยและวำตภย (พฤษภำคม

1996);

− ค ำตดสนเลขท 398 - HDBT วำดวยกำรท ำงำน หนำท และอ ำนำจของหนวยบรหำรจดกำรเขอนกนน ำพเศษ (พฤศจกำยน 1989);

− ค ำตดสนเลขท 354 - TTg วำดวยกำรท ำงำน หนำท

และอ ำนำจของกรมทรพยำกรน ำและกำรบรหำรจดกำรระบบชลประทำน (พฤษภำคม 1996);


และแผนปฏบตกำรทเกยวของกบกำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวมแ

ละภยแลง

− ยทธศำสตรปองกนภยพบตธรรมชำตแหงชำต ถงป 2030, วสยทศนถงป 2050;

− แผนปองกนภยพบตธรรมชำตแหงชำต ส ำหรบป 2018 - 2020;

− แผนปองกนและควบคมภยพบตแหงชำต

D. สถำบนด ำเนนกำรปฏบตและบทบำทหนำทหลก


− กระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม: กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำ, กำรตดตำม รวมทงกำรพยำกรณและกำรเตอนภยลวงหนำ, กำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ,

กำรบรหำรจดกำรดำนสงแวดลอม และกำรอนรกษทรพยำกรของประเทศ

− คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตของเวยดนำม: ด ำเนนกำรประสำนงำนระหวำงกระทรวง

25

กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM), TWRM และ RBOM;

− คณะกรรมกำรกลำงเพอควบคมอทกภยและวำตภย

ภำยใตกระทรวงกำรเกษตรและกำรพฒนำชนบท: ประสำนงำนกจกรรมบรหำรจดกำรภยพบตตำงๆ เชน

งำนทกรมบรหำรจดกำรเขอนกนน ำและกำรควบคมอทกภยและวำตภยด ำเนนกำร

− ศนยบรหำรจดกำรภยพบต บรกำรดำนอทก-อตนยมวทยำ และสภำกำชำดเวยดนำม: ตดตำมผลกระทบของกำรเกดวำตภยและอทกภย เกบรวบรวมขอมลควำมเสยหำย

ประกำศเตอนภยอยำงเปนทำงกำร

รวมทงประสำนงำนและน ำแผนรบมอและมำตรกำรบรรเทำผลกระทบจำกภยพบตไปปฏบต 2.1.2. ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงของ MRC 2.1.2.1. วตถประสงคของยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง

กำรเออทวมของแมน ำโขงเปนเหตกำรณทเกดขนซ ำๆ ทกปพนทบรเวณลมแมน ำโขงตอนลำง

(LMB) จะประสบภำวะน ำทวมซงใหทงผลกระทบทงดำนบวกและลบ

พลวตน ำหลำกรำยปชวยขบเคลอนกำรท ำประมงของลมน ำ คงรกษำสณฐำนวทยำของแมน ำ

และท ำใหเกดกำรตกตะกอนแมน ำทชวยใหดนมควำมอดมสมบรณยงขน

มลคำโดยเฉลยของประโยชนทเกดจำกน ำทวมในแตละป มมลคำประมำณ 8,000 - 10,000

ลำนดอลลำรสหรฐ (MRC, 2021)

แมวำวงจรกำรเกดน ำทวมนจะถอวำเปนแหลงของกำรด ำรงชวต

แตกมศกยภำพทจะกอใหเกดผลกระทบดำนลบตอกจกรรมทำงเศรษฐกจและของมนษย

ท ำใหสงมชวตตำงๆ ตกอยในอนตรำย และกอใหเกดควำมเสยหำยตอโครงสรำงพนฐำนทส ำคญ

กำรตงถนฐำนบำนเรอนของผคน และบรกำรทจ ำเปนตำงๆ

กำรเกดน ำทวมมกจะเปนอปสรรคตอกำรพฒนำเศรษฐกจและบรรเทำควำมยำกจนในหลำยพนทของ

บรเวณลมแมน ำโขงตอนลำง อทกภยในพนทลมน ำโขงตอนลำงสรำงควำมเสยหำยมลคำเฉลย 60 -

70 ลำนดอลลำรสหรฐตอป

มลคำรวมโดยประมำณของควำมเสยหำยจำกกำรเกดน ำทวมในกมพชำและเวยดนำมคดเปนสองในส

ำมของมลคำควำมเสยหำยจำกน ำทวมรวมตอปของภมภำคน

เนองจำกรปแบบของสภำพภมอำกำศและสภำวะอำกำศเรมแปรปรวนมำกยงขน

กำรเกดน ำทวมและภยแลงในลมน ำโขงกยงเกดขนบอยและมควำมรนแรงยงขน

โดยมศกยภำพทจะกอใหเกดควำมเสยหำยอยำงรนแรงกบควำมมนคงทำงอำหำรและเศรษฐกจของภ

มภำค ชมชนตำงๆ ทไมมกำรเตรยมกำรไดรบควำมเสยหำยมำกทสดมำโดยตลอด

กำรควบคมกำรใชประโยชนทดน กำรพฒนำ กำรกอสรำงอำคำร

และกำรวำงแผนฉกเฉนเพอรบมอกบภำวะน ำทวมในภมภำค

รวมทงกำรเตรยมพรอมอยำงมประสทธภำพ ทงหมดนสำมำรถชวยลดอนตรำยจำกภำวะน ำทวมได

ในกำรเตรยมพรอมรบมอกบภำวะน ำทวม ผถอผลประโยชนทกรำย รวมทงผจดกำรทรพยำกรน ำ

ผก ำหนดนโยบำย และภำคเอกชนนน จะตองเปลยนกรอบควำมคด จำกวธกำรบรหำรจดกำรน ำทวม

“แบบดงเดม” ไปเปนรปแบบทปรบและประสำนกจกรรมตำงๆ

ใหสอดคลองกบควำมตองกำรของผถอผลประโยชนหลำยฝำย

26

ซงรวมถงหนวยงำนระดบประเทศและจงหวดทไดรบผลกระทบ (MRC, 2021)

MRC

มบทบำทส ำคญในกำรประสำนงำนกจกรรมเพอบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวมทวทงลมน ำโขง

และดงนน จะตองสงเสรมให MRC เลอกใชวธกำรทจะใหประโยชนกบประเทศสมำชก ตวอยำงเชน

ในชวงฤดฝน MRC จะใชขอมลจำกสถำนอทก-อตนยมวทยำ 138

แหงเพอพยำกรณระดบน ำของจดพยำกรณ 22 แหงบนล ำน ำโขงสำยหลก ตอมำ

ขอมลนจะถกแจกจำยไปยงคณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำต หนวยงำนพยำกรณแหงชำต

องคกรภำคประชำสงคม สอ และสำธำรณชน

ภำวะภยแลงซงแตกตำงจำกน ำทวม

จะสงผลใหเกดอปสรรคทำงสงคมและเศรษฐกจกบประเทศรมฝงแมน ำเทำนน

โดยเฉพำะอยำงยงชมชนรมแมน ำ พนทลมน ำโขงตอนลำง

ประสบภยจำกภำวะน ำแลงอยำงรนแรงมำโดยตลอด

โดยไดรบควำมสญเสยทำงเศรษฐกจอยำงมหำศำล

อนเนองมำจำกผลผลตทำงกำรเกษตรไดรบควำมเสยหำย ผลเสยหำยกบสงแวดลอม

และผลกระทบทเกดกบชวตควำมเปนอยของประชำชน

ผลผลตขำวและผลผลตกำรเกษตรหลกทส ำคญประเภทอนๆ

ลดฮวบลงเนองมำจำกขำดแคลนน ำและกำรรกล ำของน ำทะเลในพนทสำมเหลยมปำกแมน ำโขง

ปรมำณปลำทจบไดตอปลดนอยลง กำรลดลงของระดบน ำจนถงระดบต ำอยำงอนตรำย

ท ำใหกำรขนสงสนคำและบรกำรตำงๆ

ประสบอปสรรคหรอไมสำมำรถด ำเนนกำรไดในบำงพนทของแมน ำโขง

โดยผลกระทบเหลำนกนระยะเวลำยำวนำนขนและมขอบเขตกวำงขวำงขนอยำงมำกในชวงตลอ

ดสองทศวรรษทผำนมำ หำกจะเปรยบเทยบอนตรำยจำกภยแลงทเกดขนในแตละครง นอกจำกน

ภำยใตสถำนกำรณภมอำกำศทแตกตำงกน

พนทลมน ำโขงตอนลำงมควำมเปนไปไดวำจะตองเผชญกบภยแลงทรนแรงยงขนในอก 30, 60 และ

90 ป เนองจำกมปรมำณหยำดน ำฟำนอย อณหภมอำกำศเพมสง

และกำรคำยระเหย (Evapotranspiration) ในระดบสง (MRC, 2021) จ ำนวนประชำกรทเพมขน

จำกประชำกรรำว 65 ลำนคนในปจจบนทตองพงพำน ำในแมน ำโขงทจะกลำยเปน 100

ลำนคนในระยะเวลำสบป กท ำใหอปสงคทมตอน ำจำกทกภำคสวนเพมมำกขนดวย (MRC, 2021)

เพอรบมอกบภยจำกน ำทวมและภยแลง MRC

และประเทศสมำชกจงไดก ำหนดยทธศำสตรระดบภมภำคเพอบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำ

กภยแลง ซงมเปำหมำยเพอชวยเหลอและเยยวยำประชำชนในลมน ำผตกอยในควำมเสยงสง

โดยเฉพำะอยำงยงในชมชนกำรเกษตรตำงๆ ในป 2021 MRC

ใหกำรชวยเหลอสนบสนนประเทศสมำชกผำนทำง:

− ยทธศำสตรระดบภมภำคตำงๆ เชน ยทธศำสตรบรหำรจดกำรน ำทวมและกำรบรรเทำผลกระทบ โดยมเปำหมำยเพอปองกน

บรรเทำ

27

หรอลดควำมเสยหำยทประชำชนไดรบและกำรสญเสยทำงเศรษฐกจเนองจำกเกดน ำทวม

ใหไดมำกทสด และยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงทมงใหควำมชวยเหลอประเทศในแถบลมน ำโขง

ตอนลำงใหตอสกบภยแลงทงในปจจบนและอนำคตซงอำจสงผลกระทบทงในระดบประเทศและขำมเขตแดน

− แนวทำงดำนเทคนคทใหวธกำรประเมนควำมเสยงจำกน ำทวมและเครองมอส ำหรบตดตำม

และพยำกรณภยแลง

− กำรศกษำและกำรประเมนภำวะเสยงและผลกระทบของภยแลง

รวมทงสมดลระหวำงควำมตองกำรและปรมำณน ำทสำมำรถน ำไปใชประโยชนส ำหรบผลผลตทำงกำรเกษตร

เพอใหสงเสรมกำรพฒนำยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงไดอยำงมประสทธภำพมำกขน

− กำรพยำกรณและระบบเตอนภยลวงหนำทใหขอมลพยำกรณกำรเกดน ำทวมจำกล ำน ำโขง

สำยหลกเปนรำยวนและขอมลแนวทำงส ำหรบกำรเกดน ำทวมฉบพลนในพนทลมน ำโขงตอนลำงในชวงฤดฝน:

ระบบเหลำนยงตดตำมและพยำกรณกระแสของแมน ำเปนรำยสปดำหในชวงฤดแลง

รวมทงกำรพยำกรณและระบบเตอนภยแลงลวงหนำเปนรำยสปดำหและรำยเดอน ซงนจะชวยใหหนวยงำนของรฐและชมชนตำงๆ

สำมำรถเตรยมพรอมรบมอกำรเกดน ำทวมและภยแลง MRC จะสงรำยงำนขำวรำยวนเหลำนทำงอเมล และทำงโฮมเพจของ MRC

เวบไซตพยำกรณน ำทวม และเวบไซตพยำกรณภยแลงและเตอนภยแลงลวงหนำ

ใหแกคณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำต หนวยงำนทไมใชหนวยงำนภำครฐ สอ และสำธำรณชน

2.1.2.2. เอกสำรดำนกฎหมำย

− ควำมตกลงวำดวยควำมรวมมอในกำรพฒนำลมแมน ำโขง (1995 Mekong Agreement)

− ขนตอนกำรปฏบตหำประกำรของ MRC (PDIES, PWUM, PMFM, PNPCA และ PWQ) 2.1.2.3.

ยทธศำสตรและแผนปฏบตกำรระดบภมภำคทเกยวของกบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงและกำรบรรเทำผลกระทบ

− ยทธศำสตรกำรพฒนำลมน ำ

− แผนเชงยทธศำสตรของ MRC

− แผนกำรท ำงำนประจ ำปของ MRC

− แผนกำรด ำเนนกำรระดบประเทศ (National Indicative Plan)

− ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวมระดบภมภำค (FMM) ในป

2001

− แผนกำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวมระดบภมภำค ภำยใต RFMMC

− ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงระดบภมภำค (พฒนำขนในป 2019)

− ไดมกำรพฒนำแผนปฏบตกำรบรหำรจดกำรภยแลงระดบภมภำคในป 2020-2021 2.1.2.4. สถำบนด ำเนนกำรปฏบต

− ส ำนกงำนเลขำธกำร MRC: TD (RFDMC) และส ำนกงำนและกรมกองอนๆ ทเกยวของ

− ประเทศสมำชก: คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตและหนวยงำนในสำยงำนระดบประเทศ

− พนธมตรอนๆ: IWMI, KDI, ADPC, NASA, NOAA, USGS, และอนๆ

http://ffw.mrcmekong.org/

http://droughtforecast.mrcmekong.org/maps

28

2.1.2.5.

ประวตควำมเปนมำของกำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวมในภมภำคท MRC

จำกขอมลของ MRC (2021) ในอดต ขอบเขตกำรท ำงำนของกจกรรมจดกำรน ำทวมของ MRC

ถกจ ำกดไวทกำรใหบรกำรพยำกรณน ำทวมของล ำน ำสำยหลกตำมแมน ำโขงเทำนน

หลงจำกทเกดควำมเสยหำยครงใหญจำกกำรเกดน ำทวมในป 2000 จงไดมกำรพฒนำ

ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบน ำทวม (FMM)

ภำยใตยทธศำสตรดงกลำว MRC ไดเพมควำมชวยเหลอไปยงประเทศสมำชก

โดยอ ำนวยควำมสะดวกใหแกโครงกำรตำงๆ ทเกยวกบน ำและประเดนตำงๆ ทเกยวของ

กำรสรำงขดควำมสำมำรถ และถำยทอดเทคโนโลยเพอแกปญหำน ำทวมแบบขำมเขตแดน MRC

ใหควำมชวยเหลอประเทศตำงๆ เพอใหสำมำรถใชงำนขอมลน ำทวมทนำเชอถอไดอยำงเหมำะสม

รวมทงศกยภำพในกำรใชประโยชนทดน มำตรกำรแบบใชสงกอสรำง

และกำรรบมอกบเหตฉกเฉนอยำงมประสทธภำพ ควำมชวยเหลอนใหประโยชนแก Basin Vision

ดวยกำรลดควำมสญเสยทำงเศรษฐกจจำกกำรเกดน ำทวม

ในขณะทคงรกษำประโยชนจำกน ำทวมทมตอสงแวดลอมไปดวย

มกำรจดท ำ โปรแกรมกำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวม (FMMP) ในป 2004

และน ำไปด ำเนนกำรจนถงป 2010 ดวยกำรใชพนฐำนจำกยทธศำสตรน

และไดมกำรจดตงศนยบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกกำรเกดน ำทวมระดบภมภำค (RFMMC)

ในป 2006 ขนจำกโปรแกรมน ศนยแหงนท ำหนำทเปนหนวยงำนผน ำของ MRC

ในกำรมอบบรกำรพยำกรณน ำทวม และถกตงชอใหมเปน

‘ศนยกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงระดบภมภำค (RFDMC)’ ในชวงตนป 2019

เพอแสดงใหเหนวำไดขยำยขอบเขตกำรใหบรกำรเพมเตม นอกจำกน

กำรตงชอใหมดงกลำวยงแสดงใหเหนจดมงหมำยของ MRC

ในกำรจดกำรกบประเดนปญหำทงน ำทวมและภยแลงในลกษณะทเปนบรณำกำร

และใหบรกำรพยำกรณและระบบเตอนภยลวงหนำทรวดเรวและแมนย ำมำกขนตลอดทวทงป

ศนย RFDMC ซงประจ ำอยในพนมเปญไดมอบบรกำรตำงๆ

โดยสำมำรถแบงออกเปนสหมวดหมดงตอไปน:

− กำรตดตำมกระแสกำรไหลของแมน ำ;

− กำรพยำกรณน ำทวมส ำหรบล ำน ำโขงสำยหลก;

− แนวทำงส ำหรบกำรเกดน ำทวมฉบพลน;

− กำรพยำกรณภยแลงระบบเตอนภยลวงหนำ

ในชวงฤดน ำหลำก ศนย RFDMC จะใหบรกำรพยำกรณรำยวนโดยใชขอมลจำกสถำนอทก-

อตนยมวทยำ 138 แหงเพอพยำกรณระดบน ำในจดพยำกรณ 22 แหงตำมล ำน ำโขงสำยหลก ตอมำ

ขอมลนจะถกสงตอไปยงคณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำต หนวยงำนพยำกรณแหงชำต

องคกรภำคประชำสงคม สอ และสำธำรณชน ในสภำพอำกำศแบบวกฤต

ศนยแหงนจะจดระบบเตอนภยและสญญำณเตอนกำรเกดน ำทวมฉบพลนเปนรำยวน

ในพนทรำบสงและภเขำ อำจเกดน ำทวมฉบพลนตำมล ำน ำสำขำหลกๆ และล ำธำรสำยเลกๆ

https://www.mrcmekong.org/assets/Publications/MRC-SFM-M-2001.pdf

https://www.mrcmekong.org/assets/Publications/Programme-Documents/FMMP-2011-2015-Programme-Document-Volume-1-file-date-21042011.pdf

29

ใกลกบแมน ำโขงไดเมอเกดฝนตกหนก และน ำในแมน ำเรมเออลนตลง

ควำมแมนย ำของกำรพยำกรณจะลดลงเรอยๆ ตำมแตละวนนบจำกหลงวนทท ำกำรบนทกระดบน ำ

ในฤดแลง จะมกำรด ำเนนกำรตดตำมและพยำกรณกระแสน ำรำยสปดำห

และจดเตรยมและเผยแพรกำรวเครำะหกำรพยำกรณภยแลงเปนรำยสปดำหและรำยเดอน

โดยองตำมกำรคำดกำรณภมอำกำศตำมฤดกำลสำมเดอน

นอกจำกน มกำรจดท ำคมอแนวปฏบตทดทสด (Best Practice Guidelines: BPGs) หำชด

เพอจดกำรกบแงมมตำงๆ ของกำรบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกน ำทวมในระดบประเทศ

กำรเตรยมพรอมรบน ำทวมและกำรบรหำรจดกำรภำวะฉกเฉนในประเทศสมำชกถกเสรมใหมประสทธภ

ำพยงขน ดวยกำรสรำงขดควำมสำมำรถใหแกกลมเปำหมำย ในระดบประเทศ จงหวด อ ำเภอ

และชมชน สงทส ำคญยงไปกวำนน คอ

มกำรจดท ำแผนกำรเตรยมพรอมรบน ำทวมทไดรบกำรปรบปรงขอมลทกปเขำสระบบบรหำรสวนจงหว

ดและอ ำเภอ นอกจำกน MRC

ยงไดพฒนำและน ำขอมลแนวโนมควำมเปนไปไดทจะเกดน ำทวมไปใชอยำงประสบควำมส ำเรจเพอจ

ดกำรทดนไดอยำงมประสทธภำพยงขน (MRC, 2021)

นอกจำกน ไดมกำรพฒนำ FMMP 2011-2015 ซงจดท ำขนจำกควำมส ำเรจเหลำน

และเปนสวนส ำคญยงของแผนยทธศำสตรของ MRC ป 2011 - 2015

เพออ ำนวยควำมสะดวกใหแกกำรด ำเนนงำนของ RFMMC

และสงเสรมกจกรรมบรหำรจดกำรน ำทวมตำงๆ ในประเทศสมำชก โครงกำรรเรมน

ท ำใหประเทศสมำชกมยทธศำสตรทเปนปจจบนเพอบรหำรจดกำรควำมเสยงกำรบรรเทำผลกระทบจำ

กน ำทวม และสำมำรถลดผลควำมเสยหำยอยำงรนแรงจำกน ำทวมลงได

MRC ไดด ำเนนกำรสรปกำรศกษำขนตนเพอกำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวม

ซงมเปำหมำยทกำรก ำหนดทศทำงเชงยทธศำสตรเพอใหสำมำรถบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกน ำทว

มทมอย ในอนำคต และทยงคงเหลอตกคำงในบำงพนทของ LMB

ทเลอกไวไดอยำงมประสทธภำพยงกวำเดม

กำรศกษำชนนจะใหขอมลเพอใชส ำหรบกำรพฒนำยทธศำสตร FMM ป 2021-2030 (MRC, 2021)

2.1.2.6. ประวตควำมเปนมำของกำรบรหำรจดกำรภยแลงระดบภมภำคท MRC

ส ำนกงำนเลขำธกำร MRC ไดเปดตวกจกรรมกำรบรหำรจดกำรภยแลงครงแรกอยำงเปนทำงกำร

ทเรยกวำโปรแกรมกำรบรหำรจดกำรภยแลง (DMP) ป 2011 - 2015 ในเดอนมถนำยน 2012

ภำยใตแผนเชงยทธศำสตรป 2011 - 2015

เอกสำรของโปรแกรมนถกพฒนำขนตำมขอมลจำกกำรคนพบโดยกำรปรกษำพดคยกนกบประเทศสม

ำชกของ MRC และผถอผลประโยชนในระดบประเทศและภมภำค ซงเรมตนขนในป 2006

และยงไดรบอทธพลจำกกำรตดสนใจในระดบสงทท ำขนโดยผน ำรฐบำลของประเทศสมำชก

(กำรประชมสดยอดผน ำของ MRC ครงแรก) สภำ และคณะกรรมกำรรวม ดวยกำรพฒนำเอกสำร DMP

(ลงวนท 23 มนำคม ป 2007) โปรแกรม DMP ป 2011-2015 ไดจดตงโครงกำรสตำรทอพ DMP

อยำงกำวหนำในป 2008 โครงกำรบรหำรจดกำรภยแลงเบองตน ป 2010 - 2011

และกำรตดสนใจทจะก ำหนดยทธศำสตรระดบภมภำคเพอกำรบรหำรจดกำรภยแลงและกำรลดผลกระ

ทบในกำรประชมระดบภมภำคครงทสอง ซงจดขนในนครโฮจมนห ในวนท 4 มนำคม ป 2011(MRC,

https://www.mrcmekong.org/assets/Publications/Programme-Documents/FMMP-2011-2015-Programme-Document-Volume-1-file-date-21042011.pdf

https://www.mrcmekong.org/assets/Publications/strategies-workprog/Stratigic-Plan-2011-2015-council-approved25012011-final-.pdf

30

2021)

โปรแกรม DMP ป 2011-2015 มควำมเกยวของอยำงใกลชดกบแผนยทธศำสตรของ MRC ป

2011-2015 อยำงใกลชด จำกขอมลของเวบไซต MRC ซงไดเรยกรองกรอบกำรท ำงำนระดบภมภำค

เพอกำรบรรเทำผลกระทบและบรหำรจดกำรภยแลงแบบบรณำกำรและครอบคลม ในป 2021

นอกเหนอจำกโปรแกรม DMP ป 2011-2015 แลว

เอกสำรของโครงกำรทมระยะเวลำสำมปทเรยกวำหนำทกำรท ำงำนหลกของโครงกำรบรหำรจดกำรภ

ยแลง ป 2011-2013 ไดถกพฒนำขนเพอใหตรงตำมขอก ำหนดของกองทนควำมรวมมออำเซยน-

ญป น (Japan-ASEAN Integration Fund: JAIF) ตอมำ

โครงกำรนจงไดรบกำรอนมตโดยคณะกรรมกำรรวมของ MRC ในเดอนมนำคม ป 2011

และเปนกำรประชมคณะกรรมกำรรวมครงท 33 ในกมพชำ ในทสด โครงกำรนเปดตวในเดอนมกรำคม

ป 2015 โดยไดรบเงนทนจำก JAIF และสนสดลงในป 2020 ภำยใตทมงำนบรหำรจดกำรภยแลง

(DMT) ของฝำยสนบสนนดำนเทคนคภำยใตส ำนกงำนเลขำธกำร MRC

ทมงำนบรหำรจดกำรภยแลงยบกำรด ำเนนงำนในวนท 31 ธนวำคม ป 2016

เมอชวงระยะเวลำกำรเปลยนผำนของ MRC สนสดลง

และไดรบเลอกใหด ำเนนงำนภำยใตศนยกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงระดบภมภำค (RFDMC)

โดยเรมตงแตตนป 2019

วตถประสงคแบบฉบพลนของโครงกำรบรหำรจดกำรภยแลง คอ

กำรเสรมประสทธภำพของกำรบรหำรจดกำรผลกระทบจำกภยแลง

และตรวจสอบใหแนใจวำน ำในแมน ำโขงถกน ำไปใชประโยชนอยำงมประสทธภำพ

และจดกำรชวยเหลอคนในทองถน และระบบทรพยำกรน ำตำงๆ

ทตกอยในควำมเสยงจะไดรบควำมเสยหำยจำกภยแลงอยำงรนแรง ศนย RFDMC

ท ำงำนรวมกบคณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตของประเทศสมำชก (CNMCs)

และหนวยงำนในสำยงำนระดบประเทศเพอใหบรกำรเชงปฏบตงำนและควำมชวยเหลอดำนเทคนคท

องตำมควำมร เกยวกบกำรเตรยมพรอมรบภยแลง ควำมตระหนกร และยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำร

เพอบรรเทำผลกระทบจำกภยแลงทมตอชวตควำมเปนอยของประชำชนในภมภำคทตกอยในควำมเส

ยง

โปรแกรม DMP มงควำมสนใจกบผลลพธสประกำรหลก ไดแก:

− กำรประเมนผลกระทบและควำมเสยงทจะไดรบผลกระทบจำกภยแลง;

− กำรประเมนควำมตองกำรดำนขดควำมสำมำรถและกำรสรำงขดควำมสำมำรถใหแกประเท

ศสมำชก;

− กำรวเครำะหและประเมนทรพยำกรน ำและทดน;

− กำรจดท ำยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงของภมภำค

2.2. ระบบพยำกรณน ำทวมและภยแลง/ระบบเตอนภยลวงหนำ (F/W)

2.2.1. ระบบ F/W ส ำหรบน ำทวมและภยแลงของกลมประเทศ CLTV

31

2.2.1.1. ระบบ F/W ส ำหรบน ำทวมและภยแลงของกมพชำ

A. ระบบ F/W ส ำหรบน ำทวม

ระบบพยำกรณน ำทวมของกมพชำใชเครองมอทพฒนำโดยศนยกำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผ

ลกระทบจำกน ำทวมของ MRCS

ภำยใตระบบกำรพยำกรณน ำทวมนมหนำทกำรท ำงำนหลกหำประกำร:

− เครอขำยกำรสงเกตกำรณดำนอทก-อตนยมวทยำ

− แบบจ ำลองกำรคำดกำรณสภำวะอำกำศเชงตวเลขแบบพห

− กำรพยำกรณน ำทวม/น ำทวมฉบพลนและกำรตดตำมระดบน ำ

− กำรศกษำเชงอทกวทยำ (กำรสรำงแบบจ ำลอง)

− กำรวจยเชงอทกวทยำในพนทลมน ำแมโขง

− รวบรวมและพยำกรณระดบน ำในพนทเพำะปลกทเกดน ำทวมแบบน ำรอง (Pilot Flood Plant)

รำยละเอยดของระบบพยำกรณน ำทวมมดงตอไปน:

− วธทใชในกำรพยำกรณน ำทวม: WFWS/FFWS

− วธทใชในกำรพยำกรณภยแลง: กำรประเมนดชน SPI

− ศนยพยำกรณน ำทวมและภยแลงแหงชำตของกมพชำ กระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำ

[รปท 1-2] ระบบพยำกรณน ำทวมของกมพชำ

ทมำ: DRWH (2005)

B. ระบบ F/W ส ำหรบภยแลง

มหลำยประเทศพฒนำควำมกำวหนำในกำรขยำยระบบตดตำมภยแลงและระบบเตอนภยลวงหนำ

อยำงมนยส ำคญ กำรมงควำมสนใจกบกำรปรบปรงระบบเหลำนใหทนสมยมำกขน

สวนหนงมสำเหตมำจำกผลกระทบของกำรเกดภยแลงทเพมมำกขน

ซงแสดงใหเหนภำวะเสยงทำงสงคมทเพมสงขน

ควำมกำวหนำดงกลำวมตวชวยคอขดควำมสำมำรถตรวจสอบตดตำมทปรบปรงดข น

โดยประกอบดวยเครอขำยของสถำนพยำกรณอำกำศแบบอตโนมต ระบบดำวเทยม และอนเทอรเนต

โดยอนเทอรเนตท ำใหสำมำรถเขำถงขอมลและสำรสนเทศทส ำคญไดเพมมำกขน

32

ซงชวยในกำรประเมนสภำวะอำกำศและภยแลง

รวมทงกำรแจกจำยเผยแพรขอมลเหลำนใหแกผใชงำนในอตสำหกรรมตำงๆ

โดยใชเครองมอและผลตภณฑทชวยในกำรตดสนใจประเภทตำงๆ (UNW-DPC NDMP, 2014)

ภยแลงไดรบกำรนยำมใหเปนชวงระยะเวลำทเกดอำกำศแหงอยำงผดปกต

ซงสงผลใหเกดภำวะขำดสมดลเชงอทกวทยำในพนท ตำมปกตในแตละป

จะเกดฝนตกตำมปกตตงแตเดอนพฤษภำคมถงตลำคม

และเกดฝนตกหนกตงแตเดอนสงหำคมจนถงกลำงเดอนตลำคม

โดยเกดชวงเวลำทแหงแลงประมำณสองถงสำมสปดำหระหวำงเดอนกรกฎำคมถงสงหำคม

ในปทชวงเวลำแหงแลงนกนระยะเวลำนำน อำจเกดภำวะแหงแลงในกำรท ำกำรเกษตร

นอกเหนอจำกฝนทงชวงและฤดฝนสนสดกอนเวลำ

จำกขอมลของรำยกำร UNW-DPC NDMP ทออกมำในป 2014

ภำวะแหงแลงในเชงเกษตรกรรมในกมพชำมคณลกษณะเฉพำะสขอ ไดแก:

1. เรมเกดฝนตกชำ โดยไมสำมำรถพยำกรณไดในชวงตนฤดฝน

2. เรมตน ปรมำตร

และระยะเวลำทเกดฝนตกตำมฤดกำลเกดควำมผกผนและท ำใหเกดควำมผดพลำดในพนท

ตำงๆ หลำยแหง

3. ฝนตำมฤดฝนจะตกในชวงสนสดฤดตอนตน

4. ในชวงฤดฝน จะพบวำเกดชวงฤดแลงสนๆ สำมสปดำหหรอมำกกวำนนไดทวไป

ซงอำจท ำควำมเสยหำยหรอท ำลำยผลผลตขำวไดหำกพนทเพำะปลกขำวอยนอกเขตชลป

ระทำน

นอกจำกน ควำมแหงแลงเฉพำะพนทอำจมควำมชดเจนและสรำงผลกระทบมำกขน

ซงเกดขนตลอดหลำยพนทของประเทศ รวมทงพนททไดรบผลกระทบจำกน ำทวมดวยเชนกน

ภยแลงสงผลกระทบกบหลำยพนทในป 2001, 2002 และ 2003 ผลกระทบโดยตรงหลกๆ

เปนเรองของควำมเครยดน ำทมตอกำรผลตพชผลกำรเกษตร โดยเฉพำะอยำงยงขำวและผก

โดยผลผลตจำกกำรเกษตรทได 80%

วำงกองแบบไรกำรเคลอนไหวในพนทสวนใหญเปนระยะเวลำหกเดอน

และในขอบเขตทคอนขำงนอยกวำในเรองของอตรำกำรตำยและกำรเกดโรคทเกยวกบน ำเพมมำกขน

(UNW-DPC NDMP, 2014)

C. ระบบตดตำม พยำกรณ และเกบรวบรวมขอมลในปจจบน

เกษตรกรมกจะรำยงำนและสงเกตพบผลกระทบโดยตรงจำกภำวะภยแลงอยเปนประจ ำ

ขอมลทเกยวกบกำรพยำกรณสภำพอำกำศมควำมส ำคญอยำงมำกส ำหรบเกษตรกรในกำรตดสนใจคร

งส ำคญทเกยวกบกำรจดกำรพชผลผลต ปศสตว ดน กำรเกบเกยวผลผลต และอปกรณในกำรเกษตร

กรมอตนยมวทยำ ซงอยภำยใตกำรก ำกบกำรของกระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำ

(MOWRAM) ไดรบค ำสงใหจดมอบบรกำรทเกยวกบสภำพภมอำกำศใหกมพชำ

กรมแหงนมหนำทรบผดชอบในกำรด ำเนนงำนและดแลรกษำระบบสงเกตกำรณและกำรวดประเม

33

นดำนอตนยมวทยำทงหมด

รวมทงกำรออกพยำกรณอำกำศและกำรเตอนภยเมอเกดสภำวะอำกำศรนแรงทวทงประเทศ

(MoWRAM, 2021)

เครอขำยสงเกตกำรณสภำวะอำกำศของกมพชำ ซงจดตงขนในป 2010

ประกอบดวยสถำนสรปผล พรอมดวยอปกรณสงเกตกำรณทมเจำหนำทประจ ำกำร

และสถำนสงเกตกำรณปรมำณน ำฝนแบบใชเจำหนำทด ำเนนกำร

สถำนทอยภำยใตกำรก ำกบกำรของเครอขำยนจะท ำกำรตดตำมสภำวะอำกำศสครงตอวน

ซงเปนสวนหนงของกำรตดตำมตำมปกต

ขอมลนจะถกจดสงไปยงส ำนกงำนใหญกำรวจยและพยำกรณอำกำศเพอท ำกำรพยำกรณกอนทจะแบ

งปนขอมลใหกบส ำนกงำนใหญเพอตรวจสอบสภำพภมอำกำศเพอด ำเนนงำนดำนภมอำกำศวทยำ

อยำงไรกตำม มกำรรำยงำนในป 2016

วำเครอขำยสงเกตกำรณสภำวะอำกำศและเครองมอพยำกรณอำกำศในกมพชำประกอบดวยสถำนตรว

จวดอำกำศอตโนมต (AWS), สถำนตรวจวดอำกำศแบบใชเจำหนำท กำรวดประเมนน ำฝน

เรดำรวดอำกำศแบบ S-Band กำรเชอมตอระบบ GTS เซรฟเวอรสมรรถนะสง

และสถำนรบขอมลดำวเทยมเกยวกบสภำวะอำกำศและสรำงขอมลเปนภำพ HIMAWARI

ในขณะทเครอขำยสงเกตกำรณเชงอทกวทยำประกอบไปดวย 12 สถำน MoWRAM

จดหำขอมลและสำรสนเทศเกยวกบสภำพภมอำกำศ กำรพยำกรณอำกำศระยะสนๆ เปนเวลำสำมวน

หนงสปดำห และกำรพยำกรณรำยฤดกำล

รวมทงระบบเตอนสภำวะอำกำศทรนแรงในฐำนะของบรกำรดำนสภำวะอำกำศสำธำรณะ (Oum, 2016)

นอกจำกน ยงไดมกำรรำยงำนวำ MoWRAM

เกบรวบรวมขอมล/สำรสนเทศเชงอตนยมวทยำหลำยประเภท

รวมทงระบบเตอนภยลวงหนำเมอเกดเหตกำรณรนแรงในภมภำค ดวยกำรใชระบบ Global

Telecommunication System (GTS) ทเชอมมำจำกกรงเทพ

ผใชงำนหลำยฝำยจะไดรบบรกำรระบบเตอนภยลวงหนำ เชน เจำหนำทสวนทองถน NCDM, MoI,

กระทรวงมหำดไทย, สภำกำชำดกมพชำ, สอ (โทรทศน, วทย, และหนงสอพมพ ผำนทำงโทรสำร,

โทรศพท, อเมล, และเวบไซตของกระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำ (MoWRAM) (Oum,

2016)

กระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำ (MoWRAM), กรมอทกวทยำและกจกำรน ำ

มหนำทรบผดชอบในกำรจดกำรและแลกเปลยนขอมลเชงอทกวทยำ

และออกกำรพยำกรณและระบบเตอนภยลวงหนำเมออำจเกดน ำทวมและภยแลง

เพออ ำนวยควำมสะดวกใหสำมำรถใชมำตรกำรบรรเทำผลเสยหำยไดอยำงทนทวงท

กระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำ ซงเรมด ำเนนงำนในป 2010 ไดน ำมำตรกำรตำงๆ

เขำมำใชเพอท ำใหกำรพยำกรณอตนยมวทยำในกมพชำมควำมทนสมยขน

วตถประสงคของกำรปรบเปลยนใหทนสมยน คอ

เพอท ำใหกรมสำมำรถจดท ำและเผยแพรขอมลพยำกรณอำกำศไปยงผถอผลประโยชนทเกยวของ

โดยมกำรด ำเนนกำรตดสนใจเพอใหกมพชำตดตง “Doppler Weather Radar Meter 650C”

กำรกอสรำงสถำนเรดำร TECHO SEN ซงตงอยในกรงพนมเปญ เรมตนในวนท 25 มนำคม ป 2011

สถำนแหงนด ำเนนงำนมำตงแตวนท 4 เมษำยน ป 2012 (MOWRAM, 2021)

34

นอกจำกน ดวยกำรสนบสนนทำงกำรเงนจำกธนำคำรพฒนำเอเชย

ภำยใตโครงกำรกำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวมและภยแลงในระดบอนภมภำคแม

น ำโขง (GMS- FDRMMP)

กระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำจงไดเสรมประสทธภำพของศนยพยำกรณน ำทวมแหงชำต

(NFFC) ภำยใตกำรก ำกบดแลของกรมอทกวทยำและกจกำรแมน ำใหมประสทธภำพยงขน

ผลลพธของโครงกำรรเรมน ประกอบดวยกำรพยำกรณทมประสทธภำพยงขน

และลดควำมเสยหำยของน ำทวมและภยแลงลง

รวมทงเสรมประสทธภำพใหแกกำรจดท ำและมอบขอมลและสำรสนเทศในภมภำค

รวมทงควำมรของกมพชำ เพอปรบปรงกำรบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกน ำทวมและภยแลงใหดยงขน

ในปจจบน

ไดมกำรจดมอบขอมลทเกยวกบสภำวะและกำรพยำกรณเชงอทกวทยำใหในลกษณะทดข น

ผำนทำงเวบพอรทล ‘www.mowran-nffc.org’ ตวอยำงเชน

กำรวเครำะหกำรคำดกำรณภำวะภยแลงตงแตเดอนมถนำยนจนถงตลำคม ป 2018

โดยใชหยำดน ำฟำทเปนมำตรฐำนดงทแสดงไวในเวบพอรทล

ไดแสดงใหเหนวำพนทสวนใหญของกมพชำอยในสถำนกำรณทเกอบเปนปกต (คอ

ไมเกดภำวะแหงแลง) ในชวงสำมเดอนตงแตเดอนสงหำคมถงตลำคม อยำงไรกตำม

พนทสวนตะวนออกเฉยงใตของทรำบภำคกลำง (Kampong Chhnang, Kampong Cham, Tbong

Khmum และ Prey Veng)

อำจจะตองเผชญกบภำวะภยแลงระดบปำนกลำงถงรนแรงในเดอนกนยำยน

เมอไมนำนมำน ธนำคำรพฒนำเอเชย ผำนทำงโครงกำร

ผำนทำงโครงกำรกำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวมและภยแลงในระดบอนภมภำคแ

มน ำโขง (GMS- FDRMMP) ไดเสรมประสทธภำพของศนยพยำกรณน ำทวมแหงชำต (NFFC)

ภำยใตกำรก ำกบดแลของกรมอทกวทยำและกจกำรแมน ำใหมประสทธภำพยงขน

ดวยกำรปรบปรงระบบพยำกรณน ำทวมและภยแลงใหแกกมพชำ [รปท 1-3]

แสดงใหเหนผลลพธของกำรพยำกรณน ำทวมและภยแลงโดยใชระบบทพฒนำขนใหมน

[รปท 1-3] ผลลพธของระบบกำรพยำกรณน ำทวมและภยแลงแบบเรยลไทมแบบใหม

ทมำ: GCM-FDRMMP (2021)

2.2.1.2. ระบบ F/W ส ำหรบน ำทวมและภยแลงของสปป. ลำว

35


ในสปป. ลำว

มพนทเสยงตอกำรเกดน ำทวมทส ำคญหกพนทตำมล ำน ำโขงและหนงแหงในลมน ำ Sekong

วธกำรพยำกรณน ำทวม: 1) วธแบบ Regression- Correlation

ระหวำงระดบแมน ำตนน ำและปลำยน ำ 2) กำรพยำกรณของ SSARR และ 3)

วธกำรเชงประสบกำรณทแตกตำงกน ไดถกน ำไปใชส ำหรบกำรพยำกรณชวงสน

รวมทงปำนกลำงและชวงยำวดวย

สปป. ลำว ไดน ำเครองมอสรำงโมเดลและจ ำลองแบบทพฒนำขนโดย MRCS

ไปใชใหเปนเครองมอระดบประเทศเพอสนบสนนระบบพยำกรณน ำทวมรำยวนและกำรเตอนภยลวงห

นำ (DWR, 2015) ส ำหรบระบบพยำกรณน ำทวม สปป. ลำวน ำ MRC-FFS ไปด ำเนนกำร

สวนระบบน ำทำงส ำหรบกำรเกดภำวะน ำทวมฉบพลน ไดมกำรน ำ MRC-FFGS ไปใช (ดรปท 1-4)

[รปท 1-4] เวรกโฟลวของกำรพยำกรณน ำทวมของสปป. ลำวทบรณำกำรเขำกบระบบ MRC

ทมำ: ระบบพยำกรณน ำทวมของ MRC (2005)


สปป. ลำวใชเครองมอทคลำยกนส ำหรบกำรพยำกรณภยแลง เชน เครองมอท MRC ใช

มกำรใชดชนชวดควำมแหงแลงรวม (Combined Drought Index: CDI)

เพอจ ำแนกสภำวะภยแลงทมผลกระทบส ำคญตอกำรเกษตร โดยองตำมตวระบชสำมตว ไดแก

ควำมผดปกตของกำรเกดฝนตก ควำมชนของดน และกำรฉำย photosynthetically active

ทดดซบเขำไป ซงเปนตวระบชพนฐำนในกำรออกแบบ CDI และเสนอผลลพธออกมำเปนแผนท

(ดรปท 1-5) ดชน CDI เปนกำรพยำกรณรำยสปดำหทใหค ำแนะน ำสระดบ (ปกต, จบตำด, ระวง,

36

เตอนภย): จบตำด - เมอเกดภำวะขำดฝน; ระวง - เมอภำวะขำดฝนสงผลใหดนขำดน ำ และเตอนภย -

เมอภำวะขำดแคลน (น ำฝนและดน) นนท ำใหพชผลใหผลผลตลดลง ดชน CDI

องตำมกรอบกำรท ำงำนเพอสรำงโมเดลและจ ำลองแบบของ RHEAS ดวยกำรใช CHIRPS

ส ำหรบกำรเกดฝนตก, NCEP ส ำหรบอณหภมและลม, SMAP/SMOS ส ำหรบควำมชนในดน และ

NMME ส ำหรบกำรจดท ำกำรพยำกรณรำยฤดกำล ดวยควำมละเอยด 0.25 องศำ

[รปท 1-5] ผลกำรพยำกรณภยแลงโดยใชดชน CDI

ทมำ: LaCSA (2021)

นอกจำกน หนวยงำนสภำพภมอำกำศและอตนยมวทยำเพอกำรเกษตร

ภำยใตกำรก ำกบกำรของกรมอตนยมวทยำและอทกวทยำ

กระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม

ไดจดท ำบรกำรดำนสภำพภมอำกำศเพอกำรเกษตรของลำว (LaCSA)

โดยครอบคลมบรกำรสภำพภมอำกำศและบรกำรเพอกำรเกษตร

(http://147.46.250.219:8081/seasonalForecast.do) LaCSA

ไดรวบรวมสถำนดำนสภำพภมอำกำศทงหมดในสปป. ลำวเขำไวดวยกนในฐำนขอมลเดยว

มกำรใชงำนขอมลทผำนมำและกำรวดประเมนใหมๆ

ในแบบจ ำลองสภำวะอำกำศและภมอำกำศเพอจดท ำกำรพยำกรณอำกำศในระยะสนและระยะยำว

37

รวมทงกำรพยำกรณรำยฤดกำลดวย นอกจำกน

ขอมลดำนเกษตรศำสตรยงใหขอมลเพมเตมแกเกษตรกร เชน

ค ำแนะน ำทเกยวของกบพชผลกำรเกษตรบำงชนดโดยเฉพำะ นอกจำกน

มกำรจดท ำและรวบรวมขอมลอนๆ เชน ดน ผลผลต ศตรพชและสตว

และขอมลเกยวกบโรคเขำกบขอมลอตนยมวทยำและดำนกำรเกษตร ระบบ LaCSA

ประกอบดวยสำวนประกอบสำมขอ ไดแก ขอมลปอนเขำ แบบจ ำลอง ขอมลทได ตำมทแสดงไวใน

[รปท 1-6]

[รปท 1-6] ระบบ LaCSA

ทมำ: LaCSA (2021)

2.2.1.3. ระบบ F/W ส ำหรบน ำทวมและภยแลงของประเทศไทย


หนวยงำนระดบประเทศหลำยแหงไดท ำกำรพฒนำระบบเพอกำรตดตำม พยำกรณ

และเตอนภยลวงหนำระดบชำตขนแยกออกมำ กรมอตนยมวทยำแหงประเทศไทย (TMD)

38

รบหนำทด ำเนนกำรจดท ำกำรตรวจสอบดำนอตนยมวทยำทวประเทศ

รวมทงกำรพยำกรณและเตอนภยทเกยวกบสภำวะอำกำศ กำรไฟฟำฝำยผลตแหงประเทศไทย (EGAT)

จดด ำเนนกำรศกษำเชงอทกวทยำในพนทยอยของลมน ำทประกอบไปดวยอำงเกบน ำขนำดใหญ

กรมชลประทำน (RID) ด ำเนนกำรศกษำเชงอทกวทยำในบรเวณแมน ำสำยหลกและล ำธำร

และจดกำรสำธำรณปโภคส ำหรบกำรชลประทำนรวมทงกำรควบคมน ำทวมในพนททท ำกำรเพำะปลก

พช (Janejira, 2006)

นอกจำกน เมอเรวๆ น MRC ไดจดท ำระบบพยำกรณน ำทวมและตดตำมน ำในแมน ำของภมภำค

เพอใหขอมลพยำกรณแกประเทศสมำชก พรอมดวยผลของคำดกำรณทไดถกตพมพในเวบไซตของ

MRC และแจกจำยใหแกคณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตและหนวยงำนทเกยวของอนๆ

สำมำรถดลงกของเวบไซตของ MRC ไดบนเวบไซตของ RID

พนทลมน ำจงไดรบยทธศำสตรฉกเฉนเมอเกดน ำทวมและวธกำรบรรเทำผลกระทบตำงๆ

นอกเหนอจำกกำรพยำกรณเชงอทกวทยำ หนวยงำนทกลำวถงขำงตน

รวมทงกรมปองกนและบรรเทำสำธำรณภย (DDPM), กรมทรพยำกรธรณ (DMR), กรมพฒนำทดน

(LDD) (Janejira, 2006)

ไดด ำเนนกำรตรวจสอบเชงอทกวทยำเพอบรรเทำผลกระทบและเตรยมพรอมรบกำรเกดน ำทวม

แผนภำพของระบบเตอนภยลวงหนำท NDWC ถกแสดงไวใน [รปท 1-7]

[รปท 1-7] ระบบเตอนภยลวงหนำทศนยเตอนภยพบตแหงชำต ประเทศไทย

ทมำ: NDWC (2021)

เพอคำดกำรณปรมำณกำรเกดน ำทวมทอำจเกดขนในสถำนทแหงใดแหงหนงดวยควำมแมนย ำ

ระบบพยำกรณน ำทวมและระบบเตอนภย (FFWS) ไดรวมระบบเกบรวบรวมขอมล

กำรสงขอมลและกำรจดกำรขอมล

รวมทงระบบสรำงโมเดลและจ ำลองแบบดวยคอมพวเตอรในกำรท ำงำน ระบบ FFWS

ไดเกบรวบรวมขอมลระดบน ำและปรมำณน ำฝนแบบเรยลไทม (ดวยกำรวดและสงขอมลทำงไกล)

ในสถำนทเลอกไวผำนทำงพนทลมแมน ำ

ขอมลนจะถกสงไปยงคอมพวเตอรสวนกลำงของสถำนหลกผำนทำง กำรเชอมตอวทย

39

สำยสอสำรแบบเชำ GPRS หรอดำวเทยม นอกจำกน ระบบสอสำรยงชวยสงสญญำณเตอน

สถำนะของระบบ กำรตรวจวนจฉย และขอมลบนทกขอผดพลำดจำกสถำนทำงไกลไปยงศนยควบคม

และในทำงกลบกน คอจำกศนยควบคมไปยงสถำนทำงไกล

ขอมลทรวบรวมไดทเครองคอมพวเตอรสวนกลำงของศนยควบคมจงไดถกสงไปยงระบบซอฟตแวรส

รำงโมเดลและจ ำลองแบบทสำมำรถพยำกรณระดบควำมสงและพนททเกดน ำทวม

กำรพยำกรณน ำทวมเกยวของกบกำรใหควำมรวมมอกนระหวำงกรมตำงๆ ในปจจบน

หนวยงำนหลกหำแหง เปนตนวำ RID, TMD, EGAT, DWR และ BMA มหนำทพยำกรณน ำทวม

(รวมทงกำรพยำกรณฝนตก) ในพนทลมน ำทส ำคญตำงๆ ทมกจะเกดควำมเสยหำยจำกน ำทวม

(NDWC, 2021)

มกำรตดตงระบบวดและสงขอมลทำงไกลเพยงแคสองระบบในลมแมน ำโขงของประเทศไทยจน

ถงปจจบน EGAT ระบหนำทดแลทงสองระบบเหลำน ทไดถกน ำไปใชงำนใน SA-5T [รปท 1-8]

แสดงใหเหนต ำแหนงปจจบนของสถำนวดและสงขอมลทำงไกลเหลำน

หลงจำกกำรกอสรำงเขอนปำกมลเสรจสมบรณในป 1993

ระบบวดและสงขอมลทำงไกลในพนทลมน ำมลตอนลำง (เขอนปำกมล)

กเรมด ำเนนงำนอยำงสมบรณในป 1995 เปำหมำยของระบบน คอ

ตดตำมระดบน ำฝนในตนน ำของแมน ำมลของเขอนปำกมลและสถำนทตำงๆ

ใกลเคยงเพอพยำกรณกระแสน ำทไหลเขำแบบเรยลไทม

และกำรด ำเนนงำนของอำงเกบน ำเพอบรรเทำผลกระทบจำกเขอนแหงใหมนทอำจเกดขนและกอใหเ

กดควำมเสยหำยตอสงแวดลอม (TMD, 2018)

40

[รปท 1-8] แผนทแสดงต ำแหนงทตงของระบบวดและสงขอมลทำงไกลในลมน ำโขง

ทมำ: TMD (2018)

จำกขอมลของกรมอตนยมวทยำ (TMD) ป 2018

ไดมกำรจดตงระบบวดและสงขอมลทำงไกลของเขอนอบลรตน จงหวดขอนแกนเสรจสมบรณ ในป

2005 เปำหมำยของระบบน คอ เพอ: 1)

จดกำรทรพยำกรน ำทบรเวณสวนตนน ำและทำยน ำของเขอนอบลรตน; 2)

ตดตำมระดบฝนทตกลงมำและระดบน ำ; และ 3)

ใชงำนเขอนเกบกกน ำเพอหลกเลยงไมใหเกดน ำทวมทปำกเขอน

รวมทงควบคมกระแสน ำรมตลงของแมน ำพองในบรเวณทำยน ำของเขอนดวย ในปจจบน

มหนวยงำนสำมแหงทก ำลงท ำงำนในลมน ำโขงเพอน ำระบบวดและสงขอมลทำงไกลและระบบพยำก

รณน ำทวมไปใชด ำเนนงำน (รปท 1-8) กรมทรพยำกรน ำ (DWR)

ก ำลงตดตงระบบวดและสงขอมลทำงไกลในลมน ำชตอนบนและลมน ำมลตอนบนใน SA-5T

(ดวยควำมรวมมอกบศนยขอมลระดบภมภำค)

ส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวมและกำรบรหำรจดกำรน ำแบบเรยลไทมในลมน ำล ำปำว (ในลมน ำช)

กรมชลประทำนไดน ำระบบวดและสงขอมลทำงไกลมำใชด ำเนนงำน

41

กรมอตนยมวทยำก ำลงพฒนำระบบพยำกรณน ำทวมและระบบเตอนภยลวงหนำในลมน ำกกใน SA-2T

สถำนหลกในจงหวดเชยงรำยและสถำนทอยหำงไกลอก 11 แหงกอตงระบบน นอกจำกน

กรมชลประทำนไดจดท ำกำรศกษำทเกยวของและพฒนำแผนเพอน ำระบบวดและสงขอมลทำงไกลไ

ปใชด ำเนนงำนในลมน ำช - มล และเสยวใหญใน SA-5T (ในลมน ำมล)


(1) กรมทรพยำกรน ำ

หนงในภำรกจส ำคญทสดของกรมทรพยำกรน ำ (DWR) คอ

กำรพฒนำเทคโนโลยและฐำนควำมรเพอจดกำรทรพยำกรน ำ ดวยเหตน

กรมทรพยำกรน ำจงจดท ำกำรศกษำหลำยชนเพอรวบรวมขอมลเฉพำะเพอสงเสรมกำรบรหำรจดกำรท

รพยำกรน ำ และมควำมเปนไปไดทจะไดรบประโยชนและควำมยงยนอยำงสง

กำรวจยเกอบทกชนมงควำมสนใจไปทภยพบตจำกควำมแหงแลงและลกษณะควำมพรอมของชมชน

ตำงๆ ในพนทเสยงภยพบตทจะสำมำรถควบคมควำมเสยหำยจำกภยพบตได

กรมทรพยำกรน ำไดตดตงระบบเตอนภยลวงหนำ (EWS)

เพอสงเสรมทำงแกปญหำทเกยวกบภยพบตในพนทเสยงทจะเกดภยพบตไมวำจะเปนน ำทวมหรอภย

แลง

ศนยปองกนวกฤตน ำดแลควบคมระบบเตอนภยแลงลวงหนำในพนททเกดภยแลง

โดยระบบนจะแบงออกเปนสองสวน ไดแก:

1. ระบบวดและสงขอมลทำงไกลส ำหรบกำรตรวจสอบสภำวะอำกำศในพนทหำงไกล

โดยระบบนจะใชแบบจ ำลองคณตศำสตรเพอวเครำะหคำของปรมำณน ำฝน ระดบน ำ

เงอนไขทำงธรณวทยำ และปจจยอนๆ นอกจำกน

แบบจ ำลองเหลำนยงไดพยำกรณสถำนกำรณน ำเมออยในระดบต ำและเกดกำรลนทวมจำก

ตลงในระดบวกฤต สำมำรถเขำดขอมลและสถำนกำรณดงกลำวไดทำง

www.mekhala.dwr.go.th/

2. ระบบโทรทศนวงจรปด (CCTV)

และระบบรโมทควบคมระยะไกลเพอตดตำมสถำนกำรณน ำทเกดขนจรงแบบเรยลไทม

โดยสำมำรถใชประโยชนจำกขอมลทไดรบจำกระบบนเพอท ำกำรตดสนใจอยำงสอดคลอง

ตำมนโยบำย

รวมทงกำรพยำกรณสถำนกำรณภยแลงเพอใหสำมำรถปองกนภยพบตไดอยำงทนทวงท

นอกจำกระบบเหลำน

กรมทรพยำกรน ำยงไดพฒนำระบบตดตำมขนมำโดยเฉพำะโดยองตำมธรณวทยำ เชน ระบบ EWS

ส ำหรบพนททเปนภเขำและระบบวดและสงขอมลทำงไกลส ำหรบพนททเสยงตอกำรเกดน ำทวมและ

ภยแลง ขอมลจำกระบบ EWS จะเผยแพรทำงเวบไซตของกรม

และสำมำรถเหนไดวำพนทภำคเหนอมระบบ EWS ตดตงบนพนทภเขำเปนจ ำนวนมำก ในทำงเดยวกน

มกำรตดตงระบบวดและสงขอมลทำงไกลส ำหรบพนทเสยงเกดน ำทวมและภยแลงไวส ำหรบแมน ำโข

ง ช และมลโดยเฉพำะ สำมำรถเขำดขอมลจำกระบบ EWS ส ำหรบพนทลมน ำโขง - ช - มล

ซงเปนสวนหนงของพนทลมน ำโขงตอนลำง (LMB) ไดทำง http://tele-khongchemun.dwr.go.th/

42

เพอใชในกำรสนบสนนกำรด ำเนนงำนของภมภำคน

(2) ระบบเตอนภยแลงลวงหนำ

ระบบเตอนภยแลงลวงหนำเปนสวนประกอบทส ำคญยงของสวนกำรบรหำรจดกำรควำมเสยงของ

กระบวนกำรบรหำรจดกำรภยแลง

กระบวนกำรจดกำรบรหำรควำมเสยงจะตองท ำกำรระบชใหเหนอนตรำยในปจจบนและ/หรอทก ำลงจะ

มำถง และท ำกำรประเมนควำมเสยงทเกยวของ (IDMP, 2016) (ดรปท 1-9)

[รปท 1-9] วฏจกรกำรบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกภยพบตในประเทศไทย

ทมำ: IDMP (2016)

วตถประสงคหลกของระบบเตอนภยแลงลวงหนำ คอ กำรระบเวลำกำรเกดภยแลง

รวมถงต ำแหนงและควำมรนแรงของภยแลงดวย นอกจำกน

ยงสำมำรถแสดงระบบกำรเตอนภยแลงตำมอนตรำยของกำรเกดภยแลงนน

หรอในกรณทเกดควำมเสยงทเกยวของใหแกภำคสวนหรอพนททตกอยในควำมเสยงเปนกำรเฉพำะ

มกำรเรมด ำเนนมำตรกำรบรรเทำผลกระทบเพอพชตภยแลงและกำรขำดแคลนน ำ

ผำนทำงโครงกำรทเรยกวำ “บอจว” โครงกำร “บอจว” นเร มตนขนในป 2018

โดยมเปำหมำยเพอกำรปรบปรงประสทธภำพของกำรฟนฟน ำ

โดยเฉพำะอยำงยงในพนทนอกเขตชลประทำน นเปนโครงกำรทสรำงโดยกรมพฒนำทดน (LDD)

โครงกำรนใหกำรสนบสนนแกเขอนเกบกกน ำขนำดเลกทตงอยในทดนสวนบคคลแตละแหงตำมควำม

สมครใจเปนหลก ตงแตทเร มเปดตวเปนตนมำ

โครงกำรนครอบคลมภำคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทยเตม 100%

รวมทงพนทเปำหมำยทวประเทศมำกกวำ 80%

2.2.1.4. ระบบ F/W ส ำหรบน ำทวมและภยแลงของประเทศเวยดนำม

43


กำรเกดน ำทวมและไตฝ นเปนเหตกำรณส ำคญทเกดขนทกปในเวยดนำม

โดยสงผลใหเกดควำมเสยหำยครงใหญและกำรสญเสยชวต (ดรปท 1-10)

กำรพยำกรณเชงอตนยมวทยำอทกจะสรำงระบบกำรเตอนจำกกำรใชวธกำรสองวธ ไดแก

กำรพยำกรณและระบบเตอนภยลวงหนำทวไป และระบบเตอนภยลวงหนำแบบอตโนมต

[รปท 1-10] แผนทแสดงพนททมควำมเสยงตอกำรเกดน ำทวมฉบพลนในเวยดนำม

ทมำ: กำรน ำเสนอโดยผเชยวชำยระดบประเทศ (2012)

จำกขอมลของกำรน ำเสนอโดยผเชยวชำญระดบประเทศในป 2012

มกำรจดบรกำรพยำกรณและเตอนภยน ำทวมลวงหนำทกวนส ำหรบพนทควำมเสยงสงทจะเกดน ำทวม

ฉบพลนเปนสำมขนตอนดงตอไปน:

1. ตรวจจบและพยำกรณกำรเกดฝนตกหนก

2. ออกค ำเตอนลวงหนำวำอำจเกดน ำทวมและน ำทวมฉบพลนภำยในลมน ำและพนทขนำดเลก

3. ออกขอมลเตอนภยโดยองตำมสถำนกำรณเกดฝนตกหนก

และวเครำะหกำรเกดฝนตกตำมทสงเกตกำรณ

เวยดนำมน ำเครองมอสรำงโมเดลและจ ำลองแบบของ MRC ไปใช กลำวคอ MRC-FFS และ MRC-

FFGS เพอเปนระบบพยำกรณกำรเกดน ำทวมและน ำทวมฉบพลน โดยเฉพำะอยำงยงในลมแมน ำโขง

(ดรปท 1-11 และ 1-12)

44

[รปท 1-11] กระบวนกำรของระบบพยำกรณน ำทวมและกำรเตอนภยลวงหนำ

ทมำ: MRCS FFS (2012)

[รปท 1-12] กำรน ำระบบ MRC-FFS และ MRC FFGS ไปใชงำนในเวยดนำม



กฎหมำยวำดวยกำรควบคมและปองกนภยพบตธรรมชำต (2013) และกฎหมำยดำนอทก-

45

อตนยมวทยำ (2015) ระบวำ MONRE มหนำทรบผดชอบในกำรพยำกรณดำนอทก-

อตนยมวทยำและระบบเตอนภยลวงหนำ สวน VOV และ VTV มหนำทเผยแพรขอมลดงกลำว

ส ำหรบในเรองกำรพยำกรณและระบบเตอนภยลวงหนำ มตเลขท 76/NQ-CP ทไดถกระบไวในป

2020 วำ MONRE มหนำทรบผดชอบในกำรทบทวนตรวจสอบ ปรบเปลยน

และดดแปลงนโยบำยทเกยวของกบกำรพยำกรณ ระบบเตอนภยลวงหนำ

และกำรเผยแพรขอมลในหมวดหมภยพบตธรรมชำตใหมควำมเหมำะสมกบบรบทใหมๆ

และสงใหแกนำยกรฐมนตร นอกจำกน MONRE

ยงมหนำทปรบปรงขอมลสถำนกำรณจ ำลองกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศและกำรเพมระดบน ำทะเ

ลใหเปนปจจบน

โดยขอมลเหลำนท ำหนำทเปนพนฐำนใหแกกำรตรวจสอบทบทวนและมำตรกำรรบมอ/ทำงเลอกตำงๆ

นอกจำกน MARD ยงไดพยำกรณเกยวกบภยแลงและกำรรกลำของน ำเคมทวทงภำคสวน MARD

มอบหมำยใหสถำบนวจยสวนภมภำคบำงแหงภำยใตขอบเขตอ ำนำจของตนใหด ำเนนกำรส ำรวจและพ

ยำกรณกำรรกลำของน ำเคม สวนตำงๆ ตอไปนจะด ำเนนกำรโดยหนวยงำนตำงๆ

ทก ำลงด ำเนนหนำทเกยวกบกำรพยำกรณภยพบตธรรมชำต

โดยเฉพำะอยำงยงภยแลงและกำรรกลำของน ำเคมในพนทสำมเหลยมปำกแมน ำโขง

(สวนหนงของลมแมน ำโขง)

กรณทวไปเชนนไมเพยงแตอธบำยระบบกำรพยำกรณภยแลงและกำรรกลำของน ำเคมในพนทสำมเหล

ยมปำกแมน ำโขง เทำนน แตยงแสดงใหเหนระบบทวทงประเทศบำงสวนดวย

(1) ระบบกำรพยำกรณทจดกำรโดย MONRE

กฎหมำยวำดวยกำรปองกนและควบคมภยพบตธรรมชำต (2013) ระบวำ MONRE

มหนำทรบผดชอบพยำกรณภยพบตธรรมชำตและสรำงระบบเตอนภยลวงหนำ นอกจำกน

ยงรบผดชอบในดำนกำรน ำกำรสงเกตขอมลไปด ำเนนกำรแบบใชสงกอสรำง กำรรวมแบงปนขอมล

และกำรพยำกรณตงแตระดบประเทศไปจนถงระดบทองถนภำยใต MONRE ของเวยดนำมตอนใต

โดยองตำมกฎหมำยวำดวยอทก-อตนยมวทยำ (2015) และโครงสรำงองคกรของ MONRE ในปจจบน

MONRE ก ำลงจดกำรระบบสงเกตกำรณในพนทสำมเหลยมปำกแมน ำโขง

ซงประกอบดวยสถำนดำนอทก-อตนยมวทยำ (ตวแปรสภำพภมอำกำศและระดบน ำ)

และสถำนวดน ำเคม (ควำมเขมขนของน ำเคมตำมแมน ำสำยหลก)

นอกจำกน MRC ยงใหขอมลส ำหรบกำรพยำกรณดำนอทก-อตนยมวทยำอยำงมนยส ำคญ

รวมทงกำรแจกจำยเผยแพรขอมลภำยในพนทสำมเหลยมปำกแมน ำโขง

ผำนทำงกำรเผยแพรขอมลพยำกรณและทสงเกตไดแบบเรยลไทมบนเวบไซตของคณะกรรมำธกำร

สถำนดำนอทก-

อตนยมวทยำในระดบภมภำคและในทองทจะดงและใชขอมลเหลำนกบกำรด ำเนนกำรพยำกรณใหแก

พนทตำงๆ ในทองถน

(2) ระบบกำรพยำกรณทจดกำรโดย MARD

46

นอกเหนอจำกระบบของ MONRE แลว MARD

ยงมระบบของตนเองเพอกำรสงเกตกำรณและพยำกรณตำมภำคสวน

ตำมทก ำหนดไวในกฎหมำยวำดวยกำรชลประทำน (2017) สวนใหญ

ระบบนใชเพอกำรพยำกรณกำรรกลำของน ำเคม

SIWRR จดท ำกำรพยำกรณกำรรกลำของน ำเคมใหแกพนทสำมเหลยมปำกแมน ำโขง

ตำมทไดรบมอบหมำยโดย MARD และแจกจำยขอมลผำนทำงเวบไซต

บรษททด ำเนนงำนชลประทำน

หรอหนวยงำนชลประทำนในแตละจงหวดใชขอมลนเพอด ำเนนระบบแบบใชประตอำคำรระบำยตะกอน

ของระบบจำยน ำชลประทำน (กำรเปดประต) และกำรควบคมกำรรกลำของน ำเคม (กำรปดประต)

นอกจำกน MARD มอบหมำยให SIWRP

ด ำเนนกำรพยำกรณน ำทวมใหแกพนทสำมเหลยมปำกแมน ำโขง

และกำรส ำรวจภำคสนำมเพอเกบรวบรวมขอมลทเกยวกบภยแลงและผลกระทบในพนทสำมเหลยมปำ

กแมน ำโขง สำเหตคอสถำนกำรณภยแลงและกำรรกลำของน ำเคม (จงหวะเวลำและควำมรนแรง)

ในฤดแลง (ธนวำคมถงเมษำยน)ในพนทสำมเหลยมปำกแมน ำโขง ขนอยกบรปแบบกำรเกดน ำทวม

(ในเดอนสงหำคมถงพฤศจกำยน) ของปทผำนมำอยำงมนยส ำคญ

(3) วธกำรพยำกรณภยแลง

โดยทวไป เวยดนำมน ำระบบกำรพยำกรณภยแลงของ MRC ไปใช

และยงใชระบบพยำกรณกำรรกลำของน ำเคมท SIWRR-MARD พฒนำขน

(4) หนวยงำนทมหนำทด ำเนนงำน

MONRE, SIWRR-MARD และศนย HYDRO

แหงชำตจะจดกำรงำนดำนพยำกรณอตนยมวทยำในเวยดนำม

2.2.2. ระบบ F/W ส ำหรบน ำทวมและภยแลงของ MRC 2.2.2.1. กำรท ำงำนรวมกนเพอสรำงระบบเตอนภยลวงหนำในระดบภมภำค

กำรแลกเปลยนขอมลกนในกลมประเทศเพอนบำน โดยเฉพำะประเทศตำงๆ ทตงอยบรเวณตนน ำ

สำมำรถชวยปรบปรงกำรตดตำมภยแลง กำรพยำกรณ

และระบบเตอนภยลวงหนำในระดบประเทศใหมประสทธภำพยงขนได

ระบบเตอนภยแลงลวงหนำในระดบภมภำคส ำหรบพนทลมน ำโขงตอนลำงสำมำรถชวยสงเสรมใหเกด

กำรแลกเปลยนและแบงปนขอมลดงกลำวได

2.2.2.2. กำรพยำกรณน ำทวมและระบบแนวทำงในกรณเกดน ำทวมฉบพลน

A. กำรพยำกรณน ำทวมของแมน ำ

47

MRC ด ำเนนกำรตดตำมและพยำกรณกระแสของแมน ำในชวงฤดแลง

และท ำกำรพยำกรณในฤดฝน (ปรมำณน ำฝนและระดบน ำ) ตลอดทงป

โดยใหบรกำรสงเกตกำรณและพยำกรณ ระบบกำรพยำกรณของ MRC

ประกอบดวยองคประกอบหลกทส ำคญสำมประกำร: กำรเกบรวบรวมและสงขอมล;

กำรด ำเนนงำนพยำกรณ; และกำรเผยแพรผลกำรพยำกรณ (ดรปท 1-13)

[รปท 1-13] องคประกอบหลกของระบบพยำกรณน ำทวมของ MRC


ในชวงฤดฝน (มถนำยนถงตลำคม) RFDMC

จะออกกำรพยำกรณน ำทวมและระบบเตอนภยลวงหนำเปนรำยวน

ไดมกำรใชขอมลทมำจำกสถำนอทก-อตนยมวทยำ รวมทงสถำนสองแหงในประเทศจน

เพอคำดกำรณระดบน ำในจดพยำกรณ 22 แหงบนล ำน ำโขงสำยหลก

เวบไซตและเวบไซตพยำกรณน ำทวมโดยเฉพำะของ MRC

ไดเผยแพรรำยงำนขำวรำยวนและแบงปนขอมลดงกลำวกบคณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตและหนว

ยงำนตำงๆ ในสำยงำนของประเทศสมำชกสแหง องคกรทไมใชองคกรรฐ และสอ ในทำงกลบกน

หนวยงำนเหลำนเผยแพรขอมลไปยงผรบขอมลทวไป ทงในระดบประเทศ ภำยในประเทศ

และในทองถน (รปท 1-14)

http://ffw.mrcmekong.org/

48

[รปท 1-14] ระบบพยำกรณน ำทวมของ MRC ด ำเนนกำรประเมนผลขอมลกระแสน ำ


B. ระบบแนวทำงส ำหรบกำรเกดน ำทวมฉบพลน

กำรเกดน ำทวมฉบพลนจะแตกตำงจำกกำรเกดน ำทวมจำกแมน ำเนองจำกเกดในชวงเวลำสนและ

เปนพนทขนำดเลกๆ MRC ไดเกดตวระบบแนวทำงจดกำรกบน ำทวมฉบพลน (FFGS) ในป 2009

โดยกลำยเปนสวนหนงของกำรด ำเนนงำนของ RFDMC มำโดยตลอด

เนองจำกกำรยอมรบวำกำรเกดน ำทวมฉบพลนมผลกระทบรนแรง

โดยเฉพำะกบชวตและทรพยสนของชมชนทไดรบผลกระทบในพนทลมน ำโขงตอนลำง FFGS

จะใหขอมลและผลงำนจำกแนวทำงแบบเรยลไทมทเกยวกบอนตรำยของกำรเกดน ำทวมฉบพลนในระ

ดบพนทขนำดเลก แกเจำหนำพยำกรณระดบปฏบตกำรและหนวยงำนบรหำรจดกำรภยพบต (ดรปท 1-

15)

49

[รปท 1-15] ผงระบบงำนของกำรด ำเนนงำนประจ ำวนของ MRC-FFGS ท RFDMC

ทมำ: MRCS FFS 2021)

C. กำรพยำกรณภยแลงและระบบเตอนภยลวงหนำ

ระบบเตอนภยแลงลวงหนำเปนขนตอนแรกและส ำคญทสดในกำรวำงแผนและเตรยมพรอมรบมอ

ภยแลง

50

ระบบเตอนภยลวงหนำใหขอมลพยำกรณวำจะเกดอะไรขนและภยแลงจะมควำมรนแรงมำกเพยงไรใน

บำงชวงเวลำ โดยระบบนจะใหขอมลเกยวกบพนททจะเกดภยแลง

โดยสงผลใหเกดควำมเสยงในระดบทแตกตำงกนออกไป ดวยกำรใชระบบเตอนภยเปนขอมลอำงอง

ผจดท ำนโยบำยจงสำมำรถหำวธกำรปฏบตแบบฉบพลนเพอควบคมผลกระทบจำกภยแลง

ในขณะทเกษตรกรในทองถนกสำมำรถจดเตรยมแผนบรรเทำควำมเสยหำยเพอชวยเหลอพชผลผลต

และปองกนมใหผลผลตเหลำนนไดรบควำมเสยหำยโดยกำรประหยดหรอเกบกกน ำไวใช เปนตน

กำรศกษำระดบประเทศฉบบหนงยนยนวำ ในปจจบน

มเพยงไทยและเวยดนำมในจ ำนวนของประเทศสมำชกทงสประเทศทด ำเนนกำรใชระบบเตอนภยแลง

ลวงหนำ แมกระนน บรกำรเตอนภยตำงๆ กไมไดใหขอมลทครบถวนและสมบรณ เนองจำกกรมตำงๆ

ทเกยวของท ำงำนแยกจำกกนอยำงเปนอสระ

โดยไมรวมมอกนอยำงใกลชดหรอแบงปนขอมลในกลมของหนวยงำนตำงๆ ทเกยวของ

ดงนนจงเปนกำรใหกำรวเครำะหภยแลงเพยงดำนเดยว

ระบบเตอนภยแลงลวงหนำทสมบรณ จะประกอบดวย:

− กำตดตำมภยแลงโดยองตำมตวระบชกำรเกดภยแลงทส ำคญอยำงนอยสำมตว

โดยประกอบดวยตวระบชเชงอทกวทยำ (SRI, SDI หรอ GRI), อตนยมวทยำ (SPI หรอ

PDSI) และกำรเกษตร (CMI, SMI หรอ NDVI)

− กำรพยำกรณภยแลงลวงหนำเปนสปดำหหรอเดอน โดยใชตวระบชหลกอยำงนอยสำมตว ซงไดแกตวระบชเชงอทกวทยำ อตนยมวทยำ และกำรเกษตร

− ระบบเตอนสถำนกำรณภยแลงลวงหนำและกำรวเครำะหแนวโนมโดยองทงกำรตดตำมและ

พยำกรณ ไดประกำศขอมลใหผถอผลประโยชนทรำบเนองจำกมควำมเสยงและผลกระทบทอำจเกด

ขนไดในระยะแรกๆ ของกำรเกดภยแลง

กำรพยำกรณและระบบเตอนภยแลงลวงหนำมบทบำททส ำคญมำกในกำรใหขอมลสภำวะควำมแ

หงแลงตงแตเนนๆ แกเกษตรกรและผมอ ำนำจตดสนใจ ตงแตชวงเรมฤดจนถงสนสดฤดฝน

จำกขอมลดงกลำวทจดหำใหตงแตเนนๆ

เกษตรกรจงสำมำรถตดสนใจและวำงแผนกอนลงมอปฏบตไดอยำงมประสทธภำพยงขน

เพอบรรเทำผลกระทบจำกภยแลงหรอชวงปองกนพชผลผลตจำกควำมเสยหำยในชวงฤดแลง

ในเวลำเดยวกน

ผมอ ำนำจตดสนใจ/ก ำหนดนโยบำยจะสำมำรถออกค ำเตอนลวงหนำไปยงเกษตรกรและเรมเตรยมมำต

รกำรตำงๆ เพอปรบตว รวมทงก ำหนดกฎระเบยบใหมๆ

เพอชวยเหลอเกษตรกรในพนทใหผำนชวงเวลำทเกดภยไปได

เมอเรวๆ น MRC

ไดจดตงระบบพยำกรณภยแลงโดยใชเครองมอประเมนควำมรนแรงเชงอทกวทยำในระดบภมภำค

(Regional Hydrological Extreme Assessment Tools: RHEAS) ดวยควำมรวมมอกบ SERVIR

Mekong ภำยใตกำรสนบสนนดำนเทคนคจำก NASA JPL ระบบพยำกรณใชกำรพยำกรณอตนยมวทยำ

IRI/NMME ทเกบตวอยำงภมอำกำศวทยำตำมควำมนำจะเปนของตวระบชดำนอตนยมวทยำ

ระบบนจะใหผลกำรพยำกรณหยำดน ำฟำ กระแสน ำทไหลมำจำกใตดน (Base Flow) น ำทำ

ควำมชนของดน กำรระเหย สมดลของน ำ อณหภม เปนตน เปนระยะเวลำ 90 วน

51

กจกรรมของ DMS 2020-2025 ทเสนอใหจะท ำให RFDMC

สำมำรถดแลงำนพยำกรณทเปนกจวตรรำยสปดำหและรำยเดอน

และยกระดบเครองมอพยำกรณเพอใหบรกำรทเปนมำตรฐำนในระดบนำนำชำตไดอยำงมประสทธภำพ

มำกขน

วตถประสงคของระบบพยำกรณภยแลงและระบบเตอนภยลวงหนำ คอเพอ:

− จดท ำกรอบกำรท ำงำนของ MRC

วำดวยกำรพยำกรณภยแลงและเครองมอและระบบเตอนภยลวงหนำ

เพอประเมนดชนระบชกำรพยำกรณภยแลง ซงรวมถงขอมลอตนยมวทยำ อทกวทยำ และกำรเกษตร

− จดท ำกำรพยำกรณภยแลงรำยเดอนและบรกำรตรวจสอบแนวโนมตำมฤดกำลเพอแบงปน

กบประเทศสมำชกและหนวยงำนในสำยงำนทเกยวของผำนเวบไซตของ MRC และรำยงำนขำวรำยเดอน

− จดตงกรอบกำรท ำงำนเพอจดเกบและแบงปนขอมลโดยกำรพยำกรณภยแลงเพอเปนขอม

ลอำงองในอนำคต

3. ประสบการณของเกาหลดานการบรหารจดการน าทวมและภยแลง

3.1. นโยบำยระดบชำตของเกำหลส ำหรบกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำ

3.1.1. กำรบรหำรจดกำร IWRM ดวยกำรรวมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำอยำงเปนเอกภำพ

ในกรณของกำรบรหำรจดกำรน ำในเกำหลใตนน กระทรวงทดน โครงสรำงพนฐำน

และกำรขนสงรบหนำทบรหำรจดกำรคณภำพน ำ

และกระทรวงสงแวดลอมรบหนำทบรหำรจดกำรคณภำพน ำในชวงหลำยทศวรรษทผำนมำ

แมควำมตองกำรกำรบรหำรจดกำรน ำแบบบรณำกำรจะถกกลำวถงมำอยำงยำวนำน

แตหนำทกำรบรหำรจดกำรน ำสวนใหญ เชน

ปรมำณและคณภำพน ำและกำรปองกนภยพบตนนถกรวมเขำไวกบกระทรวงสงแวดลอมอยำงบรณำกำ

ร เนองจำกกำรบรหำรจดกำรน ำอยำงเปนเอกภำพด ำเนนกำรขนในวนท 8 มถนำยน ป 2018

ภำรกจบรหำรจดกำรน ำสวนมำก เชน ปรมำณและคณภำพน ำและกำรปองกนภยพบต

รวมทงกำรบรหำรจดกำรแมน ำ ทไดเคยถกจดกำรโดยกระทรวงทดน โครงสรำงพนฐำน

และกำรขนสงนน ถกรวมเขำไวกบกระทรวงสงแวดลอมใหเปนเอกภำพ (ดตำรำงท 1- 3) นอกจำกน

มกำรจดเตรยมมำตรกำรเพมเตมเพอกำรรวมกำรบรหำรจดกำรน ำและกำรบงคบใชกฎหมำยทเกยวของ

ทจะน ำไปด ำเนนกำรในป 2021 เขำดวยกนอยำงเปนเอกภำพ

52

<ตำรำงท 1-3> กำรถำยโอนกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำและหนำทกำรพฒนำ

ดวยกำรบรหำรจดกำรน ำอยำงเปนเอกภำพในเกำหล

กระทรวง ดานน า

กอนการรวมการบรหารจดการน าอยางเปนเอกภาพ (-ป 2018)

หลงจากการรวมการบรหารจดการน าอยางเปนเ

อกภาพ (ป 2019 - )

การบรหารจดการ ทรพยากรน า

การพฒนาทรพยากรน า

กระทรวงทดน โครงสรำงพนฐำน และกำรขนสง

ㆍ กำรบรหำรจดกำรแมน ำแหงชำต ㆍ กำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง ㆍ กำรบรหำรจดกำรระบบประปำทวพนท

ㆍ กำรสงเกตกำรณเชงอทกวทยำ ㆍ กำรบรหำรจดกำรเขอนอเนกประสงคและตลงปำกแมน ำ

ㆍ กำรบรหำรจดกำรน ำใตดน

ㆍ กำรกอสรำงเขอนอเนกประสงค

ㆍ กำรกอสรำงระบบน ำประปำทวทงพนท

ㆍ กำรกอสรำงขดคลอง

รวมเขำกบกระทรวงสงแวดลอมอยำงเปนเอกภำพ

กระทรวง สงแวดลอม

ㆍ กำรสงเกตและก ำกบควบคมคณภำพของน ำ

ㆍ โครงกำรจดกำรแมน ำเพอคนสธรรมชำต

ㆍ กำรบรหำรจดกำรมำตรฐำนคณภำพน ำดม

ㆍ กำรซอมบ ำรงระบบประปำและกำรระบำยน ำเสยในทองถนㆍ กำรบรหำรจดกำรศนยบ ำบดน ำเสยและทอระบำยน ำเสย

ㆍ กำรประเมนผลกระทบตอสงแวดลอม

ㆍ กำรกอสรำงศนยบ ำบดน ำเสยในพนทเมอง

ㆍ กำรกอสรำงสถำนบ ำบดน ำเสยเพอศนยอตสำหกรรม

ㆍ บรกำรสงเกตกำรณดำนอตนยมวทยำส ำหรบส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหล

กระทรวง มหำดไทยและ ควำมปลอดภย

ㆍ กำรบรหำรจดกำรแมน ำในทองถน ㆍ กำรก ำหนดมำตรกำรเพอลดภยพบตธรรมชำต

ㆍ กำรประเมนผลกระทบจำกพบตธรรมชำต

คงสถำนะเดมและด ำเนนงำนตอเพอสงเสรมกำรบรหำรจดกำรน ำอยำงเปนเอกภำพ

กระทรวง อำหำร

กำรเกษตร

ปำไม และ ประมง

ㆍ กำรบรหำรจดกำรเขอนส ำหรบกำรเกษตร

ㆍ กำรบรหำรจดกำรตลงปำกแมน ำ

ㆍ กำรกอสรำงเขอนส ำหรบกำรเกษตร

ㆍ กำรพฒนำน ำบำดำล (เพอกำรเกษตร)

ทมำ: ผเขยน

53

กำรบงคบใช

‘กรอบกำรท ำงำนวำดวยกำรบรหำรจดกำรน ำ‘ มควำมส ำคญมำกทสดในฐำนะของกฎหมำยทถกแกไข

ปรบปรงใหม ในกระบวนกำรเพอท ำใหกำรบรหำรจดกำรน ำเปนเอกภำพ

เกำหลเตรยมพนฐำนส ำหรบกำรด ำเนนงำนของคณะกรรมกำรบรหำรจดกำรน ำในพนทลมน ำและระดบ

ชำต พรอมกบกำรบงคบใชกฎหมำยวำดวยกรอบกำรท ำงำนวำดวยกำรบรหำรจดกำรน ำ

ซงเสรจสมบรณในป 2020

กำรจดตงแผนกำรบรหำรจดกำรน ำระดบประเทศและแผนส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำในลมน ำอยำงคร

อบคลม ดวยเหตน

ในปจจบนประเทศมกรอบกำรท ำงำนส ำหรบกำรผลกดนระบบบรหำรจดกำรน ำแบบบรณำกำรในระดบป

ระเทศและลมน ำ

แผนกำรบรหำรจดกำรน ำระดบประเทศประกอบดวยยทธศำสตรระดบชำตในระยะยำวเพอตอบสนองภ

ยพบตทเกยวกบน ำ เชน กำรเกดน ำทวมและภยแลง (ดตำรำงท 1-4)

<ตำรำงท 1-4> กำรจดตงคณะกรรมกำรบรหำรจดกำรน ำระดบชำตและลมน ำ ภำยใตกฏหมำยวำดวยกรอบกำรท ำงำนเพอกำรบรหำรจดกำรน ำ

ประเภท คณะกรรมการบรหารจดก

ารน าแหงชาต คณะกรรมการบรหารจดการน าในลมน า

แผนกำรจดตง แผนกำรบรหำรจดกำรน ำแหง

ชำต แผนกำรบรหำรจดกำรน ำในลมน ำอยำงครอบค

ลม

องคกร คณะกรรมกำรประธำนำธบด สงกดของคณะกรรมกำรบรหำรจดกำรน ำแหงช

ำต

ประธำน ประธำนรวมสองคน

(นำยกรฐมนตรและพลเรอนหนงรำย)

ประธำนรวมสองคน (รฐมนตรกระทรวงสงแวดลอมและพลเรอนหน

งรำย)

หนำทกำรท ำงำนหลก

กำรทบทวนแผนระดบชำตและลมน ำ

และกำรไกลเกลยขอพพำทเกยวกบน ำระหวำงลมน ำ

กำรทบทวนแผนส ำหรบลมน ำและกำรไกลเกลยขอพพำทเกยวกบน ำภำยในลมน ำ

กำรจดตงแผนบรหำรจดกำรน ำ

ทบทวนทกๆ 10 ป (รฐมนตรกระทรวงสงแวดลอ

ม)

ทบทวนทกๆ 10 ป (ประธำนของคณะกรรมกำรบรหำรจดกำรน ำขอ

งลมน ำ)


3.1.2. แผนบรหำรจดกำรน ำแหงชำต

พรอมดวยกำรแกไขกฎหมำยวำดวยองคกรรฐของสำธำรณรฐเกำหล (มถนำยน ป 2018

และธนวำคมป 2020)

กระทรวงสงแวดลอมยงไดรบหนำทบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำและแมน ำของกระทรวงทดน

โครงสรำงพนฐำน และกำรขนสง

ท ำใหกำรบรหำรจดกำรน ำอยำงเปนเอกภำพบรรลผลส ำเรจหลงจำกเวลำผำนไป 20 ป

พนฐำนของกำรจดตง ‘แผนบรหำรจดกำรน ำ’ แผนงำนระดบสงสดเพอกำรบรหำรจดกำรน ำ

ไดถกจดเตรยมขนภำยในกฎหมำยวำดวยกรอบกำรท ำงำนเพอกำรบรหำรจดกำรน ำ

แผนนซงไดจดตงขนเปนครงแรกในประวตศำสตรของสำธำรณรฐเกำหล

ไดรวมกลมกจกรรมกำรบรหำรจดกำรน ำทมอยทงหมดเขำดวยกน โดยรวมถงคณภำพและปรมำณน ำ

54

ภยพบตทเกยวกบน ำ และนเวศวทยำทำงน ำของแหลงน ำบนผวดนและน ำบำดำล (ดรปท 1-16)


ยงไดจดตงแผนกำรบรหำรจดกำรน ำแหงชำตโดยมควำมสม ำเสมอและเกยวเนองกบทศทำงเชงยทธศ

ำสตรของแผนระดบสงสดในสำขำอนๆ ทเกยวกบกำรบรหำรจดกำรน ำ

ใหเปนกรอบกำรท ำงำนพนฐำนทก ำกบควบคมแผนทเกยวกบน ำทงหมดของรฐบำล (ดรปท 1-17)

[รปท 1-16] หลกกำรของกำรบรหำรจดกำรน ำในแผนกำรบรหำรจดกำรน ำแหงชำตของเกำหล

(2020-2030)

การเผยแพรขอมลเกยวกบน า

วฏจกรเชงอทกวทยาทสมบรณ

การอนรกษนเวศวทยาทางน า การบรหารจดการลมน า

การบรหารจดการน าแบบบรณาการ

การรวมมอกนและการบรหารจ ดการแบบเชอมโยงกน

การแจกจายน า การบรหารจดการอปสงคทมตอน า

การอนญาตใหใชน า ภาระคาใชจาย การปรบตวเขากบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

การมสวนรวมในนโยบายบรหารจดการน า

ทมำ: กระทรวงสงแวดลอม (2021)

[รปท 1-17] วสยทศน เปำหมำย และยทธศำสตรของแผนบรหำรจดกำรน ำแหงชำต (2021-

2030)


หนวยงำนตำงๆ

ไดจดตงยทธศำสตรดำนนวตกรรมสประกำรเพอใหบรรลผลตำมวสยทศนของแผนบรหำรจดกำรน ำแห

งชำต “น ำแหงชวตททงธรรมชำตและมนษยสำมำรถใชประโยชนไดรวมกน”

ซงยทธศำสตรดำนนวตกรรมทงสประกำรเหลำนท ำหนำทเปนวธกำรเพอสรำงกำรบรหำรจดกำรน ำอยำ

งเปนบรณำกำรโดยเฉพำะ โครงกำรรเรมส ำหรบยทธศำสตรดำนนวตกรรมสประกำรไดถกระบไวใน

<ตำรำงท 1-5>

55


รำยชอของโครงกำรรเรมอยำงละเอยดส ำหรบแตละยทธศำสตรดำนนวตกรรมสประกำรของแผนกำรบรหำรจดกำรน ำแหงชำต

ยทธศำสตรดำนนวตกรรม ❶

การจดต งแบบจ าลองการบรหารจดการน าแบบบรณาการทจะพจารณาก

ระบวนการท งหมดของวฏจกรเชงอทกวทยา

โครงกำรรเรม

- กำรจดตงระบบพนฐำนส ำหรบกำรบรหำรจดกำรวฏจกรอทกวทยำ - กำรพฒนำแบบจ ำลองส ำหรบกำรบรหำรจดกำรวฏจกรอทกวทยำทปรบเปลยนไดตำมต องกำรในพนทเมอง

- กำรปรบปรงควำมมประสทธภำพของแผนดำนกฎหมำยทเกยวของกบน ำ - กำรปรบปรงระบบเพอพจำรณำคณภำพ-ปรมำณ-ระบบนเวศในน ำไปพรอมๆ กน - กำรจดตงพนฐำนใหแกกำรบรหำรจดกำรแหลงน ำบนผวดนและน ำบำดำลอยำงเปนบรณำกำร

ยทธศำสตรดำนนวตกรรม ❷

การจดต งระบบก ากบดแลโดยองตามการเขามามสวนรวมและความรวมมอ

1


- กำรจดตงและกำรเผยแพรระบบก ำกบดแลโดยรวมมอกนในระดบลมน ำ - กำรจดตงระบบปกครองเพอน ำกำรบรหำรจดกำรน ำแบบบรณำกำรไปด ำเนนปฏบต - กำรบรรเทำควำมขดแยงและกำรโตเถยงทเกยวกบน ำ - กำรเสรมประสทธภำพใหแกกำรบรหำรจดกำรน ำสำธำรณะ เชน กำรดแลรกษำสทธทมตอน ำ

- กำรจดตงระบบกำรเงนแบบยงยนดวยกำรปรบภำระคำใชจำยอยำงเหมำะสม

ยทธศำสตรดำนนวตกรรม ❸

การสรางระบบบรหารจดการน าแบบอจฉรยะ


- ควำมกำวหนำของแบบจ ำลองส ำหรบกำรวเครำะหคณภำพและปรมำณน ำ

และกำรพฒนำเทคโนโลยท ำกำรวจยและวเครำะห - กำรน ำเทคนคกำรวเครำะหขนสงตำงๆ น ำมำใชเพอกำรบรหำรจดกำรวฏจกรทงหมดแบบบรณำกำร

- กำรบรหำรจดกำรโครงสรำงพนฐำนน ำโดยใชเทคโนโลยใหมๆ เชน IoT และ AI - กำรจดหำบรกำรแบบครอบคลมใหแกสำธำรณะดวยกกำรสรำงแพลตฟอรมเพอแจกจำยขอมลทเกยวกบน ำ

ยทธศำสตรดำนนวตกรรม ❹

การเตรยมพรอมเพอยคความเปนกลางทางคารบอน ป 2050


- กำรขยำยเพมพนฐำนทเกยวกบน ำส ำหรบกำรผลตพลงงำนทดแทน (เชน พลงงำนโฟโตโวลตำอกจำกน ำรอนและแบบลอยตว)

- กำรลดกำรปลอยกำซเรอนกระจกดวยกำรปรบปรงควำมมประสทธภำพของพลงงำนในกระบวนกำรบรหำรจดกำรน ำ

- กำรก ำหนดเปำหมำยกำรบรหำรจดกำรกำซเรอนกระจกในภำคน ำ

- กำรจดตงยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำตำมกำรเชอมตอน ำ-พลงงำน-อำหำร ทมำ: กระทรวงสงแวดลอม (2021)

56

3.2. ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงของเกำหล

ในเกำหลใต หยำดน ำฟำเฉลยรำยป 70 เปอรเซนตโดยประมำณจะเกดขนหนำแนนในฤดรอน

และมกจะเกดภำวะน ำทวมไดบอยเนองจำกเกดไตฝ นสหรอหำครงตอปโดยเฉลย นอกจำกน

ในชวงฤดกำลอนๆ กลำวคอฤดใบไมผลและหนำว

เกำหลใตมลกษณะภมอำกำศแบบมรสมเขตรอนโดยทวไป

โดยจะเกดภำวะขำดแคลนหยำดน ำฟำเพอใชเปนแหลงจำยน ำ

เนองจำกรปแบบของภมอำกำศทไมสม ำเสมอเชนน

เกำหลจงมควำมเสยงทจะเกดน ำทวมและภยแลงและกำรบรหำรจดกำรน ำกกลำยเปนเรองยำกอยำงม

ำก

เพอเอำชนะสภำพแวดลอมตำมธรรมชำตทท ำใหกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงเปนเรองย

ำก เกำหลจงไดด ำเนนกำรเพอกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร

ซงแนวคดของกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำทวมแบบบรณำกำรและกำรบรหำรจดกำรภยแลงแบบบร

ณำกำรยงไดรบกำรสงเสรมเพอใชจดกำรน ำทวมและภยแลง

ควำมแตกตำงทย งใหญทสดระหวำงกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง คอ

กำรบรหำรจดกำรน ำอยำงเปนเอกภำพนนมจดศนยกลำงอยทกระทรวงสงแวดลอมส ำหรบกำรจดกำร

น ำทวม

ในสวนของกำรจดกำรภยแลงนนจะปฏบตตำมระบบทมกระทรวงหลำยแหงรวมกนท ำงำนและประสำน

งำนกน (ดรปท 1-18)

[รปท 1-18] แนวคดของกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร แนวคดของกำรบรหำรจดกำรน ำทวมแบบบรณำ

กำร

แนวคดของกำรบรหำรจดกำรภยแลงแบบบรณำ

กำร

ทมำ: Global Water Partnership (2018)

เกำหลใตก ำลงแสวงหำวธกำรใหมๆ ทน ำทงธรรมชำตและมนษยเขำสกำรพจำรณำ

57

เพอจดตงยทธศำสตรรบมอกบน ำทวมและภยแลงในระดบประเทศ

และเพอด ำเนนกำรบรหำรจดกำรน ำอยำงเปนบรณำกำร

คำดไดวำควำมเสยงทจะไดรบควำมเสยหำยและควำมเสยงในกำรจดกำรเขอนกนน ำ เขอนเกบน ำ

และแมน ำจะรนแรงมำกขนเนองมำจำกกำรเกดฝนตกหนก ควำมแหงแลง

และภำวะผกผนของหยำดน ำฟำอยำงสง กำรน ำระบบบรหำรจดกำรน ำแบบใหมเขำมำใช เชน

กำรน ำเทคโนโลยทเปนกำรปฏวตอตสำหกรรมครงทส (Fourth Industrial Revolution) (เชน

เทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำร ไอซท เปนตน) และกำรเผยแพรเทคโนโลยกำรพฒนำตำงๆ

ทเปนมตรตอสงแวดลอมเพอรกษำควำมสมบรณของวฏจกรอทกวทยำทบดเบยวไปนน

เปนหวใจหลกของยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงในเกำหลใต

โดยในเกำหล ควำมสมพนธเชงควำมรวมมอกนในกลมกระทรวงตำงๆ

ของรฐบำลเพอท ำกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงนนคอนขำงแตกตำงออกไป

ในกระบวนกำรรวมกำรบรหำรจดกำรน ำใหเปนเอกภำพของรฐบำลนน กจกรรมตำงๆ เชน

กำรบรหำรจดกำรเขอนกนน ำ กำรจดกำรแมน ำ บรกำรอตนยมวทยำ

รวมทงกำรพยำกรณน ำทวมและระบบเตอนภย

ไดถกรวมเขำกบกระทรวงสงแวดลอมอยำงเปนเอกภำพ

และกรอบกำรท ำงำนเพอบรหำรจดกำรน ำทวมทมศนยกลำงอยทกระทรวงสงแวดลอมกไดถกสรำงขน

โดยปรยำย

ในทำงกลบกน กระทรวงตำงๆ

ทรบหนำทบรหำรจดกำรน ำไดรวมมอกนเพอน ำกรอบกำรท ำงำนเพอกำรบรหำรจดกำรภยแลงไปปฏบ

ต และมกำรสงเสรมใหเกดกำรรวมมอและประสำนงำนกนในกลมกระทรวงตำงๆ

ภำยใตแนวคดของกำรบรหำรจดกำรภยแลงแบบบรณำกำรเพอควำมมประสทธภำพ (ดรปท 1-19)

[รปท 1-19] กรอบกำรท ำงำนของกระทรวงตำงๆ ของเกำหล เพอกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร

58


3.2.1. ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวม 3.2.2.1. ยทธศำสตรแหงชำตส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวม

เปำหมำยของยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมของเกำหลใตทก ำหนดไวในแผนกำรบรหำรจ

ดกำรน ำแหงชำต คอ "เพอสรำงระบบปองกนกำรเกดน ำทวมรนแรงไดอยำงปลอดภย"

มกำรจดเตรยมมำตรกำรตำงๆ เพอปกปองชวตและทรพยสนของประชำชนจำกภยพบตตำงๆ เชน

กำรไหลทวมของแมน ำ กำรเกดน ำทวมในเมองตำงๆ

และพนทกำรเกษตรเนองจำกเกดฝนตกอยำงผดปกตและเกดฝนตกหนกเปนบำงพนท

จดมงหมำยคอเพอลดควำมเสยหำยทจะเกดกบผคนเมอเทยบกบระดบตำงๆ ทเกดขนในอดต

และจดตงระบบชดเชยควำมเสยหำยอยำงเหมำะสมใหแกเหยอทไดรบควำมเสยหำย

แมวำจะเกดฝนตกหนกในระดบทไมไดคำดคดมำกอน (ดตำรำงท 1-6)

<ตำรำงท 1-6> ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมแหงชำตและโครงกำรรเรมตำงๆ

อยำงละเอยด (ป 2021-2030)

ยทธศำสตร ❶

จดต งระบบเตรยมพรอมรบมอกบภาวะน าทวมรนแรงเนองมาจากลกษณะของภ

มอากาศเปลยนแปลง


1-1 ปรบปรงมำตรฐำนปองกนน ำทวมใหมประสทธภำพมำกขนเพอตอบสนองและรบมอกบภำวะวกฤตดำนภมอำกำศ

1-2 กำรปรบปรงเปำหมำยปองกนน ำทวมใหแกโครงสรำงพนฐำนระดบประเทศทส ำคญ 1-3 กำรจดตงระบบบรหำรจดกำรน ำทวมในระดบลมน ำ

ยทธศำสตร ❷

การเสรมขดความสามารถในการรบมอกบน าทวมและขยายการลงทนเกยวกบเ

ขอนและแมน าเพอปองกนภยพบต

โครงกำ

รรเรม

2-1 กำรขยำยขดควำมสำมำรถของเขอนอเนกประสงคในกำรควบคมน ำทวม 2-2 กำรผอนคลำยขอจ ำกดดำนกำรควบคมน ำทวมในพนทบรเวณทำยน ำของเขอน 2-3 กำรยกระดบกระบวนกำรตดสนใจในกำรด ำเนนงำนของเขอน และกำรจดตงระบบบรหำรจดกำรน ำทวมโดยไดรบควำมรวมมอจำกผพ ำนกอำศยในพนท

2-4 กำรเสรมประสทธภำพของมำตรฐำนควำมปลอดภยของสงกอสรำงเกยวกบกำรจดกำรแมน ำ 2-5 กำรขยำยกำรลงทนในสงกอสรำงเกยวกบกำรจดกำรแมน ำเพอปองกนภยพบต 2-6 กำรเพมขดควำมสำมำรถของเขอนเกบกกน ำเพอรบมอกบวกฤตเกยวกบน ำ

ยทธศำสตร ❸

การเสรมประสทธภาพของระบบบรหารจดการน าทวมในพนทเมอง

โครงกำ

รรเรม

3-1 กำรเสรมประสทธภำพของมำตรฐำนปองกนน ำทวมในพนทเมอง 3-2 กำรขยำยโครงกำรรบมอกำรเกดน ำทวมในพนทเมอง 3-3 กำรเสรมประสทธภำพของกำรซอมบ ำรงสงกอสรำงอ ำนวยควำมสะดวกเพอปองกนภยพบต 3-4 กำรจดตงระบบอพยพใหแกพนทเสยงเกดน ำทวม

ยทธศำสตร ❹

ความกาวหนาของระบบพยากรณน าทวม

59


4-1 กำรขยำยต ำแหนงพนทในกำรพยำกรณน ำทวมและปรบปรงควำมแมนย ำของกำรพยำกรณ 4-2 กำรยกระดบควำมสำมำรถคำดกำรณกำรเกดน ำทวมฉบพลนเฉพำะจดใหมประสทธภำพยงขน โดยขยำยขอบเขตกำรท ำงำนของเรดำรตรวจจบปรมำณฝนทตก

4-3 กำรเสรมประสทธภำพของระบบเพอกำรท ำงำนรวมกนกบหนวยงำนพยำกรณและกำรจดตงระบบควบคมแบบครอบคลมเพอกำรพยำกรณน ำทวมและกำรด ำเนนงำนของเขอน


3.2.2.2. ระบบกำรพยำกรณและเตอนภยน ำทวม

ส ำหรบระบบเพอรบมอกำรเกดน ำทวม

กระทรวงสงแวดลอมรบบทบำทน ำในกำรเตรยมมำตรกำรและรบมอกำรเกดน ำทวม

ภำรกจดำนกำรบรหำรจดกำรแมน ำทยงคงเหลออยภำยใตกำรจดกำรของกระทรวงทดน

โครงสรำงพนฐำน และกำรขนสงนนจะถกโอนไปใหกบกระทรวงสงแวดลอมโดยสมบรณ

ซงท ำใหกำรบรหำรจดกำรน ำและกำรบรหำรจดกำรน ำทวมมลกษณะเปนแบบบรณำกำรโดยสมบรณ

เนองมำจำกกระบวนกำรรวมกำรบรหำรจดกำรน ำใหเปนเอกภำพครงทสอง ซงจะเรมตนขนปลำยป

2021

กระทรวงสงแวดลอมไดจดตงหนวยงำนส ำหรบกำรพยำกรณและเตอนภยน ำทวมโดยเฉพำะ

ซงรบหนำทดแลศนยควบคมน ำทวมในพนทลมน ำของแมน ำสำยหลกสสำย

ซงถอเปนกำรจดตงระบบทมควำมสำมำรถจดกำรรบมอกบกำรเกดน ำทวมไดในเชงรก

ศนยควบคมน ำทวมนจะดแลระบบทท ำงำนรวมกนกบหนวยงำนอนๆ

เพอประสำนงำนกนในยำมทเกดน ำทวม

โดยจะดแลระบบทสำมำรถเคลอนทไดอยำงรวดเรวและใกลชดเพอแกปญหำสถำนกำรณน ำทวม

ควบคไปกบ K-water ทจดกำรเขอนอเนกประสงค Korea Hydro & Nuclear Power

ทจดกำรเขอนผลตพลงงำน และรฐบำลสวนทองถนทจะตองจดกำรรบมอกบน ำทวมโดยตรง

ส ำหรบขนตอนปฏบตในกำรพยำกรณน ำทวม จะมกำรเกบรวบรวมขอมลเชงอทกวทยำทกๆ 10

นำทจำกสถำนสงเกตระดบน ำและหยำดน ำฟำ

แลวใชขอมลดงกลำวเพอค ำนวณน ำทำเนองจำกกำรเกดฝนตกหนก

และวดประเมนระดบน ำและขนำดพนททเกดน ำทวมในจดส ำคญตำงๆ

โดยพจำรณำจำกปรมำณของน ำทเกบกกไวในเขอน จำกขอมลดงกลำว

จะสำมำรถควบคมปรมำณกำรเกดน ำทวมไดดวยกำรปลอยน ำออกจำกเขอนในเบองตนใหสอดคลองก

บสภำวะอำกำศและระดบน ำสวนทำยน ำ

โดยจะออกขอมลพยำกรณน ำทวมเมอคำดวำระดบน ำจะเพมสงเกนระดบเฝำระวงหรอระดบเตอนภย

(ดรปท 1-20)

60

[รปท 1-20] กำรบรหำรจดกำรน ำและน ำทวมในเกำหลใต


ส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวม ศนยควบคมน ำทวมทงสแหงในแมน ำฮน แมน ำนคดง แมน ำกม

และแมน ำยวงซน ซงเปนลมน ำของแมน ำหลกสสำยของเกำหลใต

จะด ำเนนกำรพยำกรณน ำทวมโดยรวมมอกบหนวยงำนตำงๆ ทเกยวของ

กระบวนกำรพฒนำระบบพยำกรณน ำทวมสำมำรถแบงออกกวำงๆ ไดเปนสขนตอน

ในดำนสถำนทอำคำรอ ำนวยควำมสะดวก อปกรณ และแบบจ ำลองกำรพยำกรณ

ชวงระยะแรกเรมตนในป 1911 เมอระบบพยำกรณน ำทวมสมยใหมเรมตนขน จนถงป 1973

กอนทจะจดตงศนยควบคมน ำทวมทแมน ำฮน ชวงระยะทสองเรมตงแตป 1974

เมอกอตงศนยควบคมน ำทวมทแมน ำฮนและระบบพยำกรณน ำทวมสมยใหมเรมตนขนในเกำหลใต

จนถงป 1991 เมอระบบพยำกรณน ำทวมของแมน ำฮนและนคดงมเสถยรภำพ

ชวงระยะทสำมเรมตนจำกป 1992 ถง 1999 เมอน ำกำรพฒนำดำนเทคโนโลยครงส ำคญ เชน

กำรพฒนำและใชงำนแบบจ ำลองทศทำงน ำทวมเชงอทกวทยำ กำรท ำงำนของเขอนแบบผนน ำ

และกำรน ำเทคนค GIS เขำมำใชงำน ชวงระยะทสเร มตนในป 2000

เมอกำรพฒนำระบบกำรพยำกรณน ำทวมอยำงเปนบรณำกำรและบรกำรขอมลน ำทวมเรมตนขน

และยงด ำเนนตกมำจนถงปจจบน

พรอมกบระบบพยำกรณน ำทวมส ำหรบพนทลมน ำหลกหำแหง ซงไดแกแมน ำฮน แมน ำนคดง

แมน ำกม แมน ำยวงซน และแมน ำซอมจน

ในปจจบนระบบพยำกรณน ำทวมไดครอบคลมแมน ำขนำดกลำงเจดสำย ไดแก แมน ำอนซองชอน,

แมน ำฮยองซำน, แมน ำซบกโยชอน, แมน ำมงยอง, แมน ำดองจน, แมน ำทำมจน และแมน ำแทฮวำ

มควำมพยำยำมอยำงตอเนองทจะปรบปรงระบบในลกษณะทเหมำะสมกบคณลกษณะเฉพำะของลม

น ำทอยในอ ำนำจดแล และวธปฏบตงำนของศนยควบคมน ำทวม

61

จดมงหมำยของระบบพยำกรณน ำทวมแบบบรณำกำร คอ

เพอรวมระบบพยำกรณน ำทวมทถกใชด ำเนนงำนมำโดยตลอดเขำดวยกนใหเปนเอกภำพ

อยำงสอดคลองตำมคณลกษณะเฉพำะของศนยควบคมน ำทวมแตละแหงทมอยทงหมดหำแหง

โดยมควำมพยำยำมทจะท ำใหกำรพยำกรณน ำทวมเปนมำตรฐำนดวยกำรใชฐำนขอมลรวมกน

นอกจำกน มำตรกำรตำงๆ เชน กำรน ำเรดำรวดปรมำณฝนทตกเขำมำใช

กำรสรำงแผนทพนทเสยงเกดน ำทวม และกำรจดตงระบบพยำกรณน ำทวมฉบพลนบรเวณล ำธำร

ไดสงผลใหขดควำมสำมำรถในกำรพยำกรณปรบปรงดข น

ไมเพยงแตทแบบจ ำลองกำรพยำกรณจะมควำมกำวหนำมำกขนดวยกำรปรบโครงสรำงของระบบพยำ

กรณน ำทวมใหมเทำนน

แตหนำทกำรท ำงำนของหนวยบรกำรสำธำรณะกมประสทธภำพยงขนดำนกำรตอบรบทจดเกดเหตได

อยำงรวดเรวดวยกำรใชสมำรทโฟน (ดรปท 1-20)

เมอไมนำนมำน เกำหลไดพฒนำระบบพยำกรณน ำทวมฉบพลนทคำดกำรณปรมำณน ำฝน

ดวยกำรใชเรดำรและใหควำมแมนย ำในกำรพยำกรณทดย งข นดวยกำรน ำแบบจ ำลองน ำทำแบบกระจ

ำยมำใช ระบบใหมน ำถกน ำมำใชน ำรองในแมน ำอนซองชอน ในป 2006

และถกน ำไปขยำยเพอใชกบจงนงชอนและอนยงชอน

[รปท 1-21]

ขนตอนปฏบตในกำรพยำกรณน ำทวมและเผยแพรกำรเตอนภยทศนยควบคมน ำทวมใชในกำรด ำเนนง

ำน


3.2.2. ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลง

62

3.2.2.1. ยทธศำสตรแหงชำตส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลง

เปำหมำยของกำรบรหำรจดกำรภยแลงของเกำหลใตและยทธศำสตรกำรใชน ำทจดตงขนภำยใต

แผนบรหำรจดกำรน ำแหงชำต คอ เพอ “จดตงระบบกำรใชน ำอยำงยงยน” หรอกลำวไดวำ

ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงถกก ำหนดขนโดยองตำมขอเสนอสมมตฐำนทวำระบบกำรใชน ำใ

นระดบประเทศจะตองด ำเนนงำนดวยควำมมประสทธภำพสงสด

เพอรบมอภยแลงไดอยำงมนใจและมประสทธภำพ

ในเรองน เกำหลใตพยำยำมทจะด ำเนนกำรเปลยนผำนเชงแนวคด

จำกยทธศำสตรรบมอภยแลงทผำนมำซงก ำหนดเปำหมำยไวทกำรจดหำแหลงน ำอยำงแขงขน

ไปเปนกำรสงเสรมประชำกรและกำรเตบโตทำงเศรษฐกจ นอกจำกน

ยงไดจดตงยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงและกำรใชน ำในระดบประเทศขนเพออนรกษน ำใหมำ

กทสดเทำทจะเปนไปได และจดสรรทรพยำกรน ำทไดมำกอนหนำนในลกษณะทมประสทธภำพ

ในขณะเดยวกนกพจำรณำวกฤตดำนสภำพภมอำกำศในอนำคต กำรลดลงของประชำกร

และขอจ ำกดของกำรหำทรพยำกรน ำในระดบกวำงไวใชประโยชน (ดตำรำงท 1-7)

63

<ตำรำงท 1-7> ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงและกำรประปำเพอจำยน ำ

รวมทงโครงกำรรเรมตำงๆ อยำงละเอยด (2021-2030)

ยทธศำสตร ❶

การเสรมประสทธภาพในการจดการอปสงคเพอเตรยมพรอมรบภาวะขาดแคลนน าในอนาคต

3


1-1 กำรก ำหนดยทธศำสตรกำรจดกำรอปสงคทเชอมโยงกำรใชน ำและกำรปลอยกำซคำรบอน 1-2 กำรปรบปรงระบบบรหำรจดกำรเพอกำรใชน ำท ำกำรเกษตรอยำงมประสทธภำพ 1-3 กำรเพมควำมเขมงวดของกฎระเบยบเกยวกบกำรใชน ำบำดำล 1-4 กำรก ำหนดระบบจดกำรอปสงคทมตอน ำ

ยทธศำสตร ❷

การจดหาทรพยากรน าส าหรบใชงานดวยการใชส งอ านวยความสะดวกดานการประปาอยางมประสทธภาพ และสรางความหลากหลายใหแหลงน า


2-1 กำรปรบปรงขดควำมสำมำรถของกำรจดหำน ำใหแกเขอนและอำงเกบน ำทมอย 2-2 กำรปรบปรงควำมมประสทธภำพของกำรจดหำน ำโดยใชระบบเพอเชอมโยงกำรจดหำน ำ 2-3 กำรจดหำทรพยำกรน ำโดยปรบตำมแตละภมภำคโดยพจำรณำควำมเพยงพอของปรมำณน ำทม 2-4 กำรบรหำรกำรไหลผำนของน ำบำดำลในพนทตวเมองทมประสทธภำพยงขน 2-5 กำรพฒนำทรพยำกรน ำทำงเลอกและกำรรเรมใหน ำน ำกลบมำใชใหม

ยทธศำสตร ❸

การจดต งแผนจายน าอยางมประสทธภาพสงสดโดยใชการยนยอมรวมกน


3-1 กำรจดตงพนฐำนใหแกระบบบรหำรจดกำรน ำในแมน ำแบบขนสง 3-2 กำรจดสรรทรพยำกรน ำทถกจดสรรใหกอนหนำนใหม โดยเชอมกบเขอน อำงเกบน ำ และแมน ำ 3-3 กำรก ำหนดหลกกำรและมำตรฐำนเพอรวมแบงปนตนทนในกำรใชน ำอยำงเหมำะสม 3-4 กำรก ำหนดหลกกำรส ำหรบกำรไกลเกลยขอขดแยงทเกยวกบน ำ และเสรมประสทธภำพใหแกระบบไกลเกลยขอขดแยงทเกยวกบน ำ

ยทธศำสตร ❹

การจดต งระบบจายน าทประชาชนใหความไววางใจ


4-1 กำรสงเสรมมำตรฐำนดำนสขอนำมยใหแกสถำนทหรอศนยด ำเนนกำรประปำ 4-2 กำรสงเสรมสถำนทหรอศนยด ำเนนงำนเพอปองกนไมใหเกดอบตเหตในกำรจำยน ำประปำ เชน น ำมสแดง หรอเกดกำรปนเปอนของตวออน

4-3 กำรปรบปรงประสทธภำพของกำรบรหำรจดกำรน ำประปำดวยกำรน ำเทคโนโลยใหมๆ และอปกรณ ICT เขำมำใชงำน

4-4 กำรปรบปรงระบบด ำเนนงำนดวยกำรสงเสรมประสทธภำพของเจำหนำทและประสบกำรณของผปฏบตงำน

4-5 กำรจดตงระบบบรหำรจดกำรน ำประปำ ทประชำชนจะไดมสวนรวมและสอสำรไดโดยตรง

ยทธศำสตร ❺

ประกนสทธทมตอน าในพนทท เกดความเสยงดานสวสดการน า

โครงกำรรเรม 5-1 กำรปรบปรงอตรำกำรจำยน ำในพนทชนบท 5-2 กำรสงเสรมใหกำรบรหำรจดกำรของศนยจำยน ำขนำดเลกๆ มควำมปลอดภย 5-3 ควำมมประสทธภำพของระบบปฏบตงำนดวยกำรเชอมโยงระบบจำยน ำในทองถนและระดบภมภำค

ยทธศำสตร ❻

ความกาวหนาของระบบบรหารจดการภยแลงและการจดต งระบบรบมอกบภยแลงอยางรนแรง


6-1 กำรจดตงระบบระดบประเทศส ำหรบกำรตดตำม พยำกรณ รบมอ และกำรบรหำรจดกำรอยำงครอบคลม 6-2 กำรสงเสรมขดควำมสำมำรถของรฐบำลสวนทองถนในกำรรบมอกบภยแลงในลกษณะทปรบไปตำมแตละภมภำค

6-3 กำรจดตงระบบรบมอภยแลงในระดบรนแรงและยำวนำน (megadroughts)


64

3.2.2.2. หนวยงำนตดตำมภยแลงและกรอบกำรท ำงำนเพอเตอนภยลวงหนำ

ระบบส ำหรบกำรตดตำมกำรบรหำรจดกำรภยแลงในเกำหลใตจะแตกตำงไปจำกกำรบรหำรจดกำ

รน ำทวม ในกรณของกำรพยำกรณและเตอนภยน ำทวมลวงหนำ

กระทรวงสงแวดลอมจะตดตำมสภำวะกำรเกดน ำทวม อยำงไรกตำม

บรกำรตดตำมภยแลงอยภำยใตอ ำนำจของหนวยงำนตำงๆ

ทเปนไปตำมควำมจ ำเปนทจะสะทอนใหเหนคณลกษณะเฉพำะของกำรเกดภยแลง เชน

ภยแลงเชงอตนยมวทยำ ภยแลงทำงกำรเกษตร และภยแลงเชงอทกวทยำ

ส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหลจะตดตำมภยแลงเชงอตนยมวทยำ กระทรวงอำหำร กำรเกษตร ปำไม

และประมงจะตดตำมภยแลงดำนกำรเกษตร และภยแลงเชงอทกวทยำโดยกระทรวงสงแวดลอมและ

K-water แยกจำกกน (รปท 1-22)

ขอมลภยแลงเชงอตนยมวทยำ กำรเกษตร

และเชงอทกวทยำทงหมดทหนวยงำนทงสำมแหงตรวจสอบดแลนน

จะเกบรวบรวมโดยกระทรวงมหำดไทยและควำมปลอดภย

โดยจะเผยแพรขอมลตดตำมภยแลงใหสำธำรณชนไดรบทรำบในวนท 10 ของแตละเดอน นอกจำกน

กระทรวงฯ

ยงออกขอมลเกยวกบแนวโนมของภยแลงส ำหรบชวงหนงถงสำมเดอนขำงหนำดงทกระทรวงแตละแ

หงคำดกำรณไว (ดรปท 1-22 และรปท 1-23)

[รปท 1-22]

กรอบกำรท ำงำนเพอบรหำรจดกำรและตดตำมภยแลงของกระทรวงหลำยแหงในเกำหล


65

[รปท 1-23]

กระบวนกำรเกบรวบรวมขอมลภยแลงส ำหรบกำรพยำกรณภยแลงและระบบเตอนภยลวงหนำในเกำหลใต


3.2.2.3. ระบบตดตำมและพยำกรณภยแลง A. ภยแลงเชงอตนยมวทยำ - ส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหล (KMA)

ส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหลมหนำทรบผดชอบตรวจสอบตดตำมและพยำกรณภยแลงเชงอตน

ยมวทยำ มกำรจดท ำแผนทภยแลงเชงอตนยมวทยำโดยใชดชนภยแลง

ซงค ำนวณโดยองตำมขอมลหยำดน ำฟำ เชน SPI (ดชนหยำดน ำฟำมำตรฐำน) และ PN (Percent

Normal) (ดรปท 1-24)

[รปท 1-24] ระบบตดตำมภยแลงเชงอตนยมวทยำ และหนำจอเวบไซตของส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหล

66

ทมำ: เวบไซตระบบตดตำมภยแลงเชงอทกอตนยมวทยำ (www.hydro.kma.go.kr) (เขำดขอมลวนท 10 มถนำยน 2021)

B. ภยแลงดำนกำรเกษตร - กระทรวงเกษตรและหนวยงำนควำมรวมมอชมชนชนบทแหงเกำหล (KRCC)

ส ำหรบภยแลงดำนกำรเกษตร หนวยงำนควำมรวมมอชมชนชนบทแหงเกำหล (KRCC)

ภำยใตกระทรวงเกษตรและปำไมไดจดตงระบบตดตำมและพยำกรณทหนวยงำนควำมรวมมอนยงคง

ด ำเนนงำนอย พนทในเขตชลประทำนทจำยน ำใหจำกอำงเกบน ำพอกำรเกษตร

และพนทนอกเขตชลประทำนทไมมกำรจำยน ำ

จะไดรบกำรตดตำมเพอสงเกตกำรเกดภยแลงดำนกำรเกษตรแยกจำกกน

สภำวะของภยแลงในพนทในเขตชลประทำนจะไดรบกำรตรวจสอบตดตำมดวยกำรรวมขอมลเกยวกบ

ระดบกำรจดเกบน ำของอำงเกบน ำเพอกำรเกษตรขนำดกลำงและเลกประมำณ 17,000

แหงทวทงประเทศพรอมกบขอมลเกยวกบหยำดน ำฟำ

ส ำหรบสถำนกำรณภยแลงในพนทนอกเขตชลประทำน หนวยงำนควำมรวมมอฯ

จะเฝำสงเกตและพยำกรณสถำนกำรณภยแลงดำนกำรเกษตรดวยกำรวดประเมนปรมำณควำมชนในด

น (ดรปท 1-25)

http://www.hydro.kma.go.kr/

67

[รปท 1-25] ระบบบรหำรจดกำรภยแลงดำนกำรเกษตร (ADMS)

และหนำจอเวบไซตของหนวยงำนควำมรวมมอชมชนชนบทแหงเกำหล

ทมำ: ระบบบรหำรจดกำรภยแลงดำนกำรเกษตร (ADMS) (adms.ekr.or.kr) (เขำดขอมลวนท 10 มถนำยน ป 2021)

C. ภยแลงเชงอทกวทยำ - กระทรวงสงแวดลอมและ K-Water

ในกรณของภยแลงเชงอทกวทยำ หนวยงำนทรบผดชอบ คอ K-water

ภำยใตกระทรวงสงแวดลอม

ซงรบหนำทบรหำรจดกำรกำรจำยน ำใหแกบำนเรอนทอยอำศยและในเชงอตสำหกรรม K-water

เปนองคกรทด ำเนนงำนเขอนอเนกประสงคซงสรำงขนเพอจำยน ำ

ส ำหรบกำรเฝำสงเกตสถำนกำรณภยแลงเชงอทกวทยำ K-water

จะวดประเมนระดบกำรเกบน ำของเขอนอเนกประสงคขนำดใหญ 18 แหงทสรำงขนเพอจำยน ำ

ควบคมน ำทวม และเขอนจำยน ำ 13 แหง รวมทงระดบน ำของแมน ำสำยหลก

ดวยกำรก ำหนดหำปรมำณทมอยและจ ำนวนวนทจะสำมำรถจำยน ำใหแกบำนเรอนและอตสำหกรรมไ

ด

68

ส ำหรบกำรพยำกรณภยแลงเชงอทกวทยำ

ไดท ำกำรค ำนวณน ำทำของลมน ำโดยใชขอมลของหยำดน ำฟำตำมทคำดกำรณโดยส ำนกงำนอตนย

มวทยำเกำหลและแบบจ ำลองน ำทำจำกกำรเกดฝนตก

และดวยกำรใชขอมลน ำทำทค ำนวณไดเปนพนฐำน

กระแสน ำไหลเขำเขอนในอนำคตและระดบน ำในแมน ำจะถกคำดกำรณเพอพยำกรณภยแลงเชงอทกว

ทยำดวยกำรก ำหนดหำกำรเปลยนแปลงของระดบกำรเกบน ำในเขอนและระดบน ำในแมน ำตลอดระยะ

เวลำหนงถงสำมเดอนขำงหนำ (ดรปท 1-26)

[รปท 1-26] ระบบตดตำมภยแลงเชงอทกวทยำของ K-water และหนำจอของเวบไซต

ทมำ: เวบไซตศนยรวมขอมลภยแลงแหงชำต (www.drought.go.kr) (เขำดขอมลวนท 10 มถนำยน 2021)

D. ศนยรวมขอมลภยแลงแหงชำต

ศนยรวมขอมลภยแลงแหงชำตถกออกแบบและใชงำนใหเปนระบบขอมลภยแลง

ศนยรวมขอมลน ซงด ำเนนงำนโดยศนยวเครำะหขอมลภยแลงของ K-water

จะใหบรกำรสำธำรณะดวยกำรรวมขอมลภยแลงดำนอตนยมวทยำ กำรเกษตร และเชงอทกวทยำ

(ดรปท 1-27)

69

[รปท 1-27] ศนยรวมขอมลภยแลงแหงชำตของเกำหล


E. กำรตดตำมภยแลงอยำงบรณำกำรโดยใชขอมลตรวจจบระยะไกล

มกำรจดท ำระบบขอมลภยแลงซงด ำเนนงำนโดยกระทรวงตำงๆ

โดยองตำมขอมลเชงอทกวทยำและอตนยมวทยำ

ซงขอมลทงหมดนมำจำกกำรสงเกตตงแตจดเรมตน (เชน หยำดน ำฟำ ระดบน ำ

กำรจดเกบน ำของอำงเกบน ำ และควำมชนในดน) ดงนน

จงมกำรสรำงระบบตดตำมภยแลงทองตำมขอมลดำวเทยมและกำรตรวจจบระยะไกลขนเพอตดตำมภ

ยแลงในเอเชยตะวนออกและพนททขยำยขอบเขตในระดบภมภำค ระบบแบบใชดำวเทยม

ซงในปจจบนอยระหวำงกำรทดสอบนน

จะเออใหเกดกำรตรวจสอบตดตำมในพนททยงไมถกวดประเมน

ส ำหรบกำรตดตำมภยแลงทใชกำรตรวจจบระยะไกล จ ำเปนตองใชขอมลตำงๆ เชน หยำดน ำฟำ

กำรคำยระเหย ควำมชนในดน และพชพรรณ และยงใชขอมลดำวเทยม เชน RMM, GPM, Aqua,

Terra และ SMAP กบสวนน (ดรปท 1-28)

70

[รปท 1-28] ตวแปรดำนอทก-

อตนยมวทยำและระบบมลตเซนเซอรส ำหรบกำรตดตำมภยแลงโดยองตำมขอมลดำวเทยม


กำรตดตำมภยแลงเชงอตนยมวทยำโดยใชขอมลดำวเทยม

จะวเครำะหสภำวะภยแลงดำนอตนยมวทยำหลงจำกค ำนวณดชน SPI (คำดชนนำฝนมำตรฐำน)

จำกขอมลหยำดน ำฟำท TRMM และ GPM สรำงขน

ส ำหรบกำรตดตำมภยแลงดำนกำรเกษตรโดยใชขอมลดำวเทยม

ดชนภยแลงดำนกำรเกษตรจะถกค ำนวณโดยใชขอมลทเกยวกบพชพรรณ อณหภมของพนผวดน

และควำมชนในดนทเซนเซอรของดำวเทยมอะควำของ MODIS สรำงขน (ดตำรำงท 1-6)

กำรตดตำมภยแลงเชงอทกวทยำจะค ำนวณดชนภยแลงเชงอทกวทยำโดยใชแนวคดปรมำณคงเ

หลอของน ำของลมน ำ

สถำนกำรณภยแลงเชงอทกวทยำจะถกตดตำมดวยกำรก ำหนดคำปรมำณของน ำทนำจะมพรอมใช

(Potential Available Water Contents)

ของลมน ำโดยองตำมปรมำณคงเหลอของน ำทประเมนคำโดยใชขอมลหยำดน ำฟำจำกดำวเทยมของ

GPM และขอมลกำรคำยระเหยท MODIS จดท ำ (ดรปท 1-29)

<ตำรำงท 1-8> ขอมลดำวเทยมส ำหรบกำรตดตำมภยแลงเชงอตนยมวทยำ/กำรเกษตร/เชงอทกวทยำของเกำหล

ประเภทและดชนภยแลง

ตวแปรปอนเขา

ความละเอยดเชงเวลา

(ขอมลปอนเขา)

การแกปญหาเชงพนท

ความละเอยดเชงเวลา

(ขอมลทได)

ภยแลงเชงอตนยมวทยำ - SPI

หยำดน ำฟำ GPM

รำยวน 10 กม. รำยเดอน/วน

ภยแลงดำนกำรเกษตร

-ADCI

MODIS VHI รำยเดอน

1 กม. รำยเดอน/วน ควำมชนในด

น รำยวน

ภยแลงเชงอทกวทยำ

-WBDI

MODIS AET รำยวน

1 กม. รำยเดอน/วน หยำดน ำฟำ

GPM รำยวน


71

[รปท 1-29] แนวคดกำรตดตำมภยแลงเชงอทกวทยำและกำรเกษตรโดยใชดำวเทยม

และระบบตดตำมภยแลงทใชระบบตรวจจบระยะไกล

การตดตามภยแลงดานการเกษตร การตดตามภยแลงเชงอทกวทยา

ทมำ: Sur, C. และคณะ (2019), Sur, C. และคณะ (2020)

72

3.2.2.4 เกณฑส ำหรบระบบเตอนภยแลงลวงหนำและวกฤตภยแลง

มำตรฐำนส ำหรบกำรออกค ำเตอนภยแลงส ำหรบแตละขนตอนของภำวะภยแลง (ระวง

(Attention), เฝำระวง (Caution), เตอนภย (Warning), รนแรงมำก (Very Severe))

ในเกำหลเปนดงตอไปน (ดตำรำงท 1-9):

<ตำรำงท 1-9> กำรเตอนภยแลงทแตกตำงกนสประเภทและเกณฑกำรออกค ำเตอน

ประเภทของภยแลง เกณฑของระบบเตอนภยแลงลวงหนาส าหรบภยแลงประเภทตางๆ

ระวง (Attention) (ควำมแหงแลงไมรนแรง)

ภยแลงเชงอตนยมวทยา คำดวำภยแลงเชงอตนยมวทยำจะยงคงต ำกวำคำดชนนำฝนมำตรฐำน (SPI) ไมเกน -1.0 (ประมำณ 65% ของปปกต) ทค ำนวณโดยใชคำหยำดน ำฟำ 6 เดอนสะสม แตอำจแสดงใหเหนคณลกษณะเฉพำะของหยำดน ำฟำในภมภำคได ภยแลงดานการเกษตร [นำขำว] ระดบกำรเกบกกน ำของอำงเกบน ำเพอกำรเกษตรต ำกวำ 70% ของคำเฉลยในปปกต [พนทเพำะปลก] ต ำกวำ 60% ของปรมำณควำมชนในดนทใชงำนได ภยแลงเชงอทกวทยา ระดบน ำของแมน ำและสงกอสรำงจดกำรน ำต ำกวำในปปกต ดงนนจะตองจดกำรกบภยแลง เชน กำรจดกำรปรมำณกำรใชน ำในครวเรอนและอตสำหกรรมเพอใหสอดคลองตำมควำมต องกำรน ำตำมปกต

เฝาระวง (Caution) (ควำมแหงแลงระดบปกต)

ภยแลงเชงอตนยมวทยา คำดวำภยแลงเชงอตนยมวทยำจะยงคงต ำกวำคำดชนนำฝนมำตรฐำน (SPI) ไมเกน -1.5 (ประมำณ 55% ของปปกต) ทค ำนวณโดยใชคำหยำดน ำฟำ 6 เดอนสะสม แตอำจแสดงใหเหนคณลกษณะเฉพำะของหยำดน ำฟำในภมภำคได ภยแลงดานการเกษตร [นำขำว] ระดบกำรเกบกกน ำของอำงเกบน ำเพอกำรเกษตรต ำกวำ 60% ของคำเฉลยในปปกต [พนทเพำะปลก] ต ำกวำ 45% ของปรมำณควำมชนในดนทใชงำนได ภยแลงเชงอทกวทยา ระดบน ำของแมน ำและสงกอสรำงจดกำรน ำตำงๆ อยในระดบต ำ จนอตรำกำรไหลของกระแสน ำทจดกำรมจ ำกดหรอตองท ำกำรจำย instream flow ในเขอนหรออำงเกบน ำ

เตอนภย (Warning) (ควำมแหงแลงระดบรนแรง)

ภยแลงเชงอตนยมวทยา ภยแลงเชงอตนยมวทยำจะมระดบต ำกวำคำดชนนำฝนมำตรฐำน (SPI) ไมเกน -2.0 (ประมำณ 45% ของปปกต) ทค ำนวณโดยใชคำน ำฝน 6 เดอนสะสม ภยแลงดานการเกษตร [นำขำว] ระดบกำรเกบกกน ำของอำงเกบน ำเพอกำรเกษตรต ำกวำ 50% ของคำเฉลยในปปกต [พนทเพำะปลก] ต ำกวำ 30% ของปรมำณควำมชนในดนทใชงำนได ภยแลงเชงอทกวทยา หำกเกดกำรขำดแคลนน ำในแมน ำและสงกอสรำงเพอจดกำรน ำตำงๆ ส ำหรบใชในครวเรอนหรออตสำหกรรม และมควำมกงววำจะเกดภยแลงขน จะมควำมจ ำเปนทจะตองจ ำกดกำรจำย instream flow และน ำส ำหรบกำรเกษตร

73


3.3. กำรลงมอปฏบตและยทธศำสตรเพอกำรปรบตวส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร

3.3.1.

กำรด ำเนนงำนใชอำงเกบกกน ำแบบบรณำกำรเพอกำรรบมอกบน ำทวมและภยแลง

กำรลงมอปฏบตในระดบแรก คอ กำรสรำงเขอนอเนกประสงค

เพอรบมอกบน ำทวมและภยแลงและใชงำนอยำงมประสทธภำพใหมำกทสดเทำทจะเปนไปไดในชวง

ทเกดน ำทวมและภยแลง ในฤดน ำหลำก (วนท 21 มถนำยน – 20 กนยำยน)

จะตองด ำเนนงำนควบคมเขอนอยำงสอดคลองตำมกฎกำรด ำเนนงำนส ำหรบชวงฤดน ำหลำก

เพอควบคมภยแลงทคำดวำจะเกดขน ในขณะฤดทไมใชน ำหลำก (ฤดแลง)

กฎกำรด ำเนนงำนทสำมำรถสอดคลองกนกบควำมตองกำรน ำและจดกำรกบภำวะภยแลงทคำดวำจะเ

กดขนไดอยำงมประสทธภำพ

ตำมปกตแลวเขอนอเนกประสงคจะมบรเวณกนชนทใชพนทควบคมกำรเกดน ำทวมและพนทใชน ำรวม

กนโดยองตำมฤดน ำทวมและน ำแลงเพอใหสำมำรถรบมอกบน ำทวมและภยแลงไดอยำงเปนบรณำกำ

รและมประสทธภำพ (ดรปท 1-30)

รนแรงมำก (Very Severe) (ควำมแหงแลงระดบรนแรง

สงสด)

ภยแลงเชงอตนยมวทยำ คำดชนนำฝนมำตรฐำน (SPI) ทต ำกวำ -2.0 (45% เมอเทยบกบปตำมปกต) ทค ำนวณไดโดยใชหยำดน ำฟำสะสมในชวง 6 เดอนทผำนมำ จะถอวำเปนกรณทคำดวำจะเกดภยแลงนำน 20 วนขนไป และคำดวำจะเกดควำมเสยหำยจำกภยแลงในระดบกวำงขวำง ภยแลงดำนกำรเกษตร [นำขำว] ระดบกำรเกบกกน ำของอำงเกบน ำเพอกำรเกษตรต ำกวำ 40% ของคำเฉลยในปปกต [พนทเพำะปลก] ปรมำณควำมชนในดนทใชงำนไดนอยกวำ 15% ภยแลงเชงอทกวทยำ หำกเกดภำวะขำดแคลนน ำส ำหรบใชในครวเรอนและอตสำหกรรม จำกในแมน ำและสงกอสรำงจดกำรน ำตำงๆ เพมมำกขน และเกดกำรควบคมจ ำกดกำรจำยน ำใหแกครวเรอนและอตสำหกรรม จำกน ำในแมน ำ เขอน และอำงเกบน ำ เปนตน

74

[รปท 1-30] กำรเกบน ำของอำงเกบน ำส ำหรบฤดน ำหลำกและฤดทวไปพรอมทงบรเวณกนชน


กำรด ำเนนงำนของอำงเกบน ำเผชญกบอปสรรคในกำรตองควบคมน ำทวมและอปสงคทตองกำร

กำรจำยน ำไปดวยในเวลำเดยวกน และเพอใหสำมำรถบรรลจดมงหมำยไดหนงขอ

กเลยงไมไดทจะตองสญเสยอกขอไป ดงนน จงไดมกำรจดตง Upper Guide Line

(อปสงคตอน ำทไดรบกำรออกแบบ) และ Lower Guide Line (อปสงคตอน ำอยำงแทจรง)

ส ำหรบกำรด ำเนนงำนของเขอนโดยองตำมบนทกของกำรด ำเนนงำนของเขอนเปนระยะเวลำหลำยท

ศวรรษ K-water

ไดน ำกำรด ำเนนงำนของอำงเกบน ำแบบปรบเปลยนไปใชทสะทอนใหเหนสภำวะของน ำทวมและภยแ

ลง ดวยกำรใชเสนเครฟกฎกำรด ำเนนงำนของเขอนทพฒนำขนในรปแบบดงกลำวน

ในชวงระยะเวลำทเกดภยแลง K-water

จะควบคมกำรจำยน ำตำมประเภทของภยแลงทระบบพยำกรณและเตอนภยแลงลวงหนำไดคำดกำรณ

ไว และจ ำกดกำรจำยน ำตำมล ำดบของ Instream Flow น ำดำนกำรเกษตร น ำในเชงอตสำหกรรม

และน ำในครวเรอน (ดรปท 1-31)

75

[รปท 1-31] เสนเครฟกฏและแนวทำงด ำเนนงำนของอำงเกบน ำส ำหรบฤดแลงและฤดน ำหลำก


ส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรของเขอนอเนกประสงคนน K-water

ไดพฒนำแบบจ ำลองกำรพยำกรณสภำพอำกำศ แบบจ ำลองฝนตก-น ำทำ (Event Rainfall-Runoff

Model) และแบบจ ำลองกำรวเครำะหกำรเกดน ำทวม (กำรด ำเนนงำนของอำงเกบน ำ)

และเชอมโยงแบบจ ำลองเหลำนเพอจ ำลองและจดกำรรบมอกบฤดน ำหลำก

ในชวงฤดแลงและชวงระยะเวลำทเกดภยแลงนน แบบจ ำลอง Daily Long-Term Rainfall-Runoff

Model (Tank Model), Reservoir Simulation Model (CoWMOM), Water Balance Model (K-

Weap) และ Water Quality Model (Qual2E)

ไดถกน ำไปเชอมโยงกนเพอท ำใหระบบกำรจำยน ำมประสทธภำพสงสด (ดรปท 1-32)

76

[รปท 1-32]

องคประกอบของแบบจ ำลองเชงอทกวทยำและชลศำสตรของกำรด ำเนนงำนเขอนอเนกประสงคของ K-water เพอควบคมกำรเกดน ำทวมและกำรบรหำรจดกำรระบบจำยน ำ


3.3.2. แผนทแสดงควำมเสยงน ำทวมและภยแลง 3.3.2.1. แผนทควำมเสยงน ำทวม

แผนทควำมเสยงน ำทวมนจะใหขอมลพนฐำนเกยวกบควำมลกและขนำดพนทตำมทคำดไวของ

กำรเกดน ำทวมในกรณทเกดน ำทวมจำกแมน ำ

และกำรเกดน ำทวมขงในพนทเมองในรปแบบของแผนทไฟฟำ

ขอมลทจะมอบใหประกอบดวยแผนทควำมเสยงน ำทวมส ำหรบแมน ำแตละสำยเนองมำจำกกำรเออท

วมของแมน ำ (หรอกำรไหลลนตลง)

และแผนทอนตรำยจำกกำรเกดน ำทวมขงส ำหรบพนทเมองทส ำคญเนองจำกเกดฝนตกจนเกนเกณฑ

กำรออกแบบและขดควำมสำมำรถในกำรระบำยน ำ

พกดเชงพนทของแผนทควำมเสยงน ำทวมจำกแมน ำ ประกอบดวยสำขำของแมน ำทงหมด

ล ำน ำสำขำทเชอมกน และพนทเกดน ำทวมตำมทคำดไวซงขนกบสถำนกำรณจ ำลองกำรเกดน ำทวม

ในทำงตรงขำม พกดเชงพนทของแผนทแสดงอนตรำยจำกกำรเกดน ำทวมขง

ประกอบดวยบรเวณระบำยน ำทงหมดและพนททเกดน ำทวม เนองมำจำกเกดฝนตกมำกเกนไป

ระดบน ำในแมน ำเพมสง และปมน ำไมท ำงำน เปนตน ขนกบสถำนกำรณ (ดรปท 1-33)

77

[รปท 1-33] แนวคดในกำรจดท ำแผนทกำรเกดน ำทวมจำกแมน ำและน ำทวมขงในเมอง

ทมำ: UNESCO-IHP (2019)

กระบวนกำรพฒนำแผนทควำมเสยงทจะเกดน ำทวม ประกอบดวยกำรส ำรวจบรเวณหนำงำน

กำรสรำงขอมลเชงทอพอโลย กำรจ ำลองสถำนกำรณกำรเกดน ำทวม กำรวเครำะหกำรเกดน ำทวม

และกำรจดท ำแผนทและกำรสรำงฐำนขอมล

กำรส ำรวจหนำงำนประกอบดวยกำรเกบรวบรวมขอมลเชงอทกวทยำและชลศำสตรพนฐำน

แผนส ำหรบแมน ำและลมน ำทเกยวของ ประวตควำมเสยหำยจำกน ำทวม

และขอมลกำรส ำรวจทมอยส ำหรบแมน ำเปำหมำยหรอพนทระบำยน ำ กำรสรำงขอมลเชงทอพอโลย

เปนกระบวนกำรเพอใหไดมำซงขอมลเชงทอพอโลย เชน

กำรยกพนทสงส ำหรบกำรวเครำะหกำรเกดน ำทวม 1 มตและ 2 มตดวยกำรใชแบบจ ำลองพลวตน ำ

และดงนนจงควรรบรองไดวำมควำมถกตองแมนย ำในระดบทจ ำเปนส ำหรบกำรวเครำะหน ำทวม

กำรจ ำลองสถำนกำรณน ำทวมประกอบดวยเงอนไขของกำรเกบกกน ำ ระยะเวลำทกลบมำเกดน ำทวม

และสถำนกำรณจ ำลองน ำทวม

กำรวเครำะหน ำทวมและน ำเออทวมเปนไปตำมสถำนกำรณกำรเกดน ำทวมพรอมดวยระเบยบวธทถก

ก ำหนดโดยกำรใชทดนและกำรครอบคลมพนท

โดยจะไดผลลพธของกำรเกดน ำทวมขงโดยใชกระบวนกำรตรวจสอบยนยนและกำรแกไข

โดยเทยบกบบนทกกำรเกดน ำทวมครงทผำนมำ เชน ควำมลกและกำรเพมสงของระดบน ำ

ผลลพธเหลำนถกท ำแผนทใหเปนแผนทควำมเสยงน ำทวมหรอแผนทน ำทวมขงและเกบไวในระบบ

DB (ดรปท 1-34)

78

[รปท 1-34] กระบวนกำรในกำรจดท ำแผนทน ำทวมขงโดยใชแบบจ ำลองชลศำสตร 1D และ 2D


แผนทควำมเสยงน ำทวมไดถกแจกจำยใหแกรฐบำลสวนกลำงและภมภำคเพอใชส ำหรบกำรพฒ

นำนโยบำยปองกน/บรรเทำน ำทวมและกจกรรมวำงแผนตำงๆ กระทรวงมหำดไทยและควำมปลอดภย

(MOIS) ใชแผนทควำมเสยงน ำทวมใหเปนพนฐำนสรำงแผนทอนตรำย แผนทกำรประกนน ำทวม

แผนทควำมปลอดภยในชวต เปนตน

รฐบำลฝำยภมภำคจะใชแผนทควำมเสยงน ำทวมใหเปนพนฐำนส ำหรบกำรสรำงแผนทกำรประกนน ำท

วม และกำรจดกำรพนทเสยงทจะเกดน ำทวมโดยองตำม

“กฎหมำยวำดวยมำตรกำรปองกนภยพบตธรรมชำต” และ

“กฎหมำยวำดวยกำรประกนกำรเกดพำยและน ำทวม”

แผนทควำมเสยงน ำทวมสำมำรถใหขอมลพนฐำนส ำหรบนโยบำยบรหำรจดกำรภยพบตธรรมชำต

และชวยลดงบประมำณและกำรด ำเนนงำนไดในเวลำเดยวกน (ดรปท 1-35)

79

[รปท 1-35] แบบจ ำลองกำรเกดน ำทวมขงและ DEM ส ำหรบพนทในเมองและในชนบท


แผนทควำมเสยงน ำทวมอยในรปแบบทงแผนทแบบกระดำษและแผนท (อเลกทรอนกส)

แบบเปนระบบ แผนทดงกลำวจะทบซอนพนทเสยงเกดน ำทวมเหนอแผนททมอย

ซงจะชวยมอบขอมลใหแกผอำนอยำงเปนบรณำกำร แผนทแบบกระดำษจะใชรปแบบตำมมำตรฐำน

รวมทงโครงสรำงของแผนท ควำมถของกำรแกไข และขอมลอนๆ (ดรปท 1-36)

[รปท 1-36] เวบเพจของแผนทควำมเสยงน ำทวม (กระทรวงสงแวดลอม)

ทมำ: เวบไซตแผนทควำมเสยงน ำทวมของเกำหล (www.floodmap.go.kr) (เขำดขอมลวนท 10 พฤษภำคม 2021)

80

3.3.2.2. แผนทควำมเสยงน ำทวม

ส ำหรบวธกำรประเมนพนทเสยงเกดภยแลงในเชงปรมำณนน ขดควำมสำมำรถรบมอกบภยแลง

กำรรบควำมเสยง ควำมไว และทรพยำกรน ำทำงเลอก

ไดถกคดเลอกใหเปนปจจยกำรประเมนคำทส ำคญ

และขดควำมสำมำรถของทรพยำกรน ำในกำรรบมอกบภยแลงไดถกประเมนโดยพจำรณำระบบกำรจำ

ยน ำของภมภำค

ขดควำมสำมำรถในกำรรบมอกบภยแลงจะประเมนขดควำมสำมำรถของพนทเปำหมำยในกำรจด

กำรรบมอกบภยแลง ดวยกำรประเมนจ ำนวนวนทจะสำมำรถสนบสนนกำรจำยน ำอยำงไมขำดตอนได

โดยค ำนวณจำกแบบจ ำลองปรมำณน ำคงเหลอ

เมอกำรจำยน ำทมอยเร มไมเพยงพอเนองจำกเกดภยแลงอยำงรนแรงและควำมตองกำรน ำเพมสงขน

จะมกำรประเมนแยกออกมำวำจะสำมำรถจดหำทรพยำกรน ำทำงเลอกและน ำในยำมฉกเฉนไดหรอไม

กำรเปดรบควำมเสยงเปนแนวคดทรวมและประเมนควำมถและควำมรนแรงของภยแลงไปในเวลำ

เดยวกน เพอระบวำเกดภยแลงบอยเพยงไรในภมภำคแหงนจำกอดตจนถงปจจบน

และภยแลงนนรนแรงมำกเพยงไร

ควำมไวตอกำรเกดน ำทวมเปนปจจยทช วำควำมเสยหำยทจะเกดกบพนทรนแรงเพยงไร

ในกรณทเกดภยแลง และใชกำรบรโภค (ควำมตองกำร)

น ำเพอใชในชวตประจ ำวนและในเชงอตสำหกรรม (ดรปท 1-37)

[รปท 1-37] แนวคดและองคประกอบของกำรประเมนควำมเสยงจำกภยแลง


81

มกำรประเมนควำมเสยงเกดภยแลงส ำหรบรฐบำลสวนทองถนและแลมน ำแตละแหงในเกำหล

และผลกำรประเมนเหลำนไดถกจดระดบเพอใหสำมำรถน ำไปใชเพอกำรประเมนพนทเสยงเกดภยแล

ง และจดล ำดบควำมส ำคญของมำตรกำรปองกนภยแลงตำงๆ ตำมงบประมำณ

เปำหมำยของแผนทเสยงเกดภยแลงทไดถกจดเตรยมขนนน ประกอบดวยหนวยงำนรฐ

รฐบำลสวนทองถน สถำบนวจย

และผเชยวชำญดำนวศวกรรมทตองกำรนโยบำยและมำตรกำรรบมอทเกยวกบภยแลง ดวยเหตน

ไดมกำรจดท ำแผนกำรใชประโยชนเพอมอบขอมลตำมทพวกเขำตองกำรให (ดรปท 1-38)

[รปท 1-38] แผนทควำมเสยงภยแลงแบบรวมและแผนทตวระบชยอย


3.3.3.

รำยงำนระดบประเทศวำดวยกำรปรบตวเขำกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศของทรพยำกรน ำตำงๆ ในเกำหล

ส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรนน

จ ำเปนทจะตองตอบรบกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศอยำงกระตอรอรน

รวมทงประเมนและพยำกรณวำกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศจะพฒนำตวอยำงไรในอนำคต

เพอเตรยมพรอมรบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศอยำงมนใจ

รฐบำลเกำหลจงไดเตรยมกำรรำยงำนระดบประเทศในป 2020

โดยองตำมกำรศกษำระยะเวลำหำปเพอวเครำะหผลกระทบทมตอกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแล

ง และเพอเตรยมนโยบำยกำรปรบตว (ดรปท 1-39)

เนอหำหลกๆ ทกลำวถงในรำยงำนระดบประเทศมดงตอไปน คอ

82

รำยงำนฉบบนไดคำดกำรณผลกระทบของกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศในภำคทรพยำกรน ำจนถง

ป 2100

1. กำรคดเลอกสถำนกำรณกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

2. กำรคดเลอก GCM และ RCM

3. กำรออกแบบกำรพยำกรณน ำทวมและกำรเกดฝนตก

4. กำรคำดกำรณภำวะขำดแคลนน ำและภยแลง

5. กำรคำดกำรณเกยวกบคณภำพของลมน ำ

6. ขอเสนอเชงนโยบำยเพอกำรปรบตวใหเขำกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

[รปท 1-39] รำยงำนระดบประเทศเกยวกบกำรปรบตวใหเขำกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศของเกำหล

ทมำ: KEITI (2020)

รำยงำนนคำดกำรณกำรเปลยนแปลงของอณหภมและหยำดน ำฟำทนำจะเกดขน

รวมทงกำรเปลยนแปลงตำงๆ

ในกำรออกแบบฝนตกและน ำทวมอนเนองมำจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ นอกจำกน

ยงไดเสนอแนะวธกำรตำงๆ

ทสะทอนใหเหนกำรเปลยนแปลงเหลำนนในดำนปรมำณเชงอทกวทยำของกำรออกแบบในเกณฑกำ

รออกแบบ

นอกจำกน กำรรำยงำนฉบบนยงไดเสนอกำรคำดกำรณกำรเปลยนแปลงตำงๆ ของระยะเวลำ

ควำมถ และควำมรนแรงของภยแลงในอนำคต รวมทงกำรขำดแคลนน ำทเกดจำกภยแลงขนรนแรง

เพอสรำงกรอบกำรท ำงำนเพอใหประเทศไดเตรยมพรอมรบภำวะขำดแคลนน ำเนองมำจำกกำรเปลยน

83

แปลงสภำพภมอำกำศ (ดรปท 1-40)

[รปท 1-40]

ผลกระทบของกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศทมตอควำมรนแรงของภยแลงในอนำคตของเกำหล

ทมำ: KEITI (2020)

3.3.4. กำรด ำเนนกำรจดท ำภยแลงแบบเสมอน (Virtual Drought Exercises) เพอกำรตอบสนองและรบมอกบภยแลง

กำรจดท ำภยแลงแบบเสมอน (Virtual Drought Exercise)

เปนวธแนะแนวทำงในระดบภมภำคผำนทำงกำรจ ำลองสถำนกำรณภยแลง

เพอดแลรกษำและปรบปรงกำรเตรยมพรอมรบภยแลงใหมประสทธภำพดขน

กำรจดท ำภยแลงแบบเสมอน (Virtual Drought Exercise: VDE) เปนชดของกระบวนกำรตำงๆ

ทใชกำรจ ำลองสถำนกำรณสมมตวำเกดภยแลงขนรนแรง (เมกำ)

เพอใหไดรบแผนด ำเนนงำนทมประสทธภำพสงสดส ำหรบลมน ำแตละแหง

โดยสะทอนใหเหนควำมตองกำรน ำในภมภำคน ในเวลำเดยวกน

กไดรบแผนด ำเนนงำนและกรอบกำรท ำงำนส ำหรบภยแลงแบบเสมอน

จำกกำรเขำมำมสวนรวมของกระทรวงภำครฐ องคกรดำนกำรจดหำน ำตำงๆ เชน K-water

และรฐบำลสวนทองถนตำงๆ

พรอมดวยประชำกรผพ ำนกในพนทเพอใหตอบสนองและรบมอกบภยแลงไดอยำงเหมำะสม

ในกำรน ำกำรด ำเนนกำรจดท ำภยแลงแบบเสมอน (Virtual Drought) ไปใชปฏบต

จ ำเปนทจะตองพฒนำแบบจ ำลองวสยทศนรวม (Shared Vision Model)

และยงตองจดตงระบบและสงแวดลอมเพอจ ำลองควำมตองกำรของผถอผลประโยชนและสถำนกำร

ณภยแลงดวย ในเกำหล กำรจดตงระบบ VDE

ไดรบกำรสงเสรมผำนทำงกำรวจยและพฒนำทกระทรวงสงแวดลอมใหกำรสนบสนน

และเปนไปไดทจะประเมนขดควำมสำมำรถในกำรจดหำโครงสรำงพนฐำนทรพยำกรน ำทงหมดผำนท

ำงระบบ VDE ทถกจดตงขนใหแกลมน ำแตละแหง

85

[รปท 1-41]

แนวคดและผเขำรวมของกำรด ำเนนกำรจดท ำภยแลงแบบเสมอนโดยใชแบบจ ำลองวสยทศนรวม


นอกจำกน เกำหลยงพฒนำเทคโนโลยกำรบรหำรจดกำรน ำและแจกจำยน ำ

ทพจำรณำเงอนไขอปทำนและอปสงคทมตอน ำอยำงทวถง เชน

กำรน ำน ำกลบมำใชซ ำและกำรประเมนกำรบรหำรจดกำรน ำ

ดวยกำรใช VDE

จะเปนไปไดในกำรเสนอแนะทำงเลอกและมำตรกำรปองกนภยแลงแบบใชสงกอสรำง เชน

กำรสรำงโครงสรำงพนฐำนส ำหรบกำรถำยโอนน ำระหวำงลมน ำ

และกำรพฒนำทรพยำกรน ำทำงเลอกในระหวำงทเกดภยแลง (ดรปท 1-42)

[รปท 1-42]

กำรสรำงโมเดลและจ ำลองแบบวสยทศนแบบใชงำนรวมกนเพอกำรด ำเนนกำรจดท ำภยแลงแบบเสมอน

86


4. ขอแนะน าและขอสรปตางๆ

4.1. โอกำสและควำมทำทำยตำงๆ ส ำหรบกลมประเทศ CLTV และยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงของ MRC

4.1.1. นโยบำยและยทธศำสตรแหงชำตของกลมประเทศ CLTV

โดยสรป ไดมขอมลเผยวำในชวงหลำยทศวรรษทผำนมำนน ประเทศสมำชกของ MRC

ทมเทด ำเนนกำรอยำงหนกเพอพฒนำนโยบำยและยทธศำสตรระดบชำตในเชงลกทเกยวของกบกำร

บรหำรจดกำรทรพยำกรน ำ กำรบรรเทำผลกระทบจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

และกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง อยำงไรกตำม

เหลำประเทศสมำชกยงจะตองจดท ำยทธศำสตรแบบเฉพำะเจำะจงและตรงเปำหมำยส ำหรบกำรบรห

ำรจดกำรน ำทวมหรอกำรบรหำรจดกำรภยแลงภยแลง และกำรบรรเทำผลกระทบในภำคตำงๆ


ยงคงมยทธศำสตรส ำหรบกำรบรณำกำรประเดนปญหำน ำทวมและภยแลงเขำสกลไกกำรท ำงำนระดบ

ประเทศทจ ำกดอย อยำงไรกตำม ประเทศสมำชกของ MRC

ไดจดตงกลไกกำรท ำงำนระดบชำตทมประสทธภำพและประสำนงำนกนเปนอยำงด

เพอด ำเนนกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำ

กำรตดตำมและบรหำรจดกำรแนวทำงปฏบตทเกยวกบน ำทวมและภยแลงและกำรเปลยนแปลงสภำพ

ภมอำกำศ

4.1.2. ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงของ MRC

แมวำจะไดด ำเนนกำรบรหำรจดกำรน ำทวมระดบภมภำคมำตงแตป 2000

แตยทธศำสตรนกยงคงมบทบำททส ำคญมำกกวำเดมในกำรใหควำมชวยเหลอจดกำร ตดตำม

และเตอนภยน ำทวมลวงหนำในระดบภมภำคและประเทศ

รวมทงกำรเผยแพรรำยงำนขำวรำยวนไปยงประเทศสมำชกของ MRC ทกแหง

นจะแสดงใหเหนมำตรกำรเพอบรรเทำผลกระทบและควำมสญเสยชวตและควำมเสยหำยตอทรพยสน

ของประเทศทงทำงสงคมและเศรษฐกจกบประเทศตำงๆ ในลมน ำโขงตอนลำง อยำงไรกตำม

เพอใหกรอบกำรท ำงำนทมประสทธภำพยงกวำเดมในกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและบรรเทำผลกระทบ

ในระดบภมภำค

รวมทงเพอใหแนใจวำสำมำรถใหควำมชวยเหลอประเทศสมำชกอยำงเหมำะสมถกตองยงขน

จงมควำมจ ำเปนทจะตองแกไขและปรบปรงยทธศำสตรประจ ำภมภำคนในรปแบบทจะสะทอนใหเหน

ควำมตองกำรหลกของประเทศสมำชก นอกจำกน

ยงเปนสงส ำคญทจะตองรวมกำรจดล ำดบควำมส ำคญในระดบภมภำคและประเทศทเกยวกบประเดน

น ำทวมเขำกบประเดนอนๆ เชน

ผลกระทบและระเบยบปฏบตทเกยวกบน ำทวมและกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

และปรบใชเทคโนโลยทเปนนวตกรรมใหมๆ ทเกยวกบกำรตดตำม กำรบรหำรควำมเสยง

และกำรพยำกรณน ำทวม รวมทงระบบเตอนภยลวงหนำ เปนตน

87

กำรจดตงหนวยงำนใหมอยำงเปนบรณำกำร ทเรยกวำ

ศนยกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงระดบภมภำคของ MRC (RFDMC)

อำจชวยปรบใหกำรด ำเนนกำรนคลองตวมำกขน

ยทธศำสตรทไดรบกำรอนมตเมอไมนำนมำนถงเปนตวเปลยนเกมส ำหรบกรอบกำรท ำงำนเพอบร

หำรจดกำรภยแลงของ MRC

เนองจำกประเดนทเกยวกบภยแลงมกจะถกก ำหนดใหเปนวำระสงสดขององคกำรสหประชำชำตและอ

งคกำรนำนำชำตอนๆ อกมำกมำยในภมภำค เชน MRC, FAO, UNEP, ESCAP

รวมทงประเทศสมำชกของ MRC ยทธศำสตรนจะใหทศทำงใหมส ำหรบ MRC

และประเทศสมำชกเพอด ำเนนกำรตดตำม พยำกรณ

และจดกำรภยแลงในภมภำคไดอยำงมประสทธภำพมำกขน

ประเทศสมำชกคำดวำยทธศำสตรภยแลงแบบใหมนจะท ำใหพวกเขำอยในต ำแหนงทดกวำในกำรรบ

มอกบสถำนกำรณภยแลง ลดผลกระทบของกำรเกดภยแลงในกำรผลตดำนกำรเกษตร

และกำรบรหำรจดกำรแหลงน ำ และจดกำรกบอปสรรคดำนสงคมและเศรษฐกจทเกดจำกภยแลง


คำดวำยทธศำสตรใหมนจะท ำใหประเทศสมำชกขบเคลอนเพอสรำงควำมแขงแกรงใหพรอมรบผลกร

ะทบของภยแลงไดดกวำเดมในอนำคต เพอใหสำมำรถบรรลเปำหมำยเหลำน ประเทศสมำชกของ

MRC และ MRC จ ำเปนตองท ำกำรลงทนอยำงเหมำะสม

พรอมดวยแผนกำรลงทนและกำรน ำไปด ำเนนงำนอยำงมประสทธภำพในระดบภมภำคและประเทศ

รวมทงกระตนใหเกดกำรน ำกำรปฏบตหลกทเปนล ำดบควำมส ำคญ

ดงทแสดงไวในเอกสำรฉบบนทงในระดบภมภำคและประเทศในลกษณะททนทวงทและมประสทธภำ

พ นอกจำกน

ยงควรพฒนำแผนกำรบรหำรจดกำรภยแลงระดบประเทศในเชงลกและแนวทำงดำนเทคนคส ำหรบกำ

รบรหำรจดกำรภยแลงและกำรบรรเทำผลกระทบในภำคสวนตำงๆ

4.2. กำรเปรยบเทยบยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงระหวำง MRC และเกำหล

เรำสำมำรถมองยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงของหนวยงำนกำรบรหำรจดกำร

น ำของเกำหลไดจำกมมองทแตกตำงกนออกไป

มมมองแรก คอ

เปนเรองส ำคญทจะตองพจำรณำควำมมประสทธภำพของกรอบกำรท ำงำนเพอก ำกบควบคมในกำรต

ดสนใจระดบประเทศและภมภำคภำยใตสถำนกำรณเมอเกดน ำทวมหรอภยแลง

ขอพจำรณำอยำงทสอง คอ

กำรปรบตวอยำงเปนรปธรรมและกำรลงมอปฏบตทเปนพษตอสงแวดลอมโดยใชวธกำรแบบบรณำกำร

ประกำรทสำม

เปนเรองส ำคญทจะตองวเครำะหนโยบำยและขดควำมสำมำรถเชงสถำบนเพอกำรบรหำรจดกำรน ำทว

มและภยแลงแบบบรณำกำรในระดบทองถน ประเทศ และขำมแดน

88

แมวำจะเปนไปไมไดทจะประเมนประเดนทงหมดขำงตนอยำงละเอยดตำมวธกำรเชงปรมำณแบ

บวตถวสย แตบทนกเปรยบเทยบและประเมนควำมสมบรณของ MRC และ CLTV

รวมทงยทธศำสตรตำงๆ ในกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงของเกำหล

มกำรระบไวลวงหนำวำกำรประเมนนเปนไปตำมกำรตดสนของนกวจยเชงจตวสย

เนองจำกทสภำวะแวดลอมอำจแตกตำงกนไปตำมแตละประเทศ

จงอำจมควำมแตกตำงดำนควำมคดเหนขนอยกบแตละกรณ

หวขอกำรประเมนทส ำคญมดงตอไปน รวมทง <ตำรำงท 1-10> และ <ตำรำง 1-11>

ท ำกำรวเครำะหผลลพธ

1. กำรสงเกตดำนอทก-อตนยมวทยำ

2. ระบบตดตำมและพยำกรณน ำทวมและภยแลง

3. โปรแกรมสรำงขดควำมสำมำรถ

4. มำตรกำรบรรเทำผลกระทบ

5. กำรแบงปนและเผยแพรขอมล

<ตำรำงท 1-10> กำรเปรยบเทยบยทธศำสตรกำรจดกำรน ำทวมท MRC และเกำหลน ำไปใชด ำเนนกำร

ยทธศาสตรการบรหาร

จดการน าทวม

กลมประเทศ CLTV และ

MRC สาธารณรฐเกาหล

กำรสงเกตดำนอทก-

อตนยมวทยำ

ด มกำรตดตงและใชงำนสถำนอทก-อตนยมวทยำแบบเรยลไทมและปกตในชวง 10 ปทผำนมำในกลมประเทศ CLTV และ MRC

ดเยยม ควำมหนำแนนของสถำนดำนอทก-อตนยมวทยำมสงมำก และกำรควบคมคณภำพของขอมลกำรสงเกตเปนไปตำมมำตรฐำนทเขมงวด มขอมลจำกกำรสงเกตเพยงพอเพอให ใชงำนระบบตดตำมภยแลงและน ำทวมไดอยำงมประสทธภำพ

ระบบพยำกรณและเตอน

ภยน ำทวม

พอใช มกำรพฒนำและใชงำนระบบพยำกรณน ำทวมเปนระยะเวลำนำนกวำสบป อยำงไรกตำม จะตองด ำเนนกำรพฒนำเพมเตมในเรองของควำมแมนย ำและนำเชอถอได ระบบเตอนภยลวงหนำยงคงอยในระดบพนฐำน และตองปรบปรงใหกำวหนำ

ดเยยม ระบบพยำกรณน ำทวมและเตอนภยลวงหนำถกพฒนำขนตลอด 50 ปทผำนมำ และเมอไมนำนมำนกำรพยำกรณน ำทวมฉบพลนและกำรพยำกรณแบบใช AI ไดถกรวมเขำดวยกนเพอใหควำมแมนย ำในกำรพยำกรณน ำทวมระดบสงมำก มระบบและกรอบกำรท ำงำนเพอสอสำรเตรยมพรอมเพอท ำใหสำธำรณชนรวมแบงปนขอมลพยำกรณน ำทวมและประเมนไดแบบเรยลไทม

กำรสรำงขดควำมสำมำรถ

และกำรฝกอบรมเพอกำรบรหำรจดกำรน ำทวม

ด ด ำเนนกำรตำงๆ มำหมำยเพอสรำงขดควำมสำมำรถของ MC

ด มโปรแกรมสรำงขดควำมสำมำรถมำกมำยส ำหรบหนวยงำนบรหำรจดกำรน ำตำงๆ ทรบผดชอบจดกำรรบมอกบน ำทวม อยำงไรกตำม ไมมโปรแกรมทมประสทธภำพทรฐบำลสวนทองถนและสำธำรณชนจะเขำมำมสวนรวมกนไดมำกมำยนก

89

มำตรก

ำรบรรเทำผลก

ระทบ

แผนและแนวทำงระดบชำต

พอใช มกำรพฒนำแผนระดบชำตขนจ ำนวนหนง อยำงไรกตำม ตองใชแนวทำงดำนเทคนคอยำงครอบคลมมำกขน

ดเยยม แผนกำรบรหำรจดกำรน ำแหงชำต (ป 2021-2030) ประกอบดวยยทธศำสตรทครอบคลมส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและกำรจดกำรลมน ำ นอกจำกน แผนกำรบรหำรจดกำรน ำในระดบลมน ำไดถกจดตงแยกออกมำ

แผนทควำมเส

ยงน ำทวม

ไมด มกจะไมมแผนทควำมเสยงน ำทวมพรอมใชในลกษณะททนทวงทและยงไมมใหทกประเทศ แผนทควำมเสยงน ำทวมของ MRC ไมไดถกปรบปรงขอมลใหเปนปจจบนและไมไดจดท ำอยำงเปนประจ ำ

ดเยยม ไดจดเตรยมแผนทควำมเสยงน ำทวมทแมนย ำโดยมอบกำรวเครำะหน ำทวมขงแบบ 1D และ 2D ใหแกแมน ำสำยส ำคญของประเทศและในทองถนทวทงประเทศ มกำรจดหำแผนทควำมเสยงและพนททเปนไปไดวำจะเกดน ำทวมขงใหแกสำธำรณะผำนทำงเวบไซต

กำรปรบตวใหเ

ขำกบกำรเปลยนแปลงสภำพภ

มอำกำศ

ด ในประเดนปญหำทเกยวกบน ำทวมนน MRC และประเทศสมำชกน ำกำรปรบตวใหเขำกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศไปพจำรณำอยำงจรงจง

ด มำตรกำรปรบตวใหเขำกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศแหงชำต (ป 2021-2025) ไดถกทบทวนแกไขทกๆ หำป โดยเฉพำะอยำงยง รำยงำนระดบประเทศวำดวยกำรปรบตวใหเขำกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศทเกยวกบทรพยำกรน ำ (ป 2021) ไดเสนอมำตรกำรปรบตวตำงๆ ทเกยวกบภำคทรพยำกรน ำ (น ำทวมและภยแลง) เพอพยำกรณน ำทวมและภยแลงในอนำคต อยำงไรกตำม ควรเตรยมกำรจดท ำกำรศกษำทเกยวกบขอก ำหนดดำนภมอำกำศใหมๆ และแผนปฏบตกำรเพอสรำงควำมเปนกลำงทำงคำรบอน

กำรรวมมอกนกบหนวยงำนต

ำงๆ ทหลำกหลำย

ด หนวยงำนตำงๆ หลำยแหงก ำลงด ำเนนกำรเพอสรำงควำมรวมมอและประสำนงำนกนในกำรบรหำรจดกำรน ำทวม

ดเยยม มระบบกำรรบมอกบน ำทวมทมจดศนยกลำงอยทกระทรวงสงแวดลอมเตรยมพรอมแลว และมกำรจดเตรยมรบมอกบน ำทวมรวมกนกบกระทรวงรกษำควำมปลอดภยและกำรบรหำรงำนสำธำรณะและ K-water เพอจดกำรรบมอไดอยำงเปนระบบและรวดเรว

กำรแบงปนและเผยแพรข อมล

พอใช MRC และประเทศสมำชกก ำลงด ำเนนกำรเพอท ำกำรเผยแพรและแบงปนขอมล อยำงไรกตำม ยงมสวนทควรปรบปรงโดยเ

ด ระบบส ำหรบเผยแพรผลของกำรคำดกำรณและพยำกรณน ำทวมอยในระหวำงกำรพฒนำในขนตอนสดทำย ประชำชนทกคนสำมำรถเขำดขอมลกำรพยำกรณน ำทวมไดแบบเรยลไทมดวยกำรใชสอและโทรศพทมอถอ

90

ฉพำะอยำงยงในเรองของกำรแบงปนขอมลไปยงระดบเกษตรกร

อยำงไรกตำม ประชำกรทอำศยในพนททำยน ำของเขอนอเนกประสงคยงคงประสบกบปญหำมำกมำยในชวงทเกดน ำทวม ควรปรบปรงควำมถกตองแมนย ำของกำรพยำกรณอำกำศเพมเตม และควรถกน ำไปใชในกำรพยำกรณน ำทวมอยำงมบทบำทมำกขน


<ตำรำงท 1-11> กำรเปรยบเทยบยทธศำสตรกำรจดกำรภยแลงท MRC

และเกำหลน ำไปใชด ำเนนกำร

ยทธศาสตรการบรหารจดการภยแลง

กลมประเทศ CLTV และ MRC

สาธารณรฐเกาหล

ประเภทตำงๆ ของกำรตดตำมภยแลง

(เชงอตนยมวทยำ, กำรเกษตร, อตนยมวทยำ, สงแวดลอม)

ไมด กำรตดตำมภยแลงประเภทตำงๆ ยงคงมจ ำกดอยในภมภำคน

ด ด ำเนนกำรตดตำมภยแลงเชงอตนยมวทยำ, กำรเกษตร และอทกวทยำ ก ำลงอยระหวำงด ำเนนกำรตดตำมผลกระทบดำนสงแวดลอมและเชงเศรษฐกจส

งคม

ระบบพยำกรณและเตอนภยแลงลวงหนำ

พอใช MRC และประเทศสมำชกก ำลงเรมกำรพฒนำระบบ F/W ส ำหรบภยแลง อยำงไรกตำม ควำมถกตองแมนย ำและคณภำพยงคงมจ ำกด จะตองใชกำรพฒนำและยกระดบประสทธภำพของระบบเพมเตมเพอใหนำเชอถอและพงพำได มำกขน

ดเยยม กระทรวงแตละแหง (อตนยมวทยำ,

กำรเกษตร และอทกวทยำ) ด ำเนนงำนกบระบบพยำกรณและตด

ตำมภยแลงอยำงเปนอสระ กำรตดตำมอยในขนตอนเสรจสมบร

ณ

แตกำรพยำกรณภยแลงในระยะยำวจะตองกำรเงนลงทนและกำรพฒนำ

เทคโนโลยเพมเตม

กำรสรำงขดควำมสำมำรถและกำรฝกอบรมเพอกำรบรห

ำรจดกำรภยแลง

ไมด กำรสรำงขดควำมสำมำรถทเ

กยวกบกำรบรหำรจดกำรภยแลงยงมจ ำกดท MRC และ

MC

พอใช โปรแกรมสรำงขดควำมสำมำรถเพอ

รบมอกบภยแลงรนแรงเปนระยะเวลำนำนไมมควำมหลำกหลำยและไมเ

พยงพอ โดยเฉพำะอยำงยง ควรจดตงระบบกำรด ำเนนกำรจดท ำ

ภยแลงแบบเสมอน

มำตรกำ

รบรรเทำผลกระ

ทบ

แผนและแนวทำงระดบชำต

ไมด ยงมแผนระดบชำตโดยเฉพำ

ะและแนวทำงทเกยวกบภยแ

ลงอยำงจ ำกด

ดเยยม แผนกำรบรหำรจดกำรน ำแหงชำต

(ป 2021-2030) ประกอบดวยยทธศำสตรอยำงครอบ

คลมเพอกำรบรหำรจดกำรภยแลงร

นแรงและยำวนำน นอกจำกน ยงมกำรจดตงแผนกำรบรหำรจดกำร

น ำในระดบลมน ำแยกออกมำ

แผนทควำมเสย

งน ำทวม

ไมด แผนทควำมเสยงน ำทวมมจ ำ

กดมำก

พอใช มกำรจดท ำแผนทควำมเสยงน ำทวม

ขน และมกำรเตรยมมำตรกำรปองกนส ำ

91

หรบพนทเสยงเกดภยแลงใหแกรฐบ

ำลสวนทองถนแตละแหง

กำรปรบตวใหเข

ำกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำ

กำศ

ด แผนบรรเทำผลกระทบจำกภ

ยแลงถกจดกำรใหสอดลองกบ CCA ของ MRC

ด รำยงำนระดบชำตวำดวยกำรปรบตว

ใหเขำกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศในดำนทรพยำกรน ำ (ป

2021) ทไดรบกำรตพมพเมอเรวๆ น ไดเสนอมำตรกำรเพอปรบตวในดำน

กำรจดกำรทรพยำกรน ำภำยใตสถำ

นกำรณภยแลงในอนำคต อยำงไรกตำม

ควรเตรยมกำรจดท ำกำรศกษำทเกยวกบขอก ำหนดดำนภมอำกำศใหมๆ

และแผนปฏบตกำรเพอสรำงควำมเ

ปนกลำงทำงคำรบอน

กำรรวมมอกนกบ

หนวยงำนตำงๆ

ทหลำกหลำย

ด

กำรรวมมอกนและกำรประสำนงำนในกลมหนวยงำนตำงๆ

เปนไปอยำงดมำก

ดเยยม มระบบควำมรวมมอกนระหวำงหลำยกระทรวง (กระทรวงสงแวดลอม,

กระทรวงกำรเกษตรและปำไม,

กระทรวงรกษำควำมปลอดภยและกำรบรหำรงำนสำธำรณะ,

กระทรวงทดน โครงสรำงพนฐำน และกำรขนสง)

เพอตอบสนองและรบมอกบภำวะขำ

ดแคลนน ำในชวงทเกดภยแลงรนแรงและยำวนำน

มกำรจดเตรยมระเบยบปฏบตและคมอส ำหรบควำมรวมมอกนระหวำงห

ลำยกระทรวง

กำรแบงปนและเผยแพรขอมล

พอใช กำรแบงปนและเผยแพรขอม

ลยงคงมจ ำกด

ดเยยม มกำรน ำระบบขอมลภยแลง

(เชงอตนยมวทยำ กำรเกษตร และอทกวทยำ)

ทเปนอสระไปด ำเนนงำนใหแกกระทรวงแตละแหง

และจดมอบขอมลภยแลงประเภทต

ำงๆ ใหแกสำธำรณชนแบบเรยลไทม

ศนยรวมขอมลภยแลงระดบชำตจะใหขอมลจำกกำรตดตำมและพยำกร

ณภยแลง ทมำ: ผเขยน

92

4.3. ขอเสนอแนะส ำหรบยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรในภมภำคแมโขงตอนลำง

กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM)

ไดรบกำรนยำมใหเปนแนวคดของกำรรวมและจดกำรทรพยำกรน ำตงแตตนน ำไปถงปลำยน ำ

ภำยในหนวยงำนบรหำรจดกำรลมน ำหนวยงำนเดยว

โดยกำรรวมปรมำณและคณภำพไวในกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำ

เพอท ำกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร

มควำมจ ำเปนทจะตองด ำเนนกำรใหมำกกวำกำรรวมหนวยงำนบรหำรจดกำรน ำอยำงเปนเอกภำพ

และควำมหมำยพนฐำนของกำรบรหำรจดกำร IWRM คอ

กำรบรหำรจดกำรคณภำพและปรมำณน ำรวมทงภยพบตในพนทลมน ำอยำงเปนบรณำกำร

ควรจดตงยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงใหแกลมน ำแตละแหงโดยองตำมแนว

คดแบบหนงแผนหนงลมน ำ นอกจำกน

ยงจ ำเปนทจะตองมระบบส ำหรบกำรก ำกบควบคมและตดตำมทรพยำกรน ำอยำงอสระ

โดยองตำมมำตรกำรทำงกฎหมำยและเศรษฐกจของประเทศ

ในกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำรของเกำหลนน

โครงกำรหลกจะเปนกระบวนกำรรวมกำรบรหำรจดกำรน ำเขำกบกระทรวงสงแวดลอมอยำงเปนบรณำ

กำร อยำงไรกตำม

กรอบกำรท ำงำนของรฐบำลส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและกำรบรหำรจดกำรภยแลงคอนขำงแต

กตำงกนออกไป และยงไมสำมำรถก ำหนดยทธศำสตรทมควำมเหมำะสมมำกกวำนได

กระทรวงสงแวดลอมเปนผรบผดชอบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมหลก

และส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลง

เกำหลก ำลงสรำงกรอบกำรท ำงำนเพอรบมอแบบรวมมอกนโดยเชอมหนวยงำนระดบกระทรวงตำงๆ

เขำดวยกน ค ำถำม คอ รฐบำลตอบสนองและรบมอกบภยพบตอยำงมประสทธภำพเพยงไร

เมอพจำรณำวำภยพบตน ำทวมจะเกดขนในชวงเวลำทสนมำก

จงเปนยทธศำสตรทมประสทธภำพอยำงยงในกำรจดชองทำงกำรด ำเนนกำรเพอรบมอน ำทวมใหอยภ

ำยใตกำรสนบสนนและดแลของกระทรวงสงแวดลอมทเปนผจดกำรเขอนและแมน ำอย ในทำงกลบกน

ในกำรจดกำรกบภยแลงรนแรงและยำวนำนอยำงมประสทธภำพนน อำจควรใหกระทรวงแตละแหง

(กระทรวงกำรเกษตร กระทรวงสงแวดลอม

กระทรวงรกษำควำมปลอดภยและกำรบรหำรงำนสำธำรณะ)

ทจดกำรระบบจำยน ำและภยพบตเตรยมกำรมำตรกำรตำงๆ อยำงเปนอสระตอกน

แผนทควำมเสยงน ำทวมและภยแลงเปนสวนทส ำคญมำกของกำรบรหำรจดกำรลมน ำ

จำกมมมองของกำรบรหำรจดกำรภยพบต

แผนทควำมเสยงเปนเครองมอทดส ำหรบกำรเตรยมมำตรกำรปองกน ดวยกำรวเครำะหพนทตำงๆ

ทมควำมเสยงทจะไดรบผลกระทบจำอน ำทวมและภยแลงไวลวงหนำ

ใหเปนแนวคดของกำรบรหำรจดกำรควำมเสยงแทนทจะเปนกำรบรหำรจดกำรวกฤต

93

นจะมประสทธภำพเพยงเมอไดรบกำรพฒนำในเชงวทยำศำสตร

โดยใชขอมลทมอยและเหมำะสมทสดใหมำกทสดเทำทจะเปนไปได

นบตงแตชวงป 1960s

เกำหลไดสนบสนนสงเสรมกำรพฒนำเทคโนโลยและกำรปรบเปลยนใหทนสมยเพอจดกำรรบมอน ำท

วม

และระบบเตอนภยน ำทวมลวงหนำและระบบรบมอกบน ำทวมทมอยในปจจบนไดถกจดเตรยมขนผำน

ทำงกำรลงทนและพฒนำดำนเทคโนโลยมำกวำ 50 ป

อยำงไรกตำม ในกรณของภยแลง กำรพฒนำนโยบำย ยทธศำสตร เทคโนโลย

และระบบตดตำมเรมตนขนในชวงป 2000s

ระบบเตอนภยและพยำกรณภยแลงและยทธศำสตรบรหำรจดกำรภยแลงถกจดเตรยมโดยใชเงนลงท

นประมำณ 20 ป

แตยงคงตองกำรเงนลงทนทมำกขนเมอเทยบกบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมอยำงมนยส ำคญ

โดยเฉพำะอยำงยง

ไมมมำตรกำรเฉพำะเพอปองกนภยแลงระดบรนแรงและยำวนำนทกนเวลำนำนกวำหำป

เมอไมนำนมำน หนวยงำนตำงๆ

ของรฐบำลน ำกำรวจยและพฒนำและกำรลงทนงบประมำณทเกยวของกบกำรรบมอกบภยแลงระดบร

นแรงไปด ำเนนกำร

กำรบรหำรจดกำรน ำทวมแบบบรณำกำรและกำรบรหำรจดกำรภยแลงแบบบรณำกำร

ซงไดมำจำกแนวคดของกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำรนน


กำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรจะท ำงำนอยำงมประสทธภำพยงขนเมอถกจดกำร

จำกแนวคดแบบเดยวกนในกำรจดกำรโครงสรำงพนฐำน ทรพยำกรน ำ บรเวณลมน ำ และแมน ำ

ขอเสนอแนะตำงๆ

เพอกำรจดตงยทธศำสตรในกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรในลมน ำโขงสำมำรถ

สรปไดดงตอไปน

ประกำรแรก กำรบรหำรจดกำรน ำทวมแบบบรณำกำรและกำรบรหำรจดกำรภยแลงแบบบรณำกำร

ซงไดมำจำกแนวคดของกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำรนน


กำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรจะท ำงำนอยำงมประสทธภำพยงขนเมอถกจดกำร

จำกแนวคดแบบเดยวกนในกำรจดกำรโครงสรำงพนฐำนน ำ บรเวณลมน ำ และแมน ำ

ประกำรทสอง ในกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงอยำงมประสทธภำพ

มควำมจ ำเปนทจะตองสะสมขอมลดำนอทก-อตนยมวทยำทมคณภำพสง

รวมทงขอมลควำมชนในดนดวย

ส ำหรบกำรสงเสรมกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบองตำมขอมลและควำมรนน

จะตองลงทนกบแรงงำนและใชงบประมำณมลคำมหำศำลในกำรสงเกตกำรณเชงอทกวทยำและอตน

94

ยมวทยำ สถำบนกำรส ำรวจเชงอทกวทยำแหงเกำหล (KIHS)

ซงมควำมรควำมเชยวชำญเฉพำะดำนกำรสงเกตกำรณเชงอทกวทยำนน

มหนำทสนบสนนกำรสงเกตขอมลเชงอทกวทยำและกำรควบคมคณภำพแบบเชยวชำญในเกำหล

ส ำหรบกำรจดท ำขอมลดำนอทก-อตนยมวทยำคณภำพสงใหแกลมน ำโขงนน

ควรจดตงสถำบนเฉพำะทำงและสงเสรมใหเกดกำรลงทนโดยใชงบประมำณสงขนและสงเสรมกำรดง

ดดกำรลงทนของ ODA เพอกำรสงเกตกำรณเชงอทกวทยำ

ประกำรทสำม

กำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงโดยโครงสรำงพนฐำนเชนเขอนและกำรสรำงเขอนกนแมน ำก ำล

งมำถงระดบทมประสทธภำพในดำนกำรพจำรณำเกยวกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ ดงนน

ระบบกำรใหควำมชวยเหลอในยำมฉกเฉน เชน ควรด ำเนนกำรจดท ำภยแลงและน ำทวมแบบเสมอน

และฝกปฏบตเพอจดตงระเบยบกำรด ำเนนกำรทจะสำมำรถรบมอและตอบสนองกบกำรเกดน ำทวมแล

ะภยแลงในสถำนกำรณจรงได นอกจำกน

แผนทควำมเสยงน ำทวมและภยแลงเปนเครองมอทมประสทธภำพเพอกำรเตรยมพรอมรบน ำทวมและ

ภยแลง

ประกำรทส ควำมเรงดวนของระบบเตอนน ำทวมและภยแลงลวงหนำมควำมส ำคญอยำงมำก

ประเดนนมควำมส ำคญในกำรจดเตรยมระบบพยำกรณทสำมำรถตอบสนองรบมอกบภยพบตตำงๆ

โดยมชวงเวลำวำงแผนเตรยมกำรอยำงเพยงพอ ดงนน กำรพยำกรณน ำทวมและภยแลงโดยองตำม

SNS, บกดำตำ และ AI

บำงครงอำจมประสทธภำพมำกกวำกำรพยำกรณโดยองตำมแบบจ ำลองชลศำสตร-

อทกวทยำทซบซอน

และวธกำรนไดรบกำรประเมนวำเปนเทคโนโลยทจะสำมำรถน ำไปใชไดอยำงเหมำะสมเพอกำรบรหำร

จดกำรน ำทวมและภยแลงในลมน ำทยงไมถกประเมนวดคำ

ประกำรทหำ

ควรสงเสรมกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรโดยองตำมกำรบรหำรจดกำรควำมเสย

งและปรบใหสอดคลองตำมแนวคดของกำรจดกำรลมน ำ

โดยควรจดตงยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงทองตำมแนวคดแบบหนงลมน ำหนงแ

ผนใหแกพนทลมน ำทส ำคญแตละแหงในภมภำค นอกจำกน

ยงจ ำเปนตองจดตงระบบตรวจตดตำมแบบอสระเพอจดกำรและดแลควบคมทรพยำกรน ำตำงๆ

ใหแกลมน ำแตละแหงอยำงเปนอสระ โดยองตำมระบบของประเทศและมมมองดำนเศรษฐกจ

เกำหลแบงทงประเทศออกเปนพนทลมน ำหลกสสวน (ฮน นคดง กม และยวงซน)

และก ำลงพฒนำแผนกำรบรหำรจดกำรน ำใหแกลมน ำแบบครอบคลมใหแตละลมน ำส ำคญทงสแหงเห

ลำน

ประกำรทหก

จ ำเปนทจะตองพจำรณำจดตงหนวยงำนพเศษขนเพอรบหนำทบรหำรจดกำรน ำแหงชำต K-water

ของเกำหล Army Corps of Engineers (USACE) ของสหรฐ และ PUB (Singapore's National

Water Agency) ของสงคโปร

เปนตวอยำงทดของหนวยงำนบรหำรจดกำรน ำแหงชำตทรบหนำทบรหำรจดกำรเขอน น ำทวม

95

และภยแลง

เนองจำกทองคกรบรหำรจดกำรน ำทมควำมเชยวชำญโดยเฉพำะเหลำนไดรบกำรยอมรบในระดบนำน

ำชำต MRC และกลมประเทศ CLTV

จงสำมำรถพจำรณำองคกรเหลำนใหเปนทำงเลอกทดในกำรบรหำรจดกำรน ำแบบบรณำกำรได

สดทำย

จ ำเปนทจะตองมอบขอมลทเกยวกบระดบของควำมเสยงกำรเกดน ำทวมและภยแลงทตองเผชญใหแ

กประชำชนผอำศยในพนทเสยงน ำทวมทรำบอยำงครบถวน

และยงจ ำเปนตองจดเตรยมระบบเพอปรบปรงพนทเสยงเกดน ำทวมและภยแลง

หรอยำยถนทอยของประชำชนในทองถนเพอบรหำรจดกำรลมน ำ

ส ำหรบกำรรวมยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงเขำดวยกนอยำงเปนบรณำกำร

แนะน ำใหผถอผลประโยชนตำงๆ:

1. จดท ำยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรในระดบทองถน

(ระดบลมน ำ) โดยองตำมประเดนปญหำและอปสรรคเกยวกบน ำทวมและภยแลงทพบบอย

2. จดท ำแผนและยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแหงชำต

3. จดท ำแนวทำงดำนเทคนคเกยวกบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรและก

ำรปฏบตกำรเพอบรรเทำผลกระทบ

4. ปรบปรงระบบพยำกรณน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรและกำรจ ำลองแบบเพอประเมนผ

ลกระทบ

5. ปรบปรงกำรจดเตรยมกำรของสถำบนตำงๆ

เพอรบมอและจดกำรกบปญหำจำกกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงรวมทงกำรบรรเทำผ

ลกระทบไดอยำงเปนบรณำกำร

โดยไดมกำรน ำเสนอขอเสนอแนะเจดขอเพอจดตงยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแ

ลงในลมแมน ำโขง อยำงไรกตำม

ควำมเปนไปไดในกำรน ำขอเสนอทงเจดขอไปปฏบตงำนจรงอำจมควำมแตกตำงกนไปตำมแตละประเ

ทศ

ขนอยกบสถำนกำรณทำงเศรษฐกจของแตละประเทศในลมแมน ำโขงและควำมแตกตำงของโครงสรำ

งของรฐบำล

ดงนน จงคำดกำรณไดวำ

จะสำมำรถบรหำรจดกำรลมแมน ำโขงอยำงเปนบรณำกำรและเอกภำพได

ดวยกำรจดตงแนวทำงทครอบคลมเพอจดตงยทธศำสตรใน MRC

และกำรปรบเปลยนยทธศำสตรกำรน ำไปปฏบตงำนจรงดวยกำรปรกษำกนระหวำงประเทศตำงๆ

96

อางอง

DRWH. Cambodia Flood Forecasting System. 2005.

Franzetti, F., Pezzoli, A., and Bagliani, M. Rethinking Water Resources Management under

a Climate Change Perspective: From National to Local Level. The Case of Thailand In Renewing Local Planning to Face Climate Change in the Tropics (pp. 169-195).

Springer, Cham. 2017.

GMS-FDRMMP. Greater Mekong Sub-Region Flood and Drought Risk Management and

Mitigation Project. 2021.

IDMP. Disaster Risk Management Cycle in Thailand. 2016

Janejira. Thailand Country Report: Flood Forecasting and Warning Systems in Thailand.

2006. KEITI. National Report of Climate Change Adaptation for Water Resources. 2020.

LaCSA. Drought Forecasting Using CDI. 2021.

Lao National Consultant. Lao National Report on Drought 2021. 2021. Ministry of

Environment. Han River Stream Forecasts Yearbook. 2019.

Ministry of Environment. National Water Management Plan of Korea (2021-2030). 2021.

Ministry of Environment. Development of National Drought Risk Map of Korea. 2021.

Mekong River Commission Secretariat, Flood Forecasting System. 2005.

Mekong River Commission Secretariat FFS. Process of Flood Forecasting and Warning

System. 2012.

MRC RFDMC (Regional Flood and Drought Management Center). Flood and Drought

Management in the Mekong (2020-2023). 2019.

National Expert Presentation. Areas Where Flash Floods Occurred in Vietnam. 2012.

NDWC. Early Warning System at National Disaster Warning Center, Thailand. 2021.

Oum. Early Warning System for Disasters in Cambodia. 2016.

Peou. Weather Observation Network in Cambodia in 2010. 2010.

Saingim Sok. Floods in the Mekong River Basin, Literature Review, Cambo-Water

Partnership. 2019.

Sur, C., Park, S. Y., Kim, T. W., and Lee, J. H. “Remote Sensing-based Agricultural Drought Monitoring Using Hydrometeorological Variables” KSCE Journal of Civil

97

Engineering, 23(12), 5244-5256. 2019.

Sur, C., Park, S. Y., Kim, J. S., and Lee, J. H. “Prognostic and Diagnostic Assessment of Hydrological Drought Using Water and Energy Budget-based Indices.” Journal of

Hydrology, 591, 125549. 2020.

TMD. Telemetry Systems in the Mekong River Basin. 2018.

UNESCO-IHP. Flood Hazard Mapping, Catalogue of Hydrologic Analysis for Asia and the

Pacific-Volume 1. 2019.

เวบไซต

เวบไซตระบบบรหำรจดกำรภยแลงดำนกำรเกษตร (ADMS) www.adms.ekr.or.kr

เวบไซตแผนทแสดงควำมเสยงน ำทวมของเกำหล www.floodmap.go.kr

เวบไซตศนยควบคมน ำทวมแมน ำฮน www.hrfco.go.kr

เวบไซตระบบตดตำมภยแลงเชงอทกอตนยมวทยำwww.hydro.kma.go.kr

เวบไซต MoWRAM www.mowram.gov.kh

เวบไซต MRCS www.mrcmekong.org

เวบไซตศนยรวมขอมลภยแลงแหงชำต www.drought.go.kr

http://www.adms.ekr.or.kr/

http://www.floodmap.go.kr/

http://www.hrfco.go.kr/

file:///G:/3-프로젝트/KDI_MRC%20KSP/최종보고서%20및%20발표자료/www.hydro.kma.go.kr

http://www.mrcmekong.org/

http://www.drought.go.kr/

98

Chapter 2

ระเบยบวธส าหรบการพยากรณและการเตอนภ ยน าทวมโดยใชปญญาประดษฐและบกดาตา

ซอกฮวำน ฮวำง (สถำบนวศวกรรมโยธำและเทคโนโลยกอสรำง (KICT) แหงเกำหล)

จองฮำ อ (สถำบนวศวกรรมโยธำและเทคโนโลยกอสรำง (KICT) แหงเกำหล)

บยองฮวำ โอ (สถำบนวศวกรรมโยธำและเทคโนโลยกอสรำง (KICT) แหงเกำหล)

วรรณำโพน เพชรประเสรฐ (คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตประเทศลำว)

ค าส าคญ: ระเบยบวธ, การพยากรณน าทวม, การตดตามน าทวม, ปญญาประดษฐ (AI),

บกดาตา, Internet of Water (IoW)

สรป

น ำทวมเปนภยพบตทเกดขนไดทวไปและบอยทสดในภมภำคแมน ำโขง สวนตนน ำ

(บรเวณพนททเปนภเขำและชวงรอยตอ) ประสบกบทงน ำทวมลนตลงจำกแมน ำและน ำทวมฉบพลน

ในขณะทสวนทำยน ำ (โตนเลสำบและสำมเหลยมปำกแมน ำโขง)

ตองเผชญกบน ำทวมลนตลงจำกแมน ำเปนสวนใหญ

บรเวณสำมเหลยมปำกแมน ำโขงและพนมเปญซงไดประสบภยน ำทวมครงใหญทสดในป 2019

นนมระดบใกลเคยงเกอบเปนเหตกำรณน ำทวมขงทรนแรงทสดครงประวตศำสตรระหวำงชวงป 2006

และ 2018 แตพนทสวนตนน ำทหำงออกไป คอ โตนเลสำบนน

เกดภำวะน ำทวมขงนอยกวำอยำงมนยส ำคญ นอกเหนอจำกกำรเกดน ำทวมในประเทศไทย (แมน ำช)

และใกลกบกรงเวยนเทยน

ดเหมอนวำกำรเกดน ำทวมลนตลงจำกแมน ำจะไมรนแรงนกในบรเวณตนน ำของกมพชำ (MRC, 2021)

กำรเกดน ำทวมฉบพลนมระดบควำมรนแรงทคลำยกนกบกำรเกดน ำทวมลนตลงจำกแมน ำ

แตเปนภยพบตน ำทวมประเภททเกดขนอยำงฉบพลน ไมคำดคดมำกอน และเปนอนตรำย

แตอยำงไรกตำม

ยงไมมกำรจดเตรยมแนวทำงเกยวกบน ำทวมฉบพลนเพอทจะใหผลลพธกำรคำดกำรณและพยำกรณไ

ดอยำงเพยงพอและแมนย ำ ดเหมอนวำ

แมวำระบบทใชในปจจบนจะมควำมสำมำรถตรวจพบควำมเสยงทจะเกดน ำทวมฉบพลนทวทงพนทล

มน ำโขงตอนลำงแตอปสรรคหลก คอ กำรมระบบเตอนภยลวงหนำทมประสทธภำพ

เนองจำกชมชนทตกอยในอนตรำยไมไดรบขอมลควำมเสยงอยำงทนเวลำ

เนองจำกชวงเวลำกำรประกำศและเตอนภยทกระชนชดอยำงมำก

เครอขำยระบบวดและสงขอมลทำงไกลดำนอทก-อตนยมวทยำของ MRC ประกอบดวยสถำน 66

แหงบนล ำน ำโขงสำยหลกและล ำน ำสำขำหลกตำงๆ โดยในจ ำนวนนม 13

สถำนทถกน ำไปใชส ำหรบกำรตดตำมภยแลงในพนทเสยงเกดภยแลงดวย มสถำน Mekong-HYCOS

16 แหงในกมพชำ 24 แหงในสปป. ลำว 11 แหงในไทย และ 15 แหงในเวยดนำม

99

โดยแตละแหงถกจดก ำหนดกำรท ำงำนเพอสงขอมลทกๆ 15 นำท

มสถำนสองแหงทตงอยในจนทจะแบงปนขอมลกนระหวำง MRC และจนภำยใตควำมรวมมอแบบ

MoU ในเรองของผลกำรด ำเนนงำนโดยรวมนน มกำรจดสงขอมลดำนอต-

อทกวทยำของระบบวดและสงขอมลทำงไกลอยำงมประสทธภำพ ยกเวนสถำนในสปป.

ลำวทบำงแหงไมท ำงำนเนองจำกเกดปญหำทำงเทคนคเกยวกบกำรซอมบ ำรงและด ำเนนงำน ดงนน

เมอน ำกำรขยำยเครอขำยกำรสงเกตกำรณดำนอต-อทกวทยำเขำสกำรพจำรณำ

แผนกำรสนบสนนดำนเทคนคและกำรเงนจะตองใหควำมเอำใจใสในเรองกำรซอมบ ำรงและด ำเนนงำ

นมำกทสด นอกเหนอจำกขอมลของระบบวดและสงขอมลทำงไกล ซงถกสงไปยง RFDMC

โดยอตโนมต

กำรตดตำมกำรเกดฝนตกและระดบน ำแบบใชเจำหนำทจะเปนแหลงขอมลหลกทใชในกำรสนบสนนก

ำรพยำกรณน ำทวมในภมภำคในชวงฤดน ำหลำกและฤดแลง

แหลงขอมลนยงไดถกน ำไปใชสนบสนนกำรน ำขนตอนปฏบตส ำหรบกำรดแลกระแสน ำของล ำน ำกระ

แสหลก (Procedures for the Maintenance of Flows on the Mainstream: PMFM)

ไปด ำเนนกำรส ำหรบจดประสงคเพอตดตำม สถำนอต-

อทกวทยำทใชเจำหนำทด ำเนนงำนซงตงอยบนล ำน ำกระแสหลกและล ำน ำสำขำตำงๆ

จะใชเจำหนำทอำนคำทวดได โดยจะถกรำยงำนไปยงหนวยงำนระดบประเทศ

เพมขอมลลงในซอฟตแวร HydMet และเชอมเขำกบเซรฟเวอรของ MRC

ขนตอนปฏบตในกำรพยำกรณน ำทวมในเกำหลนน

ใชกำรเกบรวบรวมขอมลดำนอทกวทยำจำกสถำนวดระดบหยำดน ำฟำและระดบน ำทกๆ 10 นำท

และใชขอมลดงกลำวเพอค ำนวณน ำทำเนองจำกเกดฝนตก

และปรมำณน ำทเกบไวในเขอนเพอก ำหนดหำระดบน ำและขนำดกำรเกดน ำทวมในสถำนหลก

จำกขนตอนเชนน จงสำมำรถควบคมปรมำณน ำทวมไดดวยกำรปลอยน ำจำกเขอนไวลวงหนำ

โดยพจำรณำจำกสภำวะอำกำศและระดบน ำททำยน ำ

เมอผลกำรพยำกรณแสดงใหเหนวำระดบน ำจะเพมสงกวำระดบเฝำระวงหรอเตอน

กจะออกผลกำรพยำกรณน ำทวม

นอกจำกน เกำหลใตยงอยระหวำงกำรน ำระบบพยำกรณน ำทวมแบบใช AI เรดำร

และดำวเทยมเขำมำใชด ำเนนงำนในป 2025

เพอลดควำมเสยหำยอยำงไมคำดคดทเกดจำกภยพบตทเกยวกบสภำวะตำงๆ

มแผนทจะด ำเนนกำรจดตงเซนเซอรรวบรวมขอมลทแมน ำและล ำคลอง 100 แหง

รวมกบกำรใชเรดำรสภำพอำกำศเพอตรวจจบภำวะฝนตกหนกมำก

โดยคำดกนวำรฐบำลสวนทองถนและประชำกรในพนทจะสำมำรถอพยพหรอด ำเนนมำตรกำรปองกน

ลวงหนำ เพอปกปองชวตและทรพยสนของผคนได

เนองจำกทระบบใหมนจะใหขอมลกำรเกดฝนตกหนกลวงหนำ 30 นำทถง 1

ชวโมงกอนทจะเกดน ำทวมฉบพลนในพนท

มขอจ ำกดในกำรพยำกรณน ำทวมฉบพลนทองตำมกำรวดคำตำงๆ ทมอยในปจจบน

ซงจะท ำงำนโดยใชระดบน ำของแมน ำในพนทเมองเปนพนฐำน ดงนน

จะมอบขอมลกำรพยำกรณแกหนวยงำนปกครองเลกๆ

ในพนทลวงหนำหนงชวโมงโดยใชเรดำรตรวจจบกำรเกดฝนตก นอกจำกน

บรกำรแผนทควำมเสยงน ำทวมแบบออนไลนจะชวยใหประชำชนสำมำรถเขำถงขอมลควำมเสยงน ำท

100

วมไดอยำงสะดวกยงขน

และชวยเหลอรฐบำลสวนทองถนใหจดตงมำตรกำรปองกนภยพบตไดอยำงมประสทธภำพ

ประเทศสมำชกของ MRC

จ ำเปนตองจดระบบขอมลดำนเทคนคส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวมและกำรเตอนภย

โดยจดตงเครอขำยผคนอยำงเพยงพอ ผำนทำงหนวยงำนควำมรวมมอระหวำงประเทศของเกำหล

(KOICA) กจกรรมของคณะกรรมกำรพำยไตฝ น เปนตน นอกจำกน

ยงจ ำเปนตองปรบเปลยนใหเซนเซอรสงเกตกำรณและระบบขอมลมควำมทนสมย

และตรวจสอบบรรยำกำศของกำรสอสำรตำงๆ ในประเทศเปำหมำย

มสถำนสงเกตกำรณเชงอทกอตนยมวทยำ 66 แหงในลมแมน ำโขง

แตสถำนทยงไมถกวดคำในลมแมน ำโขงคดเปนสดสวนทสง

แมวำกำรตดตงสถำนสงเกตกำรณอยำงละเอยดอำจเปนวธทดทสดจำกมมมองเชงอตนยมวทยำ-

อทกวทยำ

แตคำใชจำยในกำรตดตงและซอมบ ำรงของกำรด ำเนนงำนสถำนสงเกตกำรณเชงอทกอตนยมวทยำท

สถำนทยงไมถกวดประเมนหลำยแหงอำจท ำใหกลำยเปนสงเปนไปไมได อยำงไรกตำม

เปนไปไดทจะลดภำระดำนกำรตดตงสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำลงได

ดวยกำรน ำระบบมลตเซนเซอร IoT เขำมำใช ซงคอนขำงตดตงงำยและมรำคำไมแพง

เทคโนโลยพยำกรณน ำทวมในปจจบนถกจ ำกดอยทกำรพยำกรณน ำทวมบรเวณล ำน ำกระแสหล

กของแมน ำโขง

มบำงพนททเกดควำมเสยหำยจำกน ำทวมบอยครงเพรำะระบบพยำกรณน ำทวมทมอยนนองตำมกำรว

ดคำระดบฝนทตกและระดบน ำเปนหลก

กำรพยำกรณและกำรเตอนภยลวงหนำเปนไปไมไดอยำงแทจรงในพนทบำงบรเวณทไมมเซนเซอรแล

ะเทคโนโลยพยำกรณน ำทวม ซงยงมอยำงจ ำกดตำมแบบจ ำลองเชงอทกวทยำทมอย

โดยจ ำเปนตองมเทคโนโลยกำรพยำกรณโดยใชเครอขำย IoW และ AI

เพอสรำงกำรพยำกรณใหแกล ำน ำสำขำและพนทเขตเมองทจะเกดควำมเสยหำยอยำงแทจรง

เนองจำกระดบของกำรพยำกรณเชงพนท กำรศกษำชนนน ำเสนอกำรใชเซนเซอรเครอขำย IoW

เพอจดท ำกำรตดตำมและกำรวดคำเชงอทกวทยำโดยองตำมระบบ IoT และมลตเซนเซอร นอกจำกน

กำรศกษำชนนยงไดน ำเสนอกำรประมวลผลขอมลแบบครำวดซอรส

และเทคโนโลยเพอคำดกำรณกำรเกดภยพบตโดยใช AI และกำรวเครำะหบกดำตำ

1. บทน า

1.1. ประวตควำมเปนมำ

ลมน ำโขงเปนเสนทำงน ำทขำมเขตแดนประเทศตำงๆ

โดนสวนตนน ำของลมน ำโขงเรมมำจำกจน และไหลผำนประเทศลมน ำโขงตอนลำง

ซงประกอบดวยเมยนมำ สปป. ลำว ไทย เวยดนำม และกมพชำ

แมน ำโขงเปนแมน ำทยำวทสดเปนอนดบท 12 ของโลก มพนทรวม 795,000 ตร.กม.

และควำมยำวรวมทงหมด 4,800 กม. ผลประโยชนตำงๆ

101

ของประเทศในภมภำคแมน ำโขงมควำมเกยวพนอยำงใกลชดกน

เนองมำจำกลกษณะตำมธรรมชำตของแมน ำโขงในฐำนะของล ำน ำระหวำงประเทศ

เกดปญหำมำกมำยขนเนองมำจำกยทธศำสตรกำรพฒนำ ขนตอนกำรพฒนำดำนเศรษฐกจ

และต ำแหนงวำดวยประเดนทำงสงแวดลอมของแตละประเทศในกลมมควำมแตกตำงกน

เพอด ำเนนกำรแกไขปญหำดงกลำว จงไดมกำรจดตงคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRC)

ใหเปนองคกรประจ ำภมภำคโดยมงควำมสนใจทประเทศตำงๆ ในลมน ำโขงตอนลำงโดยเฉพำะ MRC

ไดรบกำรจดตงในป 1995 โดยองตำม "จตวญญำณแหงแมโขง" เพอบรรลซงเปำหมำยแหง

“ควำมมงคงทำงเศรษฐกจ ควำมยตธรรมในสงคม และกำรอนรกษสงแวดลอม” ในลมแมน ำโขง

มกำรด ำเนนโปรแกรมทงระดบประเทศและภมภำคมำกมำยโดยองตำมหลกกำรของ MRC MRC

ประกอบดวยสประเทศสมำชก ไดแก กมพชำ สปป. ลำว ไทย และเวยดนำม

จนและพมำไมไดเปนสมำชกอยำงเปนทำงกำรแตเขำรวมในฐำนะประเทศคเจรจำ (Dialogue

Partners) ประเทศสมำชกจะรวมจำยเงนอดหนนและท ำงำนรวมกนในสำขำดำนเทคนคและกำรเงน

(ดรปท 2-1) อยำงไรกตำม ประเทศตำงๆ

ในภมภำคลมน ำโขงตอนลำงยงตองประสบควำมเสยหำยดำนเศรษฐกจและสงคมเนองมำจำกกำรเกด

น ำทวมทกป ขนำดควำมเสยหำยเพมมำกขนเรอยๆ ตำมเวลำทผำนไป

เนองจำกเกดน ำทวมบอยและรนแรงมำกขนเนองมำจำกกำรเพมจ ำนวนของประชำกร

กำรพฒนำเมองตำมอ ำเภอใจ กำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ เปนตน ในเวลำเดยวกน

ประเทศตำงๆ ยงไมมกลไกกำรท ำงำนเพอตอบสนองและรบมอกบน ำทวมในระดบประเทศทเพยงพอ

เชนเดยวกบในกลมประเทศดอยพฒนำสวนมำก กำรพยำกรณน ำทวมของ MRC

ในบำงครงกเกดควำมผดพลำด เนองจำกไมสำมำรถพยำกรณกำรเกดน ำทวมในล ำน ำสำขำตำงๆ

ทมผลกระทบส ำคญตอล ำน ำโขงสำยหลก

102

[รปท 2-1] โครงสรำงกำรก ำกบดแลของคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRC)

ทมำ: MRC (2021)

ดงนน

เปนเรองส ำคญมำกทจะตองเรมด ำเนนกำรลวงหนำเพอลดควำมเสยหำยจำกภยพบตน ำทวมใหไดมำ

กทสด ดวยกำรใชกำรวเครำะหแบบเรยลไทมและตดตำมโดยใชเทคโนโลย Internet of Things (IoT)

และระบบวเครำะหบกดำตำ รวมทงขอมลแบบไมมโครงสรำงดวย

มควำมจ ำเปนทจะตองเปลยนจำกรปแบบกำรรบมอกบภยพบตและพยำกรณน ำทวมแบบทำงเดยวท

ด ำเนนกำรภำยใตระบบทมอย เพอปรบปรงควำมมประสทธภำพของระบบบรหำรจดกำรอทกภย

เซนเซอร IoT

เปนสวนทมควำมส ำคญของกำรเปลยนแปลงทเปนผลมำจำกกำรปฏบตอตสำหกรรมครงทสและระบบ

กำรวเครำะหบกดำตำ ทงในภำครฐและเอกชน ในปจจบน

มกำรใชเซนเซอรหลำยประเภทอยำงกวำงขวำงเพอสงเกตกำรณแบบเรยลไทมและใชประโยชนขอม

ลในจดตำงๆ ทตองกำร

ควรยอมรบกำรเปลยนแปลงแบบจ ำลองและแพลตฟอรมทจะเขำมำแทนทวธกำรพยำกรณอทกภยทใ

ชอยในปจจบน จำกกำรพฒนำเทคโนโลยปญญำประดษฐ (AI) อยำงรวดเรว

หำกน ำบกดำตำเชงโครงสรำงและไมมโครงสรำงไปใชประโยชน

กจะท ำใหสำมำรถสรำงแพลตฟอรมใหมทสำมำรถสงเสรมสนบสนนยทธศำสตรเพอรบมอกบอทกภยไ

ดอยำงมประสทธภำพสงสด กำรใชประโยชนเทคโนโลย AI

และแผนทภยพบตเชงโตตอบทจะสำมำรถเกบรวบรวม สรำงขอมลเปนภำพเพออธบำย

และวเครำะหขอมลอทกภย

103

1.1.1. สถตดำนภยพบตทเกยวกบน ำทวมใน MRC

น ำทวมเปนภยพบตทเกดขนไดทวไปและบอยทสดในภมภำคแมน ำโขง สวนตนน ำ

(บรเวณพนททเปนภเขำและชวงรอยตอ) ประสบกบทงน ำทวมลนตลงจำกแมน ำและน ำทวมฉบพลน

ในขณะทสวนทำยน ำ (โตนเลสำบและสำมเหลยมปำกแมน ำโขง)

ตองเผชญกบน ำทวมลนตลงจำกแมน ำเปนสวนใหญ

1.1.1.1. น ำทวมลนตลงจำกแมน ำ

น ำทวมลนตลงจำกแมน ำเกดขนทกป

ควำมรนแรงของกำรเกดน ำทวมในบรเวณลมน ำโขงตอนลำง (LMB)

ไดรบกำรวเครำะหโดยใชระบบตรวจจบระยะไกลหลกๆ ผำนทำงดำวเทยม MODIS

ทไดมำจำกผลตภณฑของกำรท ำแผนทอทกภยทวโลกแบบเรยลไทมของ NASA

ทจะใหขอมลเชงพนทและเวลำทมประโยชนโดยพจำรณำต ำแหนงทตงและขนำดของกำรเกดน ำทวม

จำกกำรวเครำะหน ในป 2019 สถำนกำรณน ำทวมมควำมรนแรงนอยลงเมอเทยบกบป 2006 - 2018

เปนสงนำสนใจทควรบนทกวำ ในป 2018

กำรเกดน ำทวมสงผลใหเกดควำมรนแรงอยำงยงเมอเขอนแตกในจงหวดอตตะปอดงทแสดงใน [รปท

2-2]

บรเวณสำมเหลยมปำกแมน ำโขงและพนมเปญซงไดประสบภยน ำทวมครงใหญทสดในป 2019

นนมระดบใกลเคยงเกอบเปนเหตกำรณน ำทวมขงทรนแรงทสดครงประวตศำสตรระหวำงชวงป 2006

และ 2018 แตพนทสวนตนน ำทไกลออกไป คอ โตนเลสำบนน

เกดภำวะน ำทวมขงนอยกวำอยำงมนยส ำคญ นอกเหนอจำกกำรเกดน ำทวมในประเทศไทย (แมน ำช)

และใกลกบกรงเวยนเทยน

ดเหมอนวำกำรเกดน ำทวมลนตลงจำกแมน ำจะไมรนแรงนกในบรเวณตนน ำของกมพชำ (MRC, 2021)

ภำวะน ำทวมรนแรงนอยกวำเพรำะสภำวะพนททแหงกวำในแมน ำโขง อยำงไรกตำม

ปรำกฎวำภำวะน ำทวมนเกดขนจำกพำยโซนรอน (โพดลและคำจก)

สรปเหตกำรณน ำทวมครงใหญและผลกระทบของกำรเกดน ำทวมโดยองตำมรำยงำนระดบประเทศได

ถกแสดงใหเหนใน <ตำรำงท 2-1>

104

[รปท 2-2] สถำนกำรณน ำทวมลนตลงจำกแมน ำในป 2018 (ซำย) และในป 2019 (ขวำ)

ทมำ: น ำมำจำก MRC (2021) และ MRC (2020)

<ตำรำงท 2-1> สรปผลกระทบจำกภำวะน ำทวมในลมแมน ำโขงตอนลำง

วนทพรอมก บระยะเวลา

ภมภาคทไดรบผลกระทบ

จ านวนของประชาชนทไดรบผลกระทบ

ความเสยหายโดยประมาณ

จ านวนของผประสบ

ภย ประเทศ

ตงแตวนท 29 สงหำคมถงวนท 4 กนยำยน

2019

12 ภมภำค 621,965 - 32 สปป. ลำว

- 6 ประเทศ 94,886

บำน 67,322 หลงไดรบผลกระทบ, ผเสยชวต 14 รำย, ผไดรบบำดเจบ 5

รำย, โรงเรยนไดรบควำมเสยหำย 7 แหง,

ศนยสำธำรณสข 33 แหง, ปศสตว

33,502 ตว, นำขำว 11,409 เฮกเตอร, สถำนเลยงเดก 322

เฮกเตอร, เรอกสวนไรนำ

1,169 เฮกเตอรไดรบควำมเสยหำย, ถนน 64 กม., ถนนลกรง 941 กม., สะพำน 233

14 กมพชำ

105

วนทพรอมก บระยะเวลา

ภมภาคทไดรบผลกระทบ

จ านวนของประชาชนทไดรบผลกระทบ

ความเสยหายโดยประมาณ

จ านวนของผประสบ

ภย ประเทศ

แหง และเขอน 157 กม. ไดรบผลกระทบ

- พนทภเขำและสำมเหลยมปำกแ

มน ำโขง 35

บำน 9129 หลง; พนทกำรเกษตร 42285 เฮกเตอร; ปศสตว 9068 ตว; โครงสรำงพนฐำนดำ

นน ำ 25 แหง; เขอนกนน ำและกำรจรำจรระยะทำง 13

กม. ไดรบควำมเสยหำย

20 เวยดนำม

วนท 30 สงหำคม

2019

อบลรำชธำน, ประเทศไทย

22,220 - 3 ไทย


1.1.1.2 น ำทวมฉบพลน

กำรเกดน ำทวมฉบพลนมระดบควำมรนแรงทคลำยกนกบกำรเกดน ำทวมลนตลงจำกแมน ำ

แตเปนภยพบตน ำทวมประเภททเกดขนอยำงฉบพลน ไมคำดคดมำกอน และเปนอนตรำย

น ำทวมประเภทนเกดขนบอยครงใน LMB โดยเฉพำะอยำงยงในน ำพเลกๆ

บรเวณตนน ำในภมภำคทเปนภเขำหลงจำกเกดฝนตกหนกลงบนพนดนทอ มตวจำกควำมชนอยแลว

(MRC 2020) ดงนน ภมภำคทเปนภเขำจงมควำมเสยงทจะเกดน ำทวมฉบพลนมำกกวำ

ในทำงตรงขำม

ระบบทมอยยงไมพรอมทจะใหขอมลทเพยงพอและแมนย ำเกยวกบแนวทำงส ำหรบภำวะน ำทวมฉบพ

ลน กำรคำดกำรณและกำรพยำกรณ

ดเหมอนวำแมระบบในปจจบนจะมควำมสำมำรถตรวจจบควำมเสยงทจะเกดน ำทวมฉบพลนทวทงพน

ทลมน ำโขงตอนลำงทงหมด แตควำมทำทำยหลก คอ กำรขำดระบบเตอนภยลวงหนำ

เนองจำกขอมลควำมเสยงเขำไมถงชมชนทตกอยในอนตรำยอยำงทนเวลำ

เนองจำกระยะเวลำกำรเตอนภยทกระชนชดมำกเกนไป

สงเกตไดวำเปนไปไดวำน ำทวมฉบพลนจะเกดขนอยำงสมพนธกนกบกำรเกดพำยโซนรอน

จำกขอมลของ MRC (2021)

พำยโซนรอนโพดลและคำจกเปนสำเหตหลกของกำรเกดน ำทวมฉบพลน นอกจำกน

วนทเกดน ำทวมฉบพลนยงใกลเคยงกบกำรเกดพำยโซนรอนดวย เชน บอละเวน เซนตญ เบบนคำ

มงคด และบำรจต

สงนเนนวำมควำมเปนไปไดวำน ำทวมฉบพลนเกดขนเนองมำจำกพำยโซนรอนทกอใหเกดฝนตกหนก

หนำแนนสงในพนทภเขำตำงๆ ทดนเกดกำรอมน ำอยำรวดเรว

อนเปนผลมำจำกมพชปกคลมดนนอยกวำ ดงนน ปรมำณของน ำทำจงสง สงผลใหเกดน ำทวมฉบพลน

106

จำกขอมลสถตกำรเกดน ำทวมฉบพลนในป 2018 - 2019

มแนวโนมวำพนททไดรบผลกระทบบำงสวนจะเหมอนกน โดยเฉพำะในสปป. ลำว ดงแสดงใหเหนใน

[รปท 2-3] และ <ตำรำงท 2-2>

[รปท 2-3] พนททไดรบผลกระทบเนองมำจำกกำรเกดน ำทวมฉบพลนในป 2018


<ตำรำงท 2-2> สรปกำรเกดน ำทวมฉบพลน

รวมทงควำมเสยหำยและผประสบภยจำกเหตกำรณครงนในป 2019

วนท ภมภาคทไดรบผล

กระทบ จ านวนประชาชนทไดรบผ

ลกระทบ ความเสยหาย/ผปร

ะสบภย ประเทศ

สงหำคมและ

กนยำยน

14 ภมภำคทไดรบผลกร

ะทบ

21,411 ครอบครว

บำนเรอนไดรบผลกระทบ 17,226 หลง,

บำนเรอนไดรบควำมเสยหำย 12 หลง, โรงเรยน 76 แหง, เจดย 10 แหง,

ศนยสำธำรณสข 4 แหง, ปศสตวตำย 40 ตว, นำขำว 9,251

เฮกเตอร, เรอกสวนไรนำ 1,064

กมพชำ

107

วนท ภมภาคทไดรบผล

กระทบ จ านวนประชาชนทไดรบผ

ลกระทบ ความเสยหาย/ผปร

ะสบภย ประเทศ

เฮกเตอรไดรบควำมเสยหำย, ถนน 35 กม. ถนนลกรง 315 กม., สะพำน 70 แหง,

เขอน 2.5 กม.ไดรบควำมเสยหำย/ ผเสยชวต 16 รำย, ไดรบบำดเจบ 3 รำย

8-10 มกรำคม ป 2019

พงสำล - บำน สตอกขำว

ทรพยสนของประชำชน

สปป. ลำว

วนท 30 กรกฎำคม 2019

หลวงพระบำง -

บำนเรอน, ระบบกำรชลประทำน, ทกนกำรเกษตร,

70,000 ดอลลำรสหรฐ



1.1.2. โครงกำรทเกยวของกบภำวะน ำทวมใน MRC

MRC

ไดรบกำรสนบสนนทำงกำรเงนใหกอสรำงศนยบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวมระดบภ

มภำคจำกรฐบำลญป นมำตงแตป 2004 ผำนทำงกองทนควำมรวมมออำเซยน-ญป น (Japan-ASEAN

Integration Fund: JAIF)

เพอเสรมประสทธภำพใหแกกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแยกจำกกน ในชวงป 2014-

2018/2019

MRC

ไดยอมรบวำผลตภณฑของกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงนนเปนหนำทภำรกจของลมน ำ

‘ชนน ำ’ ดวยกำรกระจำยอ ำนำจจำกศนยกลำงและกำรเปลยนผำนขององคกร MRC ดงนน

เมอไมนำนมำนในเดอนเมษำยน 2019 คณะกรรมกำรรวมของ MRC

ตดสนใจทจะบรณำกำรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง

โดยองตำมขอเสนอแนะจำกกำรทบทวนระยะกลำงและกำรทบทวนกำรด ำเนนงำน ดวยเหตนน

ชอของศนยแหงนจงเปลยนจำก “ศนยบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวมระดบภมภำค

(Regional Flood Management and Mitigation Centre: RFMMC)” ไปเปน

“ศนยบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงระดบภมภำค (Regional Flood and Drought Management

Centre: RFDMC)”

เพอเปนกำรเอออ ำนวยใหเกดกำรบรณำกำรครงน MRC

ด ำเนนกำรรเรมเพอระบชควำมตองกำรของศนยในอนำคต

108

โดยน ำควำมตองกำรทชดเจนมำกยงขนไปพจำรณำ เชน

กำรรบมอกบสภำวะอำกำศทรนแรงและควำมผกผนของภมอำกำศไดอยำงมประสทธภำพมำกขน

รวมทงกำรใหขอมลแกผมอ ำนำจตดสนใจและผถอผลประโยชนทเกยวของไดอยำงทนทวงท ดงนน

MRCS จงไดจดท ำขอเสนอใหมใหแกกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงในภมภำคลมน ำโขง

โดยมจดมงหมำยเพอก ำหนดหลกกำรและกระบวนกำรทงสองลงในกรอบกำรท ำงำนเพอกำรจดกำร

ด ำเนนงำนอยำงเปนบรณำกำร MRC

คำดกำรณวำกำรฟนฟแผนใหมนโดยไดรบกำรสนบสนนจำกญป นจะท ำให RFDMC และแผนตำงๆ

พฒนำโครงสรำงองคกรและเครองมอดำนเทคนคเพอเตรยมพรอมรบอนำคต

โดยเปนอนำคตทใหบรกำรเกยวกบน ำทวมและภยแลงแบบใชเทคโนโลยขนสงและซบซอน

มแผนส ำหรบพฒนำผลตภณฑเพอใหกำรเตอนและระบบเตอนภยลวงหนำทละเอยดมำกขนโดยมเปำ

หมำยเพอลดผลกระทบของน ำทวมและภยแลง สภำวะอำกำศทรนแรง

และกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

ขอเสนอโครงกำรนไดรบกำรอนมตพรอมดวยกำรสนบสนนทำงกำรเงนจำก Japan ODA จนถงป 2024

จำกขอมลของ MRC-RFDC (2021) ในเรองทเกยวกบองคประกอบของน ำทวม

โครงกำรนจะมงควำมสนใจท “กำรพฒนำเครองมอด ำเนนงำนใหมๆ

เพอขยำยเพมผลตภณฑและบรกำรดำนกำรพยำกรณและตดตำมน ำทวมและภยแลง

และกำรวเครำะหกำรเกดเหตจำกสภำวะอำกำศทรนแรงและควำมผกผนของสภำพภมอำกำศในลมน ำ

โขงตอนลำง”

โครงกำรนจะใหขอมลอนพตทจ ำเปนส ำหรบกำรพฒนำเครองมอกำรบรหำรจดกำรน ำทวมแบบบรณำ

กำรททนสมย บรกำรและผลตภณฑแบบมออำชพ

โดยมเปำหมำยเพอปกปองชวตและควำมเปนอยของประชำกรในพนทลมน ำโขงตอนลำงโดยไดรบกำ

รสนบสนนจำกรฐบำลญป น

นอกจำกน โครงกำรยงสงเสรม RFDMC

ใหปรบปรงหองปฏบตกำรใหทนสมยและเสรมประสทธภำพของกำรกระขำวและขอมลกำรตดตำมและ

พยำกรณน ำทวมและภยแลง รวมทงระบบเตอนภยลวงหนำและกำรเตอน

อยำงสอดคลองตำมแนวทำงปฏบตทดทสดททนสมยในระดบนำนำชำต

โดยเปนกำรเอออ ำนวยใหบรณำกำรกำรบรหำรจดกำรภยแลงและน ำทวมท RFDMC ของ MRC

ในกรงพนมเปญ กมพชำ

ในปจจบน กจกรรมของ MRC ถกน ำไปด ำเนนงำนโดยองตำมหนำทหลกตำมวธกำร

เนองจำกเงนทนทไดจำกผบรจำคจะถกเกบรวบรวมโดยกองทน Basket fund

และจดสรรใหแกกจกรรมแตละอยำงส ำหรบในแตละป นอกจำกน

กองทนยงถกท ำเครองหมำยไวใชส ำหรบกจกรรมหรอโครงกำรเฉพำะ เชน

โครงกำรน ำทวมทไดกลำวถงขำงตน ตำมงบประมำณของผบรจำคทไดรบกำรจดสรร

1.1.3.

ปญหำหรอควำมจ ำเปนทจะตองปรบปรงอยำงเรงดวนในเครอขำยเพอสงเกตกำรณกำรพยำกรณน ำทวมในปจจบน ขอมล และระบบพยำกรณน ำทวม

109

1.1.3.1. ระบบตดตำมแมน ำ จำกกำรตรวจสอบขอมลทไดจำกกำรรำยงำนในระดบภมภำคและประเทศ (MRC 2018)

ไดยนยนวำสำมำรถด ำเนนกำรเขำถงขอมลระดบใหมไดส ำเรจ

ทกประเทศมระบบตดตำมแบบเรยลไทมหรอเกอบเรยลไทม

และไดจดตงระบบสงและเกบรวบรวมขอมลโดยไมตองพงพำกำรสนบสนนชวยเหลอจำก MRC

ควำมกำวหนำของเทคโนโลยอนเทอรเนตและอตรำกำรรบสงขอมลทมประสทธภำพยงขนท ำใหสำมำ

รถเอำชนะอปสรรคตำงๆ ในอดตและมอบโซลชนตำงๆ

ส ำหรบเกบรวบรวมขอมลจำกสถำนภำคพนในรำคำทเขำถงได

ควำมกำวหนำทำงเทคโนโลยมศกยภำพในกำรเปลยนรปเครอขำยกำรสงเกตกำรณใหกลำยเปนระบบ

กำรผลตแบบใหม ในเวลำเดยวกน

กำรโจมตโดยกลมแฮกเกอรจำกอนเทอรเนตมแนวโนมทจะเกดเพมมำกขนในปจจบนมำกกวำแตกอน

และกำรปกปองขอมลและควำมปลอดภยของคอมพวเตอรเปนประเดนปญหำส ำคญยงกวำทเคย

แมดเหมอนวำจะมควำมกำวหนำในกจกรรมตดตำมตำงๆ

แตกมชองวำงของกำรใหเงนทนเพอกำรด ำเนนงำนและกำรซอมบ ำรงสถำน

โดยเฉพำะอยำงยงในกมพชำและสปป. ลำว รวมทงกำรซออะไหลส ำรองตำงๆ

ใหแกทกประเทศสมำชก

แนนอนวำกำรขยำยเครอขำยทไดวำงแผนไวจะสงผลใหเกดตนทนกำรด ำเนนงำนและซอมบ ำรงเพมเ

ตม นอกจำกน ขดควำมสำมำรถของผปฏบตงำนในระดบประเทศยงแสดงใหเหนอปสรรค

เนองจำกกำรลำออกของเจำหนำทในอตรำสง

มรำยงำนวำเจำหนำทอำจไมปฏบตตำมขนตอนปฏบตอยำงเครงครด และไมมคมอเปนภำษำทองถน

มปญหำทเกยวกบกำรรบสงขอมลเนองจำกซอฟตแวรทใชกบเครอขำยสอสำรโทรคมนำคมแหงชำตน

นไมเปนปจจบน และกำรเชอมตอของอนเทอรเนตกบเซรฟเวอรดอยประสทธภำพ

เกดภำวะซ ำซอนและทบซอนกนอยำงชดเจนในเครอขำยดำนอทก-

อตนยมวทยำของพนทลมน ำโขงตอนลำงในปจจบน นอกจำกน

กำรขำดกำรบรณำกำรระหวำงเครอขำยภมภำคและประเทศก ำลงน ำไปสกำรด ำเนนงำนทไรประสทธภ

ำพ ซงไดลดทอนศกยภำพทควรไดรบจำกกำรกระจำยอ ำนำจจำกศนยกลำงลง

บทเรยนทไดเรยนรจำกมมมองของกำรตดตำม คอ

เครอขำยกำรสงเกตกำรณทมคณภำพสงเปนสงทจ ำเปนและขำดไมไดในระบบเตอนภยลวงหนำทมค

ณภำพสง ควรเพมงบประมำณและทรพยำกรมนษยแทนทจะลดงบประมำณในสวนนลง

กำรซอมบ ำรงเครอขำยเปนสงจ ำเปนตองท ำเพอใหระบบท ำงำนนำเชอถอไดอยเสมอ

กำรลงทนกบระบบกำรตดตำมจะชวยประหยดเงนไดมำกกวำ

เมอพจำรณำถงเงนทตองใชในกำรบรรเทำควำมเสยหำยเมอเกดเหตกำรณน ำทวมขน

ขอนเหนไดอยำงชดเจน

เนองจำกโครงสรำงพนฐำนน ำทออกแบบอยำงไรคณภำพหรอกำรพยำกรณทออนประสทธภำพมควำ

มเปนไปไดทจะกอใหเกดควำมเสยหำยทมมลคำสงกวำตนทนของระบบกำรตดตำมอยำงมำก

กระทรวงทเกยวของและธนำคำรเพอกำรพฒนำตระหนกถงขอเทจจรงน

โดยเหนไดจำกโครงกำรทเกยวกบกำรเพมประสทธภำพของกำรสงเกตเชงอตนยมวทยำและอทกวท

ยำเพมจ ำนวนมำกขนเรอยๆ

110

ควำมกำวหนำของขดควำมสำมำรถของเจำหนำทควรด ำเนนคขนำนไปกบควำมกำวหนำดำนเทคโนโ

ลย เพอใหไดประโยชนจำกกำรลงทนใหมำกทสด

โดยควรจดกำรประเดนตำงๆ ทเกยวกบบนทกขอมลตำงๆ

ทมควำมละเอยดดำนเวลำทไมเพยงพอดวย

ล ำดบเวลำของหยำดน ำฟำทมควำมละเอยดของเวลำต ำกวำหนงวนยงคงเปนขอยกเวน

ควรใชควำมกำวหนำทำงเทคโนโลยเพอด ำเนนกำรขนตอนตอไป เพอใหไดบนทกขอมลตำงๆ

ทมควำมละเอยดดำนเวลำทสงขน นอกจำกน

ควำมแมนย ำของกำรพยำกรณกระแสน ำจะมำกขนโดยใชขอมลทไดรบกำรแกไขอคต

และกำรครอบคลมพนททนำกงวลอยำงสมบรณ

ควำมละเอยดดำนเวลำทสงกวำหนงวนจะท ำใหสำมำรถใชขอมลหยำดน ำฟำทใชเรดำรตรวจจบระยะไ

กลไดอยำงมประสทธภำพมำกขน

หรอขอมลดำวเทยมทมำพรอมกบควำมละเอยดดำนเวลำทสงขนดวย

ขอมลทงสองอยำงนมขอดทแตกตำงกนโดยใหกำรครอบคลมพนทเตม 100%

อยำงทไมสำมำรถท ำไดโดยใชสถำนภำคพน อยำงไรกตำม

ขอมลเรดำรหรอดำวเทยมกตองท ำกำรเทยบมำตรฐำนและแกไขอคต

1.1.3.2. ระบบพยำกรณน ำทวม จำกขอมลของ eWater (2020)

ระบบพยำกรณน ำทวมยงคงไมถกประสำนท ำงำนรวมกบกำรเสำะหำและรวบรวมขอมล

ระบบดงกลำวตองใชเครองมอพยำกรณน ำทวมเพอกรอกขอมลแบบไมเปนอตโนมต นอกจำกน

ยงคงมขอจ ำกดในกำรใหกำรพยำกรณน ำในแมน ำ 4 วนและ 5 วนอยำงมควำมแมนย ำสงขนเปนพเศษ

เนองจำกตวประเมนกำรเกดฝนตกทไมนำเชอถอซงไดมำจำกแบบจ ำลองสภำวะอำกำศและขอมลกำร

เกดฝนตกทไมเพยงพอจำกสถำนภำคพนในพนทลมน ำโขงตอนลำง เนองมำจำกขอจ ำกดดงกลำว

ผลกำรพยำกรณ 4 วนและ 5 วนทใหเพยง ‘กำรระบช’ และแนะแนวทำงใหองคกรตำงๆ

และประชำชนใหตนะหนกรและเขำใจ ‘สงทอำจเกดขน’ แทนทจะเปน ‘สงทจะเกดขน’

โดยองตำมควำมเชอมนของผพยำกรณทมตอ ‘กลมขอมลทดทสด’ ทเลอกไวตำมทมอย นอกจำกน

ระบบยงสำมำรถใหเพยงขอมลระดบน ำทคำดกำรณ

ซงไมสำมำรถสรำงขอมลขอบเขตของกำรเกดน ำทวมทอำจเกดขน

ซงมควำมส ำคญอยำงยงกบกำรรบมอและเตรยมกำรเพอพรอมรบอทกภย

นอกเหนอจำกกำรพยำกรณน ำทวมลนตลงจำกแมน ำ

ประสทธภำพของแนวทำงเกยวกบกำรเกดน ำทวมฉบพลนยงคงมจ ำกด RFMMC

ประเมนวำสญญำณเตอนภยและระบบเตอนภยลวงหนำรำว ‘หนงในสำม’

ทออกใหแกหมบำน/เขตตำงๆ นนถกตอง ในพนททไมมระบบอนๆ พรอมใชงำน

ควำมถกตองแมนย ำเชนนจงไมควรไดรบกำรประเมนต ำกวำควำมจรง

ประเทศสมำชกสำมำรถใหควำมชวยเหลอ RFDMC ไดดวยกำรระบแยกแยะขอมลท ‘ตรงเปำ’ และ

‘พลำดเปำ’ โดยขอมลทส ำคญดงกลำวนนยงคงขำดแคลนอยในปจจบนในระดบภมภำค (eWater

2020)

111

1.1.3.3. กำรตดตำมคำพำรำมเตอรดำนอทก-อตนยมวทยำแบบเกอบเรยลไทม (สถำน Mekong-HYCOS)

เครอขำยระบบวดและสงขอมลทำงไกลดำนอทก-อตนยมวทยำของ MRC ประกอบดวยสถำน 66

แหงบนล ำน ำโขงสำยหลกและล ำน ำสำขำหลกตำงๆ โดยในจ ำนวนนม 13

สถำนใหบรกำรตดตำมภยแลงในพนทเสยงเกดภยแลงดวย มสถำน Mekong-HYCOS 16

แหงในกมพชำ 24 แหงในสปป. ลำว 11 แหงในไทย และ 15 แหงในเวยดนำม

โดยแตละแหงถกจดก ำหนดกำรท ำงำนเพอสงขอมลทกๆ 15 นำท

มสถำนสองแหงทตงอยในจนทจะใหขอมลเพอกำรแบงปนขอมลกนระหวำง MRC

และจนภำยใตควำมรวมมอแบบ MoU

จนด ำเนนกำรแบงปนขอมลแบบเวนระยะหนงชวโมงในชวงฤดน ำหลำก [รปท 2-4]

แสดงใหเหนสถำนวดและสงขอมลทำงไกลในปจจบนในพนทลมน ำโขงตอนลำง

[รปท 2-4] สถำนวดและสงขอมลทำงไกลในปจจบนในพนทลมน ำโขงตอนลำง


ในเรองของผลกำรด ำเนนงำนโดยรวมนน มกำรจดสงขอมลดำนอต-

อทกวทยำของระบบวดและสงขอมลทำงไกลอยำงมประสทธภำพ ยกเวนสถำนในสปป. ลำว

ทบำงแหงไมท ำงำนเนองจำกเกดปญหำทำงเทคนคเกยวกบกำรซอมบ ำรงและด ำเนนงำน

ดงทแสดงใหเหนใน [รปท 2-5] ดงนน เมอน ำกำรขยำยเครอขำยกำรสงเกตกำรณดำนอต-

อทกวทยำไปพจำรณำ

กำรซอมบ ำรงและกำรด ำเนนงำนเปนสวนทตองใหควำมเอำใจใสมำกทสดภำยในแผนสงเสรมดำนเท

คนคและกำรเงน

112

[รปท 2-5] ผลด ำเนนงำนของขอมลดำนอต-อทกวทยำจำกระบบวดและสงขอมลทำงไกลทถกโอนยำยไปยงเซรฟเวอร FTP ของ MRC ในป 2020

ทมำ: MRCS-TD (2020)

1.1.3.4 กำรตดตำมกำรเกดฝนตกและระดบน ำแบบไมเปนอตโนมต

นอกเหนอจำกขอมลจำกระบบวดและสงขอมลทำงไกลทกลำวถงขำงตนทไดถกโอนยำยไปยง

RFDMC โดยอตโนมตแลว

กำรตดตำมกำรเกดฝนตกและระดบน ำแบบไมเปนอตโนมตกเปนแหลงขอมลหลกเพอสนบสนนกำรพ

ยำกรณน ำทวมในภมภำคในชวงฤดน ำหลำกและแลง

รวมทงเพอสนบสนนกำรน ำขนตอนปฏบตเพอดแลกระแสน ำในล ำน ำกระแสหลก (Procedures for

the Maintenance of Flows on the Mainstream: PMFM) ไปด ำเนนกำร สถำนอต-

อทกวทยำทใชเจำหนำทด ำเนนงำนซงตงอยบนล ำน ำกระแสหลกและล ำน ำสำขำตำงๆ

จะใชเจำหนำทอำนคำทวดได โดยจะถกรำยงำนไปยงหนวยงำนระดบประเทศ

เพมขอมลลงในซอฟตแวร HydMet และเชอมเขำกบเซรฟเวอรของ MRC ตำมล ำดบ

ผงระบบงำนส ำหรบกำรแบงปนขอมลดำนอต-อทกวทยำแบบไมเปนอตโนมตไดถกอธบำยไวใน [รปท

2-6]

113

[รปท 2-6] ผงระบบงำนส ำหรบกำรแบงปนขอมลดำนอต-อทกวทยำแบบไมเปนอตโนมต


โดยรวมแลว มสถำน 125 แหงตำมล ำน ำโขงสำยหลก บำสก ล ำน ำสำขำแมโขง โตนเลสำบ

และล ำน ำสำขำของโตนเลสำบ ทมอบขอมลใหแก MRCS ในจ ำนวนสถำน 125 แหงเหลำน มสถำน

42 แหงตงอยในกมพชำ 28 แหงตงอยในสปป. ลำว 13 แหงในประเทศไทย และ 42 แหงในเวยดนำม

ในกมพชำ มสองหนวยงำนทจดกำรสถำนตำงๆ กลำวคอ สถำน 8

แหงไดรบกำรจดกำรโดยกรมอทกวทยำและกจกำรแมน ำ (DHRW) และ 34

แหงจดกำรโดยกรมอตนยมวทยำ (DOM) ในเวยดนำมเชนกน มสองหนวยงำนจดกำรสถำนตำงๆ คอ

ศนยอทก-อตนยมวทยำภำคใต (SRHMC) จดกำร 6 สถำน และหนวยบรกำรดำนอทก-อตนยมวทยำ

(HMS) จดกำร 39 สถำน ซงทงสองหนวยงำนด ำเนนกำรภำยใตกระทรวงทรพยำกรน ำและสงแวดลอม

(MONRE) ในสปป. ลำว (กรมอตนยมวทยำและอทกวทยำ) และประเทศไทย (กรมทรพยำกรน ำ)

ทกสถำนอยภำยใตกำรด ำเนนงำนของกรมเดยว (MRC, 2014)

สถำนทง 125 แหงใหขอมลเกยวกบฝนตกแบบรำยวนในชวงฤดน ำหลำก (มถนำยน - ตลำคม)

และหนงครงตอสปดำหในชวงฤดแลง (พฤศจกำยน - พฤษภำคม) ในจ ำนวนของสถำน 125 แหง

มสถำน 63 แหงทใหขอมลระดบน ำเทำนน นอกจำกน มสถำน 45 แหงจำกจ ำนวน 125

แหงทเปนสถำน Mekong-HYCOS ซงอำนคำโดยใชเจำหนำท

โดยจะท ำกำรตรวจสอบควำมถกตองแมนย ำอยำงมประสทธภำพโดยใชคำทอำนไดจำกระบบวดและ

สงขอมลทำงไกล และสวนทเหลอจะเปนสถำนทใหขอมลทงระดบน ำและปรมำณน ำฝน

กำรสงเกตกำรณดำนอตนยมวทยำและอทกวทยำในพนทลมแมน ำโขงตอนลำงทงในอดตและปจจบน

ไดถกแสดงไวใน [รปท 2-7] (MRC, 2014)

Field Station

Right After observing Water Level, Observer create messages with his phone

Observer sends manual data to Data terminal via SMS.

Observer checking message received from terminal if seeing wrong data, he will create another message and send to terminal again

SMS

Terminal Sends SMS back to observer automatically to confirm

SMS

National Data Terminal

Internet

Internet

Right After Receiving SMS, data is decoded, merged to database and sent data to FTP site automatically

Users download data both FTP sites: Only the most updated data will be used

FTP Site at RFDMC Phnom Penh

FTP Site at MRCS office Vientiane

Internet

Internet

114

[รปท 2-7] กำรสงเกตกำรณดำนอตนยมวทยำและอทกวทยำในพนทลมแมน ำโขงตอนลำง


ในเรองของผลกำรด ำเนนงำนนน กำรสงขอมลมควำมเสถยรและนำเชอถอได

คลำยกบกำรถำยโอนขอมลของระบบวดและสงขอมลทำงไกล ขอมลทถกโอนไปยงไซตงำน FTP

115

ของ MRC คดเปนสดสวน 75% ถง 100% ดงทแสดงใหเหนใน [รปท 2-8] และ [รปท 2-9]

ดเหมอนวำจ ำเปนตองปรบปรงขอมลทสงโดยสปป. ลำวตอไปใหมประสทธภำพยงขน ปญหำหลก คอ

โครงสรำงพนฐำนส ำหรบกำรสอสำรทำงอนเทอรเนตทมอยไมเพยงพอ นอกจำกน

กำรสงขอมลทเกบรวบรวมทสถำนระยะไกลบำงแหงยงท ำไดยำก

เนองจำกสญญำณเครอขำยโทรศพทมอถอทครอบคลมอยำงจ ำกด

ไวรสคอมพวเตอรกเปนปญหำอกประเภทหนงทเกดขนในชวง 10 ปทผำนมำ

ท ำใหตองด ำเนนกำรตดตงซอฟตแวรดำนอต-อทกวทยำใหมอกครง

[รปท 2-8] ผลด ำเนนงำนของกำรโอนยำยขอมลอต-



100% 100%

70.3%

96.1% 100% 100%

0.1% 0.0%

29.7%

3.9% 0.0% 0.2%0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

Cambodia(DHRW-15)

Cambodia(DOM-34)

Lao PDR(32)

Thailand(13)

Vietnam(SHRMC-6)

Vietnam(HMS-38)

Manual Hydro-Met Data Transfered to MRC's FTP Server in 2020

Delivered Missing

116

[รปท 2-9] ผลด ำเนนงำนดำนเวลำทใชในกำรสงส ำหรบกำรโอนยำยขอมลอต-



1.1.4. กฎหมำยทก ำกบควบคมกำรน ำระบบพยำกรณน ำทวมไปด ำเนนงำน

ภำยใตขอตกลงป 1995 วำดวยควำมรวมมอเพอกำรพฒนำลมแมน ำโขงอยำงยงยนนน

กำรดแลสภำวะกำรไหลของกระแสน ำ

รวมทงเรองทเกยวของกบน ำทวมและภยแลงเปนหนงในหนำทหลกของ MRC

มกฎหมำยวำดวยกำรน ำระบบพยำกรณน ำทวมไปด ำเนนงำนจรงใน MRC อยำงไรกตำม

ขนตอนปฏบตเพอกำรดแลกระแสน ำไหลในล ำน ำสำยหลก (PMFM)

ซงเปนหนงในหำขนตอนปฏบตหลกๆ ของ MRC

นนเปนขอมลอำงองดำนกฎหมำยทส ำคญใหแกประเทศสมำชกในดำนตำงๆ ตอไปน:

(i) เพอดแลรกษำกระแสน ำทไหลตำมธรรมชำตขนต ำอยำงเหมำะสมเปนรำยเดอน

ในแตละเดอนในชวงฤดแลง

(ii) เพอใหกระแสน ำของแมน ำโตนเลสำบไหลยอนกลบไดตำมธรรมชำตอยำงเหมำะสมใน

ชวงฤดฝน และ

(iii) เพอปองกนไมใหเกดกระแสน ำไหลสงสดรำยวนโดยเฉลยทมำกกวำกระแสน ำตำมธรรม

ชำตโดยเฉลยในชวงฤดฝน (MRC, 2021)

ดวยเหตน จงไดก ำหนดตวระบชในกำรประเมนสประกำร ไดแก:

94.4% 93.2% 93.0% 96.0% 99.2% 97.2%

5.6% 6.8% 7.0% 4.0% 0.8% 2.8%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

Cambodia(DHRW-15)

Cambodia(DOM-34)

Lao PDR(32)

Thailand(13)

Vietnam(SHRMC-6)

Vietnam(HMS-38)

Sending Time of Manual Hydro-Met Data Transferredto MRC's FTP Server in 2020

On-time (9:00) Late-time(after 9:00)

https://www.mrcmekong.org/assets/Publications/policies/Procedures-Maintenance-Flows.pdf

117

- กำรสอดคลองเปนไปตำม PMFM ส ำหรบกระแสน ำในชวงฤดแลง

- กำรสอดคลองเปนไปตำม PMFM ส ำหรบกระแสน ำในชวงฤดน ำหลำก

- กำรสอดคลองเปนไปตำม PMFM ส ำหรบกระแสน ำยอนกลบของโตนเลสำบ

- กำรเปลยนแปลงของจงหวะเวลำกำรเรมเกดกระแสน ำไหลในชวงฤดฝน

กำรวดคำของกระแสน ำอยำงแมนย ำและถกตองเปนเรองยำก

โดยเฉพำะอยำงยงในสวนของแมน ำทมควำมซบซอน

ทมกจะเกดกำรกดเซำะของตลงและตะกอนทบถมไดทวไป

MRC ไมมกฎหมำยเฉพำะเพอก ำกบควบคมระบบพยำกรณน ำทวม อยำงไรกตำม

ประเทศสมำชกแตละประเทศไดบงคบใชกฎหมำยวำดวยอตนยมวทยำและอทกวทยำแยกออกมำ

ซงไดถกน ำไปใชเปนกฎหมำยอำงองส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวมในประเทศ

1.1.5. หนวยงำนรฐทท ำหนำทควบคมกำรพยำกรณน ำทวม 1.1.5.1. กมพชำ

กำรสงเกตเชงอทกวทยำเปนหนำทรบผดชอบของกระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำ

(MONWRAM) กระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำซงไดรบกำรสนบสนนโดย ADB

นนในปจจบนก ำลงปรบปรงโครงสรำงพนฐำนของสถำนอทกวทยำอตโนมต (AHS)

และสถำนตรวจวดสภำพอำกำศอตโนมต (AWS)

ใหทนสมยเพอใหไดรบขอมลแบบเรยลไทมทจะสำมำรถปรบปรงกำรพยำกรณน ำทวมและสภำพอำกำ

ศไดอยำงทนทวงทและถกตองแมนย ำ ในปจจบน มสถำน AHS 42 แหง (สถำน 25 แหงภำยใต ADB,

5 แหงภำยใต MOWRAM และ 12 แหงภำยใตส ำนกงำนเลขำธกำร MRCS) นอกจำกน ยงมสถำน

AWS 35 แหงและดอปเปอรเรดำร (Doppler Radar) เพอสงเกตกำรณสภำพอำกำศ

กรมอทกวทยำและกจกำรแมน ำ (DHRW) ทไดรวมอยในกระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำ

จะตดตำมระดบน ำเปนรำยสปดำหในชวงฤดแหง และออกกำรพยำกรณรำยวนโดยมเวลำน ำ (lead

time) สำมวนในชวงฤดน ำหลำก ในแมน ำโขง บำสก และโตนเลสำบ เจำหนำทของ DHRW

ยงไมสำมำรถใชระบบแนะแนวทำงกำรเกดน ำทวมฉบพลน (FFGS) ท MRC

ด ำเนนงำนไดอยำงเตมประสทธภำพ

เนองจำกขำดควำมสำมำรถและขอจ ำกดทเกยวกบกำรตควำมผลลพธ

กรมอตนยมวทยำภำยใตกระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำ

สำมำรถบรรลควำมกำวหนำไปอกขนในเรองของเทคโนโลยทน ำไปใชงำน

โดยกระทรวงทรพยำกรน ำและอตนยมวทยำไดปรบปรงอปกรณและเครองมอตำงๆ

ของตนใหทนสมยเพอปรบปรงควำมแมนย ำของกำรพยำกรณ

รวมทงลงทนเพอพฒนำขดควำมสำมำรถของเจำหนำทเพอใหไดรบควำมรเกยวกบเทคโนโลยใหมๆ

เพมขน เชน ดอปเปอรเรดำรแบบ S-band ทสำมำรถตรวจจบไดแบบเรยลไทม MTSAT

(ภำพดำวเทยม) และระบบ GTS (กำรรบและสงขอมล) (Yin Savuth และคณะ, 2017a; 2017b)

https://pmfm.mrcmekong.org/monitoring/6a/

https://pmfm.mrcmekong.org/monitoring/6c/

https://pmfm.mrcmekong.org/monitoring/6b/

118

1.1.5.2. สปป. ลำว

กรมอตนยมวทยำและอทกวทยำ (DMH) ซงเปนสมำชกขององคกำรอตนยมวทยำ (WMO)

ใชอปกรณสถำนทและแหลงขอมลจำกศนยพยำกรณตำงๆ

เพอตดตำมและออกกำรพยำกรณอำกำศใหทงประเทศ กองอทกวทยำของกรม DMH

จะไดรบขอมลแบบเรยลไทมจำกกำรใชระบบ High Frequency/Single Slide Band (HF/SSB)

และโทรศพทจำกสถำนหลกหกแหงทตงอยตำมแมน ำโขง (หลวงพระบำง, เวยนเทยน, ปำกซน,

ทำแขก, สะหวนนะเขต และปำกเซ) และล ำน ำสำขำหลกของแมน ำ จดเดนทส ำคญทสด ไดแก

- กำรเกบรวบรวมขอมลแบบเกอบเรยลไทมจำกสถำนมำกกวำ 40 แหง

- กำรพยำกรณน ำทวมส ำหรบสถำนหลกหกแหงตำมแมน ำโขงเปนกำรลวงหนำสองวน

- กำรใชระบบ FFG ของ MRC

ส ำหรบเพอเตอนภยน ำทวมฉบพลนและเฝำระวงกำรเกดน ำทวมฉบพลน ชวงระยะเวลำ 1, 3,

6, 12 และ 24 ชวโมง

- กำรพยำกรณกระแสน ำไหลเขำเขอนน ำงมเพอกำรด ำเนนงำนของเขอน (รำยวน รำยสปดำห

และรำยเดอน)

- กำรใชแบบจ ำลอง URBS ของ MRC เพอพยำกรณระดบน ำในลมน ำเซบงไฟลวงหนำ 7 วน

และกำรออกรำยงำนขำวน ำทวมและขอมลเตอนภย

- กำรเผยแพรรำยงำนขำวน ำทวมและขอมลเตอนภยใหแกองคกรตำงๆ

ทเกยวของโดยใชสอมวลชนตำงๆ (ทว วทย และหนงสอพมพ) (Somzay

Champathangkham และคณะ, 2017a และ 2017b)

1.1.5.3. ไทย

กรมอตนยมวทยำของไทยมหนำทออกกำรพยำกรณอำกำศเปนระยะเวลำเจดวนแยกตำมเจดภม

ภำค จำกขอมลของ WMO ไทยด ำเนนกำรใชงำนสถำนตรวจอำกำศชนบนและอำกำศผวพน 123 แหง

(Volume A/ OSCAR/Surface) รวมทงใชระบบเรดำร (eWater, 2019)

1.1.5.4. เวยดนำม

ศนยพยำกรณดำนอทก-อตนยมวทยำแหงชำต (NCHMF)

เปนแหลงขอมลหลกในกำรพยำกรณและเตอนภยเมอเกดเหตดำนอตนยมวทยำและอทกวทยำตำงๆ

ไดมกำรจดตงระบบทรวมกำรเกบรวบรวมขอมล กำรสอสำร กำรบรหำรจดกำรขอมล

และกำรสรำงโมเดลและจ ำลองแบบเชงอทกวทยำไวดวยกน

ระบบนจะเกบรวบรวมขอมลปรมำณน ำฝนและระดบน ำแบบเรยลไทมในต ำแหนงตำงๆ

ทเลอกไวตำมลมน ำ กำรเชอมตอสญญำณวทย สำยแลน

และดำวเทยมจะสงขอมลทเกบรวบรวมไปยงเครองคอมพวเตอรหลกของสถำนควบคม

ขอมลทรวบรวมไดจำกคอมพวเตอรของศนยควบคมจะถกสงไปยงระบบซอฟตแวรสรำงโมเดลและจ ำ

ลองแบบทจะจ ำลองเหตกำรณน ำทวมตำงๆ รวมทงระดบน ำสงสด พนททเกดน ำทวม

ระยะเวลำของกำรเกดน ำทวมขง และขอบเขตของกำรเกดน ำทวม โฮมเพจของ NCHMF

แสดงใหเหนสถำนเชงอทกวทยำ 25 แหง (Pham The Vinh, และคณะ, 2017a และ 2017b)

119

1.1.6. ระบบควำมรวมมอระหวำงหนวยงำนเพอกำรพยำกรณน ำทวม


ระบบควำมรวมมอระหวำงหนวยงำนส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวมมงเนนไปทแนวทำงส ำหรบกำรเกด

น ำทวมฉบพลน ระบบแนะแนวทำงกำรเกดน ำทวมฉบพลน (FFGS)

ถกน ำไปด ำเนนกำรรวมกนโดยคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRC)

และองคกำรเพอกำรพฒนำระหวำงประเทศของสหรฐอเมรกำ (United States Agency for

International Development – USAID) และส ำนกงำนชวยเหลอภยพบตแหงสหรฐอเมรกำ (OFDA)

พรอมดวยควำมชวยเหลอทำงเทคนคจำกศนยวจยเชงอทกวทยำ (HRC)

ผำนทำงโปรแกรมทเสนอใหโดยหนวยบรกำรดำนอำกำศแหงชำตของสหรฐอเมรกำ (U.S.NWS)

ในปจจบนไดถกรวมเขำกบแนวทำงส ำหรบน ำทวมฉบพลนทด ำเนนกำรโดยองคกำรอตนยมวทยำโลก

(WMO) ในระดบโลก

นอกเหนอจำกน จำกขอมลของแผนงำนแบบหลำยป ตงแต 2021-2022 ส ำนกงำนเลขำธกำร MRCS

ไดรวมมอกบศนยเตรยมควำมพรอมดำนภยพบตเอเชยเพอส ำรวจเครองมอตำงๆ

ในกำรวดประเมนเขอน ทสงเสรมสนบสนนกำรพยำกรณน ำทวมและภยแลง นอกจำกน MRCS

ยงท ำงำนรวมกบพนธมตรทมศกยภำพรำยอนๆ

เพอปรบปรงระบบตดตำมและพยำกรณน ำทวมฉบพลนและน ำเออทวมจำกแมน ำ

โดยมผลงำนกำรพยำกรณและควำมถกตองแมนย ำเพมมำกขน (MRCS 2020)

2. วตถประสงคและแผนการวจย

เทคโนโลยพยำกรณน ำทวมทใชประโยชนจำกระบบ AI

และบกดำตำจะสำมำรถเสรมหรอทดแทนระบบพยำกรณน ำทวมแบบเกำทองตำมกำรวเครำะหปรมำณ

น ำฝนและน ำทำ เปำหมำยของกำรวจยน คอ เพอน ำเสนอยทธศำสตรตำงๆ

ทจะปรบปรงควำมแมนย ำและมปนะสทธภำพของกำรพยำกรณน ำทวมในลมแมน ำโขงโดยใชเทคโนโ

ลย AI และบกดำตำ ยทธศำสตรตำงๆ ทจะถกน ำเสนอในกำรศกษำชนน มดงตอไปน

• จดเตรยมแผนกำรตรวจจบกำรเกดน ำทวมและควำมเสยงอยำงมประสทธภำพมำกขน

ดวยกำรวเครำะหขอมลอนพตจำกเซนเซอร IoT

และบกดำตำจำกชมชนออนไลนโดยใชเทคโนโลย AI

- จดท ำกำรทบทวนควำมเหมำะสมในกำรสรำงเครอขำยกำรสงเกตกำรณโดยใชเซนเซ

อร IoT และจดท ำแผนกำรด ำเนนงำน

- เตรยมแผนเพอใชขอมลสงเกตกำรณเชงอทกวทยำทมอยและขอมลอนพตจำกเซนเซ

อร IoT โดยใชประโยชนจำกบกดำตำ

- จดเตรยมแผนกำรพยำกรณน ำทวมโดยใชเทคนค AI และบกดำตำในกำรสงเกตกำรณ

• จดตงระบบทมขนตอนด ำเนนกำรใหแกยทธศำสตรรบมอน ำทวมทมประสทธภำพสงสดโดย

ใช AI ดวยกำรสรำงแผนทภยพบตแบบสองทำงทรวมกระบวนกำรเกบขอมลน ำทวม

120

จดแสดงและอธบำยขอมลเปนภำพ และวเครำะหขอมลน ำทวมเขำไว

- ทบทวนพนฐำนในกำรประมวลผลบกดำตำทเกยวกบน ำทวมและกำรพฒนำตำงๆ

ในเทคโนโลยกำรวเครำะห

- จดท ำแผนทอทกภยแบบอจฉรยะทสำมำรถตรวจจบและคำดกำรณกำรเกดสถำนกำร

ณน ำทวม (ภยพบต) แบบเรยลไทม

- จดท ำแผนทอทกภยแบบสองทำง

และจดตงแพลตฟอรมใหแกยทธศำสตรรบมอน ำทวมทมประสทธภำพสงสดโดยใช AI

Internet of Water (IoW)

จะเปนเครอขำยดจทลทสำมำรถเกบรวบรวมขอมลไดจำกทกแหลงไมวำเลกหรอใหญ

ขอมลทถกเกบมำจงจะถกรวบรวมและจดกำรในฐำนขอมลระดบประเทศทผใชงำนขอมลทกรำยสำมำ

รถเขำถงได แผนเชงยทธศำสตรทเสนอแนะเพอใหบรรลจดมงหมำยของกำรวจยครงนมดงตอไปน

• เสนอแผนกำรเพอปรบปรงควำมถกตองแมนย ำของกำรพยำกรณน ำทวมโดยใช IoT

และเทคโนโลย AI

- (เครอขำยเซนเซอร IoT)

ตรวจสอบทบทวนควำมเหมำะสมของเครอขำยสงเกตกำรณเซนเซอร IoT

และจดเตรยมแผนส ำหรบกำรน ำไปปฏบตงำน

- (บกดำตำ)

เสนอแนะแผนเพอใชบกดำตำจำกกำรสงเกตกำรณเชงอทกวทยำทมอยและขอมลอน

พตทไดจำกเซนเซอร IoT

- (กำรพยำกรณน ำทวมดวย AI)

จดท ำแผนกำรพยำกรณและวเครำะหน ำทวมโดยใชเทคนค AI

และบกดำตำในกำรสงเกตกำรณ

• เสนอแผนเพอสรำงระบบเตอนภยลวงหนำแบบเรยลไทม

(อปกรณน ำทำงส ำหรบวกฤตอทกภย) โดยใช AI และบกดำตำเปนพนฐำน

- (ระบบ) ระบบสำกลทสำมำรถขยำยเพมขดควำมสำมำรถของกรอบกำรท ำงำนทมอย

เพอกำรเตรยมพรอมรบภำวะน ำทวม กำรบรรเทำผลกระทบ

และกำรตอบสนองชวยเหลอในภำวะฉกเฉน

- (ขอมล) นเปนระบบเตอนภยน ำทวมและระบบกำรปฏบตกำรลวงหนำ

กำรสงเกตภำคพนแบบบรณำกำร (รวมทงเครอขำยมลตเซนเซอรระบบ IoT),

ขอมลระบบครำวดซอรสซง (crowdsourcing),

กำรสรำงโมเดลจ ำลองแบบและกำรประเมนโดยระบบตรวจจบระยะไกล

(โดยใชเรดำรและดำวเทยม)

เพอใหชมชนทตกอยในควำมเสยงเตรยมพรอมและยดหยนตอกำรเปลยนแปลงดขน

- (เครองมอคนหำน ำทวม)

ประกอบดวยบรกำรในเชงปฏบตงำนเพอเตรยมพรอมรบภำวะน ำทวมและตอบสนองชว

ยเหลอในภำวะฉกเฉน

โดยแบงออกเปนเครองมอและโซลชนทำงดำนเทคโนโลยสำรสนเทศดำนภมศำสตรด

งตอไปน

121

- (เครองมอท ำแผนทน ำทวม)

กำรท ำแผนทภำวะวกฤตเปนกำรผสมผสำนกนระหวำงองคประกอบสำมประกำร คอ

กำรเกบรวบรวมขอมล กำรแสดงขอมลเพออธบำยเปนภำพ และกำรวเครำะหขอมล

องคประกอบทงหมดนถกรวมไวในแผนทเชงโตตอบและเปลยนแปลงไดตลอดเวลำ

3. ระบบการพยากรณและเตอนภยน าทวม

3.1. ระบบกำรพยำกรณและเตอนภยน ำทวมใน MRC 3.1.1. ขอมล GIS ส ำหรบประเทศ ลมน ำ และแมน ำสำยตำงๆ

ทอยในกลมประเทศสมำชกของ MRC

กำรจดหมวดหมลมน ำของโครงกำรลมแมน ำโขงตอนลำง ระยะท 1 (ป 1989-1997)

เรมด ำเนนกำรโดยศนยเพอกำรพฒนำและสงแวดลอม สถำบนภมศำสตร มหำวทยำลยเบรน

สวสเซอรแลนด โดยมเปำหมำยเพอพฒนำระบบกำรแบงหมวดหมลมน ำใหแกลมแมน ำโขงตอนลำง

และเพอท ำกำรประเมนกำรจดท ำแผนทของลมน ำโดยใชหมวดหมทพฒนำขนภำยใตวตถประสงคขอ

แรก ผลลพธส ำคญทไดจำกโครงกำรน คอ

กำรจดท ำแผนทหมวดหมลมน ำในระดบลมแมน ำบนฐำนขอมลดจทลทรองรบโดยมควำมละเอยด 50

ม. รวมทงเมตำดำตำทตดตำมมำดวย ซงรวมถงคมอกำรใชงำนส ำหรบกำรจดหมวดหมลมน ำ

เพอสงเสรมใหน ำฐำนขอมลไปใชงำนไดทนทในรปแบบทใชงำนงำยดวยควำมละเอยด 250 เมตร

เพอด ำเนนกำรใหบรรลตำมเปำหมำยของโครงกำร จงมกำรจดท ำแผนทเฉพำะเรอง (thematic

map) ตำงๆ ขน แบบจ ำลองภมประเทศเชงเลข (Digital Terrain Model: DTM)

โดยเปนกำรจดท ำแผนทแบงหมวดหมลมน ำในขนสดทำย ถกจดท ำขนจำกแผนทแสดงภมประเทศ

1,030 แผนทซ งถกสแกนโดยใชสเกล 1:50,000 นอกจำกน ชนตำงๆ

ไดถกสแกนและท ำใหเปนคำเวกเตอรโดยอตโนมต หลงจำกนน จงไดสรำงแผนท DTM

ขนโดยอตโนมต กลมขอมลนมประโยชนส ำหรบกำรมชงำนอเนกประสงค

และใหขอมลเกยวกบควำมยำวของพนทลำดเอยง กำรอธบำยอยำงละเอยด ทำงระบำยน ำ และ

"เขตแดนของลมน ำ" ทจะใหพนฐำนทดเยยมส ำหรบแบบจ ำลองเชงอทกวทยำ

ฐำนขอมลนประกอบดวยขอมลดจทลทวทงลมน ำ แผนทกำรจดหมวดหมลมน ำ

และผลตภณฑและบรกำรตำงๆ ทเกยวของส ำหรบรฐบำล รวมทง MRCS และโครงกำรของหนวยงำน

สำมำรถสรปผลลพธส ำคญไดไวใน <ตำรำงท 2-3>

<ตำรำงท 2-3> สรปผลลพธเชงพนทหลกในปจจบน ขอมลดจทลระดบลมน า แผนทการจดหมวดหมลมน าและผลตภณฑทเกยวของ บรการส าหรบรฐบาล MRCS และโครงการตางๆ

- กำรจดหมวดหมลมน ำ (แรสเตอร/เวกเตอร) - แบบจ ำลองภมประเทศเชงเลข (แรสเตอร)

- กำรใหควำมชวยเหลอบรเวณสนปนน ำเนนเขำ (แรสเตอร/เวกเตอร)

- พนทยกระดบ (แรสเตอร/เวกเตอร) - พนทลำด (แรสเตอร/เวกเตอร)

- ธรณสณฐำน (แรสเตอร) - ทศทำงกำรไหลของน ำ (แรสเตอร)

- แผนทจดหมวดหมลมน ำระดบจงหวด - พนทเกบกกน ำ

- แผนทจดหมวดหมลมน ำ 1:250,000 - แผนทประเทศ กำรจดหมวดหมลมน ำ พนทลำด

และพนทยกระดบ - สำรบบพนทลมน ำส ำหรบพนทลมน ำโขงตอนลำง

(ส ำเนำถำวรและดจทล)

- ระบบ GIS และกำรฝกอบรมกำรจดหมวดหมพนทลมน ำส ำหรบ MRCS และหนวยงำนในสำยงำนของ NMCs

- กำรสนบสนนเชงแนวคดวำดวยกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรธรรมชำตและกำรบรหำรจดกำรลมน ำ

- สถตและกำรวเครำะหตำงๆ - กำรจดหำขอมลใหแกหนวยงำนรฐบำลและโครงกำรตำงๆ

- กำรสรำงโมเดลและจ ำลองแบบจดเดนเชงอทกวทยำ - กำรใหกำรสนบสนนดำนระบบ GIS และฮำรดแวร

122

- กำรสะสมของกระแสน ำ (แรสเตอร) - เครอขำยแมน ำ (เวกเตอร)

- เสนชน (เวกเตอร) - พนทเกบกกน ำยอย (เวกเตอร)

- ชำยแดนของประเทศและเชงกำรเมอง (เวกเตอร) -

แผนทแสดงภมประเทศแบบตรงคำพกดและถกสแกน 1,030 แผนท

- คมอใชงำนแผนท WSC เปนภำษำองกฤษ ลำว ไทย และเวยดนำม

- คมอใชงำนแผนท WSC เปนภำษำองกฤษ


กลำวโดยสรป คอ ฐำนขอมลเชงพนทในปจจบนลำสมยแลว นอกจำกน

ยงตองใชเวลำกำรในอปเดตกลมขอมลแตละกลมดวย

และยงจ ำเปนทจะตองปรบปรงกลมขอมลทมควำมแมนย ำปำนกลำง นอกจำกนนแลว

ยงมควำมไมสม ำเสมอในเรองของกำรท ำใหเปนมำตรฐำนและสเกลของแหลงขอมลจำก MCs,

โครงสรำงขอมล Schema/GIS กลมขอมลอำงองแบบตรงคำพกด

เขตแดนของพนทลมน ำโขงตอนลำงและพจนำนกรม/อภธำนศพทขอมล

เปนเรองนำสนใจทจะสงเกตวำฐำนขอมลเชงพนททมอยนนถกประมวลผลในเวอรชนตำงๆ

เพอกำรแลกเปลยนแปละแบงปนขอมล

ในลมแมน ำโขง พนทเกบกกน ำรวม 104

แหงไดรบกำรอธบำยใหเปนสวนหนงของโครงกำรจดหมวดหมพนทลมน ำทคณะกรรมำธกำรแมน ำโข

งด ำเนนกำรเสรจสมบรณในป 2001 (MRC 2010) <ตำรำงท 2-4> และ [รปท 2-10]

อธบำยพนทเกบกกน ำในลมแมน ำโขง

123

<ตำรำงท 2-4> สรปพนทลมน ำยอยในลมแมน ำโขง


124

[รปท 2-10] แผนทแสดงพนทเกบกกน ำ


125

3.1.2. ขอมลเกยวกบเครอขำยกำรสงเกตกำรณเชงอตนยมวทยำและอทกวทยำทถกน ำไปใชในประเทศสมำชกของ MRC

ภมภำคของ MRC ทงหมด ประกอบดวยประเทศไทย เวยดนำม กมพชำ และสปป.

ลำวยงคงประสบปญหำไดรบควำมเสยหำยทเกดจำกน ำทวมอนเนองมำจำกพำยโซนรอนและภำวะฝน

ตกหนกมำก อยำงไรกตำม

ควำมเปนจรงทโหดรำยคอวำระบบสญญำณเตอนน ำทวมลวงหนำและขดควำมสำมำรถทจะรบมอยงไ

มเพยงพอในภมภำคแหงน ขอมลเชงอทกวทยำท MRC มอบใหบำงครงยงเชอถอไมได หลกๆ

เนองจำกไมรวมกำรพยำกรณส ำหรบล ำน ำสำขำตำงๆ

และมควำมแตกตำงของปรมำณน ำไหลลนจำกประตกนน ำอยำงมนยส ำคญระหวำงล ำน ำสำยหลกและ

ล ำน ำสำขำในลมน ำโขง

จำกขอมลเชงอทกวทยำวำดวยกำรตดตำมเชงอทกอตนยมวทยำแบบเกอบเรยลไทมท MRC

จดหำใหนน มสถำนสงเกตกำรณเชงอทกอตนยมวทยำ 22 แหงทอยภำยใตกำรดแลของสปป. ลำว

11 แหงในประเทศไทย 16 แหงในกมพชำ และ 15 แหงในเวยดนำม

ประเทศจนกมสถำนสองแหงทอยภำยใตอ ำนำจกำรดแล

ชำรทกำรตดตำมเชงอทกอตนยมวทยำแบบเกอบเรยลไทมท MRC

จดมอบใหแสดงระดบของน ำและควำมหนำแนนของปรมำณน ำฝน (มม./15 นำท) ในชวง 14

วนทผำนมำ (MRC, 2014) โดย MRC

ไดแบงขนตอนกำรเกดน ำทวมออกเปนสองขนตอนเพอจดประสงคดำนกำรด ำเนนงำน

โดยสสมจะแสดงระดบเตอนภย (Alarm Level) และสแดงแสดงระดบเกดน ำทวม (Flood Level)

ขอแสดงขอมลเพออำงอง

วำกระทรวงสงแวดลอมของสำธำรณรฐเกำหลไดประกำศขนตอนของภำวะน ำทวมออกเปนสระดบ

(คอระวง (Attention), เฝำระวง (Caution), เตอนภย (Alert), รนแรง (Severe)) (ดรปท 2-11)

126

[รปท 2-11] ไดอะแกรมแผนผงแสดงล ำน ำสำยหลกและล ำน ำสำขำ

และสถำนสงเกตกำรณเชงอทกอตนยมวทยำในลมแมน ำโขง

ทมำ: เวบไซตเชงอทกอตนยมวทยำแบบเกอบเรยลไทม (เขำดขอมลวนท 20 มนำคม ป 2021)

หวขอของขอมลทจดหำไวในตำรำงตดตำมเชงอทกอตนยมวทยำแบบเกอบเรยลไทมของ MRC

เปนขนตอนตำงๆ (ทวไป, น ำทวม, ภยแลง) ชอของพำย ชอของล ำน ำ รหสของสถำน

และอยในเขตกำรดแลของประเทศใด แมตำรำงนจะแสดงใหเหนสถำนะปจจบน (คอปกตหรอไม)

แตยทธศำสตรกำรตอบสนองน ำทวมแบบใชสงกอสรำงและไมใชสงกอสรำงของ MRC

รวมทงกำรบรหำรจดกำรน ำทวมอยำงเปนระบบ

รวมทงกำรพยำกรณน ำทวมและระบบเตอนภยลวงหนำเพอควำมรวมมอกนระดบประเทศนนคอนขำงไ

มเพยงพอ แมวำภมภำคแหงนจะมควำมเสยงอยำงมำกทจะไดรบผลกระทบจำกพำยไซโคลน

ภำวะฝนตกหนกมำก เกดน ำทวมขง และน ำทวม (ดรปท 2-12)

127

[รปท 2-12] ขอมลแยกตำมสถำนในเวบไซตของ MRC (สถำนเมองเกำ, สปป. ลำว)

ทมำ: เวบไซตเชงอทกอตนยมวทยำแบบเกอบเรยลไทม (เขำดขอมลวนท 20 มนำคม ป 2021)

3.1.3.

แบบจ ำลองกำรพยำกรณน ำทวมและวธกำรพยำกรณน ำทวมทประเทศสมำชกของ MRC และ MRC ใชในกำรด ำเนนงำน

3.1.3.1 ขนตอนด ำเนนงำนของระบบพยำกรณ

แบบจ ำลองกำยภำพของระบบพยำกรณของ MRC

ประกอบดวยกำรผสมผสำนของแบบจ ำลองเชงอทกวทยำ URBS แบบจ ำลองไฮโดรไดนำมกของ

ISIS และมอดลกำรถดถอยทถกบรณำกำรเขำเปนแพลตฟอรมทพฒนำขน ในชอ Delft-FEWS

Mekong (Delft-FEWS37) แบบจ ำลองกำรพยำกรณนถกใชงำนแตกตำงออกไป

โดยองตำมลกษณะภมประเทศของพนทเกบกกน ำ คอ URBS

จะถกน ำไปใชกบพนทตอนบนของสถำนเชยงแสนไปจนถงพนทดนโคลนของ Stung Treng

สวนแบบจ ำลองไฮโดรไดนำมก ISIS และมอดลควำมถดถอยใชส ำหรบพนทแบบรำบตงแต กระแจะ

(Kratie) ถงเจวเดำ (Chau Dau) (ทรำบน ำทวมถงของกมพชำและสำมเหลยมปำกแมน ำโขง) (ดรปท

2-13)

128

[รปท 2-13] สถำนพยำกรณแมน ำและแบบจ ำลองทใช

ทมำ: eWater (2019)

แมวำดเหมอนวำแพลตฟอรมกำรปฏบตงำนพยำกรณจะใชเทคโนโลยใหมและทนสมย

อกทงขอมลบำงสวนจำกสถำน Mekong-HYCOS ไดถกถำยโอนไปยงเซรฟเวอรของ MRC

โดยอตโนมต แตเครองมอพยำกรณน ำทวมกยงตองท ำกำรกรอกขอมลโดยใชเจำหนำท

มกำรยนยนวำเครองมอพยำกรณน ำทวมจะตองกรอกขอมลภำคพนเพอยนยนควำมถกตองของขอมล

ทสงมำใหจำกดำวเทยม หลงจำกกำรแกไขคำอคตแลว กเปนไปไดทจะใช FEWS

เพอด ำเนนกำรพยำกรณน ำทวม โดยสำมำรถแสดงผลลพธทไดในรปแบบกรดและกรำฟ

ผลตภณฑตำงๆ ทได ประกอบดวยรำยงำนขำวกำรพยำกรณ

รำยงำนสถำนกำรณในฤดน ำหลำกรำยสปดำห รำยงำนสถำนกำรณในฤดน ำแลงรำยสปดำห

รำยงำนสถำนกำรณของฤดตำงๆ ทผำนมำ

และบนทกทำงเทคนคเกยวกบสภำวะกำรไหลของกระแสน ำอยำงผดปกต (ดรปท 2-14)

[รปท 2-14] กำรปฏบตงำนของระบบพยำกรณน ำทวมจำกแมน ำ


129

ผลตภณฑเหลำนไดรบกำรเผยแพรผำนเวบไซตกำรพยำกรณน ำทวมและเวบไซตหลกของ MRC


ยงมกำรสงรำยงำนขำวกำรพยำกรณน ำทวมรำยวนทำงอเมลไปยงจดสนใจของประเทศสมำชกแตละ

ประเทศ ทจะด ำเนนกำรใชรำยงำนขำวเพอรำยงำนและเผยแพรกำรพยำกรณน ำทวมในระดบประเทศ

กระบวนกำรท ำงำนของกำรพยำกรณน ำทวมจำกแมน ำถกแสดงไวใน [รปท 2-15]

[รปท 2-15] กระบวนกำรท ำงำนของกำรพยำกรณน ำทวมจำกแมน ำผำนทำงกำรปฏบตงำนของศนย RFDMC


3.1.3.2 แนวทำงส ำหรบกำรเกดน ำทวมฉบพลน

130

ระบบแนวทำงส ำหรบกำรเกดน ำทวมฉบพลน (FFGS) อยระหวำงกำรพฒนำมำตงแตป 2005

และเสรจสมบรณในเดอนสงหำคม 2009

ควบคกบกำรสรำงขดควำมสำมำรถใหแกผปฏบตงำนของหนวยงำนตำงๆ

ในสำยงำนของประเทศสมำชกทงสประเทศ ในชวงปลำยเดอนกนยำยน 2009

ระบบนจงถกใชด ำเนนงำนในระดบภมภำคทศนย RFDMC โดยปรำศจำกเทคนคกำรแกไขคำอคต

ดงนน ในป 2017 เทคนคกำรแกไขคำอคตไดถกปรบปรงใหทนสมย

และมกำรตดตงเซรฟเวอรใหมทศนย RFDMC

เพอเพมควำมถกตองแมนย ำของผลลพธของแนวทำงกำรเกดน ำทวมฉบพลน

ระบบนในปจจบนไดถกรวมเขำกบระบบแนวทำงส ำหรบกำรเกดน ำทวมฉบพลนทด ำเนนกำรโดยองคก

ำรอตนยมวทยำโลก (WMO) ในระดบโลก เครองมอนไดรบกำรแนะน ำใหใชกบพนทตำงๆ

ทยงไมมอปกรณตรวจจบกำรเกดน ำทวมฉบพลนทกำวหนำและนำเชอถอได

กำรพฒนำและกำรประยกตใชดำวเทยมแบบปรบแกควำมคลำดเคลอนแลวและตวประเมนหยำด

น ำฟำดวยเรดำร

รวมทงกำรก ำหนดโครงรำงภำยนอกและกำรน ำระบบสรำงโมเดลและจ ำลองแบบเชงอทกวทยำแบบก

ำยภำพไปใช เพอก ำหนดหำอนตรำยจำกกำรเกดน ำทวมฉบพลนใหแกฐำนปฏบตกำรตำงๆ

ตำมล ำดบตงแต 150 - 200 กโลเมตรนน เปนองคประกอบส ำคญของ FFGS

องคประกอบและกระบวนกำรตำงๆ ของระบบแนวทำงส ำหรบกำรเกดน ำทวมฉบพลนถกแสดงไวใน

[รปท 2-16]

เปนทแนนอนวำระบบนไดรบกำรสนบสนนจำกกำรสงเกตกำรณหยำดน ำฟำทกอใหเกดภำวะน ำทวมฉ

บพลน ทงขอมลทตรวจจบไดระยะไกลและทจดแรกเรมแบบเรยลไทม

แบบจ ำลองอทกวทยำพนผวดนทกระจำยเชงพนทเชงหมำยเลข

และแบบจ ำลองกำรพยำกรณอำกำศเชงหมำยเลขระดบปำนกลำงไดถกน ำไปใชงำน

ศนย RFDMC ไดด ำเนนกำรตดตำมกำรพยำกรณน ำทวมฉบพลนรำยวน

โดยสรำงขอมลเกยวกบพนทเสยงเกดน ำทวมฉบพลนรวมทงชอของหมบำน เขต และจงหวดตำงๆ

ขอมลนถกอปเดตรำยวนในเวบไซตของ MRC ดงทแสดงใหเหนใน [รปท 2-17]

เทคโนโลยนจะสำมำรถใหผลตภณฑแนวทำงแบบเรยลไทมทมควำมละเอยดสง

ซงจะชใหเหนอนตรำยของกำรเกดน ำทวมฉบพลนขนำดเลกๆ บนพนทระดบกวำง

131

[รปท 2-16] สวนประกอบและกระบวนกำรของระบบแนวทำงส ำหรบกำรเกดน ำทวมฉบพลน

ทมำ: ศนยกำรวจยดำนชลศำสตร (2019)

[รปท 2-17] ผลตภณฑของระบบแนวทำงส ำหรบกำรเกดน ำทวมฉบพลนของ MRC


3.1.3.3. แบบจ ำลองทศทำงน ำฝน-น ำทำ (Runoff Routing Model; URBS)

แบบจ ำลองทศทำงน ำทำ (Runoff Routing Model: URBS) เชงแนวคด

เปนซอฟตแวรสรำงโมเดลและจ ำลองแบบเชงอทกวทยำทสำมำรถจ ำลองแบบกำรจดเกบน ำของบรเว

ณลมน ำและกำรรบมอกบน ำทำโดยใชเครอขำยกำรเกบน ำเชงแนวคดทแสดงเครอขำยของล ำธำรและ

เขอนเกบกกน ำตำงๆ (Carroll ยกขอควำมมำอำงองใน Pengel และคณะ 2017; Pengel และคณะ,

2007)

132

นเปนแบบจ ำลองทรวมเทคนคสรำงโมเดลและจ ำลองแบบเชงอทกวทยำสองเทคนคเขำไวกลำยเปน

หนงเดยว ทไดเปลยนรปปรมำณน ำฝนทงหมดใหเปนปรมำณน ำฝนสทธหรอสวนเกน

และแบบจ ำลองทศทำงน ำทำจะใชปรมำณน ำฝนสวนเกนเปนขอมลปอนเขำและเปลยนใหกลำยเปนก

ระแสน ำ

แบบจ ำลอง URBS นสำมำรถถกก ำหนดใหเปนแบบจ ำลองทศทำงน ำทำ-น ำฝน

หรอเปนเพยงแบบจ ำลองทศทำงน ำทำและแบบจ ำลองทศทำงน ำทวมแบบทวไปกได นอกจำกน

ยงท ำหนำทเปนเครองมอออกแบบหรอเครองมอคำดกำรณน ำทวมดวย

โดยแบบจ ำลองนอำจถกน ำไปใชเปนแบบจ ำลองเหตกำรณ

หรอใชเพอกำรจ ำลองสถำนกำรณอยำงตอเนองได ตำมปกตแลว

แบบจ ำลองนจะถกปรบเทยบใหเปนแบบจ ำลองกำรเกดเหตกำรณ

แลวจงน ำไปใชงำนใหเปนแบบจ ำลองกำรจ ำลองสถำนกำรณอยำงตอเนองเพอท ำกำรพยำกรณน ำทว

ม

กำรพฒนำแบบจ ำลองกำรพยำกรณน ำทวม URBS เรมตนในป 2007

ดวยกำรก ำหนดและปรบเทยบแบบจ ำลอง กำรปรบเทยบแบบจ ำลอง URBS

ซ ำโดยใชขอมลประเมนปรมำณน ำฝนดวยดำวเทยมจำกชวงป 2008 - 2014 ถกจดท ำในป 2015

ในปจจบน ส ำหรบ FEWS Mekong ไดมกำรพฒนำและปรบเทยบกลมแบบจ ำลอง URBS 52

แบบจ ำลอง โดยครอบคลมพนทกวำ 740,000 ตร.กม. และแสดงใหเหนสถำนกำรณของพนทยอย

2,217 แหง แบบจ ำลองทศทำงของชองทำงจะเชอมตอแบบจ ำลองยอย 49 แบบจ ำลอง

จำกเชยงแสนถงกระแจก ระบบโตนเลสำบ และจำกกระแจะไปทตนเจว/เจวดก

ขอมลอนพตทจ ำเปนส ำหรบแบบจ ำลองน คอ กำรสนทนำภำยใน Delft-FEWS

วำดวยกระแสน ำทสงเกตพบและพยำกรณไปจนถงระดบน ำ

มกำรใชกำรจดอนดบในรปแบบของตำรำงส ำหรบดขอมล

(ควำมสมพนธแบบตำยตวระหวำงกระแสน ำและควำมสง) ในบรเวณทก ำหนด

เพอใหบรรลเปำหมำยนภำยใน FSS [รปท 2-18] และ [รปท 2-19]

แสดงใหเหนระบบแผนผงของแบบจ ำลอง URB ในพนทลมน ำโขงตอนลำง (MRC, 2014)

133

[รปท 2-18] ระบบแผนผงของแบบจ ำลอง URB ในพนทลมน ำโขงตอนลำง


134

[รปท 2-19] แผนผงของแบบจ ำลอง URBS ในพนทลมน ำ 2

ทมำ: Pengel และคณะ, (2007)

3.1.3.4. แบบจ ำลองอทกพลศำสตร (ISIS)

สวนทำยน ำของแมน ำในลมน ำแหงน รวมทงทะเลสำบสำยใหญและสำมเหลยมปำกแมน ำ

ถกจ ำลองโดยใชแบบจ ำลองอทกพลศำสตรโดยองตำมซอฟทแวร ISIS ทสรำงขนโดย HR

Wallingford and Halcrow

แบบจ ำลองอทกพลศำสตรนแสดงใหเหนควำมสมพนธระหวำงกนอยำงซบซอนทเกดขนจำกผลกระท

บของน ำขนน ำลง กำรไหลยอนกลบในแมน ำโตนเลสำบ และกำรไหลลนตลงในชวงฤดน ำหลำก

รวมทงกำรแสน ำไหลเขำแบบผกผนทสวนตนน ำ

แบบจ ำลองอทกพลศำสตร ISIS ครอบคลมพนทลมน ำโขง

135

จำกสตงเตรงไปจนถงสำมเหลยมปำกแมน ำ โดยประกอบดวยโตนเลสำบและทรำบน ำทวมถง

ทรำบน ำทวมถงของกมพชำ และสำมเหลยมปำกแมน ำโขงในเวยดนำม

แบบจ ำลองนถกบรณำกำรเขำกบแบบจ ำลองกำรถดถอยทใชส ำหรบกำรพยำกรณในสวนลำงของลม

น ำ ตงแตสตงเตรงในกมพชำไปจนถงสำมเหลยมปำกแมน ำในเวยดนำม (ตนเจว/เจวดก)

แบบจ ำลองกำรถดถอยนองตำมกำรแปลงฟเรยรอยำงรวดเรว (Fast Fourier Transformation: FFT)

[รปท 2-20] แสดงใหเหนแบบจ ำลอง ISIS

แบบแผนผงส ำหรบพนทรำบน ำทวมถงของกมพชำและสำมเหลยมปำกแมน ำโขง

[รปท 2-20] แบบจ ำลอง ISIS

แบบแผนผงส ำหรบพนทรำบน ำทวมถงของกมพชำและสำมเหลยมปำกแมน ำโขง


3.2. ระบบกำรพยำกรณและเตอนภยน ำทวมในเกำหล 3.2.1. สถำนะและระบบกำรพยำกรณน ำทวมในปจจบนของเกำหล

ขนตอนปฏบตในกำรพยำกรณน ำทวมในเกำหลนน

136

ใชกำรเกบรวบรวมขอมลดำนอทกวทยำจำกสถำนวดระดบหยำดน ำฟำและระดบน ำทกๆ 10 นำท

และใชขอมลดงกลำวเพอค ำนวณน ำทำเนองจำกเกดฝนตก

และปรมำณน ำทเกบไวในเขอนเพอก ำหนดหำระดบน ำและขนำดกำรเกดน ำทวมในสถำนหลก

จำกขนตอนเชนน จงสำมำรถควบคมปรมำณน ำทวมไดดวยกำรปลอยน ำจำกเขอนไวลวงหนำ

โดยพจำรณำจำกสภำวะอำกำศและระดบน ำททำยน ำ

จะมกำรออกกำรพยำกรณน ำทวมใหเมอคำดวำระดบน ำจะเพมสงกวำระดบเฝำระวง (Caution)

หรอเตอนภย (Alert) ในเวลำดงกลำว จะมกำรพยำกรณน ำทวมสองขนตอน คอ

ระดบกำรเฝำระวงน ำทวม (Flood Caution) และระดบกำรเตอนภยน ำทวม (Flood Alert)

หลกเกณฑส ำหรบกำรออกและยกเลกระดบกำรเฝำระวงและเตอนภยน ำทวมถกแสดงไวใน <กรอบท

2-1>

กำรเฝำระวงน ำทวม (Flood Caution)

จะออกใหเมอระดบน ำยงคงเพมสงจำกจดทออกกำรพยำกรณน ำทวม

และคำดวำจะสงเพมเกนกวำระดบกำรเฝำระวง กำรเตอนภยน ำทวม (Flood Alert)

จะออกในสถำนกำรณเมอระดบน ำยงคงเพมสงจำกจดทออกกำรพยำกรณน ำทวม และอยใกลเคยง

หรอคำดวำจะสงเพมเกนกวำระดบกำรเตอนภย

ระดบกำรเฝำระวงและเตอนภยน ำทวมจะถกยกเลกเมอระดบน ำลดลงอยำงตอเนองจำกจดทออกกำรเ

ฝำระวงและเตอนภยน ำทวม และคำดวำจะลดลงตอเนองต ำกวำระดบเหลำน

งำนพยำกรณน ำทวมทแทจรงจะด ำเนนกำรผำนทำงสถำนควบคมน ำทวมทงสแหง

ตำมแมน ำฮน แมน ำนคดง แมน ำกม และแมน ำยวงซน โดยด ำเนนกำรรวมกบหนวยงำนตำงๆ

ทเกยวของ (ดรปท 2-21 และตำรำงท 2-5)

<กรอบท 2-1> หลกเกณฑส ำหรบกำรออกและยกเลกกำรเตอนภยน ำทวม

○ กำรออกค ำเตอนระดบเฝำระวงน ำทวม

• ในกรณทระดบน ายงคงเพมสงจากจดทออกการเตอนภยน าทวม

และคาดวาจะเพมเกนกวาระดบเฝาระวง

(ระดบน าเมอมปรมาณน าทวมตามทวางแผนไว 50% หล งไหล)

○ กำรยกเลกระดบเฝำระวงน ำทวม

• ในกรณทระดบน ายงคงลดลงต าจากจดทออกค าเตอนเฝาระวงน าทวม

และคาดวาจะลดลงต ากวาระดบดงกลาว

○ กำรออกค ำเตอนระดบกำรเตอนภยน ำทวม

• ในกรณทระดบน ายงคงเพมสงจากจดทออกการเตอนภยน าทวม

และคาดวาจะเพมเกนกวาระดบการเตอนภย

(ระดบน าเมอมปรมาณน าทวมตามทวางแผนไว 70% หล งไหล)

○ กำรยกเลกค ำเตอนระดบกำรเตอนภยน ำทวม

• ในกรณทระดบน ายงคงลดลงต าจากจดทออกค าเตอนระดบการเตอนภยน าทวม

และคาดวาจะลดลงต ากวาระดบการเตอนภยหรอเฝาระวงน าทวม

○ กำรออกกำรเปลยนแปลงระดบเตอนภย

• เมอมความจ าเปนตองเปลยนการออกค าเตอนระดบเฝาระวงน าทวมไปเปนระดบ

การเตอนภยน าทวม และการออกระดบการเตอนภยไปเปนเฝาระวงน าทวม ทมำ: เวบไซตส ำนกงำนควบคมน ำทวมของแมน ำฮน (เขำดขอมลวนท 20 มนำคม ป 2021)

137

[รปท 2-21] องคกรดำนกำรพยำกรณน ำทวมในเกำหล

ทมำ: เวบไซตส ำนกงำนควบคมน ำทวมของแมน ำฮน (เขำดขอมลวนท 20 มนำคม ป 2021)

<ตำรำงท 2-5> ขนตอนกำรปฏบตส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวมในเกำหล ข นตอนการปฏบตส าหรบการพยากรณน าทวม

การสงเกตการณเชงอทกวทยา

การคาดการณการเกดน าทว

ม

การพยากรณน าทวม

การเผยแพรขอมลการพยากรณ

กำรสงเกตกำรณระดบของปรมำณน ำฝน

กำรคำดกำรณขนำดของกำรเกดน ำทวม

(เวลำกวำทจะถงระดบน ำทวม)

ออกค ำเตอนระดบเฝำระวงน ำทวม

ส ำนกงำนใหญเพอมำตรกำรปองกนภยพบตและควำมปลอดภยสวนกลำง (สวนกลำง,

ในทองถน)

กำรสงเกตกำรณโดยใชเรดำรวดน ำฝน

ควบคมกำรปลอ

ยน ำในเขอน เขอนแมน ำโซย

ำง เขอนชงจ เปนตน

ออกค ำเตอนระดบเตอนภยน ำทวม

สอ (กำรถำยทอดทำงวทยหรอโทรทศน หนงสอพมพ)

กำรสงเกตระดบน ำของกระแสน ำไหลเขำและกำรปลอยน ำ

ออกจำกเขอน

ทมำ: เวบไซตส ำนกงำนควบคมน ำทวมของแมน ำฮน (เขำดขอมลวนท 5 เมษำยน ป 2021)

3.2.2.

โครงกำรทใชเทคโนโลลยขนสงทอยระหวำงด ำเนนงำนส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวมในเกำหล

ดวยควำมพยำยำมเพอลดควำมเสยหำยอยำงไมคำดคดจำกภยพบตทเกยวกบสภำพอำกำศ

ประเทศเกำหลใตจงจะน ำระบบพยำกรณน ำทวมโดยใชเทคโนโลย AI เรดำร

และดำวเทยมเขำมำใชงำนในป 2025

138

จะมกำรจดตงเซนเซอรเพอเกบรวบรวมขอมลในแมน ำและล ำธำรบำงแหง 100 สำย

และเรดำรตรวจอำกำศจะตรวจจบภำวะกำรเกดฝนตกหนกมำก ในชวงฤดรอนป 2020

เกำหลใตตองตอสกบฤดฝนทยำวนำนซงกนเวลำนำนมำกกวำ 52 วน

และสงผลใหมผเสยชวตหรอสญหำยถง 50 รำย กระทรวงสงแวดลอมไดรำยงำนในถอยแถลงเมอวนท

20 เดอนสงหำคม ป 2020 วำจะใชงบประมำณรำว 49,800 ลำนวอน (42.2 ลำนดอลลำร)

ไปกบกำรพฒนำระบบพยำกรณน ำทวมโดยใช AI ในป 2025 นอกจำกน กระทรวงฯ ยงไดแจงวำ

จะมกำรตดตงเรดำรอำกำศเพอท ำกำรพยำกรณกอนทจะมเมฆฝนเขำมำในพนทลวงหนำ 1 ชวโมง

ภำวะฝนตกหนกมำกมกจะท ำใหปรมำณน ำฝนสงเกนกวำขดควำมสำมำรถในกำรระบำยน ำของโครงส

รำงพนฐำนในเมองหรอสภำวะแวดลอมตำมธรรมชำต และสงผลใหเกดน ำทวมและดนถลม

ดำวเทยมประเภท 500 กโลกรมจะไดรบกำรพฒนำในป 2025

เพอตรวจสอบตดตำมพนททมควำมกวำง 120 กโลเมตร (74 ไมล) สองครงตอวน

เกำหลใตเปดตวโครงกำรมลคำ 500,000 ลำนวอนในป 2021

เพอท ำใหระบบบรหำรจดกำรน ำทวมเปนระบบดจทล โดยตดตงไวทประตกนน ำรวม 3,850

แหงในแมน ำและล ำธำรสำยตำงๆ ซงครอบคลมพนทประมำณ 3,275 กม.

เพอตอสกบภำวะกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ (กระทรวงสงแวดลอม, 2021)

3.2.2.1. ระบบพยำกรณน ำทวมทใช AI เพอปองกนควำมเสยงในเกำหล

กระทรวงสงแวดลอมไดวำงแผนเพอน ำระบบพยำกรณน ำทวมแบบใช AI เขำมำใชในป 2025

เพอรบมอกบควำมเสยงทจะเกดน ำทวมอนเนองมำจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

จำกแผนกำรดงกลำว จะมกำรลงทนรำว 42.2 ลำนดอลลำรในป 2023

และหลงจำกระยะกำรปฏบตงำนน ำรองตงแตป 2023 ถง 2024

จะถกน ำไปใชปฏบตกำรอยำงเตมทตงแตป 2025 (กระทรวงสงแวดลอม, 2021)

กำรพยำกรณน ำทวมแบบรวมศนยทใชเจำหนำทในปจจบนจะตองใชประสบกำรณหลำยป

และยำกทจะใหผลลพธไดภำยในระยะเวลำสนๆ เพอแกปญหำดงกลำว คำดวำเทคนคทใช AI

ในกำรท ำงำน (กำรเรยนรของเครองและกำรเรยนรเชงลก)

จะสำมำรถใหผลลพธไดภำยในระยะเวลำสน

หำกมนใจไดวำตวแผนของขอมลอนพตมควำมเสถยรเพยงพอ (ดรปท 2-22)

[รปท 2-22] กำรสรำงระบบพยำกรณน ำทวมดวยเทคนค AI โดยใชบกดำตำ


เมอรฐบำลสวนทองถนและประชำกรผพกอำศยสำมำรถเขำดขอมลเกยวกบกำรเกดฝนตกหนกไ

ดลวงหนำ 30 นำทถง 1 ชวโมงกอนทจะเกดน ำทวมฉบพลนในพนท

139

พวกเขำกจะสำมำรถอพยพหรอด ำเนนมำตรกำรเฝำระวงเพอปกปองชวตและทรพยสนได

มขอจ ำกดในกำรพยำกรณน ำทวมฉบพลนทองตำมกำรวดคำตำงๆ ทมอยในปจจบน

ซงจะท ำงำนโดยใชระดบน ำของแมน ำในพนทเมองเปนพนฐำน ดงนน

เรดำรวดปรมำณน ำฝนจะถกน ำไปใชเพอใหขอมลกำรพยำกรณแกหนวยงำนปกครองสวนทองถนลวง

หนำ 1 ชวโมง (ดรปท 2-23)

[รปท 2-23] ระบบพยำกรณน ำทวมและกำรเตอนภยลวงหนำในเกำหล


[รปท 2-24] สถำนะกำรใชเรดำรในกำรปฏบตงำนของเกำหล


140

3.2.2.2. ระบบขอมลแผนทควำมเสยงน ำทวม

ไดมกำรจดมอบแผนทควำมเสยงน ำทวมแบบออนไลนเพอชวยใหประชำชนสำมำรถเขำถงขอม

ลควำมเสยงน ำทวมไดอยำงสะดวกยงขน

และชวยเหลอรฐบำลสวนทองถนใหจดตงมำตรกำรปองกนภยพบตไดอยำงมประสทธภำพ

แผนทควำมเสยงน ำทวม โดยมองวำเปนภำพวำดนน

จะถกจดท ำตำมระบบขอมลภมศำสตร (Geographic Information System: GIS) มำตงแตป 2021

เพอใหสำมำรถดไดทำงออนไลนอยำงงำยดำย

สงนจะท ำใหผถอผลประโยชนหลำยฝำยไดเตรยมพรอมรบมอกบสถำนกำรณน ำทวมทเลวรำยทสดไว

ลวงหนำ และลดควำมเสยหำยตอผคนและทรพยสนใหไดมำกทสด

โดยขอมลนจะเปนขอมลพนฐำนส ำหรบกำรเตรยมพรอมรบกำรเกดน ำทวม

น ำไปใชเพอกำรจดท ำแผนทภยพบตใหแกรฐบำลสวนทองถน

ใหขอมลพนฐำนส ำหรบกำรประกนภยทเกยวกบน ำทวม และก ำหนดมำตรกำรตำงๆ

เพอปองกนควำมเสยงจำกกำรเกดน ำทวม สถำนกำรณจ ำลองทใชคำดกำรณน ำทวม เชน

กำรถลมลงมำของคนดนในแผนทควำมเสยงน ำทวม

ไมเกยวของกบควำมปลอดภยของคนดนของแมน ำในสถำนกำรณจรง

และถอวำเปนกรณทเลวรำยทสดหำกมำตรกำรปองกนแบบใชสงกอสรำงลมเหลว

และมจดมงหมำยเพอชวยกำรค ำนวณระดบกำรเกดน ำทวมขงสงสดแบบเสมอนในกรณทเกดน ำทวมข

น (ดตำรำงท 2-6, รปท 2-25, และรปท 2-26)

- ในปจจบน

แผนทแสดงควำมเสยงน ำทวมก ำลงอยในระหวำงกำรเตรยมกำรส ำหรบแมน ำในทองถนและ

ทวประเทศ ตงแตป 2001 ถง 2016

แผนทแสดงควำมเสยงน ำทวมถกจดท ำเสรจสมบรณแลวส ำหรบแมน ำหลกระดบประเทศ

เชน แมน ำฮน แมน ำนคดง และแมน ำยวงซน

- หำกมอบแผนทแสดงควำมเสยงน ำทวมทใชระบบ GIS

ใหกจะท ำใหสำมำรถระบชควำมลกและระดบของกำรเกดน ำทวมขงของพนทโดยรอบล ำน ำ

ใกลเคยง

คำดวำจะสำมำรถชวยเหลอและเปนประโยชนกบกำรด ำเนนกำรเพอจดกำรรบมอกบน ำทวม

และกำรสรำงจตส ำนก

<ตำรำงท 2-6> กำรจดหมวดหมล ำน ำสำยตำงๆ ในเกำหล หมวดหม เนอหา ผดแลระบบ

แมน ำหลกของประเทศ

บรเวณทำยน ำของเขอนอเนกประสงคและเขอนเกบก

กน ำตำงๆ เปนสวนตนน ำของสภำวะน ำเทอ

(Backwater) พนทโดยรวมของลมน ำมขนำดพนทมำกกวำ 200

ตำรำงกโลเมตร

กระทรวงทดน โครงสรำงพนฐำน และกำรขนสง

Local Streams

ผวำรำชกำรจะระบล ำน ำตำมชอและสวนในภมภำคเพอใหประชำชนเขำใจและเพอควำมสมพนธทใกลชด

นำยกเทศมนตร ผวำรำชกำร

141

Small Streams

ล ำน ำทมควำมกวำงโดยเฉลยมำกกวำ 2 เมตร และมควำมยำวโดยรวมมำกกวำ 500 เมตรจำกจด A

ไปยงจด B

มแนวโนมวำจะมน ำแบบไมใชประเภทชวครำว

หวหนำส ำนกงำนเขต-อ ำเภอ

ทมำ: จดเรยบเรยงใหมโดยผแขยน

[รปท 2-25] ระบบขอมลแผนทแสดงควำมเสยงน ำทวมในกรงโซล (ควำมถ 100 ป)

ทมำ: ระบบขอมลแผนทแสดงควำมเสยงน ำทวม (www.floodmap.go.kr เขำดขอมลวนท 10 พฤษภำคม 2021)

[รปท 2-26] ระบบขอมลแผนทแสดงควำมเสยงน ำทวมในกรงโซล (ควำมถ 200 ป)

ทมำ: ระบบขอมลแผนทแสดงควำมเสยงน ำทวม (www.floodmap.go.kr เขำดขอมลวนท 10 พฤษภำคม 2021)

4. ขอเสนอแนะส าหรบ MRC


จ ำเปนตองจดระบบขอมลดำนเทคนคส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวมและกำรเตอนภย

โดยจดตงเครอขำยผคนอยำงเพยงพอ ผำนทำงหนวยงำนควำมรวมมอระหวำงประเทศของเกำหล

(KOICA) และกจกรรมของคณะกรรมกำรพำยไตฝ น เปนตน นอกจำกน

ยงจ ำเปนตองปรบเปลยนใหเซนเซอรสงเกตกำรณและระบบขอมลมควำมทนสมย

142

และตรวจสอบบรรยำกำศของกำรสอสำรตำงๆ ในประเทศเปำหมำย

มสถำนสงเกตกำรณเชงอทกอตนยมวทยำทงหมด 66 แหงในลมแมน ำโขง

แตสถำนทยงไมถกวดคำในลมแมน ำโขงคดเปนสดสวนทสงเมอดจำกจ ำนวนเหลำน

แมวำกำรตดตงสถำนสงเกตกำรณอยำงละเอยดอำจเปนวธทดทสดจำกมมมองเชงอตนยมวทยำ-

อทกวทยำ

แตคำใชจำยในกำรตดตงและซอมบ ำรงของกำรด ำเนนงำนใชอปกรณเครองมอและสถำนสงเกตกำร

ณเชงอทกอตนยมวทยำทสถำนทยงไมถกวดประเมนหลำยแหงอำจท ำใหกลำยเปนสงเปนไปไมได

อยำงไรกตำม เปนไปไดทจะลดภำระดำนกำรตดตงสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำลงได

ดวยกำรน ำระบบมลตเซนเซอร IoT เขำมำใช ซงคอนขำงตดตงงำยและยงมรำคำไมแพง โดย MRC

และรฐบำลจะสำมำรถมอบขอมลน ำทวมและกำรบรรเทำควำมเสยงไดอยำงทนทวงทได

หำกสำมำรถใชโครงสรำงพนฐำนอนเทอรเนตและกำรสอสำรภำยในทองถนไดอยำงรวดเรวและสะดว

ก หำกใชกำรประกำศตอสำธำรณะ กำรสงค ำเตอนผำนทำงสมำรทโฟน

และวธกำรแบบผสมผสำนอนๆ กจะสำมำรถชวยใหผประสบภยน ำทวมสำมำรถอพยพไดอยำงรวดเรว

และลดควำมเสยหำยใหเหลอนอยทสดได (ดรปท 2-27)

[รปท 2-27] กำรตดตงมลตเซนเซอร IoT แบบประหยดคำใชจำยโดยใชเทคนค AI


4.1. เครอขำย Internet of Water (IoW)

ควำมตองกำรเทคนคกำรใชประโยชนขอมลทขบเคลอนโดยชมชนไดรบกำรยอมรบอยำงกวำงข

วำงในชวงหลำยปทผำนมำ

มควำมพยำยำมทจะน ำเทคนคเหลำนไปปรบใชทวโลกเพอกำรบรหำรจดกำรวกฤตเกยวกบน ำ

ทจรงแลว เทคโนโลย Internet of Things (IoT)

143

ก ำลงเกดขนอยำงรวดเรวในฐำนะของเทคโนโลยแบบบรณำกำร

ทจะน ำไปสกำรเปลยนกระบวนทศนของยคกำรปฏวตอตสำหกรรมระยะทส

โดยใชเซนเซอรประเภทตำงๆ มำกมำยเพอวดประเมนขอมลเกยวกบรถยนต อปกรณเครองใชในบำน

โรงงำนผลตตำงๆ และอำคำรตำงๆ ในเมองทมอยในปจจบนแบบเรยลไทม นอกจำกน

แพลตฟอรมส ำหรบกำรคำดกำรณ จดกำร และตอบสนองรบมอกบภยพบตทเกยวกบน ำ เชน

น ำทวมและภยแลงกเปลยนไปแลว และเปดทำงใหแกแนวคด Internet of Water (IoW) มำกขน

ดวยกำรพฒนำของนวตกรรมใหมๆ ของสภำวะแวดลอมเทคโนโลย (IoT, AI, Artificial Intelligence

of Things (AoT)) IoW เปนค ำทเกดจำกกำรรวมค ำวำ IoT และ Water

ดงทแสดงใหเหนใน [รปท 2-28] IoW

จะเปนเครอขำยดจทลของขอมลทรวบรวมมำจำกทกแหลงไมวำจะใหญหรอเลก

ทจะถกรวมเขำและจดกำรในฐำนขอมลระดบประเทศทผใชงำนขอมลทกรำยจะสำมำรถเขำถงได

ในปจจบนน มกำรศกษำมำกมำยก ำลงอยระหวำงด ำเนนกำร เพอเพมควำมแมนย ำของกำรพยำกรณ

และลดควำมเสยหำยในกำรบรหำรจดกำรภยพบตทมควำมซบซอนใหไดมำกทสด

ดวยกำรเกบรวบรวมและวเครำะหบกดำตำ คอ ขอมลเชงโครงสรำงและไรโครงสรำง ดวยกำรใช IoW

[รปท 2-28] แผนผงแสดงแนวคดของเทคโนโลย Internet of Water (IoW)

ทมำ: Internet of Water (2017)

4.2. ประโยชนและศกยภำพ

ดวยกำรพฒนำสภำวะแวดลอมทำงเทคโนโลย (IoT, AI, IoW)

ทเออใหเกดขนโดยกำรปฏวตอตสำหกรรมครงทสนน

จงกลำยเปนเรองจ ำเปนทจะตองสรำงกำรเปลยนแปลงในกระบวนทศนและแพลตฟอรมส ำหรบกำรพ

ยำกรณ กำรตอบสนอง และบรหำรจดกำรภยพบต (เชน อำหำร)

เปนเรองยำกทจะคำดกำรณขอบเขตและขนำดของควำมเสยหำยทเกดจำกน ำทวมโดยใชเทคโนโลย

144

กำรตอบสนองรบมอกบน ำทวมทมอย

ทสำมำรถคำดกำรณไดเพยงแตกำรเกดน ำทวมหรอน ำทวมขงจำกแมน ำ

และแจงเหตกำรณทเกดขนแบบดำนเดยวเทำนน อยำงไรกตำม

ขนำดและรปแบบของควำมเสยหำยทเกดจำกน ำทวมอำจแตกตำงกนไปไดอยำงมำกตำมแตละกรณ

โดยสอดคลองกบควำมหลำกหลำยและกำรพฒนำของสงคมแมในสถำนกำรณอทกภยครงเดยวกนก

ตำม ซงขนอยกบสภำวะแวดลอมกำรใชชวตและรปแบบทำงพฤตกรรมของบคคล

กำรพฒนำของอนเทอรเนตทเพงเกดขนนไดชวยสนบสนนกำรเกบรวบรวมและใชประโยชนองค

ควำมรสำธำรณะในกำรบรหำรจดกำรภยพบตธรรมชำต

ประเดนวำดวยเจำหนำทดำนเทคนคควรพจำรณำขอมลสำธำรณะในสถำนกำรณภยพบตอยำงรอบคอ

บไดอยำงไร ไดกลำยเปนประเดนหลกทส ำคญ นอกจำกน

เนองจำกทยงไมมระบบขอมลทจะสำมำรถตดตำม วเครำะห

และบรหำรกำรจดกำรน ำแบบบรณำกำรโดยรวมได

จงตองด ำเนนกำรเตรยมกำรอยำงเรงดวนเพรำะสงทนำกงวลเกยวกบน ำทวมทมอยไดขยำยขอบเขตจ

ำกเพยงแคกำรเกดน ำทวม น ำแลง และคณภำพน ำเพยงเทำนน

เทคโนโลยทเสนอในกำรศกษำชนนท ำใหเรำสำมำรถพยำกรณกำรเกดน ำทวมและภยแลงและขนำดข

องกำรเกดภยพบตดงกลำวไดแบบเรยลไทม ดวยกำรวเครำะหบกดำตำทเกบรวบรวมโดยใช IoW

รวมทงกำรวเครำะหรปแบบและแนวโนมตำงๆ โดยใช AI ดวยกำรใชเทคโนโลยน

จงเปนไปไดทจะปรบปรงควำมถกตองแมนย ำของกำรพยำกรณตำมกำรรบรไดมำกกวำ 80%

ในกรณทเกดภยพบต กำรน ำเทคโนโลยพยำกรณภยพบตแบบอจฉรยะไปด ำเนนงำน

ทเชอมตอไปยงระบบขอมลของบรษทเอกชนสำมำรถสงผลใหสรำงเมองอจฉรยะทปลอดภยและสะด

วกสบำยและรบรองควำมปลอดภยใหแกประชำกรผอยอำศยได นอกจำกน

ยงท ำใหสำมำรถตอบสนองและรบมอกบภยพบตแบบอจฉรยะไดอยำงรวดเรวโดยใช AI และบกดำตำ

ทไดถกน ำไปศกษำทวโลก

คำดวำควำมเสยหำยทเกดกบบคคลและทรพยสนจำกกำรเกดภยพบตจะสำมำรถลดลงไดถง 70%

ดวยกำรใชเทคโนโลยตำงๆ เหลำน (เมอเทยบกบเทคโนโลยตำงๆ ทมอย)

กำรเกบรวบรวมและวเครำะหขอมลกำรสงเกตกำรณน ำทวมตำงๆ

อยำงหลำกหลำยจะเปนไปไดดวยกำรพฒนำเทคโนโลยพยำกรณน ำทวมฉบพลนทใช AI และ IoW

และใหขอมลแบบเรยลไทมดวยกำรสรำงระบบพยำกรณน ำทวมแบบสมำรททใชเทคโนโลยทกำวหน

ำเปนพนฐำน เชน กำรตรวจจบแบบอจฉรยะ AI และบกดำตำ นอกจำกนน

คำดไดวำบกดำตำทเกยวของกบภยพบตตำงๆ

ทผำนมำในอดตจะเปนประโยชนกบกำรปองกนและตอบสนองรบมอกบภยพบตอยำงมำก

รวมทงในชวงระยะกำรฟนฟหลงเกดเหตกำรณโดยใชศกยภำพของกำรบรหำรจดกำรภยพบตผำนทำง

บรกำรสอสงคมออนไลนตำงๆ กลำวคอ

บคคลจะไดรบขอมลมำจำกโซเชยลมเดยและสงตอไปยงบคคลอนๆ ทใกลชด

จงเปนกำรสรำงเครอขำยพลเมองขน

เทคโนโลยนสำมำรถน ำไปใชไดในอนำคตเพอสรำงแพลตฟอรมทก ำหนดยทธศำสตรกำรตอบสนอง

และรบมอกบภยพบตไดอยำงมประสทธภำพสงสดโดยใช AI

รวมทงสรำงแผนทภยพบตเชงโตตอบทจะสำมำรถรวบรวม แสดงขอมลเปนภำพเพออธบำย

และวเครำะหขอมลภยพบตทซบซอนได

145

4.3. ขอจ ำกดและทำงแกปญหำเชงยทธศำสตรทเปนไปได

เทคโนโลยพยำกรณน ำทวมในปจจบนถกจ ำกดอยทกำรพยำกรณน ำทวมบรเวณล ำน ำกระแสหล

กของแมน ำโขง ไดมกำรยนยนวำ

มบำงพนททเกดควำมเสยหำยจำกน ำทวมบอยครงเพรำะระบบพยำกรณน ำทวมทมอยนนองตำมกำรว

ดคำระดบฝนทตกและระดบน ำเปนหลก

กำรพยำกรณและกำรเตอนภยลวงหนำเปนไปไมไดอยำงแทจรงในพนทบำงบรเวณทไมมเซนเซอรแล

ะเทคโนโลยพยำกรณน ำทวม ซงยงมอยำงจ ำกดตำมแบบจ ำลองเชงอทกวทยำทมอย

โดยจ ำเปนตองมเทคโนโลยกำรพยำกรณโดยใชเครอขำย IoW และ AI

เพอสรำงกำรพยำกรณส ำหรบล ำน ำสำขำและพนทเขตเมองทจะเกดควำมเสยหำยอยำงแทจรง

เนองจำกระดบของกำรพยำกรณเชงพนท

ขอจ ำกดของระบบกำรพยำกรณน ำทวมและกำรเตอนภยลวงหนำใน MRC มรำยละเอยดดงตอไปน

· มชองวำงของกำรใหเงนทนเพอกำรด ำเนนงำนและกำรซอมบ ำรงสถำน โดยเฉพำะอยำงยงในกมพชำและสปป. ลำว รวมทงกำรซออะไหลส ำรองตำงๆ

ใหแกทกประเทศสมำชก

· นอกจำกน ขดควำมสำมำรถของผปฏบตงำนในระดบประเทศยงเปนอปสรรค

เนองจำกกำรลำออกของเจำหนำทในอตรำสง มรำยงำนวำเจำหนำทอำจไมปฏบตตำมขนตอนปฏบตอยำงเครงครด

และไมมคมอเปนภำษำทองถน

· มปญหำดำนกำรสงและรบขอมลทเกยวกบเครอขำยกำรโทรคมนำคมระดบประเทศ

ซอฟตแวรทลำสมย และกำรเชอมตออนเทอรเนตไปยงเซรฟเวอรทไรประสทธภำพ

· เกดภำวะซ ำซอนและทบซอนกนอยำงชดเจนในเครอขำยดำนอทก-อตนยมวทยำของพนทลมน ำโขงตอนลำงในปจจบน นอกจำกน

กำรขำดกำรบรณำกำรระหวำงเครอขำยภมภำคและประเทศก ำลงน ำไปสกำรด ำเนนงำนทไรประส

ทธภำพ ซงไดลดทอนศกยภำพทควรไดรบจำกกำรกระจำยอ ำนำจจำกศนยกลำงลง

· เครอขำยสงเกตกำรณคณภำพสงเปนสงทขำดไมไดเพอใหระบบเตอนภยลวงหนำท ำงำนอยำงมคณภำพสง

· ควรเพมงบประมำณและทรพยำกรมนษยแทนทจะลดงบประมำณในสวนนลง

· กำรซอมบ ำรงเครอขำยเปนสงจ ำเปนตองท ำเพอใหระบบท ำงำนนำเชอถอไดอยเสมอ

· กำรลงทนกบกำรตดตำมจะประหยดเงนไดมำกกวำคำเสยหำยเมอเกดน ำทวม

· กระทรวงตำงๆ ทเกยวของและธนำคำรเพอกำรพฒนำก ำลงด ำเนนกำรลงทนกบระบบสงเกตกำรณเปนมลคำสง โดยเหนไดจำกโครงกำรทเกยวกบกำรเพมประสทธภำพของกำรสงเกตเชงอตนยมวทยำและอท

กวทยำเพมจ ำนวนมำกขนเรอยๆ

ควรปรบปรงเพอเพมขดควำมสำมำรถของเจำหนำทอยำงคขนำนไปกบควำมกำวหนำดำนเทคโนโลย เพอใหไดประโยชนจำกกำรลงทนใหมำกทสด

· ควรจดกำรปญหำทเกยวกบบนทกขอมลตำงๆ ทมควำมละเอยดดำนเวลำทไมเพยงพอดวย

· ล ำดบเวลำของหยำดน ำฟำทมควำมละเอยดของเวลำต ำกวำหนงวนยงคงเปนขอยกเวน

146

· ควำมแมนย ำของกำรพยำกรณกระแสน ำจะมำกขนโดยใชขอมลทไดรบกำรแกไขอคต

และกำรครอบคลมพนททนำกงวลโดยสมบรณ อยำงไรกตำม ขอมลเรดำรหรอดำวเทยมกตองท ำกำรเทยบมำตรฐำนและแกไขอคต

· ระบบพยำกรณน ำทวมยงคงไมถกประสำนท ำงำนรวมกบกำรเสำะหำและรวบรวมขอมล

· ตองปอนขอมลลงในระบบพยำกรณน ำทวมโดยใชเจำหนำทด ำเนนกำร

· นอกจำกน ยงคงมขอจ ำกดในกำรใหกำรพยำกรณน ำในแมน ำ 4 วนและ 5

วนอยำงมควำมแมนย ำสงขนเปนพเศษ เนองจำกตวประเมนกำรเกดฝนตกทไมนำเชอถอซงไดมำจำกแบบจ ำลองสภำวะอำกำศและขอม

ลกำรเกดฝนตกทไมเพยงพอจำกสถำนภำคพนในพนทลมน ำโขงตอนลำง

· ระบบแนวทำงส ำหรบกำรเกดน ำทวมฉบพลนยงคงมจ ำกดเนองจำก RFMMC

ประเมนวำในจ ำนวนสญญำณเตอนและกำรเตอนภยทออกใหหมบำน/อ ำเภอตำงๆ มเพยงรำว 'หนงในสำม' ทมควำมถกตองแมนย ำ

· ในพนททไมมระบบอนๆ พรอมใชงำน ควำมถกตองแมนย ำเชนนจงไมควรไดรบกำรประเมนต ำกวำควำมจรง

· ประเทศสมำชกสำมำรถใหควำมชวยเหลอ RFDMC ไดดวยกำรระบแยกแยะขอมลท ‘ตรงเปำ’ และ ‘พลำดเปำ’ โดยขอมลทส ำคญดงกลำวนนยงคงขำดแคลนอยในปจจบนในระดบภมภำค

กำรศกษำชนนน ำเสนอกำรใชเซนเซอรเครอขำย IoW

เพอจดท ำระบบกำรตดตำมและกำรวดคำเชงอทกวทยำโดยองตำมเทคโนโลย IoT และมลตเซนเซอร

นอกจำกน กำรศกษำชนนยงไดน ำเสนอกำรประมวลผลขอมลแบบครำวดซอรส

และเทคโนโลยเพอคำดกำรณกำรเกดภยพบตโดยใช AI และเทคโนโลยระบบกำรวเครำะหบกดำตำ

เซนเซอร IoW ทเสนอใหนนสำมำรถแบงออกเปนสององคประกอบ ดงทแสดงใน [รปท 2-29], [รปท

2-30] และ [รปท 2-31]

บำงครงขอมลพยำกรณบำงสวนอำจไมแมนย ำและ MRC

ยงไมไดใหขอมลพยำกรณล ำน ำสำขำตำงๆ

โดยสงนท ำใหเกดชองวำงเนองจำกทล ำน ำสำขำบำงสำยสงผลกระทบตอล ำน ำสำยหลกอยำงมนยส ำ

คญ กำรท ำใหระบบขอมลทมอยในปจจบนทนสมยขนโดยใชเทคโนโลยขนสงจะเปนสงจ ำเปน

ควำมพยำยำมระดบภมภำคเพอใหกำรพยำกรณน ำทวมทรวดเรวและแมนย ำมำกขน

และเพอขยำยเครอขำยของกำรตดตำมดำนอทก-

อตนยมวทยำเพอเกบรวบรวมขอมลในลมน ำมควำมส ำคญมำกในกำรจดกำรกบปญหำเหลำน

นอกจำกน ยงควรแบงปนควำมเชยวชำญและประสบกำรณเกยวกบกำรตดตำมและพยำกรณน ำทวม

รวมทงขอมลน ำทวมสำธำรณะจำกเกำหล ดวยกำรใชเทคโนโลยขนสง (เซนเซอร IoT และเทคโนโลย

AI) เพอใหชมชนและรฐบำลสวนทองถนไดรบแจงขอมลอยำงทนทวงท

และสำมำรถลดควำมเสยหำยลงได นอกจำกน

ยงชวยเอออ ำนวยใหเกดกำรบรณำกำรหนำทกำรท ำงำนในกำรบรหำรจดกำรน ำทวม

เพอใหระยะเวลำน ำ (Lead-time) ทนำนขนและกำรพยำกรณทแมนย ำมำกยงขน กำรวจยนจะท ำให

MRC สำมำรถเสรมขดควำมสำมำรถดำนกำรพยำกรณน ำทวมใหแขงแกรงขน

โดยมเปำหมำยเพอชวยเหลอประเทศสมำชกอยำงตอเนอง

และจดกำรกบควำมเสยงเกดน ำทวมไดในรปแบบทมประสทธภำพ

147

[รปท 2-29] แผนผงแสดงแนวคดในกำรพยำกรณน ำทวมดวย AI โดยใช IoW, AI และบกดำตำ


[รปท 2-30] เปนแผนผงแสดงแนวคดของมลตเซนเซอร IoW

ซงเปนองคประกอบแรกของเครอขำยสงเกตกำรณโดยใช IoW ทเสนอไวในกำรศกษำชนน

เซนเซอรนประกอบดวยระบบหลก เซนเซอรทำงเลอก และแผงพลงงำนแสงอำทตย

เซนเซอรทำงเลอกสำมำรถถกประกอบเขำในลกษณะแบบผลตลวงหนำโดยพจำรณำลกษณะภมประเ

ทศและปจจยเชงอทกวทยำเพอน ำเซนเซอรทจ ำเปนส ำหรบภมภำคนเขำมำใชงำน เชน

เซนเซอรตรวจวดระดบน ำ ฝน อำกำศ และภำพ

แผงพลงงำนแสงอำทตยไดรบกำรออกแบบมำเพอใหสำมำรถสรำงพลงงำนดวยตวเองไดในกรณทเก

ดปญหำกบกรดไฟฟำ สำมำรถสรำงระบบมลตเซนเซอร IoW

นแบบผสมผสำนขนพนฐำนโดยมคำใชจำยไมถง 1,000 ดอลลำรสหรฐตอเซนเซอร

โดยสำมำรถน ำชดมลตเซนเซอร IoW นไปใชไดไมเพยงแตกบวกฤตดำนน ำ เชน

น ำทวมและภยแลงเทำนน แตยงสำมำรถน ำไปใชกบภยพบตทซบซอนตำงๆ มำกมำย เชน

กำรเกดแผนดนไหว สนำม และไฟปำ

Water level

Rainfall(radar)

Numericalpredictions

Rainfall(gauge)

Upstreamstation

downstreamstation

correlation

AI flood forecasting

Conventional gauge

AI flood forecasting (IoW gauges)

AI flood forecasting

Socialmedia

148

[รปท 2-30] แผนผงแสดงแนวคดของมลตเซนเซอร IoW แบบประหยดคำใชจำย


[รปท 2-31] เปนแผนผงแสดงโครงรำงภำยนอกของภำพ IoW และขอมลจำกสอสงคมออนไลน

โดยเปนองคประกอบสวนทสองของเครอขำยสงเกตกำรณดวยเทคโนโลย IoW

มขอมลและสำรสนเทศทหลำกหลำยเปนจ ำนวนมหำศำลในพนทสอสงคมออนไลน

หำกสำมำรถดงขอมลทเกยวกบน ำทวมทจ ำเปนออกมำได

กจะสำมำรถตรวจสอบประวตกำรเกดน ำทวมครงทผำนมำโดยใชภำพหรอขอควำมทแสดงใหเหนควำ

มเสยงของกำรเกดน ำทวม ขอมลบนสอสงคมออนไลนและภำพ IoW

จะองตำมหลกกำรทวำเมอเกดภยพบต (เชน น ำทวม) ขน

ปรมำณของขอมลในพนทดงกลำวบนสอสงคมออนไลนจะเพมขนอยำงฉบพลน หำกใช AI

เพอวเครำะหขอมลทเปนขอควำมและภำพ นกจะยงมประสทธภำพมำกขน

ขอมลนจะชวยในกำรพยำกรณน ำทวมส ำหรบพนททเกดควำมเสยหำยขนบอยครง เชน

ล ำน ำสำขำหรอพนทเมองทมอปสรรคในกำรพยำกรณดวยเหตทขำดแคลนขอมลเนองจำกมจ ำนวนข

องเซนเซอรทตดตงอยแลวไมมำกนกในภมภำค

149

[รปท 2-31] แผนผงแสดงแนวคดของมลตเซนเซอร IoW (ภำพ) แบบประหยดคำใชจำย

โดยใชขอมลจำกสอสงคมออนไลน


[รปท 2-32]

เปนตวอยำงของกำรประเมนควำมแมนย ำของกำรพยำกรณน ำทวมโดยใชขอมลจำกสอสงคมออนไล

นในเกำหล ตวอยำงนแสดงใหเหนวำจะสำมำรถปรบปรงเกณฑกำรพยำกรณน ำทวมไดอยำงไร

ดวยกำรเปรยบเทยบผลลพธของแบบจ ำลองกำรพยำกำรณกำรเกดน ำทวมฉบพลน

กบผลของกำรพยำกรณทถกตองแมนย ำของแบบจ ำลองทใชเซนเซอร IoW และสอสงคมออนไลน


ไดมกำรจดท ำงำนวจยดงกลำวโดยมเปำหมำยเพอน ำไปประยกตใชกบกำรพยำกรณน ำทวมในเกำหล

โดยเรมตงแตป 2022

150

[รปท 2-32]

ตวอยำงกำรประเมนควำมแมนย ำของกำรพยำกรณน ำทวมโดยใชขอมลจำกสอสงคมออนไลนในเกำหล


4.4. ตวอยำงของเครองมอและสำธำรณปโภคตำงๆ

ดงทแสดงใน [รปท 2-33] เทคโนโลยกำรพยำกรณน ำทวมโดยใช AI

สำมำรถแบงออกเปนสองสวนกวำงๆ คอ เครองมอคนหำน ำทวม (Flood Finder)

และเครองมอท ำแผนทน ำทวม (Flood Mapper) เครองมอคนหำน ำทวม (Flood Finder)

เปนเทคโนโลยพยำกรณน ำทวมทใชมลตเซนเซอรเครอขำย IoW ขอมลจำกสอสงคมออนไลน

และเทคนค AI กอนอน จ ำเปนทจะตองจดตงเครอขำยสงเกตกำรณโดยใชมลตเซนเซอร IoW

แบบประหยดคำใชจำยทเสนอไวในกำรศกษำชนนในบรเวณล ำน ำสำขำหรอพนททมกจะเกดควำมผด

พลำดของขอมลบอยครง

เนองมำจำกมเซนเซอรจ ำนวนไมมำกนกในเครอขำยสงเกตกำรณตำมทมอยในปจจบน

โดยสำมำรถพยำกรณน ำทวมไดดวยกำรวเครำะหขอมลจำกเครอขำยสงเกตกำรณทมอย

(เกจวดระดบน ำ, เรดำร, ดำวเทยม, หนวยงำนดำนอตนยมวทยำ เปนตน)

พรอมดวยขอมลทไดมำจำกมลตเซนเซอร IoW แบบประหยดคำใชจำยทเพงตดตง

รวมทงรปแบบขอมลทเปนวดโอและบกดำตำจำกสอสงคมออนไลน

กำรวเครำะหนจะใชประโยชนจำกเทคนค AI และแบบจ ำลองเชงอทกวทยำทมอย

เนองจำกทกำรพยำกรณน ำทวมอยำงแมนย ำจ ำเปนตองมกำรวเครำะหขอมล สำรสนเทศ เปนตน

ในปรมำณมหำศำล จงเปนสงหลกเลยงไมไดทจะตองใชเทคโนโลย AI

นอกเหนอจำกแบบจ ำลองเชงอทกวทยำทมอย

151

เครองมอท ำแผนทน ำทวม (Flood Mapper)

เปนแผนทภยพบตเชงโตตอบทไดรวมเอำกระบวนกำรของกำรเกบรวบรวม แสดงขอมลเปนภำพ

และวเครำะหขอมลภยพบตเพอน ำมำใชงำน

เครองมอนจะมอบขอมลภยพบตทจ ำเปนใหแกบคคลทตองกำรขอมลดงกลำวอยำงเรงดวน

รวมทงผเชยวชำญในพนททเกยวของกบกำรปองกนภยพบต นอกจำกน

ยงสำมำรถน ำเครองมอนไปใชไดแบบเรยลไทม

เนองจำกสำมำรถใหผลตอบรบไดซงแตกตำงจำกแผนทควำมเสยงภยพบตทสอสำรแบบทำงเดยว

• (เครองมอคนหำน ำทวม)

ประกอบดวยบรกำรในเชงปฏบตงำนเพอเตรยมพรอมรบภำวะน ำทวมและตอบสนองชวยเห

ลอในภำวะฉกเฉน

โดยแบงออกเปนเครองมอและโซลชนทำงดำนเทคโนโลยสำรสนเทศดำนภมศำสตรดงตอ

ไปน

- มอดลส ำหรบกำรตดตำมน ำทวมโดยใชเครอขำยมลตเซนเซอร IoT

ทงทเสนอใหใหมและทมอยในปจจบน

- มอดลกำรเปดใชบรกำรเรดำรและดำวเทยม

- มอดลกำรพยำกรณและวเครำะหน ำทวมแบบใช AI

โดยใชขอมลระบบครำวดซอรสซงและบกดำตำทสงเกตพบ

• (เครองมอท ำแผนทน ำทวม)

กำรท ำแผนทภำวะวกฤตสำมำรถอธบำยไดวำเปนกำรผสมผสำนกนระหวำงองคประกอบสำ

มประกำร คอ กำรเกบรวบรวมขอมล กำรแสดงขอมลเพออธบำยเปนภำพ

และกำรวเครำะหขอมล

องคประกอบทงหมดนถกรวมไวในแผนทเชงโตตอบและเปลยนแปลงไดตลอดเวลำ

- (กำรจดหำแผนทวกฤต) เปนกำรใชระเบยบวธและเทคโนโลยตำงๆ

อยำงหลำกหลำยทสำมำรถใชส ำหรบเกบรวบรวมขอมล

- (กำรแสดงขอมลแผนทวกฤตเปนภำพ)

เปนกำรแปลขอมลทเกบรวบรวมไดบนแผนทเชงโตตอบและมกำรเปลยนแปลงตลอดเ

วลำ ในลกษณะทจะใหขอมลเชงลกเกยวกบขอมลทรวบรวมไดสงสด

รวมทงรปแบบเสมอนจรงทเปนไปไดอนๆ

- (กำรวเครำะหแผนทวกฤต)

ท ำงำนโดยกำรน ำเทคนคเชงสถตไปประยกตใชกบขอมลเชงพนทเพอตรวจจบรปแบ

บตำงๆ เปนตน

152

[รปท 2-33] แผนผงแสดงแนวคดส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวมโดยใชมลตเซนเซอร IoW

ขอมลจำกสอสงคมออนไลน และ AI


5. การใชเครอขาย IoW ในการบรหารจดการน าทวมทเปนไปได

5.1. ระบบเตอนภยลวงหนำและกำรตดตำมน ำทวม

เมอเวลำประมำณ 12.20 น. วนท 16 เดอนพฤษภำคม ป 2018

มผน ำจำกกระแสน ำทเพมสงพดจำกถนนและเสยชวต

ในขณะทก ำลงขรถจกรยำนยนตบนถนนส ำหรบรถจกรยำนยนตจองนงชอน ในเขตซองบก กรงโซล

กระทรวงมหำดไทยและควำมปลอดภย (MOIS) ไดออกค ำเตอน "ระดบฉกเฉน" เมอเวลำ 9 นำฬกำ

ในวนตอมำเพอปองกนไมใหควำมเสยหำยจำกกำรเกดภำวะฝนตกหนกมำกขยำยวงกวำง (ดรปท 2-

34) เมอเวลำ 12.20 น. ระดบน ำเพมสงทสะพำนโวกยหมำยเลข 2 ในบรเวณจองนงชอน

และไดมกำรเปรยบเทยบปรมำณของหยำดน ำฟำสะสมรำยวนตำมทวดไดทสถำนตรวจวดอำกำศอตโ

นมต (AWS) 5 แหงใกล ๆ กบพนทของจองนงชอน (ไดแก ซองบก โดบง ดงแดมน โนวอน จงนง)

ต ำแหนงของสถำน AWS

ทงหำแหงแสดงใหเหนวำมระดบหยำดน ำฟำเพมสงอยำงรวดเรวเมอเวลำประมำณ 12.00 น.

เนองจำกคณลกษณะเฉพำะของภำวะฝนตกหนกมำกในทองท คอ

ฝนตกเฉพำะบำงจดอยำงหนกในชวงเวลำสนๆ

หนวยบรหำรจดกำรสถำนกำรณเบองตนของกระทรวงจงเรมด ำเนนกำรอยำงรวดเรวทนท

และเผยแพรขอมลขำวสำรใหสำธำรณชนทรำบ

153

[รปท 2-34] ควำมเสยหำยในจองนงชอนเนองมำจำกกำรเกดฝนตกหนกอยำงฉบพลนในวนท

16 พฤษภำคม 2018


เพอเปนกำรทดสอบผลกำรด ำเนนงำนของเครองมอตรวจจบกำรเกดน ำทวมในใจกลำงเมอง

ค ำส ำคญบนสอสงคมออนไลนทองตำมขอมลระบบครำวดซอรสซงและปรมำณหยำดน ำฟำรำยชวโมง

ไดถกน ำไปเปรยบเทยบกบชวงระยะเวลำตงแตวนท 14 - 18 พฤษภำคม ป 2018 [รปท 2-35]

แสดงใหเหนสถำนะปรมำณน ำฝนของจองนงชอนในเวลำเมอเกดเหตกำรณครงน

เหนไดวำเกดฝนตกหนกมำกใกล ๆ กบเขตซองบกเมอเวลำประมำณ 20.00 น.

[รปท 2-35] สถำนะปรมำณน ำฝนในจองนงชอนเมอวนท 16 พฤษภำคม ป 2018

(ก) ปรมำณน ำฝนสะสมทสถำน AWS ใกลกบจองนงชอนเมอวนท 16 พฤษภำคม ป

2018

(ข) KWK เมอวนท 16 พฤษภำคม ป 2018 (มมอลตจด 0 องศำ,

ควำมหนำแนนของกำรเกดฝนตก)

154


มกำรตรวจพบสภำวะสะทอนกลบในระดบสงในบรเวณตะวนออกเฉยงเหนอของกรงโซล

(จองนงชอน) เปนเวลำประมำณ 30 นำทตงแตเวลำ 12 ถง 12.30 น. บนเรดำรทเขำควำนอกซำน

เหตกำรณฝนตกครงนเกดขนอยำงฉบพลนเปนชวงระยะเวลำสนๆ

ในลกษณะทไมมกำรออกกำรพยำกรณหรอกำรเตอนภยน ำทวมลวงหนำ

ปรมำณของขอมลของค ำส ำคญแตละค ำทเกยวกบกำรเกดน ำทวมทจองนงชอนและหยำดน ำฟำรำยว

นถกน ำไปเปรยบเทยบกน

เพอยนยนถงควำมสม ำเสมอในเชงพนทและเวลำของเครองมอตรวจจบกำรเกดน ำทวม

โดยในกำรเปรยบเทยบขอมลจำกสอสงคมออนไลนและรปแบบกำรเกดฝนตกทไดถกบนทกไวใ

นศนยใจกลำงเมอง จงไดท ำกำรวเครำะหโดยใชขอมลจำกระบบครำวดซอรสซงส ำหรบชวงวนท 14 -

18 พฤษภำคม ป 2018 [รปท 2-36]

แสดงใหเหนผลลพธของกำรเปรยบเทยบหยำดน ำฟำรำยวนในเวลำดงกลำว

กบขอมลทเกบรวบรวมในเขตซองบกทเกยวของกบค ำส ำคญอยำง 'ฝนตกหนก' และ

'ภำวะฝนตกหนกมำก' เมอเกดเหตกำรณผประสบภยในวนท 16 ปรมำณของขอมลทเกยวกบค ำส ำคญ

คอ 'ภำวะฝนตกหนกมำก' อยในระดบสงสด และขอมลทเกยวกบค ำวำ 'ฝนตกหนก'

กเปนไปในรปแบบคลำยกนน มกำรยนยนวำ ค ำวำ 'ฝนตกหนก'

แสดงใหเหนรปแบบกรำฟทคลำยกนกบหยำดน ำฟำรำยวน สวนขอมลทเกยวกบ

'ภำวะฝนตกหนกมำก' กแสดงกรำฟทคลำยกนกบหยำดน ำฟำรำยวนดวย

ชใหเหนวำผลลพธของเครองมอตรวจจบน ำทวมมควำมสม ำเสมอสอดคลองทงเชงพนทเวลำกบกระแ

สน ำจำกฝนทตก

155

[รปท 2-36]

กำรเปรยบเทยบหยำดน ำฟำรำยวนกบขอมลในระดบภมภำคในเขตซองบกโดยใชค ำส ำคญในกรณเหตกำรณน ำทวมทจองนงชอน

ทมำ: Lee (2019)

กรำฟทแสดงใหเหนใน [รปท 2-37]

สรำงขนจำกกำรตรวจสอบควำมถของค ำส ำคญแตละค ำในขอมลเกยวกบเหตกำรณน ำทวมทจองนงช

อนทไดจำกสอสงคมออนไลน ในเหตกำรณน ำทวมทจองนงชอน ค ำส ำคญทมควำมถสงทสด คอ 'ฝน'

ตำมมำดวย 'ภำวะฝนตกหนกมำก' และ 'กำรเกดน ำทวม' [รปท 2-37]

แสดงผลลพธของกำรเปรยบเทยบหยำดน ำฟำรำยวนตลอดระยะเวลำสำมวนตงแตวนท 16 ถง 18

และสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนโดยใชค ำส ำคญ

[รปท 2-37] กำรเปรยบเทยบแนวโนมตำงๆ

โดยใชค ำส ำคญในเขตซองบกในกรณเหตกำรณน ำทวมทจองนงชอน


ดงทแสดงใหเหนใน [รปท 2-38] คำสมประสทธสหสมพนธส ำหรบค ำส ำคญอยำงเชน 'ฝน'

ใกลเคยงกบ 1 ชใหเหนควำมสมพนธกบกำรเกดฝนตกจรงอยำงสง ในทำงกลบกน ค ำส ำคญอยำงเชน

'ควำมเสยหำยจำกน ำทวม' แสดงใหเหนควำมสมพนธในเชงลบ ควรบนทกไวดวยวำ

ค ำส ำคญทมควำมสมพนธเชงบวกอยำงสง ประกอบดวยค ำทเกยวกบหยำดน ำฟำ (‘ฝน’,

‘ภำวะฝนตกหนกมำก’, ‘พำยฝน’, ‘ไตฝ น’, ‘เตอนภยจำกฝนตกหนก’, ‘ฤดฝน’,

156

‘ภำวะฝนตกหนกมำกอยำงฉบพลน’, ‘วอเตอรบอม’) ในทำงกลบกน

ค ำส ำคญทมทมควำมสมพนธเชงลบอยำงสง

ประกอบดวยค ำทเกยวกบกำรเกดน ำทวมและควำมเสยหำยจำกน ำทวม (‘ควำมเสยหำยจำกน ำทวม’,

‘กำรเกดน ำทวม’, ‘น ำทวม’, ‘กำรเกดภยพบตน ำทวม’, ‘ภำวะน ำเออทวมจำกแมน ำ’)

มกำรตงสมมตฐำนวำสงนเกยวของกบวำ

ชวงเวลำทเกดฝนตกลงมำหรอน ำทวมขนจรงนนเกดขนพรอมกบชวงเวลำทท ำกำรคนหำโดยใชค ำส ำ

คญดงกลำวหรอไม สำมำรถตควำมไดวำ

กำรคนหำโดยใชค ำส ำคญทเกยวกบกำรเกดฝนตกจะเพมขนในชวงทเกดฝนตก

สวนกำรคนหำโดยใชค ำส ำคญทเกยวกบน ำทวมหรอควำมเสยหำยจำกน ำทวมนนจะเพมขนหลงจำก

ทเกดควำมเสยหำยจำกน ำทวมเนองมำจำกฝนตกเทำนน กลำวคอ

ค ำส ำคญทเกยวของกบควำมเสยหำยจำกน ำทวมนนประกอบดวยค ำทถกน ำไปใชบอยครงในขำวตำง

ๆ ดวยเหตน จงยนยนไดวำสมประสทธสหสมพนธเชงลบปรำกฏขนเนองมำจำกบทควำมในขำวตำงๆ

ทเกยวกบควำมเสยหำยหลงจำกเกดเหตกำรณน ำทวม

[รปท 2-38]

กำรเปรยบเทยบปรมำณหยำดน ำฟำรำยวนและคำสมประสทธสหสมพนธโดยใชค ำส ำคญ


ในเรองดงกลำว ผลกระทบของจงหวะเวลำของกำรเสนอขำวจงไดถกวเครำะห นนคอ

เวลำทเกดฝนตกหนกและเวลำทเกดกจกรรมของมนษย (กลำงวน กลำงคน ชวงดก เปนตน)

กรำฟทแสดงใน [รปท 2-39]

น ำเสนอผลลพธของกำรเปรยบเทยบและวเครำะหขอมลสอสงคมออนไลนโดยใชปรมำณของหยำด

น ำฟำเปนรำยชวโมง

มกำรยนยนวำเกดควำมแตกตำงของชวงเวลำเพยงเลกนอยในกำรเกดฝนตกและรปแบบกำรเพม/ลด

ลงของขอมลในเวลำทเกดกำรเคลอนไหวของประชำกรในระดบสง กลำวคอ

เมอผคนไปท ำงำนและออกจำกทท ำงำน ในทำงกลบกน

เกดควำมแตกตำงของชวงเวลำอยำงมนยส ำคญในชวงเวลำเรงดวนตอนเชำตร

นนหมำยควำมวำควำมสมพนธอยในระดบสงเมอเกดฝนตกหนกเมอสำมำรถสมผสหรอรสกไดวำเกดฝ

นตก

แตควำมสมพนธระหวำงขอมลจำกสอสงคมออนไลนและกำรเกดฝนตกอยในระดบต ำในชวงทเกดกจ

กรรมของผคนนอยกวำ เชน เวลำกลำงคน

ซงแสดงใหเหนวำจะตองน ำปจจยเหลำนนไปพจำรณำในกำรวเครำะหในอนำคต

157

[รปท 2-39] กำรเปรยบเทยบปรมำณของขอมลจำกสอสงคมออนไลนและหยำดน ำฟำรำยชวโมง


ดงทสำมำรถเหนไดจำก <ตำรำงท 2-7>

สมประสทธสหสมพนธระหวำงหยำดน ำฟำรำยวนและรำยสปดำหแสดงใหเหนควำมสมพนธทประมำ

ณ 93% และ 46% ตำมล ำดบ จำกใน [รปท 2-38] มชวงระยะเวลำตำงๆ

ของวนทควำมสมพนธนลดลงโดยขนอยกบเวลำกำรท ำกจกรรมของผคนในกรณของหยำดน ำฟำรำย

ชวโมง อยำงไรกตำม ควำมสมพนธนพสจนใหเหนวำอยในระดบสงมำกในกรณของหยำดน ำฟำรำยวน

เนองจำกไมมควำมแตกตำงของกจกรรมของผคน


กำรเปรยบเทยบคำสมประสทธสหสมพนธระหวำงปรมำณของขอมลและหยำดน ำฟำในเขตซองบก เกำหล

หยาดน าฟารายวน หยาดน าฟารายช วโมง

คาสมประสทธสหสมพนธ 93% 46% ทมำ: Lee (2019)

5.2. กำรจดท ำขอมลภมศำสตร

ในกำรด ำเนนกำรตรวจตดตำมภยพบตและพยำกรณภยพบตแบบบรณำกำรในพนทลมน ำโขงนน

มควำมจ ำเปนทจะตองจดท ำขอมลดำนภมศำสตร

ซงจะเปนขอมลพนฐำนเพอเชอมโยงบกดำตำทมควำมหลำกหลำย

กำรเชอมโยงขอมลจะท ำใหสำมำรถสรำงแพลตฟอรมกำรพยำกรณภยพบตทซบซอนโดยใช AI ได

เนองจำกทไมมทำงเลอกอนนอกจำกกำรเตรยมตวเพอรบมอกบภยพบตธรรมชำตทจะยงเกดขนบอย

ขนเนองจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

กำรสรำงสถำนกำรณจ ำลองควำมอนตรำยจะเปนวธทมประสทธภำพ

ดวยกำรรวบรวมขอมลหลำกหลำยประเภท รวมทงขอมลดำนภมศำสตร

และสรำงระบบเตอนภยลวงหนำเพอลดกำรสญเสยชวตมนษยและทำงเศรษฐกจรวมทงปรบปรงขดคว

ำมสำมำรถในกำรตอบสนองรบมอกบวกฤต (ดรปท 2-40)

158

[รปท 2-40]

แพลตฟอรมเพอกำรพยำกรณน ำทวมและยนยนควำมถกตองโดยองตำมขอมลดำนภมศำสตร


5.3. กำรแจกจำยเผยแพรขอมลและ IoW เพอจดกำรรบมอกบน ำทวม


สำธำรณรฐเกำหลไดพฒนำแพลตฟอรมเพอกำรตดสนใจและพยำกรณกำรเกดน ำทวมอยำงเปนบรณ

ำกำร โดยน ำปญหำดำนกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศไปพจำรณำ

โดยแพลตฟอรมนท ำใหสำมำรถคำดกำรณควำมเสยหำยไดอยำงแมนย ำ

โดยน ำสถำนกำรณกำรเกดน ำทวมในระดบกวำงไปพจำรณำ

และลดควำมสญเสยทำงเศรษฐกจใหเหลอนอยทสดเนองจำกสงผลใหมชวงเวลำส ำคญทตองใชในก

ำรอพยพ

คำดวำเทคโนโลยนจะสงอทธพลอยำงกวำงขวำงตอสำขำกำรพยำกรณภยพบตและควำมปลอดภย

ทตองผสมผสำนกำรใชเทคโนโลยบกดำตำ และ AI

แพลตฟอรมนประกอบดวยระบบบรหำรจดกำรภยพบต

กำรวดคำแบบใชเทคโนโลยระดบสงในทองถน

และระบบสรำงโมเดลและจ ำลองแบบอยำงเปนบรณำกำร

รวมทงระบบแปลควำมหมำยของภยพบตและกำรประเมน/ยนยนโดยใชเทคโนโลย AI

แพลตฟอรมกำรพยำกรณภยพบตแบบบรณำกำรทใช AI

และบกดำตำนสำมำรถวเครำะหขอมลกำรวดคำแบบใชเทคโนโลย IoT

และใหทำงแกปญหำกบพนทตำงๆ

ทไดรบควำมเสยหำยจำกกำรเกดภยพบตบอยครงแตยงไมสำมำรถท ำกำรคำดกำรณโดยใชวธกำรทม

อยในปจจบนได

กำรวดประเมนแบบขนสงและระบบสรำงโมเดลและจ ำลองแบบอยำงเปนบรณำกำรโดยใชระบบ AI

อปกรณดานสงคมแบบอ

อปกรณเชงกายภาพแบบอจฉเ

บ

เทคนคการพยากรณอากาศร

ะยะสน Nowcasting+3h

159

จะสงเกตและพยำกรณภยพบตทอำจเกดขนไดโดยมควำมแมนย ำสงและเปนแบบเรยลไทม

ระบบสรำงโมเดลและจ ำลองแบบอยำงเปนบรณำกำรโดยใชระบบ AI

นจะพยำกรณกำรเกดภยพบตและระดบควำมรนแรงดวยกำรประมวลผลและวเครำะหบกดำตำโดยใชร

ะบบ AI ดวยกำรใชแพลตฟอรมดงกลำว เจำหนำทปฏบตงำนในหนวยงำนตำงๆ

ทเกยวของจะสำมำรถระบอนตรำยตำงๆ ไดลวงหนำ

และเขำรวมในกระบวนกำรตดสนใจและกำรสอสำรไดอยำงเปนบรณำกำร

แพลตฟอรมบรหำรจดกำรภยพบตแบบบรณำกำรทใช AI และบกดำตำน

เปนขนตอนส ำคญทท ำใหสำมำรถตดสนใจเพอตอบสนองรบมอกบภยพบตในอนำคตไดอยำงมประส

ทธภำพดขน ดวยกำรอำงองจำกประสบกำรณครงทผำนๆ มำโดยใชกระบวนกำรใหควำมเหนตอบรบ

โดยจะเกดควำมเหนตอบรบนข นในระหวำงกำรวเครำะหตดตำมผลทท ำหลงจำกกำรตดสนใจ

จะมกำรใหควำมเหนตอบรบไปยงทกระยะของระบบพยำกรณ/เตอนภย รวมทงกำรเกบรวบรวม

กำรปรบแตง และกำรวเครำะหขอมล

เพอประเมนควำมถกตองแมนย ำของกำรพยำกรณโดยใชภำพจำกกำรวำดแผนทแสดงอนตรำยและช

วยเหลอกระบวนกำรตดสนใจทจะชวยลดควำมเสยหำยและกำรสญเสยทำงเศรษฐกจใหเหลอนอยทส

ด นอกจำกน กำรด ำเนนกำรนยงชวยใหระบบพยำกรณ/ระบบเตอนภยมประสทธภำพยงขน

ดวยกำรแลกเปลยนประสบกำรณดำนกำรตอบสนองและรบมอภยพบตรวมกบประเทศสมำชกอนๆ

(ดรปท 2-41)

[รปท 2-41] แพลตฟอรมเพอกำรพยำกรณน ำทวมและยนยนควำมถกตองโดยองตำมเทคโนโลย

IoW


ส ำหรบตวอยำงจรงทเกดขน

ทมงำนวจยไดตรวจสอบควำมถกตองของกำรพยำกรณน ำทวมโดยใชขอมลระบบครำวดซอรสซงและ

บกดำตำ

ดวยกำรทบทวนกำรพยำกรณกำรเกดน ำทวมเนองจำกเกดฝนตกหนกในพนทเมองพซำนของเกำหล

160

รวมทงผลลพธกำรตรวจจบกำรเกดภำวะน ำทวมดวยกำรใชขอมลครำวดซอรสซง

ผลของกำรเปรยบเทยบนไดยนยนวำกำรพยำกรณควำมเสยงทจะเกดน ำทวมโดยกำรสรำงโมเดลและ

จ ำลองแบบเชงอทกวทยำนน

มควำมเหมำะสมเปนอยำงดกบพนททตรวจพบกำรเกดน ำทวมดวยกำรใชบกดำตำประเภทตำงๆ

รวมทงเทคนคครำวดซอรสซง ดงนน

คำดไดวำขอมลระบบครำวดซอรสซงจะมประโยชนอยำงยงในกำรปรบปรงระบบทมอยใหมประสทธภ

ำพมำกขน (ดรปท 2-42)

[รปท 2-42] กำรเปรยบเทยบผลกำรพยำกรณโดยใชขอมลจำกสอสงคมออนไลน, บกดำตำ

และผลลพธจำกกำรสรำงโมเดลและจ ำลองแบบเชงอทกวทยำ

หมำยเหต: พนทสเหลอง (เฝำระวง), สม (กงกลำง) และแดง (รนแรง) จะระบระดบของกำรคำดกำรณควำมเสยงจำกกำรเกดน ำทวมทมอยโดยใชกำรสรำงโมเดลและจ ำลองแบบเชงอทกวทยำทจดหำใหในหนวยตำงๆ และจดสด ำเปนจดทตรวจพบกำรเกดน ำทวมโดยกำรใชเทคนคครำวดซอรสซง และเปนระดบทคำดกำรณวำมระดบควำมเสยงสงมำก ควำมเสยหำยทเกดขนจรงนนไดรบกำรยนยนวำเกดขนในพนทระดบรนแรงตำมทคำดกำรณไว เนองจำกทเทคโนโลยนท ำใหสำมำรถตรวจยนยนควำมถกตองของกำรพยำกรณไดแบบเรยลไทม จงท ำใหสำมำรถก ำหนดมำตรฐำนกำรพยำกรณในระดบแมนย ำยงขนไดโดยใชเทคโนโลยน



ทมงำนวจยไดจดท ำกำรศกษำเพอตรวจจบสญญำณทบงบอกปญหำหรออนตรำยเปนกำรลวงหนำใน

จดทเกยวของ

ดวยกำรใชเทคโนโลยกำรรจ ำวตถภำพและกำรรจ ำควำมเสยงโดยองตำมเทคโนโลยปญญำประดษฐ

ส ำหรบจดประสงคน

มกำรใชประโยชนจำกวธกำรดงขอมลเหตกำรณวกฤตทำงออนไลนทมควำมเจำะจง (ค ำส ำคญ

ภำพถำย และภำพตำงๆ)

โดยไดมกำรจดท ำงำนวจยวำดวยกำรตรวจจบวตถและแบบแผนทำงพฤตกรรม

เพอตรวจจบกำรเกดเหตกำรณทเปนปญหำหรออปสรรคโดยใชขอมลตดตำมจำกระบบ CCTV

เพอลดควำมเสยหำยจำกภยพบตใหไดมำกทสดโดยใชกำรตดตำม [รปท 2-43]

161

เปนตวอยำงของกำรตรวจจบวตถเพอกำรตดตำมและตรวจหำควำมเสยงโดยใชระบบ CCTV

เมอเกดฝนตก ในอนำคต เรำจะสำมำรถใชขอมลจำกกำรตรวจจบวตถทแมนย ำคลำยกนนได

ซงสอดคลองตำมกำรเกดสภำวะทเปนอปสรรค (หรอแวดลอมกำรเกดเหตกำรณ)

ส ำหรบกำรพยำกรณแบบจ ำลอง

และเพอปรบปรงควำมถกตองแมนย ำของกำรตรวจจบอปสรรคโดยใชบกดำตำ

[รปท 2-43] ตวอยำงของรถยนตเพอตรวจจบโดยใชระบบ CCTV เมอเกดฝนตก

2020.07.18. 08: 33 2020.07.23. 20: 23


5.4. กำรสรำงขดควำมสำมำรถ

เปนเรองส ำคญอยำงยงทจะตองปรบปรงเครอขำยกำรตอบสนองรบมอกบวกฤตของประเทศสมำ

ชก MRC และสนบสนนกำรสรำงระบบพยำกรณภำวะวกฤตดำนน ำทใชเซนเซอร IoT และ AI

ดวยกำรแบงปนเทคโนโลยตำงๆ ในกำรใชงำนเซนเซอร IoT

และกำรพยำกรณภยพบตแบบบรณำกำรโดยใช AI นอกจำกน

ยงจ ำเปนตองจดเตรยมแผนสนบสนนแบบครอบคลม

โดยประกอบดวยกำรสนบสนนทำงเทคโนโลยเพอเพมขดควำมสำมำรถในกำรตอบสนองรบมอไดอยำ

งเปนอสระของประเทศสมำชก MRC

และเพมควำมรวมมอกนและกำรใหควำมชวยเหลอเพอเสรมควำมมประสทธภำพของเจำหนำทผประก

อบอำชพใหแขงแกรงยงขน ยงไปกวำนน

กำรจดท ำกำรศกษำควำมเปนไปไดของกำรออกกฎหมำยในประเทศ กำรจดตงสถำบน

และสถำนะของประเทศสมำชกของ MRC จะมควำมจ ำเปนในอนำคต

เพอสนบสนนใหเกดกำรสรำงแพลตฟอรมกำรรบมอกบภยพบตดวย AI โดยองตำมเทคโนโลย IoT

6. บทสรป

6.1. สรป

เหตกำรณน ำทวมมกเกดขนรวมกนกบกำรเกดพำยโซนรอนอยำงบอยครง โดยเฉลยแลว

จะปรำกฏพำยหำถงหกลกในบรเวณตอนลำงของภมภำคแมน ำโขง

สงผลใหเกดภำวะน ำทวมฉบพลนและน ำเออทวมจำกแมน ำ

162

ซงสงผลเสยหำยตอเศรษฐกจและสงคมอยำงมนยส ำคญ ในกำรรบมอกบน ำทวม

จงจ ำเปนตองขยำยเครอขำยตดตำมแมน ำดวยระบบวดและสงขอมลทำงไกล

เพอเปรยบเทยบและวเครำะหขอมลอนพต พรอมกบขอมลดำนอต-

อทกวทยำทปอนขอมลโดยเจำหนำทและระบบแบงปนแลกเปลยนขอมล นอกจำกน

ยงไดน ำบกดำตำและมลตเซนเซอร IoT

เขำมำใชเพอเตมชองวำงในกำรปอนขอมลอนพตและควำมเหนตอบรบเพอใหกำรพยำกรณน ำทวมมค

วำมถกตองแมนย ำมำกขน

เปนไปไดทจะลดภำระดำนกำรตดตงสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำลงได

ดวยกำรน ำระบบมลตเซนเซอร IoT เขำมำใช ซงคอนขำงตดตงงำยและยงมรำคำไมแพง

กำรใชระบบประกำศขำวตอสำธำรณะ กำรน ำทำงดวยแสงเลเซอร

กำรสงขอควำมเตอนทำงสมำรทโฟน และวธกำรผสมผสำนอนๆ

สำมำรถชวยใหผประสบภยน ำทวมอพยพอยำงรวดเรวและลดควำมเสยหำยไดอกดวย

6.2. อปสรรคควำมทำทำยในอนำคตและมมมองตำงๆ

กำรสะสมขอมลปองกนภยพบตในเชงรกจะมควำมส ำคญทสดเพอปองกนกำรเกดภยพบตธรรมช

ำต เนองจำกท ำหนำทเปนพนฐำนส ำหรบกำรจดท ำสถำนกำรณจ ำลองควำมเสยง

นอกเหนอจำกกำรเกบรวบรวมขอมลโดยใชเซนเซอร/เรดำรวดกำรเกดฝนตก/ระดบน ำ LiDar และ

ดำวเทยมแลว เมอเรวๆ

นสำธำรณรฐเกำหลยงไดขยำยศนยบกดำตำของประเทศเพอใชขอมลทไมเปนมำตรฐำน เชน

ขอมลทไดจำกระบบ CCTV สอสงคมออนไลน และเซนเซอร IoT พรอมดวยกำรท ำหนำทตำงๆ

ในกำรสอสำรระหวำงมวลชนดวยกนเองเพอรบมอกบภยพบต นอกจำกน

บทบำทของศนยบกดำตำคอกำรปรบเปลยนและปรบปรงบกดำตำทจ ำเปน โดยท ำใหหนวยงำนตำงๆ

ทเกยวของและองคกรเอกชนสำมำรถเปลยนมำใชเทคโนโลย AI ไดอยำงงำยดำยและรวดเรว

กำรบรหำรจดกำรคณภำพของขอมลมควำมจ ำเปนเพอปองกนควำมผดพลำดทเกดจำกขอมลผดปกต

ตำงๆ ในกระบวนกำรตควำมขอมล

และเนองจำกทระบบขอมลทเปนมำตรฐำนทมอยเดมยงไมไดรบกำรจดเตรยมใหใชขอมลทไมเปนมำ

ตรฐำน ซงรวมทงภำพและขอควำมตำงๆ

โดยหมำยควำมวำระบบเหลำนจะตองใชกระบวนกำรเพอดงขอมลทน ำไปใชงำนไดและท ำใหเปนมำต

รฐำนตำมจดมงหมำย กำรระบอนตรำยดวยระบบตรวจจบวตถโดยใช CCTV

และกำรตควำมภำษำธรรมชำตในบรกำรสอสงคมออนไลน คอตวอยำงของประบวนกำรดงกลำว

กำรใชเทคนค AI

ในขนตอนปฏบตเพอกำรเกลำและบรหำรจดกำรคณภำพขอมลนจะท ำใหสำมำรถดงขอมลออกมำได

อยำงแมนย ำและรวดเรวยงขน

กระบวนกำรนจะเปนองคประกอบทส ำคญมำกในกำรปรบปรงผลกำรด ำเนนงำนของแพลตฟอรมพยำก

รณภยพบตในเวลำตอมำ

6.3. ขอเสนอแนะเชงนโยบำย

จำกกำรวเครำะหกำรรำยงำนทหนำงำนของ MRC

สถำนะในปจจบนและทศทำงกำรปรบปรงระบบพยำกรณน ำทวมของ MRC สำมำรถสรปไดดงตอไปน

163

งบประมำณทมส ำหรบกำรจดตงและดแลรกษำเครอขำยตดตำมน ำทวมนนไมเพยงพอ

เนองจำกปญหำน

จงเปนไปไมไดทจะจำงงำนเจำหนำทผเชยวชำญในกำรซอมบ ำรงและบรหำรจดกำร นอกจำกน

ควำมละเอยดดำนพนทและเวลำของเครอขำยสงเกตกำรณยงมไมเพยงพอ

และยงไมมกำรควบคมคณภำพอยำงเหมำะสม เชน

กำรแกไขคำอคตส ำหรบขอมลเรดำรและดำวเทยม

เพอแกไขปญหำน กำรเพมงบประมำณจะเปนทำงแกปญหำทส ำคญทสด

แตเมอพจำรณำถงสถำนกำรณดำนกำรเงนของแตละประเทศแลว

ทำงแกนจงท ำไดอยำงจ ำกดเนองมำจำกกำรลงทนงบประมำณและควำมตอเนองของกำรลงทน

ดงนน มควำมจ ำเปนตองปรบปรงระบบบรหำรจดกำรคณภำพใหแกขอมลตำงๆ

ทประมวลผลในปจจบน เชน ขอมลทเกบรวบรวมโดยใชเรดำรและดำวเทยม

และจดตงเครอขำยสงเกตกำรณภำคพนทมรำคำประหยด ในเรองน

ผมอ ำนำจจดท ำนโยบำยอำจพจำรณำใชเทคโนโลยปญญำประดษฐเพอจดตงเครอขำยสงเกตกำรณโ

ดยใชเทคโนโลย IoT แบบประหยดและกำรควบคมคณภำพทมประสทธภำพ

ขอเสนอไดถกสรปไวดงตอไปน:

- ประกำรแรก ระบบสงเกตกำรณดวย IoW

จะเพมควำมหนำแนนและควำมแมนย ำของขอมลระยะไกลทเรดำรและเครอขำยสงเกตกำร

ณภำคพนเกบรวบรวมได

ระบบนยงสนบสนนกำรควบคมคณภำพและกำรประมวลผลขอมลโดยใชศนยบกดำตำโดยเ

ฉพำะ

- ประกำรทสอง อำจใชเทคโนโลย AI

เพอควบคมคณภำพของขอมลเชงโครงสรำงจ ำนวนมำกได

และปรบปรงผลกำรอำนคำขอมลแบบไรโครงสรำง เชน ขอมลจำกสอสงคมออนไลน

- ประกำรทสำม สำมำรถพยำกรณกำรเกดน ำทวมโดยมควำมแมนย ำมำกยงขน

จำกกำรใชแบบจ ำลองเชงกำยภำพและแบบจ ำลองกำรเรยนรโดยองขอมลโดยใชบกดำตำ

ทสรำงขนใหเปนขอมลปอนเขำ

และสำมำรถยนยนควำมถกตองของกำรพยำกรณไดแบบเรยลไทมโดยใชดำวเทยมและอำก

ำศยำนแบบไรคนขบหรอโดรน

164

อางอง

The Aspen Institute. “Internet of Water: Sharing and Integrating Water Data for

Sustainability,” A Report from the Aspen Institute Dialogue Series on Water Data. 2017.

Dutta, Dushmanta, and Srikantha Herath. "Trend of Floods in Asia and Flood Risk Management with Integrated River Basin Approach," Proceedings of the 2nd International Conference of Asia-Pacific Hydrology and Water Resources Association, Vol. 1. 2004.

eWater. Design Concept of MRC’s Data, Information, Modeling and Forecasting Systems. eWater Ltd. 2019.

Hydrological Research Center (2019). Global Flash Flood Guidance Program. https://www. hrcwater.org/projects/project-1/. Accessed on 28 July 2019.

Lee et al., “A Study on the Application of Social Network Service Data for Monitoring Flood Damage”, Korean Society of Hazard Mitigation. 2019.

Mekong River Commission. Annual Mekong Hydrology, Flood, and Drought Report 2018:

The Synergy among Reports on Hydrological, Flood, and Drought Conditions in the Lower Mekong River Basin. Vientiane: MRC Secretariat. 2020.

Mekong River Commission. Multi-year Workplan 2021-2022. Vientiane: MRC Secretariat. 2020.

Mekong River Commission. Draft Annual Mekong Hydrology, Flood, and Drought Report 2019: Drought in the LMB. Vientiane: MRC Secretariat. 2021.

MRC-RFDMC. Project Implementation Plan of the Flood and Drought Management in the Mekong (Japan ODA 2021-2024). Phnom Penh: MRC Secretariat. 2020.

MRC-TD. TD Key Achievements in 2020, Challenges and Workplan in 2021. Vientiane: MRC Secretariat. 2020.

Mekong River Commission. Planning Atlas of the Lower Mekong River Basin, MRC, Vientiane, Lao PDR. 2011.

Mekong River Commission. Annual Mekong Flood Report 2015, Mekong River Commission,

106 pages. 2018.

Mekong River Commission. ANNUAL REPORT 2019, Mekong River Commission, 106 pages. 2019.

165

Pengel, Bob & Malone, T & TES, Sopharith & Katry, Phung & Pich, Sambo & Hartman,

Marco. Towards a New Flood Forecasting System for the Lower Mekong River Basin. 2007.

Pham The Vinh, et.al. (2017a): Annual Flood Report Vietnam 2015. National Report of VietNam. MRC, Phnom Penh, Cambodia. 2017.

Pham The Vinh, et.al. (2017b): Annual Flood Report Vietnam 2016. National Report of VietNam. MRC, Phnom Penh, Cambodia. 2017.

RFDMC. Evaluation Report on Flash Flood Guidance System for Flood Season 2019 Cover

from 1st June – 31st December 201 Draft Version. MRC, Phnom Penh, Cambodia. 2020.

Somzay Champathangkham, et.al. (2017a): Annual Flood Report Lao PDR 2015. National Report of Lao PDR. MRC, Phnom Penh, Cambodia. 2017.

Somzay Champathangkham, et.al. (2017b): Annual Flood Report Lao PDR 2016. National Report of Lao PDR. MRC, Phnom Penh, Cambodia. 2017.

Somphinith Muangthong, et.al. (2017a): Annual Flood Report Thailand 2015. National Report of Thailand. MRC, Phnom Penh, Cambodia. 2017.

Somphinith Muangthong, et.al. (2017b): Annual Flood Report Thailand 2016. National Report of Thailand. MRC, Phnom Penh, Cambodia. 2017.

Yin Savuth (2017a): Annual Flood Report Cambodia 2015. National Report of Cambodia. MRC, Phnom Penh, Cambodia. 2017.

Yin Savuth (2017b): Annual Flood Report Cambodia 2016. National Report of Cambodia. MRC, Phnom Penh, Cambodia. 2017.

166

Chapter 3

ผลตภณฑและชองทางการสอสารส าหรบ MRC เพอปรบปรงการสอสารและการเตอนภยน าทวมและภยแลงโดยใชบ กดาตา

จนซอก อ (บรษท Korea TOCONET จ ำกด)

หว ดก ลอง (คณะกรรมกำรแมน ำโขงแหงชำตประเทศเวยดนำม)

ค าส าคญ: ขอมลน าทวม, ระบบ, การควบคมคณภาพ, การแบงปน, การเผยแพรขาว,

และการจดสง

สรป

กำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศก ำลงสงผลใหสภำวะอำกำศรอบโลกเกดควำมผดปกต

โดยเฉพำะอยำงยง ประเทศสมำชกตำงๆ ของคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRC) ซงไดแก เวยดนำม

สปป. ลำว กมพชำ และไทยนนคำดวำจะตองเผชญกบควำมเสยหำยทเกดจำกภยพบตธรรมชำต เชน

อทกภย เพมมำกกวำ 20% ในป 2040 คณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRC)

เปนองคกรระหวำงรฐบำลของประเทศตำงๆ ทท ำงำนโดยตรงกบรฐบำลของกมพชำ สปป. ลำว ไทย

และเวยดนำม เพอจดกำรทรพยำกรน ำรวมกนและกำรพฒนำแมน ำโขงอยำงยงยน MRC

ไดจดกำรระบบบรหำรจดกำรน ำทวมในลมแมน ำโขงมำโดยตลอด อยำงไรกตำม

เนองจำกกำรขำดขอมลดำนอทกวทยำและกำรกอสรำงโครงสรำงพนฐำนทไมเพยงพอ

จงยงไมสำมำรถด ำเนนงำนอยำงเหมำะสมเพอกำรพยำกรณน ำทวมทถกตองแมนย ำและกำรบรหำรจ

ดกำรภยพบตอยำงมประสทธภำพ นอกจำกน

กำรขำดวธกำรเตอนภยน ำทวมอยำงมประสทธภำพขำมแขตแดนของประเทศสมำชกและระดบควำมร

วมมอในกำรท ำงำนระหวำงประเทศสมำชกทไมเพยงพอ ไดแสดงใหเหนขอจ ำกดตำงๆ

ในกำรบรหำรจดกำรน ำทวมอยำงมประสทธภำพดวย

กำรศกษำชนนไดวเครำะหระบบบรหำรจดกำรน ำทวมของทงสประเทศในลมน ำโขงและจดท ำแผนปร

บปรงทมประสทธภำพ ดวยกำรเปรยบเทยบกบระบบบรหำรจดกำรน ำทวมของเกำหล นอกจำกน

กำรศกษำชนนไดน ำเสนอกำรน ำเทคโนโลย AI และบกดำตำเขำมำใชงำน

ทจะสำมำรถเออใหท ำกำรวเครำะหน ำทวมอยำงสะดวกยงขนในอนำคต

ระบบบรหำรจดกำรน ำทวมของเกำหลใชสถำนสงเกตกำรณปรมำณน ำฝน 763 แหง

สถำนสงเกตกำรณระดบน ำ 777 แหง และเรดำรตรวจจบปรมำณน ำฝน 9 แหง

โดยมงควำมส ำคญกบสเปำหมำย เวบไซตของระบบขอมลกำรบรหำรจดกำรน ำ (WAMIS)

จะแสดงขอมลทเกยวของทงหมดในรปแบบเรยลไทม ในทำงกลบกน MRC

มพนทลมน ำทกวำงกวำเมอเทยบกบเกำหล แตมสถำนในจ ำนวนนอยมำก ในปจจบน

167

มกำรใชสถำนสงเกตกำรณน ำ-ปรมำณน ำฝน 138 แหงซงปฏบตงำนโดยใชเจำหนำท และ 60

แหงด ำเนนงำนแบบอตโนมต แตสถำนตำงๆ ท ำงำนในรปแบบเกอบเรยลไทม

ระบบบรหำรจดกำรน ำทวมในเกำหลจะสงขอมลไปยงแตละเซรฟเวอร

และใชประโยชนจำกเครอขำยกำรสอสำรเพอจดกำรขอมลทเกบรวบรวมมำจำกเซนเซอรทสถำนตดต

ำมเชงอทกวทยำ นอกจำกน ระบบเกบขอมลจะแบงปนขอมลกบสถำนควบคมน ำทวมแหงอนๆ

และหนวยงำนทเกยวของอนๆ ดวย และกำรส ำรองขอมลท ำไดอยำงรำบรน

ขอมลทตองใชส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมไดถกจดหมวดหมแบบกวำงๆ เปนขอมลสภำพอำกำศ

ขอมลดำนอทกวทยำ ขอมลจำกเรดำร เปนตน เรำสงเกตขอมล

เกบและดงขอมลมำจำกเครอขำยกำรสอสำร

ซอฟตแวรทถกน ำไปใชงำนทศนยควบคมน ำทวมจะชวยสนบสนนระบบกำรท ำแผนทควำมเสยงน ำทว

ม ระบบวำงแผนน ำทวม ระบบควบคมดวย CCTV และระบบส ำหรบจดกำรคณภำพของขอมล

กำรจดโครงสรำงแบบ S/W ของ MRC

ก ำลงมอบบรกำรเวบไซตเพอแสดงใหเหนขอมลกำรตดตำม ในเรองของสญญำณเตอนน ำทวม

กำรจดโครงสรำงแบบ S/W ตองใชระบบกำรตดตำม ระบบขอมล และระบบขอมลกำรคนหำ

อยำงไรกตำม เปนเรองยำกทจะควบคมคณภำพของขอมลเพรำะกำรเกบรวบรวมขอมลจำก H/W

ไมเปนแบบเรยลไทม

ในกรณของเกำหล เซนเซอรจะรวบรวมขอมลแบบเรยลไทม 10 นำท 1 ชวโมง เปนตน

และสงขอมลเรวทสดในหนงนำท สวน MRC

กำรไดรบและกำรสงขอมลนนจะมประสทธภำพต ำกวำในเกำหล

เนองจำกควำมแตกตำงในดำนโครงสรำงพนฐำนในกำรสงเกตกำรณ

MRC จะตรวจสอบยนยนขอมลอนกรมเวลำโดยใชผปฏบตงำนท MONRE ทกๆ ป

แตมกำรรำยงำนวำกำรควบคมคณภำพไมสำมำรถท ำไดแบบเรยลไทม ในทำงกลบกน

เกำหลใชระบบบรหำรจดกำรคณภำพแบบอตโนมตมำตงแตป 2007

และคณภำพของขอมลถกจดกำรแบบอตโนมต

ระบบบรหำรจดกำรคณภำพในเกำหลจะสรำงมำตรฐำนให D/B

ดวยกำรสรำงรหสจำกระบบอตโนมตเมอเกบรวบรวมขอมล

โดยระบบนจะสงขอควำมไปยงผดแลระบบ

และผดแลระบบจะปรบเทยบวสดกบระบบบรหำรจดกำรคณภำพทไมเปนอตโนมต

MRC ยนยนวำกำรรวมแบงปนขอมลกบประเทศสมำชกตำงๆ ไมมควำมรำบรน เหตผล คอ

เกดอปสรรคในกำรแบงปนขอมลเนองมำจำกควำมแตกตำงในโครงสรำงพนฐำนของกำรสรำงมำตรฐำ

นขอมลและกำรสงเกตกำรณของแตละประเทศ ในกรณของเกำหลนน

หนวยงำนทรบหนำทดแลควบคมสถำนตดตำมและศนยควบคมน ำทวมแบงปนขอมลกนอยำงรำบรน

และศนยควบคมน ำทวมจะท ำขอมลนซ ำ และเผยแพรสงขอมลไปยงรฐบำลสวนทองถนและสอ

ในกรณของ MRC ไดมกำรยนยนวำขอมลทแบงปนผำนทำงระบบ Hyde Manual System

จะเผยแพรขอมลน ำทวมทำงเวบไซต ระบบสงขอควำมแจงเตอนทำงมอถอ (CBS) ขอควำมสน

โทรสำรและอเมล สวนเกำหลซงด ำเนนกำรเกอบเหมอนกน

168

จะแบงปนขอมลน ำทวมโดยอตโนมตผำนทำงระบบกำรแจงเตอนขอมลน ำทวมอตโนมต

ประเทศของเรำใหบรกำรสำธำรณะตำงๆ

เพอทวำฝำยทเกยวของจะสำมำรถดขอมลน ำทวมไดอยำงงำยดำยโดยใชเวบไซตและแอป

นอกจำกน ยงสำมำรถตรวจสอบระดบน ำของจดส ำคญตำงๆ ขอมลปรมำณน ำฝน และจอ CCTV

และเขำถงขอมลเดยวกนนไดอยำงงำยดำยผำนทำงแอปไดดวย

MRC ใชแบบจ ำลองน ำทำ (SWAT) เพอจ ำลองสถำนกำรณกำรเกดน ำทวม อยำงไรกตำม

เนองจำกกำรขำดแคลนขอมลดำนอทกวทยำและอปสรรคในกำรไดรบขอมลมำแบบเรยลไทม

รฐบำลจงไมสำมำรถออกค ำเตอนภยน ำทวมไดอยำงเหมำะสมและทนทวงท สวนเกำหลนน

ไดมกำรจดท ำระบบเตอนภยน ำทวมโดยใชแบบจ ำลองน ำทำมำโดยตลอดจนถงปจจบน

และในตอนนก ำลงด ำเนนกำรวจยเพอน ำระบบเตอนภย-กำรพยำกรณน ำทวมทใช AI มำใชงำนในป

2025 เพอเปนวธกำรสนบสนนไปส "กำรบรหำรจดกำรน ำทวมอยำงเปนวทยำศำสตร"

กำรพยำกรณน ำทวมแบบปรบตำมกำรใชเจำหนำทด ำเนนกำรในปจจบนจะตองใชประสบกำรณหลำย

ปและยำกทจะใหผลลพธภำยในระยะเวลำอนสน แตมกำรจดเตรยมใชเทคนค AI

(กำรเรยนรของเครอง, กำรเรยนรเชงลก)

เพอสรำงผลลพธในระยะเวลำทรวดเรวโดยขนอยกบควำมเสถยรของตวแปรขอมลอนพต

ในกำรน ำเทคนคบรหำรจดกำรน ำทวมโดยใช AI และ บกดำตำไปประยกตใชกบ MRC

มควำมจ ำเปนทจะตองจดหำขอมลแบบเรยลไทมปรมำณมหำศำล

รวมทงกำรสรำงมำตรฐำนและควบคมคณภำพของขอมลทเกบรวบรวมมำดวย

กำรลดควำมไมแนนอนของขอมลและจดหำขอมลทเชอถอไดในจ ำนวนมหำศำลจะเปนปจจยทส ำคญ

มำกส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมโดยใช AI นอกจำกน

หำกพยำกรณระดบน ำของแมน ำโขงโดยใชอลกอรทม AI เพอเพมควำมแมนย ำแลว

จะท ำใหสำมำรถสรำงผลกำรพยำกรณน ำทวมทถกตองแมนย ำโดยใชบคลำกรจ ำนวนไมมำก

1. บทน า

คำดวำประเทศตำงๆ

ในเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะตองเผชญกบภยพบตธรรมชำตรนแรงเนองจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภ

มอำกำศ โดยคำดวำพนทควำมเสยหำยจำกน ำทวมในโฮจมนห เวยดนำม จะเพมขนจำก 23% เปน

36% ในป 2050 โดยมมลคำควำมเสยหำยประมำณ 9400 ลำนดอลลำรสหรฐ (Seoul National

University Asia Research Institute, ป) สประเทศในลมน ำโขงไดจดตงคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง

(MRC) เพอปองกนควำมเสยหำยจำกภยพบตธรรมชำตทเกดจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

และขยำยระบบบรหำรจดกำรน ำทวมในลมแมน ำโขงออกไปเรอยๆ มำตงแตป 1995 อยำงไรกตำม

กำรจดกำรน ำทวมอยำงมประสทธภำพเปนเรองยำก เนองจำกขอจ ำกดทำงเทคนคและนโยบำย

รวมทงกำรพยำกรณทไมแมนย ำมำกพอ

และขำดวธกำรเตอนภยอยำงมประสทธภำพขำมเขตแดนประเทศสมำชก

กำรขำดควำมรวมมอระหวำงประเทศสมำชกตำงๆ ในระดบปฏบตงำน

และไมมขอมลน ำทวมพรอมใชงำน

กำรศกษำชนนวเครำะหระบบบรหำรจดกำรน ำทวมของประเทศเหลำน

169

เพอเพมขดควำมสำมำรถในกำรควบคมน ำทวมของประเทศทงสเหลำนในลมแมน ำโขง นอกจำกน

ยงไดทบทวนระบบของเกำหลเพอใหไดรบวธกำรเพอปรบปรงควำมสำมำรถในกำรบรหำรจดกำรน ำท

วมของทงสประเทศในลมแมน ำโขง [รปท 3-1] อธบำยเคำโครงงำนวจยฉบบน

[รปท 3-3] เคำโครงของงำนวจย


2. การส ารวจระบบบรหารจดการน าทวมในบรเวณลมแมน าโขง

แมน ำโขงซงเปนแมน ำสำยยำวทสดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

มปรมำณน ำทำรวมทงหมดประมำณ 475,000 ลำนลกบำศกเมตร สวนตนน ำของแมโขง

ทเปนทรจกในชอหลำนชำง (Lancang ) ในจนนน ไหลเปนระยะทำงรำว 800 กม.

ในธเบตกอนทจะเขำสมณฑลยนนำน ทแมน ำสำยนจะไหลในทศทำงลงใตเขำสเมยนมำ สปป. ลำว

ไทย กมพชำ และเวยดนำมกอนทจะไหลลงทะเลตะวนออก (East Sea)

สวนของลมแมน ำโขงในเวยดนำมมพนทรวมประมำณ 71,000 ตร.กม. หรอ 8%

ของพนทลมน ำทงหมด มพนทลมน ำสแหงตงอยในเวยดนำม ไดแก แมน ำซม (Nam Rom)

และแมน ำเหนอ (Nam Nua) ทำงภำคเหนอโดยมพนทรวม 1,650 ตร.กม.

แมน ำเซกองในเวยดนำมภำคกลำงทมพนทรวม 750 ตร.กม.

แมน ำเซซำนและแมน ำเซรยปกในพนทรำบสงตอนกลำงทมพนทรวม 23,480 ตร.กม.

และสำมเหลยมปำกแมน ำโขงทตงอยในภำคใตทครอบคลมพนทรำว 40,000 ตร.กม. (MRC, 2021)

กระบวนกำรตำงๆ เปนตวก ำหนดลกษณะของระบบอทกวทยำตำมธรรมชำตของแมน ำโขง

กระบวนกำรหลกสองอยำง ไดแก

กำรเกดมรสมทงตะวนตกเฉยงใตระหวำงชวงเดอนพฤษภำคมและพฤศจกำยน

ซงเปนตวขบเคลอนหลกใหเกดพลวตน ำหลำกประจ ำปของแมน ำ

และพำยทเกดขนแตละครงทสงผลใหเกดภำวะฝนตกหนกในบรเวณตอนลำงของลมแมน ำโขง (LMB)

คณลกษณะเฉพำะของสภำพภมอำกำศเหลำนท ำใหเกดกระแสน ำไหลสงสดในฤดน ำหลำก

170

ระดบน ำทบนทกไดทสถำนหลกจะแสดงใหเหนระบบของกระแสน ำเชงอทกวทยำ ไดแก

สถำนทเชยงแสนเพอบนทกกำรไหลของล ำน ำกระแสหลกจำกลมแมน ำโขงตอนบน

ทเวยนเทยนเพอแสดงกำรไหลของกระแสน ำทเกดจำกสภำพภมอำกำศในบรเวณตอนบนของพนทล

มน ำโขงตอนลำงทปำกเซเพอตรวจสอบกระแสน ำทไดรบอทธพลจำกกำรไหลของกระแสน ำเขำมำจำ

กล ำน ำสำขำของแมน ำโขง ทกระแจะเพอบนทกกระแสน ำไหลลนจำกลมน ำโขง

และทตนเจวและเจวดกเพอตดตำมกำรไหลของกระแสน ำไปยงสำมเหลยมปำกแมน ำในเวยดนำม

(ดตำรำงท 3-1)

<ตำรำงท 3-1> สงทสงผลใหเกดกำรไหลของกระแสน ำไปยงแมน ำโขงอยำงเปนสดสวน

ชำยฝงแมน ำ ตลงทำงซำย

(%) ตลงทำงขวำ

(%) รวม (%)

จน 16 16

จน - เชยงแสน 1 3 4

เชยงแสน - หลวงพระบำง 6 2 8

หลวงพระบำง - เวยนเทยน 1 2 3

เวยนเทยน - นครพนม 18 4 22

นครพนม - มกดำหำร 3 1 4

มกดำหำร - ปำกเซ 4 6 10

ปำกเซ - กระแจะ 22 2 24

โตนเลสำบ 9 9

รวม 55 20 100 ทมำ: เวบไซตของ MRC (เขำดขอมลวนท 21 พฤษภำคม ป 2021)

ล ำน ำสำขำในลมแมน ำโขงตอนลำงมปรมำณของกระแสน ำไหลคดเปนเกอบทงหมดของกระแส

น ำไหลรำยปทเขำสลมแมน ำโขง สวนกระแสน ำบรเวณตนน ำคดเปนสวนเลกนอยเทำนน

อยำงไรกตำม ไมควรประเมนควำมส ำคญของกระแสน ำของตนน ำต ำเกนไป

เนองจำกกำรเกดหมะละลำยในชวงหนำแลงจำกจนสงผลใหเกดกระแสน ำกวำ 24%

ของกระแสน ำรวมรำยป (ดรปท 3-2)

171

[รปท 3-2] แผนทของลมแมน ำโขง

ทมำ: เวบไซตของ MRC (เขำดขอมลวนท 21 พฤษภำคม ป 2021)

ไดเกดกำรพฒนำพลงงำนน ำในระดบกวำงในตอนบนของลมแมน ำโขง (UMB)

ซงเปนสวนหนงของยทธศำสตรกำรพฒนำของจน โดยจนสรำงเขอนพลงงำนน ำ 11

แหงตำมล ำน ำกระแสหลกในบรเวณตอนบนของลมน ำโขง ซงในจ ำนวนนมเขอนเกบกกน ำขนำดใหญ

2 แหง สวนเขอนอก 11 แหงก ำลงอยระหวำงกำรวำงแผนหรอกอสรำง

ซงแตละแหงมควำมสำมำรถผลตกระแสไฟฟำไดกวำ 100 MW

ควำมสำมำรถในกำรผลตรวมถกประมำณไวท 31,605 MW โดยเพมขนจำก 21,310 MW

มลคำทำงเศรษฐกจของพลงงำนน ำรวมทงหมดโดยประมำณ ใน UMB-China คอ 4

พนลำนดอลลำรสหรฐตอป เขอนพลงงำนไฟฟำแบบขนบนได UMB-China (ดรปท 3-3)

สงผลใหเกดควำมแหงแลงเพมขนอยำงมนยส ำคญ กระแสน ำในฤดน ำหลำกลดลงอยำงมำก

172

และสงผลกระทบกบกำรตกตะกอนแมน ำของระบบแมน ำโขง

จำกขอมล ณ ป 2019

จ ำนวนของโครงกำรผลตกระแสไฟฟำพลงน ำในพนทตอนลำงของลมแมน ำโขง (LMB) คอ 89

โครงกำร โดยมก ำลงกำรผลตไฟฟำตดตงรวม 12,285 MW จำกในจ ำนวนเหลำน

สองโครงกำรอยในกมพชำ (ก ำลงกำรผลตไฟฟำตดตง 401 MW), 65 โครงกำรในสปป. ลำว

(ก ำลงกำรผลตไฟฟำตดตง 8,033 MW), 7 โครงกำรในไทย (ก ำลงกำรผลตไฟฟำตดตง 1,245 MW)

และ 14 แหงในเวยดนำม (ก ำลงกำรผลตไฟฟำตดตง 2,607 MW) คำดวำเขอนอก 14

แหงทมก ำลงกำรผลตไฟฟำตดตงรวมทงหมด 3,000 MW จะเรมออนไลนในชวงป 2016-2020

ในสวนอก 30 แหงก ำลงอยระหวำงขนตอนกำรวำงแผนในกำรศกษำควำมเปนไปไดขนสดทำย

ประมำณไดวำจะสำมำรถสรำงกระแสไฟฟำพลงน ำไดมำกกวำ 30,000 MW ในป 2040 (MRC, 2021)

(ดรปท 3-3)

173

[รปท 3-3] พนทลมน ำยอย แมน ำสำยหลก


2.1. กำรจดโครงสรำงแบบ H/W และ S/W ในศนยบญชำกำร

ตงแตป 2008 MRC

ไดจดตงสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำขนบนล ำน ำสำยหลกและล ำน ำสำขำชองแมน ำโขงเพอวดป

ระเมนขอมลโดยอตโนมต MRC ซงไดรบเงนทนจำกส ำนกงำนเพอกำรพฒนำแหงสำธำรณรฐฝรงเศส

(French Development Agency: AFD) และกองทนสงแวดลอมโลกแหงสำธำรณรฐฝรงเศส (French

Global Environmental Fund: FEMEN)

ไดจดตงสถำนสงเกตกำรณระดบน ำแบบอตโนมตในลมแมน ำโขงภำยใตโครงกำร Mekong-HYCOS

ตงแตป 2008 ถง 2012 อยำงไรกตำม สถำนทตดตงในปจจบนตองกำรกำรซอมบ ำรงอยำงตอเนอง

และจ ำนวนของสถำนยงมไมมำกนกเมอเทยบกบพนทลมน ำ

174

ท ำใหตองจดตงสถำนสงเกตกำรณอตโนมตเพมเตม

2.1.1. กำรจดรปแบบระบบขอมลน ำทวมของศนยบญชำกำร H/W

ระบบขอมลน ำทวมในพนทลมน ำโขงตอนลำงมควำมส ำคญส ำหรบประเทศสมำชกตงแตทจดตง

MRC ขนในป 1957 มสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำ 198

แหงตงอยตำมพนทลมน ำโขงตอนลำงซงสวนมำกด ำเนนงำนแบบใชเจำหนำทปฏบตงำน (ดรปท 3-4)

[รปท 3-4] กำรจดรปแบบระบบพยำกรณเชงอทกวทยำของศนยบญชำกำร H/W

ทมำ: เวบไซตของ MRC (เขำดขอมลวนท 20 เมษำยน ป 2021)

สถำนทง 60 แหงเหลำนประกอบดวย 15 สถำนในกมพชำ 17 สถำนในสปป. ลำว 11

สถำนในไทย 15 สถำนในเวยดนำม และ 2 สถำนในภำคใตของจน อยำงไรกตำม จนไมไดใชอปกรณ

HYCOS อกตอไป

แตจะสงขอมลกำรวดคำแบบเวนชวงหนงชวโมงหนงครงตอวนในชวงฤดน ำหลำกตำมทตกลงกน


สถำนวดน ำขนน ำลงสองแหงในพนทสำมเหลยมปำกแมน ำในเวยดนำมหยดด ำเนนงำนเนองจำกสภำว

ะทำงกำยภำพทเปนปญหำ และไดถกถอนออกจำกเครอขำย MRC-HYCOS นบตงแตนนมำ ดงนน

ในปจจบนระบบนจงจดกำรสถำน HYCOS 60 แหง

175

สถำนสงเกตกำรณเหลำนมระบบวดและสงขอมลทำงไกลตดตงเพอสงขอมลระดบน ำและขอมล

ปรมำณน ำฝนแบบเกอบเรยลไทมโดยเวนชวง 15

นำทไปยงฐำนขอมลสวนกลำงทส ำนกงำนเลขำธกำร MRC

และหนวยงำนในสำยงำนทเกยวของในแตละประเทศสมำชก

เครอขำยนประกอบดวยขอมลฤดน ำหลำกทถกแบงปนกนแบบไมเปนอตโนมตโดยประเทศสมำชกแล

ะจนส ำหรบสองสถำนทมซงตงอยทตอนบนของแมน ำโขง

โดยเปนสวนหนงของสญญำรวมแบงปนขอมลทเร มขนในป 2002

MRC และประเทศสมำชกท ำงำนอยำงตอเนองเพอขยำยเครอขำยดำนอทก-อตนยมวทยำ

ประเทศสมำชกจะสำมำรถเขำถงขอมลเชงอทกวทยำทมควำมถกตองแมนย ำและนำเชอถอ

โดยไดมำจำกตลอดควำมยำวของแมน ำโดยเรมตงแตตอนบนของแมน ำโขงในจนไปจนถงสำมเหลย

มปำกแมน ำในเวยดนำม ดวยกำรใชระบบขอมลเชงอทกวทยำทปรบปรงดข น

ระบบนไดถกบรณำกำรเขำกบระบบตดตำม MRC ทมอย

ซงจะชวยปรบปรงขดควำมสำมำรถของกำรพยำกรณและตดตำมแมน ำใหดข น

เหตกำรณส ำคญทเกยวของกบศนย Mekong-HYCOS ไดถกแสดงไวใน <ตำรำงท 3-2>

ดงตอไปน

<ตำรำงท 3-2> เหตกำรณส ำคญทเกยวของกบศนย Mekong-HYCOS (H/W)

ป ข นตอน เนอหา

200

7 ระยะท I - กำรจดตงโครงกำรและกำรตดตงสถำน

2012

สนสด ระยะท I

- สถำน 49 แหงไดรบกำรตดตงอปกรณและด ำเนนงำนโดยสมบรณ - สถำน 17 แหงไดรบกำรอปเกรดภำยใตโครงกำรปรบปรงเครอขำยอทกวทยำทเหมำะสม

2016

ระยะท II เรมตนแลว

- สถำนทมอยไดรบกำรซอมบ ำรงและอปเกรด - ตดตงบรกำรใหควำมชวยเหลอ (กำรแจงเตอนทำงอเมลและเวบไซตตดตำม)

- กำรใชขอมลปรบปรงดข น (เครองมอเชงสถต)

201

7 ~

201

9

ระยะท II

ด ำเนนกำรตอ

- ด ำเนนภำรกจตรวจสอบสถำนตำงๆ ทยงไมด ำเนนงำนเตมท - ด ำเนนกำรซอมบ ำรงภำคสนำมและซอมแซมสถำนทมอย

2019

~

รำยชอสถำนขนสดทำย

เพอกำรขยำยสถำน

- เสนอ 5 สถำนใหมและอปเกรด 6 สถำน - ด ำเนนงำนโยธำส ำหรบสถำนใหม/อปเกรด


2.1.2. กำรจดโครงสรำงระบบขอมลน ำทวมแบบ S/W

ขอมลทวดไดจำกสถำนเชงอทกวทยำแตละแหงทตงอยในประเทศสมำชกของ MRC

176

จะถกสงไปทเซรฟเวอร FTP ใน MRC นอกจำกน

ยงสำมำรถหำขอมลนไดจำกในเวบไซตศนยรวมขอมลของ MRC (https://portal.mrcmekong.org)

เวบไซตศนยรวมขอมลของ MRC จะใหควำมชวยเหลอส ำหรบบรกำรตดตำม บรกำรสำรสนเทศ

และขอมลจำกกำรคนพบ ระบบบรหำรจดกำรน ำทวมใน MRC

ประกอบดวยบรกำรตดตำมและพยำกรณน ำทวม และกำรตดตำมเชงอทกวทยำและแมน ำ (ดรปท 3-5)

[รปท 3-5] กำรจดโครงสรำงระบบพยำกรณเชงอทกวทยำแบบ S/W ใน MRC


MRC ไดพฒนำกรอบกำรท ำงำนสนบสนนกำรออกแบบ (DSF)

เพอปรบปรงควำมมประสทธภำพของขดควำมสำมำรถในกำรพยำกรณและเตอนภยน ำทวม

จดประสงคหลกของ DSF คอ

กำรเตรยมพรอมรบกำรเปลยนแปลงสภำวะะแวดลอมตำมธรรมชำตและภยพบตธรรมชำตโดยเปนผล

มำจำกกำรพฒนำของลมแมน ำโขงไวลวงหนำ และน ำไปพจำรณำในกำรออกแบบ

กลองเครองมอส ำคญของ DSF ไดแก ฐำนควำมร เครองมอบรหำรจดกำรขอมล

เครองมอวเครำะหขอมล และแบบจ ำลอง/ซอฟตแวรของกระบวนกำร และมจดเดนดงตอไปน (ดรปท

3-6)

- (ฐำนควำมร) ประกอบดวยขอมลดำนอต-อทกวทยำ, ผลกำรสรำงโมเดลและจ ำลองแบบ,

แบบจ ำลองและขอมล QA และฐำนขอมลเชงสงคมและสงแวดลอม

- (กำรจดกำรขอมล) เครองมอทเปนพนฐำนของกลองเครองมอ

และประกอบดวยเครองมอจดกำรฐำนควำมร

เครองมอจดกำรสถำนกำรณสมมตและแบบจ ำลอง เครองมอถำยโอนขอมล

177

และเครองมอควรฐำนควำมรแบบใช GIS

เพอใหสำมำรถเขำถงขอมลและผลลพธของแบบจ ำลองไดอยำงรวดเรว

- (กำรวเครำะหขอมล)

เครองมอทใหขดควำมสำมำรถเพอวเครำะหผลทไดจำกแบบจ ำลองกระบวนกำร

และแสดงผลลพธในรปแบบกำรรำยงำนทแตกตำงกน

สำมำรถน ำเครองมอวเครำะหขอมลไปใชกบขอมลทงอนกรมเวลำและพนท (GIS)

และขยำยเพอใหรวมผลกระทบตอสงคมแบบนำจะเปนทเกดจำกอทกภย

- (แบบจ ำลองกระบวนกำร/ซอฟตแวร) ประกอบดวยแบบจ ำลอง DSF (SWAT, IQQM, ISIS

ในพนทลมน ำโขงตอนลำง) และประกอบดวยแบบจ ำลองกำรพฒนำ เชน แบบจ ำลอง IWRM,

HEC-RES Sim และ DMS 3D ทสำมำรถวเครำะหควำมอดมสมบรณหลกๆ และคณภำพของน ำ

สถำปตยกรรมแบบเปดนจะท ำใหสำมำรถบรณำกำรแบบจ ำลองตำงๆ เพมเตมไดในอนำคต

เชน แบบจ ำลองส ำหรบตะกอนแมน ำ กำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ และ Mike Suite

[รปท 3-6] โครงสรำงกรอบกำรท ำงำนเพอสนบสนนกำรออกแบบ (Design Support Framework: DSF) ใน MRC


178

2.2. สถำนะของอปกรณตรวจตดตำมเชงอทกวทยำ

MRC

มสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำจ ำนวนเลกนอยเมอเทยบกบขนำดพนทของลมน ำโขงตอนลำง

มสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำ 198 แหง แตสถำนสวนใหญด ำเนนงำนแบบไมเปนอตโนมต

มสถำนสงเกตกำรณแบบใชเจำหนำทปฏบตงำน 138 แหง และสถำนสงเกตกำรณแบบอตโนมต 60

แหง ไมนำนมำน ในป 2018 มกำรจดตงสถำนสงเกตกำรณแบบอตโนมตเพมเตมอก 13 สถำน

โดยไดรบเงนชวยเหลอจำกกองทนควำมรวมมออำเซยน-ญป น (JAIF)

แตจ ำนวนเงนดงกลำวกยงคงไมเพยงพอ (MRC, 2019)

2.2.1. สถำนะในปจจบนของสถำนอทกวทยำในลมแมน ำโขง

มสถำนสงเกตกำรณแบบใชเจำหนำทปฏบตงำน 138 แหง และสถำนสงเกตกำรณแบบอตโนมต

60 แหงทเกบรวบรวมขอมลจำก MRC เมอเทยบกบพนทลมแมน ำ

จ ำนวนของสถำนยงคอนขำงไมเพยงพอ และอตรำสวนของสถำนสงเกตกำรณอตโนมตกนอยกวำ 30%

สถำนะของกำรสงเกตกำรณเชงอทกวทยำส ำหรบแตละประเทศทจดกำรโดย MRC

จะเปนดงทแสดงใหเหนใน <ตำรำงท 3-3> และ [รปท 3-7] (MRC, 2014)

<ตำรำงท 3-3> สถำนะปจจบนของสถำนตดตำมดำนอทกวทยำใน MRC

ประเภทของ

การวดประเมน ประเทศ จ านวนสถาน องคประกอบ

ขอมลจำกระบบท ไมเปนอตโนมต

ไทย 13 H,R

สปป. ลำว 32 H,R

กมพชำ 48 H,R

เวยดนำม 45 H,R

รวม 138

ขอมลจำกระบบวด

และสงขอมลทำงไกล

ไทย 15 H,R,T

สปป. ลำว 17 H,R,T

กมพชำ 11 H,R,T

เวยดนำม 15 H,R,T

จน 2 H,R

รวม 60

หมำยเหต: จ ำนวนของสถำนสงเกตกำรณจะแตกตำงกนออกไปในแตละครง เนองมำจำกกำรท ำงำนทผดพลำดหรอสถำนทเพมเขำมำใหม

* โดยท: H: ระดบน ำ (ม.), T: อณหภม (oC), R: ปรมำณน ำฝน (มม.) ทมำ: MRC (2014)

179

[รปท 3-7] อนเทอรเฟสของระบบ Hydmet-Manual System


2.2.2. ระบบขอมลกำรบรหำรจดกำรน ำ

ขอมลดำนอทกวทยำของลมแมน ำโขงไดรบกำรจดกำรโดย MRC และประเทศสมำชก

สำมำรถเขำถงขอมลนไดในหลำกหลำยรปแบบ เชน ทำงเวบไซตและฐำนขอมล Microsoft Access

แตในบำงประเทศ

ขอมลยงไมไดรบกำรเผยแพรและมเพยงเจำหนำททมอ ำนำจเทำนนทสำมำรถดขอมลได (ดรปท 3-8)

[รปท 3-8] บรกำรแผนทของศนยรวมขอมลใน MRC

ทมำ: ศนยรวมขอมล MRC (portal.mrcmekong.org/map-service) (เขำดขอมลวนท 8 พฤษภำคม ป 2021)

180

2.3. เครอขำยกำรสอสำรและวธกำรเกบรวบรวมขอมล

ขอมลทมำจำกสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำในเวยดนำม รวมทงสถำนตำงๆ

ในลมแมน ำโขงนน ถกสงโดยอตโนมตและไมเปนอตโนมตไปยงสถำนควบคมตำงๆ

โดยใชกำรสงโทรเลข คลนควำมถสงมำก (VHF) อนเทอรเนต ขอควำมสน (SMS) หรอโทรศพท

2.3.1. กำรสงโทรเลข

ขอมลดำนอทกวทยำทสถำนตำงๆ

ถกเขำรหสและสงไปยงศนยสวนภมภำคและระดบประเทศดวยกำรสงโทรเลข

ศนยสวนภมภำคและระดบประเทศไดรบขอมลแลวจงใชซอฟตแวร (เชน Hydmet)

เพอถอดรหสใหเปนขอมลมำตรฐำนและในทสดจะถกบนทกลงในฐำนขอมล

2.3.2. อนเทอรเนตและกำรสงขอควำมสน (SMS)

ในบำงกรณ

ปญหำทเกดกบระบบกำรสงโทรเลขท ำใหสงขอมลไปยงศนยสวนภมภำคและระดบประเทศไดอยำงย

ำกล ำบำก ในกรณนจงใชอนเทอรเนต (เชน ADSL, อเมล) หรอกำรสงขอควำมสน (SMS)

ส ำหรบกำรสงขอมลแทน

2.3.3. คลนวทยควำมถสงมำก (VHF)

เวยดนำมใชคลนควำมถสงมำก (VHF) เชนเดยวกบเกำหล VHF (คลนควำมถสงมำก)

เปนคลนไฟฟำแมเหลกทเปนทรจกในอกชอวำมเตอรเวฟ (meter wave) โดยมควำมยำวคลน 1 ถง

10 เมตรและควำมถ 30 ถง 300 MHz

คลนนจะถกสงไปยงระดบชวงคลนทสำยตำมองเหนไดของสำยอำกำศโดยมลกษณะรปแบบตรงอยำ

งสง และถกน ำไปใชส ำหรบวทย FM กำรถำยทอดทำงโทรทศน และกำรสอสำรชวงสนอนๆ เปนหลก

(ดรปท 3-9)

181

[รปท 3-9] วธกำรเกบรวบรวมขอมลใน MRC


2.4. กำรเกบรวบรวมขอมลดำนอทกวทยำ

สำมำรถดขอมลแบบเกอบเรยลไทมท MRC แบงปน (ทตงของสถำนและขอมล) ทเวบไซตของ

MRC: https://portal.mrcmekong.org/monitoring/river-monitoring-telemetry (ดรปท 3-10

และตำรำงท 3-4)

[รปท 3-10] กำรตดตำมเชงอทกวทยำแบบเกอบเรยลไทม

ทมำ: กำรตดตำมเชงอทกวทยำแบบเกอบเรยลไทมทเวบไซตของ MRC (เขำดขอมลวนท 19 เมษำยน ป 2021)

182

<ตำรำงท 3-4> สถำนะของกำรเกบรวบรวมขอมลใน MRC (คลงขอมลอนกรมเวลำ MRC)

วธการสง การวดคา

ประเภท ประเทศ

การสงเวลา

ฤดน าหลาก

(มถนายน - ตลาคม)

ฤดแลง

(พฤศจกายน - พฤษภาคม)

FTP

ทรวบรวมขอมลโดยซอฟตแวร Hydmet (Hydmet-Manual)

ขอมลแบบไมเปน

อตโนมต

ไทย

01 ครง/วน 01 ครง/สปดำห สปป. ลำว

กมพชำ

เวยดนำม

จน ตลอดปตงแต 11 พ.ย. 2020

FTP

ทรวบรวมขอมลโดยซอฟตแวร Hydmet

(Hydmet - Telemetry)

ระบบวดและสง ขอมลทำงไกล

ไทย

ทก 15 นำท/ทกชวโมง สปป. ลำว

กมพชำ

เวยดนำม ทมำ: ขอมลเกบรวบรวมมำจำกคลงขอมลอนกรมเวลำและจดระเบยบใหมโดยผเขยน

ขอมลเชงอทกวทยำสวนใหญใน MRC

ไดมำจำกกำรสงเกตโดยเจำหนำทและสงไปยงศนยสวนภมภำคและระดบประเทศ

ขอมลปรมำณน ำฝนและระดบน ำอปเดตทกหกชวโมง

ศนยสงเกตกำรณดำนอตนยมวทยำกำรบน (Aero Meteorological Observatory)

จะสรำงและสงขอมลประเมนปรมำณน ำฝนทไดจำกเรดำรทก 10 นำท นอกจำกน

ขอมลจำกเขอนยงไดถกเกบรวบรวมรวมกนกบกรมบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำและบรษทไฟฟำ

ศนยสวนภมภำคและระดบประเทศจะวเครำะหขอมลน ำทวมดำนอทกวทยำ และสงขอมลตำงๆ เชน

รำยงำนน ำทวมพเศษ ระดบน ำทก ำหนดขนแบบพเศษ และกำรอนมตใหปลอยน ำออกจำกเขอน

ไปยงหนวยงำนตำงๆ ทเกยวของ (MRC, 2021) (ดตำรำงท 3-5)

<ตำรำงท 3-5> กำรเกบรวบรวมขอมลใน MRC (คลงขอมลอนกรมเวลำ MRC)

ประเภท ขอมลเปำหมำย กำรผลต กำรรวบรวม กำรสง ประเภทขอมล

ปรมำณน ำฝน

สถำนตรวจอำกำศ

ทงหมด

6 ชวโมง 6

ชวโมง ขอควำม

สถำนอตโนมต 10 นำท 1

ชวโมง CSV

ระดบน ำ

สถำนแบบไมเปนอตโนมต

ทงหมด

6 ชวโมง 6

ชวโมง ขอควำม

สถำนอตโนมต 10 นำท 1

ชวโมง CSV


- เรดำร

CAPPI 2km

ทงหมด

10 นำท 10

นำท

ขอควำม ภำพ

แบบสองทำง

CMAX 10 นำท 10

นำท



ทมำ: ขอมลเกบรวบรวมมำจำกคลงขอมลอนกรมเวลำและจดระเบยบใหมโดยผเขยน

183

2.5. กำรควบคมคณภำพของขอมลดำนอทกวทยำ

กำรควบคมคณภำพของขอมลดำนอทกวทยำเปนปจจยทส ำคญมำกไมเพยงส ำหรบกำรพยำกร

ณน ำทวม-ระบบเตอนภยเทำนน แตรวมทงกบกำรพยำกรณน ำทวม-ระบบเตอนภยในอนำคตทใช AI

และบกดำตำดวย ดงทอธบำยไวในสวนกอนหนำน MRC

ยงไมมควำมพรอมทจะจดกำรควบคมคณภำพของขอมล

เนองจำกสถำนสวนใหญท ำงำนแบบใชเจำหนำทและไมเปนอตโนมต ในกลมของประเทศสมำชกใน

MRC มเพยงเวยดนำมทมขดควำมสำมำรถในกำรควบคมคณภำพของขอมลดงกลำว กรมอทก-

อตนยมวทยำ (MONRE)

ในเวยดนำมไดน ำกำรควบคมขอมลทยงไมผำนกำรประมวลผลไปใชกบขอมลดำนอทกวทยำ

แตไมใชขอมลแบบเรยลไทมทงหมด

กำรควบคมขอมลทยงไมผำนกำรประมวลผลจะท ำขนเมอจ ำลองแบบกำรพยำกรณกำรเกดอทกภยเท

ำนน โดยองตำมขอมลทเจำหนำทระบบเตอนภยน ำทวมเกบรวบรวมมำ

2.6. วธในกำรแบงปนขอมลน ำทวมภำยใน MRC

ขอมลน ำทวมจะถกน ำเสนอผำนทำงเวบเพจ, CBS, SMS/MMS, แฟกซ, อเมล, FTP เปนตน

ในเวยดนำม SMS/MMS, อเมล, FTP เปนตน จะถกน ำไปใชตำมกำรสงตอขอมล

โดยไดมกำรน ำซอฟตแวรส ำหรบแบงปนขอมลทเรยกวำระบบ Hydmet-Manual ไปใชภำยใน FTP

สำมำรถแบงปนขอมลกำรเตอนภยไดผำนทำงวทย โทรทศน ล ำโพง สญญำณไซเรน และกรง

รวมทงยงใหขอมลทเกยวกบแผนปฏบตกำรดวย

Hydmet เปนระบบขอมลกำรบรหำรจดกำรทพฒนำโดย MRCS ประเทศสมำชกของ MRC

ทงสประเทศและ MRCS

สำมำรถรวมแบงปนขอมลเชงอทกวทยำและอตนยมวทยำไดจำกสถำนตดตำมในพนทลมน ำโขงตอน

ลำงดวยกำรใช Hydmet Hydmet สำมำรถสง/รบขอมลไดทงแบบอตโนมตและไมเปนอตโนมต

(ดรปท 3-11)

184

[รปท 3-11] กำรใชวธสงขอควำมสนหรอ SMS

เพอแลกเปลยนและแบงปนขอมลแบบไมเปนอตโนมต

ทมำ: ผจดกำรโครงกำร Mekong HYCOS (2007)

2.7. วธกำรเผยแพรและสงขอมลน ำทวม

ขอมลน ำทวมจะถกสงไปใหประชำชน ผำนทำงกระบวนกำรเกบรวบรวมขอมล

กำรควบคมคณภำพของขอมล กำรพยำกรณน ำทวม และกำรเผยแพรขอมลน ำทวม

ซงคลำยกบในเกำหล ศนยสวนภมภำคและระดบประเทศจะตองน ำกระบวนกำรทงหมดไปด ำเนนงำน

และจดท ำรำยงำนขำวขอมลพยำกรณน ำทวม

รำยงำนขำวนจะถกสงไปใหหนวยงำนทเกยวของในกรณทเกดน ำทวม

และจดสงขอมลน ำทวมและกำรเตอนภยน ำทวมลวงหนำใหแกรฐบำลสวนทองถนแตละแหง (ดรปท

3-12)

185

[รปท 3-12] ระบบส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวม กำรรำยงำนสถำนะ และกำรเผยแพรขำว


3. การวเคราะหขอดของระบบบรหารจดการน าทวมในเกาหล

เกำหลจดกำรขอมลเกยวกบแมน ำโดยแบงแมน ำออกเปนหำสำยหลกและเกำะเชจ

สถำนควบคมสแหง ไดแก ศนยควบคมน ำทวมแมน ำฮน ศนยควบคมน ำทวมแมน ำนคดง

ศนยควบคมน ำทวมแมน ำกม และศนยควบคมน ำทวมแมน ำยวงซน จะจดกำรขอมลน ำทวม

ต ำแหนงทตงและลกษณะเฉพำะของลมน ำทส ำคญในเกำหลเปนดงตอไปน

3.1. กำรจดโครงสรำงแบบ H/W และ S/W ในศนยบญชำกำร

กำรจดโครงสรำงระบบบรหำรจดกำรน ำทวมในเกำหลถกแบงหมวดหมออกเปนแบบ H/W และ

S/W กำรจดโครงสรำงแบบ H/W

เปนกระบวนกำรทขอมลในแตละสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำจะถกจดเกบไวในเซรฟเวอรของศน

ยควบคม โดยใชมอดลกำรสอสำร นอกจำกน กำรจดโครงสรำงแบบ S/W

จะสนบสนนกำรประมวลผลและกำรแสดงใหเหนขอมลทเกบไวในเซรฟเวอร

เมอเซนเซอรทสถำนตำงๆ ทตดตงไวทลมน ำแตละแหงเกบรวบรวมขอมลดำนอทกวทยำ

อปกรณบนทกขอมล (Datalogger) จะแปลงขอมลเหลำนใหเปนขอมลตวเลข

186

และสงขอมลทแปลงแลวนนไปยงเซรฟเวอรในศนยควบคมโดยใชมอดลกำรสอสำร เชน CDMA และ

VHF ระบบควบคมคณภำพจะแปลงขอมลบนเซรฟเวอรใหเปนขอมลทมคณภำพสง

ซงใชส ำหรบกำรเผยแพรขอมลทเกยวกบน ำทวมและกำรเตอนภยลวงหนำ

สวนนจะอธบำยสถำนะของสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำในเกำหล กำรจดโครงสรำงแบบ H/W

และกำรจดโครงสรำงแบบ S/W (ดรปท 3-13)

[รปท 3-13] กำรจดหมวดหมลมน ำทส ำคญ


จ ำนวนของพนทลมน ำและแมน ำแยกตำมภมภำคในเกำหล

ภมภำค พนทลมน ำ

(㎢) จ ำนวนของล ำน ำสำขำ

แมน ำฮน 31,648 914

แมน ำนคดง 29,987 1185

แมน ำกม 15,959 877

แมน ำยวงซน 5,912 377

แมน ำซอมจน 6,588 423

เกำะเชจ 966 60

รวม 91,061 3,836

ทมำ: เวบไซตของ WAMIS (เขำดขอมลวนท 31 พฤษภำคม ป 2021)

3.1.2. กำรจดรปแบบระบบขอมลน ำทวมของศนยบญชำกำร H/W

ขอมลทมำจำกสถำนเซนเซอรแตละแหงถกสงไปยงเซรฟเวอรผำนทำงเครอขำยอนเทอรเนตโด

ยอตโนมต เซรฟเวอรถกแบงหมวดหมและจดเกบไวตำมกำรใชงำนใหเปนกำรพยำกรณน ำทวม GIS

เรดำร เซรฟเวอรสภำพอำกำศ และเซรฟเวอรส ำรอง จำกขอมลพนฐำนขำงตนนน

ไดมกำรจดตงเซรฟเวอรส ำหรบกำรจดหำขอมลน ำทวมและเซรฟเวอรเวบเพจเพอสงขอมลน ำทวม

ศนยควบคมน ำทวมแตละแหงจะแบงปนขอมลน ำทวมผำนทำงเครอขำยธรกจทก ำหนดไวโดยเฉพำะ

นอกจำกน ยงท ำกำรแจงขอมลน ำทวมไปยงหนวยงำนทเกยวของผำนทำงเครอขำยแบบสวนตวดวย

ศนยควบคมน ำทวมแตละแหงจะไดรบขอมลของระดบน ำ ปรมำณน ำฝน เรดำร

และเขอนโดยอตโนมต สงขอมลนไปยงเซรฟเวอร และแสดงใหเหนคำตำงๆ

เหลำนในระบบตดตำมขอมลแบบเรยลไทม กำรเกบรวบรวมขอมลนจะเวนชวง 10 นำท

เมอเกดเหตกำรณน ำทวมขน จะมกำรออกสญญำณเตอนน ำทวมผำนทำงวธกำรตำงๆ เชน เวบเพจ

แฟกซ เสยง ARS สมำรทโฟน เปนตน และขอมลจะถกจดสงไปใหแกองคกรตำงๆ

ทเกยวของเพอลดควำมเสยหำยจำกน ำทวมใหไดมำกทสด

187

ระบบพยำกรณน ำทวมแบบเรยลไทมจะสำมำรถลดควำมเสยหำยจำกน ำทวมไดมำกทสด

ดวยกำรจดท ำกำรพยำกรณแบบจ ำลองเชงอทกวทยำและชลศำสตร

โดยใชขอมลน ำทวมแบบเรยลไทม คำพำรำมเตอรของลมน ำ และกำรคำดกำรณปรมำณน ำฝน (ดรปท

3-14)

[รปท 3-14] กำรจดโครงสรำงระบบขอมลน ำทวมแบบ H/W ในเกำหล


3.1.3. กำรจดโครงสรำงระบบขอมลน ำทวมแบบ S/W

ระบบขอมลน ำทวมของเกำหลแบบ S/W ประกอบดวยระบบแผนทแสดงควำมเสยงน ำทวม

ระบบกำรจ ำลองเหตกำรณน ำทวมขง ระบบ CCTV และระบบควบคมคณภำพ

ระบบแผนทแสดงควำมเสยงน ำทวมจะแสดงขอมลปรมำณน ำฝนและระดบน ำแบบเรยลไทม

และแจงใหฝำยทเกยวของทรำบเกยวกบพนทบรเวณทเสยงเกดน ำทวม

ระบบจ ำลองสถำนกำรณน ำทวมขงเปนระบบทใชเทคนค GIS

โดยแสดงเสนทำงกำรเกดน ำทวมแบบสำมมต ระบบ CCTV สำมำรถแสดงระดบน ำของแมน ำ

และตรวจสอบกำรเกดน ำทวมจำกแมน ำ กำรเกดน ำทวมในเมอง เปนตน โดยใชระบบ CCTV

ระบบควบคมคณภำพจะจดกำรกบขอมลเชงอทกวทยำแบบเรยลไทม และจดพมพรำยงำนตำงๆ

(ดรปท 3-15)

[รปท 3-15] กำรจดโครงสรำงระบบขอมลน ำทวมแบบ H/W ในเกำหล

188


3.2. สถำนะของอปกรณตรวจตดตำมเชงอทกวทยำ

ในกรณของประเทศเกำหลนน

สถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำจะด ำเนนปฏบตงำนเพอใหกำรสนบสนนกำรพยำกรณน ำทวมและระ

บบเตอนภยลวงหนำ ระบบอตโนมตแบบไมมเจำหนำทประจ ำกำรจะจดกำรดแลสถำนอทกวทยำ

และจะสำมำรถตรวจสอบขอมลแบบเรยลไทมทมำจำกสถำนไดจำกระบบขอมลกำรบรหำรจดกำรน ำ

(WAMIS)

3.2.1. สถำนะปจจบนของสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำในเกำหล

เกำหลไดจดตงสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำจ ำนวนมำกเพอควบคมภำวะน ำทวม

จำกขอมลในป 2021 มสถำนวดปรมำณน ำฝน 763 แหง สถำนวดระดบน ำ 777 แหง

และสถำนเรดำรวดปรมำณน ำฝน 9 แหง

ซงประกอบขนเปนเครอขำยตดตำมอยำงเครงครดอยำงสอดคลองตำมแตละพนท

189

จ ำนวนของสถำนอยำงละเอยดแยกตำมพนทลมน ำถกแสดงไวใน <ตำรำงท 3-7>

<ตำรำงท 3-7> สถำนะปจจบนของสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำในเกำหล (2021)

กำรจดประเภท ฮน นคดง กม ยวงซน ซอมจน เชจ รวม

ปรมำณน ำฝน 249 248 153 47 62 4 763

ระดบน ำ 230 255 180 56 56 - 777

ปรมำณน ำฝน -

เรดำร 3 4 1 1 0 0 9


3.2.2. ระบบขอมลกำรบรหำรจดกำรน ำ (WAMIS)

สำมำรถดขอมลทงหมดทมำจำกสถำนสงเกตกำรณเชงอทกวทยำในเกำหลไดในระบบขอมลกำร

บรหำรจดกำรน ำ (WAMIS) ระบบขอมลกำรบรหำรจดกำรน ำเปนระบบทใชเทคนค GIS

โดยแสดงขอมลเชงอทกวทยำบนเวบไซต ท ำใหสำมำรถดขอมลหยำดน ำฟำเฉลยแยกตำมลมน ำ

อตรำกำรไหลของกระแสน ำเปนคำเปอรเซนตไทล ภำพจำกเรดำร

และขอมลพยำกรณอำกำศไดอยำงสะดวก สำมำรถดขอมลขำงตนไดทำงเวบเพจของ WAMIS

(www.wamis.go.kr) (ดรปท 3-16)

[รปท 3-16] ระบบขอมลกำรบรหำรจดกำรน ำ (WAMIS)


3.3. วธกำรของเครอขำยกำรสอสำรในกำรเกบรวบรวมขอมล

ในกรณของเกำหล

ขอมลทมำจำกสถำนสงเกตกำรณปรมำณน ำฝนและระดบน ำจะถกสงไปยงส ำนกงำนควบคมโดยอตโ

นมต โดยใช VHF และ CDMA แบบไรสำย หรอระบบสอสำรทำงดำวเทยม

190

3.3.1. ระบบสอสำรทำงดำวเทยม

ระบบสอสำรทำงดำวเทยมเปนระบบดำวเทยมสงเครำะหทถำยทอดและขยำยสญญำณสอสำรท

ำงวทยผำนทำงชองรบสงผำนสญญำณ

โดยจะสรำงชองทำงสอสำรระหวำงตวสงตนทำงและตวรบทสถำนทตงตำงๆ ในโลก กลำวอกอยำงคอ

นเปนวธกำรสอสำรระยะไกลทใชดำวเทยมใหเปนสถำนถำยทอด

3.3.2. CDMA

CDMA (Code Division Multiplex Access)

จะเปลยนเสยงเปนดจทลและตดปำยโดยใชรหสควำมถแบบเจำะจง

ขอมลจะถกเผยแพรในรปแบบสมทวทงแถบควำมถ

อปกรณรบจะด ำเนนกำรสรำงใหมเพยงขอมลทสอดคลองกบรหสเฉพำะใหกลำยเปนสญญำณตนฉบบ

เทำนนโดยกำรถอดรหสขอมลดงกลำว

สวนใหญไดถกน ำไปใชในอปกรณสอสำรทเปนโทรศพทมอถอ 3.3.3. คลนวทยควำมถสงมำก (VHF)

VHF (คลนควำมถสงมำก) เปนคลนไฟฟำแมเหลกทเปนทรจกในอกชอวำมเตอรเวฟ (meter

wave) โดยมควำมยำวคลน 1 ถง 10 เมตรและควำมถ 30 ถง 300 MHz

คลนนจะถกสงไปยงระดบชวงคลนทสำยตำมองเหนไดของสำยอำกำศโดยมลกษณะรปแบบตรงอยำ

งสง และถกน ำไปใชส ำหรบวทย FM กำรถำยทอดทำงโทรทศน และกำรสอสำรชวงสนอนๆ เปนหลก

(ดรปท 3-17)

191

[รปท 3-17] ขอมลและองคประกอบกำรสอสำรของศนยควบคมน ำทวมในเกำหล


3.4. กำรเกบรวบรวมขอมลดำนอทกวทยำ

ในเกำหล ไดมกำรสงเกตและสงขอมลเชงอทกวทยำทงหมดไปยงเซรฟเวอรโดยอตโนมต

เวลำทใชในกำรรวบรวมขอมลปรมำณน ำฝนและระดบน ำคอทก 10 นำท 1 ชวโมง และทกวน

นอกจำกน ยงสงขอมลไปทกนำทดวย

ศนยควบคมน ำทวมของแมน ำฮนจะจดกำรกบขอมลจำกเรดำรวดปรมำณน ำฝนเกำแหง

และขอมลทรวบรวมไดนนจะถกสงไปทก 2.5 นำทและ 10 นำท นอกจำกน

ขอมลของเขอนและปรมำณน ำฝนจะถกเกบรวบรวมรวมกนกบ K-water

และส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหล ศนยควบคมน ำทวม (FCC)

จะวเครำะหขอมลน ำทวมดำนอทกวทยำ และสงขอมลตำงๆ เชน รำยงำนน ำทวมพเศษ

ระดบน ำทก ำหนดขนแบบพเศษ และกำรอนมตใหปลอยน ำออกจำกเขอน ไปยงหนวยงำนตำงๆ

ทเกยวของ (ดตำรำงท 3-8)

<ตำรำงท 3-8> สถำนะกำรเกบรวบรวมขอมลของศนยควบคมน ำทวมทงสแหงในเกำหล

ประเภท ขอมลเปำหมำย กำรผลต กำรรวบรวม กำรสง ประเภทขอมล

ปรมำณ น ำฝน

รำยละเอยดดำนเทคนค ของสถำน

ทงหมด FCC

ก ำลงด ำเนนกำร

ทก

10

นำท

ขอควำม

สำมเหลยมปำกแมน ำ (10 นำท)

ทก 10 นำท ทก 1 นำท

ขอควำม

192

สำมเหลยมปำกแมน ำ (1

ชม.) ทก 1 ชม.

ทก 1

นำท ขอควำม

สำมเหลยมปำกแมน ำ (1 วน)

วนละครง ทก 1 นำท

ขอควำม

ระดบน ำ

รำยละเอยดดำนเทคนค

ของสถำน

ทงหมด FCC

ก ำลงด ำเนนกำร

ทก

10 นำท

ขอควำม

สำมเหลยมปำกแมน ำ

(10 นำท) ทก 10 นำท

ทก 1


สำมเหลยมปำกแมน ำ (1 ชม.)

ทก 1 ชม. ทก 1 นำท

ขอควำม


(1 วน) วนละครง

ทก 1



- เรดำร

สำมเหลยมปำกแมน ำ (2.5 นำท)

แมน ำฮน

FCC

ทก 2.5 นำท ทก 1 นำท

ขอควำม ภำพ แบบสองทำง


(10 นำท) ทก 10 นำท

ทก 1

นำท




เมอเรวๆ นรฐบำลเกำหลน ำมำตรกำรตำงๆ

เขำมำใชเพอลดเวลำจดเกบขอมลจำกเซรฟเวอรทเชอมโยงกน

วธกำรประมวลผลขอมลทมอยจะตรวจสอบกำรเกดขอมลใหมๆ ขนทกนำท

และสงขอมลนนหลงจำกเวลำผำนไป 12 นำท อยำงไรกตำม จะมกำรตรวจสอบขอมลทก 10

วนำทเพอหำขอมลใหม และมกำรปรบปรงระบบเพอใหสงขอมลไดภำยใน 7 นำท

เชอวำกำรปรบปรงระบบสงขอมลดงกลำวใหมประสทธภำพยงขนจะชวยใหมเวลำอพยพ

และเผยแพรขอมลน ำทวมในกรณทเกดเหตกำรณน ำทวม (ดรปท 3-18)

193

[รปท 3-18] กำรปรบปรงดำนเวลำทใชส ำหรบสงขอมลอทกวทยำ


3.5. กำรควบคมคณภำพของขอมลดำนอทกวทยำ

กระบวนกำรบรหำรจดกำรขอมลอทกวทยำในเกำหลใชโปรแกรมควบคมคณภำพแบบอตโนมตแ

ละโปรแกรมบรหำรจดกำรคณภำพแบบไมเปนอตโนมตเพอปรบเทยบขอมลทเกบรวบรวมมำได

โปรแกรมควบคมคณภำพแบบอตโนมตจะก ำหนดหำคำทผดปกตดวยกำรตงคำต ำสดและสงสดตำมข

อมลในอดตทผำนมำ

หรออกทำงหนงคอก ำหนดหำกำรเปลยนแปลงทไมอำจเกดขนไดในปรำกฏกำรณตำมปกต

และมอบหมำยรหสก ำหนดเกรดคณภำพไปยงฐำนขอมล หำกเกดคำผดปกตขน

จะถกสงไปยงผดแลระบบทำง SMS นอกจำกน

ผดแลระบบจะสำมำรถแกไขคำผดปกตไดวยกำรใชโปรแกรมบรหำรจดกำรคณภำพแบบไมเปนอตโ

นมต (ดรปท 3-19)

194

[รปท 3-19] กระบวนกำรควบคมคณภำพขอมลอทกวทยำ

ทมำ: กระทรวงทดน โครงสรำงพนฐำน และกำรขนสง (2015)

ระบบควบคมคณภำพมเปำหมำยดงตอไปน:

1. ท ำใหสำมำรถจดกำรบรหำรขอมลอทกวทยำไดอยำงสม ำเสมอดวยกำรจดตงขนตอนปฏบต

และวธกำรควบคมคณภำพตำงๆ

2. จดตงพนฐำนส ำหรบกำรบรหำรจดกำรคณภำพทเปนมำตรฐำนใหแกสถำบนวจยเชงอทกวท

ยำ

3. สงเสรมสนบสนนทรพยำกรน ำของประเทศและเพมระดบควำมนำเชอถอของขอมลเชงอทก

วทยำของประเทศ

กระบวนกำรควบคมคณภำพของขอมลอทกวทยำถกแบงออกเปนขนตอนตำงๆ ไดแก

กำรเกบรวบรวมขอมล กำรบรหำรจดกำรคณภำพแบบอตโนมต

และกำรบรหำรจดกำรคณภำพแบบไมเปนอตโนมต

โปรแกรมของเซรฟเวอรจะด ำเนนกำรโดยอตโนมตตำมขนตอนเกบรวบรวมขอมล

และกำรบรหำรจดกำรคณภำพแบบอตโนมตทก 10 นำท ซงจะเปนวฏจกรกำรเกบรวบรวมขอมล โดย

D/B

จะด ำเนนกำรนยำมรหสเกรดคณภำพลวงหนำและจดเกบไวเพอใหระบบนสำมำรถก ำหนดหำสงผดปก

ตตำงๆ ได ในระหวำงระยะกำรควบคมคณภำพแบบไมเปนอตโนมตนน

ผใชงำนจะสำมำรถตรวจสอบและปรบเทยบควำมผดปกตตำงๆ และคำทหำยไปโดยใช D/B

ไดอยำงรวดเรวและแมนย ำ (ดตำรำงท 3-9) กำรจดโครงสรำงของระบบควบคมคณภำพถกแสดงไวใน

195

[รปท 3-20]

<ตำรำงท 3-9> แนวคดขนพนฐำนของระบบควบคมคณภำพ

ประเภท ข นตอนปฏบต ค าอธบาย

กำรรวบรวม

ขอมล

□ เกณฑวดขอมลทผดปกตและทหำยไป

ประเภท ค ำอธบำย

ปรมำณ

น ำฝน

▪ (-) คำ ▪ มำกกวำคำทระบไว

▪ คำมควำมแตกตำงอยำงมำกเมอเทยบก

บสถำนใกลเคยง

ระดบน ำ

▪

ควำมลำดชนของควำมผกผนอยำงรวดเรว

▪ คำไมเปลยนแปลงเปนระยะเวลำนำน ▪ ต ำกวำคำขนต ำหรอมำกกวำคำสงสด

(ดวยกำรวเครำะหเชงสถต)

* ใหประเภทคณภำพชนหนง (ธง)

กำรบรหำรจดกำรคณภำพอตโนมต

กำรบรหำรจดกำรคณภำพ

แบบไมเปนอตโนมต

□ วธกำรแกไข

ประเภท ค ำอธบำย


▪ คำของประเภทโดยผปฏบตงำน

▪ คำเฉลยเลขคณต

▪ คำเฉลยถวงน ำหนก RDS

ระดบน ำ

▪ คำของประเภทโดยผปฏบตงำน ▪

กำรประมำณคำในชวงแบบเชงเสน ▪

กำรประมำณคำในชวงแบบเสนโคง

* ใหประเภทคณภำพชนสอง (ธง) ทมำ: กระทรวงทดน โครงสรำงพนฐำน และกำรขนสง (2015)

196

[รปท 3-20] กำรแสดงระบบควบคมคณภำพ

ตรวจสอบขอมลแบบเรยลไทม ตรวจสอบขอมลดำนอทกวทยำ

ตรวจสอบขอมลผดปกต กำรปรบเทยบขอมลกำรสงเกต

กำรวเครำะหเกรดคณภำพ กำรบรหำรจดกำรเกณฑวดขอมลทผดปกต

ทมำ: กระทรวงทดน โครงสรำงพนฐำน และกำรขนสง (2015)

3.6. วธกำรแบงปนขอมลน ำทวมภำยในเกำหล

ระบบกำรแจงขอมลน ำทวมจะจดกำรเรองกำรแบงปนขอมลน ำทวมในเกำหล

ขอมลน ำทวมจะถกแจงเปนขนตอนและแบงปนขอมลกนกบหนวยงำนทเกยวของโดยใชวธกำรตำงๆ

ซงจะองตำมขอมลมำตรฐำนแยกตำมคะแนนกำรแจงขอมลน ำทวม 3.6.1. ระบบเพอกำรแบงปนขอมลน ำทวม

ศนยควบคมน ำทวมของเกำหลจะจดท ำกำรเตอนภยแบบเปนขนตอนเพอใหประชำชนในพนททเ

197

กดน ำทวมใชควำมระมดระวง และแบงปนขอมลดงกลำวโดยใชวธกำรตำงๆ วธกำรเหลำน ไดแก

เวบเพจ, CBS, SMS/MMS, แฟกซ, อเมล, FTP เปนตน แลวขอมลน ำทวมทจะแบงปน ไดแก

ระดบน ำในปจจบน สถำนะปจจบนของกำรเปลยนแปลงระดบน ำ ระดบน ำทคำด เปนตน

และถกน ำเสนอในรปตำรำง กรำฟ ไฟล Excel เปนตน บนเวบไซต

นอกจำกน ศนยนจะสำมำรถสงสญญำณเตอนตำมแตละขนตอนทำงวทย โทรทศน ล ำโพง

ไซเรน กรง และใหขอมลทเกยวกบแผนปฏบตกำร

ขอมลน ำทวมทระบบขอมลน ำทวมมอบใหจะถกสงเปนแฟกซหรอขอควำมไปยงโทรศพทมอถอของผ

รบทลงทะเบยนไวโดยอตโนมตทนทหลงจำกทเกดเหตกำรณ

รวมทงยงสำมำรถดรำยละเอยดผลกำรพยำกรณน ำทวมไดทำงเวบเพจ นอกจำกน

ยงจดกำรสงขอมลน ำทวมใหแกประชำชนผำนทำงระบบตอบรบอตโนมต (ARS)

และเวบไซตของศนยควบคมน ำทวม ดวยกำรใชกลมขนตอนด ำเนนกำรโดยใชระบบคอมพวเตอร

ตงแตกำรวดประเมนขอมลอทกวทยำทสถำนสงเกตกำรณไปจนถงกำรค ำนวณกำรเกดน ำเออทวมดวย

กำรใชระบบพยำกรณน ำทวมแบบบรณำกำร (ดรปท 3-21)

[รปท 3-21] ระบบแจงเตอนขอมลน ำทวม


3.6.2. ระบบแจงเตอนขอมลน ำทวมโดยอตโนมต

ระบบแจงเตอนขอมลน ำทวมโดยอตโนมตนจะใหสถตทงหมดทเกยวกบแมน ำสำยหลกของประเ

ทศ ผใชงำนจะสำมำรถคนหำขอมลกำรเตอนน ำทวมแบบพเศษตำมชวงเวลำทเลอก

198

และตรวจสอบระดบของระยะกำรเตอนวกฤตแตละระยะ

จ ำนวนของขอมลระดบน ำทวมทจดใหเปนพเศษและกำรปลอยน ำ และบนทกขอมลนในรปแบบไฟล

Excel โดยระบบนจะออกค ำเตอนน ำทวมและขอมลทเกยวกบระดบน ำทก ำหนดไวเปนพเศษ

ขอมลของเขอน/กำรอนมตกำรปลอยน ำจำกเขอน กำรเกดฝนตกหนกอยำงไมคำดคด น ำทวมฉบพลน

พนทเกดน ำทวม เปนตน และแบงปนขอมลโดยใชวธกำรตำงๆ เชนทำง CBS, SMS/MMS, แฟกซ,

อเมล, เวบเพจ, แอปพลเคชน, และเซรฟเวอร FTP โดยองตำมขอมลทรวบรวมมำได (ดรปท 3-22

และรปท 3-23)

[รปท 3-22] หนำจอหลกของระบบแจงขอมลน ำทวมโดยอตโนมต


199

[รปท 3-23] หนำจอของระบบแจงขอมลน ำทวมโดยอตโนมต

หนำจอเตอนภยน ำทวม หนำจออนมตปลอยน ำจำกเขอน หนำจอกำรจดกำรพนทรบ CBS

หนำจอพนทน ำทวม

หนำจอกำรจดกำรขอมลทผำนมำ

หนำจอกำรจดกำรสถำนทด ำเนนกำร

200

หนำจอส ำหรบกรอกขอมลพยำกรณน ำทวม

หนำจอส ำหรบกรอกกำรจดกำรขอมลน ำทวมขงทผำนมำ

หนำจอส ำหรบกรอกสถตระดบกำรเตอนภยข

นวกฤต หนำจอกำรรำยงำนเกยวกบกำรเตรยมพรอมรบภำว

ะน ำทวม

201


3.7. วธกำรเผยแพรและสงขอมลน ำทวม

ในเกำหล

มกำรใชบรกำรบนเวบไซตและแอปเพอสงค ำเตอนน ำทวมใหแกประชำชนไดอยำงรวดเรว

ศนยควบคมน ำทวมจะออกค ำเตอนน ำทวมตำมระดบมำตรฐำนของจดหลกๆ

และใหขอมลสถำนะและระดบน ำปจจบนผำนทำงเวบไซตของศนยควบคมน ำทวม นอกจำกน

ยงสำมำรถตรวจสอบขอมลน ำทวมบนเวบไซตโดยใชโทรศพทสมำรทโฟนได

เนองจำกทำงศนยไดเรมใชแอปพลเคชน "กำรแจงขอมลน ำทวม" ในป 2015 อยำงเปนทำงกำรแลว

3.7.1. วธกำรเผยแพรและสงขอมลน ำทวม

ขอมลน ำทวมจะถกสงและเผยแพรใหแกประชำชนโดยใชกระบวนกำรเกบรวบรวมขอมล

กำรควบคมคณภำพของขอมล กำรพยำกรณน ำทวม กำรสงขอมลน ำทวม และกำรแสดงขอมลน ำทวม

ศนยควบคมน ำทวม ซงเปนหนวยงำนทมหนำทบรหำรจดกำรขอมลน ำทวม

รบบทบำทในกำรเกบรวบรวมขอมล กำรบรหำรจดกำรคณภำพขอมล

กำรจ ำลองแบบจ ำลองน ำทำและน ำทวม และระบบเตอนภยน ำทวม นอกจำกน ศนยฯ

ยงสงรำยงำนไปใหหนวยงำนทเกยวของในกรณทเกดน ำทวม

และจดสงขอมลน ำทวมและกำรเตอนภยน ำทวมลวงหนำใหแกรฐบำลสวนทองถนแตละแหงดวย

(ดรปท 3-24)

202

[รปท 3-24] ระบบส ำหรบกำรพยำกรณน ำทวม กำรรำยงำนสถำนะ และกำรเผยแพรขำว


3.7.2.

ขนตอนของกำรเกดน ำทวมและเปำหมำยส ำหรบกำรเผยแพรขำวและสงขอมล

ศนยควบคมน ำทวมจะออกมำตรฐำนกำรพยำกรณน ำทวม-

กำรเตอนภยอยำงสอดคลองตำมสถำนแหงหลก โดยจะจดหำขอมลมำตรฐำนกำรพยำกรณน ำทวม-

กำรเตอนภยและระดบน ำส ำหรบล ำน ำสำขำแตละแหงในรปแบบตำรำง

พรอมดวยระดบในปจจบนบนเวบไซตของศนยควบคมน ำทวม ระดบน ำเฝำระวง (CAUTION)

หมำยถงระดบน ำถง 50% ของระดบกำรระบำยน ำทวมตำมทวำงแผนไว และระดบน ำเตอนภย

(WARNING) คอ ระดบน ำท 70% ของระดบกำรระบำยน ำทวมตำมทวำงแผนไว

และใหมำตรกำรปองกนโดยแยกตำมเมอง พนทชนบท และพนทชำยฝง ดงทแสดงใน <ตำรำงท 3-

10>

<ตำรำงท 3-10> เคลดลบส ำหรบกำรใหควำมชวยเหลอประชำชนดวยกำรพยำกรณน ำทวม

ประเภทการ

พยากรณ

พนทจด

หมาย ประเภทการตอบสนอง

203

เฝำระวง

(CAUTION)

พนทเมอง

- ควรด ำเนนกำรตรวจสอบและตดตำมสถำนทอำคำรตำงๆ เชน บำนเกำและบอทเสยง เพอเตรยมกำรอพยพประชำชนในบรเวณพนทเสยงเกดภยพบต เชน พนททเกดน ำทวมประจ ำ

- อยำเขำใกลสำยไฟแรงดนสง อยำท ำกำรซอมแซมอปกรณเครองใชไฟฟำภำยในบำนและกลำงแจง ใชมำตรกำรเพอควำมปลอดภยในหนำงำนกอสรำงตำงๆ จะตองด ำเนนกำรเพอชะลอควำมเรวยำนพำหนะบนทำงดวน

- น ำออกไปหรอใชอปกรณปองกนส ำหรบหลงคำหรอโครงสรำงตำงๆ ทอำจตกลงมำกอใหเกดอนตรำยในพนทใกลเคยงระดบน ำทะเลหรอบำนเรอนใกลเคยงในกรณทเกดพำย

- ในกรณทเกดกำรโจรกรรม กำรลดวงจร หรอรวไหลทหอสงไฟฟำ ควรตดตอสถำบนหรอ KEPCO ทอยใกลเคยงทนท

- ปดประต หนำตำง เปนตน ใหแนนหนำ และอยำปลอยใหผสงอำยหรอเดกออกไปขำงนอก

- ฟงขำวพยำกรณอำกำศและสภำวะไตฝ นทำงวทย โทรทศน เปนตน

พนทชน

บท

- ด ำเนนกำรลกษณะเดยวกนกบพนทเมอง - ตองตรวจสอบและซอมบ ำรงเสนทำงน ำส ำหรบกำรเกษตร คระบำยน ำ กำรตรวจสอบล ำน ำสวนกลำง เขอนเกบกกน ำ เปนตน

- กำรปกปองและเสรมประสทธภำพใหแกโครงสรำงตำงๆ ในชนบทเพออพยพผมำพกแรมตำมหบเขำ

พนทชำยฝง

- ด ำเนนกำรลกษณะเดยวกนกบพนทเมอง - เพมกำรเฝำระวงพนทควำมเสยงต ำรมชำยฝง และจดเตรยมกำรอพยพประชำชนไปยงบรเวณทปลอดภย

- กำรควบคมเรอออกจำกฝงอยำงเครงครดและผกเรอประมงและเตรยมพรอมเสนทำงเขำฝงเพอควำมปลอดภย

- กำรขจดโครงสรำงส ำหรบกำรประมงตำงๆ และโครงสรำงหรอสถำนทท ำกำรประมงตำงๆ จะปด รวมทงขจดโครงสรำงอนๆ เพมเตม

เตอนภย (WARNING)

พนทเมอง

- ควรหำมประชำชนในพนทเสยงเกดภยพบตไมใหเขำไปในบำนทเกำแกหรอหลมบอทอนตรำย เชน พนทต ำระดบน ำทะเล และพนทเกดน ำทวมบอย

- อยำซอมแซมเครองมออปกรณไฟฟำตำงๆ ทงภำยในและภำยนอกบำน ควรใชสงฟนฟในยำมฉกเฉนและบรรเทำทกขในสถำนททเกดควำมเสยหำย

- ใชมำตรกำรเพอควำมปลอดภยในทท ำงำนในระหวำงทเกดฟำผำ น ำโครงสรำงทเปนอนตรำยออกลวงหนำ และชะลอควำมเรวของยำนพำหนะบนทำงดวน

- ฟงขำวพยำกรณอำกำศและค ำเตอนน ำทวมทำงวทย โทรทศน เปนตน

พนทชน

บท

- ด ำเนนกำรตำมเคลดลบกำรปฏบตเดยวกนกบในพนทเมอง เพอปองกนผลผลตทำงกำรเกษตรและชองทำงระบำยน ำ ซอมแซมตลงนำขำว และปรบรปทรงเสนทำงน ำ

- กอนกำรตรวจสอบควำมปลอดภยควรจ ำกดไมใหใชสะพำนเลกๆ และหำมเขำถงบรเวณทเสยงอนตรำยจำกกำรเกดดนถลม

204

- ควรด ำเนนกำรกำรอพยพผมำพกแรมในหบเขำ ผกโครงสรำงทใชในกำรเกษตรและประมงใหแนนหนำ และด ำเนนมำตรกำรปองกน

พนทชำ

ยฝง

- ด ำเนนกำรลกษณะเดยวกนกบพนทเมอง - ประชำกรทอำศยในพนทต ำรมชำยฝงควรระวงและอพยพไปยงบรเวณทปลอดภย

- ควรใชสะพำนเลก เปนตน หลงจำกตรวจสอบควำมปลอดภยแลวเทำนน

ทมำ: กระทรวงรกษำควำมปลอดภยและกำรบรหำรงำนสำธำรณะ (2020)

อยำงไรกตำม แนวทำงเหลำนยงถกน ำไปใชนอยกวำทควรในกำรบรหำรจดกำรน ำทวม

เนองขำกใชเปนกำรอำงองทวไปเมอเกดกำรเตอนภยระดบ 'เฝำระวง (CAUTION)' และ 'เตอนภย

(WARNING)' เทำนน ระดบน ำพยำกรณมกจะอยสงกวำตลงแมน ำ

ท ำใหยำกตอกำรจดกำรถนนส ำหรบจกรยำนยนตและรมน ำทผคนมกจะใชงำนบอยครง ดงนน

จงมกำรจดตงกำรเตอนภำวะวกฤตน ำทวมสระดบ ดวยกำรแบงสวนเกณฑวดประเมน

ระดบน ำทวมไดถกค ำนวณโดยพจำรณำจำกควำมเสยหำยจำกกำรเกดน ำทวม

และมกำรจดตงเกณฑส ำหรบแตละขนตอน ไดแก ระวง-เฝำระวง-ตงรบ-เตอนภย

อยำงสอดคลองตำมค ำสงกรอบกำรท ำงำนเพอบรหำรจดกำรวกฤตแหงชำต (ดตำรำงท 3-11)

<ตำรำงท 3-11> ขนตอนของระดบน ำและหลกเหตผลส ำหรบกำรประเมนระดบน ำ (ตวอยำง)

จด ระวง

(Attentio

n)

เฝาระวง (Cautio

n)

ต งรบ (Guar

d)

เตอนภย (Warnin

g)

หลกเหตผลส าหรบ การเลอก

ข นตอนระดบน า

สะพำนจงโฮวอน

2.0 4.5 5.0 5.6 กำรเกดน ำทวมถนนส ำหรบจ

กรยำน ทมำ: กระทรวงรกษำควำมปลอดภยและกำรบรหำรงำนสำธำรณะ (2020)

ศนยควบคมน ำทวมแมน ำฮนจะใชระบบขอมลน ำทวมเพอมอบขอมลน ำทวมใหแกแตละกรมภำย

ใตกำรควบคมของส ำนกงำนนโยบำยทรพยำกรน ำของกระทรวงสงแวดลอม

ส ำนกงำนจดกำรทดนในทองถน และเจำหนำทของศนยควบคมน ำทวม นอกจำกน

ศนยแหงนยงใหขอมลแกหนวยงำนของรฐตำงๆ เชน ส ำนกงำนควำมมนคงแหงชำต

หนวยบรกำรขำวกรองแหงชำต หนวยงำนควำมมนคงแหงชำต กระทรวงควำมมนคงแหงชำต

กระทรวงกลำโหม กระทรวงรวมชำต และส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหล

3.7.3. วธกำรเผยแพรและสงขอมลน ำทวม

จะมกำรก ำหนดหำระดบน ำ "เฝำระวง (CAUTION)" และ "เตอนภย (WARNING)"

ของจดเตอนภยน ำทวมลวงหนำ และประกำศใหประชำชนทรำบ

อยำงสอดคลองตำมระเบยบกำรบงคบใชกฎหมำยวำดวยทรพยำกรน ำ

ศนยควบคมน ำทวมสำมำรถออกและยกเลกค ำเตอนน ำทวม เชน "เฝำระวง (CAUTION)" และ

"เตอนภย (WARNING)" เพอเตอนประชำชนทอยในพนททเกดน ำทวม

โดยศนยนจะใหขอมลระดบน ำในปจจบน กำรเปลยนแปลงของระดบน ำ

และระดบน ำโดยประมำณผำนทำงโฮมเพจในรปกรำฟหรอไฟล Excel นอกจำกน ยงใชวทย โทรศพท

ล ำโพง ไซเรน และกรงเพอสงขอควำมเตอนภยพบตและประกำศวธกำรรบมอ

205

ขอมลน ำทวมทไดจำกระบบขอมลน ำทวม ประกอบดวยกำรพยำกรณน ำทวม

กำรอนมตใหปลอยน ำจำกเขอน และระดบน ำทสงเกนระดบน ำมำตรฐำน

ขอมลจะถกจดสงโดยอตโนมตทำงแฟกซและขอควำมไปยงโทรศพทมอถอทลงทะเบยนไวในกรณท

เกดเหตกำรณใดๆ ส ำหรบจดทส ำคญนน สำมำรถดผลกำรพยำกรณน ำทวมไดทำงเวบเพจ นอกจำกน

ยงไดมอบกลมขอมลอทกวทยำระบบคอมพวเตอรทมำจำกระบบพยำกรณน ำทวมแบบบรณำกำรใหแ

กประชำชนโดยใชระบบตอบรบดวยเสยงอตโนมต (ARS)

และเวบไซตของสถำนควบคมน ำทวมทเกยวของ

ประเภทของกำรเกดภยพบตทเกยวกบน ำทวม ประกอบดวย ไตฝ น ฝนตกหนก น ำทวม

และเขอนพงทลำย รวมทงกำรเตอนภยน ำทวม

จะออกใหโดยศนยควบคมน ำทวมและส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหล และสงขอควำมเตอนภยพบตให

ระบบสงขอมลนด ำเนนงำนและจดกำรโดยกระทรวงรกษำควำมปลอดภยและกำรบรหำรงำนสำธำรณะ

โดยตรง และยงใหขอมลเกยวกบเวลำ สถำนท สถำนกำรณแวดลอมแบบพเศษ

และเคลดลบแนวทำงปฏบตแบบงำยๆ ใหแกประชำชน

<ตำรำงท 3-12> มำตรฐำนส ำหรบกำรสงขอควำมเตอนภยพบต

การจดประเภท เวลากลางวน เวลากลางคน ความเหน

ไตฝ น เตอนภย (Warning) เตอนภย

(Warning) บนบกและนอกชำยฝงเทำนน

ฝนตกหนก เตอนภย (Warning) เตอนภย

(Warning)

น ำทวม เฝำระวง / เตอนภย เฝำระวง / เตอนภย

เขอนถลม

<ออกค ำเตอนวกฤตเนองจำกเกดเขอนถลมแลว>

- คำดวำจะเกดน ำลนจำกเขอน

- ในกรณทเขอนพงและกอใหเกดควำมเสยหำย - เมอเกดกระแสทผนงเขอน

- ในกรณทเกดควำมเสยหำยทเปนอนตรำย (สญญำณเตอนกำรพงถลม) กบตวเขอน


<ตำรำงท 3-13> ขอควำมมำตรฐำนส ำหรบกำรสงขอควำมเตอนภยพบต (น ำทวม)

การจดประเ

ภท ขอความมาตรฐาน

ไตฝ น

เตอนภย (Warning)

4G

โทรศพท

[MOIS] วนน เวลำ OO พนท OO ค ำเตอนไตฝ น

กรณำกระจำยขอมลทเกยวกบไตฝ น หำมเขำไปยงพนทอนตรำย

เชน แมน ำและชำยฝง และหลกเลยงกำรออกไปท ำนำ

206

2G โทรศพท

[MOIS] วนน เวลำ OO พนท OO

ค ำเตอนไตฝ น กรณำระวงเพอควำมปลอดภย หำมเขำไปยงพนทอนตรำย เชน

แมน ำและชำยฝง และหลกเลยงกำรออกไปท ำนำ

ฝนตกหนก เตอนภย

(Warning)


[MOIS] วนน เวลำ OO พนท OO ค ำเตอนฝนตกหนก

กรณำกระจำยขำวใหครอบครวและเพอนบำนทรำบ และอพยพไปยงสถำนทปลอดภยหำกคณอยในพนทอนตรำย เชน

พนทต ำระดบน ำทะเลและพนทเสยงเกดน ำทวม

2G

โทรศพท

[MOIS] วนน เวลำ OO พนท OO ค ำเตอนฝนตกหนก

กรณำระวงเพอควำมปลอดภย หำกคณอยในพนทอนตรำย เชน พนทต ำระดบน ำทะเลและพนทเสยงเกดน ำทวม

น ำทวม เฝำระวง

(Caution)


[OO FFC] วนน 00:00 จดทแมน ำ OO เวลำ OO (สะพำน OO)

เฝำระวงน ำทวม กรณำตรวจสอบสถำนกำรณน ำทวมจำกขำว

และหลกเลยงกำรใชพนทรมแมน ำ

2G

โทรศพท


เฝำระวงน ำทวม กรณำหลกเลยงหลกเลยงกำรใชพนทรมแมน ำ

น ำทวม

เตอนภย (Warning)

4G

โทรศพท

[OO FFC] วนน 00:00 จดทแมน ำ OO เวลำ OO (สะพำน OO) ค ำเตอนน ำทวม

เกดควำมกงวลวำจะเกดน ำทวมในพนทต ำระดบน ำทะเลและเกดน ำทวมจำกแมน ำ กรณำเตรยมพรอมเพอปองกนควำมเสยหำย



ค ำเตอนน ำทวม กรณำเตรยมพรอมเพอปองกนควำมเสยหำย เชน

กำรเกดน ำทวมในพนทต ำระดบน ำทะเล


<ตำรำงท 3-14> ขอควำมมำตรฐำนส ำหรบกำรสงขอควำมเตอนภยพบต (เขอนพงทลำย)

การจดประเภ

ท ขอความมาตรฐาน

เขอนถลม 4G

โทรศพท

○ คำดวำจะเกดน ำลนจำกเขอน

[ชอหนวยงำน] วนน เวลำ OO พนท OO

เกดควำมเสยงทน ำจะไหลลนจำกเขอน OO ดงนน ประชำชนและผพกแรมควรอพยพไปยงทปลอดภย (OO)

และตรวจสอบขำวภยพบต

207

○ ในกรณเกดควำมเสยหำยทท ำใหเขอนพงทลำย

[ชอหนวยงำน] วนน เวลำ OO พนท OO เขอน OO อำจพงทลำยเนองจำกไดรบควำมเสยหำย ดงนน

ประชำชนและผพกแรมควรอพยพไปยงทปลอดภย (OO)

และตรวจสอบขำวภยพบต ○ เกดน ำลนจำกเขอน

[ชอหนวยงำน] วนน เวลำ OO

เกดน ำลนจำกเขอน OO ประชำชนและผพกแรมควรอพยพไปยงทปลอดภย (OO)

และตรวจสอบขำวภยพบต ○ ในกรณทเกดควำมเสยหำยทเปนอนตรำย

(สญญำณเตอนกำรพงถลม) กบตวเขอน [ชอหนวยงำน] วนน เวลำ OO

มควำมเสยงทเขอนจะพงทลำยเนองจำกควำมเสยหำยทเกดขนกบเขอน OO ดงนน ประชำชนและผพกแรมควรอพยพไปยงทปลอดภย

(OO) และอยำเขำใกลพนททำยน ำหรอล ำน ำ

2G

โทรศพท

○ คำดวำจะเกดน ำลนจำกเขอน

[ชอหนวยงำน] วนน

มควำมเสยงทจะเกดน ำทวมจำกเขอน OO ดงนน ประชำชนและผพกแรมควรอพยพไปยงทปลอดภยเชนพนทสง ○ ในกรณเกดควำมเสยหำยทท ำใหเขอนพงทลำย

[ชอหนวยงำน] วนน มควำมเสยงทจะเกดเขอนพงทลำยเนองจำกเกดควำมเสยหำยกบเ

ขอน OO ดงนน

ประชำชนและผพกแรมทอยใกลเคยงควรอพยพไปยงทปลอดภยเช

นพนทสง ○ เกดน ำลนจำกเขอน

[ชอหนวยงำน] วนน มควำมเสยงทจะเกดน ำทวมจำกเขอน OO ดงนน

ประชำชนและผพกแรมใกลเคยงควรอพยพไปยงทปลอดภยเชนพน

ทสง ○ ในกรณทเกดควำมเสยหำยทเปนอนตรำย

(สญญำณเตอนกำรพงถลม) กบตวเขอน

[ชอหนวยงำน] วนน มควำมเสยงทจะเกดเขอนพงทลำยเนองจำกเกดควำมเสยหำยกบเ

ขอน OO ดงนน

ประชำชนและผพกแรมควรอพยพไปยงทปลอดภยเชนพนทสง ทมำ: กระทรวงรกษำควำมปลอดภยและกำรบรหำรงำนสำธำรณะ (2020)

3.7.4. ขอมลทเกยวกบระดบน ำและกำรระบำยน ำ

ขอมลเกยวกบระดบน ำ เขอน และระบบ CCTV ถกจดหำใหผำนกำรแสดงขอมลบนเวบไซต

หนำตำงใหมนจะใหขอมลเปนนำทและชวโมงสงสด 7 วนหรอ 31 วนในรปแบบกรำฟ ตำรำง และไฟล

Excel สำมำรถตรวจสอบสถำนะปจจบนไดอยำงงำยดำยบนเวบไซต เชน กำรเพมสง สถำนะปจจบน

และระดบน ำทลดต ำลง ผใชงำนสำมำรถคลกกรำฟเพอดระดบน ำทวม ระดบน ำทวมสงสดทผำนมำ

และระดบในปจจบน รวมทงเพอแสดงระดบน ำ อตรำกำรไหลของกระแสน ำ

208

และรำยงำนทำงแกปญหำในรปแบบตำรำง แผนทนจะแสดงระดบน ำในปจจบน

ระดบน ำทวมทวำงแผนไว ปรมำณน ำทไหลเขำเขอน

และปรมำณกำรปลอยน ำจำกเขอนแบบเรยลไทม เมอคลกทหนำจอน

หนำจอกจะแสดงใหเหนระดบน ำทวมทวำงแผนไว ระดบขดจ ำกด และระดบในปจจบนในรปแบบกรำฟ

และใหขอมลเกยวกบระดบในปจจบน ปรมำณน ำทไหลเขำ

และปรมำณกำรระบำยน ำออกในรปแบบตำรำงและไฟล Excel นอกจำกน ยงไดท ำกำรตดตงระบบ

CCTV ทจดพยำกรณและแมน ำสำยหลก รวมทงระบบเฝำตดตำมดวยวดโอแบบเรยลไทม

เพอใหกำรพยำกรณน ำทวมมควำมแมนย ำมำกขน (ดรปท 3-25)

[รปท 3-25] หนำจอแสดงขอมลระดบน ำและกำรระบำยน ำ


3.7.3. ขอมลเกยวกบปรมำณน ำฝน

เวบไซตนใหขอมลปรมำณน ำฝนและเรดำร

และสำมำรถดขอมลเพมเตมในหนำตำงใหมดวยกำรคลกทสถำนสงเกตกำรณ

หนำตำงใหมนจะใหขอมลเปนนำทและชวโมงสงสด 7 วนหรอ 31 วนในรปแบบกรำฟ ตำรำง และไฟล

Excel ทงยงใหขอมลปรมำณน ำฝนและปรมำณน ำฝนสะสมในรปแบบกรำฟและตำรำง

ขอมลเรดำรมวฏจกรกำรตดตำมนำน 2 นำทและ 30 วนำท ถง 5 นำท

และสำมำรถคนหำขอมลเรดำรทผำนมำไดสงสดเจดวน (ดรปท 3-26)

[รปท 3-26] หนำจอแสดงขอมลปรมำณน ำฝน

209


3.7.5. ขอมลเกยวกบสถำนะควำมเสยหำย

เวบเพจของศนยควบคมน ำทวมแยกตำมลมน ำจะแสดงขอมลของไตฝ น เชน

คำควำมกดใกลศนยกลำง ระยะเวลำของกำรเกดภยพบต และควำมเสยหำย เชน ผประสบภย

จ ำนวนของผประสบภย และควำมเสยหำยตอทรพยสนทเกดจำกไตฝ น นอกจำกน

ยงไดแจงใหทรำบเกยวกบชอของไตฝ น ระยะเวลำทเกดภยพบต สภำพอำกำศ พนทก งกลำงทำงขวำ

และรำยละเอยดของควำมเสยหำยทเกยวกบกำรเกดน ำทวมรนแรง

3.7.6. ขอมลเกยวกบสถำนะกำรเตอนภยน ำทวมอยำงครอบคลม

เวบไซตของศนยควบคมน ำทวมจะใหขอมลของสถำนะกำรเตอนภยน ำทวมอยำงครอบคลม

โดยจะแสดงขอมลระดบน ำของจดส ำคญ (65) ในกำรเตอนภยน ำทวมทก 10

นำทในสถำนกำรณทวไปทออกค ำเตอนภยน ำทวม นอกจำกน

เวบไซตยงแสดงขอมลของเขอนทเชอมโยงกบ K-water

และใหขอมลสภำวะอำกำศแบบเรยลไทมโดยเชอมโยงกบส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหล (ดรปท 3-

27)

[รปท 3-27] กำรแสดงสถำนะกำรเตอนภยน ำทวมอยำงครอบคลม


3.7.7. แอปพลเคชนโทรศพทมอถอส ำหรบกำรสงขอมลน ำทวม

210

กระทรวงทดน โครงสรำงพนฐำน และกำรขนสงไดเรมใชแอปพลเคชน "กำรแจงขอมลน ำทวม"

ในป 2015 อยำงเปนทำงกำร แอปพลเคชน "กำรแจงขอมลน ำทวม"

นผำนกำรทดสอบเปนระยะเวลำหำเดอน

และไดรบกำรพฒนำขนเพอใหทกคนสำมำรถใชขอมลน ำทวมเกยวกบแมน ำไดอยำงงำยดำยผำนทำง

โทรศพทสมำรทโฟน เมอใชสงอ ำนวยควำมสะดวกตำงๆ เชน ถนนและทจอดรถรมแมน ำ กำรตงแคมป

ตกปลำ และท ำกจกรรมทำงน ำเพอพกผอน

นอกเหนอจำกเมน “ขอมลน ำทวมรอบตวฉน”

ทท ำใหผใชงำนสำมำรถตรวจสอบขอมลรอบตวในต ำแหนงปจจบนของพวกเขำไดแลว

แอปนยงใหบรกำรแบบปรบตำมควำมตองกำรทจะแจงผใชผำนทำงหนำตำงกำรแจงเตอนเมอเกดสภ

ำวะทสงเกนเกณฑวดประเมน โดยสำมำรถหำขอมลสถำนะของหยำดน ำฟำ ระดบแมน ำ เขอน

และล ำกระแสแบบเรยลไทมในรปแบบตำรำง กรำฟ และแผนท

สวนขอมลพยำกรณน ำทวมจะถกจดหำใหผำนทำงกำรท ำเครองหมำยเปนระยะบนแผนทและตำรำง

โดยสำมำรถใชแอปพลเคชน "กำรแจงขอมลน ำทวม" นเพอตอบสนองรบมอไดทนท

และจะมประโยชนอยำงสงโดยเฉพำะอยำงยงเมอพจำรณำวำน ำทวมทเกดตำมแมน ำนนสงผลใหเกด

กำรปรบปรงควำมปลอดภยใหแกกำรเตรยมพรอมรบภยพบต เมอเรวๆ น

มกำรอปเดตบรกำรดวยเสยงและสำมำรถใชบรกำรนได (ดรปท 3-28)

[รปท 3-28] แอปพลเคชน "กำรแจงขอมลน ำทวม"

ทมำ: App Store, https://apps.apple.com/kr/app/id946789489 (เขำดขอมลวนท 10 มถนำยน ป 2021)

4. ความหมายโดยนยและค าแนะน า

กำรศกษำชนนไดวเครำะหระบบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมของ MRC และประเทศสมำชกของ

211

MRC ไดแก เวยดนำม สปป. ลำว กมพชำ และไทยในลมแมน ำโขง

และยงไดรบแผนกำรปรบปรงอยำงมประสทธภำพ

ดวยกำรเปรยบเทยบกำรบรหำรจดกำรดงกลำวกบระบบบรหำรจดกำรน ำทวมของเกำหล

กำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศก ำลงสงผลใหสภำวะอำกำศรอบโลกเกดควำมผดปกต

โดยเฉพำะอยำงยง ประเทศสมำชกของคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRC) ซงไดแก เวยดนำม สปป.

ลำว กมพชำ และไทยนนคำดวำจะตองเผชญกบควำมเสยหำยทเกดจำกภยพบตธรรมชำต เชน

อทกภย เพมมำกกวำ 20% ในป 2040 เพอลดควำมเสยหำนทเกดจำกกำรเกดน ำทวม

ทงสประเทศในลมแมน ำโขงจงไดจดตงคณะกรรมำธกำรแมน ำโขง (MRC) ขนในป 1995 MRC

ไดด ำเนนกำรจดกำรระบบบรหำรจดกำรน ำทวมในลมแมน ำโขงมำโดยตลอด อยำงไรกตำม

เนองจำกขอจ ำกดทำงดำนเทคนคและนโยบำย

จงขำดควำมสำมำรถในกำรพยำกรณน ำทวมอยำงแมนย ำ

และกำรบรหำรจดกำรไดอยำงมประสทธภำพกลำยเปนเรองยำกเนองมำจำกกำรขำดแคลนขอมลอทก

วทยำ นอกจำกน

กำรขำดวธกำรเตอนภยน ำทวมอยำงมประสทธภำพขำมแขตแดนของประเทศสมำชกและระดบควำมร

วมมอในกำรท ำงำนระหวำงประเทศสมำชกทไมเพยงพอ ไดแสดงใหเหนขอจ ำกดตำงๆ

ในกำรบรหำรจดกำรน ำทวมอยำงมประสทธภำพ

กำรศกษำชนนไดวเครำะหระบบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมของสประเทศในลมแมน ำโขง

และยงไดรบแผนกำรปรบปรงอยำงมประสทธภำพ

ดวยกำรเปรยบเทยบกำรบรหำรจดกำรดงกลำวกบระบบบรหำรจดกำรน ำทวมของเกำหล

ระบบบรหำรจดกำรน ำทวมของเกำหลใชสถำนสงเกตกำรณปรมำณน ำฝน 763 แหง

สถำนสงเกตกำรณระดบน ำ 777 แหง และเรดำรตรวจจบปรมำณน ำฝน 9 แหง

โดยมงควำมส ำคญกบพนทลมน ำเปำหมำยสแหง เวบไซตของระบบขอมลกำรบรหำรจดกำรน ำ

(WAMIS) จะแสดงขอมลทงหมดในรปแบบเรยลไทม ในทำงกลบกน MRC

มพนทลมน ำทกวำงกวำเมอเทยบกบเกำหล แตมสถำนในจ ำนวนนอยมำก ในปจจบน

มกำรใชสถำนสงเกตกำรณน ำ-ปรมำณน ำฝน 138 แหงซงปฏบตงำนโดยใชเจำหนำท และ 60

แหงด ำเนนงำนแบบอตโนมต แตสถำนตำงๆ ท ำงำนในรปแบบเกอบเรยลไทม

ระบบบรหำรจดกำรน ำทวมในเกำหลจะสงขอมลไปยงแตละเซรฟเวอร

และใชประโยชนจำกเครอขำยกำรสอสำรเพอจดกำรขอมลทเกบรวบรวมมำจำกเซนเซอรทสถำนตดต

ำมเชงอทกวทยำ นอกจำกน ระบบเกบขอมลจะแบงปนขอมลกบสถำนควบคมน ำทวมแหงอนๆ

และหนวยงำนทเกยวของอนๆ ดวย และกำรส ำรองขอมลท ำไดอยำงรำบรน

ขอมลทตองใชส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมไดถกจดหมวดหมแบบกวำงๆ เปนขอมลสภำพอำกำศ

ขอมลดำนอทกวทยำ ขอมลจำกเรดำร เปนตน

หนวยงำนบรหำรจดกำรน ำทวมของเกำหลจะด ำเนนกำรสงเกตกำรณ จดเกบ

และดงขอมลมำจำกเครอขำยกำรสอสำร

ศนยควบคมน ำทวมใชซอฟตแวรเพอเปนระบบจดท ำแผนทแสดงควำมเสยงน ำทวม

ระบบกำรวำงแผนน ำทวม ระบบควบคมดวย CCTV และระบบส ำหรบจดกำรคณภำพของขอมล

กำรจดโครงสรำงแบบ S/W ของ MRC ก ำลงมอบบรกำรเวบไซตเพอแสดงใหเหนขอมลทตดตำม

กำรจดโครงสรำงแบบ S/W

212

ทจ ำเปนส ำหรบระบบเตอนภยน ำทวมนนถกแบงหมวดหมออกเปนระบบตดตำม ระบบขอมล

และระบบขอมลจำกกำรคนพบ อยำงไรกตำม

เปนเรองยำกทจะควบคมคณภำพของขอมลเพรำะกำรเกบรวบรวมขอมลจำกรปแบบ H/W

ไมเปนแบบเรยลไทม ในกรณของเกำหล เซนเซอรจะรวบรวมขอมลแบบเรยลไทม ทกสบนำท

ทกหนงชวโมง เปนตน และสงขอมลเรวทสดในหนงนำท ในทำงกลบกน

กำรหำและกำรสงขอมลภำยใน MRC ไมมคณภำพเทำกบในเกำหล

เนองจำกมโครงสรำงพนฐำนทใชส ำหรบกำรสงเกตกำรณทแตกตำงกน

MRC จะตรวจสอบยนยนขอมลอนกรมเวลำโดยใชผปฏบตงำนท MONRE ทกๆ ป

แตมกำรรำยงำนวำกำรควบคมคณภำพไมสำมำรถท ำไดแบบเรยลไทม ในทำงกลบกน

เกำหลใชระบบบรหำรจดกำรคณภำพแบบอตโนมตมำตงแตป 2007

และคณภำพของขอมลถกจดกำรแบบอตโนมต

ระบบบรหำรจดกำรคณภำพในเกำหลจะสรำงมำตรฐำนใหระบบ D/B

ดวยกำรสรำงรหสจำกระบบอตโนมตเมอเกบรวบรวมขอมล

โดยระบบนจะสงขอควำมไปยงผดแลระบบ

และผดแลระบบจะปรบเทยบวสดกบระบบบรหำรจดกำรคณภำพทไมเปนอตโนมต

กำรแบงปนขอมลกบประเทศสมำชกภำยใน MRC ไมรำบรนนก

เกดอปสรรคในกำรแบงปนขอมลเนองมำจำกควำมแตกตำงในโครงสรำงพนฐำนของกำรสรำงมำตรฐำ

นขอมลและกำรสงเกตกำรณของแตละประเทศ ในกรณของเกำหลนน

หนวยงำนทรบหนำทดแลควบคมสถำนตดตำมและศนยควบคมน ำทวมสำมำรถแบงปนขอมลกนอยำง

รำบรน และศนยควบคมน ำทวมจะท ำขอมลนซ ำ

และเผยแพรสงขอมลไปยงรฐบำลสวนทองถนหรอสอ ในกรณของ MRC

ไดมกำรยนยนวำขอมลทแบงปนผำนทำงระบบ Hyde Manual System

จะเผยแพรขอมลน ำทวมทำงเวบไซต ระบบสงขอควำมแจงเตอนทำงมอถอ (CBS) ขอควำมสน

โทรสำรและอเมล สวนเกำหลซงด ำเนนกำรเกอบเหมอนกนนน

จะสงขอมลน ำทวมโดยอตโนมตผำนทำงระบบกำรแจงเตอนขอมลน ำทวมอตโนมต

เกำหลใหบรกำรสำธำรณะตำงๆ

เพอทวำสำธำรณชนทเกยวของจะสำมำรถดขอมลน ำทวมไดอยำงงำยดำยโดยใชเวบไซตและแอป

สำมำรถตรวจสอบระดบน ำทจดส ำคญ ขอมลปรมำณน ำฝน และหนำจอ CCTV

ไดทำงเวยเซตรวมทงทำงแอปดวย <ตำรำงท 3-15>

ตอไปนแสดงใหเหนกำรวเครำะหเชงเปรยบเทยบระหวำงระบบกำรพยำกรณ-เตอนภยน ำทวมใน MRC

และเกำหล

<ตำรำงท 3-15> กำรเปรยบเทยบระหวำงระบบกำรพยำกรณ-เตอนภยน ำทวมใน MRC และเกำหล

หวขอ MRC เกาหล

กำรจดโครงสรำงแบบ H/W และ

S/W ทศนยบญชำกำร

ด

บนทกขอมลลงเซรฟเวอร

ดมาก ระบบสองทำง: วธกำรสอสำร

บนทกขอมลลงเซรฟเวอร

สถำนะของอปกรณตรวจตดตำมเช

งอทกวทยำ ไรประสทธภาพมาก

สถำนแบบไมเปนอตโนมต ดมาก

ปรมำณน ำฝน 763 ชด

213

138 แหง

สถำนอตโนมต 60 แหง

ระดบน ำ 777 ชด

ปรมำณน ำฝน-เรดำร 9 ชด

เครอขำยกำรสอสำรและวธกำรเกบ

รวบรวมขอมล

ด

กำรสงโทรเลข, อนเทอรเนตและ SMS, VHF

ด

ดำวเทยม, CDMA, VHF

กำรเกบขอมลดำนอทกวทยำ

ไมด

กำรตดตำมแบบ ไมเรยลไทม

ดมาก

กำรตดตำมแบบเรยลไทม กำรเกบรวบรวมขอมลทก 10

นำท

กำรควบคมคณภำพของขอมลอทกวทยำ

ไรประสทธภาพมาก ไมมระบบควบคมคณภำพพ

รอมท ำงำน

ดมาก ระบบควบคมคณภำพแบบ

อตโนมต & ไมอตโนมต

วธกำรแบงปนขอมลน ำทวม

ด

CBS, SMS, MMS, แฟกซ,

อเมล, FTP, เปนตน แบงปนขอมลกบหนวยงำน

ทเกยวของ

ด

เซรฟเวอรอสระส ำหรบผถอผ

ลประโยชน แบงปนขอมลกบหนวยงำนท

เกยวของ

วธกำรเผยแพรและสงขอมลน ำทวม

ไมด

กำรตดตำมแบบ

ไมเรยลไทม

ดมาก แมน ำสำยใหญ: ภำยใน

2.0~3.0 ชม. แมน ำสำยเลก: ภำยใน

0.5~1.0 ชม. (บรกำรบนเวบ & แอปมอถอ)



แสดงใหเหนปญหำและแผนส ำหรบกำรปรบปรงระบบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมใน MRC

กำรไดรบขอมลแบบเรยลไทมเปนเรองส ำคญในกำรปรบปรงระบบขอมลน ำทวมใหดข น

ควำมหนำแนนของสถำนเชงอทกวทยำของเกำหล คอ 118 ตร.กม./ชด

ควำมหนำแนนของกำรสงเกตกำรณเชงอทกวทยำใน MRC คอ 3,975 ตร.กม./ชด

ซงยงไมเพยงพออยำงมำกเมอเทยบกบพนทลมน ำ นอกจำกน

เปนเรองยำกทจะไดรบขอมลแบบเรยลไทมทเหมำะสมเนองจำกสถำนสงเกตกำรณสวนมำกเปนแบบ

ด ำเนนงำนโดยเจำหนำท ควรขยำยสถำนสงเกตกำรณแบบเรยลไทมทจดหลกๆ เพอปรบปรงในเรองน

อยำงไรกตำม ในเมอท ำไดยำก เรำจงไดเสนอแนะวธกำรแบบใชเซนเซอร IoT ทมตนทนต ำแทน

เซนเซอร IoT ทมตนทนต ำนน มรำคำอยท 800 ดอลลำรตอต ำแหนงทตง

และมควำมแมนย ำคอนขำงต ำ แตสำมำรถท ำกำรตดตำมไดแบบเรยลไทม รวมไปถงโมดลกำรสอสำร

3G ตำงๆ เชน GMS และ CDMA

<ตำรำงท 3-16> ปญหำและแผนส ำหรบกำรปรบปรงระบบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมใน MRC

การจดประเภท ปญหา แผนการปรบปรง

1. กำรจดโครงสรำ

งแบบ HW และ SW

- กำรเกบรวบรวมขอมลแบบเรยลไทม (X)

- กำรขยำยสถำนสงเกตกำรณแบบเรยลไทมทจดหลก

- กำรเปลยนไปใชเซนเซอร IoT แบบตนทนต ำเมองบประมำณไมเพยงพอ

214

2.

สถำนะของอปกรณกำรตดตำม

3.

เครอขำยและวธกำรสอสำร

4.

กำรเกบรวบรวมขอมล - กำรควบคมคณภำพ

(X)

- กำรพฒนำอลกอรทมเพอกำรควบคมคณภำพและกำรแกไขขอมลเชงอทกวทยำทหำยไป

- กำรพฒนำแพลตฟอรมกำรบรหำรจดกำรคณภำพแบบไฮบรดโดยใช AI

5.

กำรควบคมคณภำพ

6. กำรแบงปนขอม

ล - กำรสรำงมำตรฐำนส ำหรบกำรแบงปนขอมล (X)

- กำรสรำงมำตรฐำนของขอมลโดยใชมำตรฐำนเมตำดำตำของ WIGOS

- กำรใช Water ML - กำรใชมำตรฐำนเมตำดำตำ (ISO 11179)

7. กำรเผยแพรแล

ะจดสง ทมำ: ผเขยน

ปญหำหลกอกอยำงคอขำดกำรควบคมคณภำพของขอมลอนกรมเวลำ

เพอปรบปรงแกไขปญหำน

จ ำเปนทจะตองพฒนำอลกอรทมควบคมคณภำพและอลกอรทมขอมลทหำยไปใหแกขอมลอทกวทย

ำ

ตอไปนเปนค ำเตอนสองสำมขอในกระบวนกำรพฒนำอลกอรทมทเกยวกบกำรควบคมคณภำพ

① กำรสะสมรวบรวมขอมลทมคณภำพสงในสถำนท วสยทศน และสภำวะแวดลอมแหงเดยวกน

เพอรบประกนวำจะไดรบคำในชวงทถกตอง

② กำรใชอปกรณตำงๆ เพอตรวจสอบยนยนขอมลทหำยไป

และปรบปรงควำมแมนย ำของคำทถกตองใหดข น

③ กำรรบประกนวำจะมกฎกำรยนยนขอมลเพอท ำกำรยนยนควำมถกตองแบบซบซอนระหวำงก

ำรสงเกตกำรณตำงๆ ทสมพนธกน

④ กำรจดตงระบบยนยนควำมถกตองแบบเรยลไทมเพอมอบขอมลเกยวกบสถำนะของอปกรณ

ทองตำมขอมล

⑤ กำรจดกำรประวตผำนมำทผดพลำดเพอแสดง (TAG) ผลกำรตรวจสอบคณภำพของขอมล

⑥ กำรก ำหนดเกณฑวเครำะหเพอใหแนใจในควำมถกตองของขอมลสถต

⑦ กำรปองกนไมใหเกดควำมผดพลำดในขนทสองโดยแสดงผลกำรตรวจยนยนใหผใชงำนเพอ

ดขอผดพลำดทระบชไว

นอกจำกน ยงจ ำเปนทจะตองพฒนำแพลตฟอรมกำรควบคมคณภำพแบบไฮบรดทใช AI

โดยองตำมสงน กำรบรหำรจดกำรคณภำพขอมลโดยใชเทคโนโลยไฮบรดมคณลกษณะเฉพำะ คอ

215

กำรน ำอลกอรทมแกไขขอมลเชงสถตและอลกอรทมแกไขขอมลโดยใชระบบปญญำประดษฐไปใช

ด ำเนนกำร เพอชวยใหน ำกระบวนกำรวเครำะหขอมลแบบเรยลไทมทเปนอตโนมตไปใชปฏบตงำน

ทำยทสดแลว ยงไมมกำรก ำหนดมำตรฐำนใหแกกำรแบงปนขอมลในปจจบน

เพอปรบปรงปญหำดงกลำว เรำไดเสนอ ① กำรสรำงมำตรฐำนใหแกกำรสงเกตกำรณ โดยใช

มำตรฐำนเมตำดำตำ WIGOS ② กำรใชระบบแลกเปลยนขอมลน ำ (WaterML) และ ③ กำรใชมำตรฐำนของเมตำดำตำ (ISO 11179) <ตำรำงท 3-17>

แสดงนยำมของแผนกำรปรบปรงแตละแผนกำร

<ตำรำงท 3-17> นยำมของมำตรกำรส ำหรบกำรปรบปรงกำรจดท ำมำตรฐำนของขอมล

กำรจดประเภท นยำม

มำตรฐำนเมตำ

ดำตำ WIGOS

- ขยำยขอบเขตของ ISO 19115 เพอระบบรกำรเวลำทมผลใชไดและตวระบทไมซ ำกนใหเปนผลลพธทถกท ำโปรไฟลไว

WaterML

- WaterML เปนแบบจ ำลองขอมลและมำตรฐำนทำงเทคนคทน ำไปใชเพอแสดงโครงสรำงแบบอนกรมเวลำเชงอทกวทยำ เวอรชนปจจบน คอ WaterML 2.0 ซงไดออกมำตรฐำนของ Open Geospatial Consortium (OGC) แบบเปด

มำตรฐำนเมตำ

ดำตำ (ISO

11179)

- ISO/IEC 11179 จะแนะน ำวธกำรจดกำรเมตำดำตำและใชระบบกำรจดกำรเมตำดำตำ ทเรยกวำ Metadata Registry (MDR) ในกำรจดกำรกบเมตำดำตำ


กำรก ำหนดมำตรฐำนของสถำนทและสงอ ำนวยควำมสะดวกเกยวกบขอมลจะชวยอ ำนวยควำมส

ะดวกใหกระบวนกำรแบงปนและเผยแพรขอมลน ำทวม กลมประเทศ CLTV (กมพชำ สปป. ลำว ไทย

และเวยดนำม)

ไดจดเกบและจดกำรขอมลน ำทวมในเซรฟเวอรของฐำนขอมลทตดตงในแตละประเทศ

ขอมลเหลำนบำงสวนเกยวกบลมแมน ำโขง ซง MRC กตองกำรใชดวยเชนกน

และจงควรถกจดสงและเกบไวในเซรฟเวอรฐำนขอมลรวมทศนยขอมลของ MRC ดงทกลำวมำขำงตน

MRC ยงสำมำรถสงขอมลน ำทวมของตนไปยงแตละประเทศได และใชขอมลนเพอกำรพยำกรณ-

กำรเตอนภยน ำทวม ในกระบวนกำรน

เรำจะสำมำรถใชโมดลก ำหนดมำตรฐำนขอมลและโมดลกำรควบคมคณภำพ

ด ำเนนกำรแปลงขอมลนตำมรปแบบของขอมลทเหมำะสมกบแตละประเทศ และจดสงขอมลน ำทวม

(ดรปท 3-29)

216

[รปท 3-29] กระบวนกำรของขอมลน ำทวมระหวำง MRC และกลมประเทศ CLTV


ระบบเผยแพรขอมลน ำทวมสำมำรเผยแพรผลกำรจ ำลองกำรพยำกรณน ำทวมทด ำเนนกำรโดย

ส ำนกงำนใหญของ MRC นอกจำกน

ยงมควำมจ ำเปนตองสอสำรและแจงขอมลนอยำงรวดเรวไปยงหนวยงำนทเกยวของกบอทกภยในกล

มประเทศ CLTV

และด ำเนนกำรสงตอขอมลทเกยวของใหแกประชำชนเพอลดควำมเสยหำยทเกดจำกน ำทวม

ระบบกำรเผยแพรขอมลน ำทวมจะสรำงประกำศเตอนภยโดยอตโนมต

และกระจำยขอมลน ำทวมโดยเจำหนำทปฏบตงำนไปยงองคกรทเกยวของกบอทกภยในกลมประเทศ

CLTV โดยใชวธกำรทหลำกหลำย เชน เวบไซตและดำวเทยม, CBS, SMS และ MMS,

แฟกซและอเมล (ดรปท 3-30)

217

[รปท 3-30] กำรเผยแพรขอมลน ำทวมจำก MRC ไปยงกลมประเทศ CLTV


เมอกระบวนกำรวเครำะหกำรพยำกรณน ำทวมระบพบควำมเสยงในลมน ำโขงในกลมประเทศ

CLTV ขอมลนจะถกสงไปยง MRC โดยตรง ซงจะสำมำรถสงตอขอมลน ำทวมไปยงประเทศเพอนบำน

เพอลดควำมเสยหำยของผประสบภยและควำมเสยหำรตอทรพยสนลง

ขอมลน ำทวมดงกลำวจะตองเปนมำตรฐำนและจดเกบไวในเซรฟเวอรฐำนขอมล MRC

เพอลดควำมเสยหำยทเกดจำกอทกภยใหไดมำกทสด (ดรปท 3-31)

[รปท 3-30] กำรเผยแพรขอมลน ำทวมจำกกลมประเทศ CLTV ไปยง MRC


ในกำรน ำเทคนคกำรบรหำรจดกำรน ำทวมโดยใช AI และบกดำตำไปใชกบ MRCS

218

จ ำเปนทจะตองมนใจไดวำจะไดรบขอมลแบบเรยลไทมในปรมำณมหำศำล

และมกำรควบคมคณภำพขอมลเพอใหไดขอมลทเปนมำตรฐำนดวย

กำรลดควำมไมแนนอนของขอมลและจดหำขอมลทเชอถอไดในจ ำนวนมหำศำลจะเปนปจจยทส ำคญ

มำกส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมโดยใช AI นอกจำกน

หำกพยำกรณระดบน ำของแมน ำโขงโดยใชอลกอรทม AI เพอเพมควำมแมนย ำแลว

จะท ำใหสำมำรถสรำงผลกำรพยำกรณน ำทวมทถกตองแมนย ำโดยใชบคลำกรจ ำนวนไมมำก

MRC ใชแบบจ ำลองน ำทำ (SWAT) เพอจ ำลองสถำนกำรณกำรเกดน ำทวม อยำงไรกตำม

เนองจำกกำรขำดขอมลอทกวทยำและอปสรรคในกำรหำขอมลแบบเรยลไทม

รฐบำลของประเทศตำงๆ

จงพบวำกำรออกค ำเตอนเมอเกดน ำทวมไดอยำงเหมำะสมกลำยเปนเรองยำก ในทำงกลบกน

กรมสงแวดลอมในเกำหลไดมกำรจดท ำระบบเตอนภยน ำทวมโดยใชแบบจ ำลองน ำทำมำโดยตลอดจ

นถงปจจบน และในตอนนก ำลงด ำเนนกำรวจยเพอน ำระบบเตอนภย-กำรพยำกรณน ำทวมทใช AI

มำใชงำนในป 2025 เพอเปนวธกำรสนบสนนไปส "กำรบรหำรจดกำรน ำทวมอยำงเปนวทยำศำสตร"

ระบบกำรพยำกรณน ำทวมแบบปรบตำมกำรใชเจำหนำทด ำเนนกำรในปจจบนจะตองใชประสบกำรณห

ลำยปและยำกทจะใหผลลพธภำยในระยะเวลำอนสน แตมกำรจดเตรยมใชเทคนค AI

(กำรเรยนรของเครอง, กำรเรยนรเชงลก)

เพอสรำงผลลพธในระยะเวลำทรวดเรวโดยขนอยกบควำมเสถยรของตวแปรขอมลอนพต

219

อางอง

MRC. Final Evaluation of the Hydrological Mekong-HYCOS Project. 2012.

MRC. Mekong River Commission Regional Flood Management and Mitigation Program. 2014.

MRC. Modeling Toolbox.2010

MRC. State of the Basin Report 2018. 2019.

Ministry of Environment. 2019 Han River Forecast Almanac. 2019.

Ministry of Environment. Flood Information System Improvement Research Service (3rd).

2020.MOLIT Ministry of Land, Infrastructure and Transport, Expansion and Application of

the National Hydrologic Data Quality Control System. 2015.

Standards and Operational Regulations for Disaster Text Broadcasting, Articles of the

Ministry of Public Administration and Security No. 76

เวบไซต

App Store, เวบไซต apps.apple.com/kr/app/id946789489MRC www.mrcmekong.org

ศนยรวมขอมล MRC portal.mrcmekong.org/map-service

คลงขอมลเชงอนกรมของ MRC portal.mrcmekong.org/time-series

กำรตดตำมเชงอทกอตนยมวทยำแบบเกอบเรยลไทม เวบไซตของ MRC

เวบไซต WAMIS www.wamis.go.kr

http://www.mrcmekong.org/

220

Chapter 4

ขอเสนอแนะส าหรบยทธศาสตรการบรหารจดการน าทวมและภยแลงแบบบรณาการเพอแมน าโขง เจพล โช (สถำบนกำรจดกำรลมน ำแบบบรณำกำร)

อกษรำ พฤทธวทยำ (จฬำลงกรณมหำวทยำลย)

ค าส าคญ: การคาดการณภมอากาศแบบไรรอยตอ, การพยากรณภยแลง,

แพลตฟอรมเพอแบงปนความรดานเทคโนโลย, การจดการอปสงคแบบเขามามสวนรวม,

ยทธศาสตรการบรหารจดการน าทวมและภยแลงแบบบรณาการ

สรป

มเพยงหนวยบรกำรดำนสภำวะอำกำศเพอกำรเกษตรของลำว (Lao Climate Service for

Agriculture: LaCSA) ในสปป.

ลำวทใหขอมลหยำดน ำฟำและอณหภมส ำหรบชวงหกเดอนขำงหนำนบจำกปจจบน

มกำรใหขอมลพยำกรณภยแลงส ำหรบพนท MRC

ผำนทำงระบบขอมลภยแลงระดบภมภำคและผลผลตกำรเกษตร (Regional Drought and Crop Yield

Information System: RDCYIS) RDCYIS

เปนระบบแบบบรณำกำรทพฒนำขนโดยองตำมกรอบกำรท ำงำนของระบบประเมนเหตกำรณดำนอทก

วทยำทรนแรงระดบภมภำค (Regional Hydrologic Extremes Assessment System: RHEAS)

(Andreadis และคณะ, 2017) หนวยงำนเฝำระวงผลผลตทำงกำรเกษตรและภยแลงในลมแมน ำโขง

(MDCW) ไดรบกำรออกแบบโดยประเทศตำงๆ

ในแถบตอนลำงของลมน ำโขงเพอด ำเนนกำรประเมนผลผลตทำงกำรเกษตรและภำวะภยแลง

ในปจจบนขอมลของ MDCS ไดรบกำรเผยแพรทำงออนไลน

หนวยงำนนจะใชขอมลพยำกรณประจ ำฤดกำลแบบรำยวนของระบบ North American Multi-Model

Ensemble (NMME) โดยมควำมละเอยดเชงพนท 50 กม.

โดยจะมอบขอมลพยำกรณประจ ำฤดกำลเฉพำะส ำหรบปรมำณน ำฝนเทำนน

ทรพยำกรแหลงน ำบนผวดนในลมแมน ำโขงก ำลงประสบภำวะตงเครยดเพมมำกขนเนองจำกกำร

ใชงำนอยำงขำดกำรวำงแผน มลภำวะ กระบวนกำรสะสมเกลอในดน

และผลกระทบจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ ดวยเหตน

น ำบำดำลจงกลำยเปนทรพยำกรทมควำมส ำคญเพมมำกขนตงแตชวงป 1990s สงทเกดขนตำมมำ

คอ น ำบำดำลถกใชงำนจนหมด

และกำรรกลำของน ำเคมกลำยเปนปญหำหลกทคกคำมกำรจดหำน ำดม ระบบกำรท ำฟำรม

และกำรใชชวตควำมเปนอยในสำมเหลยมปำกแมน ำแหงน ดวยเหตน

221

จงตองมกำรรวมมอกนอยำงแขงขนระหวำงผใชน ำบำดำล เชน บรษทจดสงน ำ

ผใชงำนน ำทำงกำรเกษตร บรษทอนๆ และครอบครว

รวมทงควำมสมพนธอยำงใกลชดระหวำงนโยบำยเกยวกบน ำ ควำมรดำนวทยำศำสตร

และวศวกรรมดวย

กำรด ำเนนกำรไดตำมควำมทำทำยเหลำนจะสงผลใหสำมำรถใชงำนน ำบำดำลไดอยำงยงยนมำกขนใ

น MRD

กำรก ำกบควบคมน ำ รวมทงภยแลงนน

จะเกยวของกบวธกำรทตองใชผด ำเนนงำนหลำยสวนเชนเดยวกนนในสำขำดำนน ำ

กำรก ำกบควบคมน ำมควำมจ ำเปนอยำงยงในพนทลมน ำโขงตอนลำงเนองจำกน ำยงคงถกมองวำเปน

สนคำทไมมคำใชจำย

ภมภำคลมน ำโขงตอนลำงยงไมไดพจำรณำกรอบกำรท ำงำนเพอก ำกบควบคมน ำและเครองมอดำนเศ

รษฐกจอนๆ รวมทงระบบทจงใจอนๆ ทจะสำมำรถท ำใหใชน ำอยำงมประสทธภำพมำกขน

โดยเฉพำะอยำงยงจำกมมมองของกำรบรหำรจดกำรดำนอปสงค

หลงจำกกำรประเมนของ 2016 ENSO

ไดมกำรเรมจดท ำโครงกำรทมเปำหมำยเพอพฒนำแผนทควำมเสยงเกดกำรรกลำของน ำเคมและกำร

บรหำรจดกำรสภำพภมอำกำศแบบอจฉรยะส ำหรบกำรผลตขำวใน MRD

โดยแผนทแสดงควำมเสยงทเกยวกบภมอำกำศและแผนกำรน ำไปปรบใชนถกพฒนำขนโดยองตำมว

ธกำรแบบเขำมำมสวนรวมทไดด ำเนนกำรโดยผำนผถอผลประโยชนหลำยฝำย

จำกกำรใชวธกำรแบบเขำมำมสวนรวมน

ไดมกำรใชควำมรจำกในทองทในกำรวเครำะหกำรมอยและพรอมใชงำนของทรพยำกร

ขดควำมสำมำรถของโครงสรำงพนฐำน และนสยควำมเคยชนในกำรท ำกำรเกษตร

เพอเสนอแผนส ำหรบกำรปรบเปลยนทเหมำะสม

บรกำรดำนสภำพภมอำกำศแบบไรรอยตอ

เปนระบบขอมลดำนภมอำกำศแบบมลตสเกลทชวยเหลอใหบคคลและองคกรสำมำรถตดสนใจไดอย

ำงมประสทธภำพมำกขน ดวยกำรมอบขอมลแบบครอบคลม รวมทงกำรตดตำม

ขอมลพยำกรณในระยะสน ปำนกลำง และยำว

และกำรแสดงใหเหนผลกระทบทเกดจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

จำกขอมลกำรทบทวนเกยวกบภมภำค MRC ประเทศสมำชกของ MRC

ไมสำมำรถดและใชขอมลพยำกรณผลกระทบแยกตำมภำคสวนทใชกำรตดตำม

รวมทงขอมลพยำกรณระยะสนและยำว

ระบบขอมลภยแลงอยำงละเอยดเพยงพอในฐำนะของกำรท ำงำนในกำรพยำกรณและระบบเตอนภยล

วงหนำนน ยงไมพรอมใชงำนส ำหรบหนวยงำนตำงๆ ในทกประเทศสมำชกของ MRC ในปจจบน

นอกจำกน ระบบส ำหรบกำรเตอนภยน ำทวมและภยแลงลวงหนำยงไมเขำถงพนทชนบททหำงไกล

ในปจจบน กำรบรหำรจดกำร IWRM

ของเกำหลไมไดพจำรณำดำนน ำส ำหรบกำรเกษตรอยำงเตมท ในป 2016

น ำส ำหรบกำรเกษตรในเกำหลคดเปน 41% ของกำรใชงำนน ำ และเพมขนจนถง 61%

เมอไมรวมปรมำณของกระแสน ำในสงแวดลอม นอกจำกนน สงกอสรำงทจดกำรน ำส ำหรบกำรเกษตร

222

เชน เขอนกกน ำส ำหรบกำรเกษตรนนมอยกระจดกระจำยทวประเทศ

และองคประกอบของกำรบรหำรจดกำรน ำ เชน กำรบรหำรจดกำรชลประทำน

ทเกษตรกรด ำเนนกำรนน สงผลกระทบตอปรมำณและคณภำพของน ำ

(โดยเฉพำะมลภำวะทไมมแหลงก ำเนดแนนอน) อยำงมำก

ในกำรพจำรณำถงน ำส ำหรบกำรเกษตรทมปรมำณนอย แตจดเดนคอมลกษณะเฉพำะมำกมำย

ทศทำงในอนำคตของกำรบรหำรจดกำรแบบ IWRM

จ ำเปนตองประกอบดวยวธกำรลำงขนบนแบบกระจำยอ ำนำจ

พรอมดวยมำตรกำรแบบไมใชสงกอสรำงเพอชวยสนบสนนเปำหมำยดำนกำรจดกำรอปสงคและกำรเ

ตรยมพรอมอยำงมนใจ

นอกเหนอจำกวธกำรบนลงลำงแบบรวมศนยอ ำนำจทใชมำตรกำรแบบใชสงกอสรำงเปนหลก

กำรจดกำรอปทำน และแนวคดหลงจำกกำรฟนฟควำมเสยหำย ดงนน ในบทน

จะไดกลำวถงวธกำรแบบลำงขนบนและกำรควบคมอปสงคโดยองตำมกำรเขำมำมสวนรวมของผถอผ

ลประโยชน ซงเนนจดสนใจทกำรก ำกบควบคมน ำและหนำทควำมรบผดชอบทำงกำรเงนในทำยทสด

เพอด ำเนนกำรพฒนำใหกำวหนำไปกบระบบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรโดย

องตำมวธกำรบรหำรจดกำร IWRM ในประเทศสมำชกของ MRC รวมทงในเกำหล ตำมทอธบำยไวใน

[รปท 1]

[รปท 1] กำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรโดยองตำมวธกำรแบบสองทำง

(วธกำรแบบลำงขนบนโดยใชกำรเขำมำมสวนรวม และบนลงลำงทน ำโดยรฐบำล)


นอกจำกน บทนยงไดเนนจดสนใจทกำรพยำกรณผลกระทบทมศนยกลำงทผใช เชน

กำรเปลยนแปลงกบระดบกำรเกบน ำในเขอนกกน ำเพอกำรเกษตรเนองมำจำกภำวะควำมแหงแลง

โดยมกำรทบทวนตรวจสอบระบบน ำรองทพฒนำขนเพอพยำกรณภยแลงดำนกำรเกษตรโดยองตำมร

ะดบเกบกกน ำของเขอนกกน ำ วตถประสงคของกำรศกษำชนน คอ

กำรพฒนำระบบน ำรองใหแกกำรบรหำรจดกำรน ำส ำหรบกำรเกษตร โดยใชขอมลดำนภมอำกำศ

ไดแก สถำนกำรณจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศและกำรพยำกรณรำยฤดกำล

223

กำรศกษำชนนใชขอมลกำรคำดกำรณทจดท ำขนโดยหนวยงำนกำรคำดกำรณภมอำกำศเชงปฏบตกำ

รหลำยแหง และจดหำใหผำนทำงศนยภมอำกำศเอเปค (APEC Climate Center: APCC)

เพอรบรองไดวำจะไดรบขอมลกำรคำดกำรณในระยะยำวทนำเชอถอ ขอมลพยำกรณ 6 เดอนของศนย

APCC

จะมอบขอมลหยำดน ำฟำรำยเดอนและขอมลอณหภมเฉลยโดยมควำมละเอยดเชงพนทประมำณ 250

กม. ไดมกำรน ำแบบจ ำลองกำรปฏบตกำรเชงอทกศำสตรส ำหรบระบบทรพยำกรน ำ (HOMWRS)

ไปใชเพอพยำกรณระดบน ำในอำงเกบน ำอยำงสอดคลองตำมขอมลดำนภมอำกำศ

ซงจะองตำมขอมลสเกลเวลำทกรอกเปนรำยวน ดวยเหตน

จงไดพฒนำระบบกำรลดขนำดกำรพยำกรณรำยฤดกำลแบบผสม ในชอ SForecast

ศนยเทคโนโลยเพอสงแวดลอม (Green Technology Center: GTC)

ในเกำหลไดพฒนำระบบขอมลเทคโนโลยดำนภมอำกำศ (CTIS)

ใหเปนแพลตฟอรมทำงออนไลนเพอสนบสนนใหเกดกำรรวมมอกนในสำขำเทคโนโลยดำนภมอำกำศ

ทวโลก ระบบ CTIS มเปำหมำยทจะเตบโตอยำงตอเนองในฐำนะของแพลตฟอรมกำรจบคเทคโนโลย

ดวยกำรใหบรกำรอปสงคดำนเทคโนโลยในประเทศก ำลงพฒนำ

รวมทงอปสงคของเกำหลเองทมตอขอมลเทคโนโลยดำนภมอำกำศดวย โดยองคกร Foundation of

Agri. Tech. Commercialization & Transfer (FACT) ใชเครอขำยส ำหรบขอมลดำนกำรเกษตร ปำไม

อำหำร และเทคโนโลย (Network for Agri-forest-food-Tech Information: NATIS)

ใหเปนแพลตฟอรมกำรแบงปนควำมรดำนเทคโนโลย NATIS

จะใหขอมลทเกยวกบเทคโนโลยแบบมกรรมสทธ กำรถำยทอดเทคโนโลย

และกำรใชประโยชนเทคโนโลยในเชงพำณชย โดยองตำมขอมลทหนวยงำนตำงๆ เกบรวบรวมไว

เชน กระทรวงกำรเกษตร อำหำร และกจกำรชนบท (MAFRA), หนวยบรหำรกำรพฒนำชนบท (RDA)

และหนวยบรกำรปำไมของเกำหล (KFS)

เพออ ำนวยควำมสะดวกใหแกกำรแบงปนเทคโนโลยในสำขำกำรเกษตร ปำไม ปศสตว และอำหำร

กำรบรรลผลครงส ำคญของระบบเซมอลอนดง ( Saemaul Undong)

ทเกยวของกบทรพยำกรน ำตงแตป 1971 ถง 1979 สำมำรถสรปไดเปนหำสำขำ เชน

กำรกอสรำงหรอกำรบรณะทอระบำยน ำ บอน ำชมชน ศนยจำยน ำแบบเรยบงำย

นำขำวททนทำนตอภำวะแหงแลง และคนดนแมน ำขนำดเลก

ระบบเซมอลอนดงทมเทควำมพยำยำมอยำงมำกในกำรเปลยนโฉมพนทนำขำวแบบนำน ำฝน

ใหกลำยเปนนำขำวทมระบบชลประทำนหลอเลยงแตทนตอสภำวะแหงแลง

หนงในปจจยทส ำคญทสดทสงเสรมใหระบบเซมอลอนดงประสบควำมส ำเรจในเกำหล คอ

แนวคดนท ำใหสำมำรถใชประโยชนจำกกำรจดตงรวมกลมในชมชนและจวญญำณแหงกำรเปนชมชนใ

นสงคมชนบทเพอด ำเนนกำรพฒนำชนบทในชวงยค 1970s

เซมอลอนดงเปนระบบของรฐบำลทรวมควำมตงใจและกำรเปนผน ำของผน ำระดบสงสดของชำต

กำรแนะแนวทำงและกำรสนบสนนของเจำหนำทภำครฐ และกำรเขำรวมของประชำกรในพนท

กำรใหควำมรดำนกำรพฒนำเซมอล

ยงมเปำหมำยเพอสรำงภำพลกษณใหมเพอกำรปรบปรงประเทศใหทนสมย

ผำนทำงกำรปฏรปควำมคดดวยกำรรบจตวญญำณแบบเซมอลเขำมำใชปฏบตในชวตประจ ำวนไปพรอ

มๆ กน

224


กำรบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกภยแลงสำมำรถแบงออกเปนกำรรบมอตอบสนองทน ำโดยรฐบำล

และกำรลงมอปฏบตทน ำโดยกำรเขำมำมสวนรวมของประชำชน มกำรจดหำมำตรกำรปองกนตำงๆ

ทองตำมกำรเขำมำมสวนรวมของประชำชนเมอเกดภยแลงใหส ำหรบน ำส ำหรบประชำกรผอยอำศย

และน ำส ำหรบกำรอตสำหกรรมและน ำส ำหรบกำรเกษตรแยกออกมำตำงหำก ในทงสองกรณดงกลำว

แนวทำงปฏบตเพออนรกษน ำและกำรน ำน ำกลบมำใชใหมเปนองคประกอบหลกของมำตรกำรบรหำรจ

ดกำรภยแลงทองตำมกำรเขำมำมสวนรวม ส ำหรบอปกรณประหยดน ำ

กระทรวงสงแวดลอมก ำลงน ำระบบส ำหรบกำรจดเกบคำน ำมำใชส ำหรบอปกรณประหยดน ำดวยกำรบ

งคบใชมำตรฐำนวำดวยระบบกำรจดเกบคำน ำแบบประหยดน ำและกำรตดปำยอปกรณประหยดน ำ

ควรถอวำกำรอนรกษน ำส ำหรบกำรเกษตรมควำมส ำคญ

จำกมมมองของกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร

หลงจำกทยกเลกระบบคำบรกำรน ำไปในป 2000

ควำมมประสทธภำพของกำรใชน ำส ำหรบกำรเกษตรในเกำหลกลดลงเนองจำกประชำกรในชนบททม

อำยมำกขน และศนยกำรชลประทำน ในสอกำรเรยนรทเกยวกบภยแลงทมอบใหผำนทำง ADMS

องคกรควำมรวมมอชมชนชนบทแหงเกำหล (Korea Rural Community Corporation: KRC)

ไดเสนอแนวทำงปฏบตเพอกำรบรหำรจดกำรทดทสดทเกษตรกรจะสำมำรถน ำไปปฏบตได

แนวทำงนประกอบดวยกำรปรบปรงชองทำงน ำเขำของระบบชลประทำน

และกำรจดกำรปำกทำงออกของทอระบำยน ำ

รวมทงกำรปองกนกำรรบน ำจำกเสนทำงน ำทไมมประสทธภำพ

นอกเหนอจำกกำรตอบสนองและรบมอภยแลงแบบบนลงลำงทน ำโดยรฐบำลแลว

กำรศกษำในรปแบบตำงๆ

กมควำมส ำคญในกำรรบมอกบภยแลงโดยใชกำรเขำมำมสวนรวมของประชำชน ในเรองน

ศนยวเครำะหขอมลภยแลงแหงชำตแหงเกำหล (National Drought Information Analysis Center

of Korea) ด ำเนนกำรใหควำมรเกยวกบภยแลงผำนทำงเวบศนยรวมขอมลภยแลงแหงชำต

(https://www.drought.go.kr/) ซงด ำเนนกำรโดย K-water

เวบเพจนแนะแนวทำงแกประชำชนในรปแบบเวบตน

เพอใหสำมำรถตดตำมขอมลไดในชวตประจ ำวนเมอเกดสถำนกำรณภยแลง K-water

ด ำเนนกำรใหควำมรดำนภยแลงและโซนประสบกำรณ

เพอใหประชำชนไดรบควำมรผำนทำงกำรเขำเยยมชมเวบไซต

และยงใหบรกำรทท ำใหผใชงำนไดสมผสประสบกำรณจำกเนอหำเดยวกนนดวยระบบเสมอนจรง

นอกจำกน ยงมกำรจดท ำเวบเพจของโปรแกรมใหควำมรวำดวยกำรอนรกษน ำของเกษตรกร

(http://www.kweri.re.kr/savewater) ผำนทำงระบบบรหำรจดกำรภยแลงดำนกำรเกษตร

(Agricultural Drought Management System: ADMS)

โดยจดหำแนวทำงด ำเนนกำรเพอประหยดน ำส ำหรบกำรเกษตรใหในรปแบบของเวบตน วดโอ

และเกม

ในกรณของประเทศสมำชกของ MRC

หนวยงำนรฐทเกยวของก ำลงพจำรณำใชระบบควำมรวมมอเพอกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแ

บบบรณำกำร (IFDM) อยำงไรกตำม ในสถำนกำรณทในปจจบนประเทศสมำชกของ MRC

ยงไมมระบบพยำกรณรำยฤดกำลเพอใหขอมลเตอนภยแลงลวงหนำ

225

จงจ ำเปนตองพจำรณำวธกำรทใชแพลตฟอรมเพอจดท ำ แบงปน

และใชประโยชนจำกขอมลพยำกรณสภำพภมอำกำศแบบไรพรมแดนในกลมประเทศสมำชก MRC

โดยทวไป เปนทยอมรบวำขอมลพยำกรณทองตำมรปแบบ multi-model ensemble (MME)

มควำมนำเชอถอสงกวำขอมลทจดท ำโดยใชเพยง GCM อยำงเดยว ดงนน

เพอสรำงระบบเตอนภยลวงหนำและกำรคำดกำรณภมอำกำศแบบ MME

โดยมควำมสำมำรถพยำกรณทดกวำเดม

จงตองมวธกำรทใชควำมรวมมอกนแบบใชแพลตฟอรมในภมภำค MRC ส ำหรบสวนน

มควำมจ ำเปนตองจดตงระบบใหครอบคลมพนทลมน ำโขงตอนลำงเมอด ำเนนกำรจดท ำระบบพยำกร

ณสภำพภมอำกำศใหแตละประเทศ ระบบ EWS ทใชแพลตฟอรมในภมภำค MRC

สำมำรถแบงออกเปนสวนประกอบตำงๆ โดยละเอยดดงทแสดงใหเหนใน <ตำรำงท 1> ดงนน MRC

ตองเกบรวบรวมขอมลแบบ APCC MME, NMME และ CDS MME ทไดกลำวถงไปแลวรวมกน

และแบงปนขอมลกบประเทศสมำชก MRC ผำนทำงแพลตฟอรมของ MRC

<ตำรำงท 1> องคประกอบยอยของระบบเตอนภยลวงหนำแบบแพลตฟอรม

และหนำทควำมรบผดชอบตำงๆ ทแนะน ำ

องคประกอบ ควำมรบผดชอบของ CLVT ควำมรบผดชอบของ MRC

เกบขอมลกำรสงเกตกำ

รณและพยำกรณ

เปนขอมลจำกสถำนสงเกตกำร

ณใหแตละประเทศ

กำรเกบรวบรวมขอมลสำกล

(ขอมลดำวเทยม, กำรวเครำะหซ ำ

และขอมลพยำกรณ)

ทวทงภมภำคลมน ำโขงตอนลำงและ

กำรใชประโยชนจำกขอมลพนฐำน

(เชน กำรแปลงรปแบบ)

กำรผลตขอมลสงเกตก

ำรณองตำมกรดแบบคว

ำมละเอยดสง

กำรแบงปนขอมลสงเกตกำรณจ

ำกสถำนผำนแพลตฟอรม MRC

กำรพฒนำเทคโนโลยเพอควบคมค

ณภำะขอมลทสงเกตไดและกำรผลต

ขอมลสงเกตกำรณองตำมกรด

กำรแบงปนเทคโนโลยกบประเทศส

มำชก MRC

กำรยอสวนดวยวธทำง

สถต

กำรใชและประเมนขอมลพยำกร

ณทแบงปนผำนแพลตฟอรม

MRC

กำรพฒนำเทคโนโลยกำรยอสวนดว

ยวธทำงสถต

กำรจดท ำและแบงปนขอมลพยำกร

ณทผำนกำรยอสวนทวภมภำคลมน ำ

โขงตอนลำง

กำรยอสวนเชงพลวต

กำรสรำงแบบจ ำลองภมอำกำศใ

นภมภำค (RCM)

ทแตกตำงใหแตละประเทศ

กำรจดท ำขอมลพยำกรณทผำน

กำรยอสวนทวภมภำคลมน ำโขง

ตอนลำง

กำรแบงปนขอมลพยำกรณผำน

แพลตฟอรม MRC ใหแก MME

กำรจดตงระบบรวบรวมขอมลใหแกข

อมลพยำกรณแบบยอสวนทประเทศ

ในพนท MRC จดท ำ

กำรจดท ำขอมลพยำกร กำรใชและประเมนขอมลพยำกร กำรจดท ำเทคโนโลย MME

226

ณโดยองตำม Multi-

Model Ensemble

(MME)

ณทแบงปนผำนแพลตฟอรม

MRC

แบบผสมเพอกำรบรณำกำรขอมลพย

ำกรณแบบลดขนำดในเชงสถตและพ

ลวต

กำรแบงปนขอมลพยำกรณ MME

แบบผสมกบประเทศ MRC

กำรจดท ำกำรพยำกรณ

องตำมดชนและท ำกำร

ประเมนควำมเสยง

กำรเกบรวบรวมขอมลดำนเศรษ

ฐกจสงคมแบบเจำะจงประเทศเ

พอกำรประเมนควำมเสยง (เชน

ควำมไวตอผลกระทบและองคป

ระกอบดำนควำมสำมำรถปรบต

ว)

กำรจดท ำแผนทกำรประเมนคว

ำมเสยงโดยใชขอมลพยำกรณต

ำมดชนทไดรบ

และขอมลดำนเศรษฐกจสงคม

ทเกบรวบรวมมำ

กำรพฒนำเทคโนโลยตำมดชนเพอก

ำรใชคณลกษณะเฉพำะของขอมลพ

ยำกรณทแตกตำงกน (ในเชงสถต

พลวต และ MME แบบผสม)

กำรจดท ำขอมลพยำกรณตำมดชน

เชน

กำรพยำกรณภยแลงโดยใชดชนวดภ

ยแลงเชงอตนยมวทยำ

กำรจดท ำกำรพยำกรณ

ผลกระทบโดยองตำมก

ำรสรำงแบบจ ำลอง

กำรสรำงระบบพยำกรณผลกระ

ทบโดยใชเครองมอสรำงโมเดล

และจ ำลองแบบทเลอกไว

กำรจดท ำขอมลพยำกรณใหแต

ละประเทศ

กำรพฒนำเทคโนโลยเพอใชประโย

ชนจำกขอมลพยำกรณในระบบกำรส

รำงแบบจ ำลองเชงกำยภำพ (เชน

DSSAT และ SWAT)


เพอใหระบบเตอนภยน ำทวมและภยแลงลวงหนำสำมำรถน ำไปปฏบตไดจรง


จงเปนสงส ำคญทจะตองน ำโมเดลกำรพยำกรณตำงๆ ทมระยะเวลำระหวำงกระบวนกำร (lead-times)




แตกเปนสงจ ำเปนทจะตองจดท ำขอมลพยำกรณหยำดน ำฟำลวงหนำนำนหลำยเดอนเพอด ำเนนกำรบ

รหำรจดกำรภยแลงในเชงรกดวย ส ำหรบขอมลทเกยวของกบกำรเรมเกดภยแลง

ขอมลกำรพยำกรณสภำพอำกำศกงฤดกำลถงฤดกำล (Sub seasonal-to-Seasonal: S2S)

ลวงหนำนำนหนงเดอนจะถอวำมควำมเหมำะสม นอกเหนอจำกขอมลพยำกรณ

ยงตองมกำรวำงแผนเตรยมรบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศในอนำคต

เพอก ำหนดนโยบำยปรบตวใหเขำกบภยแลงอยำงสอดคลองตำมสถำนกำรณตำงๆ

ของกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ ดงนน MRC

จ ำเปนตองพจำรณำจดตงกำรบรกำรดำนสภำพภมอำกำศแบบใหผใชเปนจดศนยกลำง

เพอมอบขอมลพยำกรณภมอำกำศแบบหลำยมำตรำสวนเพอใชในกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแล

งแบบบรณำกำรในเชงปฏบต

ควรพจำรณำกำรพยำกรณสภำพภมอำกำศไปพรอมกนกบเทคนคกำรยอสวนทควรไดรบกำรคดเลอก

อยำงสอดคลองกบคณลกษณะเฉพำะของขอมล (ดรปท 2)

227

[รปท 2] บรกำรดำนสภำพภมอำกำศแบบไรรอยตอทแนะน ำ

เพอกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรในภมภำค MLB


จ ำเปนตองน ำแนวทำงกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรไปด ำเนนปฏบตภำยใ

นกรอบแนวคดของกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM)



กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำรในอนำคตควรประกอบดวยวธกำรแบบไมมโครงสรำงแล

ะจำกลำงขนบน โดยพงพำกบกำรบรหำรจดกำรดวยกำรควบคมอปสงคโดยอำศยกำรเขำมำมสวนรวม

ดงนน เพอใหกำรจดกำรอปสงคทมตอน ำ (WDM) โดยอำศยกำรเขำมำมสวนรวมไดผลในเชงปฏบต





เปนเรองส ำคญทจะตองน ำเทคโนโลยดำนภมอำกำศทปรบเปลยนไดเพอใหเหมำะสมกบคณลกษณะ

เฉพำะของแตละภมภำคไปด ำเนนกำร ในกรณของภมภำคลมน ำโขงตอนลำงดงทกลำวไวแลวขำงตน

ยงไมมแพลตฟอรมเพอกำรแบงปนควำมรดำนเทคโนโลยในขณะน ในทำงกลบกน ในเกำหล

มระบบขอมลเทคโนโลยภมอำกำศ (Climate Technology Information System: CTIS)



เพอรวมแบงปนและเรมใชงำนเทคโนโลยดำนกำรเกษตรและขอมลทจดสทธบตร ดงนน MRC

ตองท ำหนำทเปนศนยกลำงเผยแพรขำว

ทจะสำมำรถใชขอมลเทคโนโลยดำนภมอำกำศในภมภำคไดอยำงมประสทธภำพสงสด

ในกรณของแพลตฟอรมกำรจบคเทคโนโลย เชน CTIS

มควำมจ ำเปนตองพจำรณำใชงำนแพลตฟอรมจบคเทคโนโลยอยำงจรงจงเพอเผยแพรเทคโนโลยดำ

นภมอำกำศโดยอำศยกำรเขำมำมสวนรวมของประชำชน

228

1. บทน า

ภยพบตธรรมชำตประมำณ 85%

เกยวของกบกำรเกดเหตกำรณเชงอตนยมวทยำเกยวกบน ำทวมและภยแลงทมควำมรนแรง

โดยสงผลใหเกดควำมเสยหำยในระดบสงสด

กำรเกดน ำทวมและภยแลงในลมน ำโขงเรมเกดบอยและรนแรงมำกขนเนองมำจำกกำรเปลยนแปลงส

ภำพภมอำกำศ เพอเปนกำรรบมอกบกำรเกดน ำทวมรนแรงในป 2000 ส ำนกงำนเลขำธกำร MRC

จงไดจดตงหนวยปฏบตกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและบรรเทำผลกระทบ

แลวจงไดจดตงทมจดท ำยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและบรรเทำผลกระทบในป 2001

เพอจดท ำยทธศำสตรใหแก MRC และโปรแกรมตำงๆ

มำกมำยเพอกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและบรรเทำผลกระทบในพนทลมน ำโขงตอนลำง

ศนยกำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกน ำทวมระดบภมภำค (RFMMC) ของ MRC

ไดรบกำรจดตงอยำงเปนทำงกำรในป 2007 โดยมกมพชำเปนฐำนด ำเนนกำร

ไดมกำรใหกำรยอมรบควำมจ ำเปนทจะตองน ำงำนบรหำรจดกำรและกำรประเมนภยแลงเขำมำใชงำนใ

นป 2010 และในวนท 4 มนำคม 2011

สประเทศสมำชกไดยนยนควำมตองกำรของตนทจะด ำเนนกำรพฒนำยทธศำสตรระดบภมภำคอยำงม

ประสทธภำพเพอบรหำรจดกำรควำมเสยงใหรดหนำ ตงแตจดนเปนตนมำ

กำรบรหำรจดกำรน ำทวมและกำรบรหำรจดกำรภยแลงจงถกด ำเนนกำรแยกจำกกนมำนำนหลำยป

ไมนำนมำนในเดอนเมษำยน 2019 คณะกรรมกำรรวมของ MRC

ตดสนใจทจะบรณำกำรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงเขำดวยกน และเปลยนชอจำก RFMMC

เปนศนยบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงในระดบภมภำค (Regional Flood and Drought

Management Center: RFDMC) โดยพจำรณำวำอำจเกดภยแลงขนไดในชวงฤดน ำหลำก

และในทำงกลบกนกอำจเกดน ำทวมในฤดแลงได

ในป 2018 รฐบำลของเกำหลไดรวมงำนดำนปรมำณและคณภำพน ำเขำดวยกนในทสด

เพอเปนกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM)

ภำยใตกำรควบคมของกระทรวงสงแวดลอม (ME) กำรบรหำรจดกำร IWRM

ในเกำหลองตำมวธกำรแบบปรบไปตำมลมน ำ โดยพจำรณำดำนปรมำณ คณภำพ ภยพบต

และระบบนเวศทเกยวกบน ำไปพรอมๆ กน นอกจำกน

กำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรจะถอวำเปนบรบทของกำรบรหำรจดกำร IWRM

ดวย ในหวขอท 1 มงควำมสนใจไปทระบบและยทธศำสตรตำงๆ

ของกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงทน ำโดยรฐบำล

ซงไดแกกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM)

สวนในบทนจะมงควำมสนใจกบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงโดยอำศยกำรเขำมำมสวนรวมข

องประชำกรในพนทและรฐบำลสวนทองถน อยำงไรกด กำรบรหำรจดกำรน ำทวมมงควำมสนใจหลกๆ

ไปทกำรบรหำรจดกำรทรำบน ำทวมถงททนสมย และหมวดหมหลกๆ

ของมำตรกำรบรหำรจดกำรเพอลดควำมเสยงจำกกำรเกดน ำทวมประกอบดวย 1)

กำรวำงแผนกำรใชทดน 2) มำตรกำรแบบใชสงกอสรำง 3) กำรเตรยมพรอมรบกำรเกดน ำทวม และ 4)

มำตรกำรฉกเฉนเมอเกดน ำทวม ซงไมเหลอขอบเขตใหกบกำรบรหำรจดกำรแบบมสวนรวมมำกนก

229

ในทำงกลบกน กำรบรหำรจดกำรภยแลงแบบบรณำกำร1 ประกอบดวยเสำหลกสำมประกำร ไดแก 1)

กำรตดตำมและระบบเตอนภยลวงหนำ 2) กำรประเมนควำมเสยงและผลกระทบ และ 3)

กำรบรรเทำผลกระทบ กำรเตรยมพรอม และกำรรบมอ

ซงมชองใหบรหำรจดกำรกำรเขำมำมสวนรวมมำกขน

รวมทงกำรจดกำรอปสงคทมตอน ำใหเปนมำตรกำร

ดงนน ในบทนจะเนนทสำมวธกำรดงตอไปน:

1) ระบบเตอนภยลวงหนำ (EWS)

ทมควำมส ำคญส ำหรบทงกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลง;

2)

เทคโนโลยดำนภมอำกำศทประชำชนในพนทและรฐบำลสวนทองถนสำมำรถน ำไปใชเพอกำรบรหำร

จดกำรภยแลงและแพลตฟอรมทจบคเทคโนโลย โดยเชอมโยงผใชงำน (ควำมตองกำร)

หลำยฝำยเขำกบผจดหำ และ

3) กำรจดตงกำรก ำกบควบคมกำรเขำมำมสวนรวมของภำคเอกชนโดยสมครใจในระดบหมบำน

และเสรมสรำงขดควำมสำมำรถใหมประสทธภำพยงขน

ดวยกำรฝกอบรมแนวปฏบตทดทสดเพอกำรบรหำรจดกำรภยแลง

2. การทบทวนยทธศาสตรการบรหารจดการภยแลงส าหรบพนทลมแมน าโขงตอนลาง (LMB)

2.1 กำรบรหำรจดกำรภยแลงใน LMB

2.1.1. ประเดนปญหำเกยวกบภยแลงทเกดขนเมอเรวๆ นในประเทศสมำชกพนทลมน ำโขงตอนลำง

ภยแลงสงผลกระทบกบผคนประมำณ 66 ลำนในเอเชยตะวนออกเฉยงใตมำกวำ 30 ปทผำนมำ

โดยเกดผลกระทบทรนแรงทสดในประเทศทตองพงพำกำรท ำกำรเกษตรอยำงสง

ภยแลงมผลกระทบรนแรงกบสภำวะทำงเศรษฐกจและสงคมในสประเทศสมำชกในพนทลมแมน ำโขง

ตอนลำง (LMB) ไดแก กมพชำ สปป. ลำว ไทย และเวยดนำม (CLTV)

โดยเฉพำะอยำงยงในเรองของชวตควำมเปนอยของชมชนทยำกจนและผคนทอำศยอยในพนทชนบ

ท ซงคดเปน 85-90% ของประชำกรในภมภำคลมแมน ำโขงตอนลำง

2.1.1.1. กมพชำ

กมพชำมควำมเสยงทจะไดรบผลกระทบจำกภยแลงทเกดตำมธรรมชำตและจำกกำรกระท ำของ

มนษย กระทรวงสงแวดลอมของกมพชำ (MoE) คำดกำรณไวในป 2016

วำรปแบบของสภำพอำกำศไดแสดงใหเหนควำมไมแนนอนมำกขนและกำรเกดเหตกำรณดำนสภำวะ

1 โปรแกรมกำรบรหำรจดกำรภยแลงแบบบรณำกำร (http://www.droughtmanagement.info/pillars/)

230

สภำพอำกำศทรนแรงยงขน โดยรวมถงน ำทวมและภยแลง ตงแตป 2014 ถง 2015

กมพชำประสบกบภำวะภยแลงอยำงรนแรง ภยแลงในกมพชำยงคงเกดตอมำในป 2016

และรฐบำลของกมพชำ (RGC)

ไดประกำศภำวะฉกเฉนของประเทศเนองมำจำกขำดแคลนน ำส ำหรบกำรบรโภคของผคน

ภำวะภยแลงยงคงด ำเนนตอไปในป 2019 ถง 2020

ภยแลงในกมพชำกอใหเกดควำมเสยหำยกบนำขำวและเรอกสวนท ำกำรเกษตร

(โดยเฉพำะกบชมชนเพำะปลกขำวทตองอำศยน ำฝนเทำนน)

และขำดแคลนน ำส ำหรบกำรบรโภคของคนดวย

ผลผลตกำรเกษตรทนอยลงเนองจำกภยแลงไดเพมภำระหนสนของครอบครวและสงผลใหเกดกำรขำ

ดแคลนอำหำรเปนวงกวำง

ในชวงเวลำปกต จะเกดฝนตกในกมพชำตงแตเดอนพฤษภำคมถงตลำคม

และเกดฝนตกหนกตงแตเดอนสงหำคมจนถงกลำงเดอนตลำคม

โดยเกดชวงเวลำทแหงแลงประมำณสองถงสำมสปดำหระหวำงเดอนกรกฎำคมถงสงหำคม

ในปทชวงเวลำแหงแลงนกนระยะเวลำนำน อำจเกดภำวะแหงแลงในกำรท ำกำรเกษตร

นอกเหนอจำกฝนทงชวงและฤดฝนสนสดกอนเวลำ นอกจำกน

กระแสน ำยอนกลบของแมน ำโขงไปยงโตนเลสำบจะเกดขนตงแตกลำงเดอนพฤษภำคมถงกลำงเดอ

นตลำคม อยำงไรกตำม ในป 2019 กระแสน ำยอนกลบหลกๆ จะเรมตนในเดอนสงหำคม ในป 2020

กระแสน ำยอนกลบของโตนเลสำบเรมขนชำ คอในวนท 4 สงหำคม

ควำมลำชำของกระแสน ำยอนกลบนเกดเนองจำกระดบน ำทลดต ำลงในแมน ำโขง

จำกกำรเกดฝนตกไมเพยงพอและโครงกำรผลตไฟฟำพลงน ำหลำยโครงกำรในภมภำคแมโขง

จำกขอมลของยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงส ำหรบลมน ำโขงตอนลำง 2020~2025

(DMS 2020~2025)

มกำรกลำวถงหวขอตอไปนใหเปนประเดนปญหำเกยวกบภยแลงในปจจบนในกมพชำ:

(1) กำรขำดกลไกกำรท ำงำนเพอรำยงำนผลกระทบจำกภยแลง

(2) กำรขำดขดควำมสำมำรถส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลงเชงแนวคด

(3) กำรขำดขอมลเกยวกบระบบกำรเปลยนแปลงเชงอทกวทยำจำกประเทศในพนทตนน ำ

(4) ไมมกำรวำงแผนจดกำรน ำตำมฤดกำลทเหมำะสม

(5) ไมมระบบเตอนภยลวงหนำและพนททมขดควำมสำมำรถ และ

(6) ระบบรำยงำนผลกระทบจำกภยแลงยงไมไดรบกำรจดตงอยำงเปนระบบดพอ

2.1.1.2. สปป. ลำว

เปนทรจกกนอยำงดวำสปป. ลำวมควำมเสยงทจะเกดน ำทวมและภยแลง

เนองจำกในภำคเหนอของสปป. ลำวตองเผชญกบควำมเสยงทจะเกดน ำทวมฉบพลน

ขณะทภำคกลำงและภำคใตมแนวโนมทจะประสบภำวะน ำทวมจำกแมน ำ

ปรมำณของกำรเกดฝนตกมผลกระทบตอทงอนตรำยจำกน ำทวมและภยแลง

พนทเสยงตอกำรเกดภยแลงจะไดรบผลกระทบ หำกปรมำณน ำฝนรำยปต ำกวำ 2,000 มม.

ในบรเวณทรำบของแมน ำโขง ปญหำกำรเกดน ำทวมเกอบเปนสงทแนนอน

เมอปรมำณน ำฝนสงเกนกวำ 200 มม. ภำยในสองวน นอกจำกน

231

ภำวะน ำทวมและภยแลงทเกดขนจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศเรมเกดขนบอยขนเรอยๆ

ในไมกปทผำนมำน

สปป. ลำวมควำมสำมำรถในกำรปรบตวเขำกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศในระดบต ำ

เนองจำกกำรพฒนำทำงดำนเศรษฐกจสงคมในระดบต ำ โดยเฉพำะอยำงยงในเรองของภยแลง

ประเทศตองเผชญกบภำวะภยแลงหำครงตลอดชวง 40 ปทผำนมำ หนงในภยแลงทรนแรงมำกทสด

เกดขนในป 1977 ซงสงผลกระทบกบผคนกวำ 3.5 ลำนคน เมอไมนำนมำน ในป 2015

ภยแลงทเร มเกดขนในเดอนธนวำคม 2014 สงผลกระทบกบพนทท ำกำรเกษตรบนทสงมำกกวำ

1,000 เฮกเตอร (2.470 เอเคอร) โดยมพนท 420 เฮกเตอร (1040 เอเคอร)

ไดรบควำมเสยหำยอยำงรนแรง ตำมขอมลจำกเจำหนำทของกรมกำรเกษตรและปำไมในจงหวด

ภยแลงด ำเนนตอในป 2016

ภยแลงทเกดขนเฉพำะพนทมผลกระทบกบผลผลตขำวและควำมมนคงทำงอำหำรของครวเรอน

มำกกวำตำมปกต มกำรประเมนวำ ภยแลงท ำใหประชำชนรำว 188,000 หลงคำเรอนในสปป. ลำว

ประสบกบควำมเสยงดำนควำมมนคงทำงอำหำร

ครวเรอนทไดรบผลกระทบเหลำนตงอยในแขวงค ำมวน สะหวนนะเขต สำละวน จ ำปำสก ไซยะบร

และเวยนเทยน

เชนเดยวกบกมพชำ

มกำรน ำเสนอหวขอเหลำนในฐำนะของประเดนปญหำทเกยวกบภยแลงในปจจบนของสปป. ลำว

1) ไมมกลไกกำรท ำงำนเพอรำยงำนผลกระทบจำกภยแลง

2) กำรขำดขดควำมสำมำรถส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลงเชงแนวคด

3) กำรขำดขอมลเกยวกบระบบกำรเปลยนแปลงเชงอทกวทยำจำกประเทศในพนทตนน ำ

4) ไมมกำรวำงแผนจดกำรน ำตำมฤดกำลทเหมำะสม

5) ไมมระบบเตอนภยลวงหนำและพนททมขดควำมสำมำรถ และ

6) ระบบรำยงำนผลกระทบจำกภยแลงยงไมไดรบกำรจดตงอยำงเปนระบบดพอ (MRC, 2019)

2.1.1.3. ไทย

ในตอนนไทยก ำลงประสบภำวะภยแลงทรงแรงทสดซงอำจถงในชวงสทศวรรษ

กำรเพำะปลกและกำรผลตทำงกำรเกษตรและภำคอตสำหกรรมตองเผชญกบควำมสญเสยในจ ำนวนม

หำศำล ภยแลงในป 2019/2020 จะเปนภยแลงทรนแรงทสดอนดบสอง (หลงจำกป 2015/2016)

ในรอบทศวรรษ ดวยกำรสญเสยผลผลตทำงกำรเกษตรโดยประมำณมลคำไวทรำว 26,000 ลำนบำท

(840 ลำนดอลลำรสหรฐ) โดยคดเปนประมำณ 0.2% ของ GDP

กระทรวงเกษตรและสหกรณไดรำยงำนวำ พนทกำรเกษตรรำว 1.3 ลำนไร (0.2 ลำนเฮกเตอร)

ไดรบผลกระทบจำกภยแลงในชวงเกอนกนยำยนป 2019 - มกรำคม 2020 คดเปนประมำณ 18%

ของพนททเหมำะแกกำรเพำะปลกนอกฤดกำล

ระดบของแมน ำอยต ำกวำระดบน ำทะเลมำตรฐำนอยำงมำก

สงผลใหเกดกำรรกล ำของน ำทะเลขนมำทตนน ำ โดยสงผลกระทบตอกำรจดหำน ำส ำหรบดม

ตำมปกตแลว ระบบประปำส ำหรบครวเรอน กำรเกษตร

232

และอตสำหกรรมจะตองอำศยกำรกกเกบน ำจำกเขอนหลกทกระจำยอยทวทงประเทศ

ส ำนกงำนทรพยำกรน ำแหงชำต (ONWR) และกรมชลประทำน (RID)

รำยงำนวำกำรจดหำน ำในเขอนเกบกกน ำส ำคญโดยรวมคดเปน 3,800 ลำนลกบำศกเมตร ลดลง 60%

จำกชวงเวลำเดยวกนในปทแลว ณ เดอนมกรำคม 2020

รฐบำลไดจ ำกดกำรจำยน ำทำงระบบชลประทำนใหแกกำรผลตขำว

เพอแนใจวำจะมน ำเพยงพอส ำหรบกำรใชบรโภคในครวเรอนและกำรบรหำรจดกำรดำนนเวศจนถงเด

อนมถนำยน 2020

กำรประเมนสภำวะภยแลงในประเทศไทยครงปจจบนน

เผยใหเหนวำโดยหลกแลวเกดขนเนองจำกฤดมรสมทสนกวำปกต

และปรมำณน ำฝนรำยปทต ำกวำปกตในป 2018 และ 2019 วฏจกรกำรเกดฝนตกจำกมรสมมำถงชำ

(กวำรอบตำมปกต) เกอบสองสปดำห และสนสดกอนเวลำสำมสปดำห

ทงในประเทศไทยและประเทศอนๆ ในพนทตอนลำงของลมน ำโขง รวมทง สปป. ลำว กมพชำ

และเวยดนำม (เวบไซตของ MRC Website) นอกจำกน ปรำกฏกำรณเอลนโญในป 2019

สงผลใหเกดระดบอณหภมสงผดปกตและกำรคำยระเหยในระดบสง

ในประเทศไทย หวขอตอไปนถกน ำเสนอใหเปนประเดนปญหำทเกยวกบภยแลงในปจจบน:

1) ไมมระบบประจ ำเตรยมพรอมส ำหรบกำรรำยงำนผลกระทบจำกภยแลง


3) มระบบเตอนภยลวงหนำพรอมใชงำน

แตยงคงตองปรบแนวทำงกำรท ำงำนระหวำงกรมและสถำบนตำงๆ ใหสอดคลองกน และ

4) มกำรพฒนำระบบสงเสรมกำรตดสนใจเพอสนบสนนระบบเตอนภยลวงหนำ (MRC, 2019)

2.1.1.4. เวยดนำม

ในเวยดนำม ภยแลงเปนหนงในภยพบตธรรมชำตทเกดขนบอยทสด

และมควำมรนแรงยงขนเรอยๆ เนองจำกผลกระทบจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

จำกสถตทรวบรวมไว ในชวง 50 ปทผำนมำ เกดภยแลงครงตำงๆ ในชวง 40

ปโดยมขอบเขตและสถำนททแตกตำงกนออกไปทวเวยดนำม

ซงสงผลกระทบกบกำรท ำกำรเกษตรและสภำพควำมเปนอยในทองถนในระดบทแตกตำงกนออกไป

ภยแลงทเกดขนในชวงปลำยป 1998 ถงเมษำยนป 1999 สงผลกระทบกบทนำ 86,140 เฮกเตอร

(เกดภยแลงรนแรงใน 17,077 เฮกเตอร) และเกดผลกระทบกบพชพรรณและอนๆ

ในพนทภเขำในภำคเหนอและพนทสำมเหลยมปำกแมน ำแดง 10,930 เฮกเตอร ในเดอนมกรำคม -

กมภำพนธ 2004 ระดบน ำของแมน ำแดงลดต ำทสดในรอบ 40 ป

ควำมจในกำรเกบกกน ำของเขอนเกบน ำตำงๆ อยต ำกวำระดบทก ำหนด

และชมชนในทองถนตองระดมใชทรพยำกรทกอยำงทมทเปนไปไดเพอรบมอกบภยแลงในครงน

ในชวง 10 ปทผำนมำ ทรพยำกรน ำในสวนปลำยน ำของแมน ำแดงลดลงอยำงมำก มกำรสงเกตพบวำ

ตงแตเดอนธนวำคมถงพฤษภำคม ระดบน ำต ำกวำระดบเฉลยของปทผำนมำประมำณ 0.5 - 1.1 เมตร

ดงนน กำรจดหำน ำใหส ำหรบกำรชลประทำนจงไมเพยงพอในฤดหนำว - ใบไมผล

233

ในเวยดนำม หวขอตอไปนถกน ำเสนอใหเปนประเดนปญหำทเกยวกบภยแลงในปจจบน:

1) ไมมกลไกกำรท ำงำนส ำหรบกำรรำยงำนผลกระทบจำกภยแลง

ท ำกำรรำยงำนเปนหลกผำนทำงโทรทศนและวดโอในระดบประเทศ

2) ตองปรบปรงกำรบรณำกำรระหวำงกำรบรหำรจดกำรภยแลงและกำรรกลำของนำเคม


4)

ตวชวดกำรตดตำมในระดบประเทศจ ำกดอยทเพยงตวระบชเชงอทกวทยำและอตนยมวทยำเทำนน

โดยด ำเนนกำรตดตำมภำวะแหงแลงอยำงครอบคลมมำกขนในบำงสวนของพนท และ

5) ไมมระบบเตอนภยลวงหนำส ำหรบผใชงำนปลำยทำง

2.1.1.5. MRC

กำรบรหำรจดกำรภยแลงใน MRC จ ำเปนตองปรบใชมมมองแบบบรณำกำรระดบภมภำค

โดยพจำรณำประเดนวำดวยภยแลงแบบขำมเขตแดนดงตอไปน (MRC, 2019):

- กำรไหลของกระแสน ำทลดลงจำกล ำน ำกระแสหลกกอใหเกดภยแลงเชงอทกวทยำในภมภำค

- น ำเออทวมในโตนเลสำบทไมเพยงพอจะกอใหเกดกำรรกลำของนำเคมในสำมเหลยมปำกแมน ำโขงของเวยดนำม

- กำรท ำฝนเทยมทมำกเกนไปในประเทศไทยสงผลใหปรมำณหยำดน ำฟำตำมชำยแดนประเทศไทยกบประเทศอนๆ ลดลง

- กำรใชน ำบำดำลทชำยเดนมำกเกนไปท ำใหน ำบำดำลทไหลเขำมำเตมในทำยน ำบรเวณช

ำยแดนท ำไดชำลง

- ยงไมมกำรใหขอมลพยำกรณอำกำศตำมฤดกำลหรอแนวโนมสภำวะอำกำศแกประเทศสม

ำชกเพอเปนขอมลระบบเตอนภยลวงหนำ

- ยงไมมกรอบกำรท ำงำนเพอแบงปนขอมลดำนอทกวทยำ

เพอเปนขอมลระบบกำรเปลยนแปลงเชงอทกวทยำ

2.1.2. กำรบรหำรจดกำรภยแลงในพนทลมน ำโขงตอนลำง

ส ำนกงำนเลขำธกำร MRC ไดเปดตวกจกรรมกำรบรหำรจดกำรภยแลงครงแรกอยำงเปนทำงกำร

ในเดอนมถนำยน 2012 ภำยใตแผนเชงยทธศำสตรป 2011-2015

ทเรยกวำโปรแกรมบรหำรจดกำรภยแลง (DMP) 2011-2015 เมอไมนำนมำน MRC

ไดปรบปรงยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงส ำหรบพนทตอนลำงของลมน ำโขง ป 2020 - 2025

(DMS 2020-2025) ขอบเขตของยทธศำสตร DMS 2020-2025

คอเพอมอบกรอบกำรท ำงำนโดยรวมเพอสนบสนนประเทศสมำชกในกำรพฒนำขดควำมสำมำรถอยำ

งยงยน

และขดควำมสำมำรถในกำรจดกำรภำวะเสยงสงจะไดรบควำมเสยหำยจำกภยแลงในพนทลมน ำโขงต

อนลำงในลกษณะทมประสทธภำพ ยงยน และเทำเทยม

อยำสอดคลองกบหลกกำรของกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM)

และกำรบรหำรจดกำรควำมเสยงอยำงบรณำกำร และมมมองของกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

ยทธศำสตร DMS 2020-2025 จะถกปรบใหสอดคลองตำมยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรลมน ำ (BDS)

และยทธศำสตรกำรปรบตวของลมน ำโขงและแผนปฏบตกำร ป 2018-2022 (MASAP)

234

รวมทงยงเอออ ำนวยใหเกดกำรพฒนำโดยรวมของภมภำคแหงนดวย กำรน ำยทธศำสตร DMS 2020-

2025 ไปด ำเนนกำรจะยงชวยสนบสนนกำรด ำเนนกำรขององคกร

ยทธศำสตรนำนำชำตเพอกำรลดภยพบตแหงสหประชำชำต (UNISDR) กรอบกำรด ำเนนงำนเซนได

และเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนแหงสหประชำชำต (SDG)

กำรจดล ำดบควำมส ำคญเชงยทธศำสตรของ BDS และ MASAP ส ำหรบ DMS ถกแสดงไวใน


<ตำรำงท 4-1> กำรจดล ำดบควำมส ำคญเชงยทธศำสตรของยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรลมน ำ (BDS)

และยทธศำสตรกำรปรบตวของลมน ำโขงและแผนปฏบตกำร (MASAP) ทเกยวของกบยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงส ำหรบพนทตอนลำงของลมน ำโขง ป 2020-2025

ล าดบความส าคญทเกยวของของ BDS ล าดบความส าคญทเกยวของของ

MASAP

ลดชองวำงควำมรทยงเหลออยเพอลดควำมเ

สยงใหเหลอนอยทสด

ปรบกำรพฒนำอยำงยงยนทวลมน ำและกำรรว

มแบงปนตนทนและผลประโยชนใหเหมำะสม

ทสด

เสรมประสทธภำพของกำรวำงแผนสนทรพยส

งแวดลอมตำมทตกลงรวมกน

เสรมประสทธภำพของขนตอนด ำเนนกำรทวล

มน ำและควำมสำมำรถในกำรด ำเนนกำรในระด

บประเทศ

ปรบปรงกำรบรหำรจดกำรและพฒนำทรพยำก

รน ำระดบประเทศ

เพมประสทธภำพของกำรบรหำรจดกำรขอมล

กำรสอสำร และเครองมอตำงๆ

เพมกำรรวมมอกนกบพนธมตรและผถอผลประ

โยชน

บรรจเรองกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำ

ศลงในนโยบำย โปรแกรม

และแผนระดบภมภำคและประเทศ

เพมประสทธภำพในกำรรวมมอและเปนพ

นธมตรในระดบภมภำคและระหวำงประเท

ศ

สงเสรมใหน ำมำตรกำรปรบตวเพอควำมเ

ทำเทยมระหวำงเพศและขำมพรมแดนไป

ด ำเนนกำร

ด ำเนนกำรตดตำม เกบรวบรวมขอมล

และแบงปนขอมลอยำงตอเนอง

ทมำ: น ำขอมลมำจำก MRC (2019)

พนทลมน ำโขงตอนลำงยงขำดกรอบกำรด ำเนนกำรเพอควำมรวมมอระดบภมภำคทเกยวกบสภำ

วะภยแลงรนแรง โดยเฉพำะในกำรแบงปนขอมลและกำรแบงปนทรพยำกรน ำ โดยใชมำตรกำรตำงๆ

เชน กำรผนน ำจำกล ำน ำโขงสำยหลก ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงของ MRC

จ ำเปนตองพจำรณำสงตอไปน:

1) ประเดนปญหำขำมพรมแดนทเกยวกบกำรรวมมอกนกบประเทศบรเวณตนน ำ

เพอจดกำรกบปญหำระดบกำรรกลำของนำเคมในสำมเหลยมปำกแมน ำโขง

2) กำรพฒนำในพนทลมน ำโขงตอนลำงเกยวกบกำรเพมจ ำนวนของประชำกร

3) กำรบรหำรจดกำรอปสงคทมตอน ำ

รวมทงกำรบรหำรจดกำรน ำอยำงเปนระบบและเปนตำมภำคสวน และ

4) ควำมส ำคญของผลกระทบของกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

235

ภยแลงในป 2016 เปนตวอยำงทดของประเดนกำรบรหำรจดกำรภยแลงระดบภมภำค

ซงตองกำรกำรรบมอและตอบสนองทนทและกำรสนบสนนดวยกำรรวมมอกน

โดยเฉพำะจำกประเทศตนน ำทเปนผควบคมกำรเกบกกและปรบกำรไหลของน ำ

เหนกรณของกำรสนบสนนดงกลำวไดจำกกำรตอบรบในเชงบวกของจนทมตอค ำขอของประเทศตอน

ลำงของลมน ำโขง เพอใหปลอยน ำส ำหรบท ำกำรเกษตรเพมขน

เนองจำกสถำนกำรณขำดแคลนน ำในป 2016 มกำรปลอยน ำปรมำณมหำศำล (12,650 ลำนลบ.ม.)

ตงแตเดอนมนำคม - พฤษภำคม ป 2016 จำกเขอนจงหงเพอจำยน ำใหแกประเทศตำงๆ

ทตงอยในพนทปลำยน ำ ประชำกรของภมภำคแมน ำโขงจะเพมมำกขนอยำงรวดเรว

เนองจำกกำรคำดกำรณของ MRC จำก 60 ลำนคนในปจจบนทก ำลงใชน ำจำกแมน ำโขง เปน 100

ลำนคนในระยะเวลำประมำณ 10 ป สงผลใหอปสงคตอน ำเพมมำกขนในภำคธรกจตำงๆ

ในทำงกลบกน ทรพยำกรน ำกลบไมเพมขนเพอสอดรบกบอปสงคทเพมมำกขนอยำงรวดเรวดงกลำว

คำดวำภมภำคลมน ำโขงตอนลำงจะตองเผชญกบภยแลงในทศวรรษขำงหนำ

ตำมทระบชโดยสถำนกำรณจ ำลองภมอำกำศทคำดกำรณไวโดยโครงกำรรเรมกำรปรบตวใหเขำกบกำ

รเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ ดวยเหตทจะเกดอณหภมเพมสงขนอยำงมำก

ทงยงมจ ำนวนวนทเกดภำวะแหงแลงและกระแสน ำทลดต ำลงอยำงรนแรงจะเพมสงขนในภมภำคน

ดงนน ภมภำคลมน ำโขงตอนลำงซงมกลไกกำรท ำงำนของ MRC

จะเปนตองพฒนำและน ำกำรวำงแผนและบรหำรจดกำรอยำงเหมำะสมไปปฏบต

เพอรบมอกบผลกระทบของกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ เมอพจำรณำถงสถำนกำรณดงกลำว

จงจ ำเปนตองมยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงในระดบภมภำค

เพอสงเสรมประเทศสมำชกในกำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบของภยแลงและภำวะเสยงสงทจะไดร

บควำมเสยหำยในชวงฤดแลง

ยทธศำสตรนถกก ำหนดใหมงควำมสนใจทสำขำทมควำมส ำคญ ทไดรบกำรประเมนวำ

“ด ำเนนงำนอยำงดอยประสทธภำพ” และตองให “ควำมเอำใจใสทนท” เพอจดกำรกบปญหำภยแลง

สงเหลำนประกอบดวยกำรตดตำมตวชวดภยแลง กำรพยำกรณภยแลงและระบบเตอนภยลวงหนำ

กำรสรำงขดควำมสำมำรถในกำรประเมนและวำงแผนรบภยแลง มำตรกำรบรรเทำผลกระทบ

และระบบกำรแบงปนขอมล ดงทแสดงใหเหนใน <ตำรำงท 4-2>

<ตำรำงท 4-2> ล ำดบควำมส ำคญเชงยทธศำสตรและกจกรรมตำงๆ ของยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลง ป 2020-2025

ล าดบความส าคญ กจกรรม

กำรตดตำมตวชวด

กำรตดตำมดำนอทก-อตนยมวทยำและเขอนเกบกกน ำ

กำรตดตำมกระแสน ำในฤดแลงภำยใตขนตอนปฏบตเพอดแลรกษำกำรไหลของกระแสน ำในล ำน ำสำยหลก

(PMFM) และขนตอนปฏบตเพอกำรตดตำมกำรใชน ำ (PWUM)

กำรตดตำมน ำบำดำล

กำรตดตำมควำมชนในดนและสภำวะของผลผลตกำรเกษตร

กำรตดตำมระดบของน ำเคม

กำรพยำกรณภยแลงระบบเตอนภยลวงหนำ กำรตดตำมภยแลง

กำรพยำกรณภยแลงระบบเตอนภยลวงหนำ

กำรสรำงขดควำมสำมำรถในกำรประเมนและวำงแผนภยแลง กำรฝกอบรมระดบประเทศและภมภำค

กำรประชมเชงปฏบตกำรและกำรประชมระดบภมภำคและนำนำชำต

236

กำรแลกเปลยนประสบกำรณกบองคกรบรหำรจดกำรแมน ำแหงอนๆ

มำตรกำรบรรเทำผลกระทบ

กำรรวมมอกนกบประเทศคเจรจำของ MRC

กำรรวมมอกนกบหนวยงำนระดบประเทศและสถำบนในภมภำควำดวยกำรบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกภยแลง

กำรศกษำควำมเปนไปไดเกยวกบกำรเกบกกน ำของลมน ำ

ดวยกำรรวมมอกนกบไทยเพอจดท ำโครงกำรแกมลง

มำตรกำรส ำหรบกำรบรหำรจดกำรอปสงคทมตอน ำ

กำรพฒนำแนวทำงกำรปรบตวเพอรบมอกบภยแลง

กจกรรมน ำรองวำดวยมำตรกำรปรบตวเพอรบมอกบภยแลง

กำรแบงปนและเผยแพรขอมล กำรเผยแพรขอมลภยแลง

กำรจดท ำเอกสำรเกยวกบขอมลและสำรสนเทศภยแลง ทมำ: น ำขอมลมำจำก MRC (2019)

หวขอตอไปนเปนล ำดบควำมส ำคญในกลมมำตรกำรเพอกำรพยำกรณและระบบเตอนภยแลงลว

งหนำ

(1) เลอกดชนภยแลงและเครองมอส ำหรบกำรตดตำมภยแลงและงำนพยำกรณ

ภำยใตระบบกำรประเมนสภำวะควำมรนแรงเชงอทกวทยำในระดบภมภำค (RHEAS);

(2) สรำงเครองมอมำตรฐำนส ำหรบกำรตดตำมภยแลง

กำรพยำกรณและระบบเตอนภยแลงลวงหนำ ในระดบภมภำค

(3) พฒนำและใชบรกำรตดตำมภยแลงแบบองตำมดชน

(4) จดท ำขอมลแนวโนมประจ ำฤดกำลในชวง 3-6 เดอนขำงหนำ

(5) พฒนำศนยรวมขอมลภยแลงในระดบภมภำค

(6) จดท ำกำรตรวจสอบยนยนผลงำนทไดในขนสดทำย

(7)

สงเสรมใหเกดกำรแบงปนเทคโนโลยส ำหรบระบบเตอนภยแลงลวงหนำในกลมประเทศสมำ

ชกของ MRC และ

(8) พฒนำระบบพยำกรณภยแลงแบบแยกเปนอสระของ MRC ดวยกำรปรบเปลยนแบบจ ำลอง

RHEAS ตำมควำมเหมำะสม

ในกลมมำตรกำรบรรเทำผลกระทบจำกภยแลง มำตรกำรทอำศยกำรเขำมำมสวนรวม

ประกอบดวยกำรพจำรณำเกบกกน ำแบบรวมมอกน

ดวยกำรท ำโครงกำรแกมลงกบประเทศไทยและกำรจดกำรอปสงคทมตอน ำ

เทคโนโลยส ำหรบกำรบรหำรจดกำรอปสงคทมตอน ำ

ประกอบดวยระบบชลประทำนทใชน ำอยำงมประสทธภำพ กำรน ำน ำกลบมำใชใหม

โถสขภณฑประหยดน ำ และกำรใชมเตอรวดกำรใชน ำ เปนตน โดยเฉพำะอยำงยง ในดำนกำรเกษตร

กำรปรบปรงกำรออกแบบและจดกำรชองทำงและระบบจำยน ำอนๆ

และกำรปรบปรงระบบในฟำรมเพอจดสงน ำไปยงพชผลกำรเกษตร เชน กำรชลประทำนแบบน ำหยด

เปนกจกรรมทจะด ำเนนกำรโดยเปนควำมส ำคญล ำดบแรก ในกรณของกำรสรำงขดควำมสำมำรถ

หลกสตรฝกอบรมระดบประเทศและภมภำคจะสำมำรถสงเสรมและสรำงขดควำมสำมำรถใหหนวยงำน

ระดบประเทศตำงๆ นอกจำกน กำรแลกเปลยนประสบกำรณกบองคกรจดกำรแมน ำแหงอนๆ เชน

กำรเดนทำงดงำน

จะสำมำรถชวยเพมควำมเขำใจและยนยนควำมถกตองของทฤษฎทไดรบกำรถำยทอดควำมรได

237

2.2 ควำมตองกำรดำนเทคโนโลยเพอกำรบรหำรจดกำรภยแลง 2.2.1. มำตรฐำนกำรจดหมวดหมของเทคโนโลย

กำรบรหำรจดกำรภยแลงอำจประกอบดวยมตตำงๆ ของเทคโนโลยทสำมำรถนยำมวำเปน

'ชนของอปกรณ เทคโนโลย ควำมรเชงปฏบต หรอทกษะเพอด ำเนนกจกรรมอยำงใดอยำงหนง'

(IPCC 2000) กำรท ำควำมเขำใจควำมตองกำรเทคโนโลยดำนภมอำกำศของประเทศตำงๆ

ในพนทลมน ำโขงตอนลำงเปนจดเรมตนส ำหรบกำรจดท ำมำตรกำรเพอลดผลเสยหำยจำกกำรเปลยน

แปลงสภำพภมอำกำศ รวมทงภยแลง

ในกำรเปรยบเทยบเทคโนโลยภมอำกำศทมควำมส ำคญส ำหรบประเทศในพนทลมน ำโขงตอนลำงมค

วำมจ ำเปนทจะตองใชกำรจดหมวดหมเทคโนโลยดำนภมอำกำศทเหมำะสมและใชกนทวไป

โดยเฉพำะส ำหรบเทคโนโลยเพอกำรปรบตว เชน มำตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงตำงๆ

ศนยเทคโนโลยเพอสงแวดลอม (Green Technology Center: GTC)

ซงเปนสถำบนวจยทไดรบเงนทนจำกรฐบำล ภำยใตกระทรวงวทยำศำสตรและไอซทของเกำหล

และขอตกลงควำมรวมมอ UNEP DTU

ไดจดท ำงำนวจยเพอกำรพฒนำระบบกำรจดหมวดหมเทคโนโลยดำนภมอำกำศ

โดยองตำมขอมลกำรประเมนควำมตองกำรดำนเทคโนโลย (TNA) ส ำหรบประเทศก ำลงพฒนำ

กำรจดหมวดหมเทคโนโลยนแบงออกเปนหกภำคสวน ไดแก 1) กำรเกษตรและปศสตว 2) น ำ 3)

ปำไมและทดน 4) ทะเล กำรประมง และบรเวณชำยฝง 5) สขภำพ และ 6)

กำรพยำกรณและตดตำมกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

กำรเกษตรและน ำถกเนนใหเปนควำมส ำคญล ำดบสงสดในกำรจดท ำ TNA ในชวงป 2009 - 2018

ส ำหรบประเทศก ำลงพฒนำ 53 แหง 2 <ตำรำงท 4-3>

แสดงใหเหนภำคส ำคญสำมสวนและหมวดหมยอยของเทคโนโลยทสอดคลองกน

ซงมควำมเกยวของกบกำรบรหำรจดกำรภยแลงอยำงใกลชด


ภำคสวนทมควำมส ำคญสงสดและกำรจดหมวดหมเทคโนโลยทเกยวของกบกำรบรหำรจดกำรภยแลง ภาค

เทคโนโลย ค าอธบาย

กำรเกษตร

พชผลผลตททนตอสภำพภมอำกำศ

กำรปรบปรงคณสมบตทนตอสภำพภมอำกำศของพชผลผลตเพอรบมอกบกำรเกดสภำวะอำกำศทรนแรง

กำรบรหำรจดกำรน ำ เทคนคบรหำรจดกำรระบบชลประทำนทมควำมสำมำรถผลตพชผลทำงกำรเกษตรโดยจำยน ำปรมำณนอยทสด

กำรจดกำรดน เทคนคกำรจดกำรทำงกำรเกษตร ทท ำใหดนสำมำรถเกบและรกษำควำมชนไดมำกขน

กำรตดตำมสงแวดล อม

กำรตดตำมเทคนคสงแวดลอมดำนกำรเกษตรทชวยสนบสนนกำรประเมนภำวะเสยงสงทจะไดรบควำมเสยหำยจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศรวมทงภยแลง

2 TT:CLEAR (https://unfccc.int/ttclear/tna)

238

กำรลดและบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกภยพบต

เทคนคส ำหรบกำรปรบปรงสงกอสรำงและโครงสรำงพนฐำนทำงกำรเกษตร

เทคนคเพอลดควำมเสยหำยเนองจำกสภำวะอำกำศทผดปกตและภยพบต (ระบบเตอนภยลวงหนำและกำรจ ำลองแบบภยพบตทเกยวกบภมอำกำศ)

กำรใหควำมรและค ำปรกษำ

กรอบกำรท ำงำนในกำรใหควำมรเพอสรำงขดควำมสำมำรถ

น ำ

กำรจำยน ำอยำงยงยน

เทคโนโลยเพอดแลรกษำและเพมขดควำมสำมำรถในกำรจำยน ำ

กำรตดตำมและระบบเตอนภยลวงหนำ

เทคนคกำรตดสนใจเพอกำรบรหำรจดกำรน ำอยำงมประสทธภำพในสภำวะอำกำศทรนแรง

กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร

เทคโนโลยกำรบรหำรจดกำรทพจำรณำปรมำณน ำ คณภำพน ำ และนเวศวทยำอยำงครอบคลมในกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำและลมน ำ

กำรใหควำมรและค ำปรกษำ

กรอบกำรท ำงำนในกำรใหควำมรเพอสรำงขดควำมสำมำรถ

ทมำ: ศนยเทคโนโลยเพอสงแวดลอม (https://www.gtck.re.kr/gtck/index.do), ขอตกลงควำมรวมมอ UNEP DTU (https://unepdtu.org/) (เขำดขอมลวนท 9 พฤษภำคม ป 2021)

2.2.2.

ควำมตองกำรเทคโนโลยส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลงในระดบประเทศ

มกำรตรวจสอบทบทวนรำยงำนกำรประเมนควำมตองกำรเทคโนโลย (TNA)

ส ำหรบสประเทศในพนทลมน ำโขงตอนลำงประกอบดวยกมพชำ สปป. ลำว เวยดนำม และไทย

(CLVT)

และควำมตองกำรเทคโนโลยเพอกำรบรหำรจดกำรภยแลงไดถกสรปโดยใชระบบกำรจดหมวดหมทเ

สนอไว ดงแสดงใหเหนใน <<ตำรำงท 4-3> โดย <<ตำรำงท 4-4>

แสดงใหเหนเทคโนโลยทใชส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลงในภำคเกษตรกรรม ในจ ำนวนน

มกำรน ำเสนอกำรปลกขำวระบบประณต หรอระบบกำรเพมผลผลตขำว (System of Rice

Intensification, SRI) และระบบชลประทำนแบบประหยดน ำทใชน ำนอยลงใหเปนกำรบรหำรจดกำร

ทำงกำรเกษตรทสำมำรถน ำไปประยกตใชได <<ตำรำงท 4-5>

แสดงใหเหนเทคโนโลยทใชกนทวไปเพอกำรบรหำรจดกำรภยแลงในสวนของน ำ ส ำหรบหมวดหม

‘กำรจำยน ำอยำงยงยน’

พบวำระบบเกบเกยวน ำฝนรวมทงกำรใชงำนน ำบำดำลโดยบอน ำเปนเทคโนโลยทเปนทตองกำรมำก

ทสด ในทำงกลบกน ในหมวดหม ‘กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร’

ไดรวมถงเทคโนโลยหรอวธกำรตำงๆ เชน กำรรไซเคลน ำ กำรบรหำรจดกำรกำรรวไหลของน ำ

และกำรจดตงชมชนเพอกำรใชน ำ ทชวยปรบปรงประสทธภำพกำรใชน ำใหดข น

<ตำรำงท 4-4> เทคโนโลยส ำหรบบรหำรจดกำรภยแลงของ MRC ทใชทวไปในภำคกำรเกษตร

หมวดหม ประเทศ

เทคโนโลย

239

พชผลผลตททนตอสภำพภมอำกำศ


กำรกระจำยกำรผลตพชผล ธนำคำรและคลงเกบเมลดพนธ ระบบพชผลกำรเกษตรแบบบรณำกำร กำรเพำะปลกแบบลอยน ำ ขำวททนตอภำวะแหงแลง กำรท ำฟำรมออรแกนก กำรปลกพชเรอนกระจก กำรปรบปรงพนธกรรมของพชผลกำรเกษตร

ไทย กำรปรบปรงพชผลกำรเกษตรเพอใหทนตอสภำพภ

มอำกำศ


กำรผสมพนธพช/พนธกรรมพช ระบบกำรเพมผลผลตขำว (SRI) กำรเปลยนจำกปลกขำวเปนกำรปลกธญพชในทสง กำรเปลยนจำกระบบเพำะปลกพชสำมชนดเปนสอ

งชนด และกำรเลยงกง/ปลำ/ไก

กำรบรหำรจดกำรน ำ ไทย เทคโนโลยเกษตรแมนย ำ


ระบบชลประทำนแบบประหยดน ำ

กำรจดกำรดน เวยดนำม

ป ยอนทรยจำกสงเหลอคำงจำกกำรเกษตร/ผลพลอยได

กำรไถพรวนนอยครง ถำนชวภำพ หรอไบโอชำร (Biochar)

กำรตดตำมสงแวดลอม เวยดนำม

ผลพลอยไดจำกกำรเกษตร และใชพลำสตกหรอใบไมคลมดน

กำรลดและบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกภยพบต


กำรจดกำรหรอควบคมศตรพช กำรพยำกรณและระบบเตอนภยลวงหนำ

ไทย กลไกกำรท ำงำนเพอใหเงนชวยเหลอทำงกำรเกษ

ตรทมประสทธภำพดขน ทมำ: ผเขยน

<ตำรำงท 4-5> เทคโนโลยส ำหรบบรหำรจดกำรภยแลงของ MRC ทใชทวไปในภำคน ำ

หมวดหม ประเทศ เทคโนโลย

กำรจำยน ำอยำงยงยน


ปมน ำบำดำล เชอนพลงงำนน ำแบบอเนกประสงค หลมเจำะ/บอแบบใชทอ ระบบเกบเกยวน ำฝน

กมพชำ

ระบบเกบเกยวน ำฝนจำกหลงคำ อำงเกบน ำขนำดเลก เขอนขนำดเลก และพนทเกบกกน ำขนำดจว บอส ำหรบจำยน ำในครวเรอน กำรบ ำบดน ำเสยในครวเรอนและกำรจดเกบอยำงปลอดภย ประตกนน ำและทอลอดใตดน


ระบบเกบเกยวน ำฝนจำกหลงคำเพอใชในครวเรอน ระบบเกบเกยวน ำทำ กำรขดบอลกในฤดแลง กำรบ ำบดน ำเสยในครวเรอนและกำรจดเกบอยำงปลอดภย แผนกำรจำยน ำอยำงปลอดภย กำรขจดน ำเคมจำกน ำทะเลเพอใหไดน ำจด

240

หมวดหม ประเทศ เทคโนโลย

กำรตดตำมและระบบเตอนภยลวงหนำ สปป. ลำว

แผนควำมปลอดภยน ำ ระบบเตอนภยลวงหนำ กำรตดตำมน ำทวมและภยแลง ระบบพยำกรณอำกำศทมประสทธภำพดขน กำรตดตำมคณภำพน ำ

กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร


กำรบรหำรจดกำรลมน ำ กำรบงคบใชกฎหมำยอยำงมประสทธภำพ กำรรไซเคลน ำ กำรควบคมกำรปลอยน ำ (จำกเขอน) กำรอนรกษพนทชมน ำ

กมพชำ

กำรเตรยมพรอมรบกำรเกดน ำทวมของชมชน ชมชนกำรใชน ำ พนทปลอดภยจำกน ำทวมส ำหรบชมชนและครวเรอน กำรระบำยน ำจำกถนน ระบบชลประทำนชมชน ประสทธภำพของกำรใชน ำ กำรบรหำรจดกำรกำรรวไหล กำรฟนฟสภำพน ำและน ำกลบมำใชซ ำ


กำรฟนฟและน ำน ำกลบมำใชซ ำ กำรควบคมกำรรวไหลของน ำและปองกนกำรสญเสยในระบบจำยน ำ กำรจดกำรเตมน ำลงดน กำรบรหำรจดกำรลมน ำแบบบรณำกำร


2.3 เทคโนโลยทวไปทใชส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลงทภม ภำคลมแมน ำโขง

2.3.1. กำรพยำกรณรำยฤดกำลและระบบเตอนภยแลงลวงหนำ

ภยแลงเปนภยพบตทเกดขนชำๆ แตกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมอยำงมนยส ำคญ

รวมทงกำรสญเสยควำมสำมำรถผลตทำงกำรเกษตรทวโลก เมอไมนำนมำน กมพชำ สปป. ลำว ไทย

และเวยดนำม ตอสกบภยแลงและควำมเสยหำยทเกดขนเปนผลตำมมำ

ตวอยำงไดแกภยแลงทเกดขนในป 2015 โดยทกประเทศตำงประสบควำมสญเสยครงรนแรง

โดยเฉพำะในภำคกำรเกษตร (เชน ผลผลตขำว) ดงนน

ขอมลกำรพยำกรณสภำพภมอำกำศและภยแลงในระยะยำวจงมควำมจ ำเปนมำกในกำรบรรเทำควำมเ

สยหำยดวยกำรตอบสนองและรบมอกบภำวะภยแลงเปนกำรลวงหนำ

มระบบปฏบตกำรเพยงระบบเดยว ทเรยกวำ LaCSA

ในกำรจดหำขอมลกำรพยำกรณระยะยำวและกำรพยำกรณภยแลงใหแกผใชงำนปลำยทำง

รวมทงเกษตรกรในระดบประเทศทอยในภมภำคของ MRC

ขอมลภยแลงทแบงปนรวมกนผำนทำงศนยพยำกรณน ำทวมแหงชำต (NFFC)

241

ของกมพชำจนถงตอนน (มถนำยน 2021) จะใหเพยงขอมลในชวงทผำนมำ

และขอมลตดตำมภยแลงทจดหำใหผำนทำงศนยรวมขอมลน 3 ในเวยดนำมกยงไมเพยงพอส ำหรบจด

ประสงคดำนกำรปฏบตงำน มเพยงบรกำรดำนสภำพภมอำกำศเพอกำรเกษตรของลำว (LaCSA)

ในสปป.

ลำวเทำนนทจดท ำขอมลหยำดน ำฟำและอณหภมส ำหรบในชวงหกเดอนขำงหนำนบจำกปจจบน

โดยองตำม multi-model ensemble แบบใช NMME เพอมอบขอมลหยำดน ำฟำ

และอณหภมโดยเฉลย และคำพยำกรณควำมเปนไปไดใหแกแตละจงหวด

มกำรใหขอมลพยำกรณภยแลงส ำหรบพนท MRC

ผำนทำงระบบขอมลภยแลงระดบภมภำคและผลผลตกำรเกษตร (Regional Drought and Crop Yield

Information System: RDCYIS) มกำรจดตงระบบ RDCYIS

ในภมภำคตอนลำงของลมน ำโขงภำยใตโครงกำรรเรม SERVIR-Mekong Joint

โดยไดรบกำรสนบสนนดำนเทคโนโลยจำกองคกำร NASA รวมทงพนธมตรดำนเทคนคในภมภำคดวย

RDCYIS

เปนระบบแบบบรณำกำรทออกแบบมำเพอกำรตดตำมและพยำกรณภยแลงรวมทงประเมนปรมำณของ

ผลผลตทำงกำรเกษตร ระบบ RDCYIS

ถกพฒนำโดยองตำมระบบกำรประเมนสภำวะทำงอทกวทยำทมควำมรนแรงในระดบภมภำค

(RHEAS) 4 (Andreadis และคณะ, 2017)

กรอบกำรท ำงำนส ำหรบกำรสรำงโมเดลและจ ำลองแบบเชงอทกวทยำและกำรผสมผสำนขอมลทท ำใ

หกำรน ำแอปพลเคชนกำรพยำกรณอำกำศระยะสนและกำรพยำกรณส ำหรบทรพยำกรน ำท ำงำนโดยอ

ตโนมต หวใจของกรอบกำรท ำงำน RHEAS คอแบบจ ำลองควำมจกำรซมผำนแบบแปรผน (Variable

Infiltration Capacity: VIC) และระบบสงเสรมกำรตดสนใจเพอกำรถำยทอดเทคโนโลยกำรเกษตร

(DSSAT)

ทจะจ ำลองกำรพยำกรณอำกำศระยะสนและกำรพยำกรณในเชงอทกวทยำและผลผลตกำรเกษตร

ตำมล ำดบ ดวยกำรผสมผสำนขอมลจำกกำรสงเกตกำรณโดยใชดำวเทยม ระบบ RHEAS

จะมอบดชนภยแลง รวมทงกำรประเมนดน สมดลพลงงำน สมดลน ำ

และกำรใหผลผลตทำงกำรเกษตร ตำมกรอบกำรท ำงำนของ RDCYIS

ประเทศในตอนลำงของแมโขงไดมอบหมำยใหหนวยงำนเฝำระวงผลผลตทำงกำรเกษตรและภยแลง

ในลมแมน ำโขง (MDCW) ด ำเนนกำรประเมนภยแลงและผลผลตกำรเกษตร

ในปจจบนสำมำรถดขอมลของหนวยงำน MDCS ไดทำงออนไลนท https://mdcw-servir.adpc.net

กรอบกำรด ำเนนงำนของ MDCS และแนวโนมของภยแลงถกแสดงใหเหนใน [รปท 4-1] และ [รปท

4-2] ระบบทกลำวถงไปนนก ำลงมอบบรกำรใหส ำหรบภมภำค MRC โดยรวม

แตประเทศสมำชกแตละประเทศยงไมไดน ำระบบนไปใช อำจอธบำยสำเหตไดจำกขอเทจจรงทวำ

ระบบนถกสรำงขนในลกษณะบนลงลำงและมงทผจดหำบรกำรเปนศนยกลำง

โดยไมไดรบกำรเขำมำมสวนรวมหรอควำมเขำใจจำกผถอผลประโยชนในแตละประเทศ

กลำวอกอยำง คอ มขนตอนปฏบตเพอยนยนแบบเนนทผใชงำนเปนศนยกลำง

ซงมควำมจ ำเปนส ำหรบกำรน ำขอมลทจดท ำขนไปใชประโยชน

3 ศนยรวมขอมลภยแลงของเวยดนำม (http://vndroughtportal.com/)

4 ระบบประเมนสภำวะทำงอทกวทยำทมควำมรนแรงในระดบภมภำค (https://rheas.readthedocs.io/)

http://mdcw-servir.adpc.net/

242

[รปท 4-1]

กรอบกำรด ำเนนงำนของหนวยงำนเฝำระวงผลผลตทำงกำรเกษตรและภยแลงในลมแมน ำโขง (MDCW)

ทมำ: ADPC (2020)

243

[รปท 4-2] แนวโนมของภยแลงท MDCW จดหำขอมลให (กำรพยำกรณในปจจบนและชวง 3

เดอนทออกในเดอนมถนำยน 2021 แนวโนมของผลผลตทำงกำรเกษตรอยในระหวำงกำรจดท ำ)

ทมำ: หนวยงำนเฝำระวงผลผลตทำงกำรเกษตรและภยแลงในลมแมน ำโขง (https://mdcw-servir.adpc.net)

(เขำดขอมลวนท 30 มถนำยน ป 2021)

มกำรจดท ำผลกำรพยำกรณของ RHEAS โดยใชวธกำรแบบ Ensemble Streamflow Prediction

(ESP) และ North American Multi-Model Ensemble (NMME)

ส ำหรบขอมลพยำกรณประจ ำฤดกำลรำยวนโดยมควำมละเอยดของพนท 50 กม.

ไดมกำรผสมผสำนขอมลเกยวกบควำมชนในดนอยำงตอเนอง เพอปรบปรงผลลพธทไดจำกระบบ

RHEAS ใหดข น และจดท ำ Ensemble Run นำน 90 วน ควำมละเอยดของผลลพธทออกมำ คอ 25

กม. พรอมดวยดชนภยแลงตำงๆ ไดแก: 1) ดชนภยแลงแบบรวม (CDI), 2)

คำดชนนำฝนมำตรฐำน (SPI-1,3,6,12), 3) ดชนนำทำมำตรฐำน (SRI-1,3,6,12), 4)

ดชนกำรขำดแคลนควำมชนในดน (SMDI), 5)

จ ำนวนของกำรเกดฝนทงชวงโดยมระยะเวลำอยำงนอย 2 สปดำห (ฝนทงชวง), 6)

ควำมรนแรงของภยแลง และ 7) ควำมชนในดนบรเวณรำกพช (RZSM) (RDCYIS, 2018)

นอกจำกน ยงสำมำรถดขอมลกำรตดตำมภยแลงและกำรพยำกรณไดทศนยรวมขอมลของ MRC

(https://portal.mrcmekong.org/home) ดชนภยแลงสตวทแตกตำงกน เชน

ดชนภยแลงแบบรวม(CDI), ดชนกำรขำดแคลนควำมชนในดน (SMDI),

คำดชนนำฝนมำตรฐำน (SPI-1) และดชนนำทำมำตรฐำน (SRI-1)

http://mdcw-servir.adpc.net/

https://portal.mrcmekong.org/home

244

ถกน ำไปใชเพอกำรพยำกรณภยแลงรำยสปดำหและกำรตดตำมภยแลง

โดยมกำรจดหำขอมลพยำกรณรำยฤดกำลใหเฉพำะขอมลปรมำณน ำฝนเทำนน ดงแสดงใน [รปท 4-3]

ดำนลำง (http://droughtforecast.mrcmekong.org/)

กำรพยำกรณควำมผดปกตของปรมำณน ำฝนในระยะเรมตน ถกน ำไปใชเพอจดท ำกำรพยำกรณแบบ 3

เดอนโดยใชวธกำร Monthly North American Multi Model Ensemble (NMME)

ไดมกำรจดหำขอมลนใหเปนบรกำรส ำหรบรฐบำลของประเทศสมำชกใน MRC

เพอใหสำมำรถน ำไปบรณำกำรเขำกบระบบพยำกรณภยพบตและระบบเตอนภยพบตในระดบประเทศ

ทมอย

[รปท 4-3] ควำมผดปกตของปรมำณน ำฝนทพยำกรณแบบรำยเดอนโดยวธ NMME (มม./วน,

อปเดตเมอเดอนมถนำยน ป 2021)

ทมำ: แนวโนมของปรมำณน ำฝน (http://droughtforecast.mrcmekong.org/) (เขำดขอมลวนท 30 มถนำยน ป 2021)

2.3.2. กำรใชน ำบำดำลใหเปนระบบกำรจำยน ำอยำงยงยน

เนองจำกททรพยำกรแหลงน ำบนผวดนของลมแมน ำหมดลง เมองตำงๆ กจกำรธรกจ

และผใชงำนดำนกำรเกษตรจงหนไปหำน ำบำดำลเพมมำกขน

น ำบำดำลมควำมส ำคญยงในกำรเกษตร โดยจำยน ำใหแกพนททมระบบชลประทำนทวโลก 38%

และใหน ำส ำหรบกำรบรโภคคดเปน 43% ของกำรบรโภคน ำทงหมด (Siebert และคณะ ป 2010)

กำรขยำยตวของกำรเกษตรแบบชลประทำน

เขำสพนทก งแหงแลงทมหยำดน ำฟำจ ำกดและแหลงน ำบนผวดนท ำใหพชผลผลตกำรเกษตรทไดรบ

น ำชลประทำนตองพงพำกบกำรสบน ำบำดำลมำใชมำกขน (Siebert และคณะ, 2010; Wada

และคณะ, 2012a) ซงเปนแนวโนมทไดรบฉำยำวำ

"กำรปฏวตเงยบของกำรใชน ำบำดำลปรมำณมหำศำล" (Lamas and Matínez-Santos 2005;

Scanlon และคณะ, 2012a) นอกจำกน ยงประกอบดวยภมภำคทไดรบน ำชลประทำนแลว

ซงตองอำศยแหลงน ำบนผวดนเพอกำรชลประทำนในบำงสวน เชน ลมแมน ำเจำพระยำ

แตก ำลงหนไปใชงำนน ำบำดำลเพมมำกขนเพอตอบสนองและรบมอกบภำวะแหงแลงของแหลงน ำบ

นผวดน นอกจำกน

จ ำนวนของประชำกรทอำศยในเมองใหญทไมสำมำรถเขำถงแหลงน ำบนผวดนทสะอำดหรอโครงสรำ

งพนฐำนส ำหรบน ำดมทจดสงแบบใชทอทมเพมมำกขนเรอยๆ (McDonald et al., 2014)

http://droughtforecast.mrcmekong.org/

245

ก ำลงสงผลใหอตรำกำรสบน ำบำดำลเพอใชในเมองเพมมำกขน มประชำกรประมำณ 1700

ลำนคนอำศยอยในสถำนทตำงๆ

ททรพยำกรน ำบำดำลและ/หรอระบบนเวศทพ งพำน ำบำดำลนนไดรบผลกระทบจำกกำรใชน ำมำกเกน

ไป (Gleeson และคณะ, 2012)

ผลลพธจำกแนวโนมกำรใชประโยชนมำกเกนพอดเหลำนท ำใหเกดกำรใชน ำบำดำลทใชแลวหมดไปเ

พมมำกขนอยำงตอเนอง เชน

น ำบำดำลทสบมำจำกชนหนอมน ำทไมมแนวโนมวำจะหมดไปในชวงชวตของมนษย (Gleeson

และคณะ 2012)

รวมทงอตรำกำรหมดลงของน ำบำดำลมำกทสดเทำทเคยมมำในหลำยทศวรรษทผำนมำ (Wada

และคณะ, 2010; Konikow 2011; Wada และคณะ, 2012a; Döll และคณะ, 2014; Richey และคณะ,

2015b; De Graaf และคณะ, 2017) และในอกหลำยทศวรรษขำงหนำในอนำคต (Wada และคณะ,

2012b)

ทรพยำกรแหลงน ำบนผวดนในแมน ำโขงก ำลงประสบภำวะตงเครยดเพมมำกขนเนองจำกกำรใช

งำนอยำงขำดกำรวำงแผน มลภำวะ กระบวนกำรสะสมเกลอในดน

และผลกระทบจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ ดวยเหตน

น ำบำดำลจงกลำยเปนทรพยำกรทเพมควำมส ำคญมำกขนตงแตชวงป 1990s

เพอใหบรรลผลดำนสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม

กำรประเมนในลมน ำโขงแสดงใหเหนศกยภำพทสงของทรพยำกรน ำบำดำลในภมภำคแมน ำโขง

รวมทงชนหนอมน ำขำมพรมแดนดวย อยำงไรกตำม

มประเทศในบรเวณลมแมน ำโขงทก ำลงประสบกบปญหำแหลงน ำจดทเร มหมดลงและดอยคณภำพเพ

มมำกขนเรอยๆ เนองจำกกำรเพมจ ำนวนของประชำกรและกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

และเนองจำกกำรเพมจ ำนวนของประชำกรและกำรพฒนำเศรษฐกจอยำงรวดเรวในพนทสำมเหลยมป

ำกแมน ำโขง (MRD) ควำมตองกำรทรพยำกรน ำจงเพมขนอยำงฉบพลนเชนกน อยำงไรกตำม

ทรพยำกรแหลงน ำบนผวดนไมเพยงพอทจะสอดรบกบอปสงคเหลำน

และน ำบำดำลกถกสบขนมำใชมำกเกนไป

ปญหำกำรใชประโยชนน ำบำดำลทเพมมำกขนอยำงรวดเรวและเกดกำรปนเปอนของน ำบำดำลในประ

เทศเหลำน ในตอนนท ำใหเกดภยคกคำมกบกำรจดหำน ำ

และกำรแขงขนเพอชงทรพยำกรน ำทมอยอยำงจ ำกดอำจเพมควำมตงเครยดระหวำงประเทศเพอนบำ

นได สงทเกดขนตำมมำ คอ น ำบำดำลถกใชงำนจนหมด

และกำรรกลำของน ำเคมกลำยเปนปญหำหลกทคกคำมกำรจดหำน ำดม ระบบกำรท ำฟำรม

และกำรใชชวตควำมเปนอยในสำมเหลยมปำกแมน ำแหงน

ส ำหรบแมน ำโขง ภยแลงครงลำสดทเกดขนในป 2016 ท ำลำยสถตรอบ 100 ปของ MRC

วำดวยภำวะขำดแคลนน ำ อณหภมทเพมสง

และระดบของกำรรกลำของนำเคมอยำงรนแรงในสำมเหลยมปำกแมน ำโขง

กำรรกล ำของน ำทะเลในบรเวณสำมเหลยมปำกแมน ำดเหมอนวำเปนผลตำมมำจำกกำรขำดแคลนน ำ

ทไมอำจหลกเลยงได สงผลใหน ำบำดำลในชนหนอมน ำแถบชำยฝงเคม

เนองมำจำกควำมดนของน ำในชนหนเพมขน (Piezometric head) จำกลมน ำทะเล

และกำรสบน ำบำดำลขนมำใชงำนทเพมมำกขน

ศกยของน ำลดลงอยำงมนยส ำคญทวทงพนทสวนใหญของสำมเหลยมปำกแมน ำโขงในไมกปทผำน

246

มำ กำรตดตำมแหลงน ำตำงๆ ชใหเหนกำรลดต ำลงกวำ 15 ม. ทจงหวดกำเมำตงแตกลำงป 1990s

สงผลใหเกดกรวยน ำลด (Cone of Depression) ทต ำกวำระดบน ำทะเลเกอบ 20 เมตรในตอนน

อตรำเฉลยกำรลดลงของศกยของน ำตลอดทวแหลงน ำในพนทสำมเหลยมปำกแมน ำ คอ 26 ม. ตอป

(คำพกด: 9-78 ซม. ตอป) สงผลใหน ำลดระดบลงอยำงมำกในภมภำคทวทงรศม 100 กโลเมตร

โดยเรมจำกกำเมำไปจนถงโฮจมนห ซต

เหนไดอยำงชดเจนวำ

มควำมจ ำเปนอยำงเรงดวนทจะตองมยทธศำสตรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบอยำงเหมำะสมเ

พอใหไดวธทำงแกปญหำอยำงยงยนยงขน

เปนเรองส ำคญทจะตองสรำงกำรรวมมอกนอยำงจรงจงระหวำงผใชน ำบำดำล เชน บรษทจดสงน ำ

ผใชงำนน ำทำงกำรเกษตร บรษทอนๆ และครอบครว

รวมทงควำมสมพนธอยำงใกลชดระหวำงนโยบำยเกยวกบน ำ ควำมรดำนวทยำศำสตร

และวศวกรรมดวย ตวอยำงมำตรกำรทสำมำรถน ำไปสกำรใชน ำบำดำลอยำงยงยนมำกขนไดในพนท

MRD ซงประกอบดวยมำตรกำรตอไปน:

- กำรลดกำรสบน ำบำดำล: น ำบำดำลทมคณภำพสงเปนทรพยำกรส ำคญทสด

และควรใชส ำหรบกำรจำยน ำดมในครวเรอนเทำนน

- จ ำเปนทจะตองระบชแหลงของปญหำทกอใหเกดควำมสญเสยหรอใชน ำบำดำลในทำงทผด

พรอมไปกบกำรเสรมประสทธภำพของกำรออกแบบและกำรอนมตยทธศำสตรเพอบรรเทำผลกระทบ บอ ทอไปป

และทอน ำทเกดกำรรวไหลเปนสำเหตทพบบอยทสงผลใหสนเปลองน ำบำดำล

- จะตองมทำงเลอกอนนอกเหนอจำกกำรใชน ำบำดำลในล ำดบส ำคญรองลงมำ เชน 1)

กำรเลอกปลกพชผลผลตททนตอน ำเคมในกำรท ำกำรเกษตร 2)

กำรบ ำบดและใชแหลงน ำบนผวดนส ำหรบอตสำหกรรมและทงกำรเกษตรกรรมและกำรประมง

- เพมประสทธภำพของกำรสบน ำสงสด: จะสำมำรถลดภำวะน ำเคมของแหลงน ำบำดำลทเปนน ำจดทยงคงเหลออยได

ดวยกำรน ำกลยทธกำรน ำไปใชประโยชนทเหมำะสม

สงนสำมำรถท ำไดโดยอำศยองคควำมรทเกยวกบโครงสรำงของดนบนตอนลำงในทองถนและคณลกษณะเฉพำะเชงชลศำสตรของพนท

- ใชประโยชนแบบเชอมโยงกน: กำรผสมน ำทมคณภำพสงเขำกบน ำคณภำพต ำกวำอำจชวยเพมปรมำณน ำทสำมำรถใชงำ

นได ในขณะทยงคงชวยรกษำคณภำพของกำรจดหำและจำยน ำใหอยในระดบทเหมำะสม

- เพมกำรเตมน ำ:

แนะน ำใหระบพนททเปนไปไดทจะสำมำรถน ำเทคโนโลยไปใชเพอเพมกำรเตมน ำบำดำล

ใตดนได โดยใหหยำดน ำฝนและแหลงน ำบนผวดนทมน ำเคมต ำซมกรองผำนชนหนโดยกำรใชเทค

โนโลย โดยจ ำเปนตองมกำรศกษำควำมเปนไปไดเพอประเมนผลกระทบดำนอทกธรณวทยและอ

ทกธรณเคมทมตอสภำพแวดลอมบนดนบนตอนลำง และพฒนำยทธศำสตรกำรตดตำมและเทคนคทำงภมศำสตรทเหมำะสม

เพอลดควำมเสยงในระยะยำวใหเกดขนต ำทสด

247

2.3.3. กำรก ำกบดแลสวนทองถนและกำรสรำงขดควำมสำมำรถส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลง

วธกำรก ำกบดแลไดรบกำรกลำวถงอยำงมำกในดำนวทยำศำสตรทำงกำรเมองและกรอบกำรท ำง

ำนของฝำยปกครองของรฐ กำรก ำกบดแลกำรบรหำรจดกำรภยแลงหลกๆ

แลวเกยวของกบกำรตดตอมปฏสมพนธกบผปฏบตงำนของรฐและเอกชนเพอแกไขปญหำน ำดำนสงค

มหรอสรำงโอกำสทำงสงคมในแวดลอมดำนสถำบนทมพนฐำนเชงบรรทดฐำน

บอยครงจะถกอธบำยวำเปนสวนของกำรเปลยนแปลงทเกดกบกำรก ำกบดแลทย งใหญขนจำกรฐบำล

โดยรฐบำลจะไมใชผตดสนใจเพยงฝำยเดยวอกตอไป และกลมอนๆ จะมผลกระทบโดยตรง

กำรก ำกบควบคมน ำ รวมทงภยแลงนน

จะเกยวของกบวธกำรทตองใชผด ำเนนงำนหลำยสวนเชนเดยวกนนในสำขำดำนน ำ

กำรก ำกบควบคมน ำมควำมส ำคญอยำงยงในพนทลมน ำโขงตอนลำงเนองจำกน ำยงคงถกมองวำเปน

สนคำทไมมคำใชจำย ในภมภำคแหงน น ำเปนระบบทซบซอนและมควำมเกยวเนองสมพนธกน

โดยสงผลกระทบตอภำคสวนและสำขำทแตกตำงกนอยำงหลำกหลำย รวมทงกำรเกษตร

กำรพฒนำดำนเศรษฐกจ กำรพฒนำทำงสงคม นเวศวทยำ และสขภำพ

รปแบบระดบชนบนลงลำงไมเหมำะสมมำกพอ

และตองใชวธกำรแบบมผถอผลประโยชนและลำงขนบน สงนมควำมจ ำเปนอยำงมำกเมอพจำรณำวำ

แมวำจะมวธกำรและเทคโนโลยตำงๆ

มำกมำยทจะรบมอกบควำมทำทำยดำนทรพยำกรน ำและกำรบรหำรจดกำรตำงๆ

(องตำมกำรตรวจสอบอยำงละเอยดของภมภำคพนทลมน ำโขงตอนลำง)

แตกำรน ำไปด ำเนนกำรกยงไมเพยงพอ ปญหำนน ำไปสขอสรปบำงสวนทวำ “วกฤตน ำ”

ในปจจบนเกดขนเนองจำกไมมกำรก ำกบดแลเรองน ำ

แทนทจะเกดจำกกำรขำดแคลนเทคโนโลยเรองน ำ

เพรำะกำรก ำกบควบคมเปนรปแบบเชอมโยงกำรมปฏสมพนธระหวำงกนอยำงซบซอนระหวำงผปฏบต

กำร/ผถอผลประโยชนตำงๆ ในกำรแกปญหำเรองน ำ สวนกำรรบมอแบบเดมๆ จะพงพำทกำรวจย

ยทธศำสตรแบบด ำเนนกำรตำมล ำพง กำรใหค ำปรกษำแบบจ ำกด

และกำรบงคบทศทำงจำกบนลงลำง

ภมภำคลมน ำโขงตอนลำงยงไมไดพจำรณำกรอบกำรท ำงำนเพอก ำกบควบคมน ำและเครองมอดำนเศ

รษฐกจอนๆ รวมทงระบบทจงใจอนๆ ทจะสำมำรถท ำใหใชน ำอยำงมประสทธภำพมำกขน

โดยเฉพำะอยำงยงจำกดำนกำรบรหำรจดกำรอปสงค

จำกกำรทบทวนเอกสำรทเกยวของวำดวยกำรประเมนควำมตองกำรสรำงขดควำมสำมำรถในระด

บประเทศและภมภำคนน อำจสรปไดวำหนวยงำนในสำยงำนระดบประเทศของประเทศสมำชก MRC

สวนใหญทเกยวของกบงำนกำรบรหำรจดกำรน ำทวม/ภยแลงนนมควำมเขำใจประเดนปญหำทเกยวก

บน ำทวมและประสบกำรณทเกยวของจ ำกด รวมทงค ำจ ำกดควำมและกำรจดหมวดหมภยแลง

กำรตดตำมและพยำกรณภยแลง

กำรประเมนควำมเสยงภยแลงและควำมเสยงทจะไดรบควำมเสยหำย

กำรบรหำรจดกำรและบรรเทำผลกระทบจำกภยแลง เปนตน ภำยในขอบเขตดงกลำว

สำมำรถสรำงขดควำมสำมำรถใหแกหนวยงำนระดบประเทศไดโดยใชหลกสตรฝกอบรมในระดบประเ

ทศและภมภำค กำรฝกงำน กำรสมมนำ กำรประชมเชงปฏบตกำร และกำรเดนทำงเพอดงำน

กำรเพมระดบควำมสำมำรถในระดบประเทศและนำนำชำตเกยวกบกำรบรหำรจดกำรภยแลง

248

อำจประกอบดวยหวขอตำงๆ ดงตอไปน:

- เครองมอวเครำะหและขอมล GIS ทมควำมกำวหนำส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลง

- กำรประเมนตวระบชภยแลง

- กำรประเมนควำมเสยงและควำมเสยงทจะไดรบควำมเสยหำยจำกภยแลง

- กำรวำงแผนทรพยำกรน ำและมำตรกำรรบมอกบภยแลง

- ยทธศำสตรส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลงและกำรปรบตว

2.3.4.

กำรพฒนำแผนควำมเสยงและแผนเพอกำรปรบตวทเกยวกบสภำพภมอำกำศแบบเขำมำมสวนรวม (ตวอยำงเรองรำวควำมส ำเรจ)

สำมเหลยมปำกแมน ำโขง (MRD) ซงเปนพนททผลตขำวทบรโภคในประเทศทงหมด 56%

และผลตขำวทสงออกของเวยดนำมมำกกวำ 90%

รำยปนนไดรบผลกระทบเชงลบโดยวฏจกรกำรผนผวนของเอลนโญฝำยใต (El Niño-Southern

Oscillation: ENSO) ในป 2016 ในชวงเวลำดงกลำว

ภยแลงและกำรรกลำของนำเคมทเกดขนเปนผลตำมมำไดสงผลกระทบทกอควำมเสยหำยอยำงหนก

กบกำรผลตทำงกำรเกษตรในพนท MRD พนทแถบ MRD

ไมเพยงแตมควำมเสยงทจะไดรบควำมเสยหำยจำกภยแลงเทำนน

แตยงไดรบผลกระทบจำกกำรรกลำของนำเคมดวย

กำรเกดน ำทวมเปนปญหำทสรำงควำมกงวลอกอยำงในพนทแหงน และพนทแถบ MRD

ตองประสบกบผลกระทบจำกน ำเคมและภยแลงในระหวำงฤดหนำว-ใบไมผล

และเหตกำรณน ำทวมในชวงฤดใบไมผล-หนำวทกป

กำรประเมนเหตกำรณ ENSO ในป 2016

ทด ำเนนกำรโดยกลมใหค ำปรกษำเพองำนวจยทำงกำรเกษตรระหวำงประเทศ (CGIAR)

ไดเปดเผยใหเหนวำค ำเตอนเกยวกบภำวะน ำเคมและภยแลงนนยงไมไดถกแปลงไปเปนกำรตควำมแ

ละกำรรบมอทเหมำะสมส ำหรบกำรผลตขำว

แมวำเกษตรกรจะไดรบสญญำณเตอนทรฐบำลแจงมำกตำม หลงจำกตดตำมผลกำรประเมน

ไดมกำรเรมจดท ำโครงกำรทมเปำหมำยเพอพฒนำแผนทควำมเสยงน ำทวมและกำรรกลำของน ำเคม

รวมทงกำรบรหำรจดกำรสภำพภมอำกำศแบบอจฉรยะส ำหรบกำรผลตขำวใน MRD

โดยไดพฒนำแผนทควำมเสยงทเกยวกบภมอำกำศและแผนกำรปรบตว (Climate Smart MAP/CS

MAP) โดยองตำมวธกำรแบบเขำมำมสวนรวมทประกอบดวยผถอผลประโยชนหลำยฝำย (ดรปท 4-4)

249

[รปท 4-4] แผนทกำรเกดน ำทวม กำรรกลำของนำเคม และควำมเสยงส ำหรบกำรผลตขำวในพนท

MRD

ทมำ: Yien และคณะ, (2019)

กระบวนกำรแบบเขำมำมสวนรวมสำมำรถสรปไดหำขนตอนดงตอไปน: 1)

กำรระบควำมเสยงทเกยวกบภมอำกำศ 2) กำรอธบำยพนททไดรบผลกระทบและระดบควำมเสยง 3)

กำรน ำเสนอแผนกำรปรบตวทเหมำะสม 4)

กำรปรบจนและกำรตรวจสอบยนยนมำตรกำรทเสนอใหอยำงละเอยด และ (5)

กำรพฒนำแผนกำรปรบตวในระดบจงหวดและภมภำคแบบบรณำกำร (ดรปท 4-5 และตำรำงท 4-6)

250

[รปท 4-5]

กระบวนกำรแบบเขำมำมสวนรวมในกำรท ำแผนทควำมเสยงดำนสภำพภมอำกำศและกำรใหควำมชวยเหลอเพอกำรปรบตว

ทมำ: Yien และคณะ, (2019)

<ตำรำงท4-6> กระบวนกำรแบบเขำมำมสวนรวมและกจกรรมทเกยวของในกำรท ำแผนทควำมเสยงดำนสภำพภมอำ

กำศและแผนกำรปรบตว

ข นตอนต

างๆ กจกรรมแบบเขามามสวนรวม

ขนตอนท

1

รำยงำนควำมเสยหำยของพชผลผลตและกำรสญเสยผลผลตกำรเกษตรทเกดขนล

ำสดจำกภยธรรมชำตในจงหวด

วเครำะหขอมลทนกวจยสรำงขนเพอใหรจกและเขำใจควำมเสยงตำงๆ ในอนำคต

ขนตอนท

2

ระบชพนทตำงๆ

ทเปดรบควำมเสยงและไวตอควำมเสยหำยจำกควำมเสยงแยกตำมจงหวด

ขนตอนท

3

พดคยปรกษำแผนกำรปรบตวส ำหรบแตละพนทของจงหวด

ซงสอดคลองกบระดบควำมเสยงสองระดบ (ปกตและรนแรง)

ขนตอนท

4

น ำเสนอแผนทควำมเสยงและแผนกำรปรบตวของจงหวดทเสนอใหแกผเขำรวม

รวมทงแผนทและแผนทซ งไดรบกำรปรบปรงและอปเดตแลว

ขนตอนท

5

รำยงำนประเดนปญหำทขำมเขตจงหวด

ซงเกดขนจำกกำรอภปรำยกลมในแตละพนทระบบนเวศ

ไปยงผด ำเนนกำรจดท ำนโยบำย นกวจย และผถอผลประโยชน

พฒนำแผนขนสดทำยและเปนแบบบรณำกำรใหแตละจงหวดและส ำหรบทงภมภำค ทมำ: Son และคณะ, (2018)

251

จำกวธกำรแบบเขำมำมสวนรวมน

สำมำรถใชควำมรจำกในทองทในกำรวเครำะหกำรมอยและพรอมใชงำนของทรพยำกร

ขดควำมสำมำรถของโครงสรำงพนฐำน และนสยควำมเคยชนในกำรท ำกำรเกษตร

เพอเสนอแผนส ำหรบกำรปรบเปลยนทเหมำะสม

กำรศกษำในปจจบนอภปรำยเกยวกบกำรเปลยนระบบกำรท ำกำรเพำะปลกทเนนขำวและปฏทนผลผล

ตโดยองตำมแผนทควำมเสยง ใหเปนทำงเลอกเพอกำรปรบตวทวไปทจงหวดตำงๆ เสนอให

ดวยกำรใช CS MAP จงหวดตำงๆ

จะสำมำรถพฒนำแผนกำรปรบตวของตนเองไดโดยพจำรณำถงสภำวะในพนทอยำงเฉพำะเจำะจง

กำรพฒนำแผนทควำมเสยงทเกยวกบภมอำกำศแบบเขำมำมสวนรวม

และแผนกำรปรบตวสำมำรถน ำไปใชไดกบผลผลตกำรเกษตร กำรเพำะเลยงสตวน ำ และปศสตวได

2.3.5.

บรกำรดำนสภำพภมอำกำศแบบไรรอยตอส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรในพนทลมน ำโขงตอนลำง

ดงทกลำวถงกอนหนำน

บทนเนนทวธกำรแบบลำงขนบนดวยกำรเขำมำมสวนรวมในกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบ

บรณำกำร (IFDM) จำกมมมองของกำรบรหำรจดกำรแบบ IWRM โดยทวไป

จำกคณลกษณะเฉพำะของภยแลงทกนระยะเวลำยำวนำน กำรน ำเทคโนโลยตำงๆ

ไปใชงำนทเกยวกบกำรบรหำรควำมตองกำรน ำและกำรเขำมำมสวนรวมโดยองตำมกำรสรำงขดควำม

สำมำรถนน จะมควำมส ำคญเพอกำรเตรยมพรอมรบภยแลงในเชงรก ในกรณของน ำทวม

กำรบรหำรจดกำรน ำทวมแบบลบลงลำงโดยองตำมขอมลระบบเตอนภยน ำทวมลวงหนำทแมนย ำและ

รวดเรวจะมควำมส ำคญมำกกวำ เนองจำกลกษณะกำรเกดน ำทวมทเกดขนอยำงรวดเรว อยำงไรกตำม

ดงทแสดงใหเหนในกรณพนทแถบ MRD ทใชกำรเขำมำมสวนรวม

จ ำเปนทจะตองพยำกรณสภำวะของน ำทวมโดยใหระยะเวลำน ำ (Lead-time) อยำงเพยงพอ

เพอน ำระบบกำรปลกพชผลผลตกำรเกษตรทไดรบมำไปด ำเนนกำรใหเปนแผนปรบตวรบน ำทวม

ดงนน จงมควำมส ำคญทตองใหขอมลระบบเตอนภยสถำนกำรณน ำทวมลวงหนำทเหมำะสม

แตกมควำมจ ำเปนทจะตองพจำรณำกำรเตรยมพรอมรบในเชงรกโดยใชบรกำรสภำพภมอำกำศแบบไร

รอยตอมำกกวำกำรฟนฟหลงเกดน ำทวมแลว บรกำรดำนสภำพภมอำกำศแบบไรรอยตอ

เปนระบบขอมลดำนภมอำกำศแบบมลตสเกลทชวยเหลอใหบคคลและองคกรสำมำรถตดสนใจไดอย

ำงมประสทธภำพมำกขน ดวยกำรมอบขอมลแบบครอบคลม รวมทงกำรตดตำม

ขอมลพยำกรณในระยะสน ปำนกลำง และยำว

และกำรวำงแผนรบมอกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

บรกำรดำนสภำพภมอำกำศส ำหรบภมภำค MRC

เพยงอยำงเดยวไดถกทบทวนโดยองตำมขอมลทใหไวในศนยรวมขอมลของ MRC 5

นอกเหนอจำกกำรพยำกรณรำยฤดกำลและขอมลระบบเตอนภยแลงลวงหนำทถกทบทวนไปกอนหนำ

นแลว กยงสำมำรถดขอมลกำรตดตำม กำรพยำกรณระยะสน

และสถำนกำรณจ ำลองกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศได ดงทอธบำยไวใน <ตำรำงท 4-7>

5 บรกำรขอมลและสำรสนเทศของ MRC (https://portal.mrcmekong.org/home)

https://portal.mrcmekong.org/home

252

<ตำรำงท 4-7> กำรตดตำมและพยำกรณขอมลส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงทใหไวในศนยรวมขอมล

MRC

ขอมล ค าอธบาย

กำรตดตำมปรมำณน ำฝนแบบสะสมดวยเครอขำยระบบวดและสงขอมลทำงไกล

สถำนวดและสงขอมลทำงไกลของ MRC ในสถำนทตง 60 แหงตำมล ำน ำโขงสำยหลก

และล ำน ำสำขำทส ำคญไดด ำเนนกำรสงขอมลหยำดน ำฟำแบบเกอบเรยลไทมอยำงไรรอยตอไปยงเซรฟเวอรของ

MRC โดยเวนชวง 15 นำท

กำรตดตำมเชงอทกอตนยมวทยำแบบเกอบเรยลไทม ไดมกำรจดหำขอมลระดบน ำแบบเกอบเรยลไทมทว 65 สถำนให

กำรพยำกรณน ำทวม ไดมกำรจดหำขอมลทเกยวกบระดบน ำทจดพยำกรณ 23 แหงบนล ำน ำโขงสำยหลกให

กำรพยำกรณภยแลงและระบบเตอนภยลวงหนำ (DFEWS)

ใหขอมลกำรตดตำมภยแลง โดยใชดชนภยแลงรวม (CDI) คำดชนภำวะขำดแคลนควำมชนในดน (SMDI)

ดชนนำฝนมำตรฐำน (SPI1) และดชนน ำทำมำตรฐำน (SRI1)

ไมมขอมลพยำกรณภยแลงใหไวทศนยรวมขอมลน

แนวโนมตำมฤดกำล

ไดมกำรจดหำขอมลพยำกรณควำมผดปกตของปรมำณน ำฝนรำยเดอนนำน 3 เดอนโดยองตำมวธ North American

Multi Model Ensemble (NMME)

โดยไดจดหำขอมลวฏจกรกำรผนผวนของเอลนโญฝำยใต (El Niño-Southern Oscillation: ENSO)

และปรำกฏกำรณกำรสลบขวของน ำอนและน ำเยนในมหำสมทรอนเดย (Indian Ocean Dipole: IOD)

ใหเปนระยะเวลำสองเดอน

แผนทโลกแสดงกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศเชงโตตอบ

มกำรใหขอมลกำรวำงแผนคำดกำรณในอนำคตและกำรเปลยนแปลงจำกขอมลเสนฐำนวำดวยหยำดน ำฟำและอณหภม

ตำมสถำนกำรณสมมตของเสนตวแทนควำมเขมขนแกสคำรบอนไดออกไซด (Representative Concentration

Pathways: RCP) และแบบจ ำลองสภำพภมอำกำศทวโลก (GCMs) สำมตว เชน CFDL-CN3, GISS-E2-R-CC, และ

IPSL-CM5A-MR ทมำ: ผเขยน

[

https://monitoring.mrcmekong.org/

253

[รปท 4-4]

แสดงใหเหนกำรเปลยนแปลงของหยำดน ำฟำทเกยวของในอนำคตเมอเทยบกบชวงเวลำในอดตทผำ

นมำ โดยทวไปแลว

ควรพจำรณำดกำรเปลยนแปลงภมอำกำศทเกยวกบคำเฉลยของสภำวะอำกำศในระยะยำว (ปกตคอ

30 ป) แทนทจะเปนกำรคำดกำรณและวำงแผนส ำหรบปใดๆ โดยเฉพำะในอนำคต นอกจำกน

เมอน ำแบบจ ำลอง GCM เขำมำใชอยำงเจำะจง ผลของกำรคำดกำรณในอนำคตอำจมอคตได

ขนกบคณลกษณะเฉพำะของแบบจ ำลอง ดงนนกำรใชผลลพธทองตำมวธ Multi-Model Ensemble

(MME) จะมควำมเหมำะสมส ำหรบกำรตดสนใจมำกกวำ ในปจจบน

บรกำรแผนทโลกแสดงกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศเชงโตตอบของ MRC

อำจไมเพยงพอในเรองของควำมสำมำรถน ำไปใชงำนได

เนองจำกกำรวำงแผนในอนำคตทท ำขนโดยแบบจ ำลอง GCM ตวเดยวส ำหรบปใดๆ

อยำงเจำะจงไดถกเทยบกบชวงเวลำในอดตทผำนมำ

ซงจำกมมมองของกระบวนกำรตดสนใจจะถอวำไมมควำมหมำย

254

[รปท 4-4] บรกำรแผนทโลกแสดงกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศเชงโตตอบของ MRC

ทมำ: บรกำรขอมลและสำรสนเทศของ MRC (https://portal.mrcmekong.org/topic/climate-change)

(เขำดขอมลวนท 30 มถนำยน ป 2021)

ในกลมประเทศสมำชกของ MRC

ยงไมมขอมลพยำกรณผลกระทบตำมภำคสวนโดยใชขอมลพยำกรณระยะสนและระยะยำว

จนถงปจจบน

ระบบขอมลภยแลงอยำงละเอยดเพยงพอในฐำนะของกำรท ำงำนในกำรพยำกรณและระบบเตอนภยล

วงหนำนน ยงไมพรอมใชงำนส ำหรบหนวยงำนตำงๆ ในทกประเทศสมำชกของ MRC นอกจำกน

กำรเตอนภยน ำทวมและภยแลงลวงหนำยงไมเขำถงพนทชนบททหำงไกล

เกษตรกรตำงตองพงพำวธกำรแบบดงเดมเพอก ำหนดหำวำจะตองเรมปลกพชผลกำรเกษตรของพวก

เขำเมอไหรและทไหนในชวงระยะเรมตนของฤดมรสม ปญหำนหมำยถงสำเหตตำงๆ ดงตอไปน:

- ควำมไมสำมำรถวดประเมนกำรกระจำยตวของปรมำณน ำฝนและกระแสกำรไหลของน ำในทองท

- ควำมไมสำมำรถท ำกำรพยำกรณลกษณะและควำมนำจะเปนของกำรเกดฝนตกทมสภำพภ

มอำกำศมหภำคในภมภำคเปนตวขบเคลอน

- ควำมไมสำมำรถท ำกำรพยำกรณระบบกระแสน ำของล ำน ำสำยหลกตำมฤดกำลและระหวำ

งฤดกำลและควำมนำจะเปน

255

- ควำมไมสำมำรถท ำกำรพยำกรณภำวะขำดแคลนน ำในดนใหแกดนและประเภทกำรใชทดน

ทส ำคญในพนททไดรบผลกระทบ

- ควำมไมสำมำรถเผยแพรขอมลใหแกผทตองกำรใชขอมลเพออำงองเพอใชในกระบวนกำ

รตดสนใจไดอยำงมขอมลในระดบตำงๆ

3. ประสบการณของเกาหลเกยวกบยทธศาสตรการบรหารจดการภยแลง

ในป 2018

รฐบำลเกำหลไดควบรวมงำนดำนปรมำณและคณภำพของน ำทเกยวของกบกระทรวงทดน

โครงสรำงพนฐำน และกำรขนสง (MOLIT) และกระทรวงสงแวดลอม (ME) ตำมล ำดบ ดวยกำรแกไข

“กฎหมำยวำดวยองคกรของรฐบำล 6 “ และบงคบใช

“กฎหมำยกรอบกำรท ำงำนวำดวยกำรบรหำรจดกำรน ำ 7 ” และ

“กฎหมำยวำดวยกำรพฒนำเทคโนโลยกำรบรหำรจดกำรน ำและกำรสงเสรมอตสำหกรรมน ำ 8“ โดยมเ

ปำหมำยสงสดคเพอบรรลเปำหมำยตำมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM)

ดงทไดอธบำยไวในบทท 1 กำรบรหำรจดกำรแบบ IWRM

ในเกำหลองตำมวธกำรแบบเนนพนทลมน ำแทนทจะเปนวธกำรทเนนแมน ำเปนสนยกลำงแบบมตเดย

วจำกมมมองดำนพนท ในเรองของเนอหำ วธกำรแบบบรณำกำร ซงพจำรณำปรมำณของน ำ

คณภำพน ำ ภยพบต และระบบนเวศไปดวยกนนน

จะถกน ำไปด ำเนนกำรเพอปรบปรงควำมมประสทธภำพของกำรใชน ำและคณภำพของน ำ

อยำงไรกตำม ในปจจบน กำรบรหำรจดกำร IWRM

ของเกำหลไมไดพจำรณำดำนน ำส ำหรบกำรเกษตรอยำงเตมท ในป 2016

น ำส ำหรบกำรเกษตรในเกำหลคดเปน 41% ของกำรใชน ำ โดยคดเปน 37.2

พนลำนลกบำศกเมตรจำกปรมำณ 373 พนลำนลกบำศกเมตร และเพมขนจนถง 61%

เมอรวมปรมำณของกระแสน ำในสงแวดลอม นอกจำกน สงทแตกตำงจำกเขอนอเนกประสงค

โครงสรำงทเกยวกบน ำส ำหรบกำรเกษตร เชน

เขอนเกบกกน ำส ำหรบกำรเกษตรนนกระจำยอยทวไปในประเทศ และปรมำณและคณภำพ

(รวมทงมลภำวะทไมมแหลงก ำเนดแนนอน)

ของน ำนนไดรบผลกระทบอยำงมำกจำกกำรบรหำรจดกำรดำนกำรเกษตร เชน

วธกำรบรหำรจดกำรชลประทำนทเกษตรกรน ำไปด ำเนนกำร อยำงไรกตำม

น ำส ำหรบกำรเกษตรไมไดถกน ำไปพจำรณำภำยในกระบวนกำรรวมองคกรรฐดำนน ำอยำงเปนเอกภำ

พและวธกำรบรหำรจดกำรแบบ IWRM ในเกำหล

เมอพจำรณำจำกขอบเขตของกำรใชงำนดำนกำรเกษตร จงควรรวมน ำส ำหรบกำรเกษตรเขำไปดวย

ผำนทำงกระบวนกำรเพอใหบรรลผลตำมกำรบรหำรจดกำรน ำแบบบรณำกำรตำมควำมหมำยทเหมำะ

สมของแนวคดน

6 https://elaw.klri.re.kr/kor_service/lawView.do?hseq=44197&lang=ENG (เขำดขอมลวนท 24 กรกฎำคม ป 2021)



https://elaw.klri.re.kr/kor_service/lawView.do?hseq=44197&lang=ENG



256

ในกำรพจำรณำถงน ำส ำหรบใชในกำรเกษตรทมปรมำณนอยแตมลกษณะเฉพำะตวมำกมำย

ทศทำงในอนำคตของกำรบรหำรจดกำรแบบ IWRM

จ ำเปนตองประกอบดวยวธกำรลำงขนบนแบบกระจำยอ ำนำจ

พรอมดวยมำตรกำรแบบไมใชสงกอสรำงเพอชวยสนบสนนเปำหมำยดำนกำรจดกำรอปสงคและกำรเ

ตรยมพรอมอยำงมนใจ

นอกเหนอจำกวธกำรบนลงลำงแบบรวมศนยอ ำนำจทใชมำตรกำรแบบใชสงกอสรำงเปนหลก

กำรจดกำรอปทำน และแนวคดหลงจำกกำรฟนฟควำมเสยหำย

ดงนน

บทนจงไดกลำวถงบรกำรดำนสภำพภมอำกำศแบบไรรอยตอและแพลตฟอรมเทคโนโลยภมอำกำศท

จ ำเปนตองสงมอบใหผถอผลประโยชนเพอสนบสนนกำรตดสนใจเพอกำรปรบปรงควำมมประสทธภำ

พ ดงนน

เรำจะกลำวถงวธกำรแบบลำงขนบนและกำรควบคมอปสงคโดยองตำมกำรเขำมำมสวนรวมของผถอผ

ลประโยชน ซงเนนจดสนใจทกำรก ำกบควบคมน ำและหนำทควำมรบผดชอบทำงกำรเงน

เพอด ำเนนกำรพฒนำใหกำวหนำไปกบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรโดยองตำ

มวธกำรบรหำรจดกำร IWRM ในประเทศสมำชกของ MRC รวมทงในเกำหล ตำมทอธบำยไวใน [รปท

4-7]

[รปท 4-5] กำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรโดยองตำมวธกำรแบบสองทำง

(วธกำรแบบลำงขนบนโดยใชกำรเขำมำมสวนรวม และบนลงลำงทน ำโดยรฐบำล)


257

3.1. กำรพยำกรณสภำพภมอำกำศแบบไรรอยตอส ำหรบระบบเตอนภยลวงหนำและกำรประเมนผลกระทบจำกภยแลงในเกำหล

3.1.1. กำรคำดกำรณสภำพภมอำกำศแบบไรรอยตอเพอกำรบรรเทำผลกระทบ

ของภยแลงดำนกำรเกษตรและภำวะเครยดจำอควำมรอน

องคกำรอตนยมวทยำโลก (WMO)

ใหควำมชวยเหลอหนวยบรกำรอตนยมวทยำและอทกวทยำแหงชำต

ดวยกำรใหบรกำรดำนสภำวะอำกำศและภมอำกำศทมคณภำพสงเพอชวยลดควำมเสยงจำกพบตและ

สรำงควำมแขงแกรงตอกำรเปลยนแปลงโดยองตำมแนวคดของกรอบกำรท ำงำนเพอพยำกรณภมอำก

ำศแบบไรรอยตอตำมทอธบำยไวใน [รปท 4-8]

ส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร (IFDM)

มควำมจ ำเปนทจะตองมอบและใชประโยชนไมเพยงแตขอมลพยำกรณอำกำศระยะสน

แตใชขอมลพยำกรณระยะกลำงและยำวดวย

ซงเปนขอมลพยำกรณเกยวกบควำมแปรปรวนของภมอำกำศรวมทงกำรคำดกำรณกำรเปลยนแปลงส

ภำพภมอำกำศ

[รปท 4-6] แนวคดของกรอบกำรท ำงำนเพอกำรคำดกำรณภมอำกำศแบบไรรอยตอ

ทมำ: องคกำรอตนยมวทยำโลก (https://www.wcdrr.org/wcdrr/data/3036.html) (เขำดขอมลวนท 30 มถนำยน

2021)

ในเกำหล

258

ไดมกำรด ำเนนกำรพฒนำบรกำรทองตำมนวตกรรมแบบหองแลบมชวตเพอกำรตอบสนองรบมอกบค

ลนควำมรอนและภยแลงในเชงรกในภำคกำรเกษตรในระดบกำรวจย

เพอสรำงระบบกำรพยำกรณผลกระทบดวยกำรสรำงขอมลพยำกรณทมควำมละเอยดสงแบบมลตสเก

ลและกำรเขำมำมสวนรวมจำกผถอผลประโยชน กำรวจยนหลกๆ ประกอบดวยสองสวน ไดแก

ระบบกำรพยำกรณอำกำศและภมอำกำศแบบเรยลไทม

และระบบพยำกรณผลกระทบแบบปรบเปลยนไดตำมภมภำค เชน

ควำมเครยดของปศสตวทเกดจำกอณหภมสง กำรคำดกำรณกำรเตบโตของผลตผลกำรเกษตร

และกำรบรหำรจดกำรน ำส ำหรบกำรเกษตรโดยใชขอมลพยำกรณ

ระบบพยำกรณสภำพภมอำกำศแบบมลตสเกลถกแบงออกเปนกำรพยำกรณระยะสน (KMAP),

ระยะกลำง (Land-Atmosphere Modeling Package: LAMP), ระยะ ปำนกลำง-ยำว (AlphaMet)

และระยะยำว (SForecast-NMME) อยำงสอดคลองตำมระยะเวลำน ำ (Lead-time)

คณลกษณะเฉพำะอยำงละเอยดโดยรวมถงขอมลพยำกรณทใชไดถกน ำเสนอไวใน <<ตำรำงท 4-

8>


รำยละเอยดของระบบพยำกรณอำกำศและภมอำกำศแบบมลตสเกลและมควำมละเอยดสงเพอกำรลดควำมรอนและควำมเสยหำยจำกภยแลงในภำคกำรเกษตรของเกำหล ขอมลจ าเพาะดานเทคนค

KMAPP LAMP AlphaMet SForecast

-NMME

แหลงขอมลพยำกรณ

กำรพยำกรณระยะส นของ KMA

(5 กม., รำยชวโมง, แบบจ ำลองเดยว)

กำรพยำกรณระยะสนของ KMA

(5 กม., รำยชวโมง,

แบบจ ำลองเดยว)

CFSv2 (1.0°, รำย 6 ชวโมง,

แบบจ ำลองเดยว)

NMME (1.0°,

ควำมผดปกตรำยเดอน, แบบจ ำลองหลำยตว)

วธกำรยอสวน เชงพลวต เชงพลวต เชงสถตพรอมดวยแนวคดเชงกำยภำพ

เชงสถต

สเกลเชงเวลำ รำยชวโมง รำยชวโมง รำยหกชวโมง รำยวน สเกลเชงพนท 100 ม. 810 ม. 1 กม. 1 กม.

เวลำน ำ 2 วน 12 วน 40 วน 6 เดอน

ตวแปร P, Tx, Tn, W, H, S P, Tx, Tn, W, H,

S P, Tx, Tn, W P, Tx, Tn

ประเภทของข อมลพยำกรณ

เชงก ำหนด เชงก ำหนด เชงก ำหนด เชงก ำหนด & เปนไปได

กำรน ำไปใช ควำมเครยดของปศสตวจำกควำมรอน

กำรเตบโตของผลผลตกำรเกษตร

กำรเตบโตของผลผลตกำรเกษตร

กำรบรหำรจดกำรน ำ


ในจ ำนวนเหลำน ขนตอนปฏบตของเทคนคกำรยอสวนทองตำมวธ NMME

ซงมประโยชนมำกทสดในกำรบรหำรจดกำรภยแลงในดำนน ำส ำหรบกำรเกษตรนนถกแสดงไวใน

[รปท 4-9]

259

[รปท 4-7] ขนตอนปฏบตส ำหรบกำรพยำกรณผลกระทบและกำรยอสวนโดยองตำมวธ NMME

ส ำหรบภยแลงและควำมเครยดจำกควำมรอน


ขอมลสงเกตกำรณทใชกรดเปนครงแรกไดถกจดท ำขนโดยองตำมขอมล ERA5

ขอมลสงเกตกำรณทองตำมกรดทมอยทไดรบมำจำกส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหล (KMA)

ใชขอมลของสถำน AWS ซงด ำเนนงำนมำตงแตป 2000 ในกรณน ระยะเวลำของขอมลสน

และเปนเรองยำกทจะหำขอมลเกยวกบตวแปรของสภำพอำกำศทนอกเหนอจำกหยำดน ำฟำและอณห

ภม ในทำงกลบกน ขอมล ERA5 มควำมละเอยดท 25 กม.

และมขอดทตองใชขอมลเกยวกบตวแปรอำกำศทงหมด เชน หยำดน ำฟำ อณหภมสงสด

อณหภมต ำทสด ควำมชนสมพทธ กำรแผรงสจำกแสงอำทตย และควำมเรวลม อยำงไรกตำม

เนองจำกท ERA5 ไมใชขอมลสงเกตกำรณทแทจรง

จงมกำรท ำกำรแกไขคำอคตทขอมลสงเกตกำรณกรด 1 กม. โดยใช ASOS และขอมลสถำน AWS

ในขนตอนเวลำแบบรำยวน

ระยะเวลำน ำ (Lead-time) ในกำรพยำกรณส ำหรบขอมลกำรคำดกำรณวธ NMME คอ 12 เดอน

ซงหมำยถงระยะเวลำเวนชวงระหวำงกำรออกขอมลพยำกรณและกำรเกดปรำกฏกำรณตำมทระบ

โดยมกำรจดหำขอมลพยำกรณควำมผดปกตรำยเดอนโดยแบบจ ำลองกำรคำดกำรณแบบแยกจำกกน

แปดตวและวธ Multi-Model Ensemble (MME) ใหดวยควำมละเอยดเชงพนท 100 กม.

แบบจ ำลองกำรคำดกำรณแบบแยกจำกกน ไดแก CFSv2, CanCM4i, GEM_NEMO, GFDL,

GFDL_FLOR, GFDL_SPEAR, NASA_GEOS5v2, และ NCAR_CCSM4

ทำยทสด มกำรจดท ำกำรยอสวนเชงพนทดวยกำรแปลงขอมลพยำกรณ 100 กม.

เปนควำมละเอยด 1 กม. นตำมมำดวยกำรแกไขคำอคต

ซงท ำโดยกำรเพมขอมลพยำกรณควำมผดปกตทถกยอสวนแลว (ควำมละเอยด 1 km)

เขำกบคำเฉลยของขอมลกำรสงเกตกำรณ 1 กม. ทแตละกรด ซงเรยกวำภมอำกำศวทยำ

ดวยกำรท ำกระบวนกำรน

https://www.kma.go.kr/eng/index.jsp

260

จะมกำรจดท ำขอมลพยำกรณหยำดน ำฟำและอณหภมรำยเดอนทถกแกไขคำอคตแลวนน

โดยมควำมละเอยดท 1 กม. หลงจำกจดน

ขอมลหยำดน ำฟำขอมลทถกยอสวนและขอมลอณหภมจะสำมำรถถกน ำไปใชเพอสรำงขอมลพยำกร

ณควำมนำจะเปน ขอมลรำยเดอนทถกยอสวนบำงสวน

ซงท ำขนจำกแบบจ ำลองกำรคำดกำรณแบบแยกนนไดถกแปลงไปเปนขอมลพยำกรณควำมนำจะเปน

ส ำหรบหยำดน ำฟำและอณหภม ในตอนแรก ขอมลหยำดน ำฟำและอณหภมส ำหรบสำมหมวดหม

ไดแก สงกวำปกต (AN), เกอบปกต (NN) และต ำกวำปกต (BN)

ไดถกก ำหนดขนตำมขอมลกำรสงเกตกำรณกรดแบบระยะยำว

จ ำนวนของผลกำรคำดกำรณทถกรวมไวในแตละหมวดหมสำมำรถถกแปลงใหเหนขอมลควำมนำจะเ

ปนส ำหรบแตละกรดได

นอกเหนอจำกกำรพยำกรณควำมนำจะเปนของหยำดน ำฟำและอณหภมแลว

หยำดน ำฟำทถกยอสวนยงสำมำรถสนบสนนกำรพยำกรณภยแลงดำนอตนยมวทยำโดยใชดชนภยแล

งทมประสทธภำพ (EDI) รำยเดอนไดดวย

จะตองใชขอมลหยำดน ำฟำแบบเรยลไทมเพอพยำกรณภยแลงนำนหลำยเดอน ในเกำหล

ขอมลหยำดน ำฟำทสถำนสงเกตกำรณ ASOS

จะถกเกบรวบรวมเขำสในฐำนขอมลแบบบรณำกำรเพอใหขอมลทผำนกำรควบคมคณภำพและเปนแบ

บเรยลไทมแกผใชงำน อยำงไรกตำม

เกำหลยงไมมขอมลหยำดน ำฟำควำมละเอยดสงทตองใชส ำหรบกำรพยำกรณภยแลงแบบกรด ดงนน

กำรศกษำชนนจงใชขอมลหยำดน ำฟำแบบเรยลไทมรำยเดอนทสรำงดวยกำรบรณำกำรขอมลกำรวเค

รำะหซ ำของ ERA5 และขอมลสงเกตกำรณทรวบรวมส ำหรบกำรพยำกรณ EDI

หลงจำกกำรรวมขอมลสงเกตกำรณในชวงระยะเวลำทผำนมำแบบเจำะจง

หรอขอมลพยำกรณดวยแบบจ ำลองกำรคำดกำรณแบบแยกกยทแตละกรด

กจะสำมำรถท ำกำรค ำนวณคำ EDI รำยเดอน ขอมล EDI

ทพยำกรณไดสำมำรถถกแปลงใหเหนขอมลควำมนำจะเปนโดยองตำมกำรจดหมวดหมควำมรนแรงข

องคำ EDI ดงทแสดงใหเหนใน <ตำรำงท 4-9>

<ตำรำงท 4-9> กำรจดหมวดหมควำมรนแรงของคำ EDI ส ำหรบกำรพยำกรณภยแลง

คา EDI หมวดหมเดม หมวดหมของการพยากรณ

EDI

2.00 ขนไป ฝนตกหนกมำก ไมมภยแลง

1.50 ถง 1.99 ฝนตกแรง

1.00 ถง 1.49 ฝนตกปำนกลำง

0 ถง 0.99 ฝนตกเบำบำง

0 ถง -0.99 ภยแลงระดบเบำบำง

-1.00 ถง -1.49 ภยแลงระดบปำนกลำง ภยแลงระดบปำนกลำง

-1.50 ถง -1.99 ภยแลงระดบรนแรง ภยแลงระดบรนแรง

-2 หรอนอยกวำนน ภยแลงระดบรนแรงมำก ภยแลงระดบรนแรงมำก ทมำ: น ำขอมลมำจำก Kim และคณะ, (2009)

ในทำงกลบกน

เนองจำกทควำมเครยดจำกควำมรอนจะตองถกค ำนวณโดยใชจ ำนวนวนเมอคำอณหภมสงสดนนเกน

คำระดบควำมเครยดจำกควำมรอน จงจ ำเปนทจะตองผำนกระบวนกำรยอสวนดำนเวลำลง

261

เพอแปลงกำรยอสวนเชงเวลำจำกรำยเดอนเปนรำยวน

กำรยอสวนเชงเวลำท ำไดโดยกำรเกบตวอยำงมำจำกฐำนขอมลกำรสงเกตแบบใชกรด ในขนตอนแรก

จะเลอกปและเดอนทระบอยำงเจำะจงทขอมลพยำกรณและขอมลสงเกตกำรณแสดงใหเหนสมประส

ทธสหสมพนธเชงพนททสงทสด ตอไป

ขอมลอำกำศรำยวนของปและเดอนทเลอกนนจะถกดงมำจำกฐำนขอมลของกำรสงเกตกำรณ

โดยพจำรณำกำรแกคำอคตส ำหรบแตละกรด

สดทำย ส ำหรบกำรพยำกรณควำมเครยดจำกควำมรอน

จะมกำรจดท ำขอมลพยำกรณควำมนำจะเปนโดยจ ำนวนวนทเปนของแตละหมวดหมอณหภม

โดยใชขอมลอณหภมสงสดรำยวนทแบบจ ำลองกำรคำดกำรณแตละแบบพยำกรณไว

[รปท 4-10] แสดงใหเหนผลกำรพยำกรณควำมนำจะเปนส ำหรบหยำดน ำฟำ อณหภม EDI

และควำมเครยดจำกควำมรอนทออกใหในเดอนกรกฎำคม 2021 ส ำหรบคำบสมทรเกำหล

262

[รปท 4-8] แผนทกำรพยำกรณควำมนำจะเปนส ำหรบหยำดน ำฟำ อณหภม ภยแลง

และควำมเครยดจำกควำมรอน (ออกใหในเดอนกรกฎำคม 2021)


3.1.2. กำรพยำกรณรำยฤดกำลแบบผสมส ำหรบภยแลงดำนกำรเกษตรและกำ

รพยำกรณผลกระทบ

ในบทท 1

ของกำรวจยชนนมงควำมสนใจทกำรตดตำมภยแลงแบบเรยลไทมและกำรพยำกรณภยแลงแบบระยะ

สน บทท 4

มงควำมสนใจทกำรคำดกำรณภยแลงโดยใชขอมลพยำกรณระยะยำวจำกมมมองของบรกำรดำนภมอ

ำกำศแบบไรรอยตอ ซงใชกำรตรวจตดตำม ขอมลกำรพยำกรณระยะสน ปำนกลำง

และระยะยำวเพอสนบสนนขนตอนปฏบตเพอตดสนใจในรปแบบทเปนบรณำกำร นอกจำกน

บทนยงไดเนนจดสนใจทกำรพยำกรณผลกระทบทมศนยกลำงทผใช เชน

กำรเปลยนแปลงกบระดบกำรเกบน ำในเขอนกกน ำเพอกำรเกษตรและผลผลตทำงกำรเกษตรเนองมำ

263

จำกภำวะควำมแหงแลง

กำรยอสวนเชงพนทและเวลำของขอมลสภำพภมอำกำศมควำมจ ำเปนส ำหรบจดประสงคน

บทนทบทวนระบบน ำรองทถกพฒนำขนเพอกำรพยำกรณภยแลงดำนกำรเกษตรโดยองตำมระดบกำร

เกบกกน ำของเขอนเกบกกน ำ

น ำส ำหรบกำรเกษตรมำกกวำ 50% ไดรบจดหำมำจำกเขอนเกบกกน ำ

แตเขอนเกบกกน ำทำงกำรเกษตรอำจมควำมเสยงทจะไดรบผลกระทบจำกสภำวะภมอำกำศทรนแรงไ

ด เชน ควำมแหงแลงเนองจำกควำมจในกำรเกบกกน ำทอยในระดบต ำ

ภำวะแหงแลงในชวงฤดใบไมผลเกดขนบอยทวไปในเกำหลตงแตเดอนเมษำยนถงพฤษภำคม

และมควำมส ำคญมำกทจะตองประเมนสภำวะภยแลงไวลวงหนำ

เพอใหสำมำรถปรบใชมำตรกำรไดตำมควำมจในกำรเกบกกน ำของเขอนเกบกกน ำในปจจบน ดงนน

จ ำเปนตองประเมนควำมเสยงทจะไดรบผลกระทบจำกภยแลงของน ำส ำหรบกำรเกษตร

โดยสมพนธกนกบเขอนเกบกกน ำทกแหงทหนวยงำนควำมรวมมอชมชนชนบทแหงเกำหล (KRCC)

จดกำร ในปจจบน

เกำหลไมมบรกำรใหขอมลกำรคำดกำรณกระแสน ำของล ำน ำในระยะยำวทองตำมขอมลพยำกรณรำย

ฤดกำล กำรขำดขอมลกำรพยำกรณรำยฤดกำลเชนน

เกดเนองมำจำกควำมสำมำรถในกำรคำดกำรณไดทต ำ

และสเกลเชงพนทและเวลำของขอมลพยำกรณแบบครำวๆ

ทไมเพยงพอกบกำรคำดกำรณทรพยำกรน ำตำมฤดกำลทใชเทคโนโลยระดบลำสด ดวยเหตน

จงไดจดท ำกำรศกษำทเกยวของกบกำรด ำเนนงำนของเขอนเกบกกน ำทำงกำรเกษตรโดยใชขอมลพ

ยำกรณระยะยำวขน

กำรศกษำชนนไดรบกำรลงทะเบยนใหเปนเทคโนโลยดำนภมอำกำศในสวนของกำรควบคมภยพบต

น ำของ CTIS ดงทแสดงใหเหนใน <<ตำรำงท 4-11>

วตถประสงคของกำรศกษำชนน คอ

กำรพฒนำระบบน ำรองใหแกกำรบรหำรจดกำรน ำส ำหรบกำรเกษตร โดยใชขอมลดำนภมอำกำศ

ไดแก สถำนกำรณจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศและกำรพยำกรณรำยฤดกำล

หนงในกจกรรมเหลำน คอ กำรออกแบบเทคนคกำรยอสวนทองตำมขอมลกำรพยำกรณรำยฤดกำล

และประเมนควำมเปนไปไดของกำรใชขอมลพยำกรณรำยฤดกำลในกำรด ำเนนงำนของเขอนเกบกก

น ำทำงกำรเกษตร

เพอใหแนใจวำขอมลกำรคำดกำรณระยะยำวจะมควำมนำเชอถอได

ซงเปนปจจยทส ำคญทสดในกำรศกษำชนน

จงไดน ำขอมลกำรพยำกรณทหนวยงำนพยำกรณสภำพภมอำกำศเชงปฏบตงำนหลำยแหงจดท ำ

และมอบใหผำนทำงศนยภมอำกำศเอเปค (APEC Climate Center: APCC) ไปใชงำน

ดงทแสดงใหเหนใน [[รปท 4-9] เปนทยอมรบกนดวำ กำรคำดกำรณแบบวธ Multi-Model Ensemble

(MME) มควำมถกตองแมนย ำสงกวำเมอเทยบกบกำรคำดกำรณแบบใชแบบจ ำลองตวเดยว

ขอมลพยำกรณ 6 เดอนของศนย APCC

จะมอบขอมลหยำดน ำฟำรำยเดอนและขอมลอณหภมเฉลยโดยมควำมละเอยดเชงพนทประมำณ 250

กม. ไดมกำรน ำแบบจ ำลองกำรปฏบตกำรเชงอทกศำสตรส ำหรบระบบทรพยำกรน ำ (HOMWRS)

ไปใชเพอพยำกรณระดบน ำในอำงเกบน ำอยำงสอดคลองตำมขอมลดำนภมอำกำศ

264

ซงจะองตำมขอมลสเกลเชงเวลำทกรอกเปนรำยวน ดวยเหตน

จงไดพฒนำและใชงำนระบบกำรยอสวนกำรพยำกรณรำยฤดกำลแบบผสมทเรยกวำ SForecast

ดงทแสดงไวใน [[รปท 4-10] ระบบนใชวธกำรแกไขคำอคตแบบงำย (Simple Bias Correction: SBC)

อยำงครอบคลม ซงวธนใชขอมลทสรำงขนโดยตรงจำกแบบจ ำลองภมอำกำศเชงพลวต,

แบบจ ำลองทเนนสถต MWR (Moving Window Regression), แบบจ ำลอง Observation-based

Moving Window Regression (MWR-Obs) และแบบจ ำลอง CIR (Climate Index Regression)

เพอใหสำมำรถปรบปรงควำมสำมำรถในกำรพยำกรณไดใหมประสทธภำพดยงขน

265

[รปท 4-9] สถำบนกำรพยำกรณรำยฤดกำลแบบผสม และกำรพยำกรณแบบ Multi-Model

Ensemble (MME) ของศนย APCC

ทมำ: APCC (2016)

[รปท 4-10]

สวนประกอบของระบบกำรยอสวนแบบผสมส ำหรบขอมลพยำกรณรำยฤดกำลของศนย APCC

ทมำ: APCC (2016)

กำรน ำไปประยกตใชเชงทดลองแสดงใหเหนปญหำตำงๆ

มำกมำยในกำรเลอกแบบจ ำลองเพอพยำกรณหยำดน ำฟำและอณหภมตลอดฤดกำลทมควำมส ำคญ

ส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำส ำหรบกำรเกษตร ตงแตมกรำคมถงมถนำยน นอกจำกน แบบจ ำลอง

HOMWRS แบบรำยวนยงแสดงใหเหนอปสรรคตำงๆ

ในกำรพยำกรณระดบกำรจดเกบน ำของเขอนเกบกกน ำทำงกำรเกษตรจำกกำรสงเกตกำรณ

266

ควำมสำมำรถในกำรพยำกรณลวงหนำไดรบกำรปรบปรงประสทธภำพใหดข นอยำงสอดคลองตำมเวล

ำน ำในกรณของกำรคำดกำรณระดบกำรกกเกบ

สงนอำจอธบำยไดดวยผลกระทบแบบรวมของระยะเรมตนของระดบกำรกกเกบน ำ

และทกษะในกำรพยำกรณรำยฤดกำลทปรบปรงดข นในเดอนนนโดยใกลเคยงกบจดกำรออกขอมล

ควรน ำระบบ HOMWRS ทสำมำรถแสดงใหเหนสภำวะตำงๆ ในกำรจดกำรน ำทแทจรงไดไปใช

เพอพยำกรณปรมำณของกำรเกบกกน ำโดยใชขอมลกำรพยำกรณรำยฤดกำล

ระบบทพฒนำขนนจะสำมำรถใชเพอใหขอมลแนวโนมของกำรพยำกรณภยแลง

และกำรพฒนำแผนกำรบรหำรจดกำรน ำส ำหรบกำรเกษตรโดยองตำมระดบกำรเกบกกน ำทพยำกรณไ

ดในหนวยงำนสำขำขององคกร KRC

นอกเหนอจำกควำมสำมำรถของระบบสำรสนเทศทรพยำกรน ำส ำหรบกำรเกษตรในพนทชนบท

(Rural Agricultural Water Resource Information System: RAWRIS) ใน KRC

ในกำรใหขอมลกำรเกบกกน ำในเขอนเกบน ำแบบเรยลไทมแลว ยงไดมกำรเสนอแนะใหขยำยระบบ

RAWRIS นใหเปนระบบพยำกรณ

ดวยกำรเพมควำมสำมำรถในกำรวเครำะหเขอนเกบกกน ำทำงกำรเกษตรโดยใชขอมลพยำกรณระยะย

ำวแบบยอสวน

3.2. แพลตฟอรมเพอกำรแบงปนควำมรดำนเทคโนโลยสภำพภมอำกำศในเกำหล

3.2.1. ระบบสำรสนเทศเทคโนโลยดำนภมอำกำศ (CTIS)

กฎหมำยกรอบกำรท ำงำนวำดวยกำรพฒนำคำรบอนต ำและกำรเตบโตสเขยว (Framework Act

on Low Carbon, Green Growth) ในเกำหล ไดนยำมค ำวำ "เทคโนโลยสเขยว" วำเปน

"เทคโนโลยเพอลดกำรปลอยกำซเรอนกระจกและกำรปลอยสำรมลภำวะตำงๆ ใหไดมำกทสด

ดวยกำรประหยดกำรใชงำนและใชพลงงำนและทรพยำกรอยำงมประสทธภำพทวทกกจกรรมทำงสงค

มและเศรษฐกจ" ขอท 52 (กำรบรหำรจดกำรน ำเพอรบมอกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ)

ในกฎหมำยฉบบนก ำหนดใหรฐบำลจะตองจำยน ำทเหมำะส ำหรบกำรดมอยำงสะอำดและปลอดภย

และเกบรกษำทรพยำกรน ำอยำงมนคงเพอเตรยมพรอมรบภยแลง

กำรด ำเนนกำรนประกอบดวยกำรควบคมอปสงค กำรประหยดน ำ

และกำรจดระบบวฏจกรหมนเวยนของน ำใหม เชน กำรใชน ำฝนและกำรน ำน ำเสยกลบมำใชใหม


กฎหมำยดงกลำวยงก ำหนดใหประชำชนทกคนตองปฏบตตำมแนวทำงเพอสงแวดลอมอยำงแขงขน

ดวยกำรเพมกำรบรโภคและใชผลตภณฑทดตอสงแวดลอม

เพอสงเสรมกำรบรหำรจดกำรเพอสงแวดลอมดงกลำว

ค ำวำ “เทคโนโลยดำนภมอำกำศ” จะถกนยำมวำเปน

“เทคโนโลยทชวยใหเรำลดกำซเรอนกระจก

และ/หรอปรบตวเพอพรอมรบผลกระทบทสรำงควำมเสยหำยของกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ”

โดยเทคโนโลยดำนภมอำกำศส ำหรบกำรปรบตวเขำกบสภำพภมอำกำศยงประกอบดวยพชผลกำรเก

ษตรททนตอภำวะแหงแลงและระบบเตอนภยลวงหนำดวย

267

บทบำทของวทยำศำสตรและเทคโนโลยไดรบกำรเนนย ำใหเปนทำงแกปญหำทเกยวกบกำรเปลยนแ

ปลงสภำพภมอำกำศ

อยำงสอดคลองตำมควำมสนใจของทวโลกในกำรลดผลกระทบและกำรปรบตวเพมมำกขนนบตงแตเ

กดควำมตกลงปำรส (Paris Agreement) ศนยเทคโนโลยเพอสงแวดลอม (Green Technology

Center: GTC) ในเกำหลไดพฒนำระบบขอมลเทคโนโลยดำนภมอำกำศ (CTIS)

ใหเปนแพลตฟอรมทำงออนไลนเพอสนบสนนใหเกดกำรรวมมอกนในสำขำเทคโนโลยดำนภมอำกำศ

ทวโลก โดยระบบ CTIS มงมนทจะเตบโตอยำงตอเนองเพอเปนแพลตฟอรมกำรจบคเทคโนโลย

โดยกำรใหบรกำรควำมตองกำรดำนเทคโนโลยในประเทศก ำลงพฒนำ

รวมทงรวมแบงปนขอมลเทคโนโลยดำนภมอำกำศของเกำหลดวย [[รปท 4-11]

แสดงใหเหนตวอยำงของเทคโนโลยกำรปรบตวเขำกบสภำพภมอำกำศของเกำหลภำยในหมวดหมย

อยเพอกำรควบคมภยพบต

และควำมตองกำรเทคโนโลยทจดทะเบยนไวจำกประเทศไทยภำยในหมวดหมยอยส ำหรบขอมลภมอ

ำกำศและกำรเตอนภย

268

[รปท 4-11] องคประกอบของระบบ CTIS

เพอด ำเนนกำรจดหำเทคโนโลยดำนภมอำกำศของเกำหลและควำมตองกำรดำนเทคโนโลยใหแกประเทศก ำลงพฒนำ

ทมำ: ระบบขอมลเทคโนโลยดำนภมอำกำศ (https://www.ctis.re.kr) (เขำดขอมลวนท 30 มถนำยน ป 2021)

ในระบบ CTIS เทคโนโลยดำนภมอำกำศถกจดหมวดหมออกเปนสำมสำขำ ไดแก

กำรบรรเทำผลกระทบ กำรปรบตว

269

และกำรปรบแนวทำงเขำหำกนระหวำงกำรบรรเทำผลกระทบและกำรปรบตว

ระบบกำรจดหมวดหมเทคโนโลยของระบบ CTIS จะแตกตำงจำกระบบกำรจดหมวดหม TNA

<<ตำรำงท 4-10> แสดงใหเหนกำรแบงเทคโนโลยทเกยวกบภยแลงหลกๆ

ออกเปนสำมกลมของระบบ CTIS และสวนตำงๆ ทเกยวของในหมวดหมกำรปรบตว

ในกรณของควำมตองกำรดำนเทคโนโลย มกำรจดทะเบยนเทคโนโลย 357, 422 และ 11 เทคโนโลย

ในสวนของกำรบรรเทำผกระทบ กำรปรบตว

และกำรปรบแนวทำงเขำหำกนระหวำงกำรบรรเทำผลกระทบและกำรปรบตว ตำมล ำดบ

ในกรณของเทคโนโลยดำนภมอำกำศของเกำหลจำกภำครฐ มกำรจดทะเบยนเทคโนโลย 1697, 14,

และ 18 เทคโนโลย ในสวนของเทคโนโลยดำนภมอำกำศของเกำหลจำกภำคเอกชน

มกำรจดทะเบยนเทคโนโลยรวม 33, 13, และ 7 เทคโนโลย ตำมล ำดบ

สงนแสดงใหเหนวำเทคโนโลยดำนภมอำกำศสวนใหญเปนเรองของกำรบรรเทำผลกระทบ

สวนเทคโนโลยทเกยวของกบกำรปรบตวนนมแนวโนมวำมจ ำนวนนอยมำก ในกลมของเทคโนโลย 27

ประเภทในสวนของกำรปรบตว (14 และ 13 ประเภทมำจำกภำครฐและเอกชนโดยแยกจำกกน)

มเพยง 5 เทคโนโลยทเกยวของกบกำรบรหำรจดกำรภยแลง และทงหมดถกจดทะเบยนไวในภำครฐ

<<ตำรำงท 4-11 4-11>

<ตำรำงท 4-10> กำรแบงกลมเทคโนโลยหลกออกเปนสำมกลม และสวนตำงๆ ทเกยวของในหมวดหมกำรปรบตวทเกยวกบกำรบรหำรจดกำรภยแลง

การแบงกลม ภาคสวน

การเกษตรและเลยงปศสตว

ทรพยำกรดำนพนธกรรมและกำรพฒนำพนธกรรม

กำรเพำะปลกและผลตพชผลผลตกำรเกษตร

กำรควบคมโรคในปศสตว

กำรแปรรป กำรจดเกบ และกำรกระจำย

การบรหารจดการน า

ระบบน ำและระบบนเวศทำงน ำ

ควำมมนคงทำงทรพยำกรน ำและอปทำน

กำรบ ำบดน ำ

กำรควบคมภยพบตน ำ

การพยากรณและตดตามการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ กำรพยำกรณและจ ำลองแบบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

32. ขอมลสภำพภมอำกำศและระบบกำรเตอนภย


<ตำรำงท 4-11> เทคโนโลยเกยวกบภยแลงทไดลงทะเบยนไวในสวนกำรปรบตวของระบบ

CTIS

ภาคสวน ชอของเทคโนโลย

การเพาะปลกและผลตพชผลผลตการเกษตร กำรศกษำกำรพฒนำเทคโนโลยส ำหรบกำรปรบปรงโครงสรำงพนฐำนทำงกำรเกษตรเพอใหสำมำรถท ำกำรเพำะปลกพชผลผลตอนๆ ในพนทเพำะปลกได

ความม นคงทางทรพยากรน าและอปทาน กำรสรำงระบบบรหำรจดกำรน ำแบบอจฉรยะทใช ICT

javascript:void(0);

javascript:void(0);

javascript:void(0);

javascript:void(0);

javascript:void(0);

javascript:void(0);

javascript:void(0);

javascript:void(0);

javascript:void(0);

javascript:void(0);

270

กำรพฒนำเทคนคกำรประเมนและออกแบบเขอนใตดน (Subsurface Dam) เพอกำรบรหำรจดกำรภยแลง

กำรพฒนำเทคโนโลยกำรประเมนภยแลงดำนกำรเกษตรแบบใช ICT โดยองตำมกำรวเครำะหระดบน ำบำดำลแบบเรยลไทม

การควบคมภยพบตน า กำรพฒนำระบบแบบบรณำกำรเพอประเมนผลกระทบของกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศทมตอน ำส ำหรบกำรเกษตร


3.2.2. องคกร Foundation of Agri. Tech. Commercialization & Transfer

(FACT)

องคกร Foundation of Agri. Tech. Commercialization & Transfer (FACT)

เปนองคกรกงรฐซงมหนำทโดยเฉพำะเพอน ำผลงำนควำมส ำเรจจำกกำรวจยและพฒนำดำนชววทยำ

ศำสตรและเทคโนโลยดำนกำรเกษตรไปใชประโยชนในเชงพำณชย

องคกรนสงเสรมกำรน ำผลกำรวจยทพฒนำโดยเกษตรกร มหำวทยำลย องคกรเอกชน

และรฐบำลสวนทองถน รวมทงหนวยบรหำรกำรพฒนำชนบท (Rural Development Administration:

RDA) ไปใชในเชงปฏบต FACT

เปนสถำบนเฉพำะทำงส ำหรบกำรดแลและใหกำรสนบสนนอตสำหกรรมกำรเกษตรดวยกำรบรหำรจด

กำรเทคโนโลยกำรเกษตร

FACT ใชเครอขำยส ำหรบขอมลดำนกำรเกษตร ปำไม อำหำร และเทคโนโลย (Network for

Agri-forest-food-Tech Information: NATIS) ใหเปนแพลตฟอรมกำรแบงปนควำมรดำนเทคโนโลย

NATIS จะใหขอมลทเกยวกบเทคโนโลยแบบมกรรมสทธ กำรถำยทอดเทคโนโลย

และกำรใชประโยชนเทคโนโลยในเชงพำณชย โดยองตำมขอมลทหนวยงำนตำงๆ เกบรวบรวมไว

เชน กระทรวงกำรเกษตร อำหำร และกจกำรชนบท (MAFRA), หนวยบรหำรกำรพฒนำชนบท (RDA)

และหนวยบรกำรปำไมของเกำหล (KFS) ส ำหรบกำรแบงปนเทคโนโลยในสำขำกำรเกษตร ปำไม

ปศสตว และอำหำร ดงทแสดงใน [[รปท 4-12] นอกจำกน

ยงไดแบงปนขอมลแนวโนมทำงอตสำหกรรม ประเดนปญหำในระดบอตสำหกรรมและในระดบโลก

โดยใหบรกำรเพอทฝำยทมผลประโยชนจะสำมำรถไดรบขอมลลำสดเกยวกบกำรเกษตร ปำไม

ปสสตว และอำหำรในรปแบบทสะดวกและรวดเรว

ตงแตทด ำเนนกำรจดตงในป 2009 มกำรจดทะเบยนสทธบตรมำกกวำ 56,000

ใบในบรกำรขอมลสทธบตรภำยในหมวดหมอำหำร พชสวน ปศสตว อำหำรอนทรย

วสดส ำหรบกำรใชงำน เครองจกรกำรเกษตร กำรเพำะปลกและกำรเตบโตของผลผลต และอนๆ

ดงทแสดงใน [[รปท 4-13] หมวดหมขอมลทจดทะเบยนรวมทงหมด 170

หมวดหมถกแสดงไวเพอใหสำมำรถคนหำไดโดยใชค ำส ำคญวำ 'ภยแลง' ใน NATIS

ขอมลเหลำนสวนใหญเกยวของกบวธกำรเพมควำมแขงแรงใหพชผลเพอใหทนตอควำมแหงแลง

ในจ ำนวนเหลำน หมวดหมขอมลทเกยวกบกำรบรหำรจดกำรน ำในสำขำกำรเกษตรมดงตอไปน

- กำรพฒนำเทคนคกำรประเมนและพยำกรณน ำทวมและภยแลงเพอเปนกำรมอบขอมลแบบ

อจฉรยะ

- ระบบและระเบยบวธเพอหำดชนภยแลงดำนกำรเกษตร

271

- ระบบสงเสรมกำรตดสนใจแบบใช GIS ส ำหรบเขอนเกบกกน ำทำงกำรเกษตร

และวธด ำเนนกำร

- ระบบบรหำรจดกำรกำรด ำเนนงำนแบบบรณำกำร

และวธกำรใชประโยชนบอน ำบำดำลเพอเปนน ำส ำหรบกำรเกษตร

- วธกำรและอปกรณส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำของศนยจดกำรน ำในชนบทโดยใชอปกรณเ

คลอนท

- กำรควบคมระบบชลประทำนและอปกรณจำยน ำโดยใชวธกำรชลประทำนน ำหยดแบบประ

หยดน ำ

[รปท 4-12] สำขำ บทบำท และจดมงหมำยในกำรใหบรกำรของ FACT

ทมำ: Foundation of Agri. Tech. Commercialization & Transfer (FACT) (2020)

272

[รปท 4-13]

โครงสรำงเมนส ำหรบกำรคนหำแบบละเอยดและขนพนฐำนของบรกำรขอมลสทธบตรของ FACT

ทมำ: Foundation of Agri. Tech. Commercialization & Transfer (FACT) (2020)

3.3. กำรก ำกบดแลสวนทองถนและกำรสรำงขดควำมสำมำรถส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลงในเกำหล

3.3.1. ระบบเซมอลอนดง (Saemaul

Undong) ส ำหรบกำรพฒนำทรพยำกรน ำ

กำรเพมจ ำนวนของประชำกรอยำงรวดเรวในเกำหลใตหลงจำกสงครำมเกำหลสนสด

สงผลใหเกดปญหำเกยวกบอำหำรและไมฟนในระดบรนแรง

กำรพงพำใชไมฟนเพอเปนเชอเพลงสงผลใหเกดกำรตดไมบนภเขำมำกขนจนหมด

สงผลใหเกดน ำทวมและภยแลงบอยครงและรบกวนกำรผลตอำหำรใหหยดชะงก ดวยเหตน

273

จงจ ำเปนตองด ำเนนมำตรกำรเพอใชเชอเพลงทดแทน

เปลยนพนทเพำะปลกทตองใชน ำฝนในกำรเพำะปลกใหเปนพนทในระบบชลประทำน

และพฒนำเทคโนโลยกำรเกษตรเพอเสรมควำมแขงแกรงใหแกกำรผลตอำหำร

กำรพฒนำโครงสรำงระบบชลประทำนไดรบกำรสนบสนนจำกกำรบงคบใชกฎหมำยโครงกำรปรบ

ปรงทดนในป 1961 อยำงกวำงขวำง

หลงจำกกำรส ำรวจแมน ำสำยหลกทงสสำยเพอพฒนำทรพยำกรน ำส ำหรบกำรเกษตรทสำมำรถทนตอ

ภำวะภยแลง และกำรเกดภำวะแหงแลงทเกดขนอยำงตอเนองโดยกนระยะเวลำตงแตป 1967 ถง

1968 รฐบำลเกำหลไดลงทนอยำงมหำศำลกบกำรพฒนำน ำบำดำลเพอกำรจำยน ำส ำหรบกำรเกษตร

กำรพฒนำระบบน ำส ำหรบกำรเกษตรเรมตนขนภำยใตแผนระยะกลำงและยำว

พรอมดวยกำรพฒนำเทคโนโลยและอปกรณดำนวศวกรรมโยธำ นอกจำกนน

ไดมกำรจดท ำแผนกำรพฒนำอยำงครอบคลมใหแกแมน ำหลกทงสสำยในป 1971

และมกำรน ำเงนกจำกตำงประเทศเขำมำใชเพอจดท ำกำรพฒนำโครงสรำงพนฐำนทำงกำรเกษตรขน

ำดใหญอยำงครอบคลม โดยเปนกำรสรำงระบบชลประทำนททนทำนตอสภำวะควำมแหงแลง

ไดมกำรด ำเนนโครงกำรในระดบกวำงทวประเทศ

ซงไดแกโครงกำรฟนฟสภำพทดนเพอขยำยพนทเพำะปลก

โครงกำรกอสรำงโครงสรำงพนฐำนทำงกำรเกษตรขนำดใหญ

โครงกำรชลประทำนแบบทนตอควำมแหงแลง โครงกำรดแลรกษำแมน ำขนำดเลก

และโครงกำรปรบปรงเมลดพนธ

โดยเปนสวนหนงของควำมพยำยำมเพอขยำยพนททำงกำรเกษตรและเพมควำมสำมำรถในกำรสรำง

ผลผลตของทดนในชวงป 1970s

ในทำงกลบกน

อำจกลำวไดวำควำมพยำยำมของเกำหลในกำรปรบปรงสภำวะแวดลอมทอยอำศยของชมชนในชนบ

ทนนมก ำเนดมำจำกระบบเซมอลอนดง ( Saemaul Undong) ทเร มตนในป 1970

ระบบเซมอลอนดงเรมตนในฐำนะนโยบำยระดบชำตเพอกำรฟนฟชนบทในวนท 22 สงหำคม 1970

เมอประธำนำธบดพก จอง-ฮคดค ำวำ 'เซมอลอนดง' ( Saemaul Undong)

ขนเปนครงแรกในกำรประชมระหวำงรฐมนตรในทองถน ตงแตเดอนตลำคม 1970

ถงเดอนมถนำยนในปตอมำ แนวคดกำรเคลอนไหวนถกพฒนำขนใหแกหมบำนตำงๆ ทวประเทศ

โดยมงควำมสนใจทโครงกำรตำงๆ เพอกำรปรบปรงสภำวะแวดลอมของหมบำนเปนหลก

มกำรจดหำปนซเมนตให 335 ถงโดยไมมคำใชจำยใหแกหมบำนแตละแหง

และโครงกำรทหมบำนตองกำรจะไดรบกำรสนบสนนสงเสรมโดยใชควำมพยำยำมและกำรลงแรงของ

ประชำกรผอำสยในหมบำนแหงนนเอง ในชวงเวลำดงกลำว

รฐบำลไดคดเลอกและสงเสรมโครงกำรทหมบำนแตละแหงตองกำร

โดยอยในกลมของโครงกำรสบอนดบแรกทไดรบควำมส ำคญสงสดดงตอไปน:

(1) ท ำใหปำเขยวขจยงข น

(2) เพมควำมกวำงของเสนทำงเขำหมบำน

(3) ซอมแซมและแกปญหำตลงของแมน ำสำยเลกๆ ใกลหมบำน

(4) สรำงระบบป ยหมก

(5) ขดลอกตะกอนทบถมจำกอำงเกบน ำขนำดเลก

(6) ซอมแซมและจดกำรบอตำงๆ

274

(7) ท ำควำมสะอำดหมบำนและขดทอระบำยน ำ

(8) กอสรำงบอส ำหรบชมชน

(9) จดตงหองซกรดส ำหรบชมชน และ

(10) สรำงหมบำนทปรำศจำกหน

ในป 1971 มกำรน ำโครงกำร Saemaul Gakkugi ไปด ำเนนกำรทวประเทศ ในป 1972

มกำรจดหำปนซเมนต 500 ถงและเหลกเสนหนงตนใหแกหมบำน 16,600

แหงทมผลด ำเนนงำนดเยยมในระยะเรมตน

เพอใหหมบำนทพ งพำตนเองไดเหลำนสำมำรถรบบทบำทส ำคญในกำรสงเสรมระบบเซมอลอนดง

โครงกำรในระยะเรมตนของแนวคดนมงควำมสนใจทกำรปรบปรงสภำพควำมเปนอยขนพนฐำน

สวนโครงกำรในระยะตอมำมงควำมสนใจทโครงสรำงพนฐำนในชนบทและกำรยกระดบรำยไดในชมช

น

โครงกำรตำงๆ ทพฒนำขนภำยใตระบบเซมอลอนดงสำมำรถแบงครำวๆ ออกเปนสำมกลม

ประกอบดวยกลมเพอ 1)สรำงฐำนกำรผลต 2) เพมระดบรำยได และ 3)

ปรบปรงสวสดกำรควำมเปนอยใหดข น ในจ ำนวนเหลำน โครงกำรเพอยกระดบรำยได ไดแก

กำรเพมกำรผลตอำหำร กำรพฒนำหมบำนอยำงครอบคลม และโครงกำรรเรมตำงๆ

เพอเพมรำยไดทไมไดมำจำกกำรเพำะปลกกำรเกษตร

ไดมกำรจดท ำมำตรกำรเพอพฒนำโครงสรำงพนฐำนทำงกำรเกษตร เชน

กำรปรบปรงทดนทำงกำรเกษตรใหม กำรพฒนำทรพยำกรน ำ กำรสรำงเสนทำงน ำ

และกำรกอสรำงถนนส ำหรบไรนำ ผำนทำงโครงกำรเพอเพมระดบรำยไดน

กำรบรรลผลครงส ำคญของระบบเซมอลอนดง (Saemaul Undong)

ทเกยวของกบทรพยำกรน ำตงแตป 1971 ถง 1979 สำมำรถสรปไดเปนหำสำขำ เชน

กำรกอสรำงหรอกำรบรณะทอระบำยน ำ บอน ำชมชน ศนยจำยน ำแบบเรยบงำย

นำขำวททนตอภำวะแหงแลง และคนดนแมน ำขนำดเลก <<ตำรำงท 4-12>

สรปทรพยำกรน ำทเกยวของกบผลกำรด ำเนนงำนของระบบเซมอลอนดง โดยทวไป

งำนปรมำณสวนใหญด ำเนนกำรเสรจสนตงแตป 1971 ถงป 1975

เมอระบบเซมอลอนดงไดรบกำรพฒนำอยำงมบทบำทมำตงแตเรมตนโครงกำร Saemaul Gakkugi

ในจ ำนวนน

กำรสรำงควำมมนคงใหน ำส ำหรบกำรเกษตรเปนปจจยทส ำคญทสดและหลกเลยงไมไดเพอใหบรรลเ

ปำหมำยกำรเพมระดบรำยไดจำกกำรท ำกำรเกษตรเพอสรำงผลผลตในพนทชนบท กลำวอกอยำง คอ

กำรสรำงควำมมนคงใหน ำส ำหรบกำรเกษตรสมพนธโดยตรงกบกำรผลตพชผลทำงกำรเกษตร

และกำรเพมรำยไดในพนทชนบทจะไมสำมำรถบรรลผลส ำเรจไดหำกปรำศจำกกำรจำยน ำในระดบชล

ประทำนอยำงมนคง ดวยเหตน

ระบบเซมอลอนดงจงทมเทควำมพยำยำมอยำงมำกในกำรเปลยนโฉมพนทนำขำวแบบนำน ำฝน

ใหกลำยเปนนำขำวทมระบบชลประทำนหลอเลยงและทนตอสภำวะแหงแลง

275

<ตำรำงท 4-12> ผลประโยชนทเกดกบกจกำรน ำทไดจำกโครงกำร Saemaul Gakkugi

และระบบเซมอลอนดง

ป ทอระบายน า

(กม.)

บอส าหรบชมชน

(แหง)

ระบบจายน าแบบงาย (แหง)

นาทไดรบน าจากชลประทาน

(เฮกเตอร)

คนดนแมน าขนาดเลก (กม.)

1971

788 65,419 - - -

1972

1,904 20,350 2,602 - 761

1973

3,864 19,533 2,556 14,000 2,343

1974

2,803 8,647 4,557 8,000 741

1975

1,681 11,244 3,014 22,000 2,432

1976

2,301 955 3,860 26,000 238

1977

2,679 987 3,490 2,000 559

1978

660 1,266 1,973 - 1,359

1979

1,037 4,985 353 - 1,341

ทมำ: Hwang และคณะ, (2016)

ระบบเซมอลอนดงไดรบกำรสงเสรมในระดบหมบำน

หนงในปจจยทส ำคญทสดทสงเสรมใหระบบเซมอลอนดงประสบควำมส ำเรจในเกำหล คอ

แนวคดนท ำใหสำมำรถใชประโยชนจำกกำรจดตงรวมกลมในชมชนและจวญญำณแหงกำรเปนชมชนใ

นสงคมชนบทเพอด ำเนนกำรพฒนำชนบทในชวงยค 1970s ระบบเซมอลอนดง

โดยเนอแทแลวเปนระบบของรฐบำลทรวมควำมตงใจและกำรเปนผน ำของผน ำระดบสงสดของชำต

กำรแนะแนวทำงและกำรสนบสนนของเจำหนำทภำครฐ และกำรเขำรวมของประชำกรในพนท

หำกเรำดทกำรด ำเนนงำนของระบบกำรก ำกบดแลเซมอลอนดงอยำงละเอยด

ประชำกรในหมบำนเปนผขบเคลอนใหเกดกำรเปลยนแปลงทส ำคญทสดในกลมของหนวยงำนตำงๆ

ทเกยวของในระบบเซมอลอนดงน เนองจำกทหมบำนมควำมยำกจน

จงไดรบกำรสนบสนนจำกรฐบำลในชวงเรมตน

แตกำรสนบสนนนองตำมขอตงทวำประชำกรในหมบำนจะเปนผรวบรวมแรงงำน เงนสด

และสนคำดวยตนเองเพอแกไขปญหำของหม บำน

ในเรองของทรพยำกรทมอบใหในกระบวนกำรเซมอลอนดงจะเปนผแบกรบภำระทเพมมำกขนเรอยๆ

ตำมระยะของโครงกำร

และนแสดงใหเหนวำระบบเซมอลอนดงมลกษณะพเศษอยทกำรด ำเนนกำรทเปนอสระของตนเอง

กลำวไดวำระบบเซมอลอนดงประกอบดวยโครงกำรเซมอลและกำรใหควำมรเซมอล

โครงกำรเซมอลรบบทบำทส ำคญในกำรสงเสรมใหด ำเนนกำรปรบปรงเพอควำมทนสมย

ดวยกำรยกระดบสภำวะแวดลอมกำรใชชวต เชน กำรปรบปรงหลงคำ บอน ำชมชน แมน ำสำยเลกๆ

และเพมรำยได

กำรใหควำมรเซมอลมเปำหมำยเพอสรำงภำพลกษณประชำชนใหมเพอควำมทนสมยของประเทศ

276

ดวยกำรปฏรปควำมคดโดยสงเสรมใหผถอผลประโยชนท ำใหจตวญญำณของเซมอลกลำยเปนสวนห

นงของวถกำรใชชวตประจ ำวน ระยะตำงๆ เชน ควำมพำกเพยร กำรชวยเหลอตนเอง

และกำรท ำงำนเปนทมสงเสรมใหประชำกรในชมชนเขำรวมในกระบวนกำรพฒนำน

ระบบเซมอลอนดง ซงเปนระบบก ำกบดแลแบบใหประชำกรเปนศนยกลำงและระดบหมบำน

จ ำเปนตองถกตควำมใหมอยำงสอดคลองตำมสถำนกำรณปจจบนทตองกำรกำรบรหำรจดกำรทรพยำ

กรน ำอยำงบรณำกำรเพอกำรบรหำรจดกำรภยแลงทมประสทธภำพ

3.3.2. กำรบรหำรจดกำรภยแลงโดยใชกำรเขำมำมสวนรวม

กำรบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกภยแลงประกอบดวยกจกรรมตำงๆ ไดแก กำรปองกน เตรยมกำร

ตอบสนอง และฟนฟอยำงสอดคลองตำมขนตอนจองกำรเกดภยแลง

กำรบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกภยแลงสำมำรถแบงออกเปนกำรตอบสนองรบมอทน ำโดยรฐบำล

และกำรตอบสนองผำนทำงกำรเตรยมกำรของภำคเอกชน <<ตำรำงท 4-13>

แสดงใหเหนกำรลงมอปฏบตทกระทรวงตำงๆ

ของรฐบำลและรฐบำลสวนทองถนในแตละขนของภยแลงในเกำหลควรด ำเนนกำร

ยทธศำสตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงทน ำโดยรฐบำลถกอธบำยไวในบทท 1

และบทปจจบนจะมงควำมสนใจทกำรตอบสนองรบมอกบภยแลงผำนทำงกำรเขำมำมสวนรวมของภำ

คเอกชน

277

<ตำรำงท 4-13> มำตรกำรลงมอปฏบตโดยสถำบนแบบบรณำกำรส ำหรบกำรบรหำรจดกำรควำมเสยงจำกภยแลง

กระทรวงมหำดไทยแล

ะควำมปลอดภย

กระทรวงกำรเกษตร อำหำร

และกจกำรชนบท กระทรวงสงแวดลอม

ส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหล

เทศบำลเมองตำงๆ

กำรปองกน กำรจดตงมำตรกำรวำดวยภยพบตจำกควำมแหงแลง

กำรจดตงมำตรกำรปองกนไมใหน ำส ำหรบกำรเกษตรหมดลง

กำรตรวจสอบและซอมบ ำรงอปกรณสบน ำ

กำรจดตงมำตรกำรเพอขยำยระบบจำยน ำของกำรประปำในทองถนและปรบปรงอตรำของกำรน ำน ำกลบมำใชใหม

กำรพฒนำน ำบำดำลและกำรเสรมประสทธภำพกำรจดกำรเพอตดตำมผล

กำรจดหำแหลงเพอสงน ำไหลเขำอยำงเสถยรและมนคง

กำรกอสรำงและขยำยระบบน ำประปำในเมองใหญอยำงตอเนอง

กำรจดตงและจดหำระบบขอมลอตนยมวทยำทเกยวกบภยแลง

กำรตรวจสอบและซอมบ ำรงอปกรณเพอใชเปนมำตรกำรปองกนภยแลงในพนททคำดวำจะเกดภยแลง

กำรเตรยมพรอม

กำรจดตงระบบเพอเตรยมควำมพรอมเปนประจ ำระหวำงกระทรวงตำงๆ ทเกยวของและรฐบำลสวนทองถน

กำรวเครำะหอำกำศและตดตำมสถำนกำรณกำรเตบโตของผลผลตกำรเกษตร

มำตรกำรเพอปองกนภยแลง (กำรจดสรรถงน ำมน อปกรณสบน ำ และกำรสนบสนนอปกรณหนก)

กำรขยำยระบบจำยน ำในทองทและกำรจดเตรยมเพอรไซเคลน ำ

กำรตดตำมกำรจำยน ำและควำมตองกำรเขอน

กำรจดเตรยมมำตรกำรจำยน ำเพอปองกนกำรขำดแคลนน ำจำกเขอน

กำรมอบขอมลอำกำศทเกยวกบภยแล ง เชน กำรวเครำะหและพยำกรณหยำดน ำฟำ ใหแกหนวยงำนบรหำรจดกำรภยพบตตำงๆ

กำรตดตำมสถำนกำรณฝนตกอยำงตอเนองแยกตำมภมภำค กำรตรวจสอบอตรำกกเกบน ำของเขอนเกบกกน ำทำงกำรเกษตร เปนตน

กำรตอบสนองและรบมอ

เฝำระวง (Cau

กำรด ำเนนงำนรวมของทม TF จำกกระทรวงตำงๆ ทเกยวของ

กำรบรหำรจดกำรพนททเกดควำมเสยหำยจำกภยแลงตำมทพยำกรณไว

กำรตรวจสอบหำระบบจำยน ำส ำรองฉกเฉน

กำรลดลงของกระแสน ำในแมน ำจำกเขอนเอนกประสงคและเขอนจำยน ำ

กำรแจกจำยขอมลสภำวะอำกำศทเกยวกบภยแลงและกำรสงเสรมกำรประชำสมพนธ

จดตงระบบสงเสรมโดยรวมเพอจดกำรภยแลงกบองคกรทเกยวของ หนวยทหำร องคกรตำงๆ และธรกจภำยในรฐบำลสวนทองถน

278

tion)

รนแรง (Severe)

กำรระดมพลหนวยดบเพลงและกำรสนบสนนกำรจำยน ำ

กำรสนบสนนทำงภำษแบบพเศษ

กำรใหเงนทนชวยเหลอมำตรกำรปองกนภยแลงในพนททเกดควำมเสยหำยและนำกงวล

กำรเตมน ำลงในเขอนเกบกกน ำ กำรจำยน ำไปยงชองทำงชลประทำนโดยตรง

กำรพฒนำแหลงน ำตำงๆ เชน บอน ำ ทสบน ำแบบงำยๆ เปนตน

สงเสรมกำรอนรกษน ำให แกประชำชน

กำรจดหำทรพยำกรทำงเลอกใหและกำรด ำเนนงำนระบบส ำรอง

กำรลดลงของน ำส ำหรบกำรเกษตรจำกเขอนเอนกประสงคและเขอนจำยน ำ

กำรน ำมำตรกำรตำงๆ ไปด ำเนนกำรเพอจ ำกดกำรจำยน ำใหแตละข นตอนของภำคน ำส ำหรบกำรด ำรงชวต

กำรเนนใชงำนทรพยำกรน ำทำงเลอก

ประชำสมพนธเชนกำรจดท ำกระบวนกำรอนรกษน ำ

กำรขยำยบอน ำสวนตวและกองปองกนพลเรอนเพอกำรใชงำนรวมกนและเปนระบบจำยน ำโดยเฉพำะ

รนแรงสงสด (Extreme Severe)

กำรด ำเนนงำนของส ำนกงำนใหญมำตรกำรปองกนภยพบตและเพอควำมปลอดภยสวนกลำง (หำกจ ำเปน)

กำรระดมพลหนวยดบเพลงและใชกำรด ำเนนงำนระบบจำยน ำในระดบกวำง

ขยำยเพมกำรสนบสนนดำนภำษแบบพเศษ

กำรด ำเนนงำนของศนยควบคมภยพบตสวนกลำง

กำรลดลงของน ำส ำหรบกำรด ำรงชวตและใชในกำรอตสำหกรรมจำกเขอนเอนกประสงคและเขอนจำยน ำ

กจกำรธรกจตำงๆ ทใชน ำประปำปรมำณมำกจะเปดท ำกำรวนเวนวน

กำรจำยน ำแบบน ำพ กำรน ำระบบจำยน ำทมจ ำกดตำมแตละภมภำคมำใชงำนและกำรรำยงำนผลลพธ

กำรฟนฟ (Recovery)

กำรแผนสนบสนนมำใชส ำหรบแตละสำขำในกรณทเกดควำมเสยหำยจำกภยแลง

กำรบรหำรจดกำรและสนบสนนพนททไดรบควำมเสยหำย

สงเสรมมำตรกำรเพอใหโครงสรำงหรอศนยจำยน ำท ำงำนเปนปกต

ใหขอมลสภำวะอำกำศแบบเรยลไทมในพนทฟนฟควำมเสยหำย

รำยงำนผลลพธของกำรจำยน ำแบบฉกเฉนโดยแยกตำมภำคน ำ

279

กำรตรวจสอบ บนทก ประเมน และตดตำมผลสำเหตทกอใหเกดควำมเสยหำยจำกภยแลง

จำกภยแลงในระดบกวำง

น ำมำตรกำรมำใชเพอใหแนใจวำจะมน ำจำยใหเขอนและพฒนำทรพยำกรน ำอยำงตอเนอง

ทมำ: คมอกำรตอบสนองรบมอกบภยแลง (กำรปฏบตงำนของกระทรวงทดน โครงสรำงพนฐำน และกำรขนสงไดถกรวมเขำกบกระทรวงสงแวดลอม ในกำรพจำรณำเพอจดท ำกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร) (2021)

280

<<ตำรำงท 4-14>

แสดงมำตรกำรปองกนโดยองตำมกำรเขำมำมสวนรวมของภำคเอกชนในกรณทเกดภยแลง

แนวทำงนไดรบกำรจดหำใหแยกจำกกนส ำหรบทงน ำส ำหรบประชำกรผพกอำศยและอตสำหกรรม

และน ำส ำหรบกำรเกษตร

<ตำรำงท 4-14> แนวทำงพฤตกรรมของประชำชนตำมขนตอนของกำรเกดภยแลง

ข นตอน น าส าหรบประชากรผพกอาศยและอตส

าหกรรม น าส าหรบการเกษตร

เตอนภย (Warning) (ภยแลง ไมรนแรง)

กำรตรวจสอบหำน ำทง

กำรเพำะปลกแบบประหยดน ำของนำขำว กำรคลมดนดวยพลำสตก เปนตน

กำรบรหำรจดกำรชองทำงน ำ เชน ท ำควำมสะอำดและน ำพชน ำออกไป

จดท ำแผนกำรเพำะปลกแบบประหยดน ำ

เฝำระวง (Caution) (ควำมแหงแลงระดบปกต)

กำรตรวจสอบหำน ำทง ปฏบตตำมแนวทำงอนรกษน ำทบำน โรงเรยน เปนตน

กำรตรวจสอบและซอมบ ำรงโครงสรำงตำงๆ ทสำมำรถสบน ำได (เสนทำงสงน ำ), อปกรณสบน ำ (เครองสบน ำ), ทอน ำ เปนตน

กำรสบน ำจำกชองทำงระบำยน ำหรอแมน ำ

กำรชลประทำนแบบประหยดน ำ ด ำเนนกำรตำมแผนเพำะปลกแบบประหยดน ำ

รนแรง (Severe) (ควำมแหงแลง ระดบรนแรง)


กำรตดตงอปกรณประหยดน ำ กำรเกบและใชน ำฝน และน ำทผำนกำรรไซเคล

ปฏบตตำมแนวทำงพฤตกรรมเชงสำธำรณะในระดบเฝำระวง

พฒนำแหลงน ำ เชน บอน ำในพนททกงวลวำจะเกดภยแลง เนองจำกอปสรรคในกำรจดหำน ำส ำหรบกำรเกษตรอยำงสม ำเสมอ

จดกำรกำรระบำยน ำเพอใหไมเกดน ำไหลเขำสชองทำงระบำยน ำ

281

รนแรงมำก (Very Severe) (ภยแลงระดบรนแรงมำก)


กำรตดตงอปกรณประหยดน ำ กำรเกบและใชน ำฝน และน ำทผำนกำรรไซเคล

กำรเขำรวมอยำงมบทบำทในมำตรกำรตอบสนองตอไปนข นกบขนตอนของภยแลง เชน กำรจ ำกดกำรจำยน ำ

ปฏบตตำมแนวทำงพฤตกรรมเชงสำธำรณะในระดบเตอนภย

สบและจำยน ำโดยใชน ำทหำได เชน น ำบำดำลและล ำน ำใกลเคยง

ปลกพชอนๆ ในพนททไมสำมำรถปลกขำวได และชะลอกำรหวำนเมลด

ทมำ: ศนยรวมขอมลภยแลงแหงชำต (2021)

ในทงสองกรณดงกลำว

แนวทำงปฏบตเพออนรกษน ำและกำรน ำน ำกลบมำใชใหมสำมำรถถกน ำไปใชเปนมำตรกำรบรหำรจด

กำรภยแลงทองตำมกำรเขำมำมสวนรวม นอกจำกน

ยงสำมำรถใชระบบเกบเกยวน ำฝนเพอสนบสนนมำตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงแบบใชกำรเขำมำมสว

นรวม กฎหมำยวำดวยมำตรกำรปองกนภยพบตธรรมชำต

ก ำหนดใหหวหนำหนวยงำนจดกำรภยพบตตองด ำเนนกำรตำมมำตรกำรปองกนภยแลงตอไปน ไดแก

(1) มำตรกำรระยะกลำงและระยะยำวส ำหรบพนทเสยงเกดภยแลง (2)

กำรบรหำรจดกำรและซอมบ ำรงโครงสรำงเพอพชตภยแลง (3)

มำตรกำรเพอพชตภยแลงโดยใชโครงสรำงทเกบรวบรวมน ำฝนไวใชงำน

ในขนตอนแรก จ ำเปนทจะตองตรวจสอบมำตรกำรเพอกำรอนรกษน ำจำกกำรใชน ำของประชำกร

เนองจำกทแผนกำรกอสรำงเขอนยองวอลยกเลกไปในชวงปลำยป 1990

นโยบำยจดกำรแหลงน ำจงไดเปลยนรปหลำยเปนนโยบำยเพอปรบปรงกำรตอบสนองและรบมอตอภำ

วะขำดแคลนน ำของภำคสงคม ในขณะทพยำยำมเพอบรรลผลกำรพฒนำอยำงยงยน

โดยพจำรณำท ำกำรจดสรรใหมและใชทรพยำกรน ำทมจ ำกดอยำงมประสทธภำพ

รวมทงนโยบำยอนรกษน ำทองตำมกำรจดกำรอปสงค เรมจำกกำรประกำศ

"มำตรกำรเพอกำรอนรกษน ำอยำงครอบคลม" ในป 2000

กระทรวงสงแวดลอมไดสงกำรใหแตละเมองและจงหวดจดตง

"แผนส ำหรบกำรบรหำรจดกำรอปสงคตอน ำอยำงครอบคลม" ทกๆ หำป ผำนทำง

'กฎหมำยวำดวยกำรจดตงระบบจำยน ำและกำรประปำ'

<กรอบท 4-1> มำตรกำรส ำหรบกำรอนรกษน ำอยำงครอบคลม

ขอท 6 (กำรน ำระบบเปำหมำยกำรควบคมอปสงคน ำไปปฏบต)

1) นำยกเทศมนตร/ผวำรำชกำรจงหวดจะตองตงเปำหมำยส ำหรบกำรควบคมอปสงคน ำให

แกแตละเมอง/มณฑล/เขตภำยในเขตพนทในอ ำนำจของตน

โดยน ำปรมำณของกำรบรโภคน ำตอหวอยำงเหมำะสมไปพจำรณำ เพอปรบปรงประสทธภำพของบรกำรระบบประปำและเพอใหกำรควบคมควำมตองกำร

282

น ำประปำมควำมเครงครดยงขน นอกจำกน

นำยกเทศมนตร/ผวำรำชกำรจงหวดจะตองจดท ำแผนอยำงครอบคลมทกหำปเพอให ท ำไดตำมเปำหมำยดงกลำว

และขอกำรอนมตในเรองดงกลำวจำกกระทรวงสงแวดลอม 2) หวหนำของเมอง/มณฑล/เขตจะตองพฒนำโปรแกรมทครอบคลมประเดนส ำคญตอไป

นเพอน ำแผนอยำงครอบคลมไปด ำเนนกำร

และจะตองขอกำรอนมตในเรองดงกลำวจำกนำยกเทศมนตร/ผวำรำชกำรจงหวด ขอก ำหนดอยำงเดยวกนนจะน ำไปใชกบกำรแกไขโปรแกรมกำรน ำไปด ำเนนกำรดวย

ในกรณของเมองทเปนมหำนครพเศษ มหำนคร หรอเขตปกครองตนเองแบบพเศษ

นำยกเทศมนตรจะจดท ำและน ำโปรแกรมไปด ำเนนกำร ซงเกยวของกบประเดนตำงๆ ทอยภำยใตยอหนำยอยท 1 และ 2 1. เปำหมำยรำยปเพอลดกำรรวไหลของน ำและแผนโครงกำรทเกยวของ 2. เปำหมำยรำยปเพอเพมกำรไหลของน ำและแผนโครงกำรทเกยวของ 3. เปำหมำยรำยปเพอกำรตดตงโครงสรำงทประหยดน ำใหกวำงขวำงขน

รวมทงอปกรณประหยดน ำ และระบบประปำทกลนกรองน ำใชแลวใหสะอำด 4. ประเดนอนๆ

ทอธบำยไวในค ำสงประธำนำธบดเพอกำรอนรกษน ำและเพมประสทธภำพของกำรประหยดน ำ

ทมำ: ศนยกำรแปลกฎหมำยของเกำหล (https://elaw.klri.re.kr/) (เขำดขอมลวนท 24 เดอนพฤษภำคม ป

2021)

กำรบรหำรจดกำรอปสงคน ำสำมำรถแบงออกเปนสำมประเภทดงทแสดงใหเหนใน <<ตำรำงท

4-15> เมอท ำกำรค ำนวณเปำหมำยของกำรจดกำรอปสงคและกำรประหยดน ำ

จ ำเปนทเรำตองจดท ำแผนทนำทำทำย โดยกำรมงควำมสนใจทกำรจดกำรอปสงคในตว เชน

กำรบรหำรจดกำรจำกฝงอปสงค (DSM) และกำรตอบสนองรบมอกบอปสงค (DR)

<ตำรำงท 4-15> ประเภทของกำรบรหำรจดกำรอปสงคน ำส ำหรบกำรใชน ำของประชำกร ประเภท ค าอธบาย การบรหารจดการ

กำรบรหำรจดกำรจำกฝงอป

ทำน (SSM)

วธกำรบรหำรจดกำรทผจดหำจะเปนผควบคมอปสงคทมตอน ำของผบรโภคจำกฝงของผจดหำ

กำรปรบปรงทอน ำเกำ

กำรน ำน ำเนำเสยและน ำเสยกลบมำใชใหม

กำรเปลยนมเตอรวดน ำทเกดขอบกพรอง เปนตน

กำรบรหำรจดกำรจำกฝงอป

สงค (DSM)

วธกำรบรหำรจดกำรทผจดหำจะควบคมอปสงคทมตอน ำอยำงสอดคลองตำมกำรเปลยนแปลงรปแบบกำรใชน ำของผบรโภค

กำรตดตงโครงสรำงและอปกรณเพอประหยดน ำ

ตวชวดกำรใชน ำ

283

กำรตอบสนองรบมอกบอปส

งค (DR)

วธกำรบรหำรจดกำรทยอมใหผบรโภคสำมำรถเปลยนรปแบบกำรบรโภคน ำของตน เพอตอบสนองตอสถำนกำรณจดหำน ำและอตรำคำน ำ และน ำวธกระตนใหประหยดน ำตำงๆ เขำมำใช

กำรจำยน ำอยำงจ ำกด

ระบบอตรำคำน ำแบบกำวหนำ

ธรกจของบรษทประหยดน ำ (WASCO)


ส ำหรบอปกรณประหยดน ำ

กระทรวงสงแวดลอมก ำลงน ำระบบส ำหรบกำรจดเกบคำน ำมำใชส ำหรบอปกรณประหยดน ำดวยกำรบ

งคบใชมำตรฐำนวำดวยระบบกำรจดเกบคำน ำแบบประหยดน ำและกำรตดปำยอปกรณประหยดน ำ

ผลกำรประหยดน ำของโถสขภณฑเพอกำรอนรกษน ำถกแบงออกเปนสำมระดบ

และตดปำยไวบนผลตภณฑเพอชวยใหผบรโภคตดสนใจซอ ในกรณของโถสขภณฑ

ผลกำรประหยดน ำจะดกวำมำตรฐำนตำมกฎหมำยในปจจบนซงก ำหนดไวทน ำหกลตรตอกำรใชงำนแ

ตละครง ดวยเหตน ระดบทหนงจะมอบใหผลตภณฑทใชน ำต ำกวำสลตรตอครง

ระดบทสองมอบใหผลตภณฑทใชน ำสถงหำลตร และระดบทสำมใหผลตภณฑทใชน ำหำถงหกลตร

ดงแสดงไวใน <<ตำรำงท 4-16>

<ตำรำงท 4-16> เกรดกำรประหยดน ำของโถสขภณฑ

ประเภท ระดบทหนง ระดบทสอง ระดบทสาม

โถสขภณฑ นอยกวำ 4 ลตร นอยกวำ 5 ลตร นอยกวำ 6 ลตร

ใชโถสขภณฑ/โถปสสำวะแยกจำกกน นอยกวำ 4 ลตร นอยกวำ 5 ลตร นอยกวำ 6 ลตร

โถปสสำวะ นอยกวำ 0.6

ลตร นอยกวำ 1 ลตร นอยกวำ 2 ลตร


ขอสอง ควรถอวำกำรอนรกษน ำส ำหรบกำรเกษตรมควำมส ำคญ

จำกมมมองของกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร

น ำส ำหรบกำรเกษตรมสดสวนเทำกบกำรใชทรพยำกรน ำทงหมดกวำ 50% ในเกำหล

สงทแแตกตำงจำกน ำส ำหรบใชในกำรด ำรงชวตและอตสำหกรรม คอ

ปรมำณกำรใชน ำมควำมไวตอคณลกษณะเฉพำะดำนภมอำกำศตำมฤดกำลและกำรจดกำรชลประทำน

ทเกษตรกรใช

ควำมจในกำรเกบกกน ำของเขอนเกบกกน ำทำงกำรเกษตรยงไมเพมขนในชวงหลำยทศวรรษทผำนม

ำมำกนก

แตภำวะแหงแลงทเกดขนเนองจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศนนกลบทวควำมรนแรงและเกด

ขนบอยมำกขนเรอยๆ หลงจำกทยกเลกระบบคำบรกำรน ำไปในป 2000

ควำมมประสทธภำพของกำรใชน ำส ำหรบกำรเกษตรในเกำหลกลดลงเนองจำกประชำกรในชนบททม

อำยมำกขน และศนยกำรชลประทำน

284

ดงทไดอธบำยไวในเนอหำกำรใหควำมรภยแลงทจดหำใหโดยระบบบรหำรจดกำรภยแลงดำนกำรเก

ษตร (ADMS)

กำรจดหำน ำจำกเขอนเกบกกน ำทำงกำรเกษตรมแนวโนมวำจะไหลลงสแมน ำหำกไมบรหำรจดกำรระ

บบชลประทำนอยำงเหมำะสมหลงจำกทเตมน ำทจ ำเปนลงในนำขำวทตงอยตนกระแส

สงนกลบสงผลใหเกดภำวะขำดแคลนน ำในนำขำวทตงอยทปลำยเขตระบบชลประทำนแทน

ในสอกำรเรยนรทเกยวกบภยแลงทมอบใหผำนทำง ADMS

องคกรควำมรวมมอชมชนชนบทแหงเกำหล (Korea Rural Community Corporation: KRC)

ไดเสนอแนวทำงปฏบตเพอกำรบรหำรจดกำรทดทสดทเกษตรกรจะสำมำรถน ำไปปฏบตได

แนวทำงนประกอบดวยกำรปรบปรงชองทำงน ำเขำของระบบชลประทำน

และกำรจดกำรปำกทำงออกของทอระบำยน ำ

รวมทงกำรปองกนกำรรบน ำจำกเสนทำงน ำทไมมประสทธภำพ

ในเรองของชองทำงเขำระบบชลประทำนและชองทำงออกเพอระบำยน ำ

สถำบนวจยชนบทไดพยำยำมพฒนำชองทำงเขำระบบชลประทำนแบบอตโนมต

ทท ำงำนโดยใชควำมลกของกำรขดบอในนำขำวและแรงดนของกำรจำยน ำโดยไมตองใชแหลงพลงง

ำนจำกภำยนอกในกำรท ำงำน (RRI, 2003) ผลกำรคนหำจำก NATIS

(เครอขำยขอมลเทคโนโลยดำนเกษตรกรรม ปำไม อำหำร)

แสดงใหเหนสทธบตรเจดฉบบทเกยวของกบชองทำงเขำและออกของน ำส ำหรบนำขำว

อยำงไรกตำม มเพยงสองฉบบทเกยวของกบชองทำงเขำระบบชลประทำนเพอกำรอนรกษน ำ

แตชองทำงเขำของระบบชลประทำนยงไมไดถกน ำไปใชในสำขำนอยำงจรงจง

เนองจำกเกษตรกรซงสวนใหญเปนผสงอำยไมมควำมเขำใจเกยวกบอปกรณ

และอปกรณมกจะท ำงำนขดของบอยครง และมรำคำสง

[รปท4-14] ชองทำงเขำระบบชลประทำนเพอกำรอนรกษน ำในนำขำวทไดรบสทธบตร

ประเภทลอย (ซำย) ประเภทเซนเซอร (ขวำ)

ทมำ: บรกำรขอมลสทธทรพยสนทำงปญญำของเกำหล (KIPRIS) (เขำดขอมลวนท 1 กรกฎำคม ป 2021)

285

3.3.3. กำรสรำงขดควำมสำมำรถเพอกำรบรหำรจดกำรภยแลง

นอกเหนอจำกกำรตอบสนองและรบมอภยแลงแบบบนลงลำงทน ำโดยรฐบำลแลว

กำรศกษำในรปแบบตำงๆ

กมควำมส ำคญในกำรรบมอกบภยแลงโดยใชกำรเขำมำมสวนรวมของภำคเอกชน

กำรท ำควำมเขำใจภยแลงโดยทวไปและมำตรกำรเพอตอบสนองทบคคลสำมำรถปฏบตในกำรใชชวต

ประจ ำวนจะสำมำรถเพมผลส ำเรจของกำรบรหำรจดกำรภยแลงโดยรวมได

ในกฎหมำยวำดวยกำรเตบโตสเขยว มกำรใหหวขอตอไปนเพอใหควำมรและประชำสมพนธ

ซงจะสงเสรมใหเกดกำรเขำรวมของประชำชนเพอกำรเตบโตทเปนมตรตอสงแวดลอมอยำงยงยน

ขอท 59

(กจกรรมเพอใหควำมรและประชำสมพนธส ำหรบแนวทำงปฏบตในชวตประจ ำวนทเปนมตรตอสงแวด

ลอม) กฎหมำยวำดวยกำรเตบโตอยำงเปนมตรตอสงแวดลอมก ำหนดใหรฐบำลตอง:

1)

สงเสรมใหหนวยงำนอตสำหกรรมและประชำชนเขำรวมนโยบำยและกจกรรมเพอกำรพฒนำคำ

รบอนต ำและกำรเตบโตสเขยวดวยควำมสมครใจ

และตรวจสอบใหแนใจวำพวกเขำจะสำมำรถน ำวฒนธรรมทเปนมตรตอสงแวดลอมนไปใชในช

วตประจ ำวนเพอขยำยกจกรรมกำรใหควำมรและกำรประชำสมพนธ

2)

กำรเสรมประสทธภำพในกำรใหควำมรจำกโรงเรยนวำดวยกำรพฒนำคำรบอนต ำและกำรเตบโ

ตสเขยวดวยกำรจดท ำต ำรำเรยน สอกำรสอน และหนงสอเรยนในหลกสตร

รวมทงฝกอบรมบคลำกรครเพอใหประชำชนคนเคยกบแนวทำงปฏบตในชวตประจ ำวนทเปนม

ตรตอสงแวดลอมตงแตวยเดก

3)

กำรเสรมประสทธภำพของกจกรรมใหควำมรและประชำสมพนธโดยใชสอมวลชนเพอสงเสรมใ

หเกดกำรปลกฝงและเผยแพรแนวทำงปฏบตในชวตประจ ำวนทเปนมตรตอสงแวดลอม

ในเรองภยแลง

ศนยวเครำะหขอมลภยแลงแหงชำตด ำเนนกำรใหควำมรเกยวกบภยแลงผำนทำงเวบศนยรวมขอมลภ

ยแลงแหงชำต (https://www.drought.go.kr/) ซงด ำเนนกำรโดย K-water

เวบเพจนแนะแนวทำงแกประชำชนเพอใหสำมำรถตดตำมขอมลไดในชวตประจ ำวนเมอเกดสถำนกำร

ณภยแลง โดยใชรปแบบเวบตน นอกจำกน K-water

ยงไดจดท ำโซนใหควำมรและประสบกำรณเกยวกบภยแลง

เพอใหประชำชนไดรบควำมรจำกกำรมำเยยมชมทหนำงำน และ K-water

ยงใหบรกำรทท ำใหประชำชนไดเรยนรและสมผสเนอหำเดยวกนนไดผำนทำงระบบเสมอนจรง

เนอหำของโซนกำรใหควำมรและประสบกำรณเกยวกบภยแลง ประกอบดวยควำมรนแรงของภยแลง

กำรท ำควำมเขำใจควำมจ ำเปนของกำรตอบสนองรบมอกบภยแลง

กำรพยำกรณภยแลงและระบบเตอนภยแลงลวงหนำ รวมทงกำรอนรกษน ำ (ดรปท 4-17)

286

[รปท 4-15] เวบตนเพอใหควำมรภยแลง และโซนใหควำมรและประสบกำรณเกยวกบภยแลงแบบเสมอนจรง

เวบตนเพอใหควำมรภยแล ง

โซนใหควำมรและประสบกำรณเกยวกบภยแลงแบบเสมอนจรง

ทมำ: ศนยรวมขอมลภยแลงแหงชำต (www.drought.go.kr) (เขำดขอมลวนท 30 มถนำยน 2021)

เวบเพจโปรแกรมใหควำมรเกยวกบกำรอนรกษน ำของเกษตรกร

(http://www.kweri.re.kr/savewater) ซงดแลโดยระบบบรหำรจดกำรภยแลงดำนกำรเกษตร

(ADMS) ใหควำมรดำนภยแลงทเกยวกบน ำส ำหรบกำรเกษตร เนอหำทอยในรปเวบตน วดโอ และเกม

จะใหควำมรเกยวกบกำรประหยดน ำส ำหรบกำรเกษตร

เนอหำนจะอธบำยรปแบบของกำรจำยน ำจำกเขอนเกบกกน ำทำงกำรเกษตร

และกำรใชและสญเสยน ำในเสนทำงสงน ำและนำขำว ภยแลงถกแบงเปนขนตอนตำงๆ คอ เตอนภย

(Warning), เฝำระวง (Caution), รนแรง (Severe) และรนแรงมำก (Very Severe)

โดยมอตรำกำรเกบกกน ำระยะเรมตนก ำหนดไวท 80%, 70%, 60%, และ 50% ตำมล ำดบ

มกำรจดหำน ำใหนำขำวสำมแหงโดยใชชองทำงชลประทำนหลกชองทำงเดยว

และชองทำงสำขำสองชองทำง

เนอหำวดโอจะแสดงใหเหนกำรบรหำรจดกำรน ำแปดสถำนกำรณทแตกตำงกนออกไป

และผลลพธทเกยวของดงตอไปน และมกำรจดเนอหำแบบวดโอ 32

ประเภทใหส ำหรบแปดสถำนกำรณในกำรบรหำรจดกำรภยแลงสขนตอน (ดรปท 4-18)

(1) กำรใชน ำปกต

(2) กำรสญเสยน ำเนองจำกเกดกำรรวไหลผำนชองทำงทเกำทรดโทรม

(3)

กำรสญเสยน ำเนองจำกกำรบรหำรจดกำรชองทำงเขำระบบชลประทำนและชองทำงระบำยออ

กทดอยประสทธภำพ

(4) กำรสญเสยน ำเนองจำกกำรรบน ำเขำมำจำกเสนทำงสงน ำทไมเหมำะสม

(5) กำรสญเสยน ำสะสมเนองจำกกำรรวไหลผำนชองทำงทเกำทรดโทรม

https://www.drought.go.kr/

http://www.kweri.re.kr/savewater

287

กำรบรหำรจดกำรชองทำงเขำและชองทำงออกทดอยประสทธภำพ

และกำรรบน ำเขำมำจำกเสนทำงสงน ำทไมเหมำะสม

(6)

กำรปรบปรงกำรบรหำรจดกำรชองทำงเขำและชองทำงออกทดอยประสทธภำพเพอปองกนกำ

รสญเสยน ำสะสม

(7) กำรปรบปรงกำรบรหำรจดกำรชองทำงเขำและชองทำงออกทดอยประสทธภำพ

และกำรก ำจดปญหำรบน ำเขำมำทไมเหมำะสมเพอปองกนกำรสญเสยน ำสะสม และ

(8) กำรลดกำรสญเสยน ำดวยกำรปรบปรงสำเหตทงสำมประกำรทสงผลใหเกดกำรสญเสยน ำ

288

[รปท 4-16] เวบตนเพอใหควำมรเกยวกบภยแลงและเกมเพอกำรประหยดน ำส ำหรบกำรเกษตร

เวบตนเพอใหควำมรภยแลง เกมเพอใหควำมรภยแลง

ทมำ: ระบบบรหำรจดกำรภยแลงดำนกำรเกษตร (ADMS) (http://www.kweri.re.kr/savewater) (เขำดขอมลวนท 30

มถนำยน 2021)

4. บทสรปและขอเสนอแนะ

4.1. ระบบเตอนภยแลงและน ำทวมลวงหนำประจ ำภมภำคแบบใชแพลตฟอรม

ในปจจบน สประเทศสมำชก MRC

ก ำลงพจำรณำเพอน ำกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร (IFDM)

เขำมำใชปฏบตผำนทำงควำมรวมมอระหวำงกน อยำงไรกตำม

ในสถำนกำรณทในปจจบนประเทศสมำชกของ MRC

ยงไมมระบบพยำกรณรำยฤดกำลเพอใหขอมลเตอนภยแลงลวงหนำ

จงจ ำเปนตองพจำรณำวธกำรทใชแพลตฟอรมเพอจดท ำ แบงปน

และใชประโยชนจำกขอมลพยำกรณสภำพภมอำกำศแบบไรพรมแดนในกลมประเทศสมำชก MRC

ในสถำนกำรณทควำมถและควำมรนแรงของสภำพอำกำศทผดปกตก ำลงเพมขนเนองจำกควำมแปรป

รวนของภมอำกำศทเพมสงขน ควรใหควำมส ำคญล ำดบแรกทระบบเตอนภยลวงหนำ (EWS) ส ำหรบ

IFDM ปจจยทส ำคญทสดใน EWS คอ ควำมนำเชอถอของขอมลพยำกรณ โดยทวไป

เรำทรำบกนดวำขอมลพยำกรณทองตำมวธ Multi-Model Ensemble (MME)

จะมควำมนำเชอถอสงกวำขอมลพยำกรณทจดท ำโดยใชเพยง GCM อยำงเดยว

ในกรณของขอมลพยำกรณระยะยำวอยำงเปนทำงกำรทหนวยงำนรฐจดหำใหทำงศนยรวมขอมล

ภยแลงในเกำหลนน ขอมลพยำกรณจะองตำมแบบจ ำลองภมอำกำศเดยวๆ

หรอขอมลภมอำกำศวทยำเมอหลำยปทผำนมำ

http://www.kweri.re.kr/savewater

289

ดงนนจงยงคงคอนขำงมรควำมเสยงทจะไดรบผลกระทบจำกสถำนกำรณภมอำกำศทผดปกต

ตวอยำงเชน ดชนภยแลงเชงอตนยมวทยำระยะเวลำ 3 เดอนทส ำนกงำนอตนยมวทยำเกำหล (KMA)

จดหำให จดท ำโดยใชคำดชนนำฝนมำตรฐำน (SPI-6)

สะสมหกเดอนโดยองตำมขอมลพยำกรณระยะยำวท GCM จดท ำภำยใตส ำนกงำน KMA

ดชนภยแลงดำนกำรเกษตรทหนวยงำนควำมรวมมอชมชนชนบทแหงเกำหล (KRCC)

จดหำใหนนองตำมขอมลปรมำณน ำฝนในเชงภมอำกำศวทยำจำกอดตทผำนมำโดยไมไดใชขอมลพย

ำกรณ อยำงไรกตำม ในกรณของระบบพยำกรณรำยฤดกำลททบทวนไปในบทน

ขอมลกำรคำดกำรณแบบ APCC MME หรอ NMME

ไดถกน ำไปใชผำนทำงกระบวนกำรยอสวนในระดบของกำรวจย ในทำงกลบกน

ขอมลพยำกรณรำยฤดกำลทด ำเนนกำรในภมภำค MRC

ไมมระบบพยำกรณเชงปฏบตกำรทมประเทศใดๆ เปนเจำของ

ดงนนระบบสวนใหญจงใชขอมลพยำกรณแบบ NMME ดงทแสดงใน <ตำรำงท 4-17>

<ตำรำงท 4-17> ขอมลพยำกรณรำยฤดกำลทด ำเนนกำรในภมภำค MRC

การพยากรณ แหลงขอมล เชงเวลา

ศนยพยำกรณน ำทวมแหงชำต (กมพชำ)9 ? รำยเดอน

LaCSA

(สปป. ลำว)10 NMME

6 เดอน

โดยด ำเนนกำรสองชวงเวลำโดยเฉลย 3 เดอน

กำรพยำกรณภยแลงของ MRC11 NMME รำยเดอน (3 เดอน)

หนวยงำนเฝำระวงผลผลตทำงกำรเกษตรและภยแลงในลมแมน ำโขง

(MDCW)12 NMME รำยเดอน (3 เดอน)

หมำยเหต: P ยอมำจำกหยำดน ำฟำ, T ยอมำจำกอณหภม ทมำ: ผเขยน

ดงนน เพอด ำเนนกำรสรำงระบบคำดกำรณภมอำกำศและระบบเตอนภยลวงหนำโดยใชวธ MME

โดยมควำมสำมำรถในกำรพยำกรณทมประสทธภำพดขน ภมภำค MRC

จงตองมวธกำรรวมมอกนแบบใชแพลตฟอรม ส ำหรบสวนน

มควำมจ ำเปนตองจดตงระบบใหครอบคลมพนทลมน ำโขงตอนลำงทงหมด

เมอด ำเนนกำรจดท ำระบบพยำกรณสภำพภมอำกำศใหแตละประเทศ ส ำหรบในกำรสรำงระบบ EWS

9 http://www.nffc.dhrw-cam.org

10 http://147.46.250.219:8081/

11 http://droughtforecast.mrcmekong.org/

12 https://mdcw-servir.adpc.net/

290

แบบแพลตฟอรมใหแกภมภำค MRC

ระบบโดยรวมจะสำมำรถแบงออกเปนองคประกอบอยำงละเอยดดงทแสดงไวใน <ตำรำงท 4-18>

<ตำรำงท 4-18> องคประกอบยอยของระบบเตอนภยลวงหนำแบบแพลตฟอรม

และหนำทควำมรบผดชอบตำงๆ ทแนะน ำ

องคประกอบ ความรบผดชอบของ CLVT ความรบผดชอบของ MRC

เกบขอมลกำรสงเกตกำรณและพยำกรณ

เปนขอมลจำกสถำนสงเกตกำรณใหแตละประเทศ

กำรเกบรวบรวมขอมลสำกล (ขอมลดำวเทยม, กำรวเครำะหซ ำ และขอมลพยำกรณ) ทวทงภมภำคลมน ำโขงตอนลำงและกำรใชประโยชนจำกขอมลพนฐำน (เชน กำรแปลงรปแบบ)

กำรผลตขอมลสงเกตกำรณองตำมกรดแบบควำ

มละเอยดสง

กำรแบงปนขอมลสงเกตกำรณจำกสถำนผำนแพลตฟอรม MRC

กำรพฒนำเทคโนโลยเพอควบคมคณภำะขอมลทสงเกตไดและกำรผลตขอมลสงเกตกำรณองตำมกรด

กำรแบงปนเทคโนโลยกบประเทศสมำชก MRC

กำรยอสวนดวยวธทำงสถต

กำรใชและประเมนขอมลพยำกรณทแบงปนผำนแพลตฟอรม MRC

กำรพฒนำเทคโนโลยกำรยอสวนดวยวธทำงสถต

กำรจดท ำและแบงปนขอมลพยำกรณทผำนกำรยอสวนทวภมภำคลมน ำโขงตอนลำง

กำรยอสวนเชงพลวต

กำรสรำงแบบจ ำลองภมอำกำศในภมภำค (RCM)ทแตกตำงใหแตละประเทศ

กำรจดท ำขอมลพยำกรณทผำนกำรยอสวนทวภมภำคลมน ำโขงตอนลำง

กำรแบงปนขอมลพยำกรณผำนแพลตฟอรม MRC ใหแก MME

กำรจดตงระบบรวบรวมขอมลใหแกขอมลพยำกรณแบบยอสวนทประเทศในพนท MRC จดท ำ

กำรจดท ำระบบ Multi-Model Ensemble

(MME)โดยใชขอมลพยำกรณ

กำรใชและประเมนขอมลพยำกรณทแบงปนผำนแพลตฟอรม MRC

กำรจดท ำเทคโนโลย MME แบบผสมเพอกำรบรณำกำรขอมลพยำกรณแบบลดขนำดในเชงสถตและพลวต

กำรแบงปนขอมลพยำกรณ MME แบบผสมกบประเทศ MRC

กำรจดท ำกำรพยำกรณองตำมดชนและท ำกำรประเมนควำมเสยง

กำรเกบรวบรวมขอมลดำนเศรษฐกจสงคมแบบเจำะจงประเทศเพอกำรประเมนควำมเสยง (เชน ควำมไวตอผลกระทบและองคประกอบดำนควำมสำมำรถปรบตว)

กำรพฒนำเทคโนโลยตำมดชนเพอกำรใชคณลกษณะเฉพำะของขอมลพยำกรณทแตกตำงกน (ในเชงสถต พลวต และ MME แบบผสม)

กำรจดท ำขอมลพยำกรณตำมดชน เชน กำรพยำกรณภยแลงโดยใชดชนวดภยแลงเชงอตนยมวทยำ

291

กำรจดท ำแผนทกำรประเมนควำมเสยงโดยใชขอมลพยำกรณตำมดชนทไดรบ และขอมลดำนเศรษฐกจสงคมทเกบรวบรวมมำ

กำรจดท ำขอมลพยำกรณผลกระทบโดยองตำมกำรสรำงแบบจ ำลอง

กำรสรำงระบบพยำกรณผลกระทบโดยใชเครองมอสรำงโมเดลและจ ำลองแบบทเลอกไว

กำรจดท ำขอมลพยำกรณใหแตละประเทศ

กำรพฒนำเทคโนโลยเพอใชประโยชนจำกขอมลพยำกรณในระบบกำรสรำงแบบจ ำลองเชงกำยภำพ (เชน DSSAT และ SWAT)


ประกำรแรก MRC จะตองเกบรวบรวมขอมลดำวเทยม กำรวเครำะหซ ำ

และกำรพยำกรณโดยครอบคลมทวทงถมภำค LMB

เพอด ำเนนกำรรวบรวมขอมลสงเกตกำรณและพยำกรณ ส ำหรบขอมลกำรพยำกรณรำยฤดกำล

จะสำมำรถใชขอมลทไดมำโดยวธ APCC MME, North American Multi-Model Ensemble (NMME)

และ Climate Data Store (CDS)13 เพอจดประสงคกำรด ำเนนงำนได ตวอยำงเชน CDS จะมอบขอมล

“สถตรำยเดอนในระดบเดยวของกำรพยำกรณรำยฤดกำล”

ทจดท ำจำกระบบพยำกรณรำยฤดกำลแบบล ำสมยทไดรบกำรพฒนำ น ำไปด ำเนนกำร

และใชงำนทศนยพยำกรณในหลำยประเทศยโรป ควำมละเอยดของขอมล คอ 1° x 1°

ซงจะมอบขอมลหยำดน ำฟำ อณหภม และควำมเรวลมเปนรำยเดอนตงแตป 1993 จนถงปจจบน

ดงนน MRC จะสำมำรถเกบรวบรวมขอมลแบบ APCC MME, NMME และ CDS MME

ทไดกลำวถงไปแลวรวมกน และแบงปนขอมลกบประเทศสมำชก MRC ผำนทำงแพลตฟอรมของ

MRC ขอมลทวโลกทเกบรวบรวมมำไดจะตองใชมำตรกำรประมวลผลขอมลตำงๆ เชน

กำรดงและแปลงรปแบบของขอมลเพอควำมสะดวกของผใชงำนในกำรแบงปนขอมล นอกจำกน MRC

ยงตองประเมนควำมสำมำรถพยำกรณไดของขอมลพยำกรณทเกบรวบรวมจำกทวทงพนทลมน ำโขง

ตอนลำง

13 https://cds.climate.copernicus.eu/

292

[รปท 4-17] ศนยรวมขอมลพยำกรณรำยฤดกำลเปนรำยเดอนผำนทำง CDS

ทมำ: Climate Data Sore (https://cds.climate.copernicus.eu/) (เขำดขอมลวนท 30 มถนำยน ป 2021)

ประกำรทสอง MRC

ตองพจำรณำวธกำรแบบใชแพลตฟอรมเพอจดท ำขอมลสงเกตกำรณทมควำมละเอยดสง

เมอไมนำนมำน ดงเชนในภำคกำรเกษตร

ผใชงำนขอมลสภำพภมอำกำศตำงพำกนเรยกรองขอมลพยำกรณควำมละเอยดสงทปรบเปลยนไดตำ

มภมภำค และควำมตองกำรเชนนจะเพมมำกขนในอนำคต

ขอมลสงเกตกำรณควำมละเอยดสงเปนขอมลพนฐำนทจ ำเปนส ำหรบวธกำรวเครำะหในเชงสถต เชน

กำรแกไขคำอคตของขอมลพยำกรณตำงๆ ในกำรผลตขอมลนน วธกำรเชงสถต เชน Parameter-

elevation Regressions on Independent Slopes Model (PRISM)

และวธสรำงแบบจ ำลองเชงพลวต เชน Weather Research and Forecasting (WRF)

เปนวธทเหมำะสม ทงวธเชงสถตและพลวตตำงตองกำรกำรเกบรวบรวมและใชขอมลกำรวเครำะหซ ำ

เชน ERA5 ทมควำมละเอยด 25 กม. รวมทงขอมลสงเกตกำรณภำคพนเชงเอกพนธ ดงนน MRC

จงจ ำเปนตองรวมมอกบประเทศสมำชกเพอเกบและแบงปนขอมลทจ ำเปนส ำหรบกำรพฒนำเทคโนโ

ลยทเกยวของและเพอจดท ำขอมลสงเกตกำรณควำมละเอยดสงดวย

293

ประกำรทสำม ประเทศสมำชก MRC

ตองมกระบวนกำรยอสวนดวยวธทำงสถตเพอกำรประเมนผลกระทบโดยใชกำรจดท ำแบบจ ำลองและ

ควำมเสยงทจะไดรบควำมเสยหำยหรอกำรประเมนควำมเสยงทองตำมดชน

ซงเรำจะกลำวถงในภำยหลง แนวโนมรำยฤดกำลท MRC จดหำใหท ำขนโดยใชวธ North American

Multi Model Ensemble (NMME) และมควำมละเอยดเชงพนทเหมอนกนกบวธ NMME

รวมทงคณลกษณะเฉพำะของขอมลรำยเดอนในเรองของสเกลเชงเวลำ ดงนน

ในกำรจดท ำแบบจ ำลองเชงอทกวทยำ (เชน SWAT)

และกำรจดท ำแบบจ ำลองกำรเตบโตของผลผลตกำรเกษตร (เชน DSSAT) โดยใชขอมลพยำกรณนน

จ ำเปนตองน ำกระบวนกำรยอสวนเชงเวลำและพนทเขำมำใชทจะแสดงใหเหนคณลกษณะเฉพำะของ

ภมภำค โดยอำจพจำรณำให RDCYIS

ทไดกลำวถงขำงตนเปนตวอยำงทดของกำรพยำกรณผลกระทบดวยกำรสรำงแบบจ ำลอง

โดยใชขอมลพยำกรณทผำนกำรยอสวนและใชแพลตฟอรมและแบบจ ำลองเชงอทกวทยำทครอบคล

มภมภำค MRC

ประกำรทส เนองจำกกำรยอสวนเชงพลวตทใชแบบจ ำลองภมอำกำศระดบภมภำค (RCMs)

ตองใชควำมพยำยำมสงและทรพยำกรจ ำนวนมำกเพอผลตขอมล

จงจ ำเปนตองจดตงระบบยอสวนทเปนเอกลกษณไมซ ำกนใหแตละประเทศสมำชก MRC

โดยสำมำรถจดท ำระบบกำรยอสวนนโดยอำศยควำมรวมมอกนกบประเทศทพฒนำแลว

ภมภำคลมน ำโขงตอนลำงทงหมดจะตองถกรวมไวใหเปนพนทเปำหมำยดวยเพอแบงปนขอมลทสรำง

ขนโดย MRC จำกมมมองของ MME

โดยยงคงตองท ำกำรแกไขคำอคตดวยกำรเปรยบเทยบกบขอมลสงเกตกำรณแบบกรด

เพอใหสำมำรถน ำขอมลทผำนกำรลดสเกลไปใชในดำนกำรเกษตรและทรพยำกรน ำ

ประกำรทหำ

ขอมลกำรพยำกรณภยแลงและภมอำกำศแบบมลตโมเดลทจดท ำขนส ำหรบภมภำคลมน ำโขงตอนลำ

งเปนขอมลแบบผสมโดยใชแบบจ ำลองหลำยตวทใชขอมลทผำนกำรยอสวนเชงพลวตและดวยวธกำ

รทำงสถตทท ำขนกอนหนำน ดงนน จงควรแบงปนเทคโนโลยทใชส ำหรบกำรผลตขอมล MME

แบบผสมในระดบ MRC รวมกนในกลมประเทศสมำชก

ประกำรทหก ขอมลพยำกรณตำมดชนและกำรประเมนควำมเสยง

(ควำมเสยงทจะไดรบควำมเสยหำย) ควรจดท ำในระดบประเทศ

สำมำรถน ำขอมลหยำดน ำฟำและอณหภมทผำนกำรยอสวนไดโดยตรงเพอจดท ำแบบจ ำลอง

แตยงสำมำรถถกน ำไปประมวลผลและใชงำนในกำรประเมนควำมเสยงทองตำมดชนไดดวย

แมวำดชนภมอำกำศรนแรงทท ำขนจะสำมำรถท ำหนำทเปนองคประกอบของกำรรบควำมเสยงทำงภม

อำกำศในกรอบกำรประเมนควำมเสยงได

แตขอมลองคประกอบควำมไวตอควำมเสยหำยและควำมสำมำรถปรบตวในภมภำคกตองกำรขอมลท

ปรบเฉพำะตำมภมภำคทสะทอนใหเหนคณลกษณะเฉพำะของแตละประเทศ ดงนน


294

ควรจดท ำควำมเสยงทจะไดรบควำมเสยหำยหรอกำรประเมนควำมเสยงอยำงสอดคลองตำมกำรพยำ

กรณภยแลง

ใหเปนในแนวทำงเดยวกนกบสภำวะทำงเศรษฐกจสงคมของแตละประเทศทมลกษณะกระจำยเชงพน

ท ในเรองน จ ำเปนตองพฒนำเทคโนโลยและเครองมอในระดบ MRC และมอบใหแกประเทศสมำชก

สดทำย กำรจดท ำกำรพยำกรณผลกระทบโดยองตำมกำรสรำงแบบจ ำลอง

จะหมำยถงกำรวเครำะหผลกระทบของควำมสมพนธแบบไมเปนเชงเสนในภมภำคโดยมควำมแมนย ำ

มำกขน

โดยใชขอมลภมอำกำศทคำดกำรณไวและเครองมอท ำแบบจ ำลองใหแกแตละสำขำโดยเฉพำะ เชน

ควำมสำมำรถในกำรสรำงผลผลตกำรเกษตรและอทกวทยำ ตวอยำงเชน

จ ำเปนตองมขอมลทผำนกำรยอสวนระดบเวลำแบบรำยวน เพอใหสำมำรถใช SWAT หรอ DSSAT

เพอกำรท ำแบบจ ำลองเชงอทกวทยำและผลผลตกำรเกษตร ในเรองน MRC

สำมำรถพฒนำเทคโนโลยทเกยวกบกำรสรำงแบบจ ำลองทเชอมโยงกนโดยใชขอมลพยำกรณยอสว

น สวนประเทศสมำชก MRC กสำมำรถรบบทบำทสรำงและเผยแพรขอมลพยำกรณผลกระทบ

ดงนน จะสำมำรถจดหำขอมลพยำกรณทนำเชอถอทสดได

โดยใชวธกำรรวมมอกนแบบแพลตฟอรมเพอจดท ำกำรพยำกรณสภำพภมอำกำศแบบ MME

และระบบเตอนภยลวงหนำ

4.2. บรกำรดำนสภำพภมอำกำศแบบไรรอยตอส ำหรบกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำร

ระบบ EWS ถอวำเปนปจจยส ำคญในกำรทบทวนประเดนปญหำตำงๆ

ของประเทศทเกยวกบภยแลงและ TNA ส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลง ในทำงกลบกน

กำรด ำเนนงำนของระบบ EWS จรงในประเทศสมำชกของ MRC และในระดบของ MRC

นนยงไมเพยงพอ ในกรณของเกำหล

แตละกระทรวงจะใหขอมลพยำกรณในระยะยำวและกำรตดตำมภยแลงตำงๆ แยกจำกกน

โดยพจำรณำจำกจดมงหมำยดำนกำรบรหำรจดกำรทแตกตำงกน

อยำงไรกตำม เพอใหระบบเตอนภยน ำทวมและภยแลงลวงหนำสำมำรถน ำไปปฏบตไดจรง


จงเปนสงส ำคญทจะตองน ำโมเดลกำรพยำกรณตำงๆ ทมระยะเวลำระหวำงกระบวนกำร (lead-times)




แตกเปนสงจ ำเปนทจะตองจดท ำขอมลพยำกรณหยำดน ำฟำลวงหนำนำนหลำยเดอนเพอด ำเนนกำรบ

รหำรจดกำรภยแลงในเชงรกดวย อยำงไรกด ในสวนของกำรเตบโตของผลผลตในภำคกำรเกษตรนน

กำรพยำกรณวำจะเรมเกดภยแลงในระหวำงชวงเวลำทออนไหวตอกำรเตบโตของพชผลหรอไมนนจะ

295

มควำมส ำคญมำกกวำ ส ำหรบขอมลเกยวกบกำรเรมเกดภยแลงนน

ควรใหขอมลพยำกรณสภำพอำกำศกงฤดกำลถงฤดกำล (Sub seasonal-to-

Seasonal: S2S) ลวงหนำหนงเดอน ซงจะยำวนำนกวำเวลำน ำของกำรพยำกรณระยะสน

(รำวหนงสปดำห) และสนกวำเวลำน ำของกำรพยำกรณระยะยำว (หลำยเดอน)

นอกเหนอจำกขอมลพยำกรณ

ยงตองมขอมลกำรวำงแผนเตรยมรบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศในอนำคต

เพอก ำหนดนโยบำยปรบตวใหเขำกบภยแลงอยำงสอดคลองตำมสถำนกำรณตำงๆ

ของกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

ดงนน กำรใชขอมลภมอำกำศแบบมลตสเกลอยำงบรณำกำรจงมควำมจ ำเปน เพอทจะ:

จดตงมำตรกำรระยะยำวดวยกำรบรณำกำรกำรบรหำรจดกำรน ำทวมโดยใชกำรสงเกตกำรณและขอมล

พยำกรณระยะสน

จดกำรกำรเตบโตของพชผลผลตโดยใชขอมลเกยวกบกำรเรมเกดภยแลงทพยำกรณไดแบบวธ S2S

จดกำรภยแลงในสำขำทรพยำกรน ำโดยใชขอมลพยำกรณระยะยำว

และวเครำะหกำรเปลยนแปลงของคณลกษณะเฉพำะของภยแลงส ำหรบในอนำคตทไกลออกไป

[รปท 4-20] ดงนน MRC

จ ำเปนตองพจำรณำจดตงกำรบรกำรดำนสภำพภมอำกำศแบบใหผใชเปนจดศนยกลำง

เพอมอบบรกำรพยำกรณภมอำกำศแบบหลำยมำตรำสวนเพอใชในกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแ

ลงแบบบรณำกำรในเชงปฏบต

โดยควรน ำขอมลกำรคำดกำรณภมอำกำศตำงๆ

ไปพจำรณำรวมกบเทคนคกำรยอสวนทควรไดรบกำรคดเลอกโดยพจำรณตำมคณลกษณะเฉพำะของ

ขอมล ส ำหรบกำรยอสวนขอมลพยำกรณดวยวธทำงสถต

จ ำเปนตองปรบปรงขอมลเชงอทกอตนยมวทยำแบบเรยลไทมใหเปนปจจบน อยำงไรกตำม

มอปสรรคในเชงปฏบตเนองมำจำกหลำยเหตผล ดงนน MRC

จ ำเปนตองจดท ำแผนบรหำรจดกำรขอมลแบบบรณำกำรและยงยน

รวมทงกำรจดท ำขอมลแบบผสมทรวมขอมลดำวเทยมหรอขอมลกำรวเครำะหซ ำ

และขอมลสงเกตกำรณทมอย นอกจำกน ดงทกลำวไวขำงตน

สำมำรถพจำรณำใชกำรค ำนวณดชนภยแลงมำกมำยโดยใชขอมลพยำกรณแบบยอสวนและกำรพยำก

รณผลกระทบผำนทำงกำรท ำแบบจ ำลองเชงอทกวทยำและกำรเกษตรเพมเตม ทำยทสด

จ ำเปนตองมอบขอมลวำดวยกำรเปดรบควำมเสยงเชงภมอำกำศ

โดยใชดชนภมอำกำศตำมสเกลเวลำตำงๆ เพอประเมนภยพบต รวมทงน ำทวมและภยแลงดวย

ส ำหรบกำรจดตงบรกำรภมอำกำศแบบไรรอยตอ MRC ตองพจำรณำวธกำรตำงๆ

เพอเพมผลจำกกำรท ำงำนรวมกนอยำงสงสด ดวยกำรใชระบบทมอยในแตละประเทศ

และปองกนไมใหสนเปลองทรพยำกรจำกกำรลงทนทซ ำซอนกนในภมภำค MRC (ดรปท 4-20)

296

[รปท 4-18] บรกำรดำนสภำพภมอำกำศแบบไรรอยตอทแนะน ำ

เพอกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรในภมภำค MLB

ทมำ: ผเขยน ▪

4.3. กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM) แบบมสวนรวมและแพลตฟอรมเพอแบงปนควำมรดำนเทคโนโลยส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลง

จ ำเปนทจะตองพจำรณำกำรบรหำรจดกำรน ำทวมและภยแลงแบบบรณำกำรภำยในแนวคดวำดว

ยกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำร (IWRM) ในชวงหลำยทศวรรษทผำนมำ

ชองวำงระหวำงกำรจดหำน ำทมอยอยำงจ ำกดและอปสงคน ำทเพมขนในเงอนไขของภยแลงนนลดแ

คบลง ดวยกำรใชวธกำรเชงโครงสรำง วธกำรแบบบนลงลำง วธควบคมกำรจดหำ

และวธทมรฐบำลเปนศนยกลำง เชน

กำรสรำงเขอนเกบกกน ำในพนทลมน ำและระบบชลประทำนเพอกำรฟนฟ อยำงไรกตำม



สงทควรพจำรณำเพมเตมในกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรน ำแบบบรณำกำรในอนำคต คอ

วธกำรแบบไมมโครงสรำงและจำกลำงขนบนทพงพำกำรบรหำรจดกำรดวยกำรควบคมอปสงคโดยอำ

ศยกำรเขำมำมสวนรวม เทคโนโลยตำงๆ ทเกยวของกบกำรจดกำรอปสงคทมตอน ำ (WDM) เชน

ระบบเกบเกยวน ำฝน และระบบชลประทำนแบบประหยดน ำ ไดถกกลำวถงในกำรทบทวน TNA

ส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลงในภมภำคพนทลมน ำโขงตอนลำง อยำงไรกตำม

กำรจดกำรอปสงคทมตอน ำมเปำหมำยเพออนรกษน ำโดยท ำใหมน ำสำมำรถใชงำนไดเพมมำกขน

ดวยกำรจดสรรและใชงำนโดยผใชงำนทแทจรงอยำงมประสทธภำพมำกขน ดงนน

297

เพอใหกำรจดกำรอปสงคทมตอน ำ (WDM) โดยอำศยกำรเขำมำมสวนรวมไดผลในเชงปฏบต




ในกรณของภำคเกษตรกรรมในเกำหล เนองจำกกำรยกเลกระบบจำยน ำฟรในป 2000

ควำมมประสทธภำพของกำรใชน ำกลดลงตำมควำมชรำของเกษตรกร ในทำงกลบกน

ในภำคน ำในครวเรอน ไดมกำรน ำ WDM

ไปด ำเนนกำรผำนกำรเขำรวมของภำคเอกชนและกำรด ำเนนกำรจำกสถำบนตำงๆ เชน

กฎหมำยวำดวยกำรตดตงระบบจำยน ำและกำรประปำ และกำรจดเกรดประหยดน ำของโถสขภณฑ

ดงนน ประเทศสมำชกของ MRC ตองพจำรณำนโยบำยสนบสนนและกำรด ำเนนกำรจำกสถำบนตำงๆ

เพอเพม WDM ในระดบสงสดทงในภำคกำรเกษตรและทไมใชกำรเกษตร


เปนเรองส ำคญทจะตองน ำเทคโนโลยดำนภมอำกำศทปรบเปลยนไดโดยพจำรณำตำมคณลกษณะเฉ

พำะของแตละภมภำคไปด ำเนนกำร ดงทกลำวไวขำงตน

ภมภำคลมน ำโขงตอนลำงยงไมมแพลตฟอรมกำรแบงปนควำมรดำนเทคโนโลยทพรอมใชในปจจบน

ในทำงกลบกน ในเกำหล มระบบขอมลเทคโนโลยภมอำกำศ (Climate Technology Information

System: CTIS)



เพอรวมแบงปนและเรมใชงำนเทคโนโลยดำนกำรเกษตรและขอมลทจดสทธบตร อยำงไรกด

พบวำเทคโนโลยดำนภมอำกำศทมอยส ำหรบกำรบรหำรจดกำรภยแลงภำยในระบบตำงๆ

ไมมควำมหลำกหลำย ดงนน MRC ตองรบบทบำทส ำคญในฐำนะของศนยกลำงเผยแพรขำว

ทจะสำมำรถใชขอมลเทคโนโลยดำนภมอำกำศในภมภำคไดอยำงมประสทธภำพสงสด นอกจำกน

ยงจ ำเปนตองทมเทควำมพยำยำมในกำรระบชและพฒนำเทคโนโลยดำนภมอำกำศใหมำกยงขนเพอ

กำรบรหำรจดกำรภยแลงอยำงมประสทธภำพ ประเทศสมำชกของ MRC

จ ำตองวำงรำกฐำนเพอกำรระบชและใชประโยชนเทคโนโลยดำนภมอำกำศตำงๆ

ผำนทำงนโยบำยและกำรสนบสนนในเชงสถำบน

แพลตฟอรมกำรแบงปนควำมรดำนเทคโนโลยทเสนอใหนนจะตองยนยนเทคโนโลยทดทสดและเหม

ำะสมส ำหรบสถำนกำรณตำงๆ ทเกดขนในภมภำคโดยมควำมโดดเดนไมซ ำกน กลำวอกอยำง คอ

ควรด ำเนนกำรทดสอบน ำรองเพอใหสำมำรถน ำเทคโนโลยเพอสงแวดลอมทเสนอใหไปใชภำยในทอ

งทได โดยส ำหรบกำรทดสอบน ำรอง

กำรทดสอบแบบปรบเปลยนตำมทองทดวยกำรก ำกบควบคมแบบเขำมำมสวนรวมจะเปนสงส ำคญมำ

ก กำรสรำงกรณทประสบควำมส ำเรจโดยใชโครงกำรน ำรองจะมควำมจ ำเปน เชน เซมอลอนดง

และพจำรณำวธกำรแบบขยำยสเกลดวยกำรใหควำมรและฝกอบรมอยำงตอเนองเกยวกบเทคโนโลย

ทเหมำะสมโดยองตำมเรองรำวแหงควำมส ำเรจ

นอกเหนอจำกมำตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงทน ำโดยรฐบำลทมอยแลว

298

ยงควรเสรมประสทธภำพใหมำตรกำรบรหำรจดกำรภยแลงแบบเขำมำมสวนรวมดวย

ในกรณของแพลตฟอรมกำรจบคเทคโนโลย เชน CTIS

มควำมจ ำเปนตองพจำรณำใชงำนแพลตฟอรมจบคเทคโนโลยอยำงจรงจงเพอเผยแพรเทคโนโลยดำ

นภมอำกำศโดยอำศยกำรเขำมำมสวนรวมของภำคเอกชน

โดยกำรแบงปนเทคโนโลยทไดรบกำรยนยนแลวกบสำธำรณชนจะเปนขนตอนทส ำคญ

เพอเสรมประสทธภำพใหแกกำรบรหำรจดกำรภยแลงแบบใชกำรเขำมำมสวนรวมใหแขงแกรงขน

299

อางอง

ADCP. Drought Management Interventions at ADPC. 2020.

Andreadis, K. M., Das, N., Stampoulis, D., Ines, A., Fisher, J. B., Granger, S., Kawata, J., Han,

E., & Behrangi, A. The Regional Hydrologic Extremes Assessment System: A Software

Framework for Hydrologic Modeling and Data Assimilation. PLOS ONE, 12(5),

e0176506. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0176506. 2017.

APEC Climate Center (APCC). Development of System for Integrated Impact Assessment

of Climate Change on Agricultural Water Resources (III). 2016.

De Graaf, I.E.M., van Beek, L.P.H., Gleeson, T., Moosdorf, N., Schmitz, O., Sutanudjaja, E.H.,

and Bierkens, M.F.P. A Global-Scale Two Layer Transient Groundwater Model:

Development and Application to Groundwater Depletion. Adv. Water Resour., 102: 53–

67. 2017.

Döll, P., Muller Schmied, H., Schuh, C., Portmann, F., and Eicker, A. Global-Scale Assessment

of Groundwater Depletion and Related Groundwater Abstractions: Combining

Hydrological Modeling with Information from Well Observations and GRACE Satellites.

Water Resour. Res., 50: 5698–720. 2014.

Gleeson, T., Wada, Y., Bierkens, M.F.P., and van Beek L.P.H. Water Balance of Global Aquifers

Revealed by Groundwater Footprint. Nature, 488: 197–200. 2012.

Hwang, J., Seo, Y., & Jung, J. Y. Implications of the Saemaul Undong on Water Resources

Development in Rural Communities During 1970’s. Journal of the Korean Society of

Water and Wastewater, 30(6), 699–705.

https://doi.org/10.11001/jksww.2016.30.6.699. 2016.

Kim DW, Byun HR, Choi KS. Evaluation, Modification, and Application of the Effective

Drought Index to 200-Year Drought Climatology of Seoul, Korea. J Hydrol 378:1–12.

2009.

Konikow, L.F. Contribution of Global Groundwater Depletion since 1900 to Sea‐Level Rise.

Geophys. Res. Lett., 38: L17401. 2011.

Lamas, M.R. and Martínez-Santos, P. Intensive Groundwater Use: Silent Revolution and

https://doi.org/10.1371/journal.pone.0176506

https://doi.org/10.11001/jksww.2016.30.6.699

300

Potential Source of Social Conflicts. J. Water Resour. Plan. Manage, 131: 337–41.

2005.

McDonald, R.I., Weber, K., Padowski, J., Florke, M., Schneider, C., Green, P.A., Gleeson, T.,

Eckman, S., Lehner, B., Balk, D., Boucher, T., Grill, G., and Montomery, M. Water on An

Urban Planet: Urbanization and the Reach of Urban Water Infrastructure. Glob.

Environ. Change, 27: 96–105. 2014.

Ministry of Environment. Standards for the Water-saving Rating and Labeling of Water-

saving Facilities. 2019.

MRC. Drought Management Strategy for the Lower Mekong Basin 2020-2025. Vientiane:

Mekong River Commission Secretariat. 2019.

Regional Drought and Crop Yield Information System (RDCYIS). ADPC/SERVIR Mekong.

2018.

Richey, A.S., Thomas, B.F., Lo, M., Reager, J.T., Famiglietti, J.S., Voss, K., Swenson, S., and

Rodell, M. (2015b) Quantifying Renewable Groundwater Stress with GRACE. Water

Resour. Res., 51: 5217–38. 2015.

Scanlon, B.R., Longuevergne, L. and Long, D. Ground Referencing GRACE Satellite

Estimates of Groundwater Storage Changes in the California Central Valley USA. Water

Resour. Res., 48: W04520. 2012

Siebert, S., Burke, J., Faures, J.M., Frenken, K., Hoogeveen, J., Döll, P., and Portmann, F.T.

Groundwater Use for Irrigation- A Global Inventory. Hydrology and Earth System

Sciences, 14: 1863-80. 2010.

Son, N.H., Yen B.T., and Sebastian L.S. Development of Climate-Related Risk Maps and

Adaptation Plans (Climate Smart MAP) for Rice Production in Vietnam’s Mekong River

Delta. CCAFS Working Paper no. 220. Wageningen, the Netherlands: CGIAR Research

Program on Climate Change, Agriculture and Food Security (CCAFS). (Available online

at: www.ccafs.cgiar.org) 2018.

Wada, Y., van Beek, L.P.H., and Bierkens, M.F.P. Nonsustainable Groundwater Sustaining

Irrigation: A Global Assessment. Water Resour. Res., 48: W00L06. 2012.

http://www.ccafs.cgiar.org/

301

Wada, Y., Van Beek, L.P.H., Sperna Weiland, F.C., Chao, B., Wu, Y.-H., and Bierkens, M.F.P.

Past and Future Contribution of Global Groundwater Depletion to Sea-Level Rise.

Geophys. Res. Lett., 39: L09402. 2012.

Wada, Y., van Beek L.P.H., van Kempen, C.M., Reckman, J.W.T.M., Vasak, S., and Bierkens,

M.F.P. Global Depletion of Groundwater Resources. Geophys. Res. Lett., 37: L20402.

2010.

Yen, B. T., Son, N. H., Tung, L. T., Amjath-Babu, T. S., & Sebastian, L. Development of a

participatory approach for mapping climate risks and adaptive interventions (CS-MAP)

in Vietnam’s Mekong River Delta. Climate Risk Management, 24, 59–70.

https://doi.org/10.1016/j.crm.2019.04.004. 2019.

เวบไซต

คณะกรรมำธกำรแมน ำโขง https://www.mrcmekong.org/

https://doi.org/10.1016/j.crm.2019.04.004

https://www.mrcmekong.org/

รายงานประชุมหารือระดับนโยบายโค...

Documents

Transcript of รายงานประชุมหารือระดับนโยบายโค...