जिल्ला विकास समितिको कार्यालय - डोटी

82
lhNnf ljsf; ;ldltsf] sfof{no 8f]6L cf= j= @)&!÷)&@ sf] ;fdflhs k/LIf0f k|ltj]bg tof/ ug]{ l8sjxfb'/ dx/f /fdx/L cf]emf sflt{s, @)&@

Transcript of जिल्ला विकास समितिको कार्यालय - डोटी

lhNnf ljsf; ;ldltsf] sfof{no 8f]6L

cf= j= @)&!÷)&@ sf]

;fdflhs k/LIf0f k|ltj]bg

tof/ ug]{ l8sjxfb'/ dx/f /fdx/L cf]emf sflt{s, @)&@

;fdflhs k/LIfssf] tkm{jf6

;fdflhs k/LIf0fsf] cjwf/0ff j]nfot nufot s]xL o'/f]kLog d'n'sx?df ;g !(&) sf] bzsdf pBf]u, Jofkf/ / /f]huf/Lsf] If]qdf ePsf] kfO{G5 . To;}j]nf b]lv ;fdflhs k/LIf0fnfO{ cfly{s If]qdf eGbf klg ;fdflhs If]qdf s]lGb|t ul/Psf] kfO{G5 . g]kfndf ;/sf/n] u/]sf sfdx? kf/bzL{ x'g' kg]{, hgtfn] ;/sf/sf x/]s ultlalwsf] ;"rgf kfpg' kg]{ / ;/sf/ hgtfk|lt hjfkmb]xL x'g' kg]{ dfu @)%) ;fndf p7]sf] kfO{G5 . k|ltkIf bnx?jf6 ;+;bd} kf/bzL{tf, hjfkmb]xLtf / ;'zf;gsf] laifodf cfjfh p7]kl5 tTsfnLg ;/sf/n] ;/sf/sf x/]s lqmofsnfkx? kf/bzL{ x'g] / ;/sf/ hgtfk|lt cjfkmb]xL x'g] k|ltj4tf JoQm u/]sf] lyof] . åGå sfndf pQm k|ltj4tf k'/f x'g ;s]g . g]kfndf sfo{/t cGt/fli6«o u};;x?n] pQm laifonfO{ p7fg ub}{ cfP . To;kl5 ;/sf/n] ;fj{hlgs lgsfox?df ;fdflhs hjfkmb]xLtfsf cf}hf/x? k|of]u ug{ ;'? Uf¥of] .

clxn] ;j} ;fj{hlgs lgsfox?df jif{df Ps k6s ;fdflhs k/LIf0f clgojfo{ ?kdf ug'{ kg]{ gLltut Joj:yf ul/Psf] 5 . cfly{s k|zf;g lgodfjnL @)^$ sf] lgod @)! adf]lhd Ps cf=j=df ;Dkfbg u/]sf jflif{s sfoqmdx¿ ;f] cf=j= ;dfKt ePsf] $ dlxgfleq ;fdflhs k/LIf0f ug'{ kg]{ Joj:yf ul/Psf] 5 . :yfgLo lgsfosf] ;fdflhs k/LIf0f sfo{lalw, @)^& cg';f/ :yfgLo lgsfox?sf] ;fdflhs k/LIf0f cfly{s jif{ ;DkGg ePsf] klxnf] rf}dfl;sleq ul/;Sg' kg]{ Joj:yf ul/Psf] 5 .

8f]6L lhNnfdf pQm Joj:yf :yfgLo lgsfox?n] kfngf ug{ g;s]sf] cj:yfdf lhNnf lasf; ;ldltn] ;fdflhs k/LIf0f ug]{ cEof; ut jif{ b]lvg} u/]sf] b]Vbf v'zL nfu]sf] 5 . o;/L g} cGo :yfgLo lgsfox? / ;j} ;fj{hlgs lgsfox?n] klg lalwjt\ ?kdf ;fdflhs k/LIf0f ug{ ;s] /fd|f] x'g] b]lvG5 .

lhNnf lasf; ;ldlt 8f]6Ln] cfly{s jif{ @)&!÷)&@ ;fnsf] ;fdflhs k/LIf0f ug]{ lhDdf xfd|f] ;d"xnfO{ lbPsf]df lhlj;k|lt xflb{s s[t1tf JoQm ub{5' . ;fdflhs k/LIf0fsf qmddf cfjZos ;xof]u tyf dfu{lgb]{z ug'{ x'g] :yfgLo lasf; clwsf/L af;'b]j /]UdL, dxTjk"0f{ ;Nnfx÷;'emfj lbg'x'g lhNnf zf;g la1 k|1fg l3ld/] / lhNnf lasf; ;ldltsf ;Dk"0f{ sd{rf/Lx?k|lt ;fdflhs k/LIfsx?sf] tkm{jf6 xflb{s cfef/ JoQm ub{5' . o:t} ;"rgf ;+sngsf] qmddf cfjZos ;"rgf tyf k|ltj]bg pknJw u/fO{ lbg] laifout sfof{nosf k|d'v tyf ;j} sd{rf/Lx?, u};;sf kbflwsf/L tyf sd{rf/Lx?k|lt wGojfb JoQm ug{ rfxfG5' . ;fdflhs k/LIf0f ug{sf nflu cfly{s ;xof]u ;d]t k|bfg ug]{ lkmofg g]kfn / JolQmut ?kdf ;xof]u ug'{ x'g] pQm ;+:yfsf lhNnf ;+of]hs d's'Gb /fgfk|lt klg cfef/ JoQm ub{5' .

;fdflhs k/LIf0fsf] sfo{zfnf uf]i7Ldf ;xeflu eO{ ;fdflhs k/LIfsx?jf6 k|:t't ul/Psf] k|ltj]bgdf /rgfTds l6Kk0fL tyf cfjZos ;'emfjx? lbP/ k|ltj]bgnfO{ k"0f{tf lbgdf ;xof]u k'¥ofpg' x'g] /fhgLlts bnsf cfb/0fLo g]tf Ho"x?, ;/sf/L sfof{nosf k|d'v tyf k|ltlglwx?, u};;sf k|d'v tyf k|ltlglwx?, ;xsdL{ ;~rf/sdL{ ldqx?, gful/s ;dfhsf k|ltlglwx? / cfd ;]jfu|fxLx?k|lt xflb{s cfef/ JoQm ub{5' .

o; qmddf ;fdflhs k/LIfsx?nfO{ tYofFs ;+sng tyf tflnsLs/0f ug{df dxTjk"0f{ of]ubfg lbg'x'g] cfTdLo ldq kqsf/ s0f{jxfb'/ rGbk|lt klg xflb{s cfef/ JoQm ub{5' .

lhNnf lasf; ;ldltsf] ;fdflhs k/LIf0fsf qmddf y'k|} /rgfTds ;'emfjx? cfPsf 5g . lt ;'emfjx?sf] sfof{Gjogdf lhNnf lasf; ;ldlt, /fhgLlts bnsf cfb/0fLo g]tf Ho"x? / laifout sfof{nox?sf] ;d]t dxTjk"0f{ e'ldsf /xg]5 eGg] cfzf jf]s]sf] 5' . lhla; PSn}n] u/]/ lhNnfsf] ;du| lasf; / ;'zf;g sfod x'g ;Sb}g . To;}n] ;j}sf] kxnsbdLsf nflu ;fdflhs k/LIfsx?sf] tkm{jf6 cfu|x ;d]t ub{5' .

wGojfb .

;fdflhs k/LIfs

/fdx/L cf]emf

sfo{sf/L ;f/f+z

:yfgLo lgsfox¿n]] Ps cfly{s jif{df ;du| ;fdflhs lhDd]jf/L k'/f u/] gu/]sf] ;DaGwdf n]vfhf]vf ug]{ sfo{ g} ;DjlGwt :yfgLo lgsfosf] ;f] cfly{s jif{sf] ;fdflhs k/LIf0f xf] . :yfgLo lgsfo -cfly{s k|zf;g_ lgodfjnL, @)^$ sf] lgod @)! df :yfgLo lgsfox¿ -lhNnf ljsf; ;ldlt, dxflhNnf lasf; ;dllt, pkdxflhNnf lasf; ;dllt, lhNnf lasf; ;dllt / uf=lj=;=x¿_ n] jif{df Ps k6s cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] k|yd rf}dfl;sleq ;dflhs k/LIf0f u/L ;Sg' kg]{ k|fjwfg 5 . o;}cg';f/ ;fdflhs k/LIf0f sfo{ljlw, @)^& sf] clwgdf /xL lhNnf ljsf; ;ldlt 8f]6Lsf] cfly{s jif{ @)&!÷)&@ sf] ;fdflhs k/LIf0f ul/Psf] 5 .

;fdflhs lhDd]jf/L k"/f u/] gu/]sf] ;DaGwdf cg';GwfgfTds 9+uaf6 cWoog tyf ljZn]if0f ug{ cfjZos ;"rgf tyf hfgsf/L ;+sng ug]{ qmddf :yfgLo lgsfo;Fu ;DjlGwt ljleGg ;Gbe{ ;fdu|Lx¿sf] cWoog tyf ;ldIff ul/Psf] lyof] . To:t} lhNnf lasf; ;ldltsf kbflwsf/Lx?, zfvf k|d'v, cfof]hgf k|d'v, ljifout sfof{no k|d'v nufot ;DjlGwt sd{rf/L tyf ;/f]sf/jfnfx¿;Fu cw{;+/lrt -Semi-structured_ cGt/jftf{ lng'sf ;fy} 5nkmn ;d]t ul/Psf] lyof] . o;/L k|fKt ;"rgf tyf hfgsf/Lx¿sf] cfwf/df :yfgLo lgsfo ;fdflhs k/LIf0f sfo{ljlw, @)^& sf] cg';"rL @ / # df plNnlvt 9fFrfdf cfwfl/t k|f/lDes k|ltj]bg tof/ u/L ;Dk"0f{ ;/f]sf/jfnf ;lxtsf] ;dfj]zL pkl:yltdf k|f/lDes k|ltj]bg k|:t't ul/Psf] lyof] . 5nkmndf p7]sf ;jfn / hjfkmnfO{ ;d]6L clGtd Kf|ltj]bg tof/ ul/Psf] 5 . lhNnf ljsf; ;ldlt / ljifout sfof{no÷u}x| ;/sf/L ;+:yfx¿sf] ljj/0f ;fdflhs k/LIf0f sfo{ljlw @)^&, cg';"rL @ / # adf]lhdsf] ljj/0f ;d]t ;+nUg ul/Psf] 5 .

lhNnf ljsf; ;ldlt 8f]6Lsf] ;fdflhs lhDd]jf/L ;Dkfbgtkm{ o; ;fdflhs k/LIf0faf6 b]lvPsf ;an kIfx? o;k|sf/ 5g\ M

– ;fdflhs kl/rfngsf sfo{qmd dfkm{t\ ;d'x u7g, kl/rfng / ljleGg of]hgfx?sf] sfo{Gjog x'g', afn>d Go"gLs/0fsf nflu :yfgLo u};;;Fusf] ;dGjodf k|efjsf/L sfo{ ;Dkfbg x'g', ;fdflhs ;'/Iff sfo{qmd cGt/ut eQf k|fKt ug]{x?sf] ;"rL cBfjlws ub}{ pQm eQf ljt/0fnfO{ ;xh agfOg', tYofFsf] cfwf/df x]bf{ vfg]kfgL tyf ;/;kmfO{df ;'wf/ cfpg', :jf:Yo ;]jfsf] kx'Frdf ;'wf/ cfpg', ljBfnosf] ef}lts k"jf{wf/ la:tf/ x'g' .

o:t} pQm ;dflhs k/LIf0fjf6 b]lvPsf ;'wf/ ug'{ kg]{ kIfx? o; k|sf/ 5g M

lhNnf lasf; ;ldltsf] jflif{s ah]6 gLlt to ePsf] ePklg ;f] cg';f/ sfd x'g g;Sg', ljifout sfof{nox¿;Fu k|efjsf/L ;dGjodf gx'g', ah]6 l9nf] lgsf;f x'g], lhNnf lasf; ;ldltdf ePsf] hgzQmLsf] ;xL k|of]u x'g g;Sg', ef}lts k"jf{wf/sf cfof]hgf sfo{fGjog ug]{ qmddf jftfj/0fLo k/LIf0f÷k|efj d'Nofªsg gu/L of]hgf kl/ifb\af6 kf; ug]{ ul/Psf], cfof]hgfx¿sf] k|efjsf/L ?kdf cg'udg tyf d"Nof+sg gx'g', ;~rfng ul/Psf of]hgfdfkm{t\ bLuf] ljsf;df hf]8 lbg g;lsPsf] tyf cfof]hgfx¿ sfof{Gjog

ubf{ sfo{ tflnsf cg';f/ ug{ g;lsPsf] cflb o; ;fdflhs k/LIf0faf6 b]lvPsf ;'wf/ ug'{ kg]{ kIfx? x'g .

o;}u/L o; lhlj;n] cfufdL lbgdf ;fdflhs lhDd]jf/L k'/f ug{ tkl;n adf]lhdsf sbd rfNg jf ;'emfj k|bfg ul/Psf] 5 .

• x/]s cf=j= sf nflu jflif{s gLlt to u/L ;f]xL gLlt adf]lhd jflif{s of]hgf tyf sfo{qmdx¿ 5gf]6 ug'{kg]{ .

• gLlt cg';f/ sfo{qmd tyf cfof]hgf eP gePsf] ljifdf gu/ kl/ifb\ k"j{ Jofks 5nkmn ug]{ / gLlt tyf sfo{qmd :ki6 x'g' kg]{ .

• jflif{s of]hgf tyf gLltx¿ tof/ ubf{ /fli6«o gLlt / lhNnf lasf; ;ldltsf] cfjlws tyf ljifout of]hgfn] lgb{]lzt u/]sf p2]Zox¿nfO{ Wofg k'¥ofpg' kg{] .

• /f]huf/d"ns / ul/aL lgjf/0f nlIft of]hgfx¿ ;dfj]z x'g' kg]{ . • ;"rgf tyf tTYofÍ zfvfnfO{{ ef}uf]lns ;"rgf k|0ffln nufotsf dfWodaf6

Jojl:yt agfO{ lhlj;;Fu ;DalGwt ;Dk"0f{ tYofÍ cBfjlws ug'{kg]{ . • lhNnfsf] ;du| ljsf;sf nflu cGo ljifout sfof{no tyf u};;;Fusf]

;dGjodf sfo{qmdsf] sfof{Gjog ug'{kg]{ . � u'gf;f]sf] ;'g'jfO{ tyf Joj:yfkg x'g'kg]{ .

� lhNnfdf eO{/x]sf] cJojl:yt ahf/ lj:tf/ sfo{nfO{{ lgoGq0f ug'{kg]{ .

� lhNnf lasf; ;ldltnfO{ k6s–k6s nfUg] u/]sf] e|i6frf/sf] cf/f]kjf6 d'Qm

x'gsf nflu k|efjsf/L sbd rfNg' kg]{ .

� nlIft ju{sf] sfo{qmdnfO{ k|efjsf/L ?kdf ;~rfng ug{sf nflu 7f]; of]hgf

jgfpg' kg]{ .

� dlxnf, ljkGg tyf kL5l8Psf ju{x¿sf] ;fdflhs, z}lIfs, cfly{s ljsf;sf

nflu cfw'lgs s[lif, kz'kfng tyf :j/f]huf/d'ns sfo{qmdx¿sf] klxrfg u/L

sfof{Gjogdf NofOg'kg]{ .

� lhlj;df /x]sf sd{rf/Lx?nfO{ kmfF6 tf]sL lgoldt ?kdf sfof{nodf xflh/ x'g],

sd{rf/Lsf] kf]zfFsd} sfof{no cfpg], dlb/f ;]jg u/]/ sfof{nodf gcfpg] h:tf

laifox?df s8fO{ ug'{ kg]{ .

� lhNnf ljsf; ;ldltsf] j]j;fO{6nfO{ lgoldt ?kdf ck8]6 ug'{ kg]{ .

� of]hgf th'{df ubf{ a:tL:t/sf] of]hgf th'{df e]nfjf6 ;'? ug'{ kg]{ .

� ;fdflhs kl/rfng sfo{qmdnfO{ pknJwLd'vL jgfpg' kg]{ .

� lhNnf ljsf; ;ldlt tyf cGo laifout sfof{nox?n] ;~rfng u/]sf]

sfo{qmdx?sf] jf/]df ;DjlGwt uflj;x?nfO{ clgjfo{ ?kdf hfgsf/L u/fO{g' kg]{ .

� lhNnf ;b/d'sfd nufot d'Vo jhf/x?df b]lvPsf] ;fj{hlgs zf}rfnosf] cefj

x6fpg ;fj{hlgs zf}rfon lgdf{0f / Joj:yfkgdf hf]8 lbg' kg]{ .

� lgjf{rg If]q ljz]if sfo{qmdsf] jh]6 ljlgof]hg ubf{ j:tL, j8f, uflj; /

O{nfsfjf6 k|fydLlss/0f eO{ cfPsf of]hgfx?dWo]jf6 5gf}6 ug'{ kg]{ .

� ufpF lasf; ;ldltx?nfO{ ;fdflhs k/LIf0f, ;fj{hlgs k/LIf0f / ;fj{hlgs

;'g'jfO{ sfo{qmd ug{ clgjfo{ u/fpg'sf ;fy} sfo{qmd ;~rfng ug{ ;xhtfsf

nflu ufla; ;lrjx?nfO{ cled'vLs/0f lbO{g' kg]{ .

ljifo ;"rL

!= k[i7e"ld -------------------------------------------------------------------------------------- 8

@= p2]Zo --------------------------------------------------------------------------------------- 9

#= ;fdflhs k/LIf0f cWoog ljlw -------------------------------------------------------------- 9

$= cWoogsf ;Ldf ---------------------------------------------------------------------------- 10

%= a[xt\ 5nkmn -k|f/lDes k|ltj]bg k|:t'lt tyf 5nkmn_ sfo{qmdsf] ljj/0f --------------------- 11

^= ;fdflhs k/LIf0faf6 b]lvPsf ;jn kIfx¿ -------------------------------------------------- 6

&= ;fdflhs k/LIf0faf6 b]lvPsf r'gf}tL jf sdL÷sdhf]/Lx¿ ---------------------------------- 14

*= ;d"x 5nkmn tyf JolQmut e]63f6jf6 cfPsf u'gf;fx? ==========================================7

(= ;fdflhs lhDd]jf/L k'/fug{ rfNg'kg{] sbd jf ;'emfjx¿ -------------------------------------- 15

!)= :yfgLo lgsfo ;fdflhs k/LIf0f sfo{ljlw– @)^& sf] cg';"rL @ adf]lhdsf] k|ltj]bg ------ 17

!!= :yfgLo lgsfo ;fdflhs k/LIf0f sfo{ljlw– @)^&, cg';"rL # adf]lhd ;dfj]z ul/Psf ljifout sfof{nox¿sf] ljj/0f -------------------------- Error! Bookmark not defined.3

sfo{lalwsf] cg';"rL–# cg';f/ ;dfj]z ul/Psf u};;x?sf] ljj/0f==================================39

cg';"rLx? ------------------------------------------------------------------------------------- 66

cg';"rL ! M k|f/lDes k|ltj]bg k|:t'lts/0f sfo{qmdsf] 5nkmnsf] qmddf ;xefuLx¿n] JoQm u/]sf ljrf/, ;'emfj, k|ltlqmof tyf k|lta4tfsf] ;f/;+If]k ----------------------------------- 53

cg';"rL @ M ;xeflutfnfO{ k7fO{Psf] kq a'em]sf] e/kfO{ -------------------------------------- 57

cg';"rL # M ;fdflhs k/LIf0f sfo{zfnfdf ;xeflu ePsf JolQmx?sf] pkl:ylt ------------ 759

cg';"rL $ M ;fdflhs k/LIf0f sfo{zfnfdf pkl:yt x'g k7fO{Psf] kq........................62

cg';"rL % M sfo{zfnfdf lnO{Psf s]xL kmf]6f]x?========================================================63

lhNnf lasf; ;ldlt 8f]6Lsf] cfly{s jif{ @)&!÷)&@ sf] ;fdflhs k/LIf0f k|ltj]bg

!= k[i7e"ld

;fdfGo cy{df …;fdflhs k/LIf0fÚ eg]sf] s'g} klg ;+:yfsf] ;fdflhs sfo{ ;Dkfbgsf]

k/LIf0f ug]{ sfo{ xf], h;df ;/f]sf/jfnfn] ;fdflhs sfo{ ;Dkfbgsf nflu eljiodf ug{

;lsg] ;'wf/sf] cfzf /fVb5g\ . :yfgLo lgsfo cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^$ df

;fdflhs k/LIf0fnfO{ æ;fdflhs lhDd]jf/Lsf] n]vfhf]vfÆ eg]/ kl/eflift ul/Psf] 5 .

o;sf/0f :yfgLo lgsfox¿n]] Ps cfly{s jif{df ;du| ;fdflhs lhDj]jf/L k'/f

u/]÷gu/]sf] ;DaGwdf n]vfhf]vf ug]{ sfo{ g} ;DjlGwt :yfgLo lgsfosf] ;f] cfly{s

jif{sf] ;fdflhs k/LIf0f xf] . cfly{s n]vfk/LIf0f / ;fdflhs k/LIf0f aLr s]xL

;dfgtfx¿ 5g\ . oL b'j}df clen]v / k|lqmofsf] hf‘r / To;sf] ;f/f+z / k|ltj]bg tof/L

ul/G5 . t/ tflTjs km/s s] xf] eg] ;fdflhs k/LIf0fdf Joj:yfkg, af]8{ ;b:o,

sd{rf/L, ;]jfu|fxL, ;d'bfo, gLlt lgdf{tf ;a}nfO{ ;+:yfsf] ;fdflhs sfo{ ;Dkfbgsf]

n]vfhf]vfsf] cj;/df ;xefuL u/fOG5, eg] cfly{s n]vf k/LIf0fdf n]vfk/LIfsn] cfkm\gf]

/fo dfq pNn]v ub{5g\ .

:yfgLo lgsfo -cfly{s k|zf;g_ lgodfjnL, @)^$ sf] lgod @)! n] u/]sf] Joj:yf

cg';f/ :yfgLo lgsfox¿ -lhNnf ljsf; ;ldlt, dxfgu/kflnsf, pkdxfgu/kflnsf,

gu/kflnsf / ufpF ljsf; ;ldltx?_ n] jif{df Ps k6s cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] k|yd

rf}dfl;sleq ;dflhs k/LIf0f u/L ;Sg'k5{ . o;}u/L :yfgLo lgsfo ;fdflhs k/LIf0f

sfo{ljlw, @)^& n] u/]sf] Joj:yf cg';f/ ;fdflhs k/LIf0fsf nflu :yfgLo lgsfon]

;f] lgsfo;‘u k|To]If ;DaGw gePsf b'O{ lj1sf] ;d"xnfO{ ;fdflhs k/LIfssf] ¿kdf

;]jf s/f/df lng' kb{5 . ;fy}, lgwf{l/t of]Uotf ePsf] lj1 pknAw ePsf] s'g}

k/fdz{bftf ;+:yf, sDkgL jf kmd{nfO{{ ;d]t ;fdflhs k/LIfssf] ¿kdf ;]jf s/f/df

lng ;lsG5 . ;fdflhs k/LIf0f sfo{sf] ;xof]u tyf ;dGjosf nflu :yfgLo lgsfon]

Ps ;dGjo ;ldltsf] u7g ;d]t ug{ ;Sb5 . t/, ;dGjo ;ldltsf] u7g afWofTds

eg] 5}g .

;fdflhs lhDd]jf/L k"/f u/]÷gu/]sf] ;DjGwdf cg';GwfgfTds 9+uaf6 cWoog tyf

ljZn]if0f u/] kZrft\ ;Dk"0f{ ;/f]sf/jfnf ;lxtsf] ;dfj]zL pkl:yltdf k|f/lDes k|ltj]bg

k|:t't ug'{ kb{5 . 5nkmndf p7]sf ;jfn / hjfkmnfO{ ;d]6L clGtd Kf|ltj]bg tof/

ul/G5 . o;nfO{ :yfgLo lgsfosf] of]hgf th'{dfsf ljleGg r/0fdf, ;fdflhs tyf

hg;+Vof ;ldlt / kl/ifb\df k]z ug'{ kg{] k|fjwfg /x]sf] 5 . o;/L :yfgLo lgsfoaf6

ePsf sfdx¿n] ;fdflhs pknlAw s] slt xfl;n eP ;f]sf] ljZn]if0faf6 k|efj ;Ddsf]

cf+sng ug{ ;fdflhs k/LIf0f ljlw lgs} k|efjsf/L ePsf] b]lvG5 . ;fdflhs k/LIf0fsf]

;}4flGts kIfsf] cg';/0f, ;fdflhs k/LIf0f sfo{ljlwsf] dxTjk"0f{ kf6f] ePsfn] o;sf]

;kmn sfof{Gjogaf6 cfkm\gf] ;fdflhs ljsf;sf] pQ/bfloTj k"/f ug{ :yfgLo lgsfonfO{

7"nf] 6]jf k'Ug] ub{5 . o;}sf] cfw./df eljZosf] /0fgLlt tyf of]hgf tof/ ug]{ sfo{sf

nflu o;sf lgZsif{x¿n] ;3fpF5g\ . ;fdflhs k/LIf0f sfo{ljlw, @)^& sf] clwgdf /xL

8f]6L lhNnf lasf; ;ldltn] cfly{s jif{ @)&!÷)&@ sf] ;fdflhs k/LIf0f u/]sf] 5 .

@= p2]Zo

:yfgLo lgsfo -cfly{s k|zf;g_ lgodfjnL, @)^$ sf] lgod @)! n] u/]sf] Joj:yf

cg'¿k lhNnf ljsf; ;ldltn] Ps cfly{s jif{ -cf=j= @)&!÷)&@_ df ;du| ;fdflhs

pQ/bfloTj k'/f u/]÷gu/]sf] k/LIf0f -n]vfhf]vf_ ug'{ o; ;fdflhs k/LIf0fsf] p2]Zo xf] .

;fdflhs k/LIf0fsf ;}4flGts / Jofjxfl/s kIfnfO{ ;d]6\b} lhNnf lasf; ;ldltnfO{ P]g

lgodn] tf]s]sf] ;fdflhs lhDd]jf/L, To; cg';f/ ;~rflnt sfo{qmd, of]hgfn] NofPsf]

;fdflhs pknlAw / ;fdflhs lhDd]jf/L axg ug{ ;Sg] ;+:Yffut Ifdtf cflbsf]

n]vfhf]vf o;sf] s]Gb|ljGb'df /x]sf 5g\ .

#= ;fdflhs k/LIf0f cWoog ljlw

;fdflhs k/LIf0fsf] sfo{nfO{ cg';GwfgfTds 9+uaf6 cufl8 a9fpg] qmddf b]xfo

adf]lhdsf ljlwx¿sf] k|of]u ul/Psf] lyof] .

#=! ;Gbe{ ;fdu|L ;dLIff / cWoog

:yfgLo lgsfo ;DjGwL P]g, lgod, sfo{ljlwx¿ / lgb]{lzsfx¿

:yfgLo lgsfosf] ;fdflhs lhDd]jf/L, nIo, p2]Zo

cfjlws tyf jflif{s of]hgf -ljifout sfof{nox¿sf] ;d]t_

;fdflhs pknlAw, sfo{ ;Dkfbg, kl/0ffd / k|efj ;DjGwL clen]v tyf ;"rgf

ut cfly{s jif{sf] ;fdflhs k/LIf0fsf] k|ltj]bg

Gfful/s a8fkq

jflif{s tyf rf}dfl;s k|ltj]bgx¿

lhNnf lasf; ;ldltsf cGo k|sfzgx¿

#=@ cGt/jftf{ / ;d"x 5nkmn

:yfgLo lasf; clwsf/L, zfvf k|d'v, cfof]hgf k|d'v, ljifout sfof{no k|d'v;Fu

cw{;+/lrt -Semi-structured_ cGt/jftf{ ul/Psf] lyof] . cGt/jftf{af6 ;d]l6g g;s]sf

ljifox¿sf nflu ;DjlGwt sd{rf/Lx¿sf] ;fgf] ;d"x agfO{ ;d"x 5nkmn ul/of] . k|d'v

;d:of, r'gf}tL ltgLx¿sf] ;Dkfbgsf] cj:yf / efjL sfo{lbzfsf af/]df uxg cWoog

u/L a'Fbfut ¿kdf k|ltj]bg tof/ ul/Psf] lyof] .

#=# k|f/lDes k|ltj]bg k|:t'lt tyf 5nkmn

:yfgLo lgsfo ;fdflhs k/LIf0f sfo{ljlw, @)^& sf] cg';"rL @ / # df plNnlvt

9fFrfdf cfwfl/t k|f/lDes k|ltj]bg b]xfo cg';f/sf zLif{sdf s]Gb|Ls[t /xL 5nkmnsf

nflu k|:t't ul/Psf] lyof] .

• ;fdflhs k/LIf0fsf lgisif{x¿

• ;fdflhs k/LIf0fn] cf}+NofPsf ;jfnx¿

• ;jfnx¿sf] k|fyldsLs/0f

• oL ;jfnx¿nfO{ ;Daf]wg ug]{ k|lta4tf

• ;fdflhs k|ltj]bgn] ;d]6\g g;s]sf ljifoj:t'

• ;'emfjx¿ ;+sng

$= cWoogsf ;Ldf

lhNnf lasf; ;ldltsf] ;fdflhs k/LIf0f ePtf klg lhNnfleq s[ofzLn / lhNnfsf]

ljsf;df k|To]If jf ck|To]If ?kdf of]ubfg lbg] s]xL ;/sf/L tyf u}x|;/sf/L

;+:yfx¿af6 ePsf k|of; tyf pknlAwnfO{ ;d]t o; cWoogdf ;dfj]z ug]{ k|of;

ePsf] 5 . 5f]6f] ;dofjlw / ;Lldt ;|f]tsf] kl/lwleq /x]/ sfo{ ;DkGg ug'{kg]{ ePsfn]

o; lsl;dsf ;Dk"0f{ ;+:yfx¿nfO{ eg] ;dfj]z ug{ ;lsPsf] 5}g . ;fy}, clwsf+z

;"rgfx¿ låtLo >f]taf6 ;+sng ePsf / k|fylds >f]taf6 k|fKt ;"rgfx¿ ;"rgfbftfsf]

df}lns ljrf/af6 klg k|efljt ePsf x'g ;Sb5g\ .

%= a[xt\ 5nkmn -k|f/lDes k|ltj]bg k|:t'lt tyf 5nkmn_ sfo{qmdsf] ljj/0f

%=! k|f/lDes k|ltj]bg k|:t'ltsf] tof/L

;fdflhs k/LIf0f k|ltj]bg k|:t'ltsf] sfo{qmddf pkl:yt eO{ cGt/lqmofdf ;xefuL x'g

lhNnf lasf; ;ldltsf k|d'v ;/f]sf/jfnfx¿ tyf pkef]Qmfsf k|ltlglwx¿ -gful/s

;dfh, /fhg}lts bnx¿, k"j{ hgk|ltlglwx¿, kL5l8Psf ju{, ;~rf/sdL{x?,

jfnjflnsfsf k|ltlglwx?, dlxnf k|ltlglw, :yfgLo u};;, tyf ;fd'bflos ;+:yfx¿,

a'l4hLjLx¿ cflb_ nfO{ kq tyf 6]lnkmf]g dfkm{t\ cfdGq0f ul/Psf] lyof] .

%=@ k|f/lDes k|ltj]bg k|:t'lt tyf 5nkmn

s_ ldltM @)&@ sflt{s @@ ut]

v_ :yfg M lhNnf lasf; ;ldltsf] ;efxn

u_ ;do M !!M)) b]lv #M)) ah];Dd

3_ pkl:ylt M ^% hgf

sfo{qmd ;~rfng ljlw ;Gbe{ ;fdu|Lsf] cWoog, cGt/jftf{, 5nkmn af6 k|fKt ;"rgf tyf glthfsf] cfwf/df

;fdflhs k/LIfsåf/f tof/ ul/Psf] ;fdflhs k/LIf0f k|f/lDes k|ltj]bg sfo{zfnf

uf]i7Lsf] cfof]hgf u/L k|:t't ul/Psf] lyof] . ;f] sfo{qmd ;~rfng ubf{ ;fdflhs

k/LIf0f sfo{ljlw, @)^& n] lgb]{lzt u/]adf]lhdsf ljlwx¿sf] cg';/0f ul/Psf] lyof] .

o;k|sf/ ;f] sfo{qmddf tkl;n adf]lhsf s[ofsnfkx¿ ;dflji6 u/fOPsf lyP .

• ;fdflhs k/LIf0f k|ltj]bg k|:t'lt sfo{qmddf ;xefuLx¿sf] pkl:ylt -

;xefuLx¿sf] gfd, kb tyf k|ltlglwTj u/]sf] ;+:yf ;d]t pNn]v u/L_ /flvPsf]

lyof] .

• sfo{qmdsf] k|f/Dedf ;xefuLx¿nfO{ sfo{qmdsf] p2]Zo, ;~rfng ljlw, ;do /

cfrf/;+lxtfaf/] hfgsf/L k|bfg ul/Psf] lyof] .

• ;fdflhs k/LIfsaf6 cg';"rL–@ / cg';"rL–# adf]lhdsf] 9fFrfdf tof/ ul/Psf]

ljj/0f k|:t't ul/Psf] lyof] .

• k|ltj]bg sfo{qmddf ljj/0f k|:t't ePkl5 ;fdflhs k/LIfssf] tkm{af6 sfo{qmdsf

;xefuLx¿;+u v'nf 5nkmnsf] dfWodaf6 k|ltlqmof tyf ;'emfj cfXjfg ul/Psf]

lyof] .

• ;xefuLx¿n] sfo{qmddf /fv]sf ljrf/, ;'emfj tyf k|ltlqmofx¿nfO{ ;fdflhs

k/LIfsn] l6kf]6 u/]sf lyP . ;xefuLn] /fv]sf lh1f;f tyf ljrf/df lhla;sf

:yfgLo lasf; clwsf/L tyf ;fdflhs k/LIfsn] :ki6 kfg'{ ePsf] lyof] .

• ;fdflhs k/LIf0f sfo{qmddf p7]sf ljifoj:t'x¿sf] cfwf/df ;fdflhs k/LIfsn]

;f/;+If]k tof/ u/L k|ltj]bgdf ;dfj]z ul/Psf] 5 .

sfo{qmdsf] lj:t[t ljj/0f

sfo{qmd ;~rfns M k|1fg l3ld/] -lhNnf zf;g la1_

;efWoIf M af;'b]j /]UdL -:yfgLo lasf;

clwsf/L_

cltlyx?

M lhtjxfb'/ v8\sf -g]kfnL sf+u|];_

M rqmjxfb'/ dNn -g]skf Pdfn]_

M lzjl;+ cf]nL -Pg]skf dfcf]jfbL_

M c+sjxfb'/ v8\sf -/fk|kf g]kfn_

M >LrGb| >]i7 -;+3Lo ;dfhjfbL kmf]/d, g]kfn_

M jxfb'/ l;+ v8\sf -/fli6«o k|hftGq

kf6L{_

M j]0fLdfwj hf]zL -/fli6«o hgdf]rf{_

M 8Dd/ rGb -k|x/L gfoj pk/LIfs_

M nId0f v8\sf -u};; dxf;+3_

M u0f]z df}gL -g]kfn kqsf/ dxf;+3_

cGo ;xeflux? M

M laifout sfof{nosf k|d'v tyf

k|ltlglwx?

M u};;sf k|d'v tyf k|ltlglwx?

M ;~rf/sdL{x?

M gful/s ;dfhsf k|ltlglwx?

M lhNnf lasf; ;ldltsf sd{rf/Lx?

M k"j{ hgk|ltlglwx?

;xof]u ug]{ u}/;/sf/L ;+:yf M lkmofg g]kfn

sfo{qmdsf] pb\3f6g M ;efWoIf tyf :yfgLo lasf; clwsf/L af;'b]j /]UdLn]

sfof{zfnfsf] Jofg/ k9]/ sfo{qmd ;'? ePsf] 3f]if0ff ug'{ ePsf] lyof] .

:jfut dGtJo tyf sfo{qmdsf] p2]ZodfyL k|sfz M /fhsfhL >]i7 -lhNnf OlGhlgo/_

cfrf/ ;+lxtf k|:t't M /fdx/L cf]emf -;fdflhs k/LIfs_

;fdflhs k/LIf0fsf] k|f/lDes k|ltj]bg k|:t't M /fdx/L cf]emf -;fdflhs k/LIfs_

lh1f;f / ;'emfjsf nflu v'nf 5nkmnsf] ;xhLs/0f / a'Fbf l6kf]6 M /fdx/L cf]emf -

;fdflhs k/LIfs_ / s0f{jxfb'/ rGb -;fdflhs k/LIf0f ;xof]uL_

p7]sf lh1f;fx?dfyL k|li7s/0f M af;'b]j /]UdL -:yfgLo lasf; clwsf/L_ / /fdx/L

cf]emf -;fdflhs k/LIfs_

;'emfj tyf z'esfdgf dGtJo M /fhgLlts bnx?, u};; dxf;+3, kqsf/ dxf;+3

wGojfb 1fkg M k|1fg l3ld/] -lhNnf zf;g la1_

;dfkg dGtJo M :yfgLo lasf; clwsf/Låf/f cfPsf ;'emfjx? sfof{Gjog ug]{ k|ltj4tf

;lxt sfo{qmd ;dfkg ePsf] hfgsf/L .

;du|df k|:t'lts/0fdf ;dfj]z ePsf ljifoj:t'x¿

• lhNnfsf] 5f]6f] kl/ro • lhNnf lasf; ;ldltsf k|fyldstf tyf nIox¿ • ut jif{sf d'Vo d'Vo pknlAwx¿ • ut jif{sf gLlt tyf sfo{qmdx? • ;/f]sf/kIfsf] rfxgf tyf nlIft ju{nfO{ ;]jf tyf ;'ljwf lbg ul/Psf d'Vo

d'Vo gLltut Joj:yf tyf k|s[ofut ;'wf/x¿ • ;fdflhs lhDd]jf/L axg ug]{ Ifdtf • cfof]hgf tyf sfo{qmd sfof{Gjog ubf{ ef]u]sf ;d:ofx¿ • cfufdL lbgdf ;'wf/sf] nflu rfNg'kg]{ sbd tyf ;'emfjx¿

^= :yfgLo lgsfo / ljifout sfof{no÷u}x| ;/sf/L ;+:yfx¿ sf] ljj/0f sfo{ljlwsf] cg';"rL @ / # adf]lhdsf] ljj/0f ;+nUg ul/Psf] 5 .

&= ;fdflhs k/LIf0faf6 b]lvPsf ;jn kIfx¿ – ;fdflhs kl/rfngsf sfo{qmd dfkm{t\ ;d'x u7g, kl/rfng / ljleGg

of]hgfx?sf] sfo{Gjog ePsf] .

– afn>d Go"gLs/0fsf nflu :yfgLo u};;;Fusf] ;dGjodf sfd ePsf] .

– ;fdflhs ;'/Iff sfo{qmd cGt/ut eQf k|fKt ug]{x?sf] ;"rL cBfjlws ub}{

lgoldt ?kdf eQf lat/0f ul/Psf] .

– ah]6 ljlgof]hgdf nlIft ju{sf] jh]6 sfo{lalw cg';f/ 5'6\ofpg] ul/Psf] .

– lhNnfnfO{ v'nf lbzfd'Qm lhNnf 3f]if0ff ug{sf nflu k|of;/t /x]sf] / %)

ufla;dWo] $( ufla;x? v'nflbzfd'Qm 3f]if0ff eO{;s]sf .

– ljBfnosf] ef}lts k"jf{wf/ la:tf/ ePsf]

– ul/aL lgjf/0fsf sfo{qmd ;~rfng eO{/x]sf

*= ;fdflhs k/LIf0faf6 b]lvPsf ;d:of÷r'gf}tLx? M

• jh]6sf] clVtof/L l9nf] cfpg] sf/0fn] ;d:of ePsf] .

• pkef]Qmf ;ldlt ;dod} ;Demf}tf ug{ gcfpg' / ;Demf}tf jdf]lhd ;dodf sfo{

x'g g;Sg' .

• lhNnf ljsf;sf] aSof}tf /sd k6s–k6ssf] k|of;jf6 klg c;'n x'g g;Sg' .

• u};;x?n] ;~rfng u/]sf sfo{qmdx?nfO{ k"0f{ ?kdf lhNnf ljsf; of]hgfleq

;dfj]z ug{ g;Sbf bf]xf]/f]kgsf] ;d:of b]lvPsf] .

• uflj;jf6 k|ult ljj/0f lgoldt ?kdf gcfpFbf lhNnfsf] k|ltj]bg k7fpg

sl7gfO{ ePsf] .

• cfGtl/s cfo Go'g ePsf sf/0f s]Gb|sf] cg'bfgdf lge{/ /xg' kg]{ jfWotf .

• cfof]hgf sfo{fGjog ug]{ qmddf jftfj/0fLo k/LIf0f÷k|efj d'Nofªsg gu/L

of]hgf kl/ifb\af6 kf; ug]{ ul/Psf] .

• ;fgf k|s[ltsf cfof]hgfx¿ w]/} ePsfn] k|efjsf/L ?kdf cg'udg tyf d"Nof+sg

ug{ g;lsPsf] .

• ;fgf k|s[ltsf w]/} of]hgfx¿sf] dfu eO{ cfpg] x'gfn] bLuf] ljsf;df hf]8 lbg

g;lsPsf] .

• cfof]hgfx¿ sfof{Gjog ubf{ sfo{ tflnsf cg';f/ sfo{ ug{ g;lsPsf] .

(=;d"x 5nkmn / JolQmut e]63f6jf6 cfPsf u'gf;fx? M

• lhNnf ljsf; ;ldltsf sd{rf/Lx?sf] Jojxf/ /fd|f] gePsf] . • cfof]hgfsf] kmRo"{6 ubf{ k|flalwsx?n] cgfjZos b'Mv lbg] u/]sf]÷sld;g dfUg]

u/]sf] . • PsLs[t of]hgf th'{df ;ldltjf6 cfPsf of]hgfx?nfO{ k|fyldstf glbO{ lhNnf

lasf; ;ldltsf sd{rf/Lx? / /fhgLlts bnsf k|ltlglwx?n] dgf]dfgL ug]{ u/]sf] .

• lhNnf lasf; ;ldlt / laifout sfof{nox?åf/f ;~rfng x'g] sfo{qmdsf jf/]df ;DjlGwt ufla;nfO{ hfgsf/L glbg] u/]sf] .

• lhNnf ljsf; ;ldltn] ljlgof]hg u/]sf] jh]6sf jf/]df nfdf] ;do;Dd klg pkef]Qmfx?nfO{ hfgsf/L gx'g] u/]sf] .

• lhNnf ljsf; ;ldltsf sd{rf/Lx? kmfF6df ge]l6g] u/]sf] . • lhNnf ljsf; ;ldltn] 7f]; of]hgf jgfO{ sfof{Gjog ug{ g;s]sf] . • cfjZostfsf cfwf/df geO{ eg;'gsf cfwf/df of]hgf kf; x'g] u/]sf] .

!)= ;fdflhs lhDd]jf/L k'/fug{ rfNg'kg{] sbd jf ;'emfjx¿ • x/]s cf=j= sf nflu jflif{s gLlt to u/L ;f]xL gLlt adf]lhd jflif{s of]hgf tyf

sfo{qmdx¿ 5gf]6 ug'{kg]{ . • gLlt cg';f/ sfo{qmd tyf cfof]hgf eP gePsf] ljifdf gu/ kl/ifb\ k"j{ Jofks

5nkmn ug]{ / gLlt tyf sfo{qmd :ki6 x'g' kg]{ . • jflif{s of]hgf tyf gLltx¿ tof/ ubf{ /fli6«o gLlt / lhNnf lasf; ;ldltsf]

cfjlws tyf ljifout of]hgfn] lgb{]lzt u/]sf p2]Zox¿nfO{ Wofg k'¥ofpg' kg{] . • /f]huf/d"ns / ul/aL lgjf/0f nlIft of]hgfx¿ ;dfj]z x'g' kg]{ . • ;"rgf tyf tTYofÍ zfvfnfO{{ ef}uf]lns ;"rgf k|0ffln nufotsf dfWodaf6

Jojl:yt agfO{ lhlj;;Fu ;DalGwt ;Dk"0f{ tYofÍ cBfjlws ug'{kg]{ . • lhNnfsf] ;du| ljsf;sf nflu cGo ljifout sfof{no tyf u};;;Fusf]

;dGjodf sfo{qmdsf] sfof{Gjog ug'{kg]{ . � u'gf;f]sf] ;'g'jfO{ tyf Joj:yfkg x'g'kg]{ .

� lhNnfdf eO{/x]sf] cJojl:yt ahf/ lj:tf/ sfo{nfO{{ lgoGq0f ug'{kg]{ .

� lhNnf lasf; ;ldltnfO{ k6s–k6s nfUg] u/]sf] e|i6frf/sf] cf/f]kjf6 d'Qm

x'gsf nflu k|efjsf/L sbd rfNg' kg]{ .

� nlIft ju{sf] sfo{qmdnfO{ k|efjsf/L ?kdf ;~rfng ug{sf nflu 7f]; of]hgf

jgfpg' kg]{ .

� dlxnf, ljkGg tyf kL5l8Psf ju{x¿sf] ;fdflhs, z}lIfs, cfly{s ljsf;sf

nflu cfw'lgs s[lif, kz'kfng tyf :j/f]huf/d'ns sfo{qmdx¿sf] klxrfg u/L

sfof{Gjogdf NofOg'kg]{ .

� lhlj;df /x]sf sd{rf/Lx?nfO{ kmfF6 tf]sL lgoldt ?kdf sfof{nodf xflh/ x'g],

sd{rf/Lsf] kf]zfFsd} sfof{no cfpg], dlb/f ;]jg u/]/ sfof{nodf gcfpg] h:tf

laifox?df s8fO{ ug'{ kg]{ .

� lhNnf ljsf; ;ldltsf] j]j;fO{6nfO{ lgoldt ?kdf ck8]6 ug'{ kg]{ .

� of]hgf th'{df ubf{ a:tL:t/sf] of]hgf th'{df e]nfjf6 ;'? ug'{ kg]{ .

� ;fdflhs kl/rfng sfo{qmdnfO{ pknJwLd'vL jgfpg' kg]{ .

� lhNnf ljsf; ;ldlt tyf cGo laifout sfof{nox?n] ;~rfng u/]sf]

sfo{qmdx?sf] jf/]df ;DjlGwt uflj;x?nfO{ clgjfo{ ?kdf hfgsf/L u/fO{g' kg]{ .

� lhNnf ;b/d'sfd nufot d'Vo jhf/x?df b]lvPsf] ;fj{hlgs zf}rfnosf] cefj

x6fpg ;fj{hlgs zf}rfon lgdf{0f / Joj:yfkgdf hf]8 lbg' kg]{ .

� lgjf{rg If]q ljz]if sfo{qmdsf] jh]6 ljlgof]hg ubf{ j:tL, j8f, uflj; /

O{nfsfjf6 k|fydLlss/0f eO{ cfPsf of]hgfx?dWo]jf6 5gf}6 ug'{ kg]{ .

� ufpF lasf; ;ldltx?nfO{ ;fdflhs k/LIf0f, ;fj{hlgs k/LIf0f / ;fj{hlgs

;'g'jfO{ sfo{qmd ug{ clgjfo{ u/fpg'sf ;fy} sfo{qmd ;~rfng ug{ ;xhtfsf

nflu ufla; ;lrjx?nfO{ cled'vLs/0f lbO{g' kg]{ .

!= ;fdflhs k/LIfssf] gfd M 8Lsjxfb'/ dx/f

b:tvt M

@= ;fdflhs k/LIfssf] gfd M /fdx/L cf]emf

b:tvt M

:yfgLo lgsfo ;fdflhs k/LIf0f sfo{ljlw– @)^& sf] cg';"rL @ adf]lhdsf] k|ltj]bg

lhNnf ljsf; ;ldlt, 8f]6L

cfly{s jif{ @)@)&!÷)&@ sf] sfo{zfnf uf]i7Lsf nflu :fdflhs k/LIfssf] k|ltj]bg

!= lhNnfsf] ;+lIfKt kl/ro

ef}uf]lns ?kdf kxf8L If]qdf cjl:yt 8f]6L lhNnf ef}uf]lns, h}ljs, ;fdflhs,

;fF:s[lts laljwtfn] kl/k"0f{ /x]sf] 5 . ;d'b|L ;txjf6 nueu $))) ld6/sf]

prfO{;Dd /x]sf] 8f]6L lhNnfdf lxdfnL, kxf8L Pj+ t/fO{ If]qsf] jftfj/0f Pj+ kl/j]z

k|i6 b]Vg / cg'ej ug{ ;lsG5 . o; lhNnfn] b]zsf] s'n e'–efusf] !=#& k|lt;t -

@)@%_ au{ lsnf]ld6/ cf]u6]sf] 5 . k|frLg sfnb]lv o; If]qs} k|zf;lgs Pj+ Jofkfl/s

s]Gb|sf] ?kdf /xL cfPsf] o; lhNnfdf xfn ;'b"/klZrdf~rn If]qsf] ;b/d'sfd lbkfon

/x]sf] 5 . P]ltxfl;s ;+lawfg;efn] @)&@ ;fn c;f]h # ut] hf/L u/]sf] g]kfnsf]

;+lawfg cg';f/ l;dfÍg ul/Psf] k|b]z g+= & sf] k|fb]lzs /fhwfgL jGgsf nflu

ef}uf]lns, P]ltxfl;s, k|zf;lgs, ;'/Iff, ef}lts / jftfj/0fLo b[li6sf]0fjf6 klg 8f]6L

lhNnfg} pko'Qm 5 . k|fs[lts b[li6n] dgf]/d Pj+ wfld{s b[li6n] kljq tkf]jg vKt8

If]qsf] k|j]zåf/ o;} lhNnfdf ePsf sf/0f klg 8f]6L lhNnfsf] dxTj cem a9L 5 .

k|fs[lts ;|f]t ;fwgx?, wfld{s tyf ko{6sLo :ynx?sf] k|r'/tf, pj{/s hldg cflb

h:tf ;|f]tx?n] ubf{ of] lhNnfnfO{ c;fWo} wgL dfGg ;lsG5 . ljsf;sf] 7f]; of]hgf

jgfO{ sfof{Gjog ug{ ;s] o; lhNnfsf] ljsf; ltj| ultdf x'g ;Sg] b]lvG5 .

lhNnfsf] gfdfs/0f M

o; lhNnfsf] gfd 8f]6Lg} lsg /xg uof] eGg] laifodf s'g} 7f]; k|df0fx? t e]6\g

;lsPsf] 5}g t/ laleGg JolQmx?n] ;do;dodf laleGg ts{x? lbg] u/]sf 5g . 8f]6L

zJbsf] dfp ;+:s[t efiff xf] . ;+:s[tdf …b]jÚ eg]sf] b]jtf / …c6jLÚ eg]sf] 6xn ug]{

cyf{t 3'dlkm/ ug]{ cy{ nfUb5 . b]j±cf6jL ldn]/ b]jf6jL x'g uof] . kl5 b]jf6jL cke|+;

x'g uO{ æ8f]6LÆ eGg] zJb /x]sf] eGg] Psy/Lx?sf] egfO{ 5 . z}n]Zj/Lsf] dlGb/sf]

O{ltxf; / o; If]qdf /x]sf laleGg b]jL b]jtfsf dlGb/x?sf] ;+Vof x]bf{ of] klg ;Tosf]

glhs 5 eGg ;lsG5 . o:t} k|flrg :yfgLo sYo efiffdf k"?if zlQm b]ptfnfO{ …b]pÚ /

dlxnf zlQm b]jLnfO{ …b]ptLÚ eGg] ul/GYof] . kl5 lo b'j} zJbx? cke|+; x'Fb} uP . b]p

zJb …Bf}Ú / b]ptL zJb …Bf}tLÚ x'b} Bf}Bf}tL eof] . la:tf/} Bf}tL x'Fb} 8f]6L zJb x'g uPsf]

eGg] egfO{ klg 5 . g]kfn PsLs/0f x'g' k"j{ l;+hf ;fd|fHosfnLg cj:yfdf

s0ff{nLjf/Lsf] If]qnfO 8f]6L /fHo eGg] ul/GYof] . 8f]6L zJbn] ;Dk"0f{ ;'b"/klZrdnfO{

;+s]t ug]{ u/]sf] klg b]lvPsf] 5 .

lhNnf l;dfgf k"j{ M c5fd / ;'v]{t

klZrd M 88]Nw'/f / j}t8L

pQ/ M aemfË

blIf0f M s}nfnL

/fhg}lts Pjd\ k|zf;lgs ljefhg ljsf; If]q M ;'b"/klZrdf~rn -gofF ;+lawfg cg';f/ k|b]z g+= &_ c~rn M ;]tL lhNnf M 8f]6L ;b/d'sfd M l;nu9L ufla; ;+Vof M %) gu/kflnsf ;+Vof M ! -lbkfon l;nu9L_ gu/kflnsfsf j8f ;+Vof M !$ O{nfsf ;+Vof M !! ef}uf]lns l:ylt M s'n If]qkmn M @)@% ju{ lsld ;d'b|L ;tx b]lvsf] prfO{ M ^)) ld= b]lv $))) ld= ;Dd cfIff+; M @* l8u|L %$ ldg]6 pQ/b]lv @( l8u|L @* ldg]6;Dd b]zfGt/ M *) l8u|L #) ldg]6 k"j{ b]lv *! l8u|L !$ ldg]6;Dd d'Vo gbLx? M ;]tL, 7'nLuf8, 6'F8fuf8, sfnfuf8, ;fO{nLuf8, u08Luf8,

n'xfv8Luf8 . df};dL cj:yf cf}ift jiff{ M !#$& dL=dL= Go"gtd tfkqmd M )=@ l8=;]= clwstd tfkqmd M $$ l8= ;]= xfjfkfgL M n]sfnL b]lv cw{pi0f wfld{s :ynx? M

ko{6sLo If]q vKt8 /fli6«o lgs'~h, lqj]0fL, gfu9'Ëf, ;x:qlnË, vKt8 bx, xflQkfO{nf If]q, 3f]8f bfpGg], 8fFkm]sf]6, vKt8 jfjf cf>d, af3a'§], 5ltjg tfn, s]bf/d]nf, led 5]bg lznf, ;]tL s0ff{nL bf]efg, sfkmnL lzv/, dxfef/tsf] n]s . Jofkfl/s s]Gb|x? l;nu9L, lbkfon, /fhk'/, uf]k3f6, a'8/, kmN6'8], hf]/fon, ;fh3f6, dxfb]j:yfg :ofpn], df}jf gu/bx, lakLgu/, u}/f, jfon, zflGtgu/, Po/kf]6{, rf}v'§], nfldvfn, 8f}8, w'sf]{6 . hg;+Vof ljj/0f -@)^*_ M s'n hg;+Vof M @!!&$^ -dlxnf M !!$$($, k"?if M (&@%@_ 3/w'/L ;+Vof M $!$$) kfFr jif{ d'gLsf jfnjflnsf ;+Vof M ##*#& cf}ift kl/jf/ ;b:o ;+:yf M $=(( hg3gTj k|lt ls=ld= M !)% aflif{s hg;+Vof a[l4b/ M !=(@

wfld{s÷P]ltxfl;s :ynsf] gfd

:yfg wfld{s÷P]ltxfl;s :ynsf] gfd

:yfg

z}n]Zj/L dlGb/ l;nu9L /fwfs[i0f dlGb/ l;nu9L led;]g dlGb/ l;nu9L k~r]Zj/ dlGb/ /fhk'/ lblnk]Zj/ dlGb/ lbkfon sf]6e}/j lbkfon a8L s]bf/ nfgfs]bf/]Zj/ efu]Zj/ dlGb/ d'8]ufpF af;'wf/f lbkfon ;x:qlnË vKt8 cZåfnf 8f}8 dflnsf sf+8fdf08f}+ kz'klt d'8\e/f b'uf{b]jL b]lxdf08f}+ dxfb]j dxfb]j:yfg gdfb]j sflnsf:yfg 306]Zj/ u}/f sfkmnL l;v/ s]bf/ skNn]sL dflnsf dlGb/ ltvf eujtL ltvf u+uf:gfg -uxgfg_ jgn]s d06f b]jtf e'ld/fhdf08f}+ /fg9'Ëf dfO{ ;fgfufpF d06fdf0f' uu'8f nf6fsfkmnL krgfnL Hjfnfb]jL ;/:jtLgu/ di7f d'8e/f n'xfv8L tnsf]6 di7f nfldvfn s[i0f dlGb/ dxfb]j:yfg t]8L dlGb/ lu/Lrf}sf e}/j÷sflnsf afFemssfgL sf}/f8L t]8L 5kfnL t]8L dlGb/ sflnsf:yfg gdfb]j sflnsf:yfg

g]kfnsf] hg;+Vofsf] c+z M )=&( zx/L hg;+Vof -k|ltzt_ M !@=% ufla;÷gu/kflnsfut hg;+Vof laj/0f -@)^*_ l;=g+= ufla;÷gkf 3/w'/L ;+Vof hDdf

hg;+Vof k"?if dlxnf

! lb=l;=g=kf= %$(# @#$!^ !)&&$ !@^$@ @ afFemssfgL ufla; &(* $!^@ !&$) @$@@ # agn]s !)#& $*(% @)@) @*&% $ a5}{g (%) %&$# @*@^ @(!& % af;'b]jL &)^ ##$$ !$!) !(#$ ^ e'ld/fhdf08f}+ (!! $*%& @@$% @^!@ & rjf/frf}tf/f %@^ @*(^ !#$! !%%% * 5kfnL ^@# #@$$ !$@@ !*@@ ( 5ltjg &$@ $))! !((@ @))( !) bxsflnsf:yfg $$& @#&$ !)!& !#%& !! 8f}8 !!&# ^!!& @&)( #$)* !@ 3fªn ^&% #(*) !(%@ @)@* !# lwsf{df08f}+ #@$ !*() *(( ((! !$ b'uf{df08f}+ *%* #($@ !^^% @@&& !% u8\;]/f %#* @(&% !$!@ !%^# !^ uu'8f %*$ #)%* !$)! !^%& !& u}/fufpF &@% ##&& !$#! !($^ !* ufFh/L %)$ @#() !)$) !#%) !( 306]Zj/ %)& @&#^ !##* !#(* @) lu/Lrf}sf &*$ $)$) !&^@ @@&* @! lhhf]8fdf08f}+ #(# !(%# *$) !!!# @@ sf8fdf08f}+ *^) #&** !%*$ @@)$ @# sn]gf %$@ @&@( !@^# !$^^ @$ sflnsf:yfg !)^& %!@! @!#$ @(*^ @% sfgfrf}/ #&$ @)*^ (&@ !!!$ @^ skNn]sL &%# #*$% !^## @@!@ @& s]bf/cfv8f @(@ !*#( *&! (^* @* vfltjf8f !@)& %*!@ @%#& #@&% @( lv/;}g ^#) @*#^ !!(# !^$# #) n8fu8f *&! $!^( !*$% @#@$ #! nfldvfn *%# $@($ !*$@ @$%@ #@ nfgfs]bf/]Zj/ %^^ #$(! !&)% !&*^

## nf6fdf08f}+ !!)$ %)@* @!^$ @*^$ #$ nIdLgu/ (!! $*$^ @#%* @$** #% dxfb]j:yfg &(* #(%$ !^^& @@*& #^ dfGgfsfk8L %@* #%)^ !&!# !&(# #& d'8e/f (&) $&%* @)@* @&#) #* d'8]ufpF $^@ @#^& !))$ !#^# #( lg/f}nL %@* #)#& !%)& !%#) $) krgfnL ^$& #))! !@)# !&(* $! kf]v/L *&@ $@%@ !*&* @#&$ $@ /fgfufpF %(^ @*() !!&@ !&!* $# ;fgfufpF %%* @$^& !)*% !#*@ $$ ;/:jtLgu/ %*@ #@@( !%$( !^*) $% ;ftkm/L %!^ @(^! !$@$ !%#& $^ l;drf}/ %!$ #!&@ !%&@ !^)) $& lthfnL $$! @!#$ (#) !@)$ $* ltvfQ/ !!** %*&) @%)! ##^( $( aun]s *$# $@)! !*() @#!! %) tf]n]gL !!%$ ^!&& @(!( #@%* %! af/kf6f *%* #*@) !%(* @@@@

;+:yfut hg;+Vof M 3/w'/L ;+Vof M %&, hDdf hg;+Vof M $^&^, k'?if $@&$, dlxnf $)@

e'–pkof]usf] l:ylt s'n v]tLof]Uo hldg M #@@&^ x]S6/ v]tL ul/Psf] hldg M @%%)) x]S6/ l;+rfO{ x'g] hldg M (^*^=( x]S6/ l;+rfO{ gx'g] hldg M !%*!#=@ x]S6/ jg If]q M !(^)!* x]S6/ ;fd'bflos jg ;+Vof M #^# -If]qkmn M %@$&@ x]S6/_ wfld{s jg ;+Vof M ! -If]qkmn M # x]S6/_ sj'lnotL jg ;+Vof M !(^ -If]qkmn M *^*=!( x]S6/_ ag:klt tyf jGohGt' jg:klt M ;fn, ;Nnf, l;;f}+, afF;, lgufnf], plQ;, s6';, l;dn, ;fh, cflb aGohGt' M af3, efn', b'D;L, :ofn, afFb/, ab]Fn, cflb r/fr'?ËL M 8fFkm], d'gfn, Rofv'jf, sflnh, 9's'/ cflb

hl8a'6L M lr/fO{tf], bfnlrgL, l6d'/, af]emf], ;'uGwjfn, cdnf, l/7\7f, t]hkft, kfiff0fj]b, l;nflht, ;'gem8L, efnf{, s'l/nf], r'qf, h6fdf;L, ;'gufef, sr'/, c;'/f], x/f]{, af]{, ltt]kftL cflb

afln pTkfbg d]l6«s 6gdf M cf=j= cGg jfnL @)&)÷)&! ux'F wfg ds} sf]bf] hf}

##(!% @@*$$ ^)$%=^ %*!) #^) @)&!÷)&@ #!$!^ @#$^# ^)%) %^## #^) t/sf/L jfnL @)&)÷)&! cfn' Kofh cb'jf 6df6/ sfpnL

$!^^% @%%@ *&&% @&#^ @^$^ @)&!÷)&@ !$&*% @%^! (@%^ @&%* @^#* bnxg jfnL @)&)÷)&! e6\df; df; d;'/f] s]/fp uxt

@$^* &@% ($& #^* %%=%% @)&!÷)&@ @$^^ &!* (@( #&$ %% t]nxg jfnL @)&)÷)&! ltn tf]/L ;;f}+

)=^% (%( $=%% @)&!÷)&@ )=^* ^)% $=%

kz'k+IfLx?sf] cj:yf qm=;= kz'k+IfL :yfgLo pGgt hDdf ! ufO{÷uf]? !@!@!) !%$% !@@&%% @ e}zL $!#*) ^@$( $&^@( #= afv|f !%&@#* %((% !^#### $ a+u'/ !@^$ !)@! @@*% % s'v'/f %^@%% $)@)) ^ v/fof] $#@ $#@ & e]8f ^!% ^!%

6]lnkmf]g tyf O{G6/g]6 ;'lawf l;=g+=ljt/)f ;]jfx? ;+Vof

1 PSTN Line 1099 nfO{g

2 ADSL Line 340 nfO{g

3 GSM Prepaid sim card 428102 yfg

4 GSM Postpaid sim card 138 yfg

5 SKY Prepaid ruim card 15311 yfg

6 SKY Postpaid ruim card 396

7 SKY DATA 111

8 C-Phone Prepaid fixed set 686

8 C-Phone postpaid fixed set 0

9 Data Ruim Card 0

10 NT Sat/ V-sat 8

;"rgf tyf ;~rf/

s_ x'nfs ;]jf M

If]qLo x'nfs ;]jf lgb]{zgfno M !

O{nfsf x'nfs sfof{no M !!

cltl/Qm x'nfs M $!

sfp06/ x'nfs M @

6]ln;]06/ M ^

v_ kqklqsf÷/]l8of]

/]l8of] g]kfn If]qLo k|;f/0f s]Gb| M !

;fd'bflos PkmPd M @

b}lgs klqsf M #

;fKtflxs klqsf M (

;8s÷oftfot

sfnf]kq] ;8s M !!*=$* ls=ld=

u|fj]n ;8s M ^ ls=ld=

sRrL ;8s M @*% ls=ld=

;8s k'u]sf ufla; M $! ufla;

xjfO{ d}bfg M !

z}lIfs l:ylt

s_ laBfno÷laBfyL{ ;+Vof

s|=; z}lIfs ;+:Yf ljj/0f ;+Vof laBfyL{ ;+Vof

;fd'bflos ;+:yfut 5fqf 5fq

! jfnljsf; s]Gb| #*% $!*@ $!)*

@ k|fylds ljBfno @$% @@ @@@$( @)#)%

# lgDg dfWolds ljBfno ^( ^ ^(^) !$))^

$ dfWoflds ljBfno $% ( @%*# #!!^

% pRr dfWoflds laBfno #) # *@^ (&$

^ Kf|flalws laBfno ! #& $#

& :gfts tx ^

v_ lzIfs ;+Vof

qm=;= tx :jLs[t b/jGbL /fxt

!= k|fla &@$ #$#

@= lg=df=la= !$^ !@)

#= df=la= (! (!

$= @) @)

s'n ;fIf/tf k|ltzt -^ jif{ eGbf dfyLsf] hg;+Vofdf_ M %(=^

dlxnf ;fIf/tf k|ltzt M $%=^^

k"?if ;fIf/tf k|ltzt M &^=^%

laB'tLs/0fsf] cj:yf M

laB't ;]jf u|xfs ;+Vof M !))#( laB't k|;f/0f nfOg -nDjfO_ M

— ## s]eL k|;f/0f nfO{g M #& ls=ld= — !! s]eL k|;f/0f nfO{g M @#@ ls=ld= — PnkL nfO{g M %)! ls=ld=

laB't ;]jf k'u]sf ufla;x?sf] ;+Vof M @^ -cf+l;s_ laB't k'u]sf gu/kflnsf ;+Vof M ! -cf+l;s_ laB't dx;'n sfp06/ M # ls=ld=

:jf:Yo ;]jf qm= ;+= ljj/0f ;+Vof

1. ;/sf/L c:ktfn !

2. ;}lgs c:ktfn !

3. k|x/L c:ktfn !

4. gLlh c:ktfn !

5. kf]lnlSnlgs @

6. :jf:Yo rf}sL @)

7. jly{Ë ;]06/ %)

8. gu/ :jf:Yo lSnlgs @

9. dlxnf :jf:Yo :jo+;]ljsf

^^%

10. ufpF3/ lSnlgs @#^

11. k|fylds :jf:Yo s]Gb|

@

12. cfo'j]{lbs cf}ifwfno *

13. vf]k s]Gb| @$&

@= k|fyldstf tyf nIox¿

bL3{sfnLg ;f]r M lhNnf ljsf; ;ldlt, 8f]6Lsf] ;f]r÷gf/f

æ;]tLsf] dfnf vKt8sf] df]tL, :jR5, lzlIft, ;d'Ggt 8f]6LÆ

nIo M ;xeflutfd"ns sfo{k|0ffnLsf] dfWodjf6 n}lËs ;dtf tyf ;'zf;g sfod u/]/

lbuf] ljsf; ug]{ .

p2]ZoM

� ;dfj]zL Pj+ ;xeflutfd"ns of]hgf th'{df k|lqmofnfO{ cg';/0f u/L ;fdflhs

kl/rfngsf] dfWodjf6 k|fKt gful/ssf jf:tljs dfunfO{ pknJw ;|f]t /

;fwgjf6 ;Dej eP;Dd k|To]If kl/jt{gsf] cg'e'lt lbnfpg] .

� ;/sf/sf ;x;|fJbL ljsf; nIf nufotsf cGt/fli6«o k|ltj4tfx? k'/f ug{ d4t

k'¥ofpg] .

� lhNnfdf ;/sf/L, u}/ ;/sf/L Pj+ gLlh If]qdf pknJw ;|f]t ;fwgnfO{ sfo{qmdsf]

bf]xf]/fkg gkg]{ u/L lhNnfsf] PsLs[t ljsf;sf] cjwf/0f cg'?k lalgof]hg ug]{ .

� ;/sf/sf] æb]zdf JofKt cfly{s tyf dfgjLo u/LjL 36fO{ cfdhgtfsf]

hLjg:t/df k|To]If kl/jt{gsf] cg'e'lt lbnfpg]Æ p2]Zodf of]ubfg k'¥ofpg] .

of]hgf k|fyldstfsf cfwf/x? M != of]hgf th'{df uf]i7Ljf6 k|fyldstf tf]sL cfPsf of]hgfx? .

@= hgtfnfO{ k|To]If kmfO{bf k'Ug] tyf /f]huf/ k|j4{g x'g ;Sg] sfo{qmdx? .

#= :yfgLo >f]t, ;fwg, ;Lk / Ifdtf kl/rfng x'g ;Sg] sfo{qmdx? .

$= s[lif pTkfbg a[l4 ug]{, kz'kfng Joj;fodf 6]jf k'Ug] vfnsf sfo{qmdx? .

%= lk5l8Psf tyf plTkl8t hflt, hghflt, dlxnf, jfnjflnsf, h]i7 gful/ssf] ;'lawf

/ cfTd;Ddfgdf clea[l4 ug]{ sfo{qmdx? .

^= n}lËs lx+;f la?4 ;zQm cleofg ug]{ sfo{qmdsf ;fy} n}lËs ;dfgtf / ;dfj]zL

sfo{qmdx?nfO{ k|j4{gfTds ?kdf cuf8L j9fpg] sfo{qmdx? .

&= Ifltu|:t ;+/rgfsf] k'gM lgdf{0f ug]{ tyf dfgjLo ljsf;df hf]8 lbb} ;+:yfut Ifdtf

clea[l4 ug]{ sfo{qmdx? .

*= cleofgd'ns sfo{qmdx? .

;fdflhs lhDd]jf/Lsf] If]qsf] cj:yf

;fdflhs lhDd]jf/Lsf] If]q

ut jif{sf] cj:yf

o; jif{ ePsf k|of;x?

o; jif{sf] cj:yf

pknJwLx?

lzIff afn ljsf; s]Gb|df ;xh} b]lvg] egf{ b/ $&

;r]tgfd'ns sfo{qmd ;~rfng

%% ut jif{eGbf % k|lt;t a[l4

k|fylds ljBfnodf kxF'r gePsf ;f] pd]/ ;d"xsf afnaflnsf ;+Vof÷k|ltzt

!) egf{ cleofg ;~rfng

% %

v'b egf{b/ df=lj= tx

#!

egf{ cleofg k|efjsf/L

?kdf ;~rfng

#% #%

cfjZos of]Uotf / tflnd k|fKt lzIfs k|ltzt cfwf/e't tx

(@ tflnd

;~rfng (% tLg k|ltzt a[l4

cfjZos of]Uotf / tflnd k|fKt lzIfs k|ltzt df=lj= tx

() tflnd

;~rfng (^ ^ k|ltzt a[l4

sIff 5f]8\g] sIff bf]xf]¥ofpg] / sIff pQL0f{ x'g] b/ sIff — !

#( !%=$* $%=%@

;r]tgfd'ns cleofg ;~rfng ul/Psf] .

— ljj/0f r}q d;fGt kl5

lg:sg]

k|lt sIff ljBfyL{ ;+Vof

^#%* ^$)% a[l4 ePsf]

dlxnf lzIfs k|ltzt !(=@&

lgodfjnL sfof{Gjog ub}{

uPsf] @) s]xL a[l4 ePsf]

:jf:Yo rf/ k6s ue{jtL hfFr ul/Psf] dlxnfsf] ;+Vof k|ltztdf

$&=&&

lgoldt r]tgfd'ns sfo{qmd ;~rfng

%% s/Lj & k|ltztn] a[l4 ePsf]

bIf k|;'tLsdL{dx?jf6 k|;'lt ul/Psf dlxnf ;+Vof

@%&( k|;'lt s]Gb|df

a[l4

dft[ d[To' b/ !*$

k|ltnfv

r]tgfd'ns sfo{qmd ;~rfng

kfFr jif{d'gLsf jfnjflnsfx?sf] jfnd[To'b/

@^ k|ltxhf/

r]tgfd'ns sfo{qmd ;+rfng

vfg]kfgL tyf ;/;kmfO{ vfg]kfgL k'u]sf hg;+Vof k|ltztdf

&*

vfg]kfgLsf gofF of]hgf lgdf{0f / k'/fgf

of]hgfx?sf] dd{t

*%

yk & k|ltzt hgtfsf]

vfg]kfgLdf k'xFr k'u]sf]

v'nf lb;fd'Qm If]q 3f]if0ff ePsf] ufla; ;+Vof

#@

cleofg k|efjsf/L

?kdf ;~rfng

$( yk !& uflj;x? 3f]if0ff ul/Psf]

v'nf lb;fd'Qm ePsf] gu/kflnsfsf j8f ;+Vof

! !

vfg]kfgL kx'Fr ePsf laBfno ;+Vof

;j} laBfnox

?df

;j} laBfnox?df

dlxnf tyf jfnjflnsf dlxnf lx+zf ;DjlGw 36gfx?

!%% dlxnf lx+;f la?4 r]tgfd'ns sfo{qmd ;~rfng ul/Psf]

@!) lx+;fsf 36gfx? jflx/ cfpg yfn]sf 5g .

dlxnfsf nflu cfo cfh{g tyf ;Lk lasf;

@$) cfo cfh{g tyf ;Lk lasf; ;DjlGw tflndx? ;~rfng ul/Psf]

@^) cfo cfh{gdf j[l4 eO{ hLjg :t/df kl/jt{g ePsf] 5 .

jg tyf jftfj/0f la?jf pTkfbg÷lat/0f

vfnL lghL, ;f=j=, /f=j= df a[Iff/f]k0f

!$))) vfnL hldgdf a[Iff/f]k0f u/L jftfj/0f

lhlj;sf] ;+:yfut Ifdtfsf] n]vfhf]vf qm=;= laj/0f cj:yf ;'emfjx? != dfgj ;+;fwg Ps hgf /fhkqf+lst låtLo >]0fL,

tLg hgf /fhkqf+lst t[tLo >]0fL ;lxt ## hgf sd{rf/Lx? sfo{/t /x]sf] . cf=j= @)&!÷)&@ df Ps hgf ;xn]vfkfnsf] l/Qm b/jGbLdf :yfoL kbk'lt{ ul/Psf] . of]hgf tyf cg'udg clws[tsf] b/jGbL nfdf] ;dob]lv l/Qm /x]sf] . s]xL sd{rf/Lx? lgoldt ?kdf

sd{rf/Lx?nfO{ lgoldt ?kdf sfof{nodf xflh/ u/fpg' kg]{ b]lvG5 . sd{rf/Lx?nfO{ lglZrt lhDd]jf/L lbO{g' kg]{ / pgLx?n] cfkm\gf] lhDd]jf/L k'/f u/] gu/]sf] sfof{no k|d'vjf6 k|efjsf/L cg'udg ug'{ kg]{ b]lvG5 .

ul/Psf] ;+/If0fdf d2t k'u]sf] .

jg ;+/If0f jg tyf jg k}bfjf/sf] lbuf] ;+/If0f tyf k|j4{g ul/Psf]

j}1flgs jg Joj:yfkg

k/Dk/fut jg ;+/If0fnfO{ cfw'lgs tl/sfn] a}1flgs Joj:yfkg ul/Psf]

s[lif wfg pTkfbg @@*$$

d]=6= pGgt hftsf] lap laj/t0f, s[ifsx?nfO{ tflnd

@#$^# d]=6= pTkfbgdf a[l4 ePsf]

ux'F pTkfbg ##(!% d]=6=

pGgt hftsf] lap laj/t0f, s[ifsx?nfO{ tflnd

#!$!^ d]=6= pTkfbg 36]sf]

ef}lts k"jf{wf/ kSsL ;8s !!%=^

ls=ld= yk sfnf]kq] !@!=^ ls=ld= ^ ls=ld= sfnf]kq]

ePsf] ;8s kSsL k'n ( j6f yk k'n lgdf{0f

ul/Psf] !) j6f ! j6f gofF k'n

lgdf{0f ePsf]

sfof{nodf gj:g] u/]sf] / s]xL sd{rf/Lx? xflh/ nfP/ efUg] u/]sf] cj:yf kfO{Psf] 5 . s]xL sd{rf/Lx? dlb/f ;]jg u/]/ ;d]t sfof{nodf cfpg] u/]sf] .

@= ef}lts ;DklQ sfof{nosf] gfddf ^ j6f ejg /x]sf], hUuf !^ /f]kgL ^ cfgf, @ bfd /x]sf] . Ps PSHofe]6/, b'O{ hLk / !! df]6/ ;fO{sn /x]sf] . cGo kmlg{r/x? klg /x]sf] . lhlj;sf] d'Vo ejgsf] cj:yf lh0f{ /x]sf], ejg cefjsf sf/0f ;]jf k|jfxdf ;d:of ePsf], ejgx?sf] plrt ;+/If0f x'g g;s]sf] . lhlj;sf] cfDbfgLsf] dxTjk"0f{ >f]tsf ?kdf /x]sf] PSHofe]6/ lgoldt ?kdf ;~rfng x'g g;s]sf], PSHofe]6/sf] ef8f ;d]t nfdf] ;dob]lv p7\g g;s]sf] . df]6/;fO{snx?sf] JolQmut k|of]hgsf nflu a9L k|of]u x'g] u/]sf] .

hL0f{ ejgsf] tTsfn k'gM lgdf{0f ug'{ kg]{ b]lvG5 . lhNnf lasf; ;ldltn] ef}lts ;DklQsf] ;+/If0f ;DjlGw 5'§} gLlt jgfpg' kg]{ b]lvG5 . lhlj;sf] gfddf /x]sf oftfoftsf ;fwgx? ;~rfngsf nflu oftfoft kl/rfng lalgod jgfpg' kg]{ h?/L b]lvG5 .

# aflif{s gLlt tyf of]hgf

lhlj;n] aflif{s gLlt tyf of]hgf jgfO{ sfof{Gjog u/]sf] 5 .

aflif{s gLlt tyf sfo{qmd jgfpbfF gofFkg b]lvg] vfnsf of]hgfx? jgfpg' kg]{ .

$ cfo>f]tx? g]kfn ;/sf/sf] ;zt{ cg'bfg g]kfn ;/sf/sf] lgzt{ cg'bfg laleGg bft[ lgsfo÷u};;x?sf] cg'bfg cfGtl/s >f]tx? M – lu§L, jfn'jf, 9'+uf lgsf;L s/ – lgsf;L k}7f/L s/ – l;kmfl/; b:t'/ – ef}lts ;fdu|L pkof]u jfkmt

cfpg] ef8f – ;ldlt÷;d"x btf{ b:t'/

lhlj;n] k|fKt ug]{ cfGtl/s cfDbfgLnfO{ of]hgf th'{df k|lqmofjf6 k|fyldstfdf k/L cfPsf of]hgfx?df 5gf}6 ug'{ kg]{ b]lvG5 . lgsf;L k}7f/L s/ jf6 p7]sf] /sddWo] lglZrt /sd ;DjlGwt If]qd} vr{ ug]{ Joj:yf ldnfpg' kg]{ b]lvG5 .

– ;8s s/ – dfnkf]t s/

$ cf=j= @)&!÷)&@ sf] cfo Joo laj/0f

;+rfng M @),#!,$(,@)) k'FhLut M #*,#&,#^,^)) hDdf M %*,^*,*%,*))

lhlj;df sfo{/t sd{rf/Lx?sf] txut laj/0f M

qm=;= kb ;+Vof s}lkmot ! :yfgLo lasf; clwsf/L ! @ of]hgf tyf cg'udg clws[t ! l/Qm # n]vf clws[t ! $ clws[t ! % sfo{qmd clws[t ! ^ cf=n]=k ! &= n]vfkfn ! * sDKo'6/ ck/]6/ ! ( gfoj ;'Jjf % !) ;j–O{lGhlgo/ $ !! ;x cf=n]=k= ! !@ ;x n]vfkfn ! !# vl/bf/ # !$ cl;I6]06 ;j O{lGhlgo/ ! !% rfns÷;xof]uL # !^ sfof{no ;xof]uL & !& efG;] ! !* lhNnf zf;g la1 ! LGCDP !( O{lGhlgo/ ! phf{ zfvf @) sfof{no ;xfos ! phf{ zfvf @! O{lGhlgo/ ! RCIW @@ sfof{no ;xof]uL ! RCIW

ef}lts ;DklQsf] laj/0f M qm=;= kb ;+Vof s}lkmot ! ejg ^ @ hUuf !^–^–)–@ bfd # PSHofe]6/ ! $ hLk @

% df]6/;fO{sn !! ^ ;f]nf/ ;]6 @ &= sDKo'6/÷Nofk6k @! * kmf]6f]skL d]l;g # ( Sofd]/f ^ !) lk|mh ! !! :6Ln 6]jn ^ !@ :6Ln s'rL{ !$ !# sf7sf] ¥ofs ^ !$ sf7sf] Sofljg]6 @! !% :6Ln 6]jn ( !^ sf7sf] s'rL{ *) !& 6]jn ;fbf # !* Pd l6 d]l;g ! !( n]jn d]l;g ! @) sf7sf] j]Gr %^ @! l/eNjLË s'rL{ @# @@ 6]lnlehg # @# cf]e/x]8 k|f]h]S6/ ! @$ km\ofS; d]l;g # @% ;f]kmf;]6 #! @^ l6 6]jn ^

#= utjif{sf] d'Vo d'Vo pknlJwx¿ qm=;+= ;+rflnt sfo{qmd tyf

cfof]hgfsf] gfd nIo pknAwL

1. ;8s

gofF 6«ofs vf]Ng] (&=^@ ls=ld= ^^=!& ls=ld=

sRrL ;8s gofF lgdf{0f !$=*@ ls=ld= !$=@( ls=ld=

;8s sfnf]kq] gofF lgdf{0f ^ ls=ld= ^ ls=ld=

;8s k'n gofF lgdf{0f ! j6f ! j6f

;8s :t/f]GgtL $@=#% ls=ld= #%=%) ls=ld=

;8s ;j]{If0f &%=^) ls=ld= %^ ls=ld=

l/6]lgË jfn %) ld6/ %) ld6/

uf]/]6f]÷3f]8]6f] jf6f] !&)) ls=ld= !^)! ls=ld=

2. vfg]kfgL÷;/;kmfO{

gofF of]hgf !! j6f !! j6f

gofF ;fj{hlgs wf/f lgdf{0f @! j6f @@ j6f

vfg]kfgL d]g nfO{g la:tf/ #=*) ls=ld= %=#) ls=ld=

O{G6]s÷sn]S;g # j6f # j6f

vfg]kfgL lat/0f nfO{g

la:tf/

=!) ls=ld= ! ls=ld=

;fj{hlgs zf}rfno o'l/gn

;lxt

@ j6f @ j6f

zf}rfno ;fdu|L lat/0f %# j6f @* ls=ld=

kmf]x/d}nf k"jf{wf/

Joj:yfkg

& uf]6f & uf]6f

BPT lgdf{0f @ ls=ld= @ ls=ld=

3. emf]n'Ë] k'n

gofF lgdf{0f @# j6f @! j6f

emf]=k'= /fk;fk #) j6f

4. ;fj{hlgs ejg lgdf{0f

laBfno ejg gofF lgdf{0f !) j6f ( j6f

laBfno ejgsf cGo k"jf{wf/ ( j6f ( j6f

;fd'bflos k"jf{wf/ tyf cGo

;fgf k"jf{wf/ dd{t tyf ;+ef/ ! j6f ! j6f

ufla; ejg gofF lgdf{0f % j6f

:jf:Yo÷pk:jf:Yo rf}sLsf]

ejg lgdf{0f ! j6f ! j6f

jfnlasf; s]Gb| ejg lgdf{0f # j6f # j6f

laBfno ejg dd{t @( j6f !* j6f

5. n3' hnlaB't lgdf{0f ^ j6f ^ j6f

laB't 6«fG;kmd{/ ( j6f ( j6f

;f}o{ phf{ ! j6f ! j6f

6. l;+rfO{ tyf e'–Ifo

kSsL s'nf] lgdf{0f ! ls=ld= ! ls=ld=

;'/Iff jfFw lgdf{0f ! ls=ld= ! ls=ld=

e'–Ifo lgoGq0f =%) ls=ld= =%) ls=ld=

l;+rfO{ s'nf] gofF lgdf{0f #% ls=ld= ( ls=ld=

sRrL÷kSsL s'nf] dd{t ;+ef/ !!=^) ls=ld= !!=^) ls=ld=

aif]{ l;+rfO{sf] s'nf] dd{t

;Def/ ! ls=ld= ! ls=ld=

l;+rfO{ s'nf] ;j]{If0f & uf]6f & uf]6f

7. ;Lk ljsf; tyf Ifdtf

clea[l4 %* k6s !^ k6s

8. r]tgfd'ns k|rf/ k|;f/ @ k6s @ k6s

9. s[lif pTkfbg ;xof]u % j6f % j6f

10. cfo cfh{g

afv|f kfng %! uf]6f %! uf]6f

a+u'/ kfng !) uf]6f !) uf]6f

11. v]ns'b

v]ns'b d}bfg tyf cGo sf]6{

lgdf{0f !# j6f !# j6f

v]ns'b ;fdu|L lat/0f tyf

/lgËO{e]06 @ rf]6L @ rf]6L

12. dlGb/

dlGb/ lgdf{0f @) j6f

dlGb/ dd{t ! j6f ! j6f

;fdflhs ;'/Iff sfo{qmd

qm=;= laj/0f ;+Vof s}lkmot ! h]i7 gful/s -blnt_ #!*& ;fdflhs ;'/Iff eQfsf

nflu lgsf;f ePsf] /sd ? !@,%&,*#,@))÷– dWo] (,%*,^))÷– /sd lkmtf{ eO{ hDdf vr{ !@,$*,@$,^))÷–

@ h]i7 gful/s cGo #@&& # Psn dlxnf @& $ lawjf (!!! % k"0f{ czQm ckfËtf ePsf JolQmx? !)* ^ clg czQm ckfËtf ePsf JolQmx? @!% &= jfnjflnsf kf]if0f eQf ()#*

lhNnf ljsf; ;ldltn] lnPsf s]xL d'Vo gLltx? / sfof{Gjogsf] cj:yf

qm=;= gLlt sfof{Gjogsf] cj:yf ePsf] gePsf]

lzIff != 8f]6L lhNnfjf6 lg/If/tf pGd'ng ug{

tyf laBfnosf] ef}lts ;'wf/ Pj+ u'0f:t/Lo lzIff k|bfg ug{sf] nflu lzIff sfof{nosf] g]t[Tjdf u}/;/sf/L ;+:yfx? ;d]tsf] ;+nUgtfdf sfo{qmd ;~rfng ug]{

;fIf/tf sIffx? ;~rfng eO{/x]sf, egf{ cleofgx? ;~rfng eO{/x]sf], laBfnosf ejgx? dd{t tyf gofF lgdf{0f eO{/x]sf]

@= k|To]s dflj tyf pRr dfljdf sDKo'6/ tyf O{G6/g]6 lzIf0f Joj:yfsf] kx'Fr k'¥ofpg]

s]xL laBfnox?df sDKo'6/ k|bfg ul/Psf] t/ laB't / bIf hgzlQm cefjsf sf/0f Tof] sfof{Gjog x'g g;s]sf] .

#= gd'gfsf] nflu lhNnf:t/df ;fj{hlgs k':tsfnosf] :yfkgfsf nflu ?k 6' l/8 gfds ;+:yf;+u ;dGjo ul/g]5 .

pknJwL gb]lvPsf]

$= laBfnox?df zf}rfno lgdf{0f ubf{ ckfËd}qL / dlxnfd}qL x'g] u/L laz]if k|fyldstf lbO{g]

sfof{Gjog gePsf]

:jf:Yo tkm{ ! lhNnfdf ;~rflnt :jf:Yo s]Gb|x?,

k|;'lt u[xx?sf] :t/ a[l4, bIf hgzlQmsf] cfk'lt{, ef}lts k"jf{wf/ ;'wf/ ;lxt ;]jfdf u'0f:t/Lo k|bfg ug]{

sfof{Gjog gePsf]

@= k"0f{ vf]ko'Qm lhNnf 8f]6LnfO{ lbuf]kgf lbg lhNnf ljsf; ;ldltn] lhNnf :jf:Yo sfof{nosf] k|flalws ;xof]udf of]hgf jgfO{ lhNnf :jf:Yo sfof{no dfkm{t sfo{qmd cfufl8 a9fpg] .

ufpF ljsf; ;ldltx? k"0f{ vf]ko'Qm uflj; 3f]if0ff eO{/x]sf

#= ax'If]q kf]if0f sfo{qmdnfO{ :jf:Yosf] lg/Gt/ sfo{qmddf d'nk|jfxLs/0f ul/g] / k|flalws ;xof]u ul/g]

sfof{Gjog gePsf]

vfg]kfgL tyf ;/;kmfO{ != 8f]6L lhNnf v'nflb;fd'Qm If]q 3f]if0ff uflj;x? v'nflb;fd'Qm

ug]{ sfo{nfO{ lg/Gt/tf lbFb} k"0f{ ;/;kmfO{ sfo{qmd ;~rfng ul/g]

If]q 3f]if0ff x'g] sfo{qmd hf/L

@= æ;j}sf nflu vfg]kfgLÆ eGg] d'n gf/f cg'?k vfg]kfgLsf] If]qdf nufgL a[l4 ug]{

nufgL eO{/x]sf] t/ nufgL cg';f/sf] k|ltkmn geO{/x]sf]

#= ax'If]q kf]if0f sfo{qmdsf nflu 5gf}6 ePsf ufla;x?df u'0f:t/Lo vfg]kfgL ;]jfsf] kx'Frsf nflu ;sf/fTds lae]bsf/L gLlt ckgfO{g]

sfof{Gjog gePsf]

s[lif ljsf; sfo{qmd != k|flalws ;]jf ;lxt s[lif lap lehg

/ dnsf] Joj:yf oyf ;dodf ug{ kxn ug]{

lap ljhg tyf dn ;dod} k|fKt gx'g] u/]sf]

@= lhNnfsf] kmnkm'n v]tL x'g] ;DefJo :yfgx?df g;{/L Jof8 ljsf; u/L kmnkm'n v]tLsf] ljsf; / k|j4{g x'g] lsl;dsf sfo{qmdx? ;~rfng ug]{

lhNnfd} g;{/L Jof8 ljsf; ug]{ sfo{ k|efjsf/L x'g g;s]sf], kmnkm'nsf la?jfx? jflx/jf6} Nofpg] ul/Psf]

#= uflj;x?jf6 s[lif If]qsf nflu 5'6\ofO{Psf] jh]6 lhNnf s[lif ljsf; sfof{nosf] ;dGjodf s[lif ks]6 If]qsf] lasf;df pkof]u ug]{

sfof{Gjog gePsf]

k|fs[lts ;|f]t tyf jftfj/0fsf] ;+/If0f, ;Dj4{g Pj+ ;b'kof]u != k|f+ufl/s dnsf] pTkfbg tyf k|of]u

k|j4{gnfO{ k|f]T;fxfg ug]{ . k|efjsf/L

sfof{Gjog gePsf]

@= e'ldsf ;xsf/L÷;fem]bf/L÷;d"x Joj:yfkg k|0ffnLsf] ljsf; ug{ k|f]T;flxt ug]{

sfof{Gjog gePsf]

#= :yfgLo ;xeflutfsf cfwf/df hnfwf/ Joj:yfkg / gbL s6fg lgoGq0f u/L ;+/If0f k|bfg ug{ k|wfg s[lif k|0ffnL ljsf; ub}{ n}hfg]

k|efjsf/L sfof{Gjog gePsf]

kz'lasf; != aflif{s sfo{qmd tof/ ubf{ a:tL,

uflj; / O{nfsfjf6 k|fyldstf tf]lsPsf of]hgfx?nfO{ of]hgfdf ;dfj]z ug]{

sfof{Gjog gePsf]

@= lhNnfsf] kz' ljsf; sfo{qmdnfO{ Joj;flos jgfpg kz';]jf k|;f/ sfo{qmd, kz' pTkfbg sfo{qmd, a}7sdf 5nkmn u/L kfl/t u/fO{ nfu' ug]{

sfof{Gjog ePsf]

l;+rfO{ tkm{ != s[lif pTkfbgdf 6]jf k'¥ofpgsf nflu

jfnL pTkfbgsf ;DefJo If]qx?df ;fgf, demf}nf tyf 7'nf l;+rfO{ cfof]hgfx? lgdf{0fsf sfo{qmdx? ;~rfng ubf{ lhNnf ljsf; of]hgfdf ;dfj]z ul/Psf of]hgfx?nfO{ k|fyldstfsf ;fy ;dfj]z u/L sfo{qmd ;~rfng ug]{

sfof{Gjog ePsf]

ko{6g tkm{ != lhNnf leqsf k|d'v ko{6sLo

:ynx?df cfGtl/s tyf jfx\o ko{6sx? cfslif{t x'g] u/L k|rf/ k|;f/ Pj+ k|j4{g ug]{

k|efjsf/L sfof{Gjog gePsf]

@= lhNnfsf laleGg ko{6sLo dxTjsf If]qsf] klxrfg u/L clen]lvs[t ug]{

sfof{Gjog gePsf]

#= cfGtl/s ko{6g k|j4{g ug{ ko{6sLo a[Qlrq tof/ ul/g]

sfof{Gjog gePsf]

nlIft ju{ lasf; sfo{qmd tkm{ != dlxnf, jfnjflnsf, cflbjf;L,

hghftL, ckfË, blntx?sf] jt{dfg l:yltdf ;'wf/ Nofpg j:tL, j8f, uflj; / O{nfsfjf6 5gf}6 eO{ cfPsf of]hgf tyf sfo{qmdx?nfO{ k|fyldstfsf ;fy lhlj;sf] nlIft sfo{qmdsf] jh]6 laifout sfof{nox?sf] sfo{qmddf ;dfj]z u/L sfof{Gjog ug]{

nlIft ju{sf] sfo{qmd k|efjsf/L ?kdf sfof{Gjog gePsf]

@= dlxnf lx+;f Go"lgs/0fsf nflu n}lËs lx+;f lgu/fgL ;d"x u7g ug]{, u/LjL la?4 dlxnf cleofgdf hf]8 lbg], n}lËs lx+;f lkl8t dlxnfx?sf] ;xof]udf nflu sf]if a[l4 u/L kl/rfng ug]{

dlxnf tyf jfnjflnsf sfof{non] ;r]tgf d'ns cleofg ;~rfng ul//x]sf] .

#= lx+;f lkl8t dlxnfx?sf] nflu ;'/lIft dgf]ladz{ s]Gb| lgdf{0f ug{sf nflu kxn ug]{

sfof{Gjog gePsf]

$= ufla;:t/df Psn dlxnf, ckfËtf ePsf JolQmx? / blnt dlxnfx?sf] ;~hfn lgdf{0f u/L pgLx?sf] cy{k"0f{ ;xeflutfsf] ;'lglZrt ug]{

sfof{Gjog eO{/x]sf]

;fdflhs ;'/Iff tkm{ != JolQmut 36gf btf{nfO{ uflj;x?df

cleofgsf] ?kdf ;~rfng ul/g] s]xL uflj;x?df ;~rfng ePsf]

@= ;fdflhs ;'/Iff eQf ljt/0fnfO{ ;Dej eP;Dd a}lÍs k|0ffnLdf cfj4 ub}{ nlug]

gu/kflnsfleq sfof{Gjog ePsf]

;"rgf tyf ;~rf/ != ljsf; lgdf{0fsf sfo{qmdx? tyf

hgtf;Dd k'¥ofOg] ;]jf ;'lawfsf laifox?df lhNnfjf;L ;j{;fwf/0f ;j} dfem ;'–;"lrt ug{sf] lgldQ ;"rgf, lzIff, kqsfl/tf tyf ;~rf/sf] ljsf;df 6]jf k'¥ofpg] sfo{qmdx?nfO{ dxTjsf ;fy ;~rfng ug]{

sfo{Gjog gePsf]

laB't tyf phf{ tkm{ != :yfgLo txdf pTkfbg eO{ k"0f{ ?kdf

pkof]u x'g g;s]sf] n3'laB'tnfO{ ldlglu|8sf] dfWodjf6 ;b/d'sfd nufotsf If]qdf la:tf/ ug{ kxn ug]{

sfof{Gjog gePsf]

;8s tkm{ != jftfj/0fLo Iflt Go"lgs/0fsf] nflu

k|f/lDes jftfj/0fLo k/LIf0f -IEE_ u/fP/ dfq of]hgf sfof{Gjog ug]{

k"0f{ ?kdf sfof{Gjogdf gcfPsf]

@= d'Vo jhf/ s]Gb| tyf ko{6sLo Pj+ wfld{s :ynx?nfO{ hf]8\g] ;8s lgdf{0f Pj+ :t/f]GgtL sfo{nfO{ k|fyldstf lbg]

sfof{Gjog eO{/x]sf]

#= uflj;sf] j8f hf]8\g] ;–;fgf ;8s lgdf{0f tyf :t/f]Ggltsf] nflu uflj;x?nfO{ ;xeflu u/fpFb} n}hfg]

sfof{Gjog eO{/x]sf]

;d"x 5nkmn / JolQmut e]63f6jf6 cfPsf u'gf;fx? M

• lhNnf ljsf; ;ldltsf sd{rf/Lx?sf] Jojxf/ /fd|f] gePsf] . • cfof]hgfsf] kmRo"{6 ubf{ k|flalwsx?n] cgfjZos b'Mv lbg] u/]sf]÷sld;g dfUg]

u/]sf] . • PsLs[t of]hgf th'{df ;ldltjf6 cfPsf of]hgfx?nfO{ k|fyldstf glbO{ lhNnf

lasf; ;ldltsf sd{rf/Lx? / /fhgLlts bnsf k|ltlglwx?n] dgf]dfgL ug]{ u/]sf] .

• lhNnf lasf; ;ldlt / laifout sfof{nox?åf/f ;~rfng x'g] sfo{qmdsf jf/]df ;DjlGwt ufla;nfO{ hfgsf/L glbg] u/]sf] .

• lhNnf ljsf; ;ldltn] ljlgof]hg u/]sf] jh]6sf jf/]df nfdf] ;do;Dd klg pkef]Qmfx?nfO{ hfgsf/L gx'g] u/]sf] .

• lhNnf ljsf; ;ldltsf sd{rf/Lx? kmfF6df ge]l6g] u/]sf] . • lhNnf ljsf; ;ldltn] 7f]; of]hgf jgfO{ sfof{Gjog ug{ g;s]sf] . • cfjZostfsf cfwf/df geO{ eg;'gsf cfwf/df of]hgf kf; x'g] u/]sf] .

utjif{ ef]u]sf ;d:ofx¿

� jh]6sf] clVtof/L l9nf] cfpg] sf/0fn] ;d:of ePsf] .

;xsf/L tkm{ != Ps} uflj;df /x]sf Ps} jf km/s

k|s[ltsf ;xsf/L ;+:yfx?sf] PsLs/0fsf nflu kxn ug]{

sfof{Gjog gePsf]

u};; tkm{ != /fli6«o tyf cGt/fli6«o u};;x?n]

sfo{qmd ;~rfng ubf{ ;DjlGw ;/sf/L lgsfo;+u ;dGjo u/L sfo{qmd ;~rfng ug]{ Joj:yf ldnfpg]

k|efjsf/L ?kdf sfof{Gjog gePsf]

@= u};;x?nfO{ Psåf/ gLlt cg';f/ sfo{qmd ;~rfng ug{ clek|]l/t ug]{

sfof{Gjog gePsf]

#= u};;n] cfkm} ;~rfng ug]{ sfo{qmdsf] ;xdlt ;DjlGwt :yfgLo lgsfox?jf6 clgjfo{ ?kdf lng' kg]{

sfof{Gjog gePsf]

� pkef]Qmf ;ldlt ;dod} ;Demf}tf ug{ gcfpg' / ;Demf}tf jdf]lhd ;dodf sfo{

x'g g;Sg' .

� lhNnf ljsf;sf] aSof}tf /sd k6s–k6ssf] k|of;jf6 klg c;'n x'g g;Sg' .

� u};;x?n] ;~rfng u/]sf sfo{qmdx?nfO{ k"0f{ ?kdf lhNnf ljsf; of]hgfleq

;dfj]z ug{ g;Sbf bf]xf]/f]kgsf] ;d:of b]lvPsf] .

� uflj;jf6 k|ult ljj/0f lgoldt ?kdf gcfpFbf lhNnfsf] k|ltj]bg k7fpg

sl7gfO{ ePsf] .

� cfGtl/s cfo Go'g ePsf sf/0f s]Gb|sf] cg'bfgdf lge{/ /xg' kg]{ jfWotf .

&= ;'wf/sf] nflu rfNg'kg{] sbdx¿ tyf ;'emfj

� x/]s cf=j= sf nflu jflif{s gLlt to u/L ;f]xL gLlt adf]lhd jflif{s of]hgf tyf

sfo{qmdx¿ 5gf]6 ug'{kg]{ .

� u'gf;f]sf] ;'g'jfO{ tyf Joj:yfkg x'g'kg]{ .

� ;"rgf zfvfnfO{{ ef}uf]lns ;"rgf k|0ffln nufotsf dfWodaf6 Jojl:yt

agfpg'kg]{ .

� lhNnfdf eO{/x]sf] cJojl:yt ahf/ lj:tf/ sfo{nfO{{ lgoGq0f ug'{kg]{ .

� lhNnf lasf; ;ldltnfO{ k6s–k6s nfUg] u/]sf] e|i6frf/sf] cf/f]kjf6 d'Qm

x'gsf nflu k|efjsf/L sbd rfNg' kg]{ .

� nlIft ju{sf] sfo{qmdnfO{ k|efjsf/L ?kdf ;~rfng ug{sf nflu 7f]; of]hgf

jgfpg' kg]{ .

� dlxnf, ljkGg tyf kL5l8Psf ju{x¿sf] ;fdflhs, z}lIfs, cfly{s ljsf;sf

nflu cfw'lgs s[lif, kz'kfng tyf :j/f]huf/d'ns sfo{qmdx¿sf] klxrfg u/L

sfof{Gjogdf NofOg'kg]{ .

� lhlj;df /x]sf sd{rf/Lx?nfO{ kmfF6 tf]sL lgoldt ?kdf sfof{nodf xflh/ x'g],

sd{rf/Lsf] kf]zfFsd} sfof{no cfpg], dlb/f ;]jg u/]/ sfof{nodf gcfpg] h:tf

laifox?df s8fO{ ug'{ kg]{ .

� lhNnf ljsf; ;ldltsf] j]j;fO{6nfO{ lgoldt ?kdf ck8]6 ug'{ kg]{ .

� of]hgf th'{df ubf{ a:tL:t/sf] of]hgf th'{df e]nfjf6 ;'/ ug'{ kg]{ .

� ;fdflhs kl/rfng sfo{qmdnfO{ pknJwLd'vL jgfpg' kg]{ .

� lhNnf ljsf; ;ldlt tyf cGo laifout sfof{nox?n] ;~rfng u/]sf]

sfo{qmdx?sf] jf/]df ;DjlGwt uflj;x?nfO{ clgjfo{ ?kdf hfgsf/L u/fO{g' kg]{ .

� lhNnf ;b/d'sfd nufot d'Vo jhf/x?df b]lvPsf] ;fj{hlgs zf}rfnosf] cefj

x6fpg ;fj{hlgs zf}rfon lgdf{0f / Joj:yfkgdf hf]8 lbg' kg]{ .

� lgjf{rg If]q ljz]if sfo{qmdsf] jh]6 ljlgof]hg ubf{ j:tL, j8f, uflj; /

O{nfsfjf6 k|fydLlss/0f eO{ cfPsf of]hgfx?dWo]jf6 5gf}6 ug'{ kg]{ .

sfo{lalwsf] cg';"rL—# cg';f/ lhNnf lasf; ;ldlt 8f]6Lsf] cfly{s jif{ @)&!÷)&@ sf] ;fdflhs k/LIf0f sfo{qmd

laifout sfof{nox?sf] k|ltj]bg sfof{nosf] gfd M >L dlxnf tyf afnaflnsf sfof{no 7]ufgf M 8f]6L . sfof{nosf d'Vo p2]Zox? M

� ljkGg ju{sf dlxnfx?nfO{ :j/f]huf/L tyf cyf]{kfh{gsf lqmofsnfk ;+rfng ul/ u|fdL0f dlxnfx?sf] cfly{s l:yltdf ;'wf/ NofO{ pgLx?nfO{ cfTdlge{/ agfpg ;xof]u k|bfg ug]{,

� dlxnfx?df /x]sf] ljBdfg k5f}6]kg, clzIff tyf ?9LjfbL k/Dk/fsf] cGTo u/L ;fdflhs k|lti7f / ;dfgtfsf] efjgfsf] ljsf; ug]{ .

� k/Dk/fut ?kdf dlxnfx?n] Joxf]g'{ k/]sf] sfo{af]em xNsf, ;do / >dsf] efjgf hufO{ :jfjnDaL agfpg cu|;/ u/fpg] .

� ljleGg ;/sf/L tyf u}/ ;/sf/L lgsfojf6 k|fKt x'g] ;]jf / ;'ljwfx? dlxnfx? ;dIf k'¥ofpg] / dlxnfx? ;/sf/L lgsfox? / u}/ ;/sf/L lgsfodf hfg ;Sg] / ;]jf k|fKt ug]{ cj;/df j[l4 ug]{ .

� dlxnfdf kmh'n vr{ s6fO{ art ug]{ afgLsf] ;fy} art kl/rfng ul/ cfo clej[l4 lqmofsnfkdf ;+nUg u/fO{ :jfjnDag agfpg ;xof]u ;+rfng ug]{ .

� n}l¨s c;dfgtf x6fpg n}l¨s r]tgf hfu/0f sfo{qmd ;+rfng ug]{ . � dlxnfx?nfO{ ;fdflhs sfo{qmdsf] dfWodjf6 ?9LjfbL k/Dk/f / k5f}6]kgsf]

cGTo u/L ;fdflhs k|lti7f tyf ;dfgtfsf] efjgfsf] ljsf;sf] ;fy} cfTdljZjf;sf] efjgf hufO{ :jfjnDaL agfpg cu|;/ u/fpg] .

cfly{s jif{ @)&!÷)&@ df ;~rfng ePsf sfo{qmdx? M qm=;=

d'Vo lqmofsnfkx? O{sfO{ kl/df0f d'Vo pknJwLx?

! ;d"x tyf ;ldltsf ;b:ox?nfO{ cg'lzIf0f

hgf &*) jrt ug]{ afgLsf] ljsf; ePsf]

@ cfwf/e"t tflnd hgf () clwsf/sf] af/] hfgsf/L kfO{ Gofo k|flKtsf] nfuL kxn u/]sf]

# g]t[Tj ljsf; tflnd hgf @% ;ldlt÷;+:yfdf cu'jfsf] e'ldsf lgjf{x u/]sf 5g\

$ n]vfkfng tflnd hgf @) ;+:yfsf] ;ldltsf] cfly{s sf/f]af/sf >]:tfx? Jojl:yt ug{ ;xh ePsf]

% ;Lk ljsf; tflnd -afv|f kfng, df};dL tyf j]df};dL t/sf/L v]tL tflnd_

hgf @^) cfo cfh{gdf j[l4 eO{ hLjg :t/df kl/jt{g

^ hLjg pkof]uL ;Lk tflnd

hgf ^) b}lgs hLjgdf cfO{kg]{ ;d:ofx? ;dfwfg ug{ ;xh ePsf]

& dlxnf ;+:yfsf] cj:yf ljZn]if0f tyf /0fgLlt kq th'{df

;+:yf @ ;+:yfsf] cj:yf af/] hfgsf/L eO{ /0fgLlt of]hgf agfO{Psf]

* ;f´f Joj;flos ;]jfsf nfuL ax'pkof]uL cg'bfg

;+:yf @ dlxnfx? Joj;flos v]tLdf pGd'v ePsf

;fdflhs lhDd]jf/L / sfo{;Dkfbgsf] n]vfhf]vf -dlxnf tyf jfnjflnsf sfof{no_ ;fdflhs lhDd]jf/Lsf] If]q

cf=j= @)&)÷)&! sf] cj:yf

cf=j=@)&!÷)&@ df ePsf k|of;x?

o; jif{sf] cj:yf

pknJwLx?

afn>d dlxnf lx+;f !%% @!) lx+;fsf] 36gf

aflx/ cfpg yfn]sf]

xs clwsf/sf] af/] hfgsf/L

dlxnfsf nflu cfo cfh{g tyf ;Lk lasf;

@$) @^) dlxnfx? Joj;flos aGg yfn]sf

cfo cfh{gdf j[l4 eO{ hLjg :t/df kl/jt{g

;fdflhs k/LIfssf] gfd M 8Lsjxfb'/ dx/f

x:tfIf/ M

;fdflhs k/LIfssf] gfd M /fdx/L cf]emf

x:tfIf/ M

cg';"rL—# cg';f/

lhNnf lasf; ;ldlt 8f]6Lsf] cfly{s jif{ @)&!÷)&@ sf] ;fdflhs k/LIf0f sfo{qmd laifout sfof{nox?sf] k|ltj]bg

sfof{nosf] gfd M lhNnf lzIff sfof{no 8f]6L 7]ufgf M lb=l;=g=kf+=jf=g+= ! sfof{nosf] nIf M ljb\ofno pd]/ ;d"xsf jfnjflnsfx?nfO{ ljb\ofno egf{ ul/ plgx?sf] z}lIfs u'0f:t/ clea[l4 u/L ;d'Ggt ;dfhsf] lgdf{0f ug]{ sfof{nosf d'Vo p2]Zox? M lzIffsf] z}lIfs u'0f:t/ clea[l4 u/L /fi6« lgdf{0fsf] nflu of]Uo / bIf hgzQmL pTkfbg ug{ ;f] nflu M

• ;Dk"0f{ jfnjflnsfnfO{ u'0f:t/Lo lzIff k|bfg ug]{ • nlIft ;d"xnfO{ ljb\ofno egf{ ul/ l6sfO{ /fVg ljb\ofyL{ k|f]T;fxg sfo{s|d -

5fqa[lQ, kf7\ok':ts, kf]if0f_ h:tf sfo{s|dx? ;~rfng ug]{ • ljb\ofnosf] ef}lts, z}lIfs, cfly{s cj:yfsf] ;'wf/ ug]{ • lzIfsx?sf] j[lt ljsf; ug{ tflnd, j9'jf, k'/:sf/, u|]8 a[l4 h:tf sfo{sf] nflu

l;kmfl/; ug]{ cfly{s jif{ @)&!÷)&@ df ;~rfng ePsf sfo{qmdx? M qm=;= d'Vo

lqmofsnfkx? O{sfO{ k/Ldf0f d'Vo pknJwLx?

!= k|f/lDes jfnljsf; tyf lzIff

s]Gb| #*% #—$ jif{ pd]/ ;d"xsf ()** jfnjflnsfx? pQm s]Gb|df egf{ eO{ sIff ! sf] k"j{ tof/Lsf nflu ;Ifd ePsf]

@= ljb\ofno lzIffdf kxF'rsf] ;'lglZrttf

ljb\ofno #** ljb\ofno lzIffdf ;a}sf] kx'Fsf] nflu cf}krfl/s lzIffsf ;fy} cgf}krfl/s k|fylds lzIff, v'nf ljb\ofno h:tf sfo{s|dx? ;~rfng eO{ (* j6f ljb\ofnox?sf] ef}lts u'0f:t/df ;'wf/ ePsf]

#= ;fIf/tf tyf lg/Gt/ lzIff

hgf $))) /fli6«o ;fIf/tf sfo{s|djf6 ;fIf/ eO{ l;sfO{nfO{ lg/Gt/tf lbg ;fd'bflos cWoog s]Gb| dfkm{t ^) j6f cfo cfh{g ;d"x u7g ul/ jrt ug]{ jfgLsf] ljsf; x'g'sf]

;fy} $))) hgfnfO{ lg/Gt/ l;sfO{sf] cj;/ k|fKt

$= z}lIfs u'0f:t/ clea[l4

ljb\ofno #** ljb\ofno egf{ ePsf sIff ! b]lv !) ;Ddsf ;Dk'0f{ ljb\ofyL{ / sIff !! / !@ sf nlIft ;d'xsf ljb\ofyL{x?nfO{ lgz'Ns kf7\ok':ts pknAw u/fO{ lzIffdf ;a}sf] ;dfg kx'Fr eO{ z}lIfs u'0f:t/ clea[l4df ;xof]u

%= lzIfs lzIff tyf ljsf;

lzIfs !&) $# hgf lzIfsxx?nfO{ cfwf/e't txsf] lzIfs k]zfut Ifdtf ljsf; tflnd / !@& gj k|j];L lzIfsx?nfO{ k]zf ;DalGw tflnd ;~rfng eO{ plgx?sf] k]zfut Ifdtf clea[l4 x'g] / z}lIfs u'0f:t/ ;'wf/df ;xof]u

^= k|efjsf/L ;]jf k|jfxsf] nflu Ifdtf clea[l4

ljb\ofno #** ljb\ofnox?n] cfkm\gf] cj:yfsf] cfkm} d"Nof+sg ul/ ;'wf/sf] nflu of]hgf lgdf{0f ul/ ;f]lx cg';f/sf s[ofsnfkx? ;~rfng ug{ #** j6f ljb\ofnox?sf] ljb\ofno ;'wf/ of]hgf lgdf{0f / sfof{Gjog

&= ljb\ofno Joj:yfkg / cg'udg

ljb\ofno #** ljb\ofnodf eO{ /x]sf z}lIfs s[ofsnfksf ;fy} cGo ultljwLx?sf] d"Nof+sfg ug{ >f]ts]Gb|, lhNnfjf6 lgoldt cg'udg ul/ ;'wf/sf nflu ;'emfj tyf sfof{Gjogdf yk ;xof]u eO{ z}lIfs, k|zf;lgs ;'wf/ x'g]

*= k|f]T;fxg tyf ;xof]u

ljb\ofno #** ;fd'bflos ljb\ofnodf cWoog/t cfwf/e't txsf !@%)& hgf blnt 5fqf 5fq, !^^)$ hgf 5fqfx? / dfWolds txsf *)( hgf ljb\ofyL{ %#( hgf blnt ljb\ofyL{ nufot %( hgf 4G4 lkl8t jfnjflnsfx? 5fqa[lQjf6 nfeflGjt eO{ lgoldt ljb\ofnodf k7gkf7gdf ;xeflu

(= lzIf0f s[ofsnfk ;'wf/sf nflu z}lIfs ;fdu|L Joj:yfkg

ljb\ofno #** #** j6f ljb\ofnox?df lzIf0f s[ofsnfk ;'wf/sf nflu ;fdu|L Joj:yfkg ug{ cg'bfg lbO{ o;jf6 ljb\ofyL{x?sf] lzIf0f l;sfO{ s[ofsnfk ;xh eO{ l;Sg] jftfj/0fsf] ljsf;

sfo{qmd k|efjsf/L ?kdf ;~rfng ug{ ut cfly{s jif{df ul/Psf] gLltut lg0f{ox? tyf k|lqmofut ;'wf/x? M != lzIff P]g tyf lgodfjnL, cfly{s P]g tyf lgodfjnL, lzIff ljefu jf6 :jLs[t sfo{s|d sfofGjog lgb]{lzsf jdf]lhd sfo{s|dx? ;Grfng ul/Psf . of]hgf tyf sfo{qmd sfof{Gjogsf qmddf ef]u]sf ;d:ofx? M

• :jLs[t b/alGb cg';f/ sd{rf/L kb k'lt{ gePsf]

• ljlgof]lht jh]6 ;dodf lgsf;f gx'bf sfof{Gjogdf ;d:of

ut cfly{s jif{sf d'Vo k|fKtLx? M • lhNnf lzIff sfof{nojf6 z}lIfs Sofn]08/sf] ljsf; ul/ ljBfnox?n] z}lIfs

;qel/ ug'{ kg]{ sfo{s|dx? ;dfj]z ul/ ;f]lx cg';f/ ljBfnox?n] sfof{Gjog ug]{ u/]sf]

• aflif{s ?kdf z}lIfs emns k|sfzg ul/ ljBfnout / lzif{sut lgsf;f ljj/0fsf] Joj:yf ul/ k|To]s ljBfno / >f]ts]Gb|df ljt/0f ul/Psf] .

• u}/;/sf/L ;+:yf / Pkm Pd /]l8of];Fusf] ;fem]bf/Ldf @)&! ;fnsf] P;=Pn=;L k/LIffnfO{ dWogh/ ul/ clgjfo{ c+u|]hL, ul0ft / lj1fg ljifosf ljifo lzIfs;+u k|To]If 5nkmn ug]{ ul/ /]l8of] sfo{qmd ;~rfng ul/Psf] . h;jf6 lhNnfsf] P;=Pn=;L=pQL{0f k|ltzt ut jif{ !&=& jf6 j9]/ o; jif{ @&=^$ k|ltzt /x]sf] .

;'emfjx? M • :jLs[t b/alGb cg';f/ sd{rf/L kb k'lt{ x'g' kg]{ . • jflif{s sfo{s|d jh]6 / clVtof/L ;dod} k|fKt ePdf sfof{Gjogdf ;xh x'g] . • lhNnfdf ;~rfng x'g] z}lIfs If]qsf sfo{s|dx? ;Grfng ubf{ lzIff sfof{no;+u

;dGjo ul/ ;Grfng ePdf o;jf6 bf]xf]/f]kg gx'g] eO{ z}lIfs ljsf; ug{df ;xh x'g] .

rfn' cfly{s jif{ @)&@÷)&# sf d'Vo lqmofsnfkx? M != ljb\ofno If]q ;'wf/ sfo{s|d

qm=;= d'Vo lqmofsnfkx? O{sfO{ k/Ldf0f != k|f/lDes jfnljsf; tyf lzIff s]Gb| #*% @= ljb\ofno lzIffdf kxF'rsf] ;'lglZrttf ljb\ofno #** $= z}lIfs u'0f:t/ clea[l4 ljb\ofno #** %= lzIfs lzIff tyf ljsf; lzIfs ^@ ^= k|efjsf/L ;]jf k|jfxsf] nflu Ifdtf

clea[l4 ljb\ofno #**

&= ljb\ofno Joj:yfkg / cg'udg ljb\ofno #** *= k|f]T;fxg tyf ;xof]u ljb\ofno #** (= lzIf0f s[ofsnfk ;'wf/sf nflu z}lIfs

;fdu|L Joj:yfkg ljb\ofno #**

@= ;a}sf nflu lzIff - k|fylds lzIff _ qm=;= d'Vo lqmofsnfkx? O{sfO{ k/Ldf0f != :jLs[t b/alGbdf sfo{/t lzIfsx?sf]

tnj lzIfs &@$

@= /fxt cg'bfgdf sfo{/t lzIfsx?sf] nflu tnj

lzIfs #$#

#= df=lj=tyf lg=df=lj=cg'bfg M qm=;= d'Vo lqmofsnfkx? O{sfO{ k/Ldf0f != :jLs[t b/alGbdf sfo{/t lzIfsx?sf]

tnj lzIfs @#&

@= /fxt cg'bfgdf sfo{/t lzIfsx?sf] nflu tnj

lzIfs @!!

$= pRr dfWolds lzIfs cg'bfg M qm=;= d'Vo lqmofsnfkx? O{sfO{ k/Ldf0f != :jLs[t b/alGbdf sfo{/t lzIfsx?sf]

tnj lzIfs @)

@= /fxt cg'bfgdf sfo{/t lzIfsx?sf] nflu tnj

lzIfs $)

;fdflhs k/LIfssf] gfd M 8Lsjxfb'/ dx/f

x:tfIf/ M

;fdflhs k/LIfssf] gfd M /fdx/L cf]emf

x:tfIf/ M

sfo{lalwsf] cg';"rL—# cg';f/ lhNnf lasf; ;ldlt 8f]6Lsf] cfly{s jif{ @)&!÷)&@ sf] ;fdflhs k/LIf0f sfo{qmd ;fdflhs k/LIf0f sfo{qmddf qmddf k/LIf0f ul/Psf u}/ ;/sf/L ;+:yfsf] k|ltj]bg

!= ;+:yfsf] gfd M ;[hglzn ljsf; ;dfh g]kfn 8f]6L @= :yfkgf ldlt M @)%).)*.#) #= ;+:yfsf] 5f]6f] kl/ro M ;[hglzn ljsf; ;dfh g]kfn 8f]6L u}/ /fhgLlts, Pj+ d'gfkmf /lxt ;fdflhs ljsf;sf nflu :yflkt u}/ ;/sf/L ;+:yf xf] . of] :+f:yf ;fdflhs ljsf;sf] If]qdf ljutdf cg'ej k|fKt tyf k|ltj4 o'jfx?sf] ;s[otfdf @)%) ;fndf :yfkgf eO{ ;'?df ;[hglzn o'jf Snjsf] gfdn] lhNNff k|zf;g sfof{no 8f]6Ldf @)%).*.@( ut] btf{ g !( /xL ljlwjt btf{ ePsf] xf] . @)^# ;fndf o;sf] jflif{s ;fwf/0f ;efjf6 gfd ;+;f]wg eO{ ;[hglzn ljsf; ;dfh g]kfn 8f]6Lsf] gfdn] xfn lhNnfdf sfo{ ub}{ cfPsf] 5 .

o;sf] jf:tljs nfeflGjt ;d'bfo 8f]6L lhNnfsf] u|fld0f ;d'bfo g} xf] . o;n] d'Vo ul/ dlxnf ;zlQms/0f, ;r]lts/0f, ;fdflhs hjfkmb]lxtf, ;'zf;g tyf ;fdflhs Gofo / n}lus ljsf;, :jf:Yo / ;/;kmfO{ Pj+ ul/jL lgjf/0f, ;fdflhs / cfly{s ljsf;df hf]8 lbgsf] nflu ;/sf/L, /fli6«o tyf cGt/f{li6«o u};; / :yfgLo lgsfox?;+usf] ;xsfo{df sfd ub}{ cfO{/x]sf] 5 .

$= ;+:yfsf] nIo u|fdL0f ljkGg ;d'bfo tyf dlxnf tyf afnaflnsfsf] hLjg:t/df ;'wf/ Nofpg lzIff, :jf:Yo, hgr]tgf, Ifdtf ljsf; tyf cfo cfh{gsf cj;/x?sf] ;[hgf ug]{ . %= ;+:yfsf p2]Zox? M o; ;+:yfsf] d"n p2]Zo lzIff, ;"rgf tyf ;+rf/sf] dfWodaf6 hgr]tgfdf clea[l4 u/L hgdt lgdf{0f ug'{ / hgtfsf] ;fdflhs–cfly{s cj:yfdf ;'wf/ ug{sf nflu ljsf; ;DjGwL sfo{qmd ;+rfng ug'{ xf] . ;+:yfsf] p2]Zo / nIo k|flKtsf nflu lgDg adf]lhdsf sfo{x? ul/g] 5g\ M s_ h}ljs ljljwtf tyf jftfj/0fsf] ;+/If0f / ;Daw{g ub}{ k|fs[lts ;|f]tsf] lbuf]

Joj:yfkg ug]{ . v_ s[lif, lzIff, hg:jf:Yo, vfg]kfgL tyf ;/–;kmfO{sf] ljsf;sf nflu ;+:yfut tyf

dfgjLo Ifdtfdf clej[l4 ub}{ ;|f]tsf] kl/rfng ug]{ . u_ ef}lts k"jf{wf/ ljsf; / u|fdL0f tyf ;fd'bflos ljsf;sf sfo{qmdx? ;+rfng ug]{ . 3_ cfwf/e"t dfgj clwsf/, ;'zf;g / n}lËs ;dfgtfsf nflu ;d'bfosf] Ifdtf

clej[l4 ug]{ . ª_ /f]huf/ k|j4{g / lbuf] hLljsf]kfh{gsf nflu n3' ljQ (micro finance) sfo{qmd

;+rfng ug]{ .

r_ ;Lk ljsf; / art tyf C0f kl/rfngsf dfWod4f/f s[lif tyf u}/s[lifdf cfwfl/t cfocfh{g sfo{qmx? ;+rfng ug]{ .

5_ cWoog–cg';Gwfg ug'{sf ;fy} sfo{zfnf, ;]ldgf/, tflnd cflb cfof]hgf ug]{ / k|ltj]bg k|sflzt ug]{ .

^= ;+:yfdf /x]sf gLltx? M

• ;+:yfsf] ljwfg @)%) t];|f] ;+zf]wg @)^%,

• cfly{s k|zf;lgs lgodfjnL @)%) t];|f] ;+zf]wg @)&@,

• k|zf;lgs lgodfjnL @)%), t];|f] ;+zf]wg @)&@,

• ;+:yfsf] /0fg}lts of]hgf @)&@ b]lv @)&^,

• ;+:yfut ;'/Iff of]hgf @)&!,

• ;+:yfsf] cfrf/ ;+lxtf @)&@,

• dfgljo ;|f]t Joj:yfkg lglt @)&!

&= ;+:yfn] 8f]6L lhNnfdf ;~rfng u/]sf sfo{qmdx? M • dlxnf zzlQms/0f sfo{qmd,

• lbuf] e' Joj:yfkg sfo{qmd

• u|fld0f hn;|f]t Joj:yfkg sfo{qmd,

• ;fd'bflos ;fIf/tf kl/of]hgf,

• :yflgo ef}lts k'jf{wf/ ljsf; sfo{qmd,

• ;fgf ef}lts k'jf{wf/ ljsf; sfo{qmd

• jfv|f k}rf] sfo{qmd,

• cfo cfh{g sfo{qmd,

• Pr=cfO{=le= / P8; ;r]tgf sfo{qmd,

• n}lËs ;dfgtf tyf ;fdflhs ;dfj]zLs/0f sfo{qmd,

• :yflgo zf;g tyf ;fd'bflos ljsf; sfo{qmd,

*= xfn ;+rflnt sfo{qmd • g]kfndf dlxnf,zflGt / ;'/Iff ;DjlGw ;+o'Qm /fi6| ;+3jf6 kfl/t k|:tfj

g= !#@% / !*@) sf] :yflgo :t/df k|efjsf/L sfof{Gjog,

• :yflgo zf;g tyf ;fd'bflos ljsf; sfo{qmd, (= 8f]6L lhNnfdf ;+:yfsf] ef}uf]lns sfo{If]q M

• ;fgfufpF, sf8fdf08f}, nIdLgu/, 3fËn, j5}{g, 8f}8, tf]n]gL, lu/Lrf}sf, 5kfnL, dxfb]j:yfg, bxsflnsf:yfg, jf/kf6f, nfldvfn, sflnsf:yfg / jfemssfgL uflj;x?,

• lbkfon l;nu9L gu/kflnsf j8f g=! b]lv !$ j6f j8fx?.

!)= 8f]6L lhNnfdf ;+:yfsf] laifout sfo{If]q M • dlxnf z;lQms/0f,

• cfo cfh{g,

• ;fdflhs kl/rfng / :yflgo of]hgf th{'df tyf ;'zf;g .

!!= cfly{s jif{ @)&!÷)&@ df ;~rflnt sfo{qmdx?sf] laj/0f M sfo{qmdsf] gfd g]kfndf dlxnf zflGt / ;'/Iff ;DjlGw ;+o'Qm /fi6| ;+3jf6

kfl/t k|:tfj g= !#@% / !*@) sf] :yflgo:t/df k|efjsf/L sfof{Gjog

sfo{If]q ufla;÷gu/kflnsf

;fgfufpF, sf8fdf08f}, nIdLgu/, j5}{g / 3fËn

d'Vo lqmofsnfkx? • uflj;:t/df 4G4jf6 k|efljt dlxnf ;+hfn u7g / kl/rfng,

• uflj;:t/ / lhNnf txdf cGt/ kf6L{ dlxnf ;+hfn u7g / kl/rfng,

• dlxnf ;zlQms/0f, zflGt lgdf{0f / ;+o'Qm /fi6| ;+3jf6 kfl/t k|:tfj g= !#@% / !*@) ;DjlGw tflnd,

• /fli6|o sfo{of]hgf sfof{Gjogsf] cj:yfsf] cWoog k|ltj]bg k|sfzg,

• Gfful/s ;dfh,lhNnf ;dGjo ;box?;u q}dfl;s cGt/lqmof,

• sfo{If]qleqsf dlxnf, 3/]n' lx;fjf6 k|efljt dlxnf tyf jfnjflnsfsf] cj:yfsf jf/]df 36gf cWoog ljZn]if0f,

• dlxnf g]t[Tj ljsf; / dlxnf z;lQms/0f tflnd, • lhNnf txdf jflif{s sfo{zfnf uf]li7

d'Vo pknJwLx? • uflj;txdf 4G4jf6 k|efljt dlxnf ;+hfn / cGt/ kf6L{ dlxnf ;+hfnx?sf] u7g eO{ dfl;s tj/n] 5nkmn u/L ;DjlGwt lgsfodf cfkmgf dfu k]z ug]{ k|lqmofsf] ljsf; ePsf] 5,

• /fli6|o sfo{of]hgf sfof{Gjogsf] cj:yf ljZn]if0fsf] k|ltj]bg k|sflzt eO{ lhNnfsf] oyfy{ lrq0f ePsf],

• lhNnf txdf cGt/ kf6L{ dlxnf ;+hfnsf] ;+:yfut ljsf; eO{ cfkmgf dfu ;DjlGw lgsfodf /fVg tyf k]z ug{ ;Ifd ePsf 5g\,

• uflj; tx / ;/f]sf/jfnf lgsfox?sf] ;+o'Qm /fi6| ;+3 ;'/Iff kl/ifbjf6 kfl/t k|:tfj g=!#@% / !*@) sf jf/]df Ifdtf clej[l4 ePsf] 5.

:jLs[t jh]6 &)#%^&).)) !!= cfly{s jif{ @)&!÷)&@ df ;~rflnt sfo{qmdx?sf] laj/0f M sfo{qmdsf] gfd :yflgo zf;g tyf ;fd'bflos ljsf; sfo{qmd sfo{If]q ufla;÷gu/kflnsf

8f}8, tf]n]gL,5kfnL, lu/Lrf}sf, jf/kf6f, nfldvfn, bxsflnsf:yfg, sflnsf:yfg, jfemssfgL / dxfb]j:yfg

d'Vo lqmofsnfkx? • j8f gful/s d~rsf] u7g / k'g{ u7g, • gful/s ;r]tgf s]Gb| u7g / kl/rfng, • cfo cfh{gsf ;fgf ef}lts k'jf{wf/ lgdf{0f, • l/kmn]S6 sIff ;+rfng, • ;xeflutfd'ns of]hgf th{'df / z'zf;g ;DjlGw

tflnd / cled'vLs/0f sfo{qmd, d'Vo pknJwLx? • j8f:t/df j8f gful/s d+r u7g eO{ ;/f]sf/jfnf

lgsfosf ljleGg txdf sfo{qmddf ;xeflutfdf clej[l4 ePsf] 5,

• ljkGg 3/w'/L dfkg / u/LaL gSzfªg k|ltj]bg k|sflzt,

• ul/a 3/w'/Lx?sf nflu ;+rflnt ;fgf ef}lts k'jf{wf/ sfo{qmd cGt{ut cfo cfh{gdf j[l4 ePsf] 5,

• ;xeflutfd'ns of]hgf th{'df k|lqmofdf cy{k'0f{ ;xeflutfsf nflu Ifdtf clej[l4 ePsf] 5,

• gful/s ;r]tgf s]Gb|sf] kl/kSjtf dfkg eO{ k|ltj]bg tof/ ePsf] 5,

:jLs[t jh]6 ?=@#)))).)) !@= ;+:yfn] xfn;Dd xfln; u/]sf d'Vo pknJwLx? -a'Fbfut ?kdf_ M

• ;d'bfo txdf dlxnfx?sf] of]hgf th{'df nufotsf] k|lqmofdf ;xeflutf clej[l4 eO{ of]hgf sfof{Gjogdf ;/f]sf/ /fVg] cu|;/tfdf j[l4 ePsf],

• sfo{If]qdf :yflgo lgsfosf] ;dGJfodf dlxnfx?sf] Ifdtf clej[l4df ;xof]u k'uL dlxnf ;+:yfx? u7g eO{ ;lqmo ?kdf ;d'bfo kl/rfngsf] sfo{nfO{ cufl8 j9fpg ;Ifd /x]sf,

• sfo{If]qdf 4G4 k|efljt dlxnf ;+hfn / cGt/ kf6L{ dlxnf ;+hfn u7g eO{ :yflgo txdf cfkmgf] xs lxt / clwsf/sf nflu ;+hfn dfkm{t cleofgx? ;+rfng ug]{ k|lqmofsf] ljsf; ePsf],

• ;+:yfsf] sfo{;ldlt, sd{rf/L nufotsf] ;+/rgfdf clgofj{ tj/n] $) k|ltzt eGbf dlxnfx?sf] ;xeflutfnfO{ cfTd;ft ul/g'sf] ;fy} sfof{Gjog ul/Psf]],

• sfo{qmdnfO{ lbuf]kgf / k|efjsf/L tj/n] ;+rfng ug]{ x]t'n] :yflgo lgsfosf] of]hgf th{'df / ljifout lgsfosf] sfo{ of]hgf cg'?k ;dGjo u/L ;+:yfut tj/n] cufl8 j9fPsf],

• dlxnfx?sf] Ifdtf clej[l4, z;lQms/0f nufotsf ;jfnx?nfO{ cufl8 j9fpgsf nflu ;|f]t ;+:yfsf] ?kdf ljsf; ePsf],

• lhNnf l:yt ;/sf/L, u}/ ;/sf/L tyf cu};;x?;uF ;dGjo ;xsfo{ ;+:yfut tj/n] km/flsnf] ?kdf ljsf; ePsf],

• :yflgo txdf ;/f]sf/jfnf lgsfox?sf] ;dGjo ;xsfo{df dlxnf, blnt, hghflt nufotsf] k|ToIf ;xeflutfdf clej[l4 ePsf],

• :yflgo txdf of]hgf tyf sfo{qmdx?sf] jf/]df xf]l8{ª jf]8{, ;fj{hlgs ;'g'jfO{ / ;fj{hlgs n]vfkl/If0f nufotsf sfo{x?sf jf/]df ;r]tgfdf j[l4 eO{ sfof{Gjogdf cfPsf],

!#= lhNnf lasf; ;ldltk|lt ;+:yfsf] a'emfO{ -a'Fbfut ?kdf_ M lhNnf l:yt ;/sf/L tyf u}/;/sf/L lgsfox?n] ;+rfng ug]{ sfo{qmdx?sf] tfd]n ldnfO{ Ps4f/ k|0ffnLnfO{ Jojl:yt jgfO{ lhNnfsf] ljsf;df s'g If]qjf6 s] slt of]ubfg eO{ /x]sf] 5 / c;n cEof;x?sf] cfTd;ft ub}{ sdL sdhf]/Lx?nfO{ cf}NofO{ eljiodf To:tf uNtL gx'g lbgsf] nflu ;DjlGw lgsfonfO{ lhDd]jf/ jgfpgsf nflu xfn ul//x]sf sfdx?nfO{ yk Jojl:yt ug{ lhlj;n] lgDg jdf]lhdsf sfo{x? ug{ cfjZos 5 M

• u};; If]q x]g]{ clws[t txsf] sd{rf/LnfO{ lhDd]jf/L k|bfg ug]{,

• lhlj;df /x]sf] NGO Desk nfO{ Jojjl:yt tj/n] ;+rfngdf NofO{ To;sf]

sfo{If]q lgwf/0f u/L q}dfl;s ?kdf j}7ssf] cfof]hgf ug]{,

• rf}dfl;s ?kdf ;+o'Qm cg'udg k|0ffnLnfO{ cfTd;ft u/L sfof{Gjog ug]{,

• jflif{s ?kdf u};;x?sf] cnUu} tj/n] ;ldIff sfo{qmdsf] cfof]hgf ug]{,

• ;du| lhNnfsf] cleefsTjsf] e'ldsf lgjf{x ug]{,

• lhNnfsf] dfu cg';f/ u};;sf sfo{qmdx? / s[ofsnfkx? to ug{ u/fpgdf ;xhLs/0f ug{'kg]{,

• lhNnfdf /fd|f] sfd ug]{ ;+3 ;+:yfx?nfO{ jflif{s ?kdf k'/is[t ug]{ sfo{qmdsf] cfof]hgf ug{'sf] ;fy} g/fd|f] sfd ug]{ ;+3 ;+:yfx?nfO{ ;dod} sfg'g jdf]lhd b08 ;hfosf] Joj:yf ul/g' kg]{ cflb.

!$= ;+:yfsf] sfo{;~rfngdf b]vf k/]sf r'gf}tLx? -a'Fbfut ?kdf_ M g]kfn ;/sf/sf sfdx?nfO{ ;dGjo, ;xhLs/0f tj/n] ;xof]uLsf] e'ldsfdf /xL cufl8 j9fpg] tj/n] lhNnfdf u};;x?n] cfkm\gf sfo{qmdx? ;+rfng ul//x]sf] cj:yf 5. xfn u};; If]qdf b]lvPsf] c:j:y k|lt:kwf{, ;+:yfx?sf] ljifout If]qsf] klxrfg gx'g', ;+:yfx?df ljleGg /fhg}lts bnx?sf] kx'r, sfo{qmd ;+rfng ug{sf nflu bft[ lgsfodf e/ kg]{ k|j[lQsf sf/0f ;+:yfx?n] ;+rfng ug]{ sfo{qmdx?n] r'gf}tL v]Kg' k/]sf] 5 . ;+:yfn] sfo{qmd ;+rfng ubf{ ;fdgf ug{' kl//x]sf r'gf}tLx? lgDg jdf]lhd /x]sf 5g\ M

• ;/f]sf/jfnf lgsfox?sf] u};;x? k|lt gsf/fTds ;f]rfO{ lhljt} /xg' h:n] ubf{ /fd|f] sfd ubf{ ub}{ klg cGo u};;sf] u'gf];f]x? hf]l8P/ cfpg] u/]sf,

• ;+:yfx?df cfk;L c:j:y k|lt:kwf{ xfjL /xg',

• sfo{qmd ;+rfngdf bft[ lgsfodf jl9 lge{/,

• sfo{qmd ;+rfngdf ;f]r] hlt ljifout lgsfo / :yflgo lgsfosf] ;dGjosf/L e'ldsf g/xg'-sfof{no cg"?k km/s km/s Jojxf/ / sfof{no k|d'vsf] ;'hj'emdf e/ kg]{_

• sfo{qmdsf]] dfu jl9 x'g'', sfo{If]q lglZrt /xg',

• lhNnf txdf bIf hgzlQmsf] ck|ofKttf /xg',

!%= l;sfO{x? M • ;d'bfosf]] dfu cg'?k sfo{qmdx? ;+rfng ubf{ jl9 k|efjsf/L /xg],

• sfo{qmd ;+rfng ubf{ ljifout sfof{nox? / :yflgo lgsfosf] k|ToIf ;dGjo ;xsfo{df cufl8 j9fpbf ;d'bfodf ckGTjsf] ljsf; x'g',

• dlxnf,blnt / k5fl8 kfl/Psf] ju{sf] Ifdtf clej[l4sf ;fy} g]t[Tj ljsf; ug{ pgLx?s} ;jfndf pgLx?nfO{ ;xhLs/0f sfo{df cu|;/tf u/fpbf l56f] glthf cfpg'

;fdflhs k/LIfssf] gfd M 8Lsjxfb'/ dx/f

x:tfIf/ M

;fdflhs k/LIfssf] gfd M /fdx/L cf]emf

x:tfIf/ M

sfo{lalwsf] cg';"rL—# cg';f/ lhNnf lasf; ;ldlt 8f]6Lsf] cfly{s jif{ @)&!÷)&@ sf] ;fdflhs k/LIf0f sfo{qmd ;fdflhs k/LIf0f sfo{qmddf qmddf k/LIf0f ul/Psf u}/ ;/sf/L ;+:yfsf] k|ltj]bg

!= ;+:yfsf] gfd M ;d ljsf; s]Gb| EDC g]kfn 8f]6L, @= :yfkgf ldlt M @)%# r}q @& ut] #= ;+:yfsf] 5f]6f] kl/ro M

;fdflhs c;dfgtf, n}+lus lje]b, hftLo 5'jf5't / ul/aL lj?4 blnt, l;dfGts[t ;d'bfo k|lt ;dlk{t eO{ blnt ;d'bfosf o'jfx?sf] kxn / k|of;df :yfkgf ePsf] ljz'4 d'gfkmf/xLt, u}//fhg}lts, ;fdflhs ljsf; ;+:yf xf] . d'Vo?kdf g]kfnL ;+/rgf leq /x]sf] hftLo 5'jf5['t, ;fdflhs lje]b, ;fdflhs cGofosf lj?4 ;fdflhs Gofo, dfgjclwsf/ / dfgj ljsf;sf] kIfdf s[oflzn /xb} cfPsf] 5 .

o; ;+:yfdf blnt nufot cGo ;d'bfox?sf] ;dfj]zLtf / ;xefuLtf /xL cfPsf] 5 . ;+:yfsf] aflif{s ;fwf/0f ;ef lgoldt ?kdf x'g] ub{5 . rfn' cf=j= df ;+:yfsf] !* cf}+ ;fwf/0f;ef x'b{}5 . x/]s ltg jif{df ;+:yfn] sfo{;ldltsf] rogsf nfuL dxflwj]zg ub{5 . ;+:yfsf] :jf]r{ lgsfo eg]sf] ;fwf/0f;ef xf] . eg] ;+:yf ;+rfngsf nfuL !! ;bl:o sfo{;ldlt /x]sf] 5 . ;+:yfdf gLtL lgodsf] th{'df nufot sfo{;ldltnfO{ cfjZos ;xof]u ug{ / zlQm ;Gt'ng tyf lhDd]jf/L af8kmf8sf lx;fjn] ^ j6f pk;ldltx? /x]sf 5g . h:t} M PMC, HRD, GICE, M&E, ;'rgf tyf jsfnt ;ldlt / n]vf;ldlt cfbL . ljifout ;ldltn] lgoldt ?kdf a}7s a;L cfjZos 5nkmn / ;'emfj k]z ub{5g , d'Vo ul/ gLtLut ;'wf/ / sfo{qmdsf] of]hgf th{'df b]vL sfof{Gjog tx / r/0f ;Dddf k|efjsf/Ltfsf nfuL cg'udg / d'Nof+sg nufot cfjZos ;xof]u x'g] ub{5 . $= ;+:yfsf] nIf M

• blnt, dlxnf,ljkGg,afnaflnsf, ckfËtf, l;dfGts[t Pj+ k5fl8 kfl/Psf ju{, ;d'bfox?sf]] ;fdflhs, cfly{s, /fhg}lts, ;f+:s[lts, z}lIfs, :jf:Yo tyf ;/;kmfO{, jftfa/0f Pj+ n}lu+s If]qsf] ljsf; ul/ hLjg :t/df ;'wf/ ug'{ .

%= ;+:yfsf p2]Zox? M • clwsf/ / ;fdflhs Gofo ;'lglZrtsf] nflu blnt ;d'bfonfO{ ;+ul7t / ;zSt ul/ Plss[t blnt cfGbf]ngd'lv cleofg ;+rfng ug]{ .

• blnt, ljkGg ju{ ;d'bfosf dlxnfx?nfO{ ljsf;sf] d'nk|jfxdf kx'“r a9fpg dlxnf zlSts/0f Pj+ n}lu+s ;dfgtfsf nfuL ;r]tgf clej[l4 ug]{ .

• Plss[t ;fdflhs ljsf; sfo{s|dsf dfWodaf6 blnt, dlxnf, hghftL, ckf+utf, Psndlxnf o'jf, jfnjfnLsf Pj+ l;dfGts[t ;d'bfosf] cfly{s ;fdflhs, lzIff / :jf:Yo cj:yfdf ;'wf/ ug]{ .

• lhljsf]kfh{gsf nfuL vfB ;'/Iff, vfBclwsf/ nufot kf]if0fnfO{ clwsf/sf] ?kdf lj:tf/ ul/ sfo{qmd ;+rfng ug{] .

• zflGt, ljsf;, dfgjclwsf/, nf]stGq, ;'zf;g / ;dfj]lzs/0fsf nflu clwsf/d'lv cleofg ;+rfng ug]{ .

• åGå Joj:yfkg / ?kfGt/0f k|s[ofdf hgr]tgf clej[l4 ul/ ;fdflhs d]nldnfk / zflGt k|jw{g ug'{ .

• ljleGg ;/sf/L, u}/;/sf/L Pj+ bft[ ;+:yfx? ;+u ;dGjo / ;fem]bf/Ldf :yflgo ;|f]t ;fwgsf] kl/rfng åf/f ;fdflhs kl/rfng / ljsf;sf sfo{x?df s[oflzn /xg] .

^= ;+:yfdf /x]sf gLltx? M

• ljwfg, k~rjlif{o /0fgLtLs of]hgf, dfgljo ;+zfwg gLtL, cfly{s tyf k|zf;g gLtL, n}+lus ;dfgtf tyf ;dfj]zLs/0f gLtL, sfo{qmd Joa:yfkg gLtL, lgjf{rg gLtL, cfGtl/s >f]t Joa:yfkg gLtL, cg'udg tyf d'Nof+sg gLtL tyf sfo{ljlw, ;'zf;g gLtL, cfrf/ ;+lxtf, e|i6frf/ lgaf/0f gLtL cfbL .

&= ;+:yfn] 8f]6L lhNnfdf ;~rfng u/]sf sfo{qmdx? M • 8f]6L lhNnfsf] ljsf;df of]ubfg lbg / :yfgLo hg;d'bfosf] ljsf; /

clwsf/sf nfuL xfn ;Dd lgDg ljifo / If]qdf @& j6f kl/of]hgf / sfo{qmdx? ;+rfng ul/ cfPsf] 5 .

• dlxnfsf] k|hg\g :jf:Yo, ;'/lIft uj{ktg ;r]tgf sfo{qmd, PrcfO{le P8\; ;'rgf k/fdz{ cleofg .

• vfg]kfgL tyf ;/;kmfO{ sfo{qmd . • ul/jL Go"lgs/0f, cfo{cfh{g, ef}lts k'jf{wf/ ljsf; of]hgft lgdf0f{ sfo{qmd . • lbuf] s[lif ljsf; sfo{qmd, lbuf] e'Joa:yfkg sfo{qmd, vfB ;'/Iff sfo{qmd, . • hftLo 5'jf5't cGTo tyf blnt clwsf/ sfo{qmd, blnt ;zlQms/0f sfo{qmd . • n}lus ;dfgtfsf nfuL dlxnf ;zlQms/0f sfo{qmd, dlxnf g]t[Tj ljsf;

sfo{qmdt . • 5fpk8L cGTosf nfuL ;r]tgf cleofg sfo{qmd . • blnt ;r]tgf cleofg sfo{qmd . • zflGt k|j4{g tyf n}lu+s ;dfgtf sfo{qmd, • zflGt / jfnclwsf/ sfo{qmd, cfocfh{gsf nfuL t/sf/L v]tL sfo{qmd, hn>f]t

Joa:yfkg sfo{qmd, . • :yfgLo ;'zf;g tyf nf]stflGqs k|j4{g sfo{qmd, :yfgLo zf;g tyf ;fd'bflos

ljsf; / ;fdflhs kl/rfng sfo{qmd • :yfgLo zf;gsf nfuL hjfkm]bLxtf / kfb{lztf sfo{qmd, :yfgLo zf;g tyf

;]jfsf nfuL ;d'bfo cg'udg sfo{qmd . • ;d'bfodf cfwfl/t k|fs[lts k|sf]k tyf hf]lvd Go"lgs/0f sfo{qmd . • /fli6«o :jo+;]js pTkfbg / kl/rfng sfo{qmd . • ;xefuLtfd'ns of]hgf th{'df k|s[of cleofg tyf ;'rgf clwsf/ sfo{qmd . • :yfgLo clwsf/ sfo{qmd, lzIff clwsf/ sfo{qmd

*= 8f]6L lhNnfdf ;+:yfsf] laifout sfo{If]q M

• hftLo 5'jf5't cGTo tyf blnt clwsf/ • n}+lus ;dfgtf tyf ;dfj]zLs/0f • dfgjclwsf/ tyf ;fdflhs Gofo • ;'zf;g k|j4{g • :jf:Yo tyf lzIff • jfn ljsf; tyf jfnclwsf/ • ;fdflhs kl/rfng • ul/jL • vfB ;'/Iff, vfB clwsf/, lhljsf]kfh{g cfbL . • k|sf]k tyf jftfa/0f

(= cfly{s jif{ @)&!÷)&@ df ;~rflnt sfo{qmdx?sf] laj/0f M sfo{qmdsf] gfd :yfgLo clwsf/ sfo{qmd sfo{If]q ufla;÷gu/kflnsf

skNn]lv, d'8]ufp, d'8ef/f, b'uf{df08f}, e'ld/fhdf08f} uf=lj=;= / ! g=kf

d'Vo lqmofsnfkx? !!==ddllxxnnffxx??ssff ]] ee"" llddddffyyLLssff ]] ccllwwssff// ::yyffkkLLtt uu//ffppgg ll//kkmmnn]]SS66 ;;ss{{nn // ddllxxnnff ccllwwssff// dd~~rrssff ;;bb::ooxx??nnffOO{{ PPssnn⁄⁄;;++oo""QQmm nnffnnkk''hhff {{ llggddff{{00ff ;;DDaallGGww ssffgg''ggLL ;;rr]]ttggff uugg]] {{ .. @@== PPssnn jjff ;;++oo""QQmm nnffnnkk''hhff {{ aaggffppgg]] uull//jj lljjkkGGgg ddllxxnnffxx??nnffOO{{

ccffllyy{{ss ;;xxooff ]]uu uugg]] {{ .. ## PPssnn jjff ;;++oo""QQmm nnffnnkk''hhff {{ llggddff{{00ff uugg{{ ppTTkk|| ]] ll//tt uugg]] {{ ;;""rrggff

;;ffddffuu||LL kk||ssffzzgg $$ jjgg pp==;;==ssff ]] ;;ddffjj]]zzLL // kk|| llttllggllwwTTjjssff ]] nn]]vvffhhff]]vvff %% jjgg pp==;;==ssff @@%% hhggff ;;bb::ooxx??ssff ]] gg]]tt[[TTjj lljjssff;; ;;DDaallGGww

IIffddttff lljjssff;; ^̂==;;//ff ]]ssff//jjffnnffxx?? // ;;dd''bbffoossff @@%% hhggff lljjrr PPssllbbgg]] ccGGtt//llqqmmooff

ttyyff jjxx;; ssffoo{{qqmmdd && ss[[iiffss ;;dd''xxxx??aaff66 55ggff]]66 eePPssff ccuu''jjff ss[[iiffssxx??nnffOO{{ ## llbbgg]]

AAooaa;;ffllooss tt//ssff//LL vv]]ttLL ttffllnndd ** lljjpp ttyyff ss[[ lliiff ;;ffddffuu||LLssff ]] ;;xxooff ]]uu ,,;;ffggff ll;;rrffOO{{ssff nnffuuLL

;;xxooff ]]uu (( ccuu''jjff ss[[iiffssxx??ssff ]] ;;xxeefflluuttffddff @@ llbbgg]] kk|| ffËËffll//ss ddnn aaggffppgg]]

ttffllnndd !!)) ccff FFkkssff aa''66ff vvll//bb // lljjtt//00ff !!!! ll;;::ggff ]] vv]]ttLLssff jjff//]]ddff ttffllnndd !!@@ bbllnntt,, PPjj++ lljjkkGGgg oo""jjffxx??ssff ]] ::jj//ff ]]hhuuff// kk||jj44{{gg uugg{{ lljjppkk"" FFhhLL

;;xxooff ]]uu uugg]] {{ .. --ll;;nnffOO{{ ,, ddff66ff ]]ssff ]] eeff FF88ff,, ccffkkmm//,, jjff FF;; llgguuff++nnff,, ss''vv''//ffkkffnngg

!!## ;;ddffgg ssffddssff]] ;;ddffgg HHooffnnff ;;DDaaGGwwddff ddhhbb''//,, 77]]ss]]bbff//,, JJoojj;;ffllooss nnuuffoott ccGGoo ;;//ff ]]ssff//jjffnnff lljjrr ccGGtt//ss[[oo

!!$$ ;;dd''bbffoo ::tt//ssff ]] DDMM ppllaann nnffOO{{ LLDDRRMMPP ;;++uu hhff]]88\\bb}} uufflljj;;ssff]] ;;xxssffoo{{ddff ;;dd''bbffoo ::ttll//oo lljjkkbb hhff ]]vvLLdd GGoo"" llggss//00ff ooff ]]hhggff aaggffppgg ;;xxooff ]]uu // ;;xxhhLLss//00ff uugg]] {{

!!%% bbllnntt,, ddllxxnnffxx??ssff ]] ::yyffggLLoo ;;++//rrggffddff ccyy{{kk""00ff {{ ;;xxeefflluuttff lljjiiffooss ;;//ff ]]ssff//jjffnnff llggssffoo ;;++uu ccGGtt{{ss[[oo

!!^̂ ll//kkmmnn]]SS66 ;;ss{{nnddff PPssllbbgg]] gg]]tt[[TTjj ;;DDaallGGww cclleedd''vvLLss//00ff !!&& ;;ffjj{{hhllggss ;;]]jjff kk||jjffxxnnffOO kk||eeffjjssff//LL aaggffppgg uufflljj;;,, ::jjff::YYoo

// lljjwwffnnoossff kk||llttllggllwwxx??ssff ]] ;;xxeefflluuttffddff PPssllbbgg]] ccGGtt//llqqmmooff

!!** ;;''TTss]]//LL ssIIff llggddff{{00ffddff ;;xxooff ]]uu !!(( (( MMCCPPMM jjff// ]]ddff //ffhhggLLllttss bbnn,, ;;ddffhh;;]]jjLL,, llzzIIffss,,

ccllwwssff//jjffnnffxx??ssff ]] ;;xxeefflluuttffddff PPssllbbgg]] cclleedd''vvLLss//00ff @@)) 55ffppuuff]]77 lljj??44 uuffppFF cclleeooffgg ;;++rrffnngg uugg

d'Vo pknJwLx? ! ee"" llddddffllyy ddllxxnnffxx??ssff ]] ::jjffllddTTjj xx''gg''kkgg]] {{ ;;jjffnnddff ee""lldd ccllwwssff// ttyyff ppTTkkffbbggssff ;;||ff ]] ++ttddff ddllxxnnffssff ]] ccllwwssff// ;;DDaallGGww ggLLllttuutt hhffggssff//LL kkffPPkkll55 ddllxxnnffssff ]] ggffddddff PPssnn jjff ;;++oo""QQmm nnffnnkk''hhff {{ aaggffppgg'' kk55{{ eeGGgg]] ;;ff ]]rrddff kkll//jjtt{{gg ccffppgg yyffnn]]ssff ]] 55 .. ;;ffyy}} ppllggxx??nn]] 33//hhUUuuff ddffqq ggeeOO{{ ;;ffdd''bbffllooss jjgg,, ssjj'' llnnoott jjgg // vvffgg]]kkffggLLssff ;;||ff ]]ttxx??ddff ;;dd]]tt ccffkkmmggff ]] ccllwwssff//ssff ]] bbffjjLL uugg{{ yyffnn]]ssff 55gg .. @@ ss[[iiffssxx??nn]] ccff––ccffkkmmggff ]] ss//]]zzffjjff//LLddff ttffhhff tt//ssff//LL ppTTkkffbbgg uull// ppkkeeff]]uu uugg{{yyffnn]]ssff 55gg .. hh;;nn]] jjhhff//ddff tt//ssff//LL vvll//bb uugg]] {{ //ssdd aarrtt xx''gg kk''uu]]ssff ]] 55 .. tt//ssff//LL ppTTkkffbbggaaff66 ccffooccffhh{{gg uull// 33//kkll//jjff//nnffOO{{ jjffnnjjffllnnssffxx??ssff ]] kk99ffOO{{ // 33//vvrr{{ rrnnffppggddff ;;xxooff ]]uu kk''uu]]ssff ]]55 .. ##== jjff FF;; llgguuff++nnff,, ll;;nnffOO{{ kk;;nn,, // ddff66ff ]]ssff ]] eeff88ff aaggffppgg]] AAooaazzffoo aaff66 llhhlljjssff]]kkffhh{{gg JJoojj;;ffooddff ;;++nnUUgg eeOO{{ bb}} llggss ccffooddff jj[[ ll44 eePPssff]] 55 $$==bbllnntt,,ddllxxnnffxx??ssff ]] ::yyffllggoo ;;++//rrggffxx??ddff gg]]tt[[TTjj uugg{{ ;;IIffdd eePPssff 55gg // ppllggxx??ssff ]] llgg00ff {{oo kk||ss[[ooffddff kk|| llttllggllwwTTjj aa99]]ssff ]] 55 .. %%nnllIIfftt IIff ]]qqssff ::yyffllggoo ;;//ff ]]ssff//jjffnnffxx??ddff hhjjffkkmmbb]] llxxttffssff ]] ccff }}hhff//xx??ssff ]] ccEEooff;;ssff ]] yyffnnggLL eePPssff]] 55 .. ^̂==;;ffjj{{hhllggss ;;]]jjffxx??ddff ccllwwssff//jjffnnffxx??ssff ]] kkxx''rr jj[[ ll44 eePPssff ]] 55 ..

:jLs[t jh]6 %),!),%*! - krf; nfv bz xhf/ kfr ;o Psf;L ?kof ““ . sfo{qmdsf] gfd u|fld0f ul/jL Go"lgs/0f sfo{qmd sfo{If]q ufla;÷gu/kflnsf

e"ld/fhdf08f}+, skNn]sL, d'8]ufp, d'8ef/f, krgfnL, 306]Zj/, ;ftkm/L, lwsf{df08f}+ uu'8f, afemssfgL, nfdLvfn, af/kf6f / rj/frf}tf/f uf=lj=;=

d'Vo lqmofsnfkx? • ;dfh kl/rfng .

• Ifdtf ljsf; .

• cfo cfh{g .

• ;fd'bflos k'jf{wf/ lasf; .

d'Vo pknJwLx? • !! j6f ef}lts k'jf{wf/ of]hgf ;DkGg ePsf] 5

• !^( j6f ;fd'bflos ;+:yfdf cfocfh{g Joj;fosf] nflu lap k'lhsf] nuflg ePsf] 5 . h;af6 afv|fkfng, e};Lkfng, v'b|fk;n, t/sf/L v]tL, l;nfO{ s6fO{, uf]? kfng, cb'jf tyf Ao;f/ v]tL, s'v'/f kfng, 3'DtL Aofkf/, sk8f k;n, kmf]6f] :6'8Lof], abfd v]tL, Pu|f]e]6, d]l8sn, kmlg{r/, kfgL36\6, cfkm/, xf]6n Aoj;fo, df;' sl68 ;]G6/, kmnk'mn v]tL Joj;foaf6 b}lgs lhljsf]kfh{gn] ul/aL Go'lgs/0f ePsf] 5 .

• cfocfh{g,ef}lts kjf{wf/ lgdf{0fdf nuflg ePsf / To;sf] pknJwLsf af/]df ;fj{hlgs ;'gfO{ ;DkGg ePsf] 5 .

• # j6f ;fd'bflos ;+:yf ;+hfnsf] u7g ePsf] 5 . :jLs[t jh]6 ##%&#^* sfo{qmdsf] gfd lbuf] s[lif ljsf; sfo{qmd sfo{If]q ufla;÷gu/kflnsf

;fTkml/,uu'8f / lwsf{df08f} uf=lj=;=

d'Vo lqmofsnfkx? • bLuf] s[lif cEof;x?M • ls;fgx?dfkm{t s[lif ;xsf/L ahf/Ls/0f / d'No

>[vnfsf] bLuf] lasf; • k|fs[lts ;|f]tx?sf] bLUff] pkef]u • s[ifs ;d'xx?nfO{ ;jnLs/0f • s[ifs kf7zfnf ;DalGw k|lzIfs k|lzIf0f tfnLd • ;d'bfoddf cfwfl/t s[ifs kf7zfnf :yfkgf

• ;xefuLtfd"n e]/fo6L 5gf}6 • ;xefuLtfd"n e]/fo6L 5gf}6sf] k|bz{gL • s[ifsx?nfO{ s[[lif ;fdfu|L ;xof]u • ;fgf l;FrfO ;xof]u • n}lusd}qL cf}hf/, pks/0f / k|lalwx? • df6f] ;'wf/ tyf Joj:yfkg tfnLd • sDkf]i6 / jfof] rf/ k|bz{gLsf nfuL cled'vLs/0f /

;fdfu|L ;xof]u • nIfLt ls;fg / ;]jf k|bfo lgsfo lar ;dGjo uf]li7

cfof]hgf • o'jf / cu'jf ls;fgx?nfO{ k|flalws / Joj;flos

tfnLd • aLp a}s :yfkgf / ;'b[9 • ;d'bfodf cfwfl/t df}ifd dfkg s]Gb| • Hfnjfo' / df}ifd hnjfo' cl:y/tf / kl/jt{g cg's"ng,

ljkb\ hf]lvd Go'lgs/0f ;DalGw tfnLd • ;d'bfodf cfwfl/t k|fs[lts ;|f]t Joj:yfkg tfnLd • s[lif ag -a[Iff /f]k0f • kfgLsf] d'xfg ;+/If0f • Plss[t 3/au}rf ;DalGw k|lzIfs k|lzIf0f tfnLd • Plss[t 3/au}rfsf nfuL ;fdfu|L ;xof]u • s[ifsn] cu'jfO{ u/]sf] ahf/ ;xsf/Lsf] :yfkgf /

;zlQms/0f • ;+sng s]Gb|, e08f/0f u[x / ahf/ ;'rgf s]Gb| • vfB clwsf/ ;+hfn / s[ifs ;d'xx?sf] ;+:yfut

lasf; d'Vo pknJwLx? ! s[lif ;xsf/Lsf] u7g / k|j{gw ePsf] 5 .

!= nlIft 3/w'/Ldf crop yield, vfB pTkfbg, vfBfGg pTkfbgdf ljljlws/0f Pj+ pTkfbgsf] clej[l4 eO{ kf]if0fo'St vfB pTkfbgdf kx'r a9]sf] 5 .

@= ;fgf ls;fgx?n] ;xsf/L k|0ffnL / ;DefJo s[lif d'No >[vnf ;jnLs/0f / s[lif pkhnfO{ Joj;flos/0fssf nfuL cu'jfO / Joj:yfkg u/]sf 5g\ .

#= s[ifs ;d'xsf] Ifdtf ljsf; eO{ s[lif;+u ;DalGwt ;]jf k|0ffnLdf ;fj{hlgs tyf gLlh If]qdf kx'r ePsf] 5 .

• Participants have got knowledge and skill on Biodynamic Agriculture Perm culture, Low external Input Agriculture, Sustainable soil and nutrient management, Integrated water management, Integrated and ecological pest management, Agro-biodiversity management for sustainable agriculture

� Every participants sensitized on Soil PH and

its relation with plants as well as new

technology regarding to land.

� Eight FFS are going on in potato and 163

farmers from 8 groups participating in FFS

under three VDC.

� 168 farmer involving in FFS under target

VDCs

• 7 Block in wheat crops established and community being experiment by themselves

• 436 households benefited by micro-irrigation like drip, sprinkler, water cane and playhouse

• Vocational Training holders are giving service in the community

� Mini Weather Station established at target

VDC.

� 1025 person has participated in this training

and got knowledge on Integrated Home

Gardening.

:jLs[t jh]6 *&,)%,!%(M &* -;tf;L nfv kfr xhf/ Ps;o pgfG;f7L k};f, c7xQ/ dfq_

!)= ;+:yfn] xfn;Dd xfln; u/]sf d'Vo pknJwLx? -a'Fbfut ?kdf_ M != s[lif k|ljlwsf] lj:tf/ @= blnt / dlxnfx?sf] z;lSts/0f / cfTdan a9]sf] . #= vfB ;'/Iff, s[lif pTkfbsTjdf j[l4 $= afn clwsf/sf] k|jw{g %= hLjLsf]kfh{g4f/f ul/aL Go'lgs/0f ^= ef}lts k'jf{wf/ lgdf{0f %= j}slNks phf{ k|jw{gdf ;xof]u !!= lhNnf lasf; ;ldltk|lt ;+:yfsf] a'emfO{ -a'Fbfut ?kdf_ M

• :yflgo ljsf;df ;a} lgsfox?;+u ;dGjosf/L e'ldsf lgjf{x ug'{kg]{ .

• u}/;/sf/L lgsfox?sf] lgodg ug]{

• u}/;/sf/L ;+:yfx?sf] sfo{qmdsf] cg'udg ug]{

• ljsf;sf sfo{x?df ;xsfo{ ug]{

• :yflgo ljsf;sf] k|jw{gsf] nflu nlIft ljsf;sf sfo{x? ug{ k|f]T;fxg ug]{ . !@= ;+:yfsf] sfo{;~rfngdf b]vf k/]sf r'gf}tLx? -a'Fbfut ?kdf_ M

!_ ;d'bfosf s'g} JolSt k/Dk/fut ;f]rn] ;dfgtfsf] b[li6sf]0f jf6 cfkm'nfO{ kl/jt{g ug{ ?rfpb}gg\ tfklg kl/jt{gsf] b[li6sf]0fnfO{ p;sf] O{R5f lj?4 nfb\g gx'g] b]lvG5 .

@_ ;d'bfosf] hLjg ;+u k|ToIf ;/f]sf/ /fVg] 36\gf ;+j]bgl;n x'G5 h'g p;sf] O{R5f lj?4 hfgsf/L k|fKt ug{ sl7g x'G5 .

#_ ;+:yfn] 5f]6f] ;dodf ;+:yfut ljsf; ul/ lhNnfdf /fd|f] 5lj / klxrfg /fVg ;s] klg ;+:yfx?sf] c:j:y k|lt:kwf{sf] ;fdgf ug'{ k/]sf] 5 .

!#= l;sfO{x? M !_ ;fdflhs ljsf; k|s[ofsf] nflu hj ;Dd /fd|f] ;+u ljZn]if0f ug]{ Ifdtf x'b}g tj

;Dd ;+:yfn] k|efjsf/L sfo{ ug{ ;Sb}g / o;sf] nflu ;+:yfut ljsf; x'g' ckl/xfo{ x'G5 eGg] s'/fsf] d'Vo l;sfO{ /x]sf] 5 .

@_ jt{dfg kl/l:ytLdf ;fdflhs ;+:sf/sf] ?kdf b]vf k/]sf n}+lus tyf hflto e]befjk'0F{ Aoaxf/sf] cGTosf] nfuL n}+lus ;dtf :yfkgfsf] k|of; / ;'zf;gsf] IF]qdf ;+:yfsf] s[ofsnfkx?df n}lu+s blnt ;+j]bglzn, ul/a s]lGb|t ljifox?nfO{ Plss[t?kdf ;dfof]hg ub]{ sfo{ ;+rfng ug'{ kg]{ l;sfO{ /x]sf] 5 .

#_ cj;/ jf6 j+lrt dlxnf / k'?if Pj+ blntx?sf] of]hgf th'{dfsf] j]nf ;xeflutf u/fpg k|yfldstf glbO{g] sf/0f plgx?sf] cfjZostf, O{R5f of]hgfdf /fd|/L k|ltljlDjt x'g g;Sg] l;sfO{ ljutsf] cg'ej jf6 k|fKt ePsf] 5 .

;fdflhs k/LIfs M 8Lsjxfb'/ dx/f

x:tfIf/ M

;fdflhs k/LIfs M /fdx/L cf]emf

x:tfIf/ M

cg';"rLx?

cg';"rL ! M

k|f/lDes k|ltj]bg k|:t'lts/0f sfo{qmdsf] 5nkmnsf] qmddf ;xefuLx¿n] JoQm u/]sf ljrf/, ;'emfj, k|ltlqmof tyf k|lta4tfsf] ;f/;+If]k

bfdf]b/ P]/, sfof{no k|d'v lhNnf e'–;+/If0f sfof{no, 8f]6L

• lhNnfdf kfO{g] jGohGt'x?df ab]Fn klg yk ug'{ kg]{ .

• u|fdL0f sRrL ;8sx?sf] gfd / b'/L ;d]t ;dfj]z ug{ kfP /fd|f] x'g] .

• lhNnf lasf; ;ldltn] lnPsf] gLlt tyf sfo{qmdx?sf] sfof{Gjogsf] cj:yf

Psbd} sdhf]/ b]lvPsf] 5, o;df ;'wf/ ug'{ kg]{ b]lvG5 .

• lhNnfleqsf pTkfbgx?nfO{ k|fyldstf lbg' kg]{ .

gf/b dnf;L, jN8{ lehg O{G6/g];gn g]kfn

• k|ltj]bgdf cfPsf s'/fx? lalzi7Ls/0f ug'{ kg]{ b]lvG5 .

• ;]jfu|fxLsf] pkl:ylt Go'g ePsf] 5, cfufdL lbgdf o;nfO{ a9fpg' kg]{ b]lvG5 .

• lhNnf lasf; ;ldltn] w]/} gLlt tyf sfo{qmdnfO{ 5fPsf] ;d]t b]lvPsf] 5}g .

o;df ;'wf/ x'g' knf{ .

u0f]z pkfWofo, ;fd'bflos lasf; d~r, 8f]6L

• lhNnfdf /x]sf sRrL ;8sx?sf] cj:yf lgs} bogLo 5, o;df ;'wf/ x'g' h?/L

5 .

• lhNnf ;b/d'sfdd} klg ;8ssf] cj:yf /fd|f] 5}g, ;'wf/ xf]; .

u0f]z df}gL, kqsf/

• a:tL, j8f, ufla; / O{nfsf x'Fb} cfPsf of]hgfx?sf] lhNnf lasf; ;ldltn]

k|fyldstf lbFb}g .

• w]/} sfof{nox?sf] nfdf] ;do;Dd klg tYofFs ck8]6 ePsf] b]lvPsf] 5}g,

;DjlGwt sfof{nox?n] ;dod} of] tYofFs ck8]6 ug'{ h?/L 5 .

• sd{rf/Lx? dlb/f ;]jg u/]/ sfof{nodf cfpg] s'/f k|ltj]bgd} cfPsf] 5, o;df

t'?Gt ;'wf/ x'g' h?/L 5, o:tf sd{rf/Lx?nfO{ sf/jfxL x'g' k5{ .

• lhNnf lasf; ;ldlt nufot laleGg ;/sf/L sfof{nosf uf8Lx?sf] b'?kof]u x'g]

u/]sf] 5, o;df Wofg lbg' h?/L 5 .

nId0f v8\sf, cWoIf u};; dxf;+3 8f]6L

• kl/ifb\n] kfl/t u/]sf of]]hgfx?sf] jf/]df ;dod} ;DjlGwt If]qsf pkef]Qmfx?nfO{

hfgsf/L u/fO{g' k5{ .

• :yfgLo lasf; clwsf/Lsf] clglZrt ;?jfsf sf/0f lhNnf lasf; ;ldltn]

cfkm\gf gLlt tyf sfo{qmdx? ;dod} ug{ ;s]sf] 5}g eGg] d]/f] a'emfO{ xf] .

• sd{rf/Lx?sf jf/]df y'k|} u'gf;fx? k|ltj]bgdf cfPsf 5g, To:tf sd{rf/Lx?nfO{

sf/jfxLsf] bfo/fdf Nofpg' k5{ .

• u};;x?sf] klg lhNnf lasf; ;ldltn] d'NofFsg ug'{ k5{, /fd|f] sfd ug]{

u};;nfO{ k|f]T;fxg / unt ug]{nfO{ bl08t ug'{ k5{ .

a]0fLdfwj hf]zL, /fli6«o hgdf]rf{

• nlIft ju{sf] sfo{qmd pgLx?sf] ;xeflutfdf vr{ ug]{ jf pgLx?sf nflu vr{

ug]{ k|i6 x'g'k5{ .

• lhlj;df xfdLn] of]hgf 5gf}6 ubf{ k|lqmofut ?kjf6 cfPsf of]hgfx?dWo]jf6}

5fg]sf 5f}+ .

• :yfgLo lgsfosf sd{rf/Lx?sf] ;?jf x'g] Joj:yf geP;Dd :yfgLo lgsfosf]

;'zf;gdf ;'wf/ cfpg ;Sb}g .

• k|flalwsn] pkef]Qmfx?nfO{ b'Mv lbg] u/]sf] s'/f k|ltj]bgdf cfPsf] 5, of] ;To

s'/f xf] . To:tf k|flalwsnfO{ sf/jfxL ug'{ k5{ .

jxfb'/ l;+ v8\sf, /fli6«o k|hftGq kf6L{

• of]hgfx?sf] /fd|f];+u cg'udg u/]/ dfq} e'QmfgL lbg' k5{ .

• lhNnf lasf; ;ldltdf sld;gsf] hfnf] 5, o;nfO{ x6fpg' k5{ .

>LrGb| >]i7, ;+3Lo ;dfhjfbL kmf]/d g]kfn

• lhNnf lasf; ;ldltsf k|flalwsx?g} 7]s]bf/ /x]sf 5g . o:tf sd{rf/Lx?nfO{

sf/jfxL ug'{ k5{ .

• nlIft ;d'bfosf] sfo{qmd ;b'kof]u ePsf] 5}g, o;nfO{ ;b'kof]u ug{sf nflu 7f];\

of]hgf jgfpg' k5{ .

c+s jxfb'/ v8\sf, /fk|kf g]kfn

• ljutdf b]lvPsf q'6Lx? / cfufdL lbgdf ug'{ kg]{ sfdsf] of]hgf jgfpg' k5{ .

• sltko cj:yfdf xfdLn] tNnf] txjf6 cfPsf of]hgfx?nfO{ k|fyldstf lbg

;s]sf 5}gf}+ . o;df ;'wf/ ug'{ k5{ .

• lhNnf lasf; ;ldltn] hgtfnfO{ s]Gb|df /fv]/ sfd ug'{ k5{ .

• ;fgf bnx?n] NofPsf of]hgfx? sfof{Gjogdf cfpFb}gg\, o;df Wofg lbg' h?/L 5

.

lzjl;+ cf]nL, PsLs[t g]skf dfcf]jfbL

• of]hgf th'{dfsf ;j} r/0f kf/ u/]sf of]hgfx?nfO{ k|fyldstf lbg' k5{ .

• of]hgf sfof{Gjogsf] cj:yf x]bf{ xfdLk|lt ;+sf ug]{ 7fpF w]/} 5g, o;nfO{ ;'wf/

ug'{ k5{ .

• ko{6g lasf;df k|efjsf/L of]hgf ;~rfngdf Nofpg ;s]sf 5}gf}+, o;sf nflu

tTsfn 7f];\ of]hgf jgfpg' h?/L 5 .

• lhla;sf sd{rf/Lx?df ;]jfsf] efjgf eGbf a9L bDj b]lvG5 .

rqm dNn, g]skf Pdfn]

• lhNnfsf] lasf;sf nflu xfdLn] gofF tl/sfn] ;f]Rg' kg]{ j]nf cfPsf] 5 . • clzIff, u/LjL, k5f}6]kg o; lhNnfsf r'gf}tLx? x'g . o;df ;'wf/sf nflu 7f];\ of]hgf

jgfO{ sfof{Gjog ug'{k5{ . • lhla;sf] cfGtl/s ;'zf;gsf nflu :yfgLo lasf; clwsf/Ln] Wofg lbg' k5{ .

lhtjxfb'/ v8\sf, g]kfnL sf+u|];

• lhNnf lasf; ;ldltn] lgdf{0f u/]sf] cfjlws of]hgfsf] :yfgLo lasf; clwsf/Ln] /fd|f];+u cWoog u/L sfof{Gjog ug'{k5{ .

• lhla;df ;'wf/ ug{sf nflu xfdL ;j}n] nfuL kg'{ k5{ . • /fhgLlts bnx?n] lasf;sf] ;jfndf d]/f] jf t]/f] eg]/ sfd ug'{ x'Fb}g . • unt ug]{ sd{rf/Lx?nfO{ s;}n] klg ;+/If0f lbg' x'Fb}g .

/fhsfhL >]i7, lhNnf O{lGhlgo/

• k|flalwsx?n] b'Mv lbPsf] / sld;g dfUg] u/]sf] cf/f]k nfu]sf] 5, o;sf nflu k|df0f h'6fpg'xf];\ . sf/jfxL ug]{ lgsfo 5, sf/jfxL x'G5 .

• pkef]Qmf ;ldltn] cfkm} sdhf]/L ug]{ u/]sf 5g, clg k|flalwsnfO{ bf]if lbg] u/]sf 5g .

/fhjxfb'/ zfxL, sfo{sf/L clws[t, lbkfon l;nu9L gu/kflnsf

• jhf/ If]qsf] ;8ssf] cj:yf g/fd|f] ePsf] / dd{t ug'{ kg]{ s'/f cfPsf] 5 . xfdL cg'udg u/]/ o;nfO{ dd{t ug]{ sfd ug]{5f}+ .

af;'b]j /UdL, :yfgLo lasf; clwsf/L

• sfo{qmdsf nflu xfdLn] w]/}nfO{ kqfrf/ / df}lvs vj/ ;d]t u/]sf lyof}+ . bz}+ ltxf/sf] ;do / v]tLkftLsf] ;do ePsf sf/0f ;xeflutf sd b]lvof] . t/klg ;j} If]qsf] k|ltlglwTj ePsf] 5, cfufdL lbgx?df o;df ;'wf/ ug]{ k|oTg ug]{5f}+ .

• sfof{nosf ;jf/L ;fwgsf] b'?kof]u ePsf] s'/f cfPsf] 5, d}n] cfkm' sfof{nodf cfO{;s]kl5 o;nfO{ lgoGq0f ug{ ;'? ul/;s]sf] 5' . s]xL lbgd} oxfFx?n] ;'wf/ ePsf] b]Vg' x'g]5 .

• cfufdL kl/ifb\jf6 kl/0ffd b]lvg] vfnsf gLlt tyf sfo{qmdx? jgfpg] of]hgfdf 5' . To;sf nflu d}n] u[xsfo{ ;d]t ul/;s]sf] 5' .

• lhNnf lasf; ;ldltdf ePsf clgoldttf lgoGq0f ug]{ k|of; ug]{ 5' . d clxn] gofF cfPsf] ePsf sf/0f w]/} s'/fx? a'em\g] qmdd} 5' . a'em]kl5 oxfFx?s} ;xof]udf d cuf8L j9\g] 5' .

• s'g} klg sd{rf/Lx?n] lgod lakl/t sfd ug{ kfpFb}g, olb s;}n] To;f] u/]sf] 5 eg] sf/jfxL x'G5 .

• j:tL:t/jf6 of]hgf 5gf}6 gePsf] s'/f cfPsf] 5 . cfufdL kl/ifb\jf6 a:t:t/jf6} of]hgf 5gf}6 ul/g]5g .

cg';"rL @ M ;xeflux?nfO{ k7fO{Psf] kq a'em]sf] e/kfO{

cg';"rL M # ;fdflhs k/LIf0f sfo{zfnfdf ;xeflu ePsf JolQmx?sf] pkl:ylt

cg';"rL M $ ;fdflhs k/LIf0f sfo{qmdsf] sfo{zfnfdf pkl:yt x'g k7fOPsf] kq

cg';"rL M % s]xL kmf]6f]x?