จากบทความของ อ.คายส์...

นายธนชย วรอาจ (ธนว) 5608030572

1

งานศกษาคนควาปลายภาค วชา Anthropology of power

จากบทความของ อ.คายส1 สเรองราวชวตของคณยาย :

จากเดกสาวในชนบท สภรรยาในเมองหลวง และความเปน Cosmopolitan

“Globalization is exposing the new fault lines – between urban and rural communities , for example.”

Ban Ki-Moon

ในบทความชอ From Peasant to Cosmopolitan Villagers: Refiguring the “Rural” in Northeastern

Thailand โดย Charles Keyes หรอ อ.คายส ไดชใหเหนวา มความเขาใจผดของชนชนกลางในกรงเทพตอชาวชนบท

โดยเฉพาะจากภาคอสานของประเทศไทย โดยเปนความสบเนองมาจากเหตการณความขดแยงทางการเมอง และท าให

เกดการชมนมประทวงของชาวเสอแดง ในป ค.ศ. 2010 ในการชมนมครงนนกอใหเกดการสลายการชมนมทมความรนแรง

และเกดความสญเสยตาง ๆ ตามมา

ความเขาใจผดของชนชนกลางในกรงเทพทวาน กคอ การมองวาคนชนบทยงเขาไมถงความเจรญ และไม

สามารถเขาถงขอมลขาวสารไดอยางเพยงพอ ซงทายทสดน าไปสการอธบายวาเปน “คนโง”2 ความเขาใจลกษณะนนน อ.

คายส มองวา แทบไมตางจากมมมองของพระยาอนมานราชธนทไดเขยนไวในหนงสอชอ “ชวตชาวนา” ทเขยนไวตงใน

ทศวรรษท 1960 ซงกเปนเวลาราว 50 ปมาแลว ดวยเหตน อ.คายส จงเสนอวาเราควรจะตองทบทวนและมองชาวชนบท

โดยเฉพาะในภาคอสานกนเสยใหม

1

From Peasant to Cosmopolitan Villagers: Refiguring the “Rural” in Northeastern Thailand โดย Charles Keyes 2

ซงคนเสอแดงจ านวนมากเปนคนตางจงหวด ในพนททถกมองวาเปนชนบท เมอถกมองวาโงเชนน จงกลายเปนวาการเคลอนไหวทางการเมองของพวกเขา ไมไดเกดขนจากความตองการและความเขาใจตอสถานการณบานเมองของพวกเขาเอง แตถกหลอกใหมาเคลอนไหวเพอใหเปนประโยชนตอขวทางการเมองขวหนงเทานน


2

อ.คายส ไดใชขอมลจากการเขาออกพนทวจย ในหมบานหนองตน จ.มหาสารคามในชวง 50 ปทผานมา

ประกอบกบขอมลทางประวตศาสตร งานวจยอน ๆ ทสามารถน ามาเทยบเคยงได และขอมลขาวสารจากการตดตามความ

เคลอนไหวสถานการณบานเมองของประเทศไทย เพอเสนอวา แทจรงแลวชาวชนบทเหลาน ไมไดเขาไมถงความเจรญ

ไมใชกลมคนทไมสามารถเขาถงขอมลขาวสาร และยงเปน Cosmopolitan Vilagers หรอชาวบานทรบรและคนเคยกบ

พนทและวฒนธรรมทหลากหลาย เนองดวยเหตผลตาง ๆ มากมาย

จากบทความของ อ.คายส สเรองราวชวตของคณยาย

จากบทความของ อ.คายส ไดท าใหเกดความสงสยใครรตอไป เนองจากวาภาพลกษณและความเขาใจทชนชน

กลางในเมองมตอชาวชนบทในลกษณะ อ.คายส กลาวถง และบอกวาเปนความเขาใจทผดนน ไมไดเกดขนเพยงแตใน

บรบทของความขดแยงทางการเมองระดบประเทศเมอป 2010 แตเพยงเทานน แตยงสามารถพบไดในความคดเหนของ

คนเมองทวไปในชวงเวลาและบรบทเหตการณอน ๆ อยเสมอ นอกจากนนแลวในงานของ อ.คายส กไดเลาถงเพยงแตใน

พนทภาคอสานเปนส าคญ นเองจงน ามาสความพยายามในการศกษาครงน เพอทจะเปรยบเทยบชาวชนบทในพนทอน ๆ

กบพนทท อ.คายส ไดเสนอไว และพจารณาความเขาใจผดของคนเมองทตอคนชนบทในบรบททแตกตางออกไป

แมวางานศกษาชนนมความตงใจจะสนทนากบงานเขยนของอาจารยคายส แตดวยประสบการณและเวลาใน

การศกษาทม ท าใหไมท าใหผลงานของผ เขยนนจะเปนคสนทนาททดเทยมและเหมาะสมกนได อยางไรกด งานเขยนชนน

จะพยายามพจารณากรณศกษาไปในทศทางเดยวกบงานของ อ.คายส ในดานของการมองตามล าดบเวลา และมองถง

เหตผลปจจยทท าใหชาวชนบทมลกษณะเปน Cosmopolitan และไมไดเปน “คนโง” อยางทคนเมองในงานของ อ.คายส

วาไว

งานศกษาชนนจงไดเลอกน าเรองราวชวตของสตรทานหนง 3 ทมพนเพเปนคนชนบท ในพนทภาคกลาง และม

ชวตอยรวมชวงเวลากบท อ.คายส เรมตนท าการศกษาทหมบานหนองตน เพอเปรยบเทยบความเหมอนความตาง และ

อาจน าไปสขอสงเกตเพมเตมบางประการได โดยขอมลทงหมดมาจากการสมภาษณอยางไมเปนทางการทงสน

3

ซงกคอคณยายของผศกษา (แมของแม) , สาเหตทเลอกทเลอกคณยาย เนองดวยอยรวมสมยกบทอาจารยคายสไดเสนอไวในงานเขยน ทงยงมเรองราวของชวตทสามารถเทยบเคยงไดกบเนอหาในงานของอาจารย และเหตผลประการส าคญทสดคอ เปนคนทผศกษาสามารถสอบถามขอมลไดมากพอ แมจะร าคาญใจกนสกเพยงไหนกตาม


3

ชวตยาย : จากชนบท เขาสเมอง

จากชนบท

นางชนศร ชางเสวก (นามสกลเดม จลโลบล) อาย 86 ป เกดเมอวนท 15 กมภาพนธ ค.ศ. 1928 (พ.ศ. 2471)

เกดท หม 2 ต.คลอง 12 อ.หนองจอก(ในเวลานน) กรงเทพฯ เปนพคนโตของพนองชายหญงอก 5 คน นางชนศร เลาวาเธอ

ไดเกดและเตบโตอยในพนททเรยกกนวาคลอง 12 สายใต4 เรอยมาจนกระทงเธอแตงงานและไดยายตามสามเขาไปอยใน

กรงเทพ

นางชนศร เลาถงเรองราวของการตงถนฐานของครอบครวในพนทนวา เรมตนจาก ยาเคลอบ ของเธอ (เดมใช

ชวตอยยานบงกม -บางกะป) ไดมาซอทดนผนหนงขนาดราว 60 ไร บรเวณรมคลอง 12 น เพอทจะท านาขาวเปนอาชพ

นนเองจงเปนจดเรมตนใหครอบครวของพอเนน ลกชายคนเดยวของยาเคลอบ และภรรยายายเขามาอยดวยทบานคลอง

12 น เนองจากยาเคลอบเปนผหญงเพยงคนเดยวในบานบนทดนแหงใหมน 5 จงกงวลเรองความปลอดภย และเปน

แรงงานชวยในการท านาดวย จนกระทงในป ค.ศ.1928 นางชนศรกไดถอก าเนดขน เปนลกคนแรกของพอเนนและแมพน

หลงจากประสบความส าเรจในการท านาบนทดนแปลงแรกน ยาเคลอบ จงไดคอย ๆ ขยบขยายซอทดนเพมเตม

เพอใหครอบครวของลก ๆ ทง 5 คน มาอยรวมกนเปนกลมบาน และซอทนาเพอแบงใหครอบครวลก ๆ อกรวมทงสนราว

250 ไร ในชวงนเองทพอเนนและแมพน รวมทงนอง ๆ ของนางชนศร ไดยายออกมาจากบานของยาเคลอบและปลกบาน

ใหมขนอกหลงหนงอยในกลมบานดงกลาว และในละแวกใกลเคยงยงมกลมบานของตระกลอน ๆ ดวย6

ในเรองของวถชวตทางการเกษตรในชวงเวลาประมาณ 20 ป ทแกอยอาศยในพนทขนบทน ทกครวเรอนทนนตาง

ท านาขาวเชนเดยวกนหมด แตกตางกนไปเพยงแคพนธขาว คณภาพของดน และขนาดของแปลงทนาเทานน โดยแมวาจะ

มคลอง 12 ไหลผาน แตการท านากท าไดเพยงแคนาป ทตองอาศยน าฝน เพราะน าจากคลองไมเพยงพอทจะท าใหหนาดน

นมพอจะไถนาดวยการแรงงานคนและควาย 7ได การปลกกมกนยมท ากนดวยการหวาน เพราะประหยดทงเวลาและ

แรงงานคน ป ยเคมและสารเคมขจดศตรพชกยงไมถกใชในตอนนน ท าใหผลผลตตอไรจงนอยมาก ไมสามารถเทยบไดเลย

กบการท านาในปจจบน นอกเหนอไปจากการท านาขาวโดยมเปาหมายเพอขายเปนส าคญ (แตกเกบไวสวนหนงเพอใช

4

คลอง 12 ทวานถกแบงเปนสามสวน คอ เหนอ กลาง และใต 5

ป แกว สามของยาเคลอบมภรรยาสองคน จงท าใหไมไดอยประจ าทบานรวมกบยาเคลอบนก 6

นางชนศรเลาวา พอเนน ไดรบต าแหนงเปนผ ใหญบาน จ าไดลาง ๆ วาในชวงเวลานนพอเนนมหนาดแลครวเรอนราว 20 กวาครวเรอน 7

นางชนศร เลาวา ไมทนไดเหนชวงแรก ๆ ทเรมมการน ารถไถเขามาใชแทนควาย เพราะเปนชวงเวลาเดยว ๆ กบทตนยายเขาไปอยในกรงเทพ


4

บรโภคในครวเรอนและเปนพนธขาวในฤดการถดไป) ยงมการปลกผกและผลไม8ดวย แตปลกเพอบรโภคในครวเรอน โดย

จะปลกไวในพนทเลก ๆ ใกลบรเวณบาน หากมผลผลตมากเกนกวาจะบรโภค กน าไปวางขายไวททาน ารมคลองหนาบาน

ไวขายเพอนบานดวยกนเอง หรอผคนทสญจรผานไปมาบางเลก ๆ นอย ๆ

อาหารการกนหลก ทมขาว ผกและผลไมทปลกกนเองแลว ยงมสตวน าอยางปลา ทสามารถหาไดจ านวนมาก

และพอมกนไปทงป เพราะมแหลงน าอยางคลอง 12 น าในบอตาง ๆ ทขดไว (ซงปลาจะสามารถเขามาเองไดพรอมๆกบ

ตอนผนน าเขาบอ) รวมทงจากในแปลงนา อยางไรกดเรองอาหารการกน และการใชชวตประจ าวนน กมขาวของเครองใช

หลายอยางทไมสามารถผลตขนเองได ซงจะไดมาจากการแลกเปลยนซอขาย

การแลกเปลยนซอขายขาวของตาง ๆ ในชวงป ค.ศ. 1928-1948 ทนางชนศรอยทบานรมคลอง 12 น จะเกดขน

ใน 2 ลกษณะ อยางแรก คอ รอเรอขายของตาง ๆ ทจะผานเขามาในคลอง 12 เปนประจ า โดยจะมพอคารายใหญเปนคน

จน เจานจะเปนทรจกดเพราะมของหลากหลาย และสามารถซอแบบเชอได (เอาของมากอนแลวจายทหลง) อกวธหนง คอ

การพายเรอไปยงตลาด ซงจะมตลาดใหญ ๆ อย 2 แหง คอ ตลาดคลอง 6 และตลาดในตวอ าเภอหนองจอก

ในสวนของการคมนาคมและสาธารณปโภคนน ใชการคมนาคมทางน าเปนส าคญ โดยแตละบานกจะมเรอเปน

ของตวเองไวเดนทางไปมาหาสกน แตหากจะเดนทางไกลเขาไปกรงเทพนน จะตองนงเรอเมล “เรอขาวนายเลด สาย

ประตน า -คลอง 12” ทจะมเพยงวนละเทยวเทานน ออกเดนทางแตเชาจากคลอง 12 ถงประตน าในชวงบาย ๆ ใชเวลา

เดนทางประมาณ 7 ชวโมง ถนนทมกมเพยงถนนดนไวเดนสญจรและปนจกรยานไดเทานน น าประปาและไฟฟายงเขามา

ไมถง มกจะใชตะเกยงน ามนกาดเพอใหแสงสวางในตอนกลางคน น าทใชบรโภคไดจากน าฝนทรองใสตมไว

ส าหรบการศกษา ในชวงทนางชนศรเปนเดกนน กมนโยบายการศกษาขนพนฐานทพยายามใหเดกทกคนไดเรยน

จนถงชนประถมศกษาปท 4 แลว โดยนางชนศรไดเรยนจนจบ ป. 4 ทโรงเรยนวดพระยาปลา (วดทองถนทครอบครวจล

โลบลคอยอปถมภอยเสมอ) ในขณะทเดกรนราวคราวเดยวกบนางชนศรเวลานน จ านวนมากกไมไดเรยนจนจบชน ป. 4 ทง

ดวยเหตผลการเรยนซ าชน จนท าใหไมจบเสยท และดวยเหตผลทางครอบครวทตองการแรงงานไปชวยในภาคเกษตรกรรม

ส าหรบการศกษาในระดบมธยมศกษานน นางชนศรเลาวาเรมมในอ าเภอหนองจอกแลว แตเนองดวยการเดนทางทไม

สะดวกและความตองการแรงงานในครอบครว จงท าใหครอบครวตาง ๆ ในละแวกคลอง 12 ไมนยมสงลกหลานไปเรยนนก

เขาสเมอง

การเขาสเมองของนางชนศรนน เกดขนเนองจากการแตงงานและยายไปอยกบสามในป ค.ศ. 1948 (พ.ศ. 2491)

สามของนางชนศร คอ นายพศวง ชางเสวก ซงเปนลกหลานของคนทอยอาศยในหมบานเดยวกนทคลอง 12 นนเอง แตได 8

พชผลทปลกเพอบรโภคเชนน ทบานของนางชนศร มมะมวง มะพราว ฝรง และออย โดยออยนมกจะขายไดเสมอ เพราะบานอนไมคอยมปลกกน


5

ถกสงเขาไปเรยนหนงสอในกรงเทพเรอยมา จนกระทงผใหญของทงสองครอบครวจดแจงใหแตงงานกน และไดยายเขาไป

อยในกรงเทพฯ ทบรเวณตรอกโรงไหม 9 ตรงขามโรงละครแหงชาต (ปจจบนอยบรเวณตนสะพานสมเดจพระปนเกลาฝง

พระนคร) ซงนบวาเปนพนทใจกลางเมองในเวลานน การยายเขามานกเนองดวยนายพศวงผ เปนสาม ไดเขาท างานใน

สงกดกระทรวงคมนาคม ท างานเกยวกบการรบสงคลนวทย อยทไปรษณย (ปณ 1) รมแมน าเจาพระยา บรเวณสะพาน

สมเดจพระพทธยอดฟาฯ นางชนศรใชชวตอยทบานนราว 25 ป คออยทนจนถงราวป ค.ศ.1972-1973 (พ.ศ.2515-16)

การยายมาอยในเมองท าใหนางชนศรตองเปลยนวถชวตมากมาย จากทเคยไดใชชวตกลางทงนา ทอาจจะ

เหนอยมากในชวงฤดเพาะปลก แตกมเวลาวางระหวางฤดใหพกผอน และไปมาหาสกบญาตพนองทอยรวมกนเปนกลม

บาน มาสการเปนแมบานทตองอยกบเหยาเฝากบเรอน สงทท าไดมเพยงแคการดแลบานและท างานบาน ตองเรมรจกกบ

เพอนบานใหม ๆ การเดนทางไปขางนอกนนแมจะสะดวกแตกไมใชเรองทจะท าไดงายนก เพราะนางชนศรกไมไดรจก

เสนทางในเมอง ซ ายงตองชวยกนประหยดคาใชจายเพอสรางเนอสรางตวในชวงทเศรษฐกจยงไมฟนตวนกหลง

สงครามโลกครงท 2

เงอนไขทส าคญอกประการทท าใหนางชนศรใชชวตอยแตทบานกคอ หลงจากแตงงานและยายเขามาอยใน

กรงเทพไดราว 1 ป นางชนศรกไดตงทองลกคนแรก แตลกคนแรกนกไดเสยชวตตงแตอายไดไมถง 7 วน หลงจากนนในป

ค.ศ.1950 (พ.ศ.2493) กไดใหก าเนดลกชายคนโต คอ ออด และปถดมากไดมลกชายอกคนชอ อด และในป ค.ศ. 1953 ก

ไดใหก าเนดลกสาวคนเลกชอ เออง ท าใหนางชนศรตองใชเวลาคอยเลยงดลกเลกทง 3 คน เปนกจกรรมส าคญ

การมลก 3 คน นบวาตองใชความพยายามอยางมากเพอหาเงนมาสงเสยเลยงด แมวาสามจะคอนขางเตบโตได

ในหนาทการงาน แตเมอลกทง 3 โตขนจนพอรเรองแลว นางชนศรจ าเปนจ าตองหารายไดพเศษเทาทจะสามารถท าได โดย

มงานหลก ๆ ทท าอยคอ การพบถงกระดาษ โดยใชกระดาษจากหนงสอพมพรายวนทรบอยเปนประจ า งานท าชนสวน

ประกอบบรรจภณฑสนคา โดยการตดกระดาษแขงเขากบก ามะหย เพอน าไปประกอบเปนกลองบรรจชอนสอมใหกบ

โรงงานทสงออกชอนสอมออกนอกประเทศ10 เมอลก ๆ ทง 3 คนโตขนมาอกจนถงวยเขาโรงเรยน นางชนศรกไดหาเวลา

เพมเพอไปเรยนตดเยบเลก ๆ นอย ๆ เพอตดชดนกเรยน และเสอผาใชเองในครวเรอน ซงจะมราคาถกกวาการซอเสอผา

ส าเรจรป

วถชวตประจ าวนทอยบนฐานของเกษตรกรรมไดเปลยนไปเมอยายเขามาอยในเมอง การแลกเปลยนซอขายเพอ

หาขาวของส าหรบอปโภคบรโภคกยอมตองเปลยนไปดวยเชนกน การไปตลาดจงเปนอกกจกรรมทนางชนศรตองท าทกวน

9

นางชนศรเลาวา แมจะอยใจกลางเมอง มความเจรญตาง ๆ มากมาย แตบรเวณบานทอย ทเรยกกนวาซอยสะพานเสยวนน กไมใชยานทหรหราแตอยางใด แตมความใกลเคยงกบสลมดวยซ า และแมวาบานทอยอาศยจะเปนบานเดยว แตกปลกเรยงชดตดกน ทางทจะเขาบานกเปนเพยงถนนดนแคบ ๆ ทพอจะเดนเขาเดนออกไดเทานน 10

งานนนางชนศรบอกวา ไดรายไดดมาก และสะดวกมาก เพราะทางโรงงานจะน าวตถดบทงหมดมาสงใหถงบาน อยางไรกด นางชนศรท างานนอยไดไมกป กมอาการเกยวกบทางเดนหายใจ ซงเปนผลมาจากก ามะหยและกาวทใชในการท างานน จงตองเลกท าไปในทสด


6

เพอจบจายวตถดบมาท าอาหารในแตละวน การไปตลาดทวาน คอการเดนเทาไปยงตลาดบางล าพ ซงเปนยานการคาททง

ตลาดสด และหางรานตกแถวตาง ๆ มากมาย แมสวนมากแลวนางชนศรจะเดน แตนางชนศรกใชบรการรถสาธารณะอยาง

รถเมลและรถรางบางเปนครงคราว

เมอยายมาอยใจกลางเมองรปแบบการคมนาคมทางถนน ภาพของรถยนตไดกลายเปนเรองทชนตาในยานทนาง

ชนศรอาศย สาธารณปโภคตาง ๆ อยางน าประปาและไฟฟามใหใช (ถงแมวาจะไมมเครองใชไฟฟาในบานมากนกกตาม)

และในปเดยวกนกบทนางชนศรใหก าเนดลกชายคนโต (ค.ศ.1950) ทบานของนางชนศรและสามน กไดซอวทยเครองแรก

มาใช วทยเครองนไดน ามาซงขาวสารขอมลเกยวกบทงในและตางประเทศ มโฆษณาสนคาตาง ๆ ไมวาจะเปนสนคา

สญชาตไทย จน ฝรง หรอญป น รวมถงมละครทางวทยดวย แตส าหรบโทรทศนแลวนางชนศรตองรอถงราวป ค.ศ. 1965

(พ.ศ.2508) ถงจะมโทรทศนเครองแรกในบาน11 โดยนางชนศรกลาววาขาวสารตาง ๆ ทางโทรทศนแทบจะท าใหเลกอาน

หนงสอพมพไปไดเลย นอกเหนอจากขาวสาร และโฆษณาสนคามากมาย ยงมรายการบนเทงอยางเพลง และโดยเฉพาะ

ละครโทรทศน ทนางชนศรเลาวาผคนชนชอบและตดตามดกนตลอด อยางไรกดแมนางชนศรจะเหนวาโทรทศนเปน

ชองทางของขาวสารและขอมลจ านวนมาก แตกไดออกกฎหามลก ๆ ทง 3 ดโทรทศนในวนธรรมดา เพราะเกรงวาจะไมท า

การบานและทบทวนบทเรยน และเธอจงจดตารางเวลาใหลก ๆ ดโทรทศนในวนหยดพกผอนแทน นางชนศรเลาวาหากไม

ออกกฎบงคบเชนน จะดโทรทศนกนไมหยด เพราะมแตสงนาสนใจมาเรอย ๆ ตลอดเวลา

นอกเหนอจากสออยางหนงสอพมพ วทยและโทรทศนแลว ขาวสารและความบนเทงตาง ๆ ทนางชนศรไดรบ ยง

ไดจากงานมหรสพตาง ๆ ทมขนอยางสม าเสมอบรเวณทองสนามหลวง และบรเวณโรงละครแหงชาตซงอยละแวกเดยวกบ

บานทเธออยอาศย การออกไปชมการแสดงโขน ละคร และการแสดงตาง ๆ ทไมตองเสยคาใชจายในการเขาชม แทบจะม

ใหชมกนทกสปดาห ท าใหไดพบเหนผคนมากมายทเดนทางเขามารวมชมงานมหรสพททองสนามหลวงและโรงละคร

แหงชาต และมหรสพรปแบบใหมอยางภาพยนตรกสามารถตตวเพอเขาชมไดจากโรงภาพยนตรใกลบานหลงตลาด

บางล าพ หรอจะไกลออกไปหนอยอยางศาลาเฉลมไทย นางชนศรเลาวาแมจะไมไดชมภาพยนตรในโรงบอยนกเพราะม

ราคาคอนขางสง แตกเปนการพกผอนหยอนใจทเปดประสบการณใหม ๆ ทครอบครวสามารถไปรวมกนได และเปนเหมอน

กจกรรมพเศษของครอบครว12

ในราวป ค.ศ. 1963 (พ.ศ. 2506) สามของนางชนศร ไดยายไปท างานในสถานทท างานใหม มส านกงานอยท

จงหวดนนทบร (ไมไกลจากแยกแครายในปจจบน) ภายใตสงกดกระทรวงคมนาคม และรบผดชอบงานเกยวกบการรบสง

สญญาณวทยตางประเทศ ผลทตามมาคอในป ค.ศ. 1965 (ปเดยวกบทมโทรทศนเครองแรกในบาน) นายพศวง ผ เปน

สามไดถกสงใหไปศกษาดงานทประเทศญป นเปนเวลา 4 เดอน และน ามาซงเรองเลาตาง ๆ อนเปนประสบการณตรงใน

ตางแดนทถกถายทอดกนในครอบครว ผลทตามมาทส าคญอกประการคอการเตบโตในหนาทการงานของสาม ซงท าให

11

และเปนโทรทศนเครองทสองในซอยบานของนางชนศร ท าใหมเพอนบานมานงรวมกนเพอดโทรทศนรวมกนเปนประจ า 12

นอกจากการชมภาพยนตรในโรงแลว ภายหลงมาในงานมหรสพตาง ๆ กเรมมการน าหนงมาฉายในลกษณะของหนงกลางแปลงดวย


7

เขาไดรบบานพกประจ าต าแหนงในบรเวณเดยวกบทท างานใหมน 13 การไดรบบานพกนท าใหนางชนศรและสามตดสนใจ

ยายบานจากบรเวณตรอกโรงไหม มายงบานพกทหนวยงานของสามจดแจงไวใหใกลทท างานในป ค.ศ. 1972 (พ.ศ.

2515)14 สามของนางชนศรเตบโตในหนาทการงานตอไปเรอย ๆ จนไดรบรถยนตประจ าต าแหนงพรอมคนขบรถ ท าให

การเดนทางไปยงทตาง ๆ ของนางชนศรและสามสะดวกสบายขนอยางมาก

ตอมา ราวป ค.ศ. 1979 (พ.ศ. 2522) มการปรบโครงสรางของหนวยงานทนายพศวงท างานอยมาสการเปน

รฐวสาหกจ ท าใหรายไดของนายพศวงเพมขน จงตดสนใจซอบานหลงใหมในโครงการของการเคหะแหงชาตทบรเวณถนน

ประชาชน (หมบานการเคหะทาทราย) และไดใหลกสาวทแตงงานแลวเขามาอยอาศยกอน กอนทนางชนศรและนายพศวง

จะยายตามเขามาอยหลงจากเกษยณอายการท างานในป ค.ศ. 1984 (พ.ศ. 2527) และใชชวตในวยสงอายอยทนเรอยมา

จนปจจบน ซงท าใหนางชนศรไดเหนการเจรญเตบโตและแผขยายของเมองและความเจรญอยางชดเจนทน เพราะในตอน

ทยายมาอยยงมเพยงแตหมบานของการเคหะอยอยางโดดเดยว รอบ ๆ มแตทงนา และเปลยนแปลงมาสพนทก าลงจะม

รถไฟฟาผานในปจจบน

การไปมาหาสกรงเทพ-หนอกจอก

แมนางชนศร จะยายเขามาอยในกรงเทพตงแต ค.ศ. 1948 และตงรกรากอยในเมองเรอยมา แตยงคงมการ

ตดตอกบญาตพนองทบานเดมทหนองจอกอยสม าเสมอ โดยในชวงปแรก ๆ ทนางชนศรเรมมลกเลก ๆ หลาย ๆ คน กจะม

พนองแวะเวยนกนมาเยยมเยยนถงบานทตรอกโรงไหม หรอในชวงเทศกาลอยางสงกรานตญาตพนองกจะมาเยยมเยยน

กนจนเตมบาน ในทางกลบกนเมอลก ๆ ของนางชนศรโตขนมาบางแล15ว กเปนคราวทนางชนศรจะนงเรอไปเยยมเยยนพ

นองทหนอกจอก เพราะนอง ๆ ของนางชนศรกทยอยแตงงานและมลกเลก ๆ เชนกน การไปมาหาสกนน มเปาหมายเพอ

การเยยมเยนและถามไถทกขสขของกนและกน และเปนทเขาใจกนดวาหากมลกเลก ๆ นนท าใหไมสามารถท าอะไรตอ

อะไรไดอยางสะดวก เวลาสวนมากตองอยกบการเลยงดลก การมาเยยมเยยนกนกชวยลดความตงเครยดเหลานลงไปได

บาง การไปมาหาสลกษณะนเปนอยเรอยมา จนกระทงลก ๆ ของพนองแตละคนโตพอจะดแลตวเองได (ชวงเวลาประมาณ

13

การใหบานพกนเกยวของกบต าแหนงประการหนง และผศกษาเขาใจเองวา ดวยความทสถานทท างานนอยหางไกลออกมาจากตวเมองจงจ าเปนตองมบานพกใหผปฏบตงานดวย , นางชนศรเลาวา ในชวงทยายมาใหม ๆ นอกจากทพกและตกส านกงานแลว บรเวณรอบ ๆ นนกแทบจะไมมอะไรเลย มแตทง และทวางเสยเยอะ 14

ทงนในเวลาดงกลาวเปนชวงเวลาทลกทง 3 คน ก าลงเขาสการศกษาระดบอดมศกษา โดย ลกชายทง 2 คน สามารถสอบเขาเรยนเตรยมทหาร และตอเนองไปยงโรงเรยนนายรอยทหาร ในขณะทลกสาวกเขาเรยนทวทยาลยพยาบาลต ารวจไดแลว ซงนนท าใหลกทง 3

อยทหอพกของสถานศกษามากกวาการอยทบาน , ทางหนงคอ ลก ๆ ทกคนโตพอจะดแลตวเองไดแลว สวนอกทางหนง นางชนศรกตองอยบานเพยงล าพงดวย การตดสนใจยายบานจงเกดขน 15

เนองดวยการเดนทางโดยเรอนน ไมเหมาะกบการน าเดกเลกเดนทางไปดวย เพราะมความเสยงทจะตกน าได ประกอบกบการเดนทางทตองใชเวลานาน ซงท าใหไมสะดวกในการตองดแลเดกเลกไปตลอดทางบนเรอ


8

ทนางชนศรยายมาอยทบานพกทนนทบร) กคอย ๆ เรมลดลงเหลอแตชวงเทศกาลส าคญ ๆ อยางปใหมและสงกรานต

เทานน

นอกจากการไปมาหาสเพอเยยมเยยนกนแลว นางชนศรยงมภาระทตองเดนทางไปยงหนองจอกอยเสมอ เนอง

ดวยมทดนทใหเชาท านาอยหลายแปลง รวมทงมทดนทปลอยทงไวไมไดใชประโยชน ดงนนจงตองเดนทางไปเพอตดตอ

เรองการเชานา และตรวจดวาทดนของตนมความเรยบรอยด มใครน าไปใชประโยชนหรอไม และการเดนทางไปดแลความ

เรยบรอยเรองทเดนนเอง กท าใหมโอกาสไดเยยมเยยนญาตพนองไปในคราวเดยวกนดวย

การยายเขาเมองของพนองนางชนศร

นอกจากนางชนศร ทยายเขามาในเมองแลว นางชนศรกไดเลาวานอง ๆ ของตนบางคนกไดยายเขามาในเมอง

ดวยเชนกน โดยยายเขามา 3 คน ในชวงเวลาไลเลยกนในชวงปลายทศวรรษท 1960 โดยนางชวน คนแรกทยายเขามานน

แมวาจะประสบความส าเรจในการท านากวาพนองคนอน ๆ จนสามารถซอรถไถไดเปนคนแรก ๆ แตกเรมเบอการท านาท

ตองเหนอยแรงกายอยางมาก และยงมความไมแนนอนในเรองของผลผลตและราคา ประกอบกบการท านาสมยใหมท

จ าเปนตองใชป ยเคมและยาฆาแมลง ซงสงผลอยางชดเจนตอสขภาพของนางชวน (นางชวนอายนอยกวานางชนศร 8 ป)

เธอจงตดสนใจยายเขามาเปดรานขายสนคาทวไปและอปกรณไฟฟาทยานบางนา แตยงคงใหสามดแลการท านาตอไป

นองคนตอมาทยายเขาเมองกคอ นางเชญ (อายนอยกวานางชนศร 22 ป) แมวาจะเปนคนสาวในเวลานน แตม

ปญหาแพเคมทางการเกษตรอยางมาก จงไมสามารถท านาไดไหว และยายเขามาเพอเรมตนท างานโรงงานในกรงเทพ

และขยบขยายหาชองทางและเรยนหนงสอเพมเตมตอไป ท าใหในปถดมานองคนเลกของนางชนศร คอนางบญช (อาย

นอยกวานางชนศร 23 ป) กไดเดนทางเขามาท างานในเมอง และศกษาหาความรเพมเตมตอไปเชนกน ทงสองตงรกรากอย

ในเมองมาจนปจจบน

ความเหนคณยายเกยวกบคนชนบท

จากการพดคยและสมภาษณกบนางชนศร นางชนศรไดถามวาท าไมถงสนใจจะถามเรองชวตของเธอในแงมมท

เกยวของกบการยายเขาเมอง และการรบรขาวสารและขอมลตาง ๆ ของเธอ ผ เขยนจงไดเลาถงงานเขยนของ อ.คายส ให

เธอฟง ดงเชนทไดสรปไวพอสงเขปในตอนตนของงานศกษาชนน เมอนางชนศรไดฟงกถงกบยมและหวเราะออกมา และได

ใหความเหนทนาสนใจไวสน ๆ ใจความวา

ภาพชนบทแบบทใช ๆ กนหรอพดถงกน หรอแมกระทงการทเชอวาคนชนบทโง เขาไมถงขอมลขาวสารนน มน

เปนเรองจรง แตเปนเรองจรงเมอ 50 ปมาแลว หากมองมาจนถงทกวนนสมยน คนชนบทไมไดโง และไมไดเขาไมถงขอมล


9

ขาวสาร คนชนบทสามารถเขาไดถงและเหนความเปนไปของโลกไดไมตางจากคนในเมอง จรงอยทสภาพแวดลอมและ

สภาพสงคมของชนบทกบเมองจะยงตางกนอยในหลาย ๆ ท แตหากพดถงคนและการรบรเรองราวตาง ๆ นน ไมตางกน

เลยจรง ๆ ดงนนการบอกวาคนชนบทโง ลาหลง ไมเทาทนความเจรญนนอาจจะไมถกนก และจากประสบการณของเธอ

เอง กเหนอยบอยครงไปวาคนชนบทรมากกวา หรอดมความเจรญมากกวาดวย

ทเปนอยางนไดเพราะการคมนาคมมนสะดวกแลว ไปไหนมาไหนไดไกล การศกษากมกนมากขนเรอย ๆ โรงเรยน

และสถานศกษาด ๆ กกระจายตวออกไปยงพนทตางจงหวด พนทชนบทมากขนเรอย ๆ โดยเธอไดยกตวอยางคนละแวก

บานเดมทคลอง 12 วา ทเลก ๆ ท านากนไป กเพราะเขาเมองไปเรยนหนงสอเสยสวนมาก และทเลกท านากนไปกไมใช

เพราะท าแลวขาดทนจงตองเลก แตเพราะเคาคดกนแลววามนไมคมกนกบการลงทนทสง เสยทงเงน ทงสขภาพ

ปจจยความเปน Cosmopolitan ของยาย

หากเปรยบเทยบชวตของนางชนศร กบบทความของ อ.คายส เกยวกบชาวบานหนองตน ในประเดนเรองการ

กลายเปน Cosmopolitan หรอผคนทมคนเคยและรบรกบพนทและวฒนธรรมในพนทอน ๆ จะพบวามความเหมอนและ

ตางกนอยในหลาย ๆ กรณ ดงน

ในเรองของการท ามาหากนนน บานหนองตน และกลมบานบรเวณคลอง 12 ของนางชนศรนน มฐานอยทการ

เกษตรกรรมอยางการท านาเชนเดยวกน แตแตกตางกนออกไปตรงทบรเวณคลอง 12 นน เปนการตงรกรากเพอท านาและ

น าผลผลตทไดไปขายเพอเปนอาชพหลก ในขณะทบานหนองตนแตเดมนน เนนการพงพาตวเองใหไดมากกวาการท าเพอ

ขาย อยางไรกดทงสองพนทมลกษณะรวมกน คอความพยายามในการพงพาตวเองใหไดมากทสด และอาจเปนความ

จ าเปนทตองพงพาตวเองใหไดดวย เนองจากเปนพนททหางไกลไมสามารถเดนทางและตดตอสอสารกบพนทภายนอกได

อยางสะดวกนก ความพยายามในการพงพาตวเองนนเหนไดจากการเกบผลผลตอยางขาวไวเพอบรโภค มการปลกผกและ

ผลไมเพอบรโภค รวมทงการหาอาหารจ าพวกโปรตนอยางปลาจากสภาพแวดลอมทพวกเขาอยอาศย สวนในเรองของขาว

ของเครองใชและเครองไมเครองมอทางการเกษตรนน ชาวคลอง 12 สายใต อาจจะไดเปรยบกวาบานหนองตนเลกนอย

เนองจากสามารถหามาไดผานการแลกเปลยน ในขณะทบานหนองตนนนจ าเปนตองสรางเครองไมเครองมอเหลานนขน

เองโดยชางในชมชน

ในเรองของพนฐานการคมนาคมและสาธารณปโภคของทงสองพนทนน คอนขางมความใกลเคยงกน ถงแมวา

คลอง 12 จะอยใกลศนยกลางอยางกรงเทพมากกวา แตการคมนาคมเพอเขาไปยงพนทเมองนนกนบวาไมไดสะดวกสบาย


10

ตองเดนทางลดเลาะไปตามคลองตาง ๆ ในขณะทชาวบานหนองตนกตองเดนทางทางบกเปนระยะไกลกวาจะเขาถงเขต

เมองได สาธารณปโภคอยางไฟฟา น าประปา และถนนกเปนสงทเพมเตมเขามาในภายหลงเชนเดยวกน

เรองของการศกษา เนองดวยเปนนโยบายของรฐ จงท าใหทงสองพนทไมไดแตกตางกนนก อนจะเหนไดจากการ

มการศกษาขนพนฐานเขามาบงคบใชในชวงเวลาเดยวกน และคานยมในการใหความส าคญทางการศกษากไมตางกนนก

โดยเนนใหผชายไดรบการศกษามากและสงกวากอน แลวจงคอยๆขยบขยายมายงผหญง อยางไรกดทงนอาจเปนเพราะ

สถานศกษาในระดบทสงขนยงไมกระจายออกมายงพนทชนบท ท าใหหากตองการศกษาในระดบทสงขนอยาง

มธยมศกษา จงจ าเปนจะตองเขาไปเรยนในเขตเมอง ดงเชน การบวชเรยนเปนพระในหวเมองของบานหนองตน หรอการ

เขามาเรยนในกรงเทพของนายพศวงผ เปนสามของนางชนศร

ส าหรบปจจยทสงผลใหชาวชนบทในสองพนท เรมเคลอนตวอพยพเขาสเมองนนตางกนออกไป โดยในงานของ

อ.คายส ชวาการเคลอนยายคนจากบานหนองตนเขาสเมอง เกดขนจากวกฤตชนบทในเกดขนในภาคอสาน เกดจากปจจย

2 อยางเปนส าคญ นนคอ อตราการเตบโตของประชากรซงท าใหทรพยากรทมในทองถนไมสอดคลองกบจ านวนประชากร

จงตองยายเขามาเพอหางานท าและสงรายไดกลบมายงชมชนเดมของตน และอกประการหนงคอ การแผขยายของ

การเกษตรเชงพาณชยซงท าใหพนทภาคอสานทมทรพยากรไมอดมสมบรณนก ไมสามารถประสบความส าเรจมากนก

ภายใตเงอนไขของการเกษตรเชงพาณชย ในขณะทในพนทคลอง 12 ของยายชนศรน ไมไดมปญหาเรองของการเพมขน

ของประชากรดงเชนในภาคอสาน แตปจจยส าคญกลบมาเนนอยทการเกษตรเชงพาณชยเชนเดยวกน แตมรายละเอยด

แตกตางกน เนองจากพนทแถวหนองจอกยงสามารถท านาตอไปไดบนเงอนไขของเกษตรเชงพาณชย(ดงจะเหนไดจาก

กรณของนางชวน ทยงคงประสบความส าเรจในการท านาอย แตกเลอกจะเขาเมอง) แตผคนในพนทเลงเหนถงความเสยง

ในระยะยาว ในเรองของการลงทน ความมนคง และสขภาพ จงท าใหยายเขาเมองเพอหาชองทางท ามาหากนอน ๆ ตอไป

และคอย ๆ ลดบทบาทของตวเองในการท านาลง และเปลยนพนทนาใหเปนทนโดยการใหผอนเชาท านา

จดนเองทท าใหลกษณะของการเปนชาวหมบานทยงคงมปฏสมพนธกบของบานหนองตนและยานคลอง 12

แตกตางกน เนองจากชาวบานหนองตนนนจะยายเขาไปท างานในเขตเมอง (ในประเทศ และตางประเทศ) เปนหวง

ระยะเวลาหนง หรอตามฤดกาล และกลบมายงชมชนเพอชวยท าการเกษตรเปนประจ า หรอเมอพอมทนกกลบมาเปน

ผประกอบการเลก ๆ ในชมชน ในขณะทกลมบานคลอง 12 ของนางชนศรไมไดมลกษณะเชนน แตมกจะเปนการยายไปตง

รกรากอยในเมองอยางกรงเทพเปนการถาวร และไมไดกลบไปชวยท านาตามฤดกาล อยางไรกดการเดนทางไปมาหาส

ระหวางผทยายมาในเมองและผทยงอยในชนบทยงคงมอยอยางสม าเสมอ เนองดวยทงปจจยทางดานการคมนาคมท

สะดวกสบายขนเรอย ๆ รวมทงการผนตวเองของผทมาอยในเมองและกลายเปนนายทนรายเลกทใหเชาทนาในยานคลอง

12 ใหผอนท านาตอไป จงจ าเปนจะตองกลบไปเพอดแลความเรยบรอยของทดนและตดตอประสานเรองธรกจการเชาทนา

อยอยางสม าเสมอ ปฏสมพนธระหวางคนทเขาเมองและคนทยงอยในชนบทนเองทน าพาขาวสารและขอมลมาแลกเปลยน

กนอยางตอเนอง


11

เทคโนโลยดานสอกเปนอกประเดนทนาสนใจ กลาวคอภายหลงนโยบายการศกษาขนพนฐานทท าใหชาวไทยทง

ประเทศมความสามารถในการอานออกเขยนได การอานจงเปนเครองมอทส าคญในการเขาถงขอมลขาวสารในทท

หางไกลออกไปได ดงในกรณของบานนางชนศรทรบหนงสอพมพรายวนเปนประจ า และตอมาคอวทยและโทรทศน ซง

ทายทสดแลวสอเหลานกขยายตวเขาไปพรอมกบการพฒนาสาธารณปโภคในชนบทไมวาจะเปนคลอง 12 หรอบานหนอง

ตน

การมโอกาสไดเดนทางไปตางประเทศเพอท างานนน บานหนองตนมความไดเปรยบกวายานคลอง 12 มาก

เพราะพรอมทจะออกไปท างานเปนแรงงานเพอหารายได ประกอบกบวกฤตชนบททชวยท าใหพวกเขาตดสนใจเลอกไป

ท างานตางประเทศอยางไมยากนก ในขณะทยานคลอง 12 ยงคงประสบความส าเรจในการท านาอย แตขาวสารและ

ขอมลเกยวกบการท างานในเมองทสบายกวา และมโอกาสมากกวากเปนตวชกจงใหพวกเขาเขาเมองอยางกรงเทพ ซง

ไมไดหางไกลจากญาตพนองมากนก เมอมชองทางในการมชวตทดกวาและไมตองล าบากใชแรงงานหนก ๆ อยางในการ

ท านา อาจท าใหพวกเขามองหาเพยงแตงานทมนคงและสบาย(กวาท านา) ในหนวยงาน หางราน และบรษทตาง ๆ ใน

เมองหลวง และไมไดสนใจการไปท างานเปนแรงงานในตางประเทศมากนก อยางไรกดยงคงมกรณตวอยางอยางนาย

พศวง ซงแมวาไมไดตงใจไปท างานในตางประเทศ แตกมโอกาสไดไปศกษาดงานทประเทศญป นในระยะเวลาหนง

จะเหนไดวาดวยเงอนไขทเหมอนและตางกนไปบางในแตละกรณน แตผลทตามมานนมความใกลเคยงกนจากทง

กรณศกษาของบานหนองตนและชวตของนางชนศร คอนนคอการทท าใหผคนจากพนทชนบทไดเคลอนยายไปยงพนทใหม

ๆ ไดเฉพาะในเขตเมอง ไดเปลยนวถชวตประจ าวน ไดพบเหนสงทแตกตางออกไปจากสภาพแวดลอมเดนของตน และ

ยงคงมการเดนทางกลบไปยงบานเกดอยสม าเสมอสลบไปมาเชนน ทงยงมโอกาสไดเขาถงขอมลขาวสารผานเทคโนโลย

สอสารมวลชนตาง ๆ รวมทงมเครองไมเครองมอในการเขาใจสารทสงมาผานสอตาง ๆ นนจากการศกษาททางรฐ

วางรากฐานไวให

เมอเหนดงนแลว และยอนกลบไปยงบทความของ อ.คายส ทเสนอวาชนชนกลางในเมองมกจะมความเขาใจผด

ตอคนชนบท วาเปนคนทเขาไมถงความเจรญ และขอมลขาวสาร ดจะเปนเรองทถกยนยนไดอกทางหนงผานชวตของนาง

ชนศร ทซงตางพนท ตางเงอนไขปจจย อยางไรกดในกรณของนางชนศร ท าใหผศกษาเหนความเหลอมในการอธบายความ

เปนชนชนกลางในเมองอยางนาสนใจประการหนง นนกคอ ในกรณของนางชนศร ซงผศกษาเชอวา มอกหลายกรณทม

ลกษณะใกลเคยงกน คอ เปนคนชนบททมาตงรกรากอยในเมองอยางยาวนาน จนมวถชวตประจ าวนแบบคนเมอง ซ ายง

กาวขนมาเปนชนชนกลาง(ระดบลาง) ทไดรบขาวสารผานสอไมตางจากชนชนกลางในเมองคนอน ๆ แตเพราะอะไรความ

เขาใจทมตอคนชนบทจงเปนเชนเดยวกนกบ อ.คายส ไดชวนใหทบทวนในบทความของเขา และไมตดอยกบภาพความ

เปนชนบทเดม ๆ ทถกผลตซ าในสอดงท อ.คายส เสนอไว


12

คณยาย : คนเมองทมพนเพชนบท หรอ คนชนบททมาอยในเมอง

ความเหลอมกนของการเปนคนชนบทและคนเมองของนางชนศรอาจเปนค าตอบของค าถามทตงไวได ถงแมวาผ

ศกษาจะไมอาจสามารถจ าแนกไดอยางชดเจนวา ควรจดใหนางชนศรเปนคนเมองทมพนเพมาจากชนบท หรอเธอยงคง

เปนคนชนบททมาอยในเมองเปนเวลานาน แตดวยวถชวตแบบเมองและการกาวมาเปนชนชนกลาง ภายใตการรบร

ขาวสารผานสอตาง ๆ เชนเดยวกนกบกลมชนชนกลางในเมองคนอน ๆ ผานหนงสอพมพ วทย โทรทศน ผานทงสอสาระ

อยางขาว สารคด และสอบนเทงอยางภาพยนตร และละคร ท อ.คายส เสนอวามการผลตซ าภาพความเขาใจทผด ๆ หรอ

เปนภาพทลาหลงไปอยางนอย 50 ป อยเสมอ สงทนาสนใจคอ ภายใตวถชวตและการรบขาวสารขอมลจากสอชดเดยว ๆ

กนน ไมไดท าใหมโนทศน และความเขาใจของนางชนศรเปนไปในทศทางเดยวกนกบ ท อ.คายส เสนอไวในบทความ วา

คนชนบทนนเขาไมถงความเจรญ เขาไมถงขอมลขาวสารอยางเพยงพอ และเปน “คนโง”

ในทางหนงอาจมองไดวา งานของ อ.คายส เขยนขนภายใตเงอนไขและบรบทความขดแยงทางการเมองทเกดขน

ในป ค.ศ.2010 และความเขาใจผดของชนชนกลางในเมองทอาจารยกลาวถงนน เปนเพยงเครองมอขวการเมองหนงใช

เพอทจะลดความนาเชอของกลมทางการเมองฝงตรงขามทก าลงเคลอนไหวอยในขณะนน หากแตนางชนศร ผซงไมได

สนใจในการเมองและกรณความขดแยงในระดบทจะเขารวมในการเคลอนไหว จงไมไดรบเอาความเขาใจผดนมาใช ดงชน

ชนกลางในงานของ อ. คายส

แตอยางทผศกษาไดกลาวไปแลวตงแตขางตนของงานวา ความเขาใจผด ๆ เหลาน ไมไดถกเผยแพรและผลตซ า

ภายใตบรบทการเมอง ณ เวลานนเทานน แตถกผลตมาอยางตอเนองยาวนานในสอตาง ๆ โดยเฉพาะสอบนเทง อยาง

เพลง ภาพยนตร และละคร (ซงนางชนศรกเปนแฟนละครตลอดมา) และท าใหชนชนกลางจ านวนมากเหนคลอยตามไป

ดวยกบภาพและความเขาใจเกยวกบชนบททถกแชแขงใหหยดนงมากวา 50 ป ดงทในงานของ อ.คายส วาไว ดงนนแลว

ส าหรบกรณอยางของนางชนศร ทไมไดมความเขาใจเกยวกบชนบทไปตามสอทถกผลตซ าเหลาน จงตองมเงอนไข

บางอยาง ซงจากการศกษาครงน ผศกษาเหนวา คอ ความเหลอมของการเปนคนเมองและชนบท นนเอง

ความเหลอมของการเปนคนเมองและชนบทน สงผลใหนางชนศรมประสบการณตรงกบสงคมวฒนธรรมทง 2

แบบ คอทงเมองทเธอใชชวตอย และทงชนบททเปนรากฐานชวตเธอซงเธอยงคงไปมาหาสและมปฏสมพนธกบทงพนท

และผคนทนนอยเสมอ สงนเองทเปนเสมอนก าแพงและภมคมกน ในการรบเอาความเขาใจเกยวกบชนบททสอตาง ๆ ผลต

ซ าออกมา เมอมองตามนประสบการณตรงจงมอทธพลตอความเขาใจโลกมากกวาสอสารมวลชนทผลตซ าออกมา

มากมาย และเขาถงผคนไดสม าเสมอ ซงนเองทท าใหคนเมองอกกลมหนงซงไมสามารถมประสบการณตรงในการม

ปฏสมพนธกบพนท ผคน และสงคมวฒนธรรมในชนบท ไดรบขอมลจากสอทผลตซ าความเขาใจผดและรบเอาไวเปนความ

เขาใจของตน


13

จากการศกษาครงน เพอสนทนากบงานของ อ.คายส ท าใหเหนวา การเปน cosmopolitan ทมความเขาใจตอ

พนทและสงคมวฒนธรรมอนทหลากหลายนน ทางหนงกไดจากสอสารมวลชนทมมากมายในยคสมยปจจบน และ

เทคโนโลยสอทท าใหผคนเขาถงขอมลขาวสารไดมากขนเรอย ๆ แตปจจยส าคญทจะท าใหผคนมความเขาใจไมผดเพยน

ตอพนทและสงคมวฒนธรรมอน ๆ นน ยงคงเปนประสบการณตรงทไดจากการประสบพบเจอดวยตนเอง และอยางในกรณ

ของเมองและชนบทผานชวตของนางชนศรน แมวาในเชงพนทเราจะยงสามารถแบงไดอยดวยสภาพแวดลอม วาลกษณะ

ใดคอเมอง ลกษณะใดคอชนบท แตส าหรบผคนทมการเคลอนตวอพยพและมปฏสมพนธและประสบการณทหลากหลาย

เราจงไมสามารถแบงแยกคนเมองและคนชนบทออกจากกนไดอยางชดเจนอกตอไป ...และเมอเปนเชนนนการกลาวหาวา

คนชนบท เปนคนโง จงไมสามารถท าไดดวยเชนกน

จากบทความของ อ.คายส์...

Documents

Transcript of จากบทความของ อ.คายส์...