سازمان پیچیده، چگونه سازمان خود را پیچیده کنیم؟

27
ده ی چ ی پ های مان ساز( Complex Organizations ) ی ت ز ع زا ه ز1

Transcript of سازمان پیچیده، چگونه سازمان خود را پیچیده کنیم؟

ده ی� چ� ی� مان� های پ ساز� (Complex Organizations) ت��ی هزا عز� ز�1

از ن� اهداف� سمی�ده• ی� چ� ی� م های پ ست� دگی و سی� ی� چ� ی� دمه ای دز موزد علم پ مق�م؟• ت� 5اش 7ه ب ت� 5ده داش ی� چ� ی� مان� پ د ساز� �اب 7زا ب �چم؟• ت� ده کی� ی� چ� ی� مان� زا پ مان� های�� م ساز� ت� واپ�� �طوز می ت �چ

2

دمه مق�ون� 1600از� دهه • ا کن� �لادی ب ل من� لن� ق� �ت ی) وده ( reductionismگرات�� 7الب7 دز علم ت �کرد ع زوب�� . اشت�

3

دمه مق�گ �اعت5 کمرن 7عی ب ی� ده های طب` دب�� �ازی از� ب د:ب7رزسی ب7سن� 5ی س ل گرات�� لن� ق� �کر ت ق� �دن� ت 5س

ب7 و هوا– iاده– �ب سم های ز� ی� �ازگانصاد– mت �اقاشت�– شن�وامع– 7گی ج �رهن� از ف ی� �زقاطی – ن7 که های مدزن� ازپ�� ن7 5شدی– من� 5هوس

4

دگی ی� چ� ی� ف� پ عزی�� �تکل}}}ی طوز ه 7ادی} ب}}} ب�� عداد ز� �ن� ت ت}}}� ��راز گرف م ف از ه}}} ه از� کن� م}}}ی زا ک}}} اهی� ادهمق� هوم س}}}} ون� مف� �م}}}ی ج اهی� م، مق� امت}}}}� �ده م}}}}ی ب ی� چ� ی� د پ �مده اب}}} iود ا 7ه وج 7ر ب}}}} �ب سان� �ی،اب ات�� ن7 پ�� ازی ، ز� کر گر� 5ش5 ،س �هان� و ازب 7د ج �ه اب ن� دشت� �.از� ای

5

ده ی� چ� ی� م های پ ست� ف� سی� عزی�� �تده ن� پ�� i7رااز ب ی� �سی�می که زق ه ( emergent)»سی� mت �اق �مان� ب ود ساز� �ه و ج وج7 �ل ت 7ان �.«ف ده اشت� ی� چ� ی� ود ب7روز� دهد پ �از� ج

6

ده ی� چ� ی� م های پ ست� ه های سی� �موب �یراب�• حش5مع�ز�•م های • ست� صادیسی� mت �اقهات��ی وب7• 7که ج ن7 5ش7

ده ی� چ� ی� م های پ ست� ت�رک� سی� اب� مش5 صوصن� �چء1 ز� 7ادی چ ب�� عداد ز� �کل از� ت ش5 دهی2( می� �ماب ود ساز� �ده3( ج ن� پ�� i7رااز ب ی� �وب47( زق 5ش iل5( اکام �طی6( ت �ر چ ت� ی غ� ت�� ا �وب �ودن�7( ت 7ه ت 7اب س5 ود می� �( ج8

ده ی� چ� ی� مان� پ ساز�ه 7د. ب 5ر� مطزح س ت}� �مان� ها ب ده کردن� س}از� ی� چ� ی� ده پ �ر اب ت}� ا هدف� دز س}ال های اج� 7ب ده و ی� چ� ی� پ ع}ی ی� ده های طب` دب�� �ب ا الهام از� 7ب} ه ک} ن� ص}وزب� �اب� ای} صوصن� �م چ ت}� عی کی� مان� ها ش} از� لامت� س} ی و س} ب7ردن� کازات}�� الا 7م.ب ت� ی} کی� اده ساز� ن� مان� ها پ ده زا دز ساز� ی� چ� ی� م های پ ست� سی�

9

ده؟ ی� چ� ی� مان� پ زا ساز� �چمان� ها1 �ی} ساز� وت کل کن� 5ص دز ش ق� �ود ت 7ده2( وج ی� چ� ی� مان� های پ ادگت�ری دز ساز� �ت� ب لی� 7اب �ده3( ف ی� چ� ی� مان� های پ ط دز ساز� ا مچت� 7گازی ب ت� ساز� لی� 7اب �( ف

10

ک� مان� های کلاشن� ص} های ساز� ق� �تد1 �وب 5ی½�ب� می ش ب½�ر مان� ها طزاحی و مد ی که ساز� ( زوس5د2 �وب 5ف� می ش عزی�� �ل ت �اع ی که مس5 ( زوس5�راد3 کر کردن� اف Áگی ف �گوب �( چگر4 ب½� کد �ا ب 7�راد ب عامل اف �گی ت �گوب �( چ11

ده ی� چ� ی� مان� های پ ی از� ساز� ت�� ال ها من5ی ب7ر گروه ن� ی� ی�ماعی من7 7لاش5 اح �ی هز ب ولوز5 Êدت �ک� اب �الب7 ن �سان� ها دز ف �اسی، اب اب7 شن� ل اچز� ص من5 خ� ی.مش5 که های ب�روزب�سن� ن7 5ی�ماعاب� و ش 7اح

ده ی� چ� ی� که پ ن7 5از سهام و ش از� 7از ب ه گد� �رکب� های سرماب یس5 ب7رون� مرز�

دیکست7 و کاز های ولن� �ات دب�� �کی ب ب½� و

صاد کلان� mت �ده اق ی� چ� ی� که پ ن7 5ا گروهی ش �وز ب ک� کش5 ��ی دز ن ت� ها 7وز هاج از� کش5

12

؟ ت� 5ده داش ی� چ� ی� مان� پ وان� ساز� �ه می ت �گوب �چمان�1 �راد ساز� وسط اف �ومی ت ن� Áواپ�ک}� و 2( کست7 مهازب� های ک وز از� زه}ت7ران� کلاشن� اشت� )عن7 از زه}ت7ری و زب�� ی� �ر س}اح ت}� ی� ع� �ومی(( ت ن� Áواپ�ه زهت7ران� ک 7دن� ب زشن�

13

80 ، اب� ن� هی� د� از� عی 7ات �ب م ت}}� ی� ن� `پ م}}ی ه چ}}� �ن iا د ص}} دز ت7 �د، ب�ش مراق ن� mسی�ی ما ه د دزوت �اب اب� و عق� ن� ��رص م.ف ت� 5اش 7ود ب �اب� ج ن� �کاز و پ �ه اف �گوب �ال چ ب7رای من5 اد، ص� ه ای مت� �ه گوب} 7ک}ر کردن� ب} Áف ی ت}�� ا �واب �و ت ی ت½� گو اسخ� �ب ا ام}} د ن}}� Áیک ا زه}} زا ت�رل Áیک د ن}}� Áواپ� �ت م}}ی ب½�ران� د؟مد ن� ÁیطÞ ک ت� زا حق� ولی� Êسنه م ت� �àپ ن� چال هز� ود و دز عت}� هن7 7ت� زا ب ی}� ف� د کی� ن}� Áواپ� �طوز م}ی ت �ا چ �د؟ب ه ها زا کاهش5 دهن� ت� �àپ ن� امکان� زا م}ی ده}د ک}ه گر� �ب½�ران� ای} ه مد 7ن� مهازب� ب} �از ای} ب7سن� وزب� زاه چل های ه ص} 7ب}} اد زا ص� اهزًا مت� Þظ د.های �وزب iه دزا �اب �لاف �چ

ومی ن� Áواپ� مهازب� های کومی1 ن� Áواپ�دن� ک ( دب��ومی2 ن� Áواپ�کر ک ق� �( تومی3 ن� Áواپ�( احساش کومی4 ن� Áواپ�ت� ک �اح ن� 5( ش

و د �ب7رب م}}}ی الا 7ب زا ام ش}}خ7 �اب ت� ی}}7 می5 د.احس}}}اساب� ام زا کاهش5 می دهن� شخ7 �ی اب ف� احساساب� می�م گت�ری صمت� �د های ت ن� پ�� iرا� هود دز ف 5اده از� س ق� اشی�

14

ومی ن� Áواپ� مهازب� های کومی5 ن� Áواپ�( عمل ک

ومی6 ن� Áواپ�( اعی�ماد ک

ومی7 ن� Áواپ�ی½�ب� ک ود 7( موج

موغه: عمل کردن� دز ی عمل ب7رای کل مج7 ت�� ا �واب �ع ت ف� �ت از کن� دز ص}}ی خ� 5س ع ف}}� �ت ه 7ب}} دن� ن� زش}} ای ن� معیزاش}} 7جم ت� کی� ول ن7 �ق ی: دگ} �ب ع}ی ز� ی� طب` د های ن}� پ�� iرا� ف ه 7ب} ماد ن� اعی� iر از� ا هت}� 7ب د �ب} iا ود م}ی 7ه وج 7ب} وش5 7ودج �ه ج چ}� �ن iا ز اد ه} خ7 �ود ان �دزب� ج �ت�رل و اعمال ف Áیا ک 7م.اشت� که ما ب ت� ا می کی� 7ب زه}}ت7ران� ط: 7زوات}} دز دن� 5س وازد ی ت}}�� ا �واب �د ت ن� Áیاد ک خ7 �ط}ی ان ، مچت� ن� مهازب� �اده از� ای} ق� ی� ه دز سطوح عمودی و اش} �اداب} ز� iوز اه ط 7�راد ب} ه اف که ک} ن� دون� اپ�� 7د ب ن}� Áی�راز ک اط ب7رف ن7 گ}ر ازپ�� ب½� کد �ا ب 7ی ب} ف}� �د.اف ن� 5اش 7ه ب ت� 5ه داش ت� ی` ن� mب�رسی از� پ

15

ده ی� چ� ی� مان� های پ زهت7ری} دز ساز�ن� • iا ک� ن� کلاش} ای ه معن� 7ب}} ش ی}� Êزن ا �ب} ر زه}}ت7 ده ی� چ� ی� پ مان� های از� دازد.دز س} �ود ب 7وجد، • ن� Áیک م}}ی ب� �هدای}} ا س}} Êزو و زه}}ت7ران� ده ی� چ� ی� پ های مان� از� س}} ن� دز ساب�ری�� ه 7ب}} ت� س}}ی7 �ب ت�ری ش5 ی� `ن ازاب� ن� ب� �اچ ا �ب}} دزب� �ف ک}}ه ب�� iا دون� 7د.ب ن� 5اش 7ه ب ت� 5داشد.• دا می کن� ن� مان� ب7روز� پ طن� ساز� 7وش5 از� ت 7ودج �ه صوزب� ج 7زه}ت7ری ب

16

ده ی� چ� ی� مان� های پ زهت7ری} دز ساز�زهت7ری • ده ی� چ� ی� پ مان� های از� س}}} دزب� دز �ا س}لسله مرای�ب7 ف 7اط}ی ب} ن7 ی ازپ�� حن� و ل ق� مس}}ی� ل}}}ب7 �اع و دازد �د.ب ن� عمل می کن� iا ا 7الف� ب مخ�ه • 7ب ت� اش}}} ممک}}}ن� زه}}}ت7ران� ن� �ش5 ای}}} ف� �ت ود �ج ه �گùاهاب}}}}}} iا وزب� ه ص}}}}}} 7ب ا �ب}} د ن}}� 5اش 7ب کرده از� �ع iا زا ه زه}}ت7ری mت �ب½�رق د� �ب زا ن� i{{{ا ن� اب�ری�� س}}} هاد ن� س5 ی� د.ن ن� 5اش 7ب17

ده ی� چ� ی� مان� های پ زهت7ری} دز ساز�ای 7چ ه 7ب »زه}}}ت7ری}« ه واز}}}5 از� ل}}}ب7 �اع ده ی� چ� ی� پ مان� های از� س}}} ب7رای دز اصی �گاه چ �ات 7ه چ ت� ک} ی}� هی� ن� د� �ا ای} �ب} ود 5اده م}ی ش ق� ی� دازد، »زه}ت7ر« اش} عهده ه 7ب زا ن� i{{ا ف�زد می� ل عام}} ک� �ن}} ومًا لر� ا �ب}} دازد ود 7وج ر ود.زه}}ت7 ش5 �اد ب خ7 �ان

18

ومی ن� Áواپ�گی زهت7ران� ک وب��ر5د.1 ن� mسید ه دب�� 7وی زوش5 های چ 7ست� و ج 7اد 2( هموازه دز ح خ7 �ت� ان ی7 عام}ل می5 �ا ت �د ب} ن}� Áیگ}ر کاز ک ب½� کد �ا ب 7د ب} ه م}ی دهن}� از� 7�راد اچ ه اف 7ود.( ب} 5هدف� 3ش ه 7ب دن� ن� زش}} ه}}ت� 7ج دز ود 7موج ی رز}}5 �اب ه ک}} د ن}}� Áیک م}}ی ن� می}}� ص� �ت ود.( 5مان� هدای�ب� می ش دماب� او.4ساز� �ه مخصولاب� و چ �د ب ن� mسیسان� طزف� ه �ا اب 7د که ب ن� Áد.5( می داپ� ن� Áی�راد زا دزک� می ک عداد اف د و اشی� ن� mسیاز ه گد� دمن� ��ی چ رات� د.6( زهت7 ن� mسیل ه Êان �ش5 ف ادی ازز� ز� i7رای اصی 7( ب خ� 5ع}ت� س ف� ه می� 7ت�رک� ب} ع مش5 ف}� �ای ت �راد دز زاش}ن� د اف ه م}ی دهن}� از� 7د.( اچ ن� پ�7 ا �ر� دشت� ب ت� �ود ب �19ج

ومی ن� Áواپ�ف� زهت7ران� ک �ای Þ وظ

20

ه ت� می� اد ز� خ7 �ان

گی دز ن� ف� 5ش iاد ا خ7 �مان ست� مان�سی� عه ساز� وش �ت

ه}}}}} (1 ت� می}� ا}}د ز� خ}}}}}}7 �انده • ی� چ� ی� پ مان� ساز� ک� �ن}}} ب7رای وی ق� ی ولوز}}}5 Êدت �اب ک}� �ن}}} ف� عزی}}}}�� �و ت اب� ن� �پ ق� �ùت طز از� ام}}}}ر ن� �ای}}}} . ت� اش}}}} ی ت}}}}�� ا حن� و روزی د ض� ادز م}ی ساز� ��راد زا ف ود ک}ه اف 5ت�رک� چاص}ل م}ی ش اداب� مش5 ق� د. اعی� ن� 5اش 7ب ا کل 7ب} گ د و هماهن}� ن}� Áیل عم}ل ک ق� ه طوز مس}ی� 7ب} ه و �اداب} ز� iش5 ای کاه ازح}7 �ت�رل های} چ Áیک ه 7ب} از� ن� �پ م گت�ری س5 �ه طوز ح 7ب} ن� �اب7رای} ن� 7د.پ 7اب �می بت�رل • Áیک ای 7چ ه 7ب �ت�رک مش5 ی ولوز}}5 Êدت �اب از� ده ی� چ� ی� پ مان� های از� د.س}}} ن� Áیاده می ک ق� م اشی� Þظ �اد ت خ7 �ی، ب7رای ان ازح7 �چ21

ه}}}}} (1 ت� می}� ا}}د ز� خ}}}}}}7 �انو �راد اف که د ی}}� �اق م}}ی اق� ق� �ات �ی ت}}� ما ز� خاد �ان و گی س}}ن� همی7 مان� ها از� س}} و همشو دز �ت�رک مش5 ی اس}}ت�راب�ر هدف� و ک� �ن}} جول ت��ی ما از� س}} د.طزح �وب 5خد ش mیم

22

گ}}ی (2 ن}� ف� 5ش iا}}د ا خ}}}}}}7 �انه • 7àب ج7ز �ن زا وب7 5ش iا ادی ب�� ز� ان� ر� مت� ه ک}} ی � ت}}� ما ز� ده �ب ز� م های ست� ی� د.س}} ن� mسیت� ه ی� �لاق �اط و چ س5 �وز و ب 5ی½�ن� ش ت�ر ش5 ی� `د دازای ن ن� Áیمی کام • خ7 �ان زا ن� iا عک}}}ش اب� ن7 5پ اد خ7 �ان ای 7چ ه 7ب}}} وم}}}ی ن� Áواپ�ک ر ی زه}}}ت7 ه کاف� داز� �ه اب 7م ب} ست� د ک}ه س}ی� ان� چاص}ل می کن}� ن� ی اطمی� عن}� �. می ده}د، ت داز اشت� �اب �اب �ب

23

گ}}ی (2 ن}� ف� 5ش iا}}د ا خ}}}}}}7 �انه• �شوزاب 7ی�ن� اهداف� ح عن� �تکاز • �ده، ات 5ه س mت �ده گرق ادب�� �دن� اظلاعاب� ب مان� ب7رای دب�� ه ساز� 7دهکمک� ب 5ف� س جزی�� �ا ن �و بش5 • ان� ازز� د ب7راب�س5 ت�رشن� 7اوب� ب ق� دگاه های می� ک}ه از� دب�� ن� ای} اپ�� 7ه چ 7د.ب} �وب 5ل می ش Êان �فو • وز 5ش ا 7ب و ه �اب}}} �لاف �چ کازهای ب7رای} ت� ی}}}7 می5 طزاب7 �اض Þط ان�حق}}}� خ7 هی�24

مان�3 وشعه ساز� �( تدن� • 5ت�رل س Áیه ک 7از� ب ن� �م پ ست� د ک}ه س}ی� ن}� Áیوم}ی دزک� م}ی ک ن� Áواپ�ن� زه}ت7ران� ک �ای چ}}ت� �ن و د کن}}� م}}ی اد خ7 �ان زا م Þ{{ظ �ت م ست� ی� س}} ود �ج لک}}ه 7ب دازد، �خ� می دهد.ب اس �ط ب ه مچت� 7لاق� ب �ه ای چ �ه گوب 7ط ب �رات س5ود • �ه کاز ج 7ت� ب س}ی7 ��راد ب د ک}ه اف اد م}ی کن}� خ7 �ط}ی ان �رات وم}ی س5 ن� Áواپ�ر ک د.زه}ت7 ن� Áیت� ک مان� احساش مالکی� ه ساز� 7ت� ب سی7 �ی ب و حن�د.• �راد کمک� می کن� ی�ن� اف 7وی ن ط ق� 7اد زوات خ7 �ه ان 7ومی ب ن� Áواپ�ر ک زه}ت7

25

ه گت�ری چ7 ی� mی Áنم. ت� دگی کی� �ب ده ز� ی� چ� ی� د پ ن� �àپ ا ن� `پ

26

ع 7مراح M. Mitchel, Complexity a Guided Tour, New York: Oxford University Press, 2009.

دگی دز ی� چ� ی� وزی پ Êن mش5 پ ف� �اده .ل، » ت رز� اده .م، مت� ی ز� ت½� کو �، ب دم .الف� اده مق� مازه هادی ز� 5ر، س ت� `ùب د �له ب مان� ها «، مخ7 حول ساز� �ت� 216ن هس5 ن7 �89، ازدپ

27