Tahun 5 khb sasbadi

7/28/2019 Tahun 5 khb sasbadi

1/86

Tahun 5.01 Kreativiti & Reka Cipta

5.01.1 Kajian Reka Bentuk dan Kefungsian Produk

1. Idea untuk menghasilkan produk baru dilakukan dengan cara:

a. membuat kajian terhadap sesuatu produk;

b. membaca bahan-bahan yang berkaitan dengan produk;

c. berbincang dengan rakan-rakan dan guru;

d. melayari internet untuk mencari bahan yang berkaitan;

e. membuat lawatan atau melihat pameran yang berkaitan sesuatu produk.

2. Pastikan idea yang direka itu asli.

3. Dalam bahagian ini, anda akan membuat kajian berkaitan reka bentuk dan kefungsian

beberapa produk seperti:

a. kit kereta mainan;

b. kit kereta kabel;

c. kit kereta kawalan jauh;

d. kit robot.

5.01.1.1 Membuka, Mengenal Pasti Komponen, Memahami Sistem Pergerakan,danMemasang Semula Kit Model

Alatan Tangan untuk Membuka dan Memasang Kit Model

1. Setiap kit model mempunyai beberapa bahagian yang dapat dibuka dan dipasang.

2. Jadual dan rajah yang berikut menunjukkan contoh beberapa alatan tangan yang dapat

digunakan untuk membuka dan memasang kit model.

Alatan Tangan Kegunaan

a. gandin plastik

mengetuk bahagian-bahagian kit model secara perlahanlahan

b. sepana boleh

laras

mengetatkan dan melonggarkan nat

c. sepana hujung

terbuka

mengetatkan dan melonggarkan nat dan bol


2/86

d. sepana gabung

mengetatkan dan melonggarkan bol dan nat

e. pemutar skru rata

melonggarkan atau mengetatkan skru berkepala rata

f. pemutar skru

Philips

melonggarkan atau mengetatkan skru berkepala Philips

g. playar gabung

memotong dawai, memegang, serta membentuk benda kecil dannipis

h. playar sendi kalih

mencengkam benda kerja terutama yang kecil dan bulat

i. playar muncung

tirus

memotong dawai dan memegang benda-benda kecil

Membaca dan Memahami Manual

1. Manual ialah bahan bercetak yang disediakan oleh pihak pengeluar.

2. Manual mempunyai maklumat yang berikut:

a. bahagian-bahagian model;b. spesifikasi model;

c. cara memasang model;

d. cara menggunakan model;

e. cara menyelenggara model;

f. ciri-ciri keselamatan ketika menggunakan model.

3. Manual disediakan untuk kemudahan pengguna yang menggunakan barangan keluaran

syarikat mereka.

4. Ada beberapa kit model yang perlu anda kaji berdasarkan manual.

5. Kajian yang dilakukan haruslah merangkumi kaedah membuka dan memasang, mengenalpasti komponen-komponennya,dan memahami sistem pergerakan setiap kit model.


3/86

6. Jadual yang berikut mengandungi beberapa contoh kit model dan sistem pergerakannya.

Kit Model Sumber Operasi

a. Kit kereta mainan motor, gear

b. Kit kereta kabel motor, gear, takal

c. Kit kereta kawalan jauh motor, gear, litar elektronik

d. Kit robot motor, gear

a. Kit Kereta Mainan

1. Kit kereta mainan dapat digerakkan dengan kuasa bateri.

2. Ada banyak jenis kereta mainan di pasaran. Walaupun bentuk badannya berlainan namun

bahagian-bahagiannya adalah serupa.

3. Bahagian sebuah kit kereta adalah seperti yang berikut.

badan

motor

gear

syaf tayar

Bahagian luar kit kereta mainan.

4. Kit kereta mainan digerakkan oleh motor dan gear.

Motor

1. Motor menukarkan tenaga elektrik ke tenaga gerakan. Gerakan yang dihasilkan oleh motor

berbentuk putaran.


4/86

2. Motor digunakan untuk alat yang menghasilkan gerakan seperti kipas angin, pemain kaset,

dan VCD.

3. Ada dua jenis motor yang biasanya digunakan, iaitu:

a. motor arus terus yang digerakkan dengan menggunakan sumber arus terus;

b. motor arus ulang-alik yang digerakkan dengan menggunakan sumber arus ulang-alik;

4. Apabila arus elektrik dibekalkan kepada motor, bahagian syaf akan berputar.

5. Syaf motor dapat dipasangkan pada gear atau takal untuk membuat sesuatu kerja.

perumah gelung dawai

magnet kekal

syaf syaf

syaf

per perumah

tamatan

tamatan

berus karbon

Motor dan bahagian-bahagiannya.

Gear

1. Gear dapat memindahkan tenaga putaran dari satu syaf ke syaf yang lain.


5/86

gearsyaf

motor A BGear Amenggerakkangear B

Contoh penggunaan gear.

2. Bahagian syaf pada motor yang berputar tidak dapat digunakan untuk membuat kerja tanpa

gear.

3. Setiap gear akan bersentuhan dan menggerakkan gear yang lain melalui giginya.

4. Alat permainan seperti kereta, motobot, dan kapal terbang bergerak menggunakan motor

yang bergear. Basikal juga menggunakan gear yang disambung dengan rantai untuk

memusingkan roda belakang.

5. Terdapat pelbagai jenis gear mengikut bentuk dan kegunaannya.6. Contoh-contoh gear adalah:

Gear taji

Digunakan untuk memindahkan tenaga putaran antara syaf yang selari.

Gear serong

Digunakan untuk memindahkan tenaga putaran antara syaf yang bersudut.

Gear belitan


6/86

Digunakan untuk mengurangkan kelajuan putaran dan memindahkan gerakanputaran pada kedudukan syaf yang bersudut.

Memahami Sistem Pergerakan Kit Kereta Mainan

1. Motor pada kit kereta mainan adalah dari jenis motor arus terus.

2. Motor arus terus mendapat bekalan arus elektrik daripada bateri.

3. Kit kereta mainan perlu dibekalkan dengan bateri untuk bergerak.

4. Apabila suis motor disambungkan, motor akan berputar menggerakkan gear. Gear akan

memutarkan roda hadapan kit kereta mainan.

motor

gear

syaf

suisbateri

roda rim

motor

tayargear

bekas bateri

Bahagian luar dan dalam kit kereta mainan.

b. Kit Kereta Kabel

1. Kit kereta kabel menggunakan motor arus terus, gear, dan takal.

2. Walaupun saiz kit model ini kecil, namun kaedah dan cara operasinya adalah sama dengan

kereta kabel yang sebenar.

Bahagian-bahagian Kit Kereta Kabel

1. Yang berikut ialah bahagian-bahagian luar dan dalam kit kereta kabel.

takal B kabel


7/86

motor talisawat

takal A

suisbateri

badan

Takal

1. Takal digunakan untuk menghubungkan dan memindahkan tenaga gerakan dari satu syaf ke

syaf yang lain.

2. Takal dipasang pada syaf motor.

3. Sesuatu takal dihubungkan dengan takal yang lain dengan tali sawat.

4. Takal yang menggerakkan takal yang lain dinamakan takal pemacu.

5. Takal yang digerakkan dipanggil takal dipacu.

tali sawat

takalpemacu takal dipacu

6. Kelajuan sesuatu takal bergantung kepada saiz takal yang digunakan.

7. Apabila saiz takal pemacu lebih kecil daripada saiz takal dipacu, kelajuan takal dipacu menjadi

lebih perlahan.

tali sawat

takal dipacuperlahan

takal pemacu


8/86

8. Apabila saiz takal pemacu lebih besar daripada saiz takal dipacu, kelajuan takal dipacu akan

lebih menjadi laju.

tali sawat

takal dipacu

laju

takal pemacu

9. Contoh alatan yang menggunakan takal adalah mesin jahit, mesin pemotong rumput, dan kit

kereta kabel.

Memahami Sistem Pergerakan Kit Model Kereta Kabel

1. Kit model kereta kabel digerakkan oleh motor arus terus.

2. Motor arus terus pada kit model kereta kabel dihubungkan dengan takal bertanda A dan takal

bertanda B.

3. Apabila suis motor arus terus dihidupkan, motor arus terus akan bergerak dan menggerakkan

takal A dan B.

4. Kit kereta kabel dapat dikawal pergerakannya sama ada ke kiri atau ke kanan dengan

mengawal suis satu kutub dua hala yang disambung dengan motor arus terus.

takal B

motor tali sawat

takal A

takal motor tali sawat

5. Apabila takal yang bertanda B mula berputar, kit model kereta kabel akan bergerak

menggelongsor di atas kabel.


9/86

c. Kit Kereta Kawalan Jauh

1. Kereta kawalan jauh digerakkan oleh motor arus terus, gear, dan litar elektronik.

2. Ada pelbagai model kereta kawalan jauh yang boleh dibeli di kedai.

Bahagian-Bahagian Kit Kereta Kawalan Jauh

Yang berikut adalah bahagian luar dan dalam sebuah kereta kawalan jauh.

antena

badan

tayar

antena

wayargear motor arus terus

k

litar eletronik tayar belakang

tayar hadapan

pengawalgelombongradio


10/86

badan

Litar Elektronik1. Litar elektronik pada kereta kawalan jauh berfungsi untuk menghasilkan gelombang radio

yang digunakan untuk mengawal pergerakan kereta.

2. Litar elektronik terdiri daripada perintang, pemuat, transistor, dan sebagainya.3. Adha dua litar elektronik iaitu satu dipasang pada badan kereta dan satu lagi dipasang pada

pengawal gelombang radio.

4. Litar elektronik pada pengawal gelombang radio dapat mengawal kelajuan dan arah

pergerakan kereta kawalan jauh.

5. Kawalan pergerakan kereta dibuat secara jarak jauh tanpa menggunakan sebarang wayar.

komponen

bod litar

Contoh litar elektronik.

Memahami Sistem Pergerakan Kereta Kawalan Jauh

1. Bateri dipasang pada kereta kawalan jauh dan pengawal gelombang radio.

2. Apabila litar elektronik pada kereta kawalan jauh dan pengawal gelombang radio menerima

arus elektrik daripada bateri, kedua-duanya akan berfungsi apabila suis\ dihidupkan.

3. Litar elektronik pada alat pengawal gelombang radio akan menghasilkan gelombang radio

yang bergerak melalui udara ke litar elektronik pada kereta kawalan jauh.

4. Gelombang radio yang dihasilkan akan menggerakkan motor arus terus. Motor arus terus

akan menggerakkan gear dan roda belakang kereta.


11/86

5. Kereta kawalan jauh dapat dikawal untuk melakukan pergerakan ke hadapan, ke belakang,

ke kiri, atau ke kanan dengan alat pengawal gelombang radio.

6. Dua bahagian pada pengawal gelombang yang dapat mengawal pergerakan kereta adalah

picu yang mengawal gerakan dan pelaras gerakan.

7. Apabila picu pelaras gerakan ditarik atau ditolak, kereta akan bergerak mengundur atau ke

hadapan.

8. Untuk mengawal pergerakan kereta ke kiri atau ke kanan, putarkan pelaras gerakan sama

ada mengikut arah jam atau melawan arah jam.

9. Kereta kawalan jauh ini sesuai digerakkan di kawasan yang berpermukaan rata dan luas.

d. Kit Robot

1. Kit robot dapat menghasilkan pergerakan pada bahagian kaki.

2. Kit robot ini digerakkan oleh motor arus terus dan gear yang terdapat di dalamnya.

Bahagian-bahagian Kit Robot

1. Rajah yang berikut menunjukkan bahagian-bahagian pada sebuah kit robot.

kepala

wayar

motor badan

gear tangan

kaki

penyokong tapak

wayar

kepala

badan

motor

tangan

gear

kaki

penyokong tapak

Bahagian-bahagian kit robot.

Memahami Sistem Pergerakan Kit Robot

1. Kit model robot bergerak dengan menggunakan motor arus terus.

kepala


12/86

bekas bateri wayar

motor

tangan gear

kaki

penyokong

Pandangan sisi.

2. Syaf pada motor arus terus dipasang dengan sebuah gear yang bertanda A.

3. Bahagian gear A akan menggerakkan gear bertanda C dan D. Gear bertanda C dan D akan

dihubungkan dengan bahagian kaki robot.

4. Apabila suis motor arus terus dihidupkan, gear bertanda C dan D akan menggerakkan kaki

robot. Kit robot berjalan melangkah seperti manusia.

Mengkaji Reka Bentuk Kit Model

1. Ketika anda membuka dan memasang contoh-contoh kit model, anda dapat mengenal pasti

bahagian-bahagian kit model dan memahami pergerakannya.

2. Anda perlu mengetahui reka bentuk kit model tersebut juga.

3. Anda perlu mengkaji setiap kit model yang telah anda buka dan pasang daripada aspek yang

berikut:

Aspek Ciri-ciri

a. Rupa bentuk Menarik perhatian pengguna

Warna yang sesuai

b. Kesesuaian bahan Bahan yang sesuai

Bahan yang mudah diperoleh


13/86


14/86

Tidak beracun

Beracun

5.01.2 Penyelesaian Masalah

1. Idea untuk menghasilkan projek reka cipta bermula daripada masalah yang dikenal pasti.

2. Setelah mengenal pasti masalah, anda akan berfikir untuk mencari jalan menyelesaikan

masalah tersebut.

5.01.2.1 Pencetusan dan Penjanaan Idea Kreatif melalui Projek EksperimentalMengenal Pasti Masalah

1. Projek yang dikenal pasti, mestilah dapat menyelesaikan masalah yang dihadapi.2. Masalah dapat dikenal pasti dengan:

a. melihat keadaan sekeliling;

b. menonton televisyen atau video;

c. lawatan ke pameran;

d. engadakan sumbangsaran atau perbincangan.

3. Pencetusan dan penjanaan idea yang kreatif juga diperoleh melalui projek eksperimental.

4. Projek eksprimental perlu diuji ketahanan dan keberkesanan idea yang dicetuskan.

5. Gambar rajah yang berikut menunjukkan satu contoh mengenal pasti masalah eksperimental.

Masalah: Telur (sama ada yang belum dimasak atau yang telah dimasak) akan pecah apabilaterjatuh dari tempat yang tinggi. Bagaimanakah cara untuk mengatasinya?

telur

atuh

pecah

Menjana Idea Kreatif Bagi Menyelesaikan Masalah


15/86

1. Setelah sesuatu masalah dikenal pasti, langkah yang berikutnya adalah mencari idea bagi

menyelesaikan masalah dan mereka cipta projek.

2. Carta yang berikut menunjukkan bagaimana sumber idea tercetus.

pemerhatian dan pengamatan

Pembacaan danpenyelidikan

Soal selidik

Bakat semula jadiCETUSAN IDEA Secara kebetulan

Pengalaman

Galakan daripadapihak tertentu

Pencetusan idea

3. Rajah yang berikut menunjukkan contoh penjanaan kreatif menyelesaikan masalah telur yang

mudah terjatuh.

IdeaMembungkus IdeaMembungkus telurtelur menggunakanerami padi.

menggunakan bekastelur

IdeaMembungkustelur menggunakancarikan kertas

Membuat Catatan dan Lakaran

1. Idea yang telah dipilih untuk menyelesaikan masalah perlulah dicatat dan dilakarkan.

2. Catatkan perkara-perkara ke dalam buku idea.


16/86

3. Rupa bentuk idea projek yang akan dibina perlu disediakan dalam bentuk lakaran. Lakaran

adalah bentuk projek yang dilukis untuk menunjukkan:

a. rupa bentuk projek;

b. bahan yang digunakan;

c. ukuran bahan projek;

d. kaedah pemasangan bahagianbahagian projek.

4. Anda dapat menyediakan lakaran rupa bentuk dan memilih salah satu daripadanya untuk

dibina.

5. Gambar rajah yang berikut menunjukkan contoh lakaran projek membungkus telur

menggunakan bekas telur.

5.01.2.2 Menterjemahkan Idea kepada Bentuk 3D

1. Apabila anda menghadapi sesuatu masalah sudah tentu ada pelbagai idea untuk

menyelesaikan masalah tersebut.

2. Idea-idea yang anda fikirkan perlu diterjemahkan dalam bentuk lakaran tiga dimensi (3D).

3. Lakaran tiga dimensi (3D) dapat dibuat seperti yang berikut:

a. Bina paksi 3D seperti yang ditunjukkan

Paksi Q

Paksi P Paksi R

b. Lakarkan bentuk asas objek di atas paksi 3D.

Paksi Q

Paksi P Paksi R


17/86

c. Siapkan rupa bentuk lakaran sehingga lengkap.

Paksi Q

Paksi P Paksi R

Memilih lakaran akhir projek eksperimental

1. Pilih idea yang terbaik antara idea-idea yang dihasilkan.

2. Idea dipilih daripada beberapa lakaran projek yang telah anda sediakan dalam lakaran 3D.

paksi Q paksi Q

paksi P Paksi RPaksi P paksi R

Paksi P

paksi P Paksi R

Contoh lakaran idea-idea dalam bentuk 3D.

Merancang Pembinaan Projek

1. Apabila sesuatu idea dijadikan objek, hasilnya dinamakan projek.

2. Rancangan untuk membina projek hendaklah dibuat dengan teliti supaya projek yang

dihasilkan sempurna seperti dalam jadual di bawah ini.

Aktiviti Tindakan

a. Lukisan projek Menyediakan lukisan projek dalam bentuk lakaran.

b. Jadual kerja Menyediakan jadual kerja dan tempoh masa untuk menyiapkanprojek.

c. Senarai bahan Memilih bahan yang sesuai.

d. Senarai alatan Memilih alatan yang sesuai.


18/86


19/86

vii. Bekas telur

ii. Kertas pembungkus hadiah

iii. Bilah buluh

iv. Hirisan daun pandan

v. Perekat

vi. Benang

vii. Telur (direbus)

Langkah (d) Menyediakan alatan

viii. Gunting ii. Pisau NT cutter

iii. Pisau iv. Pengukur keluli

Langkah (e) Membina projekv. Kerat buluh kering berukuran 15 cm. Belah buluh dan raut buluh menjadi kepingan nipis

berukuran 2 mm setiap satu.

15 cm

membelah buluh


20/86


21/86


22/86

1. Buku idea mencatat maklumat berkaitan projek yang dibina.

2. Buku ini perlu digunakan dari mula membina projek hingga projek itu siap.

3. Antara maklumat dan butir-butir yang perlu ada dalam buku idea adalah:

Butir-Butir Ulasan

a. Butir-butir diri murid Mencatatkan nama murid, tahun, dan sekolah.

b. Penyataan masalah Keterangan berkaitan masalah yang telah dikenal pasti.

c. Penyelesaian masalah Menyenaraikan idea-idea bagi mengatasi masalah.

Menentukan idea yang terbaik dan menyatakan sebab-

sebabnya.

d. Butiran projek Menyatakan nama projek.

Membuat lakaran projek.

Menerangkan kegunaan dan fungsi projek.

Menyenaraikan alatan dan bahan yang digunakan.

Menyediakan jadual kerja membina projek.

Menyediakan langkah-langkah membina projek.

Menguji projek.

e. Pengiraan kos

Merekodkan semua aspek kos membina projek iaitu:i. kos bahan perbelanjaan membeli bahan membina

projek.

ii. kos upah perbelanjaan tenaga membuat projek.

iii. kos sampingan perbelanjaan-perbelanjaan lain

berkaitan projek.

Menyatakan kos pengeluaran

Kos pengeluaran: Kos bahan + kos upah + kos sampingan.

f. Catatan Menyediakan ruangan catatan yang perlu direkodkan

mengenai projek.

g. Ulasan murid/guru Merekodkan ulasan dan komen daripada murid atau guru

untuk memperbaiki projek.


23/86


24/86

5.02.1.2 Membaca Lukisan Projek

1. Idea reka bentuk untuk membuat sesuatu projek dapat diterjemahkan dalam bentuk lukisan

di atas kertas.

2. Lukisan yang mengandungi idea untuk membina sesuatu projek dinamakan lukisan projek.3. Lukisan projek menjadi panduan utama dalam membina projek seperti yang dirancangkan.

4. Anda dapat melukis sendiri lukisan projek yang akan dibina.

5. Anda perlu tahu membaca dan menterjemahkan lukisan projek untuk menghasilkan projek

yang telah direka bentuk.

6. Untuk menampakkan rupa bentuk bahagian- bahagian projek dengan lebih jelas, lukisan

projek disediakan dalam dua jenis lukisan iaitu:

a. lukisan isometrik;

b. lukisan ortografik.

7. Lukisan isometrik menggambarkan rupa bentuk keseluruhan projek, manakala lukisanortografik pula menampakkan rupa bentuk projek dalam tiga pandangan yang berlainan iaitu:

a. pandangan atas (pelan);

b. pandangan hadapan;

c. pandangan sisi (tepi).

8. Yang berikut adalah sebuah lukisan projek:

pandangan

atas

ukuran dalam

unit mm

Pandangan

sisi

Lukisan

ortografix

Pandangan atas (pelan)

Pandangan hadapan Pandangan sisi

Senarai bahan

a. Papan lapis A 200 mm 120 mm 4 mm

b. Papan B 180 mm 70 mm 12 mm


25/86

c. Beroti C 70 mm 30 mm 12 mm

d. Beroti D, E 30 mm 12 mm 12 mm

e. Aluminium

F 140 mm 30 mm

5.02.1.3 Mengenal Pasti Alatan Tangan

1. Alatan tangan akan digunakan untuk membina sesuatu projek.

2. Alatan tangan dipilih mengikut jenis kerja yang akan dilakukan. Anda perlu menggunakan

alatan tangan yang betul untuk setiap kerja yang anda lakukan.

3. Jadual yang berikut menunjukkan jenis-jenis alatan tangan yang digunakan untuk membina

sesuatu projek.

Alatan tangan Kegunaan Cara menggunakan

a. Penggaritdigunakan untuk menanda

garisan pada permukaan logam

b. Playar gabungdigunakan untuk memegang,

mencengkam, membentuk, danmemotong benda kerja

memegang memotong membentuk

c. Playar muncung tirus digunakan untuk memegang

benda kerja kecil dan memotong

dawai

memegang

memotong

d. Playar kacip

digunakan untuk memotong

dawai dan wayar elektrik

e. Playar sendi kalih

digunakan untuk memegang dan

mencengkam benda kerja


26/86

f. Gunting logam


kepingan logam nipis

g. Kikir

digunakan untuk meratakan

permukaan logam

h. Gandin kayu

digunakan untuk mengetuk

kepingan kayu semasamemasang

i. Gandin getah

digunakan untuk mengetuk

permukaan kepingan logam

j. Gergaji lengkung halus


lengkok pada kepingan kayu

k. Plat keluli


kepingan logam nipis

l. Penanda pusat

digunakan untuk membuat tanda

titik sebelum menggerudi


27/86


28/86

Contoh kegunaan keluli

4. Zink (kepingan besi bergalvani) digunakan untuk membuat atap rumah, saluran, takungan,

baldi, dan kotak pensel.

5. Logam zink tidak sesuai digunakan untuk membuat bekas makanan kerana sifatnya yang

beracun.

Contoh kegunaan logam zink.

6. Plat timah adalah logam yang berat, kukuh, dan tidak mudah berkarat.

7. Plat timah dapat dibuat tin minyak, tin biskut, tin minuman, dan tin cat.

8. Plat timah tidak beracun.

Contoh kegunaan logam plat timah.

9. Aluminium bersifat ringan, mudah dibentuk, dan tidak berkarat.

10.Aluminium digunakan untuk membuat badan kenderaan seperti bas, bekas makanan dan

minuman, perkakas dapur seperti pinggan, mangkuk, dan periuk.


29/86

Contoh kegunaan aluminium.

11.Anda juga dapat memperoleh sumber bahan secara percuma menggunakan bahan terbuang

yang dapat dikitar semula.

5.02.1.5 Mengukur, Menanda, dan Memotong Bahan Projek

1. Bahan-bahan untuk membuat projek perlu diukur, ditanda, dan dipotong mengikut saiz serta

ukuran dalam lukisan projek.

2. Kerja-kerja ini dilakukan dengan menggunakan alatan tangan yang sesuai.

Mengukur

1. Mengukur adalah proses memindahkan ukuran daripada lukisan projek bahan yang

akan digunakan.2. Proses mengukur bahan dibuat menggunakan pengukur keluli.

3. Ukuran yang dibuat mestilah tepat sebagaimana yang dicatatkan di dalam lukisan

projek.

Mengukur papan.

Menanda

4. Bahan-bahan yang telah diukur perlulah

5. Bahan kayu ditanda dengan pensel.

6. Bahan-bahan logam ditanda dengan penggarit.


30/86


31/86


32/86


33/86

alur

kepala pensel

batang

ulir

hujung

b. Buat lubang skru dengan menggunakan senggerek.

c. Pasang skru dengan menggunakan pemutar skru.

Glu

1. Glu digunakan untuk mencantum bahagian projek secara kekal.

2. Glu dapat digunakan untuk mencantum pelbagai bahan sama ada bahan logam atau bahan

bukan logam.3. Antara jenis glu yang biasanya digunakan ialah glu sentuh dan glu PVA.


34/86

Jenis-jenis glu.

4. Glu sentuh mudah digunakan, cepat kering, dan menghasilkan cantuman yang kukuh.

5. Glu PVA lambat kering tetapi cantumannya kukuh dan sesuai digunakan untuk mencantum

permukaan kayu.

6. Rajah yang berikut menunjukkan cara menggunakan glu PVA.

kertas las

a. Gosok permukaan kayu yang akan dicantum dengan kertas las.

glu


35/86

b. Sapu glu sentuh pada kedua-dua permukaan kayu yang akan dicantum.

c. Cantumkan kedua-dua permukaan yang berglu. Biarkan permukaan itu kering.

5.02.1.7 Membuat Kemasan

1. Kemasan adalah langkah menyapu, menyembur, atau melekatkan sesuatu bahan pada projek

yang telah siap.

2. Proses kemasan dilakukan untuk:

a. mencantikkan projek;

b. menghilangkan kesan kecacatan projek;

c. menjadikan projek tahan lebih lama.

3. Bahan kemasan yang akan digunakan bergantung pada jenis bahan projek.

4. Antara bahan kemasan yang dapat digunakan ialah:

a. kertas las;

b. cat sembur;

c. foil aluminium;

d. kertas bergambar (pelekat bergambar).


36/86


37/86

penutup

Goncangkan tin cat sembur sebelum menggunakannya.

c. Foil aluminium

Foil aluminium adalah

kepingan logam aluminium

yang nipis yang dapat

dilekatkan pada projek

dengan menggunakan glu.

foil aluminium glu

gunting

mengukur dan memotongmenyapu glu

projek

melekatkan projek

Menampal foil aluminium pada permukaan projek.

d. Kertas hiasan mempunyai

pelbagai corak hiasan

yang menarik. Lekatkan

kertas hiasan pada projek

dengan menggunakan glu.

kertas hiasan glu

gunting projek

Mengukur dan

memotong kertas

hiasan

menyapu glu

kertas hiasan

projek melekatkan projek

Menampal kertas hiasan pada permukaan projek.

5.02.1.8 Mereka Bentuk dan Membuat Projek Berdasarkan Minat

1. Apabila anda telah memahami langkahlangkah mereka bentuk dan membina sesuatu projek,anda bolehlah memikirkan idea untuk membina projek sendiri.


38/86


39/86

1. Sesebuah projek elektrik dan elektronik dapat dibina dengan mudah sekiranya anda

mempunyai pengetahuan dan kemahiran yang berkaitan dengan:

a. komponen elektronik;

b. litar elektronik;

c. alatan tangan.

2. Pengetahuan dan kemahiran di atas dapat membantu anda menghasilkan projek elektronik.

5.03.1.1 Nama, Fungsi, dan Simbol Komponen Elektronik

1. Komponen elektronik mempunyai fungsinya yang tersendiri.

2. Setiap komponen perlu disambungkan dalam litar agar berfungsi.

3. Antara komponen yang harus diketahui adalah:

a. diod pemancar cahaya;

b. diod;

c. perintang tetap;

d. perintang boleh laras;

e. perintang peka cahaya;

f. transistor;

g. motor arus terus.

Diod Pemancar Cahaya (L.E.D)

1. Diod pemancar cahaya (L.E.D) adalah diod yang dapat memancarkan isyarat cahaya.

2. Diod pemancar cahaya membenarkan arus elektrik mengalir melaluinya dalam satu arah.

3. Ada tiga jenis warna diod pemancar cahaya yang biasa digunakan iaitu merah, kuning, dan

hijau.

4. Diod pemancar cahaya mempunyai sepasang kaki iaitu kaki anod (+) dan kaki katod (-).

5. Kaki yang panjang adalah kaki anod (+) manakala kaki yang pendek ialah kaki katod (-).

6. Kaki anod (+) hendaklah disambung ke punca positif (+) litar.

7. Kaki katod (-) pula disambung ke punca negatif (-) litar.


40/86

bentuk

bendera

besar

bentuk

bendera

kecil anod katod

katod anod simbol L.E.D

L.E.D mengeluarkan

cahaya

Sambungan kekutuban L.E.D yang betul.

L.E.D tidak mengeluarkan

cahaya

Sambungan kekutuban L.E.D yang salah.

8. Terdapat juga diod pemancar cahaya yang dapat mengeluarkan dua cahaya yang berlainan.

Diod ini adalah diod pemancar cahaya dwi-warna yang mengeluarkan dua warna.

Simbol L.E.D dwi warna.

9. Diod pemancar cahaya memerlukan voltan yang kurang daripada 3 V untuk mengeluarkan

cahaya.

10.Diod pemancar cahaya digunakan sebagai penunjuk isyarat pada radio, televisyen, sertaperkakas elektronik yang lain.


41/86


42/86

Perintang tetap. Simbol perintang tetap.

6. Arus elektrik dalam litar bergantung kepada nilai rintangan perintang.

7. Jika nilai rintangannya tinggi, maka kuranglah arus yang mengalir melaluinya.

8. jika nilai rintangannya rendah, maka bertambahlah arus yang mengalir melaluinya.

perintang

100

terangperintang

1000

malap

Contoh penggunaan perintang tetap.

9. Perintang tetap dapat dipasang pada litar tanpa perlu menentukan kekutuban kakinya.

Perintang Boleh Laras

1. Perintang boleh laras mempunyai nilai rintangan yang tidak tetap tetapi boleh diubah.

2. Nilai rintangan perintang boleh laras berubah jika spindelnya diputarkan.

3. Perintang boleh laras digunakan untuk mengawal aliran arus elektrik di dalam radio,

televisyen, dan kipas angin.

spindel tamatan

Perintang boleh laras.


43/86

atau

Simbol perintang boleh laras

terang

perintang boleh

laras

atau

mentol

malap

rintangan rendahperintang bol

eh laras

rintangan tinggi

Contoh penggunaan perintang boleh laras.

Perintang Peka Cahaya (L.D.R)

1. Perintang peka cahaya sensitif terhadap cahaya. Nilai rintangannya berubah mengikut kadar

kecerahan cahaya.

2. Jika permukaan perintang peka cahaya di dedahkan kepada cahaya yang terang, maka nilai

rintangannya akan menjadi rendah.

3. Sebaliknya, jika permukaan L.D.R dihalang daripada menerima cahaya, nilai rintangannya

akan berubah menjadi tinggi.4. L.D.R dapat dipasang pada litar tanpa perlu menentukan kekutuban kakinya.


44/86

permukaan peka cahaya

atau

kaki

L.D.R tidak menerima

cahaya

simbol perintang peka cahaya

(L.D.R)

terang

rintangan tinggi rintangan rendah

mentol padam mentol terang

Penggunaan perintang peka cahaya.

Transistor

1. Transistor meninggikan arus, voltan, dan kuasa di dalam litar.

2. Transistor mempunyai tiga kaki yang dikenal sebagai kaki pemungut (C), kaki tapak (B), dan

kaki pemancar (E).

Bentuk-bentuk transistor.

C: pemungut

B: tapak

E:pemancar

3. Kaki pemungut (C) transistor perlu4. Kaki tapak (B) pula berfungsi mengawal aliran arus dari kaki pemungut (C) ke kaki pemancar

(E). Kaki tapak perlu disambung dengan punca positif (+) litar.

5. Kaki pemancar (E) pula perlu disambung dengan punca negatif (-) litar.

6. Ada dua jenis transistor yang biasa digunakan iaitu:

a. transistor PNP;

b. transistor NPN.


45/86

Simbol transistor PNP. Simbol transistor NPN.

7. Transistor digunakan dalam peralatan elektronik seperti radio, televisyen, dan komputer.

5.03.1.2 Membaca dan Memahami Litar Skematik

1. Litar skematik ialah lukisan yang menunjukkan sambungan komponen dalam bentuk simbol.

2. Selain litar skematik, sambungan komponen elektronik juga dilukis dalam bentuk lukisan litar

bergambar.

simbol

perintangsimbol L.E.D

simbol

wayar

simbol suis simbol bateri

Litar skematik.

bateri

perintang suis

wayar

L.E.D

bongkah penyambung

Litar bergambar.


46/86


47/86


48/86

perintang tetapL.E.D

bateri

motorarus terus L.E.D

perintang boleh

larassuis pisau

papan litar motor arus terus

Sambungan litar siri antara L.E.D dengan perintang tetap, perintang boleh laras,dan motor arus terus.

Litar Selari

1. Litar selari mempunyai sambungan lebih daripada satu komponen atau peralatan.

2. Sambungan litar selari membolehkan arus elektrik mengalir melalui saluran yang lebih

daripada satu.

3. Dalam litar selari, jika salah satu komponen atau peralatan rosak, arus elektrik masih dapat

mengalir melalui saluran yang lain.

buzer

bongkah

penyambungwayar

L.E.Dsuis togel

(SPST)

motor arusterus

bateri

papan alas

Litar bergambar.

4. Oleh kerana litar ini mempunyai beberapa kelebihan, sambungan pendawaian litar elektrik di

rumah dan bangunan dibuat secara selari.

5. Rajah yang berikut menunjukkan contoh beberapa komponen yang disambung secara selari.


49/86

buzer

L.E.D

motor

suis 1 bateri

Litar skematik.

Litar Siri Selari

1. Litar siri selari adalah gabungan litar siri dan litar selari.2. Litar ini mempunyai ciri-ciri litar siri dan litar selari.

3. Litar siri selari banyak digunakan dalams pembinaan litar peralatan elektronik seperti radio,

televisyen, dan komputer.

4. Rajah yang berikut menunjukkan contoh sambungan komponen elektronik yang dibuat

secara litar siri selari.

bongkah

pentambung

L.E.D

buzer

suis togel

(SPST)

motor arus

terusbateri

Litar bergambar


50/86


51/86


52/86

bateri

9v

Menguji litar suis sentuh.

6. Sekiranya projek anda gagal berfungsi setelah diuji, anda perlu memeriksa semula projek

tersebut.

7. Projek yang gagal berfungsi perlu disemak dan dilakukan pembaikan. Uji semula selepas

projek dibaiki.

Tahun 5.04 Baik Pulih & Penyelenggaraan

5.04.1 Penyelenggaraan Bahagian Bangunan

5.04.1.1 Bahagian Bangunan yang Perlu Disenggara

1. Pintu, tingkap, dan perabot bangunan perlu disenggara dari semasa ke semasa.

2. Bahagian-bahagian pintu, tingkap, dan perabot yang perlu disenggara termasuklah:

a. kaca tingkap;

b. kerangka tingkap;

c. pemegang pintu;

d. engsel, mangga, dan selak pintu;

e. aksesori perabot seperti tombol kunci, penarik laci, penyangkut, perumah kunci, dan

roda.


53/86

tingkap

pengunci tombol

Contoh aktiviti menyenggara

mangga

pendakapengsel

3. Bahagain-bahagian bangunan ini perlu disenggara kerana:


54/86


55/86

botol

penyembur

baldi

reja kain

berus

sabut

berus dawai

Alatan untuk membersih.

Bahan dan Peralatan Meminyak

1. Bahagian-bahagian bangunan dan perabot yang bergerak seperti engsel pintu dan tingkap,

selak, roda kerusi, dan kunci perlu diminyakkan dari semasa ke semasa.

engsel mangga

pendakap selak

perumah

kunci

roda

Aksesori perabot yang dapat digerakkan.

2. Bahagian yang bergerak akan mengalami geseran. Kadar geseran yang tinggi akan

menyebabkan bahagian berkenaan sukar digerakkan dan akan mengeluarkan bunyi.

3. Minyak pelincir digunakan untuk mengurangkan geseran, melicinkan bahagian yang bergerak

dan mencegah terjadinya karat.

4. Jadual yang berikut, menunjukkan jenis minyak dan fungsinya.


56/86


57/86


58/86

Membersihkan bahagian logam dengan menggunakan turpentin.

Cara Meminyak

1. Bahagian bangunan seperti pintu, tingkap, dan perabot yang dapat digerakkan, diminyakkan

dengan cara menggunakan botol minyak atau pam minyak.

2. Minyak pelincir diisikan ke dalam botol atau penyembur, kemudiannya dititis atau disembur

ke bahagian-bahagian yang bergerak untuk mencegah karat dan melincirkan

pengerakkannya.

3. Minyak pelincir yang meleleh dan berlebihan pada bahagian bangunan atau perabot perlu

dibersihkan dengan menggunakan kain.

Meminyakkan bahagian tingkap kaca.

Meminyakkan engsel pendakap.


59/86


60/86

nombor yang kecil menunjukkan jenis benang yang kasar.

benang bernombor 40 atau 50 biasanya digunakan untuk jahitan biasa.

d. Penetas jahitan

penutup

pemegang plastik

mata penetas dibuat daripada keluli manakala pemegangnya daripada plastik.

hujung penetas jahitan hendaklah sentiasa ditutup kerana hujungnya tajam.

e. Jarum peniti

dibuat daripada keluli berkilat, halus, dan tajam.

dapat dibeli di dalam kotak atau bungkusan.

f. Pita ukur

sejenis alat mengukur yang mempunyai ukuran panjang 150 cm.

pita ukur yang baik mempunyai bacaan yang jelas, tidak mudah memberi, dan

mempunyai kepingan logam pada kedua-dua hujungnya.

5.05.1.2 Kegunaan Alat JahitanJadual yang berikut menunjukkan kegunaan alatan dan bahan dalam kerja jahitan.

Alatan/Bahan Kegunaan


61/86

a. Jarum tangan menjahit dengan tangan

b. Gunting fabrik menggunting fabrik

c. Benang jahit menjahit jelujur atau kekal dengan jahitan tangan atau mesin

d. Penetas jahitan menanggalkan mata jahitan mesin atau jahitan tangan seperti

jelujur

e. Jarum peniti

menyemat fabrik buat sementara sahaja

menyemat pola kertas dan lapisan fabrik untuk menetapkankedudukannya

f. Pita ukur untuk mengambil ukuran badan dan fabrik

5.05.1.3 Kegunaan Jahitan Asas

1. Jahitan asas juga dikenal sebagai jahitan tangan.

2. Jahitan tangan adalah jahitan yang dibuat dengan menggunakan jarum dan benang.

3. Terdapat tiga kegunaan jahitan asas iaitu jahitan sementara, jahitan penyambung, dan

jahitan pengemas.

4. Jahitan sementara ialah jahitan jelujur.

5. Jahitan penyambung ialah jahitan kia, lilit ubi, jelujur halus, dan jahitan mesin.

6. Jahitan pengemas ialah jahitan sembat, sembat susup, insang pari, dan silang pangkah.

5.05.1.4 Mengenal Pasti Mata Jahitan Asas

1. Ada pelbagai jenis mata jahitan asas yang dapat digunakan untuk membaiki pakaian.

2. Antara mata jahitan asas tersebut adalah :

a. jelujur halus;

b. kia;

c. sembat;

d. lilit ubi.

Jelujur halus


62/86

1. Jahitan jelujur halus dapat menggantikan jahitan mesin.

2. Jarak jahitan adalah antara 3 mm 5 mm.

3. Jelujur halus digunakan untuk membuat kedut atau sulaman.

4. Rajah di bawah ini menunjukkan cara menjahit jelujur halus.

a. Mulakan jahitan dengan jahitan kia.

b. Selepas itu, mula menjahit dari kanan ke kiri.

c. Bawa jarum dan cucuk pada fabrik. Kemudian, keluarkan selepas 3 mm atau 4 mm.


63/86


64/86

c. Ulangi proses jahitan dengan menjahit lurus sehingga ke hujung fabrik.

d. Matikan dengan jahitan kia sebanyak dua kali pada poin yang sama.

Jahitan sembat

Jahitan sembat

1. Jahitan ini digunakan untuk menjahit kelepet.

2. Kelepet dihasilkan dengan melipat tepi fabrik ke sebelah dalam.

3. Hasil jahitan ini biasanya halus, kecil, dan rapat.

4. Jahitan ini dijahit dari arah kanan ke kiri.

5. Proses menjahit jahitan sembat adalah seperti yang berikut:

a. Sediakan kelepet terlebih dahulu. Mulakan dengan jahitan kia di sebelah bawah kelepet.


65/86

b. Cucuk jarum di poin A pada kelepet. Keluarkan jarum pada poin B.

c. Jarum hendaklah dicondongkan 30 apabila dicucuk pada kelepet fabrik.

d. Ulangi langkah di atas sehingga ke hujung fabrik dan matikan dengan jahitan kia.

Jahitan lilit ubi

Jahitan lilit ubi

1. Jahitan lilit ubi digunakan untuk mencantumkan dua helai tepi fabrik yang berlipat supaya

tidak berbulu.

2. Jahitan ini kukuh dan kemas.

3. Rajah di bawah ini menunjukkan cara menjahit lilit ubi.


66/86

a. Sebelum menjahit, lipat kedua-dua tepi fabrik.

b. Mulakan menjahit dengan meninggalkan 1 cm benang di antara dua lipatan di sebelah kanan.

c. Jahit dari kanan ke kiri. Masukkan jarum pada fabrik lapisan bawah A ke arah penjahit dan

keluarkan pada fabrik lapisan B.

d. Untuk mematikan jahitan, jahit ke kanan semula di atas 3 atau 4 jahitan lilit ubi.


67/86

5.05.2 Kancing

1. Kancing digunakan untuk membuka dan menutup belah pada pakaian.

2. Bahagian pakaian tersebut ialah pada leher, pergelangan tangan, pinggang, dan artikel

rumah tangga.

5.05.2.1 Kegunaan Kancing

1. Kancing digunakan untuk merapatkan belah pada pakaian.

2. Kancing digunakan untuk mengekalkan bentuk asal pakaian

3. Kancing biasanya dijahit pada dua lapisan fabrik.

4. Kancing juga dapat dijahit dengan menggunakan jarum tangan atau mesin.

5.05.2.2 Jenis-jenis Kancing

1. Ada pelbagai jenis kancing yang biasa digunakan pada pakaian dan artikel rumah tangga.

2. Yang berikut adalah antara jenis-jenis kancing yang biasanya digunakan.

Butang

dijahit pada baju supaya mudah dipakai dan dilucutkan dibuat daripada plastik, kayu, dan kulit. contoh beberapa jenis butang dan bentuknya adalah seperti yang berikut.

butang dua

lubang

butang empat

lubang

biasanya dijahit pada bahagian pinggang seluar dan skirt pakaian.

merupakan jenis kancing yang paling kukuh.

Cangkuk dan palang

cangkuk palang

biasanya dijahit pada bahagian pinggang seluar dan skirt pakaian. merupakan jenis kancing yang paling kukuh.


68/86

5.05.2.3 Mata Jahitan untuk Menjahit Kancing

1. Mata jahitan yang sesuai dapat mengelakkan kancing daripada cepat tertanggal.

2. Antara mata jahitan yang digunakan untuk menjahit kancing adalah jahitan lilit kemas dan

jahitan lubang butang.3. Jahitan lilit kemas digunakan untuk menjahit butang, kancing, cangkuk, dan palang.

4. Jahitan lubang butang digunakan untuk menjahit butang katup, cangkuk, atau palang.

5.05.2.4 Cara Menjahit Butang

a. Mulakan jahitan kia pada tapak butang yang tertanggal.

b. Cucukkan jarum melalui satu daripada lubang butang.

c. Letakkan jarum peniti di atas butang. Masukkan jarum ke lubang kedua hingga menembusi kain dan

keluar pada lubang pertama.

d. Keluarkan jarum peniti setelah menjahit berulang kali. Keluarkan jarum di antara kain dan butang.

Lilitkan benang di sekeliling tangkai.


69/86

e. Cucuk jarum ke belakang kain dan matikan dengan jahitan kia.

5.05.3 Kelim

1. Kelim digunakan untuk mencantum atau menjahit pakaian, artikel, atau kelengkapan rumah.

2. Bahagian bahu, badan, dan tepi seluar adalah antara contoh bahagian pakaian yang biasa

dibuat kelim.

5.05.3.1 Maksud Kelim

1. Kelim adalah cantuman dua atau lebih kepingan fabrik yang dijahit dengan tangan atau

jahitan mesin.

2. Yang berikut adalah antara contoh kelim yang terdapat pada bahagian pakaian.

bahu

rusuk


70/86

tepi seluar

Bahagian kelim pada pakaian

5.05.3.2 Bahagian Pakaian yang Meretas pada Kelim

1. Pakaian yang sering dipakai akan mengalami kerosakan seperti koyak dan kelim serta kelepet

yang meretas.

2. Kelim yang meretas perlu dibaiki sebelum dicuci untuk mengelakkan kerosakan yang

berlanjutan.

3. Rajah yang berikut menunjukkan contoh kelim yang meretas pada bahagian pakaian.

blauskelim yang meretas pada

bahu dan rusuk

bahagian tepiseluar

kelim yang

meretas

5.05.3.3 Mata Jahitan untuk Membaiki Kelim yang Meretas pada Pakaian

1. Ada pelbagai mata jahitan yang dapat digunakan untuk menjahit kelim yang meretas

antaranya:


71/86

a. jahitan jelujur halus;

b. jahitan kia.

jahitan jelujur halus

jahitan kia

5.05.4 Kelepet

5.05.4.1 Maksud Kelepet

1. Kelepet adalah penyudah tepi yang dibuat untuk mengemas tepi lurus atau tepi melengkung

pada pakaian atau artikel seperti di hujung seluar, hujung lengan, bawah blaus, dan tepi

artikel.

2. Yang berikut menunjukkan contoh-contoh kelepet pada pakaian.

hujung

lengan

hujung skirt

hujung blaus

5.05.4.2 Bahagian-bahagian Kelepet yang Meretas pada Pakaian


72/86

hujung

lengan

hujungblaus

hujungskirt

kelepet yang merentas

5.05.4.3 Mata Jahitan untuk Membaiki Kelepet yang Meretas pada Pakaian

Mata jahitan yang digunakan untuk membaiki kelepet yang meretas adalah jahitan sembat susup dan

jahitan silang pangkah.Jahitan sembat susup

1. Jahitan sembat susup adalah berbeza daripada jahitan sembat kerana jahitannya disembat

dua kali bersama-sama dan diselangkan.

2. Hasil jahitannya kemas dan tidak kelihatan dari sebelah luar.

3. Jahitan ini sesuai dijahit pada kelepet pakaian.

4. Rajah yang berikut menunjukkan langkahlangkah menjahit sembat susup.

a. Mulakan jahitan kia di bawah lipatan kelepet dari kanan ke kiri.

b. Ambil beberapa urat benang fabrik lapisan bawah daripada kelepet dan tarik jarum keluar.

c. Susup jarum ke dalam lipatan sepanjang 4 mm 6 mm. Teruskan sehingga habis dan matikan

jahitan dengan jahitan kia.


73/86

Jahitan silang pangkah

1. Jahitan ini sesuai untuk menjahit kelepet.

2. Jahitan ini dijahit dari kiri ke kanan.

3. Langkah-langkah di bawah ini menunjukkan proses menjahit silang pangkah pada kelepet.

a. Mulakan jahitan dengan jahitan kia. Susup jarum pada A dan keluar pada B kira-kira 1 mm.

b. Angkat jarum dan susupkan pada lipatan di C dan keluarkan pada D dengan jarak 1 mm.

Teruskan jahitan dan matikan dengan jahitan kia.

Tahun 6.01 Kreativiti & Reka Cipta

6.01.1 Penghasilan Projek Reka Cipta

1. Reka cipta bermaksud usaha menyusun bahan-bahan secara terancang untuk menghasilkan

suatu produk baru.

2. Anda perlu kreatif untuk mencipta sesuatu. Kreativiti anda dapat mencetuskan idea-idea

baru.

3. Anda perlu mempunyai idea-idea yang kreatif untuk mereka cipta.

4. Idea kreatif ialah idea luar biasa yang anda fikirkan untuk menyelesaikan sesuatu masalah

yang belum difikirkan oleh orang lain.


74/86

Sempoa

Kalkulator

Reka cipta yang baru dapat menyelesaikan masalah.

5. Reka cipta melahirkan insan yang kreatif, inovatif, dan inventif serta berupaya menghasilkan

produk yang sesuai dengan peredaran masa.

6. Reka cipta juga bertujuan untuk menyemai nilai dan sikap kerja yang baik dan

bertanggungjawab, tekun, rajin, berdaya saing, dan menyedari keagungan Tuhan.

6.01.1.1 Mengenal Pasti Masalah

1. Projek yang akan dibina mestilah dapat menyelesaikan masalah yang dihadapi.

2. Projek itu juga harus dapat memenuhi kehendak diri sendiri dan pengguna yang lain.

3. Anda boleh mengenal pasti masalah dengan cara:

a. melihat dan memerhatikan keadaan persekitaran;

b. membuat kajian terhadap masalah orang lain.

Contoh Masalah:

Duit syiling bersepahan. Kunci mudah hilang.


75/86

Tiada tempat untuk

menyimpan surat.

Tiada tempat untuk menyimpan

alat tulis.

6.01.1.2 Mengumpulkan Maklumat

1. Masalah yang telah dikenal pasti perlu mempunyai jalan penyelesaiannya.

2. Anda boleh mendapat dan mengumpulkan maklumat dengan cara:

a. membuat pemerhatian;

b. membaca ;

c. melayari internet.

d. melakukan temu bual;

e. mengunjungi pameran yang berkaitan;

f. mengadakan perbincangan dengan guru dan rakan-rakan;

3. Langkah permulaan dalam membuat projek reka cipta ialah mengenal pasti masalah.

4. Masalah yang dikenal pasti membuatkan minda anda berfikir cara-cara untuk mendapatkan

idea bagi mengatasinya.

5. Rajah yang berikut dapat membantu anda untuk mencetuskan idea.

Pemerhatian dan

pengamatan

Pembacaan dan

penyelidikan

Soal

selidik

CETUSAN IDEASecara

kebetulan

Bakat semula jadi PengalamanGalakan daripada

pihak tertentu

Cara-cara memperoleh idea.

6.01.1.3 Menyelesaikan Masalah melalui Lakaran


76/86

Contoh lakaran idea:

Idea 1 (Lukisan Isometrik)

petak

memo

dan alat

tulis

papan

lapis

papan

penggantung kunci

Idea 2 (Lukisan oblik)

papan lapis

aluminium bekas surat

kotak syiling

dan alat

tulis

papan lapis

kayu

penggantung

kunci

bekas alat tulis


bekas surat

aluminium

kotak syiling

penggantung kunci

bekas menyimpan pemadam dan

klip kertas

papan lapis

1. Idea-idea yang tercetus dalam minda perlulah dilakarkan dalam buku idea.

2. Lakaran itu harus menunjukkan rupa bentuk objek.

3. Idea dapat digambarkan dengan cara:

a. melakarkan idea yang terfikir dalam minda anda;

b. melakarkan idea yang anda fikirkan dalam lukisan oblik atau bentuk lukisan

isometrik;

c. menandakan nama bahagian dan fungsi setiap bahagian;

d. menyatakan bahan-bahan yang digunakan.

6.01.1.4 Memilih Lakaran yang Paling Sesuai

1. Pilih lakaran idea yang terbaik untuk dibina.

2. Anda boleh mendapatkan nasihat daripada guru dan rakan-rakan untuk memilih lakaran.

3. Lakaran yang terbaik mestilah:

a. dapat menyelesaikan masalah;


77/86

b. elok dan menarik berbanding dengan lakaran-lakaran yang ada;


bekas alat tulis

bekas surat penggantung kunci

aluminium

papan lapispapan

kotak syiling bekas menyimpan

pemadam dan klip kertas

c.

d. mampu dibina;

e. bahan-bahan yang akan digunakan mudah diperoleh;

f. kos pembinaan tidak terlalu tinggi;

g. rupa bentuk projek menarik perhatian orang lain.

6.01.1.5 Merancang dan Menyediakan Lukisan Projek

1. Namakan projek anda dengan nama yang bersesuaian dengan fungsinya.

2. Ketika merancang sesuatu projek, anda perlu mengambil kira beberapa aspek iaitu:

a. menyediakan lukisan projek;

b. menentukan jenis bahan yang akan digunakan;

c. menentukan jenis alatan yang akan digunakan;

d. menyediakan jadual kerja.

3. Lukisan projek disediakan sebelum sesuatu projek dibina.

4. Lukisan projek mengandungi butiran yang lengkap berkaitan dengan projek yang akan

dibina, iaitu:

a. ukuran projek;

b. rupa bentuk projek;

c. bahagian-bahagian projek;


78/86

d. kaedah pemasangan projek.

e. bahan-bahan pembinaan projek;

5. Panduan yang berikut dapat membimbing anda dalam menyediakan lukisan projek:

a. anda boleh menyediakan lukisan projek sama ada dalam bentuk lakaran atau lukisan;

b. lakaran atau lukisan projek anda haruslah terdiri daripada unjuran isometrik dan

unjuran ortografik;

c. sediakan dimensi (ukuran) yang lengkap bagi setiap bahagian projek.

Contoh lukisan projek:

Projek: Rak Serba Guna

aluminium

papan

lapis

ukuran dalam unit mm

papan lapis

Unjuran isometrik.


79/86

pelan

Pandangan hadapan Pandangan

sisi

Unjuran ortografik.

6.01.1.6 Merancang dan Menyediakan Lukisan Projek

1. Sediakan alat yang akan digunakan untuk membina projek.2. Patuhi peraturan keselamatan ketika menggunakan peralatan tangan.

3. Pilih bahan yang mudah diperoleh dan murah.

4. Contoh bahan yang biasanya digunakan adalah seperti kayu, papan lapis, plastik, dan

aluminium.

5. Perkara-perkara yang perlu dilakukan adalah:

a. menyenaraikan bahan yang akan digunakan dengan berpandukan lukisan kerja

projek;

b. mengenal pasti sumber bahan-bahan itu diperoleh;

c. menggunakan bahan-bahan lebihan atau bahan-bahan terbuang.d. selain itu, sediakan juga bahan-bahan pemasangan seperti paku, skru, atau glu.


80/86

Bahan-bahan terbuang sesuai digunakan untuk membina projek.

6.01.1.7 Membina Projek

1. Membina projek perlu mengikut langkahlangkah yang betul dan bersistematik.

2. Jadual yang berikut menunjukkan langkahlangkah yang bersistematik untuk membina

sesuatu projek.

3.

Langkah Keterangan Alatan/Bahan

(a) Mengukur dan menanda

kayu

Mengukur

kayu

Menanda

Ukuran dibuat pada bahan

mengikut saiz yang ada dalam

lukisan projek.

Ukuran yang telah dibuat perlu

ditanda di atas permukaan

bahan.

pensel

pengukur keluli

sesiku L


81/86

pisau penanda

penggarit

(b) Memotong

kayu

garisan tanda

aluminium

Bahan yang telah ditanda

dipotong dengan tepat.

gergaji puting

gunting logam

(c) Membentuk

kayu

Mengikir

Memotong lengkuk

Membentuk adalah langkah

mengubah bentuk asal bahan

ke rupa bentuk yang baru.

Proses membentuk

termasuklah:

i. mengikir;

ii. melipat;

iii. memotong lengkuk.

kikir parut

gergaji lengkung halus

gandin getah


82/86

kepingan

logam

Melipat

(d) Membina tanggam

paku

tanggam temu

tanggam parit

Tanggam dibina pada kayu

untuk memudahkan cantuman

dibuat.

Antara tanggam yang biasanya

dibina ialah:

i. tanggam temu;

ii. tanggam parit.

pensel

sesiku L

gergaji puting

pahat tepi serong

gandin kayu

(e) Melicin (melelas)

kayu

kepingan

logam

Bahagian-bahagian projek

yang telah siap dibentuk

dilicinkan supaya menjadi lebih

kemas.

kertas las

kikir rata

(f) Memasang Bahagian-bahagian projek

yang berasingan dicantumkan

paku


83/86

paku

glu

Cara memasang

dan dipasangkan bersama skru

glu

tukul warrington

pemutar skru

6.01.1.8 Membuat Kemasan

1. Kemasan adalah bahan yang digunakan pada permukaan projek yang telah siap dipasang.

2. Tujuan membuat kemasan adalah untuk:

a. mencantikkan projek;

b. menghilangkan kesan kecacatan pada projek;

c. supaya projek tahan lebih lama.

3. Jadual yang berikut menunjukkan contoh bahan kemasan dan bahan pelarut yang digunakan.

Bahan Kemasan kegunaan Bahan Pelarut

Lilin digunakan pada permukaan kayu turpentin


84/86

Syelek digunakan pada permukaan kayu spirit

Cat digunakan pada permukaan kayu

dan logam

turpentin dan thinner

Cat sembur

digunakan pada permukaan kayu dan

logam thinner

6.01.1.9 Menguji Kefungsian Projek dan Membuat Pembaikan

1. Projek yang telah dikemaskan, perlu diuji kefungsiannya.

2. Untuk projek yang statik seperti rak serba guna, anda perlu menguji kesesuaiannya

dengan mengisi barang-barang keperluan anda seperti alat tulis, surat, duit syiling, dansebagainya.


85/86

3. Sekiranya terdapat mana-mana bahagian projek yang kurang sesuai, anda boleh membaiki

projek-projek tersebut.

4. Setelah menyiapkan projek, anda perlulah membuat persembahan.

5. Tujuan membuat persembahan adalah untuk:

a. menerangkan maklumat berkaitan dengan projek kepada rakan-rakan dan guru;

b. menerima komen dan cadangan yang membina daripada rakan-rakan dan guru.

6. Sediakan maklumat dan bahan-bahan yang berikut untuk dipersembahkan.

a. lukisan projek;

b. fungsi projek;

c. kos projek;

d. buku idea.

e. jadual kerja;

f. kaedah pembinaan projek;

g. bahan-bahan binaan projek;

h. tempoh masa menyiapkan projek;

6.01.2 Pendokumentasian

1. Pendokumentasian adalah proses mengumpulkan, merekodkan, dan menyimpan maklumat

yang berkaitan dengan projek yang telah direka cipta.

2. Tujuan pendokumentasian adalah:

a. sebagai suatu dokumen lengkap berkaitan dengan projek;

b. sebagai suatu dokumen untuk rujukan pihak yang berminat dengan projek yang telah

direka cipta.

6.01.2.1 Mengumpulkan dan Merekodkan Maklumat

1. Segala maklumat berhubung projek reka cipta direkodkan di dalam buku idea.

2. Buku idea adalah buku catatan untuk merekodkan maklumat dan data sebelum dan semasamelakukan sesuatu aktiviti.


86/86

6.01.2.2 Membuat Buku Idea

1. Buku idea perlu disediakan ketika anda memulakan projek reka cipta.

2. Buku idea boleh dibuat dengan menggunakan buku nota biasa sahaja.

3. Sediakan butiran diri dan nama projek di luar buku idea seperti yang berikut: Nama:

Tahun:

Sekolah:

Nama projek reka cipta:

Nama guru Kemahiran Hidup:

4. Buku idea hendaklah disediakan dengan kemas, lengkap, teratur, dan sistematik.

5. Buku idea perlu disimpan dengan selamat sebagai bahan rujukan.

6. Mintalah kerjasama guru kemahiran Hidup anda untuk memeriksa buku idea anda dari

semasa ke semasa.

Tahun 5 khb sasbadi

Documents

Transcript of Tahun 5 khb sasbadi