Sistem Saraf pada Manusia

57
Sistem Saraf Ratna Damayanti

description

Menjelaskan tentang Sistem Saraf pada Manusia dan Alat-alat Indera

Transcript of Sistem Saraf pada Manusia

Page 1: Sistem Saraf pada Manusia

Sistem Saraf

Ratna Damayanti

Page 2: Sistem Saraf pada Manusia

SEL EKSITABEL

= SEL PEKA RANGSANG

- SEL YANG BILA DIBERI RANGSANG-AN YANG ADEKUAT MAMPU MENIM-BUL KAN TERJADINYA POTENSIAL AKSI.

- YAITU : SEL SARAF DAN SEL OTOT

Page 3: Sistem Saraf pada Manusia

SEL SARAF = NEURON

UNIT STRUKTURAL DAN FUNGSI- ONAL TERKECIL DARI SISTEM SARAF

JUMLAH : 10 11

Page 4: Sistem Saraf pada Manusia

NEURON TERDIRI DARI :

* DENDRIT PENERIMA RANGSANG

* SOMA (PERIKARION, TUBUH SEL) SEDIA BHN MAKANAN U/ HIDUP SEL

* AKSON PENGHANTAR IMPULS

Page 5: Sistem Saraf pada Manusia

BAGIAN-BAGIAN NEURON

Page 6: Sistem Saraf pada Manusia

NEUROGLIA

SEL PENYANGGA/SEL PENYOKONG NEURON

JUMLAH : 5-10 X NEURON

YAITU : - SEL SCHWANN (SST) , SEL SATELIT (SST) OLIGODENDROSIT, SEL EPENDIMAL (SSP), ASTROSIT, MIKROGLIA (SSP)

Page 7: Sistem Saraf pada Manusia

NEURON BERMIELIN DAN MACAM SEL GLIA

Page 8: Sistem Saraf pada Manusia

KONDUKSI IMPULS SARAF PADA AKSON BERMIELIN

MIELIN --- > ISOLATOR LISTRIK.

KONDUKSI PADA NODE OF RANVIER (SIMPUL RANVIER).

SALTATORY CONDUCTION

LEBIH EFISIEN

Page 9: Sistem Saraf pada Manusia

- KECEPATAN : LEBIH CEPAT DIBANDING AKSON TAK BERMIELIN

saraf bermielin : 120m/detik

saraf tak bermielin : 1 m/detik

makin kecil diameter serat saraf , makin lambat konduksinya.

Page 10: Sistem Saraf pada Manusia

NEURON BERDASARKAN STRUKTUR :

BIPOLAR mis ; retina mata

MULTIPOLAR mis : saraf motorik

PSEUDOUNI POLAR mis ; saraf sensorik

Page 11: Sistem Saraf pada Manusia

SINAPS HUBUNGAN ANTAR NEURON ATAU NEURON DENGAN OTOT

NEUROMUSCULAR JUNCTION = myoneural HUBUNGAN ANTARA NEURON DENGAN OTOT

Page 12: Sistem Saraf pada Manusia

ISTILAH – ISTILAH :

SYNAPTIC KNOB

END PLATE

CELAH SINAPS

CELAH SUBNEURAL

VESIKEL

PRESINAPTIK

POST SINAPTIK

Page 13: Sistem Saraf pada Manusia

Mekanisme kerja Sinap

1. Impuls/P.A sampai di axon presinap

2. Saluran ion Ca (kalsium) terbuka

3. Ion Ca masuk translokasi vesikel

4. Eksositosis (keluarnya transmiter ke celah sinap)

5. Neurotransmiter berikatan dg reseptor

6. Efek Excitatory (menghantar) atau Inhibitory (menghambat) impuls

Page 14: Sistem Saraf pada Manusia
Page 15: Sistem Saraf pada Manusia

NEUROTRANSMITER

BAHAN YANG DISINTESIS OLEH BADAN SEL DAN DISEKRESI OLEH UJUNG AKSON

DAPAT BERSIFAT EKSITASI DAN INHIBISI

Page 16: Sistem Saraf pada Manusia

ZAT TRANSMITER EKSITASI Misal ; ASETILKOLIN, ZAT P NOR ADRENALIN ADRENALIN , GLUTAMAT.

ZAT TRANSMITER INHIBISI Misal ; SEROTONIN, DOPAMIN GABA, GLISIN, , ASPARTAT.

Page 17: Sistem Saraf pada Manusia
Page 18: Sistem Saraf pada Manusia

EPSP=EXCITATORY POSTSYNAPTIC POTENTIAL

IPSP=INHIBITORY POSTSYNAPTIC POTENTIAL

Page 19: Sistem Saraf pada Manusia

2 MACAM SUMASI :

1. SUMASI RUANG ( SPATIAL ) PENJUMLAHAN DUA ATAU LEBIH SINAPS.

2. SUMASI WAKTU ( TEMPORAL ) SINAPS YANG SAMA MELETUP BERURUTAN SECARA CEPAT.

Page 20: Sistem Saraf pada Manusia

SARAF BERDASARKAN FUNGSI

ADA 3 MACAM

1. S. SENSORIK = SARAF AFFERENT

2. S. MOTORIK = SARAF EFFERENT

3. S. ASOSIASI = INTER NEURON

Page 21: Sistem Saraf pada Manusia

SARAF SENSORIK = SARAF AFFERENT

Menghantarkan rangsangan dari reseptor sensoris ke sistem saraf pusat.

Reseptor terdapat didendrit atau badan

sel yang menerima rangsangan fisik atau

kimiawi.

Page 22: Sistem Saraf pada Manusia

SARAF MOTORIK = SARAF EFFERENT

Membawa informasi keluar SSP ke organ

sasaran (sel otot atau kelenjar).

- SARAF SOMATIK- SARAF OTONO-MIK

Page 23: Sistem Saraf pada Manusia

SARAF ASOSIASI = INTER NEURON

Menyampaikan pesan antara s. sensorik dan s. motorik.

Terletak di SSP dengan jumlah hampir 90% dari seluruh neuron.

Page 24: Sistem Saraf pada Manusia

SISTEM SARAF

SISTEM SARAF PUSAT ( CNS ) - OTAK - MEDULLA SPINALIS

SISTEM SARAF TEPI/PERIFER ( PNS ) - N. CRANIALIS - N. SPINALIS

SISTEM SARAF OTONOM ( ANS ) - SARAF SIMPATIS - SARAF PARASIMPATIS

Page 25: Sistem Saraf pada Manusia

Sistem Saraf

Saraf Pusat Saraf tepi -Otak -Nn Cranialis(12 psg)

-Medula Spinalis -Nn Spinalis (31 psg)

-Saraf Simpatis & Parasimpatis

Pusat Pengendali/ Pengambil Konduksi Impuls keputusan/ Memori

saraf sensoris saraf motorik (aferen) (eferen)

Page 26: Sistem Saraf pada Manusia
Page 27: Sistem Saraf pada Manusia

SISTEM SARAF PUSAT

1. OTAK = ENCEPHALON

A. TELENCEPHALON = CEREBRUM = OTAK BESAR KORTEKS SEREBRI KORPUS STRIATUM RHINCEPHALON

Page 28: Sistem Saraf pada Manusia

CEREBRUM terbagi atas 4 lobus : Lobus temporalis intepretasi

bau , memori Lobus frontalis gerakan

motorik Lobus parietalis pendengaran,

taktil

Lobus oksipitalis visual

Page 29: Sistem Saraf pada Manusia

CEREBRUM

Page 30: Sistem Saraf pada Manusia

Sistem Saraf Pusat

Page 31: Sistem Saraf pada Manusia

Lanjutan otak

B. DIENCEPHALON

THALAMUS

Menerima rangsang nyeri

EPITHALAMUS

terdapat choroid plexus tempat pembentukan cairan serebrospinal

Page 32: Sistem Saraf pada Manusia

HIPOTHALAMUS

FUNGSI KHUSUS HIPOTHALAMUS;

1. PENGATURAN KARDIOVASKULAR2. PENGATURAN SUHU TUBUH3. PENGATURAN AIR TUBUH4. PENGATURAN MAKAN5. PENGENDALIAN RASA TERANGSANG DAN MARAH6. PENGENDALIAN FUNGSI ENDOKRIN

Page 33: Sistem Saraf pada Manusia

FUNGSI HIPOTHALAMUS

Page 34: Sistem Saraf pada Manusia

C. MESENCEPHALON = OTAK TENGAH

D. RHOMBENCEPHALON = OTAK BELAKANG

* METENCEPHALON : - CEREBELLUM = OTAK KECIL fungsi : keseimbangan.

- PONS

Page 35: Sistem Saraf pada Manusia

* MIENCEPHALON : - MEDULLA OBLONGATA sebagai : - pusat respirasi - pusat reflek batuk, menelan, muntah, salivasi

Page 36: Sistem Saraf pada Manusia

2. MEDULLA SPINALIS- PEMBAGIAN SEGMENTASI JELAS- TIAP SEGMEN TERDAPAT SARAF

SPINAL

Page 37: Sistem Saraf pada Manusia

Mekanisme pelindung otak & medula spinalis

1. Tulang 2. Meningen (Meninx) 3. Cairan Serebrospinalis 4. Blood Brain Barrier (Sawar Darah Otak)

Page 38: Sistem Saraf pada Manusia

TIGA TINGKAT UTAMA DALAM SISTEM SARAF PUSAT :

1. MEDULLA SPINALIS MENGENDALIKAN POLA REFLEKS DASAR TUBUH.

2. DAERAH BASAL OTAK MENGENDALIKAN FUNGSI TUBUH SEPERTI KESEIMBANGAN, GERAKAN KASAR TUBUH, MAKAN, JALAN, BERNAFAS.

3. KORTEKS SEREBRI BERPIKIR, KEGIATAN MOTORIK HALUS.

Page 39: Sistem Saraf pada Manusia

SELAPUT SSP ( MENINX ) dari luar ke dalam :

epidural 1. DURAMATER TEBAL DAN KERAS

subdural

2. ARACHNOID TIPIS DAN LUNAK

subarachnoid

3. PIAMATER TIPIS DAN LUNAK

Page 40: Sistem Saraf pada Manusia
Page 41: Sistem Saraf pada Manusia

CAIRAN SEREBROSPINAL terdapat di dalam ventrikel otak dibentuk oleh : plexus choroideus Direabsorpsi di rongga Sub arachnoid

penimbunan HIDROCEPHALUS, krn Obstruksi Penurunan reabsorpsi

fungsi : - bantalan pengaman - metabolisme jaringan SSP

Page 42: Sistem Saraf pada Manusia

010

2030

4050

6070

8090

1stQtr

3rdQtr

East

West

North

Page 43: Sistem Saraf pada Manusia

Sawar darah otak = Blood brain barrier

terbentuk dari sel-sel endotel yang saling berikatan erat di kapiler otak.

melindungi sel-sel otak terhadap bahan-bahan asing.

banyak bahan kimia maupun obat tidak dapat lewat.

Mudah lewat : 02, H20, CO2, glukosa, alkohol, asam amino.

Page 44: Sistem Saraf pada Manusia

Refleks

Mekanisme kerja dasar sistem saraf

Busur refleks : Rangsangan

Reseptor Saraf Sensoris Saraf Pusat

Saraf Motorik Efektor (organ

pelaksana)

Page 45: Sistem Saraf pada Manusia

REFLEKS SEDERHANA JAWABAN MOTORIK YANG TERJADI KARENA

PERANGSANGAN SENSORIK YANG DIOLAH DI MEDULA SPINALIS

Contoh :

REFLEKS PENARIKAN DIRI ( WITHDRAWAL REFLEX )

REFLEKS MENGGARUK

REFLEKS BERJALAN.

Page 46: Sistem Saraf pada Manusia

KOMPONEN LENGKUNG REFLEKS TERDIRI DARI :

1. RESEPTOR2. SARAF SENSORIK3. SINAPS4. SARAF MOTORIK5. TARGET ORGAN

Page 47: Sistem Saraf pada Manusia

Refleks

Mekanisme kerja dasar sistem saraf

Busur refleks : Rangsangan

Reseptor Saraf Sensoris Saraf Pusat

Saraf Motorik Efektor (organ

pelaksana)

Page 48: Sistem Saraf pada Manusia

* SISTEM SARAF TEPI/PERIFER ( PNS )

- N. CRANIALIS 12 PS

- N. SPINALIS 31 PS

Page 49: Sistem Saraf pada Manusia

* SISTEM SARAF OTONOM

FUNGSI : HOMEOSTASIS, MELALUI REGULASI AKTIVITAS OTOT JANTUNG, OTOT POLOS DAN KELENJAR.

TERDIRI DARI DUA BAGIAN : SARAF SIMPATIS SARAF PARASIMPATIS

Page 50: Sistem Saraf pada Manusia

PERBEDAAN ANTARA SARAF SIMPATIS DAN PARASIMPATIS

1. PEMBAGIAN ANATOMI.

Asal :

S : segmen torakal dan lumbal medula

spinalis

P : saraf kranial dan segmen sakral

medula spinalis

Page 51: Sistem Saraf pada Manusia
Page 52: Sistem Saraf pada Manusia

2. EFEK PERANGSANGAN TERHADAP ORGAN SALING BERLAWANAN.

3. JENIS ZAT TRANSMITER.

S : Preganglionik : Acetilkolin

Post ganglionik : Nor Adrenalin

P : Preganglionik : Acetilkolin

Post ganglionik : Acetilkolin

Page 53: Sistem Saraf pada Manusia

FUNGSI SARAF SIMPATIS :

Pengendalian derajat vasokonstriksi di kulit Pengendalian kecepatan pengeluaran

keringat Pengendalian frekwensi denyut jantung Pengendalian tekanan darah penghambatan sekresi dan gerakan gastro-

intestinalis. Meningkatkan metabolisme sel

Page 54: Sistem Saraf pada Manusia

FUNGSI SARAF PARASIMPATIS :

Mengendalikan pengfokusan mata dan dilatasi pupil.

Mengendalikan sekresi kelenjar ludah, denyut jantung, sekresi lambung, sekresi pankreas.

Page 55: Sistem Saraf pada Manusia

SERAT KOLINERGIK :

SEKRESI : ACETILKOLIN

RESEPTOR : TIPE MUSKARINIK - otot polos - otot jantung - sel kelenjar TIPE NIKOTINIK - neuromuscular junction

Page 56: Sistem Saraf pada Manusia

SERAT ADRENERGIK : SEKRESI : NOR ADRENALIN, ADRENALIN

RESEPTOR : TIPE (ALPHA) nor adrenalin - pembuluh darah

TIPE (BETA) adrenalin - 1 miokard - 2 bronchus, vasa coronaria

Page 57: Sistem Saraf pada Manusia