Potret anggaran priangan timur nsu

26
Potret APBD Priangan Timur dan Peran Masyarakat Sipil dalam Perbaikan Kebijakan Anggaran” “Launching” Sepola (Sekolah Politik Anggaran) Keroleh : Oleh : Nandang Suherman (Anggota Perkumpulan Inisiatif) Suhe nnnn elKabid Gedung Pendopo Tasikmalaya, 1 September 2016 Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Transcript of Potret anggaran priangan timur nsu

Page 1: Potret anggaran priangan timur   nsu

“Potret APBD Priangan Timurdan Peran Masyarakat Sipil dalam

Perbaikan Kebijakan Anggaran”

“Launching” Sepola(Sekolah Politik Anggaran)

Keroleh :Oleh : Nandang Suherman

(Anggota Perkumpulan Inisiatif)Suhe nnnn elKabid

Gedung Pendopo Tasikmalaya, 1 September 2016Perkumpulan Inisiatif - National Center for

Indonesia Leadership

Page 2: Potret anggaran priangan timur   nsu

APBDPengertian administratif :Anggaran Pendapatan dan Belanja Daerah adalahrencana keuangan tahunan pemerintahan daerahyang dibahas dan disetujui bersama olehpemerintah daerah dan DPRD, kemudian ditetapkandengan peraturan daerah.

Pengertian politik :Kerangka Pemerintahan Demokrasi menempatkan Anggaran Daerah sebagai amanah rakyat yang dititipkan kepada lembaga eksekutif dan “legislatif daerah” untuk dikelola demi kesejahteraan rakyat.

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 3: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 1,419,030,664,000 1,606,206,477,019 1,449,007,000,000 2,033,414,162,633 2,228,345,151,453Kab. Garut 2,176,962,139,615 2,438,315,173,877 2,791,555,566,437 3,178,073,133,367 3,724,083,308,435Kab. Sumedang 1,351,822,965,719 1,552,774,259,471 1,792,505,444,776 2,095,289,186,940 2,493,516,691,595Kab. Tasikmalaya 1,352,122,608,795 1,519,813,246,799 1,638,512,581,428 2,298,151,200,744 2,744,146,010,281Kota Tasikmalaya 818,874,857,000 1,065,871,180,763 1,041,047,863,952 1,328,333,030,369 1,501,525,903,777Kota Banjar 387,844,409,872 517,310,557,958 500,986,789,367 632,403,535,018 725,587,185,624

-

500,000,000,000

1,000,000,000,000

1,500,000,000,000

2,000,000,000,000

2,500,000,000,000

3,000,000,000,000

3,500,000,000,000

4,000,000,000,000

PENDAPATAN

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 4: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 1,463,064,302,908 1,738,361,477,019 1,565,972,174,063 2,142,243,399,343 2,298,514,457,453Kab. Garut 2,299,150,993,151 2,737,448,439,338 2,872,016,690,018 3,285,435,081,150 3,742,883,308,434Kab. Sumedang 1,405,402,729,008 1,643,664,109,793 1,911,858,813,654 2,236,625,792,433 2,629,639,569,456Kab. Tasikmalaya 1,440,300,980,435 1,589,896,584,587 1,691,873,746,040 2,351,883,913,244 2,969,704,658,769Kota Tasikmalaya 839,905,576,000 1,094,070,203,459 1,071,922,336,607 1,371,404,812,725 1,538,254,589,288Kota Banjar 420,282,379,266 570,635,295,758 528,299,856,122 688,144,849,656 828,551,020,088

-

500,000,000,000

1,000,000,000,000

1,500,000,000,000

2,000,000,000,000

2,500,000,000,000

3,000,000,000,000

3,500,000,000,000

4,000,000,000,000

BELANJA

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 5: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 66,336,000,000 90,358,341,181 138,809,504,000 171,452,190,800 16,418,304,825Kab. Garut 145,498,076,883 166,311,096,383 255,101,695,599 368,540,647,579 427,150,331,159Kab. Sumedang 141,047,465,860 144,495,537,085 212,894,542,433 284,396,277,440 327,453,296,421Kab. Tasikmalaya 50,458,729,375 70,035,383,000 87,499,844,361 159,280,087,682 179,020,922,441Kota Tasikmalaya 112,400,065,000 139,803,408,500 173,254,830,330 217,674,782,747 248,140,549,137Kota Banjar 41,829,799,170 55,372,407,239 63,864,729,023 103,167,969,249 119,729,205,501

-

50,000,000,000

100,000,000,000

150,000,000,000

200,000,000,000

250,000,000,000

300,000,000,000

350,000,000,000

400,000,000,000

450,000,000,000

PAD

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 6: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 5 6 10 8 1Kab. Garut 7 7 9 12 11Kab. Sumedang 10 9 12 14 13Kab. Tasikmalaya 4 5 5 7 7Kota Tasikmalaya 8 13 17 16 17Kota Banjar 11 11 13 16 17

-

2

4

6

8

10

12

14

16

18

% PAD thd Pendapatan Daerah

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 7: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 974,042,869,260 1,034,394,531,991 887,439,216,761 1,226,492,727,765 1,267,021,041,364Kab. Garut 1,314,571,614,429 1,442,505,194,940 1,662,971,340,844 1,818,226,309,095 1,898,730,595,049Kab. Sumedang 857,774,505,753 961,523,383,065 1,111,246,857,585 1,293,199,671,698 1,333,905,464,772Kab. Tasikmalaya 923,586,430,785 973,071,869,786 1,080,324,061,012 1,531,337,071,568 1,677,375,368,053Kota Tasikmalaya 503,161,329,000 541,242,919,138 581,034,934,634 857,087,539,086 871,112,752,250Kota Banjar 208,822,229,176 208,655,224,787 226,127,289,681 297,310,678,139 335,921,655,220

-

200,000,000,000

400,000,000,000

600,000,000,000

800,000,000,000

1,000,000,000,000

1,200,000,000,000

1,400,000,000,000

1,600,000,000,000

1,800,000,000,000

2,000,000,000,000

Gaji dan Tunjangan

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 8: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 67 60 57 57 55Kab. Garut 57 53 58 55 51Kab. Sumedang 61 58 58 58 51Kab. Tasikmalaya 64 61 64 65 56Kota Tasikmalaya 60 49 54 62 57Kota Banjar 50 37 43 43 41

-

10

20

30

40

50

60

70

80

% BELANJA PEGAWAI thd Belanja Daerah(Gaji dan Tunjangan)

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 9: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 378,737,378,718 487,938,729,562 498,601,799,372 650,585,596,380 623,570,534,489Kab. Garut 863,553,360,845 1,163,277,979,918 1,115,351,078,594 1,234,099,302,201 1,352,438,257,506Kab. Sumedang 455,176,947,942 565,984,305,744 721,786,023,410 818,904,961,206 982,287,903,517Kab. Tasikmalaya 397,821,348,153 426,913,456,128 397,669,573,169 458,432,877,371 729,557,152,208Kota Tasikmalaya 270,509,342,000 497,780,946,300 432,791,567,000 453,596,054,608 595,642,723,912Kota Banjar 190,537,909,715 318,616,154,281 258,917,590,116 320,759,275,158 420,537,673,192

-

200,000,000,000

400,000,000,000

600,000,000,000

800,000,000,000

1,000,000,000,000

1,200,000,000,000

1,400,000,000,000

BELANJA LANGSUNG

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 10: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 26 28 32 30 27Kab. Garut 38 42 39 38 36Kab. Sumedang 32 34 38 37 37Kab. Tasikmalaya 28 27 24 19 25Kota Tasikmalaya 32 45 40 33 39Kota Banjar 45 56 49 47 51

-

10

20

30

40

50

60

% BELANJA LANGSUNG thd BELANJA

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 11: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 206,830,040,318 265,074,851,655 216,659,455,947 302,288,691,300 308,911,149,790Kab. Garut 455,067,912,891 648,221,310,754 399,623,774,776 522,220,504,650 531,716,013,600Kab. Sumedang 181,345,980,797 218,061,951,338 275,960,236,105 360,992,917,343 501,303,353,445Kab. Tasikmalaya 215,746,502,934 223,873,136,888 210,846,551,653 209,482,223,982 333,921,908,044Kota Tasikmalaya 65,698,084,000 215,626,039,178 140,722,121,500 97,575,048,375 176,180,831,200Kota Banjar 83,296,283,575 190,911,966,300 112,541,748,375 124,396,784,731 208,877,611,917

-

100,000,000,000

200,000,000,000

300,000,000,000

400,000,000,000

500,000,000,000

600,000,000,000

700,000,000,000

BELANJA MODAL

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 12: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 14 15 14 14 13Kab. Garut 20 24 14 16 14Kab. Sumedang 13 13 14 16 19Kab. Tasikmalaya 15 14 12 9 11Kota Tasikmalaya 8 20 13 7 11Kota Banjar 20 33 21 18 25

-

5

10

15

20

25

30

35

% BELANJA MODAL thd BELANJA

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 13: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 22,430,900,000 105,016,178,061 75,186,250,000 35,600,000,000 46,800,000,000Kab. Garut 24,650,712,500 55,989,725,000 11,968,731,100 9,968,389,200 9,340,590,000Kab. Sumedang 28,595,298,137 68,893,180,460 21,720,962,500 13,129,739,450 9,434,950,000Kab. Tasikmalaya 50,608,382,250 99,332,813,000 109,074,000,000 168,502,000,000 158,652,000,000Kota Tasikmalaya 64,368,057,000 43,105,757,000 50,762,937,000 50,104,250,758 66,088,118,758Kota Banjar 3,750,080,000 24,512,645,380 20,400,000,000 21,636,978,800 15,063,900,000

-

20,000,000,000

40,000,000,000

60,000,000,000

80,000,000,000

100,000,000,000

120,000,000,000

140,000,000,000

160,000,000,000

180,000,000,000

HIBAH dan BANSOS

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 14: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 1.5 6.0 4.8 1.7 2.0Kab. Garut 1.1 2.0 0.4 0.3 0.2Kab. Sumedang 2 4.2 1.1 0.6 0.4Kab. Tasikmalaya 3.5 6.2 6.4 7.2 5.3Kota Tasikmalaya 7.7 3.9 4.7 3.7 4.3Kota Banjar 0.9 4.3 3.9 3.1 1.8

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

% Hibah dan Bansos

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 15: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 1,781,660 1,169,983 1,246,885 1,833,042 503,523Kab. Garut 2,485,732 965,485 1,105,048 1,289,051 1,456,655Kab. Sumedang 1,053,652 1,187,456 1,584,163 1,966,657 2,300,649Kab. Tasikmalaya 787,869 174,455 947,891 1,354,773 1,704,497Kota Tasikmalaya 1,260,030 1,610,866 1,589,886 2,085,860 2,332,081Kota Banjar 1,905,757 1,763,662 1,775,319 3,792,999 4,554,956

-

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000

3,500,000

4,000,000

4,500,000

5,000,000

APBD/Penduduk (Rp.)

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 16: Potret anggaran priangan timur   nsu

Th. 2012 Th. 2013 Th. 2014 Th. 2015 Th. 2016Kab. Ciamis 57,830,723 82,658,984 69,581,246 98,458,114 101,711,571Kab. Garut 68,513,661 77,495,713 85,254,349 93,897,248 98,054,668Kab. Sumedang 64,610,915 74,398,281 83,653,031 97,969,672 101,053,444Kab. Tasikmalaya 61,059,529 66,827,269 72,641,478 105,711,520 115,792,860Kota Tasikmalaya 56,867,239 61,877,549 65,996,699 98,708,688 100,323,938Kota Banjar 64,391,683 64,122,687 70,488,557 94,294,538 106,540,328

-

20,000,000

40,000,000

60,000,000

80,000,000

100,000,000

120,000,000

140,000,000

Rerata Gajih dan Tunjangan PNS

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 17: Potret anggaran priangan timur   nsu

Kabupaten/KotaIPM

2010 2011 2012 2013 2014

Garut 60,12 60,63 61,14 61,66 62,17

Tasikmalaya 60,33 60,98 61,63 62,28 62,93

Ciamis 64,70 65,48 66,25 67,02 67,79

Sumedang 65,81 66,58 67,36 68,13 68,91

Kota Tasikmalaya 66,58 67,22 67,86 68,49 69,13

Kota Banjar 66,78 67,18 67,57 67,96 68,35

JAWA BARAT 66,06 66,75 67,44 68,13 68,82

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 18: Potret anggaran priangan timur   nsu

INDEKS GINI

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Kab Garut 0,303 0,276 0,283 0,297 0,336 0,309 0,330

Kab Tasikmalaya 0,282 0,263 0,254 0,374 0,329 0,317 0,294

Kab Ciamis 0,299 0,249 0,245 0,312 0,307 0,332 0,310

Kab Sumedang 0,321 0,287 0,267 0,325 0,367 0,337 0,328

Kota Tasikmalaya 0,348 0,365 0,327 0,374 0,398 0,394 0,371

Kota Banjar 0,325 0,301 0,316 0,369 0,389 0,341 0,320

JAWA BARAT 0,35 0,33 0,35 0,39 0,42 0,40 0,40Perkumpulan Inisiatif - National Center for

Indonesia Leadership

Page 19: Potret anggaran priangan timur   nsu

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014Kab Garut 0.303 0.276 0.283 0.297 0.336 0.309 0.330Kab Tasikmalaya 0.282 0.263 0.254 0.374 0.329 0.317 0.294Kab Ciamis 0.299 0.249 0.245 0.312 0.307 0.332 0.310Kab Sumedang 0.321 0.287 0.267 0.325 0.367 0.337 0.328Kota Tasikmalaya 0.348 0.365 0.327 0.374 0.398 0.394 0.371Kota Banjar 0.325 0.301 0.316 0.369 0.389 0.341 0.320JAWA BARAT 0.35 0.33 0.35 0.39 0.42 0.40 0.40

0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25

0.3

0.35

0.4

0.45

INDEKS GINI

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 20: Potret anggaran priangan timur   nsu

KEMISKINAN 2012 - 2014

Kabupaten/Kota

2012 2013 2014

Jumlah Penduduk

Miskin

Persentase Penduduk Miskin (%)

Jumlah Penduduk

Miskin

Persentase Penduduk Miskin (%)

Jumlah Penduduk

Miskin

Persentase Penduduk Miskin (%)

Tasikmalaya 201.500 11,76 199.300 11,57 194.757 11,26

Ciamis 147.800 9,63 133.000 8,62 130.028 8,38

Garut 315.800 12,72 320.900 12,79 315.581 12,47

Sumedang 132.900 11,87 127.400 11,31 122.036 10,78

Kota Tasikmalaya 123.000 18,94 112.200 17,19 104.538 15,95

Kota Banjar 13.900 7,79 12.800 7,11 12.676 6,95

Jawa Barat 4 430200 9,88 4 375200 9,61 4.238.961 9,18

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 21: Potret anggaran priangan timur   nsu

PENGANGGURAN TERBUKA

2010 2011 2012 2013 2014

Garut 5,33 5,22 5,12 5,01 7,71

Kab. Tasik 7,79 8,29 7,6 6,52 5,38

Ciamis 5,39 8,44 5,28 5,2 5,61

Sumedang 7,98 8,04 7,48 NA NA

Tasikmalaya NA 9,14 7,03 6,52 5,38

Banjar 5,87 7,18 6,2 NA 7,37Perkumpulan Inisiatif - National Center for

Indonesia Leadership

Page 22: Potret anggaran priangan timur   nsu

2012 2013 2014 2015Kab. Ciamis 5,504,375,086 1,282,459,230 692,343,765 513,337,841Kab. Garut 2,386,696,433 4,817,366,372 743,735,110 3,120,223,474Kab. Sumedang 7,047,429,574 1,628,002,163 983,162,254 888,887,876Kab. Tasikmalaya 6,845,750,341 2,764,674,133 871,028,976 4,189,550,356Kota Tasikmlaya 21,723,414,775 18,471,479,785 2,966,206,719 2,574,227,279Kota Banjar 129,642,095 355,625,000 874,253,596 1,130,713,769

-

5,000,000,000

10,000,000,000

15,000,000,000

20,000,000,000

25,000,000,000

Temuan BPK 2012 - 2015

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 23: Potret anggaran priangan timur   nsu

Kesimpulan potret anggaran

• Politik dan kebijakan anggaran masih berpihak ke penyelenggara pemerintahan

• PAD belum digali secara optimal, masih ketergantungan ke pusat dalam membiayai pembangunan.

• Belanja modal masih dibawah ketentuan yang seharusnya

• Kontribusi anggaran untuk peningkatan kesejahteraan warga masih minim (ditandai dengan IPM, Indeks Gini, angka kemiskinan, pengangguran)

• Belanja Politik (Hibah dan Bansos) masih cukup tinggi khususnya untuk Kab. Tasik dan Kota Tasik.

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 24: Potret anggaran priangan timur   nsu

Partisipasi Warga dalam Perencanaan dan Penganggaran Daerah

• Warga terlibat hanya di musrenbang (Perencanaan),

• Dalam proses penganggaran, warga tidak memiliki ruang untuk berpartisipasi,

• Proses penganggaran masih tertutup• Kontrol warga terhadap implementasi anggaran

masih lemah,• Peran media dalam mengawal proses

perencanaan dan penganggaran masih lemah.

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 25: Potret anggaran priangan timur   nsu

Apa yang harus dilakukan ??

• Warga harus melek terhadap proses dan substansi kebijakan perencanaan dan penganggaran

• Warga harus aktif dalam mempengaruhi kebijakan perencanaan dan penganggaran

• Warga harus memiliki kemampuan advokasi untuk mengubah kebijakan publik agar berpihak kepada pengurangan kemiskinan dan kesenjangan serta meningkatkan kesejahteraan warga.

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership

Page 26: Potret anggaran priangan timur   nsu

SEPOLA sebagai Jalan Baru

Pendidikan Politik Warga

Perkumpulan Inisiatif - National Center for Indonesia Leadership