Penulisan Huruf Vokal

5/28/2018 Penulisan Huruf Vokal

1/11

PENULISAN HURUF VOKAL

Dalam bahasa Melayu, ada enam fonem vokal atau bunyi vokal standard. Huruf-

huruf yang melambangkan fonem-fonem tersebut ialah a, e, i, o danu. Contoh

penggunaannya seperti berikut:

(a) Huruf e digunakan untuk melambangkan dua fonem, iaitu:

fonem e pepet yang ditulis secara fonetik //

foneme taling yang ditulis secara fonetik /e/

(b) Huruf e pepet dalam sistem ejaan lama atau Ejaan Za'ba dikenali

sebagai e bertanda atas, iaitu .
http://3.bp.blogspot.com/-MWRFBJSSpEk/Tq9mvo-yj_I/AAAAAAAAAR4/PGCTi_P0E3A/s1600/Vokal.png


2/11

PENULISAN HURUF KONSONAN

Dalam bahasa Melayu, ada 25 konsonan yang dilambangkan oleh 26 huruf

konsonan. Huruf-huruf tersebut diperlihatkan seperti yang berikut:
http://4.bp.blogspot.com/-yH47tsQcfko/Tq9zaB9VKJI/AAAAAAAAASY/XEY0yNfAUBc/s1600/Konsonen.png


3/11

Terdapat lima perubahan huruf konsonan daripada ejaan lama kepada Ejaan

Rumi Baru seperti yang berikut:

Penggunaan lambang huruf konsonan dalam ejaan lama, iaitu tanda koma di

atas (') digugurkan atau digantikan dengan huruf konsonen Rumi baharu

mengikut peraturan yang berikut:

Tanda koma di atas ('), iaitu yang sepadan dengan huruf

Jawi aindihapuskan jika membuka kata. Contoh:

'alam (alam)

maaf (maaf)

raI (rai)

Tanda koma di atas (') digantikan dengan huruf konsonan kjika menutupsuku kata. Contoh:

ma'na (makna)

rayat (rakyat)

tama (tamak)
http://3.bp.blogspot.com/-00xX8SOQP_Y/Tq93I1pL9tI/AAAAAAAAASg/QtOhSjE3SQM/s1600/Ejaan+Baru.png


4/11

Tanda koma di atas ('), iaitu yang sepadan dengan huruf Jawi

hamzah dihapuskan jika membuka suku kata. Contoh:

Tanda koma di atas (') digantikan dengan huruf konsonankjika menutup

suku kata. Contoh:

enche' (encik)

dato' (datuk)

ru'yah (rukyah)

Terdapat 3 huruf yang diperkenalkan supaya digunakan secara tetap, iaitu q, v

dan x.

Huruf q digunakan sebagai padanan kepada huruf Jawi qafuntuk

mengeja kata istilah agama atau kata yang berasal daripada bahasa Arab.

Contoh:

qadak

qunut

Quran

wuquf

Huruf v digunakan untuk mengeja kata pinjaman daripada Inggeris dan

bahasa-bahasa asing lain di pangkal kata atau di pangkal suku kata.

Contoh:

versi universiti

vitamin subversive

vokasional revolusi

masalah (masalah)

soal (soal)


5/11

Huruf -vepada akhir kata ditukar menjadi huruf f .Contoh:

active (aktif)

negative (negatif)

octave (oktaf)

Huruf x hanya digunakan pada pangkal kata istilah khusus dan tidak

ditukar kepadaz. Contoh:

xanthate (xantat)

xenon (xenon)

xeromorph (xeromorf)

PENULISAN DIGRAF

Daripada sejumlah 26 huruf konsonan dalam bahasa Melayu, terdapat 5 huruf

gabungan yang disebut digraf atau konsonan rangkap. Digraf ialah gabungan

huruf konsonan yang masing-masing melambangkan satu bunyi konsonan. 5

digraf dalam bahasa Melayu itu ialah gh, kh, ng, ny dansyseperti contoh berikut:

Bil Digraf Awal Tengah Akhir

1 kh khusus akhbar tarikh

2 gh ghaib maghrib mubaligh

3 ng nganga hangat kampung4 ny nyala hanyut

5 sy syarat masyarakat Quraisy

PENULISAN DIFTONG

Dalam bahasa Melayu, ada 3 fonem diftong yang dilambangkan oleh 3 pasang

huruf vokal. Fonem diftong diperlihatkan seperti yang berikut:

Fonem Huruf Depan Tengah Belakang/ai/ ai aising ghairah Landai

/au/ Au auratauditorium

saudara harimau

/oi/ Oi oidium boikot kaloi


6/11

PENGENALAN HURUF VOKAL

Menurut Mohamad Yunus Maris (1964), terdapat lapan buah vokal Dalam

bahasa Melayu. Ini diterapkan dalam rajah berikut.

Terdapat empat vokal depan dalam bahasa Melayu iaitu [i], [e], [] dan [a]

manakala tiga Vokal belakang iaitu [u], [o] dan [] dan satuvokal tengah, iaitu [].secara nyata vokal-vokal Ini tidak betul-betul menyerupai vokal kardinal

sepenuhnya. Walau bagaimanapun Vokal Melayu ini dapat dijelaskan menurut

persamaannya dengan vokal-vokal Kardinal.

Bunyi-bunyi vokal ialah bunyi-bunyi bahasa yang bersuara yang ketika

menghasilkannya udara dari paru-paru keluar berterusan melalui rongga tekak

dan rongga mulut tanpa mendapatkan sebarang sekatan atau geseran. Dengan

kata lain bunyi-bunyi vokal mempunyai ciri-ciri seperti bersuara, udara keluar dari

paru-paru berterusan dan udara keluar tanpa sekatan atau geseran.

Manakala penghasilan bunyi-bunyi vokal pula ditentukan oleh beberapa

ciri tertentu iaitu, keadaan bibir sama ada dihamparkan atau dibundarkan,

bahagian lidah yang terlibat sama ada depan lidah atau belakang lidah, turunnaik lidah sama ada dinaikkan setinggi-tingginya, dinaikkan sedikit atau

diturunkan, keadaan lelangit lembut, sama ada dinaikkan dan udara dari paru -

paru keluar melalui rongga mulut sahaja ( menghasilkan bunyi-bunyi vokal atau

oral) atau dinaikkan tetapi tidak rapat sehingga udara dari paru-paru keluar

melalui rongga mulut dan juga rongga hidung ( menghasilkan bunyi-bunyi vokal

yang disengaukan) dan keadaan glotis dirapatkan dan semasa udara keluar dari

paru-paru pita suara bergetar. Selain vokal terdapat juga separuh vokal, diftong

dan vokal rangkap.


7/11

PENGENALAN HURUF KONSONAN

Konsonan ialah bunyi selain dari bunyi vokal. Konsonan terhasil apabila terdapat

gangguan atau halangan oleh alat artikulasi terhadap udara dari peparu.

Konsonan terdiri daripada konsonan bersuara dan konsonan tidak bersuara.

Konsonan bersuara bermaksud konsonan yang terhasil apabila tekanan udara

yang keluar dari peparu menggetarkan pita suara manakala konsonan tidak

bersuara adalah konsonan yang terhasil apabila udara dari peparu tidak

menggetarkan pita suara.

Dalam bahasa Melayu konsonan terbahagi kepada 2 iaitu konsonan asli

dan konsonan pinjaman. Konsonan asli bahasa Melayu merupakan konsonan

yang sedia ada dan diguna oleh penutur bahasa Melayu tanpa sebarang

perlakuan adaptasi oleh penutur. Dalam bahasa melayu terdapat 9 jenis

konsonan iaitu :

a) Dua konsonan letupan dua bibir bersuara dan tidak bersuara ( p, b ).

b) Dua konsonan letupan gusi bersuara dan tidak bersuara ( t, d ).

c) Dua konsonan letupan lelangit lembut bersuara dan tidak bersuara ( k, g ).

d) Satu konsonan hentian glotis. ( ? )

e) Dua konsonan letusan bersuara dan tidak bersuara ( c, j )f) Dua konsonan geseran tidak bersuara, iaitu geseran gusi tidak bersuara ( s)

dan geseran glotis bersuara ( h ).

g) Satu konsonan getaran bersuara ( r ).

h) Satu konsonan sisian bersuara ( i ).

i) Empat konsonan sengauan bersuara (m, n, , n )

j) Dua konsonan separuh vokal bersuara, iaitu ( i ) dan separuh vokal dua bibir

bersuara (w).

k) Satu konsonan separuh vokal lelangit keras bersuara ( j ).

Penghasilan konsonan-konsonan tersebut melibatkan daerah-daerah artikulasi

seperti dua bibir, gusi, lelangit keras, lelangit lembut, pita suara, glotis dan

rongga hidung.


8/11

SISTEM KESELARASAN HURUF VOKAL

Terdapat dua sistem pengejaan baru bahasa Melayu iaitu Sistem Keselarasan

Huruf Vokal yang digunakan untuk mengeja kata bahasa Melayu dan Sistem

Kekecualian Keselarasan Huruf Vokal yang digunakan untuk pengejaan kata

pinjaman.

Pola Keselarasan Huruf Vokal.

Dalam Sistem Ejaan Rumi Bahasa Melayu terdapat lapan belas (18) pola

keselarasan huruf vokal.

Keselarasan huruf vokal ialah kesesuaian dua huruf vokal yang membentuk

dua suku kata pada kata dasar iaitu pasangan antara huruf vokal pada

suku kata praakhir dan pada suku kata akhir tertutup.

Keselarasan huruf vokal ini terbentuk berasaskan prinsip:

i. Keselarasan antara dua huruf vokal pada kata dasar yang tidak

melibatkan pengimbuhan.

ii. Kata dasar yang berakhiran dengan suku kata tertutup iaitu tidakmelibatkan suku kata akhir terbuka.

iii. Bagi kata yang lebih daripada dua suku kata , yang termasuk

dalam sistem keselarasan huruf vokal ini hanyalah daripada dua

suku kata yang terakhir sahaja.

18 Pola Keselarasan Huruf Vokal yang Utama.


9/11

Pola Contoh Penggunaan

1) a - a = asah, balak, halaman

2) a - I = alih, balik, sumbangsih

3) a - u = asuh, datuk, lembayung

4) e pepet - a = emas, kelam, cemerlang

5) e pepet - i = lebih, betik, sembelih

6) e pepet - u = telur, tempuh, temenggung

7) e taling - a = elak, dewan, belerang

8) e taling - e taling = leceh, gelek, selekeh.

9) e taling - o = esok, telor, selekoh.

10) i - a = ingat, kilang, selinap

11) i - I = intip, sisih, belimbimg

12) i - u = riuh, tidur, periuk

13) o - a = otak, borang, sekolah

14) o - e taling = oleh, boleh,celoteh.

15) o - o = obor,borong,kelompok

16) u - a = ubat, tumpang, ketupat17) u - i = usik, kuih, gerusih

18) u - u = untuk, tunduk, tengkujuh.

Hukum Kekecualian Keselarasan Vokal (HKKV)

Dalam sistem ejaan rumi bahasa Melayu yang ada sekarang terdapat

beberapa perkataan yang dikecualikan daripada hukum keselarasan vokal.

Hukum ini dilaksanakan kepada beberapa perkataan yang berasal daripada

bahasa Nusantara dan kata serapan daripada bahasa Inggeris. Hukum ini

dikenali sebagai Hukum Kekecualian Keselarasan Vokal (HKKV).


10/11

Terdapat sejumlah perkataan daripada bahasa Jawa yang sering

digunakan dalam bahasa Melayu, namun pengejaannya dikecualikan

daripada hukum keselarasan vokal yang digunakan. Perkataan-perkataan

tersebut ialah aneh, perabot, lancong, lakon, calon, lapor, tulen, pamer,

kaget, gembleng.

Dalam hal ini ramai yang masih keliru dengan pengejaan perkataan-

perkataan yang disebutkan itu. Cara terbaik untuk itu ialah dengan

menghafazkannya, ia merupakan salah satu langkah terbaik.

Hukum kekecualian keselarasan vokal melibatkan pasangan vokal berikut:-

i. a - e (t) yang sepatutnya keselarasan vokal ialah a - i .

Misalnya dalam perkataan /aneh/ dan /kaget/ polanya ialah a - e

bukan dieja sebagai /anih/ dan /kagit/ yang menggunakan pola a - i

seperti dalam perkataan balik, kalis, masin yang terdapat dalam sistem

keselarasan vokal

ii. a - o yang sepatutnya keselarasan vokal ialah a - u .

Misalnya dalam perkataan /calon/ dan /lapor/ polanya ialah a - u

bukan dieja sebagai /calun/ dan /lapur/ yang menggunakan pola a - u

seperti yang digunakan untuk mengeja kata kasut, amuk dan anjung

dalam sistem keselarasan vokal.

iii. u - e (t) yang sepatutnya keselarasan vokal ialah u - i .

Misalnya dalam perkataan /tulen/ dan /ulet/ polanya ialah u - i bukan

dieja sebagai /tulin/ dan /ulit/ yang menggunakan pola u - i seperti

dalam perkataan kuih, tumis, kudis, bunyi yang terdapat dalam sistem

keselarasan vokal.


11/11

iv. e (p) - e (p) yang sepatutnya keselarasan vokal ialah e

(p) - i .

Misalnya dalam perkataan /pepet/ dan /demdem/ polanya ialah e (p)

- e (p) bukan dieja sebagai /pepit/ dan /demdim/ yang menggunakan

pola e (p) - i seperti dalam perkataan kecil, degil, yang terdapat dalam

sistem keselarasan vokal.

Rumusan: Kekecualian hukum ini untuk perkataan yang berasal daripada

bahasa di Nusantara khususnya bahasa Indonesia.

Penulisan Huruf Vokal

Documents

Transcript of Penulisan Huruf Vokal