nonton ronggeng

59
Warto Tirta: 1 NONTON RONGGENG klung klang klung nabuh calung ana ronggheng munggah panggung ngibing egat-egot sing nonton rubung thiar their gelung bunder mambu seger bakul balon mider-mider kenthang kenthung blampak kumpak tangan ronggeng ngikel pinjung mbukak gunung mbukak ngablak-ngablak wong sing nonton tambah surak tukang bancer munggah ngibing bukel mbleketaket kemben mlongo duit maslup slup tangane aslap uslup ronggenge keri jingkat jingkut ngop sengop pipine mlengos slendang sampur munggah mudhun kembang mawar mubyar-mubyar swara panggung tambah sumunar ronggeng nembang karo gerongan saur manuk olih tandhakan kricik kimpyang kemricik duite ilang arep gendhakan wadone sumelang blampak kumpak unine kendhang swara sindhene kemlanthang nganti krungu ngawang-awang njogede goyang-goyang sing nonton tambah reang tung tang tung tung lawuh iwak sega jagung nonton ronggeng krodhong sarung nyikep prawan arep dambung ati-ati ngoyak weteng bisa mlendhung rama rama njaluk apa inyong ora njaluk klapa njaluka duit kebek seslepa wong alit ora duwe aplak eplek ora ongkek ora nyekek ora ngodhe ora mangan kricik kumricik kawula alit nasibe nggumblik salah sethithik dipendhelik pedagang kaki lima diorak arik padha mlayu krat karit ngodhe awan bengi turu brelak brelik kepengin mulya kudu rekasa dhisit kepengin makmur kudu sregep lembur gelem kesel bisa isel

description

ini adalah karya dari bapak wanto tirto asli orang ajibarang (BANYUMAS) ditulis dengan bahasa banyumasan

Transcript of nonton ronggeng

Page 1: nonton ronggeng

Warto Tirta:

1

NONTON RONGGENG

klung klang klung nabuh calung

ana ronggheng munggah panggung

ngibing egat-egot sing nonton rubung

thiar their gelung bunder mambu seger bakul balon mider-mider

kenthang kenthung blampak kumpak

tangan ronggeng ngikel pinjung mbukak gunung mbukak ngablak-ngablak

wong sing nonton tambah surak

tukang bancer munggah ngibing bukel mbleketaket

kemben mlongo duit maslup

slup tangane aslap uslup

ronggenge keri jingkat jingkut

ngop sengop pipine mlengos slendang sampur munggah mudhun

kembang mawar mubyar-mubyar

swara panggung tambah sumunar

ronggeng nembang karo gerongan

saur manuk olih tandhakan

kricik kimpyang kemricik duite ilang arep gendhakan wadone sumelang

blampak kumpak unine kendhang

swara sindhene kemlanthang nganti krungu ngawang-awang

njogede goyang-goyang

sing nonton tambah reang

tung tang tung tung

lawuh iwak sega jagung

nonton ronggeng krodhong sarung nyikep prawan arep dambung

ati-ati ngoyak weteng bisa mlendhung

rama rama njaluk apa

inyong ora njaluk klapa

njaluka duit kebek seslepa

wong alit ora duwe aplak eplek ora ongkek ora nyekek

ora ngodhe ora mangan

kricik kumricik kawula alit nasibe nggumblik

salah sethithik dipendhelik

pedagang kaki lima diorak arik padha mlayu krat karit ngodhe awan bengi turu brelak brelik

kepengin mulya kudu rekasa dhisit

kepengin makmur kudu sregep lembur

gelem kesel bisa isel

Page 2: nonton ronggeng

Warto Tirta:

2

blampak kumpak tebla teblo

sirah ronggeng gela gelo sing nontong pating pelolo

bujang-bujang padha jomblo

kepengin ngambung ora ilok

ser giser

ser

giser geole ingsar ingser

bokonge tambah their

tapih mlorod ngisor puser klinthar klinther pengen ngguyer

ronggeng ngibinge muter-muter

nyengop pipi keweruhan hansip

domeih mlayu muther nyabrang gili ketabrak sekuter

tiba njengkelit

nangis banger ditulungi tukang siter

diobati bapak dokter

plak kedumplak dumblang

nonton ronggeng kambi begadang

nginum anggur nggo gemagusan

kurang marem nginum ciu sisan bareng mlaku gentayangan

iseng-iseng nggolet prawan

niate arep nggo jawilan bareng nemu randha anyaran

mangsan atis nggo kringkelan

engklung engklak engklung eblung

ronggeng ngibing sing nonton rubung penayagane nabuh calung

swarane kepenak retung

Kracak, 3 November 2004

Nonton Ronggeng geguritan “terbaik” dalam lomba menulis geguritan bahasa Banyumasan Hut PGRI tahun 2004 Kabupaten Banyumas

Page 3: nonton ronggeng

Warto Tirta:

3

ALUN ALUN PURWAKERTA

wringin ribyong madheg dhuwur

thiar thiur katon subur

manuk blengok manuk kuntul

sliwar sliwer blebar bleber padha mabur mider mider ngubengi alun-alun

ora keder ora bingung

sempyak sempyur mabur dhuwur menclok gendhen kabupaten

nyucuk tuma ndara siten

olih amplop aja iren wong nasib wong wis kapesthen

mulane ana rejeki aja padha bithen

manuk blengok manuk kuntul menclok wringin thingak thinguk

ndeleng ngisor mandan sumpeg

anggota dhewan padha usreg rapat-rapat pegawean seabreg

pog ging pog sing degolet amplop

bupati kudu sing ati-ati

nyambut gawe nggo ngabekti

najan ora sethithik sing othak athik

reka-reka nggo golet dhuit salam tempel amplop ndempel

mata mlirik proyeke ngunthit

lah dalah wong gedhe rejekine akeh

wong cilik rejekine sethithik

dulat dulit ora olih

njagong dingkik angklik-angklik salah sethithik bakal diculik

nasibe de-ancam wolak walik

manuk blengok manuk kuntul

mabur dhuwur menclok masjid agung

nyucuk kubah terus temungkul

urip kuwe aja ndhangar

eling gusti allah sing maha kuwasa

Kracak, 5 November 2004

Page 4: nonton ronggeng

Warto Tirta:

4

JENDRAL SOEDIRMAN

angine crita urung rampung

getih mlarah-mlarah

ngombar ati padha gerah

majau mlaku masnag tadhah wong ewon sing padha takon

sapa jane

swara watuk ngukruk satengahe alas adoh kana adoh kene

ora sangu bandha ora sangu dhuit

amung dhadha ora tedheng aling-aling

hawa adem anyeb remesep

udan deres awak bengkeres

swara watuk tengah wengi ora patia genah larahe

nggugah tangi wong turu lali

ana jubah kenang barat klebat klebet ambune wangi ngiteri bumi

wong ewon sing padha takon

sapa jane priyayi desa sing luhur budine gede tekade sundhul langit tekane

ora gemedhe tindhak tandhuke

pangandiane alon nanging emas isine

neng dadane ana gendera abang putih urube madhangi jagat

swara watuk tengah wengi gemluthuk kaya gunung mledhug

udan deres kayon pating penthiur

tekan komandho dejunjung dhuwur

gerah paru ora ngurangi tekad madhep mantep tetep madeg

tlasap tlusup milangi desa

ora ana bedhil apa mortil sing bisa ngalahna wutahing getih sukma

kejaba pati saking illahi

gusti !

Kracak, 10 November 2004

Page 5: nonton ronggeng

Warto Tirta:

5

WONG DESA

esuk uprut-uprut jenggelek tangi ucek-ucek

mbuang ketep ngelap iler

byar padhang srengengene esih remyeng

jago kluruk kukuruyuk wong desa inyong mulai umnyeng

adzan subuh nggelonglong nggugah wong turu nglenther

sing lanag bebedan sarung

sing wadon nganggo rukuh mangkat mesjid ndepa sujud

maring gusti kang maha agung

kanggo dhasar mangkat ngodhe

kawula alit nggolet dhuit

byar gebyar srengengene mubyar

kembang kelapa manggar nyebar selatar wong dhagang mangkat pasar

sing tani mangkat sawah

nggulawenthah ngulah lemah bocah-bocah mangkat sekolah

rewangi umbah-umbah

karyawan tindhak kantor

kaum kodhen mangkat buruh

panas nggemplang udan gemerot bledheg ngampar

tetep sengkud oleh pahal ngempani anak bojo sekandhang benthang

adus kringet nginum belet

mung nggolet sekilo asin nganti ulet

ora umuk ora muluk

ana padhang nggolet pangan

ana wengi turu lali ngepi anak ngepi bojo saben wengi

ora bosen bojo sisi tamat mati

gemati ati-ati

nastiti ti

Kracak, 5 bNovember 2004

Page 6: nonton ronggeng

Warto Tirta:

6

KEMUTAN JAMAN SEMANA

inyong ora bakal lali

senajan lunga maring luar negeri

biyung sing ngandhut wetengan nganti lair

ngrumat kawit bayi nganti gedhe saiki ora bisa ketung cacah kebecikane

inyon kemutan dong esih cilik esuk uprut beruruten

biyung inyong tangi sholat subuh banjur monggeni

nggodong banyu karo dandanfg panci liwet genen suluh klari

pawon ngebul pedangan ublek

mbukak sumbul medang clebek

nylekamin banget

esuk penther lunga kali nggawa ember

adus nyebur kambi masuh klambi kususukan untu karao awu

rampung bali manggul watu

degeceli kanggo thekthek gawe pondhasi

inyong kemutan angger mangsan udan

wuda klambi oyos-oyosan jonjang playon cipret-cipretan

uruk-uruk udan gedhe ana banyak ana lele

lelene mlebu mbale

kepaiten mele-mele

ricik-rici udan grimis

wong ngluthis wateke thukmis

inyong kemutan angger mangsan terang

biyung met bangkang inyong tunggu mijahan

mara kali iwak nggo rebahan inyong repek biyung ngluban

madhang lawuh gesek

sambel tlenjeng nggo cowelan

mbenem budin mempur nggo jaburan padhang wulan jublegan neng risban

bapane udud rokok kelmbak menyan

biyung nginang susuran mbako dleweran

urung akeh sing duwe tivi utawa radhio

urung padha sekolah esih akeh sing bodho nanging wong desa ora gelem delombo

weruh dhuit matane ora ijo

Desa kutha sing digayuh urip mulya

10112004

Page 7: nonton ronggeng

Warto Tirta:

7

MBOKE

Mboke, mboke wetu ngetung dina

krasa lara sampean lunga

medhot brayan alam dunya

najan urip urung sepira gusti pinasthi titah

Mboke, mboke dunya brana numpak bandha ora miguna

amung mori saukuran awak

sandhang pangan sepirang-pirang ora degawa mlebu luang

amung ilmu sing manfaat

amal sholeh putra-putri sing ngabekti

Mboke, mboke

susahing ati ora kokur

madhang ora enak brelak-brelik ora bisa turu

awek lemes balung kelulur

ngewangwung awang uwung kelangan tresnamu pedhot umur

nglangut

Mboke, mboke seingsor kembang kamboja dikubur

inyong tetep kemutan ora kena kelipur

bojo laki bisa nggolet maning biyung siji ora bisa diganti

tekan pedhot pesthi

Mboke, mboke lamun inyong nglongok senthong

mbukak klambu amben kasang mlompong

rasa getun ora bisa omong kemutan nuli kebecikan

dadi segara

wadahing anak putu sebrayat kandhang benteng

Mboke, mboke

urung akeh anggone inyong bekti

nanging sampeyan mung semana tinitah gusti mula inyong nelangsa mrebes mili nggemrot nangis

luh kali banyu mili

sesuwen-suwen ora mari-mari jalaran biyung siji sing tek ati-ati

pepundhen uger-uger pusering bekti

duih gusti murbeng dumadi

muga swargi kang tinampi

Mboke, mboke

25022004

Page 8: nonton ronggeng

Warto Tirta:

8

KASMARAN

panas nggemplang

atine grungsang ora pengin mangan

merem ora turu

melek ora ogleg ditakoni ora krungu

mesem guyu laya-luyu

kelayu-layu kemutan wong ayu ati kangen kepengin ketemu

pringas pringis kemutan sing ireng manis

dipacul kena lemahe

disusul adoh omahe

rep ora asrep pikiran usrek teng ora peteng lamun liyap-liyep

sedhela bae ora ngliyep

suweng ireng digadhekena

wis kadung seneng dikapakena

ilang ileng langit peteng

ati umyeng ndhas gemleyeng

mripat ndeleng thilang-thileng

polah tingkah tengang tengeng

tepes teles kudanan sore

awak lemes kedanan kowe

nganah ngeneh rongah rongeh

gering aking kemutan batin

emoh ginggang karo putri pilihan ati mesti kemutan awan bengi

06112004

Page 9: nonton ronggeng

Warto Tirta:

9

NGENTENI BABARAN

ati nglangut nyawang pedhut

ilat pait cangkem udud

kemutan bojo inyong sing lagi ngandhut

sangang wulan wis nang wetengan jabang bayi enat enut kapan babaran

turu ora lali awak nggreges kringet dleweran ngadeg ora jejeg

njagong anggang onggong

jantung dheg-dheg pyar barat gedhe ngamuk gunung

peteng dhedhet asem kecut

ora bisa sambat warah bundhet

njing gonjang ganjing bumi monyang manying bleg ubleg- ubleg atine tambah sulek

irung bumpet ora pilek

nunggu wetengan bojo inyong ngereng-ngereng

grusah grusuh kamitenggengen

weteng anyel nguyel-nyel nganti ambekane kamisesegen

duh gusti alloh sing maha welas

bojo inyong babaran paraingana jabang bayi lair gangsar

aja nganti ana godha rubeda

gagiyan babaran jabang bayi metu glogok soar

byar

goar-goar

ea ea ea ea

31032004

Page 10: nonton ronggeng

Warto Tirta:

10

NRAWANG

njagong risban bale umah

medang kopi lawuh mendhoan

bungah ati mring illahi

urip kuwe mung ngabekti

nrawang

ndeleng endahing bumi lemah subur tanduran padha semi

rejeki mbanyu mili

bocah ngaji padha nuli lanang wadon padha guyub rukun nyawiji

angon bebek angon meri mlaku ndilir pinggir gili

wong nyambut gawe macul sawah tanduri pari

dhampyak-dhamyak edi peni latar umah lenang lening

palawija neng pekarangan dhiopeni

sugih bandha sugih rejeki nyenengi ati

neng desa gotong royong esih krasa guyub rukun kanggo mangun Negara

gethok tular informasi

sambung rasa ular-ular sadesa sambung tresna sapadha-padha

jan !

07072004

Page 11: nonton ronggeng

Warto Tirta:

11

NYAWAH

Kakang tani ngubek belet

Dina wengi nggulawenthah

Nyebar winih ning gulahan

Sawah diwluku lan digaru dadi leleran Nunggu wektu sawise labuhan

Banyu mili turut wangan Adil ngadhang tekan neng tulakan

Ndaut winih debenjar-benjar sekothakan Nuli tandur mlakune mundur

Jejer rapi katon akur

Wong tani padha syukur

Ngrumat sawah nganti subur Besuk panen bakal makmur

Gabah vdepe mlarah-mlarah Lumbung kebek atine bungah

13032004

Page 12: nonton ronggeng

Warto Tirta:

12

“GURU”

wingi setu siki minggu

bocah sekolah ora mlebu

murid piket ora nyapu

wong tua ora aweh sangu

dadi guru kudu sabar lan tawadhu

ngilmu dhasar ngilmu luhur kanti wilaku lunga abab kanggo sebab

ana sebab dadi bab

suruh sangu weneh sangu obor padhang kanggo sangu

guru

glugu turu nggo powotan sapa lewat ora kangelan

aja gamam aja kesusu

ngadeg jejeg ana ela-elu barang becik aja keliru

barang ala empakena betharakala

sangu ilmu kon uripe ora kenang bendu

kolang kaling sabrang wetan

eling tineling aja rebutan mbok dipangan mbrekayangan

mengko malah ora keduman

kukuruyuk jago kluruk bapak guru manthuk-manthuk

esuk-esuk mangan ondol karo gethuk

usap bathuk aja dithuthuk

jaman siki wis ora mathuk mulang muruk kudu nganggo ilmu

guru minggu prei ora mlebu

ngomong saru ora perlu

becik ilmu lumrah laku salah sepethit sepenthung alu

jeg lajer ginejer sumber kawruh uger

sejejer ngelmu linuwih ning sumber

kudune

25112004

Page 13: nonton ronggeng

Warto Tirta:

13

SLAMETAN MIMITI PARI

mlaku-mlaku terut galengan

pinggir sawah kadhang tani padha sumringah

deleng pari kuning byah ngablak-ngablak

riwe janur kuning lajer gawaran walang mabur slebar-sleber

manuk emprit cruwat-cruwit

satengahing ombak dami kasepu barat rempyak liur-liur karias godongan kembang

pratandha gebyar ngumbar swara kanggo kabar

wektu mimiti tumiba

e dayohe teka

e gelarna klasa

gawe slametan ngaturi tangga saubenging umah

adat sowan mring dhewi sri sing nuruni lan nguri-nguri pari

sumrambah makmur kadhang tani sujud pertiwi lemah subur detanduri

caos sajen kanggo ngabekti

roh leluhur wis padha mati sing kerumat apa dene sing keliwat

sing kerapuan apa sing kesingsal

sedulur papat lima pancer

bubur abang bubur putih wedang clebek wedang bening

dawegan wis cemawis

rokok linting klembak menyan kupat lepet ngepung tumpeng

madhep mantep sidheku mlempeng

lebe teka urun donga

kanggo syarat niat khajat

neng pedengan ngecor wedang

swara piring gelas pating kemlunthang arep kanggo nyuguh kadhang

sing tahlilan khusu pisan

rasa syukur tanduran pari wis twua

ngesuk awan padha panen

dhadha antep

ati asrep syukur rumesep

mangseg seg

Kracak, 07072005

Page 14: nonton ronggeng

Warto Tirta:

14

ANI-ANI

panas nggemplang ora dadi alangan

awak ireng thungtheng nggalur seneng bungah manah

gubug tengah sawah anakseni kringet ndlewer ati bungah

walang mabur pating sleber cowat cowet cicit cuit

gabah kumpul dadi dhuit

lumbung kebek nabung disit

bocah-bocah dolanane dromelan

tuturutu oe oe tuturutu oe oe

melu seneng melu bugah

ani-ani wis deasah mangkat sawah melu gepyok

nganggo tudhung gawa kandhi sangu wedang

nyangking wakul mikul tumbu

gepyok pari gelar kandhi

01032006

Page 15: nonton ronggeng

Warto Tirta:

15

DERES

wong desa iyong esuk mruput esih pedhut

padha gumregah mangkat ngodhe

kathok klor sandhal bodol mikul pongkor

kaos oblong nyangklong arit rewah rewoh kaput embun

urung mangan aplak-eplek

weteng suwung esih kelet sarap wedang secangkir

kango dhasar menek klapa dhuwur

pating pethiur sundul mega lunyu banyu plarad plorod ati kelad kelod

mapah blukang kanggo thingkrang

bledeg ngampar ora dadi soal

kalipur memble luber badheg sepongkor udan deres awak bengkeres

emut anak bojo butuh mangan

golet dhuwit terut setetes manggar

padhang srengengene lagi abang

selot suwe akeh wng pasar gedhong wakul isi gula jawa

olih sepira tuku beras lan beceran

ati bungah tur sumringah

sing lanang deres sing lanang molah balik ngumah golet suluh ngindel badeg

gendis jawi regane murah sikil mrejih menek klapa

rejeki tukang deres ora obah

kesel lungkrah ora tambah

weneh dhuit juragan nakal rega manut kepotongan becik

ngurip beras lagi mangsan peceklik

endhas nggo sikil

jungkir walik presasat mata pating brelik

ndeleng branang mripat kunang-kunang wong kota jere kepenak

wong desa urip sepangan pangan

nggo bancikan para juragan

lemah sebathok mangan separan-separan umah gedheg pager tabag

unggul dina deres murih urip beres

dina wengi amung pasrah

nderes qur’an muji slamet

depa depepessujud sumarah gusti alloh sing tinitah paring berkah

01032006

Page 16: nonton ronggeng

Warto Tirta:

16

CURUG CIPENDHOK

adoa manjat temurun gunung

curug cipendhok degoleti wong plesiran

kiwa tengen tanduran ijo royo-royo

banyu curug tiba mabyur bening linmtring kaya kasaring saring

nomnoman plesir kanggo gendhakan senggal senggol cekikikan

ngmbar tingkah ngripta crita

nyawiji katresnan nyambi jagongan silir-silir godhong pines pating gumlewang

nembang asmarandana tekan awang-awang

duh kadhang sing lagi lumban manah

gawa sisir diarani sendhok

ayo plesir maring cipendhok

banyu curug bening lintring

tiba mancur gebyar gebyur

nyawang kaendahan alam padhang ning sisihan njagong karo luthikan

curug cipendhok karang tengah

atine mongkog tambah bungah

curug cipendhok banyune cilik

sinambi ndhodhok dulat dulit

undhak-undhakan manjat disit

lagi labuh aja balik

sing gendhaan tambah asik sing weruh aja brisik

sapa sira seneng dolan wong loroan apa dhewekan

sing gebedan karo gendhakan

tambah tresna wah remesep temenan

ali-ali ilang wrangkahe

aja lali karo kaendhahane ali-ali kliru nganggone

aja lali panggonane

ngambah sepisan urung marem

balik maning tambah kesengsem

bola-bali ora bakal lingsem edipeni sawangane

adhoh digoleti tur ngangeni

perek nyathek gawe greget

swarane adhem gawe manah tambah ayem

Page 17: nonton ronggeng

Warto Tirta:

17

curug cipendhok karang tengah

tengah curug banyune mlarah mlarah melu cilongok pancen wis genah

mayuh sedulur padhang plesir nganah

yu ayuh kakang mbekayu aja lali penghijoane wisata maju tandurane lemu

hawane seger alase subur

derumat lan derawat alam lestari

sawangan kabungahan anak putu

nyegah banjir lan bebaya

watu pating gludag ireng menges maes ilen

iwak mlempat pating pletik

manuk prenja pating cruit bancet mlumpat gunung

manjat murun ora etang etung

banget seneng kesengsem retung

31032006

Page 18: nonton ronggeng

Warto Tirta:

18

MESJID SAKA TUNGAL

nlusup gang pager kembang

liwat padhang tinulis sejarah

masjid saka tunggal mapan neng cikakak

pepundhen gusti para wali madeg suci dhawuh para kyai

pusaka umat nyawiji nggelar sajadah ndepa bumi

syahadat tain suci kumanthil

tasbih brilian ngetung tahlil

junjung dhuwur kon misuwur qur’an khadis decekeli para santri

aja owah rongah rangeh

sembah sujud maring illahi robbi duh pangeran urip mung sadulit

kanggo apa numpuk dunya bandha

luwih becik numpak ilmu lan ibadah kanggo sangu urip neng akherat

saka tunggal mesjid kuna jaman inyong urung ana akeh cerita luhur ulama

mathok sujarah aja nganti lengah

warisan suci aja dibubrah

inyong jaga inyong rumat tekan butul anak putu

27032006

Page 19: nonton ronggeng

Warto Tirta:

19

MONUMEN SOEDIRMAN

pinggir kali nadhah udan ngadhep gili

patung jendral Soedirman gawe ngeling eling

menawa laladan perang wis mari

ningane aja lali pegat mati berjuang mangul bedil urak ladi

bambu runcing nggugah ati

rakyat Indonesia cancut tali wonda bela kamardhikaane nagari

numpak jaran nukrak-nukrak rakyat semarak ora selak

kabeh saruju sapa sing njajal awak

mecah Indonesia bakal diklethak

mula ja wani kemlithak sepisan panginyongan denyek

bakal tek labrak

kulon kali wetan kali

tengah-tengah embang melathi

kari-kari aja lali berjuang ngurak ladi tekan mati

monumen jendral Soedirman

nyundhuk langit belah awang-awang kanggo sesawangan wong liwat

mengaku teges crita mringa anak putu sebrayat

angger laladan pahlawan pancen hebat sapa bae sing arep nyacad bakal kewalat

01032006

Page 20: nonton ronggeng

Warto Tirta:

20

BATURADEN

Saerenging gunung slamet sing madeg gedhe dhuwur

Kasimpen panggonan adhem

Gawe seneng sapa bae sing padha teka

Amriksani kaendhahan warna Kaubengi alas dadi nambah asri

Hawa asrep rumesep mring ati

Awak lungrah bisa seger Pikiran grungsang bisa ilang

Kalipur neng maneka warna tanduran

Kembang dampyak-dampyak pinggir dalan Silir hawa nelisik ngusap awak

Nambah renanging penggalih sing lagi sulek

Mlaku manjat temurun Buang kringet adus pancuran banyu anget

Awak seger kruma muther

Kausap zat belerang

Kulit bersih bali sehat

Manah semringah

Nyecep wengi dalan padhang

Gang sumebyar putri idaman hidung belang

Wedhone klawad kliwid lanange sliwar sliwer gang sadhar Marakna ora sadhar gawa impen kurag ajar

Nafsu kemanungsan tumplek blek

Ora eling ninggal kewajiban

Lampu neon gebyar gebyar

Ati inyong pyar kepyar

Kepengin njajal kayangapa olih pada lumban

Busyet !

Azan subuh kumandhang

Turu tangi gegian awan

Wong desa mangkat pahal Baturaden inyong sayang

Wisata alam sing nggo pendengan

Aja ngasi kenang cidra

Mung gara-gara nafsu murahan

Subhanalloh

01032006

Page 21: nonton ronggeng

Warto Tirta:

21

BANYUMAS

gunung slamet madeg jejeg kemul pedhut

simbol kawibawan wong Banyumas

sing sregep nyambut gawe

gemati marang sedulur gotong royong mangun desa

ceblaka pangandikane

jujur tindhak tandhuke ra tedheng aling aling dhadhane

andhap asor budhine

iman takwa dasar kapercayaane senajan ora bakal ninggal kabudayan adate

sasrawungan gethok tular ngraket paseduluran

sambat sinambat guyub rukun sakulawarga

tlatah Banyumas wutah getih inyong tek cekeeli uger-ugering pratiwi

aku ora bakal boyong senajan bedhil nodhong

aja gumedhe neng arep inyong pangkat bisa minggat dunya bisa mlarat

Banyumas inyong seneng kampus sekolah njacrah

mulang muruk bocah kon pinter

angger pinter aja nggo minteri

angger bodo aja mbodhoni lan mbodokena ngudi kaweruh dalan urip

sangu brayan tumeka mati

inyong bungah dadi wong Banyumas

akeh preyayi agung sin ngrembaka

nggulawenthah bela nagari wutah getih dilakoni

nambah edipeni kembang taman nuswantara mujudena nggera tlatah kene

bisa mikul dhuwur mendhem jero mring leluhur

Raden Djoko Kahiman

tinitah madeg bupati sepisanan

sing dadi aluring sujarah tlatah inyong tekan siki

dhawuhan sing kanggo tetenger paesan pepundhen kadipaten

desa kawitan pembuka cerita inyong padha

jan temenan ngemu suara wigati anggone anak putu sing arep nepaki tilasan

bungah sungkem mring para winasis

pangripta nagari

pendhapa si panji panggon para priyayi

kajibah lagi nglakoni bekti nata praja murih Banyumas satria

sing dadi punggawa adil becik lakune

ngayomi tanpa pamrih ora pilih kasih

picek dengkul diraup dikukup

Page 22: nonton ronggeng

Warto Tirta:

22

wargane makmur lemahe subur

ati tentrem ngode kepenak tur ayem bencer ora bingung

adol kasile tanen regane dhuwur

turune anget anak bojo remaket

pawon ngebul pari kumpul selumbung pedaringan kebek ati mangseg

urip waras mangkat ngodhe bregas

mlakune akas nggolet beras ngibadah iklas

adoh sambekala nafsu betharakala

dalan-dalan regeng bocah-bocah padha seneng padhang wulan padha jonjang

dolan dhos-dhosan sundha mandha beklen uber-uberan

nganti tumeka oyos-oyosan lan dus-dusan

kaline bening kelen numpak debogan

sing tua ngidung regeng-regeng

sing enom calungan ngibingi ronggeng sindhene nyekar gerongan saur manuk karo penayagan

sing bancer thiar their

sing kadhohan krugu lagon eling-eling Banyumasan

ana ebeg lagi jogedan

dijantur kesurupan

ngokop banyu dedek seember mangan godhong gandhul lan dawegan

ebege mlayu uber-uberan

weruh beling liren depangan

kendhangane buket mbleketaket

disenggaki sindhen njoged jigug

slendhange klebat klebet sing nonton rubung unyel-unyelan

bakul jaran retep pinggir kalangan

dhalang jemblung beber cerita pewayangan

sing nabuh renyom

nyemil sajen setampah kambi tandhakan

bawor ngmong glogok soar

klawar klowor

bukak dhadha blakasuta becik katitik ala ketara

ngibing jigug geol bokong Banyumasan

bleketaket pisan

inyong bungah

kali bacin mambu wangi

nyelah jimat pasucen kaki nini

tlatah kebasen dadi pepundhen

nguri-uri babad leluhur

Page 23: nonton ronggeng

Warto Tirta:

23

sumur metu banyu suci panjer sipanji kutha Banyumas kawit rinakit

ringin ribyong gawe bombong

kanggo pengayom inyong

suket dampyak kanggo dolan bocah mlaku bakyak wonge inyong gapyak

lungguh gupyuk suguh tandhang polah sopan santun

swara renyah lanyah semana

narendrane luhur wekasane

berbudi bawa laksana paring tutur

suwuk

sembur

wuwur

inyong bungah

metu ngumah nyawang sawah pari padha byah palawija neng pekarangan

pala gantung pala kasimpar

kurang lalab gethek pager semi kluban seling kandhang sato kewan

nandhang gizi blumbang iwak

mancing welut nraca keong

godong gedang godong pring dedol pasir dadi dhuit

kali serayu mil rejeki mbanyuni sawah sakiwa tengen

udan deres banjir

gethek nyabrang gawa wong minggir

nyambat gawe ora bayaran

ngedeg brunjung padha sengkuyung

krigan gili bersih desa

wengi nyegah turu

awan nyegah pangan lega lila ngawula gusti lair batin

rika neng kana inyong neng kene

bungah susah ngrumkebi desa

magreh, ma

magreh, yung

01042006

Page 24: nonton ronggeng

Warto Tirta:

24

PATUNG GATHOT SUBROTO

arepa mubeng-mubeng

saka bang wetan purwakerta

jebles ana patung gathot soebrata awe-awe

numpak jaran saguh dedeg padege motor mobil trek atawabis sliwar sliwer

ngiteri bunderan ngarep er-es-u margono

mengkanaha wong sing padha liwat

sambat sinambat paring omat

dhadha inyong kimreteg

ana geni mulab-mulab

tuwuh sekang genen klari sing madhangi jagad

dadi obor ewon sing nyundhuk ati banjur ngobar jimat satengahinmg umat

nyebrang sing padha lengah

kakang mbekayu

inyong ora lila enggane wong landa ngeruk dunya

nyedhot lenga apa maning emas tembaga kue kabeh duek inyong, kang

duek rika, yu

aja gelem dilombo lan diwayu

ayuh reketek saeka kapti madeg jejeg jejeri bumi pertiwi

kabar pating sleber wong landa padha slempang

mlayu nggendhurit nganti kapicirit wedi mbok perang kalah karo wong desa

lah inyong maju perang mung piandel tekad

sangu gobang karo pring lancip degubeg janur kuning

landa nyerang sangu bedilo lan tenk pluru mortal kanggo tameng

jajal, mbok ngedab-edabi

manune inyong gemang

eh kie lemah wutah getih inyong

sapa bae tak tundung lunga

rumpes kelor mujur ngalor butul ngendi bae tak orak-arik

nganti dadi entab-entab pangamun amun

eram !

lumakune jaran mapyak kemluthuk nyingkab pedhut gili padesaan

ora nyana angger during maca buku sujarah

Page 25: nonton ronggeng

Warto Tirta:

25

priyayi agung gathot soebroto

katulis emas wong desa

wibawa bawa laksana

dedeg piadege dhuwur

andhap asor tanpa pamrih pangandikane mantep

dadi suh lan thuladha prajurit

apa dene kawula alit

ngerek gendera merah putih neng langit

klebat klebet sajreone dhadha murub roh pahlawan

ndedel muntab sesumbar

nyawa ilang ora kadingapa

landha mleset sing wigati indonesia mardhika

manuk garudha ngayomi nagari

patung gathot soebroto

satengahe bunderan er es u margono

ngelingena aja padha turu lengah mbok ana landa bali ngeneh

gueh,

aja ngasi, lur

05102004

Page 26: nonton ronggeng

Warto Tirta:

26

PASRAH

inyong asumpah pasrah

awak blopot robat rabbet

awan bengi kecubrukan

terut paceran lan kecomberan ora idhep ora weruh

golet rohmat ridhao illahi

saba paran sepangan-pangan

luru krekel cut seupa

manjat murun gunung sangu sega jagung mangan nungsag keloloden wungkal

pontang panting kesunggah beling

mung siji sing kudu kemutan

tetep eling maring illahi robbi

dhuh gusti, inyong pasrah

wadhuk runtah isi watu rai gedheg

tangan cluthak

sikil jail cungur thukmis

mata dulalapan

uek mlondo mikir jomblo

dhuh gusti, gustining manungsa sejagad

jaluk padhang srengengene

banyu mili ngisor rembes madu wulan mayungi remyeng adhem ayem

madhang sega liwet turune anget

ora rongeh wira-wiri ngulet

lemah nusoni tanduran apa bae barat sumilir kabeh daerah

dhuh gusti, inyong pasrah bongkokan picek dhengkol dekukup deraup

nyawiji myang hyang widhi

sing nitah alif tekan ya ora bisa noleh ora bisa mlingeh

kabeh sumarah lan sumeleh

dhawuh tiba

kudu ya

la illaha ilalloh la illaha ilalloh la illaha ilalloh la illaha ilalloh la illaha ilalloh la illaha

ilalloh la illaha ilalloh la illaha ilalloh la illaha ilalloh la illaha ilalloh la illaha ilalloh allohu akbar

luruh pasrah

sumarah

ra

25112004

Page 27: nonton ronggeng

Warto Tirta:

27

NGEBOR

gara-gara pinter geol bokong

munggah panggung derubung wong

nembang dangdhut ngorng-ngoreng

panggung oyag geyang-geyang sing ngibing karo gleyar-gleyer

senggoyongan oyag oyeg

tembang dangdhut kanggo kesenengan

dadi dalan pangan serombongan

nontonm tivi, nyetel radhio, maca Koran

jagad oyeg padha surakan

wong wadon padha sumelang

wegah ginggang mbok ditinggal sing lanang golet bojo sing bisa goyang

gara-gara pinter geol bokong pahal nembang olih dhit segebong

bali desa dadi cukong

kena nggo gawe gedhong magrong-magrong bungahna kulawarga atine monggok

tua enom lanang wadon

dina wengi kepengin ngebor keliru ngebor bokong dadi ngglesor

kesasar ngebor pipa lapindo malah bocor

gawe sengsara maring wong

keliru nggleser ati tambah gemeter

keliru ngguyer bisa keblinger

keliru ngisor puser weteng mlendung rasane kleyer

ingsar-ingser depok ratu ngebor

akeh wong kepengin kesohor bisa ngebor gasi nyonyor

kon sing lanang tambah nyosor

ibu-ibu gisus kepengin nyonto

rame-rame latian ngebor

bokong deingser rasane ser

tapih nyrimped tiba kejongkong bathuk mlenong nangis ngorong-ngorong

gara gara pnter geol bokong ider bokong butul hongkong

niat nyambut gawe malah entong brontong

bali ngodhe umah gari seplong bukak senthong atine nlangsa nggelonglong

ning luar negri deremehna wong

golet dolar olihe weteng jemblong

dadi korban gaweane tekong

Page 28: nonton ronggeng

Warto Tirta:

28

sing teyeng geol tambah ngetop sing tiru-tiru kur padha ndomblong

kelalen maring budhayane inyong

kudu eling lan waspadha majune jaman ora bisa diadhang

rembesing budhaya terus mblandhang

mulane padha sangu iman lan taqwa kanggo cekelan brayan neng alam dunya

aja ngasi keblinger ora duwe uger

2005

Page 29: nonton ronggeng

Warto Tirta:

29

B

R

E

G

!

breg !

oreg-oreg ora sambat

ora pamit

bumi gonjang ganjing mata kelap kelip

wong umyeng

padha ngriyeng

tua enom gedhe cilik wolak-walik

pating njengkelit

umah gedhong umah gedhek tumplek blek

blek

jungkir walik jlerat jlerit

uput uput lindu teka

ngorak ngarik

ati maras miris nggegirisi monyang manying

akeh wong cidra

akeh wong mati dunya brana pungkas

tamnduran rumpes

panganan langka panggonan sirna

2 7 0 5 2 0 0 6

Page 30: nonton ronggeng

Warto Tirta:

30

JONJANG

made & yuwan

padhang wulan nglinthang terang ketiga madan sue

swara adhem remesep

bocah padha jonjang linthongan nembang dolanan

padhang wulan wulane kaya rina

ayo kanca padha dolanan neng jaba

sinambi maca lewane alam dunya

becik ketitik ala ketara

wong cilik dulat dulit golet rejeki olihe setitik

wong gedhe menang kerahe

golek rejeki akeh pengarahe dunya brana dadi raja

ngelmu luhur ora kajen dadi rekasa

punggawa gedhe kaya raja kawula alit nganggo ancik-ancik

weteng lalat plilit merga angel golet dhuit

padhang wulan nglinthang

ati padhang ndeleng bocah pada jonjang

senajan urip urung kabegjan

2006

Page 31: nonton ronggeng

Warto Tirta:

31

TERANGAN

srengengene padhang

panas nggemplang

neng sawah utawa pekarangan suket garing nglinthing

lemah pating bledhag

ngablag- ablag

sawah tegalan ora bisa tetanduran

ketiga nglinthang wong desa kebingungan

pan buruh langka pegawean

beras larang keleletan

tuk padha sat luruh pangan separan-paran

klayang-kloyong sumpeg butuh pangan lan sandhang

ora kaleksanan

2006

Page 32: nonton ronggeng

Warto Tirta:

32

MLIRIK DHINGKLIK

ana barat semebrak

ana gludug gemluthuk

munggah gunung sapa ngerti dijaluk

ngintip dhingklik mbok bisa ngancik

tak tak tak tak dumblang dumblang

tung gentak gentung kaki kaki barang kentrung

gelar sarung bukak tudhung

melani waktu sing lagi gandrung aja nyela aja nyandhung kon ati ora linglung

apa jane sing lagi limbung

akeh wong masang wuwu agal ugul

awak dhewek sing paling unggul kanggo golet tumpakan adhiluhung

senajan sing jagong kursi empuk esih wutuh mengkruk-mengkruk

anak bebek kon ora silem awake dhewek kon ora dalem

klintar kelinter golet botoh ora pekewuh saba desa ngusung uwuh

ora deundhang padha rawuh

ngaku sedulur ora rikuh

nembe ketemu bangeting gupuh babe ana sing lagi digayuh

e lah dalah, huzya huzya bak bak kukur kukur kreyuk kreyuk

ana wong nyadhong nganggo paruk

Esuk esuk mangan bubur

Blusak blusuk golet sedulur uput uput ana jago kluruk

padhang jembrang nyingkab pedhut

ana sing antap untup plinthat plinthut ngintip bar arep ngetut

theng-theng tut

si rasi-rsai ngentut sapa wani aja plinthat plinthut

mlebu kalangan kanti luhur

aja nganggo cara entut burut

dang dang padhang jembrang

ning bang wetan srengengene wis branang

gamelan ditabuh pating gembrumyang udhud nginthing bako garing

golet bithing padha sing eling

jaluk mangkat disit mbok keri tunggangan munggah kursi empuk sing pengaji

sapa bae kepengin nyingkrik

sapa bae kepengin ngepet

sapa ngerti dadi gapet

Page 33: nonton ronggeng

Warto Tirta:

33

senajan pong ging ngepog ana sing olih pepet

nganti kesempled ora teyeng ogat aget

babak kukur kukur garuk garuk

golet bithing aslak usluk pating blusuk

wong monggeni pating gemluthuk siki ngesuk aja padha ngantuk

ana jago agi padha kluruk

mangan emping mlarah-mlarah

dadi pemimpin kudu sing amanah

aja kukur lagi butuh padaha kerah

bareng sing kaleksanna ora eling ora weruh

082006

Page 34: nonton ronggeng

Warto Tirta:

34

ELING-ELING

kolang kaling sabrang wetan

eling eling jaman wis edan

lanang wadon padha puletan

tua enom kelalen sambatan gedhe cilik padha wadanan

uger-uger budhaya padha ditinggal

nyembah gusti dadi ceremonial bencana musibah dadi tontonan

aweh bantuan dadi kesombongan

politik mambrah-mambrah dadi tujuan sujarah dadi guyonan

reformasi dadi umpruk abab

tontonan dadi tuntunan

wudel katon dadi lumrah prawn kencur dedol murah

degawa om-om sing ngmbar syahwat

bocah sekolah tamat nganggur njeprah ngodhe demo ngganggo rupiah

ngganggo jilbab mung nggo nutup polah wong bener deinger-inger kon keblinger

wong salah nantang bayar ora gelem salah

wong kencot nyolong beras deencot-encot

wong sugih mbethithil numpak dunya pejabat korupsi dadi sugih depuji-puji

munggah kaji bola-bali ora kelingan tanggane miskin

malah senang nganggo kethu putih

kolang kaling ndalan

eling eling kudu kemutan

senajan jaman wis edan deleng srengenge nang bang wetan

gawa pepadang kanggo wong sing eling lan kemutan

dunya bisa lunga pangkat bisa minggat

jan kewalat

2005

Page 35: nonton ronggeng

Warto Tirta:

35

DZIKIR

inyong depa

sema sumarah neng tritis umah sinebut gusti, ya allah

suh luruh pasrah

nyawiji ji

la illahailallah

2006

Page 36: nonton ronggeng

Warto Tirta:

36

MANTES-MANTES

Diajeng

Tekamu sing tanpa aba lan ora keraba

Incig-incig sededeg senyet

Breg Reeeeg

Jantung inyong ora kemreteg

Kalayang Kur pantese

Awakmu mandhep

Tumiba seba neng sisih welas asih slira inyong sing agi mblayang Kangen kumanthil semelap ora klinglap

Mbok bae nyong bisa nglayap

Ambu wangi kembang jambe Awan bengi kemutan kowe

Awan tuwuhing wengi Ati gemriming awak ontang anting

Kringet adhem dleweran udu kesel

Ngingen nggangen-angen tanpa welas Jebule mung mantes-mantes

2004

Page 37: nonton ronggeng

Warto Tirta:

37

PESTHI

satemah lumaku neng dunya

sawise tinitah

digedongana dikuncikana

pesthi gusti ora bakal owah

anggere wektu teka

kabeh bakal kajibah

pet

2005

Page 38: nonton ronggeng

Warto Tirta:

38

NELAYAN

neng pinggir segara inyong trenyuh mrekambak

jagong deleng oabahing ombak

para nelayan gayuh weleh

golet iwak pahal sewayah-wayah pasrah nasib maring gusti allah

kanggo biaya bocah sekolah

luruh kaya kulawarga saumah

kembang boreh dadi bleluluk

mangkat sore bali esuk

sangu jaring numpak prau

jangkah segara tanpa elung wektu

adoh kana adoh kene sepisan mangkat segar diambah

ati bungah angger olih iwak mambrah-mambrah

bali esuk anak bojo sumarah

2005

Page 39: nonton ronggeng

Warto Tirta:

39

INYONG KANGEN KARO RIKA

kanggo kanca guru

kakang bekayu, banyu sumur aja nggo kemu..

angger nggo kemu dadi larang regane garing untune

ngumur-umur pisah ora ketemu bareng ketemu

pangling rupane ora pangling suwarane

kemutan jaman semana,

sing wadon ayu dheblong, dandane menor tur sementhor

moles pisan agine prawan

rambute riwean, pipine alus ambune wangi lambene tipis pantese kemlithis

ngindhit tas lenjehan jengat jengit

awake semok, mempleg-mempleg, bokonge mentod lembeyane lead-leod, sing deleng atine kemelod-kelod

kepengin nyengop, oalah gejrot!

lah sing lanang mlakune dregang, cengengesan gemagusan

tingkah polah bocah desa mlebu kota

sepatu kemlethok sul-sulane mlethek

sempongane mlithis, ngomonge ngguthis, bathuke klimis weuh prawan kepengin gendhak

weuh gadhis kepengin nyriwis

thingak-thinguk gembelengan terut dalan ora wani ngaku calon guru

mergane isin diarane sekolahe wong ora due dhuit

cing ciripit gula batu kejempit isin sepetit mangkat sekolah numpak pit

godhong suruh go gawe tasbih, sugeng rawuh sugeng pinanggih selawe taun plak semplak ora nana kabar semebar

inyong rika padha kelalen mbuh sapa

ana tudung sekang pring wulung

tudhung didelah ning tengah sawah

inyong bingung rika bingung

batir sekolah sue padha pisah

nguk cenganguk, ngok cengongok

sing wadon manthuk sing lanang nyengop

gemiyen inyong batir rika, plinthat-plinthut siki pangling ningen kepencut

belingan ndeplok bareng padha gendhakan mlaku bareng padha gebedan

bocah es em a padha motoran

inyong mlaku padha capitan

sing weuh padha cekikikan

Page 40: nonton ronggeng

Warto Tirta:

40

ana wadon arep mlirika,weruh bae ora takon

isin maring sekolahe wong pinggiran eladalah jaman owah wis kebubrah

molah-malik wis ketitik

sekolah tamat dadi pendhidhik, gaji sethithik go sangu urip

selot suwe selot akeh, numpak pit bosen nganti weleh

es ka mlayang mlayu ndhiler

eealah manyer, numpak motor slenthar slender

mangkat mulung kambi muter-muter

ketemu pacar atine gemeter ditakoni calon mertua madan kedher

tambah dina tambah wulan tumpuk tundhung taun-taun

gaji guru madan kanjat prawan liwat padha gemrapyak pengin kenal pengin dilamar

kang guru jengaten guru, kaya dene ketiban wahyu

akeh prawan padha kemayu, akeh bujang pada klayu akeh wong tua duwe mantu guru

e la elo, kakang mbekayu aja drengki aja gela kemutan rekasa aja kuciwa

senyatane rika siki lagi ketiban begja

undhang-undhang guru disahna, pamarintah niat bela

jagad godhong langit padhang, sing ora seneng aja padha gela nasib orang siapa suka, tuhan berkehendak tak bisa ditolak

syukur-syukur, alhamdulillah, sujud syukur maring gusti allah

thung gentang genthung, ayu kanca padha rubung

nostalgia inyong ketemu kambi rika

syukur bungah rika wis gagh tur ora kalah karo pegawe lia

dong sekolah denyek wong deleng padha wegah ati priatin mondhok umah turu neng dhuwur klasa

urip nyegah lan puasa, sega liwet karo uyah

nahan perih lan rekasa, wong ora duwe kepengin sekolah sapa ngira sapa nyangka, siki ketemu rika wis numpak mobil mewah

sing neng desa sugih sawah, sing neng kota sugih bandha

umahe gedhong magrong magrong, eng tanggane diarani sombong tanggal enom akeh sing nagih utangan

tanggal tua blingsatan, gali lobang tutup lobang

kue gambaran urip sing ora genah

maring sawah gawa runtah, godhong waru pating plunthah

inyong bungah rika bungah, dadi guru padha sing sumringah

mulang bocah kon padha pinter mbesuk gedhe ana sing dadi dokter, sing insinyur bisa gawe helikopter

sing bodho planga-plongo, wali muride padha mbitho

umah guru padha semangar, metu ngguyu anake pinter

gendhong njogrog magrong-magrong urip lumayan kudu kelingan

sekolahane inyong

najan siki wis ora ana, aja padha sombong

Page 41: nonton ronggeng

Warto Tirta:

41

pitik walik lunga ngodhe, gemiyen cilik siki gedhe ngumang pring aja dedamu, gemiyen gering siki lemu

inyong klayu karo sliramu, pipine alus kepengin ngambung

arep nembang maras mbok dipenthung

ala kacret isin bnaget, cinta ditolak atine mungkred siki nyong ketemu rika, ora pangling ora bedha

ana kayu go gawe perabot, tiba nggethak ana sing jiot gemiyen ayu bokonge menthot, bareng duwe anak dadi gembrot

pipine kempong senajan urung perot

gawe tekan kayu nangka, kayune wonene lemu-lemu inyong kangen karo rika, slawe taun nembe ketemu

jangan lenca dekira bakmi

ditambah kuah enak sekali dong sekolah cinta pernah bersemi

tamat sekolah ditinggal pergi

aduh bleg ! nelangsani ati

kejam nian dirimu tak berperi

siki inyong ketemu rika

sing bagus ora bisa gemagus, sing ayu ora bisa kemayu

wis padha tua isin anak isin putu

njukut senthir diselah dhuwur, ayuh batir nyambung sedulur

aja ndeleng dunnya bandha, delenga kanca sebrayat

luruhe urip bebrayan karo batir, nandur kebecikan mesthi langgeng nandur sedulur awake subur, atine makmur jibar-jibur

lunga ngalor ngidul ora bingung

e ha e, jaman sing arep teka bakal mulya gaji guru arep munthuk, apa temenan apa ora

ayo padha donga kon kaleksanan

supaya urip inyong tambah sejahtera

ana kewalen madan monyang, ana kereta aja nyenggol

aja kelalen karo inyong, warto tirta situkang banyol

Kracak, 21 januari 2006

Page 42: nonton ronggeng

Warto Tirta:

42

CENTHENG DESA

awing-awang kango balayangan

siapa nyana wolak waliking jaman

gemiyen batir sekolah

dheweke kesed tur bebehan biji kur mung mungan

senajan wong tuane kelebu sugih lumayan

ningen bocahe mprah-mprahan malah kembul preman dadi centheng blanjaran

gatha gethe tingkah polahe

pengrasane bocah desa wis mlebu kutha maraing tangga teparo nidhoknna tato

neng arep bapa biyunge mbrekeseng malang kedhek

karo bocah nom-noman mingkis klambi mbledeh benik

ngumbar omongan yen deweke dadi wong gledegan aja wani sambat sembarangan

aja monggeni wayah wengi bocah wingi aja kemlinthi

woen wuni kulite abang angger wani maju tak tendhang

weh lah dalah reformasi dadi mula bukane partai politik ngrembaka

wong padha balapan gawe partai

rumangsa ana kesempatan centheng desa melu bae rebutan bab akeh batire dong rembugan kepilih dadi pengurus

sing baka nggulawenthah obah mosiking partai

nganggo dasi dawa sesisih esih bersih moh deresiki

ana reformasi padha rebut korsi

wong cilik repot nasi

nah

pancen arep nggo dalan polah pemilu di gelar dheweke kepilih dadi utusan calon anggota dhewan

tambah sumringah terus bae kampanye blusuk-blusuk mider desa

janji-janji lambe umpruk deambrah-ambrah

sanggup majukna desa, nyejahterakna rakyat sing deomongi kur manggut-manggut

centheng desa pidhatone tambah rosa

dekeproki kaya lagi bur dhara tawa program ngambrah ngambrah

asung bekti bkon sanguine tambah

kaos oblong madan cungklang

bolong sepira ditambal dluwang

milih inyong aja sumelang

kanggo rika siap berjuang

Page 43: nonton ronggeng

Warto Tirta:

43

lah jan

kemutan angger sekolah lagi dewulang ngesuhen guru angger ulangan olihe sindik ondhol utawa kursi njengking

pintere olih embret omongan

ketambah dunya wong tuane lumayan

kena kanggo sangu kampanye golet bithing swara bisa wuwur maring kanca sedulur

nandur blingo oyode mulur

nandur beweh madep dhuwur arep jago eman sedulur

sregep aweh sregep wuwur

wow kedadian

centheng desa dadi wakil rakyat

tambah mbrekeseng cementheng-centheng

omongane rosa polahe neka-neka senajan kemampuane mung-mungan

pikirane cupet pengalamane seupret

modal nekad kena nggo sangu mulya mangkat sidhang sing penting tanda tangan

jagong grok

udud utawa ngantuk silir-silir gedhong ac

mangsan mikir mbodokna batir

mangsan tanda tangan gaji

nggekeng ora kena kecuil salah kedaden wakil rakyat sing mata dhuitan

dunya rakyat padha nggo jimpitan

rembugan gawe anggaran sue sue malah padha nggo rebahan

reformasi degemborna tekan awing-awang

ora olih adol korsi ayuh bareng brantas korupsi

mbela nasib wong cilik sing taun-taunan melasi

ningen dheweke mengkruk-mengkruk jagong korsi nyulap kuitansi dadi bukti

nggedhekena anggaran kanggo blanjaan

kunjungan kerja jane plesir pakansi kabecikan nasib wong cilik kanggo golet banda

limang taun gaji mlarah-mlarah pegawai cilik angkrik angkrik jagongane ngumblik bayarane sepetit kepengin gawe umah kridit

kempas kempis ngetung tanggal wulan teka

tanggal enom gajian

wong nagih uluran tanggal tengahan golet silihan tanggal tua adol bedahan

saben dina mripate dulalapan bingung biaya bocah sekolah mangkat ngode sewayah wayah

neng pimpinan dekuyah kuyah

Page 44: nonton ronggeng

Warto Tirta:

44

urung genep limang taun dadi politikus

akeh kritik ora degubris akeh saran delebokena kranjang runtah

nabuh gong tabuhe nyilih

bareng jagong kelalen sing milih

wolak waliking jaman robah

wakil-wakil sing sontoloyo deayab debubrah ning generasi sing idialis

penegak hukum ngincer polah korupsi

centheng desa keder wedi detangkep polisi dina wengi donga jampa-jampi

golet dukun kanggo nutupi bukti-bukti kuitansi

supaya kon aja katon nglomboni

bener jejer

becik ketitik

ala ketara

ruh reformasi esih ana sing suci

centheng desa deadili kebukti korupsi pongingpog mlebu bui

21052004

Page 45: nonton ronggeng

Warto Tirta:

45

MENDHE

sang saya dalu lintang sumebyar

titi selot wengi wulan padang sumunar

sawise bocah padha jonjang

rampung sambat kesel jaluk depende

amaben diresiki klasa digelar

dian teplok cemanthel pager murub kelap kelip

neng latar wulane padhang wong rondha mubeng desa

jaga ketentraman rukun warga

ayun-ayun, ayun badhan badan siji dadi bingunging ati

kulup sekeloron jaluk dipendhe

deelus-elus, deusap-usap dekundhang-kudhang

mlakune jigrag-jigrag kaya kidhang

budine apik kaya nabi tumindhake becik kanggo thuladha batir-batir

besuk sugih nanging ora kikir

sregep ngibadah lan sidhekah

bisa munggah kaji

sugih ngelmu lan duwe dunya

ora kemaki apa maning kemlinthi andhap asor berbudi laksana

tuwuh asih remesep dhadha

dadi tameng tumrap negara

bela kabecikan tanpa pamrih ngundhuh upa tanpa merdaya

jejer jeneng bakal teka jeneng

ning dhadha saklurup sakeloron

semendhe cita luhuring wong tuwa

tinancep dadi cikal bakal sing arep teka gumelar trah titising sukma

kulup

bubu sing lelet tur angler tek slimuti kambi tresna asih sekang gusti illahi

murih besuk gedhe dadi wong kopama

adoh sing rubedha lan betharakala akeh rejekine akeh godhane

dregang awake sehat rohanine

pinter pikirane lancip tindhak tandhuke bisa junjung dhuwur jero wong tuwa

Page 46: nonton ronggeng

Warto Tirta:

46

BADA

corong-corong mesjid pating genthoar saut-sautan

kalimah takbir ngumandhang neng awang-awang

bedhug detabuh suara tambah syahdu

wulan romadhon jlirit atur pamit wong puasa sewulan tutug

bayar zakat fitrah nggo nyucikena ibadah

kapuk megar tiba nglayang

kupluk anyar sregep sembahyang

romadhon awe-awe lunga

umat islam getun ora lila

detinggal wulan sing akeh berkah

tuku mrica digawa plesiran

rampung puasa padha takbiran

allohu akbar allohu akbar

tua enom gedhe cilik lanang wadhon padha sumebar adhus gasik dandan resik mangkat masjid utawa lapang

nganggo klambi apik semribit mambu wangi

elur arep sholat id

maring kebon gawa klasa

klasa kual ning pinggiran

wulan romadhon padha puasa wulan syawal padha lebaran

Desa kutha padha alim ulama nyiapkna riaya

siji syawal sholat id delakokena allohu akbar allohu akbar

umat islam pating sumebar

ngagungena asma alloh makantar kantar sholat id neng mesjid ora nyukup kanti tekan latar

klasa degelar jamaah kebek selapangan

ati bungah tilas menang perang lebaran teka salaman mubeng-mubeng terut umah

pacitan lawuh medang njacrah semeja

ana baya mangan slada ketiban bluluk ora sepira

bubar riaya pada bada

silaturahmi njaluk ngapura

kluban slada dekumbah sumur

maring sawah meme tudhung lagi bada medang ora etung

bali ngomah wetenge bunthung

Page 47: nonton ronggeng

Warto Tirta:

47

sing adoh padha balik elur

sembah sujud maring wong tuwa lan sedulur ziarah kubur nyekar maring leluhur

ngraketena silaturahmi sungkeman ngalor ngidul

ngodhe setaun dekumpul-kumpul

bali desa bagi sedekah atine mangkel ngalap berkah sujud syukur

mugi gusti allah paring rejeki sing makmur

maring pasar tuku janganan kurang uyah maring pedhangan

klambine anyar lunga salaman

terut umah padha medangan

arep bada dina prepegan

bakul-bakul padha seneng dodolan

nggolet bathi seundhungan barang murah dedol larang

akeh wong butuh ora umat

mlebu pasar sesek uyel-uyelan

akeh copet padha golet pahalan

took-toko, warung-warung, buka padha balapan sing sengeng bakul klambi lan beceran

dagangane laris dhuite mlarah-mlarah

ngetung bathi atine bungah

gawe pethi kayu jati akeh bathi munggah kaji

gawe pethi kayune mentah akeh bathi seneng sedekah

lebaran setaun sepisan

tekane deenteni wong sedunya lungane detangisi kelangan

romadhon wulan sewu wulan

kebecikan tumplek blek dadi amalan berkah ngibadah olih ampunan

setan sing nggodha padha debandha

surge debuka kanggo kaum muslimin lan muslimat singa keh dosa kon padha taubat

iwak sayur bumbu tomat

tomat selawe kulite tiba ayuh sedulur emut solat

solat kuwe kuncine swarga

wektu lebaran akeh wong ngapura

maring sepadha-padha menungsa

panggonane salah lan dosa sing nguja apa dene sing ora kadimaha

sing derasa utawane ora krasa

sing katon lan ketaton dadi nlangsa

sing bisaa nganti sing bahaya

Page 48: nonton ronggeng

Warto Tirta:

48

klayar kluyur nggoleti beras nguber beras decucuk dhara

ayuh sedulur padha iklas

bener salah padha ngapura

dina lebaran dina bada

pemimpin lan pejabat kudu kelingan rakyat

kepengin urip murwat tuku pangan sandhang ora kuat akeh wong bisaa dadi mlarat

rebutan zakat sedhekah nganti ana sing sekarat

jangan klewih bumbu kamijara

tabah micin rasane pera

wong sugih dunya bandhuara

wong miskin wetenge lara

agi bada pada balapan sedekah

bubar bada balik mbethithil kaya bisaa bebeh ngibadah alot sedhekah

mesjid musola ora padha deambah

kon padha jamaah aras-arasen wegah esuk-esuk tangi kudu degugah

solat subuh srengengene wis munggah

qur’an gletak ora dewaca

bocah pasaran nang pondhokan

pondhokan kaji nyembeleh kurban

bubar lebarn mabok-mabokan kelalen ngaji lan nderes qur’an

lah brabeh ben

aja kaya kuwe sedulur kabeh

nyambut gawe lan ngibadah kudu sing ikhlas

sing lakon cilik kanthi tumindhak becik laku sethithik ketitik apik ningane nuli

tinimbang gedhe mung kanggo gumedhe

pamer ngalor ngidul ladha-ledhe plenthang plentheng ora bisa kanggo tuladha

astagfirullah

2005

Page 49: nonton ronggeng

Warto Tirta:

49

PENGANTEN ANYAR

bujang prawan janji nglamar

urip bareng kualwargan

gethok dina niat besan

nyebar uleman maring kadang gawe jenang pasang tragtag

janur kuning dipasang ngarep lawang

speker ngenthoar calung lan campursari kanggo hiburan aweh ngerti barang gawe wis demimiti

wong kondangan nyangking tromol ndilir nuli

para sinoman peladen sandangane seragam rapi nyambut tamu kakung putri

nyunggi baki isi pacitan jenang wajik apa dene utri

meja njacrah nderet toples isi roti

sohibul kahzat bungah ati mesem guyu karo nyobati

mangga sami dedahari

sobatan kangge panjengan sami

besan teka gawa jodang isi panganan

bakal penganten dedandani moler pisan sing wadon lambene menter menter

sing lanang maras degdegan raine menger-menger

pengulu teka penganten ngijab

rampung ngijab terus jejer tumpeng ingkung neng meja ander

swasana bungah rame-rame deselingi campursari lewih maen

tuku suweng maring pasar

pasar klewer ana undar

paling seneng penganten anyar

bubar jejer udar-udar

penganten sekalian mesem guyu

semu isin kambi para tamu

lingsir wetu adicara jejer penganten rampung

para tamu sami kondur gari para laden keduman beres-beres

sing duwe kajat mlebu sentong

niliki amplop sumbangan numpuk segebong

debukaki isi dhuit atine monggok bojo laki cengar-cengir dikut ngetuni

decarik-carik niat mipil nyaur kridit

benang lawe dawa sepethit

pentilane degawe jarit

barang gawe utang disit bubarane ora duwe dhuit

Page 50: nonton ronggeng

Warto Tirta:

50

jingakt jingkut pengantene mlebu senthong

mambu wangi kembang mlathi rasa kesel wis delewati

atine deg-degan arep dwiwiti sing ngendi

jagong amben delang-deleng ting petheleng

sing lanang mathuk sing wadon ndingkluk ngemek bathuk keliru kupluk

bareng nylinguk sing wadon kesikut

dengak maning urug tengkuk ati mbededeg arep kesuh

bareng tangane decekel mlirik rikuh

pipine desun ala embuh

lampu listrik degeng-geyong

aja brisik mbok ana wong

lampu listrik deutak-utik

ngesun sethithik rasane asik

siki wis rinaket tali nikah

janji sakeloron pati urip dadi sumpah

penganten anyar mbabar tresna mbuktekena gine gendhakan

kepnginane sepirang-pirang

gayuh rumah tangga sing kepenak

sakinah mawadah wa rahmah

buang runtah godhonge dammar

damar loro kayune mjubah agi bunagh penganten anyar

bukak kado isine grabah

swasana umah rampung khajatan sing rewang umbah-umbah garabah

sinoman rampung kari resik-resik panggung

barang silihan dibalekena kabeh besan kondur nyangking brekat

bapa biyung bungah duwe mantu ayar

jangan beweh debuntel klaras

kanggo lawuh mandan enak

barang gawe oleih akeh beras

olih mantu tambah anak

2005

Page 51: nonton ronggeng

Warto Tirta:

51

TUNILAN LAN TUKANG UTHER

rame-rame mlaku-malku golet delengan

ana tunilan neng lapangan resepsi tujuh belasan

sing nonton akeh kebek sol-solan

lirak lirik ngincer prawan arep nggo gebedan

gawa tumbu layan pikulan

pikulan kayu abote tengah malem minggu padhang wulan

nyawang wong ayu atine bungah

bocah cilik ngrubung bakul thoet-thoetan

sing tua rogoh sak ngetokena recehan

sing lagi gendhakan glenak glenik jawilan

tukang unther ndodhok ngisor wit gedhang main kipyik degusah hansip

malyu genthurit kebirit-birit

pithine gigal dadune kesingsal

dhuite ilang

modal urung bali tunilan bubar balik ngomah kedangar-dangar

bukak lawang tiba kejengkang

bojone weruh kaget jengkel sumbar

anake nangis njaluk jajan ora denei nangis gulangsaran

lanang wadon bojo laki padu tengah wengi pecungcengan resepsi tujuh belasan maknane ilang

derusebi tukang main unther bajingan

2005

Page 52: nonton ronggeng

Warto Tirta:

52

PLESIR GUA LAWA

dina prei pada plesiran

mlaku-mlaku neng gua lawa

betah deleng khahanan sing endah

gone dhuwur silir-silir buang gerah kringet ilang atine bungah

liren disit jagong gelaran klasa

mangan sangu kupat lawuh mendhoan rasane enak nylekamin pisan

awak bregas mlaku trengginas

pikiran jembar nalar padhang

gua lawa wewengkon purbalingga

panggonan wisata bayarane murah

unik lan megah anugrah allah tua enom tambah sumringah

aja kuciwa angger urung begja begja susah aja kakean polah

plesir gua lawa neng purbalingga

ati bungah sukur karo gusti allah

2005

Page 53: nonton ronggeng

Warto Tirta:

53

KEBUT-KEBUTAN

wengi teka mangkat begadang

nganggo jaket jin katon gagah

numpak otor anyar gembelengan

metu gili kebut-kebutan stang glewang tiba njekangkang

awak tatu getih mlarah-mlarah

wong tuane ngerti buru tilik kaget nangis ngulang-nguling

kemutan motor kridit urung lunas

uang muka bae dadak adol lemah warisan mung kanggo nyenengna anak sing dekudang

lah koh malah tiba motor ringsek ora karuan

tambah maning urusan motor detahan polisi

bocah sing tiba degawa rumah sakit

wong tua nelangsa ora duwe dhuit

niat nyenengna anak lanang siji

degamblong dekudang kurang ati-ati malah entong dunya entong dhuit

2005

Page 54: nonton ronggeng

Warto Tirta:

54

TSUNAMI

reg

oreg

oreg

pyok sempyok

sebyur

byur sebyaksebyaksebyaksebyak

byak

herrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr keleler keleler keleler

aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaah………………

allohuakbar

allohuakbar allohuakbar

gonjang ganjing

oragoreg segarabuminyeburdadisiji

ngemu getih

nyikep tatu

kumambang samu barang

jasadmanungsatandurankewantanduranbandadunyaumahseisine

ambyur

jerit

tangis serambi mekah

lolalali

luh sat

swara ilang

pet

innalillahi wa innailaihi roji’un

2005

Page 55: nonton ronggeng

Warto Tirta:

55

KANGEN BIYUNG

Udan grimis tengah wengi

Hawa anyep remesep

Awak nlethek

Piker agi juthek Emut biyung sing wis kepundhut dhisit

Among angen Kangan

Gambar sing cemanthel neng pager

Nggrentesena suasana Ati nglanggut tanpa nut

Dhadha njur kemreteg

Kemutan biyung Pepundhen anak putu

Sanak sedhulur

yung

iyong keyungyun

2004

Page 56: nonton ronggeng

Warto Tirta:

56

BAPA

adeg adeg kulawarga

gondhelan titis trah sebrayat

sumur sumber kauripan paring pepadang neng petengan

saka guru awak doyong

penggered genceng piker penengah rembug gegoh

Bapa uwan mrotok sepuh ngelmu

pengendikanipun suwuk ampuh

dadi sembur tatu laku

nuntun titah wuwur sabda suci adiluhung kanggo dhawuh

dalan urip supaya kepenak dunya akherat

2005

Page 57: nonton ronggeng

Warto Tirta:

57

NGIRING BANDHOSA

luh leleran ngiring bandhosa

sedawa dalan elur iring-iringan

semribid sumebar ambu kembang

campur beras kuning kambi kapas selang-seling dhuit klening nggo sawuran

pengormatan akhir tumuju alam kubur pratanda salasijining warga kepundhut gusti alloh

2005

Page 58: nonton ronggeng

Warto Tirta:

58

NGUDARASA

atur tanggap warsa

kagem……

ora nyana ora gliga wis dadi ngemu surasa

adoh kana adoh kene

lunga sing desa tumuju kutha golet ngelmu kawruh begja

gegondhelan sembur wong tua seneng lan susah dadi jamu leluhur

pait getir brantawali uyup-uyup awan bengi

konane awak dregeng

ati tambah jiwa kuwat

piker padhang

kesepuh neng panase srengenge ademe udan

remesepe embun

tanpa wegig wegah lumaku saguh jejer paugeran munggah kekarepan karengkuh

senajan desa mawa cara

bumi mawa ciri

negara mawa tata agama mawa syariat

ningen titah gemati ati-ati or lali kambi gusti illahi robbi

kelayon sambat kiwe nengen ngarep mburi semut ireng mrambat satenahe papan alas greng

rongah rongeh kringet dleweran

manjat tumurun gunung gung liwang liwung

tumuju jembar padhange srengenge ajimat andhap asor lemah manah

nekad tekan jogja jenjem tresna tuwuh lega

kutha sing dadi panggon pangupa jiwa anak kathik kulawarga

Page 59: nonton ronggeng

Warto Tirta:

59

siki slimut wis gumelar wiwit ereng-ereng merapi tekn paring tritis

rawe-rawe rantas malang-malang putung goda rubeda bakal kepungkes dening karsa suci mangun negari

sing pancen dadi ugering ati kanggo bekti pertiwi

getih pati sumpah janji temetes neng tritis panggesangan pinuji

kanggo mutahna janji

urip kuwe kudu makarya sing taberi

sisihna wigah wigih

aja sok isinan ngudi kawruh becik satindhake tumukul sanguning luhur budi

jangkep yuswa wis mataun-taun

neng arep pengilon

ora krasa angger pasuryan pancen wis beda tegese wayah gumlewang yuswa kurung

ningen tekad tetp ngembaka dadi kembange taman perjuangan

ora kalah kambi kaum muda

tangan sideku ngampu rancang sesambat syukur maring gusti allah

bukak cathetan rep sidhem

among swara manah kegugah

lair ora klambenan

seda mung gawa mori sedulur

gemiyen ora saiki dadi ana besuk arep ora ana

padha bali maring rahmatulloh

2006