MEVLANA YI ANM TORENI-KONYA 196

MEVLANA'YI ANMA TORENI YIL 694 KONYA TURIZM DERNEGi TAKDJM EDER. " 9 - 1 7 ARALIK 1967"

9 Ara l ik 1967 Saat 20.30 10 Ara l ik 1967 Saat 14.00 10 Aral ik 1967 Saat 20.30 11 Aral ik 1967 Saat 20.30 12 Aral ik 1967 Saat 20.30 13 Aral ik 1967 Saat 20.30

14 Aral ik 1967 Saat 20.30 15 Aral ik 1967 Saat 20.30 16 Aral ik 1967 Saat 14.00 16 Aral ik 1967 Saat 20.30 17 Aral ik 1967 Saat 14.00 17 Aral ik 1967 Saat 20.30

KAPALI SPOR SALONU PROGRAMI A) Aci§ konu$masi : Feyzi Halici B) Mevlana'dan Segme Siir ler C) Tarihl Turk Muziginden secmeler

C) Mevlana'ya Cagri : Mehmet Onder D] Gosteri hakkinda aciklayici bilgi

A R A (10 Dakika)

ICRA EDILECEK ESERLER 1 — Naat-i Mevlana - Giifte : Mevlana, Beste : ItrT 5 — 2 — Suzidil Taksimi 3 — Suzidil Pesrevi : Neyzen Emin Efendi 4 — Suzidil Ayinfser i f i : Zekai Dede Efendi 6 —

Son Pe§rev Son Yiiruksema? Son Taksim Kur'an-i Kerim

152

12*

100

74

73

99

135

1S1

154

128

102

7*

JO

26

2

1

25

49

75

101

127

1S3

15*

130

104

7»

52

28

4

3

27

SI

77

103

129

155

A I > PR01

15S

133

106

SO

54

30

6

5

29

S3

79

105

111

157

,

ISO

134

tot 82

54

J2

1

7

31

55

81

107

133

159

162

116

110

(4

58

34

10

» 33

S7

S3

109

135

161

164

138

112

86

60

36

12

11

35

59

as

ill

137

163

166

140

114

88

62

38

14

13

37

61

87

113

139

1A«

142

116

90

64

40

16

15

39

63

89

1 15

141

144

118

92

66

42

18

17

41

65

91

117

143

168

146

120

94

68

44

20

19

43

67

93

1 19

145

167

170

148

122

96

70

46

22

21

45

69

95

121

147

169

172

150

124

98

72

48

24

23

47

71

97

123

149

171

414

374

334

794

2S4

214

174

173

225

277

329

381

433

43 5

A

416

376

3 36

296

256

216

176

175

227

279

331

38 3

435

487

418

378

338

298

2SS

218

178

177

229

281

333

38 5

437

489

ISO

340

300

260

220

180

179

231

283

335

38 7

439

420

182

342

302

262

222

182

181

233

285

337

389

441

422

384

344

304

264

224

184

183

235

2B7

339

391

443

491

424

386

346

306

266

226

186

185

237

289

341

393

445

493

476'

3sa

348

108

268

228

188

187

239

291

343

395

447

49 5

458

390

350

110

270

230

190

189

241

293

345

397

449

497

410

392

352

112

272

212

192

191

243

295

347

399

451

499

412

394

354

114

274

234

T94

193

245

297

349

401

453

501

434

396

356

316

276

236

196

195

247

299

351

403

455

503

398

358

318

278

238

198

197

249

101

353

405

457

505

400

360

320

280

240

200

199

251

103

355

407

459

436 |

402

162

322

282

242

202

201

353

305

357

409

441

507

438

404

164

324

284

244

204

203

355

307

359

411

463

509

440

406

366

326

286

246

206

205

257

309

361

413

445

511

442

408

368

128

288

248

208

207

259

311

343

415

447

513

444

410

370

330

290

250

210

309

241

311

365

417

449

515

446

412

372

332

292

252

213

211

243

315

347

419

471

517

213

24 5

317

369

421

473

519

|

315

267

319

171

423

475

521

217

269

331

373

425

477

319

271

323

375

427

479

Sp

321

273

325

377

429

481

523 f 525

o r

323

275

327

379

431

481

527

SEMA HEYETI Mithat BaharT Beytur Selman Tuzun Ahmet Bican Kasapoglu ihsan Bildircingil Mahmut Orrtag Hiiseyin Tuzun Adil Kuciik Mustafa Holat Selahattin Erenler Ethem Karadag Celaleddin Loras Mahir Kejes Mehmet Ozbakir Hasan Pembegiil

(Postnisin) (Postnisin) (Semazen Basi) (Semazen)

Sadettin Heper

Sakir Cetiner Cahit Gozkan Kemal Orgiic izzet Eskidemir Necdet Tanlak ilyas Celikoglu Ziya Akyigit Nezih Uzel Kazim Etfk Osman Dede Aziz Bahriyeli Hiiseyin Top Kani Karaca Erdogan ikizler Selahattin Demirtas

Hasan Ertekin Al i Tataroglu M. Emin Yildiz Biilent Ergene Nail Cokunlu Mehmet Okur Adem Tok Osman Kaplan Ziya Ercan Selahattin Senyiiz Mehmet Vanoglu Ercument Ergene Idris Yavuz Tahir Kuciik

(Semazen) Abdullah Ozture Huseyin Kolancali Necati Gunliioglu Hasan Mucay Mehmet Rengibeyaz Erol Kiicukbakirci Tayyar Ozer Ahmet Birekul Mustafa Yilmaz Hasan Aricins Rahim Karagoz Fahri Pekkendirci Mehmet Emin Yukse] Atti la Karabicak

(Semazen)

MUTRIP HEYETI Heyet Baskani ve Kudumzen Basi Ayinhan - Kudumzen

- Halilezen - Naathan

Mesut Paker Asaf Guven Fahrettin Sisman Ziya Dalgic Yasar Uludag Kadir Buyukoktar Faruk Akdeniz Kadri Akyurekliler Halil Can Ulvi Erguner Akagiinduz Kutbay Dogan Ergin Andac Arbas Arif Bicer Kemal Telliler Hasan Copur Ahmet Hatiboglu Edip Sevis

Ayinhan

Neyzen Neyzen

Basi

Tambur Rebab

KOL Q Q 700

65B

£16

574

532

490

443

702

660

61 B

576

S34

492

4S0

704

662

620

578

536

494

452

706

664

622

580

538

496

454

708

666

624

582

540

498

456

710

M S

636

514

547.

500

453

71 3

670

628

586

544

502

460

71.2

6!?

630

588

544

504

463

674

432

590

548

506

464

716

676

634

592

550

508

466

718

678

636

594

5 S3

510

468

7 20

680

638

596

554

513

470

722

682

640

598

556

514

472

11'.

6S4

612

600

55B

516

474

726

686

644

602

560

518

476

728

688

646

604

562

520

478

730

690

648

606

564

522

480

692

650

60B

566

524

4 31

732

•694

«S2

610

568

526

484

734

696

654

612

570

528

486

736

698

656

614

S72

530

438

894

868

842

816

790

764

738

896

870

844

818

792

766

740

898

S72

346

820

794

768

742

874

848

822

796

770

744

876

850

824

798

772

746

900

8 78

852

826

800

774

748

9C5

180

151

B7£

802

776

750

904

882

a » 930

804

77a

751

906

884

858

832

806

780

754

908

886

860

834

808

782

756

910

888

362

836

310

784

758

91 7

890

364

B?8

3 1 1

786

760

914

892

866

840

814

7B8

762

c D

MEVLEVI MUKABELESl ve AYIN GOSTERlSlNDEKl VAZIFELILER HAKKINDA BILGI

Oliim guniinii Hak'ka vuslat-"Diigun giinii' sayan buyuk Mevlana'dan sonra, ogiu Sultan Veled ve yakin-lari tarafmdan, Mevlana'nm fikir yapisi ve dusunceleri uzerine (Mevlevi Tarikati) kurulmus ve bu edeb-erkan yolunu izleyenlere (Mevlevi) denilmisti.

Mevlevi kelimesi, Meviana'ya nisbeti ifade et­mekle beraber, Kur'an-i Kerim'deki (Nereye donersen Allah'm likasmi gorursiin) anlaminda olan (tevellu) kelimesiyle ilgilidir.

Mukabele denilen ve simdi bir ornegini gcirecegi-niz Mevlevt ayini gosterisi, Mevlevt ^Dergahlarmda, sema'h£nelerde yapilagelmistir. Tasavvufi anlaminda ilah? ask ve cezbeyi, Mutiak Kemal ve Hak'ka Vuslati, vuslat yolunun derecelerini, sembolize eden mukabele yani Mevlevi ayini, en kiigiik teferruatma kadar tes-bit edilmis usul ve erkanla yapilir. Sema'haneler'de neyzen, kudumzen, ayinhan ve naathan'lar gibi musiki erkanmin bulundugu ve siralarma gore yerini aldigi mutrib'in oniinde sema'meydani, onun da tarn karsi-sinda seyh postu vardir. Post'un ucundan sema'hane girisi ortastna kadar uzandigi farzedilen mevhum ciz-giye (hatt-i istiva) denir. Bu.gergege ulasan, Vahdet'e giden en kisa yoldur. Bu gizgiye asla basilmaz.

Seyh ise, biitiin ilah) sifatlara mazhar olan ve pos-tunda Meviana'yi temsil eden Hak ilminin ve (riaki-kat-i Muhammedi'ye) nin miimessilidir. Post, en buyuk manevi makamdir. Ve kirmizi renklidir. Kirmizi ziihur ve tecelli rengidir. Bilindigi gibi gece. safak denen gunesin batmasiyle ziihur eden bir kizilhkla barter. Hazreti Mevlana da 694 yil once, 17 Aralik 1273 Pazar giinii aksam iistii giines gurub edip, Konya ufuklarmi kizila boyarken bu alemden ote aleme, can ve beka alemine gogmiistur. Giinduz de giines dogarken bas-liyan ve fecir denen kiztlla belirir. Bundan dolayidir ki, rnanevi makam post, bir vuslat ve tecelli rengi ola-rak kirmizidir.

Mutrib erkSni, semazenler ve seyh efendi yerleri-ne oturduktan sonra mukabelede ilkin Naathan tara­fmdan (Na'at-i Serif) okunur. Bestekar Itri'nin bestele-digi Na'at-i Mevlana, Hazret-i Peygamber'e en icli ses-lenislerle bir ovgii olup (Ya Hazret-i Mevlana, Hak dost...) diye baslar. Sonra ney taksimine gegilir, ney, asil vatani olan kamish^a ozlemini dile qetirir. Ney, insan-i kamil'in semboliidur ve yanik, igli sesiyle Hak' ka vuslatm ozlemini peker.

Bundan sonra Sultan Veled devri denilen (Devr-i Veledi) baslar. Musikinin temposuyla, adab ve erkan iizere, sema'hane ortasinda seyh, dergah erkam ve sema'zenlerle iig devir olan bu merasim, karsihkh gorusmek. yani bas kesmekle veya cemal cemaie ni-yaz etmekle, mutiak varhgm kemal zuhurunu takdis etmektedir.

Sema'zenlerin basmdaki kiilah, mezartasina, sir-tindaki hirkasi mezarma, tennuresi de kefenine isaret-tir. Onlar dunyadan soyunmus, gayb aleminin ask pervaneleridir. Esasen, sema'hanenin sagi goriinen, bilinen alemdir, solu da gorunmeyen, bilinmeyen ma-na alemi, sema'zenler man§ aleminin mana erlertdir.

Devri Veledi oliimiinden sonra dirilmeye, seyh'in rehberligi ve irsadile, ebedi hayata ybnelmeye isaret-tir. Uc devir, Tasavvufta (llmel yakin) yani Hak'ki ilimle bilmeye, ikinci devir, (aynel yakin) yani gor-meye, iiciincusii de (Hakkel yakin) yani Hak'la bir ol-maya delalet eder.

$eyh birinci devri tamamlarken, kidemce en geri ve en gee, nev-niyaz denilen sema'zenle karsi karsi-yadir. Birbirine bas keser ve bbylece tevazuu en belig sekilde ifade ederler. Bu karsihkh goriisme ayrica birbirinin gonul kiblesine secdeye varmistir. Uguncii devir sonunda, seyh postuna geger, sema'zenler de yerlerini ahrlar.

Devr-i Veledi'den sonra ayin ba?lar. Sema'zenler usuliince hirkalarmi cikarir, yani dunyevi gailelerden soyunur, mezarlanndan siynlirlar. Bu sirada seyh postun oniine dogru yiiriir, baskeser ve herkes ona uyar, Sema'zenbasi ilerliyerek seyhin sag elini oper, seyh de onun sikkesini.. Bu sema'a destur, yani izin almaktir. Bundan sonra birer birer sema'zenler seyhle goriisur ve sema'a kanat acarlar. Sema' ederken kol agan sema'zenin sag eli dua eder gibi yukanya, sol eli asagiya agiktir. Bu (Hak'tan ahr, halk'a sagariz, higbir sey'i kendimize mal etmeyiz, goriinuste var olan, va-sitalik eden bir suretten baska bir sey degiliz.) anla-mina gelmektedir. Bir baska ifadesiyle de (Gocje aga-nz, yere yaganz, varligimiz Hak'kin rahmetinde yok olmustur) demektir. Sema'zenler hem kendi etrafinda doner, hem de meydani devrederler. Feleklerin geze-genlerin, yildizlann ve diinyanm. gunesin cazibesiyle hem kendi etrafinda, hem de gunesin etrafinda dev-rettikleri gibi... Sema', butiin alemlerin giinesi Tanri-nm huzurunda bir devr-i alem'dir.

Esasen sema'. gergek varliga ulastiran, insani kendinden gegiren bir cezbe vasitasi, kendinden ge-gen kisinin can sarhosiugudur. Mevlana'mizm ifade­siyle (Ask'a kavu$mak, bulu?mak sultanhgi igin, per-deleri kaldinp igeriye girmek devleti igin, can elbise-si) dir.

Sema'nm birinci devresi, alemleri seyretmedir. Hak'kin buyiiklugunii ve yuceligini idr§ktir. Bundan sonrasi (Selam) olarak tecelli eder. Birinci selamda asiklar, siiphelerden kurtulur, Tann'nm birligine iman eder. ikinci selam Vahdet'i, Tanri birligini goriis haline getirmedir. Ugunciisiinde asiklar, goriislerini bilis ve olus mertebesine ulastinrlar. Bu devrede ashlar, ken-dilerini. mutiak varligm kemal duragma yitirmis, yok olmuslardir. Son dordiincu devrede Vahdet duragmda ayak direyerek kendi merkezleri gevresinde devreder­ler.

Sema'zenbasi sema'i idare eder. Semazenler onun ayak ve bas isaretlerine gore durumlarmi ayar-larlar.

Sema'm iiguncii selammda seyh de sem'a girer. Hatt-i istiva'nin ortasinda sema' eden seyh. suphesiz burada Meviana'yi temsil etmektedir. Seyh, serna'dan sonra yavas yava$ ilerler. posta varmasiyle sema da sona erer. Mehmet ONDER