Makalah Instumentasi Dan Teknik Pengukuran

8/17/2019 Makalah Instumentasi Dan Teknik Pengukuran

1/33

Instumentasi dan Teknik Pengukuran

“Pengukuran Ketinggian (Level)”

DISUSUN OLEH :

KELOMPOK : 09

KELAS : 3EGD

ANGGOTA :

1. Seppy Fajriani

. !i"i P#$ri U$a%i

INST&UKTU& : I'a Fe(riana) S.Si.)M.T

POLITEKNIK NEGERI SRIWIJAYA

!"#


2/33

KATA PENGATAR

P#ji *y#"#r "a%i panja$"an "epa'a "e+a'ira$ T#+an ,an- Ma+a K#a*a "arena

a$a* (er"a$ ra+%a$Nya "a%i 'apa$ %enye/e*ai"an %a"a/a+ In*$r#%en$a*i 'an Te"ni"

Pen-#"#ran 'en-an j#'#/ Pen-#"#ran Ke$in--ian /e2e/4 'en-an /an5ar. Ta" /#pa

*+a/a6a$ 'an *a/a% +a$#r"an "epa'a na(i (e*ar M#+a%%a' *a6 "arena (er"a$nya "i$a

%a%p# (er'iri 'i ja/an $eran- 'ari "e-e/apan. Ma"a/a+ ini "a%i (#a$ *e(a-ai

pen'#"#n- 'an %e'ia a/a$ 'a/a% pr7-ra% (e/ajar 'iper"#/ia+an 'en-an $#j#an a-ar para pe%(a5a a"an *e'i"i$ /e(i+ %en-er$i 'an %e%a+a%i %aa$eri yan- "a%i (a+a*.

Ti'a" /#pa j#-a #5apaan $eri%a"a*i+ "epa'a '7*en) $e%an) *a+a(a$ 'an 7ran-

7ran- yan- $e/a+ %e%(an$# 'a/a% pe%(#a$an %a"a/a+ ini. Ka%i *e/a"# pen#/i*

(er+arap) *e%7-a %a"a/a+ ini 'apa$ (er%an8a$ (a-i "i$a "+#*#*nya (a-i pr7*e* (e/ajar

'an %en-ajar. i/a 'a/a% pe%(#a$an %a"a/a+ ini $er'apa$ "e*a/a+an "a%i %7+7n %aa8

'an "a%i j#-a %e%in$a *aran 'an "ri$i" 'ari *e%#a pi+a" 'e%i "e*e%p#rnaan %a"a/a+

ini.

Pa/e%(an-) De*e%(er 01

Pen#/i*


3/33

$A%TAR ISI

J&$&L''''''''''''''''''''''''''i

KATA PENGANTAR''''''''''''''''''''ii

$A%TAR ISI'''''''''''''''''''''''iii

A I * PEN$A+&L&AN

1.1 La$ar e/a"an-;;;;;;;;;;;;..;;..;;;;

1. %#*an Ma*a/a+;;;;;;;;;;;;..;;;;;.

1.3 T#j#an .............;;;;..;;;;.;;.;;;......;;...

1. Man8aa$...............;;;;;;;;;.;.;;;;..;;;

A II * PE,A+ASAN

.1 Pen-#"#ran "e$in--ian 5airan......................;.;.......;;..

. Pen-#"#ran "e$in--ian pa'a$an.............................................

A III * PEN&T&P

3.1 Ke*i%p#/an;;;;;;;;;;;..;;.;;;;;..

3. Saran;;;;;;;...;;;;;;;;;.;...............

3. Da8$ar p#*$a"a;;;;;;;;;.;;;;;;;...........


4/33

A I

PEN$A+&L&AN

" Latar elakang

Da/a% "e+i'#pan *e+ari+ari) pen-#"#ran %er#pa"an *a/a+ *a$# *yara$ yan-

$i'a" (7/e+ 'i$in--a/"an. A"$i2i$a* %en-#"#r %enja'i *e*#a$# yan- *an-a$ pen$in-

#n$#" *e/a/# 'i/a"#"an 'a/a% %e%pe/ajari (er(a-ai 8en7%ena yan- *e'an- 'ipe/ajari.

Men-#"#r a'a/a+ %e%(an'in-"an *#a$# (e*aran 'en-an (e*aran /ain yan- $e/a+

'i*epa"a$i. Mi*a/nya #n$#" %en-#"#r panjan- *#a$# "a(e/ %a"a "i$a (i*a %en--#na"an

%e$eran. Da/a% +a/ ini (e*aran yan- 'i(an'in-"an a'a/a+ panjan- 'ari "a(e/ $er*e(#$.

Se'an-"an (e*aran pe%(an'in-nya a'a/a+ %e$eran. Me$eran %er#pa"an a/a$ #"#r

(e*aran panjan- yan- *a$#annya $e/a+ 'i*epa"a$i.

Men-#"#r i$# *an-a$ pen$in- #n$#" 'i/a"#"an. Men-#"#r 'apa$ 'i"a$a"an

*e(a-ai #*a+a #n$#" %en'e8ini*i"an "ara"$eri*$i" *#a$# per%a*a/a+an *e5ara "#an$i$a$i8.


5/33

" Ru-u.an ,a.ala/

er'a*ar"an /a$ar (e/a"an- 'i a$a*) r#%#*an %a*a/a+ 'ari %a"a/a+ ini yai$#:

1. Apa *aja jeni* pen-#"#ran "e$in--ian 5airan>

. a-ai%ana prin*ip "erja in*$r#%en pen-#"#ran "e$in--ian 5airan>3. Apa *aja jeni* pen-#"#ran "e$in--ian pa'a$an>

. a-ai%ana prin*ip "erja in*$r#%en pen-#"#ran "e$in--ian pa'a$an>

"0 Tu1uan

Dari r#%#*an %a*a/a+ 'i a$a*) $#j#an 'ari "arya $#/i* ini yai$#:

1. Un$#" %en-e$a+#i "/a*i8i"a*i 'ari jeni* pen-#"#ran "e$in--ian 5airan

. Un$#" %en-e$a+#i prin*ip "erja in*$r#%en pen-#"#ran "e$in--ian 5airan

3. Un$#" %en-e$a+#i "/a*i8i"a*i 'ari jeni* pen-#"#ran "e$in--ian pa'a$an

. #n$#" %en-e$a+#i prin*ip "erja in*$r#%en pen-#"#ran "e$in--ian 5airan

"# ,an2aat

Ma"a/a+ ini 'i+arap"an 'apa$ (er%an8aa$ (a-i pe%(a5a yan- %e%(#$#+"an

re8ren*i a$a# a5#an %en-enai pen-#"#ran "e$in--ian /e2e/) (ai" i$# 5air %a#p#n pa'a$

yan- 'iran-"#% 'ari (e(erapa *#%(er.

A II

PE,A+ASAN


6/33

Men-#"#r a'a/a+ *#a$# a"$i2i$a* a$a# $in'a"an %e%(an'in-"an *#a$# (e*aran

yan- (e/#% 'i"e$a+#i ni/ainya a$a# +ar-anya $er+a'ap (e*aran /ain yan- *#'a+

'i"e$a+#i ni/ainya) %i*a/nya 'en-an (e*aran yan- *$an'ar. Pe"erjaan %e%(an'in-"an

$er*e(#$ $i'a" /ain a'a/a+ pe"erjaan pen-#"#ran a$a# %en-#"#r. Se'an-"an

pe%(an'in-nya yan- 'i*e(#$ *e(a-ai a/a$ #"#r /e2e/. Pen-#"#ran (anya" *e"a/i

'i/a"#"an 'a/a% (i'an- $e"ni" a$a# in'#*$ri. Se'an-"an a/a$ #"#rnya *en'iri (anya"

*e"a/i jeni*nya) $er-an$#n- 'ari (anya" 8a"$7r) %i*a/nya 7(je" yan- 'i #"#r *er$a +a*i/

yan- 'iin-in"an.

Le2e/ %er#pa"an *a/a+ *a$# 2aria(e/ yan- (anya" 'ij#%pai 'i in'#*$ri *eper$i

+a/nya $e%pera$#r $e%pera$#re) $e"anan pre**#re 'an a/iran 8/76. O/e+ "arena i$#

pen-#"#ran /e2e/ %er#pa"an *a/a+ *a$# +a/ yan- pen$in- 'a/a% "ai$annya 'en-an

"e/an-*#n-an pr7*e* *e5ara "e*e/#r#+an. Ke-a-a/an pen-#"#ran /e2e/ 'apa$ (era"i(a$

pa'a "e-a-a/an *#a$# pr7*e* a$a# (a+"an 'apa$ %eni%(#/"an 8a"$7r yan- (er(a+aya

(a-i "e*e/a%a$an

" Pengukuran Ketinggian 3airan

A/a$ pen-#"#r "e$in--ian 5airan %en-#"#r :

a. P7*i*i "e$in--ian per%#"aan 5airan 'i a$a* -ari* 'a$#% a$a#

(. Te"anan +ea' +i'r7*$a$i* 'ari 5airan yan- "e$in--iannya 'i#"#r

Pen-#"#ran "e$in--ian jaran- 'inya$a"an 'a/a% *a$#an jara" *eper$i %) in 'an /ainnya

$er+a'ap -ari* 'a$#% a$a#p#n +ea' +i'r7*$a$i*) %e/ain"an 'a/a% (en$#" 27/#%e a$a#

(era$ 5airan

Pengukuran ketinggian 4airan 5i6agi kela.

• Pen-#"#ran "e$in--ian /an-*#n-

Pen-#"#ran ini %e/i(a$"an pen-#"#ran /an-*#n- 'aripa'a jara"?"e$in--ian 'ari

"e$in--ian 5airan $er+a'ap -ari* 'a$#% 'en-an 5ara :

a. O(*er2a*i 2i*#a/ /an-*#n- 'en-an *"a/a yan- $e/a+ 'i"a/i(ra*i *eper$i $7n-"a$

#"#r a$a#)

(. Penen$#an p7*i*i 'ari a/a$ pen'e$e"*i yan- (er-era" pa'a per%#"aan 5airan

*eper$i (7/a a$a# pe/a%p#n-

5. K7n$a" 'ari pr7(e e/e"$r7'a 'en-an per%#"aan 5airan


7/33

'. &e8/e"*i 8re"#en*i -e/7%(an- ra'i7 a$a# *7ni" 'en-an per%#"aan 5airan

• Pen-#"#ran "e$in--ian $a" /an-*#n-

a. Pen-#"#ran 8/#i'a +i'r7*$a$i* +ea' 'ari 5airan

(. Pen-#"#ran -aya (#7yan*i yan- $erja'i a"i(a$ a/a$ pen'e$e"*i 'i5e/#p"an "e

5airan

5. Penen$#an pana* 5airan a$a# 8a*a #ap 'i 'a/a% 2e**e/

@ara in8eren*ia/ ($a" /an-*#n-) %e%p#nyai "e*a/a+an #"#r yan- 5#"#p $in--i

'i"arena"an pen-ar#+pen-ar#+ *eper$i per#(a+an 'en*i$a* a"i(a$ per#(a+an *#+#.

De$e"$7r "e$in--ian 5airan 'i(a-i a$a* $ipe :

a. Float ( pe/a%p#n-)

b. Displacer

5. Hi'r7*$a$i*

'. E8e" $er%a/

e. E/e"$ri" 'an e/e"$r7ni"

Per"e%(an-an a6a/ pen-#"#ran "e$in--ian 5airan 'i%#/ai 7/e+ "a5a pen-#"#r

( gage glass) yan- (er#pa $a(#n- p/a*$i" (enin- a$a# "a5a yan- 'i/e$a""an 'i *i*i 2e**e/

'en-an prin*ip (ejana (er+#(#n-an. Se/ain i$# j#-a a'a a/a$ "7n$a" $i$i" point contact

'i%ana a/a$ ini $er/e$a" 'i per%#"aan 5airan yan- 'i#"#r. Apa(i/a 5airan 'i 'a/a% $an-"i

2e**e/ (er"#ran-) a/a$ ini a"an i"#$ $#r#n 'an nai" apa(i/a 5airan (er$a%(a+.

Pe%(a5aan 'i/a"#"an pa'a per%#"aan re/?$a/i yan- $e/a+ 'i"a/i(ra*i.

ejana (er+#(#n-an

Prin*ip pen-#"#ran /e2e/ ini %e%an8aa$"an *i8a$ 'ari Ba$ 5air yan- a"an %en-i*i *e%#a

r#an- yan- 'ia /e6a$i pa'a (ejana (er+#(#n-an. Apa(i/a 5airan 'i 'a/a% $an-"i 2e**e/

(er"#ran-) a/a$ ini a"an i"#$ $#r#n 'an nai" apa(i/a 5airan (er$a%(a+.


8/33

Ke$in--ian Ba$ 5air 'i 'a/a% $an-"in a"an *a%a 'en-an "e$in--ian Ba$ 5air yan- (era'a

pa'a *e/an- $ran*paran yan- (er8#n-*i *e(a-ai *i-+$ -/a**. Ki$a 'apa$ /an-*#n- %en-e$a+#i

"e$in--ian /e2e/ Ba$ 5air yan- (era'a 'i 'a/a% $an-"i 'en-an %e/i+a$ "e$in--ian Ba$ 5air yan-

(era'a pa'a *e/an- $ran*paran *i-+$ -/a** $er*e(#$.

" Ti7e Penga7ung (Float )

Prin*ip yan- 'i-#na"an a'a/a+ -aya (7#yan*i yan- %en-ap#n- 'i a$a* 5airan

'an per#(a+an p7*i*i *aa$ "e$in--ian 5airan (er#(a+ Ga%(ar C3.

Pen-ap#n- float) 'i *ini *e/ain (er8#n-*i %en-#"#r j#-a (er8#n-*i %e%(#"a

'an %en#$#p "a$#p A/a$ ini (ia*anya 'i-#na"an #n$#" %e%(#"a $an-"i) re*er27ir 'an

*a/#ran air pa'a @. Tipe pen-ap#n- float 'apa$ 'iper-#na"an #n$#" pen-7pera*ian

pen-#"#ran /e2e/ 'i (a6a+ $e"anan n7r%a/ 'an 2a"#%.

Ga%(ar C3. S"e%a $ipe pen-ap#n-

Pen-ap#n- float pa'a #%#%nya (er(en$#" (7/a 'an (er(en$#" *i/in'er)

"e'#anya 'a/a% (en$#" pa'a$ $anpa r7n--a. Pen-+#(#n- float "e a/a$ pe%(a5a a$a#

in$e-ra$7r (a5a 'apa$ (er#pa (a$an-) ran$ai a$a# p#n pi$a /7-a%.

Ti7e Pe-in5a/ ( Displacer )

Tipe ini pa/in- (anya" 'i-#na"an 'an %en--#na"an prin*ip "erja (er'a*ar"an

-aya (7#yan*i. Displacer *e5ara 8#n-*i7na/ %irip 'en-an pen-ap#n- float na%#n

"arena (en$#" 'an (era$nya yan- /e(i+ (e*ar *e+in--a 'apa$ %e%in'a+"an *ej#%/a+

8/#i'a 5air %enai""annya. en$#" 'a*arnya a'a/a+ (en$#" *i/in'er pa'a$ yan- pa'a

(a-ian a$a* 'i+#(#n-"an 'en-an (a$an- /7-a% "e #ni$ pen-#"#r.

Displacer $er(a-i %enja'i jeni*

1. Displacer 'en-an prin*ip $7r*i

. Displacer 'en-an prin*ip -aya penyei%(an-


9/33

Di*p/a5er 'en-an prin*ip $7r*i

er$a%(a+nya *ej#%/a+ 5airan 'i *e"i$ar displacer A %enye(a("annya

%enja'i /e(i+ rin-an 'ari (era$ 5airan yan- 'ipin'a+"an. Per#(a+an (era$ ini

%enye(a("an a"*i pe-a* (erp#$ar 'ari $a(#n- $7r*i #n$#" %enai""an displacer 'an

"arenanya %e%#$ar #j#n- D yan- j#-a (erp#$ar 'en-an -aya yan- *a%a *e+in--a F i"#$

(erp#$ar. P#$aran F %en-+a*i/"an p#$aran (a$an- $er#"#r yan- (er(an'in- /#r#*

$er+a'ap per#(a+an "e$in--ian 5airan. Pa'a #j#n- F 'apa$ 'ipa*an- pen#nj#" pointer

#n$#" pe%(a5aan a$a# a/a$ (a5a /ainnya Ga%(ar C.

Ga%(ar C. S"e%a displacer 'en-an prin*ip $7r*i

Displacer 'en-an prin*ip -aya penyei%(an-

Pa'a -aya penyei%(an-) per#(a+an -aya (7#yan*i 'i$ran*%i*i"an %e/a/#i

/en-an pen-ap#n- float arm 'an pirin- 8/e"*i(e/ flexible-disk or flexure tube pa'a

Ga%(ar C "e *i*$i% penyei%(an- -aya.

er$a%(a+nya *ej#%/a+ 5airan %enye(a("an displacer %enja'i /e(i+ rin-an

nai" 'an "arenanya %e%(#a$ pe-a* penyei%(an- %en--era""an /en-an en-*e/

flapper arm %en'e"a$i n7*e/. A"*i $er*e(#$ %enin-"a$"an $e"anan n7*e/ "e re/ay#'ara *e+in--a %enye(a("an pena%(a+an $e"anan "e/#aran 7#$p#$ yan- 5#"#p #n$#"

%enyei%(an-"an -aya (e(an pe-a* 'en-an bellow #n$#" %en-e%(a/i"an displacer "e

p7*i*i *e%#/a.


10/33

Ga%(ar C. S"e%a displacer 'en-an prin*ip -aya penyei%(an-

• @7n*$an$ Di*p/a5e%en$

Prin*ip : Nai" $#r#nnya 5airan *e/a/# 'ii"#$i 'en-an nai" $#r#nnya pe/a%p#n-.ia*anya

%e$7'e ini 'i/en-"api 'en-an *"a/a yan- $er"a/i(ra*i 'a/a% *a$#an 27/#%e.

• !aria(/e Di*p/a5e%en$

Prin*ip : H#"#% Ar5+i%i'e*

i/a *#a$# (en'a (era'a 'a/a% Ba$ 5air a"an (er"#ran- (era$nya *e(e*ar (era$ Ba$ 5air

yan- 'ipin'a+"an.


11/33

Cairan dengan berat jenis diketahui dan tetap

0 ,enggunakan Tekanan

Un$#" %en-#"#r /e2e/ 5airan 'apa$ p#/a 'i/a"#"an %en--#na"an *en*7r $e"ananyan- 'ipa*an- 'i (a-ian 'a*ar 'ari $a(#n-. @ara ini 5#"#p pra"$i*) a"an $e$api

"e$e/i$iannya *an-a$ $er-an$#n- 'ari (era$ jeni* 'an *#+# 5airan *e+in--a "e%#n-"inan

"e*a/a+an pe%(a5aan 5#"#p (e*ar.

Se'i"i$ %7'i8i"a*i 'ari 5ara 'ia$a* a'a/a+ 'en-an 5ara %en5e/#p"an pipa (eri*i

#'ara "e'a/a% 5airan. Te"anan #'ara 'i'a/a% $a(#n- 'i#"#r %en--#na"an *en*7r

$e"anan) 5ara ini %e%an8aa$"an +#"#% Pa*5a/. Ke*a/a+an a"i(a$ per#(a+an (era$ jeni*

5airan 'an *#+# $e$ap $i'a" 'apa$ 'ia$a*i

Gambar 3.48. Sensor Level Menggunakan Sensor Tekanan

Te"anan Hi'r7*a$i"


12/33

Se$iap Ba$ 5air yan- %ene%pa$i *e(#a+ (ejana?2e**e/?$an-"i) a"an %e%i/i"i $e"anan

+i'r7*$a$i" yan- (e*arnya *e(an'in- 'en-an /e2e/ Ba$ 5air $er*e(#$) 'en-an a*#*%*i

%a*a jeni* *-*pe5i8i5 -ra2i$ynya $e$ap.

H#"#% pa*5a/ %enya$a"an (a+6a Te"anan yan- 'i(eri"an Ba$ 5air 'a/a% r#an- $er$#$#p'i$er#*"an "e *e-a/a ara+ 'en-an *a%a (e*ar.

Te"anan +i'r7*$a$i"

Ga%(ar 'i a$a* a'a/a+ *e(#a+ $an-"i $er(#"a per%#"aannya $er+#(#n- "e a$%7*8er)

'i%ana 'i*i$# a"an (e"erja $e"anan P1 *e(e*ar $e"anan a$%7*8er) yan- "e%#'ian a"an

"i$a a(ai"an "arena "i$a a"an %en-#"#r $e"anan -a#-e4.

A*#%*i"an Ba$ 5airnya a'a/a+ air) 'en-an %a*a jeni* 1000 "-?%. Den-an

"e$in--ian per%#"aan 'ari 'a*ar $an-"i $e%pa$ pen-#"#ran $e"anan a'a/a+ 10 %e$er.

Ma"a $e"anan P yan- (e"erja pa'a pre**#re -a#-e a'a/a+:

%a*a jeni* air 1000 "-?%

- -aya -ra2i$a*i (#%i 9) %?*

+ "e$in--ian air 'a*ar $an"i 10 %

P J - J +

P 1000 "-?% J 9) %?* J 10 %

P 9000 "-?% J %?* J %

P 9000 "-%%?%*

P 9000 "-%?*%

P 9000 N%

P 9000 Pa*5a/

P 9 "i/7pa*5a/ 1.13C93 PSI 0.99931 "-?5%

1 "i/7pa*5a/ 0.1033 PSI p7#n' per *=#are in5+1 "i/7pa*5a/ 0.010191C13 "-?5%

Per+a$ i"an $a(/e (eri"#$ ini:


13/33

Ta(e/ +a*i/ per+i$#n-an

Gra8i" +#(#n-an /e2e/ 'en-an pre**#re

Dari $a(e/ 'an 'ari -ra8i") "i$a (i*a %e/i+a$ (a+6a /e2e/ + (er(an'in- /#r#*

'en-an pre**#re P) *e+in--a 'en-an %en-#"#r pre**#re pa'a $i$i" 'a*ar $an-"i) "i$a

'apa$ %en-e$a+#i /e2e/ 'ari air 'i 'a/a% $an-"i. Mi*a/nya +a*i/ pen-#"#ra pre*#re pa'a

'a*ar $an-"i) "i$a %en'apa$ )C1 PSI) %a"a 'en-an %e%(a/i""an per+i$#n-an 'i a$a*)

"i$a a"an %en'apa$"an /e2e/ *e(e*ar 3 %e$er.

# Si.ti- /i5r8lik ter-al

Da/a% *i*$i% 8a*a pri%er) 'i%ana 5airan 'an #ap $er"7%p7*i*i *a%a (era'a

pa'a T 'an P yan- #%#% n7r%a/. Ke$in--ian 5airan 'apa$ 'i#"#r 'an 'i"7n$r7/ 7/e+

*i*$i% +i'r7/i" $er%a/. Pen--#naannya $er#$a%a pa'a -enera$7r #ap 'an (7i/er. Ha/ ini

(er'a*ar"an $e7ri (a+6a *#+# 8a*a #ap j#-a a"an "7n*$an) *#+# #ap j#-a a"an "7n*$an


14/33

(ai" 'a/a% 2e**e/ %a#p#n 'a/a% *i*$i% $erpi*a+ 'i /#ar 2e**e/. Fa*e 5air $i'a" (erea"*i

*eper$i i$#) ja#+ 'ari *#%(er pana*) *#+# $#r#n. Da/a% *i*$i% 'i /#ar $an-"i $er'apa$

per(e'aan *#+# an$ara 8a*e #ap 'an 8a*e 5air Ga%(ar CC.

Ga%(ar CC. S"e%a pen-#"#ran $e"anan pa'a 2e**e/ $er(#"a

Ga%(ar C. S"e%a $ipe +i'r7/i" $er%a

9 Si.ti- Elektr85a ( Probe)

Si*$i% e/e"$r7'a probe *erin- 'i-#na"an #n$#" pen-#"#ran "e$in--ian)

'i%ana $i'a" 'iper/#"an $i$i" pen-#"#ran *pe*i8i" a$a# +a*i/ 'a$a 'a/a% (en$#" in'i"a*i

a$a#p#n re"a%an. Pa'a *i*$i% 'en-an e/e"$r7'a) *aa$ "e$in--ian $#r#n 'i (a6a+e/e"$r7'a ren'a+) re/ay /i*$ri" a"an $er-an--# %enye(a("an "a$#p "7n$r7/ pa'a (a-ian

in/e$ $er(#"a #n$#" %en-i*i $an-"i. Ke$i"a "e$in--ian nai" %e/e6a$i e/e"$r7'a yan-

p7*i*inya /e(i+ $in--i) re/ay a"an $er-an--# *e+in--a "a$#p $er$#$#p) -era"an an$ara

e/e"$r7'a %en-+a*i/"an "e$in--ian (er#pa dead zone Ga%(ar C


15/33

Ga%(ar C. S"e%a *i*$i% e/e"$r7'a probe

Kla.i2ika.i Pengukuran Ketinggian 3airan

Da/a% pen-#"#ran "e$in--ian /e2e/) pen-#"#ran "e$in--ian 5airan 'i(a-i %enja'i :

" Pengukuran Ketinggian Lang.ung

Pen-#"#ran /an-*#n- $in--i per%#"aan 5airan 'apa$ 'i/i+a$ 'ari pen--#naan -e/a*

pen-/i+a$ a$a# -e/a* #"#r (ia*a 'a/a% (ejana 'ian--ap %er#pa"an %e$7'e yan- pa/in-

*e'er+ana #n$#" %en-#"#r $in--i per%#"aan 5airan. Me$7'e ini *an-a$ e8e"$i8 'i-#na"an 'a/a%

pen-#"#ran /an-*#n-. Pen-#"#ran ini 'apa$ 'i-#na"an 'en-an +anya %e/a"#"an 7(*er2a*i

2i*#a/ /an-*#n- $er+a'ap *"a/a) penen$#an p7*i*i 'ari a/a$ pen'e$e"*i yan- (er-era" a$a# "7n$a"

'ari pr7(e e/e"$r7'a 'en-an per%#"aan 5airan.

Pen-#"#ran 'i/i+a$ /an-*#n-: Tin--i per%#"aan 5airan 'apa$ 'i/i+a$ /an-*#n- 'an

'i'#-a "e'a/a%annya 'an 'i$#nj#""an 'a/a% *a$#an pen-#"#ran panjan- %e$er. Den-an

'i"e$a+#inya $in--i per%#"aan 5airan %a"a 27/#%e 'ari 5airan yan- 'i#"#r 'apa$ 'i5ari (i/a

'i"e+en'a"i. Me$7'a yan- 'i-#na"an *e5ara /#a* #n$#" /an-*#n- %en-#"#r per%#"aan a'a/a+

pe/a%p#n- *e'er+ana) yan- 'apa$ 'i+#(#n-"an 'en-an $ran*'#*er -era"an *e*#ai #n$#"

%en-+a*i/"an *inya/ /i*$ri" yan- *e(an'in- 'en-an per%#"aan 5airan.

anya" 5ara yan- 'apa$ 'ipa"ai #n$#" %en-#"#r $in--i per%#"aan 5airan *e5ara

/an-*#n-) $e$api +anya a"an 'i(a+a* '#a 5ara yan- pen$in- 'an *e'er+ana) yai$#: Pen-#"#ran

per%#"aan 'en-an -e/a* pen#nj#" 'an pen-#"#ran per%#"aan 'en-an pe/a%p#n-.

Ge/a* pen#nj#" (er+#(#n-an 'en-an 5airan 'i 'a/a% $an-"i 'an 'i/e$a""an 'i*a%pin-

$an-"i yan- (eri*i 5airan. Men#r#$ +7"#% (ejana (er+#(#n-an) $in--i $an-"i 'an pa'a-e/a*

pen#nj#" *e/a/# *a%a.


16/33

anya" *e"a/i 5ara5ara pen-#"#ran 'en-an pe/a%p#n- ini) $e$api pa'a 'a*arnya

%e%p#nyai prin*ip yan- *a%a) yai$# -era"an per%#"aan 5airan 'ii"#$i 'en-an -era"an

pe/a%p#n- yan- *e/anj#$nya 'i+#(#n-"an pa'a jar#% *"a/a. H#(#n-an an$ara pe/a%p#n- jar#%

pe$#nj#" (ia* (er#pa $a/i) "a6a$ 'en-an "a$r7/ a$a# (a$an- "a"# 'en-an *#a$# en-*e/. Den-an

%en--#na"an pe/a%p#n-) 'aera+ "erja pen-#"#r per%#"aan 'apa$ 'iper(e*ar /e(i+ 'ar i 1

%e$er. S"a/a pe%(a5aan 'apa$ 'i/e$a""an pa'a $e%pa$ yan- $in--i a$a# ren'a+)

a$a# $erpi*a+ ja#+ 'ari $an-"i 5airan. Un$#" %e%per7/e+ "e$e/i$ian yan- (ai")

pe/ a%p#n - +a r#* $er5e/#p *a%pai (a$a* pena%pan- yan- $er(e*ar.

Pengukuran Ketinggian Ti5ak Lang.ung

e(erapa %e$7'e $i'a" /an-*#n- %e/ip#$i pen-#"#ran per%#"aan) $e"anan)

pen-#"#ran "erapa$an 'en*i$a*) pen-#"#ran $in--i per%#"aan 'en-an pe%(era$) 'an /ain/ain.

Me*"ip#n pen-#"#ran *e5ara $i'a" /an-*#n- ini (anya" jeni*nya $e$api +anya a"an 'i(a+a*

e%pa$ %a5a%) yai$#: 1. Si*$e% -e/e%(#n- *#ara) . Si*$e% "7$a" 'ia8ra-%a) 3. Si*$e% je(a"an

#'ara) . Si*$e% %an7%e$er pipa U. Pa'a "ee%pa$ 5ara ini) $in--i per%#"aan /e2e/ 5airan 'i

'a/a% (ejana $an-"i 'i$en$#"an 'en-an %e-#"#r $e"anan +i'r7*$a$i"a 'ari 5airan.

" Si.te- gele-6ung .uara

S#a$# pipa panjan- 'i5e/#p"an "e 'a/a% $an-"i (eri*i 5airan 'an (a-ian a$a*nya

'i+#(#n-"an 'en-an *#%(er $e"anan %e/a/#i pen-a$#r $e"anan 'an j#-a "e pen-#"#r $e"anan.

M#/#$ pipa 'i (a-ian (a6a+ $i'a" 'i/e$a""an *a%pai 'a*ar (ejana #n$#" %en-+in'ari "7$7ran

"7$7ran a$a# en'apanen'apan yan- 'apa$ %en--an--# pen-#"#ran. U'ara *e'i"i$ 'e%i *e'i"i$

'i%a*#""an "e 'a/a% pipa 'en-an $e"anan. Karena a'anya #'ara %a*#" %a"a 5airan'i 'a/a%

pipa $er'e*a" "e (a6a+.Pa'a *aa$ #'ara %#/ai %enin--a/"an %#/#$ pipa $i%(#//a+ -e/e%(#n-

-e/e%(#n-. Pa'a *aa$ ini $e"anan 5airan 'i %#/#$ pipa *a%a 'en-an $e"anan #'ara yan-

'i$#nj#""an 7/e+ pen-#"#r $e"anan) yai$#:P - H.


17/33

Si.te- k8tak 5ia2rag-a

Ter'iri 'ari *a$# "7$a" yan- $er$#$#p 'an 'ipa*anpa'a #j#n- pipa yan- 'i5e/#p"an "e

'a/a% 5airan. i/a 5airan 'i'a/a% $an-"i nai" %a"a $e"anan #'ara 'a/a% "7$a" yan- (era'a 'i

a$a* "7$a" 'ia8ra-%a j#-a nai". Den-an %en-#"#r $e"anan ini %a"a 'apa$ 'i"e$a+#i $in--inya

5airan 'i 'a/a% $an-"i. O/e+ "arena 'ia8ra-%a %en-a'a"an "7n$a" /an-*#n- 'en-an 5airan 'i

'a/a% $an-"i %a"a ia ini +ar#* $er(#a$ 'ari (a+an(a+an yan- $a+an $er+a'ap 5airan.

0 Si.te- 1e6akan u5ara

Da/a% +a/ $i'a" a'a 'ia8ra-%a yan- *e*#ai #n$#" *e*#a$# 5airan) %a"a 'apa$ 'ipa"ai

*i*$e% je(a"an #'ara. Si*$e% ini $er'iri 'ari *a$# "7$a" 'en-an /#(an- 'i (a6a+nya. Dan yan-

'ipa*an- 'i #j#n- pipa yan- 'i5e/#p"an "e 'a/a% 5airan. L#(an- "7$a" 'i(iar"an $anpa'ia8ra-%a. Karena #'ara 'i 'a/a% "7$a" %en'apa$ $e"anan 5airan %a"a a"an $er'e*a" "e a$a*.

Te"anan ini 'i$er#*"an "e pen-#"#r $e"anan. Den-an %en-e$a+#i (e*arnya $e"anan ini 'apa$

'i"e$a+#i $in--i 5airan 'i 'a/a% $an-"i. A-ar "enai"an 5airan 'i 'a/a% "7$a" $i'a" $er/a/# (e*ar)

%a"a 27/#%e "7$a" 'i(#a$ ja#+ /e(i+ (e*ar 'aripa'a 27/#%e pipa 'i a$a*nya. Si*$e% je(a"an

#'ara ini %e%p#nyai "er#-ian yai$# (i/a 'ipa"ai #n$#" 5airan yan- 'apa$ %e/ar#$"an #'ara.

i/a #'ara /ar#$ 'i 'a/a% 5airan %a"a 5airan a"an nai" "e'a/a% "7$a" 'an pen-#"#ran %enja'i

$i'a" $e/i$i /a-i. Un$#" i$# %a"a je(a"an #'ara ini +ar#* *erin- 'ian-"a$ "e/#ar 'ari 5airan

*e+in--a $eri*i /a-i 'en-an#'ara *eper$i pa'a *i*$e% -e/e%(#n- #'ara #n$#" %en-i*i #'ara

"e%(a/i. Den-an 5ara ini je(a"an #'ara $i'a" per/# /a-i 'ian-"a$ "e/#ar 5airan.

0 Pengukuran 7er-ukaan 5engan -an8-eter 7i7a &

Man7%e$er pipa U yan- 'ipa"ai #n$#" %en-#"#r per%#"aan 5airan 'i 'a/a% $an-"i

$er(#"a. Den-an %en-#"#r $in--i + 'ari 5airan %an7%e$er 'apa$ 'i"e$a+#i $in--i H

'ari 5airan 'i 'a/a% $an-"i) yai$# 'en-an %en--#na"an per*a%aan:

< gt + : < g- /

Di%ana : .-% (era$ jeni* 5airan %an7%e$er

.-$ (era$ jeni* 5airan 'i 'a/a% $an-"i

Un$#" %en-#"#r per%#"aan 'i 'a/a% $an-"i $er$#$#p 'apa$ 'ipa"ai %an7%e$er pipa U.

Pa'a "a"i "iri 'ari %an7%e$er yan- 'i(#a$ /e(i+ (e*ar 'aripa'a "a"i "anan) 'ipa* an-

*#a$# pe/a%p#n-. Pe/a%p#n- ini 'ipa"ai #n$#" %en-#"#r per#(a+an $in--i /e2e/

5airan 'i "a"i "iri. i/a 'iin-in"an a-ar 5airan 'i 'a/a% $an-"i $i'a" %en-a'a"an "7n$a"

/an-#n- 'en-an 5airan %an7%e$er.


18/33

0 Jeni.=1eni. Alat &kur Tinggi Per-ukaan 3airan

Da/a% %en-#"#r $in--i per%#"aan 5airan 'iper-#na"an a/a$ #"#r $in--i per%#"aan

5airan yan- *e*#ai 'en-an (en$#" pen--#naannya.

A/a$ #"#r per%#"aan 5airan $er'iri 'ari (e(erapa jeni* 'ian$aranya :

" ,i.tar &kur

S#a$# (a$an- 'en-an *"a/a yan- $e/a+ 'i"a/i(ra*i 'i5e/#p"an *e5ara 2er$i"a/ 'ari a$a* "e

'a/a% 5airan yan- a"an 'i#"#r) a$a# 'i%a*#""an *a%pai $erja'i *en$#+an an$ara per%#"aan

5airan 'an #j#n- %i*$ar #"#r. Ke$in--ian per%#"aan pa'a +a/ per$a%a 'i(a5a pa'a (a$a*

pe%(a*a+an %i*$ar) pa'a +a/ "e'#a pa'a *#a$# $i$i" a5#an $er$en$# %i*a/nya pin--iran

6a'a+.Ni/ai #"#r $er-an$#n- pa'a (e*ar 'an (en$#" 6a'a+. Mi*$ar #"#r +anya (7/e+ 'i-#na"an

#n$#" 6a'a+ yan- *e(e/#%nya 'ipa"ai #n$#" %en-"a/i(ra*i %i*$ar yan- (er*an-"#$an. Apa(i/a

'i-#na"an %i*$ar #"#r yan- *a/a+ a$a# 5ara pen5e/#pan yan- $i'a" (e$#/ %i*a/nya %irin-) ni/ai

#"#r a"an %enja'i *a/a+ p#/a.

Mi*$ar #"#r %er#pa"an a/a$ #"#r yan- pa/in- *e'er+ana #n$#" 5airan 'a/a% 6a'a+

$er(#"a yan- $i'a" $er/a/# $in--i. Ti'a" 5757" #n$#" pen-#"#ran yan- +ar#* 'i/a"#"an

*erin-"a/i 'an %en#n$#$ "e$e/i$ian $in--i.


19/33

Gela. 7en5uga u1ung ter6uka

Ga%(ar %en#nj#""an *"e%a$i" 'ari *e(#a+ (ejana 'an -e/a* pen'#-a #j#n- $er(#"a.

Pe%a*an-an 'ari -e/a* pen'#-a ini *an-a$ *e'er+ana. Pa'a (ejana 'i*e'ia"an *#a$# pipa

pen-a%(i/an 'i%ana -e/a* pen'#-a 'i$e%pa$"an. Sea/ Pa5"in- 'i*e'ia"an a-ar *a%(#n-an

jan-an *a%pai (757r. K/e% j#-a'i*e'ia"an a-ar -e/a* %en'#-a $e$ap pa'a p7*i*inya. Se(a-ian

5airan 'a/a% (ejana) a"an %en-a/ir "e'a/a% Ge/a* pen'#-a. Tin--i per%#"aan 5airan pa'a

Ge/a* pen'#-a 'an (ejana (ia*anya *a%a) "arena (ejana 'an Ge/a* pen'#-a a'a/a+ %er#pa"an

'#a (ejana (er+#(#n-an. Ge/a* pen'#-a #j#n- $er(#"a 'iper-#na"an pa'a $an-"i$an-"i $i'a"

(er$e"anan yan- $in--inya $i'a" %e/e(i+i 1) %e$er) *eper$i $an-"i$an-"i pena%p#n- %inya"

'ie*e/ %7$7r (a"ar 'an /ain/ain.

Gela. 7en5uga u1ung tertutu7

Ga%(ar %en#nj#""an -e/a* pen'#-a #j#n- $er$#$#p 'en-an (ejana (er$e"anan $in--i.

a+6a "e'#a #j#n- -e/a* pen'#-a 'i+#(#n-"an 'en-an (ejana. Uj#n- (a-ian (a6a+

$er*a%(#n- 'en-an (a-ian (ejana (eri*i #ap "7*7n-. Le2e/ -/a** yan- 'iper-#na"an #n$#"

5airan yan- (er$e"anan $in--i +ar#* 'i(eri pe/in'#n- "a5a $a+an (an$in- 'an +ar#* 'i/en-"api

'en-an "eran-an"eran-an i*7/a*i yan- %e%#n-"in"an /e2e/ -/a** 'i/epa* 'ari *i*$e% *e6a"$#

per(ai"an a$a# pe%(er*i+an.

Le2e/ -/a** yan- 'iper-#na"an #n$#" 5airan 'en-an $e%pera$#re yan- $in--i +ar#*'i/en-"api 'en-an *a/#ran (#an-an. Sa/#ran ini (er8#nn-*i #n$#" %en5e-a+ $+er%a/ *+75" yan-

'apa$ %e%e5a+"an /e2e/ -/a** *e6a"$# %enja/an"an "e%(a/i *e*#'a+ per(ai"an. Le2e/ -/a**

j#-a *erin- 'iper/en-"api 'en-an /a%p# peneran- #n$#" %e%per%#'a+ pe%eri"*aan $er#$a%a

pa'a %a/a% +ari.

0 Pe-6erat 5an Pita


20/33

Pe-6erat 5an Pita

@ara $er%#'a+ #n$#" %en-#"#r $in--i per%#"aan 5airan) $er#$a%a 'a/a% $an-"i$an-"i

ia/a+ 'en-an %en--#na"an *e(#a+ pipa pen-#"#r yan- 'i(eri (7(7$ pe%(era$. 7(7$nya

'i$#r#n"an "e'a/a% $an-"i 'an $in--i per%#"aan 5airan 'i/i+a$ /an-*#n- pa'a pi$a pen-#"#ran

pi$a ini $e/a+ 'i(eri *"a/a. Si*$e% pen-#"#ran *eper$i ini *erin- 'i/a"#"an pa'a $an-"i$an-"i

yan- %en-an'#n- 5airan yan- (i*a %e/en-"e$ 'an %e%(eri"an (e"a* 6arna pa'a pen-#"#ran

*eper$i @r#'e 7i/) @7n'en*a$e Hy'r75ar(7n 'an /ain/ain. Di*a%pin- i$# pa'a $an-"i +ar#*

'i*e'ia"an /#(an- a-ar (7(7$ 'apa$ %a*#" 'an 'i$#r#n"an.

# Alat &kur $engan Pengge.er

Di*e(#$ Di*p/a5er a'a/a+ "arena pa'a prin*ipnya ni/ai -era" ap#n- yan- 'i+a*i/"an 7/e+

'i*p/a5er 'i'e*ain #n$#" %en--an$i"an 'i*p/a5e%en$ ni/ai 27/#%e 5airan yan- %en-+a*i/"an

-era" ap#n- $er*e(#$. Prin*ip ini 'apa$ 'i(#"$i"an *eper$i pa'a -a%(ar

Pengge.er

Ga-6ar -enun1ukkan .e6ua/ 7engge.er 5i5ala- .ilin5er k8.8ng> 5igantung 7a5a

.e6ua/ 5a4ing (ti-6angan)

Pen#nj#" pa'a $i%(an-an %en#nj#" 3 I(. Pa'a -a%(ar ) air *e$in--i in5+i pa'a *i/in'er

%en-#ran-i (era$ pen--e**er *e(e*ar 1 I( 'an pa'a -a%(ar @) air *e$in--i 1 in5+i

%en--an$i"an %en-#ran-i (era$ 'ari pen--e*er *e(e*ar I( *e+in--a (era$ 'ari pen--e*er

"ini +anya *e(e*ar 1 I(. Pa'a+a/ pen--e*ernya $i'a" 'iapaapa"an.

A'a 3 +a/ yan- pen$in- #n$#" 'iper+a$i"an pa'a "eja'ian ini yai$# :


21/33

1. Pen--e*er $i'a" a"an $erap#n- 'ia$a* 5airan) %e/ain"an *e(a-ian a"an

$er(ena%) "arena pen--e*er i$# *en'iri %e%p#nya (era$ $er$en$# 'an $eri"a$

pa'a -an$#n-an *#pp7r$ ar%.

. Nai"nya $in--i per%#"aan 5airan a"an %e%(#a$ pen--e*er nai") "arena a'anya

-aya ap#n- yan- /e(i+ (e*ar 'ari 5airan. A"an $e$api per-era"an 'ari pen--e*er

+anya "e5i/ *e"a/i 'i(an'in-"an 'en-an nai"nya $in--i per%#"aan 5airan.

3. Per#(a+an pa'a "e'#'#"an pen--e*er a"an %en-a"i(a$"an per#(a+an pa'a

"e'#'#"an pen#nj#" 'ari $i%(an-an.

Pengge.er 5engan ,eteran

Ga%(ar %en#nj#""an 'i*ain 'ari pen--e*er 'en-an %e$eran pen#nj#". Per+a$i"an

(a+6a $a(#n- pe%#n$ir 'iper-#na"an /an-*#n- #n$#" %en--era"an pen#nj#" p7in$er.

Pen--e*er *e/a/# 'i+#(#n-"an 'en-an $ran*%i$$er *inya/. O#$p#$ 'ari $ran*%i$$er "e%#'ian

'i"iri%"an "e %e$eran pen#nj#". O#$p#$ ini (i*a (er#pa *inya/ pne#%a$i5 %a#p#n *inya/ /i*$ri".

Prin*ip "erja 'ari a/a$ #"#r 'en-an pen--e*er pa'a #%#%nya 'apa$ 'i"a$a"an *e(a-ai (eri"#$ :

1. Per#(a+an pa'a $in--i per%#"aan 5airan yan- 'i#"#r a"an %en-a"i(a$"an per#(a+an pa'a

-aya ap#n- 'ari 5airan $er*e(#$. Ini a"an %e%(#a$ pen--e*er (er-era" $#r#n a$a# nai".

. Per-era"an pen--e*er a"an %en-+a*i/"an -era" %e%#n$ir pa'a $a(#n- pe%#n$ir.

3. Per-era"an pa'a $a(#n- pe%#n$ir "e%#'ian 'iper-#na"an #n$#" %en-+a*i/"an *inya/

pne#%a$i5 a$a# /i*$ri". Ke%#'ian *inya/ ini 'i"iri%"an "e%e$eran pen#nj#". Me$eran

pen#nj#" 'apa$ (er#pa %e$eran 'en-an Ta(#n- 7#r'7n.

9 Alat &kur Tinggi Per-ukaan 3airan $engan e5a ? Tekanan

Dia8ra-%a 'an pen-e%(#* *eper$i yan- 'i(i5ara"an pa'a a/a$a/a$ #"#r $e"anan 'apa$

'iper-#na"an #n$#" %en-#"#r $in--i per%#"aan 5airan. A"an $e$api) *a%a +a/nya 'en-an

Pen--e*er %a"a 'ia8ra-%a 'an pen-e%(#* *e/a/# 'i+#(#n-"an 'en-an $ran*%i$$er) (ai"

pne#%a$i" a$a# /i*$ri". Ke%#'ian) $e"anan *inya/ pne#%a$i" a$a# $e-an-an /i*$ri" ini 'i$#r#n"an

"e %e$eran pen#nj#" yan- $e/a+ 'i"a/i(ra*i *e(e/#%nya.


22/33

Penge-6u. untuk Tran.-itter Tinggi Per-ukaan 3airan

Ga%(ar %en#nj#""an *"e%a$i" 'ari pen-e%(#* yan- 'iper-#na"an 'a/a% pen-#"#ran

$e"anan. Pen-e%(#*an *eper$i ini j#-a 'apa$ 'iper-#na"an #n$#" pen-#"#r Tin--i Per%#"aan

@airan.

@ Alat ukur 5engan .i.te- gele-6ung

Si.te- Gele-6ung

Ga%(ar %en#nj#""an *"e%a$i" 'ari a/a$ #"#r $in--i per%#"aan 5airan 'en-an *i*$e%

-e/e%(#n-. Me$eran pen#nj#" #n$#" a/a$ #"#r ini #%#%nya a'a/a+ pre**#re -a-e 'en-an

$a(#n- (7#r'7n yan- $e/a+ 'i"a/i(ra*i *e(e/#%nya "e'a/a% (en$#" *"a/a pr7*e*. A/a$ #"#r

Tin--i Per%#"aan @airan 'en-an *i*$e% -e/e%(#n- 'iper-#na"an pa'a $an-"i$an-"i air) $i'a"

(er$e"anan $e"anan *$a$i*. Si*$e% -e/e%(#n- %e%er/#"an 5a$# #'ara (er$e"anan yan-

"7n$in#. ia*anya $e"anan #'ara ini %a*i%#% 0 p*i. U'ara ini 'i%a*#""an "e'a/a% $a(#n-

yan- $er(ena% $e-a" pa'a 5airan yan- a"an 'i#"#r. Se%a"in $in--i per%#"aan 5airan yan-

a"an 'i#"#r *e%a"in (e*ar $e"anan #'ara yan- 'i(#$#+"an #n$#" 'apa$ %en-a$a*i $e"anan *$a$i*

yan- 'i(eri"an 5airan. Den-an 'e%i"ian) $in--i per%#"aan 5airan 'apa$ 'i#"#r %e/a/#i (e*aran

$e"anan #'ara yan- 'i(#$#+"an.

,eteran Tangki PenBi-7anan


23/33

,eteran tangki 7enBi-7anan

Ga%(ar %en#nj#""an *"e%a$i" 'ari %e$eran $an-"i penyi%panan. A/a$ ini $er'iri 'ari

pe/a%p#n- 'an pi$a (aja. i/a $in--i per%#"aan 5airan nai" %a"a pe/a%p#n-p#n $#r#$ nai".

An-"a yan- 'i$#nj#" 7/e+ #j#n- pi$a (aja %en#nj#""an $in--i per%#"aan 5airan yan- 'i#"#r.

An-"a ini (ia*anya 'a/a% *a$#an panjan-) a"an $e$api 'apa$ 'iper+i$#n-"an %enja'i *a$#an i*i.

Me$eran $an-"i penyi%panan *eper$i ini *erin- 'i*e(#$ *eper$i ini *erin- 'i*e(#$ 'en-an na%a

pe/a%p#n- 'an pi$a 8/7a$ an' $ape 'an 'iper-#na"an 'a/a% pen-#"#ran 5airan pa'a $an-"i

peni%(#nan yan- $i'a" (er$e"anan.

C K8tak 5ia2rag-a

K8tak 5ia2rag-a

Ga%(ar %en#nj#""an *"e%a$i" 'ari a/a$ #"#r $in--i per%#"aan 5airan yan- 'i*e(#$

"7$a" 'ia8ra-%a. A/a$ ini $er'iri 'ari %e$eran pen#nj#") pipa 'an 'ia8ra-%a 'an *i*$e% ini 'ii*i

#'ara (er$e"anan *e$ara 'en-an $e"anan a$%7*8ir. Me$eran pen#nj#") (ia*anya a'a/a+ jeni*

Pre*#re -a-e 'en-an $a(#n- (7#r'7n yan- 'i"a/i(ra*i "e'a/a% (en$#" *"a/a pr7*e*. i/a $in--i

per%#"aan 5airan nai" %a"a $e"anan 'a/a% *i*$e% pen-#"#ran a"an nai". Uj#n- pipa pa'a

"7$a" 'i(#a$ (en-"7" 90 *#paya *a/#ran pen-#"#ran jan-an $er*#%(a$ 7/e+ 'ia8ra-%a.

Pengukuran ketinggian 7a5atan

Pen-#"#ran "e$in--ian pa'a$an %er#pa"an pen-#"#ran yan- 5#"#p (anya"

'i-#na"an ana$ara /ain #n$#" penyi%panan (a+an (a"#) pr7'#" 'an %a$eria/ /ainnya

yan- %en#njan- *#a$# pr7*e* in'#*$ri. A'ap#n "/ari8i"a*i pen-#"#ran "e$in--ian

pa'a$an yai$# :


24/33

Pengukuran k8ntinBu

Pen-#"#ran /e2e/ pa'a$an "7n$iny# %en--#na"an pen-en'a/ian 'en-an *i*$e%

pne#%a$i" 'an /i*$ri" 'an 5757" #n$#" ap/i"a*i pr7*e* "7n$iny#. Pen-#"#ran "7n$iny#

%e/ip#$i :

" Gri5


25/33

Ga--a=raB 5ete4t8r

&a'ia*i n#"/ir 'ari *#%(er $er$en$# 'apa$ 'i+#(#n-"an 'en-an /e2e/ *7/i' 'a/a%

2e**e/ 'i%ana 'e$e"$7r %en-"7n2er*i"an ra'ia*i n#"/ir "e "#an$i$a* /i*$ri" (er+#(#n-an

'en-an /e2e/. De$e"$7rnya 'i*e(#$ Geiger Counter . A'a '#a 2aria*i *i*$i% yai$# :

!aria*i in$en*i$a* *e(an'in- 'en-an "e$e(a/an %a$eria/ in$erp7*e an$ara *#%(er

'an 'e$e"$7r

!aria*i in$en*i$a* (er(an'in- $er(a/i" $er+a'ap jara" "#a'ra$ an$ara *#%(er 'an

'e$e"*i.

Un$#" pen-#"#ran /e2e/ pa'a$an) *#%(er 'apa$ 'i/e$a""an *e'e%i"ian r#pa *e+in--a

pa'a$an i$# *en'iri %e%(en$#" "e$e(a/an yan- (er2aria*i 'i%ana *inar -a%%a +ar#*

%ene%(#* #n$#" %en5apai 'e$e"$7r Ga%(ar C10.

Ga%(ar C10. E%i*i *inar Ga%%a

0 N8i.e level

Pen-en'a/ian noise #n$#" pen-7pera*ian 'a/a% grinding mill a'a/a+ ap/i"a*i

pen-#"#ran /e2e/ yan- (er+#(#n-an 'en-an 2aria*i *#ara yan- 'i pr7'#"*i 'a/a% (7/a)

(a$an- a$a# $a(#n- grinding mill Ga%(ar C11. Se(#a+ %i"r787n 'i/e$a""an 'e"a$

grinding mill yan- 'ia"$i8"an 7/e+ *#ara) 'an *i*$i% pen-en'a/ian 'i"a/i(ra*i #n$#"

%e%per$a+an"an /aj# #%pan yan- j#-a %e%per$a+an"an $in-"a$ *#ara yan- 7p$i%#%#n$#" a"*i grinding %a"*i%#%.

ia*anya a/ar% j#-a 'ipa*an- (er*a%aan) *e+in--a 7pera$7r 'apa$ %en-e$a+#i

$erja'inya "e$i'a"(ere*an *eper$i /7n5a$an (#n-a api a$a# peny#%(a$an 'en-an

%enya/anya /a%p# a/ar%. Pera/a$an ini 'i-#na"an #n$#" pera/a$an (er-era" 'an 'i(a$a*i

pa'a ap/i"a*i 'i%ana $in-"a$ *#ara a'a/a+ 8#n-*i *#ara yan- 'i+a*i/"an.


26/33

Ga%(ar C11. Pen-#"#ran "e$in--ian 'en-an Noise

A Pengukuran titik teta7

" $ia2rag-a


27/33

(

Ga%(ar C1.a De$e"$7r 'ia8ra-%a ( Ap/i"a*inya

Ke#n$#n-an

iaya %#ra+ na%#n $er(a$a* pa'a 2e**e/ $er(#"a 'an #n$#" pen-en'a/ian $in--i 'an

ren'a+ p7*i*i

Keru4ut Pen5an

A/a$ ini $er'iri 'ari *a"/ar yan- *en*i$i8 'i 'a/a% 6a'a+ an$i 'e(# yan-

%en--era""an pi27$ $e%pa$ "er#5#$ pen'an $erpa*an-. a$an- pen'an (er*a%(#n- "e

(7/a ap#n- p/a*$i" a$a# "er#5#$ /7-a%. Ke$i"a "er#5#$ a$a# (7/a ap#n- $erj#n-"i$ 7/e+

%a$eria/ pa'a$) *a"/ar 'i (a-ian a$a* 'ia"$i8"an A/a$ Ga%(ar C13 ini 'apa$ 'ipa*an-

pa'a (a-ian a$a*) (a6a+ a$a# 2aria*i /e2e/ $er$en$# 'i%ana in-in 'i/a"#"an pen-#"#ran

pen-en'a/ian.Ga%(ar C1 %en#nj#""an 'e$e"$7r pen'an 'en-an (7/a pen-ap#n-

#n$#" p7*i*i pen-#"#ran.

Ga%(ar C13. De$e"$7r "er#5#$ pen'an


28/33

Ga%(ar C1. Ap/i"a*i 'e$e"$7r "er#5#$ pen'an

0 $e2lek.i 7r86e

A/a$ ini %en--#na"an "7n$a" /i*$ri" yan- $er$#$#p %a$i *aa$ %a$eria/ pa'a$

%en'e8/e"*i"an %e%(en-"7""an (a$an- (aja $ir#* yan- 'i+#(#n-"an 'en-an

'ia8ra-%a "#nin-an Ga%(ar C1.

anya" 'i-#na"an pa'a 7pera*i peni%(#nan (a$# (ara 'an pen--#naan 'i(a$a*i

#n$#" pe%a*an-an pa'a (a-ian $7p pen-#"#ran per%#"aan 'an 2e**e/ $er(#"a.

a


29/33

(

Ga%(ar C1. a De$e"$7r 'e8/e"*i pr7(e ( Ap/i"a*inya

# Pa5el 6er7utar

A/a$ ini 'i-#na"an #n$#" in'i"a*i 'an pen-en'a/ian /e2e/ %a$eria/ yan- "erin-) (#$iran a$a# +an5#r. P7r7* pa'e/ 'i-era""an 7/e+ %7$7r) "e$i"a r7$a*i p#$aran pa'e/

$er$a+an 7/e+ %a$eria/ pa'a$an a"an %enye(a("an pen'#"#n- %7$7r 'an r#%a+ -i-i

(er-era" pa'a per%#"aan +7riB7n$a/. P#$aran $er*e(#$ %en-a"$i8"an *a"/ar roller %ini

'a/a% p#$aran (er/a6anan. Sa"/ar per$a%a #n$#" %en-a"$i8"an a/a$ *eper$i *ir"#i$

a/iran) *e'an- *a"/ar "e'#a %e%a$i"an 'aya "e r7'a pa'e/ yan- /a/# (er+en$i (erp#$ar.

Ke$i"a %a$eria/ /e2e/nya $#r#n) *e(#a+ pe-a* a"an %en-e%(a/i"an "ea'aan "e p7*i*i

*e%#/a 'an "e'#a *a"/ar $er(e(a*"an 'an pa'e/ (erp#$ar /a-i Ga%(ar C1C.


30/33

Ga%(ar C1C. De$e"$7r pa'e/ (erp#$ar

Ga%(ar C1. Ap/i"a*i 'e$e"$7r pa'e/ (erp#$ar

PenBe6a6 Ke.ala/an $ala- Pr8.e. Pengukuran


31/33

Ke*a/a+an a$a# penyi%pan-an pen-#"#ran 'a/a% *#a$# pr7*e* pen-en'a/ian a'a/a+

$erja'i per(e'aan an$ara +ar-a yan- $er#"#r 'a/a% +a*i/ pr7*e* 'en-an +ar-a yan-

'i$en$#"an *e(e/#%nya *e$ p7in$ .

A'ap#n "e*a/a+an pen-#"#ran /e2e/ ini 'apa$ 'i*e(a("an 7/e+ (e(erapa +a/ yai$#:

1. A'anya -e/e%(#n- #'ara je(a"an #'ara 'a/a% ran-"aian perpipaan.

&an-"aian perpipaan pa'a *e(#a+ *i*$e% "en'a/i %e%e-an- peranan pen$in-

yai$# *e(a-ai /aj#r $ran*p7r$a*i 8/#i'a yan- %en-+#(#n-"an *e/#r#+ pera/a$an

"en'a/i 'an pera/a$an pen-7/a+ %enja'i *#a$# "e*a$#an 'a/a% *i*$e% pr7'#"*i.

Da/a% "e-ia$an pr7*e* pen-en'a/ian /e2e/ 5airan) ran-"aian perpipaan +ar#*

(enar(enar (e(a* 'ari -e/e%(#n- #'ara) "arena 'apa$ %e%(#a$ "erja 'ari

$ran*%i$$er $i'a" 'apa$ (e"erja 'en-an %a"*i%a/ *e+in--a "inerja 'ari pera/a$an

pen-7n$r7/ /ainnya j#-a $i'a" %a"*i%a/) +a/ ini 'apa$ %enye(a("an +a*i/

pen-en'a/ian pen-#"#ran $i'a" a"#ra$. Ge/e%(#n- #'ara 'a/a% ran-"aian

perpiaan ini 'apa$ 'i+i/an-"an 'en-an %e/a"#"an $#(in- pa'a ran-"aian

perpiaan $er*e(#$.

. Hea' L7**i*

Hea' /7**i* a'a/a+ r#-ir#-i $e"anan yan- $erja'i pa'a *e/#r#+ ran-"aian

perpi7aan *er$a pera/a$an "en'a/i *er$a pr7*e*. -ir#-i $e"anan ini $erja'i pa'a

*aa$ pera/a$an (e"erja %en$ran*p7r$a*i"an. -ir#-i ini 'apa$ %enye(a("an

(er"#ran-nya "6an$i$a* +a*i/ pr7*e*.

Hea' /7**i* ini 'ipen-ar#+i 7/e+ (e(erapa +a/ *eper$i

1. Fa"$7r -e*e"an

. Ke"era*an re/a$i2e re/a$i2e r75"ne**

3. E"i2a/en*i $a+anan pa'a *a%(#n-an pipa 8i$$in- 'an "a$#p 2a/2e

A ID

PEN&T&P


32/33

#" Ke.i-7ulan

Pen-#"#ran i$# *an-a$ pen$in- #n$#" 'i/a"#"an. Men-#"#r 'apa$ 'i"a$a"an

*e(a-ai #*a+a #n$#" %en'e8ini*i"an "ara"$eri*$i" *#a$# per%a*a/a+an *e5ara "#an$i$a$i8.


33/33

+$$p:??$e"ni*iin*$r#%en$.67r'pre**.57%?$a-?pen-#"#ran/e2e/?. Dia"*e* pa'a $an--a/

'ia"*e* pa'a 1 De*e%(er 01

+$$p:??666.*5ri('.57%?'75?C13?1C?A/a$U"#rLe2e/Le2e/Mea*#re%en$

De2i5e*. Dia"*e* pa'a $an--a/ 13 De*e%(er 01

+$$p:??jaya%an'a/ap#r(a.(/7-*p7$.57%?013?0?pen-#"#ran/e2e/.+$%/. Dia"*e* pa'a 1

De*e%(er 01
http://jayamandalapurba.blogspot.com/2013/02/pengukuran-level.htmlhttp://jayamandalapurba.blogspot.com/2013/02/pengukuran-level.html

Makalah Instumentasi Dan Teknik Pengukuran

Documents

Transcript of Makalah Instumentasi Dan Teknik Pengukuran