O k hO n l e A ders t l O C Read the Juli issue O u hA of ...
Harita Çizimi Ders Notu · Harita Çizimi Ders Notu Öğ. Gör Emre İNCE 64 Netcad 7.0...
Transcript of Harita Çizimi Ders Notu · Harita Çizimi Ders Notu Öğ. Gör Emre İNCE 64 Netcad 7.0...
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 64
Netcad 7.0 progamında Arazi Topoğrafyasının Gösterimi (NetSurf
Modülü)
Netcad 7 yazılımı ilk çaıldığında ekrana ribbon tarzı menüler gelecektir. Menülerin ta-
nırımları konu içinde örneklerle yapılacaktır. NetCad yazılımın 5 serisi yazılımlardan farklı
olarak katman penceresi ekranın solunda bir sekme ve sekmeye ait penceresi gelecektir (Şekil
31’de 1 numaralı sekme Katman sekmesini ve açık olan Katman Yöneticisi penceresini göster-
mektedir.)
Şekil 51
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 65
Şekil 52
Aç menüsüyle ekrana Doya Aç penceresi gelir (Şekil 33). Yapılacak uygulamada Net-
Cad kurumsal sitesi olan portal.netcad.com.tr adresinden indirilen kullanılmıştır. Uygulama
NCZ proje dosyası halindedir. Dosya türü olarak “Netcad Dosyaları (*.NCZ)” seçilir ve “de-
tay_sev.NCZ” uygulaması açılır.
Şekil 53
Arazinin topoğrafyasını gösterebil-
mek için, arazide yapılmış plankote
ölçümleri projeye eklenmesi gerek-
mektedir. Bunun için ekranın sol üst
köşesinde bulunan NetCad yazılım
sembolüne tıklanır ve açılan menü alt
menü seçeneklerinden Aç seçilir
(Şeki 32).
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 66
Şekil 54
Ölçüm noktalarının yükseklik (Kot = Z = H) değerlerini görmek istersek, “Görünüm”
menüsü “Etiket Ayarları” kısmında “Nokta Kotları” onay kutusunun aktif edilmesi gerekir (Şe-
kil 35 2 numaralı kısım). Aktif edildiğinde grafik ekranda noktaların kotları gözükecektir (Şekil
35 3 numaralı kısım).
Şekil 55
Ölçüm noktaları örnekte “NOKTA” tabakasına kayıtlıdır. Tabaka özelliklerini değiştir-
mek için “Katman Yöneticisi” penceresinde ki ilgili tabakanın üzerine çift tıklayarak “Tabaka
Özellikleri” penceresi açılır. Açılan pencere üzerinde tabaka özellikleri değiştirilebilir (Şekil
36).
detay_sev.NCZ proje
dosyası açıldığında
Katman Yöneticisi
penceresinde proje
içinde oluşturulmuş
tabakalar görülmekte-
dir (Şekil 34).
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 67
Şekil 56
detay_sev.NCZ uygulamasındaki plankote ölçüm verileri kullanarak arazinin gerçekteki
durumunu üçgenlerle ortaya çıkarmak için “Netsurf” menüsünde üçgen oluştur seçilir (Şekil
39’da 2 numaralı kısım).
Şekil 57
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 68
Program üçgenler oluşturulurken hangi objelerin kullanılacağını seçmemizi istiyor. Bu-
nun için “Üçgen Oluştur” seçeneğinden sonra çıkan, “Seçim Araçları” penceresinde kullanıla-
bilecek obje seçim kısmından “Obje Tipleri” kısmından “Nokta” onay kutusu seçilir (Şekil
40’da 3 numara) ve “Hızlı Seçim Araçları” kısmından ise “Tümünü Seç” düğmesine tıklanır
(Şekil 40’da 2 numara).
Şekil 58
Seçim yapıldıktan sonra Mouse sağ tuşu ile seçimi bitirildiğinde “Üçgen Oluştur” pen-
ceresi gelir. Pencerede “Üçgenleri Analiz Et” düğmesine tıklandığında ölçüm noktalarıyla oluş-
turulacak olan üçgenlerin en kısa ve en uzun değerleri çıkacaktır (Şekil 41).
Şekil 59
En kısa ve En uzun üçgen kenarları bizim ölçüm verilerimize göre oluşmalıdır. Ölçüm
esnasında peşi sıra noktalar arası yaptığımız alım sıklığında (mesafe) en kısa sıklık değeri en
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 69
kısa kenarı, en uzun sıklık değeri oluşacak en uzun üçgen kenarını oluşturur. Örneğin Şekil
41’de “En Uzun Üçgen Kenarı” değeri 809.26 m çıkmıştır. Bu değer iki nokta arasındaki en
uzun mesafeyi söylemektedir. Bu iki nokta arasında oluşacak bir üçgen kenarı araziyi temsil
etmeye bilir, ya da en kısa üçgen kenarı yaklaşık 3 mm’dir ve bu değer neredeyse üst üste bir
nokta alımı yapıldığı anlamına gelmektedir ve 3 mm aralıklı iki nokta arasında oluşacak üçgen
kenarı da araziyi temsil etmeyecektir. NetCad yazılımı ölçüm noktalarını kullanarak üçgenler
(arazi yüzeyi) oluşturacak. Araziyi temsil etmeyen üçgenlerin ayırt edilebilmesi için en kısa
üçgen kenarı ve en uzun üçgen kenarı değerlerini bizim belirtmemizi ister. Ölçüm değerlerine
göre noktalar arası en kısa mesafe ve en uzun mesafe değerlerini girdiğimizde, noktalar arası
mesafe değerleri en kısa mesafeden daha kısa mesafe de olanlar ve daha uzun mesafe de olanlar
BOZUK ÜÇGEN olarak belirlenip ayrı bir tabakaya alınacaktır. Şekil 41’de en uzun üçgen
kenarı 40.5 m, en kısa üçgen kenarı 0.5 m olarak belirlenmiştir. Kriterler dışında tutulacak üç-
genler tabaka adını da “BOZUK_UCGEN” olarak isimlendirilen tabakada tutulur (Şekil 42 1
numaralı tabaka ve alan). Diğer oluşan üçgenler ise “UCGEN_MODEL” isimli tabakada tutulur
(Şekil 42 2 numaralı tabaka ve alan).
Şekil 60
Şekil 42 incelenirse BOZUK_UCGEN tabakasına kayıtlı kırmızı renkli üçgenler çok
uzun kenarlara sahip, mavi renkli UCGEN_MODEL tabakasında kayıtlı üçgenler daha kısa ke-
narlıdır. Oluşan üçgenlerin her bir köşesi bir ölçüm noktasına karşılık gelmektedir. Verilen ke-
nar kısıtlamaları üçgenlerin oluşmasında kıstastır.
Üçgenler oluşturulduktan sonra ek yeni işlem yapmadan evvel, hatalı olan araziyi temsil
etmeyen üçgenler (bozuk üçgenler) kapatılmalıdır (Şekil 43).
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 70
Şekil 61
Oluşan üçgenlerden eş yükselti eğriler oluşturmak için Netsurf menüsünden “Eğri Ge-
çir” tuşuna basılır (Şekil 44).
Şekil 62
Program eğrilerin oluşturulmasında hangi objelerin kullanılacağını ve hangilerinin se-
çileceğini “Seçim Araçları” penceresini aktif ederek sorar.
Şekil 63
Sağ tuşla seçim işlemi bitirildiğinde, ekrana “Eğri Değerleri” penceresi gelir. Bu pen-
cere de eğrilerin oluşturulmasında sınır alınacak yükseklik değerlerinin belirtileceği metin ku-
tuları bulunur.
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 71
Şekil 64
Üçgenlerin kenarlarından yararlanarak enterpolasyon hesabıyla eğriler oluşturulur (Şe-
kil 47).
Şekil 65
Oluşan eğrilerin üzerinde kaç metre yükseklikleri temsil ettikleri yazılması gerekir.
“Eğri Geçir” düğmesi altındaki oka tıklandığında açılan “Eğrilere Kot Yaz” menüsüyle (Şekil
48) eğrilere temsil ettikleri kot değerleri yazılır.
Z min: en küçük Z değerini
verir ve değiştirme imkanını
sağlar.
Z max: en yüksek Z değerini
verir ve değiştirme imkanını
sağlar.
Z artış: maksimum ve mini-
mum yükseklik değerleri ara-
sında kaç metre aralıklarla eğri
oluşturulacağı belirtilir.
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 72
Şekil 66
Şekil 49 1 m aralıkla kot yazılmasına örnektir.
İki tip kot yazma imkanı vardır.
Eğri boyunca Periyodik: “İlk
yazı” değerinden başlayarak, “pe-
riyot” kadar aralıkla kot yazılır.
Her iki değer de metre biriminde-
dir.
Çizgi boyunca: işaretlenecek iki
nokta arasındaki çizgi boyunca
kot yazılmasını sağlar.
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 73
Şekil 67
Şekil 50’de iki nokta arasında kot yazılması örneği verilmiştir.
0
Şekil 68 (sol resimde noktalar belirlenmiş sağ resimde de kotlar bu doğru boyunda yazılmıştır)
Eğriler oluşturulduktan sonra dikkat edilmesi gereken önemli bir kriter vardır. Eğriler
bazı objelerin içinden geçemez. Bu objeler:
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 74
• Bina,
• Bahçe, park, otopark, Pazar yeri gibi kapalı alanlar,
• Yol,
• Şev taramalarının olduğu objeler (dere yatağı, tepe, çukur, tümsek).
Eğer eş yükselti eğrileri bu objelerin içinden geçmişse, eğrilerin objelerin içinde kaldığı
kısımlar silinmelidir. Netsurf menüsü içinde “Eğri Temizle” tıklandığında içinde eğri kalmış
obje içinde Mouse sol tuşla tıklanması istenir.
Şekil 69
Şekil 52 sol resimde içinden eğri geçen bina görülmektedir. Şekil 52 sağ resimde ise
objenin seçilmesi temsil edilmektedir.
Şekil 70
Şekil 53 sol resim seçim sonrası objenin köşelerine işaret koyarak objenin doğru olup
olmadığını sorgular. Sağ resim ise eğrinin silindiğini temsil eder.
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 75
Şekil 71
Şev Taraması
Dere yatağı, tepe (höyük), çukur (kokurdan), tümsek gibi arazi yüzeyini temsil etmeyen
objelerin 2 boyutlu haritada gösterilmeleri şev taramaları sayesinde olur. Bu tip objelerin oluş-
turulması için Netsurf menü altında bulunan “Şev Tara” düğmesiyle yapılır (Şekil 54).
Şekil 72
Dere Yatağı Şev Taraması
“Şev Tara” düğmesine basıldığında yazılım penceresinin sağ alt kısmında yer alan araç
çubuğunda “ŞEV ÜSTÜNÜN İLK NOKTASINI GÖSTER” uyarıları dikkate alınmalıdır (Şekil
55 2 numara). Şev için ilk nokta olarak belirlenecek noktadan itibaren tüm şev üstü noktaları
sırasıyla seçilir (Şekil 55 1 numara).
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 76
Şekil 73
Başlangıç noktası tekrar seçildikten sonra sağ tuşla işlemden çıkılır ve şev altı noktala-
rını seçilmesi istenir (Şekil 56).
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 77
Şekil 74
Şev altı noktaları seçimi bir doğrultu boyunca noktalar seçilir. Tüm noktalar seçildi-
ğinde seçimi bitirmek için sağ tuşa tıklanır. “Şev Tipleri” penceresi açılır (Şekil 57 sol pencere).
“Aralık” değeri şev çizgilerinde uzun kısa çizgilerin aralığını kastetmektedir. Dere yatağının
şev taraması için “Dere İçi” seçilir (Şekil 57 sol resim). Şekil 57 sağ resimde şev taraması örneği
verilmiştir. Şev taraması bir uzun bir kısa çizgi olacak şekilde taraması yapılır. Kısa çizgilerin
kaldığı taraf her zaman daha yüksekte kalan kısmı ifade eder.
Şekil 75
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 78
Tepe (Höyük) Şev Taraması
Tepe (höyük) tek doruk noktası olan coğrafik objelerdir. Tepe araziyi temsil etmediği
için tepeyi göstermek için şev taraması yapılır. Netsurf menüsünde “Şev Tara” düğmesi altında
“Höyük Tara” tıklandığında (Şekil 58 sol pencere) pencere altında “Tepe Noktasını Göster”
yazısı belirir (Şekil 58 sağ pencere).
Şekil 76
Nokta yakalama modu aktifken tepe noktası Mouse sol tuşla seçilir (Şekil 59 sol resim).
Seçim sonrasında ekran alt sağ kısmında ki araç çubuğunda “Şev Altının İlk Noktasını Göster”
yazısı belirir (Şekil 59 sağ resim).
Şekil 77
Şev altı noktaları tepe noktasından yamaç boyunca arazi yüzeyinin normal yükseklik
değerine eriştiği noktalardır. Şev altı noktaları seçilirken kapalı alan olacak şekilde başlangıcı
ve bitişi aynı noktalar seçilir (Şekil 60).
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 79
Şekil 78
Tepe (Höyük) şev taramasında tepe noktası etrafında oluşan bir daireden bir uzun bir
kısa çizgi olacak şekilde tarama yapılır. Dere taraması benzeri olacak şekilde kısa çizgiler yük-
sek kısımda kalacak şekilde taramalar çizilir.
Şekil 79
Çukur (Kokurdan) Şev Taraması:
Çukur (kokurdan) coğrafik objesi normal arazi yüzeyini temsil etmeyen bir objedir. Bu
objeyi haritada gösterebilmek için kokurdan şev taraması kullanılır. Netsurf mönü altında “Şev
Tara” düğmesi altında “Kokurdan Şev Taraması” seçilir. Seçim sonrasında pencere sağ alt kı-
sımda bulunan araç çubuğundaki bilgi de “Çukur Noktasını Göster” ibaresi gözükür.
Şekil 80
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 80
Çukur noktası seçildikten sonra bilgi araç çubuğunda “ŞEV ÜSTÜNÜN İLK NOKTA-
SINI GÖSTER” yazısı belirir. Çukur objesinde ki şev üstü noktaları çukurun en alt noktasından
yamaç boyunca çıkıldığında arazinin normal yükseklik değerlerine ulaşan noktalardır (Şekil
63).
Şev üstü noktaları alan objesi olacak şekilde başlangıcı ve bitişi aynı olmasına dikkat
edilerek tüm çukurun ağzı boyunca tüm şev üstü noktaları seçilir.
Şekil 81
Çukur (kokurdan) şev taraması aynı tepe şev taramasında olduğu gibi, çukur noktası
etrafında bir halka ile başlar. Kısa çizgiler her zaman yüksek yerde olacağı için burada kısa
çizgiler şev üstü noktalarının oluşturduğu alan sınırlarında kalacak şekilde çizimi yapılır.
Şev Taramalarının İçinde Eğrilerin Temizlenmesi
Eş yükselti eğrileri şev taramaları içinden geçemez. Eğer Şev taramaları yapıldıktan
sonra taramalar içinde eğriler kaldıysa eğrilerin silinmesi gerekir. Otomatik eğri temizlemeyle
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 81
eğriler silinemiyorsa, “Eğri Temizle” düğmesine basıldıktan sonra alan içinde bir nokta seçilir
ve eğriler temizlenir.
Şekil 64 sol resimde şev taraması içinde eğriler gözükmektedir. Sağ resimde ise eğriler
silinmiştir.
Şekil 82
Yapılan Projenin kaydedilmesi için en sol üstte NetCad sembolüne tıklanarak açılan
pencerede kaydet menüsüne tıklanır ve “Farklı Kaydet” seçilir (Şekil 65).
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 82
Şekil 83
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 83
En Kesit İşlemleri
En kesit ölçümü arazi topoğrafyasının belirlenmesinde kullanılan bir ölçüm yöntemidir.
En kesit ölçümünde, bir başlangıç biri de bitiş olacak şekilde belirlenecek iki noktanın oluştur-
duğu güzergahın sağ ve solunda kalan arazinin topoğrafik durumu için ölçüm yapılır.
En Kesit Tanımları
Some noktası: güzergahın başlangıç ve bitişinde ki noktalara verilen isimlerdir. Some
noktalarına isimler verilirken S.1, S.2… olacak şekilde isimler verilir.
Güzergâh: Ölçümün başlangıç noktası ile ölçümün bitiş noktası arasında kalan doğru-
dur. Her iki nokta arasında kalan güzergâh kendi başına bir obje olabilmesi için Çizgi objesiyle
çizimi yapılır.
En Kesit Noktası: Belirlenen aralık boyunca güzergâh üzerinde alınacak noktalardır.
Her bir en kesit noktasından güzergahın sağında ve solunda arazinin topoğrafyası için ölçümler
yapılır.
Kilometre Listesi: Güzergah üzerinde kaç metrede bir en kesit noktası atılacağı, her bir
en kesit noktasından iti baren güzergahın solunda ve sağında kaç metre ölçüm yapılacağını be-
lirleyen dosyadır. Kilometre listesi dosya uzantısı .LIS’dir. iki şekilde oluşturulabilir. Herhangi
bir metin editörü (Notepad, wordpad, Microsoft Office Word,…) kullanılarak Şekil 66’da ol-
duğu gibi $ENKLIST koduyla başlayıp, $SON kodu ile bitecek şekilde kilometre listesi belir-
lenir. Yada Netcad yazılımında Netsurf menü alt seçeneklerinde Güzergah düğmesi altında ki
oka tıklandığında Enkesit Listesi Oluştur yazısına tıklandığında liste oluşturmak için gerekli
pencere gelecektir. Şekil 66 sağ pencere incelendiğinde her bir sütun 1 ile 4 arası numaralandı-
rılmıştır. 1 numaralı sütun güzerhah üzerinde kaç metre de bir en kesit oluşturulacağı, 2 numa-
ralı sütun her bir en kesit noktasından itibaren güzergahtan sola doğru kaç metre arazi ölçül-
düğü, 3 numaralı sütun her bir en kesit noktasından itibaren güzergahtan sağa doğru kaç metre
arazi ölçüldüğü, 4 nolu sütun oluşturulacak en kesitin güzergahla yaptığı açı değeri yazılır.
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 84
Şekil 84
En kesit dosyası: Her bir en kesit noktasından güzergahın solu ve sağına yapılan öl-
çümlerin sakladığı dosyadır. En kesit ve boy kesit çizimleri bu dosyalarda saklanan ölçüm ve-
rilerine göre yapılır. Ayrıca enkesitlerden kübaj hesabı bu dosyalardan yapılır. Dosya uzantısı
.KSE’dir.
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 85
Güzergâh boyunca yapılacak en kesit ölçümlerine dayalı olarak en kesitleri çizmek için:
• Ölçüm alanında en kesit ölçümleri yapılır ve ölçüm verileri Netcad yazılımına
aktarılarak oluşturulur,
• Ölçüm alanında daha önceden plankote ölçümleri yapılmışsa bu plankote ölçüm-
lerine dayalı oluşturulan üçgen yüzeyler kullanılarak en kesitler oluşturulur.
En Kesit Çiziminin Ölçüm Verilerinden Oluşturulması
Eğer en kesit ölçümleri yapılmış ve Netcad Yazılımına aktarılması isteniyorsa Hesap
menüsü Takeometrik Hesap menüsü Enkesit Editörü alt menüsü kullanılır (Şekil 67).
Şekil 85
Pencere açıldığında ilk kayıt değerini girmek için klavyeden F6 tuşuna tıklanır yada
pencerenin altında ki F6 Satır Aç düğmesine tıklanır (Şekil 68 sol resim 1 numara). En kesit
Editöründe Kesit No sütununa değer girilirse editör o satırda ki kaydın sadece enkesit hakkında
bilgi olduğunu anlar. Şekil 68 sağ resimde 1. en kesite ait bilgi girildiğinin tasviri vardır. Kesit
Km güzergahın başlangıcından itibaren kesitin kilometraj değerinin girildiği sütundur. Örnekte
0.00 m olarak girilmiş yani güzergahın başlangıç noktası üzerinde ki en kesit olduğunu söylü-
yor. Sütunlar arası geçiş yapmak için klavyede ki Enter tuşu kullanılır. Kesit Km sütun bilgisi
girildikten sonra enter kullanıldığında Kod sütununa geçilir. Kod, enkesit hakkında bilgi girişi
yapılmak içindir ve zorunlu değildir.
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 86
Şekil 86
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 87
Şekil 69 incelenirse 2 nolu kesitin Kesit Km değeri 20 m’dir. Güzergahın başlangıcından
itibaren 20 m sonra 2. En kesit oluşturulmuştur. En kesit ölçüm verileri girilmek isteniyorsa,
Kesit No sütunu boş bırakılır ve enter tuşuna basıldığında Eksene Mesafe sütunu aktif hale
gelir. Örnek incelendiğinde önünde Eksene Mesafe sütununda “-” işaretinin olduğu değerler
ve olmayan değerler bulunmaktadır. Önünde – olan değeler o en kesit noktasından sola doğru
güzergahtan (güzergah ekseninden) olan mesafe değerleridir. Örnekte güzergah üzerinde ki 2
numaralı en kesit noktasından sola doğru (güzergah eksenine dik olacak şekilde) 9 m gidilmiş
yükseklik değeri 25.428 m bulunmuş. Aynı örnekte güzergah ekseninden sağa doğru 12 m gi-
dilmiş ve yükseklik değeri 25.400 m bulunmuş.
Şekil 87
Ölçüm verileri en kesti editörüne aktarıldıktan sonra klavyeden F9 tuşuna tıklanır ve
veriler sayfa açılmadan önce gösterilen dizin ve verilen ad ile saklanır (Şekil 70).
Şekil 88
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 88
Derste kullanılan en kesit verileri örneği Şekil 71’de verilmiştir.
Şekil 89
Şekil 90
Kaydedilen en kesit dosyası üzerinde değişiklikleri Netcad yazılımı dışında da yapabi-
liriz. Bunun için Notepad (Not defteri) kullanılabilir (Şekil 73).
Kaydedilen en kesit dosya-
ları *.KSE uzantılıdır (Şekil
72).
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 89
Şekil 91
Şekil 92
Netcad yazılımı en kesitlerin çizilmesi için gerekli en kesit dosyasının dizini gösterme-
mizi ister. Bu pencerenin başlığında 1. Enkesit Dosyası yazmaktadır. Seçim yapıldıktan sonra
çıkacak olan 2. Enkesit Dosyası isimli pencere iptala basılarak kapatılır (Şekil 75).
Şekil 93
En kesit ölçüm verilerine göre ölçüm
alanın durumunu güzergah üzerinde ki
her bir en kesit noktasında görmek isti-
yorsak en kesitlere dair çizim yapmamız
gerekir. En kesit çizimi için Netsurf
menüsünde Enkesit Al alt menüsünden
Enkesit Çizimi seçilir (Şekil 74).
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 90
En kesitler ilk en kesitin orta noktasına denk gelecek nokta gösterimi yapıldıktan sonra
çizilir (Şekil 76).
Şekil 94
En kesitler çizilirken eksene olan uzaklıklar eksen çizgisinden (Şekil 77 En kesit ekseni)
olan mesafe değerleri ölçeğe göre Kıyas çizgisi üzerinde çizilir. Örnekte 1/200 ölçeğine göre
çizilmiştir (Şekil 77). Yükseklik değerleriyse kıyas çizgisinden itibaren yukarı doğru gösterimi
yapılır. Kıyas çizgisine bir yükseklik değeri atanır. Bu yükseklik değeri, noktalara ait yükseklik
değerleri arasında ki en küçük yükseklik değerinden daha da küçük bir değerdir. Noktaların
yükseklik değerleriyle atanan değer arasındaki fark düşey ölçek değeriyle oranlanıp çizimi ya-
pılır. Örnekte kırmızı ok değeriyle gösterilen 2numaralı en kesit ölçümünde sağa eksenden sağa
9 m gidildikten sonra bulunan yükseklik değeri 25.385 m için hesap:
𝑘𝚤𝑦𝑎𝑠 = 23 𝑚 → 25.385𝑚 − 23 𝑚 = 2.385 𝑚
1/50 ölçeğinde oranlanırsa
Verisi dosyaya eklenmiş tüm en kesitlerin
çiziminden önce çizim için gerekli bilgi-
lerin istendiği pencere gelmektedir. Ge-
rekli bilgiler girildikten sonra en kesit çi-
zimi için tamam tuşuna basılır.
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 91
𝑀𝑒𝑠𝑎𝑓𝑒 =1 𝑐𝑚 ∗ 2.385𝑚
0.50𝑚≅ 4.8 𝑐𝑚
Şekil 95
Şekil 77’ye göre:
Eğer en kesit noktaları arasındaki yükseklik farkları bir grafik üzerinde gösterilmek is-
tenirse boy kesit (boyuna kesit = profil) çizimi yapılır.
4 Noktaların yükseklikleri
5 Noktaların eksenden uzaklıkları
6 En Kesitin kilometraj değeri
1 Kıyas değeri
2 Düşey ölçek
3 Yatay ölçek
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 92
Şekil 96
Boykesitin çizimi için gerekli En kesit seçilir (Şekil 79 sol resim). Seçim sonrasında
çizimin yapılmasında gerekli olacak ölçek değerleri girilir.
Şekil 97
Çizim yapıldığında güzergah üzerinde ki her bir en kesit noktasının bir birine göre yük-
sekliklerine göre çizimi yapılmış olur (Şekil 80).
Boy kesit işlemi için, en kesit verile-
rimizin tutulduğu en kesit dosyası
kullanılacaktır. En kesit verilerinde
Eksene olan mesafe değeri 0 (sıfır)
olan değera ait KOT değeri güzergah
üzerinde ki en kesit noktasına ait
yükseklik değerini vermektedir. Pro-
fil çimi için Netsurf menüsü Enkesit
Al alt menüsünde Profil Çizimi boy
kesit çizimini yapıldığı menüdür
(Şekil 78).
Harita Çizimi Ders Notu
Öğ. Gör Emre İNCE 93
Şekil 98