8/14/2019 24_Agustos 2004

1/15

8/14/2019 24_Agustos 2004

2/15

Web Programcl

134 CHIP Workshop >>

StudioWebin daha ilk saylarndan beri ounun sandnn ak-

sine JavaScript ile Javann iki farkl teknoloji ve dil olduunun,

benzerliklerinin sadece isimlerinden kaynaklandnn altn

her frsatta iziyoruz. JavaScript bugn tm web tarayclar tarafn-

dan desteklenen tek standart istemci tarafl script dili olup web sayfa-

snn tm elementleriyle iletiflim kurabilen ok nemli bir teknoloji-

dir. JavaSciptin web tarayc zerindeki hakimiyetine karfllk baz s-

nrlamalar sz konusudur. Mesela JavaScriptin grafik izdirme des-tei yoktur, kullanc tarafl olmasndan dolay da veritaban uygula-

malar gibi sunucu-tarafna zgn ifllemleri yapamaz. Alternatifi ol-

mayan JavaScriptin sahip olduu yetenekleri karflsnda ou tekno-

loji retici firma rnlerinin JavaScript ile konuflabilmesinin yollarn

aramfllardr.

JavaScript ile konuflabilen bir teknoloji bizzat zerinde yer ald

web sayfasyla ya da web taraycyla konuflabilir hale gelir. Bu da say-

fann ziyaretisiyle etkileflim ve isteine uygun ierii dinamik olarak

oluflturma anlamna gelir. Bu adan baklacak olursa JavaScriptin

web sayfalar zerinde sayfann kullanmas muhtemel tm teknoloji-

ler iin bir imento vazifesi grd sonucunu karabiliriz. Studi-

oWebin nceki saylarnda Flashin JavaScript ile iletiflimini konu alan

bir iki sayya yer vermifltik. JavaScriptin dier web teknolojileriyle ile-

tiflimini gz nnde bulundurarak flu sonuca varabiliriz: Eer JavaSc-

ript hem bir applet ile hem de bir Flash animasyonu ile konuflabiliyor-

sa, bir applet dolayl yoldan Flash animasyonuyla konuflabilir. Bunun

tersi de geerlidir. Java appletlerin eflitli harici cihazlarla iletiflim ku-

rabildiini dflnrsek ne derece eflitli imkanlarn olabileceini g-

znzde canlandrabilirsiniz.

Javann ve JavaScriptin birbirinden farkl zellikleri olmas, birbi-

rinden farkl avantajlar ve dezavantajlar bulunduu anlamna gelir.

Bu ikisini birbiriyle dayanflma ve etkileflim iinde kullanmak birbirle-

rinin dezavantajlarn bertaraf edecei gibi, web uygulamalar asn-

dan yeni imkanlar da beraberinde getirir.

Java ile JavaScript arasndaki bilgi aktarmnn nasl gereklefltirile-

bileceine rnek olacak bir iki uygulamay ele alalm.

JavaScriptten Javaya bilgi aktarm

Java appletlerinize web sayfasndan bilgi aktarmn HTML kodlarn-daki parametrelerin dflnda sayfa alflr durumda iken dinamik ola-

rak da gereklefltirebilirsiniz. JavaScript sayesinde ziyareti bizzat say-

fa zerinden Java appletine bilgi aktarlabilir. Bu zellii kullanarak

eflitli uygulamalar gelifltirmek mmkn. Hayal gcnze kalmfl. Biz

rneimizde applet ierisinde grnecek bir yazy HTML sayfasnda

yer alan bir link yardmyla bizzat ziyaretinin belirlemesini isteyece-

iz.

Sayfamzda kullanlacak appletin kaynak kodu afladaki gibi ola-

bilir. Sayfamzda kullanlacak applet bu kodlarn JSDK yazlm paketi

ile derlenmesi sonucu oluflacak. Bilgisayarnzda JSDK ykl deilse

CDdeki rnekleri alp aynen kullanabilirsiniz ama appletinizde dei-

fliklik yapamazsnz.

Selamla.java

import java.awt.*;

import java.applet.Applet;

public class Selamla extends Applet

{

String isim = "";

public void init() {

setBackground(Color.orange);

}

Font f = new Font("Arial",Font.BOLD,14);

public void paint(Graphics g)

{

g.setFont(f);

g.drawString("Merhaba " + isim + "!", 10 , 30);

}

public void yeniIsim(String ad) {

isim = ad;

repaint();

}

}

Appletimizde temelde sadece HTML sayfasndan JavaScript ile te-

tiklenecek bir metot yer almakta. htiyacmz olan bilgi web sayfasn-

dan, metotun parantezleri arasnda yeralacak parametre ile gelecek.

8/14/2019 24_Agustos 2004

3/15

public void yeniIsim(String ad) {

isim = ad;

repaint();

}

Elde edilen parametre deeri isim deiflkenine aktarlyor ve repa-

int() metodu arlyor. Bu da appletin kendini isim deiflkeninin yeni

deeriyle birlikte yeniden grntlemesi anlamna geliyor.

Bu sayede

g.drawString("Merhaba " + isim + "!", 10 , 30);

ifadesiyle applet zerinde Merhaba Zafer! gibi bir metnin olufl-

masn salayacak. Gelelim HTML sayfasndan Java metodunun nasl

arlacana.

SelamlaJS.html

JavaScript Java Kombinasyonu

function isimSor() {

var isim;

isim = prompt("Isminizi girin ltfen","isim")

document.Appletimiz.yeniIsim(isim);

}

Buraya tklayn ltfen

Web sayfamzda bir script, scriptimizde de bir adet fonksiyon var.

isimSor(). Sayfaya ekli link tkland anda fonksiyonumuz tetikleni-

yor.

Buraya tklayn ltfen

Fonksiyonumuz tetiklendiinde ilk olarak JavaScript promptu sa-

yesinde kullancdan bir bilgi girilmesini istiyor. Bu bilgiyi form ele-

manlaryla da sormanz mmkn.

isim = prompt("Isminizi girin ltfen","isim")

Web Programcl

>>>>

8/14/2019 24_Agustos 2004

4/15

Web Programcl

136 CHIP Workshop >>

8/14/2019 24_Agustos 2004

5/15>>>

8/14/2019 24_Agustos 2004

6/15

Appletimizdeki jenerik dizeyiRengeCevir(String c) metodu adn-

dan da anlafllaca gibi dize cinsinden c deerini karfll olan Color

yani renk nesnesi haline getiriyor ve arld yere geri gnderiliyor.

Bu bakmdan metodumuzun ilk satrnda geri dnfl tipi Color olarak

verili.

private Color dizeyiRengeCevir(String c) {

Bu bakmdan mesela dizeyiRengeCevir(Pink) ifadesi color nesne-

si olarak pembe rengini geri dndrecektir.

JavaScript tarafndan arlan renkYeniden() metoduna gelince,

metodun ilk parametresi eer bir deere sahipse

if (yeniFonRengi.equals("") || yeniFonRengi.equals(null)) {}

else {fonRengi = dizeyiRengeCevir(yeniFonRengi);}

satr gelen parametreyi renk cinsinden deere sahip olan fonRen-gi deiflkenine atayacak. Ayn flekilde dier satr

if (yeniTekstRengi.equals("") || yeniTekstRengi.equals(null)) {} elsep

{tekstRengi = dizeyiRengeCevir(yeniTekstRengi);}

ise gelen ikinci parametre deerini tekstRengi deiflkenine ataya-

cak. Bunlardan sonra arlan repaint() metodundan sonra appletimiz

grntleyecei ierii gncelleyecek, bu sefer elde ettii renk deer-

lerini

g.setColor(fonRengi);

g.setColor(tekstRengi);

satrlarnda kullanarak appletimizin fon rengini ve yaz rengini de-

ifltirecek.

Java appleti ile flifre kontrol

StudioWebin daha nceki saylarnda kullanc tarafl JavaScript gibi

bir script diliyle flifre gibi gvenlik asndan hassas uygulamalar

yapmann uygun olmayacandan bahsetmifltik. Bunun sebebini de

JavaScript kodlarnn ziyareti tarafndan alp okunabilmesinin

mmkn olmas olarak gstermifltik. Java appletleri de kullanc ta-

rafl bir teknoloji olmalarna karfllk taraycdaki JVM tarafndan yo-

rumlanan derlenmifl bytecode formunda class dosyalar olmalarn-dan dolay basit flifre gibi uygulamalarda kullanlabilirler. fiifre ile

saklanacak bilginizi bizzat appletin iine yerlefltirip iinde gstere-

bileceiniz gibi, bir web sayfasna koyup appletlerden sadece flifre

geerliliini kontrol etmede faydalanabilirsiniz. Bu seferki JavaSc-

ript-Java kombinasyonu rneimiz ziyaretiye flifre soracak, elde et-

tii flifre geerliyse uygun sayfa ieriine ynlendirecek. Ziyareti

web sayfasnn kodlarna baksa bile flifrenin ya da gidilecek sayfann

ne olduunu bulamayacak.

Sifre.html

JavaScript Java Kombinasyonu

function kontrolEt() {

if (document.Formumuz.Sifremiz.value != "") {

var girilenDeger = document.Formumuz.Sifremiz.p

value ;

document.Appletimiz.sifreKontrol(girilenDeger)

}

else {

alert("Bir deger girmediniz ki!");

}

}

Scriptimiz olduka basit bir fonksiyondan olufluyor. Fonksiyon ise,

ziyareti, flifre alanna girifl bilgisini yazp butona tkladnda devreye

giriyor. ncelikle flifre alanna bir deer girilip girilmediini kontrol

ediyoruz. Eer bir deer girilmediyse scriptimiz bunu bir mesaj

kutusuyla ziyaretiye iletecektir.

if (document.Formumuz.Sifremiz.value != "") {

. . .

}

else {

alert("Bir deer girmediniz ki!");}

Web Programcl

8/14/2019 24_Agustos 2004

7/15>>>

Eer bir deer girildiyse bu nce bir deiflkene kaydediliyor.

var girilenDeger = document.Formumuz.Sifremiz.value ;

Sonra bu deer dorudan appletimize gnderiliyor. Bundan son-

ras ise tamamen appletimizin kontrolnde

Sifre.java

import java.awt.*;

import java.applet.Applet;

import java.net.*;

public class Sifre extends Applet {

String mesaj = "Ltfen sifrenizi giriniz..";

public void init() {

setBackground(Color.white);}

public void paint(Graphics g)

{

Font f = new Font("Arial",Font.BOLD,14);

g.setFont(f);

g.setColor(Color.red);

g.drawString("" + mesaj, 10 , 23);

}

public void sifreKontrol(String sifre) {

if (sifre.equals("jsp")){

git("http://www.pusula.com/jsp");

}

else if (sifre.equals("dhtml")){

git("http://www.pusula.com/dhtml");

}

else

{

mesaj="Geersiz sifre! Tekrar deneyiniz..";

}

repaint();

}

public void git(String adres)

{

try

{

URL linkAdresi = new URL(adres);

getAppletContext().showDocument(linkAdresi, p

"_top");

}

catch (MalformedURLException e)

{

System.err.println("Geersiz URL:" + adres);

}}

}

Appletimiz gidilecek web sayfasn girilen flifre deerine gre

belirleyen ifllevsellie sahip. Appletimize bu ifllevsellii katan sif-

reKontrol() metodu.

public void sifreKontrol(String sifre) {

if (sifre.equals("jsp")){

git("http://www.pusula.com/jsp");

}

else if (sifre.equals("dhtml")){

git("http://www.pusula.com/dhtml");

}

else

{

mesaj="Geersiz sifre! Tekrar deneyiniz..";

}

repaint();

}

Grld zere kontrol gereklefltiren metodumuz ok ok ba-

sit. Gayet sade bir if else kurgusuyla flifremiz jsp ise applet web say-

fasn http://www.pusula.com/jsp adresine, dhtml ise

http://www.pusula.com/dhtml adresine ynlendiriyor. Bu iki flifre

dflnda bir deer geersiz olup bu durumda applet ziyaretiye uygun

bir mesaj grntlyor.

Numan Pekgz

numanp@chip.com.tr

fiifre olarak jsp yazldnda appletimiz karfllk gelen sayfaya

ynlendiriyor.

8/14/2019 24_Agustos 2004

8/15

Uzun bir aradan sonra tekrar merha-

ba. Bugne kadarki derslerimizde

artk nesne ynelimli programlamatekniinin merkezinin oluflturan snflarn

ne anlama geldiklerini ve nasl tasarlandk-

larn renmifltik. Eer gemifl olan dersle-

rimizde eksikleriniz olduunu dflnyor-

sanz ya da ilk defa bu ders ile Java prog-

ramlama diline girifl yapyorsanz, size tav-

siyem hemen nceki dersleri eksiksiz olarak

alflmanz olacaktr. nceki saylarda yer

alan derslere sahip olmayan arkadafllar da

CHIP dergisinin 100. saysn alarak tm

dersleri de ellerinde bulundurma flansna

sahip olabilirler.

Bu yazda, tasarmn ayrntl olarak -

rendiimiz snflarn kullanmna iliflkin ba-

z rnekler zerinde duracaz. Ayrca Ja-

va'da ntanml olarak bulunan ve kendi

zeli ifllerimiz iin kullanabileceimiz snf-

larn bazlarn da grmfl olacaz. Size

tavsiyem burada anlatlan ekleri mutlaka

kendi baflnza da yazp denemenizdir. Ayr-

ca verilen rneklere iliflkin hazr kodlar da

http://cs.bilgi.edu.tr/~erman/index.html

adresine gittiinizde buradaki Eitimler

balantsna tklayarak elde edebilirsiniz.

fiimdi kollar svayalm ve Java renmeyedevam edelim.

Son Derste VerilenUygulamann Cevab:Her fleyden nce son derste verdiimiz de-

vin zm ile ifle bafllayalm. Hatrlarsanz

uygulama sorumuz; ierisinde tarih tutan ve

tarihle ilgili ifllemleri yapabilecek metotlarbarndran bir snf tasarlamakt. Bu snfa

iliflkin zm ve ayrntl aklamasn yine

yukarda verdiim adreste bulabilirsiniz.

Snflarn Kendi KendileriniKullanmalar:Bundan nceki rneklerimizde bir snfn

yazldktan sonra, baflka bir snf ierisinde

ya da rneklerde yaptmz gibi main me-

todu ierisinde kullanlabildiini grmfl-

tk. Baz snflar otomatik olarak alfltrla-

bilmek amacyla da yazlabilirler. Bir snfn

otomatik olarak alflabilmesi iin ierisinde

main metodu olmas gerektiini zaten bili-

yoruz. flte bu flekilde main metodu ieri-

sinde bir snf, kendisi trnden nesne ya-

ratp bunu kullanabilir. flin z aslnda flu-

dur: Bir snf yazldktan sonra, bu snf t-

rnden nesneleri istediimiz her metod ya

da her snf ierisinde artk yaratp kullana-

biliriz. Bu genel kural bilirsek, zaten snf

nesnelerinin ne zaman ve nerede yaratla-

cana dair bir problemimiz de kalmaz.

Arka sayfadaki rneimizde, matema-

tikte kullanlan karmaflk saylara iliflkin de-er ve metotlar barndran bir snf yazaca-

z. Bu snf ayn zamanda main metodu

ierecek ve kendisi trnden nesneler yara-

tarak bu nesneler zerinde ifllemler yapa-

cak:

fiimdi bu rneimizi biraz inceleyelim.

Snfmzn iki adet bafllang metodu oldu-

unu grmekteyiz. Bu metotlardan bir ta-nesi, 6. satrda tanmlanmakta ve hibir pa-

rametre almadan yaratlan KarmasikSayi

nesnesinin gercel ve imajinel isimli de-

iflkenlerini 0.0 deerine eflitlemektedir. Di-

er bafllang metodu ise 11. satrda tanm-

lanmaktadr ve nesne yaratlrken kendisi-

ne verilen parametreleri kullanarak ger-

cel ve imajinel deiflkenlerinin deerleri-

ni atamaktadr.

NOT: Snfn kendisine ait olan deiflken

ve metotlarn snf ierisinde kullanrken,

bu deiflken ve metotlarn baflna this. ek-

lemifl olduuma dikkat ediniz. Daha nce

de sylediim gibi this anahtar szc s-

nfn kendisini temsil eder. rnein 12. sa-

trda this.gercel ifadesi, o anda ierisin-

de bulunduumuz snfa ait olan gercel

isimli deiflkeni temsil etmektedir.

16. satrda tanmlanan topla isimli

metod parametre olarak baflka bir Karma-

sikSayi nesnesi alarak, bu saynn gercel

ve imajinel deiflkenleri ile snfn kendi

gercel ve imajinel deerleri toplamn

elde eder ve bu deerlerle, sonuc adnda

yeni bir KarmasikSayi nesnesi yaratarakbu deiflkeni 19. satrda geri dndrr. Bu-

na benzer flekilde 22. satrda yazlmfl olan

cikart metodu da ayn ifllemi kartma

iin yapar. Ancak bu metot biraz daha ilgin

bir yntemle deer dndrmektedir. Bu se-

JAVA ile ProgramlamaBu ayki Java yazmzda nesne ynelimli programcln temel tafllarndan olan snflar konusunu

etraflca ele alacak ve rneklerle inceleyeceiz.

35 CHIP Workshop >>

8/14/2019 24_Agustos 2004

9/15

arlmamfltr. Ancak ilgintir ki, 47. satr-

daki sayi1 isimli snf deiflkeni ekrana

yazlmak istendii zaman sanki bu metod

arlmaktadr. nk ekranda toString

metodunun dndrd String ifadesi ya-

zlmaktadr. Aslnda gerekten de 47. satr-

da sayi1 deiflkeninin ekrana basld nok-

tada otomatik olarak bu metot arlr.

Yazlan tm snflara aslnda toStringmetodu da eklenebilir. Eer String toSt-

ring() prototipini bozmadan snfnz ieri-

sinde bir toString metodu yazarsanz, bu s-

nfa iliflkin bir snf deiflkenini ekrana bas-

mak istediinizde bu metot otomatik ola-

fer sonucu tutacak ayr bir deiflken yarat-

mak yerine, 23. satrda olduu gibi return

anahtar szcnn nnde yeni bir Kar-

masikSayi nesnesi yaratlarak hemen o an-

da dndrlr. Bu yntemde arada sonuc

gibi baflka bir deiflken ierisinde Karma-

sikSayi nesnesi yaratma ihtiyac ortadan

kalkmaktadr.

Yazdmz SnflarntoString metodu:Dikkat ederseniz 35. satrda toString

adnda ilgin bir metod yer almaktadr. Bu

metod aslnda main metodu ierisinde hi

rak arlmaktadr. Ancak metodun iini is-

tediiniz gibi yazabilirsiniz. Eer yazdnz

snf ierisinde bu metodu eklemez ve bu s-

nf trnden bir deiflkeni ekrana basmak

isterseniz, o zaman Java otomatik olarak

bir toString metodunu kendisi yazacak ve

buna iliflkin bir String deeri de dndre-

cektir. Ancak bu deer olduka anlafllmaz

bilgiler iermektedir. zetle snfnz nasl

ifade etmek istiyorsanz, buna iliflkin String

toString() prototipli bir metod yazabilirsi-

niz.

ntanml Java Snflarnn Kullanm:Dersimizin bundan sonraki ksmnda yeni

bir konuya gemeden nce, Java'da nta-

nml baz snflara iliflkin rnekler yapmak-ta yarar gryorum. Greceimiz bu snf-

lar, yazacamz programlarda birok yk

zerimizden almakta ve bize baz yararl

hazr metotlar sunmaktadr. Bu nedenle ifli-

mizi grecek ve daha nceden yazlmfl bu

hazr snf ve metotlar kullanarak zaman

kayb ve zahmetten kurtulabiliriz.

Bir konuda sizleri uyarmak isterim: Bu-

rada bu ntanml Java snflarnn tm me-

totlarn detayl bir flekilde gstermek yeri-

ne, bu snflar hakknda bilgi sahibi olman-

z ve sadece birka metot kullanmyla snfsizlere tantmay hedefledim. Kendi uygu-

lamalarnz iin burada genel olarak ren-

mifl olduunuz bu snflarn size uygun me-

totlarn ve burada gsterilmeyen baflka

ntanml snflar Java dokmantasyonu

ve internette yapacan aramalar ile bula-

bilirsiniz. Java dokmantasyonunun online

h a l i n i : h t t p : / / j a v a . s u n . c o m / j 2 s e

/1.4.2/docs/api/index.html adresinde bu-

labilirsiniz.

zetle buradaki rnekleri sizlere sadece

neyi nerede arayacanz bilmeniz asn-

dan veriyorum. fiimdi bu snflar inceleme-

ye bafllayalm.

Math Snf:Bu snf eflitli matematiksel ifllemleri yapa-

bileceimiz metotlar sunmaktadr. Bu me-

totlar ierisinde sin, cos, tan, kuvvet alma,

kk alma v.b. metotlar bulunmaktadr. Bu

snf kullanabilmeniz iin uygulamalarn-

zn baflnda herhangi bir ktphaneyi im-

port etmenize gerek yoktur. Aflada Math

snfnn baz metotlarnn kullanmna ilifl-

kin bir rnek verilmektedir. Bu rnek, dahance yapmfl olduumuz karmaflk say sn-

fnn biraz daha gelifltirilmifl hali ve Math

snfnn fonksiyonlarnn kullanld bir r-

nektir. Ayrca bu snfa aciHesapla adnda

yeni bir metot daha eklenmifl ve snfn ie-

Java Serisi

>>>>

8/14/2019 24_Agustos 2004

10/15

Java Serisi

37 CHIP Workshop >>

risinde saklanan karmaflk saynn a de-

erleri bu metot yardmyla hesaplanmfltr.

fiimdi rneimizi daha detayl inceleye-

lim. Her fleyden nce genel bir noktay vur-

gulamak istiyorum. Dikkat ederseniz Kar-

masikSayi2 snfnn 23, 24, 27 satrlarn-

da, gercel ve imajinel deerlerini

this.gercel diyerek dorudan almak yeri-

ne bu deerleri 13 ve 16. satrlarda yazlmfl

olan gerceliVer ve imajineliVer metot-

lar yardmyla alyoruz. Bunun nedeni sn-

fn veri elemanlarn korumak ve bylece s-

nf hiyerarflisini dzgn bir flekilde kurmak

iindir. Bu teknik bizlere olduka nemli ve

salam bir mekanizma sunar. Zaten dikkat

ederseniz gercel ve imajinel isimli veri

elemanlar da dflardan dorudan erifliminengellenmesi amac ile 7. satrda private

olarak tanmlanmfltr. Veri elemanlarna

eriflimin bu flekilde kontroll olarak yapl-

mas gerekir. Eer bu elemanlara eriflilmek

gerekiyorsa, bu ifli dorudan deil de set ve

get metotlar gibi metotlar yardmyla yap-

mak gerekir. Kullancya sadece bu metot-

lar sunulmal, snfn veri elemanlarna eri-

flim ise metodlar ierisinde ve gerektii gibi

yaplmaldr.

23. satrda kullanlan Math.pow isimli

metot 1. parametre ile ald saynn, 2. pa-rametre ile ald say kadar kuvvetini he-

saplar ve sonucu geri dndrr. Bu metodu

gercel ve imajinel ksmlarn karelerini

hesaplamak iin kullandk. Bu karelerin

toplamnn da karekkn, tahmin ettii-

niz gibi Math.sqrt metodu ile elde ettik. Ya-

ni zetle; Math.pow deerleri ile elde edi-

len gercel ve imajinel ksmlarn karele-

rinin toplamn, Math.sqrt metoduna para-

metre olarak dorudan gndererek sonucu

da dorudan geri dndrdk. Sizler de bol

bol program yazdka bu tip hzl yazm tek-

niklerinizi gelifltireceinizden emin olabilir-

siniz. Ancak pratik olmas amacyla ksa

kodlar yazarken bile kodunuzun okunabilir

olmasna dikkat ediniz.

rneimizin 27. satrnda kullandmz

Math.atan2 isimli metod kendisine para-

metre olarak verilen y ve x gibi iki say-

nn polar koordinatlarda sahip olduu a

deerini hesaplayan bir metottur. Yani as-

lnda yapt ifllem y/x deerinin arktanjant

deerini hesaplamaktr. Fakat geri dnen

bu deer radyan cinsindendir. Bu nedenle,

radyan olarak elde edilen a deeri 29. sa-trda yazlan aciyiDereceVer metodu ile

derece olarak da elde edilebilir.

Hzl bir flekilde listelemek gerekirse

Math snfnn baz dier metotlar flunlar-

dr:

int Math.abs(int a) a saysnn mutlak dee-

rini geri dndrr. Ayn metodun float, do-

uble ve long trler iin de versiyonlar var-dr.

double Math.acos(double a) a saysnn ters

kosins deerini dndrr. Benzer flekilde

asin ve atan metotlar da vardr.

double Math.cos(double a) a saysnn cosi-

nz deerini geri dndrr. Benzer flekilde

sin metodu da vardr.

double Math.exp(double a) a saysnn e sa-ysn kuvveti olarak hesaplar ve bu deeri

dndrr.

int Math.max(int a, int b) a ve b saylarn-

dan byk olann deerini geri dndrr.

Benzer flekilde bu metodun double, int, flo-

8/14/2019 24_Agustos 2004

11/15

Java Serisi

>>>>

8/14/2019 24_Agustos 2004

12/15

Java Serisi

39 CHIP Workshop >>

elemann geri dndrr. rnek kullanm:

String str = dinamikDizi.get(0);

int indexOf(Object o) o ile temsil edilen

nesnenin dizi ierisindeki indeks nuaarasn

geri dndrr. Eer eleman dizide yoksa -1

geri dndrr.

Afladaki KayitListesi.java uygulama-

mzda hem byle bir dinamik dizi kullan-

mn, hem de bugne kadar rendikleri-

mizle geree olduka yakn bir Java uygu-

lamasnn yazmn grmekteyiz. Bu uygu-

lama alfltnda, ekrana resimdeki gibi bir

men sunulmakta ve kullancnn yapt

seimlerle kayt ekleme, silme, kaytlar lis-

teleme gibi ifllemler yapldktan sonra tek-

rar ayn men ekrana gelmektedir. Kullan-

cya istedii zaman programdan kabilece-i bir seenek de sunulmaktadr.

Uygulamamzn daha detayl incelemesini

http://cs.bilgi.edu.tr/~erman/index.html

adresinde yer alan Eitimler blmnde

bulabilirsiniz.

Uygulama Sorusu:Pratik yapmak asndan, ArrayList snf gi-

bi elemanCikart, elemanEkle, elemanBul,

metodlar olan ve ierisinde bir String dizisi

tutan genel amal StringDizi isimli bir s-

nf yaznz. Bylece ArrayList snfnn dina-

mik alflma mekanizmasnn getirdii ko-

layl daha iyi kavrayacanz tahmin edi-

yorum. Bu metodlarn parametre yaplar

ve geri dnfl deerlerini de siz belirleyiniz.

Uygulamann cevabn her zaman olduu

gibi bir sonraki dersimizde bulabilirsiniz.

KayitListesi.java UygulamasndakiNesne Ynelimli Programclk zleriUygulamamz ierisinde , her seime iliflkin

bir metot uygun ifli stlenmektedir. Ayrca

tm alt grevleriyle ve deiflkenleriyle bir-

likte bu uygulama tek bir snf altnda ve

tek bir ama iin oluflturulmufltur. Prog-

ramlarnzda bu flekilde ifl blm yapma

ifllemi nesne ynelimli programcln bafll-

ca prensiplerinden birisidir.Yazmfl olduumuz bu uygulama tek bir

snf nesnesi olarak tasarlanmfl ve 106. sa-

trdaki main metodu ierisinde de bir deifl-

ken araclyla alfltrlmfltr. Ayrca dikkat

ederseniz uygulamamzn baz metotlar

private olarak tasarlanmfltr. Bunun ne-

deni; bu metotlarn i mekanizma iflleyifli

iin kullanlyor olmasdr. Yani 109. satrda

olduu gibi kullanc, bu snfn uygulama-

Baslat metodunu arabilmeli ancak di-

er metotlarn aramamaldr. Bu me-

totlarn hangi srada ve ne zaman arla-

ca program ierisinde snfn kendisi tara-

fndan ve uygun bir hiyerarfli ile belirlen-

mektedir. Bu nedenle, bir deiflken zerin-

den eriflilmemesi istenen metodlar private

olarak tasarlanmfltr. Bylece bu metotla-

ra, sadece snfn dier metotlarnn erifle-

bilmesine izin verilmektedir. Kullancnn

hizmetine ise sadece public metodlar su-

nulmaktadr.

StringBuffer Snf:Daha nceki derslerimizde rendiimiz

zere String snf baz yararl metotlara sa-

hiptir. Hatta bu metotlardan equals ve

matches isimli olanlarn da, KayitListe-

si.java uygulamamzda 19.satrda ve to-

UpperCase isimli olan da 37. satrda kul-lanmaktayz.

Bu metotlar sayesinde eflitli kolaylklar

olan String trnde deiflkenlerin ierikleri

sabit uzunluktadr. Bu nedenle ierii de di-

namik olarak deifltirilebilen bir snf tr-

ne ihtiya duyulmaktadr. Bu amala

StringBuffer isimli snf kullanlabilir.

StringBuffer snf kullanlmadan nce

bu snf trnden bir nesne yaratlmaldr:

StringBuffer strbuffer = new StringBuffer();

Bu flekilde, ierisinde hi karakter tut-

mayan ve 16 karakter kapasiteli bir String-

Buffer nesnesi yaratlabilir. Bu snfn baflka

bafllang metotlar da vardr. Mesela 20

karakter kapasiteli bir nesne yaratmak iin:

StringBuffer strBuf = new StringBuffer(20);

Ya da hazr bir String deiflkenini String-

Buffer halinde yaratmak iin:

StringBuffer str = new StringBuffer(Merhaba);

yazmak gerekir. Bu snf ierisinde tutu-

lan String deerinin String olarak kullanla-

bilmesi iin, snfa ait olan toString metodu

kullanlabilir. Mesela az nce Merhaba

String deeri ile yaratmfl olduumuz str

isimli StringBuffer nesnesinin String deeri:

String a = str.toString();

fleklinde elde edilebilir.

Bu snfn sahip olduu baz metodlarflunlardr:

StringBuffer append(String) StringBuffer

nesnesi ierisinde tutulan String sonuna

parametre ile verilen String deerini ekler

ve bu yeni hali StringBuffer nesnesi olarak

8/14/2019 24_Agustos 2004

13/15

Java Serisi

>>>>

8/14/2019 24_Agustos 2004

14/15

Herkes iin PhotoshopPhotoshopun farkl alanlardaki kullanm flekillerini daha iyi anlayabilmek iin bu sayfalarda yer alan

Photoshop derslerinde her ay; fotoraf dzenleme, izim ve efektler fleklinde 3 ayr blm altnda

eflitli rnekler yer alacak.

35 CHIP Workshop >>

8/14/2019 24_Agustos 2004

15/15

Photoshop Serisi

>>>>

nce arka plan beyaz 300x300 piksel boyutunda

bir dosya yaratn. [M] tuflu ile eliptik seim aracn

sein ve oval bir seim oluflturun. Ardndan poli-

gon seim aracna gein ve bir nceki seime ekleme yap-

mak iin [Shift] tufluna basl tutarak konuflma balonu-

nun hemen alt ksmna yakn bir yere flekildekine benzer

bir gen daha izin. fiimdi seim hala geerli iken

[Shift]+[F5] tufllar yardmyla bu seimin iini siyah renk

ile doldurun.

Bu flekilde konuflma balonunun tam flekli karflnza

kacaktr. Eer sonutan memnunsanz artk iini

tekrar beyaz renk ile doldurup alflmaya devam

edebilirsiniz. Bu noktadan sonra ilk olarak Layer / LayerStyle / Stroke seeneini 1 numaral resimdeki gibi uygu-

layn. Bunun hemen ardndan Bevel ve Emboss, Drop

Shadowve Gradient Overlayseeneklerini de srasyla 2.,

3. ve 4. resimdeki ayarlar rnek alarak uyguladnzda

sonu ortaya kacaktr.

Konuflma balonu yaratmak

Bu ay mini mini dnyalar yaratabileceiniz piksel

sanat tekniine ilk adm atacaz. nce ilk temel

rneimiz iin 100x100 boyutunda beyaz arka

planl bir dosya oluflturarak bafllayalm. Kalem aracn

setikten sonra izim boyutunu da 1 piksel olarak ayarla-

yalm. Burada unutmamanz gereken ilk kural her zaman

yukar 1 kenara doru 2 piksel izmek olmaldr. fiimdi

oluflturacamz bloun dfl izgilerini izelim. Yardmc

olmas iin [Ctrl]+['] ile gridi aabilirsiniz.

Artk bloumuzu glgelendirmenin zaman geldi.

3 boyutlu grnm iin st blm en ak renk

ile (#A28D69) boyayalm. Alt sol blm biraz daha

koyu (#917F5D) ve alt sa blm ise en koyu renk-te olmal (#78684B). Burada boyamay fill arac yerine ka-

lem ile yapmaya da zen gstermeniz gerekecektir. Son

olarak size yakn kalan kenarlarn zerinden daha ak bir

renk ile geerek (#CFC0A6) daha gereki bir 3 boyutlu

grnm elde edebilirsiniz.

Bloun tulalardan olufltuu izlenimi yaratmak

iin ise sol blme (#5C503A) rengi ile yukardan

afla 3 piksel aralk brakarak paralel izgiler ize-

rek bafllayabiliriz. Dikine izgileri daha rahat izmek iin

zum katsaysn %600'e getirebilirsiniz. Aralk olarak 5

piksel yeterli gelecektir. 3 boyutlu bir grnm yaratmakiin flekildeki gibi bu izgilerin sol ve st taraflarna

(#B3A17F) rengini kullanarak ek paralel izgiler izmeniz

ifle yarayacaktr. Ayn ifllemi sa blme de uygulayn ve

iflte ilk bloumuz hazr.

Piksel sanatna girifl