03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

28
FUNGSI KORTIKAL LUHUR OLEH : ABDUL MUIS SUB-BAGIAN NEUROBEHAVIOUR FAKULTAS KEDOKTERAN UNHAS

Transcript of 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Page 1: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

FUNGSI KORTIKAL LUHUR

OLEH : ABDUL MUIS

SUB-BAGIAN NEUROBEHAVIOUR

FAKULTAS KEDOKTERAN UNHAS

Page 2: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

TIU :

Mahasiswa dapat memahami tentang Fungsi Kortikal Luhur

TIK : Mahasiswa dapat :- Menjelaskan tentang pengertian fungsi

kortikal luhur (FKL)- Menyebutkan komponen-komponen FKL

Page 3: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Mahasiswa dapat mnyebutkan dominasi hemisfer otak

Mahasiswa dapat menjelaskan berbagai jenis gangguan FKL

Mahasiswa dapat menjelaskan berbagai tes FKL

Page 4: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Sumber Bacaan :

Neurologi Klinis DasarProf.DR.Dr.Mahar Mardjono,Prof.DR.Priguna Sidharta

Penerbit P.T.Dian Rakyat Jakarta

Penuntun NeurologiSidiarto Kusumoputro dalam

Sumarmo Markam, Penerbit Bina Rupa Aksara,Jakarta

DementiaPeter J.Whitehouse, F.A.Davis Co.,Philadelphia

Page 5: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Sumber Bacaan :

Memorix NeurologyPeter Berlit, Chapman and Hall Medical

Majalah Neurona,1999:16;1-2Troeboes Poerwadi

Page 6: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

A. PENDAHULUANFKL : - Sifat khas manusia kebudayaan, bahasa, memori, dan pengertian (Mahar Marjono, 1989) - Meliputi fgs komprehensi (pengertian), kognisi, dan komunikasi (de Groot, 1995) - Fgs : bahasa, persepsi, memori, emosi, dan kognitif ( Sidiarto K, 1992) - Merupakan aktivitas neuron-neuron perseptif primer yg dihub. satu dgn lain oleh serbt “ U”, asosiatif, dan komisural

Page 7: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Bgn otak ttt memp. Fgs ttt, namun merupakan s/ sistem fgsnal kompleks (Luria)

Hemisfer dominan (hemisfer kiri utk right handed) fgs bahasa

Hemisfer non dominan (h. kanan) persepsi

visuospasial

Hemisfer kiri dan kanan (lobus temporalis) memori

Page 8: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

FKL berkembang melalui mekanisme neuronal penyadaran & pengenalan

atas segala sesuatu dari luar pengalaman ekspresi diri

FKL reseptif dan ekspresif

Page 9: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Perasaan luhur : sifat diskriminatif dan dimensional tiga , td :

- stereognosis kenal bentuk benda

- Barognosis kenal berat benda

- Gramestesia kenal angka/huruf

- Somatopagnosia kenal bgn tubuh

sendiri Fgs ini baik bila eksteroseptif, proprioseptif,

korteks sensorik dan asosiasi baik

Page 10: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Korteks Asosiasi Prefrontal

Korteks Asosiasi parietotemporo-oksipital

Korteks Asosiasi limbik

B. ANATOMI KORTEKS

ASOSIASI / FGS INTEGRATIF

Lobus Oksipital

Lobus temporalis

Lobus Parietalis

Lobus Frontalis

Page 11: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Fungsi integratif SSP :

1. Kortks. Asosiasi parietotemporooksipital : fgs bicara sensorik, tugas sensorik luhur seperti memilah-milah informasi auditorik dan visual

1. Kortks. Asosiasi prefrontal : Tugas motorik luhur : strategi gerakan, pola kontrol tk. laku

Page 12: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

3. Kortks. Asosiasi limbik : motivasi, aspek emosional-afektif perilaku

4. Fungsi Neokorteks Setiap area kortikal ttt memp. Tugas khusus pst bicara motorik (Broca) pst bicara sensorik (Wernicke)

Page 13: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Hemisfer Kiri : Hemisfer Kanan : Verbal . Spasial,fisiognomik,

holistik, global

Analitik . Sintetik, musikal

Sekuensial . Simultan, paralel

Terfokus . Difusa

Page 14: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Hemisfer Kiri : Hemisfer Kanan :

Menemukan . Menemukan

perasamaan perbedaan

Abstrak, . Konkrit, korporal

konseptual

Rasional . Intuitif

Page 15: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Hemisfer kiri : Hemisfer kanan : Sadar ð Tdk sadar

Deklaratif ð Reflektif

Reaksi ke positif ð Reaksi ke negatif

Page 16: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Hemisfer kiri : Hemisfer kanan : Lesi : depresif ð Euforia,tenang

Persepsi : ð Dunia dlm diri saya

saya berada di-

dunia

Page 17: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

C. BIOMEKANISME FKL Hal-hal pernah dialami engram/klise

Otak identik komputer td :

- Coder (juru sandi)

- Memory ( ingatan)

- Decoder (pemecah sandi)

Coder : reseptor panca indra, reseptor

protopatik dan proprioseptif

Page 18: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Tempat sandi disimpan (storage)

sebgi bahan ingatan = neuron-neuron

reseptif primer dan sekunder

Bagaimana mekanisme penyimpanan dan bagaimana sandi dikonversi kembali ke btk yang dpt dimengerti?

???

Page 19: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Konsep lama : disimpan dlm btk engram yaitu perubahan hipotetik dari plasma neuron

akibat rgs dr dunia luar

Konsep baru : engram = as. Amino yg membtk neurotransmitter yg disintetis

oleh inti neuron (nukleus) atas diterimanya impuls saraf

storage : penyimpanan data dlm gelembung sinaptik yg berisi neurtransmitter

Page 20: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Pd sinaps terjadi perubahan mekanisme

hantaran yg menyesuaikan diri dgn rgs yg

dihadapi.

Perubahan ini dsbt plasticity yg hanya

dimiliki oleh neuron, terutama di daerah

sinaps yg aktif.

Page 21: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

D. BEBERAPA GANGGUAN FKL

Afasia /disfasia : ketdk mampuan

berbahasa Agnosia : ketdk mampuan mengenal Aleksia : ketdk mampuan membaca Akalkulia : ketdk mampuan menghitung Apraksia : ketdk mampuan

menjalankan perintah Agrafia : ketdk mampuan menulis

Page 22: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Aleksia, agrafia, dan akalkulia

terjadi OK lesi pada girus angularis kiri

(hemisfer dominan)

Sindroma Gerstmann td :

1. agnosia jari

2. disorientasi kiri-kanan

3. akalkulia

4. agrafia

Lesi pd girus angularis hemisfer dominan.

Page 23: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Sindroma hemisffer dominan td :1. Sindroma afasia

2. Sindroma Gerstmann

Sindroma hemisfer non dominan td :

1. Pengabaian (neglect)

2. Anosognosia, ktdk mampuan mengenali kelainan

neurologik pd tubuhnya lesi pd parietotemporal

kanan (h.nondominan)

3. Ggn visuospasial

4. Apraksia konstruksional & berpakaian

Page 24: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

Sindroma lobus temporalis kiri dan

kanan (bgn medial) td ggn :

1. Immediate memory = memori segera

merta

2. Short-term memory = memori jangka

pendek

1. long-term memory = memori jangka

panjang

Gangguan memori disebut amnesia

Page 25: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

BEBERAPA TES FKL

1. Tes bahasa :

- mengulang kata

- menyebut nama benda yg umum

- membaca huruf,kata,kalimat

- menulis nama, alamat, imlah

- bicara spontan

Page 26: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

2. Tes visuospasial

- mengenal obyek

- mengkopi gambar geometrik

sederhana

- membaca jam

3. Tes praksis

- meniru gerakan

- melakukan gerakan sesuai intruksi

Page 27: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm

4. Tes memori

- Mengulang angka-angka (minimal 6

digit)

- Mengulang kalimat

- menyebut peristiwa-peristiwa dunia

5. Tes kalkulasi/aritmetik

- penjumlahan ,pengurangan ringkas

- pengurangan 7 dari 100

6. Tes Mini Mental

Page 28: 03 Neuropsychiatric System Kuliah Fungsi Kortikal Luhur Abm