Post on 03-May-2023
ဝနက် ြီးဌာနမှ MRTV/ MWD ရုပ်သံ၊ သတင်ြီးစာတ ုို့နငှ ် အမ ေးအမ ြေကဏ္ဍ
ပပည်နယ်/ တ ငုြ်ီးမ ာြီးမှ Talk Show ရ ်ု ြီးရာတွင် ထည ်သွငြ်ီးပပပာက ာြီးရမည ် “ပနြ်ီးခင်ြီး”
စ မံခ ်ဆ ုငရ်ာ မ ဝါဒ အခ ်အလ ်မ ာြီး
မ ေး။ င်္ဂလာပါရှင ့် ယခုလူအ ာေးစိတ့်ဝင့်စာေးမေတ နိုင့်ငံမတာ့်စီ ံခ က့်တစ့်ခု ြေစ့်တ “ပေ့်ေးခင့်ေး”
စီ ံခ က့်ေ ဲ့ ပတ့်သက့်ပပီေးမတာ လာမရာက့်ပပီေးမတာ ရှင့်ေး ပမပေးတ လူဝင့် ှုကကီေးကကပ့်မရေးနှင ့်
ပည့်သူူ့အင့်အာေးဝေ့်ကကီေးဌာေ ှ တာဝေ့်ရိှပငု်္္ိိုလ့် ာေးကို ကျွေ့် တိုဲ့အမေေ ဲ့ အထူေးဘ မက ေးဇူေးတင့်
ရိှပါတယ့်။ ပထ ဦေးဆံုေးအမေေ ဲ့ ပရိတ့်သတ့်ေ ဲ့စတင့်ပပီေး ိတ့်ဆက့်မပေးမစလိပုါတယ့်ရှင ့်။
မ ြေ။ ကျွန်တ က်တ ော့ လူဝငမ်ှုကက ြီးကကပ်တ ြီးနှငော့ပ်ပည်သူူ့အင်အ ြီးဝန်ကက ြီးဌ န၊ အမ ြီးသ ြီးမှ ်ပ ုံ င်
နှငော့န် ုံငင် သ ြီးဦြီးစ ြီးဌ နမှ ဒုံ ယညွှန်ကက ြီးတ ြီးမှ ြီးခ ပ် ဦြီး ဲထွန်ြီးဦြီး ပြစ်ပါ ယ်။
မ ေး။ မေောက့်ထပ့်မ ေးခွေ့်ေးတစ့်ခုကမတာ “ပေ့်ေးခင့်ေး” စီ ံခ က့်ေ ဲ့ ပတ့်သက့်ပပီေးမတာ ကျွေ့် တိုဲ့အမေေ ဲ့
နိုင့်ငတံစ့်ဝေ့်ေးမဆာင့်ရွက့်မပေးမေတာကို သတိထာေး ိပါတယ့်ရှင့်။ သတင့်ေးစာမစာင့် ာေးေ ဲ့
Facebook စတ လူ ှုကွေ့်ယက့်မတွ ှာလည့်ေး မတွွေ့ရပါတယ့်။ ဘာမကကာင ့် “ပေ့်ေးခင့်ေး”
စီ ံခ က့်လိုဲ့ အ ည့်မပေးရတာလ ရှင ့်။
မ ြေ။ ဟုံ ်ကဲော့ ယခုံလ ုံတမြီး ဲော့အ ွက်လည်ြီး တက ြီးဇူြီး ငပ်ါ ယ်ခင်ဗ ြီး။ “ပန်ြီးခင်ြီး” စ မ ခ က်ဆ ုံ
က ကျွန်တ ် ုံို့ဝန်ကက ြီးဌ နမှ တ ြီးခ ယ်ထ ြီး ဲော့ အမ ြီးသတ ူ ဲော့ အမည်နာမ စ်ခုံ
ပြစ်ပါ ယ်။ “ပန်ြီးခငြ်ီး” စ မ ခ က်က ုံ ပြစ်တပေါ်လ ြ ုံို့အ ွက် ကျွန်တ ် ုံို့မှ အဆငော့်ဆငော့်
တဆ င ် က်ခဲော့ တ ွလည်ြီး ှ ပါ ယ်။ “ပန်ြီးခငြ်ီး” စ မ ခ က်ဆ ုံ ယခုံ ပပည်တထ င်စုံဝန်ကက ြီး
ဦြီးခင် က လမှ သငော့် ထ ုံက် ဲော့သူတ ွက ုံ န ုံငင် သ ြီးက ်တ ွ အ ှ န်အဟုံန်ပြငော့်
ထုံ ်တပြီးြ ုံို့လုံပ် ဲော့ စ မ ခ က်ပြစ်ပါ ယ်။ အဒဲါက ကျွန်တ ် ုံို့ ဝန်ကက ြီးဌ န ဲဲ့ ဝန်တ ွ
မ ြီးစွ တ ွထဲမှ သ ်မှ ်ခ က်တ ွနဲို့အည အက ြီးဝင် ဲော့သူတ ွက ုံ န ုံင်င သ ြီးစ စစ်တ ြီးက ်
တ ွက ုံ ထုံ ်တပြီးြ ုံို့ဆ ုံ ကလည်ြီး လုံပ်ငန်ြီး ဝန် စ်ခုံ ပြစ်ပါ ယ်။ အဒဲါနဲို့ပ ်သက်
ပပ ြီးတ ော့ ကျွန်တ ် ုံို့ ယခင် ၂၀၁၀၊ ၂၀၁၁ ခုံနှစ် ပပည်တထ ငစ်ုံဝန်ကက ြီး ဦြီးခင် ဝန်ယူခဲော့ ဲော့
“မ ုံြီးပွငော့”် ဆ ုံ ဲော့ စ မ ခ က်နဲို့ စ ငခ်ဲော့ပါ ယ်။ ည ် ယခ် က်ကတ ော့ ပပည်သူတ ွအ ွက်
န ုံငင် သ ြီးအခွငော့်အတ ြီးတ ွက ုံ အပပညော့်အဝ ှ ြ ုံို့အ ွက်၊ အနာဂါ ် ဝ တပြ ငော့်ပြ ြီးသ ယ ြ ုံို့
အ ွက် မ ုံြီးစက်မ ုံြီးတပါက်ကတလြီးတ ွတကက ငော့် လူတ ွစ ်ခ မြ်ီးသ ၊ က ုံယ်ခ မ်ြီးသ နဲို့ တအြီးပမြ ုံို့
ည ် ယခ် က်နဲို့ “မ ုံြီးပွငော့်” ဆ ုံ ဲော့ မှ ်ပ ုံ င်ထုံ ်တပြီးတ ြီး စ မ ခ က်က ုံ စခဲော့ ပြစ်ပါ ယ်။
2
အဒဲ စ မ ခ က်က လကတ ော့ ၂၀၁၁ ခုံနှစ်ကတန ၂၀၁၅ ခုံနှစ်အထ (၅) နှစ် က လအ ွငြ်ီးမှ
မ ုံြီးပွငော့ ်အဆငော့် (၇)၊ မ ုံြီးပွငော့်အထူြီးစ မ ခ က် (၈) ဆ ုံပပ ြီး စုံစုံတပါင်ြီး စ မ ခ က်ကက ြီး (၈) ခုံက ုံ တဆ င ် က်ခဲော့
ပပ ြီးတ ော့ န ုံငင် သ ြီးက ်တပါင်ြီး ၈.၄ သန်ြီးန ြီးပါြီးက ုံ ထုံ ်တပြီးတဆ င ် က်န ုံင်ခဲော့ ပြစ်ပါ ယ်။
၂၀၁၆ ခုံနှစ် မှစပပ ြီးတ ော့ တနာကထ်ပ်အဆငော့်ဆငော့် ဝန်ယူကက ဲော့ ဝန်ကက ြီးဌ နအကက ြီးအကဲမ ြီး
ကလည်ြီး ဒ စ မ ခ က်တပေါ်မှ ဆက်လက်ပပ ြီးတ ော့ လုံပ်တဆ င်သငော့် ဲော့ စ မ ခ က ်စ်ခုံအပြစ်
ယ ုံကကည်ယူဆ ဲော့အ ွက်တကက ငော့် န ုံငင် သ ြီးတ ွအတပေါ်မှ ထ ြီး ှ ဲော့ သစစ ြီးက ုံ အတပခခ ပပ ြီး
တ ော့ “သစစ ” ဆ ုံ ဲော့စ မ ခ က်နဲို့ ဒ လုံပ်ငန်ြီးက ုံ ဆကလ်က်လုံပ်တဆ င်ခဲော့ ၂၀၁၆ ကတန ၂၀၂၀
အထ တနာက်ထပ် ထပ်ပပ ြီးတ ော့ န ုံငင် သ ြီးက ်တပါငြ်ီး ၆.၂ သန်ြီး ထုံ ်တပြီးန ုံငခ်ဲော့ ပြစ်ပါ ယ်။
ယခုံ ဒ စ မ ခ က်က လက ုံ တ ကလ် ဲော့အ ွက်တကက ငော့် န ုံင်င တ ် ဲဲ့လ ုံအပ်ခ က်ပြစ်လ ုံို့
န ုံငင် တ ်ကလည်ြီး မူဝါဒခ မှ ်တဆ င် က်ပပ ြီး ဝန်တပြီးတစခ ုံင်ြီးသလ ုံ ကျွန်တ ် ုံို့
ဝန်ကက ြီးဌ န ဲဲ့ အဓ ကလုံပ်ငန်ြီးလည်ြီးပြစ်တ ော့ န ုံငင် သ ြီးတ ွ န ုံငင် သ ြီး စ်တယ က်အပြစ်
အခ ုံင်အမ အသ အမှ ်ပပ န ုံင်ြ ုံို့နှငော့် န ုံငင် တ ် ဲဲ့အနာဂါ ် တ ှဲ့လုံပ်မယော့်လုံပ်ငန်ြီးစဉ်တ ွ
အ ြီးလ ုံြီးမှ မ ှ မပြစ်လ ုံအပ် ဲော့ ဒ န ုံငင် သ ြီးစ စစ်တ ြီးက ်တ ွက ုံ အခုံ “ပန်ြီးခငြ်ီး” လ ုံို့
အမည်နာမတြ ်တဆ င်ထ ြီး ဲော့ စ မ ခ က်နဲို့ တဆ င် က်တပြီးတန ပြစ်ပါ ယ်။ ပပည်သူတ ွ
အ ွက် န ုံင်င သ ြီးအခွငော့်အတ ြီးတ ွ အပပညော့်အဝ ြ ုံို့၊ အနာဂ ် ဝ တပြ ငော့်ပြ ြီးသ ယ ြ ုံို့
မ ုံြီးစက်မ ုံြီးတပါက်ကတလြီးတ ွတကက ငော့် လူတ ွစ ်ခ မ်ြီးသ ၊ က ုံယ်ခ မ်ြီးသ နဲို့ တအြီးပမတစ န်
ည ် ယပ်ပ ြီးတဆ င ် က်ခဲော့ ဲော့ “မ ုံြီးပွငော့”် စ မ ခ က်ကစခဲော့ပပ ြီး “သစစ ” စ မ ခ က်နဲို့ အ ြီးတက ငြ်ီး
ှင်သန်တစခဲော့ ဲော့၊ ှ လ ဲော့ အက ြီး လဒတ် ွတကက ငော့် စ ်တအြီးခ မ်ြီးသ ပြစ်တစ ဲော့ ပန်ြီးခငြ်ီးကက ြီး
စ်ခုံ ဆက်လက်ြန် ြီးတပြီးတန ယ်ဆ ုံ ဲော့ သတ မ ြီးနဲို့ ဒ လ ုံန မ ်တ ငက် ုံယူပပ ြီးတ ော့
“ပန်ြီးခငြ်ီး” စ မ ခ က်ဆ ုံပပ ြီး အမည်နာမ ပ်ပပ ြီးတ ော့ အခုံဆက်လက်တဆ င် က်တန ပြစ်
ပါ ယ်။
မ ေး။ “ပေ့်ေးခင့်ေး” စီ ံခ က့်ကို ဘယ့်လုိပံုစံ ိိုေးေ ဲ့မဆာင့်ရွက့် ယ့်ဆိုတာကို ရှင့်ေး ပမပေးမစလိပုါတယ့်။
မ ြေ။ “ပန်ြီးခငြ်ီး” စ မ ခ က်အ ွက် ကျွန်တ ် ုံို့ အမ ြီးအစ ြီး (၄) မ ြီး ခွဲပပ ြီးတ ော့ တဆ င ် က်သွ ြီး
ပါမယ်။
“ပန်ြီးခငြ်ီး” စ မ ခ က် အ ွက် အမ ြီးအစ ြီး (၄) မ ြီးအတနနဲို့ကတ ော့
3
(၁) လက် ှ ဇ တဒသမှ အပမဲ မြ်ီးတနထ ုံင်ပပ ြီးတ ော့ အ မ်တထ င်စုံလူဦြီးတ စ ငြ်ီး ှ ပပ ြီး
က ုံင်တဆ ငလ်က်မှ ်မ ှ သူမ ြီးက ုံ တဆ င ် က်တပြီးတန ယ်။
(၂) လက် ှ ဇ တဒသမှ အပမဲ မြ်ီးတနထ ုံင်ပပ ြီး အ မ်တထ င်စုံလူဦြီးတ စ ငြ်ီးလည်ြီးမ ှ ူြီး၊
က ုံင်တဆ ငလ်က်မှ ်လည်ြီးမ ှ သူမ ြီးက ုံ တဆ င် က်တပြီးတန ယ်။
(၃) တ ဲ့တပပ င်ြီးတနထ ုံင်သူတ ွအ ွက်။ မူလတဒသမှ အ မ်တထ င်စုံစ င်ြီး ှ ပပ ြီး လက် ှ တပပ ငြ်ီးတ ဲ့
တ က ်ှ တန ဲော့တဒသမှ က ုံင်တဆ ငလ်က်မှ ်မ ှ သူတ ွက ုံ တဆ င ် က်တပြီးတန ယ်။
(၄) တ ဲ့တပပ င်ြီးတနထ ုံင်သူတ ွအ ွက်။ မူလတဒမှ အ မ်တထ င်စုံစ ငြ်ီးနဲို့ က ုံင်တဆ ငလ်က်မှ ်
မ ှ ။ လက် ှ တ က ်ှ တန ဲော့တဒသမှ လည်ြီး အ မ်တထ ငစ်ုံစ င်ြီးနဲို့ က ုံင်တဆ င်လက်မှ ်မ ှ
သူတ ွအ ွက် အ မ်တထ င်စုံစ ငြ်ီးတ ၊ မှ ်ပ ုံ ငတ် တဆ င ် က်တပြီးတန ဲော့ အမ ြီးအစ ြီး
(၄) မ ြီးပြစ်ပါ ယ်။
မ ေး။ ဒီစီ ံခ က့်ကမတာ နိုင့်ငမံတာ့်အတွက့် အင့် တေ့်မကာင့်ေးတ စီ ံခ က့်တစ့်ခု ြေစ့်ပါတယ့်။
ဒါမတွကို ပည့်သူလူထုက က ယ့်က ယ့် ပေဲ့့် ပေဲ့့်သိရိှပပီေး လုပ့်ငေ့်ေးမအာင့် င့်မအာင့် မဆာင့်ရွက့်
နိုင့်ြေိုဲ့အတွက့် ည့်က သုိဲ့မဆာင့်ရွက့်မေတယ့်ဆိုတာကို သိရိှလုိပါတယ့်။
မ ြေ။ ဒ “ပန်ြီးခငြ်ီး” စ မ ခ က်ကက ြီးနဲို့ ပ ်သက်ပပ ြီးတ ော့ န ုံငင် တ ်ဲဲ့ မူဝါဒလမြ်ီးညွှန်ခ က်တ ွ၊
န ုံငင် တ ်မှပြညော့်ဆည်ြီးတဆ င ် က်တပြီးမှုတ ွ၊ပပည်တထ ငစ်ုံဝန်ကက ြီး ဲဲ့လမ်ြီးညွှန်ကကပ်မ ်မှုတ ွ၊
မ မ ုံို့ဝန်ထမ်ြီးတ ွ ဲဲ့ ပူြီးတပါငြ်ီးတဆ င ် က်မှုနဲို့အ ူ စနစ် က စ မ တဆ င ် က်တန ပြစ်ပါ
ယ်။ အကကမ်ြီးြ ဉ်ြီးအတနနဲို့ အပ ုံင်ြီး(၃) ပ ုံငြ်ီးနဲို့ စနစ် က တဆ င ် က်တန ပြစ်ပါ ယ်-
(၁) ကျွန်တ ် ုံို့ဝန်ကက ြီးဌ န လုံပ် မယော့်အပ ုံငြ်ီး၊
(၂) ပူြီးတပါငြ်ီးတဆ င် က်မှုအပ ုံင်ြီး၊
(၃) မ ဒ ယ ကဏ္ဍက ုံ S t rate gy Plan တ ြီးဆွဲပပ ြီးတ ော့ က ယ်က ယ်ပပနို့ပ်ပနို့်သ ှ တအ င်
တဆ င ် က်တန ဲော့အပ ုံငြ်ီး။
- ပထမအပ ုံင်ြီး အတနနဲို့ ကျွန်တ ် ုံို့ဝန်ကက ြီးဌ နကတန တဆ င ် က် ဲော့ အပ ုံငြ်ီးကတ ော့
ဒ စ မ ခ က်က က လကနို့်သ ်ခ က်နဲို့ အခ န်မ ပပ ြီးစ ြီးြ ုံို့အ ွက ် အတ ြီးကက ြီး ယ်။ ဒါတကက ငော့်
လက် ှ ဝန်ထမ်ြီးအငအ် ြီး ပြညော့် င်ြီး ဲော့လုံပ်ငန်ြီးတ ွ၊ အုံပ်ခ ပ်မှုယနတ ြီးတ ွ အဆင်တပပတစတ ြီး
4
အ ွက် ဝန်ထမ်ြီးတပပ ငြ်ီးတ ဲ့ခနိ်ု့ထ ြီးမှုတ ွ၊ ထူြီး ုံြီးပမြှငော့်ပခငြ်ီးတ ွ၊ ဝန်ထမ်ြီးတ ွအ ွက်
သက်သ တခ ငခ် တ ြီး လုံပ်ငန်ြီးတ ွအပါအဝင် ဝန်ကက ြီးဌ နအလ ုံက်၊ ဦြီးစ ြီးဌ နအလ ုံက်၊
ပပည်နယ်/ ုံင်ြီး အလ ုံက် အတသြီးစ ်တဆွြီးတနွြီးပပ ြီးတ ော့ လစ်လပ်မှုမ ှ တအ င် စနစ် က
တဆ င ် က်တန ပြစ်ပါ ယ်။
- ဒုံ ယအပ ုံငြ်ီး အတနနဲို့ ဝန်ကက ြီးဌ နမ ြီး၊ အမ ြီးပပည်သူမ ြီးနဲို့ ပူြီးတပါင်ြီးတဆ င ် က် မယော့်
(C o o pe rati o n C oo rdi nat i o n ) အပ ုံင်ြီးပြစ်ပါ ယ်။ ဒ အပ ုံင်ြီးမှ တ ော့ မ မ ုံို့အတနနဲို့
မ မ ုံို့ဝန်ကက ြီးဌ န၊ ဆက်စပ်ဝန်ကက ြီးဌ နမ ြီး အပါအဝင် န ုံငင် တ ်လ ုံခခ တ ြီးဆ ုံင် အြဲွဲ့
အစည်ြီးမ ြီး၊ NC A လက်မှ ်တ ြီးထ ုံြီးထ ြီး ဲော့ ုံင်ြီး ငြ်ီးသ ြီးလက်နက်က ုံင် အြွဲဲ့အစည်ြီးမ ြီး၊
ပပည်သူူ့စစ်အြွဲဲ့မ ြီး၊ ုံင်ြီး ငြ်ီးသ ြီးလက်နက်က ုံင်အြွဲဲ့အစည်ြီးတ ွကဆ ုံ င် B G F၊ DKB A
စသည်ပြငော့် ပူြီးတပါင်ြီးတဆ င် က် မညော့် အြဲွဲ့အစည်ြီးမ ြီး၊ ပမန်မ န ုံင်င မှ ှ ဲော့ ြီးဝင်ြွဲဲ့စည်ြီး
ပ် ည်တန ဲော့ NG O အြွဲဲ့အစည်ြီးတ ွပြစ် ဲော့ ဥပမ - အမ ြီးသမ ြီးတ ြီး အြဲွဲ့ခ ပ်၊ မ ခင်နှငော့်
ကတလြီးအြွဲဲ့ခ ပ်၊ စစ်မှုထမြ်ီးတဟ ငြ်ီး၊ YMB A စသည်ပြငော့် ဒ လ ုံအြဲွဲ့အစည်ြီးတ ွ ဲဲ့ ပူြီးတပါင်ြီး
တဆ င ် က်မှုအငအ် ြီးတ ွနဲို့ ကျွန်တ ် ုံို့က ယ်က ယ်ပပနို့ပ်ပနို့် တဆ င် က်တနပါ ယ်။
(ဒါကတ ော့ ပူြီးတပါငြ်ီးတဆ င် က်မှုအပ ုံငြ်ီး ပြစ်ပါ ယ်။)
- ယအပ ုံင်ြီး အတနနဲို့ လူထုံတ ွက ယ်က ယ်ပပနို့်ပပနိ်ု့ ပူြီးတပါငြ်ီးပါဝငန် ုံငတ်အ င် တဆ င်
က်ြ ုံို့အ ွက် Me di a S t rate gy Plan က ုံလည်ြီး တ ြီးဆွဲပပ ြီး တဆ င ် က်တနပါ ယ်။ ဒ Me di a
S t rate gy Pla n မှ လည်ြီး ကျွန်တ ် ုံို့က အပ ုံင်ြီး (၂) ပ ုံငြ်ီးနဲို့ တဆ င ် က်တနပါ ယ်။ ပထမ
အပ ုံင်ြီးကတ ော့ Onl i ne ပြငော့ ်အသ တပြီးပခင်ြီး၊ ဒုံ ယအပ ုံင်ြီးကတ ော့ Of f li ne ပြငော့ ်အသ တပြီးပခင်ြီး
ပြစ်ပါ ယ်။ Onl i ne ပြငော့ ် အသ တပြီးပခင်ြီးမှ အမ ြီးအစ ြီးအ ြီးပြငော့် ကျွန်တ ် ုံို့ဝန်ကက ြီးဌ န၊
ုံင်ြီးနဲို့ပပည်နယ်မှ ှ ဲော့ လူဝင်မှုကက ြီးကကပ်တ ြီးလုံပ်ငန်ြီးတ ွက တဆ င ် က်တန ဲော့၊ ပပည်သူလူထုံ
သ သငော့် ဲော့ တဆ င ် က်ခ က်တ ွက ုံ Face bo o k၊ We bsit e တ ွမှ ငပ်ပပပ ြီးတဆ င် က်တန
ပြစ်ပါ ယ်။ Of f l i ne တဆ င ် က်မှုအတနနဲို့ကတ ော့ B i l l bo ard တ ွစ ုံက်ထူ ၊
Pa mphl e t တ ွ၊ သ ငြ်ီးစ ဂ နယ်တ ွမှ တဆ ငြ်ီးပါြီးတ ွထညော့် ၊ ကျွန်တ ် ုံို့ TV
C hannel တ ွမှ ကျွန်တ ် ုံို့ ဲဲ့ Talk S ho w တ ွ၊ စက ြီးတပပ ဝ ုံငြ်ီးတ ွ၊
ကျွန်တ ် ုံို့သ ခ ငြ်ီးတ ွ၊ တနာက ်ကျွန်တ ် ုံို့ ဲဲ့ အသ ပည တပြီးစ န်ြီးတ ွလုံပ် ၊ ပပ ြီး င်
5
ကျွန်တ ် ုံို့ စ တ ြီးသ ြီးဆက် သွယ် မယော့်လူတ ွဆ က ုံ ပူြီးတပါငြ်ီးတဆ င ် က်မှုအတနနဲို့
စ တ ြီးသ ြီးဆက်သွယ်ပခငြ်ီးတ ွ တဆ င ် က် ၊ ယ်လ ြုံန်ြီးတ ွမှ Message အ ုံတလြီးတ ွ
တပြီးပ ုံို့ စသည်ပြငော့် O nl i ne ၊ Of f li ne Me di a အမ ြီးအစ ြီး (၉) မ ြီးနဲို့ တဆ င ် က်တန
ပြစ်ပါ ယ်။ ဒ လ ုံတဆ င် က် ဲော့ အခါမှ ပြန်က ြားရ ြားဝန်ကက ြီးဌ နနဲို့ ပူြီးတပါငြ်ီးတဆ င် က်ပခင်ြီး၊
အပခ ြီးတသ အြွဲဲ့အစည်ြီးမ ြီးနှငော့် ပူြီးတပါငြ်ီးတဆ င ် က်ပခငြ်ီး ဒါတ ွက ုံ စဉ်ဆက်မပပ ်
တဆ င ် က်တနပါ ယ်။ ပပည်သူတ ွနာြီးထဲမှ ပန်ြီးခငြ်ီးဟ န ုံငင် တ အ် ွက် အမှန် ကယ်
လ ုံအပ် ဲော့ စ မ ခ က်ဆ ုံ က ုံ သ ှ ပပ ြီးတ ော့ ပူြီးတပါငြ်ီးတဆ င် က်မှုတ ွ အ ှ န်ပမငော့ ်က်
လ တအ င ် ကျွန်တ ် ုံို့ တဆ င ် က်လ က် ှ ပါ ယ်။ ဒါနဲို့ပ ်သက်ပပ ြီးတ ော့ အတသြီးစ ်
ှင်ြီးပပမယ်ဆ ုံ ဒါဟ ကဏ္ဍ စ်ခုံပြစ်တန ဲော့ အ ွက်တကက ငော့် ကျွန်တ ် ဒ တလ က်နဲို့ ဲ
အက ဉ်ြီးခ ပ် ှင်ြီးလငြ်ီး ငပ်ပပါ တစခင်ဗ ြီး။
မ ေး။ ဆရာရှင ့် ဆရာမ ပာသွာေးတ အထ ှာ နိုင့်ငမံတာ့်ရ ွေ့ ူဝါဒ၊ နိုင့်ငမံတာ့်ရ ွေ့ လ ့်ေးညွှေ့်ခ က့်၊
နိုင့်ငမံတာ့်ရ ွေ့ ြေည ့်ဆည့်ေးမဆာင့်ရွက့်မပေး ှု ဆိုတ အထ ှာ နိုင့်ငမံတာ့်ရ ွေ့ ူဝါဒေ ဲ့ လ ့်ေးညွှေ့်ခ က့်
ကိုမတာ ရှင့်ေးပါတယ့်ရှင ့်။ နိုင့်ငမံတာ့်ရ ွေ့ ြေည ့်ဆည့်ေးမဆာင့်ရွက့်မပေး ှုအမေေ ဲ့ ဝေ့်ကကီေးဌာေေ ဲ့
ပည့်သူလူထု၊ ဝေ့်ထ ့်ေးမတွအမပေါ် ှာ ည့်က သုိဲ့ ြေည ့်ဆည့်ေးမဆာင့်ရွက့်မပေးသလ ဆိုတာကို
သိခ င့်ပါတယ့်ရှင ့်။
မ ြေ။ ဟုံ ်ပါ ယ်။ န ုံင်င တ ်ဲဲ့မူဝါဒနဲို့ န ုံင်င တ ်ဲဲ့လမြ်ီးညွှန်ခ က်တ ွကတ ော့ ကျွန်တ ် ုံို့ ဲဲ့
သ ငြ်ီးစ တ ွ၊ ဗွ တ ွမှ ခနခနပါ ှ ပပ ြီးပြစ်ပါ ယ်။ ကျွန်တ ် ုံို့ “ပန်ြီးခငြ်ီး” စ မ ခ က်
အ ွက် န ုံငင် တ ်ဲဲ့ ပြညော့်ဆည်ြီးတဆ င ် က်ခ က်တ ွ အတနနဲို့ကတ ော့ ကျွန်တ ် ုံို့
ဝန်ကက ြီးဌ နမလှ ုံအပ်တန ဲော့ ဝန်ထမ်ြီးအငအ် ြီး အတ အ ွက်တ ွက ုံ ခနိ်ု့အပ်ထ ြီးြ ုံို့အ ွက်
ခွငော့်ပပ တပြီးပခငြ်ီး၊ တန တဒသ ုံင်ြီးမှ ပပည်သူလူထုံကုံန်က မယော့် တသွြီးစစ်ပြ င် ြား၊ ဓါ ်ပ ုံရ ုံကပ်ြ င် ြား
တ ွက ုံ န ုံငင် တ ်မှ ပြည ်ဆ ည်ြားစ ီစဉ ်ရြြားပ ြီြား ကျွန်တ ် ုံို့ ဝန်ထမြ်ီးတ ွ ဲဲ့ ကွငြ်ီးဆင်ြီး
တဆ င ် က်ပခငြ်ီး၊ စ်ပမ ဲ့နယ်မှ စ်ပမ ဲ့နယ် နယ်တက ်သွ ြီးပပ ြီး ကူည တဆ င ် က်တပြီးပခင်ြီး
စ ဲော့တန တ ွမှ ဝန်ထမြ်ီးတ ွအ ွက်လည်ြီး အခက်အခဲမပြစ်တအ င် န ုံငင် တ ်က
ထ ထ တ က်တ က် ပြညော့်ဆည်ြီးတဆ င ် က်တပြီးလ က် ှ ပါ ယ်။
6
မ ေး။ “ပေ့်ေးခင့်ေး” စီ ံခ က့် လက့်ရိှမဆာင့်ရွက့်မေတ အ ိိုေးအစာေး (၄) ိိုေးကိုရှင့်ေး ပပါ။
မ ြေ။ (၁) ပထမအမ ြီးအစ ြီးပြစ် ဲော့ လက် ှ ဇ တဒသမှ အပမ ဲမ်ြီးတနထ ုံင၍် အ မ်တထ င်စုံ
စ င်ြီး ှ ပပ ြီး က ုံင်တဆ င်လက်မှ ်မ ှ သူမ ြီးက ုံ တဆ င် က်တပြီးတန တ ော့
- ကျွန်တ ် ုံို့ပမ ဲ့နယ်ရ ုံြီးမှ ရ ုံြီးလက်ခ အ မ်တထ ငစ်ုံလူဦြီးတ စ ငြ်ီးတ ွ ှ ပါ ယ်။
အဒဲ ရ ုံြီးလက်ခ အ မ်တထ င်စုံလူဦြီးတ စ င်ြီးမှ မှ ်ပ ုံ င်မ ှ ဲော့သူစ ငြ်ီးက ုံ ကျွန်တ ် ုံို့
ထုံ ်နှု ်တက က်ယူပပ စုံလ ုံကပ်ါ ယ်။
- အဲဒ ထုံ ်နှု ်ထ ြီး ဲော့ စ်ဦြီးခ ငြ်ီးအမည်စ ငြ်ီးတ ွက ုံ သက်ဆ ုံင် ပ်ကွက်၊
တက ြီး အလ ုံက် ပ်ကွက်၊ တက ြီး အုံပ်ခ ပ်တ ြီးမှ ြီးတ ွထ က ုံ ပ ုံို့လ ုံက်ပါ ယ်။ ပ ုံို့တပြီးပပ ြီးတ ော့
အဒဲ လူတ ွ အမှန် ကယ်တနထ ုံငမ်ှု ှ / မ ှ ၊လူက န်ပခငြ်ီး ှ / မ ှ က ုံ စ စစ်တစ ယ်။
- ပ်ကွက်၊ တက ြီး စ မ အုံပ်ခ ပ်တ ြီးမှ ြီးတ ွ ဲဲ့ အ မ် ုံငြ်ီးအ မ် ုံင်ြီးမှ တနထ ုံငပ်ခငြ်ီး ှ /မ ှ ၊
မှ ်ပ ုံ င ်ှ /မ ှ က ုံ သူ ုံို့ကစ စစ်ပါ ယ်။ စ စစ်ပပ ြီး ှ လ ဲော့ အတ အ ွက်တ ွက ုံကျွန်တ ် ုံို့
ရ ုံြီးက ုံ ပပန်တပြီးပါ ယ်။ အဒဲ အခါက မှ ကျွန်တ ် ုံို့က အတ အ ွက်တ ွတပေါ် မူ ညပ်ပ ြီးတ ော့
မှ ်ပ ုံ င်မ ှ ဲော့လူတ ွ၊ ပြညော့်စွက် မယော့် တ ှဲ့တပပြီးတလ က်လွှ က ုံ အတ အ ွက် အလ ုံက်
က ယက ှငတ် ွ ပြညော့်စွက်န ုံင်ြ ုံို့ ပ်ကွက်၊ တက ြီး အုံပ်ခ ပ်တ ြီးမှ ြီးတ ွက ဆငော့် တပြီးပ ုံို့
လ ုံက် ပြစ်ပါ ယ်။
- သူ ုံို့က အဲဒ အခ က်အလက်တ ွ ပြညော့်ထ ြီးပပ ြီးပပ ၊ သူ ုံို့အ ွက်လည်ြီး အဆင်သငော့်ပြစ်
တနပပ ဆ ုံ င ်ကျွန်တ ် ုံို့က ယ်တနို့ ယ် က်မှ ရ ုံြီးက ုံလ ခဲော့ပါလ ုံို့ ပ်ကွက်အလ ုံက်ခ န်ြီးတပြီး
ဲော့အခါမှ ကျွန်တ ် ုံို့ဆ က ုံလ တ က်ပပ ြီး မှ ်ပ ုံ င်တဆ င ် က်လ ုံို့ သွ ြီးပပ ပြစ်ပါ ယ်။
(၂) ဒုံ ယအမ ြီးအစ ြီးပြစ် ဲော့ လက် ှ ဇ တဒသမှ အပမ ဲမ်ြီးတနထ ုံင၍် အ မ်တထ င်စုံ
လူဦြီးတ စ င်ြီးလည်ြီးမ ှ ူြီး၊ က ုံင်တဆ င် လက်မှ ်လည်ြီးမ ှ သူတ ွ အ ွက်တ ော့
- သက်ဆ ုံင် ပ်ကွက်၊ တက ြီး အုံပ်ခ ပ်တ ြီးမှ ြီး ွင် ညြှ န ှုင်ြီးပပ ြီးတ ော့ ပ်ကွက်၊ တက ြီး
တ ွမှ အမှန် ကယ်တနထ ုံင်တနသလ ြီး အဒဲ စ င်ြီးက ုံ ကျွန်တ ် ုံို့တက ကယူ်ပါ ယ်။
- တက က်ယူ ှ ဲော့ မ သ ြီးစုံစ င်ြီး၊ အ မ်တထ ငစ်ုံစ င်ြီးနဲို့ က ုံငတ်ဆ ငလ်က်မှ ်
မလုံပ် တသြီး ဲော့ အမည်စ င်ြီးတ ွက ုံ အဲဒ မ ှ ှ လ ပပ ပြစ်ပါ ယ်။ အဒဲ မှ ှ လ ဲော့
7
မ သ ြီးစုံစ င်ြီး၊ အ မ်တထ င်စုံစ ငြ်ီးတ ွက ုံ ပမ ဲ့နယ်တ ွမှ ြွဲဲ့စည်ြီးထ ြီး ဲော့ (၅) ဦြီး တက ်မ
နဲို့ စ စစ်အ ည်ပပ ပါ ယ်။
- (၅) ဦြီးတက မ် ဆ ုံ ပမ ဲ့နယ်လဝူငမ်ှုကက ြီးကကပ်တ ြီး (ဥကကဋ္ဌ)၊ အြဲွဲ့ဝင ် (၃) ဦြီး
(ပမန်မ န ုံငင် ဲ ပ်ြွဲဲ့၊ စ မ က န်ြီးဦြီးစ ြီးဌ န၊ က န်ြီးမ တ ြီးဦြီးစ ြီးဌ န)၊ ပ်ကွက်အုံပ်ခ ပ်တ ြီးမှ ြီး
(အ ွင်ြီးတ ြီးမှ ြီး) တ ွနဲို့ြွဲဲ့စညြ်ီးထ ြီးပပ ြီး အဒဲ (၅) ဦြီးတက ်မ ကတန ဒ ပမ ဲ့၊ ဒ တန ၊ ဒ တဒသမှ
တနထ ုံင ် မှန်ကန်တကက င်ြီးက ုံ အ ည်ပပ ပါ ယ်။
- (၅) ဦြီးတက ်မ က စ စစ်အ ည်ပပ ပပ ြီး ဲော့သူတ ွက ုံ အ မ်တထ င်စုံစ င်ြီး စ ငထ်ုံ ်
တပြီး ပြစ်ပါ ယ်။ အဒဲ အ မ်တထ ငစ်ုံစ ငြ်ီး ှ သွ ြီး ဲော့သူသည် တ ှဲ့တပပြီးတလ က်လွှ တပေါ်မှ
အခ က်အလက်တ ွ ပြညော့်ပပ ြီး နဲို့ သူဟ န ုံငင် သ ြီးက ် တဆ င် က်သွ ြီးန ုံင်ပပ ပြစ်ပါ ယ်။
(၃) ယအမ ြီးအစ ြီးပြစ် ဲော့ တ ဲ့တပပ င်ြီးတနထ ုံငသူ်တ ွအ ွက်။ မူလတဒသမှ
အ မ်တထ င်စုံစ င်ြီး ှ ပပ ြီး လက် ှ တပပ ငြ်ီးတ ဲ့ တ က ်ှ တန ဲော့တဒသမှ က ုံငတ်ဆ ငလ်က်မှ ်
မ ှ သူတ ွက ုံလည်ြီး လုံပ်တပြီးတန ကတ ော့ ကျွန်တ ် ုံို့ ုံင်ြီး ငြ်ီးသ ြီးပပည်သူတ ွဟ
စ ြီးဝ ်တနတ ြီးတကက ငော့်၊ အလုံပ်အက ုံငတ်ကက ငော့်၊ အပခ ြီးအတကက င်ြီးတကက ငော့် တ ကကည်
ပမက်နုံ ဆ ုံသလ ုံ မူလတနထ ုံင် အ ပ်ကတန ုံင်ြီးတဒသကက ြီး၊ ပပည်နယ်တက ်၊ ပမ ဲ့နယ်တက ်
တပပ င်ြီးတ ဲ့တနထ ုံငက်ကသူတ ွ ပြစ်ပါ ယ်။
- အဒဲ ပပည်သူတ ွဟ လက် ှ တ က် ှ တဒသမှ တနထ ုံငက်ကတသ ်လည်ြီး မူလ
တနထ ုံင ် အ ပ်တဒသမှ အ မ်တထ ငစ်ုံစ င်ြီးနဲို့တနထ ုံင်ကကသူတ ွ ပြစ်ပါ ယ်။ ယခုံလက် ှ
တ က ်ှ တန ဲော့တန မှ မှ ်ပ ုံ င်မ ှ တသြီး ဲော့အ ွက် အ မ်တထ င်စုံဇယ ြီးလုံပ် မှ ပြစ် ဲော့
အ ွက် ကျွန်တ ် ုံို့ပမ ဲ့နယ်ရ ုံြီးက ုံ တဒသတပပ င်ြီး အ မ်တထ ငစ်ုံဇယ ြီး လုံပ်လ ုံတကက င်ြီး
လ တ က်တလ ကထ် ြီး မှ ပြစ်ပါ ယ်။
- အဒဲ အခ န်က က ယက ှင်သည် ယခင်တနခဲော့ြြူီးသညော့် မူလတဒသက ုံ သွ ြီးတ ကစ်
မလ ုံ ဲ ကျွန်တ ် ုံို့ရ ုံြီးအခ ငြ်ီးခ ငြ်ီး ဆက်သွယ်ပပ ြီးတ ော့ မူလတဒသမှ တပပ င်ြီးတ ဲ့ ဲော့ပ ုံစ က ုံ
ကျွန်တ ် ုံို့ရ ုံြီးက ုံပ ုံို့တပြီး နဲို့ ကျွန်တ ် ုံို့က က ယက ှင်လက်ထဲက ုံ အ မ်တထ င်စုံဇယ ြီး
က ုံ ခ က်ခ င်ြီးထုံ ်တပြီး ဲော့စနစ်မ ြီးနဲို့ တဆ င ် က်တပြီးတန ပြစ်ပါ ယ်။
8
- သူသည် အ မ်တထ င်စုံဇယ ြီးက ုံ ှ သွ ြီး ဲော့အခါမှ အ မ်တထ င်စုံထဲမှ ပါ ဲော့ မ သ ြီးစုံဝင်
တ ွက မှ ်ပ ုံ င်မလုံပ် တသြီး ူြီးဆ ုံ င် တ ှဲ့တပပြီးတလ က်လွှ တ ွ ပြညော့်စွက်ပခငြ်ီး၊ ပြညော့်စွက်
မယော့် အတထ က်အထ ြီးတ ွပါ ှ င် မှ ်ပ ုံ င်ထုံ ်တပြီးပခငြ်ီးက ုံ ဆက်လက်တဆ င် က်တပြီး
လ ုံက် ပြစ်ပါ ယ်။
(၄) တ ဲ့တပပ င်ြီးတနထ ုံင်သူတ ွအ ွက်။ မူလတဒမှ အ မ်တထ ငစ်ုံစ င်ြီးနဲို့ က ုံင်တဆ င်
လက်မှ ်မ ှ ။ လက် ှ တ က် ှ တန ဲော့တဒသမှ လည်ြီး အ မ်တထ င်စုံစ င်ြီးနဲို့ က ုံင်တဆ င်လက်
မှ ်မ ှ သူတ ွက ုံလည်ြီး လုံပ်တပြီးတန ကတ ော့ ကျွန်တ ် ုံို့ ုံင်ြီး ငြ်ီးသ ြီးပပည်သူတ ွ
ဟ စ ြီးဝ ်တနတ ြီးတကက ငော့်၊ အလုံပ်အက ုံင်တကက ငော့်၊ အပခ ြီးအတကက င်ြီးတကက ငော့် တ ကကည်
ပမက်နုံ ဆ ုံသလ ုံ မူလတနထ ုံင် အ ပ်ကတန ုံင်ြီးတဒသကက ြီး၊ ပပည်နယ်တက ်၊ ပမ ဲ့နယ်တက ်
တပပ င်ြီးတ ဲ့တနထ ုံငက်ကသူတ ွ ပြစ်ပါ ယ်။
- အခ ဲ့ တပပ င်ြီးတ ဲ့တနထ ုံငက်ကသတူ ွဟ အတကက င်ြီးတကက င်ြီးတကက ငော့် အ မ်တထ င်စုံ
စ င်ြီးမ ှ ပခငြ်ီး၊ က ုံင်တဆ င်လက်မှ ်မ ှ ပခငြ်ီး၊ အ မ်တထ ငစ်ုံစ ငြ်ီးလူဦြီးတ ှ လ ြီး/ မ ှ လ ြီး
ဟုံ မသ သူမ ြီးပြစ်တနကကပခငြ်ီးဆ ုံ ဲော့ အမ ြီးအစ ြီးမ ြီးတ ွ ှ တနကကပါ ယ်။ ထ ုံသူတ ွဟ
တ ဲ့တပပ င်ြီးသွ ြီးလ တနထ ုံငက်က ဲော့သူတ ွ ပြစ်ပါ ယ်။ ထ ုံသူတ ွဟ တ ဲ့တပပ င်ြီးသွ ြီးလ င်ြီး
လက် ှ တနထ ုံင ် တ က ်ှ တဒသမှ တနထ ုံငက်ကတသ ်လည်ြီး မည်သညော့်တန ွင်မှ
အ မ်တထ င်စုံစ င်ြီး တဆ င် က်ြူြီးပခငြ်ီးမ ှ ကကပါ ူြီး။
- အဒဲ လူမ ြီးတ ွအ ွက် ပ်ကွက် အုံပ်ခ ပ်တ ြီးမှ ြီးတ ွနဲို့ညြှ န ှုင်ြီးပပ ြီး လူဦြီးတ စ င်ြီးက ုံ
တက က်ယူပါ ယ်။ အဲလ ုံတက က်ယူ ှ ဲော့စ ငြ်ီးတ ွမှ မူ ညပ်ပ ြီးတ ော့ သူသည် ယ်
တဒသကတပပ င်ြီးတ ဲ့လ ပခင်ြီး ပြစ်ပါ ယ်၊ ယ်တဒသကတန ဒ က ုံတ က် ယ်ဆ ုံ မူလ
တဒသက ုံ ပမ ဲ့နယ်အခ ငြ်ီးခ င်ြီး ဆက်သွယ်တမြီးပမန်ြီးပပ ြီးတ ော့ တနထ ုံငခ်ဲော့တကက ငြ်ီးက ုံ အ ညပ်ပ ပါ
ယ်။ သူတနထ ုံငခ်ဲော့ ဲော့တန က ပ်မ ပ်ြ (သ ုံို့) သ တ ြီးတခါင်ြီးတဆ င်တ ွ (သ ုံို့) တနထ ုံင်ခဲော့
တကက င်ြီး ပ်ကွက်တ ွကတထ က်ခ ယ်၊ မူလတဒသမှ တနခဲော့ ယ်ဆ ုံ သ င် ယခုံလက် ှ
တနတန ဲော့တန မှ တနထ ုံငတ်ကက ငြ်ီးက ုံ အ ည်ပပ ပပ ြီး ယခုံလက် ှ တန ဲော့တန မှ အ မ်တထ င်စုံ
စ င်ြီး ထုံ ်တပြီးမှ ပြစ်ပါ ယ်။
9
- အလဲ ုံထုံ ်တပြီးပခငြ်ီးသည် အ မ်ခန်ြီးတသ ်လည်ြီးတက င်ြီး၊ တပမတသ ်လည်ြီးတက ငြ်ီး၊
အတဆ က်အဦြီးတသ ်လည်ြီးတက ငြ်ီး၊ င ှြီး မ်ြီးတနထ ုံငပ်ခငြ်ီးတသ ်လည်ြီးတက င်ြီး ပ ုံင်ဆ ုံငမ်ှုနှငော့်
သက်ဆ ုံငပ်ခငြ်ီးမ ှ ဲ သူသည်ဒ တန ၊ ဒ တဒသ၊ ဒ အ မ်မှ တန ယ်ဆ ုံ က ုံသ အ ည်ပပ ပပ ြီး
(၅) ဦြီးတက မ် ဲဲ့ တထ က်ခ ခ က်နဲို့ M ဆ ပ်ပါ ြီးဝင် အ မ်တထ ငစ်ုံစ င်ြီးက ုံ
ထုံ ်တပြီးမှ ပြစ်ပါ ယ်။
- (၅) ဦြီးတက ်မ ကတ ော့ ခုံနက ကျွန်တ ်ှင်ြီးလင်ြီး ငပ်ပခဲော့ပပ ြီးပြစ်ပါ ယ်။ အဲဒ (၅)
ဦြီး တက ်မ က ြီးဝငအ် မ်တထ ငစ်ုံစ ငြ်ီး M အမှ ်အသ ြီး ဆ ပ်က ုံရ ုံက်နှ ပ်ပပ ြီးတ ော့
ထုံ ်တပြီးသွ ြီးမှ ပြစ်ပါ ယ်။
- ဒ လ ုံတ ဲ့တပပ င်ြီးတနထ ုံင်သူတ ွအ ွက် အခုံကျွန်တ ် ုံို့ ထုံ ်တပြီးလ ုံက် ဲော့ M
အမှ ်အသ ြီး ဆ ပ်ပါ အ မ်တထ ငစ်ုံစ င်ြီးဟ မည်သညော့်ပ ုံငဆ် ုံင်မှုနှငော့်မှ သက်ဆ ုံင်ပခင်ြီး
မ ှ ဲနဲို့ အပမဲ မ်ြီးအသ ုံြီးပပ လ ုံို့ ဲော့ က လကနို့်သ ်ခ က်မ ှ ဲော့ ြီးဝင်အ မ်တထ ငစ်ုံစ ငြ်ီး
စ်ခုံအပြစ် အသ ုံြီးပပ န ုံင်ြ ုံို့အ ွက်သ ပြစ်ပါ ယ်။
- ထ ုံကဲော့သ ုံို့ အ မ်တထ င်စုံစ င်ြီး ှ သွ ြီးပပ ဆ ုံ င် ဒ အ မ်တထ ငစ်ုံစ ငြ်ီးထဲမှ ပါ ဲော့
က ုံင်တဆ ငလ်က်မှ ် ထုံ ်တပြီး ပခင်ြီးမ ှ တသြီး ဲော့ အ မ်တထ င်စုံဝငတ် ွအ ြီးလ ုံြီးက ုံ ကျွန်တ ်
ုံို့က တ ှဲ့တပပြီးတလ က်လွှ ပ ုံစ ပြညော့်ခ ုံငြ်ီးပခင်ြီး၊ သက်ဆ ုံင် အခ က်အလက်မ ြီး ခ ဝန်က ပပ
ခ ုံင်ြီးပခငြ်ီး ဆ ုံ ဲော့အခ က်အလက်တ ွ၊ အတထ က်အထ ြီးတ ွနဲို့ မှ ်ပ ုံ င်က ုံ ဆက်လက်ထုံ ်
တပြီးသွ ြီးမှ ပြစ်ပါ ယ်။
ဒါကတ ော့ တဆ င် က်တပြီးတန ယော့် အမ ြီးအစ ြီး (၄) မ ြီးက ုံ ှင်ြီးပပပခငြ်ီး ပြစ်ပါ ယ်။
မ ေး။ ယခုဒီလိုလုပ့် ယ့်ဆိုရင့် ရုံေး ာှလုပ့် ှာလာေး၊ ကွင့်ေးဆင့်ေးမဆာင့်ရွက့် ှာလာေး။ အခုလိ ု Covid
ကာလတွင့် က ေ့်ေး ာမရေးအတွက့် ကေဲ့့်သတ့်ခ က့်ေ ဲ့ ဘယ့်လုိမတွမဆာင့်ရွက့်မေပါသလ ။
မ ြေ။ ကျွန်တ ် ုံို့က စ်ခ ဲ့အ တ ွက ုံ အခ န်သ ်မှ ်ခ က် (Ti me F ra me ) တ ွနဲို့ လုံပ်
ပြစ်လ ုံို့ ဲော့အခ န်မှ သလ ုံ ကက ြီးစ ြီးပပ ြီးတ ော့ တဆ င ် က်တနပါ ယ်။ ခုံနက တပပ သလ ုံ
န ုံငင် တ ်လ ုံခခ တ ြီးအြွဲဲ့အစည်ြီးတ ွ၊ က န် ဲော့အြွဲဲ့အစည်ြီးအသ ြီးသ ြီးတ ွ၊ NGO တ ွက ုံ
ကျွန်တ ် ုံို့ ကက င်အတကက င်ြီးကက ြီးပပ ြီး အဒဲ တန တ ွမှ သ ်မှ ်ခ က်ပပညော့်စ ုံ ဲော့ လူတ ွ
10
စ င်ြီးက ုံ ကက ယူ၊ တ ှဲ့တပပြီးတလ က်လွှ တ ွကက ပ ုံို့၊ ပြညော့်ထ ြီး၊ တဆ င ် က် မယော့် တသွြီးစစ်ပခင်ြီး၊
ဓါ ်ပ ုံရ ုံက်ပခငြ်ီးတ ွက ုံ ကက ငတ်ဆ င ် က်ထ ြီး ယ်၊ အတပခအတနတပြီး နဲို့ ကျွန်တ ် ုံို့
ကွငြ်ီးဆငြ်ီးတဆ င ် က်ဆ ုံ ဲော့ Plan နဲို့ တဆ င ် က်ထ ြီးပခငြ်ီး ပြစ်ပါ ယ်။ Al l o ne sto p S e rvi ce
နဲို့တဆ င ် က်တနသလ ုံ စ်ြက်ကလည်ြီး ရ ုံြီးမှ ထ ုံင်ပပ ြီး မှ ်ပ ုံ င်ထုံ ်တပြီးပခင်ြီးအ ွက်
လုံပ်လ ုံို့ င ် ဲော့ဟ တ ွက ုံ C o vi d စညြ်ီးကမ်ြီးခ က်နဲို့အည ကျွန်တ ် ုံို့ လုံပ်တန တ ွ ှ
ပါ ယ်။ မ မ ုံို့ အ မ်တထ ငစ်ုံစ ငြ်ီးမှ နာမည်ပါပပ ြီး မှ ်ပ ုံ င ်ှ ပပ ြီး မပြညော့် တသြီး ဲော့သူတ ွက ုံ
မှ ်ပ ုံ င်က ုံ အ မ်တထ ငစ်ုံစ င်ြီးမှ ပြညော့် ုံို့၊ တ ှဲ့တပပြီးတလ ကလ်ွှ ပ ုံို့ထ ြီး ဲော့လူတ ွ
အ ွက် သူ ုံို့မ ြီး ရ ုံြီးက ုံသ လ ပပ ြီးလုံပ်န ုံင် င် အဆင်သငော့်ပြစ်တအ င် လူ စ်ဦြီးခ င်ြီးအ ွက်
ြ ုံင်ြွငော့်ပခငြ်ီးလုံပ်ငန်ြီးမ ြီးက ုံ ကျွန်တ ် ုံို့ တဆ င ် က်တန ပြစ်ပါ ယ်။ အလ ြီး ူ
ကျွန်တ ် ုံို့ ဲဲ့ရ ုံြီးတ ွမှ လ တ ကတ်ဆ င် က်လ ုံ ဲော့ လူတ ွ ှ င် C o vi d စညြ်ီးကမ်ြီး
သ ်မှ ်ခ က်တ ွနဲို့အည ကျွန်တ ် ုံို့တဆ င ် က်တပြီးတန ပြစ်ပါ ယ်။ ဒါတကက ငော့်
ကျွန်တ ် ုံို့ ယခုံလက် ှ ရ ုံြီးမှ လုံပ်လ ုံို့ မှန်သမ ရ ုံြီးမှ လုံပ်တနသလ ုံ အတပခအတနတပြီး
နဲို့အမ ကွငြ်ီးဆငြ်ီးပပ ြီးတ ော့ လုံပ်ငန်ြီးတ ွက ုံ တဆ င် က်တပြီးသွ ြီးမှ ပြစ်ပါ ယ်။ ကွငြ်ီးဆင်ြီး
ပခငြ်ီး လုံပ်ငန်ြီးတ ွက ုံလည်ြီး ုံင်ြီး/ပပည်နယ်၊ ခရ ုံင၊် ပမ ဲ့နယ်အလ ုံက် တက ြီး အနှ ို့ တဆ င် က်ြ ုံို့
အစ အစဉ်မ ြီးခ ထ ြီးပပ ြီး ပြစ်ပါ ယ်။ ဒါတ ွနဲို့ပ ်သက်လ ုံို့ အ ဏ ပ ုံင် အြဲွဲ့အစည်ြီးတ ွ၊
အုံပ်ခ ပ်တ ြီး ယနတ ြီးအြွဲဲ့အစည်ြီးတ ွ၊ လ ုံခခ တ ြီးယနတ ြီး အြွဲဲ့အစည်ြီးတ ွကလည်ြီး ကက င်
ညြှ န ှုင်ြီး ယူခ က်ယူထ ြီးပပ ြီး ပြစ် ဲော့အ ွက် လုံပ်ငန်ြီးမ ြီးတအ င်ပမငစ်ွ တခ တမဲွ့သွ ြီးမှ ပြစ်
တကက င်ြီး ငပ်ပလ ုံပါ ယ်။
မ ေး။ ှတ့်ပံုတင့်လုပ့်ရ ယ ့် လူမတွအတွက့် ဘယ့်လိအုမထာက့်အထာေးမတွ လိသုလ ။ လိုတ
အမထာက့်အထာေးမတွကို ပည့်သူမတွသိမအာင့် ဘယ့်လုိလုပ့်မပေး ှာပါလ ။
မ ြေ။ ဒါတ ွက ုံလည်ြီး စဉ်ဆက်မပပ ် တဆ င ် က်တန ပြစ်ပါ ယ်။ သက်ဆ ုံင် ပမ ဲ့နယ်ရ ုံြီးတ ွ
မှ လည်ြီး ထင်သ ပမင်သ ဲော့ ဗ န ုံင်ြီးတ ွ၊ ပ ုံစ တ ွ၊ ဆ ုံင်ြီးပုံဒ်တ ွနဲို့ စ ို ်ထူရဆ င် ွ ်
ြါ ယ်။ ယခငက်လည်ြီး တဆ င ် က်ထ ြီးပပ ြီးသ ြီး ပြစ်ပါ ယ်။ အလ ြီး ူ ဲ လူထုံသ တအ င်
Pa mphl e t တ ွတဝပပ ြီးတ ော့ ဒ အတပေါ်မှ ပပည်သူလူထုံ သ ှ မယော့်အခ က်တ ွ၊ ယူတဆ ငလ်
မယော့် အတထ က်အထ ြီးတ ွ ကျွန်တ ် ုံို့ ပြနို့်တဝတပြီးလ က် ှ ပါ ယ်။ ကျွန်တ ် ုံို့
11
ဏ္ဍ တငတွပေါ် မူ ည်ပပ ြီးတ ော့ တက ြီး အဆငော့်ထ အ ဏ ပ ုံင်အြဲွဲ့အစည်ြီးတ ွ အကူအည
တပြီး နဲို့ က ယ်က ယ်ပပနို့ပ်ပနို့် ဆက်လက်တဆ င ် က်သွ ြီးမယော့် အစ အစဉ်မ ြီးလည်ြီး
ှ ပါ ယ်။ B i l l bo ard တထ င ် တ ွလုံပ်မယ်။ ကျွန်တ ် ုံို့ ဲဲ့ Me di a S t rate gy အ လည်ြီး
Me di a ပ ုံင်ြီးက ုံ Onl i ne၊ Of f li ne၊ Pri nt e d Me di a ကတန လုံပ်သွ ြီးတန ပြစ် ဲော့ အ ွက်
ပပည်သူလူထုံအတနနဲို့ ယူတဆ င်လ မယော့် အတထ က်အထ ြီးတ ွ၊ ကက ငတ်ဆ င် က်ထ ြီး
မယော့် လုံပ်ငန်ြီးတ ွက ုံ သ ှ တနကကပပ ပြစ်တကက င်ြီး ကျွန်တ ်ှင်ြီးလင်ြီး တပပ ကက ြီးလ ုံပါ ယ်။
မ ေး။ အခုခ ေိ့် ှာ နိုင့်ငသံာေးစိစစ့်မရေးကတ့် ပာေးကို ဘယ့်လိုအသက့်အရွယ့်မတွအတွက့် ဦေးစာေးမပေး
မဆာင့်ရွက့်မေပါသလ ။
မ ြေ။ အခုံတ ော့ အသက် (၁၆) နှစ်ကတန (၁၈) နှစ်ကက ြီး၊ (၁၈) နှစ်အထက် က ုံင်တဆ ငလ်က်မှ ်မ ှ သူ
တ ွအ ြီးလ ုံြီးက ုံ ခုံနကတပပ ဲော့ အမ ြီးအစ ြီး (၄) မ ြီးနဲို့ တဆ င ် က်တပြီးတန ပြစ်ပါ ယ်။
မ ေး။ ယခလုက့်ရိှ “ပေ့်ေးခင့်ေး” စီ ံခ က့် လုပ့်မဆာင့်မေတ အမပေါ် ှာ အခက့်အခ မတွရိှသလာေးရှင ့်။
အခက့်အခ မတွရှိရင့်လည့်ေး ဘယ့်လိမုက ာ့်သွာေးနိုင့်ပါ လ ရှင ့်။
မ ြေ။ မှန်ပါ ယ်ခငဗ် ။ ကျွန်တ ် ုံို့ ဲဲ့ အဓ ကအခက်အခဲကတ ော့ C o vi d အနတ ယ်တပါ ော့။ C o v i d
တကက ငော့ ် S t ay At Ho m e လုံပ်တန တ ွ ှ ယ်။ က န်ြီးမ တ ြီးညွှန်ကက ြီးခ က်တ ွ ှ ယ်။
အခ ဲ့တန တ ွမှ လ ုံခခ တ ြီးကနို့်သ ်ခ က် အထ ုံက်အတလ က် ှ ယ်။ လ ုံခခ တ ြီးက စစ
အတနနဲို့ကတ ော့ ကျွန်တ ် ုံို့ န ုံငင် တ ်အြဲွဲ့အစည်ြီးတ ွနဲို့ လ ုံခခ တ ြီးအြွဲဲ့အစည်ြီးတ ွ
တပါင်ြီးစပတ်ဆ င် က် သလ ုံ လက် ှ လည်ြီး တပါင်ြီးစပ်တဆ င် က်တန ပြစ်ပါ ယ်။
က န်ြီးမ တ ြီးဆ ုံင် အခ က်အလက်တ ွကတ ော့ ရ ုံြီး ွင်ြီးလုံပ်ငန်ြီး၊ ပပငပ်လုံပ်ငန်ြီး ခွဲပခ ြီးပပ ြီးတ ော့
ဒါတ ွက ုံ က န်ြီးမ တ ြီးညွှန်ကက ြီးခ က်နဲို့အည ကျွန်တ ် ုံို့ဝန်ထမြ်ီးအပါအဝင် ပပည်သူလူထုံ
တ ဂါကင်ြီးတဝြီးပပ ြီးတ မ မ ုံို့ ဲဲ့ န ုံငင် သ ြီးစ စစ်တ ြီးက ်ပပ ြီး ထုံ ်တပြီးန ုံငြ် ုံို့အ ွက်
က န်ြီးမ တ ြီး လမြ်ီးညွှန်ခ က်တ ွနဲို့အည မပြစ်ပြစ်တအ င ် ပပည်သူလူထုံပူြီးတပါငြ်ီး ဲော့အ ြီးနဲို့
တက ်လွှ ြီး တဆ င ် က်သွ ြီးမှ ပြစ်ပါ ယ်။
12
မ ေး။ မကာင့်ေးပါပပီရှင့် ။ ဒါေ ဲ့ပတ့်သက့်လိဲု့လည့်ေး မ ပာစရာမတွအ ာေးကကီေးရိှဦေး ယ့် ထင့်ပါတယ့်ရှင့် ။
ထပ့်ပပီေးမတာ လည့်ေး ကျွေ့် တိုဲ့ဆက့်သွယ့်ပပီေး အပိုင့်ေးက ေ့်အပိုင့်ေးကို ဆက့်ပပီေးမတာ စီ ံမဆာင့်
ရွက့်သွာေးြေိုဲ့ရိှပါတယ့်ရှင ့်။
မ ြေ။ တက ြီးဇူြီး ငပ်ါ ယ်ခင်ဗ ။ ဒါက န ုံငင် စ်ဝှမ်ြီးလုံပ ်မယော့် ကျွန်တ ် ုံို့ဝန်ကက ြီးဌ န ဲဲ့
လုံပ်ငန်ြီး ဝန်သ မက ဲ န ုံငင် တ ်ဲဲ့အစ အမ ပြစ်တန ဲော့အ ွက်တကက ငော့် အခုံလ ုံဝ ုံငြ်ီးဝန်ြီး
ကူည ပ ော့ပ ုံြီး ဲော့အ ွက်တကက ငော့် ပမန်မ ော့အသ နှငော့်ရုံပ်ပမငသ် ကက ြီးက ုံလည်ြီး အလွန် မှ တက ြီးဇူြီး
ငတ်ကက င်ြီး တပပ ကက ြီးလ ုံပါ ယ်။