Post on 15-Jul-2015
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 1/44
PEMERIKSAAN
CARDIOVASKULAR
OLEH :
Dr. Hj. Asmah Yusuf, Sp.R
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 2/44
Pemeriksaan Diagnostik Peny. Jantung :
1. Anamnese
2. Pemeriksaan Fisik Diagnosa- Lab
3. ECG
4. Phonokardiografi (mencatat suara)
5. Echocardiografi (kelainan morfologi & jar. Katub,
diukur ruangan, dilatasi, adanya cairan di pericard yang
masih dini)6. Pemeriksaan foto : PA, Lateral, RAD, LAD
7. Kateterisasi jantung, Pengukuran saturasi O2
8. Angiocardiografi (dibuat foto seri)
9. Operasi jantung
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 3/44
Bentuk jantung tergantung pada :s
1. Usia
Bayi : relatif jantung lbh bulat besar
Dewasa : jantung relatif << dari rongga dada
2. Pernafasan
Inspirasi : jantung tertarik ke bawah.
Ekspirasi : jantung terdorong ke atas
3. Bentuk Badan
Astenik (kurus) : jantung tertarik ke bawah.
Piknikus (gemuk) : jantung t`dorong ke atas
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 4/44
Bentuk«. (samb)
4. Posisi penderita
Berdiri : btk jantung g (N)
Tiduran : jtg tampak m`besar
5. Bentuk toraks
Dada gepeng (PA): jtg melebar ke ka/ki.
Lat: jtg t`jepit
6. Kondisi tlg punggung : skoliosis/kifosis
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 5/44
Cardio Thoraxic ratio
Perbandingan jarak jantung kanan t`jauh +
jarak jantung kiri t`jauh dibanding dgn
jarak rongga toraks normal e 50%
Syarat CT Ratio :
1. Jarak antara pasien-sumber sinar : 2 m
2. Posisi PA
3. Org Dewasa
4. Inspirasi max.
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 6/44
MITRAL STENOSIS
Penyebab : Rheumatic disease
Kelainan : - katub menebal, melengket
-perkapuran pd katub
-Korda tendinea mengisut,
melengket
-Orif. Mengecil smp 1,5-1,0 cm
(N: 4-6 cm pd org dewasa)
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 7/44
Darah susah msk vent. Kiri p dilatasi atr. Kiri
(vol. Vent. Kiri bisa N/mengecil shg aorta dptikut mengecil) p darah dari a.Pulmonalis jg
t`hambat p v.Pulmonalis t`bendung p
menghambat kapiler pHipertensi v.Pulmonal
pvent. Kanan hipertrofi & dilatasi.
Selama Trikuspid N, atr. Kanan tdk akan ada
perubahan, tp pembesaran vent. Kanan dpt
menyebabkan pelebaran Trikuspid p TI patr.Kanan >>
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 8/44
Gbrn Radiologi :
1. Atr. Kiri >> : Aurikel kiri menonjol, Bronkus
kiri terangkat
2. Vent. Kanan >> : Jantung membesar ke kiri,
Pulmonal segmen menonjol, Vent. Kanan
membesar ke depan.3. Aorta dan Vent. Kiri N/mengecil
4. Esofagus dengan Barium :
a. Terdorong ke belakang pada foto Lateral danRAO
b. Terdorong ke kanan pada foto PA
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 9/44
Perubahan :
- Pembuluh darah suprahiller
membengkak; kongesti vena-vena
melebar Ro tampak.
- Bendungan pd sist. limfe Kerley
Betty Lines (Septal Betty Lines )
timbunan Ferum pd pembendungan(hemosidoresis).
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 10/44
Akibat Stenosis
1. Tekanan Atr. Kiri o
2. Tekanan V.Pulmonalis dan kapiler o
3. Hipertensi Pulmonal karena :
a. tekanan dalam atrium meningkat
b. Hipertensi vena pulmonal
c. Konstriksi arteriol
d. Kelainan Parenkim Paru
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 11/44
MITRAL INSUFISIENSI
Sebab :
1. Katub mengisut karena cicatrix (RV)
2. Dilatasi vent. Kiri sehingga lingkarankatub renggang
3. Prolaps dari katub ( belum dapat
diterangkan)4. Korda tendinae dan m.papillaris
memendek karena infeksi (endokarditis, dll)
5. Kombinasi 1-4
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 12/44
Pengisian pada diastol dan akhir sistolik o
peninggian SV dari Vent. Kirikarena usaha perfusi kebutuhan tubuh.
Pembesaran Atr.Kiri bergantung kepada
regurgitasi
10-30 cc : ringan
30-100 cc : berat
Akibat lain Ventr.Kanan : Resistensi strain(+) Ventr.Kanan >>>
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 13/44
LAO : Ventr.Kiri >> ; ada overlap batas bawah jantung thd
corpus vert.
MI sulit dilihat pada foto polos dibuat autografi =
ventrikulografi
Kontras aorta Ventr.Kiri (Urografin) dapat dinilai
beratnya regurgitasiBesarnya MI scr angiografi tgt :
1. Densitas kontras dlm Atr. Kiri
2. Peubahan vol atr. Kiri dilatasi slm diastole-sistole
3. Perbedaan densitas kontras antara atr. Kiri & aorta
4. Lamanya pengosongan kontras dari Atr.Kiri
5. Pembesaran Ventr.Kiri
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 14/44
AS (AORTA STENOSIS)
Sebab :
1. Endokarditis
2. Degenerasi dan perkapuran katub3. Kelainan bawaan katub
Gamb.Ro :1. Ventr.Kiri >> ; Aorta ascenden >>
2. Fluoroskopi : Pulsasi cor dan Ventr.Kiri Normal
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 15/44
AORTA INSUFISIENSI
Sebab :
1. Bakterial Reumatic Endokarditis
2. Lues3. Arteriosklerosis
4. Tdk Langsung :
- P>> Vent.Kiri
- Aneurysma aorta ascenden
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 16/44
Radiologi :
1. Kor >> ke kiri
2. Pinggang jtg lebih mendalam
3. Aorta melebar 4. Apex jantung bulat dan prominen,
tampak dibawah lengkungan
diafragma kiri
5. Fluoroskopi :
- Pulsasi cor dan aorta lebar
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 17/44
Stadium AI secara angiografi :
Stad I : - Reflux kontras sedikit pada diastol
- Hilang pada sistole berikutnya
Stad II : - reflux ber(+) byk pd tiap diastole
- Vent. Kiri bert(+) opaque, kontras habis2-3 x sistole
Stad III : - reflux kontras >> pd akhir injeksi
kontras
- Vent.Kiri lebih opaque dari Aorta
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 18/44
Pemeriksaan Ro pada peny.Jantung
bawaan :
( CHD : Congenital Heart Disease)
1. Foto polos
2. Kateterisasi
3. Cineradiograph4. Angiografi (Angiocardiografi ) dengfan serial foto
Dalam klinik dibedakan :
1. Asianotik : Tidak ada darah tercampur dalam sirkulasi
sistemik ASD , VSD, PDA
2. Sianotik : Ada campuran darah vena dalam sirkulasi
sistemik
Tetralogi Fallot
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 19/44
Kelainan bawaan jantung scr moprfologi
tdd :
Kelainan pd septum (kebocoran)
Kelainan pd katub (tidak sempat
terbelah, membesar), pengecilan cincinkatub
Kelainan pd pemb. Darah besar
(kelainan letak)
Kelainan pd posisi cor ( dekstroposisi)
Kombinasi 1-4
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 20/44
Kelainan pada septum menyebabkan
kebocoran dalam jantung
1. ASD
2. VSD
3. ECD : Endocardial Cushion Deffect
Kelainan pada katub :
1. Katub tidak berwujud sebagai lembaran2. Lingkaran katub <<
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 21/44
Kelainan pd pem.darah besar
Aorta yang salah letak dan berpangkal
di Ventr.Kanan ( transposisi Ao)
Transposisi a.pulmonalis
V.pulmonalis bermuara di Atr.Kanan
Atresia dan stenosis
Ateria yang fetal masih tetap paten
(PDA)
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 22/44
CHD : salah satu cara dx :
Kateterisasi melalui vena kava
(jantung kanan), melalui Ao ( jtg
kiri)
Diukur saturasi O2 dan tekanan
dapat dikira-kira ada kebocoran
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 23/44
Atrial Septal Deffect
Agenesis Septum : Single Atrium
Endokardial Cushion Deffect : Bila
septum Atr. Tidak bersatu
ASD primer : Septum Atrioventrikuler
tdk menutup
Septum primum masih ada
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 24/44
Radiologis :
1. RVH
2. RA Dilatasi
3. PA melebar 4. Dens Hilar (a.pulmonalis >>) pulsasi hilus
5. LV dan Ao <<, karena vol. Darah yang
dipompa berkurang6. Lateral : Ventr.Kanan >>
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 25/44
Hipertensi Pulmonal :
Arus darah dalam a.pulmonalis b`+
Resistensi yang b`+ pada a.pulmonalis
a. penebalan intima cbg2 arteri
(arteriosklerosis)
b. trombosis
c. emfisema
d. fibrosis paru, tumor paru
3. Stenosis mitral
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 26/44
Akibat Hipertensi pulmonal :
1. Sesak , nafas pendek
2. Peningkatan tek. Di Ventr.Kanan
kebocoran dari kanan ke kiri
Sianosis (Eissenmenger Syndr.)
3. Vent.Kanan dilatasi dan hipertrofi4. Tek Vena dan Atr. m`>>
5. Shot terbalik
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 27/44
Ventrik el Septal Defect
Ventr.Kiri dan Atr. Kiri tekanan tinggi
darah dari Ventr.Kiri masuk Ao dan
a.pulmonalis waktu jtg sistole.
Std. I : bila bocor kecil lgsng ke Ao
Std.II : Bila VSD >> : - Darah dari Ventr.Kiri
Ventr.Kanan lalu bersama darah
dari Atr.Kanan Jmlh darah ke
A.pulmonal b`+
timbul RVH
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 28/44
-Darah dari paru hanya dpt dialirkan mll
Mitral pada diastol
( Kadang-kadang ada kumulasi darah di
Atr.Kiri LA dilatasi.
- VSD >> Ao kecil
Std. III : timbul Hipertensi pulmonal darah
di Ventr.Kanan susah diopompa ke
a.pulmo karena resistensi a.p tinggi
shot terbalik (Eissenmenger)
Sianosis
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 29/44
VSD >>> pada anak-anak (sistolik murmur)
ASD juga pada anak-anak, tapi simptomtimbul setelah dewasa
VSD std.I : simptom tidak jelas
VSD kecil pada anak dengan : - menutup
- menetap
- membesar (
masuk Std II/III)
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 30/44
Eissenmenger Compleks
VSD + overriding Ao (Ao ditengah-
tengah septum) darah dari
Ventr.Kanan ke Ventr.Kiri ke Ao
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 31/44
PDA
L to R shunt
Ada hubungan langsung Ao dan
a.pulmonalismelalui duktus Botalli
N : 1-7 hari duktus menutup
Kadang-kadang duktus terlalu besar
tidak mau menutup darah dari Ao ke a.P
terus menerus L to R shunt
Ao kehilangan darah sebahagian sirkulasi
sist. (-) Ventr.Kiri hipertrofi
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 32/44
Ventr. Kanan bertambah darah di a.P
ada resist. Strain RV dilatasi, RVHKadang-kadang Vol. RV b`+ RVH
Bila timbul Hipertensi pulmonal :
tekanan a.P o tek.
Ventr.Kanan o
Bila tek. A.P > Ao aliran dari
a.P dari Ao ( R L shunt)
Eissenmenger syndrome
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 33/44
Std. I : PDA kecil :
- Rontgen Normal
- Pem.fisik baik
- continuous murmur
Std II : PDA besar :
- Rontgen jelas- Overloading a.P
- a.P m`>>, Ao biasa
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 34/44
PS
RVH
Post stenotic dilatasi
Pemb.darah perifer paru << ( karena darah
ke paru <<)
Sering kongenital ( bersama atresia)
Stenosis dapat :
- infundibuler di bawah katub
-Valvuler di katub
-Supra val. Di atas katub
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 35/44
Pengobatan :
Perlu operasi pada infundibuler (dikerok musculusnya)
Tanda Ro :
1. Penonjolan a.P ( post stenotic dilatasi)2. Ao kecil
3. RVH
4. Pemb. Darah paru << ( paru-paru yangsunyi) = radiolusent
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 36/44
Tetralogi Fallot
1. RVH
2. VSD ( R L shunt)
3. PS ( kadang-kadang atresi a.p)4. Overriding Ao ( Ao berpangkal dari
Ventr. Kanan-Vntr.Kiri) =
semitransposisi5. Ride sided Ao
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 37/44
Mek. Aliran darah :
PS : darah dari Ventr.Kanan susah mengalir darah sebagian ke Ventr.Kiri ( VSD)
sistole : darah dapat ke Ao
Ao dapat juga menerima darah langsung dari
Ventr.Kanan sianosis
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 38/44
Foto :
1. Jantung m`>> ke kanan
2. Vaskular kecil karena stenosis
3. Ao melengkung ke kanan sering keluhandisfagia ( Ao melilit esof.)
Perlu Radio angiografi : kontras ke
Ventr.Kanan (Ao/a.P ikut terisi)
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 39/44
Trilogi Fallot
1. PS tekanan Ventr. Kanan o
2. Bila anak dengan ASD : darah dari
kanan ke kiriBila for.ovale patent darah dari
Ventr.Kanan Ventr.Kiri Ao Biru (
R L shunt)
3. LVH
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 40/44
Pentalogi Fallot
Tetralogi Fallot + VSD ( R L shunt)
sudah diperbaiki
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 41/44
Transposisi
Salahnya Ao berpangkal
1. Semitransposisi : Ao berpangkal di Ventr.
Kanan ±Ventr.Kiri
2. Transposisi komplit : Ao di Ventr. Kanan,
a.P di Ventr.Kiri
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 42/44
Jantung m`>> karena kelainan pericard
atau miocard.
1. Pericardial effusion ( Pericarditis
exudativa)
- Jantung seperti botol
- Fluoroskopi : Pulsasi hilang (
terhambat)
- Posisi supine-phrone : cairan mengalir
ke atas jtg berubah bentuk agak bulat
- pemb.darah << ( pulsasi kurang)
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 43/44
K ardiomiopati
Miokard menebal dan kadang-kadang berbenjol.
1. Infeksi : Virus, mikosis
2. Metabolik : Hipertiroid, Anemi, Beri-beri, Kwashiokor
3. Kolagen : LE, RA, Skleroderma
4. Post partum
5. Alkohol
6. Neuromuskular : Prog.musc.distrofi
7. Infiltratif : Perikarditis, tumor miokard
8. Idiopatik : Hipertrofi miocardiopati
Diagnosa : Biopsi
5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 44/44