Post on 14-Mar-2019
���������
���
�������� ��������
������������
����������� ������������������������������������������������� �
������������������������
���������
� ��������� � �������
� ��� ����� ���� � �������
� ��������� � ���
���������
�������
����������
���������
��������
������
������ ������
��������
��������������
� ��������������
� ���������
� ����� ����
� �������������
� ����� �����
� ��������
�����
�����������
�����
�����
����������
!�����������
�����"�����
!������������
��������������
Hukum Boyle
��������
������
� "�������
� "���������
�����������#���
� $��������������
� %�������������������
� "���� �������
� %�������������
� !���������
�����
&��������
� �������
� %��������
���
'���"����������&���(������)*%"��%�������+'''�
��������
������������ ����� ������� ���������
�������������������������������������������
���������������������������!����������� ����
�������� ��"���� ������� ��"���� ����� "���
�� ���������������������� �����������#
��������� �� ������������� ����� �����
�������������������� "�#��"�������������
"����������� ������ ����� ������������� ��"��
�� �#��������� ������� ������ ����� �������
����� ��������������������� ��������������
����������������� �� ������������� ����
������"��� ����� �������� ���������������
������ "����� �����������!���������������"��
��� $���"����!� ��������"���� $��� ���!� ���� ���
������"��������
�� �� ������!�"���!���"�������������������������#�%�����&���
����"������������ � ����������������"���
$��� "����#�'����� ��������"��������� ���!
�����������������������(
#� ���$#� ���%���&��������'��� ������!�"���!��
�� ������
� ����"��� � ��� ������ �����������&�����&���������� � �����
������������"����$���"�����
�� ��� ������ ��
)��������������������������������"�������*+�� !������*,�� !����
�������+�� !�"��������!�������������������*�-�����+�-�
�� ������ ������
*� .������������������������������"������
�����������"������������������������ �(
/� .�������� ������ ������� +�-� ��� ����
������������������*�-����������������(
0� �����������������������������������(
�"���������"������������������� "��
������������"����"��������#
1� .������������������������������"��������
�������"����������������������������(
+�-*�-
�����
�
�����
�
*�-*�-
�����
�
�����
�
����������� ��������������"�������
��"��� ��� ������� ������ ����� ��� ����
��������"������������ � �������������
�������������������������������������#
��������2��������3� ��
���������
��(
)����'
+� .��������������*�-����������������������������(
4� �������������������������������� ���(��"���������"����������
�������� "���������������"����"��������#
5� �"�� ���� "���� �#
6�������������������������"������������������������ �������������+�-�����*-!������������������������ ������� ��������������������7���!� ��������������8����������9!� ���� ����������"���� ��������������� ���� ���������������������������� ����������������� 8����������9��6� ������ ���!� ������������������"����"������ ����� ������� ������ ������ ������ ������*�-!� �������� ����� ��������� � ������ ����"����"��������� ���������������� 7���!� ����� ������ ����������������!� ���� ����� ����� "���� �������� ����� ��������������� )� ������ "�������������!� ����� ����� ����� ������� �����!� ���� ����� ������ �������� �������������������������� �������������������������������������������������������������
7���!���������������������������"������� "���������������������������������������������������������������������������������������������������������6����� ��� ����!� ����������� ������ ���������������
�������,
"-&
��������:" :� ��������8-; /9, :����������������8-9& :�������������������8 /9
6������������ � ������ ����� +,� � /� ����� ����������� ����� �������������������������*,�-�����"���������������������������������������"� ���#)�������� : & <�+,�� /�<�,!,,+� /
, <�*,�-)��������� : " <����#����� �
" <�,
&<�
*,
,!,,+
<�*,�=�*�,,,
+<�/�,,,��-; /
���
'���"����������&���(������)*%"��%�������+'''�
*�������������
*� �������� ��&������ �������� ��������������� ����������� ��������� �������(
/� 2������� ����� ������ �����!� �������� ��"���������� ������� ����� ������#������� ���������(
0� 2������ "���������!� �������� ����� ���������������� ����� � ������"�����������������������������"�������������������������������������������2����"������ ������������� ������#
�� �� ������!�"��)�������� �� �� ������ � ��������� !� ���� ������� ������� ����� ������� 7���
�� �� ���� "����������������������!������������ � "�� ��������������
������ ����������������� ����������� ����� � ���������������� ������������ $��
����� ��������"���� $��� ���� ������ "������ ������� ���!� ������ �������� $��� ���
"���������������"�����������������
(� �� ����"��)���!����+������������6�&�������������$���������������������������������������������� "�����
��������������������������"�������������������������������������� �������
2�������� ������� ��������"������� ����� ���������������� ���������� ��� ����
�����!�����������������������������$����������� ������������"!������������
� �������������������������������������������������������
���������� �������� ���� �������������������������� ����������� ���
����� �������� ������� ���� ��������� ������� ������� ���� ������� �����
.������� ����������������������������������������������������
�����������������������/������������������!��� ��������������������
��� �������������������� �����������"����$���"�����8,
"-&9!���"�����
� �����������"����$����������������������
"*�<�"
/��������������
, , , ,0 1 0 1- ���� -& & $ $0 1 0 1
��������:
"*!�"
/:���������"����"��� "����*�����/�8-; /9
,*!�,
/:������"����"��� "����*�����/�8-9
&*!�&
/:������"����"��� "����*�����/�8 /9
$*!�$
/:���� ����"����"��� "����*�����/�8 9
���������
��,
)����'
)���������������������������������������"��� ��������������"��� "���
,!,,*� /����������������������*,�-��7���������"��� "����������������
������� ,!*� /!� ���� ���"����� ������ ����� ��"��� ��������� �������
�������(
)�������� : &*<�,!,,*� / ,
*<�*,�-
&/<�,!*� /
)��������� : ,/<����#
7���� :
"*<�"
/����������
,
&" = !� ���
*
*
,
&�<� /
/
,
&⇒ ,
/<� * /
*
, &
&
×
<�*,=,!*
,!,,*
<�,!*
,!,,*
<�*,,,�-
7���!�������������������*,�-� �����������������*�,,,�-����������
���������� ����� "����"� �������� ����������� ���� �������!� ������ ����!
���������������� ��������������������� ���������� ����� ����� ��������� ���!
� ������������������������������ �������������� ����!�����"� "��������������
���������������� ����"�������!���"��!���������������������������������
����������� ��������������� �����������"����"����� ��������
8�9 ����� "���������� ����� 8�9 �� "�� ��������
���"� ���������� /
*
'���
�������� �����
�������������"
Minyak
Udaramampatminyak
��-
'���"����������&���(������)*%"��%�������+'''�
�� �'
*�������������
�����������
�������������� ������� ����� &������������!� "��� �
���� �������!�"� "���������!�����������������������
"��� �!� ���� ����� ��� ������� 3�� ����� ������ ���
%����!�������!� "���� �������� *>� 7����*4/0�� 3�����
���� ����������������������� ����������������������
������� �������������
������ ��*?������!�������� ����"���������������
�������������"��� ������������������������� ���������
���������� �������������������������� ����������"��
�����3���� ������ ������� �����������������"��������������������������
������� �����
������������ ����� �� �� ����� ���� ������������ ��� ������� ����
������� ���� �������� ��������� ������ ����� ��� �����!� � ����� ������ ���
����� ����������������������� ���"������������� 3�� ����"����������������
��������"�����������������������������@�������������!���� �����������
����������������� ���������� ���������������� ��������!�������� �
%� ��� ��� ����������"�����������
'����� ����������������������!� ��� �������������"�� ������"���
���� 3�� ����������"������������������ 3���� ���� �����������������
��� ��������� ���������$��������������� ����������������!�"�����������
*>���������*44/�"����� ��0>� ������� 3��"������������ � ��� ������ ����
�������� ����"�������������� �������
*� ���������� �����������������������A����#�7�������(
/� ��������������� 0 1
0 1
, ,-
$ $� ��"�����"��� ���� ��� �������������
������(� 8$�<���� ���9(
0� 2����"�� ���������� ���������������� ����� ��� ������ �� ������
������������������������� ����������������� �������������#
�� �� ����"��)���!����+������� � ��������"������������� ��������������������������$����������� �����
������!�����������!�"����������������������������������������������������
������� ��!� ���� ����� ������ ��� ���� � ��� �� �� ����� ����� ���� ����
������������� ����������
��������7�������3"����
���������
��.
)����'
�� /� ��0����/�!��������
����������"��� � ��������������� ����"��
$������������������ �"������������ "�����������
����������������������$��������������� ��������
�����������������������������������������������
"���� ������ �������� �����������"� ������ $��
���!� �����������$������!�������A�������� ���6����
�� ��� ����!����������������������"�������������
�������"��� �����������
"<� ρ �=���=��
��������:
" :� ������������������� 8-; /9
ρ :� ����� ������$������� 8��; 09
� :�"���"�������A�������� ��8 ;�/9
� :������� �������������������"� ������$�������8 9
�������� ��������������*�,,,���; 0�������"�������������������������,!?
������������������,!+� /��)������ ������������A������>!?�-;��!� �������"�
��������"���������� ���/,�� �����������������������������������������#
)�������� : ρ <�*�,,,���; 0 & <�,!+� /
� <�>!?�-;�� �*<�,!/�
�/<�,!?�
)��������� : �� "*<����#
�� "/<����#
�� , <����#
����� �
�� "*<� ρ �=���=��
*�� , <�"=�&
<�*�,,,�=�>!?�=�,!/ <�5�?1,�=�,!+
<�*�>4,�-; / <�0�>/,�-
�� "/<� ρ �=���=��
/
<�*�,,,�=�>!?�=�,!?
<�5�?1,�-; /
����������� ��������"���
$�������
���
'���"����������&���(������)*%"��%�������+'''�
� /� �����������'� �����
���������������������������������� ��������������������������������
������!��������������������������������������������������������������"��
�������������������������������������������$��������������� ������������� �
����!� ����"� ������$��������������������"�������������������������������
���������������������� �������������������
��� � ������� ����������� ���������� ������ "� ������ $��� ���
�������� "���� ����� �������������-� ��!� ���� ������������������� �����
��������"������������������� ��������������� ��� �$������������ ��������"��
���� "�B� ������� � "������"�"�� ��"���B� $��� ���� ���� ���������������
����B�������������"������������������� �!� ������������������� �����)���
������"������������!�"����"������������������������"����"�������������
����!����������!�����"����"����������������������������"���������������
�� /� �����'���!��
����������� �� ��� �����#��"������� �� �� ������� ����� ��� ��#
�� ��� ������ ������ ����� � ��� ����� ��� ���� ���� ���� ������ ����� ������
������ ���"� ������������� ���� ����������� ������� ����� ��� ����� ���� ��
����� ��������� ����� � ���� ���������� "�������� ������������ ����
����������������������������������������"������������������������������
���� �$������� ������ ������������������������������ ��������������$��
�����������"���������������������������������������������������������������
&������������������������� �$������� ����������������������� �������
������� �$������� ������ ��������� ��������!����������"���!� �������!����
�������� �
���������� ������� �����������
8�9 2��� � ��� � ������ 8�9 ��"�� '
* /
Air
����������! �������������������� �$�������
8�9 2����"��� 8�9 2�B����� 8�9 ��������
,�
,�23 ,
�-3
,�43
,�3
3
���������
���
)����'
1���2�������
6����� ��� ��������� ����� �������"������ ���������������������
,��<�3
�
,�<��
��=��
,��<� ρ
��=�+
��=��
��������:
,�:���������� ����
3�:������$���������������� "������8-9
��:� �����$���������������� "������8��9
ρ�:� ����� ������$������� 8��; 09
+�:�A��� �������������������"�8 09
� :�"���"�������A�������� ��8 ;�/9
)��������� ��������������*�,,,���; 0�������A�������� ��>!?� ;�/��7�������
�����������������"�������� �������������������A��� �������������������"
/,� 0!� �������"��������������������������#
)�������� : � <�>!?� ;�/
+�<�/,� 0
ρ�<�*�,,,���; 0
)��������� : ,�<����#
����� �
,�<� ρ
��=�+
��=��
<�*�,,,�=�/,�=�>!? <�*>4�,,,�-
���������������� ���������������������
����� ������� ���� �!� ����������� ��������
������������� ���� ������� �������������
���������!������������"����"�����������
������������ ����"���������������������
������� �� ������� ��������������� "���� ���
�� �� ��� ���� � ������� ����� �� ���� ���
�� "��������� ������� �( ��������C������C������"�����
��3
'���"����������&���(������)*%"��%�������+'''�
)����'
)� �� ������!�4���"������� ��"����� �������������������"������������� �������"� ��� ��
���� ������ ����� ������� ������ � ������������� ������� ������ ������#��������
�� �!��������������������� ���� �����������"����"� ��������"����������������
������"��������� "������ ����������!�������������������"�������������������
"���������������"�
(� �� ����4��!����+������� � ������� ����0!���'���������������� �� ��"����������������������������'���� ��� "���
�������� ����� "� �������� �� ��������"�� ��"����� ������������� �� ��&��
�� ��&�� ������ ��"��� �������� ������ �������� ������������� ����� ��A�����
�� ������ ������� ����� ���������������� � ������ ����� ����� ���������
"� �������� ������"�������������������� ����������������
����������������������������������������������������������� � ������� ���������������� ������������� ���!� ������ ������������� �����������"��������� �������"� ������ ����� �� ��������� �� �� ������ ������ ��������6���������!���������� ������ ������� ������������������� ���� ���������������������������
�������� ���������������� ����� "� �������� �� �������������2����������� ������ �� "��!� ����������� �������A������������� ��������������� ���������������"������������!� ���������������������������������"��������� ����������������������"����������*,,� �����"� ����������!����������������������������*�� ������������������������������ "���������������������� ������ ���������������
56���� � 7
8099�����0����
�-
��������:
� :�������������� "�������"� �����������8 9
7 :����������� "�������"� �����������8� �9
)������������������������"���������������5,,� ���������"� ���������������������������������������������(
)�������� : � <�5,,�
)��������� : 7 <����#
���������
���
����� �
� <�56���� � 7
8099�0����
854�D�79�=�*,, <���=�*
5�4,,�D�*,,7 <�5,,�=�*
*,,7 <�5�4,,�D�5,,
*,,7 <�4�>,,
7 <�4�>,,
*,,
<�4>�� �
�� �� ����4��!����+���������������� � "������ ������� ���� A��� �� ������������ ������� ������
�� "�������E��� ��������"���� ��������A��� ������ ������������� ���7���������� ����������� �������������� ���� ���������������A��� �� �� �!� ������� ���� ����� ��"���� ���� ��������� � ������ �������� ����� ������ ���������"������������ ����� ������������� ��������������������������������������������A��� ���������� ������ ������"������������"����������������������F����������!��� ������������������3��������"���������� "����������"������������������"!������������������������������A��� ���������� �����������"������������"�� ��� "����������������������������� �������
��� ������������������������ ��������� ��������������������� �������������������"��������������$�������������� ��������������� �������������"� "��������8��"���9!�"� "�����"�8��9!�"�"��!�����"�"��"������8��"���9��'���� ������� �������� �������� � ����� ������"���������������������� 6���� ��� ��������� ���������"��������������������������
��<�"=�+
����7�����*�<��
/!� �����"
*�=�+
*�<�"
/�=�+
/
��������:
� :����������
" :�������������8"�9
�3�
'���"����������&���(������)*%"��%�������+'''�
1�����
&���������� 4�������������� ���� �������5
)����������������!�2������!%������ *>10!� ������� "���������� � ����� ������������)�� �������� ������� ������� ����� ����!���������� ���� ���� ������� �����������"���2���� ���!� ������"������ ���� "��� ������ ��� ����������� ��"���� ������������������������!� ������� ������������������� ����� �����!� �������!� ��������������"�"����!�������������������� ����������� ����
����������� "�������� ��� ������ ����������� ���������� ��������
������������������ ������������������������ �"������ ���2������� ������
�������� ����������"����A�!����!�������������������"�������� ����
�����!� ��� "�������������"���������� � ���������������2������� �
"����������������������������������� �������������)��� �����������������!
������� ������� ���� �� ������ ������� ���� ���� ��� �� ������ ����"��
�����������0,,� �����)��������������������������������������������
��������������������������� � �����6����������������"��������������
��� ������ ������������������������������"�������� ������������������
�� ������ �������������"����������"�������� A����������� 8�� �����������
�"���9� ��������"���������������������������"��
��������������� ����������������������������������������������������*4��� "���1?�� ��7������ �� � ������������� �!����������������� ����"������ 6����"� �����*?� ���!� ����� ����� ��������� ����� ������� ������������������� ���0!/����� �������������"� �������� �!�������������""����������� ��������������� 7���� ������� �������� ������� �� �� "�������� �1?����� ���!� ������������ ����"���*�/,,�����������������������������6����������������� � "�� ����������������������
������������������ ������!� ���� � ��������������������������������� ��� ���)������������������ ���������!������������������������)������������ �������������������������������!���������������� ������������ �� �����������������������������2�����������"������ ���������������� ������� ������������ ������� ����� ������������������� ��� ������ ������� �� �� ����������� ���"������������������� �������!� ���� �� ������ ���� ��������� � �����������������"���6������������������!� ���������!� ���!�����"����� ���� ���������������� �������� ��������2������� ����� ������ ��� "�������������"����������������������������������������������� �������������� �������������"��"�������������������������
8)�����"���"�����������6�"�� ��������*����%�����!�:������C�����/0,�/,,19
��������C������C������"�����
���������
�3(
+��� ����
*� ��������"����$���"���������������������������������������������
���������������������������������
/� ��� �������� ���������� �������� ����� ��������� "���� $��� ���� ��
���� ������������"������������������������������������ �������
0� ���������������"����"��������� ��������������� �������!�����������!
���������������!�� ��������!�����"� "����������
1� ��� ������������������� �����������"�����������������������
��������� ����� ������ $��� ���� ���� ���� � �������� ���� ����!� ���
"� ������$���������������"���������������������
+� �����"�����������������������������"���������� ����!�"���� ���������
����!����������!�����"����"���������������������������"���������������
4� ��� ����� ����� ���������������������������������"������������
���������������������� �$������� ������ ���������������������������
�� ��������������$��������������"����������������������������
5� ����� ����� ����������� "����"� ���� ����� ����!� ������ ����!
���� ���!� �����������"��!� ������"������������"��� ����!� �� �����
"�����!������������"� �������"������� �
?� ����������� ������������������������������ ����
>� ��� ������� ���������� "���� ����� ����� ����"!� ������ ����� �����
������������A��� ���������� ������������"������������"�
*,� '����� �������������������"���������������"����������� ��� ����
�� ��������������� �������������������������������������������������
�������� ��������
*� �����������������������������������!��������������� ������������������������������!� ��������������������� �������� ������� ����������� ����"������������������������������������� "���� �������������������������������!� ��������������������� "��������������������������� ����� �����������������������������
"������ "���
�����'��
�3�
'���"����������&���(������)*%"��%�������+'''�
/� ���������� �� ��� ��� �� "���(� 7���� � ����
��A���������*,� ;�/!� �������������������
��������������������� ������ *,�-�� /,�-�� 0,�-�� 1,�-
0� )������� �������� "���� �� ��� ��
�� "���� � ������"�������"!�������
�����"��� "�����������&*�<�/�� /
����&/�<�/�,,,�� /��7��������� ����
�������0,�,,,�-!� ��������������
����� ����� ��������� ���� ����
���������������������� 0,�-�� 1+�-�� 4,�-�� */,�-
1� )���������������������� � ������A��� ��,!/� 0������������������������
*,,�-��7�����A��� ���������������������������"����������� �����������
,!,*� 0!� ����� ������ ��� *�,,,� ��; 0!� ������<�*,�-;��!� �����������
������������������������
�� /�,,,�-�� /,,�-�� *,,�-�� *�-
+� '����"������"������� ��&���� �� � �������������������������
�� ����� ��� "��������� ����� � ������ ������ ����� ������������� ����� ����"����������A�����
4� ������������ ��� ��������� ��� �� "���(� 7���
������������ ��������"���������� ������
�����!� ��������
�� ���������������"� ������$����������� �"�"��'��� ��� �������"� ������$����������� �"�"��'�����"�� ��������� ��������� �������!� �������������������������"� �����
$��� ����� ��������� ��������� �������!� ��������������������������"� �����
9�;�
0�1
1��
&/
&��
,
&*
���������
�3,
5� ������������ �������� "���(�7���� ����������
��� �������*� �;� 0!� ���� ����� ������ �����
������� ����
�� ,!/��;� /
�� ,!4��;� /
�� ,!1��;� /
�� ,!?��;� /
?� ����������������������� ��"�����"������������ ������������������
������������!��������������� ��������� ��������� ������������������������"�� ����"���"�"����"����� ������$���������������������������
>� ���������� �� ��� ��� �� "���(������� "���
���������� ��0� ���������������
�� �����������������G���������������� �����������G� ��������� �����������������H���������������� �����������������G� �������������
*,� )��������� ����� ������ �����:3� *��;� 0
33� *!/��;� 0
333� ,!>>��;� 0
3E� ,!/��;� 0
7���� ����� ������ ���<�*� �;� 0!� ���� �������������� ������� ������������ ����������������� 3��������� �����33��������� �� 3� ������������33��������� �� 333����"��������3E� ��������� 3����"��������3E����"���
�� ���������������������������������������
*� 2����"�� ����"��� ������� "����� ����� ���� � ������ ����� ���"��� �����������"������� "��#
/� 2����"���������������������������� �������������� ����������#
0� 6������������������������������������
��������"����"������ �������� "���!
����� ������ ��� *� �;� 0����� ����� �����
������,!>��;� 0��7����"���������������
��������"����������������������������
/5�� !� �������"������������ �����#
%�� ��
&�� 15��
%�� ��
&��
09��
<��
�3-
'���"����������&���(������)*%"��%�������+'''�
����������� �� ����� ����� ���� ����� ����� 6�����������"������������
�������������������������7����"������������"���� ����������"�������
���������������� ������ ����� �� ��"�����!� "��������������� ��"��� �����
������������������������������������ "����������� "��������� �������(
+�6�� ��
"#
*�
/�
0�
1�
+�
"������ $���%�&'� $�����' (����& $���$(��#&�(��
�����������"��
F� ��������
��������
��� ���
6�������
���
���
���
���
���
���
���
���
���
���
���
���
���
���
���
1� 3��������������������������������8√9!����������������� ��������"����(
+� 2����"�� �������������������� "������������������� ����������#