układ mechaniczny
sterowanie
Karel Capek – R.U.R. (Roboty Universalna Rossuma) – 1922
Manipulator –
mechaniczny układ
przeznaczony do
realizacji niektórych
funkcji ręki ludzkiej.
Manus (łacina) - ręka
1. Robot nie może skrzywdzić człowieka, ani przez
zaniechanie działania dopuścić, aby człowiek doznał
krzywdy.
2. Robot musi być posłuszny rozkazom człowieka, chyba że
stoją one w sprzeczności z Pierwszym Prawem.
3. Robot musi chronić sam siebie, jeśli tylko nie stoi to w
sprzeczności z Pierwszym lub Drugim Prawem.
Prawa robotów :
Isaac Asimov w roku 1942 stworzył trzy prawa robotów i
przedstawił je w fantastycznym opowiadaniu Zabawa w berka
(Runaround).
Ewolucja
MANIPULATOR
KOPIUJĄCY
-małe siły (napędza
operator),
- małe odległości (długi
łańcuch kinemat błędy)
servo
computer
ZASTOSOWANIA:
PRACA W SRODOWISKU NIEBEZPIECZNYM:
•PROMIENIOWANIE, SKAŻENIE
•ZAGROŻENIE EKSPLOZJĄ
•WYSOKIE CIŚNIENIE
•GŁĘBIA
UCIĄŻLIWE I POWTARZALNE OPERACJE TECHNOLOGICZNE
•MONTAZOWE, SPAWALNICZE, OBRÓBCZE, ...
MEDYCYNA, OCHRONA ZDROWIA
•REHABILITACJA
•ZABIEGI OPERACYJNE
•OPIEKA NAD NIEPEŁNOSPRAWNYMI
INNE
Rozwiązania możliwe
układ 3D uniwersalny:
x,y,z – pozycja efektora (3
st. swobody)
, , – orientacja efektora (3 st.
swobody)
Wymagana ruchliwość:
W = 3 + 3 (+ 1 na chwyt)
W= 6 (+1 na chwyt)
2 < W < 20
Manipulatory przemysłowe:
szeregowe oraz równoległe
O strukturze otwartych
łańcuchów kinematycznych
O strukturze zamkniętych
łańcuchów kinematycznych
2RT RTR R2T TRT 3R T2R 2TR 3T
T R T T R R R T C
R T T R R R T T B
R R R T R T T T A
Manipulator W=3 – schematy strukturalne
Założenia:
Schemat ogólny, tylko pary 1 klasy (p2,3,4,5=0) : R
i/lub T
W = 6(n-1) - 5p1
W = 3
n = 4 p1= 3
A
B
C
n = 4
p1 = 3
p2 = 0
n = 5
p1 = 4
p2 = 0
W = 3(n-1) - 2p1 - p2
W = 3 W = 4
M = 3(n-1-1) - 2p1 - p2
Manewrowość (redundancja)
M = 0 M = 1
Manipulatory równoległe
Manipulatorami
równoległymi nazywa się
układy, w których człon bierny
(efektor, chwytak) jest
połączony z podstawą kilkoma
niezależnymi łańcuchami
kinematycznymi.
Manipulatory równoległe Zastosowania
Manipulatory montażowe
Manipulatory pakujące
ABB IRB 340 FANUC M-1iA
Manipulatory równoległe Zastosowania
Badawcze i rozwojowe
Politechnika
Wrocławska I-16MR
3R6C
Medyczne i rehabilitacyjne
Manipulatory równoległe Własności manipulatorów równoległych
Duża sztywność układu
Duża dokładność realizowanych ruchów
Duża nośność
Manipulatory równoległe Własności manipulatorów równoległych
Mała masa członów ruchomych.
Platforma może poruszać się ze znacznymi
prędkościami i przyspieszeniami.
Napędy są umieszczone przy podstawie.
Manipulatory równoległe Własności manipulatorów równoległych
Mała strefa robocza
ABB IRB 940 Tricept
Manipulatory równoległe Własności manipulatorów równoległych
Występowanie położeń osobliwych A3
C3
C1
C2B1
A2
A1
11
12'
4
21
O
P
31
22'
32''
22''12''
A3
A2
A1
O
P
B1
C3
C24
C1
B2
B3
A3
B3
B2
A2
A1
O
PC1C3
C2
B1
12''
12'
11
4
Manipulatory równoległe
Ogólne własności manipulatorów równoległych:
- duża sztywność układu,
- duża dokładność realizowanych ruchów,
- duża nośność,
- mała masa członów ruchomych,
- platforma może poruszać się ze znacznymi
prędkościami i przyspieszeniami,
- napędy są umieszczone przy podstawie,
- stosunkowo mała strefa robocza
- występowanie położeń osobliwych członów,
Zastosowanie:
- wyspecjalizowane obrabiarki,
- manipulatory montażowe,
- manipulatory pakujące,
- manipulatory pomiarowe,
- układy pozycjonujące,
- symulatory ruchu
- inne.