BAB I

PENGENALAN DAN LATAR BELAKANG FIRMA

1.1 Objektif Latihan Industri

Secara amnya, Latihan Industri mempunyai beberapa objektif yang khusus bagi mencapai

matlamat dalam pembelajaran dipoliteknik-politeknik. Antara objektif latihan Industri boleh

disenaraikan seperti berikut;

i) Membolehkan pelajar mengaitkan teori yang telah dipelajari di politeknik dengan

aspek-aspek praktikal di firma atau sebaliknya.

ii) Memberi kesempatan kepada pelajar dalam mempelajari sesuatu ilmu yang baru

dan belajar menyesuaikan diri dengan suasana pekerjaan yang mungkin berbeza

dengan apa yang dihajati.

iii) Memperkenalkan diri pelajar sendiri dari segi kebolehan,kesanggupan dan sikap

yang baik kepada majikan.

iv) Menilai kebolehan diri pelajar sendiri di alam pekerjaan sebagai cabaran dalam

menghadapi alam pekerjaan kelak.

v) Menanam semangat kerja berpasukan dan hubungan baik sesama pekerja.

vi) Menanam sifat amanah, bertanggungjawab dan berkeyakinan diri.

vii) Mengamalkan peraturan keselamatan semasa di industri.

viii) Menyediakan laporan rasmi dan tugasan lain yang diarahkan oleh politeknik.

1

1.1.1 Kepentingan Latihan Industri kepada pelajar.

i) Meningkatkan kemampuan dan semangat dalam menghadapi kerja-kerja dan

keadaan yang memerlukan cabaran.

ii) Membolehkan pelajar menyesuaikan diri dalam suasana pekerjaan yang sebenar

disamping mempunyai keyakinan yang tinggi untuk berkomunikasi dengan para

pekerja, pelanggan dan majikan.

iii) Mendisiplinkan diri dengan mematuhi peraturan-peraturan yang disediakan oleh

pihak firma dan pihak Unit Perhubungan Latihan Industri (UPLI).

iv) Melahirkan pelajar yang bermutu untuk meningkatkan tenaga pekerja yang

mempunyai daya kreativiti dan berketrampilan tinggi dalam usaha memajukan

negara.

v) Mengenali diri pelajar dari segi kemampuan, kebolehan dan kesanggupan dalam

memikul tugas yang telah di amanahkan.

vi) Mendedahkan pelajar ke alam pekerjaan sebenar terutama dalam sektor industri.

vii) Menanam semangat kerja berpasukan dan juga dapat menbentuk hubugan baik

sesama pekerja.

viii) Membantu pelajar melihat perkaitan diantara teori yang dipelajari di politeknik

dengan kerja-kerja praktikal.

ix) Para pelajar dapat mengatasi saingan dalam merebut peluang pekerjaan kerana

para majikan pada dewasa ini meletakkan pengalaman bekerja sebagai syarat

utama dalam pengambilan pekerja baru.

x) Pelajar dapat menentukan bidang pekerjaan yang sesuai mengikut minat dan

kecenderungan.

xi) Selain itu. pelajar dapat meningkatkan semangat jujur, amanah, berdedikasi dan

bertanggungjawab.

2

1.1.2 Objektif Khusus Latihan Industri

i) Menyediakan peluang kepada organisasi dan badan berkanun untuk berkongsi

pengalaman, pengetahuan dan kepakaran yang bersesuaian dengan pelajar ke

arah pembentukan tenaga kerja yang profesional.

ii) Memberikan peluang kepada para pelajar untuk menghubungkaitkan antara

kefahaman teori dan praktikal melalui Latihan Industri yang dijalaninya.

iii) Dapat mengenali ragam dan karenah pelanggan yang berurusan dengan pihak

firma.

iv) Dapat berkomunikasi dan bertukar-tukar pendapat dengan pelbagai lapisan

masyarakat.

v) Memupuk dan menanam sikap amanah, bertanggungjawab, berdisiplin serta

berkeyakinan tinggi sepanjang menjalani Latihan Industri.

1.1.3 Objektif Laporan Latihan Industri

Secara amnya, objektif laporan latihan industri disenaraikan seperti berikut;

i) Dapat melatih pelajar dalam membuat Laporan Industri yang lebih tepat dan betul.

ii) Untuk memudahkan pemahaman tentang kerja yang akan dilakukan.

iii) Untuk dijadikan bahan rujukan pada masa akan datang.

iv) Untuk melatih pelajar agar dapat mencari bahan dan seterusnya digunakan bagi

membuat satu laporan yang lengkap dan sempurna.

v) Menjadikan bahan bukti latihan yang telah dijalankan.

vi) Laporan yang baik boleh digunakan semasa temuduga untuk memohon pekerjaan

selepas tamat pengajian nanti.

vii) Dapat melatih pelajar agar berupaya mengikut arahan yang telah ditetapkan.

viii) Memudahkan pensyarah membuat penilaian keatas pelajar selepas tamat Latihan

Industri.

ix) Merupakan salah satu prosedur untuk mendapatkan sijil atau diploma di politeknik.

x) Boleh dijadikan bahan rujukan dalam menyediakan kertas kerja.

xi) Sebagai proses mendokumentasikan segala akiviti-aktiviti yang berkaitan dengan

kerja seterusnya melatih seseorang pelajar berusaha mencari ilmu dan maklumat

yang tepat dan berguna.

3

1.2 LATARBELAKANG FIRMA

1.2.1 Latarbelakang Telekom Malaysia Berhad (TMB)

Telekom Malaysia Berhad (TMB) merupakan syarikat telekomunikasi yang terunggul

dimalaysia pada masa kini, selain dari syarikat Tenaga Nasional Berhad(TNB) dan syarikat

koprat yang lain.Namun terdapat juga saingan daripada syarikat-syarikat yang baru yang juga

menawarkan perkhidmatan pelbagai kepada pelanggan.Sebelum Telekom Malaysia Berhad

(TMB) diswastakan /dikopratkan pada 1 haribulan 1 Januari 1987, ianya dikenali sebagai

Jabatan Telekom Malaysia(JTM) dan ditakbir dibawah Jabatan Menteri dan Pos. Jabatan

Telekom Malaysia dan dipengerusikan oleh Yang Berbahagia Dato’Mohd Rashdan bin Haji

Baba dan sejak itulah Jabatan Telekom Malaysia ditukarkan kepada Telekom Malaysia

Berhad(TMB).

Telekom malaysia yang pertama telah ditubuhkan di negeri Perak pada tahun 1878.

Ibupejabat Telekom Malaysia Berhad terletak di wisma Telekom,jalan pantai baru, Kuala

Lumpur. Komplek latihan kawasan timur menrupakan salah satu komplek latihan telekomunikasi

cawangan pantai timur yang terletak Medan Jaya,kuala terengganu,Terengganu dimana ia

adalah untuk melatih kakitangan Telekom agar lebih mendalami bidang telekomunikasi terkini

untuk bertujuan menyediakan telekomunikasi bertaraf dunia selaras dengan pembangunan

negara dan memenuhi kepuasan pelanggan secara total dan juga menwarkan latihan prkatikal

kepada mahasiswa-mahasiswa tempatan. Kolej latihan Telekom mempunyai fungsinya ,menjadi

satu organisasi pendidikan dunia bagi menyokong visi Telekom Malaysia dam menepati

wawasan dimana ianya menawar kursus-kursus dalam bidang:

a. Pengurusan dan pemasaran

b. Telekomunikasi

c. Teknologi Maklumat (IT)

Selain daripada menyediakan kursus-kursus ,Kolej Latihan Telekom juga menyediakan

pelbagai kemudahan untuk disewa kepada Agensi Kerajaan dan swasta bagi menyediakan

kursus,seminar ataupun sukaneka.

4

1.2.2 Sejarah Telekom Malaysia Berhad(TMB)

Sejarah telekomunikasi Malaysia bermula dengan pengenalan talian telefon yang

pertama di Malaysia di negeri Perak dalam tahun 1874,iaitu semasa Residen British yang

pertama J.WW Birch. Pada masa itu berlaku pergolakan pada pemerintahan British yang telah

mendesaka kepada keperluan untuk mengadakan system perhubungan telekomunikasi yang

berkesandan ianya telah menjadi pengerak utama kearah sejarah telekomunikasi di Malaysia.

Dari sejak itu pihak British terus menperluaskan penggunaan telefon dari tanah melayu hingga

ke Sabah dan Sarawak. Ketika semua talian telefon adalah berupakan talian atas yang

dipasang pada tiang telefon.pasda masa awal pemasangan telefon banyak masalah yang

berlaku seperti talian atas tidak teratur dan bersilang dan pemasangan telefon dari bahan yang

berat seperti besi. Disamping itu juga bencana alam seperti kilat dan ribut juga menimbukan

masalah.

Pada tahun 1876, talian telegraf yang pertama telah dipasang di Malaysia sepanjang 43

kilometer dibina menlalui hutan menghubungi pejabat penolong Residen di Kuala Kangsar dan

Taiping, Perak. Ibusawat yang pertama pila yang di bina di Malaysia iaitu pada tahun 1894 yang

terletak di Kuala Lumpur. Dalam tempoh itu juga perhbungan Radio diwujudkan Sistem

Wayarles yang pertama dibina di bina di Malaysia pada tahun 1926 di Pulau Pinang,sempena

pembinaan stesen yang sama di Singapura bagi kemudahan perhubungan kapal di laut

menerusi gelombang marin antarabangsa 500kHz.

Pada tahun 1826, berlaku banjir yang besar di Malaysia, berikutan banjir tersebut satu

sistem amaran banjir telah dibina. Akhir system itu telah menjadi titik permulaan pembangunan

Radio di Malaysia. Disarawak, sejarah perkembangan system Wayarles bermula daripada

kawasan yang diliputinya terhad.system Wayarlesdi Kuching bertindak sebagai pusat pemancar

mesej di Singapura dan tempat-tempat lain melalui Labuan. Rangkaian pemancaranterus yang

pertama di Singapura hanya diwujudkan pada tahun 1917. Pada tahun 1895, Jabatan Telekom

Malaysia telah menbina 21 buah ibusawat telefon di Kuala Lumpur yang disokong oleh talian

telefon dan telegraf.sepanjang 400 batu. Pada awalnya penggunaan telefon tidaklah meluas.Ini

kerana untuk menggunakanya akan memerlukan modal yang tinggi. Tapi lama kelamaan ia

semakin berkembang kerana ia adalah salah satu system perhubungan yang penting.

Memandangkan penggunaan begitu penting, rangkaian telefon telah diperluaskan dari

bandar ke bandar. Kemampuan untuk menampung lebih banyak talian terus berlaku sehingga

5

menyebabkan lebih banyak ibusawat dibina disetiap negeri. Pada tahun1962, kemudahan

Sambung jauh Terus Dail terus (STD) terus diperkenalkan diantara Kuala Lumpur dan

Singapura.Sstem ini telah diperluaskan lagi ke Ipoh, Pulau Pinang, Kuantan dan Kota Bharu.

Kemudahan STD adalah menlalui gelombang mikro.Sistem gelombang Mikro yang pertama

dibina di Malaysia ialah dibani pada tahun 1963 yang juga menghubungi Kuala Lumpur dan

Singapura .sementara itu, difahamkan bahawa kira-kira 1 juta dibelanjakan bagi pembangunan

perindustrian telekomunikasi disarawak anatara tahun 1952 hinggalah 1959. Beberapa ibusawat

juga telah dibina.

Perkembangan dalam bidang ini terus berlaku sejak penubuhan Malaysia pada tahun

1963. Tahun berikutnya pula perkhidmatam televisyen mula diperkenalkan kepada penduduk

semenanjung Malaysia yang menrupakan satu lagi kejayaan telekomunikasi negara kita.

Walaupun radio dan televisyen Malaysia (RTM)bertanggungjawab sepenuhnya keatas program

yang disiarkan, namun Jabatan Telekom Malaysia tetap bertanggungjawab memastikan agar

program yang disiarkan tersebut dapat ditatapi penonton dengan jelas.Kemajuan pesat dalam

bidang teknologi telekomunikasi menyebabkan lebih banyak system ibusawat yang lebih

canggih dibina. Sejarah mengenai ibusawat bermula dari pemasangan ibusawat jenis

‘Stronger’kepada ibusawat silang dan seterusnya semi elektronik.

6

1.2.3 Logo Syarikat

o LOGO jenama baru ini mencerminkan keperibadian sebenar syarikat iaitu Kumpulan

TM. Huruf ‘TM’ yang terserlah dan condong dicipta khas untuk logo ini dan

melambangkan ciri-ciri progresif dan proaktif.

o Warna korporat dalam logo tersebut merupakan integrasi warna biru asal korporat yang

menggambarkan kesinambungan dalam syarikat, warna oren TM Net dan warna merah

celcom mencerminkan personaliti jenama baru iaitu berani dan bersemangat.

o Bentuk sepasang sayap yang bewarna oren TM Net dan merah celcom yang terletak

diatas huruf M melambangkan posisi jenama yang baru iaitu memberi laluan dan

kemudahan kepada segala kemungkinan.

o Dengan logo dan jenama baru dan digerakkan pula oleh nilai jenama baru iaitu proaktif,

berpengetahuan, inovatif dan segar, TM akan mencipta satu identiti yang akan

membolehkanya mengorak langkah ke hadapan dan memposisikanya secara strategik

dalam industri komunikasi yang kompetitif.

7

1.3 MOTO,MISI DAN WAWASAN TMB

1.3.1 Moto

Sentiasa Bersamamu.

1.3.2 Misi

Misi syarikat adalah untuk menyediakan perkhidmatan telekomunikasi yang

moden,cekap dan bermutu tinggi selaras dengan keadaan dunia yang serba

moden sekarang ini.

Syarikat juga berusaha mengendalikan satu entity perniagaan yang berdaya

maju disamping mengekalkan tanggungjawab sebagai warga negara korporat

yang berkepribadian tinggi.

1.3.3 Wawasan

Mewujudkan sebuah syarikat telekomunikasi yang bertaraf dunia dengan memberi

tumpuan penuh kepada pelanggan secara menyeluruh tanpa mengira status pelanggan.

8

1.4 Nilai-nilai Telekom Malaysia

Telekom Malaysia berhad menpunyai nilai-nilainya tersendiri untuk menjadi landasan

secara langsung turut menjadi panduan dalam mencapai wawasan dan misi korporatnya.Nilai-

nilai inilah yang akan menbantu untuk menbentuk Telekom Malaysia menjadi sebuah syarikat

telekomunikasi bertaraf dunia.Antara nilai-nilainya ialah:

1.4.1 Prihatin,Hormat dan Bertanggungjawab

Semangat berpasukan dan saling hormat menghormati antara satu sama lain menjadi

amalan dalam organisasi TMB. TMB sentiasa berusaha untuk mendapatkan persekitaran yang

harmoni dan sentiasa prihatin terhadap kerjasama, berbudi bahasa, saling faham-memahami,

mempunyai minda yng terbuka dan sentiasa menghargai pendapat dan perasaan orang lain

adalah menjadi budaya kakitangan TMB.

9

BAB II

RINGKASAN AKTIVITI LATIHAN INDUSTRI

2.1 PENGENALAN

Sepanjang saya menjalani latihan industri di Syarikat Telekom Malaysia Berhad,

Ibusawat Dungun,saya telah diberi peluang untuk melihat secara keseluruhan bahagian teknikal

dalam struktur organisasi Telekom Malaysia Berhad. Saya telah ditempatkan di tiga unit yang

berasingan, iaitu :

Unit TOMA (Transmission Operation and Maintenance Area) bagi sistem

perhubungan jauh dan operasi penghantaran data maklumat

Unit SOMA (Switching Operation and Maintenance Area) bagi sistem operasi

pensuisan

Unit CNO (Customer Network Operation) bagi sistem operasi rangkaian pelanggan

HARI WAKTU BEKERJA

AHAD hingga RABU 8.30 pagi hingga 5.30 petang

KHAMIS 8.30 pagi hingga 5.00 petang

Jadual 2.0 Waktu Bekerja Sepanjang Latihan Industri

10

UNIT/BAHAGIAN TEMPOH

TOMA;

i) Multiplexer/Fiber SDH

ii) OTS/Mobile

iii) Broadcast

iv) Microwave

04/07/2005-06/08/2005

07/08/2005-22/08/2005

23/08/2005-25/08/2005

26/08/2005-17/09/2005

SOMA 18/09/2005-01/10/2005

CNO 02/10/2005-30/11/2005

Jadual 2.1 Pecahan Unit dan Tempoh Latihan Industri

2.2 Skop Latihan Industri

Sepanjang menjalani Latihan Industri di Ibusawat Telekom Dungun, dapatlah diketahui sedikit

sebanyak mengenai Latihan Industri yang telah dijalankan. Antara skop Latihan Industri yang

diterima selama lebih kurang 20 minggu menjalaninya ialah;

i) Setiap tugas perlu dibuat laporan agar penyelia dan pengurus dapat menilai

kemampuan pelajar dalam menangani sesuatu tugas yang

dipertanggungjawabkan.

ii) Penjelasan yang terperinci mengenai sesuatu proses atau prosedur kerja perlu

diberikan terlebih dahulu oleh pengurus atau penyelia dan diikuti dengan latihan

praktikal yang membolehkan pelajar memahaminya dengan lebih mendalam.

iii) Perbincangan juga perlu diadakan bagi menangani masalah-masalah yang tidak

difahami dan memerlukan penerangan yang lebih terperinci.

iv) Pembabitan aktif pelajar dalam setiap tugas yang diberikan secara berkumpulan

dan bersendirian.

v) Inisiatif pelajar dibawah pengawasan penyelia atau pengurus dalam mengendalikan

sesuatu tugas yang diberikan.

11

2.3 RINGKASAN AKTIVITI MINGGUAN LATIHAN INDUSTRI

2.3.1 MINGGU 1 ( 4/7/2005-7/7/2005 )

Melaporkan diri di IBUSAWAT TELEKOM DUNGUN.

Di tempatkan dibahagian O&M TX (TOMA) dari 04/7/2005-17/9/2005 iaitu selama 10

minggu dibawah En.Suhaimi Adam.

TOMA terbahagi kepada 4 bahagian utama iaitu Multiplex/Fiber SDH, OTS/Mobile,

Broadcast dan Microwave.

Diterangkan secara ringkas oleh En.Nasidi mengenai multipleks.

Diberi penerangan oleh En.Abd.Aziz mengenai kabel fiber optic.

Dibawa ke bilik PCM (Pulse Code Modulation) ibusawat dungun untuk melihat test pair core

dari dungun ke bukit bauk yang jaraknya 10 km.

Diajar cara-cara menguji kabel optic dengan menggunakan OTDR atau pancaran laser.

2.3.2 MINGGU 2 ( 10/7/2005-14/7/2005 )

Dibawa ke Ibusawat Paka untuk memeriksa kerosakan data dan loop dilakukan.

Ke Ibusawat Seribandi untuk mengesan kerosakan kabel.

Membuat penyambungan kabel test gear TxRx ke DTA TxRx dan system yang digunakan

adalah system MARCONI bersama Software

Ke Durian Mas untuk menggantikan kabel.

Melihat penggantian kabel underground yang dilakukan oleh kontraktor pendawaian

telekom dan staff-staff telekom yang terlibat.

Dibawa ke Ibusawat Kemasik untuk jumper patching circuit 2Mb TRM-BKM ’2RP2’ (POOL

RESTORATION)

2.3.3 MINGGU 3 ( 17/7/2005-21/7/2005 )

Mengenalpasti peralatan Fiber/SDH MSC 41c Marconi dan peralatan Mux

Diberitahu voltan untuk alatan Mux ialah 48 volt.

Alat yang digunakan untuk sukat air bateri ialah Hidrometer.

Mengenali alat hidrometer dengan lebih dekat dan berpeluang mempraktikkanya.

12

2.3.4 MINGGU 4 ( 24/7/2005-28/7/2005 )

Diberikan penerangan ringkas jenis laluan yang digunakan dalam proses fiber optic iaitu

TRUNK dan JUNCTION.

Mendapat kefahaman yang jelas tentang kelebihan fiber optic berbanding kabel copper.

Membuat test alarm house keeping dengan SAC bersama En.Mokhter.

Diberitahu juga, segala program atau check alarm dilakukan dengan menggunakan

PCT(Program Control Terminal)

Membuat pemeriksaan ke atas bateri dan rectifier samaada dalam keadaan baik atau

tidak.

2.3.5 MINGGU 5 ( 31/7/2005-4/8/2005 )

Diberi penerangan yang lebih jelas mengenai CAMS (Controlised Alarm Monitoring

System).

Berpeluang melihat sendiri kerja-kerja pindah alih circuit P-SV untuk pemasangan

peralatan baru iaitu STM 16 (Alcatel).

Diberi peluang untuk membuat patching circuit MLCN INTERNODAL.

Membuat through test dengan TRM didapati circuit o.k dan peralatan dalam keadaan

normal.

Diberi sedikit pendedahan tentang perhubungan yang menggunakan fiber optic seperti

STM (Synchronous Transport Module) dan SDH (Synchronous Digital Hyrarchy)

Dapat mengenalpasti kelebihan SDH berbanding PDH.

2.3.6 MINGGU 6 ( 7/8/2005-11/8/2005 )

Melapor diri di unit OTS/Mobile dan ditempatkan selama 2 minggu.

Sedikit penerangan diberikan oleh En.Radzi Sulong tentang sistem-sistem peralatan

mobile..

Mengetahui unit ini beperanan untuk pengendalian dan penyelenggaraan alat-alat radio

pelbagai di seluruh negeri Terengganu dan Kelantan.

Diajar teknik-teknik untuk mengesan error pada channel repeater di stesen Bukit Bauk.

Menukar channe l 9 dan 4 dan membuat ujian dengan AMBS.

Dapat memahami dengan lebih mendalam fungsi-fungsi repeater.

13

2.3.7 MINGGU 7 ( 14/8/2005-18/8/2005 )

Dibawa ke JPS (Jabatan Pengairan Saliran) untuk mengenal alat-alat seperti

Incoder,Rainfall,DC dan Outo Scaning.

Diberi peluang untuk menguji dengan menggunakan peralatan tersebut.

Diberitahu,JPS diprogramkan atau dijaga oleh wisma Terengganu dengan menggunakan

antenna.

Ke stesen telemetrik Air Putih dan Ban Ho untuk mengukur dan mengmbil bacaan aras air.

Bacaan yang diambil dicatitkan didalam buku laporan bulanan.

Ke stesen Telemetrik di Cheneh untuk membuat pemeriksaan bulanan keatas peralatan

ATUR.

Diberitahu peralatan ini mempunyai 4 channel iaitu 17,39,61, dan 83.

2.3.8 MINGGU 8 ( 21/8/2005-25/8/2005 )

Melapor diri diunit Broadcast dan ditempatkan selama 3 hari.

Dibawa ke stesen penyiaran di Bukit Bauk untuk meninjau lebih dekat proses-proses

pemancaran dan laluan siaran TV1,TV2, dan TV3.

Dapat diketahui,sumber kuasa untuk alatan Broadcast ialah TNB AC current dan genset

digunakan sebagai standby.

Sekiranya TNB fail,genset akan di ‘ON’ kan secara auto.

Tidak guna bateri kerana kuasa yang diperlukan equipment 415 volt sedangkan bateri

hanya membekalkan 48 volt.

Diberi penerangan ringkas mengenai pemancaran TV di Bukit Bauk yang menempatkan 2

buah pemancar yang setiap satu mempunyai kuasa pemancar antara 30 Kw.

Dapat melihat dengan lebih dekat peralatan dan proses pemancaran.

2.3.9 MINGGU 9 ( 28/8/2005-1/9/2005 )

Melapor diri di unit Microwave dan ditempatkan selama 2 minggu.

Microwave adalah perhubungan menggunakan gelombang mikro melalui udara antara satu

tempat ke satu tempat yang lain.

Ia juga berfungsi membawa data sekaligus.

14

Dibawa ke stesen Bukit Bauk untuk mengenal lebih dekat peralatan microwave seperti

Fujitsu DM 1000 dan Harrison Farinon Division.

Diajar cara-cara menyukat kuasa pada bateri menggunakan voltmeter.

Diberi pendedahan tentang kelebihan menggunakan microwave berbanding kabel.

2.3.10 MINGGU 10 ( 11/9/2005-15/9/2005 )

Ke Bukit Kemuning untuk membuat annual test link bagi radio microwave BKM-Cherating.

Di ajar cara-cara untuk checking frequency.

Diberi peluang menggunakan frequency counter untuk check output dengan menggunakan

power meter.

Check output power untuk Tx dan Rx menggunakan output meter dengan menggunakan

kabel 50 ohm.

Diberitahu, Repeater Station terletak di BKM dan Terminal Station di Cherating dan BBK.

Selaim microwave,boleh guna satelit sekiranya tempat signal microwave tidak dapat

dicapai.

Dapat disimpulkan,annual test dilakukan 1 tahun sekali supaya output,level dan frequency

tidak lari dari nilai spesifikasinya.

2.3.11 MINGGU 11 ( 18/9/2005-22/9/2005 )

Ditempatkan pula dibahagian switching di bawah En. Yusof Bin Ali selama 2 minggu.

Diterangkan oleh En Yusof Bin Ali tentang switching yang berfungsi di Ibusawat.

Jenis-jenis ibusawat switching di Malaysia iaitu Alcatel, Axe, Neaxe, Nokia, dan Fetex.

Di Ibusawat Dungun ialah Ibusawat Alcatel yang mempunyai 3 sub system.

Lima station pula ialah SMC, SMA, SMX, SMT, dan STS.

Dibawa oleh En.Saiful Anuar ke ibusawat-ibusawat switching yang terdapat di Daerah

Dungun untuk mengambil bacaan bateri dan juga test genset.

2.3.12 MINGGU 12 ( 25/9/2005-29/9/2005

Diterangkan cara pengebilan yang diambil bagi setiap panggilan oleh pelanggan.

Diberitahu apabila ingin membuat panggilan jauh yang berbeza code akan melalui SMF

dan CSNO equiptment transmission.

15

Jika ingin membuat panggilan tempatan hanya melalui CSN, SMX equiptment sahaja dan

seterusnya berpatah balik ke MDF yang terdapat di unit CNO ibusawat.

Diterangkan juga tentang Tape yang merakam maklumat-maklumat berkenaan panggilan

telefon yang dibuat oleh pelanggan yang menggunakan laluan ibusawat TGDTS.

Maklumat tersebut penting bagi mengelakkan complain yang ketidakpuasan pelanggan

bagi pengebilan telefon mereka.

2.3.13 MINGGU 13 ( 2/10/2005-6/10/2005 )

Melapor diri di unit CNO dengan Tuan Haji Nasir dan ditempatkan di unit ini mulai 2/10-

30/11/2005.

Diterangkan serba sedikit tentang CNO atau dikenali Operasi Rangkaian Pelanggan.

Sistem rangkaian tempatan menggunakan kabel dan kabinet.

Dibawa ke Pulau Serai untuk mengesan kerosakan aduan pelanggan.

Di ajar cara-cara untuk mengesan kerosakan.

Ke Ibusawat Chukai untuk membuat pemeriksaan routine dan mempelajari cara-cara

menggunakan laser source.

2.3.14 MINGGU 14 ( 9/10/2005-13/10/2005 )

Diberi penerangan mengenai jenis-jenis cabinet seperti FTTS,FTTO, dan FTTZ.

Diajar cara-cara dan proses pemasangan baru telefon.

Dibawa untuk mengenalpasti kabel-kabel yang terdapat di Ibusawat Telekom.

Memotong 4 jenis kabel yang berlainan dengan menggunakan Optical Fiber Clearer.

Diajar pula cara penyambungan kabel optic, memotong kabel dan membersihkan kabel

dengan menggunakan alcohol.

Menyambung kabel dengan menggunakan Fuison Splicer.

2.3.15 MINGGU 15 ( 16/10/2005-20/10/2005 )

Diberikan penerangan mengenai bagaimana sesuatu proses untuk pembaikan dan

pemasangan boleh dilakukan.

Dapat melihat lebih dekat kerja-kerja wiring dan memindah alih sistem.

16

Melakukan pemeriKsaan kabel 12 core Dungun-Bandar (A) dan pemerisaan kabel (B) bagi

menentukan jarak OTDR.

Dibawa ke Ibusawat Paka untuk melakukan pemeriKsaan pada ADM-1 (Local Controller

Aplication).

Pemeriksaan dilakukan dengan menggunakan meter dan kerosakan dapat dikenalpasti

apabila loop in tidak berfungsi.

Dibawa ke bahagian cable chamber.Terdapat 2 cable di bahagian ini iaitu cable cooper

(tembaga) dan cable optic.

2.3.16 MINGGU 16 ( 23/10/2005- 30/10/2005 )

Diterangkan kelebihan fiber berbanding kabel dan mengenalpasti keburukan fiber

berbanding kabel.

Mempelajari cirri-ciri cahaya yang ada dalam fiber optic serta sistem perhubungan dan

sistem laluan fiber optic.

Diberitahu mengenai DSLAM dan Streamyx.Ia menggunakan kabel copper dan hanya 4K

sahaja boleh digunakan secara direct dan jika melebihi 4K haruslah disambungkan kepada

modem yang lain.

2.3.17 MINGGU 17 ( 8/11/2005-10/11/2005 )

Dibawa ke FTTS DN F007 di Jalan Alr Tempoyak dan ke FTTS F010 DN di PDT untuk

melihat Pizza Box model LG.

Pizza Box Mempunyai 2 jenis model iaitu model LG dan Fujitsu.

Diberitahu 1 card mengandungi 32 channel.

‘IN’ iaitu 32 port disambungkan pada channel dan ‘OUT’ disambungkan pada D Site.

2.3.18 MINGGU 18 ( 13/11/2005-17/11/2005 )

Membuat jumper in dan out untuk pemasangan baru streamyx di Politeknik.

Membuat testing dengan menghubungi pelanggan samaada pemasangan streamyx

berjaya atau tidak.

Diterangkan nilai setiap warna fiber optic iaitu,biru,kuning,hijau,merah,ungu dan coklat.

17

Ditunjukkan cara-cara membilang pair. Ia dikira bermula sebelah kiri dan pair hanya diletak

10 krone. 1 krone bersamaan 10 pair.

Dibawa melawat ke kawasan pemasangan baru oleh kakitangan CNO.

Membuat pemeriksaan kabel di cabinet.

2.3.19 MINGGU 19 ( 20/11/2005-24/11/2005 )

Kerumah pelanggan untuk pemasangan streamyx.

Diberi penerangan tentang cirri-ciri utama yang perlu ada pada kabel.

Kaedah pengagihan kabel terbahagi kepada 2 iaitu talian bawah tanah dan talian atas.

Talian bawah tanah menggunakan system sesalur dan ditanam untuk diagihkan ke premis.

Talian atas pula digunakan dikawasan luar bandar kerana tiada bangunan tinggi.

2.3.20 MINGGU 20 ( 27/11/2005-30/11/2005 )

Diajar cara-cara mengenalpasti lokasi kerosakan.

Apabila pelanggan mendail talian kerosakan iaitu 100,computer akan memberitahu dimana

tempat atau kawasan dan nama pelanggan yang memberi aduan tentang kerosakan

telefon.

Meja uji pula akan menguji talian kabel dan mengenalpasti dimana berlaku kerosakan serta

jenis kerosakan yang berlaku.

Diberi pendedahan ringkas tentang TM CENTRAX.

Ia memberi kemudahan kepada penguna dan dapat mengatasi masalah kesesakan talian

telefon.

CENTRAX menawarkan Dail Ringkas, Panggilan 3 Pihak, Panggilan Ditangguh, Menyekat

Panggilan Keluar dan Memindah Talian Apabila Talian Sibuk.

BAB III

18

TOMA

( TRANSMISSION OPERATION MAINTENANCE AREA )

Transmission Operation Maintenance Area merupakan rangkaian jarak jauh atau

lebih dikenali TOMA. Ianya adalah satu unit dalam organisasi Telekom Malaysia Berhad. Unit ini

memainkan peranan penting dalam rangkaian jarak jauh yang bertanggungjawab memberikan

laluan bagi memudahkan pelanggan berinteraksi ke seluruh dunia dengan lebih pantas dan

lebih mudah. Unit TOMA terbahagi kepada 5 bahagian iaitu :

a) Fiber Optik

b) Multipleks

c) OTS/MOBILE

d) Microwave

e) Broadcast

3.1 BAHAGIAN FIBER OPTIK

3.1.1 Pengenalan

Bahagian ini lebih memainkan peranan besar dalam CNO dan TOMA Terengganu

kerana fiber optik digunakan digunakan dalam proses penghantaran data dan isyarat. Disini

saya difahamkan prinsip asas penghantaran isyarat adalah sama berbanding menggunakan

19

kabel kopper tapi keperluan kepada penggunaan peralatan optik, multipleks, PCM dan

kompenan rangkaian lain yang berkaitan. Bahagian special service / pula lebih kepada proses

mendalam dalam penghantaran data menggunakan proses multipleks.

Sistem komunikasi fiber optik adalah komunikasi berdasarkan pancaran cahaya. Sistem

komunokasi optik ini digunakan dan diaplikasikan kerana adalah berdasarkan kelajuan cahaya

yang tinggi iaitu lebih kurang 300000 km/s atau 186000 batu sesaat. Oleh sebab itu maklumat

isyarat dapat dihantar pada yang tinggi dalam sesuatu masa. Sistem komunikasi optik ini

difahamkan menggunakan gentian kaca (fiber optik) yang mana telah mengubah sistem

komunikasi sedia ada. Syarikat Telekom Malaysia Berhad telah menggunakan sistem

komunikasi berdasarkan optik ini. Disebabkan sitem komunikasi ini, Syarikat Telekom Malaysia

Berhad telah menjadi penyumbang utama kepada sistem telekomunikasi di Malaysia.

Di bahagian ini saya telah diterangkan secara terperinci akan binaan fiber optik, ciri-ciri

cahaya, jenis-jenis fiber dan sistem perhubungan optik dan peralatan optik. Melalui pemerhatian

saya untuk seminggu dalam tugas harian Juruteknik yang membaikpulih talian fiber ini samada

di ibusawat atau FTTO (Fiber To The Office), kabinet-kabinet iaitu FTTS/FTTZ (Fiber To The

Side/Fiber To The Zone) mengukuhkan lagi pemahaman saya akan bahagian ini.

3.1.2 Binaan Fiber Optik

Prinsip yang digunakan untuk menyinari pancutan air telah diaplikasikan di dalam

gentian optik iaitu gentian kaca halus yang berupaya mengalirkan cahaya dengan sedikit

kehilangan (loose) dalam keamatan cahaya berkenaan. Setiap medium yang dapat

membenarkan cahaya melaluinya seperti udara mempunyai indeks biasan cahayanya yang

tertentu. Indeks biasan ini menentukan jumlah cahaya yang dibengkokkan bila memasuki

medium berkenaan. Titi dimana cahaya dibengkokkan pada permukaan medium sehingga ianya

dipantulkan semula secara keseluruhan ke dalam medium itu dinamakan pantulan dalam penuh.

Prinsip inilah yang telah digunakan dalam teknologi gentian optik dalam sistem rangkaian di unit

CNO. Difahamkan ruang vakum merupakan ruang yang terbaik dalam perambatan gelombang

cahaya., tetapi gentian kaca atau fiber optik dapat mengurangkan kehilangan semasa

penghantaran isyarat.

20

Gentian optik mengandungi silinder teras (biasanya kaca atau plastik) yang dibaluti

dengan bahan yang mempunyai indeks biasan lebih rendah yang bertujuan mengelakkan

kehilangan cahaya manakala saiznya yang halus ini menjadikan lebih fleksibel. Kelajuan

penghantaran isyarat bergantung kepada kelajuan cahaya yang bergerak melalui gentian optik

ini berbeza-beza mengikut arah datangnya cahaya dan panjang gelombang cahaya tersebut.

Berdasarkan rajah 3.1 dan rajah 3.2, binaan fiber optik dapat dilihat dengan jelas yang

mana wujud tiga bahagian asas. Antara bahagian-bahagian yang wujud iaitu core, cladding dan

protective jacket. Dalam sistem komunikasi yang menggunakan gentian fiber optik, teras (core)

merupakan bahagian yang paling penting, dimana merupakan satu laluan penting atau dipanggil

lebuhraya. Pada bahagian inilah isyarat cahaya dihantar melaluinya ke suatu destinasi.

Bahagian ini mempunyai saiz yang kecil iaitu lebih kurang sehelai rambut dan biasanya

diperbuat daripada kaca.

Cladding atau balutan ataupun salutan dalam juga diperbuat daripada kaca dimana

mempunyai indeks biasan cahaya yang berbeza dengan teras. Ini untuk mengelakkan cahaya

keluar daripada teras. Protective jacket merupakan bahan yang melindungi gentian kaca

daripada tercalar atau rosak. Ia biasanya diperbuat daripada bahan penebat.

3.1.3 Ciri-ciri cahaya dalam fiber optik

Fiber optik adalah satu saluran yang dapat menyalurkan cahaya yang membawa

maklumat isyarat. Keadaannya yang lutsinar menyebabkan cahaya dapat menembusinya

dengan kadar kehilangan yang amat rendah. Cahaya akan dibiaskan apabila melalui media

berlainan yang mana menyebabkan pantulan pantulankan akan berlaku pada setiap permukaan

berlainan sifat dan ketumpatannya. Dalam jaluran fiber optik, bahagian teras merupakan

bahagian isyarat cahaya dapat merambat. Perambat ini bergantung kepada sudut-sudut yang

wujud dalam gentian fiber optik.

Teras/core ( kaca )

21

Salutan dalam/ cladding ( kaca )

Salutan luar/protectice jacket

( penebat )

Rajah 3.1 :Keratan binaan asas Fiber Optik

Single core

1 2 3 4

Rajah 3.2 : Keratan fiber optik single core dan ribon core.

Berdasarkan rajah 3.3, bagi cahaya masukan dapat dipantulkan, sudut masukan

mestilah memenuhi syarat tertentu. Merujuk kepada paksi teras membenarkan perambatan

melalui proses Total Internal Reflection (TIR). Total Internal Reflection merupakan proses

dimana bagi memastikan gentian optik bertindak seperti paip yang mana berfungsi

membenarkan cahaya merambat keluar dari dinding gentian optik. Ia hanya akan berlaku

apabila cahaya merambat daripada indeks yang tinggi kepada indeks yang rendah. Oleh kerana

itu dapat disimpulkan bahawa perambatan cahaya merupakan pantulan berterusan pada ruang

22

teras sahaja. Sudut maksimun yang ditunjukkan pada rajah 3.3 merupakan Numerical Apecture

(NA) yang ia menentukan sudut yang boleh diterima oleh gentian tersebut.

3.1.4 Jenis-jenis Fiber optik

Fiber Optik dapat dikategorikan dalam beberapa jenis kumpulan yang besar. Kategori-

kategori tersebut adalah Multimode Fiber Optik dan Monomode/SinglemodeFiber Optik.

Multimodde merupakan salah satu kategori fiber optik yang mana isyarat cahaya boleh

merambat dalam banyak laluan. Oleh sebab itu, isyarat asal diseratkan dan proses ini

menghadkan kadar data dan halaju isyarat.

Untuk pecahan Multimode, terdapat dua kategoro iaitu Step Indeks dan Graded Indeks.

Step Indeks berguna untuk menghantar isyarat yang mempunyai kadar data yang rendah dan

pada jarak yang dekat. Biasanya saiz jenis ini dalam linkungan 50m. Graded Indeks pula

merupakan sejenis gentian fiber yang mengandungi beberapa lapisan nipis kaca. Untuk lapisan-

lapisan, lapisan luar mempunyai indeks biasan yang lebih rendah berbanding lapisan dalam.

Bagi jenis ini, ia berguna untuk perhubungan jarak jauh dan dengan kadar data maklumat yang

tinggi pada satu-satu masa.

Monomode merupakan satu lagi kategori utama gentian fiber optik, ia berfungsi hampir

sama dengan jenis gentian fiber optik yang lain, tapi ia digunakan hanya untuk perambatan satu

isyarat sahaja. Untuk jenis ini, ia digunakan bagi perhubungan jarak jauh kerana ia dapat

mengurangkan kehilangan dan serakan daripada berlaku apabila satu-satu isyarat dihantarkan.

N1

N2

23

N3

Rajah 3.3 : Sudut-sudut yang wujud dalam keratan rentas fiber optik.

Monomode/Singlemode Fiber Optik

Perambatan cahaya

8 micron core

125 micron

outside diameter

cladding

Rajah 3.4: Struktur binaan Monomode/Singlemode Fiber Optik

3.1.5 Kelebihan Fiber Optik berbanding Kabel Kopper

Sebab-sebab fiber lebih popular digunakan berbanding kabel biasa adalah:

a) Kerja baik pulih talian yang dilakukan mudah kerana ianya ringan

b) Lebih banyak talian/laluan dapat dibawa difahamkam satu kabel untuk satu mukim

c) Proses penghantaran dan penerimaan isyarat lebih cepat

24

d) Kehilangan atau gangguan data kurang

e) Teknologi terbaru untuk komunikasi

Kekurangan:

a) Memerlukan laluan yang istimewa kerana mudah patah

b) Kos yang lebih mahal

c) Proses sambungan yang sukar

d) Perlukan pemahaman dan kemahiran yang tinggi terhadap kerja baik pulih

e) Sensitif terhadap persekitaran

3.1.6 Sistem perhubungan menggunakan fiber optik

Kerana kelebihan tersebut, saya difahamkan dan diberi penerangan akan penggunaan

fiber optik untuk sistem perhubungan. Antara sistem perhubungan tersebut adalah:

a) Synchronous Transport Module ( STM )

Sistem-sistem yang wujud dalam rangkaian perhubungan Optik ini boleh diklasifikasikan

kepada beberapa kumpulan STM iaitu STM1, STM4 dan STM16. Difahamkan bagi rangkaian

jarak jauh, tiga kumpulan STM ini digunakan. Ia berbeza dengan perhubungan jarak dekat, di

mana hanya menggunakan sistem STM1 sahaja. Aras STM bergantung kepada aras kemuatan

yang dapat ditampung oleh setiap sistem. Aras yang paling rendah adalah kumpulan STM1,

aras ini mempunyai kapasiti 155 Mbit/s dan menampung 1890 bilangan rangkaian (channel).

Aras yang paling tinggi yang sekarang digunakan oleh pihak Telekom iaitu STM16. STM 16

mempunyai kadar kapasiti yang tinggi iaitu 2.5Gbit/s dan ia dapat menampung 30240 rangkaian

talian telefan biasa.

b) Synchronous Digital Hierarchy ( SDH )

Synchronous Digital Hierarchy ( SDH ) adalah salah satu sistem yang telah wujud pada

hari ini. Sistem ini telah digunakan oleh pihak Telekom Malaysia dalam teknologi pemprosesan

maklumat digital menggunakan peralatan berkaitan dengan sitem perhubungan optik. Dalam

sistem SDH ini, proses pemecahan berperingkat tidak berlaku seperti dalam sistem PDH yang

mana ia mengalami proses pemultipleksan berperingkat iaitu pemecahan dari 140 Mbit ke 34

25

Mbit, dari 34 Mbit ke 8 Mbit, dan pemecahan dari 8 Mbit ke 2 Mbit. Tapi dengan menggunakan

sistem ini, pemecahan talian terus berlaku dari 155 Mbit ke 2 Mbit dalam satu peringkat. Ini

bermakna untuk sistem 155 Mbit, ia mempunyai 63 talian 2 Mbit.

Untuk sistem ini, kadar kapasiti maksimun yang boleh berfungsi untuk masa ini iaitu 2.5

Gbit/s. Ini bermakna dengan menggunakan sistem SDH, ia dapat menambah kapasiti

penghantaran maklumat dalam satu masa. Proses penghantaran maklumat menggunakan

sistem teknologi SDH dapat difahami dengan merujuk gambarajah asas blok penghantaran

SDH.

Terdapat beberapa kelebihan yang wujud dalam penggunaan sistem ini yang mana ia

dapat mengatasi penggunaan sistem PDH. Antara kelebihan tersebut adalah:

Proses yang singkat di mana isyarat tidak perlu melalui nanyak proses pemultipleksan

bagi menghasilkan kapasiti tertentu. Proses penukaran terus daripada istem 2.5 Gbit/s

ke sistem 2 Mbit/s dapat menjimatkan kos kerana tidak melibatkan banyak proses

multipleks dan demultipleks.

Mudah diselenggarakan

Dapat mengurangkan kadar kehilangan data dan hingar

Kos operasi yang lebih rendah dengan pilihan pengeluar peralatan yang banyak dan

peralatan dari satu-satu pengeluar dapat disesuaikan dengan peralatan yang

dikeluarkan dari pengeluar lain.

3.1.7 Peralatan SDH

SDH dan PDH merupakan dua sistem yang berbeza dan mempunyai fungsi yang sama.

Ini kerana peralatan-peralatannya mempunyai perbezaan pada penggunaan pegoperasiannya.

SDH mempunyai banyak kelebihan di mana pemecahan berperingkat tidak berlaku seperti

dalam sistem PDH yang mana ia mengalami proses pemultipleksan berperingkat iaitu dari 140

26

Mbit ke 34 Mbit, dari 34 Mbit ke 8 Mbit, dan 8 Mbit ke 2 Mbit. Tetapi dengan menggunakan

sistem SDH, pemecahan talian terus berlaku dari 155 Mbit ke 2 Mbit dalam satu peringkat.

Bagi sistem-sistem ini, didapati terdapat dua pembekal utama peralatan-peralatan

sistem optik yang akan memasang sistem ini pada FTTS, FTTZ dan FTTO. Peralatan ini

melibatkan pembekal MARCONI dari Itali dan FUJITSU dari Jepun. Antara peralatan SDH dan

PDH yang digunakan didapati ialah:

PEMBEKAL PERALATAN BILANGAN CHANNEL

FUJITSU

FLX150

FLX600

FLX2500

FLX2500A

1890 CH

7620 CH

30240 CH

30240 CH

MARCONI

MSH11

MSH41C

MSH31

MSH50

1890 CH

7620 CH

7620 CH

30240 CH

Jadual 3.1 : Peralatan SDH dan PDH

Walaupun peralatan berlainan pembekal dan berlainan sistem, didapati konsep dan

fungsi penggunaannya adalah sama. Untuk memastikan penghantaran maklumat dapat

berfungsi dengan baik, pemilihan peralatan dan penyesuaiannya amat mustahak. Pada

kebiasaannya jika STM 16 FLX2500A digunakan di ibusawat Bukit Payong, maka untuk

lawannya di ibusawat Jalan Hiliran mestilah menggunakan peralatan yang sama supaya ianya

matching dan dapat beroperasi.

3.1.8 Jenis laluan yang menggunakan fiber optik

3.1.8.1 Trunk

Laluan Trunk merupakan laluan terdapat dalam sistem perkhidmatan Telekom. Laluan

ini digunakan bagi penghantaran maklumat jarak jauh. Pada kebiasaannya laluan ini

27

menggunakan talian kabel optik yang agak besar jumlahnya. Untuk laluan ini juga, ia biasanya

menggunakan kapasiti penghantaran data yang tinggi Antaranya iaitu laluan 2.5 Gbit//s dan 155

Mbit/s.

Bagi laluan Trunk, ia juga melibatkan beberapa stesen, stesen-stesen ini berfungsi

sebagai repeater yang mana ia bertujuan sebagai penguat isyarat bagi setiap penghantaran

maklumat ke suatu destinasi. Contoh laluan Trunk ialah laluan stesen Kuala Lumpur ke stesen

Pasir Mas.

3.1.8.2 Junctions

Juntions merupakan laluan yang wujud dalam sistem perhubungan optik. Laluan ini

merupakan laluan yang melibatkan perhubungan stesen yang dekat. Ia biasanya melibatkan

laluan yang mempunyai kadar kapasiti yang agak rendah. Antaranya laluan ini menggunakan

sistem 155 Mbit/s atau laluan 140 Mbit/s. Laluan ini merupakan laluan alternatif yang terbaik

dalam penghantaran maklumat berbanding laluan menggunakan talian kabel biasa ataupun

menggunakan laluan gelombang mikro.

Laluan Juntions biasanya menggunakan sistem STM1, yang mana ia boleh memuatkan

155 Mbit/s dan mempunyai 1890 bilangan channel. Kapasiti ini juga bergantung kepada

keperluan sesuatu tempat. Bagi laluan Juntions juga kebiasannya menggunakan sistem laluan

Ring.

Sistem ini banyak kelebihan berbanding laluan menggunakan sistem biasa. Contoh

laluan Juntions yang ada sekarang ini adalah laluan ibusawat Padang Hiliran ke Gong Badok

(PDH – GBD).

3.1.9 Sistem laluan

Bagi sistem laluan jarak jauh samada laluan Trunk atau laluan Juntions, difahamkan

sitem fiber Optik digunakan bagi penghantaran maklumat natara beberapa stesen. Stesen-

stesen ini pada kebiasaannya tidak disambung secara terus, tapi penyambungan antaranya

didapati menggunakan sistem laluan tertentu. Antaranya:

28

a) Point to Point

b) Ring

c) Linear

d) Hubbing

e) Mesh

a) Point to Point

Sistem laluan ini merupakan sistem laluan paling ringkas diantara sistem laluan yang

wujud. Sistem ini hanya melibatkan dua stesen yang mana kedua-dua stesen tersebut

mempunyai alat yang sama. Ia mempunyai line ( 1+1 ) iaitu satu working dan satu standry. Bagi

sistem laluan ini dapat digambarkan melalui gambarajah 3.5 dibawah:

Typical Network Application ( STM 1 )

Point to Point ( STM 1 )

Primary path

1 1

2 Mbit/s STM-N 2Mbit/s

63 63

Back up Path

Rajah 3.5 : Blok sistem rangkaian point to point

b) Ring

Ring merupakan laluan yang mana berfungsi dalam dua arah. Sistem laluan Ring

digunakan bagi mengelakkan berlakunya kerosakan yang boleh menyebabkan pengambilan

masa yang panjang bagi kerja baik baikpulih laluan tersebut. Ia berfungsi dengan cara apabila

satu laluan terputus maka penghantaran maklumat dapat dijalankan dengan penghantaran

29

maklumat tersebut melalui laluan alternatif yang ada. Penggunaan kaedah ini menyebabkan

tiada gangguan terhadap penghantaran data atau maklumat walaupun salah satu laluan

tersebut terputus atau rosak. Bagi sistem laluan ini dapat digambarkan melalui rajah 3.6.

ADM

63X2

Mbit/s

ADM ADM

ADM

Rajah 3.6 : Blok sistem rangkaian ring

c) Linear

Sistem laluan ini memerlukam stesen pertengahan (intermediate station) yang mana ia

berfungsi sebagai add/drop dan berfungsi sebagai regeneration untuk sistem laluan Point to

Point. Untuk sistem ini, ia menggunakan equitment STM1 atau STM4 sebagaimana sambungan

kepada TRM pada setiap bahagian hujung rangkaian. Ia digunakan sebagai add/drop mux

30

(ADM) dan ju regenerator antara terminal. Bagi sistem laluan ini dapat digambarkan pada rajah

3.7.

Typical Network Applications

Linear

TRM ADM ADM TRM

Rajah 3.7: Blok sistem rangkaian Linear

d) Hubbing

Tujuan sistem laluan ini adalah untuk menghantar isyarat dari satu sub stasen ke mux

stesen. Dalam rangkaian ini, peralatan yang biasa digunakan oleh pihak Telekom iaitu FLX150

dan FLX600 sebagai TRM dan ADM di hub stesen. Bagi sistem laluan ini, ia dapat digambarkan

seperti rajah 3.8

31

Rajah 3.8 : Blok sistem rangkaian Hubbing

e) Mesh

Sistem laluan Mesh merupakan sistem laluan yang agak kompleks, ia melibatkan beberapa

stesen yang mana setiap stesen mempunyai konfigurasinya yang tersendiri. Sistem laluan ini

juga hampir sama fungsinya dengan sistem laluan Ring. Penggunaan sistem ini juga dapat

32

mengelakkan laluan terganggu apabila salah satu laluan putus atau rosak. Laluan ini dapat

digambarkan melalui rajah 3.9

STM-N STM-N

STM-N STM-N

Rajah 3.9:Blok sistem rangkaian Mesh

3.1.10 Optical Time Domain Reflectometer (OTDR)

Merupakan satu alat yang mana amat penting dalam penyelenggaraan sistem fiber

optik. Ia digunakan bagi menguji denyut cahaya termodulat yang dipancar melalui laluan fiber

optik yang tertentu. Dengan penggunaan alat ini, pengesan kabel optik yang rosak dapat

33

dilakukan. Alat ini dapat mengesan laluan fiber optik yang putus atau rosak. Cahaya laser akan

dipancarkan dari OTDR ini dan ia akan merambat melalui laluan fiber optik yang dikehendaki.

Pancaran ini akan sampai ke titik akhir laluan tersebut.

Untuk menguji samada sesuatu laluan mengalami kerosakan atau tidak OTDR

digunakan.OTDR akan dipasang pada satu stesen. Laser akan dipancarkan dari OTDR, cahaya

akan merambat melalui fiber optik hingga kepada stesen yang seterusnya. Laser yang

dipancarkan akan melalui beberapa sambungan fiber optik. Ia dapat memonitor jarak kabel optik

yang mengalami kerosakan. Seterusnya kerja-kerja susulan akan dijalankan.

Berikut adalah prinsip kerja dalam OTDR.

3.1.10.1 Prinsip kerja OTDR

Ketika denyut cahaya termodulat merambat didalam kabel optik, serakan Raileigh akan

wujud pada semua titik dalam kabel dan sebahagiannya akan dipantulkan ke belakang. Cahaya

ini dipanggil back-scattered light (BSL) . BSL akan dipilih oleh directional coupler, dikuatkan dan

ditukarkan ke isyarat elektrik menggunakan pengesan cahaya (dipaparkan dalam CRT). BSL

adalah berkadaran dengan kerugian fiber optik, maka ciri-ciri kerugian dapat diukur dengan

menyerap bentuk gelombang cahaya pada CRT.

Denyut cahaya yang dipantulkan pada titik yang salah akan menyebabkan serakan

cahaya Freshnel (FRL). Pengesan cahaya (A/D) boleh menerima dan menukar FRL kepada

isyarat elektrik untuk menentukan lokasi kerosakkan.

Cahaya akan dipantulkan apabila sampai ke hujung permukaan terpotong fiber optik.

Jika permukaan terpotong itu rata, cahaya akan dipantulkan dengan baik ke arah sumber

cahaya. Jika hujung permukaan terpotong tidak rata, ada cahaya terpantul yang tidak kembali

ke sumber cahaya. Jika permukaan terpotong diliputi bahan yang berindeks biasan yang sama

dengan teras kabel FRL tidak wujud.

Secara umumnya, attenuasi cahaya berlaku apabila cahaya termodulat tersebut melalui core.

Terdapat 4 ciri-ciri yang boleh menyebabkan berlakunya attenuasi;

1. Serapan oleh bendasing berlaku apabila cahaya dipantulkan terkena bendasing yang

terdapat pada kaca core.

34

2. Penyerakkan berlaku apabila cahaya terkena pada kawasan yang mempunyai ketumpatan

bahan yang berubah-ubah.

3. Macrobending ialah bengkokkan yang bersaiz besar pada fiber yang melebihi jejari

bengkokan yang menyebabkan cahaya terpantul keluar daripada core dan masuk ke

kawasan cladding (semasa pemasangan )

4. Microbending ialah herotan mikroskopik pada fiber yang menyebabkan cahaya

berkelakuan sepertimana yang terjadi pada macrobending.

3.1.10.2 Ujian OTDR

1. Jarak (Lokasi ) kerosakan

Kiraan:

Jarak, L= V (t/2) di mana, V= halaju cahaya melalui kabel (m/s)

t= masa perambatan (m/s)

L= panjang kabel optik

V=c/n di mana, c= halaju cahaya

n= indeks biasan

Dengan menggunakan OTDR, masa permulaan denyut cahaya disetkan pada t= 0 dan masa

diukur. 2 sela masa yang diukur adalah sela masa yang diambil oleh BSL dan FRL untuk

sampai ke APD. Dengan menggunakan formula diatas OTDR dapat mengesan lokasi

kerosakan.

3.2 BAHAGIAN MULTIPLEKS

Multipleks ialah proses penghantaran dua atau lebih isyarat maklumat melalui sesebuah

saluran perhubungan. Antara saluran perhubungan yang biasa digunakan ialah gelombang

35

mikro dan gelombang optik atau gelombang cahaya. Penghantaran gelombang optik, ianya

memerlukan gentian fiber optik sebagai media penghantaran.

Kegunaan proses multipleks ini adalah bertujuan meningkatkan bilangan saluran

perhubungan, supaya lebih banyak maklumat dapat dihantar dalam satu masa dan juga boleh

menjimatkan penggunaan kos. Diperhatikan, sebelum proses ini ditemui, penghantaran

beberapa isyarat maklumat dari sumber yang berlainan dimana penghantaran tersebut

melibatkan beberapa tempat iaitu daripada tempat kesatu tempat yang lain, maka penggunaan

satu saluran untuk satu laluan isyarat digunakan. Penggunaan kaedah ini sekaligus merumitkan

dan menyebabkan penggunaan kos yang tinggi dalam penghantaran maklumat.

Dalam proses multipleks, beberapa isyarat masukan akan digabungkan oleh

pemultipleks kedalam isyarat rencam dan kemudiannya isyarat tersebut dihantar melalui satu

saluran perhubungan. Isyarat termultipleks akan dimodulatkan dan dipancarkan. Isyarat yang

telah dihantar, iaitu isyarat yang telah dimodulatkan akan melalui proses penyahmodulatan

(demodulation) setelah sampai ke destinasi bagi penghasilan isyarat dalam bentuk yang asal.

Bagi konsep yang terdapat dalam sistem pemultipleks, proses mux dan demux merupakan

perkara yang paling asas. Proses-proses ini akan berlaku dan bersifat kembar. Ia seperti juga

sifat pemancaran dan penerimaan. Perhubungan tidak akan berlaku jika tiada dua proses asas

penting. Proses yang dinyatakan ini adalah transmitter dan reciever.

M D

36

Isyarat U E Isyarat

Masukan X M Keluaran

U

X

Rajah 3.10 : Konsep Pemultipleks

3.2.1 Kaedah-Kaedah Yang Digunakan Dalam Proses Multipleks

Terdapat beberapa kaedah yang digunakan dalam proses multipleks antaranya:

a) Pemultipleks pembahagian frekuensi (Frequency Division Miltiplexing-FDM)

b) Pemultipleks Pembahagian Masa (Time Division Multiplexing-TDM)

3.2.1.1 Frequency Division Multiplexing-FDM

FDM adalah proses multipleks pembahagian frekuensi yang mana digunakan untuk

isyarat analog. FDM juga adalah satu teknik untuk menghantar beberapa isyarat maklumat

serentak dalam satu saluran. Bagi teknik ini, mula-mula isyarat tersebut akan dimodulatkan

kepada beberapa sub pembawa yang menghasilkan isyarat yang dipanggil isyarat jalur dasar

kompositif. Isyarat tersebut kemudiannya akan dimodulatkan ke pembawa utama untuk

menggunakan sebarang proses pemodulatan. Antaranya ialah AM, DSB, SSB, PM, FM dan

sebagainya.

Jenis pemodulatan antara sub pembawa utama tidak semestinya sama. Satu kriteria

yang amat penting iaitu spektrum isyarat yang mengandungi isyarat termodulat mestilah tidak

bertindih. Pada penerima, isyarat FDM akan ditapis menggunakan penapis lulusjalur untuk

mengasingkan isyarat sub pembawa termodulat masing-masing. Isyarat sub pembawa

termodulat ini kemudiannya akan dinyahmodulat untuk mendapatkan semula isyarat maklumat

dan sebagainya.

3.2.1.2 Time Division Multiplexing-TDM

37

TDM merupakan satu lagi proses pemultipleksan menggunakan masa sebagai rujukan.

Merujuk kepada rajah blok TDM, sebagai contoh tiga isyarat analog dimultipleks menggunakan

kaedah PCM (Pulse Code Modulation). Pensampelan tabii akan menyampel isyarat kebentuk

pelombang TMD PAM. Pada penerima, pesampel mesti segerak dengan isyarat masukan yang

datang agar isyarat PAM dari sumber 1 akan keluar pada saluran satu dan seterusnya. Ini

dipanggil penyegerakan kerangka (frame synchronization). Penapis saluran yang tidak tepat

akan menyebabkan isyarat PCM terkeluar ke saluran yang lain walaupun penyegerakan

kerangka dan bit yang tepat diwujudkan.

3.2.2 Pulse Code Modulation – PCM

PCM adalah proses penukaran analog kepada digital di mana maklumat yang

terkandung didalam sampel ketika (instantaneous samples) isyarat analog diwakilkan oleh

perkataan digital (digital words) dalam satu siri aliran bit. Tiap satu kos perkataan akan mewakili

paras amplitud yang terdekat dengan nilai pensampelan.

Penggunaan kaedah PCM adalah lebih baik untuk sistem perhubungan. Salah satu

faktor penyebab yang mana penggunaan sistem PCM adalah lebih baik iaitu sistem

penghantaran isyarat digital tidak mengalami masalah intermodulasi dan lebihan beban

(overload) iaitu merupakan masalah dalam perhubungan analog.

Konsep PCM yang mana ia sesuai dengan penggunaan kaedah pembahagian masa

dalam TDM menyebabkan penggunaannya lebih meluas dalam sistem perhubungan dan

teknologi ini juga digunapakai oleh pihak Telekom Malaysia. PCM juga merupakan proses di

mana isyarat analog yang dihasilkan oleh peralatan telefon menyebabkan penghasilan

maklumat penting yang diwakili oleh magnitud isyarat dan ia ditukarkan kepada bentuk isyarat

digital.

Penukaran isyarat ini kepada isyarat digital yang mana mewakilkan kod 0 dan 1 sebagai

kod isyarat maklumat. Isyarat yang dikodkan ini akan dihantar ke destinasinya. Apabila sampai

ke destinasinya iaitu terminal PCM, kod-kod tersebut boleh ditukar kembali ke isyarat asal.

Penukaran ini akan menghasilkan isyarat yang tepat dan sama seperti isyarat yang dihantar.

38

PCM adalah suatu kaedah penghantaran isyarat dalam bentuk digital. Terdapat tiga

proses utama dalam PCM yang mana membolehkan isyarat analog ditukar kebentuk digital.

Proses-proses ini melibatkan:

Sampling

Quantizing

Encoding

3.2.2.1 Kelebihan PCM

Teknologi PCM merupakan satu kaedah penghantaran digital yang mana ia tidak

sesekali melibatkan kos yang tinggi sebagaimana peralatan untuk sistem analog. Dalam pada

itu, isyarat PCM yang dihasilkan daripada semua jenis peralatan analog seperti audio, video dan

sebagainya boleh digabungkan dengan isyarat data daripada komputer digital dan dihantar

bersama melalui sisem perhubungan kelajuan tinggi. Gabungan ini dipanggil TDM.

Penggunaan telefon digital jarak jauh yang mana ia menggunakan repeaters sebagai

pengulang. Penghantaran ini memerlukan bentuk gelombang PCM yang bersih dan ia boleh

dihasilkan semula disemua keluaran pengulang walaupuin masukan mengandungi gelombang

PCM berhingar. Akan tetapi hingar pada masukan boleh menyebabkan ralat bit pada keluaran

prestasi untuk kadar hingar untuk sistem digital adalah lebih baik daripada sistem analog.

Tambahan pula, kebarangkalian ralat boleh dikurangkan menggunakan teknik pengkod seperti

parity check bits.

Dengan ringkasnya, dapat dinyatakan bahawa kelebihan-kelebihan menggunakan

sistem pemodulatan PCM seperti berikut:

Penggunaan litar digital yang ringkas

Kualiti penghantaran dan penerimaan data yang agak baik

Kadar gangguan (interference) serta hingar (noise) yang rendah

Ralat dapat dikurangkan dengan penggunaan teknik pengkod seperti purity check bits

Amat sesuai untuk kaedah TDM

Kadar kos peralatan dan sistem yang rendah

Keberkesanan maksimum di dalam penggunaan media penghantaran

Hampir tiada pergantungan terhadap kadar jarak serta rangkaian

39

3.2.2.2 Keperluan kepada pemodulatan

Secara amnya isyarat jalurdasar tidak boleh dihantar tanpa penyesuaian. Ini adalah

sistem perhubungan isyarat jalurdasar akan menjadi lebih mahal untuk dihantar. Sebagai

contoh, sistem perhubungan telefon awam yang mana ia memerlukan penyambungan dawai

yang berlainan untuk tiap-tiap satu perhubungan. Manakala radio pula memerlukan antena yang

besar dan berkuasa tinggi, ini bagi membolehkan satu stesen beroperasi pada satu-satu masa

tanpa hingar.

Terdapat dua kaedah yang berbeza untuk menukarkan isyarat jalurdasar ini, kaedah-kaedah ini

wujud bagi mengelakkan berlakunya kerosakan pada isyarat yang dihantar. Antara kaedah

tersebut adalah:

Pengalihan frekuensi iaitu ia berfungsi dengan cara mengalihkan kesemua isyarat

jalurdasar ke frekuensi yang lebih tinggi.

Proses pendigitan iaitu ia berfungsi dengan cara menukarkan isyarat jalurdasar ke

bentuk digit menggunakan teknik pensampelan.

3.2.3 Proses Multipleks

a) Proses multipleks melibatkan pelbagai peringkat yang mana ia bertujuan bagi menghantar

banyak talian isyarat kepada destinasi menggunakan satu laluan yang melibatkan media

penghantaran samada menggunakan laluan gelombang mikro atau laluan fiber optik.

Penghantaran secara ini bertujuan bagi menjimatkan kadar kos operasi dan penyelenggaraan

yang agak mudah.

b) Proses multipleks ini juga berlaku dengan melibatkan pelbagai peringkat di mana kaedah

penghantaran melibatkan kapasitilaluan 2Mbit/s, 8Mbit/s, 34Mbit/s dan 140Mbit/s. Ini bermakna

satu laluan panggilan telefon yang dibuat antara pengguna A dan pengguna B yang berada

berjauhan akan melibatkan laluan 140Mbit/s. Dengan kadar kelajuan penghantaran maklumat

yang tinggi, menyebabkan pengguna tidak menunggu lama untuk membuat satu-satu panggilan.

40

Perkara ini dapat digambarkan secara terperinci dengan merujuk kepada rajah 3.12 proses

pemultipleks secara berperingkat.

c) Dari rajah tersebut, dapat dilihat gambarajah blok sistem pemprosesan multipleks

berperingkat yang mana DDF (Digital Distribution Frame) berfungsi sebagai pengantaramuka

talian antara talian dari ibusawat dengan sistem talian yang masuk keperalatan multipleks.

Manakala MUX (multiplexer) berfungsi menjalan proses multipleks terhadap isyarat yang

diterima dan untuk dihantar kebahagian lain.

d) LTE pula berfungsi untuk menukarkan isyarat yang diterima kepada isyarat yang bersesuaian

untuk dihantar dengan menggunakan medium tertentu yang mana jika penghantaran

menggunakan laluan fiber optik, maka isyarat tersebut akan ditukar kepada bentuk gelombang.

Ex A

DDF

MUX LTE

Ex B

2 Mbit/s 140 Mbits

Ex C

LTE – Line Terminal Equipment

MUX – Multiplexer

DDF – Digital Distribution Frame

Rajah 3.11 : Blok sistem pemprosesan multipleks berperingkat

Di Telekom Malaysia berhad terdapat dua jenis sistem pemultipleksan digital yang

digunakan iaitu:

o Presynchronous Digital Hierarchy ( PDH )

o Synchronous Digtal Hierarchy ( SDH )

41

Sistem-sistem ini ada sedikit perbezaan yang mana perbezaan tersebut melibatkan

keadaan hierarchy yang berlainan. Perbezaan yang jelas sekali iaitu dari segi hierarchy, yang

mana SDH mempunyai hierarchy yang agak ringkas berbanding PDH yang telah diterangkan

sebelum ini. PDH mempunyai hierarchy yang agak kompleks iaitu pemecahan dari kapasiti

140Mbit/s ke 2Mbit/s melibatkan banyak peringkat.

3.2.4 Presynchronous Digital Hirarchy (PDH)

Seperti yang diketahui, sistem PDH merupakan satu sistem pemultipleksan yang mana

ia dilakukan secara berperingkat. Kapasiti penghantaran yang biasa digunakan iaitu 140 Mbit/s.

Terdapat empat peringkat yang dilaksanakan, iaitu;

Primary Multipleks – proses mengabungkan rangkaian 30 channel kepada 2Mbit/s

Secondary Multipleks – proses mengabungkan 4 rangkaian 2Mbit/s kepada 8Mbit/s

Tertianary Multipleks – proses mengabungkan 4rangkaian 8 Mbit/s kepada 34 Mbit/s

Quadianary Multipleks – proses mengabungkan 4 rangkaian 34 Mbit/s kepada 140

Mbit/s

3.2.5 Penyambungan Laluan Dalam Proses Multipleks

Di bahagian multipleks kerja-kerja penyambungan laluan baru perlu diuruskan dengan

segera setelah sesuatu order dari pihak Telekom Malaysia diperolehi. Laluan-laluan ini dikawal

selia oleh pihak tersebut bagi mengelakkan timbul masalah pengurusan yang mana

menyebabkan satu-satu susah dikesan apabila mengalami kerosakan. Bagi satu-satu laluan

yang ingin dibuat, mungkin tidak hanya melibatkan satu atau dua stesen sahaja, tapi ia mungkin

melibatkan banyak stesen serta melibatkan pelanggan.

Terdapat kaedah-kaedah serta langkah-langkah yang perlu diambil apabila sesuatu

order pembukaan laluan diberi. Langkah-langkah ini bagi memastikan pengurusan perjalanan

penyambungan laluan berjalan lancar serta betul. Contoh, apabila satu order pembukaan laluan

dihantar iaitu laluan Ibusawat Telekom Jalan Hiliran (PDH) – Ibusawat Telekom Raja Chulan

42

(RJC). Order tersebut akan menyatakan laluan serta stesen yang terlibat. Maka bagi laluan ini

langkah yang perlu diambil iaitu:

Rujuk laluan serta point yang dikehendaki melalui rekod

Buat pemeriksaan terhadap sambungan pada DDF (Digital Distribution Frame) kalau-

kalau ada sambungan atau laluan yang sedia ada pada point transmit serta receive.

Membuat pengukuran kabel dari horizontal DDF ke vertical DDF

Menjalankan pemasangan soket keatas kabel yang dipotong.

Menjalankan penyambungan laluan tersebut

Memastikan stesen-stesen yang terlibat dengan laluan ini telah membuat kerja-kerja

pemasangan tersebut

Malakukan test loop back bagi laluan tersebut bagi memastikan laluan tersebut

mempunyai sambungan yang baik

Memastikan tiada gangguan terhadap laluan tersebut

Lapor kepada unit perancang Telekom Malaysia

Membuat cacatan laluan berkaitan tersebut dalam rekod laluan

Kerja-kerja ini tidak semestinya hanya melibatkan stesen-stesen Telekom sahaja, ia

mungkin juga melibatkan stesen-stesen lain contohnya stesen Mobikom, Celcom, Maxis, TM

Touch serta banyak lagi.

3.2.6 Peralatan Multipleks

a) NEC

43

Peralatan NEC terdiri daripada beberapa rak dan setiap rak mempunyai beberapa

subrak. Rak bagi sistem 2Mbit/s, 8Mbit/s, 34Mbit/s dan 140Mbit/s adalah berlainan. Bagi rak

laluan 2Mbit/s, terdapat beberapa subrak yang mana setiap subrak mempunyai lima kad

channel, dan setiap kan mempunyai 6 channel. Maka jumlah laluan untuk 2Mbit/s mempunyai

30 channel. Keluaran setiap 2Mbit/s ini, ia akan masuk ke DDF yang mana ia akan dijumper

keperalatan bagi rak 8Mbit/s.

Untuk laluan 8Mbit/s, ia merupakan gabungan 4 x 2Mbit/s. Bagi laluan seterusnya,

kadar sambungannya hampir sama yang mana pada point terakhir iaitu untuk laluan 140Mbit/s,

ia terdiri daripada gabungan laluan 4 x 34Mbit/s. Bagi keluaran 140Mbit/s, ia akan disambung ke

peralatan optik bagi laluan fiber optik atau ke peralatan mikrowave bagi laluan udara untuk

ditransmit ke stesen lain.

b) Marconi

Peralatan Marconi hampir sama peroperasiannya dengan peralatan NEC. Antara

peralatan Marconi bagi operasi Multipleks ialah:

MD 16 – keluaran 2Mbit/s

MD 24 –keluaran 8Mbit/s

MD 30 –keluaran 34Mbit/s

MD 40 –keluaran 140Mbit/s

MD 44 –gabungan operasi MD 16, MD 24, MD 30 dan MD 40

Penggunaan alat di atas juga boleh digantikan dengan alat atau sistem yang lebih

lengkap iaitu dengan menggunakan MD 44. Ia juga merupakan peralatan keluaran syarikat

Marconi Itali. MD 44 merupakan gabungan MD 16, MD 24, MD 30 dan MD 40. Tetapi setiap

peringkat bagi MD 44 iaitu 2Mbit/s ke 8Mbit/s, 8Mbit/s ke 34Mbit/s, 34Mbit/s ke 140Mbit/s akan

dijumper ke DDF seperti mana yang berlaku dalam peralatan sebelum ini. Penyambungan tidak

dibuat antara peralatan, tapi ia melibatkan penyambungan ke DDF. Ini bagi memudahkan kerja

pemindahan laluan dibuat.

3.2.7 Rangkaian-rangkaian yang menggunakan proses Multipleks

Terdapat beberapa rangkaian yang menggunakan proses multipleks diantaranya:

44

a) Intergrated Services Digital Network – ISDN

Intergrated Service Digital Network (ISDN) merupakan suatu rangkaian bersepadu yang

boleh membawa maklumat dalam bentuk suara, teks, bayang, video dengan menggunakan satu

talian atau rangkaian. Sebelum wujudnya sistem ISDN, sistem perhubungan yang dibekalkan

oleh pihak Telekom melibatkan sistem penghantaran menggunakan kaedah PSTN.

Bagi sistem PSTN ini, ia untuk perhubungan suara dan penghantaran data. Dalam

menggunakan sistem ini, timbul pula pelbagai masalah.

Masukan 30 CH. Masukan 4 x 2Mbit/s Masukan 4 x 8Mbit/s

Keluaran 2Mbit/s ke keluaran 8Mbit/s ke keluaran 43Mbit/s ke

DDF DDF DDF

IDF MD16 DDF MD24 DDF MD30

Masukan 30 CH

Bagi setiap 2Mbit/s Masukan 4 x 34Mbit/s

Keluaran 140Mbit/s ke

DDF

MD40 DDF

Dihantar melalui mikrowave / optik

Rajah 3.12 : Susun atur penyambungan peralatan Marconi

Maybank Kuala Terengganu Stesen PDH Maybank Gong Badok

( stesen A ) ( stesen B ) ( stesen C )

45

Tx Rx Rx Tx

Rx Tx Tx Rx

Rajah 3.13 : Blok laluan data

Kaedah PSTN adalah kurang berkualiti. Ini kerana penggunaan kaedah PSTN tidak

dapat menampung kadar kapasiti penghantaran data yang tinggi.

Dengan menggunakan kaedah ISDN, kadar kemampuan penghantaran data yang tinggi

serta kebolehannya dalam penghantaran maklumat selain suara dan data menyebabkan ia lebih

popular di kalangan pengguna. Pertukaran sistem PSTN keISDN adalah agak mudah, ini kerana

dengan perkembangan teknologi digit yang agak meluas di dalam sistem PSTN, kajian

mendapati bahawa bahagian-bahagian dalam PSTN banyak menggunakan teknologi digit. Oleh

yang demikian, peralihan ke sistem penghantaran menggunakan ISDN tidaklah sukar.

Penghantaran maklumat menggunakan kaedah ISDN melibatkan penghantaran dalam

talian sesalur, yang mana ia melalui sistem pemultipleks TDM-PCM. Dengan adanya

kemampuan sistem serta bidang penggunaan yang luas, maka kaedah ISDN lebih effective

digunakan.

Sistem perhubungan data biasanya menggunakan kaedah ISDN. Laluan-laluan data

yang biasa menggunakan kadar kapasiti yang tinggi amat sesuai sekali dengan kaedah

penghantaran menggunakan sistem ini. Seperti laluan telefon biasa, laluan data juga beroperasi

hampir sama dengan kaedah tersebut. Tapi ia melibatkan tab blok di IDF. Rajah 3.13

menunjukkan contoh laluan data bagi laluan data MayBank Kuala Terengganu ke MayBank

Gong Badak.

Berdasarkan rajah 3.13, peroperasian penghantaran data hanya akan berlaku apabila

ketiga-tiga stesen tersebut broperasi. Ini bermakna penghantaran data beroperasi apabila kadar

Tx = -7 dBm dan kadar Rx = -13 dBm. Kadar Rx dan Tx yang terlampau tinggi atau rendah

menyebabkan penghantaran data melalui laluan tersebut terdedah kepada error. Bagi laluan

data tersebut dapat beroperasi dengan baik, pelarasan terhadap modem di stesen pelanggan

46

perlu dibuat. Penggunaan modem juga perlu dititik beratkan, ini kerana penggunaan modem

pada stesen A dan stesen B yang sama serta sesuai menjamin penghantaran yang baik dapat

dilakukan.

Untuk stesen PDH, laluan ini melibatkan blok IDF yang mana ia mempunyai masukan

2Mbit/s bagi setiap blok. Laluan 2Mbit/s ini menghasilkan 30 channel laluan data. Pada setiap

channel tab blok IDF, ia mempunyai 8 pin. Dua pin untuk transmit isyarat / data, dua pin untuk

receive isyarat / data, dua pin ketiga untuk transmit suara dan dua pin terakhir iaitu untuk

receive suara.

d. Laluan siaran Televisyen

e. Laluan siaran FM ( Frekuensi Modulation )

3.3 BAHAGIAN MOBILE / OTS /RADIO

Unit ini berperanan untuk menjalankan kerja-kerja pengendalian dan penyelenggaraan

alat-alat atau perkhidmatan radio pelbagai di seluruh negeri Terengganu dan Kelantan.

47

Kebanyakan perkhidmatan yang diawasi oleh bahagian ini adalah melibatkan perkhidmatan

radio. Antara perkhidmatan-perkhidmatan yang diselenggarakan oleh bahagian ini adalah:

RILL (Radio In Local Loop)

MARS (Multi Access Radio System)

TM TRUNKS (Telekom Malaysia Trunk Radio)

COUNTRY SET

ODM (Other Department Maintenance)

BOMBA

KASTAM

JPS

BROADCAST

CDMA (Code Division Multi Access )

3.3.1 RILL (RADIO IN LOCAL LOOP)

RILL merupakan singkatan dari perkataan Radio In Local Loop. Perkhidmatan ini

merupakan perkhidmatan yang menggunakan teknologi radio. RILL menggunakan gelombang

radio untuk menjangkau ke ibusawat rangkaian pensuisan telefon awam tempatan (PSTN).

Perkhidmatan ini banyak digunakan di tempat-tempat yang tidak mempunyai perkhidmatan

kabel sebagaimana biasa.

RILL adalah sistem talian segera kerana ia boleh dipasang siap dalam masa yang

singkat. Bagi pelanggan yang sudah mendaftar untuk menerima perkhidmatan telefon, sistem ini

boleh dipasang segera di rumah pelanggan tanpa memerlukan masa yang lama untuk

pemasangan kerana sistem ini tidak melibatkan pendawaian kabel.

Di samping itu, ia juga merupakan perkhidmatan telefon sementara di mana apabila

sesuatu kawasan sudah dibekalkan dengan talian kabel kuprum biasa, maka sistem RILL tidak

di perlukan lagi dan ia akan ditukar dengan perkhidmatan telefon biasa yang menggunakan

kabel. Sementara itu, sistem RILL akan terus dibekalkan kepada pelanggan lain yang

memerlukan perkhidmatan telefon tetapi tinggal di kawasan pedalaman yang tidak mempunyai

kabel.

48

3.3.1.1 Fungsi RILL

RILL berfungsi sebagai sebuah perkhidmatan telefon di mana ia merupakan salah satu

cara penyelesaian bagi memenuhi permintaan pelanggan yang berada di kawasan-kawasan

yang tidak mempunyai talian. Kebiasaanya RILL digunakan di kawasan-kawasan kepulauan,

kawasan luar bandar dan juga sesuai digunakan di bandar-bandar besar. Setiap pelanggan

yang menggunakan perkhidmatan RILL memerlukan satu alat perhubungan yang di panggil

SRT selain daripada set telefon biasa.

SIM – Switch Interface Modul

SIM merupakan antaramuka kepada LE dan TIM dan terletak di ibusawat. Ia boleh

menerima kedua-dua isyarat analog dan digital dari ibusawat. Di samping itu, ia merupakan

multiplexer yang menumpu (concentrates) talian dari 1260 talian pelanggan yang disambung

dari LE ke SIM dan seterusnya ke 90 talian yang menggunakan 3X2Mb/s yang menyambungkan

SIM ke TIM. Ini bermakna, seramai 90 orang pelanggan boleh menggunakan sistem ini serentak

dalam satu masa daripada 1260 orang pelanggan yang boleh dimuatkan dalam satu sistem

RiLL. SIM juga mengandungi pendaftaran pelanggan yang digunakan untuk menyimpan semua

maklumat pelanggan yang mengunakan sistem ini.

TIM – Translator Interface Module

TIM menjadi antaramuka kepada SIM dan RBS. Ia dipasang di tempat yang sama

dengan RBS. Ia berfungsi dalam menentukan laluan bagi setiap panggilan yang dibuat. Selain

itu ia juga berfungsi dalam menukar isyarat digital pada laluan PCM dari SIM kepada isyarat

audio dalam bentuk analog. TIM disambung ke RBS menggunakan 4 wire bagi satu radio

channel.

RBS – Radio Base Station

49

RBS berfungsi dalam menukar isyarat audio ke frekuensi radio dan dipancarkan ke SRT

melalui antena. Ia juga berfungsi dalam nenentukan mutu pemancaran radio semasa panggilan

dibuat dengan menentukan kadar isyarat dan SRT.

i) SRT – Subscriber Radio Terminal

SRT menjadi pengantaramuka kepada alat perhubungan pelanggan dengan sistem

RAS 1000. Ia berfungsi dalam menukar isyarat radio yang diperolehi ke isyarat audio

(frekuensi suara). Satu SRT diperuntukkan hanya untuk seorang pelanggan. Terdapat 3

komponen utama pada SRT iaitu terminal, indoor antenna dan power supply adaptor. Ia

menggunakan 7.5V voltan DC dan dibekalkan dengan bateri sebagai backup. Bateri ini

boleh bertahan sehingga 36 jam. Jika lokasi pelanggan mempunyai kekuatan isyarat yang

rendah, pengguna boleh menggunakan outdoor antenna bagi menggantikan indoor antenna.

ii) Spesifikasi Peralatan RiLL

Peralatan RiLL jenis RAS 1000 (Radio Access System 1000) kini sudah kurang

digunakan oleh pihak Telekom Malaysia. Peralatan RAS 1000 telah digantikan (upgrade)

dengan model yang lebih baru, iaitu RAS 2000 yang lebih berkesan dari segi

pengoperasiannya. Begitu juga dengan peralatan telefon RILL yang semakin kurang

digunakan dalam menyediakan perkhidmatan kepada pelanggan memandangkan peralatan

RiLL mahal dan tiada bekalan mencukupi. Sebaliknya pihak Telekom Malaysia lebih

cenderung untuk menggunakan talian kabel copper biasa atau kabel fiber optik. Berikut

adalah spesifikasi bagi peralatan RILL yang digunakan oleh Telekom Malaysia :

~ TX Power : 12 W (+/-) 1 dB

~ TX Frequency offset : +/- 1.0 kHz

~ TX Deviation : 3.0 (+/-) 0.1 kHz

~ Receiver Sensitivity : <1.0 dBuV

~ Frequency range : 380MHz – 500MHz

~ Capacity (kemuatan) : 1320 subs

~ Type of antenna Rx, Tx : omni

~ Coverage area : 30 km

50

3.3.2 MARS ( MULTI ACCESS RADIO SYSTEM )

MARS adalah satu sistem yang menghubungkan perkhidmatan telefon yang digunakan

oleh pelanggan ke suis telefon dalam satu ibusawat dari satu kawasan ke kawasan lain yang

mempunyai halangan. MARS juga merupakan satu sistem yang menawarkan perkhidmatan

telefoni kepada sekumpulan kecil pelanggan yang berada di kawasan terpencil. Penggunaan

kabel adalah tidak sesuai bagi kawasan sebegini kerana kos pemasangan kabel adalah sangat

tinggi berbanding pendapatan yang diperolehi. Untuk itu perkhidmatan mobile memberi

kemudahan kepada penduduk terpencil untuk berkomunikasi dengan orang luar menggunakan

frekuensi radio.

3.3.2.1 Fungsi MARS

MARS berfungsi untuk memberi perkhidmatan laluan di antara pelanggan dengan

ibusawat yang tertentu, di mana kawasan-kawasan laluan mempunyai halangan seperti bukit-

bukau, pulau-pulau dan kawasan-kawasan yang jauh dari ibusawat telefon. Ia juga berfungsi

untuk mengendalikan satu kawasan yang dihadkan dalam sesuatu kawasan. Selain daripada itu

sistem MARS juga boleh berhubung dari satu kawasan ke kawasan yang lain melalui sistem

gelombang radio.

3.3.2.2 Jenis-jenis MARS

a) Sistem MARS IRT 1500.

Jumlah kapasiti yang dapat dimuatkan dalam sistem MARS IRT 1500 adalah seramai

128 pelanggan dan boleh menampung sebanyak 10 channel sahaja. Ia hanya memberikan

kemudahan kepada para pelanggan yang berada jauh dari ibusawat telefon dan pelanggan

yang berada di kawasan yang tidak mempunyai kabel.

b) Sistem MARS IRT 2000

51

Sistem MARS IRT 2000 berfungsi dengan menggunakan repeater untuk menghantar

semua mesej dan maklumat ke sebuah tempat semasa pengoperasian sistem ini. Bagi IRT

2000, jumlah kapasiti yang dapat dimuatkan adalah seramai 472 pelanggan dan sebanyak 30

channel sahaja yang boleh digunakan serentak.

c) Sistem DR MASS

Sistem DR MASS adalah berfungsi hampir sama dengan sistem MARS yang lain. Cuma

yang membezakannya ialah dari segi jumlah muatan atau kapasiti, iaitu sebanyak 520

pelanggan dan jumlah channel yang boleh digunakan serentak ialah sebanyak 60 channel. DR

MASS biasanya digunakan sekiranya talian kabel yang sedia ada tidak mencukupi.

Rajah 3.14: Konfigurasi bagi Sistem DRMASS

3.3.2.3 Cara Pemprosesan Dalam Sistem MARS

52

Penggunaan satu sistem MARS boleh dipecahkan kepada beberapa kawasan yang

berlainan. Sistem MARS melibatkan Central Station (CS), Terminal Station (TS) dan Drop

Repeater Station sekiranya terdapat halangan. Central Station (CS) yang terletak di ibusawat

dihubungkan dengan Terminal Station (TS) yang ditempatkan di kawasan terpencil

menggunakan frekuensi radio. Dari TS, kabel digunakan untuk menyambungkannya dengan

telefon pelanggan.

Drop Repeater Station (DRS) wujud jika ada halangan bagi pemancaran secara terus

dari CS ke TS. Selain bertindak sebagai repeater, ia juga boleh disambung terus ke telefon

pelanggan. Amnya, kabel dari ibusawat (LE), iaitu tempat pemprosesan panggilan disambung

ke junctor card (CJO) pada CS. Dengan itu isyarat analog dari ibusawat akan melalui CJO

seterusnya ke control card yang akan menukar isyarat ini kepada bentuk isyarat frekuensi radio.

Seterusnya, isyarat frekuensi radio akan dipancarkan melalui Transmitter (Tx) ke antena

dan kemudian ke TS. Receiver (Rx) pada TS akan terima isyarat ini dan dihantar ke junctor card

(CAO) yang disambung kepada telefon pelanggan dengan menggunakan kabel. Cara

pemprosesan yang sama berlaku ketika pemancaran isyarat dari TS ke CS

3.3.2.4 Spesifikasi Peralatan MARS

Berikut adalah antara spesifikasi peralatan yang digunakan dalam sistem MARS:

~ TX Power : 50W-100W

~ TX Deviation : 3.0 (+/-) 0.1 kHz

~ Receiver Sensitivity : <1.0 dBuV

~ Frequency range : 1247MHz – 1525MHz

~ Capacity (muatan) : 480 subs

~ Type of antenna Tx : Gridisk

Rx : Gridisk

3.3.3 TM TRUNK (TELEKOM MALAYSIA TRUNK RADIO )

53

TM TRUNK merupakan sistem perkhidmatan tanpa talian (wireless) yang menggunakan

gelombang radio sepenuhnya. Ia di kategorikan sebagai sebuah sistem perhubungan satu arah

dalam satu masa. Pada asalnya, sebelum wujudnya sistem TM TRUNK, sistem yang digunakan

ialah DTEC (Dedicated Tel. Exp. Channel). Sistem ini mempunyai fungsi yang sama dengan TM

TRUNK cuma jarak perhubungan antara pelanggan terhad, iaitu hanya dengan satu stesen

sahaja.

Sistem ATEC (Automatic Tel. Exp. Channel) diwujudkan untuk mempertingkatkan

keupayaan sistem DTEC. Dalam sistem ini, pelanggan boleh berhubung di antara satu sama

lain dalam jarak yang lebih jauh atau dalam lingkungan kawasan yang lebih luas. Sistem ATEC

dipertingkatkan lagi keupayaannya sehingga wujudnya sistem TM TRUNK. Dalam sistem ini,

pelanggan boleh berhubung di antara satu sama lain di seluruh Malaysia termasuk Sabah dan

Sarawak.

3.3.3.1 Fungsi TM TRUNK

TM TRUNK berfungsi untuk memberi kemudahan kepada pelanggan-pelanggan

membuat panggilan atau berhubung ke seluruh kawasan barat atau timur Malaysia. Sistem ini

kebiasaannya digunakan oleh syarikat-syarikat yang mempunyai kakitangan yang menjalankan

kerja-kerja atau aktiviti di luar kerana ia dapat memudahkan pelanggan berkomunikasi di antara

satu sama lain.

TM TRUNK mempunyai keistimewaannya tersendiri kerana dengan sistem ini,

pengguna dapat mengetahui kedudukan pelanggan-pelanggan yang dipanggil sama ada di

dalam atau di luar lingkungan. Pelanggan juga dapat mengetahui siapa yang membuat

panggilan dan pemanggil boleh meninggalkan pesanan sekiranya tiada jawapan.

3.3.3.2 Cara Pemprosesan Dalam Sistem TM TRUNK

54

TM TRUNK (Telekom Malaysia Trunk Radio) merupakan satu sistem di bawah

rangkaian ATEC, yang mana ia melibatkan satu rangkaian WAN (Wide Area Network).

Rangkaian ini mempunyai beberapa node, di mana setiap node mempunyai beberapa site.

Untuk pengoperasian, setiap site akan memancarkan satu kod tertentu ke seluruh kawasan

liputannya. Isyarat ini bertujuan untuk menyatakan kepada pelanggan bahawa terdapat liputan

di kawasan tersebut.

Setiap site mempunyai kod yang berlainan, ini dapat menentukan site yang mana

terlibat. Satu-satu panggilan mungkin akan bertukar site dan menyebabkan bertukarnya kod

yang dihantar oleh site apabila ia memasuki kawasan liputan yang lain.

Perkhidmatan TM Trunk meliputi spektrum perhubungan radio yang luas bagi

penggunaan darat, laut dan udara. Untuk perkhidmatan ini, wujud 3 kategori sistem

perhubungan. Perhubungan-perhubungan ini merangkumi perhubungan antara pengguna

pegun dengan pengguna pegun, pengguna pegun dengan pengguna bergerak dan pengguna

bergerak dengan pengguna bergerak.

Antara rangkaian WAN dengan setiap node, wujud satu rangkaian lebuhraya

komunikasi. Penyambungan antara rangkaian tersebut menggunakan Coins. Coins (Corporate

Information Superhigway) adalah satu rangkaian lebuhraya yang mana dapat menyediakan

perkhidmatan perhubungan maklumat yang meluas.

Sistem ini meliputi rangkaian di seluruh Malaysia. Ia juga hampir sama dengan sistem

telefon bersel (telefon selular) biasa, tapi ia mempunyai perbezaan dari segi penghantaran

maklumat. Untuk sistem ini, maklumat dapat dihantar dalam dua hala dan diterima dalam dua

hala, tapi dalam satu masa dua pihak tidak dapat menghantar maklumat serentak. Sistem ini

juga dipanggil half duplexs. Sistem half duplexs merupakan sistem yang mempunyai komponen

transmiter dan reciever, tetapi ia tidak dapat berfungsi serentak dalam satu masa.

Untuk rangkaian eastern node, terdapat 9 site yang menghubungkan antara site-site

untuk mewujudkan satu rangkaian yang berpusat pada node. Site-site yang ada ialah:

55

1. Bukit Besar (BSR)

2. Bukit Bintang (BTG)

3. Bukit Bakar (BBR)

4. Bukit Bauk (BAK)

5. Bukit kemuning (KMG)

6. Kota Bharu (KB)

7. Mentakab (MTK)

8. Bukit Pelindung (BPLG)

9. Bukit Sembilan (B9)

Mengikut kepada site-site yang ada di eastern node, didapati liputan yang wujud bagi

satu site bersambungan dengan kawasan liputan site yang berikutnya. Ini menyebabkan

penggunaan TM TRUNK tidak terganggu dalam membuat panggilan walaupun transmiter dan

reciever dalam keadaan bergerak.

Untuk kawasan timur, stesen node berada di Ibusawat Telekom Padang Hiliran. Stesen

node akan berfungsi sebagai terminal pensuisan (switching) apabila panggilan dibuat di

kalangan pelanggan. Pensuisan ini melibatkan pelbagai peringkat, di mana peringkat-peringkat

ini bergantung kepada jenis panggilan. Antara jenis-jenis panggilan yang wujud dalam sistem

TM TRUNK adalah seperti berikut :

Individual call

Group call

Inter site call

Inter site group call

Inter node cal

56

Site 2

scu

Tx Rx ccm

Tx Rx ccm

Tx Rx ccm Calling chennel (CC)

MODEM Trafic chennel (TC)

Rajah 3.15: Lakaran blok node

Berdasarkan rajah 3.15, dapat dijelaskan bahawa pensuisan akan berlaku apabila satu

panggilan dibuat oleh satu sub kepada sub yang lain, di mana isyarat panggilan akan

dipancarkan (transmit) daripada sub kepada site-site yang terdekat. Isyarat yang dihantar akan

diterima di reciever site dan terus ke node untuk tujuan pensuisan. Di node, isyarat ini masuk ke

calling channel (CC) dan terus dihantar ke Site Control Unit (SCU).

Berdasarkan code number yang dipanggil, SCU akan menghantar isyarat tersebut ke

modem dan terus kepada pelanggan yang dipanggil. Proses ini bergantung juga kepada jenis

panggilan yang dibuat berdasarkan kedudukan pemanggil dan penerima.

3.3.3.3 Spesifikasi Peralatan TM TRUNK

57

Site 1

Site 3

node

Berikut adalah spesifikasi bagi peralatan yang digunakan dalam sistem TM TRUNK :

a) Receiver

SENSITIVITY : –117 DBM (12 DB SINAD @ 1.5 KHZ Deviation)

Signal to noise Ratio : 45 dB @ -57dBm Rf Level, 1.5 kHz Deviation

Audio distortion : 2 % @ -70dBm RF level, 1.5 kHz Deviation

Audio line Level : -10 dBm

RSSI : 4.5 VDC @ -100 dBm RF level

Gating : -115 dBm (open)

Gating : -118 dBm (close)

Inetersite sending level to PCM : -10 dBm

b) Transmitter

- Frequency Offset : (+/-) 100 Hz

- Power Output : 50 W (depend on initial tuning)

- Low forward alarm set : < 36 W

- Demod : 1.5 kHz

- Intersite receiving level from PCM : 1.5 kHz at –10dBm

c) Channel Control Module (CCM)

- FFSK Deviation : 1.5 kHz

d) Tx / Rx MONITOR

- Volt (meter Reading) : FSD = 15 VDC

58

e) Combiner

- Forward power (after combiner ) 23 W

- Forward power (after circulator) 20 W

- Reverse power (after circulator) 1W

3.3.4 ODM (OTHER DEPARTMENT MAINTENANCE)

3.3.4.1 JPS (Telemetri)

Telemetri merupakan suatu sistem perhubungan data yang digunakan untuk menyukat

paras air hujan dan air sungai. Ia digunakan oleh pihak Jabatan Pengairan dan Saliran (JPS)

untuk mengetahui paras air hujan dan air sungai yang terkini bagi kawasan-kawasan tertentu

bagi membuat analisa tentang keadaan banjir. Sistem ini terdiri daripada:

Master controller

Remote station

Radio communication link

Alat penyukat air hujan

Pada remote station, paras air hujan disukat menggunakan tibbing bucket. Kemudian

data ditukar kepada bentuk tenaga elektrik seterusnya kepada isyarat radio. Isyarat ini

dipancarkan ke antena pada master controller. Dengan demikian, maklumat aras hujan dari

pelbagai tempat boleh diketahui dengan cepat dan tepat melalui komputer tanpa perlu ke tempat

yang paras air hujan disukat.

59

Rajah 3.16: Struktur peralatan bagi Sistem Telemetri JPS

60

3.3.4.2 BOMBA DAN KASTAM (Leased)

Leased merupakan satu sistem yang agak penting dalam sistem perhubungan. Sistem

ini digunakan oleh pihak KASTAM dan BOMBA bagi kegunaan sistem perhubungan jabatan

masing-masing. Sistem ini hampir sama fungsinya dengan sistem TM TRUNK, tetapi ia hanya

mempunyai 3 channel bagi setiap stesen. Di Negeri Terengganu sistem ini dapat meliputi ke

seluruh negeri kerana sistem ini mempunyai pemancar yang menyeluruh. Antara stesen yang

terlibat dengan sistem ini ialah :

1. Bukit Besar (BSR) di Kuala Terengganu

2. Bukit Bintang (BBI) di Besut

3. Bukit Kemuning (BKG) di Kemaman

4. Bukit Bauk (BBK) di Dungun

Untuk sistem ini, frekuensi yang digunakan bagi rangkaian BOMBA di stesen pengulang

(repeater) ialah 151.100 MHz bagi transmitter dan 146.100 MHz bagi receiver. Manakala bagi

rangkaian perhubungan KASTAM, frekuensi yang digunakan ialah 164.750MHz bagi transmitter

dan 160.150 MHz bagi reciever.Untuk pengoperasian sistem ini, apabila terdapat satu panggilan

dibuat di salah satu stesen liputan, maka repeater tersebut akan beroperasi dengan menerima

isyarat dari pelanggan. Repeater tersebut akan memancarkan (transmit) isyarat tersebut ke

seluruh kawasan liputannya dan menghantar isyarat ke stesen yang lain untuk dipancar bagi

melengkapkan satu sistem panggilan. Sistem ini juga dapat dikelompokan sebagai sistem half

duplexs .

61

3.3.4.3 TENAGA SOLAR

Tenaga solar digunakan bagi tujuan menjimatkn kadar penggunaan kuasa bateri.

Kebiasaannya, tenaga solar digunakan pada alat-alat atau sistem yang diletakkan dikawasan

yang agak jauh dan di kawasan yang berbukit-bukit seperti penggunaan dalam sistem MARS

kerana kawasan ini tidak dibekalkan dengan bekalan tenaga elektrik. Secara amnya, ia dapat

mengurangkan dan menjimatkan kos penggunaan tenaga elektrik.

Keselamatan dalam penggunaan tenaga elektrik adalah kurang terjamin kerana

sekiranya berlaku sebarang kerosakan, ia akan memberi kesan kepada para pengguna. Tetapi

dengan penggunaan tenaga solar, keselamatan akan lebih terjamin. Andainya berlaku sebarang

kerosakan, arus tidak akan berjalan dengan berterusan dan ia tidak akan menimbulkan kesan

yang buruk.

Dalam sistem solar yang digunakan, terdapat satu alat yang amat penting yang

dinamakan Solar Regulator. Alat inilah yang akan berfungsi sebagai pengawal arus tenaga.

Pada solar regulator terdapat dua kad yang sangat penting bagi mengawal arus yang dibawa

untuk mengecas tenaga kepada bateri. Pada kad tersebut, terdapat tiga nyalaan LED yang

berfungsi sebagai pemberi isyarat. Nyalaan tersebut adalah seperti berikut:

a) Nyalaan kuning (D-discharge)

Nyalaan kuning akan memberi isyarat apabila bateri yang ada tidak memerlukan caj lagi dan

ia akan membuat Cut Off apabila didapati High Voltage.

b) Nyalaan hijau (C-charger)

Nyalaan ini akan menandakan bateri akan membenarkan solar tadi membuat caj ke atasnya

kerana tenaga yang digunakan oleh bateri ialah 28.5V dan arus yang digunakan oleh bateri

adalah 2 Amp.

c) Nyalaan merah (U-utilization)

62

Nyalaan merah menandakan bateri mula-mula hendak mendapatkan caj daripada sel

tenaga solar. Ia juga akan membuat Cut Off apabila didapati keadaan Low Voltage.

Tenaga bateri hanya mampu bertahan selama lebih kurang 20 hari sahaja tanpa mendapat

sebarang caj daripada tenaga solar ataupun daripada generator yang dicaj secara manual.

Solar Protovoltaic Array adalah berfungsi sebagai penerima tenaga solar dari pancaran

matahari dan tenaga ini akan dibawa kepada bateri untuk dicaj. Berlakunya caj di bateri apabila

terdapat sebarang kekurangan caj pada kadar biasa. Kebiasaanya adalah pada kadar 24V DC.

Sebanyak 12 sel bateri dibuat sambungan di mana satu sel bateri mempunyai kapasiti voltan

sebanyak 2V sahaja. Tenaga yang dibawa akan melalui solar regulator terlebih dahulu. SR

berfungsi untuk memastikan talian arus berjalan dalam keadaan yang baik. Seterusnya, tenaga

yang dihasilkan akan dibawa kepada peralatan atau equipment dengan melalui antena. Bateri

berfungsi pada waktu malam dan juga pada waktu tenaga solar tidak dapat digunakan.

3.3.4.4 Charge Control

Charge Control berfungsi bagi menghubugkan antara ‘photovoltaic generator’ daripada

bateri apabila bateri memerlukan caj. Bateri ini akan dicaj semula secara automatik apabila

keadaan caj berkurangan.

3.3.4.5 Discharge Control

Fungsi discharge control ialah memutuskan sambungan antara output daripada bateri

apabila didapati bateri sudah tidak memerlukan caj lagi. Tetapi dengan cara automatik bateri

akan dicaj semula apabila nilai nominal menjadi kurang daripada 40%.

3.3.4.6 Overvoltage Alarm

Fungsinya ialah supaya pusat penyelenggaraan sentiasa berjaga-jaga dalam hal

kerosakkan litar utama dan jika voltan bateri mencapai 30V, radio boleh menghantar mesej jika

rangkaian radio bersesuaian.

63

3.3.4.7 Low-Voltage Alarm

Fungsi utamanya ialah menyatakan kepada pusat penyelenggaraan supaya berjaga-

jaga dalam situasi atau keadaan buruk yang berpanjangan dan jika caj bateri berkurangan, iaitu

di bawah 40% daripada nilai nominal, radio masih boleh menghantar mesej jika rangkaiannya

adalah bersesuaian.

3.3.4 CDMA (Code Division Multi Access)

CDMA memerlukan satu pemancar yang dikenali sebagai BTS (Base Terminal Station)

di mana ia dipancarkan di tempat yang tinggi dan mengikut keperluan penduduk di sesebuah

kawasan.Biasanya BTS dipasang di atas bukit atau di ibusawat di mana terdapat 3 antena untuk

penghantaran isyarat dan juga 3 antena untuk penerimaan isyarat gelombang.

64

Rajah 3.17: Struktur susunan asas bagi stesen luar menggunakan bekalan kuasa tenaga solar

65

3.4 BAHAGIAN PENYIARAN (BROADCAST)

3.4.1 Pengenalan

Televisyen (TV) adalah merupakan salah satu daripada alat elektronik yang dapat

menghasilkan gambar (colour) dan suara (bunyi). Ia merupakan maklumat gambar beserta

bunyi menerusi pancaran satu gelombang radio ataupun melalui kabel. Terdapat dua bahagian

yang penting untuk menghasilkan maklumat gambar dan bunyi. Bahagian yang dimaksudkan

ialah pemancar dan penerima. Pada bahagian penerima, isyarat gambar dan suara akan

ditukarkan kemudian diubah kepada isyarat gelombang elektrik. Kesemua isyarat ini akan

dipancarkan oleh stesyen pemancar. Pada bahagian penerima, isyarat elektrik yang dipancar

oleh stesyen pemancar akan ditukar dan diubah semula kepada isyarat gambar beserta dengan

suara (bunyi).

Penyiaran TV adalah bermaksud menghantar suatu isyarat kesemua arah dalam bentuk

video dan audio. Penyiaran isyarat audio dan video digunakan untuk memodulatkan isyarat

pembawa pada frekuansi yang berbeza dan isyarat ini akan dipancarkan. Bagi isyarat video

(gambar) ia menggunakan Amplitud Modulation (AM). Bagi isyarat audio (suara) ia

menggunakan Frekuansi Modulation (FM). Frekuensi isyarat bunyi dan gambar perlu ditukarkan

kepada frekuensi jalur bagi memudahkan penguatan isyarat dibuat sama ada semasa pemancar

dan penerimaan semula isyarat.

3.4.2 Sistem Penyiaran di Malaysia

Sistem Penyiaran di Malaysia telah bermula pada tahun 1963, dengan bermulanya

sistem penyiaran TV 1 (hitam putih). Ini diikuti pula dengan sistem penyiaran TV2 pada tahun

1969. Berikutan dengan ini, sistem penyiaran mula berkembang maju dengan wujudnya lebih

banyak lagi sistem penyiaran lain seperti sistem penyiaran FM dan TV3. Sistem laluan

penyiaran ini disediakan oleh pihak Telekom Malaysia Berhad. Pihak Telekom

bertanggungjawab di atas semua laluan yang disediakan.

66

Pada mulanya sistem penyiaran ini hanya menggunakan laluan udara (Microwave), tapi

memandangkan teknologi semakin maju, satu laluan alternatif telah diwujudkan iaitu dengan

menggunakan laluan fiber optik. Laluan siaran tv yang disediakan oleh telekom terbahagi

kepada beberapa channel iaitu :-

TV 1 – SALURAN PERDANA

TV 2 – SALURAN EMAS

TV 3

Manakala laluan FM yang disediakan terbahagi kepada 6 siaran iaitu :-

FM RADIO 1 –SALURAN NASIONAL

FM RADIO 2 – SALURAN MUZIK

FM RADIO 3 – SALURAN TEMPATAN

FM RADIO 4 – SALURAN INGGERIS

FM RADIO 5 – SALURAN CINA

FM RADIO 6 – SALURAN TAMIL

Sehingga sekarang Pihak Telekom telah mewujudkan 49 buah stesen pemancar TV dan FM di

seluruh negara. Di Terengganu sahaja telah wujud tiga stesen pemancar utama bagi laluan TV

dan FM iaitu:

a) Stesen Bukit Besar (BSR)

b) Stesen Bukit Bauk (BBK)

c) Stesen Bukit Bintang (BBI)

Untuk Penyiaran TV, Penghantaran setiap channel memerlukan laluan 34 Mbit/s.

Penghantaran menggunakan laluan 34 Mbit/s bertujuan untuk menjadikan isyarat video yang

dihantar dalam keadaan jelas dan pergerakkannya tidak terhenti-henti. Berbeza pula dengan

Penghantaran FM, ia menggunakan laluan 2Mbit/s untuk laluan 2 channel. Ini bermakna untuk

sistem penyiaran TV, laluan 140 Mbit/s disediakan. Ia dapat memuatkan laluan siaran TV1,

TV2, TV3 dan satu laluan sebagai standby.

67

3.4.3 Penghantaran siaran TV

Penghataran siaran TV adalah merupakan salah satu daripada penggunaan gelombang

mikro. Terdapat beberapa peringkat yang perlu dilaksanakan sebelum siaran TV dapat diikuti di

seluruh negara. Siaran TV1, TV2 dan TV3 akan dibawa dari studio masing-masing ke ibusawat

Telekom di Jalan Raja Chulan (JRC). Studio- studio tersebut mempunyai sambungan kabel fiber

optik dengan JRC. Dari JRC, siaran TV akan dibawa ke stesen PCM di Mentakab dengan

menggunakan fiber optik. Dari stesen PCM Mentakab siaran akan dipancarkan ke stesen PCM

Teruntum kemudian dihantar ke Bukit Besar dan dipancarkan ke seluruh kawasan di Kuala

Terengganu.

Isyarat yang di terima di Bukit Besar akan memasuki DRS dan ditukarkan kepada

isyarat digital oleh modulator. Isyarat digital (140Mb/s) akan memasuki alatan pada PCM. Di

PCM isyarat digital tersebut akan dipisahkan kepada 4 iaitu :

TV1 – 34.1 Mb/s

TV2 – 34.2 Mb/s

TV3 – 34.3 Mb/s

Stand-by – 34.4 Mb/s

Keempat-empat isyarat digital diatas akan memasuki decoder. Ketika di decoder, isyarat digital

akan ditukarkan kepada analog dan dibahagikan kepada 2. Dua isyarat tersebut akan memasuki

VDA (Video Distribution Amplifier) dan ADA (Audio Distribution Amplifier). Fungsi VDA dan ADA

adalah untuk menguatkan isyarat yang memasukinya. Keluaran VDA dan ADA akan memasuki

alatan transmitter.

Di transmitter, kedua-dua isyarat audio dan video digabungkan. Kemudian isyarat yang

telah digabungkan akan dipancarkan kepada pengguna. Antena dipole digunakan untuk

memancarkan siaran TV kepada pengguna. Kuasa pemancaran antena dipole tersebut adalah

10KW. Ini membolehkan siaran TV dapat diikuti sehingga pada jarak 50Km. Antena dipole

digunakan kerana kawasan pemancarannya adalah di sekeliling antena.

68

3.4.4 Proses pemancaran dan penerimaan TV asas

Pada bahagian pemancar, mikrofon dan kamera digunakan untuk menukarkan

maklumat suara dan gambar kepada perubahan isyarat elektrik yang dikenali sebagai isyarat

audio dan isyarat video. Kedua-dua isyarat akan melalui proses pemodulatan yang berbeza

iaitu pemodulatan amplitud (AM) untuk isyarat video dan pemodulatan frekuensi (FM) untuk

isyarat audio. Seterusnya kedua-dua maklumat akan dipancarkan melalui ruang udara iaitu

menggunakan gelombang radio ataupun melalui kabel.

Manakala pada bahagian penerima pula, isyarat yang telah dipancarkan oleh bahagian

pemancar akan dipintas oleh antena penerima. Isyarat maklumat iaitu video serta audio yang

diterima ini perlu dikuatkan sebelum ianya dihantar ke litar bahagian pengesan gambar dan

suara (bunyi). Pada bahagian ini isyarat maklumat yang diterima akan diubah semula kepada

isyarat audio dan isyarat video yang asal seterusnya digandingkan dengan pembesar suara dan

tiub gambar untuk menghasilkan gambar dan suara sebagaimana yang telah dirakamkan oleh

kamera dan mikrofon. Proses pemancaran dan penerimaan tv secara asas ini boleh ditunjukkan

pada gambarajah blok dalam lampiran broadcast.

69

Rajah 3.18 Blok pemancar TV

CRT

SPEAKER

Rajah 3.19: Blok asas penerima tv

70

KAMERA PENGUAT VIDEO

PEMANCAR ISYARAT VIDEO

PENGIMBASAN DAN PENYEGERAKAN

MICPENGUAT

AUDIOPEMANCAR

ISYARAT AUDIO

PENGESAN GAMBAR

DAN SUARA

PENGIMBASAN DAN PENYEGERAKAN

ISYARAT AUDIO

ISYARAT VIDEO

3.5 BAHAGIAN MICROWAVE

3.5.1 Pengenalan bahagian Microwave

Gelombang mikro atau microwave merupakan satu medium penghantaran jarak jauh

yang sering digunakan dalam sistem telekomunikasi. Kebiasaannya, perhubungan yang

menggunakan kaedah ini banyak dipengaruhi oleh keadaan cuaca dan bentuk muka bumi.

Kawasan seperti bukit dan sungai turut mempengaruhi isyarat yang akan di hantar oleh suatu

stesen ke stesen yang lain.

Keadaan ini mampu untuk memesongkan laluan isyarat gelombang mikro.

Pengendalian dalam sistem microwave memerlukan kemahiran dan pengetahuan yang jelas

tentang suatu sifat mengenai gelombang serta faktor-faktor yang mampu mempengaruhi

gelombang yang di hantar kaedah pembaikan yang di perlukan.

Bahagian ini bertanggungjawab untuk memeriksa semua gelombang yang dihantar atau

diterima samada mencukupi atau dengan kata lain isyarat maklumat tersebut tidak mengalami

sebarang hingar. Dimana ia akan menyebabkan maklumat yang diterima tidak jelas. Semua

gelombang yang dipancarkan adalah gelombang mikro dengan menggunakan parabola dan

antena. Satu parabola mampu membawa 6 saluran dan setiap saluran mempunyai frekuensi

yang berbeza-beza.

3.5.2 Jenis – Jenis Stesen Pemancar Dalam Sistem Mikrowave

Didalam sistem perhubungan gelombang mikro terdapat dua jenis stesen pemancar iaitu

Stesen Terminal dan Stesen Pengulang. Stesen- stesen pemancar ini adalah;

Stesen Terminal

Stesen Pengulang

71

3.5.2.1 Stesen Terminal

Stesen Terminal merupakan stesen utama yang kebiasaannya terletak di bandar-

bandar besar yang mempunyai saluran telefon yang berkapasiti tinggi. Stesen teminal juga

merupakan stesen pegawal sistem radio relay yang biasanya berada dibawah pengawasan dan

penyenggelaraan juruteknik yang bertanggungjawab.

Pada kebiasaannya terdapat beberapa stesen yang terletak di bawah pengawasannya.

Ini bermakna sebarang kerosakan yang berlaku pada stesen kawalan akan dilaporkan ke stesen

kawalan melalui sistem penggera keselamatan. Contohnya stesen Terminal adalah Bukit Besar.

3.5.2.2 Stesen Pengulang

Stesen Pengulang berfungsi sebagai melakukan pengulangan kepada isyarat yang

dipancarkan ke stesen yang berikutnya. Pada kebiasaannya penguat isyarat yang dilakukan

bertujuan agar yang ingin dipancarkan dapat diterima oleh stesen yang jauh sepertimana yang

dipancarkan oleh stesen terminal.

Stesen pengulang juga mampu mengeluarkan serta meyertakan isyarat berkapasiti kecil

untuk dipancarkan ke stesen yang lain. Ia juga berfungsi untuk menghantar maklumat stesen

yang lain ke stesen kawalan secara terus dan menerima isyarat kawalan dari stesen tersebut.

Contohnya stesen pengulang di Bukit Kesing.

72

3.5.3 Peralatan Microwave

Peralatan-peralatan radio yang digunakan dalam unit TOMA KEL / TRG adalah seperti

dalam jadual 3.2 :

PERALATAN LALUAN JENIS LALUAN

a) Fujitsu DM 1000Bukit Kesing-Kenyir

(4x2) Mb/s [2.2Ghz (1+1)]

b) Fujitsu DM 1000 Bukit Kesing-Bukit Besar (4x2) Mb/s [7.5Ghz (1+1)]

c) Harrison Farinon Division K.Berang-Bukit Durian Tarus (16x2)Mb/s [7.4Ghz (1+1)]

Jadual 3.2 : Peralatan dalam microwave

Walau bagaimanapun terdapat beberapa jenis peralatan-peralatan microwave terdapat

di bawah pengawasan Telekom Malaysia Berhad seperti Alcatel dan Nec.

73

BAB IV

SOMA

(SWITCHING OPERATION AND MAINTENANCE)

4.1 PENGENALAN

Perkembangan teknologi komunikasi dalam urusan seharian telah mendorong manusia

mencipta kaedah atau cara pelaksanaan komunikasi secara yang lebih berkesan dan cekap dari

semua aspek. Tiga bahagian asas yang utama untuk membentuk satu sistem perhubungan

ialah :

i. Sistem pemancaran dan penerimaan

ii. Medium penghantaran

iii. Pemprosesan data

Telekom Malaysia sendiri mempunyai unit-unit tertentu untuk memastikan sistem

perhubungan yang disediakan beroperasi dengan lebih cekap dan efisyen. Unit SOMA ini

terlibat dalam tugas pemprosesan data seperti menentukan destinasi mana yang hendak

dihubungkan, billing dan pengawalan trafik untuk sistem perhubungan ini. Selanjutnya akan

diterangkan nanti secara jelasnya.

74

4.2 SEJARAH

Sebaik sahaja menoleh ke belakang untuk melihat perkembangan sejarah sistem pensuisan

yang bermulanya seperti berikut:-

4.2.1 Manual board

Pada awal kewujudan sistem perhubungan ini , penyambungan di antara dua destinasi

atau pelanggan dibuat secara manual di mana menggunakan manual board. Sistem manual

board ini dikawal oleh operator yang bertugas dan hanya dapat menampung 10 hingga 20

pelanggan sahaja.

4.2.2 Step by step

Diperkenalkan di British pada tahun 1940 an hingga 1977. Sistem ini menggunakan auto-analog

dan hanya dapat menampung 100 pelanggan dalam sesebuah ibusawat.

4.2.3 Cross Bar

Diperkenalkan di Sweden dan masih menggunakan auto-analog. Komunikasi antara

ibusawat diproses menggunakan signaling dan dengan itu rangkaian perhubungan telah dapat

diperluaskan.

4.2.4 AXE 10

i) Berasal dari negara Sweeden

ii) Syarikat Ericsson adalah merupakan pengeluar bagi ibusawat jenis ini.

iii) Sistem AXE digunakan di kebanyakan ibusawat Telekom Malaysia Berhad.

75

4.2.5 NEAX 61E

i) Berasal dari negara Jepun

ii) Syariakat NEC adalah merupakan pengeluar bagi ibusawat jenis ini.

iii) Sistem NEAX 61 digunakan di kebanyakan ibusawat Telekom Malaysia Berhad.

4.2.6 ALCATEL

i) Berasal dari negara Perancis.

ii) Syariakat Alcatel yang mengeluarkan ibusawat jenis ini.

iii) Sistem ibusawat Alcatel biasanya di sebelah Pantai Timur dan Utara Semenanjung

Malaysia.

4.2.7 NOKIA

i) Berasal dari negara Finland

ii) Syarikat Nokia yang mengeluarkan ibusawat jenis ini

iii) Sistem ibusawat Nokia biasanya digunakan di bahagian Tengah dan Barat

Semenanjung Malaysia serta diseluruh negeri Sarawak.

4.2.8 FETEX

i) Berasal dari negara Jepun

ii) Syariakat Fujitsu Yang mengeluarkan ibusawat jenis ini.

iii) Sistem ibusawat FETEX biasanya digunakan Selatan Semenanjung Malaysia dan

diseluruh negeri Sabah.

Jika dilihat dari segi jenis sistem pensuisan yang digunakan adalah pelbagai, namun

tujuan dan fungsinya adalah sama iaitu untuk memproses segala maklumat yang membolehkan

komunikasi terbentuk.

76

4.3 HIRAKI

Hirarki merupakan satu turutan perjalanan sistem komunikasi yang berlaku di negara

Malaysia hari ini. Hirarki ini dapat diperjelaskan dalam rajah 4.1 serta keterangan di bawah :-

Rajah 4.1 :Hubungan sistem rangkaian perhubungan di Malaysia

4.3.1 International

International ini merupakan pintu keluar masuk rangkaian perhubungan negara kita dengan

negara-negara lain. Hanya terdapat 3 tempat yang mempunyai ibusawat international iaitu di

jalan Raja Chulan (RCI), Kelana Jaya (KLJI) dan Labuan (LBNI) Panggilan IDD dan Malaysian

Direct dibuat melaui ibusawat ini.

4.3.2 Digital Trunk Swith (DTS)

DTS merupakan sebuah ibusawat yang mana akan mengawal sebuah ibusawat lain.

Tiada pelanggan yang disambung terus kepada ke ibusawat ini. Ibusawat ini akan berhubung

dengan banyak DLS. Central prosessor (CP) digunakan untuk mengawal segala akiviti

komunikasi yang berlaku di DLS.

77

DTS

INTERNATIONAL

DTS

DLS DLS

DRS

DRS

4.3.3 Digital Local Switch (DLS)

DLS merupakan sebuah ibusawat yang berhubung secara dua hala iaitu kepada sebuah

ibusawat lain dan terus kepada pelanggan.

4.3.4 Digital Remote Switch (DRS)

DRS merupakan ibusawat yang disambung kepada pelanggan tanpa boleh memproses

panggilan yang dibuat di kawasanya. Ini kerana DRS tidak mempunyai central prosessor (CP) .

DRS berfungsi sebagai penyambung antara ibusawat dan pelanggan.

4.4 PERKHIDMATAN YANG DITAWARKAN OLEH TELEKOM

Terdapat dua jenis utama perkhidmatan yang ditawarkan iaitu pekhidmatan komunikasi

suara dan data. Berikut disenaraikan nama perkhidmatan yang ditawarkan :

i. Public Switching Telephone Network (PSTN)

Adalah rangkaian tetap telefon yang mana menggunakan kabel sebagai medium

penghantaran. Ini termasuk dalam perkhidmatan suara sahaja.

ii. Malaysian Circuit Network (MAYCIS)

Memberikan perkhidmatan data yang mana membolehkan komunikasi melalui komputer.

Perkhidmatan ini menggunakan isyarat analog dalam proses penghantaran dan

penerimaan.

iii. Automatic Telephone Using Radio (ATUR)

Merupakan satu perkhimatan suara menggunakan gelombang radio sebagai medium

penghantaran.

iv. Malaysian Packet Switching Network (MAYPAC)

Menawarkan perkhidmatan data menggunakan isyarat digital. Ini akan menjadikan proses

komunikasi data ini menjadi lebih cepat dan tepat. MODEM digunakan sebagai antara muka

78

yang menukarkan isyarat analog kepada digital serta sebaliknya. Penukaran isyarat tersebut

akan melalui proses modulation (MO) dan demodulation (DEM).

v. Integrated Switching Digital Network (ISDN)

Adalah rangkaian yang ‘integrates’ data, suara dan imej menggunakan isyarat digital.

Perkhidmatan ini akan membolehkan sebarang maklumat seperti data dan suara diperolehi

dengan cepat dan tepat oleh pengguna. Alat penerimaan dan penghantaran yang

disambung kepada ‘network termination (NT)’.

4.5 SISTEM NOMBOR

Sistem penomboran diwujudkan untuk mengawal kelancaran komunikasi daripada

sistem perhubungan. Sistem penomboran negara Malaysia telah ditetapkan mengikut standard

antarabangsa. Berikut adalah jenis-jenis sistem penomboran yang digunakan :

4.5.1 Panggilan tempatan

Hanya 7 nombor digunakan dalam kod kawasan yang sama. Nombor tersebut mewakili

kod ibusawat dituruti dengan nombor pelanggan. Ringkasan adalah seperti berikut.

Kod Ibusawat Nombor Pelanggan

Rajah 4.2 : Kod ibusawat dan nombor pelanggan

79

4.5.2 Panggilan STD

Panggilan STD yang melibatkan kod kawasan yang berlainan pula menggunakan 9 digit

nombor yang mewakili kod kawasan, kod ibusawat dan nombor pelanggan.

Kod Kawasan Kod Ibusawat Nombor Pelanggan

Rajah 4.3 : Kod kawasan dan kod ibusawat serta nombor pelanggan

Berikut adalah kod kawasan yang terdapat di negara kita

Kod Kawasan Kawasan

00 Luar negara

01 Mobile phone

02 Singapura

03 Kuala Lumpur

04 Penang, Kedah, Perlis

05 Perak

06 Melaka, Negeri Sembilan

07 Johor

08 Sabah, Sarawak, Brunei

09 Terengganu, Kelantan, Pahang

Jadual 4.1 :Kod kawasan bagi Malaysia

80

4.5.3 International Direct Dail (IDD)

Membolehkan pelanggan membuat panggilan ke luar negara tanpa bantuan telefonis.

Nombor yang digunakan mestilah didahului dengan kod 00. Berikut ditunjukkan perwakilan digit

yang digunakan.

Rajah 4.4 : Kod antarabangsa

Kod negara adalah berbeza mengikut piawai antarabangsa yang telah ditetapkan. Bagi

negara Malaysia kod negara ialah 60.

4.5.4 Malaysia Direct

Adalah perkhidmatan yang ditawarkan oleh Telekom Malaysia bagi membolehkan

panggilan dari luar negara tanpa bantuan telefonis. Contoh panggilan dari London ke Malaysia

dibuat menggunakan nombor 010603XXXXXXX

Rajah 4.5 : Kod tanpa bantuan telefonis

81

KodLaluan

KodNegara

KodKawasan

Kod IbusawatNombor

Pelanggan

1 0 6 0 X X X X X X X30

Kod Laluan Kod Negara

Kod Kawasan Kod Ibusawat Nombor Pelanggan

4.6 EQUAL ACCESS

Diperkenalkan pada Januari 1999 bagi memperkembangkan dan melicinkan lagi sistem

komunikasi. EQUAL ACCESS ini memberi banyak pilihan kepada pelanggan untuk memilih

talian mana yang hendak digunakan. Perkhidmatan ini memberi kemudahan kepada pelanggan

sama ada hendak menggunakan talian syarikat tertentu dalam satu masa. Pelanggan juga

berhak memilih gabungan talian komunikasi antara pihak TMB dengan syarikat komunikasi lain.

Gabungan perkhidmatan dapat dijelaskan seperti rajah di bawah.Equal Access.

Rajah 4.6 : Contoh laluan yang ditawarkan oleh EQUAL ACCESS

Merujuk kepada rajah 4.6 pelanggan mempunyai pilihan untuk memilih talian yang

hendak digunakan samada hendak menggunakan talian TMB sahaja atau sambung

menggunakan talian syarikat lain seperti Celcom atau Time. Perkhidmatan ini akan dapat

melancarkan lagi komunikasi terutamanya jika berlaku kesesakan dalam sesebuah talian bagi

syarikat-syarikat tertentu. Untuk menggunakan perkhidmatan ini, pelanggan perlu membuat

pendaftaran kepada syarikat yang terbabit. Untuk membuat panggilan, pelanggan perlu

memasukkan nombor atau kod laluan bagi syarikat tersebut.

Rajah 4.7 : Kod laluan syarikat

82

CELCOM

TELEKOM

TIME

TELEKOM

AB

1 0 6 0 X X X X X X X0

Kod Laluan Kod Kawasan

Kod Ibusawat Nombor Pelanggan

Berikut adalah kod laluan bagi syarikat yang terlibat dalam perkhidmatan EQUAL ACCESS.

Kod Laluan Syarikat

181 TELEKOM

182 CELCOM

183 TIME

186 BINARIANG

Jadual 4.2 : Kod laluan perkhidmatan Equal Access

Sistem bil bagi perkhidmatan ini akan dikira mengikut peratusan penggunaan dan perlu

dibayar berasingan.

4.7 SISTEM IBUSAWAT YANG DIGUNAKAN

Bagi TMB beberapa sistem telah aplikasikan kepada ibusawat-ibusawat yang dibina.

Contoh yang biasa digunakan sekarang ialah system AXE dan ALCATEL. Namun begitu

sebelum penggunaan kedua-dua sistem ini, TMB banyak menggunakan sistem NEAX untuk

ibusawat yang dibina. Selaras dengan perkembangan sistem komunikasi di dunia ini, TMB telah

membina ibusawat baru dengan aplikasi sistem AXE dan ALCATEL.

4.7.1 Sistem AXE

AXE 10 merupakan sistem ibusawat telefon yang menawarkan semua jenis rangkaian

komunikasi sama ada tempatan mahupun antarabangsa. Sistem ini telah dibina oleh Syarikat

Perwira Ericson dan mula beroperasi pada tahun 1976. Sistem ini telah berkembang dari masa

ke semasa selari dengan perubahan sistem komunikasi semasa dunia.

83

4.7.1.1 Struktur asas sistem .

Sistem AXE menggunakan ‘Stored Program Control System’ iaitu sistem yang segala

operasi ibusawat dikawal oleh program yang berada dalam computer control. Semua maklumat

berkenaan operasi ibusawat disimpan dalam memori komputer. Operasi untuk sistem ini dapat

diubahsuai dengan mengubah program yang disimpan.

Amnya juga Ibusawat ini terdiri daripada 2 bahagian utama iaitu bahagian penyuisan

yang dikenali dengan APT dan bahagian pemprosesan yang dikenali sebagai APZ. Sistem

penyuisan untuk AXE ini dibahagikan kepada dua bahagian iaitu SPC dan NON-SPC yang

mana sistem SPC menggunakan cip-cip get dalam litar manakala NON-SPC menggunakan

sistem mekanikal yang melibatkan selenoid dalam proses pengsuisan.

APT = Telephony part of AXE

APZ = Control part of AXE

Rajah 4.8 : Struktur asas sistem AXE

84

Switching Equipment

Computer

APT

APZ

Store Content

APT adalah perisian yang disimpan di dalam APZ dan dengan ini segala aktiviti yang berlaku

dalam APT dikawal oleh APZ. APT juga mempunyai dua subsistem yang mana setiap satunya

dikawal oleh regional prosessor (RP). Disini juga jelaskan serba sedikit peranan atau tugas

yang dimainkan oleh APT.

i. Traffic Control Subsystem

Perisian yang berfungsi untuk mengawal trafik panggilan

ii. Trunk & Signalling Subsystem (TSS)

Perisian dan perkakasan yang berfungsi dalam memberi isyarat bagi membolehkan

komunikasi antara dua ibusawat berlaku.

iii. Group Switching Subsystem

Perisian dan perkakasan yang menentukan laluan mana yang dipilih bagi suatu panggilan

STD dan IDD.

iv. Subcribers Switching Subsystem (SSS)

Perisian dan perkakasan yang mengawal trafik pelanggan yang bersambung dengan

ibusawat dan juga jenis nada panggilan.

v. Operator Subsystem (OPS)

Perisian yang mengawal hubungan dengan operator.

vi. Mobile Telephony Subsystem (MTS)

Perisian dan perkakasn yang mengawal trafik dengan pelanggan mobile.

vii. Charging Subsystem

Merupakan perisian yang mengawal caj panggilan.

85

4.7.1.2 Signaling

Dalam sistem perhubungan, signaling merupakan pemberi maklumat dan arahan dari satu titik

ke titik releven lain kepada setting up dan supervision panggilan telefon yang dibuat. Keadaan

ini berlaku dalam TSS bagi panggilan STD dan di SSS bagi

panggilan tempatan. Signaling boleh dibahagikan kepada dua jenis iaitu subcriber loop signaling

dan inter-exchange signaling.

i.i. Subcriber loop signaling

Jenis ini adalah signaling yang wujud antara telefon dengan DLS. Untuk memulakan

sesuatu panggilan, pelanggan A (sentiasa dianggap pemanggil ) akan mengangkat gagang.

Tindakan ini adalah isyarat kepada ibusawat bahawa A ingin membuat panggilan telefon. Oleh

itu ibusawat akan menghantar nada dail dari SSS bagi membolehkan A mendail nombor yang

dikehendaki. Nombor ini akan dihantar ke ibusawat dan seterusnya ibusawat akan menghantar

status panggilan samada ada nada deringan atau sibuk. Keadaan ini juga bergantung kepada

status talian B.

A B

Nada Dail

Nada Dering Isyarat Dering

Hook Off

CONVERSION

Rajah 4.9 : Perjalanan panggilan yang dibuat

86

NOMBOR

Perjalanan operasi ini hanya berlaku bagi panggilan tempatan sahaja yang mana

melibatkan DLS yang sama. Bagi panggilan STD dan IDD, signaling antara ibusawat sangat

penting.

ii.ii. Inter-Exchange Signalling

Operasi Inter-Exchange Signalling boleh diringkaskan seperti berikut :-

A Hook OFF B

Dialing

Tone Signal

Answer

CONVERSION

Clear Back

Clear Forward

Rajah 4.10 : Proses penghantaran isyarat antara ibusawat.

Dalam proses di atas, register signal digunakan ketika panggilan dibuat untuk menghantar

maklumat berbentuk alamat dan ketagori manakala line signal digunakan sepanjang masa

panggilan untuk mengawal status talian.

87

a) CCITT

Merupakan badan yang mengawal standard sistem komunikasi antarabangsa. Semua

syarikat telekomunikasi perlu merujuk kepada standard ini agar komunikasi antara dua sistem

yang berlainan boleh dilaksanakan. 2 jenis standard yang digunakan di Malaysia iaitu CCITT

NO.7 dan CCITT R2. CCITT NO 7 adalah standard sistem bagi common channel signaling

(CCS) bagi kegunaan rangkaian digital sama ada national atau international. Sistem ini

mempunyai kadar pemancaran yang tinggi iaitu 64 kbps dan juga boleh digunakan dalam talian

analog. Penggunaan sistem ini agak meluas di negara kita kerana mempunyai banyak

kelebihan. Antaranya ialah :-

i. Laju - Masa untuk set up panggilan adalah daripada 1 saat.

ii Kapasiti Tinggi - Setiap signaling boleh mengawal signaling untuk beribu panggilan serentak.

iii. Jimat – Peralatan kurang digunakan berbanding signaling traditional.

iv Fleksibel – Mempunyai banyak signal untuk pelbagai kegunaan.

CCIT R2 pula merupakan standard sistem bagi MFC R2 yang menggunakan isyarat analog

dalam signaling.

88

IAM

ACM

ANC

CBK

CLF

RLG

Rajah 4.11:Urutan Signaling Bagi Ordinary Call

Setiap arahan yang dipaparkan mempunyai tugas-tugas tertentu dalam membentuk satu kitaran

komunikasi yang dibuat.

i.i. Intial Address Message (IAM)

Mengandungi bahagian utama dari nombor B dan juga A. Circuit Identification Code (CIC)

memberitahu ibusawat bahawa ada panggilan yang hendak dibuat. Maklumat signaling yang

dihantar dikumpul dalam unit isyarat yang dipanggil data paket. Selain maklumat signaling,

terdapat juga identiti litar perbualan dan maklumat alamat.

ii.ii. Address Complete Message ( ACM )

Memberitahu yang semua digit telah diterima dan menghantar status semasa B

iii.iii. Answer Signal, charge ( ANC )

Memulakan caj dalam ibusawat pemanggil.

89

A B

iv.iv. Clear Back ( CBK )

Bersihkan maklumat dalam arah belakang.

v.v. Clear Forward ( CLF )

Bersihkan maklumat dalam arah depan.

vi.vi. Release Guard ( RLG )

Merupakan tindakbalas bagi CLF dan memberitahu bahawa talian bebas kembali

digunakan.

4.7.1.3 Trafik

TCS ialah salah satu subsistem dalam APT yang berfungsi sebagai pengawal trafik

dalam talian. Kajian terhadap trafik yang ada sangat penting bagi memastikan tiada talian yang

mengalami kesesakan yang tinggi. Daripada hasil permerhatian dan kajian yang dibuat, waktu

yang paling sibuk adalah minggu pertama bermula hari Isnin hingga Jumaat. Kesibukan ini

berlaku dalam lingkungan pukul 9.00 pagi hingga 12.00 tengahari dan 9.00 malam hingga 12.00.

Unit Earlang digunakan untuk mengukur perjalanan trafik ini. Bacaan yang diambil akan

digabungkan dengan formula Traffic Information Processing system (TIPS) bagi mengukur

sejauh mana kesesakan yang berlaku dalam talian.

Keputusan yang diperolehi akan dihantar ke Network Engineering ITK Timur dan

seterusnya dihantar ke Network engineering And Quality di Kuala Lumpur. Hasil daripada

laporan ini ITK boleh mengeluarkan arahan litar cawang (junction) jika benar berlaku kesesakan

yang tinggi. Manakala NEQ pula akan berkuasa mengarahkan penambahan litar sambung jauh

( trunk ) dari ibusawat jika diperlukan.

90

4.7.1.4 Kemudahan Terhadap Pelanggan

SUS merupakan adalah sistem yang bertanggungjawab dalam mengawal segala

kemudahan pelanggan. Antara kemudahan yang ditawarkan ialah :-

i Dail singkat

Nombor yang panjang boleh digantikan dengan kod pendek bagi memudahkan pelanggan

mendail nombor yang kerap digunakan.

ii Panggilan menunggu

Pelanggan boleh mendengar nada lemah ketika bercakap iaitu menandakan ada orang

ketiga ingin bercakap. Pelanggan boleh memutuskan sementara perbualan dengan orang

kedua untuk bercakap dengan orang ketiga.

iii Add-on coformance

Tiga orang boleh bercakap serentak dalam waktu yang sama.

iv Wake up and remainder sevice

Pelanggan boleh mendail waktu untuk mengejutkan atau mengingatkan secara automatik

melalui telefon.

91

4.7.1.5 Sistem ALCATEL 1000 E10

Alcatel 1000 E10 merupkan sistem penyuisan digital yang dibina oleh Alcatel CIT di

Perancis. Sistem ini menyediakan operasi bagi semua peringkat bermula daripada ibusawat

yang paling kecil hingar yang paling besar. Pekhidmatan sistem ini meliputi pelbagai kemudahan

seperti telefon asas, ISDN, Intelligent Network dan digital cellular radio telephony .Rajah 4.12

menunjukan asas sistem Alcatel 1000 E10.

Rajah 4.12 : Sistem Alcatel sebagai perantaramuka pelbagai jenis perkhidmatan

92

ALCATEL 1000 E10

Channel asocial telephone network CCIT N7

network

Data network

Value added network

Operation and maintenance networkPABX

NT

PC

4.7.1.6 Struktur asas sistem Alcatel 1000 E10

Sistem ini terdiri daripada 3 unit fungsi tak bersandar iaitu :

i. Subscriber Access Subsystem

Subsistem ini merupkan perisian dan perkakasan yang berfungsi menyambungkan

antara talian pelanggan dengan sistem di ibusawat yang terdiri daripada

a) CSNL

b) CSND

c) CSNE

d) CSEDX

Di Malaysia hanya CSNL dan CSND yang digunakan. Rajah 4.13 menunjukkan

hubungan CSND dan CSNL yang terdapat dalam host sistem.

HOST

LR

Rajah4.13 : Rangkaian sistem ALCATEL 1000 E10

Bagi satu CSNL, sistem ini dapat menampung atau memuatkan sehingga 5120

pelanggan. Manakala untuk CSND pula dapat menampung sehingga 2560 pelanggan. Dari kad

CSN inilah talian pelanggan disambung ke MDF dan seterusnya ke kabinet, DP dan akhirnya ke

telefon pelanggan.

93

OCB283

CSND CSNL

Distance remote

Local Remote

PCM

ii. Connection and Control Subsystem

Subsistem ini berfungsi untuk memproses dan menyambung segala panggilan yang dibuat.

Subsistem ini terdiri daripada pelbagai perisian dan perkakasan.

4.8 ALARM

Alarm merupakan satu petanda atau penunjuk kepada sistem sesebuah ibusawat yang

menandakan sistem tersebut menghadapi masalah tertentu. Masalah tersebut merangkumi

pada sistem perisian atau perkakasan. Kebiasaannya alarm wujud secara automatik melalui

alarm panel atau dicetak melalui pencetak apabila sistem dapat mengesan masalah. Alarm juga

boleh diklasifikasikan kepada beberapa jenis, kelas dan kategori mengikut kesesuaian.

4.8.1 Dua jenis alarm yang wujud :

i. Alarm yang dikesan secara automatik

ii Alarm yang dijanakan hasil daripada sekatan unit peralatan dalam ibusawat

4.8.2 Kelas alarm

Kelas alarm pula menunjukkan atau menandakan tahap keutamaan masalah yang

dikesan. Masalah yang dikesan tersebut perlu segera dibaiki atau sebaliknya mengikut

keutamaan.

KELAS WARNA TANDA

A1 Merah Very Urgent

A2 Hijau Non Urgent

A3 Kuning Blocking

Jadual 4.3 :Kelas alarm

94

4.8.3 Kategori alarm

Terdapat beberapa kategori alarm yang wujud dalam sistem. Pengkategorian dibuat

bagi menentukan alatan apakah yang menyebabkan terjadinya alarm.

4.9 KUASA DAN TENAGA YANG DIGUNAKAN

Ibusawat menggunakan 48V DC untuk membekalkan arus kepada cip-cip pada kad-kad

yang ada.Seterusnya beroperasi dengan keadaan yang ditetapkan. Tenaga Nasional (TNB)

membekalkan 230 V AC voltan dan perlu diturunkan bekalan teresbut kepada 48 V DC

menggunakan transformer dan penukaran AC kepada DC menggunakan rectifier. Rajah 4.14

menunjukkan struktur bekalan kepada ibusawat.

49-52 DC

230 AC

230 AC

48-52DC

Rajah4.14 : Struktur bekalan kuasa ibusawat.

95

TNB~ IBUSAWAT

AT=

STANDBY GENERATOR

Dalam keadaan biasa, TNB akan membekalkan 230 AC kepada ibusawat yang

ditukarkan kepada DC oleh rectifier. Jika bekalan terputus, bateri akan membekalkan kuasa

kepada ibusawat secara automatik buat sementara waktu. Namun begitu genarator akan

mengambil alih tugas bateri berikutan kuasa bateri adalah terhad dari segi masa.

Apabila bekalan daipada TNB kembali pulih, generator akan terhenti dan diteruskan

bekalan kuasa daripada TNB untuk menggerakkan operasi ibusawat. Terdapat 2 jenis bateri

yang digunakan iaitu bateri basah dan kering. Bagi bateri basah terdapat 23 sel yang digunakan

dan setiap satunya mempunyai 2.24 V.

Bateri kering pula menggunakan asid sulfurik dan terdapat 24 sel bagi menghasilkan 48-

52 V. Selain daripada bateri, kelembapan suhu bilik juga perlu dipastikan berada dalam keadaan

yang memuaskan. Ini bagi menggelakkan perkara yang tidak diingini berlaku contohnya letupan.

Suhu bilik kebiasaanya dalam lingkungan 25 dan kelembapan di antara 30% - 60% mengikut

sukatan alatan Humidity and Temperature Meter.

96

BAB V

CNO

(CUSTOMER NETWORK OPERATION)

5.1 Pengenalan

CNO ( Customer Network Operation ) atau Operasi Rangkaian Pelanggan merupakan

unit penting dalam Telekom dimana bertujuan bagi memberikan perkhidmatan perhubungan

kepada pelanggan atau pengguna tempatan. CNO Terengganu bermatlamat mengurus,

menjalankan dan mengekalkan rangkaian pelanggan bagi mencapai kualiti terbaik dan

perkhidmatan yang dipercayai menjankaui harapan pelanggan di dalam suasana yang

kompetitif. Unit CNO menyediakan perkhidmatan dalam tempoh yang memuaskan pelanggan

mengikut segmentnya. Kepuasan pelanggan boleh dipercayai melalui perkhidmatan tenaga

kerja yang berkebolehan, bermotivasi dan berpelbagai kemahiran. CNO Terengganu

berwawasan menjadi dan dikenali sebagai CNO yang cemerlang di dalam menyediakan

perkhidmatan bagi memenuhi kehemdak pelanggan mengikut segmen.

Untuk mengetahui segala tentang unit CNO Terengganu, saya telah ditempatkan di

ibusawat Telekom CNO Dungun Terengganu.Di antara operasi-operasi yang di jalankan di unit

ini adalah:

i. Berkenaan alat-alat dan juga penghantaran data atau isyarat menggunakan kabel

kopper .

ii. Merekod pesanan pelanggan samada kerosakann talian telefon pelanggan dan

menperbaharui segala maklumat pelanggan.

iii. Menjalankan kerja-kerja menbaik pulih perkhidmatan telefon dan data yang rosak.

97

iv. Menguruskan kerja-kerja mengawasi pemasangan talian telefon,kabinet,kabel-kabel

dan DP(Distirbution point).

v. Manlakukan kerja-kerja menyambung sub-sub IDF,MDF,Kabinet dan DP.

vi. Mengawasi pemiliharaan dalam system perhubungan.

5.2 Sistem Rangkaian Telefon Tempatan

Sistem rangkaian telefon tempatan yang terdapat dalam system perhubungan boleh dikelaskan

kepada beberapa jenis:

1) Sistem rangkaian yang menggunakan MDF,kabinet,kabel dan DP.

2) Sistem rangkaian yang tidak menggunakan kabel.

3) Sistem rangkainan yang menggunakan SDF dan MDF.

5.2.1 Sistem Rangkaian Telefon Tempatan Menggunakan MDF, kabinet, kabel dan DP

Bagi sistem rangkaian tempatan yang menggunakan MDF,Kabinet,kabel dan DP boleh

digambarkan seperti berikut:

Kabinet DP

Ibusawat MDF Drop wire

Man hole

ibusawat SI SA

Rajah 5.1: Rangkaian Telefon Tempatan Menggunakan MDF, Kabinet,Kabel dan DP

98

5.2.2 Sistem Rangkaian Yang Tidak Menggunakan Kabel.

Sistem rangkaian tidak menggunakan kabel di perkenalakan oleh Telekom Malaysia ini

masih banyak di gunakan di kawasan bandar kerana kemudahan kabel tiada.system ini

menggunakan system RiLL(Radio In Local Loop) dan CDMA(Cod Digital Modulation Access)

iaitu system yang menggunakan teknolgi Radio menlalui bekalan elektrik.

IBUSAWAT SPT TELEFON

Rajah 5.2:Sistem rangkaian tanpa menggunakan kabel.

5.2.3 Sistem Rangkaian Yang Menggunakan SDF dan MDF

Sistem ini biasanya digunakan oleh pihak tertentu dan syarikat yang besar seperti

pejabat-pejabat,Balai Polis,Hospital,Kastam dan Bomba.Biasanya hanya Blok SDF sahaja yang

berada dalam bangunan dan punca terminalnya di sebarkan kepada pelanggan dalam satu

bangunan sahaja.Bagi system ini ia boleh digambarkan seperti berikut:

99

Ibusawat MDF SDF

Man Hole Telefon

Ibusawat SI SA

Rajah 5.3:Sistem Rangkaian Yang Menggunakan SDF dan MDF.

5.3 Unit Di Bahagian CNO

Terdapat beberapa bahagian dalam unit CNO. Bahagian-bahagian ini pula mempunyai

tugas masing-masing yang meliputi aspek dan perkhidmatan telekomunikasi yang terdapat pada

masa kini. Bahagian-bahagian yang dimaksudkan adalah seperti berikut : -

a. Data(POPD)

b. Pemasangan

c. Kerosakan

d. Bahagian Kabel

e. Sipikat,Doket.LMG

5.4 DATA(POPD)

Sistem Perhubungan menggunakan penghantaran data secara elektronik adalah sangat

penting dalam negara kita.Sehubungan itu, Telekom Malaysia Telah menyediakan

Perkhidmatan data melalui bahagian POPD iaitu Pusat Penyelenggaraan Perkhidmatan

Datakom yang berfungsi menguruskan data.Perkhidmatan-perkhidmatan yang disediakan

adalah seperti berikut:

100

I. Perkhidmatan TELEX

II. Perkhidmatan Faksimili

III. Perkhidmatan ISDN(Integrated Service Digital Network)

IV. Perkhidmatan Digitaline 1&2(DG) &(DQ)

V. Perkhidmatan Data Analog

VI. Perkhidmatan MAYPAC

VII. Perkhdmatan Video Coference

Anrata perkhidmatan-perkhidmatan Telekom Malaysia yang paling menluas digunakan

sekarang ini ialah DO&DA dimana bilangan orang yang menggunakan perkhidmatan ini adalah

dari syarikat-syarikat besar.Perkhidmatan DQ menpunyai pelanggan seramai 164 orang

pelanggan dan bgi erkhidmatan DA menpunyai pelanggan seramai 1016 pelanggan.Digitaline

direka untuk memenuhi permintaan suasana perniagaan yang lebih mencabar hari ini.Dengan

menggunakan teknologi ‘Digital cross-connect’,Digital II menawarkan pelanggan-pelanggan

dengan talian terurus antara dua lokasi ,penghantaran berkelajuan tinggi 64kbit/s,Nx64 kbits

(N=2 to 31 ) sehingga 2 Mbit/s.Digitaline II menawarkan perkhidmatan yang berkualiti dan

berkeupayaan tinggi .Ini tercapai dengan adanya ujian yang menyeluruh ke atas kemudahan

peralatan,sinkronisasi automatik dan kemudahan laluan semula.Antara perkhidmatan yang

ditawarkan menliputi:

1. Pemasangan baru

2. Modem

3. Penyediaan alatan

4. Perkhidmatan baikpulih

5. Penyelenggaraan alatan

5.4.1 Jenis-Jenis Perkhidmatan

5.4.1.1 Perkhidmatan ISDN

ISDN merupakan Perkhidmatan Rangkaian Digital Bersepadu.ISDN menawarkan

perkhidmatan digital hujung ke hujung yang boleh menghantar aplikasi multimedia seperti

suara,data,imej dan video pada kelajuan tinggidari 64kbps ke 2Mbps.ISDN digunakan kerana

kualiti perhubungan yang baik,penghantaran dan penerimaan serentak bagi suara ,imej,data

101

dan video.Selain itu pengambilan data dan imej berkelajuan tinggi dan pemindahan data dan

imej lebih cepat dan berkualiti tinggi.ISDN menggunakan dua perantaraan :

a) ISDN BRI(BinaryRate Interface)-2B+D

b) ISDN PRI(Primary Rate Interface)-15+D dan 30B+D

5.4.1.2 ISDN BRI

ISDN BRI mengandungi 2 saluran –B 64 kbps dan 1 saluran 16kbps di atas satu talian

telefon.Jumlah kapasiti bagi 144 kbps pada maklumat dipancarkan dan ianya sesuai bagi

kegunaan pelanggan kecil.Secara ringkasnya ia menyediakan kadar bit 2B+D,iaitu 2B-

menyediakan 24 channel pada 24 kbps dalam penghantaran data,suara dan gambar,D-

menyediakan 16 channel pada 16kbps dan menyediakan penghantaran untuk isyarat dan pakej

data.BRI menggunakan NT (Network Terminal)yang berfrenkuensi 40 kbps yang menpunyai 8

channel dan berkelajuan 264 kbps da ia menggunakan laluan copper.

5.4.1.3 ISDN PRI

ISDN PRI menyediakan kadar bits sehingga 2 Mbps.Ia juga di gunakan host komputer

system.PRI tidak menggunakan NT tetapi ia di gunakan untuk jarak jauh.Bagi memastikan PRI

berada dalam keadaan tahap yang baik ,ujian asas panggilan suara dan data perlu dilakukan

pada equitment ISDN

102

5.4.2 Perkhidmatan HSDL

HSDL adalah bermaksud ‘High bit-rate Digital Subcriber Line’. Perkhidmatan ini adalah

khas untuk perkhidmatan telefon selular iaitu “selular telephone company”.Contohnya seperti

TM Touch-013, Celcom-019, Sapura, Mutiara, Adam, dan Mobikom.

Proses penghantaran maklumat contohnya seperti dalam gambarjah di sebelah, laluan ini

menggunakan kelajuan 2Mbit, jadi dalam proses penghantaran tersebut kemungkinan banyak

berlaku kehilangan tenaga, maka disini perlu digunakan HDSL untuk menguatkan kembali atau

meningkatkan tenaga sehingga cukup 2Mbit. HDSL ini digunakan hanya untuk laluan wayar

kuprum sahaja. Ia tidak digunakan untuk talian fiber dan juga PCM (Pulse Code Modulation).

Ini kerana bagi wayar kuprum (cooper), ia mempunyai rintangan dan juga berlaku

kehilangan fluks, jadi untuk menghantar 2Mbit untuk laluan yang agak jauh, ia mungkin akan

kehilangan tenaga dan menyebabkan tenaga atau kelajuan 2Mbit tidak kesampaian, maka disini

HDSL bertindak sebagai rectifier untuk menaikkan kembali kelajuan sehingga 2Mbit.

5.4.3 Kerosakan – Kerosakan Yang Mungkin Berlaku Bagi Talian Digital II (DQ)

1. Talian atau ‘line’ diantara pusat operasi, ibusawat dan sub (pelanggan ). Kerosakan ini

boleh dikenalpasti melalui alat yang menjalankan laluan tersebut iaitu modem jenis

Marconi MD72. Pada alatan tersebut, terdapat beberapa signal untuk mengenalpasti ia

dapat berfungsi dan data-data tidak dapat diterima dan di hantar. Dalam pada masa

yang sama signal 109/ 1 tidak menyala. Menunjukkan talian tersebut adalah rosak.

2. Bagi signal 105/C, ia adalah signal bagi keadaan peralatan. Sekiranya signal tersebut

menyala, ini menandakan ia dalam keadaan yang baik dan sekiranya ia tidak menyala,

menunjukkan peralatan tersebut mengalami kerosakan tetapi bukannya talian yang

rosak.

3. Channeln dan juga Modem (NT)- Network Telecommunication juga mengalami

kerosakan. Jika kerosakan tidak dapat dikenalpasti, maka perlulah menghubungi

(MLCN) iaitu suatu unit penyelenggaraan dimana ia memonitorkan semua sistem DQ di

103

Malaysia yang bertempat di Kuala Lumpur. Line DQ ini adalah lebih canggih

berbanding dengan Data Analog (DA).

Data Analog ini kebiasaannya digunakan dengan meluas oleh syarikat-syarikat kecil dan

besar di Malaysia sekarang ini. Kebiasaannya ia menggunakan modem jenis Nokia.

Menggunakan sistem 4 wayar iaitu wayar penghantaran dan wayar penerima. Sistem ini agak

sukar untuk proses pembaikiannya kerana ia agak sensitive. Ia juga memakan masa yang lama

semasa proses pembaikian tersebut.

5.4.4 Kerosakan Data Analog

Kerosakan perlu diuji ‘line’ atau laluan sama ada elok atau tidak dengan menggunakan

alat ‘Analog Test Set’ pada bahagian MDF (Main Distribution Frame) dimana bacaan yang

diperolehi pada skrin adalah tidak boleh lebih daripada 20, jika taliannya agak lemah ‘low’.

Konfigurasinya juga perlu diambil kira, maka transmit dan ‘receive’ tak berfungsi iaitu ia tak

‘matching’ atau tidak sama dengan ibusawat.

Kadangkala apabila konfigurasinya tidak sama, ia juga boleh menyebabkan kerosakan pada alat

(modem) tersebut.

104

5.5 PEMASANGAN

Bahagian pemasangan merupakan bahagian yang melibatkan kerja-kerja pemasangan

yang bermula dari kabinet hinggalah ke rumah pelanggan. Pada bahagian ini, ia melibatkan

kerja-kerja pemasangan data, telefon, telefaks dan lain-lain lagi.

Seterusnya, pihak pemasangan akan melakukan penyambungan di tempat-tempat berikut:

i. MDF

ii. SDF

iii. Manhole

iv. Tiang Telefon

v. Kabinet

vi. DP

vii. Rumah pelanggan

5.5.1 MDF/Junjungan Agihan Besar

Unit ini berperanan untuk membuat kerja-kerja penyelenggaraan atau perkhidmatan

talian menggunakan kabel kopper kepada pelanggan diseluruh negeri Terengganu .Talian yang

terdapat di MDF terdiri daripada 2 bahagian iaitu ‘Exchange Side’ (E/S) dan ‘Exchange Line’

(E/L). Selain itu, MDF juga merupakan tempat atau bahagian yang menjadi alat perantaraan

diantara ibusawat dengan kabinet.‘Exchange Side’ atau Sebelah Ibusawat (S/I) adalah tempat

dimana terdapat nombor E/L yang disambungkan dari sub blok di bilik ‘Switching atau pensuisan

(ibusawat)’.‘Exchange Line’ pula merupakan tempat dimana laluan talian kabel melalui lubang

bawah tanah ‘man hole’ yang disambungkan ke kabinet. ‘Exchange Line’ ini terdiri daripada 18

pugak yang disusun secara menegak. Didalam setiap pugak ini terdapat 12 kotak blok. Setiap

kotak blok ini mengandungi 100 punca talian telefon. Dengan ini satu pugak (vertical boleh

menempatkan sebanyak 1200 talian pelanggan. Punca talian telefon ini juga disambung dengan

menggunakan ‘jumper wire’ (wayar pelompat).

Terminating tol merupakan alat yang digunakan semasa membuat ‘jumpering di MDF.

Selain itu, bekalan voltan yang digunakan untuk alat yang terdapat di MDF ialah voltan jenis

arus terus (a.t) sebanyak 48 V 3 Amp. ia juga menggunakan fius yang bernilai 6 Amp sebagai

105

alat pemutus litar jika berlaku pengaliran arus yang berlebihan dan ia dapat menyelamatkan

alat-alat dari berlaku kerosakan. Antara fungsi MDF ialah seperti berikut:

1. Menyediakan talian baru kepada pelanggan baru

2. Sebagai alat perantaraan diantara bilik pensuisan dengan kabinet

3. Menentukan atau memebuat ujian sekiranya berlaku kerosakan

4. Memotong talian pelanggan

5. Membuat pemotongan sementara talian pengguna

5.5.2. Kemudahan-kemudahan MDF adalah seperti barikut:

a) Tempat dimana fius, gelung haba pelindung-pelindung ( alat penahan ) dipasangkan

pada talian pelanggan bagi mengelakan litar pintas berlaku dan pada litar cawangan

yang sesuai.

b) Tempat dimana susunan talian pelanggan disambungkan bersilang yang dikenali

sebagai loncatan. Susunan ini akan menyesuaikan pasangan kabel dengan pasangan

nombor telefon pelanggan dan pada bahagian ini juga boleh disambungkan berbagai-

bagai jenis litar dan juga kepada alat-alat yang berkenaan. Penyusunan semula talian

pelanggan adalah perlu supaya skim nombor ibsawat dapat diubahsuaikan dengan

mudah.

c) MDF juga berfungsi sebagai tempat untuk menguji kerosakan pada talian pelanggan

menlalui Worksman.Tempat-tempat untuk menguji talian pelanggan adalah antara

kabinet ke MDFdan DP ke MDF

5.5.3 Junjungan Agihan Antara / IDF

a) Satu tempat dimana talian pelanggan boleh disambungkan litar panggilan disuatu

bahagian alat panggilan ibusawat dengan menggunakan cara sambungan bersilang.

Dengan susunan begini litar-litar dapat diubahsuai mengikut beban trafik. Beban trafik

selalunya tidak seimbang disebabkan pertambahan dan perhatian pengguna telefon dan

juga pertukaran sikap pengguna terhadap penggunaan telefon.

b) Satu tempat dimana berbagai-bagai jenis litar boleh ditamatkan dan juga boleh

disambung bersilang jika diperlukan. Dengan ini dapat disesuaikan dengan litar isyarat

106

yang mana ini digunakan untuk talian masuk dan keluar kepada ibusawat lain. Susunan

ini adalah untuk memberi kemudahan untuk kegunaan memcari sesuatu kerosakan litar.

c) Satu tempat dimana litar-litar cawang boleh disambungkan kepada suatu litar isyarat

iaitu dengan menggunakan cara sambungan bersilang.

d) Satu tempat dimana pelbagai litar boleh ditamatkan dan disambungkan kesesuatu talian

atau alat. Pada bingkai dimana talian pelanggan ditamatkan ia dipanggil Bahagian

Gandaan. Manakala dimana alat panggilan ibusawat ditamatkan dipanggil Bahagian

Tempatan.

5.5.4 Contoh fungsi Junjungan Agihan Besar / MDF dan Junjungan Agihan Antara /

IDF.

Fungsi daripada MDF dan IDF boleh dihuraikan dengan merujuk kepada Rajah 3 yang mewakili

suatu ibusawat manual. Bagaimanapun cara kerja yang sama dapat dirujukkan kepada ibusawat

automatik.

Huraian yang dapat dibuat ialah:

a) Panggilan-panggilan yang datang dari mana-mana satu kabel tidaklah sama

b) Seseorang pelanggan boleh diberikan sebarang nombor walaupun ia berada

pada mana-mana pasangan kabel sekalipun.

c) Mana-mana talian pelanggan boleh disambungkan kemana-mana litar talian

yang ditamatkan pada mana-mana kedudukan.

107

5.5.5 Mainhole.

Manhole adalah tempat dibawah tanah yang menjadi tempat kabel bawah tanah

ditamatkan. ‘Cable Pair’dari manhole akan ditolak ke kabinet.Terdapat banyak manhole yang

menghubungkan manhole ke kabinet.Bagi jalan lurus manhole dijarakkan setiap 140m.tetapi jika

di simpang jalan manhole dijarakkan kurang daripada 140m.Manhole juga dijadikan sebagai

tempat untuk meletak alat di dalan kabel yang dinamakan ‘Tranduser’iaitu alat yang mengesan

kebocoran kabel bagi sesuatu tempat.

5.6 Kerosakan

Bahagian kerosakan menrupakan kerja-kerja menbaikpulih dari MDF ke rumah

pelanggan.Diantara tempat yang biasa berlaku kerosakan ialah:

i. Kerosakan Talian Rangkaian.

ii. Jenis-jenis kerosakan yang lain.

iii. Cara-cara untuk mengenal pasti kerosakan dan cara-cara untuk mengatasinya.

5.6.1 Kerosakan Talian Rangkaian.

Biasanya jika berlaku kerosakan talian rangkaian pada rumah pelanggan,pelanggan

tersebut akan terus mendail Talian Kerosakan iaitu 100 untuk aduan kerosakan Talian

pelanggan:Pelanggan hanya perlu menberitahu Nombor telefon sahaja kerana dengan hanya

Nombor telefon semua maklumat pelanggan akan diketahui.Antara kerja-kerja yang dilakukan

untuk mengenalpasti Kerosakan ialah:

i. Menentukan lokasi kerosakan ,DP,Kabinet dan Kabel menggunakan kenderaan

Telekom yang di bekalkan.

ii. Mengenal pasti punca dan jenis kerosakan.

Apabila semua maklumat diperolehi tentang kerosakan yang berlaku,kerja-kerja menbaikpulih

akan segera dilakukan mengikut matlamat masa yang telah ditetapkan.

108

5.6.2 Jenis-Jenis Kerosakan Yang Lain

5.6.2.1 Pasangan pair yang terbalik

1. Terjadi apabila sesuatu pasangan tersalah sambung ke pasangan yang lain

menyebabkan nada talian terganggu ataupun kedua-dua nada pada talian bergabung.

2. Kerosakan ini menyebabkan kesilapan panggilan masuk, dimana pelanggan menerima

panggilan untuk panggilan lain.

5.6.2.2 Split

1. Terjadi kerana tersilap punca pada dawai A yang di sambung pada dawai B pada

pasangan yang sama.

2. Menyababkan isyarat lintas dan kerosakan pada pengguna kedua – dua talian.

5.6.2.3 Tersentuh atau Melintas

1. Penebatan yang tercatat atau pembalut penebat kertas terganjak dari kedudukan

sebenar menyebabkan satu dawai pada pasangan menyentuh satu dawai dari

pasangan yang lain.

2. Menyebabkan isyarat lintas dan kerosakan pengguna di satu atau dua telefon atau lain

– lain litar yang bersangkutan.

5.6.2.4 Rintangan Penebatan Yang Rendah

1. Kerosakan ini disebabkan oleh penebatan pada dawai yang tercatat atau lembapan

dalam dawai akibat sesuatu sambungan tidak dikeringkan dengan sempurna sebelum

ditutup.

2. Menyebabkan penerimaan isyarat yang lemah dan talian bising atau mendapat isyarat

lintas.

109

5.6.2.5 Rintangan Tinggi

1. Rintangan tinggi dari bahagian dalam dawai adalah jenis kerosakan yang biasa berlaku

disebabkan oleh DP yang tidak baik. Ini juga disebabkan fius berada dalam MDF serta

kualiti dawai yang tidak baik.

2. Menyebabkan litar bising dan mengganggu perjalanan litar.

5.6.2.6 Penyambungan /loncatan

1. Sebelum membuat ‘jumpering’ pada papan IDF dan MDF, nombor blok dan pair dirujuk.

Penyambungan biasanya dilakukan, bermula di IDF. Selepas itu wayar dipanjangkan

dan ditarik melintang untuk ke bahagian MDF mengikut nombor JAB tertentu.

5.6.3 Cara-cara untuk mengenalpasti di mana berlaku kerosakan dan jenis kerosakan

Diantara cara-cara untuk mengenalpasti dimana berlaku kerosakan adalah seperti berikut:

1. Menggunakan komputer

2. menggunakan meja uji

5.6.3.1 Komputer

Fungsi-fungsi Komputer ialah;

i. Akan memberitahu dimana tempat atau kawasan, nama pengguna yang memberi

aduan tentang kerosakan telefon

ii. Mengenalpasti jenis kerosakan yang berlaku

5.6.3.2 Meja Uji

Fungsi meja uji ialah;

i. untuk menguji talian kabel dan mengenalpasti dimana berlaku kerosakan serta jenis

kerosakan yang berlaku.

110

5.6.3.3 Jenis-Jenis Kerosakan

Terdapat 4 jenis kerosakan utama yang melibatkan meja uji, iaitu

1. Litar pintas

2. Bateri

3. Litar buka

4. Pembumian

Kesemua kerosakan ini diuji dengan menggunakan kabel penguji dan peralatan Ericsson.

Kedua-dua peralatan ini telah siap sedia bersambung antara satu sama lain. Selepas

penyambungan talian dibuat ke atas pair yang hendak diuji pada papan MDF, pengujian

dilakukan bagi sesuatu talian telefon yang rosak itu. Dengan pengujian ini, kerosakan yang

berlaku dapat dikesan jenisnya iaitu seperti:-

1. Litar pintas

Kerosakan ini terjadi di sebabkan oleh kaki positif dan negatif bersentuhan antara satu

sama lain, kerosakan ini mungkin menyebabkan rintangan antara kedua dawai rendah.

Kerosakan ini akan meninggalkan kesan iaitu perjalanan arus akan terbatas sehingga

pangkal pintasan. Oleh itu talian akan rosak.

2. Bumi

Kerosakan jenis ini berlaku disebabkan oleh satu atau kedua-dua punca sambungan

dawai telah tersentuh bumi atau sebarang benda yang boleh mengalirkan arus ke bumi seperti

tersentuh bumi atau sebarang benda yang boleh mengalirkan arus ke bumi seperti tersentuh

kotak peti agihan atau sebagainya.

Kerosakan ini juga akan menyebabkan talian bising atau pergerakan tetap peralatan

ibusawat.

111

3. Bateri asing

Bateri asing disebabkan oleh penebatan ataupun sentuhan dawai-dawai yang

membolehkan arus elektrik bocor dari satu-satu litar kepada litar yang lain.

4. Litar buka

Litar buka terjadi apabila terdapat punca pasangan positif atau negatif atau kedua-

duanya teleh putus. Ia dapat dikesan di meja uji dengan menyambungkan talian kepada pair

yang berkenaan atau di tempat kerosakan. Kerosakan ini hanya dapat dikesan apabila terdapat

aduan daripada orang yang membaiki. Jika berlaku kerosakan jenis bumi dan bateri asing, maka

isyarat pada nada talian telefon akan mendapat gangguan, iaitu gangguan nada bising sewaktu

talian sedang digunakan.

Untuk kerosakan litar pintas pula atau litar buka, jenis kerosakan ini menyebabkan talian

telefon terbabit tidak mempunyai nada tone langsung iaitu senyap. Litar pintas ini terjadi apabila

meter tersebut menunjukkan bacaan 0 dan sebaliknya untuk litar buka, meter akan

menunjukkan bacaan yang tidak ternilai iaitu infiniti.

5.7 Bahagian Kabel.

Bahagian Kabel adalah bahagian yang betanggungjawab menyediakan laluan kabel dari

Ibusawat sampailah ke Kabinet. Perkhidmatan yang menggunakan kabel ini adalah seperti

Telefon, Data, dan lain-lain. Kabel pula terbahagi kepada dua jenis iaitu kabel (Underground)

bawah tanah dan kabel(overhead)laluan atas.

5.7.1 Jenis-jenis kabel.

Kabel yang digunakan dalam rangkaian penyambungan ini bergantung kepada kapasiti

pengguna , keadaan muka bumi serta kesesuaiannya . Antara kabel yang digunakan untuk

bawah tanah ialah :-

i. PCUT - Paper Core Unit Twin

112

ii. PEUT - Polyethylene Unit Twin

Saiz Kabel (pairs) Diameter wayar (mm)

100 0.5,0.63,0.9

200 0.5,0.63,0.9

400 0.5,0.63,0.9

600 0.5,0.63,0.9

800 0.5,0.63,0.9

1000 0.5,0.63,0.9

1200 0.5,0.63,0.9

1400 0.5,0.63,0.9

Jadual 5.1: Saiz dan diameter kabel

Bagi kabel sekunder terdiri daripada :-

i. PEUTIB ( Polyethylene Unit Twin Internal Barrier)

ii. PEUTFF (Polyethylene Unit Twin Fully Filled)

Kabel-kabel ini mempunyai aturan kod warna yang tertentu untuk mengenali ‘pair’ masing-

masing iaitu;

No.Pair Tamatan A Tamatan B

1-5 Putih Biru, hijau, oren,coklat,kelabu

6-10 Merah Biru, hijau, oren,coklat,kelabu

Jadual 5.2 : Nombor pair dan kod warna

Manakala bagi kabel yang bersaiz besar, setiap kumpulan 10 ‘pair’ (1 unit) akan dililit dengan

riben plastik berwarna bagi membezakan ‘pair’ yang lebih besar.

113

No.Unit Warna Riben

1 Biru

2 Oren

3 Hijau

4 Coklat

5 Kelabu

6 Putih-biru

7 Putih-oren

8 Putih-hijau

9 Putih-coklat

10 Putih-kelabu

Jadual 3.3:Unit dan warna kabel

(ii)Penyambungan Kabel

Kerja penyambungan kabel adalah perlu kerana setiap gulung ‘drum’ kabel tidak

mampu mencapai jarak yang dikehendaki. Berikut adalah cara penyambungan kabel dijalankan

berdasarkan jenis kabel;

i. Kabel Primer

Setiap 25 pasang (pairs) yang akan dilakukan penyambungan diletakkan dalam modul

pemasangan (setiap modul berkeupayaan untuk menyambung 25 pasang wayar) dan

disambungkan (crimped) dengan peralatan penyambungan (crimped machine) yang berkuasa

hidrolik. Sambungan yang telah siap akan ditutup dengan menggunakan ‘closer’. Biasanya

penutup PSI digunakan untuk kabel jenis PCUT, kertas timah denagn ketebalan tertentu

digunakan untuk membalut sambungan wayar.

ii Kabel Sekunder

Setelah bahagian yang ingin disambung ditanggalkan penebat luarnya kerja

penyambungan bermula dengan memintal wayar kuprum yang berkenaan mengikut turutan

yang betul. Kemudian dengan ‘crimp connector’ kedua-dua hujung wayar yang dipintal itu akan

dimasukkan kedalam soketnya dan ditekan dengan ‘hand crimping tool’ untuk menyambungnya

tanpa menanggalkan penebat setiap hujung wayar tersebut.

114

5.8 Kabinet

Terdiri daripada tiga jenis iaitu jenis Pouyet, Krone merupakan teknologi dari Jerman

dan jenis Torpedo iaitu teknologi British. Jenis Torpedo adalah merupakan teknologi yang paling

lama dan penyambungan padanya adalah rumit. Kabinet-kabinet ini biasanya ditempatkan

ditepi-tepi jalan pada jarak dan lokasi tertentu dan dilabelkan dengan nombor kabinet dan juga

tanda cawangan ibusawat, biasanya BUP untuk cawangan Bukit Payong dan cawangan lain

dengan singkatan yang lain.

Singkatan ini adalah telah ditetapkan standard antarabangsa. Tujuan singkatan dan

nombor ini diberikan adalah bertujuan untuk memudahkan mencari lokasi dan menentukan

kabinet untuk kerja baik pulih talian pelanggan tempatan. Perbezaan diantara ketiga-tiga kabinet

adalah pada bentuk fizikal dan kaedah penyambungan talian padanya. Dan tujuan kabinet

adalah untuk membuat sambungan talian daripada bahagian ibusawat / exchange side ( SI /ES )

dengan bahagian agihan / dischange ( SA / DS ).

Talian dari ibusawat kepada kabinet adalah melalui kabel kopper dibawah tanah.

Manakala talian dari kabinet kepada pelanggan adalah kabel melalui tiang ke tiang dan drop

wayer serta telefon pelanggan dan payphone dan perkhidmatan yang berkaitan.

115

Tudung

Kedudukan Kedudukan

tudung sarung

terkunci dinaikkan

900 pasangan 900 pasangan

Sarung 95.25 cm. 148.67 cm

1800 pasangan 1800 pasangan

149.3 cm. 189.94 cm

Tapak

1 ) Kedudukan tudung terkunci 2 ) Tudung dibuka 3 ) Sarung dinaikkan

terselak Pada kedudukan

Rajah 5.4 : Kabinet agihan menyambung silang 900 pasangan

Kedua-dua kabinet agihan berbentuk silinder ( turpedo ) dan mempunyai garis pusat

yang sama. Tiga bahagian utamanya ialah tapak, sarung dan tudung. Kedua-dua kabinet agihan

ini menggunakan tapak dan tudung yang sama kecuali sarung 1800 pasangan adalah 41.26 cm

lebih pangjang daripada sarung 900 pasangan. Kompenan asasnya adalah tuangan daripada

aloi aluminium dan permukaan luarnya disembur pasir untuk memberikan rupasiap yang pudar.

Oleh itu permukaan luarnya tidak perlu dicat dan ini dapat mengurangkan kos penyelenggaraan.

Kesemua tudung-tudung dipasang dengan kunci yang sama.

Apabila tudung dialih, nat pengunci akan dapat dicapai, yang mana sekiranya skru

ditanggal, sarung akan dapat dinaikkan kedudukan yang ditunjukkan dalam rajah 3.6.1( b ), 3.

Sarung akan terselak dan ditahan dalam kedudukan tersebut secara automatik, dan ini

116

memberikan kemudahan untuk kerja-kerja memasang unit penamat atau membuat pemintasan.

Spring penampan yang terletak dikolum tengah akan menahan benang spindal dan nat

pengunci apabila sarung ditutup. Apabila sarung ditutup, ruang didalam kabinet akan mendap

udara, dan ini akan menahan kemasukan kekotoran, debu, sarang labah-labah dan lain-lain. Ia

juga dapat menahan kewapan dalam kabinet yang mana akan mengakibatkan pengaratan dan

masalah rintangan penebatan rendah. Satu injap tekanan udara dipasang diatas sarung untuk

membolehkan kecekapan adang diuji semasa penggunaannya.

5.9 Tiang ( Pole )

Telekom Malaysia Berhad menggunakan tiga jenis tiang iaitu :-

Tiang konkrit – 7.5m

Tiang besi – 6.7m dan 7.6m

Tiang kayu – 6.7m dan 7.9m

Kini penggunaan tiang kayu dikurangkan dan diganti dengan tiang konkrit kerana tiang

konkrit lebih tahan lama dan lasak berbanding tiang kayu. Bagi tujuan pengukuhan dan

memastikan tiang berada dalam posisi menegak, dawai penyangga dan sangga ( Stays and

Struts ) digunakan. Jenis–jenis dawai penyangga yang biasa digunakan pada laluan tiang ialah

terminal stay, angle stay, longitu dinal stay dan transverse stay serta kabel aerial digunakan

pada rangkaian sekunder dan dipasang disepanjang laluan tiang untuk pengagihan pasangan

kabel yang ditarik daripada kotak DP ke premis pelanggan .

5.10 Peti / Kotak Agihan ( Distribution pair ) / DP

Kabel telefon dari ibusawat biasanya bermula dari kabel bawah tanah. Ditempat yang

bersesuaian ia dibawa keatas permukaan tanah lalu ditamatkan dikotak yang dikenali sebagai

kotak agihan yang dipasang pada tiang ( pole ). Sepasang dawai gayut ( drop wire ) ditarik dari

tiang agihan kerumah pelanggan dan ditamatkan

117

Kotak Agihan diperbuat daripada plastic atau besi dan dilengkapkan dengan jumpering .

Warna kotak adalah kelabu ataupun warna lain yang difikirkan baik. Kontraktor telefon yang

berdaftar dikehendaki menamatkan kabel didalam kotak agihan pada setiap tiang. Kod warna

untuk kabel yang berbagai-bagai saiz dan susunan pasangan wayer adalah seperti jadual kod

warna dibawah:

Berpandukan kepada keterangan kabinet, rak-rak yang mewakili DP akan dilabelkan rak

tersebut dengan nombor tertentu mewakili DP pada tiang yang mana setiap DP tersebut

mempunyai 10 agihan untuk pelanggan. Jika sambungan / pintasan dibuat pada rak DP pada

kabinet dengan DP dan agihan tertentu , maka pada tiang DP tersebut mestilah disambung juga

sama seperti pada kabinet agihan supaya satu-satu talian pelanggan adalah sempurna. Pada

DP disediakan fius pemutus litar untuk menghadapi sebarang kemungkinan kerosakan talian

samada litar pintas, sebab panahan petir dan sebagainya. Sepasang wayer gayut ( drop wire )

yang ditarik dari tiang agihan pada sambungan DP tersebut akan ditamatkan pada rumah

pelanggan. Pelanggan akan menarik sendiri wayer dalam rumah miliknya untuk penamatan

telefon, internat dan sebagainya. Setiap DP diletakkan pada lokasi tertentu bertujuan untuk

memudahkan agihan kepada pelanggan dikawasan tertentu.

118

BAB VI

KESIMPULAN

Mutaakhir ini kita dapat perhatikan begitu ramai graduan-graduan yang keluar dari

mana-mana pusat pengajian tinggi sama ada swasta atau pun awam, menggangur tanpa

melakukan sebarang pekerjaan. Salah satu punca kepada berlakunya masalah pengganguran

dikalangan graduan ini adalah disebabkan kurangnya pendedahan terhadap suasana kerja

yang sebenar.

Oleh itu pihak kerajaan melalui Kementerian Pendidikan Teknikal telah mewajibkan

semua pelajar Politenik menjalani Latihan Industri sebagai salah satu syarat utama untuk

penganugerahan sijil atau diploma politeknik. Setiap pelajar politeknik dikehendaki menjalani

Latihan Industri selama satu semester di mana pelajar adalah layak menjalani Latihan Industri

setelah mereka menduduki dua kali peperiksaan akhir bagi kursus sijil dan tiga kali peperiksaan

akhir bagi kursus diploma.

Tempoh dua semester bagi kursus sijil dan tiga semester bagi kursus diploma telah diajar

dengan segala jenis teori yang berkaitan, maka melalui Latihan Industri ini pelajar-pelajar dapat

memantapkan lagi teori-teori yang dipelajari dengan mengaitkan atau mengaplikasikan teori

dalam bentuk kerja yang sebenar.

Jika melalui teori, pelajar hanya dapat memahami sesuatu pelajaran hanya berpandukan

contoh-contoh soalan yang diberi sedangkan semasa menjalani Latihan Industri, teori-teori

tersebut akan diterjemahkan dalam bentuk sebenar yang berpandukan dokumen sebenar

pekerjaan. Secara tidak langsung teori yang dipelajari akan diperkukuhkan lagi semasa

menjalani Latihan Industri.

Secara kesimpulannya, Latihan Industri ini adalah latihan di mana pelajar dapat

mengaplikasikan semua teori yang mereka pelajari di kelas-kelas dengan suasana kerja yang

119

sebenar. Dengan itu, para pelajar dapat memantapkan lagi ilmu yang dipelajari dan seterusnya

menambahkan ilmu yang baru dipelajari.

Melalui Latihan Industri ini juga akan mendedahkan pelajar kepada suasana pekerjaan

sebenar di mana terdapat banyak perbezaan diantara teori-teori yang dipelajari di kelas-kelas

jika dibandingkan suasana kerja yang sebenar. Selain itu, latihan ini juga akan menyedarkan

kita betapa sukarnya mendapat peluang pekerjaan secara tidak langsung akan merangsangkan

minda kita untuk lebih tekun menuntut ilmu agar tidak susah dikemudian hari.

Oleh itu, saya telah memilih Syarikat Telekom Malaysia Berhad untuk menjalani Latihan

Industri sebagai memenuhi sebahagian dari syarat penganugerahan Diploma Kejuruteraan

Elektronik. Seperti yang sedia maklum, syarikat ini adalah di bawah pentadbiran sebuah

syarikat swasta yang menjalani tugas secara berkumpulan. Setelah berjaya menamatkan

Latihan Industri selama lebih kurang 20 minggu, dapatlah disimpulkan bahawa pentadbiran

syarikat ini berjalan dengan baik setiap tahun dengan mengalami kerosakan minima disamping

memenuhi kepuasan pelanggan.

Dari segi disiplin, apa yang diperhatikan di sini adalah memuaskan seperti yang

diketahui, setiap organisasi kerajaan atau swasta biasanya amat menitikberatkan tentang

masalah disiplin. Ini kerana disiplin yang mantap dan bermutu akan melambangkan sesebuah

organisasi atau syarikat dimana para pekerjanya membuat pelanggan sentiasa menghormati

dan bekerjasama antara satu sama lain bagi menjaga nama baik syarikat.

Dari segi keselamatan pula, syarikat ini menitikberatkan tentang masalah keselamatan

samada masalah di tempat kerja atau di luar. Sepanjang menjalani latihan industri di sini, dapat

saya perhatikan pihak syarikat amat menitikberatkan tentang keselamatan pekerjanya.

Manakala dari segi pergaulan pula, tiada sebarang masalah yang dihadapi semasa berinteraksi

atau bergaul dengan para pekerja di syarikat ini.

Semangat berpasukan dan saling hormat-menghormati antara satu sama lain menjadi

amalan di syarikat ini. Berusaha mewujudkan persekitaran yang harmoni dan sentiasa prihatin di

mana saling faham memahami, mempunyai minda yang terbuka dan sentiasa menghargai

pendapat dan perasaan orang lain adalah menjadi budaya kakitangan syarikat ini.

120

BAB VII

KOMEN DAN CADANGAN

Latihan Industri atau juga dikenali sebagai latihan praktikal merupakan satu latihan yang

biasanya akan dilalui oleh penuntut-penuntut institusi pengajian tinggi (IPT) sama ada IPT awam

atau swasta. Bagi penuntut politeknik KPM, Latihan Industri amat diperlukan kerana ia

merupakan salah satu latihan yang amat bermanfaat dan memberi banyak faedah dimasa

depan pelajar itu sendiri. Berasaskan kepada Latihan Industri yang dijalankan, maka terdapat

beberapa komen dan cadangan untuk menjadi latihan ini lebih objektif, komprehensif, menarik

dan yang paling penting berkualiti.

Mengenai penjadualan latihan yang mana ia bolehlah diperincikan lagi. Contohnya, apa

yang perlu dilakukan serta dipelajari dalam setiap bahagian agar tiada maklumat yang tercicir.

Walaupun sesetengah pihak berpendapat bahawa sepatutnya menjadi inisiatif pelajar itu sendiri,

namun tidak semua pelajar bijak mengambil peluang yang ada. Sekurang-kurangnya ia dapat

memberi garis panduan kepada pelajar tersebut.

Manakala dari segi tempoh menjalani latihan pula ialah dengan mempertimbangkan

dahulu bahagian yang seharusnya dijalani dengan tempoh yang panjang. Ini penting kerana

sesetengah bahagian memerlukan jangka masa yang panjang untuk dipelajari secara teknikal

disamping kefahaman lain yang diperlukan.

Setiap pelajar yang menjalani latihan industri di sini perlu melakukan sesuatu projek

yang berkaitan dengan bahagian yang diceburi. Ini dapat melatih pelajar bagaimana

menghasilkan sesuatu kerja yang bermutu tinggi. Walaupun ianya merupakan perkara biasa di

kampus tetapi sekurang-kurangnya ia dapat meningkatkan produktiviti pelajar tersebut.

Sepanjang 5 bulan Latihan Industri dijalankan, saya mendapati lawatan dari pihak

pensyarah iaitu sekali sahaja tidak memadai. Oleh sebab itu saya mencadangkan agar

121

kekerapan lawatan ke firma-firma ditingkatkan sekurang-kurangnya dua kali dalam tempoh 5

bulan itu. Saya berpendapat begitu kerana melalui lawatan dari pihak pensyarah dapat

mengelakan pelajar-pelajar ponteng dari firma selepas lawatan pertama selesai. Selain itu,

prestasi pelajar juga akan dapat ditingkatkan.

Akhir kata, latihan industri ini merupakan suatu inisiatif yang amat baik dalam menjana

pelajar yang produktif dan berkebolehan. Seterusnya dengan sedikit perubahan positif dimasa

akan datang akan dapat menjadikan latihan industri ini lebih bermutu dalam melahirkan

masyarakat yang berdinamik.

122

RUJUKAN

1. Supervisor Telekom Malaysia Berhad.(Jan 1999). “Lucent Technologies STAR-RE LMG”

2. Training Manual TM Berhad.(April/May 2001). “Atien Industries Sdn. Bhd Telekom Malaysia

ISDN”

3. Jawatankuasa ATM, Transmission Management, Ibupejabat Telekom Malaysia.(1 Nov

1998). “Transmission konfigurasi kabel fiber optik”

4. Digital Microwave Radio Equipment. (27 Julai-9 ogos 1993)

5. Internet

Website:www.telekom.com.my

6. Nota Taklimat Latihan Industri< Politeknik Dungun Terengganu. (PDT)

123