8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
1/37
PENGANTAR MINERALOGI
PERTEMUAN I-2
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
2/37
Data pribadi:
• Alamat rumah: Jl. Merpati N !" RT!#R$ %% &' ( $edmarta'iN)empla* &lema' +),a*arta
• N. P: "2!%/20%"21 "213.0%!32"/rumah: "213.3311!3"
• Email: 4ri5m6a*pri'd.a7.id4ri5mul,a'')4ih6,ah.7m
• Pi': 1010/E8!
mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
3/37
PENGANTAR
• De9'i4i Mi'eral
• ri4tal)ra9
•
Ide'ti9*a4i Mi'eral• Terbe'tu*',a Mi'eral
• eterdapata' Mi'eral
•
Apli*a4i Mi'eral)i
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
4/37
D E F I N I S I M I N E R A L
“Suatu benda padat/cair homogen
yg terdpt di alam, terbentu !cr
alamiah di alam, anorgani, dgnompo!i!i imia tertentu, yg
ter!u!un !ecara teratur dan
ri!talin" #$ERR% & MAS'N(
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
5/37
“)ERDA*A) DI ALAM “
+alit #Nal( adalah mineral
-aca, !emen & batu bata )iruan Ruby, Spinel, Saphire &
orundum buan mineral.
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
6/37
")ER$EN)- SEARA
AN'R0ANI-"
• $enda1benda padat homogen yg dih!lan
rn ehidupan #manu!ia, he2an, &tumbuhan( td terma!u mineral.
• $atubara, minya bumi, guano, ulit
tiram, dan mutiara
buan mineral.• $atu gin3al/“neer !teen"/ “-idney !tone"(
buan mineral.
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
7/37
MINERAL 1 MINERAL *EM$EN)-
$A)AN
#R'- F'RMIN0 MINERALS(
Mineral $atuan -ulit bumi
44,4 5 ulit bumi t.a. 67 mineral dr ribuan mineral
yg ada di dunia.
Min8min pembt batuan dpt dibagi dua elompo 9
Mineral1mineral Siliat Alali Alumina #FELSI-(
$er2arna terang,
Mineral1mineral Siliat Ferro1Magne!ian #MAFI-(
$er2arna gelap,
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
8/37
MINERAL1MINERAL
MAFI-
• 'LI:IN ##Mg,Fe(6Si';(
• *IR'-SIN #6#Mg,Fe(Si'
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
9/37
MINERAL1MINERAL FELSI-
FELDS*AR 9 *LA0I'-LAS ##a,Na(#Si,Al(;'= (
-1FELDS*AR
'R)'-LAS #-AlSi
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
10/37
$'@ENS REA)I'N SERIES
DIS'N)IN'S SERIES 'N)IN'S SERIES
'LI:INE ALI *LA0
Mg8*%R'BENE AL1AL-ALI1*LA0
a 8 *%R'BENE AL-ALI1AL1*LA0
AM*+I$'LE AL-ALI1*LA0
$I')I)E
*')AS+ FELS*AR
MS':I)E
CAR)
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
11/37
- A R S A #Si'6(9
• AME)IS, -ARSA AM$'N, MA)A +ARIMA,
MA)A -IN0 nama 0em!tone
• -ALSED'N, -ARNELIAN, A0A), FLIN), AS*ER,
+ER) :ariant -uar!a #Si'6(
• '*AL
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
12/37
M I - A
$I')I) #-#Mg,Fe(
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
13/37
M I N E R A L L A I N
MINERAL '-SIDA 9 -uar!a, Magnetit, +ematit,
Limonit, Ilmenit
MINERAL -AR$'NA) 9 -al!it, Aragonit, Dolomit,
Siderit
MINERAL F'SFA) 9 Apatit
MINERAL SLFIDA 9 *irit, Mara!it, -alopirit
MINERAL SLFA) 9 0ip!, Anhidrit, $arit
MINERAL -L'RIDA 9 +alit
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
14/37
Pr4e4 Pembe'tu*a' Mi'eral
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
15/37
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
16/37
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
17/37
Pr4e4 ri4tali4a4i leh Pre4ipita4i
• Airlaut
• Air idrtermal
•
Air de*at permu*aa'• Air permu*aa'
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
18/37
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
19/37
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
20/37
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
21/37
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
22/37
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
23/37
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
24/37
Metamr94me
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
25/37
Metamr94me
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
26/37
eterdapata' Mi'eral ha4ilMetamr94me
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
27/37
• &i;at
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
28/37
IDENTIerat• ilap
• e*era4a'
•
=elaha' da' Pe7aha'• &i;at lai'
$
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
29/37
$ar'a
&trea* ?>erat@
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
30/37
&trea* ?>erat@
• =la7* - Graphite• =la7* - Pr,ite• =la7* - Ma)'etite• =la7* - >hal7p,rite• Gra, - Gale'a• Lim'ite - +ell-
br'• ematite - Red-br'
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
31/37
LUSTER ?ILAP@:reBe*4i mi'eral dalam me'a')*ap 4i'ar:ada dua ,aitu metali* da' ''-metali*
' metali*: *ilap *a7aC ta'ah ?earth,@ da' tida* mema'tul*a' 4i'ar ?dull@
>l
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
32/37
>leaa)e?=elaha'@
• Me')i*uti be'tu**ri4tal
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
33/37
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
34/37
e*era4a'
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
35/37
>r,4tal &hape ?=e'tu* ri4tal@
• Dull # ta'ah #4erbu*
• ubi*
• Pri4mati*
• Tabular?berlembar@
• Me'Farum
• ea)'al
• Pirithedr'
•
Gra'ular#
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
36/37
&i;at Lai'
• Magnetism - A ;e mi'eral4 areattra7ted t a ma)'et r arethem4ele4 7apable ; a7ti') a4ma)'et4 ?the m4t 7mm' ma)'eti7mi'eral i4 ma)'etite@. =e7au4e the4eare 4 rareC thi4 prpert, help4 'arr
the p44ibilitie4 dra4ti7all, he' tr,i')t ide'ti;, a' u'*'' 4pe7ime'.• Feel - &me mi'eral4C 'tabl, tal7 a'd
)raphiteC ;eel )rea4, r 4lipper, he',u rub ,ur 9')er4 er them. The)rea4i'e44 77ur4 be7au4e b'd4 are4 ea* i' 'e dire7ti' that ,ur9')er pre44ure al'e i4 e'u)h tbrea* them a'd t 4lide pla'e4 ;
atm4 pa4t 'ei)hbri') atmi7 la,er4
• Taste - Gel)i4t4 u4e a4 ma',4e'4e4 a4 p44ible i' de47ribi') a'dide'ti;,i') mi'eral4. Ta4te i4 'e ;the la4t te4t4 t be 7'du7tedCbe7au4e 4me mi'eral4 arepi4'u4. &me mi'eral4 ta4te
4alt,-m4t 'tabl, halite ?4alt@.&,liteC a mi'eral 4imilar i' all therprpertie4 t haliteC ta4te4 bitter. Ta4te i4 thu4 a dia)'4ti7 prpert,be7au4e it di4ti')ui4he4 betee'the4e mi'eral4. NEER TA&TE AMINERAL UNLE&& IN&TRU>TED TOH
• Reaction with DiluteHydrochloric Acid - Thi4 i4a7tuall, a 7hemi7al prpert, rathertha' a ph,4i7al attribute ; ami'eral. Mi'eral4 7'tai'i') the7arb'ate a'i' ?>"%@2- eere47e?9KK@ he' a drp ; diluteh,dr7hlri7 a7id i4 pla7ed ' them.>arb' diide i4 liberated ;rm themi'eral a'd bubble4 ut thru)h
the a7idC 7reati') the 9KK. Thi4 te4ti4 be4t per;rmed ' pderedmi'eral4. >al7ite ?7al7ium7arb'ate@ ill eere47e readil, i'either ma44ie r pdered ;rmCbut dlmite ?7al7ium-ma)'e4ium7arb'ate@ rea7t4 be4t a4 a pder.
8/20/2019 PENGANTAR MINERALOGI
37/37