ÖĞRETİM GÖREVLİSİ: TUNCAY ALTUN

ÖĞRENCİ : EMEL YATMAN

NO: 2009308010

ÖDEV:PLC (PROĞRAMLANABİLİR LOJİK

KONTROLÖR)

PLC:OMRON SYSMAC CPM1

PLC NEDİR? PLC ; Otomasyon sisteminin kumanda için kullanılan proğramla uygulama yaptıran beynidir.

PLC ‘nin kontrol ünitesidir .18 Giriş ,12 Çıkışa sahiptir. Giriş 0.band Ve 1.band olmak üzere iki Banddan oluşur.Çıkış 10. Ve 11. Banddan oluşuyor.

Girişde 0.0, 0.1, 0.2, 0.3, 0.4, 0.5, 0.6, 0.7, 0.8, 0.9, 0.10, 0.11 ve 1.0, 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5 band girişlerimiz

Çıkışda 10.0, 10.1, 10.2, 10.3, 10.4, 10.5, 10.6, 10.7 ve 11.0, 11.1, 11.3 band çıkışlarımızdır.

Bilgisayarla bağlantısı yapılarak bilgisayardan yazılan PLC proğramları yüklenerek uygulamalar yapılır daha az maliyette az sayıda kişi çalıştırılarak birçok üretim gerçekleşir.

PLC panomuzun genel görünümü giriş _ çıkış bilgisayarla bağlantısı , kontrol ünitesi, bağlantı klemensleri , sigorta bulunmaktadır.

Derslerde yazdığımız proğramları uygulamamız için PLC panomuzda bulunan giriş ve çıkışlara bağlanmış kontak ve sensörler görülmektedir.

ÖRNEKLERLE PROĞRAM YAZILIMI VE FONKSİYONLARIN AÇIKLAMALARI ÖRNEK 1: Aşağıda tımer (zaman rolesı) fonksiyonu kullanılmıştır. TIMER üzerine enerji geldiği müddetçe sayar ve verdiğimiz set değerine ulaşınca tımer’a ait kimlik numarasının bulundugu kısımda on_ of durumlarına gelir.

Bu örnekde; 0.5 kontagına basılmasıyla 10.0 çıkışı enerjilenerek motor calısacak ve mühürleme sayesınde sürekli enerji gelecek 10.01 motoru çalışacak ve 10.01 yani 1. Motor calışıyor ve tımerın önündeki kontak kapanıyo tımer’a enerji geldiği sürece tımer sayar.25 sanıye sonra tım001 kontak kapanır 2. Motor calışır.

ÖRNEK 2: Aşağıdaki örnekte TIMER H kullanılmıştır.TIMER H hızlı zaman rolesidir.

Bu örnekte; start butonuna bir kez basılmasıyla mühürleme sayesinde 10.01 çıkış motoru enerjilenerek tımer’a enerji gelecek saymayı tamamlayarak 15 sn sonra TIM 001 kontagı kapanacak 11.01 motoru enerjilenerek çalışacaktır. Aynı çıkış 10.01 kontağı TIMH 002 zaman rolesinin önündeki kontağın kapanarak saymasını sağlıyor tım ile aynı anda çıkış veriyor çünkü TIM 1/10 ile TIM H 1/100 ile çarpılıyor.TIMH 002 açık kontağı kapanarak 11.02 çıkışı motor çalışır.

ÖRNEK 3: Aşağıdaki örnekte DIFD fonksiyonu kullanılmıştır.DIFD Fonksiyonu bir girişe sahiptir. Kimlik numarasının yazıldıgı kontaga kısa süreliğine pals gönderir. 0.4 butonuna baılı oldugu sürece hiç bişe olmaz ta ki eline çekene kadar tam elimizi çekerken yani 1’den 0’a düşüş zamanında çok kısa süreliğine pals gönderir biz bu adresin yazılı oldugu kontagın kapandıgını mühürleme ile gözlem yaparak görebilliriz.

Bu örnekte; 0.4 butonuna basılmasıyla DIFD ‘ ye enerjilenerek sürekli 1 gelir. Butondan elimizi çektiğimizde 1’den 0’a düşer.Bu düşüş anında 001.00 kontağı kısa süreliğine kapanır, 10.01 çıkış motoru çalışır.Normalde kapalı 0.07 kontağımız açıldığında motor durur. NOT:Ayrıca DIFU fonksiyomu DIFD’nin tam tersidir. 0’dan 1’e yükselirken kısa süreliğine adres numarasının yazılı olduğu kontak palslenir.

ÖRNEK 4: Aşağıdaki örnekte KEEP fonksiyonu kullanılmıştır.KEEP mühürleme yapmamıza gerek kalmaz. Mühürlemede çıkış kullanıyorduk böylece bir motor kar etmiş oluruz.İki girişe sahiptir start ve reset olarak kullanılan.KEEP komutu tutma işlemi yapar mühürlemede motorun adresını yazıyorduk enerji gelmesini istediğimiz yere ama KEEP kullanınca KEEP ‘e verdiğimiz adresi kullanıyoruz.

Bu örnekte; 0.04 butonuna basılarak 10.00 (KEEP ) adresinin bulundugu kontak kapanır ve TIMER’a enerji gelerek saymaya başlar, 2 sn sonra 10.01 motoru çalışır ve çalışır çalişmaz 10.02 motorunun önündeki açık kontagı kapatarak 10.02 motorunun çalıimasını sağlar. END: END fonksiyonu proğramın sonlandığı anlamını taşır ve bütün proğramlarda bulunması gerekir aksi takdirde proğram çalışmaz.

ÖRNEK 5: Aşağıdaki örnekte IL ve ILC Fonksiyonları kullanılmıştır.IL ve ILC fonksiyonları dışarıdan acil durumlarda devreyi durdurmak için kullanılır. Stop edilecek devrenin başına IL onksiyonu getirilir önünde kontak seri bi sekilde bağlı bulunmalıdır istege göre kontak sayısı arttırılabilir.ILC fonksiyonu end fonksiyonunun önüne bağlanır. Devrenin durmasını istediğimizde IL fonksiyonuna seri bağlı kontakların herhangi birini kullanmamız yeterli olu stop etmesine.

Bu örnekte; 0.04 butonuna basarak 10.01, 0.05 butonuna basarak (açık kontagı kapatarak ) 10.02, 0.06 butonuna basarak 10.03 motorlarını çalıştırabiliriz mühürleme sayesinde sürekli çalışır motorlar. IL ve ILC sayesınde 0.07 veya 0.08 Normalde kapalı kontagını actıgımızda motorların hepsi durur.

ÖRNEK 6: Aşağıdaki örnekte CMP ve CNTR fonksiyonları kullanılmıştır. CMP fonksiyonu karşılaştırma yapar. İçerisine girilen set değeri ile kimlik numarası yazılan fonksiyonun değerini karşılaştırır.Bir girişi ve üç çıkışı vardır.karşılaştırılacak fonksiyonun hex sayısı ile kendi hex sayısını karşılaştırarak karşilaştırılan fonksiyonun değeri CMP’nin değerinden küçükse 255.05 kontağı kapanır çıkıştaki lamba yanar. Eşitse 255.06 kontağı kapanır çıkışına bağlı lamba yanar. Büyükse 255.07 kontağı kapanır çıkışına bağlı olan lamba yanar.CNTR fonksiyonu üç girişe sahiptir içine girilen set degerine eşit olunca kimlik numarası yazılı olan kontakta açma kapama işlemi gerçekleştirir.Aşağı Yukarı ve Reset girişine sahiptir sayım yapar aşa – yukarı.

Bu örnekte; CMP fonksiyonuna sürekli enerji gerilimi sağlamak için 0.07 normalde kapalı kontağı kullanılmıştır. CMP set degeri 20 olarak ayarlanmıştır.ve karşılaştırılacağı CNTR 001 kimlik numarası girilmiştir. Çıkışlara da yeşil ve kırmızı lamba bağlanmıştır. CNTR set degeri 30 olarak verilmiştir.CNTR nin 0.05 kontagı her kapanmasında yukarı sayar ve 1 ile 20 degerleri arasında 20de dahil yeşil ışık yakan 21 ile 30 degerlerin arasında kırmızı lamba yakan proğram tasarlanmıştır.

ÖRNEK 7: Aşağıdaki örnekte ADD fonksiyonu kullanılmıştır. ADD fonksiyonu toplama yapar. Baska fonksiyonun değerlerini toplar toplama yapmasını istediğimiz iki fonksiyonun kimlik numaralarını gireriz.

Bu örnekte; Havlu fabrikasında havlu üretilmekte ve üretilen her havlu sayılarak bir koliye aktarılmaktadır bir banddan 100 havlu geçecehtir toplam iki band var ve aynı koliye aktarılıyor iki bandın toplamı 200 olduğunda koliyi paketleyen ve her koliyi sayan proğram tasarlanmıştır.

ÖRNEK 8:Aşağıdaki örnekte bir giriş bir çıkış kapılı 30 kişilik sinema salonunun içerisindeki kişi sayısı 30 olunca giriş kapısını kapatan içeride hiç kimse kalmayınca 30 kişi çıkınca çıkış kapısını kapatan ve içerideki kişi sayısı 1 ile 10 arasındayken Yeşil, 10 olunca orta, 11 ile 20 arası sarı , 20 de ortak , 21 ile 30 arasında kırmızı lambalarını yakarak içerinin doluluk oranını bildiren proğram tasarlanmıştır.