ਬ੍ਰਹਮਾ ਅਵਤਾਰ - Bhagat Kanwarram

35
pqjwk ntsko 1> ;fsr[o gq;kfd j[D pqjwk ntsko dk eEB gksFkjh 10 s’wo Szd ;fs:[r fco (Xosh T[sL) ;Ekfgs j’ frnk. ;koL ;ki BtLI eo bJ/ rJL. ;koL dL;K nsL fpdL;K dL okiL T[m eL Xow-eow ftu br rJL.1. efb:[r dk fGnkBe nsL eq’XtkB ;wK j?. T[; BL irs ~ (nkgDh) nZr ftu ;kV fdZsk j?. T[; (gow ;Zsk) s’I fpBk j’o e’Jh BjhI j?. (fJ; bJh) ;koL T[; (fJe) dk ikg ig’.2. i’ efb:[r ftu Bkw ~ igdL jB, T[BQK dhnK ekwBktK (wB’oE) g{oB j’ iKdhnK jB. (fco) T[BQK ~ d[y, G[y nsL fgnk; BjhI brdh. ;dk y[F ofjzdL jB nsL edL th T[dk; BjhI j[‘dL.3. (T[;) fJe s’I fpBk j’o d{ik e’Jh BjhIl ;G o{gK, ozrK ftu (T[jh) j?. fiBQK BL T[; dL ikg ~ ifgnk j?, T[BQK dL ;jkJh (T[j) nkg jh (j’JL jB).4. i’ T[; dL Bkw ~ igdL jB, T[j edL (pBK ftu) Gi eL BjhI iKdL. T[BQK ~ t?oh dk vo BjhI j[zdk. T[j jfEnko geV eL fdFktK ~ fis b?IdL jB.5. T[BQK dL xo XB Bkb GoL ofjzdL jB. (T[BQK dhnK) ;kohnK ekwBktK g{ohnK j[‘dhnK jB. i’ fJe Bkw dk f;woB eodL jB, T[j ekb dL c‘XL ftu BjhI c;dL.6. i’ nBLe soQK dL iht izs jB, T[BQK ;kfonK ftu fJe (gqG{) ow fojk j?. fJe (gqG{) dL j’o d{ik e’Jh BjhI j?. irs ~ fJj rZb wB ftu ;wM b?Dh ukjhdh j?.7. ;z;ko ~ xVB nsL GzBD tkbk (T[j) fJe jh eosko j?. (T[;) fJe s’I fpBk j’o d{ik e’Jh BjhI j?. ;G o{gK ozrK tkbk T_jh j?.8. (T[; dL d[nko T[sL) eJh fJzdo gkDh fgbkT_D tkbL ;[okjh-podko jB, eJh pqjwL tLdK dk T[ukoB eoB tkbL jB. fesBL wjLF d[nko T[sL p?mL jB. fesBL jh FLFBkr nDfrDs (Bkw igdL jB).9. pqjwk ntsko 1> ;fsr[o gq;kfd nE pqjwk ntsko eEB‘ gkfs;kjh 10 s’wo Szd ;fsi[fr fcfo T[gokfi. ;p BT[sB? efo ;ki. ;p dL; nT[o fpdL;. T[fm Xow bkfr BoL;. 1. efb ekb e’fg eokb. ir[ ikfonk fsj iPkb. fpB[ sk;[ n"o B e’Jh. ;p ikg ikg’ ;’fJ. 2. iL ikg j? efb Bkw[. fs;[ g{oB j[fJ j? ekw. fs;[ d{y G{y B fgnk;. fBfs joy[ ej{‘ B T[dk;. 3. fpB[ JLe d{;o Bkfj. ;G ozr o{gB wkfj. fiB ikfgnk fsfj ikg[. fsB eL ;jkJh nkg. 4. iL sk;[ Bkw igzs. epj{‘ B Gkfi ub‘s. Bfj sqk;[ sk e’ ;sq. fdf; ihfs j? rfj nsq. 5. fsj GoL XB ;’ Xkw. ;G j’fj g{oB ekw. iL JLe Bkw[ igzs. Bkfj ekb ckf; c;zs. 6. iL iht izs nBLe. fsB w’ oj/:’ ofw JLe. fpB[ JLe d{;o Bkfj. ifr ikfB b? ihn wkfj. 7. Gt rVB GziB jko. j? JLe jh eosko. fpB[ JLe nT[o[ B e’fJ. ;p o{g ozrh ;’fJ. 8. eJh fJzdq gkBgjko. eJh pqjw pLd T[uko. eJh p?fm d[nkfo wjL;. eJh ;L;Bkr n;L;. 9.

Transcript of ਬ੍ਰਹਮਾ ਅਵਤਾਰ - Bhagat Kanwarram

pqjwk ntsko1> ;fsr[o gq;kfd

j[D pqjwk ntsko dk eEBgksFkjh 10

s'wo Szd

;fs:[r fco (Xosh T[sè) ;Ekfgs j' frnk. ;koè ;ki BtèI eo bJ/rJè. ;koè dè;K nsè fpdè;K dè okiè T[m eè Xow-eow ftu br rJè.1.

efb:[r dk fGnkBe nsè eq'XtkB ;wK j?. T[; Bè irs ~ (nkgDh)nZr ftu ;kV fdZsk j?. T[; (gow ;Zsk) s'I fpBk j'o e'Jh BjhI j?. (fJ;bJh) ;koè T[; (fJe) dk ikg ig'.2.

i' efb:[r ftu Bkw ~ igdè jB, T[BQK dhnK ekwBktK (wB'oE) g{oBj' iKdhnK jB. (fco) T[BQK ~ d[y, G[y nsè fgnk; BjhI brdh. ;dk y[Fofjzdè jB nsè edè th T[dk; BjhI j[`dè.3.

(T[;) fJe s'I fpBk j'o d{ik e'Jh BjhIl ;G o{gK, ozrK ftu (T[jh)j?. fiBQK Bè T[; dè ikg ~ ifgnk j?, T[BQK dè ;jkJh (T[j) nkg jh (j'Jèj B ) . 4 .

i' T[; dè Bkw ~ igdè jB, T[j edè (pBK ftu) Gi eè BjhI iKdè.T[BQK ~ t?oh dk vo BjhI j[zdk. T[j jfEnko geV eè fdFktK ~ fis b?Idèj B . 5 .

T[BQK dè xo XB Bkb Goè ofjzdè jB. (T[BQK dhnK) ;kohnK ekwBktKg{ohnK j[`dhnK jB. i' fJe Bkw dk f;woB eodè jB, T[j ekb dè c`Xè ftuBjhI c;dè.6.

i' nBèe soQK dè iht izs jB, T[BQK ;kfonK ftu fJe (gqG{) ow fojkj?. fJe (gqG{) dè j'o d{ik e'Jh BjhI j?. irs ~ fJj rZb wB ftu ;wMb?Dh ukjhdh j?.7.

;z;ko ~ xVB nsè GzBD tkbk (T[j) fJe jh eosko j?. (T[;) fJes'I fpBk j'o d{ik e'Jh BjhI j?. ;G o{gK ozrK tkbk T_jh j?.8.

(T[; dè d[nko T[sè) eJh fJzdo gkDh fgbkT_D tkbè ;[okjh-podkojB, eJh pqjwè tèdK dk T[ukoB eoB tkbè jB. fesBè wjèF d[nko T[sèp?mè jB. fesBè jh FèFBkr nDfrDs (Bkw igdè jB).9.

pqjwk ntsko1> ;fsr[o gq;kfd

nE pqjwk ntsko eEB`gkfs;kjh 10

s'wo Szd

;fsi[fr fcfo T[gokfi. ;p BT[sB? efo ;ki.;p dè; nT[o fpdè;. T[fm Xow bkfr Boè;. 1.

efb ekb e'fg eokb. ir[ ikfonk fsj iPkb.fpB[ sk;[ n"o B e'Jh. ;p ikg ikg' ;'fJ. 2.

iè ikg j? efb Bkw[. fs;[ g{oB j[fJ j? ekw.fs;[ d{y G{y B fgnk;. fBfs joy[ ej{` B T[dk;. 3.

fpB[ Jèe d{;o Bkfj. ;G ozr o{gB wkfj.fiB ikfgnk fsfj ikg[. fsB eè ;jkJh nkg. 4.

iè sk;[ Bkw igzs. epj{` B Gkfi ub`s.Bfj sqk;[ sk e' ;sq. fdf; ihfs j? rfj nsq. 5.

fsj Goè XB ;' Xkw. ;G j'fj g{oB ekw.iè Jèe Bkw[ igzs. Bkfj ekb ckf; c;zs. 6.

iè iht izs nBèe. fsB w' oj¤:' ofw Jèe.fpB[ Jèe d{;o Bkfj. ifr ikfB b? ihn wkfj. 7.

Gt rVB GziB jko. j? Jèe jh eosko.fpB[ Jèe nT[o[ B e'fJ. ;p o{g ozrh ;'fJ. 8.

eJh fJzdq gkBgjko. eJh pqjw pèd T[uko.eJh p?fm d[nkfo wjè;. eJh ;è;Bkr n;è;. 9.

;{oiK nsè uzdqwK dè fesBè jh ;o{g jB. fJzdo torè fesBè okièjB. fesBè jh fJzdo, T[fgzdq (pktB ntsko) nsè fesBè jh wjk w[Bh jB.fesBè jh wZS ntsko, eZS ntsko nsè FèFBkr jB.10.

eJh eo'V feqFB ntsko jB. fesBè jh okw (T[; dè) d[nko T[sèMkV{ fdzdè jB. fesBè jh wZS nsè nBèe jh eZS (ntsko) jB i' (T[; dè)ftFèF d[nko ~ tèy ojè jB.11.

fesBè jh F[eq nsè pqjwgsh tèyè iKdè jB. fesBè jh dZsksqè: nsèr'oy dè Gèy jB. eJh okw, feqFB nsè o;{b (w[jzwd) jB, go Bkw s'I fpBk(T[; dè d[nko sè) e'Jh th gqtkB BjhI j?.12.

fJe (gqG{ dè) Bkw dè nk;oè s'I fpBk j'o ;koè (;kXB, Xow-eow)fe;è ezw dè BjhI jB. i' r[o{ dè T[gdèF ~ wzBdè jB, T[jh (T[;) Gèd ofjs(gqG{) ~ gSkD ;edè jB.13.

T[; s'I fpBk fe;è ~ (e[M) B ;wM' nsè fus ftu j'o Gkt (dP?s Gkt)B fbnkU. (;dk) fJe eosko dh i? ~ jh wzB', fi; eo eè nzs ftu T[&ZXkoj ' J è r k . 1 4 .

T[; s'I fpBk fJ; soQK (dè eow eoB Bkb) T[&ZXko BjhI j'tèrk. jèfwso! wB ftu ftuko g{ote tèy b?. i' fe;è j'o dk ikg eodk j?, sd(T[; gk;'I) T[j ;EkB (gqG{ dh dorkj) S[N iKdh j?.15.

fi; dk (e'Jh) okr, ozr nsè o{g BjhI j?, T[; ~ (;G bJh) ;wkBo{g ftu wzBDk ukjhdk j?. T[; fJe (gqG{) dè Bkw s'I fpBk fe;è j'o xo~ B gSkD'.16.

i' b'e nsè gob'e (@nb'e#) ~ f;oidk j? nsè fco (;G ~) nkgDèftu fwbk b?Idk j?. i' nkgDè Foho d/ T[&ZXko dh fJZSk oydk j?, T[; ~fJe gow;Zsk dk GiB eoBk ukjhdk j?.17.

fi; Bè pqjwzv, ;koè b'eK nsè B"I yzvK dh ouBk ehsh j?, T[; dè ikg~ feT[I BjhI igdk nsè feT[I (nkgDh) ikB ~ y{j ftu gkT[Idk j?.18.

jè w{oy! T[; dè ikg ~ ig fi; Bè u"dK b'eK dh ;EkgBk ehsh j?.T[; dè Bkw ~ fBZs igDk ukjhdk j?. (fi; dè cb;o{g) ;kohnK ekwBktKg{ohnK j' iKdhnK jB.19.

(i') u"ph; ntsko frDè iKdè jB, (T[BQK ~ w?I) pj[s ft;Eko Bkbfejk j?. j[D T[g-ntskoK dk toDB eodk jK fitèI w[oko (gqG{) Bè (T[j)o{g XkoB ehsè jB.20.

pqjwk Bè i' o{g XkoB ehsè jB, T[BQK ~ nB{gw eftsk ftu efjzdkjK. i' o[dO Bè ntsko XkoB ehsè jB, j[D T[BQK ~ th ftuko eè efjzdkj K . 2 1 .

eJh ;{o uzd ;o{g. eJh fJzdq eh ;w G{g.eJh fJzdq T[fgzdq w[fBzdq. eJh wS eS cfBzdq. 10.

eJh e'fN feq;B ntsko. eJh okw pko p[jko.eJh wS eS nBèe. nftb'e d[nkfo fp;èy. 11.

eJh ;[eq pq;gfs dèfy. eJh ds r'oy Gèy.eJh okw feq;B o;{b. fpB[ Bkw e' B ep{b. 12.

fpB[ Jèe[ nk;q? Bkw. Bjh n"o e"B? ekw.iè wkfB j? r[odèt. sè ikfB j? nBGèt. 13.

fpB[ sk;[ n"o B ikB[. fus nkB Gkt B nkB[.fJe wkfB i? eosko. fis[ j'fJ nzfs T[Xko[. 14.

fpB[ sk; :" B T[Xko[. ihn dèfy :ko fpukfo.i' ikfg j? e'Jh n"o. sp S{fN j? tj m"o. 15.

fij okr ozr B o{g. ;' wkBhn? ;w o{g.fpB[ Jèe sk eo Bkw. Bfj ikB d{;o Xkw. 16.

i' b'e nb'e pBkfJ. fco bès nkfg fgbkfJ.i' uj? dèj T[Xko[. ;' GiB Jèezeko. 17.

fifB okfu:' pqjwzv. ;p b'e n" Bt yzv.fsj feT[ B ikg igzs. few ikB e{fg gozs. 18.

iV ikg sk eo ikg. fifB b'e uT[dj` Ekg.fs;[ ikghn? fBs Bkw. ;G j'fj g{oB ekw. 19.

rfB uT[fp;? ntsko. pj[ e? ejè fp;Eko.np rB' T[g ntsko. fifw Xoè o{g w[oko. 20.

iè Xoè pqjwk o{g. sè ej' ekfp nB{g.iè Xoè o[dq ntsko. np ej' skfj fpuko. 21.

pqjwk ntsko 1 1 71 1 6 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

(id) ekb g[oy Bè T[; ~ nkfrnk fdZsh sd pqjwk Bè tèdK ~T[ukfonk. sd T[; ~ jzeko j' frnk (sK T[; Bè) nkgDè ;wkB ;kfonK~ B ;wfMnk.22.

wèoè tork j'o e'Jh eth BjhI j?. fJe (w?I) nkg (nkgDè tork) j'tKsK j'tK. (T[; dh nfijh wB'-;fEsh eo eè) ekb g[oy dhnK GtK NèYhnKj' rJhnK nsè fJzdo (@;eq#) tKr Xosh T[sè ;[N fdZsk.23.

id T[j Xosh T[sè nk eè fvfrnk, (sd) uko w{zjK tkbè nsè tèdK(dè frnkB) dè ]}kBè pqjwk Bè fco ih ikB Bkb nGèt gqG{ dh ;ètk F[o{eo fd Zsh.24.

d; bZy tfoQnK se (T[; Bè ) wjkB dèt (gqG{) dh ;ètk ehsh (ns/fejk--) jè dèt! (w?~) nfijk ftuko fdU fe wèok fitèI fetèI T[Xko j'tè.25.

dèt (gqG{) Bè pqjwk ~ fejk--

(jè pqjwk! s{`) wB fus brk eè ;ètk eo, sd r[o{dèt sèoè T[sè gq;zBj'Drè. sd (s{`) T[; BkE, i' irs dk BkE nsè dhBK dk BkE j?, (~ gqkgseo eè) ;BkE (;woE) j'tèIrk.26.

pqjwk Bè fJ; soQK dè puB ;[D eè nsè u"Ie eè fus ftu ftuko ehsk.(fco) T[m eè jfo dh ;ètk ftu br frnk fi; soQK dèt (gqG{) Bè fejk; h . 27 .

gquzv uzvh dè g?ohI g? frnk fi; Bè B yzvè ik ;eD tkbè d[FNK Bkb(oD) wzfvnk ;h nsè fi; Bè iPkbkS nsè X{wqb'uB ~ wko eè G{wh T[sè ;[NfdZsk ;h.28.

uzvh B/ fejk--id'I T[; dk ikg ig'rè sd ;okg g{ok (Gkt ]sw)j' iktèrk. (fJj ;[D eè pqjwk) ekb g[oy dk ikg eoB br frnk nsèjm ~ fsnkr eè FoB ftu nk frnk.29.

i' T[; dh FoB ftu iKdè jB, T[j Xosh T[sè XzB jB. T[BQK ~ fe;èdk vo BjhI j? nsè T[BQK dè ;koè ekoi ok; j' iKdè jB.30.

d; by tfoQnK se (pqjwk) fJe g?o T[sè yV'sk fojk. (fJ; soQK)fus brk eè ;ètk ehsh, sd (ik eè) r[o{dèt gq;zB j'Jè.31.

id dèth Bè (ekb g[oy dh ;ètk dk) Gèd d; fdZsk, sd pqjwk Bè(fus brk eè) ;ètk ehsh. id fus brk eè ;ètk ehsh, sd jfo okfJ(gqG{) gq;zB j' rJ/.32.

sd fJ; soQK (dh pkDh) dk T[uko j'fJnk (Gkt--nkekF pkDhj'Jh--) (jè pqjwk!) w?I jzeko ~ ]sw eoB tkbk jK. w?I fe;è dk jzekoBjhI Sfvnk j?. ;G ~ wo'V eè nkgDè nXhB eo fbnk j?.33.

efb sk;[ nkfrnk dhB. sp pèd pqjwk ehB.sp sk;[ pkY¤:' rop. ;fo nkg[ ikB B ;op. 22.

;fo w'j efp Bfj e'fJ. fJe nkg j'fJ s j'fJ.eS[ ekb eh G{n peq. fSfs vkohnk fiw ;eq. 23.

ip fro¤:' G{ sfo nkfB. w[y uko pèd fBXkB.T[fm bkfrnk fco ;èt. ihn ikfB dèft nGèt. 24.

d; by poy gqwkB. ehn dèft ;èt wjkB.fefw j'fJ w'fj T[Xko. n; dèj[ dèt fpuko. 25.

dèt' tku pqjwk gqfs

wB fus e? efo ;èt. sp ohfM j? r[odèt.sp j'fJ BkE ;BkE. irBkE dhBk BkE. 26.

;[fB p?B :" w[yuko. ehn uT[e fufs fpuko.T[fm bkfrnk jfo ;èt. fij Gkfs Gky¤:' dèt. 27.

gfo gkfJ u`fv gquzv. fij wzv d[;N nyzv.iPkbkS b'uB X{w. jfB ik;[ vkoè G{fw. 28.

fs;[ ikfg j' ip ikg. sp j'fJ g{oB ;qkg.T[fm bkr ekb igzB. jfm fsnkr nkt ;o`B. 29.

iè iks sk;[ ;o`fB. sè j? Xok w? XfB.fsB eT[ B eT[B? sqk;. ;p j's ekoi ok;. 30.

d; bS poy gqwkB. oj¤:' mkY Jèe grkB.fus bkfJ ehBh ;èt. sp ohfM rè r[odèt. 31.

ip Gès dèth dhB. sp ;èt pqjwk ehB.ip ;èt eh fus bkfJ. sp ohfM rè jfo okfJ. 32.

sp G:' ;[ n?; T[uko. jT[ nkfj rqp gqjko.ww rop ej{` B S'fo. ;G ehB ièo wo'fo. 33.

pqjwk ntsko 1 1 91 1 8 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

s? rop ehB ;[ ekfj. Bfj w'j Gkts skfj.np ej' Jèe fpuko. fifw j'fJ s'fj T[Xko. 34.

Xfo ;gs G{fw tsko. sp j'fJ s'fj T[Xkfo.;'Jh wkB pqjwk bhB. Xfo iBw irfs BthB. 35.

w[fo fBzd T[;sfs s{fb. fJfw ikfB ih: fifB G{fb.fJe ej' n"o fpuko. ;[fB bèj[ pqjw e[wko. 36.

fJe fp;B[ w'fj fXnkB. pj[ ;èft w'fj foMkB.fsfB wkfrnk po n?;. ww dhB sk ej[ s?;. 37.

ww sk; Gèd B e'fJ. ;p b'e ikBs ;'fJ.fsj ikB j? eosko. ;p b'e nb'e gjko. 38.

ip ip Xoè pg[ ;'fJ. i' i' gokeqw j'fJ.;' ;' eE" nfpuko. ;[fB bèj[ pqjw e[wko. 39.

Boki Szd

;[ Xkfo wkB[yh pgz[ ;zGkfo okw ikfr j?.fp;kfo ;;sq n;sqD` i[Mko ;sq[ Gkfr j?.fpuko i"B i"B G:' ;[Xkfo ;op Gkyh:'.jiko e'T{ B fe:' eo' fpukfo ;pd okyh:'. 40.

fuskfo p?D tkfe;` fpukfo pkbwhe G:'.i[Mko okwuzdq e' fpuko uko[ T[uo¤:'.;[ ;gs eKvD' eE¤:' n;es b'e[ j[fJ oj¤:'.T[sko usqnkBB' ;[Xkfo n?; e? ej¤:'. 41.

fJfs ;qh pfusq BkNe rq`Eè pqjwk gqfs nkfrnk ;wkgs`.

Boki Szd

;[ Xkfo ntsko e' fpuko d{i Gkfy j?.fp;èy usqkB eè n;èy ;Pkd ukfy j?.neoy dèft ekfbek nfBoy ;pd T[uo'.;[ phB phB e? pvè gqkphB nSq e' Xo'. 1.

s{` fe; bJh jzeko ehsk j?. fJ; bJh (s{`) w?~ uzrk BjhI brk.j[D fJe ftuko (i[rs) efjzdk jK, fi; soQK sèok T[&ZXko j'tèrk.34.

(s{`) Xosh T[sè ik eè ;Zs ntsko XkoB eo, sd sèok T[&ZXko j'tèrk.T[j (nkfrnk) pqjwk Bè wzB bJh nsè irs ftu BtèI iBw XkoB ehsè.35.

wèoè bJh fBzfdnk nsè T[;ss fJe-;wkB jB. fJ; soQK fus ftuikD b?, G[bhI B. fJe j'o ftuko efjzdk jK. jè pqjwk g[Zso! (fXnkB Bkb); [D b?.36.

fJe ftFD{ (BK dè dètsk) Bè th wèok fXnkB (ehsk ;h) nsè pj[s ;ètkeo eè w?~ foMkfJnk ;h. T[; Bè fJ; soQK dk to wzfrnk ;h nsè w?I T[; ~T[;è soQK dk (to) dè fdZsk ;h.37.

wèoè nsè T[; ftu e'Jh Gèd BjhI j?. fJ; (sZE) ~ ;koè b'e ikDdèjB. T[;è ~ (b'ehI) ;koè b'e-gob'e nsè gopsK dk eosk ;wMdè jB.38.

id'I id'I T[j (ftFD{) e'Jh Foho (ntsko) XkoB eoèrk nsè i' i'gokeqw eoèrk, (s{`) fpBk ;'uè T[; T[; (gokeqw) dk eEB eo. jè pqjwkg[Zso! (fXnkB g{ote) ;[D b?.39.

Boki Szd

T[j (ftFD{) wB[Zy Foho Xko eè okw (o{g ftu F;sq) ;zGkb eè ;uèsj'tèrk. (T[; nrè) i[Mko{ t?oh th F;sqK n;sqK ~ fsnkr eè Gi ikDrè.i' i' (T[; gk;'I gokeqw j'Drè), T[BQK ;kfonK dk ftuko g{ote ;[Xko eètoDB eoBk. (T[j GktèI) j}ko e"se feT[I B eoè, (T[BQK ~) ftuko g{oteFpdK ftu r[ zdDk.40.

pqjwk (@tkfe;`#) Bè nkekF pkDh dè p'bK ~ :kd eo eè ftukotkBpkbwhe dè o{g ftu gqrN j'fJnk. ;qh okw uzdo dè :[ZX ~ ;[zdo ftukoBkb eEB ehsk. T[; (eEk) ~ ;Zs eKvK ftu fpnkB ehsk (fi; ~ gVQeè) b'ehI w'fjs j' rJè. fJj u"-w[yhJè pqjwk dk ntsko ;h. (fJ; ~) fJ;soQK ;[Xko e/ eEB ehsk j?.41.

fJEè pfusO BkNe rq`E dh pqjwk gqfs nkfrnk dh ;wkgsh.

Boki Szd

T[; (pqjwk) Bè ntsko XkoB eo eè ftuko g{ote (T[; dh eEkdk) j'o Yzr Bkb toDB ehsk j?. ftFèF gqeko dhnK us[okJhnK (f;nkDgK)dk nd[Zsh (@n;èy#) ;[nkd uykfJnk j?. dèth ekfbek ~ nkgDè tbnkeofFs (@nkeoy#) eo eè ndG[s FpdK dk T[ukoB ehsk j?. T[; Bè u[D-u[D eè pVè Y[ZetèI nZyoK (FpdK) ~ ;`:'fis ehsk j?.1.

pqjwk ntsko 1 2 11 2 0 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

gfjbK JhFto dk ftuko eo eè (fco) ngko FpdK dh :'iBk ehshj?. (T[; Bè) ekb g[oy ~ :kd eo eè i' ukjhdk ;h, (T[; dk) toDB ehsk.fus ftu e'Jh Fzek BjhI fbnkDh ukjhdh, (gqG{) nkg jh ;ztkoB (dh Feshdè dèDrè). T[; dè ehsè j'Jè ekft dk :F j'o eth iB eoBrè.2.

eth (pkbwhe) r[`rè dè ;wkB j?, fe; soQK eftsk T[ukoèrk. (go)ekb g[oy dh feqgk Bkb (T[; Bè) rqzE pDk fdZsk j?. T[; ~ (tèdK dè) GkFnsè e"wdh ~ gVQè j'Jè r[Dh iB (tku eè) ftFèF o{g ftu gq;zB j[`dè jB.(fco) nkgDhnK ouBktK ~ ftuko eè fus ftu pj[s fyMdè jB.3.

(T[;) ftfusq ekft dh eEk (;z;ko ftu) ni se gftsq ejh iKdhj?. T[j (eEk) f;ZXh nsè fpqZXh dèD tkbh j? (nsè T[; ftu) ;fwqX puBoyè j'Jè jB. (pkbwhe Bè fi;) ftfusq ekft dk eEB ehsk j?, (T[j) pj[sjh gftsq nsè fBowb j?. (T[; ftu'I) gftsq Fpd g?dk j[zdk j?. (T[; ftubè)ufosq (Gkt --okw dè ;o{g dh T[gwk) BjhI ehsh ik ;edh.4.

fJ; bJh ekb g[oy ~ @nGèt# ikD eè ;ètk eoBh ukjhdh j?. gqGkstèbè T[m eè T[; dè wjkB Bkw dk f;woB eoBk ukjhdk j?. (T[; dè Bkw-bètk) pènzs t?ohnK ~ wko eè n;zy (b'eK ~) dkB dèDrè. (T[;) nikD~ (ekb g[oy) nkgDk jZE dè eè pukT[Drè.5.

;zsK dk tkb th ftzrk BjhI j[zdk j? nsè n;zs ;{owè i{M wodè jB.(T[BQK dh) B dbh ik ;eD tkbh ftFèF ;?Bk Gi iKdh j?, (fitèI) uzdqwk(@f;sz;#) dhnK feoBK (nrè) oks (dk) jBèok ]sw j' iKdk j?. (T[; tèbè)gqG{ nkgDk jZE dè eè w?~ puk b?Drè. pj[s n"yhnK xNBktK ~ BjhI xNDdèDrè nsè (t?oh ~) dèyD th BjhI dèDrè.6.

fJEè gqEw pkbwhe ntsko dh ;wkgsh.1.

j[D pqjwk dè d{iè ntsko eFg dk eEBgkXVh Szd

fco pqjwk Bè eFg ntsko XkoB ehsk. (T[j) tèdK dk gkm eodk;h nsè uko fJ;sohnK ftnkjhnK ;B. (T[; Bè) w?EB d[nkok f;qFNh g?dkeo eè gqekfFs ehsh ;h. T[; Bè dètsè, d?Is nsè Bro (@pk;#) f;oiè ;B.7.

i' foFh (eFg) j'Jè, T[j ntsko j' rJèl T[BQK dè ftuko ~ ftukog{ote gqrN ehsk j?. T[; Bè ;q[shnK s'I tèd pDkJè nsè T[BQK ftu noEGoè nsè Xosh dè nBoE d{o eo fdZsè.8.

fJ; soQK (pqjwk Bè) d{ik ntsko XkoB ehsk. j[D (w?I) s?~ shiè(ntsko dk eEk gq;zr) ftuko eè efjzdk jK. fi; soQK pqjwk Bè (shik)o{g XkoB ehsk j? T[; ~ pVè u`rè Y`r Bkb efjzdk jK.9.

fJEè ;qh pfusq BkNe rqzE dè pqjwk dè d{iè ntsko e;g dh ;wkgsh.2.

fpukfo nkfd Jh;Poh ngko ;pd[ okyhn?.fuskfo feqgk ekb eh i[ ukjhn? ;[ Gkyhn?.B ;ze fufs nkBhn? pBkfJ nkg bèjrè.;[ feqs ekfp feqs eh eph; n"o dèjrè. 2.

;wkB r[zr eè eft ;[ e?;è ekfp Gky j?.nekb ekb eh feqgk pBkfJ rqzE okfy j?.;[ Gky¤: eT[wdh gVè r[Bh n;èy ohM j?.fpukfo nkgBh feqs` fp;èy fufs yhfM j?. 3.

pfusq ekp¤: eh eEk gftsq nki Gkyhn?.;[ f;X fpqX dkfJBh ;fwqX p?B okyhn?.gftsq fBowbh wjk pfusq ekp¤: eEhn?.gftsq ;pd T{gi? ufosq e" B feihn?. 4.

;[ ;èt ekb dèt eh nGèt ikfB ehihn?.gqGks T[fm sk;[ e' wjks Bkw bhihn?.n;zy dkB dèfjr' d[ozs ;sq[ xkfJ j?.;[ gkB okfy nkgB' nikB e' pukfJ j?. 5.

B ;zs pko pkfe j? n;zs i{fM j? pbh.fp;èy ;?B Gki j? f;sz; oèD fBodbh.fe nkfB nkg[ jkE d? pukfJ w'fj bèfjzrè.d[ozs xkN nT[xNè fe dèyB? B dèfjzrè. 6.

fJfs ntsko pkbwhe fgqEw ;wkgsz. 1.

d[sh:k ntsko pqjwk e;g eEB`gkXVh Szd

g{fB Xok pqjw e;g tsko. ;q[fs eoè gkm sqhn poh uko.wEBh f;q;fN ehBh gqrk;. T[gikfJ dèt dkBt ;[ pk;. 7.

i' GJè fofy jP? rè tsko. fsB e' fpuko feB' fpuko.;q[fs eoè pèd no[ Xoè noE. eo dJè d{o G{n eè nBoE. 8.

fJj Gkfs ehB d{;q tsko. np ej' s'fj sh;q fpuko.fij Gkfs Xo¤:' pg[ pqjw okfJ. ;G ej¤:' skfj Bheè ;[GkfJ. 9.

fJfs ;qh pfusq BkNe rq`Eè d[sh: ntskoè pqjwk e;g ;wkgs`. 2.

pqjwk ntsko 1 2 31 2 2 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

j[D shiè ntsko ;[eq dk eEBgkXVh Szd

fco fJ; soQK (pqjwk Bè) shik o{g (ntsko) XkoB ehsk. irs ftud?Is okiè pD rJè. sd d?IsK dk tzF pj[s nfXe g;o frnk. (T[BQK Bè)pVh uzrh soQK fgqEth T[sè oki ehsk.1.

T[; ~ tZvk g[Zso ikD eè (eFg Bè T[; dh) ;jkfJsk ehsh (nsèfJ; soQK pqjwk dk) shik ntsko @;[eq# j'fJnk. T[; Bè fBzdk dè pjkBè(@p¤:ki#) (gqG{ dh) T[;ss ehsh. T[; ~ tèy eè dètsè ew}'o j' rJè.2.

fJEè ;qh pfusq BkNe rqzE pqjwk dè shiè ntsko F[eq dh ;wkgsh.3.

j[D u"Ek pqjwk ntsko @puè;# dk eEBgkXVh Szd

jhDè j' u[eè dètsè fwb eè (ekb g[oy dh) ;ètk eoB brè. ;" tfoQnKdè phsD s'I pkd r[o{ dèt gq;zB j'Jè. sd (pqjwk Bè) nk eè pkuè; dk o{gXkoB ehsk. (fi; dè cb;o{g) fJzdo fis frnk nsè d?IsK dk B[e;kBj ' fJnk.3.

fJ; soQK (pqjwk Bè) u"Ek ntsko XkoB ehsk. fi; (eo eè) fJzdofis frnk nsè d?Is (@fdtko#) jko rJè. ;koè dètsè T[m eè nZyK BhthnKeo eè nsè jzeko d{o eo eè T[; dh ;ètk ftu br rJè.4.

fJEè pfusq BkNe rqzE d/ pqjwk dè u"Eè ntsko @pkuè;# dh ;wkgsh.4.

j[D pqjwk dè gzitèI ntsko fpnk; dk gq;zrwB[ okik dè oki dk eEB

gkXVh Szd

sèqsk (:[r) phs frnk nsè d[nkgo :[r nk frnk. (sK) pj[s soQKdhnK bhbktK nsè e"se tèyè. id feqFBktsko nk eè j'Jè, sd pqjwk fpnk;o{g ftu nk frnk.5.

feqFB Bè i' i' e"se ehsè ;B, T[j T[j ;kodk dèth Bè efj ;[DkJè.(w?I) j[D T[BQK ~ ;`yèg ftu efjzdk jK, fi; soQK dè F'GkFkbh (feqFB) Bè(e"se) ehsè ;B.6.

fi; soQK ft;Eko Bkb eEB ehsè rJè ;B, T[;è soQK (fpnk; Bè) ekftftu ftuko g{ote gqrN ehsè jB. fi; soQK fpnk; Bè ekft ouBk ehshj?, T[;è eEk ~ gqGk ;fjs (noEks--uwseko g{oB Yzr Bkb) (w?I) fpnkBeodk jK.7.

nE fsqshnk ntsko ;[eq eEB`gkXVh Szd

g[fB Xok sh;o fJj Gkfs o{g. ifr G:' nkB efo d?s G{g.sp dèp pz; gqu[o¤:' ngko. ehBè ;[ oki fgqEwh ;[Xkfo. 1.

pv g[sq ikfB feBh ;jkfJ. sh;o ntsko GfJU ;[eq okfJ.fBzdk p¤:ki T[;ssh ehB. bfy sk;[ dètsk GJè ShB. 2.

fJfs ;qh pfusq BkNe r`Eè fsqshnk ntsko pqjwk ;[eq ;wkgs`. 3.

nE us[oE pqjwk puè; eEB`gkXVh Szd

fwfb dhB dètsk brè ;èt. phsè ;" poy ohMè r[odèt.sp Xok o{g pkuè; nkfB. ihsk ;[oè; GJh n;[o jkfB. 3.

fJj Gkfs Xok us[oE tsko. ihsk ;[oè; jkoè fdtko.T[fm dèt ;èt bkrè ;[ ;op. Xfo Bhu B?B efo d{o rop. 4.

fJfs ;qh pfusq BkNe rq`Eè us[oE ntsko pqjwk puè; ;wkgs`. 4.

nE gzuw' ntsko pqjwk fpnk;wB[ okik e' oki eEB`

gkXVh Szd

sèqsk fpshs i[r d[nkg[okB. pj[ Gkfs dèy yèbè fybkB.ip G:' nkfB feqFBktsko. sp GJè p¤:k; w[y nkfB uko. 5.

iè iè ufosq ehn feq;B dèt. sè sè GBè ;[ ;kodk sèt.np ej' sT[B ;`Sèg mkfB. fij Gkfs ehB ;qh nfGokw. 6.

fij Gkfs efE ehB' g;ko. fsj Gkfs ekfp efE j? fpuko.ej' i?; ekp¤: efj:' p¤:k;. sT[Bè eEkB eE' gqGk;. 7.

pqjwk ntsko 1 2 51 2 4 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

Xosh T[sè fijVè fijVè wjkB okiè j'Jè jB, T[BQK dhnK ejkDhnK;[ikB eth (fpnk;) Bè ejhnK jB. T[BQK dk ftuko feE'I se ehsk ikJè.jè fwso'! (w?I) ;`yèg ftu efjzdk jK, (fXnkB Bkb) ;[D bt'.8.

fijVè okiè j'Jè jB, T[j fpnk; Bè ejè jB. g[okDK ftu'I T[BQK dèBKtK dk nkGk; j[zdk j?. wB[ BK dk (fJe) okik Xosh T[sè okik j'fJnkj?. T[j jZE ftu sbtko oydk ;h (noEks--sbtko dk XBh ;h) nsèT[; dh ngko wfjwk ;h.9.

(T[; Bè) wkBth f;qFNh dk gqekF ehsk nsè u"dK b'eK ftu nkgDhF'Gk ~ gqekfFs ehsk. (T[; dh) ngko wfjwk dk e"D eEB eo ;edk j?.(T[; dh) ehosh ~ ezBK Bkb ;[D eè, (;koè) u[g j' iKdè jB.10.

(T[j) nmkoQK ftfdnktK dk ]}kBk ;h nsè t?ohnK ~ fis fis eèX"I;k tikfJnk ;h. (T[; Bè) nkeh okfinK Bkb :[ZX oukfJnk ;h fi; ftuw;kD r^iè ;B nsè gqès Buè ;B.11.

T[; Bè nkeh okiè fis bJè ;B nsè T[BQK dè wjZbK nsè oDtk;K ~y[nko ehsk. (T[; Bè) okfinK Bkb (:[ZX) wzv eè B G`vè ik ;eD tkfbnK~ Gzv fdZsk. T[BQK dè dè; fis eè pkjo eZY fdZsè.12.

]{B]ko SsqhnK ~ oD-G{wh ftu yzv yzv eo fdZsk nsè fGnkBe sènw'V :'fXnK (dè w{zj) w'V fdZsè. B ftufbs ehsè ik ;eD tkfbnK ~ubkfJwkB eo fdZsk nsè (fiBQK Bkb) :[ZX BjhI ehsk ik ;edk ;h (T[BQKBkb th) :[ZX ehsk nsè gquzv ;{ofwnK dk xwzv yzfvs eo fdZsk.13.

]{B]ko SsqhnK ~ (nkgDè) nXhB eo fbnk. nkeh dèFK ftu (BtèI)okiè ;Ekfgs eo fdZsè. fJ; soQK (jo gk;è) pj[s d[jkJh fcok fdZsh. fJ;soQK wB[ okiè dk wkB ;BwkB j'D brk.14.

fJ; soQK (T[; Bè) pVh seVkJh Bkb dè; T[sè oki ehsk. pj[s ;koèj'w ;kiè nsè :Zr ehsè. pj[s soQK Bkb ;'Bk dkB ehsk nsè ftXhg{otefJFBkB eo eè r'dkB ehsè. 15.

i' :Zr dh wo:kdk nsè tèd dh ohs ;h, T[j ;koh okiè Bè gqèw g{oteg{oh ehsh. G{wh dk dkB nsè osB nkfd dk dkB eo eè T[; Bè GKs GKsdè nkB`d wkDè.16.

(fJ; soQK) dèF dèF sè nkgDh okiBhsh dh ;EkgBk ehsh nsè pj[s;koè dkB dè ;ki ehsè. (T[; okiè Bè) jkEh nkfd dkB fdZsè nsè soQK soQKdè nFPwèX nsè fBqgwèX :Zr ehsè.17.

(T[; Bè) pqkjwDK ~ pj[s ;koè x'Vè ;k}K ;wès fdZsè i' u"dK ftfdnktKftu gqphB ;B. (i') uko tèdK, Sè Fk;sqK nsè ;fwqshnK dk gkm eodè ;B.e'e (;`G'r) nkfde dè Gèd (;wMdè ;B) nsè phBk (nkfde ;k}) tikT[Idè; B . 1 8 .

iè GJè G{g G{n w' wjkB. fsB e' ;[ikB eEs ejkB.ej brè skf; fei? fpuko[. ;[fD bèj[ p?D ;`Sèg :ko. 8.

iè GJè G{g sè ejè p¤:k;. j'ts g[okD sè Bkw Gk;.wB G:' oki wfj e' G{nko. yVrB ;[ gkfB wfjwk ngko. 9.

wkBth f;q;fN feBh gqek;. d; uko b'e nkGk nGk;.wfjwk ngko poBè ;[ eT[B. ;[fD ;qtD feqs j[fJ oj? wT[B. 10.

d; uko ukfo fpfdnk fBXkB. nfo ihfs ihfs fdB' fB;kB.wzvè wjhg wktk; yèfs. riè w;kD Buè goès. 11.

fisè ;[ dè; Jè;[o wtk;. feBè yokp ykBè yPk;.G`vè nG`v wzvè wjhg. fdBè fBeko fSBè ;[ dhg. 12.

yzvè ;[ yèfs y{Bh ysqh:kD. w'oè nw'o i'Xk d[okD.ubè nub wzvè nwzv. feBè xwzv yzvè gquzv. 13.

feBè ;[ ièo y{Bh ysqè;. wzvè wjhg wktk; dè;.fJj Gkfs dhj d'jh fcokfJ. wkBh ;[ wkfB wB[ oki okfJ. 14.

fJj Gkfs dhj efo dè; oki. pj[ eoè ifr no[ j'w ;ki.pj[ Gkfs ;PoD efo e? ;[ dkB. r'dkB nkfd fpXts ;BkB. 15.

i' j[sh ir no[ pèd ohfs. ;' eoh ;op fBqg bkfJ gqhfs.G{nk dkB dkB osBkfd nkfd. fsB Gkfs Gkfs fbBè ;[tkd. 16.

efo dè; dè; fJfw Bhfs oki. pj[ Gkfs dkB dè ;op ;ki.j;skfd ds pkikfd wèX. sè Gkfs Gkfs feBè fBqgèX1. 17.

pj[ ;ki pki fdBè fdikB. d; uko[ uko[ fpfdnk ;[ikB.yN uko ;k;sq f;zfwqs oNzs. e'ekfd Gèd phBk pizs. 18.

pqjwk ntsko 1 2 71 2 6 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

1H @fBqyèX#

eg{o (ekc{o) ~ r[bkp (dè noe ftu) x'b e/ fx;kfJnk iKdk ;hnsè e;s{oh (@fwqr wfds#) gk eè Fokp eZYh iKdh ;h. ;[rzXh bJh eè;o(@eFwho xk;#) ~ x'fbnk iKdk ;h. (T[; s'I) ;[rzXh T[mdh ;h nsè xowfje iKdè ;B.19.

;zrhs gkXoh Szd

S?Dè, w[uzr, phDk, phB, pz;oh, fwqdzr, vc, e?I;hnK, s[oh, FfjBkJhnKtiD Bkb okr g?dk j[zdk ;h nsè tiD Bkb wkB' ;"Gkr gqsy ;h.20.

fesè S?Dè, s{o, phDk, fwqdzr, vc, MKM, Y'b, ibsozr nsè T[gzr (BKdè ;k} tidè jB). fiEè fiEè tèy' T[Eè T[Eè jh ;[rzXh j?. ;[rzX dè T[mDBkb xo wfje ojè jB.21.

jfo p'b wBk Szd

(fJ; soQK dk) wB[ okiè Bè oki ehsk nsè dèF dk d[y jo fbnk.(dè; ftu) pj[s ;koè ;ki ;ikJè ;B (fiBQK ~) ;[D eè dètsè th Fow;koj[`dè ;B. 22.

fJEè ;qh pfusO BkNe dè wB[ okiè d/ oki dh ;wkgsh.5.

j[D fgqE[ okik dè oki dk eEBs'Ne Szd

fisBè okiè j'Jè, T[BQK ~ feE'I se frDK< gqG{ Bè (T[BQK dh) i'fs nkgDhi'fs ftu fwbk bJh j?. fco fgqEth dk fgqE[ okik j'fJnk, fi; Bè pqkjwDK~ pènzs dkB fdZsk.23.

(okik) ;?Bk db b? eè fJe fdB fFeko ufVQnk nsè fBoiB pB ftut^vè t^vè pkx tèyè. T[Eè jh Fe[zsbk (BK tkbh) fJ;soh Bè sèi (;[zdosk)XkoB ehsk j'fJnk ;h fi; ~ tèy eè ;{oi nsè uzdqwk dh uwe th wkVhg? iKdh ;h.24.

jfo p'b wBk Szd

(okik) T[Eè ubk frnk. fjoBK dk fFeko ehsk. (T[Eè) fJe e[Nhnktèyh, (fJzi gqshs j[zdk j?) wkB' i'r ftu i[Vh j'Jh j?. 25. (okik) T[;(e[Nhnk) ftu ubk frnk. Bkb fe;è ~ B fbnk. (T[; Bè fJe) fJ;sohyV'sh j'Jh tèyh i' i'pB dè o; Bkb Goh j'Jh ;h.26.

(T[j) pj[s ;'Gk tkbh j?. tèyD tkbè ~ b[Gk b?Idh j?. (T[; ~ )okiè Bè id'I tèfynk, sK fus ftu j?okB j' frnk.27. (;'uhI g? frnk fe)fJj fe; dh g[Zsoh j?. (fJzi gqshs j[zdk j?) wkB' o{gtsh j't/. (T[; dh)Sph ~ tèy eè gq;zB j' frnk nsè fus ftu ukT[ g?dk j' frnk.28.

xB;ko x'fo x;hns r[bkp. fwqr wfds vkfo u{ts ;okp.e;who xk; x'os ;[pk;. T[xNs ;[rzX wjezs ntk;. 19.

;zrhs gkXoh Szd

skrVd` skb pkis w[uzr. phBk ;[ p?D pz;h fwqdzr.vc skb s[oh ;fjBkfJ okr. pki`s ikB T[gBs1 ;[jkr. 20.

ej{` skb s{o phBk fwqdzr. vc MkM Y'b ibso T[g`r.ij ij fpb'e sj sj ;[pk;. T[ms 2 ;[rzX wjezs ntk;. 21.

jfo p'b wBk Szd

wB[ oki eo¤:'. d[y dè; jo¤:'.pj[ ;ki ;iè. ;[fB dèt biè. 22.

fJfs ;qh pfusq BkNeè wB[ okik e' oki ;wkgs`.1.5.

nE fgqE[ okik e' oki eEB`s'Ne Szd

ej` bkr rB' fBqg i"B GJè. gqG[ i'sfj i'fs fwbkfJ bJè.g[fB ;qh fgqEoki fgqEh; G:'. fifB fpgB dkB d[ozs d:'. 23.

db[ b? fdB Jèe f;eko uVè. pfB fBoiB w' bfy pkx pVè.sj Bkfo ;[e[`sb sèi Xoè. ;f; ;{oi eh bfy eqKfs joè. 24.

jfo p'b wBk Szd

sj iks GJè. fwqr xks eJè.fJe dèfy e[Nh. iB[ i'r i[Nh. 25.sj iks G:'. ;zr e' B b:'.bfy Bkfo yoh. o; ohfs Goh. 26.nfs ;'Gs j?. bfy b'Gs j?.fBqg gèfy ip?. fufs uT[e sp?. 27.fJj eT[B iJh. iB[ o{g wJh.Sfp dèfy Se¤:'. fus ukfJ ue¤:'. 28.

1H @T[mBs# 2H @T[cNs#

pqjwk ntsko 1 2 91 2 8 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

fBqg pKj rjh. sqhn w'B ojh.o; ohfs ou¤:'. d[j{` w?B wu¤:'. 29.pj[ Gkfs Gih. fB; b" B sih.d'T{ ohfM ojè. Bjh iks ejè. 30.

o; ohfs ou¤:'. eb eèb wu¤:'.nfwsk;B dè. ;[y ok;B ;è. 31.bbsk;B b?. fppXk;B e?.bbBk o[ bbk. efo ekw ebk. 32.

efo eèb T[mh. wfX goB e[Nh.fBqg iks G:'. fsj roG ofj:'. 33.fdB e? e[ rJè. fsfB G{o iJè.sfB eT[u Xoè. ;f; ;'G joè. 34.

iB[ iPkb dtk. n; sèi Gtk.fofy i"B fgy?. fus uT[e ue?. 35.

f;;[ ;¤:kB G:'. efo ;zr b:'.ufb nkt sjk. fsj sks ijk. 36.fBqg dèfy ip?. efo bki sp?.:j w' B ;{nz. sqhn e"B s{nz. 37.

sqh:' pku okik gqfsjfo p'b wBk Szd

fBqg Bkfo ;[Jh. s[w i"B Gih.wfX goB e[Nh. sj eèb mNh. 38.sp pku dh:'. np G{fb r:'.fs; fus eo'. w[fj oki po'. 39.

sp ekfj Gi'. np w'fj si'.fJj g{s s[nz. ;[B[ ;ku fBqgz. 40.Bfj ;qkg s[M?. Gi e?p w[M?.np s' B si'. Bfj bki bi'. 41.

fBqg pku shq:k ;'

e'Jh fuB pskT[. fes' pks fdykT[.jT[ :" B Gi'. Bfj Bkfo bi'. 42.

okiè Bè (T[; dh) pKj geV bJh, fJ;soh u[g ojh. (d'tèI) gqèw dèo; ftu br rJè (feT[Ife) d'jK nzdo ekw (dk Gkt) wfunk j'fJnk;h.29. (okiè Bè T[; fJ;soh Bkb) pj[s soQK Bkb G'r ehsk nsè oksse (T[; ~) B Sfvnk. d'tèI (fJe d{iè T[sè) ohMè j'Jè ;B. (fi; dk) eEBBjhI ehsk ik ;edk.30.

(T[j) gqèw o; dh ohs ftu bhB j' rJè nsè uzrh soQK Bkb ekw-eqhVk ehsh. (okiè Bè) nfws nk;B fdZsè i' ;[y dh ok; (torè ;B).31.(fJ;soh ~) bfbs nk;B ftu fbnk. (fco) nBèe soQK dè nk;B ehsè.bbBk (fgq:k) nsè bbk (fgq:) Bè (pj[s) ekw-ebk ehsh.32.

(Fe[`sbk okiè Bkb) eZyK dh e[bh ftu ;`G'r eo eè T[mh. okik T[E'Iubk frnk. T[; (Fe`[sbk) ~ roG mfjo frnk.33. e[M ;wK phs frnknsè T[; Bè p^uè (@G|o#) ~ iBw fdZsk. (T[; p^uè Bè) Foho T[sè etu XkoBehsk j'fJnk ;h ns/ uzdqwk dh F'Gk ~ jodk ;h.34.

(fJzi gqshs j[zdk j?) wkB' izrb dh nrBh (dh bkN j'tè). fJ; soQKdk (T[; dk) sèi j' fojk ;h. i' th foFh T[; ~ tèydk ;h, (T[; dè) fusftu j?okBh j[zdh ;h.35.

id'I pZuk f;nkDk j' frnk. (sd Fe[`sbk Bè T[; ~) Bkb b? fbnk.(fco) T[Eè ub eè nk rJh fiEè T[; dk fgsk ;h. 36. id okiè Bè (T[BQK~) tèfynk, sd pj[s bik nB[Gt ehsh. (nsè efjD brk--) fJj wèokg[Zso BjhI j?. jè fJ;soh! s{` e"D j?I <.37.

fJ;soh Bè okiè gqfs fejk --

jfo p'b wBk Szd

jè okiB! w?I T_jh fJ;soh jK fi; Bkb s{` G'r ehsk ;h. eZyKdh e[bh ftu (s[;hI) ekw-eqhVk oukJh ;h.38. sd (s[;hI) puB fdZsk;h, j[D G[b rJè j'. T[; (xNBk) ~ :kd eo' nsè jè okiB ! w?~ftnkj bt '. 39.

iè j[D w?~ Sv dèDk ;h, sd feT[I G'r ehsk ;h. jè okiB! ;[D',fJj s[jkvk g[Zso j?, (w?I) ;Zu efj ojh jK.40. BjhI sK (w?I) s?~ ;qkg(dètKrh). wèoè Bkb G'r eo eè, j[D B fsnkr' nsè bki eo eèFofwzdè B j't'.41.

okiè Bè fJ;soh ~ fejk --

e'Jh fBFkBh d;, (iK) e'Jh rZb ;gFN eo e/ ftyk. w?I fJ; soQKGidk BjhI jK nsè B jh jè fJ;soh! w?~ e'Jh bik j?.42.

pqjwk ntsko 1 3 11 3 0 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

fJ;soh Bè fJe w[zdoh b? eè okiè dè jZE ftu dè fdZsh (nsèfejk-) fJ; ~ uzrh soQK Bkb dèy b". (j[D) jèmK ~ feT[I sedè j'.43.

(w[zdoh tèy eè) okik ikD frnk nsè (Fe[zsbk ~) gSkD fbnk. sdT[; ~ to fbnk nsè pj[s soQK Bkb Go fdZsk (noEks--;`s[FN eo fdZsk)44. (okiè dè T[; fJ;soh s'I) ;Zs g[Zso g?dk j'Jè i' o{g nsè o; dè Gzvko;B. (T[j g[Zso) nfws sèi nsè pb tkbè ;B. (T[j) t?ohnK dè Gkoh db~ db ;[ND tkbè ;B.45.

pbtkB okfinK ~ wko eè Xosh dè nBèe ;Eb fis bJè ;B. (fco)foFhnK nsè foZsiK (@oih# - :Zr eoB tkbè pqkjwD) ~ p[bk eè :Zr dhwo:kdk dh ;kiBk ehsh.46. (T[BQK g[ZsoK Bè) F[G eow eo eè t?ohnK dè;w{jK ~ BFN eo fdZsk. (T[j) wjkB ;{owè ;B, (T[BQK tork) j'o e'Jh BjhI; h . 4 7 .

(T[BQK dè w[y T[sè) pj[s i'fs uwedh ;h (fi; dè ;kjwDè) uzdqwkdh uwe fe; ezw dh. (T[BQK ~ tèy eè) ukoè ue j?okB ;B nsè dètfJ;sohnK w'fjs j' ojhnK ;B.48.o{nkb Szd

nopK yopK jzekoh okfinK ~ rkb rkb eè wko fdZsk. B fisè ik;eD tkbè okfinK ~ fis fis eè (T[BQK s'I) dè; fpdè; y'j bJè. gopsK~ jNk jNk eè T[&Zso fdFk ftu eo fdZsk nsè (T[BQK dè) oEK dè gjhfJnK(@ueq#) dhnK behoK Bkb Xosh T[sè ;Zs ;w[zdo pD rJè. 49.

jfEnko tkj tkj eè B rkjè ik ;eD tkbè dè;K ~ rkj fbnk nsèB s'Vè ik ;eD tkbè gopsK ~ s'V eè T[&Zso (fdFk) tb ;[N fdZsk. dè;nsè ftdè; ~ fis eè ftFèF o{g ftu oki ewkfJnk. nzs ftu fgqE[ oki/dh i'fs ik eè (gqG{ dh) i'fs ftu fwb rJh.50.fJEè ;qh pfusq BkNe rqzE dè pqjwk ntsko dè fpnk; dè okik fgqE[ dè oki dh ;wkgsh.

j[D Gos dè oki dk eEBo{nkb Szd

nzs ;wK nk gj[`funk ikD eè oki ntsko fgqE[ oki Bè ;koè fwsoK,wzsohnK, g[ZsoK ~ p[bk eè XB d"bs sè ikfJdkd (tzv fdZsh). ;Zs g[ZsoK~ ;Zs dhg s[os tzv fdZsè. F'Gk :[es ;koè g[Zso ;ZsK dhgK ftu oki eoBb r è . 5 1 .

;ZsK oki e[wkoK dè f;o T[sè ;Zs Ssq M[bD brè. (fJ; soQK gqshsj[zdk ;h) wkB' ;Zs fJzdo Xosh T[sè nk gJè j'D (nsè fJj) ;^sè (fJzdodè) ntsko j'D. (T[BQK Bè) fwb eè ;koè Fk;sqK nsè tèdK dh ftuko g{oteohs XkoB ehsh. b'e GbkJh nsè ;[Xko bJh dkB dk nzF eY fbnk.52.

fJe w[dqe b?. fBqg e? efo d?.fJj dèfy Gb?. e; jèo sb?. 43.

fBqg ikfB rJè. gfjukBs GJè.sp sT[B poh. pj[ Gkfs Goh. 44.f;;[ ;ks GJè. o; o{g oJè.nfws'i pbh. db dhj dbh. 45.

jfB G{g pbh. fifD G{fw Ebh.fofy p'fb oih. fpfX ir ;ih. 46.;[G eow eoè. nfo g[zi joè.nfs ;{o wjk. Bfj n"o bjk. 47.

nfs i'fs b;?. ;f; eqkfs e;?.fd; uko ueh. ;[o Bkfo Seh. 48.

o{nkb Szdrkfo rkfo nyop rofpB wkfo wkfo Boè;.ihfs ihfs nihs okiB ShfB dè; fpdè;.Nkfo Nkfo eo'fo gp: dhB T[so fd;kB.;gs f;zX[ GJè Xok go bhe ueq oEkB. 49.

rkfj rkfj nrkj dè;B pkfj pkfj jfE:ko.s'fo s'fo ns'o G{fXqe dhB T[sqfj Nko1.dè; n"o fpdè; ihfs fp;èy oki ewkfJ.nzs i'fs ;[ i'fs w' fwfb ikfs Gh fgqE okfJ. 50.

fJfs ;qh pfusq BkNe rq`Eè pqjwk ntskoè fpnk; okik fgqE[ e' oki ;wkgs`. 2. 5.

nE okik GoE oki eEB`o{nkb Szd

ikfB nzs ;w' G:' fgqE[ oki oki tsko.p'fb ;op ;fwqfX ;zgfs 2wzfsq fwsq2 e[wko.;gs dPhg ;[ ;gs g[sqfB pkN dhB s[ozs.;gs oki eo? br? ;[s ;op ;'Gktzs. 51.;gs Ssq fco? br? f;o ;gs oki e[wko.;gs fJzdq goè Xok gfo ;gs ikB ntsko.;op ;k;sq Xoh ;p? fwfb pèd ohfs fpukfo.dkB nz; fBeko bhBh noE ;PoE ;[Xkfo. 52.

1H @vko# 2H @fwsq wzfsq#

pqjwk ntsko 1 3 31 3 2 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

yzv yzv nyzv T[oph pkfN bhfB e[wko.;gs dhg GJè g[fBo Btyzv Bkw fpuko.iè;N g[sq Xoh Xok fsj GoE Bkw pykB.GoE yzv pykB jh d; uko uko[ fBXkB. 53.

eT[B eT[B ej? eEè eft Bkw mkw nBzs .pkfN pkfN ;p' bJè Btyzv dPhg d[ozs.mkw mkw GJè BokfXg mkw Bkw nBèe.eT[B eT[B T[ukohn? efo ;{o ;op fppèe. 54.

;gs dhgB ;gs G{g G[r? brè Btyzv.Gkfs GkfsB ;' fcoè nf; pkfX i'X gquzv.dhj dhj nihj dè;fB Bkw nkfg GBkfJ.nkfB ikB[ d[sh GJè fSfs d{;oè jfo okfJ. 55.

nkg nkg ;w? ;p? f;fo nsq gsq fcokfJ.ihfs ihfs nihs i'XB o'j eq'j ewkfJ.M{m ;ku nBzs p'fb eb'b eèb nBèe.nzfs ekb ;p? GSè ifr Skvhnk Bfj Jèe.56.

nkg noE nBoE ngoE ;woE eos nBzs.nzfs j's mNh eS{ gqG{ e'fN e¤:'I B eozs.ikB p{M gozs e{g bjzs w{V B Gèt.nzfs ekb sp? pu? ip ikB j? r[odèt. 57.

nzfs j's mNh Gbh gqG w{V b'r B ikfB.nkg noE gSkB jh sfi dhj dèt fBXkB.Xow ikfB eos gkgB :" B ikBs w{V.;op ekb dfJnkb e' ej[ gq:'r r{V nr{V. 58.

gkg g[zB gSkB jh efo g[zB eh ;w gkg.gow ikB gftsq ikgB ig? bkr e[ikg.f;X mT[o B wkB jh fpB[ f;X mT[o g{izs.jkfE dhge[ b? wjk g;[ wfX e{g gozs. 59.

f;X mT[o B wkB jh nBf;X g{is mT[o.e? e[ fdt; ubkfjrè iV Ghs eh ;h dT[o.

B yzvh ik ;eD tkbh Xosh (@T_oph#) dè yzv yzv eo eè okie[wkoKBè (nkg; ftu) tzv bJh. ;Zs dhgK dk Bkw fco ftuko g{ote @Bt yzv#ofynk frnk. t^vè g[Zso, fi; Bè Xosh ~ XkoB ehsk, dk BK @Gos# fejkfrnk. nmkoQK ftfdnktK dè T_¦sw ]}kBè (;wMè ikD tkbè b'e T[; G{wh yzv~) @GoE yzv# efjD br gJè.53.

fejVk fejVk (Bkw) eth eEB eoè, (feT[Ife T[BQK dè) Bkw nsè ;EkBnBzs jB. n;hw (@d[ozs#) B" yzv dhgK ~ (T[BQK) ;kfonK Bè tzv fbnk. EKEK sè i' okiè j'Jè, (T[BQK) dè Bkw nsè ;EkB nBèe jB. ;kfonK ;{ofwnKftu'I ftuko g{ote fejVè fejVè dk toDB ehsk ikJè.54.

;Zsk dhgK dè ;^sè okiè B"I yzvK ~ G'rD brè (noEks --T[BQK T[sè okieoB brè). gquzv :'Xè sbtkoK pzBQ eè tZyoè tZyoè YzrK Bkb (fJXo T[Xo)fcoB brè. tZvè s'A tZvè B fisè ik ;eD tkbè dè;K dè BK nkg ;[DkT_Dbrè. (fJzi gqshs j[zdk j? fe) Xosh T[sè d{iè fJzdo (jfo) okik T[g;fEsj' rJè j'D.55.

nkgDè nkgDè ;wèI ftu ;G Bè (nkgDè nkgDè) f;o T[sè Ssq fcokfJnkj?. o'j nsè eq'X Bkb nfis :'fXnK ~ fis fis eè (nXhB eodè ojè).nBzs gqeko dè M{m nsè ;Zu p'b eè nBèeK jh e"se nsè eqhVktK eodè ojè.nzs ftu ekb Bè ;G ~ yk fbnk nsè irs ftu fJe th BjhI Sfvnkj ? . 5 6 .

nkgDè ;[nkoE bJh ;woE b'e d{finK T[sè pènzs nBoE eodè ojèjB. nzs sè (T_jh) e[M jz[dk j? i' gqG{ Bè pDkfJnk j?, GktèI nfs nfXe(T[gk) feT[I B ehsè ikD. w{oy b'e (gqG{ dh tk;sftesk dk) Gèd BjhIgKdè nsè ikD p[M eè y{j ftu g?Idè jB. nzs ftu ekb s'I sd jh pfunkik ;e/rk id r[o{dèt ~ ikD fbnk iktèrk.57.

w{oy b'e BjhI ikDdè fe nzs ftu T_jh j[zdk j? i' gqG{ Bè pDkfJnkj?. t^vè wjkB gqG{ ~ Sv eè (w{oy b'e) nkgDè ;[nkoE ~ jh gSkDdè jB.T[j w{oy fJ; soQK (tk;sftesk ~) B ikD eè (gkyzvK ~) Xow ;wM eègkg eodè jB. T[; fdnkb{ gqG{ ~ jo ;wèI r[gs gqrN j' ojè ;kfonK gq:'rKdk p'X ofjzdk j?.58.

(T[j) gkg dh g[`B ti'A gSkD eodè jB, nsè g[zB dè ;wkB gkg eodèjB. (T[j) e[ikgK ~ gow gftsq ikg ;wM eè igdè jB. f;ZX ;EkBK ~BjhI wzBdè nsè fpBk fe;è f;ZXh tkbè ;EkBK ~ g{idè jB. jZE ftu dhgeb? eè th T[j w{oy y{j ftu fvrdè jB.59.

;Ekfgs (@f;X#) ;EkB ~ BjhI wzBdè nsè n;Ekfgs (@nBf;X#) ;EkBKdh g{ik eodè jB. (T[j) w{oy fesBè fdBK se ezX T[sè d"VB tKr (nkgDè)ihtB ~ ubkT[Drè. yzGK s'I fpBk (gzSh) fetèI T[vèrk nsè nZyK s'I tKfMnk

pqjwk ntsko 1 3 51 3 4 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

j'fJnk (fetèI) tèyèrk. F;sq s'I jhDk fetèI :[ZX ftu gqtèF eoèrk nsè noE(~ ;wMD dh Fesh s'I) jhDk (fetèI) ftuko (Fk;sq) ftu Fkwbj ' t è r k . 6 0 .

fJ; b'e ftu fitèI dop (XB) s'I tKMè dk tgko XB (@noE#) s'IfpBk BjhI j' ;edk. nZyK s'I nzBQk (ftnesh) irs ~ BjhI tèy ;edk nsèe'e Fk;sq s'I nDikD ekw eqhVk ~ BjhI wkD ;edk. frnkB s'I jhDk rhskdk gkm nsè p[ZXh s'I fpBk ftuko BjhI j' ;edk. fjzws s'I fpBk :'Xk bVBjhI ;edk nsè e"seK nsè eqhVktK s'I fpBk oki e[wko (F'Gdk BjhI j?).61.

Xosh T[sè fijVè okiè j'Jè jB, (T[BQK ftu'I) fe; fe; ~ frDhJè.irs ftu dhgK nsè ndhgK (dè i' ;[nkwh j'Jè jB, T[BQK ftu'I) fejVèfejVè dk eEB eohJè. fi; (gqG{) Bè g?dk ehsè jB, T[jh fJBQK ~ frD;edk j?, j'o fe;è dh Fesh BjhI j?. T[; dh Grsh ehsè fpBk T[; ~fJtèI fetèI BjhI gSkfDnk ik ;edk.62.

fJE/ okik Gos d/ oki dh ;wkgsh.

j[D okik ;ro d/ oki dk eEBo{nkb Szd

fJ; Xosh T[sè fisBè ;qèFm ;qèFm okiè j'Jè jB, sèoh feqgk Bkb T[BQK;kfonK dk toDB eodk jK. Gos dk oki phs frnk nsè okik ;rodk oki j' frnk. (T[; Bè) o[dq dh sgf;nk ehsh nsè fJe bZy g[Zso g?dkeo bJ è.63.

;kfonK oki e[wkoK Bè NèYè uZeo, X[iktK, rdktK nsè ;ète (oyè j'JèjB). (fJzi gqshs j[zdk j?) wkB' ekw dèt Bè irs ftu bZy o{g nk e/ XkoBehsè j'D. oki e[wkoK Bè tZy tZy soQK dè (pkDè) XkoB ehsè j'Jè jB nsèpènzs dè; fis bJè jB. fiEè feEè okik b'e (T[BQK gqfs) wB ftu dk;Gkt oydè ;B.64.

okik ;ro nFPwèX :Zr eoB brk (nsè fJ; bJh) x'VFkbk s'I fJex'Vk u[D fbnk. (okiè Bè dè;K dè;K s'I) fFo'wDh fosi (tèd gkmh nsè :ZreoB tkbè pqkjwD) nsè gqphB wzsqh, fwso p[bk bJè. (tZyoè tZyoè) N'bèpDk eè ;G ~ ;?Bk db ;fjs (x'Vè Bkb) s'o fdZsk. (T[j oki e[wko)f;o T[sè SZso M[bkT[Idè j'Jè fJXo T[Xo fcoB brè.65.

fiEè feEè rJè T[Eè fti?-gZso gqkgs ehsk nsè ;koè t?oh BFN j'rJè. fGnkBe F;sqK ~ Sv eè okiè Gi rJè. ;{ofwnK Bè etu T[sko T[skoeè fJ;sohnK dk Gè; XkoB eo fbnk. g[ZsoK nsè fwsoK ~ ft;ko eè fiEèfeEè Gi ubè.66.

gzy jhB ejk T[vkfJp B?B jhB fBjko.;;sq jhB i[Xk B g?mp noE jhB fpuko. 60.

dop jhD pgko i?;e noE fpB[ fJ; b'e.nKy jhD fpb'ep' ifr ekweèb ne'e.frnkB jhD ;[ gkm rhsk p[fX jhD fpuko.fjzws jhB i[XkB i{Mp eèb jhD e[wko. 61.

eT[B eT[B rBkJhn? iè GJè G{fw wjhg.eT[B eT[B ;[ eEhn? ifr eè ;[ dPhg ndPhg.ik;[ ehB rB? tj? fJfw n"o eh Bfj ;efs.:" B n?; gjukBhn? fpB[ sk;[ eh ehJè Grfs. 62.

fJfs okik GoE oki ;wkgsz. 3. 5.

nE okik ;ro oki eEB`o{nkb Szd

;qè;N ;qè;N GJè fisè fJj G{fw nkfB Bo/;.sT[B sT[B T[uko j' s[wo/ gq;kfd n;/;.GoE oki fpshs G/ GJ/ okik ;ro oki.o[dq eh sg;k eoh bhn bS ;[s T[gokfi.63.

ueq peq X[ik rdk fGqs ;op oki e[wko.bS o{g Xo/ wB' ifr nkfB w?B ;[ Xko.p/y p/y pB/ Bo/;Po ihfs d/; n;/;.dk; Gkt ;p? Xo/ wfB isq ssq Bo/;.64.

pki w/X eo? br? j: ;kfb s/ j: uhfB.p'fb p'fb nw'b fos[i1 wzsq fwsq gqphB.;zr dhB ;w{j ;?B p¤:{j p¤:{j pBkfJ.isq ssq fco? br/ f;fo nsq gsq fcokfJ.65.

i?sgsq bj¤:' ijk sj ;sq° G/ ;G u{o.S'fo S'fo Gi/ Bo/;Po Skfv ;;sq eo{o.vkfo vkfo ;Bkfj ;{o sqhnkB G/; ;[ Xkfo.Gkfi Gkfi ub/ ijk sj g[sq fwsq fp;kfo.66.

1H @fos[iB#

pqjwk ntsko 1 3 71 3 6 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

rdk Xkoh fpibh tKr ridè jB nsè ekfJo b'e Giè ik ojè jB.x'fVnK nsè ;k}'--;kwkB ~ fsnkr eè Giè ik ojè jB nsè Xhoi tkbè;{owè pè;[ZX j' ojè jB. fiEè feEè ;{opho ridè jB nsè n;sq-F;sq BukT[IdèjB. dè; dè;KsoK ~ fis fis eè fti? gZso fcok fdZsk j?.67.

g{op nsè gZSw ~ fis eè dZyD ~ ik eè nXhB eo fbnk. (fco)fiEè wjkw[Bh (efgb) p?mè ;B, x'Vk (T[; ~) t/y eè T_Xo ~ ufbnk frnk.wjkw[Bh fXnkB ftu brè j'Jè ;B, (fJ; bJh) ;[;fis x'Vè ~ B tèfynk.r'oy Gè; ftu ikD eè (x'Vk) foFh dè fgSè ik eè yV' frnk.68.

(x'Vè dè Bkb ub ojè) ;koè u"Ie gJè id'I (T[BQK Bè) x'Vè ~ nZyK BkbB tèfynk. Fow dè wkoè ;koè u"jK gk;è (x'Vè ~) bG bG eè Ee rJè. fco(T[BQK B/) fus ftu ftuko ehsk fe x'Vk gkskb ftu ubk frnk j?. ngkooDXho ;{opho ;ro (oki e[wko) N'Jè g[ND brè.69.

eq'fXs j' eè pènzs :'Xè B g[ZNh ik ;eD tkbh Xosh ~ g[N g[N eè;[Nh ik ojè ;B. ;[zdo F'Gk tkbè (;koè oki e[wkoK dk) w{zj fwZNh g[N g[Neè (@GfS GfS#) fwZNh tork j' frnk. id ;koh dZyD fdFk ~ g[N fbnkfrnk sK wB ftu nfGwkB XkoB eo eè g{op fdFk ~ fisD ub gJ/.70.

dZyD fdFk ~ g[N eè (y'i fbnk) nsè fco nmkoQK ftfdnktK dèikDeko (;ro e[wko) g{op fdFk ~ g[N eè gZSw fdFk tb ub gJè. T[&ZsofdFk ftu dkyb j' eè id ;koh EK ~ g[ND brè (sK T[BQK) w{oyK Bè j'oj'o ftuko (wB ftu) ;'u fbnk go efb:[r ftu ekb Bè j'o jh Xkof bn k . 7 1 .

pjs[ YzrK Bkb Xosh ~ g[N g[N eè id T[j nZXh fdFk se gj[`urJè, (sd) nkfyo T[BQK Bè Gèd gk fbnk fe (fJe) w[Bh fXnkB ftu i[fVnkp?mk j?. (T[; dh) fgm fgSè g{oh ;ki ;iktN Bkb x'Vk tèfynk. okiè (;rodè) g[ZsoK Bè pj[s jzeko Bkb w[Bh ~ bsK wkohnK.72.

sd w[Bh dk fXnkB S[N frnk nsè (T[; dhnK) nZyK ftu'A nrBh dhnKfGnkBe bkNK fBebhnK. (T[j nrBh) GKs GKs Bkb fBebh fitèI ;w[zdodh ftFkb nZr j[`dh j?. T[; dh B?B (nrBh) Bkb (;ro) okiè dè by g[ZsoG;wh G{s j' rJè. oki ;ki nsè ;zgsh ;fjs (T[j) x'Vk nsè n;sq-F;sqsè ;?Bk (BFN j' rJh).73.wX[Gko Szd

okik (;ro) dè ;[zdo p'bK tkbè ;koè oki e[wko ;?Bk ;fjs G;w j'rJè.74. (fiBQK dh) F'Gk ngko ;h nsè i' pj[s ;[zdo ;B. id ;koè ;VrJè sd (T[BQK Bè) jzeko Sv fdZsk.75.

rkfi rkfi ri/ rdkXfo Gkfi Gkfi ;[ Gho.;ki pki si? Gi? fp;zGko pho ;[Xho.;{o pho riè ijk sj n;sq ;;sq BukfJ.ihfs ihfs bJè ;[ dè;B i?sgsq fcokfJ. 67.

ihfs g{op gfSw? no[ bhB dSfB ikfJ.skfe pki ub¤:' sjk ij p?fm Eè w[fB okfJ.X¤:kB wfX j[sè wjk w[fB ;ki pki B dèfy.fgq;fN gS yo' G:' fofy ikfB r'oy Gèy. 68.

uT[e fus ojè ;p? ip dèfy B?B B pki.y'fi y'fi Eeè ;p? fd; ukfo ukfo ;bki.ikfB g:ko r:' s[ozrw ehB fufs fpuko.;ro yks y[d? brè oDXho pho ngko. 69.

y'fd y'fd ny'fd fgqEth eq'X i'X nBzs.GfS GfS rJè ;p? w[y fwqsek d[fs tzs.;ro yks y[d? brè fd; y'd dSB ;op.ihfs g{op e' ubè nfs mkB e? ihn rop. 70.

y'd dSB eh fd;k g[fB y'd g{op fd;kB.skfe gSw e' ubè d; ukfo ukfo fBXkB.g?fm T[so fd;k ip? y'd? brè ;G mT[o.nT[o nT[o mN? g;{ efb ekfb mkNh nT[o. 71.

y'fd e? pj[ Gkfs fgqEth g{fi noX fd;kB.nzfs Gèd fpb'ehnk w[fB p?fm ;zi[s X¤:kB.fgq;N gkS fpb'e pki ;wki o{g nB{g.bks Gè w[fB wkfoU nfs rop e? ;[s G{g. 72.

X¤:kB S{N sp? w[Bh fdqr iPkb wkb eokb.Gkfs GkfsB ;' T[mh iB[ f;zX nrfB fp;kb.G;fw G{s GJè ;pè fBqg bS g[sq ;[ B?B.pki oki ;[ ;zgdk i[s n;sq ;;sq ;[ ;?B. 73.

wX[Gko Szd

GJè G;fw G{s. fBqg ;op g{s.i[s ;[GN ;?B. ;[zdo ;[p?B. 74.;'Gk ngko. ;[zdo e[wko.ip ioè ;op. sp sik rop. 75.

pqjwk ntsko 1 3 91 3 8 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

;VfdnK (tèy eè) (Bkb rJè)r'fvnK se pKjtK tkbè, wjkB F'Gk tkbè,u"dK r[DK tkbè, pènzs ;{ofwnK ~.76. ;VfdnK t/y e/ (Bkb rJ/) :'Xè fusftu nXho j' rJè nsè ik eè (okie[wkoK dh ;fEsh dk) ;`dèF fdZsk fiEè;ro okik dèF (ftu p?mk :Zr eo fojk ;h).77.

;ro Bè (T[BQK) ;{ofwnK ~ (gSkD) fbnk. (fco) fus ftu nXhoj' frnk nsè g[ZsoK dk jkb ukb ns/ ;zd/F g[ZSD brk.78. nfGwkB ~Sv eè nsè jZE i'V eè (;{ofwnK Bè) puB T[ukoè (go T[BQK dhnK) nZyK ftujzM{ fvrdè ;B.79.

jè ;qèFm nsè gqphB okiè! (T[BQK Bè ;koh) G{wh T[sè :Zr x'Vk fcokeè nsè ;koè okfinK ~ fis eè ;G ~ Bkb fwbk fbnk.80. (fco) x'Vkgkskb ubk frnk. sèoè T[dko g[ZsoK Bè ;koh Xosh ~ g[N ;[fNnk nsè (T[BQKdk) jzeko pj[s tX frnk.81.

T[Eè (fJe) ngko (Fesh tkbk) w[Bh ;h i' T[dkosk tkbè r[DK Bkbto[;kfJnk j'fJnk ;h. (T[;) wjkB wB tkbè w[Bh ~ fXnkB ftu wrB ikDeè.82. sèoè g[ZsoK Bè eq'X ehsk nsè :'fXnK ~ Bkb b? eè w[Bh T[sè bsKdh pj[s wko ehsh.83.

sd wjkB wB tkbè w[Bh dk fXnkB S[N frnk (nsè T[; dhnK nZyKftu'I) i[nkbk fBebh i' izrb dh ftFkb nZr torh ;h.84. (fco) d{sBè fJ; soQK fejk fe T[Eè (s[jkvè) g[Zso ;?Bk ;wès ;V rJè jB, (e'Jh) fJeth BjhI pfunk j?.85.

oki g[ZsoK dk BkF ;[D eè ;kok Bro T[dk; j' frnk. fiEè feEè(T[E'I dè) b'e (gqik) ;'r ftu v[p/ p?m/ ;B.86. (nzs ftu ;ro okiè Bè)@fFt fFt# puB f;wo eè nsè nZyK dè jzM{ o'e eè fus ftu Xhoi ehsknsè w[Bh tKr wB ~ gftsq ehsk.87.

(T[; Bè) T[BQK (g[ZsoK dè) fwqse eow nsè tèd ohs nB[;ko j'o Xow-eow pVh gqhs Bkb ehsè.88. fco g[ZsoK dè ;'r ftu jh okik ;torb'e ~ ubk frnk. (fJ; gqeko dè) fijVè (j'o) okiè j'Jè, (T[BQK dk) eEBe"D eo ;edk j?<.89.

fJEè okik ;ro d/ oki dh ;wkgsh.

pkj{ nikB. ;'Gk wjkB.d; ukfo tzs. ;{ok d[ozs. 76.ikfo Gkiè pho. j[n? fufs nXho.fdB' ;`dè;. ij ;kro dè;. 77.

bfj ;kro pho. jP? fufs nXho.g[Sè ;`dè;. g{sB ;[pè;. 78.efo i'fo ;op. GN S'fo rop.T[uoè p?B. ib u[ns B?B. 79.

G{n cèfo pki. fifD ;op oki.;p ;zr bhB. fBqg po gqphB. 80.j: r:' g:ko. s[n ;[s T[dko.G{n y'd ;op. nfs pYk rop. 81.

sj` w[fB ngko. r[fB rB T[dko.bfy wX X¤:kB. w[fB wfB wjkB. 82.st g[sq eq'X. b? ;`fr i'X.bsk gqjko. ehn fofy ngko. 83.

sp S[Nk X¤:kB. w[fB wfB wjkB.fBe;h ;[ iPkb. dktk fp;kb. 84.so` ioè g{s. efj n?;è d{s.;?Bk ;wès. pkuk B Jèe. 85.

;[fB g[sq Bk;. G:' g[fo T[dk;.ij sj ;[ b'r. p?mè ;[ ;'r. 86.f;t f;wo p?D. ib Ekfg B?D.efo Xhoi fufs. w[fB wfB gfts. 87.

fsB fwqse eow. fBqg eow Xow.pj[ pèd ohfs. feBh ;[ gqhfs. 88.fBqg g[sq ;'r. r:è ;[or b'fr.fBqg Gè ;[ i"B. efE ;e? e"B. 89.

fJfs okik ;kro e' oki ;wkgsz 1. 4. 5.

1H @fJfs ;ro okik ekb p; j's GJè.#

pqjwk ntsko 1 4 11 4 0 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

j[D i[ikfs okiè dè oki dk eEBwX[Gko Szd

fco ::ksh (i[ikfs) okik j'fJnk, (fi; dh) nb"fee F'Gk ;h. u"dKftfdnktK dè frnkB Bkb F'GkfJwkB ;h.90. T[; dè B?B ;[zdo ;B, wkB'ekwdèt dk o{g j'tè. (T[j) ngko F'Gk Bkb ;[F'fGs j' fojk ;h.91.

(T[j) ;[zdo F'Gk nsè ;o{g tkbk okik ;h. (T[j) u"dK ftfdnktK dkfrnksk nsè nb"fee gqGk tkbk ;h.92. (T[j) ngko r[DK tkbk, ;[zdonsè T[dko ;h. u"dK ftfdnktK ~ ikDB tkbk nsè F'Gk Bkb F'GkfJwkB; h .93 .

XB d"bs nsè (nBèe gqeko dè) r[DK ftu gqphB ;h, gqG{ dhnXhBrh (;theko eodk ;h) nsè T[j okie[wko ngko F'Gk tkbk;h.94. (T[j) Fk;sqK dk F[ZX ftFèFr ;h. :[ZX tèbè eq'XtkB ;h. (fJ; soQK)pèB (BK dk) okik j'fJnk, (fJzi gqshs j[zdk ;h) wkB' ekw XèB[ j'tè.95.

(T[j) ]{B]ko sbtko tkbk ;h, B GiD tkbk :'Xk ;h, B yzvè ik;eD tkbk Ssqh ;h nsè gquzv e'qX tkbk ;h.96. (T[j) t?ohnK bJh ekb;h nsè (T[BQK ~ wkoB bJh ;dk) sbtko eYh oydk ;h. (T[; dk) sèi;{oi tork ;h, nEtk nrBh dè ;wkB ;h.97.

id :[ZX ftu o[M iKdk ;h sK (:[ZX-G{wh ftu'I) nzr BjhI w'Vdk j?.nBèe t?oh Gi iKdè ;B, fJe th BjhI fNedk ;h.98. (T[; dè gqskg s'I);{oi EoEo ezpdk ;h, fdFktK v'bdhnK ;B. nkeh ofjD tkbè T[dk; j'eè Giè ik ojè ;B.99.

pho EoEo ezpdè ;B, vog'e Giè ik ojè ;B, dè; Sv ojè ;B. (fJ;soQK dk) fFo'wDh okik ;h.100. (fi; okiè ~ tèy eè ) uzdqwk uek-u"IXwzBdk ;h, fJzdo (dk fjodk) XVedk ;h, FèFBkr cDK ~ (Xosh T[sè)gNedk ;h nsè gops (G{Xo) B; ojè ;B.101.;`i[sk Szd

;kfonK Bè EK EK (okiè dk) :F ;[D fbnk. ;G t?ohnK d/ ;w{jK Bèf;o X[D fbnk. (T[; Bè) irs ftu u`rè :ZrK dh ftt;Ek ehsh nsè dhBK(nkfi}K) dè d[y jo bJè.102.

fJE/ i[ikfs okik fwqs{ d/ t; j' rJ/.

j[D p/B d/ oki dk eEB;zi[sk Szd

fco pèB Xosh dk okik pfDnk fi; Bè nkg fe;è gk;'I dzv BjhI fbnk;h. GKs GKs dè iht nsè wB[Zy ;[yh ;B nsè ;kfonK Bè wB s'I jzeko ~eY fdZsk ;h.103.

nE i[ikfs okik e' oki eEB`wX[Gko Szd

g[fB G:' i[ikfs. ;'Gk nGkfs. d; ukotzs. ;'Gk ;[Gzs. 90.;[zdo ;[ B?B. iB o{g w?B. ;'Gk ngko. ;'Gs ;[Xko. 91.

;[zdo ;o{g. ;'Gzs G{g. d; ukotzs. nkGk nGzs. 92.r[B rB ngko. ;[zdo T[dko. d; ukfotzs. ;'Gk ;[Gzs. 93.

XB r[B gqphB. gqG e' nXhB. ;'Gk ngko. ;[zdo e[wko. 94.;k;sqr ;[X. eq'Xh ;[ i[X. fBqg G:' pèB. iB ekw XèB. 95.

y{Bh ;[ yr. i'Xk nGr. ysqh nyzv. eq'Xh gquzv. 96.;sq­fB ekb. ekYh eqtkb. ;w sèi GkB[. iPkbk ;wkB. 97.

ip i[os izr. Bfj w[os nzr. nfo Gis Bèe. Bfj fNes Jèe. 98.Eojos GkB[. ezgs fd;kB. wzvs wtk;. Gis T[dk;. 99.

Eojos pho. GzGos Gho. ssis dè;. fBqgwfB Boè;. 100.uues uzd. XXes fJzd. cfBwB cNzs. G{nXo Gizs. 101.

;`i[sk Szd

i; m"o m"o ;p' ;[B¤:'. nfo fpqzd ;h; ;p' X[B¤:'.ir ir ;ki Gbè eoè. d[y g[zi dhBB eè joè. 102.

fJfs i[ikfs okik fwqs pf; j's GJè. 5. 5.

nE pèB okiè e' oki eEB`;zi[sk Szd

g[fB pèD[ oki wjè; G:'. fBfi vzv ekj{` sè B b:'.ihn Gkfs Gkfs ;[yh Bok. nfs rop ;qp S[fNU Xok. 103.

pqjwk ntsko 1 4 31 4 2 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

;G iht izs ;[yh fd;dè ;B. e'Jh th d[yh B}o BjhI ;h nkT[Idk.;koh Xosh EK EK sè u`rh soQK t; ojh ;h. (fJzi gqshs j[zdk ;h) wkB'G{wh T[sè oki beFwh gqekfFs j' ojh j'tè.104.

fJ; soQK oki ewk eè nsè ;koè dèF ~ ;[y g{ote t;k eè dhB(nfi}) b'eK dè pj[s d[y BFN eo fdZsè. (fi; ~) ;[D eè ;koè dètsè Eer J è . 1 0 5 .

pj[s ;wèI se oki ;wki ewk eè nsè f;o T[sè Ssq fcok eè T[;dh i'fs (gow;Zsk dh) i'fs ftu fwb rJh. fJ; soQK t?ohnK dk BkF eoBtkbk wjkB pbh okik pèB (j'fJnk).106.

ftekoK s'I ofjs fisBè th okiè j'Jè jB, (T[j) oki eo eè nzs ~(gowkswk ftu) ;wk rJè jB. T[BQK dè BK fejVk eth frD ;edk j?, ;`eèswkso fJEè efj fdZsè jB.107.

fJEè pèB[ okik fwqs{ dè t; j' rJè.

j[D wkBXksk dè oki dk eEBd'Xe Szd

Xosh T[sè fisBè e[ okiè j'Jè jB, T[BQK dè BK fejVk eth frD ;edkj?. nkgDh p[ZXh dè pb sè (T[BQK dè) BK ;[DkT[Idk jK, (go fco th) nkgDèwB ftu vo wzBdk jK.108.

(id) pèB irs T[sè oki eo eè ufbnk frnk, (sd) Xosh ~ XkoBeoB bJh wkBXksk (okik) j'fJnk. id T[j fJzdo (@pk;t#) b'e ftuftufonk, (sd) T[; ~ fJzdo Bè T[m eè nZXk nk;D fdZsk.109.

sd wkBXksk okiè dè (wB ftu) eq'X Go frnk nsè bbekok wkoeè jZE ftu yzvk XkoB eo fbnk. id eq'X Bkb fJzdo ~ wkoB brk, sdpqj;gsh (@fdfizdq#) Bè T[; dh pKj geV bJh.110.

(nsè fejk--) jè okiB! fJzdo ~ BFN B eo'. fJ; Bè fB:w nB[;kos[jk~ nZXk nk;B fdZsk ;h. (nfijk fJ; bJh j'fJnk) feT[Ife s[;hI XoshT[go @btBk;[o# BK dè t^vè d?Is ~ wko BjhI ;eè j'.111.

iè eo s[;hI T[; ~ wko eè nkt'rè sK s[;hI (g{ok) fJzdo nk;B gkbt'rè. fJ; bJh (s[;hI) nZXè f;zxk;B T[sè p?m ikU. (w?I) ;Zu fejk j?, fJ;eo eè s[;hI Be B uVQkU.112.

n;so Szd

(oki wkBXksk) n;sq (XB[F) b? eè Gi eè T[Eè frnk, fiEè wE[okwzvb ftu (T[j btBk;[o) d?Is ofjzdk ;h. T[; wjk wzd p[ZXh tkbè (d?IsBè) jzeko eo eè nsè pj[s eq'X eo eè pj[s tZvk db i'V ofynk ;h.113.

ihn izs ;p fdfy:s ;[yh. sfo fdq;fN nkts B d[yh.;p m"o m"o fgqEh p;h. iB[ G{fw oki f;oh b;h. 104.

fJj Gkfs oki ewkfJ e?. ;[y dè; ;op p;kfJ e?.pj[ d'y dhBB eè djè. ;[fB Ees dèt ;w;s GJè. 105.

pj[ oki ;ki ewkfJ e?. f;fo nsqgsq fcokfJ e?.g[fB i'fs i'fs fpy? fwbh. nfo S?B[ pèB[ wjkpbh. 106.

nfpeko G{g fisè GJè. efo oki nzs ;w? rJè.efp e"B Bkw fsB? rB?. ;`eès efo fJsè GB?. 107.

fJfs pèB[ okik fwqs p; j's GJè. 6. 5.

nE wkBXksk e' oki[ eEB`d'Xe Szd

ièse G{g GJè ntBh go. Bkw ;e? fsB eè eft e' Xfo.Bkw iEkwfs Gkfy ;[BkT{. fus sT{ ngBè vo gkT{. 108.

pèB[ rJè ir sè fBqgsk efo. wkBXks GJè p;[Xk Xfo.pk;t b'r rJè ip jh tj. T[fm d:' noXk;B pk;t fsj. 109.

o'; Go¤:' sp wkB wjhXo. jkfe rj¤:' efo yr G:zeo.wkoB bkr ip? fo; fJzdqfj. pkj rjh ssekb fdfizdqfj. 110.

Bk; eo' fifB pk;t e' fBqg. nk;B noX d:' s[j :k pqs.j? btBk;q wjk;[o G{Xfo. skfj B wko ;eè s[w feT[ eo. 111.

i" s[w skfj ;zxko e? nktj[. s" s[w fJzdq f;zxk;B gktj[.n?;è e? noX f;zxk;B p?mj[. ;ku[ ej' go Bke[ B n?mj[. 112.

n;so Szd

Xk:' n;sq b? eè sjk. wE[ok wzvb dkB' Ek ijk.wjk rop[ e? e? wjk wzd p[Xh. wjk i'o e? e? db` gow eq[Xh. 113.

pqjwk ntsko 1 4 51 4 4 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

pdb dhnK ekbhnK xNktK tKr pj[s ri ti eè nsè bkb j' eèfpibh dh fbFe tKr jbk eo eè fgnk. (jwbè dh rZb) ;[D eè ;koè dkBtuVQ eè ;kjwDè nk Y[eè nsè pj[s eq'X eo eè x'fVnK ~ BukfJnk.114.

wède Szd

j[D (d'jK s'I) fJe ehsè fpBk fJ; soQK BjhI NbDrè. d'tèI dzdK ~ghj eè jzeko Bkb (fJe d{iè T[sè) g? rJè jB. id se BjhI ;[Ddk fe@btBk;[o :[ZX ftu wo frnk j?#, sd se (wèoè) x'Vè ~ oDG{wh ftu'I fgSèjNdk BjhI tèy 'r è.115.

j[Dè jh T[j oD ftu fJe' fJe eo dèDk (ukj[`dè jB). fJe ehsèfpBk oD s'I Nbdè BjhI jB. pj[s ;koè ;kb dè fpqS nsè gZEo jèmK nkgJè jB id fe d'jK gkf;nK s'I oD ftu pho i[N rJè jB.116.

btBk;[o Bè eq'fXs j' eè jZE ftu fsqF{b XkoB eo fbnk nsè (okik)wkBXksk d/ f;o d' N'Nè eo fdZsk. ;koè ;?Bkgsh nsè \"i dhnK pj[sN[eVhnK Gi rJhnK nsè (;?Bk) nfijh Fofwzdrh j'Jh fe okiè dk f;ose B u[e ;eè.117.

(jtk Bkb) fitèI pdb Gi iKdè jB, T[;è soQK pj[s ;koè }]wh j'eè (Gih ik ojè jB). whIj dè toQB tKr (T[BQK dè }]wK ftu'I) bj{ dh Xkou' ojh ;h. ;qèFm wkBXksk okiè ~ :[ZX-G{wh dh GèNk uVQk eè ;kok ;?Bk-db (nkgDk) ihn puk eè ubk frnk.118.

fJe }]wh j'Jè x[zw ojè jB, fJeBK dè f;o gkNè j'Jè jB, fJeBK (dè}]wK ftu'I) bj{ tr fojk j? (nsè fJeBK dè) eè; y[bè j'Jè jB. oD-G{whftu fsqF{b wko eè wkBXksk okiè ~ wko fbnk frnk j? nsè soQK soQK dè;{owè Gik fdZsè rJè jB.119.

fJEè wkBXksk dè oki dh ;wkgsh.

j[D dbhg okik dè oki dk eEBs'Ne Szd

id :[ZX-G{wh ftu wkBXksk okik wkfonk frnk, sK dbhg (BK dkokik) fdZbh-gsh pfDnk. (T[; Bè) pj[s soQK Bkb tZvè dkBtK ~ db fdZsknsè ;G EKtK sè ;koè (b'e) T[m eè Xow dè gkbB ftu br rJè.120.

u "gJh

id btBk;[o Bè jZE ftu fFt dk fdZsk fsqF{b b? eè ;qèFm wkBXkskokiè ~ wko fdZsk, sd dbhg irs dk okik pfDnk, i' GKs GKs dè okiKT [s è pokiwkB ;h.121.

wjk x'o e? e? xB` eh xNk fi:'. ;[ XkfJnk oD` fpi[bh eh SNk fi:'.;[Bè ;op dkB' ;[ ;kw[fj f;XkfJ. wjk eq'X e? e? ;[ pkih BukJè. 114.

wède Szd

np Jèe ehJè fpB[ :" B No?. d'T{ dksB gh; jzekfo go?.ip b" B ;[B' bt yès wok. sp bT[ B by' ofB pki Nok. 115.

np jh ofD Jèe eh Jèe eo?. fpB[ Jèe ehJè ofD sè B No?.pj[ ;kb f;bk sb fpqS S[Nè. d[j{` Ufo ip? oD pho i[Nè. 116.

e[g e? bt gkfB fsq;{b b:'. f;fo Xks:wkB d[yzv fe:'.pj[ i{Eg i{EB ;?B Gih. B T[ukfJ ;e? f;o[ n?; bih. 117.

xB i?;è Giè xB xkfJb j[n?. poyk fifw ;q'Ds Xko u[n?.;G wkB wjhgfs Sèsqfj d?. ;p jh db Gkfi ubk ihn b?. 118.

fJe x{ws xkfJb ;h; c[Nè. fJe ;q'D u[ukts eè; S[Nè.ofD wko e? wkfB fsq;{b bhJè. GN Gksfj Gkfs GikfJ dhJè. 119.

fJfs wkBXksk1oki ;wkgs` 1. 7. 5.

nE dbhg e' oki eEB`

s'Ne Szd

oD w' wkB wjhg jJè. sp nkfB fdbhg fdbh; GJè.pj[ GkfsB dkBt dhj dbè. ;p m"o ;p? T[fm Xow gbè. 120.

u "gJh

ip fBqg jBk wkBXksk po. f;t fsq;{b efo Xfo btBk;[o.G:' dbhg irs e' okik. Gkfs Gkfs fij oki fpokik. 121.

1H @pXfj#

pqjwk ntsko 1 4 71 4 6 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

(T[j) wjk oEh nsè wjkB okik (nfijk ;[zdo ;h) wkB' ;'Bè ~ gzxkoeè fe;è Bè ;Zu/ ftu Ykfbnk j'tè. (T[j) pj[s ;[zdo ;h wkB' ekw dèt dkjh o{g j'tè iK wkB' o{g dk jh okik pfDnk j'fJnk j'tè.122.

(T[; Bè) pj[s ;koè :ZrK dk ft;sko eo fdZsk nsè :Zr-Fkbk ftuwo:kdk g{ote j'w nsè dkB j'D brè. fiEè feEè Xow-X[iktK F'G ojhnK;B (fiBQK dh) ;iXi ~ tèy eè fJzdog[oh th Fow;ko j[zdh ;h.123.

edw edw T[sè :Zr dè Ewbè rvè j'Jè ;B. xo xo ~ (okiè Bè)nzB dè Gzvko pDk Sfvnk ;h. iè e'Jh G[yk Bzrk (fe;è dè xo) nkT[Idk, T[;/tèbè T[; dh fJZSk g{oh eo fdZsh iKdh.124.

fi; Bè i' w{zj'I wzfrnk, (T[; ~) T[jh e[M fwb frnk. e'Jh fGykohth fJZSk g{oh ehsè fpBk fcodk BjhI ;h (noEks-i' e[M wzrdk, T[jh e[MT[; ~ fwb iKdk). xo xo ftu Xow dhnK X[iktK pzBQhnK j'JhnK ;B (fiBQKdh F'Gk ~ ) tèy eè Xow-g[oh th w{ofSs j' iKdh ;h.125.

(;koè dèF ftu) e'Jh w{oy ofjD BjhI fdZsk frnk ;h. pkbe nsèp[fYnK ~ bG bG eè gVQk fdZsk frnk ;h. xo xo ftu jfo dh ;ètkj'D brh ;h, fiEè feEè ;koè r[odèt (gqG{) ~ wzBD br rJè ;B.126.

fJ; soQK dbhg Bè pVk wjkB oki ehsk (i') wjkB oEh nsè wjkBXB[FXkoh ;h. e'e Fk;sq, f;fwqshnK nkfd dk ;qèFm frnkBh, i'fstkB nsèu"dK ftfdnktK dk ]}kBk ;h.127.

(T[j) pj[s eowm nsè ;{MtkB ;h. pj[s sèi tkbk nsè u"dKftfdnktK dk fBXh ;h. (T[j) nfsnzfs (;[zdo) ;o{g tkbk nsè nfws gqekFtkbk ;h. (T[j) pj[s wkD wo:kdk tkbk nsè pj[s fBofbgs ;[Gk tkbk; h . 1 2 8 .

(T[j) tèdK dè Sè nzr wzBè ikD tkbè Fk;sqK ftu gqphB ;h nsè XB[otèd nsè gqG{ dè o; ftu wrB ofjD tkbk ;h. (T[j) sbtko dk ;[nkwhnsè ns[b pb tkbk ;h nsè fi; Bè nBèe t?ohnK ~ w;b fdZsk ;h.129.

(T[; Bè) B fisè ik ;eD tkbè tZvè okiè fis bJè ;B. T[; dè ;wkBj'o e'Jh nk eè BjhI fpokfink ;h. (T[j) nfs pbtkB nsè gquzv sèi tkbk;h fi; Bè nBèe T[dzv tè?ohnK ~ fis fbnk ;h.130.

fi; Bè pj[s ;koè dèFK ftdèFK ~ fis fbnk ;h nsè fiEè feEè (T[;dè) oki dh wo:kdk ub gJh ;h. (T[; dè) f;o T[sè soQK soQK dè Ssq F'Gdè;B nsè jm ~ Sv eè t^vè t^vè okiè T[; dh uoBhI br rJè ;B.131.

fiEè feEè Xow dh ohs j'D br rJh ;h nsè fesè th nBhsh BjhIj' ;edh ;h. u"jK uZeK ftu dkB dèD dk X"I;k tidk ;h (noEks dkBdèD dhnK X[zwK g? rJhnK ;B). eoB, e[pèo, pèD nsè pfb okfinK (tKrT[; dh gqf;ZXh j' rJh ;h).132.

wjkoEh no[ wjk fBqgkok. eBe ntfN ;kuè iB[ Ykok.nfs ;[zdo iB[ wdB ;o{gk. ikB[e pBè o{g e' G{gk. 122.

pj[ fpfX eoè ir fp;Ekok. fpXts j'w dkB wy;kok.Xow X[ik ij sj fpokih. fJzdqktsh fBofy d[fs bkih. 123.

gr gr ifr yzG ej[ rkvk. xfo xfo nzB ;kb efo Skvk.G{yk BKr i[ nkts e'Jh. ssfSB fJS g[okts ;'Jh. 124.

i' fijz w[y wkrk fsj1 gktk. fpw[y nk; fcfo fGSe B nktk.Xkfw Xkfw X[ik Xow pXkJh. Xowktsh fBofy w[oSkJh. 125.

w{oy e'T{ oj? Bfj gktk. pko p{Y ;G ;'fX gYktk.xfo xfo j's GJh jfo ;ètk. ij sj wkfB ;p? r[o dètk. 126.

fJj fpfX oki fdbhg pv' efo. wjkoEh no[ wjk XB[o Xo.e'e ;k;sq f;fwqfs ;[o frnkBk. i'fstzs d; ukfo fBXkBk. 127.

wjk eqwmh2 wjk ;[ikB{. wjk i'fs d; ukfo fBXkB{.nfs ;o{g no[ nfws gqGk;k. wjk wkB no[ wjk T[dk;k. 128.

pèd nzr yN ;k;sq gqphBk. XB[opèd gqG eè o; bhBk.yVrB Jh;Po g[fB ns[b pb. nfo nBèe ihsè fifB dfb wfb. 129.

yzv nyzv ihfs pv okik. nkfB ;wkB B nkg[ fpokik.nfs pfb;N nf; sèi gquzvk. nfo nBèe fifB ;kfX T[d`vk. 130.

dè; fpdè; nfXe fij ihsk. ij sj ubh oki eh Bhsk.Gkfs Gkfs f;fo Ssq fpokik. sfi jm uofB brè pv okik. 131.

ij sj j's Xow eh ohsk. ej{` B gktfs j'fB nBhsk.dkB fB;kB uj{` ue pkik. eoB e[pèo pèD[ pfb okik. 132.

1H @;'# 2H @eowmh# 3H @okik ;Por b'r rtB`#

pqjwk ntsko 1 4 91 4 8 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

GKs GKs dk oki ewkT[D eo eè (T[; dh) d[jkJh ;w[zdo se nkg;oh ;h. fiEè feEè gkgkuko nsè G? ]sw j' frnk ;h nsè okiè dè ;Bw[yofjD tkbè ;koè b'e Xow eow eodè ;B.133.

fiEè feEè ;koè dè; ftu'I gkg fSg frnk nsè ;koè okiè ssgo j'eè Xow eow ftu br rJè. ;w[zdo se (T[; dh) d[jkJh fco rJh. fJ;soQK dbhg okik Bè pkdFkjh ehsh.134.

fJEè dbhg okiè dè oki dh ;wkgsh.

j[D ox[ okik dè oki dk eEBu "gJh

fco (dbhg okiè dh) i'fs (gowkswk dh) i'fs Bkb fwb rJh. fJ;feqnk ~ ;koè irs Bè ikD fbnk. (T[; fgS'I) ox[oki Bè irs ftu okiehsk nsè (nkgDè) f;o T[sè BtèI oki;h Ssq nsè fuzBQ XkoB eo bJè.135.

eJh gqeko dè :Zr pj[s YzrK Bkb ehsè nsè dè; dè;KsoK ftu Xowdk ft;sko ehsk. e'Jh gkgh BèVè B ofjD fdZsk. e'Jh G[b eè th M{mk p'bB p 'bd k.136.

oks Bè T[; ~ uzdqwk (dè o{g) ti'I ;wfMnk nsè fdB Bè T[; ~ ;{oidè o{g ftu nB[wkB ehsk. tèdK Bè T[; ~ pqjwk eo eè ikfDnk nsè dètfsnKBè fJzdo o{g ftu ftukfonk (@ntoèyk#).137.

;kfonK pqkjwDK Bè pqj;gsh ti'I tèfynk nsè d?IsK Bè F[eq r[o{ ti'I;wfMnk. o'rhnK Bè T[; ~ dtkJh dè o{g ftu wzfBnk nsè i'rhnK Bè T[;~ gowsZs dè o{g ftu gSkfDnk.138.

pkbeK Bè (T[; ~) pkbe o{g ftu ikfDnk nsè i'rhnK Bè wjkBi'r eo eè ;wfMnk. dkfsnK Bè wjkdkB dè o{g ftu wzfBnk nsè G'rhnKBè G'r o{g ti'I gSkfDnk.139.

;`fBnk;hnK Bè dZs o{g eo eè ikfDnk nsè i'rhnK Bè r[o{ r'oy eoeè wzfBnk. p?okrhnK Bè okwkBzd ;wfMnk nsè w[;bwkBK Bè j}os w[jzwd(@wjkdhB#) eo eè ikfDnk.140.

dètfsnK Bè fJzdo o{g eo eè gSkfDnk nsè d?IsK Bè okik ;[zG eoeè tèfynk. :eFK Bè :eF okik (e[pèo) ti'I wzfBnk nsè fezBoK Bè fezBookik dè o{g ftu gSkfDnk.141.

ekwBhnK Bè ekw o{g ti'I tèfynk. o'rhnK Bè XBzsoh o{g ti'IikfDnk. okfinK Bè (T[; ~) oki dk nfXekoh ;wfMnk nsè i'rhnK Bè tZvki 'rhF Po w z fBnk.142.

Gkfs Gkfs sB oki ewkJh. nk ;w[dq b" fcoh d[jkJh.ij sj eow gkg G:' d{ok. Xow eow ;G eos ji{ok. 133.

ij sj gkg Sgk ;p dè;k. Xow eow T[fm bkfr Boè;k.nk ;w[dq b" fcoh d[jkJh. fJj fpfX eoh fdbhg oikJh. 134.

fJfs dbhg 3oki ;wkgsz 3. 8. 5.

nE ox[ okik e' oki eEB`u "gJh

pj[o i'fs ;' i'fs fwbkBh. ;p ir n?; feqnk gfjukBh.;qh ox[oki oki[ ifr ehBk. nsqgsq f;fo Ykfo BthBk. 135.

pj[s[ Gkfs efo ifr gqekok. dè; dè; wfj Xow fpEkok.gkgh e'Jh fBefN B okyk. M{m p?B fej{` G{fb B Gkyk. 136.

fB;k sk;[ fB; BkE gSkBk. fdBeo skfj fdt; nB[wkBk.pèdB skfj pqjw efo bèyk. dètB fJzdq o{g nftoèyk. 137.

fpgB ;pB pqj;gfs dèy¤:'. d?sB r[o{ ;[eq efo gèy¤:'.o'rB skfj nT[yXh wkBk. i'frB gow ss gfjukBk. 138.

pkbB pkb o{g nftoèy¤:'. i'rB wjk i'r efo dèy¤:'.dksB wjkdkfB efo wkB¤:'. G'rB G'r o{g gjukB¤:'. 139.

;`fBnk;B ds o{g efo ikB¤:'. i'rB r[o r'oy efo wkB¤:'.okwkBzd p?okfrB ikBk. wjkdhB s[oeB gjukBk. 140.

dètB fJzdq o{g efo bèyk. d?sB ;[zG okik efo gèyk.iSB iS oki efo wkBk. feBqB feBqdèt gjukBk. 141.

ekfwB ekw o{g efo dèy¤:'. o'rB o{g XBzso gèy¤:'.okiB by¤:' oki nfXekoh. i'rB by¤:' i'rh;o Gkoh. 142.

pqjwk ntsko 1 5 11 5 0 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

SsqhnK Bè tZvk Ssqgsh ikfDnk nsè :'fXnK (@nfsqB#) Bè wjkBF;sqXkoh o{g ftu gSkfDnk. oks Bè T[; ~ uzdqwk eo eè tèfynk nsè fdBBè T[; ~ ;{oi dè o{g ftu ftukfonk.143.

;zsK Bè T[; ~ ;Ks o{g eo eè ikfDnk nsè nrBh Bè T[; ~ sèiti'I nB[wkB ehsk. Xosh Bè T[; ~ gops eo eè ;wfMnk nsè fjoBhnKBè (T[; ~) e;s{oh tkbk fjoB (@JèDoki#) dè o{g ftu gSkfDnk.144.

;G SsqhnK ~ T[j Ssqgsh dè o{g ftu ;[fMnk nsè i'rhnK Bè wjkBi'rh ti'I p[fMnk. pochbè gopsK (noEKso--uzdqwk) Bè T[; ~ fjwkbk ti'IikfDnk nsè jBèoè Bè ;{oi eo eè nB[wkB ehsk.145.

ib Bè T[; ~ @ib ;o{g# ti'I gSkfDnk nsè pdbK Bè T[; ~ fJzdodèt ti'I nB[wkB ehsk. tèdK Bè T[; ~ pqjw o{g eo eè tèfynk nsè pqkjwDKBè fpnk; eo eè ftukfonk.146.

bZSwh Bè T[; ~ ftFD{ eo eè wzfBnk nsè fJzdokDh (@pk;th#) BèfJzdo o{g ftu ikfDnk. ;zsK Bè (T[; ~) FKs o{g ftu tèfynk nsè t?ohnKBè MrVè (@ebj#) dè o{g ftu tèfynk.147.

o'rhnK ~ T[j dtkJh o{g bfrnk nsè fJ;sohnK Bè G'r o{g ftu;wfMnk. fwsoK Bè wjkB fwso eo eè wzfBnk nsè i'rhnK Bè gowsZs ti'Ig S k f Dn k . 1 4 8 .

w'oK Bè xBx'o pdb ti'I wzfBnk nsè ueth Bè fus ftu ;{oi eoeè ;wfMnk. ue'oK Bè uzdqwk dk ;o{g ;wfMnk nsè f;ZghnK Bè ;PKsh p{zdeo eè p[fMnk.149.

e'fJb Bè p;zs dk wjhBk ;wfMnk nsè ukfsqe Bè ;PKsh p{̀d ti'InB[wkB ehsk. ;kXK Bè f;ZX o{g eo eè tèfynk nsè okfinK Bè wjkokikti ' I ftuk fonk.150.

fGykohnK Bè dkB o{g ;wfMnk nsè t?ohnK Bè ekb ;o{g nB[wkfBnk.f;fwqshnK Bè Fk;sq ti'I tèfynk nsè ;kXK Bè ;fs ;o{g ftu ftukfonk.151.

;kX{ o[uh tkfbnK Bè F[ZX ubB (@Fhb#) tkbk gSkfDnk nsè dfJnkBè fdnkb{ ti'I fus ftu ftukfonk. w'oK Bè pdb o{g ftu gSkfDnk nsèu'oK Bè T[; ~ gqGks tèbk eo eè ikfDnk.152.

ekwBhnK ~ ekw-eèb ti'I ;[fMnk nsè ;kXK Bè T[; ~ f;ZX o{g ftuftukfonk. BkrK (@cDhno#) Bè (T[; ~) FèFBkr eo eè ikfDnk nsèdètfsnK Bè nzfwqs o{g eo eè wzfBnk.153.

BkrK (@cDhno#) ~ wDh eo eè ;[fMnk nsè gqkDhnK Bè gqkD o{g eoeè p[fMnk. ox{pz;hnK Bè ox[ oki ti'A gqwkfDs ehsk nsè :kdtK Bè eètbfeqFB eo eè ikfDnk.154.

SsqB pv' Ssqgfs ikBk. nfsqB wjk ;;sqXo wkBk.oiBh sk;[ uzdq efo bèyk. fdBhno efo fsj fdB nftoèyk. 143.

;zsB ;Kfs o{g efo ikB¤:'. gkte sèi o{g nB[wkB¤:'.Xosh sk;[ XokXo ikBk. jofD JèDoki gfjukBk. 144.

SfsqB sk ;p[ Sfsqgfs ;{Mk. i'frB wjk i'r eo p{Mk.fjwXo skfj fjwkb: ikBk. fdBeo nzXekfo nB[wkBk. 145.

ib ;o{g ib sk;[ gSkBk. wèxB fJzdqdèt eo wkBk.pèdB pqjw o{g eo dèyk. fpgB p¤:k; ikfB nftoèyk. 146.

bywh skfj fp;B[ efo wkB¤:'. pk;t dèt pk;th ikB¤:'.;zsB ;Kfs o{g efo dèyk. ;sqB ebj ;o{g fp;èyk. 147.

o'rB skfj nT[yXh ;{Mk. GkfwB G'r o{g efo p{Mk.fwsqB wjk fwsq efo ikBk. i'frB gow ss[ gjukBk. 148.

w'oB wjk wèx efo wkfBnk. fdBeo fus ueth ikfBnk.uzd ;o{g ue'oB ;{Mk. ;PKfs p{`d ;hgB efo p{Mk. 149.

wk; p;zs e'febk ikBk. ;PKfs p{zd uksqe nB[wkBk.;kXB f;fX o{g efo dèyk. okiB wjkoki nftoèyk. 150.

dkB ;o{g fGSeB ikBk. ekb ;o{g ;sq[ nB[wkBk.;k;sq ;o{g f;fwqsB dèyk. ;fs ;o{g ;kX nftoèyk. 151.

;hb o{g ;kXftB uhBk. fdnkb ;o{g dfJnk fufs ehBk.w'oB wèx o{g gfjukBk. u'oB skfj G'o efo ikBk. 152.

ekfwB eèb o{g efo ;{Mk. ;kXB f;fX o{g fsj p{Mk.cDgsè; cDhno efo ikB¤:'. nzfwqs o{g dètsB wkB¤:'. 153.

wfD ;wkB cDhno efo ;{Mk. gqkfDB gqkB o{g efo p{Mk.ox[ pz;hnB ox[oki gqwkB¤:'. eètb feq;B ikdtB ikB¤:'. 154.

pqjwk ntsko 1 5 31 5 2 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

fpgsk ftu rqf;nK Bè T[; ~ fpgsk dè ftBkFe ti'I ;wfMnk nsèpbh okiè Bè pktB (ntsko) ti'I gSkD ehsh. fFt dè T[gk;eK Bè fFto{g ftu tèfynk nsè fpnk; Bè gokFo dè ;wkB ;wfMnk.155.

pqkjwDK Bè tèd ;o{g eo eè toDB ehsk nsè SsqhnK Bè :[ZX o{geo eè ikfDnk. i' i' fi; soQK Bkb ftuko eodk ;h, T[; (T[;) Bè (T[;~ nkgDh) fdqFNh nB[o{g ;'funk.156.

T[; Bè soQK soQK dk oki ehsk nsè dè; dè;KsoK dè (oki) ;wki ~fis fbnk. (T[; Bè) GKs GKs dè dèF y'j bJè nsè edw edw T[sè :Zre o t k J è . 1 5 7 .

edw edw T[sè :Zr dè yzfGnK ~ rfvnk nsè g?o g?o T[sè wzsoK;fjs j'w eotk fdZsè. nfijh e'Jh th Xosh BjhI fdydh fiEè :Zr dkyzGk B rfvnk frnk j'tè.158.

pj[s ;koè ;qèFm r'wèX (@rtkbzG#) :Zr ehsè nsè ftFèF XowXkoh(pqkjwD) p[bk bJè. pj[s tko nFPwèX :Zr ehsè nsè GKs GKs dè G{wh dèo; wkD è.159.

T[; Bè pj[s tko ri-wèX :Zr ehsè nsè nik-wèX (peoè dh pbhtkbè) :Zr fesBè ehsè, (T_BQK dh) frDsh BjhI j' ;edh. nBèe soQK dè r'wèX:Zr ehsè nsè T[BQK nt;oK T[sè pj[s gF{ wkoè rJè.160.

nBèe soQK dè oki;{ :Zr ehsè (fi; dè cb;o{g) wjkB ox[oki ~d{ik fJzdo wzfBnk ikD bfrnk. GKs GKs dè ftXh g{ote dkB fdZsè nsèGKs GKs dè shoE fJFBkB ehsè.161.

;kfonK shoEK T[sè gZehnK g"VhnK (@gkto#) pDtkJhnK nsè xo xoftu nzB dk Sèso pDk fdZsk (noEks nzB dè Gzvko Go fdZsè). iè e'Jhnk;ktzs feXo'I nkT[Idk sK T[;è tèbè T[j w{zj wzfrnk (gdkoE) gqkgse o d k . 1 6 2 .

G[yk nsè Bzrk e'Jh fojk BjhI ;h nsè fGykoh th okik pD eè gosdk;h. fco (T[; Bè) fe;è nrè dkB wzrD bJh jZE BjhI g;kfonk (fi; Bè)fJe tko ox{oki dè doFB eo bJè.163.

nBèe soQK Bkb ;'Bè dk dkB fdZsk nsè uKdh dè dkB dk sK e'Jhnzs jh BjhI gkfJnk ik ;edk. ;ik ;ik eè pj[s ;koè x'Vè (dkB fdZsè).(fJzi gqshs j[zdk j?) wkB' ox{ Bè ;G ozeK ~ okik pDk fdZsk j'tè.164.

jkEhnK dk dkB, T{mK dk dkB, rT{nK dk dkB nsè wo:kdk nB[;kofJFBkB, jhfonK nsè p;sqK dè ngko dkB ehsè. (fJ; soQK eo eè ox{okièBè) fgqEth wzvb ftu ofjD tkfbnK ;kfonK ~ w'j fbnk.165.

fpgfs joB fpgsfj efo ikBk. pfb wjhg pktB gjukBk.f;t ;o{g f;t ;zsB gèyk. p¤:k; gok;[o s[b p;èyk. 155.

fpgqB pèd ;o{g pykBk. Sfsq i[X o{g efo ikBk.iT[B iT[B fij Gkfs fpukok. sT[B? ekfS ekfS nB[jkok. 156.

Gkfs Gkfs fsfB ehB' okik. dè; dè; eè ihfs ;wkik.Gkfs Gkfs eè dè; fSBkJè. g?r g?r go ifr eokJè. 157.

gr gr ifr yzG ej[ rkvk. vr vr j'w wzsq efo Skvk.n?;h Xok B fdyhns e'Jh. ifr yzG fij mT[o B j'Jh. 158.

rtkbzG pj[ ir eoè po. pqjwD p'fb fp;èy XowXo.pkiwèX pj[ pkoB ehBè. Gkfs Gkfs G{: eè o; bhBè. 159.

rik wèX pj[ eoè ifr fsj. nik wèX sè ;e? B rB fej.rtkbzG efo fpfX gqeko`. g;[ nBèe wkoè fsj pko`. 160.

oki;{n efo fpfpX gqeko`. d[shnk fJzdq ox[ oki ngko`.Gkfs Gkfs eè fpXts dkBk. Gkfs Gkfs eo shoE BkBk. 161.

;op shoE gfo gkto pKXk. nBSèsq xfo xfo w? ;KXk.nk;kt`s ej{` e'Jh nkt?. ssfSB w[y wzr? ;' gkt?. 162.

G{y BKr e'Jh ojB B gkt?. G{gfs j[n? efo oze f;Xkt?.pj[o dkB ej eo B g;kok. Jèe pkfo ox[ oki fBjkok. 163.

;PoD dkB dè fpfpX gqekok. o[ew dkB Bjh gk:s gkok.;kfi ;kfi pj[ dhBè pkik. iB ;G eoè oze ox[ okik. 164.

j;s dkB no T[;NB dkBk. rT{ dkB fpfXts fJ;BkBk.jho uho dè dkB ngkok. w'j ;p? wfj wzvb vkok. 165.

pqjwk ntsko 1 5 51 5 4 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

x'fVnK nsè jkEhnK dk dkB fdZsk nsè GKs GKs dk dhBK d[yhnKdk ;BwkB ehsk. fe;è ~ th G[y dk d[y BjhI ;skT[Idk ;h. w{zj'I i' e[Mth e'Jh wzrdk ;h, T[jh to gqkgs eo b?Idk ;h.166.

okik ox[oki dkB nsè u`rè ;[Gk dk gjkV ikfDnk iKdk ;h nsèdfJnk dk ;w[zdo (gqshs j[zdk ;h). (T[j) pj[s ;[zdo nsè ;qèFm XB[FXkoh;h. (fJzi gqshs j[zdk ;h) wkB' ekw dèt (@nfbgBu#) Bè jh ;[zdo o{gpD k f Jn k j ' t è . 1 67 .

fBZs T[m eè eètVè nsè r[bkp dè c[bK nsè fwFoh Bkb dèt-g{ikeodk ;h. (dèth dè) uoB ewbK T[sè ;h; brkT[Idk ;h nsè fBZs uzvh dhg{ik eoB bJh (wzfdo ftu) nkT[Idk ;h.168.

;G EK (T[; Bè) Xow dh ohs ubkJh j'Jh ;h. fiEè feEè gqik ;[yBkb t;dh ;h. fesè e'Jh G[yk Bzrk BjhI fd;dk ;h. T{u nsè Bhu ftFèFo{g ftu XBtkB ;B.169.

fiEè feEè Xow X[iktK M{bdhnK ;B. u'o nsè :ko (fesè th) ftykJhBjhI fdzdè ;B. fiEè feEè u[D u[D eè u'o nsè :ko wko fdZsè ;B nsè ;koèdèF ftu fesè e'Jh fJe th ofj BjhI gkfJnk ;h.170.

;kX (b'eK) tb e'Jh nZy u[e eè BjhI tèydk ;h. fJ; soQK dk ox{okidk ftFèF oki ;h. u"jK gk;è (T[; dè Fk;B dk) uZeo fcodk ;h i' gkghnKdè f;o eN eè gos nkT[Idk ;h.171.

rT{ Fèo (dè p^uè) ~ d[ZX u[̀xkT[Idh ;h nsè Fèo rT{ ~ xkj uokT[Idk;h. u'o XB dh okyh eodk ;h nsè ;}k dè vo eo eè e'Jh (fe;è dè XB~) jZE BjhI ;h gkT[Idk.172.

Bkoh nsè g[oF fJe ;èi T[sè ;"Idè ;B, go (fpBk fJ;soh dh fJZSkdè g[oF) }ok fizBk th jZE BjhI g;ko ;edk ;h. nZr nsè fxT[ ~ fJeEK ofynk iKdk ;h, go okiè dè vo eo eè (fxT[) gzxodk BjhI ;h.173.

u'o nsè ;kX fJe' o;sè T[sè ubdè ;B (go okiè dè) gqe'g s'IvofdnK e'Jh jZE BjhI ;h gKdk. rT{ nsè Fèo fJe yès ftu fcodè ;B,go e'Jh th jZE BjhI ubk ;edk ;h (noEks--wB nkJh BjhI eo ;edk; h ) . 174 .

fJ; soQK ox{oki Bè oki ehsk nsè T[; dh dkBFhbsk dk X"I;k u"jKgk;è tidk fojk. u"jK gkf;nK tb oytkbè p?mè j'Jè ;B, i' pj[s pbtkBnsè Ui;th ;o{g tkbè ;B.175.

thj j}ko ;kbK se u"dK ftfdnktK dè ]}kBè (ox{oki) Bè okiehsk. T[; Bè nBèe soQK dè fBZs Xow ehsè. fJ; soQK dè eow j'o e'Jh theo BjhI ;edk ;h.176.

pkih dès riB eè dkBk. Gkfs Gkfs dhBB ;BwkBk.d{y G{y ekj{` B ;`skt?. i' w[y wKr? tj po[ gkt?. 166.

dkB ;hb e' ikB gjkok. dfJnk f;zX ox[ oki G[nkok.;[zdo wjk XB[y Xo nkSk. iB[ nfbgBu ekS sB ekSk. 167.

fBfs T[fm eos dèt eh g{ik. c{b r[bkp eètVk e{ik.uoB ewb fBfs ;h; brkt?. g{iB fBs u`fvek nkt?. 168.

Xow ohfs ;p m"o ubkJh. isq ssq ;[y p;h b[rkJh.G{y BKr e'Jh ej{` B dèyk. T{u Bhu ;p XBh fp;èyk. 169.

ij sj Xow X[ik cjokJh. u'o iko Bj dès fdykJh.ij sj :ko u'o u[fB wkok. Jèe dèf; ej{` oj? B gkok. 170.

;kX Ufo e'Jh fd;fN B gèyk. n?; oki ox[ oki fp;èytk.uko' fd;k ueq cjokt?. gkfgB ekfN w{zzv fcfo nkt?. 171.

rkfJ f;zx ej[ d{X fgbkt?. f;zx rT{ ej xk;[ u[rkt?.u'o eos XB eh oytkok. sqk; wkfo e'Jh jkE[ B vkok. 172.

Bkfo g[oy ;'ts fJe ;èik. jkE g;ko B ;kes oèik.gkte fxqs fJe mT[o oykJè. oki sqk; sè Yo? B gkJè. 173.

u'o ;kX wr Jèe f;Xko?. sqk; sq;s eo[ e'Jh B vko?.rkfJ f;zx fJe yès fcokjh. jkE ubkfJ ;es e'Jh Bkjh. 174.

fJj fpfX oki[ eo¤:' ox[ okik. dkB fB;kB uj{` fd; pkik.uko' fd;k p?m oytkoè. wjkpho no[ o{g T[finkoè. 175.

ph; ;jz;q poy gowkBk. oki[ eok d; uko fBXkBk.Gkfs nBèe eoè fBfs Xowk. n"o B ;e? n?; eo eowk. 176.

pqjwk ntsko 1 5 71 5 6 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

gkXVh Szd

fJ; soQK ox{oki Bè oki ehsk ;h nsè x'Vè sè jkEh ;ik eè dhBKnBkEK ~ dkB fdZsè ;B. T[; Bè pèF[wko okiè fis bJè ;B nsè fefbQnKtkfbnK okfinK ~ yzv/ Bkb yzv yzv eo fdZsk ;h.177.

fJEè ox{ dè oki dh ;wkgsh.

j[D ni okik dè oki dk eEBgkXVh Szd

fco nioki ;{opho okik pfDnk fi; Bè GKs GKs dè pj[s pbtkBtho fis bJè. (T[; Bè) fesfBnK dè oDtk; nsè ]kBdkB BFN eo fdZsènsè okfinK ~ fis eè xwzv s'V fdZsè (iK nkeh nXhB eo bJè).1.

B fisè ik ;eD tkfbnK ~ fis fbnk nsè f;obE (;{ophoK) dèf;o bkj fdZsè. fiBQK Bè B yzvè ik ;eD ekoB xwzv ehsk j'fJnk ;h, (T[BQK~) yzfvs eo fdZsk. nmkoQK ftfdnktK dk ]}kBk nioki pj[s tZvk okik; h . 2 .

(T[j) pbtkB ;{owk nsè gquzv :'Xk ;h. tèdK (@;q°fs#) nsè ;kfonKFk;sqK nsè ftfdnktK dk gqeKv ftdtkB ;h. (T[j) pj[s wkD (nEtk w"B ;[Gktkbk) ns/ pj[s ;[zdo ;o{g tkbk ;h, fi; ~ tèy eè okiè bfis j[`dè ;B.3.

T[j okfinK dè okfinK dk th wjkokik ;h. (T[; dè) xo (oki) ;wkidh ;zgZsh Bkb Goè j'Jè ;B. (T[; dè) o{g ~ tèy eè fJ;sohnK ohM iKdhnK;B. (T[j) tèd (nfXn?B), dkB (Xow), Fhb nsè ftfdnk ftu pj[s T[dko;[Gk tkbk ;h.4.

iè eo (T[; dh ;koh) eEk ejK sK rqzE tZvk j' iKdk j?. (fJ; bJhjè) fwso'! ;`yèg ftu jh eEk ;[D bt'. p?doG dè; dk fJe ;{opho (nEtk@;[pkj{# BK dk) okik ;h fi; d/ xo uzgktsh BK tkbh fJ;soh ;h.5.

T[BQK Bè fJe ngko o{g tkbh e`fBnk ~ iBw fdZsk. T[; dk pj[s;qèFm fJzdowsh BK ;h. id T[j e[wkoh to dè :'r j'Jh, sd okiè Bè p?meè ftuko ehsk.6.

;kfonK dè;K dè okiè p[bk bJè rJè. (;koè) ;{opho pèF[wko ;?Bk b?eè ub gJè. (;kfonK) dè w[y ftu ;o;tsh nkg nkD fpokih fi; dè ikg~ ;koè b'e fwb eè igdè jB.7.

sd dè; dè;KsoK dè okfinK Bè nk eè (T[;) wjkB okiè ~ gqBkw ehsk.T[Eè p?m eè okiè fJ; soQK F'Gk gk ojè ;B wkB' T[BQK dè ;wkB dèt-wzvbhth B j'tè.8.

gkXVh Szd

fJj[ Gkfs oki[ ox[oki ehB. ri pki ;ki dhBkB dhB.fBqg ihfs ihfs fbBè ngko. efo yzv yzv yzvè rVtko. 177.

fJfs ox[ oki ;wkgsfj. 9. 5.

nE ni okik e' oki eEB`gkXVh Szd

c[fB GJè oki nioki pho. fifB Gkfs Gkfs fisè gqpho1.feBè yokp ykBè ytk;. fisè wjhg s'oè wtk;. 1.

fisè nihs w[zvè nw[zv. yzvè nyzv feBè xwzv.d; ukfo ukfo fpfdnk fBXkB. nioki oki okik wjkB. 2.

;{ok ;[pkj i'Xk gquzv. ;q[fs ;op ;k;sq fpfdnk T[dzv.wkBh wjkB ;[zdo ;o{g. nftb'fe ik;[ bkizs G{g. 3.

okikB oki okikfXoki. frqj Goè ;op ;zgfs ;wki.nftb'e o{g ohMzs Bkfo. ;q[fs dkB ;hb fpfdnk T[dko. 4.

i" ej' eEk pkY`s rq`E. ;[fD bèj[ fwsq ;`Sèg e`E.p?doG dèf; okik ;[pkj. uzgktsh ;[ frqj Bkfo skfj. 5.

fsj iJh Jèe efBnk ngko. fsj wshfJzdq Bkwk T[dko.ip GJh i'r po eè e[wkfo. sp ehB p?fm okik fpukfo. 6.

fbBè p[bkfJ fBqg ;op dè;. XkJè ;[pkj b? db n;è;.w[y GJh nkfB ;o;Psh nkg[. fifj igs b'r fwfb ;op ikg[. 7.

sp dè; dè; eè G{g nkfB. feB' gqDkw okik wjkfB.sj p?fm oki ;'Gzs n?;[. iB dèt wzvbh ;w B s?;[. 8.

pqjwk ntsko 1 5 91 5 8 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

1H @pqpho#

pkizs Y'b d[zdfG ngko. pki`s s{o MBezs sko.;'Gk ngko poBh B ikfJ. iB[ p?fm fJzdq nkGk pBkfJ. 9.

fJj Gkfs oki wzvbh p?fm. nftb'fe fJzdq ij Bke n?fm.nkGk ngko poBè ;[ eT[B. jP? ojè iS rzXqp wT[B. 10.

noX gkXVh Szd;'Gzs ;{o. b'Gzs j{o.nSqh ngko. foMh ;[ Xko. 11.rktzs rhs. w'jzs uhs.fwfb dè n;h;. i[r ukfo ih;. 12.pki`s sko. vko? Xwko.dètkB Bkfo. gèys ngko. 13.e? pèd ohfs. rktzs rhs.;'Gk nB{g. ;'Gzs G{g. 14.pkizs sko. ohMzs Bkfo.rktzs rhs. nkB`d uhfs. 15.

T[Skb S zd

rkts Bkoh. pkis skoh.dèys okik. dèts ;kik. 16.rkts rhs`. nkBzd uhs`.;'Gs ;'Gk. b'Gs b'Gk. 17.

dèys B?D`. Gkys p?D`.;'js Ssqh. b'Gs nsqh. 18.ris jkEh. ;is ;kEh.e{ds pkih. Bkus skih. 19.

pkis skb`. Bkus pkb`.rkts rkE`. nkB`d ;kE`. 20.e'feb p?Dh. ;[zdo B?Dh.rkts rhs`. u'os uhs`. 21.

nSqD Gè;h. ;[zdo eè;h.;[zdo B?Dh. e'feb p?Dh. 22.ndG[s o{gk. ekfwD e{gk.uko[ gqjk;`. T[Bfs Bk;`. 23.

pqjwk ntsko 1 6 11 6 0 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

pèF[wko Y'b nsè X"I;è tidè ;B. s[ohnK (phBK) tidhnK ;B nsèskoK MDeko eodhnK ;B. (T[; dh) ngko F'Gk dk toDB BjhI ehsk ik;edk, wkB' fJzdo jh cfpnk p?mk j'tè.9.

fJ; soQK Bkb oki wzvbh p?mh j'Jh ;h, fi; ~ tèy eè fJzdo (dP?Ft;) Be uVQkT[Idk ;h. (T[;) ngko F'Gk dk e"D toDB eo ;edk j?<(T[; ~ tèy eè) :eF nsè rzXop th u[g eo e/ ofj iKdè jB.10.

noX gkXVh Szd

;{owè F'GkfJwkB ;B. (T[BQK T[sè) j{oK b'GkfJwkB j' ojhnK ;B. ngkongZSoktK ohM eè (wB ftu T[BQK ~) XkoB eo ojhnK ;B.11. rhsrkT[IdhnK ;B. fus ~ w'j ojhnK ;B. fwb eè n;h; fdzdhnK ;B fe uko:[rK se ihT[Idè oj'.12.

skbhnK tidhnK ;B. Xwko gkJè ik ojè ;B. dètfsnK dhnK pèF[wkofJ;sohnK tèy ojhnK ;B.13. tèd dh ohs Bkb rhs rk ojhnK ;B.nB{gw F'Gk tkbè okiè F'GkfJwkB ;B.14.

skbhnK tidhnK ;B. fJ;sohnK gq;zB j' ojhnK ;B. rhs rkojhnK ;B. fus ftu nkB`fds ;B.15.

T[Skb S zd

fJ;sohnK rkT[IdhnK ;B. skbhnK tikT[IdhnK ;B. okik tèy fojk;h. (T[BQK ~) ;iktN dè ;kwkB dè fojk ;h.16. (T[j) rhs rkT[IdhnK ;B.fus ftu nkB`fds ;B. F'Gk ;fjs F'GkfJwkB ;B nsè b'G eo eèb'GkfJwkB j' ojhnK ;B.17.

(okik b'e) nZyK Bkb tèydè ;B. (w{zj ftu'I) puB p'bdè ;B. SsqhF'G ojè ;B. n;sqK (tkbè ;{owè) b'Gh j' ojè ;B.18.

jkEh roi ojè ;B. ;kEh ;i ojè ;B. x'Vè e[d ojè ;B. skih(B;b dè x'Vè) Bu ojè ;B.19.

skbhnK ti ojhnK ;B. fJ;sohnK Bu ojhnK ;B. rkEk rk ojhnK;B. nkBzd ;fjs (y[F j' ojhnK ;B).20. e'fJb torè p'bK tkbhnK ;B,;[zdo nZyK tkbhnK ;B, rhs rkT[IdhnK ;B, fus ~ u[ok b?IdhnK ;B.21.

ngZSok torè o{g tkbhnK ;B. ;[zdo eè;K tkbhnK ;B. ;`[do B?DKtkbhnK ;B. e'fJb torè p'bK tkbhnK ;B.22. ndG[s o{g tkbhnK ;B.jktK GktK dhnK y{j ;B. ;[zdo jk;è tkbhnK ;B. T[&Zuè BeK tkbhnK; B . 2 3 .

okDhnK dh ;[zdosk ~ tèy eè fJzdqkDh th bfis j' ojh ;h. (T[j)fJ;sohnK fJ; soQK F'GkfJwkB ;B wkB' okrK dh wkbk j'D.24.

w'jDh Szd

r"oh (gkopsh) dè ;o{g tkbhnK dh Sph pj[s F'GkFkbh ;h. tèyD#sè dètfsnK nsè wB[ZyK dè wB ~ w'j b?IdhnK ;B. (T[BQK ~) tèy eè t^vèokiè fJ; soQK ohM ojè ;B fe T[BQK dh F'Gk dk toDB Gbk e"D eo ;edkj ? . 25 .

(T[j) fJ;sohnK wjkB ;o{g nsè uwe tkbhnK ;B. (T[BQK ~) tèyeè of;e ;{opho ohM iKdè ;B. fJ;sohnK nBèe jkt-Gkt eo eè BudhnK;B. (T[BQK dh) F'Gk ~ tèy eè dètsè nsè wB[Zy ohM oj/ ;B.26.

x'Vè fjDe ojè ;B, jkEh fuzxkV ojè ;B. fJ;sohnK (@Bkrfo#) BuojhnK ;B nsè rkEk rk ojhnK ;B. (T[BQK ~ tèy eè) dètsè nsè wB[ZyohM ojè ;B nsè okiè w'fjs j' ojè ;B. s[os nBèe soQK dè ;kwkB dkdkB dè ojè ;B.27.

ngZSoktK rhs rk ojhnK ;B nsè Bu ojhnK ;B. okiè y[F j' ojè;B nsè (T[BQK dhnK) okDhnK (@nSok#) fyM ojhnK ;B. Bkod dh o;-fGzBhphB ti ojh ;h. dètfsnK dè tèyD Bkb nZr tKr wu ojhnK ;B.28.

nZyK ftu ;[owk gkfJnk j'fJnk ;h nsè nzr ;iè j'Jè ;B. ;[zdo nzrKT[sè ;[o`rè p;sq F'G ojè ;B. ngZSoktK BudhnK ;B nsè okiè gq;zB j[`dè;B. (T[BQK ~) toB dè T[gk eodè ;B.29.

@ssEJh# ;[o T[sè fJ;sohnK Bu ojhnK ;B. o[D M[D eo eè (;k})tidè ;B nsè okr wkbk torè ;[zdo nzr ;B. fiEè feEè okiè pD mDeè p?mè ;B i' sB wB nsè ;k} ;kwkB ~ tkoh ik ojè ;B.30.

fi; fi; Bè th (T[BQK fJ;sohnK ~) tèfynk ;h, T[j ohM rJè ;Bnsè fiBQK Bè BjhI tèfynk, T[j wB ftu fyM ojè ;B. jkt Gkt eo eè ;[`dofJ;sohnK BudhnK ;B. ndG[s Gkt (T[BQK dè) nzr nzr ftu ouè j'Jè; B . 3 1 .

T[BQK dh ndG[s rsh fiEè feEè ;fEo j' ojh ;h. fiEè feEè T[j;[F'fGs ;B nsè w[BhnK dè wB ftu fJj rZb Gk rJh ;h. (cb;o{g w[Bhb'e) i'r ~ Sv Sv eè (T[Eè) Giè nk ojè ;B. pj[s tZvh uwe dwe ~tèy eè wB ftu ;[y gqkgs eodè ;B.32.

bfy d[fs okDh. bfis fJzdqkDh.;'js pkbk. okrD wkbk. 24.

w'jDh Szd

rT[o ;o{g wjk Sfp ;'js. dèys ;[o Bo e' wB w'js.ohMs skfe pvè fBqg n?;è. ;'Gfjz eT[B ;e? efj s?;è. 25.

;[zdo o{g wjk d[fs pkbh:. gèys ohMs pho o;kbh:.Bkus Gkt nBèe sqhnk efo. dèys ;'Gk ohMs ;[o Bo. 26.

fjz;s j?to fuz;s jkEh. Bkus Bkrfo rkts rkEh.ohMs ;[o Bo w'js okik. dèts dkB s[ozs ;wkik. 27.

rkts rhsB Bkus ngSok. ohMs okik yhMs nSok.pkis Bkod phB o;kbh. dèys dèt gqGk;s iPkbh. 28.

nKis nziB ;kis nzrk. ;'Gs p;sq ;[ nzr ;[ozrk.Bkus nSqh ohMs okT{. ukjs pop' eos T[gkT{. 29.

ss EJh Bku? ;[o g[o pkbk. o[D M[D pki? ozr nzr wkbk.pfB pfB p?mè ij sj okik. d? d? vko? sB wB ;kik. 30.

fij fij dèyk ;' ;' ohMk. fiB Bjh dèyk fsj wB yhMk.efo efo Gk:` sqhn po Bku?. nfsG[fs Gk:` nzr nzr oku?. 31.

fsB nfsG[fs rfs sj ij mkBh. ij sj ;'j? w[fB wfB wkBh.sfi sfi i'r` Gfi Gfi nkt?. bfy nfs nkGk ihn ;[y gkt?. 32.

pqjwk ntsko 1 6 31 6 2 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

pfB pfB p?mè ij sj okik. ij sj ;'G? ;G ;[G ;kik.ij sj dèy? r[fB rB c{bè. w[fB wfB Sfp bfy sB wB G{bè. 33.

1ss fps xB w[yo; ;p1 pki?. ;[fB wB okr` r[fB rB bki?.ij sj fro rè fofM fofM n?;è. iB[ GN i{Mè oD fpqD e?;è. 34.

pfB pfB c{bè iB[ po c{b`. sB[ po[ ;'Gè iB[ Xo w{b`.ij` sj` M{bè wd ws okik. iB[ w[fo p'b? ;[B xB rkik. 35.

gkXoh Szd

ij sj fpb'fe ;'Gk ngko. pfB p?fm ;op okikfXeko.fJj Gkfs ej? Bjh gos p?B. bfy B?B o{fg ohMzs B?B. 36.

nftb'fe Bkfu n?;' ;[ozr. ;o skfB fBqgB wkos nBzr.;'Gk ngko poDh B ikfJ. ohMè nftb'fe okBk o[ okfJ. 37.

nkrw p;zs iB[ GfJU nki. fJj Gkfs ;op dèy? ;wki.okikfXoki pfB p?m n?;. fsB eè ;wkB Bjh fJzdq j?;. 38.

fJe wk; bkr sj GfJU Bku. fpB ghn? e?c e'T{ B pku.ij ij fpb'fe nkGk ngko. sj sj ;[ oki okiB e[wko. 39.

b? ;zr sk; ;ko;Pfs nkg. fij e' igzs ;G irs ikg.fBoy' e[wko fJj f;zX oki. ik eh ;wkB Bjh fJzdq ;ki. 40.

nftb'e f;zX okik e[wko. Bjh sk; fus feB' ;w[ko.fsj Skfv gkS nkr? ubh;[. iB[ ;op ;'G ej[ bhb bh;[. 41.

g[fB ej? sk; ;ko;Psh p?B. fJj g;uwè; np dèy B?fB.nftb'fe o{g sk e' ngko. Bjh wfX fufs nkfBU e[wko. 42.

1H @ss fSB xB;[o ;' ;G#

fiEè feEè okiè pD mD eè p?mè ;B nsè fiEè feEè ;koè F[G ;ki;iktN Bkb F'GkfJwkB ;B. fiEè feEè tèydè ;B (sK T[j nkgDè) ;koè r[DKftu c[b iKdè ;B. (T[E'I dh) Sph ~ tèy eè w[Bh (b'r nkgDè) wB s'I sBwB ~ G[b iKdè ;B.33.

ss, fps, xB, w[yo; nkfd ;G (Fpd) tidè ;B. (fiBQK ~) ;[Deè r[Dh okrh b'eK dè wB biktkB j' iKdè ;B. fiEè feEè ohM ohM eèfJ; soQK fvr gJè ;B, wkB' oD-G{wh ftu :'Xè fe;è soQK xkfJb j' eè fvrgJè j'D.34.

(T[Eè p?mè okiè) wkB' pB pB ftu fyVè j'Jè c[b j'D nsè T[BQK dè FohofJ; soQK F'Gk gk ojè ;B wkB' (c[bdko p{fNnK dhnK) iVQK j'D. fiEè feEèFokp Bkb w;s okiè M[b ojè ;B, wkB' pdb dh roi ~ ;[D eè w'o p'bojè j'D.35.

gkXoh Szd

fiEè feEè ngko F'Gk tèyh iKdh ;h. ;G okiK dè nfXekoh (noEksokiè) pD mD eè p?mè ;B. fJ; soQK dk toDB ehsk BjhI ik ;edk. nZyKdè o{g ~ tèy eè nZyK ohM ojhnK ;B.36.

nfijè ;[zdo Bku ~ tèy eè okfinK dè Foho ftu ekw dèt Bè showkfonk ;h. F'Gk ngko ;h, (T[; dk) toDB BjhI ehsk ik ;edk. okiènsè okDè (o{g ~) tèy eè ohM rJè ;B.37.

(T[E'I dh F'Gk ~ tèy eè fJzi gqshs j[zdk j?) wkB' ni p;zs dk nkrwBj' frnk j't/. fJ; soQK Bkb okfinK dk ;wki tèfynk ik fojk ;h. okièwjkokiè fJ; soQK pD mD eè p?mè ;B fe fJzdo th T[BQK tork BjhI j?.38.

fJe wjhBè se T[Eè Bku j'fJnk. Fokp ghD s'I fpBk e'Jh th puBjhI ;fenk. fiEè fiEè ngko F'Gk tèyh iKdh ;h, T[Eè T[Eè okiè nsè okie[wko ;[;fis j' eè p?mè ;B.39.

fi; ;o;tsh ~ ;kok irs igdk j?, T[j T[; (oki e[wkoh) ~ nkgBkb b? eè (oki ;Gk ftu nkJh). (jè oki e[wkoh!) tèy', fJj f;zX oki dke[wko j? fi; dh ;iktN tork fJzdo th BjhI.40.

f;zX dè oki e[wko ~ tèy eè (oki e[wkoh B/) T[; ~ wB ftu e'Jhwjst B fdZsk. T[; ~ fgSè Sv eè nrè ~ ubh wkB' ;koh ;Gk ~ (T[;Bè) fBrb fbnk j'tè.41.

fco ;o;tsh Bè T[; ~ puB ehsk fe j[D gZSw dè oki (e[wko)~ nZyK Bkb tèy'. T[; dè ngko o{g ~ tèy eè (oki e[wkoh Bè) T[; okie[wko ~ fus ftu B fbnkT[Idk.42.

pqjwk ntsko 1 6 51 6 4 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

wX[Gko Szd

(fJ;) oki e[wko ~ tèy'. fJj pj[s ;{owk j?. F[G dè; tkbk j?. fJ;dk tè; pj[s ;[zdo j?.43. ftuko g{ote (oki e[wkoh Bè) tèfynk. T[jpj[s ;qèFm okik ;h. (go oki e[wkoh) Bè fus ftu B fbnkT[Idk. (GktèAT[j) gow gftsq ;h.44.

sd T[j ;[zdo oki e[wkoh nrè ~ ub gJh. (T[j) fJ; soQK w[;eokojh j?, fitèI pdb ftu fpibh fbFedh j?.45. okiè (T[; ~ ) tèy eèohM ojè ;B, (go) T[; ~ ;qèFm ;wM eè nsè nkgDè nkg ~ xNhnk ftukoeè dètfsnK dhnK fJ;sohnK fyMdhnK ;B.46.

;[zdo ;o{g tkbk nsè ;"Ido: :[es okik j?. i' ngko F'Gk tkbkj? nsè pj[s cp fojk j?.47. (jè oki e[wkoh! fJ;) okiè ~ tèy'. fJj pj[stZvk okik yV'sk j?. fJj w[bskB dk okik j? nsè okfinK dk th okikj ? . 48 .

G[izr gq:ks Szd

(T[j) oki e[wkoh T[; ~ Sv eè fJ; soQK ubh rJh, fi; soQK wkB'gKv{ g[ZsoK ~ oki bZSwh (Sv rJh j't/). okfinK dh wib; ftu yV'shfJ; soQK F'G ojh ;h, wkB' itkbwkbk (dhge wkbk) w[BhnK dè wB ~ w'jojh j't è.49.

okfinK dh ;Gk ftu yV'sh fJ; soQK F'Gk gk ojh ;h, wkB' fusoekoBè fuso pDk fdZsk j'tè. ;'Bè dh wkbk Bkb bkb x[zrohnK pZXhnK j'JhnK(fJzi br ;ojhnK ;B) wkB' okfinK o{gh :Zr ftu nrBh dh bkN F'Gojh j't è.50.

;o;tsh Bè puB ehsk--jè oki e[wkoh! nZyK Bkb tèy', ;G u`rè s'Iu`rè okiè yV'sè jB. (fJBQK ftu'I) fijVk sèoè fus ~ uzrk brdk j'tè, T[;è~ (nkgDk) ;[nkwh pDk bt'. jè gqkD fgnkoh! wèoh fJj (rZb) wB bt'.51.

fi; Bkb pj[s tZvh ;?Bk fpoki ojh j? nsè ;zy sè GèohnK r{ziojhnK jB nsè wjkB Bkd ti ojè jB. (fJ;) t^vè nsè wjkB okiè dè o{g~ tèy'. (fJj) fdB oks ;j;qpkj{ (j}ko G[iktK tkbk) ikgdk j?.52.

fi; dè M`vè T[sè t^vè Fèo dk fuzBQ fpoki fojk j?. T[; dè f;zx-Bkd~ ;[D eè wjkB gkg th Gi iKdk j?. (fJ; ~) g{op dk wjkB okik ikD'.jè oki e[wkoh! ;[D', (fJ; dk) ;o{g ;{oi tork j?.53.

ngko GèohnK, ;zy nsè Brkoè r{zidè jB. dZyD dè; dè ;G gqekodè T_¦sw tkiè tidè jB. s[oh, ekBok, s{o, sozr, w[uzr, MKM, FjBkJh, fwqdzrdè Bkd j[`dè jB.54.

wX[Gko Szd

dèy' e[wko. okik i[Mko.;[G tko dè;. ;[zdo ;[pè;. 43.dèfyU fpuko. okik ngko.nkBk B fus. gowz gfts. 44.

sp nkfr ukb. ;[zdo ;[ pkb.w[;fenks n?;. xfB phi i?;. 45.fBqg gèfy ohM. ;[o Bko yhM.pfY sk; ikB. xN nkg wkB. 46.

;[zdo ;o{g. ;"doi[ G{g.;'Gk ngko. ;'G? ;[ Xko. 47.dèy' BoèIdq. vkYè wjèIdq.w[bskB oki. okikB oki 1. 48.

G[izr gq:ks Szd

ubh S'fv sk e" sqhnk oki n?;è. wB' gKv[ g[sq` f;oh oki i?;è.yoh wfX okfi;Ebh n?; ;'j?. wB' iPkb wkbk wjk w'fB w'j?. 49.

;[Gè okfi;Ebh mkfY n?;è. wB' fusqekoh fbyh fusq i?;è.pXè ;PoD eh fezeDh bkb wkb`. f;yk ikB ;'Gè fBqgz ifr iPkb`. 50.

ejè p?B ;ko;Psh gèfy pkbk. by' B?fB mkYè ;G? G{g nkbk.o[u? fus iT[B? ;[Jh BkE ehi?. ;[B' gqkB fgnkoh fJj? wkfB bhi?. 51.

pvh pkjBh ;`fr ik eè fpoki?. x[o? ;zr Gèoh wjk Bkd pki?.by' o{g pè;` wjkB`. fdB` o?D ikg? ;j`;q G[ikB`. 52.

X[ik wfX ik eè pv' f;zx oki?. ;[Bè Bkd sk e' wjk gkg Gki?.by' g{oph;` fSsh;` wjkB`. ;[B' p?B pkbk ;[o{gz ;[ GkB`. 53.

x[o? d[zdGh ;zy Gèoh ngko`. pi? dSBh ;op pkizsq ;ko`.s[oh ekBoè s{o skB` so`r`. w[u` MkMo` BkfJ Bkd` fwqd`r`. 54.

pqjwk ntsko 1 6 71 6 6 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

1H @okikfXoki#

fi; Bè p;sq T[sè jhoè p`BQè j'Jè jB, T[j pbtkB ;{owk j?. (T[j)pj[s tZvk SsqXkoh j? nsè (T[; Bkb) ;?Bk F'G ojh j?. fi; dè oE BkbG{oè (@fgzr#) ozr dè x'Vè i[sè (@Bjè#) j'Jè wkb{w j[̀dè jB, jè oki e[wkoh! T[;~ fjodè ftu dZyD dk okik wzB'.55.

(i') wjkB ;?Bk dk ;[nkwh j?, T[; ~ gjkVh okfinK dk okik ;wM'.fi; Bkb eJh eo'V ;?Bk gZsoK dè o{g ftu F'G ojh j? ns/ (fi; dè) pVèT[&Zuè ;[zdo jkEh T[sè X[ik pzBQh j'Jh j?, T[; dk T[&Zsoh dè; dè okiè ti'I Bkw;wM bt '.56.

fi; Bè jZE ftu f;Xh sbtko cVh j'Jh j? nsè fi; dè nrè T[s;kjhg?db ;?Bk j? (nsè fi; Bè) eo'VK febQè fis bJ/ jB nsè nzr BjhI w'fVnkj?, (fi; dè ) joè ozr dè ep{soK torè Fkjh x'Vè, fJ`do dè oE Bkb i[sèj'Jè x'fVnK tor/ jB.57.

i' t^vè t^vè f;zr XkoB eo eè ;{ow/ ti'I F'G fojk j?, fi; ~ tèyeè d?IsK dhnK e`fBnktK th b[GkfJwkB j' iKdhnK jB, fi; Bè dzdK dhnKphVK pkjo ~ eYhnK j'JhnK jB nsè f;o T_sè eè; T[&Zuè ehsè j'Jè jB, fi;~ tèy eè roGXkoh fJ;sohnK dè roG fvr iKdè jB.58.

jè fgnkoh oki e[wkoh! T[; okiè ~ @bze-gsh# ;wM'. T[; Bkb ;koèb'e gkb F'Gk gk ojè jB. T[; Bè fJe tko e[pèo dè ]}kBè ~ th b[N fbnk;h. T[; t^vè SsqXkoh okiè Bè (fJe tko) fJzdo ~ th fis fbnk ;h.59.

fijVè okiè ejè rJè jB, T[BQK ~ oki e[wkoh Bè fus ftu BjhIfbnkT[Idk. fisBè th t^vè t^vè okiè ;B, (T[BQK pkoè) fgSè toDB eo nkJèjK. u"jK gkf;nK s'I (i' okiè nkJè jB) T[BQK dè BK th efjzdk jK. T[BQK okfinK~ th gfjfbnK tKr (oki e[wkoh B/) Sv fdZsk j?.60.

(jè oki e[wkoh!) fi; Bkb tZvh d?Is ;?Bk t/y ojh j?, nsè fi; Bkbt^vè SsqXkoh F'G ojè jB, fi; dh T_¦uh X[ik T[sè frX nsè eK dè fuzBQ F'Gkgk ojè jB, T[; ~ gkskb dk pbh okik ;wM' i' pj[sè t^vè gqskg nsè i'fstkbk j ?.61.

fi; dk oE pj[s p;sqK nsè jhfonK Bkb bgèfNnk j'fJnk j?, fi;dè Bkb ;koè b'e gkb F'G ojè jB, fJjh fGnkBe d?IsK dk t?oh okik fJzdoj?. T[; dh fJ;soh ;uh, nfdsh dh e[wkoh (bVeh) j?.62.

fi; dk oE fJe gjhJè tkbk j? nsè fi; Bkb ;Zs x'Vè i[sè j'JèjB, (fi; dè) oE Bkb t^vè t^vè Bkr p`BQè j'Jè jB (nsè i') pj[s t^vè sèitkbk j?, T[j pj[s fGnkBe XB[FXkoh j? nsè T[; dhnK r'fvnK se b`phnKpKjtK jB, T[; ~ fus ftu ;jh eo eè ;wM bt' fe T[j ;{oi j?.63.

pXè jho uho` ;[ pho` ;[pkj`. pv' SsqXkoh ;' ;'fGU f;gkj`.Bjè fgzr pkih oE` ièfD ikB'. fs;? dSBè;` jhn? pkb wkB'. 55.

wjk pkjBh;` Brh;` Boè;`. eJh eèfN gks`1 ;[G? gsq Gè;`.X[ik pX T[X` ri` r{V pKe'. by' T[soh oki e? Bkw sk e'. 56.

coh X'g gkfJe ;[ nkrè T[wzr?. fiD? e'fN p`e? w[oè Bkfj nzr?.joè pki oki` eg's` gqwkB`. Bjè ;¤:zdBh fJzdq pkih ;wkD`. 57.

pvè f;qzr ik eè Xoè ;{o ;'G?. byè d?s ezB¤:k fiB? fus b'G?.eYè dzs gs` f;o` eè; T[u`. byè roGDh nkfD eè roG w[u`. 58.

by' bze Jè;` Boè;` ;[ pkb`. ;p? ;zr ik e? ;p? b'e gkb`.b[fNU Jèe pèo` e[pèo` G`vkoh. fifDU fJzdq okik pv' SsqXkoh. 59.

ejè iT[B pkbh B sè fus nkBè. fisè G{g Gkoh ;[ gkSè pykBè.uj[` Uo okik ej' Bkw ;' Gh. siè Gkfs i?;h ;p? oki U Gh. 60.

by' dJhs ;?Bk pvh ;`fr sk e/. ;[G? Ssq Xkoh pvè ;zr ik eè.X[ik frX T[X` b;? eke g{o`. fs;? fgnkb okik pbh fpqX B{o`. 61.

oE` pè;N` jho uho` ngko`. ;[G? ;zr ik eè ;Gè b'e gko`.fJj? fJzdq okik d[oz dkBtko`. sqhnk sk; uhB' nfdfsnk e[wko`. 62.

Bjè ;gs pkih oE` Jèe ueq`. wjk Bkr pX` sg? sèi peq`.wjk T[rq XzBPk ;[ nkikB pkj`. ;jh fus uhB' fs;? fdT[; Bkj`. 63.

pqjwk ntsko 1 6 91 6 8 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

1H @gfs:`#

ufVU JèD oki` Xoè pkD gkD`. fB;k oki sk e' by' sèi wkD`.eo? o;fw wkbk T[ikbk gokB`. ig? oksq fdT[;` ;j`;qh G[ikB`. 64.

uVè wfjyh;` ;[wèo` i[ dh;`. wjk eq{o eowz fifDU pkj ph;`.X[ik dzv ik eh gquzvz fpoki?. byè ik; rophB e' rop Gki?. 65.

ejk b" pykB' pvè ropXkoh. ;p? xèfo mkYè i[oh Gho Gkoh.Bu? gksok uks[ok fBosekoh. T[m? MKM ;pd` ;[B? b'r Xkoh. 66.

pv' fdop Xkoh pvh ;?B bhBè. pv' fdop e' fus w? rop ehBè.fus` sk; uhB' ;jh fdop gkb`. T[m? iT[B eè o{g eh iPkb wkb`. 67.

;G? G{g mkYè ijk oki e`fBnk. fpy? G{ sb` o{g ik eè B nzfBnk.pvè SsqXkoh pvè rop ehBè. sjk nkfB mkYè pvh ;?B bhBè. 68.

Bdh ;zr ik eè ;p? o{g Xkoè. ;p? f;zX ;`r` uVè sèi tkoè.pvh ekfJ ik eh wjk o{g ;'j?. byè dèt e`fBnkB eè wkB w'j?. 69.

ej' Bko s' e" fJjè po[B okik. fi;? gèfy okikB e' wkB Gkik.ejk b" pykB' fisè G{g nkJè. ;p? pkb e" b? GtkBh pskJè. 70.

;t ? : k

nkfB i[oè fBqg wzvb ièfs sès ;p? fsB sk; fdykJè.dèy fcoh uj{` ueqB e' fBqg oki e[wkfo fjqd? Bjh fbnkJè.jkfo gfoU ;G jh GN wzvb G{gfs jèfo d;k w[oMkJè.c{e GJè w[y ;{e rJè ;p oki e[wkfo fcoè xfo nkJè. 71.

sT[ bfr nkB rJè nfioki ;[ okiB oki pv' db bhBè.nzpo nB{g Xoè g;wzpo ;zpo eè nfo eh Sfp ShBè.

pqjwk ntsko 1 7 11 7 0 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

jZE ftu pkD XkoB eoB tkbk nsè fjoB (@JèD oki`#) dh ;tkohtkbk uzdqwk ;wM' i' pj[s sèi tkbk j?. (T[j) nkgDhnK feoBK dè ikb~ gqkDhnK bJh gqekfFs eodk j? nsè i' oks fdB j}ko G[iktK tkbh(Fesh) ~ igdk j?.64.

i' M'Nè T[sè ufVQnk j'fJnk j? nsè ;[wèo gops tKr fd;dk j?. T[;~ wjkB em'o eow eoB tkbk nsè thj pKjtK (tkbè oktD ~) fisDtkbk :woki ;wM'. fi; dh X[ik T[sè gquzv v`vè dk fuzBQ fpoki fojk j?,fi; ~ tèyD Bkb rophfbnK dè jzeko BFN j' iKdè jB.65.

feE'A se ejK i' t^vè jzeko tkbè jB, ;koè xèo eè yV'sè j'Jè jB nsèpj[s Gkoh GhV i[Vh j'Jh j?. us[o tè;tktK nsè BkuhnK (BuD tkbhnK)dè BuD Bkb T[BQK dè g?oK s'I Mzeko T[mdh j? (fi; ~) ;[DB bJh b'ehIp?mè j'Jè jB.66.

pj[s jh nfXe XB oyD tkbè Bè pj[s tZvh ;?Bk Bkb bJh j'Jhj?. (T[; Bè) fus ftu nkgDè XB dk jzeko gkfbnk j'fJnk j?. T[; ~ fusftu ;jh e[pèo ;wM' fi; dè o{g s'I nZr dhnK fuDrK T[mdhnK jB.67.

fiEè ;koè okiè yV'sè j'Jè ;B, T[Eè oki e[wkoh (rJh) fi; dè o{gtorh Xosh T[sè j'o e'Jh BjhI ;h. t^vè t^vè SsqXkoh, pj[s nfXe jzekoeoB tkbè, pj[s tZvh ;?Bk b? eè T[Eè yV'sè j'Jè ;B.68.

(wB[Zy o{g) XkoB eo eè BdhnK fi; dè ;zr nkJhnK jB. ;koè ;w[zdosèi XkoB eo eè fi; dè Bkb nkJè jB. fi; dh tZvh ekfJnk j? nsè wjkBo{g Bkb ;[F'fGs j?. fi; ~ tèy eè dètfsnK dhnK e`fBnktK dè wkD w'jèiKd è jB.69.

jè oki e[wkoh! w?I s?~ efjzdh jK, fJjh to[D okik j?, fi; ~ tèyeè okfinK dk wkD N[N iKdk j?. feE'I se toDB eoK fizBè e[ okiè nkJèjB. oki e[wkoh ~ ;o;tsh Bè ;koè d; fdZsè jB.70.

;t ? : k

fisBè th okiè oki-wzvbh ftu nk i[Vè ;B, T[j ;koè T[; ~ ftykfdZsè rJè ;B. u"jK uZeK dè okfinK ~ tèy eè oki e[wkoh fgSè gos rJh(nsè T[BQK ftu'I fe;è ~ th) fjodè ftu BjhI fbnkT[Idk. ;koè ;{ophoK dhwzvbh jko rJh nsè okiè fJ; jkbs ~ tèy eè w[oMk rJè. ;kfonK dè w{zjfceè g? rJè nsè ;[e rJè nsè oki e[wkoh fco eè xo nk rJh.71.

fJsBè se okfinK dè okiè nioki (nkgDh) tZvh ;?Bk Bkb bJè T[Eènk rJè. (T[BQK Bè) gFw dè nB{gw p;sq XkoB ehsè j'Jè ;B i' ekwdèt(@;zpo nfo#) dh Sph ~ th jhDk ftykT[D tkbè ;B. tzB ;[t`Bè pkfDnK

tkbè (i' :'Xè) okiè dè Bkb uVQè j'Jè nkJè ;B, T[j ;koè (okiè dè) jkD dèB"itkB nsè ;[y dè Xkw ;B. }oh dè egVè torè (;'jDè) okik ni nkrJè (nsè T[BQK dè nkD Bkb ;kXkoB) egfVnK torè okiè ezpbK torèj' rJè.72.

(T[; Bè) tZvh ;koh ;?Bk ~ fJe esko fijè o{g ftu pDkfJnk j'fJnk;h nsè Y'b, fwqdzr pj[s ;'jDè Yzr Bkb ti ojè ;B. ;kfonK nzrK T[sèpj[s ;[zdo rfjDè uwe ojè ;B fiBQK ~ tèy eè ekw dèt dh Sph wXwj' iKdh ;h. uzr, fwqdzr nsè T[gzr nkfd tkiè ti ojè ;B, T[; ;[zdo Bkd~ ;G ;[D ojè ;B. ;koè ohM tkbè okiè (ni okiè) ~ tèy eè ohM ojè;B nsè T[; dè nB{gw o{g ~ ;bkj[zdè nk ojè ;B.73.

fi; soQK dk ni okiè dk ;o{g tèfynk j?, T[; soQK dk ;o{g fe;èj'o dk BjhI ftukfonk. (ni okiè dè) w[y dh Sph ~ tèy eè uzdqwk fyMfojk j? nsè eq'X dè wkoè T[; dh Sksh ftu Sèe j' frnk j?. (okiè dè) sèi~ tèy eè nZr th fus ftu fuVQ rJh j? nsè j'oBK dè xoK ~ ;kV ojhj?. fi; soQK dh ;[zdosk (@gqGk#) ni okiè dh tèyh j?, T[; soQK dè ;o{gdk n;hI (e'Jh j'o) okik BjhI tèfynk.74.

(T[; dk) ;[zdo o{g j?, wjkB itkB j?, u"jK uZeK ftu gqXkB j?, (fJ;soQK dk) n;hI T[; ~ ikfDnk j?. ;{oi ;wkB th T[; dh gqGk dk nB[wkBBjhI j' ;edk. (T[j) okik j? iK okDk j? iK (fJBQK s'I th) wjkB df;nkiKdk j?. dètsè nsè d?Is nkgDè wB ftu j?okB j' ojè jB. oks Bè (T[;~) uzdqwk dè o{g ftu gSkfDnk j?. fdB Bè ;{oi eo eè, w[BhnK Bè GrtkBti'I gSkfDnk j? nsè w'oK Bè wB ftu pdb eo eè wzfBnk j?.75.

e'fJb p;zs o[s ikD eè p'b gJh j? nsè ue'oK Bè uzdq - ;o{g dktoDB ehsk j?. ;kfonK ;kXK Bè FKfs tkbè ;[Gk tkbk wzfBnk j? nsè :'fXnKBè gqsy eq'X ;wfMnk j?. pkbeK Bè pkb ;[Gk eo eè ikfDnk j? nsè t?ohnKBè T_; ~ ekb o{g ti'I gSkfDnk j?. dètfsnK Bè dèt, d?IsK Bè fFt nsèokfinK Bè tZvk okik eo eè wB ftu ikfDnk j?.76.

;kXK Bè f;ZX ;o{g ftu tèfynk j? nsè t?ohnK Bè T_; ~ ftFèF t?ohdè o{g ftu ikfDnk j?. u'oK Bè gqGks dè ;wèI ti'I nsè eo'VK w'oK Bè T[;~ ;jh ekbè pdb ti'I ftukfonk j?. Ffjo dhnK ;kohnK BkohnK Bè ekwdè o{g ftu nsè ;kfonK rDK Bè fFt (@;`G#{) dè ;wkB tèfynk j?. f;Zg BèT[; ~ ;PKsh p{`d eo eè nsè okfinK Bè tZvk okik eo eè sfenk j?.77.

ezpb fitèI gFwhBè dh Fkb e'b (fgnk brdk j?), T[;è soQK (u`rèu`rè) okiè (ni okiè dè) e'b p?mè brdè ;B. (ni okiè dh) Be ~ tèyeè s'sk wB ftu r[Z;k eodk j? nsè d'jK B?DK ~ tèy eè fjoB (@JèD#) bik

pèyB pèy uVè ;zr jP? fBqg jkB ;p? ;[y Xkw BthBè.nkfB rJè ifoezpo ;è nzpo ;è fBqg ezpo ehBè. 72.

gkfs jh gkfs pBkfJ pv' db Y'b fwqdzr ;[ozr pikfJ.G{yB uko[ fdg? ;p nzr fpb'fe nBzr gqGk w[oSkJè.pkis uzr fwqdzr T[gzr ;[ozr ;[ Bkd ;p? ;[fB gkJè.ohM ojè foMtko ;p? bfy o{g nB{g ;okjs nkJè. 73.

i?; ;o{g bfyU nfi e' jw s?; ;o{g B nT[o fpukoè.u`fd ufgU bfy e? w[y eh Sfp Sèd goè T[o w? fo; wkoè.sèi ;o{g fpb'fe e? gkte fufs fuoh frqj nT[oB ikoè.i?; gqGk bfyU nfi e' jw s?; ;o{g B G{g fBjkoè. 74.

;[zdo i[nkB ;o{g wjkB gqXkB uj[` ue w? jw ikfBU.GkB[ ;wkB gqGk B gqwkB fe okt fe okB wjkB pykfBU.dèt ndèt ueè ngBè fufs uzd ;o{g fB;k gfjukfBU.fdT[; e? GkB[ w[fBU GrtkB gSkB wB? xB w'oB wkfBU. 75.

p'fb T[mè fge ikB p;zs ue'oB uzd ;o{g pykfBU.;Kfs ;[Gkt bfyU ;G ;kXB i'XB eq'X gqsS gqwkfBU.pkbB pkb ;[Gkt bfyU fsj ;sqB ekb ;o{g gSkfBU.dètb dèt ndètB e? f;t okiB okfi pv' ihn ikfBU. 76.

;kXB f;X ;o{g bfyU fsj ;sqB ;sq ;wkB p;èfyU.u'oB G'o eo'oB w'oB sk;[ ;jh xB e? nftoèfyU.ekw ;o{g ;G? g[o BkoB ;zG{ ;wkB ;p{ rB dèfyU.;hg ;PKfs eh p{`d fs;? efo okiB oki pv' fsj gèfyU. 77.

ezpo fiT[ ifoezpo eh fYr fsT[ nftBzpo sho ;[jkJè.Bke byè fo; wkB ;{nk wB B?B d'T{ bfy JèD bikJè.

pqjwk ntsko 1 7 31 7 2 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

fojk j?. (T[; dhnK rbQK ~) tèy eè r[bkp wkB' Fokp ghsh j'Jh ;fEshftu j' frnk j'tè nsè nzrK dh ;[zdosk ~ tèy eè ekw dèt eq'X eo fojkj?. ezm ~ tèy eè ep{so, be ~ tèy eè Fèo eq'XtkB j' eè xo ~ gosDkth G[b frnk j?.78.

(ni okiè dè) ;o{g ~ tèy eè nZyK fsqgs (@f;oks#) BjhI j[̀dhnK nsè(id'I) x[NdhnK jB (sK fJzi gqshs j[zdk j?) wkB' nzfwqs dè x[N gh ojhnKj'D. (;[zdo fJ;sohnK) rhs rkT[IdhnK jB, skbhnK tikT[IdhnK jB, (fJzibrdk j?) wkB' (T[BQK dè p'b) fjodè dè nZyo jh efj ojè j'D. BkohnKu`rhnK brdhnK jB nsè fjodè ftu nkB`fds j' eè rkbhnK fdzdhnK jB.;[zdo fJ;sohnK g{oh soQK ftuko eè efj ojhnK jB fe jè e[wkoh ! s?~eosko Bè (ni okiè bJh jh) ofunk j?.79.

o{g ~ tèy eè nZyK oidhnK BjhI, fgq: (ni okik) dh Sph ~ tèyeè BkohnK w;s j' rJhnK jB. rhs rkT[IdhnK jBl Y'b, fwqdzr, w[uzrnkfd dh Gkoh X[B r{zi ojh j?. fisBhnK th Bro dhnK fJ;sohnKnkT[IdhnK iKdhnK jB nsè rkroK ~ ;[N eè (ni okiè dh) ;[zdosk ~tèydhnK jB. (nsè n;h; fdzdhnK jB fe) sd se oki eo' id se XoshT[sè rzrk nsè :wBk trdhnK jB.80.

i' gqGk ni okiè dh ;[F'fGs j' ojh j?, T[; dk fe; soQK pykB eoK.i' T[gwk ;koè eth b'e fdzdè jB, iè (w?I) T[jh ejK, sK wB ftu pj[s FownkT[Idh j?. w?I Xosh T[sè u"jK gk;è fcfonk jK fe fes'I (okiè dè) nzrK dhe'Jh (T[gwk) bG btK. Sph ~ fbyfdnK ebw r`Bè torh w'Nh j' rJh j?(go T[gwk ejh BjhI rJh). j[D T[; ~ w{zj s'I fe; soQK efj eè ;[DktK.81.

(ni okiè Bè) B?DK dè sho u"jK gkf;nK tb wko eè Bro ftu t;DtkbhnK (;kohnK fJ;sohnK ~) xkfJb eo fdZsk j?. ;o;tsh (T[; dè)o{g ~ efj BjhI ;edh, T[; dè o{g nsè fFzrko ~ efjD dè ;woE wèohp[ZXh feEè j?. okfinK dè BkfJe (ni okiè) Bè e'fJb dk rbk y'j fbnkj? nsè ep{so dh rodB u[ok bJh j? (i' T[; s'I) nfG«B j?. (T[E'I dè) BoBkoh (okiè T[sè) w'fjs j' eè Xosh T[sè fJ; soQK fvr gJè jB wkB' e'Jhpj[s }]wh xz[wèoh yk fojk j'tè.82.

d ' jo k

ni oki dk o{g tèy eè ;koè Bo BkohnK w'fjs j' ojhnK jB. ;koèfJ; soQK ftuko eodè jB fe fJj fJzdo j?, iK uzdqwk j? iK ;{oi j?.83.

gèfy r[bkp ;okp ghn? iB[ gèys nzr nBzr fo;kJè.ezm eg's eN{ go eèjo o'; o;è frqj G{fb B nkJè. 78.

gèfy ;o{g f;oks B b'uB x{Ns j? iB[ x{N nwh eè.rkts rhs pikts skb pskts j? iB' nkSo jh eè.Gkts Bkfo ;[jkts rko fdtkts j? Gfo nkBzd ih eè.s{ ;[ e[wko ouh eosko ej? nfpuko sqhnk po Bheè. 79.

dèys o{g f;oks B b'uB gèfy Seh ghn eh Sfp Bkoh.rkts rhs pikts Y'b fwqdzr w[uzrB eh X[fB Gkoh.nkts iks fish g[o Bkro rkrfo vkfo by? d[fs Gkoh.oki eo' sp b" ip b" wfj iT[ br rzr pj? iw[Bk oh. 80.

iT[B gqGk nfi oki eh okis ;' efj e? fej Gkfs rBkT{.iT[B gqGk efp dès ;p? i" g? sk; ej' ihn phu bikT{.jT[ uj{` Uo fcfoU p;[Xk Sfp nzrB ehB ej{` e'Jh gkT{.bèyB T{y jP? iks fby' Sfp nkBB sè fefw Gkfy ;[BkT{. 81.

B?BB pkB uj{` fd; wkos xkfJb e? g[o pk;B vkoh.;ko;Psh B ;e? efj o{g f;zrko ej? wfs eT[B fpukoh.e'feb e`fm jfoU fBqg BkfJe ShB eg's eh rqht nfBnkoh.ohM froè Bo Bkfo Xok go x{wfs j? iB[ xkfJb Gkoh. 82.

d ' jo k

fBofy o{g nfi oki e' ohM ojè Bo Bkfo.fJzdq fe uzdq fe ;{o fJfj fJj fpfX eos fpuko. 83.

pqjwk ntsko 1 7 51 7 4 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

efp Z s

BkrK dè p^uè jB, iK fe;è dè ikd{ dè pDkJè j'Jè jB, iK ekw dèt dèfyv"Dè jB, (fJ; soQK) ;[Xko eè pDkJè j'Jè jB. fJ;sohnK dè gqkD jB, iK;[zdosk dh ykD jB, iK ekw dèt dhnK ebktK jB, (fJBQK ~) ftXksk Bèftuko g{ote pDkfJnk j?. us[osk dk Gè; jB, iK o{g dè okiè jB, iK ;[zdodè; dè ;[nkwh jB, iK uzdqwk dk ;ko o{g jB. sbtko jB, iK sho jB, iKpkD ;ikJè e'Jh ;{otho jB. ;' fJ; soQK dè ni okiè dè Bèso jB, (T[BQKtb) ;zGb eè tèyDk ukjhdk j?.84.

;t ? : k

(okiè dè B?D) shoK torè jB, iK sbtkoK fijè jB, iK fjoBK dèp^funK dè ;wkB jB. (fJ; gqeko dk fBoBk eoB bJh) ik eè tèyDk ukjhdkj?. (okiè dh) uwe ~ tèy eè (;koh b[ekJh) ohM ojh j? nsè gqGk pkoèefjDk ukj[zdè jB, go efj BjhI ;edè. fJ;soh (oki e[wkoh) tèyD bJh(j'oBK) Bkb T[m eè ub gJh j? nsè w'o, ue'o th (T[; dè o{g dh ;fEshpkoè) T[bMè j'Jè jB. fi; tèbè ni okik fdy frnk, tèyfdnK jh oki e[wkohdè fus ~ u[ok fbnk.85.

s'wo Szd

(oki e[wkoh Bè) ni okiè ~ tèy fbnk j?. T[j ;[zdo ;o{g tkbknsè ;koè ;wki ;fjs j?. pj[s gq;zB j' eè nsè j; eè (oki e[wkoh Bè)Sèsh jh c[bK dh wkbk r[zd bJh.86.

(fco) c[bK dh wkbk jZE ftu cV bJh. T[j oki e[wkoh pj[s ;[zdo;o{g tkbh j?. T[; Bè nk eè (ni okik) dè rbè ftu wkbk gk fdZsh i'nmkoQK fBXhnK dk ;[nkwh ;h.87.

T[; ~ dèth (;o;tsh) Bè nkfrnk ehsh i' nmkoQK ebktK ftu fBg[D;h. jè ;[zdoh! fJBQK puBK ~ ;[D', fi; dè B?D uzdqwk tKr i'fswJh jB.88.

ni okik sèok (gsh j'D) :'r j?. ;[D, T[j o{gtkB nsè bki ;fjsj?. j[Dè ik eè T[; ~ to b?. jè ;[zdo Foho tkbhJè! (wèoè) puB ;[D b?.89.

T[; gqphB (oki e[wkoh) Bè c[bK dh wkbk geV eè, T[; dè rb ftugk fdZsh. T[; tèbè ]k; eo eè v\, phB, pèD nsè s{o nkfd tiè tiDb r è . 9 0 .

efps [BkrB eè ST[Bk j?I fe ehBè ekj{` NT[Bk j?Ife ekw eè fybT[Bk j?I pBkJè j?I ;[Xko eè.fJ;fsqB eè gqkB j?I fe ;[zdosk eh ykB j?Ife ekw eè ebkB fpfX ehBè j?I fpuko eè.uks[osk eè Gè; j?I fe o{g eè Boè; j?Ife ;[zdo ;[ dè; Jè; ehBè uzdq ;ko eè.sèr j?I fe sho j?I fe pkBk pKXè pho j?I;[ n?;è Bèsq nfi eè fpb'ehn? ;zGko eè. 84.

;t ? : k

shoB sè sotkoB ;è fwqr pkoB ;è nftb'ej[ ikJh.ohM ojh foMtko byè d[fs Gkfy gqGk Bjh iks pskJh.;`fr ubh T[fm pkb fpb'eB w'o ue'o ojè T[oMkJh.vhfm go? nfi oki ip? fus dèys jh sqhn bhB u[okJh. 85.

s'wo Szd

nftb'ehnk nfi oki. nfs o{g ;op ;wki.nfs ohM e? j; pkb. r[fj c{b wkb T[skb. 86.

rfj c{b eh efo wkb. nfs o{gtzs ;[ pkb.fs;[ vkohnk T[fo nkfB. d; ukfo ukfo fBXkfB. 87.

fsj dèfp nkfrnk ehB. d; ukfo ukfo gqphB.;[fB ;[zdoh fJw p?B. ;f; eqKs ;[zdo B?B. 88.

st i'r j? nfi oki. ;[B o{gtzs ;bki.po[ nki[ sk ej ikfJ. ;[fB p?fB ;[zdo ekfJ. 89.

rfj c{b wkb gqphB. T[fo vko sk eè dhB.sp pki s{o nBèe. vc phD pèD p;èy. 90.

pqjwk ntsko 1 7 71 7 6 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

vc pki Y'b fwqdzr. nfs s{o skB sozr.B: pk;[oh no[ p?B. pj[ ;[zdoh ;[G B?B. 91.

fsj fpnkfj e? nfi okfi. pj[ Gkfs b? eo dki.frqj nkJhnk ;[y gkfJ. vc pèD phD pikfJ. 92.

nfi oki oki wjkB. d; ukfo ukfo fBXkB.;[y f;zX[ ;hb ;w[zdq. fifB ihfsnk oD o[dq. 93.

fJj Gkfs oki ewkfJ. f;fo nsq gsq fcokfJ.oD Xho oki fp;èy. ir ehB ik;[ fGyèy. 94.

irihs ukfo fd;kB. nfi oki oki wjkB.fBqg dkB ;hb gjko. d; ukfo ukfo T[dko. 95.

d[fst`fs ;[zdo B?B. fij gèfy fyMs w?B.w[y dèfy uzdq ;o{g. fus ;' u[okts G{g. 96.

fJj Gkfs e? pv oki. pj[ ir Xow ;wki.iT[ ej' ;op fpuko. fJe j's eEk g;ko. 97.

fsj sè ;[ E'ohn? pks. ;[fB bèj[ Gky' Gqks.pj[ ir Xow ;wki. fJj Gkfs e? nfi oki. 98.

ir nkgB' nfi wkB. sfo nky nkB B nkB.sp ekb e'g eqtkb. nfi ikohnk wfX iPkb. 99.

nfi i'fs i'fs fwbkB. sp ;op dèfy vokB.fiw Bkt yètN jhB. fiw dèj nopb ShB. 100.

fiw rKt okt fpjhB. fiw T[opok feq; ShB.fiw fdop jhD Gzvko. fiw ;kfj jhD fpgko. 101.

fiw noE jhD efps. fpB[ gqèw eè fiw fws.fiw oki jhD ;[ dè;. fiw ;?D jhB Boè;. 102.fiw frnkB jhD i[rèIdq. fiw G{w jhD wjèIdq.fiw noE jhD fpuko. fiw dop jhD T[dko. 103.

vc, Y'b, fwqdzr, s{o, skB, sozr, BthI pz;[oh nkfd tkiè tidè jB.T[BQK dh skB Bkb p'b fwbk eè pj[s ;[zdo nsè F[G B�DK tkbhnK (fJ;sohnKrkT [ IdhnK jB).91.

T[; ~ ni okik ftnkj eè nsè pj[s soQK dk dki b? eè nsè ;[ygqkgs eo eè vc, pèD nsè phB tikT[Idk xo nk frnk.92.

ni oki pj[s wjkB okik j? nsè nmkoQK fBXhnK dk ;[nkwh j?.T[j ;[y nsè Fhb dk ;w[zdo j? fi; Bè :[ZX-G{wh ftu o[dq ~ fis fbnk; h .93 .

fJ; soQK (T[; Bè) oki ewkfJnk nsè f;o T[sè Ssq M[btkfJnk.T[j ftFèF o{g ftu oDXho j?. T[; Bè oki fsbe tèbè :Zr ehskj ? . 94 .

(T[; Bè) irs dhnK u"jK fdFktK ~ fis fbnk j?. ni okik pj[swjkB okik j?. (T[j) okik dkB nsè Fhb dk gjkV j?. T[j nmkoQK(ftfdnktK) ftu pj[s T[dko j?.95.

;[zdo uwe dwe tkbk nsè ;[zdo B?DK tkbk j?, fi; ~ tèy eèekwdèt th fyMdk j?. (T[; dk) w[y uzdqwk tork fdydk j?. (T[j) okikfus ~ u[ok b?Idk j?.96.

fJ; soQK T[; Bè pj[s tZvk oki ehsk nsè Xow dè ;wki ;fjs pj[s;koè :Zr ehsè. iè ;kok gq;zr ftuko g{ote ejK sK (fJ;) fJe eEk dkpj[s ft;sko j' iktèrk.97.

fJ; bJh E'Vh jh rZb (efjzdk jK). jè GokU! (fXnkB Bkb) ;[Dbt'. (T[; Bè) Xow sè ;wki ;fjs pj[s :Zr ehsè. fJ; soQK ni okikBè (oki) ehsk.98.

ni okik Bè irs ~ nkgDk eo eè wzB fbnk ;h. j'o fe;è ~ nZyEbè BjhI fbnkT[Idk ;h. sd'I ekb dè eq'X dh sbtko (@eqtkb#) (gqrN j'Jh)nsè ni okiè ~ nrBh ftu ;kV fdZsk.99.

ni okiè dh i'fs (wjkB) i'fs ftu fwb rJh. sd ;G b'e tèyeè vo rJè. (T_BQK dh ;fEsh fJ; gqeko ;h) fi; soQK B"ek wbkj s'I fpBkj[zdh j? nsè fitèI dèjh T[wo (@nopb#) dè ]sw j'D sè j' iKdh j?.100.

fitèI okU (u"Xoh) s'I fpBk fgzv j?, fitèI yèsh dè eNè ikD s'I fpBkT[gikT{ Xosh j?. fitèI XB s'I fpBk ]}kBk j?, fitèI Fkj s'I fpBk pgkoj ? . 1 0 1 .

fitèI noE s'I ftS[`Bh eftsk j?, fitèI gqèw s'I fpBk fwso j?, fitèIokiè s'I fpBk e'Jh dèF j?, fitèI ;?Bk s'I fpBk okik j?.102. fitèI frnkBs'I fpBk i'rh j?, fitèI G{wh s'I fpBk okik j?, fitèI noE s'I fpBk ftukoj?, fitèI XB s'I fpBk e'Jh T[dko ftnesh j?.103.

pqjwk ntsko 1 7 91 7 8 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

fitèI nze[F s'I fpBk tZvk jkEh j?, fitèI ;?Bk s'I fpBk okik j?, fitèIF;sq s'I fpBk :'Xk j?, fitèI p[ZXh s'I fpBk e'Jh ftuko j?.104. fitèI Bkohs'I fpBk gsh j?, fitèI ezs s'I fpBk Bkoh j?, fitèI p[ZXh s'I jhDh efpZs j?,fitèI gqèw s'I ;yDk fwso j?.105.

fitèI dè; s'I fpBk okik j?, fitèI gsh s'I fpBk Bkoh nXhB j[zdh j?,fitèI nBgVQ pqkjwD j[zdk j?, fitèI noE (frnkB) s'I fpBk ftdtkBj?.106. T[j ;koè okiè ejè jB i' fJ; dè; ftu g?dk j'Jè jB. (fpnk;Bè) nmkoQK g[okD pDkJè jB. fpnk; gzfvs tèdK dk ]}kBk j?.107.

(fco) T[; Bè (wjkGkos) dè nmkoQK gop pDkJè jB, (fiBQK ~) ;[De ;kok irs ohM fojk j?. fJj fpnk; pqjwk dk ntsko j?. fJj pqjwkdk gzitK ntkso j?.108.

fJEè pfusq BkNe rqzE dè gzitèI ntsko pqjwk fpnk;,ni okik dè oki dh ;wkgsh. 5.

j[D pqjwktsko yN fofy dk eEBs'wo Szd

nrbè :[r ftu fpnk; Bè irs ftu g[okDK dk gqekF ehsk.sd T[; dk jzeko tX frnk. T[j ;kfonK ~ nkgDè ;wkB BjhI ;wMdk; h . 1 .

sd eq'fXs j' eè ekb Bè sbtko eY bJh fi; Bkb nrBh dh bkNpj[s g;o rJh. (T[; Bè) pqjwk dè Sè N'Nè eo fdZsè. fco T[; ~ dhB ;wMeè ikB p[yF fdZsh.2.

T[; dè gqkD BjhI eYè jB. fco Sè (Fk;sqK) tkbè ngko foFh j'JèjB. T[BQK Bè Fk;sqK dè frnkB T[sè ftuko ehsk, (fi; eo eè) T[BQK dk SèFk;sq BK gqufbs j' frnk.3.

(T[BQK Bè) Sè Fk;sqK dk gqekF ehsk. T[j fpnk; pqjwk (dè ntskoo{g ftu) gqrN j'fJnk ;h. SètK ntsko Xko eè Sè Fk;sqK dk ;[Xkoe h s k . 4 .

fJEè ;qh pfusq BkNe rqzE dè SètèI ntsko pqjwk nsè Sè foFh ;wkgs.6.

j[D pqjwktsko ekfbdk; dk eEBs'wo Szd

fJj pqjwk tèdK dk }]kBk j?. nmkoQK Fk;sqK dk gqwkfDe ftdtkBj?. efb:[r ~ brè j'Jè ftuko eè pqjw nkg ekbhdk; o{g j' frnk.1.

fiw nze[; jhD riè;. fiw ;?D jhD Boè;.fiw ;;sq jhD b[Mko. fiw p[fX pkM fpuko. 104.fiw Bkfo jhD Gsko. fiw ezs jhD ;[ Bko.fiw p[fX jhD efps. fiw gqèw jhD ;[ fws. 105.

fiw dè; G{g fpjhB. fpB[ ezs Bkfo nXhB.fij Gkfs fpgq nfpfd. fiw noE jhD ;fpfd. 106.sè ejè ;op Boè;. iè nk rJè fJj dèf;.efo n;N d;¤: g[okfB. fdi fpnk; pèd fBXkB. 107.

ehBè nmkoj gop. ir ohMhnk ;[fB ;op.fJj fpnk; pqjw tsko. GJè gzuw' w[y uko. 108.

fJfs ;qh pfusq BkNe r`qEè gzuw'tsko pqjwk fpnk;okik ni e' oki ;wkgs`. 10. 5.

nE pqjwktsko yN fofy eEB`s'wo Szd

i[r nkrbè fJj fpnk;. ifr ehn g[okD gqek;.sp pkfYnk fsj rop. ;o nkg ikfB B ;op. 1.

sp e'fg ekb eqtkb. fij ikb iPkb fp;kb.yN N{e sk ej ehB. g[fB ikB e? fsfB dhB. 2.

Bjh bhB gqkB fBeko. GJè y;N foy? ngko.fsB ;k;sqr fpuko. yN ;k;sq Bkw ;[ vkfo. 3.

yN ;k;sq ehB gqek;. w[yuko fpnk; ;[ Gk;.Xfo y;Nw' ntsko. yN ;k;sq ehB ;[Xkfo. 4.

fJfs ;qh pfusq BkNe rq`Eè y;Nw' ntsko pqjwk y;N foy ;wkgs`. 6.

nE pqjwktsko ekfbdk; eEB`s'wo Szd

fJj pqjw pèd fBXkB. d; n;N ;k;sq gqwkB.efb i[fr: bkr fBjkfo. GJ/ ekfb dk; nfpuko. 1.

pqjwk ntsko 1 8 11 8 0 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

pqjwk ntsko 1 8 31 8 2 ;qh d;w-rqzE ;kfjp

bfy ohM fpeqwihs. nfs roptzs nihs.nfs frnkB wkB r[B?B. ;[G eqKfs ;[zdo B?B. 2.

ox[ ekfp ehB ;[Xkfo. efo ekfb dk; tsko.ej b" pykB' sT[B. i' ekfp ehB' iT[B. 3.

Xfo ;gs pqjw tsko. sp GfJU sk;[ T[Xko.sp Xok pqjw ;o{g. w[yuko o{g nB{g. 4.

fJfs ;qh pfusq BkNe rq`Eè ;gsw' ntsko pqjwk ekfbdk; ;wkgsw. 7.

(T[; ~ tèy eè) fpeqwkihs gq;zB j[zdk ;h i' (nkg) pj[s jzekoh nsèB fisè ik ;eD tkbk ;h. (T[j) pj[s rzGho frnkB tkbk, r[DK dk xo,F[G eKsh tkbk nsè ;[zdo B?DK tkbk ;h.2.

(T[; Bè) pj[s ;[zdo Yzr Bkb @ox[pz;# (BK dk) ekft ofunk.ekbhdk; dk ntsko Xko eè (pqjwk Bè fJj ezw ehsk). T[BQK dk feE'I sepykB eoK i' ekft T_; (ekfbdk;) Bè ouè ;B.3.

(fJ; gqeko) pqjwk Bè ;Zs ntsko XkoB ehsè, sd ik eè T[; dkT[&ZXko j'fJnk. sd (T[; Bè) pqjwk dk ;o{g XkoB ehsk i' T[gwk ofjsu"w{zjk o{g ;h.4.

fJEè ;qh pfusq BkNe rqzE dè pqjwk dè ;ZstèI ekfbdk; dh ;wkgsh. 7.