ﳏﻀﺮ اﳉﻠﺴﺔ رﻗﻢ 679 : اﻟﱪﳌﺎن ﻣﻊ ﺑﺎﻟﻌﻼﻗﺎت...

132
1 هغت سلى يضش ال679 خ انخبس: خطم29 و خضفص 1430 ( 17 يـى2009 ) انشئبعت: ځ خج خه ز خڀ ػمټعى خڀدع خظ. ج انخىل: صص خضدي٬دخء ڄه خڀٹص، خزعز٭ىن يٸ وؤعدن وس٬د سدلد شٹص خڀ٭دٸش وخڀ٬ . بلػ صذول ا: - ديشض خڀو ظځ٬ صدي وخظدڀٸع خ وي خڀ بو٪عمد خٸڃ ص ٸدوىن خظدڀ٪وص خڀ٭دڄص ظ خظىدٸىه تدع خظ48.09 صىص خظدڀ ڀځ2010 ؛- ص؛ ٸدوىن خظدڀ٪و ڄه ڄوپ وخڀؽدهه خؤ خصځ٬ طى خڀع- ڄعص ز ٸدوىن خظدڀ٪و ڄځ٬ طى خڀع. -------------- اهغخشبس انذكخىسذ يخ انشذ ب ا، ظ الهغت سئ: ڃلزه خڀ خڀڃ خ ز. وده ظإو٬ ڀٽڃع٬ص ؤن ؤخ خڀس ؤ، ٪ىدٺ خـعمد ټدنمٽڃمع، ٴإود ٸځظإودء، وئوش خڀت ڀىد٤ . خعديس٬ عد خٵى خ٬ عٹٿ بوڀٻ ټمد ظ٭ځمىن، خوىدٺ ټ دزٷ دعدزٷ وڄ وو وټدظر وڄعدى ؤدڀر، و٤ زىه٤ ووخي، وڄ ؼر خ٤ خڀؽدههڀص خظځٻ خض ـ ڀ ڀځمٱٵىشد٥ خڀول ځ٬ زدخءش خڀٵدحص ظىټڃ بو ٸ٬، وؤي ټسو. " ڃ،لزه خڀذ خڀ٭دظى، خڀ ڃ، خضملزه خڀ خڀڃ خ زڃ،عٹ خظ٢خود خڀع٭ى، ؤدٺ و وبدٺ و٭سه، بىڂ خڀ ڄدڀٻدڀى١ خڀهڃ وځ٬ ىذ١و خظٱ ،هڃځ٬ ه ؤو٭مط خڀ٢خ " آڄى،ځى، وخضم خظځ٬ ڂٵىن، و مد٬ شذ خڀ٭ زٻ سمدن ذ خڀ٭دظى ". ٫عمىدي ڀىىڂ ود، وټمد ظ٭ځمىن، ٴدڀمدڀى٬عإوٳ ؤ و- خ ب شمعڃ- هدعديش خظض خڀو ظځ٬ ص خظدڀ و صىخذ خڀظدن خڀ٫ٸدض ڄ خظٽځٳ زدڀ٭ خڀى خڀٽځمص ڀځ٥٬، وؤڄ زددء ر بنمد ٸ٬ ځعمٷ زىد ص، خڀ خظدڀ وه خڀ٬ دزص ڀځى خ. ٿ١ڂ ظٵع خ خڀى خڀ. ذ انغذ ي عؼذ انؼهش انىصكهف اهلبثبنؼ ب يغهب ان: ج خڀخ خڀٽ . ڃلزه خڀ خڀڃ خ ز. ،ج خڀ خڀڄىن،عون خدعديش خظخض وخڀ خڀ بو٥٠ خص، خڀدي وخظدڀٸع خ وه خڀ٬ دزصٴه و ٽڃ خظىٸڂ ؤڄدڂ غځش، ؤن ؤظٹسدذ ٸد صي خصځ ه٬ ر خڀعٱشدعش خظځط خڀ١دض خڀث ظٵ٩لض وخظدئه خڀع٬ ـدزص ڀ ٸدوىن٪وص ڄخسص يخجهد ثىدڄىن زةزعون خدعديش خظ وخڀىصص ڀ خظدڀ2010 . ضو ټٿ خڀعځ٬ ٽ خڀه ودڀ٬ سص خڀع٭سوي خظىد وؤويه٬ دء، وخڀث ظىڃئديش خڀ، خڀد، ټٿ ڄه ڄىٸ٭ مص خڀث ٸدڂ خڀٹدض خظ٭مٹص،پ خظىدٸ ڄه و٪وخ خظ ىدء بځ٬ خڀ خضځط خڀثپص ڄه و خضٽىڄدضدص ڀځج خڀعىـهدض خڀمىهد١دض خڀث ظ١خ خظٹع، وټ٪و خظ. خى خڀعىځ٬ ڃ ،صج عص ػدو ځ٬ خ خصىخذ وظٽ و: 1 - ځص خڀث خڀسىٵٲ خضٽىڄص زى٤ ش ڄهص خظ٭عمؾ خڀعىم فىص؛ ٸدوىن خظدڀ٪وخي ڄ٬ىجهد ب٠ ځ٬ 2 - شخزو خظعىص، وخڀعص خڀ٭دظص وخظدڀديٸعڄص خزو خص ظ ڄىهفر ڄىدځ٬ ووعدـ خ خصهدځ٬ ٦د ڄه ؤـٿ خضٵدد٬خىخـهص ظ ظٱٿ؛ خڀ3 - ؛٪وخ خظ خي٬ ب شدض خظ٭عم٠ص خڀٵ وخٸ٭4 - خوځځر خڀ٥ خڀ ظ٭ ي، ويو خڀ٭مىڄعؽمدص غهىي خ ؤقص؛ص خڀعىمىدڄ يځ٬ ص٩دٴ ڄه ؤـٿ خ5 - صخڄؿ خڀعىمٳ ز ظٽؽ٬ ٬ـعمدٻ خدڄه وخڀعمد١ خڀع ظ٭ص؛ خڀس6 - ص ڀځمدڀم٩ن خڀعىق خڀٹدوى ب. ولىس ا ا: ك بغمبع وانخت ات وإشكبنىرس انخ ذةت اهؼخبعبث انمطبػ انغضخو ڄمه ز٭٠ لط٤ ص خڀثد خصىد١ ڄه زى خڀٹمىؾ خڀعىمىص خڀىٽدڀص ظع٭ځٷ زةص ػى١ه، ٸدعديش خظ خڀش،ص خظ٭عم٬د٥دض خڀٹدٷ زى خڀد خڀعىد١ق ٸ٥ ڀځمٽىڄص، وظ

Transcript of ﳏﻀﺮ اﳉﻠﺴﺔ رﻗﻢ 679 : اﻟﱪﳌﺎن ﻣﻊ ﺑﺎﻟﻌﻼﻗﺎت...

1

679زلضش اجلهغت سلى

(2009 يـىرب 17 )1430 و خغبفص 29خػبم : انخبسخ .خؼبعد خڀټعى ؿبم خڀه ز خهلل ج خجملځ: انشئبعتد٬عدن وطب وؤز٭ىن يٸٹص، خزعخء ڄه خڀد٬ص خغبديص : انخىلج

.٬ش وخڀٸٹص خڀ٭دش سدلد : صذول األػبل

خعمد٪ بذل ي خڀ و خٸعدي وخؼبدڀص ٬ځ ظوض خڀديش - خؼبعده خبى خؼبىدٸص خڀ٭دڄص ؼبو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ٸڃ

؛2010 ڀځىص خؼبدڀص 48.09 خڀعىط ٬ځ خعبؤه خوپ وخڀؽدين ڄه ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص؛- .خڀعىط ٬ځ ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص زڄع-

--------------

: سئظ اجلهغت ،اهلل بذ انشخ زلذ ادلغخشبس انذكخىس .زڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ

ټدن ىدٺ خـعمد٪ ،ؤ يف خڀسخص ؤن ؤ٬ع ڀٽڃ ٬ه ظإوود .٤دت ڀىوش خڀئدء، وظإوود ٸځ، ٴإعممٽڃ

ىدٺ ټڀٻ ټمد ظ٭ځمىن، خوعٹٿ بذل ٬ٵى خهلل خعد ٬س خؽبدي زى٤دڀر، وى ؤعد وټدظر وڄيب وو دزٷ وڄعد دزٷ

ڀځمٱٵى ڀ ـڀص خؼبځٻ خغبه خڀؽدين ٤ر خهلل ؼخي، وڄيب وو٤ين .ټسن، وؤي٬ىټڃ بذل ٸخءش خڀٵدربص ظضبد ٬ځ ول خڀ٥دش

زڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ، خغبم هلل ذ خڀ٭دؼبن، خڀضبه خڀلڃ، "ڄدڀٻ ىڂ خڀه، بدٺ و٭س وبدٺ وع٭ن، ؤود خڀخ٢ خؼبعٹڃ،

آڄن، " خ٢ خڀه ؤو٭مط ٬ځهڃ، ن خؼبٱ١ىذ ٬ځهڃ و خڀ١دڀنسمدن زٻ ذ خڀ٭ش ٬مد ٵىن، وڂ ٬ځ خؼبځن، وخغبم

."هلل ذ خڀ٭دؼبنبخ -وعإوٳ ؤ٬مدڀىد، وټمد ظ٭ځمىن، ٴدڀىڂ وىدي ڀىعم٫

عبىخذ خڀ و خؼبدڀص ٬ځ ظوض خڀديش خؼبعده - ظبمعڃزدڄ، وؤ٥٬ خڀٽځمص ڀځ خڀى خؼبٽځٳ زدڀ٭ٸدض ڄ٫ خڀربؼبدن ڀځىدزص ٬ه خڀ و خؼبدڀص، خڀ ځعمٷ زىد ٬مد ٸر بن دء

. خهلل .خڀ خڀى خحملعڂ ظٵ١ٿ

: انربدلب يغ ببنؼاللبث ادلكهف انىصش انؼه عؼذ زلذ انغذ

.ٽخ خڀ خڀج .زڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ

خڀ خڀج، خڀخض وخڀديش خؼبعدون خحملعڄىن،

ٴين ودزص ٬ه خڀ و خٸعدي وخؼبدڀص، خڀ خ٥٠ بذل خڀعٱر ٬ه ي خعبځص سدذ ٸدش، ؤن ؤظٹڂ ؤڄدڂ ؾبځٽڃ خؼبىٸ ڀـدزص ٬ه خڀعدئض وخؼبل٩دض خڀيت ظٵ١ځط خڀش خؼبعدش وخڀديش خؼبعدون خحملعڄىن زةزخجهد دبىدسص يخص ڄو٪ ٸدوىن

.2010خؼبدڀص ڀىص وؤوي هبي خؼبىدسص خڀع٭سن ٬ه ودڀ خڀٽ ٬ځ ټٿ خڀعوض

خڀٹمص خڀيت ٸدڂ هبد، ټٿ ڄه ڄىٸ٭، خڀديش خڀئدء، وخڀيت ظىڃ ٬ه خغب خڀ ٬ځ بىدء خ خؼبو٪ ڄه وپ خؼبىدٸدض خؼب٭مٹص،

خڀعىـهدض خڀجص ڀځددض خغبٽىڄص ڄه وپ خڀيت مشځط . خؼبو٪، وټخ خؼبٹع١دض خڀيت ظ١مىهد

:ونظٽ خ خعبىخذ ٬ځ عص ؿبدو جص، هتڃ ٬ځ خڀعىخرلمبىؾ خڀعىمص خؼب٭عمش ڄه ٤ٲ خغبٽىڄص زىٵ خڀسىځص خڀيت مت - 1

٬ځ ٠ىجهد ب٬خي ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص؛ڄىهفص ظزن خڄص خٸعديص وخؼبدڀص خڀ٭دؼبص، وخڀعخزن خؼبعىش - 2

ؼبىخـهص ظخ٬دهتد ڄه ؤـٿ خغبٵد٦ ٬ځ خعبهد خوعدـ و٬ځ ڄىدر خڀٱٿ؛

وخٸ٭ص خڀٵ٠دض خؼب٭عمش يف ب٬خي خ خؼبو٪؛- 3ؤنبص ؾبهىي خعؽمد خڀ٭مىڄ، ويوي يف ظ٭ خڀ٥ځر خڀخوځ - 4

ڄه ؤـٿ خحملدٴ٩ص ٬ځ يىدڄص خڀعىمص؛ظ٭ خڀع١دڄه وخڀعمدٻ خـعمد٬ ٬رب ظٽؽٳ زخڄؿ خڀعىمص - 5

خڀسص؛ .بق خڀٹدوىن خڀعى٩م ڀځمدڀص- 6

منىرس انخت وإشكبنت اإلمبع وانخغك بني : احملىس األول انغبعبث انمطبػت ادلؼخذة

ڄه زن خڀٹ١دد خعبىص خڀيت ٤لط ٠مه ز٭ ڄخوض خڀديش خؼبعده، ٸ١ص ؿبىص ظع٭ځٷ زةٽدڀص خڀىمىؾ خڀعىمى ڀځمٽىڄص، وظ٥ق ٸ١دد خڀعىٷ زن خڀددض خڀٹ٥د٬ص خؼب٭عمش،

2

وزدڀٵ٭ٿ ٴةن ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص خڀ كبه زي ڄىدٸع، عى يف ٴځٵع وڄظٽخظ ٬ځ ظى مشىرل وڄىڄؿ، عىل ڄى٥ٹ ڄه

خ خڀىمىؾ خڀعىمى، خڀ ظٽ ٬ځ خڀعىـهدض خڀدڄص ڀدلر خعبڀص، و٬ځ خڀربودڄؿ خغبٽىڄ، وظعمؽٿ خؼبٽىودض خڀجص ؽبخ

:خڀىمىؾ يف خحملدو خڀؽؼص خڀعدڀصظه ؤ خڀيبٹخ٤ص، وظى٫ ؾبدپ خغبدض خڀٵيص - 1

وخعبمد٬ص، وظ٭ يو خؼبؤش يخوٿ خجملعم٫؛ظ٥ى خٸعدي خڀى٤ين، وظ٭ ٸخظ، وظىى٫ وخٴي - 2

ڀعمٹٷ سبىٸ٫ ؤٴ١ٿ ٬ځ خڀ٭ خعبهى وخڀ٭دؼب، ڄ٫ ظؽمن ؤڄؽٿ ؼباض خڀسي، خؼبعمؽځص يف ڄىٸ٭هد خعبٱخيف وخعخظف و٬ىد

خڀس، وىؾ ٠مه خ خ٤د ظ٫ وؼنش خلدض خؽبٽځص، وخڀددض خڀٹ٥د٬ص خؽبديٴص بذل ظٹىص خعبهد خوعدـ يف ـبعځٳ خجملدض، وظ٭ ٸظىد ٬ځ ڄىخټسص خوٵعدق خٸعدي خڀى٤ين

.٬ځ ؿب٥ خڀورلظٽؽٳ خعبهىي ڄعد خػبددض خـعمد٬ص، وربن - 3

ڄاخض خڀعىمص خڀسص، وڀعى٫ ؤٴ١ٿ ڀؽمد خڀعىمص، وىد .ڀٵدجش خڀٵحدض خټؽ ودد، وخؼبىد٤ٷ ودٸص خڀعفه

وذب خدش بذل ؤن زځىش خ خڀىمىؾ ظعڃ ٬رب ڄىهفص ظ٭عم ٬ځ خڀعدو وخڀع٭دٸ زن خڀوڀص وـبعځٳ خڀٵد٬ځن، ڀى٫٠ خلدض وخعخظفدض خڀٹ٥د٬ص ڀ٬ڃ خڀعىمص ووٹٿ خڀعٽىىڀىـد يف خڀٹ٥د٬دض

.خؼبعٹڄص، وو خڀعىمص ٬رب ؤكبدء خؼبمځٽصوٽخ يبٽه خڀٹىپ، بن خڀسي ظعىٴ ٬ځ مبىؾ ظىمى ٽٿ

زىځص لٹٹص ڀځ٭مٿ خغبٽىڄ، ويبىك ئص وخ٠مص عبم٫ خڀٵد٬ځن خٸعدين وخـعمد٬ن، ووبي خوعدخض خڀٽربي ڀځسي، وخڀيت

ؤزدوط خڀعفزص وخڀىعدجؿ خحملٹٹص ٬ه قبد٬عهد وڄي ظ٥دزٹهد ڄ٫ لدـدض وظ٥ځ٭دض خڀسي، لػ فٿ خٸعدي خڀى٤ين يف ڄىدن ٬دؼب

، و ؤ٬ځ وسص لٹٹط يف خجملدپ %5ڄ٥١ذ وسص مبى ذبدوض .خوو ڄعى٥

وهبر خڀعټن ؤن خؼبٱذ ٸ لٹٷ وپ خڀ٭ص خونش ٸٵش يڃ بذل 14.000وى٬ص، لػ خظٵ٫ ڄعى٣ خڀوٿ خڀٵي ڄه

، وخظٵ٫ خؼب٭پ خڀديف %42 يڃ، ؤ زديش 24.000لىخرل %15، وڄ٭پ خڀٵٹ خلبٵ ڄه %91بذل %79ڀځعم ڄه

بذل ؤٸٿ ڄه %14، وڄ٭پ خڀس٥دڀص خلبٵ ى خو ڄه %9بذل 10%.

و٥٬دء ټٿ خز٭دي خڀعىمىص ؽبخ خؼبد وٴٹد ڀځعىـهدض خؼبځٽص خڀدڄص، ظ٭ خغبٽىڄص بذل و٫٠ ڄٹدزص ظخزص ڄه إهند ؤن ظ٭

خڀعٹدجص ظوض ـبعځٳ خڀٵد٬ځن، ٭د كبى ظىٴن ؤله خڀسٿ .ڀع١دٴ خعبهىي ٬ځ خؼبعىي خحملځ، وخعٱپ ؤڄؽٿ ڀځماض خحملځص

.يهضت حذبري األصيت: احملىس انزبين خڀج،

خڀخض وخڀديش خؼبعده خحملعڄن،خبى ڄىهفص ظزن خڄص خٸعديص ؼبىخـهص ظخ٬دهتد، وخغب

ڄه آؼدد ٬ځ ؤيخء خٸعدي خڀى٤ين، ذب خدش بذل ؤن خغبٽىڄص 2009يف ب٤د ظزند ڀڄص ٸ خعىض يف ب٤د ٸدوىن خؼبدڀص ڀىص

بذل خڀ٭ىد خدص خڀيت وعمٽڃ ٴهد، وخڀيت ظظس٣ ٬ځ خػبى زدڀ٥ځر خڀخوځ، وخڀ زىط خڀعفزص قبد٬ص خظٽد ٬ځ، ڄ٫ خعمخ يف ي٬ڃ خڀٹخض خڀعص ٬رب ظخزن بـخجص ٨ٴص

.وڄٹدزدض بعخظفص ٸ٥د٬ص وخ٬ش يف ؾبدض خوعدؾ وخڀعوڄه ؤـٿ ڄىخټسص ظ٥ىخض خڀ٩ٴص خڀوڀص، ٽځط خغبٽىڄص عبىص

خڀٹ٩ص خعخظفص ؼبعدز٭ص ظخ٬دض خڄص خڀ٭دؼبص ٬ځ خٸعدي خؼبٱيب، ويف دٶ ٬مځهد مت خزبد بـخءخض خع٭فدڀص يف ب٤د خټص

زن خغبٽىڄص وخڀسىىٺ وخڀٹ٥د٪ خػبد ڀ٬ڃ خڀٹ٥د٬دض خؼبش خؼبع١ش، وخغبٵد٦ ٬ځ ڄىدر خڀٱٿ، ڄ٫ ظٵ٭ځهد زٽٿ ٫

وڄځمى، زد٠دٴص بذل بء خعمدڂ ود ڀځٹ٥د٬دض خؼبىـهص ڀځخوٿ، وخڀيت ڀ٭سط يوخ يف مىي خٸعدي خڀى٤ين ؤڄدڂ ـبعځٳ

.خڀڄدضوـ زدڀټ ؤن ٸظىد ٬ځ خڀمىي ؤڄدڂ خڄص ٸ سبط زٵ١ٿ

خلدض خڀيت ٬ض ڄىد٬ص خٸعدي خڀى٤ين، ووٴض ىخڄ ڀځ٭مٿ، وټخ زٵ١ٿ زص خڀٹ٥د٪ خؼبدرل خڀى٤ين، لػ دل ظ٥ق

.بٽدڀص خڀعمىٿ، و٨ځط خڀؽٹص ٸىص ڀي ـبعځٳ خڀٵد٬ځنوٽخ فٿ خٸعدي خڀى٤ين وعدجؿ بهبدزص، ټمد ؤټ ڀٻ

، ڄ٫ 2009 وىورب 13خڀعك خون ڀىوٶ خڀىٹ خڀورل زعده ربه ڄځمى يف ڄاخض خڀٹ٥د٬دض خؼبع١ش، وڄه زن ي خڀىعدجؿ

: وټ ٬ځ سٿ خؼبؽدپ

3

٬ى - 8,4ظخـ٫ وؼنش خلبٵد ديخض خڀىؿ وخڀسص ڄه - يف ؤوخو ه عىرب خؼبد٠؛- 2,6هندص ه ڄد بذل

٬ى هندص - 8,1ظخـ٫ وؼنش خلبٵد بخيخض خڀدلص ڄه - يف ؤوخو ه ىڀى خؼبد٠؛- 11,5ؤټعىز ڄٹدزٿ

ظخـ٫ ڄ٭پ خلبٵد ربىض خؼبٱدزص خڀٹد٤ىن زدػبدؾ ڄه - .يف ؤوخو ىڀى خؼبد٠- 15%٬ى هندص ؤټعىز، ڄٹدزٿ- %7,7

وزدڀڃ ڄه ي خڀىعدجؿ خهبدزص، ٩ٿ ظى خڀ٭ف خڀعفد ؤل خڀعمدض خڀيت ىسٱ خڀعٱځر ٬ځهد، ودص وؤن ؤسدز ظعفدو

خڀ٥دز٫ خڀ٩يف ڀععمؽٿ ؤدد يف ٠٭ٳ خڀ٭ خڀع خڀى٤ين، .خڀ ظ٭مٿ ـبعځٳ خعخظفدض خڀٹ٥د٬ص ٬ځ ربى وظ٥ىي

والؼت انفشضبث ادلؼخذة يف إػذاد يششوع لبى : احملىس انزبنذ .2010ادلبنت نغت

ڀٹ مت ب٬خي ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص زد٬عمدي ٴ٠دض وخٸ٭ص، ظإو ز٭ن خ٬عسد ظ٥ى خحمل٣ خڀورل وخوع٭د خؼبظٹر ڀٸعدي خڀ٭دؼب

ټمد ظاټي ظىٸ٭دض ـبعځٳ خؼبادض خڀوڀص، خظسد٤د ڄ٫ خڄٽدودض خڀ١ىمص خؼب٭سإش يف ب٤د ـب٥٥دض خڀ٬ڃ، ب ڄه خؼبظٹر

ز٭ %3,1 مبىخ زىسص 2010ؤن فٿ خٸعدي خڀ٭دؼب وپ ىص لر خڀعىٸ٭دض خونش ڀىوٶ 2009 ىص %1,1ظخـ٫ زىسص

خڀىٹ خڀورل، وڄه خؼبعىٸ٫ ټڀٻ ؤن عٹ ڄعى٣ ٭ خڀىٵ٣ يف يو ڀځربڄٿ، وى خؼبعىي خؼب٭عم ڄه ٤ٲ ـٿ 75لوي

.خؼبادض خڀوڀص: وٴمد ىب خحمل٣ خڀى٤ين مت خ٬عمدي ٬ځ خڀٵ٠دض خڀعدڀص

، وى ظىٸ٫ و ٤دز٫ ل زدڀى٩ %3,5ڄ٭پ مبى ڄظٹر يف وسص ڀڄٽدودض خؼبعدلص، وخلعمدپ خوع٭د ٸى ڀٸعدي خڀ٭دؼب، وټخ زٵ١ٿ خو٭ٽد خؼبىع٩ ڀعؽمدخض خڀ٭مىڄص، وٽخ ع٭ٲ

ز٭ خظٵد٪ %3,5خڀٹمص خؼب١دٴص زدڀٹ٥د٪ خڀٵل خلبٵد٠د زىسص وڀٻ ٬ځ ؤد ٴ٠ص ؿبىپ ، 2009 ىص % 24ٹ ذ

ڄځىن ٸى٥د، ڄ٫ خوع٭د خحملدٿ خوي دبد 70خ٬ يف لوي .ٴهد ٸ٥د٪ خؼبدص

يف لن ٭ٲ خڀىؿ خڀخوځ خػبدڂ ن خڀٵل خظٵد٬د زىسص وعفص خو٭ٽددض خهبدزص 2009 ىص %2,7 ڄٹدزٿ 4,4%

ڀلدض خؽبٽځص وخڀٹ٥د٬ص، زد٠دٴص بذل خڀعخزن خؼبعىش ڀٵدجش . خڀٹ٥د٬دض خؼبع١ش ڄه خڄص خٸعديص

وفبد د٬ ٬ځ ربٹٷ خڀىعدجؿ خؼبعىودش، خنبص خڀٽربي خڀيت ظىڀهد خغبٽىڄص ڀځىهى زٹ٥د٪ خػبڄدض دبىعځٳ ڄٽىودظ، وخظٹدء ز بذل

ڄعىي ڄع٥ځسدض خؼبىدٴص ٬ځ خڀ٭ه خٸځم وخڀورل، وټخ خڀىدڄص خؼبعىدڄص و٥ص خڀٹ٥د٪ خڀؽدين، وڀٻ زٵ١ٿ خعخظفدض

. خڀٹ٥د٬ص وخڀربخڄؿ خغبٽىڄص وخؼبعس٭ص، ڄ٫ خدش بذل ؤن خ خؼب٭پ %2ل ڄ٭پ خڀع١ىڃ يف

. 2009 ٬ى هندص ؤټعىز %1,4خكب يف . حكزف االعخزبس انؼىي:احملىس انشابغ

خڀ خڀج، خڀديش خؼبعدون خحملعڄىن، عىخٿ خغبٽىڄص ظٽؽٳ ،ي٬مد ڀځمفهىي خڀعىمى ڀځسي

خعؽمد خڀ٭مىڄ ټخٴ ؤد ڀځ٥ځر خڀخوځ، ڄ٫ ظىـه ڄ٫ خڀ٭مٿ ،ڀعفه خڀسي وظىٴن وظإٿ خڀسىدض خڀعمعص وخوعدـص

ت ٴ١دءخض ـش عٹ٥دذ ٬ځ زو ؤٸ٥دذ ـهىص ڀځعىمص، وهت .ـىسصخخعؽمدخض خڀى٤ىص و

يون خلعدذ 2010وٽخ سځٯ خڀٱٲ خؼبدرل خؼب٭عم ڀىص ڄځد يڃ، 163خ٬عمديخض خؼبلځص وخ٬عمديخض خڀعخڂ لىخرل

ڄ٫ خدش بذل ؤن خ ،2009 ڄٹدوص ڄ٫ ىص %20زديش ڄځد 43، و2007 ڄځد يڃ ىص 83خڀٱٲ دل ٽه ع٭ي

.2004ىص ، ٸ ظٽمىد ڄه ٴ٫ ؾبهىي خعؽمد بذل خ خؼبعىيخوبخ ټه

ذل خڀٹخ خخي خڀ خزبظ خغبٽىڄص ڀٴ٫ بٴدڀٵ١ٿ يف ڀٻ ـ٫ ڄه خڀىدظؿ خڀخوځ خػبدڂ زٵ١ٿ %4وسص ٬ف ڄخن خػبىص بذل

زص خ٤د خؼبدټوخٸعدي خڀ يبىك ىخڄ مت خع٭مدؽبد ڀعٽؽٳ خعؽمد خڀ٭مىڄ، وټخ زٵ١ٿ خڀعمه خؼبعم ؽبٽٿ خؼبخوص خڀ٭دڄص

ڀځوڀص، لػ مت خڀعمٽڃ يف ظ٥ى وٵٹدض خڀعن ووڄص خڀه .خڀ٭مىڄ

خوعٹځط لص ڄخودض 2010-2005وزدڀٵ٭ٿ ٴىپ خڀٵعش خڀعن ووڄص خڀه خڀ٭مىڄ ڄه ؾبمى٪ وٵٹدض ڄخوص خڀوڀص ڄه

خعؽمد ڄه خضوخوعٹځط لص وٵٷ، %29.5 بذل 33% .%25,7 بذل 14,7%

وخبى ٸش خڀٹ٥د٬دض خڀىخص وخؼبىأض خڀ٭دڄص ٬ځ ظىٵ خ خغبفڃ ڄه خعؽمدخض، ذب خدش بذل ؤن آڀدض خڀععس٫

4

ش خقبد، وع٭ځٷ خڄ غوخغبٽدڄص خعبش ٸ مت و٠٭هد ڀع٫ و: زدؼبسديخض خڀجص خڀعدڀص

خڀع٭دٸ زن خغبٽىڄص وخؼبىأض خڀ٭دڄص لىپ خڀربخڄؿ وخخٲ - ؛خؼب٥ش وخڀىعدجؿ خؼبعىودش، وخعبوپ خڀڄين ڀقبدخض

ظٽٿ عبىص ودص ڀځععس٫ خؼبعم ڀع٥ى خقبدخض، وخزبد - ؛خڀعخزن خڀ١وص ڀع٫ خقبد وخڀىٵٹدض، ڄ٫ خغب ٬ځ قبد٬عهد

ظ٭مڃ و٩دڂ خڀعزن خؼبىڄؿ ڀځىٵٹدض خزعخء ڄه خڀىص خؼبٹسځص ٬ځ - . دبد ٴهد خؼبدحل خػبدـص،صب٫ خڀىخخض

بذل 2003وذب خدش بذل ؤو وپ خڀٵعش خؼبمعش ڄه ، خظٵ٫ لفڃ خڀىٵٹدض خؼبځعڂ هبد وخڀىٵٹدض خؼبايخش ڄه ٤ٲ 2008

لػ ، %102و %77.5خيخخض خڀ٭مىڄص ٬ځ خڀعىخرل ذووسص خخخض ڄه ، %98بذل %93خوعٹځط وسص خڀعخڂ ڄه

ؤن ظسځٯ وسص 2009وڄه خؼبىع٩ وپ ىص ، %73بذل 61% .%75 و%99خڀعخڂ ووسص خخ ٬ځ خڀعىخرل ٴٹ خظٵ٭ط وسص بقبد ،وخبى خؼبادض خڀ٭مىڄص

ىص %91 بذل 2005ىص %78خعؽمدخض خؼبع٭ځٹص هبد ڄه 2008 .

انخت انبششت وحؼضض انخضبي وانخبعك :احملىس اخلبيظ .االصخبػ

ظىرل خغبٽىڄص ؤنبص ٸىي ڀځفدور خـعمد٬ يف ب٤د ڄى٩ى .ڄىڄؿ ز٣ زن يىدڄص خڀعىمص خٸعديص وخڀٸ خـعمد٬

وڄه خ خؼبى٥ځٷ ظ٭مٿ خغبٽىڄص ٬ځ ربن ڄاخض خڀعىمص خڀسص وؿبدزص خڀٵٹ وخؽبدص، وىد زدڀ٭ددل خڀٹو وخؼبىد٤ٷ

وربٹٷ ظى٫ ؤٴ١ٿ ڀؽمد خڀعىمص ڄه وپ خعهخٲ ؤڄؽٿ ،خعبسځص .ڀځٵحدض خټؽ ودد

وڄه ؤـٿ ربٹٷ ؤخٲ خڀٵص ٬ځ ؤد ظٹىص خڀع١دڄه ظعٽؽٳ ،وخڀعمدٻ خـعمد٬ وربن ڄاخض خڀعىمص خڀسص

خعبهىي ڀعى٫ خڀىڀىؾ بذل خػبڄدض وخڀعفهخض خدص يف ؾبدپ .خڀع٭ځڃ وخڀمص وخڀٽه خـعمد٬ وخڀع٥هن وخڀعإٿ خغب١

خڀ خع٭فدرل خڀربودڄؿ ،وىؾ يف خ خ٤د ٬ځ خػبى ، ظ٭مڃ خڀع٭ځڃ وؿبدزص خؽب خؼب:ـ٭ٿ ڄه زن ؤخٴ خدص

،وټخ زودڄؿ ظ٭مڃ خڀعٱ٥ص خڀمص خدص ڀٵدجش خڀٵحدض خؼب٭ىش

وڀٻ زٵ١ٿ بيودپ ،وب٥٬دء يٴ٭ص ـش ڀربودڄؿ خڀٽه خـعمد٬ .ظ٭ٿ هبخ خػبى ظىٵخ ڀځعىـهدض خؼبځٽص خڀدڄص

وظعفځ خنبص خؼبمىىلص ڀځٹ٥د٬دض خـعمد٬ص يف ٴ٫ ڄخودض خڀىخخض خؼب٭ىص زٽٿ ڄځمى٦، لػ خظٵ٭ط وپ خڀٵعش

: ټمد ځ2008-2010 ؛%34خڀع٭ځڃ زديش - ؛%36خڀمص زديش - ؛%46خڀسدذ وخڀد٠ص زديش - ؛%48خڀؽٹدٴص زديش - .%95خڀسحص زديش -

وٴمد ع٭ځٷ زدڀ٭ددل خڀٹو وخؼبىد٤ٷ خعبسځص، ٴٹ مت زب ڄسځٯ ڄٹدوص ڄ٫ ىص %15 ڄځد يڃ ڀٵدجهتد، ؤ زديش 20ىد

: ، وىؾ يف خ خ٤د2009ظ٭ يوٿ ٱد خڀٵلن ڄه وپ خڀعإٿ خڀع١دڄين ڀځىؿ -

خوعدـ خؼب٭عم يف ب٤د ـب٣٥ خؼبٱذ خو١؛ظٹىص خڀسىدض خڀعمعص خؼبع٭ځٹص زدڀمص زع٭مڃ خڀىلخض خڀمص - خؼبعىٹځص؛خڀعزص وخڀعٽىه ڄه وپ ظٽؽٳ سٽص ڄادض خڀع٭ځڃ -

وخڀخوځدض؛ ىص %87خؼبدء خڀوذ خڀ زځٱط وسص خڀىڀىؾ بڀ - ؛2007 ىص %85، ڄٹدزٿ 2009ىص %93خڀٽهزدء خڀ خوعٹځط وسص خڀىڀىؾ بڀ ڄه - ؛2009ىص %98 بذل 2007 ىص %59، ڄٹدزٿ 2009ىص %64ٴٻ خڀ٭ڀص زىسص - 2007 .

ويف وٵ خذبدي، مت خ٬عمدي زودڄؿ خعهخٲ خڀٵحدض خټؽ ودد زٱص ظٹىص خڀعٽدٴٿ خـعمد٬، وظى٫ ؤٴ١ٿ ڀؽمد خڀىمى، وٸ مت يف خ خ٤د ټمد سٹط خدش بذل ڀٻ، خزبد بـخءخض

ڀځم ڄه ٨دش خؽب خؼب، وظهٿ خڀىڀىؾ بذل خڀع٭ځڃ، وىد زدڀىسص ڀځٵعدض زدڀ٭ددل خڀٹو، وظ٭مڃ و٩دڂ خؼبد٬ش خڀ٥سص وخغب

ڄه وٴدض خ٤ٵدپ ٬ى خڀىيش، وٸ و ؽبخ خڀٱ ڄسځٯ ڄځد يڃ ٠مه ڄٹدزص ـش، ظڄ بذل خعهخٲ خڀٵحدض 1,75

. خټؽ ودد يف ب٤د بق و٩دڂ خؼبٹدص وظ٭ قبد٬ص ظوظ

5

وزد٠دٴص بذل خڀعخزن خؼبټىش ڀ٬ڃ خڀٹش خڀخجص ڀځمىخ٤ىن ٸ ربن ٨وٲ ٬هڃ، وټخ ظٽؽٳ خڀ٥ځر خڀخوځ، مت

خعمخ يف ب٤د ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص يف خڀٴ٫ ڄه يوٿ خؼبىخ٤ىن : ٬رب خڀعزنه خڀجن خڀعدڀن

ظ٥سٷ خڀعخڂ خغبٽىڄ خؼبع٭ځٷ زعٵ٭ٿ خڀ٥ خڀؽدين ڄه - 1زبٵ خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ، فبد مٽه ڄه ٴ٫ ٬ي خؼبإـىه

.%53خؼب٭ٵن ڄه خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ بذل ظ٥سٷ خڀ٥ خڀؽدين ڄه ٴ٫ ؤـى خؼبى٨ٵن، وظسځٯ خڀٽځٵص - 2

2010-2009خصبدڀص ڀځعخزن خؼبعىودش يف خ خ٤د وپ ىيت . ڄځد يڃ16ڄد ؾبمى٬

. إطالط انمبى انخظ نهبنت: احملىس انغبدط واألخري

خبى خڀعدئض خڀيت ويض لىپ بق خڀٹدوىن خڀعى٩م ڀځمدڀص، ؤوي خڀعإټ ٬ځ ؤن خ خق وٿ ٠مه ؤوڀىدض

خڀ٭مٿ خغبٽىڄ وٴٹد ڀځربودڄؿ خڀ ظٹڂ ز خڀ خڀى خوپ ؤڄدڂ .ؾبځٽڃ خؼبىٸ

٬ځ ظٹن ڄو٪ 2010وٽخ ع٭مٿ خغبٽىڄص وپ ىص ٸدوىن ظى٩م ڀځمدڀص، ڄ بذل ظٽ خڀعىـهدض خعبش خؼبع٭ځٹص

زعمػ ڄى٩ىڄص ظزن خؼبدڀص خڀ٭مىڄص يف خذبدي خؼب ڄه خڀىفد٬ص وخڀٵدٴص وخڀعٹڃ، ټمد ڄ بذل ظٹىص يو خؼبخوص ټأڀص ؼبىخټسص خلدض خؽبٽځص وخجملهىيخض خڀعىمىص، ڄ٫ خغب ٬ځ خغبٵد٦

٬ځ خڀعىخودض خؼبدټوخٸعديص وظ٭ خڀس٭ خعبهى ڀعوض خڀوڀص، وټخ ربن و٩دڂ خڀٸدزص خڀ يبد خعبهد خڀع٭ يف خ

.خجملدپ خڀ خڀج،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون خحملعڄىن،ڀٹ لدوڀط وپ خ خڀ٭، خڀ ؤٸڄ زدڀىدزص ٬ه خڀ و خٸعدي وخؼبدڀص، خـدزص ٬ه خڀعدئض وخؼبل٩دض خڀىخيش

، ظٽم ڀځ٭و خڀيت 2010خبى ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ڀىص ظٹڂ هبد زدٸ خڀىخء، ىخء وپ خڀ٭ خڀ ظٹڂ ز خڀ و

خٸعدي وخؼبدڀص ؤڄدڂ عبىص خؼبدڀص ؤو خڀ٭ خڀ ٸڄ يف خعبځص خڀ٭دڄص .جملځٽڃ خؼبىٸ

وعفځ، ڄه وپ خؼب٭٥دض خؼبٹڄص يف خ خ٤د، ڄي ل خغبٽىڄص ڄه وپ ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ٬ځ ظىٴن خ٠ص خڀڄص

ؼبىخځص ظىٵ خڀعخڄدهتد ڀعمٹٷ خڀىمى خٸعدي وخـعمد٬ ٠مه ڄى٩ى ظىمى ڄعٽدڄٿ، عڃ يف وٵ خڀىٸط زدڀ٥مىق وخڀىخٸ٭ص،

٬ځ خڀڃ ڄه ؿب٣ يورل ظخپ ظ٥ٱ ٬ځ آؼد خڄص خؼبدڀص وخٸعديص، خڀيت ڃ ظخ٬دهتد خڀځسص زبځى ڄه ٴ ظ٭مٿ .خغبٽىڄص ٬ځ خعٱؽبد ڀع٭ خڀعمىٸ٫ خعبهى وخڀورل ڀځمٱذو٬ځ ؤي٬ى خڀخض وخڀديش خؼبعده خحملعڄن، زدڃ

خغبٽىڄص، بذل خڀعىط زٽؽدٴص ڀٵدجش خ خؼبو٪، خڀ ٽٿ ڀسىص ـش يف زىدء ق خٸعدي ٸى، وؾبعم٫ ڄعمدٻ، ربط خڀ٬دص

. خڀدڄص ڀدلر خعبڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي وي خهلل .وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

:انغذ انشئظٽخ ڀځ خڀى ٬ځ ٠٬، وىعٹٿ خن ڀځعىط ٬ځ ڄىخي

، ووسؤ زدعبء 2010 ڀځىص خؼبدڀص 48.09ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ٸڃ خلٽدڂ خؼبع٭ځٹص )، خڀسدذ خوپ (خؼب٭٥دض خڀ٭دڄص ڀځعىخن خؼبدرل)خوپ

.(زدؼبىخي خڀ٭دڄص ، دل وعىٿ زإ ظ٭ٿ لىؽبد؛1خؼبديش

؛69= خؼبىخٴٹىن ؤل؛= خؼب٭د٠ىن .28=خؼبمعى٭ىن

. ټمد ويض1وخٴٷ خجملځ ٬ځ خؼبديش ؟ وٵ 2، ٿ يبٽه ؤن و٭عرب وٵ خڀ٭ي زدڀىسص ڀځمديش 2خؼبديش

.خڀ٭ي .، وٵ خڀ٭ي3خؼبديش ټمد ٬ڀعهد خڀځفىص، ٿ يبٽه ؤن و٭عرب وٵ خڀ٭ي؟ وٵ 4خؼبديش

. خڀ٭يؤود ؤ٤ځر ڄه خوىش خؼبعده ؤن ٽڄىود حب١ىڃ ڄ٭ىد لىت

.وىه ي خغبځٹص، ٽخوي ظ٭ٿ ڄه خڀٵٷ خڀعى ڄ بذل ب٠دٴص ڄديش ب٠دٴص

ڄٽش، خڀٽځمص ل خڀديش خؼبعده ؤ١٬دء خڀٵٷ 4ربمٿ ٸڃ . ڀعٹن خڀع٭ٿ

.وٹ٥ص و٩دڂ؟ خعدش زى٬دي :ادلغخشبسة انغذة صبذة بىػبد

.ٽخ خڀ خڀج

6

وپ ڄش وىض ٬ځ خؼبخوص يف ي خڀٹسص، ووض ؤټؽ ڄه ڄځد ٬ځ خڀىدجٿ خغبؽص ٴمد ىب خڀعىط، ودل وع٭مٿ ي 4

خڀىځص ڀځعىط خڀٽعوين، خڀځ دي هب٭ځىد و١س٥ى خڀعىط هبي خڀص، ٴځهخ خڀ خڀج، ي ڄل٩عىد يف ٴٷ خربدي

خعخټ ڄه ؤـٿ ظٵ٭ٿ ي خڀدض خڀيت ٴط ٴهد ؤڄىخپ ٤دجځص، . ودل ظع٭مٿ يف خ خڀعىط

.ٽخ :انغذ انشئظ

ٿ : ٽخ خڀ خڀج، ؤ ٴٹ٣ ؤن ؤ٠ٳ ٬ځ ؤوين إڀطيبٽه ؤن وع٭مٿ ي خڀص؟ وٸٿ رل ؤن ىدٺ ز٥دٸدض ودص

ع٭مدؽبد، وزدڀعدرل ڀ ڄه خؼبمٽه خن خع٭مدپ ي خڀس٥دٸدض . ع٭مدپ ي خڀص سدذ ىسمػ ٬ىهد يف خؼبعٹسٿ بن دء خهلل

.خڀ خڀج :ادلغخشبس انغذ ػبذ اجملذ ادلهبش

.ٽخ خڀ خڀج خڀديش خڀىخء،

خڀديش خؼبعده،دي خڀع٭ٿ ى ٬سدش ٬ه ڄديش ب٠دٴص دل إض هبد خؼبو٪، ټمد

ڄه خڀٹدوىن خؼبدرل ڀىص 4ؤن خ خڀع٭ٿ ٭پ يف خٿ خؼبديش ، وخڀيت ربي ور خڀعىٵ خڀعهب ڀځىڂ خعبمټص ٬ځ 2009

ز٭ خؼبىعفدض خؼبعىيش ڄه خڀوپ خڀيت ذبم٭هد ڄ٫ خؼبٱذ خظٵدٸدض يف ب٤د خڀعسديپ خغب، لػ ؤن خڀعىٵ خڀعهب ڀځڃ

خعبمټ خؼبٵو ٬ځ خڀدخض خؼبعىيش ڄه خربدي خوويب ، زىمد ىىٵ خ خڀڃ زدڀىسص %0 بذل 2012ٿ ىص

%27,5ڀځوپ خوي، ووىد خڀوپ خىص ٬ځ خڀعىخرل ڄه .2012 ىص 17,5، مث 2011 ىص 22,5، بذل 2010ىص

خ خڀى٫٠ مىك ڀځدخض خض خؼبىإ زدربدي خوويب خڄعدخ ، وى خڄ خڀ ٽىن ڀ آؼد ځسص %17ـسدجد ٵىٶ ٴدٶ

٬ځ ظىدٴص خڀدخض خڀٹديڄص ڄه خڀوپ خڀٱن خووزص يخوٿ خڀىٶ خؼبٱزص، وٽىن ڀڀٻ ؤ١د خو٭ٽدد ٬ځ خڀىٶ خؼبٱزص، وٸ ظٵعٹ خڀىٶ خڀى٤ىص ڀعٵديش ڄه خؼبىعىؾ ودؾ خربدي خوويب، وزدڀعدرل

ٴةن

خڀ خڀج،

خڀديش خڀىخء، خڀديش خؼبعده،

كبه وخٴ٫ ٬ځ ؤل، و لب٫١ بذل ؤ ٠ٱ٣ ڄه ي خجملمى٬ص ؤو ظځٻ، وڀٽىىد وىي ظىس خغبٽىڄص وخغب ٬ځ ڄځمص خؼبعهځٻ

خؼبٱيب، وخڀ عٵ ؿبدڀص ڄه خؼبىدٴص، وؽبخ ٴةوىد وٹعق ٴٹ٣ ، ڀځمٵد٦ ٬ځ خڀعٽدٴا %10ؤن عفدو خڀٵٶ زن خڀىر لوي

. ٬ځ ڄعىي ظىدٴص ټٿ ڄىعىؾ .ٽخ خڀ خڀج

:انشئظ انغذٽخ خڀ خڀج خحملعڂ، خڀٽځمص خن ڀځ خڀى خحملعڂ

.زخء ؤ خغبٽىڄص زإن خڀع٭ٿ، خڀ خڀى: انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلب انغذ

خغبٽىڄص ظاټ وٵ خؼبىٸٳ خڀ ٬ربض ٬ى يف خڀځفىص، لػ .ٸسځط ظ٭ٿ خځسص، وٴ١ط خڀع٭ٿ خو

: انشئظ انغذ ز٭ ٴ خغبٽىڄص، ؤ٬ خڀع٭ٿ ڀځعىط؛

؛30= خؼبىخٴٹىن ؛69= خؼب٭د٠ىن ؛8= خؼبمعى٭ىن

.بن ٴ خڀع٭ٿ وي زإهند ظ٭ٿ ڄه خؼبعد خحملعڂ خڀ ؿبم 5خؼبديش

.ي٬٬ص، ٴځعٵ١ٿ ڀعٹن ظ٭ځ: دػذػت زلذ انغذ ادلغخشبس

.ٽخ خڀ خڀجٴمد ىب خ خڀع٭ٿ، ؤود ټدن سٷ رل يف خڀځفىص ٸځط زدڀڃ ڄه ؤو ظ٭ٿ وبمٿ خڃ خڀى، ٴهى زدڃ خڀٵٷ خڀٵخرل،

وڀڀٻ ٴٽٿ خڀع٭ض خڀسدٸص خڀىخيش ٬ىټڃ زدڃ خڀٵٷ .خڀٵخرل

خڀع٭ٿ، خڀ خڀج، ى خغبٵد٦ ٬ځ خشبىص خغبدڀص زدڀىسص ڀځف٭ص ؤو خڀٽمىپ، ٬ځ خ٬عسد ؤو خڀديش يف ي خشبىص ي

عى٭ٽ زٽٿ ځيب ٬ځ خڀٹش خڀخجص ٲ خؼبىخ٤ىن، ٽىن ؤ١د ؽبد خو٭ٽد ٬ځ مص خؼبىخ٤ىن، ٽىن ؽبد ؤ١د خو٭ٽد يف ڄد

. ىب ظف٫ خڀعهر

7

وڀڀٻ ټىد ٤دڀسىد زإن عڃ خغبٵد٦ ٬ځ خشبىص خغبدڀص، ودص ؤو خؼبخوٿ خڀيت ظعىٸ٫ خغبٽىڄص ؤن ظٽىن ڄؽ ٬ځ ڄىعىؾ خعب٭ص عٿ

ڄځىن يڃ، ٿ ڄٹدزٿ ي خؼبخوٿ خؽبځص ىف٫ 210ٴٹ٣ بذل خڀعهر، ىٴ٫ آٲ خؼبىخ٤ىن بذل ظ٭د٤ ـبخض ؤوي، ٬ځ

سٿ خؼبؽدپ خغبسىذ خؼبهځىص بذل ن ڀٻ، ڀڀٻ وٹىپ ٬ځ خغبٽىڄص . ؤن ظعخـ٫ ٬ځ ي خڀديش

.ٽخ خڀ خڀج: انشئظ انغذ

ٽخ ڀځمعد خحملعڂ، خڀٽځمص خن ڀځ خڀى خحملعڂ ٥٬دجىد .ؤ خغبٽىڄص يف خڀع٭ٿ

:انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلب .ٽخ خڀ خڀج

خ خڀع٭ٿ وىٸ يخوٿ خڀځفىص، ودل ظىخٴٷ ٬ځ خڀځفىص، وڄه لػ خڀٽٿ ٴدڀع٭ض خڀيت ظىخٴٷ ٬ځهد خڀځفىص، بڄد ؤمدهبد

ٹىڄىن زمسهد، ؤو ٭ون ظإټد ټعدزص ڀعٹيبهد بذل خعبځص .خڀ٭دڄص

وخ خڀع٭ٿ دل ٭دي خڀعإټ ٬ځ ظٹيب بذل خعبځص خڀ٭دڄص، وڀڀٻ ڄه لػ خڀٽٿ ٴهى ظ٭ٿ ن ڄىـىي ؤ، وسٷ ؤن

ٴ١ع خڀځفىص، وڀڀٻ ٴدغبٽىڄص ټمد دل ظىخٴٷ ٬ځ يف خڀځفىص ٴه، ڄ٫ خڀعمٵ٧ خڀ ؤزىدي، ظىخٴٷ ٬ځ ټڀٻ يف خعبځص خڀ٭دڄص، وبن

.ټدن ڄه لػ خڀٽٿ وـىي ؽبخ خڀع٭ٿ :انغذ انشئظ

زځٱص ؤوي خغبٽىڄص ظٴ خڀع٭ٿ، بن ظٵ١ٿ خڀ خؼبعد .خحملعڂ

:ادلغخشبس انغذ زلذ دػذػتؤو ټدن خعخٺ زدڄ، وٸمىد زدـخءخض خيخص لدڀص

خ خڀع٭ٿ ٬ځ خعبځص خڀ٭دڄص، وزدڀعدرل خلىد ٸمىد زىخـسىد، ڀڀٻ ؤو خغبٽىڄص خٺ خڀعمٵ٧ خڀٽځ وعد٬هد هبر ؤن ظمس، ؤن ظىٷ ڄ٫

. بيخش خجملځ .ٽخ خڀ خڀج

:انغذ انشئظ :خڀٽځمص ڀځمٽىڄص، ، بن ؤ٬ خڀع٭ٿ ڀځعىط

؛34= خؼبىخٴٹىن

؛69= خؼب٭د٠ىن ؤل؛= خؼبمعى٭ىن

.بن ٴ خڀع٭ٿ : ڀځعىط ټمد ويض ڄه خڀځفىص5ؤ٬ خن خؼبديش

؛69= خؼبىخٴٹىن ؤل؛= خؼب٭د٠ىن .34= خؼبمعى٭ىن

ټمد ويض، ٿ يبٽه ؤن ؤ٬عرب وٵ خڀ٭ي زديش وخل، 6خؼبديش بن وٵ خڀ٭ي زديش وخل،

؛70= خؼبىخٴٹىن ؤل؛= خؼب٭د٠ىن .34= خؼبمعى٭ىن وي زإهند شبدوص ظ٭ض، طبص ڄه ٴٷ خدڀص 7خؼبديش

وخؼب٭دش، وؼؼص ڄه خؼبعد خحملعڂ خڀ ؿبم ي٬٬ص، خڀٽځمص خن ل خڀديش خؼبعده ؤ١٬دء ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ڀعٹن

.خڀع٭ٿ خوپ :انخىض أمحذ انغذ ادلغخشبس

.ٽخ خڀ خڀج، خ خڀع٭ٿ ڄ بذل 65ظ٭ض خدڀص وخؼب٭دش يف خؼبديش

وه خڀ١سص ٬ځ خزدق ٬ه خڀ١سص خڀ٭ٹدص، وخڀ١سص ٬ځ لدجٿ ظٵىط خڀٹڃ خؼبىٹىڀص، ڄ٫ ٠ڃ ي خڀوىپ بذل خڀ١سص ٬ځ

، ٬ى خلعدذ ٠خجر 73خڀوٿ، خڀيت ڄى٠ى٪ خؼبديش .ڄ٭وڀص، وومهد ڄه بصبدرل خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ خؼبعمٹص

ظرب خ خڀع٭ٿ ى ؤن ٬ڂ مشىڀص د خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ عبم٫ خڀوىپ، ټٵمد ټدن ڄد ٬ځ ؤد خعبوپ خؼب٭عم

غبدذ خڀ١سص، فبد ا ؼب٭دڄځص ڄٱدش، رب٩ هبد ز٭ خڀوىپ، وو٭٥ ڄؽٿ ٴمد ىب خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ، ول٧ ؤن خجك

خؼبى٨ٵن وخـخء عڃ خٸع٥د٬هد ڄه خؼبىس٫، يف لن ؤن ىدٺ ٠خجر ؤوي ڄه خڀوٿ عڃ ٴهد خ٬عمدي خڀعدك، ووي ڄه خ خؼبى٥ٷ ؤن

ظع٭دڄٿ خغبٽىڄص زٵص ڄيوـص ٴمد .. ىدٺ ظ٭دڄٿ ڄيوؾ ٴمد ىب .ىب ظ١ر خؼبځڄن ٴمد ىب ي خڀ١سص

. وٽخ خڀ خڀج

8

:انشئظ انغذ .خڀٽځمص خن ڀځ خڀى ٥٬دجىد ؤ خغبٽىڄص

:انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلب 10ؤود ټى٥ځر خڀ خڀج بذل ټدن فبٽه ظىٸٳ خعبځص ؼبش

يٸدجٷ لىت يبٽه رل ؤظر خڀع٭ض خڀځ ټدىص، وورل زؤ خغبٽىڄص . يٸدجٷ10ٴمد ع٭ځٷ هبد، :انغذ انشئظ

ڄه لٷ خغبٽىڄص ؤن ظ٥ځر ٤س٭د ڄهځص :ادلغخشبس انغذ أمحذ انخىض

و بؼدش خوعسدي خغبٽىڄص ن يف خڀىخٸ٫ يف ي خعبځص خڀ٭ځىص يف خڀىخٸ٫ ؤ٥٬ط وخل خڀٹمص ڀځ٭مٿ يدڀىد، وؤ٥٬ط ڄخٸص ڀ٭مٿ

ؾبځ خؼبعده هبخ خغب١ى خڀٽسن، وټىىدٴى ٬ځ ؤو و٭دوي وٴ٭ى خعبځص وخل خڀد٬ص ؤو د٬ص ووٳ، وظسٹ ڀىد خڀٹد٬ص ودوص، خ

.ى خڀعىىٲ يدڀىد :انغذ انشئظ

يٸدجٷ مث 10بن ٬ىټڃ خوعده، بذل خزٱعى خوعد خوپ خڀ خڀج خڀ ... و٭ىي، خوعد خڀؽدين وعٱخو مث و٭ىي

.خود :ادلغخشبس انغذ زلذ األظبس

خڀ خڀج، ى ٬ديش و٤سٹد ڀځى٩دڂ خڀخوځ ڄځ ظعسخ خعبځص يدپ خڀعىط، خو٥ځٹط يبٽه خڀعىٸٳ، وڀٽه يف و٩، وظه ؼبإڄىص خعبم٫، وؤود ٬دي ظب٭ط زځ خغبٽىڄص خڀځ ٤ځسط وخل

خڀ٭ يٸدجٷ، خهلل ىبځٻ بخ ټدن فبٽه وڀٽه وسٹدو ڄځعڄن يف خڀٹد٬ص، وٽىن خڀعدوخض زون ڄٱديش خڀٹد٬ص، ووىخځى خڀ٭مٿ زد ٽىن وخل خڀىى٪ يدپ خؼبووص وقبم٫ زن خغبىن، خو١سد٢ ڄ٫ خڀى٩دڂ

.خڀخوځ، ويف وٵ خڀىٸط ظهٿ خؼبإڄىص يدڀىد ٴمد زىىد :انغذ انشئظ

خڀٽځمص ڀځ خؼبعد ... يٸدجٷ، ووعم يف خڀٹد٬ص10بن .خحملعڂ

:ادلغخشبس انغذ زلذ األظبس

خڀ خڀج، زون ٻ ؤن ىدٺ ظ٭ٿ ٸڂ ڄه ٴٷ ؿبعڂ، و٤سٹد ڀځى٩دڂ خڀخوځ خڀع٭ض خڀيت ظٹڃ يخوٿ خعبځص ز ؤن ظى٪

٬ځ خڀديش خؼبعده ؤ١٬دء خڀځفىص زإځسعهد وڄ٭د٠عهد ڄه ؤـٿ

خ٤٪، ن خ همىد ټڀٻ ؤن وع٭ٲ ٬ځ خڀع٭ٿ، ودل ى٪، ودل ربعڂ خؼب٥ش، وز٥س٭ص خغبدپ ٸسٿ ؤن ظ٭٥ خڀٽځمص ڀځمٽىڄص،

وٸسٿ خؼبو بذل ٬مځص خڀعىط، ز ؤن وٽىن ٬ځ ٬ځڃ زٵمىي خ خڀع٭ٿ، ؤڄد خن كبه وىض ٬ځ ظ٭ٿ ڄد زن خغبٽىڄص وخڀٵٷ

خڀ ٸڄ، و ٬ځمىد ڀىد زٵمىخي، خ ودؾ ٬ه ظ٥سٷ ڄٹع١دض . خڀى٩دڂ خڀخوځ

.ٽخ :انغذ انشئظ

.خ ظ٭ٿ سبط يخع يخوٿ خڀځفىص، ؤڄدڂ خڀځفىص، ٽخخڀع٭ٿ بن ... ي ظ٭ض سبط يخعهد يخوٿ خڀځفىص خؼبىعص

.ټمد وخٴٹط ٬ځ خڀځفىص يخوٿ يف ڄىدٸعهد، خڀٽځمص ڀځ خڀى :انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلب

خڀع٭ٿ خڀ مت ظٹيب، ى ظ٭ٿ سٷ ؤن ظٹڂ ز ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ؤڄدڂ خڀځفىص، وى ظ٭ٿ ؤ٬ځىط خغبٽىڄص يخوٿ خڀځفىص زإو ظ٭ٿ ن ڄٹسىپ ن بو١د٪ خزدق خڀ٭ٹدص وخزدق خڀىدحص ٬ه

ئو خڄىخپ خؼبىٹىڀص ڀ٭د خڀعد٬ص عبوپ خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ .ڄه إو ؤن ٭ٷ ٬مځص خعؽمد يف خڀٹڃ خؼبىٹىڀص ون خؼبىٹىڀص

وذب خدش بذل ؤن ي خزدق ظٽع ٤دز٫ خڀعٽخ ټمد ى خڀإن زىسص وىخ٪ خڀوىپ خوي خػبد٠٭ص ڀ٭د خڀعد٬ص

عبوپ خڀ١سص، وهٲ خ خڀع٭ٿ بذل بو١د٪ خزدق خڀ٭ٹدص وخزدق خڀىدحص ٬ه ئو خڄىخپ خؼبىٹىڀص ڀځ١سص ٬ځ خڀوٿ

لر خ٭د خڀعد٬ص عبوپ خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ، وزدڀعدرل ٴةن .خغبٽىڄص ظٹسٿ خ خڀع٭ٿ

:انغذ انشئظٽخ، بن خن خغبٽىڄص ظ٭ ٸخد يخوٿ خڀځفىص، ظٴ

.خڀع٭ٿ وٵ خڀ٭ي؛= خؼبىخٴٹىن

وٵ خڀ٭ي؛= خؼب٭د٠ىن .5= خؼبمعى٭ىن

.بن ٴ خڀع٭ٿ زدځسصخن خڀٽځمص ل خڀديش خؼبعده خحملعڄن ؤ١٬دء ٴٷ

.خدڀص وخؼب٭دش ڀعٹن خڀع٭ٿ خڀؽدين ٬ځ خؼبديش خػبدڄص

9

:ادلغخشبس انغذ أمحذ انخىض .ٽخ خڀ خڀج

ى ؤن خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ 76خ خڀع٭ٿ ر يف خؼبديش ىىد ؿبيش وؼدزعص، وخڀع٭ٿ ڄ بذل ربن ؤ٥ خڀ١سص

لر خڀع١ىڃ خؼب٭ځه ٬ى ڄه ٤ٲ زىٻ خؼبٱذ، ؼبدخ؟ن يف خڀىخٸ٫ خؼباوڀص ٬ه خڀدص خڀىٹص ڀځمٽىڄص ٬ه ٤ٷ وخرل زىٻ خؼبٱذ، وزدڀعدرل هبر ٬ځ خغبٽىڄص ؤن ظعممٿ خؼباوڀص

يدپ د خؼبى٠ى٪ يدپ خڀدص خڀىٹص، وزدڀعدرل وي، و ٭ٹٿ ؤن ځعڂ خؼبځعڂ ى خڀ ٽىن مك و٥إ خغبٽىڄص ٴمد ىب خ خؼبى٠ى٪، وزدڀعدرل لىد وٹىپ ؤن خ خـخء ڄ٭مىپ ز يف ٬ي ڄه

٬ځ ڄعىي - ټمد ٸځط-خڀوپ، ټمد ؤن خڀ٥سٹص خڀ٭دؼبص ن ڄاوڀص خڀع١ىڃ، زٿ خؼباوڀص يف ڀٻ ظ٭ىي ڀځمٽىڄص ظسد٢ ڄ٭پ خڀع١ىڃ

ڄاوڀص، و يبٽه ؤن وعٺ ي خؼباوڀص خغبٽىڄص زدڀدص خڀىٹص، . ٬ځ خڀٱځص و٬ځ خؼبځڄن زدڀ١خجر

.ٽخ خڀ خڀج :انغذ انشئظ

.خڀٽځمص خن ڀځمٽىڄص :انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلب

ظ٭ٿ ن ڄٹسىپ، ن خڀعخزن خڀيت خزبهتد خغبٽىڄص وخؼبع٭ځٹص زدڀعىٵ١دض خؼبعىخڀص يف ؤ٭د ـوپ خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ ڀىيت

، وټخ خؼبع١مىص يف ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ڀىص 2009 و2007 دنبط يف خڀٴ٫ ڄه خڀٹش خڀخجص ڀ٭ي ټسن ڄه خػبد٠٭ن 2010

. ڀځ١سص، ڄ٫ خو ز٭ن خ٬عسد ڀ٭ى خڀع١ىڃوذب خدش بذل ؤن خڀ٭ خغبٹٹ ڀځ١سص ٬ځ خڀوٿ ٹٿ

زٽؽن ٬ه خڀ٭ خؼبىى ٬ځ يف ـوؽبد، ٬ځ خ٬عسد ؤن خػبد٠٭ن ؽبد عٵون ڄه ٬ي ڄه خ٬ٵدءخض وخٹد٤دض وخػبىڂ ڄه

.ؤد خڀ١سص ؤو ڄه ڄسځٱهد

: انغذ انشئظ :ؤ٬ خن خڀع٭ٿ خڀؽدين ٬ځ خڀعىط

وٵ خڀ٭ي؛= خؼبىخٴٹىن وٵ خڀ٭ي؛= خؼب٭د٠ىن وٵ خڀ٭ي؛= خؼبمعى٭ىن

.بن ٴ خڀع٭ٿ خڀؽدين زدځسص

ؤڄ خن بذل خڀع٭ٿ خڀؽدڀػ، وؤ٥٬ خڀٽځمص ل ؤ١٬دء ٴٷ .خدڀص وخؼب٭دش ڀعٹن خڀع٭ٿ ٬ځ خؼبديش خػبدڄص

:ادلغخشبس انغذ أمحذ انخىض .ٽخ ڀځ خڀج

ي ڄديش ب٠دٴص ظڄ بذل ٴ٫ وسص خڀ١سص ٬ځ خڀٹمص خؼب١دٴص ، وخ خؼبى٠ى٪ %30 بذل 20خؼب٥سٹص ٬ځ خؼبىعىـدض خڀٽمدڀص ڄه

ٴ وخل خڀ٭خڀص ٠سص، خؼبىعىـدض خڀٽمدڀص ظعهځٻ ڄه ٤ٲ ؤمدذ خـى خڀ٭ځد، ومت زبٵ١هد دزٹد ڄه ؤـٿ خغب ڄه

خڀعهر، ٬ځمد زإن ٬مځص خڀعهر ظمٿ صب٫ خؼبىعىـدض، ؤدص ټدوط ؤڂ ټمدڀص، و٬ځ ع٭ن خڀٴ٫ ڄه ور ظ١ر خؼبىعىـدض

خڀٽمدڀص ؤو ڀ٬ڃ خڀٹخض خؼبدڀص ڀځوڀص، زىمد ؿبدزص خڀعهر ٴهي ڄاوڀص خغبٽىڄص، وو٭٥ ز٭ خڄؽځص، ڄؽ بذل يود يف ظ١ر

خڀٽد و خڀٽدٴد و خڀٽ٢ خڀځ ڄد ټدټځى خڀ٭ر، بن ي ڄىخي ټمدڀص لىد وو ٴهد خڀ١سص، زد ظٽىن وخل خڀىى٪ ڄه

. خڀ٭خڀص خڀ١سص ٴمد ىب ٬دڄص خڀ٭ر خؼبٱيب .وٽخ خڀ خڀج

:انغذ انشئظ .خڀٽځمص خن ڀځ خڀى ٥٬دجىد ؤ خغبٽىڄص

:انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلب

خڀع٭ٿ ن ڄٹسىپ ن ڀ خو٭ٽددض ځسص ٬ځ خؼبىخي خعبسدجص .ڀځوڀص ڄه ـخء ٨دش خوعد خڀعهر

:انغذ انشئظ :ؤ٬ خڀع٭ٿ خڀؽدڀػ ڀځعىط، ز٭ڄد ٴ ڄه ٤ٲ خغبٽىڄص

وٵ خڀ٭ي؛= خؼبىخٴٹىن وٵ خڀ٭ي؛= خؼب٭د٠ىن وٵ خڀ٭ي؛= خؼبمعى٭ىن

.بن ٴ خڀع٭ٿ خڀؽدڀػ زدځسصؤڄ خن بذل خڀع٭ٿ خڀخز٫ ٬ځ خؼبديش خػبدڄص، وؤ٥٬ خڀٽځمص

.ل ؤ١٬دء ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ڀعٹن خڀع٭ٿ خڀخز٫ :ادلغخشبس انغذ أمحذ انخىض

. ٽخ خڀ خڀج خؼبظس٥ص ز٭ 99.2خڀع٭ٿ ى ټنڄ بذل خزٹدء ٬ځ خؼبديش

خڀ١سص ٬ځ خڀٹمص خؼب١دٴص خؼب٥سٹص ٬ځ د خڀىٵ٣ وخؽبوټزىودض

10

خڀٱدص خوي، وىض خڀىٵ٣ ؤو خڀىى، ىخء ټدوط ودڄد ؤو ، وخڀ٭وپ ٬ځ 2010ڄٵدش، ټمد ـدءض يف ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص

خـخء خڀٹد٠ زعممٿ خؼبخوص خڀ٭دڄص ڀعٽدڀٳ ي خڀديش ڄه وپ خڀعٽدڀٳ خؼبعټص، خعفدزص ڀس٭ خؼب٥دڀر خؼب٭رب ٬ىهد يف ؾبځ

.خڀىىخذبن خ خڀع٭ٿ ى خزٹدء ٬ځ ي خؼبديش ټمد ـدءض يف

ڄو٪ خڀٹدوىن، مث ظ٭ى ربمٿ خڀديش خؼبظٹسص ڀ ڄه وپ laٻ خڀعوٿ ٬ځ ڄعىي خڀعٽدڀٳ، وڀٽه ٬ځ ڄعىي ظٹځ

T.I.C، ٻ خڀ١سص خڀخوځص ٬ځ خعهٺ . وهبء ظرب خ خڀع٭ٿ ؤن خغبٽىڄص ټدوط ٸ ظ٭هض زإن

خؼبعهځٻ ڀه عممٿ ي خڀديش خؼبعظسص ٬ه ٴ٫ ٭ خڀ١سص ٬ځ زدڀىسص ڀځمىخي خؼبد بڀهد ؤ٬ي، %10 بذل 7خڀٹمص خؼب١دٴص ڄه

وععڃ ظٱ٥عهد ڄه وپ خؼبخوص ؤ خڀعٽدڀٳ خؼبعټص، ٴهخ خـخء ٭ ن ڄى٥ٹ ن خڀوڀص عٹىڂ ڄه وپ خ خـخء زدڀديش يف

٭ خڀ١سص ٬ځ خڀٹمص خؼب١دٴص، وععٽځٳ وٵهد زعممٿ . ظس٭دض ڀٻ

وڀعفدو خ خڀعىدٸ ىدٺ زٿ ؤٴ١ٿ ى خڀ ٸڄع خدڀص ظوٿ ٬ځ ڄعىي خڀعٽدڀٳ 100: وخؼب٭دش، خ خڀسٿ خٴ١ٿ

، عمد ڄ٫ %10 بذل 7خؼبعټص ڀخي ٴدٶ خوعٹدپ ڄه ٭ خؼبى٥ٷ خڀ وبٽڃ خ خڀىى٪ ڄه خڀ١سص، خڀيت ايهد خؼبعهځٻ وڀ خڀوڀص، وڀٻ زدڀعٹځ ڄه خڀڃ خڀخوځ ٬ځ خعهٺ دبد ٹدزٿ

.خظٵد٪ خؼبظٹر يف خڀ١سص ٬ځ خڀٹمص خؼب١دٴص

، وڀٽه ء 2010خڀوڀص ٸ ظعممٿ د خڀديش يف ڄخوص ١مه خعمخد يف خ خـخء، ظعم يف خزبد خ خـخء وپ

ؤو ڄد ځهد، و يبٽه خڀع٭ ؽبخ خڀع٭ٿ ن خغبٽىڄص 2011ىص ، يبٽه 51ظ٭٠ط ٬ځ خ خڀع٭ٿ ڄه وپ بهد خڀٵٿ

خڀع٭ ؽبخ خڀع٭ٿ هبخ خڀٵٿ ڀٽىو هٲ بذل ظٹځ خڀىٵٹص ٬ڂ ٴ٫ خڀعٽدڀٳ خؼبعټص خڀىدصبص ٬ه خغبٿ خڀ خ٬عمظ خغبٽىڄص ڀ٭ڂ

٬ٽ خڀديش خؼبظٹسص ٬ځ خؼبىخ٤ه، وظٹځ خؼبوىپ زىٵ خؼبسځٯ، .خڀعٹځ ڄه خڀڃ خڀخوځ ٬ځ خعهٺ

بن ٴهخ خڀع٭ٿ ٸځىد ؤو خغبٽىڄص ڄد ټدو ٬ىد خغبٷ زد ظ و خڀع٭ٿ يب خڀعىخودض خؼبدڀص ؼبو٪ خڀٹدوىن 51خڀٵٿ

خؼبدرل، وٸځىد ؤن ڀځمٽىڄص لص دص خ خغبٿ، وټڀٻ وٹىپ ٬ځ

ٴةن 51ؤن بخ ؤٸڄط خغبٽىڄص ڄش ؤوي ٬ځ خع٭مدپ خڀٵٿ . ٴٹىد ىٲ ى٩ يف بڄٽدوص ؤن وځفإ بذل خجملځ خڀعى

. وٽخ خڀ خڀج :انغذ انشئظ

ٽخ، خڀٽځمص خن ڀځ خڀى ڄ٫ خڀ٭ځڃ ؤن ي خڀع٭ض . ټځهد ڄض ٤س٭د يخوٿ خڀځفىص وسبط يخعهد، خڀ خڀى خحملعڂ

:انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلبڄه إن خو هبخ خڀع٭ٿ ؤن عظر ٬ى زبٵ يف ڄىخي

خڀ١سص ٬ځ خعهٺ خڀخوځ، وزدڀعدرل ٴٹ خع٭مځط خغبٽىڄص ڄه خڀعى، و ظځفإ ټڀٻ بذل خع٭مدپ خ خڀٵٿ، 51خڀٵٿ

. ڄد يخڂ ؤن ؤمدذ خڀع٭ٿ ٸ ؤ٬ديوخ ٤ل يف خعبځص خڀ٭دڄص :انغذ انشئظ

، ٴ 51ڄد ټده ظىط، خن خغبٽىڄص ظع٭مٿ خڀٵٿ . ڄه خڀعى51خڀع٭ٿ حبٽڃ خڀٵٿ

خڀٽځمص خن ل خڀديش خؼبعده ؤ١٬دء ٴٷ خدڀص .وخؼب٭دش ڀعٹن خڀع٭ٿ خػبدڄ

:ادلغخشبس انغذ أمحذ انخىض ...ٽخ خڀ خڀج، ي ڄديش ب٠دٴص

:انغذ انشئظ٬ٵىخ، ټدىص وٹ٥ص و٩دڂ ٬ى خڀ خڀج خحملعڂ خعد

.خود :ادلغخشبس انغذ زلذ األظبس

خڀ خڀج، ټىځعمى ڄىٽڃ زٽٿ ظٹ وخلعخڂ زپ خدش بذل خڀع٭ٿ خڀخز٫، خڀع٭ٿ خػبدڄ، خدش بذل خؼبديش خؼب٭ىص زدڀع٭ٿ،

خلىد يف خؼبديش س٭ص، وڀٽه ٴهد وخل خڀ٭ي يدپ خڀع٭ض زب خؼبىخي خعبجص، وزدڀعدرل خلىد زد وعس٭ى يف ظٹود، خڀعٹ ڄد ٴه

. خڀعٸڃ يدپ خڀع٭ض، ٴ ٴٹ٣ خؼبىخي ٽخ خڀ خڀج

:انغذ انشئظ .خڀع٭ٿ خػبدڄ يف خؼبديش خڀدز٭ص

: ادلغخشبس انغذ أمحذ انخىضخڀ خڀج، ي ڄديش ب٠دٴص، زب خڀىوٶ خػبد حبځص ل خڀ١خجر خؼبش ڀځفهدض، خبى خڀټه خػبد دبخوٿ

11

ـبعځٵص وب٠دٴص ٴٹش ظى ٬ځ ٸدزځص خڀىوٶ زدعڂ ڄىخي ـبعځٵص، وإيت ظرب خ خڀع٭ٿ زٽىن و خٸعدي وخؼبدڀص ظ٭ه ؤؼىدء ڄىدٸص

زعىٴن خڄٽدودض خؼبدڀص ڀځفهدض، 2010ڄىخي ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص خڀيت ظعىٴ ٬ځ ـب٣٥ وئص وخ٠مص ڀځعىمص خعبهىص، وڄه مت ٴةن خ

خڀع٭ٿ هٲ بذل بڄٽدوص ي٬ڃ خڀىوٶ خؼبټى زد٬عمديخض ڄه خؼبخوص خڀ٭دڄص ڀځوڀص يف لدڀص ٬ڂ ټٵدص خغبص خؼبىص ڄه خڀ١سص ٬ځ خڀټدض وخڀ١سص ٬ځ خڀوٿ، خڀځ ټعٱ٥ خؼبدٳ خڀىدصبص

٬ه ظ٭هخض، د خڀ١خجر خڀځ ټعوٿ ڀځفهدض، وټدن ذبدوذ خڀى يف خوپ ټدن ذبدوذ بهبديب ڄ٫ خ خڀع٭ٿ، ووعمىدو ؤن ٽىن

. وٵ خڀعفدوذ يف خعبځص خڀ٭دڄص .وٽخ

:انغذ انشئظ .خڀٽځمص خن ڀځمٽىڄص، خڀ خڀى خحملعڂ

:انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلبؤڄد ڄإڀص خڀعفدوذ ٴه خظٵدٶ خعبم٫ ٬ځ ٠وش و٫٠ و٥ص

بعخظفص ڀځع٭دڄٿ ڄ٫ خعبهص يف ب٤د ب٬ديش و٩ دڄځص ڀځعى٩ڃ خعبهى يف زيود، وخ خؼبى٠ى٪ ى خڀ ظىٽر خغبٽىڄص خن ٬ځ ب٬خي

ټٿ خؼب٭٥دض خؼبع٭ځٹص ز، وزدڀعدرل ٴٹ ؤو٠مط خغبٽىڄص وپ ڄىدٸص خڀځفىص ؼبىعځٳ خڀع٭ض خڀيت ٸڄط يف خ خڀإن زإن

خلدض خعبجص خڀس٥ص دبد ڀه ظٵ حد، وزدڀعدرل ىسٱ ؤن وىٽر صب٭د ٬ځ ظ٭مٷ خڀعٵٽن وخڀخص وظسديپ خڀؤ لىپ خ

وخؼبظٽخض خڀيت ىسٱ ؤن ٹىڂ ٬ځهد خڀعى٩ڃ خعبهى زسيود، دبد ع٥ځس ڀٻ ڄه ڄ خعبهدض زةڄٽدودض ڄدڀص وخٴش، ذب٭ځهد ٸديش ٬ځ

.خ٤٪ دبهدڄهدوڀڀٻ ٴٽٿ خڀع٭ض يف خ خڀإن ٴ١عهد خغبٽىڄص ٬ځ خ خد، ؤهند ظ٭ض ـجص ظٵ زدؼبٹىي، وڀڀٻ ٴةن خغبٽىڄص

. دل ظٹسٿ هبخ خڀع٭ٿ، و ڀه ظٹسٿ ز ټڀٻ يف ي خعبځص .ٽخ خڀ خڀج

:انغذ انشئظ .بن خغبٽىڄص ظٴ خڀع٭ٿ

ؤڄ بذل خڀعىط، ڀىد يف خؼبديش خڀدز٭ص ٤س٭د، وآو ظ٭ٿ، .خػبدڄ، ڀٵٷ خدڀص وخؼب٭دش

وٵ خڀ٭ي؛= خؼبىخٴٹىن

وٵ خڀ٭ي؛= خؼب٭د٠ىن .وٵ خڀ٭ي= خؼبمعى٭ىن

.بن ٴ خڀع٭ٿ زدځسصؤڄ خن بذل ظ٭ض خڀ خؼبعد ؿبم ي٬٬ص، وڃ ؼغ

.يخجمد يف خؼبديش خڀدز٭ص، خڀ خؼبعد ڀعٹن ؤوپ ظ٭ٿ :ادلغخشبس انغذ زلذ دػذػت

. ٽخ خڀ خڀج ڄه خؼبووص خڀ٭دڄص 59، وڀٽه خؼبديش 7ؤوپ ظ٭ٿ هڃ خؼبديش

32 ؤڀٳ بذل 30ڀځ١خجر، خؼبع٭ځٷ زدػبىڂ، ٴ٭ىد خڀٹٳ يدڀى ڄه ؤڀٳ، وخ خڀع٭ٿ خ ٬ىو ٬ٸص زدعبوپ، خڀځ دي قب ڀ يف

. ڄه خؼبووص خڀ٭دڄص ڀځ١خجر73خؼبديش .ٽخ خڀ خڀج

:انغذ انشئظخڀٽځمص خن ڀځ خڀى خحملعڂ ٥٬دجىد ؤ خغبٽىڄص يف ؤوپ

.ظ٭ٿ ٬ځ خؼبديش خڀدز٭ص :انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلب

ڄه خڀعى زدڀىسص ؽبخ 51خغبٽىڄص سٷ ؤن يٴ٭ط زدڀٵٿ خڀع٭ٿ، و٩خ ؼبد عظر ٬ى ڄه خو٭ٽددض ڄدڀص ځسص ٬ځ وىص

.خڀوڀص :انغذ انشئظ

. ، بن ٴ خڀع٭ٿ51خغبٽىڄص ظٴ٫ زدڀٵٿ خڀع٭ٿ خڀؽدين يخجمد ڀعد خحملعڂ ؿبم ي٬٬ص يف خؼبديش خڀدز٭ص،

.خڀٽځمص ڀځ خؼبعد خحملعڂ :ادلغخشبس انغذ زلذ دػذػت

.ٽخ خڀ خڀجؤ١د خ خڀع٭ٿ ع٭ځٷ زدڀٹٳ خؼب٭ٵ ڄه خڀ١سص ٴمد ىب

خؼبع٭ځٹص زد٬ٵدءخض ڄه خؼبووص خڀ٭دڄص ڀځ١خجر، خٸعلىد ؤن 68خؼبديش ؤڀٳ يڃ خڀځ ـدء يف 30 ؤڀٳ يڃ ٬ى 32عڃ خڀٹٳ بذل

.2010ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص .ٽخ خڀ خڀج

:انغذ انشئظ .خڀٽځمص خن ڀځمٽىڄص

12

:انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلب .وٵ خؼبىٸٳ ڀىٵ خسدذ

:انغذ انشئظ، بن ٴ خڀع٭ٿ خڀؽدين ٬ځ خؼبديش خڀؽدڀؽص خؼبٹڄص ڄه 51خڀٵٿ

.٤ٲ خعد ي٬٬ص . آو ظ٭ٿ ڀځ ي٬٬ص يف خؼبديش خڀدز٭ص

:ادلغخشبس انغذ زلذ دػذػت .ٽخ خڀ خڀج

، 2010 خ خڀع٭ٿ يف خؼبديش خڀدز٭ص ڄه ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ڄه خؼبووص خڀ٭دڄص ڀځ١خجر خؼبع٭ځٷ ز٭ خڀ١سص، 73هڃ خؼبديش

:وخٸعلىد ؤن ٽىن خعبوپ ٬ځ خڀٽٿ خڀعدرل ؤڀٳ يڃ ڄ٭ٵدش ڄه خڀ١سص؛32- 50 ؤڀٳ ووخل بذل 32زدڀىسص ڀوبص خڀوٿ ڄه 10%-

ؤڀٳ يڃ؛ 60 ؤڀٳ يڃ ووخل بذل 50ڀوبص خڀوٿ ڄه 15%-

ؤڀٳ يڃ؛ 80 ؤڀٳ ووخل بذل 60زدڀىسص ڀوبص خڀوٿ ڄه 20%-

ؤڀٳ يڃ؛ ؤڀٳ يڃ ووخل بذل 80زدڀىسص ڀوبص خڀوٿ ڄه 25%- ؤڀٳ يڃ؛130 180 ؤڀٳ ووخل بذل 130زدڀىسص ڀوبص خڀوٿ 30%- ؤڀٳ؛

. ؤڀٳ يڃ180زدڀىسص ڀوبص خڀوٿ خڀيت ظٵىٶ 35%-

٬ يود د خٸعخلدض؟

ؤو، خظبمىخ رل ؤن ؤؼن ڄ٭ٽڃ خو٭ٽددض خؼبخودظص وخٸعديص : ڀعىٵٳ خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ

عفدو خڀىٹ خڀٹسځ يف : ٬ځ ڄعىي خو٭ٽد خؼبدرل- ڄخوص خڀوڀص خڀىدـڃ ٬ه خڀعخزن خؼبعىٸ٭ص ڄه بق خڀ١سص ٬ځ

ڄځد يف 4,12خڀوٿ، ٴمد ىب خؼبو٪ خڀ ٸڄع خغبٽىڄص، ڄه خڀىدظؿ خڀخوځ خػبدڂ، ودبد ؤن 0,5، ؤ ڄد ٭ديپ 2010ىص

ڄووص خؼبىخي خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ وسص جملمى٪ خؼبخوٿ ظٵىٶ خڀىلش، زدڀى٩ ڀعد٬ص خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ، ٴةن ي خڀعخزن

عىڀ سبى خظد وعفص وع٭د خڀىد٢ خٸعدي، و٬ٽ ڄد ظٹىڀ خغبٽىڄص؛

ڄه خڀىدلص خٸعديص عـڃ خ : خو٭ٽددض خٸعديص- خڀعىٵ زدظٵد٪ خؼبخوٿ خؼبعدلص، فبد اي ٬ځ خؼبي خڀٹن بذل

ديش خعهٺ، وزدڀعدرل خوع٭د خڀىد٢ خٸعدي، وڄه ـهص خڀ٭ عاي ي خڀعخزن بذل خلبٵد خڀټه خـعمد٬ وخعبسدج، ټمد ؤن خلبٵد خؼب٭پ خغب ڀځ١سص ٬ځ خڀوٿ اؼ بهبدزد ٬ځ

٬ خڀٱٿ، ودبد ؤن خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ ظاؼ زٽٿ ټسن ٬ځ خڀٹش خڀخجص ڀ، ٴةن خلبٵد٠هد ٽىن ڀ ؤؼ ڄسد ٬ځ

خظٵد٪ ٤ځر خڀ خڀ٭دڄځص، وزدڀى٩ غبټص ٬دڄٿ خڀٱٿ عىىٵ ظٽځٵص خ خون وعفص ڀځعٱن يف خڀعٽدڀٳ خڀىسص، وعـڃ خ

، وديش ڄځمىص يف بوعدـع، %0,3زدڀديش يف ؤـى خڀٱٿ زىسص وٸ ىعؿ ٬ه خ خلبٵد ټڀٻ ربه يف خڀىد٢ خٸعدي

ڄه خڀىدظؿ خڀخوځ خػبدڂ، ووځٷ ڄد %0,4زىسص ع٭ديپ ؤو عٵىٶ ؤڀٳ ڄىر ٱٿ زدڀى٩ ڀع٭ض ىٶ خڀٱٿ، ؤ 36ٵىٶ

. ىىد، وڀځمٽىڄص وخ٫ خڀى0,3٩زديش عٵىٶ وسص :انغذ سئظ اجلهغت

.خڀٽځمص خن ڀځ خڀى خحملعڂ :انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلب

خڀع٭ٿ خؼبٹڂ ڀ ظإؼن وخ٠ك ځيب ٬ځ ڄخوٿ خڀوڀص، وزدڀعدرل ڄه خڀعى يف خڀځفىص، و 51ٴٹ يٴ٭ط خغبٽىڄص زدڀٵٿ

.ڄعمٽص زؤهد يف خعبځص خڀ٭دڄص :انغذ انشئظ

. ڄه خڀعى51بن ٴ خڀع٭ٿ دبٹع١ خڀٵٿ .وٵ خڀ٭ي: ټمد ٬ڀعهد خڀځفىص ڀځعىط7ؤ٬ خن خؼبديش

.بن مت ٸسىپ ي خؼبديش ټمد ٬ڀعهد خڀځفىص زدځسص . وٵ خڀ٭ي: ڄٽش ټمد ؤ٠دٴعهد خڀځفىص ڀځعىط7ؤ٬ خؼبديش

.وٵ خڀ٭ي: دل ي ٴهد ؤ ظ٭ٿ، ؤ٠٬هد ٬ځ خڀعىط8خؼبديش .وٵ خڀ٭ي: 9خؼبديش ، وي زإهند ظ٭ٿ ڄه خؼبعد خڀ ؿبم ي٬٬ص، وڀ 10خؼبديش

.خڀٽځمص ڄٽىخ :ادلغخشبس انغذ زلذ دػذػت

.ٽخ خڀ خڀج

13

ٴمد ىب ي خؼبديش خؼبع٭ځٹص زڃ خڀىهى زدڀٵ١دء خڀم٭ خڀس خڀى٤ين، يود ظ٭ٿ ٴمد ىب لص خڀڃ خؼبىص

خن %60ڀځټص، ټص خخ٬ص وخڀعځٵش خؼبٱزص، يف ٬ى ؤو ظسخ سب ؽبي خڀټص زد٬عسد خن خڀعمىض خڀځ ظ٭ٴهد خجملدپ يدپ

خڀم٭ خڀس، ودص ز٭ ظٽٿ خڀٹ٥ر خڀ٭مىڄ، ٭ٹٿ ؤن ڄه ڄخوٿ خ %60ظسٹ ي خڀټص ڀىلد ظعٵ ڄه

بذل صب٫ خڀټدض %60خڀڃ، وڀڀٻ خٸعلىد زإن زب د . 77.03خڀى٤ىص ڀځم٭ خڀس خحملؼص دبىـر خڀٹدوىن ٸڃ

.ٽخ خڀ خڀج :انغذ انشئظ

خڀٽځمص خن ڀځ خڀى خحملعڂ ٥٬دجىد ؤ خغبٽىڄص يف خڀع٭ٿ .٬ځ خؼبديش خڀ٭دش

:انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلبٸ ؤ٬ځىط خغبٽىڄص يف خڀځفىص ٬ه ٬ڂ ٸسىؽبد ؽبخ خڀع٭ٿ، وڀٻ

:ڀسسنن خڀع٭ٿ ىر ٬ځ ؤلٽدڂ خوعٹدڀص، : خڀسر خوپ-

، وخڀيت ظع٭ځٷ ٴٹ٣ 98-97 ڄه ٸدوىن خؼبدڀص ڀىص 19ظ١مىعهد خؼبديش زدؼبسدڀٯ خڀسدٸص خؼبعمٹص ٬ځ خڀىټدض خؼبعٹځص ڀعى٫ خؼبدء وخڀٽهزدء و٬ځ خؼبٽعر خڀى٤ين ڀځٽهزدء زڃ ڄخوٿ خڀٵعش خؼبمعش ڄه ٴدظك

؛97 بذل ٴدظك ىڀى 96ىڀى ٴن خؼبسدڀٯ خؼب٭ىص ٸ مت يٴ٭هد ڀىوٶ خڀىهى : خڀسر خڀؽدين-

زدڀٵ١دء خڀم٭ خڀس، وزدڀعدرل دل ٭ فبٽىد ب٬ديش زبهد ڀٵدجش خڀټدض خڀى٤ىص ڀځم٭ خڀس خؼبٽځص ڀځٹ٥ر خڀ٭مىڄ ټمد

. وي يف خڀع٭ٿ .وڀڀٻ ٴدغبٽىڄص ظٹسٿ هبخ خڀع٭ٿ

:انغذ انشئظ .بن ٴ خڀع٭ٿ ڄه ٤ٲ خغبٽىڄص

.بن ٴ خڀع٭ٿ زدځسص... خن خڀعىط .وٵ خڀ٭ي: ڀځعىط ټمد ويض10ؤ٬ خن خؼبديش

.بن سبط خؼبىخٴٹص ٬ځ خؼبديش زدځسص، ٿ يبٽه 16 و15 و14 و13 و12، و11ؤڄ خن بذل خؼبديش

ؤن و٭عرب ؤن وٵ خڀ٭ي ى خڀ ىض ٬ځ ي خؼبىخي ؤځسص .وڄ٭د٠ص؟ وٵ خڀ٭ي

: خؼبٽش ټمد ٬ڀعهد خڀځفىص16ؤڄ خن بذل خؼبديش . وٵ خڀ٭ي= خؼبىخٴٹىن

: خؼبٽش ټمد ٬ڀعهد خڀځفىص16خؼبديش ؛67= خؼبىخٴٹىن

؛2= خؼب٭د٠ىن . ؤل= خؼبمعى٭ىن

. بن وخٴٹط خڀځفىص ٬ځ ي خؼبديش خؼبٽش زدځسص :17خؼبديش

.وٵ خڀ٭ي= خؼبىخٴٹىن .بن وخٴٹط خڀځفىص زدځسص ٬ځ ي خؼبديش

.، ٿ ؤ٬عرب وٵ خڀ٭ي؟ وٵ خڀ٭ي18خؼبديش :ؤ٬ خن خڀسدذ خوپ ڄه خعبء خوپ ٬ځ خڀعىط

؛69= خؼبىخٴٹىن ؛34= خؼبمعى٭ىن

.2= خؼب٭د٠ىن .، ٽخ2خڀسدذ خوپ ڄه خعبء خوپ، ٿ ىدٺ خڄعىد٪؟ خڄعىد٪

.بن وخٴٷ خجملځ بن ٬ځ خ خڀسدذ زدځسص ؛69= خؼبىخٴٹىن

؛02=خؼب٭د٠ىن .34= خؼبمعى٭ىن

.ؤلٽدڂ ظع٭ځٷ زدڀعٽدڀٳ: خڀسدذ خڀؽدين ، ٿ يبٽه ؤن و٭عرب وٵ خڀ٭ي؟19خؼبديش

؛69= خؼبىخٴٹىن ؛2= خؼب٭د٠ىن .34= خؼبمعى٭ىن ، 29، 28، 27، 26، 25، 24، 23، 22، 21، 20خؼبديش

، ٿ يبٽه ؤن و٭عرب ؤو ٤س٭د وٵ خڀ٭ي؟ 34، 33، 32، 31، 30 .وٵ خڀ٭ي

ؤ٬ خن خڀسدذ خڀؽدين ڄه خعبء خوپ ڀځعىط، ٿ ؤ٬عرب .وٵ خڀ٭ي؟ وٵ خڀ٭ي

. ؤلٽدڂ ظع٭ځٷ زعىخن خؼبىخي وظٽدڀٳ خڀوڀص: خڀسدذ خڀؽدڀػ، ڀ ىدٺ ؤ ظ٭ٿ، ٿ ؤ٬عرب ؤو 38، 37، 36، 35خؼبديش

. وٵ خڀ٭ي؟ ديش وٵ خڀ٭ي؟ وٵ خڀ٭ي

14

ؤ٬ خن خڀسدذ خڀؽدڀػ ڄه خعبء خوپ ٬ځ خڀعىط، ؤ٨ه ؤو .٤س٭د وٵ خڀ٭ي، بن وٵ خڀ٭ي

48.09ؤ٬ خن خعبء خوپ ڄه ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ٸڃ ٬ځ خڀعىط، ٿ ؤ٬عرب وٵ خڀ٭ي؟ وٵ 2010ڀځىص خؼبدڀص

.خڀ٭يبن وخٴٷ خجملځ ٬ځ خعبء خوپ ڄه ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ٸڃ

ٿ يبٽه ؤن ... ، وؤٽټڃ ٬ځ له2010 ڀځىص خؼبدڀص 48.09 وعم؟

.ظٵ١ٿ خڀ خڀج خحملعڂ :ادلغخشبس انغذ زلذ األظبس

بذل خظبمعى، خڀ خڀج، ؤود ٬ى خٸعخق بذل ـدض ٬ځ ود٤ټڃ وخوىخن، ؤن وىخٿ ؤٱدڀىد ن خعبء خؼبهڃ ٸ ڄ،

وڀىىع ڄديخڂ خعبم٫ ڄعىخـ يف خڀٹد٬ص، ووىه ـوپ خ٬مدپ يدڀىد زٵص هندجص ٸسٿ ؤن وىٲ ڀځٱخء، خ خٸعخق بخ وخٴٷ ٬ځ

.خوىخن :انغذ انشئظ

وىعٹٿ خن بذل خڀعىط ٬ځ خعبء خڀؽدين ڄه ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص .2010 ڀځىص خؼبدڀص 48.09ٸڃ

ودجٿ خؼبدحل، خڀىٵٹدض ڄه خؼبخوص خڀ٭دڄص وڄخودض : خعبء خڀؽدين . ڄخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص وخغبدزدض خػبىص ڀځىىص

، خڀسدذ خوپ، خڀعى٫ ٬ځ 39خؼبخوص خڀ٭دڄص، خعبوپ ذ، خؼبديش خڀٹ٥د٬دض خڀىخص ؤو خؼبادض لر خڀٵىپ ڀ٬عمديخض

خؼبٵعىلص ٴمد ع٭ځٷ زىٵٹدض خڀعن خػبدص زدؼبخوص خڀ٭دڄص ڀىص 2010.

ووعهٿ خڀعىط ٬ځ خعبء خڀؽدين زدڀعىط ٬ځ خڀٹىخجڃ خؼبوص، . وـبدض خڀديش وڄخوص خڀس٢ خؼبځٽ، وبيخش خڀٴد٪ خڀى٤ين

ڄو٪ ڄخوص ـڀص خؼبځٻ، وخڀٹىخجڃ خؼبوص، وـبدض : خڀديش، وخڀس٢ خؼبځٽ

، (ذ)ؤ٬ ٬ځ خڀعىط خڀٵىپ خؼبع٭ځٹص هبد ڄه خعبوپ .خصبد٪: 2010خؼبع٭ځٷ زىٵٹدض خڀعن خػبدص زدؼبخوص خڀ٭دڄص ڀىص

ؤ٬ ٬ځ خڀعىط خڀٵٿ خؼبع٭ځٷ زدڀس٢ خؼبځٽ ڄه خعبوپ : 2010، خؼبع٭ځٷ زىٵٹدض خعؽمد خػبدص زدؼبخوص خڀ٭دڄص ڀىص (ؾ)

.خصبد٪

:ڄو٪ ڄخوص بيخش خڀٴد٪ خڀى٤ين، (ذ)ؤ٬ ٬ځ خڀعىط خڀٵځن خؼبع٭ځٹن هبد ڄه خعبوپ

.خصبد٪: 2010خؼبع٭ځٷ زىٵٹدض خڀعن خػبدص زدؼبخوص خڀ٭دڄص ڀىص ؤ٬ خن ڀځعىط خڀٵٿ خؼبع٭ځٷ زةيخش خڀٴد٪ خڀى٤ين ڄه

، خؼبع٭ځٷ زىٵٹدض خعؽمد خػبدص زدؼبخوص خڀ٭دڄص ڀځىص (ؾ)خعبوپ .خصبد٪: 2010

ووىعٹٿ خن ڀځعىط ٬ځ خڀٵىپ خؼبع٭ځٹص زىٵٹدض خڀعن خؼبى٨ٵىن : خؼبىيش ؼبىعځٳ خڀٹ٥د٬دض خڀىخص ؤو خؼبادض

.وخ٬ىخن، خؼب٭خض وخڀىٵٹدض خؼبىعځٵص :ڄو٪ ڄخوص ؾبځ خڀىىخذ

، خؼبع٭ځٷ (ذ)ؤ٬ ڀځعىط خڀٵځن خؼبع٭ځٹن هبد ڄه خعبوپ .خصبد٪: 2010زىٵٹدض خڀعن خػبدص زدؼبخوص خڀ٭دڄص ڀىص

:ڄو٪ ڄخوص ؾبځ خؼبعده، خؼبع٭ځٷ (ذ)ؤ٬ ڀځعىط خڀٵځن خؼبع٭ځٹن هبد ڄه خعبوپ

، ٿ ىدٺ؟ ظٵ١ٿ 2010زىٵٹدض خڀعن خػبدص زدؼبخوص خڀ٭دڄص ڀىص .آ

:ادلغخشبس انغذ زلذ دػذػتٴمد ىب ڄخوص ؾبځ خؼبعده، ؤود ؤىض ٠، ڀځسر

ڄديخڂ ؤو دل ظى٭ٹ عبىص خڀ٭ه ڀځٹدڂ ز٭مځهد ټمد ى ٬ځ : خڀعدرل . ڀٻ خڀٹدوىن خڀخوځ، ؤود ؤىض ٠ ڄخوص ؾبځ خؼبعده

.ٽخ خڀ خڀج :انغذ انشئظ

.عبىص خڀ٭ه عفعم٫ بن دء خهلل ؛106= خؼبىخٴٹىن

؛1= خؼب٭د٠ىن . ؤل= خؼبمعى٭ىن

.بن مت خظٵدٶ ٬ځ ي خؼبخوص زدځسص :ڄو٪ ڄخوص خڀى خوپ

ؤ٬ ڀځعىط خڀٵځن خؼبع٭ځٹن هبد ڄه خعبوپ ذ، خؼبع٭ځٷ زىٵٹدض :2010خڀعن خػبدص زدؼبخوص خڀ٭دڄص ڀىص

،69 =خؼبىخٴٹىن ،2 =خؼب٭د٠ىن ،34= خؼبمعى٭ىن

15

.بن زدځسص :ڄو٪ ڄخوص خحملدټڃ خؼبدڀص

، خؼبع٭ځٷ (ذ)ؤ٬ ڀځعىط خڀٵځن خؼبع٭ځٹن هبد ڄه خعبوپ .وٵ خڀ٭ي: 2010زىٵٹدض خڀعن خػبدص زدؼبخوص خڀ٭دڂ ڀىص

وٸ خظٵدٶ ٬ځ ؤن وعٹسٿ )ڄو٪ ڄخوص وخش خڀ٭پ .بن وٵ خڀ٭ي (خڀعوض

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀاون خػبدـص وخڀع٭دون .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀخوځص .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خظدپ

ڄو٪ ڄخوص وخش خڀعزص خڀى٤ىص وخڀع٭ځڃ خڀ٭درل وظٽىه خ٤ :وخڀسمػ خڀ٭ځم، خڀٽځمص خن ڀعد خحملعڂ ٬س خڀضبه ؤه

: ػبذ انشمح أشانغذادلغخشبس .ٽخ خڀ خڀج

سٷ ؤن خظٵٹىد ٬ځ ڄعىي ووش خڀئدء ؤو زدڀىسص ؼبىدٸص خؼبخودض خڀٹ٥د٬ص عٹڂ ٸ خڀعفٿ وخڀى، وڀٽه ؤ٬عٹ ؤن

خڀىٸط ى خ ٸسٿ ؤن وىض ٬ځهد عٹڂ وټإهند وىٸط ڄه ٤س٭ص .خغبدپ، ڀععس٭هد خڀعىعدض ٴمد ٭، وڀ ز٭ بهندء خڀعىط

:انغذ انشئظ .ؤود ؤؼض خؼبل٩ص، وخڀجدص ظىع٩ خڀعوض، ٽخ

.بن وٵ خڀ٭ي .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀمص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خٸعدي وخؼبدڀص .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀدلص وخڀىد٬ص خڀعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص خڄدوص خڀ٭دڄص ڀځمٽىڄص .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش ذبه وخڀىٹٿ

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀٵلص وخڀ خڀسم .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀسدذ وخڀد٠ص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خوٸدٲ وخڀاون خڄصڄو٪ ڄخوص خڀىخش خؼبىعزص ڀي خڀى خوپ خؼبٽځٵص زدڀاون

.وٵ خڀ٭ي: خٸعديص وخڀ٭دڄص .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀ٥دٸص وخؼب٭دين وخؼبدء وخڀسحص

: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀىد٬ص وخڀعفدش وخڀعٽىىڀىـدض خغبؽص .وٵ خڀ٭ي

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀؽٹدٴص .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خٽدن وخڀع٭من وخڀعىمص خجملدڀص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀعٱٿ وخڀعٽىه خؼبهين .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص خڀىخش خؼبٽځٵص زدڀ٭ٸدض ڄ٫ خڀربؼبدن

ڄو٪ ڄخوص خڀىخش خؼبىعزص ڀي خڀى خوپ خؼبٽځٵص زعمػ .وٵ خڀ٭ي: خڀٹ٥د٬دض خڀ٭دڄص

ڄو٪ ڄخوص خؼبىوزص خڀدڄص ڀٹڄدء خؼبٹدوڄن وؤ١٬دء ـ .وٵ خڀ٭ي: خڀعم

.وٵ خڀ٭ي: خڀىٵٹدض خڀ٥دجص وخؼبىدض خلعد٤ص .وٵ خڀ٭ي: خڀعفدش خػبدـص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص خؼبىوزص خڀدڄص ڀځعى٣٥: ڄو٪ ڄخوص خؼبىوزص خڀدڄص ڀځمدي وخڀٱدزدض وؿبدزص خڀعم

.وٵ خڀ٭يوٵ : ڄو٪ ڄخوص وخش خڀعىمص خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه

.خڀ٭يڄو٪ ڄخوص خڀىخش خؼبىعزص ڀي خڀى خوپ، خؼبٽځٵص زدعبدڀص

.وٵ خڀ٭ي: خؼبٱزص خؼبٹمص زدػبدؾ : ڄو٪ ڄخوص خؼبىوزص خڀ٭دڄص يخش خڀفىن وب٬ديش خيڄدؾ

؛7= خؼب٭د٠ىن ؛69= خؼبىخٴٹىن .34= خؼبمعى٭ىن

.بن وخٴٹط خڀځفىص زدځسص .وٵ خڀ٭ي: زڄع ڀځعىط (ذ)ؤ٬ خن خعبوپ

.وٵ خڀ٭ي: 39ؤ٬ ڀځعىط خؼبديش .وٵ خڀ٭ي: ؤ٬ خن ڀځعىط خڀسدذ خوپ ڄه خعبء خڀؽدين

، خڀسدذ خڀؽدين، خڀعى٫ ٬ځ خڀٹ٥د٬دض خڀىخص 40خؼبديش (ؾ)خعبوپ ؤو خؼبادض لر خڀٵىپ ڀ٬عمديخض خؼبٵعىلص ٴمد ع٭ځٷ

، ىىض 2010زىٵٹدض خعؽمد خػبدص زدؼبخوص خڀ٭دڄص ڀىص ٬ځ خڀٵىپ خؼبع٭ځٹص زىٵٹدض خعؽمد خؼبىيش ؼبىعځٳ خڀٹ٥د٬دض

:خڀىخص وخؼبادض .خصبد٪: ڄو٪ ڄخوص ؾبځ خڀىىخذ

.خصبد٪: ڄو٪ ڄخوص ؾبځ خؼبعده

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص خڀى خوپ

16

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص خحملدټڃ خؼبدڀص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀ٭پ

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀاون خػبدـص وخڀع٭دون

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀخوځص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خظدپ

ڄو٪ ڄخوص وخش خڀعزص خڀى٤ىص وخڀع٭ځڃ خڀ٭درل وظٽىه خ٤ .وٵ خڀ٭ي: وخڀسمػ خڀ٭ځم

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀمص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خٸعدي وخؼبدڀص

وٵ : ڄو٪ ڄخوص وخش خٸعدي وخؼبدڀص، خڀعٽدڀٳ خؼبعټص .خڀ٭ي

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀدلص وخڀىد٬ص خڀعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص خڄدوص خڀ٭دڄص ڀځمٽىڄص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀعفه وخڀىٹٿ .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀٵلص وخڀ خڀسم

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀسدذ وخڀد٠ص .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خوٸدٲ وخڀاون خڄص

ڄو٪ ڄخوص خڀىخش خؼبىعزص ڀي خڀى خوپ خؼبٽځٵص زدڀاون .وٵ خڀ٭ي: خٸعديص وخڀ٭دڄص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀ٥دٸص وخؼب٭دين وخؼبدء وخڀسحص: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀىد٬ص وخڀعفدش وخڀعٽىىڀىـدض خغبؽص

.وٵ خڀ٭ي .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀؽٹدٴص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خٽدن وخڀع٭من وخڀعىمص خجملدڀص .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀعٱٿ وخڀعٽىه خؼبهين

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص خڀىخش خؼبٽځٵص زدڀ٭ٸدض ڄ٫ خڀربؼبدنڄو٪ ڄخوص خڀىخش خؼبىعزص ڀي خڀى خوپ خؼبٽځٵص زعمػ

.وٵ خڀ٭ي: خڀٹ٥د٬دض خڀ٭دڄصڄو٪ ڄخوص خؼبىوزص خڀدڄص ڀٹڄدء خؼبٹدوڄن وؤ١٬دء ـ

.وٵ خڀ٭ي: خڀعم .وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص وخش خڀعفدش خػبدـص

.وٵ خڀ٭ي: ڄو٪ ڄخوص خؼبىوزص خڀدڄص ڀځعى٣٥

: ڄو٪ ڄخوص خؼبىوزص خڀدڄص ڀځمدي وخڀٱدزدض وؿبدزص خڀعم .وٵ خڀ٭ي

وٵ : ڄو٪ ڄخوص وخش خڀعىمص خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه .خڀ٭ي

ڄو٪ ڄخوص خڀىخش خؼبىعزص ڀي خڀى خوپ، خؼبٽځٵص زدعبدڀص .وٵ خڀ٭ي: خؼبٱزص خؼبٹمص زدػبدؾ

وٵ : ڄو٪ ڄخوص خؼبىوزص خڀ٭دڄص يخش خڀفىن وب٬ديش خيڄدؾ .خڀ٭ي

.وٵ خڀ٭ي: زڄع ٬ځ خڀعىط (ؾ)ؤ٬ خن خعبوپ .وٵ خڀ٭ي: ڀځعىط40ؤ٬ خن خؼبديش

.وٵ خڀ٭ي: ؤ٬ خڀسدذ خڀؽدين ڄه خعبء خڀؽدين ڀځعىط ، خڀسدذ خڀؽدڀػ، خڀعى٫ ٬ځ خڀٵىپ 41، خؼبديش (ي)خعبوپ

: 2010ڀ٬عمديخض خؼبٵعىلص ڀځىٵٹدض خؼبع٭ځٹص خبڄص خڀه ڀىص .وٵ خڀ٭ي: وخش خٸعدي وخؼبدڀص

ؤ٬ خن ڀځعىط خڀٵٿ خؼبع٭ځٷ زدعهټدض خڀه خڀ٭مىڄ .وٵ خڀ٭ي: (ي)خؼبعى٣ وخڀ٥ىٿ خـٿ ڄه خعبوپ

.وٵ خڀ٭ي: زڄع ٬ځ خڀعىط (ي)ؤ٬ خن خعبوپ .وٵ خڀ٭ي: ڀځعىط41ؤ٬ خن خؼبديش

، خڀعى٫ حبر خڀىخش ؤو خؼباص 42، خؼبديش (ـ)خعبوپ ڀىٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص ڀىص

2010:

ؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش .وٵ خڀ٭ي: زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀځى خوپ

ؤ٬ خن ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص .وٵ خڀ٭ي: خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀځىخش خڀ٭پ

ؤ٬ خن ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص وٵ : خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀاون خػبدـص وخڀع٭دون

.خڀ٭يؤ٬ خن ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص

.وٵ خڀ٭ي: خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀخوځصؤ٬ خن ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص

.وٵ خڀ٭ي: خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خظدپ

17

وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀعزص خڀى٤ىص وخڀع٭ځڃ خڀ٭درل وظٽىه خ٤ وخڀسمػ

.وٵ خڀ٭ي: خڀ٭ځموٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خڀمصوٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خٸعدي وخؼبدڀصوٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خڀدلص وخڀىد٬ص خڀعٹځصوٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀڄدوص خڀ٭دڄص ڀځمٽىڄصوٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خڀعفه وخڀىٹٿؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش

.وٵ خڀ٭ي: زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀٵلص وخڀ خڀسم

ؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش .وٵ خڀ٭ي: زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀسدذ وخڀد٠ص

ؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش وٵ : زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خوٸدٲ وخڀاون خڄص

.خڀ٭يوٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خڀ٥دٸص وخؼب٭دين وخؼبدء وخڀسحصوٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خڀىد٬ص وخڀعفدش وخڀعٽىىڀىـدض خغبؽصؤ٬ ٬ځ خڀعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص

.وٵ خڀ٭ي: خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀؽٹدٴصوٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خٽدن وخڀع٭من وخڀعىمص خجملدڀصؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش

.وٵ خڀ٭ي: زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀعٱٿ وخڀعٽىه خؼبهينووٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

خڀعدز٭ص ڀځىخش خؼبىعزص ڀي خڀى خوپ، خؼبٽځٵص زعمػ خڀٹ٥د٬دض .وٵ خڀ٭ي: خڀ٭دڄص

ووٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص .خصبد٪: خڀعدز٭ص يخش خڀٴد٪ خڀى٤ين

وؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش .وٵ خڀ٭ي: زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀځمىوزص خڀدڄص ڀځعى٣٥

ؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀځمىوزص خڀدڄص ڀځمدي وخڀٱدزدض وؿبدزص

.وٵ خڀ٭ي: خڀعمؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش

: زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀعىمص خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه .وٵ خڀ٭ي

ؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعٱپ خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀځمىوزص خڀ٭دڄص يخش خڀفىن وب٬ديش

.وٵ خڀ٭ي: خيڄدؾ .وٵ خڀ٭ي: زڄع ڀځعىط (ـ)ؤ٬ خن خعبوپ

.وٵ خڀ٭ي: ڀځعىط42ؤ٬ خؼبديش ، خڀعى٫ حبر خڀىخش ؤو خؼباص 43، خؼبديش (و)خعبوپ

ڀىٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص ڀىص 2010:

ؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش .وٵ خڀ٭ي: زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀځى خوپ

وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص .وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خڀ٭پ

وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص .وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خڀاون خػبدـص وخڀع٭دون

وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص .وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خڀخوځص

وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص : خڀعدز٭ص ڀىخش خظدپ

.وٵ خڀ٭يؤ٬ ٬ځ خڀعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀعزص خڀى٤ىص وخڀع٭ځڃ خڀ٭درل

.وٵ خڀ٭ي: وظٽىه خ٤ وخڀسمػ خڀ٭ځم

18

ؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش .وٵ خڀ٭ي: زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀمص

وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص .وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خٸعدي وخؼبدڀص

ؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش .وٵ خڀ٭ي: زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀدلص وخڀىد٬ص خڀعٹځص

ؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش .وٵ خڀ٭ي: زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀڄدوص خڀ٭دڄص ڀځمٽىڄص

وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص .وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خڀعفه وخڀىٹٿ

ؤ٬ خن ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص وٵ : خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀٵلص وخڀ خڀسم

.خڀ٭يوٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خڀسدذ وخڀد٠صوٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خوٸدٲ وخڀاون خڄصوٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

.وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خڀ٥دٸص وخؼب٭دين وخؼبدء وخڀسحصؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش

زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀىد٬ص خڀعفدش وخڀعٽىىڀىـدض .وٵ خڀ٭ي: خغبؽص

وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص .وٵ خڀ٭ي: خڀعدز٭ص ڀىخش خڀؽٹدٴص

ؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش وٵ : زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خٽدن وخڀع٭من وخڀعىمص خجملدڀص

.خڀ٭يؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش

.وٵ خڀ٭ي: زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀعٱٿ وخڀعٽىه خؼبهينؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش

زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀځىخش خؼبىعزص ڀي خڀى خوپ، خؼبٽځٵص .وٵ خڀ٭ي: زعمػ خڀٹ٥د٬دض خڀ٭دڄص

ؤ٬ خن ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص .خصبد٪: خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀٴد٪ خڀى٤ين

ؤ٬ خن ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص وٵ : خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀځمىوزص خڀدڄص ڀځعى٣٥

.خڀ٭يو وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص

وٵ : خڀعدز٭ص ڀځمىوزص خڀدڄص ڀځمدي وخڀٱدزدض وؿبدزص خڀعم .خڀ٭ي

ؤ٬ خن ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀىخش خڀعىمص خـعمد٬ص وخش

.وٵ خڀ٭ي: وخڀع١دڄهؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خعؽمد خػبدص دبخٴٷ خڀوڀص خؼبنش

زىش ڄعٹځص خڀعدز٭ص ڀځمىوزص خڀ٭دڄص يخش خڀفىن وب٬ديش .وٵ خڀ٭ي: خيڄدؾ

.وٵ خڀ٭ي: ڀځعىط (و)ؤ٬ ـوپ .وٵ خڀ٭ي: ڀځعىط43ؤ٬ خؼبديش

، وٵٹدض خغبدزدض خػبىص ڀځىىص 44، خؼبديش ()خعبوپ .2010ڀځىص

ؤ٬ خن ڀځعىط وٵٹدض خغبدزدض خؼبىيش ڄى .وٵ خڀ٭ي: وىص

: ؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض خغبدزدض خلبخ٢ يف خؽبحدض خڀوڀص .وٵ خڀ٭ي

وٵ : وؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض لدزدض خڀ٭مځدض خڀىٹص .خڀ٭ي

.وٵ خڀ٭ي: وؤ٬ ڀځعىط وٵٹدض لدزدض خڀٹو .وٵ خڀ٭ي: وؤ٬ ڀځعىط لدزدض خڀعسٹدض

وٵ : وؤ٬ ڀځعىط لدزدض خڀىٵٹدض ڄه خؼبىدض .خڀ٭ي

.وٵ خڀ٭ي: ڀځعىط ()وؤ٬ خعبوپ .وٵ خڀ٭ي: ڀځعىط44ؤ٬ خؼبديش

.وٵ خڀ٭ي: ؤ٬ ڀځعىط خڀسدذ خڀؽدڀػ ڄه خعبء خڀؽدينؤ٬ ڀځعىط خعبء خڀؽدين ڄه ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ٸڃ

.وٵ خڀ٭ي: 2010 ڀځىص خؼبدڀص 48.09

19

2010 ڀځىص خؼبدڀص 48.09ؤ٬ ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ٸڃ .وٵ خڀ٭ي: زڄع ڀځعىط

48وهبخ ٽىن خجملځ ٸ وخٴٷ ٬ځ ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ٸڃ ؤود ڀ وٵ خڀ٭ي، وټهتد ڄخخ ڄد ٴهد ... 2010ڀځىص خؼبدڀص

:ؤ ظٱن ؛69= خؼبىخٴٹىن

؛9= خؼب٭د٠ىن .27= خؼبمعى٭ىن

.ظٵ١ٿ خڀ خڀج :ادلغخشبس انغذ ادلؼط بمذوس

خڀ خڀج، ىدٺ ڄٹعق ٸدوىن ظٹڄط ز خڀځفىص ؤؼىدء يخص ٸدوىن خؼبدڀص خغبدرل، ووخٴٹط ٬ځ خڀځفىص، وټدن ىدٺ خـعمد٪ خڀځفىص

خڀسدلص، ٸڄىدي زد ٽىن ىدٺ ڄدلر ڀځٹدوىن خؼبدرل، ع٭ځٷ .جبسدودض خعبمد٬دض خحملځص

وٹىپ خڀٹدوىن خڀځ ټىد يودي وپ خـعمد٪ خڀ ٬ٹظ عبىص خؼبدڀص وخڀعفهخض وخڀعى٣٥ وخڀعىمص خعبهىص ؤؼىدء خڀعىط ٬ځ

، ظٹڄط 2010خڀع٭ض خؼبٹڄص ٬ځ ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ڀىص خغبٽىڄص زع٭ٿ لىپ ظف٫ خڀٽه خٸعدي ڄ بذل ب٬ٵدء

خؼبى٭ن خڀ٭ٹدن ڄه ؾبمى٬ص ڄه خڀ١خجر خؼبىى ٬ځهد يف خؼبووص خڀ٭دڄص ڀځ١خجر، وب٠ٵدء خڀمىڀص ٬ځ خ خڀع٭ٿ، وڀځٴ٫ زعٵ٭ځ

.2010خزعخء ڄه ٴدظك ىد سو ڄه خڀڂ خڀعٹڂ دبٹعق خڀٹدوىن خ، ڀعٱن وظعمڃ ٸڃ

، 41 و6 خؼبع٭ځٷ جبسددض خعبمد٬دض خحملځص، وىد خؼبديظن 47.06وڀٻ ٸ بيخؾ خ٬ٵدءخض خؼبع٭ځٹص زدڀٽه خـعمد٬، ٬ځ خ

.ڄد مت بٸخي ڄه ب٬ٵدءخض يف خؼبووص خڀ٭دڄص ڀځ١خجر :انغذ انشئظ

ٽخ، ٸسٿ ظٵن خڀعىط وىعٹٿ خن ڀځعىط ٬ځ ڄٹعق ٸدوىن خؼبع٭ځٷ جبسددض خعبمد٬دض خحملځص، 47.06ٱن وعمڃ خڀٹدوىن ٸڃ .خڀٽځمص خن ؼبٹ خڀځفىص

. خڀ خڀج وٹ٥ص و٩دڂ، مث ؤ٬ىي ؼبٹ خڀځفىص

:ادلغخشبس انغذ زلذ األظبس خڀ خڀج خحملعڂ،

ڄيت، ڄج،

ڀٹ سٷ ؤن خظٵٹىد ټئدء خڀٵٶ يف ووش خڀئدء، وز٭ ؤو خن ڄه خڀجدص، ؤن ظرل صب٫ خڀٵٶ زدڀعوض خڀٹ٥د٬ص، و٥ځر

ڄه خڀجدص ؤن ظمك خن دبد جبم٫ خڀعوض ٸ ظوىهد، وټڀٻ ود زدعبش خڀظبص ڀځمفځ ٸسٿ ؤن مب بذل ڄٹعق

. خڀٹدوىن :انغذ انشئظ

ظوٿ يف ؿبځ، وڀٽه يبٽه ڀځ٭مځعن ؤن ظعمخ يف وٵ خڀىٸط، ڀ ىدٺ ؤ ڄدو٫، كبه يف خوع٩د ظوض خڀٵٶ خڀربؼبدوص ڀعفځهد

وظوىهد يف ؿب١ خعبځص ټمد خظٵٷ ٬ځ يف ووش خڀئدء، خڀٽځمص ڀځ ڄٹ عبىص خؼبدڀص وخڀعفهخض وخڀعى٣٥ وخڀعىمص خعبهىص ڀعٹن

.ظٹ خڀځفىص لىپ خؼبٹعق، ظٵ١ٿ :ادلغخشبس انغذ ػبذ انشحى ػزى

خڀ خڀج،

خڀ خڀى، ؤوىخيت، بوىخين خؼبعده،

ز٭ خڀعىط ٬ځ خڀٹدوىن خؼبدرل، ظخط خڀځفىص خٸعخق ٸدوىن خؼبع٭ځٷ جبسددض خعبمد٬دض خحملځص، 47.06ٱن وعمڃ خڀٹدوىن ٸڃ

زع٭ٿ لىپ ظف٫ خڀٽه خٸعدي ڄ بذل ب٬ٵدء خؼبى٭ن خڀ٭ٹدن ڄه ؾبمى٬ص ڄه خڀ١خجر خؼبىى ٬ځهد يف خؼبووص خڀ٭دڄص

. ڀځ١خجرو٠ٵدء خڀمىڀص ٬ځ خ خڀع٭ٿ، وڀځٴ٫ زعٵ٭ځ خزعخء ڄه

سو ڄه خڀڂ خڀعٹڂ دبٹعق خڀٹدوىن خ ڀعٱن 2010ٴدظك ىد خؼبع٭ځٷ جبسددض خعبمد٬دض خحملځص، 47.06وظعمڃ خڀٹدوىن ٸڃ

، وڀٻ ٸ بيخؾ خ٬ٵدءخض خؼبع٭ځٹص 41 و6وىد خؼبديظن زدڀٽه خـعمد٬، ٬ځ خ ڄد مت بٸخي ڄه ب٬ٵدءخض يف خؼبووص

.خڀ٭دڄص ڀځ١خجر ڀخ وعٹڂ هبخ خؼبٹعق ڀىى٢ ؾبځ خؼبعده بهبدزد يف ظٵ٭ٿ خ خـخء، خڀ زبٵ ؤنبع ووٸ٭ ٬ځ ربن خڀٹش خڀخجص ڀٵحدض ١٬ص ڄه ؾبعم٭ىد، ٸ خٸعىدء ٽه خـعمد٬ ڄ٭ زدد

. ڀځٽه وڀٵدجش و خڀوٿ خحملوي .وٽخ

:انغذ انشئظ . ب دل ٽه ىدٺ ؤ ظوٿ، ؤ٬ خؼبٹعق ٬ځ خڀعىط

20

. خؼبديش خڀٵش، خڀٽځمص خن ڀځ خڀى خحملعڂ :انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلب

ٴ٭ ڄٹعق خڀٹدوىن إيت ڀٽمٿ خؼبٹع١دض خعبش خڀيت مت بيودؽبد وىيٶ ٬ځ ڄووص خڀ١خجر، وخڀيت سبط يخعهد يف عبىص خؼبدڀص،

٬ځهد زدصبد٪، وخغبٽىڄص ظؽمه ي خؼبسديش، وٸ زدټعهد وپ .ڄىدٸدض خڀځفىص ؼبٹعق خڀٹدوىن خؼب٥وق لدڀد ٬ځ خعبځص خڀ٭دڄص

وزدڀعدرل ٴةوىد وؽمه ڄؽٿ ي خؼبٹعلدض خڀيت هتٲ بذل ظف٫ خڀٽه خـعمد٬، ٤سٹد ڀځدص خڀدڄص ڀدلر خعبڀص خؼبځٻ

ؿبم خڀدي، ظځٹ ټٿ خڀعإ ڄه ٤ٲ ؾبځ خؼبعده، وو . زدصبد٪ خغبدٿ لىپ خ خؼبى٠ى٪

. ٽخ خڀ خڀج :انغذ انشئظ

ٽخ، بخ دل ظٽه ىدٺ ؤ ڄل٩ص، إ٬ ٬ځٽڃ خؼبديش . خصبد٪: خڀٵش خڀيت عٽىن ڄىهد خؼبٹعق ڀځعىط . خصبد٪: ؤ٬ ڄٹعق خڀٹدوىن زڄع ڀځعىط

بن وخٴٷ خجملځ خؼبىٸ ٬ځ ڄٹعق خڀٹدوىن ٱن وعمڃ خڀٹدوىن . خؼبع٭ځٷ جبسددض خعبمد٬دض خحملځص47.06ٸڃ

ٿ ىدٺ ظٵن خڀعىط؟ ظٵ١ٿ خڀ ... مب خن بذل خظبمعى . خؼبعد خحملعڂ

:ادلغخشبس انغذ أمحذ انخىض . ٽخ خڀ خڀج خڀديش خؼبعده،

ؤوىخيت خؼبعدخض خحملعڄدض، خڀ خڀج، زدڃ ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش، ؤظىدوپ خڀٽځمص يف

، ڀىسن 2010ب٤د ظٵن خڀعىط ٬ځ ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ڀىص ڀځمفځ خؼبىٸ وڀځؤ خڀ٭دڂ خڀى٤ين وخ٬ڄ ؤ١د، ؼبدخ دل وىض

ڀٵدجش خ خؼبو٪؟ مث ؼبدخ ڄىٸٳ خڄعىد٪؟ظعىهبد ڀٽٿ خؼبل٩دض وخؼباخوخض خڀيت ٬رب ٬ىهد خڀ ج

خڀٵٷ يف دٸدض ـبعځٵص ڄه خؼبخوځص خڀيت ؤڀٹدد زدڄ، وخوفدڄد ڄ٫ خؼبىٸٳ خڀ ٬ربود ٬ى يخوٿ عبىص خؼبدڀص، وخؼبىخٸٳ خڀيت ٬رب ٬ىهد

ڄج خڀديش خؼبعدون خحملعڄىن ؤؼىدء ڄىدٸدهتڃ ڀځمخودض خڀٵ٬ص، وخ٬عسدخ ټڀٻ ؼبد فځىدي و٬دىدي ڄه ظٹد٬ وظځٽا

خغبٽىڄص يف ڄدهتد وڄىخټسعهد زدٹد٪ وخڀ٬ص خؼب٥ځىزن ڀوخ . وخڀىدڄدض خڀيت ؤ٤ځٹهد ـڀص خؼبځٻ

وو٩خ ټڀٻ ڀ٭ڂ خعم١د ڄو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل، و٬ڂ سبؽځ زدڀ٭مٷ خؼب٥ځىذ حځص وخعمٹدٸدض خڀ٭ص خڀؽدوص ڄه خڀ٭ه خعب، وخ٬عسدخ ڀ٭ڂ ؤو ٠٭ٳ سبؽٿ خغبٽىڄص يف ـٿ خڀٹ٥د٬دض ڀ١ىخز٣ وٸڃ

خغبٽدڄص خؼبادظص، ڀه وىض ڀٵدجش خؼبو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل، و ڄو٪ ٭ يف ظخزني خؼبدڀص وخـخجص بذل ظزن خڄص زون ئص

وخ٠مص، خض ؤز٭دي خٸعديص وڄدڀص، آوص وڄعى٥ص خؼبي وز٭ش . خؼبي ؤ١د

ڀه وىض ټڀٻ ڀٵدجش خ خؼبو٪، و دل عم١ لفڃ خټخدض ڄه ـهص، وخـعهدي يف بزخ٪ ڄٽدوڄدض ٸىص ڄه إهند .خڀعٵد٬ٿ بهبدزد، وزدڀ٬ص خؼب٥ځىزص ڄ٫ خڄص خٸعديص وخؼبدڀص خڀ٭دؼبص

ڀه وىض ڀٵدجش خ خؼبو٪، و دل ٹڂ ؤـىزص يٸٹص وودـ٭ص ٬ځ خٽدض خـعمد٬ص، خڀيت ؤسمط ظعىدڄ زٽٿ ڄځمى

. وڄځمى٦ڀه وىض ڀٵدجش خ خؼبو٪، و دل ٹڂ بلد مشىڀد

. ڀځمى٩ىڄص خڀ١سص، زٿ خټعٵ زةـخءخض ٨ٴص ڄىدسدظصڀه وىض ټڀٻ ڀٵدجش خ خؼبو٪، و دل عـڃ دبد ٴ

خڀٽٵدص خوڀىدض خؼبع١مىص يف خػب٥ر خؼبځٽص خڀدڄص، وودص ڄىهد . و٥دذ خڀ٭ خون

ڀه وىض ڀٵدجش خ خؼبو٪، و دل ٹڂ ټڀٻ ـىخزد لدظبد وهندجد ٬ځ بق ىوٶ خؼبٹدص ٬ځ كبى ١مه خعٵديش خڀٵحدض

.خؼبعهٴص ڄه خڀ٬ڃ خڀ ٹڄ

بهند دڀص وىـههد ڀځمٽىڄص، آڄځن ؤن ظىط وزدعمدڂ وجبص . ڀځٹىش خٸعخلص خڀسىدءش خڀيت يبؽځهد لزىد

. وٽخ خڀ خڀج :انغذ انشئظ

ٽخ خڀ خؼبعد خحملعڂ، ٿ ىدٺ ڄه خڀعوٿ؟ خڀ .ٴ١ځ

:ادلغخشبس انغذ زلذ فضه .ٽخ خڀ خڀج

خڀ خڀج، خڀ خڀى،

21

ڄج خؼبعده،ٴين ؤن ؤظىدوپ خڀٽځمص يف ب٤د ظٵن خڀعىط ڀٵدجش خؼبخوص

، خغبټص خڀ٭سص زىخ٥ص ٴٹهد ىظط ڀٵدجش 2010خڀ٭دڄص ڀىص ي خؼبخوص ڀ٭ش ؤسدذ، وڄه ٠مىهد خوخ خڀٽربي، خڀيت ٴعمهد

ـڀص خؼبځٻ ڄى ظىڀ خڀ٭، ىخء ظ٭ځٷ خڄ زدعبدور خٸعدي ؤو .خـعمد٬ ؤو خڀؽٹديف، ؤو خڀسىص خڀعمعص خڀيت ظىف ټٿ ىڂ

ىظىد ڀدحل ي خؼبخوص هند يزض ڄلځص خڄص خٸعديص خڀ٭دؼبص زٽٿ بهبديب، ڃ ؤن ي خڄص ټدن ؽبد ظإؼن ځيب ٬ځ ٬ي ټسن ڄه خڀوپ، وخؼبٱذ وخغبم هلل دل ٽه ڄه ٠مه اء

.خڀوپ خڀيت ظإؼض زٽٿ ځيبىظىد ڀٵدجش ي خؼبخوص هند ؤظط زدڀعىٵٳ ڄه خڀ١خجر ڀٵدجش خؼبعؽمه، د خعؽمد خڀ ى٭ٽ بهبدزد ٬ځ خڀ

.خڀ٭دڄځص خڀٱځص يف و٤ىىد خڀ٭ .ىظىد ڀٵدجش ي خؼبخوص، ڄه ڄىٸ٭ىد ټ٥ٲ يف خځسص

ىظىد ڀٵدجش ي خؼبخوص هند ـدءض زعىٵٳ ٬ځ خؼبعهځٻ ڄه وپ ظوځهد يف خجملدپ خـعمد٬، وټڀٻ دص خڀٽه

. خـعمد٬ىظىد ڀٵدجش ي خؼبخوص هند زؤض هتث خڀعى خعب

ڀځفهدض يف ب٤د خڀعم١ن عٹپ خعبهص خعبىىزص، ٤سٹد ڀځىؼٹص خؼبٹڄص ڄه ٤ٲ خؼبٱذ ڀٵدجش ؾبځ خڄه، بن ىدٺ ظىـ كبى

. دص خڀٹذىظىد ڀٵدجش ي خؼبخوص و زؤض خغبٽىڄص ظعف كبى دص خڀٹذ وظف٫ خعبمد٬دض وخڀسځدض، زپ ڄه ؤن ظٽىن ظ٭مٿ يف

.خؼبخن خيخ عسؤ يف ؾبدپ خعؽمدىظىد ڀٵدجش ي خؼبخوص زٱص ي٬ڃ خجملدپ خڀٹو وخجملدپ

خڄدٱ، خڀ ؤ٥٬دي ـڀص خؼبځٻ ؤنبص ٸىي، زدڀى٩ بذل ربټ خڀىڄ ىد وىدٺ، عٱٿ ڀٿ هند، وإڄٿ ڄه خغبٽىڄص ؤن ظىخټر د

خڀعمٺ خؼبځٽ، وزود ظر بذل دص خڀٹذ لىت وسع٭ ڄه . خڀيت يؤزىد ٬ځهدخؼبټص

.وٽخ خڀ خڀج

:انغذ انشئظٽخ، ٿ ىدٺ ڄه ؤن ٵ ظىع؟ خڀ خڀج خحملعڂ

.ظٵ١ٿ

:ادلغخشبس انغذ ػبذ احلذ فبحت خڀ خڀج، خڀ خڀى،

خڀظدن وخڀديش خؼبعده،يف خڀٵٷ خڀٵخرل ڀځىلش وخڀيبٹخ٤ص، دبـ٭عىد خـعمد٬ص خڀيت

ـء ؤد ڄه ڄـ٭ص خڀٵحدض خڀ٭١ص ڄه خڀ٭ر خؼبٱيب، ، 2010خوعود ؤن وعمىٸ٫ يف ظىعىد ٠ ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ڀىص

ڄىٸٵىد خ ىؾ يف دٶ ؤوىد وىض ٬ځ خڀٹدوىن خؼبدرل دب٭پ .٬ه خو٠د٪ خٸعديص وخـعمد٬ص وخڀدص زسيود

ڄو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل ـء عـڃ دص ڄد يف ي خڀسي، وٸ ٬ربود ٬ه ٬ڂ ٸىد٬عىد زدؼبلځص خڀدص خڀيت ذبعدد خڀسي ڄه وپ

خوعىدٸدض خؼبع٭يش يف ڄد خوعٹدپ خڀيبٹخ٤، و٬ربود ؤ١د ؤن ڄ٩د خػبد وخؽبدص خـعمد٬ن وبعدـدن بذل ـه ټسن ڄه

٤ٲ خغبٽىڄص، وـبعځٳ خؼبعوځن يف خجملدپ خٸعدي وخـعمد٬ ڄه ؤـٿ ڄىخـهعهد، وڄه خؼباخض خڀوڀص خڀيت ظ٫١ زيود يف ظخظسص

ظٴىد، ب يڀٿ ٬ځ ؤوىد حبدـص بذل ـه ټسن ؼبىخـهص خػبددض .وخؽبدص خـعمد٬ص

ټڀٻ ىظىد ٠ خ خڀٹدوىن، وىد و٭عرب زإن خؼبلځص خڀىڂ ڄلځص خڀعف، ڄلځص ئص ـش ڀعزن خڀدص، ڀعزن خٸعدي، ڀعزن خـعمد٪، وڀعزن خ٬ڂ خڀ٭مىڄ، خڀىڂ ڄ٥وق ٬ځىد ټسځ

ؤن و٭ خڀى٩ يف ز٭ خؼبځمدض، ؤن و٭ خڀى٩ يف ڄي قبد٬ص خؼبٹدزص خٸعديص وخؼبدڀص خغبدڀص ڀعزن زځود يف خؼبعٹسٿ يف ب٤د

.خڀعٽعض، ويف ب٤د خڀ٭ىؼبص خعبدٴصټڀٻ وٹىپ زإن ڄو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل دل إض زء ڄسد ؼبځمص خڀٱځص خؼبٱزص، بخ خٸعود ٬ځ ظ٥سٷ خعبء خڀؽدين ڄه خڀعىٵ ڄه خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ، خڀ ى وعدؾ ڄٵدو٠دض

دل إض زإ 2009، ٴمٵدو٠دض خغبىخ خـعمد٬ ڀىص 2008 .ـ

ټڀٻ و٭عرب زإن خڀع٭ض خڀيت ظٹڄىد هبد ٬ځ ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص، وودص خڀع٭ٿ خؼبع٭ځٷ زة٬ديش خڀى٩ يف خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ، وخڀع٭ٿ خؼبع٭ځٷ خبځٷ ٠سص ظ١دڄىص ٬ځ خڀؽوش دل ځٹد ڄه ٤ٲ

خعبم٫ خعمدن، ڀڀٻ و٭عرب زإن خ خڀٹدوىن دل ىٵىد ټٱځص،

22

ودل ىٳ خڀ٭ر خؼبٱيب ڀځعٵٽن يف ڄعٹسځ ٬ځ خ٭ش خؼبع٭يش، . ڀڀٻ ىظىد ٠ خ خؼبو٪

.ٽخ خڀ خڀج :انغذ انشئظ

.ٽخ، خڀ خڀج خحملعڂ ظٵ١ٿ :ادلغخشبس انغذ زلذ األظبس

.ٽخ خڀ خڀج خڀ خڀج، خڀ خڀى،

ؤويت، بوىخين خؼبعده،خظبمىخ رل زدڃ خڀٵٷ خعٹرل ڀځىلش وخڀع٭ديڀص ؤن ؤئټ ڄه

خ خؼبىرب ؤوىد ٸمىد وزٽٿ ٸىش ز٬ڃ خغبٽىڄص وڄسدټص خڀٹدوىن خؼبدرل ، وڀٻ ڀ٭ش خ٬عسدخض ڄه ؤنبهد ټىن خغبٽىڄص 2010زڃ ىص

ـدءض هبخ خڀٹدوىن خؼبدرل، و ظعىٴ ٬ځ بعخظفص وڄىهفص ڄعٹسځص ڀځ٭مٿ، وڄه وؽبد ـدءض ز٭ش خٸعخلدض وڄد٫

ټڀٻ ڄه ؤـٿ ي٬ڃ وبـخءخض ڄه ؤـٿ ربٵ خٸعدي وي٬م، وخڀٹىش خڀخجص ڀٽدٴص خؼبىخ٤ىن، وټڀٻ ڄه ؤـٿ خڀديش ووځٷ ٬ي ټسن ڄه ڄىدر خڀٱٿ، وټڀٻ خڀٴ٫ ڀڄدڂ زدعؽمد خڀ٭مىڄ

وخػبى، وؤټؽ ڄه خ وخٺ ـدءض زةـخءخض ٬ش ٭دٲ خڀٵحدض خټؽ ودد وخؼب٭ىش، وخ٬عىدء زدڀ٭ددل خڀٹو وخؼبىد٤ٷ

.خعبسځص

مث ټڀٻ ـدءض خبځٷ خڄٿ وؿبدزص خڀإ ڀي خؼبٱدزص، وخ ى خڀء خد، ټڀٻ ـدءض هبي خـخءخض يف ٨وٲ ـ ٭سص

٬دؼبد، وڀٽه ٬ٴط ټٳ ربعى خڄص، وټٳ زبؾ دؼبص، وخؼبٱدزص ټڀٻ ټځهڃ خعٵديوخ ڄه ظځٻ خـخءخض، وخ ټځ ـدء ڀع٬ڃ خڀدص خڀيت ظبهد ـڀص خؼبځٻ وي خهلل خو٥ٸد ڄه خٴععدل

.ڀځوش خڀع٭ص هبي خڀٹسصبن كبه يخجمد وإڄٿ ؤن ظ٬ڃ خغبٽىڄص ڄد ـدءض ز ڄه بـخءخض

ب٠دٴص، وؤن ظځعڂ دبد خڀعڄط ز يف و٥دٶ و٥ص خڀ٥ٷ، خڀيت . زدټىدد، وي٬مىدد، وى٬مهد ڄديخڄط يف وڄص خڀدحل خڀ٭دڂ

.وٽخ ڀٽڃ :انغذ انشئظ

.ٽخ ڀځ خڀج خحملعڂ، خعد لدـ ظٵ١ٿ

:ادلغخشبس انغذ أمحذ حبصزڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ خڀش وخڀڂ ٬ځ ود ؿبم و٬ځ آڀ

.ومس وځڃ .ٽخ خڀ خڀج

خڀى خحملعڂ، خڀخض وخڀديش خؼبعده خحملعڄن،

زو يخوٿ ٴٷ خڀعمدڀٳ خعخټ ىظىد زدهبدذ ٬ځ خ خؼبو٪ ٸدوىن خؼبدرل ڄ٫ ڄجىد يف خځسص، وو٭عرب ؤن خ خڀٹدوىن

ـدء ز٭ي ڄه خڀٹ١دد خڀيت هتڃ خڀ٭ر خؼبٱيب، وټڀٻ و٭عٲ ؽبي خغبٽىڄص ؤهند ؤقبض ٬ي ڄه خؼبد٫، ىخء ټدوط خٸعديص ؤو

خـعمد٬ص ؤو ؼٹدٴص، وټڀٻ ٬ځ ؤ ي خغبٽىڄص ـڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي وي خهلل، خڀ ڄد ٴعث ؤو و ټٿ خڀٹي، وټڀٻ

.خؼبن يف خ خ٤دووعمىن ؽبي خغبٽىڄص ټٿ خڀعىٴٷ وخڀىفدق يف ڄهدڄهد، وو٥ځر

.ڄىهد ؤن ظ٥سٷ خ خڀٹدوىن خؼبدرل حبخٴني، و ٽخ ـ :انغذ انشئظ

.ظٵ١ٿ خڀ هبى :ادلغخشبس انغذ أمحذ هبظ

خڀ خڀج، خڀ خڀى،

خڀخض وخڀديش خؼبعده خحملعڄن،زدڃ ؾبمى٬ص خربدي خؼبٱيب ڀځٱٿ وٵ ؼبدخ خڄعى٭ىد ٬ه

خڀعىط؟ وڀٻ و٭عرب ؤن ي خؼبخوص، ڄخوص ؾبمٵص، د خڀٹدوىن خؼبدرل ؾبمٳ زدڀىسص ڀځمإـىه وخڀ٥سٹص خڀ٭دڄځص خؼبٱزص، و ځيب

.لدـدض خؼبىخ٤ه وخؼبإـىهبن خؼبىخ٤ه ٽعى زىنخن خڀديخض خؼبععدڀص يف ـٿ خؼبىخي

خعهټص وخڀٱخجص، خؼبىخ٤ه وخڀ٭دڄٿ وخؼبى٨ٳ خغبدـدض خدص ڄه مص وظ٭ځڃ وظٽىه وٽه وظٱٿ، ٬ڂ خٸدء .وخڀعهم وؿبدزص خڀٵٹ، وؿبدزص خڀزىوص وخحملىزص وؿبدزص خڀىش

بن خڀ٥سٹص خڀ٭دڄځص خؼبٱزص دل ظعفر ؽبد خؼب٥دڀر يف ـځدض خغبىخ خـعمد٬ ټځهد، وو٭عرب ؤن خڀ٥سٹص خڀ٭دڄځص خڀ٭مىي خڀٵٹ

ڀٸعدي خڀى٤ين، وخڀيت ٤لط ٬ش ڄ٥دڀر يف ـځدض خغبىخ خـعمد٬ ڄه خڀديش خڀ٭دڄص يف خـى، وڄخـ٭ص ڄى٩ىڄص خـى يف

23

خڀى٨ٵص خڀ٭مىڄص، ٬خڀص ـسدجص، بق ڄى٩ىڄص خعبسددض، بق ڄى٩ىڄص خڀعٹد٬، بڀٱدء خڀ١سص ٬ځ خؼب٭ددض، خڀديش يف خؼب٭ددض،

.خق خيخ، خق خڀٹ١دج، خڀعٸص خعؽىدجص

ڀىد وي ظ٫ وؼنش خٸعدي خڀ٫ وخڀزك خڀ٫، ټڀٻ ي خؼب٥دڀر وخغبدـدض، خڀيت دل وځمهد يف خ خڀٹدوىن خؼبدرل، ٴةن ؾبمى٬ص

. خربدي خؼبٱيب ڀځٱٿ ىظط زدڄعىد٪ ٬ه خڀٹدوىن خؼبدرل ڀىص .وٽخ

:انغذ انشئظ .هبخ ٽىن خجملځ ٸ ؤهن ـوڀ، ظٵ١ٿ خڀ خؼبعد

:ادلغخشبس انغذ ػبذ اهلل ػطبػ .زڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ وځ خهلل ٬ځ آڀ ومس ؤصب٭ن

خڀ خڀج، خڀديش خؼبعده،

ؤظىدوپ خڀٽځمص زدڃ خربدي خڀى٤ين ڀځٱٿ زدؼبٱذ ٴ سر ، 2010ڄ٭د٠عىد، وظىعىد زدؼب٭د٠ص ٬ځ ي خؼبخوص، ڄخوص ىص

ىدٺ ؤسدذ ٬ش يف لٹٹص خڄ، يخ٬ ڀټد، ڀٹ ٴځىد ٴهد يف ڄىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص ؼبىعځٳ خڀىخخض، ودص خڀىخخض

خض خنبص خـعمد٬ص، وخڀځ ٬ىد خڄعخي ٬ځ ٭ ؤځر .خؼبىخ٤ىن

وڀٽه إټ خسدذ خدص لر ظٹ ؼؼص ؤو ؤز٭ص : ؤسدذ ؤدص ڄهمص

ؤوؽبد د خؼبو٪ يدپ ٸدوىن خؼبدڀص يخجمد ټدوط ظ٭ود خڀىخش يف خڀىىخض خڀٵد٤ص، وٸ ٴ٭ځعهد يف ىص وخلش ؤن ظ٭ د ڄو٪ خؼبخوص ٬ځ خؼبټدض خڀىٹدزص ڀعإو زؤهد، وڀععند ټمد ٴ٭ځط

ڄ٫ ڄادض ؤوي، وڀٽىهد دل ظٵ٭ځهد ي خڀىص، وٸ ٬دظسىد خڀىخش .٬ځ ي خؼبإڀص، وي خؼبإڀص ڄهمص وؤدص

خؼبإڀص خڀؽدوص ى ؤن ي خؼبخوص دل ظعفر ڀځم خيىن ڄه خؼب٥دڀر خؼبو٬ص ڀځىٹدزدض ٬مىڄد، وودص خربدي خڀى٤ين ڀځٱٿ

زدؼبٱذ، ڄىهد ڄد ع٭ځٷ زعمن خـى وخڀوٿ، زٿ ؤټؽ ڄه خ ؤن خغبٽىڄص ٴ١ط ڄسجد ڄىدٸص ي خٴٽد، و٭ين ؤـځعهد بذل ىص

2012.

خڀٹ١ص خؼبع٭ځٹص زعمن خڀوٿ ٬مىڄد، وڄىهد خڀديش يف خـى ؼبىخټسص ـبعځٳ خڀديخض خؼبعٽش يف خ٭د وخؼبدجٿ خڀځ ٬ىد

.٬ٸص ڄسدش زدڀعإؼنخض خڀځسص ٬ځ خؼبىخ٤ه و٬ځ خـن بذل 2003ټڀٻ ؤئټ ٬ځ خڀعٸص خعؽىدجص ڀىىخض ڄه ىص

، وىدٺ ظخټمدض ټسنش ٲ خؼبى٨ٵن ىع٩ون 2010ىص ظٸدهتڃ، ودل ظعفر خغبٽىڄص ؽبخ خڀ٥ځر، ودل ظربؾب ټڀٻ يف ي

.خؼبخوص ؤڀٳ يڃ، ٬ځ خٸٿ 36ټڀٻ ٴ٫ خغب خيىن ڀـى بذل

ؤڀٳ يڃ خڀځ خغب خيىن ڀـى خڀيت ظ٥دڀر 30زد ٭٥ىد .هبد خڀىٹدزدض

ټڀٻ ڄد ـدء ز خؼبو٪ ؤو ٬مىڂ خـخءخض خڀيت ظع٭ځٷ ، 2008زعمن خـى، ى ٴٹ٣ ظىٵ ؼبد ٠٬ع خغبٽىڄص يف ؤزٿ

.وخڀيت ٴ١ع ـٿ خڀىٹدزدضټڀٻ ڀ ىدٺ بـخءخض وخ٠مص وؿبيش ڀعمن يوٿ خڀ٥سٹص

خڀى٥، خڀ٥سٹص خڀى٥ خڀيت ټؽ خڀٽڂ ٬ىهد وخغبػ ٬ىهد، زٿ ؤټؽ ڄه خ ؤو وديي وي٬د بذل ڀٻ ـڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي

.لٵ٩ خهلل، وڄ٫ ڀٻ دل ظعفر خغبٽىڄص ؽبي خؼبدجٿ ؽبخ وڀٱني ڄه خسدذ، خڀيت يبٽه ؤن وسٹ ىد د٬دض ڀىعٽځڃ

ٴهد، ىظىد زدڀٴ ؽبي خؼبخوص، آڄځن ؤن ظإو خغبٽىڄص يف ١ىن ي خڀىص ٬ځ خٸٿ، زىخ٥ص ڄخوص ظٽمځص ؤو ند ؼبٹعلدض

. خڀټدء خـعمد٬ن .وٽخ خڀ خڀج، ٽخ خڀديش خؼبعدون

:انغذ انشئظٽخ ـ ڀځ خؼبعد خحملعڂ، خڀٽځمص خن ڀځ خڀى

.خحملعڂ :انغذ انىصش ادلكهف ببنؼاللبث يغ انربدلب

.ٽخ خڀ خڀج .زڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ

ؤو ؤ ؤن ؤ٬ىي بذل ڄد سٷ ؤن هظ عبدن خجملځ، وي خڀٹد٬ص ڄه ڄىدٸدض ىص وڄعٵ١ص لىپ ظىـهدض خڀٹدوىن خؼبدرل

، ولىپ خڀعخزن وخلدض خڀيت ظ٭عڂ خغبٽىڄص 2010ڀىص .خوعهدـهد يف ب٤د ڄٹع١دض خ خڀٹدوىن

24

وؤوي ؤن ؤزدي زإن خغبٽىڄص دل ظٽه ظىع٩ ؤن ظىؽ خؼب٭د٠ص خڀى يف ٤ٹهد، ٴٹ ٸدڄط خؼب٭د٠ص دبد ظ٭عٹ ؤو وٿ يف مڃ يود،

.ټمد ٸدڄط خځسص دبد ظ٭عٹ ؤو ټڀٻ ڄه مڃ يودوڀڀٻ ٴٹ ؤوض خڀٽځمص ٽ خعبم٫، ؤٽ خځسص ٬ځ

خڀو خڀ ٸدڄط ز يف ڄدوش خغبٽىڄص، ڄدوش ٬ٹوص ظٹىڂ ٬ځ خغبفص وخؼبى٥ٷ، ن دٴځص ٬مد ظهي زيود ڄه ؤوخ ټربي

ڀق وخڀسىدء، ڄٹڄص ټځمد خٸع١ خڄ ڀٻ ڄل٩دهتد .وخٸعخلدهتد، خڀيت ٬مځط خغبٽىڄص ٬ځ خعمدڂ هبد وخو هبد

ټمد ؤن خغبٽىڄص لط يف ټٿ خوٸدض ٬ځ ؤن ظعم٫، ؤن ظٱ زةڄ٭دن بذل ڄل٩دض ٴٶ خؼب٭د٠ص وخوعٹديخهتد، و٬مځط .ټڀٻ ٬ځ ؤن ظعفدوذ ڄ٫ خٸعخلدهتد ټځمد خٸع١ خڄ ڀٻ

ويبٽه ؤن ؤفٿ، زٽدڄٿ خ٬عخ، ؤن ٬يخ ڄه خلدض خؼبهمص خڀىخيش يف ڄو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل، ووىد ڄىهد ظځٻ خؼبع٭ځٹص

زعف٫ خڀٽه خـعمد٬ زعىـهدض ڄه دلر خعبڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي وي خهلل، ٸ ڀٹط خڀعفدوذ خڀٽدڄٿ ڄه ٤ٲ صب٫ .ڄٽىودض خ خجملځ خؼبىٸ، لػ مت خڀعىط ٬ځهد زدصبد٪

بن، لىمد عڃ خڀعىط ٬ځ ڄو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل زدڀ٥ٹص خڀيبٹخ٤ص خؼب٭مىپ هبد يف ټٿ يوپ خڀ٭ددل، عڃ خڀو٪ خزعخء ڄه

ٴدظك ىد يف ظىٵ ڄٹع١دض خ خڀٹدوىن خؼبدرل، لػ ىسٱ ؤن ظع٭سإ ټٿ خعبهىي، ىخء ـهىي خڀه دووي ؤو خڀه ٬د٠ىي، ؤو ؤوجٻ خڀه ؤووخ خڀ٥ٷ خڀى٣ ڄد زن خؼب٭د٠ص وخڀعإ، لػ ىسٱ ؤن

وع٭سإ صب٭د ٴ٭ ڀٴ٫ ڄد ظىخـه زيود ڄه ربدض خٸعديص ڄه ؤـٿ ڄىخځص خڀمىي يف وـ خڀعمىض خڀيت وخـعمد٬ص وؼٹدٴص

٭ٴهد خڀ٭ددل، لىت و٩ٿ يف ڄىإي ٬ه خڀعإؼنخض خڀځسص ؼبد ٭عمٿ يف .خڀ٭ددل ڄه ظٱنخض يف خجملدپ خڀد وخٸعدي

بن، ؤٽ خعبم٫، ؤځسص وڄ٭د٠ص ٬ځ ڄدنبدهتڃ خڀٹمص يف .بىدء ڄىدٸدض ڄو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل

ؤڄد زدڀىسص ڀوىخن خڀىٹدزن ڄه ـبعځٳ خوعمدءخهتڃ، ٴإٸىپ زإن خغبىخ ڄعم و٩ٿ ڄعمخ، وخغبٽىڄص ڄممص ٬ځ ؤن عىخٿ خ خغبىخ بذل هندع، دبد وبٹٷ ڀځ٥سٹص خڀ٭دڄځص يف زيود ڄ٥دؿبهد يف

،.خغبدش خغبش وخڀٽيبص . ٽخ ڀٽڃ، وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل

:انغذ انشئظٽخ خڀ خڀى، هبخ بن ٽىن ؾبځىد ٸ ؤهن ـوپ ؤ٬مدڀ

، و٭ين ٤س٭د 2010خڀىڂ زعىع ٬ځ ڄو٪ خؼبخوص ڀىص هبي خؼبىدسص ؤن ؤٸڂ خڀٽ خعبٿ ؤو ڀځمعده خحملعڄن ؤ١٬دء

ڄٽعر ؾبځ خؼبعده، وڀځش خڀجص وخڀديش ئدء خڀٵٶ وئدء خڀځفه ٬ځ له ڄىخټسعهڃ ٬مدڀىد، و٤س٭د ڄد٬هتڃ

.ڀځجدص، لىت وٿ بذل ڄد وځىد بڀ خڀىڂمث ټڀٻ ؤٸڂ خڀٽ خعبٿ ڀځمٽىڄص ٬ځ ظ٭دڄځهد خعب يف خڀځفدن ڄ٫ ؾبځىد خؼبىٸ، وڀځ٥ىخٸڃ خڀعٹىص خڀيت د٬ظىد، وهځط ڄإڄىعىد، و٤س٭د ڀىدء وـدپ خڀمدٴص خڀه وخټسىود، وؼدزوخ،

.وٴىود حب١ىڃ يف ي خـعمد٬دض .وبذل ڀٹدء آو، وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

************************************************* ڄخوض خڀٵٶ وخجملمى٬دض خڀىدزص يف ب٤د : يهحك

.ڄىدٸص ڄد٫ خؼبخودض خڀٵ٬ص

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انخؼهى وانشؤو انزمبفت واالصخبػت

.زدڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون،ٴين ؤن ؤظىدوپ خڀٽځمص زدڃ ٴٷ خدڀص وخڀ٭دش ز٣ عبىص آخء خڀٵٷ وؤٴٽدي زإن خڀٹ٥د٬دض خڀيت ظوٿ ٠مه خوعد

خڀمصوخڀع٭ځڃ ، و ٸ٥د٬دض خڀع٭ځڃ وخڀاون خڀؽٹدٴص وخـعمد٬ص خوٸدٲ وخڀاون خڄصوخڀؽٹدٴص وخ٬ڂ وخڀسسص وخڀد٠صو خڀاون خـعمد٬ص وٸ١دد خؼبؤش وخش وخڀ٥ٵىڀص واون خؼب٭دٸنو

وٸ٥د٪ خڀعٽىه اون خؼبٹدوڄص وـ خڀعم ووخڀع٭دون خڀى٤ين. خؼبهين

خڀ خڀج،

فشك األطبنت وادلؼبطشة .1

25

بوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش و٬ى خغبٽىڄص بذل بء خڀ٭ىدص خػبدص ڀځٹ٥د٬دض خـعمد٬ص زد٬عسدد خڀټش خدص ڀسىدء خجملعم٫ خڀځڃ خؼبع١دڄه وڀٻ لىت ظعمٽه زيود ڄه خڀىٴدء زدڀعخڄدهتد خڀى٤ىص

.وخڀوڀص وڄىهد خخٲ خمبدجص ٬ن خڀٵصوڄه خڀسه ؤن ى٥ځٷ خ خڀعخڂ ڄه ٸد٬ش ؤدص ذب٭ٿ

وڀڀٻ ٴةن ٴٹىد . خودن يف ځر خؼبو٪ خڀعىمى خڀ٭دڂ ڀځسي ڄعځڄدض خڀىهى زدو٠د٪ خـعمد٬ص ظىٴنوبػ خغبٽىڄص ٬ځ

ڀخجك وخ٭ص ڄه خجملعم٫، و٬ځ خػبى يف ٸ٥د٬دض خڀع٭ځڃ وخڀمص وخڀاون خـعمد٬ص وخڀؽٹدٴص وخڀد٠ص ربٵ٧ ؽبڃ ټخڄص

خڀ٭ خڀىڄ وظاڄه ؽبڃ ڄص خڀه وخڀسن وسبىمهڃ خڀٵدء .خڀول خڀ ا٤ خڀ٭ٸص زن خڀس وڄ٫ خػبدڀٷ سمدو وظ٭دذل

وهبي خؼبىدسص ز ڄه خڀعإټ ٬ځ ؤنبص خڀ٭مٿ خڀ عڃ بقبدي يف ٸ٥د٪ خڀعزص خڀى٤ىص وخڀع٭ځڃ خڀ٭درل وظٽىه خ٤ وخڀسمػ خڀ٭ځم،

خيوخ خـعمد٬ص وخٸعديص ڀځمص،وخڀ عىو ب٬ديش ظظر خؼبىخ٤ىص وـ٭ځهد يف ځر خؼبد خڀعىمى ڀسيود ڀود يف بد٬ص ٸڃ

وخٸعديص وخوٵعدق وخڀعٹڂ، وبوعدؾ خڀىىر خڀدص وخـعمد٬ص .خڀٹديش ٬ځ بقبدق خؼبو٪ خڀيبٹخ٤ خغبخؼ

وڀ٭ځٽڃ ظ٭ځمىن ؤن ٸ١ص خڀعزص وخڀعٽىه ظ٭عرب، يف خڀىخٸ٫، ود وڄ٫ ڀٻ ٴةن ڄد ربٹٷ ڄد خپ ز٭خ ٬ه ڄد هبر، ، ٬ٹىيڄى ڄٵعىلد

خؼبٱذ "زهديش خػبربخء خؼبٱدزص خڀه خعٱځىخ ٬ځ ظٹ خػبمىص، ".خؼبمٽه

بوىد كبر ؤن ڄدټٿ خڀدص خڀع٭ځمص ڀسيود هبر ؤن ظىعپ يف ټىهند ٴځط يف بيخٺ خخٲ خڀيت ظإط ٬ځهد يف ڄلځص

، زٿ هبر ؤن خڀع٭مڃ، وخڀعىل، وخڀع٭ر، وڄٱزص خ٤دزٹص و ى٩ بڀهد دبى٩ى ـ ىخټر خڀعمىض خڀيت و٭هد وكبه وٹسٿ

.٬ځ خڀ٭ص خڀؽدوص ڄه خڀٹن خعب بوىد و٭عٹ يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ؤن ڄد ربٽڃ يف بٸخ خؼبسديت

ى، زدد، دـ ، خؼبټىش ڀځدص خڀع٭ځمص ڀسيودخز٭صضبدص ىعىد خڀى٤ىص، وى خؽبدـ خڀ ىبڂ خڀعىـ خڀعىمى ڀسيود،

٬ځ ؤد ؤن ٽىن ٬ځ لدذ ڄ١مىن خؼبديش خڀعزىص وٵهد، ڀٻ ؤو ع٭ن، يف و٩ود، خزبد خغب خؼب٥ځىذ ڀ١مدن خڀعىدڃ

خڀ١و زن خڀس٭ خڀى٨ٵ خڀعىمى وزن خؼب١مىن خڀ وإڄٿ ؤن

دڃ يف خڀٴ٫ ڄه ڄعىي خڀ٭مځص خڀعزىص وهب٭ځهد ظىخټر .خڀعمىض خؼبعد٬ص ڄه لىڀىد

وڀڀٻ ٴةوىد وٹ ل خڀٹدجمن ٬ځ خڀإن خڀع٭ځم ٬ځ ڄ٭دعبص ڄد ؤ٠م ٭ع ڄى٩ىڄعىد ڄه خوعض ربىپ يون ڄد وسى

٬ځ خـعمد٬و خٸعدي يڀع٭ځڃ يف ؿب٣ لٹٹ پبيڄدؾبڀ ڄه ؤد ڄءڄص خڀعٽىه ڄ٫ خغبدـدض، وڄ٫ ربدض خڀعىمص خؼب٥ولص

.٬ځ زيودوبخ ټدن ڄه خؼبٵ بيڄدؾ خڀع٭ځڃ يف ؿب٥، ٴةن خ خحمل٣ زوي

يف لدـص ڄدص بذل ظإٿ ڄه وى٪ ود سعت ڄه خلعىخء ڄ٭١ځص خڄص وڄىخځص ؾبهىي ظ٭مڃ خڀع٭ځڃ يف خڀسىخي وخدٲ وظٽ

خجملدوص يف ؤود٢ خؼبعمن وربن خڀىڀىؾ بذل خؼبخ ڀعخٺ خڀىٹ خؼبفٿ يف ور خڀعم وخلعىخء ٨دش خؽب خؼب

وڄ٭دعبص ڄ٭١ځص خټع٩د٦ خڀيت ظه ڄعٹسٿ ٬مځص خڀعٽىه زڄعهد ، وبٸخ ظخزن ربٵص ربه ڄه بٸسدپ خڀ٭ى خڀس ٬ځ خعٱدپ يف

.خؼبىد٤ٷ خڀىدجصويف خ خڀي ز ڄه خڀعىس بذل ؤن خڀربودڄؿ خع٭فدرل ٸ خڀعىٵ ع٭ن قبدل بخٺ ټدٴص خڀٵ٭دڀدض خـعمد٬ص وخٸعديص

وظ٭سحص ټٿ خڀ٥دٸدض ڀڀٻ، و٬ځ خػبى ڄد عىٴ ڄىهد زدعبمد٬دض .خحملځص وزدجملدڀ خؼبىعىسص

ولىت وٴ٫ ڄه يـص ـدزص ٸ٥د٪ خڀع٭ځڃ خڀ٭مىڄ و٭عرب ڄسديش ڄه خٴٽد خعبحص خڀيت ع٭ن ربىهد " ظن"ڄځىن ؿبٵ٩ص وزودڄؿ

زىدجٿ خڀعزن خڀځڃ وز٥ٶ خغبٽدڄص خعبش لىت ظدڃ يف ربن " .ڄص خڀىفدق"خؼبٽعسدض خحملٹٹص وذب ڄو٪

وبخ ټىد وفٿ خظدلىد ڀځع٥ى خؼب٥١ي خڀ ظهي ڄخوص خڀٹ٥د٪ ووى٬ص خؼبسديخض خؼبعىش ڀعىٵد و٤ىد وـهىد وؿبځد، ٴةو ٽىن لعمد، يف و٩ود، خ٬عمدي آڀدض ڀځمعدز٭ص وخؼبخٸسص ظ٭خ ؼبسؤ

خڀٵدٴص وخغبٽدڄص خعبش ويءخ ڀځٹى٢ يف خؼبىد٤ وخؼبىڀٹدض خڀيت .زبڂ ظىـهدض خڀربودڄؿ

ىد ون بذل ؤن خڀعمٽڃ يف خڀ٬ڃ خـعمد٬ خؼبىـ ڀځعڄ ووڀځ٥ذ ڄه زن ؤ قبدق خڀ٭مځص خڀعزىص، خڀيت ظسؤ زعمن

ـدزص خؼبخ وخؼب٭د وخعبدڄ٭دض وڄخټ خڀسمػ خڀ٭ځم وظ٥هن ؿب٥هد ڄه خڀ٩ىخ خڀځسص وخڀ٭مٿ ٬ځ ربن خڀعدوص خڀٹدوىوص خؼبى٩مص

.ڀځٹ٥د٪، زدعمخ، ڀعىخټر خڀع٥ىخض

26

وڄه وخـسىد ڀٵط خوعسدي خڀٹدجمن ٬ځ ظزن ٸ٥د٪ خڀع٭ځڃ خڀ٭درل بذل ڄد هبر ؤن ظځ٭س خعبدڄ٭دض وخؼبخټ وخؼب٭د خڀ٭ځد ڄه ؤيوخ يف ظٽىه

وظإٿ وي٬ڃ خڀٹخض خڀسص وبزخ٪ خٴٽد وخڀئي خڀيت ظ٭ .خوعدخض زيود خڀعىمىص

وزه ؤن ٽىن يو خؼبص مث خعبدڄ٭ص ؿبى يف ٬مځص ظىـ خڀعڄ وخڀ٥ذ بذل خوعد خڀعىدض خټؽ ـدزص يف ىٶ

خڀٱٿ، وڄه خ خؼبى٥ځٷ ٴةن ٴٹىد ٬ى بذل وځٷ ڄدڀٻ (Passerelles) زن خعبدڄ٭ص وڄخټ خڀعٽىه، لىت ع خع٭دذ

خڀ٥ځسص ن خؼبعٵىٸن يف زبدهتڃ وڄىمهڃ ٴ خوعد خڀعٽىه يف .زبدض ؤوي

وڀه وإ ؤزخ يف ڄ٥دڀسص خغبٽىڄص زعىٵ خڀعخڄدهتد زدڀٴ٫ ڄه خؼبخوص خؼبىص ڀځسمػ خڀ٭ځم، وسبٽن خڀسدلؽن ڄه خڀىدجٿ

ؼبىخځص خحبدغ يف خڀعىدض خغبىص خڀيت ربعدـهد زيود وبهبدي خڀ٥ٶ خڀٽٵځص حبمدص ي خحبدغ زدڀع٭دون زن ټدٴص خڀٹ٥د٬دض

. خؼبعوځصټمد وىـ ٬ىدص خڀىخش خڀىص ٬ځ خڀٹ٥د٪ بذل ڄد ٭ع خڀٹ٥د٪

وڀڀٻ . خػبى ڄه خظسدٺ وعفص دذ ٬ى خؼبخٸسص وخڀ١س٣ع٭ن ٬ځ خغبٽىڄص خوٽسدذ ٬ځ ب٬مدپ خڀسىىي خؼبع٭ٹځص زدڀع٭ځڃ

خػبى دبد وبٵ٧ ڄځمص خڀٵد٬ځن يف خ خجملدپ ودبد وبم ڄعٹسٿ .خڀىدحص، خڀيت ظسمػ ٬ه ڄعىدض ؤٴ١ٿ يف خڀع٭ځڃ

خڀ خڀج،بن لفڃ خؼباوڀص خؼبځٹدش ٬ځ ٬دظٷ خغبٽىڄص يف ي خڀ٩ٴص خڀيت

ظعڃ زدڀ٭ىزدض خٸعديص خڀيت هد خڀ٭ددل وعفص خڄص خؼبدڀص خڀ٭دؼبص، وڄد ظٵ٠ خڀ٭ىؼبص ڄه ربدض زدظط ذبځدهتد وخ٠مص ڀځ٭دن، ڀ ؤٸځهد ظإؼنخ خڀعمىض خڀىزدجص ڄ٫ ٨هى ؤڄخ ـش دص ون دص وڄعى٤ىص و بن يف ـدجمص ؤوٵځىوخ خػبىد ٸىي يڀٿ

.٬ځ ٶ وٹىڀوبخ ټىد و٭عٲ زإن خڄٽدودض خؼبديص وخڀسص خڀيت ربعٽڃ ٬ځهد وخش خڀمص ڀه سبٽىهد، دبٵيد، ڄه ڄىخـهص ي خڀعمدض، ٴةوىد

يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش وفٿ ڄ٫ ڀٻ خوعض خڀىخ٠مص خڀيت ظ٭ٴهد ڄى٩ىڄعىد خڀمص ڄى ؤټؽ ڄه ىعن، ودذبص زدد ٬ځ

دذ ئص وخ٠مص ڀعن خ خڀٹ٥د٪ وربؽ وظ٥ىي ڀٽىن يف .ڄعىي خوع٩دخض

وٽخ، ٴةوىد ؤسمىد وفٿ يف خووص خونش ظخـ٭د ڄٹځٹد ؼبى٩ىڄعىد خڀمص، ويف ٤ځ٭ص ڀٻ ڄد هظ ؤوخ خق ڄه

ڄدټٿ ؤيض بذل ظىٸٳ ز٭١هد وظسد٤ا خقبد يف خڀس٭ خو، وڄىهد ڄاص 21خؼبى٩ىڄص خڀمص خڀ هڃ سبىٿ وظزن ڄو٪

خعٵدجص، وټدوط زيود ٸ وٸ٭ط زإو ٬ځ ٸ ڄهڃ ڄ٫ خڀسىٻ .خوويب ڀعؽمد

ويف ب٤ڀص ٭ص ٬ځ بعخظفص خڀٹ٥د٪ ڀځٵعش خؼبمعش ڄد زن ڄه ؤـٿ ڄدغبص خؼبىخ٤ه ڄ٫ : "، وخڀيت ضبځط ٭د2008-2012

، ٴةوىد ىٹٳ ٬ځ خڀٽؽن ڄه خڀعخڄدض خؼب٥ش، "ڄى٩ىڄع خڀمصوخڀيت دل عمٹٷ ڄىهد خڀء خڀٽؽن غب خن، ٴدكبد خڀ٭ خڀم

وؿبويص خوعدي و٠٭ٳ خػبڄدض ووٹ خڀعإ٤ن و٬ڂ ڄءڄص خڀسىدض خڀعى٩مص وخيخص ڄ٫ لدـدض خڀٹ٥د٪، وٵ خػبص

.خڀيت يبٽه خػبوؾ هبد ز٭ ؤټؽ ڄه ىعن ڄه ٬م خغبٽىڄص خغبدڀصو٬وش ٬ځ ڀٻ ٴةن خڀٵىخٶ خجملدڀص وخڀىى خٸعديص

ڄدغبص خؼبىخ٤ه ڄ٫ ڄى٩ىڄع "ڀځدټىص ڀه سبٽه ڄه ربٹٷ ٭د ، بن ظٹځ وٴدض خڄهدض وخ٤ٵدپ ٬ى خڀىيش ڄه "خڀمص لدڀص ىص 50 ؤڀٳ ويش لص لدڀد بذل 100 ٬ى ټٿ 227 وظىـ ٬مٿ خڀىخش زدڀٽدڄٿ ؽبخ خڀٱ ٭و ټىو 2015

٭دخ ٭ر خڀعمٹٷ ڄ٫ خٳ يف ٨ٿ خڀو٢ خڀيت و٭ٴهد صب٭د، وخڀيت ظعڃ ٬ځ خػبى زدڀ٭ىزدض خڀيت ظىخـههد ڄى٩ىڄعىد خڀمص ٬ځ ټدٴص خؼبعىدض وٴځهد يف خغب ڄه خوعد خڄخ ن خؼبعىٹځص

و٬ځ خػبى ؤڄخ خڀٹځر وخڀخن، وخڀ٤دن، وخڀٽ، .وخڀ٭ى خڀٽځى

بوىد وځك ٬ځ ٠وش ڄخـ٭ص و٥ص ٬مٿ خڀىخش زٽٿ هب٭ځهد ؤټؽ وخٸ٭ص وڄجمص ڀځ٩وٲ وخڀع٥ىخض خڀيت ؤسمىد و٭هد يف

ويف خ خڀي ٴةن ربىٿ خ٬عمديخض خؼبدڀص خؼبىيش . خووص خونشڀعمن و٢ خڀىڀىؾ بذل خڀ٭ؾ وظ٭ خؼبىخي خؼبدڀص وخڀسص

ڀځٹ٥د٪ وربن و٢ خڀعٱ٥ص خڀمص وسبٽن و خڀوٿ خحملوي ڄه و٩دڂ خؼبد٬ش خڀ٥سص، زدض ؤڄخ لعمد زد٬عسدد ؤوخ هبر ؤن

رب٩ زدوڀص، دبىخخش خڀ٭مٿ خڀ هبر خڀٹدڂ ز يف خڀسمػ ٬ه ربن سبىٿ خڀٹ٥د٪ وربن ؤو٩مع وٸىخوى وـ٭ځ ؤټؽ ـدزص وـځسد

.ڀعؽمد

27

ويف خ خ٤د هبر ؤن ظى وخش خڀمص ؤهند ظ٥١ځ٫ زو وڀڀٻ ٴةو ع٭ن ؤن ظىخټر . خڀىدص ٬ځ خڀٹ٥د٬ن خڀ٭دڂ وخػبد

مبى خڀٹ٥د٪ وخڀ٭مٿ ٬ځ ظڃ خػبد٤ص خڀمص وبوخـهد بذل ل خڀىـىي، ؼبد ڀڀٻ ڄه خو٭ٽددض ٬ځ ڄعىي ربن خڀىڀىـص

.وخڀعى٫ وظ خڀىٵٹدض ولٵ٧ خڀ٥دٸدض وظؽمن خجملهىيخضو يبٽه ؤن ظٱٵٿ ڄى٩ىڄعىد خڀمص خوعٹدپ خڀسىص خڀيبٱخٴص يف

زيود بذل خڀىىوص وڄد عظر ٬ه ڀٻ ڄه ربىض ٬ځ ڄعىي خؼبخ٠ص، ظ ڄه ٬رء خڀعٽٵٿ زدڄخ خؼبڄىص وخڀ٥ىځص خڄ زىظنش

ټمد ؤن ظٱن ؤمبد٢ خغبدش، عظر ٬ىهد ٨هى . دل ع٭ىي ٬ځهد خڀٹ٥د٪ .خڀ٭ ڄه ٬ىخڄٿ خػب٥ خؼبسسص ڀڄخ وخڀىٴدض

،2025 ٤سر ټٿ ىص يف ؤٴٷ 3300بن ڄسديش ظٽىه ظ٭عرب ڄسديش ٤مىلص وـحص ع٭ن ظىٴن خڀو٢ قبدلهد يف ب٤د

وخ ٴ٭ىد بذل . خعظفص خڀىخش خػبدص زدڀعٽىه وخڀعٽىه خؼبعمبؼدش ڄ٭١ځص وٹ خؼبىخي خڀسص يف ٨ٿ خيدي ٸد٬ش ز٥دڀص خػبهبن ڄه ڄ٭د خڀعم وؤ٤سدء خڀ٥ر خڀ٭دڂ وظ٭ؽ ؤوخ خؼبخټ خعبدڄ٭ص

.زٽٿ ڄه ٴد وڄخټ ووـشويف خ خڀي، ٴةن ٴٹىد ٭رب ٬ه ٴ١ خڀعدڂ ڀٽٿ ؤٽدپ

خڀعم يف ظزن خؼبىخي خڀسص خڀعدز٭ص ڀځٹ٥د٪ ىخء يف ٬مځص خوعٹدض ؤو يف ٬مځص خڀعك ؼبىدر خؼباوڀص، و٬ځىد ؤن وفٿ

ؤٵىد ٬ځ ڄد يبٽه ؤن ٽىن ٸ ربٽڃ يف ي خڀ٭مځدض، يف وٸط دزٷ، ڄه يوخٴ٫ ىص ؤو لزص ٠ٹص ٬ځ لدذ خڀٽٵدءش

.وخعمٹدٶوڀ٭ٿ ڄد ؤؼن ڄاوخ ڄه وٹد لىپ ؤ٭د خيوص، هبځ٭ىد وؽن

خڀاخپ لىپ ڄد هبر ؤن ظ٥١ځ٫ ز خڀىخش ڄه ؤيوخ يف خؼبخٸسص وهبخ خػبى . وخڀي٪، غبمدص خؼبىخ٤ه ڄه خعب٫ وخعٱپ

وب ٴٹىد ٬ځ ظىس خڀىخش بذل ٠وش ظٵ٭ٿ ڄٹع١دض ڄووص . خيوص وخڀڀص، زد٬عسدد خ٤د خڀٹدوىين خؼبى٩ڃ ڀځٹ٥د٪

خڀ خڀجبوىد يف ٴٷ خدڀص خؼب٭دش ڀىعم غبدڀص خڀعي خڀيت زدض

ىـ ٬ځهد خڀٹ٥د٪ و ڀځعخـ٫ خؼبو ڀس٭ خڀد٠دض خټؽ ٭سص ويف ٤ځ٭عهد ټش خڀٹڂ وؤڀ٭دذ خڀٹىي ڄه ـخء خڀٵى٠ خڀ٭دڄص خڀيت

لبض ټدن خڀٹ٥د٪ وـ٭ځع ٹ٫، ڀىىخض، ىص يف ؤ ز٭ .خؼبعٵه

بوىد ڀه و ٬ځ ڄ١دڄن خڀدڀص خؼبځٽص خڀدڄص خؼبىـهص بذل خؼبىد٨ش خڀى٤ىص ڀځد٠ص، وخڀيت ٸڄط ظوبد ٬مٹد ڀى٠٭ص خڀٹ٥د٪ وڀوعض خڀيت عىس٣ ٴهد، وخڀيت ټدوط وعفعهد، خغبعمص،

ظخـ٫ ظظر زيود يف ظىٵدض خؽبحدض خڀد٠ص خڀوڀص وڄىهد .خڀعىٳ خون ڀځفدڄ٭ص خڀورل ڀٽش خڀٹڂ

بوىد وفٿ، زإڄٿ، ڄد ٤ل خڀ خڀى خؼباوپ ٬ه خ ب ؤوىد و٭عٹ ؤن بقبدد . خڀٹ٥د٪ ڄه ؤٴٽد يف بعخظفع خڀ٥مىلص

ع٥ځر ظ٭سحص ڄىخي ڄدڀص ټسنش ٽط خڀٹدوىن خؼبدرل خغبدرل ٬ه رب .ڄد

بن ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ي ؤن ٸ٥د٪ خڀسدذ وخڀد٠ص يف لدـص بذل ٬مٿ يف خڀ٭مٷ ڀعى٩ڃ خڀٹ٥د٪ وظىٹع ڄه خڀىخجر خڀ٭دڀٹص

ز وڀٻ دبخـ٭ص خڀعدوص خڀٹدوىوص خؼبى٩مص ڀ دبد عءڂ ڄ٫ خڀ٥مىلدض خؼب٭رب ٬ىهد ودبد عٹد٫٤ ڄ٫ يوي ټإيخش ڀځعىمص وخڀعإ٤ن وخڀعزص

.وخڀعٽىهوبذل ـدور يو خغبٽىڄص يف ظ٭سحص خؼبىخي ڀ٬ڃ خڀٹ٥د٪، ٴةن

خلبخ٢ خڀٹ٥د٬دض خوي يف خڀىدڄص خعبش هبر ؤن ٽىن خلبخ٤د ٴد٬ و ؤؼ ٬ځ ظإٿ خڀٹ٥د٪ وسبٽى ڄه آڀدض ب٠دٴص

ټٵ١دءخض خڀعٴ وخؼب٬ر وڄخټ خڀعٽىه وخڀدلدض وڄد بذل .ڀٻ

ويف خ خ٤د و٬ى بذل خخ٪ زى٫٠ خ٤د خڀٹدوىين وخڀعى٩م خؼبجڃ خڀ مٽه ڄه ٴعك خؼبخ ؤڄدڂ خڀد٠ن ؼبخوڀص

ىخدهتڃ يف ؤدڂ هندص خسى٪ ويف خڀ٭٥ٿ، ټمد و٬ى بذل خعؽمد بڄٽدودض خعبمد٬دض خحملځص ڀع٥ى خؼبمدص خڀد٠ص وظى٩ڃ خو٥ص

.وخؼبسددض ٴخ خؼبىخر وخڀ٥دٸدض يف ـبعځٳ خوىخ٪ خڀد٠صبن وځٷ ڄدڀٻ ڀځعن خڀد٠ يف خؼب٭د وخؼبخ خڀ٭ځد زدض

ؤڄخ ڄ٥ځىزد ڀع٥٭ڃ خڀٹ٥د٪ زد٤ وخڀٽٵدءخض خڀٹديش ٬ځ ٴ٫ ټمد ؤن ظف٫ . ربدض خڀعزن خڀځڃ وخغبٽدڄص خعبش خؼب٥ځىزص

خوص وخعبدڄ٭دض خڀد٠ص ٬ځ بودء ڄخ ڀځعٽىه خڀد٠ ظ٭ ڄإڀص لىص، عدڃ يف خع٭دذ خڀ٥ځسص خؼبعٵىٸن يف ز٭ خوىخ٪

.خڀد٠ص ڄه يون ؤن عإؼ ڄدڃ خڀخ خڀ خڀج،

بن لٹٿ خ٬ڂ وخظدپ يف و٩ ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش هبر ؤن ٥١ځ٫ زوي ټدڄ يف خوسد وخڀعهر وظٽ خؼبد

28

وڀه عإظ ڀٻ ڄه يون . خڀيبٹخ٤ ڀځسي وخڀعزص ٬ځ ٸڃ خؼبىخ٤ىصظ٬ڃ ڄد خغب ڄه خلعٽد خڀوڀص ؽبخ خغبٹٿ وظٹىى وظى٩م

.زةدء خڀدض خڀٹدوىوص خڀيت ظىخټر ظ٥ىخض خڀ٭بوىد ب وفٿ ڄد ربٹٷ ٬ځ خ خڀ٭ ڄه ڄىفخض، ٴةوىد و٭عٹ ؤن خظد٪ ٴ١دء خغبص يف زيود ٴعك خجملدپ ؤڄدڂ ودجٿ خ٬ڂ ڀعىدوپ

ڄىخ٫٠ وٸ١دد خض ؤنبص زدڀٱص زٸص وسبم لىد وز٥مص ؤلدود، ؤيض بذل وعدجؿ ٬ٽص، زدظط ظ٥ق بٽدڀدض لىپ لوي خؼبعٺ خؼبعىخٴٷ ٬ځ خبى ڄو٬ىد خجملعم٭ خڀ و٭ صب٭د بذل زىدج

.زٹديش دلر خعبڀصوهبخ خػبى ٴةوىد وځك ٬ځ ٠وش ب٬ديش خڀى٩ يف ؤيوخ

خڀٹ٥ر خڀ٭مىڄ ڀعٹىص ؤيخء خػبڄص خڀ٭مىڄص يف خ٬ڂ وخظدپ وظ٥ى آڀدض ٬مٿ وټدڀص خؼبٱذ خڀ٭يب ڀوسدء وي٬ڃ خوٵعدلهد ٬ځ

ؿب٥هد وظى٫ دڄ لټص خڀٹ٥د٪ خػبد وظف٭ ٬ځ خعؽمد يف خڀٹ٥د٪ وظى٩ڃ لٹٿ خهد وظٹىى وخوٵعدق ؤټؽ ٬ځ ڄد ظىٴي

خڀعٽىىڀىـد خغبؽص ڄه بڄٽدودض خڀسػ زىخ٥ص خوعوط وخؽبدظٳ . خحملمىپ وڄد بذل ڀٻ

بوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ڀىد ڄظدلن ڀىخٸ٫ خڀٹ٥د٪ و٬ځ ٴةوىد كبػ خغبٽىڄص ٬ځ زپ خؼب . وڀځمدټٿ خڀيت عىس٣ ٴهد

ڄه خعبهىي ڀع٥ىي وربؽ ڄه لػ آڀدض خڀ٭مٿ و٤ٶ خڀعزن دبد ٽٵٿ ٠مدن ظٽدٴا خڀٵ يف خڀىڀىؾ بذل خؼب٭ځىڄدض خڀممص وظٹىن

ظوٿ خڀوڀص وخڀٹ٥د٪ خػبد يف ىد٬ص خڀؤ وي٬ڃ ؾبدپ خغبص وظىٴن خؼبىخي وخڄٽدودض و٠مدن خڀعى٫ خڀ٭ديپ ؼبىخي خهد

.وٴٷ ڄ٭دن ؿبيش وخهدڂ يف ظإٿ خ٤ وخڀٽىخي ورب خڀ٥دٸدض

و٥٬ٵد ٬ځ ڄد سٷ، ٴةو ل٧ ؤن خڀمدٴص خؼبٽعىزص وخڀٽعووص زد٬عسدنبد ڄٽىود ؤدد ڄه ڄٽىودض ٸ٥د٪ خ٬ڂ

وخظدپ دل وب٩د زدعمدڂ خغبٽىڄص، فبد ڄه خلعمدض خڀىٸى٪ يف خوٸدض وعفص ٬ڂ و٠ىق خڀئص وىء خڀٵهڃ زن ـبعځٳ

.خڀټدء وخؼبعوځنو٬ځ ٴةن ٬ڂ خټعخغ خغبٽىڄص، ڄه وپ خڀٹ٥د٪ خڀى، دبد

هب يف خ خغبٹٿ ظٺ خڀسدذ ڄٵعىلد ؤڄدڂ خڀعٽهىدض وخحځص لىپ يو خڀىخش يف ظٹىن وظى٩ڃ خ خغبٹٿ وڄن ٸدوىن خڀمدٴص خڀ و٬ض خغبٽىڄص ز٥ل ڀځمىخ ڄه ـ و ڄو٪ خجملځ خڀى٤ين

ڀځمدٴص وټخ خڀٹدوىن خؼبع٭ځٷ زدع٥٪ خڀؤ ٴ١ ٬ه ٸدوىن

خڀىڀىؾ بذل خؼب٭ځىڄدض وټخ خڀٵخٮ خڀع٭ خؼبهىي يف ٸ٥د٪ .خڀمدٴص خڀٽعووص وود٢ ڄد ٭ٲ زدؼبوون

ڀٹ ؤسمط خغبدـص ڄځمص خڀىڂ وؤټؽ ڄه ؤ وٸط ڄ١ بذل ظوٿ خغبٽىڄص ڄه ؤـٿ ب٬ديش ٴعك خڀىٹد، ڄ٫ ټدٴص خؼبعوځن، ز٭خ

٬ه خؼبخخض خڀدىص خڀ١ٹص، لىپ بڄٽدودض خڀىهى هبخ خڀٹ٥د٪، ڀٹىڂ زوي ټدڄ يف ي٬ڃ خڀىدڄص خڀعىمىص خڀدص

وخڀيبٹخ٤ص خڀيت ظهد زيود، وڀٻ ڄه وپ ٴعك لىخ و٤ين لىپ يو خ٬ڂ يف خوسد وخڀعهر وظٽ خؼبد خڀيبٹخ٤

.ڀځسي وخڀعزص ٬ځ ٸڃ خؼبىخ٤ىص

وكبه يف ٴٷ خدڀص وخڀ٭دش و٭عٹ ـدڄن ؤن يو خڀٹ٥د٪ يف ظٽ ود خعبهىص هبر ؤن سعت ڄه بـخء ظٹڃ ڄى٠ى٬ ڀعفزص خخ٬دض وخڀمٳ خعبهىص و٬ځ خػبى ذبزص ظځٵش

.خڀ٭ىنودبىخخش ڀٻ ع٭ن ٬ځ خغبٽىڄص ؤن ظ٭مٿ ٬ځ ظ٭ خ خؼبد

زى٫٠ آڀدض ڀعف٫ خؼبعؽمه ٬ځ بودء ڄ٥دز٫ ـهىص ڀ٥س٫ وظى٫ خڀمٳ وٴعك ىٶ خهد ٬ځ خؼبٹدوض خڀٱنش

وخؼبعى٥ص و٠س٣ وظٹىن ٸ٥د٪ خڀمدٴص خڀٽعووص وخؼبوودض و ظف٫ خؼبهىن يف ٸ٥د٪ خڀمدٴص خؼبٽعىزص ٬ځ بدء ڄؽدٶ ؤوٸ ڃ لوي خؼبمٽه وخؼبمىق ز وٴٷ خڀٹىخون وخ٬خٲ خؼب٭مىپ هبد ٬دؼبد وب٬ديش خڀى٩ يف ڄ٭دن خڀ٬ڃ خؼبىـ ڀځمدٴص خؼبٽعىزص دبد ٽٵٿ ظف٫ خوعدـدض خعبديش وخؼبعىخوص وخڀيت ربعڂ ٸڃ خجملعم٫ وڄ٭عٹخظ

.خڀولص وخـعمد٬صويف ٸ٥د٪ خڀىمد ع٭ن يف و٩ود ب٬ديش خڀى٩ يف خوعدـدض

وبهبدي خڀ٥ٶ (وىد ظځٻ خڀيت ربٿ ٬ځ ي٬ڃ خڀوڀص)خڀىمدجص خڀٽٵځص زعىـههد كبى ظىدوپ ڄىخ٫٠ ربم خؽبىص وربٵ٧ خڀٹڃ خڀى٤ىص

وظوؾ ؼبسديء خوعمدء ڀځى٤ه، يف ب٤د خعبهىي خؼبسوڀص ڀعف٫ . خوعدؾ خڀى٤ين

وٴ١ ٬ه ڀٻ ز ڄه خڀعإټ ٬ځ ؤن يو خ٬ڂ وخظدپ يف ظه ٸڃ خؼبىخ٤ىص وخڀعزص وهتر خڀوٶ وخلعخڂ خؼبؽٿ وڄخ٬دش

خڀ٭ى خڀ٭دڂ دبد يف ڀٻ خعبمهى خڀىدء، ټځهد ؼىخزط ؤدص ع٭ن .ٴ خڀ٭مٿ هبد ٬ځ ټدٴص خڀ٭دڄځن وخؼبعوځن يف خ خڀٹ٥د٪

ويف خ خڀي اټ ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ٬ځ ٠وش ظٹىن فبدص ڄهىص خڀمدٴص وبٸخ و٢ ؿبيش ودء خؼبٹدوڀص خڀمدٴص

29

وٴ خلعخڂ خڀٹدوىن وو٫٠ ؿبيخض ڄ١سى٤ص ڀع٥ى ؤيخء خؼباص .خ٬ڄص وخڀ٭مٿ زأڀدض ڀځعمٵ وظف٫ خؼبٹدوض خڀىدـمص

ټمد ع٭ن ب٬ديش خڀى٩ يف ٤ٹص ٬مٿ وؤيخء ز٭ ڄٽىودض خڀٹ٥ر خڀ٭مىڄ، و٬ځ خػبى خڀٹىىخض خڀعځٵص ووټدڀص خوسدء

خڀظبص، دبد دڃ يف ظىٷ خڀعخغ وخػبىص خحملځص وي٬ڃ ظىـ خڀٹذ وڄٹدزص خعبهىص يف ٬مٿ ودجٿ خ٬ڂ، وڀٻ ڄه وپ خڀعٵٽن يف و٫٠ آڀدض ڀځعٽدڄٿ زن ڄٽىودض خڀٹ٥ر خڀ٭مىڄ ڄه

لػ خڄٽدودض وخڀعفهخض وخڀسىدض وڀٻ ڀع خعبهىي وخؼبىخي ، 2Mخوذل و : وڀع٥ى خڀعسديپ زن خؼبٽىون خدن ؽبخ خڀٹ٥ر

".دض1ڄ"وي٬ڃ ذبزص ٸىدش خڀ خڀج،

ين ٬ه خڀسدن ؤن ٸ٥د٪ خڀؽٹدٴص ڄه خڀٹ٥د٬دض خغبىص وخؽبدڄص خڀيت ع٭ن ؤن رب٩ زدعمدڂ ڄه ٸسٿ خجملعم٫ زٽدٴص ٸىخي خغبص، ؼبد يبٽه ؤن

ځ٭س ڄه ؤيوخ يف خغبٵد٦ ٬ځ خڀىص خڀى٤ىص خؼبعٵيش وربن ؼىخزط خڄص وڄ٭عٹخهتد وڄىد خڀٵٽص وخزخ٬ص وضبدص خڀوٶ

.خڀ٭دڂ وهتسو يبٽه ؽبخ خڀٹ٥د٪ ؤن ٥١ځ٫ هبي خؼباوڀص خڀيت ظيخي ـدڄص

يف ٨ٿ خڀعمدض خڀيت هد خڀ٭ددل وخڀيت زدظط ظه ٸڃ خغبص وخڀى٥ص وخ٬عخپ وخڀعدڄك، ڀدحل خڀعي وخڀ٭ىٳ، ڄه يون

ڀځىهى (ڄديص وزص)ظىن خڄٽدودض وخڀ٥دٸدض خڀ١وص .زدڀؽٹدٴص يف زيود دبىعځٳ ذبځدهتد خڀٵٽص وخزخ٬ص و٤ٹىهد خڀٵىص

خڀعىى٪ خڀؽٹديف وخڀځٱى ڀسيود ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ؤن ٭عرب وڄا ىن ل١د و٬خٸص ظدىبص ٴٹ٣، زٿ بو ٭عربي خٴ٭ص ؤدص

٬ځ وڀڀٻ ٴةوىد واټ، يف ټٿ ڄش،. ڀځعىمص وخڀعمػ وخڀڄٹ٤صخڀعسػ زٽٿ ڄٹىڄدض ظده خؼبٱذ خؼبعٺ، وڄىهد ڄد ع٭ځٷ هبىعىد

.خڀؽٹدٴص خڀى٤ىص، زوخٴد خؼبع٭يشويف خ خڀي ٴةوىد ٬ځ ٹن ڄه ؤن ٠٭ٳ خؼبخوص خؼبىيش

ڀځٹ٥د٪، ڀه ظد٬ ٬ځ زځىش خعخظفص لٹٹص ظاڄه ڀځٹ٥د٪ ظإ٤نخ ٬ځمد ووخٸ٭د وڄى٠ى٬د هب٭ځ يف ڄىإي ٬ه ظدخض خڀٱځى وخڀع٥ٲ خڀيت ظ٭ ـدش بذل ؿبى ؼٹدٴعىد خځص زٹمهد خڀعدىبص خؼبعفيش

. وز٭مٹهد خغب١د خؼبعٵيبوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش، و٭عٹ ؤن ڄد هبر ؤن وبٽڃ ظ٭د٤ خغبٽىڄص ڄ٫ خڀإن خڀؽٹديف يف زيود نبد ڄظٽخن ؤددن، ؤوؽبمد ڄد

يبٽه ؤن وم دبظٽ خڀؽٹدٴص خڀعٹځص، خڀيت هبر خغبٵد٦ ٬ځهد ودوعهد وظ٥ىد وؼدوهمد ى ڄظٽ خڀؽٹدٴص خڀ٭ص يف خوٵعدلهد

. ٬ځ ظ٥ىخض خڀ٭ وربىظ ؼبىخټسص ڄىـص خڀعىى خڀ٭دؼبصويف خ خڀي، ع٭ن ؤن ظ٭م خڀىخش، يف ظ٭د٤هد ڄ٫ ه خؼبظٽه ٬ځ ظظر ب٬ديش ظظر ؤوڀىدهتد دبد ٽٵٿ ب٬ديش ظى٩ڃ

خڀٹ٥د٪ وربن ظدوع خڀٹدوىوص وربن و٠٭ص خڀ٭دڄځن ز وظإٿ .خ٤ وخڀٽىخي

ويف ڄلځص ؤوذل، ع٭ن، يف و٩ ٴٹىد، بـخء ڄك و٤ين مٿ خڀ خڀ٭ٹد ولفڃ خؼبىـىيخض وخؼبىٹىض خؼبعىٴش وٸمعهد

وو٫٠ و٥ص ـش ڀځمىخٸ٫ خؼص وڀځمعدلٳ خڀى٤ىص وخعبهىص، لىت عىن ظىـ خعبهىي زٽٿ مك غبمدص خڀعخغ ودوع

.وذبي وظ٥ىي وظىٹوڄىخخش ڄ٫ ڀٻ ع٭ن و٫٠ و٥ص و٤ىص ڀځدوص وخڀع٥ى

دبدنبص ټٿ خڀٹ٥د٬دض خڀىخص خؼبعوځص وڄىهد خوٸدٲ وخڀعفه وخڀٽىن وخڀىد٬ص خڀعٹځص ، وخڀ٭مٿ، يف وٵ خڀىٸط، ٬ځ و٫٠

و٥ص ؤوي ڀځعوؿ وخڀعىٷ ڄ٫ ٸ٥د٬دض خػبدـص وخڀدلص .وند

وـؤش ي خڀدص خڀؽٹدٴص خؼبىؾبص هبر ٬ځ خڀىخش ؤن ظ٫١ ور ؤ٬ىهد ڀ ٴٹ٣ خغبٵد٦ ٬ځ خؼبىوغ خڀؽٹديف وضبدص خڀىٵدج

وخؼبأؼ، زٿ هبر ؤن ظ٥دپ ټڀٻ خڀعخغ خڀٵى وخڀٵىىن وخؼبهه وخدء وخغبځ وخؼبىى٬دض خڀعٹځص، ٴ١ ٬ه و٫٠ ظى٩ڃ ؤڄين

ود زدڀٹ٥د٪ اڄه ؿبدزص ؤ٬مدپ خڀعهر وخڀٱ وخڀعو وخڀٸص .خڀيت زدظط ظىع٭ حد ٴحد

و ٭ىد هبي خؼبىدسص ب ؤن وٶ ودٸى خػب٥ بخء خغبدڀص خؼبص خڀيت ظىـ ٬ځهد خڀٽؽن ڄه خؼبىخٸ٫ خؼص وخؼبعدلٳ وخؼبخخض خڀيت

ؤسمط، يف و٩ود، ظس٭ػ ٬ځ خڀٵٹص ڄه لػ ظى خؼبسدين ولدڀص .خنبدپ خڀيت ظ٥دپ خڀٹ٫٥ وخؼبٹعىدض خڀىٵص

ووىعه ي خڀٵص ڀځعټن زدڀعىـهدض خؼبځٽص خڀدڄص خڀٹد٠ص ز١وش خڀ٭مٿ ٬ځ لٵ٧ خڀعخغ خؼب٭مد وخڀ٥دز٫ خؽبى خٿ

خڀ ٽٿ ـءخ ؤدد ڄه ىعىد ىخء ٬ځ ڄعىي ضبىڀع .خڀى٤ىص ؤو ٬ځ ڄعىي وىع خعبهىص وخحملځص

بن ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ٥دڀر زإن ع٥ى ؤيخء خڀىخش ڄه ؾبي ڄٽىن ظدز٫ ڀددض ٸ٥د٬ص ؤوي بذل ٸ٥د٪ ىص ڄعٹځص

30

وٴد٬ٿ وڄسدي، وڄعمٽڃ يف ٸخي وس٪ يف بهبدي خغبځىپ ڀٽدڀدض خؼب٥ولص، خؼبع٭ځٹص ٬ځ خػبى زدڀ١٭ٳ خؼبهىي يف ظوؿ

ڄٽىودض خڀؽٹدٴص خڀى٤ىص يف خػبدؾ دبد يف ڀٻ ظخـ٫ ڄدلص و خڀٽعدذ وخكبد ود٤ص ظى٭ ٬ځ خؼبن وخؼبىخٸ٫ خڀٽربي ودز ٬ه

.ز٭ خؼبىخ٬ خڀٽربي ىخء يف خڀخوٿ ؤو يف خػبدؾوهبخ خػبى وإڄٿ ؤن ٭دي خڀى٩ يف ٤س٭ص ووى٬ص ل١ى

خڀٽعدذ خؼبٱيب يف خؼب٭ خڀورل ڀځى وخڀٽعدذ وو٥دڀر خڀىخش زدڀ٭مٿ ٬ځ ربن و٢ ٠٬ وټٵص ظٹيب ڀځوخ وخؼبهعمن

ټمد و٥دڀر خڀىخش . وڀٻ زدڀعدو ڄ٫ خؼبهىن وخڀىده وخؼبى٬نخڀىص زدڀعٵٽن يف خڀٯ خؼبىدسص ڀعى٩ڃ خؼب٭ يف ڄن ڄٱزص

ؤوي، ظعىٴ هبد زىص خعٹسدپ خڀ١وص، ظه ڀىڀىؾ خؼبىخ٤ىن .ڀځٽعدذ وظف٭د ٬ځ خڀٹخءش

وڄه ـهص ؤوي، ظ٥ق و٠٭ص خڀىوٶ خڀى٤ين ڀ٬ڃ خڀ٭مٿ خڀؽٹديف خڀٽؽن ڄه خحځص لىپ ڄىخي خڀىوٶ وڄوخظ وسٿ

ټمد ؤن ذبزص خڀ٬ڃ خؼبمىىق ڀځٵٶ خؼبلص دل ظاض، يف . ٴهدو٩ود، خڀىعدجؿ خؼبـىش، ىخء ٬ځ خڀٵٶ خؼبعٵش وٵهد ؤو ٬ځ

وى٬ص خڀ٭و خؼبٹڄص مث ټڀٻ ٬ځ ور خغب١ى خڀيت ظعفدو يف .خڀٽؽن ڄه خلدن خغب خيىن خؼب٥ځىذ ڀعٹن خڀ٭ خؼبل

بن خعمدڂ خڀىخش زدڀس٭ خعبهى يف ٬مځهد هبر ؤن عفدو خؽبٽځص خؼبټص ڀځىخش بذل ڄىك خوعددض وبڄٽدودض وڄىخي

لٹٹص ڀځمدض خعبهىص خڀيت ذب وٵهد، يف خڀٽؽن ڄه خلدن، ٬دـش ٬ه خڀٵ٭ٿ و٬ه خؼبسديش و٬ه خعفدزص ڀځم٥دڀر خعبهىص

ټمد ؤن ڄټش خؼبىأض خڀٽربي ڄه ڄدق وڄ٭د . وخحملځص خؼبځمصوڄٽعسدض يف ڄىص ؤو ڄىعن هبر ؤن ٽىن ٸخ ؿبعىڄد، يف و٩

.ٴٹىد خڀ خڀج

بوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش و٭ذ، ڄه ـ، ٬ه ظسؽىد . ود خؼبعټص، خڀيت وٹسٿ ٴهد ڄخش ٬ځ ؤل ؤو ڄه ؤلدبٹىڄدض

ڀٻ ؤوىد و٭عرب ؤن ؤ خعٱپ ڀڄىود ؤو ڄد زىلش ڄٹدظىد خڀيت خوعدض، ڄى خڄص خؼبٱزص خڀى٤ىص وخڀىص ى ووؾ ٬ه بصبد٪

خش ڂ ب سبد خڀ٭دج خڀىص زمدلص وخ٬عخپ، يف ٨ٿؤنٸون، .خؼباڄىن

خڀعىدٴ وىٶ يف ود وٴ ؤن ؾ خڀس٭ زدڀه بنوڀڀٻ ٲ وڀڀٻ ٴةو ع٭ن ٬ځ خغبٽىڄص .خوعىدزصټر ڄىخٸ٫ پخغبيب زسيود

ؤن ظٽىن ٬ځ و٬ ظدڂ دبد ٸ ٽىن ڀڀٻ ڄه آؼد وخظخيخض ع٭ن . خڀ٭مٿ ٬ځ ظٵديهدخؼباڄىن زٹڃ خڀيبٹخ٤ص وخغبخؼص ٬ځ ټٿ

وكبه يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ب ولر جب٭ٿ ٸ٥د٪ خوٸدٲ وخڀاون خڄص يف ځر ٬مځص خق خڀيت ٹىيد ؤڄن

خؼباڄىن، لٵ٩ خهلل، ڀ١مدن خڄه خڀول ڀځمٱدزص وخغبٵد٦ ٬ځ خؽبىص خڄص خؼبٱزص خځص، ٴةوىد وؽمه ڄد مت ربٹٹ يف ؾبدپ ظإٿ

خغبٹٿ خڀين ظىٵخ ڀځع٭ځمدض خؼبځٽص خڀدڄص خڀىخيش يف خػب٥دذ خؼبځٽ خڀدڄ خؼبا ڀعخظفص خعبش يف خ خجملدپ زعده

.2004 ؤزٿ 30بن ٴٹىد ل ټٿ خغب ٬ځ ٠مدن خڀعىٵ خڄؽٿ ڀسىىي

خق عبهص ٠مدن خڀعإ٤ن خڀين خڀمك ڀځمىخ٤ىن وظىمص و٬هڃ ويف خ خڀدٶ، وفٿ خڀىمى خؼب٥١ي يف لفڃ . زٹ١ددي

خ٬عمديخض خؼبىيش ڀځٹ٥د٪، وى خجملهىي خڀ ع٭ن ؤن ظىخټس خغبٽىڄص زى٫٠ آڀدض لؽص ڀځعزن دبد ٽٵٿ خڀع٥سٷ خڀځڃ ؼب١دڄن

.بعخظفص ظإٿ خغبٹٿ خڀينو٥٬ٵد ٬ځ ڀٻ، ٴةن ٴٹىد ع٥ځ٫ بذل ؤن ظدڃ خغبٽىڄص، يف ب٤د ؾبهىي ڄىڄؿ ڀٽدٴص خڀٹ٥د٬دض، يف بقبدق خق خؼبىىي يف

خغبٹٿ خڀين وڀٻ ڄه وپ خعؽمد خڀٹد٬ش خؼبهمص خڀيت ظىٴد خؼبى٩ىڄص خڀعزىص دبىعځٳ ڄعىدهتد زءخ ڄه خڀٽعدذ خؼب

ٴدڀخدض خعبدڄ٭ص وخحبدغ ڀىٹٿ وق وڄ١دڄن خڀعفزص خؼبٱزص يف خجملدپ خڀين ـدڀىد خڀد٬ش، وي٬ڃ خؼبىىخض يف ؾبدپ ظىمص خڀى٬

.خڀين ىخء ظځٻ خؼبىـهص ڀ٤ٵدپ ؤو ڀځدٴ٭ن ؤو ڀځٽسدودبىخخش ڀٻ ع٭ن زپ ؾبهىي ڄ١د٬ٳ، ٬ځ ڄعىي خڀٹ٥د٪

خڀى، ڀى٫٠ ظى وخ٠ك ڀع٥ى خڀع٭ځڃ خڀ٭عٷ دبد عءڂ ڄ٫ خؼبى٩ىڄص خڀعزىص خڀى٤ىص ورب آٴدٶ خع٭دذ خػبهبن وبيڄدـهڃ يف

.ڄځٿ خڀعىمص خجملعم٭صوٸسٿ ڀٻ ع٭ن خڀعٵٽن خعب يف ظٵ٭ٿ يو خجملدڀ خڀ٭ځمص خحملځص وـ٭ځهد ٸديش ٬ځ خوٵعدق ٬ځ ؿب٥هد و٬ځ ڄادض

خجملعم٫ وبٸخ ظىـ خڀٹذ ڄه خؼبىخ٤ىن وخعفدزص غبدـدهتڃ خڀىص .وخڀولص يءخ ڀځٹى٢ يف خـعهديخض خػبد٤حص

31

ويف خ خڀي ع٭ن ؤن ظ٭مٿ خڀىخش ٬ځ ظ٥ى ؤيخء خڀٹىدش خڀديص وخ٬عمدي ڄٹدزص ب٬ڄص ؼبىخ٫٠ خڀعإ٤ن خڀين ظس٫ لدـص

خؼبٱدزص بذل خؼب٭ٴص يف خجملدپ خڀين ڄ٫ خڀعٵٽن يف ٯ ڀعٹن بـدزدض .ڄسدش ٬ه ؤحځص خؼبىخ٤ىن خؼبىعځٵص يف خ خجملدپ

وٴمد ع٭ځٷ زدؼبدـ، ٴةن ٴٹىد زدعخظفص خػبدص ويف . زعإځهد ڀعمن ڄىٸ٭هد وظ٭ يود وظى٤ دڀعهد خجملعم٭ص

خ خڀدٶ و٬ى بذل ظ٭مڃ ي خڀئص ڀعمٿ ټدٴص ـهدض خڀسي دبد يف ڀٻ خؼبىد٤ٷ خغب١ص خټؽ دص وخڀ٭ددل خڀٹو، وظىـ

خڀعإ٤ن خڀين يخوځهد دبد عءڂ ڄ٫ خػبىدض خحملځص ڀٽٿ ڄى٥ٹص ٬ځ لش، ىخء يف ب٤د يو خڀى٧٬ وخدي ؤو يف ب٤د يو

.ؿبى خڄصوقبدق خ خڀعىـ، ز ڄه بء خڀ٭ىدص خڀڄص ڀځ٭ى خڀس ڄه ؤجمص وٸمن يىن عبهص بق ؤلىخؽبڃ وخڀٴ٫ ڄه ڄسځٯ خؼبٽدٴأض

ويف خ خڀي ز ڄه ؤن . خؼبمىىلص ؽبڃ وسبع٭هڃ زدڀعٱ٥ص خڀمصوعدءپ ٬ه ـوي ؼىدجص خڀعزن خيخ ڀځىخش ڄه وپ و٩دخض خوٸدٲ وٸ ظٹځ ٬يد ڄٹدوص ڄ٫ ڄد ټدوط ٬ځ، وڄىوزدض خڀاون خڄص خؼبى٬ص ٬ځ ـبعځٳ ـهدض خؼبمځٽص، يف ٨ٿ ڄد

.ظ٭دو ڄه ود ټسن ٬ځ ڄعىي خؼبىخي خڀسصبن ٴٹىد وو٬د ڄى زإنبص خڀعإ٤ن خڀين ڀځفدڀص خؼبٱزص زدػبدؾ، ٴةو فٿ زدظدق ظإ خجملځ خڀ٭ځم ووزد ؼبد ٸ ٥١ځ٫ ز

ڄه ؤيوخ يف وڄص ڄىخ٤ىىد زدػبدؾ دبد ٭ سبٽڃ زىهڃ وخظسد٤هڃ زؽىخزط و٤ىهڃ، وى خڀو خڀ ع٭ن ؤن عم وعىخٿ

.٤ځص خڀىص ڄه يون خوٹ٥د٪وبيبدود ڄىد زإن خغبؿ ڄىڃ ڄعفي ع٥ځر ظ٭سحص ڄعىخځص ٴمد ع٭ځٷ زدڀعى٩ڃ وخڀعٵىؿ وخڀعإ٤ن خڀين وخڀ٥يب، ٴةوىد ول٧، ڄ٫

خٳ، خڀ٥دز٫ خحملوي ڀـخءخض خؼبعىش، وخڀيت ؤ٠مط ڄ٫ ظىخرل خ٬ىخڂ، ٬ىدوه ؼب٭دودش ڄعفيش و٭ىزدض ټسنش ظ٭ع خغبفدؾ ڀ٭ٿ

. ؤزد ڄد ظعىدٸځ خٴىخؾ، ټٿ ىص، ڄه ؤوـ خڀعٹن خؼبع٭يشوڀعفدو ڀٻ ع٭ن، يف و٩ود، خڀعٵٽن يف خ٬عمدي آڀص ڀعمٵ ڄى٨ٵ

خڀس٭ؽص خؼبٱزص ڀځمؿ وسبٽىهڃ ڄه خڀىدجٿ خؼبديص وخڀسص خڀٽدٴص .ؼبد٬هتڃ ٬ځ وڄص خغبفدؾ

و ىبٵ ٬ځ خعبم٫ ڄد ٥١ځ٫ ز ٸ٥د٪ خوٸدٲ ڄه ؤنبص، ټىو ؾبخ ولد ڀځٱص خؼبؽځ ڀځع١دڄه وخڀعٽدٴٿ خـعمد٬ وخٴخ

ب ؤن خ خڀٹ٥د٪ دل وب٧ زدعمدڂ . ڄه وخي خڀعىمص خـعمد٬صخڀٽديف يف ڄو٪ ب٬ديش ٽځص خغبٹٿ خڀين، ىخء ٬ځ ڄعىي ظىمص

.ڄىخيي ؤو ظى٫ خعؽمدخظويف خ خڀدٶ وفٿ دذ ئص ٸ٥د٬ص ڄىفمص وآڀدض ظزنص ٴ٭دڀص ڄه إهند خؼبدنبص يف ٠مدن خڀعإٿ خؼبدي وخڀس

ڀځٹ٥د٪ يف ٨ٿ خڀعإو خڀىخ٠ك يف بوخؾ ڄووص خوٸدٲ وڄو٪ خجملځ خ٬ځ ڀوٸدٲ، خڀ ٭ه بڀ دبخٸسص ڄخوٿ ووٵٹدض

.خڀىٸٳ وظىمع خڀ خڀج

ڀٹ وځ خڀ٭ددل يف خدڂ خڀٹځځص خؼبد٠ص خڀىڂ خڀ٭دؼب حملدزص خڀ٭ىٳ ٠ خؼبؤش، و ٨دش ظيخي لهتد يف ؾبعم٭ىد يف خظسد٤هد ز٩ىخ

ځسص ؤوي ټ٩دش خػبديڄدض خڀٱنخض وظٱٿ خ٤ٵدپ وڄد بذل . ڀٻ ڄه خڀ٩ىخ خڀوځص ٬ځ ؾبعم٭ىد

وب ټدوط زيود ظ٫١ ٠مه ؤڀىدهتد ظ٫ وظنش بيڄدؾ ـبعځٳ ڄٽىودض خجملعم٫ ٬ځ خؼبعىن خٴٹ وخڀ٭مىي ڄه وپ خڀعخڂ خؼب٭رب ٬ى، ٬ځ ؤ٬ځ ڄعىي، وخخيش خڀدص خڀيت ربٽڃ خؼبٹدزص

خڀظبص خؼب٭عمش يف خ خجملدپ ٴةن ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش فٿ، ڄ٫ ڀٻ، دذ ظى وخ٠ك ڀيڄدؾ ٹىڂ ٬ځ ظٹڃ ڄى٠ى٬ ڀځىخٸ٫

.وڃ خٴدٶ زعفي ووخٸ٭ص ز٭خ ٬ه خڀ٭دخض وخټځهدضويف خ خڀي ڄد ظخپ خڀٽؽن ڄه خڀ٭ىخجٷ خـعمد٬ص وخڀؽٹدٴص خڀيت

ربىپ، يف و٩ود، يون خڀىهى زإو٠د٪ خؼبؤش ڀعمعٿ ڄٽدوعهد خڀجٹص يف خؼبد خڀعىمى ڀځسي، وخڀيت ع٭ن ڄ٭دعبعهد دبد ٹع١ ڀٻ ڄه

لڂ وـؤش ڄ٫ بء ٬ىدص ودص زدڀىدء خڀٹودض خڀج ٭دون ؤټؽ .ڄه نه ڄ٩د خڀعهم وخڀ٭ڀص وخڀٵٹ وخڄص

وڄه خ خؼبى٥ځٷ، ٴةن ٴٹىد، اټ ٬ځ ؤن ڄد ـدء ز ٸدوىن يف زٽٿ ڄىهف خڀىى٪ خـعمد٬بيڄدؾ خؼبدڀص خعب خبى

ڀعمٹٷ خؼبدوخش زن خڀـٿ ٬ځ صب٫ خ٭شوصب٫ خڀددض ٸ بذل ڄعىي خڀ٥مىلدض ىخء ڄه لػ لفڃ وخؼبؤش،

. خ٬عمديخض ؤو ڄه لػ خڀعخزن وخـخءخض خؼبڄ٫ خزبددخڀيت وىدي هبد خڀىى٪،ب٠ٵدء خڀٵص خؼباص ٬ځ ڄٹدزص وعځڂ

خؼبٹدزص ي خٸعخق زن شؾخوخؼبيف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش، خـدض ڀعځسص خحل دظىـ زٱص ڀعى٣٥ڂ وخڀعٹپ ٸدزٿڄى٠ى٪ ٺ

زن خڀـٿ ڀځىهى زدؼبدوخشودصزخڄؿ زدعبىن، و٤ق خػبدص

32

وخؼبؤش، ڄه ؤـٿ بلخغ ظٱن، ڀ ٴٹ٣ ٬ځ وخٸ٫ خڀىدء زٿ يف . خڀ٭ٸدض خـعمد٬ص زن خعبىن

ظ٭عمد خغبٽىڄص يف ب٤د ئص خعخظفص ويبٽه ڀعځٻ خڀربخڄؿ ؤن خڀعم ٴدٶ ٸځض٬ځ خػبى ظعهٲ هتڃ ټٿ خڀٹ٥د٬دض و

وڄٽدٴمص خڀ٭ىٳ ٠ خڀىدء، وڄد بذل ڀٻ ڄه خڀسىنو خڀسىدض زن .خڀ٩ىخ خڀيت ظعإؼ زدعمدڂ خڀؤ خڀ٭دڂ

وكبه واټ ٬ځ ؤن ربن ٸخض خؼبؤش، وظ٭ ڄدټعهد يف ؤل ؤٴ١ٿ خڀىدجٿ ىد٬ص خڀٹخ، ىخء زٽٿ ظب ؤو ن ظب،

.زن خعبىنڀځىهى زدؼبدوخش

ظخ٬ يوڄد خـعمد٬ص ددض خڀعىمص ود و٭عرب يف ٴٹىد ؤن بنخڀىدء ؤټؽ ٠٬ص ، ب و٭عرب خـعمد٬صخڀوبصخڀى٫٠ خػبد ؽبي

عڃ خلعخڄهد يف خڀٱدڀر،لٹىٸهه ٲ. ڄه خڀـدپڀځٵٹ وخٸدء ،٬ځ خڀ٭ خڀٹدوىينڄه خڀعٹڂ خڀٽسن خڀ مت بلخي ٬ځ خڀڃ

. ڀه يف و٠٭ص ص ڄه خڀىدلص خـعمد٬ص وخٸعديصٴةهنه وهبخ خػبى واټ ٬ځ ؤن خعخظفص وخش خڀعىمص

خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه هبر ؤن ظإو ز٭ن خ٬عسد ڄد ؤ٠مط ظعىٴ ٬ځ زيود ڄه دڂ يف ؾبدپ خڀ٭مٿ خـعمد٬، عفځ

زدػبى ٴمد خټمع ڄه وربخض وذبدذ، وخڀىدڄص خجملعم٭ص خڀيت وځٹعهد خؼبسديش خڀى٤ىص ڀځعىمص خڀسص ـ٭ځعىد وعىٴ خڀىڂ ٬ځ خڀ٭

ڄه خعبم٭دض خڀٵد٬ځص يف ـبعځٳ خڀٹ٥د٬دض يف ـبعځٳ خؼبىد٤ٷ .وخعبهدض

وكبه ب و هبخ خڀ، ٴةوىد و٬ى خغبٽىڄص بذل و٫٠ ـوپ و٤ين غب ؤ٬خي خؼبعوځن وو٫٠ آڀص ڀععس٫ وڄخٸسص ؤيخء خعبم٭دض وخؽبحدض خڀ٭دڄځص يف خجملدپ، وخڀ يبٽه ٬ځ ٠ىج ظٳ خڀ٬ڃ يف

.خؼبديه خض خوڀص لر وىدض ټٿ ـهص وټٿ ڄى٥ٹص ڀٹ ٸ٥٭ط زيود ؤىخ٤د ڄهمص يف ؾبدپ خڀىهى زإو٠د٪ خڀ٥ٵىڀص

ڄه ڄى٥ځٷ خڀعخڄهد ز١مدن ڄعٹسٿ ؤٴ١ٿ ؽبي خڀوبص وظىٴن ټٿ .ؤسدذ خغبدش خڀ٥س٭ص ؽبد، بيخټد نبعهد يف ڄعٹٿ خڀسي

و٭ ٠مدن خڀع٥سر وخڀعم وخڀعٴ وخغبمدص ڀ٤ٵدپ خڀعخڄد ؤدد، ٴدظٵدٸص لٹىٶ خڀ٥ٵٿ ظٽ ي خغبٹىٶ يف خڀ٭ ڄه خؼبىخي

مد ظځٻ خؼبع٭ځٹص زد٤ٵدپ يف و٠٭ص ٭سص وخ٤ٵدپ يف و٠٭ص .خ٬دٸص وخ٤ٵدپ خڀ٭دڄځن وخؼبىـىيه يف و٠٭ص ن ٸدوىوص

ؤن ظع١دٴ خعبهىي ؼبإص خڀ٭مٿ خب٥ص خڀ٭مٿ ويخٺ ڀٻ ع٭ن خڀى٤ين ڀځ٥ٵىڀص، ټعىـ د ڀځعىٷ زن ـبعځٳ خڀٹ٥د٬دض خؼبهعمص

وڀعٽ ي . حبٹىٶ خڀ٥ٵٿ دبد ٽٵٿ وٴدء خؼبٱذ زدڀعخڄدظ خڀوڀصخڀعخڄدض، ٴةو زدض ڄه خڀ١و ؤن ظ٭ٽ خؼبىدض خؼبدڀص

.ڀځٹ٥د٬دض خؼبعوځص خوڀىدض خؼبىى ٬ځهد يف ي خػب٥صويف خ خڀي ع٭ن خڄٽدودض خڀ١وص ؼبٽدٴمص ٨دش

خعٱپ خعبى ڀ٤ٵدپ وضبدص خ٤ٵدپ خؼب٭٠ن ڀىء خؼب٭دڄځص وظإ٤ن ؤ٤ٵدپ خڀىخ٪ وبيڄدـهڃ و٬دص خ٤ٵدپ خحملوڄن ڄه ؿب٣

٬دجځ وي٬ڃ خوڄدؾ خ٤ٵدپ يف و٠٭ص ـبدڀٵص ڀځٹدوىن وظىٴن ټٿ ودجٿ خڀ٬دص وخڀعٽٵٿ زد٤ٵدپ يف و٠٭ص خ٬دٸص وڄد٬ش خ٤ٵدپ

خؼبهدـه يون ٴٹص ؤڃ، دبد ٹع١ ڀٻ ڄه بـخء بق .ظ٭ لٹٹ ود زدڀ٥ٵىڀص

بوىد و٭عرب ؤن خڀوڀص خؼباوپ خوپ خؼب٭ين زعىٴن خغبمدص ڀ٤ٵدپ، وزدڀعدرل ع٭ن ٬ځهد، ڄه زن ؤڄى ؤوي، ٠مدن ظ٥سٷ خڀٹدوىن،

زد٠دٴص بذل ٴد٬ځن ڄ٭ىىن آوه ڄؽٿ خش وخجملعم٫ خؼبين . وودجٿ خ٬ڂ

ټمد و٭عرب ؤن ؾبهىيخض خغبٽىڄص ز٭ش ٬ه ظىٴن خؼبىخي خڀ١وص ؼبىخټسص خڀع٥ىخض خڀيت ٭ٴهد خڀٹ٥د٪، زٿ سو ؤن خؼبىخي خؼبعىٴش

زىخش خڀعىمص خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه ڄد ٴعحط ظعٹځ، وخڀٽؽن ڄه خ ظعممٿ زٽٿ ڄاوپ ؤ٬سدء خڀعزص وخغبمدص خؼبىى٤ص هبڃ

ذبدي ؤزىدجهڃ، ڀٽىن خزدء عىٴون ٬ځ خؼب٭ځىڄدض وخڀعإ٤ن . خڀ١ون ڀځم٥دڀسص حبٹىٸهڃ وظمك و٫٠ ؤڃ

ڀٹ ظ٥ى خجملعم٫ خؼبين زدد زٵ١ٿ خڀعخڄ وظ٭سحع وپ ٴعش ن ؤو . سبض زعخـ٫ يو خڀوڀص يف ٬ي ڄه خڀٹ٥د٬دض خـعمد٬ص

.ٵعٹ زوي ڀځمىخي خڀٽدٴصوڀڀٻ، ٴةوىد و٥دڀر خغبٽىڄص زعممٿ ڄىئڀدهتد ټدڄځص يف ٠مدن

لٷ خڀ٥ٵىڀص يف خغبمدص وخڀعم وخڀمص وخڀعٴ، وڀٻ زى٫٠ خ٤د خڀٹدوىين خؼبىدر، خڀ مك زدلبخ٢ ټدٴص خڀټدء

خـعمد٬ن وخٸعدين يف وخـر خڀىهى زإو٠د٪ خڀخجك خـعمد٬ص خټؽ دص وڄه زىهد خىد يف و٠٭ص خ٬دٸص

.وٴٷ ڄى٩ى ظ١دڄين ظ٭ڃ ٴدجظ صب٫ خجك خجملعم٫

خڀ خڀج،

33

بوىد ٬ځ ٹن ڄه ؤن ڄىهفص خڀع١دڄه خڀيت مت بدء ي٬دجمهد يف زيود ظ٭ ذبزص مبىـص، ع٭ن ربىهد وظ٥ىد وخڀ٭مٿ ٬ځ

.ـ٭ځهد ٸديش ٬ځ خڀعٽٳ ڄ٫ ؿب٥هد زدعمخويف خ خڀي، و٭عٹ ؤو ع٭ن بء خنبص ڀځ٭ى خڀس يف

٬مٿ خؼبسديش خڀى٤ىص ڀځعىمص خڀسص ويف ڄسديخض ڄاص ؿبم خػبدڄ ڀځع١دڄه وټخ يف زخڄؿ خؽبحدض وخعبم٭دض خڀى٥ص

ڀٻ ؤن سبٽن خڀٽدن خؼبعٵه ڄه ي خو٥ص . خويوخڀربخڄؿ ڄه ودجٿ وبڄٽدودض وآڀدض خوعدؾ خڀ١وص خڀسٿ

.خڀىل ڀځٹ١دء ٬ځ ڄ٩د خڀٵدٸص وخڀٵٹ وخڀعىخټٿ وخؽبدص وندوڀڀٻ ٴةن ظ١دٴ ـهىي ټدٴص خؼبعوځن هبر ؤن ظىر، يف و٩ود، ٬ځ ظىٴن خڀسىدض خڀعمعص خڀٹديش ٬ځ خع٭دذ خؼبد٫

خڀٱنش وخڀربخڄؿ خؼبش ڀځوٿ وخڀعټ ٬ځ ظ٥ى زخڄؿ خڀعر وٹٿ خؼبىخر وربن خؼبهدخض يف خو٥ص وخغبٲ دبد يبٽه

خؼبعٵه ڄه خ٬عمدي ٬ځ خڀىٵ و٫١، زدڀعدرل، لخ ڀدص ظٹن .خؼبد٬ش خؼبسدش خڀيت ؤؼسعط ٴځهد

وىد ع٭ن ٬ځ ڄاص خڀع٭دون خڀى٤ين ؤن ظىى٢ يف خ خجملهىي خڀى٤ين، زعىن خڄٽدودض ڀع٥ى خ خعبدور ڄه وپ ڄخټمع ڄه ذبدذ، ذبځ٭هد ٸديش ٬ځ خؼبسديش وخٸعخق خغبځىپ يف خوفدڂ ڄ٫

.خؼبى٥٥دض خڀٹ٥د٬ص خوي خڀ خڀج،

بوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش يبٽه ب ؤن وعم١ يف ټٿ ڄش ظ١مدض خزدء وخـخي ڀځوي ٬ه ضبد خڀى٤ه وڄٹدوڄص

خع٭مد، وهبي خؼبىدسص و٥دڀر دب١د٬ٵص خؼبىخي وخڄٽدودض خؼبىيش ؽبخ خڀٹ٥د٪ وظىـههد لد ڀ٬عىدء دبه ظسٹ ڄه ـدپ

.خؼبٹدوڄص وـ خڀعم ٬ځ ٸ خغبدش وخڀعٽٵٿ زإزىدجهڃ ووـدهتڃوبوىد ٬ځ ٹن ؤن ٬مٿ خؼبىوزص خڀدڄص ڀٹڄدء خؼبٹدوڄن ٬ځ ؤنبع، ڀه ٵ ب جبء ن ڄه ڄد ٸڄ اء خڀـدپ وخڀىدء يف

سٿ لص و٬ش وټخڄص زځڃ، وڀڀٻ ٴةو ع٭ن ؤن ظ٭مٿ خؼبىوزص خؼبىعص ٬ځ ظ وٵٹدهتد ڄه وپ ب٬ديش خڀى٩ يف ٽځعهد وظىـ

زخؾبهد ػبڄص خؼبٹدوڄن وؤ١٬دء ـ خڀعم، ڀٻ ؤن ظى٫ ڄىوزدض خؼبٹدوڄص يف ټٿ ـهدض و٬مدض وؤٸدڀڃ خؼبمځٽص ٭ يف

و٩ود ڄه زدذ خوٵدٶ ن خؼبرب خڀ ع٭ن ب٬ديش ـوڀع دبد عءڂ .ڄ٫ لدـدض ووىدض ټٿ ڄى٥ٹص

ټمد ؤن ظى٩ڃ خجملځ خڀى٤ين ڀځمٹدوڄص وخوعىدذ ؤ١٬دج يف خٸدڀڃ وخڀ٭مدض ٭ ظى٩مد ڄىخد دل ظع١ك ڄ٭دؼب ز٭، وڀڀٻ ٴةن

ظڃ خوعددض خجملځ دبد ع٭د ڄ٫ خڀ٥س٭ص خيخص ڀ٭مٿ .خؼبىوزص خڀدڄص زدض ؤڄخ ٠ود

بوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش، وڄه ڄى٥ځٷ خعمدڄىد خؼبعىخٿ حبٵ٧ خڀخټش خڀى٤ىص وحبمدص خؼبىوغ خڀعدىب وخغب١د خؼبعٺ

ڀٽٿ خؼبٱدزص، و٬ى خؼبىوزص خڀدڄص ڀځمدنبص يف خجملهىي خڀى٤ين ع٭ديش خڀىؼدجٷ وخؼبىٹىض خڀيت ظعٿ زخټش خؼبٹدوڄص وـ

. خڀعم يف خڀخوٿ ويف خػبدؾبوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش، و٬د ڄىد زدنبص خڀسدڀٱص ڀٹ٥د٪

خڀعٽىه خؼبهين ڄه لػ ظځسع غبدـدض خؼبٹدوض وربن ڄيويعهد وخڀٴ٫ ڄه ٸهتد خڀعىدٴص وټڀٻ ڄدنبع يف ظإٿ خڀ٭ى

خڀس، ٴةوىد و٬ى بذل ظ٭ خڀ٥دٸص خع٭دزص ڀى٩دڂ خڀعٽىه خؼبهين زعى٫ خؼبادض خؼبعىخـش وبلخغ ڄادض وټخ ظ٥ى خمبد٢

خعبش ڀځعٽىه، ڄه لػ ظىى٫ خڀعىدض وربػ خؼبىخي خؼبص، وڀٻ ؼبىخټسص خڀع٥ىخض خڀعٽىىڀىـص وخڀ٭ځمص خڀيت ٭ٴهد

.خڀ٭ددل خؼب٭دټمد و٬ى بذل ڄءڄص زىص خڀعٽىه ڄ٫ لدـدض ىٶ خڀ٭مٿ ؿبځد

وـهىد، وظف٫ خ٤ٵدپ خؼبىٹ٥٭ن ٬ه خڀخص ڀىڀىؾ ڄادض خڀعٽىه خؼبهين، وڄد٬ش وهب ڄادض خڀعٽىه خؼبهين ٬ځ بهبدي

. ٱٿ عىدر ڄ٫ ڄاهتڃ وڄد٬ش ڄه وبدوپ بودء ڄٹدوڀصبوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش، لن وټ ٬ځ ڄإڀص خڀعٽىه

وخڀعر، ٴةوىد و٫١ ور ؤ٬ىىد ظؽمن ؾبهىي خڀوڀص ػبځٷ خڀؽوخض يف ىت خؼبىد٤ٷ، وڄد ىخټر ڀٻ ڄه ربدض ظعٿ زدد

زعخـ٫ ؤ٬خي خؼبهىن يف ز٭ خڀعىدض خڀيت ٹ٫ ٬ځهد خڀ٥ځر، ىخء يف خڀ٭ٹد ؤو يف خڀدلص ؤو يف خڀىد٬ص خڀعٹځص ؤو يف خڀٵلص

.وخڀ خڀسم، ؤو يف ند ڄه خڀٹ٥د٬دض خوعدـص خوي خڀ خڀج،

ټدوط ظځٽڃ ؤڃ خؼبل٩دض خڀيت خظإىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش .ؤن وؽند لىپ خؼبخودض خڀيت ظوٿ يف خوعددض دظ خڀځفىص

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

34

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت اخلبسصت واحلذود وادلبطك احملخهت وانذفبع انىطين

.زدڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ خڀ خڀج،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون، خڀديش خڀىخء،

٭ين ؤن ؤظوٿ زدڃ ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش يف ب٤د ڄىدٸص . خؼبخوص خڀٵ٬ص خؼبظس٥ص زٹ٥د٬ خػبدـص وخڀٴد٪ خڀى٤ين

خڀ خڀج، ظٽٿ ؤ٤ىخ ڄىدٸص خؼبخوص خڀٵ٬ص ڀٹ٥د٬ خػبدـص وخڀٴد٪ خڀى٤ين ڄىدسص دكبص ڀىد ټمعده ڀ٤٪ ٬ه ټؽر ٬ځ ؤز

.خڀعىـهدض وخڀددض خػبدص زعزن خ خڀٹ٥د٪ خغبدوبهند ؼبىدسص وىي ڄه وؽبد ؤن وىىي زدجملهىيخض خعبسدش وخڀ٭ىدص

خؼبىڀىص خڀدڄص خڀيت ىڀهد خج خڀسځىڄدص خؼبٱزص ـڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي ڀعإٿ خ خڀٹ٥د٪ ول خؼبىىپ ڄه ؤـٿ سبؽن ؤوخ

خڀخٸص وخڀع٭دون خڀٹدجمص زن زځود وـبعځٳ خڀوپ خڀٹص وخڀٹٹص وخڀيت ظىـط ڄه وپ خڀدخض خڀظبص خڀيت ٹىڂ هبد ـڀع بذل

خڀ٭ ڄه خٸ٥د وخڀيت ظىس٫ ڄه ٬ڄ خټ ٬ځ بلخغ ظإؼنخض ٸىص يف خحمل٣ خعبهى وخڀورل ڀسيود وسبٽن خؼبٱذ ڄه ؤن عسىؤ

ڄٽدوص ڄعمش يف خغبٹٿ خڀورل وخلبخ٢ زٹىش يف خڀٴد٪ ٬ه خڀٹ١دد .خڀ٭ديڀص ڀځ٭ىذ

خڀ خڀج، ظ٭عرب خڀدص خػبدـص بلي خيوخض خعخظفص ڀعمٽن

. زيود ڄه خلعپ ڄىٸ٫ ڄعم وٴد٬ٿ يف خڀ٭ٸدض خڀوڀصوب وؽمه خڀ٭مٿ خڀ ٸدڄط ز زيود ڄه ؤـٿ خڀٴد٪ ٬ه خڀىلش

خڀعخزص ڀځمٱذ، ٴةوىد و٭عرب ؤن خجملهىيخض خؼبسوڀص هبر ؤن ظع٭ زٽٿ ټسن ڀعىخټر زدڀىؼنش خؼب٥ځىزص ٤س٭ص خلدض خٸعديص

وخـعمد٬ص وخڀدص خڀيت زدهتد زيود وخڀع٭ٳ هبد يف ـبعځٳ خحملدٴٿ خڀورل،ش وىد خڀع٭ٳ زدؼبسديش خعبحص خڀيت ؤ٤ځٹهد خؼبٱذ

ټمٿ د ظىخٴٹ ڄٹخڂ، رب جبء ڄىٸٳ " ڄسديش خغبٽڃ خڀخيت"زيود ڄه خ خڀىخ٪ خؼبٵع٭ٿ، و٭هد خغبؽػ ڀعىص ڄځٳ خڀمخء، لػ ڄه إن خعمخ خ خڀىخ٪ ٬ٸځص و٥ىخض خڀعٹدذ زن يوپ

خربدي خؼبٱذ خڀ٭يب زد٬عسدي ظٽع ـهىد ڄ٥ځىذ ڄى ؤن ع٭ ٬دٴع لىت عىن ڀوڀ خڀعٵٮ ڀٴ٫ ربدض خڀ٭ىؼبص، وؿبدزص

خدذ، وظ٥ىٷ خؽبفش خڀص وظخ٬دهتد خڀځسص، لػ ڄد ٴعث خؼبٱذ يف بٸىد٪ ؤ٤خٲ خ خڀىخ٪، زإن ٤ٷ خڀىلش ى ولي

خڀٽٵٿ زعځسص ٤مىلدض ٭ىذ خؼبى٥ٹص خڀعىخٸص بذل خؼب ڄه خڀعمدٻ . وخڀٸ وخيد

ويف ب٤د خڀعٵد٬ض خڀوڀص ڄ٫ خؼبسديش خؼبٱزص ڀځمٽڃ خڀخيت زدٸدڀڃ خڀمخوص، ظسىط خعبم٭ص خڀ٭دڄص ڀڄڃ خؼبعمش، يف ٸخد خون ذب ي٬مهد ؼبځٿ خؼبٵدو٠دض لىپ خڀمخء ڄه ؤـٿ

خڀعىٿ بذل لٿ د ٬ديپ ويخجڃ وڄٹسىپ ڄه خڀ٥ٴن ؽبخ خڀىخ٪ خؼبٵع٭ٿ، خ خڀٹخ خڀ ٭ حبٷ ظعىهبد ڀځىدڄص خڀعٵدو٠ص خڀيت

.زدهتد زيودټمد ظٵىظىد خڀٵص يف ٴٹىد ڀځعى زٽٿ خحملدوض خڀدجص

ڀځ٭ىد خؼبىخڀص ڀوٵدڀن خڀيت ظعع وخء خڀٴد٪ ٬ه لٹىٶ خودن، ڄعٱځن ٴ١دء خغبدض وخوٵعدق خڀيت ظى٭ڃ هبد زيود ڀځ٬دص

.ؼب٥دڀر ڄٱ٠ص ظوڂ خڀىٿ ڄه ولش خؼبٱذ وديظ خڀ خڀج،

بوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش وعځهڃ ڄه و٥ر دلر خعبڀص ڄد وىن ز ٤ٹىد وو ز ٬خجمىد وب وؽمه ٬دڀد ڄ١دڄن خػب٥دذ

خؼبځٽ خڀدڄ دبىدسص خڀټي خڀخز٭ص وخڀؽؼن و٥ٶ خؼبنش ع٥ٶ ـڀص خؼبځٻ ؿبم خڀديخػب١خء خؼب٩ٵش، لػ ڄد ٴعث

ؼبىخ٫٠ ربمٿ يض ټربي يف سٿ ظإٿ خعبهد خڀزځىڄد وزىدء

ڄٵهىڂ ود ڀځزځىڄدص خڀظبص ڄىهد وخؼبىخص، و٬ى بذل ٠وش فىڄص يف ڄ٭ خڀٴد٪ ٬ه خڀىلش خڀعخزص، هنؿ يزځىڄدص

ي .. خڀ٭ٸدض خڀوڀص وخوٵعدق ٬ځ ـبعځٳ خڀٵد٬ځن خعبي يف ڀعٵ٭ٿ خڀ٬ىخض وخڀعىـهدض ظإيت يف ٨ٿ دذ ڄىخټسص لٽىڄص

.وؤـؤش ڄ١دڄن ي خڀ٬ىخضووىي ؤن واټ ؤن خؼب٥ځىذ ڄىد لٽىڄص وزؼبدود وڄى٩مدض خجملعم٫

خؼبين ى ب٤ٶ ڄسديخض ڀعٵ٭ٿ ڄ١دڄن خ خػب٥دذ خڀعدىب خڀ ـدء زڃ ود٤ص ٤ٷ ـش ڀځ٭مٿ دبمدود خػبمص خڀيت ظ٫١

خڀ ٬ځ ڄٽدڄه خڀىٹ وخڀٹى، وظڃ ٸ٥٭ص ڄ٫ ڄد سٷ، وظه . ڀعى ڄعٹسځ ڀٴ٫ ربدض خڀ٭ص خؼبٹسځص

35

ويف خ خ٤د، وىي زٽٿ ؤٽدپ خؼباخڄخض خڀوص خڀيت وبسٽهد وىڂ ولظىد خڀعخزص ڀځىٿ ڄه ولش خؼبٱذ وديظ ٬ځ ؤخ٠، وخڀعى ٬ځ خڀىدڄدض خلص وخىخ٢ خڀيت ٸ٥٭هد خؼبٱذ

٬ځ يذ خوعٹدپ خڀيبٹخ٤، لػ و٭رب ٬ه ؤٵىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ڀٽىن ي خڀعمىض ٨ځط ڄٱسص ڀي ز٭ خڀوپ لػ

خپ خڀ٭ هبهٿ خڀٽؽن ٬مد لٹٹ خؼبٱذ ڄه يىدڄدض وبلدض نبط ـٿ خؼبىدل خٸعديص وخـعمد٬ص وخڀدص، وڀٻ زسر خڀع٭د٤ خڀځيب ڀس٭ خٸڂ وخڀٹىىخض خ٬ڄص، وىد خعبدش خڀمدڀص، ڄ٫ ٸ١دد خؼبٱذ خغبىص وخڀيت ظٹڄ ڀځؤ خڀ٭دڂ خحملځ

.زىٵ خڀىش خڀىم٥ص خڀيت يؤزط ٬ځهد ڄى ىنويف خ خڀي، و٥ځر ڄه وخش خػبدـص خڀع٭دڄٿ حبڂ وخڄص

ڄ٫ خؼبى٠ى٪، يف ب٤د يسځىڄدص ڄٹخڄص وخعسدٸص، ټمد و٬ى بذل ب٬ديش خڀى٩ يف خڀع٭د٤ ڄ٫ ڄځٳ ؼٱىود خحملعځص، ودص ڄځٳ ڄىيت

.سعص وڄځځص خڀځسعنوهبي خؼبىدسص و٬ى يف ٴٹىد بذل خ٬عمدي ظىـ ـ ڀځزځىڄدص

خؼبٱزص ٸدجڃ ٬ځ ب٬ديش ظى٫ خيوخ زن خڀىخش خؼب٭ىص وخڀربؼبدن ويسځىڄدص ڄىخص ظ٭ و٩نهتد خڀظبص سبدد ڄ٫ خؼبلځص خعبش خڀيت

خڀيت ڄ٫ خڀعزن خؼبٱځٷ ڀس٭ خؼبځٵدضؤ ؽبد خػب٥دذ خؼبځٽ، وخڀٹ٫٥ هتڃ ٴد٬ځن ڄع٭يه وظاؼ ٬ځ ٸ٥د٬دض بوعدـص ـبعځٵص، وىد يف

، ڄ٫ ب٬ديش خڀى٩ خڀى٫٠ خؼبعٹڂ ڄ٫ خربدي خوويب ڄځٳ ڄه لفڃيف ٬ٸدض خؼبٱذ ڄ٫ خڀربؼبدن خوويب ټىو ٽٿ ٴ٭ ؤل خڀ٬دڄدض خڀيت عٱځهد وىڂ ولظىد خڀعخزص يف ب٤د لهبڃ

.خ٬ڄص ٠ ديش خؼبٱذ وڄدغب خڀ٭ځد خڀ خڀج،

ڀٹ ل خؼبٱذ ٬ځ خڀوخڂ ٬ځ خڀعٵد٬ٿ ڄ٫ ؿب٥ خڀ٭يب زٽٿ ڄد وبسٿ ز ڄه ٸ١دد وبٽدض، ؿبدٴ٩د زڀٻ ٬ځ ڄىٸٵ خؼب٭عپ

وخڀىخٸ٭ خڀٹدجڃ ٬ځ خڀعىٴٷ زن ٠مدن لٷ خڀ٭ر خڀٵځ٥ين يف زىدء يوڀع خؼبعٹځص و٬دمعهد خڀٹ خڀٳ وربٹٷ خڄه وخڀڂ

.زدؼبى٥ٹصوڀىد يف ڄىخٸٳ ٬دځىد خڀٽن ڄد وبٵود ٬ځ خڀن ٬ځ خڀىهؿ

خڀٹىن، ٴى١دڀ ڄه ڄىٸ٭ ټج ڀځفىص خڀٹ اټ يو خؼبٱذ ربط ٸديظ خڀش وخڀعخڄ زدؼبدنبص يف ټٿ ٬مٿ هٲ بذل دل خڀمٿ وظىل خڀٵىٲ وربٹٷ خؼبځمص خؼبعټص ڀڄص وؤڄىهد

وخعٹؽبد، ڄاټه يف خ خؼبٹدڂ ٬ځ ڄدوظىد ڀځفمهىص خڀمىص يف ڄىخـهعهد ڀځم خڀ٥دجٵ ولىد خټ ٬ځ ولش وديش خ خڀسځ

خڀٹٷ، ټمد وٴ ؤ ٬وخن ؤو ڄ زإڄه وديش خؼبمځٽص خڀ٭زص .خڀ٭ىيص، ټمد وع٥ځ٫ بذل خعٹخ خڀ٭خٶ وظه ولظ

خڀ خڀج، بن ظٵد٬ٿ خڀدص خػبدـص ڀځمٱذ يف ؿب٥هد خڀورل عإ ڄه

خڀىدلص خؼبسجص ٬ځ وځٵص خڀعىخودض خڀوڀص خڀٹدجمص، زإٸ٥دهبد خؼبعمؽځص يف خڀىدض خؼبعمش خڄٽص وخربدي خوويب، وبن ټدن ڄى٥ٹد ڄه

خڀىدلص خڀدص، ب ؤو ٬ځ خٸٿ ڄه خڀىدلص خٸعديص ز ڄه و٩ص خڀوخج : ظ٭ خڀعىـ كبى ؿبدو ؤوي ـش ڀځعٵد٬ٿ

– خڀوخج خعبى خعخظفص –خڀوخج خعبىدص - خعبىخٸعديص .خڀوخج خعبى ؼٹدٴص

وڄه خ خؼبى٥ځٷ، هنر زسځىڄدعىد بذل وؿ ٬ٸدض ؤټؽ ٴد٬ځص ڄ٫ خؼبى٩مدض خڀوڀص زد٬عسدد ٽد خعخظفد وؤدد ڀعمٹٷ خڀعىمص خڀسص ٬وش ٬ځ ٠وش خوٵعدق ٬ځ خڀٹىي

خٸعديص خڀد٬ش يف ٨ٿ زو ؤٸ٥دذ ـش ٬ځ خؼبعىي خڀورل ټدڀن وظټد، عىـر ٬ځ يسځىڄدعىد ؤن ظ٭ خڀى٩ يف ٸخءهتد

ؼبخټ خڀٹخ خڀورل زةيڄدؾ خڀ٭ىخڃ خعبش خڀد٬ش خڀيت ؤ٠م ؽبد .ظإؼن د وخٸعدي

خڀ خڀج، زةٴٹد زٵ٭ٿ خوعمدج خعبٱخيف، ٴةن بخ ټدن خؼبٱذ ڄظس٥د

٬رب ظسين زيود خؼب٭٥دض خڀعدىبص ٸ ٬مٹط خ خظسد٢ وڀٻ وذل خؼبسديخض يف خذبدي ي٬ڃ خڀىلش خٴٹص، وخڀيت ؤٴض ڄاسب

، ټمد دنبط زيود يف ڄ خؼبد٬ش 1961خڀخ خڀس١دء ڀ٭دڂ زٿ ودنبط زٵ٭دڀص ڄ٫ خڀوپ خؼباص غبټدض خڀعم زةٴٹد،

وله ن ٬مځهد ؼبى٩مص خڀىلش خٴٹص، يف خڀعإ ڀىـىيد .٬رب ظؤهد ڀ٭ي ڄه خڀٹمڃ

ڄه ظٵد٬ض ځسص ٴمد ز٭، سبؽځط بن ڄد ٬ٴع ي خڀ٭ٸدضخڀمخء، وظىٽ ز٭ يف ٬ف خربدي خٴٹ ٬ه بهبدي لٿ ؼبٽٿ

خڀوپ ڀځو خٴٹ ڀځمٱذ، وڄىدوعهد لىپ ولظ خڀعخزص، ڄد

هب٭ځىد ڄ٥دڀسن زدزعخ٪ ؤدڀر ـش يف . ظر خومدذ خؼبٱذ ڄىهدوٸص ع٭ديش خڀو خؼبٱيب ټدڄ، وىد ؤڄدڂ ڄد ب٤د يزځىڄدص

ڄه ـه ب٠ديف ػبڄص " خؼبٹ٭ خڀد" عممځ خؼبٱذ ـخء ظس٭دض

36

خڀ٭ٸدض خڀؽىدجص، وز٭ ٸ١ددي بٴٹد، ٬رب ظعط ؾبهىيخظ يف .خڀعفم٭دض خعبهىص

خٴٹ ڀځمٱذ ذبدي خڀوپ ټمد هبر ظ٥ى خڀٵ٭ٿ .خوي خوٽځىٽىوص ظ٭خ ڀ ظٵد٬ظ ڄ٫ خڀوپ خڀٹص

،خڀ خڀج

وخؼب٭دش وب خجملهىيخض خڀيت ظٹىڂ هبد بيخش بن ٴٷ خدڀصڀځٹدج خ٬ځ وج ؤټدن خڀٴد٪ خڀى٤ين ربط خڀٹديش خڀش

خؼبځٻ ؿبم خغبذ خڀ٭دڄص ڀځٹىخض خؼبځمص خؼبځٽص دلر خعبڀص خڀدي وي خهلل يف ؾبدپ خڀٴد٪ ٬ځ خڀىلش خڀعخزص وخڀديش

خڀى٤ىص وخدؼص وخ٭دٲ ڀ١مدد خڀٽىخغ خڀ٥س٭ص ٬ځ خڀ٭ .خودوص ودؾ ؤ خڀى٤ه خڀى٤ين وخڄدض

خڀيت ظٹىڂ هبد بيخش خڀٴد٪ خڀى٤ين يف ؾبدپ ووفٿ زدظدق خڀربخڄؿخؼبځمص خؼبځٽص وربػ ظ٭ ٸخض خڀىلخض خڀ٭دڄځص زدڀٹىخض

خؼبىأض خڀ٭ٽص وخڀعٽىه خڀ٭ٽ وظ٥ى خؼبهدخض وخڀعىدض وخڀٹخض خؼبخوص وربػ خڀربخڄؿ خڀعٹځص وخڀىهى

.خـعمد٬ص ڀځفىىي زدو٠د٪

ؤن وٹٳ وٸٵص بـپ وبټسد عبىىيود خڀسىخٿ وو ڄه خ خؼبىرب .خؼبمځٽصخڀ٭ش وزدٸ زبىڂ خڀخجه ٬ه خڀعىىڂ خؼبخز٥ن زمخجىد

ظځٽڃ خڀ خڀج خحملعڂ، ټدوط ؤڃ خؼبل٩دض وخٸعخلدض .خڀيت ټدوط ؿبى خعمدڄدظىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انذاخهت واجلهبث واجلبػبث احملهت

.زدڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ خڀ خڀج،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون، خڀديش خڀىخء،

ٴين ؤن ؤظىدوپ خڀٽځمص زدڃ ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش يف ب٤د ڄىدٸص خؼبخوص خڀٵ٬ص خڀيت ظوٿ يف خوعد عبىص خڀخوځص وخعبهدض

.وخعبمد٬دض خحملځص

ڀٹ ٽځط خوعىدزدض خونش ڄى٭٥ٵد لدظبد زدڀىسص ڀىد ټمذ ظسىؤ خؼبظسص خوذل ىخء ٬ځ ڄعىي خڀىعدجؿ خحملٿ ٬ځهد ؤو ڄه

لػ ٬ي خڀعمدض، لػ خع٥٭ىد خڀعٵىٶ ٬ځ ؤلخذ ڄعىخـش . يف خؼبخن خڀد ڀىىخض ٬ش

ووىي خدش بذل ؤن خڀىعدجؿ خڀيت لٿ ٬ځهد لذ خدڀص وخؼب٭دش دبؽدزص ظعىؿ ڀځىدڄص خڀيت ؤ٤ځٹهد خغبذ، وخوعدخ ڀځمو٪ خجملعم٭ خڀ٥مىق، وعدجؿ ىط ٬ص خغبذ وشبىط

خؼبد خڀ ځٽ، سځىد يف ڀٻ ودز٫ ڄه لىد ٬ځ ٽځص خؼبه خغبيب وظإځ وب٬ديش خ٬عسد ڀځمدش خڀدص وبلخغ ٸ٥٭ص

ڄ٫ خؼبمددض خڀدزٹص، لػ خع٥٭ىد خغبىپ ٬ځ وعدجؿ ٬ربض جبء ٬ه بخيش خؼبىخ٤ىن يف خڀعٱن وذبدوهبڃ خڀٵ٭ځ ڄ٫ و٥دذ

خغبذ، دعىد يف ڀٻ ى بٴخ لبر دص ٸديش ٬ځ خڀٴد٪ ٬ه .خؼبو٪ خجملعم٭ خغبخؼ وخڀعٵدين يف وڄع

ويف خ خ٤د، وؽمه خجملهىيخض خڀيت زڀعهد خڀىخش ؼبىخټسص ـبعځٳ خڀ٭مځدض خوعىدزص وهد ٬ځ ظىٴن ټٿ خڀو٢ وخڀ١مدودض،

وظ٭سحص ټٿ خڀىدجٿ ـخء ي خٸعخ٬دض يف ؤـىخء ظ٥س٭هد خڀىخص وخڀٵدٴص، ووىي خدش يف خ خڀي بذل ز٭ خػبوٸدض خڀيت

دزط ي خحمل٥ص خڀيبٹخ٤ص، وٸ سٷ غبزىد ؤن وس خغبٽىڄص وو خڀخوځص دب١مىهند، وون ىد بذل ظوٿ خڀىش وخڀ٭مدپ يف ظىـ خوعىدزدض وؿبدوڀص خؽبمىص ٬ځ خڀ٭مٿ خعبمد٬ ودؾ لدهتڃ

. ټځ٥ص ڀځىدص

خڀ خڀج، بن خغبػ ٬ه خؼبه خڀد خؼبٱيب وبځىد ڀوڄد بذل خغبػ ٬ه خؼبٽىن خغبيب زٵع ټىد ؿبىد يبٽه ذبدځ يخوٿ خڀىٷ

خڀد، لػ زدض ڀخڄد ٬ځىد ظإٿ ڄهود خغبيب، وڀٻ زعه . فبدص دص ڄىخ٤ىص ظٴ خؼبخخض خڀدىص خڀ٭ٹمص

ويف خ خ٤د، ذب خدش ٬ځ ؤن خڀـى٪ بذل خڀعده وبذل ذبدذ دزٹص ڀځمٽڃ ٬ځ لذ خدڀص وخؼب٭دش، ٴ وى٪ ڄه

خڀعفين، ٴ دٶ ويش خغبذ، و ڄو٬، و خڀ٩ٴص خڀيت يب ڄىهد خؼبٱذ، و ٤س٭ص خڀ٥ځر خجملعم٭، و ڄدخض ڄاص،

ڄعدهبص ڄ٫ خڀعفدذ خڀدزٹص، وز٭ خڀٵد٬ځن خڄعځٽىخ خعبؤش ڀٽ ٹىڀىخ زإهنڃ ؤو٥اوخ يف ظٹخهتڃ خڀدص، ٴدؼباص خؼبځٽص ٸىص

خڀىڂ ٸسٿ ؤ وٸط ڄ١، ٸىهتد ن ڄعمش ٴٹ٣ ڄه خصبد٪ خحمل٣

37

هبد ڄه ٸسٿ ټٿ خڀٵٸدء، زٿ ؤ١د زدڀى٩ ڀى٨ٵعهد خڀعمؽص وڀځع٭دض خؼبٽعسص ڄه ظزهد ؼبځٵدض ڄىوؼص دجٽص ظٽٿ خڀىڂ

ڀخ، ٴةن خڀ٭ىيش خؼبىع٩مص ڀځعده ڀه "...خڀىمىؾ خؼبٱيب"ـى ظع٫٥ ظإ٤ن ڄد ٹڄ خڀىڂ لذ خدڀص وخؼب٭دش ڀځمه

خغبيب، خڀ ظدءپ ڄىخٸٵ، ربټدظ، ؤځىز ٴد٬ځ، وؼنش ٬مځ خڀسدلؽن ټمد خڀٵد٬ځن وڄٽىودض خڀؤ خڀ٭دڂ، ڄ٥دڀسن ...خؼبعد٬ص

زعف ؤيوخض ربځځهڃ ٬رب خوٵعدق ٬ځ ڄد ٹ٫ ودؾ خؼبٱذ ڄه يىدڄص دص ٤ځٹط ٬ه خڀعىٵدض خغبزص خؼبى٥ځٹص ڄه ڄ٭د

بىڀىـ، وڄي ـٿ ـ ڄه خلخذ وخؼبمددض خڀدص خؼباڄىص زإوڀىص خخٲ وخڀربخڄؿ وزةڄٽدوص ظ٭د ليب ؤو لٽىڄ

. ڀٵٸدء دزٹنوڀٳ ٴٹ ٴىـحىد ٬ص خوعىسدزدض خعبمد٬ص، زةؼدش خڀٵٿ خػبدڄ ن خڀعى ڄه ٸدوىن خلخذ، وٴهمد ؤن ىدٺ ڄاخڄش

ربدٺ ٠ ڄدټص خغبذ يف خوعىدزدض خعبمد٬ص، وزدؼبىدسص، ٴةن ڄد سٹط ظإ لذ خدڀص وخؼب٭دش، " ٨دش خڀعلدپ"٭ٲ ذ

وخعٵديض ڄىهد ټٿ خلخذ خڀدص دبد ٴهد ظځٻ خڀيت ظىعٹد خڀىڂ، وٽٵ ڀعپ ٬ځ ڀٻ ٤س٭ص خؼبمن خڀه ٸڄعهڃ .ڀوعىدزدض خعبمد٬ص ؤو زةڀٹدء و٩ش ٬ځ ڄٽدظسهد خڀدص وخڀى٤ىص

خڀ خڀج، ڀٹ ؤسمط خعبهىص ڄه خعخظفدض خڀجص ڀٸ٪

خٸعدي، ٴدڀددض خٸعديص خؼب٭دش ؤسمط ظ٭عم -خڀىى٬ځ خڀعى٩ڃ خعبهى زد٬عسدي خ٤د خځك ڀى٫٠ ټٿ

.خعخظفدض خڀعىمىص وټخ ټٿ زب٣٥ خٸعدي ٤مىقوبوىد يف ٴٹىد و٭رب ٬ه خ٬عخود ز٬ىش دلر خعبڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي بذل ب٤ٶ ڄد ـهىص ڄعٹڄص يف ب٤د ـب٣٥ ڄىڄؿ ربعٿ ٴ خٸدڀڃ خڀمخوص خڀخش، ٬رب ـ٭ٿ ي خٸدڀڃ مبىـد ڀ٭ڂ

. خڀعمټ وڀځمٽدڄص خعبشٴدوعد زيود ڀڄټص، خوعد ـ٭ص ٴ ٴسيود ٸ٥٭ط

ؤىخ٤د لدظبص يف ڄد ظه و٩دڂ خڀڄټص زد٬عسدد ؤيخش ڄهمص . يف ذب دص خڀٹذ وخوٵعدق ٬ځ خڀدټىص خحملځص

وڀٹ ٽ ڄى٠ى٬د خعبهىص وخڀڄټص ڄه ـهص وٸ١ص ولظىد خڀعخزص ڄه ـهص ؼدوص، ٸ١دد جص ظوٿ ٠مه ځر

خوٱدظىد ټمٱدزص ٬ځ خڄعخي خڀعده خڀد ؼبٱذ ڄد ز٭

خعٹپ، ټمد ٭عرب ود خعبهىص خؼبى٭ص وخغبٽڃ خڀخيت خڀ وديي ز دلر خعبڀص وي خهلل ڄه خػبدخض خڀيبٹخ٤ص خڀيت ڄه إهند بزخ٪ ظټر وٶ زن ڄ٥ځر خڀديش ڄه ـهص وڄ٥ځر بخٺ

خؼبىخ٤ىن يف ظزن اوهنڃ خحملځص، ووىي يف خ خڀي خڀعإټ ٬ځ ؤوىد يف ٴٹىد ڀ٥دؼبد وديىد ز٬ڃ ود خعبهىص خؼبى٭ص و٤مىق خوعٹدپ بذل

.مبىؾ يوڀص خعبهدض

خڀ خڀج،بن خغبػ ٬ه خؼبى٠ى٪ خڄين زسيود وبځىد زدڀ١وش بذل ٨دش

خوٵض خڄين وخظٵد٪ ڄ٭ض خعبيبص خڀيت ؤسمط ظهد خڀ٭ ڄه خؼبن وخٸدڀڃ فبد ٥ق ٬ځىد خڀعدئپ ٬ه خڀدص خڄىص زسيود، ڀڀٻ و٬ى بذل ٠وش ب٬ديش خڀى٩ يف خعخظفص خڄىص خؼبعس٭ص ڃ ؤوىد وىٽ يف خ خڀي خجملهىيخض خؼبسوڀص ڄه ٤ٲ

ٸىخض خڄه ڀع٥ىٷ ي خڀ٩دش وڄد عظر ٬ىهد ڄه بٹد٤دض ځسص .٬ځ خجملعم٫

ٴمفڃ خؼبخوص خؼبش ؽبي خڀىخش ظسٹ ن ټدٴص ڀ٥٠٪ زٽٿ خؼبهدڂ خؼبځٹدش ٬ځ ٬دظٹهد خ٬عسدخ غبفڃ خټخدض وخڀعمدض

.خڀيت ظىخـههد زيودويف وٵ خڀدٶ، ظ٭عرب خؽبفش ن خڀ٬ص ٨دش ٬دؼبص ڄىـىيش

ٴسدڀى٩ بذل ڄىٸ٭هد خعخظف وٸهبد . يف ټؽن ڄه يوپ خڀ٭ددلخعبٱخيف ڄه ؤووزد، ظ٭عرب زيود بلي خڀوپ خټؽ ظإؼخ هبي

. خڀ٩دش خڀځسصوڀڀٻ ؤ٠م ڀخڄد خڀع٭دون ـهىد ويوڀد ٬ځ ؤد لىخ

ك زنب خڀسځخن خځص وزځخن خڀ٭سى وظځٻ خؼبعٹسځص ڄه ؤـٿ ظىل خڀئي وظ٩دٴ خعبهىي هبدي لٿ دڄٿ وڄىڄؿ ويف ـى ڄه

. خڀخټص زن ټٿ خ٤خٲ خؼب٭ىصويف خ خ٤د ٴةوىد وؽمه خڀىعدجؿ خؽبدڄص خڀيت مت ربٹٹهد ڄه وپ خؼبى٣٥ خڀى٤ين ڀځٹ٩ص، ودص ٬ځ ڄعىي خڀ١زدض خعسدٸص خڀيت

وـهعهد ـبعځٳ خـهش خڄىص ڀځمى٥٥دض خدزص خڀيت ټدوط .ظعهٲ ؤڄه وخعٹخ زيود

وو٩خ ڀځو خؽبدڂ خڀ ظ٥١ځ٫ ز ـبعځٳ خڀٹىي خڄىص ڄه ـدپ خڄه وخڀٺ خؼبځٽ وخڀٹىخض خؼبد٬ش، يون ؤن وى ولخض

خڀىٸدص خؼبوص، هنر زدڀىخش خؼبٴص ٬ځ خ خڀٹ٥د٪ خغبى بذل ڄ١د٬ٵص ؾبهىيخهتد يف سٿ ربن ٨وٲ ٬ ي خڀٵحدض،

38

وسبٽىهڃ ڄه خڀىدجٿ خڀ١وص ٠مدود ڀځم ڄه خؼبيويص وخڀىفد٬ص . وخڀٵد٬ځص

خڀ خڀج، ظ٭ خؼبسديش خڀى٤ىص ڀځعىمص خڀسص خڀيت ؤ٬ځه دلر خعبڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي وي خهلل ٬ه خو٥ٸعهد ڄسديش وٸص ظ٭رب حبٷ ٬ه سص زيود ڀعفدو ڄ٭١ځص خڀٵٹ وخٸدء وخؽبدص ربدض ٴ٭عهد زيود ڀعمٹٷ ڄو٬ىد خجملعم٭، ٴعٵ٭ٿ خ خڀى خڀٽسن ى يڀٿ ٪ ؾبد ڀځٻ لىپ خغبټص وخڀىدڄص خڀيت ظهد زيود ربط خڀٹديش

خغبٽمص وخؼبعسش عبڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي وخڀيت ظځم ټٿ خؼبىدل .خٸعديص وخـعمد٬ص وخڀدص

وكبه يف ٴٹىد و٥دڀر زدؼبىدسص ز١وش ظ٩دٴ ـهىي ـبعځٳ خڀٵد٬ځن ڀعٵ٭ٿ ؼٹدٴص خؼبدټص وخڀخټص وخڀع١دڄه زٱص ظ٫ بقبد

خؼبد٫ وڄىخټسص ي خؼبسديش وي٬مهد ٠مدود ڀځىفد٬ص وخڀٵ٭دڀص وخڀىىپ بذل خڀىعدجؿ خؼبـىش وخڀيت ع٭٥ ڀسيود يٴ٭ص ٸىص ڀځم١

.ٸڄد ٬ځ يذ خڀڄٹ٤ص وخغبٽدڄص خعبشظځٽڃ خڀ خڀج، ؤڃ خؼبل٩دض خڀيت خظإىد بؼدهتد يف ڄ٭ ڄىدٸعىد ڀځمخوص خڀٵ٬ص خڀيت ظوٿ يف خوعد عبىص خڀخوځص وخعبهدض

.وخعبمد٬دض خحملځص .وٽخ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت ادلبنت وانخضهضاث وانخخطط وانخت اجلهىت

زدڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ خڀ خڀج خحملعڂ،

خڀديش خڀىخء خحملعڄىن، خڀخض وخڀديش خؼبعدون خحملعڄىن،

ٴين ؤن ؤظوٿ زدڃ ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ٬ذ زدڃ ٴٹ ٬ه ڄىٸٵىد خبى ؾبمى٪ خؼبخودض خڀٹ٥د٬ص خڀيت ظوٿ يف خوعد عبىص خؼبدڀص وخڀعفهخض وخڀعى٣٥ وخڀعىمص خعبهىص، و

:٬ځ خڀىمى خيت خڀس٢ خؼبځٽ؛ –ـڀص خؼبځٻ - ؾبځ خڀىىخذ؛ -

ؾبځ خؼبعده؛ -

خحملدټڃ خؼبدڀص؛-

خڀى خوپ؛-

خڀىخش خؼبىعزص خؼبٽځٵص زدڀاون خٸعديص وخڀ٭دڄص؛ -

ٸ٥د٪ خڀعٽىىڀىـدض خغبؽص؛ -

خؼبىوزص خڀدڄص ڀځعى٣٥؛ -

وخش خٸعدي وخؼبدڀص؛ -

وخش خڀعفه وخڀىٹٿ؛ -

وخش خٽدن وخڀع٭من وخڀعىمص خجملدڀص؛ -

.ٸ٥د٪ خؼبدء وخڀسحص-

ل١خض خڀخض وخڀديش، خڀىخٸ٫ بن ڄىدٸص ڄخوص خڀس٢ خؼبځٽ ټدوط ٴص دكبص ١٬دء

ٴٹىد يف خدڀص وخؼب٭دش ڀعف خلبخ٤ىد خڀعدڂ يف ټٿ خؼبسديخض وخوخ خڀعىمىص خڀيت ؤ٤ځٹهد دلر خعبڀص وي خهلل، ټمد ٽځط

خض خؼبىدسص ٴص ؼبٽىودض خڀٵٷ ڀعف ٴو خڀ٥د٬ص وخڀىء ڀځش خڀ٭دڀص زدهلل زد٬عسدي ؤڄنخ ڀځماڄىن و٠دڄىد ڀىلش خڄص

. وديهتدويف وٵ خذبدي، ٴٹ ؤټ خڀديش خؼبعدون دبىدسص ڄىدٸص

خؼبخوعن خػبدعن دبفځ خڀىىخذ وؾبځ خؼبعده ٬ځ ٠وش ظٵ٭ٿ خڀزځىڄدص خڀربؼبدوص ػبڄص ٸ١دد خڀى٤ه خڀٽربي وټخ ٠وش بء خؼب ڄه خڀ٭ىدص ڀعمن خؼبىعىؾ خڀع٭ وظ٬ڃ آڀدض خڀٸدزص

. خڀربؼبدوص خڀ خڀج،

ڀٹ ٽځط خؼبخوص خڀٹ٥د٬ص خؼبىص ڀځىخش خوذل ڄىدسص ڀٵٷ خدڀص وخؼب٭دش ؼبىدٸص خڀعىـهدض خڀٽربي ڀځسي وخجملهىيخض خؼبسوڀص ڄه ٤ٲ خغبٽىڄص ؼبدش خڀىدڄدض وخوخ خڀعىمىص خڀيت

ؤ٤ځٹهد دلر خعبڀص يف خڀ٭ص خونش، ويف خ خ٤د فٿ زدؼبځمى، وڄه وپ ؾبمى٬ص ڄه خڄؽځص ؤن خغبٽىڄص ڀٳ ن ڄىخټسص زدڀ٬ص خؼب٥ځىزص ؽبي خڀىدڄدض وخوخ، ٴه خڀط

ظعځٽإ يف خڀ٭ ڄه خڀٹ١دد، و سبعځٻ ظىد يٸٹد ڀځىخٸ٫ خٸعدي وخـعمد٬، ټمد سبعځٻ لځى وخٸ٭ص ؤو بـخجص . ڀعمٹٷ خڀعىمص خؼبعخڄص ؤو ظٹىص ڄىد٬ص خڀىؿ خٸعدي خؼبٱيب

39

ويف وٵ خذبدي مت ظفٿ دذ س ټځ ص ڄسديش ڄه إهند ٴ٫ خؽبدص خـعمد٬ص ؤو ظٵ٭ٿ خؼبد٤ خڀخڄص حملدزص خٸعدي خڀ٫

.ؤو خٴض ڄه خڀ٭ٹدذ ل١خض خڀخض وخڀديش،

بن خػبد خڀيبٹخ٤ خغبخؼ خڀ ظسىع خؼبمځٽص خؼبٱزص عځڂ وـىزد خظٽدن بذل ڄادض يعىص ٸىص ظ٥١ځ٫ دبهدڄهد خڀٸدزص

يف خعٹڀص ظدڄص، ويف خ خ٤د ٴسٹ ڄد و زدڀو خؽبدڂ وخحملى خڀ ظځ٭س خحملدټڃ خؼبدڀص زد٬عسدد آڀدض ڀځٸدزص خؼبدڀص زٹ ڄد و٬ىد بذل ڄ١د٬ٵص ـهىيد وظ٫ ٬مځص رب١ن وبلدڀص ٸىخون

. خڀعٵصويف وٵ خڀدٶ وټ زإن ڄ٥ځر خغبٽدڄص خعبش ٸ ؤ٠م

ڄ٥ځسد ڀٽٿ ؾبعم٫ ظىخٶ بذل خؼبعٹسٿ وخر يف ٬ٹځىص ڄىخيي .وڄاظ خڀخظص

وخظسد٤د دبد ځٳ، خڀج، رب خڀو خحملى خڀ يبٽه ؤن ظ٥١ځ٫ ز خؼبىوزص خڀدڄص ڀځعى٣٥ ټماص ٬ه بڀهد خڀٹدڂ

. دبفمى٬ص ڄه خڀخدض خعخٴصو٬ځ ٴةوىد وځك يف خ خذبدي ٬ځ ٠وش خوٵعدق ي خؼباص ٬ځ خڀسمػ خڀ٭ځم وب٬ديش ٽځعهد ڀ٤٪ زود ٬ځ ؤله

وـ، ټمد و٬ى بذل ٠وش ظى٫ ؾبدپ خوعد خڀخدض وخػبدض خؽبدڄص خؼبعىٿ بڀهد وټخ ب٠ٵدء خڀ٥دز٫ خعبهى ڄعٹس ٬ځ ي خڀخدض وڀٻ خوفدڄد ڄ٫ خػبد خعبهى خڀ خلب٢

.ٴ خؼبٱذڄه ـهص ؤوي، ٴةن ڄىدٸص خؼبخوعن خػبدعن ٬ځ خڀعىخرل زٽٿ

ڄه خڀىخخض خؼبٽځٵص زدڀاون خڀ٭دڄص ڀځمٽىڄص وټخ ٸ٥د٪ خڀعٽىىڀىـدض خغبؽص ٸ ٽځعد ٬ځ خڀعىخرل ٴص سبٽه ڄه وؽبد

ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ڄه خڀىٸىٲ ٬ځ لفڃ خػبد خڀعٽىىڀىـ خڀ خڀط ظ٭دين ڄى خؼبادض خڀ٭مىڄص وټخ ٠٭ٳ خػبڄدض

. خؼبٹڄص ڀځزىدء، خ ٴ١ ٬ه ء خ٭د و٠٭ٳ خڀدوصوڄه ىد، ٴةوىد و٬ى خغبٽىڄص وكبؽهد ٬ځ ٠وش ظىٴن وظن سٿ خلبخ٢ خعب يف ٬ددل خؼب٭ٴص وخڀعىخٿ ڀٽٿ خجك خجملعم٫ وودص ظځٻ خؼبعىخـش يف خؼبىد٤ٷ خڀىدجص ڄه خدٲ وخڀٵديف لىت

ظعٵ ي خڀٵحدض خوي ڄه شبد خڀىمى وخڀ٥ٵش خڀعٽىىڀىـص . خڀيت ظ٭هد ـٿ زى٪ خؼب٭مى

وخظسد٤د دبىدٸص خؼبخوص خڀٵ٬ص ڀځىخش خؼبٽځٵص زدڀاون خٸعديص وخڀ٭دڄص ڀځمٽىڄص ٴٹ سبط بؼدش خوعسدي بذل دص خڀىؿ خوعدـ خؼبٱيب، وټخ خو٭خڂ خڀعىٷ وخوفدڂ زن خعخظفدض

خڀٹ٥د٬ص خڀيت ظىهفهد خغبٽىڄص، ويف وٵ خڀدٶ سبط خڀ٬ىش بذل ب٬ديش خڀى٩ يف ڄٹدزص ؤځىذ ظوٿ ىوٶ خؼبٹدص لىت ظعٵ ڄى

. خڀخجك خـعمد٬ص خڀيت ؤلغ ڄه ؤـځهدخ، يون بٵدپ ٠وش خ٬عمدي بـخءخض لٹٹص وڄځمىص ؼبخٸسص

خ٭د وي٬ڃ خڀٹش خڀخجص ڀځمىخ٤ىن خڀه ظ١وخ ټؽنخ ڄه . ـخء خڀديخض خؼبعلٹص يف ؤ٭د خؼبىخي خوڀص

ل١خض خڀخض وخڀديش، ڀٹ ټدوط ڄىدسص ڄىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص ڀٽٿ ڄه ٸ٥د٬دض خڀعفه وخڀىٹٿ وٸ٥د٪ خؼبدء وخڀسحص وٸ٥د٪ خٸعدي وخؼبدڀص وٸ٥د٪ خڀٽىن وخڀع٭من ٴص لٹٹص ڀځىٸىٲ ٬ځ لفڃ خقبدخض وټخ

. خػبد خڀ خڀط ظ٭ٴ ؾبمى٬ص ڄه خوخو٬ځ، ٴدظسد٤د زٹ٥د٪ خٸعدي وخؼبدڀص ٴةوىد وي يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ٬ځ ٠وش ؿبدزص خڀعمځ خڀ١يب وخ٬عمدي

دص ـسدجص ٬ديڀص وٵدٴص وى خڄ خڀ ڀه عمٹٷ ب زةدء . ؼٹدٴص ـش زن خؼبځڄن زدڀ١سص وخ٬ىخن خؼبٽځٵن دبهدڂ خڀعمٿ

ويف وٵ خذبدي، ٴةوىد وؽن خوعسدي خغبٽىڄص بذل و٥ىش ٬مځص خڀعهر وخٸعدي ن خؼبٹىه ٬ځ خڀىؿ خٸعدي خڀى٤ين

وڄخوٿ وىص خڀوڀص، وڄه ىد ٴةوىد وىـ ي٬ىش وبص ؽبخ خڀٹ٥د٪ . ڀع٥ى آڀدض ظوځ وظدوع خڀٹدوىوص

وخبى ٸ٥د٪ خڀعفه وخڀىٹٿ، وو٩خ ؼبد وب٩ ز خ خڀٹ٥د٪ خؼبع٭ر ڄه ؤنبص زدڀٱص وسبٵض ٬ش ٴٹ ؤټ ٴٷ خدڀص

وخؼب٭دش ٬ځ ؤنبص خوخ خڀيت ٥١ځ٫ هبد وڄه مث ټدوط خڀ٬ىش بذل ٠وش ظ٫ وؼنش خقبد وهنؿ ؤځىذ ظدو يف خڀ٭ ڄه خڀىٹد٢ خػبٴص زن خڀىخش خڀىص وخؼبهىن و٬ځ ؤهد ڄووص خڀن

وخ٠خزدض خؼبعٽش خڀيت ٬ٴعهد ټص خػب٥ى٢ خؼبځٽص خؼبٱزص ټمد سبط بؼدش خوعسدي بذل ٠وش خ٬عىدء زدڀ٥ٶ خڀى٤ىص . ڄاوخ

. ودوعهد دبد يف ڀٻ خڀ٥ٶ خڀدش وخؼبدڀٻ خڀٹوصخ ٴ١ ٬ځ ٠وش زپ خؼب ڄه خڀ٭ىدص ڀٹ٥د٪ خڀىٹٿ خڀ٥ٸ

. وودص خڀىٹٿ خؼبويؾ يف خڀ٭ددل خڀٹو

40

ودل ٵط خڀديش خؼبعده ظىس خڀ خڀى ويٶ ودٸى خػب٥ خبى خؼبأ خؼبعٽش خڀيت زبځٵهد لىخيغ خڀن وڄه مت ټدوط

. خڀ٬ىش بذل خخ٪ يف هنؿ بـخءخض ٴ٭دڀص ڀځم ڄه ي خٴصؤڄد خبى ٸ٥د٪ خٽدن وخڀع٭من ٴٹ ؤزي خڀديش

خؼبعدون خڀ٭ ڄه خؼبل٩دض خؼبظس٥ص زدؼبىهفص خؼب٭عمش ڄه ٸسٿ خڀىخش خڀىص يف ظزن خ خڀٹ٥د٪ ټمد مت خڀىٸىٲ ٬ځ خڀ٭ ڄه

" le noir"خوٸدض ټ٩دش خڀىٶ خڀىيخء ؤو ڄد م زـ وټؽش خؼب١دزدض خڀ٭ٹدص خڄ خڀ ؤهڃ يف ء ن ڄرب ڀځ٭ٹد

. ووش خڀى٬دء خڀ٭ٹدوزىٵ خؼبىدسص مت خڀعإټ ٬ځ ٠وش هنؿ دص وخٸ٭ص يف وځٷ

خؼبن خعبش وټخ يف ؿبدزص ڄن خڀٵك ظظٽ زدد ٬ځ خعم١د خڀس٭ خعبمدرل وخؽبى يف خڀسىددض يون بٵدپ ڀځمخٴٷ

.خڀ١وصووعدڄد ټدوط ڄىدٸص ٸ٥د٪ خؼبدء وخڀسحص ٴص ڀځديش خؼبعده ٤دڀسىخ ڄه وؽبد زدعٱپ خڄؽٿ وخؼب٭ٹځه ؼبىعځٳ خؼبىخي خڀ٥س٭ص،

وټخ خڀىٸىٲ ٬ځ لفڃ خػبد خڀ ٭ٴ ه خڀٹ٥د٬ن يف خڀعىخض وخڀربخڄؿ خغبٽىڄص، ويف خ خ٤د سبط خڀ٬ىش بذل

٠وش خعم١د ي خڀؽٹدٴص خعبش يف ټٿ خڀعىخض خؼبعٹسځص ڀځمٽىڄص، وڀٻ خ٬عسدخ ڀخىعهد ولىعهد ټم٭٥ ـى ڀعمٹٷ

ؤ بٸ٪ ؤو ظىمص ڄعٹسځص ڄعىخوص ؿبىد خودن يف خوفدڂ .وظىدڃ ڄ٫ ؿب٥ خٽىڀىـ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انؼذل وانخششغ وحمىق اإلغب

.زدڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ خڀ خڀج خحملعڂ،

خڀديش خڀىخء خحملعڄىن، خڀخض وخڀديش خؼبعدون خحملعڄىن،

ٴين ؤن ؤظىدوپ خڀٽځمص زدڃ ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ؼبىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص خڀيت ظوٿ يف خوعد عبىص خڀ٭پ وخڀع٫

.ولٹىٶ خودن ل١خض خڀخض وخڀديش،

٭عرب و بق خڀٹ١دء، ڄه خوخ خڀٽربي خڀيت خلب٤ط ٴهد زيود، زد٬عسد ڄد ؽبخ خڀٹ٥د٪ ڄه يو لى يف ظ٭ خڀيبٹخ٤ص

وبدء ي٬دجڃ يوڀص خغبٷ وخڀٹدوىن، وب٬ديش خڀؽٹص بذل خؼبىخ٤ه بذل ـدور خؼبدنبص يف خڀعىمص خٸعديص وظف٫ خعؽمد و٠مدن خعٹخ

.ڀځمٹدوڀص خؼبىخ٤ىص :بن بق خڀٹ١دء يف و٩ود هبر ؤن ى٥ځٷ ڄه ڄـ٭دض ؤدص

؛2009 ط 20خػب٥دذ خؼبځٽ ڀـ . 1 ظىدض حص خودٲ وخؼبدغبص؛. 2

خؼبىد٨ش خڀى٤ىص ڀځدص خعبىدجص خؼبى٭ٹش دبٽىد يف يـىرب . 32004.

ب ؤو ظسن ڀىد ڄه وپ ٬ خڀ خڀى ؤن خڀىخش خوعڀط بق خڀٹ١دء يف بلخغ ؿبدټڃ ـش وربؽهد، وخ ظس٣

. جبدور ٱن ڄه خعخظفص بق ٸ٥د٪ خڀ٭پ وظإځټمد ظسن ڀىد ټڀٻ ؤن خڀىخش ڀ ؽبد وٵ بل عفر

ؼبع٥ځسدض خؼبلځص وسځى زدؼبځمى ٬ځ ؤ خڀىخٸ٫ بق خڀٹ١دء . ط خون20ټمد وي يف ڄ١دڄن خػب٥دذ خؼبځٽ ڀـ

ټمد ول٧ ټڀٻ ظٱر خعبىخور خؼبادظص وخڀٹدوىوص يف ظزن خڀىخش ؼبٴٷ خڀٹ١دء زد٠دٴص بذل دذ خڀس٭ خعبهى يف خعخظفص ٬مٿ خڀىخش ؼبءڄص خڀعى٩م خڀٹ١دج خڀخه ڄ٫ خڀعٹڃ خڀعخيب يف

.ب٤د خعبهىص خؼبى٭صبوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش وفٿ ز٣ء خغبٽىڄص يف ظ٭دڄځهد ڄ٫

ؤوخ بق خڀٹ١دء ٬ځ ڄعىي ظٵ٭ٿ وؤـؤش ڄخوٿ خق ووځك ٬ځ ٠وش خع٭فدڀص بلخغ ؾبځ ڀځوڀص ڄه ؤـٿ خعٽمدپ خڀسىدء خؼباديت خڀٹ١دج، و٩خ ؼبد ٽىن ؽبخ خجملځ ڄه يو يف لٿ

. خڀىخ٬دض خحملعمځص زن ڄادض خڀوڀص يف ب٤د خعبهىص خؼبعٹڄصوځك ټڀٻ ٬ځ ٠وش خغب ٬ځ خعٹڀص خجملځ خ٬ځ يف

. ظزني خؼبدرل وخيخٴهخ خجملځ خڀ و٥مك بذل ؤن ٽىن ٴ٭ ڄد ڀځماص

خڀٹ١دجص خؼبٱزص هبى ؤن سٹ ربط بڄش خڀىخش ن ڀٻ ڄ .زدعٹڀ وسع وڄع

ؤڄد ٴمد ىب بق خڀدص خعبىدجص، ٴځٹ ټدن ڄه خـ ؤن ظعسىن خغبٽىڄص ود ب٬ديش ظإٿ خڀدص وخڀع٫ خعبىدجن زإـؤش

ربط 2004وظٵ٭ٿ ڄ١دڄن وظىدض خڀىوش خؼبى٭ٹش يف يـىرب : ڄه وپ" خڀدص خعبىدجص زدؼبٱذ وخٸ٫ وآٴدٶ"٬ىىخن

41

ظسين دص ـىدجص ڄجمص ڀځىخٸ٫ خؼبٱيب وڄىٵعمص ٬ځ . 1 خڀعفدذ خؼبٹدوص وڄجمص ڀظٵدٸدض خڀوڀص؛

ـ٭ٿ خلعخڂ لٹىٶ خودن ټمد ى ڄع٭دٲ ٬ځهد ٬دؼبد . 2 ب٤دخ ڄـ٭د ڀٽٿ ڄخـ٭ص ظ٭ص؛

خعمدڂ زدڀ٭ى خڀس خؼبٽځٳ زعىٵ خڀٹىخون زد٬عسدي . 3 خيخش خڀجص ڀعىٵ بخيش خؼب٪؛

ظٽىه عبىص ڄه خڀٵ٭دڀدض خؼب٭ىص ڀدص ڄو٪ و ٸدوىين . 4 خو٥ٸد ڄه خڀعىدض خڀيت سبى١ط ٬ىهد ؤٱدپ ي خڀىوش؛

ي٬ڃ خعٹپ خڀٹ١دء خعبىدج وربؽ؛. 5

ظف٫ زب ؤـهش خڀ٭خڀص خعبىدجص؛ . 6

ذبم٫ خڀىى خڀـص يف ڄووص وخلش ؤو ڄوودض . 7ڄىفمص ظىٴ خڄٽدودض خؼبجمص ڀدض خڀ٭خڀص خعبىدجص خؼبىعځٵص

ټدڀٹ١دء وخڀ١دز٥ص خڀٹ١دجص وخڀٴد٪ وخػبربخء ونڃ ڄه ڄد٬ خڀ٭خڀص وخلعخڂ خؼب٭دن خڀوڀص خؼبع٭ځٹص هبي خىدٲ ڄه

. خڀٵد٬ځن

خڀع٭فٿ زدزبد ظخزن ٬مځص ڄىدسص ڀعٵ٭ٿ خڀىى خؼبىـىيش . 8زىخ٥ص خڄٽدودض خڀسص وخؼبديص خؼبعدلص خڀيت عڃ ظى٨ٵهد

.وخعٵديش ڄىهد

خڀ خڀج، بن زىدء خڀىهؿ خڀيبٹخ٤ وخغبخؼ خڀ خلب٤ط ٴ زيود ٵ

٬ځىد ربن خؼبٽعسدض خڀيت لٹٹعهد زيود يف ؾبدپ لٹىٶ خودن زٵ١ٿ خؼبسديخض خؼبځٽص خڀدڄص خڀيت ـدءض يف ب٤د خڀعه خڀىهدج غبٹىٶ خودن وخڀعسػ زةٸدڄص يوڀص خغبٷ وخڀٹدوىن ودوص خغبدض خڀٵيص وخعبمد٬ص وىن خڄه وخعٹخ عبم٫ خؼبىخ٤ىن يف ب٤د

.ظ٬ڃ خؼبو٪ خجملعم٭ خڀيبٹخ٤ خغبخؼوهبي خؼبىدسص، ٴةوىد و٬ى بذل و٫٠ ظى وڄى٩ى مشىرل ؼبځٳ

لٹىٶ خودن زد٬عسدي ود يخجمد عخوٿ ٴ ڄد ى د دبد ى خـعمد٬ وؼٹديف، وٽٿ خوع٩دخ و٤ىد و٭سد هبر ڄ٭ بد٬ص ؼٹدٴص لٹىٶ خودن وخؼبٵهىڂ خعب ڀځځ٥ص، وبلخغ ٸ٥٭ص ڄ٫ فبددض

. خؼبد٠ خڀيت ټدوط سب زم٭ص خؼبٱذ يف خحملدٴٿ خڀوڀص

خڀ خڀج، ٴمد ع٭ځٷ زٹ٥د٪ بيخش خڀفىن، ٴةوىد ظؽمن خڀ٥ٹص خڀيت مت هبد ظٹن ڄو٪ خؼبخوص، حبػ مت ظى خڀى٠٭ص خڀ٭دڄص خڀيت ىـ

٬ځهد خ خڀٹ٥د٪ وخڀىٸىٲ ٬ځ ڄٽدڄه خڀٹى وخػبځٿ خڀيت ظ٭ع، وز٭ ڀٻ مت خ٤٪ ٬ځ زودڄؿ خڀ٭مٿ وخؼبد٫ خڀيت مت ظ٥ند

ق خ خڀٹ٥د٪ خڀ خپ ٭ٲ خڀ٭ ڄه خؼبدټٿ خؼبعخټمص ټى٠٭ص خؼبادض خڀفىص زسيود، وخڀيت ظىض زىددض ز٭١هد

زٽٿ ټسن، زٿ بن ڄىهد خڀيت دل ظ٭ دغبص زٵص ڄ٥ځٹص، وظٵعٹ يىن و٢ وڄىخٵدض خؼباص خڀفىص ىخء ٬ځ ڄعىي ڄٽدن

ؤو ٬ځ ڄعىي (يف و٣ خؼبن، وؿبد٤ص زسىددض ٽىص)ظىخـد ٠٭ٳ خڀٵ١دءخض وخڀعفهخض خڀ١وص ڀعىٵ خڀربخڄؿ خڀعزىص ڀٵدجش

خڀىء، وټخ خؼبدټٿ خؼبظس٥ص زدټع٩د٦، خڀعٱ٥ص وخڀى٩دٴص وخڀع٥سر، وخغبٵد٦ ٬ځ ڄص مص خڀىء وخؼبى٨ٵن، و٠٭ٳ

خو٩مص خڄىص خؼبع٭ځٹص دبمدزص ظر خؼبمىى٬دض يخوٿ خؼبادض . خڀفىص

بوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش، ب وؽن ي خؼبدټٿ ڀ ڄه زدذ خڀعح وخڀعدئڂ، وڀٽه ڀى٫٠ خڀ ٬ځ ڄٽدڄه خػبځٿ وؿبدوڀص

بلهد، ويف خ خڀدٶ و٥دڀر خغبٽىڄص ز١وش خڀ٭مٿ ز٬ص وبء ڄٵهىڂ خڀڄه خڀ٭ىدص خڀڄص ڄه ؤـٿ ظٵ٭ٿ خڀعىـهدض خؼبځٽص

خڀدڄص خؼبظس٥ص هبخ خڀٹ٥د٪، وڀٻ ڄه وپ و٫٠ زودڄؿ مشىرل وظدټ ڄ٫ ټدٴص خؼبادض خڀيت ؽبد خظسد٢ ڄسد ؤو ن ڄسد هبخ خڀٹ٥د٪، ڄه ؤـٿ ؤوىص خؼبادض خڀفىص و٨وٲ خ٬عٹدپ ڄىخټسص

ڀځى خڀ ٴعم دلر خعبڀص لىپ ظٽ ؼٹدٴص لٹىٶ خودن يف خغبدش خڀ٭دڄص، وڄه ؤـٿ ـ٭ٿ خؼبادض خڀفىص ٴ١دءخ غبٵ٧ ټخڄص خڀفىدء وظٽىىهڃ وب٬ديش بيڄدـهڃ يف خغبدش خڀ٭دڄص،

. وخڀعٹځ ڄه لدض خڀ٭ىي

خڀ خڀج، ٴمد ع٭ځٷ زٹ٥د٪ ربػ خڀٹ٥د٬دض خڀ٭دڄص، ٴةوىد ول٧ ؤن خ

خڀٹ٥د٪ ٬ٲ يىدڄٽص ـش هتٲ بذل ظ٬ڃ ڄځٿ ربػ خيخش هبٲ خڀٴ٫ ڄه ڄعىي ټٵدءش خعبهد خيخ يف ـبعځٳ

ڄعىدظ، ودص وؤن خيخش خؼبٱزص خڀىڂ ظىخـ ربدض ڄع٭يش ٬ځ ڄعىي خؼبعٱنخض خڀعٽىىڀىـص وخٸعديص وخـعمد٬ص خڀيت ؤسمط

ربعڃ بدء ٸىخ٬ ٬مٿ ـش هبر ٬ځ خيخش خڀعفدوذ ڄ٭هد دبى٠ى٬ص ؤټرب، ن ڀٻ ى خڀسٿ خڀىل خڀٽٵٿ زعمٽن خيخش

خؼبٱزص ڄه خڀٵ٭دڀص خڀڄص ڀځٹدڂ زى٨ٵعهد ټممٺ ڀځعىمص خٸعديص .وخـعمد٬ص

42

وبخ ټدوط خيخش ظځ٭ر يوخ ټسنخ ولدظبد يف قبدق ؤ دص خٸعديص وخـعمد٬ص حبػ سبؽٿ ٬ىخ ؤدد يف ظٵ٭ٿ يىدڄص ظ٥ى خجملعم٫، ٴةوىد و٭عٹ ـدڄن زدن خلدض خٸعديص وخـعمد٬ص

خڀيت خلب٢ ٴهد خؼبٱذ عىٸٳ قبدلهد ٬ځ وـىي بيخش ٬ص ٸديش . ٬ځ خـدزص ٬ه ټٿ خڀعدئض وخوع٩دخض

وڀڀٻ، ٴىخٸ٫ خيخش خؼبٱزص خڀىڂ ٵ ؤټؽ ڄه ؤ وٸط ڄ١ بخيش ٸىص ڀځعٱن ڄٹووص زى٬ لٹٹ ڄه ٤ٲ خيخش

زدڄص خڀيت ظ٭هد، وزةيبدن لٹٹ زدڀعٱن خڀ وعىودي، ن ظٵدٸڃ ٬ڂ ؼٹص خؼبىخ٤ه يف خيخش و٬ڂ ٠دي ٬ه ؤيخجهد، وخ٬عسدد ڄه ٤ٲ خؼبعؽمه لف ٬ؽش و٬دجٹد ؤدد ؤڄدڂ ٤مىلدهتڃ وؤڄدڂ

ربٹٷ خڀعىمص خٸعديص وخـعمد٬ص، هب٭ٿ خيخش يف ڄىٸ٫ خهتدڂ ٴٹ٣، زٿ يبٽه ؤن اي بذل وعدجؿ وومص ٬ځ ټٿ خ٭ش

. خٸعديص وخڀدص وخـعمد٬ص وخڀؽٹدٴصوڀڀٻ ٴىمه يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش وي ڄش ؤوي ٬ځ

٠وش خڀ٭مٿ وزدڀ٬ص خؼب٥ځىزص ٬ځ زځىش بق مشىرل وظدټ ڀيخش خؼبٱزص ڄىخټسص ڀځعىـهدض خؼبځٽص خڀدڄص يف خ خ٤د، حبػ

٬رب ـڀع يف خڀ٭ ڄه خؼبىدسدض وپ خڀ٭ص خونش ٬ځ . ٠وش بء خڀ٭ىدص خڀٹىي ؽبخ خؼبى٠ى٪

خڀعىـهدض خؼبځٽص خڀدڄص لىپ ي٬ڃ خوٸدض زدؼبٴٷ - ټىد وڄدڀىد وي يف ٸ١ص زبځٷ "، ـدء ٴهد 1999خڀ٭مىڄ ىص

خغبدش خڀ٭دڄص، ويف ڄٹڄعهد خيخش ڄى٠ى٬د لىد وب٩ زدعمدڄىد "...وعإؼ زعٵٽنود

و٭د وخء خغبٵد٦ ٬ځ ؼٹدٴص : "2001و٥دذ خڀ٭ ىص - خؼبٴٷ خڀ٭دڂ وؤوٸعهد ڄه ٸسٿ لبسص بيخص ڄعس٭ص زٹڃ خڀٽٵدءش

وخڀىـخىص وخعمٹدٶ وخڀعٵدين يف وڄص خڀإن خڀ٭دڂ ويف ڄإڄه ڄه ټٿ ؤٽدپ خڀ١ٱى٤دض وسٽص خحملىزص وخؼبىىزص وخظدء

وخعٱپ خڀىٵى، ٴځه وٹسٿ خعٱپ ؤ ڄټ د ؤو ڄىٸ٫ .... بيخ ڄه ؤـٿ خغبىپ ٬ځ ڄځمص ىص ؤو ٴحىص، ...."خ٬عمدي ؤيوخض وؤـهش ـش ڀعٹىن خڀددض خڀ٭مىڄص

وخڀعىـهدض 2001وٸ ظ٭مود خدش بذل و٥دذ خڀ٭ ڀىص ، ڄه ؤـٿ خڀعإټ ٬ځ ؤن خغبٽىڄص 1999خؼبځٽص خڀدڄص ڀىص

. ظ٭ن ڄٵهىڂ خڀڄه خعمدڂ خڀڂ وخعبص وخڀٵ٭دڀص خؼب٥ځىزص

وبخ ټىد وىٽ ڄد مت ربٹٹ يف خڀ٭ ڄه خوخ خؼبظس٥ص ٸدوىن ظ٭ځٿ خڀٹخخض خيخص، ٸدوىن ٿ )زعمػ خيخش وزبځٹهد

خڄىخپ، خڀٹىخون خؼبظس٥ص زدڀعك زدؼبمعځٽدض، ڄى٩ىڄص خڀىخص وؿبدزص خڀىش، خيخش خڀٽعووص، بلخغ خؽبحص خؼبټص حملدزص

ٴةوىد و٭عٹ زإن (بخل...خڀىش، يىخن خؼب٩ددل، ظس٣ خؼبد٤ خيخصي خلدض خڀ٩ٴص ڀه ربٹٷ خخٲ خؼبـىش، هند ظ٭و ؤن

ظٽىن ڄٹدزدض بلص ـجص، ظٽٿ ـىخزد ټخدض خؼبخلٿ خڀعدىبص، ودل ظعفدو لوي ٬مځص ڄءڄص وربن وخـهص خيخش

ڀع٥١ځ٫ زإيوخ ٴ٠ط ٬ځهد ڄه ٤ٲ خحمل٣ وخؼبعٱنخض خڀيت ظعمٽڃ . يف ڄد ظ٥ىد

وزدڀعدرل و٭عٹ ؤو ٬ځ خغبٽىڄص زځىش بق مشىرل ؿبي يف خڀڄه ڄه ؤـٿ ربٹٷ خخٲ خڀيت وعىودد صب٭د يخهتد لىت ظسك بيخش ڄاوىص ڄىخ٤ىص، ڄىٵعمص، وهص، ٭ص خيخءخض ودـ٭ص، ووځص

. وخٴ٭ص ؤدص ڀځعىمص خٸعديص وخـعمد٬ص زسيود خڀ خڀج،

بن خغبػ ٬ه خؼباص خڀع٭ص، وبځىد ڀوڄد ٬ځ خڀع٥ٶ ڀو خڀىخش خؼبٽځٵص زدڀ٭ٸدض ڄ٫ خڀربؼبدن وخڀ٭مٿ خڀ ظ٥١ځ٫ ز ټځص

.وٿ زن خغبٽىڄص وخڀربؼبدن دبفځويف خ خڀي، ز ڄه بؼدش ز٭ خٽدض خڀيت ظ٭ٷ خڀ٭مٿ خڀع٭ وربىپ يون خ٥٠٪ خؼباص خڀع٭ص زدؼبهدڂ خؼبىټىڀص ؽبد يعىد ٬ځ ٸڂ خؼبدوخش زن خجملځن، وىد ٬ځ ڄعىي بلدڀص ڄد٫ خڀٹىخون، ب وـىي ؼبٹع١دض يعىص ذبرب خغبٽىڄص ٬ځ

.بلدڀص ڄد٫ خڀٹىخون وـىزد ٬ځ بلي خڀٱٴعنويف خ خ٤د وىي خڀعإټ ؤن ٴٹىد ٬دٸ خڀ٭ڂ ٬ځ ڄىخځص

خهدڂ يف ربػ ڄى٩ىڄعىد خڀع٭ص، و ٭ىد يف خ خجملدپ ب ؤن و٬ى خغبٽىڄص بذل ؤن ع٫ د ؤټؽ، وظعم يف ظ٭دڄځهد خهبديب ڄ٫ خؼبٹعلدض خڀيت عٹڂ هبد خڀديش خؼبعدون، ودص وؤهند ودز٭ص ڄه

مڃ خوٱهتڃ، خ خڀځىٺ ڄه إو ربٵڃ ٬ځ ظىمص ٸخهتڃ خٸعخلص، فبد ى٭ٽ بهبدزد ٬ځ خؼبىعىؾ خڀع٭ وخؼب١ ٸڄد

.٬ځ يذ خڀسىدء خڀيبٹخ٤

خڀ خڀج،٭عرب ٸ٥د٪ خڄدوص خڀ٭دڄص ڀځمٽىڄص ڄه ؤڃ خڀٹ٥د٬دض خغبٽىڄص

زدڀى٩ ڀ٥س٭ص خؼبهدڂ خڀيت ٹىڂ هبد وخؼبعمؽځص يف خڀعىٷ زن ـبعځٳ

43

خڀٹ٥د٬دض خڀىخص يف رب١ن ڄد٫ خڀىى خڀع٭ص وخڀعى٩مص، وظعس٫ ڄد ټٿ ڄو٪ و ٸدوىين وخڀعمٹٷ ڄه ٬ڂ ظ٭د٠ ڄ٫

خڀىى خڀع٭ص خؼب٭مىپ هبد، ٴدڄدوص خڀ٭دڄص ڀځمٽىڄص ظ٭عرب يف و٩ود خحملٺ خغبٹٹ ڀځ٭مٿ خڀع٭ ڀځمٽىڄص حبػ ظ٭مٿ ٬ځ

ڄىخټسص ڄد٫ خڀىى ڄى ڄخلٿ ب٬خيد بذل لن ود يف . خعبش خڀظبص

ووعفص ڀځعخ خؼب٥١ي ڀځوڃ خڀع٭ زسځود وخڀ٭ددل ټٽٿ زٵ٭ٿ خڀع٥ىخض خڀ٭ص خڀيت ظ٭ٴهد خجملعم٭دض وخو٩مص وخڀىدذبص ٬ه خڀ٭ىؼبص

خؼبعد٬ص وظإؼند ٬ځ ـبعځٳ خڀٹ٥د٬دض خٸعديص وخـعمد٬ص، ٴةوىد وي ٠وش خڀ٭مٿ ٬ځ ظ٥ى ؤيخء صب٫ خڀٵد٬ځن يف خڄدوص

خڀ٭دڄص ڀځمٽىڄص، وظو صب٫ ڄدغبهد زدڀىدجٿ خڀ١وص ڀځ٭مٿ، ٠مدود ڀځىفد٬ص وخڀٵ٭دڀص، وظىٴن خعبىيش خؼب٥ځىزص يف خوعدؾ خڀع٭

. وخڀعى٩م ڀعىٴن ب٤د ٸدوىين ڄجڃ ڀځددض خڀ٭مىڄصويف خ خ٤د، وي يف ٴٹىد ؤن ٴ٫ خ٬عمديخض خؼبىص

ڄه لىخرل 2010ڀڄدوص خڀ٭دڄص ڀځمٽىڄص زڃ ڄخوص خڀعن ڀىص ڄځىن يڃ ظ٭عرب و٥ىش يف خذبدي 15 ڄن يڃ بذل ؤ ڄه 7

خڀمك ڄه ؤـٿ ربؽهد وظ٥ىد ودص وؤهند ظعىٴ ٬ځ زخڄؿ ٤مىلص يف خ خڀي ظعمؽٿ يف بلخغ ڄى٩ىڄص ڀځعىؼٷ وخٳ خڀٽعوين، وخڀيت عد٬ ؿبدڀص خڀسدلؽن وخڀخن وټخ ٬مىڂ .خؼبىخ٤ىن يف خڀسمػ وخڀخص يف ـبعځٳ خڀىى خڀٹدوىوص وخڀعى٩مص

ټدوط ظځٽڃ، خڀ خڀج، ؤڃ خؼبل٩دض خڀيت خظإىد يف ٴٹىد .٠وش بؼدهتد لىپ خؼبخودض خڀيت ظوٿ يف خوعددض دظ خڀځفىص

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انفالحت وانشؤو االلخظبدت

زدڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون،ٴين ؤن ؤظىدوپ خڀٽځمص زدڃ ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش يف ب٤د

ڄىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص خڀيت ظوٿ يف خوعد عبىص خڀٵلص وخڀاون خٸعديص، و ڄىدسص ڀ٭ وـهص و٩ ٴٹىد ٴمد ع٭ځٷ

زعٹڃ ٬مٿ خغبٽىڄص يف ي خڀٹ٥د٬دض وټخ ظىود ؼبي ٴ٭دڀص خڀربخڄؿ وخعخظفدض خؼب٭عمش ڀځعىٵٳ ڄه خؼبدټٿ وخؼب٭ىٸدض خڀيت

.ظ٭دين ڄىهد ي خڀٹ٥د٬دض خغبىص وخعخظفص يف خٸعدي خڀى٤ينوذب خدش بذل خنبص خڀٽسنش ؽبدظ خڀځفىص خڀيت ظ١ڃ ٸ٥د٬دض ڄهمص ظٽ ٬ځهد خٸعدي خڀى٤ين، ودص وؤن ؾبځىد ١ڃ ٴد٬ځن خٸعدين وخـعمد٬ن وڄهىن يف دظ خڀٹ٥د٬دض، وى ڄد ١ٵ

يوڄد سبخ ودد ڀ٥س٭ص خڀىٹددض وخٸعخلدض خؼبٹڄص ڀځمٽىڄص ڄه ٤ٲ خڀديش خؼبعده وخڀيت عڃ ؤود يف ټؽن ڄه خلدن ز٭ن

.خ٬عسد يف هتء ـب٥٥دهتد وزخؾبهد خؼبعٹسځصيف خڀسخص ز ڄه خڀعإټ ٬ځ ؤن خڀٹ٥د٪ خڀٵل ٭عرب خڀځسىص

خدص ڀٸعدي خڀى٤ين زدڀى٩ ؼبدنبع خڀٽسنش يف خڀىدظؿ خڀخوځ خػبدڂ ويف خڄعد خڀس٥دڀص، ودص يف خڀ٭ددل خڀٹو، بذل ـدور

ڄدنبع يف خڀعىمص خڀٹوص وظىٴن سٿ خڀ٭ خڀٽن ڀٵحص ١٬ص ڄه .خؼبىخ٤ىن

وٸ ظخڄىط ڄىدٸعىد ڀٹ٥د٪ خڀٵلص ڄ٫ خع٭خي و٥ٶ خؼبىڃ خڀٵل خغبدرل يف ٨ٿ خؼبدټٿ خڀيت ٬ٴهد خڀٵلىن وخڀىدذبص

٬ه خ٠خ خڀيت وځٵعهد خڀٵ١دودض خڀيت ٠زط ڄ٭٩ڃ ڄىد٤ٷ خؼبمځٽص ٴلص، وخعمخ خؼبدټٿ -ووځٵط ودج ټسنش يف خڀسىص خؽبو

خڀيت ٭ٴهد خڀٵلىن ٬ى خو٥ٶ ټٿ ڄىڃ ٴل وخؼبظس٥ص زٹځص خڀسو وخظبش وخظٵد٪ ؤشبىعهد بذل ـدور ٠٭ٳ خڀعإ٤ن خؼبٹڂ

.ڀځٵلنوڃ خؼباض خڀ٥س٭ص خڀٽسنش خڀيت ظو هبد زيود يف خ خجملدپ ب ؤهند خڀط دل ظعٵ ز٭ زدڀٹ خڀٽديف ڄه خڀٹ٥د٪ خڀٵل، ودل

ظعمٽه ڄه ـ٭ٿ خڀٵلص ظ٥١ځ٫ زود خڀٽدڄٿ ټٹد٤ش ڀځعىمص . خٸعديص وخـعمد٬ص، وټممٺ وڄى٣ ڀځعىمص خڀٹوص

: ويف خ خ٤د، وعدءپ بذل ـدور خؼبىخ٤ىن خؼبٱدزصڃ ؤنبص خڀٹ٥د٪، ؼبدخ خوع٩ض خغبٽىڄص ټٿ ي خؼبش -

ڀځمػ ٬ه ظ٥ى وربػ خڀٵلص خڀى٤ىص وـ٭ځهد ؤل ؿبټدض ظىمص خٸعدي خڀى٤ين؟

ؤ ظون ڄ٭ىد، خڀ خڀج، ؤوىد ؤ٠٭ىد وٸعد ٤ى وشبىد - ټدوط ععٵ ڄى زيود ڀى مت خخ٪ يف و٫٠ وظىٵ

خلدض خڀ١وص ڀعإٿ خڀٹ٥د٪ وـ٭ځ ٸديخ ٬ځ ڄىخـهص خؼبىدٴص؟

44

بوىد يف ٴٹىد وټمد ؤټود ٬ځ ڀٻ يف ڄىدسدض دزٹص، وي ؤن خڀعځٽا وخڀعسد٤ا ڄه ٤ٲ خغبٽىڄص يف ظ٥سٷ خؼبى٥٥دض وخڀربخڄؿ خڀٽٵځص زدڀىهى زدڀٵلص خڀى٤ىص، ٭ىي بذل و٩هتد ؼبٵهىڂ خڀڄه،

خڀ ظٱن وظ٥ى زٽٿ ټسن زٵ٭ٿ خڀ٭ىؼبص خؼبعد٬ص، ٴٽٿ ظإون ٭ين . ٠د٪ وظٵىط ٴ ټدوط زيود يف ؤڄ خغبدـص بڀهد

بن ٤دز٫ خذبدپ خڀ ڄ ظزن خڀٹ٥د٪ خټڃ خڀ٭ ڄه خؼبدټٿ ٨ځط ظ٭دين ڄىهد ٴلعىد خڀى٤ىص، وعفص دذ ئد وخ٠مص

: يف خجملدپ خڀٵل، وقبمٿ دظ خؼبدټٿ ٴمد ځخع٭مدپ ڄدي خڀٹ زٽٿ ن ٬ٹين وى ڄد ؤؼ زٽٿ -

. ټسن ٬ځ خڀٵص خؼبدجص زځٯ ل خعىـخٴهد زس٭ خؼبىد٤ٷخعمخ خؼبٽٿ خؼبظس٣ حبفڃ خعٱڀدض خڀٵلص وظععهد، -

ٽعدخض 05لػ ؤن خخ٠ خڀٵلص خڀٱي ؤٸٿ ڄه ڄه خؼبخ٬ن، يف %70 ڄه خؼبدلص خڀخ٬ص و%24ظٽٿ

ڄه %16 ٽعد سبؽٿ 50لن ؤن خڀ١٭دض خڀٽربي، ؤټؽ ڄه ڄه ؾبمى٪ خؼبخ٬ن، ويف خ خڀي %01خؼبدلص خڀخ٬ص و

ول٧ ٬ڂ خڀٹدڂ دبفهىيخض غبػ خڀٵلن خڀٱد ٬ځ . خلبخ٢ يف ب٤د ذبم٭دض ټربي ڀځديش يف خؼبيويص

٠٭ٳ خع٭مدپ خڀعٹىدض خڀٵلص وخؼبٽىىص و٠٭ٳ خع٭مدپ - . خظبش، وخڀسو خؼبىعدش وخؼبسخض خغبص ڄه ٤ٲ خڀٵلن

٠٭ٳ خڀعإ٤ن وخدي يف خؼبخن خڀٵل، و٬ڂ خعمدڂ - زدڀ٭ى خڀس خڀ سٹ ن ڄاٿ ڀځ٭ر خڀو خؼبىع٩ ڄى

وخؼبدنبص يف ربػ خڀٹ٥د٪ يف ٨ٿ خوعد خڄص يف ؤود٢ . خڀٵلن

٬ڂ ٸ خڀ٭ٸص زن خڀوڀص وخعبم٭دض خؼبهىص بذل خؼبعىي - خؼب٥ځىذ، ديش ٬ځ وـىي ٠٭ٳ ڄاديت زن خڀٹ٥د٪ خڀ٭دڂ

وخػبد وخڀعى٩مدض خؼبهىص وى ڄد ؤيي بذل ٬ڂ ربٹٷ خڀعفدو خؼب٥ځىذ زن ـبعٳ خؼبعوځن لبخ٤هڃ يف ٬مځص ربػ وظ٥ى

. خڀٹ٥د٪

٬ڂ خعمدڂ زدڀسمػ خڀ٭ځم خڀٵل خڀ ٭عرب خحملٺ - خد ڀع٥ى خوعدؾ خڀٵل وؿبدزص خڄخ خڀيت ظاؼ ځسد

.٬ځ خؼبيويص وخعبىيش

خڀعټ ٬ځ خ٬دض ظعهځٻ ټمدض ټسنش ڄه خؼبدء، وبنبدپ - ؤوىخ٪ ڄه خڀخ٬دض ظعءڂ ڄ٫ ٤س٭ص خؼبىدن وخڀعزص زٽٿ ـهص

ٴماض زيود . ودص يف ٨ٿ ٬ڂ خوع٩دڂ خڀعدٸ٥دض خؼب٥صخڀ٥س٭ص يبٽه خعٱؽبد وخعٵديش ڄىهد ٬رب ظ٥ى ز٭

خڀخ٬دض خڀيت ظعم زعإٸځمهد خڀعدڂ ڄ٫ ٨وٲ خوعدؾ، ؤوخ ز٭ن .خ٬عسد خڄعدخهتد خڀعىدٴص وـوخد خٸعديص خڀ٭دؼبص

ڄٽٿ خڀعمىٿ، لػ ٨ځط خؼبادض خؼبدڀص خؼبظس٥ص زدڀٹ٥د٪ - وودص ڄاص خڀٹ خڀٵل ز٭ش زٽٿ ؤو زأو ٬ه

ڄدلسص خڀٵلن وڄد٬هتڃ يف خعٵديش ڄه خڀعمىٿ خؼبىدر . ؼبد٭هڃ خعؽمدص

ټٿ ي ٬ىخڄٿ بذل ـدور ؤوي دنبط يف زبځٳ ٴلعىد خڀى٤ىص و٠٭ٳ ظىدٴعهد، خڄ خڀ يٴ٫ خغبٽىڄص بذل ظسين ـب٣٥

عب٭ٿ خڀٹ٥د٪ خڀٵل ؤل ؿبټدض ظىمص خٸعدي خڀى٤ين ٬ځ ڄي ىص خڀٹديڄص، وى ـب٣٥ خؼبٱذ خو١ خڀ ٭عرب ـب٥٥د 15

٤مىلد، ڀٽىىد وعىىٲ ڄه ؤن ظىځ ٬ځ ؤ خڀىخٸ٫ ىخـ خڀ٭ ڄه خڀ٭خٸٿ، مد وؤن خڀٹ٥د٪ ٭ٲ ٭ىزدض ټسنش ظعمؽٿ يف

. وش خؼبدي وڄٽٿ خڀى٬دء خڀ٭ٹد وخڀىسص خڀٽسنش ڀځٵلن خڀٱد

وخظسد٤د زٹ٥د٪ خڀ خڀسم، وزدڀى٩ ؼبدنبع خڀٵ٭دڀص يف ربٹٷ ٸمص ڄ١دٴص ڀٸعدي خڀى٤ين لػ دڃ زٽٿ ټسن يف خڀىدظؿ

خڀخوځ خػبدڂ ويف ظٱٿ ٬ي ټسن ڄه خڀ خڀ٭دڄځص، ٴةوىد ول٧ ڄ٫ ڀٻ ؤن خڀٹ٥د٪ خپ ٭دين ڄه ؾبمى٬ص ڄه خؼبدټٿ وخؼب٭ىٸدض

ظٹع١ ٠وش ظإځ ڄه ؤـٿ خعفدزص ؼبع٥ځسدض خؼبعهځٻ خڀى٤ين .وزىدء خؼبٱذ يف خػبدؾ

ويف خ خ٤د، وي ٠وش ربػ وذب خ٥ىپ خڀسم وظإٿ آڀدض خوعدؾ وظى٫ سٽص خڀعى٫ وخڀعىٷ وټخ ظ٥ى

خڀىد٬دض خڀعمىځص خؼبظس٥ص زدڀٹ٥د٪ وربن ڄعىي ٬ خڀديه و٨وٲ ٬مځهڃ، ڄ٫ خو ز٭ن خ٬عسد خحملدٴ٩ص ٬ځ خڀؽوخض

خڀمٽص خڀى٤ىص ڄه وپ خلعخڂ ٴعخض خڀخلص خڀسىڀىـص، وؿبدزص .خڀ ن خؼبو٪، وو٫٠ ظى ڄعم غبدڀص خؼبىون خڀمٽ

خڀ خڀج، بخ ټدن خوٵعدق خٸعدي خڀورل يبىك بڄٽدودض ټسنش ڀعى٫

خىخٶ وعك ٴد ڄهمص ڀوعدؾ خڀى٤ين يف ؾبدپ خڀعىٷ، ٴةو ٥ق يف خڀىٸط وٵ دودض ـش ٬ځ خٸعدي خڀى٤ين ؤنبهد

خؼبىدٴص خڀش، خڄ خڀ ٹع١ ٠وش ظ٥ى وڄىخټسص خڀٹ٥د٪ خڀىد٬ زسيود ؼبىخـهص خټخدض خڀيت ٵ٠هد رب خڀعفدش خڀ٭دؼبص

45

وخظٵدٸدض خڀعسديپ خغب خؼبربڄص ڄ٫ ؾبمى٬ص ڄه خڀوپ خووزص . وخڄٽص وخڀ٭زص

وڀٹ ؤڀٹط خڄص خٸعديص خڀ٭دؼبص ز٩ؽبد ٬ځ خڀٹ٥د٪ خڀىد٬ خڀى٤ين ودص خڀٹ٥د٬دض خؼبىـهص كبى خڀع ټٹ٥د٪ خڀىؿ وخعبځ

وؤـخء خڀدخض وخڀٽعووٻ، وخڀيت ٬ٴط ظخـ٭د ڄځمى٨د فبد . ظسر يف بٶ خڀ٭ ڄه خؼب٭دڄٿ وظ ؤ٬خي ټسنش ڄه خڀ٭مدپ

وى ڄد ٥ق ؤټؽ ڄه ٬ڄص خعٵهدڂ لىپ دذ ظى ؤو ٴځٵص ڀعزن خڄدض ڀي خغبٽىڄص ودص وؤهند ٨ځط ظاټ ؤټؽ ڄه ڄش

ؤن خٸعدي خڀى٤ين يف ڄىإي ٬ه ظإؼنخض خڄص خٸعديص خڀ٭دؼبص ڀع٭ىي ز٭ ڀٻ يف ٨ٿ خؼب٭٥دض خڀىخٸ٭ص، ڀع٭عٲ ڄعإوش هبخ خڀعإؼن وى ڄد وعؿ ٬ى ظإو يف خزبد خڀعخزن ڀع٥ىٷ آؼد خڄص ودص ٬ځ

.خڀٹ٥د٬دض خؼبع١ش زٽٿ ڄسدبن قبدق ؤص دص ىد٬ص يف و٩ود ڀه عمٹٷ ب زعمن ٨وٲ خعؽمد زدزبد خڀعخزن خڀ٭مځص ڀعس٣ خؼبد٤ خيخص وظٵ٭ٿ خق خيخ زع٥ى ؼٹدٴص خڀٵ٭دڀص وـىيش خػبڄدض

.ڀعڀٿ خڀ٭ىزدض ؤڄدڂ ظٴٷ خعؽمدخض خـىسصټمد ؤن قبدق خڀدص خڀىد٬ص ڄىن ؤ١د زعمػ خڀىؿ

خڀىد٬ دبد هب٭ځ ٸديخ ٬ځ خؼبىدٴص ووديڄد ڀځعىمص خٸعديص ويف خ خ٤د ىسٱ خعمدڂ زدڀىد٬دض خدص . وخـعمد٬ص

وىد٬دض خؼبىخي خڀعفهص ٬ځ وـ خڀعم ؼبد ؽبد ڄه ؤنبص ٸىي يف خڀىؿ خڀىد٬ ودص وؤن خعؽمد خڀ٭مىڄ زسيود ٭عم

زٽٿ ټسن ٬ځ خعنخي ځ٫ خڀعفه وى ڄد اي بذل ظ٭مٷ خڀ٭ف خڀعفد خڀ ٬ٲ ظٵدٸمد ټسنخ، وزدڀعدرل ي٬ڃ خٸعديدض خڀوپ

خوي وڀ خٸعدي خڀى٤ين، وٸ وسهىد بذل ڀٻ يف ب٤د ڄىدٸص ڄو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل ٬ځ ڄعىي عبىص خؼبدڀص وخڀعفهخض وخڀعى٣٥

. وخڀعىمص خعبهىص دبفځىد خؼبىٸ

خڀ خڀج، ڀٹ ٤دڀسىد يف ڄىدسدض ٬ش ز١وش بء ٬ىدص ودص

زدؼبٹدوض خڀٱي وخؼبعى٥ص بيبدود ڄىد زود خحملى يف خڀعىمص خٸعديص ووځٷ ٴ خڀٱٿ، ب ؤوىد ول٧ ؤن خؼبٹدوڀص خڀى٤ىص خڀط يون ڄعىي ربدض خؼبىدٴص خؼب٥ولص ؤڄدڄهد ڄديخڄط دل ظىخټر ز٭ ڄځٿ خڀعمػ وخڀ٭وص ودل ظعمٽه ڄه خعٵديش

.زٽٿ ټدٲ ڄه خڀعمىض خڀسىٽص

ؤڄد زدڀىسص ڀٹ٥د٪ خڀعفدش وخڀعى٫ ٴڃ ؤنبع خڀٽسنش يف خٸعدي خڀى٤ين وڄدنبع خؼبعمش يف خڀعٱٿ حبػ ٱٿ لىخرل

ڄه بصبدرل خڀ %12,5 ؤڀٳ ڄىخ٤ه ؤ ڄد ٭ديپ 273ڄځىن وخڀ٭دڄځص خڀى٥ص زسيود، ب ؤو دل ٿ ز٭ بذل خؼبعىي خؼب٥ځىذ ڄه

خڀعى٩ڃ وخڀعمػ، ڀڀٻ سٹ ڄه خڀ١و ب٬ديش ٽځص خڀىؿ خڀعفد خڀى٤ين ڄه وپ ربػ خؼبىد٤ٷ خڀعفدص، وربن ڄدڀٻ

خڀعى٫، ڄ٫ خعمدڂ زدڀعفد خڀٱد خڀه ٭دوىن ڄه ڄدټٿ ڄع٭يش . يف ٨ٿ خڀعخ خؼب٥١ي ڀمبد٢ خعبش ڄه خڀعفدش

خڀ خڀج، بن ؤڃ ٬دڄٿ اؼ ځسد يف خڀىد٬ص خڀى٤ىص ظس٣ ؤدد زدظٵد٪

ؤشبىص خؼبىخي خڀ٥دٸص، وى ٬دڄٿ دڃ زٽٿ ڄسد يف خڀٴ٫ ڄه ظٽدڀٳ خوعدؾ فبد ى٭ٽ زىش ځسص ٬ځ ؾبمى٪ خڀٹ٥د٬دض

.خٸعديص زسيود دبد هب٭ځهد ن ٸديش ٬ځ ؾبدهبص خؼبىدٴصوخؼبٱذ خ٬عم زٽٿ ټسن ـخ ٬ځ خػبدؾ يف ڄخن ظىٴن

ڄىهد، خڄ خڀ ٬ى %97لدـدظ خڀ٥دٸص ب عىي ؤ ڄه بذل ٠وش خڀعٵٽن خعب يف خ٬عمدي زخجٿ ڀځ٥دٸص ظٽٵٿ ڀسيود ربٹٷ

خعٹپ خڀخيت يف خؼبخن خڀ٥دٸ وسبٽن خڀىد٬دض خڀى٤ىص ڄه . خڄعٺ لىخٴ ظاځهد ڀزك دن خڀعىدٴص وخټعدق ؤىخٶ ـشويف خ خ٤د وعم١ صب٭د خػب٥دذ خؼبځٽ خڀدڄ دبىدسص

ڄه : "، خڀ ـدء ٴ ڄد ځ2007 ىڀى ٬30 خڀ٭ خجمل خڀٹ١دد خدص، ڄٽٿ خڀ٥دٸص، خڀ هبر خڀع ڀ ٬رب ئص ڄعٹسځص ٠مدود ڀڄه خڀ٥دٸ ڀسځود، وظىى٫ خؼبىخي خڀ٥دٸص خڀى٤ىص

.خوعه ټڂ ـڀص خؼبځٻ". زإوي زځص، وظ خع٭مدؽبدويف خ خڀي، ٴةوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش وؽمه ٬دڀد ڄد

ٹىڂ ز ـڀع يف خ خجملدپ ىخء ڄه وپ ظىـهدظ خڀدڄص وخڀش ؤو وٸىٴ خڀٵ٭ځ يف ټٿ ڄخلٿ هتث وظىٵ خؼبى٥٥دض

خڀخڄص بذل ظ٥ى خڀٹ٥د٪، وى ڄد ذبځ ڄاوخ ؤؼىدء ظٹن خؼبو٪ 2خؼبٱيب ڀځ٥دٸص خڀمص ؤڄدڂ ؤو٩د ـڀع دبىص وخخض ىڂ

، خ خؼبو٪ خؼبځٽ خڀ ٭عرب حبٷ ڄو٬د ٠ىمد 2009وىورب و٤مىلد مٽه ڄه خٸعدي ڄد ٭ديپ ڄځىن ٤ه ڄه خڀسعوپ ىىد،

.ټمد دڃ يف خڀعٹځ ڄه خوس٭دغ ؼدين ؤوټ خڀٽزىنوزدؼبىدسص و٥دڀر زدڀ٭مٿ ٬ځ ظإڄن ڄص خڀعمىه خڀ٥دٸ وظىٴن خڀ٥دٸص ؼبىعځٳ خؼبىخ٤ىن زإٴ١ٿ ټځٵص وظ٭ممهد ودص زدڀ٭ددل خڀٹو

46

خڀ ڀٳ خڀط ز٭ خؼبىد٤ٷ ز ظ٭دين ڄه ٬ڂ ز٥هد زدڀعد .خڀٽهزدج

ڄه خؼبىد٤ٷ خڀٹوص زدڀعد خڀٽهزدج ٬ځ %96وڃ ظٱ٥ص خؼبعىي خڀى٤ين، ٴةن وسص ي خڀعٱ٥ص يف ز٭ خؼبىد٤ٷ ظٿ ب

ټمد ـدء ٬ځ ڀدن خڀش خڀىش خحملعڄص ؤؼىدء ڄىدٸص %60ڀـ خؼبخوص خڀٵ٬ص ٬ځ ڄعىي خڀځفىص، و وسص يف و٩ود ظسٹ ٠حځص

مك ؤن خڀعٱ٥ص خڀدڄځص ظ٭ع٠هد . وڀط يف ڄعىي خوع٩دخض٬ٹسدض ٤س٭ص وڄديص ڀٽه ڀٻ يبى٫ ڄه بهبدي لځىپ ڄىدسص ظ١مه

سبٽن صب٫ خؼبىخ٤ىن ڄه خعٵديش ڄه دظ خڀ٥دٸص خغبىص ٠مدود عٹخ خڀدټىص خڀٹوص وڄدنبعهد يف خڀعىمص خٸعديص

. وخـعمد٬ص ڀسيودټمد ؤوىد و٭عٹ ؤن زخڄؿ خغبٽىڄص ڀع٥ى خڀ٥دٸدض خؼبعفيش وخڀىفد٬ص خڀ٥دٸص، و٬ځ ؤنبعهد، خڀط يون خؼبعىي خؼب٥ځىذ

ودص وؤن زيود ؽبد ڄه خؼباض خڀ٥س٭ص وخؼبىدوص ڄد يبٽىهد ڄه . خڀىىپ بذل وعدجؿ ڄهمص يف خ خجملدپ

ټمد ظرب زدؼبىخخش ڄ٫ ڀٻ ٠وش ب٬ديش ٽځص خڀٹ٥د٪ خؼب٭ين ٬رب ظسين دص ـش ڀعٽدٲ وخڀعىٹر وخعٱپ خڀىد٬

وخڀعٹځ ڄ٫ و٫٠ خـخءخض خڀڄص ڀعف٫ خعؽمد خػبد وڄىخټسع وي٬ڃ خؼبٹدوض خڀٱي وخؼبعى٥ص خڀ٭دڄځص يف خڀٹ٥د٪

وخعمدڂ زدڀسمػ خڀ٭ځم وخڀعٽىه خؼبعى يف خ خؼبخن، وټخ خعمدڂ زعمن خو٠د٪ خٸعديص وخـعمد٬ص ڀځمىفمن

.خڀعٹځن

خڀ خڀج، ظى٭ڃ زيود دباض ٤س٭ص وؼٹدٴص وڄىدوص ڄعمش وى ڄد هب٭ځهد

زځ ـذ دل زدڄعد، ٴةذل ـدور خڀ٭ديخض خـعمد٬ص خځص وخؼبأؼ خڀ٭مخوص ظو زيود دبٹىڄدض ٤س٭ص، وڄىٸ٫ خعخظف

...وڄىد٨ وزص وڄعىى٬ص ڄه ىخ٤ث ووخلدض وـسدپ وټؽسدن ڄځصټٿ ڀٻ و٬ىخڄٿ ؤوي اٿ زيود ن ظعٹ٥ر ؤ٬خيخ ټسنش

ڄه خڀدق، ڀٽه ڀٳ ٴةن خغبٽىڄص دل ظعمٽه ڄه خعٱپ دظ خڀ٭ىخڄٿ ودل ظإود ز٭ن خ٬عسد يف ـب٥٥دهتد خڀخڄص بذل خعٹ٥دذ

خؼب ڄه خڀدق، ودص يف ٨ٿ ظٽ سبټ خڀسىص خڀعمعص وخعؽمدخض زدؼبىد٤ٷ خڀدلص خڀعٹځص، وبنبدپ ڄىد٤ٷ وخ٬ش يف

خ خجملدپ حبڄدهند ڄه خڀ٬ڃ خڀٽديف ڀځىهى هبد وخعٱپ خؼباض .خڀدلص خڀٽسنش خڀيت ظو هبد

ټمد ول٧ دذ ظى لٹٹ ڀى٠٭ص خىخٶ خڀدلص ٬ځ ڄعىي خڀسځخن خؼبش وټخ دذ يخدض لىپ ڄىض

وسدض خڀدق ٴمد ع٭ځٷ زدڀىـهدض خڀدلص خؼبٵ١ځص، ودص ڄ٫ ٨هى ؤوىخ٪ ـش ڄه خڀدلص ټدڀدلص خڀسحص وخٽىڀىـص

. وخڀؽٹدٴص

وى خڄ خڀ هبود بذل خغبػ ٬ه و٠٭ص خؼبىوزدض خڀدلص زدػبدؾ وخؼبدټٿ خڀيت ٭ٴهد ظىٷ خؼبىعىؾ خڀدل خڀى٤ين خڀ

خپ ٭عم ٬ځ خڀىدجٿ خڀٽٽص يف خڀ٬دص وخڀعوؿ، و عٵ زٽٿ ټسن ڄه خڀىدجٿ خغبؽص يف خ خجملدپ و هعڃ

زدڀٽٿ خؼب٥ځىذ زدىخٶ خڀدلص خعبش وخڀىخ٬ش خڀيت ظ٭ٲ خوع٭دد ټسنخ يف خووص خونش وظعٵ ڄىهد خڀوپ خؼبىدٴص ڀسيود يف

. خ خؼبخنوٸ وـ دلر خعبڀص ؤوخڄي ڀځمٽىڄص يف خڀدڀص خؼبىـهص بذل

" 2020ئص "خؼبدټن يف ڄځعٹ خڀ٭ص خڀعد٫ ڄه ؤـٿ ب٬خي ڀځدلص ڄممص زٸص ووخٸ٭ص، وخڀيت عهٲ بذل ظه خؼبٽدر

لىت عڃ خعى خعىعدـدض " 2010ئص "خڀيت ربٹٹط يف ظىٵ .خڀ١وص، وخڀع٭ٲ ٬ځ ـىخور خڀ١٭ٳ وخڀٹى

ويف خ خڀي ىسٱ ٬ځ خغبٽىڄص خن ظإو ز٭ن خ٬عسد يف ب٬خيد ؽبي خڀئد خعبش ٠وش خڀعٱځر ٬ځ خؼبدټٿ خڀيت ربىپ

يون ظ٥ى خڀٹ٥د٪ وربؽ و٬وع، وخعمدڂ زدڀسىص خڀعمعص خڀدلص وظ٥ى ودجٿ خڀىٹٿ خڀرب وخڀسم وخعبى، ب٠دٴص بذل

وـىذ ظف٫ خعؽمد يف خ خجملدپ، وظف٫ خڀدلص خڀخوځص وټخ ظ٥ى خؼبىعىؾ خڀدل . وبجهد ڄخ ڄه خڀ٭ىدص وخعمدڂ

.خڀى٤ين جب٭ځ ڄىعىـد ڄعفيخ ڄعمخ وظىدٴدوذب خدش ؤ١د بذل خڀو خؽبدڂ خڀ ظځ٭س خڀىد٬ص خڀعٹځص يف خڀع٭ٳ زدؼبىعىؾ خڀدل خڀى٤ين ويف خؼبدنبص يف خڀعٱٿ، ڀڀٻ

وـر بو٭د خڀٹ٥د٪ وربن بوعدـ ڄه وپ ظف٫ خعهٺ خؼبىعىؾ خحملځ وظإ٤ن خڀىد٪ خڀعٹځه وڄد٬هتڃ ٬ځ خػبځٷ

وخزخ٪ و٬ځ ظى٩ڃ ؤوٵهڃ يف ب٤د صب٭دض وظ٭دوودض، وظٹن خڀ٬ڃ خؼبسد ؽبڃ ودص ؤڄدڂ خظٵد٪ ظٽدڀٳ خڀىٹٿ وخظٵد٪ خڀٽسن

.يف ؤشبىص خؼبىخي خوڀص خؼبع٭مځص يف خڀىد٬ص خڀعٹځص

47

وزدظسد٢ يوڄد زىٵ خڀٹ٥د٪، ٴةوىد وعدءپ يف ٴٷ خدڀص خڀ مت ب٤ٸ ڀع٥ى 2015وخؼب٭دش ٬ه ڄن زودڄؿ ئص

وظإٿ خڀٹ٥د٪ ودص وؤن خڀ٭م خٴعخ٠ ؽبدظ خغبٽىڄص ىعه ووٵ خڀء ٹدپ زدڀىسص ڀ٭ش زخڄؿ وـب٥٥دض 2012ڄسجد ىص

.يف ٬ش ٸ٥د٬دض لٽىڄص

خڀ خڀج، ىبٵ ٬ځ ؤل خڀو خڀٽسن وخؽبدڂ خڀ ٹىڂ ز خؼبىخ٤ىىن خؼبٱدزص يف يد خؼبهف ٴمد ع٭ځٷ زدؼبدنبص يف خڀعىمص خٸعديص وخـعمد٬ص ڀسيود ىخء ڄه وپ خڀعمىض خؽبدڄص ڄه خڀ٭مځص خڀ٭سص ؤو ڄه وپ خؼبدنبص خؼبسدش يف خعؽمد يخوٿ خڀى٤ه،

. وټخ ب٭د٪ خڀؽٹدٴص خؼبٱزص خځص يف زځخن خعٹسدپوڀٹ ؤؼض خڄص خٸعديص وخؼبدڀص خڀ٭دؼبص يف زځخن خؼبهف يف

ظخـ٫ ي خڀ٭دجخض ټمد ؤؼض زٽٿ ټسن ٬ځ خڀى٠٭ص خٸعديص .وخـعمد٬ص ؽبدظ خڀوبص ڄه خؼبىخ٤ىن

ڀٽه ڀٳ ٴةوىد يف ٴٹىد ول٧ ؤن خغبٽىڄص دل ظٹڃ زدڀو خؼب٥ځىذ وزدڀىش خڀيت خوع٩د ؤٴخي خعبدڀص، ڀ٬مهڃ وڄدلسعهڃ ڄه

. ؤـٿ ذبدو خڀى٠٭ص خڀيت ؤسك ٭ ٴهد ڄ٭٩مهڃويف خ خ٤د عىـر ٬ځ خغبٽىڄص ربمٿ ڄاوڀعهد ټدڄځص يف

خؼبىخټسص خـعمد٬ص ڀځمىخ٤ىن خؼبٱدزص يف و٠٭ص ٭سص زدػبدؾ، وټخ خزبد خڀعخزن خڀٽٵځص زعىمص خعؽمدخهتڃ يخوٿ خڀى٤ه وظ٬ڃ ربىهتڃ

. خؼبدڀصوذب خدش، يف خ خڀي بذل ٠وش بخٺ ؤٴخي خعبدڀص

خؼبٱزص زدػبدؾ يف ټٿ دص ظىمىص زدؼبمځٽص وـ٭ځهد ٤ٴد ؤدد .ٴهد

ټمد و٥دڀر يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش ز١وش بخٺ خؼبىخ٤ىن خؼبٱدزص يف يد خؼبهف يف خغبدش خڀدص زسيود جب٭ځهڃ ودوسن

.وڄىعىسن ظٵ٭ ڀځعىـهدض خؼبځٽص خڀدڄص يف خ خڀي

خڀ خڀج،بوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش و٭ سبدڂ خڀى٬ لفڃ خټخدض

وخڀعمدض خڀيت ىخـههد ٸ٥د٪ خڀعفدش خػبدـص يف ٨ٿ خؼبىدٴص خڀص وظخ وٵى خڀ٭مٶ خڀين وآد زٵص ٬دڄص ٬ځ خڀدلص

خڀعفدص خڀ٭دؼبص، وڄه ىد ظرب ٠وش ظ٥ى خڀٹ٥د٪ ڄه وپ ظٹىص

ظىدٴص خڀديخض خڀى٤ىص وخڀ٭مٿ ٬ځ ظىى٫ خىخٶ زدعهخٲ ؤىخٶ بعخظفص وؤټؽ ـدزص، ويٴ٫ خؼبٹدوض خؼبٱزص كبى خڀع

زعف٭هد ٬ځ خڀعٽعٿ يف ب٤د ؾبمى٬دض خڀع وڀٻ ڄه خـٿ ڄ١د٬ٵص لفڃ وٸمص خڀديخض خڀى٤ىص يف ؤٴٷ ب٬ديش خڀعىخن ؼبخوىد

. خڀعفد خڀ ٭ٲ ٬فخ ڄعخخ وڄٹځٹدوڄه ڄى٥ځٷ بيبدوىد يف ٴٷ خدڀص وخؼب٭دش زإن ڄ٭١ځص خڀس٥دڀص ظ٭عرب ڄه خڀ٩ىخ خڀځسص خڀيت ظىعؿ ٬ىهد ڄدټٿ ڄع٭يش سب ټخڄص

وبص ټسنش ڄه سدزىد ودص لدڄځ خڀهديخض، ٴةوىد و٥دڀر ز١وش خڀٹدڂ حبځىپ ٬دـځص وڄځمىص ڄه ؤـٿ خڀعىٵٳ ڄه لش

ي خڀ٩دش، و٠مدن سٿ خڀ٭ خڀٽن ؼبىعځٳ ؤٴخي خڀ٭ر مك ؤن خڄعد خڀس٥دڀص ع٥ځر ربٹٷ ڄ٭پ مبى ټدٲ . خؼبٱيب

ػبځٷ ڄىدر ڀځٱٿ، ڀٽه ڀٻ يبى٫ ڄه زپ خعبهىي ڄه ٤ٲ خعبم٫، لٽىڄص وٸ٥د٪ ود وٴد٬ځن خٸعدين وخـعمد٬ن، ټٿ

ڄه ڄىٸ٭ ڀځعٹځ ڄه ي خؼب٭١ځص خـعمد٬ص، يف ؤٴٷ ؿبدزعهد زٽٿ .لڂ وظٵدئپ

خڀ خڀج،بن بؼدظىد ؽبدظ خؼبل٩دض دل ٽه خڀٱ ڄى خڀعح ؤو خڀعٹځٿ

ڄه ؤنبص ڄد ظٹىڂ ز خغبٽىڄص يف دظ خڀٹ٥د٬دض، ڀٽه ڄه ڄىٸ٭ىد ټم٭د٠ص زىدءش وڄاوڀص، ٴةوىد وىس بذل ؤن خڀىؼنش خڀيت ظىٵ هبد

خغبٽىڄص خوخ خڀٽربي خڀيت خلب٤ط ٴهد زيود ظسٹ وؼنش ز٥حص .ظٸ بذل خوع٩دخض خؼبىخ٤ىن و٤مىلدهتڃ

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انخؼهى وانشؤو انزمبفت واالصخبػت

ٴين ؤن ؤظىدوپ خڀٽځمص زدڃ خڀٵٷ خعٹرل ڀځىلش خػبد زځفىص 2010وخڀع٭ديڀص ؼبىدٸص ڄو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل ڀىص

:خڀع٭ځڃ وخڀاون خـعمد٬ص دبىعځٳ خڀٹ٥د٬دض خؼبٽځص ؽبد

انفشك االعخماليل نهىحذة وانخؼبدنت. 2

48

ٴس٭ خعمد٪ بذل خڀولدض وخڀعى٠مدض وخڀ٭و خڀيت ظٲ ز٥لهد خڀخض وخڀديش خڀىخء، وخڀيت ټدوط ڄىدسص

.ڀځمىخ ڄ٫ خغبٽىڄص ٴهدخڀء خڀ ـ٭ځىد وعىس٣ ڄي ظ٭ځمدض خڀديش خڀىخء وخعمدڄدهتڃ ؼبىخټسص ڄع٥ځسدض خڀ٭ر خؼبٱيب و٤مىلدظ وٴٷ

.خڀعىـهدض خڀدڄص عبڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي وي خهلل خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعده،خ٬عسدخ ڄىد ڀټدض خٸعديص خڀ٭دؼبص خڀيت ؤلـط صب٫ خڀوپ خڀٱىص ڄىهد وخڀٵٹنش وخو٥ٸد ڄه و٩نهتد خؼبى٠ى٬ص ؼبد٫ خؼبخودض

خڀٹ٥د٬ص خڀدڀٵص خڀټ، ز٭خ ٬ه ڄى٥ٷ لذ ىعم ڀځسص خغبٽىڄص زٿ ڄه وخٸ٫ لذ خعٹپ خڀ ـ٭ٿ ڄه ؼىخزع

خدص خعمدڂ جبم٫ خجك خجملعم٫ خؼبٱيب ودص خڀٵٹنش ڄىهد، خڀء خڀ ـ٭ځ وب٩ زؽٹع يف ب٤د ييبٹخ٤ص ٭سص ٵدٴص،

ڄٽىع ڀٹىي خڀعمدڀٳ خغبٽىڄ ڄه ڄى٥ٷ يعى ڄىٳ ، و خڄدوص خڀيت ـ٭ځط ٴٹىد دبفځ خؼبعده ڄس٭د زدڀىٹ خڀخيت،

ىدٸ ڄد٫ ي خؼبخودض زٽٿ بو و٬ٹځىص ڄعم١خض وخءخض وآڄدپ خڀ٭ر خؼبٱيب ديلد هبد ڄه وپ خڀع٭ض

خؼبى٠ى٬ص خڀيت ظٹڄىد هبد ټٵٷ وخؼبىدٸدض خعبديش وخغب١ى خؼبٽؽٳ .ڀٽٿ ؤ١٬دء خڀٵٷ دبىعځٳ خڀځفدن

خڀ خڀج،بن ؤنبص ٸ٥د٪ خڀؽٹدٴص عځڂ ڄه خغبٽىڄص ب٬ديش خڀى٩ يف ڄىٸ٭هد يخوٿ خؼبخوص، زد٬عسد ٸمص خڀؽٹدٴص يف ظىـ خڄڃ ولدهتد خجملعم٭ص وظٽىه خـدپ ، ڀخ واڄه يف خڀٵٷ خعٹرل ؤو ڄه خڀ١و ظ٬ڃ خ خڀٹ٥د٪ وڀٻ زٴ٫ ڄخوع لىت مك ڀ خڀٹدڂ زوي

خڀٽدڄٿ يف سب ڄو٪ ؼٹديف ڄعٽدڄٿ، ٽىن ي٬د وخٸد ڀسيود يف ٸمهد خؼبعهٴص ڄه ظدخض وبىڀىـدض ټؽنش، وو٭عٹ ؤن خ

خؼبو٪ عځڂ خڀعدئپ خؼبو٪ ٬ه ڄ٭دن ظ٭ن خؼبځمٹن خڀؽٹدٴن زٵدخظىد زدػبدؾ وخيوخ خؼبىى٤ص هبڃ ٸ ظىٷ خؼبىعىؾ

.خغب١د ڀسيودبوىد، خڀ خڀج، ويف ب٤د خڀئد خؼبعٽدڄځص ڀځمو٪ خڀؽٹديف

خڀ و٬ى بڀ ، قب٭ٿ ڄه ؤوڀص ڄ٥دڀسىد خ٬عىدء زدزخ٪ خڀٵين

وخؼبل ڄه وپ خغب ٬ځ ظٽن خڀٵىدن خؼبٱيب وي٬م ٬رب ٸىخون و٠ىخز٣ ، وب٥٬دء خڀٵىدن خؼبٱيب زدوڀص خسٹص يف

خؼبهـدودض خڀؽٹدٴص وخڀٵىص خڀٽربي خڀيت ظى٩مهد زيود ٬رب خڄعخي خڀعخذ خڀى٤ين، وواڄه ؤن ظٹىص ؾبدپ خڀسىدض خڀعمعص ڀځؽٹدٴص ؤڄ

.٠و ڀى ؼٹدٴص و٤ىص ڄځعڄص وديٴص خڀ خڀج،

بخ ټدن ٸ٥د٪ خڀؽٹدٴص ٽٿ ٬ىخ ؤدد يف خجملعم٫ ٴةن ٸ٥د٪ خظدپ ٭عرب ٸد٤ش خجملعم٫ زد٬عسدي ڄر ؼبىعځٳ خڀعىـهدض

خجملعم٭ص وخغبٽىڄص ٬ځ ل ىخء زد٬عسد يوي خڀٽسن يف خڀعىحص خـعمد٬ص وخڀؽٹدٴص وخڀدص ، وخڀٵٷ خعٹرل ب فٿ ڀځ

خڀى خڄع وڄى٠ى٬ع يف خڀع٭دڄٿ ڄ٫ ڄهدڂ ٸ٥د٪ و لدص زدڀٱص، ٴةوىد واټ ٬ځ ٠وش ٴعك لىخ ٬مىڄ ڄاوپ ؼب٭دعبص ټٿ ٸ١دد خڀٹ٥د٪ ، ټمد و٭عرب ظ٥ى خؼبىعىؾ خڀىمدج خڀى٤ين ؤڄخ ٠ود

.ڀځعإه ڀځخټش خڀى٤ىص وڀعده خؼبٱذ خڀ خڀج،

بن خڀمدٴص ؽبد يود خد وخؼبهڃ ، وظ٥ق خڀىڂ بٽدض لٹٹص ٬ځ ڄعىي خوٶ خؼبهىص ، وٸدوىن خڀمدٴص ، ڀخ واڄه ؤن

خڀىٸط ٸ لدن ٬ديش خڀى٩ يف ٸدوىن خڀمدٴص هبٲ ظى٩ڃ خغبٹٿ خڀمديف، وواټ ٬ځ ٠وش خخ٪ يف وؼنش ب٤ٶ خڀٹىدش

خڄدٱص، وخغب ڄه فش خيڄٱص خڀمدٴص ڀځىدؾ زدعمدڂ .ؤټؽ زدڀ٭دڄځن يف خڀټص خڀى٤ىص ڀخ٬ص وخڀعځٵش

خڀ خڀج، بن ٸ٥د٪ خڀعٱٿ وخڀعٽىه خؼبهين ڄه خڀٹ٥د٬دض خعخظفص ڀسيود، وواټ ؤو ڄوٿ ـى لدض هتڃ ؾبدض ټؽنش، ودص خڀٹ٥د٪ خڀع٭ځم و٩خ ڀځ٭ٸص خڀى٤ش زىهمد ، ڀخ وي يف خڀٵٷ خعٹرل ٠وش ؤـؤش خڀعىـهدض خڀيت ـدء هبد خڀعك

ڀځ خڀى خوپ يف خ خڀٹ٥د٪، ټمد واټ ٠وش ظٵ٭ٿ ڄه ڄووص خڀٱٿ لىپ خڀعٽىه خؼبعم، وي٬ڃ 23ڄ١دڄن خؼبديش

خڀسىدض خڀعمعص ؼبخټ خڀعٽىه خؼبهين ڀعفر ڀځمعفخض خڀ٭مځص .وخڀعٹىص

،انغذ انشئظ ىبعځٳ خؼىدن لىپ خنبص خڀٹىي ڀٹ٥د٪ خڀمص يف لدش

خڄڃ، وبوىد يف خڀٵٷ خعٹرل ب وفٿ خجملهىي خؼبځمى٦ ڀع٥ى

49

خڀٹ٥د٪ وواټ ؤنبص خڀديش يف ڄخوص خڀٹ٥د٪ وبن ټدوط ظٽٵ ڀعفدزص ڀٽٿ خڀٹ١دد خؼبځمص يف خڀٹ٥د٪ ، وز ؤن واټ ڄ٥ځسىد

ز١وش ظٹځ خڀٵىخٶ زن خجملدڀن خغب١د وخڀٹو، ټمد و٭عرب ڄخـ٭ص خڀدص خڀوخجص ؤڄ ٠و يف ٨ٿ خظٵد٪ خؼبهىپ ٭د

خيوص ، وب وفٿ ٸمص خجملهىيخض خؼبسوڀص ڀځٹ١دء ٬ځ ز٭ خڄخ وزهديش خؼبى٩مص خڀ٭دؼبص ڀځمص ټدڀٿ خڀٽخ وخڀٴعند ،

ټمد و٬ى ڀعٽؽٳ خعبهىي هبدي لځىپ ٬مٹص ودص ڀخء خڀٹى خڀٽځى و ڄ خڀ٤دن وؿبدزص يخء خڀخ، ټمد وفٿ ؤنبص

زودڄؿ ؾبدپ خڀعٱ٥ص خڀمص خؼبعمؽٿ يف و٩دڂ خؼبد٬ش خڀ٥سص خؼب٭وٲ (ramed) ٴةوىد و٬ى بذل ڄ٭دعبص خوعض خڀيت ڀىل٩ط يف ،

.خو٥ٸص ظ٥سٹص لىت ظاي خخٲ خؼبعىودش ،خڀ خڀج

ؤڄد ڄد ع٭ځٷ زٹ٥د٪ خوٸدٲ وخڀاون خڄص ٴةوىد وفٿ خڀو خغبى ڀځىخش خو٥ٸد ڄه خڀول خؽبديٲ بذل ظ٭ خڀؽىخزط خڀىص وخڀى٤ىص زىد خڀ٬ خؼبىٵعك وخؼبعٵد٬ٿ ڄ٫ دٸدض خڀ٭ىؼبص

يف ٨ٿ بڄدش خؼباڄىن ، ويف خ خجملدپ وىىي زدڀ٬دص خؼبځٽص خڀدڄص .ڀځفهىي خؼبىىڀص ڀعإٿ خڀإن خڀين ڀځممځٽص

ټمد وفٿ زدؼبىدسص ؤڃ خؼبىفخض خڀيت لٹٹهد خڀٹ٥د٪ ودص يف ؾبدپ خڀعإ٤ن خڀين وؿبدزص خڄص ، ټع خؼبدـ وخدي

وخڀى٧٬، وو ټڀٻ زو خڀٹمن خڀىن وخجملځ خ٬ځ خڀ٭ځم .زدػبدؾ

ټمد وفٿ ټڀٻ ؤنبص خڀع٭ځڃ خڀ٭عٷ، ڄ٥دڀسن زة٬ديش خڀى٩ يف خؼبىخي ڀٽؽهتد، ڄ٫ ٠وش خڀعس٣ ڀعمٹٷ خڀعىخن زن خعبدور خڀٽم

.وخعبدور خڀٽٵڀخ و٬ى بذل وځٷ خټص زن وخش خوٸدٲ ووخش خڀعزص

.خڀى٤ىص يف خذبدي ز٣ خڀع٭ځڃ خڀ٭عٷ زدڀع٭ځڃ خٿټمد و٬ى بذل خؼب ڄه ظ خؼبدـ وظ٭مڃ زىدجهد، وخڀ٭مٿ

.٬ځ بلدء يود يف ظإ٤ن خؼبىخ٤ىن ودص يف خڀ٭ددل خڀٹو :ڀخ و٬ى بذل

ڄىخځص ـهىي خڀىخش يف ؾبدپ خڀعإ٤ن خڀين وظه وو - خڀع٭دڀڃ خڀىص؛

ٴ خعٱپ وظى٨ٳ خؼبٹ خڀين يف ٨ٿ بڄدش خؼباڄىن - ڀځمخش خڀدص؛

ظٵ٭ٿ يو خجملځ خڀ٭ځمص خحملځص، وـ٭ځهد ٸديش ٬ځ خوٵعدق - ٬ځ خؼبادض وخڀٹذ ڄه خؼبىخ٤ىن؛

زپ ؾبهىي ڀعٸٷ ؤڄٺ خغبسى وربٵ٩هد؛-

ظىو خغب٥ص وخغب يف خوعد خؼبا٤ه خڀىن خؼبس٭ىؼن - ڀعإ٤ن خعبدڀص خؼبٱزص زدػبدؾ؛

أيب ببنغبت نمبع انشببت وانشبضت بوىد واټ يف خڀٵٷ خعٹرل ٬ځ ؤنبص خڀٹ٥د٪ ، و ڄىـ بذل وبص دڄص ڄه خجملعم٫، و خڀسدذ يخ٬ن بذل ٠وش خڀع٭دڄٿ ڄ٭

ز٭ٹوص ودص ٴ٭دڀص ظسد٢ خڀد٠ص زدغبدش خڀ٭دڄص، خڀدص خٸعديص وخڀؽٹدٴص، ڄاټه ٬ځ خټخدض خڀ٭ش خڀيت ٬ٴهد خڀٹ٥د٪، وخڀعٱنخض خڀځسص خڀيت ٬ٴهد خؼبه خڀد٠ يف خڀىىخض

.خونش خڀ خڀج،

بوىد واټ ؤن خؼبسځٯ خؼبىي ڀځٹ٥د٪ ـ ٿ و ٸ بذل ڄعىي خڀ٥مىلدض وخخٲ خڀيت ىى خڀٹ٥د٪ ربٹٹهد، وبوىد و٬ى

بذل ٠وش ظه خڀؽٹدٴص خڀد٠ص وظٵ٭ٿ خڀربخڄؿ خڀعإ٤نص يف خ خجملدپ ڀځىٸىٲ ٬ځ ڄٽدڄه خڀ١٭ٳ وخڀٹى خڀ ظ٭ٴ خڀ٭ ڄه

خڀد٠دض ڄؽٿ د٠ص ټش خڀٹڂ، وؤڀ٭دذ خڀٹىي، وخبى، ي خون وفٿ خڀعخـ٫ خڀٽسن خڀ ٬ٴع ټش خڀٹڂ خؼبٱزص وخػبدج خؼبععدڀص يف خ خجملدپ ڀخ و٬ى بذل ٠وش ي خ٬عسد ڀځٽش خڀى٤ىص

وخڀىهى زٹ٥د٬ىد خڀد٠ و٬ى بذل ٠وش ظىمص خڀخټص زن ـبعځٳ خڀٹ٥د٬دض خغبٽىڄص خڀيت ؽبد ٬ٸص زدڀٹ٥د٪ وخڀعىٷ ٬ځ ڄعىي خڀىټدض خعبهىص ڀځعىمص وخؼبسديش خڀى٤ىص ڄه ؤـٿ زىدء

وظزن ودوص خؼبادض خڀد٠ص، وظإ٤ند، ويف ٸ٥د٪ خڀسدذ ٴةوىد و٬ى بذل ٠وش ظإ٤ن خڀعزص وخڀؽٹدٴص خدص ټ٬دڄص ڀځٴ٫ ڄه ڄيويص دظ خڀٵحص خؽبدڄص يف خجملعم٫ زد٬عسدد خڀ٭مىي خڀٵٹ ڀٹد٤ش

خڀعىمص لػ ول٧ ؤن يو خڀسدذ زبځط ٬ه دظ خؼبهدڂ وؤسمط و٠٭عهد ڄعيص ٬ځ ڄعىي خؼبخٴٷ وىء خڀعن وخڀعزن، ب٠دٴص

.خڀ٭ ڄه خؼبمددض خؼبىص وخڀوٸصؤڄد يف ڄد ىب ؾبدپ خڀعىڃ، ٴةوىد وىىي زدجملهىيخض خڀيت زڀط يف خڀٵعش خڀدزٹص ڄه وځٷ ٴ١دءخض ـش ڀځعىڃ وظه ڄسؤ خڀ٭٥ځص

ڀځفم٫، ڄسه بذل ؤو ڃ خوعض وخؼبدټٿ خڀيت ٬ٴعهد ز٭ ڄخټ خ٥دٲ ، ظسٹ خڀىعدجؿ خض ي ٤ر يف وٵى

50

خؼبٱدزص، ڀخ و٬ى بذل ٠وش ظإٿ ڄخٴٷ خڀعىڃ وخ٥دٲ وب٬ديش خڀى٩ يف ٤ٶ سبىځهد وظإ٤ند وخػبوٸدض خڀيت ظىذ ٬مځص

.خعٵديش ڄىهد خڀ خڀج،

.ؤڄد ٴمد ىب ٸ٥د٪ ٸڄدء خؼبٹدوڄن وؤ١٬دء ـ خڀعمبوىد و زدجملهىيخض خعبسدش خڀيت ظسؽبد خؼبىوزص خڀدڄص ڀٹڄدء

خؼبٹدوڄن وؤ١٬دء ـ خڀعم ڀعمن خو٠د٪ خؼبديص وخـعمد٬ص ؽبدظ خڀٵحص خؼبهمص ڄه خجملعم٫ وهبي خؼبىدسص وفٿ ؤن خؼبخوص خؼبىيش

ڀځٹ٥د٪ ظسٹ ٠حځص ـخ و ظٽٵ ڀعإٿ خڀٹ٥د٪ وخڀىهى زدو٠د٪ خؼبديص وخـعمد٬ص وخلىخپ خؼبهىص وخڀمص ڀځمىعمن

.ش خؼبٹدوڄص وـ خڀعموو٬د زإنبص ي خڀٵحص، وخڀيت ٤دؼبد ٠مط زدڀٱدرل وخڀىٵ ڄه

ؤـٿ خڀى٤ه، و٬ى بذل ٠وش زپ ـهىي ټسنش وخڀ٭مٿ ٬ځ خڀعمن خؼبعم وخؼبىىپ و٠د٬هد خؼبديص وخـعمد٬ص، ب٠دٴص بذل

خڀ٭ىدص زٵو٪ ي خڀوبص ڄه خجملعم٫ وڀٻ ڄه وپ بيڄدـهد يف ب٤د خڀعٱٿ خڀخيت وخڀ٭مٿ خؼبٹدويت، وظٵ٭ٿ ڄى٩ىڄص خڀعٱ٥ص خڀمص خڀدڄځص وخؼبعٽدڄځص زٹهد خد وخڀعٽمځ ڀٵدجش خڀٽٿ، زد٠دٴص خ٬عمدي خؼبسديش خغبش يف ٵىٲ ؤزىدء خؼبٹدوڄن وٴو٬هڃ وى بذل

.ظىمص وبخٺ خڀخټش خؼبٱزص :أيب فب خيض لطبع انخؼهى

٬ه ڄىدٸص ٸ٥د٪ خڀع٭ځڃ يف ٨ٴص ودص زىدء ٬ځ ڄ٭٥دض وڄ٭ځىڄدض ـش ودص ڄد ع٭ځٷ زة٬ديش ظى٩ڃ ز٭ خؼبد٫

وزخڄؿ خق وزخڄؿ ب٬ديش ظإٿ خؼبادض وـىيش خ٬مدپ .2009خؼبىفش وڄي ظىٵ ڄخوص

ظسٹ 2010بن خؼبخوص خؼبىيش ڀځٹ٥د٪ زڃ خڀىص خؼبدڀص ڄخوص ڄهمص زدڀى٩ ڀځىىخض خؼبٹسځص ، بوىد و٬ى بذل ٠وش ظىل خؼبٹدزص خؼبدڀص خؼبظس٥ص ؤدد زعىٿ ڄٹع١دض خڀربودڄؿ خع٭فدرل

وخڀيت ټدوط ظٵ ذبدو خؼبٹدزص خڀعٹځص خڀيت يؤزط خڀىخش خڀىص خ٬عمديد ٬ى ظى٫ خ٬عمديخض ٬ځ خټدييبدض خعبهىص، لػ وعمىن ؤن ظ٭ٽ ي خ٬عمديخض خؼبىيش ؤـؤش ؾبدض خڀربودڄؿ

.خع٭فدرل لػ " ادلؼشفت انؼشبت" بوىد وإٳ ٬مد يف خڀعٹ خڀورل

ؤزي ىش ٸدسبص ڀى٫٠ خؼب٭ٴص يف خؼبٱذ، ويف خڀوپ خڀ٭زص ٸد٤سص،

ز٭ ؤن خد بذل صبځص ڄه خؼباخض خڀيت ټٵط ٬ه ؤڄص ڄ٭ٴص وٸمص ٭هد خڀ٭ددل خڀ٭يب، لػ ظٵ خڄص وخؽب خؼب،

ويف خ خڀي ، ٴةن خؼبص خڀ٭مىڄص ظ٭دين خڀٽؽن ڄه خؼبدټٿ وخڀ٭ىزدض، ڄه زىهد ٨دش خټع٩د٦ وخكبپ خوٸ خڀ ٥دپ ټٿ خڀٵحدض خڀ٭مص يف خؼبخ خڀ٭مىڄص، يخ٬ن بذل ٠وش

خڀع ڀعىدڄ ٨دش خؼبى٬ص يخوٿ ويف ؿب٣ خؼبادض خڀع٭ځمص، ديش ٬ځ خ٬عخءخض خڀيت ظ٥دپ خڀىدء وـدپ خڀع٭ځڃ، ټمد و٥دڀر زةق خڀسىدض خڀعمعص ڀ١مدن خعبىيش خؼبـىش وخڀعىٵٳ ڄه ٬رء

.خټع٩د٦ وٴٻ خٸدڂ خؼبع٭يش ودص يف خؼبخ خغب١دؤڄد خبى خڀع٭ځڃ خػبد ٴى٥دڀر زع خؼبخٸسص ٬ځ خڀٹ٥د٪

وخغب ٬ځ ظعس٫ خعخظفدض ؤٱدپ خڀٹ٥د٪، لػ ؤن ىدٺ ڄخ ظ ٴهد زخڄؿ وسبد ؤدء ظعٸ ڄ٫ ڄو٬ىد

.خغبخؼوٴمد ىب خؼبىخي خڀسص و٬ى بذل ظإځهد يخ٬ن بذل ڄ٭دعبص ټٿ خؼبدټٿ خڀيت ظ٭دين ڄىهد خش خڀع٭ځمص، وظىٴن خڀعفهخض خڀ١وص خڀ١دڄىص ڀ٩وٲ خڀ٭مٿ خؼبوبص، وڄ٭دعبص ڄځٵدض خڀعٸدض خڀ٭دڀٹص، ؤڄد

ڄد ع٭ځٷ زدڀسمػ خڀ٭ځم ٴةوىد وفٿ ٠٭ٳ خؼبخوص خؼبىيش ؽبد ڀٽىهند ظف٫ ٬ځ ربن خؼبيويص ڄٹدوص ڄ٫ خڀوپ خڀيت ظ٭٥

ڀځسمػ خڀ٭ځم ٬ىدص ودص وظ ڀ ڄخوص ودص ظځٷ زدخٲ .خؼب٥ش وخؼبعىودش ڄى

،خڀ خڀجبوىد يف خڀٵٷ خعٹرل ڀځىلش وخڀع٭ديڀص دبفځ خؼبعده

خػبد زدڀٹ٥د٬دض 2010ڀىاټ ٬ځ ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ڀىص خـعمد٬ص خڀدڀٵص خڀټ ڄو٪ ٤مىق عمد وظ٥ځ٭دض خڀ٭ر خؼبٱيب، ڃ ڄد دز ڄه وٹدج ودص ٠٭ٳ خؼبخودض خؼبىيش ڀس٭ خڀٹ٥د٬دض، وى ڄد ع٭ ټؽنخ ڄه ظ خڀىٵٹدض، ٭د

ڀع٬ڃ خڀٹش خڀخجص ڀځمىخ٤ىن وخڀعټ ٬ځ خؼبد٫ خڀعىمىص .خڀٽربي يف ب٤د لٽدڄص ش

بوىد يف خڀٵٷ خعٹرل وكبه وعم١ نبىڂ وڄ٭دودش ـبعځٳ خڀ٥سٹدض خڀ٭سص ڄه وپ خظسد٤ىد خڀځٷ هبد وڄ٭دعىد خڀىڄص

ؼب٥دڀسهد وڄي ظ٥ځ٭دهتد وزةٹد٤هد ٬ځ ڄو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل ڀىص وڄد ىز ڄه ٠سدزدض ووىخٸ واټ ڄش ؤوي ٬ځ 2010

خعىٵدٴىد زٽٿ ء ؤڄدڂ ٸ١عىد خڀى٤ىص خوذل ، ٸ١ص صب٫ خؼبٱدزص

51

و ٸ١ص خڀىلش خڀعخزص وإن صب٫ خؼبٱدزص خؼبععس٭ن ٬ه ټؽر وزدعمدڂ و٤ين ديٶ ظ٥ىخض ڄځٳ ولظىد خڀعخزص خڀيت قب٭ځهد ڄه ؤوڀىدض ٸ١دود خڀى٤ىص ٬ځ خ٬عسد ؤهند ڄإڀص وـىي وڀط ڄإڀص

لوي ټمد ٬رب ٬ىهد ـڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي وي خهلل خڀٹدج خ٬ځ ڀځٹىخض خؼبځمص خؼبځٽص ، ڀىاټ ٬ځ ٠وش خڀع٭سحص خڀدڄځص وخڀڄو٤ص وخء ـڀع ڀځٴد٪ ٬ه لىش خڀى٤ه زٽٿ بيبدن و٤ين

زدڀٯ ـد٬ځن خڀىلش خڀعخزص ڄه ؤوڀىدض خعمدڄدظىد ، خڀء خڀ ؤسك ٵ ٬ځىد صب٭د ټمٱدزص وزٽٿ بغبدق خڀع٭سحص خڀى٤ىص

خڀدڄځص ڀعٹىص خعبسهص خڀخوځص ؼبىخـهص ټٿ ؿبدوض خڀىٿ ڄه ولظىد .خڀعخزص

ٴعمص ڄىد ڄه خ خؼبىرب بذل ـىىي ٸىخظىد خؼبځمص خؼبځٽص خؼبخز٥ص .٬ځ خغبوي ولڃ خڀ هخء ولظىد خڀعخزص

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت اخلبسصت واحلذود وادلبطك احملخهت وانذفبع انىطين

خڀ خڀج،ين زدڃ خڀٵٷ خعٹرل ڀځىلش وخڀع٭ديڀص ؤن ؤظوٿ

ڀځمدنبص يف ڄىدٸص خؼبخوص خڀٵ٬ص خؼبىيش ڀٹ٥د٪ ٬ ٬ځ ټٿ خؼبٱدزص، ٸ٥د٪ بيخش خڀٴد٪ خڀى٤ين، ي خؼباص خڀيت ظٽه ٸځر

ټٿ ڄٱيب، ى ٬ځ زځي وو٤ى، ي خؼباص خڀيت خ٥٠ځ٭ط وظ٥١ځ٫، وع٥١ځ٫ زإيوخ دڄص ، وجص يف ؾبدپ خڀوي ٬ه لىش

.خڀى٤هوهبي خؼبىدسص وعٹڂ زٽٿ ربص بـپ وبټسد ٴخي ي خش و٬ځ ؤهد ٸدجد خ٬ځ وج ؤټدن لهبد خڀ٭دڄص ـڀص خؼبځٻ

.ؿبم خڀدي وي خهلل خڀ خڀج،

بو زدڀى٩ بذل خڀو خؽبدڂ خڀ ٹىڂ ز ؤٴخي ٸىخظىد خڀسىخٿ و٥دڀر زٴ٫ خ٬عمديخض خؼبىيش ؽبخ خڀٹ٥د٪ ٸ ڄىخټسص خڀعمػ

وخڀ٭وص، وبقبد خغبدـدض خڀعٽمځص خض خڀ٥دز٫ خڀعٽعٽ وخڀعٹين .زٱص ٴ٫ خڀعمدض خؼب٥ولص، وڄهدصبص وىڂ خڀىلش خڀعخزص

بوىد هبي خؼبىدسص وفٿ زٽٿ خ٬عخ مىي خڀٹىخض خؼبځمص خؼبځٽص ويود يف ضبدص ؤڄه وڄص خؼبمځٽص، زد٠دٴص بذل ڄٽدوعهد خؼبعمش

٬ځ خڀ٭ خڀورل ڄه وپ خيوخ خؼبعمش ٬ځ خڀ٭ خڀورل ڄه وپ خيوخ خودوص وخـعمد٬ص وخڀعىمىص خڀيت ذبد وپ

ڄدټعهد يف خععسدذ خڄه وخڀځڃ خڀوڀن، ٴ١ ٬ه خڀو خٸعدي خڀ ظٹىڂ ز ٬ځ خڀ٭ خڀى٤ين ڄه وپ ضبدص خغبوي

خڀربص ڄه ٨دش خڀعهر وټخ ضبدص خجملدپ خڀسم وخغبٵد٦ ٬ځ خڀؽوش خڀمٽص وزدڀى٩ بذل ي خيوخ خعبځځص ؽبي خش خڀٱدڀص

و٥دڀر زعمن خڀى٠٭ص خـعمد٬ص ؽبد ٬رب خڀٴ٫ ڄه خـى ، وى زدڀىسص ڀځفىىي خؼبعٹد٬ه ڄ٫ سبع٭هڃ وؤزىدجهڃ ڄه ز٭

خڄعدخض ، ټد٬دودض خؼبديص ؤو ڄىك و خڀىٹٿ ؤو ظىٴن ڄىدر خڀٱٿ ، وو٥دڀر ټڀٻ زةودء ڄټسدض خـعمد٬ص ـش ظعفر

ڀځمدـدض خڀ٭ص، وربػ خؼبټسدض خڀٹدجمص، ڄ٫ خ٬عىدء زربخڄؿ .خڀعٽىه خڀ٭ٽ، و مد يف خٸدڀڃ خعبىىزص ټدڀٽىش وخڀخوځص

وو٬ى ټڀٻ بذل حبػ بڄٽدوص يڄؿ ٬دجض خڀٹىخض خؼبځمص خؼبځٽص زس٭ خؼبخټ خغبويص ټإوي وزح ټىو وخ٬عىدء خڀعىمى

ؽبي خؼبخټ ڀ١مدن ٨وٲ ٬ ڄجمص خڀ خڀج،

بو ڄهمد لدوڀىد خلد٤ص زديوخ خؽبدڄص خڀيت ٹىڂ هبد ؤٴخي ٸىخظىد خؼبځمص خؼبځٽص ڀه وىٴهد لٹهد وڄه خ خؼبىرب و٭ځه ؤوىد يجمد وؤز بذل

.ـدوس .وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف

:اخخظبص جلت انذاخهت واجلهبث واجلبػبث احملهتٴين زدڃ خڀٵٷ خعٹرل ڀځىلش وخڀع٭ديڀص ؤن ؤظوٿ يف

ڄف زدظدق 2010ڄىدٸص خؼبخوص خڀٵ٬ص ڀىخش خڀخوځص زڃ ظ٭دڄځهد ڄ٫ ټٿ خڀٹ١دد خؼبنص وخڀٹ١دد خڀ٥دجص يف ب٤د خغبىخ خڀسىدء

و٨ٿ لذ خعٹپ (خغبٽىڄص وخڀربؼبدن)زن خؼباعن خڀعىعن وٴد ڀى١دڀ ڄه ؤـٿ زىدء ڄو٪ ؾبعم٭ عهٲ ظؽمن خڀ٭ى

.خڀس و٠مدن ڄٹىڄدض خڀ٭ خڀٽن

52

عم ـوي ڄه خؼبـ٭دض 2010بن ڄو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل ڀىص خڀيت ظٽىن ؤد ىعىد و خڂ وخڀ٭وزص وڄٽىودض ىعىد

.خڀ٭زص خڄدٱص وخؼبځٽص خڀعىص وٸص ولظىد خڀعخزصټمد ؤن خ خؼبو٪ عځهڃ ڄه خڀ٭ددل خؼبعم١ ٸڃ خڀعٹڂ خؼبعمؽځص يف

خغبص ولٹىٶ خودن وخڀيبٹخ٤ص وخڀ٬ص وخڀعدڄك وخڀځڃ وخؼبدوخش وخڀ٭خڀص وخڀع١دڄه و خڀٹڃ خڀيت ظ٫١ زيود ٠مه ڄدٲ خڄڃ خڀيبٹخ٤ص و ڄو٪ ؾبعم٭ ٫١ خودن خؼبٱيب وټخڄع ولٹىٸ وٴدع يف ٸځر خوٱدض وخڀددض خڀ٭مىڄص و٭٥ ڀځمىخ٤ىص لٹهد، وعس٭ ټٿ ؤٽدپ خٸدء، وٱ خوع٩دخض

.وخڀإ وٽدٴث خجملهىي وخعمٹدٶ ووبٵ خزعٽدبو ڄو٪ وخ٪ زدودض خٸعدي خؼبعٹسٿ، وڄهعڃ زعٹىص و٬وص

ـهد خوعدؾ خڀى٤ين ڀځعٱځر ٬ځ خڀ٩وٲ خڀ٭سص خڀيت ظٵ٠هد خؼبىدٴص خڀ٭دؼبص، ٬ځىد ؤن و٭عٲ زإن خيخش خڀعخزص ٸ ٬ٴط ظى٭د ڄعىخ وپ خز٭ص ٬ٹىي خؼبد٠ص ظس٭د ؼبىعځٳ خڀعٹمدض خيخص فبد وعؿ ٬ى ظ٭ي ټسن ڀځىلخض خيخص ولدـدض ڄعخش ڀځىدجٿ خؼبديص وخڀسص، وخڀيت دل ٽه ڄه خڀن ظىٴند، ڀخ ٴمى خعٹپ

ڄخـ٭ع 1958ل٩ خڀعٹڃ خيخ زإنبص ودص، وٸ سبط ڄى زٽٵص يوص، وڀٻ ڄه ؤـٿ ظٹر خيخش ڄه خؼبىخ٤ىن وڀع٥ى

وربػ وظى٫ خڀعإ٤ن خيخ ڀعمٽه ڄه ڄدش لدـدض خؼبىخ٤ىن، ڄه خػبڄدض خيخص خڀ١وص، وٽخ ٬ٴط خڀىلخض

ظ٥ىخ وخ٠مد ٬ځ ـبعځٳ خؼبعىدض، 1976خيخص ڄى ىص وڀدش ٴةن خ خڀع٥ى خڀ٫ ڀ٭ي خڀىلخض خيخص ىخټس ظ٥ى فبدؼٿ ڀځىدجٿ وودص خؼبدڀص ڄىهد، وخ ڄد ع٬ خعخٺ خڀعٵدوض

.خؼبفٿ زن خڀىدجٿ خؼبمىىلص وخغبدـدض خؼبځمص ڀيخش خڀعخزصوټدن يخجمد خؽبٲ ڄه دص ٬ڂ سبټ ڄدحل خڀوڀص ب٬ديش ٽځص

ـص ڀيخخض خحملځص خڀيت ىسٱ ؤن ظىىذ ٬ه خيخش خؼبټص يف ظزن اون خؼبىخ٤ىن، ن ڄټص خعبهص وخعبمد٬ص وخٸځڃ

ڄعٹسٿ خؼبٱذ خڀد وخٸعدي وخـعمد٬ وخڀؽٹديف، ن .خعبهدض ظإط ٬ځ ؤد خڀعٽدڄٿ خٸعدي وخڀؽٹديف

وزبځىد ٬ه خؼبٹدزص خڄىص زد٬عسدد خؽبدـ خڀج، ٴةن وق خؼبسديش وظځم ٤ٶ خزخ٪ خڀعىمى ٹىيخن بذل خؼبىدٴص خڀسىدءش يف

خوعدؾ وخعؽمد ػبځٷ ڄىدر خڀٱٿ خڀيت كبه يف ؤڄ خغبدـص بڀهد :وخ ٹع١

ب٥٬دء خوعددض خڀيت ىبىؽبد خڀٹدوىن ڀځفمد٬دض خحملځص ڀئدء - خعبهدض وخٸدڀڃ؛

وځٷ ڄٹدزص ظىمىص بوعدـص ظٽدڄځص زن خعبهدض رب ڄد ؤڄٽه ڄه - ځ٥ص خڀعمټ يف ز٭ خڀٹ١دد خڀيت يبٽه ؤن ربٿ ـهىد ؤو ؿبځد؛

ظف٫ خؼبٹدوض خحملځص يف ټٿ ـهص ٬ځ لش، وودص يف - خؼبد٫ خڀٱي وخؼبعى٥ص، وخڀيت ظٽىن ٴهد خؼبٹدوض خعبهىص

ٸديش ٬ځ بقبدد، فبد ٭٥ ٸمص ب٠دٴص ڀٸعدي خڀى٤ين وخڀعىځ .٬ځ و٩دڂ خؼبٹدوپ وخؼبمىپ خڀىل

:لضت انىحذة انخشابتظ٭عرب ٸ١ص ولظىد خڀعخزص ڄه خڀؽىخزط خدص خڀيت رب٩ زةصبد٪ و٤ين، وخ ڄد ع٬ ذبى ٤دٸدظىد ڀعإټ لٹىٸىد ٬ځ ؤٸدڀمىد خعبىىزص يف ب٤د خڀعخڂ زدڀ٬ص خڀوڀص، وڀٻ نخ ٬ځ خڀىهؿ

خغبٽڃ خڀ و٥ خؼبٱٵى ڀ ـڀص خؼبځٻ خغبه خڀؽدين ٤ر خهلل ؼخي، ود ٬ځ وخغ ي ـڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي وي خهلل، وو

ڄه خ خؼبىرب ؤن و٭رب ٬ځ ظٹود خڀ٭مٷ ڀځٹىخض خؼبځمص خؼبځٽص وخڀٺ خؼبځٽ وخڄه خڀى٤ين وخڀٹىخض خؼبد٬ش ٬ځ خڀعٵدين

وخڀفد٬ص، ووق خڀع١مص وخٸخڂ خڀيت ؤزدوط ٬ى يف خڀٴد٪ ٬ه ولظىد خڀعخزص، ټمد وعىـ بذل خڀ٭ځ خڀٹ ؤن عٱم زضبع خڀىخ٭ص

ؤوخق هخجىد خزخ خڀه وسىخ لدهتڃ ٴخء ڀځى٤ه ويٴد٬د ٬ه ولظىد خڀعخزص، ويف خ خڀسدذ ٴةوىد وؽمه ؾبهىي خغبٽىڄص ٬ځ

ڄىخځعهد ڀلدض ڄ٫ خغبػ ٬ځ خزبد ټدٴص خڀعخزن وخ٬عمدي ودوص لٹىٸ ولدظ وظإڄن فبدعهد خڀٵ٭ځص ڄه ـهص، وڄه ـهص

.ؤوي وٴدء خعبم٫ زدڀعخڄدظ ذبدي خڀٹدوىن وخؼبادض وخجملعم٫بوىد وؽمه ـهىي ـڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي وي خڀ وخغبٽىڄص خؼبٱزص وخڀربؼبدن وټدٴص ٴ٭دڀدض خجملعم٫ خؼبين ٴمد ىب خعبهىي خؼبسوڀص ىخء

٬ځ ڄعىي خڄڃ خؼبعمش ؤو زع٭دون ڄ٫ ټدء خؼبٱذ زدػبدؾ ڀى٫٠ ل ؽبي خؼبإدش خڀيت ظعىخٿ دبىمدض ظىوٲ خڀيت ظ٭عرب وٸد

.دٴخ ڀځمىخؼٷ خڀوڀص وڀځٹدوىن خڀورل وڀٹخخض ؾبځ خڄهټمد ؤن خڀزځىڄدص خڀربؼبدوص ڄځعڄص بذل ـدور خڀزځىڄدص خڀظبص

زدڀٴد٪ ٬ه ولش خؼبٱذ خڀعخزص وديظ ٬ځ ؤٸدڀم خعبىىزص خؼبعـ٭ص، وڀځع٭ٳ زدڀى٠٭ص خؼبإدوص ڀځمٱدزص خؼب٭عٹځن زفىن

ظىوٲ وخؼبىديخش ڀٵٻ خغبد ٬ىهڃ وٴٷ ـب٣٥ يزځىڄد هب٭ٿ .خڀ٭مٿ خڀربؼبدين ٸىش ب٠دٴص ڀځزځىڄدص خڀظبص

53

وبوىد ڄځعڄىن بذل دص خڀعىٿ بذل لٿ د ظىخٴٹ وبٵ٧ ولش وديش خؼبمځٽص ٬ځ ؤٸدڀمىد خعبىىزص خؼبعـ٭ص وخؼبدنبص يف زىدء

خڀق خؼبٱديب وربٹٷ خوڄدؾ يوڀص ٬ځ ؤ ځمص ڄع١دڄىص وى ڄد عىودي وىدي ز ټدئود خڀدىن يف خؼبى٥ٹص خؼبعى٥ص وودـهد، ديش ٬ځ ٠وش ظٹىص وظى٫ خڀٹخض خڀعىمىص

وخوعدـص وخڀعٱځص ڀٸدڀڃ خعبىىزص وڀٻ ڀٵدجش ٽدهند ڄه وپ ظٵ٭ٿ خڀربودڄؿ خڀ ظه ٬ځ وټدڀص خو٭د وخڀعىمص خٸعديص

وخـعمد٬ص ؽبدظ خٸدڀڃ، خڀيت ؤ٬ځه ـڀص خؼبځٻ وي خهلل يف و٥دذ ڀځمنش خػب١خء ب٬ديش ٽځعهد ڀعٹىص ٴد٬ځعهد 34ټي

.ويىدڄٽعهد وخڀيت ظ٭عرب خڀ٭مىي خڀٵٹ ٴخ :أيب ببنغبت نهذميمشاطت احملهت

خڀيبٹخ٤ص خغبٹٹص ڀعمٹٷ خڀعىمص خڀدڄځص، ٴةوىد يف خڀٵٷ خعٹرل وي ؤو لدن خڀىٸط ڀعمٽن خجملدڀ خحملځص ڄه خعٹڀص يف ظىٵ

زخڄؿ ٬مځهد وڄٹخهتد خڀعزنص ڀځإن خحملځ، وي٬مهد زدڀىدجٿ خؼبديص وخڀسص خڀڄص ڀعمٽىهد ڄه ڄىخـهص لدـدهتد، وزبىٿ خجملدڀ خٸځمص وخعبهىص خوعددض وخ٭ص وځ٥ص ظٹص ظٽٵٿ ؽبد

.خؼبدنبص خڀٵ٭ځص يف خڀعىمص خٸځمص وخعبهىصڄخـ٭ص خڀٹدوىن خحملي وعددض خڀ٭مدپ لىت د ڄع٥ځسدض -

خڀڄټص خغبٹٹص، وڄخـ٭ص خڀعٹڃ خعبمد٬، خڀعىٷ زن خعبمد٬دض خحملځص ٬ځ خڀ٭ خحملځ وخٸځم وخعبهى ڀعمٹٷ

.خڀع٭دون وخڀعٽدڄٿخ٬عمدي خػبد خعخظف خعبهى ڀعمٹٷ خڀعىمص خؼبىؾبص وخڀدڄځص -

خوفدڄد ڄ٫ خڀعىـهدض خؼبځٽص خڀدڄص ڀٴ٫ خڀعمدض خوص وخؼبعٹسځص ڄ٫ ـ٭ٿ ؤٸدڀمىد خڀمخوص يف ڄٹڄص خڀخش خعبهىص

.خؼبعٹڄص خؼبىىيش دبد ٭ ظزند خڀخيت ڀاوهند خحملځصب٬ديش خڀى٩ يف خ٤د خڀعى وخڀٹدوىين ڀځفهدض ويڄٹ٤عهد -

وبلخغ ؾبځ ظخورل وحص ظٹص ظعمع٫ زلدض خزبد خڀٹخ .وٴٷ خ٬عسدخض خڀ٭ٸدض خعبش زن خڀوڀص وخعبهدض

ظؽمن ټٿ ڄد ڄه إو خڀىهى زإو٠د٪ خؼبؤش خؼبٱزص زد٬عسد خ - خڀىخـر ٤د ؤدد ڀعه خڀسىدء خڀيبٹخ٤، وخزبد خڀعخزن خؽبديٴص

بذل ٠مدن خؼبدوخش زن خؼبؤش وخڀـٿ وٴٹد ڀع٭دڀڃ يىىد خڄ خغبىٳ، وخوفدڄد ڄ٫ خڀعىـهدض خؼبځٽص خڀدڄص خڀيت ڄدٴعحط ظاټ

.٬ځ ٠وش بودٲ خؼبؤش خؼبٱزص وظسىجهد خؼبٽدوص خڀجٹص هبد

ؤڄد زدڀىسص ڀوعىدزدض خڀع٭ص خڀيت و٩معهد زيود ڄاوخ، وخڀيت - سبض زدڀىخص وخڀٵدٴص وخؼبخٸص، خڄ خڀ ؤ٥٬ ڀځمٱذ

ظٹخ ڄه ٤ٲ ټربدض يوپ خڀ٭ددل، وؤ٠ٵ ٬ځ ڄادظىد ٤دز٫ خڀؽٹص وڃ ڄ٭ددل خڀىٹځص خؼبىـىيش ؼبعٹسٿ خڀيبٹخ٤ص زسيود، ټمد ؤن

خؼبمدص ؤټض ڄش ؤوي ٠وش ظ٭مڃ ز٥دٸص ز٥دٸص خڀع٭ٳ خڀى٤ىص لىت ظٽىن خڀىؼٹص خڀىلش خؼب٭عمش يف خڀعىط ؼبد ٴ ڄه

.٠مدن ڀځٵدٴص وخڀىخص يف ټٿ خعمٹدٶ خوعىديب :ادلفهىو اجلذذ نهغهطت

خ٬عسدخ ڀځماوڀص خؼبىى٤ص زىخش خڀخوځص يف ظىٴن خڀ٩وٲ وخڀىدجٿ ڀ٬دص خغبدض خڀٵيص وخعبمد٬ص ودوص خغبٹىٶ وظزن خڀإن خڀ٭دڂ

خحملځ، ٴةن ڄدش خڀع٥ى خڀ ٬ٴ خحمل٣ خڀد وخٸعدي وخـعمد٬ ڀځسي، ٹع١ خڀعىـ كبى خؼبٵهىڂ خعب ڀځځ٥ص ټمد ليي ـڀص خؼبځٻ وي خهلل وخڀ عفځ يف ٴعك خيخش يف وـ

خؼبىخ٤ه وخلعٽدٺ خؼبسد ز وبخټ يف بهبدي خغبځىپ خؼبجمص .ڀځمدټٿ خڀيت ىخـههد، وفبدص دص خڀٹذ زىدڄٽص ؿبٽمصوع٥ځر خڀىهى هبي خؼباوڀص بء خعمدڂ ؤټرب ز٬دص خڀٹ١دد

خٸعديص وخـعمد٬ص، ڄه ٤ٲ خيخش خڀعخزص وظڀٿ خڀ٭ىزدض وربٵ خؼبسديخض وڀٻ ز٭وص خيخش خڀعخزص وخڀع٭د٤ وخڀع٭دڄٿ ڄ٫

.ټٿ خؼبځٵدض زإځىذ ـ ٭٥ وعفص ظدڃ يف خڀعىمصوڀعمٹٷ خخٲ خؼبټىش هبر ؤن ظڄ خ٬عمديخض خؼبدڀص

خؼبىص ؽبي خڀىخش بذل ظٱ٥ص خڀىٵٹدض خؼبع٭ځٹص زدڀ٭مځدض خدص :خڀعدڀص خؼبعمؽځص يف

:حتغني انخذابري األيت .ظه خڀيبٹخ٤ص خحملځص وربػ وربن ظن خيخش خڀعخزص- ظ٭ خڀڄټص وڀٻ ٬رب خڀ٬ڃ خؼبعم ڀځٹخض خڀځىـعٽص -

.وخڀعٹىص ڀځمدحل خڀفبټشي٬ڃ خعٹڀص خڀځىـعٽص وخؼبدڀص ڀيخش خڀعخزص يف ٬ٸعهد ڄ٫ -

خڀ٬ڃ خؼبدرل ڀٸدڀڃ وخڀ٭مدض ڄه ؤـٿ ظىٵ خؼبد٫ خؼبظس٥ص .زدؼبسديش خڀى٤ىص ڀځعىمص خڀسص

ظ٥ى ظوض خڀىخش يف ؾبدپ ؿبدزص خٴدض وخڀ٩ىخ ن - .خؼبعىٸ٭ص

خڀع زٹىش وزٽدٴص خڀىدجٿ ڀٹ٫٥ خڀ٥ٷ ٬مد ٭ٲ زدعبخجڃ - .خؼبى٩مص وخڀ٭دزدض

54

.ظ٭مڃ و٩دڂ ٬دض خؼبخٸسص خڀخڄص بذل ظ٭ خڀى٩دڂ خڄين- .خعٽمدپ ڄو٪ خدپ خڀٸم ٬ځ ڄعىي ز٭ خؼبن- .ذبه وربػ خڀسىدض خؼب٭ځىڄدظص- .ظٹىص ودجٿ خڀعوٿ- ظىمص خڀخټص ڄ٫ خؼبدحل خغبٽىڄص خوي يف ؾبدپ خڀعىٷ خڄين -

.وظٽىه خ٤ربن و٠٭ص ـدپ خڄه خؼبديص وڀٻ زع٫ بوخؾ خڀٹدوىن -

.خػبد هبڃ بذل ل خڀىـىي :انىلبت ادلذت

ظٹىص خڀع٭دون زن خڀىٸدص خؼبوص وؾبدڀ خڀ٭مدض وخٸدڀڃ ڄه - ؤـٿ بزخڂ ٬ش خظٵدٸدض خټص ٸ زىدء ڄخټ ـش ڀدؼص

.وؿبدزص خغبخجٷڀٵط خڀى٩ بذل خؼبىخي خؼبع٭مځص يف لٶ ڄديش خڀنخ وخڀٹىر خؽبى -

يف خؼبىد٤ٷ خڀمدڀص، وڀٻ زد٬عسدد ڄىخي دڄص ظا حبدش .خغبىخودض

بلخغ ىڂ ودص ٬ځ ټدض خڀعإڄن خڀى٤ىص وبيخش خؼبدي - وخڀٱدزدض ودص ٴمد ع٭ځٷ زدػبڄدض خڀيت ظٹڄهد ڄدحل خڀىٸدص خؼبوص

زدڀىسص ڀځىٹٿ وب٭دٲ ٠مدد لىخيغ خڀن ولىخيغ خڀٱٿ وټخ .يف ڄخن ب٤ٵدء لخجٷ خڀٱدزدض

.ظ٭ ل٩نش دخض خ٭دٲ وذبهد زإلغ ودجٿ خدؼص- بٸىد٪ خؼبادض خڀىد٬ص خبځٷ وذبه ڄخټ خدؼص زدڀىلخض -

خؼبعىٹځص ڀځعوض خعبهىص وڀٻ زخټص ڄ٫ خعبمد٬دض خحملځص يف خلدء خڀىد٬ص ٬ځ ؤن ظعىذل ي خؼبص ڄد زإٴخي خڀىٸدص خؼبوص

.ڄزن وڄٽىون وڄ٬من زدڀىدجٿ خڀعٹىص .ظ٭ وبسبدڂ ڄد٫ زىدء خڀؽٽىدض- .خٸعىدء خؼب٭خض وخڀىدجٿ خڀ١وص ڀعهٿ ؤيخء ڄهدڄهڃ-

:اإلؼبػ انىطينظىمص خڀسىدض خڀعمعص وذبه خؼبىد٤ٷ خغب١ص وضبدص وخعق -

خخ٠ وب٬ديش ظفن خؼبدلدض خػب١خء ولٵ خزد وهتحص .خؼبدڀٻ

ظىمص خٸدڀڃ خعبىىزص وڀٻ زع٭سحص ٸخض خڀ٭مٿ خؼبعدلص يف ي - .خٸدڀڃ قبد ڄد٫ خڀسىدء وخڀعفه

:حؼبئت انؼمبس نخشضغ االعخزبس

بقبد خؼبد٫ خعؽمدص دبىعځٳ خڀٹ٥د٬دض ټدڀٽه خٸعدي - وخڀىد٬ص وخڀدلص؛

ڄىخځص ظس٣ خؼبد٤ وڀٻ زى٫٠ خيخش خڀٽعووص وزبځٷ - خغبدش خڀ٭دڄص وربن خغبٽدڄص؛

زىدء ڄدټه و٨ٵص؛- ربن لٽدڄص خؼبٹدوض خڀ٭مىڄص وڀٻ ٬رب و٫٠ ڄؽدٶ ڀځمٽدڄص -

.خعبش وظ٭ خڀ٭ٸدض خڀع٭دٸص زن خڀوڀص وخؼبٹدوض خڀ٭مىڄصڄىخځص خلدض خڀخڄص بذل ظ٭ و٩دڂ ؿبدزص ظو خڀٵدظىخض -

.وخڀٱ وخڀعهر :أيب ببنغبت نظبشة اذلضشة

ٸود ؤن وىٵعك مشد وـىىزد وٸد، وخؽبفش خڀىڂ ظ٭عرب ٨دش بودوص ظٴٹط وعفص ظ٥ى ودجٿ خ٬ڂ خؼبجص، خڀيت ظ٭مٷ خؽبىش زن

خڀمدپ وخعبىىذ، وذب٭ٿ ڄه خڀ٭سى بذل خڀ١ٵص خوي، ٸ٥٭ص ڄ٫ خغبڄدن وخڀسا وخڀعهم خٸعدي، ڀخ وي زإن ٠وش ظ٭د٤ خڄه ڄ٫ ي خڀ٩دش ؤن ٽىن ظ٭د٤د ل١دد وبودود وؤوٸد

وبٵ٧ ڄد زىىد وزن خٹدء خٴدٸص ڄ٫ خغبٵد٦ ٬ځ سص خڀوڀص .ولڄص خڀى٤ه

:وببنغبت نهببء انؼشىائبوىد يف خڀٵٷ خعٹرل وؽمه ٬دڀد خوعد خغبٽىڄص زٹديش ـڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي وي خهلل ڄٹدزص خؼبىخ٤ىص خغبٹص زپ خڀعهم

ٴص يڄدؾ ڄٱدزص خؽبدڄ (ٴربودڄؿ ڄن زون ٵك)وخڀعح خڀه ٬دوىخ خڀعهم وخڀىدن يف خڀىؿ خـعمد٬، ڀسمىخ ڄىى٤ن يف ربػ خؼبٱذ وظ٥ى ڄادظ، خ ڄ٫ خؼبخٸسص

خڀدڄص وخڀ٭ٹىزص خڀٹدص ؼبه وىڀط ڀ وٵ ؤن عهدون ؤو عأڄ ٬ځ .ظٵه خڀٽه خڀ٭ىخج ڄه ـ

:حطهري انغبئم

ظٽٿ ڄ٥دق خڀىٵددض ٬ځ ؤزىخذ خؼبن خؼبٱزص ٬دجٹد زىىد يف - ظ٥ى خغبدش خؼبوص، مد وظىمىد؛

وـىي ؤلدء ىد٬ص ڄځىؼص يخوٿ خؼبخ خغب١د ٭عرب ٬دجٹد - ڀوڄدؾ خڀٽين، ووب ڄه خڄعخي خڀىمى خٸعدي، خڀء خڀ

ٴ٫ زدڀٽؽن ڄه خؼبعؽمه ڀځهفش حبؽد ٬ه زحص و٩ٵص، ڀخ وي يف

55

خڀٵٷ خعٹرل ٠وش خڀ٭مٿ ٬ځ لٿ بٽدڀص ڄ٥دق خزدپ .وخڀىٵددض خڀيت ؤسمط ظٽٿ و٥خ ٸدجمد ٬ځ خڀٽدن وخڀسحص

:ادلب انؼبديت

ظ٭عرب خوي ڄځىؼد ؤدد، لػ ظر يف خڀىخ٤ث وخهند، وظعذ بذل خؼبدي خعبىٴص، وخ ٬دجٷ آو ڀځعىمص خڀمص

وخڀدلص، و لذ ن ڄ٭ځىص ٬ځ خلدء وخڀٵدش خؼبدجص، و ڀٽمص دجځص، يبٽه ؤن ظعٱٿ زٽٿ وخ٫ يف ظ٥ى ٴلعىد

خؼبعٹسځص وند، ڀخ ٴعخٺ خڄ يف خڀسخص ون ڄه ڄ٭دعبع ز٭ .خعٵمدڀ

وټٿ دظ خدء ؽبد خظسد٢ ١٬ى ڄ٫ ربن و٠٭ص خڀ٭دڄځن زدعبمد٬ص خحملځص وخڀٹوص وخڀ٭مدض، وو٩خ ػبدص ڄد ٹىڄىن ز

و٬ځمىد ؤن خؼبص خعبمد٬دض ٸ ٴعمط لىخخ ڄ٫ خؼبٽدظر خڀى٤ىص ، ڀخ وځعم ووځك 13/01/2010ؽبخ خڀٹ٥د٪، وني ٬ځهڃ ىڂ . ٬ځ لٿ و٠٭عهڃ خـعمد٬ص

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف

:اخخظبص جلت ادلبنت وانخضهضاث وانخخطط وانخت اجلهىت

ٴين ؤن ؤظوٿ زدڃ خڀٵٷ خعٹرل ڀځىلش وخڀع٭ديڀص ڀځمدنبص يف ڄىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص ڀٹ٥د٬ خٸعدي وخؼبدڀص

. 2010وخػبىص وخڀىٹٿ و خڀعفه، وڀٻ زڃ خڀىص خؼبدڀص

:االلخظبد وادلبنت واخلىطظتبوىد يف خڀٵٷ خعٹرل ڀځىلش وخڀع٭ديڀص وفٿ زدظدق ڄد

بلدض دڄص ؤيض بذل وعدجؿ بهبدزص ٬ځ ن٬ٴ خڀ٭ٹ خون ڂڄعىي خڀى٩دڂ خڀسىٽ و سبىٿ خػبىص وخڀدص خڀىٹص و خيوخض

.خؼبدڀص و خڀسىصلػ سبط ظصبط خلدض خڀيت هنفعهد خڀوڀص ٬رب بدء ءدص وٹص ن ڄسدش ظ٭عم ؤدد ٬ځ ور خڀٵدجش، خڀ

خڀ ڄٽه ڄه خعٹخ خڀىٶ خڀٹدجمص زن خڀسىىٺ و خڀعمٽڃ يف ظ٥ى .خڀٽعځص خڀىٹص ڃ خڄص خؼبدڀص خڀ٭دؼبص

ټمد خعهٲ بق خڀٹ٥د٪ خؼبدرل بلخغ و٩دڂ ڄدرل ڄىٵعك و .لػ، ڄٽه ڄه ظ٭سحص خيود و خع٭مدپ ؤٴ١ٿ ڀځمىخي خؼبدڀص

ټمد ؤن خلدض خؼبعىش ڄه ٸسٿ خغبٽىڄص ؼبىخـهص خڀڄدض خػبدـص وخڀخوځص خڀيت ٬ٴهد خٸعدي خڀى٤ين ديش ٬ځ خؼبى٥٥دض خعخٴص وخعسدٸص خڀيت هنفعهد، وخڀيت ؤ٥٬ط ڀځمٽىودض خڀجص

ڀځ٥ځر خڀخوځ وڀٻ ٬رب ظخزن ربٵص ىخء ٬ځ ڄعىي خعؽمد ؤو خعهٺ، ٽٿ خحملٺ خڀج ڀځىمى، ديش ٬ځ خڀعخزن خؼبجمص ڀٵدجش خڀٹ٥د٬دض خټؽ ظ١خ ڄه خڄص خؼبدڀص

خڀ٭دؼبص، خڀء خڀ ڄٽه خؼبٱذ ڄه خغبٵد٦ ٬ځ ڄىدر خڀٱٿ ، وظ٭ خڀٹش خڀعىدٴص ڀځٹ٥د٬دض خؼبىـهص كبى خڀع، وټخ

خڀىهى زدڀٹ٥د٪ خڀدل وظ٬ڃ ربىض خؼبٱدزص خڀٹد٤ىن زدػبدؾ وڄىخځص ربن ڄىدن خعؽمد ڀځمٵد٦ ٬ځ خڀؽٹص خڀيت ڄد ٴعحط

خجملمى٬ص خڀوڀص ظسځهد ذبدي زيود وخڀيت ظإټض ٬رب لىپ خؼبٱذ ٬ځ و٫٠ ڄعٹڂ ڄ٫ خربدي خوويب وخو١مدڂ زيود ڀځفىص خعؽمد

.دبى٩مص خڀع٭دون وخڀعىمص خٸعديص

: حتغني ونىس ادلمبوالث انظغشي و ادلخىعطتبوىد وفٿ زةهبدذ خڀعخڄدض خڀيت ؤټهتد خغبٽىڄص ؤؼىدء ڄىدٸص

ز خڀعك ء ظإټخ ؼبد ـد2010ڄو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل ؽبي خڀىص ٬دڀص يف زيود يخغبٽىڄ و٬د ڄه خغبٽىڄص زإن ور خڀ١خجر ظسٷ

وظ٭ىٶ ظىدٴص ڄٹدوظىد، ٴٹ خظإض ڄخـ٭ص خڀ١سص زدڀىسص و ظٹځ /و خڀ١سص ٬ځ خڀوٿ / ڀځمٹدوض خڀٱي وخؼبعى٥ص

خڀ١سص ٬ځ خڀٹمص خؼب١دٴص، ټمد بوىد وعٵهڃ ٤س٭ص خڀعىٵ١دض خڀ ـدءض ز خغبٽىڄص زدڀىسص ڀځ١سص ٬ځ خڀټدض وڀٻ ػبځٷ

ظىدٴص ڀٸعدي خؼبٱيب و ٸٵش وى٬ص ڄه إهند ؤن زبڂ خڀعى٫ ٴ ٱٿ ٶخڀخوځ وظ٭ خڀٹش خڀعص وـځر خعؽمد ووٿ

ب٠دٴص وٴ٫ خؼبىخي خعبسدجص ڀځوڀص ڄه ربٹٷ خڀىمى خٸعدي وخڀ٭پ . خـعمد٬

خڀو خؽبدڂ خڀ ڀ٭سع خڀځ٥دض خڀ٭مىڄص ٬ى يټمد وىبلخؼهد ڀځىوٶ خػبد ڀ١مدن خڀٹو خڀسىٽص خڀڄص ڀعمىٿ خعؽمدخض خػبدص زة٬ديش خڀعإٿ، وخڀ ؤىض ڄهمص ظني ڀځىوٶ خؼبټ ڀځ١مدن، وڀٻ ڄه ؤـٿ ربػ آڀدض بوعدؾ

خؼبٹدوض و خڀٴ٫ ڄه ظىدٴعهد بخء خؼبىدٴص خـىسص، وـذ خؼب ڄه خعؽمدخض خـىسص ن خربدي ڄه ؤـٿ خؼبعى٣ يبؽٿ ٴص

56

ڀځمٱذ وزځخن خؼبى٥ٹص ڄه ؤـٿ بودء ؾبدپ ـهى ڄعن ن خڀ٭ٸص خؼبعمش ڄ٫ خربدي خوويب وخڀيت ظىـط زدغبىپ ٬ځ خڀى٫٠

خؼبعٹڂ ڀسځود، عف٭ٿ خؼبٱذ ؤوپ زځ ڄعى٥ ٭ خڀع٭دون وخڀعٹدذ خڀ٫ ڄ٫ خربدي خوويب، وخػبوؾ ڄه خڄص ع٥ځر

خؼب ڄه خلدض خڀيت ظ٭عرب خڀ١مدن خڀىل ڀعمٹٷ خڀعىمص خؼبعخڄص وخڀدڄځص بذل ـدور ظىو خغب يف ڄىخـهص خڄص وخڀ٬ڃ خؼبعم ڀځٹ٥د٬دض خؼبع١ش، خڀء خڀ ع٥ځر خزبد ظخزن خعسدٸص

، ټمد ىسٱ ؤن ظټ ؤوڀىدض خڀددض خڀ٭مىڄص ٬ځ خڀعٽدڄٿ خٸعدي وخڀعىمص خعبهىص ڀع٭ خوڄدؾ يف خىخٶ ، وظ٥ى

.خڀسىص خڀعمعص وخغب ڄه خڀٵىخٶ وڄه ٬ڂ خؼبدوخش

:أيب ببنغبت دلغخىي ادلؼشت واألعؼبس وىٽ زإن ىدٺ خوعپ خـعمد٬ ظٽى ڄى خڀسي، ڀٽه وفٿ

يف خؼبدجص ټمعىي 6،8 ـؤش خغبٽىڄص يف ربد وسص قزدظدڀځىمى خٸعدي يف ي خؼبخوص، خڀء خڀ عـڃ ڀىد ڄي

شخڀعخڄهد ڄه ؤـٿ بدء خلدض خٸعديص وزىدء ؤ خڀعىمخـعمد٬ص يف ب٤د خڀع١دڄه وخڀعمدٻ زن ټٿ خڀٵحدض وخعبهدض ، ڄ٫ ظٹځ خڀٵىخٶ خـعمد٬ص وخڀٵٶ زن خڀسىخي و خؼبن و زن

و خڀوٿ خحملوي و خڀوٿ خؼبظٵ٫ ڀ ٴٹ٣ ڄه زدذ ربٹٷ خڀ٭خڀص خـعمد٬ص، وڀٽه خ٬عسد ټڀٻ ڄه ڄعځڄدض خڀىفد٬ص خٸعديص

. وڄع٥ځسدض ظإٿ خڀسي ؼبىخـهص ربدض خڀعمػ و خڀ٭ىؼبص

: لطبع انمم وادلالحت انخضبست ٽٿ ٸ٥د٪ خڀىٹٿ خڀىم٣ خڀج زدڀىسص ڀځىٹٿ خڀخوځ

٬ځ خڀسٽص خڀ٥ٸص وڄءڄعهد ش ؤن خڀدوص و خحملد ٴغزدؼبٱذ، ل .ڄ٫ لدـدض لټص خڀن ټدن ڄه زن ؤوڀىدض خ خڀٹ٥د٪

وبوىد يف خڀٵٷ خعٹرل وفٿ زدظدق ڄد مت بقبدي ڄه ٤ٶ و٤ىص، و ـهىص و بٸځمص، ديش ٬ځ خڀ٥ٶ خڀٹوص خڀيت ظځ٭ر خڀو

خد يف ربن ٨وٲ ٬ خڀدټىص خڀٹوص وڀٻ زعٹر خػبڄدض خـعمد٬ص، وربن ٨وٲ خڀعىٹٿ وظ٥ى خٸعدي

خڀٵل خحملځ، وڀٻ يف ب٤د دص ٴٻ خڀ٭ڀص ٬ه خڀ٭ددل خڀٹو، ڀٽه ظسٹ ٨دش خڀىٹٿ خڀ ڄٽځص هبر لځهد وڀٻ ز١مدن خڀىٹٿ

.خڀٹدوىين وخؼبىدر زىدء خڀسديص لٵد٨د ٬ځ ؤڄىهڃ

وظٹڃ خو٭ٽددض خڀى٩دڂ خعب ڀځمخٸسص ٸ ربن ڄص خڀ٭زدض ٬ځ خڀ٥ٶ وظٹځ وسص خڀعځىغ وڄىخځص ذب ٬زدض

.وٹٿ خڀس١دج٫ ڀٵدجش خڀٱن و٬زدض خڀىٹٿ خؼبيوؾ زدڀى٣ خڀٹوټمد وفٿ زدظدق خڀعفدوذ خڀٽسن زن خغبٽىڄص وخڀربؼبدن ٬ى

ڄديٸع ٬ځ خڀى خڀٹدوىين خؼبع٭ځٷ زةلخغ ىوٶ سبىٿ خڀ٥ٶ و ڀٻ زو٢ ظٵ١ځص ڄ٫ ڄادض ڄدڀص، و ظ٭سحص ڄىخي ڄدڀص ب٠دٴص

هبٲ زىدء خڀ٥ٶ خڀٹوص، ټمد وى ؤن وفٿ زإن ٴٽش خ خڀىوٶ خوي ٸ ل٩ط زعلر خؼبادض خؼبدڀص خڀى٤ىص

كبنبك انذويل و انىكبنت انفشغت نهخت وانبك ). وخڀوڀصاألوسيب نالعخزبس و انبك اإلعالي نهخت و انظذوق انؼشيب

(. نهخت االلخظبدت و االصخبػت

: خؼهك ببنطشق انغبسةاأيب فى ٴهىدٺ ؾبهىيخض ـسدش يف خ خڀدٶ، ڀٽه سٹ خڄ ؿبويخ

ڄٹدوص ڄ٫ ٤مىلدض خڀ٭ر خؼبٱيب ڀعمٹٷ دن خڀعم وىد و ؤوىد ٸ ؤزڄىد ٬ش خظٵدٸدض يوڀص ڄه ؤـٿ خڀعسديپ خغب، و خلبخ٢

يف خٸعدي خڀ٭دؼب، و خ ع٥ځر ٤ٷ د ىخ خڀ٬ص و خڀىظنش خڀيت ن ٬ځهد خٸعدي و خڀىد٬ص خڀ٭دؼبص ڄه ؤـٿ خعٵديش

خڀء خڀ يٴ٫ زدغبٽىڄص . ڄه دص خوٵعدق و خلبخ٢ يف خڀ٭ىؼبصو خڀربؼبدن ٬ځ ل ىخء يف ب٤د خؼبديٸص ٬ځ خڀٹدوىن خؼبع٭ځٷ زعمىٿ

خؼبٽعر خڀى٤ين ڀځىٹٿ بذل ټص ؾبهىڀص خڃ و خڀيت ظ٭ٲ زدڀټص خڀى٤ىص ڀځىٹٿ و خڀىدجٿ خڀځىـعٽص، فبد وىپ ؽبخ خڀعمىٿ

و و٫٠ خعخظفص يڀځمٽعر بڄٽدوص ظىى٫ ؤو٥ع وربن ڄيو يط .ذبدص ڄٹدوظص

ټمد وفٿ زةهبدذ بلخغ خؼب٭ه خڀى٤ين ڀځعٽىه يف ڄهه خڀىٹٿ و خڀ٥ٶ ڄه ٤ٲ ڄٽعر خڀعٽىه خؼبهين و بو٭د خڀٱٿ و ڀٻ

زع٭دون ڄ٫ خڀىخش و خؼب٭ىن ڄه ؤـٿ سبٽن خڀخسن يف وڀىؾ ڄهىص خڀىدٸٿ خڀ٭مىڄ ڀځس١دج٫ غبدذ خڀٱن ڄه خڀعىٴ ٬ځ ٢ خځص خؼبهىص وڀٻ ٸ خڀٴ٫ ڄه ټٵدءش خؼبىخي خڀسص خڀ٭دڄځص يف ڄخن

خڀىٹٿ خڀ٥ٸ خڀورل ڀځس١دج٫، وخ٬عمدي ٴد٬ځن ڄـ٭ن يف ٸ٥د٪ وٹٿ خڀس١دج٫، وو٫٠ آڀدض خڀىٹٿ خڀ٥ٸ ڀځمدٴه، زد٠دٴص بذل آڀدض

ظزن وظإٿ خڀى٩دڂ خڀى٤ين ڀځمخٸسص خڀعٹىص وڀٻ ٬رب ڄخٸسص ڄټ خڀٵم خڀعٹين ٸ ربن ـىيش خڀٵمىدض، وظىل ٬مځدض

57

خؼبخٸسص خڀعٹىص وڀٻ ٬رب ڄخٸسص ڄټ خڀٵم خڀعٹين ٸ ربن .ـىيش خڀٵمىدض، وظىل ٬مځدض خؼبخٸسص خڀعٹىص

: و خبظىص انغاليت انطشلتبن خجملهىيخض خڀيت زڀعهد ىخء خڀځفىص خڀى٤ىص ؤو خڀځفىص خڀىخص

خڀيت ؤهد خڀ خڀى خوپ وڀٻ زع٭دون ڄ٫ ټٿ خڀٹ٥د٬دض خؼب٭ىص ڀىٸٳ خ خڀىٳ لػ ظ٩دٴض ټٿ خعبهىي ڄه ؤـٿ ربٹٷ ظخـ٫ ڀىؼنش لىخيغ خڀن، ڀٽه ظسٹ خٸدڂ خؼبفځص ڄهىڀص و٩خ خڀء خڀ هب٭ځىد و٥دڀر ڄه وخش خڀ٭پ وحص خڀٹ١دء ٬ځ خڀ٭مٿ يف خ

خڀسدذ زدڀخض ٬ځ ظ٥سٷ خڀ٭ٹىزدض خڀٹىي خؼبىى ٬ځهد يف خڀٹدوىن خعبىدج يف لٷ ڄظٽيب خؼبىدڀٵدض خڀيت ظاي بذل لىخيغ ن

ٸدظځص وخڀ٭مٿ ٬ځ ظٽٳ ي خڀىدڀص ټمدڀص خڀٹعٿ خڀ٭م ڄ٫ خڀٹدڂ زدڀعمٹٷ خڀٸٷ يف ڄزدض وؤسدذ ټٿ لىخيغ خڀن خڀٹدظځص و

يخص خغبدض خؼبعىـسص ڀځمر خڀٵى ڀو خڀدٸص، و ڀٻ يف خوع٩د و ڄووص ٸدوىن خڀن خعبش خڀيت عدڃ ؿبدپ يف

. وٸٳ خ خڀىٳ خڀ وب ؤوخق ؤزدء

:أيب ببنغبت نهخضهضاث ادلبئت وانمم انبحشبن خجملهىيخض خڀيت زڀط يف خ خجملدپ لىت خن ٸ ڄٽىط بذل ل

ڀٽه خڀعمىض خڀ٭دؼبص . و ظ٥ىي و ربن ڄيو يعيڄد ڄه ٬ وطدبد ٴهد رب خؼبسديض خڀعفدص ظعىـر ظٹڃ خڀٹ٥د٪ ٬ځ ڄعىي

ٽځ ، وىد و ؤن خ٥ىپ خؼبٱيب ڀٳ ٸ وخـ ٬ش ڄدټٿ ٬دٸط سٿ ظىمع و ظعځى يف ٬ڂ ظى٩ڃ خڀٹ٥د٪ و خؼبىدٴص

خڀٹىص ڄه ٸسٿ ؤمدذ خڀٵه خـدور، زد٠دٴص بذل ظٹديڂ خڀٵه خڀى٤ىص، و ٸځط ڄىخي خڀعمىٿ خڀى٤ين خڀ دل د٬ ٬ځ ذب

.خ٥ىپ، و ټخ خظٵد٪ خؼبهىپ ڀعٽدڀٳ خعٱپ خڀٵه ؽبخ ونخ ٴ٭ځط خڀىخش لىمد و٠مط يو وخوعددض

خڀځ٥ص خؼبىدجص ٬ه خؼبهدڂ خڀعفدص، و رب ٲخؼبعوځن زٵٿ و٨دتخو٥ص خؼبىدجص، وټخ ظف٫ خڀٹ٥د٪ خػبد يف سبىٿ خڀسىدض

خدص وخڀعفهخض خؼبىدجص ڀځٴ٫ ڄه ظىدٴص خؼبىخوث خؼبٱزص بذل خؼبعىدض خڀوڀص لىت عمٽه خؼبٱذ ڄه خوڄدؾ يف ـبعځٳ ڄىد٤ٷ

. خڀعسديپ خغب وټر خڀدن زدڀىسص ڀځ٭ىؼبص و خڀعىدٴص

: أيب فب خيض رلبل انمم انبحش

ڀٹ لدن خڀىٸط ڀى٫٠ خ٤د خڀٹدوىين ؽبخ خڀٹ٥د٪ ڀىخټر خؼبعفخض خغبدځص يف ڄخن خڀىٹٿ خڀسم ٬ځ خؼبعىي خڀورل

وڀٻ ڄه وپ خڀٱص خڀىهدجص ؼبو٬ خؼبووص خڀسمص وخڀٹدوىن خؼبى٩ڃ ؼبهىص خڀىټٿ خڀسم و٠٬همد ٬ځ ؤو٩د خڀربؼبدن زٱٴع ڄه

. ؤـٿ خؼبديٸص ٬ځهمد وخڀع٭فٿ زةوخـهمد بذل ل خڀىـىيو٬ځ خؼبعىي خڀعى٩م ٴ ز ڄه ب٬خي فٿ ود زدڀټدض

خؼبىع٩مص و بقبد ٬مځص ظىؤڄص زن ٢خڀسمص خڀ٭دڄځص ٬ځ ڄعىىد ػب٥ىڄدحل خؼبلص خڀعفدص خؼبٱزص و خٸعدي خوويب يف ؾبدپ خڀڄص

ټخ خڀ٭مٿ ٬ځ ڄىخځص ووخڄه خڀسمن وڄٽدٴمص خڀعځىغ خڀسم، ظمك خڀى٠٭ص خيخص عبم٫ خڀوخٶ و خض خؼبدجص ن خؼبفځص

و خڀ٭مٿ ٬ځ خعٽمدپ ربن فٿ ٵه خڀعٴ وڄىخځص بزخڂ خظٵدٸدض خؼبع٭ځٹص زد٬عخٲ زدڀىخ خؼبځمص ڄه ٤ٲ خؼبٱذ ڄ٫

.خڀځ٥دض خڀسمص ڀځوپ ؤوي

:أيب فب خيض انمم اجلىٴةن خڀٱٲ خؼبدرل خؼبى يف ڄخوص خڀعفه ن ټدٲ ؼبىخځص

ظ ؿب٥ص ـىص دش ٬ځ خٸعىدء ذبهخض ظٹىص ڀ٭وص و٩دڂ خؼبلص وو٫٠ خڀعفهخض و خو٩مص .خعبىص و ٬مځص خڀٽٳ خڄين

خؼب٭ځىڄدظص خػبدص زدعٱپ خؼبىخي خؼب٥دص و ټخ ڄىخځص ربػ خڀعفهخض خڀسخىـص خڀيت زب ظٽىه خؼبخٸسن و خڀعٹىن يف ڄص

. ؿبم خڀدي خڀوڀص ڀځ٥نخن خؼبينشخؼبلص خعبىص زإټدييبو ظٵىظين خڀٵص هبي خؼبىدسص ڀځعټن زدؼبإدش خڀيت ٬دعهد

خػب٥ى٢ خؼبځٽص خؼبٱزص ـخء ب٠خذ ٱځص خ خڀٹ٥د٪، خڀء خڀ ع٥ځر خزبد خڀعخزن خڀڄص ڀعٵدي ظٽخ ڄؽٿ خ، و٩خ ؼبد ڀ ڄه ڄد زم٭ص خػب٥ى٢ خؼبځٽص خؼبٱزص ڄه خڀخوٿ وخػبدؾ وؿبدوڀص

بهبدي خغبځىپ خؼبىدسص يف ب٤د ظىدٴعهد ووڄدهتد وظى٫ ؾبدپ ٬ځمهد، دبد يف ڀٻ بلخغ ٴ٪ ؽبد ڄعى يف خڀىٹٿ خعبهى خڀ٫ وخٸعىدء

.٤دجخض ـش ڀځىٹٿ خڀخوځؤڄد زدڀىسص ڀځىٹٿ خڀٽٽ ٴدڀ١وش ظٹع١ ظى٫ سٽص

خڀٽٻ خغبص خڀى٤ىص ڀعٱ٥ صب٫ ڄىد٤ٷ خؼبمځٽص ڀدڃ خ .خڀىى٪ ڄه خڀىٹٿ زوي يف خڀعىمص خٸعديص وخـعمد٬ص

بوىد يف خڀٵٷ خعٹرل ىىض زدهبدذ ٬ځ ي خؼبخودض ن ؼٹعىد ټسنش يف له ظزنټڃ، وٴٹىد خهلل صب٭د ؼبد ٴ ون ي

.خڄص

58

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبع ظ٭دذل وزټدظ

حذخم انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت نكم ي لطبع اإلعكب وانخؼري وادلبء وانبئت

بوىد يف خڀٵٷ خعٹرل ڀځىلش وخڀع٭ديڀص وفٿ زةهبدذ ڄىخځص خڀىخش ڀعىٵ زخڄؿ ٬مځهد خؼب٥ش، سبدد ڄ٫ خڀربودڄؿ خغبٽىڄ يف ٸ٥د٪ خٽدن وخڀع٭من، وخڀ ٭عرب ڄه زن ؤوڀىدض زودؾبهد ڄه ؤـٿ ربن ڄعىي بوعدؾ خڀٽه خـعمد٬، وخڀٴ٫ ڄه ڄعىي

ڄدنبص خڀٹ٥د٪ يف خڀعىمص، وظىٴن ٴ خڀٱٿ، وخڀعٹځ ڄه لش .خڀٵٹ وىد زدؼبن خڀٽربي و٠ىخلهد وټخ زس٭ خؼبخټ خڀٹوصوڄه ؤـٿ ربٹٷ خخٲ خؼب٥ش ڀعإٿ خڀٹ٥د٪ يف دٶ خڀعى

خعخظف خحملي ڀ ٴٹ لي خڀربودڄؿ خغبٽىڄ خيوخض خلص :خڀٽربي خڀيت ظمٿ خعبىخور خؼبادظص وخڀٹدوىوص وخڀ٭ٹدص وخؼبدڀص

ـ هبر خڀعٵٽن يف ٱص ڀځٴ٫ ڄه ٸخض خڀٹ٥د٪ ڀعمٽه ڄه خعفدزص ڀ٥ځسدض خڀعمن خڀ٫، عٱپ خڀ خڀ٭ٹد خڀٹدزٿ

وهنؿ دص ڀعإٿ خؼبن لىت ظعمٽه ڄه خ٬٥٠هد زإيوخد .ڀځع٭منټدڄځص يف خعٹ٥دذ خعؽمد وربٻ ٬فځص خڀعىمص وڀٻ خو٥ٸد فبه

خوعدخض خڀٽربي ٬خي خڀعخذ خڀى٤ين وټخ ي٬ڃ خـخءخض خڀعمٵص خؼبىىڀص ڀځمى٭ن خڀ٭ٹدن خػبىخ ڄه ؤـٿ ڄجمص خڀ٭

خڀٽين حبفڃ ووى٬ص خڀ٥ځر ن ظخ خ زدڀى٣ خغب١ وودص ڄىهد خض خڀوٿ خڀ١٭ٳ وخحملوي ٵ زدعمخ خڀٴ٫ ڄه

وظنش بوعدؾ خڀٽه خـعمد٬ ڄ٫ ظىى٫ خڀ٭ خڀٽين ڀعفر .ڄٽدودض و٤مىلدض خڀٵحدض وخ خض خڀوٿ خڀ١٭ٳ

ـ خڀعٵٽن يف ب٬ديش ٽځص خؼبادض خڀ٭مىڄص يف خٽدن ٸ ظإځهد ڀعٽىن ؤيخش ڀځعىمص خڀ٭مخوص، وظإٿ خؼبن وظټ ڄهدڄهد ٬ځ

خڀعهحص خڀ٭ٹدص ڀځٽه خـعمد٬ وبو٭د خڀٽه يف ب٤د خڀخټص ڄ٫ خڀٹ٥د٪ خػبد، وربن خڀعدوص خڀٹدوىوص خؼبع٭ځٹص زدڀٹ٥د٪، وخ٬عمدي

خـخءخض خڀڄص ـؤش خؼبٹدزص خعبش ڀځٹ١دء زٽٿ هندج ٬ځ خڀٽه ن خڀجٷ وخڀعوٿ خڀٵى وخڀ٭دـٿ غبٿ ڄٽځص خوفص خڀ٭عٹص وخڀٹدڂ زةق زىدهتد خڀعمعص، ودوص خڀسىدض خؼبىـىيش هبد

وخڀعىٵٳ ڄه لش خټع١د خڀٽين هبي خلدء زد٬عسدد ڄهيش زدڀٹى٢، وخڀعٵٽن يف ب٬ديش زىدء خؼبن وخلدء ڄ٫ خغبٵد٦ ٬ځ

خػبدج خٸعديص وخؼبمخض خڀؽٹدٴص وڀٻ يف ب٤د ي خ٬عسد .ڀوفص خڀ٭عٹص

ـ ؤڄد زدڀىسص ڀځعىمص خجملدڀص وخڀيت ظٽٿ ي٬دڄص ٸىص ڀځعىمص خڀٹوص ٬مىڄد وخعبسځص ٬ځ وـ خػبى ٴهخ خوفدڄد ڄ٫ خڀعىـهدض

خؼبځٽص خڀدڄص ٬ىڄد ي٬د ـڀع بذل بٸخ ڄؽدٶ صبد٬ ـ ڄه ؤـٿ ربٹٷ خڀددض خـعمد٬ص خعبش ڀعمن ٨وٲ خڀدټىص

خعبسځص وخڀىهى دباهتد خٸعديص وخڀؽٹدٴص وخڀسحص ؼبد ٴ ڄه ظ٭ ڀځعأ خـعمد٬ ز٭خ ټٿ خڀس٭ ٬ه خوع٩دص وخڀعخزن خڀعٸ٭ص

.ڀعف وق خڀس٭ خڀعىمى وڄڀىڀ خغبٹٹـ ڀٹ مت ظفٿ ظخـ٫ يف خلعد٤دض خڀ٭ٹدص ڀځوڀص وخعبمد٬دض

خحملځص يف خڀ٭ ڄه خؼبخټ خغب١ص وخؼبىد٤ٷ خحمل٥ص هبد، وى ڄد ٭ٸٿ خڀعمٽڃ يف خڀعى٭دض خڀ٭مخوص وخڀىهى زدڀربخڄؿ خڀ٭مىڄص يف

خٽدن ؼبدش خغبدـدض، ديش ٬ځ خيوخـص خڀى٩دڂ خڀ٭ٹد، وصبىي خڀخ٠ خڀٹدزځص ڀځسىدء، لػ خپ خؼبځٻ خڀ٭ٹد ود٠٭د يف

.(خؼبځٽص)ـء ټسن ڄى ڀځى٩دڂ خڀٹن وزدڀڃ ڄه خجملهىيخض خؼبسوڀص ڀع٭مڃ و٩دڂ خڀعمٵ٧ خڀ٭ٹد وخڀٹ

يف خڀفض خڀ٭ٹدص ڄه ؤـٿ خؼب٭ٴص خڀٸٹص وخڀٽدڄځص ڀځمځٽص خڀ٭ٹدص، ڀىد دل وفٿ خڀ٭ي خڀٽديف لىت ىڄىد خ ؼب٭ٴص خش

.خڀ٭ٹدص ڀځع٭ٲ ٬ځ و٠٭عهد : أيب ببنغبت نمطبع انخؼري

بن ؤص دص و٭د ٸ٥د٪ خڀسىص خڀعمعص ز ؤن ظإو ز٭ن خ٬عسد : ٬ىه دڄن يبخن ي خڀى٠٭ص، ونبد

. ـ خڀعمىض خڀيت ٭ٴهد خحمل٣ خڀورل1 ـ ٠مدوص ٠ىدڄص خلعدـدض خڀى٤ىص يف ؾبدپ خڀسىدض خڀعمعص 2

.خـعمد٬ص وخٸعديصڀٹ زىط خڀع٥ىخض يف ؾبدپ خڀع٭من وـىي ظٵدوظدض ڄهمص ٬ځ خڀ٭ خجملدرل، وٸ ذبځط زٽٿ وخ٠ك يف خعٹ٥دذ خؼبى٥ٹص

خڀدلص خڀى٥ ڃ خڀعفهخض، وظٵدٸڃ خڀ٭ف يف زدٸ خؼبىد٤ٷ مد يف خڀى٣ خڀٹو، خڀء خڀ ع٬ ذبدو خڀى٩ص

خڀٹ٥د٬ص وخ٬عمدي ڄٹدزص مشىڀص ظخ٬ خڀعىخن خعبٱخيف وظاڄه خڀعٽدڄٿ زن خؼبعوځن ٴ يبٽه ل ؤن ىٽ زإن ټٿ خڀ٭مځدض خڀعىمىص

ظدڃ ز٥ٹعهد يف هتحص خڀعخذ خڀى٤ين، وؤن ټٿ خڀٵد٬ځن ىخء ټدوى وىخد ؤو ٬مىڄن دټىن ټٿ لر ڄخو يف هتحص خڀسي، ڀٽه

59

ټٿ وخل ٹىڂ زڀٻ لر و٩ص ٸ٥د٬ص، خڀء خڀ عىـر خ٬عمدي و٩ص ؤٴٹص ظىٴ خڀعىٷ زن ـبعځٳ خو٥ص لىت قب٭ٿ خڀعىمص ظمٿ ټٿ ؤ٤خٲ خڀسي، وڀٻ لر ڄد٤ وبـخءخض ظعىدر

.وخػبدج خؼبمش ڀٽٿ ڄى٥ٹص وټٿ ؾبدپ ظخيبـ ڄ٫ خغب ٬ځ ظٽؽٳ ٬مځدض خڀع١دڄه يف ڄد زن خعبهدض

وخعبمد٬دض خحملځص، وڀٻ ڀعإڄن ظ١دٴ ـهىي خڀوڀص وخعبمد٬دض وخػبىخ ڀعم٩ خٽدڀدض خؼب٥ولص زدعمدڂ ؤټرب ڀځم ڄه ٨ىخ

.خؽبفش وخڀىمى خڀيبىخيفـ خڀعٵٽن يف ه ٸدوىن ود دبىد٤ٷ خڀع٭من خؼبعټص، وٸدوىن ؼبىك لٷ خڀٵ٭ص ڀدحل خڀوڀص ٬ى ز٫ ٬ٹد ؤو فبعځٽدض ٬ٹدص يف ز٭

.خؼبىد٤ٷـ ديش ٬ځ هتء وؼدجٷ خڀع٭من خڀيت ظ٭ ڄه زن خوڀىدض خؼب٭ىپ

٬ځهد يف ظإ٤ن خڀعىمص خڀ٭مخوص ىخء يف خؼبن ؤو خڀٹي، وظىـ خعؽمدخض خڀ٭ٹدص وخحملدٴ٩ص ٬ځ خڀعخغ خڀ٭مخين دبد دڃ يف

.ظإٿ خؼبن وخجملدپـ ڀخ ٴمه خڀ١و خڀ٭مٿ ټڀٻ ٬ځ ظ٭ وخعٽمدپ خڀعٱ٥ص

خڀعخزص زىؼدجٷ خڀع٭من، وخڀ٭مٿ ٬ځ ربن خڀ٭ ڄىهد ڀځى زدؼبعفخض خڀ٭مخوص وخوعدخض خڀيت ظعسىدد خؼبد٫ خغب١دص

خعبش وخؼب٭٥دض خؼبع٭ځٹص دبىد٤ خڀٵ١دودض وخڀپ وند، ڄ٫ ظ٭ خڀعدو ڄ٫ خعبمد٬دض خحملځص وخڀٴ٫ ڄه ٸخهتد وظى٫ ؾبدض

خؼبد٬خض خڀعٹىص خؼبٹڄص ڀٵدجهتد ڀظٹدء دبعىي ظزن خڀع٭من وخڀسىدء .يف زيود

ـ بوىد يف خڀٵٷ خعٹرل وفٿ زدظدق ظ٭دڄٿ خغبٽىڄص ڄ٫ ڄځٳ خڀٽه ن خڀجٷ، لػ زديض بذل ب٬ديش خڀى٩ يف خؼبىدؿ وؤدڀر

خڀ٭مٿ خؼبعس٭ص حملدزص ي خڀ٩دش وخڀيت ظعم ڄو٬عهد ڄه خڀعىـهدض خؼبځٽص خڀدڄص وڄه خؼبـ٭دض خڀع٭ص وخڀعى٩مص خڀيت

.هتڃ ظزن خڀإن خڀ٭مخينـ ديش ٬ځ ڄو٪ ب٬ديش ٽځص خؼبادض خڀ٭مىڄص يف خٽدن

لػ مت بلخغ ٸ٥ر خڀ٭مخن خڀ خڀعإڄط يف ل٩نظ ؾبمى٪ . خش خڀ٭ٹدص وخؼبدڀص وخػبربخض وخڀٹخض خڀسص وخڀعٹىص

ڀٽه يف خ خڀسدذ و ؤن وځٵط خڀى٩ بذل ظٹځ خڀ خڀ٭ٹد خڀ٭مىڄ يف خؼبخخض خغب١دص، وڀٻ ؤڄدڂ خڀ٥ځر خؼبعخ ٬ځ

خخ٠، خڀء خڀ ع٬ خڀعٵٽن يف بهبدي ز٭ خغبځىپ خؼبىدسص

غبٿ ڄٽٿ خڀٽه و٠مدن خڀ٭ خڀٽن ڀٽدٴص خؼبىخ٤ىن ٬ځ ٸڂ .خؼبدوخش

: لطبع انبئت٭ٲ خؼبٱذ ټسدٸ يوپ خؼب٭مى زو ٬ش ٨ىخ زحص ظٽٿ و٥خ

لٹٹد ٬ځ ڄعٹسٿ خـدپ خڀٹديڄص لػ ؤن ؼوخظ ظ٭ٲ خعىخٴد ڄعمخ فبد ى٭ٽ ځسد ٬ځ مص خؼبىخ٤ىن وعفص ڀځعځىغ خڀىدـڃ ٬ه

.خو٥ص خٸعديص وخـعمد٬صوٸ سٷ ڀځمٱذ ؤن وٸ٫ ٬ځ خظٵدٸص دڄص يف خ خڀإن و خظٵدٸص

وند وڀٻ و٬د ڄى زإنبص خڀسحص وڄي خو٭ٽددهتد ٬ځ (ټى٤ى )وىد وٹٳ غب٩ص ڀىعم١ ٨دش خڀعمن خڀ٫ . مص خؼبىخ٤ىن

خڀ ٬ٴ خؼبٱذ وپ خڀ٭ ىىخض خونش وخؼبمىذ هبفش ٸوص خڀء خڀ ؤيي بذل ـ٭ٿ خود٢ خغب١ص ؾبد ڄعمخ

ڀځ١ٱ٣ ٬ځ خعٱپ خ وظى خڀسحص وزدڀعدرل ظى ـىيش .خؽبىخء

ټمد وى زإن ڄد لٹٹ خڀٹ٥د٪ خڀىد٬ ڄه خقبدخض ڄهمص وپ خڀىىخض خونش ؤ٥٬ ظٹڄد دڃ يف ظى لدڀص خڀسحص ٬ځ

ڄعىي ز٭ خؼبىد٤ٷ خغبدص وڀٻ زٵ٭ٿ خع٭مدپ خڀٱن ڄ٭ٹځه .ڀځمدي وخٴخخض خڀىد٬ص خڀيت عڃ خڀعىځ ڄىهد يون ڄ٭دعبص ڄسٹصديش ٬ځ ظٹىدض خعٱپ خؼبعس٭ص لدڀد يف ؤځر خؼبىخٸ٫ ويف دذ خڀىدجٿ خؼبىدسص ڀځىٸدص وڄٽدٴمص خڀعځىغ وخخءخض ظسر ڄدټٿ

.ڄ٭ٹش ظعفځ يف ظځىغ خؽبىخء وخؼبدء وټخ خڀعزصخڀيت ټدوط ڄى٠ى٪ (ڄن و٩ٵص )ـ بن ي٬ڃ زودڄؿ خؼبٱذ

ظ٭ځمدض ـڀص خؼبٱٵى ڀ خغبه خڀؽدين ٤ر خهلل ڄؽىخي وخڀ هٲ بذل و٫٠ آڀدض هتعڃ زدڀٹدڂ زدڀخدض وخڀعى و٤ٶ خؼبٹدزص

وڀٻ ڀعٹځ وسص خڀعځىغ يف خؼبن وخڀ ىفڃ سبدڂ خوفدڂ ڄ٫ .(ى) ؼباسب 21خؼبټش

: لطبع ادلبء٭عرب خؼبدء ٬ىخ ؤدد ڀځديش خڀى٤ىص ٬ځ خ٬عسد ؤن خؼبه خؼبدج

ٽع سٱص لىص و٭ إود دد زدڄعد، ټمد ٥ځٷ خ خڀع٥ى ڄه ؤن خؼبدء ڄځٻ ٬مىڄ سبٽه وٴظ زدڀٹ وخعبىيش خڀٽدٴن ؤل

ؤڃ و٢ خڀعىمص خٸعديص وخڀٴدء خـعمد٬،ي ن خؼبٱذ عم زىش ڄىخيي خؼبدجص، وظٵ ٬ځ ي خڀى٠٭ص ظزنخ ٬ٹود ؽبي

60

خؼبىخي وه ظ٫ ڄجڃ ڀعځسص لدـدض ـبعځٳ خؼبع٭مځن ؽبي خؼبديش .خغبىص

ـ ڄىخځص خعبهىي وخ٬عمدي ڄٹدزص ـش ظظٽ ٬ځ خڀعزن خؼبىڄؿ ڀځ٭ وخڀ٥ځر ڄعهٴص ظو خڀسي زدؼبدء زإٸٿ ظٽځٵص زد٬عمدي ٤ٶ

.ـش يف خڀعزن دبدنبص ڄع٭مځ خؼبديـ خغب ڄه خعٱپ خؼبٵ٢ ڀځمىخي خؼبدجص خعبىٴص، خڀيت و٭عربد

.خلعد٤د خعخظفدـ دوص ـىيش خؼبىخي خؼبدجص ڄه وپ بخ ظىدض ٬عمدي

.بـخءخض ڄه إهند وٵ ڄعىي ظځىض خؼبديـ ظٱن ز٭ خڀځىټدض وربن قبد٬ص وټٵدص ٸىىخض خڀعو

.وخڀ وخڀعى٫ـ خڀٴ٫ ڄه خڀٹخض خغبمدجص وخڀىٸدجص ؼبىخـهص خڀ٩ىخ خڀٹىي

خؼبظس٥ص زدؼبدء ؤو خؼبىدن ٬رب ظ٭ وظ٥ى خوخ خؼبسٽ وخقبد ڄد٫ .وڄىأض ڄدجص ظد٬ ٬ځ ڀٻ

ـ ظ٭سحص خؼبدي خڀ٥مص خڀيت ظٽٿ ؼځػ خغبفڃ خصبدرل خڀ ٲ .كبى خڀسم، وڀٻ ڄه وپ زىدء وي ټربي

ـ ظو خڀ٭ددل خڀٹو زدؼبدء خڀوذ ووىد خؼبخټ خڀٹوص .وخڀوخو خؼبعفم٭ص و٠ىخل خؼبن زٽٵص ڄىع٩مص

ـ وځٷ وټدض ڀٽٿ خلىخ خؼبدجص، ټدڀىټدڀص خڀيت ؤوإض حبى .ؤڂ خڀز٫

.ـ خڀ٭مٿ ٬ځ ضبدص خؼبىأض خؼبدجص وسب٣ خڀوي خؼبعىلځصـ ظ٥ى زخڄؿ خعٽدٲ خڀ٥سٹدض خؼبدجص خڀ٭مٹص هبٲ ظ٭سحص ڄىخي

.ـشويف خػبعدڂ ٴةوىد يف خڀٵٷ خعٹرل ڀځىلش وخڀع٭ديڀص وؽمه

خجملهىيخض خعبسدش خڀيت ظسؽبد خغبٽىڄص يف ظىمص وظ٥ى وبق ي خڀٹ٥د٬دض خغبىص خؽبمص، وخ ىىض ٬ځ ي خؼبخوص خڀٵ٬ص ؽبي

خڀٹ٥د٬دض، خـن ڄه خڀ٭ځ خڀٹ ؤن ىٴٹىد صب٭د ؼبد ٴ ون ي . خڄص

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انؼذل وانخششغ وحمىق اإلغب

ٴين زدڃ خڀٵٷ خعٹرل ڀځىلش وخڀع٭ديڀص ؤن ؤظوٿ :ؤڄدڄٽڃ ؼبىدٸص ڄد٫ خؼبخودض خڀٵ٬ص خڀعدڀص

:وصاسة انؼذلٻ ؤن خ خڀځٹدء خڀىى ى ٴص ځعٹ ٴهد خڀديش

خؼبعدون زىخش خڀ٭پ ڀځعخ وظٹر وـهدض خڀى٩ ڀـدزص .٬ه خحځص خڀٽربي خڀيت ظٱٿ خڀؤ خڀ٭دڂ يف خ خڀٹ٥د٪

خو٥ٸد ڄه خڀ٭ خڀعٹيب، وعىځ ؤن خڀىخش زٽٿ ڄدهتد ظسپ ؾبهىيخض ڀ٬ڃ وٴ٫ ڄعىي خ خڀٹ٥د٪ ظسځى يف ڄخويت

خڀعن وخعؽمد، وربيض ٴهمد ـبعځٳ خقبدخض، وخڀئي .2010خعخٴص يف ؤٴٷ

وكبه زدڃ خڀٵٷ خعٹرل وؽمه ي خجملهىيخض، ووىىي زدڀٹخ خعبء خڀ خزبظ خڀىخش زعٵى١هد ڀى خڀسىدء ڀټدض

ڄعىص ، وخڀعفهخض ٬ځ ڄعىي خؼبٽدظر، وظ٭دٸ ڄ٫ ټدض ودص ڀځمخص وظ٭ممهد ٬ځ ٬ي ڄه خحملدټڃ ، وخڀ٭مٿ ٬ځ ربػ

خيخش خڀ٭ڀص زع٭مڃ خؼب٭ځىڄدض ڀځعىخٿ وخڀعىٷ زن خحملدټڃ .ڀځع٭دون وڀ١س٣ خعبيبص وؿبدزعهد

ټمد و زدڀو خڀ٥ج٭ ڀځىيخيص خغبىص ڀځٹ١دش خڀيت وخټسط و بق خڀٹ١دء زعهث ڄووص خڀٹڃ خڀيت وىدټڃ زع٭ممهد ٬ځ

.ټدٴص ٸ١دش خؼبمځٽص، ووځٷ ڀٹدءخض ڀعخهدوخؼبل٧ ؤن ټٿ ي خـخءخض وخ٬مدپ خڀيت ظٹىڂ هبد خڀىخش

.ظوٿ ٠مه وٷ مشىرل هڃ و بق خڀٹ١دءبن خغبػ ٬ه و بق خڀٹ١دء، زٵ خعم١د ود٤ص

20خڀ٥ٷ خڀيت ظبهد خػب٥دذ خڀدڄ عبڀص خؼبځٻ وي خهلل ټي ، ربيض ؤدد يف خحملدو خڀعص خڀخڄص بذل ٠مدن 2009ط

.ديش خڀٹدوىن وظه ؤ خڀ٭خڀصووفٿ زدڃ خڀٵٷ خعٹرل ؤن خ خڀعىـ ٽٿ ٸٵش وى٬ص ووځٳ ؤؼخ زدڀٱد ڀي صب٫ خؼبىخ٤ىن، ٬ځ خ٬عسد ؤو ڄو٪ ؾبعم٭

.وڄ٥ځر ؤد عبم٫ خڀخجكوزدؼبىدسص وىي ؤن وىىي زدعدخض خؼبى٭ص وخڀځٹدءخض خڀيت

و٩معهد خڀىخش وپ ڄلځص ظى وخٸ٫ خڀٹ١دء زسيود ڄ٫ صب٫ خڀٵ٭دڀدض خڀدص وخغبٹىٸص وٸ ؤزدوط خڀ٭مځص ٬ه وـىي ڄىخ٤ه

وٹ خعىـسط خوعهدؾ بعخظفدض ٬ځ خؼبعىي خؼبدي ڄه زىددض وذبهد وربن و٢ خعٱدپ زدڀعٽىه وخڀعمػ وخڀديش يف

61

خـى، وخزبد ظخزن زب خعبدور خؼباديت زةخ ڄوودض ٸدوىوص ظا ڀق خؼبٹعق، وىد خجملځ خ٬ځ ڀځٹ١دء، وخؼب٭دن

خؼب٭عمش ڀع٭ن خؼباوڀن خڀٹ١دجن، خڀعٵع، ظٵ٭ٿ ز٭ خؼبى٩ىڄدض خڀٹدوىوص ټمو٪ ٸدوىن خغبٹىٶ خڀ٭ىص، خڀٹدوىن خعبىدج، خؼب٥ش

...خعبىدجصوټٿ ڀٻ ڀعمٹٷ خڀسص خؼبځٽص خڀدڄص ڄه ـ٭ٿ خڀٹ١دء ڄٴٹد

ڄعٹ دڃ يف ظه يوڀص خغبٷ وخڀٹدوىن، و١مه خغبدض .خڀٵيص وخعبمد٬ص، و٭مٿ ٬ځ بٸخ خودن وزبځٷ خغبدش خڀ٭دڄص

وؤ١د ڀعفدزص ؼب٥ځر وديض ز ټٿ خؼبى٩مدض خغبٹىٸص وخڀٹىي خغبص خؼبظس٥ص هبد، ڀخ ٴهى ڀ إن لذ د ؤو ڄى٩مص ز٭ىهد،

زٿ ڄو٪ ؾبعم٭ زدڄعد، عىـر ظ٭سحص خڀٽٿ ڀلبخ٢ يف خ خڀى خڀٽسن، وزدو وخش خڀ٭پ، خڀيت وىىي زٽٿ خـخءخض خڀيت

.2010خزبهتد وو٬ڃ ټٿ ڄد ظىى خڀٹدڂ ز خو٥ٸد ڄه ڄخوص

:انىصاسة ادلكهفت بخحذذ انمطبػبث انؼبيتبن خؼب٭٥دض خڀيت ويض يف خڀ٭ خڀعٹيب ؼبخوص وخش ربػ خڀٹ٥د٬دض خڀ٭دڄص، ـدءض ڄىفمص ڄ٫ خڀربودڄؿ خغبٽىڄ وڄٽمځص ؼبد

مث بقبدي يف خڀىص خڀدزٹص، ذبض يف ڄىخځص ربػ خيخش .و٬وعهد، وـ٭ٿ خؼبٴٷ خڀ٭مىڄ ؤټؽ ٵدٴص وٸزد ڄه خؼبىخ٤ىن

بوىد يف خڀٵٷ خعٹرل وؽمه ي خؼبسديخض خڀ٥مىلص ووىي ؤن ظعم خڀىخش يف خذبدي ربػ خيخش وزبځٹهد، وؤن ظه ٬ځ ربن

ٸدوىن خڀى٨ٵص خڀ٭مىڄص وظٵ٭ٿ يو خؽبحص خؼبټص حملدزص خڀىش وـ٭ٿ ٬ٸص خيخش ڄعدغبص ڄ٫ خؼبظٵٹن ن ظىمص و خعؽمد

.زون بيخش ٴد٬ځص .ټمد وؽمه ڄىخټسص خڀىخش ڀځمىخ خـعمد٬ وڄىخځع

:انىصاسة ادلكهفت ببنؼاللبث يغ انربدلببوىد يف خڀٵٷ خعٹرل و زعفدوذ خڀىخش خڀعدڂ ڄ٫ خڀربؼبدن يف

فبدع ڀٽدٴص خوعددظ خڀع٭ص وخڀٸدزص وخڀعمؽځص خڀعخڄد دبٹع١دض خڀعى، وخڀ٭مٿ ٬ځ ڄ ـى خڀعىخٿ زن خڀربؼبدن .وخغبٽىڄص ڀعٹر وـهدض خڀى٩ ووٹٿ ټٿ خؼب٥دڀر وخؼبٹعلدض

وٸ ٽٿ ظٹن ڄو٪ خؼبخوص خڀٵ٬ص ٴص ڀځع٭سن ٬ه ي٬مىد وڄدوظىد ؽبخ خڀٹ٥د٪ ڄ٫ خڀعإټ ٬ځ ز٭ خؼبل٩دض هتڃ خڀعٵٽن

يف ظ٥ى ٤ٶ ٤ق خحځص وخـدزص ٬ىهد ظىد ڀځو خڀٸديب

ؤ١د خڀ٭مٿ ٬ځ ـ٭ٿ خعبځدض خڀ٭دڄص . ڀځربؼبدن ٬ځ ٬مٿ خغبٽىڄصظسد ٴهد خڄى زٽٿ ڄاوڀص ىخء يف ب٤د خحځص ؤو ؤـىزص

.خغبٽىڄصؤڄد ٴمد ع٭ځٷ زدڀزځىڄدص خڀربؼبدوص ، ٴدؼبـى خغب ٬ځ ؤو

.ڄٽدوعهد خڀجٹص جبدور ڄؽهتد، ڄ٫ ظٵ٭ٿ يو ؾبمى٬دض خڀخٸصوڀٽ اي خڀربؼبدن ڄهمع خڀع٭ص ٬ځ ڄعىي خؼبد٫ ؤو

يون بٵدپ . خؼبٹعلدض، وإڄٿ ظٽؽٳ ـهىي خڀعىٷ ڄ٫ خغبٽىڄصظ٥ى خ٬ڂ خڀربؼبدين ڀعمٽن خڀؤ خڀ٭دڂ ڄه خ٤٪ ٬ځ ؤٱدپ

.خڀربؼبدن وخجملهىيخض خڀيت سؽبد يخوٿ عبدو

:األيبت انؼبيت نهحكىيتزخص وىي يف خڀٵٷ خعٹرل ظفٿ خعمدود ڀځعمىض خڀىدڄص خڀيت ٬ٴعهد خڄدوص خڀ٭دڄص ٬ځ ڄعىي خڀٽٿ و٤ٹص

.خعٱدپ، ذبض ؤدد يف وى٬ص خڀ٭٥دءڄه وپ خڀ٭ خڀعٹيب ؼبىد خجملهىيخض خڀيت ظٹىڂ هبد خڄدوص

ڄو٪ ٸدوىن ڄه 39خڀ٭دڄص يف ب٤د خڀىد٢ خڀع٭ ڀځمٽىڄص زىهد ڄو٪ ٸدوىن ظى٩م ڀځمفځ خٸعدي وخـعمد٬،

ويف ؾبدپ ظٹن . وڄو٪ ٸدوىن خڀعىؼٷ خؼب٭و٠ن لدڀد ٬ځ خڀربؼبدنخعدخض خڀٹدوىوص ، وخعبم٭دض وخؼبهه خؼبى٩مص وخڀى٠٭ص خڀٹدوىوص

ڀځفش خڀظبص، و ؾبهىيخض ظعمٷ خڀعىى دبد مث بقبدي، وخديش زدلعخٴص خڀ٭دڀص ڀځ خڄن خڀ٭دڂ ڀځمٽىڄص ڄ٫ خڀعإټ ٬ځ

٠وش ربن خڀىى خڀٹيبص، وخڀٴ٫ ڄه وؼنش خڀع٫، وخڀ٭مٿ ٬ځ ظف٫ خڀعىخٿ خڀٽعوين وخؼب٥س٭ ڀعٹر خؼبىخ٤ىن ڄه

.خو٥ص خڀع٭ص

:ادلذوبت انؼبيت إلداسة انغضى وإػبدة اإلديبسبوىد يف خڀٵٷ خعٹرل زة٬٤ىد ٬ځ خؼبىفخض خؼبهمص خڀيت

ربٹٹط يف ڄش وـش وىى٪ زدؼبىوزص ڀسٹدجهد وٴص ڀځربودڄؿ خغبٽىڄ ، وؤ١د خ٬عمدي ( ڄىر ىىد1000)وظفٿ ڄٽدر ن ڄسىٸص

دص زىدء خؼبادض خڀفىص يف ٬ش ڄىد٤ٷ ظٽد ؼبسؤ خعبهىص ڄ٫ خعبؤش يف ظٵى خوعددض ؼبمؽځ خؼبىوزص يف خعبهدض، وزىدء

ڄځىن يڃ ڄٹدزٿ خڀٽخء ڀععمٽه خؼبىوزص 30خؼبٹ خعب ڀعىٴني .ڄه ؤيخء يود يف ؤله خڀ٩وٲ

62

ټمد و زدڀو خڀ٥ج٭ ڀځمىوزص يف ؾبدپ ظٽىه خڀفىدء ټمد ؼبىد ربه ڄيويص خڀفىن خڀٵلص ڀخ ٴةوىد وى . وظإځهڃ

وؤ١د خوعهدؾ خعخظفص . زعٽؽٳ خڀخټدض ڄ٫ خعبهدض خؼبىعصؿبٽمص ڀععس٫ خؼبٵؾ ٬ىهڃ وؿبدوڀص خڀعٱځر ٬ځ آٴص خڀ٭ىي وظخ٬دهتد ن

.خڄ ؤسك ڄٹځٹد ـخټمد وىىي زدجملهىيخض خڀيت ظسؽبد خؼبىوزص ٴمد ع٭ځٷ زعهء ٨وٲ

56ڄد ٹذ )بىخء خڀفىدء ب ؤن خڀفىن ظ٭ٲ خټع٩د٨د ڄهى ڀخ وىدټڃ دبخـ٭ص (ڄىهڃ ڄ٭عٹځن خلعد٤د% 54ؤڀٳ فن

.دص خ٬عٹدپ خلعد٤ وظ٭ى١ زدڀ٭ٹىزدض خڀسځص

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف

:اخخظبص جلت انفالحت وانشؤو االلخظبدت

حذخم انفشك يف يبلشت ادلضات انفشػت نمطبػ انفالحت وانظذ انبحش

ٴين زدڃ خڀٵٷ خعٹرل ؤن ؤظوٿ ؼبىدٸص خؼبخودض

خڀٵ٬ص ڀٽٿ ڄه ٸ٥د٬ خڀٵلص وخڀ خڀسم وڀٻ زڃ ىص 2010. :انمطبع انفالح/ 1

ڄى خعٹپ ٬ٴط خڀٵلص خؼبٱزص ظ٥ىخ ټسنخ زٵ١ٿ خڀعمىض خڀيت ٬ٴعهد وپ ڄخلٿ ـبعځٵص، وظ٭ خڀىعدجؿ خحملٿ ٬ځ ڄهمص، وڀٽى دل عڃ خعٱپ ټٿ ىخڄ خڀع٥ى خڀيت عمهد خڀٹ٥د٪

خڀٵل وبن خټخدض خڀخوځص وخػبدـص خڀيت ٭ٴهد خڀٹ٥د٪ خڀٵل يف خڀىٸط خڀخه ظع٥ځر خزبد ؾبمى٬ص ڄه خلدض خڀ١وص ٸ ظإځ، ويف خ خ٤د هبر خڀعټن ؤن خڀٹ٥د٪

:خڀٵل خڀى٤ين ىخـ ٬ش دودض :انشب االلخظبد: أوال

وڀٻ و٩خ ڀعخڄدض خؼبٱذ يف ب٤د خؼبى٩مص خڀ٭دؼبص ڀځعفدش وخظٵدٸدض خڀعسديپ خغب ڄ٫ خربدي خوويب وخڀىدض خؼبعمش

خڄٽص، ٴةن خٸعدي خڀى٤ين ڄٹسٿ ٬ٿ خوٵعدق ټسن ٬ځ خڀىٶ خڀ٭دؼبص ، ڀخ ٴدڀٵلص خؼبٱزص خڀىڂ ڄ٥دڀسص زسپ ؾبهىي ټسن ڀځعإٸځڃ ڄ٫

خ خڀى٫٠ ڀٽ ربدٴ٧ ٬ځ لهد يف خىخٶ ٬ى خڀع،

وظعمٽه ڄه و ؤىخٶ ـي، وڀٽ ربدٴ٧ ټڀٻ ٬ځ لهد يف خڀىٶ خڀخوځ ؤڄدڂ خؼبىدٴن خـدور، ڀخ ٴدص رب خڀٹ٥د٪

خڀٵل هبر ؤن ظإو ز٭ن خ٬عسد ٠وش و٫٠ ظخزن ڄه إهند ؤن .ظد٬ ٬ځ ظإٸځڃ آڀص خوعدؾ خڀٵل ڄ٫ ؿب٥ خعب

:انشب االعخشاحض: ربب

ن خڀى٫٠ خعب ڀځ٩وٲ خڀوڀص ـ٭ٿ خڀو خڀٱخج ڀځٵلص عمىپ ڄه دـ ربٹٷ خټعٵدء خڀخيت ڄه خؼبىخي خڀٱخجص خدص،

بذل ٲ ؤټرب وؤټؽ د٬ص وڄووص وى ظىٴنخڄه خڀٱخج، وخڀ إو ز٭ن خ٬عسد خڀٵ خؼبعدلص يف ب٤د خڀعسديپ خڀورل ، وټخ

خؼبمخض خڀىسص ڀوعدؾ خڀى٤ين يف ز٭ خؼبديه وؤن ىب٫١ ڀو٢ .خڀٵ٭دڀص خٸعديص

:انشب انبئ واالصخبػ:ربنزببن خڀٴ٫ ڄه خوعدؾ خڀٵل ولي يبٽى ؤن وبٹٷ خڀعىمص خڀٹوص، ب ز ڄه وځٷ ؤو٥ص خٸعديص ڄعىى٬ص ڄش ڀځوٿ

ظى١دٲ بذل خڀوٿ خڀٵل، وټخ خغبٵد٦ وضبدص خڀ خوعدـ .وخڀؽوخض خڀ٥س٭ص وخڀسحص

ديش ٬ځ خ ٴدڀٹ٥د٪ خڀٵل لىت ىڄىد خ ىخـ ڄدټٿ .هبر ظخټهد ويبٽه ظ٥ند ٬ځ سٿ خؼبؽدپ خغب

ن ڄ٭٩ڃ خخ٠ ؤخ٠ خعبمى٪، : ڄؽ : إشكبنت األسعوخؼبعٱٿ يبځٻ خخ٠ وزدڀعدرل يبٽى ؤن ٹڃ ٴهد خعؽمدخض

و ؤن وبٿ ٬ځ خڀٹو خڀڄص، ڀ٭ڂ بڄٽدوص خ٬عمديد ټ١مدوص، وټمد و٭ځڃ ؤن خڀٹ٥د٪ خڀٵل ع٭ ڀعٹځسدض ټسنش يف

خوعدؾ ظس٭د ڀځعدٸ٥دض خؼب٥ص، خڀء خڀ ع٥ځر ب٬خي ـب٥٥دض ٴلص ـهىص وظىٸ٫ خټدض وى٬ص زن خڀٵد٬ځن خڀ٭مىڄن وخػبىخ وڀٻ ڀ١مدن ڄدټص ٴ٭دڀص ڀځٹ٥د٪ خڀسىٽ خڀى٤ين،

.وخؼبدكبن خـدور وخڀوڀن ڄه ؤـٿ ظ٭سحص ودجٿ خڀعمىٿ خڀڄصوټخ ظىمص خؼبد٫ خڀيت هتڃ خ٬ص خغبسىذ وخفد خؼبؽمش *

وخػب١وخض وخڀخ٬دض خڀىد٬ص وظزص خغبىخودض، وٴٹد .ڀځىىدض وخؼباض خحملځص ڀٽٿ ـهص ٬ځ لش

بلخغ ؤٸ٥دذ ٴلص ظع٭ځٷ دبفدض ڄىؾبص ـبص * ڀځىد٬دض خڀٱخجص ذبم٫ زن ؤو٥ص خوعدؾ وخڀعمىٿ وخڀعىٷ،

63

وظى٫ خؼبىعىـدض خڀٵلص وټخ خو٥ص خؼبىخص خؼبع٭ځٹص زدڀعٽىه .وخڀسمػ وخػبڄدض

ظٵ٭ٿ خڀٵلص خڀع١دڄىص خڀيت ظعهٲ ظٹىص خڀٵلن خڀٱد ، * وب٥٬دجهڃ يٴ٭ص ٸىص ڄه ؤـٿ خوڄدؾ وٴ وـىيڃ يف خڀىٶ

.وخؼبدنبص يف خڀعىمص خٸعديص وخـعمد٬ص

ڃ خجملهىيخض خعبسدش خؼبسوڀص يف خ خڀسدذ، ٴةن : ڄ٭١ځص خؼبدءخڄ ع٥ځر ظ٭ خڀ خؼبدج وڀٻ ڀه عإظ ب ڄه وپ ڄ٭ٴص

خڀٵدض خڀ٭مٹص وخڀعزن خؼبىڄؿ ڀځمدي خڀ٥مص وخعبىٴص لٵد٨د ٬ځ خڀعىخن خڀسح، ڄ٫ خڀع٭فٿ زةقبد ڄىأض ربىٿ خؼبدي ڀځعمٽه ڄه

ربن خؼبدلدض خؼبٹص وظى٭هد، وىد هبر خڀعٵٽن يف ربىٿ ٴدج ڄدي خؼبىد٤ٷ خڀمدڀص خڀ ٲ ٸ٣ دڂ ڄى بذل خڀسم، بذل خؼبىد٤ٷ خعبىىزص وخڀيت هبد ؤخ٠ ٴلص دجځص ووسص ويف لدـص ڄدص

.ڀځمدء

خڀعٵٽن يف خ٬عمدي ڄو٬دض ؤٸٿ خعهٺ ڀځمدء زدؼبىد٤ٷ خڀيت هبد - ودد يف خؼبدء، ؤ و٫٠ و٥ص خڀعى٫ خجملدرل ڀځمو٬دض دبد

عجڃ وخؼب٭٥دض خؼبىدوص ووٴش خؼبىخي خؼبدجص دبىعځٳ ـهدض .خؼبمځٽص

ظٵ٭ٿ خعخظفص خؼبىعهفص يف ؾبدپ خؼبدء ڀځعمٽڃ يف صب٫ - خؼبخلٿ خؼبظس٥ص زةوعدؾ وظى٫ وخع٭مدپ وب٬ديش خع٭مدپ ي خؼبديش خغبىص ؤو ز٭ن خ٬عسد ٤ىپ وظٽخ ٴعخض خعبٵدٲ ، وخڀعخ خؼبعم ڀځمدـدض زٵ٭ٿ خڀىمى خٸعدي وخڀيبٱخيف

.وخڀعى٫ خڀ٭مخين وىد زدؼبىد٤ٷ خعبىىزص

ضبدص خؼبىد٤ٷ خڀٽىص وخڀسىدض خڀعمعص وخوعدـص ڄه ؤو٥د - خڀٵ١دودض خڀيت هتي خىد وخؼبمعځٽدض وڀٻ زد٬عمدي

ڄىهفص ڄعفيش ظٹىڂ ٬ځ ڄسديت خڀعزن خؼبىڄؿ وخڀفبټ وخڀعدٺ دبدنبص صب٫ خڀٹ٥د٬دض خؼب٭ىص وخڀٵد٬ځن خڀ٭مىڄن

.وخػبىخ

ب خعم١ود ټٿ ي خؼب٭٥دض ولدوڀىد ڄ٭دعبعهد، ويف ب٤د - ي خڀ٩وٲ خڀوڀص، وؤڄدڂ خظٵد٪ ؤ٭د خؼبىخي خڀٱخجص، ظىـ ٴص دكبص ؤڄدڂ خڀخ٬ص خؼبٱزص ټ ظدڃ زود يف خڀعإڄن

خحملځ وظ٥ى خوعدؾ خڀخ٬ وخڀٱخج ڀعدڃ زود يف خظٵد٪ .لفڃ خڀديخض خڀٵلص

:لطبع انظذ انبحش/2

ٽٿ و٩دڂ ظزن خڀؽوخض خڀسمص ٸد٬ش ټٿ دص يف ؾبدپ خڀ ، ودظ خونش يبٽه ؽبد خڀىفدق وربٹٷ خخٲ

خؼبـىش ڄىهد، ب بخ ټدوط بڄٽدودض ظ٥سٹهد خؼبادظص وخڀٹدوىوص وخؼبدڀص وخڀسص ودـ٭ص وڄعىٴش، ټمد ؤن ڄإڀص ربن خڀٹخض

وبخٺ صب٫ خڀٵد٬ځن ظ٭عرب ٬ىد ؤدص قبدق زخڄؿ خڀعىمص يف ٸ٥د٪ ٭ٲ بټخدض زىڀىـص وظٽىىڀىـص وزص وزحص ڀخ ز

:ڄه ظ٬ڃ خڀسمػ خڀ٭ځم خڀمٽ، وربن ٨وٲ خؼبىخي خڀسص -

.خڀ٭دڄځص زدڀٹ٥د٪، وظىٴن خڀعٱ٥ص خڀمص ڀځ٭دڄځن زدڀٹ٥د٪ربػ ٤ٶ خڀعزن وخوعدؾ، وڀٻ زى٫٠ ـب٣٥ ڀځعهحص ٬ځ -

ؤد وٷ خغب خؼبىظب وخڀ ڄه إو ٠مدن زٹدء خ .(ڄش خڀوىدض )خؼبىي

ڄخٸسص مص خجملدپ خڀسم، وىد يف ڄىد٤ٷ بوعدؾ - خڀٴدض، و٠مدن ـىيهتد وڀٻ زدڀٹدڂ زدڀعمځض خؼبع٭ځٹص

.دب٭ٴص ڄد ربعى ڄه ڄځىؼدض ټمدوص

.و٫٠ ـب٣٥ ڀعهحص ڄد خو٥سى٢-

.ظى٩ڃ ؤو٥ص خؼبـدن وخڀ٥مدڀر خڀسمص -

.و٫٠ ـب٣٥ ظىمص ڄد خڀمٻ خڀ٥م خڀٱن-

ب٬خي زودڄؿ خؼب٥دزٹص خڀمص ؼبدڀٻ خڀ ؤوخ ز٭ن - .خ٬عسد ربن ظإ٤ن خ٥ىپ

ظى٠ك خڀئص ٬ځ ڄعىي خؼبهىص ڄه ؤـٿ ربمٿ خعؽمدخض - .ذب خ٥ىپ خڀ ؤسك ڄعٹديڄد

٠وش ظىٴن خڀو٢ خڀعٹىص ع٭مدپ ؤو٩مص خؼبخٸسص ٬ه - (.GPS)٤ٷ خٸمد خ٥ىد٬ص

.ظىٴن خڀو٢ خڀعٹىص ڀعم ٭ص ٵه خڀ وظٸمهد-

ضبدص خڀؽوش خڀمٽص ڄه خعٱپ خؼبٵ٢ وخعىخٲ خڀؽوخض - .خڀسمص

ظإٿ وظ٥ى ؤ٥ىپ خڀ خڀدلځ وخڀعٹځ وخڀٴ٫ ڄه - ٸخض ظرب وزبه خڀمدٺ وظ٥ى خڀىد٬دض خؼبظس٥ص

.زدؼبىعفدض خڀسمص وربن ٨وٲ ٬مٿ خڀديه وـدپ خڀسم

ؼٹعىد يف له ظزنټڃ ڀځمخوص خؼبىص ؽبي خڀٹ٥د٬دض خغبىص خڀيت وخه ٬ځهد ، وىىض يف خڀٵٷ خعٹرل زدهبدذ،

.ووٴٹٽڃ خهلل ؼبد ٴ ون ي خڄص

64

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبع خهلل ظ٭دذل وزټدظ

حذخم انفشك يف يبلشت ادلضات انفشػت وانغبحت/ نمطبػ انظبػت انخمهذت

ٴين زدڃ خڀٵٷ خعٹرل ڀځىلش وخڀع٭ديڀص ؤن ؤظوٿ يف

وخڀدلص وڀٻ / ڄىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص ڀٹ٥د٬ خڀىد٬ص خڀعٹځص .2010زڃ ىص

:لطبع انظبػت انخمهذت/ 1ٽٿ ٸ٥د٪ خڀىد٬ص خڀعٹځص ڄخ دڄد ڀځعىمص خٸعديص وخـعمد٬ص، وٴ١دء وسد ڀځعٱٿ لػ ىبعن ڄاض ڀعىٴن

ٴ خڀٱٿ وخڀعٽىه ڀځ٭ ڄه خڀسدذ زإٸٿ ظٽځٵص ټمد دڃ يف .ظىمص خڀديخض

ڀٽه زدڀڃ ڄه ؤنبص خ خڀٹ٥د٪ يف خڀعىمص خٸعديص وخـعمد٬ص، ٴةن خڀٹ٥د٪ ىخـ ڄدټٿ وبټخدض رب ڄه ظىمع

وظ٭ٸٿ خلبخ٤ يف يىدڄٽص خڀعىمص خڀدڄځص وخؼبدڀٻ خٸعديص .خغبؽص ىخء ٴمد ىب خڀىٶ خڀى٤ىص ؤو خڀوڀص

ڀٻ ؤو ٬دن ڀىىخض ڄه آؼد ظٱځر خڀى٩ش خـعمد٬ص ٬ى خؼبٹدزص خٸعديص وخعمدڂ زدڀٹىىخض خوعدـص وخڀعىٹص، و٬ڂ

خڀعټ ٬ځ خؼباض خڀعىدٴص ڀس٭ خغبٲ، وؿبويص خڀعمىٸ٫ ٬ځ ڄعىي خڀىٸن خڀخوځ وخػبدـ، خ ٴ١ ٬ه خٴٹد بذل ڄ٭٥دض ٬ځمص يٸٹص لىپ خؼباخض خٸعديص ڀځٹ٥د٪ ويوي

خغبٹٹ، ټٿ ڀٻ ؤيي بذل ٭ىزص و٫٠ بعخظفص خض ؤخٲ .ڄٸمص ڄ١سى٤ص ٸدزځص ڀععس٫ وخڀعٹڃ

وخڀىڂ عم خ خڀٹ٥د٪ زىـىي ٴفىش ټسنش زن خڀ٭ وخڀ٥ځر ڀځمىعىـدض خڀعٹځص ٬ځ خڀ٭ه خڀخوځ وخػبدـ خڄ خڀ

.ٵعك آٴدٶ وخ٭ص ڀځعىمص ڀخ ٴدعخظفص خؼبمىهفص هبر ؤن ظڄ بذل ه دص بو٭د

ڄٹدوڀص خڀىد٬ص خڀعٹځص وظإٿ خڀٹ٥د٪ ڀسك خٸعديد زدڀـص خوذل، وخ ڀه عإظ ب ز١س٣ خڀى٠٭ص خغبدڀص وظٹىص ظىدٴص

خؼبٹدوڀص، وبو٭د ڄىعىؾ خڀىد٬ص خڀعٹځص، وڀٻ ز٭ ب٬ديش ٽځص وظى٩ڃ خڀٹ٥د٪ وخڀع٭ٳ دبىعځٳ ڄٽىودظ ٬ځ ڄعىي خوعدؾ

.وخڀع وخڀعٱٿ

ڀخ ز ڄه خڀعٵٽن ز٭مٷ يف سبىٿ خڀٹ٥د٪ ڄه وپ بق - خؼب٥ش خغبدڀص ؼبىك خڀٹو هبٲ ظف٫ خعؽمد وظځسص لدـدض

.خؼبهىن يف ؾبدپ خڀعمىٿخ٬عمدي بعخظفص ڄجمص يف ؾبدپ خڀعىٷ وڀٻ ٬ه ٤ٷ -

.خڀع٭ٳ دبىعىؾ خڀىد٬ص خڀعٹځص زدىخٶ خڀخوځص وخػبدـصبلخغ ٴ١دءخض ـش ڀوعدؾ ظد٬ ٬ځ ظىٴن ڄىدن -

خٸعدي ڄجڃ و٭د ڄٹدوڀص خڀىد٬ص خڀعٹځص وبيڄدـهد يف خڀىؿ .خٸعدي خڀى٤ين

ظى٩ڃ خغبٲ وظإٿ خڀٹ٥د٪ وڀٻ زى٫٠ و٩دڂ ٸدوىين ڄجڃ - .وبدء آڀدض ڀعم خؼبىٵدض

ظٹىص يو خؽبأض خؼبهىص زد٬عسدد ٽد ؤدد ڀځىخش - .وڄى٭د ڀځمد٫ خٸعديص خڀخڄص بذل ظىمص خڀٹ٥د٪

ظ٥ى خڀعٽىه خؼبهين زةيودپ ربىدض ڄعمش ٬ځ خ - خڀى٩دڂ، عب٭ځ ڄعفسد ڀځمعٱنخض وڄع٥ځسدض ڄٹدوڀص يف ٸ٥د٪ خڀىد٬ص

خڀعٹځص ڄه ـهص، وڀ١مدن خعمخ لٲ خڀىد٬ص خڀعٹځص ڄه ـهص .ؤويو٫٠ و٩دڂ ڀځعٱ٥ص خـعمد٬ص ڄجڃ ڀځٹ٥د٪ ڄ٫ خڀعٵٽن ز٭مٷ -

يف خڀٴ٫ ڄه يوٿ خڀىد٪ خڀعٹځن، وڀٻ ٬رب ظى٫ وڀىـهڃ ڀځعمىٿ خڀسىٽ وخڀٹو خڀٱي وربن ڄځٿ خڀعىٷ وهتء

.ٴ١دءخض ڄىدسص ڀځس٫ وربن ٨وٲ ٬هڃ :إػبدة كهت رلؼبث انظبػت انخمهذت

٠وش بق وظڄڃ ؾبم٭دض خڀىد٬ص خڀعٹځص وـ٭ځهد ؤټؽ .خوٵعدلد وب٭د٬د، وربىٿ ز٭ ڄىهد بذل ڄدظٿ

:إحذاد يبطك أشطت انظبػت انخمهذت ن ٸ٥د٪ خڀىد٬ص خڀعٹځص ن زعىخـ ٴ١دءخض ڀوعدؾ

وعٹسدپ خؼبٹدوض خعبش وخعٱپ خڀٽٵدءخض خؼبهىص خؼبعىـص .ڄه ڄخټ خڀعٽىه

:انخكى ادلهينوبعڃ وخٸ٫ خڀٹ٥د٪ وڄعځڄدض ظإٿ وظ٥ى ڄٹدوض -

يف خڀعٽىه ڀٽىو وځص خڀىد٬ص خڀعٹځص ڄخ ڄه خعؽمدڀعځٹن ٤ٶ خڀ٭مٿ خځص وڀوي خڀٵ٭دپ يف ربن ظىدٴص

.خؼبٹدوڀص .ظ٥ى خڀىدجٿ خڀم٭ص خڀسص يخوٿ ڄخټ خڀعٽىه خؼبهين -

65

.وڄټ خڀعىؼٷ خڀسخىـ

بق خڀربودڄؿ وو٫٠ و٩دڂ ڀځمخـ٫ وخڀٽعر خػبدص - زدڀعٽىه خؼبعم وظإٿ خ٤د خؼباديت، ڄ٫ ڄخـ٭ص ؤو٩مص يخ

خڀدو٫ وخڀٱٲ خؼبهىص ڀځىد٬ص

: اإلػاليبث

و٩خ ڀ١وش ظىٴن ٸد٬ش ڀځم٭ځىڄدض وڀځم٭٥دض ظعمد ڄ٫ ڄع٥ځسدض خڀٹ٥د٪، ز ڄه ظ٥ى و٩دڂ خ٬ڄدض ٬ځ خڀ٭ه

خؼبټ وخعبهى وڀٻ زعو ـبعځٳ خؼبدحل زدڀعفهخض خؼب٭ځىڄدظص وخٸعىدء خڀدض وخؼب٭خض خڀ١وص ٸدڄص سٽص ڄ٭ځىڄدظص ڄټص مت

.ز٥هد زدؼبدحل خػبدـص

:داس انظبغ

٠وش و٫٠ و٩دڂ ڀځم٭ځىڄدض خٸعديص ڀځع٭ٲ ٬ځ - ودج خىخٶ، وخڀعمٽه ڄه رب وى٪ خؼبىخي وټخ خ٭د وخعبىيش خڀيت ظعمد ڄ٫ لدـد خڀىٶ ولىت عمٽه ڄه خڀسمػ

.٬ه ؤىخٶ ـش، وبدء زىٻ ڀځم٭ځىڄدض

٠وش ڄخـ٭ص خڀٹدوىن خد ڀٱٲ خڀىد٬ص خڀعٹځص - .وـدڄ٭دهتد

ظ٬ڃ يو خڀعى٩مدض خؼبهىص ٽځص خؼبدحل خػبدـص ويخ - يخص خڀى٩دڂ خعبسدج خؼب٥سٷ ٬ځ خڀٹ٥د٪ ٸ خڀسمػ . خڀدو٫

.٬ه سٿ ظ

:حطىش ادلخىس

وڀٻ ٬رب ظىٴن خؼب٭دن ڀځمىعىـدض وظعس٫ ٨وٲ ظو - .خڀىد٪ خڀعٹځن زدؼبىخي خوڀص

.و٫٠ ڄو٪ ڄىخٵدض خعبىيش-

.ظى٩ڃ خؼب٭د خؼبى ڀځعن-

:حفؼم وعبئم اإلؼبػ

وڀٻ زدڀٹدڂ حبمض بهدص ڀځع٭ٳ زدؼبىعىؾ ٬ځ - خڀ٭ه خڀى٤ين وخڀورل، وڀٻ ٬ه ٤ٷ خؼبدټص يف خؼب٭د

وخڀع٩دخض وخڀٹدڂ حبمض ربص ڀځٴ٫ ڄه ظىدٴع ودص ٴمد ع٭ځٷ دب٥دزٹص خؼبىعىـدض ڀځم٭دن خؼب٭مىپ هبد زٱص ڄءڄعهد ڄ٫

.لدـدض خڀىٶ

بو٭د ؤو٥ص خڀسمػ وخڀعىمص وخڀعمڃ هبٲ ٴ٫ خڀٹمص - .خصبدڀص وخڀعىٹص ڀځمىعىـدض

:دػى ويغبػذة انظبع

وڀٻ ڄه وپ خڀٹدڂ خبڄدض خدي لىپ ظ٥ى ـىيش - خؼبعىـدض وذبم٫ وو خؼب٭ځىڄدض لىپ خعهٺ وخىخٶ

.وظ٥ى ٸىىخض خڀعى٫

.خدي يف ڄخن خڀعىٷ وخو٭د خڀعفد-

.ٽځص خؼبدحل خػبدـص-

.ڄىك هديخض خعبىيش وظإٿ وبق خڀٵ١دءخض خڀعفدص-

بلخغ ڄىد٤ٷ ڀو٥ص خڀعفدص ظعفر غبدـدض خڀزىدء - .وخعٹ٥دهبڃ ووڀىـهڃ ڀځمىعىـدض دبىخٵدض ـش

و٫٠ ـب٥٥دض ـهىص ڀعم خڀعىـهدض خڀيت هبر ؤن ظعمٽڃ - .يف ب٬ديش ٽځص خڀعفدش وخڀعى٫ ٬ځ خڀ٭ خعبهى

:أيب يف يب خيض لطبع انغبحت/ 2 يف ب٤د دص بخيص ڀعىمص ٸ٥د٪ خڀدلص، 2010ظىؾ ئص

وهتٲ زدد بذل ٴ٫ ٬ي خڀدق خڀىخٴه ٬ځ خؼبٱذ ڀٿ بذل ڄن دجك، وو٩خ ڀنبص خڀيت وب٩ هبد خ خڀٹ٥د٪ وخڀ 10

ظٽ ٬ځ خؼبٹىڄدض خڀدلص خؽبدڄص خڀيت و هبد خؼبٱذ، وټخ بذل 2020خڀو خڀٵ٭دپ خڀ وبعځ يف خؼبنش خڀعىمىص يف بعخظفص ؤٴٷ

:ٴةن خڄ ع٥ځر .ظٽؽٳ ٬مځدض خڀعٽىه يف خؼبديه خؼبظس٥ص زدڀدلص- رب خڀىٹٿ خعبى ٬رب ٴعك خـىخء خؼبٱزص يف وـ ټدض -

.٤نخن ـش

ظىمص خڀدص خڀعىٹص وخڀ٬دجص زدىخٶ خڀعٹځص وټخ - .خىخٶ خعبش

ظىمص خڀدلص خڀٹوص ڄه ؤـٿ خعفدزص غبدـدض ز٭ - .خڀزدجه وخؼبدنبص يف ظىى٫ ڄدي يوٿ خڀدټىص خڀٹوص

ظىمص خڀدلص خػبدص زس٭ خو٥ص خض خڀ٥دز٫ خحملځ هبٲ - .خعٵديش ڄه ز٭ خڀىـهدض وخؼبىخٸ٫ خؼبعمش

خ٬عمدي ؤ٭د ظٵ١ځص وڄءڄص خڀ٭ خؼبع٭ځٷ زدىخء ڄ٫ - ٤ځر خڀدق خؼبٱدزص وخڀ ڄه إو ؤن ىبٵٳ ڄه خؼد خڀځسص

.ڀځعخـ٫ خحملعمٿ ڀځ٩ٴص خڀوڀص

ټمد ؤن خغبٽىڄص خڀىڂ ڄ٥دڀسص زإن ظىٽر ٸسٿ هندص ي خڀىص - وخڀيت هٲ بذل ٬2020ځ زځىش ئص دلص ڄعٹسځص يف ؤٴٷ

ظؽمن خعبهىي وخڀىعدجؿ خڀيت مت ربٹٹهد، وخو ز٭ن خ٬عسد

66

خعبىخور خڀىى٬ص وخظسد٢ خڀىؼٷ ڀٹ٥د٪ خڀدلص خڀى٤ىص زدڀٹ٥د٬دض خٸعديص وخـعمد٬ص خوي، وڀٻ زدعٵديش

، وخ٬عمدي ڄٹدزص ڄهٽځص ڀعهحص 2010ڄه ڄٽعسدض ئص خڀعخذ خڀى٤ين ڄه لػ خڀعٱٿ وخعؽمد، وظ٥ى خڀعىدٴص

خڀدلص خؼبٱزص ڄ٫ خو ز٭ن خ٬عسد خڀىىخٸ خؽبٽځص خؼبعسٹص، ڀځعإٸځڃ ڄ٫ خڀعدخض وخڀٵ خعبش، وظ٭ سب خڀدلص خؼبٱزص

وڀٻ زى٫٠ خڀعىمص خؼبعخڄص يف ځر خعخظفص وخ٬عمدي ئص ڄسىص ٬ځ خؼباض خڀدلص خڀعخزص ڀعٵ ـب٥٥دض 2020

.ـهىص ڀځعىمص خڀدلص

وو٩خ وبعىد يف خڀٵٷ خعٹرل ڀځمفهىيخض خڀيت ظسؽبد خغبٽىڄص يف ي خڀٹ٥د٬دض خڀعىمىص خؽبدڄص وخڀيت ظخه ٬ځهد

.خڀسي ىىض زدهبدذ ، ووٴٹٽڃ خهلل ؼبد ٴ ون ي خڄص .وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

حذخم انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت نمطبع .وانطبلت وادلؼبد/ انظبػت وانخضبسة وانخضبسة اخلبسصت

ٴين زدڃ خڀٵٷ خعٹرل ؤن ؤظوٿ يف ڄىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص ڀٽٿ ڄه ٸ٥د٪ خڀىد٬ص وخڀعفدش وخڀعفدش خػبدـص وخڀ٥دٸص

.وخؼب٭دين :لطبع انظبػت وانخضبسة: أوال

بوىد وفٿ زةهبدذ لىٽص خغبٽىڄص يف خؼبلځص خغبدص وخ٬ن زدو٭ٽددض خڄص خؼبدڀص خڀ٭دؼبص ٬ځ ټدٴص خڀٹ٥د٬دض وودص ي

خڀٹ٥د٬دض خڀيت ؽبد ٬ٸص ڄسدش يف ظ٥ى خؼبىعىؾ خڀى٤ين ، ٴٹ و٥ط زيود و٥ىخض دڄص يف خجملدپ خڀىد٬ وخ عصب خؼبؽدٶ خڀى٤ين

خڀٵد٬ځن خڀ٭مىڄن ڀوسؽدٶ خڀىد٬، وڄد ٽ ڄه خڀعخڄدض وخػبىخ قبد ظىمص خڀىد٬ص خؼبٱزص يف ب٤د خڀربودڄؿ خڀ ٥ظ

، وخڀ هٲ بذل بزخ ٸ٥د٪ 2015ـ 2009خغبٽىڄص ڀٵعش بـخء ڄهٽ يف خجملدض 111ىد٬ ٸى وڀٻ ٬رب ظٵ٭ٿ

:خڀعدڀص :لطبع انظبػت

ز ڄه خغب خڀ ڄه ؤـٿ بقبدق خؼبد٫ خڀيت ؽبد خظسد٢ - خو٥ص خػبڄدظص وىد٬ص ): زدؼبهه خڀ٭دؼبص ڀځمٱذ وخؼبعمؽځص يف

خڀدخض، ؤـخء خڀ٥دجخض، وخڀٽعووٻ، وخڀىؿ وخعبځ (وخڀىد٬ص خڀٱخجص

خڀ٭مٿ ڄه ؤـٿ ظٹىص ظىدٴص خؼبٹدوض وودص خڀٱي - .وخؼبعى٥ص

.خڀ٭مٿ ٬ځ ڄءڄص خڀعى٩ڃ خؼباديت-

زدغب ٬ځ له ظ٥سٷ ي خڀىٹ٣ خڀؽغ ععمٽه ڄه بلخغ ٬ي ڄه ڄىدر خڀٱٿ، وټخ خڀٴ٫ ڄه خڀىدظؿ خڀخوځ خػبدڂ

.خڀىد٬، وڃ لفڃ خڀديخضبن و٫٠ وظنش خڀىمى خٸعدي ٬ځ ڄد مبى ٸى ويخجڃ

مٽه ڄه ربن ڄعىي خؼب٭ص زٽٿ ٬دڂ، وخ ن زىهؿ دص دڄص هتڃ خ٭د، وٽىن خؽبٲ ڄىهد خڀعمٽڃ يف خڀع١ىڃ ٬ځ ټدٴص خؼبعىدض، وڀٻ دبعدز٭ص ظ٭ خڀعىخودض خؼبدڀص خدص،

وىد ظٹځ ٬ف ڄخوص خڀوڀص وخڀعمٽڃ يف خڀ خعبد خػبدـ، ن خڀٽعځص خڀىٹص ظع٥ى زعىخٴٷ ڄ٫ خغبدـدض خغبٹٹص

ڀٸعدي، خڀء خڀ ع٬ خڀعمٽڃ يف ڄعىي خڀع١ىڃ ڀعإٿ خٸعديود خڀى٤ين جملدهبص خؼبىدٴص خػبدـص خڀٹىص خڀيت عيخي لش ڄ٫

.خوٵعدق خٸعدي وخڀ٭ىؼبصو٬ځ خڀىخش ؤن ظځ٭ر يو خڀى٣ وخؼبىٷ زن خڀٵد٬ځن -

خٸعدين وخـعمد٬ن ودص ٴمد ع٭ځٷ زدڀىٵٹدض خڀ٭مىڄص خـعمد٬ص وخڀيت ظع٥ځر زود خڀع وخڀعزن خڄؽٿ وظٸٷ

.خخٲ وخڀىدجٿ زدڀىسص ؼبىعځٳ خڀٹ٥د٬دض خوعدـص٠وش ڄىخض خلدض خٸعديص وخؼبدڀص وظٵ٭ځهد -

وخزبد خـخءخض وخڀعخزن خڀعمٵص وخڀعى٩مص وخؼبادظص وڀٻ هبٲ ي٬ڃ وڄىخټسص ؾبهىيخض خڀٵد٬ځن خػبىخ، وظٱ٥ص لدـدض

خعؽمد وڀٻ زعٽؽٳ خعبهىي ڀع٭سحص ؤټرب ڀيود دبىعځٳ .ڄٽىودظ

ظټ خڀعى٫ ٬ځ خڀٹ٥د٬دض خڀيت عىٴ ٴهد خؼبٱذ ٬ځ خؼبىخي - خوڀص ټدڀٵىٵد٢ وڄعٹدظ وىد٬دض خؼبىعفدض خڀسمص

.وخڀٵلص

ظ٭ خؼبى٩ىڄص خؼب٭ځىڄدظص وڀٻ ڀعمٽن خڀٵد٬ځن خٸعدين - ڄه خؼب٭ځىڄدض خٸعديص وخعخظفص ڀعٹىص ټٵدءخهتڃ خڀعىدٴص

.وظهٿ سبىٸ٭هڃ يف خىخٶ خڀوڀص

67

بلخغ ڄ ڀځم٭ځىڄدض خڀىد٬ص وڀٻ ڀعو خؼبعؽمه - خؼبهىن دب٭ځىڄدض ٴ٭دڀص ممص ولؽص ڀٽ عمٽىىخ ڄه وى

.مد خؼبىدٴص

٬وص خؼبٹدوض خڀٱي وخؼبعى٥ص، وڀٻ يف ب٤د سبٽىهد - ڄه خؼبدنبص يف مبى ٫ ويخجڃ ڀځم ڄه خڀس٥دڀص وخؼبدنبص يف يىدڄص خڀع٥ى خٸعدي وخـعمد٬ وودص ي٬ڃ خعبهىص

.ڀٸعدي خڀى٤ين

.ظ٭ خڀخټص زن خڀٹ٥د٪ خڀ٭دڂ وخػبد-

ظىٴن خؼبىدن خعؽمد خؼبجڃ وظف٫ خعٹ٥دذ - خعؽمدخض خڀى٤ىص وخـىسص وڀٻ زى٫٠ ه بدش

خؼبعؽمه ؤخ٠ ؾبهش جبم٫ خڀعفهخض خدص، وظىٴن .خػبڄدض خڀ١وص ڀعځسص لدـدهتڃ

بلخغ ڄخټ ڀعىمص خڀعٽىىڀىـدض خؼبظس٥ص زدڀٹ٥د٬دض - .خحمليش

ي٬ڃ ٲ خڀعفدش وخڀىد٬ص وخػبڄدض وڀٻ ز٬ڃ خو٥ٶ - خؼبد٫ خؽمدص خڀيت ظمهد ي خڀٱٲ وخؼبدنبص يف

خؼبد٫ خعؽمدص خڀيت ظعفر ڀو٢ خؼبيويص خٸعديص .٬ځ خؼبي خؼبعى٣ وخڀ٥ىٿ

:لطبع انخضبسة

ظٽع خؼبسديخض خڀعفدص ٤دز٭د لدظبد وٴ٭د يف خعخظفص - خڀعىمص خٸعديص وخـعمد٬ص ڀځوڀص، ولىت عىن و٫٠

خٸعدي خڀى٤ين ٬ځ ٤ٷ مبى ٸى ٴ ز ڄه هنؿ دص ٸىص :ؿبٽمص وڀٻ

.زدڀ٭مٿ ٬ځ بدء وظ٥ى ځځص ڀىـعٽص وٴ٭دڀص-

ظىى٫ خڀ٭ خڀخوځ وخڀع ڀسك خؼبىعىؾ خؼبٱيب ؤټؽ - .ـدزص يف خىخٶ خڀى٤ىص وؤؼ ظىدٴص يف خىخٶ خڀوڀص

ظف٫ خڀعفد ٬ځ خلبخ٢ يف زخڄؿ ذبدش خڀٹذ و٬وص - خڀعفدش وڀٻ ڄه وپ ظ٥ى ود٢ خڀعفد خڀٱد وربن

.ظىدٴعهڃ

ظىمص وظ٭س خؼبهدخض وظٹىص خڀ٭ٸدض خڀيت ظز٣ خڀعفد - .خڀٱد زدؼبمىون وخؼبعهځٽن

.ب٬ديش ظإٿ خڀٵ١دءخض خڀعفدص-

ظ٥ى مبدؾ ـش ڀځعفدش وخڀعى٫، وځٷ ڄټ خڀخء - .خؼبعٺ ڀځعفد خڀٱد

ظى٩ڃ خڀسد٬ص خؼبعفىڀن و٠مدن ڄدنبعهڃ يف خڀعىمص خـعمد٬ص - وخٸعديص وو٫٠ ل ڀو٭ٽددض خڀځسص ؽبخ خڀىى٪ ڄه

.خڀعفدش

ظٹر خڀع٫ خؼبٱيب يف ؾبدپ ضبدص خؼبعهځٻ ڄه خؼبى٩ىڄص - خڀٹدوىوص خووزص، وټخ ي٬ڃ خؽبأض خؼبادظص خؼبعوځص ڀدحل

.خؼبعهځٻ يف ؾبدض خڀع٫ وخڀعزص وخڀعىخٿ

.خڀٹدڂ زدلدض خڀٹدوىوص خڀ١وص-

.ربن خحمل٣ خڀٹدوىين وخڀعى٩م ڀځمٹدوڀص-

ڄخٸسص خعبىيش ٬ى خعنخي و٬ځ ڄعىي خڀىٶ خحملځ وڀٻ - .زعمن ودجٿ و٤ٶ خؼبخٸسص

و٫٠ ٬ڄص ظ٭ٵص ڄىلش ڀځمىعىؾ خؼبٱيب، وو٩دڂ ڄ٭ځىڄديت - خؼبىعىـدض خؼبىـهص كبى خڀع لر خڀعىدض

.خوعدـص ڀٽٿ ـهص ٬ځ لش

و٫٠ زودڄؿ ب٬ڄ ظىخځ ڀځع٭ٳ ؤټؽ زدڀ٬ڃ خؼبٹڂ ڄه - ٤ٲ ىوٶ وخؾ وظ٭سحص خڀٵد٬ځن يف خڀٹ٥د٪ ڄه ؤـٿ خٸعخق

.ڄد٫ ـش

.ب٬خي ـب٣٥ ظىـه ىخٶ خعبمځص-

ب٬خي ڄىخٵدض ٸدص ڄٱزص، ڄ٫ ب٥٬دء خوڀىص ڀځمىخٵدض - .خؼبع٭ځٹص زدڀمص وخڀڄص

:لطبع انطبلت وادلؼبدبن خؼبٱذ زى٠٭ع ټسځ ن ڄىعؿ بذل ل خڀد٬ص ؼبىخي ٤دٸص،

وزعس٭ع زىش س ټځص ڀځىدؾ ڄه لػ خڀعو ، ټمد ؤن خڀٵدظىش خڀ٥دٸص ظٽٿ ٠ٱ٥د ٬ځ خڀعىخودض خٸعديص وخؼبدڀص ،

٬ځمد ؤن خڀ٥دٸص ظع٭مٿ ؤدد ټ٭دڄٿ بوعدؾ ڀځځ٫ وخػبڄدض ، وؤن خظٵد٪ خعهټهد زىسص ٬دڀص ىسٱ ؤن ى٩ بڀ زىش بهبدزص، و .ڄخيٲ ڀځعىمص خڀىد٬ص وخٸعديص وػبځٷ خڀؽوخض، وخڀٹمص خؼب١دٴص

ڀخ ٴمه خڀ١و خڀعىٴ ٬ځ ظ٭نش ٤دٸص ظاٿ ڀځمىدٴص وخ٬عمدي خعهٺ ڄ٭ٹځه خ٬ خوفدڂ زن ڄى٩ىڄص خ٭د

ټما خٸعدي، وربن خؼبعهځٽن يف ڄديه ؤدص ټدڀىد٬ص .وخڀىٹٿ وخڀٵلص وند

68

بن خڀ٥دٸص ڄ٬ىش خڀىڂ بذل لٿ بٽدڀدض خعبٵدٲ، وربځص خؼبدء، وخغبٵد٦ ٬ځ خڀٱ٥دء خڀٱدزى، وظ٭ وظإڄن خڀعو زدڀ٥دٸص ٬رب ظىى٫ ڄدي خڀعمىه، وظف٫ خوڄدؾ خعبهى وڀٻ ٬رب خوٵعدق ٬ځ خىخٶ خووڄعى٥ص ڀځ٥دٸص وڄجمص خڀع٭دض وخڀٹىخون خؼبع٭ځٹص

.زدڀ٥دٸصخغبٵد٦ ٬ځ ظىدٴص خٸعدي خؼبٱيب ڄ٫ خڀه ٬ځ ظىٴن خڀ٥دٸص

زإ٭د ظىدٴص ٬رب و٫٠ زىدض ربعص ڀوعدؾ ڄ٫ ؤـٿ ظځسص خغبدـدض .ڄه خڀ٥دٸص وب٬ديش ٽځص خڀىلخض خڀ٥دٸص

وٸ مت ظٹڂ خڀٵٷ خعٹرل زع٭ٿ ڄ بذل خ٬ٵدء خڀٽځ ڄه خڀ١سص ٬ځ خڀٹمص خؼب١دٴص زدڀىسص ڀٽٿ خؼبىخي خڀعفهص خڀيت

ظوٿ يف بوعدؾ خڀ٥دٸص ڄه ڄديد خؼبعفيش وڀٻ ڄه ؤـٿ بقبدق خعخظفص خڀ٥دٸص خڀى٤ىص خڀيت هنفعهد خغبٽىڄص هبٲ ظٹځ

ظٽدڀٳ خڀ٥دٸص زسيود وخڀعوي دبد وبعدـ خڀىؿ خٸعدي خڀى٤ين ڄه .خڀٽهزدء

وټخ بق و٩دڂ خؼبٹدص زدڀىسص ڀځمىخي خڀسعوڀص زٵص ٬دڄص ود خڀسى٤دن زٽٿ ود ڄه ؤـٿ ٠مدن خعهخٲ ؤڄؽٿ ڀځدټىص خؼب٭ىش، وب٬ديش ٽځص ٸ٥د٪ خڀٽهزدء وظى٩م وسبىه خڀسي زدڀٽهزدء

يف ؤله ٨وٲ خڀڄص وخعبىيش وظ٫ وظنش بقبد خڀربودڄؿ خڀدڄٿ ڀٽهزص خڀ٭ددل خڀٹو، وخڀ٭مٿ ٬ځ بلخغ ٸخض ـش .وعدؾ خڀٽهزدء وټخ ظ٭ ٬مځدض خڀز٣ زدڀٽهزدء ڀٽدٴص خؼبىد٤ٷ

ؤڄد زدڀىسص ڀځمىخي خڀسص، ز ؤن عىو خؽبٲ ڄه خ خ٤د خڀٴ٫ ڄه ٸخض خڀعىه، وخڀعم خڀعهب ڀځٹ٥د٪ ڄه ؤـٿ

ظځسص لدـدض ظىمص ىٶ خڀسعوپ خڀخوځ، وظ٭ و٢ ڄص خىد وخحمل٥دض ، وـىيش خؼبىعفدض ڄ٫ ظ٭ خڀڄص وخؼبخٸسص

خڀعٹىص وخؼب٭خض خڀ٥دٸص وـىيش خؼبىخي خڀسعوڀص وڀٻ ٬رب ظىمص خڀعٽىىڀىـد خڀ٥دٸص خڀى٩ٵص وخؼبعفيش وخڀوبص وخڀ٭مٿ ٬ځ ظ٭ ٸخض خعٹسدپ وخڀعىه ڄه ؤـٿ ظى٫ ـ ٬ځ خؼبعىي

خعبهى، وبلخغ ـبدن ـش ڀځمىخي خڀسعوڀص خؼبٽش وٴ٫ لفڃ .ـبدن خلعد٢ خعخظف

وو٩خ غبىص ي خڀٹ٥د٬دض خڀيت وخه ٬ځهد ىىض زدهبدذ، .ووٴٹىد خهلل صب٭د ؼبد ٴ ون ؽبي خڄص

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انخؼهى وانشؤو انزمبفت واالصخبػت

.زدڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ وخڀش وخڀڂ ٬ځ ؤٲ خؼبځن

خڀ خڀج خحملعڂ، خڀخض وخڀديش خڀىخء خحملعڄىن،

ڄيت وڄج خؼبعده خحملعڄن،رل ٩٬ڃ خڀٲ ؤن ؤظوٿ زدڃ خڀٵٷ خغبټ ؼبىدٸص

خؼبخودض خڀٵ٬ص ڀځٹ٥د٬دض خڀيت ظىؾ ٠مه خوعد عبىص خڀع٭ځڃ وخڀاون خڀؽٹدٴص وخـعمد٬ص، و ٴص ڄعدلص ڀىد ڀيء زىـهدض

و٩ود وظىخظىد وخعىعدـدظىد لىپ خڀدص خڀ٭دڄص ڀځمٽىڄص يف .ـىخوسهد خـعمد٬ص وخڀؽٹدٴص

،خڀ خڀجخبى خڀع٭ځڃ وخڀعٽىه ٴةوىد يف خڀٵٷ خغبټ و٭عربي خؼبى٥ځٷ

خد وخڀ٭دڄٿ خؼبټ يف خڀعىمص خڀسص خڀيت وخه ٬ځهد ڀعفدو ڄ٭١ظىد وڄدټځىد، وڄه خ خؼبى٩ى و٭عرب ؤن خوٵدٶ ٬ځ خڀعزص وخڀعٽىه ى خعؽمد يف خڀ٭ى خڀس خڀ ٽٿ ؼوش و٤ىص خه ٬ځهد خؼبٱذ ڀٴ٫ خڀعمدض خڀيت ظىخـه وڀعمٹٷ خڀعىمص

.وخڀعٹڂ خؼبىىيهبن خوعض خڀيت ٭دين ڄىهد خڀٹ٥د٪ وعفص لعمص ڀدص

خڀعٹىن خؽبٽځ وپ ٴعش خڀؽمدوىدض، ڀڀٻ دل ظعمٽه ـبعځٳ خلدض خڀيت ٬ٴهد خڀٹ٥د٪ ڄه بهبدي لٿ ڀځم٭١ض خڀيت عىس٣

ٴهد، ٴىمه ٬ځ ڄدٲ هندص ٬ص خؼبؽدٶ خڀى٤ين ڀځعزص وخڀعٽىه، ب ؤوىد ڀىد يف ڄىإي ٬ه خخٲ خحمليش وخؼبٹش ٴ، ب خپ ڄىدؽبد ڄعييخ، ټعمن ـىيش خڀع٭ځڃ وظ٭ ڄيويع ٬رب بق

خڀربخڄؿ وخؼبىدؿ خؼبص وخڀىدجٿ خڀسخىـص وخڀخټعٽص وخع٭مدپ خڀعٽىىڀىـد خغبؽص ڀ٬ڂ وخڀعىخٿ وخڀٴ٫ ڄه ڄيويص خڀع٭ځڃ خڀ٭درل ودص ٬رب بيڄدـهد يف ؿب٥هد خٸعدي وخـعمد٬ خڀى٤ين وخڀ٭دؼب ټڀٻ، ٴدڀ٭ددل عٱن ز٬ص ټسنش ـخ ڄه لىڀىد،

وظس٭د ڀڀٻ ٨هض ڄهه وظ٥ځ٭دض ـش وخوٱدض ڄعفيش

انفشك احلشك. 3

69

ټڀٻ وزدڀعدرل ٴةن ڄى٩ىڄعىد خڀع٭ځمص ڄ٥دڀسص دبدش ي خڀعىـهدض ٬رب ب٥٬دء خنبص خڀڄص ڀځسمػ خڀ٭ځم ټدٸٿ ڀٽٵدءخظىد وؤيڄٱعىد

.وؿبٵخ ؽبد ٬ځ خـعهدي وخزعٽد ڀدحل خڀعىمص خڀى٤ىص ،خڀ خڀج

بن خڀربودڄؿ خع٭فدرل خڀ خلب٤ط ٴ خغبٽىڄص وخڀ ڄ بذل ب٥٬دء وٵ ـ ق ڄى٩ىڄص خڀعزص وخڀعٽىه ڄه ن

خؼبى٥ٹ ؤن و لٽڃ زإو ؤو وٹىڂ زعٹڃ ڀ يف خڀىٸط خڀخه، حبىپ 2012ٴ٭ى خوعهدء خڀىص خونش ڄه ٬م خؼبى٣٥ ؤ ز٭ ىص

خهلل ٽىن ڀىد ظٹڃ دڄٿ ڀىعدجؿ خ خڀربودڄؿ خڀ٥مىق، ڀٽه خ يبى٭ىد ڄه بزخء ز٭ خؼبل٩دض خبى، ٴ٭ځ خڀڃ ڄه خحملدو

خؽبدڄص خڀيت ظ١مىهد خ خؼبى٣٥ ٴةوىد وي ؤو دل هبر ٬ه ز٭ خٽدض خڀٽربي خؼب٥ولص، لػ وفٿ ڀٳ خڀ

خعٵمدپ خؽب خؼب ٬ځ خڀڃ ڄه خڀعمٵخض خڀيت ڄىمعهد زودڄؿ "خغبٽىڄص ڀعف٫ خڀع٭ځڃ ټعى٫ ڄځىن ؿبٵ٩ص ٬ځ خحملعدـن و

خڀ و٭عربي يف خڀٵٷ خغبټ ڄسديش دڄص ظعمٷ خڀعىى ڀٽه " ظنڄد وعىىٲ ڄى ى ؤن ظٽىن ڀ يوي ٴ٭ٿ ٬ٽص، وؤن ٵعك خجملدپ

غبټدض خلعفدـص ـش وىد ؤڄدڂ ٭ىزص ظ٭مم يف

٨ٿ ظى٫ و٥ص خڀٵٹ زسيود، وخغبٿ يف و٩ود ؼب٭دعبص خٽدڀص ى خؼبص خعبمد٬ص يف خڀ٭ددل خڀٹو ڄ٫ ظىٴن خڀٽه ڀځعڄ

.وخدظش يف ٬ن خؼبٽدن و ظىٴن خڀىٹٿ ؤ١د ،خڀ خڀج

ڄځد 49بن ٸ٥د٪ خڀع٭ځڃ ځعهڃ ـء ن ن ڄه ڄخوص خڀوڀص ڄه خؼبخوص خڀ٭دڄص ڀځوڀص، %25 ؤ زىسص 2010يڃ ڄه ڄخوص

ڃ ڀٻ خپ دل وبٹٷ ودل ىعؿ ڄد ى ڄىع٩ ڄى، ٴةٽدض وخوعض خڀعزص وخڀعٽىه ڄد خڀط ڄ٥ولص حبش، ټدټع٩د٦ و٨دش خٸدڂ خؼبعټص وخڀعٽخ ووٹ يف خڀخوځدض ودذ

ودجٿ وٹٿ خڀ٥ځسص وخڀعڄ، وٹ يف خؼبىخي خڀسص وخؼب٭دودش خـعمد٬ص خڀيت ظ٭هد ؤش خڀع٭ځڃ وىد زدڀ٭ددل خڀٹو، فبد ـ٭ٿ خغبٽىڄص ظٹڂ ربٵخض ڄدڀص ڀځ٭مٿ زدؼبىد٤ٷ خڀىدجص، خو٭خڂ خڄه يخوٿ

خؼبادض خڀع٭ځمص وؿب٥هد، وىد وعىىٲ ڄه ٬ڂ خڀىخش ڂ ؤىخ خؼبخ وخڀاخپ خؼب٥وق ى ٿ ؾبعم٭ىد ڄاٿ ڀعٹسٿ ي

خػب٥ىش وڄد ظع٥ځس ڄه و٢ ؤڄىص وٸڃ ىى ؤوٸص؟

ؤڄد خبى ظ٭ځڃ خڄدٱص ٴإڄدڂ دذ دص ڀځعٽىه وخڀع٭مڃ، وؤڄدڂ بٽدڀص خڀٽعدذ خؼب خڄدٱ و٥دڀر يف خڀٵٷ

خغبټ زعٹڃ ذبزص ط ىىخض ڄه ظ٭ځڃ خڄدٱص ڄه ؤـٿ .ظى خڀخء وبهبدي خغبځىپ خڀڄص

،خڀ خڀجزدڀىسص ڀځٹ٥د٪ خڀم خڀ ٭عرب وخـهص ڄهمص ڀځوڀص ٴسدڀڃ

ڄه خجملهىيخض خؼبسوڀص، ٴدڀىخٸ٫ وبسٿ زدڀ٭ ڄه خٽدض وخوعض خڀيت ظاـٿ ڄٹدزص خڀمص ڀځفم٫ بذل لن، و٩خ ڀعخ

خغبدـص وخڀص خڄٽدودض، ٴمفڃ خؽبدص ڄدؼٿ زٽٿ دن، ٴدؼبعٵدض ظٵعٹ بذل خڀ٭ ڄه خڀعىدض وخؼبىعن،

وخڀعفهخض خڀ٥سص دڀسعهد ڄعص وڄ٭٥ځص، ؤڄد خؼبع٭فض ظسٹ وٹ٥ص ىيخء يف ڄى٩ىڄعىد خڀمص، ديش ٬ځ خػبد يف خ٤

خڀ٥سص، ټمد ؤن خڀىڀىؾ بذل خؼبادض خڀمص ىز فبددض ظٽٿ ومص ٬د يف ـسن ٸ٥د٬ىد خڀم ټدزعخ وخظدء وخحملىزص

وخڀزىوص، وى ڄد ع٬ وٵ ٬ځ وخش خڀمص ؤټؽ ڄه ؤ وٸط ڄ١ زبځٷ خغبدش خڀ٭دڄص يخوٿ خؼبادض خعٵدجص ٬رب

ظٵ٭ٿ يو ڄٵعص وخش خڀمص يف خ خ٤د، ؤڄد خبى خڀعٱ٥ص خڀمص وخؼبد٬ش خڀ٥سص ٴٽدن خؼباڄٿ ى ؤن ظا

ڀ٭ٸص ـڀص زن خؼبىخ٤ه وخؼبادض خڀمص ڀٽه خڀىخٸ٫ سن ؤن ظځٻ خڀ٭ٸص ڄىزص ز٭ش ٬خٸٿ ظوٿ يف يخجهتد خغبٽدڄص خعبش يف

خڀٹ٥د٪ زٹ ڄد ظظس٣ ؤټؽ جبىخور ڄديص وڀىـعٽص، ويف خ خڀيت خ٤د و٥دڀر يف خڀٵٷ خغبټ زع٫ خڀ٭مٿ زدڀعٱ٥ص خڀمصو٭عربد خغبٿ خغبٹٹ ڀٸ٪ خڀم وؼب٭دعبص بٽدض خڀٹ٥د٪

.زسيودؤڄد ٬ځ ڄعىي خيوص ٴٱء ؤ٭دد ظ٭عرب بٽدڀص ظاٶ ټدٿ

خؼبىخ٤ه خؼبٱيب خعىديخ بذل ظٹ عبىص خؼبدڀص دبفځ خڀىىخذ وخڀ .و٥دڀر يف خڀٵٷ خغبټ زعٵ٭ٿ ڄد ـدء ٴ

ؤڄد خڀ٭ددل خڀٹو ٴمد خپ ٭ٲ ودد ٬ځ ڄعىي خؼبعىٵدض وخؼبخټ خڀمص وخػبڄدض خڀ٥سص وخڀعفهخض وخ٤ خڀ٥سص، ويف خ خ٤د وعدءپ ٬ه ڄأپ خڀ٭ ڄه خؼبعىٵدض خڀيت ټځٳ زىدئد ڄسدڀٯ ڄدڀص ټسنش ڄه ڄخوص خڀوڀص، ب ؤهند ٨ځط ڄٱځٹص

.وؤ٠مط ڄظ٭د ڀځميه وخؼبعٽ٭ن ،خڀ خڀج

70

ؤڄدڂ ټٿ ي خٽدض ؤڄځىد ټسن يف خڀٵٷ خغبټ ؤن ظعمٽه وخش خڀمص ڄه و٫٠ و٥ص مص سبٽه ڄه رب خڀىٹ٣ خڀىيخء

وڄ٭دعبعهد وظمك خڀٵىخٶ زن خعبهدض وزن خجملدڀن خغب١ وخڀٹو، وبخ ټدوط خغبٽىڄص ٸ ظسىط ٴځٵص خعخظفدض

خڀٹ٥د٬ص، ٴةوىد يف خڀٵٷ خغبټ و٥دڀر دبؽدٶ و٤ين ڀځمص ٬ځ .خ خؼبؽدٶ خڀى٤ين ڀځعزص وخڀعٽىه

،خڀ خڀجزدڀىسص ڀٹ٥د٪ خڀعىمص خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه ٴمٽه خڀٹىپ

ؤو زدڀڃ ڄه خجملهىيخض خؼبسوڀص وخڀيت ظعف ڄه وپ زخڄؿ خغبٽىڄص حملدزص خڀٵٹ وخؽبدص وربن ؤو٠د٪ خڀىدء وخڀ٥ٵىڀص

وخؼبىن وخىد و خلعدـدض خػبدص، ٴةن ٬ڂ ظ٥سٹهد زٽٿ ٬دڂ ومشىرل ـ٭ځهد ز٭ش ٬ه ربٹٷ خؼبسعٱ ڄىهد، ٴم٭١ځص خڀٵٹ

ؤسمط ٨دش زىىص ظٽٿ دـد لٹٹد ڀسځود وومص ٬د يف ـسى، ٴه خٽدڀص ظه ڄعٹسٿ خؼبٱذ، ٴم٩د خڀسا وخڀعي

وخڀعىپ خڀط ڄعٵمځص، وى ڄد ـ٭ٿ خؼبٱذ عٹهٹ ؤز٫ 130 ڀعٹ يف خڀظسص 2009يـدض يف ځڃ خڀعىمص خڀسص ڀىص

يوڀص، وكبه يف خڀٵٷ خغبټ و٭عرب ؤن خڀعىمص 182ڄه زن خٸعديص خڀسٿ خڀىل حملدزص خڀٵٹ، ؤڄد زدڀىسص ڀځٹ٥د٪

خڀىدج ٴ٭ځ خڀڃ ڄه خڀعمه خڀ لٿ زدڀىسص ڀځعمؽٿ خڀىدج يف ڄىخٸ٫ خزبد خڀٹخ ويف خڀعمؽځص خوعىدزص ب سبٽىط خؼبؤش ڄه

ىوى 12 ڄٹ٭ يف خوعىدزدض خعبمد٬ص پ 3424خغبىپ ٬ځ ، ٴةهند ظخپ ظ٭ ـبعځٳ 2003 ڄٹ٭ ىص 127 ڄٹدزٿ 2009

.ؤٽدپ خڀ٭ىٳ وخعٱپؤڄد خبى خىد و خلعدـدض خػبدص، ٴىمه يف

خڀٵٷ خغبټ وي ٠وش خڀ٭مٿ ٬ځ ظسين بعخظفص بيڄدـص ظى٩ بذل ي خڀٵحص زإهند خعؽىدء زٿ خو٥ٸد ڄه ټىهند ټدڄځص خغبٹىٶ

ڄؽځهد ڄؽٿ زدٸ ٴحدض خجملعم٫، ٴه ٴحص ٿ ظ٭خيد بذل ڄځىين ى، وىد ظٵىظىد خڀٵص يون خڀعدئپ لىپ خڀعخڄدض خڀيت

ٸ٥٭عهد خڀوڀص ٬ځ وٵهد ڀعٱٿ ي خڀٵحص وڄىمهد ټى٤د ٸض ذ . يف خڀٹ٥د٪ خػبد%5 يف خڀٹ٥د٬دض خغبٽىڄص و 7%

،خڀ خڀجڀٹ ٬ٴط خڀد٠ص خڀى٤ىص يف خڀىىخض خونش ظخـ٭د وبوٵدٸدض

ظځى خوٵدٸدض، ٴدڀىى٬ن خټؽ ٭سص يف خؼبٱذ وخڀځخن ٬ىيخن

خؼبٱدزص ٬ځ وعدجؿ ڄهمص وٴ٭د خڀ٭ځڃ خڀى٤ين وٵدٸد يف خحملدٴٿ خڀد٠ص ظعس٭ىخ دبخش بٸدء شخڀوڀص، ؤسمد ٭دن و٠٭د ټدؼد، ٴدؼبٱدذ

خؼبىعىر خؼبٱيب ڄه خؼبدټص يف هندجدض ټإ خڀ٭ددل وټإ بٴٹد، ټمد ؤن ڄدټص ؤڀ٭دذ خڀٹىي خڀى٤ىص يف ز٥ىڀص خڀ٭ددل وخڀ٭دذ خوؼبسص ڄاوخ ؤزدوط جبء ڄي ظخـ٫ خ خڀىى٪ خڀد٠، فبد

ع٥ځر ظٱن وذب خڀدص خڀد٠ص ٬ځ صب٫ خؼبعىدض، وڄه :ؤـٿ خڀىهى زدڀٹ٥د٪ خڀد٠ وٹعق يف خڀٵٷ خغبټ ڄد ځ

خعمدڂ زدڀٹد٬ش ٬رب بودء ڄخټ ڀعٽىه خڀٵحدض خڀٱي - وعدؾ لبر و٤ىص يف صب٫ خوىخ٪ خڀد٠ص، ٴسٱدذ خ خعمدڂ سٹ خغبد٠ وخؼبعٹسٿ خڀد٠ زدؼبٱذ ن ڄ٥محه ڃ خقبدخض

.خؼبد٠ظىٴن خڀعفهخض وخڀسىدض خڀعمعص خڀسدزص وخڀد٠ص ڄه يو -

.خڀسدذ وخؼب٬ر خڀد٠صو٫٠ زودڄؿ ڀځعىٹر ٬ه خڀٽٵدءخض خڀد٠ص وىد زدؼبىد٤ٷ -

.خڀٹوص وخلدء خؽبدڄص زدؼبنخعمدڂ زدڀد٠ص خؼبص وخعبدڄ٭ص ټم ټعدٲ -

.خڀٽٵدءخضو٫٠ زودڄؿ ڀعمٹٷ ٲ خلعخٲ وخڀىىپ ڀٱدص خڀىدي - .خؼبٹدوڀصيڄٹ٤ص خوص وخڀ٭ر وخعبدڄ٭دض خڀيت ؤسمط ڄظ٭د -

ڀځٵى٠ ودذ ٠ىخز٣ خڀعن زد٬عسد خغبٽدڄص خعبش ؤد ټٿ .هن١ص ڄىىيش

،خڀ خڀجبوىد يف خڀٵٷ خغبټ و٭ سبدڂ خڀى٬ لفڃ خټخدض خؼب٥ولص

٬ځ زيود وؤنبص خڀدودض خڀيت ظىع٩ي، وخو٥ٸد ڄه خ خڀى٬ وخو٥ٸد ؤ١د فبد ؼبىدي ڄه ؾبهىيخض وڄه ڄاخض بهبدزص ڀي

خغبٽىڄص يف خڀٹ٥د٬دض خـعمد٬ص وخڀؽٹدٴص، ٴةوىد و٭ځه ظىعىد .ڀدغبهد

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف

:اخخظبص جلت انذاخهت واجلهبث واجلبػبث احملهت

خڀ خڀج،

71

خڀ خڀى، خڀخض وخڀديش خؼبعدون،

ٴين ؤن ؤظوٿ زدڃ خڀٵٷ خغبټ، وڀٻ يف ب٤د ڄىدٸص خؼبخوص خڀٵ٬ص ڀىخش خڀخوځص ڄدنبص ڄىد يف بىدء خڀىٹد لىپ خ

.خڀٹ٥د٪ هبٲ ظإځ ڄه خغبه بذل خلهويف خڀسخص، ٭ىد ب ؤن و زدعبهىي خؼبسوڀص ٬ځ ڄعىي

ولظىد خڀعخزص، خڀيت ظسٹ ٬ځ ؤ خوڀىدض خڀى٤ىص وخء دلر خعبڀص وي خهلل ڀعمٹٷ خغبٽڃ خڀخيت، و٬ځ ڄعىي ظ٬ڃ ظىمص

ؤٸدڀمىد خعبىىزص وخڀ٭مٿ ڄه ؤـٿ ظىٴن خڀ٭ خڀٽن ڀٽدهند خؼبعسؽن زى٤ىهڃ خڂ، وټخ ٬ځ خعمٹدٸدض خوعىدزص خڀيت ٬ٴعهد زيود وپ ي خڀىص وظٽ ڄسؤ خڀىخص وخڀٵدٴص يف ظزند ربىد

.ڀځمدش خڀيبٹخ٤ص وعىٸٵىد، خڀ خڀج، يف خ خڀدٶ خػب٥دذ خؼبځٽ خڀدڄ

ڀځمنش خػب١خء، 34خڀ وـه ـڀص خؼبځٻ دبىدسص خڀټي خپخڀ و٭عربي و٥دزد ٸىد زٽٿ خؼبٹد و٩خ ڀع١مى جملمى٬ص ڄه

خدخض وخڀدجٿ خڀٹىص وخڀىخ٠مص ڀٽٿ خؼب٭ىن زٹ١ص خڀمخء، ٸىخڄهد خڀعسػ زدڀىلش خڀعخزص ڀځممځٽص وؼىخزعهد خؼبٹص وديهتد

خڀٽدڄځص وڄىخـهص وىڂ ولظىد خڀعخزص، دبد ٹع١ خڄ ڄه خڄص ونش وو٤ىص ديٸص، وو٠ىق يف خؼبىخٸٳ، وخڀ٬ىش بذل ربمٿ ټٿ

وخل ؼباوڀع وخڀع ڀعٱپ خؼبٹط ؼبد ظى٭ڃ ز زيود يف ؾبدپ .خغبدض ولٹىٶ خودن

و ٭ىد، خڀ خڀج، ب ؤن وىى٢ يف ـبعځٳ خڀعىـهدض خڀيت ضبځهد خػب٥دذ خڀدڄ، وو٭ځه ظ٭سحعىد خڀڄو٤ص ټهإش دص ڀځع ڀٽٿ خؼباخڄخض وخڀدج، خڀيت ربدٺ ٠ ولظىد خڀعخزص،

ټمد و٬ى خغبٽىڄص بذل خڀعف خڀٵ٭ځ ؼب١دڄن خػب٥دذ خڀدڄ و٬ځ ؤهد خڀعىـهدض خػبم، خڀيت ظ١مىهد خؼبى٣٥ خؼبىڄؿ

وټڀٻ ظ٩دٴ ـهىي خڀزځىڄدص خڀظبص وخؼبىخص ڀځٴد٪ ٬ه ڄٱزص ټمد ؤوىد يف خڀٵٷ خغبټ وا ټٿ خـخءخض خڀيت ظر . خڀمخء

يف ؾبدپ خڀديش خڀى٤ىص وخلعخڂ خڀٹدوىن، ڄه زو وخش خڀخوځص يف ظ٭د٤هد ڄ٫ ٨دش خدذ خؼبىـ ڀ٬٬ص خعٹخ

زيود، ؤو ڄد هڃ خعبهىي خؼبسوڀص ڀع٥ىٷ ٨دش خؽبفش خڀص زد٬عسد زځود وٹ٥ص ڄو ڄىدسص ڄىخؾ خڀ٭دزه، بذل ن ڀٻ ڄه خؼبىخ٫٠

خض خظسد٢ خؼبسد زعوض وخش خڀخوځص خؼبسدش ون خؼبسدش،

و ظٵىظىد ي خؼبىدسص يون ظىـ ربص ظٹ بذل ټدٴص ـدپ خڄه وخڀٹىخض خؼبد٬ش وـدپ خڀىٸدص خؼبوص زٽٿ ڄٽىودهتڃ ٬ځ ظ١مدهتڃ

.خعبدڂ ڄه ؤـٿ ضبدص زيڃ خڀ خڀج،

ڀٹ لٵځط زيود دبفمى٬ص ڄه خلخغ وخؼبعفخض خڀيت ٤س٭ط خڀىص خڀيت وىٻ ٬ځ ظىي٭هد، ٻ ؤن خعم١دد وظٹمهد ٭عرب

ؤدد يف ي خؼبلځص زدڀخض خڀيت وىدٸ ٴهد ڄو٪ خؼبخوص خڀٵ٬ص ڀىخش خڀخوځص خظسد٢ خڀىؼٷ زدڀدص خٸعديص

وخـعمد٬ص ڀځسي، ب ٬ٴط زيود ڄځ خوعىدزد ٤ى، لٹٷ ظٹڄد وسد، ظس٭د ڀلدض خڀيت ظ١مىعهد خڀٹىخون خوعىدزص و٬ځ ؤهد ذب خڀىىر ول١ى خؼبؤش وخڀسدذ وبلخغ ىوٶ ڀ٬ڃ

سبؽځص خڀىدء وظى٤ خغبٽدڄص خحملځص، ٬ځمد ؤن خڀعىځٷ ٩ٿ اخ ڄ٥ولد وڄ٥ځسد لىد ٫١ لخ ڀځٵدي وخڀعمدڀٵدض خؽبفىص خڀيت

زبڂ خؼبځمص خڀ٭دڄص، ويف خ خڀدٶ واټ ٬ځ ؤنبص خعبمد٬ص خحملځص .ټىځص ؤدص ڀځعزن خحملځ وخٴ٭ص لٹٹص ڀځعىمص خڀى٤ىص

خڀ خڀج،و٭ڃ، ڀٹ ٽځط خڀڄټص ڄى ٬ٹىي ودخ بعخظفد ڀسيود،

و٩خ ؼبد عم خ خڀى٩دڂ ڄه ظٹدڃ ڀيوخ زن خؼبټ وخجملدڀ خحملځص، ب ؤو وڃ خجملهىيخض خڀيت مت زؽبد ڄه ؤـٿ ظ٥ىي وخڀٸ دبعىخي، ڀىد و٥مك بذل خؼب ڄه خعبهىي لىت ظعمع٫ زيود زى٩دڂ

ڄټ ٸدي ٬ځ ربٹٷ ظىمص دڄځص ٬ځ خڀ٭ خعبهى وخحملځ، ى٭ٽ بهبدزد ٬ځ خٸعدي خڀى٤ين و٬ځ خؼبى٤ىن ڄسدش، وو٭عٹ يف خڀٵٷ خغبټ ؤن خڀعمدض خڀيت ظىخـ خ خڀى٩دڂ ؤټرب زٽؽن فبد مت ربٹٹ، خڀء خڀ ع٬ يف و٩ود ظٽدؼٳ وظ١دٴ خعبهىي ڄه

ؤـٿ بقبدق وي٬ڃ خ خؼبځٿ، ڄه لػ خڀىدجٿ خڀٹدوىوص وخؼبادظص، ٬رب ظى٫ خڀلدض وربد وزبٵٳ خڀىدص، و ڄه لػ ظ٭ خڀىدجٿ خؼبديص وخڀسص وخڀعٹىص خڀيت دل ظٿ ز٭ بذل ڄعىي خڀع٥ځ٭دض وخڀدودض، وىد وؤن زيود ل٩ط يف خووص خونش، ڄه وپ خظٵدٸص خؼبربڄص ڄ٫ خربدي خوويب، زى٫٠ ڄعٹڂ ٵ ظإٿ خڀعدوص خڀٹدوىوص خؼبى٩مص ڀځفمد٬دض خحملځص خڀيت ظ٭عربد

.خڀوپ خوزص خڀىىخش خڀځسص ڀٽٿ ظىمص و٬ځ و٭عٹ ؤن خڀىٸط ٸ لدن ؼبخـ٭ص مب٣ خٸعخ٪ خغبدرل

خڀ ؤؼسعط خڀعفزص، وٸ وسهىد بذل ڀٻ يف ؤټؽ ڄه ڄىدسص، ؤو مب٣

72

ن دحل ڀ٥س٭ص ووىص ؾبعم٭ىد خؼبٱيب، وڀه يبٽىىد ؤزخ ڄه بٴخ ؤځسص وخ٠مص وڄعفدوص هتعڃ زعزن خڀإن خحملځ، وربدر ٬ځ ٬ى

.هندص ڄش خوعخهبدټڀٻ كبػ خغبٽىڄص ٬ځ ٠وش خخ٪ ز٥ق خؼبؽدٶ خعبمد٬

ؤڄدڂ ؾبځىد خؼبىٸ ڄه ؤـٿ ربى وڄخـ٭ع، وظٽٵ ڄ٫ ؾبمى٬ص ڄه خؼبعفخض خڀى٤ىص وخڀوڀص، خڀيت ظ٭ٴهد زيود، ودص وؤو ى٥ى

٬ځ ؾبمى٬ص ڄه خڀىىخٸ ؤؼسعط خؼبمدص خحملځص ؤهند ؤسمط سبؽٿ ٬دجٹد لٹٹد ؤڄدڂ خؼبىعىسن خؼبٽځٵن زعزن خڀإن خحملځ، وىد و ؤن خڀځٹدءخض خڀى٤ىص وخعبهىص لىپ خعبمد٬دض خحملځص، وخڀيت مت ظى٩ڃ بلخد يف خسى٪ خڀٵد٢ دبىص ٤ىفص، ظ ٬ىهد ٬ش ظىدض

ز ڀىخظٽڃ خڀىص ؤن ظإود ز٭ن خ٬عسد ڀع٥ى وظىٹك .ڄٹع١دض خ خؼبؽدٶ خؽبدڂ ڀعفزعىد خڀيبٹخ٤ص

خڀ خڀج، ظخه خغبٽىڄص ٬ځ ربن ڄ٭پ خڀعىمص زسيود ڄه وپ خجملدڀ خعبهىص خڀيت ظ٭عربد خ٤د خور غبٿ ټؽن ڄه خٽدض

خٸعديص وخـعمد٬ص وخڀؽٹدٴص وند، ب ؤن ڄد خوعسدىد ؤن ڄد ظخپ ظ٭ٲ ٭ىزدض ټؽنش –خڀيت ظٽٿ ؤد خڀڄټص-خعبهص

يف فبدص خوعددهتد، ودل ربٹٷ ز٭ خڄدپ خڀيت ټدوط وڄد ظخپ ڄ٭ٹىيش ٬ځهد وخؼبعمؽځص ؤدد يف خڀٹ١دء ٬ځ خڀٵىخٶ خعبهىص وربٹٷ

ظى٫ ٬ديپ ڀٵ خڀٱٿ وظى٣ خؼبٹدوض، ووعدءپ يف خ خ٤د ٬ه خسدذ خغبٹٹص خڀٽدڄىص وخء ٬ڂ ظٵ٭ٿ يو ي خؼباص خڀيت

خبسا :" خ٬عربد دلر خعبڀص وي خهلل يف بلي و٥س . خوعه ټڂ دلر خعبڀص"إعخشاحضب ونظ رلشد ببء إداس

ويف وٵ خڀدٶ وعدءپ ٬ه خسدذ خڀٽدڄىص وخء ٬ڂ و خڀىى خڀع٥سٹص خػبدص هبد؟

ټمد وعدجٿ ؤ١د ٿ مت ڄىمهد خڀىدجٿ خؼبديص وخڀسص خڀٽٵځص زعف ڄهدڄهد ٬ځ ؤ خڀىخٸ٫؟

و ٵىظىد خڀعدئپ ؤ١د٬ه ڄي ربٹٷ خؼبخټ خعبهىص ڀعؽمد خخٲ خؼب٥ش ؽبد؟

،خڀ خڀجويف ب٤د بزخود ڀس٭ خڀځسدض خڀيت ظىذ ٬مٿ خعبمد٬دض

خحملځص واټ ٬ځ ؤن ؾبدڀ خڀ٭مدض وخٸدڀڃ ظ٭دين ټڀٻ ڄه ٬ش ٭ىزدض وبټخدض ؤنبهد ٸځص خڄٽدودض خؼبديص وخؼبىخي خڀسص

خؼبا٤ش، و٬مىڄص خوعد ومى٠، ب٠دٴص خذل ؼٹٿ خڀىدص ٬ځ لدذ خؼبىخټسص خؼبىىيش وظ٭ٹ ڄد٤ خغبىپ ٬ځ خڀٹو، و٬ڂ

خىدي ټدٴص خڀلدض ڀج خجملځ ودص ڄد ع٭ځٷ زى٫٠ وظىٵ .خؼبخوص وند ڄه خؼبهدڂ خوي خڀيت دل ظىټٿ ڀ ز٭

وڄه مث ٴةوىد و٭عٹ ؤن يو ؾبدڀ خڀ٭مدض وخٸدڀڃ يف ؾبدض خڀعىمص ن وخ٠ك زسر ظ١دذ وظخوٿ خوعددهتد ڄ٫ ظځٻ

خؼبمىىلص جملدڀ خعبمد٬دض وخعبهدض، ڀڀٻ وعدءپ ٬ه ڄي ـوي بٸخ خڀڄټص ٬ځ ڄعىي خڀ٭مدض وخٸدڀڃ؟ وٿ ىدٺ ظٵٽن

يف بڀٱدجهد ڄؽ وخټعٵدء هبد ټىلخض فبټش؟ بن ٬ڂ ټٵدص خؼبىخي خؼبدڀص ڀي ـبعځٳ ؤىدٲ خعبمد٬دض

خحملځص ؤيي خذل ظٹځ ؤيوخد خڀعىمىص وؿبويص ظزند خعخظف، وزدڀعدرل ٴةن ي خؽبأض ڄد خڀط ظحه ربط و٤إش ٬ش

بوعض بن ٬ځ ڄعىي ٠٭ٳ خڀسىدض خٸعديص ؤو ٬ځ ڄعىي وظسځٯ خڄص وهتد زدعبمد٬دض خڀٹوص . خڀعىخن زن ي خعبمد٬دض

خڀيت ظٽدي ظى٭ڂ هبد خڀ٥ٶ وخؼبادض خڀمص وخڀع٭ځمص وند ڄه .خڀسىدض خدص

وڀڀٻ و٭عٹ ؤو ځڂ، زدؼبىخخش ڄ٫ ڄىك خوعددض خذل خعبمد٬دض خؼبټىش، ظ٬مهد زدڀىدجٿ خؼبدڀص خڀ١وص زد٬عسدد

.خؼب٭د خد خڀ يبٽه زىخ٥ع ٸد يـص خغبٽڃ خحملځ ويف خ خ٤د وٹعق خڀٴ٫ ڄه لص خعبمد٬دض خحملځص ڄه

٬ځ خٸٿ ٬ى 40%خڀ١سص ٬ځ خڀٹمص خؼب١دٴص يف لوي ، وخ٬عمدي ڄ٭دن ڄى٠ى٬ص يف خڀعى٫ ظإو ز٭ن خ٬عسد 30%

خعبمد٬دض خڀيت دل ظٶ ز٭ بذل خڀعىمص خؼبىىيش، ب٠دٴص بذل ظس٣ خـخءخض خؼب٥ص خؼبع٭ځٹص ز٥ځر خڀٹو ڄه ىوٶ خڀعفه

خعبمد٬، وبڀٱدء خڀٵىخج خؼبعظسص ٬ىهد وخڀيت ظعىٲ ڄدڀص ز٭ ټمد و٬ى بذل بهبدي لځىپ ڄىدسص . خعبمد٬دض خض خؼبىخي خحملويش

1500ټٵځص زعٹځ ٬ي خعبمد٬دض خڀيت عفدو ٬يد لدڀد ولش، و٩خ ؼبد عسر ٴ خ خڀ٭ي خؼبهڃ ڄه ظٵعط خ٬عمديخض

.خؼبٹڄص ؽبي خعبمد٬دض خڀ خڀج،

بخ ټدن ظ٬ڃ خڀڄټص يب لعمد ٬رب بق خڀىى و٠س٣ خوعددض وظ٭ خڀىدجٿ خؼبدڀص ٴةن ي خؼبد٬ ڀه ظ٭٥ ټدٴص وعدجفهد ڄد دل عڃ خعمدڂ زدڀىدجٿ خڀسص خڀيت ظ٭عرب خحملٺ خغبٹٹ

73

ڀٽٿ ٬مځص ظىمىص، ىخء ڄه خڀىدلص خڀٽمص ؤو خڀٽٵص وظإځهد ٬ه ٤ٷ خڀعٽىه خد وخڀعٽىه خؼبعم، وب٬ديش ظى٭هد زن

وزي بزخود نبص خؼبىخي . خعبمد٬دض ڀځعىٵٳ ڄه لفڃ وٵٹدهتدخڀسص خحملځص واټ ٬ځ ؤن ظس٭ص خڀى٨ٵص خحملځص ڀىٵ خڀٹىخ٬ خؼبى٩مص

ڀځى٨ٵص خڀ٭مىڄص ؤزدوط ٬ه ٬ش ـىخور ځسص، وڀٻ خـ٫ يف خ٬عٹديود زدد بذل خوعٲ وخٸ٫ ټٿ ڄه خڀى٨ٵعن خؼبټىظن، وظعفځ ؤڃ ي خڀځسدض يف ٬ڂ ظى٩ڃ خڀى٨ٵص خعبمد٬ص ز٥ٹص ظ١مه خغبټص وخعٵديش ڄه صب٫ خهبدزدض خڀيت ـدء هبد ٸدوىن خڀى٨ٵص خڀ٭مىڄص، ټمد يبٽه ڀىد ؤن وٱٵٿ ؤنبص ظٽىه خؼبىعىسن

خحملځن لىت عىن ؽبڃ خڀٹدڂ زدؼبهدڂ خؼبځٹدش ٬ځ ٬دظٹهڃ زٽٿ خڀٵ٭دڀص .وخؼبيويص خؼب٥ځىزعن خڀ خڀج،

٬ځ خؼبعىي خڄين و دبفهىيخض وخش خڀخوځص ٴمد ع٭ځٷ زدعمدڄهد خؼبعىخٿ زعىٴن خڄه وخڀ٥مإوىص ب ؤو يف خغبٹٹص ظسٹ ي

خعبهىي ن ټدٴص يف خڀىٸط خڀخه ؤڄدڂ ظىدڄ ٨دش خـخڂ زٽٿ ٫ وخظد٪ يخجظ زدؼبن وخڀٹي ٬ځ ل ىخء، ڀڀٻ و٬ى خذل ظسين دص خعسدٸص ڀځم ڄه ي خڀ٩دش ٬ځ خ خػب٥ص خؼب٭عمش

. يف ڄىخـهص خدذ وخڀيت ه خعبم٫ زىفد٬عهدؤڄد خبى خڀ ظټ خيخ ٴةوىد ول٧ مىص خؼبټ يف خزبدي

خڀٹخخض زٽٿ دن ڀعسٹ ځ٥ص خيخخض خڀعخزص ـ ٠٭ٵص يف دڀسص خلدن، وڄد خڄ ظ٭ٹخ ى دذ ظى وخ٠ك وڄخٸسص

. مشىڀص ق خ خڀى٩دڂ خڀ ؤ٠م ڄعفدوخ يف و٠٭ خغبدرلب٠دٴص بذل ټىن خ٤د خڀٹدوىين خؼبى٩ڃ ؽبخ خجملدپ عم زدڀععط و خڀعٹديڂ حبػ ؤسك د خڀع٥ى خڀ ظ٭ٴ زيود ٬ځ ٭

خڀڄټص وربدض خڀ٭ىؼبص وخڀعىمص، وخ ڄد ؤټي دلر خعبڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي وي خهلل يف خػب٥دذ خڀ وـه بذل خؼبدټن

لػ ٸدپ 2006 يـىرب 12يف خؼبځعٹ خڀى٤ين ڀځفمد٬دض خحملځص ىڂ ويهب ك حمذيب يف رلبل حشعخ انظبو اناليشكض فئ :" ـڀع

عظم بلظب، يب مل ذػ إطالط ظبو اجلهبث، وببء ألطبة صهىت يخضبغت، واػخبد انخذبري غري ادلخشكض نهشأ احمله، نزا

ؼخرب أ لذ آ األوا نهؼم ػه حغشغ يغهغم انالمتشكض اإلداس، وحىعغ طالحبح ببػخببس الصيت ضشوست دلىاكبت اجلهىت

.خوعه ټڂ دلر خعبڀص" ادلىعؼت

ىىخض، ب ؤوىد 3وڀٹ ڄ ٬ځ خ خػب٥دذ خڀدڄ ڄد ٹدذ ڀخڀٻ وعدءپ ٬ه . وڄ٫ ڀٻ ڀىد دل و ؤ بق يف خ خڀإن

ؤسدذ خ خڀعإو ڄٹعلن يف وٵ خڀىٸط ٠وش بخٺ خڀربؼبدن يف ؤ بق هڃ ؾبدپ خڀظټ خيخ ٬ى خٸعد ٬ځ ظى٩م

.زىخ٥ص خؼبخڃ ظٽد ڀو خڀربؼبدن خؼبعمؽٿ ؤدد يف خڀع٫وخو٥ٸد فبد سٷ و٭عٹ خن ظ٥ى و٩دڂ خڀسبټ ٹع١ ڄٹدزص وبلد ٬مٹد ٬ځ ٬ش ڄعىدض ؤنبهد، ب٬ديش خڀى٩ يف خ٤د

خؼباديت وخڀعى٩م يخش خڀوڀص زعٹىص خ خڀى٩دڂ ڄه لػ بق خؽبدټٿ خيخص وظ٬ڃ خؼبدحل خڀفبټش زعى٫ خڀځ٥دض

زىهد وزن خيخش خؼبټص زٽٿ اځهد ن ظٽىن ؿبدوخ ٴ٭ځد زةڃ ڄدحل خڀوڀص يخوٿ خڀى٥دٶ خڀ ظخوپ ٴهد ود٤هد، وظو خؼبدحل

خڀفبټش زدڀٽٵدءخض خڀسص خڀ١وص، خڀء خڀ عىـر و٫٠ دص ٬دڄص ٬ديش ظى٫ خؼبىخي خڀسص زن خيخش خؼبټص وخؼبدحل خػبدـص، ٬وش ٬ځ ڄىك خؼبىخي خؼبدڀص وٴٷ ڄى٥ٷ ظزن إو ز٭ن خ٬عسد خغبٹٹص خڀعخزص، وزعزن ڄدرل ڄسين ٬ځ ؤد خڀىعدجؿ، وظس٣ ڄد٤ خؼبخوص وظ٭هد و٠مدن ڄووص خؼبخٸسص خؼبدڀص وي٬ڃ ٵدٴعهد ڄه وپ مشىڀص خ٬عمديخض وخوٵعدق ٬ځ خعبمد٬دض خحملځص وخجملعم٫

.خؼبين .وٽخ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف

:اخخظبص جلت انفالحت وانشؤو االلخظبدت

.وخڀڂ ٬ځ ؤٲ خؼبځن زدڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ وخڀش ،خڀ خڀج خحملعڂ

،خڀخض وخڀديش خڀىخء خحملعڄىن ،ڄيت وڄج خؼبعده خحملعڄن

ٴين ؤن ؤظىدوپ خڀٽځمص زدڃ خڀٵٷ خغبټ، دبىدسص ڄىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص، خڀيت ظوٿ يف خوعد عبىص خڀٵلص وخڀاون

، 2010خٸعديص دبفځ خؼبعده زڃ خڀٹدوىن خؼبدرل ڀىص ٬ ٬ځ ؤو٩دټڃ ڄىٸٵىد ڄه ٴځٵص وڄ١دڄن ڄد٫ ي خؼبخودض خڀٹ٥د٬ص، وؼبىدٸص خز٭دي خڀىى خٸعديص ؼب٭٥دهتد

وٴ٠دهتد خڀٸمص خو٥ٸد ڄه ټىن ؤٸدڂ وخڀعخڄدض خڀٹدوىن خؼبدرل

74

خحملٻ خغبٹٹ وعسد ڄظٽخض وظىـهدض خڀدص خغبٽىڄص، وٸسٿ ڀٻ ؤعىڃ ي خڀٵص، ل خڀىد٢ خؼبځٽ خڀخجڃ وخؼبعم

وخؼبع٭ي خز٭دي خجملدڀص، خڀ ڄٽه ڄه ربٻ ټٿ يوخڀر خڀوڀص، وڄادهتد، وبوىد واټ عبڀع ذبىود وخءي خبى خػب٥ىخض خڀيت عس٭هد يف ظىدڃ ظدڂ ڄ٫ ٭س خڀىيف، خبى ٸ١ص ولظىد خڀى٤ىص، ټمد وؽمه دخض ـڀع خؼبخوص خبى خڀ٭ددل خڀٹو ٴدڀدخض

خڀعدىبص عبڀع وي خهلل ڀٽٿ ڄه ؤوٵٽى وبڄځٿ وند ڄه خؼبىد٤ٷ خڀٹوص وخعبسځص يف خڀمدپ ټمد زدعبىىذ، ڄد ب بدش ٸىص

ڀځمٽىڄص وخلخذ وټٿ خڀٹىي خغبص ڀٽٵص ذب دص خڀٹذ .خڀيت ڄد ٴعث ٬ى بڀهد ـڀع لٵ٩ خهلل

،خڀخض وخڀديش خؼبعدون خحملعڄىنبن خعمدڂ خڀٵٷ خغبټ زٽٿ خڀٹ٥د٬دض خڀيت ظىؾ ٠مه

ي ز ي خڀٹ٥د٬دض ٦خوعد ي خڀځفىص ـ٫ زدد بذل ڄد ظكڀي خڀؤ خڀ٭دڂ خڀى٤ين ڄه ؤنبص ټربي و٩خ و٭ٽددهتد خهبدزص

.٬ځ خؼبعىي خٸعدي وخـعمد٬ وخڀعىمى وخڀسحٴسدڀىسص ڀٹ٥د٪ خڀٵلص وخڀ خڀسم ٴةن خؼبى٩ى خغبټ ٭عرب ؤن خ خڀٹ٥د٪ خغبى دل ىٳ ٬ځ ڄعىي خ٬عمديخض

خؼبىيش ڀ، حبٽڃ ؤو خٴ٭ص ؤدص ڀٸ٪ خٸعدي وخڀعىمى خڀٱخج وخعٹخ خـعمد٬، وو٭عٹ ؤن خعٹپخڀ اڄه

خڀٴ٫ ڄه خ٬عمديخهتد ڀعمىٿ خؼبى٣٥ خو١، وبيخـهد ٠مه خڀٹ٥د٬دض خڀيت ظخه ٬ځهد خغبٽىڄص ڀځٴ٫ ڄه ڄ٭پ خڀىمى، ٭٥ بدخض ٸىص ٬ديش خ٬عسد ڀځٵلص زسيود، وڀه عإظ ڀٻ ب

زدوعٹدپ ڄه خڀٵلص خڀعٹځص بذل خڀٵلص خڀ٭ص، يون خڀعىدپ ٬ه خڀٹو، وي٬دڄص خجملعم٫ خٸعديخڀٵلص خڀ٭دجځص، خڀيت عسٹ ؤد

خڀٹو خؼبعٹ، ڄ٫ ظى٫ ڄدلدض خخ٠ خؼبٹص وخعمدڂ خـخءخض وىد وؽمه –زدڀٹ خڀٱن وخؼبعى٣ ٬ځ خػبى

خڀ خزبظ خڀىخش خڀىص زدڀٴ٫ ڄه خڀع٭ى يف خؼبىمص خؼبىص - زدڀىسص ڀځٵلن خڀٱد%100 و %80ڀځٹ زدڀعىٹ٣ زىسص

وظٽؽٳ خوعدؾ يف خؼبىد٤ٷ خڀسىص وربن خؼبخ٬، ووځٷ ؤو٥ص ظع٭ځٷ زدؼبخ٬ وبو٭د خعبم٭دض خػبدص، ټدڀع٭دوودض وخعبم٭دض

خؼبعىص بڄد يف خوعدؾ خغبىخين ؤو خڀىسديت، ټمد و٥ځر بء خنبص ڀځسمػ خڀ٭ځم خؼبىـ ڀځٵلص يءخ ڀٽٿ خع٭مدپ ن ځڃ ڀظبش

وخيوص وخؼبسخض وخؼبىخي خڀٽمدوص ػب٥ىهتد ٬ځ خودن وخغبىخن .وخڀىسدض وڄد ٸ ظسس ڄه ظځىغ ڀځمدء وخؽبىخء

ووعمىن ؤن ٽىن خؼبى٣٥ خو١ ڄى٥ځٹد ڀځٴ٫ ڄه ؤيخء خڀٵلص، وخوٽسدذ ٬ځ لٿ ـبعځٳ خٽدض خڀيت ٭دين ڄىهد خڀٹ٥د٪

خڀٵل ټمٽٿ خڀ٭ٹد خؼبعمؽٿ يف ظ٭ٹ خؼبد٤ خيخص خؼبع٭ځٹص زدڀى٬دء خڀ٭ٹد خڀعدز٫ خ٠ خعبمى٪ وخڀٽ وخلسد وخڄٺ

خعبهىي زن زع١دٴخؼبىوص وڀه عإظ لٿ ټٿ ظځٻ خٽدض ب . وخڀعخزصخيخصخؼبعوځن ڄه خڀځ٥دض

بن ٬دؼبىد خڀٹو ٭دين ڄه خوعض زىىص، وڄدټٿ ڄڄىص ذب٭ٿ ڄى ڄ٭ٹد وسسد جد ؤڄدڂ ربٹٷ خڀعىمص خڀدڄځص زسيود، وټىد وإڄٿ

ؤن ع١مه خؼبو٪ بـخءخض ظدڃ يف ربن خڀ٩وٲ خؼبديص ڀودن خڀٹو خڀ ظٽٿ خڀٵلص ڄىي ٬ خڀىل، وخڀ

ؤسك ٭ زسر ڄىخڃ خعبٵدٲ خؼبعٽش، ؤو خڀٵ١دودض خعبدٴص، .هتمد و٬ڀص يخجمص

بن ظ٥ى وظإٿ ٸ٥د٪ خڀ خڀسم زدض ؤڄخ ؿبعىڄد ووفٿ زدظدق خعخظفص خعبش وخڀيت ظٵ١ٿ ـڀص خؼبځٻ لٵ٩ خهلل

وظؤ لٵٿ خڀعىٸ٫ ٬ځ ڄ١دڄىهد ي خڀىص، وټٿ ڄد وعمىدي ى خخ٪ يف ظٵ٭ځهد، وىد وكبه وفٿ خڀعخـ٫ ٬ځ ڄعىي

خڀىى٪ وخڀٽڃ يف ڄىخيود خڀمٽص دبد ڀ ڄه ظإؼن ځيب ٬ځ ٬ي ټسن ڄه خڀٵه وڄ٭دڄٿ خؼبىعفدض خڀمٽص، ؤ٠م ڄه خڀ١و ب٥٬دء خنبص ڀع٥سٷ خڀعخزن خػبدص ز٭ٹځىص خڀ ڄه هتث ڀځمد وب٬ديش

خڀعىخن خڀسىڀىـ وظٹىن ٬مځدض خڀ وبق وذبه خؼبىخوث وټڀٻ بق خؼبخټر وخڀٵه، ټمد و٥ځر بخٺ ټٿ خڀٵد٬ځن يف

، ټمد و٥دڀر زةلخغ ىوٶ ظىمص "دڀىظ "بعخظفصب٬خي ؤټؽ زعإٿ ٸىخذ خڀ خڀعٹځ، وي٬ڃ وخعمدڂخڀ خڀسم

ڄخټر خڀ خڀدلځ وبوخؾ ڄووص خڀ خڀسم وؼبد بلدڀعهد ...٬ځ خڀربؼبدن يف خڀٹر خڀ٭دـٿ

،خڀ خڀج٪ خؼبدي وخڀٱدزدض وؿبدزص خڀعم ٸ٥د٬د لىد زد٬عسدي خ٭عرب ٸ٣

ٸد٤ش ظٹٿ ؤنبص ٬ه خڀ٬دڄص خڀيت ځ٭سهد ٸ٥د٪ خڀٵلص، وڄو ڄه وخڀعىمى وخغبٵد٦ وخـعمد٬ خٸعديخؼبخوٿ خڀجص ڀٸ٪

٬ځ خڀسحص خڀيت ؤسمط يف و٫٠ ڄٹځٷ ؼبد ؽبد ڄه خو٭ٽددض ځسص ٬ځ خغبد٠ وخؼبعٹسٿ خڀسح ڀځمٱذ، وزدڀعدرل ٴةن خجملدپ خڀٱدزى

75

زسيود ڃ يوي خٽىڀىـ يف ؿبدزص خڀعم، ٭ٲ ظخـ٭د ٬ځ ڄعىي خڀعىى٪ خڀسىڀىـ وظٵدٸمد ڀ٩دش خڀعم زسر خڀ٬ ن

خؼبى٩ڃ وخڀ٥ځر خؼبعخ ٬ځ ل٥ر خڀعٴحص، وڄه خ خؼبى٥ځٷ ٴةوىد وؽمه خجملهىيخض خؼبسوڀص ڀځىهى هبخ خڀٹ٥د٪ وب٥٬دج ڄد عمٷ ڄه

.خڀ٭ىدصټمد و٬ى بذل ٠وش بٸخ دص وخ٠مص يف ؾبدپ خڀسمػ

خڀ٭ځم وخڀٱدزى وظىٴن خؼبىخي خڀسص خڀٽدٴص ٬ځ خڀٹدڂ زىخـسدهتد يف ضبدص خؼبځٻ خڀٱدزى، وبخٺ خڀٽدن يف ڀٻ ٬رب خلبخ٤هڃ يف

صب٭دض ظا٤د خؼبىوزص خڀدڄص ڀځمدي وخڀٱدزدض ، وظى٬عهڃ دبي ؤنبص خڀٱدزدض ټٵ١دء وڄعىٵ ڀځدټىص وزود خٽىڀىـ، وو٬ى

ټڀٻ بذل بلدء خجملدڀ خٸځمص ڀځٱدزدض ٬رب صب٫ خڀعخذ خڀى٤ين خڀٱدزى، وخڀ٭مٿ ٬ځ ظ٫ ٬مځدض ربٵ٧ خؼبځٻ خڀٱدزى ڄ٫ ڄخ٬دش

. ڀدټىص خجملدپ خڀٱدزىوخـعمد٬ص خٸعديصخڀ٩وٲ ،خڀ خڀج

خٸعديبن ٸ٥د٪ خڀدلص ٭عرب ڄه زن خڀٹ٥د٬دض خؼبىعفص يف خڀى٤ين، ڀٽىو ځ٭ر يوخ جد يف ظىٴن ڄىدر خڀٱٿ، وربٻ

يىدڄص خٸعدي خڀى٤ين، وب وؽمه ؾبهىيخض خڀىخش ڄه وپ خڀربخڄؿ وخڀخڄعن بذل ظإٿ ودجٿ 2020 و 2010خؼب٥ش يف ئيت

خو٭د خڀدل ڄ٫ خڀعإټ ٬ځ ٠وش ٸد ڄاخض وظىٸ٭دض ي خڀئص ٬ځ ؤ وخٸ٭ص وٸدزځص ڀځعمٹٷ، ټمد وؽمه ؤ١د

خجملهىيخض خڀخڄص ڀعٵ٭ٿ خڀعى٩ڃ خؼباديت ٬رب ٬ٹ خټص زن خڀٹ٥د٬ن خڀ٭دڂ وخػبد وظ٭ يو خجملدڀ خعبهىص ڀځدلص وظإٿ

خؼبدحل خػبدـص ڀځىخش لىت ظٽىن ٸديش ٬ځ ڄىخټسص وظعس٫ ؤخٴهد، .وو٥دڀر زةودء ؿب٥دض دلص هتعڃ زدد زدڀدلص خڀخوځص٬ٴ ؤڄد خبى خڀىد٬ص خڀعٹځص ، ٴةوىد وفٿ خڀعٹڂ خڀ

٬عمديخض خؼبىص ڀ زڃ خڀىص خؼبدڀص خ خڀٹ٥د٪ ووؽمه خظٵد٪ خوخ ڄا ٬ځ قبدق وڄخٸص خڀربخڄؿ ./. 84 حبىخرل 2010

خڀيت ظظٽ ٬ځ 2015 زئص ڀڀعخڂخؼبٹعلص ڄه ٤ٲ ټعدزص خڀوڀص ظ٭سحص ټٿ خڀټدء وخڀٵد٬ځن قبد خوخ خؼبربؾبص ؽبد و٠مدن

خعمخعهد يف ٽځص ڄعمش وـش، وي٬ڃ خؼبٹدوض خڀٱنش وخؼبعى٥ص وي٬ڃ خڀىد٪ خڀعٹځن خڀٵخيي زدڀى٣ خعبسځ وخڀٹو

وخغب١ ٬رب ي٬ڃ ڄخوځهڃ وربن ڄعىي ٬هڃ وو٫٠ زودڄؿ

ڀعٵديش ڄه خڀعٱ٥ص خڀمص وظس٣ خؼبد٤ ؽبڃ ڀعٵديشظاځهڃ .ڄه خڀٹو خڀسىٽص ڀعمىٿ ڄد٭هڃ خڀٱنش

بن ٸ٥د٪ خڀ٥دٸص وخؼب٭دين ى ڄه خڀٹ٥د٬دض خؼبىعفص زسيود، ووىڀ بعخظفصيف خڀٵٷ خغبټ خنبص خڀيت عمٹهد يف خڀععس٫، ووؽمه

خڀ٥دٸص وخؼب٭دين وخؼبعمؽځص يف ٠مدن خڀعوي زدڀ٥دٸص وظىٴند زإٸٿ ظٽځٵص ، وظىى٫ ؤٽدپ وڄدي خڀ٥دٸص، وظٵ٭ٿ خڀسمػ وخڀعىٹر خؼب٭ين

وخڀىٵ٥، وظ٭ خڀڄص وڄخٸسص خڀعٹىص ڀځمىأض خڀ٥دٸص وخؼب٭وص، .زد٠دٴص بذل خحملدٴ٩ص ٬ځ خڀسحص وخحمل٣ خڀسح

وخبى خؼبى٣٥ خڀى٤ين ڀځعى٣ خعبىڀىـ ، ٴةوىد وؽمه و٫٠ زىص ربعص ـىڀىـص ظجڃ وى٬ص خڀعټسص خعبىڀىـص ڀځمٱذ، فبد

يف ڄديه ڄع٭يش ب٠دٴص بذل و٫٠ وخج٣ ڀعؽمدٽٿ لدٴخ ـىڀىـص، ظٱ٥ ؾبمى٪ خڀعخذ خڀى٤ين، ووخج٣ ـىٴدجص

وـىټمدجص زدؼبىد٤ٷ خض ڄاض ڄ٭وص وزعوڀص ووؽمه ټٿ .خـخءخض خؼبعىش ڀځمٵد٦ ٬ځ خڀعخغ خعبىڀىـ

ؤڄد زدڀىسص ڀځدص خڀ٥دٸص خعبش خڀيت خلب٤ط ٴهد زيود ، ٴةوىد وىىي زدجملهىيخض خؼبسوڀص ڄه ٸسٿ خؼبد٫ خڀٽربي خڀيت عىف ٬ځ

ڄعىي خڀ٥دٸدض خؼبعفيش وخڀيت عدڃ يف خڀعمٽڃ يف خڀ٥دٸص، وىد وزيود ظو دبدي ٤س٭ص ڀځ٥دٸص ىخء خڀمص ؤو خڀوبص

.وننبد 2007وخبى زودڄؿ خڀٽهزص خڀمىڀص خڀ ليض ىص

ټٹٳ ڄين ڀع٭مم، ٴم٫ خٳ دل وبعڂ خ خڀٹٳ خڀڄين، ٴدڀ٭ ڄه خعبمد٬دض خڀٹوص ظعىس٣ يف ٬ش ڄدټٿ يف خ خجملدپ، ووځعم خڀىٸىٲ ٬ځهد ولځهد لىت ٽىن ىدٺ لٳ وظٹن يف لٷ دټىص دظ خعبمد٬دض، ن ظ٭مڃ خڀ٥دٸص ٽىن ڀ وٸ٫ بهبديب

وخڀؽٹديف ڀځدټىص خڀٹوص، ټمد وخٸعدي خـعمد٬٬ځ خؼبعىي و٬ى بذل ظٹر ؤڄدټه خڀع٭سحص ڀځس٥دٸدض خػبدص زدڀٽهزص خڀٹوص ڄه

.خڀٽدن زدعبمد٬دض وخڀوخوؤڂ خبى ٸ٥د٪ خڀعفدش خػبدـص خڀ ٭عرب ٸ٥د٬د لدد

وڄهمد ، ٴمه خڀىدلص خعخظفص ٴٹ ؤسك خؼبٱذ عىٴ ٬ځ خؼبعىى٬ص ز٭ ظىٸ٫ خڀ٭ ڄه خڀ٭هىي وخؼبىخؼٷ خوعدخضخڀ٭ ڄه خڀوڀص يف ؾبدپ خڀعسديپ خغب، فبد ع٬ ڄىخټسص خٸعديص وخظٵدٸدض

.وخـعمد٬ص، ٬ه ٬ځ ڄعىي خؼبدرل ؤو خعبسدج ؤو خڀٹدوىين

76

ووفٿ زةهبدزص ټسنش خـخءخض خڀعفدص خڀعممص خبى ضبدص خوعدؾ خڀى٤ين ڄه خؼبىدٴص ن خؼبو٬ص وظٹىص و٩دڂ خغبٽدص

وظس٣ ڄد٤ خڀعفدش ڀعؽمدخڀعفدص زعىٴن خؼبىدن خؼبجڃ .خػبدـص زع٭مڃ خڀعسديپ خڀٽعوين ڀځىؼدجٷ خڀعفدص

، ٴةوىد وعمىن ب٬ديش خڀى٩ يف خٸعديصوخبى خڀزځىڄدص زدڀٵدخض وخڀٹىځدض خؼبٱزص وخٸعدينخؼبځمٹن خڀعفدن

زدػبدؾ، ويٴ٭هڃ بذل خڀسمػ ٬ه ڄ٭د وؤىخٶ ذبدص زعىٷ ڄ٫ خڀىخش ڀځع٭ٳ زسيود ذبدد وخٸعديد ، ټمد كبػ ٬ځ خڀعىٷ ڄ٫

خڀٹ٥د٪ خػبد وبخټ يف ټٿ ڄد ڀ ٬ٸص زدڀعفدش خػبدـص ڄه خڀخټص ڀځعسديپ خغب خڀيت خظٵدٸدضخظٵدٸدض ، وو٬ى ؤ١د بذل ظٹڃ

.خلب٤ط ٴهد زيود ؤڄد خبى ٸ٥د٪ خڀعفدش وخڀىد٬ص وخڀعٽىىڀىـدض خغبؽص ٴهخ

، ٴدڀعىمص خٸعديخڀٹ٥د٪ ٽٿ ؿبىخ جد يف ٬مځص ظإٿ ؽبد ٬ٸص ڄسدش زدڀعىمص خڀسص ولىت وعمٽه ڄه ڄدش خٸعديص

خڀ٭دؼب وڄىخټسص ٸىخ٬ خؼبى٩مص خٸعديخؼبعفخض خڀىدصبص ٬ه خوٵعدق خڀ٭دؼبص ڀځعفدش وڄٹع١دض خظٵدٸدض خڀعسديپ خغب خڀيت ٭عرب خؼبٱذ

٤ٲ ٴهد ٴز ڄه ظعس٫ ڄعفخض خڀٹ٥د٪ ، لػ وفٿ خؼبسديخض خڀيت خزبهتد خڀىخش ػبځٷ ؤ٠ص ڄجمص ڀعمٹٷ بٸ٪ ـ

خڀى٤ين ومد ڄه وپ ظٵ٭ٿ ڄٹع١دض خعخظفص ڀٸعديخڀىد٬ص خعبش خؼبظس٥ص زع٥ى خؼبهه خعبش يف زيود ټعمىٿ

خػبڄدض وي٬ڃ خڀٵو٪ خڀىد٬ص خض خؼباض خڀىخ٬ش، ٬وش ٬ځ ڀٻ و٬ى خڀىخش بذل زپ خؼب ڄه خعبهىي ڀعإٿ ديخظىد ڀعفدو

ظخ٬دض خڄص خؼبدڀص خڀ٭دؼبص زسر ټؽش خڀىخيخض وظٴٷ خڀځ٫ خؼبىىٵ١ص خڀؽمه ڀځىٶ (خڀىص )خؼبهزص وو خؼبىعىـدض خىص

خڀى٤ىص يف لن ظٹځط ٴ خڀٹش خڀعىدٴص ڀځمىعىؾ خعهټصخؼبٱيب زسر ؿبويص خڀىٶ خحملځ وخظٵد٪ خشبدن، ڄاټه ٬ځ

زٽٿ ٬ديپ ٬ځ ـبعځٳ ڄىد٤ٷ وـهدض خؼبمځٽص خعؽمدظى٫ .خڀٵص

خڀ خڀج خبى ڄىٸٵىد ڄه خؼبخودض خڀٹ٥د٬ص زڃ خڀىص خؼبدڀص

خٸعديص، وخڀيت ظوٿ يف خوعد عبىص خڀٵلص وخڀاون 2010 . ڄىٸٵىد ڄه خڀٹدوىن خؼبدرل زڄعٴ يبٽه ب ؤن ٽىن ڄع٥دزٹد ڄ٫

.وخڀڂ ٬ځٽڃ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف

:اخخظبص جلت انخؼهى وانشؤو انزمبفت واالصخبػت

.زڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ ،خڀ خڀج ،خڀديش خڀىخء

،ؤوىخيت خؼبعدخض ، بوىخين خؼبعدهٶ خڀعفم٫ خڀى٤ين ڀلخ ٴين ؤن ؤظىدوپ خڀٽځمص زدڃ ٴ

ؼبىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص خؼبـص يف ب٤د عبىص خڀع٭ځڃ وخڀاون ڀٽىوىد،2010خڀؽٹدٴص و خـعمد٬ص زڃ ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ڀىص

ٽٿ ؤل لػ ؤو خـعمد٬و٭٥ زدڀٯ خنبص ڀځٹ٥د٪ خؼبظٽخض خدص ڀځعىمص وخڀ٭خڀص خـعمد٬ص ڄه ـهص، وڄه ـهص

ؼدوص حبٽڃ خظسد٢ ي خڀٹ٥د٬دض زدعمدڄدض وخوٱدض خؼبىخ٤ىن ودص و خڀوٿ خحملوي، ؤو ڄى٭ڄ خڀوٿ و خڀوبص خڀ٭١ص

ڄه خجملعم٫ خڀيت ظ٭عم ټځد ٬ځ وڄدض خڀوڀص يف ؾبدپ خڀع٭ځڃ و خڀسدذ وخڀد٠ص و خڀاون خڄص و خڀعٽىه، وخڀمص وخڀؽٹدٴص،

زدجملدپ خڀم٭ خڀس وخڀعىمص خـعمد٬ص، وخش ځصؤو خڀيت ؽبد ـ خڀعم يون بٵدپ ؤ١٬دء وخؼبؤش وخڀ٥ٵٿ ، واون خؼبٹدوڄص و

. اون و خلعدـدض خػبدص ،خڀ خڀج

بن ،ودبد غب خن ىعدن خغبٽىڄص ڄ ٬ځ ظىسهد بن ڄاوڀص ي ڀخ ٴةن ټسنش و٤مىلدظخوع٩دخض خڀ٭ر خؼبٱيب

ؼبد ع١مى خڀعك خغبٽىڄ ڄه ؤخٲ هتڃ خڀٸ خغبٽىڄص ؤټرب،زدڀٹ٥د٬دض خـعمد٬ص لػ وځط خؼبخوص خؼبىيش ؽبي خڀٹ٥د٬دض

. ڄه خؼبخوص خڀ٭دڄص ڀځوڀصشيف خؼبدت53 لىخرل 2010زڃ ىص ، خڀ خڀج

،بوىخين خؼبعده بن خڀٹ١دد خڀيت كبه زي ڄىدٸعهد، وٸدڄط خڀځفىص زخعهد ، زٽٿ ڄاوڀص وڄى٠ى٬ص هتڃ ڄدټٿ خڀٹ٥د٬دض خغبىص يف زيود

فشك انخضغ انىطين نألحشاس. 4

77

ٴسدڀڃ ڄه خجملهىي خؼبدرل خڀٽسن خڀ زڀع خغبٽىڄص يف سٿ خڀٸ دل هتع بذل لځىپ دٴص ؽبد و ي خونش خڀطهبي خڀٹ٥د٬دض،

پ، سدذ ظٽىن ؤلدود بذل ؤدڀر ؿبٽمص ڀعند و ظزند خڄػ .ودـص ٬ه بخيهتد حبٽڃ ظخټمدض خؼبد٠

و بن ڄد ـدء يف ڄد٫ ي خؼبخودض يبٽه خ٬عسدي ٬ديدوبمٿ بخيش لٽىڄص وخ٠مص ٬رب ٬ىهد صب٫ ؤ١٬دء خغبٽىڄص ڀځىهى

هبي خڀٹ٥د٬دض وٴٷ بعخظفص هتڃ خڀ٭ ىىخض خؼبٹسځص ڀعٽىن يف خڀ٥سٹدض خؼبمىٸصذ دلر خعبڀص ڀځىهى خوع٩دخض ڄعىي

. ڄه خجملعم٫ خؼبٱيبوخحملوڄص ي خؼبد٫ خڀيت ؤسمط ٤ٹص ظٹنـځ ى وبن ڄد يبٽه ؤن

آڀدض لؽص وڄ٭٥دض ٬ځمص ـش ڃ ؤن ظځٻ يظ٭ٲ خ٬عمد. خڀعمم و خڀعم٭ه و خڀعٸٷ خؼب ڄهخٸدڂ خڀط ظع٥ځر

وبخ ټدن خڀٱ ڄه خؼبىدٸدض خؼبدخ٤ىوص خڀيت ٬ٴعهد عبىص خڀع٭ځڃ وخڀاون خڀؽٹدٴص وخـعمد٬ص ى خػبوؾ زىعدجؿ وظىخٴٹدض سبٽىىد ڄه ظٹن خڀع٭ض خڀيت وي ؤهند ڄى٠ى٬ص وعمٽه ڄه ظمك ز٭

خڀؽٱخض يف ڄو٪ خؼبخوص ، ٴةوىد ٠ خحملدوض خڀعٸ٭ص خڀيت ظٸ بذل لٿ خؼبدټٿ زٽٿ ـ وخعحدؽبد زٽٿ هندج ڄه ـود

وڀٻ وٴٷ خعخظفص ؿبٽمص ڄ١سى٤ص . لىت ظ٭ىي بذل خڀعٽدؼ . خضربعڂ خـدپ و ظ٭عم ٬ځ خلڂ وخڀعىٳ

خڀ خڀج خحملعڂ، بقبدق ي خؼبد٫ وبوخـهد ڄه خٸدڂ بذل ؤ بن

خڀىخٸ٫ وبعدؾ بذل ؤ٤ وټٵدءخض خض خوعددض وذبزص يف صب٫ خجملدض خؼب٥ولص وخ وبځىد بذل خغبػ ٬ه ؾبدپ خؼبىخي خڀسص

ي خڀٹ٥د٬دض زسروخػبد خڀٽسن خڀ ؤسمط ظ٭ٴ ؾبدپ خؼبىخي خڀسصوځٹط ؼٱخض يف وخڀيت خڀعخټمدض خڀدزٹص ،

.ڄد وخ٤ خؼباځص ودل وع٫٥ غب خن وخڀمص وند ڄه خڀٹ٥د٬دض خڀعٽىه وڀ٭ٿ ٸ٥د٪ خڀعزص

خوي ون يڀٿ ٬ځ ڄد وٹىڀ لػ ؤن خ خػبد خؼبهىپ يف خ٤ ؤؼ زٽٿ ټسن ٬ځ ؤيخء خڀ٭ ڄه خيخخض وخؼبادض

ووىد ظځٻ خڀيت ظوٿ يف خوعددض خڀٹ٥د٬دض خغبىص خڀدڀٵص . ، ڃ خجملهىيخض خؼبسوڀص يف خ خجملدپ وپ خڀىىخض خونشخڀټ

. وىعىدوپ ڄىدٸص ي خؼبخودض لر ټٿ ٸ٥د٪ ٬ځ لش خڀ خڀج،

وظٽىه خ٤ وخڀع٭ځڃ خڀ٭درلٸ٥د٪ خڀعزص خڀى٤ىصذ ىسؤ ؤو ، وىمدوپ ؤن ؤن وٹىڂ ز٭ ٫ عخظفص وخڀسمط خڀ٭ځم

:خق خڀيت هنفعهد ڀىخش وپ خڀ٭ ىىخض خؼبد٠ص ڀځ٭ص خوذل ڀځمؽدٶ 2000ٴٹ سبط ب٥٬دء خو٥ٸص ىص

خڀى٤ين ڀځعزص وخڀعٽىه خڀ ٬ٲ خوعض ڄىهفص وڄىص ـ٭ځط خجملځ خ٬ځ ڀځع٭ځڃ سدي بذل و٫٠ ـب٣٥ خع٭فدرل

وٹد ي خڀ٭ص وظخٺ خڀعإو خڀ لٿ يف ظىٵ ـب٣٥ .خڀىخش يف خ خڀسدذ

وكبه وىع٩ زٽٿ ؤڄٿ وؼٹص وعدجؿ خ خؼبى٣٥ خڀ ٬ٲ ڄخوص ڄهمص ٬ځ خڀىخش خڀىص له ظزند و٠مدن قبدق خٸ٪

.خعب خڀ ىع٩ي ټٿ خؼبٱدزص بن خڀ٩وٲ خڀ٭سص خڀيت ٭ ٴهد ودء و ـدپ خڀع٭ځڃ ىخء

زدڀٹي وخؼبن ظعىخٴٷ وخڄٽدودض خؼبىيش ؽبخ خڀٹ٥د٪، ڃ ؤن يف خ خڀسدذ، ب ؤو سٹ يون خؼبعىي ـديخغبٽىڄص ظٹىڂ دبفهىي

ڄىر ٱٿ ڀٹ٥د٪ خڀعزص وخڀعٽىه 15000خؼب٥ځىذ ٴ ظىٵ ڄ١دڄن خؼبى٣٥ خع٭فدرلٽٵ ؤزخ و ف٫ سبدڄد ٬ځ

وىد ز٭ خڀٵخٮ خؼبهىپ وخوعپ خڀ ظټع خؼبٱديش خڀ٥ى٬ص، ب زون ڄىخي زص ټٵإش و ټدٴص يبٽه ڀځٹ٥د٪ ؤن إو ٤ٹ

خپ بذل خق، ټمد ؤو ٥ق زش بٽدڀص خټع١د خڀ اٶ وبص وخ٭ص ڄه ـدپ خڀع٭ځڃ وىد يف خؼبىد٤ٷ خڀىدجص

،خڀ خڀج خحملعڂ

٨دش خوعد يبٽه ؤن وعٽځڃ ٬ه خق يون خدش بذلخڀ٭ىٳ وخ٬عخءخض خڀيت ٬ٴط ٤ٹهد بذل ڄادظىد خڀع٭ځمص وټخ

خوعد خؼبىخض زٽٿ ؤوىخ٬هد وىد كبمٿ خغبٽىڄص ڄاوڀعهد يف خ خجملدپ ن ڄٽٿ خڄه ى ڄٽٿ و٤ين وڄٽٿ خؼبىخض وڄد

هڃ ټٿ خؼبٱدزص وصب٫ ڄٽٿ و٤ينعظر ٬ىهد ڄه آؼد خـعمد٬ص ن خڄه وخعٹخ خڀ ٭ ز خؼب .خڀٵحدض خجملعم٭ص وخڀ٭مص

وخڀعځم ٬ځ خڀىخء دڃ ؿبدڀص يف ٴ٫ خعبىيش ويف ربن خيخء وذب خدش بذل ڄٽٿ خڀٱ وظر . وربن خڀعمٿ

خڄعمدودض خڀيت ظٵٹ يزځىڄدض ـدڄ٭دظىد ڄٽدوعهد ىخء ٬ځ خڀ٭ خڀى٤ين ؤو خڀورل وذب٭ځهد ځ٭ص ڄٱىص يف ىٶ خڀعزص وخڀعٽىه

. خڀ٭دؼب ظٴ٫ خڀ٭ ڄه خڀٹ٥د٬دض بذل ٴ١هد وخڀعٽٻ ٴهد خڀ خڀج خحملعڂ،

78

خڀديش خؼبعده خحملعڄن،ڃ ؤن خ٠خذ لٷ ڄو٪ و١مى خڀٹدوىن ٴةن ظ٭ي ي خ٠خزدض وزٽٿ ڄذبٿ اؼ ځسد ٬ځ ڄعىي خڀعمٿ ڀي

ؤزىدجىد وسر ظإو يف خؼبٹخض خڀخص خڀيت عڃ دڀسد بسبدڄهد يف وخ ٴ٫ بذل ظ١ىڃ خؼب٭ض فبد اي ؿبدڀص ، ؽبد خحمليشخؾؤ

. بذل ٴٹخن خڀؽٹص يف ظ٭ځمىد خڀ٭مىڄ وىخودبن ٸ٥د٪ خڀعزص زسيود ؤهد خڀديش يف لځع خغبدڀص وزٽځ

خڀعٹځ دل ع٫٥ لٿ خؼبدټٿ خڀيت ظعٽ وظعٵدٸڃ ټٿ ىص، وڀ٭ٿ يف ؤڀٳ ڄىٹ400٫٥– ڄٽٿ خؽب خؼب وخٸدڂ خڀيت ؤڄدڄىد

.ذب٭ځىد وٶ ودٸى خػب٥ – خڀىص خڀ خڀج،

وٿ زيود ؟ ڄأپ اء خؼبىٹ٥٭نڄدى ، ١٬د و٥ق اخٸديش ٬ځ بهبدي ؾبدض ؤوي ؽباء خ٤ٵدپ ظع٫٥ خع٭دهبڃ وخلعىخجهڃ وضبدعهڃ ڄه خػبوؾ بذل خڀد٪ وخڀعمىپ بذل ٴحدض

ؤوي ڄه خجملعم٫ خؼبٱيب سبعهه خڀعىپ وخـخڂ وټٿ خكبخٴدض وىد هبر ؤن وٹٳ وٸٵص ظإڄٿ خػب٥نش خڀيت ٭دين ڄىهد ؾبعم٭ىد خڀىڂ

ڀځىى يف ؤىخ ي خؼب٭٥دض خڀيت ظع٥ځر ڄىد خڀعوٿ خڀ٭دـٿ . وخڀٵ٭دپ وخعبء

خؼبدټٿ خڀيت ظاٶ ٸ٥ر خڀع٥ٶ بذل ىىد هبر ؤن وخ خڀل يف خڀ٭مځص خڀع٭ځمص وى خؼب خڀ ٭دين ڄه ڄدټٿ ٬ش

ټمٽٿ خڀعٸص وڄٽٿ خڀعمدٶ زدڀوؾ وڄٽٿ خڀٽه ب٠دٴص بذل خڀٵ١دءخض خؼبص خڀيت ظ٭ٲ ظىخ ټسنخ ظسك ڄ٭هد ٬مځص

فبد ف٫ ٬ځ خؽب خؼب خڀ سٷ ؤن . خڀعمٿ س ڄعمځص . ؤود بڀ وڄد عظر ٬ځ ڄه ڄدټٿ خـعمد٬ص ؤوي

،خڀ خڀج بن ربٹٷ خعبىيش خؼب٥ځىزص يف ٸ٥د٪ خڀع٭ځڃ ڄظس٣ ؤدد دبي

ظىٴ خغبفخض خڀخص و خؼبىخي خڀسص خڀڄص ڀځم ڄه ٨دش وخڀيت ربىپ ، زپ خڀځفىء بذل ٨دش خڀى٩ڃ خؼب٭مىپ هبد لدڀدخټع٩د٦

يون بڄٽدوص ربن وى٬ص خػبڄدض خڀعزىص، ودذ خڀعٽىه خڀڂ ڀځمن خؼبٽځٵن زدٸدڂ خؼبع٭يش خؼبعىدض و خڀيت ٬ديض ڀوعد ز٭ ٬مځص خڀ١ڃ، و ز٩وٲ وو٢ ٬مٿ خڀ٭ى خڀس خڀ ٭عرب

خيخش خڀجص يف خڀ٭مځص خڀع٭ځمص، وزدڀعدرل ٴةو يبٽه خؼب٥دڀسص

زدعٹخ خڀ٭ى خڀس زدڀسديص يون ظىٴن خڀعمٵخض خڀ١وص ڄه . ٽه و٨ٵ و ڄه ربٵخض ڄديص

خڀ خڀج، خڀديش خؼبعدون خحملعڄىن،

خبى ٸ٥د٪ خڀع٭ځڃ خڀ٭درل وخڀسمػ خڀ٭ځم ٴةن بٽدڀص خق خعبدڄ٭ ظ٥ڂ زىخٸ٫ خڀٵ١دء خعبدڄ٭ خڀ ٭دين ربط

٤دجځص خڀعهم وخڀإ وخػبىٲ ڄه خؼبعٹسٿ وخؼبدټٿ خؼبعٵدٸمص ڀځ٥ځسص ىخء ٬ځ ڄعىي خڀعمٿ خؼب٭يف ؤو خڄٽدودض خؼبديص وخڀسص

خؼبىيش ق خڀٹ٥د٪ و زدڀعدرل ٴةن ؤـؤش خؼبؽدٶ ظسٹ ؿبويش وخٴعٹدي خڀىلخض خعبدڄ٭ص .و٩خ ڀټخدض خڀيت ٭دين ڄىهد خڀٹ٥د٪

خحملؼص ؤونخ خذل خؼبىخي خڀسص خڀ١وص خڀء خڀ هب٭ٿ خڀ٥ځسص .ٹىڄىن زدڀ٭ ڄه خ٠خزدض خڀيت ظ٭ٸٿ ظ٥ى خيخء خؼب٭يف

بوىخين، ؤوىخيت،

وخـعمد٬ خٸعدي بن ٬ڂ خوٵعدق خعبدڄ٭ص ٬ځ ؿب٥هد و٬ځ خڀىؿ خؼبٹدويت، ذب٭ځهد ز٭ش ټٿ خڀس٭ ٬ه خڀعىمص خؼبعيبص،

خڀ٭ځد خجملده خغبدځن ٬ځ خڀىخ خڀټدظش وحبػ ؤن ؤځرڄ٭٥ځىن دل عمٽىىخ ڄه خؼبدنبص يف ظىمص زيڃ هنڃ دل ى٨ٵىخ

، حبػ ڀعؽمد ودل هبوخ خجملدپ ،ٸخهتڃ وبڄٽدودهتڃ خؼب٭ٴصخٴعٹوخ ڀوق خؼبسديش زسر خڀإ وخلسد٢ وٴٹخن خڀؽٹص و وٹ

خڀط بٽدڀص خڀسمػ خڀ٭ځم خػبربش يف خ خجملدپ، وڀٳ بٽدڀص ٬ىص، حبػ ؤن خؼبخوص خؼبىص ظسٹ ٠٭ٵص ـخ

ظٸ بذل خؼبعىي خؼب٥ځىذ و وى ڄٽٿ خٸدڂ خڀعم١نص خڀيت خؼبعٵىٸن و٩خ ڀٹځعهد وو٩خ ڀ٭ڂ خڀ٥ځسص ظع٫٥ خعٹسدپ صب٫

وىد هبر ؤن وٽىن يف ڄعىي . ظىٴد يف صب٫ خؼبن خؼبٱزصخڀعمدض خڀيت ٭ٴهد خڀ٭ددل يف ؾبدپ خڀسمػ خڀ٭ځم خڀ ظ٥ى زٽٿ

٫ وڄځمى٦ ؤسك ڄ٭ خؼبٱذ ڄ٥دڀر زع٫ خڀىؼنش وڄىخټسص خڀع٥ىخض خغبدځص يف خ خجملدپ، ووعدءپ ٿ ىٽىن ٴ٭ يف

ڄعىي ي خڀعمدض؟ خڀ خڀج،

خڀديش خؼبعدون خحملعڄىن، ٴسدڀڃ ڄه ،ؤڄد خبى ؿبدزص خڄص وخڀعزص ن خڀى٩دڄص

2015ڀط ٬ځ ؤڄٿ خڀٹ١دء ٬ځ آٴص خڄص يف ؤٴٷ خجملهىيخض خڀيت ذ خؼبىدپ زدڀى٩ بذل خڀىعدجؿ خؼبعىخ٠٭ص خؼبفځص غب خن، شؤسمط ز٭

79

وىد ز ڄه ظٵ٭ٿ وربن زودڄؿ خڀ٭مٿ زخټص ڄ٫ ڄى٩مدض خڀعټ ٬ځ خڀٵحدض وخجملعم٫ خؼبين وخڀٹ٥د٪ خػبد وټٿ خؼبعوځن

.وخوعدؾخڀ٭مص خڀيت خڀط ٸديش ٬ځ خڀ٭٥دء ٸ٥د٪ خڀعىمص خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه، ؤڄد ٴمد ىب

ٴةوىد واټ ٬ځ ؤن بقبدق ڄځٿ خڀعمػ وخڀيبٹخ٤ص ظٽ يف خد ٬ځ ڄسؤ لٹىٶ خودن ڄه وپ خعهخٲ صب٫ خڀٵحدض خـعمد٬ص، وڀٹ ؼبىد خ ڄه وپ خڀئص خؼبىؾبص هبٲ ظٽٿ

.خڀٹ٥ر خـعمد٬ وظىلي يف ٸ٥د٪ لٽىڄ وخل وبن و٫٠ ـب٣٥ خعخظف ڀځىخش ڄسين ٬ځ ڄسديت ؤدص

ظعهٲ ؤد خڀعىمص خحملځص خؼبىؾبص زدڀعټ ٬ځ خخٺ ورب خلعدـدض خػبدص زدڀىدء وخڀـدپ وخ٤ٵدپ وخىد و

خلعدـدض خػبدص وخؼبىن وزةيڄدؾ ڄٹدزص خڀىى٪ خـعمد٬ ڃ ٠٭ٳ خؼبخوص خؼبىيش ڀځىخش ؤڄدڂ خؼبخوص خؼبىص ڀځٹ٥د٬دض

. ڄه خؼبخوص خڀ٭دڄص %53خـعمد٬ص خڀيت ظٿ بذل خڀ خڀج،

بن ؿبدزص خڀٵٹ وخؽبدص ڄه ؤوڀىدض خڀىخش، وكبه زوود واټ ٬ځ ؤن ؿبدزص خڀٵٹ ب٤د دڄٿ ع٥ځر خلبخ٢ خڀ٭ ڄه

خڀىخخض وڄادض خڀوڀص يف ب٤د ڄه خڀع٭سحص خـعمد٬ص وخڀخټص وخڀع٭دون، وبيڄدؾ ڄٹدزص خڀىى٪ خـعمد٬ يف خڀددض وخڀربخڄؿ .وخؼبد٫ خڀعىمىص وخڀعىٷ يف ؾبدپ خڀىهى حبٹىٶ خؼبؤش وخڀ٥ٵٿ

ويف خ خ٤د، ٴةوىد واټ ٬ځ ظٵ٭ٿ يو خؼبادض خڀيت ربط ودص وخش خڀعىمص خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه ڄؽٿ خڀع٭دون

خڀى٤ين ووټدڀص خڀعىمص خـعمد٬ص وذبم٫ زدٸ خڀٹ٥د٬دض خڀيت هتعڃ زدؼبؤش، وخڀيت ظوٿ يف خوعددض ٸ٥د٬دض ظدز٭ص ڀىخخض ؤوي يف ب٤د ٸ٥د٪ وخل وٿ يف خوعددض وخش خڀعىمص خـعمد٬ص

.وخش وخڀع١دڄه و٥دڀر خغبٽىڄص زعٽؽٳ خؼبخٸسص وخڀدخض خؼبخوص وهبي خؼبىدسص،

٬رب ظٵ٭ٿ ٸدوىن ڄادض خڀ٬دص خـعمد٬ص خڀيت ڀځىندض،وىد وؤن خڀى وـط ڄخم خڀع٥سٹص بذل ل خڀىـىي

خل خڀ ٹىيي ـڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي وي خهلل وؤي يف خڀٽسنش خـعمد٬صب٤د خؼبسديش خڀى٤ىص ڀځعىمص خڀسص، ي خڀ٭مځص

خڀيت هتٲ بذل ڄىخـهص خڀٵٹ وخڀس٥دڀص وٴ٫ خڀعهم وظىٴن ٨وٲ .خڀ٭ خڀٽن ڀٽدٴص خؼبىخ٤ىن

وڀدش، خڀ خڀج، ٴةوىد ؤسمىد ؤڄدڂ ٨دش و٥نش سب ؤڄه وڄص ڄىخ٤ىىد يف ز٭ يوپ خؼبهف، ووىد خڀٵعدض

وخڀىدء، لػ ظٹىڂ ز٭ خؼبدٴدض وخڀځىزدض يف ز٭ خڀوپ خڀ٭زص زدڀعٱ زدڀٵعدض خؼبٱزدض ٬ه ٤ٷ ٬ٹىي ٬مٿ يف ٸ٥د٬دض ڄ٭ىص،

ويف وخٸ٫ خڄ ٴةن اء خڀٵعدض وبفن وهبين ڄه وؼدجٹهه زدڀڃ شخڀظبص، وعڃ خعٱؽبه يف خڀعفدش خعبىص وخؼب خڀځځ

ڄىهه، ويبى٭ه ڄه خظدپ خػبدـ، وهبين ڄه ىخظٵهه خڀىٹدڀص، .وٸ ٿ ؤلدود خڄ زعهه زدڀٹعٿ

شڀڀٻ و٥دڀر زٵعك ربٹٷ يف خ خڄ وخزبد خـخءخض خڀڂيف خؼبى٠ى٪ ٬ه ٤ٷ ٵخجىد يف ي خڀوپ وضبدص ٲ ولدش

وخغب ڄه خد٬دض خؼبٱ٠ص خڀيت ؤ٠مط ظى٭ط . زىدظىد يف ي خڀوپ .خؼبٱذ زى٭ىض سب ظب٭ص وټخڄص زځود خڀ٭ٷ

، خؼبسديخض خغبٽىڄص يف خ خڀسدذ ظسٹ ؿبويشخؼبل٧ ى ؤنو ظىخټر وؼنش ود٢ ـڀص خؼبځٻ وظىخظ، وىد ظٵىظين خڀٵص يون ؤن ؤ زدقبدخض خؼبهمص ؼباص ؿبم خػبدڄ

ڀځع١دڄه يف خڀ٭مٿ خعبدي وخؼباوپ، خڀيت ظٹىڂ ز ڀٵدجش ي٬ڃ خڀ٭مٿ ، خغبٽىڄصؤقبهتد خڀع١دڄين خڀ ـظ خعؽمدخض خڀٽربي خڀيت

ټمد ظٵىظىد خڀٵص يون ؤن وىىي زدجملهىيخض خڀيت ظٹىڂ هبد صب٭دض خجملعم٫ خؼبين يف خ خڀسدذ، لػ ظىهؿ خؼبٹدزص خؼبخوص خڀيت ذب٭ٿ ڄه . خڀس٭ خـعمد٬ ڀځعىمص خـعمد٬ص ـى خؼبو٪ خجملعم٭ خڀع١دڄين

ىد ز ؤن خىد و خلعدـدض خػبدص، وخبى ،ظځعڂ خغبٽىڄص زعى ڄىدر ڄهمص ڀٵدجش ي خڀوبص

خڀىخش خڀىص ز٭ڂ ظٺ خؼبٽٵىٴن ڀ٭عمىخ يف ىخ٪ هڄ٥دڀرخڀ٭دمص وؤڄدڂ خؼبادض خڀعىص وٴعك لىخ ـدي وڄاوپ

ڄ٭هڃ، وڃ خڀٹمص خؼب١دٴص خڀيت ـدءض هبد ڄووص خش ب ؤوىد ڄدڀىد خڀط ظع٭ ڀځ٭ىٳ ٳ ڄ٭دودش خؼبؤش، لػ ؤ وزٽٿ ،وفٿ

ڄ٥دڀسن خغبٽىڄص ،وڀٸدء وخڀعهم وىد يف خڀ٭ددل خڀٹو. ز١وش ظ٥سٷ خڀٹدوىن يف خ خڀسدذ

خڀ خڀج، خڀديش خؼبعده خحملعڄن،

ورل ؤنبص ض ٴٶ خځسصبن ، ٲ ٸ٥د٪ خڀمصؤڄد ٴمد ىب ٸىي ڀٹ٥د٪ خڀمص ٬ځ خ٬عسد ؤو يبٽه ربٹٷ ؤص ظىمص

خـعمد٬ص زون بعخظفص ؿبٽمص ذب٭ٿ مص خؼبىخ٤ه ڄه ؤوذل

80

خوڀىدض، وزدڀعدرل ٴةوىد و٥دڀر خغبٽىڄص ز١وش خخ٪ يف ؤـؤش ڄو٪ ڄووص خڀعٱ٥ص خڀمص زةسبدڂز٭ خؼبخڃ خڀع٥سٹص خؼبظس٥ص

.ـدء يف خڀعك خغبٽىڄټمد وظ٭ممهد خڀٹ٥د٪ وظ٥ىي يف خذبدي ؤيخء ز١وش ربن ڄ٥دڀسص خغبٽىڄصبن

عفر ڀځمدـدض وڀوع٩دخض وخڄدپ خؼب٭ځٹص ٬ځ، ٬ځمد زإوىد ٬ى خڀط ڄىدٸعىد ؼبو٪ ڄخوص وخش خڀمص وـود ؤن خ٬عمديخض

ڄٹدوص ڄ٫ زدڀڃ ڄه خڀديش خؼبهمص يف خؼبخوص خغبدڀص ٠٭ٵصخغبدـدض خڀ١ىمص وخڀ٭ف خڀٽسن خڀ ٭ٴ خڀٹ٥د٪ وىد يف

. خڀٽسنشؾبدپ خؼبىخي خڀسص خؼبعىص زدڀى٩ بذل ـٱخٴص خؼبٱذ ڄىر ڄدرل 2000 وىد ز ؤن وؽمه سبٽن خڀٹ٥د٪ ڄه

وخؼبخټ خڀمص، ڄاټه وزىدء خڀ٭ ڂ ڄه خؼبعٵدض خٸځمص ٠وش ٴعك لىخ لٹٹ ڄ٫ خڀٵد٬ځن يف ٸ٥د٪ خڀمص، ٬ځ

وظٽؽٳ خعبهىي ڄه ؤـٿ ظف٫ خڀعٽىه خؼبعم، وڄخـ٭ص ٸدوىن خ٤سدء ودبمدؼځص خؼبم٠ن ڄ٫ خؼبعٴن وخ٤ خؼبمدؼځص زدڀع٭ى ٬ه

خغبخص وخڀعفىپ وخؼباوڀص وزى٫٠ ٸدوىن ؤد ڀځمم٠ن وند ڄه خؼب٥دڀر خڀ٭ديڀص وخؼبو٬ص ڀځ٭دڄځن زدڀٹ٥د٪، ڄ٫ ربن خػبڄدض

خعٵدجص وزځىش دص مص و٤ىص، وظ٥ى خڀسىدض خؼبد٬ش ٬ځ ظىٴن خڀ٭ؾ وظ٭مم، وظٽؽٳ زخڄؿ خڀىٸدص خڀمص وؿبدزص

خڄخ، وظٹىص خـخءخض خػبدص زدوص خڀعفهخض وخڀسىددضڀځىىپ خذل خؼبى٣٥ خؼب٥ځىذ خڀمص ڀځفم٫ ټمٷ ؤد ؤسك

.ڄ٥ځسد عبم٫ خغبٹىٸن يف زيود خڀ خڀج،

بوىخين خؼبعده، ز ڄه خڀدش ىد خذل ظٵ٭ٿ خڀٹىخون خڀديش ڄه ؤـٿ ضبدص مص خؼبى٤ىن ڄه خ٬عخء خػبدـ ووىد ٸدوىن ڄى٫ خڀعون

خڀ غب خن خپ ٥سٷ زٽٿ ؿبعڃ ووبعڂ يف دڀر خلدن يف خڀ٭ ڄه خڄدټه خڀ٭مىڄص خڀيت يبى٫ ٴهد خڀعون ڄه ڄٹد

.وڄ٥د٬ڃ ټمد ى ڄ٭مىپ ز يف خڀوپ خوي٭ خڀإن خڀين ڄه خجملدض ٲ ،خڀإن خڀينؤڄد يف ڄد ىب

خؼبهمص خڀيت ربعدؾ بذل بعمدڂ خټرب ڄه ڀن خغبٽىڄص، حملدزص خٴٽد خڀوځص ٬ځ ؾبعم٭ىد خڄ، ټمد ؤسك ڄه خؼبځك خعمدڂ زدڀ٭ځمدء وخجمص وخڀى٬د٦ ٴمد ىب ظٽىىهڃ وخڀ٭ىدص هبڃ، وٴعك خجملدپ خڀم٭

خڀس ؽبڃ ڀعى٬ص وظىى خجملعم٫ خؼبٱيب، وخعبدڀص خؼبٱزص زدػبدؾ، .وخڀ٭مٿ ٬ځ ربىهد ڄه خٴٽد خؼبعيش وخؼبع٥ٴص

ټمد واټ ٬ځ ٠وش خعمدڂ زدڀ٭ى خڀس وربن و٠٭ص خڀٹمن خڀىن وخغبٵد٦ ٬ځ ڄأؼود خڀعدىبص وزىدء وظڄڃ خؼبدـ

وضبدص لڄعهد ڄه ټٿ ظ٥دوپ ڄه ٤ٲ ؤ ـهص ټدوط وظٵ٭ٿ يو : خؼبخٸسص يف خجملدپ خڀين ورب خوعددض ټمد و٥دڀر ذ

.خڀ٭ىدص زدؼبدـ وزىدء خؼب ڄىهد وظٵهد - .خعمدڂ زعمن و٠٭ص خڀ٭دڄځن زدڀٹ٥د٪ - .ظ٭مڃ خڀعٱ٥ص خڀمص ٬ځ خجمص وخڀٹمن خڀىن -

خڀ٭ىدص زدڀٹآن خڀٽن، وظف٫ لٵ٩ وذبىي ٬ه ٤ٷ - .خؼبدزٹدض وخڀعمٵخض

:خڀ خڀج، هبر خغبػ ٬ځ

(خڀٹىدش خڀديص )ظٵ٭ٿ يو خڀٹىىخض خڀىص -

.ؿبدزص خڄص خڀىص وخڀ٭ځمص-

.ظٵ٭ٿ يو خجملدڀ خڀ٭ځمص -

.خعمدڂ دبادض خڀع٭ځڃ خڀ٭عٷ -

.٬ڂ خعٱپ خؼبدـ خ دص -

٠وش خڀعىخٿ ڄ٫ خعبم٭دض خڄص خؼب٭عڀص، وخڀيت سبد - .ود٤هد وٴٷ خڀٹدوىن، وخڀيت هتعڃ زدعبدور خڀعى٬ى وخل

خعمدڂ زدڀىد٪ خڀعٹځن خڀه هون ٬ځ زىدء وظڄڃ - .خؼبدـ

.خڀسمػ ٬ه آڀدض ـش ڀځٴ٫ ڄه ڄخوٿ خڀىٸٳ -

.ضبدص خڄٺ خغبسىص ڄه خڀمدش -

ظٱن خڀىش خڀىم٥ص خڀيت ٭ٲ هبد خغبٹٿ خڀين وظى٠ك ڄهدڂ - .خڀ٭ددل خڀين

ظٵ٭ٿ يو خڀى٬د٦ يف لٿ ز٭ خؼبدټٿ خڀىٵص خڀىدذبص ٬ه - .خڀ١ٱ٣ خڀىٵ خڀ ٭ خؼبىخ٤ىىن وپ لدهتڃ خڀىڄص

ظى٨ٳ ودجٿ خ٬ڂ ڀعى٠ك يو خڀى٬د٦ وخعٱڀ يف ؾبدپ - .ؿبى خڄص خڀؽٹدٴص وخڀىص

:و وى خڀ خڀج

خعمدڂ زدؼبدـ خځص ڀځٹى٢ زدڀ٭ددل خڀٹو وظڄمهد - .وظٵهد

.خڀه ٬ځ لٿ ڄٽٿ خڀعإ٤ن خڀين يخوٿ خڀ٭ددل خڀٹو-

81

خڀع٫ حبٿ خؼبځٵدض خڀ٭دڀٹص يخوٿ خحملدټڃ ٠ خؼبع٥دوڀن ٬ځ - .ؤڄٺ خغبسى و٬ڂ وخڀعٹن يف خڀٴد٪ ٬ه ڄدحل خڀىخش

ب٬ديش خڀى٩ يف ڄى٩ىڄص خغبؿ بڄد خبځٷ وټدڀص ودص ڀځمؿ ظه - ٬ځ ظى٩م ؤو زعٵىع بذل خڀٹ٥د٪ خػبد وٴٷ يٴع ربمض

.ڄعىخٴٷ ٬ځ زن خڀىخش خڀىص وخڀٹ٥د٪ خػبد

ظإ ؾبدڀ ٬ځمص ودص زدعبدڀص خؼبٱزص زدػبدؾ زوپ - .خٸدڄص

زٽٿ ؤٳ ، ؤڄد خجملدپ خڀم٭ خڀس ٴةو وخـهص وڄآش خڀسي زدڀٽٿ ظى٨ٵ دل وڃ ٸدوىن خڀعم ٴةن خغبٽىڄص ڄدخڀط

ب٥٬دء خڀٵص ڀٽٿ وذ زدودٲدخ خؼبىرب و٥دڀرخؼب٥ځىذ، وڄه خلخذ خڀدص وخڀٵٶ خڀربؼبدوص يف ټٿ خڀربخڄؿ خڀدص وخڀؽٹدٴص وخڀٵٽص ظصبص ڀوق وٴځٵص خ خڀٹدوىن، وبخ ڄد ٬مځىد ٬ځ و٫٠

ڀظدپ٬مٿ ظٹم ڀٵعش خڀعم خڀ ظٲ ٬ځ خؽبحص خڀى٤ىص خڀم٭ خڀس ٴةن وعدجفهد زٹط يون خؼبعىي خؼب٥ځىذ لػ ؤن

خڀعم ٭ٲ ز٥حد ټسنخ، لػ ؤ٠ٵط ٸىدش د٠ص وخلش، يف خڀىٸط خڀ ټىد وعمىن ؤن ظ٭ٲ خڀٹىدش خڀربؼبدوص خڀىى ؼبعدز٭ص ؤٱدڀ

، ووؽمه خڀٵىصزدحځص ٬ځ ـځص خڀؽؼدء خػبدص خٸعدزپ ڄو٪ بلخغ خڀٹىدش خڄدٱص وخخ٪ زةوخؾ ٸدوىن خڀمدٴص

وڄىخخش ڄ٫ يڀٻ ٴةن وخش خظدپ ڄ٥دڀسص . خعب بذل ل خڀىـىيزع خؼبخٸسص ٬ځ خڀىض خهدص وخ٬ودض خؼبىـهص بذل

خ٬ڂ خڀ٭مىڄ وخڀخڄص بذل ظٱځ٣ خؼبى٤ىن، وىد ظځٻ خڀيت هتڃ معهڃ ب ٭ٹٿ ؤن وٹؤ ب٬ودض ودص زإىد ز٭ىهڃ ظ٬

ؤهند ٸديش ٬ځ ٬ؾ زٱ خڄخ خؼبع٭ص خڀيت ٬ف خڀ٥ر .خغبػ ٬ه بهبدي يوخء ؽبد

خڀ خڀج، بوىخين خؼبعده، ؤوىخيت خؼبعدخض،

بن ظٵ٭ٿ يو خڀع٭ځڃ وخ٬ڂ يف خڀع٭ٳ زدغب١دش وخؽبىص وخڀؽٹدٴص خؼبٱزص زٽٿ ؤوىخ٬هد ڄه وپ بيڄدـهد يف خؼبٹخض خڀع٭ځمص

.وزب زخڄؿ ودص زڀٻ يف خ٬ڂ خؼبٱيب خؼبمى٪ وخؼبجو ٵىظىد ىد خدش بذل ٠وش يڄٹ٤ص ٸ٥د٪ خ٬ڂ خڀ٭مىڄ

خڀعٽؽٳ ڄه خڀربخڄؿ خغبىخص وخڀىوخض زٽٿ ؤٽدؽبد ىخء ټدوط وظ٭ممهد ٬ځ ټٿ خؽبحدض خڀدص ... ؼٹدٴص ؤو دص ؤو مص

وڄى٩مدض خجملعم٫ خؼبين يف ب٤د خعبهىص ودص خڀٹذ ڄه خؼبىخ٤ىن

وسبٽىهڃ ڄه خؼبدټص خڀٵ٭ځص يف خغبىخخض و خعبخض وخڀىٹددض , .خڀدص وخـعمد٬ص وخڀؽٹدٴص خڀيت ظ٭ٴهد زيود

ؽبخ واټ خڀ خڀج ٬ځ ب٬ديش خڀى٩ يف بعخظفص خڀىخش يف خڀع٭دڄٿ ڄ٫ ٸىىخض خ٬ڂ خڀ٭مىڄ، وڄه ؤـٿ ؤن ظ٭ ټڀٻ ي

خڀٹىىخض خڀى٩ يف زخؾبهد، وؤو زدڀټ ىد خڀٹىدش خوذل وخڀٹىدش ) د٬ص ڄه خڀسػ خڀىڄ ؼبځض12خڀؽدوص خڀيت ظى٨ٳ لىخرل

٬ځ لدذ خڀربخڄؿ خڀؽٹدٴص وخڀىؼدجٹص وخغبىخص، خڀيت ڄه (خڀعدٴهص خؼبٵو ؤن ظدڃ يف ظى٬ص خؼبىخ٤ه خؼبٱيب وسبٽى ڄه خڀع٭ٲ ٬ځ ل١دظ وىع خؼبٱزص، وسبٽه ټڀٻ ڄؽٹٵ ڄه خڀع٭ٳ زدغب١دش خؼبٱزص خڀ١دزص ـود يف ؤ٬مدٶ خڀعده، وظىخـ ټڀٻ خؼبىدوخض

خ٬ڄص خڀيت ع٭ ؽبد خؼبٱذ ڄه ٤ٲ ز٭ خڀوپ خڀيت ظٽه خڀ٭خء ڀځمٱذ وربي ٬ځ خعٹخي، و٬ځ خؼبٽعسدض خڀيت لٹٹهد

يف خؼبديه خٸعديص وخـعمد٬ص وخغبٹىٸص يف ٬ه ـڀص خؼبځٻ .ؿبم خڀدي وي خهلل وؤي

ٴةن خؼبخوص خؼبىص ڀىخش خڀؽٹدٴص ، خڀإن خڀؽٹديفؤڄد خبى، وىد ز ين ټدٴص ٴدڀٹ٥د٪ وبعدؾ بذل ي٬ڃ ٸى ڄه ؤـٿ ظ٥ى

ؤن و٥دڀر خڀىخش خڀىص ز١وش ربن و٠٭ص خڀٵىدون، وب٬ديش خڀى٩ يف خڀ٬ڃ خؼبمىىق وٴٷ ؤدڀر ؤټؽ ييبٹخ٤ص ڀعف٫ خزخ٪

وخوعدؾ خڀى٤ين وخڀ٭مٿ ٬ځ ظ٥سٷ ٸدوىن خڀٵىدن يف خ خڀسدذ خڀ وبوىد . وظ٥ى ؾبدض ظوځخپ خڀؤ خڀ٭دڂ ىع٩ ؤـؤظ وظ٥سٹ

واټ ٬ځ ٠أڀص ڄخوص خڀىخش , يف ٴٷ خڀعفم٫ خڀى٤ين ڀلخوخڀيت ظٸ بذل ٤مىق ي خونش يف ظٵ٭ٿ خڀإن خڀؽٹديف خؼبٱيب وظ٥ى ؾبدض خڀؽٹدٴص زسيود ڄه ټعدزص وٴه وىمد وڄق وټٿ

ؤٽدپ خزخ٬دض خوي، ټمد ون بذل ٠٭ٳ خڀسىن خڀعمعص ڀځىخش وڄىخيد خڀسص خڀعإ٤نص وخنبدپ خڀ ٤دپ خؼبىأض خڀعدىبص

ب٠دٴص بذل ٠٭ٳ ڄعىي خڀٹخءش زسيود ووٹ٣ ؤوي وـهد : ټدڀعدرل .٠٭ٳ ڄخوص خڀىخش زدؼبٹدوص ڄ٫ ڄد هبر ربٹٹ يف خ خجملدپ- ٬ڂ خڀعىٷ زن وخش خڀؽٹدٴص ووخخض ؤوي ټدڀمص -

...وخڀع٭ځڃ وخڀسدذ وخڀد٠ص

٬ڂ ڄدټص خڀٹ٥د٪ خػبد يف خڀىهى زدجملدپ خڀؽٹديف زسيود - . ڃ خڄعدخض خڀيت وبٿ ٬ځهد

82

بـسد ز٭ خؼبادض خڀ٭مخوص خڀٽربي ڄه وپ يٴع - . ربمض زعى ل ڀځمفدپ خڀؽٹديف وخڀد٠ وخڀعٴه

بخٺ خعبمد٬دض خحملځص يف ظزن خڀإن خڀؽٹديف ڀځمىد٤ٷ - . خؼبعىخـش ٴهد وزب ڄخوص ودص ؽبخ خجملدپ

خڀ٭مٿ زىت خڀىدجٿ ٬ځ ظٹر خڀؽٹدٴص ڄه خؼبىخ٤ه خڀس٣ ٬ه - .٤ٷ ي٬ڃ خڀٽعر وخخخض خعبش

ظف٫ خؼبٹدوض خؼبهعمص دبفدپ ظڄڃ خؼبأؼ خڀعدىبص وربٵد - .ڄه ؤـٿ ظٽىه خڀعٹىن وخڀىد٪ خڀعٹځن

بودء ڄعدلٳ ـهىص ڀځمٵد٦ ٬ځ خؼبٽعسدض خؼص ڀځ٭ - .ڄه خؼبىد٤ٷ خؼبٱزص

:وهبر خڀ خڀج ؤن واټ ٬ځ

خعمدڂ زدڀ٭ددل خڀٹو ڄه وپ ظ٭ خڀسىن خڀعمعص وربٵ - ؤ٤ٵدپ وسدذ ودټىص خڀ٭ددل خڀٹو ٬ځ خعمدڂ زدڀٹخءش وخڀٵه

. زٽٿ ؤوىخ٬

٠مدن لٹىٶ خؼباڀٵن وضبدعهڃ ڄه خڀٹىص خڀٵٽص وخيزص - .وظٹىن خڀ٭ٸص زن خؼباڀٳ وخڀىد

زؾبص ڄديش خڀعخغ خؼبٱيب ټمديش ظبص يف خؼبٹخض خڀخص - .(ؾبدپ خزعخج وخڀؽدوى)خؼبٱزص ووىد

ظصبص خڀٽعر خڀيت ظ٭ٲ زدڀعخغ وخؽبىص خؼبٱزص بذل ڀٱدض لص - .ؤوي

ظى٨ٳ خجملدپ خڀؽٹديف ڀع٭ وظٹىص خڀزځىڄدص خؼبٱزص وسبٽىهد - ڄه ڀ٭ر يود ټدڄ يف خڀٴد٪ ٬ه ٸ١دد خڀى٤ه ووىد

.ٸ١ص ولظىد خڀعخزص

خعمدڂ زدڀؽٹدٴص خڄدٱص ڄه وپ خڀٹىدش خؼبظٹسص خڄدٱص - . وخڀعىٷ ڄ٫ خؼب٭ه خؼبځٽ ڀځؽٹدٴص خڄدٱص

ظى٨ٳ خڀٵ١دء خؼب ڄه ؤـٿ ظف٫ خڀٹخءش ڄه وپ - .ڄدزٹدض يف خ خ٤د

. خعمدڂ زدڀى٠٭ص خؼبديص ڀځمس٬ن وخڀٽعدذ وخڀٵىدون ٬مىڄد-

وځٷ عبدن ڄخٸسص ڀځىى خڀٱىدجص ووىد خڀيت عڃ زؾبعهد - يف خخ٬ص وخڀعځٵش خؼبٱزص

خعمدڂ دبفدپ خڀٵىڀٽځى خؼبٱيب وبلخغ صب٭دض ودص ز - وضبدص ظىى٬ وؤٽدڀ ڄه خؼبع٥ٵځن ٬ځ خجملدپ و٬ڂ ظى٨ٵ يف

.ؾبدض خڀزك خڀو وخڀ٫

:ووي، خڀ خڀج، ؤو ڄه خڀ١و

ي٬ڃ خربدي ټعدذ خؼبٱذ ڀٽىن خڀىربخ خؼبىن ڀعمٹٷ خؼبىفخض - .خؼبىىيش يف خجملدپ خڀؽٹديف زسيود

خڀ٭مٿ ٬ځ ظٽن خڀٵىدون خؼبٱدزص يف لدهتڃ وسبٽىهڃ ڄه - .خڀ٭ خڀٽن يف ٨وٲ ڄجمص

خڀص خڀ٬ڃ خؼبى ڀىص خؼبٱزص زدؼبٹدوص ڄ٫ خؼبسدڀٯ - خؼبىيش ڀځمهـدودض خؼبىظبص وؤـى خڀٵىدون خڀٽسد خڀه ٹىڄىن زةلدء ي خڀهخض وظى٩ڃ ٬مځص ظٹمص ؽبي

خؼبهـدودض ٬ځ خ٬عسد ؤن ىدٺ ڄه خؼبهـدودض ڄه ٴدځص، وخڀعهمط ؤڄىخ ټسنش ڄ٫ ب٥٬دء خوڀىص ڀزخ٪ خؼبٱيب خٿ،

ؽبي (ڄدي وؤوٸ )ڀڀٻ هبر و٫٠ ظٹڃ ڄى٠ى٬خؼبهـدودض ورب خڀٹمص خؼب١دٴص خڀيت هبىهد خجملعم٫ خؼبٱيب ڄه

.وخجهد

ظى٫ ٸد٬ش خڀعٽىه يف خجملدپ خڀؽٹديف ڀ خػبد خغبدٿ - يف خ٤ خؼبىعص يف خجملدپ خڀؽٹديف وخڀٵين زيود ڄه ؤـٿ ظزن

.خؼبټسدض خڀؽٹدٴص خؼبعىخـش دبىعځٳ ؤٸدڀڃ خؼبمځٽص، ٴٵ خڀسخص ز ؤن وىىي ٸ٥د٪ خڀسدذ وخڀد٠صٴمد ىب ؤڄد

ؤو زدڀعى خؼبى٠ى٬ خڀ و٠٭ خڀ و خڀسدذ وخڀد٠ص ڄه ؤـٿ و٫٠ خڀ ٬ځ ڄٽدڄه خڀخء يف ـڃ خڀد٠ص خڀى٤ىص ووؽمه

خوخ خڀٽربي خڀيت ٴعمعهد خڀ خڀى ڄى ظىڀ ڄاوڀص خ خڀٹ٥د٪ خغبى وپ ي خؼبش خڀٹنش وبخيظ خڀٹىص يف ظٵ٭ٿ ظىدض خؼبىد٨ش خڀى٤ىص لىپ خڀد٠ص وټخ خؼبىعي خڀى٤ين لىپ

خڀعىڃ ڄه ؤـٿ و٫٠ ڄى٩ىڄص ڄعٽدڄځص ٸدوىوص وظزىص ظ٭ خڀى٩ يف .ظټسص ٸ٥د٪ خڀسدذ وخڀد٠ص يف زيود

ء، ځ٭ر يوخ ؤدد يف ظزص خڀى وخڀد٠ص بن ٸ٥د٪ خڀسدذن خڀځخن ٭ىدن زعىحص خڀ٥ٵىڀص وخڀسدذ خن خؼبسدخ خڀٹ٥د٪ڄدحبػ ؤو

يف ؤٴٷ ظٽىه خؼبىخ٤ه خؼبٱيب خڀدحل خڀٹدي ٬ځ ربمٿ خؼباوڀص . وخؼبعمٻ هبىع وخڀ٭دٲ حبٹىٸ ووخـسدظ

بوىد وىىي ز٭مٿ وخش خڀسدذ وخڀد٠ص ٴمد ىب خڀ٭ي خؼبهڃ ؤڀٳ 300خڀ وع يف ؾبدپ خڀعىڃ لػ ض ڄد ىد

ڄٹ٭ وى ٸڃ ڄهڃ، ب ؤن خٽدپ خؼب٥وق يف لٹٹص خڄ ڄظس٣ ز١٭ٳ خڀسىدض خدص ڀځمخټ خڀعىمص ٴدؼبىمدض ظٵعٹ بذل ؤز٣

83

خڀعفهخض خدص، و وعدجٿ ٬ه ڄي ظٱ٥ص خ خڀٸڃ خڀ ٭ .يف و٩ود ٴد هبر ربٹٹ

بن خؼب٥ځىذ ڄه خغبٽىڄص ى خ٬عىدء زدعبدور خڀٽٵ زپ خڀٽم يف ؾبدپ خؼبىمدض، وخعمدڂ ؤټؽ جبدور خڀعٱص وي٬مهد وټخ

خڀعفهخض خدص ڀځمىمدض، ڄ٫ خڀسمػ ٬ځ ٴ١دءخض ؤوي ويف خ خ٤د وعمه وزٽٿ .خؼب٥ځىذػبځٷ ـبمدض يف خؼبعىي،

لخش ظى٩ڃ خڀىخش خڀىص خڀىص خؼبد٠ص ڀځمىعي خوپ ڀځعىڃ بذل وى و ڄٵعىق ن يف خذبدي خظٹدء زدڀ٭مځص خڀعىمص

خؼبعىي خؼب٥ځىذ وبوخـهد يف لځص ـش ظ٭عم ٬ځ خ٬عىدء زدعبدور خڀٽٵ ڀځ٭مځص يون خڀعټ ٬ځ خعبدور خڀ٭ي لػ وعمىن

خڀيت وځط بڀهد ؤٱدپ خؼبىعي خڀى٤ين ڄسعٱدد 2020ؤن ربٹٷ ئص ؤڀٳ ڄعٵ وخڀ مٿ خڀ٥ٵىڀص 440خؼبىىي لػ ٿ بذل

.خحملوڄص ټىخ وبودؼد وىد يف خڀ٭ددل خڀٹو وخلدء خؼبهمص خڀ خڀج،

وڀځىىپ ؽبي خڀئص ٴةن خغبٽىڄص زٽٿ ڄٽىودهتد ڄ٥دڀسص زعٵىط صب٫ خؼبمعځٽدض خڀ٭ٹدص خؼبى٠ى٬ص ه بدش - و زٽٿ ظب-

خڀىخش ػبځٷ ڄخټ ودص ڀځعىڃ، وڀٻ ڄه ؤـٿ ظى٫ خڀى٬دء خڀ٭ٹد ڀځىخش يف ب٤د خڀعٵىعدض خڀيت ظٹىڂ هبد خڀوڀص ڀٵدجش ز٭

خڀٹ٥د٬دض خڀىخص ڀٽ ظٹىڂ خڀىخش خڀىص زدعؽمدخض ودص ب يبٽىهد يف خڀى٠٭ص خغبدڀص ؤن ظٹىڂ زإ ڀظٹدء زٹ٥د٪ خڀعىڃ،

.ء ټ ؤوىخيت خؼبعدخض، بوىخين خؼبعده،

ٴمد ىب يو خڀسدذ ٴةهند ظ٭دين ودد عفځ يف ٠٭ٳ خڀعفهخض وخؼبخودض خؼبىيش ڀځدوص دڀسعهد ظٵ٭ٿ و وى

ٴعٹ ڀىدجٿ خ١دق خڀ٭ځمص وخڀىدجٿ خڀم٭ص خڀو خؤن ظ٭ٲ ٬فخ ټسنخ يف خ خڀسدذ، وڀ٭ٿ ؤزىدء ٴدڀىخش خڀىصخڀسص

خڀسديص يف ؤڄ خغبدـص ؤټؽ ڄه نڃ ؽبي خڀٵ١دءخض عٽدٲ ٸخهتڃ وڄىخسهڃ خڀؽٹدٴص وخڀٵىص وخڀد٠ص، و ز ؤن وىىي ز٭مٿ وخؼب٭ه خڀى٤ين ڀځسدذ وخڀيبٹخ٤ص خڀ سٹ ڄاص ڄعٹځص ض

ڄ٥دڀسن خغبٽىڄص يف وٵ خڀىٸط خڀسدزصٴهد صب٫ خؼبٽىودض خڀدصز١وش ظٵ٭ٿ خ خؼب٭ه وب٥٬دءي خؼبٽدوص خڀجٹص، ڀعإ٤ن خڀسدذ

خڀعس٫ زوق خؼبىخ٤ىص خغبٹٹص ٬ځدد وٴٷ ڄى٩ى و٤ين ٭عم

ؽبخ خڀس٭ش ٬ه خىڀىـدض، وظى٫ ؾبدپ ظوځ، ووځٷ ود . ٬ځ خڀ٭ خعبهى وخحملځ.خؼب٭ه

خڀ خڀج، ؤوىخيت بوىخين،

خڀىدء ٤س٭د، ع٥ځر ٬ىدص يبن ٸ٥د٪ خڀسدذ وخڀ٥ٵىڀص و وىټربي ڄه خغبٽىڄص خؼبٱزص، لػ هبر ٬ځهد ؤن سبي زٽدٴص ي٬مهد

خؼبدي وخؼب٭ىى ڄه ؤـٿ خلع١دن خڀسدذ وبيڄدـ يف ؿب٥ ٬ه ټٿ ڄ٩د خكبخٲ خوٸ وڄه يخڀىىؼٹديف وخزع٭دي

.خڀع٭د٤ ٴص خؼبىخض خڀيت خعٵمځط زٽٿ ټسن و٣ سدزىدوڀ٭ٿ ؤڃ ڄل٩ص هبر ؤن وؽند ظٵٶ اون خؼبؤش ٬ځ

ٸ٥د٬دض ـبعځٵص ، و٬ځ ٴةوىد واټ ٬ځ ٠وش ذبم٫ ټٿ خڀٹ٫٥ خڀيت وظى٫ ٸد٬ش (ٸ٥د٪ خش وخڀع١دڄه ڄؽ ) ٪هتڃ خؼبؤش يخوٿ ٸ٥د

.خعمدڂ زدؼبؤش ٬ځ خڀ٭ خحملځ وخٸځم وخعبهى خڀخض وخڀديش خؼبعده،

ؤڄد ٴمد ىب ٸ٥د٪ خڀد٠ص ٴةن خڀىخش ڄ٥دڀسص زعٵ٭ٿ خڀعىدض خؼبىسؽٹص ٬ه خؼبىد٨ش خڀى٤ىص ڀځد٠ص خڀيت هنځط ڄه ڄ١مىن خڀدڀص خؼبځٽص خڀعدىبص وو٠٭هد ټىد٤ص ٤ٷ ڄه ؤـٿ بق خڀإن

خڀد٠، ويف خ خ٤د ز ؤن هنىث خڀ خڀى ٬ځ ـؤظ يف خڀع٭دڄٿ ڄ٫ خڀٹ١دد خڀيت ظ٭ٷ ظ٥ى خڀٹ٥د٪ خڀد٠ ڄه وپ

ڄسدهتد خڀٵىص ڀق خڀ ـدء يف ڄ١مىن خڀدڀص خؼبځٽص لػ خڀى٩ يف ظى٫ خؼبىك وؿبدسص خعبدڄ٭دض ٬ځ ع٭مٿ ٬ځ ب٬ديش

خؼبد٫ ڄىٸىٴص خڀعىٵ لىپ خڀد٠ص وخٴعمد ٬ځهد،خڀىعدجؿ خحملٿخڀسمػ وخـعهدي يف بهبدي ظى ـ ڀځع٭دڄٿ ڄ٫ خعبدڄ٭دض وٴٷ و

ڄسؤ خوعدـص وخڀٵ٭دڀص وخزع٭دي ٬ه خحملىزص وخڀزىوص يف ٲ وب٬ديش خڀځ٥ص خؼبىك وربٹٷ خڀٵدٴص خؼب٥ځىزص يف خ خڀٹ٥د٪ خغبى

ڀځىخش يف ؾبدپ خڀعزن وخڀعن و٬ڂ ظٺ خڄى يف خعبم٭دض .خڀيت ظځ٥ط ٬ځ يو خڀىخش

: ؽبخ وـر خڀ خڀج

٠وش خعمدڂ زدڀسدذ ٬ه ٤ٷ خڀعٽىه يف صب٫ - خڀد٠دض خعبمد٬ص وخڀٵيص وٴعك ٴ ڀځ٥دٸدض خڀدزص ڄه ؤـٿ

.بزخ ڄىخسهد

.ظٵ٭ٿ يو خڀد٠ص يف خڀٹ١دد خڀسځىڄدص خؼبٱزص -

84

خعمدڂ زدڀٵٶ خڀى٤ىص ڀعمٽىهد ڄه خڀ٩هى زدؼب٩ه خؼبٲ - .وپ خڀع٩دخض خڀٹدص وخڀ٭دؼبص

خڀسمػ ٬ه ودجٿ ڀعٵديش ڄه ي٬ڃ خعبمد٬دض خحملځص ڀځد٠ص - خؼبٱزص ٬ه ٤ٷ ي٬ڃ خعبم٭دض خڀد٠ص وخوص وو٫٠ ٸدوىن ا٤ خ خڀ٬ڃ ووبى ڄه ظ٬سدض ز٭ خڀمدش، وخ٬عمدي ڄسؤ خڀٵدٴص وخؼبيويص وخڀٽٵدءش ټم٭د ؤد و٠و ؼبىك

خ خڀ٬ڃ وظٵدي ڄى٥ٷ خحملىزص وخڀزىوص خص ؤو خغبزص .خڀ١ٹص

خعمدڂ زدڀد٠ص يف خڀ٭ددل خڀٹو، وظىٴن خڀسىن خڀعمعص ڄه - ؤـٿ سبٽن سدذ خڀ٭ددل خڀٹو ڄه بزخ ڄىخسهڃ وٸخهتڃ ٬رب

خخ٪ يف بلخغ ڄ٬ر خڀٹذ وڄخټ خڀعٽىه خڀد٠ زىت ؤوىخ٬ بٸځمد وـهىد، وڀٻ زعى و٬دء ٬ٹد ؽبي

.خڀىخش ڄه ؤخ٠ خڀوڀص زىت ؤىدٴهد

:خڀ خڀج واټ ٬ځ

ظٵ٭ٿ خڀخټص ڄ٫ خعبمد٬دض خحملځص وخعبهدض يف ب٤د خڀدص - .خعبهىص خڀيت ظىهفهد زيود

ظٵ٭ٿ يو خڀخټدض ڄ٫ خڀٹ٥د٬دض خوي خڀيت ظ٭ىن زدڀسدذ - .

ظٵ٭ٿ يو خڀع٭ځڃ وخڀعزص يف ظٽىه خڀسدذ ٴٽد و٬ځمد - ود٠د

.ظٵ٭ٿ و٩دڂ خڀعٱ٥ص خڀمص زدڀىسص ڀځسدذ وخڀ٥ځسص -

ووعدءپ هبي خؼبىدسص ٬ه ڄأپ وعدجؿ ظٹ خجملځ خ٬ځ - ڀځمدزدض وخڀ ن بذل وٹدج ڄع٭يش يف ؾبدپ ظزن خڀعىڃ

، وظزن خوعض يف خڀٵٹدض، خعمدڂ زدڀ٥ٵىڀص وخڀإن ...خڀىى ويو خڀسدذ

ؿبدزص ٨دش خڀ٭ىٳ وخڀٱر يف خؼب٬ر خڀد٠ص وبوخؾ - .خڀٹدوىن حملدذ ڀځ٩دش بذل ل خڀىـىي

خڀعن خؼبټ خپ ڄهمىد يف ظزن خڀإن خڀد٠ ، ظٵ٭ٿ - .خڀس٭ خعبهى وخحملځ يف ؾبدپ خڀعن

خڀسمػ ٬ه ڄخټ زبڃ ـش دبىعځٳ ٬مدض وؤٸدڀڃ - .خؼبمځٽص

ظٵ٭ٿ ڄو٪ خلعخٲ زدؼبٱذ ٬ه ٤ٷ بهبدي ڄدي - .خڀعمىٿ وظىٴن خڀسىن خڀعمعص خڀ١وص

.٠وش خڀسمػ ٬ه ٸىخون ڀعإ٤ن خڀٹ٥د٪ وخق -

ظف٫ فبدص خڀد٠ص زدڀىسص عبم٫ خؼبٱدزص دبىعځٳ ؤ٬مدڃ - وٴحدهتڃ

.خو ز٭ن خ٬عسد خڀٵ١دءخض خڀد٠ص وپ خڀعهحص خڀ٭مخوص-

و٫٠ ظٹڃ دڄٿ ڀځىعدجؿ خحملٿ ٬ځهد ورب ڄىخٸ٫ خػبځٿ - ڄٽٿ خڀٹىدش خڀد٠ص و٬ڂ ٴعك ٴ خڀ٭مٿ ڄه ؤـٿ بخٺ ټٿ

.خڀٵ٭دڀدض خڀد٠ص وخ٬ڄص و٬ڂ خٸعد ٬ځ ز٭ خڀىـىي

خڀ٭مٿ ٬ځ وځٷ ب٤د ڀځعىخٿ ڄ٫ خڀوپ خڀٹٹص ڄه ؤـٿ - بعٹسدپ ؤ٤ٵدپ ي خڀوپ يف ٴ١دءخض خڀعىڃ وؿ ٬ٸدض ڄ٫

ي خڀوپ ڄه ؤـٿ خعؽمدد يف خڀزځىڄدص خؼبٱزص ٬مىڄد .وٸ١ص ولظىد خڀعخزص ٬ځ خػبى

و٫٠ زودڄؿ و٤ين ڀعٽىه خ٤ خڀٽٵإش يف ؾبدپ خڀعإ٤ن - خڀد٠، وخڀيت ڄه دهند خڀٹدڂ زود خڀعإ٤ن ڄه ؤـٿ خڀىهى

.زدڀد٠ص خڀى٤ىصٴةوىد وفٿ خجملهىيخض ،ٸ٥د٪ خڀعٽىه خؼبهينذ ويف ڄد ع٭ځٷ

خڀعٱٿ ظسٹ خٴص خڀيت ىى ب ؤن ڄ٭١ځص،خؼبسوڀص يف خ خڀٹ٥د٪. يخءد ټٿ خ خؼبٱزص

وڃ ؤن ؾبدپ خڀعٽىه وظ٭ي خوعددظ ټسن، ٴةو دل ٶ بذل ڄع٥ځسدض خڀ٭ وخڀعٽىىڀىـد خغبؽص خڀيت يبٽه ڄه وؽبد ظٳ

خػبهبن يف خ خڀٹ٥د٪، لػ هبر ظف٫ دص خوٵعدق وخڀخټص ڄ٫ ـبعځٳ خڀٵد٬ځن ڄه ٸ٥د٬دض ٬مىڄص وٲ وصب٭دض

. ڄهىص و خڀٹ٥د٪ خػبد زعف٫ خڀعٽىه زدڀى٣ خڀٹو وڀٻ زةلدء خؼبخ وؤ١د

. خڀٵلص خڀيت خوٹ٠ط يف ز٭ خؼبىد٤ٷ وؤځٹط يف ؤويبن خڀؽوش خڀسص زسيود ؼوش ڄهمص و٬ځىد ؤن سبٽىهد ڄه خڀع٭ځڃ

وخڀعمٿ خڀڄن وؤن ود٬د ٬ځ خڀسمػ ٬ه ٴ خڀٱٿ وٴٷ ظځٻ خؼباض وظى٭ خڀٹ٥د٬دض خغبىص خڀىد٬ص خڀعٹځص، خڀ

خڀسم، ىد٬ص خؼب٭خض وند ڄه خڀٹ٥د٬دض خوعدـص خڀيت عمٺ بوىدواټ ٬ځ ؤن خڀٹ٥د٪ ٬ٲ ظ٥ىخ . ؿبدڀص ٬فځص خٸعدي خڀى٤ين

ټسنخ وپ خڀىىخض خونش زٵ١ٿ خجملهىيخض خڀيت ظسپ يف خ خجملدپ ڄه ٤ٲ خ٤ خڀدزص خڀ٭دڄځص زدڀٹ٥د٪ ، ب ؤن ىدٺ ڄل٩دض دڄص

: هبر خڀع٥ٶ بڀهد

85

ڄد ى ڄأپ ڄځٳ خڀٵدي خؼبظس٣ دباص خؼبٽعر خڀى٤ين - ڀځعٽىه خؼبهين ؟

.ويف خ خڀي وٹعق ىڂ يخ و٤ىد لىپ خڀعٽىه خؼبهين -

.ڄد ى ڄأپ خڀعىٷ زن ڄى٩ىڄص خڀع٭ځڃ خڀ٭دڂ وخڀعٽىه خؼبهين -

.خڀع٭ځڃ خػبد ويوي يف بو٭د خڀعٽىه خؼبهين -

.بلخغ ٸدوىن ى٩ڃ ٬مځص خڀعٽىه وخڀٱٿ - .بٽدڀص دذ خؼب٭خض وخڀعفه- .دذ ڄخټ خڀعٽىه خؼبهين زدڀ٭ددل خڀٹو -

.٬ڂ وـىي زودڄؿ ؿبي ڀسىدء ي خؼبخټ -

.بٶ خڀ٭ ڄه ڄخټ خڀعٽىه خؼبهين -

ڄجمص خڀعٽىه خؼبهين زدڀ٭ددل خڀٹو ڄ٫ لدـدض خؼبىد٤ٷ - خؼبىـىي ٴهد وبلعخڂ وددض ز٭ خؼبىد٤ٷ و٤س٭عهد خعبٱخٴص

.وخڀسص

ٴعك لىخ ـدي ڄ٫ ؤزدذ خڀٱٿ وخڀ٭مدپ وخڀىٹدزدض - وخڀٹ٥د٬دض خغبٽىڄص ڄه ؤـٿ بهبدي لٿ ؼب٭١ځص خڀس٥دڀص وظىـ خڀعٽىه هبي خؼبخټ لر خغبدـدض وخػبد خحملي يف خ

.خ٤د

:ټمد هبر ؤن واټ خڀ خڀج ٬ځ

.٬ڂ ڄىخټسص ؾبدپ خڀعٽىه خؼبهين ڀٹ٥د٪ خڀىد٬ص خڀعٹځص -

خ٥٬دء ٴص خڀ٭مٿ ػبهب ڄخټ خڀعٽىه ؼسدض ـخهتڃ - .وٸخهتڃ يف خڀ٭٥دء وخوعدؾ

لػ هبر ؤن , ڄٽٿ ظٽىه خڀفىدء ڄه ؤـٿ ب٬ديش خيڄدؾ- واټ ؤو بذل ـدور خڀعٽىه خؼبهين هبر خ٥٬دئڃ ظٽىىد ؤوٸد

ويىد يبٽىهڃ ڄه ب٬ديش خڀى٩ يف ظٵٽنڃ خؼبىمٲ وهٿ بيڄدـهڃ يخوٿ خجملعم٫ ز٭ ٸ١دء ٬ٹىزعهڃ و ووـهڃ ڄه

.خڀفه وٹځ ڄه وسص خڀ٭ىي

ظٽىه ود زدجٹ لدٴض خڀىٹٿ خڀ٭مىڄ ودجٹ دش - خـش ڄه ؤـٿ خڀعإټ ڄه ٸهتڃ ٬ځ ربمٿ ڄ٭دودش خڀٵ

وخڀٹديش وخلعخڂ ٸدوىن خڀن ټمد ى ڄ٭مىپ ز يف ظٽىه زدزىص .خڀ٥دجخض

ظٽىه خڀ خڀ٭دڄځص خؼبٱزص ٬ځ خع٭مدپ آڀدض خڀ٭مٿ خڀٽربي - .يف خوخ خڀٽربي و٬ڂ خڀځفىء بذل خعنخيد ڄه يوپ ؤوي

ٴةوىد و٥دڀر ، ؤڄد ٴمد ع٭ځٷ زاون خؼبٹدوڄص وؤ١٬دء ـ خڀعمء خڀ٭ىدص خڀٽدٴص ؽبي خڀوبص وخ٬عىدء زإو٠د٬هد خؼبديص بخغبٽىڄص ذ

وخـعمد٬ص، ؼبد ذبي ڄه ظده لدٴٿ ڄىك خعٹپ ڀځمٱذ خڀىلش خؼبٹدوڄص وو ڄىدسص كب ٴهد ـدض خڀعم وهخء

خڀعخزص و٬ځ ؤهڃ خؼبځٻ خڀخلٿ ؿبم خػبدڄ ٤ر خهلل ؼخي وخغبه خڀؽدين ٸ خهلل ول خـن ڄه خهلل خڀ٭ځ خڀٹ ؤن لڃ

. هخءود وٽىهڃ ٴك ـىدهتڃ ڄ٫ خڀىسحن وخڀٹن وخڀهخء

ويف خ خ٤د، ٴةوىد زوود و زو ٸڄدء خؼبٹدوڄن وؤ١٬دء ـ خڀعم يف خڀٴد٪ ٬ه لىش خڀى٤ه وؿبدزص خع٭مد خڀٱدڃ

زإوخلهڃ وؤڄىخؽبڃ وؤويڃ وټدوىخ ڄخ ڀځع١مص وخء ٸدج خڀعم .ـڀص خؼبٱٵى ڀ ؿبم خػبدڄ ضب خهلل

:ټمد واټ، خڀ خڀج، ؤوىخيت، بوىخين خؼبعده، ٬ځ

٠وش سبٽن خؼبىوزص ڄه خڀٹ٫٥ خ٠ص خڀڄص ڀسىدء ڄدټه - .وڄدحل خؼبىوزص ٬ځ خڀ٭ خڀى٤ين

ڄىك ؤخ٠ خعب ڀځمىوزص ڄه ؤـٿ بقبد خڀٽه خٸعدي - .زىدء ووـدض ٸڄدء خؼبٹدوڄن

ظٵ٭ٿ زخڄؿ خڀع٭ځڃ ڄه ؤـٿ بزخ يو خؼبٹدوڄص يف خڀٴد٪ ٬ه - – خعبخج – خڀى٤ه و٬ه خڀوپ خجملدوش

خڀٹدڂ زدخض ڄخوص ڀٸدڀمىد خؼبٱزص ڄه ؤـٿ خڀعم - زو خؼبٹدوڄن وؤ١٬دء ـ خڀعم يف خڀٴد٪ ٬ه ولش خڀى٤ه وىد زدڀىسص ڀـدپ خغبدڀص خڀيت ذبهٿ خڀٽؽن ٬ه ظده زيود

خغبدٴٿ زدڀس٥ىض

.ڄ٭دعبص ڄٽٿ ذب و خڄعد ز٭ وٴدش ؤمدهبد -

ظٵ٭ٿ يو خ٬ڂ خؼبٱيب يف خڀع٭ٳ زو خؼبٹدوڄص يف رب - .خڀسي ٬رب زخڄؿ ولىخخض وؤٴڂ وؼدجٹص

٠وش ڀ٭ر يو ڄهڃ ڄه ٤ٲ ب٬ڄىد وڄاوڀىد يف بزخ - ىش خؼبٹدوڄن خؼبٱدزص ىخء ٬ځ خڀ٭ خڀى٤ين ؤو خڀ٭

.خڀ٭دؼب

.و٫٠ ل ڀعو ز٭ ز٥دجٷ خؼبٹدوڄن -

لٿ ڄٽٿ ربىٿ خڀو ز٭ وٴدش خذ ؤو خؼبدڀٻ بذل خزىدء - .ؤو خڀوـص ڄه ؤـٿ خغبٵد٦ ٬ځ ڄدغبهڃ خؼبديص

ڄٽٿ خڀعٱ٥ص خڀمص زىدء خؼبٹدوڄن وؤ١٬دء ـ خڀعم - .

86

ڄسدش ظىص خؼبځٵدض خڀ٭دڀٹص ڄى ڄش ويف ؤ٪ خوٸدض - .وب٥٬دء ؤـىزص ڄٹى٭ص مدهبد وٴعك وٹد ٬مىڄ ؼب٭دعبعهد

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون،ڀٹ ظإټ زدؼبځمى خؼبدټٿ خڀٽربي خڀيت ظ٭هد و وص خڀٹىپ،

خڀٹ٥د٬دض خـعمد٬ص زسيود وخؼبىـص يف عبىص خڀع٭ځڃ وخڀاون خڀؽٹدٴص وخـعمد٬ص وخػبد خغبدي خڀ ظ٭ٴ ودذ ڄٹدزص

ب ؤو ڄه وپ . مشىڀص ؼب٭دعبص خو٠د٪ و٠٭ٳ خؼبخودض خڀٵ٬صؤـىزص خڀديش خڀىخء يخوٿ خڀځفدن ٬ه ظدئظىد و٤ولدظىد ؼبىد خڀوق خڀى٤ىص وخڀعخڂ خڀ ظ٭هوخ ز ڄه ؤـٿ ظ٥سٷ ڄل٩دظىد

خؼبٹعلص ڄه ؤـٿ خڀٸ هبي خؼب٭٥دض و ز٭ن خ٬عسد يف ب٤د خوخڀٹ٥د٬دض بذل ڄد سىخ بڀ خؼبٱدزص وڄد و٥مك بڀ صب٭د زدڀڃ ڄه

خوص خڀ٭دڄص خدل ڄه %53ؤن ڄخودض خڀٹ٥د٬دض خـعمد٬ص ظځعهڃ وؤڄدڂ خ ټځ ٴةوىد ىدو يف ،ڀځوڀص ٴةن خػبد خپ ڄىـىيخ

٬ځ زدهبدذوىض و، خڀٹدوىن خؼبدرلخڀعفم٫ خڀى٤ين ڀلخٴٷ .خضي خؼبخين

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انذاخهت واجلهبث واجلبػبث احملهت

.زڃ خهلل خڀضبدن خڀلڃ وخڀش وخڀڂ ٬ځ ؤٲ خؼبځن

خڀ خڀج خحملعڂ، خڀديش خڀىخء خحملعڄن،

خڀخض وخڀديش خؼبعده خحملعڄن،ٴين ؤن ؤظوٿ زدڃ ٴٷ خڀعفم٫ خڀى٤ين ڀلخ يف ب٤د

ڄىدٸص خؼبخوص خڀٵ٬ص ڀىخش خڀخوځص، ڄعىـهد زدڀٽ ڀځ خڀى ٬ځ خڀ٭ خڀٹڃ خڀ ظٹڂ ز ؤؼىدء ظٹن ڄخوص وخظ وخڀعفدوذ

خڀٽسن وخؼباوپ خڀ ؤزدن ٬ى خڀ خڀى يف ي خؼبىدسص وخؼبىدسدض خؼبع٭يش خڀدزٹص وخؼبعمؽځص يف خٱدء خؼبټ ڀٽدٴص

.خڀعوض وخـدزص ٬ىهد زى٠ىق ظدڂ

ؤ ؤن ؤعهٿ ڄخوځيت ي دبى٠ى٪ دڂ ٭عرب ؿب٣ بصبد٪ ټدٴص خؼبٱدزص ، ؤ وى ٸ١ص ولظىد خڀعخزص خڀيت رب٩ زدڀ٬ڃ وخؼبدوش

خؼبعمش ڀځمفعم٫ خڀورل، و يبٽه ؤن وٹسٿ ٴهد خؼبدوڄدض وخؼبخخض، وخعم١ ىد خػب٥دذ خؼبځٽ خڀدڄ خؼبىـ بذل خڄص

ڀځمنش خػب١خء ، وخڀ ؤټ ٴ ـڀع 34دبىدسص خڀټي خڀعإ ڀ٭ه ـ ڀځع٭دڄٿ ڄ٫ خ خؼبځٳ يف ب٤د ڄد خٸعل خؼبٱذ

ڄه لٿ ڀځمٽڃ خڀخيت خؼبى٫ يف ب٤د خعبهىص خؼبعٹڄص خؼبجمص .وخؼبعىخوص

بوىد يف ٴٹىد وٴ ٴ١د ٸد٤٭د ټٿ خؼبىدوخض وخڀدج وخؼباخڄخض خڀيت ٹىڂ هبد ز٭ خؼبظٸص، وڄد ربٽ خعبمد٬دض خدزص

خؼبعزص زىد وخؼب٬ىڄص ڄه خػبىوص ؤ٬خء ولظىد خڀعخزص ربط ٭ص .لٹىٶ خودن

خڀ خڀج خحملعڂ، خڀديش خڀىخء خحملعڄن،

خڀخض وخڀديش خؼبعده خحملعڄن،بن ڄىدٸعىد و٭عربد ؿب٥ص ؤدص ڀځىٸىٲ ٬ځ خڀو خؽبدڂ

وخد ڀٹ٥د٪ وخش خڀخوځص ، خؼبعمؽٿ يف ڄىخځص ظىٵ خعخظفص خڀعمؽص خؼبځٹدش ٬ځ ٬دظٷ ي خڀىخش ، ٬ځ ڄعىي ظزن ټدٴص خجملدض خؼبظس٥ص زدغبٽدڄص خڀعخزص وضبدص خغبدض خڀٵيص

وخعبمد٬ص، وظ٭ خڄه خڀ٭مىڄ ، وخؼبدنبص خڀٵ٭ځص يف ظىٵ خؼبد٫ خمبدجص ، وڄىخځص ظىٵ ـب٥٥دض وزخڄؿ خڀعىمص خڀسص، وخ ڄد

.و٭عربي خڀسىدء خغبٹٹ ڀق خڀيبٹخ٤صوڄه ىد ع١ك ـځد ؤن خؼبهدڂ ـدڂ، وخؼباوڀص ٩٬مص،

وخڀ٥مىلدض وخوع٩دخض ڄع٭يش وڄعىخځص، فبد ع٭ن ڄ٭ ي٬ڃ ټٿ خجملهىيخض خڀيت ظ٭ ـدش ڀسځىش ټٿ خعخظفدض وخؼبٹدزدض

٬ځ ؤ خڀىخٸ٫، ڀعمٽن زيود ڄه ڄدش خڀع٥ى خڀ ظىي خغبٽىڄص ربط خڀٹديش خڀش ڀدلر خعبڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي

لٵ٩ خهلل، خڀ و ـهخ يف ظٹىص وي٬ڃ خڀعىمص يف ټدٴص . ؤز٭ديد خٸعديص وخـعمد٬ص وخڀؽٹدٴص

خڀ خڀج،

بن خوعد زيود ڀى٩دڂ خڀڄټص خوعد ـ٭ص ٴ، ڀٽىو هب ظٵ٭ٿ خڀيبٹخ٤ص خحملځص، وفبدص خغبدض خڀٵيص وخعبمد٬ص،

وبخٺ خؼبىخ٤ىن يف ظزن خڀإن خحملځ، وبوىد يف ٴٹىد ، وفٿ

87

خڀع٥ى خؼبځمى يف خ خجملدپ ٬ځ ڄعىي خ٤د خڀٹدوىين وخؼبىخي خڀسص وخؼبدڀص، فبد ٭ خعٹڀص خؽبحدض خؼبىعىسص ڄه ـهص، ويبٽىهد

ڄه خؼبدنبص خڀٵ٭ځص يف ظ٥ى خڀعىمص يف ـبعځٳ خجملدض خٸعديص .وخـعمد٬ص ڄه ـهص ؤوي ، ڀزك خڀدودض خؼب٥ولص وخؼبع٭يش

وزدؼبىدسص ٴةوىد و٬ى بذل ظ٫ وؼنش خلدض ٬رب بوخؾ ټدٴص خڀىى خڀعى٩مص وخؼبخڃ خؼبظس٥ص هبي خلدض ل

. خڀىـىيوخو٥ٸد ڄه خ، وخٸعىد٬د ڄىد زٽىن خعبهص ؾبد ڀځعى٣٥ وب٬خي

خڀعخذ وبو٭د خعؽمد وخڀٱٿ، ټىد يوڄد ڄه خڀخ٬ن بذل ظ٬ڃ ڄد خعبهىص يف ه ـب٥٥دض خڀعىمص وظٽ خڀڄټص ټىد

خعخظف ڀعٵ٭ٿ ڄٵهىڂ دص خڀٹذ، و٩خ نبص خؼبٹدزص خڀعخزص يف لٿ خوع٩دخض خڀدټىص وربٹٷ خڀىهى خٸعدي وخـعمد٬، ڄ٫ ظى٨ٳ خڄٽدودض خؼبع٭يش خڀيت ظو هبد ـهدظىد ، وزؾبص خؼبد٫

ز٥ٹص ظد٬ص، خو٥ٸد ڄه خٸدڀڃ مث خعبهدض، زد٬عسد ي خونش لځٹص ڄعمش ڀى٫٠ خؼبى٥٥دض زٱص ڄجمص ڀځعمٽڃ يف ټٿ

خټخدض خؼب٥ولص، وظزند ظزنخ ظىٸ٭د وخعسدٸد، فبد مٽه ؿبدڀص ڄه وځٷ ؤٸ٥دذ ـهىص ڄىفمص وڄعٽدڄځص ڀعىٵ ټٿ

خڀددض ڄ٫ خو ز٭ن خ٬عسد خػبىدض وخوڀىدض، يف ب٤د ظ٭دٸ زن خڀوڀص وخعبهدض، ٥ص سبٽىهد ڄه ټٿ خڀىدجٿ خؼبديص

.وخڀسص وىد ز ڄه خڀعإټ ٬ځ بق خڀٹدوىن خڀعى٩م ڀځمدڀص ڄه ؤـٿ بيودپ خؼبٹدزص خعبهىص ڀځمخوص زپ خؼبٹدزص خڀٹ٥د٬ص يف ظى٫

.خؼبخودض خڀ٭مىڄص

خڀ خڀج خحملعڂ، خڀديش خڀىخء خحملعڄن،

خڀخض وخڀديش خؼبعده خحملعڄن،ڀٹ ٬ٴط زيود ڄځ خوعىدزد دٸد و٤ى ٬رب ؿب٥دض

خوعىدزص ټدوط ؤـىهتد ـ ڄعٹدزص، ڄد و خدش بڀ ىد ى وسص خؼبدټص خڀيت ټدوط ڄٴص، خ زد٠دٴص بذل وسص ڄدټص خؼبؤش يف

.خ خؼبځٿ خوعىديب خڀ ڄٽىهد ڄه ٴص ظزن خڀإن خحملځبوىد وؽمه سبؽځص خؼبؤش ڄ٫ خڀ٬ىش بذل خؼب ڄه خعمدڂ زدؼبؤش

خڀٹوص ڀعمٵد ٬ځ خٸسدپ ٬ځ خؼبمدص خڀدص زؽٹص ظدڄص و٤مىق ؤټرب، وىد ز ڄه خديش زدڀو خؽبدڂ وخد خڀ

ظٹىڂ ز خڀىخش يف خ خجملدپ خو٥ٸد ڄه بلخغ ىوٶ خڀ٬ڃ ڀعف٫ سبؽځص خڀىدء وخڀځٹدءخض وخڀىوخض خعبهىص وخڀى٤ىص خڀيت ظوٿ يف ب٤د خلبخ٢ خڀٵ٭ځ ڀځسدذ وخؼبؤش ڀځمدټص يف خغبدش خڀدص

.ڄه ـهص وظٽىه خؼبىعىسن ڄه ـهص ؼدوصبن خعبمد٬دض خحملځص ٸد٤ش ڀځعىمص خحملځص وٴ١دء ڀځعدو وخغبىخ

ڄه ؤـٿ ظىٴن خڀ٩وٲ خؼبجمص ڀعؽمد، وربن ظزن ټٿ خټخدض خؼب٥ولص زىؼنش ٭ص وڄټش، ولٽدڄص ـش، زٽٿ

دڃ يف ظ٥ى خيخء خعبمد٬، خو٥ٸد ڄه خ٬عمدي ٬ځ خڀٹىش خٸعخلص وخقبدص، ٥ص سبٽىهد ڄه خؼبىخي خؼبديص وخڀسص خڀيت

ظاځهد ؼبسدش ڄهدڄهد ڄ٫ خڀععس٫ ٬مدؽبد وڄىخټسعهد وظٹڃ ټٿ و٥ىخهتد ڄه ؤـٿ ظخٺ خوٸدض خڀيت ٸ ظ٭ٴهد، ذبىسد ؽب خؼبدپ خڀ٭دڂ، ولٵد٨د ٬ځ، ڄ٫ ؿبدسص ټٿ خڀه ؽسط يف لٹهڃ خوع

.خؼبدپ خڀ٭دڂ، ڀٽىوىخ ٬ربش ڀٽٿ خؼبٵهڀٽه ڄد و خدش بڀ ى ؤن لفڃ خعؽمدخض خؼبىص ڀځفمد٬دض خحملځص دل ٭ٲ ؤ ربه ڄى ىىخض، حبػ ع٭ي

. ڄن يڃ6ڄسځٯ وزدؼبىخخش ويف ب٤د ظ٬ڃ خؼبى٣٥ خعخظف خڀ ؤود بڀ دزٹد، قب ؤن خعؽمد خحملځ ٭ دود ڀځعىمص يبٽه حب

ب زعىٴن ٬ٹد ٬رب ظىص خؼبځٵدض خڀدجٽص وخڀ٭دڀٹص وخڀ٭ىص ؤلدود، وخڀيت دڀسد ڄد ظٽىن ٬دجٹد ټسنخ يف وـ

خعؽمدخض ، ڀخ ٴةوىد خڀ خڀى وي يف ٴٷ خڀعفم٫ خڀى٤ين ڀلخ ؤن ٬ځٽڃ خڀعمځ زدؼب ڄه خعبؤش وخڀفد٬ص خؼب٭هىيش

ٴٽڃ ؼبسدش بق خ خڀى خڀ ٭ بلي خڀىٹ٣ خڀىيخء يف ظ٥ى ٬مٿ خعبمد٬دض خحملځص يون ؤن وى يف خ خڀسدذ

ظٵص ڄځٳ ؤخ٠ خعبمى٪ خڀ ٭عرب دبؽدزص ٬دجٷ ټسن يف وـ خعؽمدخض هبي خخ٠، وخڀيت ؽبد وٸ٫ ټسن ٬ځ خٸعدي خڀى٤ين وڄځمص خعبمد٬دض خڀڀص، ټمد واټ يف خ خ٤د ٬ځ ب٥٬دء خوڀىص ؽبخ خؼبځٳ ، ڄه ؤـٿ ظىع يف ؤٸذ خـدپ ، ڄ٫ ٠مدن لٹىٶ ي خڀٵحص وخغبٵد٦ ٬ځ ڄٽعسدهتڃ، و٩خ ڀٽىن خعبمد٬دض خڀڀص ظعٲ يف ب٤د خعٵديش ڄه ي خخ٠ زإځىذ

.ڄ١سى٢ وڄىل ٬ځ خؼبعىي خڀى٤ين

خڀ خڀج خحملعڂ، خڀديش خڀىخء خحملعڄن،

88

خڀخض وخڀديش خؼبعده خحملعڄن،

ڄد يڄىد وعمغ ٬ه خعبمد٬دض خحملځص، ذب خدش بذل ٠وش خڀسمػ ٬ه لٿ هندج ٽدڀص خڀسدٸ خعى، و٩خ ؼبد ٽځ ڄه

٠٭ٳ ټسن ؼبىخي خعبمد٬دض خحملځص، خ زد٠دٴص بذل ڄ٭دعبص ڄځٳ ظىٵ خلٽدڂ خڀٹ١دجص خڀديش ٠ خعبمد٬دض خحملځص وخؼبدحل

.خيخص خڀعدز٭ص ڀىخظٽڃؤڄد خبى زودڄؿ خڀٽهزص خڀٹوص خڀدڄٿ وعمىن ؤن ظإظىد

، % 100خغبٽىڄص يف ڄىدسص ٸسص ڀع٭ځه ٬ه وىپ وسص خڀٽهزص ڀ٥ خ خؼبځٳ خڀ زڀط ٴ ٴ٭ ؾبهىيخض ـسدش، ڀٽه زدڀىسص

ڀځربودڄؿ خڀى٤ين ڀځ٥ٶ خڀٹوص وخؼبدڀٻ، ٴخڀط ؤځسص خعبمد٬دض ظ٭ ٬ڀص ظدڄص، وىد يف ٴٿ خڀعدء، وعفص دذ خؼبدڀٻ

وخڀ٥ٶ، وىد ز ڄه خدش بذل ؤنبص خټص خعبمد٬دض خحملځص ڄ٫ ټٿ خؼبعوځن ڀعٱ٥ص خ خػبد، ٥ص خڀعخڂ ؤ٤خٲ خڀخټص

بڀعخڄد ٸىد يف خڀڄدن وخؼبدنبص، ووفٿ ىد زدٴعىد ڄد لٹٹع خؼبسديش خڀى٤ىص ڀځعىمص خڀسص ڄه وعدجؿ يف خ خجملدپ، وخڀيت ټدن ؽبد وٸ٫

بهبديب ټسن ٬ځ خؼبعهٴن، وربن ٨وٲ ٬هڃ وؿبدزص خٸدء .وخڀعهم

،خڀ خڀج

ظ٭عرب خعبيبص ٨دش ٬دؼبص وزيود ڀط دب٭پ ٬ه ي خٴص خـعمد٬ص خڀيت ظ٭ٲ ظ٥ىخ ڄعخخ، لػ ؤسمط ٨دش لوي ؽبد، وؤ٠مط ظٽٿ ٬وخود ٬ځ لڄدض خو٤دن ولدش خڀس، فبد ع٬ خڀ٭مٿ ز٥ٶ خعسدٸص ؤټؽ وٹ٩ص ؤټرب، و٩خ ظسد٤هد دبد

ظ٭ٴ خڀعٽىىڀىـد خغبؽص ڄه ظ٥ى، وىد ز ڄه خديش زدڀعوض خڀٵد٬ځص ڀځځ٥دض خڄىص وٹ٩عهد دبىعځٳ خـهش يف

ڄىخـهص ي خڀ٩دش، ڄ٫ خڀعإټ ٬ځ و٫٠ ه بدهتد خؼب ڄه خڄٽدودض خؼبديص وخڀځىـعٽص، لىت ظٸ وڄدهتد بذل ڄعىي ڄد

وع٥ځ٫ بڀ صب٭د، خ ڄ٫ ڄخ٬دش خڀعىخن يف خؼبى٩ىڄص خڄىص ٬ځ .ڄعىي خڀعخذ خڀى٤ين

وزدڀى٩ ڀځو خڀٽسن خڀ ٹىڂ ز ټٿ ڄه ـدپ خڄه خڀى٤ين وخڀٺ خؼبځٽ وخڀٹىخض خؼبد٬ش وخڀىٸدص خؼبوص، ٴةوىد و٥دڀر

.زعمن ؤو٠د٬هڃ خؼبديص وخـعمد٬صټمد وى ظىدڄ ٨دش خڀ٭ىٳ زدؼبادض خڀع٭ځمص،

وخع٭مدپ خؼبىخض جبىسدهتد، خڄ خڀ ؤسك ٹځٷ خعبم٫،

وىد ؤوڀدء خڄى، ڄد وي خڀ خڀى خحملعڂ، ى ظٵ٭ٿ يو خڀځفدن خحملځص خڄىص ڀځع ؽبي خڀ٩دش حبڂ ټسن ووؼنش ؤ٪، ڀي خ٬عسد ؼباعىد خڀع٭ځمص ڄه ـهص ، وظه يو خڄه هبي

.خڀٵ١دءخض خڀعزىص

خڀ خڀج خحملعڂ، خڀديش خڀىخء خحملعڄن،

خڀخض وخڀديش خؼبعده خحملعڄن،

و ؤن ظٽىن يخجمد يوڀعىد ٸىص زٽٿ ڄخٴٹهد، وىد خڄىص ، ڄ٫ خڀ٭مٿ ٬ځ ٬ٹ ڄدغبص خؼبىخ٤ه ڄ٫ ڄٹخض خڄه خڀيت ظاي

وڄص ٬مىڄص، وظٳ اون خؼبىخ٤ىن ٬ځ ڄعىي خيخش خڀعخزص ، خڀ٭مدض وخڀىدض يف ٨وٲ لىص وخڀٹ٫٥ ڄ٫ خڀعخټمدض

خڀځسص خڀيت دڀسد ڄد ظٽىن ٬دجٹد ؤڄدڂ زبځٷ خغبدش خڀ٭دڄص وخڀىىپ . ڀخٲ خؼبعىودش

خڀ خڀج خحملعڂ،ي ؤڃ خؼبل٩دض خڀيت خظإىد بؼدهتد يف ظوځىد خ، وخوفدڄد

ڄ٫ ڄسؤ و ؤوٸدض خوعمدجىد ڀځسص خغبٽىڄص، ٴةوىد وىض زدهبدذ ڀدحل ي خؼبخوص آڄځن خؼب ڄه ي٬مهد ، و٩خ ڀځمهدڂ خؼبځٹدش ٬ځ

.٬دظٹهد .وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انفالحت وانشؤو االلخظبدت

زڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ وخڀش وخڀڂ ٬ځ ڄىود ىپ خهلل خڀ خڀج،

خڀخض وخڀديش خڀىخء، خڀخض وخڀديش خؼبعده خحملعڄن،

ٴين ؤن ؤظوٿ زدڃ ٴٷ خڀعفم٫ خڀى٤ين ڀلخ ؼبىدٸص ڄو٪ خؼبخودض خڀٵ٬ص خؼبىـص ٠مه عبىص خڀٵلص وخڀاون

وخڀيت ظإيت يف ب٤د 2010خٸعديص يف ب٤د خڀٹدوىن خؼبدرل ڀىص خڀعىـ خڀ ٬رب ٬ى خڀٵٷ وپ ڄىدٸع ڀځفء خوپ وخڀ

ىبؾ ٬ه و٥دٶ خڀعخڂ خڀٵٷ خؼبسج وخؼباوپ ؼبدوش :ڀځمٽىڄص وىٹع وپ ي خؼبىدٸص ٬ځ خڀٹ٥د٬دض خڀعدڀص

خڀعفدش وخڀىد٬ص وسٿ سبىٿ خؼبٹدوض خؼبعى٥ص وخڀٱنش؛-

89

خڀٵلص وخڀ خڀسم؛- خڀعفدش خػبدـص؛-

. خڀىد٬ص خڀعٹځص-

انخضبسة وانظبػت وعبم متىم

ادلمبوالث ادلخىعطت وانظغرية

ٴٽمد ظ٭ځمىن ظٽٿ خؼبٹدوڀص خغبٴص خڀٱنش ټدػبخ٤ص وخؼبٽدوٻ وسدص خڀدخض وخغبخيش وخڀىفدش وخڀع وخڀٽهزدء

بخل ـءخ ڄهمد ـخ ڄه خڀىؿ خٸعدي خڀى٤ين، وظاؼػ ...وخڀسىدءي خڀىلخض خوعدـص و٥ص ؤځسص خؼبن خؼبٱزص، وخڀيت ىبځى ؤ

ل ڄه ؤلدءد ڄىهد، ٴه ظدڃ يف ظىٴن ٬ي ڄهڃ ڄه ڄىدر ويف ظوؿ ـبعځٳ خؼبىعىـدض، " خؼب٭ځمن"خڀٱٿ ويف ظٽىه ؤـدپ ڄه

.ودٻ ٬ه بخء خػبڄدض خڀعٹىص ڀځدټىص و٬مىڂ خؼبىخ٤ىنب خو ڄه وپ ظعس٭ىد ؼبد ي خؼبٹدوض دبىدسص خعمٹدٸدض

ىڀى خؼبد٠ ووٸٵىد ٬ځ ٬ي 24خؼبهىص خڀيت ٬ٴعهد خؼبمځٽص زعده ټسن ڄه خڀ٭ىزدض خڀيت ظعىس٣ ٴهد ي خونش وظ٭ع سٿ مبىد وظ٥ىد ظعمؽٿ ؤدد يف خٴعٹدد ڀ٬ڃ لٽىڄ و٬ىدص ودص ڄه ٤ٲ خعبمد٬دض خحملځص، وټخ بذل ودجٿ خڀعمىٿ خڀسىٽ فبد ـ٭ٿ ٬يخ ڄىهد ٭ ٨وٴد ٭سص وؼص زدڀىسص ڀوه خڀه ظ٭٠ىخ ڀٴ وڄد ظظر ٬ه ڀٻ ڄه ڄأ خـعمد٬ص ظ٭ و رب، و ڀځ٥دٸدض خػبٸص خڀيت ڄد ؤلىؾ زځن بڀهد ؤټؽ ڄه ؤ وٸط

ڄ١ ؼبىخټسص خڀعمىض خڀ٭ص خڀيت ظ٭ٴهد خؼبى٩ىڄص خٸعديص خڀ٭دؼبص، و٭ىزص ټڀٻ يف بؼسدض خهتد يف خڀىؿ خٸعدي ؤن ٬ځ

.خؼبعىي خحملځ ؤو خڀى٤ين خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀديش خؼبعده،كبه وىٵ ؤنبص خؼبسديخض خڀيت ظ٥١ځ٫ هبد ٬ش ٸ٥د٬دض لٽىڄص وڀٻ زٵ٭ٿ خجملهىيخض خڀيت ظسؽبد ڀعإٿ خ خڀىٳ ڄه خؼبٹدوض ڄه وپ خڀربخڄؿ خڀيت ظ١٭هد ؼبىخټسعهد، ب ؤن خؼبل٧ ڀٳ ؤن

ـٿ ي خڀربخڄؿ خڀيت مت بلخؼهد خڀىڂ دل ظ٭٣ ؤټځهد زدڀٽٵص خڀيت عىودد ؤزدذ ظځٻ خؼبٹدوض ٴسد٠دٴص بذل خڀعهم خڀ ظع٭

ؽبد ڄه ٤ٲ خعبمد٬دض خحملځص وخڀڄسدش ؼب٭دودهتد ڄه ٤ٲ خڀځ٥دض خحملځص ٴةن خزىدٺ زود دل ظىى٢ زٶ يف ؤ ڄه خڀربخڄؿ خڀيت

و٠٭عهد خعبهدض خغبٽىڄص، زٿ ڀ٭ځهد خڀسر خڀج يف ٴٿ ؾبمى٬ص .ڄه خڀربخڄؿ خڀعمىځص وخؼبسديخض خڀيت ظن يف خ خذبدي

و ٭ىد ټممؽځ خڄص هبي خؼبىدسص ب ؤن وؽن خوعسدهڃ بذل ؤن خڀىٸط ٸ لدن ڀٽ ظ٭ خڀٹ٥د٬دض خغبٽىڄص خؼب٭ىص ؤن خ خڀىٳ ڄه خؼبٹدوض وخؼبهه عمٷ ؤټؽ ڄه خڀعٵدظص و٬ىدص ودص، وب ؼبد

زٹ ڄىهد ٬ځ ٸ خغبدش ڄٹدوڄد وٵ ڄن ؤوىخهتد خڀيت ؤسمط خڀىڂ .يف ورب ټدن

وڀٽٿ ي خ٬عسدخض، ٴةوىد وٹعق ٬ځٽڃ، خڀ خڀى، خخ٪ يف وځٷ آڀدض ودـ٭ص غبٿ ڄٽٿ خڀعمىٿ زدڀىسص ؽبي

خڀوبص خڀيت خټعسط ذبزص يف ڄديه خعٱدؽبد، ٬ځ خ خڀربخڄؿ خڀيت و٠٭عهد خغبٽىڄص ڄى ٬ه ىص ڀٵدجش خڀسدذ خغبدڄٿ ڀىخ

".ڄٹدويت"ټربودڄؿ خؼبٹدوڀن خڀسدذ وخڀربودڄؿ خغبدرل ټمد وځعم ڄه ديظٽڃ ؤن ربو لٽىڄعىد لو ز٭ خڀوپ

خڀٹسص خڀيت ؤٸڄط ٬ځ بودء زىٻ ود ڀعمىٿ خ خڀىٳ ڄه خؼبٹدوض ظعمٽڃ ٴهد خؼبادض خؼبدڀص خڀعدز٭ص ڀځوڀص وظدٺ ٴهد

.خزىدٺ خڀعفدصٴٵ وٵ خڀدٶ وٹعق ؤن ظعوٿ خڀوڀص زٹىش ڀي خعبهدض

خحملځص خؼباوڀص ڀعى ڄىد٤ٷ ؤو ڄدظٿ ٱنش يخوٿ ټٿ ل عىٴ ٬ځ خڀى٬دء خڀ٭ٹد خڀٽديف لعىخء ي خؼبٹدوض يف ؤڄٽىص ڄءڄص وٸسص ڄه خڀزىدء وخؼبع٭دڄځن ڄ٭هد خڀ٭مځص خڀيت ڄه دهند ظظر

خڀ ٸ وبٿ زن خڀٽدن خجملدوه خـىخء وخغب ڄه خڀعى غ .وؤزدذ ظځٻ خؼبٹدوض زٵ٭ٿ خڀعځىغ وخ٬دؾ خڀ ظعسر ٴ

ټمد و٬ى ڀځٹدڂ زدڀڂ ٴمد ىب خڀع٭فٿ زى٫٠ و٩دڂ ٠يب ود هبي خڀٵحص وزدؼبٹدوض خڀٱي ٬ځ خڀ٭مىڂ، وخڀيت ظعىٴ ٬ځ

و٢ خؼبووص وخڀ٭خڀص، وبذل ظٵ٭ٿ ڄخټ خحملدسص خؼب٭عمش ٬ځ .ڄعىي ٲ خڀعفدش وخڀىد٬ص وخػبڄدض

بن خزبد ي خڀعخزن وو٩نخهتد ؼبه إو ؤن ف٫ خڀ٭ ڄه اء خغبٴن ٬ځ وڀىؾ خڀٹ٥د٪ خؼبى٩ڃ، وزدڀعدرل خؼبدنبص ٬ځ خؼبي

.خؼبعى٣ يف ظى٫ خڀى٬دء خڀ١يب

90

لطبع انفالحت وانظذ انبحشبن ربدض خؼبٱذ خٸعديص ىص زٵلص ٬ص ڄىعفص

وڄيش وى خڄ خڀ خعسٹ خؼبځٻ خڀخلٿ خغبه خڀؽدين ٤ر خهلل ظخي لن ټدن خغب ٬ځ خڀٵلص وخڀ٥دٸص وخؼبدء وڀ٭ٿ خ٬ٵدء خڀ١يب ڀځٵلص ټدن ي٬ىش ڀعإٿ خڀٹ٥د٪ وي٬م ڄه

. ؤـٿ ب٥٬دء ڄىد٬ص ڀٸعدي خڀى٤ين وخڀىڂ يبٽه ڀىد ؤن و٥محه لبخ٢ خؼبٱذ يف خٸعدي

خغبػ ٬رب ي٬م عخظفص ـب٣٥ خؼبٱذ خو١ خڀيت ـ٭ځط خؼبٱذ ىى٢ يف يىدڄص ٬ص ـش و٬ځمص ذب٭ٿ ڄه خڀٵلص

.ؿبټد ؤدد ڀځعىمص خٸعديص وخـعمد٬ص وبوىد وفٿ خڀىڂ يف ٴٷ خڀعفم٫ خڀى٤ين ڀلخ ؤن ڀځمٽىڄص

ڄى٩ى وظى ـ ڀځٵلص زىهؿ ٬ځم ٭عم بعخظفص خٸعديص لؽص زبؾ زىد ڄه خؼبى٩ى خڀٹن ڀځٵلص خؼبظٽش ٬ځ ؤد خڀخ٬ص وخؼبدص، ؤ خڀٵلص خڀخظص، بذل خ٬عمدي ٴلص

.٬ص ظٽىن ٸد٤ش خٸعديص وٴمد ع٭ځٷ زٹ٥د٪ خڀ خڀسم، ٴةوىد وؽمه ؾبهىيخض خغبٽىڄص

خؽبديٴص بذل ظ٥ى وذب ڄىهفص خڀٹ٥د٪، وو٭عرب ؤن خعخظفص ڄىهفص ٬ځمص ؿبٽمص ظا لبخ٢ " ؤڀىظ" خعبش خؼبمدش

خؼبٱذ يف خڀ٭وص وخڀعمػ، ويف خوع٩د خعٽمدپ خڀع٥سٷ خڀدڄٿ :ڀعخظفص، ٴةوىد وعٹڂ زدٸعخلدض خظص

خڀعټ ٬ځ خؼبخٸسص خڀدڄص عبم٫ ؤوىخ٪ خػبوٸدض خڀيت : ؤوظ٭ٴهد ٬مځص خعٱپ خؼبىعىؾ و٤ځص صب٫ خؼبخلٿ، ڄه ڄلځص خڀ

مث خڀس٫ بذل ڄلځص خڀعى٫ وڄلځص خڀع، ودص ؤن خربدي خويب .ظٵ ظعس٫ ڄد خڀ ڀعمٽن خؼبىعىؾ خؼبٱيب ڄه وڀىؾ ؤىخٸهد

و٫٠ ظدڄڃ خڀعهحص عبم٫ خؼبد وخڀع٭فٿ زةوخـهد، : ؼدودوڄىهد ٬ځ خػبى، خڀمٻ خڀ٥م وټخ خؼبد خڀيت

ظ٭٠ط ڀعىخٲ، ودص ىٳ خڀٹدض ب٥٬دء خوڀىص ڀځمهىن خؼبٱدزص يف خؼبد خڀيت خڀط :ؼدڀؽد

.ٸدزځص ڀعٱپظإٿ خڀعفهخض خدص و٬ځ خػبى خؼبىخوث : خز٭د

خعبىىزص، ولب زدڀټ ڄىدء خڀخوځص، عب٭ٿ وخـهع ظ٥ٿ ٬ځ خحمل٣ .خ٤ځ، لٵد٨د وضبدص ڀځسحص خبځؿ خڀخوځص

يف خوع٩د بوخؾ ٸدوىن ز٫ خڀمٻ زدعبمځص، بوىد و٬ى : ودڄدبذل ظى٩ڃ ٬مځص خڀس٫ ڀځم ڄه ظوٿ خڀى٥دء غبمدص خؼبىعؿ

.وخؼبعهځٻ ڄ٭دبهبدي لٿ ٬دـٿ ڀځ٭دڄځن زدڀ خڀعٹځ ڀعٵديش ڄه : ديد

.خڀعٱ٥ص خڀمص وخڀعإڄن وخڀ١مدن خـعمد٬ڄعٹسٿ خڀ٭دڄځن خؼبعىن يف خڀسدٺ خؼبىفٴص ز٭ زخص : دز٭د

، ٴ ز ڄه خڀعٵٽن يف زٿ ڀ١مدن ڄىي 2012خؼبى٫ يف ىد .ٸهڃ وضبدعهڃ ڄه خڀعي

ڀٹ ٬ه بذل خؼبٽعر خڀى٤ين ڀځ ٬مځص ظن خؼبىخوث يف : ؼدڄىدب٤د خعخظفص خعبش وخڀيت هبر ظوي زدؼبىخي خؼبدڀص وخڀسص

.خڀڄصهبر ظى٠ك ٤ٹص ظزن خوخ خڀسمص ڄه ٤ٲ : ظد٭د

٬ځمد ؤن (Global Operator)خؼبٽعر خڀى٤ين ڀځ يف و٥دٶ .ڄه ؤڃ خػبڄدض خڀيت ىع٩د خؼبهىىن بق ودوص خڀسىخو

هبر ٬ٹځىص خو٥سى٢ جبم٫ ؤىدٴ زٽٿ مك : ٬دخزعف خؼبىخي خڀمٽص ٬ځ ؤد بهبدي زٿ ڀد٤ٿ خڀيت عٱدي

.خؼبد خؼب٭ىص زدڀ٭ٹځىص :انخضبسة اخلبسصت لطبع

و٭عٹ ؤن خڄ عمٷ ؤټؽ ڄه وٸٵص ن خٸدڂ ديڄص وظپ ٬ځ وخٸ٫ وڄعٹسٿ ـبٳ ڄٹځٷ س٭ػ ٬ه خظدق، و دڃ

يف ربن ٬ف ڄخن خيخء زدڀىؼنش خؼب٥ځىزص، زدعؽىدء ڄس٭دض خڀٵىٵد٢ خڀيت خعٵديض ي خڀىص ڄه ٨وٲ خعؽىدجص وودص وىد وعدءپ ٿ خغبٽىڄص خعخظفص عٱپ خ خٸ٪ خڀ

٬ٴ خڀٹ٥د٪، ټمد وعدءپ ؼبدخ دل ظٵٽ خغبٽىڄص يف خعٱپ ڄىدـڃ .ؤوي ټدؼبىـىيش ڄؽ يف ـهص خڀدوص و٥دض زدػبى ؟

مت بوىد وعدءپ ټڀٻ ٿ ڀځمٽىڄص ظٹڃ ڀىعدجؿ خظٵدٸدض خؼبىٸ٭ص ڄ٫ ز٭ خڀوپ ، وٿ مت خڀىٸىٲ ٬ځ ڄىخ٤ه خػبځٿ خهند

خڄعدخض ڄهمص يف ڄه خڀعٽعض خٸځمص وخڀوڀص ڀٽه وعدجفهد يون خؼبعىي خؼبىذ، ووي ؤهند ٸ ظځ٭ر يوخ دڄد بخ ڄد ؤله

خعٱؽبد وظى٨ٵهد، ودص ؤن ؤىخٶ ؤوزد خڀزىن خڀعٹځ ڀځمٱذ وخڀىٶ خوپ ڀځمٱذ ٭ٲ خوٽمدد وټىيخ ټسنه ڄاؼخن ٬ځ

لفڃ ديخظىد ودلعىد و٬دجخض ٬مدڀىد زدػبدؾ، وهبخ ٽىن

91

خؼبٱذ يبځٻ ؤص ٸىش ڀځعإؼن ٬ځ خڀٹخخض خؼبعمٽمص يف خىخٶ .خڀوڀص

ڀخ هبر خ٬عخٲ زإو وـر ب٬ديش ظظر خوخٶ ٴمد ىب بٽدڀص خڀ٭ف خڀعفد و٬ڂ خٸعد ٬ځ خىخٶ خوزص خؼبعإؼش

.زعخ٬دض ؤڄص بن خڄ ع٭ځٷ زة٬ديش ظى٨ٳ وظىٷ خظٵدٸدض خڀعفدص ٬ځ

خ٬عسد ؤهند خڄعدخض عبځر خعؽمدخض خػبدـص، ٬ځ خ٬عسد ؤهند خڄعدخض عىٴ ٬ځهد خؼبٱذ، وخ خڄ ڄىټىپ بذل خڀزځىڄدص

.خؼبٱزص ټمد ؤن ڀعٹىص خڀىؿ خٸعدي خؼبٱيب هبر خ٬عمدي ٬ځ

ظٹىص يو خؼبٹدوڀص خؼبٱزص ڀععإٸځڃ ؤټؽ ڄ٫ ظٹځسدض خڀ٭ وخڀ٥ځر يف خىخٶ خڀوڀص وى ڄد ع٥ځر وځٷ ڄىدن ـ ٹع١ ظف٭دض ـش هتڃ ىٶ خڀعمىٿ وبق خؼبى٩ىڄص خڀ١سص ن خڀ١سص ٬ځ خڀٹمص خؼب١دٴص ظ٭عرب خټرب وسص ٬ځ ٭ يوپ خڀسم خز

.خؼبعى٣ :لطبع انظبػت انخمهذت

و ٵىظىد ىد يون ؤن وىىي زدجملهىيخض خغبٽىڄص خغبؽؽص خؼبسوڀص يف ٸ٥د٪ خڀىد٬ص خڀعٹځص ، لػ وفٿ زدظدق خؼبخلٿ خڀيت

ڄه وپ ڄد ربٹٷ يف ـبعځٳ ؤوخ ي خڀئص 2015ٸ٥٭عهد ئص .ڄه ظٹڂ يف خقبد

خ، ووف٫ صب٫ خؼبسديخض خغبٽىڄص خڀيت ـدءض ڄه وپ ڄو٪ خڀٹدوىن خؼبدرل ؽبي خڀىص ، لػ وىىي دبد مت وعڃ خقبدي يف ؾبدپ ي٬ڃ خڀسىدض خڀعمعص ڀځعىٷ وخوعدؾ وټڀٻ وفٿ زدظدق

خؼبد خڀ ظعىي ي خڀئص ڀ٬ڃ خڀس٭ خعبهى ڄه وپ خؼبى٥٥دض خعبهىص ڀعىمص خڀىد٬ص خڀعٹځص وخڀيت ـ٭ځط ڄه

.ؤٸدڀمىد خعبىىزص بلي ؤوپ ڄخلځهدويف خون ٭ين زدڃ ٴٷ خڀعفم٫ خڀى٤ين ڀلخ ب ؤن

وؽمه ووسدٺ خجملهىيخض خڀيت ظسؽبد خغبٽىڄص و٬ځ ؤهد ڀديش خڀىخء خڀه ٴىود زدغب١ى يخوٿ عبىص خڀٵلص وخڀاون

ڂخٸعديص ڀىد ټٿ وخڀه ٸڄىخ ٬و٠د ٸمص ؤؼىدء ظٹيبهه ؼبخودظخڀٹ٥د٬ص خؼبىـص ٠مه خوعد ي خڀځفىص ڄ٥دڀسىهڃ يف وٵ ڀىٸط ز١وش زځىش ؤٴٽدود وخٸعخلدظىد وؤود ز٭ن خ٬عسد يف

.ظزنڃ ڀځٹ٥د٬دض خڀيت ٴىن ٬ځهد

ؼبد وعمځ ز يخوٿ خڀعفم٫ خڀى٤ين ڀلخ ڄه خؽبخ ټځ وخ٬عسد خڀدص يخوٿ خڄاوڀص وخو١سد٢ ووخص وخلعخڄد ؼبسديجىد وخوعدخظه

خځسص خغبٽىڄص ٴةوىد ىىض زدپ ؼبد وعمځ ز يخوٿ خڀعفم٫ خڀى٤ين ڀلخ ڄه ڄاوڀص وخو١سد٢ ووخص وخلعخڄد ؼبسديجىد

ذ خڀدص يخوٿ خځسص خغبٽىڄص ٴةوىد ىىض زدهبدخوخوعدخظه٬ځ ڄد٫ خؼبخودض خڀٹ٥د٬ص خؼبىـص ٠مه عبىص خڀٵلص

.وخڀاون خٸعديص

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انخؼهى وانشؤو انزمبفت واالصخبػت

،خڀ خڀج ،خڀ خڀى

خڀخض وخڀديش،زدظب خػبد وودزص ٬ه ؤ١٬دء خڀٵٷ خعخټ دبفځ

خؼبعده ؤظٲ زعىدوپ خڀٽځمص ؼبىدٸص ڄد٫ خؼبخودض خڀٹ٥د٬ص خڀيت ظىؾ ٠مه عبىص خڀع٭ځڃ وخڀاون خڀؽٹدٴص وخـعمد٬ص وڀٻ

.2010زڃ خڀىص خؼبدڀص بوىد و٭عرب ڄىدسص ڄىدٸص ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص غب٩ص دص زدڄعد ب ظمك زدڀىٸىٲ ٬ځ خڀددض خغبٽىڄص وڄدءڀص خعبهد خڀعىٵ يف ب٤د خؼبهدڂ خڀعىص خؼبىټىڀص ڀځماص خڀع٭ص، ولىت ىبعپ

خ خڀو يف ي خڀٵعش خڀىـش وخؼبٽؽٵص ڄه خڀىص، ٴةوىد وع٥ځ٫ بذل ب٬مدپ خ خوعد ٬ځ خڄعخي خڀىص وڄه سبص ي٬ىظىد ڀځعٵٽن ىد

يف خڀٯ وخڀدض خڀٽٵځص زعمٹٷ خ خؼبسعٱ وظ١مى ڀځٹدوىن .خڀعى٩م ڀځمدڀص

بو زٵ١ٿ خڀددض خؼب٭عمش يف خڀ٭ٹ خون ظٹىض ظىدٴص خٸعدي خؼبٱيب فبد ـ٭ځ ٸديخ ٬ځ ڄىخـهص ظٹځسدض خىخٶ خڀ٭دؼبص

وخڄعد خڀڄدض ب ؤن هنؿ دص خؼبد٫ خڀٽربي وظ٥ن خعخظفدض خڀٹ٥د٬ص وبن ټدن ڀٻ ڄىزد ٴ ٴةن خؼبىخ٤ه

ځمهد يف لدظ خڀىڄص ن خو٭ٽددهتد خهبدزص وـين شبدد ظٽىن

انفشك االشخشاك. 5

92

٬ځ خؼبي خؼبعى٣ وخڀس٭ فبد ىڀ ڀ بلد ز٭ڂ خعٵديش ڄه ونخض زيي، خڄ خڀ اي ؤلدود بذل يوي ٴ٭ٿ ځسص فبد وبعڃ

ظ٥ن بذل ـدور خؼبسديش خڀى٤ىص ڀځعىمص خڀسص ڄد٫ وزخڄؿ ٸسص خؼبي ڄ٭ش زةـخءخض آوص ظىؾ ٠مه ڄٹدزص خڀع٭د٤ ڄ٫ دص

.خڀٹذ ؼبىخـهص خڀٵٹ وخڀعهم وخؽبدص خـعمد٬ص ،خڀ خڀج ،خڀديش خڀىخء

،خڀديش خؼبعدونبن ڄاخض خڀعىمص خـعمد٬ص خڀط يون آڄدپ و٤مىلدض

خڀ٭ر خؼبٱيب خؼبو٬ص وڀٻ ڃ خڀى٬ هبد ڄه وپ ٴ٫ .خ٬عمديخض خؼبىص ڀځٹ٥د٬دض خـعمد٬ص

بن خؼبؽدٶ خڀى٤ين ڀځعزص وخڀعٽىه خڀ ټدن ؿب٣ بصبد٪ و٤ين دل وبٹٷ خڀىعدجؿ وخخٲ خڀيت ظ٥ځ٭ىد بڀهد صب٭د، خڄ خڀ خعىـر

خڀځفىء بذل زودڄؿ خع٭فدرل ڀعخٺ خڀعإون خغبدٿ زع٫ وؼنش وڀٻ عٽمدپ 2009/2012خق ٬ځ خڄعخي خڀٵعش

ظ٭مڃ خڀعم وظى٫ ٸد٬ش خؼبعٵه وخغب ڄه ٨دش خؽب ىص ڄ٫ ظف٫ 15خؼب زعٵ٭ٿ بڀخڄص خڀعم بذل دص

خؼبسديش وخڀعٵىٶ وڄ٭دعبص خؼبدټٿ خٴٹص ؼبى٩ىڄص خڀع٭ځڃ وظىٴن ودجٿ بو زودڄؿ ٤مىق هٲ بذل ب٥٬دء يٴ٭ص ـش ق . خڀىفدق

وڄه زدذ ٠مدن خڀو٢ خڀٽٵځص زةقبدل . ڄى٩ىڄص خڀعزص وخڀع٭ځڃز ڄه ظ٭سحص ټٿ خؼباوڀن وټدٴص خڀٵد٬ځن وخؼبعوځن ڀځ٭مٿ ٬ځ

ظىٴن خڀىٹٿ ڀځعڄ وظ٭ سٽص خڀخوځدض وخؼب٥د٬ڃ خؼبص وظٹىص خڀ٬ڃ خؼبسد ڀ خؼب٭ىش ودص يف خڀى٣ خڀٹو ٠مدود عمخ

وخبى ڄ٭١ځص خڀعٱٿ وودص . سب خڀسىدض ٬ځ وـ خڀعملدڄځ خڀهديخض، ٴةن ي خونش ٬ىىخن ڀٵٿ خڀدص خڀع٭ځمص

خڀيت ظعىٲ ڄىخي دڄص ڄه خؼبخوص خڀ٭دڄص يون ؤن ظعفر ؼبع٥ځسدض ىٶ خڀٱٿ و٩خ ڀ٭ڂ ڄءڄص خڀربخڄؿ وخؼبىدؿ ڄه

خؼبعځڄدض خڀيت ظٵ٠هد خڀعمىض خٸعديص وربعمهد دص خوٵعدق ٬ځ خڀ٭ددل خػبدـ وخىخٶ خڀوڀص يف ب٤د خظٵدٸدض .خڀعسديپ خغب خڀيت ظز٣ خؼبٱذ ڄ٫ ټدءي وـبعځٳ خؼبع٭دڄځن ڄ٭

بن ٴ٫ خڀ٥دٸص خع٭دزص ؼبخټ خڀعٽىه خؼبهين ڄ٫ ٠مدن ربن خؼبيويص ؼبه إهند ظ٭ خـخءخض خڀدزٹص خڀټ زعٽىه خڀٽٵدءخض خڀٽٵځص زعٱ٥ص خڀىٹ خڀ ظ٭دو ز٭ خڀٹ٥د٬دض خعبش خڀىخ٬ش

ڄؽٿ خػبڄدض ٬ه ز٭ وخڀعٽىىڀىـدض خغبؽص وخڀٽعووٻ وىد٬ص .ڀىخڂ خڀ٥دجخض وند ڄه خجملدض

ويف ؾبدپ خڀعىمص خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه وؽمه ڄىخځص خڀ ٹىڂ ٬ځ 2008/2012ظٵ٭ٿ خؼبى٣٥ خعخظف

ڄٹدزص ڄىؾبص ووىص ظظٽ ٬ځ ڄٹدزدض لٹىٶ خودن وخڀىى٪ خـعمد٬ وخڀعىمص خڀدڄځص ڄ٫ خڀعټ ٬ځ خٽدڀدض

خؼبع٭ځٹص زدش وخؼبؤش وخڀ٥ٵٿ وخىد و خلعدـدض خػبدص .وخؼبىن وخڀ٭فش

وڀعمن خؼباخض خڀمص هتٲ خعخظفص خڀٹ٥د٬ص بذل ظىمص ٬ وڄدض مص هځص خڀىڀىؾ وڄعىٴش وڄى٬ص زٽٿ ڄعىخن ٬ځ ڄعىي خعبهدض وظ٭ خڀربخڄؿ خڀى٤ىص خػبدص زععس٫

خڄهدض وخ٤ٵدپ ٬ى خڀىيش وؿبدزص خڀ٤دن وخڀٹى خڀٽځى وخڀٽ وؤڄخ خڀٹځر وخڀخن وخڀٿ، ټٿ ڀٻ ڄ٫ ب٬ديش

.رب خڀو خعخظف دبىعځٳ خؼبعوځن يف خڀٹ٥د٪ ظعخڄه ڄ٫ يوىپ زودڄؿ خؼبد٬ش 2010خ ٬ځمد ؤن ىص

خڀ٥سص ل خڀعىٵ ڀٵدجش خڀٵحدض خؼب٭ىش ڀىعدءپ يف وٵ خڀدٶ ٬ه ٴحدض ؤوي ڄه خجملعم٫ خؼبٱيب خڀط ودؾ خڀعٱ٥ص ويف ڄٹڄعهد

%80ٴإه كبه ڄه ٠مدن . خغبٴىن وخڀٵلىن وخڀ٥ځسص خعبدڄ٭ىنڄه خؼبىخ٤ىن خؼبى٬ىي هبد؟ و ٵىظىد هبي خؼبىدسص خؼب٥دڀسص زة٬ديش خڀى٩

يف خڀدص خڀوخجص و مد رب ؤشبدن خيوص دبد عمد ڄ٫ خڀٹش خڀخجص ڀځمىخ٤ىن وڀٻ ٬ځ ٠ىء ظٹ خڀځفىص خڀربؼبدوص ڄ٫

٠وش ربن ٨وٲ خعٹسدپ خؼب٠ ووهڃ وخغب ڄه ٨دش خڀىش وىء خؼب٭دڄځص وڄىخځص ـب٣٥ خڀمص خڀٹوص ڄه وپ ظىٴن

.خڀىلخض خؼبعىٹځصونخ ٬ځ وٵ خڀىهؿ وڄه ڄى٥ځٷ بدء دص خڀٹذ وؽمه

زؾبص خؼبد٫ خڀد٠ص وخڀؽٹدٴص خڀيت سبط زؾبعهد ڀٵدجش خڀسدذ ڄه ؤـٿ ڄخوڀص ؤو٥عهڃ وربىد ؽبڃ ڄه خكبخٲ وخء خڀعدخض خؽبخڄص وظٵديد ڀځٹى٢ يف زخؼن خٴدض خـعمد٬ص ؽبي كب خجملهىي خڀخڄ

بذل ٴ٫ خ٬عمديخض خؼبىص ڀٹ٥د٬ خڀؽٹدٴص وخڀد٠ص وڀٻ زدؼبىخخش ڄ٫ ڄىخځص خؼبد٫ خڀى٤ىص ولب زدڀټ يف خ خڀدٶ

ڄىخځص خٱدپ زدؼبعمٳ خڀى٤ين ڀځٵىىن خؼب٭دش وخؼب٭ه خڀى٤ين خڀ٭درل ڀځمىٹ وڄىخځص ي٬ڃ خڀٽعدذ وخڀٹخءش وخزخ٪ وبو٭د

.خڀعخغ خڀؽٹديف دبىعځٳ ظ٭دزني

93

وزدڀ٭ىيش بذل ٸ٥د٪ خڀسسص وخڀد٠ص كب ڄسديش بلخغ وىخي ىىد٠ص ڀځٹذ زخټص ڄ٫ خعبمد٬دض خحملځص وخڀٹ٥د٪ خػبد؛ ب خڀٽڃ و خڀىى٪ ڄه يو خڀسدذ وڄخټ خعٹسدپ خغبدڀص يبٽه

ووفٿ يف . ؽبد ظځسص خغبدـدض خؼبځمص وخؼبعفيش ڀځ٥ٵىڀص وخڀسدذ ٤ٵٿ ڄه 300.000خ خڀدٶ خخيش خؼب٭رب ٬ىهد عٵديش

ـبمدض وظ ڄټه ڀ٥دٲ 5زودڄؿ خڀ٭٥ٿ ڀځفم٫ وبقبد يخ ڀځسدذ ڄ٫ ظإٿ خڀ خغبدرل خڀ عىٴ ٬ځ 30وبلخغ

.خڀٹ٥د٪ويف ب٤د دص خڀٹذ خڀيت ظىهفهد وخش خوٸدٲ وخڀاون

خڄص مت ظ٭مڃ ودزدض خڀاون خڄص وخجملدڀ خحملځص ڀځ٭ځمدء ٬ځ ؾبمى٪ خڀعخذ خڀى٤ين وڄىخځص بق خغبٹٿ خڀين وربن ٨وٲ فبدص خڀ٭دج خڀىص وڀٻ زع٭ زخڄؿ خڀعى٬ص وظإ٤ن

خڀدټىص وخڀ٭ىدص زدڀعٽىه خؼبعم ڀجمص وخؼبه وبلخغ ٸىىخض .ڀځعىخٿ ڄ٫ خؼبٱدزص خڀٹد٤ىن زدػبدؾ وظى٬عهڃ

ودوص ڀځخټش خڀى٤ىص ظىخٿ خؼبىوزص خڀدڄص ڀٹڄدء خؼبٹدوڄن وؤ١٬دء ـ خڀعم ـهىيد عـد٪ خڀىؼدجٷ خڀى٤ىص خؼبع٭ځٹص زدؼبٹدوڄص وخؼبدنبص يف بوعدؾ خ٬مدپ خڀىمدجص وخڀعځٵص وخخ٬ص خؼبع٭ځٹص زعده خؼبٹدوڄص وخؼبدنبص يف زىدء وذبه خؼبټسدض خڀىى

ؼٹدٴص ڀځمٹدوڄص ز٭ش ؤٸدڀڃ زخټص ڄ٫ خعبمد٬دض خحملځص، ڄ٫ ڄد خٴٷ ي خڀربخڄؿ ڄه ٬ىدص زدو٠د٪ خؼبديص وخلىخپ خؼب٭ص وخڀ٩وٲ

خڀمص ڀځمىعمن وبد٬ص خڀٹڃ خؼبؽځ ڀځى٤ىص خغبٹص وڀځمىخ٤ىص .خهبدزص

وو٬د زدڀعىدٴص خؼبعخش خڀيت ٭ٴهد ٸ٥د٪ خظدپ خڀس ڄى ٬ځ خػبى وڀعإٿ ڄهود وظٹىص ل١ىي /خڀم٭

ؤسك خڀ٬ڃ خؼبدرل ڀځخټص خڀى٤ىص ڀخ٬ص وخڀعځٵش ڄو٢ زعىٴن ٬ٹ زودڄؿ ظځعڂ زعىٵي يف ظٹن خػبڄص خڀ٭مىڄص خؼبع٭ځٹص زدوسد

وخڀعزص وخڀعٴ زدڀىسص ڀٽدٴص خجك خجملعم٫ خؼبٱيب ڄ٫ ظ٭ شخجملهىيخض ڀع٥ى خوعدؾ خڀى٤ين وربٵ خزعٽد وربن ـىي

و ز يف خ خڀدٶ ڄه خعسد ونخ ڀٹذ و٪ . خڀربخڄؿخڀٹىدش خڄدٱص وخحمل٥ص ڀخ٬ص ڀځممص يف زػ زخؾب وټخ ظ٭

.خڀٹىدش خڀعځٵص زدڀ٭ىنو٬ٸص زدڀمدٴص خڀى٤ىص خؼبٽعىزص ٴةو ڃ خؼبىمص خڀىىص زڃ

خڀ٬ڃ خؼبدرل ڀٵدجش خعبخج وخؼبٹدوض خڀمدٴص، ٴةهند دل ظٶ بذل

ڄعىي ظ٥ځ٭دض خڀٹخء و٬مىڂ خؼبهعمن وخؼبععس٭ن، ٴإڄ ب٬ديش ظإځهد وٸدض وخڀٯ ٬ه خڀ١ىخز٣ وش ربعمهد خظإ لٹٹد زدض

خڀٹدوىوص وذبدٿ ؤوٸدض خؼبهىص ڀعٵص خغبدزدض وخڀعى٫ زإ٬خ بن ظ٭ٿ ٸدوىن خڀمدٴص ؤسك ڄ٥ځسد ڀ . خڀىد وخڀعهن هبڃ

ڀځمهىن ٴٹ٣ ؽبخ ىسٱ خڀع٭د٤ ڄ٭ ٬ځ ؤد ظٽ لص خڀع٭سن يف لوي خڀعمع٫ زدغبٹىٶ ڄ٫ خڀعٹ زدڀىخـسدض وؤن ؤل ٭ځى ٬ځ

.ځ٥ص خڀٹدوىن ،خڀ خڀج ،خڀديش خڀىخء

،خڀديش خؼبعدونوڄه زدذ ز٣ خڀربخڄؿ وخؼبد٫ زدڀىعدجؿ وـر بدء ؼٹدٴص

خؼبدلسص وخڀعٹڃ وخؼبدءڀص ٬ه ظزن خڀإن خڀ٭دڂ يون خٴض ڄه خڀ٭ٹدذ ڀٽٿ ڄه ىڀط ڀ وٵ خعهعد زدؼباوڀص وخڀع٬ر

دبدحل خؼبىخ٤ىن وبخ خؼبدپ خڀ٭دڂ وزع٭سن آو ب٬مدپ ڄسديت خغبٽدڄص .خڀش يف خڀعزن

و٬ٸص دبځٿ ربػ خيخش خڀ٭مىڄص ويف و٥دٶ هنؿ دص خڀڄټص وخڀظټ وي ٬ځ ٠وش بلخغ ٸ٥٭ص ڄ٫ ڄى٥ٷ

خڀعوٿ خؼبټ وخڀ٭مىي خڀ دي يف خڀدزٷ وڀٻ زعى٫ ؾبدپ خعٹڀص خڀعزن وزبٵٳ خڀىدص خؼبټص وظ٭ى١هد زدؼبدلسص ڄ٫

.ظ٭ خؼبخٸسص خڀس٭ص زعٵ٭ٿ ڄٹع١دض خحملدټڃ خعبهىص ڀځمدزدض .وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت اخلبسصت واحلذود وادلبطك احملخهت وانذفبع انىطين

خڀ خڀج خڀ خڀى

خڀخض وخڀديش خؼبعدون،ٴين ؤن ؤٸڂ ڄدنبص خڀٵٷ خعخټ يف ڄىدٸص خؼبخودض خڀيت ظوٿ ٠مه خوعد عبىص خػبدـص وخغبوي وخؼبىد٤ٷ خحملعځص

٬ځ . و ٸ٥د٬دض وىڀهد ؤنبص ودص يف ٴٹىد،وخڀٴد٪ خڀى٤ينخ٬عسد ؤن خڀدص خػبدـص خؼبوٿ خد ڀع٭ ڄٽدوص خؼبٱذ

ووڄص ڄدغب خڀٽربي ٬رب يزځىڄدص ديٴص ظٽىن ټدڄعخي خعخظف ڀځعإٿ خڀى٤ين خڀدڄٿ وخو٥ٸد ڄه خؼبسديت وخڀؽىخزط خڀيت

94

ظٽ خڀٴد٪ ٬ه خڀ٬ص وخلعخڂ ديش خڀوپ وخعٹؽبد ٠مه ٸىخ٬ ڄى٠ى٬ص ٬ځ ؤد له خعبىخ ووڄص خڀع١دڄه خڀورل

يٴد٬د ٬ه ٸ١ددود خؼبٹص ،خ٬عمديخ ٬ځ ؤځىذ ڄعن وڄ٭عپ وڄىٵعكودوص ڀىلظىد خڀعخزص خڀيت ن ٸدزځص ڀځمدوڄص ڄهمد ټدوط

ووڄص ټڀٻ ڀٹ١دد خڀځڃ وخعٹخ يف ٬ي ڄه ڄىد٤ٷ ،خڀ٩وٲ .خڀ٭ددل وزٹد٬ ويف ڄى٥ٹص خڀٶ خو٣

،خڀ خڀجبن خڀىخـر خؼبٹ ٬ىود خڀىڂ، يف خ خڀ٩ٲ زدڀخض بذل ظ٭سحص ټٿ خعبهىي ڀىش ٸ١عىد خؼبنص وربن ڄىد٬ص ـسهعىد خڀخوځص زٽٿ ڄاوڀص و٤ىص ـهد ټٿ ؤٽدپ خڀعأڄ وخػبدوص، وضبدص ڄدغبىد

.خغبىص خڀ٭ځد وديش ولظىد خڀعخزص خڀٽدڄځصويف خ خڀي ٭ىد ب ؤن و صب٭د زدڀئص خڀش،

وخڀعىـهدض خعخظفص خڀىنش خڀيت ـدءض يف خػب٥دذ خؼبځٽ خڀعدىب دبىدسص ټي خؼبنش خػب١خء، وخڀ ؤټ ٴ ـڀص خؼبځٻ

٠وش ظ١دٴ ټٿ خعبهىي خڀزځىڄدص خڀظبص وخؼبىخص ؼبىخـهص )٬ځ ڄىدوخض وىڂ ولظىد خڀعخزص وخڀوي ٬ه ديش خڀى٤ه وولظ

.(وڄٹدظوو٭عرب ؤن خ خػب٥دذ خؼبځٽ ى دبؽدزص ود٤ص ٤ٷ وزودڄؿ

٬مٿ ڄىڄؿ دبٽىودض زص ودص وٸدوىوص وڄادظص وظىمىص يف خوٵعدق ٬ځ خؼبىع٩ڃ خفب هبدي لٿ د ظىخٴٹ ووخٸ٭، وهندج ٬ځ ؤد ڄٹعق خغبٽڃ خڀخيت ويف و٥دٶ خڀديش خڀٽدڄځص ڀىلظىد

. خڀعخزصوى و٥دذ ـدء حبمىض دص وو٤ىص زٴ١ ڀځمى٥ٷ خوٵدرل وخڀعأڄ ٠ خڀىلش خڀى٤ىص وـ٭ٿ لٹىٶ خودن

وخڀيبٹخ٤ص ڄ٥ص ڀعأڄ خػبدـن ٬ه خڀٹدوىن ڄ٫ ؤ٬خء خڀى٤ه ٬ځ ديظ وولظ وڄدغب خڀ٭ځد، وى ـب٣٥ مت بٴدڀ وىد ؤڄدڂ

٭ ؼدش ٠فؿ ب٬ڄ وخ٥ىد٪ خلخغ ڀعمىٿ خعمدڂ خڀؤ : ڀڀٻ خؼب٥ځىذ خڀىڂ ى. خڀ٭دڂ ٬ه لٹٹص ڄ٭دودش خحملعفه

ـ ب٥٬دء ٸىش ڀځى٥دذ خڀزځىڄد ڀٽىن يف ڄعىي ظ٥ىخض وربدض خڀٹ١ص خڀى٤ىص، وخڀي خغبدڂ وخڀ٭دـٿ ٬ځ ټٿ خعٵخ ؤو

. بـخء عهٴهدـ خڀٴ٫ ڄه ڄعىي خڀعىٷ ڄ٫ خعبهىي خڀربؼبدوص وخغبزص وخڀ٭سص

. وسبٽن خڀٵد٬ځن ڄه خؼب٭ځىڄدض خڀ١وص وخحملىص

ـ ٬ٹ ڀٹدءخض ڄعمش وڄىع٩مص ڄ٫ صب٫ ڄٽىودض خڀزځىڄدص خؼبىخص وب٬٤هڃ ٬ځ ڄٽدوڄدض خڀ٭مٿ خڀزځىڄد ڀ١م صب٫ ڄىخٸٳ وىڂ خڀىلش خڀعخزص وظىٷ خؼبو٪ خڀيبٹخ٤ خغبخؼ

. خڀيت ظ٭ٴ زيود ودـدؤـؤش ڄ١دڄن خػب٥دذ خؼبځٽ وظ٫ وؼنش خڀعىمص وڄىخځص -

. خوخ خڀعفهص وخـعمد٬ص خؼبىفش زدٸدڀڃ خعبىىزص٠وش هنؿ خعخظفص فىڄص وخڀ١ٱ٣ ٬ځ خؼبعىي -

. ٲخڀد وخغبٹىٶ خبى و٠٭ص خحملعفه زعىو خڀ خڀج

خڀى٤ين لىپ خڀعىـهدض خدص ڀځدص ٶبن ڄى٥ٷ خڀعىخٲخػبدـص وڀځزځىڄدص ى ڄٽر ڄهڃ زدڀىسص ڀسيود يف ٨ٿ ظد٬ لش خڀعمدض خڀيت ىخـههد خؼبٱذ يف ؾبدڀ خعبىد ويف ؿب٥

خٸعدي وخ٬ڄ، فبد ٵ ٬ځىد ظ٥ى يزځىڄدعىد ڀٽ ظعى٬ر ي خڀعمىض خڀوڀص، وىخـ ربد و٥نخ ـخ ڄع٭ځٹد

زىلظىد خڀعخزص ووىخـ ربد ٹٿ و٥ىش ڄع٭ځٹد زسعص وڄځځص، ؤ . ىدٺ رب ـىد ڄسد

ووىخـ ربد خٸعديد ٴمد ع٭ځٷ زدڀخټص خووڄعى٥ص وخو٭ٽددهتد خهبدزص ز٥س٭ص خغبدپ، ڀٽه ټڀٻ خڀځسص ٬ځ زىص

خٸعدي خڀى٤ين، وىخـ ټڀٻ خو٭ٽددض خڀځسص ڀځخټص خؼبٱزص خڄٽص، ي خڀعمدض خڀيت ٵ٠هد خجملدپ خٸځم وخعبهى

ڀځمٱذ، وظٵ٠هد خڀعم زعم خؼبىد٤ٷ خڀيت ڄد ظخپ ؿبعځص، وظىص ڄځٳ خڀىلش خڀعخزص وظٵ٠هد يىدڄٽص خڀخټص وخوڄدؾ

خٸعدي يف خحمل٣ خعبهى وخٸځم، وىد ٹىيود خغبػ بذل ؤن خغبدـص بذل يزځىڄدص ڄىخص ظٹىيد ؤلخذ وڄادض ظ٭ص

وخٸعديص وؼٹدٴص وڄى٩مدض ن لٽىڄص، عسٹ ڄځمص و٠وص ٬ځ خ٬عسد ؤن خغبٽىڄص سبځٻ لدض وخ٭ص ولٹٹص وعدؾ

. ڄسديخض يزځىڄدص ظىفڃ ڄ٫ زودؾبهد خڀ٭دڂوٸدد ٬ځ ڀٻ ٴمه زن خؼبادض خڀيت هبر ؤن ظإو ؾبد

ؤو٫ ڀځعإؼن يف خڀٵ٭ٿ خڀزځىڄد قب ڄاص خڀربؼبدن، لػ ؤسك ڄٵهىڂ خڀزځىڄدص خڀربؼبدوص بلي خڀع٭سنخض خڀىخ٠مص خڀيت عڃ ڄه وؽبد ظإټ وـىي ڄىٸ٫ ڀځمادض خڀع٭ص يف ؾبدپ خڀدص

خػبدـص ټإځىذ ـ ٭٥ ڀځعمٺ خڀزځىڄد ؼٹ وڄخٸص ٴش ڄه وى٬هد، و ٹى٫ خؼبىد٤ر زإن خؼبىٸٳ خڀعٵدو٠ ڀځوڀص

95

ڀ وڀ ووش ىص ڀځٹديش، ؤو ڄ٭ربخ ٬ه ٤مىلدض ىص زٿ خڀٽدڄٿ زإو ڄ٭رب ٬ه ٤مىق ٭ر زإټمځ سبؽځ ٪٭٥هد خٸعىد

. خڀځ٥ص خڀع٭ص يف ؤ٬ځ خؼبادض و خؼبادض خڀربؼبدوصون خڀزځىڄدص خڀىڂ دل ظ٭ لٽخ ٬ځ خعبهد خڀعىٵ، وبمبد ؤسمط ؾبد ڄد٬د ڀځفهد خڀع٭ وخڀٵ٭دڀدض خغبزص خوي، وټځمد سبٽىط ي خڀٵحدض ڄه خؼبدټص زود يف آڀص خزبد خڀٹخ ٬ځ خڀ٭ خڀورل، ب وؤ٥٬ط ؼبىخٸٳ خڀوڀص يف خ خجملدپ ڄخ

. ڄه خڀٹىش وڄخ ڄه خؼبخٸص، وڄخ ڄه خڀٹش ٬ځ خڀعإؼن ،خڀ خڀج

بخ ټدن يو خػبدـص ٭ بذل ظ٭ ڄٽدوص خؼبٱذ ووڄص ڄدغب خڀٽربي ٴةن يو خڀٴد٪ ى خڀه ٬ځ خڀديش خڀى٤ىص

وضبدعهد، وڄه خ خؼبى٥ځٷ وٱعىڃ يف خڀٵٷ خعخټ ي خؼبىدسص ڀٽ وعٹڂ زعمص ظٹ وبټسد ڀٽٿ ؤٴخي ٸىخظىد خؼبځمص خؼبخز٥ن يف

لويود ـىىيخ و٠سد٢ ٳ و٠سد٢ ، ويف ټٿ خڀظر خڀ٭ٽص ربط ٸديش ـڀص خؼبځٻ خڀٹدج خ٬ځ وج ؤټدن خغبذ خڀ٭دڄص

ڀځٹىخض خؼبځمص خؼبځٽص، ټمد وىمين زٽٿ بـپ ؤڄدڂ خوخق خڀټص ڀځهخء خڀه ٠مىخ حبدهتڃ ٴخء ڀځىلش خڀعخزص زسيود، بن خلبخ٤ىد يف ظإ ٬وص وربػ ٸىخظىد خؼبځمص خؼبځٽص وب٬خيد زٽٿ خڀىدجٿ

خڀ١وص وخڀعٽىىڀىـد خڀ٭ٽص خغبؽص وخعمدڂ زإو٠د٬هد خـعمد٬ص ى ـء ڄه بيبدوىد زعمن خ خڀى٤ه وضبدص ؤخ٠

.وټخڄص ؤزىدج .وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف

:اخخظبص جلت انذاخهت واجلهبث واجلبػبث احملهت

خڀ خڀج، خڀ خڀى،

خڀخض وخڀديش،ٴين ؤن ؤظوٿ زدڃ خڀٵٷ خعخټ يف ڄىدٸص ڄو٪ خؼبخوص خڀٵ٬ص خؼبع٭ځٹص زځفىص خڀخوځص وخعبهدض وخعبمد٬دض خحملځص

ودبد ؤو وبٿ ڀىد خڀٲ . 2010وڀٻ زڃ خڀىص خؼبدڀص حملدوش وڄىدٸص وخش خڀخوځص ىخء ٬ځ ڄعىي خـعمد٬دض خڀځفىص

خڀيت ىسٱ ؤن ظٽىن ڄٽؽٵص وڄىع٩مص ؤو ٬ځ ڄعىي خعبځدض خڀ٭مىڄص ڀحځص خڀٵهص، سو ؤن خڀعټن زدؼبٹع١دض خڀعىص زدض ؤڄخ ٠ود و٩خ ڀٱدذ خڀعىخٿ خڀڂ ڀيخش خڀىص ٬ځ خعبمد٬دض خحملځص ڄ٫ ؾبځ خؼبعده ٬ځ خ٬عسد خڀعمؽځص خڀىخوص

.ڀځفمد٬دض يخوٿ ي خؼباص خڀع٭ص خڀعىصوٸسٿ خػبى يف ز٭ خڀعٵدٿ ز، خڀ خڀى، ڄه

خعم١د خڀدٶ خڀ٭دڂ خڀ ىؾ ٠مى ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص خ؛ خڀيت سبض زعى٩ڃ خوعىدزدض ٬دڄص 2009ومد وكبه وىي٪ ىص

صبد٬ص ڀعف وص ؤ١٬دء خجملدڀ خعبمد٬ص وؤ١٬دء خڀٱٲ خؼبهىص ٬ځمد ؤن ي خڀ٭مځدض وڄد ظد ٸ ؤٴ١ط بذل ذب ؼځػ ؾبځ

بن ي . 2018خؼبعده خڀ ععم وع بذل ىص خعمٹدٸدض ٬وش ٬ځ ؤهند ظٳ ڀڄټص وظٵ٭ٿ ڀځيبٹخ٤ص

زٽٿ ؤز٭ديد ٴةهند و ٻ ظٽ ڀو خؼبادض وخڀىىر يف ظ خؼبٱذ خعب خڀ و٥مك صب٭د بذل زىدءي ڀىځمٷ زټر خڀىمدء وخڀع٥ى يف ٨ٿ ؾبعم٫ ييبٹخ٤ لخؼ ٽٵٿ ؼبىخ٤ى خڀ٭ خڀٽن

.يف ټىٵوڀه عإظ خ ب دبادض خض ڄخٸص ڄىعىسص خوعىدزد لخ

ڀٽه خڀ خڀى ڄد ٬ىدي وڄد مت . ووهد ظىهبد ؤيىن دجسصظخوڀ ڄه ڄځٽدض وفبددض خڀ٭ ڄه خؼبمن خڀه خ٥ځك

٬ځ ظمعهڃ زدڀىدوسن خڀٽسد ڄه ظ٬سدض ڀ١ذ يف خڀ٭مٷ ڄخٸص خؼبادض وىدپ ڄه خڀٵ٭ٿ خڀد ووب٣ ڄه ڄٽدوص خڀىىر

خؼبٵو ٴهد خڀٹوش وخؼبدنبص خؼبس٬ص يف خزعٽد خغبځىپ خڀٽٵځص زدڀىهى زإو٠د٬ىد وخؼبدنبص يف لٿ خٽدڀدض وٴ٫ خڀعمدض

.خؼب٥ولص ٬ځ زيود خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀديش خؼبعدون،بن خڀ٭وٲ ٬ه خڀعفٿ وخڀ٭وٲ ٬ه خڀعىط دبؽدزص دجٿ

وخ٠مص بذل ټٿ ڄه همهڃ خڄ؛ ٴ٭ڂ خؼبدءڀص وخٴض ڄه خڀ٭ٹدذ ڄه إو ؤن ايد بذل خعٵمدپ خڀ٩ىخ خڀځسص وخوپ زدؼبمدص

ڄه خ خؼبى٥ځٷ . خڀيبٹخ٤ص وخؼبد زٹص خڀ٭مځدض خوعىدزصوي يف خڀٵٷ خعخټ ٬ځ ٠وش زبځٷ خغبدش خڀ٭دڄص زدڀىٸدص

96

ڄه خڀٵدي ٬رب ظٵ٭ٿ خؽبحص خؼبټص ڀځىٸدص ڄه خڀىش وظ٭ آڀدض .خڀٵدٴص وخڀىخص ٬ځ خوعپ ڄعىدض خڀ٭مځدض خوعىدزص

بن خڀٹ٥٭ص ڄ٫ ؤدڀر خؼبد٠ وخؼبمددض خؼبىص ظ٭ و ٻ ڄځٿ خلدض زعٽ يو خؼبادض وبدء ي٬دجڃ يوڀص

.خغبٷ وخڀٹدوىن وظؽسط خڀيبٹخ٤ص خحملځصبوىد يف خڀىٸط خڀ وفٿ ٴ خڀعمىپ خغبدٿ ٬ځ ڄعىي

و٨دجٳ وڄهدڂ وخش خڀخوځص، وٴد ؼبد ټدن دجخ يف خڀٹن خؼبد٠، وع٥ځ٫ بذل ؤن ظځ٭ر ؤيوخخ ـش ظعمؽٿ يف ي٬ڃ خعبهىي خڀعىمص زعىٴن خـىخء خؼبجمص عبځر خعؽمدخض وظإٿ زيود خٸعديد وخـعمد٬د

بن خؼبوٿ خد ؼبد سٷ ټي عمؽٿ يف خڀعصبص خڀٵ٭ځص . وددڀځمٵهىڂ خعب ڀځځ٥ص وخڀ٭مٿ ٬ځ فبدص دص خڀٹذ زدٱدء

بذل نبىڂ خؼبىخ٤ىن وخوٱدهتڃ وربن خػبڄدض خغبىص وخڀىڄص وخؼبمعځٽدض وـ٭ٿ ڀ٭مىڂ خڀدټىص زءخ زعىٴن خڄه ودوص خ٬خ

خيخش يف وڄص خؼبىخ٤ىن وظ٥هند ڄه خڀسنوٸخ٤ص وخڀىش وټٿ . ڄ٩د خڀس٣ء وخڀع٭ٹ

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀديش خؼبعدون،بن خو٠د٪ خڀيت ظ٭هد ـٿ خؼبن خؼبٱزص ظس٭ػ ٬ځ خظدق؛

ٴمځٵدض خڀٵدي وخڀع٬ر زدؼبدپ خڀ٭دڂ وظىن خؼبىخٸ٫ ػبڄص خؼبدحل خڀىص ظبص ڄط ظزن خڀإن خحملځ وعفص ڀٱدذ خحملدسص خڀدڄص

. ودذ خؼبدءڀص خؼبعمشبن آڀدض خٴعمد وظٸٷ خغبدزدض ز ؤن ظ٭ٲ ٤ٹهد

لىپ خڀعىٵ خؼبىع٩ڃ ظٵديد ڀىٸى٪ خڀٵ١دجك وخڀيت دڀسد ڄد ظٽعٳ ز٭ ٴىخض خوخن وزد٬عسدټڃ، خڀ خڀى، سبؽځىن ځ٥ص خڀىدص وو٬د

78.00ڄىد زدؼبٹع١دض خؼب٭مىپ هبد ىخء ظ٭ځٷ خڄ زدڀٹدوىن وخڀع٭ض خڀيت غبٹط ز ڄه وپ خؼبمدص ظا ٬ځ ز٭

خٽدڀدض وخوعض خڀيت ز ڄه خڀىٸىٲ ٬ځهد هبدي لځىپ ظعمد ڄ٫ خڀٵځٵص خڀيت ټدوط وخء بٸخ خڀيبٹخ٤ص خحملځص ڀعمٹٷ

.خڀعىمص خؼبىىيش بوىد ول٧ خڀځفىء خؼبعىدڄ ڀٱص خڀعزن خؼبٵى يون ى

ٸدوىين وبٽڃ وا٤ ي خڀ٩دش ٴز ڄه و٫٠ ٠ىخز٣ ؽبد ظإو ز٭ن خ٬عسد ڄ٭دن خعبىيش وخعمخص وٴ٫ خؼبيويص؛ ٴإځر خؼبن

خڀيت ظ٭ٲ خ خڀى٩دڂ ظ٭ ؤو٠د٬د ڄعإڄص وخوعض يف خڀعن ىخء ظ٭ځٷ خڄ زدڀىٹٿ ... ڄؽٿ خڀخ خڀس١دء وؤټدي وخڀزد٢

خغب١ ؤو صب٫ خڀىٵددض وڄ٭دعبعهد ؤو ظى٫ خؼبدء وخڀٽهزدء وخڀع٥هن خڀدجٿ، وڀٻ و٩خ بڄد ڀ١سدزص يٴدظ خڀعممض ؤو ڀٱ خڀ٥ٲ ٬ه

.ڄٹع١دهتد وڄ١دڄىهد ټمد ؤو ڄه خٽدڀدض خڀيت خڀط ٸدجمص ظخوٿ ز٭

خوعددض خڀځ٥دض خڀعخزص ڄ٫ خيخش خحملځص ڄه ـهص وظخوٿ ڄهدڂ خجملدڀ خعبمد٬ص ڄ٫ زدٸ خؼبادض وودص ؾبدڀ خڀ٭مدض

.وخٸدڀڃ وؾبدڀ خعبهدض ڄه ـهص ؼدوص بن ٬ڂ سبٽن خعبمد٬دض ڄه ز٭ خڀىدجٿ وخڀدض ؤڄ

وبىپ يون ظىٵ ز٭ ٸخخهتد و مد ٬ىڄد ع٭ځٷ خڄ زعم خؼبځٻ خڀ٭مىڄ وـ ـبدڀٵدض خڀسىدء ولٵ٧ خڀمص وخحملدٴ٩ص ٬ځ

.خڀسحص وڄ خڀىٵددض دبد ٴهد خڀىٵددض خڀ٥سص خڀ خڀى، بخ ټىد وفٿ بهبدزد خڀعصبص خڀٵ٭ځص وخؼبعىخظش

ڀڄټص زعى٫ ظوض خعبمد٬دض خحملځص، ٴةوىد وفٿ يف وٵ خن خڀعإون خغبدٿ يف ٬مځدض خڀظټ ڀعمىٿ خؼب ڄه

لدض خيخخض خؼبټص ؼبمؽځدهتد خحملځص وڀٻ زٱص ظٹر ڄخټ .خڀٹخ ڄه خؼبىخ٤ىن

ون ز٭ ٬ه خ خجملدپ، ٴةن ظٽ خجملدڀ خعبهىص ټمادض يعىص ٴد٬ځص ع٥ځر سبع٭هد زلدض ؤو٫ فبد ى

٬ځ خڄ لدڀد ڄ٫ سبٽىهد ڄه خڀىدجٿ خؼبديص وخ٤ وخؼبىخي خڀسص .خڀڄص لبخ٤هد يف خعبهىي خڀخڄص بذل ربٹٷ خڀعىمص خؼبعخڄص وو٬د ڄىد دبد ظٹىڂ ز ز٭ خؼبدض خڀيت ظٴىن ٬ځهد

وڃ خڀ٭ىزدض وخؼبىد٤ خڀيت ظ٭ع٠هد، ٴةوىد يف خڀٵٷ خعخټ وؽمه خجملهىيخض خڀخڄص بذل ؿبدزص خڀسٽدض خدزص ودص ٬ځ

ڄعىي ظىـ خڀ١زدض خعسدٸص ؼبىعځٳ خػبد وخڀعى٩مدض .خدزص خڀيت ظعهٲ زيود

ن ؤن خؼبى٩ىڄص خڄىص خڀخڄص بذل ضبدص خؼبىخ٤ىن وفبعځٽدهتڃ وڄٽدٴمص ذبدش خؼبىخض وخغب ڄه خؽبفش خڀص وخذبد يف خڀس

خڀط يون خڀ٬ص وخڀٵ٭دڀص خؼب٥ځىزعن ڀځم ڄه ي خڀ٩ىخ خڀځسص؛ ٴخپ خؼبىخ٤ىىن ٠٬ص ڀځىٿ وخڀٸص يف خڀد٪ خڀ٭دڂ زٿ

ؤسمط خؼبادض خڀسىٽص خوي ٠٬ص ڀځى وو خڀىخزٷ ويف وخ٠مص خڀىهد، وخڀط خؼبادض خڀع٭ځمص وؿب٥هد

97

ؾبدض ڄعهٴص ڄه ٤ٲ ڄوـ خؼبىخض دبىعځٳ ؤوىخ٬هد فبد هي ودحعىد وؤزىدءود، وخڀط ڄ٩د خعدذ وخڀ٭ىٳ ٠ خڀىدء

.وخ٤ٵدپبهند ربدض ؤڄىص خڀط ٸدجمص فبد عىـر خؼب ڄه ظٽؽٳ

ـهىي ټدٴص خؼبعوځن وظىٴن خڄٽدودض وخڀىدجٿ خڀڄص وڀٻ يف خظسد٢ وظٵد٬ٿ ـرل ڄ٫ ربن خو٠د٪ خؼبديص وخـعمد٬ص ؼبىعځٳ

.خڀٹىخض خڄىص وظ٭ ڄىخيد خڀسص خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀديش خؼبعدون،بن زيود خڀط يف لدـص بذل ڄىخځص ـهىي خق يف ؾبدض

خڀدص ولٹىٶ خودن ولص خڀع٭سن ووڀىؾ خؼب٭ځىڄدض وڄ٭دعبص بٽدڀص خػبد خـعمد٬ زٽٿ ظ٭دزني وذبځدظ وظٽ ڄٹدزص

خڀىى٪ زدؼب ڄه بخٺ خؼبؤش يف ڄدي خڀٹخ ٬ځ خوعٲ ڄعىدهتد، وؿبدزص خڀٵٹ وخڀعهم وڄ٩د خؽبدص ٠مه ڄٹدزص

ڄعفيش ڀځمسديش خڀى٤ىص ڀځعىمص خڀسص لٵد٨د ٬ځ ٴځٵعهد وولهد . وقبد٬عهدخخڀىسځعن ڄ٫ خڀعٹڃ خؼبىع٩ڃ ؼبي ويع

يبلشت ادلضابث انمطبػت انخببؼت نهضت انذاخهت واجلهبث واجلبػبث احملهت

بن ؿب٥ص ڄىدٸص ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص غب٩ص دص زدڄعد ڃ خڀ٥دز٫ خڀٸم وخلدج ؽبي خڀىؼٹص خڀىىص خڀيت ظعـڃ خڀعىـهدض وخوعدخض خڀدص وخٸعديص وخـعمد٬ص خڀيت ظىى خغبٽىڄص

خڀٹدڂ هبد ٬ځ خڄعخي ىص وٸ ظعمى ٬ىهد ٸخخض وبـخءخض ظه .زيود ڀ٭ش ىىخض

ڄه خ خؼبى٥ځٷ و ڄىدٸعٽڃ، خڀ خڀى، ڄ٫ خعم١د خڀدٶ خڀ٭دڂ خڀ ىؾ ٠مى ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص خ ومد

خڀيت سبض زعى٩ڃ خوعىدزدض ٬دڄص صبد٬ص 2009وكبه وىي٪ ىص ڀعف وص ؤ١٬دء خجملدڀ خعبمد٬ص وؤ١٬دء ؾبدڀ خؼبٹد٤٭دض وټخ

خوعىدذ ؤ١٬دء خجملدڀ خعبهىص وؤ١٬دء ؾبدڀ خڀ٭مدض وخٸدڀڃ وؤ١٬دء خڀٱٲ خؼبهىص ڀىص خوعخزص ـش ظعم بذل دص ىص

٬ځمد ؤن ي خڀ٭مځدض زڄعهد ٸ ؤٴ١ط بذل ذب ؼځػ 2015 .2018ؾبځ خؼبعده خڀ ععم وع بذل ىص

بن ي خعمٹدٸدض ٬وش ٬ځ ؤهند ظٳ ڀڄټص خڀيت خوعدهتد زيود وظٵ٭ٿ ڀځيبٹخ٤ص زٽٿ ؤز٭ديد ٴةهند و ٻ ظٽ

ڀو خؼبادض وخڀىىر يف ظ خؼبٱذ خعب خڀ و٥مك بذل زىدءي ڀىځمٷ زټر خڀىمدء وخڀع٥ى يف ٨ٿ ؾبعم٫ ييبٹخ٤ لخؼ

وڀه عإظ خ ب دبادض خض . ٽٵٿ ؼبىخ٤ى خڀ٭ خڀٽنڄخٸص ڄىعىسص خوعىدزد لخ ووهد و ظىهبد ؤيىن دجسص، ڀٽه،

خڀ خڀى، ڄد ٬ىدي وڄد ظخوڀع خڀ٭ ڄه خؼبىدز خڀمدٴص لىپ ځىټدض وفبددض خڀ٭ ڄه خؼبمن وڄد خ٥ځك ٬ځ ظمعهڃ

زدڀىدوسن خڀٽسد ڄه ؤدڀر وظ٬سدض وز٫ وخء يف خڀ١مدج ڀ١ذ يف خڀ٭مٷ ڄخٸص خؼبادض وىدپ ڄه خڀٵ٭ٿ خڀد ووب٣

ڄه ڄٽدوص خڀىىر خؼبٵو ٴهد خڀٹوش وخؼبدنبص خؼبس٬ص يف خزعٽد خغبځىپ خڀٽٵځص زدڀىهى زإو٠د٬ىد وخؼبدنبص يف لٿ خٽدڀدض

بن خڀ٭وٲ ٬ه خڀعفٿ . وٴ٫ خڀعمدض خؼب٥ولص ٬ځ زيودوخڀ٭وٲ ٬ه خڀعىط دبؽدزص دجٿ وخ٠مص بذل ټٿ ڄه همهڃ خڄ

ٴ٭ڂ خؼبدءڀص وخٴض ڄه خڀ٭ٹدذ ڄه إهنمد خعٵمدپ خڀ٩ىخ خڀځسص وخوپ زدؼبمدص خڀيبٹخ٤ص وخؼبد زٹص خڀ٭مځدض

ڄه خ خؼبى٥ځٷ وي يف خڀٵٷ خعخټ ٬ځ ٠وش . خوعىدزصزبځٷ خغبدش خڀ٭دڄص زدڀىٸدص ڄه خڀٵدي ٬رب ظٵ٭ٿ خؽبحص خؼبټص ڀځىٸدص

ڄه خڀىش وظ٭ آڀدض خڀٵدٴص وخڀىخص يف خؼبعىدض خؼبىعځٵص .ڀوعىدزدض

ڀي ټٿ ؾبځ "جلت ادلغبواة وحكبفؤ انفشص"وڃ بلخغ صبد٬ وزد٬عمدي ڄٹدزص خڀىى٪ ٬ى و٫٠ خؼبى٥٥دض خعبمد٬ص ڀځعىمص

دبد يف وزب يوخج خوعىدزص ب٠دٴص وبٸخ ؤځىذ ربٵ ڄدرل ٴةن سبؽځص خڀىدء خڀط يون خؼبٽدوص خڀيت طذوق انذػىڀٻ

ؤسمط ربعځهد خؼبؤش يخوٿ خجملعم٫ ويف خجملدض خٸعديص .وخـعمد٬ص وخڀؽٹدٴص

وزد٬عسدټڃ، خڀ خڀى، ظٽځىن ځ٥ص خڀىدص وو٬د ڄىد 78.00زدؼبٹع١دض خؼب٭مىپ هبد، ىخء ظ٭ځٷ خڄ زدڀٹدوىن

، ٬ځ خ٬عسد 17.08وخڀع٭ض خڀيت غبٹط ز ڄه وپ خڀٹدوىن ؤهند ٯ ـ ڄعٹڄص ٸدد ڄ٫ ڄد ټدن ٬ځ خڄ دزٹد ٴةن خؼبمدص

ظا ٬ځ ز٭ خٽدڀدض وخوعض خڀيت ز ڄه خڀىٸىٲ ٬ځهد هبدي لځىپ ظعمد ڄ٫ خڀٵځٵص خڀيت ټدوط وخء بٸخ : خڀيبٹخ٤ص خحملځص وربٹٷ خڀعىمص خؼبىىيش وٴمد ځ خڀس٭ ڄى

98

وخش خڀخوځص، وخش : ظ٭ي آڀدض خڀىدص وظ٭ٹ ڄد٤د- .خؼبدڀص، خجملځ خ٬ځ ڀځمدزدض

.ظخوٿ ز٭ خوعددض خيخش خڀعخزص ڄ٫ خيخش خحملځص- ٬ڂ ظٸٷ ز٭ خوعددض ٵعك خجملدپ ڀعخوٿ ڄهدڂ خعبمد٬ص -

.ڄ٫ زدٸ خؼبادض وودص ؾبځ خڀ٭مدڀص ؤو خٸځڃ وؾبځ خعبهصخڀځفىء بذل يودض وڄټخض وڄىدن ظٵٮ ؤلدود خؼبٹع١دض -

.خڀٹدوىوص ڄه ؿبعىدهتد

٬ڂ سبٽن خعبمد٬دض ڄه خڀىدجٿ خڀٽٵځص زعىٵ ز٭ ٸخخهتد - ومد ٬ىڄد ع٭ځٷ خڄ زعم خؼبځٻ خڀ٭مىڄ وـ ـبدڀٵدض خڀسىدء ولٵ٧ خڀمص وخحملدٴ٩ص ٬ځ خڀسحص وڄ خڀىٵددض دبد ٴهد

.خڀىٵددض خڀ٥سص

ظ٭ٲ ز٭ خؼبن ڄؽٿ خڀس١دء، خڀزد٢، : ظزن خؼبخٴٷ خڀ٭مىڄص- ؤو٠د٬د ڄعإڄص وخوعض يف خڀعن ڃ عبىءد بذل ٱص ...ؤټدي

خڀعزن خؼبٵى ىخء ظ٭ځٷ خڄ زدڀىٹٿ خغب١ ؤو صب٫ خڀىٵددض ( Lydec )وڄ٭دعبعهد وخڀع٥هن خڀدجٿ وظى٫ خؼبدء وخڀٽهزدء

وڀٻ و٩خ بڄد ڀ١سدزص زىىي يٴدظ خڀعممض ؤو ڀٱ خڀ٥ٲ ٬ه ٬ڂ خڀعخڂ خؼبٵى ؽبڃ زدؼبٹع١دض خؼبىى ٬ځهد يف خڀ١ىخز٣

.خڀٹدوىوص

وو٬ى هبي خؼبىدسص بذل ب٠ٵدء خؼب ڄه خڀٵدٴص يف ؾبدپ خڀٵٹدض خڀ٭مىڄص وټخ خڀعزن خؼبٵى ڀځىڄدض وظس٣ خؼبد٤

خيخص ټمد و٬ى بذل هنؿ خغبٽدڄص خعبش زد٬عمدي خؼبخٸسص خڀس٭ص وظٽ ٬مځدض خٴعمد وظٸٷ خغبدزدض وخڀ١ذ زٹىش ٬ځ

ټٿ ڄه ىڀط ڀ وٵ خڀع٬ر زدؼبدپ خڀ٭دڂ وخعهعد زدؼبځمص .خڀ٭دڄص

خڀ خڀى، بخ ټىد وفٿ بهبدزد خڀعصبص خڀٵ٭ځص وخؼبعىخظش ڀڄټص زعى٫ ظوض خعبمد٬دض خحملځص، ٴةوىد وفٿ يف وٵ

خن خڀعإون خغبدٿ يف ٬مځدض خڀظټ ڀعمىٿ خؼب ڄه لدض خيخخض خؼبټص ڀعمؽځدهتد خحملځص وڀٻ زٱص ظٹر

.ڄخټ خڀٹخ ڄه خؼبىخ٤ىن

بن زيود خڀط يف لدـص بذل ڄىخځص ـهىي خق يف ؾبدض خڀدص ولٹىٶ خودن ولص خڀع٭سن ولٷ وڀىؾ خؼب٭ځىڄدض

وڄ٭دعبص بٽدڀص خػبد خـعمد٬ زٽٿ ظ٭دزني وذبځدظ وؿبدزص خڀٵٹ وخڀعهم وڄ٩د خؽبدص ٠مه ڄٹدزص ڄعفيش ڀځمسديش

خڀى٤ىص ڀځعىمص خڀسص ڀځمٵد٦ ٬ځ ٴځٵعهد وولهد خڀىسځعن ڄ٫ .خڀعٹڃ خؼبىع٩ڃ ؼبيويعهد وقبد٬عهد

وو٬د ڄىد دبد ظٹىڂ ز ز٭ خؼبدض خڀيت ظٴىن ٬ځهد وڃ خڀ٭ىزدض وخڀع٭ٹخض وخؼبىد٤ خڀيت ظٽعىٵهد، ٴةوىد وفٿ زٽٿ بهبديب خجملهىيخض خڀخڄص بذل ؿبدزص خڀسٽدض خدزص ودص ٬ځ

ڄعىي ظىـ خڀ١زدض خعسدٸص ؼبىعځٳ خػبد وخؼبى٥٥دض .خدزص خڀيت ټدوط ظعهٲ زيود

ن ؤن خؼبى٩ىڄص خڄىص خڀخڄص بذل ضبدص ؤڄه خؼبىخ٤ىن وفبعځٽدهتڃ وڄٽدٴمص ذبدش خؼبىخض وخغب ڄه خؽبفش خڀص وخذبد يف خڀس

خڀط يون خڀ٬ص وخڀٵ٭دڀص خؼب٥ځىزعن ڀځم ڄه ي خڀ٩ىخ خڀځسص؛ ٴخپ خؼبىخ٤ىىن ٠٬ص ڀځىٿ وخڀٸص يف خڀد٪ خڀ٭دڂ زٿ

ؤسمط خؼبادض خڀسىٽص خوي ٠٬ص ڀځى وو خڀىخزٷ ويف وخ٠مص خڀىهد، وخڀط خؼبادض خڀع٭ځمص وؿب٥هد ؾبدض ڄعهٴص ڄه ٤ٲ ڄوـ خؼبىخض دبىعځٳ ؤوىخ٬هد فبد

هي ودحعىد وؤزىدءود وخڀط ڄ٩د خعدذ وخڀ٭ىٳ ٠ خڀىدء . وخ٤ٵدپ ڄعٵمځص

بهند ربدض ؤڄىص خڀط ٸدجمص فبد عىـر خؼب ڄه ظٽؽٳ ـهىي ټدٴص خؼبعوځن وظىٴن خڄٽدودض وخڀىدجٿ خڀڄص وڀٻ يف

خظسد٢ وظٵد٬ٿ ـرل ڄ٫ ربن خو٠د٪ خؼبديص وخـعمد٬ص ؼبىعځٳ .خڀٹىخض خڄىص وظ٭ ڄىخيد خڀسص

:يغخمبال .(خڀىدوسن خڀٽسد)خڀعٵٽن يف ظٱن مب٣ خٸعخ٪ - .خڀعمؽځص خڀىدجص-

وځٷ ڄىدن ټٵٿ دبدغبص خؼبىخ٤ىن ڄ٫ خڀدص وىديٷ - .خٸعخ٪

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف

:اخخظبص جلت انؼذل وانخششغ وحمىق اإلغب

،خڀ خڀج ،خڀ خڀى

خڀخض وخڀديش خؼبعدون،

99

ٴين ؤن ؤظىدوپ خڀٽځمص زدڃ خڀٵٷ خعخټ دبفځ خؼبعده ؼبىدٸص خؼبخودض خڀٹ٥د٬ص خڀيت ظىؾ ٠مه خوعد

.عبه خڀ٭پ وخڀع٫ ولٹىٶ خودنيف زخص ظوځىد خ قبي ظإټود ٬ځ خنبص خڀسدڀٱص ؼبو٪

بق خڀٹ١دء زسيود زد٬عسدي ؤل خؼبخوٿ خدص وخعبىص ڀسىدء يوڀص خغبٷ وخڀٹدوىن وبدء ڄو٪ خجملعم٫ خڀيبٹخ٤ خغبخؼ

خؼبع١دڄه، يف خ خڀدٶ بوىد وعدز٫ زدعمدڂ زدڀٯ خعبهىي خڀيت ظسؽبد وخش خڀ٭پ وخؼبعمؽځص ؤدد يف ؤوخ بق خحملٽمص ڄه لػ

خڀسىدض خڀعمعص وخؼبىخي خڀسص وخڀعٽىه، وؤوخ خڀعمػ خؼباديت خڀخ٬مص ڄه ـهص عٹپ خڀٹ١دء وخڀعىځٷ و٠مدن

خحملدټمص خڀ٭ديڀص وربن خڀع٫، ټمد ٭ىد ب ؤن وؽمه خؼبىهفص خڀيت خ٬عمهتد خڀىخش وخؼبعمؽځص يف ب٬مدپ خؼبٹدزص خڀعدټص يف ب٬خي

خڀعٹ خڀعټيب زد٬عسدي ؤ٠ص ڄـ٭ص ؼبو٪ بق خڀٹ١دء خڀ ٭عرب ود و٤ىد صبد٬د ڄٵعىلد وڄعىخ ٹٳ ڀ ڄاټه ؤن بٸخي وظٵ٭ځ ڄظس٣ دبي خلبخ٢ ـبعځٳ خؽبحدض وخؼبادض خض

بوىد ټٵٷ خعخټ زٹ ڄد وٺ وى٪ و٤س٭ص . خڀځص زٹ٥د٪ خڀ٭پخوعض وخؼب٭ٹدض وخؼبٹدوڄدض خڀيت ظٽى ڄىهد ٬خڀعىد، ٴةوىد

يبٽه، خوفدڄد ڄ٫ خوعدخظىد وڄاوڀدظىد، ؤن وى١ڃ بذل ٳ خؼبٽٽن يف آٴدٶ بق خڀٹ١دء زسيود وىد ٠ ؼٹدٴص خڀعح خڀيت ظعىدٸ وؼٹدٴص خؼبىخ٤ىص خڀيت ظوڂ زىدء خڀؽٹص يف خڀخض ويف خجملعم٫ ويف

بن خغبٷ يف خؼبدءڀص وخڀىٹ ىسٱ ؤن ى٨ٳ . خڀى٤ه ويف خؼبعٹسٿزإدڀر ؤو خٲ دىص ؤو خوعىدزىص ؤو ٭سىص ودص ٬ىڄد

ع٭ځٷ خڄ حبٹٿ خڀ٭خڀص خڀ ٺ خعبم٫ ڄدڀ ڄه ٸص ټىوص، ڀخ خؼب٭ىص دبو٪ بق خڀٹ١دء بذل خڀٹ٩ص ٲٴةوىد و٬ى ټٿ خ٤خ

. ڀٽٿ بقشخذبدي ټٿ خؼبٹدوڄدض خڀ٩دش وخػبٵص خؼبىد ،خڀ خڀج ،خڀديش خڀىخء

،خڀخض وخڀديش خؼبعدونٽٿ خڀىهى زدؼبادض خڀفىص وب٬ديش خيڄدؾ ؿبىخ ؤدد ٠مه خ٤د خڀ٭دڂ ؼبو٪ بق خڀٹ١دء ڄه وپ ؤوىص خؼبادض

خڀفىص وظإځهد ىود ڀٽخڄص وءد وسبٽىهڃ ڄه خغبٷ يف ب٬ديش ، ن ؤن ظىدڄ ٨دش خعبيبص وودص ٪خوڄدؾ خڀٵ٭ځ و٣ خجملعڃ

ظځٻ خڀيت ظعهٲ خ٤ٵدپ وخڀٵو٪ وخىپ ذب٭ځىد و٥ق ؤټؽ ڄه

اخپ لىپ ظ٥ى خعبيبص زسيود ڄىسهن بذل ؤن خعبهىي خؼبځمىص خڀيت ظسؽبد خؼبىوزص خڀ٭دڄص يخش خڀفىن ڀه ظايت ؤټځهد ڄد دل عڃ

خوٽسدذ وز٭مٷ ٬ځ يخص ي خڀ٩دش، وڄه مت خزبد خڀعخزن وخـخءخض خڀعزىص وخڀٹدوىوص وخـعمد٬ص وخڀؽٹدٴص خڀٽٵځص زدغب

ڄه خعبيبص وڄه لدڀص خڀ٭ىي وڀٻ ٬رب ب٬مدپ ڄٹدزص ظ٭مٿ وٴٷ خڀىعدجؿ يف خوع٩د ڀٻ و٬ى ؤـهش خؼبىوزص خڀ٭دڄص بذل . وٴٷ خخٲ ٴٹ٣

ڄ١د٬ٵص خعبهىي خڀٽٵځص زعمٹٷ خؼبخڄ خڀىسځص خڀيت ؤىض ؽبي خؼباص وڀٻ ٬رب ظىٴن خڀٵ١دءخض وخڀعفهخض خڀ١وص ڀعىٵ زخڄؿ خڀعإٿ وخوڄدؾ وخڀعىٵٳ ڄه ٨دش خټع٩د٦ وربن ظٱص خڀىء وخغبٵد٦ ٬ځ ڄعهڃ ومعهڃ وټخڄعهڃ ڄ٫ ڄد عځڂ ڀٻ ڄه ب٬ديش خڀى٩ يف خڀى٠٭ص خيخص وخؼبدڀص ؼبى٨ٵ

.خؼبىوزص وٴٷ ڄد ءڂ و٥ىش ولدص خؼبهدڂ خؼبىش بڀهڃ ،خڀ خڀج ،خڀديش خڀىخء

،خڀخض وخڀديش خؼبعدوندبىدسص ڄىدٸص خؼبخوص خڀٵ٬ص ڀىخش ربػ خڀٹ٥د٬دض خڀ٭دڄص زڃ خڀىص خؼبىڄص فځىد زدهبدذ خػب٥ىش خعبحص خڀيت ٸ٥٭عهد

زيود ڄه وپ خڀعٷ ٬ځ خظٵدٸص خڄڃ خؼبعمش حملدزص خڀٵدي ڄه ڀعڄط ز خـهص وبخ ڄى٩ىڄص ٸىخون خڀعك زدؼبمعځٽدض وٴٷ ڄد

خغبٽىڄص ڄه ـهص ؤوي، ن ؤو وز٭ ڄو ىص زٽدڄځهد دل ظ خؼبخڃ خڀع٥سٹص ٤ٹهد بذل خڀىـىي ڀخ ٴةوىد واټ ڄه ـ ٬ځ

٠وش خڀع٭فٿ زةخد ظٵ٭ ؼبد ظ١مىع ڄه ڄٹع١دض ديٴص بذل .زبځٷ خغبدش خڀ٭دڄص وبدء ٸڃ خڀٵدٴص وخؼباوڀص وخؼبىخ٤ىص

بن خڀعمىض خڀيت ٭ٴهد ؿب٥ىد خعبهى وخڀورل ٬ځ خؼبعىدض خؼب٭ٴص وخڀعٽىىڀىـص وخٸعديص وخـعمد٬ص ظع٬ ؤټؽ ڄه ؤ

وٸط ڄ١ خڀٴ٫ ڄه وؼنش خق خيخ وڄد٫ خڀعمػ ويف خ خڀدٶ ب وفٿ زدهبدذ خعبهىي خڀيت ظسؽبد وخش ربػ

خڀٹ٥د٬دض خڀ٭دڄص ڄه ؤـٿ ظ٬ڃ خغبٽدڄص خيخص خعبش وبدء ؤ خڀعمػ وبد٬ص ؼٹدٴص خؼبٴٷ خڀ٭دڂ ٬ځ ٸد٬ش خؼبدوخش وخعمٹدٶ ووق خؼبىخ٤ىص وظ٭ ؤ بيخش ٬ص ڄىخ٤ىص وٵدٴص و٬ديڀص يف

ظٹن خػبڄدض خڀ٭مىڄص ٴةوىد و٬ى بذل خڀع٭د٤ ڄ٫ ي خوخ وٴٷ ڄٹدزص ظعىو خڀىعدجؿ وڀ خخٲ ٴٹ٣ ڄيه ڄه ـهص ؤوي ٬ځ ؤنبص خلبخ٢ خڀ٭مځ يف ڄإص خغبىخ خـعمد٬ ودص وؤن

100

خڀعمدض خڀ٩ٴص وخعخظفص خڀيت ظىخـ زيود ظعځڂ ظٹىص .وظځر خعبسهص خڀخوځص وخڀع ڀٽٿ ؤسدذ خلعٹدن خـعمد٬

زدڀىسص ڀڄدوص خڀ٭دڄص ڀځمٽىڄص وؽمه خؼبسديخض وخجملهىيخض وڄىهد زدد ظځٻ 2009وخڀربخڄؿ خڀيت زدهتد ؤـههتد زڃ

خؽبديٴص بذل ظن خڀىڀىؾ بذل خؼب٭ځىڄص خڀٹدوىوص وود ڄه وپ زودڄؿ خڀسدلػ خڀٹدوىين وب٬خي يڀٿ خغبدڄٿ خڀىٸ ڀځىى

خڀع٭ص وخڀعى٩مص وخؼب٭دخض خڀوڀص خؼبىىش يف خعبش خڀظبص وپ خڀ٭ص خونش، وټخ بقبد خڀسىخزص خڀٹدوىوص ڀځممځٽص، وى ڄد و٭عربي ڄاخ ٬ځ ربىپ بهبدز يف ڄد خڄدوص خڀ٭دڄص ڀځمٽىڄص ويف

.خڀئص خوعدخض خڀيت ربي ڄىهفص وڄ١دڄن ؤٱدؽبد ،خڀ خڀج

،خڀديش خڀىخء ،خڀخض وخڀديش خؼبعدون

بوىد قبي خڀعخڄىد يف خڀٵٷ خعخټ زدڀع٭دون خؼبعم ڄه ؤـٿ ظٵد٬ٿ بهبديب زن خڀځ٥عن خڀع٭ص وخڀعىٵص، وڀٻ يف ب٤د ربٽم خؼباوڀص زن خغبٽىڄص وخڀربؼبدن ووٴٷ ڄد يبٽه خ خون ڄه فبدص

خوعددظ يف ؾبدپ خڀع٫ وخؼبخٸسص ټدڄځص، وكبه ب وعٵهڃ خڀ٭ىزدض خڀيت ظ٭ع ٬مٿ خڀىخش خؼبٽځٵص زدڀ٭ٸدض ڄ٫ خڀربؼبدن ٬ځ ڄعىي خڀعىٷ زن ؤ٬مدپ خغبٽىڄص وخڀربؼبدن، ٴةوىد وىعه ي خؼبىدسص ڀىفي ظإټود ٬ځ ٠وش ڄ٭دعبص خڀ٭ىخجٷ خڀيت ظ٥لهد ٬مځص زؾبص

خڀٵىص، ودص وؤن ز٭١هد ٥دڀ خڀعإون فبد هب٭ځهد ڄ٫ ڄو شخحٿخڀىٸط ٴدٸش ڀخىعهد، ٴعسك زڀٻ ؤحځص ڄعٹديڄص وى خڄ خڀ

.وب ڄه ځ٥ص خڀربؼبدن يف ڄخٸسص ؤ٬مدپ خغبٽىڄصوٴٹىد خهلل صب٭د ؼبد ٴ ڄځمص خ خڀى٤ه وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص

.خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انفالحت وانشؤو االلخظبدت

خڀ خڀج، خڀ خڀى،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون،

٭ود وٴىد يف خڀٵٷ خعخټ ؤن ودڃ يف ڄىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص خڀيت ظوٿ ٠مه خوعد عبىص خڀٵلص وخڀاون

خٸعديص، و ڄىدسص وټځٿ ىص قبد ٴص دكبص ؼب٥دلص ٸ١دد ـىص وڄىدٸص ٸ٥د٬دض لىص ظٽٿ خڀ٭مىي خڀٵٹ ٸعديود

خڀى٤ين، و٬ځ خػبى يف ٨ٿ ٨ٴص يوڀص ظعڃ زعٵدٸڃ لش . خڄدض خـعمد٬ص وخٸعديص وخؼبدڀص

وو٭عرب ؤن ٸ٥د٬دض ټدڀٵلص وخڀ خڀسم وخڀعٱٿ، وخؼبدي وخڀٱدزدض، وخڀدلص وخڀىد٬ص خڀعٹځص، وخڀ٥دٸص وخؼب٭دين وخڀىد٬ص

وخڀعفدش وخڀعٽىىڀىـدض خغبؽص، ٸ٥د٬دض ظځ٭ر ؤيوخخ خعخظفص وؤدص يف خٸعدي خڀى٤ين ويف زبٵٳ خڀعىمص خٸعديص

وخـعمد٬ص، ويف ظىٴن ٴ خڀٱٿ ويف وٵ ڄ٭پ ٬ف خؼبخن خڀعفد، وي خؼباخض ڄظس٥ص جبء ټسن يف ٸىش ؤيخء ي

. خڀٹ٥د٬دض خڀ خڀج،

بن بلي خػبدخض خعخظفص وخحملىص ڀځددض خڀ٭دڄص ڀځمٱذ، ووىد يف خڀٹ٥د٪ خڀٵل، قب خعخظفص ـب٣٥

خؼبٱذ خو١، خ خؼبى٣٥ خڀ ؤٸ ؤن خؼبٱذ زځ ٴل وزٽىن خڀٵلص دن ؾبعم٭، و ؤڄٿ خڀٹي وخڀسىخي خؼبٱزص،

. وزٽىهند ؤټرب ڄه ؾبي ٸ٥د٪وبوىد واڄه يف خڀٵٷ خعخټ ؤن قبدق ي خعخظفص سٹ

:ندبي خلبخ٢ خڀٵق خڀٱن وخؼبعى٣ وخعٵديظ ڄه ڄخد خ -

.خؼبى٣٥ ڄ٫ ٠وش ظإ٤ني وي٬م وظإځظٽؽٳ خڀىخش ڀعوهتد وظى٫ يخجش وؾبدپ ي -

. خڀعوض

ب٬ٵدء خڀٵلن خؼبع١ه ڄه ؤيخء خڀٹو خڀيت زڄعهڃ ؼباص - .خڀٹ خڀٵل

ظ٥ى خڀسمػ خڀ٭ځم خڀخ٬ وظ٭مم ٬ځ ـبعځٳ خؼبىد٤ٷ - .وخعبهدض

. خڀ٭ٹدصش خو٩ڃضخڀ٭ وخڀ٭مٿ ٬ځ بهبدي لځىپ خڀع٭ٹخ-

ي٬ڃ خعؽمد خڀٵل وبخٺ خزىدٺ وربٵد ڀلبخ٢ يف - .ڄځٿ خعؽمد

.ي٬ڃ ظىٷ خؼبىعىؾ خڀٵل خڀى٤ين زدىخٶ خڀوڀص-

101

ظ٥ى آڀدض خڀعىخٿ ڀځع٭ٳ دب١دڄن وڄٽىودض خؼبى٣٥ - .وؤخٴ، وخڀٵحدض خؼبعهٴص ڄى

. خؽبوٴلصضذب خڀعفهخ-

خڀ٭ يڄدؾ خخ٠ خڀڀص ٠مه بـخءخض وڄد٤ - ڄس٥ص يون ؤن وى ټڀٻ ؤن ي خٽدڀدض ڄظس٥ص

زةٽدڀص خڀ٭ددل خڀٹو خڀ ٭دين ڄه خڀ٭ڀص زٵ٭ٿ ظي خڀسىدض ، ڀڀٻ هبر سبٽى ڄه صب٫ خػبڄدض خـعمد٬ص شخد

وؿبدزص خؽبدص وخڀٵٹ ٬ځ خ٬عسد ؤن ي خخٲ ؤخٲ .ڄټص ڀٽٿ بعخظفص ٴلص

:لطبع انظذ انبحشڄه خؼبى٥٥دض خعخظفص خڀىخ٬ش (دڀىظ)٭ ـب٣٥

وخؽبديٴص بذل ظ٥ى وظىمص ظىدٴص ٸ٥د٪ خڀ خڀسم خڀ ىع٩ ڄى ؤن دڃ يف ربٹٷ ؤڄه خڀٱخج وىٴ ڄىدر خڀٱٿ وخڀ٭مٿ

.٬ځ خڀعىٵٳ ڄه ٬ف خؼبخن خڀعفد :ڀٽه ظىمص خ خڀٹ٥د٪ ن ټڀٻ

.زةهبدي لځىپ ؼبٽٿ خؽبدص وظٹديڂ خڀسىدض خڀعمعص ڀځمىخوث- .بٽدڀص ظزن ٸي خڀ ووٹ٣ خڀعٵٯ-

.ظىٴن آڀدض ڀځمخٸسص وظى٩ڃ خڀٹ٥د٪-

خعبش شبخٺ خؼبهىن وخڀٵد٬ځن يف خڀٹ٥د٪ يف خعخظف- .(دڀىظ)

٠وش خعٱپ خڀ٭ٹين ؼبىخيود خڀسمص ڀځممدٴ٩ص ٬ځ - . خؼبىون خڀمٽ

.ظىٴن خڀ١مدودض خـعمد٬ص ڀځ٭دڄځن زدڀٹ٥د٪ و٬دجهتڃ-

:لطبع انخشغمبن خڀعمدض خڀىڂ ظ٥دڀسىد دب١د٬ٵص خعبهىي ڀځٴ٫ ڄه ڄ٭پ خڀىمى

وظٹىص وفىد خٸعدي وخـعمد٬، دبد ١مه ٴد ؤټرب ڀځٱٿ، وڄىخځص بق ڄى٩ىڄص خڀعزص وخڀعٽىه وظ٭ زخڄؿ خڀعٱٿ

.وخڀعإٿوهبخ خػبى وفٿ زةهبدزص خجملهىيخض خؼبسوڀص يف خ خڀٹ٥د٪ وو٬ى خغبٽىڄص بذل خؼبىخځص خغبؽؽص ڀق وخوخ وخڀربخڄؿ خڀيت

يف ؤٴٷ %7ڄه إهند ربٹٷ بڀعخڄهد زعىٵ وسص خڀس٥دڀص بذل ، وخڀيت ظ٭ خڀىڂ ڄه خڀعمدض خڀٽربي خؼب٥ولص ٬ځ زيود 2012

وڄه خؽبمىڂ خدص خڀيت ظٱٿ خؼبىخ٤ىن وخؼبىخ٤ىدض، وىد ؤڄدڂ ظخ٬دض خڄص خؼبدڀص خڀ٭دؼبص وڄد وځٵع ڄه ظإؼنخض ځسص ٬ځ ٬ش

.ٸ٥د٬دض

:لطبع انغبحتځ٭ر خ خڀٹ٥د٪ يوخ ڄهمد يف خڀىؿ خٸعدي خڀى٤ين ٬ځ

خ٬عسد ؤو ڄه خڀٹ٥د٬دض خوذل ڄه لػ خؼبخوٿ ڃ خڀ٩ٴص خڀوڀص خڀ٭سص، ڀڀٻ ڄه خڀىخـر ربى ڄه ټٿ خڀعٹځسدض خٸعديص

:زدڀ٭مٿ ٬ځ .2015ڄىخځص خعبهىي ڀزك دن خعخظفص - .ظىى٫ خىخٶ وخؼبىعىـدض خڀدلص-

.ظف٫ خڀدلص خڀخوځص-

.ظ٭ وظىى٫ خڀعٽىه خڀدل-

.خعمدڂ زدڀدلص خؼبىؾبص ڄه وپ ظإٿ خؼبىد٤ٷ خؼبعهٴص-

ٴعك ڄخخض دلص ـش ودص زدؼبىد٤ٷ خعبسځص ظف٭د - .ڀځدلص خٽىڀىـص

:لطبع انظبػت انخمهذتٽٿ خ خڀٹ٥د٪ ؤنبص ودص، ڀٽىو ڄىوؼد ؼٹدٴد ول١دد زدڀىسص ڀځمٱذ، وڀٽىو دڃ يف ظىٷ ىش خؼبٱذ زدػبدؾ

.وىٴ ٴ خڀٱٿ ڀ٭خض خٲ ڄه خڀ خڀ٭دڄځصوټىد ٸ فځىد يف ٴٹىد زدظدق خوٽسدذ خغبٽىڄ يف ٸ٥د٪

خڀيت هتٲ بذل 2015 خعخظفص خڀىد٬ص خڀعٹځص ٬ځ خڀعىٵظ٥ى ڄٹدزص ـهىص مشىڀص ڀځٸ جبىيش خؼبىعىؾ وخعمدڂ زدڀىد٪

.خڀعٹځن وي٬ڃ خڀىد٪ خڀٵخيي ٬ځ ڄعىي خوعدؾ وخڀعىٷب ؤن خڀٹ٥د٪ وڃ ؤنبص خ خؼبى٣٥ ٭ٲ ز٭ خؼبدټٿ

:زسر .(...ظىو-خؽبى-خڀن) شخؼبىدٴص خڀص ڀځمىعىـدض خـىيب- .ظخ٬دض خڄص خؼبدڀص خڀ٭دؼبص - .خع٭مدپ ڄىخي ؤوڀص ن ؤځص فبد اؼ ٬ځ ـىيش خؼبىعىؾ -

.ڄٽٿ خڀعىٷ وخهد وخڀ٬دص ڀځمىعىؾ خڀعٹځ -

.٠٭ٳ ديخض خڀىد٬ص خڀعٹځص -

:لطبع انطبلت وادلؼبد

102

بن خعفدزص ڀځ٥ځر خڀخوځ يف خعهٺ خڀٽهزدء ٵ ٬ځىد ٲ خؼب ڄه خحمل٥دض خغبخص، ڀعإڄن خوٹ٥د٪ يف خڀٽهزدء هبيظ

ظيف خ٠خ خڀيت ظځمٷ خڀىد٬دض، ټمد و٥دڀر ز١وش ٬وص خحمل٥دض خؼبىـىيش وخڀټدض خڀ٭دڄځص يف خڀٹ٥د٪، ڄ٫ ظى٫ وظ٭مڃ

خعٵديش ڄه خڀ٥دٸص خڀٽهزدجص وىد يف خڀ٭ددل خڀٹو ن خڀ٭ ڄه خڀوخو وخعبمد٬دض دل ظز٣ زدڀسٽص خڀٽهزدجص وي٬ڃ خعبمد٬دض .خڀيت ظعىٴ ٬ځ خ٬عمدي خڀٽديف ڀع لعهد يف خڀز٣ زدڀٽهزدء

وڄه ـدور آو وفٿ زٽٿ خظدق خٴدٶ خڀيت ٴعمهد رب ٸ٥د٪ خڀعىٹر ٬ه خڀىٵ٣ وخڀٱد، ټمد وؽمه خؼبو٪ خؼبٱيب خڀ٥مىق

ڀځ٥دٸص خڀمص خڀيت ؤ٥٬ خو٥ٸع دلر خعبڀص وي خهلل .زىخض وخؽبديٲ بذل بوخؾ خؼبٱذ ڄه خڀعس٭ص خڀ٥دٸص ڀځىدؾ

خڀ خڀج،بن خڀعمىض خڀيت ٭ٴهد خؼبه خڀ٭دؼب يف ٨ٿ خڄص خؼبدڀص،

ڄدٴعحط ربغ خض ٬ىٵص يف خڀسىدض خڀىىخٸعديص ٬رب خڀ٭ددل ڀٹ ؤسك خڀعإٸځڃ وخع٭خي خعب ؽبدظ خڀع٥ىخض ٤د ؤدد ڀځسٹدء وڀځعىمص وخڀع٥ى، ويف ٨ٿ دظ خڀ٩وٲ وخؼب٭٥دض ٴةن خڀٹ٥د٬دض

خڀيت خع٥د٬ط ؤن ظعى٬ر ڄع٥ځسدض دظ خؼبلځص خڀيت قبمط يف .ؤن ظعٵ ؤټؽ ڄه خڀٵ خڀيت يبىمهد خ خؼب٭٥ خعب

ڀڀٻ ٴةن ي خڀٹ٥د٬دض خڀيت مت ڄىدٸعهد هبر ب٥٬دءد ڄ ڄه .خعمدڂ وخڀعف٫ يخوٿ خڀددض خٸعديص خڀى٤ىص

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انذاخهت واجلهبث واجلبػبث احملهت

.زڃ خهلل خڀضبه خڀلڃ خڀ خڀج،

خڀ و خڀخوځص، خڀ ټدظر خڀوڀص يف خڀخوځص، خڀديش خؼبخء وخڀىش وخڀ٭مدپ،

خڀديش خؼبعده خحملعڄن،خڀ خڀى،

ز ڄه خدش يف زخص خ خڀعوٿ ؤن ڄىدٸص خؼبخوص خڀٵ٬ص، ظىر ټمد ى ڄ٭هىي ٬ځ خٸدڂ ؤو خ٬عمديخض خؼبىيش ڀىخش خڀخوځص، وڀٽىهد ظٽٿ خؼبىدسص خڀدكبص ڀٽ ٭رب خڀديش خؼبعده

ڀځ و خڀخوځص ٬ځ خوٱدهتڃ وظ٥ځ٭دهتڃ يف ـبعځٳ ؾبدض خوعد وخش خڀخوځص، ؤڄدڂ و وب١ بذل خڀربؼبدن ب يف

ڄىدسدض ممص، و٭دظر ٬ځٽڃ خڀ خڀى ٬ڂ ل١ىټڃ وپ خعبځدض خڀ٭دڄص ڀـدزص ٬ه ؤحځص خڀديش خؼبعده، وو٭دظر ٬ځٽڃ

ټڀٻ ٬ڂ خعفدزعٽڃ ڀ٥ځسدض ٬ٹ عبىص خڀخوځص ؼبىدٸص ڄىخ٫٠ وڄعفخض ظٱٿ خڀؤ خڀ٭دڂ خڀى٤ين، وـهىد كبه ٴٷ خربدي

خڀعى دجٿ ټؽنش ـعمد٪ ي خڀځفىص ڀخص ڄىخ٫٠ هتڃ خظٵد٪ خعبىك، ظٹڃ خؼبسديش خڀى٤ىص ڀځعىمص خڀسص، وىد يف خؼبٱذ

كبعٿ ڄخظر ـبفځص ٬ځ ځڃ ڄا خڀعىمص خڀسص ظخـ٫ خؼبٱذ ڄه ، ظزن ؤخ٠ خعبمى٪، مث خوعىدزدض 128 126 بذل 123

وظٹىيبهد، وآو ٤ځسدظىد ع٭ځٷ زدـعمد٪ ڀخص خػب٥دذ خؼبځٽ خڀدڄ دبىدسص خڀټي خڀخز٭ص وخڀؽؼىن ڀځمنش خػب١خء، وؽبخ وعمىن خڀ خڀى ؤن ظعفدوزىخ ڄ٫ ٤ځسدض ي خڀځفىص وخڀيت ظعٹڂ هبد خڀٵٶ وڀى

.زدڀص بوسدصخڀ خڀى،

ظ٥١ځ٫ وخظٽڃ دبهدڂ وخوعددض ټؽنش، ظ٭ر خلد٤ص هبد ټځهد يف ي خؼبخوځص ؤو لىت وپ ـځص ؤو ـځعن ڄه خڀىٹد

وؽبخ ٤دڀسىد ز٭ٹ ي خڀځفىص ن ظځٻ خـعمد٬دض عمٽىىد ڄه خڀعٸٷ يف ٸ١دد ؿبيش ظ٭ى١د ٬ه ؿبويص خڀىٹد خڀ٭دڂ وخڀدڄٿ

خڀ وعمغ ٴ ٬ه ټٿ ء و وٸٷ ؤ ء، و٬ځ ٴةن ل١ىټڃ خڀ خڀى ڀـدزص ٬ه خحځص وخعفدزعٽڃ ڀ٥ځسدض

خڀځفىص ٩ٿ ى خڀىځص خڀىلش ڀځىٹد وخغبىخ لىپ ڄىخ٫٠ ڄٸٹص وؿبيش، وؽبخ وق ڀٽڃ خڀ خڀى ؤوىد و٭ زدؼبځٿ وخڀإ و

يخ٬ ڀـعهدي ن خؼبىخ٫٠ خڀيت و٥لهد ظځٹ خعفدزص خڀيت .ظعمٹهد ڄه ٤ٴٽڃ

ڀڀٻ ڀه ظٽىن ي خؼبخوځص ٬دڄص ودڄځص زٹ ڄد ؤهند عىعد .ڄىخ٫٠ يٸٹص وؿبيش

خو٥ځٷ ڄى ،وكبه دل وسع٭ ز٭ ٬ه هندص ڄځٿ خوعىديب ٤ىٿىوى وخوعه يف هندص عىرب، ز ڄه ظٹىن ي خڀعفزص، وكبه يف

لدـص بذل خعمد٪ بذل ظٹىيبٽڃ خڀ خڀى ظ٭ض ټؽنش مت

فشك االحتبد انذعخىس. 6

103

وعدجفهد ٬ى خڀع٥سٷ خؼبخين، بيودؽبد ٬ځ ڄووص خوعىدزدض ، ڄدبذل ؤ ل ٬ض ي خوعىدزدض خڀيبٹخ٤ص وخؼبدټص خڀدص

؟زسيودىدٺ ؼٱخض ټؽنش مت د وپ ي خڀعفزص، ؤوؽبد ٤ىپ

فبد ـ٭ځ ع٭ ٬ه خؼبىخټسص وىد ڄه ،خؼبځٿ خوعىديب٤ٲ خلخذ خڀدص خڀيت وـض وٵهد ؤڄدڂ ڄځٿ ڄه

ىڄد ؤو ؤسى٬د، 15خعمٹدٸدض ظٵځهد يف ټؽن ڄه خغبدض وؤلخزىد خڀ خڀى ن ڄاځص ڄديد وزد ؼبىخټسص خ خؼبد، ٴةخ ټدن خ خڄ ڄظس٣ دبد ى يعى ٴةوىد ڄ٥دڀسىن خن زٵعك وٹد و٤ين لىپ خؼبځٿ خوعىديب وظإٿ خلخذ خڀدص ؼبىخټسص خ خڀع٥ى؟ وٸ ټدن ٬ځٽڃ خڀ خڀى، ٴعك لىخ ڄ٫ خلخذ ز٭ خوعىدزدض ڀعٹىن ي خڀعفزص وڀٽىٽڃ خټعٵعڃ زدڀىوش خڀمدٴص،

وڀعخٺ ڀٻ خځىد جدص خڀځفىص ز٬ىظٽڃ ڀـعمد٪ ڀعىى خڀديش .خؼبعده و ڄه هبر

خڀ خڀى، بن ظىٵ خؼبٹع١دض خعبش ؼبووص خوعىدزدض خٴٹع ؼٱخض

ڄع٭يش ؤنبهد خڀٹ ز ٢ خٸدڄص، لػ ؤن ىدٺ ؤىد ٹمىن ز٭ىدوه ـبعځٵص، ټإن ذب ىد يبځٻ ڄى ٸود وآو ل١د،

وټدن خ خڀى ڄٹخ جبمد٬ص ٸوص، ب ؤو ؼبد ٸڂ ظم زعځٻ خعبمد٬ص، ٽعٳ زإو مت خڀع٥ر ٬ځ يف صبد٬ع خڂ، يون ب٭د

، شؤو بوسد ودل ظ٭ ڀ بڄٽدوص خڀٹ دبمٿ ٽىدي زدعبمد٬ص خغب١زٿ وخ ڄد ـ٭ٿ ؤ٬خي ټسنش ڄه خؼبىخ٤ىن ربڂ ڄه لٹهد خوعىديب؟

ىدٺ ڄه ن ٽىدي ڄه د٪ بذل د٪ آو يف وٵ خڀخجش ومت .خڀع٥ر ٬ځ

ظب٭ىد، خڀ خڀى، ڄه وپ ز٭ خڀمٳ ؤن خڀىخش ٸ وـهط ڀىخجك ڀځديش خڀ٭مدپ وربؽهڃ ٬ځ ٬ڂ ٸسىپ ظمدض ز٭ خىد زون ٸدوىن وز٬ىي ؤهنڃ ڄعس ٴهڃ زعوؿ خؼبمىى٬دض،

وخ ؤڄ ـبدڀٳ ڀځعى وخڀٹدوىن، ٴٽٿ ڄه ظعىٴ ٴ خڀو٢ خؼبىى ٬ځهد يف خڀٹدوىن، ڀ خغبٷ يف خڀعك و يبٽه ڄى٭ ب

زٹدوىن وبخ ټدن ٹىڂ زىد٤دض ن ٸدوىوص هبر ؿبدټمع، و٬ىټڃ خڀ٤ص خڀ٭مځص وخڀ٤ص خؼبىعص يف ظوؿ خؼبىخض بخ ڀٽڃ ټٿ خڀىدجٿ ڀ١س٣ خؼبىدڀٵن ڀځٹدوىن يف لدڀص خڀعځس، خڀ خڀى، ىدٺ

ؤىد يف خڀجمص خڀىيخء ڄى٭ى ڄه خڀعك يف خڀربؼبدن ومت ٸسىپ .ظمهڃ ڀجدص صبد٬دض ؿبځص

خڀ خڀى،يف ؾبدپ خڀڄټص وخعبهىص، ىدٺ ڄو٪ و٤ين ټسن، ع٭ځٷ زدٸعخق خؼبٱيب زةٸخ و٩دڂ لٽڃ خيت ٸدڀمىد خعبىىزص، وخ ڄد هب٭ځىد ؤڄدڂ ربدض ڄعٹسځص ټسنش ظع٭ځٷ زى٠ىق ڄٵهىڄىد ڀځفهص

وخعبهىص خڀىدلص خعبٱخٴص وخٸعديص وخڀدص ؤ١د ٴدؼب٥ځىذ خن، ى ظى٫ خوعددض خجملدڀ خعبهىص، وظٹىص ي خؼباص لىت

ظدڃ يف رب خغبدـدض خعبهىص وخڀعخوپ يف ظزن خڄىخپ خڀ٭مىڄص خؼبش ڄه ٤ٲ خغبٽىڄص ڀځفهص يف ؤٴٷ ربٹٷ ڄسؤ ـهىص خؼبخوص ٴإ يو ڀځفهص و ظعوٿ يف خعؽمدخض خڀيت ظٹىڂ هبد

خؼبدحل خؼبټص يخوٿ وٵىد خڀعخيب؟ خڀ خڀى،

خبى ظزن خؼبن، ل٧ ؤن ٬ي ڄه خؼبن خڀٽربي ؤسك ظى٭هد ڄؽنخ ڀځمدټٿ، ؼبدخ ظٵٽون يف بٹدٲ ظى٫ ي خؼبن

.وزدؼبٹدزٿ بلخغ ڄن ٱنش ؾبدوشؤڄد خبى خڀڄټص، ڀٹ سبض خڀىعن خونظن زوىپ

ڄووص خعبسددض خحملځص خڀيت ديٶ ٬ځهد خڀربؼبدن ل خڀعىٵ، وڄه لٹىد ؤن وعدءپ خڀ خڀى، ٬ه خو٭ٽد ظىٵ خؼبووص ٬ځ ڄخوٿ

خعبمد٬دض خحملځص؟ وٿ سبٽىط ؤو زؤض ظځىق يف خٴٷ زةڄٽدوص ٬ؾ خوعض خؼبدڀص خڀيت ظ٭ٴهد خعبمد٬دض خحملځص وىد خعبمد٬دض

خڀٹوص خڀيت ظعىٴ ٬ځ ڄخوٿ؟ ن ـٿ خعبمد٬دض خڀٵٹنش .ئدجهد ڄد ڃ ب ئدء ؤٸدڂ خؼبى٨ٵن

خڀ خڀى، .زدڀىسص ؼبځٳ ظزن ؤخ٠ خعبمى٪

ؤ٬عٹ خڀ خڀى ؤو ٸ لدن خڀىٸط ڀوعٹدپ ڄه ڄٹدزص ظ٭عم ظ٭عم ڄٵهىڂ خعبمد٬دض بذل ڄٹدزص ظ٭عم ڄٵهىڂ خڀٵي خڀ خټعر خغبٹىٶ يخوٿ خعبمد٬ص، وي٬ڃ خؼبسديش خڀٵيص ڀعٹىص خوعدؾ وخ ى

.خڀسٿ ڀعمػ خڀٹ٥د٪ وخػبوؾ ڄه بٽدڀص ظ٭ٹ خڀسىدض خڀ٭ٹدصخن ظب٭ىد ؤوٽڃ ذبعم٭ىن ڀعٴ٭ىخ هبي خخ٠ بذل خعؽمدخض،

ؤ عمٷ خ خؼبځٳ ڄدټص وىخذ خڄص و٥ځر ؤن ظ٥ځ٭ىود ٬ځ .خؼبد٫ خڀيت زؾبط وخڀيت عربڄؿ ڄعٹس ڀ٥مإن ٸځسىد

.ڄٽٿ ظٵىط خخ٠ خعبمى٪ ڀځټدض خڀ٭ٹدص-

104

ڄٽٿ ظىدٸ خلٽدڂ زن ؾبځ خڀىدص وخڀځ٥دض - .خڀٹ١دجص

.خڀىخ٬دض ٬ځ ب٬ديش خڀعٹڃ-

.ظىٵ ٸخ خڀىدص زدعٵديش خڀىدء خڀڀدض-

.ٸخ ـء-

خڀٵ١دودض خڀعفإض خغبٽىڄص بذل لٿ هٿ بٴخٮ خڀوي ٸخ - .ـء

خڀ٭پ خڀ سبد ځ٥ص خڀىدص ظ٥ق ڄ٭ بٽدڀدض ٬مٹص - ڀٽىن خڀج ڀ لدڄ ڀځٴص خيخص وڀٽى ودز٫ ڄه خڀعمؽځص

خوعىدزص وز٥ځر ڄىٽڃ ؤن ظعټىخ خ خجملدپ ڀځ٥ص خڀٹ١دء .زٵعهد بذل خڀٵٿ ٴ، ټڃ ڄه ج لٽمص خحملٽمص ڀدغب

خڀ خڀى،

:خوعٹٿ خن ڀځمػ ٬ه ڄى٠ى٪ خڄه

ڀىل٧ يف خووص خونش خظٵد٪ ڄځمى يف ڄ٭ض خعبيبص زٽٿ ؤوىخ٬هد، وخ ڄد ٪ وى٬د ڄه خڀ٭ى زدڀؤڄه ڀي خؼبىخ٤ىن،

وكبه و٭ځڃ خڀ خڀى ؤن خغب ڄه ٨دش خـخڂ ڀط ڄاوڀص خڄه دبٵيي ن ظوځ ٬ـ ؤټؽ ڄى وٸدج، ٴهى عوٿ ز٭

وٸى٪ خعبيبص وڀ ٸسٿ وٸى٬هد، وڀٽه خڄه ڄاوڀص خعبم٫، وٸ و٠٭عڃ خڀ خڀى ـب٥٥د طبدد ڀڄه، ؤه وٿ خ خؼبى٣٥

. وٿ ٬عڃ يف ظىٵي؟ خڀ خڀى،

كبه يوڀص خغبٷ وخڀٹدوىن، وڄه زن خغبٹىٶ خدص خڀيت ٽٵځهد خڀعى عبم٫ خؼبىخ٤ىن لڄص ولص خؼبخض دبد ٴهد خؼبٽدؼبدض

خؽبدظٵص ول٧ ؤن ؤـهش خڄه ظع٭مٿ بـخء ڀځعىط ٬ځ ىخظٳ ڄىخ٤ىن ڀ ؽبڃ ؤ ود٢ يب زإڄه خڀوڀص وؤـهظٽڃ ظخٸر

خؼبٽدؼبدض زون ى ٸدوىين وظ٥ځر خن زڀٻ ڄه وخش خڀ٭پ، ٿ خ بـخء ځڃ يف خڀىٸط خڀ خع١دٴط ٴ ڄىص ڄخټ ووش

يوڀص لىپ خڀٹ١دء، وخعىٽض ي خڀىوش ٬مځدض خڀعىط وخ٬عربهتد .ن ٸدوىوص و٥ځر ڄىٽڃ ـىخزد وبد ووخ٠مد وڄٹى٭د يف خ

خن ظٽځمعڃ ٬ځ ڄخٸسص خؼبدپ خؼبىـ ڀځفمد٬دض خحملځص ويف خ خڀي يبٽه خڀٹىپ ؤن ٵص خڄ زدڀٲ ظ٭ىي ڀځ٭دڄٿ ؤو بذل خٸځڃ

يف لن قب خؼباوڀص خؼبسدش ظ٭ىي ٬ځ ج خعبمد٬ص وخ خوعپ ز ڄه ڄ٭دعبع ڄه وپ ڄ٥دزٹص خؼباوڀص ڄ٫ خحملدسص،

ٴمه عممٿ خؼباوڀص هبر ؤن اي خغبدذ ىخء ټدوىخ خڀىش وخڀ٭مدپ ؤو ئدء خعبمد٬دض ؤن خظإمث سبع٭هڃ زٵص خڄه زدڀٲ

وخ ى خؼبى٥ٷ خڀځيب ؤ خڀ خڀى، خڀ خڀى،

ڀٹ ظدز٫ خعبم٫، ڄ١دڄن خػب٥دذ خؼبځٽ خڀدڄ دبىدسص ټي خؼبنش خػب١خء خؼب٩ٵش، ڀٻ خػب٥دذ خڀ يبٽه وٵ، زٽٿ

ظإټ، خب٥دذ خغبٷ خڀ عٺ ڀځسد٤ٿ ؾبد يف خڀى٤ىص وخؼباوڀدض خؼبعظسص ٬ىهد، خ ٴ١ ٬ه ټىو ـدء خبد٤ص ٤ٷ

وخ٠مص وٸىص وخض ز٭ خعخيف ٬مٷ ڀځىدڄص خغبٹٹص خڀيت هبر .ؤن ظن وٴٹهد خڀٹ١ص خڀى٤ىص خوذل زس٭هد خڀى٤ين وخڀورل

خڀ خڀى،بن و٥دزد دڄد وظدىبد ټى٥دذ خؼبنش خػب١خء خ، هبر، ڀٽ ٭٥ خڀىعدجؿ خڀيت و٥مك بڀهد صب٭د، ؤن ظځعٹ ڄ٭، وزعځٹدجص

.وڄاوڀص، ـبعځٳ خخيخض خؼبعمؽځص يف خڀٹىي خغبص ڀځمفعم٫وڀٽڃ خڀ خڀى، ؤوعڃ وخؼبدحل خڀعدز٭ص ڀٽڃ، ور وخٴ ڄه

بن ظوٿ . ڄاوڀص خڀعىـٿ خڀ٭مځ ؼب١دڄن خػب٥دذ خڀدڄوخظٽڃ، خڀ خڀى ظا٤ي ؿبيخض ؤدص ڀ٭ٿ ؤوؽبد وؤنبهد ى

ربن خڀى٤ه ڄه خڀٵنت خڀ٩دش وخڀسد٤ىص وڀٻ وٴٷ ظوٿ ؼؼ .خعسدٸ، آين، وز٭: خز٭دي يف خڀڄه

وٸ وعٵٷ صب٭د ؤن ىدٺ ټدء ڀٽڃ يف خ خؼبىىخپ، ؤدد خڀٹ١دء، ز ڄه ظىٷ ظدڂ ڄ٭هڃ و٠مدن خودزص خؼب٭ځىڄص زىٽڃ

.وزىهڃ ؼبد ٴ ڄه ٠مدن و٢ ٴ٭دڀص خڀعوضخ، وز، خڀ خڀى، ڄه خڀعخڂ زعځٻ خڀ١ىخز٣ خڀ٭دڄص خڀيت

ظا٤ود صب٭د، ؤٴخيخ وصبد٬دض، ٠ىخز٣ خؼبـ٭دض خڀٹدوىوص .وخغبٹىٸص

وزٽٿ ظإټ ؤوىد و٭ سبدڂ خڀى٬، صب٭د، ؤن ټٿ ٴ٭ٿ يب زدڀى٤ه ؤو ڄ خڀعىٽ ڀځى٤ىص، ٭ دبؽدزص ٴه ڀ٭ٹ خؼبىخ٤ىص وى

خڀٵ٭ٿ خڀ يبٽه، زإ لدپ ڄه خلىخپ، ؤن هب يف خؼبٹدزص وـٿ ڀٻ و٥ځر ڄىٽڃ، خڀ خڀى، . خغبٹىٸص ڄخ ؤو ربىد

ؤن ظٽىوىخ لدظبن ودڄن يف ڄىخـهص خڀٵعىص دبىعځٳ سبؽهتد، خ ڄ٫ خڀع ٬ځٽڃ زإو ټٿ خڀ١مدودض وخلعد٤دض ڀعٵدي خڀ٣٥

105

ؤو، مث ڀٹ٫٥ خڀ٥ٷ ؤڄدڂ ټٿ ظى٨ٳ ڄٱ يب زم٭ص وڄدحل .خڀى٤ه

ووعدڄد ي خؼبىخ٫٠ خڀيت ربؼىد ٬ځهد ٸ ظىځعڃ هبد خڀ خڀى يف ٤ځسدض خـعمد٪ خڀځفىص ووعمىن ؤن ظعفر ڀ٥ځسىد لىت ٽىن

.خڀىٹد ؤ٬مٷ خڀ خڀى،

بن خؼبإڀص خڄىص خڀىڂ ٴهد بلخؼدض و٤ىص وڀٽه وؤدد ٴهد بلخؼدض ودـص ؤسمط ظٵ ٬ځ ټٿ بعخظفص ؤڄىص ڄعٽدڄځص

.خڀع٭دڄٿ ڄ٭هدٴدؽبفش خڀىڂ، ڄؽ، وز٭ڄد ټدوط ڄٹدزعهد زدڄ ظظٽ ٬ځ ڄىخـهص خڀعٴٹدض خڀسص، وؤدد خڀى٤ىص، خڀيت ظ خڀ٭سى ڀځ١ٵص

خڀمدڀص وزد، خ٬عسدخ ڀځمىٸ٫ خعبٱخيف ڀسيود، ؤسمط خڀىڂ ٨دش ڄ٭ٹش زدڄعد، لػ ٴ١ ٬ه ټىهند ؤسمط ؿبٽىڄص زىدڄص

ڄعىدڄص ڀځعٴٹدض خڀسص خعبهىص وخڀوڀص، زدظط ظدلسهد ٨ىخ ـش ټدعٹخ خؼبهدـه خڀن زسيود، ټمد ظىخهد ـبد٤ ؽبد

.٬ٸص زددذ وخعبيبص خؼبى٩مص وـبد٤ ؤوي ڄهيش ڀڄه خڀموـٿ ڀٻ، وخ٬عسدخ ڀځو خؼبټ وخهبديب خڀ ڀ٭سع

ڄدغبٽڃ يف خ خڀي، ٴةوىد و٥مك يف ؤن ربعٿ ي خٽدڀص ؤوڀىص يف ڄځٵدظٽڃ وؤن ظ٭٥دد خڄٽدودض خڀځىـعص وخؼبديص

خڀڄص، ٬دود وإيت زةـدزص ڄعوص ؽبد دبد وبدٴ٧ ٬ځ ؤڄه وخعٹخ .زيود

خڀ خڀى،ڀ٭ٿ ؿبٺ خڀعىمص يف ڄعٹسٿ خؼبٱذ ٽىن، زون ؤيىن ٻ،

.ز٭ٸص ڄ٫ ڄىٸ٫ خعبهىص وخڀىدڄص خڀعىمىص خعبهىصوټدن ڄه خؼبٵو، ؤن ظ٭مٿ خؼبخټ خعبهىص ڀعؽمد ٬ځ

خڀٴ٫ هبخ خؼبى٥ٷ ڄه وپ ظوض ؤٴٹص ڀي ـبعځٳ خؼبدحل عب٭ٿ خڀٵ١دء خعبهى، ٴ١دءخ ڄف٭د ٬ځ خعؽمد وودڀٹد ڀځؽوش وٴ

.خڀ٭مٿن ؤن ي خؼبادض ٨ځط ؤيوخد ؿبىش وظوهتد ؤس زدڀ٭مٿ خؼبٽدوٽ خڀ ظدلس و ظا٤ي و٩ش ظدټص ڄ٫

.خڀٵد٬ٿ خػبد خڀ خڀى،

بن ي خؼبخټ يف خڀىخٸ٫ ٠مص ڄ٭٥دض وؿبيخض ٸدوىوص و٬مځص ـ٭ځعهد ىص دڄ ظوٿ ٠ٷ، لدؽبد يف ڀٻ لدپ خجملدڀ

خعبهىص خؼبىعىسص خڀيت ڄدٴعحىد و٥دڀر زة٤ٶ يىدڄص لٹٹص يوخد .ڄه وپ ب٬ديش خڀى٩ يف ب٤دد خؼباديت وخڄٽدودض خؼبعدلص ؽبد

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل وظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت ادلبنت وانخضهضاث وانخخطط وانخت اجلهىت

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

بوىخين ؤوىخيت خؼبعده، زدڃ ٴٷ خربدي خڀعى يخوٿ ؾبځ خؼبعده، ؤظٲ

زدڀعوٿ يف ڄىدٸص ڄد٫ خؼبخودض خڀٵ٬ص خڀعدز٭ص وعد عبىص .خؼبدڀص وخڀعفهخض وخڀعى٣٥ وخڀعىمص خعبهىص

وخظبمىخ رل زخص ؤن ؤظىٸٳ، وٸٵص بـپ وٹد، ٬ى ڄخوص خڀس٢ خؼبځٽ وعهد ٴص ڀديش زدڀعوٿ خؼبځٽ خڀدڄ ٬ځ

ټٿ ڄعىدض خغبدش خڀ٭دڄص ڀځفمد٬دض ټمد ڀٴخي، وڀٻ ڄه وپ ظىـهدظ خڀدڄص وخغبٽمص خڀيت ٴعمط ؤڄدڂ خؼبٱذ ؤوخ بلدض

ټربي وؾبدض ظىمىص خـعمد٬ص وخٸعديص ٴط وظخپ ظٲ .خؼبٱذ وخؼبٱدزص

وكبه و٭عرب خڀو خڀ ظ٥١ځ٫ ز خؼباص خؼبځٽص دبؽدزص خؼبؽٿ خ٬ځ خڀ ٬ځىد ؤن هنع هب وون ٬ځ و٥دي، لٽىڄص

وؤلخزد وٴد٬ځن خٸعدين وخـعمد٬ن وټٿ خڀٹىي خغبص خوي .٬ځ ٭ ؾبعم٭ىد خؼبٱيب

خڀ خڀج، ڀٹ ټدن ظ٭ن دلر خعبڀص ڄى ىعن ڀځى خوپ ڄه

خځسص خڀربؼبدوص، و٥ىش بهبدزص وڀسىص ڄه خڀځسىدض خدص خڀيت ظظٽ ٬ځهد خڀيبٹخ٤ص خڀربؼبدوص خڀيت ىهفهد خؼبٱذ يف ظزن ؾبدظ

.خڀدص، خڀع٭ص وخڀعىٵص

وڀ٭ٿ خ خؼب٭٥ هب٭ځىد قبي ٤ځسىد ٬ځ ؤن ظىذل ڀځىخش خوذل ؤنبص ودص ڄه لػ بڄخيد زٽٿ خڄٽدودض خؼبديص وخؼب٭ىىص

106

خؼبعمدص ڄ٫ لفڃ خؼباوڀص خؼبځٹدش ٬ځ ٬دظٹهد وڄ٫ ٤مىلدض ټٿ .خؼبٱدزص ٴهد

ب ؤو ز ټڀٻ ڄه خعبڂ، ؤن ڄاص خڀى خوپ ربعدؾ، ټمد ٬ڃ خڀس٭، بذل ظى٫ خوعددض يعىص زٹڄد ربعدؾ بذل

ي٬ڃ ؤځسص ٸىص وڄعمدٽص ظځعٳ لىؽبد وظأد وظٽىن ٸديش، وزةخيص، ٬ځ خٸعخق لځىپ ـص ووخٸ٭ص ڀځمدټٿ وخؼب٭١ض خڀيت

ظ٭دين ڄىهد خڀدلص خڀى٤ىص، وظٽىن ټڀٻ ٸديش ٬ځ خعفدزص ڀع٥ځ٭دض خؼبٱدزص يف ربٹٷ ظىمص ڄعخڄص و٬ ټن وڄىٸ٫ ٤ج٭

خٸځمص، خعبهىص وخڀوڀص، وخ ټځ : ڀځمٱذ ٬ځ خڀىخـهدض .اٵىد ؤن وفٿ ؤو ن ؿبٹٷ خڀىڂ يف خڀىخٸ٫

ټڀٻ ز ڄه خڀعإټ ٬ځ ؤن ټٿ خظٹدء زدڀو خڀ ظ٥١ځ٫ ز ڄاص خڀى خوپ سٷ ټڀٻ ىد دبي ٬مٷ خلدض

خڀدص وزدڀعخڂ وـص خلخذ خڀدص وڄي ظٵد٬ٿ خجملعم٫ ڄ٭هد .وخلع١دو ؼبىخٸٵهد وڄىخٸ٭هد ټٿ وٴٷ ٸىد٬دظ وڄى٥ځٹدظ وؤخٴ

ڄه ـهص ؤوي، خظبمىخ رل زإن ؤټ خڀ خڀى خوپ، وز٭ ڄ١ ؤټؽ ڄه ىعن ٬ځ وص خغبٽىڄص خڀيت ٹىيد، زس٭ خؼب٥دڀر

خڀيت ټدن يخجمد ىديي هبد و٤دڀر زعٵ٭ځهد ټإڄن ٬دڂ غبز ٸسٿ ؤن :سك و ؤو، وٹڄهد ټمد ؤ٬ځه ٬ىهد و ټدڀعدرل

بهندء خڀ٭مٿ زى٩دڂ ڄىك خڄعدخض زون وـ لٷ، وڄخـ٭ص - و٠٭ص خڄعدخض خؼبمىىلص يون خعمٹدٶ ىخء ظ٭ځٷ خڄ زإخ٠

خڀوڀص خڀٵلص ؤو دبٹدڀ٫ خڀڄدپ وخڀودڂ وند وـبعځٳ و ...خڀىٹٿ، وو خڀ يف ؤ٬درل خڀسمد، بخل

ڄخـ٭ص خـى وخڀع٭ى١دض وخڀ٭وخض خڀ٭ځد يف خڀٹ٥د٪ - خڀ٭مىڄ وخڀس خڀ٭مىڄ ڄه ڄى٥ځٷ بٸدڄص خڀ٭خڀص وڄخ٬دش خؼبيويص

.و ڄخوٿ هص وىىص ظعىدر وبڄٽدودض خڀسيبو١د٪ ظٹد٬ خڀىخء ڀځٹدوىن دبدنبعهڃ يف ىوٶ خڀعٹد٬، -

ورب ڄسځٱ لر ڄش ربمٿ خؼباوڀص خغبٽىڄص، و٬ڂ خعٵديش .ڄى ب ٬ى زځىٮ ه خڀعٹد٬

.بق خيخش ڄه ؤڄخ٠هد خؼبڄىص، وؿبدزص خڀعس- ظ٭ ځ٥ص خڀٹ١دء ڀعٹىڂ زود خڀ٥س٭ يف ؿبدزص خڀٵدي -

وخؼب٩ددل وي٬ڃ ديش خڀٹدوىن يف ـبعځٳ خؼبعىدض وب٥٬دء خڀؽٹص .ڀځمعٹد٠ن وخؼبعؽمه

و٫٠ ـب٣٥ وخ٠ك حملدزص خع٭مدپ خؼبدپ يف ـبعځٳ خوعىدزدض - ؤو ؤؼىدء ظٽىه خعبمد٬دض خحملځص وخڀٱٲ خؼبهىص، زع٥ى آڀدض خؼبخٸسص

.وظ خڀ٭ٹىزدض خڀٹدوىوص

خؼبسديش زدڀٽٳ ٬ه وعدجؿ خٴعمددض خڀيت ؤـط ٬ځ ٬ي ڄه خؼبادض خڀ٭مىڄص و خيخخض، ىخء ڄىهد خڀيت ؤـهتد ؤـهش

خڀعٵعص خڀعدز٭ص ڀځوڀص ؤو ظځٻ خڀيت ؤقبهتد ڄادض ـبعص ؤو عبه ظٹ خغبٹدجٷ خڀربؼبدوص وڀٻ ڄه ؤـٿ خڀىىپ بذل ظن و

.وٵدٲ ڀځمفدپ خڀ٭دڂ

ٴهٿ خڀ خڀى ظٱن خؼبىخٸ٫ رب خڀعىځ ٬ه خؼبىخٸٳ ؤڂ ؤن .و٥دذ خؼبد٠ ټدن وخءي ٲ ڄد، مت زځى وخوعه خڄ

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀديش خؼبعده، بن ٸ٥د٪ خڀاون خٸعديص وخڀ٭دڄص ڀ زدؽبن و زدڀ٭دي،

لػ ؤن ؾبد وسد ولىد وڄند ټدڀاون خٸعديص ٭ يف و٩ود خجملدپ خؼبىـ وخڀس٭ خعخظف ڀځوڀص يف ددهتد خڀ٭دڄص بصبد، ؼبد ڀٸعدي ڄه ٬ٸدض ـڀص ڄ٫ خؼبعىدض خوي،

وڄه خ خؼبى٥ځٷ، وكبه ىسد خڀىص . ووىد خؼبعىي خـعمد٬خڀع٭ص خڀؽدڀؽص ڄه ٬م ي خغبٽىڄص، بذل ؤ ل يبٽه ؤن وٹىپ ؤن

خ خڀٹ٥د٪ خڀىخ دڃ ٬ځ خٸٿ يف ظىـ خڀددض خڀ٭دڄص ٿ ڄؽ يبٽىىد ؤن وعپ زعوض وخ٠مص وٴ٭ځص . ڀځمٽىڄص خغبدڀص

ؽبخ خڀٹ٥د٪ ٬ځ ڄعىي ظزن خوٵعدق خٸعدي وخو٭ٽددظ ٬ځ خؼبدڀص خڀ٭مىڄص، ؤو ٬ځ خڀىؿ خوعدـ؟ ٬ځمد ؤن ټٿ خ وٿ يف

.ڄٵهىڂ خڀاون خٸعديصخڀ خڀى،

ٴمدخ خ خڀٹ٥د٪ ٬مځد، ىوٶ خؼبٹدص ؤو ؾبځ خؼبىدٴص؟وټٵمد ټدن خغبدپ ٴةوىد وي ؤن ؤڄدڄٽڃ ود ټسنخ عمؽٿ، ڄه

ـهص يف خڀعٵٽن يف ربىٿ خڀ٬ڃ خڀعٸ٭ وخڀٱن ٬ديپ خڀ ٥س٫ ظوٿ ىوٶ خؼبٹدص لدڀد، بذل ي٬ڃ يخجڃ وڄىـ ڄسدش بذل

وڄه ـهص ؤوي، خڀعٵٽن يف ټٵص خڀٸ زو ؾبځ . ڄعمٹخؼبىدٴص زدڀٽٿ خڀ هب٭ځ ٸديخ ٬ځ ڀ٭ر يو ڄخٸسص وظٹىن

.خوعض خڀيت ظربد خؼبمدص وخڀىٶ ٬ځ ل ىخء

107

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀديش خؼبعده، ؤڄد زدڀىسص ڀٹ٥د٪ خؼبىوزص خڀدڄص ڀځعى٣٥ ٴىمه كبر ؤن خ خ٤د خؼباديت ٭ خؼبـ٫ خڀج يف ڄخن خلدجدض، وزدڀعدرل ٴٵ دذ خڀعى٣٥ خڀ ؤٸربظ خغبٽىڄص خغبدڀص ټمد خڀدزٹص، ظسٹ خڀخدض وخلدجدض وخؼباخض خڀيت ظد ي خؼباص

.خؼب٭٥ خد يف ظٹڃ وظىـ خڀددض خڀ٭دڄصو٬ځ، ٴهخ خڀٹ٥د٪ ز ؤن ځعڂ زدغبدي خڀعدڂ خڀ ١مه ٴٿ

وظٽد ؽبخ خؼبسؤ، و٥ځر . خوعمدء خڀد ٬ه ؤيخء خڄدوص خڀى٤ىصڄه خڀ خؼبىوذ خڀدڄ ؤن خ٬ يف بوخؾ ز٭ وعدجؿ خڀخدض

وز٭ خلدجدض، ټع٥ى ور خڀىمى وخڀس٥دڀص وڄا ظٽځٵص .خغبدش، و٢ خؼبى٠ى٬ص وخؼبىهفص خڀ٭ځمص وخػبىص خؼبٱزص

ويف خ خڀي، و٥ځر ڄه خڀ خؼبىوذ خڀدڄ يف خڀعى٣٥ ؤن دڃ يف ي٬ڃ يو خڀربؼبدن يف ظعس٫ وڄخٸسص ٬مٿ خغبٽىڄص وڀٻ

ڄه وپ بخ ڄ٭٥دض وڄاخض ىىص ٸسٿ ڄلځص ظٹن ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ڄه ټٿ ىص، ظٽىن ٸديش وټٵځص جب٭ٿ خڀديش

خؼبعده عإټون ڄه يٸص خڀٵ٠دض خڀيت ىسين ٬ځهد خؼبو٪ .خؼبټى

ټمد و٥دڀر خڀ خؼبىوذ ب٥٬دءود يود خٹد٤دض خؼبعٹسځص خحملعمځص ڀىٸ٫ خڀددض خڀ٭دڄص ٬ځ ټٿ خؼبعىدض خٸعديص .وخـعمد٬ص، ومد وٸ٭هد ٬ځ خڀٵىخٶ خـعمد٬ص وخجملدڀص

خ، وڀه ظٵىظىد، خڀٵص يون خديش زدڀع٥ى خغبدٿ يف ڄخن خڀعىخٿ خڀ ٬ظ خؼبىوزص ڄه وپ بخٺ ڄاعىد خڀع٭ص يف ټٿ خڀځٹدءخض وخڀىوخض وخدڂ خڀخص خڀيت ظٲ ٬ځهد خؼبىوزص، ووـى ؤن ربدپ ٬ځىد ټٵٶ، ټٿ خڀخدض وخڀىؼدجٷ وخلدجدض

.خڀيت ظ ٬ىهدخڀ خڀج،

ڄد ٹدپ ٬ه ي خؼبىوزص يف زدذ خغبدي خڀد وخڄدوص خڀى٤ىص وخڀىخٸ٫ . وخعٹڀص خڀعدڄص، ى٥سٷ ټڀٻ ٬ځ ٸ٥د٪ خحملدټڃ خؼبدڀص

ؤوىد زدڀىسص ؽبخ خڀٹ٥د٪ وسٹ ڄعٵدجځن وڄ٥محىن ؼبد د ٬ځ هنؿ ي خؼبادض بن ڄټد ؤو ـهىد، ورب ڀٻ ـځد ڄه وپ وى٬ص

خڀعٹد خڀيت ؤسمىد وعىٿ هبد يف ڄخن خؼبخٸسص خڀس٭ص ڀڄىخپ .خڀ٭مىڄص، وخبدص ڄعدز٭ص ظ٥سٷ ٸىخون خؼبدڀص

وخڀىخٸ٫ ؤوىد ڄد ٴعحىد و٥دڀر زدؼب ڄه خڀ٬ڃ وخڄٽدودض ؽبخ وڀٳ، خغبٽىڄص زٹ ڄد ظٴ٫ ٭دخض ٴ١ٵد٠ص ڄه ٸسٿ . ٪خڀٹ٥د

زبځٷ خغبدش خڀ٭دڄص وظ خڀىٵٹدض وظ٭ خؼبخٸسص، زٹ ڄد ظؽسط .خڀ٭ٽ ڄه وپ خؼبخوص خؽبځص خڀيت زبهد ڀځممدټڃ خؼبدڀص

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀديش خؼبعده، بن ٬ددل خؼب٭ٴص ټىم٣ لدرل ڀځى٩دڂ خڀ٭دؼب، وخڀ سبع ظإؼنخظ وڄع٥ځسدظ بذل ټٿ خڀوپ، خڀىدڄص ڄىهد وظځٻ يف ٤ى خڀىمى، خڀٵٹنش

وخڀٱىص، وڀٻ زٵ٭ٿ وؼنش خڀ٭ىؼبص خؼبعد٬ص، ذب٭ٿ خؼبٱذ ٬ځ ؿبٻ لدي ودن لٹٹ ڄعمؽٿ يف ٠وش يڄٹ٤ص وظى٫ ظخوپ

.خڀعٽىىڀىـدض خغبؽصٴدڀعٽىىڀىـد خڀىڂ، ٢ ڄه و٢ بخڀص خڀ٭ڀص ٬ه خڀوڀص ټمد ٬ه خڀټدض وخٴخي، وزون ڄعىي ٴ٫ ڄه خع٭مدؽبد وظخوؽبد

ظ١٭ٳ ـدزص خڀسي ڀعؽمدخض، وظٽىن ڄيويص خڀىؿ .خٸعدي ؿبويش، وسٹ زڀٻ خڀىمى ن ٸدي ٬ځ خٸ٪

ٴمه يبعځٻ خڀعٽىىڀىـد يبعځٻ خڀ٬ص وخؼب٭ځىڄص، وڄه يبعځٻ خڀ٬ص وخؼب٭ځىڄص يبعځٻ خڀىٶ خڀ٭دؼبص، وكبه ڀه و٠ ڀسيود ؤن .ظعىځٳ ٬ه خ خڀټر ؤو ؤن ظسٹ ودؾ و٥دٶ خ خؼبى٥ٷ خڀ٭دؼب

و٬ځ، ٴىـى ؤن ظسپ خغبٽىڄص، ؾبهىيخ ټسنخ وـديخ ٬ځ :خؼبعىدض خڀعدڀــص

ظى٫ خڀى٥دٶ خعبٱخيف ڀځعٱ٥ص خؽبدظٵص، زٽٿ ؤوىخ٬هد، وخڀز٣ - زسٽص خوعوط،

يڄٹ٤ص خڀىڀىؾ بذل آڀدض خڀعٽىىڀىـد خغبؽص ومد - خغبىخر، وڀٻ ٬رب آڀدض ربٵ لٹٹص وڄسدش ڀځٴ٫ ڄه

ڄعىي خٸعىدء زدڀىسص ڀځخجك خڀ١٭ٵص وخؼبعى٥ص،

ٴك خجملدپ ؤڄدڂ ڄىدٴص ؤټرب وڄص ؽبٲ زبٵ ٭ - وڄدض خڀز٣ زسٽص خوعوط،

ڄىخځص وخڀٴ٫ ڄه وؼنش ذبه خؼبادض خڀع٭ځمص زدڀعفهخض - وخڀز٣،

108

خڀٴ٫ ڄه ڄعىي خڀعإ٤ن وخڀعٽىه يف ؾبدض خڀعٽىىڀىـد - خغبؽص ومد خؼبهىن وخڀعٹىن،

خعٹ٥دذ خعؽمدخض ودـص يف ؾبدض خڀعٽىىڀىـدض - خڀٸٹص وخڀٹديش ٬ځ ظإڄن وسص خوعٹدپ خڀعٽىىڀىـد،

خعؽمد خڀ خڀس خؽبدڂ خؼبعمؽٿ يف ٤دٸدض خعبدڀص خؼبٱزص - زدػبدؾ وڀٻ يف سٿ ظ٥ى ٬ٸدض ڄ٫ ڄادض خٸعديص

وخـعمد٬ص وؾبعم٭ص ټٵځص ز٬ڃ خؼبٱذ يف ڄخن خڀىڀىؾ وظى٫ .و٥دٶ ظخوپ خڀعٽىىڀىـد خغبؽص

بن ـد -ي خڀ خڀى، خڀديش خؼبعده، ز٭ خڀعىدض وخد ٠وص ـٿ ـ٭ٿ خؼبٱذ ٸديخ ٬ځ ٴ٫ ربدض - خڀع٭سن

.خؼبعٹسٿخڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀديش خؼبعده، ڀ ڀىد خڀٽؽن فبد وىي ب٠دٴع زدڀىسص ڀځمدڀص وخٸعدي ومد

ؤن خؼبىدٸص خڀ٭دڄص ؼبو٪ ٸدوىن خؼبدڀص، ټدوط ڀىد ڄىدسص دكبص ب ؤوىد و ټڀٻ . ع٭خ صبځص ڄه خؼبل٩دض يف خ خڀي

:ؤن قبي خؼب٥دڀسص دبد ځب٬ديش خڀى٩ يف خڀعىـ خڀ٭دڂ خڀ ظن ٬ځ خؼبص خڀ٭دڄص -

ڀځ١خجر، وڀٻ ٬رب دص ٠سص ظځٻ ؤٸ ٤ٷ ڀځٴ٫ ڄه خؼبخوٿ وڀى ټدن ڀٻ ٬ځ لدذ خڀٹش خڀخجص ڀځخجك

خحملوڄص وخؼبعى٥ص، ز٥ٹص ؤوي ٠وش ظإ٤ن خڀدص خڀ١سص .دبسؤ خڀ٭خڀص ؤو وؤونخ

خڀى٩ زإنبص بذل خٽدڀدض خؼبظس٥ص زعمىٿ خٸعدي ومد - ٬رب خڀٹىىخض خڀسىٽص،

ـ٭ٿ خؼبىعىـدض خڀسځص ڀځعمىض خڀسىٽص ڄىعىـدض ؤټؽ - وخٸ٭ص وظعمد ڄ٫ ظ٥ځ٭دض خجك وخ٭ص وڀٻ ٬رب سبع٭هد

زدڄعدخض خڀ١سص ٬ځ خ خؼبىعىـدض خڀٽٽص،

ظ٭ خؼبخٸسص وخڀعٵع يف ىن خؼبدپ خڀ٭دڂ ٬مىڄد،-

ربن خڀٹ٥د٪ خؼبدرل دبد يبٽى ڄه ڄىخـهص خټخدض خڀيت يبٽه - ؤن ظىسؽٷ ٬ه خڄدض خؼبدڀص، خ ڄ٫ ٠مدن خوٵعدق ڀ ؤټرب ٬ځ

.خىخٶ ٬رب آڀدض خڀعمٵ

خڀ خڀج،

خڀديش خڀىخء، خڀديش خؼبعده،

خبى خؼبخوص خڀٵ٬ص ڀىخش خٽدن وخڀع٭من وخڀعىمص خجملدڀص، ٴمٽه خڀٹىپ ؤوىد وخپ وٵعٹ خڀىڂ، يف خؼبٱذ، بذل ظځٻ خؼب٭دعبص

وخڀى٩ش خعخظفص خؼبىسؽٹص ٬ه بڀعٹدجص ٴ٭ص ڄد زن خٽدن وخڀع٭من وخڀعىمص خجملدڀص، ومد يف ڄىخـهص خوعض خڀ٭مٹص

.زدؼبن، خڀٽربي ڄىهد ٬ځ وـ خػبىٴدؼبل٧، خڀ خڀى، ؤن ىدٺ ظوض وخعخظفدض يف ټٿ

ڄعىي دب٭پ ٬ه خو، ٬ځمد ؤن خڀس٭ خؼبىڄؿ ڀعخظفدض ى ولي خڀٽٵٿ زدعم١د ټٿ خټخدض، ول خڄٽدودض ټمد

.خخٲ خڀ خڀى،

ؼبد ي خڀىخل ڄىد ڄد آڀط بڀ وزٽٿ ؤٳ، ڄن ـش ظبط ، ڄه بنبدپ وظٹن ڀـص ؤهند ټدوط سسد يف وځٷ "مبىـص"

ڄؽدپ ل " ظدڄىد"بٽدڀدض خـعمد٬ص ٬ى ڄ٭دعبعهد، وڀىد يف ڄىص .٬ه ڀٻ

ظ٥ځٹىن خڀ خڀى خڀ٭ىدن ڀځممض خ٬ڄص وظٹڄىن و٣٥ ڄه ؤ ء آو، ن " خؼبدټىظىٯ"٬مٿ زإدڀر ؤٸذ بذل

خڀىخٸ٫ ى ؤن و٥٥ٽڃ وضبظٽڃ خ٬ڄص ظعفدو ل خحملدوڀص خڀدجص يف ظٱځٳ وخٸ٫ ى ؤټرب ڄه ىؼ زون ٬مٿ ـسد وبخيش

لٹٹص، بخيش لٹٹص ؾبيش ڄه خز٭دي خڀ٭سىص ؤو خڀدىص خڀيت ظعسىن ڄى٥ٷ ظزن خٽدڀدض وڀٽه ٴٹ٣ ڄڄعهد بذل لن ظٵهد

ڀو، وخ ڄد وبغ ڄ٫ ټدڄٿ خٳ يف ٸ٥د٪ ؤسك ڄلد ڀلسد٤دض خڀىڄص ؼبن خؼبىخ٤ىن خؼبٱدزص خڀٵٹخء وخؼبعىخ٠٭ن خڀه

. ٥ممىن ب ڄعٺ ٽه جٷ ١مه ؽبڃ ټخڄعهڃٴمه بٽدڀدض خڀعمىٿ بذل بٽدڀدض خ٭د وخؼب١دزدض مث

بٽدڀدض خڀعىٷ وخڀ٭ ٴةٽدڀدض خعبىيش وخڀڄص وبٽدڀدض ؤوي ظٹٿ ٬مٹد، خؼباوڀص ٴهد زدظط خـ٭ص ڀځٵد٬ٿ خڀ٭مىڄ ټمد

.خػبى ٬ځ ىخءٴإه وخظٽڃ خڀ خڀى ڄه يو خؼبخٸسص وڄه يو خؼبدلسص

وڄه يو خڀعٹىن؟ظ٭ځمىن، خڀ خڀى، ٸ٥د٪ خٽدن ى ؤوپ خڀٹ٥د٬دض

خؼبعٵش ڄه ٬مځدض ظٵىط خؼبځٻ خڀ٭ٹد ڀځوڀص وخعبمد٬دض

109

خڀڀص وخحملځص، ټمد ؤو خڀٹ٥د٪ خوپ ؤ١د خڀ خعٵدي ڄه خڄعدخض خعبسدجص وخڀ١سص، ٴهٿ مت ظى٨ٳ ي خڄعدخض يف خذبدي

وڄص خجملعم٫، وىد خڀٵحدض خـعمد٬ص خؼبعى٥ص وخڀ١٭ٵص؟ و٭عٹ ڀٻ، خڀديش خؼبعده، و٩خ ن ي خڄعدخض

ظى٭ٽ ٬ځ ؤ٭د خؼبىعىؾ خڀٽين زسيود، ټمد ؤن خؼبىأض خڀ٭مىڄص خڀيت ؤوحط هبٲ خغب ڄه خؼب١دزدض يف خڀىٶ خڀ٭ٹدص، وظ٭سحص

ؤخ٠ خڀوڀص وخعبمى٪ ودء خڀعفجدض وخڀىلخض خڀٽىص وظىٴند ڀځمىخ٤ىن، ؤسمط زود ظعسىن ڄى٥ٷ خڀزك ٬ى ڄى٥ٷ خڀع١دڄه، و زڀٻ خوڀٹط ٬ه وق خؽبٲ خڀى٤ين خڀ ٽٿ

خڀسر خڀٵ٭ځ يف ووؽبد، وزدڀعدرل ٴځڃ ٭ ىـ ڄد رب لىؽبد ٬ځ . ؤ خڄعد ټٵمد ټدن وى٬ ڄه خڀوڀص

وزد٠دٴص بذل ڀٻ، ىدٺ ٬ش ظ٭ؽخض ظع٭ځٷ دبو٪ ڄن زون ٵك، وخڀ خپ ڄعإوخ ټؽنخ، مث ظٹديڂ ز٭ وؼدجٷ خڀع٭من خڀيت ظؽن بٽدڀدض يف خڀ٭ٸص زن خعبمد٬دض خحملځص وخڀىټدض خغب١ص،

.زد٠دٴص بذل ٠٭ٳ ظوٿ خڀىخش يف خڀ٭ددل خڀٹوخڀخض وخڀديش خؼبعده،

ؤوعٹٿ خن ڀځمػ ٬ه ٸ٥د٪ خڀعفه وخڀىٹٿ، خڀط زيود يف لدـص بذل خؼب ڄه خجملهىيخض يف ؾبدپ خڀسىدض وخڀعفهخض خدص، ٴخڀط ٤ٸىد يون ڄعىي خڀعىدٴص ڀعٽٿ ٸمص ڄ١دٴص ظدڃ يف

ـځر خعؽمد وظ٬ڃ خٸعدي ٬مىڄد، بهند ٤ٶ ظٹعٿ خڀ٭خض ىڄد، ټمد ؤن ٬دؼبىد خڀٹو خپ ٭ خڀ٭ڀص ڃ ؤن خغبٽىڄص

. ٴ٭ط ٭د خڀع٫ يف خقبد زودڄؿ خڀ٥ٶ خڀٹوصخڀ خڀج،

بن خڀربؼبدن ټځ٥ص يعىص، خپ خڀىڂ ن ٸدي ٬ځ ڀ٭ر خيوخ خؼبىى٤ص ز، وڀٻ خـ٫ زدڀ٥س٫ وعض يف خؼبمدص، وڀٽه

ؤدد ڀىٹ يف خڄٽدودض وودجٿ خڀ٭مٿ، وذب خدش بذل ؤن خغبف خڀيعى خؼب٥سٷ ٬ځ خڀربؼبدن يف لٹ يف ظن اوو

٬مىڄد، و مد خؼبدڀص ڄىهد، هب٭ځ، ز٥ٹص ؤو زإوي، ود٠٭د ؼبخٸسص خغبٽىڄص، وى خڄ خڀ عىدٸ سبدڄد ڄ٫ ڄسؤ ٴٿ خڀځ٣، و٭ىٶ

.ټڀٻ بڄٽدوع يف ڄخٸسص وظعس٫ خڀ٭مٿ خغبٽىڄي خٽدڀص، ټمد ڄٽص خڀىڂ ظٵ ٬ځىد صب٭د خڀع٭سحص

ڀعفدود لىت ٽىن خڀربؼبدن ٸديخ ٬ځ ٠س٣ وظىٵ خلعدـدض ٬مځ

بن ٬ځ ڄعىي خڀىدجٿ ؤو ٬ځ ڄعىي خؼبىخي خڀسص يون ؤن .ٽىن ڄځڄد يف ڀٻ زدغبىپ ٬ځ ظټص خغبٽىڄص

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀديش خؼبعده، ؤونخ وڀ آوخ، ٸ٥د٪ خؼبدء وخڀسحص ظس٣ دبعىن لىن دل

ظىذل ؽبمد خنبص و خڀ٭ىدص خڀيت عمٹدهند، ڀٻ ؤن خڀدن خؼبعٹسځ وخڀ٭ر خؼب٥وق ؤڄدڂ خڀوپ وؤڄدڂ خڀسص ټٽٿ،

عى ڄه ـهص يف ټٵص خڀعىٴٷ ڄد زن يف خڀىمى وخغبٵد٦ ٬ځ خڀسحص، وڄه ـهص ؤوي يف سٿ ظ خع٭مدپ خؼبدء يف ٨ٿ ٨دش

.خلعسد خغبخخ خڀىٹد وڀٳ يف خڀىٸط خڀ عىٵ خڀ٭ددل ڄه وپ

، خپ دل عف يف ىص خؼباوڀن خؼبٱدزص "ټىزىهدټه"ڄاسب ټمد خؼبىخ٤ىن ٬ځ ل ىخء، وى خڄ خڀ هب٭ٿ خؼبٱذ ڄعإوخ زٽٿ و٥ن يف خع٭دذ و٥ىش خؼبلځص وخعسدٶ خڀٽىخغ خڀيت

.ٸ خهلل ٸ وبعٵ٧ ڀىد هبد خؼبعٹسٿ :ويف خ خڀي، وى دبد ځـ

:ػه ادلغخىي انىطينخڀعىٷ عب٭ٿ خڀددض خڀٹ٥د٬ص، ومد يف خڀىد٬ص -

وخڀٵلص وخڀدلص، ٬ځ خوفدڂ ظدڂ ڄ٫ ڄع٥ځسدض خع٭مدپ خؼب ڀځمدء وخغبٵد٦ ٬ځ خڀسحص،

ـ٭ٿ خڀعم، زٽٿ ؤوىخ٬ وٸىىخظ، يخجمد وڄعمخ وڄص - ؽبٲ خڀعإ٤ن وخڀعىـ وخڀع٭سحص ڀ١مدن خلبخ٢ خڀٽٿ يف خخٲ

خؼبىىيش بن ٬ځ ڄعىي خڀسحص ؤو خؼبدء؛

خڀعىٿ خڀىخٸ٭ وخڀ٭دـٿ ڀعخظفص خڀى٤ىص يف ڄخن خؼبدء - وخڀسحص زع٭سحص ڀځىدجٿ وبٸخ عبوڀص ڄىص وخ٠مص ذب٭ٿ بڄٽدوص

.خڀععس٫ وخڀعٹڃ وخڀعمك ڄعدلص

:ػه ادلغخىي اخلبسص

خلبخ٢ يف ټٿ خؼبسديخض خٸځمص وخعبهىص وخڀوڀص خڀخڄص - بذل خغبٵد٦ ٬ځ خڀسحص وخؼبدء؛

110

ظٽٿ ٸىش ٠ٱ٣ ڄ٫ ؤ٤خٲ ويوپ ؤوي ـٿ خڀ١ٱ٣ ٬ځ - خڀوپ ټمد خڀټدض خؼبع٭يش خعبىدض مد خڀىد٬ص ڄىهد خڀيت

ظ خلبخ٢ يف ٲ خغبٵد٦ ٬ځ خڀسحص ؤو خؼبدء،

٬ځ ڄعىي 2020ـ٭ٿ خؼبٱذ مبىـد وبعي ز يف ؤٴٷ - خڀوپ خٴٹص وخڀ٭زص خبى يو خڀوڀص يف خغبٵد٦ ٬ځ خڀسحص

. وخؼبدءوؤوعڃ ڄخوځيت، خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء، خڀديش

خؼبعده، زدڀٹىپ ؤن ؾبمٿ خڀٹ٥د٬دض خؼبى١ىص ربط ڀىخء عبىص خؼبدڀص، ٸ٥د٬دض دڄص خض ؤز٭دي ظىمىص وخٸعديص وخـعمد٬ص ڄټص،

.ب ؤن يود سٹ يف ٨ٿ خڀعىـهدض خغبٽىڄص ودٸد ون ٴ٭دپ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انخؼهى وانشؤو انزمبفت واالصخبػت

السيد الرئيس،

خڀخض وخڀديش خؼبعده، خڀخض وخڀديش خڀىخء،

ؤظٲ خڀىڂ زعىدوپ خڀٽځمص ڀيء زؤ ٴٷ خڀعمدڀٳ خعخټ يف ز٭ ڄد٫ خؼبخودض خڀٹ٥د٬ص خؼب٭و٠ص ٬ځىد يف

.ب٤د خوعددض ي خڀځفىصڀٽٿ ي خڀٹ٥د٬دض -زدڀعإټ-و خڀٽځمص خڀيت ىٲ ڀه ظىيف

لٹهد و٩خ ڀځم خڀڄين خحملي، وخڀ عمد ڄ٫ لفمهد .و٤س٭عهد

ڀڀٻ، خڀخض وخڀديش، ىٲ ظٹع ڄدنبعىد ٬ځ خڀع٥ٶ ڀځمدض خڀ٭دڄص ؽبي خڀٹ٥د٬دض ڄ٫ ز٭ خؼبل٩دض لىپ ڄىخ٤ه .خڀ١٭ٳ وخڀٹى وبزخ خعبىخور خهبدزص خڀيت وٻ يف وـىيد

وڀ٭ين خڀديش خڀىخء بن ټدوط ټځميت خض وٵ وٹ زدڀڃ ڄه ؤوىد ڄٽىن ڄه خځسص خغبٽىڄص، ٴدڀىٹ خڀسىدء ٵ ڀځىي

ٸ١ص، مد وؤوىد ؤڄدڂ ٸ٥د٬دض لىص ظ٭ ڄه خڀټدج خدص خڀيت . ىن ٬ىهد يف خؼبو٪ خڀعىمى خڀ ظىى٢ ٴ زيود

لطبع انخشبت انىطت

خڀدي ٬ه خجملځ 2008 ٽٿ خڀعٹ خڀىى خڀ٭دڂ خ٬ځ ڀځع٭ځڃ و٬ه خؽبحص خڀى٤ىص ڀځعٹىن وؼٹص ؤدص ربي و٠٭ص و٩دڂ خڀعزص وخڀعٽىه زسيود وظٹعق ؤٴدٸد ـش ڄه ؤـٿ يىدڄص

ڄعفيش ؼبځٿ ظإٿ وذب خؼبص خڀى٤ىص،ٴد٠دٴص ؼبد ـدء ٴ ڄه ظىٳ ڀځى٠٭ص وخٸعخلدض ڀعفدود، ؤٸض خڀىخش خڀربودڄؿ خع٭فدرل خڀ ٭ ؤټؽ ظٵ وظٸٹد يف وٳ خوعض

وزدڀڃ ڄه دظن خڀ٭مځعن خڀ١ىمعن خڀط . وخٸعخق خغبځىپىدٺ وٹ٣ ڄ٭عمص ووڂ ڄه وپ ي خؼبدنبص بڀٹدء خڀ١ىء ٬ځهد

ڄدنبص ڄىد يف زځىٮ ٲ ڄى٩ىڄص ظ٭ځمص ڄىعفص وخٴ٭ص ڄه خٴ٭دض .خڀعىمص

وو٭عٹ ٴمد ع٭ځٷ حبٽدڄص ٸ٥د٪ خڀعزص ؤن ىدٺ ٬ىه ؤدن يف لدـص بذل ربن ع٭ځٹدن ز٥ٶ خڀعزن ڄه ؤـٿ قبد٬ص

.ؤٴ١ٿ يف ٸديش وظن و٩دڂ خڀعزص وخڀعٽىه زسيود وهڃ خڀ٭ى خوپ خوعددض خؼبىىڀص ڀټدييبدض

خعبهىص ڀځعزص وخڀعٽىه خڀيت ڄىمط ٵص ڄادض ٬مىڄص دبىـر خڀ زؤ خڀ٭مٿ ز ڄى ڄش ووىڀط ؽبد ځ٥دض 07.00خڀٹدوىن

ب ؤن دص خخڀڄټص يف خڀعزن،خؼبىى ٬ځهد يف .وخ٭ص ڀيخشخؼبؽدٶ دل ربٹٷ ز٭ خڀىعدجؿ خؼباڄځص،وخڀيت هتڃ زدد ربن ڄيويص بيخش خڀٹ٥د٪ ڄ٫ ظى٫ ڄاڀدض وؾبدض ظوٿ خڀٵد٬ځن خحملځن

يف خ خذبدي وزٱص ظ٥ىخڀٹخض .زءخ زدؼبادض خڀع٭ځمص وٵهدخڀعزنص ڀټدييبدض وربىهد وي ڄه خڀىخـر خزبد خڀعخزن خوڀص

:وخع٭فدڀص خڀعدڀصظى٩ڃ ٬ٸدض ٸ٥د٪ خڀعزص خڀى٤ىص ڄ٫ خټدييبدض -1

خعبهىص ٬ځ ؤد ظ٭دٸ،٬رب بزخڂ ٬ٹىي ىىص زإخٲ ڄٸٹص، ظجڃ و٠٭ص ټٿ ؤټدييبص ٬ځ لي،وظ١مه خخٲ

:خڀى٤ىص،ودص يف خجملديض خڀعدڀص خخٲ خػبدص زدڀعم -خخٲ خؼبعځص زدؽب خؼب،و٨دش خڀعٽخ،ڄ٫ خڀٴ٫ -

ڄه خؼبيويص خڀخوځص ڀځى٩دڂ خؼب ٬ځ ٭ خؼباص ،وخڀسٽص خؼبص وخڀىدزص،

خخٲ خؼبع٭ځٹص زعإٿ خؼبادض خؼبص وخڀسىدض - خڀعمعص وخڀعفهخض وخڀىدجٿ خڀخټعٽص خدص

فشك انخحبنف االشخشاك. 7

111

خخٲ خؼبظس٥ص زعمن ـىيش وڄدض خؼبص وخڀيت عڃ -ربد وٴٹد ؼباخض هتڃ زدد ـب٥٥دض خػبخودض خؼبص وخڀٹد٬دض خؼبع٭يش خڀىدج٣ وخڀد٠ص وخڀمص خؼبعن،وخڀ٬ڃ

خؼب ڀځعڄ خڀه ٭دوىن ڄه خڀ٭ىزدض،وټخ خو٥ص خؼبىخص .،وخڀعٽىه خؼبعم وظزن خؼبادض

ڄخـ٭ص ظټسص خجملدڀ خيخص ڀټدييبدض وؾبدڀ ظزن -2خؼبادض خڀع٭ځمص يف ؤٴٷ سبؽځص ؤټرب ڀځفمد٬دض خحملځص ڀعٽىن لدٴخ

ؽبد يف ربمٿ خؼباوڀص ودص يف ؾبدض خڀدوص وخغبخص وو٩دٴص .خڀٵ١دء ظىـ خټدييبدض خعبهىص كبى لٽدڄص ظٹىڂ ٬ځ ظٹدڃ -3

خؼباوڀص،ب ع١ك ؤهند ظعٲ ټسىص فبټش ـش ظى١دٲ ڀيخش خؼبټص،زىمد ٹع١ ظٵ٭ٿ ٴٽش خڀڄټص وخڀسبټ ظى٫

خوعددض وبڄٽدودض وؾبدض ظوٿ خڀىدزدض وخؼبادض خؼبص خڀء خڀ مك جب٭ٿ ي خڀسىدض ڄاوڀص وڄ٭سإش وڄځعڄص ڄه

. ڄىٸ٭هد خڀ ى يف ځر خؼبى٩ىڄص خڀعزىص

ؤڄد خڀ٭ى خڀؽدين،ٴهڃ خؼبٹدزص خؼب٭عمش ڄه ٸسٿ خيخش خؼبټص ڀٹ٥د٪ خڀعزص وخڀيت ؤزدوط ٬ه ؿبويعهد، لػ ؤو زدڀڃ ڄه خخيش

خڀدص خؼب٭رب ٬ىهد ن ڄد ڄش ڄه ٤ٲ دلر خعبڀص وڄه ڀن خغبٽىڄص دل عمٽه خؼباوڀىن ٬ه ظزن خڀٹ٥د٪ ڄه وځٷ ٨وٲ

ڄىخظص لبخ٢ ظدڂ وظ٭سحص وخ٭ص ڀځمفعم٫ وؼبىعځٳ خڀٵٸدء خٸعدين وخـعمد٬ن يف ؤوخ بق خؼبص خڀى٤ىص ،زٿ زٹ اء خؼباوڀىن لس فبدص بيخص زنوٸخ٤ص ووظىص ،يف خڀىٸط

" ڄىهفص خؼبو٪"خڀ ؤسك ٴ ڄه خڀڂ خڀ٭مٿ وٴٷ ڄٹدزص خڀٹدجمص ٬ځ رب خخٲ خؼبعىودش وظٹىص ٸخض خڀعىٵ،

.وخظٽد ٬ځ ظ٥ى ڄاخض خقبد وظٹىن خڀىعدجؿ بوىد وعٵهڃ ؤن ظ٥سٷ بق يف خ خغبفڃ ٥ق خڀ٭ ڄه

ڄدټٿ خغبٽدڄص،لػ ىـ زن و٫٠ ظى ؼبو٪ دڄٿ وظصبع ڄخود خڀ٭ ڄه خؼبعوځن،ويف ب٤د خ خڀعى و٭عرب ؤن :قبدق بق ڄه خ خغبفڃ سٹ وؼٷ خظسد٢ زد٬عسدخض خڀعدڀص

بخيش دص لٹٹص وڄعفيش ٭رب ٬ىهد ٴ٭ځد و زدعمخ ؛- ظ٭سحص خڀ٥دٸدض خڀسص وخڀىدجٿ خؼبديص وخع٭مدؽبد زٽٿ ؤڄؽٿ؛-

خڀعى٣٥ وخڀربؾبص خڀدڄص وخڀٸٹص ڄ٫ و٫٠ ؤخٲ وخ٠مص - وـوپ خعمٹدٶ ڀقبد؛

ظ٭مٷ ؼٹدٴص ظٹمص ڀقبدخض وو٫٠ آڀدض ڀځععس٫ وخڀٹديش؛-

بيخش وڄاوڀىن ٸديون ٬ځ ظزن خڀٹ٥د٪ زىدڄص وبخيص - وزوق ديص ٬دڀص؛

ؤڄد خبى ظ٭مڃ خڀىڀىؾ ڀځعزص ٴةن ڄسؤ ظٽدٴا خڀٵ ٽٿ زدڀىسص ڀىد ذبځد ڀځ٭خڀص وڄظٽخ ڀځمىخ٤ىص و٤د ؿبىد ڀځعىمص ب يبٽه زځ ؤن عٹڂ و ؾبعم٫ ؤن ي ،بخ زٹط خجك

١٬ص ڄه خڀسدذ وخ٤ٵدپ ودؾ خڀى٩دڂ خڀع٭ځم،ظعىس٣ يف خعبهٿ .وخڄص

ڀٽه يف خ خجملدپ خؼبع٭ځٷ زع٭مڃ خڀع٭ځڃ خؼب وزدڀڃ ڄه ٤دز٭ خڀخڄ خپ ؤ ڄه ڄځىن ٤ٵٿ ودذ ودؾ خؼبص

.وخ ڄا ـ ڄٹځٷبن خڀعٹڂ كبى ظ٭مڃ خڀع٭ځڃ زدڀى٣ خڀٹو وخؼبىد٤ٷ خڀ٭سص

خحمل٥ص زدؼبن يبٽه ؤن عمٹٷ ٬رب ظى٫ خڀ٭ يف ؾبدپ خڀعزص ٴٹ٣،وخڀ سٹ ؿبويخ ـخ،زٿ عځڂ خؼبى٠ى٪ و٫٠ خعخظفص و٤ىص ظخوؾ زن خڀ٭ ڄه خڀ٭ىخڄٿ خؼبعٽدڄځص،وخڀيت عڃ ربد ٬ځ ٭ خعبهدض وخٸدڀڃ وخعبمد٬دض وظعفر ڀځمدـدض خغبٹٹص

:ڀځٵحدض خؼبعهٴص وع٭ځٷ خڄ زدػبى دبد ځظ٫ وؼنش ظى٫ وربن خڀ٭ خؼب وزدػبى ٬ځ -

ڄعىي خڀځٻ خ٬خي ڄ٫ خغب ٬ځ خع٭مدپ خڄؽٿ ڀځسىدض .وخڀىدجٿ خؼبعىٴش

ظسين ڄٹدزص ؾبدڀص ظمك زع٭سحص ٸىص ڀڄٽدودض وخڀىدجٿ يف - خؼبىد٤ٷ خؼبع١ش يف ڄخن خڀعزص وڀٻ ڄه وپ و٫٠ زودڄؿ ىب

"خؼبىد٤ٷ يف لدـص بذل ظوٿ ٫ وڄع٭فٿ"و٫٠ زودڄؿ ڀځع٭سحص خـعمد٬ص ڀٵدجش خڀعزص وخڀعٽىه ١ڃ -

ـبعځٳ خڀٵٸدء ووىد خڀٹ٥د٬دض خغبٽىڄص خؼب٭ىص وخعبمد٬دض خحملځص .وصب٭دض خزدء وودء وـدپ خڀع٭ځڃ وخ٬ڂ خڀ٭مىڄ

ب٬ديش ظى٣ خڀربودڄؿ خڀى٤ين ڀ٬ڃ خڀعم زدڀى٣ خڀٹو - .1998خڀ خو٥ځٷ ىص

ڄىخـهص ؤٽدپ خڀعم وخٸدء،وڀٻ زعٵ٭ٿ خڀٹدوىن خؼبع٭ځٷ - .زةـسدص خڀع٭ځڃ وز١مدن ؾبدوع خڀٵ٭ځص

هبديپ ؤل يف ټىن خڀعٹڂ كبى ظ٭مڃ خڀىڀىؾ بذل خڀعزص ن زة٬ديش ظإٿ ٴ٭ځ ڀځمص خڀى٤ىص،وظع٥ځر ڄص ـش ڀځفم٫

وب٬ديش خڀى٩ زدؼبځمى و٬ځ ؤ خڀىخٸ٫ ووٴٷ وق خؼبؽدٶ وخڀربودڄؿ

112

خع٭فدرل يف وى٬ص خڀع٭ځمدض وخؼبٹخض خڀخصويف خؼبمددض .خڀع٭ځمص ويف ؤٽدپ ظى٩ڃ وخعٱدپ خؼبادض خڀع٭ځمص

وڃ ٭ىزص ٸد ـىيش خڀع٭ځڃ يف دذ و٩دڂ ظٹم دڂ وڄىع٩ڃ قب ؤڄدڄىد ڄاخ ٹزىد ڄه ظٹڃ ؤورل ؼبيويص و٩دڄىد خڀعزى

وع٭ځٷ خڄ دبا خؽب وخڀعٽخ خؼب وخڀ وٿ بذل .ڄعىدض ڄٹځٹص ـخ

" ڄځىن ؿبٵ٩ص"وزدڀڃ ڄه خجملهىيخض خؼبسوڀص ټدؼبسديش خؼبهمص وزودڄؿ ظن خڀخڄ بذل ڄد٬ش خ خؼب٭ىش ٴةن وسص خؽب

يف خزعخج % 4.6خؼب خڀط ظعخوق يف خؼبعى٣ زن . يف خ٬خي وخڀعإځ%13و

يف خزعخج % 11.5ؤڄد وسص خڀعٽخ ٴ خڀط ڄظٵ٭ص ب ظسځٯ ظځم 100 يف خڀعإځ، ٴمه ؤٿ% 19 يف خ٬خي و% 15و

ٴٹ٣ وبځىن ٬ځ خڀسدټدڀىد زون 37سځٱىن خڀع٭ځڃ خد يف هندص خڀسدټدڀىد ټمد %60ؤه كبه بن ڄه وسص . ظٽخ

٥د خؼبؽدٶ؟بن ڄص خعبىيش ڀط ٭دخ ؤو ؾبمى٬ص بـخءخض ڄعٵٸص زٿ هنؿ دڄٿ ظٽ ٬ځ ؾبمى٬ص ٬مځدض ڄعٽدڄځص وڄټش ٬ځ

خڀعځم وخڀيت ظع٥ځر خعمخص و ظعس٭د وڄؽدزش وديش، ويف خ " ـب٥٥دض خعبىيش"خڀي وٹعق ٬ځٽڃ هنؿ ڄٹدزص مشىڀص ربط خڃ

:ظ٭٥ خوڀىص حملدو خڀعوٿ خظصب٬ديش خڀعإٿ خؼبدي ڀځمادض وخڀٸ هبد ٬رب ظٹىص زخڄؿ -

بلخغ خػبخودض خؼبص وخڀٹد٬دض خؼبع٭يش خڀىدج٣ وزخڄؿ خڀمص وخڀد٠ص وظځٹن خڀٵىىن خڀعٽځص وخؼبىٹ وـبعځٳ

.خو٥ص خؼبىخصخڀععس٫ وخؼبخـ٭ص خؼبى٩مص ڀځمىدؿ ڄه ؤـٿ ربن ڄجمعهد -

و٠مدن خوفدڂ ڄد زن خؼبىخي وخٺ ڄ٫ خعم١د خڀس٭ .خعبهى وخحملځ ٴهد

ربػ وظٹىص ظ خڀځٱدض خڀى٤ىص وخـىسص وخڀ٭ځىڂ - .وخڀعٽىىڀىـد

ظٹڃ ڄىهف وٴ٭دپ ڀځع٭ځمدض وټخ ڀځمادض خڀع٭ځمص - .وخؼبىخي خڀسص

.ظىٴن خڀ٬ڃ خڀعزى ڀځعڄ خڀه ٭دوىن ٭ىزدض-

.ربن ٤ٶ وڄد٤ خوسد وخڀعىـ-

ظٹىص خڀعإ٤ن وخڀ٬ڃ ڀٵدجش خؼبن وڄ خؼبادض ، -

و٫٠ ـب٥٥دض ڀځعٽىه خؼبعم ڀٵدجش خؼبن،-

بلخغ سٽدض ڄص ظ١ڃ لىپ ټٿ ؼدوىص، وخٴد ڄه - ڄخ خزعخجص وب٬خيدض وظمك زدع٭مدپ ڄعٺ ودڄٿ

.ڀځىدجٿ خؼبديص وخڀسص

وىسٱ ؤن ظدٮ ټٿ ي خؼبسديخض يف ٽٿ ـب٥٥دض و ڄد خض ؤخٲ و٤ىص ظعڃ ؤـؤهتد ـهىد " ـب٥٥دض خعبىيش"وم

وؿبځد ووٴٷ ودڄص ؿبيش ظٸٷ ڄاوڀدض ټٿ ٤ٲ وظىٴ خڀىدجٿ .خؼبديص وخڀسص خؼبجمص

وڄه خڀ٭ىخجٷ خڀيت ىسٱ خوٽسدذ ٬ځهد يف لٿ بٽدڀدض خڀعزص وخڀعٽىه ىدٺ ڄ٭١ځص خڀعمىٿ، ٴ٭ځ خڀڃ ڄه خجملهىي خعبسد خؼبسوپ

يف خؼبخوص خؼبىيش ڀٹ٥د٪ خڀعزص خڀى٤ىص دبد پڄه ڀن خڀوڀص وخؼبعمػيف ڀٻ خڀع٭ځڃ خڀ٭درل وخڀ ٽىن ڄد ٵىٶ ز٫ خؼبخوص خڀ٭دڄص ڀځوڀص

ڄه خڀىدظؿ خڀخوځ خػبدڂ، ٴةن ي خ٬عمديخض ظسٹ ن %6ؤو ټدٴص زدڀى٩ ڀخٲ خؼب٭ځىص وى خؼب٭٥ خڀ وٸٳ ٬ځ زٽٿ ظس

.وفد٬ص ظٹ خجملځ خ٬ځ ڀځع٭ځڃ٬ص "ٴدؼبٽځص ظٽمه يف خڀديش خڀيت فځعهد خؼبخوص يف ىىخض

خڀيت ظٲ ٬ځ هندعهد وخڀيت نبط زدد وٵٹدض خـى " خڀعزص ڄه خؼبخوص ويف وخٸ٫ خڄ زٹط ٸخض ظ٥ى % 80خڀيت ظٵىٶ

وربن خڀ٭ خؼب ـدڄش خغبفڃ زٿ وظخـ٭ط ڄه ودلص خڀٹمص وپ وٵ خڀٵعش وڄه ـهص ؤوي ،ٴةن ظٽځٵص خڀعٽىه خؼبعم

ڄد خڀط ٠٭ٵص (ؤ خؼبخوص خصبدڀص ٬ځ ٬ي خڀعڄ)ڀځعځم يڃ ڀٽٿ 3500ودص زدڀىسص ڀځ٥ى خزعخج لػ ظعفدو

وخل ويف خؼبعى٣ ظسٹ ي خڀعٽځٵص ٬ ڄخض خٸٿ فبد ٬ځ يف .ز٭ خڀسځخن خؼبعٹدزص ڄ٫ زځود

ڄه خڀىخ٠ك خو٥ٸد ڄه خڄٽدودض خحملويش ڀځوڀص ويف خڀ٩ٴص خڀ٭سص خڀيت ذبعدد خڀسي ؤن خؼبخوص ظٽٵ ڀىلد ڀعفدزص ؽبي

.خغبدـدض خؼبعخشولىت عىن ڀسځود ربٹٷ خخٲ خڀيت ٥هتد يف خ خجملدپ ڄه

وپ زىدء ڄص ـش ڀځفم٫ ؤسك ڄه خڀ١و ه دص .ـش ڄ٭سحص ڀڄٽدودض وخڀىدجٿ

ويف خ خذبدي وڄه ؤـٿ ظٹىص وظى٫ خهدڂ خؼبدرل ڀځځ٥دض : وٴٷ ڄد ځ2013خڀ٭مىڄص وٹعق ـب٣٥ سبىٿ ب٠ديف يبع بذل دص

113

ب٬ديش ظٵ٭ٿ خظٵدٸص خؼبربڄص ڄ٫ ىوٶ خڀعفه خعبمد٬؛ -1ڄىهفص ـش ظٹ١ زدڀځفىء ڀځٽخء خؼبٵ١ بذل خڀعمځٻ -2

ڀځمٹخض خيخص وخؼبادض خڀع٭ځمص؛

ىوٶ ٬ڃ خڀعزص يبىپ ڄه ٬دجخض خڀعٵىط خؼبزك -3ڀځمٹخض خيخص ن خؼبع٭مځص خؼبىـىيش يف ڄخټ خؼبن وټڀٻ ڄه

وپ خڀعټ ٬ځ ٸمص خڀع١دڄه خڀى٤ين، ب يبٽه خٸعخق وزٵص خعؽىدجص ديش يف ڄ٭پ ٴ خڀ١سص ٬ځ خڀٹمص خؼب١دٴص ٬ځ ز٭ خػبڄدض ؤو خؼبىعىـدض زىٹ٥ص وخلش ڀٵدجش خ خڀىوٶ، ب٠دٴص بذل

بڄٽدوص خٸع٥د٪ ىعڃ وخل ٬ه ټٿ يڃ يف خؼبٽدؼبدض خؽبدظٵص ، و٠سص ظ١دڄىص ظٵ ٬ځ ٴدج خڀٹمص خڀىدظؿ ٬ه خؼب٭دڄض يخوٿ

خڀسىص وٴ ٠سص ٬ځ خڀٹ٥د٬دض خڀيت يبٽه ؤن ظعٵ ڄه خڀعم ټٹ٥د٪ خڀعإڄىدض ڄؽ؛

ب٬ديش خوعد ڄى٨ٵ خڀى٨ٵص خڀ٭مىڄص وخعبمد٬دض خحملځص -4 ڀ خلعدـدض خؽبدڄص يخش خؼبادض خڀع٭ځمص؛

ربىٿ خؼبىدر خڀٽدڄځص بذل ؤودٲ خؼبىدر ڄ٫ ظٱ٥ص -5خـعمد٬ص ټدڄځص وڀٻ زىدء ٬ځ ٤ځسدض ـدپ خڀع٭ځڃ خڀه سىن يف خڀعٵٮ خعبج وخڀه ؤڄ١ىخ ٬يخ ڄه خڀىىخض ټم ؤيىن ڄه

خػبڄص؛

.ي٬ڃ ـسدج ڀځع٭ځڃ خػبى -6 لطبع انزمبفت

ڄه ؤـٿ ؼٹدٴص ڄعمش ڄه خڀى خڀىم٥ص خؼبىعڀص وڄىٵعمص ٬ځ خؼبعٹسٿ ىسٱ ڀځمٱذ ؤن ٥مك ڀٽىن ـء عفؤ ڄه خڀٹىي خڀؽٹدٴص وخظدڀص ٬ځ خڀ٭ خڀ٭دؼب،وىسٱ ڀسځود خؼبعمع٫ زعىى٪

ز وؼٹديف ؤن عوي زدڀىدجٿ خڀى٩ص وخڀ٭ځمص ػبڄص خ خڀ٥مىق مد و ؤو يبځٻ خڀىدجٿ خڀسص و خؼبديص وؤو ٭عرب ٬ځ ڄعىي لىخ خڀؽٹدٴدض ـخ ڄه خعبى خڀٽربي خڀيت ظز٣ زن ؾبمى٬دض

وخڀٱيب، وعمك دص ؼٹدٴص ټٿ ڄه خڀ٭ددل خڄ وخٴٷبخيوص و٤مىلص يف ؾبدپ ظف٫ خزعٽدخض خڀؽٹدٴص زد٥٠٪ هبي

.خؼبهدڂووعفص ڀځعمىض خڀ٭مٹص خڀيت ربٹٹط يف خڀ٭ص خونش، ٴةن

خڀدص خڀؽٹدٴص زدؼبٱذ زدڀڃ ڄه ز٭ خؼبٽعسدض خؼبعخټمص ڄد ظخپ حبدـص بذل ؤن ظسعٽ ٠مه ڄى٩ى خڀسىدء خعبد لدڀد ڀځى٬

بن خڀىعدجؿ خڀ٭مځص خڀيت ربٹٹط لىت خن ظ٩ه ؤن خڀىٹض .زدڀع٭يص

خڀيت سبط دل ظٽه ب ـجص خڀس٭ وټؽنخ ڄد ظٽىن ؽبد وعدجؿ ڄعىدٸ١ص :وڄع١دزص

وزى٠ىق ٴمه خڀسه ؤن ظٹىڂ خڀوڀص زى٫٠ زودڄؿ دڄٿ ق خڀدص خڀؽٹدٴص خڀى٤ىص،وڄه مت ٴمد خپ ٠ود خڀٹدڂ

.دبسديخض وظخزن ـحص ولدظبص يف خ خذبديوڄه خڀ١و وخؼبىذ ؤن ظٹىڂ خڀوڀص زة٬خي وربٻ

ظىـهدض ـش ويخجمص زب٫١ ڀځمعدز٭ص،وڄه زن ي خڀعىـهدض ورب ؤنبص ظٱن خڀع٫ خڀ٭دڂ ڀعى٤ يو خڀوڀص يف ؾبدپ ضبدص لص

.خزخ٪ وظ٭ ـبعځٳ ؤٽدپ خڀع٭سن خڀؽٹديفخڀع٭سحص خعبص ڀځمىخي خڀسص ڄه خڀىدلص خؼبديص وخؼب٭ىىص -

وخعمدڂ زدڀٵىدون وخؼباڀٵن وټٿ خڀ٭دڄځن زدڀٹ٥د٪ خڀؽٹديف ڄه .ڄى٨ٵن ونڃ ڀعهث خـىخء خؼبىدسص ڀځىځٷ وخزخ٪

و و ظصبص وظى٫ خڀٽعر، بوعدؾ وظى٫ خٴڂ، ظىٷ - خڀٵىىن خڀسص، خعمدڂ زىدجٿ ظؽٹٳ خڀ٥ٵٿ ڄه ٸ ڄىش

.وىڂ ڄعمټص

.خوعدؾ وخڀعىٷ خڀم٭ خڀس خػبد زدؼبىٹ-

ي٬ڃ ـبعځٳ خؼبىعىـدض خڀؽٹدٴص وىن ؤٽدپ خڀع٭سن خڀٵه ؤو - .ن خؼبدي

ظف٫ ٴىىن خؼبق وخڀٸ وبودء ڄ٭د ڄىٹص خض - .خڀ٥دز٫ خټدييب وخؼباديت

.بودء ڄعدلٳ ڄعىى٬ص خؼب١مىن وڄعىٹځص-

.ظف٫ وڄد٬ش خڀ٭مٿ خزخ٬ ڀځهىخش-

خزعٽد ؤـهش ربدوص ڄع٭يش خڀىدج٣ ڀى وخټعدذ خؼب٭دٲ - وخڀؽٹدٴدض ىخء يف ڄديه خؼب٭دٲ خڀ٭دڄص خؼبع٭ځٹص زدڀٹ١دد خڀى٤ىص

وخڀ٭دؼبص ؤو يف ڄخن خڀ٭ځىڂ خودوص ڄه يه وٴځٵص وؤيذ وٸدوىن .وند

بودء ڄ٭ه و٤ين ڀ٭ځىڂ خڀؽٹدٴص ١ڃ ڄادض خڀسمػ - وخڀعٽىه يف ؾبمٿ خؼبدجٿ خؼبع٭ځٹص زدڀؽٹدٴدض خڀى٤ىص خڀٹدجمص خض

.خؼب٭دن خڀځٱىص وخؼىص وخػب٥ص وخٹىوص

ؤڄد ٴمد ع٭ځٷ زىخش خڀؽٹدٴص ٴ٭ځهد ؤن ظه زٽٿ ڄعم وٹ٧ :٬ځ ظىٵ ڄهمعن ڄه ڄهدڄهد خعبىص ونبد

114

ڄه ـهص ىن وي٬ڃ خڀ٥دز٫ خؼبع٭ي ڀځؽٹدٴدض خؼبٱزص يف ٬ٸدهتد - خؼبعىى٬ص وخؼبىعځٵص زدؼبٽىودض خڀ٭زص وخڄدٱص، خڀهىيص وخٴٹص

.وخڀٱزصوڄه ـهص ؤوي ٠مدن بق وظن خڀاون خڀؽٹدٴص -

وڄه شبص ٴمه .وخعٱپ خؼبادض خڀؽٹدٴص وبيخهتد ولٽدڄص ظزندخڀ١و ٸدڂ ظىٷ ـ و٠و زىهد وزن ٸ٥د٬دض خڀوڀص

خؼب٭ىص ټىخش خظدپ ،خڀعزص خڀى٤ىص وخڀع٭ځڃ خڀ٭درل وخڀسمػ خڀ٭ځم ووخش خڀسدذ وخڀد٠ص يون ؤن وى زدڀعإټ خؼبادض خټدييبص

.خڀعدز٭ص ڀٽٿ ڄىهد

بن خظسدٺ خڀعدىب يف ظزن خڀاون خڀؽٹدٴص ڀځسځ وديش خڀ٬ٹوص و٤ٱدن خؽبدـ خڄين خڀ ٤س٫ ظ٭دڄٿ خڀوڀص ڄ٫ خ خڀٹ٥د٪ ٨ځط وٹ٣ ٠٭ٳ ټدوط ؽبد ظخ٬دض ځسص ٬ځ ظ٥ىي،

وزدڀڃ ڄه خجملهىي خؼبسوپ خپ ىدٺ خڀٽؽن ڀځٹدڂ ز، وڄدنبص ڄىد :يف خ خؼب٭ وٹعق ڄدځ

خ٬عمدي خؼب٭دن وخڀٹڃ خڀٽىوص ػبڄص خڀعىى٪ خڀ٭ٸ وخـعمد٬ - وخڀؽٹديف وخڀځٱى ڀځمٱذ؛

خڀعإ غبىخ و٤ين زٱص يڄٹ٤ص خڀدص خڀؽٹدٴص ڀځمٱذ - وخلعخڂ خڀعىى٪ وخڀعمدؾ خڀه يبخو ز ٻ، وخلعخڂ لص

خڀع٭سن خڀٵىص وخڀٵٽص وخعبمدڀص؛

سبعن ؼٹدٴص لٹىٶ خودن يف خڀىؿ خڀؽٹديف وؤدد خغبٹىٶ - خڀؽٹدٴص وخڀځٱىص؛

هنؿ دص ظدټص يف ظن خڀاون خڀؽٹدٴص زدؼبدنبص خڀٵ٭ځص - ڀځٵىدون وخؼبس٬ن وخؼباڀٵن وخجملعم٫ خؼبين وظ٥سٷ ڄځمى

ڀځفهىص وخڀڄټص خڀؽٹدٴص؛

خ٬عمدي خڀٵدٴص وؼٹدٴص خڀىعدجؿ وخؼبيويص يف دص خڀ٬ڃ؛-

ظف٫ وظىٷ خقبدخض خڀؽٹدٴص ڀځمهدـه خؼبٱدزص وبٸدڄص - ظ٭دٲ ؼٹديف ڄع٭ي خ٤خٲ ځيب خڀ٥ځر خڀؽٹديف خڀى٤ين ؽباء

خؼبهدـه؛

بقبد ظٹ و٤ين ٬ه و٫٠ خڀدص خڀؽٹدٴص زدؼبٱذ؛-

.و٫٠ ڄؽدٶ و٤ين ڀځؽٹدٴص-

لطبع انشبضت

سبؽٿ خڀد٠ص يف زځ ڄؽٿ خؼبٱذ دود خـعمد٬د وؼٹدٴد .وخٸعديد ټسنخ ڀٽى ڄعفدٿ ڀٳ بڄد زٽٵص وخ٬ص ؤون وخ٬ص ٴ٭ځ خڀ٭ خڀؽٹديف وخـعمد٬ ظ٭عرب خڀد٠ص وځص ڀعإ٤ن خڀسدذ وخوٵعدلهڃ وخوڄدـهڃ خـعمد٬،بهند ؤ١د ٬دڄٿ ل

ڀځمفعم٫ عفدو خڀعمدخض خڀعٹځص وٸ ل٩ىد ټٳ يبٽه ڀوٵدٸدض خؼبعىخڀص يف ـبعځٳ خڀد٠دض ؤن ظاؼ زٽٵص ځسص يف

ڄ٭ىىدض خجملعم٫ ،يف لن ظدڃ خڀد٠ص يف ظ٭ خؽبىص خڀؽٹدٴص ڀځسځ، .ٴدڀعده خڀد٠ وخڀىعدجؿ خڀسدش ـء ڄٽمٿ ڀعخؼ

وڀحه ټدن خ خڀو خڀؽٹديف وخـعمد٬ ؼدزعد وڄ٭عٴد ز ڀځد٠ص ڄى ظده ٤ىٿ ٴةو ؤسك خڀىڂ ؤڄخ ؤدد زدڀى٩ بذل

خڀع٥ى خغبدرل ڀځسحص خـعمد٬ص وخڀؽٹدٴص ڀسسعىد، ٴدلعدـدض خڀعإ٤ن ؤسمط ؤټرب وخڀسص يف خڀعٵعك ؤٸىي وخوڄدؾ خـعمد٬ ؤسك

.ؤڄخ جد وٴ١ ٬ه ڀٻ ٴٹ ؤسمط خڀد٠ص ڄىـهد ټدڄىد ڀځعىمص خٸعديص،ڀٻ ؤن ٤دز٭هد خلعخيف ع٫٥ ربٵ خڀىمى خؼبظس٣ زىد٤هد،وبلخغ ڄهه ـش وزدڀعدرل ڄىدر ـش ڀځٱٿ

وظع٫٥ خڀد٠ص ؤن ظاؼ بهبدزد يف ظىمص خڀٹ٥د٬دض خؼبعدطبص ،ڄؽٿ خڀدلص زةىدء خڀ٭ خڀدل ٬رب خڀي خ٬ڄ خؼبعخ ڀځد٠ص

.ٴ٭ص خؼبعىي وؤسمط خڀد٠ص ټڀٻ وځص ظ١د ڀو٭د

زدڀىسص ڀسځ ڄد و مد دبىدسص خؼبځعٹدض خڀد٠ص خڀٽربي خڀيت رب٩ .شزةٸسدپ ڄعخ ڄؽٿ ټد خڀ٭ددل ڀٽش خڀٹڂ وخڀ٭دذ خوؼبيب

ويف ڄٹدزٿ ي خڀدودض خڀٽسنش ظعىٴ ڀځد٠ص خؼبٱزص ڄاض ټسنش ڀځىفدق ظٽٿ ڄدي ټدڄىص ڄٽدودض ظىدٴص

.ټسنش ڄٹدوص زإڄڃ ؤويٴهىدٺ ٱٳ ووڀ٫ صب٫ خؼبٱدزص زدڀد٠ص ـد وودء ټٵمد

ټدوط ؤىؽبڃ و٤سٹدهتڃ وڄه صب٫ خٴدٶ خ خڀٱٳ ٽٿ ڄ .ربٵ شبن زدڀىسص ڀد٠ىد

ؤڄد خؼباٿ خټرب خؼبعىٴ ڀځد٠ص خؼبٱزص ٴٽمه يف خؼبىسص وخڀٹش خػبدڀص ڀد٠ىد و٬خجىد وخ يف ؤټؽ خڀد٠دض ٭سص يف خڀ٭ددل

.خڀيت زبځٷ ؤٸىي ور خؼبدش

115

بن خػبدص خڀيبىخٴص ڀسځود وخؼبعمش زىـىي وسص ٬دڀص ڀځسدذ ظعفي زدعمخ ظٽٿ ؤ١د ؼوش لٹٹص ع٭٥ يخجمد هديش ڄي

.ؤز٥دپ ټسدزد٠دٴص بذل ؤن خڀعىى٪ خعبٱخيف وخؼبىدو ڀځمٱذ ٽٿ ؤ٠ص

دغبص ؼبخوڀص ز٭ خڀعىدض خڀد٠ص خڀيت ظؽن خعمدڂ ڄعخخ ٬ځ .خڀ٭ خڀورل،خڀد٠دض خڀسمص،خڀعلځٷ خڀد٠دض خعبسځص

وزدڀى٩ ڀځدودض خؼب٭ٹىيش ٬ځ خڀد٠ص وزدڀڃ ڄه خؼباض خڀسص وخڀيبٱخيف وخعبٱخٴص وخؼبىدوص خڀيت و هبد خؼبٱذ وزٱ خڀى٩ ٬ه ز٭ خعؽىدءخض خڀيت لٹٷ ٴهد خؼبٱذ وعدجؿ ڄ٠ص ٴةن و٠٭ص خڀٹ٥د٪ ظن ٤ځص خڀ٭ه ىص خونش ڄه ء بذل ؤىؤ

ىخء ٬ځ ڄعىي خڀىعدجؿ ؤڂ ڄعىي ظإٿ خڀٹ٥د٪ ؤو يف ؾبدپ خڀعفهخض وخڀسىن خڀعمعص ،ٴٹ ظخـ٫ ب٭د٪ خؼبٱذ خڀد٠ ڄى

ؤڄد ڄد ظځ (1986)وټإ خڀ٭ددل ڀىص (1984)بقبد ڀى ؤقبځ .ڀٻ ټدن ؾبي خعؽىدءخض ڀ٭ر ٴهد خغب٧ يوخ جد

ٴٹ ٴٿ خؼبٱذ يف خڀسدٶ كبى ظى٩ڃ ټد خڀ٭ددل ڀٽش خڀٹڂ ؼغ ڄخض وټدوط آو ڄش ع١ٳ ٴهد خؼبٱذ ڄځعٹ د٠د

خڀ٭دذ ) 1989و (ټد بٴٹد ڀڄڃ) 1988يوڀد ىص وٴٿ خؼبٱذ يف زځىٮ ټد خڀ٭ددل ؤټؽ ڄه ڄش ووپ (خڀٵوٽٵىوص

خڀى٫٠ بذل ؤٵٿ خڀٺ زدٸدء خؼبيوؾ ڄه ټإ بٴٹد وخڀ٭ددل .ؽبي خڀىص

ؤڄد خڀعفهخض خڀد٠ص وخؼب٬ر وڄدټٿ خڀعن ٴمغ و لؾ، وټٿ ڄد لبدي ى ؤن ٿ خؼبٱذ يف ىڂ ڄه خدڂ بذل د٠ص

.زون صبهى زٵ٭ٿ خوعٽددض خؼبععدڀص وخ ؤڄ و٥ن وڀعفدو ي خڀى٠٭ص وظخٺ خڄ ٸسٿ ٴىخض خوخن

:وٹعقظىمص خڀوق خڀى٤ىص وخڀىٵ خڀٹعدرل ڀي سدزىد زٵص ٬دڄص -1

.ود٠ىد زٵص ودص ؿبدزص خڀ٫ خڀد٠ -2

خعمدڂ زدڀ٥دٸدض خحملځص ووس خ٬عمدي خؼبىدسديت ٬ځ -3 خڀ٥دٸدض خؼبعىيش

ڄٱزص خڀد٠ص ويڄٹ٤عهد ظزنخ وظإ٤نخ -4

ڄجمص خ٤د خؼباديت وخڀع٭ وخڀعى٩م ڀځٹ٥د٪ -5

ربػ دټٿ خڀعإ٤ن -6

ظىمص خڀعفهخض خڀعمعص وذبد -7

و٫٠ دص ڄعيبص ڀځعٽىه -8

ظىمص د٠ص خؽبىخش -9

خڀٴ٫ ڄه ودجٿ سبىٿ خڀٹ٥د٪ ووىد ٬رب ظىى٫ ڄدي -10 .سبىٿ خڀىوٶ خڀى٤ين ڀعىمص خڀد٠ص وڄدنبص ـش ڀځٹ٥د٪ خػبد

ويف خػبص ع٭ن خعم١د ؤن ظىمص خڀد٠ص ڀه ظىفك زون ڄٹدزص ـش ڀعزن خڀد٠ص هند دل ظ٭ ٴٹ٣ ؾبي ظځص ؤو ڄځهدش زٿ

ؤسمط ڄٹدوڀص لٹٹص ظع٥ځر وق خؼبسديش وخڀعزن خؼبهين ٴهىد .ٽمه خڀعٱن خغبٹٹ وإو خق ټدڄٿ ڄٱخي

لطبع االحظبل زدڀىسص ڀٹ٥د٪ خظدپ، وفٿ يف ٴٷ خڀعمدڀٳ

خعخټ زعٹ ټسن ڄد ربٹٷ ٴ ڄه ڄٽدر عهدن هبد ټمد وٹ خجملهىيخض خؼبعمش ڀځماوڀن خغبدڀن ڀع٥ى خ خڀٹ٥د٪ دبىعځٳ ڄٽىودظ، وزدڀٹ وٵ و٭ سبدڂ خڀى٬ ڄ٥دڀر خجملعم٫

وسع يف ب٬ڂ و ٤ين ٸى و ڄاؼ، وخڀٹ١دد خڀيت ٥لهد خوٵعدق خ٬ڄ، ىخء خڀ٭مىڄ ؤو خػبى، و وټ زٽٿ ود ڄد

ظ٭ خڀمدٴص خؼبمدش ڄعٹځص ڄه ڄدټٿ و ڄد وبغ ڄه ذبدوخض ...ڄه ټٿ خ٤خٲ

بن ڄىٸٵىد هبخ خڀي ى٥ځٷ ڄه ئص ڄعىخوص ، ٴسٹ ڄد وٹ ـهىي وخش خظدپ، ڄ٫ ڄ٭ٴص حبوي ظوځهد، ودص يف ؾبدپ خ٬ڂ خؼبٽعىذ، زٹ ڄد ور يف ڄ ڄه خغبص خؼباوڀص ٤س٭د، و

...خحملعڄص ڀځٹدوىن و غبٹىٶ خوه ز ؤن وفٿ خڀع٥ى خؽبدڂ خڀ ٬ٴ ب٬ڄىد خڀى٤ين يف

خڀىىخض خونش، وعفص ڀځفه خڀ زڀع وخش خظدپ ٬ځ ڄعىي خڀعى٩ڃ و خڀعىـ، و بٸخ خڀع٭يص ىخء يف خجملدپ خڀ٭مىڄ خو خػبى، ي ڄٽدر ټربي وعهن هبد، و ٽٵ خؼبٹدوص زن

ڄد ټدن ٬ځ خ٬ڂ خڀى٤ين ٸسٿ ٬ٹ ڄه خڀڄه و زن ڄد ى ٬ځ ...خڀىڂ ڀىځم خ خڀع٥ى

ٴٹ ؤسك ٬ىود ظ٭ي يف خڀٹىىخض خڀعځٵص، وى خڀع٭ي دض يف خڀٹ٥د٪ خڀ٭مىڄ، ټمد 1خڀ ظ٭ زةيخؾ ٸىدش ڄ

ؤسمط ٬ىود ٸىىخض بخ٬ص ڄع٭يش، و٤ىص و ـهىص و ؿبځص، ظدز٭ص ڀځٹ٥د٪ خػبد ، و ٨دش ـش و ظ٭رب ٬ه خوٵعدق خڀ

..٭ٴ ٸ٥د٪ خ٬ڂ

116

خڀع٭يص يف ؾبدپ خ٬ڂ ؼبٽعىذ، و ٨دش خڀمٳ ضوظهخؼبمدش ڄعٹځص، و خڀيت ظ٭ٽ حبص ټٿ ڄد و يف خجملعم٫ ڄه آخء

..وڄىخٸٳ و ؤلخغ ... ي بقبدخض وٹد

وڄه ٤س٭ص خغبدپ خ خڀع٥ى ټدن ز ؤن ٵ ٨ىخ ڄخٴٹص ون ڄىذ ٴهد، وىد ، يف خڀىخٸ٫ يف ڄلځص ظر ٬ځ خڀع٭يص و

خغبص خؼباوڀص، و و٭عٹ ؤن ڄد ظ٭ٴ ز٭ خڀمٳ ڄه ڄعد٬ر ىؾ يف خ خ٤د، وكبه ڄعإټون خن خڄى عى١ؿ ڄ٫ خؼبمدص

و ٬ځىد صب٭د، وخش و فبؽځن ڀڄص، و مٵن ٬رب حدهتڃ . خؼباوڀص ، و ٸ١دء، ٬ځىد صب٭د بيخٺ ٤س٭ص خؼبلځص، و خڀ٭مٿ ٬ځ

خػبوؾ ڄىهد زإٸٿ خػبدخض يف ؤٴٷ ڄلځص خڀى١ؿ، فبد ع٥ځر ذبدو ..يوي خڀٵ٭ٿ و خڀعىؿ ڄه ټٿ خ٤خٲ

يف خجملدپ خڀم٭ خڀس وفٿ ؤن خڀوڀص ٸدڄط دبفهىي ټسن، ٬ځ خؼبعىي خڀٽم ٬ځ خٸٿ، لػ ؤسمط ٬ىود ٸىىخض ظځٵص

ڄع٭يش ، ڀٽه ز ؤن وٹىپ ڀٽڃ ،خڀ خڀى، ؤو ڄدخپ ىدٺ ... ؾبهىي ىسٱ ؤن سپ ٬ځ ڄعىي خؼب١مىن و خڀٽٳ

كبه وٺ ؿبويص لدض خڀىخش يف خ خجملدپ ، ڀٽىهد سبځٻ ٴىمه حبدـص بذل خعبىيش ڀعٽىن ٸىىخظىد .. يو خڀعىـ ٬ځ خٸٿ

خڀعځٵص ٸديش ٬ځ خؼبىدٴص، وىد ڄ٫ خ خڀٽڃ خؽبدجٿ ڀځىدخض و ڀٽر خؼبد ز ڄه ـه .. خؼب٥ولص ؤڄدڂ خؼبد خؼبٱيب

٬ځ ڄعىي خعبىيش، وخظسد٢ زدڀىخٸ٫ ولدـدض خؼبد وؾبهىي خڀعىـ يبٽه ؤن ىر ټڀٻ ٬ځ ڄ ڄه خڀ٭مٿ ..خؼبٱيب

ڀعه ٸڃ خؼبىخ٤ىص وخڀعدڄك وخڀع١دڄه وخڀوق خڀى٤ىص ، ڀ ٬ه ٤ٷ خهد ٴهخ خځىذ ن ڄىعؿ يف خڀٱدڀر،زٿ ڄه وپ

ڄ١دڄن ـبعځٳ ؤٽدپ خوعدؾ خڀعځٵ،ڄه ؤٴڂ وڄځض وزخڄؿ ..وند

ويف خ خ٤د وفٿ خڀعخڂ خڀىخش زةوخؾ خڀٹىدش خڀعځٵص خڄدٱص يف خٸذ خـدپ بذل خڀىـىي، ڄيه ٬ځ ٠وش ظىٴن ټٿ خڀو٢ ڀىفدق ي خڀٹىدش، لىت ظٽىن ڄؽٿ ز٭ خڀعفدذ

خوي خڀٵدځص، ٴهي ڄاوڀص خڀوڀص،خ٬عسدخ ڀٽىن خڀعځٵش خڄدٱص،ؤسمط ڄ٥ځسد ڄځمد ڀځمفعم٫ ، و ز ڄه خڀعفدوذ

...ڄ٭

ووؽن خوعسدي ىد بذل ٠وش لٿ خؼبٽٿ خڀځٱى زٽٿ ځڃ ، ...ٴع٭ي خڀځٱدض خڄدٱص وخٸ٫ ىسٱ ذبدځ

ىدٺ ڀٱدض ؤڄدٱص ڄع٭يش، وىسٱ ؤو خ خؼب٭٥ ز٭ن خ٬عسد، لىت ظ٥ٱ ڀٱص ـهص ٬ځ ـهص ؤوي، وقب ؤوٵىد ؤڄدڂ

ٴٿ لٹٹ يف خڀعىخٿ ڄ٫ ـهدض وٴحدض وخ٭ص ڄه ڄىخ٤ىىد،وظٵٹ ..خڀعىخٿ:خڀٹىدش زدڀعدرل ڄ٭ىن وـىيد وـوخد ،وى ؤو وؤونخ وو٭عٹ ؤن لٿ ي خؼبٽځص ٽمه يف خؼبدوخش زن

خجملمى٬دض خڀځٱىص خڄدٱص خڀؽغ ڄه ـهص وخڀعٵٽن، جب، يف ...خڀعځٵخض خعبهىص خڀيت يبٽه ؤن ربٿ خؼبٽٿ زٽٿ ټدڄٿ

زدڀىسص ڀ٬ڂ خخ٬،وفٿ زدڀ٥س٫ رب خ خجملدپ،ڀٽه ز ڄه خغب ٬ځ قبدق ي خڀعفزص خڀيت ڄد خڀط يف ٤ى

خڀعفر،ي خڀعفزص وخڀىفدق ٴهد ى ڄد ٵك خجملدپ ودء ظځٵخض وىص عٱين يون ٻ ڄهود خ٬ڄ خڀم٭

خڀس ، ويو خڀىخش يف خ خجملدپ ىم يف خڀعىـ وخغبىخ،وؿبدوڀص ڄى٫ خوٸدض لىت وسك يف و٫٠ ڄدز ڀى٠٭ص

.خڀمدٴص خؼبٽعىزصيف ؾبدپ خ٬ڂ خؼبٽعىذ وفٿ ڄد ظٹىڂ ز خڀىخش ؽبٽځص خ

خڀٹ٥د٪، ڄه وپ خڀ٭مٿ خڀعى٩م وڄه وپ خڀ٬ڃ خؼبدرل خؽبدڂ خؼبٹڂ ڀځمٹدوض خڀمٵص ٬ديش ٽځص وٵهد وٴٷ ڄ٭دن ٬ص يف

.خڀعزن خؼبدرل وظزن خؼبىخي خڀسصكبه و٭ځڃ ؤن ځ٥ص ڀځىخش ڄسدش ٬ځ خ خڀٹ٥د٪ و٬ځ

خڀٹ١دء، ڀٽه ز ؤن وفٿ ڄ٭د٠عىد ڀس٭ خحملدټمدض وخلٽدڂ ظفځىد ؽبخ خؼبىٸٳ ... خڀٹدص خڀيت ؤد خڀٹ١دء يف ز٭ خڀٹ١دد

٭ين ڄىخٴٹعىد ٬ځ خڀعفدوخض خڀيت ٹىڂ هبد ز٭ خڀمٵن، ىخء يف لٷ ؤىد ٬مىڄن ؤو خظن، ٴمه لٷ ؤ ڄىخ٤ه ظ٭

ڀځم زٽخڄع ڄه ٤ٲ مٵ ؤن ځفإ بذل خڀٹ١دء ودٴ، وخ ـد ز خڀ٭مٿ يف ټٿ خڀوپ خڀيبٹخ٤ص، وهبي خؼبىدسص وه ڄد

ظ٭ ڀ خؼباوپ خغبٽىڄ يف خ خڀٹ٥د٪ ڄه ڄ زٽخڄع وڄه ٤ٲ وٵ خڀدڂ " ڀىـىودپ"وبودوع ڄه ٤ٲ ـش

.خڀٽدٽدظى خڀ سٷ وؤن ؤدن خڀ٭ځڃ خڀى٤ين وخڀڄى خڀى٤ىص كبه وه خ خڀځىٺ، و٬ځ خڀدڂ وڄاوپ خعبش

.خؼب٭ىص ؤن عممٿ ڄاوڀع، وټٿ ڄد عظر ٬ه ځىټ خڀڄاوپ

117

ز ڄه ٬مٿ ظىـه وظإ٤ن، ڀٹعى٫ صب٫ خڀمٵن ؤن خغبص ظ٭ين خڀٵى٠، و ظ٭ين لٷ خؼب زٽخڄص خوه زون

وو٭عٹ ؤن خعبڃ خڀمٵ ؤسك ٺ و٥ىش ڄد ٹىڂ ... لدذز ز٭ خؼبىعمن بڀ، وىسٱ خعٱپ خ خيخٺ ٬ديش خڀى٩ يف

خؽبدټٿ خڀيت ظا٤ خ خڀٹ٥د٪ ، وى ظإ٤ن ز ؤن عم١ ،زٹىش،ؤوٸدض خؼبهىص،و خوٶ زٵص ٬دڄص ،ووبٿ ڄٽځص خغبص . وخؼباوڀص خڀيت ڄد ڀىد و٭دعبهد زدلعدڂ ؤلدود وزٹىش ؤلدود ؤوي

ز ڄه لځىپ ؤوي،و ز ڄه بوخؾ ظ٭ٿ ٸدوىن خڀمدٴص بذل خڀىـىي يف خٸذ خـدپ ، وظٽٿ ؾبځ و٤ين ڀځمدٴص ،ڀځ٭مٿ ڄد ؤڄٽه ڀعإ٤ن ؤٴ١ٿ ڀځممدص خڀمٵص ولٿ خڀٹ١دد خؼب٥ولص يخوٿ

خ خ٤د ، وى ڄد ٵ لىخخ و٤ىد وبد وفد٬د،ىسؽٷ ڄى .ڄؽدٶ و٤ين ظځعڂ صب٫ خ٤خٲ زدلعخڄ

ظځٻ ز٭ خڀٹ١دد خڀيت ؤيود خڀع٭سن ٬ىهد يف ي خؼبىدٸص، ڄ٫ ي٬ڃ ظدڂ جملهىيخض خڀىخش، وخع٭خيود ڀځع٭دون ڄ٭هد ڀع٥ى خ

.خڀٹ٥د٪ خؽبدڂ

لطبع انخت االصخبػت واألعشة وانخضبيز٭ خع٭خ٠ىد جملمٿ ـىخور خ خڀٹ٥د٪ ؼبىد ؤن ىدٺ وىخٸ

وڄل٩دض ڄٵو ڄىد ظٹيبهد هبٲ ڄ ڄه خڀع٥ى ڀ٭مٿ خڀىخش .وؤيخجهد

وٸسٿ ڀٻ، وڄه زدذ خؼبى٠ى٬ص ز ؤن وفٿ، ؤن خڀٹ١دد خڀٽربي خڀيت هتعڃ هبد خڀىخش ؤسمط ڄؽد خعمدڂ و٤ين، وڄى٠ى٪

بقبدخض ٬مځص، وټ ڄىهد زٽٿ ود ٸ١دد خڀىدء وخؼبدوخش زن خعبىن،لػ ظٹڄىد،زٽٿ وخ٠ك، ز٭ خڀعفدوذ خػبٶ زن خخيش

خؼبځٽص وو١دض خغبټص خڀىدجص و ز٬ڃ ڄ٥ځٷ ڄه ٸىي خغبخؼص وخڀعٹڂ وى ڄد ظـڃ يف خڀ٭مٿ خعب خڀ ٸدڄط ز وخش خڀعىمص خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه ،وٸ ٨هض،زٽٿ ڄځمى يف وسص خؼبىعىسدض يف خوعىدزدض خعبمد٬ص خونش وخڀيت وځط بذل ؤ ڄه

.(...ٵ ٴدځص) ز٭ ؤن ټدوط ظو يف وسص 12%ؤسمىد ټڀٻ وځم خعمدڄد ڄعخخ زٹ١دد خڀ٥ٵىڀص، وزخڄؿ ٤مىلص يڄدؾ و خلعدـدض خػبدص، وزو خوٱدپ زٹ١دد

وټٿ . خؼبىن زون ڄإوي، ب٠دٴص بذل ؿبدزص خڀٵٹ وخؽبدص وخٸدءڀٻ پ ٬ځ ؤن وخش خڀعىمص خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه ظٹىڂ

زدڀو خؼبىى٢ هبد، وى ٬ځ خٸٿ بؼدش خعمدڂ هبي خڀٹ١دد، وخڀ٭مٿ ٬ځ لػ زدٸ ڄٽىودض خغبٽىڄص ٬ځ بء ي خڀٹ١دد ڄد ظعمٷ

ڄه ـه وخعمدڂ،٬ځمد ؤن ٬يخ ڄه زخڄؿ خڀىخش يبٽه ؤن ظعمٹٷ زون ڄدنبص ـص ڀٹ٥د٬دض لٽىڄص ؤوي،ڄؽٿ وخش خڀ٭پ خڀيت

٬ځهد بوخؾ ٸدوىن حملدزص خڀ٭ىٳ ٠ خڀىدء، ووخش خڀخوځص و خڀٺ خؼبځٽ ڀځمدنبص خڀ٭مځص يف ؿبدزص ي خڀ٩دش، ووخش

خڀعٱٿ خڀيت ٬ځهد بوخؾ ٸدوىن ڄى٫ خڀٹده وخڀٹدخض ڄه خڀ٭مٿ، وټخ بسبدڂ ڄووص خڀٱٿ زٹدوىن ود خبڂ خڀسىض خڀ هڃ خڀىدء

...زٽٿ ودټٿ ڀٻ ٭ين ؤن وعدجؿ بعخظفص وخش خڀعىمص خـعمد٬ص ....ڄظس٣، بذل ل ټسن، زدغبٽىڄص ټٽٿ، وڀ ٴٹ٣ هبي خڀىخش

وىي ټڀٻ، ؤن وفٿ ز٭ خؼبل٩دض خبى ڄٹدزص خڀخټص وي خؼبٹدزص ـ ...ڄ٫ خجملعم٫ خؼبين يف زځىش وبقبد ڄد٫ خڀىخش

بهبدزص، لػ ڄٽىط خؼبى٩مدض خڀىدجص ڄه خؼبدنبص، زٽٿ ٴ٭دپ، يف ؾبدپ ٬مٿ خڀىخش ڀعه ؼٹدٴص خؼبدوخش وزن خعبىن، وربٹٷ

.. وظإ٤ندضڄىفخض ٴ٭ځص ڀځىدء زٵ١ٿ بخٺ ي خعبم٭د غوټڀٻ خڀإن زدڀىسص ڀٹ١دد و خلعدـدض خػبدص، ل

ظدڃ صب٭دض خؼب٭دٸن يف ڄځعٹدض خڀىخش جبهدض ـبعځٵص ڄه خڀسي، ..ڄ٫ ظٹن ڄٹعلدض ڀسځىش ٸدوىن ود زو خلعدـدض خػبدصڀٽه ڄل٩دظىد ظىر لىپ ي خعبم٭دض خڀيت ظدڃ يف خڀعإ٤ن وخٸعخق وخڀع٭سحص، زٿ لىپ صب٭دض رب٩ زدڀعمىٿ قبد ڄد٫ ؽبد ٬ٸص دبمدزص خڀٵٹ وخؽبدص ووڄص خڀٵحدض خؼبعهٴص

.ڄه ٤ٲ خڀىخشز ؤن ىب٫١ ٬مٿ ي خعبم٭دض وٴهد ڄىخپ خڀ٬ڃ ؼبخٸسص

يٸٹص ٬رب وټدڀص خڀعىمص خـعمد٬ص خڀيت ىسٱ ؤن ظعىخـ يف ټدٴص ..خڀعخذ خڀى٤ين

وخ ع٥ځر ظٹىص دټٿ ي خڀىټدڀص، وظىٴن بڄٽدودض زص و ڀىـعٽص، لىت ظٽىن ٸديش ٬ځ ظىٷ ٴ٭ځ، و٬ځ خؼبعىي

خحملځ ڀ٭مٿ ټٿ خؼبعوځن يف ؾبدپ خڀعىمص خـعمد٬ص وڄه زىهد ..خؼبسديش خڀى٤ىص ڀځعىمص خڀسص

ټمد وٹعق ظ٥ى خڀخټص ڀعمٿ خعبمد٬دض خحملځص زٽٿ وخ٫،ن خعبمد٬دض ؽبد بڄٽدودض خڀعوٿ وخؼبعدز٭ص، ب٠دٴص بذل ټىهند

ىخء ظ٭ځٷ خڄ ... ٸسص ڄه خؼبىخ٤ىن و٬ځ ڄ٭ٴص حبدـدهتڃ

118

زدعبمد٬دض خڀٹوص وخغب١ص، ؤو ؾبدڀ خٸدڀڃ وخڀ٭مدض، ؤو ؾبدڀ خعبهدض،ودص ؤن خؼبؽدٶ خعبمد٬ خعب ه ڄٹدزص خڀىى٪، وؤسمط خعبمد٬دض ڄځڄص زدعمدڂ زٹ١دد خڀىدء وخڀ٥ٵىڀص ،ب٠دٴص

..بذل ؿبدزص خڀٵٹ وخؽبدصبن ز ڄه ظ٥ى خڀ٭مٿ ٬ځ خ خؼبعىي، وخڀٹدڂ حبمځص

ربص ؤو عب٭ٿ خعبمد٬دض خحملځص زٽٿ ؤىدٴهد ظىرل ڄخ ڄه خعمدڂ ڀځٵحدض خؼبعهٴص ڄه دص خڀىخش، مث ظٹن ٬و ڀځخټص ظمٿ ـبعځٳ ؾبدض خعمدڂ وخش خڀعىمص خـعمد٬ص

...وخش وخڀع١دڄهوكبه يف ٴٷ خڀعمدڀٳ خعخټ ٬ځ خع٭خي ټدڄٿ ڀ٬ڃ ڄؽٿ

، شخ خڀ٭مٿ، وټٿ خؼبسديخض خؽبديٴص بذل ڄ ڄه خڀٵ٭دڀص وخؼبيويويف وڄص ٸ١دد خؼبهمن، ڄه ودء، وؤ٤ٵدپ، وڄىن وو

..خلعدـدض خػبدصڄ٫ ظإټود ؤن ي خؼبل٩دض خڀيت ظٹڄىد هبد، ڀ٬ڃ وخش

خڀعىمص خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه ، وڄدوش بهبدزص ڀ٭مځهد، وعبهىيد خټش ػبڄص ٸ١دد ي خڀٵحدض، ـٿ ي خ٬عسد ڀځددض خـعمد٬ص ټعىـ ڄځٽ ڄه ـهص، وظىٵ خڀعك

خغبٽىڄ، وى ڄد ظ٭مٿ ڄه ؤـځ زٽٿ ـ وخش خڀعىمص .خـعمد٬ص وخش وخڀع١دڄه

.وٽخيذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف

:اخخظبص جلت انذاخهت واجلهبث واجلبػبث احملهت

خڀ خڀج، خڀخض وخڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعده،ٴين ؤن ؤظوٿ زدڃ ٴٷ خڀعمدڀٳ خعخټ ؼبىدٸص خؼبخوص

ڀ٭ ؤ ٴٹىد 2010خڀٵ٬ص ڀىخش خڀخوځص زڃ خڀىص خؼبدڀص يف دص خ خڀٹ٥د٪ خغبٽىڄ خؽبدڂ، و ڀط ڄىدسص ؼبىدٸص خٸدڂ زٹ ڄد ٴص دكبص ڀ٥ق خؼبدټٿ وظخهد وبزخء

خڀؤ ٴهد، وٴص ؼبمدص خڀو خڀٸديب خؼبىټىپ بڀىد ټماص .ظ٭ص

ٴدجملهىيخض خڀيت ظٹىڂ هبد وخش خڀخوځص ڀسىدء خڀق خڀيبٹخ٤ وظ٭ يوڀص خغبٷ وخڀٹدوىن، ٸدجمص و يبٽه بڀٱدئد دبفي

ظىـ ڄل٩دض، ٴدڄ ع٭د وو٨ٵعىد خڀدص ټدځسص، .ڄهمعهد ڄدوش خغبٽىڄص وخڀعىط خڀد ڀدغبهد

وىمدوپ يف ڄخوځعىد ي، خڀع٥ٶ ڀس٭ خڀىٹ٣ خڀيت وخد .ڄهمص يف ٴٹىد وڀٻ لر ڄد مك ز خڀىٸط خؼبى ڀىد

: لضت وحذحب انخشابت– 1. بن ٸ١ص ولظىد خڀعخزص ظ٩ٿ ٬ځ ؤ خوڀىدض خڀى٤ىص

وكبه يف ٴٷ خڀعمدڀٳ خعخټ وؽمه ڄد ـدء يف و٥دذ دلر ڀځمنش خػب١خء، خڀ و٫٠ لخ ٴد 34خعبڀص دبىدسص خڀټي

يف خڀٹ١ص خڀى٤ىص، ووعىٽ زش ظٴدض ز٭ خوٵدڀن وو٬ى صب٫ خڀٵ٭دڀدض خڀى٤ىص ودص خڀزځىڄدص، ىخء خڀربؼبدوص ، خغبزص وخعبم٭ىص يخوٿ خؼبٱذ وودـ، ڀعٵ٭ٿ ڄ١دڄن خػب٥دذ خؼبځٽ

وخڀع ڀځمٱدڀ٥دض وخؼبىدوخض خعبش خڀيت خي ڄىهد خڀ١ٱ٣ ٬ځ .خؼبٱذ ڀځعٵ٣ يف ديظ وخعٹڀص ٸخخظ

ٴز يف خ خ٤د ڄه خ٬عمدي ڄٹدزص خوڄدـص ز٬ڃ خلخذ وحدض خجملعم٫ خؼبين ڀ٥٠٪ دبهمص ؤدص ڄ٭عمش ٬ځ

خؼبىخ٤ىص وخغب خڀى٤ين وخڀٴد٪ ٬ه خڀىلش خڀعخزص يف خڀٹىخ٬ خڀود ڀځمفعم٫، خو٥ٸد ڄه خؼبص وخوص، وټٿ ڄخٴٷ خغبدش خعبمد٬ص، ب٠دٴص بذل ظ٭سحص ټٿ خؽبحدض خحملځص وخڀى٤ىص ڀعىڄؿ يف ٴ١دء ؤو٫ يف خجملعم٫ خڀورل ٥٬دء ب٭د٪ ڀځٹ١ص خڀى٤ىص وٴځٵص وؤ خغبٽڃ خڀخيت دبىخخش ڄ٫ خؼبو٪ خڀى٤ين ڀسىدء خڀيبٹخ٤ص خحملځص ٬ځ ؤ خغبٽدڄص خڀعخزص وخيخص وخڀدص، ظ٭عم ب٤د خعبهىص خؼبى٭ص

.وب٥٬دء خڀڄټص ڄڀىؽبد خعب يف ٬ٸص خڀوڀص زدعبمد٬دض خحملځص ٴ٭ځ خغبٽىڄص وخؽبحدض خؼبىعىسص هتء خڀ٩وٲ ٸدڄص

ـهىص ڄى٭ص وڄعٹڄص ټىد خعخظف يف ؤٴٷ ظ٥سٷ خغبٽڃ خڀخيت ٴىد خغبٽڃ . يف خٸدڀڃ خعبىىزص، خؼبظٽ ٬ځ ظؽسط خڀديش خؼبٱزص

خڀخيت ؤسك ى خؼبى٥ٷ خڀىل خڀٹدزٿ ڀقبد ټمٿ د ٬ٹين وييبٹخ٤ ټٵٿ زعفىر خؼبٱذ خڀ٭يب ڄىڀٹدض ٬٬ص خعٹخ

.خڀىدـڃ ٬ه خعٵعدء ڄى٭ڂ خؼبربخض خودوص وخڀدص

: اجلهىت كخبس اعخشاحض – 2 ؤڄدڂ خڀدن ٬ځ خعبهىص ټىد خعخظف، وبٷ ڀىد

خڀعدئپ ٬ه خخيش خڀدص خڀٵ٭ځص ڀځٸ زدڀعفزص خعبهىص خڀٵعص بذل ـهىص ڄعٹڄص، و٬ه خڄٽدودض خؼبديص خؼبعىٴش ڀځفهص؟

119

بخ ټدوط خخيش خؼبځٽص خڀدڄص وخ٠مص، يف و٥س، ٸدڄص ـهىص ڄعٹڄص ودص يف و٥دذ خڀ٭ خون، ٴةوىد وعدءپ ڄدخ ظىع٩

خغبٽىڄص ڀعٵ٭ٿ خ خـخء؟ بن خعبهىص خڀٵد٬ځص وعدؾ ڄٹدزص خڀڄټص وخڀسبټ وب٤د ڀعٱعهد، ٤دؼبد ؤن دص خڀٹذ ٽىن ڄىس٭هد وڄايخد

خٸعخذ ڄه خؼبىخ٤ه وڄه نبىڄ ولدـدظ، لىت ظعى خڀٹخخض خڀعزنص يف و٥دٶ ولش خڀوڀص وديهتد خڀى٤ىص يف ٠ىء ڄ٭ٴص يٸٹص

.ووخٸ٭ص ڀځٹ١دد وخؼبځٵدض بن خلدض خڀيت ٬ٴهد و٩دڄىد خڀڄټ ىخء ڄه

ؤو خڀع٭ض خڀيت ٬ض وٸىض 2002وپ خؼبؽدٶ خعبمد٬ ڀىص ڄه ظٵ٭ځ، ؤ٥٬ط خڀٵص ڀعى و٩دڄىد خعبمد٬ خحملځ يف ؤٴٷ

، ظ٭عم خغبٽدڄص وخڀٹذ وخڀعدو وخؼبدټعص، دبد ع٥ځر 2015ڀٻ ڄه ظ٭ ڀٹخض وڄٹىڄدض خڀسىدض خحملځص وخڀعخزص ڄه وپ خجملهىيخض خڀيت ظسؽبد خڀوڀص ڄديد وبيخد وظٽىىد ٬رب خيخش خڀ٭دڄص

.ڀځفمد٬دض خحملځصبن ڄه إن ټٿ ي خؼبعفخض ظ٭ خخيش خڀدص وظٹىص

خڀىلش خڀعخزص وب٥٬دء خؼبو٪ خڀعىمى خغبخؼ ؤٴٹد وخ٬خ ٸىد، وسٹ ربٵ ټٿ خؼبىخ٤ىن ڀلبخ٢ يف خ خؼبو٪ خػبٶ خڀىمىـ خڀ ٬ڂ خؼبٱذ ٬ځ ٴ٫ دودظ زٽٿ ٸىش، وڀٻ ڄه وپ خؼب

ڄه خلدض يف و٩دڂ خڀ٭ٸدض زن خيخش خڀعخزص وخؽبحدض خؼبىعىسص خڀيت ؽبد لص خڀعزن خحملځ، وبلدض سبٽه خڀځ٥ص خڀعخزص ڄه

خوڄدؾ خټؽ يف ٴځٵص خؼبٵهىڂ خعب ڀځځ٥ص وزىدء ٬ٸدض ـش زىهد وزن خؼبىعىسن وخڀدټىص، ظىعؿ وخز٣ خڀؽٹص وخڀعٽدڄٿ وخلبخ٢ .يف خؼبو٪ خڀى٤ين خڀعىمى ز٭خ ٬ه ټٿ خؼب٭ىٸدض وخؼباؼخض خڀځسص

وبوىد ب وفٿ خو٥ٶ خ خؼبو٪ زدلبخ٤ىد ٴ ڄى ڄش وڄدټعىد يف ڄخلٿ ب٬خيي حب١ى ټٿ خڀځٹدءخض خڀعدوص

وخڀعٽىىص، هب٭ځىد خڀىڂ وؽٷ زإن ڄو٪ خڀسىدء خڀڄټ وخعبهى خو٥ځٷ يف خڀ٥ٷ خڀمك، وخ ڄد هب٭ځىد كب ز١وش خڀز٣ زن ٤مىلدض خلدض خڀٽربي يف ؾبدپ خغبٽدڄص وخلبخ٢ خغبٽىڄص وخؽبحدض خؼبىعىسص يف ي خلدض وبوعدؾ لبر ـهىص ټٵاش،

و٠وش ي٬ڃ ي خلدض زةق يعى ڄجڃ ٹى خ .خڀى٩دڂ وهب٭ځ ؤټؽ ٴ٭دڀص وخټؽ ڄاوڀص

:اجلبػبث احملهت – 3بن خڀ ٭ خ خؼبد ى ټىن خ خڀى٩دڂ ى٥ځٷ ڄه و٩ش

مشىڀص ڀځعىمص ظإو ز٭ن خ٬عسد ي خ٬عسد ڀځمن خڀ٭عٹص وبيڄدؾ خڀؽخغ خحملځ ٠مه خڀسىدض خڀعىمىص خحملځص وخڀ٭ىدص زعدٿ خؼبن

وربن خو٠د٪ دټىعهد، وزدػبى خلدء خڀ٭سص وؿبدزص ڄن خڀٹ وو٫٠ زخڄؿ ڀځممدص ڄه خڀٽىخغ خڀ٥س٭ص ووځٷ ىوٶ

ب٠دٴص بذل ٴعك . ود ڀ٬ڃ خ خڀربودڄؿ وپ ڄخوص خڀىص خؼبٹسځصؾبدپ خڀع٭دون خؼبسد وخڀڄټ زن ـبعځٳ خعبمد٬دض وټدجهد

يخوٿ خؼبٱذ وودـ، وظع١ك ي خڀى٩ش خڀمىڀص ڄه وپ خڀٹىخون خؼبظس٥ص زدعبسددض خحملځص وخحملدسص خؼبدڀص ڀځفمد٬دض خحملځص، وٴعك ٴ ػبځٷ آڀدض ـش ىخء ڄه وپ خؼبؽدٶ خعبمد٬ ؤو خڀٹىخون خؼبىخص خؼبٽمځص وخؼبى٩مص ڀڄٺ خؼبىوص ووځٷ خڀخټدض

.خڀعىمىص

: االخخبببث – 4بن زيود ظ٭ لدڀد لدش دص ن ځمص، ٴدوعىدزدض ټمد

٬ىدد ي خڀىص، دل ظسٷ ڄ٭ټص دص ڄه ؤـٿ خٴٽد وخڀربخڄؿ ، وڄه ؤـٿ ٴ ؤځسص ڄىفمص ڀعن اون خڀسي و٤ىد وؿبځد، ڄ٫

ٴ . وـىي ڄ٭د٠ص ٸىص وزىدءش، زٿ ؤ٠مط ىٸد ڀخء خىخضخزص، وخغبدڀص ي، ؤن ظ٭ڃ ٨دش خڀىٵى يف خوعىدزدض وخو٭خڂ خڀؽٹص

ڀي خؼبىخ٤ىن يف ؤـهش و٤ىهڃ ولىت يف ز٭ ڄادظ خؼبىعىسص ون خؼبىعىسص، ټمد ڄه ٴٹخن خڀ٭مٿ خڀد ؼبخٸع و١ذ

يف خڀمڃ ڄسؤ خڀٵدٴص يف خوعىدزدض وځٱ و٢ خڀعدو يف بذل ؤه ظن زيود؟: خغب٩ى٦ ، ڀـص ظځڂ خؼبىخ٤ه ٬ځ ٤ق اخپ

بن خ خڄ خڀسدڀٯ خػب٥ىش ١د٬ٳ ڄاوڀدض خلخذ خڀٳ خڀيبٹخ٤، وكبه ـء ڄىهد، خڀيت ع٭ن ٬ځهد ؤن ظىن

ڄٽعسدض ٭سىد وظ٭مٹهد ورب و٤ىىد ڄه ٬ىخٸر ي خوٸدض خػب٥نش ، ټمد ؤو ٵ ٬ځ ټٿ ؤـهش خڀوڀص خؼباسبىص ٬ځ ڄص

ؤڄىىد خڀ٭دڂ، ؤن ظىٽر ٬ځ بـخء ربٹٷ يٸٷ وظعى ټٿ خڀعخزن .خڀ١وص خڀيت ڄه إهند خعحدپ خ خڀخء ڄه ـوي بن دوص ڄٽعسدض ٭سىد وؿبدزص مىص ڄٵ

خوعىدزدض خڀه ؽبڃ ځص ڄعىص دبهيب خؼبىخض وټسد خؼب١دزن

120

خڀ٭ٹدن وزإزد٤ش خـخڂ خؼبى٩ڃ، ظعىـسدن ٸخءش ٬مٹص غبدڀص خڀسي .وڄخـ٭ص لٹٹص و٠د٪ خڀٵد٬ځن خڀدن

وـٿ ربن خڀوڀص ٠ خڀ٭ىيش بذل خڀعىفدض خڀدص خڀ٭ٹمص خڀيت ديض ٤ځص ٬ٹىي، وخڀىىپ بذل زبځٷ لٹٹ ڀځ٭مٿ

خڀد وؿبدزص خڀظ، ٴةوىد وىدي زعىخٴٷ ـ ڄعٹڂ وڄع٥ى، ىى٢ ٴ ټٿ خڀٵد٬ځن خدن يف خغبدش خڀدص، ٸ ظ٬ڃ خعٹخ وظى٤ ي٬دجڃ ييبٹخ٤ص ود٠فص ظٹىڂ ٬ځ يوڀص خغبٷ

وخؼبادض، ظٽ لٹىٶ خودن وظىهند، وظىٴ ٨وٲ خڀ٭ .خڀٽن ڀٽٿ خؼبٱدزص

و ڄىد ټڀٻ ڄه ؤن و٥دڀر دبخـ٭ص ڄد يبٽه ؤن م وب٬ديش خڀى٩ يف ٤ٹص وؤمبد٢ ن ي " زودڄص خوعىدزدض"

خوعىدزدض، وؤن كبو لو ذبدذ ز٭ خڀوپ، لػ ذب ټٿ .ؤوىخ٪ خوعىدزدض وپ ىص وخلش زٿ وؤلدود يف وٵ خڀىڂ

ؾبځ خڀىىخذ وؾبځ ) وعب٭ٿ خجملدڀ خؼبىعىسص خڀى٤ىص خټؽ قبد٬ص وڄعدوص، وٹعق خوعد مب٣ خٸعخ٪ مك (خؼبعده

زدؼبؾ زن خڀىىر خحملځص وخڀى٤ىص ويبىك ڄخٸص ؤټرب ڀځمادض خؼبىعىسص خڀى٤ىص خؼبټص، وخ عځڂ ڄخـ٭ص يعىص ، ټمد ٵ

.ظٵ٭ٿ دص ڄټص ـحص ولٽدڄص ٴ٭ص

: احلشبث انؼبيت– 5ظ٭عرب خغبدض خڀ٭دڄص خڀٵيص وخعبمد٬ص ؤل خڀټدج خدص ڀځمفعم٫ خڀيبٹخ٤ خڀ ى خڀعىمص وخغبخؼص زد٬عسد ؤن خغبص

وخزخ٪ وخػبځٷ ى ڄىس٫ خڀع٥ى خؼبعخڂ وخػبٶ، جبدور ڄد ظىعف .ڄه ٠ىخز٣ خؼباوڀص وخڀعخڂ زٹ١دد خڀى٤ه وخجملعم٫

وڄه خ خؼبى٥ځٷ ڄد ٴعث دلر خعبڀص ڄه وپ و٥س وووخظ وبػ ٬ځ ضبدص خغبدض وخڀٴد٪ ٬ىهد يف ٨ٿ خڀٹدوىن خلعخڄد

ؼبسديت خڀعى وظف٭د ڀځمسديش وو ؼٹدٴص خغبىخ، وخ ڄد ي٬د خغبٽىڄص ڄى ٬ش ىىخض ڀعسدي بذل خػبى يف بلدض ټٿ

خڀٹىخون خدص ڀځمدض ڄه ٸدوىن خڀمدٴص وخلخذ وخڀٹىخون خوعىدزص وخڀٹىخون خڀيت ظى٩ڃ ظإ خعبم٭دض، وظى٩ڃ خڀع٩د وخڀعفمه وټٿ ؤوىخ٪ خڀع٭دزن خؼبظس٥ص زدغبص، فبد ؤيي بذل وځٷ

يىدڄٽص وظٵد٬ض ظټ خ خعبدور وىد ز٭ ظىدض إش خودٲ وخؼبدغبص ، ٴإسك خؼبٱذ ځٵط خوعسدي يف خ خجملدپ خڀ

٭ٲ خظد٪ لص خڀع٭سن وخڀؤ ڄه وپ خڀمدٴص خؼبمى٬ص وخؼبجص وخؼبٽعىزص وڄه وپ خظد٪ خڀىؿ خعبم٭ى، وڄه وپ ظخ ظ٭دزن خغبىخ وخلعفدؾ يون ؤن ٽىن ڀٻ سسد يف ٬ٸځص

.ڄنش خڀىمى ب ؤو يف خؼبش خونش زؤ خڀؤ خڀ٭دڂ ع٭ زىـىذ

وى٪ ڄه خڀعخـ٫ وزدػبى خذبدي ز٭ خؼبمددض خڀمٵص وخڀيت وبن ټدوط يف ز٭ خلدن ظٵعٹ خڀىخ٪ خؼبهين وخػبځٹ، ٴةن

ڄ٭دعبعهد هبر ؤن ظٽىن وٴٷ ٠ىخز٣ خڀٹدوىن ٬رب خؼبد٤ وخڀ١ىخز٣ وؤن ټٿ ڄه ىبدڀٳ ڀٻ ڀه اي ب بذل خؼب زم٭ص خڀسي

ڀڀٻ ع٭ن يف و٩ود خؼبىخـهص . وخڀعٽٻ يف خخيش خڀدص خڀٹدجمص خؼبسدش ڄه وپ بـخءخض ١س٥هد خڀٹدوىن ڄ٫ ظٵ٭ٿ خؼبادض خڀيت

.وىپ ؽبد خڀٹدوىن خزبد خڀعخزن خؼبع٭فځص وخؼباٸعص ټمد ؤن خڄعىد٪ ز٭ ـدپ خڀځ٥ص ٬ه ظځڃ خڀىىض

خڀىهدجص ٬ى ظإ خعبم٭دض و٬ٹ صبى٬دهتد خڀ٭دڄص وخڀعوٿ زٽٿ ڄسد يف اون خڀعى٩مدض خعبم٭ىص ودؾ خڀٹدوىن ٭ ڄدد يف

.خڀمڃ دبٽعسدض خڀع٥ى خڀيبٹخ٤ يف خڀسي وؤڄځىد ؤن عڃ ب٭د٪ لص ظإ خعبم٭دض وخڀع٩د وٴٹد

ڀ١ىخز٣ خڀٹدوىن وؤن عىٸٳ ټٿ ڄد ڄه إو خؼب حبص خڀمدٴص .وخڀ٭مٿ ٬ځ بو١د٬هد ڀځٹدوىن خؼب٭مىپ ز

: األي انؼىي –6 خ٬عسدخ نبص خؼبٴٷ خڀ٭مىڄ يف ظىٴن خعٹخ وخڀ٥مإوىص

وضبدص خوخق وخؼبمعځٽدض وڄد ڀڀٻ ڄه خو٭ٽد ٬ځ خعؽمد و٬ځ ـهىي خڀعىمص زٵص ٬دڄص، ٴةو ڄه خڀ١و و٫٠ زودڄؿ

و٤ين ڀځىٸدص ڄه خعبيبص ظىه يف ب٤دي ـهىي ټدٴص خـهش خڄىص ڀ١مدن ظىٷ ڄجڃ وٴ٭دپ ڀعوض ي خـهش ، لىت ظٸ بذل ڄعىي ڄد ظٹع١ خڀعمدض خؼبعد٬ش ٬ځ ڄعىدض ىت ودص

ؿبدزص سٽدض خدذ وخؽبفش خڀص وخؼبىخض، وخڀع ڀځفيبص دبىعځٳ ڄ٩دد، وو٫٠ و٩دڂ ڄجڃ حملدزص خعبخجڃ خػب٥نش،

.وظ٭مڃ خڄه ٬ځ ڄعىي خؼبن خبځٷ زىدض ودص زدڄه

:انؼبمل انمشو –7ڀٹ آن خوخن ؤن وىعٹٿ ڄه خيوخـص ڄٱذ خدٲ وخؼبٱذ

خغب١ بذل ڄٱذ ڄىفڃ وڄعٽدڄٿ ظإو ٴ خڀسديص ڄٽدهند خڀ٥س٭

121

وخڀخٸ ، وى ڄد ع٥ځر ظ٭مڃ ڄد٫ ظود زدؼبدء، خڀٽهزدء، خڀ٥ٶ ، وذبهد زدؼبخٴٷ خڀ٭مىڄص خدص ڄه ڄخ وڄخټ

...مص، خڀرب، خؼبىخضټمد ع٥ځر ټڀٻ ذبهد دبدء خڀٹ خڀٽديف، ديش ٬ځ

ـب٥٥دض ظ٥هن خڀدجٿ وصب٫ خڀىٵددض خڀځسص وب٬ديش خع٭مدپ خؼبدي .خؼبع٭مځص

بن زٹدء زديعىد ڄ٭وڀص وڄىٱځٹص ٬ځ ڄدټځهد ڀه اي ب بذل خؼب ڄه ظخټڃ وظ٭ٹ خؼبدټٿ خؼبىعځٵص، ټدؽبفش ، و خڀٵٹ

وخڀعهفن، ڀڀٻ ؤسك بق خڀسديص ڄ٥ځسد ٠ود ووب٩ زدوڀىص، ظٽٵ ٴ ٬مځدض خؼبد٬ش وؿبدزص خڀٵٹ ڄه ڄىٸ٫

خلدن و خغبدـص، زٿ ع٥ځر بيڄدـهد يف خڀسىص خوعدـص خڀى٤ىص زٽٿ ڄٹىڄدهتد وزدػبى يف ؾبدپ خڀعىمص خڀٵلص وخڀسحص وخڀعىمص خؼبعخڄص، وى ڄد ع٥ځر ب٥٬دء خٸعدي خـعمد٬ ڄٵهىڄد آو

٭عم ٬ځ خوعدؾ وخڀعإٿ، ٸديه ٬ځ بيڄدؾ خودن خڀ ٭ يف خڀسديص زٽٿ لٹىٸ خٸعديص، خـعمد٬ص وخڀؽٹدٴص، ڄعمع٭د زٽدڄٿ

خغبص وخڀٹش ٬ځ خؼبدټص وڄع٭خ زإنبص و٨دجٵ، وخٴعىد .زدوعمدج بذل خڀ٭ددل خڀٹو

ي، ز٭ خٴٽد وخؼبل٩دض خڀيت خظإىد يف ٴٷ خڀعمدڀٳ خعخټ خؼبدنبص هبد يف ڄؽٿ ي خؼبىدسص، آڄځن ؤن ظ٭ خؼبٽعسدض

وؤن ظسپ ؾبهىيخض ڄه ؤـٿ ربٹٷ خؼب ؼبد ٴ ڄځمص خ خڀى٤ه .خڀ٭

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انفالحت وانشؤو االلخظبدت

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀديش خؼبعده،

ٴين ؤن ؤظوٿ زدڃ ٴٷ خڀعمدڀٳ خعخټ ؼبىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص خڀيت ظوٿ ٠مه خوعد عبىص خڀٵلص و خڀاون

، ڄىدسص وع٭ ٴهد 2010خٸعديص زڃ خڀىص خؼبدڀص ز٭ خڀٹ١دد خڀ٭دڄص ؽبي خڀٹ٥د٬دض ڄ٫ ز٭ خٸعخلدض خڀيت هنٲ

.ڄىهد ظخٺ ز٭ خڀىىخٸ خڀيت ٸ ظ٭عهد

ٴمد ع٭ځٷ زدڀٹ٥د٪ خڀٵل ز ڄه خڀعإټ ٬ځ ؤنبع زد٬عسدي ٸد٤ش ڀځعىمص و ربٹٷ خڄه خڀٱخج، ب٠دٴص بذل ټىو ڄخ ڀځوٿ

ڄه خڀدټىص خڀٹوص و ڄدنبد ؤدد يف زدڀىسص ڀٵحدض ١٬ص .خڀعٱٿ زدڀ٭ددل خڀٹو

وؤڃ ـ ٴمد ع٭ځٷ زدڀ٭مٿ خغبٽىڄ يف خ خڀٹ٥د٪ ى ـب٣٥ خڀ هٲ بذل ظ٥ى ٴلعىد خڀى٤ىص وـ٭ځهد يف " خؼبٱذ خو١"

ڄىٸ٫ ڄعٹڂ يف خٸعدي خڀى٤ين وڄىخـهص خػبد خؼبعخ يف ڄدي .خڀٱخء وظٹځ ظس٭عىد ڀځىدؾ يف خ خجملدپ

وزدڀٵ٭ٿ ٴةن ڄعٹسٿ خڀسديص خؼبٱزص ؤسك ڄظس٥د زعٵ٭ٿ خ خؼبى٣٥ خڀ وعمىن خن ٽىن ؤو١خ زدڀٵ٭ٿ وىد وپ خڀىص خڀٵلص خعبدص خڀيت خڀط زىخيد ڄٹځٹص ڄ٫ ظإو خڄ٥د ٬ه

.ڄى٬د خؼب٭عدي وڃ ؤنبص خ خؼبى٣٥ ٴةن ڀىد ٬ځ ز٭ خؼبل٩دض، ٴمد ٭دذ ٬ځ ى ټىو ى٥ځٷ ڄه خڀٵ، ٠دزد ٬ خغبدج٣ خعخظفدض

خڀٹدجمص و خڀخدض خڀٹمص خؼبىفش يون خڀٹدڂ ز٭مځص ظٹڃ ؽبي بعخظفصخڀعفدذ ټمد ڀى ؤن خؼبٱذ ٪ وپ ڄش يف و٫٠

ڀځٹ٥د٪ خڀٵل، يف لن ؤو بخ ټدن ىدٺ ڄه ٸ٥د٪ عىٴ ٴ خؼبٱذ ٬ځ ڄ٭يف و ذبيب ه ز يوڀد ى ٸ٥د٪ خڀٵلص

. زدڀخضخحملى خوپ : بن ـب٣٥ خؼبٱذ خو١ ٹىڂ ٬ځ ؿبىه خؼىن

هڃ خڀٵلص خض خڀٹمص خؼب١دٴص خؼبظٹسص ، زدعؽمد بصبدرل ٹ ذ ؤ 2018 و 2009 ڄځد يڃ وپ خڀٵعش خؼبمعش ڄدزن 121

ڄځد يڃ ىىد، و خحملى خڀؽدين هڃ خڀٵلص 12٭ديپ ڄد ڄځد يڃ 19عٵ ڄه خعؽمد بصبدرل ٹ ذض وخڀيت ،خڀع١دڄىص

. ڄځد يڃ ىىد1.9وپ وٵ خڀٵعش ؤ خڀيت ٬ه ، بودء وټدڀص خڀعىمص خڀٵلصمتوڀعإ٤ن خ خؼبى٣٥

خض خڀ٥دز٫ خؼبا ټةق خلدضبڀهد زعىٷ ـبعځٳ .خڀٱٲ خؼبهىص و ب٬ديش زىدء ڄٹخهتد

و سو ـځد، ؤن خڀربودڄؿ ٽ خڄ خڀىخٸ٫ و٭دجل خڀٵلص ومت ظٽهد ،خؼبٱزص زىٵ خؼبٹدزص خڀيت ټدوط دجش ڄى خع٭مد

وپ ٴعش خعٹپ وٽخ ٴدعؽمدخض خؼبىص ڀځٹ٥د٪ ؤ٠٭دٲ خعؽمدخض خؼبىص ڀځٹ٥د٪ 6خڀ٭ ظسځٯ ڄد ٬ه

.خڀعٹځ وخڀ م خؼبى٣٥ زدڀٹ٥د٪ خڀع١دڄين

122

بن ؤٿ خڀخء يف خڀٵلص خؼبٱزص ٽمه يف ي خڀؽىدجص زدڀخض، و ڄد دل عڃ ڄ٭دعبعهد يف ب٤د مشىرل زةيڄدؾ خڀٹ٥د٬ن يف ئص وخلش

.عسٹ يخ ڀٹمدن ٬ځ لدؽبدبن ڄد عم ز خڀوىپ خڀٵل خغبدرل ى زء ظىٵ ـب٣٥

خؼبٱذ خو١، لػ عڃ خوعسد ڄي خع٭خي خڀوڀص ڀعىٵ خ خؼبى٣٥ و قبدق خ خڀوىپ خڀٵل، وٸ ل٩ىد وٴش خڀسو و

خظبش ڀٽه يف وٵ خڀىٸط فځىد بلبٵد٨د يف خشبىص خڀسو ټمد وى ڄد ٭دټ خڀسص خؼب٭رب ٬ىهد يف .ل٩ىد خظٵد٬د يف شبه خظبش بن خڀٵلص خڀى٤ىص حبدـص بذل ي٬ڃ . ي٬ڃ ظٽدڀٳ خوعدؾ خڀٵل

لٹٹ،وى ؤڄ ڄ٭مىپ ز يف ٬ي ڄه خڀسځخن خؼبعٹڄص خ٬عسدخ ؼبد ڀځٵلص ڄه ؤنبص خعظفص وخظسد٤هد،زٽٿ ڄسد زٱخء خؼبىخ٤ه

وظيخي ي خنبص زسيود ڀٽىن وٳ دټىص خؼبٱذ ڄظس٥ص لدهتد ...زٽٿ ڄسد زدڀٵلص

وهبخ خػبى واټ ٬ځ ٠وش ز٣ خڀٵلص زسدٸ وىخل خغبدش زدڀ٭ددل خڀٹو ٠مه ظى ڀعىمص ٸوص ڄىؾبص وڄع٭يش

.وڄعخوځص خڀټدج و ڄعممىش لىپ خوعدؾ خڀٵل خڀ خڀج،

ٴمد ع٭ځٷ دبفدپ خڀ خڀسم ز ڄه خدش بذل وخٸ٫ خڀ خڀسم يوڀد لػ سن ظٹ ڄى٩مص خڄڃ خؼبعمش ؤن ـءخ ڄه خلعد٤دض خڀ٭دؼبص ع٭ ڀعىخٲ فبد مك زدغبٵد٦ ٬ځ .ڄعىي خڀعىخن خؼب٥ځىذ ڀعف خڀؽوخض خڀسمص زٽٿ ڄعخڂ

ٴ٭ځ خڀ٭ خڀى٤ين يبٽه خڀٹىپ ؤن خلعد٤دض خؼبىون خڀمٽ خڀ ع٭ ڀعٱپ خڀ٭ىخج ٸ ٭ ز٭ خوىخ٪ بذل

خوٹخ ټمد خن ظزن خ خؼبىون ى زٽدؼص ٤دؼبد خن ڄدحل ز٭ خڀٵحدض خؼبعٵش ڄه ٸ٥د٪ خڀ خڀسم ظ٫١ يف خؼبٹدڂ خوپ خ٬عسدخض خؼبځمص خڀ١ٹص ٬ځ لدذ خ٬عسدخض خڀ٭ځمص وخؼبدحل

.خڀى٤ىصٴدڀ خڀسم و ٬ځ وـ خػبى خڀ خڀعٹځ خڀ ٱٿ ٬يخ ټسنخ ڄه خڀ خڀ٭دڄځص زسيود سٹ ٸ٥د٬د خعخظفد و لىد خ ؤنبص ٸىي يف خٸعدي خڀى٤ين ڀٽى ٭عم زدد يف

ـدوس خـعمد٬ ٬ځ خڀعىخن زن خو٥ص خڀسص و خڀسحص خڀسمص ڀٽه خ خڀعىخن سٹ د و ڄهيخ زٵ٭ٿ ؤو٥ص خڀ ن خؼبو ؽبد ىخء ٬ځ ڄعىي خڀ خڀعٹځ خڀدلځ خو خڀىد٬ زىخ٥ص

خڀسدٺ ن خؼبو زدع٭مدڀ وخڀيت ظٹ١ ٬ځ ؤىدٲ ٬ش ڄه خڀمٻ و ظٹعځ٫ خ٬دذ خڀسمص ڄه ـود و ظسر ؤ٠خخ يف

خڀىى خڀيت ظ٭ځٷ هبد خغبىخودض خڀٹص و خڀ٥مدڀر خڀيت ظعٱي ڄىهد .خظبدٺ

خ جبدور خڀ٭ ڄه ؤٽدپ خڀ ن ٸدوىين، ڀخ ٴ٭ځ خڀىخش خڀىص ٬ځ خڀٹ٥د٪ و٫٠ ڄؽدٶ خڀ خؼباوپ و زودڄؿ ٬مٿ ڄ٭

.ؽبخ خؼبؽدٶټمد ٬ځهد ؤن ظسدي زع٭دون ڄ٫ خڀځ٥دض خؼب٭ىص بذل ڄى٫ خعنخي

خڀسدٺ خؼبڄش و بوخپ خڀ٭ٹىزدض زس٭ ؤزد٤ش خڀسم خڀه عڃ ٠س٥هڃ ڄعځسن و ظ خؼبخٸسص ٬ځ خؼبدي خڀى٤ىص و ظى٫ ڄدټص

خؼبهىن يخوٿ خجملځ خ٬ځ ڀځمٵد٦ ٬ځ خڀؽوش خڀمٽص، وخڀ٭مٿ،زٽٿ لڂ ٬ځ ؿبدزص هتر خڀمٻ خڀ ظع١ ڄى وىص

خڀوڀص ڄه ـهص وخڀسمدش ڄه ـهص ؤوي ڄه وپ لڄدهنڃ ڄه خؼبدنبدض يف خڀىوٶ خڀى٤ين ڀځ١مدن خـعمد٬ خڀيت ظ٭عم ٬ځ خؼبخوٿ خؼبق هبد يخوٿ خىخٶ خؼبى٩مص وڀ ز٭ خڀسم ٬ه

.٤ٷ خڀعهر

خڀ خڀج،زدڀىسص ڀٹ٥د٪ خڀدلص ٴٹ ٬ٲ ظخـ٭د وعفص خڄص خڀ٭دؼبص و ڀٻ زدڀڃ ڄه خڀديش يف ٬ي خڀدق، لػ ؤسمىد ؤڄدڂ وى٪ ڄه خڀدق دل وٽه وع٭ىي ٬ځ يف خؼبد٠، و خ خڀىى٪ يبٽه ؤن وم

ڀٽىهنڃ سمؽىن ٬ه دلص وص زٹ١دء خٸٿ " زدق خڄص"ؾبدخ ٬ي ڄه خڀځدرل و خٸدڄص يف ٴىديٶ ن ڄىٵص و خڀعٱص يف خؼب٥د٬ڃ

.خڀ٭سص و ظىدوپ خڀىـسدض خڀ٭ص 2010 ڄن دجك يف خٴٷ 10 وڀسځىٮ خؽبٲ خؼب٥ و ربٹٷ

هبر ظىمص و خو٭د ظىٷ خؼبىعىؾ خڀدل زإشبىص ـ ڄ٭ٹىڀص زدؼبٹدوص ڄ٫ ـنخوىد و خڀسمػ ٬ه ؤىخٶ ـش ڄ٫ خغب خڀ ٬ځ ظٹىص خڄه خڀدل ٬ځ خ ڄدى ڄ٭مىپ ز يف ز٭ خؼبىد٤ٷ

خڀدلص خټؽ ظى٩مد، ڄ٫ ظفځىد نبص خعبهىي خڀيت ظسؽبد خڀىخش ن ؤن ...ڀسځىٮ خخٲ خحملي وؤنبص ـب٣٥ خؼبٱذ خٶ

خؼبىعىـدض خڀدلص خؼبىـهص ڀځىدؾ ن ټدٴص ڀع٥ى خ خڀٹ٥د٪ خؽبدڂ ٴدؼبى٣٥ ټ ؤدد ٬ځ خؼبىعىـدض خڀخٸص وخؼبٽځٵص فبد هب٭ځهد

ز٭ش ٬ه خڀٵحدض خـعمد٬ص خؼبعى٥ص وخڀٵٹنش وى ڄد د٬، " دق خڄص"ڀ ٴٹ٣ يف ظىمص خڀدلص خڀخوځص زٿ ټڀٻ ٬ځ

123

٬ځمد ؤن بعخظفص خغبٽىڄص ظىسين ٬ځ ظ٥ى وظى٫ خڀ٥ځر خڀخوځ يف ټٿ خجملدض ؼبىخـهص آؼد خڄص ،و٬ځ خڀٹ٥د٪ خڀدل ؤن

ىؾ يف ي خعخظفص زعٹن ڄىعىـدض دلص يف ڄعىدوپ ؤځسص .خؼبٹدزص

وٴمد ع٭ځٷ دبفدپ خڀىد٬ص خڀعٹځص، ٴةوىد و٬ڃ ټٿ خػب٥ىخض خڀيت ظٹىڂ هبد خغبٽىڄص ڀعىمص خڀىد٬ص خڀعٹځص و وځٷ ڄىدر خڀٱٿ و وىد خؼبىـهص ڀځع و يف خ خڀي ٴةوىد و٬ى بذل خعمدڂ

ؤټؽ زدعٽدٲ ؤىخٶ ـش ڄه إهند ٴعك ؤٴدٶ وخ٬ش ؤڄدڂ ىد٬عىد خڀعٹځص و ٬ڂ خڀعټ ٴٹ٣ ٬ځ ؤوزد ټىخـهص ظٹځص

ڀديخظىد،وواټ ڄش ؤوي ٬ځ ٠وش خعمدڂ دبهى خڀىد٬ص .خڀعٹځص ودص ٴمد ع٭ځٷ زدڀعٱ٥ص خـعمد٬ص وخڀمص

ؤڄد ٴمد ىب خڀ٥دٸص ٴةن خؼبى٣٥ خڀ٥دٸ خڀ مث ظىٸ٭ ڄاوخ ؤڄدڂ ؤو٩د ـڀص خؼبځٻ ٭٥ىد بدش ٬ځ وى٬ص خعمدڂ خڀ ظىڀ خغبٽىڄص ؽبخ خڀٹ٥د٪ و و٭عٹ ؤن خ خؼبو٪ ڃ خنبع ڀه ٭ٵىد

ڄه خڀسمػ ٬ه ڄدي ٤دٸص ـش زبځىد ڄه خڀعس٭ص ڀځىدؾ وڄىهد خڀعٵٽن جب زدعىخڂ خڀ٥دٸص خڀىىوص خڀيت ؤسمط ظٽٿ،يف ز٭

خڀسځخن ڄخ ؤدد ڀوعدؾ وخڀٽهزدء ، ٴڄه خڀ٥دٸ ٽٿ ؤل خڀعمدض خڀجص ڀځمفعم٫ خڀورل يف خڀٹن خغبدرل، ودودض خڀعىمص خؼبعخڄص و خعٹخ ىخء ٬ځ خؼبعىي خڀى٤ين خو خٸځم عإؼخن

ټؽنخ زٹش خڀوپ ٬ځ ٠مدن خڀىىپ زٵص يخجمص بذل ڄدي خڀ٥دٸص و يف خ خ٤د ؤ٤ځٷ خؼبٱذ ڄو٬د . خؼبعخڄص و خڀٱن خؼبځىؼص

هٲ بذل ظو زيود زٹش بوعدـص ڀځ٥دٸص خڀى٩ٵص ڄعفسص يف خن وٵ خٲ خڀعىمص خٸعديص و خـعمد٬ص و ؿبعڄص ڀځسحص خ

خؼبو٪ خڀ ٸڂ زن ـڀص خؼبځٻ ؿبم خڀدي يف خڀؽدين ڄه يبٽه ڀىد ىي وىورب ڄه خڀىص خعبدص زىخخض ٭ ود ټسنخ ،

ٴسيود ظعىٴ ٬ځ خڀ٭ ڄه خؼباض ڀعمٹٷ ٤مىلدظىد ي٬م زٹىش، . يف ؾبدپ بوعدؾ خڀ٥دٸدض خؼبعفيش و خحملعڄص ڀځسحص

خڀ خڀج،ؤڄد ٴمد ع٭ځٷ زٹ٥د٪ خعبدڀص خؼبٱزص خؼبعىخـش زدػبدؾ، وؽمه

ب ؤوىد ول٧ ڄ٫ ،خجملهىيخض خڀيت ظٹىڂ هبد خغبٽىڄص يف خ خؼبخن خڀ مت بٸخي 2012-2008خٳ بن خ خؼبى٣٥ خػبمد

ٴدـخءخض خؼبعىش ، وئي وخ٠مص خؼب٭ددلبعخظفصڄدخپ ٵعٹ بذل و خو٥ص خؼبعس٭ص هبر خن ظىؾ يف ب٤د بعخظفص وخ٠مص خؼب٭ددل،

ز٭ن خ٬عسد خعبىخور ـب٣٥ خڀ٭مٿ ڀىخش خعبدڀص و بن ؤنؤنټمد خـعمد٬ص و خڀؽٹدٴص وخٸعديص ؼبځٳ خعبدڀص ، ٴةو ٵعٹ غب خڀد٬ص

ڄ٫ خڀٹ٥د٪ خڀىخ خؼب٭ين ء و ڀٻ زعه،بذل بيڄدؾ خڀس٭ خڀد، خڀو٢ خڀڄص ڄه خڀىدلص (ؤ وخش خڀخوځص)زدڄ

خڀځىـعٽص و خڀعى٩مص و خڀٹدوىوص ڀعمٽن ڄىخ٤ىدظىد وڄىخ٤ىىد زدؼبهف ڄه فبدص لٹهڃ خڀعى يف خوعىدذ و ټڀٻ يف

خڀعك ڀځمفدڀ خؼبىعىسص و٤ىد، ٴدؼب٥ځىذ ڄه خغبٽىڄص، و كبه ٬ځ ؤن ظ٪ زدظدن بذل 2012ؤزىخذ خعمٹدٸدض خڀع٭ص پ

خڀربؼبدن زدڀىى خڀٹدوىوص يف خ خڀإن ڄ٫ خو ز٭ن خ٬عسد خغبٹىٶ خڀدص ټدڄځص ن ڄىٹىص ٴخي خعبدڀص، ټمد ىسٱ سبٽن

ڄىخ٤ىىد خؼبٹمن زدػبدؾ ڄه خغب١ى يف خغبدش خڀى٤ىص وزدجملدڀ خڀى٤ىص خض خڀ٥دز٫ خٸعدي وخـعمد٬ ٬ٴدود عبدڀعىد زدػبدؾ

ؼبدنبدهتد يف خڀعىمص ٬رب ربىهتد خؼبدڀص وټخ ـٿ ز٥هد زٽٿ يخجڃ .دبىعځٳ خٽدپ زى٤ىهد

ز٭فدڀص ز٭ خڀٹ١دد خڀيت خظإىد يف ؤهد خڀديش وخڀخض، ظځٽڃ، وخڀيت ،ٴٷ خڀعمدڀٳ خعخټ خڀعټ ٬ځهد يف ي خؼبىدٸص

.ظمك زدڀعٵٿ يف ـبعځٳ خڀٹ٥د٬دض

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف

:اخخظبص جلت انذاخهت واجلهبث واجلبػبث احملهت

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون، ٴىد ؤن وعوٿ زدڃ خڀٵٷ خڀٵخرل ڀځىلش وخڀيبٹخ٤ص يف

ڄىدٸص ڄخوص وخش خڀخوځص وخڀ٭ ڄه خڀٹ١دد خؼبظس٥ص هبي خڀىخش .خؽبدڄص

يف خڀسخص ڀٹ ل٩ط خحمل٥ص خوعىدزص ؽبي خڀىص زدعمدڂ ټٿ خڀٵد٬ځن خڀدن وخٸعدين وخـعمد٬ن وخؼبون خڀيت ټىد وعمىن ؤن ظٸ بذل ظ٥ځ٭دض خڀ٭ر خؼبٱيب ڄه ؤـٿ ظ٥ى خؼبد

انفشك انفذسايل نهىحذة وانذميمشاطت. 8

124

خڀيبٹخ٤ ڀسيود وظځر ٬ىيي وخڀٹ٫٥ ڄ٫ ټٿ خدڀر خڀيت ؤؼض .زٽٿ ځيب ٬ځ ڄخٸص خڀ٭مځص خوعىدزص

ڀٽه ڄ٫ خٳ، فځىد ؤن ي خوعىدزدض ؤ٬ديض بوعدؾ وٵ خڀځىټدض خڀيت ڄض خڀ٭ ڄه خعمٹدٸدض خڀدزٹص ټمد ؤ٬ديض

وٵ خڀىـىي خڀدزٹص وخڀيت ظى٤ط يف خڀ٭ ڄه خڀٹ١دد خؼبظس٥ص .زعزن خڀإن خحملځ

بن خڀٵٷ خڀٵخرل ڀځىلش وخڀيبٹخ٤ص ٭عرب ي خدڀر وخڀځىټدض وب٬ديش بوعدؾ ز٭ خؼبمددض ٸ ؤ٠ض دبخٸص خڀ٭مٿ خڀد فبد ـ٭ٿ خؼبىخ٤ىن عسىىن خڀ٭وٲ ٬ه خوعىدزدض وخڀڄسدش

.خذبدي خؼبمدص خڀدصبن ڄد ٬ٴع خڀ٭مځص خوعىدزص ظعممځ خغبٽىڄص ڀىلد زٿ

ټڀٻ ز٭ خلخذ خڀدص خڀيت ظعىٴ ٬ځ ڄد٫ ؾبعم٭ص زٿ نبهد ى خع٭مدپ ټٿ خدڀر خؼبىدڀٵص ڀځٹدوىن ڀځىىپ بذل

خؼبادض خؼبىعىسص، ڀڀٻ و٥دڀر زإن ظ٪ خغبٽىڄص ڄه خن يف ب٬ديش خڀى٩ يف ڄووص خوعىدزدض وٸدوىن خلخذ ڄه ؤـٿ ظ٥ىد

وي٬مهد زٽٿ خڀو٢ خيخص وخڀٹدوىوص عب٭ٿ خڀ٭مځص خوعىدزص ڄعٹس وهص وٵدٴص ټمد واټ ٬ځ ٠وش ؤن ظعممٿ خغبٽىڄص وخلخذ خڀدص ڄاوڀعهد ټدڄځص ڀعىځٷ خغبدش خڀدص وؤن

.ظٽىن خڀ٭مځص خڀيبٹخ٤ص خؼبىع ؤو وؤونخوٴمد ىب ٸ٥د٪ خڄه خڀى٤ين و٭عرب يف خڀٵٷ خڀٵخرل ڀځىلش وخڀيبٹخ٤ص ؤن خ خڀٹ٥د٪ ى ـ لى ودڂ غبمدص خجملعم٫ ڀٽى

هبر ؤن ىؾ يف ب٤د ڄٹدزص خـعمد٬ص ظىمىص دڄځص ڀٻ ؤن ،خؼبٹدزص خڄىص ڀىلد ؤؼسعط يف خڀ٭ ڄه خؼبىدسدض ٬ڂ قبد٬عهد

وزدڀعدرل ظاټ ٬ځ ٠وش سبع٫ خ خڀٹ٥د٪ زدؼبىخي خڀسص وخؼبديص وخڀځىـعٽص خڀٽدٴص وڄي زٽٿ خڀىدجٿ خڀ١وص وخؼبع٥ىش لىت

ټڀٻ ز ولىت وىخټر خڀعمىض ،ٹىڂ دبهدڄ ٬ځ ؤله وـخغبدځص يف خڀ٭ ڄه خڀسځخن خڀيبٹخ٤ص ز ڄه خڀعإټ ٬ځ ٠وش خ٬عمدي خڀعٽىه وب٬ديش خڀعٽىه وربن خو٠د٪ خؼبديص وخـعمد٬ص ڀىدء وـدپ خڄه خڀى٤ين وڄد٬خڃ ٬ځ خٸعىدء ٽه خـعمد٬

وخعمدڂ ز١مدد خـخڂ وٵ خڄ ى٥سٷ ٬ځ ـدپ خڀٹىخض .خؼبد٬ش وـدپ خڀىٸدص خؼبوص وـدپ خڀځ٥ص زٽٿ ٴحدهتڃ

ؤڄد ٴمد ع٭ځٷ زٹ٥د٪ خعبمد٬دض خحملځص، ٴةن خڀٵٷ خڀٵخرل ٭عرب خ خڀٹ٥د٪ ٸد٤ش ؤدص ڀځعىمص خٸعديص وخـعمد٬ص وخڀيت

ظٹع١ بخٺ ټٿ خڀٵ٭دڀدض خڀى٤ىص ڀځمدنبص يف خڀربخڄؿ خڀعىمىص .خض خز٭دي خعبهىص وخٸځمص وخحملځص

:بن خڀىهى هبخ خڀٹ٥د٪ خؽبدڂ ٹع١خعمدڂ زدڀٹ١دد خڀىڄص ڀځدټىص وخڀعىخٿ ڄ٭هد يف ټٿ -

؛خڀٹ١دد خض خعمدڂ خـعمد٬خغب ٬ځ له ظزن خؼبدپ خڀ٭مىڄ خعبمد٬ وبو١د٬ -

؛ڀځٸدزص وـبعځٳ خؼباوڀن ڀځمدءڀص وخحملدسص

٠وش ڄىخټسص ڄووص خڀٵٹدض ڀځع٥ىخض خڀيت ٭ٴهد خ - ؛خؼبخن

ظف٫ خؼبعؽمه خڀٱد وخؼبعى٥ن ووځٷ ټدض خض - ؛خٸعدي ـبعځ٣

و٫٠ خعخظفص ڀځعٽىه وخڀعٽىه خؼبعم ڀځمىعىسن لىت - ويف خ خ٤د وٹعق ،ځ٭سىخ يوڃ ټدڄ يف خڀعزن خعبمد٬ .وځٷ ڄ و٤ين ڀعٽىه خؼبعده

ټىد و٭عرب يف خڀٵٷ خڀٵخرل ڀځىلش وخڀيبٹخ٤ص ؤن ؤ بق ؽبخ خڀٹ٥د٪ يف خڀعىمص خٸعديص وخـعمد٬ص يبٽه ؤن ىفك يون خعمدڂ زدڀ٭ى خڀس وڀٻ زعمن ؤو٠د٬ خؼبديص وخـعمد٬ص

:ڀڀٻ و٥دڀربٸخ و٩دڂ ؤد ود زدڀى٨ٵص خڀعخزص إو ز٭ن خ٬عسد -

؛وىص خ خڀٹ٥د٪ ؛خڀعٵ٭ٿ خڀ٭دـٿ ؼباص خ٬مدپ خـعمد٬ص-

؛سبع٫ خڀ٭دڄځن زدڀٹ٥د٪ دبفدوص خڀىٹٿ وخڀع٥سر-

؛وځٷ ظ٭ى ٬ه خڀ٭مٿ يف خؼبىد٤ٷ خڀىدجص وخڀ٭سص- بخٺ خڀٵٸدء خـعمد٬ن يف ټٿ خڀٹ١دد خض خڀځص زدڀإن -

؛خعبمد٬

؛بيڄدؾ لدڄځ خڀهديخض خڀ٭ځد يف خڀدل خؼبىدسص ؽبد-

؛بٸخ و٩دڂ ڀځممدص خـعمد٬ص ڀځ٭دڄځن زدڀٹ٥د٪-

٠وش ظى٩ڃ ووش و٤ىص لىپ ظزن خؼبىخي خڀسص - ؛وخؼبدخض خؼبهىص

.وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

125

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انؼذل وانخششغ وحمىق اإلغب

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون، ٴين ؤن ؤظوٿ زدڃ خڀٵٷ خڀٵخرل ڀځىلش وخڀيبٹخ٤ص ؼبىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص ؼبىعځٳ خڀٹ٥د٬دض خڀعدز٭ص ڀځفىص خڀ٭پ وخڀع٫، ڀٽه خظبمىخ رل يف خڀسخص ؤن ؤز دبل٩ص ؤدص،

وع٭ځٷ خڄ زدظسد٢ خڀ ٬ٴع زؾبص ي خؼبىدٸدض، فبد ؤيي بذل وى٪ ڄه خڀ١ٱ٣ ٬ځ خڀځفه هبٲ سب ي خؼبخودض ز٭خ ٬ه ټٿ ربځٿ ڄى٠ى٬، ٸ دڃ يف ظمك ز٭ خوعض وخڀىىخٸ

خڀيت دبد ظ٭ٴهد ز٭ خڀٹ٥د٬دض ب ٥ٱ دـ خڀعىط ٬ځ .ڄو٪ ٸدوىن خؼبدڀص ٬ځ لدذ خؼبٹدزص خڀعىمىص

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون، ز ڄه خڀعټن ؤ١د ؤن خڀىٹد خڀد ٥ٱ ٬ځ خڀىٹد خڀعٹين يف ڄخوظىد، وڀٻ ڀسر ز٣ عفځ يف خعمخ وٵ

ؤځىذ ظٹن خؼبخوص ڄه ـهص، وڄه ـهص ؼدوص ڀسر دذ خڀٹدوىن خڀعى٩م ڀٹدوىن خؼبدڀص، ودٽڃ ٬ه خعمخ بٽدڀص خڀيبٹخ٤ص

زسيود، خڀيت خڀط ڄ٥ولص حبش ٬ځ ٠ىء ڄد هظ خعمٹدٸدض خوعىدزص خونش ڄه ذبدوخض و٥نش ذبځط زٽٿ ڄځمى٦ يف

خع٭مدپ خؼبدپ خغبخڂ، وظو بخيش خعبمدن، وى ڄد ؤٴ ڀىد .ڄادض ڄىعىسص ڄ٥٭ىن يف وخعهد وڄخٸعهد

وٵ خدڀر خڀيت ؤؼسعط ٴځهد يف خڀعفزص ؤ٬ديضټمد ؤن ي .ظزن خڀإن خڀ٭دڂ

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون، ز٭ ي خؼبٹڄص ىمدوپ وزٽٿ ڄىـ وـبع خيء زؤىد يف

ز٭ خڀٹ٥د٬دض خڀيت خعىٴىد خڀىٹد ٴهد ٬ځ ڄعىي خڀځفىص، وڀه

ظٽىن ڄخوځعىد ي ب ظځىد ؼبد لځځىدي وؼبد خٸعلىدي زدڀىسص ڀٽٿ :ٸ٥د٪ ٬ځ لش، وخڀيت وىيد ڀٽڃ ٬ځ خڀىمى خڀعدرل

لطبع انؼذلڀٹ ٴٽود ڄځد، زٿ وڀٹ ټىد يف لنش ڄه ؤڄود، ؤو٭ بوعدؾ وٵ و٥دذ خڀىص خؼبد٠ص ؤڂ وٱن و٥دزىد خو٥ٸد ڄه ز٭ خؼبعفخض خڀيت

٬دعهد زيود يف خووص خونش؟ ودص ز٭ ى٪ و٥دذ بق خڀٹ١دء وكبه يف خڀٵٷ خڀٵخرل ڀځىلش وخڀيبٹخ٤ص و٭عرب ؤن

خؼبوٿ خد ڀٽٿ بق، ىخء ظ٭ځٷ خڄ زدڀٹ١دء ؤو خيخش ؤو ند، ى بٸخ ييبٹخ٤ص لٹٹص ظٵ ڀىد ڄادض لٹٹص ظدڃ

.يف بهبدي لٿ ڀځم٭١ض خڀٽربي ڀسيود خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون، ، ب ؤن ود٤ثبن ڄه ىبعپ بق خڀٹ١دء يف خڀديش خڀٹ١دش ى

خ خق يبٽه بيودڀ ب يف ودوص خؼبو٪ خجملعم٭ خڀ ىي خؼبٱدزص ٸد٤سص، ڀڀٻ ٴٽٿ ڄٽىودض خجملعم٫ ڄ٭ىص زةق

خڀٹ١دء، بخ ټدن خؼبٱدزص ٭عربون خڀ٥سر وخؼبم ڄه ڄجٽص خڀضبص زدڀىسص ڀځم، ٴىمه وٹىپ زإن خڀٹد٠ وؿب٥ ڄجٽص خڀضبص

زدڀىسص ڀځم٩ځىڂ ٬ى ڄد عڃ بودٴ، ڀٽه خ ټځ ڀه عإض يف دذ خڀو٢ خؼبديص وخ٬عسدص ڀٽٿ بق، وىد ذب خدش بذل

٠وش ربن زىدض خعٹسدپ دبىعځٳ خحملدټڃ ب٠دٴص بذل ٠وش ظ٭سن ىش ٬ٸص خؼبىخ٤ه زدڀٹ١دء و٠س٣ خڀ٭ٸص زن خڀىدزص خڀ٭دڄص وخڀ١دز٥ص خڀٹ١دجص، يءخ ڀٽٿ ٣٥ يف خع٭مدپ خڀځ٥ص، يون ؤن

وٱٵٿ ب٬ديش خڀى٩ يف خڀ٭ ڄه خؼبد٤ن وخڀىى خڀٹدوىوص ڄ٫ خڀعإټ ٬ځ ربن خو٠د٪ خـعمد٬ص وخ٬عسدص ڀٽٿ خؼبىخي

ٸ١دش، ټعدذ خڀ١س٣ زٿ وټٿ )خڀسص خڀيت ظعٱٿ هبخ خڀٹ٥د٪ وخڀيت و٭عربد ي٬دجڃ بق خ خڀى خڀٽسن وخؽبدڂ (خؼبى٨ٵن

لطبع حتذذ انمطبػبث انؼبيتبوىد وعدءپ خڀىڂ، ؤه كبه ڄه ؤوخ بق خيخش ؟ ڄد ٬ٸص خيخش خڀىڂ زدؼبىخ٤ىن؟ بن ٬ځ ڄعىي ظ٫ وؼنش ظىٿ

خؼبىخ٤ىن زىؼدجٹهڃ يف ٨وٲ ـش يون ٬خٸٿ ويون ىش ؤو ٬ځ خؼب٭مىپ هبد؟خؼبد٤ڄعىي ب٬ديش خڀى٩ يف

126

ڄد ٬ٸص خڀىخش زدؼبىخ٤ىن؟- ڄد خو٠د٪ خـعمد٬ص ڀځمى٨ٵن؟-

زٿ ،ڀٳ ؤوىد ول٧ ؤن ىدٺ ظخـ٭د يف ي خڀ٭ٸدض فبد ٽٿ ؤټرب رب زدڀىسص ،وخعمخ خو٭خڂ ؼٹص خؼبىخ٤ه يف بيخظ

.ؽبي خڀىخش ٬ديش خ٤محىدن وخڀؽٹص ڀځمىخ٤ه خؼبٱيب بعخظفصؤڄد ٬ځ ڄعىي خؼبىخي خڀسص، ٴةوىد ول٧ دذ

لٽىڄص، ظ٭ىن زعمن خڀى٫٠ خـعمد٬ ڀځمى٨ٵن وهتعڃ زعىٴن خعٹخڃ خـعمد٬ وخڀ٭دجځ، فبد ؤيي بذل خعمخ ظڄ وخعدء

خؼبى٨ٵن وزدڀ٭ ڄه خ٠خزدض وخڀىٸٵدض خلعفدـص ؤڄدڂ ـبعځٳ خڀىخخض ب ون يڀٿ ٬ځ خ خڀى٣ خؼبعىؼ وخؼبعخ، يف ٨ٿ

ظٱر خغبٽىڄص غبىخ خـعمد٬ لٹٹ دڃ يف خعفدزص ڀځم٥دڀر خؼبو٬ص ڀځمى٨ٵن ڄه ـهص، وڄه ـهص ؼدوص خغبٵد٦ ٬ځ خعٹخ وخڀځڃ خـعمد٬ن ٬ځمد ؤن ڀځمٱذ دودض وربدض ټربي، ٬ځ

ؤهمد خڀٹ١ص خڀى٤ىص وٸ١دد خڀعٱٿ وزىدء خجملعم٫ خڀيبٹخ٤ .خغبخؼ

لطبع األيبت انؼبيت نهحكىيتز يف خڀسخص وزٽٿ ڄى٠ى٬ ؤن وفٿ وى٬د ڄه خڀعمىپ ڄه

لػ خوعدؾ خڀع٭ زٵ٭ٿ ظ٫ وؼنظ، ڀٽه وزٹ ڄد وفٿ خ خڀعمىپ وعدءپ ڄ٭ىد خؼبٱدزص ٿ وځم خڀعٱن خؼبىىي وخء خ

خوعدؾ خڀع٭، بن ظ٭ځٷ خڄ ؼب١مىن خڀىى خڀع٭ص، ؤو ظ٭ځٷ خڄ زأڀدض ظ٫ خوعدؾ خڀع٭، زٿ وخؼباص خڀع٭ص زٽٿ

.٬دڂ ؤڄد زدڀىسص ڀځمىخي خڀسص خڀ٭دڄځص زدڄدوص خڀ٭دڄص، ٴةوىد ول٧

وٹد يف ٬يد، زٿ وڀىد وعدءپ ٬ه ڄي خلعخڂ و٢ خڀمص وخڀڄص زدڀىسص ڀ٭مدپ خؼب٥س٭ص خڀظبص، ٬ځمد ؤهنڃ ڄىن ڄىخي

.ټمدوص دڄص ٴ ظاي ٸ خهلل بذل ؤڄخ ڄهىص و٥نش

لطبع انىصاسة ادلكهفت ببنؼاللت يغ انربدلب بوىد و٭عرب يف خڀٵٷ خڀٵخرل ڀځىلش وخڀيبٹخ٤ص ؤن ڄه ڄهدڂ خڀىخش خؼبٽځٵص زدڀ٭ٸدض ڄ٫ خڀربؼبدن، ظهٿ خڀعىخٿ زن خغبٽىڄص وخؼباص خڀع٭ص، و٠س٣ خڀ٭ٸص زىهمد زدڀٽٿ خڀ دڃ يف

وځٷ ـى ڄه خڀعٽدڄٿ، وب٥٬دء ىش ـش ٬ه خؼباص خڀع٭ص، ودص ڄىهد ؾبځ خؼبعده، وڀٻ ڄه وپ ٬ٹځىص ظزن وزؾبص

ؤٱدپ خڀځفه، ب٠دٴص بذل خغب١ى خغبٽىڄ بن ٬ځ ڄعىي خحځص خڀٵىص خڀعىص خسى٬ص ؤو ل١ى ؤٱدپ خڀځفه دبد ١مه

خؼبخٸسص خؼبٽٵىڀص يعى ڀځماص خڀع٭ص زٿ ولط خغبٽىڄص ٬ځ خو ز٭ن خ٬عسد ڄل٩دض وخٸعخلدض خڀديش خؼبعده ودص

128ڄد ٥ٸىو ڄه وپ خلد٤ص ٬ځمد خؼبىى ٬ځهد يف خؼبديش .ڄه خڀٹدوىن خڀخوځ ڀځمفځ

ادلذوبت انؼبيت نهغضى

بوىد وفٿ وزإٳ ټسن ظ٭دڄٿ خ خڀٹ٥د٪ ڄ٫ بٽدڀص خڀفىن زدؼبٱذ، دبٹدزص ؤڄىص، زپ خؼبٹدزص خڀسخىـص خڀيت ظٵ٠هد خؼباص خڀفىص ټماص بلص ظع٥ځر زدد ربن ٨وٲ خڀفن

وخلعخڂ بودوع، ٬ځمد ؤن وسص ټسنش ڄه خڀفىدء، ظٽٿ فبه مځهڃ خ٬عٹدپ خلعد٤، وخؼبعهڃ زت لىت ظؽسط بيخوع، فبد

عىـر ٴعك خڀفىن ؤڄدڂ خڀىدزص خڀ٭دڄص ؼبخٸسص ؤو٠د٪ خڀفىدء، زٿ وخوٵعدق ٬ځ ٴ٭دڀدض خجملعم٫ خؼبين، ووىد ڄىهد خعبم٭دض

خغبٹىٸص .وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت انفشك يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف

:اخخظبص جلت انفالحت وانشؤو االلخظبدت

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون،يف ب٤د ڄىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص ڀځٹ٥د٬دض خڀعدز٭ص ڀځفىص خڀٵلص

، ؤظٲ زعٹن وـهص و٩ خڀٵٷ 2010وخڀاون خٸعديص ڀىص خڀٵخرل ڀځىلش وخڀيبٹخ٤ص يف دٶ ڄد ؤيڀىد ز ڄه ڄل٩دض

وخٸعخلدض ؤؼىدء ڄىدٸص ي خؼبخودض يخوٿ خڀځفىص، ڄ٫ خڀعإټ زإن ي خڀٹ٥د٬دض ظ٭ځر يوخ ؤدد وخعخظفد يف خٸعدي خڀى٤ين ؼبد

.ؽبد ڄه ؤنبص

:ةـبع انفالحـلط

ٴسدڀىسص ڀٹ٥د٪ خڀٵلص خڀ ځ٭ر يوخ ؤدد ىخء يف ظىٴن خڄه خڀٱخج ىخء ظ٭ځٷ خڄ زخ٬ص خغبسىذ وخڀٹ٥دين ؤو ند ؤو

127

ڄه لػ ظىٴن خڀځمىڂ دبىعځٷ ؤٽدؽبد وخڀ عىـر ب٥٬دج خؼب ڄه خڀ٬ڃ ٴة وفٿ خعبهىي خڀيت زڀط يف ب٤د خؼبى٣٥ خو١،

لػ ل٩ىد ؤن خ خڀٹ٥د٪ ٬ٲ يف خڀىىخض خونش ظٹڄد ڄځمى٨د ب ؤو ؤڄد ڂ خڀعٹن خڀ ټدن ٭ٴ خ خڀٹ٥د٪ وپ

خڀىىخض خؼبد٠ص ٴةو ع٥ځر زپ خؼب ڄه خعبه ڀٽ وعمٽه ڄه ظىٴن ؤڄىىد خڀٱخج ودص وؤن خؼبٱذ عىٴ ٬ځ ڄاض ټسن

.ڀعمٹٷ خ خؽبٲ وڀع ټمدض ټسنش بذل خػبدؾ

:لطـبع انظـذ انبحـش

عىٴ خؼبٱذ ٬ځ ؼوخض ظبٽص دجځص و٩خ ؼبىٸ٭ خعبٱخيف خڀ يبع مشد وزد وـىىزد يف خحمل٣ خ٤ځ وٸد ومشد يف خڀسم

ڀخ عىـر و٫٠ دص وخ٠مص غبمدص ي . خز خؼبعى٣خڀؽوش وڀځمدنبص يف ؤڄىىد خڀٱخج ڄ٫ و٫٠ ل ڀددض خڀك خڀيت

. وپ خڀىىخض خؼبد٠صبظسد٬هدمت

:لطبع ادلب وانغبببث وزلبسبت انخظحشو٩خ ؼبد عىٴ ٬ځ خؼبٱذ ڄه ڄدلدض دزىص د٭ص ٴةو

عىـر و٫٠ زودڄؿ ؿبٽڃ ڀځمٵد٦ ٬ځ ي خڀؽوش وڀعٹىعهد ؼبد ظځ٭س وڄد يبٽه ؤن ظځ٭س ڄه يو دڂ يف خ خجملدپ، ټمد ع٥ځر و٫٠ و٥ص ڀځمٵد٦ ٬ځ خؼبىون خؼبدج وظٹىع ؼبد ظځ٭س ي خؼبديش يف يو

دڂ يف لدش خودن وو٩خ ڀځمدلدض خڀد٭ص خڀيت عىٴ ٬ځهد خؼبٱذ ڄه ڄىد٤ٷ مخوص وڄد ٽٿ ڀٻ ڄه و٥ىش خظد٪

.ڄىد٤ٷ خڀعم ٴةن ڀٻ ع٥ځر خزبد خڀعخزن خڀىٸدجص خڀڄص

:لـاع انخشغـلط٭ٲ ٸ٥د٪ خڀٱٿ وى٬ن ڄه خؼبهدڂ خؼب٥ولص ٬ځ وى٪ ع٭ځٷ زدغبمدص خـعمد٬ص خؼبع٭ځٷ زدڀىوٶ خڀى٤ين ڀځ١مدن خـعمد٬ خڀ ٬ٲ ظ٥ىخ ټسنخ وپ خڀىىخض خونش ب ؤو ڃ ڀٻ ع٥ځر زپ خؼب ڄه خعبه ڄه ؤـٿ ؤن ظځ٭ر ي خؼباص يو ټسن خڀ ٬ځهد ؤن ظٹىڂ ز، وىدٺ ؤ١د ڄد ع٭ځٷ زدڀعإڄن ٬ځ

لىخيغ خڀٱٿ خڄخ خؼبهىص خڀ ع٥ځر بلدض ظعفر ،ڀځعمدض خؼبلځص وىدٺ ڄد مت زڀ ڄه ـهىي يف خڀٹ٥د٪ خڀع٭د٠

خ خضڄٹ٤ص صب٫ ڄايوخڀ ع٥ځر ڄىخځص ي خعبهىي ٸ

خڀٹ٥د٪ ټمد ع٥ځر ڄىخځص خعبهىي ٸ بهبدي خغبځىپ ڀىديٷ خڀعٹد٬

وى ڄد ٭ين ظ٥سٷ ،وىدٺ خعبدور خؼبع٭ځٷ زعى٩ڃ ٬ٸدض خڀٱٿ : وڀٻ زعٵ٭ٿ صب٫ خؼبٹع١دض وزدو،ڄٹع١دض ڄووص خڀٱٿ

؛خجملځ خ٬ځ و٭د خڀعٱٿ- ؛ظٵ٭ٿ خڀځفه خعبهىص وخٸځمص و٭د خڀعٱٿ-

؛ؾبځ خؼبٵدو٠ص خعبمد٬ص-

؛ؾبځ ٤ر خڀٱٿ وخڀىٸدص ڄه خڄخ خؼبهىص-

؛ظٵ٭ٿ عبه خڀځك خحملځص وخٸځمص وخڀى٤ىص-

؛خلعخڂ لص خڀىٹدزص-

؛ظ٭مڃ خو٩مص خڀخوځص جبم٫ خؼبٹدوض-

؛ظ٭مڃ عبه خڀمص وخڀڄص جبم٫ خؼبٹدوض-

ڄه ڄووص خڀٱٿ لىپ 511ظ٥سٷ ڄد ظى ٬ځ خؼبديش - ؛خڀىد٤ص يف خڀعٱٿ

ضبدص لٹىٶ خؼبؤش خڀ٭دڄځص؛- .و٫٠ ل ڀ٩دش ظٱٿ خ٤ٵدپ-

:ادـالت وادلغـانطو٩خ ؼبد عىٴ ٬ځ خؼبٱذ ڄه بڄٽدودض ټسنش يف ؾبدپ خؼب٭دين دبىعځٳ ؤوىخ٬هد وؤٽدؽبد ٴإن ڀٻ ع٥ځر ڀپ خؼب فبه خعبه

عؽمد ي خڄٽدودض ٬ځ خڀىـ خؼب٥ځىذ، ټمد ؤوىد وعىٴ ٬ځ ټمدض ټسنش يف ؾبدپ خڀ٥دٸص دبىعځٳ ؤوىخ٬هد فبد ع٥ځر خڀ٭مٿ ٬ځ

ظىٴن خغبدـدض خؼب٥ځىزص ڄه ي خؼبديش خغبىص وڀٻ دبىخټسص خڀع٥ىخض خڀيت ظ٭ٴهد خ خجملدپ ٬ځ خؼبعىي خڀورل، ټمد ع٥ځر

.ڄىخـهص خڀعمدض خڀيت ظىخـ زيود يف ؾبدپ خڀسحص

:ةـاسة اخلبسصـاع انخشـلط٭ ٸ٥د٪ خڀعفدش خػبدـص ٸ٥د٬د ڄهمد ووخ٬خ ن ؤو ىخـ ٭ىزدض ټسنش زسر ٬ڂ خڀعىخن زن زن خڀع وخعنخي،

لػ ظعفدو وسص ٬ف ټسنش، وڀٻ زسر ظىخ٫٠ خڀع خؼبٱيب خؼبىـ بذل خػبدؾ ، ڀڀٻ ىسٱ بظسد٪ بعخظفص ڀعإٿ ديخظىد

ؼبىخـهص خؼبىدٴص، وخوٵعدق ٬ځ ؤىخٶ ـش ودص يف بٴٹد .وؤووزد خڀٸص وخڀ٭ددل خڀ٭يب وظٽؽٳ وي٬ڃ خڀزځىڄدص خٸعديص

128

:لطبع انخضبسة وانظبػتوبعٿ ٸ٥د٪ خڀعفدش وخڀىد٬ص يوخ ؤدد يف خٸعديود خڀى٤ين ب

ؤن ىد٬دظىد ٬ٴط ظ٥ىخ ټسنخ يف ز٭ خڀٹ٥د٬دض ب ؤن ز٭١هد ٬ٲ ظخـ٭د وز٭١هد ٬ٲ ظ٥ىخ ڄهمد وى ڄد ع٥ځر ڄ٭ ڄىخځص خعبهىي ٸ ظخٺ خڀىٹ خڀ ٬ٴع، وٴ٫ وؼنش خڀع٥ى خڀيت سبط

لىت وعمٽه ڄه ڄىخـهص خڀعمدض خؼب٥ولص ٬ځىد يف خ خجملدپ .خػب٥ن وخغبى

وزدڀىسص ڀٹ٥د٪ خڀعفدش ٴٹ ٬ٲ ڄعٱنخض ټسنش لػ ؤسك ٬ي ټسن ڄه خؼبىخ٤ىن ڄه ذبد ٱد وڄعى٥ن ىخـهىن ٭ىزص

ټسنش زسر ظى٫ خىخٶ خڀٽربي فبد ؤسك ع٬ زپ ؾبهىيخض ـسدش، ڀٽ ربدٴ٧ ي خڀوبص خڀىخ٭ص ڄه خؼبىخ٤ىن ٬ځ ڄدي

.خڀ٭

:لطــبع انغبحـتځ٭ر ٸ٥د٪ خڀدلص يوخ ټسنخ يف خٸعدي خڀى٤ين و٩خ ؼبد عىٴ ٬ځ خؼبٱذ ڄه ڄاض ٬ځ ڄعىي خعبهدض وخٸدڀڃ زد٠دٴص ؼبد

عىٴ ٬ځ ڄه ڄاض يف ؾبدپ خڀدلص خڀؽٹدٴص زدؼبن خڀ٭عٹص فبد هب٭ٿ ٬يخ ټسنخ ڄه خڀدق خـدور ٵ١ځىن ٸ١دء ٥٬ځهڃ يف زيود

ب ؤو وڃ خعبهىي خڀيت زڀط ىخء زدڀىسص ڀځدلص خڀخوځص ؤو خؼبىـهص بذل خـدور ب ؤن خڀعمدض خڀيت ظىخـهىد ظٵ ٬ځىد زپ

. ؾبهىيخض ؤټرب

:لطبع انظبػت انخمهذتوبعٿ خؼبٱذ ڄىٸ٭د ڄهمد ٴڃ ـدپ خڀىد٬ص خڀعٹځص و٩خ ؼبٽدوع

خغب١دص وڄىوؼ خڀؽٹديف لػ ظعىى٪ ؤىدٲ ي خڀىد٬ص ٬ځ ڄعىي ٬ش ٸ٥د٬دض ڄه ىد٬دض وفص وـځص وكبدص ووٴص

ووسص وڄ٭مدى ٴ ڀ٭سط وخڀط ظ٭ځر يوخ ؤدد ٬ځ خؼبعىي خٸعدي وخـعمد٬ ټمد ؤن ي خڀىد٬دض ٬ٴط

ظ٥ىخ ټسنخ لػ خڄع ؤ٭د٬هد بذل ـبعځٳ يوپ خڀ٭ددل ټمد ؤهند ظٱٿ ٬ي ټسنخ ڄه خؼبىخ٤ىن خؼبٱدزص، وٸ ٬ٴط خڀىىخض خونش ظ٥ىخ

، ب ؤن ڀٻ ن ټديف فبد ع٥ځر 2015ټسنخ يف ب٤د زودڄؿ ئد ڄخ ڄه خعبه ڀځمٵد٦ ٬ځ خغبٲ خؼبهيش زدوٹخ ودبىخـهص

.ربدض خڀ٭ىؼبص خڀيت ظٽٿ و٥ىش ټسنش ٬ځ خ خڀٹ٥د٪ :لطبع اجلبنت ادلغشبت ادلمت ببخلبسس

عىٴ خؼبٱذ ٬ځ ـدڀص ټسنش ووخ٭ص ڄه ڄىخ٤ىن ڄٹمن زدػبدؾ، وٸ ٬ٴط خڀىىخض خونش ٬ش ـهىي ڄه ؤـٿ بهبدي لځىپ ڀځمدټٿ خڀيت ٭دوىن ڄىهد سدذ ټؽنش وڄع٭سص، ب ؤو ڃ ڄد مت زڀ ڄه ـهىي ٴةن ڀٻ سٹ ؤڄدڂ لفڃ خڀ٭ىزدض وخؼبدټٿ وؤڄدڂ ٤س٭ص خؼبهدڂ خؼب٥ولص ٬ځهد ٴدؼب٥ځىذ ڄىد زپ

.ؾبهىيخض ؤټرب .وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت اجملىػت انببت يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انؼذل وانخششغ وحمىق اإلغب

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون خحملعڄىن، ظ٭عرب ڄىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص خڀيت ظوٿ يف خوعد عبىص

، ڄىدسص 2010خڀ٭پ وخڀع٫ ولٹىٶ خودن زڃ خڀىص خؼبدڀص دڄص زدڀىسص ڀىد يف خغبټص خڀيبٹخ٤ص خـعمد٬ص زخ ڄىخٸٵىد

وظىخظىد وڄل٩دظىد زإهند، بيبدود ڄىد زإن خڀعىـهدض خڀ٭دڄص ٸ٥د٪ وبن ټدوط ظعإؼ لعمد حبفڃ خ٬عمديخض خؼبدڀص خڀيت ظىٴد ټٿ ڄخوص، ٴةهند ىص ټڀٻ ز٭ىخڄٿ ؤوي ؽبد ؤنبعهد خڀسدڀٱص، ويود

خڀٵ٭دپ يف ربٹٷ خڀٱدص خؼبىىيش، وخ ڄد ف٭ٿ ڄىدٸعىد ؽبي خؼبخودض ظعفدو يڀص خٸدڂ ڀعىٵ بذل ڄىدٸص خڀدص خڀ٭دڄص ڀٽٿ

.ٸ٥د٪ڄه خ خؼبى٥ځٷ ٴةن ڄىدٸعىد ڀٹ٥د٪ خڀ٭پ ظٴ٭ىد بذل خڀعدئپ ٬ه ڄي سبٽه خغبٽىڄص ڄه ظ٥سٷ خحملدو خؼبع١مىص يف خڀربخڄؿ خلص

ؽبخ خڀٹ٥د٪، وزدڀعدرل ٴهٿ عع٫٥ خغبٽىڄص ظٹىن خڀٹ١دء وظ٭ خعٹڀع وي خ٬عسد عبهد خڀ٭خڀص ټمٴٷ لى، وټر ؼٹص خؼبىخ٤ىن زعىٴن خڀىدجٿ خڀٽٵځص زعٹىن و٬ٹځىص خيخش وخؼبادض

خڀٹ١دجص؟ وٿ ععمٽه ټڀٻ ڄه ربػ خڀٹ١دء وظس٣ ڄ٥ش

اجملىػت انببت نهحشكت انذميمشاطت االصخبػت. 9

129

خڀعٹد٠ و٬وص ڄىهؿ خڀ٭مٿ وخزعٽد ؤدڀر ـش ڄع٥ىش ڀځعن .خحملٽڃ؟

بن ٤ق ي خعٵهدڄدض ٭ين سبدڄد زإن و بق خڀٹ١دء دل خوق ڄٽدو، زٿ وٹ زدجملهىيخض خڀيت زڀط يف خ خذبدي، ڀٽىىد يف وٵ خڀىٸط و ؤن و٭ٲ خسدذ خڀيت لدڀط يون وىپ خ

خڀربودڄؿ بذل ڄىعهدي زڀٿ ؤن صب٫ خىخض ظظٵ٫ ڄه ىد وىدٺ .ڄ٥دڀسص زةق خيخش وخڀٹ١دء

خڀ خڀج،بن بق خڀٹ١دء ٭عرب ؤټرب دن ڀځعىځٷ وبد٬ص ؼٹدٴص خڀٵ١ځص يف ظزن خڀإن خڀ٭دڂ ٬ځ ـبعځٳ خؼبعىدض، وڀ٭ٿ ؤوپ ظدئپ ٥ل خؼبعؽم لىمد ٭ڂ ٬ځ وى مد خعؽمد زدؼبٱذ ى ڄد ڄي مص خعب خيخ وخڀٹ١دج ، ن خڀٹ١دء ى خؼب خوپ وخون ڀٽٿ ڄه خ٬ع٠ط ٤ٹ ڄدټٿ ؤو خوعض ن ڄىزص، ٴ ٭ٹٿ

وخغبدڀص ي ؤن ظسٹ خڀ٭ ڄه خڀٹىخون ظ٭ىي بذل ٬ه خغبمدص ، و ٭ٹٿ ؤن ظ١ٿ وؼنش بق خڀٹ١دء ظعڃ زدڀس٣ء ون دڄځص ڀٽٿ

.ڄٽىودض خڀٹ٥د٪ مك ؤن و٥دذ خڀ خڀى ؤڄدڂ خڀځفىص ع١مه ظسدن خڄٿ و ڀقبدخض خڀيت ربٹٹط، وظځٻ خڀيت ععمٹٷ، وڀٽه خڀىٸط لڃ وڀ ىدٺ ڄه ڄرب ڀوع٩دص يف خ خ٤د، ٴ٭ځ خغبٽىڄص خڀعټ ٬ځ خٸٿ ٬ځ ڄد وٿ يف زدذ خوڀىدض وڀٻ زد٬عمدي

٬ځ ڄد و ز خعبهد خڀٹ١دج ڄه ټٵدءخض وٴ٭دڀدض لىت عىن ڀځٹ١دء خؼبٱيب ؤن عفر ؼبع٥ځسدض خڀ٭پ وخڀعىمص ٬ه ٤ٷ ظه ديش خڀٹدوىن وخڀٵدٴص وخڀىخص وخودٲ وخڀ٬ص يف خقبد ٬ځ ڄعىي بخ خلٽدڂ وظىٵد ڄ٭د زڀٻ وق خڀؽٹص خحملٵش ٬ځ

.خعؽمد خڀ خڀج،

بوىد يف خغبټص خڀيبٹخ٤ص خـعمد٬ص وخو٥ٸد ڄه ڄسديجىد خدص و٥دڀر ز١وش ظ٥ى وذب زىددض خحملدټڃ وب٨هدد زدؼب٩ه خڀجٷ

هبخ خڀٹ٥د٪، وظ٭ خؼبٵعص خڀ٭دڄص زإ٤ ٸ١دجص ڄه ڄعىي ٬دپ، وب٬ديش خڀى٩ يف زخڄؿ خڀعٽىه زدؼب٭ه خڀ٭درل ڀځخدض خڀٹ١دجص،

ټمد ؤوىد و٥دڀر ز١وش ب٥٬دء خؼبخٸص ڀلٽدڂ خڀٹ١دجص خؼبځص حبفص خڄ خؼبٹ١ ز، ڀٻ زدڀ٭مٿ ٬ځ ظىٵد، وزدڀعدرل هبر ٴعك

ؤوخ خڀعىٵ هبدي لٿ مشىرل زدڀىسص ؼبىعځٳ خڀٹ١دد، ويف ڄٹڄعهد

خلٽدڂ خڀديش ٠ خيخخض خڀ٭مىڄص، ټمد واټ ټڀٻ ٬ځ ٠وش ربن خو٠د٪ خؼبديص ؼبد٬ خڀٹ١دء وٴعك ؾبدپ خڀعٽىه

.ؤڄدڂ ڄى٨ٵ ټعدزص خڀ١س٣ و٩خ ڀ٥س٭ص خ٬مدپ خڀٹدجمن هبد خڀ خڀج،

زدڀىسص ڀى٠٭ص خڀفىن ٴةوىد واټ زإن خعبهىي خؼبسوڀص يف خ خڀٹ٥د٪ ، ظ٭ ـ ٠٭ٵص ڄٹدوص حبفڃ خؼبدټٿ خڀيت عىس٣ ٴهد، ب ؤن خ خؼبٴٷ ٭ٲ ودد ټسنخ ٬ځ ڄعىي خؼبى٨ٵن خڀ٭دڄځن ز

زدؼبٹدوص ڄ٫ ٬ي خڀفىدء ب٠دٴص بذل خټع١د خڀ اي بذل وٸى٪ ڄدټٿ مص وظٴدض ؤوٸص ټدوعد خؼبىخض

وند ڄه خڀځىټدض خؼبىمٴص، ب٠دٴص بذل ٠٭ٳ خڀعٱص وند، ڀڀٻ زدض ڄه خڀ١و خزبد ٬ش ظخزن ڀځىهى زإو٠د٪ خڀفىن

. ڀځمٵد٦ ٬ځ ټخڄص خڀفىدء ؤڄد زدڀىسص ؼبى٨ٵ بيخش خڀفىن ٴةو ڄه خڀ٭پ وخودٲ

ظىٴن ل ؤيىن ڄه خڀ١مدودض خڀيت ذب٭ځهڃ ايون وخـسهڃ يف ـى ڄجڃ وڄك يبٽىهڃ ڄه ربٹٷ خڀدڀص خڀعزىص خؼبىټىڀص بڀهڃ ودٻ

٬ه ٠وش ظىٴن خغبمدص ؽبي خڀٵحص ڄه خؼبى٨ٵن و٩خ ڀځ٩وٲ خڀ٭سص وخؼبىد٤ خحملٸص هبڃ يف ټٿ ىڂ، ټمد ع٭ن ټڀٻ ربن و٠٭عهڃ

خؼبديص ىخء ڄه لػ خڀٴ٫ ڄه ڄعىي خـى وخڀع٭ى١دض ؤو .زدڀىسص ڀعٸعهڃ

ټٿ خ و٥دڀر ز لد ڄىد ٬ځ ظإٿ خڀفىن زسيود لىت .ظٹىڂ زود خڀعإييب وخل خؼبىى٢ هبد

خڀ خڀج، ؤوعٹٿ بذل خغبػ ٬ه ٸ٥د٪ ٭ ڄه زن خڀٹ٥د٬دض خټؽ

ظخو ٬ځ ڄعىي خڀىخخض وخؼبادض خڀ٭مىڄص خوي ؤ وى ٸ٥د٪ ربػ خڀٹ٥د٬دض خڀ٭دڄص زد٬عسدي خؼبآش خدص وڄى٥ځٷ خڀ٭سى

يف خڀعمػ ٬ځ ڄعىي خڀٹ٥د٬دض خڀ٭مىڄص لىت عىن ؽبي خونش ڄدش

ټٿ خؼبعٱنخض خڀيت هبر ؤن ظ٥س٫ خجملدپ خيخ يخوٿ خؼبٴٷ خڀ٭دڂ . ڀدڃ زوي ټٵد٬ٿ ؤد يف خڀىهى دبعىي خؼبىخي خڀسص

خ خؼبٴٷ خڀ ٭ٲ بوعض ټسنش ودص ٬ځ ڄعىي ٽځع وبل ڀڀٻ ٴةن ؤ ڄد وعىٶ بڀ ى خظٹدء دبعىي خيخء ڀي

خؼبدحل خڀ٭مىڄص وظ٭ ٸخهتد خڀعزنص وـ٭ځهد ٸديش ٬ځ ڄىخټسص .خڀع٥ى وڄع٥ځسدض خؼبىخ٤ىن وظف٫ خعؽمد زسيود

130

ٴ٭ځ خڀڃ ڄه ټىن زودڄؿ وخش ربػ خڀٹ٥د٬دض خڀ٭دڄص ٸ ڃ ز٭ خـخءخض وىد ٴمد ع٭ځٷ دبځٳ ظزن خؼبىخي خڀسص وخڀىهى زى خيخش خڀٽعووص، ب ؤوىد و٭ر ٬ځ خ خڀربودڄؿ خٴعٹدي بذل ظخزن ټٵځص ؼبىخـهص لدڄص ؼبځٳ خڀٵدي يف ظزن خڀإن خڀ٭دڂ وظ٭ خڀٸدزص ٬ځ خڀعزن خڀ٭مىڄ، خڄ خڀ ٭ ڀسيود

ڄٽدوعهد، ڄ٫ بق لٹٹ ؼبى٩ىڄص خـى لػ ٨ٿ خػب٥دذ خغبٽىڄ لس وخء هنؿ خڀخدض وخػب٣٥، خ زد٠دٴص بذل

٠وش زځىش بعخظفص و٤ىص ؼبٽدٴمص خڀٵدي، وخق خڀدڄٿ ڀځى٩دڂ خد خڀ٭دڂ ڀځى٨ٵص خڀ٭مىڄص وبق بوعض ڄى٩ىڄص ظزن خؼبىخي خڀسص وند ڄه خسٹدض خؼبځمص خڀيت ىـ زودڄؿ

.خغبٽىڄص بخءد يف و٫٠ وي خڀ خڀج،

ل١خض خڀخض وخڀديش خؼبعده، ٴمد ىب خڀىخش خؼبٽځٵص زدڀ٭ٸدض ڄ٫ خڀربؼبدن ٴ ٭ىد ب ؤن

وټ خڀ خڀى ڀٽ عممٿ خعبء خؼبع٭ځٷ دباوڀدظ خبى ظهٿ خڀ٭ٸص زن خؼباص خڀعىٵص وخڀع٭ص، ودص ز٭ ب٬ن

ـڀص خؼبځٻ ٬ځ خو ل ٬ځ ؤن ٽىن خڀربؼبدن ؤټؽ ٴ٭دڀص يبد زىفد٬ص ټدٴص خوعددظ خڀع٭ص وخڀٸدزص وخڀعمؽځص، وؤن ٽٿ

ويف خ . ٸوش ڀځمادض خڀعىص يف هنى٠هد زلدهتد ټدڄځصخ٤د و٥دڀر ز١وش خلعخڂ خـدپ خڀعىص ڀـدزص ٬ه خحځص ودص ڄىهد خڀٽعدزص، وزة٬ديش خ٬عسد ڀځربؼبدن وفبؽځ وڀٻ ڄه وپ خعمدڂ زدڀٹ١دد خعبىص خڀيت ٭٠ىهند ٬ځ ؤو٩د ـبعځٳ خيخخض

وخؼبادض زٽٿ ٥س٭ خلعخڂ خؼبٵو، ووىعه ي خڀٵص ڀځعټن ز١وش خعفدزص ڀځ٥ځسدض خڀيت ىـههد فبؽځ خڄص بذل

خڀىخء وخؼباوڀن ڄه ؤـٿ ڄٹدزځعهڃ ڀ٭ ٸ١دد ظٽٿ خوٱدپ خؼبىخ٤ىن وخعبهدض وخعبمد٬دض خڀيت يبؽځىهند، ڄ٫ ٠وش خعمدڂ

زدؼبخض خڀيت ىـهىهند بذل ـبعځٳ يوخڀر خڀٹخ وڀٻ دب٭دعبعهد ؤو .٬ځ خٸٿ خڀي ٬ځهد

وؤونخ واټ ٬ځ ؤن خ٬عمديخض خؼبىيش ڀځمخودض خػبدص زدڀٹ٥د٬دض خڀيت ربؼىد ٬ىهد يف ي خؼبخوځص ظٸ يف و٩ود بذل

. خڀ٭ر خؼبٱيبضڄعىي خوع٩دخ .وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ

يذاخهت اجملىػت انببت يف يبلشت ادلضابث انفشػت انيت حذخم يف :اخخظبص جلت انفالحت وانشؤو االلخظبدت

خڀ خڀج، خڀديش خڀىخء،

خڀخض وخڀديش خؼبعدون خحملعڄىن،ظ٭عرب ڄىدٸص خؼبخودض خڀٵ٬ص خڀيت ظوٿ يف خوعد عبىص خڀ٭پ

، ڄىدسص دڄص 2010وخڀع٫ ولٹىٶ خودن زڃ خڀىص خؼبدڀص زدڀىسص ڀىد يف خغبټص خڀيبٹخ٤ص خـعمد٬ص زخ ڄىخٸٵىد وظىخظىد

وڄل٩دظىد زإهند، بيبدود ڄىد زإن خڀعىـهدض خڀ٭دڄص ٸ٥د٪ وبن ټدوط ظعإؼ لعمد حبفڃ خ٬عمديخض خؼبدڀص خڀيت ظىٴد ټٿ ڄخوص،

ٴةهند ىص ټڀٻ ز٭ىخڄٿ ؤوي ؽبد ؤنبعهد خڀسدڀٱص، ويود خڀٵ٭دپ يف ربٹٷ خڀٱدص خؼبىىيش، وخ ڄد ف٭ٿ ڄىدٸعىد ؽبي خؼبخودض ظعفدو

.يڀص خٸدڂ ڀعىٵ بذل ڄىدٸص خڀدص خڀ٭دڄص ڀٽٿ ٸ٥د٪ڄه خ خؼبى٥ځٷ ٴةن ڄىدٸعىد ڀٹ٥د٪ خڀ٭پ ظٴ٭ىد بذل خڀعدئپ ٬ه ڄي سبٽه خغبٽىڄص ڄه ظ٥سٷ خحملدو خؼبع١مىص يف خڀربخڄؿ خلص

ؽبخ خڀٹ٥د٪، وزدڀعدرل ٴهٿ عع٫٥ خغبٽىڄص ظٹىن خڀٹ١دء وظ٭ خعٹڀع وي خ٬عسد عبهد خڀ٭خڀص ټمٴٷ لى، وټر ؼٹص خؼبىخ٤ىن زعىٴن خڀىدجٿ خڀٽٵځص زعٹىن و٬ٹځىص خيخش وخؼبادض

خڀٹ١دجص؟ وٿ ععمٽه ټڀٻ ڄه ربػ خڀٹ١دء وظس٣ ڄ٥ش خڀعٹد٠ و٬وص ڄىهؿ خڀ٭مٿ وخزعٽد ؤدڀر ـش ڄع٥ىش ڀځعن

.خحملٽڃ؟بن ٤ق ي خعٵهدڄدض ٭ين سبدڄد زإن و بق خڀٹ١دء

دل خوق ڄٽدو، زٿ وٹ زدجملهىيخض خڀيت زڀط يف خ خذبدي، ڀٽىىد يف وٵ خڀىٸط و ؤن و٭ٲ خسدذ خڀيت لدڀط يون وىپ خ

خڀربودڄؿ بذل ڄىعهدي زڀٿ ؤن صب٫ خىخض ظظٵ٫ ڄه ىد وىدٺ .ڄ٥دڀسص زةق خيخش وخڀٹ١دء

خڀ خڀج، بن بق خڀٹ١دء ٭عرب ؤټرب دن ڀځعىځٷ وبد٬ص ؼٹدٴص خڀٵ١ځص يف ظزن خڀإن خڀ٭دڂ ٬ځ ـبعځٳ خؼبعىدض، وڀ٭ٿ ؤوپ ظدئپ ٥ل خؼبعؽم لىمد ٭ڂ ٬ځ وى مد خعؽمد

زدؼبٱذ ى ڄد ڄي مص خعب خيخ وخڀٹ١دج ، ن خڀٹ١دء ى خؼب خوپ وخون ڀٽٿ ڄه خ٬ع٠ط ٤ٹ ڄدټٿ ؤو

131

بوعض ن ڄىزص ، ٴ ٭ٹٿ وخغبدڀص ي ؤن ظسٹ خڀ٭ ڄه خڀٹىخون ظ٭ىي بذل ٬ه خغبمدص ، و ٭ٹٿ ؤن ظ١ٿ وؼنش بق

.خڀٹ١دء ظعڃ زدڀس٣ء ون دڄځص ڀٽٿ ڄٽىودض خڀٹ٥د٪ مك ؤن و٥دذ خڀ خڀى ؤڄدڂ خڀځفىص ع١مه ظسدن خڄٿ و ڀقبدخض خڀيت ربٹٹط، وظځٻ خڀيت ععمٹٷ، وڀٽه خڀىٸط لڃ وڀ ىدٺ ڄه ڄرب ڀوع٩دص يف خ خ٤د، ٴ٭ځ خغبٽىڄص خڀعټ ٬ځ خٸٿ ٬ځ ڄد وٿ يف زدذ خوڀىدض وڀٻ زد٬عمدي

٬ځ ڄد و ز خعبهد خڀٹ١دج ڄه ټٵدءخض وٴ٭دڀدض لىت عىن ڀځٹ١دء خؼبٱيب ؤن عفر ؼبع٥ځسدض خڀ٭پ وخڀعىمص ٬ه ٤ٷ ظه ديش خڀٹدوىن وخڀٵدٴص وخڀىخص وخودٲ وخڀ٬ص يف خقبد ٬ځ ڄعىي بخ خلٽدڂ وظىٵد ڄ٭د زڀٻ وق خڀؽٹص خحملٵش ٬ځ

.خعؽمد ، خڀ خڀج

بوىد يف خغبټص خڀيبٹخ٤ص خـعمد٬ص وخو٥ٸد ڄه ڄسديجىد خدص و٥دڀر ز١وش ظ٥ى وذب زىددض خحملدټڃ وب٨هدد زدؼب٩ه خڀجٷ

هبخ خڀٹ٥د٪ وظ٭ خؼبٵعص خڀ٭دڄص زإ٤ ٸ١دجص ڄه ڄعىي ٬دپ، وب٬ديش خڀى٩ يف زخڄؿ خڀعٽىه زدؼب٭ه خڀ٭درل ڀځخدض خڀٹ١دجص،

ټمد ؤوىد و٥دڀر ز١وش ب٥٬دء خؼبخٸص ڀلٽدڂ خڀٹ١دجص خؼبځص حبفص خڄ خؼبٹ١ ز، ڀٻ زدڀ٭مٿ ٬ځ ظىٵد، وزدڀعدرل هبر ٴعك

ؤوخ خڀعىٵ هبدي لٿ مشىرل زدڀىسص ؼبىعځٳ خڀٹ١دد، ويف ڄٹڄعهد خلٽدڂ خڀديش ٠ خيخخض خڀ٭مىڄص، ټمد واټ ټڀٻ ٬ځ

٠وش ربن خو٠د٪ خؼبديص ؼبد٬ خڀٹ١دء وٴعك ؾبدپ خڀعٽىه .ؤڄدڂ ڄى٨ٵ ټعدزص خڀ١س٣ و٩خ ڀ٥س٭ص خ٬مدپ خڀٹدجمن هبد

، خڀ خڀج زدڀىسص ڀى٠٭ص خڀفىن ٴةوىد واټ زإن خعبهىي خؼبسوڀص يف خ خڀٹ٥د٪ ، ظ٭ ـ ٠٭ٵص ڄٹدوص حبفڃ خؼبدټٿ خڀيت عىس٣ ٴهد، ب ؤن خ خؼبٴٷ ٭ٲ ودد ټسنخ ٬ځ ڄعىي خؼبى٨ٵن خڀ٭دڄځن ز زدؼبٹدوص ڄ٫ ٬ي خڀفىدء ب٠دٴص بذل خټع٩د٦ خڀ اي بذل وٸى٪ ڄدټٿ مص وظٴدض ؤوٸص ټدوعد خؼبىخض وند ڄه

خڀځىټدض خؼبىمٴص، ب٠دٴص بذل ٠٭ٳ خڀعٱص وند، ڀڀٻ زدض ڄه خڀ١و خزبد ٬ش ظخزن ڀځىهى زإو٠د٪ خڀفىن ڀځمٵد٦ ٬ځ

. ټخڄص خڀفىدء

ؤڄد زدڀىسص ؼبى٨ٵ بيخش خڀفىن ٴةو ڄه خڀ٭پ وخودٲ ظىٴن ل ؤيىن ڄه خڀ١مدودض خڀيت ذب٭ځهڃ ايون وخـسهڃ يف ـى

ڄجڃ وڄك يبٽىهڃ ڄه ربٹٷ خڀدڀص خڀعزىص خؼبىټىڀص بڀهڃ ودٻ ٬ه ٠وش ظىٴن خغبمدص ؽبي خڀٵحص ڄه خؼبى٨ٵن و٩خ ڀځ٩وٲ خڀ٭سص وخؼبىد٤ خحملٸص هبڃ يف ټٿ ىڂ، ټمد ع٭ن ټڀٻ ربن و٠٭عهڃ

خؼبديص ىخء ڄه لػ خڀٴ٫ ڄه ڄعىي خـى وخڀع٭ى١دض ؤو .زدڀىسص ڀعٸعهڃ

ټٿ خ و٥دڀر ز لد ڄىد ٬ځ ظإٿ خڀفىن زسيود لىت .ظٹىڂ زود خڀعإييب وخل خؼبىى٢ هبد

خڀ خڀج، ؤوعٹٿ بذل خغبػ ٬ه ٸ٥د٪ ٭ ڄه زن خڀٹ٥د٬دض خټؽ ظخو ٬ځ ڄعىي خڀىخخض وخؼبادض خڀ٭مىڄص خوي ؤ وى ٸ٥د٪ ربػ خڀٹ٥د٬دض خڀ٭دڄص زد٬عسدي خؼبآش خدص وڄى٥ځٷ خڀ٭سى يف

خڀعمػ ٬ځ ڄعىي خڀٹ٥د٬دض خڀ٭مىڄص لىت عىن ؽبي خونش ڄدش

ټٿ خؼبعٱنخض خڀيت هبر ؤن ظ٥س٫ خجملدپ خيخ يخوٿ خؼبٴٷ خڀ٭دڂ . ڀدڃ زوي ټٵد٬ٿ ؤد يف خڀىهى دبعىي خؼبىخي خڀسص

خ خؼبٴٷ خڀ ٭ٲ بوعض ټسنش ودص ٬ځ ڄعىي ٽځع وبل ڀڀٻ ٴةن ؤ ڄد وعىٶ بڀ ى خظٹدء دبعىي خيخء ڀي

خؼبدحل خڀ٭مىڄص وظ٭ ٸخهتد خڀعزنص وـ٭ځهد ٸديش ٬ځ ڄىخټسص .خڀع٥ى وڄع٥ځسدض خؼبىخ٤ىن وظف٫ خعؽمد زسيود

ٴ٭ځ خڀڃ ڄه ټىن زودڄؿ وخش ربػ خڀٹ٥د٬دض خڀ٭دڄص ٸ ڃ ز٭ خـخءخض وىد ٴمد ع٭ځٷ دبځٳ ظزن خؼبىخي خڀسص وخڀىهى زى خيخش خڀٽعووص، ب ؤوىد و٭ر ٬ځ خ خڀربودڄؿ خٴعٹدي بذل ظخزن ټٵځص ؼبىخـهص لدڄص ؼبځٳ خڀٵدي يف ظزن خڀإن خڀ٭دڂ وظ٭ خڀٸدزص ٬ځ خڀعزن خڀ٭مىڄ، خڄ خڀ ٭ ڀسيود

ڄٽدوعهد، ڄ٫ بق لٹٹ ؼبى٩ىڄص خـى لػ ٨ٿ خػب٥دذ خغبٽىڄ لس وخء هنؿ خڀخدض وخػب٣٥، خ زد٠دٴص بذل

٠وش زځىش بعخظفص و٤ىص ؼبٽدٴمص خڀٵدي، وخق خڀدڄٿ ڀځى٩دڂ خد خڀ٭دڂ ڀځى٨ٵص خڀ٭مىڄص وبق بوعض ڄى٩ىڄص ظزن خؼبىخي خڀسص وند ڄه خسٹدض خؼبځمص خڀيت ىـ زودڄؿ

.خغبٽىڄص بخءد يف و٫٠ وي خڀ خڀج،

132

ل١خض خڀخض وخڀديش، ٴمد ىب خڀىخش خؼبٽځٵص زدڀ٭ٸدض ڄ٫ خڀربؼبدن ٴ ٭ىد ب ؤن

وټ خڀ خڀى ڀٽ عممٿ خعبء خؼبع٭ځٷ دباوڀدظ خبى ظهٿ خڀ٭ٸص زن خؼباص خڀعىٵص وخڀع٭ص، ودص ز٭ ب٬ن

ـڀص خؼبځٻ ٬ځ خو ل ٬ځ ؤن ٽىن خڀربؼبدن ؤټؽ ٴ٭دڀص يبد زىفد٬ص ټدٴص خوعددظ خڀع٭ص وخڀٸدزص وخڀعمؽځص، وؤن ٽٿ

ويف خ . ٸوش ڀځمادض خڀعىص يف هنى٠هد زلدهتد ټدڄځصخ٤د و٥دڀر ز١وش خلعخڂ خـدپ خڀعىص ڀـدزص ٬ه خحځص ودص ڄىهد خڀٽعدزص، وزة٬ديش خ٬عسد ڀځربؼبدن وفبؽځ وڀٻ ڄه وپ خعمدڂ زدڀٹ١دد خعبىص خڀيت ٭٠ىهند ٬ځ ؤو٩د ـبعځٳ خيخخض

وخؼبادض زٽٿ ٥س٭ خلعخڂ خؼبٵو، ووىعه ي خڀٵص ڀځعټن ز١وش خعفدزص ڀځ٥ځسدض خڀيت ىـههد فبؽځ خڄص بذل

خڀىخء وخؼباوڀن ڄه ؤـٿ ڄٹدزځعهڃ ڀ٭ ٸ١دد ظٽٿ خوٱدپ خؼبىخ٤ىن وخعبهدض وخعبمد٬دض خڀيت يبؽځىهند، ڄ٫ ٠وش خعمدڂ

زدؼبخض خڀيت ىـهىهند بذل ـبعځٳ يوخڀر خڀٹخ وڀٻ دب٭دعبعهد ؤو .٬ځ خٸٿ خڀي ٬ځهد

وؤونخ واټ ٬ځ ؤن خ٬عمديخض خؼبىيش ڀځمخودض خػبدص زدڀٹ٥د٬دض خڀيت ربؼىد ٬ىهد يف ي خؼبخوځص ظٸ يف و٩ود بذل

. خڀ٭ر خؼبٱيبضڄعىي خوع٩دخ .وخڀڂ ٬ځٽڃ وضبص خهلل ظ٭دذل وزټدظ