TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR...

17
i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041 PROGRAM STRATA SATU (S1) PROGRAM STUDI DESAIN INTERIOR FAKULTAS DESAIN DAN SENI KREATIF JAKARTA 2017 http://digilib.mercubuana.ac.id/

Transcript of TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR...

Page 1: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

i

TUGAS AKHIR

PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR &

FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG

Disusun Oleh:

AHMAD MASHURI SAID

41712010041

PROGRAM STRATA SATU (S1)

PROGRAM STUDI DESAIN INTERIOR

FAKULTAS DESAIN DAN SENI KREATIF

JAKARTA

2017

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 2: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

ii

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 3: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

iii

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 4: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

iv

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 5: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

v

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 6: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

vi

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 7: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

vii

DAFTAR ISI

Halaman Lembar Judul Luar

Halaman Lembar Judul Dalam ......................................................................................i

Halaman Persetujuan Pembimbing ( Pengesahan ) ..................................................... ii

Halaman Pernyataan Orisinalitas ................................................................................ iii

Kata Pengantar .............................................................................................................iv

Ucapan Terima Kasih ................................................................................................... v

Abstrak ( Bhs Indonesia ) .......................................................................................... vii

Abstrak ( Bhs Inggris ) .............................................................................................. viii

Daftar Isi ......................................................................................................................ix

Daftar Gambar ............................................................................................................ xv

Daftar Tabel ............................................................................................................ xviii

Daftar Diagram ..........................................................................................................xix

BAB I PENDAHULUAN

1.1 Latar Belakang ........................................................................................................ 1

1.2 Identifikasi Masalah ................................................................................................ 5

1.3 Tujuan Perencanaan ................................................................................................ 5

1.4 Batasan Perencanaan ............................................................................................... 5

1.5 Metode Perencanaan .............................................................................................. 6

1.6 Sistematika Penulisan ............................................................................................. 8

vii

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 8: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

viii

BAB II TINJAUAN DATA

2.1 Tinjauan Data Umum Olahraga ............................................................................ 10

2.1.1 Olah Raga .................................................................................................... 10

2.1.1.1 Sejarah dan Perkembangan Olahraga Secara Umum ...................... 10

2.1.1.2 Fungsi Olahraga ............................................................................... 14

2.1.2 Bowling ....................................................................................................... 19

2.1.2.1 Definisi Bowling ............................................................................. 19

2.1.2.2 Sejarah Bowling .............................................................................. 20

2.1.3 Billiard ........................................................................................................ 22

2.1.3.1 Definisi Billiard .............................................................................. 22

2.1.3.2 Sejarah Billiard ............................................................................... 24

2.1.3.3 Teori Persyaratan Pada Ruang Olahraga Billiard ........................... 25

2.1.4 Café ............................................................................................................. 26

2.1.4.1 Sejarah dan Perkembangan Café ..................................................... 26

2.2 Tinjauan Data Khusus ........................................................................................... 31

2.2.1 Sejarah Bowling ........................................................................................... 31

2.2.2 Sejarah Bowling Di Indonesia ..................................................................... 35

2.2.3 Teori Persyaratan Lane Bowling ................................................................. 37

2.2.4 Manfaat Bermain Bowling ........................................................................... 39

viii

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 9: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

ix

2.2.5 Kategori dan Jenis Bowling ......................................................................... 42

2.2.5.1 Bentuk Bowling Dikategorikan Menjadi 2 ...................................... 42

2.2.5.2 Jenis-Jenis Permainan Bowling ....................................................... 42

2.2.5.3 Jenis-Jenis Dari Ten Pin Bowling .................................................... 43

2.2.6 Sistem Permainan Bowling .......................................................................... 44

2.2.7 Fasilitas dan Jenis Ruang ............................................................................. 45

2.2.8 Perlengkapan dan Peralatan Bowling .......................................................... 46

2.2.8.1 Peralatan Dalam Area Bowling ....................................................... 46

2.2.8.2 Perlengkapan Yang Dibutuhkan Pemain Dalam Bermain Bowling 50

2.3 Data Hasil Study Banding Lapangan .................................................................... 53

2.3.1 Study Kasus Grand Bowling ....................................................................... 53

2.3.1.1 Profil Proyek .................................................................................... 53

2.3.1.2 Aspek Lingkungan ........................................................................... 54

2.3.1.3 Analisa Makro Bangunan dan Lingkungan ..................................... 55

2.3.1.4 Analisa Mikro Bangunan dan Lingkungan ...................................... 56

2.3.1.5 Orientasi Bangunan .......................................................................... 57

2.3.1.6 Aspek Fisik Bangunan ..................................................................... 57

2.3.1.7 Profil Grand Bowling....................................................................... 58

2.3.2 Study Kasus Jaya Ancol Bowling Center .................................................... 67

ixi

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 10: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

x

2.3.2.1 Profil Proyek .................................................................................... 67

2.3.2.2 Aspek Lingkungan ........................................................................... 68

2.3.2.3 Analisa Makro Bangunan dan Lingkungan ..................................... 70

2.3.2.4 Analisa Mikro Bangunan dan Lingkungan ...................................... 71

2.3.2.5 Orientasi Bangunan .......................................................................... 72

2.3.2.6 Aspek Fisik Bangunan ..................................................................... 72

2.3.2.7 Profil Jaya Ancol Bowling Center ................................................... 73

2.3.3 Studi Banding Bowling Center .................................................................... 79

2.3.4 Kesimpulan Studi Banding .......................................................................... 81

BAB III ANALISA DATA DAN PROYEK

3.1 Identitas Proyek .................................................................................................... 82

3.1.1 Analisa Studi Fisik Bangunan dan Lingkungan .......................................... 87

3.1.1.1 Analisa Makro Bangunan dan Lingkungan ..................................... 87

3.1.1.2 Analisa Mikro Bangunan dan Lingkungan ...................................... 90

3.1.2 Analisa Non Fisik......................................................................................... 96

3.1.2.1 Data Proyek ...................................................................................... 96

3.1.2.2 Struktur Organisasi .......................................................................... 98

3.1.2.3 Job Description ................................................................................ 99

3.1.3 Analisa Citra Untuk Mendapatkan Gaya dan Tema .................................. 105

3.1.3.1 Data Analisa Pencapaian Gaya dan Tema ..................................... 106

3.1.3.2 Pencapaian Citra, Gaya dan Tema ................................................. 108

xii

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 11: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

xi

3.1.3.3 Penjabaran Gaya dan Tema ........................................................... 109

3.1.4 Aktivitas Pola Sirkulasi .............................................................................. 111

3.1.5 Analisa Aktivitas, Fasilitas dan Kebutuhan Ruang .................................... 115

3.1.5.1 Analisa Aktifitas ............................................................................ 115

3.1.5.2 Analisa Fasilitas Ruang .................................................................. 120

3.1.5.3 Analisa Besaran Ruang .................................................................. 123

3.1.5.4 Analisa Perhitungan Besaran Ruang .............................................. 132

3.1.6 Analisa Studi Persyaratan Ruang ............................................................... 133

3.1.6.1 Fungsi Aktifitas .............................................................................. 133

3.1.6.2 Sistem Pencahayaan ....................................................................... 134

3.1.6.3 Sistem Tata Suara dan Akustik ...................................................... 135

3.1.6.4 Sistem Penghawaan ........................................................................ 136

3.1.6.5 Elemen Pendukung ........................................................................ 136

3.1.6.6 Studi Material ................................................................................. 137

3,1.6.7 Studi Pisikologi Warna .................................................................. 139

3.1.7 Organisasi Ruang ....................................................................................... 140

3.1.7.1 Analisa Hubungan Kedekatan Ruang ............................................ 140

3.1.7.2 Analisis Zoning Gruping ................................................................ 143

3.1.7.2.1 Analisa Zoning ................................................................ 143

BAB IV KONSEP PERENCANAAN INTERIOR

4.1 Konsep Perancangan ........................................................................................... 147

4.1.1 Konsep Gaya ............................................................................................. 147

xiiii

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 12: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

xii

4.2 Citra Ruang ........................................................................................................ 148

4.3 Konsep Warna ..................................................................................................... 149

4.4 Konsep Material .................................................................................................. 151

4.5 Konsep Furniture ................................................................................................ 155

4.6 Konsep Pencahayaan .......................................................................................... 155

4.7 Konsep Penghawaan ........................................................................................... 158

4.8 Konsep Akustik Ruang ....................................................................................... 159

4.9 Konsep Signage .................................................................................................. 160

BAB V KESIMPULAN DAN SARAN

5.1 Kesimpulan ......................................................................................................... 161

DAFTAR PUSTAKA

LAMPIRAN

xiiiv

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 13: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

xiii

DAFTAR GAMBAR

Gambar 2-1 Bowling Tradisional cikal bakal bowling modern ................................. 23

Gambar 2-2 standar ukuran pada lane bowling .......................................................... 38

Gambar 2-3 standar ukuran pada lane bowling .......................................................... 38

Gambar 2-4 Ukuran lane lintasan pada arena Bowling .............................................. 46

Gambar 2-5 Pinsetter Merlin 1500 ............................................................................. 47

Gambar 2-6 Automatic Scoring & Monitor Score ...................................................... 47

Gambar 2-7 Ball Holder-Hand Drier .......................................................................... 48

Gambar 2-8 Ball holder tanpa hand drier ................................................................... 48

Gambar 2-9 Seating dan table ..................................................................................... 49

Gambar 2-10 Bumpers ................................................................................................ 50

Gambar 2-11 Spatu Bowlers ....................................................................................... 51

Gambar 2-12 Bola Bowling ........................................................................................ 51

Gambar 2-13 Pin ......................................................................................................... 52

Gambar 2-14 Posisi Pin Pada Lane ............................................................................. 52

Gambar 2-15 façade Mall WTC matahari .................................................................. 53

Gambar 2-16 peta lokasi Mall WTC Matahari ........................................................... 54

Gambar 2-17 Lokasi Makro Linkungan WTC Mall ................................................... 55

Gambar 2-18 Lokasi Mikro ........................................................................................ 56

Gambar 2-19 Orientasi bangunan WTC Mall Matahari pada sekitarnya ................... 57

Gambar 2-20 Aspek Fisik Bangunan .......................................................................... 57

Gambar 2-21 struktur organisasi Grand Bowling ....................................................... 62

Gambar 2-22 Hasil survey grand bowling .................................................................. 63

xiiiv

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 14: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

xiv

Gambar 2-23 Hasil survey grand bowling .................................................................. 64

Gambar 2-24 Hasil Survey Grand Bowling ................................................................ 65

Gambar 2-25 Hasil Survey Grand Bowling ................................................................ 66

Gambar 2-26 logo Jaya Ancol Bowling Center .......................................................... 67

Gambar 2-27 peta ........................................................................................................ 69

Gambar 2-28 Makro Linkungan ................................................................................. 70

Gambar 2-29 Mikro Linkungan .................................................................................. 71

Gambar 2-30 Orientasi bangunan Gallery Nasional pada sekitarnya ......................... 72

Gambar 2-31 Pintu Masuk Jaya Ancol Bowling Center ............................................. 72

Gambar 2-32 Struktur Organisai ................................................................................. 76

Gambar 2-33 Hasil survey Jaya Ancol Bowling ........................................................ 77

Gambar 2-34 Hasil survey Jaya Ancol Bowling ........................................................ 78

Gambar 3-1 fcade Mall WTC Matahari ...................................................................... 82

Gambar 3-2 logo Grand Bowling ............................................................................... 83

Gambar 3-3 Lokasi Grand Bowling............................................................................ 87

Gambar 3-4 peta lokasi ............................................................................................... 89

Gambar 3-5 lokasi Grand Bowling ............................................................................. 91

Gambar 3-6 lokasi sekitar gedung Grand Bowling .................................................... 92

Gambar 3-7 peta Grand Bowling ................................................................................ 93

Gambar 3-8 view Grand Bowling ............................................................................... 94

Gambar 3-9 lokasi Grand Bowling ............................................................................. 95

Gambar 3-10 sumber pencahayaan ............................................................................. 96

Gambar 3-11 façade WTC Matahari .......................................................................... 98

xivvi

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 15: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

xv

Gambar 3-12 struktur organisasi ............................................................................... 100

Gambar 3-13 sistem pencahayaan ............................................................................ 137

Gambar 3-14 sistem pencahayaan ............................................................................ 137

Gambar 3-15 facade Grand Bowling ........................................................................ 138

Gambar 3-16 sistem penghawaan ............................................................................. 139

Gambar 3-17 smoke detector .................................................................................... 139

Gambar 3-18 Hydrant ............................................................................................... 140

Gambar 3-19 studi material reseption ....................................................................... 141

Gambar 3-20 studi material Bowling area ................................................................ 141

Gambar 3-21 studi pisikologi warna ......................................................................... 142

Gambar 3-22 denah keseluruan WTC Matahari lantai 5 .......................................... 146

Gambar 4-1 contoh ilustrasi ruang ............................................................................ 152

Gambar 4-2 motif batik banten pasepen ................................................................... 152

Gambar 4-3 color schemes kontemporer & sports palette ........................................ 153

Gambar 4-4 Contoh general lighting ........................................................................ 159

Gambar 4-5 Contoh lampu accent lighting ............................................................... 160

Gambar 4-6 Penerangan ambiance pada plafond lane bowling ................................ 160

Gambar 4-7 Lampu LED Par .................................................................................... 161

xvvii

http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 16: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

xvi

DAFTAR TABEL

Tabel 1-1 Jumlah Penduduk DKI Jakarta 2000,2010 - 2014 ........................................ 1

Tabel 3-1 Job Description ......................................................................................... 102

Tabel 3-2 Data Analisa Pencapaian Gaya dan Tema ................................................ 109

Tabel 3-3 Analisa Jenis Kegiatan dan Jenis Ruang Pengelola ................................. 121

Tabel 3-4 Analisa Jenis Kegiatan dan Jenis Ruang Pengunjung ............................. 122

Tabel 3-5 Analisa Fasilitas Ruang ............................................................................ 125

Tabel 3-6 Analisa Besaran Ruang ............................................................................ 134

Table 3-7 Analisa Perhitungan Besaran Ruang ........................................................ 136

Tabel 3.8 Analisis Zoning dan Grouping .................................................................. 144

Tabel 4-1 konsep material ......................................................................................... 157

xviviii http://digilib.mercubuana.ac.id/

Page 17: TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN ...i TUGAS AKHIR PERENCANAAN DAN PERANCANGAN DESAIN INTERIOR & FUNITURE GRAND BOWLING TANGERANG Disusun Oleh: AHMAD MASHURI SAID 41712010041

xvii

DAFTAR DIAGRAM

Diagram 3-1 Analisa Citra Untuk Mendapatkan Gaya dan Tema ........................... 107

Diagram 3.2 Diagram matrix .................................................................................... 143

xviiix http://digilib.mercubuana.ac.id/