Tembang macapat

9
TEMBANG MACAPAT PIRANTI DENING: WAHYU RAHMAYANTI

Transcript of Tembang macapat

Page 1: Tembang macapat

TEMBANG MACAPAT

PIRANTI DENING: WAHYU RAHMAYANTI

Page 2: Tembang macapat

TEMBANG MACAPAT

TEGESIPUN INGGIH PUNIKA SAWIJINING TEMBANG ANGGENIPUN MAOS, NYEKARAKEN UTAWI NGLAGOKAKEN KAPEDHOT SEKAWAN-SEKAWAN.

SEKAR MACAPAT NGAMBARAKEN CAKRA MANGGILINGAN TIYANG SAKING LAIR NGANTOS SEDA.

Page 3: Tembang macapat

CIRI-CIRI TEMBANG MACAPAT

1. WONTEN PAUGERAN (PATHOKANING) INGGIH PUNIKA:a. Guru Gatra: cacahing larik saben sapada.b. Guru Wilangan: cacahing wanda saben sagatra.c. Guru Lagu: dhawahing swara saben pungkasane gatra.d. Pada (pupuh): cacahing tembang macapat saben salagu, saking

wiwitan dumugi pungkasan.2. NGGUNAKAKEN BASA JAWA ANYAR.3. SAGED MADEG PIYAMBAK TANPA IRINGAN GENDHING.

Page 4: Tembang macapat

CACAHING SEKAR MACAPATCACAHING SEKAR MACAPAT WONTEN 11 INGGIH PUNIKA:1.MIJIL2.KINANTHI3.SINOM4.ASMARADANA5.DHANDHANGGULA6.GAMBUH7.MASKUMAMBANG8.DURMA9.PANGKUR10.MEGATRUH11.POCUNG

Page 5: Tembang macapat

TEGESIPUN SABEN TEMBANG MACAPAT1. MIJIL, bayi kang nembe lair.2. KINANTHI, bayi kang saya gedhe lan prelu dilatih mlampah.3. SINOM, lare ingkang dados remaja.4. ASMARADANA, lare mudha ingkang nandhang asmara.5. DHANDHANGGULA, asmara ingkang endah, manis, lan

nyengsemaken.6. GAMBUH, asmara ingkang nyawiji lan mbangun keluwarga.7. MASKUMAMBANG, gesang ingkang saya sepuh, nanging penggalih

taksih kambang-kambang (dereng menep napsu donya lan akheratipun).

8. DURMA, penggalih condhong datheng akhirat.9. PANGKUR, yuswa sampun sepuh lan ngungkuraken kadonyan.10. MEGATRUH, tiyang seda punika pegat (pedhot) ruhipun.11. POCUNG, jenazah dipunbuntel dados pocong.

Page 6: Tembang macapat

PAUGERANING SEKAR MACAPATNO SEKAR GURU GATRA GURU WILANGAN, GURU LAGU

1 MIJIL 6 10i, 6o, 10e, 10i, 6i, 6u

2 KINANTHI 6 8u, 8i, 8a, 8i, 8a, 8i

3 SINOM 9 8a, 8i, 8a, 8i, 7i, 8u, 7a, 8i, 12a

4 ASMARADANA 7 8i, 8a, 8a, 8a, 7a, 8u, 8a

5 DHANDANGGULA 10 10i, 10a, 8e, 7u, 9i, 7a, 6u, 8a, 12i, 7a

6 GAMBUH 5 7u, 10u, 12i, 8u, 8o

7 MASKUMAMBANG 4 12i, 6a, 8i, 8a

8 DURMA 7 12a, 7i, 6a, 7a, 8i, 5a, 7i

9 PANGKUR 7 8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i

10 MEGATRUH 5 12u, 8i, 8u, 8i, 8o

11 POCUNG 4 12u, 6a, 8i, 12a

Page 7: Tembang macapat

WATAK, SASMITA, LAN GINANIPUN SEKAR MACAPAT

NO SEKAR SASMITA WATAK GINANIPUN

1 MIJIL Mijil, metu, miyos. Asih, prihatin, pangajab nuturi tiyang ingkang nembe prihatin lan kebak rasa sedih

2 KINANTHI Kanthi, kinanthi Seneng, asih, kasmaran Mituturi, tresna, gandrung, mulang, nyandra asrining alam

3 SINOM Si enom, mudha Ethes, kenes Mulang, nggambarake kelimpatan

4 ASMARADANA Asmara Tresna, sedhih, sengsem Medharake rasa tresna, kasmaran

5 DHANDANGGULA Manis Luwes, gembira, endah Mbuka serat, menapa kemawon cocok, medarake rasa tresna

6 GAMBUH Tembung-tembung jumbuh, gambuh

Sumanak, sumadulur Mulang, mituturi

7 MASKUMAMBANG Kambang-kambang, keli

Nelangsa, sedhih Medharaken raos nelangsa, sedih

8 DURMA Mundur Keras, nepsu, semangat Tiyang nepsu, perang

9 PANGKUR mungkur nepsu, gandrung Pitutur radi sereng, nepsu, gandrung

10 MEGATRUH Pegat, uwal Prihatin, getun, sedhih Cariyos sedhih, prihatin, nelangsa

11 POCUNG Kluwak nom-nomane

Sembrana/ parikena, lucu

Cangkriman, lelucon, guyon

Page 8: Tembang macapat

POCUNG LARAS SLENDRO PATHET MANYURA

6 6 5 3 1’ 1’ 1’ 2’ 6 6 5 3Ngel mu i ku, ke la ko ne kan thi la ku

1’ 1’ 6 3 2 1Le ka se la wan kas

1 2 1 3 2 1 2 1 6,Te ge se kas, nyan to sa ni

3 3 5 3 2 2 1 6, 3 5 6 3 2Se tya bu dya, pa nge ke se, dur hang ka ra

Page 9: Tembang macapat

ATUR NUWUN