Perhitungan HC

15
BAB IV HASIL PENGAMATAN DAN PENGOLAHAN DATA 4.1. Hasil Pengamatan 4.1.1. Sistem Linier Tabel 1. Hasil Pengamatan Sistem Linier Materia l T in Q T 1 T 2 T 3 T 4 T 5 T 6 T 7 T 8 T 9 Diamete r DX Kuninga n Besar 30 25 91, 3 87, 8 85, 6 61 57, 5 54, 9 36 34, 1 32 25 mm 10 mm Kuninga n kecil 30 25 91, 3 87, 8 85, 6 78 76, 5 74, 9 37, 1 35, 2 33, 2 13 mm 10 mm Stainless Steel 30 25 91, 3 87, 8 85, 6 58, 7 57, 8 56, 9 34 32, 5 31, 1 25 mm 10 mm 4.1.2. Sistem Radial Tabel 2. Hasil Pengamatan Sistem Radial Materia l T in Q T 1 T 2 T 3 T 4 T 5 T 6 T 7 T 8 T 9 DX Kuninga n 30 2 5 46 ,2 45 ,1 44, 1 - - - 37 ,2 35, 8 33 ,7 10 mm Dimana : R o = 10 mm = 10 -2 m R L = 50 mm = 5. 10 -2 m L = 30 mm = 3. 10 -2 m 4.2. Pengolahan Data 4.2.1. Sistem linear

description

heat conduction praktikum OTK

Transcript of Perhitungan HC

Page 1: Perhitungan HC

BAB IV

HASIL PENGAMATAN DAN PENGOLAHAN DATA

4.1. Hasil Pengamatan

4.1.1. Sistem Linier

Tabel 1. Hasil Pengamatan Sistem Linier

MaterialT

inQ T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 Diameter DX

Kuningan

Besar30 25 91,3 87,8 85,6 61 57,5 54,9 36 34,1 32 25 mm

10

mm

Kuningan

kecil30 25 91,3 87,8 85,6 78 76,5 74,9 37,1 35,2 33,2 13 mm

10

mm

Stainless

Steel30 25 91,3 87,8 85,6 58,7 57,8 56,9 34 32,5 31,1 25 mm

10 mm

4.1.2. Sistem Radial

Tabel 2. Hasil Pengamatan Sistem Radial

MaterialT

inQ T1 T2 T3

T

4

T

5

T

6

T7 T8 T9 DX

Kuningan 302

546,2 45,1 44,1 - - - 37,2 35,8 33,7

10

mm

Dimana :

Ro = 10 mm = 10-2 m

RL = 50 mm = 5. 10-2 m

L = 30 mm = 3. 10-2 m

4.2. Pengolahan Data

4.2.1. Sistem linear

a. Kuningan Besar

D = 25 mm = 25. 10-3 m

A = Luas (bernilai konstan)

A=14

π D2

Page 2: Perhitungan HC

A=14

π (25.10−3m)2

A=4 ,91. 10−4 m2

T4 = 61°C = 334 K

Ti1 = (T 3+T 4 )

2 =

85,6+612

= 73,3° = 346,3 K

Dengan rumus :

k=Q . ∆ xiA . ∆T

Maka harga K :

k 1= 25 W .10−2m4 , 91.10−4 m2 . (346,3−334 ) K

= 41,3955 W/m.K

k 2= 25 W .10−2 m4 , 91.10−4 m2 . (334−330,5 ) K

= 145,475 W/m.K

k 3= 25 W .10−2 m4 , 91. 10−4 m2 . (330,5−327,9 ) K

= 195,832 W/m.K

Ti2 = (T 6+T 7)

2 =

327,9+3092

= 318,45 K

k 4= 25 W .10−2m4 ,91.10−4 m2. (327,9−318,45 ) K

= 53,8798 W/m.K

Tabel 3. Hasil Perhitungan Menentukan Nilai k

No Q T1 (K) T2 (K)DT

(K)A (m2) DX (m) k (W/m.K)

1 25 334 346,3 12,3 4,9063. 10-4 10-2 41,3955

2 25 330,5 334 3,5 4,9063. 10-4 10-2 145,475

3 25 327,9 330,5 2,6 4,9063. 10-4 10-2 195,832

4 25 318,45 327,9 9,45 4,9063. 10-4 10-2 109,1455

k−

1 = k 1+k 2+k 3+k 4

4

k−

1 = 41,3955+145,475+195,832+109,1455

4

Page 3: Perhitungan HC

k−

1 = 109,1455 W/m.K

b. Kuningan Kecil

D = 13 mm = 13. 10-3 m

A = Luas (bernilai konstan)

A=14

π D2

A=14

π (13.10−3m)2

A=1,327. 10−4 m2

T4 = 79°C = 351 K

Ti1 = (T 3+T 4 )

2 =

85,6+782

= 81,8°C = 354,8 K

Dengan rumus :

k=Q . ∆ xiA . ∆T

Maka harga K :

k 1= 25 W . 10−2 m1,327 .10−4 m2 . (354,8−351 ) K

= 495,7759W/m.K

k 2= 25 W . 10−2 m1,327 .10−4m2 . (351−349,5 ) K

= 1255,9658 W/m.K

k 3= 25W .10−2m1,327 .10−4 m2 . (349,5−347,9 ) K

= 1177,4679 W/m.K

Ti2 = (T 6+T 7)

2 =

347,9+310,12

= 329 K

k 4= 25 W . 10−2 m1,327. 10−4 m2 . (347,9−329 ) K

= 99,6798 W/m.K

Tabel 4. Hasil Perhitungan Menentukan Nilai k

No Q T1 (K) T2 (K)DT

(K)A (m2) DX (m) k (W/m.K)

1 25 351 354,8 3,8 1,327. 10-4 10-2 495,7759

Page 4: Perhitungan HC

2 25 349,5 351 1,5 1,327. 10-4 10-2 1255,9658

3 25 347,9 349,5 1,6 1,327. 10-4 10-2 1177,4679

4 25 329 347,9 18,9 1,327. 10-4 10-2 99,6798

k−

2 = k 1+k 2+k 3+k 4

4

k−

2 = 495,7759+1255,9658+1177,4679

4

k−

2 = 757,22 W/m.K

c. Stainless Steel

D = 25 mm = 25. 10-3 m

A = Luas (bernilai konstan)

A=14

π D2

A=14

π (25.10−3m)2

A=4 ,91. 10−4 m2

T4 = 58,7°C = 331,7 K

Ti1 = (T 3+T 4 )

2 =

85,6+58,72

= 72,15°C = 345,15K

Dengan rumus :

k=Q . ∆ xiA . ∆T

Maka harga K :

k 1= 25 W .10−2 m4,91. 10−4 m2 . (345,15−331,7 ) K

= 37,856 W/m.K

k 2= 25W . 10−2m4,91. 10−4 m2 . (331,7−330,8 ) K

= 565,7388 W/m.K

k 3= 25W .10−2m4,91. 10−4 m2 . (330,8−329,9 ) K

= 565,7388 W/m.K

Page 5: Perhitungan HC

Ti2 = (T 6+T 7)

2 =

329,9+3072

= 318,45 K

k 4= 25W .10−2m4,91.10−4 m2 . (329,9−318,45 ) K

= 44,4685 W/m.K

Tabel 5. Hasil Perhitungan Menentukan Nilai k

No Q T1 (K) T2 (K)DT

(K)A (m2) DX (m) k (W/m.K)

1 25 331,7 345,15 13,45 4,91. 10-4 10-2 37,856

2 25 330,8 331,7 0,9 4,91. 10-4 10-2 565,7388

3 25 329,9 330,8 0,9 4,91. 10-4 10-2 565,7388

4 25 318,45 329,9 11,45 4,91. 10-4 10-2 44,4685

k−

3= k 1+k 2+k 3+k 4

4

k−

3 = 37,856+565,7388+565,7388+44,4685

4

k−

3 = 303,451 W/m.K

4.2.2. Sistem Radial

A = Luas (bernilai konstan) = (2)(3,14)(0,03m) = 0,1884 m

Q = bernilai konstan = 25 W

Ro = 10 mm = 10-2 = 0,01 m

RL = 50 mm = 5. 10-2 m = 0,05 m

L = 30 mm = 0,03 m

Dimana :

T4 = T 3−(T 3−T 7)

4= 44,1−

(44,1−37,2)4

= 42,375°C = 315,375 K

T5 = T 3−2 (T 3−T 7)

4= 44,1−

2(44,1−37,2)4

= 40,65°C = 313,65 K

T6 = T 3−3 (T 3−T 7)

4= 44,1−

3 (44,1−37,2)4

= 38,925°C = 311,925 K

Page 6: Perhitungan HC

Ti1 = (T 3+T 4 )

2 =

44,1+42,3752

= 43,2375°C = 316,2375 K

Dengan Rumus :

Q=2 πLk . ∆ T

ln [ RL

R0]

k=

Q ln [ RL

R0]

A . ∆ T

Maka harga K :

k 1=25W ln [ 0,05

0,01 ]0,1884 m. (316,2375−315,375 ) K

= 247,6076 W/m.K

k 2=25 W ln [ 0,05

0,01 ]0,1884 m. (315,375−313,65 ) K

= 123,8038 W/m.K

k 3=25 W ln [ 0,05

0,01 ]0,1884 m. (313,65−311,925) K

= 123,8038 W/m.K

Ti2 = (T 6+T 7)

2 =

38,925+37,22

= 38,0625°C = 311,0625 K

k 4=25W ln [ 0,05

0,01 ]0,1884 m. (311,925−311,0625) K

= 247,6076 W/m.K

Tabel 6. Hasil Perhitungan Menentukan Nilai k

No Q T1 (K) T2 (K) DT (K) A (2πL) DX (m) k (W/m.K)

1 25 315,375 316,2375 0,8625 0,1884 10-2 247,6076

2 25 313,65 315,375 1,725 0,1884 10-2 123,8038

3 25 311,925 313,65 1,725 0,1884 10-2 123,8038

4 25 311,062 311,925 0,8625 0,1884 10-2 247,6076

Page 7: Perhitungan HC

5

k−

4 = k 1+k 2+k 3+k 4

4

k−

4 = 247,6076+123,8038+123,8038+247,6076

4

k−

4 = 185,7057 W/m.K

Tabel 7. Hasil Perhitungan harga K setiap material dan sistem

Jenis Material Q (W) K (W/m.K)

1. Sistem Linier

a. Kuningan Besar

(A = 4,91 x 10-4 m2)

b. Kuningan Kecil

(A = 1,327 x 10-4 m2)

25

25

109,1455

757,22

c. Stainless Steel

(A = 4,91 x 10-4 m2)

25 303,451

2. Sistem Radial 25 185,7057

4.3. Mencari Harga Q secara Teori

4.3.1. Sistem Linier

Q= k . A . ∆ T∆ x

Dimana : ∆ T=T i 1−T i2

∆ x = 10 mm = 0,01 m

a. Kuningan Besar (A = 4,91 x 10-4 m2)

Untuk k = 244,6415 W/m.K dan ∆ T = (346,3-318,45)K = 27,85 K

Q=(244,6415

Wm . K )( 4,91. 10−4 m2 )(27,85 K )

0,01 m

= 334,5313 W

b. Kuningan Kecil (A = 1,327 x 10-4 m2)

Untuk k = 629,9865 W/m.K dan ∆ T=¿ (354,8-329)K = 25,8 K

Page 8: Perhitungan HC

Q=(629,9865

Wm . K )( 1,327.10−4 m2) (25,8 K)

0,01 m

= 215,6859 K

c. Stainless Steel (A = 4,91 x 10-4 m2)

Untuk k = 138,6605 W/m.K dan ∆ T = (345,15-318,45)K = 26,7 K

Q=(138,6605

Wm . K )( 4,91. 10−4 m2 )(26,7 K )

0,01 m

= 181,779 W

4.3.2. Sistem Radial

Q=2 πLk . ∆ T

ln [ RL

R0]

Dimana : L = 30 mm = 0,03 m

Untuk k = 254,7085 W/m.K dan T = 316,2375 – 311,0625 = 5,175 K

Q=2 (3,14 ) (0,03 m )(254,7085

Wm. K )(5,175 K )

ln [ 0,050,01 ]

= 154,3016 W

4.3.3. Tabel Hubungan k dan Q

Jenis Material T = Ti1 – Ti2 K (W/m.K) Q (W)

1. Sistem Linier

a. Kuningan Besar

A = 4,91 x 10-4 m2

27,85 109,1455 334,5313

b. Kuningan Kecil

A = 1,327 x 10-4 m2

25,8 757,22 215,6859

c. Stainless Steel

A = 4,91 x 10-4 m2

26,7 303,451 181,779

2. Sistem Radial 5,175 185,7057 154,3016

4.3.4. Persen Kesalahan Harga Q

% Kesalahan=|Q Teori−Q PraktekQTeori |x 100 %

a. Sistem Linier

Kuningan Besar

Page 9: Perhitungan HC

- Q praktek = 25 W

% Kesalahan=|334,5313 W −25 W334,5313W |x 100 % = 92,5268%

Kuningan Kecil

- Q praktek = 25 W

% Kesalahan=|215,6859 W −25 W215,6859W |x 100 % = 88,40907 %

Stainless Steel

- Q praktek = 25 W

% Kesalahan=|181,779 W −25 W181,779 W |x 100 % = 86,247 %

b. Sistem Radial

- Q praktek = 25 W

% Kesalahan=|154,3016 W −25 W154,3016W |x 100 % = 83,7979 %

4.4. Perhitungan Harga U untuk Tiap Logam

a. Sistem Linier

Kuningan Besar

A = konstan = π4

D2=π4

¿ = 4,91.10-4 m2

Tin = 30°C = 303 K

Tout = T 6+T 7¿ ¿2 =

54,9+362

= 45,45°C = 318,45 K

Xh = 3,5.10-2 m

Xs = Xc = 4,0.10-2 m

k h=Q x . X h

A ¿¿ =

25 W x3,5.10−2m(4,91. 10−4 m2 ) (364,3−303 ) K

= 29,0714 W/m.K

k s=Qx . X s

A ¿¿ =

25W x 4. 10−2 m(4,91. 10−4 m2 )(303−318,45)K

= - 131,8266 W/m.K

k h=Q x . X c

A ¿¿ =

25 W x 4.10−2m(4,91. 10−4 m2 ) (318,45−305 ) K

= 151,4245 W/m.K

Page 10: Perhitungan HC

1U

= Xhkh

+ Xsks

+ Xckc

=3,5. 10−2

29,0714− 4.10−2

131,8226+ 4. 10−2

151,4245

U = 490,13056 W/m.K

Kuningan Kecil

A = konstan = π4

D2=π4

¿ = 1,327.10-4 m2

Tin = 30°C = 303 K

Tout = T 6+T 7¿ ¿2 =

74,9+37,12

= 56°C = 329K

Xh = 3,5.10-2 m

Xs = Xc = 4,0.10-2 m

k h=Q x . X h

A ¿¿ =

25 W x3,5. 10−2 m(1,327.10−4 m2 ) (364,3−303 ) K

= 107,566 W/m.K

k s=Qx . X s

A ¿¿ =

25 W x 4. 10−2 m(1,327.10−4 m2 )(303−329) K

= - 289,838 W/m.K

k h=Q x . X c

A ¿¿ =

25W x 4. 10−2 m(1,327.10−4 m2 ) (329−306,2 ) K

= 330,5173 W/m.K

1U

= Xhkh

+ Xsks

+ Xckc

=3,5.10−2

107,566− 4.10−2

289,838+ 4. 10−2

330,5173

U = 1017,2898 W/m.K

Stainless Steel

A = konstan = π4

D2=π4

¿ = 4,91.10-4 m2

Tin = 30°C = 303 K

Tout = T 6+T 7¿ ¿2 =

56,9+342

= 45,45°C = 318,45 K

Xh = 3,5.10-2 m

Xs = Xc = 4,0.10-2 m

k h=Q x . X h

A ¿¿ =

25 W x3,5.10−2m(4,91. 10−4 m2 ) (364,3−303 ) K

= 29,0714 W/m.K

k s=Qx . X s

A ¿¿ =

25W x 4.10−2 m(4,91. 10−4 m2 )(303−318,45)K

= - 131,8266 W/m.K

Page 11: Perhitungan HC

k h=Q x . X c

A ¿¿ =

25 W x 4.10−2m(4,91. 10−4 m2 ) (318,45−304,1 ) K

= 141,9275 W/m.K

1U

= Xhkh

+ Xsks

+ Xckc

=3,5. 10−2

29,0714− 4.10−2

131,8226+ 4. 10−2

141,9275

U = 252,7056 W/m.K

b. Sistem Radial

k=

Q ln [ RL

R0]

A . ∆ T

L = 30 mm = 0,03 m

A = Luas = (2)(3,14)(0,03m) = 0,1884 m

Q = bernilai konstan = 25 W

Ro = 10 mm = 10-2 = 0,01 m

RL = 50 mm = 5. 10-2 m = 0,05 m

ln [ RL

R0] = ln [ 0,05

0,01 ] = 1,6094

Tin = 30°C = 303 K

Tout = T 6+T 7¿ ¿2 =

311,925+310,22

= 311,0625K

Xh = 3,5.10-2 m

Xs = Xc = 4,0.10-2 m

k h=

Q ln [ RL

R0]

A . (T 1−T ¿)=

25W .1,60940,1884 (319,2−303 ) K

= 13,1828 W/m.K

k s=

Q ln [ RL

R0]

A . ( T¿−T out )=

25 W .1,60940,1884 (303−311,0625 ) K

= -26,488 W/m.K

k c=

Q ln [ RL

R0]

A . (T out−T 9 )=

25 W . 1,60940,1884 (311,0625−306,7 ) K

= 48,9539 W/m.K

Page 12: Perhitungan HC

1U

= Xhkh

+ Xsks

+ Xckc

=3,5. 10−2

13,1828− 4.10−2

26,488+ 4. 10−2

48,9539

U = 561,685 W/m.K