TUGASANINDIVIDU

PENGURUSAN GRAFIK Teknik Menuang

Bahan Kimia

Penyimpanan Peralatan Sains

Pengawetan Basah Pengawetan Kering

Pengawetan spesimen haiwanPENGAWETAN

BASAH

Definisi

Proses mengekalkan spesimen secara basah di dalam larutan pengawet yang sesuai.

Bahan/Radas:1. Spesimen pilihan2. Botol pilihan3. Botol spesimen (saiz bersesuaian dengan saiz spesimen)4. Sekeping kaca nipis segi empat tepat (muat untuk dimasuk dan

disandarkan pada dinding botol spesimen)5. Bahan pengawet, sama ada Etanol atau Formalin (formalin asal

berkepekatan 40%) (Nota: kepekatan bergantung kepada saiz spesimen)

Spesimen Bahan dan kepekatan pengawetHaiwan kecil (seperti serangga dan invertebrate lain)

Alcohol 70-80%

Haiwan besar (seperti moluska, amfibia, reptilia dan mamalia)

Formalin 4% (100ml 40% formalin asal + 900ml air suling)

6. Tali nilon atau benang7. Kloroform8. Kapas9. Forsep (dan peralatan lain yang sesuai)Kaedah: Matikan spesimen dengan menggunaka kloroform dalam sebuah botol

berpenutup. (Nota: sebagai pilihan, spesimen boleh dimatikan dengan cara-cara lain

tetapi yang penting ia dimatikan dalam tempoh yang pendek dan kurang menyakitkan)

Ikat spesimen pada sekeping kaca nipis segi empat tepat dengan tali nilon atau benang. Pastikan susunan anggota spesimen pada kedudukan yang terbaik supaya setiap bahagian dapat dilihat dengan jelas.

Masukkan kepingan kaca berspesimen dalam keadaan tersandar dengan baik pada dinding botol spesimen. Atur kedudukan terbaik yang memungkinkan spesimen dapat dilihat dari pelbagai sudut dengan jelas dan baik.

Botol pengawet mestilah diisi dengan bahan pengawet sehingga ke aras di mana apabila botol ditutup, tiada ruang udara didalamnya.

Sapu tepi tudung dengan lilin cair supaya kedap udara. (Nota: udara boleh mengoksidakan etanol atau formalin dan menjadikannya kurang berkesan).

Tampalkan label yang mengandungi maklumat-maklumat berikut: Nama saintifik Nama am Tarikh Habitat/ tempat spesimen diperoleh Nama pengumpul Larutan pengawet

Bagi spesimen yang tebal, misalnya katak, kita perlu menyuntik formalin 4% ke dalam tubuhnya bagi memastikan anggota dalam turut diawet. Bagi ular pula, kita harus menyuntik setiap jarak 5cm di sepanjang tubuhnya.

Oleh kerana alcohol (etanol) mudah meruap maka pemeriksaan secara berkala perlu dijalankan bagi mengelakkan kekeringan yang seterusnya merosakkan spesimen yang diawet.

Sesuai digunakan untuk menyimpan spesimen haiwan kecil.

Sesuai untuk spesimen tumbuhan untuk mengekalkan warna asal bahagian-bahagiannya.

Kebaikan

Bahan pengawet mempunyai had tempoh yang tertentu.

Memerlukan ruang tertentu untuk disimpan.

Kekurangan

Etanol Bahan pengawet yang terbaik tetapi

harganya jauh lebih mahal daripada formalin.

Spesimen yang bersaiz kecil. Formalin

Kosnya lebih murah. Spesimen yang bersaiz besar.

Balang spesimen/ botol-botol kaca tanpa warna, tinggi, bermulut lebar, dan mempunyai penutup.

Bahan dan Alatan Pengawetan

Pengawetan spesimen tumbuhan

Bahan/Radas:1. Spesimen pilihan2. Botol pilihan3. Botol spesimen (sesuai dengan saiz spesimen)4. Bahan pengawetan (jenis pengawetan dan kepekatan

bergantung kepada jenis dan bahagian spesimen)

Kaedah:Spesimen Bahan dan kepekatan pengawet

Alga, kulat dan buah yang lembut

Larutan Formalinasetik  -alkohol (FAA)

(Campurkan kira-kira 5ml asid asetik glacial, 90ml etanol 70% dan 5ml formalin asal – formaldehid 40%)

Buah (bagi mengekalkan warnanya)

Larutkan 50g zink klorida dalam 1liter air suling.

Tambahkan 25ml formalin dan 25ml gliserol.

Bahagian berwarna hijau ingin dikekalkan

Rendamkan spesimen ke dalam larutan mendidih kuprum (II) asetat ke dalam asid asetik glacial yang telah dicairkan selama 10 minit.

Biarkan larutan sejuk. Basuh spesimen dengan air

mengalir. Simpan spesimen dalam

larutan formalin 5%.Nota: Satu bahagian larutan tepu kuprum (II) asetat dalam asid asetik glacial dicampurkan dengan empat bahagian air).

Tumbuhan secara umum

Rendamkan dalam larutan kuprum (II) sulfat 5% selama 24 jam.

Simpan untuk pengawetan dalam larutan natrium sulfit (Na2SO3) berkepekatan 0.2 molar.

Sebaik spesimen tumbuhan telah dimasukkan ke dalam larutan pengawet terakhir, langkah seterusnya sama seperti pengawetan haiwan (langkah 4-6).

Tuang larutan ke atas rod kaca.

Rod kaca perlu bersih dan kering.

Tujuan : Bagi mengurangkan percikan larutan ke luar bikar.

TEKNIK MENUANG BAHAN KIMIA

Menuang bahan kimia dari botol reagen Dari bikar ke bikar lain

Bagi bahan pepejal kimia

Ambil botol reagen dan periksa label.

Tanggal penutup botol reagen dengan menggunakan jari kelingking. Penutup diletakkan di atas meja dengan kepala penutup berada di bahagian bawah.

Semasa menuang pastikan label reagen menghadap ke atas.

Tutup semula botol reagen dengan cepat selepas selesai menuang bahan kimia yang dikehendaki.

Gunakan kain basah untuk mengelap sisa bahan kimia yang meleleh di sekeliling botol reagen.

Letakkan tabung uji di tempat yang selamat.

Tuang larutan ke dalam bikar.

Dengan menggunakan penitis yang menegak, ambil larutan yang dikehendaki.

Larutan yang diambil dari bikar dimasukkan ke dalam tabung uji menggunakan penitis.

Kedudukan penitis hanya di bahagian atas tabung uji untuk memasukkaan larutan.

Pastikan penitis tidak termasuk ke larutan yang dimasukkan ke dalam tabung uji.

Gunakan spatula besi atau plastik yang sesuai untuk mengelakkan tindakbalas kimia.

Digalakkan menuang serbuk secara langsung ke dalam bekas yang dikehendaki.

Dari botol reagen ke dalam tabung uji

PENYIMPANAN PERALATAN SAINS

Peralatan sains perlu disimpan dengan cara yang teratur dan selamat supaya ia mudah dikesan serta mengelakkan kemalangan.Bahan dan peralatan sains yang perlu disimpan dengan cermat termasuk radas kaca, radas optik, radas elektrik, dan bahan kimia.

Bahan kimia stok mestilah disimpan dalam stor bahan kimia yang mempunyai edaran udara yang baik.Rak penyimpanan bahan ini mestilah bertubir untuk menahan botol daripada jatuh.Cecair meruap dan cecair yang berbahaya hendaklah disimpan dalam kebuk wasap.Bahan beracun hendaklah disimpan dalam almari yang berkunci dan dilabelkan “Bahan Beracun”.Penggunaan bahan beracun mesti direkodkan.Bahan kimia yang tidak boleh digunakan lagi mestilah dilupuskan dengan cara yang betul.Label pada botol reagen bagi bahan kimia yang pekat atau mengkakis mestilah dicetak dengan warna merah.

Semua radas kaca perlu dibersihkan sebelum disimpan dalam almari tertutup.Untuk menjamin keselamatan semasa menyimpan atau mengeluar radas dari almari, elak simpan radas kaca tersebut pada tempat yang terlalu tinggi.Radas yang sama saiz hendaklah disusun di tempat yang sama.Radas yang tinggi hendaklah ditempatkan di bahagian belakang manakala yang rendah di bahagian hadapan.Radas-radas yang kecil seperti tabung, tiub specimen, piring petri, dan slaid mikroskop boleh disimpan dalam dulang, kotak atau laci yang tertutup dan dilabel.Tiub dan rod kaca panjang hendaklah diletakkan secara mengufuk bagi mengelakkannya daripada melentur. Tiub kaca berlubang hendaklah ditutup di kedua-dua hujung bagi mengelakkan habuk masuk.Biuret dan pipet hendaklah disimpan dalam keadaan menegak di rak khas.

Radas optik pada amnya perlu disimpan dengan baik supaya tidak senang tergores.Radas-radas optik yang kecil seperti prisma, kanta optik dan kanta pembesar elok disimpan dalam kepingan stirofoam yang mempunyai ruang yang sepadan atau dalam kotak asal supaya senang dipindah.Mikroskop dan binocular perlu disimpan dalam kotak atau almari yang kering supaya mencegah pertumbuhan kulat pada permukaan optik.Teleskop perlu disimpan dalam kotak yang kering untuk mengelakkan kantanya daripada berkulat.

Alat elektrik mesti disimpan di tempat yang kering.Sambungan wayar penyambung pada alat dan palam hendaklah sentiasa kemas untuk memastikan tiada wayar yang terdedah untuk mengelakkan daripada litar pintas berlaku.

Radas Kaca Radas Optik Radas Elektrik Bahan Kimia

Definisi

PENGAWETAN KERING

Selalu digunakan untuk mengawet tumbuhan tetapi sesuai juga digunakan untuk mengawet bahagian luaran sesuatu haiwan kecil.Koleksi spesimen tumbuh-tumbuhan yang dikeringkan, disimpan dan dikelaskan secara sistematik dipanggil herbarium.Tempoh pengawetan lebih lama dan senang untuk dijaga.

Proses mengekalkan spesimen secara kering tanpa merendam dalam sebarang bahan pengawet.

Kebaikan

Tidak boleh bertahan lama sekiranya langkah-langkah penjagaan berterusan kurang diberi perhatian. Setiap bahagian bagi sesuatu tumbuhan biasanya disimpan sebagai sampel secara pengawetan kering, tetapi warna asalnya tidak dapat dikekalkan.Tempat penyimpanan harus kering, gelap, bebas daripada kehadiran sebarang perosak.

Kekurangan

Proses

Setelah spesimen dimatikan,

Spesimen bersaiz besar : keluarkan bahagian tubuh yang

mudah rosak (seperti sistem pencernaan) dan tempatnya

digantikan dengan bahan kering lain (sabut atau kapas).

Tempat pembedahan hendaklah dijahit dengan baik dan

kemas supaya kesan-kesan pembedahan dapat

diminimumkan.

Bahagian-bahagian lembut lain yang sukar dikeluarkan atau

mempunyai tisu yang tebal bolehlah diawet secara suntikan

seperti kaedah berikut:

Spesimen Kaedah pengawetanBurung dan haiwan kecil

lainSuntikan formalin 3%Bahagian mata boleh digantikan dengan mata palsuSerangga Suntikkan formalin 3% di bahagian kepala, toraks dan abdomen.

Spesimen ini disimpan di atas papan khas bagi

membolehkan sayapnya tidak rosak. Keringkan spesimen

haiwan kecil sebaiknya di dalam ketuhar pada julat suhu di

antara 50-70oC. Untuk serangga, biarkan selama dua minggu

sehingga menjadi kering.

Pastikan spesimen telah cukup kering sebelum disimpan

atau dipamerkan. Adalah dicadangkan agar spesimen ini

disimpan di dalam kotak kaca yang kalis kelembapan kerana

kita boleh meletakkan bahan pengawet tambahan (misalnya

naftalena atau racun perosak di dalam kotak itu) untuk

menambah ketahanan spesimen.

PengumpulanKeratan spesimen yang diambil haruslah segar dan sihat.PenekananDisusun mendatar di antara kertas akhbar lama. Letakkan papan lapis di bahagian atas dan bawah susunan spesimen-spesimen itu.PengeringanKeringkan di dalam ketuhar pada suhu 45 – 60oc selama 3 – 6 hari. Keringkan dalam udara biasa (tukar kertas akhbar mestilah sentiasa ditukar selang sehari dan berat pemberat sentiasa ditambah selama kira-kira 2 minggu).Kertas pembalut hendaklah disemburkan dengan larutan formalin 40%.Pemanjangan Lekatkan pada kertas dengan menggunakan kertas pelekat atau bena.Untuk mengelakkan serangan perosak atau kulat, spesimen perlu dititikkan atau disapu dengan larutan merkuri klorida 2% di dalam alkohol. PengelasanPelabelanLabel biasanya diletak pada satu sudut herbarium itu.Menomborkan setiap spesimen dan menyimpan salinan untuk rujukan.Nama saintifik/botaniNama tempatan/asalNama bahasa inggerisLokasi spesimen boleh ditemuiNama orang yang menemui/mengumpulTarikhWarna asal dan bentuk bungaJenis sama ada pokok renek, herba, memanjat atau sayuranJika pokok – warna batang, tebal kulit dan sebagainyaTarikh berbuah atau berbungaJenis tanah tempat spesimen tumbuhSifat tumbuhan seperti kaedah pendebungaan dan penyebaran biji benihPenyimpananHendaklah sentiasa disimpan dalam keadaan yang gelap, kering dan sejuk.

Pengawetan spesimen tumbuhan Pengawetan spesimen haiwan

TUGASANKUMPULAN

PENGAWETAN BASAH

DAN KERING

GETAH

ALAT BANTU

MENGAJAR“KIT LITAR”

PENGAWETAN BASAH

DAN KERING GETAH

(Hevea brasiliensis)

1.0 PENGAWETAN

1.1 Definisi pengawetan

Pengawetan adalah proses mengekalkan spesimen sama ada secara basah atau

secara kering.

1.2 Jenis pengawetan

Terdapat dua jenis pengawetan iaitu pengawetan secara basah dan pengawetan

secara kering.

Pengawetan secara basah

Pengawetan secara kering

1.2.1 Pengawetan secara basah

Definisi

Proses mengekalkan spesimen secara basah di dalam larutan pengawet yang

sesuai.

Bahan dan alatan untuk pengawetan basah

Etanol

Bahan pengawet yang terbaik tetapi harganya jauh lebih mahal daripada

formalin.

Spesimen yang bersaiz kecil.

Formalin

Kosnya adalah lebih murah.

Spesimen yang bersaiz besar.

Baling spesimen/ botol kaca

Mestilah tanpa warna, tinggi, bermulut lebar dan mempunyai penutup.

Kebaikan menggunakan kaedah pengawetan basah

Sesuai digunakan untuk menyimpan spesimen haiwan kecil.

Sesuai untuk spesimen tumbuhan untuk mengekalkan warna asal bahagian-

bahagiannya.

Kekurangan menggunakan kaedah pengawetan basah

Bahan pengawet mempunyai had tempoh yang tertentu.

Memerlukan ruang tertentu untuk disimpan.

Jenis pengawetan basah

Terdapat dua jenis pengawetan secara basah iaitu :

Pengawetan basah untuk spesimen tumbuhan

Pengawetan basah untuk spesimen haiwan

Pengawetan basah untuk spesimen tumbuhan

Bahan/Radas:

1. Spesimen pilihan

2. Botol pilihan

3. Botol spesimen (sesuai dengan saiz spesimen)

4. Bahan pengawetan (jenis pengawetan dan kepekatan bergantung kepada

jenis dan bahagian spesimen)

Kaedah:

Spesimen Bahan dan kepekatan pengawet

Alga, kulat dan buah

yang lembut

Larutan Formalinasetik  -alkohol (FAA)

(Campurkan kira-kira 5ml asid asetik glacial, 90ml etanol

70% dan 5ml formalin asal – formaldehid 40%)

Buah (bagi mengekalkan

warnanya)

Larutkan 50g zink klorida dalam 1liter air suling.

Tambahkan 25ml formalin dan 25ml gliserol.

Bahagian berwarna

hijau ingin dikekalkan

Rendamkan spesimen ke dalam larutan mendidih kuprum

(II) asetat ke dalam asid asetik glacial yang telah dicairkan

selama 10 minit.

Biarkan larutan sejuk.

Basuh spesimen dengan air mengalir.

Simpan spesimen dalam larutan formalin 5%.

Nota: Satu bahagian larutan tepu kuprum (II) asetat dalam

asid asetik glacial dicampurkan dengan empat bahagian air).

Tumbuhan secara

umum

Rendamkan dalam larutan kuprum (II) sulfat 5% selama

24 jam.

Simpan untuk pengawetan dalam larutan natrium sulfit

(Na2SO3) berkepekatan 0.2 molar.

Sebaik spesimen tumbuhan telah dimasukkan ke dalam larutan

pengawet terakhir, langkah seterusnya sama seperti pengawetan

haiwan (langkah 4-6).

Pengawetan basah untuk spesimen haiwan

Bahan/Radas:

1. Spesimen pilihan

2. Botol pilihan

3. Botol spesimen (saiz bersesuaian dengan saiz spesimen)

4. Sekeping kaca nipis segi empat tepat (muat untuk dimasuk dan disandarkan

pada dinding botol spesimen)

5. Bahan pengawet, sama ada Etanol atau Formalin (formalin asal berkepekatan

40%)

(Nota: kepekatan bergantung kepada saiz spesimen)

Spesimen Bahan dan kepekatan pengawet

Haiwan kecil (seperti serangga dan

invertebrate lain)

Alcohol 70-80%

Haiwan besar (seperti moluska,

amfibia, reptilia dan mamalia)

Formalin 4% (100ml 40% formalin

asal + 900ml air suling)

6. Tali nilon atau benang

7. Kloroform

8. Kapas

9. Forsep (dan peralatan lain yang sesuai)

Kaedah:

o Matikan spesimen dengan menggunaka kloroform dalam sebuah botol

berpenutup.

o (Nota: sebagai pilihan, spesimen boleh dimatikan dengan cara-cara lain tetapi

yang penting ia dimatikan dalam tempoh yang pendek dan kurang

menyakitkan)

o Ikat spesimen pada sekeping kaca nipis segi empat tepat dengan tali nilon

atau benang. Pastikan susunan anggota spesimen pada kedudukan yang

terbaik supaya setiap bahagian dapat dilihat dengan jelas.

o Masukkan kepingan kaca berspesimen dalam keadaan tersandar dengan baik

pada dinding botol spesimen. Atur kedudukan terbaik yang memungkinkan

spesimen dapat dilihat dari pelbagai sudut dengan jelas dan baik.

o Botol pengawet mestilah diisi dengan bahan pengawet sehingga ke aras di

mana apabila botol ditutup, tiada ruang udara didalamnya.

o Sapu tepi tudung dengan lilin cair supaya kedap udara. (Nota: udara boleh

mengoksidakan etanol atau formalin dan menjadikannya kurang berkesan).

o Tampalkan label yang mengandungi maklumat-maklumat berikut:

Nama saintifik

Nama am

Tarikh

Habitat/ tempat spesimen diperoleh

Nama pengumpul

Larutan pengawet

Bagi spesimen yang tebal, misalnya katak, kita perlu menyuntik formalin 4%

ke dalam tubuhnya bagi memastikan anggota dalam turut diawet. Bagi ular

pula, kita harus menyuntik setiap jarak 5cm di sepanjang tubuhnya.

Oleh kerana alcohol (etanol) mudah meruap maka pemeriksaan secara

berkala perlu dijalankan bagi mengelakkan kekeringan yang seterusnya

merosakkan spesimen yang diawet.

1.2.2 Pengawetan secara kering

Definisi

Proses mengekalkan spesimen secara kering tanpa merendam dalam

sebarang bahan pengawet.

Kebaikan menggunakan kaedah pengawetan kering

Selalu digunakan untuk mengawet tumbuhan tetapi sesuai juga digunakan

untuk mengawet bahagian luaran sesuatu haiwan kecil.

Koleksi spesimen tumbuh-tumbuhan yang dikeringkan, disimpan dan

dikelaskan secara sistematik dipanggil herbarium.

Tempoh pengawetan lebih lama dan senang untuk dijaga.

Kekurangan menggunakan kaedah pengawetan kering

Tidak boleh bertahan lama sekiranya langkah-langkah penjagaan berterusan

kurang diberi perhatian.

Setiap bahagian bagi sesuatu tumbuhan biasanya disimpan sebagai sampel

secara pengawetan kering, tetapi warna asalnya tidak dapat dikekalkan.

Tempat penyimpanan harus kering, gelap, bebas daripada kehadiran

sebarang perosak.

Jenis pengawetan basah

Terdapat dua jenis pengawetan secara kering iaitu :

Pengawetan kering untuk spesimen tumbuhan

Pengawetan kering untuk spesimen haiwan

Pengawetan kering untuk spesimen tumbuhan

Pengumpulan

Keratan spesimen yang diambil haruslah segar dan sihat.

Penekanan

Disusun mendatar di antara kertas akhbar lama.

Letakkan papan lapis di bahagian atas dan bawah susunan spesimen-

spesimen itu.

Pengeringan

Keringkan di dalam ketuhar pada suhu 45 – 60oc selama 3 – 6 hari.

Keringkan dalam udara biasa (tukar kertas akhbar mestilah sentiasa

ditukar selang sehari dan berat pemberat sentiasa ditambah selama kira-

kira 2 minggu).

Kertas pembalut hendaklah disemburkan dengan larutan formalin 40%.

Pemanjangan

Lekatkan pada kertas dengan menggunakan kertas pelekat atau bena.

Untuk mengelakkan serangan perosak atau kulat, spesimen perlu

dititikkan atau disapu dengan larutan merkuri klorida 2% di dalam

alkohol.

Pengelasan

Pelabelan

Label biasanya diletak pada satu sudut herbarium itu.

Menomborkan setiap spesimen dan menyimpan salinan untuk rujukan.

Nama saintifik/botani

Nama tempatan/asal

Nama bahasa inggeris

Lokasi spesimen boleh ditemui

Nama orang yang menemui/mengumpul

Tarikh

Warna asal dan bentuk bunga

Jenis sama ada pokok renek, herba, memanjat atau sayuran

Jika pokok – warna batang, tebal kulit dan sebagainya

Tarikh berbuah atau berbunga

Jenis tanah tempat spesimen tumbuh

Sifat tumbuhan seperti kaedah pendebungaan dan penyebaran biji

benih

Penyimpanan

Hendaklah sentiasa disimpan dalam keadaan yang gelap, kering dan

sejuk.

Pengawetan kering untuk spesimen haiwan

Setelah spesimen dimatikan,

Spesimen bersaiz besar : keluarkan bahagian tubuh yang mudah rosak

(seperti sistem pencernaan) dan tempatnya digantikan dengan bahan

kering lain (sabut atau kapas). Tempat pembedahan hendaklah dijahit

dengan baik dan kemas supaya kesan-kesan pembedahan dapat

diminimumkan.

Bahagian-bahagian lembut lain yang sukar dikeluarkan atau mempunyai

tisu yang tebal bolehlah diawet secara suntikan seperti kaedah berikut:

Spesimen Kaedah pengawetan

Burung

dan

haiwan

kecil lain

Suntikan formalin 3%

Bahagian mata boleh digantikan dengan mata palsu

Serangga Suntikkan formalin 3% di bahagian kepala, toraks dan abdomen.

Spesimen ini disimpan di atas papan khas bagi membolehkan

sayapnya tidak rosak.

Keringkan spesimen haiwan kecil sebaiknya di dalam ketuhar pada julat suhu

di antara 50-70oC. Untuk serangga, biarkan selama dua minggu sehingga

menjadi kering.

Pastikan spesimen telah cukup kering sebelum disimpan atau dipamerkan.

Adalah dicadangkan agar spesimen ini disimpan di dalam kotak kaca yang

kalis kelembapan kerana kita boleh meletakkan bahan pengawet tambahan

(misalnya naftalena atau racun perosak di dalam kotak itu) untuk menambah

ketahanan spesimen.

2.0 GETAH

Pokok Getah (Hevea brasiliensis) ialah pokok dalam famili Euphorbiaceae

dan ahli terpenting dalam genus Hevea. Pokok ini penting dari segi ekonomi

kerana hasil seperti lateks boleh dikumpulkan dan merupakan sumber utama

getah asli.

2.1 SEJARAH RINGKAS POKOK GETAH DI MALAYSIA

Industri getah asli di Malaysia bermula pada tahun 1877 di Kuala

Kangsar, Perak. Anak getah yang ditanam adalah spesis Havea Brasilliensis. Estet

getah pertama telah dibangunkan di Melaka pada tahun 1902/1903. Selepas itu

keluasan penanaman getah terus berkembang hingga mencapai kemuncaknya

iaitu seluas 2.06 juta hektar pada tahun 1979. Pengeluaran tertinggi yang pernah

dicapai oleh negara ialah sebanyak 1.66 juta metrik tan iaitu pada tahun 1988.

Secara ringkasnya pokok getah berasal dari negara Brazil. Christopher

Columbus ahli pelayaran Sepanyol ialah orang pertama menjumpai getah di

Brazil pada tahun 1473 dan beliau telah membawa balik ke Eropah untuk dikaji

kegunaannya.

Pada tahun 1768 kasut getah pertama telah dicipta. Seterusnya pada

tahun 1770, Priestly, seorang ahli kimia telah menamakan hasil getah sebagai

rubber kerana boleh diguna untuk memadam tulisan pensil. Pada thun 1823,

Soloman Mcintosh telah mencipta kain kalis air daripada getah. Charles

Goodyeer pula telah memperkenalkan proses pemyulkanan dan seterusnya pada

tahun 1846, Thomas Hancook telah berjaya membuat tayar daripada getah asli.

Pada tahun 1888, John Dunlop telah berjaya mencipta tayar pneumatik yang

lebik selesa daripada tayar padu.

Rekacipta tersebut telah merintis jalan bagi kegunaan getah asli, Apabila

kegunaan getah semakin meluas dan permintaan terhadap bahan mentah

meningkat, usaha untuk mengembang industri getah asli telah dilaksanakan

dengan:

Usaha membawa 70,000 biji getah dari Brazil ke Kew Garden, London

oleh Farris, Cross dan Wickham pada tahun 1876.

Sebanyak 2,000 anak getah telah dapat dihidupkan dalam rumah kaca

bersesuaian dengan suhu dan iklim di Brazil.

Sebahagian daripada pokok itu telah dibawa ke Sri Langka dan

selebihnya sebanyak 13 pokok dihantar ke Taman Botani di Singapura

dan 9 pokok dihantar ke Kuala kangsar.

Pada tahun 1888, H.N. Ridley telah dilantik sebagai Pengarah Taman

Botani Singapura dan telah banyak meyumbang dalam pembangunan

industri getah hingga digelar Bapa Perusahaan Getah Asli. Antara

sumbangan beliau ialah sistem eksploitasi getah dan pisau toreh.

2.2 MAKLUMAT RINGKAS GETAH

Nama saintifik bagi getah ialah Hevea Brasiliensis. Ia merupakan sejenis

tanaman yang boleh hidup dikawasan 1000 km utara dengan 1000 km selatan

khatulistiwa. Pokok getah memerlukan hujan sebanyak 180 sm - 250 sm

setahun. Ia juga memerlukan suhu diantara 25 - 30 darjah Celcius.

Ketinggian tanah dari paras muka laut yang boleh ditanam dengan getah

ialah 500 meter. Semakin tinggi getah ditanam semakin berkurangan perolehan

hasil dan kecergasan pertumbuhannya. Keperluan tanah yang sesuai untuk

tanam getah ialah jenis lom yang mempunyai saliran yang bebas, tidak masin,

tidak masam atau sentiasa banjir.

Pokok getah ialah jenis pokok saka dan ketinggiannya boleh mencapai 18

meter. Umur pokok getah yang ekonomik ialah diantara 20 hingga 30 tahun.

Pokok getah menghasilkan lateks (getah asli) yang penting dalam industri tayar

dan lain-lain industri berasaskan getah. Selain daripada itu, kayunya adalah

terdiri daripada jenis separuh keras dan boleh dijadikan perabut.

Pokok getah mampu mencapai ketinggian melebihi 18 meter. Lateks putih

atau kuning terhasil dalam salur lateks pada kulit pokok, terutamanya pada

floem luar. Saluran ini berpilin naik pada batang pokok menurut pusingan ke

kanan yang membentuk 30 darjah pada ufuk.

Apabila pokok getah mencapai usia 5-6 tahun, penorehan boleh

dilakukan: goresan-goresan dibuat secara ortogon pada salur lateks, dengan

kedalaman yang hanya mencukupi untuk mengambil lateks tanpa menjejaskan

pertumbuhan pokok. Sap itu dikumpulkan di dalam baldi yang kecil. Pokok-

pokok yang lebih tua menghasilkan lebih banyak lateks.

Pokok getah pada mulanya hanya tumbuh di Amazonia. Peningkatan

permintaan dan jumpaan proses pemvulkanan pada tahun 1839 mendorong

perkembangan yang pesat di kawasan tersebut, mengayakan bandar Manaus dan

Belem. Nama pokok ini diambil daripada Para, negeri Brazil yang termasuk

Belem.

Terdapat juga cubaan dilakukan pada 1873 untuk menanam getah di luar

Brazil. Selepas berusaha, dua belas tunas tumbuh di Kebun Bunga Botani Diraja

Kew. Pokok-pokok itu kemudian dihantar ke India untuk ditanam tetapi gagal.

Percubaan kedua dilakukan dengan sekitar 70,000 benih dihantar ke Kew pada

tahun 1875. Sekitar 4% daripada benih-benih itu bertunas, dan pada tahun 1876,

sekitar 2,000 anak pokok dihantar, dalam kes Wardian, ke Sri Lanka, dan 22

dihantar ke Kebun Bunga Botani di Singapura. Apabila berjaya ditumbuh di luar

negeri asal, Pokok Getah ditanam secara meluas di tanah-tanah jajahan British.

Pada tahun 1898, ladang getah ditubuhkan di Tanah Melayu, dan kini

kebanyakan ladang getah terdapat di Asia Tenggara dan sesetengah Afrika

tropika. Percubaan untuk menanam Pokok Getah di Amerika Selatan ternyata

tidak memuaskan.

Pokok getah

Mesin getah licin Mesin getah bunga.

Daun dan biji getah Biji getah

2.3 CIRI-CIRI FIZIKAL POKOK GETAH

Kulit kayu : Licin, berwarna kekelabu-kelabuan, dan mengandungi lateks

keruh yang menjadi keras ketika didedahkan kepada udara.

Daun : Licin, berwarna hijau kebiru-biruan, dan dibahagikan kepada tiga daun

kecil sepanjang 1.5 sentimeter. Pada cuaca kering, daun menjadi kuning dan

kemudian merah terang sebelum luruh.

Bunga : Kecil, berwarna kuning, berbau hapak, dan tumbuh dalam bentuk

tangkai.

Buah : Keras, dengan tiga biji yang besar. Ketika masak, buah akan meletup

menjadi tiga bahagian di atas pokok, dan memelantingkan biji-bijinya yang

berat.

Biji: Warna biji mentah adalah hijau dan ketika masak, menjadi licin, dengan

tompok-tompok bercapuk-capuk yang berwarna perang muda.

3.0 PENGAWETAN BASAH DAN KERING GETAH (Hevea brasiliensis)

REFLEKSI (Nurhidayatul Asyikin binti Mat Refin – 900928035600)

Pertamanya segala kesyukuran saya panjatkan kepada Ilahi kerana dengan berkat

dan rahmat-Nya saya dapat menyiapkan segala tugasan ini.

Pengurusan Grafik berkenaan “Pengurusan Makmal Sains dan Sumber”

Untuk tugasan secara individu ini, empat topik dalam “Pengurusan Makmal

Sains dan Sumber” perlu diringkaskan dengan menggunakan pengurusan grafik

yang bersesuaian. Oleh itu, saya telah memilih topik berkaitan (1) Teknik menuang

bahan kimia, (2) Penyimpanan peralatan Sains, (3) Pengawetan basah, dan (4)

Pengawetan kering.

Kekuatan dalam Melaksanakan Tugasan Pengurusan Grafik

Dalam melaksanakan pengurusan grafik ini, saya dapat meringkaskan

maklumat yang telah diperolehi dengan sebaiknya menggunakan pengurusan

grafik yang sesuai. Pemilihan pengurusan grafik ini sangat bersesuaian

terutamanya untuk sumber rujukan dalam membantu saya mengulangkaji

topik tersebut secara pantas. Malah pengurusan grafik ini akan membantu

dalam memberi gambaran keseluruhan topik tersebut berbanding

penggunaan bahan bacaan yang berjela-jela. Ini juga akan memudahkan

saya terutamanya untuk mengetahui isi-isi penting dan ianya lebih berfokus

dan terarah dalam sesuatu topik itu.

Kekurangan dalam Melaksanakan Tugasan Pengurusan Grafik

Namun terdapat beberapa kekurangan dalam tugasan ini, di mana

saya mengalami kesukaran untuk membezakan isi-isi penting dengan isi-isi

tambahan atau huraian. Ini boleh menyebabkan terdapat pencampuran isi-isi

penting dengan isi-isi tambahan atau huraian. Selain itu, tidak semua isi

pelajaran berkaitan topik dapat dinyatakan atau dimasukkan dalam

pengurusan grafik kerana masalah kekurangan ruang yang terhad.

Halangan dalam Melaksanakan Tugasan Pengurusan Grafik

Halangan utama dalam menyiapkan tugasan pengurusan grafik adalah

kekangan masa untuk menyiapkan tugasan kerana sewaktu menyiapkan

tugasan ini saya terlibat dalam program latihan Praktikum di sekolah di mana

memerlukan komitmen yang tinggi dan saya perlu membahagikan masa

untuk menyiapkan pengurusan grafik dan tugasan dalam Praktikum seperti

portfolio dan RPH serta ABM untuk PnP murid.

Peluang dan Keazaman dalam Melaksanakan Tugasan Pengurusan Grafik

Untuk tugasan yang akan datang berkaitan pengurusan grafik, saya

berazam untuk lebih meningkatkan kualiti dalam pengurusan grafik yang

disediakan iaitu hanya isi-isi penting sahaja yang disenaraikan bersama isi-isi

huraian yang diperlukan sahaja. Malah pengurusan grafik yang akan

disediakan kelak lebih bersifat mesra pembaca dan tidak terlalu formal serta

lebih ceria bagi menarik perhatian dan fokus pembaca berkaitan topik yang

diringkaskan.

Pengawetan Tumbuhan Basah (Mengekalkan kecairan susu getah)

Dalam melaksanakan tugasan utama ini iaitu pengawetan tumbuhan basah,

pertamanya bermula dengan pemilihan ahli kumpulan iaitu saya bekerjsama dengan

Hazanah bt Abdullah, Nora bt Ramin dan Siti Nurhafizah bt Zakaria dalam tugasan

untuk menyediakan spesimen pengawetan tumbuhan basah. Untuk tugasan

tumbuhan basah kami telah memilih untuk mengawet susu getah dengan

menggunakan larutan ammonia yang berbeza kepekatan bagi melihat kadar

pembekuan terhadap susu getah tersebut.

Justifikasi Pemilihan Susu Getah sebagai Spesimen Awetan Basah

Bahan bantu mengajar (BBM)

Susu getah cair akan membeku selepas ditoreh dan ini menyebabkan

kesukaran bagi guru untuk menjadikan susu getah cair sebagai alat bantu

mengajar (ABM) dalam PnP kelas.

Peratusan kepekatan larutan ammonia yang diperlukan untuk mengekalkan kecairan

dalam susu getah

Berdasarkan pembacaan kami dari buku “Teknologi Perladangan dan

Pemprosesan Getah”, nisbah larutan ammonia yang diperlukan untuk susu

getah adalah berkadaran 1:1. Malah buku tersebut menyatakan hanya 1%

larutan ammonia yang diperlukan untuk mengekalkan susu getah supaya cair.

Manakala rujukan di Internet pula menyatakan sedikit larutan ammonia

diperlukan untuk dimasukkan ke dalam susu getah. Penggunaan “keyword”

sedikit ini menunjukkan bahawa tiada nilai yang tepat untuk penggunaan

larutan ammonia dalam pengawetan susu getah cair.

Larutan ammonia hanya mampu mengekalkan kecairan susu getah cair untuk

beberapa jam sahaja

Hasil daripada temu bual bersama seorang guru yang juga pernah

berkhidmat sebagai seorang pegawai dalam bidang berkaitan getah, beliau

mengatakan larutan ammonia tidak mampu mengekalkan kecairan susu

getah cair untuk tempoh yang sangat lama. Malah, tempoh maksimum yang

diberikan adalah selama 48 jam sahaja.

Kekuatan dalam Tugasan Pengawetan Susu Getah Cair

Hasil dapatan pemerhatian pengawetan kecairan susu getah cair

Pengawetan susu getah cecair telah kami mulakan pada 5 September

2013 iaitu bermula dengan penyediaan larutan ammonia sebelum diteruskan

dengan mendapatkan susu getah. Susu getah telah diperolehi daripada

pokok getah yang ditoreh pada 7 September 2013, setelah itu pemerhatian

terhadap kecairan susu getah telah dilakukan sehingga 25 September 2013.

Hasil dapatan daripada pemerhatian telah berjaya menjawab beberapa

persoalan yang telah dinyatakan dalam justifikasi pemilihan tugasan

pengawetan basah susu getah cair.

Berdasarkan dapatan tersebut, saya dan ahli kumpulan dapat

membuat kesimpulan bahawa:

Pertama, pengawetan basah susu getah cair menggunakan larutan

ammonia boleh dilakukan oleh guru-guru untuk dijadikan BBM untuk PnP di

dalam kelas kerana tahap kecairan susu getah cair dapat dikekalkan dalam

tempoh yang melebihi 48 jam (2 hari) dan sehingga tugasan ini dijalankan

iaitu selama hampir melebihi 2 minggu. Namun, guru perlu memberi perhatian

terhadap penggunaan larutan ammonia bagi kegunaan BBM di dalam kelas

iaitu guru boleh menggunakan larutan ammonia yang paling rendah

peratusan kepekatannya seperti yang dicadangkan dalam tugasan ini 0.5%

larutan ammonia bagi mengurangkan kadar bahaya penggunaan bahan kimia

(ammonia) kepada murid. Ini kerana, larutan ammonia mengeluarkan bau

yang busuk di mana boleh menyebabkan keracunan dan muntah-muntah jika

dihidu secara berlebihan.

Kedua, hasil dapatan dapat menyangkal pernyataan bahawa 1%

larutan ammonia merupakan kepekatan minimum yang dicadangkan bagi

mengekalkan kecairan susu getah. Ini kerana berdasarkan kajian kami

menggunakan kepekatan 0.5% larutan ammonia dengan nisbah 1:1 kepada

susu getah, bermula 7 September 2013 iaitu susu getah dimasukkan ke

dalam larutan ammonia hingga ke tarikh akhir kajian 25 September 2013 iaitu

hampir 19 hari, susu getah masih dalam keadaan cair. Malah menurut rekod

kami, susu getah yang tidak diletakkan sebarang bahan pengawet seperi

larutan ammonia atau cuka getah untuk membekukan susu getah, susu getah

ini mampu berada dalam keadaan cair selama 24 jam sebelum membeku dan

ini menyangkal kenyataan yang dibuat bahawa susu getah yang dibiarkan

tanpa bahan pengawet akan membeku dalam masa beberapa jam sahaja.

Pengalaman sepanjang melaksanakan tugasan

Tugasan yang dilaksanakan ini telah memberikan pengalaman yang

amat berharga terutamanya bagi ahli kumpulan saya. Pertama, kami perlu

mencari sumber susu getah yang merupakan permasalahan utama di mana

kawasan Batu Pahat mengalami kurang sumber penanaman getah kerana

ianya lebih dimonopoli oleh penanaman kelapa sawit dan sektor

perindustrian. Namun, disebalik cabaran ini, kami tanpa sedar telah

menjalinkan hubungan yang lebih erat bersama beberapa keluarga yang telah

mengusahakan kebun getah di kawasan Kg. Seri Bengkal dan Kg. Parit Andin

3, Parit Yaani, Batu Pahat, Johor. Malah mereka sangat berbesar hati untuk

membantu dan bekerjasama dengan kami dalam menjalankan kajian ini

dengan membekalkan susu getah secara percuma dan tiada sebarang

bayaran yang dikenakan. Tambahan, layanan yang sangat baik terhadap

kami setiap kali berkunjung ke kediaman mereka sepanjang pelaksanaan

tugasan membuatkan kami sungguh tersentuh dan terharu dengan kesudiaan

mereka walaupun tiada sebarang hubungan persaudaraan yang wujud di

antara kami.

Selain itu, hasil pelaksanaan tugasan ini, saya dapat merasakan

perbezaan yang sangat ketara iaitu terdapat peningkatan dalam pengetahuan

saya berkaitan getah berbanding sebelum tugasan ini dijalankan.

Di samping itu, pengalaman yang berkait rapat dengan pengurusan

makmal sains iaitu melibatkan proses pemotongan kaca dan penggunaan

bahan kimia telah dapat saya praktikan bersama ahli kumpulan yang lain.

Pengalaman yang paling tidak dilupakan ketika pemotongan kaca adalah

kecedaraan kecil yang telah dialami oleh saya sendiri ketika proses

menghancurkan kaca kerana kesilapan dalam peringkat awal pemotongan

kaca yang tidak lurus. Teknik dan kaedah yang betul dan saranan proses

yang sepatutnya dilakukan sebelum memotong kaca telah diberikan oleh

Mejar Dr. Tay Chong Seng akan digunakan oleh kami kelak. Seterusnya

untuk penggunaan bahan kimia, kami secara teorinya telah didedahkan

dengan langkah-langkah serta kaedah keselamatan yang perlu diambil,

tugasan ini membantu kami mempraktikannya hasil daripada teori yang telah

dipelajari terutamanya apabila melibatkan penggunaan larutan ammonia yang

membebaskan bau secara nyata dapat dihidu dan boleh menyebabkan

keracunan dan muntah-muntah jika tiada langkah berjaga-jaga yang diambil.

Saya percaya pengalaman yang kami perolehi secara “hands-on” ini

adalah lebih bermakna berbanding pengetahuan secara teori dan membantu

kami untuk lebih bersedia kelak sebagai seorang guru Sains yang cekap dan

bersedia setiap masa.

Kekurangan dalam Pengawetan Susu Getah Cair

Berdasarkan perancangan yang dibincangkan bersama ahli kumpulan,

kami telah menyediakan 8 botol kaca yang kedap udara untuk tujuan

pengawetan basah susu getah. Namun disebabkan oleh masalah teknikal

iaitu terdapat tumpahan pada larutan ammonia yang berkepekatan 1% dan

sumber susu getah yang terhad kami telah mengabaikan pengisian susu

getah pada 2 botol larutan ammonia yang berkepekatan 1% dan 15% untuk

pemerhatian dan kajian.

Halangan dan Permasalahan dalam Pengawetan Susu Getah Cair

Dalam menyiapkan tugasan ini antara permasalahan dan halangan

yang dihadapi adalah keadaan cuaca, sumber susu getah yang terhad dan

pengurangan larutan ammonia yang berkepekatan 1%.

Keadaan cuaca yang tidak menentu iaitu pada minggu kajian

dimulakan merupakan permulaan cuaca hujan di mana menyukarkan proses

torehan pokok getah untuk mendapatkan susu getah kerana pekebun getah

tidak akan menoreh pada waktu hujan atas sebab akan berlaku kerosakan

pada kulit pokok getah yang akan memberi kesan masa panjang untuk

torehan dan pengeluaran susu getah yang seterusnya.

Pengeluaran susu getah hasil torehan pada waktu petang pada 7

September 2013 adalah kurang dan in menyebabkan hanya 6 botol kaca

spesimen sahaja daripada 8 botol spesimen yang dapat dilaksanakan.

Menurut penoreh tersebut, hasil torehan susu getah pada waktu petang

adalah kurang berbanding pada waktu pagi. Ini menyebabkan hampir 2 – 3

jam kami hanya dapat mengumpul sebanyak 6 botol spesimen sahaja iaitu

dalam kadar 230 ml susu getah.

Seterusnya, masalah sumber susu getah yang terhad memandangkan

kawasan Batu Pahat lebih menguasai bidang penanaman kelapa sawit dan

sektor perindustrian berbanding penanaman getah.

Selain itu, oleh kerana kurang kepekaan kami terhadap penyediaan

larutan ammonia, telah terdapat pengurangan larutan ammonia yang

berkepekatan 1% kerana telah tumpah ketika dalam perjalanan ke kebun

getah bagi tujuan mendapatkan susu getah. Di tambah pula dengan

kekurangan sumber susu getah, kami telah mengabaikan satu spesimen ini

dan meneruskan dengan spesimen larutan ammonia yang berkepekatan

0.5%, 2%, 3%, 55 dan 10%.

Peluang dan Keazaman dalam Pengawetan Susu Getah Cair

Merujuk kepada permasalahan dan halangan yang timbul serta

kekurangan dalam pengawetan susu getah cair ini, untuk kajian seterusnya

kami akan menjalankan kajian dan pemerhatian terhadap larutan ammonia

yang berkepekatan 1%. Selain itu, berdasarkan pembacaan dan rujukan di

RISDA Batu Pahat, kadar nisbah antara larutan ammonia dan susu getah

yang dicadangkan adalah pada 1:1, oleh itu untuk kajian seterusnya, kami

akan menjalankan kajian terhadap kadar nisbah yang berbeza seperti

1(larutan ammonia) : 2 (susu getah) dan lain-lain kadar nisbah yang

munasabah bagi melihat perbezaan pada kecairan susu getah serta mencari

nilai tetap dan yang lebih spesifik berkaitannya.

Bahan Inovasi Alat atau Bahan Bantu PnP

Kekuatan dalam Bahan Inovasi Alat atau Bahan Bantu PnP

Berdasarkan permasalahan yang diutarakan dalam PnP iaitu murid

sukar untuk membezakan litar bersiri dan litar selari dan murid menghadapi

masalah untuk membezakan kecerahan mentol pada litar bersiri dengan

kecerahan mentol litar selari. Saya dan pasangan, Nazatul Aleena telah

mengadakan perbincangan dan kami telah membina Kit Litar untuk

menyelesaikan kedua-dua permasalahan yang timbul dalam PnP.

Kit Litar ini mampu menyelesaikan permasalahan kekeliruan murid

dalam membezakan litar bersiri dan litar selari kerana Kit Litar ini

memaparkan secara jelas kedua-dua litar tersebut ini menyebabkan murid

dapat melihat secara jelas dan nyata litar bersiri dan litar selari. Selain itu, Kit

Litar ini juga dapat membantu murid melihat dan membezakan secara jelas

kecerahan mentol di antara litar bersiri dan litar selari dengan menggunakan

Kit Litar ini. Hal ini telah diakui melalui keputusan soal selidik penggunaan Kit

Litar dalam PnP dan keputusan analisis yang dilakukan menggunakan

lembaran kerja yang dibekalkan melalui dua ujian iaitu Ujian 1 tanpa

penggunaan Kit Litar dan Ujian 2 menggunakan Kit Litar.

Oleh itu dengan dua kekuatan utama ini iaitu menggunakan Kit Litar,

murid dapat membezakan antara litar bersiri dan litar selari dan juga murid

dapat membezakan kecerahan mentol antara litar bersiri dan litar selari, dapat

dirumuskan bahawa Kit Litar ini dapat memenuhi dua hasil pembelajaran

dalam topik Litar menggunakan satu ABM sahaja.

Kekurangan dalam Bahan Inovasi Alat atau Bahan Bantu PnP

Kit Litar yang dihasilkan ini mempunyai beberapa kekurangan yang

memerlukan penambahbaikan untuk penggunaan yang lebih berkesan bagi

PnP yang seterusnya. Kit Litar yang dihasilkan ini tidak dapat diubahsuai

komponen-komponennya kerana telah ditampal secara tetap pada kadbod.

Oleh itu, penggunaan ABM adalah tidak terlalu aktif untuk murid walaupun Kit

Litar tersebut dapat mencapai dua hasil pembelajaran sekaligus dalam setiap

penggunaannya.

Halangan dalam Pembinaan Bahan Inovasi Alat atau Bahan Bantu PnP

Halangan utama adalah kekangan masa untuk membina Kit Litar yang

terdiri daripada dua litar lengkap sekaligus pada satu tempat iaitu litar bersiri

dan litar selari atas faktor komitmen yang lain iaitu Praktikum dan tugasan

bagi subjek yang lain.

Selain itu, kami juga menghadapi masalah dalam mendapatkan

komponen-komponen tersebut seperti pemegang bateri, suis, mentol, namun

masalah ini dapat diselesaikan dengan segera kerana guru pembimbing

Praktikum 2 iaitu Encik Tukiran bin Kamari sudi membekalkan kepada kami

secara percuma kesemua komponen-komponen yang diperlukan untuk

membina Kit Litar ini atas tanda sokongan beliau kepada usaha kami untuk

membantu murid-murid beliau dalam memahami berkaitan litar bersiri dan

litar selari.

Peluang dan Keazaman dalam Bahan Inovasi Alat atau Bahan Bantu PnP

Kit Litar yang telah dibina perlu melalui proses penambahbaikan hasil

daripada wujudnya beberapa kekurangan yang telah dinyatakan iaitu

menjadikan Kit Litar ini boleh diubahsuai komponen-komponennya oleh

murid-murid. Malah, penambahbaikan yang dicadangkan adalah guru

menyediakan Kit Litar ini dengan komponen-komponen yang boleh dicabut

dan dipasang oleh murid sendiri supaya kefahaman murid dalam litar bersiri

dan litar selari dapat ditingkatkan dengan lebih berkesan.

Kesimpulan

Secara positifnya, saya bersetuju bahawa tugasan yang dilaksanakan ini

banyak membantu saya dan ahli kumpulan yang lain terutamanya dalam pembinaan

ABM yang bukan sahaja lebih menarik namun berfungsi dengan kadar yang

optimum dan serbafungsi untuk pengajaran Sains kepada murid kelak. Malah,

tugasan yang telah dilaksanakan ini memberikan pengalaman yang sangat

bermakna dan teristimewa kerana tidak semua orang akan mendapat pengalaman

yang berharga seperti yang dirasai oleh saya sepanjang pelaksanaan tugasan ini

bersama ahli kumpulan yang lain.

Terima kasih.

RUJUKAN

Buku

Lee Shok Mee. (1993). Asas Pengajaran Sains Sekolah Rendah. Selangor:

Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

Ooi Chong Beng, Mohd Khairuddi Yahya. (1982). Panduan Makmal Sains. Kuala

Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Lembaga Getah Malaysia (LGM). (2009). Teknologi Perladangan dan Pemprosesan

Getah. Kuala Lumpur: RISDA.

Martin,R.,Sexton.C.&Gerlovich,J.(2002).Teaching science for all children-Methods

for constructing understanding.Boston: Allyn and Bacon

Mr.Dennis M.Mc Grath,(1978).Laboratory Management and Techniques.Penang:

Anthonian Store Sdn.Bhd

Tan, S.C.&Wong F.L (2003).Teaching and Learning with technology:An Asia Pasific

perspective. Singapore:Prentice Hall.

Artikel Seminar dari Sumber Elektronik

Norziana Jasman. Kajian Kepelbagaian Makroalga Marin di Perairan Pulau Pinang .

Retrieved Julai 2013 from http://www.ukm.my

Modul dari Sumber Elektronik

Universiti Pendidikan Sultan Idris. Unit 6 Pengurusan Makmal. Retrieved Julai 2013

from http://myguru3.upsi.edu.my

Artikel dari Sumber Eletronik

Makmal SK Kem Kabota. Nota. Retrieved Julai 2013 from

http://makmalskkemkabota.blogspot.com/

Makmal Sains SK Kukusan, Tawau. (September 2011). Pengendalian Selamat

Bahan Saintifik dan Bahan Kimia. Retrieved Julai 2013 from

http://makmalsainsskkukusantawau.blogspot.com

Makmal Sains SMK Berangan, Tumpat. Panduan Makmal Sains Sekolah. Retrieved

Julai 2013 from http://makmal.9f.com

Makmal Sains SMK Berangan, Tumpat. Pengawetan Spesimen Haiwan Kecil dan

Tumbuhan. Retrieved Julai 2013 from http://makmal.9f.com

Makmal Sains SK Bahagia. (September 2011). Pengurusan Makmal Sains.

Retrieved Julai 2013 from http://happysclabo.blogspot.com