onderweg • ontdekken • reizen • genieten

+ 500 jaar Jheronimus Bosch / de reistrends voor 2016 / Uitkerkse Polder

afgiftekantoor gent x

5,45 euro

januari 2016

in ZwitserlandSneeuwvakantie

in Spanje2 x fietsen

Nieuw jaar, nieuwe rubrieken

Zuid-AfrikaOngezien

001 0116.indd 1 10/12/15 14:06

aan de

16 PASAR jAnuARi 2016

016-025 Ski 0116.indd 16 10/12/15 10:33

Flumserberg is de grootste wintersportregio van Oost-Zwitserland. Maar dat betekent niet dat je er alleen maar kan skiën. Aan de oever van de Walensee kan je ook wandelen met uitzicht op de indrukwekkende berg keten de Churfirsten of ontspannen in eeuwenoude thermen. Elke vakantieganger vindt hier de sneeuwvakantie waar hij naar op zoek is.

TEKST juRGEn GROEnWALS - FOTO'S THOMAS DE BOEVER

aan de

SNEEUWVAKANTIE OP MAAT IN ZWITSERLAND

topBergen

17PASAR jAnuARi 2016

016-025 Ski 0116.indd 17 10/12/15 10:33

Flumserberg is de grootste wintersportregio van Oost-Zwitserland. Maar dat betekent niet dat je er alleen maar kan skiën. Aan de oever van de Walensee kan je ook wandelen met uitzicht op de indrukwekkende berg keten de Churfirsten of ontspannen in eeuwenoude thermen. Elke vakantieganger vindt hier de sneeuwvakantie waar hij naar op zoek is.

TEKST juRGEn GROEnWALS - FOTO'S THOMAS DE BOEVER

aan de

SNEEUWVAKANTIE OP MAAT IN ZWITSERLAND

topBergen

17PASAR jAnuARi 2016

016-025 Ski 0116.indd 17 10/12/15 10:33

In 2013 en 2014 woonde ik in Zuid-Afrika. Mijn vrouw leidde er de hiv-tuberculose-afdeling van een klein ziekenhuis en ik schreef er reis- en wetenschapsartikels. We woonden afgelegen: de supermarkt was twintig kilometer en een internet-connectie vijftig kilometer rijden. We leerden het land in die periode beter kennen dan de meeste Zuid-Afrikanen en gingen een stuk verder dan alle reisgidsen.

TeksT en foTo’s Toon Verlinden

Zuid-Afrika(zoals het niet in de reisgids staat)

40

040-045 Z-AF 0116.indd 40 10/12/15 10:37

In 2013 en 2014 woonde ik in Zuid-Afrika. Mijn vrouw leidde er de hiv-tuberculose-afdeling van een klein ziekenhuis en ik schreef er reis- en wetenschapsartikels. We woonden afgelegen: de supermarkt was twintig kilometer en een internet-connectie vijftig kilometer rijden. We leerden het land in die periode beter kennen dan de meeste Zuid-Afrikanen en gingen een stuk verder dan alle reisgidsen.

TeksT en foTo’s Toon Verlinden

Zuid-Afrika(zoals het niet in de reisgids staat)

40

040-045 Z-AF 0116.indd 40 10/12/15 10:37

(zoals het niet in de reisgids staat)

41

040-045 Z-AF 0116.indd 41 10/12/15 10:37

reis*wiJs

Een buitensportjas krijgt heel wat te verduren: regen, wind, stof. Tegelijk moet hij je warm houden en comfort bieden. Een hardshell doet het allemaal: het is de ideale jas die boven je thermisch ondergoed en warme fleece past. Danny Porters van buitensportzaak De Kampeerder in Antwerpen helpt je te kiezen.

TOPSTUK: buitensportjas

Waterdicht en ademend

Een goede hardshell is waterdicht en houdt regen tegen, maar laat damp (zweet) toch door. Het lijkt een onmogelijke combinatie, maar steeds meer membranen combineren die twee eigenschappen. Denk daarbij aan Gore-Tex, eVent, HyVent en andere merken.

ruime zakken

Zakken aan de binnenzijde van de jas kunnen handig zijn om je gsm of mp4-speler warm te houden. Lange lussen laten je je zakken openen zonder dat je je handschoenen hoeft uit te trekken.

ecologisch

De waterafstotende laag van een hardshell is niet altijd even milieu-vriendelijk. Maar veel merken – met Fjällräven voorop – schakelen over op milieuvriendelijke producten.

de kap sluit goed af

Zodat er geen wind, regen of sneeuw naar binnen kan. Anderzijds moet de kap ruim genoeg zijn om er een muts of helm onder te kunnen dragen.

ruim

Koop je hardshell ruim genoeg. Want bij koud weer draag je er nog thermisch ondergoed (synthetisch of wol) en een warmtelaag (fleece, wol…) onder. Je wil niet gekneld zitten in je jas als je gaat wandelen, fietsen, skiën of klimmen.

de mouWen zijn lang genoeg

Vooral voor wie gaat klimmen of fietsen is het belangrijk dat je armen niet bloot komen te zitten in de mouwen.

Winddichte ritsen

Vroeger werden winddichte laminaat ritsen gebruikt, maar toen bleek dat die laminaatlaag na enkele jaren begon te verslijten, stapten steeds meer merken over op YKK-ritsen met nauw aansluitende en perfect dichtende tandjes.

De Eco-Shell van Fjällräven is gemaakt met respect voor het klimaat én recycleerbaar. Richtprijs: € 469.

*

genoeg ventilatie-openingen

Vaak zijn dat ritsen op of onder de oksels. In the heat of the fight kan je zo’n luikje openen om extra zweet te laten ontsnappen.

72 PASAR JAnuARi 2016

071-074 RW 0116.indd 72 10/12/15 14:31

reis*wiJs

Sofie De Winter is coördinator van de lost & found-afdeling van Brussels Airlines: ‘Ga allereerst naar het loket van je vliegtuig-maatschappij. Zij openen een dossier waardoor we een zoek-actie kunnen opstarten. Doe dat zeker voordat je de luchthaven verlaat, want doe je dat niet, dan is er geen bewijs dat je de koffer niet gewoon buiten de luchthaven hebt verloren.’

Maak hem herkenbaarAan het loket tonen ze je verschillende fiches met foto’s zodat je kan aangeven hoe je bagage er ongeveer uitziet. Is het een harde of een zachte koffer? Welke kleur? Hoe groot? Met of zonder wieltjes? Vaak is alles al onder controle dankzij het label dat bij het inchecken aan je koffer werd bevestigd en dat alle nodige info bevat om hem terug te sturen. Maar het label komt ook vaak los en dan wordt het een stuk moeilijker. Sofie geeft een aantal tips. ‘Maak je koffer zo herkenbaar mogelijk. Er zijn veel zwarte koffers en dus is het handig als het zoekteam jouw koffer op een of andere manier kan herkennen. Door een opvallende sticker op de buitenkant of een gekleurd lintje rond het handvat bijvoorbeeld. Wat ook wonderen doet, is er zelf een extra label met naam, adres en telefoonnummer aanhangen.’

Koffer nog niet terecht?Duurt het langer dan vierentwintig uur voordat je je bagage terug hebt? Dan heb je recht op een compensatie. Je mag dan ‘redelijke’ uitgaven doen die je nadien kan terugvorderen. Denk aan een tandenborstel, shampoo of een T-shirt. Hou in dat geval zeker de bonnetjes bij. Zonder aankoopbewijs geen compensatie.Is je koffer na vijf dagen nog altijd niet terecht? Dan zal de maat-schappij je vragen om een inventarislijst door te sturen. Met die lijst in de hand maken ze hun niet-geïdentificeerde koffers open. Ook hier heeft Sofie een tip: ‘Denk aan wat de inhoud van je koffer uniek maakt. Iedereen heeft kledij bij, maar niet iedereen leest jouw boek. Ik steek zelf ook altijd een document in mijn koffer waar mijn naam, telefoonnummer, e-mailadres en reisroute op staan.’Als je koffer in een zeldzaam geval na eenentwintig dagen nog niet terecht is, krijg je een uitgebreide compensatie. Je dossier blijft wel nog twee jaar actief. Duikt je bagage in die periode toch op, dan krijg je ze terug. Hou er rekening mee dat de termijnen van vliegtuigmaatschappijen wat kunnen verschillen. Vraag ernaar wanneer je je verloren bagage aangeeft. Je maatschappij kan overigens ook helpen als je bagage beschadigd werd tijdens de vlucht of als je iets op het vliegtuig bent vergeten.

Te niptDe meeste bagage mist haar vlucht tijdens een te korte overstap of doordat je zelf te nipt voor het opstijgen incheckt. Jij zit dan wel op het vliegtuig, maar je bagage niet. Geen paniek: vaak wordt ze dan gewoon met de volgende vlucht nagestuurd. Ligt je bagage dus niet op de band? Bedenk dan dat je bepaalde rechten hebt en dat je bagage zelden écht verloren is.

Je bent geland en wacht aan de bagageband. Een voor een vertrekken je medereizigers met hun koffer tot je alleen achterblijft. Minder dan een procent van de bagage komt te laat op haar bestemming aan. Dat lijkt niet veel, maar het gaat toch over een à twee koffers per vlucht. Wat moet je doen?

Jij bent aangekomen, je bagage niet

*

73PASAR JAnuARi 2016

071-074 RW 0116.indd 73 10/12/15 14:31

Jher

oni

mus

bo

sch

500

78 PASAr jAnuAri 2016

078-081 Bosch 0116.indd 78 10/12/15 10:34

Van aken of Van Den Bosch?Het leven van BoschJheronimus werd rond 1450 als Jeroen van Aken geboren in ‘s-Hertogenbosch in het huis van zijn grootvader, Jan van Aken, een schilder met Duitse roots. Hij was een bevoorrecht kind en kon de Latijnse school volgen. Na zijn studies ging hij aan de slag in de familiezaak, waar ook zijn vader en oom werkten. In 1480 of ’81, de historische gegevens zijn erg karig, trouwde hij met Aleid van de Meervenne, een ontwikkelde en vooral welgestelde vrouw van vijftien jaar ouder. Ze kregen geen kinderen.Jheronimus bouwde algauw een stevige reputatie uit en begon zijn schilderijen te signeren met de artiestennaam ‘Jheronimus Bosch’, naar de stad waar hij woonde en werkte. Den Bosch is de volkse afkorting van ’s-Hertogenbosch, letterlijk ‘het bos van de hertog’. De garnizoenstad was de militaire uitvals-basis van de hertogen van Brabant om hun noordgrens te bewaken.Het ging Jheronimus voor de wind en dankzij zijn prestigieuze opdrachtgevers verdiende hij goed zijn boterham, maar bijzonder rijk werd hij niet. Op 9 augustus 1516 werd Bosch begraven. Waaraan hij is gestorven, weten we niet. Er waarde

een besmettelijke ziekte door de streek, maar of die hem velde, is onbekend.

Geniaal of GestoorD?De thema’s van BoschDe werken van Bosch zijn intellectueel, intelligent opgebouwd en verraden een voorliefde voor raadsels. Die fascinatie sluit aan bij het ontluikende humanisme. Tegelijk was hij een schilder met een enorme verbeeldingskracht, geworteld in de volkscultuur, met een voorkeur voor platte humor. Veel van zijn symboliek is ontleend aan de taal. Je kan tal van spreekwoorden in zijn schilderijen ontdekken. Ondanks de schunnigheden was Jheronimus zelf een man van onberispelijk gedrag.Hij woonde en werkte in een groot huis op de markt van Den Bosch. Daar vond hij inspiratie en rijpten zijn grote thema’s: verleiding, zonde en rekenschap. Zijn schilderijen en tekeningen weerspiegelen het leven, denken en handelen in de middeleeuwse stad. De bekende satirische voorstellingen zitten vol illusies en hallucinaties, wonderlijke gedrochten en duivelse nachtmerries. Daarmee stelde hij de wantoestanden van zijn tijd aan de kaak. Tot 1500 maakte Bosch vrijwel al zijn schil-derijen in opdracht. Om zijn opdracht-

gevers een plaatsje in de hemel te helpen bemachtigen, waren het vooral religieuze werken met Bijbelse taferelen of afbeel-dingen van heiligen. Het Laatste Oordeel en de verzoeking van de heilige Antonius schilderde hij het meest, beide vier keer. Ze boden ‘den duvelmakere’ een uit - gelezen kans om zijn handelsmerk te etaleren: duivels in alle soorten en maten.

BeanGstiGenD of BelerenD? Het oeuvre van BoschBosch was een belezen man met kennis van theologie, astrologie, astronomie en aardrijkskunde. Daaruit ontstond een heel vernieuwende eigen beeldtaal die we nog maar moeilijk kunnen doorgronden. Zijn tijdgenoten begrepen hem wel. Jheronimus liet zien wat er gebeurt als je afwijkt van het rechte pad. Al vijf eeuwen boeit hij met zijn onnavolgbare blik op het middeleeuwse leven, met zijn eigen zinnige symboliek vol fantasieën en raadsels.De tuin der lusten is Bosch’ mooiste en wellicht ook verwarrendste werk. Het exacte onderwerp en de oorspronkelijke functie zijn onduidelijk. Het is een drieluik, maar als altaarstuk kan het nooit bedoeld zijn. Aan het einde van de zestiende eeuw werd het De wellust of Het aardbeienschilderij genoemd. De meest overtuigende interpretatie is dat

De laatmiddeleeuwse schilder Jheronimus Bosch spreekt tot de verbeel-ding. ‘Den duvelmakere’ was al tijdens zijn leven vertegenwoordigd in alle grote kunstcollecties van Europa met ophefmakende schilderijen. Zelf leidde hij een braaf burgerlijk leven en is hij nooit weg geweest uit zijn geboortestad Den Bosch. Het is in 2016 precies 500 jaar geleden dat hij is overleden, reden genoeg voor een Jheronimus Bosch-jaar.

TeksT Frederic eelbode

duivelsemiddeleeuwenDe

JHErONIMus BOscH-JAAr IN DEN BOscH

>>>

79PASAr jAnuAri 2016

078-081 Bosch 0116.indd 79 10/12/15 10:34

Tot half februari overwinteren duizenden ganzen aan onze kust. Ze komen van het Hoge Noorden, uit Spitsbergen en Siberië. Vaak strijken ze neer in de Uitkerkse Polder bij Blankenberge. Ga ze zien en neem een verrekijker mee.

TeksT Chris Van Minnebruggen - FoTo’s Dieter teleMans

Gansanders

BLANKENBERGE

82

082-087 UITK 0116.indd 82 10/12/15 10:38

Gansanders

83PASAR jAnuARi 2016

082-087 UITK 0116.indd 83 10/12/15 10:38

Gansanders

83PASAR jAnuARi 2016

082-087 UITK 0116.indd 83 10/12/15 10:38

Het kolenkasteel. Zo werd het directie­gebouw van de mijn van Eisden in de volksmond genoemd. Sinds kort is het een hotel en heet het Terhills. Naar ter hills, drie heuvels, die tegelijk ook terrils zijn. Goed bedacht. Maar ook het plan om het gebouw uit 1932 te beschermen en er een hotel in onder te brengen was een prima idee. Na de sluiting van de mijn in de jaren tachtig stond het neoclassi­cistische barokgebouw jaren leeg met als resultaat dat er binnen nog nauwelijks authentieke elementen overbleven. Het verleden laat zich wel – letterlijk – voelen op de trap naar de eerste verdieping. Door mijnverzakkingen is er een niveau­verschil van 48 centimeter over de hele gevellengte. De scheve trap maakt dat bijzonder tastbaar. Beneden, bij de toilet­ten, is nog de enorme deur van de kluis te zien waar de lonen van de mijnwer­kers bewaard werden.

Limburger, wereldburgerEen trap en een kluis waren niet vol­doende. De grandeur van de directeurs­

woning moest weer tevoorschijn komen. De kamers, met grote ramen en hoge plafonds, werden aangekleed met mar­mer, donkere houten meubels en zachte stoffen. Met een regendouche en een koffiezet, kaarsen en een hoop kussens. Om de link met het verleden nog groter te maken, kreeg elk van de zestig kamers een uniek kunstwerk. Oude foto’s van de mijn werden gegraveerd in druk­platen die daarna op canvas werden overgebracht. Dat de kunstenaars Limburgers zijn, is geen toeval. Van de architect tot de chef­kok: iedereen die zijn stempel mocht drukken op de aan­kleding of de beleving heeft Limburgs bloed. Maar verwacht niets provinciaals, Terhills voelt internationaal, of ook wel als verwennerij. Of hoe noem je anders inchecken vanuit een zetel met een glaasje bubbels in de hand?

Maar nu even nietHet is een beetje een vreemde gedachte. In de jaren vijftig liepen hier zeven­duizend mijnarbeiders rond. Ze kwamen

proper en uitgeslapen toe en vertrokken na een dag onder de grond vuil, hongerig en vermoeid. Bij ons is het zo’n beetje andersom. Want behalve de kamer die verleidt tot lang slapen, is er ook nog de Delight Room waar gemasseerd, verzorgd en behandeld wordt. En daarna restaurant Danny, waar de sterrenchef wonderlijke dingen bereidt (aardappeltje gebakken in Maasklei, dessert met rode biet) die zijn vrouw serveert op zelf ont­worpen ambachtelijke borden. Wie voor­dien of nadien toch naar buiten wil, kan om de hoek naar de bioscoop en outlet­shoppen. Of via de Franse landschapstuin recht het mijnlandschap van Connecterra in. Zo veel te doen. Maar ook zo fijn om even gewoon niets te doen.

Overnachten in TerhillsWaar Zetellaan 64, 3630 Maasmechelenreserveren www.terhillshotel.com of 089 73 09 09Prijs vanaf € 139 per kamer

De mijnwerkers gingen vuil,

hongerig en moe naar huis.

Bij ons is het net andersom.

Hotel van mijndromen

Kolenkasteel

in Maas­

mechelen

leuk logeren

89

089-090 LL 0116.indd 89 10/12/15 10:03

VOLGENDE MAAND

Allemaal Annie

PASAR #02 VERSCHIJNT OP 29 JANUARI

Wandelen in de Getevallei

Bier, brouwerijen en cafés in Vlaanderen

Wroclaw en San Sebastian : culturele hoofdsteden van 2016

In de ban van Transsylvanië

Reizen met een beperking

Anlier: weekend in het woud

▶ ▶

▶ ▶

▶ ▶

EN OOK NOG...

100 PASAR JANUARI 2016

In februari zet het Vakantiesalon van Brussel gastland Japan extra in de schijnwerpers. Als jouw kennis van het land zich beperkt tot sushi en origami, is dit de gelegen-heid om nader kennis te maken, want er is geen beter moment om een Japanreis te plannen. Dankzij de nieuwe rechtstreek-se vluchten tussen Brussel en Tokio vlieg je er makkelijker heen, en bovendien is het tegenwoordig goedkoper dan ooit: je krijgt veel meer waar voor je yen. Reporter Gert Corremans is alvast helemaal weg van Japan: van de rust overal, tot in de drukke metro toe, van de knappe tuinen, het lekkere eten en de hulpvaardige locals. En van de fascinerende subculturen, waarbij jongeren zich graag verkleden in personages uit strips of films. Deze meisjes kozen voor het musicalsterretje Annie, maar Gert zag nog véél meer verklede Japanners. Of hij zelf ook een gekke outfit aantrok? Dat lees je volgende maand in Pasar!

SISK

A VA

NDEC

ASTE

ELE

100 VM 0116.indd 100 10/12/15 11:26

Word lid van Pasaren ontvang elke maand het Pasarmagazine

•interessantereportages•tipsvooruitstappendichtbij•eenwaaieraantoeristischeinformatie

Schrijfjeinop

www.pasar.be/lidworden

Wil je meer lezen?

+ gratis weegactie / kampeerkalender / praktische apps / checklist / tweedehandsbeurs

en

KAMPEERGIDS 2015

Belgen

€ 2,45

hun camping

Je vakantie begint

Je vakantie begintonderweg

01 Kampeergids 2015-5528.indd 1

14/01/15 16:36

OKTOBER 2015

onderweg • ontdekken • reizen • genieten

+ Zwitserland / Europalia Turkije / Frans-Vlaanderen / Week van het Bos

De beste gezinscaravans en motorhomes

Ameland5,45 euro

AFGIFTEKANTOOR GENT X

5,45 euro

AFGIFTEKANTOOR GENT X

Allemaal

OUDENAARDE + GENK

blz. 75

PASAR ORGANISEERT

Ja, Wadden!

naar

VROUWEN KIEZEN

001 Ameland 0315.indd 12 16/09/15 12:19

+ met de camper langs de Route Napoléon / 7x Zeeland / cruisen door Catalonië

Onverwoestbare

kampeertype

KAMPEERWIJZER 2015

Welk

ben jij?

oldtimers

01 KW-5175.indd 12 6/11/14 16:13