PADINAN NEPTU
-
Upload
yoni-ahmad -
Category
Documents
-
view
251 -
download
0
Transcript of PADINAN NEPTU
-
8/8/2019 PADINAN NEPTU
1/6
www.setyawara.tk | E-Learning Bahasa Jawa SMA
Bahan Ajar Bahasa Jawa SMA 2 Wonosobo XI - 2 | 1
PTANGAN JAWABab Pranatamangsa lan liya liyanDening : Setya Amrih Prasaja,S.S.
BAB I
A. TAUN JAWAWiwit Jaman biyn nganti tumeka saprn wong Jawa isih akh kang ngugemi lan
nggunakak titi kalamangsa taun Jawa, taun Jawa utawa jeneng latin Anno Javanicus iki yasan
Kanjeng Sultan Agung Hanyakrakusuma. Biyn biyn wong Jawa nggunakak titimangsa
Saka saka Bangsa Hindu, gandng ing tanah Jawa wis akh wong sing ngrasuk agama Islam,
Sultan Agung banjur gaw owah owahan titimangsa Saka Hindu digabung karo taun Hijriyah
Islam sing sakbanjur diarani taun Jawa.
Owah owahan iki dumadi rikala tanggal 8 Juli 1633 M. Utawa ngepasi taun Saka 1555,
lan taun 1043 Hijriyah. Sasi sasi sajroning taun Jawa uga kajumbuhak karo sasi sasi ing taun
Hijriyah, mung ba ana sing bda sithik. Kayata : SASI JAWA HIJRIYAH, LAN NEPTUNNO SASI JAWA SASI HIJRIYAH NEPTU1 SURA MUHARRAM 72 SAPAR SAFAR 23 MULUD RABIUL AWAL 34 BADA MULUD RABIUL AKHIR 55 JUMADIL AWAL JUMADIL AWAL 66 JUMADIL AKIR JUMADIL AKHIR 17 REJEB RAJAB 28 RUWAH SYABAN 49 PASA RAMADHAN 510 SAWAL / BADA SYAWAL 711 DULKANGIDAH DULKAIDAH 112 BESAR DULHIJAH 3
-
8/8/2019 PADINAN NEPTU
2/6
www.setyawara.tk | E-Learning Bahasa Jawa SMA
Bahan Ajar Bahasa Jawa SMA 2 Wonosobo XI - 2 | 2
WUJUDING TAUN JAWA (SEWINDU)Sakliyan sasi sasi ndhuwur kuwi, wong Jawa uga nduwni petungan taun sing
gunggung ana 8 (Wolu).;
NO TAUN NEPTU
1 ALIP 12 H 53 JIMAWAL 34 J 75 DAL 46 B 27 WAWU 68 JIMAKIR 3
Kanggo nengeri lakuning saben wolung taun banjur diarani WINDU, windu kuwi ana
papat yaiku ;1. WINDU SANGARA2. WINDU SANCAYA3. WINDU ADI4. WINDU KUNTHARA
PASARAN / PANCAWARASing diarani pasaran yaiku wujuding dina sing sakubengan ana limang dina, mula dina iki
uga diarani dina pancawara. Kagunan (gunan) kanggo mtung dina pasaran. Jeneng dina lan
dina pasaran iki asli saka Jawa. Kayata :
NO DINA NEPTU1 KLIWON 82 LEGI 53 PAING 94 PON 75 WAG 4
PARINGKELAN / SADWARASing diarani paringkelan yaiku wujuding dina sing sakubengan ana nem dina, mula dina iki uga
diarani sadwara. Kagunan (gunan) kanggo mtung tetann lan sakpanunggalan. Wujud dina
iki kayata :
-
8/8/2019 PADINAN NEPTU
3/6
www.setyawara.tk | E-Learning Bahasa Jawa SMA
Bahan Ajar Bahasa Jawa SMA 2 Wonosobo XI - 2 | 3
NO PARINGKELAN NGARANI DINA1 WURUKUNG KWAN2 PANINGRON IWAK3 UWAS MANUK4 MAWULU WINIH
5 TUNGL GODHONG6 ARAYANG MANUNGSA
PADINAN / SAPTAWARASing diarani padinan yaiku wujuding dina sing sakubengan ana pitung dina, mula dina iki
uga diarani saptawara. Kagunan (gunan) minangka tungan saben dinan. Jeneng dina iki
kajumbuhak karo dina kang ana taun Hijriyah kayata :
NO SAKA HIJRIYAH JAWA NEPTU1 RADIT AHAD AKAD 52 SOMA ISNAIN SENN 43 ANGGARA TSALASA SELASA 34 BUDA ARBAA REBO 75 WRESPATI KHOMSAH KEMIS 86 SUKRA SITTAH JEMUWAH 67 SANISCARA SABBAH SETU 9
PADWAN / ASTHAWARASing diarani padwan yaiku wujuding dina sing sakubengan ana pitung dina, mula dina
iki uga diarani asthawara. Kagunan (gunan) minangka tungan bangas padwan,jaman biynkanggo meruhi kahanan dina para Dwa. Dina iki wis arang lan ora kagunakak manh, kejaba
ana ing petungan Primbon.
NO PADWAN NO PADWAN1 SRI 5 RUDRA2 INDRA 6 BRAMA3 GURU 7 KALA4 YAMA 8 UMA
KAGUNAN NEPTU LAN PTUNGANBiyn biyn neptu kang ana ing dina utawa sasi lan taun Jawa, kagunakak kanggo
nengeri lan nggampangak anggon metung lan nyumurupi kahanan taun lan windu, lan
petungan iki mawa rumus lan waton (landhesan) sing njlimet Matematis, dadi ora kok klenik
lan magic kaya kang kaprah dingertni wong akh, salah siji tuladha panganggon ptungan iki
yaiku ;
-
8/8/2019 PADINAN NEPTU
4/6
www.setyawara.tk | E-Learning Bahasa Jawa SMA
Bahan Ajar Bahasa Jawa SMA 2 Wonosobo XI - 2 | 4
1. Kanggo nyumurupi (mangertni) tibaning windu saben taun tanpa ndeleng tanggalan,caran nganggo rumus kaya ngisor iki :
a. Windu Sangara yn ptungan tiba ceples utawa 25 31.b. Windu Sancaya yn ptungan tiba 1 7.c. Windu Adi yn ptungan tiba 9 16.d. Windu Kunthara yn ptungan tiba 17 24.
Tuladha :
Yn taun 1566 kuwi tiba windu apa ?
Cara nggarap : 48 x 32 = 1536, 1566 1536 = 30 2 = 28, ketemu 28 banjur mirsanirumus ndhuwur 28 tiba windu Sangara.
2. Kanggo nyumurupi (mangertni) tibaning taun kang lagi lumampah tanpa ndelengtanggalan, caran nganggo rumus kaya ngisor iki :
a. Yn tiba 0 kuwi mesti taun Eb.b. Yn tiba 1 kuwi mesti taun Wawu.c. Yn tiba 2 kuwi mesti taun Jimakir.d. Yn tiba 3 kuwi mesti taun Alip.e. Yn tiba 4 kuwi mesti taun Eh.f. Yn tiba 5 kuwi mesti taun Jimawal.g. Yn tiba 6 kuwi mesti taun J.h. Yn tiba 7 kuwi mesti taun Dal.
Tuladha :
Yn taun 1566 kuwi tiba taun apa ?
Cara nggarap : 195 x 8 = 1560, 1566 1560 = 6. Ketemu 6 banjur mirsani rumus
ndhuwur 6 mesti tiba taun J.
Angka taun sing arep ditung disuda 2, banjur kasuda 32 ngantienthk.
Akh angka taun disuda 8 nganti tekan enthk.
-
8/8/2019 PADINAN NEPTU
5/6
www.setyawara.tk | E-Learning Bahasa Jawa SMA
Bahan Ajar Bahasa Jawa SMA 2 Wonosobo XI - 2 | 5
3. Kanggo nyumurupi tibaning tanggal 1 saben sasi
Ketemu pira banjur ngtunga wiwit Rebo, kamis,.. nganti ambal gunggunging
(jumlah) neptu mau, ketemu dina apa banjur kasuda sedina.
Tuladha :
Arep nyumurupi tibaning tanggal 1 sasi sura 19431943 = tahun Dal, tahun Dal neptun = 4
Sura neptun = 7
4 + 7 = 11 banjur ngetunga wiwit Rebo ambal ping sewelas ;
R K J Se M Sn Sl R K J Se1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Ketemu dina Setu banjur kasuda sedina ketemu JEMUAH.
Dadi tanggal 1 sasi Sura tahun 1943 AJ tiba ing dina JEMUAH.
4. Kanggo nyumurupi tibaning dina pasaran tanggal siji saben sasi.
Ketemu pira banjur ngtunga wiwit Kliwon, Legi.. nganti ambal gunggunging
(jumlah) neptu mau, ketemu dina apa banjur kasuda sedina.
CATETAN :
Neptu taun lan sasi kanggo nggolki pasaran bda karo neptu taun lan sasi sing lumrah,
nanging ngganggo pathokan kaya ngisor iki ;
NEPTU SASI :
SURA SAPAR neptun 5
MULUD BADA MULUD neptun 9
JUMADILAWAL AKHIR neptun 3
REJEB RUWAH neptun 2
PASA SAWAL neptun 1
Neptu dina + neptu sasi = ?
Neptu dina + neptu sasi = ?
-
8/8/2019 PADINAN NEPTU
6/6
www.setyawara.tk | E-Learning Bahasa Jawa SMA
Bahan Ajar Bahasa Jawa SMA 2 Wonosobo XI - 2 | 6
DULKANGIDAH BESAR neptun 5
NEPTU TAUN :
ALIP neptun 5
H neptun 9
JIMAWAL neptun 4
J neptun 3
DAL neptun 2
B neptun 7
WAWU neptun 1
JIMAKIR neptun 5
Arep nyumurupi tibaning pasaran tanggal 1 Sura 1943 :1943 = tahun Dal, taun Dal neptun = 2Sura neptun = 5
2 + 5 = 7 banjur ngetunga wiwit Kliwon ambal ping pitu.
K L P Pn W K L
1 2 3 4 5 6 7
Ketemu dina Setu banjur kasuda sedina ketemu LEGI.
Dadi tanggal 1 sasi Sura tahun 1943 AJ tiba ing dina KLIWON.
Acuan Pustaka
Serat Suluk Tambangraras (Centhini jilid III)
Kitab Primbon Betaljemur Adammakna
Almanak Waspada tahun 1960