Menulis lontar kls xi

24
TATA CARA NYURAT LONTAR >ÿþsÙsÓøí sÓ±ÿ> MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

description

LONTAR

Transcript of Menulis lontar kls xi

Page 1: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

TATA CARA NYURAT LONTAR

>ÿþsÙsÓøísÓ±ÿ>

Page 2: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

>ÿþsÙsÓøísÓ±ÿ>

Page 3: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

Page 4: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

Page 5: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

Page 6: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

TATA CARA NYURAT LONTAR

sarana sane kaperluang ri kala nyurang lontar taler

tata cara nyurat ring lontare kadi ring sor puniki:

1. Daun lontar sane sampun sayaga kaanggen nyurat.

Ukurannyane manut ring kahyun soang-soang

utawi akehnyane sasuratan sane pacang kasalin.

Page 7: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

2. Pangrupak inggih punika lemat sane madue rai

kakalih nenten sakadi rain lemat sane ketahnye

kaanggen majejahitan. Pangrupak kawigunannya

pateh sakadi pulpen utawi pensil.

3. Pensil miwah garisan sane kaanggen ngarya

garis pinggir ring sisi tengen utawi kiwa tigang

bolong sane wenten ring lontar, kirang langkung

0,5 cm.

Page 8: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

4. Rikalaning ngarya garis pinggir (lanturang no.

3 ring luhur), sane patut kauratiang inggih

punika bolong lontar sane magenah ring kebot

(A) nuju bolong tengah (B) tur jarak bolong (B)

ka bolong (C). Jarak bolong A ka B punika

bawakan yening bandingang ring bolong B ka C,

nika awinan nyurat lontar kakawitin saking

bolong kiwa (A).

Page 9: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

5. Yaning sampun, wawu kalaksanayang nyurat antuk

pamahbah sasuratan sane kakawitin panti ( <) ) utawi

pamada (> ) sane kalanturang ngangge Mulastawa inggih

punika “Om Awighnamastu” salanturnyanya katutup malih

ngangge pamahbah, conto : >þÁwifÂmsÓ¡>

Page 10: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

6. Rikalaning nyurat, lontar kagambel antuk

tangan sane kiwa. Lontar sane kagambel punika

akehnyane lebih saking asiki. Nyurat lontar nenten

pisan dados sakadi nyurat ring buku tulis (neplek

ring meja), nanging tangan sane ngambel lontar

punika kaaledin antuk lungka-lungka (kasur alit).

Page 11: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

NB : Lontar sane puput kasurat sangkaning

nyurat neplek ring meja punika kawastanin

lontar tulah sane nenten dados kawacen napi

malih kaentungang. Lontar sane sasuratannyane

kakawitin saking bolong C (dawanan) taler

kawastanin lontar tulah. Lontar tulah punika

kabangayang manten mangda rusak preragan.

Page 12: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

7. Dulang utawi meja sane kaanggen aled ri kala

nyurat.

8. Panyangihan sane marupa sakadi batu sane

ketah kaanggen nyangihin pangrupak utawi

lemat sane sampun puntul. Yening mangkin,

sane becik kaanggen nyangih pangrupak inggih

punika amplas besi sane alus antuk nomer

kodenyane 1000.

Page 13: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

8. Ri kala nyurat, tata cara sasuratannyane

ngangge pasang jajar sambung nenten jajar

palas. Jajar sambung inggih punika kruna-kruna

sane kasurat dados lengkara kasurat saling

kasambungin nenten wenten spasinnyane.

Page 14: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

10. Nyurat lontar punika kakawitin saking baris

kaping kalih sane kakawitin saking bolong A

ngantos bolong C, kenten malih baris kaping 2,3,

miwah 4. Baris kapertama utawi baris pinih luur

punika kaanggen genah pangangge suara utawi

tengenan. Yening lembaran kapertama sampun

telas kasuratin, lontar kabadingang saking sor ka

luur nenten dados saking tengen ka kiwa.

Page 15: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

11. Sane pacang nyalin ring lontar mangda uning

pisan ring pasang aksara Bali mangda nenten

wenten kaiwangan tatujon daging lontare punika.

Makeh kruna-krunane sane ucapannyane pateh

nanging sasuratannyane matiosan teler

pangartosnyane matiosan.

Page 16: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

12. Wangun aksara Bali sane kasurat mangda mamatan

titiran utawi ngawindhu. Ageng aksarane taler

spasinnyane mangda pateh. Yening iwang ri kala nyurat,

sampunang aksara punika kaurek utawi kacoret. Aksara

sane iwang punika kapademang antuk nagingin ulu ( u )

miwah suku ( …i...).

Page 17: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

13. Yening sampun puput nyurat wawu

kaitemang nganggen tingkih, buah nagasari

nasak sane manyayah, buah jarak sane nasak di

punya, utawi mangsi. Ri kala ngitemang puniki

kawastanin nyipat sastra.

Page 18: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

14. Siapkan benang kemong kurang lebih panjangnya

kirang langkung 40-50 cm sane kaanggen ngiket lontar

sane sampun puput kasurat taler tapes lontar sane

kaanggen ngapit lontare mangda tetet leser tur nenten

lembab. Ketahnyane lontar sane megenah sane luur tur

pinih sor gelis keni jamur utawi keset. Ring kalih

muncuk benang kadagingin jinah kepeng asiki-asiki

anggen ngancing cakepan lontare wus punika simpen

ring keropak lontar mangda awet.

Page 19: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

17. Patut taler kaelingang inggih punika indik ceciren

sakadi lelintihan lontar sane kasalin, duk napi puput

kasurat miwah indik pangawinnyane, conto :

• Puput sinurat duk rahina Buda Kliwon Pagerwesi, Rah

9 tenggek 9, tanggal 17 Januari 2006, kasurat antuk I

Nyoman Sastra maguna, Banjar Dajan Peken Desa

Singapanjaron, Kecamatan Kubu Tambahan Buleleng.

Turunan lontar puniki wit druen Gedong Kirtya

Singaraja, nomor keropak 761.

Page 20: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

•puputÐsurtÑ¡k/,r,b,ú,wukudukut/,pi,9eNÿ|)ÿmã$,ÿ2011,kpu\á)luæk&Ádip(Wÿkc,242_250,eholi;gusÓihyuehnipusæitsrik)ls/,5h,enom$hebuæn/,,33,nim/,2009.2.2.0301.ÿhsÎmr&tuwkÐil*,tbnn.ÿþsnÓisnÓisnÓiþ.

Page 21: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

SASANA NYURAT LONTAR

o  Sebelum mulai nyurat ring lontar, uncarang mantra : “Om

Awignamastu Namo sidham, Om Dewa tumurun anulis,

Hyang tinulis ya namah swaha”

o Yening pacang ngwacen lontar, sadurung ngambil lontar

saking keropak utawi genah sane tiosan patut nguncarang

mantra : “ Om, Ganda Indra ya namah swaha”

o Malinggih ri kala pacang ngwacen, uncarang mantra : Om,

Sudamala ya namah swaha”

Page 22: Menulis lontar kls xi

o Nglepas benang pangiket, uncarang mantra : “

Om, ya namah swaha”

o Mungkak cakepan lontar, mantra : “ Om

Saraswati yang namah swaha.” “Om, patra

linepas, linepasaken sangka titiswa ring iti

sudamala yang namah swaha.”

o Ngwacen lontar, mantra : “ Om, wali Hyang

Saraswati ya namah swaha.”MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

Page 23: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

o Ngwacen aksara lontar, mantra : “ Om, Wali

Hyang Saraswati ya namah swaha.”

o Mungkak halaman lontar, mantra : “ Om,

Brahma Adi Rudra dewa swara sroti rama

darsia Saraswati.”

o Ngiket malih lontar yening sampun puput

ngwacen, mantranya : “ Om, sa ba ta a i nama

swaha.”

Page 24: Menulis lontar kls xi

MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd

o Yening pacang makar utawi ngutang lontar

sane sampun rusak, mantra : “ Om sastra

weruh ulun mulanta nguni nguni duhkita

anaring swarga Dewi Saraswati dewi tan kita.

Om namah swaha.”