Menulis lontar kls xi
-
Upload
imade-juliadi-supadi -
Category
Education
-
view
3.529 -
download
1
description
Transcript of Menulis lontar kls xi
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
TATA CARA NYURAT LONTAR
>ÿþsÙsÓøísÓ±ÿ>
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
>ÿþsÙsÓøísÓ±ÿ>
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
TATA CARA NYURAT LONTAR
sarana sane kaperluang ri kala nyurang lontar taler
tata cara nyurat ring lontare kadi ring sor puniki:
1. Daun lontar sane sampun sayaga kaanggen nyurat.
Ukurannyane manut ring kahyun soang-soang
utawi akehnyane sasuratan sane pacang kasalin.
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
2. Pangrupak inggih punika lemat sane madue rai
kakalih nenten sakadi rain lemat sane ketahnye
kaanggen majejahitan. Pangrupak kawigunannya
pateh sakadi pulpen utawi pensil.
3. Pensil miwah garisan sane kaanggen ngarya
garis pinggir ring sisi tengen utawi kiwa tigang
bolong sane wenten ring lontar, kirang langkung
0,5 cm.
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
4. Rikalaning ngarya garis pinggir (lanturang no.
3 ring luhur), sane patut kauratiang inggih
punika bolong lontar sane magenah ring kebot
(A) nuju bolong tengah (B) tur jarak bolong (B)
ka bolong (C). Jarak bolong A ka B punika
bawakan yening bandingang ring bolong B ka C,
nika awinan nyurat lontar kakawitin saking
bolong kiwa (A).
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
5. Yaning sampun, wawu kalaksanayang nyurat antuk
pamahbah sasuratan sane kakawitin panti ( <) ) utawi
pamada (> ) sane kalanturang ngangge Mulastawa inggih
punika “Om Awighnamastu” salanturnyanya katutup malih
ngangge pamahbah, conto : >þÁwifÂmsÓ¡>
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
6. Rikalaning nyurat, lontar kagambel antuk
tangan sane kiwa. Lontar sane kagambel punika
akehnyane lebih saking asiki. Nyurat lontar nenten
pisan dados sakadi nyurat ring buku tulis (neplek
ring meja), nanging tangan sane ngambel lontar
punika kaaledin antuk lungka-lungka (kasur alit).
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
NB : Lontar sane puput kasurat sangkaning
nyurat neplek ring meja punika kawastanin
lontar tulah sane nenten dados kawacen napi
malih kaentungang. Lontar sane sasuratannyane
kakawitin saking bolong C (dawanan) taler
kawastanin lontar tulah. Lontar tulah punika
kabangayang manten mangda rusak preragan.
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
7. Dulang utawi meja sane kaanggen aled ri kala
nyurat.
8. Panyangihan sane marupa sakadi batu sane
ketah kaanggen nyangihin pangrupak utawi
lemat sane sampun puntul. Yening mangkin,
sane becik kaanggen nyangih pangrupak inggih
punika amplas besi sane alus antuk nomer
kodenyane 1000.
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
8. Ri kala nyurat, tata cara sasuratannyane
ngangge pasang jajar sambung nenten jajar
palas. Jajar sambung inggih punika kruna-kruna
sane kasurat dados lengkara kasurat saling
kasambungin nenten wenten spasinnyane.
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
10. Nyurat lontar punika kakawitin saking baris
kaping kalih sane kakawitin saking bolong A
ngantos bolong C, kenten malih baris kaping 2,3,
miwah 4. Baris kapertama utawi baris pinih luur
punika kaanggen genah pangangge suara utawi
tengenan. Yening lembaran kapertama sampun
telas kasuratin, lontar kabadingang saking sor ka
luur nenten dados saking tengen ka kiwa.
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
11. Sane pacang nyalin ring lontar mangda uning
pisan ring pasang aksara Bali mangda nenten
wenten kaiwangan tatujon daging lontare punika.
Makeh kruna-krunane sane ucapannyane pateh
nanging sasuratannyane matiosan teler
pangartosnyane matiosan.
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
12. Wangun aksara Bali sane kasurat mangda mamatan
titiran utawi ngawindhu. Ageng aksarane taler
spasinnyane mangda pateh. Yening iwang ri kala nyurat,
sampunang aksara punika kaurek utawi kacoret. Aksara
sane iwang punika kapademang antuk nagingin ulu ( u )
miwah suku ( …i...).
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
13. Yening sampun puput nyurat wawu
kaitemang nganggen tingkih, buah nagasari
nasak sane manyayah, buah jarak sane nasak di
punya, utawi mangsi. Ri kala ngitemang puniki
kawastanin nyipat sastra.
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
14. Siapkan benang kemong kurang lebih panjangnya
kirang langkung 40-50 cm sane kaanggen ngiket lontar
sane sampun puput kasurat taler tapes lontar sane
kaanggen ngapit lontare mangda tetet leser tur nenten
lembab. Ketahnyane lontar sane megenah sane luur tur
pinih sor gelis keni jamur utawi keset. Ring kalih
muncuk benang kadagingin jinah kepeng asiki-asiki
anggen ngancing cakepan lontare wus punika simpen
ring keropak lontar mangda awet.
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
17. Patut taler kaelingang inggih punika indik ceciren
sakadi lelintihan lontar sane kasalin, duk napi puput
kasurat miwah indik pangawinnyane, conto :
• Puput sinurat duk rahina Buda Kliwon Pagerwesi, Rah
9 tenggek 9, tanggal 17 Januari 2006, kasurat antuk I
Nyoman Sastra maguna, Banjar Dajan Peken Desa
Singapanjaron, Kecamatan Kubu Tambahan Buleleng.
Turunan lontar puniki wit druen Gedong Kirtya
Singaraja, nomor keropak 761.
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
•puputÐsurtÑ¡k/,r,b,ú,wukudukut/,pi,9eNÿ|)ÿmã$,ÿ2011,kpu\á)luæk&Ádip(Wÿkc,242_250,eholi;gusÓihyuehnipusæitsrik)ls/,5h,enom$hebuæn/,,33,nim/,2009.2.2.0301.ÿhsÎmr&tuwkÐil*,tbnn.ÿþsnÓisnÓisnÓiþ.
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
SASANA NYURAT LONTAR
o Sebelum mulai nyurat ring lontar, uncarang mantra : “Om
Awignamastu Namo sidham, Om Dewa tumurun anulis,
Hyang tinulis ya namah swaha”
o Yening pacang ngwacen lontar, sadurung ngambil lontar
saking keropak utawi genah sane tiosan patut nguncarang
mantra : “ Om, Ganda Indra ya namah swaha”
o Malinggih ri kala pacang ngwacen, uncarang mantra : Om,
Sudamala ya namah swaha”
o Nglepas benang pangiket, uncarang mantra : “
Om, ya namah swaha”
o Mungkak cakepan lontar, mantra : “ Om
Saraswati yang namah swaha.” “Om, patra
linepas, linepasaken sangka titiswa ring iti
sudamala yang namah swaha.”
o Ngwacen lontar, mantra : “ Om, wali Hyang
Saraswati ya namah swaha.”MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
o Ngwacen aksara lontar, mantra : “ Om, Wali
Hyang Saraswati ya namah swaha.”
o Mungkak halaman lontar, mantra : “ Om,
Brahma Adi Rudra dewa swara sroti rama
darsia Saraswati.”
o Ngiket malih lontar yening sampun puput
ngwacen, mantranya : “ Om, sa ba ta a i nama
swaha.”
MENULIS LONTAR KELAS XI SMKN 2 DENPASAR IMADE JULIADI SUPADI,S.Pd
o Yening pacang makar utawi ngutang lontar
sane sampun rusak, mantra : “ Om sastra
weruh ulun mulanta nguni nguni duhkita
anaring swarga Dewi Saraswati dewi tan kita.
Om namah swaha.”