KESALAHAN TATA BAHASA PADA KARANGAN CERITA SISWA DI ...

SKRIPSI

KESALAHAN TATA BAHASA PADA KARANGAN CERITA SISWA DI

SEKOLAH DASAR ISLAM TERPADU AT-TAQWA KECAMATAN WIYUNG

KOTA SURABAYA

Oleh

Raihan Zaky Susanto

NIM 121611133106

PROGRAM STUDI BAHASA DAN SASTRA INDONESIA

FAKULTAS ILMU BUDAYA

UNIVERSITAS AIRLANGGA

SURABAYA

2020

IR-PERPUSTAKAAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

SKRIPSI KESALAHAN TATA BAHASA... RAIHAN ZAKY SUSANTO

ii

ii

SKRIPSI


SEKOLAH DASAR ISLAM TERPADU AT-TAQWA KECAMATAN WIYUNG

KOTA SURABAYA

Oleh

Raihan Zaky Susanto

NIM 121611133106


FAKULTAS ILMU BUDAYA


SURABAYA

2020



iii

iii


SEKOLAH DASAR ISLAM TERPADU AT-TAQWA KECAMATAN

WIYUNG KOTA SURABAYA

SKRIPSI

Sebagai Salah Satu Syarat untuk Memperoleh Gelar Sarjana pada

Departemen/Program Studi Bahasa dan Sastra Indonesia Fakultas Ilmu

Budaya Universitas Airlangga

Oleh

Raihan Zaky Susanto

NIM 121611133106

PROGRAM STUDI BAHASA DAN SASTRA

INDONESIA


SURABAYA

2020



iv

iv

PERNYATAAN

Dengan ini saya menyatakan bahwa:

1. Karya tulis ini adalah karya tulis asli dan belum pernah diajukan untuk

mendapatkan gelar akademik sarjana, baik di Universitas Airlangga maupun

di perguruan tinggi lainnya.

2. Karya tulis ini murni hasil penelitian, gagasan, dan tulisan saya sendiri tanpa

bantuan pihak lain, kecuali arahan dosen pembimbing.

3. Karya tulis ini bukan karya jiplakan, dan di dalamnya tidak terdapat karya atau

pendapat yang telah ditulis atau dipublikasikan orang lain, kecuali secara

tertulis dengan jelas dicantumkan sebagai acuan daftar pustaka.

4. Pernyataan ini saya buat dengan sesungguhnya dan apabila dikemudian hari

terdapat penyimpangan dan ketidakbenaran dalam pernyataan ini, maka saya

bersedia menerima sanksi akademik berupa pencabutan gelar yang telah

diperoleh karena karya tulis ini, serta sanksi lainnya sesuai dengan norma

yang berlaku di perguruan tinggi ini.

Surabaya, 15 April 2020

Yang membuat pernyataan,

Raihan Zaky Susanto

NIM 121611133106



v

v

HALAMAN MOTTO

نس إلا ليعإبدون وما خلقإت ٱلإجنا وٱلإ

Dan tidaklah Aku (Allah) ciptakan jin dan manusia melainkan untuk

beribadah kepadaku semata

(QS: Az-Zariyat 51:56)

فرون كروا لى ول تكإ كمإ وٱشإ فٱذإكرونى أذإكرإ

برين مع ٱلصا لوة إنا ٱللا بإر وٱلصا تعينوا بٱلصا أيها ٱلاذين ءامنوا ٱسإ ي

Maka Ingatlah kepadaku, aku pun akan ingat kepadamu. Bersyukurlah

kepadaku dan jangan kamu ingkar kepadaku.

Wahai orang-orang yang beriman! Mohonlah pertolongan

(kepada Allah) dengan sabar dan sholat. Sungguh, Allah beserta

orang-orang yang sabar.

(QS: Al-Baqarah 2:152-153)



vi

vi

HALAMAN PERSEMBAHAN

Karya tulis ini saya persembahkan

untuk keluarga saya tercinta



vii

vii

SKRIPSI INI TELAH DISETUJUI

TANGGAL 15 APRIL 2020

Oleh

Pembimbing Skripsi

Dra. Dwi Handayani, M.Hum.

NIP 196702161992032001

Mengetahui,

Ketua Departemen


NIP 196702161992032001



SURABAYA

2020



viii

viii

HALAMAN PENGESAHAN

Judul Skripsi : Kesalahan Tata Bahasa pada Karangan Cerita Siswa

di Sekolah Dasar Islam Terpadu At-Taqwa Kecamatan

Wiyung Kota Surabaya

Nama : Raihan Zaky Susanto

NIM : 121611133106

Departemen : Bahasa dan Sastra Indonesia

Telah disetujui untuk diajukan pada tanggal 15 bulan April tahun 2020 oleh:

Pembimbing Skripsi


NIP 196702161992032001

dan telah berhasil dipertahankan di Surabaya pada tanggal 04 bulan Mei

tahun 2020 dihadapan Dewan Penguji:

Ketua Penguji 1

Drs. Eddy Sugiri, M.Hum.

NIP 195508051985021001

Penguji 2 Penguji 3

Dra. Dwi Handayani, M.Hum. Drs. Tubiyono, M.Si.

NIP 196702161992032001 NIP 195803081986011001

Mengetahui,

Ketua Departemen


NIP 196702161992032001



ix

ix

KATA PENGANTAR

Segala puji bagi Allah Subhanahu Wa Ta’ala yang telah memberikan

rahmat dan karunia kepada penulis, sehingga penulis dapat menyelesaikan skripsi

ini dengan baik. Shalawat dan salam senantiasa tercurah kepada Rasulullah

shallallahu 'alaihi wasallam yang mengantarkan manusia dari zaman kegelapan ke

zaman yang terang benderang ini. Penyusunan skripsi ini dimaksudkan untuk

memenuhi salah satu syarat guna mencapai gelar Sarjana Humaniora pada Fakultas

Ilmu Budaya, Universitas Airlangga.

Penulis sangat menyadari bahwa penulisan ini tidak dapat selesai tanpa

dukungan dari berbagai pihak baik moril maupun materil. Oleh karena itu, penulis

juga ingin menyampaikan ucapan banyak terima kasih kepada semua pihak yang

telah membantu dan mendukung dalam proses penyusunan skripsi ini terutama

kepada:

1. Prof. Diah Ariani Arimbi, S.S., M.A., Ph.D., selaku Dekan Fakultas Ilmu

Budaya Universitas Airlangga;

2. Dra. Dwi Handayani, M. Hum., selaku Ketua Departemen Bahasa dan Sastra

Indonesia, dan selaku dosen pembimbing skripsi;

3. Ibu Ratih Kirana Suryo Puteri, S.Hum., M.Si., selaku dosen wali;

4. Segenap Dosen Program Studi Bahasa dan Sastra Indonesia Fakultas Ilmu

Budaya Universitas Airlangga Surabaya;



x

x

5. Kedua orang tua tercinta, Bapak Hari Susanto dan Ibu Lilik Tjahyaningsih,

adik, nenek, saudara-saudara, dan keluarga besar yang senantiasa mendoakan

dan memberi dukungan, sehingga skripsi ini dapat selesai tepat waktu;

6. Seluruh teman-teman dan sahabat seangkatan Bahasa dan Sastra Indonesia 2016

yang berjuang bersama selama delapan semester ini;

7. Seluruh staf dan karyawan Fakultas Ilmu Budaya Universitas Airlangga

Surabaya;

8. Aisyah, yang tidak hentinya mendukung, mendoakan dan memberi motivasi

dalam penyelesaian skripsi ini.

Penulis menyadari bahwa skripsi ini masih banyak kekurangan dan jauh dari

sempurna dikarenakan terbatasnya pengetahuan dan pengalaman yang dimiliki

penulis. Oleh sebab itu, segala bentuk kritik dan saran yang membangun dari segala

pihak sangat penulis harapkan.

Surabaya,

Raihan Zaky Susanto

NIM 121611133106



xi

xi

Daftar Isi Sampul depan ............................................................................................. i

Sampul dalam ............................................................................................ ii

Prasyarat gelar .......................................................................................... iii

Halaman Pernyataan ................................................................................. iv

Halaman Motto ...........................................................................................v

Halaman Persembahan .............................................................................. vi

Halaman persetujuan ................................................................................ vii

Halaman Pengesahan .............................................................................. viii

KATA PENGANTAR ............................................................................. ix

Daftar Isi ................................................................................................. xi

Daftar Gambar........................................................................................ xii

Abstrak................................................................................................... xv

Abstract ................................................................................................. xvi

BAB I PENDAHULUAN......................................................................... 1

1.1 Latar Belakang Masalah .............................................................. 1

1.2 Rumusan Masalah ....................................................................... 5

1.3 Tujuan Penulisan ......................................................................... 5

1.4 Manfaat Penelitian ...................................................................... 6

1.4.1 Manfaat Teoritis .................................................................... 6

1.4.2 Manfaat Praktis ..................................................................... 6

1.5 Tinjauan Pustaka ......................................................................... 6

1.6 Operasionalisasi Konsep ........................................................... 10

1.7 Sistematika Penelitian ............................................................... 11

BAB II KERANGKA TEORI ............................................................. 13

2.1 Penulisan Ejaan ............................................................................ 13

2.1.1 Penggunaan Huruf Kapital................................................... 14

2.1.2 Penggunaan Gabungan Kata ................................................ 19

2.1.3 Penggunaan Pungtuasi ......................................................... 20

2.2 Kalimat ..................................................................................... 32

2.2.1 Kalimat Sempurna ............................................................... 32

2.2.2 Kalimat Tidak Sempurna ..................................................... 33

2.2.3 Kalimat Efektif .................................................................... 37



xii

xii

BAB III METODE PENELITIAN .......................................................... 40

3.1 Metode Penelitian ..................................................................... 40

3.2 Data dan Sumber Data ............................................................... 40

3.3 Metode Pengumpulan Data ....................................................... 41

3.4 Metode Analisis Data ................................................................ 43

3.5 Metode Penyajian Analisis Data ................................................ 48

BAB IV ANALISIS DAN PEMBAHASAN........................................... 49

4.1 Kesalahan Penulisan EYD ............................................................ 49

4.1.1 Penggunaan Huruf Kapital................................................... 49

4.1.2 Penggunaan Gabungan Kata ................................................ 59

4.1.3 Penggunaan Pungtuasi ......................................................... 65

4.2 Kesalahan Penulisan Kalimat ........................................................ 79

4.2.1 Kalimat Lengkap ................................................................. 79

4.2.2 Kalimat Tidak Lengkap ....................................................... 88

4.2.3 Kalimat Efektif .................................................................... 95

BAB V SIMPULAN DAN SARAN ....................................................... 96

5.1 Simpulan....................................................................................... 96

5.2 Saran ............................................................................................ 97

DAFTAR PUSTAKA ............................................................................. 98

LAMPIRAN ......................................................................................... 100

Daftar Gambar

Gambar 3. 1 ............................................................................................ 44

Gambar 4. 1 ............................................................................................ 49 Gambar 4. 2 ............................................................................................ 49

Gambar 4. 3 ............................................................................................ 50 Gambar 4. 4 ............................................................................................ 51

Gambar 4. 5 ............................................................................................ 52 Gambar 4. 6 ............................................................................................ 52

Gambar 4. 7 ............................................................................................ 53 Gambar 4. 8 ............................................................................................ 53

Gambar 4. 9 ............................................................................................ 54 Gambar 4. 10 .......................................................................................... 55

Gambar 4. 11 .......................................................................................... 55 Gambar 4. 12 .......................................................................................... 56 Gambar 4. 13 .......................................................................................... 56

Gambar 4. 14 .......................................................................................... 57 Gambar 4. 15 .......................................................................................... 58



xiii

xiii

Gambar 4. 16 .......................................................................................... 59

Gambar 4. 17 .......................................................................................... 60 Gambar 4. 18 .......................................................................................... 60

Gambar 4. 19 .......................................................................................... 61 Gambar 4. 20 .......................................................................................... 61

Gambar 4. 21 .......................................................................................... 62 Gambar 4. 22 .......................................................................................... 62

Gambar 4. 23 .......................................................................................... 63 Gambar 4. 24 .......................................................................................... 64

Gambar 4. 25 .......................................................................................... 64 Gambar 4. 26 .......................................................................................... 65

Gambar 4. 27 .......................................................................................... 65 Gambar 4. 28 .......................................................................................... 66

Gambar 4. 29 .......................................................................................... 66 Gambar 4. 30 .......................................................................................... 67

Gambar 4. 31 .......................................................................................... 67 Gambar 4. 32 .......................................................................................... 68

Gambar 4. 33 .......................................................................................... 68 Gambar 4. 34 .......................................................................................... 69

Gambar 4. 35 .......................................................................................... 70 Gambar 4. 36 .......................................................................................... 70

Gambar 4. 37 .......................................................................................... 71 Gambar 4. 38 .......................................................................................... 72

Gambar 4. 39 .......................................................................................... 72 Gambar 4. 40 .......................................................................................... 73

Gambar 4. 41 .......................................................................................... 73 Gambar 4. 42 .......................................................................................... 74

Gambar 4. 43 .......................................................................................... 75 Gambar 4. 44 .......................................................................................... 75

Gambar 4. 45 .......................................................................................... 76 Gambar 4. 46 .......................................................................................... 77

Gambar 4. 47 .......................................................................................... 78 Gambar 4. 48 .......................................................................................... 78

Gambar 4. 49 .......................................................................................... 79 Gambar 4. 50 .......................................................................................... 80

Gambar 4. 51 .......................................................................................... 80 Gambar 4. 52 .......................................................................................... 81

Gambar 4. 53 .......................................................................................... 82 Gambar 4. 54 .......................................................................................... 82

Gambar 4. 55 .......................................................................................... 83 Gambar 4. 56 .......................................................................................... 83

Gambar 4. 57 .......................................................................................... 84 Gambar 4. 58 .......................................................................................... 85

Gambar 4. 59 .......................................................................................... 85 Gambar 4. 60 .......................................................................................... 86

Gambar 4. 61 .......................................................................................... 87



xiv

xiv

Gambar 4. 62 .......................................................................................... 87

Gambar 4. 63 .......................................................................................... 88 Gambar 4. 64 .......................................................................................... 89

Gambar 4. 65 .......................................................................................... 90 Gambar 4. 66 .......................................................................................... 90

Gambar 4. 67 .......................................................................................... 91 Gambar 4. 68 .......................................................................................... 92

Gambar 4. 69 .......................................................................................... 93 Gambar 4. 70 .......................................................................................... 94

Gambar 4. 71 .......................................................................................... 94



KESALAHAN TATA BAHASA PADA KARANGAN CERITA SISWA DI ...

Documents

Transcript of KESALAHAN TATA BAHASA PADA KARANGAN CERITA SISWA DI ...